İÇİNDEKİLER

Birinci Bölüm

GİRİŞ

1. Genel açıklamalar

1.1. 2147 sayılı Kanun

1.2. 3201 sayılı Kanun

2. Kavramlar

İkinci Bölüm

YURTDIŞI BORÇLANMA İŞLEMLERİ

1. Borçlanmanın şartları

1.1. Türk vatandaşı olmak

1.2. Belirli nitelikte yurtdışı süreleri bulunmak

1.2.1. Sigortalılık süreleri

1.2.2. İşsizlik süreleri

1.2.3. Ev kadını olarak geçen süreler

1.2.4. Borçlanma kapsamında olmayan süreler

1.2.5. Yurtdışı sürelerinin yurtiçi hizmet süreleri ile çakışması

1.3. Hizmetleri belgelendirmek

1.3.1. Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilen ülkelerde geçen sürelere ait belgeler

1.3.2. Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde geçen sürelere ait belgeler

1.3.3. Ev kadını olarak geçen sürelere ait belgeler

1.3.4. Sözleşmesiz ülkelerde Türk işverenlerce çalıştırılan Türk işçilerine ait belgeler

1.3.5. Diğer ve ortak hususlar

1.4. Yazılı istekte bulunmak

2. Borçlanma için başvurulacak kurum ve birim

3. Borç miktarının hesaplanması

4. Borç miktarının tebliği

5. Borç miktarının ödenmesi

6. İsviçre prim transferine ait sürelerin borçlandırılması

7. Borçlanmadan vazgeçme ve borçlanma miktarının iadesi

8. Borçlanma sürelerinin değerlendirilmesi

8.1. Sigortalılık süresi ve toplam prim ödeme gün sayısının tespitinde

8.2. Yıllık kazançların tespitinde

8.3. Basamak intibakında

Üçüncü Bölüm

TAHSİS İŞLEMLERİ

1. Aylık bağlama şartları

1.1.Yurda kesin dönüş yapmak

1.2.Borcun tamamını ödemek

1.3.Sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanmak

1.4. Kuruma yazılı başvuruda bulunmak

2. 4/1(a) statüsünde aylıkların hesaplanması

2.1. 2008 Ekim (hariç) ayından önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın hesabı

2.1.1. 2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabı

2.1.1.1. Ortalama yıllık kazancın hesabı ve göstergenin tespiti

2.1.1.2. Aylık bağlama oranının tespiti

2.1.1.3. Tam aylığın hesabı

2.1.1.4. Kısmi aylığın hesabı

2.1.2. 2000 (dahil) yılı - Ekim (hariç) /2008 ayı arası prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın (A2) hesabı

2.1.2.1. Ortalama yıllık kazancın hesabı

2.1.2.2. Aylık bağlama oranının hesabı

2.1.2.3. Tam aylığın hesabı

2.1.2.4. Kısmi aylığın hesabı

2.2. 2008 Ekim (dahil) ayından sonraki prim ödeme gün sayısına ait aylığın hesabı

2.2.1. Ortalama aylık kazancın hesabı

2.2.2. Aylık bağlama oranının hesabı

2.2.3. Tam aylığın hesabı

2.2.4. Kısmi aylığın hesabı

2.3. Aylıkların birleştirilmesi

3. 4/1(b) statüsünde aylıkların hesaplanması

3.1. 01.10.2008 tarihinden önceki kısmi aylığın hesabı

3.2. 01.10.2008 tarihinden sonraki kısmi aylığın hesabı

3.3. Kısmi aylıkların birleştirilmesi

3.4. 2926 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalıların aylıklarının hesabı

