Tarih: 11.09.2009
Konu: 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen işveren hissesi sigorta primi teşviki.
1- Genel Açıklamalar
Bilindiği üzere, 18.08.2009 tarihli ve 27323 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5921 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 2. maddesi ile, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa geçici 9. madde eklenmiştir.
18.08.2009 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olan söz konusu geçici maddede;
“2009 yılının Nisan ayına ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı sayısına ilave olarak, 31.12.2009 tarihine kadar, işe alınma tarihinden önceki üç aylık dönem içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışındaki kişilerden olmak kaydıyla işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için; 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinde sayılan ve 82. maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı, altı ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu madde kapsamında işe almaya ilişkin 31.12.2009 tarihini 30.06.2010 tarihine kadar, primlerin Fondan karşılanma süresini ise altı aya kadar daha uzatmaya, Bakanlar Kurulu yetkilidir.
İşveren hissesine ait primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmayan işveren hissesine ait tutarın ödenmiş olması şarttır. Bu maddeye göre işveren tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, İşsizlik Sigortası Fonundan Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı, işverenden tahsil edilir. Bu maddenin üçüncü fıkrasının (e) bendi hükmü saklı kalmak kaydıyla bu maddede düzenlenen teşvik, 5510 sayılı Kanun kapsamında bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere, 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personeli için de uygulanır.
Bu madde hükümleri;
a) 01.10.2003 tarihinden sonra özelleştirme kapsamında devir alınan işyerleri hariç olmak üzere, mevcut ve faaliyette bulunan işyerlerinin devredilmesi, birleşmesi, bölünmesi veya nevi değiştirmesi gibi hallerde yeni işe başlama olarak değerlendirilmez.
b) Mevcut bir işyerinin kapatılarak; değişik bir ad veya unvan ya da bir iş birimi olarak aynı faaliyette açılması veya çalışan sigortalıların bütün olarak devredilmesi halinde, bu işyerleri hakkında uygulanmaz.
c) Yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi ek bir kapasite ve istihdam artısına neden olmayan, sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemler hakkında uygulanmaz.
ç) 5510 sayılı Kanun gereğince yapılan kontrol ve denetimler sonucunda çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri hakkında tespit yapıldığı aydan başlanmak suretiyle uygulanmaz.
d) 04.01.2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve bu Kanundan istisna olan alımlar ile uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan hizmet alımları ve yapım islerini yürüten işyerleri hakkında uygulanmaz.
e) 21.04.2005 tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında uygulanmaz.
f) 5510 sayılı Kanuna göre sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ile yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz.
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.
Bu maddeyle düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler; aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan yararlanamaz. Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak yapılır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenir.”
hükümleri yer almaktadır.
Anılan geçici maddede yer alan hükümler çerçevesinde uygulamanın usul ve esasları ile Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerimizce/Sosyal Güvenlik Merkezlerimizce yürütülecek işlemler aşağıda açıklanmıştır.
2- 4447 Sayılı Kanunun Geçici 9 uncu Maddesinde Öngörülen Teşvikten Yararlanma Şartları
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için;
Sigortalılar yönünden;
- 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınmış olması,
- İşe giriş tarihinden önceki üç aylık dönemde Kurumumuza verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması,
- Fiilen çalışması,
İşyerleri yönünden;
- 2009/Nisan ayına ilişkin olarak düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olması,
şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması ve sigortalı, işyeri ve işveren nitelikleri bakımından maddede belirtilen istisnalar arasında yer almaması gerekmektedir.
2.1- Sigortalının 18.08.2009 ila 31.12.2009 Tarihleri Arasında İşe Alınmış Olması
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesi, 18.08.2009 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiğinden, anılan maddede öngörülen teşvikten 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Bu bağlamda, 17.08.2009 ve önceki tarihlerde işe alınan sigortalılar ile halihazırdaki mevcut düzenlemeye göre 01.01.2010 tarihinden sonra işe alınan sigortalılardan dolayı sözkonusu teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
2.2- Sigortalının İşe Giriş Tarihinden Önceki Üç Aylık Dönemde Kurumumuza Verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde Kayıtlı Olmaması
18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan sigortalılardan dolayı anılan Kanunda öngörülen teşvikten yararlanılabilmesi için, sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde, gerek yeni işe alındığı işyerinden, gerekse farklı bir işyerinden Kurumumuza verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması gerekmektedir.
Örnek 1- (A) Limited Şirketinin 18.09.2009 tarihinde işe almış olduğu sigortalıdan dolayı, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanabilmesi için, bahse konu sigortalının 2009/Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarına ilişkin olarak düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması gerekmektedir.
3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve mesleki işletmelerde eğitim gören öğrenciler ile meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46. maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı 5510 sayılı Kanunun 82. maddesine göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırına kadar olanlar hakkında yalnızca kısa vadeli sigorta kolları hükümleri uygulandığından, işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde yukarıda açıklanan sigortalılık hallerinden dolayı haklarında yalnızca kısa vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalılardan dolayı sözkonusu teşvik hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Örnek 2- (B) gerçek kişisince, 16.09.2009 tarihinde işe alınmış olan bir sigortalının, işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde sadece, 2009/Haziran ayında meslek lisesinde okumakta iken zorunlu staja tabi tutulduğu varsayıldığında, anılan sigortalıdan dolayı diğer şartlarında sağlanmış olması kaydıyla sözkonusu teşvikten yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
İşverenlerin, 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe almış oldukları sigortalıların işe alındığı tarihten önceki üç aylık döneme ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olup olmadığı hususunu, Kurumumuz WEB sitesinden (http://www.sgk.gov.tr adresinden) “Çalışan”, seçeneği işaretlenmek suretiyle erişilen “Hizmet Hesabı” seçeneği vasıtasıyla, sigortalıların T.C. Kimlik Numaralarını girerek tespit etmeleri gerekmektedir.
