SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

İhtilaflı Prim İşleri ve İcra Daire Başkanlığı

GENELGE

2008 / 16 (*)

Tarih        : 25.03.2008

Konu         : Tecil ve taksitlendirme usul ve esasları ile hacizli malların satış süreçleri

1- TECİL VE TAKSİTLENDİRME USUL VE ESASLARI

Yönetim Kurulumuzun 24.01.2007 tarihli ve 2007/17 sayılı kararı ile; “Sosyal Güvenlik Kurumu 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 48. Maddesine Göre Yapılacak Tecil ve Taksitlendirmelerin Usul ve Esasları” belirlenmiş olup Kurum alacaklarının tecil ve taksitlendirilmesinde kullanılacak yetki tutarları ile tecil ve taksitlendirme işlemlerinde dikkat edilmesi gereken usul ve esaslar, 2007/10 sayılı Genelgede açıklanmıştır.

Bu defa, Yönetim Kurulumuzun 30.01.2008 tarihli ve 2008/41 sayılı kararı ile “Tecil ve Taksitlendirme Yetki Tutarları”, “Borçlunun Çok Zor Durum Halinin İncelenmesi” ile “Aylık Taksitlerin ve Cari Ay Primlerinin Aksatılması”na ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlenmiştir.

Yapılan bu değişikliklere istinaden tecil ve taksitlendirme işlemleri aşağıda açıklanan usul ve esaslar çerçevesinde yürütülecektir.

1.1- Borçlunun Çok Zor Durum Halinin İncelenmesi

2007/10 sayılı Genelgede, likidite analizi sonucu bulunan rasyonun “1” ve altına düşmesi halinde, borçlunun çok zor durumda olduğunun kabul edileceği belirtilmiş iken bu kez Yönetim Kurulumuzca alınan karar ile;

Yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde borçlunun “çok zor durum” halinin tespitinde;

“Kasa+Banka+ Kısa Vadeli Alacaklar / Kısa Vadeli Borçlar”

Formülü sonucu bulunacak rasyonun “2,00” ve altında olması halinde, bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali olarak kabul edilmiştir.

Rasyonun,

a) “1,50” ve altında olması durumunda, tecil ve taksitlendirme işleminin, taksite bağlanmış olan borçların aylık taksit tutarlarının; talep edilmesi halinde, en fazla başlangıçtaki 6 taksitinin eşit taksitler halinde ödenecek şekilde hazırlanacak ödeme planındaki taksit tutarının %50 sinden az olmamak ve kademeli olarak 6183 sayılı Kanunun 48. maddesinin birinci fıkrasındaki “…vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası ve gecikme zammı alacakları” için öngörülen tecil süresini aşmamak kaydıyla, taksitler halinde;

b) “1,51” ila “2,00” aralığında olması halinde, tecil ve taksitlendirme işleminin, azami 20 aya kadar eşit taksitler halinde,

Ödenmesini sağlayacak şekilde, idarece ödeme planına bağlanabilecektir.

Yukarıda belirtilen hesaplama sonucu bulunacak rasyonun “2,01” ve üzerinde olması halinde ise, borçluların tecil ve taksitlendirme talepleri reddedilecektir.

Belirlenen rasyonun, “1,50” ve altında veya “1,51 ila 2,00” aralığında çıkmasına göre tecil ve taksitlendirme süresi ve tutarları değişiklik göstermekte olup aşağıda açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.

1.1.1- Rasyonun, “1,50” ve Altında Olması

Rasyonun “1,50” ve altında olması durumunda, taksite bağlanmış olan borçların aylık taksit tutarları; talep edilmesi halinde, en fazla başlangıçtaki 6 taksitinin eşit taksitler halinde ödenecek şekilde hazırlanacak ödeme planındaki taksit tutarının %50 sinden az olmamak ve kademeli olarak 6183 sayılı Kanunun 48. maddesinin birinci fıkrasındaki “…vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası ve gecikme zammı alacakları” için öngörülen tecil süresini aşmamak kaydıyla, borçlar kademeli ödeme planına bağlanmak suretiyle taksitlendirilebilecektir.