4. 4/1(c) statüsünde aylıkların hesaplanması

5. Yoklama İşlemleri

6. Aylıkların kesilmesi ve yeniden bağlanması

6.1. 3201 sayılı Kanuna göre

6.2. İlgili sosyal güvenlik kanununa göre

7. Sosyal güvenlik destek primi uygulaması

8. Kısmi aylıkların tam aylığa dönüştürülmesi

Dördüncü Bölüm

ORTAK VE DİĞER İŞLEMLER

1. Aylıkların başlangıcı

2. Hak sahiplerin borçlanma ve aylık bağlama işlemleri

3. Farklı sigortalılık statüsünde borçlandırılan yurtdışı süreleri

4. Borçlandırılan yurtdışı sürelerinin farklı statülerde birleştirilerek aylık bağlanması

5. Kazanılmış haklar

6. Zorunlu göç nedeniyle Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma ve tahsis işlemleri

7. Yürürlükten kaldırılan genelgeler, genel yazılar ve e-Yurtdisi talimatları

Ek: 1

Ek: 2

Ek: 3

Ek: 4

Ek: 5

Ek: 6

Ek: 7

Ek: 8

Ek: 9

Ek: 10/a

Ek: 10/a

Ek: 10/b

Ek: 10/c

Ek: 11

Ek: 12

Ek: 13

Ek: 14

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

GENELGE

2011/48

Tarih : 08.06.2011

Konu : Yurtdışı borçlanma ve tahsis işlemleri.

Başkanlık Makamının 29.12.2010 tarihli ve 747 sayılı OLUR’ları ile Kurumumuz tarafından çıkarılan ve halen uygulanan genelgelerin, yürürlükte bulunan güncel mevzuata göre yeniden gözden geçirilmesi, güncellenmesi ve konu bazında tekleştirilmesi talimatları çerçevesinde Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü görev alanına giren 3201 sayılı Yurtdışında Çalışan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılması ve bu sürelere göre aylık bağlanmasında, merkez ve taşra teşkilatında yürütülecek iş ve işlemlerin usul ve esasları ile süreçleri yeniden belirlenmiştir.

Birinci Bölüm

GİRİŞ

1. Genel açıklamalar

Yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla bugüne kadar iki borçlanma kanunu yürürlüğe girmiştir.

Bunlardan ilki 07.06.1978 tarihinde yürürlüğe giren 30.05.1978 tarihli ve 2147 sayılı Kanun, ikincisi ise 22.05.1985 tarihinde yürürlüğe giren 08.05.1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanundur.

1.1. 2147 sayılı Kanun

Yurtdışında çalışan vatandaşlarımızın çalıştıkları ülkelerin sosyal güvenlik mevzuatı ile Türkiye’deki sosyal güvenlik mevzuatı arasındaki emekli aylığına hak kazanma koşullarının farklılığından doğan yakınmaları azaltmak, Anayasamızda vurgulanan “Sosyal Devlet” anlayışının somut örneklerinden biri olan herkese sosyal güvenlik hakkını sağlamak ve bunu kitlelere yaygınlaştırmak, ülkemizin döviz sıkıntısını gidermek amacı ile 2147 sayılı “Yurtdışında Çalışan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Çalışma Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun”la yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarına, yabancı ülkelerde geçen sürelerini sosyal güvenlikleri bakımından borçlanarak değerlendirme hakkı tanınmıştır.

Her ne kadar 2147 sayılı Kanun yürürlükte bulunmasa da, bu Kanun kapsamında borçlandırılan süreler bugün itibariyle bağlanacak aylıklarda değerlendirildiğinden, 2147 sayılı Kanunun öngördüğü borçlanma usul ve esaslarının aşağıda açıklanmasına gerek duyulmuştur.

1) Borçlanma hakkından, sosyal güvenlik sözleşmesinin yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın tüm yabancı ülkelerde işçi veya işveren olarak çalışanlardan, yazılı isteklerine bağlı olarak, Kanunun yürürlükte bulunduğu 07.06.1978-22.05.1985 tarihleri arasında başvuruda bulunanlar yararlandırılmıştır.

2) 07.06.1978 tarihinde yurtdışında çalışmakta olanlarla bu tarihten önce yurda dönüş yapanların, yurtdışındaki hizmetlerin değerlendirilmesini istemeleri halinde, yurtdışında geçen ve belgelendirilen hizmet sürelerinin borçlandırılması imkanı tanınmıştır. Ayrıca, Türkiye’deki prim ödenmeden geçmiş hizmetlerini 1912 sayılı Kanun hükümlerine göre borçlanabilmişlerdir. Yalnız, bu borçlanma talebinin 07.06.1978-26.09.1980 tarihleri arasında yapılmış olma şartı bulunmaktaydı.