“Hizmet Hesabı” seçeneği vasıtasıyla yapılacak olan sorgulamalar sonucunda, sigortalının işe alındığı tarihten önceki üç aylık dönemde prim ödeme gün sayısına rastlanılması veya aynı dönemde sigortalının çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin gibi) ay içinde fiili çalışmasının bulunmamasına rağmen, gün ve kazanç bölümünün 0 (sıfır) olması halinde, bu nitelikteki kayıtları bulunan sigortalılardan dolayı sözkonusu teşvik hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
2.3- Sigortalının Fiilen Çalışması
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için, sigortalının ay içinde fiilen çalışmış olması gerekmektedir. Dolayısıyla, anılan Kanunda öngörülen diğer şartlara sahip olmasına rağmen ay içinde çeşitli nedenlerle (yıllık ücretli izin ve istirahat gibi) fiilen çalışmamış olan sigortalılara, işverenlerce ücret ödenmesi halinde, fiilen çalışılmamış sürelere ilişkin ödenen ücretlerden dolayı sözkonusu teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Örnek - Anılan maddede aranılan niteliklere sahip (A) sigortalısının, 2009/Aralık ayında 20 gün fiilen çalıştığı, 10 gün istirahatlı olduğu ve istirahatlı olunan bu süre için işverenince ücret ödendiği varsayıldığında, sözkonusu sigortalının 2009/Aralık ayındaki 20 günlük fiili çalışmasından dolayı işveren hissesi sigorta prim teşvikinden yararlanılabilecek, buna karşın istirahatlı olunan 10 günlük süreden dolayı bahse konu teşvikten yararlanılamayacaktır.
Kapsama giren sigortalıların fiilen çalıştıkları sürelere ilişkin düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri, 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle, fiilen çalışmamakla birlikte ücret aldıkları sürelere ilişkin aylık prim ve hizmet belgeleri ise, şartları sağlanılmış olan diğer prim teşviklerine ilişkin kanun numaraları seçilmek suretiyle, diğer prim teşvikleri için öngörülen şartların sağlanmamış olması halinde ise kanun numarası seçilmeksizin Kuruma gönderilecektir.
Kapsama giren sigortalılar için, gerek 5921 sayılı Kanun numarası, gerekse diğer prim teşviklerine ilişkin kanun numaraları veya kanun numarası seçilmeksizin düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde, eksik gün nedeninin işaretlenmesi gerektiğinden, bu nitelikteki sigortalılar için eksik gün nedeni olarak “Diğer Nedenler” seçeneği işaretlenecek ve bu prim belgeleri ile ilgili olarak Kuruma verilecek olan “Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formları” ekine, sigortalıların bildirildiği diğer prim belgesinin sureti eklenecektir.
Diğer taraftan, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesi kapsamına giren sigortalıların 28, 29 veya 31 gün çeken ayın tamamı için ücret almış olmaları ve söz konusu ayların bazı günlerinde fiili çalışmalarının bulunması, bazı günlerinde ise fiili çalışmalarının bulunmaması durumunda (yıllık ücretli izin, istirahat gibi), yukarıda belirtilen her iki belgede kayıtlı prim ödeme gün sayısının toplamının 30’un altında veya üstünde olması mümkün olmadığından, bu sigortalılar için;
- 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı prim ödeme gün sayısı, fiilen çalışılan gün sayısı üzerinden,
- Diğer prim teşviklerine ilişkin kanun numaraları veya kanun numarası seçilmeksizin düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı prim ödeme gün sayısı ise; 30 günden, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesi kapsamında fiilen çalışılan gün sayısı
çıkartılmak suretiyle (30 gün – Fiilen çalışılan gün sayısı) bulunan gün sayısı üzerinden, Kuruma bildirilecektir.
Öte yandan, kapsama giren sigortalıların hak kazandıkları hafta tatili, fiilen çalışılmış süreler gibi değerlendirildiğinden, hafta tatili için ödenen ücretler, fiilen çalışılmış süreler gibi 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesi kapsamında, 5921 sayılı Kanun türü seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesi ile Kuruma bildirilecektir.
2.4- Sigortalının, 2009/Nisan Ayına İlişkin Olarak Düzenlenmiş Aylık Prim ve Hizmet Belgesinde Kayıtlı Sigortalı Sayısına İlave Olarak İşe Alınmış Olması
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilmesi için, işe alınan sigortalılar yönünden yukarıda belirtilen şartlar yanında, ayrıca 2009/Nisan ayına ilişkin olarak düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe alınmış olmaları gerekmektedir.
2.4.1- 01.05.2009 tarihinden önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olan işyerleri yönünden;
İşverenlerin, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanabilmeleri için 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe aldıkları ve anılan maddede öngörülen niteliklere sahip sigortalıları, 2009/Nisan ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak işe almış olmaları gerekmektedir.
Başka bir ifade ile, anılan maddede öngörülen teşvikten, 2009/Nisan ayında kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan ve anılan maddede öngörülen niteliklere sahip sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Örnek 1- (A) Limited Şirketine ait (1) nolu işyerinde çalıştırılan sigortalılara ilişkin 2009/Nisan ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinde 4 sigortalının yer aldığı varsayıldığında, bahse konu işveren, sözkonusu teşvikten, 4 sigortalıya ilave olarak işe alacağı ve anılan maddede öngörülen niteliklere sahip sigortalılardan dolayı yararlanabilecektir.
2009/Nisan ayında, çeşitli nedenlerle ay içinde işten ayrılan veya ay içinde işe giren sigortalıların bulunması halinde, ay içinde işe giren ve işten ayrılan sigortalıların tamamı, baz alınacak olan sigortalı sayısına dahil edilecektir.
