T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

GENELGE

2010/46*

Tarih: 05.04.2010

Konu:  İl özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların borçları

1- Genel açıklamalar

02.07.2008 tarihli ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanunun 05.02.2010 tarihli ve 27484 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5951 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 12. maddesi ile değiştirilen 7. maddesinde;

“(1) Bu Kanunda, il özel idareleri ve belediyelere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtından ayrılacak paylar ile diğer kanunlarda bu idarelere verilmesi öngörülen paylar vergi hükmündedir.

(2) İl özel idareleri ve belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların ve bunlara ait tüzel kişilerin, 21.07.1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen Devlete olan borçları, 28.03.2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında tanımlanan Hazine alacağı niteliğindeki borçları, İller Bankasına olan borçları ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçlarına ve 10.07.2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3., 03.07.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 5. maddeleri kapsamında uzlaşma sağlanmış borçları ile bu maddeler kapsamındaki kuruluşlara olan ve 31.12.2006 tarihi itibarıyla tahakkuk etmiş ve uzlaşma sağlanmamış olan borçlarına karşılık, bu idareler adına her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan, alacaklı idarelerin talebi üzerine, ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesinti yapılarak alacaklı idarelere ödenir.

(3) (Mülga: 28.01.2010-5951/12 md.)

(4) Bu maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki borçlardan 01.03.2010 tarihinden önce doğmuş olanlar ile bu tarihten önce Hazinece verilen garantilerden veya ikrazen kullandırılan kredilerden kaynaklanan 4749 sayılı Kanun kapsamındaki Hazine alacakları için yapılacak kesintilerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden, il özel idareleri ve belediyeler adına aylık olarak ayrılacak tutara oranı, yüzde 40’ı aşamaz.

(5) Yapılacak kesintilerin oranlarını; alacakların nev’ine, alacaklı kuruluşlara, belirlenecek kriterler çerçevesinde borçlu kuruluşları borç ödeme kapasitelerine göre gruplandırmak suretiyle ayrı ayrı veya topluca tespit etmeye, kesinti ve mahsup işlemlerine ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir.”

hükümleri yer almaktadır.

Yine 5951 sayılı Kanunun 13. maddesiyle; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 5. maddesi ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 6. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

5779 sayılı Kanunun 7. maddesine istinaden; “Büyükşehir Belediyeleri, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bunların Bağlı Kuruluşlarının Borçlarına Karşılık Genel Bütçe Vergi Gelirleri Tahsilat Toplamı Üzerinden Ayrılacak Paylardan Yapılacak Kesintilere İlişkin Esaslar” ile ilgili 15.03.2010 tarihli ve 2010/238 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve eki liste, 19.03.2010 tarihli ve 27526 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Buna göre, anılan Kanun ve Bakanlar Kurulu Kararı hükümlerine istinaden il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların tahakkuk etmiş ve ödenmemiş borçlarının, bu idareler adına her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılacak paylarından Kurumumuzun talebi üzerine, ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankası tarafından kesinti yapılmak suretiyle tahsiline ilişkin yürütülecek işlemler aşağıda açıklanmıştır.

2- Kapsama giren kuruluşlar

Bakanlar Kurulunca belirlenen Esasların 1. maddesinde kapsama dahil olan kurum ve kuruluşlar belirtilmiş olup, Kurumumuza borcu olan il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlar bu kapsama girmektedir.

Bağlı kuruluş ibaresinden; büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri, ilçe belediyeleri ve belde belediyelerine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar anlaşılacaktır.

Bu durumda; il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri, ilçe belediyeleri ve belde belediyelerine ait şirketlerin borçlarının bu kapsamda tahsiline imkan bulunmamaktadır.

3- Kapsama giren borçlar

Bakanlar Kurulunca belirlenen Esasların 4. maddesinin birinci fıkrası; “Bu Esaslar kapsamında, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşların borçları aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:

(a) 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3. ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 5. maddeleri kapsamında uzlaşma sağlanmış borçlar.

(b) 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3. ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 5. maddeleri uyarınca, alacakları uzlaşma kapsamındaki özel hukuka tabi kuruluşlara olan ve 31.12.2006 tarihi itibarıyla uzlaşma sağlanmamış borçlar.

(c) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen Devlete olan borçlar, İller Bankasına olan borçlar, Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borçlar ile 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında tanımlanan Hazine alacağı niteliğindeki borçlar.”

hükmünü amirdir.

5779 sayılı Kanunda ve söz konusu Bakanlar Kurulu Kararında, borç türü bazında bir ayrıma gidilmediğinden il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların Kurumumuza olan ve yasal ödeme süresi geçmiş her türlü borçları bu kapsama girmektedir.

