2008/72
Tarih : 4.8.2008
Konu : Yurtdışı Borçlanma İşlemleri
5754 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 8.5.2008 tarihinde yürürlüğe giren 79. maddesi ile 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki Kanunda yapılan değişikliklilerle ilgili düzenlemeler 22.5.2008 tarih ve 2008/44 sayılı Genelgede açıklanmıştır.
Söz konusu Genelgenin borçlanma kapsamı dışında tutulacak sürelere ilişkin (A-2) bölümünün (f) maddesinde yer alan sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde iş üstlenen Türk işverenler tarafından yurtdışına götürülen Türk işçilerinin bu çalışma sürelerinin 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılıp borçlandırılamayacağı hususunda tereddütler hasıl olduğu tespit edilmiştir.
Bilindiği üzere; sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yanlarında çalıştırdıkları Türk işçileri 506 sayılı Kanunun 86. maddesine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönüyle topluluk sigortasına tabi tutulmakta iken 29.7.2003 tarihli 4958 sayılı Kanunun 39 ve 40. maddeleri ile 506 sayılı Kanunun 85 ve 86. maddelerinde yapılan düzenlemeye göre söz konusu kimselerin talepleri halinde haklarında isteğe bağlı sigorta hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
Diğer yandan, 16.6.2006 tarih 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre bu maddenin yürürlüğe gireceği 1.10.2008 tarihinden sonra, ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, Kanunun 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacak ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde ise Kanunun 50. maddesinin ikinci fıkrasındaki Türkiye’de yasal olarak ikamet etme şartı ile aynı fıkranın (a) bendinde belirtilen şartlar aranmaksızın haklarında isteğe bağlı sigorta hükümleri de uygulanacaktır.
Bu durumda, ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin, bu ülkelerde gerek 1.10.2008 tarihinden önce gerekse bu tarihten sonra geçen hizmetlerini, 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma talebinde bulundukları takdirde, yurtdışında çalıştıkları sürelerde ülkemizde adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmemiş olması kaydıyla, borçlanma talepleri kabul edilerek haklarında 22.5.2008 tarih ve 2008/44 sayılı Genelge hükümlerine göre işlem yapılacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.