Örnek 2- (B) Anonim Şirketine ait (2) nolu işyerinde çalıştırılan sigortalılara ilişkin 2009/Nisan ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalıların çalışma durumlarının aşağıda belirtildiği şekilde olduğu varsayıldığında,
Sigortalı İşe giriş tarihi İşten ayrılış tarihi
(A) Sigortalısı - -
(B) Sigortalısı - 28.04.2009
(C) Sigortalısı 14.04.2009 -
(D) Sigortalısı - 30.04.2009
(E) Sigortalısı - -
(F) Sigortalısı - -
(B) ve (D) sigortalılarının 2009/Nisan ayında işyerinden ayrılmış olduğu veya (C) sigortalısının 2009/Nisan ayı içinde işe başlamış olduğu üzerinde durulmaksızın, bahse konu işyeri için baz alınacak sigortalı sayısı 6 olacaktır. Dolayısıyla sözkonusu işyeri işvereni, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten, 6 sigortalıya ilave olarak işe alacağı ve anılan maddede öngörülen şartlara sahip sigortalılardan dolayı yararlanabilecektir.
Öte yandan, sigortalının 2009/Nisan ayında isten ayrılmasının ardından aynı ay içinde aynı işyerinde tekrar işe başlaması, başka bir ifade ile aynı sigortalı için 2009/Nisan ayına ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde iki ayrı kayıt bulunması halinde, bu nitelikteki sigortalılar, baz alınacak sigortalı sayısının tespiti sırasında bir sigortalı olarak dikkate alınacaktır.
Örnek 3- (Z) Kooperatifine ait (3) nolu işyerinde çalıştırılan sigortalılara ilişkin 2009/Nisan ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalıların çalışma durumlarının aşağıda belirtildiği şekilde olduğu varsayıldığında,
Sigortalı İşe giriş tarihi İşten ayrılış tarihi
(A) Sigortalısı - 12.04.2009
(B) Sigortalısı - 28.04.2009
(C) Sigortalısı 14.04.2009 -
(A) Sigortalısı 26.04.2009 -
(D) Sigortalısı - -
(A) sigortalısının 2009/Nisan ayında işyerinden ayrılarak aynı ay içinde aynı işyerine tekrar başlamış olması nedeniyle, bahse konu işyeri için ortalama sigortalı sayısı bakımından baz alınacak sigortalı sayısı 4 olacaktır.
01.05.2009 tarihinden önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olan işyeri işverenlerince çeşitli nedenlerle 2009/Nisan ayında sigortalı çalıştırılmamış olması halinde, baz alınacak sigortalı sayısı bulunmadığından, bu nitelikteki işyeri işverenleri, anılan maddede öngörülen teşvikten 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan ve anılan maddede öngörülen şartları haiz sigortalıların tamamından dolayı yararlanılabilecektir.
Örnek 4- 11.06.2007 tarihinde 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış (D) gerçek kişisine ait (4) nolu işyerine ilişkin 2008/Aralık ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesinin ardından 01.01.2009 tarihi itibariyle sigortalı çalıştırılmaya ara verildiği varsayıldığında, bahse konu işyerinde 2009/Nisan ayında sigortalı çalıştırılmamış olması nedeniyle sigorta primi işveren hissesi teşvikinden 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan ve anılan maddede öngörülen şartları haiz sigortalıların tamamından dolayı yararlanılabilecektir.
Baz alınacak sigortalı sayısının tespiti sırasında sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar toplam sigortalı sayısına dahil edilecek, buna karsın aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46. maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 5510 sayılı Kanunun 82. maddesine göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırına kadar olanlar toplam sigortalı sayısına dahil edilmeyecektir.
2.4.2- 01.05.2009 tarihinden sonra 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olan işyerleri yönünden;
01.05.2009 tarihinden sonra 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olan işyerlerinde, 2009/Nisan ayında sigortalı çalıştırılmamış olması nedeniyle, sözkonusu teşvikten, 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan ve anılan maddede belirtilen niteliklere sahip sigortalıların tamamından dolayı yararlanılabilecektir.
Örnek – 15.06.2009 tarihinde ilk defa sigortalı çalıştırılmaya başlanılması nedeniyle 5510 sayılı Kanun kapsamına alınan işyerinde, müteakiben 19.07.2009 tarihinde işe alınan (A) sigortalısı, 18.08.2009 tarihinde işe alınan (B) sigortalısı ile 21.10.2009 tarihinde işe alınan (C) sigortalısından dolayı (işyerinin, 2009/Nisan ayından sonraki bir tarihte Kanun kapsamına alınmış olması nedeniyle ortalama sigortalı sayısına baz teşkil edecek bir sigortalı sayısının bulunmaması, dolayısıyla sigortalı sayısına ilave olarak işe alınma kavramından söz edilemeyeceğinden) sözkonusu işyerinde işe alınma tarihleri 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten sonra olan (B) ve (C) sigortalılarından dolayı maddede belirtilen diğer şartlarında gerçekleşmiş olması kaydıyla, anılan maddede öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılabilecektir.
2.4.3- 01.01.2010 tarihinden sonra 5510 sayılı Kanun kapsamına alınacak olan işyerleri yönünden;
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten, halihazırda mevcut düzenlemeye göre 18.08.2009 ila 31.12.2009 tarihleri arasında işe alınan ve anılan maddede öngörülen şartları haiz sigortalılardan dolayı yararlanılması mümkün bulunduğundan, 01.01.2010 tarihinden sonra 5510 sayılı Kanun kapsamına alınacak olan işyerlerinin sözkonusu teşvikten yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
3- Alt İşverenleri Olan İşyerlerinde Teşvikten Yararlanma Şartları
Alt işverenler, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten, 2 nolu bölümde açıklanan nitelikteki sigortalılardan dolayı yararlanabileceklerdir.