Bu bağlamda; sigorta primi, idari para cezası, işsizlik sigortası primi, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi, damga vergisi, sosyal yardım zammı, icra takip masrafları ve diğer Kurum alacakları ile bu alacaklara ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı, faiz ve fer’ileri bu kapsamda değerlendirilecektir.

4- Borçların bildirileceği kurum ve kuruluş

Büyükşehir belediyeleri ve bağlı kuruluşlarından olan alacaklar Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğüne, il özel idareleri ve belediyeler ile bu belediyelerin bağlı kuruluşlarından olan alacaklar ise İller Bankasına bildirilecektir.

5- Borç tablolarının hazırlanması

5779 sayılı Kanuna göre il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların borçlarından dolayı kesinti yaptırılması için borçlu kuruluşların talebi olup olmadığına bakılmaksızın sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezlerince ekte yer alan borç tablosu (EK-1) düzenlenecektir.

Bununla birlikte, söz konusu tabloların hazırlanmasına dayanak olması ve kesinti sonucu gelecek paraların işyeri ve borç türü bazında ayrımı ile mahsubunun yapılabilmesi amacıyla (EK-2) de yer alan tablo, borçlu kuruluşların her bir işyeri için borç türü bazında ayrı ayrı düzenlenecek ve ilgili personel tarafından müştereken imzalanarak sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezlerince muhafaza edilecektir.

6- 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre tecil ve taksitlendirilen veya özel kanunlarına göre yapılandırılan alacaklar

6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre tecil ve taksitlendirmiş veya özel kanunlarına göre yapılandırılmış ya da daha sonra tecil ve taksitlendirilecek olan alacaklar, taksitlendirme veya yapılandırma şartlarına uygun ödeme yapıldığı sürece ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ya da İller Bankasına bildirilmeyecektir.

Kurumumuz alacaklarının ilgili kuruluşlardan kesinti yapılmak üzere bildirilmesinden sonra tecil ve taksitlendirme talebinde bulunup talebi Kurumca uygun görülen borçluların, kararın alındığı tarihe kadar ilgili kuruluşlar nezdinde tahakkuk eden kesintileri haricinde ayrıca kesinti yapılmaması hususu da ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ya da İller Bankasına en kısa sürede bildirilecektir.

Ancak, borçlularca yazılı olarak aylık taksit tutarlarının ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ya da İller Bankasındaki paylarından kesilmesi talebinde bulunulması halinde, aylık taksit tutarları Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ya da İller Bankasından sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerince talep edilecektir. Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ya da İller Bankasından yapılan kesintilerin, 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre yapılan veya özel kanunlarına göre yapılandırılan alacakların aylık taksit tutarlarının tamamını karşılamaması durumunda aylık taksit farklarının borçlularca ödenmesi gerekmektedir.

Borçlularca taksitlendirilen borçların aylık taksit tutarlarının talepleri üzerine ilgili kurum ve kuruluşlardan yapılacak kesintilerinin; eksik yapılması, süresinde Kuruma aktarılmaması ya da hiç ödenmemesi halinde aradaki taksit farkının vadesinde kendilerince ödeneceğini ve bu konuda ihtilaf yaratmayacaklarını talep yazısında taahhüt etmeleri istenecektir.

Diğer taraftan, tecil ve taksitlendirme işlemi yapılıp süresinde ödenen ancak borçlular tarafından tecil ve taksitlendirme veya özel kanunlarına göre yapılan yapılandırma işleminin bozularak Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kesinti yapılması talebinde bulunulması ve bu konuda daha sonra ihtilaf yaratmayacaklarının yazılı olarak taahhüt edilmesi halinde, tecil ve taksitlendirme/yapılandırma işlemi bozularak gerekli mahsup işlemi yapıldıktan sonra bakiye borç, Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kesinti yapılması için ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankasından talep edilecektir.

7- Kapsama giren borçların ilgili kurum ve kuruluşa bildirilmesi

Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen Esasların 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3. ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 5. maddeleri uyarınca uzlaşma kapsamına giren borçlu kuruluşlarca Belediye Uzlaşma Komisyonuna müracaatta bulunulması ve yapılan değerlendirme sonucunda uzlaşma sağlanması suretiyle Uzlaşma Komisyonu Kararları Resmi Gazetede yayımlanarak kesinleşen borçlar, Belediye Uzlaşma Komisyonu tarafından ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankasına kesinti işlemleri yapılmak üzere bildirildiğinden uzlaşma kapsamındaki bu borçlar yeniden bildirilmeyecektir.