3) Kuruma yapılan başvurularda ödenecek prim borcunun prime esas kazancın taban ve tavan sınırları göz önünde bulundurularak yurda kesin dönüş tarihindeki yabancı ülkede kazanılan son aylığın o tarihteki Türk parası karşılığından mı veya başvuru tarihindeki tavan sınırı üzerinden mi ödeneceğine, başvuru sahibince karar verilip Kuruma bildirilmiştir. Bu şekilde tespit edilen prime esas kazancın borçlanılan ay sayısı ile çarpımının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait prim oranı uygulanarak toplam borçlanma miktarı hesaplanmıştır. 4/1 (b) kapsamında yapılan hizmet borçlanmalarında başvuru tarihindeki en yüksek basamak üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi oranında prim tahsil edilmiştir. Prim borcu, borcun Kurumca bildirildiği tarihten itibaren toptan veya en çok 3 yılda yıllık eşit taksitlerle ödenmiştir.

4) 07.06.1978 tarihinden sonra yurtdışında çalışıp yurda kesin dönüş yapmış olanlardan, yabancı ülkelerdeki geçmiş çalışmalarını değerlendirmek isteyenlerin borçlanma işlemleri, dönüş tarihinden itibaren altı ay içinde, yurtdışına gitmeden önce veya yurda dönüşlerinden sonra bir göreve girmişlerse bu görevlerinde bağlı oldukları sosyal güvenlik kurumunca veya hiç bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı değillerse Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumunca sonuçlandırılmıştır. 09.08.1979 tarihinden itibaren, 07.06.1978 tarihinde yurtdışında bulunanlardan Türkiye’de sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışması bulunanlar istedikleri takdirde Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumuna borçlanmışlardır. Yurtdışında geçen çalışma sürelerinin borçlanılabilmesi için bu sürelere ait belgelerin de ilgili Kuruma verilmesi zorunlu idi. Prim borcu, borcun bildirildiği tarihten itibaren bir ay içinde döviz olarak yine başvurulan sosyal güvenlik kurumuna ödenmiştir. Prim borcu hesaplanırken başvurulan sosyal güvenlik kurumu mevzuatındaki esaslar veya başvuru tarihindeki en yüksek (tavan) aylık kazanç esas alınmıştır.

156 sayılı “Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun”a göre, yurtdışından yurda dönen vatandaşlar, ellerinde bulunan dövizin tamamını en geç bir ay içinde T.C. Merkez Bankasına veya milli bir bankaya yatırarak Türk parasına çevirmek zorunda idiler. 2147 sayılı Kanuna göre 07.06.1978 tarihinden sonra yurda dönenlerin yurtdışındaki hizmetlerini değerlendirmek istemeleri halinde, kesin dönüş tarihinden itibaren altı ay içinde ilgili sosyal güvenlik kurumuna başvurmaları ve prim borçlarını döviz olarak borcun tebliği tarihinden itibaren en geç bir ay içinde yatırmaları zorunlu idi. Bu nedenle, yurtdışından 07.06.1978 tarihinden sonra yurda kesin dönüş yapanlardan 2147 sayılı Kanundan yararlanmak isteyenler, döviz olarak ödeyecekleri primleri karşılayacak miktardaki dövizin T.C. Merkez Bankasına veya milli bir bankaya yatırıldığını gösteren belgenin de borçların ödenmesi sırasında, ilgili sosyal güvenlik kurumuna borç miktarındaki Türk parası ile birlikte verilmesi gerekmekte idi. Bu takdirde, prim borçlarının döviz olarak ödendiği kabul edilmiştir.

1.2. 3201 sayılı Kanun

2147 sayılı Kanunun yedi yıllık uygulamasında yaşanan sorunlar da dikkate alınarak, vatandaşlarımızın yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi için konu yeni bir yaklaşımla ele alınmış ve 2147 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılarak, yerine 3201 sayılı Kanun yürürlüğe konulmuştur.

22.05.985 tarihli ve 3201 sayılı “Yurtdışında Çalışan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun” ihtiva ettiği hükümler ve getirdiği haklar bakımından yurtdışındaki vatandaşlarımıza yeni imkanlar tanımıştır.