Alt işverenleri bulunan ve 01.05.2009 tarihinden önce 5510 sayılı Kanun kapsamına alınmış olan işyerlerinde ortalama sigortalı sayısının tespiti sırasında, 2009/Nisan ayında gerek asıl işveren, gerekse alt işverenler tarafından çalıştırılan toplam sigortalı sayısı baz alınacaktır.
Örnek 1- 10 nolu işyeri dosyasında işlem görmekte olan asıl işveren (A) Limited Şirketi ile sözkonusu şirketten is alan (B), (C) ve (D) ünvanlı alt işverenlerce, 2009/Nisan ayına ilişkin düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalı sayılarının,
(A) Limited Şirketi, 5 sigortalı,
(B) alt işvereni, 2 sigortalı,
(C) alt işvereni, 4 sigortalı,
(D) alt işvereni, bildirimde bulunmamış,
olduğu varsayıldığında, sözkonusu işyerinde baz alınan sigortalı sayısı 11 olacağından, anılan Kanunda öngörülen teşvikten, 11 sigortalıya ilave olarak işe alınan ve kapsama giren sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
Örnek 2- 1 nolu örnekteki işyerinde 2009/Kasım ayında, kapsama girmeyen sigortalı sayısı ile maddede öngörülen şartlara sahip sigortalı sayısının aşağıda belirtildiği şekilde olduğu varsayıldığında,
Kapsama girmeyen 18.08.2009 tarihinden sonra işe alınan ve
sigortalı sayısı kapsama giren sigortalı sayısı
(A) Limited Şirketi : 4 2
(B) alt işvereni : 3 -
(C) alt işvereni : 2 1
(D) alt işvereni : - 4
Toplam : 9 7
Sözkonusu işyerinin, 2009/Nisan ayındaki ortalama sigortalı sayısının; 11, yeni işe alınan ve maddede öngörülen şartlara sahip sigortalı sayılarıyla birlikte toplam sigortalı sayısının ise; 9 + 7 = 16 olduğu göz önüne alındığında, maddede öngörülen niteliklere sahip yalnızca 16-11 = 5 sigortalıdan dolayı teşvikten yararlanılabilecektir.
İşveren hissesi sigorta prim teşvikinden ortalama sigortalı sayısına ilave olarak yeni işe alınan ve maddede öngörülen niteliklere sahip sigortalılardan; hangi aracının, kaç sigortalıdan dolayı yararlanacağı hususu ise asıl işveren tarafından değerlendirilecektir.
4- Teşvikten Yararlanmak Amacıyla Yapılacak Olan Başvurunun Şekli
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten faydalanılabilmesi için, işverenlerin, anılan maddede öngörülen niteliklere sahip sigortalıların işe alındığına ve işyeri yönünden gerekli şartların taşındığına ilişkin dilekçe ile birlikte işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Sosyal Güvenlik Merkezine müracaat etmeleri gerekmektedir.
Yapılan müracaatlar üzerine sözkonusu dilekçeler Sigorta Primleri Servisine intikal ettirilecek ve Sigorta Primleri Servisince uygun görülmesi halinde kapsama giren sigortalılara ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle gönderilebilmesi amacıyla sistem üzerinde gerekli kodlamanın yapılması için dilekçe supervizöre intikal ettirilecektir. Supervizör tarafından sistem üzerinde gerekli kodlama yapıldıktan sonra, bahse konu dilekçeler, işyeri dosyasında muhafaza edilmek üzere Sigorta Primleri Servisine gönderilecektir.
5- Sigorta Primi İşveren Hissesi Teşvikinden Yararlanılacak Olan Süre
Anılan maddede öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden, kapsama giren her bir sigortalı için, işe girdiği tarihten itibaren altı ay süre ile yararlanılabilecektir.
Örnek 1- (E) gerçek kişi işvereninin, 2009/Nisan ayına ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak maddede öngörülen niteliklere sahip (A) sigortalısını 13.10.2009 tarihinde, (B) sigortalısını ise 25.11.2009 tarihinde ise aldığı varsayıldığında,
(A) sigortalısından dolayı 13.10.2009 ila 13.04.2010 tarihleri arasında,
(B) sigortalısından dolayı ise, 25.11.2009 ila 25.05.2010 tarihleri arasında,
5921 sayılı Kanunda öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılması mümkün olacaktır.
5921 sayılı Kanunda öngörülen teşvikten yararlanılmasına ilişkin altı aylık sürenin ay içinde sona ermesi halinde, diğer teşvik kanunlarında öngörülen şartlara sahip olunması kaydıyla, sözkonusu sigortalıların ayın kalan sürelerindeki hizmetlerinden dolayı diğer kanunlarda öngörülen teşvik ve indirimlerden yararlanılabilecektir.
Örnek 2- 1 nolu örnekteki sigortalıların çalıştığı işyerinin Kurumumuza yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmadığı varsayıldığında, (A) sigortalısının 14.04.2010 tarihinden sonraki hizmetleri, (B) sigortalısının ise 26.05.2010 tarihinden sonraki hizmetleri, 5510 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesi ile Kuruma bildirilebilecektir.
Dolayısıyla bu durumda, (A) sigortalısının 2010/Nisan ayındaki hizmetlerine ilişkin;
- 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesindeki prim ödeme gün sayısı 13 gün,
- 5510 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesindeki prim ödeme gün sayısı ise 17 gün,
(B) sigortalısının 2010/Mayıs ayındaki hizmetlerine ilişkin;
- 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesindeki prim ödeme gün sayısı 25 gün,
- 5510 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesindeki prim ödeme gün sayısı ise 5 gün,
olacaktır.