Buna göre, borçların kademeli ödeme planına göre tecil ve taksitlendirilebilmesi için, rasyonun “1,50” ve altında olması, borçlunun da bu yönde talepte bulunması gerekmektedir. Rasyosu “1,50” ve altında olmakla beraber kademeli ödeme talebinde bulunulmaması halinde ise borçlar en fazla 24 aya kadar eşit taksitler halinde ödeme planına bağlanacaktır.

Ancak, rasyosu “1,51” ve üzerinde çıkan borçlular talep etseler dahi borçlarının kademeli ödeme planına bağlanmasına imkan bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, tecile yetkili makamlarca, borcun miktarına ve borçlunun çok zor durumuna bakılarak, borcun talep edilen tecil süresinden daha az bir sürede ödenebileceğine kanaat getirilmesi halinde daha az süreli taksitlendirme işlemi yapılabilecektir.

Örnek-1: DD Ltd. Şti.’nin 19/02/2008 tarihi itibariyle 60.000,00 YTL prim ve 36.000,00 YTL gecikme zammından oluşan toplam 96.000,00 YTL tutarındaki borcu için, 19/02/2008 tarihinde Kurumumuza başvurduğu ve başvuru tarihi itibariyle Kurumumuza ibraz ettiği Mali Durum Bildirim Formundaki; kasa, banka, kısa vadeli alacaklar ve kısa vadeli borçlara ilişkin verilerin de,

Olduğu varsayıldığında;

Formülüne göre aşağıdaki hesaplama yapılarak,

Likidite oranı “0,39” bulunacak ve söz konusu oran “1,50”nin altında olduğu için işverenin çok zor durumda olduğu kabul edilecektir.

Borçlu tarafından, 12 ay süreyle tecil ve taksitlendirme talebinde bulunulması ve tecile yetkili makamca da uygun görülmesi halinde, (kademeli ödeme planı talep edilmediğinden) taksit tutarları her ay (96.000,00 YTL/12) 8.000,00 YTL olarak ve tecil faiziyle birlikte ödenecektir.

Borçlularca kademeli taksit talebinde bulunulması durumunda; en fazla başlangıçtaki altı aya ait taksit tutarları tecil ve taksitlendirmeye konu toplam borç tutarının, tecile yetkili makamca uygun görülen taksit sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak tutarın %50 sinden az olmamak kaydıyla hesaplanacaktır. (Talep edilmesi halinde düşük taksit tutarları %50 nin üzerinde de olabilecektir.) Daha sonraki aylara ait taksit tutarları ise geriye kalan borç miktarının kalan taksit sayısına bölünmesi suretiyle bulunacaktır.

Örnek 2: Birinci örnekteki borçlunun, ilk 6 ayı için (%50’den az olmamak kaydıyla) düşük olmak üzere 12 ay kademeli tecil ve taksitlendirme talebinde bulunduğu varsayıldığında, ödeme planı aşağıda gösterildiği şekilde düzenlenecek ve tecil faiziyle birlikte ödenecektir.

1. TAKSİT               4.000,00 YTL                            7. TAKSİT                 12.000,00 YTL

2. TAKSİT               4.000,00 YTL                            8. TAKSİT                 12.000,00 YTL

3. TAKSİT               4.000,00 YTL                            9. TAKSİT                 12.000,00 YTL

4. TAKSİT               4.000,00 YTL                            10. TAKSİT              12.000,00 YTL

5. TAKSİT               4.000,00 YTL                            11. TAKSİT              12.000,00 YTL

6. TAKSİT               4.000,00 YTL                            12. TAKSİT              12.000,00 YTL

Örnek 3: ZRH. A.Ş.’nin 31.01.2008 tarihi itibariyle 80.000,00 YTL prim ve 40.000,00 YTL gecikme zammından oluşan toplam 120.000,00 YTL borcu için, 31.01.2008 tarihinde ilk 4 aya ilişkin taksit tutarı aylık 3.000,00 YTL olmak üzere, toplam 24 ay kademeli tecil ve taksitlendirme talebinde bulunduğu ve başvuru tarihi itibariyle Serbest Muhasebeci Mali Müşavir/Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenen raporda belirtilen rasyonun “1,29” olduğu varsayıldığında, ödeme planı aşağıdaki şekilde düzenlenecek ve tecil faiziyle birlikte ödenecektir.