Yine söz konusu Esasların 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre, bu kapsamdaki il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların (01.03.2010 tarihine kadar tahakkuk eden borçlar “2009/Aralık – 15.12.2009-14.01.2010” dönemi dahil) borçları, ilgisine göre en geç 07.04.2010 tarihine kadar Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğüne veya İller Bankasına bildirilecektir. Daha sonraki dönemlerde ödenmeyen 01.03.2010 sonrası tahakkuk edecek borçların ise geciktirilmeksizin iki ayda bir en geç ilgili ayın 25’ine kadar gerekli kesintilerin yapılarak Kuruma aktarılması için ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğüne veya İller Bankasına (EK-1) tablo ile bildirilmesine devam edilecektir.

8- İl özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşlardan olan borçların tahsilini teminen yürütülen icra takip işlemleri

5779 sayılı Kanun uyarınca, il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunlara bağlı kuruluşların borçları nedeniyle vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılacak paylarından kesinti yaptırılması için ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankasından talepte bulunulacak olmakla birlikte bu borçlar için daha önce 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre başlanılmış olan icra takip işlemlerinin durdurulmasına veya uygulanan hacizlerin kaldırılmasına ve bundan sonra icra takip işlemlerinin yapılmayacağına ilişkin herhangi bir düzenleme yer almadığından, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre icra takip işlemlerine devam edilecektir.

Ancak mükerrer kesinti yapılmaması bakımından, 5779 sayılı Kanun kapsamında kesinti talebinde bulunulmuş borçlardan dolayı Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankası paylarına ayrıca haciz bildirisi gönderilmeyecektir.

Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankası tarafından 5779 sayılı Kanun gereği kesinti yapıldıktan sonra geriye kalan belediye paylarından, haciz yoluyla da olsa hiçbir şekilde kesinti yapılmasına imkan bulunmamaktadır.

Bu nedenle, Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankası tarafından belediyelere ait banka hesaplarına aktarılan kesinti sonrası payların, söz konusu banka hesabında haczimizin bulunması nedeniyle Kurum hesaplarına aktarılması veya bloke konulması halinde, bu hususun banka kayıtları veya diğer belgelerle doğrulanmasının ardından, alınan paralar iade edilecek veya bu paralar üzerindeki hacizler kaldırılacaktır. Ancak Kurumumuzun haczi bulunan banka hesaplarına intikal eden haczedilebilir diğer paralar üzerindeki haciz işlemlerine devam edilmesi gerekmektedir.

9- 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılardan kaynaklanan alacaklar hakkında yapılacak işlemler

5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesinin onikinci fıkrasında; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemlere ait 5434 sayılı Kanundan kaynaklanan alacakların takip ve tahsil işlemleri 5434 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili hükümlerine göre Kurumca sonuçlandırılır. Ancak bunlardan bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Maliye Bakanlığının ilgili birimleri tarafından takip ve tahsil işlemleri başlatılmış olanların işlemleri bunlar tarafından sonuçlandırılır.”

hükmü yer almaktadır.

Bu bakımdan, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılardan kaynaklanan 01.10.2008 tarihinden önceki dönemlere ait Kurum alacaklarının takip ve tahsil işlemleri Maliye Bakanlığınca yürütüldüğünden, bu tarihten sonraki dönemlerden kaynaklanan Kurum alacakları merkez birimince, ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankasına bildirilecektir.

10- Diğer hususlar

5779 sayılı Kanun kapsamında il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ile belediyeler ve bunların bağlı kuruluşlarından olan Kurum alacaklarının Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankası nezdindeki alacaklarından kesinti yapılarak tahsilini teminen hazırlanan (EK-1) tabloların üst yazı ekinde en geç 07.04.2010 tarihine kadar, bu tarihten sonra ödenmeyen borçlar için ise haciz bildirisi gönderilmesi yerine iki ayda bir en geç ilgili ayın 25’ine kadar ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğüne veya İller Bankasına, sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezleri tarafından söz konusu borç tablolarının hazırlanması ve bildirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, borçluların yapılacak kesinti işlemlerinden bilgi sahibi olması ve ileride çıkabilecek ihtilafların önlenmesi için Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankasına bildirilen borçları gösterir tabloların bir örneği de üst yazı ekinde borçlulara gönderilecektir.

Bildirilen borçların tahsil tarihine kadar gecikme cezası ve gecikme zammı işlemeye devam edeceği ve diğer şekillerde tahsilat da yapılabileceğinden, borçlulardan her yıl sonu itibariyle 5779 sayılı Kanun kapsamındaki kesinti yapılacak alacak tutarlarının yeniden tespit edilerek düzenlenen tablolar, ilgisine göre Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü veya İller Bankasına bundan sonraki kesintilere esas olmak üzere gönderilecektir.

5951 sayılı Kanunun 13. maddesiyle; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 5. maddesi ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 6. maddesi yürürlükten kaldırıldığından söz konusu mülga Kanun gereğince yayımlanan 11.05.2007 tarihli ve 2007/36 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

Bilgi edinilmesini, gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.