Örnek 3- 1 nolu örnekteki sigortalıların çalıştığı işyerinin, bahse konu sigortalılarından dolayı diğer teşvik kanunlarında aranılan niteliklere sahip olmadığı varsayıldığında, bu defa (A) sigortalısının 14.04.2010 tarihinden sonraki hizmetlerinin, (B) sigortalısının ise 26.05.2010 tarihinden sonraki hizmetlerinin, kanun numarası seçilmeksizin düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgesi ile Kuruma bildirilmesi gerekecektir.
Öte yandan, kapsama giren işverenlerce, aynı ayda aynı sigortalı için iki ayrı aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi gerektiği durumlarda, her iki belgenin düzenlenmesi sırasında da eksik gün nedeni olarak “Diğer Nedenler” seçeneği işaretlenecek ve bu nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri ile ilgili olarak Kuruma verilecek olan “Ek-10 Sigortalıların Eksik Gün Bildirim Formları” ekine, sigortalıların bildirildiği diğer aylık prim ve hizmet belgesinin sureti konulacaktır.
6- İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak İşveren Hissesi Sigorta Priminin Hesaplanması
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesine istinaden, kapsama giren sigortalıların, prime tabi tutulacak kazançlarının yalnızca 5510 sayılı Kanunun 82. maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kısmına isabet eden sigorta primi işveren hissesi, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.
Dolayısıyla, kapsama giren sigortalıların prime esas kazanç alt sınırının üzerindeki kazançlarına ilişkin sigorta primi işveren hissesi ile sigortalı hissesinin tamamı işveren tarafından ödenecektir.
Örnek 1- Kısa vadeli sigortalı kolları prim oranı 2 olan (B) Kollektif Şirketinin, 2009/Nisan ayına ilişkin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak 13.10.2009 tarihinde işe aldığı ve anılan Kanunda öngörülen şartlara sahip (D) sigortalısının, 2009/Ekim ayındaki prim ödeme gün sayısının 19 gün, prime esas kazanç tutarının ise 850,00 TL olduğu ve anılan sigortalının hizmetlerinin 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle Kuruma bildirildiği varsayıldığında,
Anılan sigortalı için, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten 13.10.2009 ila 13.04.2010 tarihleri arasında yararlanılabilecek olup, 2009/Ekim ayına ilişkin işveren tarafından ödenecek olan tutar ile İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak olan tutar aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanacaktır.
Prime Esas Günlük Kazanç Alt Sınırı x Prim Ödeme Gün Sayısı = İşsizlik Sigortası
Fonundan Karşılanacak Olan Prime İlişkin Prime Esas Kazanç Tutarı
23,10 x 19 gün = 438,90 TL
438,90 x 20,5/100 = 89,97 TL Prime Esas Kazanç Alt Sınırı Üzerinden İşveren
Hissesi Prim Tutarı (İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak Olan Tutar)
850,00 x 14 / 100 = 119,00 TL Sigortalı Hissesi Prim Tutarı (İşverence Ödenecek)
850,00 - 438,90 = 411,10 TL Prime Esas Kazanç Alt Sınırını Asan Kazanç Tutarı
411,10 x 20,5/100 = 84,28 TL Alt Sınırı Asan İşveren Hissesi Prim Tutarı (İşverence Ödenecek)
İşverence ödenecek olan toplam tutar : 119,00 + 84,28 = 203,28 TL
İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacak olan tutar : 89,97 TL
olacaktır.
Örnek 2- Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı 3 olan (A) Limited Şirketince, 2009/Kasım ayına ilişkin 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalıların prim ödeme gün sayılarının toplamının 182 gün, prime esas kazanç tutarının toplamının ise 5.460,00 TL olduğu varsayıldığında,
Prime Esas Günlük Kazanç Alt Sınırı x Prim Ödeme Gün Sayısı = İşsizlik Sigortası
Fonundan Karşılanacak Olan Prime İlişkin Prime Esas Kazanç Tutarı
23,10 x 182 gün = 4.204,20 TL
4.204,20 x 21,5/100 = 903,90 TL Prime Esas Kazanç Alt Sınırı Üzerinden İşveren
Hissesi Prim Tutarı (İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak Olan Tutar)
5.460,00 x 14 / 100 = 764,40 TL Sigortalı Hissesi Prim Tutarı (İşverence Ödenecek)
5.460,00 – 4.204,20 = 1.255,80 Prime Esas Kazanç Alt Sınırı Asan Kazanç Tutarı
1.255,80 x 21,5/100 = 270,00 TL İşveren Hissesi Prim Tutarı (İşverence Ödenecek)
İşverence ödenecek olan tutar : 764,40 + 270,00 = 1.034,40 TL,
İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak olan tutar : 903,90 TL,
olacaktır.
7- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Düzenlenmesi ve Muhteviyatı Sigorta Primi ve İşsizlik Sigortası Primlerinin Ödenmesi
4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen işveren hissesi sigorta prim teşvikinden yararlanılabilmesi için, kapsama giren sigortalılara ilişkin 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinin, Kuruma yasal süresi içinde verilmiş olması gerekmektedir.
Diğer taraftan, 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle yasal süresi içinde Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş sigorta primlerinin, işveren hissesine ait kısmının İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanabilmesi için, aynı aya ilişkin gerek 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle, gerekse diğer kanun numaraları veya kanun numarası seçilmeksizin düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden kısmı ile İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanmayan işveren hissesine isabet eden kısmın tamamının ödenmesi gerekmektedir.
İşveren tarafından ödenmesi gereken (İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanmayan) tutarın yasal süresi içinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, gerek işveren tarafından ödenmesi gereken kısma, gerekse İşsizlik Sigortası Fonu tarafından Karşılanması gereken kısma isabet eden gecikme cezası ve gecikme zammı işverenden tahsil edilecektir.