1. TAKSİT               3.000,00 YTL                            13. TAKSİT              5.400,00 YTL

2. TAKSİT               3.000,00 YTL                            14. TAKSİT              5.400,00 YTL

3. TAKSİT               3.000,00 YTL                            15. TAKSİT              5.400,00 YTL

4. TAKSİT               3.000,00 YTL                            16. TAKSİT              5.400,00 YTL

5. TAKSİT               5.400,00 YTL                            17. TAKSİT              5.400,00 YTL

6. TAKSİT               5.400,00 YTL                            18. TAKSİT              5.400,00 YTL

7. TAKSİT               5.400,00 YTL                            19. TAKSİT              5.400,00 YTL

8. TAKSİT               5.400,00 YTL                            20. TAKSİT              5.400,00 YTL

9. TAKSİT               5.400,00 YTL                            21. TAKSİT              5.400,00 YTL

10. TAKSİT             5.400,00 YTL                            22. TAKSİT              5.400,00 YTL

11. TAKSİT             5.400,00 YTL                            23. TAKSİT              5.400,00 YTL

12. TAKSİT             5.400,00 YTL                            24. TAKSİT              5.400,00 YTL

1.1.2 - Rasyonun “1,51” ila “2,00” Aralığında Olması

Rasyonun “1,51” ila “2,00” aralığında olması durumunda, tecil ve taksitlendirme talebinde bulunan işverenlerin borçları, azami 20 aya kadar eşit taksitler halinde olmak üzere ödeme planına bağlanabilecektir.

Bu durumdaki işverenlerin borçlarının, kademeli ödeme planına göre taksite bağlanması ve borcun 20 aydan fazla taksitlendirilmesi talepleri kabul edilmeyecektir.

Yine, tecil ve taksitlendirmeye yetkili makamlarca borç tutarına ve borçlunun çok zor durumuna bakılarak borcun talepte bulunulan tecil süresinden daha az bir sürede ödenebileceğine kanaat getirilmesi halinde 20 aydan veya talepte bulunulan tecil süresinden daha az süreli taksitlendirme işlemi yapılabilecektir.

Örnek-1: DE Belediye Başkanlığı tarafından 14/02/2008 tarihinde, 218.000,00 YTL prim ve 45.560,00 YTL gecikme zammından oluşan toplam 263.560,00 YTL tutarındaki borcunun kademeli olarak 24 ay tecil ve taksitlendirilmesi talebinde bulunulduğu, başvuru tarihi itibariyle Kurumumuza ibraz ettiği Mali Durum Bildirim Formundaki kasa, banka, kısa vadeli alacaklar ve kısa vadeli borçlara ilişkin verilerinin aşağıda belirtildiği şekilde olduğu varsayıldığında;

formülüne göre ilgili ünitece aşağıdaki hesaplama yapılarak,

oranı bulunacaktır.

Yapılan hesaplamada, “1,62” olarak bulunan rasyo, “1,51” ila “2,00” aralığında olduğundan; borçlunun 24 aylık tecil ve taksitlendirme talebine karşılık alacaklarımız azami 20 aya kadar eşit taksitler halinde ödeme planına bağlanacak ve talep edilmiş olmakla birlikte kademeli ödeme planı düzenlenmeyecektir.

Örnek-2: NU işverenin Kurumumuza olan 10.000,00 YTL işsizlik sigortası primi ve 12.000,00 YTL gecikme zammından oluşan toplam 22.000,00 YTL borcunun tecil ve taksitlendirilmesi için 18/02/2008 tarihinde başvuruda bulunduğu ve taksitlendirme başvuru tarihi itibariyle Kurumumuza ibraz ettiği Mali Durum Bildirim Formundaki kasa, banka, kısa vadeli alacaklar ve kısa vadeli borçlara ilişkin verilerin aşağıda belirtildiği şekilde olduğu varsayıldığında;

formülüne göre aşağıdaki hesaplama yapıldığında,

oranı bulunacaktır.