Kanunun 4. maddesine göre yurtdışı sigortalılık sürelerine ait borçlanma miktarı, borçlanılacak sürenin her bir günü için bir ABD Doları üzerinden hesaplanmaktaydı. Ancak, borçlanılacak olan her bir gün için tahakkuk ettirilecek ABD Doları miktarı Bakanlar Kurulunun değişik tarihlerde yürürlüğü giren kararları ile yeniden belirlenmiştir. Buna göre, borcun ödendiği tarih esas alınmak kaydı ile 15.02.1997-15.05.1998 tarihleri arasında yapılan ödemelerde bir gün için tahakkuk eden miktar 2,5 ABD Doları, 16.05.1998-09.05.2005 tarihleri arasında yapılan ödemelerde 2 ABD Doları, 10.05.2005-05.12.2005 tarihleri arasında yapılan ödemelerde 5 ABD Doları ve 06.12.2005 tarihinden itibaren yapılan / yapılacak ödemelerde 3,5 ABD Doları olarak belirlenmiştir. Ancak, tahakkuk ettirilen borçların tamamını veya bir kısmını 5 ABD Doları üzerinden ödemiş olanların 06.12.2005 tarihinden itibaren altı ay içinde yazılı istekte bulunmaları halinde, borçlanma tutarları ve bağlanmış ise aylıkları 3,5 ABD Doları üzerinden yeniden hesaplanmıştır.

Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “yurda kesin dönüş yapanlar” ve “kesin dönüş” sözcüklerinin Anayasa’ya aykırı bulunarak Anayasa Mahkemesince iptal edilmesi üzerine, 06.08.2003 tarihli ve 25191 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 29.07.2003 tarihli ve 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 56. maddesi ile söz konusu madde yeniden düzenlenmiştir. Buna göre, borçlanma için yurda dönüş tarihinden sonra aranan iki yıllık başvuru süresi yürürlükten kaldırılmış ve yurtdışında bulunanlara da çalışıp çalışmadıklarına bakılmaksızın borçlanma hakkı verilmiştir.

Bu düzenlemeyle yurtdışında çalışmakta olanlar ile daha sonra yurtdışında çalışacak olanlara yurtdışında iken ya da yurda döndükten sonra durumlarına uygun sosyal güvenlik kuruluşuna başvurarak yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanabilme imkanı sağlanmıştır.

3201 sayılı Kanunda da esaslı değişiklikler getiren 17.04.2008 tarihli ve 5754 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 08.05.2008 tarihli ve 26870 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

5754 sayılı Kanunun;

1) 79. maddesiyle 08.05.2008 tarihli ve 3201 sayılı Kanunun 1., 2., 3., 4., 5. ve 6. maddeleri değiştirilmiş ve bu Kanuna geçici 5., 6. ve 7. maddeler eklenmiştir.

2) 64. maddesiyle değiştirilen 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu”nun 106. maddesinin 24 numaralı bendine göre, 3201 sayılı Kanunun 7., 11., geçici 1 ila geçici 4. maddeleri ve 3201 sayılı Kanunda geçen “döviz” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.

3) 68. maddesiyle değiştirilen 5510 sayılı Kanunun geçici 7. maddesinin dördüncü fıkrası ile yurtdışı hizmet borçlanmasına ait prime esas kazançların aylık bağlanmasında nasıl değerlendirileceği hususuna açıklık getirilmiştir.

5754 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanunda yapılan düzenlemeler, Kanunun yayımlandığı 08.05.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun sigortalılık statüsüne ilişkin 4. maddesinin birinci fıkrası, prime esas kazancın alt ve üst sınırına ilişkin 82. maddesi ile borçlanılan sürelere ait kazançların aylık bağlanmasında değerlendirilmesine ilişkin geçici 7. maddesinin dördüncü fıkrası da 3201 sayılı Kanunun uygulaması ile sınırlı olmak üzere aynı tarih itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

19.06.2010 tarihli ve 27616 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16.06.2010 tarihli ve 5997 sayılı “Bazı Kanunlarda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 3201 sayılı Kanunun 6. maddesinin (B) fıkrasının ilk paragrafı değiştirilerek, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıklarının kesileceğine ilişkin önceki düzenleme, bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümlerinin uygulanacağı yönünde değiştirilerek, bunlara aylıkları kesilmeksizin sigortalı olarak çalışma imkanı verilmiştir.

2. Kavramlar

3201 sayılı Kanun ve bu Kanunun uygulama usul ve esaslarını düzenleyen 06.11.2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”te bazı kavramlar tanımlanmıştır.