Örnek – 2009/Ağustos ayına ilişkin 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş ve yasal süresi içinde Kuruma verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinden dolayı tahakkuk eden tutarın aşağıda belirtildiği şekilde olduğu ve işveren tarafından ödenmesi gereken tutarın yasal süresi dışında ödenmek istenildiği varsayıldığında,
İşsizlik sigortası fonundan İşveren tarafından ödenmesi
Sigorta primine esas kazanç Karşılanacak prim tutarı gereken prim tutarı
5.460,00 TL 903,90 TL 1.034,40 TL
1.034,40 TL borç aslı ile birlikte, ödemenin yapıldığı tarihe kadar 903,90 TL + 1.034,40 = 1.938,30 TL’ye isabet eden gecikme cezası ve gecikme zammı işveren tarafından ödendiği takdirde, 903,90 TL tutarındaki borç aslı İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacaktır.
8- Çalıştırdığı Sigortalıları Kuruma Bildirmeyen İşyerleri Hakkında Yapılacak İşlemler
5510 sayılı Kanun gereğince yapılan kontrol ve denetimler sonucunda çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri, tespitin yapıldığı aydan başlamak suretiyle 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen işveren hissesi sigorta prim teşvikinden yararlanamayacaklardır.
Dolayısıyla, aylık prim ve hizmet belgelerinin 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle gönderilebilmesi amacıyla gerekli kodlama yapıldıktan sonra, 5510 sayılı Kanun gereğince yapılan kontrol ve denetimler sonucunda çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri hakkında, anılan maddede öngörülen işveren hissesi sigorta primi teşviki, tespitin yapıldığı aydan başlanarak uygulanamayacağından, Sigorta Primleri Servisi tarafından durum, supervizöre intikal ettirilecek ve daha önce yapılmış kodlama supervizör tarafından kaldırılmak suretiyle işverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini 5921 sayılı Kanun numarasını seçmek suretiyle göndermeleri engellenmiş olacaktır.
Örnek- Aylık prim ve hizmet belgesini 5921 sayılı Kanun numarasını seçmek suretiyle Kuruma gönderebilmesi amacıyla gerekli tanımlama yapılmış olan (E) Limited Şirketinin çalıştırdığı sigortalıları Kuruma bildirmediğinin 05.11.2009 tarihinde 5510 sayılı Kanun gereğince yapılan kontrol ve denetim sonucunda tespit edildiği varsayıldığında, anılan işveren 2009/Kasım ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak 5921 sayılı Kanunda öngörülen teşvikten yararlanamayacağından, sözkonusu kodlamanın, 2009/Ekim ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilmesi gereken yasal sürenin son günü olan 23.11.2009 tarihinden sonra iptal edilmesi gerekmektedir.
Ancak, bu durumda, Sigorta Primleri Servisince, tespitin yapıldığı aydan itibaren 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle Kuruma gönderilmiş aylık prim ve hizmet belgelerinin bulunup bulunmadığı kontrol edilecek, bulunması halinde, işverenlerden, anılan Kanun numarası ile bildirilmiş olan aylık prim ve hizmet belgeleri için iptal nitelikte, kanun numarası seçilmeksizin asıl veya ek nitelikte prim belgesinin düzenlenmesi istenilecektir.
Prim belgelerinin işverenlerce düzenlenmemesi halinde ise, sözkonusu belgeler ilgili Ünitece re’sen düzenlenecek ve tahakkuk eden fark primler, gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden tahsil edilecektir.
9- 4447 sayılı Kanunun Geçici 9. Maddesinde Öngörülen Sigorta Primi İşveren Hissesi Teşviki Kapsamına Girmeyen İşyerleri, İşveren ve Sigortalılar
Sözkonusu teşvik hükümlerinden, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve bu Kanundan istisna olan alımlar ile uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan hizmet alımları ve yapım islerini yürüten işyerlerinin yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan, bahse konu maddede öngörülen teşvik hükümleri, 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında uygulanmayacağından, genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklar, anılan maddede öngörülen teşvik hükümlerinden yararlanamayacaklardır.
Dolayısıyla, mahiyet koduna bakılmaksızın yukarıda belirtilen işverenlere ait işyerleri bahse konu teşvik kapsamı dışında bulunmaktadır.
Diğer taraftan, sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlardan, yurt dışında çalışan sigortalılardan, aday çırak, çırak ve öğrencilerden dolayı, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
10- Diğer Teşvik Kanunlarından Yararlanan İşverenlerin Geçici 9. Madde Hükmünden Yararlanmalarına İlişkin Usul ve Esaslar
Diğer teşvik kanunlarına istinaden işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulamasından yararlanmakta olan işverenlerin, teşvik kapsamına giren sigortalılarından dolayı aynı dönem için ve mükerrer olarak 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
Hal böyle olmakla birlikte, gerek 2.3 nolu bölümde, gerekse 5 nolu bölümde açıklandığı üzere, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesi kapsamına giren sigortalıların aynı ayda fiili çalışmalarının olduğu sürelere ilişkin bildirimleri için, 5921 sayılı Kanun numarasının; fiili çalışmasının bulunmamasına rağmen ücret ödemesinin bulunduğu sürelere ilişkin bildirimleri için, şartları sağlanmış diğer teşvik kanun numarasının; seçilmesi ya da 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanılmasına ilişkin altı aylık sürenin ay içinde sona ermesi ve diğer teşvik kanunlarında öngörülen şartlara sahip olunması halinde sözkonusu sigortalıların ayın kalan sürelerindeki hizmetlerinden dolayı diğer kanunlarda öngörülen teşvik ve indirimlerden yararlanılması durumlarında, aynı dönem için iki farklı teşvik kanunu hükmünden yararlanılmakla birlikte, bu yararlanmada aynı dönem için mükerrer bir yararlanma durumu oluşmamaktadır.