Yapılan hesaplamada, “2,02” olarak bulunan rasyonun, “2,00”den büyük olması nedeniyle, anılan işverenin çok zor durum halinin bulunmadığı, mali durumunun Kurum alacağını defaten ödemeye uygun olduğu kabul edilerek, tecil ve taksitlendirme talebi reddedilecektir.

1.2 - TECİL VE TAKSİTLENDİRME SÜRESİ İLE TAKSİT TUTARLARI

Tecil ve taksitlendirme süresi; azami 6183 sayılı Kanunun 48. maddesinin birinci fıkrasındaki “…vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası ve gecikme zammı alacakları” için öngörülen tecil süresi kadar olup borçların taksitler halinde ödenmesini sağlayacak şekilde, idarece ödeme planına bağlanacaktır.

6183 sayılı Kanunun 48. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yukarıdaki ibareyle borçların iki yılı geçmemek üzere tecil olunabileceğine hükmedildiğinden, tecil ve taksitlendirme talebinde bulunulan borçların en fazla 24 aya kadar tecil ve taksitlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Yönetim Kurulumuzca alınmış olan karar uyarınca, rasyonun “1,50” ve altında olması durumunda, borçların en fazla 24 aya kadar eşit veya kademeli, “1,51” ila “2,00” aralığında olması durumunda ise, borçların en fazla 20 aya kadar eşit taksitler halinde ödeme planına bağlanması gerekmektedir.

1.3 - CARİ AY PRİMLERİNİN AKSATILMASI

2007/10 sayılı Genelgenin “X – Aylık Taksitlerin ve Cari Ay Primlerinin Aksatılması” başlıklı bölümünün ikinci fıkrasının (b) bendinde, tecil ve taksitlendirmeye konu borca ilişkin son ayı izleyen ayların (cari ayların) primlerinin ödenmemesi durumunda; yalnızca bir kereye mahsus en fazla 3 aya ilişkin ödenmeyen cari ay primlerinin en geç önceden belirlenmiş olan tecil süresi içinde ve aynı tecil ve taksitlendirme esasları dahilinde ödenmesi şartlarıyla tecil

ve taksitlendirme işleminin bozulmayacağı belirtilmiş iken, bu kez Yönetim Kurulumuzca alınan karar ile;

Tecil ve taksitlendirmeye konu borca ilişkin son ayı izleyen ayların (cari ayların) ödenmemiş olması durumunda; cari ay primlerinin, en geç önceden belirlenmiş olan tecil süresi dahilinde ödenmesi şartıyla, tecil ve taksitlendirme işleminin bozulmaması uygun görülmüştür.

Buna göre, diğer taksitlendirme şartları yerine getirildiği sürece borç türü bazında tecile konu borca ilişkin cari ay borçlarının ödenmemesi halinde, ödenmemiş cari ay borçlarının sayısına bakılmaksızın en geç önceden belirlenmiş olan TECİL VE TAKSİTLENDİRME SÜRESİNİN SONUNA KADAR ÖDENMESİ KAYDIYLA, taksitlendirme işlemi bozulmayacaktır.

Yine, bu Genelge yürürlüğe girmeden önce talepte bulunmuş olmakla birlikte henüz değerlendirme aşamasında olanlar ile tecil ve taksitlendirmesi yapılmış olup (cari ay primlerinin düzenli ödenmemesi nedeniyle taksitlendirme işlemleri bozulmuş olanlar hariç) cari ay primlerini ödemeyen borçluların, tecil süresinin sonuna kadar cari ay primlerini ödemeleri halinde taksitlendirme işlemi bozulmayacaktır.

Öte yandan, Kurumumuzca 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre yapılan tecil ve taksitlendirme işlemlerinde cari ay borçlarının her ay düzenli ödenmesi, tecil ve taksitlendirmenin şartlarından biri olmamakla birlikte, 506 sayılı Kanunun 80 inci maddesi hükmü uyarınca işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılara ilişkin primleri ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri kanuni yükümlülükleridir.