11- 506 sayılı Kanunun Geçici 20. Maddesine Tabi Sandıkların Teşvikten Yararlanmalarına İlişkin Usul ve Esaslar
506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi sandıkların 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen sigorta primi işveren hissesi teşvikinden yararlanmalarına ilişkin usul ve esasların, 31.07.2008 tarihli ve 5797 sayılı Kanunla banka sandıkları için getirilmiş olan sigorta primi işveren hissesi teşviklerine istinaden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı arasında düzenlenerek hazırlanan Protokol’e paralel olarak, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünce belirlenmesi icap etmektedir.
12- Muvazaalı İşlemlerin Önlenmesi
12.1- 01.10.2003 tarihinden sonra özelleştirme kapsamında devir alınan işyerleri hariç olmak üzere, mevcut ve faaliyette bulunan işyerlerinin devredilmesi, birleşmesi, bölünmesi veya nevi değiştirmesi gibi hallerde yeni işe başlama olarak değerlendirilmeyeceğinden, bu nitelikteki işyerlerinde 2009/Nisan ayında sigortalı çalıştırılmış olması halinde, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten, 2009//Nisan ayındaki sigortalı sayısına ilave olarak işe alınan ve kapsama giren sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir.
12.2- Mevcut bir işyerinin kapatılarak; değişik bir ad veya unvan ya da bir iş birimi olarak aynı faaliyette açılması veya çalışan sigortalıların bütün olarak devredilmesi halinde, 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinde öngörülen teşvikten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, istihdamın artırılmasından ziyade işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulamasından yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da is birimi olarak faaliyete geçtiğinin anlaşılması halinde, bu işyerleri işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulamasından yararlandırılmayacaktır. Bu nitelikteki işyeri işverenlerinden, 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgeleri için iptal nitelikte, Kanun numarası seçilmeksizin asıl veya ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenerek Kuruma verilmesi istenilecek, verilmemesi halinde ise, sözkonusu belgeler Kurumca re’sen düzenlenecek ve daha önce İşsizlik Sigortası Fonundan yersiz olarak karşılanmış olan sigorta primleri, ödeme vadesinin bittiği tarihten tahsil tarihine kadar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenlerden tahsil edilecektir.
12.3- Yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi ek bir kapasite ve istihdam artısına neden olmayan, sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemler hakkında işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulanmayacağından, bu nitelikteki işyeri işverenlerince 5921 sayılı Kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgeleri için de, 12.2 nolu bölümde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
12.4- Aylık prim ve hizmet belgelerini 4447 sayılı Kanunun geçici 9. maddesine istinaden düzenleyerek Kuruma veren işverenlerin, Kanunda öngörülen şartları taşıyıp taşımadıkları, Sigorta Primleri Servislerince her ay düzenli olarak kontrol edilecek ve sözkonusu teşvikten yararlanmaması gerektiği halde yararlanmış olan işverenlerle ilgili olarak 12.2 nolu bölümde açıklandığı şekilde işlem yapılacaktır.
13- Diğer Hususlar
13.1- Geçici 9. madde kapsamında işe almaya ilişkin 31.12.2009 tarihini 30.06.2010 tarihine kadar, primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanma süresini ise altı aya kadar daha uzatmaya, Bakanlar Kurulu yetkili kılındığından, Bakanlar Kurulunca bahse konu sürelerin uzatılmasına karar verilmesi halinde, durum ayrıca hazırlanacak olan genelge ile bildirilecektir.
13.2- Özel nitelikteki bina inşaatı işyerleri, geçici 9. maddede aranılan şartların sağlanmış olması kaydıyla sözkonusu teşvik hükmünden yararlanabileceklerdir. Ancak, sözkonusu işyerleri için ilişiksizlik belgesi verilmeden önce, maddede aranılan şartların sağlanmış olup olmadığı hususu Sigorta Primleri Servislerince kontrol edilecektir.
13.3- 5921 sayılı Kanun çeşidi seçilmek suretiyle düzenlenen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tahakkuk eden issizlik sigortası primleri hakkında, işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulanmayacaktır.
13.4- İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanan sigorta primleri, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
14. Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri Muhasebe Birimleri İle Merkezde İlgili Muhasebe Birimince Yapılacak İşlemler:
14.1. Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve Sosyal Güvenlik Merkezleri muhasebe birimlerince yapılacak prim tahakkuk işlemi;
Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve Sosyal Güvenlik Merkezleri prim tahakkuk servislerinden alınacak aylık prim icmal bordrolarına istinaden gelir türlerine göre (MYÖ, GSS ve İKMH), 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı’nın ilgili detay hesaplarına borç, 600- Gelirler Hesabı’nın ilgili detay hesaplarına alacak kaydı yapılarak aylık prim tahakkukları oluşturulacaktır.
14.2. On-line prim tahsilatında Merkez ve Taşra muhasebe birimlerinde yapılacak işlemler;
a) Merkezdeki ilgili muhasebe birimince (Gelir-Alacak Muhasebe Birimi) yapılacak ilk işlem:
Merkezde Gelir-Alacak Muhasebe Birimine ait üç kamu bankasında ve diğer özel bankalarda bulunan prim tahsilat hesaplarına on-line olarak yatan primlere ait tutarlar, alınan ekstralarla ilgili banka hesaplarına alınırken issizlik sigortası prim tutarı da dahil taşra birimlerine dekont edilecek, ayrıca issizlik sigortası primleri de 511 hesap ile taşra birimlerine maledilecektir.