Bu nedenle, 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre yapılan tecil ve taksitlendirme işleminde cari ay borçlarının her ay ödenmesi şartının aranılmayacak olması bu borçların zamanında takip edilmeyeceği anlamına gelmeyeceğinden, 506 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin amir hükmü gereğince, yeni borç birikimine neden olunmamasını teminen, borç türü bazında taksitlendirilmiş borçlarına ilişkin taksitlendirme süresi içinde tahakkuk edecek aynı mahiyetteki cari ay borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde, tecil ve taksitlendirme süresinin sona ermesi beklenilmeden cari ay borçlarının tahsili için cari usul ve esaslar dairesinde icra takip işlemlerine başlanılmasını teminen söz konusu borçlar icraya intikal ettirilecektir.

1.4 - DİĞER HUSUSLAR

Kurumumuzca bundan önce 6183 sayılı Kanunun 48. maddesi hükmüne göre yapılan tecil ve taksitlendirme konusunda çıkarılmış bulunan genelgeler ve genel yazıların bu Genelgeye aykırı hükümleri uygulanmayacaktır.

Tahsilatın hızlandırılması ve borçlu işverenlerin tecil ve taksitlendirme şartlarından daha fazla yararlandırılması amacıyla, Yönetim Kurulumuzca yeniden belirlenen ve bu Genelge ile açıklanan tecil ve taksitlendirmeye ilişkin hususlar hakkında, Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerin mensup olduğu odalar ve diğer oda ve birliklerin, her türlü iletişim araçları kullanılmak suretiyle bilgilendirilmesi ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması uygun görülmüştür.

2- HACİZLİ MALLARIN SATIŞ SÜREÇLERİ

Ünitelerimizdeki iş yoğunluğu ve mahcuz menkul malların muhafaza altına alınmasında karşılaşılan bazı güçlükler nedeniyle, 2008/1 sayılı Genelgenin 4 üncü

maddesinin (b) fıkrasında belirtilen, mahcuz menkul malların muhafaza altına alınmasına ilişkin 30 günlük süre 2 ay olarak değiştirilmiştir.

6183 sayılı Kanunun 84 üncü maddesinin birinci fıkrasında, menkul malların tahsil dairelerince, haczin yapıldığı tarihin üçüncü gününden itibaren üç ay içinde satışa çıkarılacağı hükme bağlanmıştır.

Dolayısıyla, borçlu veya üçüncü şahıs elinde haczedilen borçluya ait menkul malların, haczin yapıldığı tarihin üçüncü gününden başlamak üzere üç ay içinde satış işlemlerine başlanılması gerektiğinden, 2007/81 sayılı Genelgenin; “1.5 Haciz ve Satış İşlemleri” bölümünün altıncı paragrafında, menkul malların muhafaza altına alındığı tarihten itibaren bir ay içinde satış işleminin sonuçlandırılacağı belirtilmiş iken, bu defa 6183 sayılı Kanunun 84 üncü maddesinin birinci fıkrasına uygun olarak, “menkul malların muhafaza altına alındığı tarihten itibaren bir ay içinde satış işlemine başlanılacaktır.” şeklinde değiştirilmiştir.

Öte yandan, uygulamada birlikteliğin sağlanması amacıyla, icra takibine konu borcun ödenmemesi halinde, 2008/1 sayılı Genelgenin 4 üncü maddesinin (c) fıkrasında belirtilen, gayrimenkul malların satış işlemlerine başlanılmasındaki 1 (Bir) aylık süre, gayrimenkul malların haciz tatbikine ilişkin resmi yazının Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihten itibaren 3 ay olarak değiştirilmiştir.

Bu durumda hacizli malların (gerek menkul gerekse gayrimenkul) satış işlemlerine haciz tarihinden itibaren her halükarda (tecil ve taksitlendirme talebi, mahkemece tedbir kararı alınmış olması, istihkak iddiasında bulunulması, vb nedenler hariç) 3 ay içinde satış işlemlerine başlanılmış olması gerekmekle birlikte, mallarını kaçırması, devretmesi, değerini yitirecek tasarruflarda bulunulması, öteden beri borcun ödenmesi hususunda hiçbir girişimde bulunulmaması yada borç ödememeyi alışkanlık haline getiren borçlular yönünden ise, yukarıda belirtilen surelere bağlı kalınmaksızın haciz ve satış işlemlerine başlanılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.