--------------------------------------------- /----------------------------------------------------
102-Bankalar H.(……Bankası) xxx,xx
511-Şubeler Cari H.(Tüm primler) xxx,xx
--------------------------------------------- /----------------------------------------------------
511-Şubeler Cari H. (İşsizlik) xx,xx
333-Emanetler Hesabı (İşs. Sig. Primi) xx,xx
--------------------------------------------- /----------------------------------------------------
333-Emanetler Hesabı (İşs. Sig. Primi) xx,xx
102-Bankalar H. xx,xx
--------------------------------------------- /----------------------------------------------------
b) Taşra muhasebe birimlerince yapılacak işlemler: Yukarıdaki muhasebe kaydı yapılarak taşraya düsen aşağıdaki dekont üzerine;
--------------------------------------------- /----------------------------------------------------
511-Şubeler Cari H. xxx,xx
333.09.00.00.00.-Başka Birimler Adına Yap.İşl.H. xxx,xx
----------------------------------------------/----------------------------------------------------
- Tahsilat servisinden gelen aşağıda bir örneği gösterilen Prim Tahsilat Bordrolarında ayrıca gösterilen teşvik kanunları kapsamında İŞKUR’dan (İşsizlik Sigortası Fonundan) tahsil edilecek tutarlar, 139 kodlu hesabın altına yeni açılacak olan ilgili ayrıntı kodlarına borç kaydı yapılmak suretiyle aşağıdaki örnekte olduğu gibi tahakkuk ettirilecektir.
Gelir Tahsilat Bordrosu
--------------------------------------------------------------------------------
- Prim :
- İşsizlik Sigortası Fonu :
- İdari Para Cezası :
- Gecikme.Zammı :
- Gecikme Faizi :
- Damga Vergisi :
---------------------------------------------------------------------------------
-MYÖ (Malullük,Yaslılık,Ölüm Primi):
- GSS (Genel Sağlık Sigortası Primi-Hastalık,Analık):
- İKMH (İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Primi):
----------------------------------------------------------------------------------
Teşvik Kanunlarına Göre Paylar
- Hazine :
- İŞKUR :
- İşsizlik Sigortası Fonundan :
- Diğer :
- Maliye :
--------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------/----------------------------------------------------
333.09.00.00.00.-Başka Birimler Adına Yap.İşl.H. xxx,xx
139.99.01.02.01.-Teşvik Kan. Kaps. D.Alacaklar H.(İŞKUR’dan) xx.xx
120-Gelirlerden Alacaklar H.(MYÖ) xx.xx
120-Gelirlerden Alacaklar H.(GSS) xx.xx
120-Gelirlerden Alacaklar H.(İKMH) xx.xx
805-Gelir Yansıtma Hesabı xxx.xx
800-Bütçe Gelirleri H. xxx.xx
----------------------------------------------/----------------------------------------------------
Merkezdeki ilgili muhasebe birimince ilgili daireler nezdinde tahsilat işlemi yapılabilmesi için; taşra muhasebe birimlerince, yukarıdaki kaydın ardından 139 hesaba kaydedilen İşsizlik Sigortası Fonundan olan prim alacak tutarları, 139 hesabın ayrıntı koduna alacak kaydedilmek suretiyle merkezdeki ilgili muhasebe birimine aşağıdaki örnek kayıtla dekont edilecektir.
---------------------------------------------------/ ----------------------------------------------------
511-Şubeler Cari Hesabı xx,xx
139.99.01.02.01.-Teşvik Kan. Kaps.D.Alacaklar H.(İŞKUR’dan) xx,xx
-------------------------------------------- -------/ ---------------------------------------------------
c) Merkezdeki ilgili muhasebe birimince yapılacak ikinci işlem: Yukarıdaki kayıtla merkeze dekont edilen ve aşağıda gösterildiği şekilde merkezde 198 hesaba düsen tutarlar; 139 hesabın ilgili ayrıntı kodlarına kayıt yapılacak, bu işlem tahsilat yapılan ayı takip eden ayın ilk haftasında yapılacaktır.
--------------------------------------------------/ -----------------------------------------------------
198-Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar H. xx,xx
511-Şubeler Cari Hesabı xx,xx
--------------------------------------------------/ -----------------------------------------------------
139.99.01.02.01.-Teşvik Kan. Kaps. D.Alacaklar H.(İŞKUR’dan) xx,xx
198-Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar H. xx,xx
--------------------------------------------------/ ----------------------------------------------------
14.3. Vezneden yapılan prim tahsilatı;
a) Taşra muhasebe birimlerince yapılacak işlemler:
Yine işveren servisinden gelen Gelir Tahsilat Bordrosunda ayrıca gösterilen İşsizlik Sigortası Fonundan tahsil edilecek tutarlar, 139 kodlu hesabın ilgili ayrıntı kodlarına borç kaydı yapılmak suretiyle tahakkuk ettirilecektir.
139 hesapta tahakkuk ettirilen İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanacak prim tutarları tahsilatın yapıldığı ayı izleyen ayın en geç 10’una kadar 511 hesaba borç, 139 hesabın ilgili ayrıntı kodlarına alacak kaydedilmek suretiyle merkezdeki ilgili muhasebe birimine dekont edilecektir.
--------------------------------------------------/ -----------------------------------------------------
511-Şubeler Cari Hesabı xx,xx
139.99.01.02.01.-Teşvik Kan. Kaps. D.Alacaklar H.(İŞKUR’dan) xx,xx
------------------------------------------ -------/ -----------------------------------------------------
b) Merkezdeki ilgili muhasebe birimince yapılacak işlem: Yukarıdaki kayıtla ilgili merkez muhasebe birimine dekont edilen ve 198 hesaba düsen tutarlar; 139 hesabın ilgili ayrıntı kodlarına borç kaydedilecektir.
On-line ve kasa tahsilatına bağlı merkezdeki ilgili muhasebe birimi ve taşra muhasebe birimlerince yapılacak tüm bu işlemler tahsilatın yapıldığı ayı izleyen ayın en geç 12. gününe kadar tamamlanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.