Bunlardan;

1) Sosyal güvenlik kuruluşları; Sosyal Güvenlik Kurumu ile 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesine tabi sandıkları,

2) Sosyal güvenlik kanunları; 31.05.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesi ile 24.05.1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun ile bu kanunlara ait ek ve değişiklikleri,

3) Sürelerin değerlendirilmesi; Türk vatandaşlığına haiz olanların Kanunun 1. maddesinde belirtilen sürelerinin istekleri halinde değerlendirilmesini,

4) Döviz; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan yabancı ülke para birimlerini,

5) Sosyal güvenlik sözleşmesi; ülkemizin taraf olduğu sosyal güvenlik alanındaki ikili veya çok taraflı anlaşmaları,

6) Kısmi aylık; sosyal güvenlik sözleşmesine istinaden birleşik hizmetler üzerinden taraflardan biri tarafından kendi sigortalılık süresi ve mevzuatına göre bağlanan aylıkları,

7) Kesin dönüş; aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu,

8) Sigortalılık süresi; borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreleri,

9) Borcun tamamının ödenmesi; aylık talep tarihinden önce en az aylığa hak kazanmaya yetecek süre karşılığı ödenen miktarı,

10) İşsizlik süresi; ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu çalışma sürelerine eş değer süreler haricinde o ülkede geçen süreyi,

11) Sosyal yardım; bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımları,

ifade etmektedir.

Ayrıca, bu Genelgede geçen “Kanun” ibaresi, 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun ve bu Kanunun ek ve değişiklikleri, “Yönetmelik” ibaresi 06.11.2008 tarihli ve 27046 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, “Kurum” ibaresi Sosyal Güvenlik Kurumu ve “SSGM” ibaresi Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü anlamında kullanılmıştır.

İkinci Bölüm

YURTDIŞI BORÇLANMA İŞLEMLERİ

1. Borçlanmanın şartları

Yurtdışı borçlanmasından yararlanabilmek için aşağıda açıklandığı şekilde;

a) Türk vatandaşı olmak,

b) Belirli nitelikte yurtdışı süreleri bulunmak,

c) Hizmetleri belgelendirmek,

d) Yazılı istekte bulunmak,

şartları aranacaktır.

1.1. Türk vatandaşı olmak

Yurtdışı hizmet borçlanmalarında Türk vatandaşı olma şartının iki halde yerine getirilmesi zorunludur. Bunlardan biri, borçlanılması istenilen sürelerde ilgilinin Türk vatandaşı olması, diğeri ise yazılı başvuru tarihi itibariyle Türk vatandaşı (2014/27 sayılı Genelgenin 3/1-a maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren eklenen ifade) “ya da izinle Türk vatandaşlığını kaybeden” olmasıdır.

Buna göre;

1) (2014/27 sayılı Genelgenin 3/1-a maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren değiştirilen alt bent) Türk vatandaşlığında geçmeyen yurtdışı veya ev kadınlığı süreleri borçlandırılmayacağı gibi, borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı ya da izinle Türk vatandaşlığını kaybeden kişi olmadığı tespit edilen sigortalılar ve Türk vatandaşı olmadığı tespit edilen hak sahiplerinin borçlanma talepleri de reddedilecektir.[1]

2) Türk vatandaşlığı ile birlikte yabancı ülke vatandaşlığı devam edenler de söz konusu Kanun ile getirilen düzenlemeden yararlanabileceklerdir.

3) Talep sahibinin borçlanmak istediği sürelerde, Türk vatandaşlığının devam edip etmediği ve borçlanmak için yazılı başvuru tarihinde sigortalının Türk vatandaşı (2014/27 sayılı Genelgenin 3/1-a maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren eklenen ifade) “ya da izinle Türk vatandaşlığını kaybeden” olup olmadığı, ilgililerden herhangi bir belge talep edilmeden İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sistemi kullanılarak bilgisayardan alınacak olan “Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği” çıktısı ile tespit edilecektir.

4) Talep sahibinin kimlik bilgilerinde farklılık bulunduğu hallerde, kimlik ve vatandaşlık durumundaki değişiklikle ilgili belgelerin Kuruma ibrazı müracaat sahibinden istenilebileceği gibi, tereddüt halinde konunun açıklığa kavuşturulması için ilgili kurum ve kuruluşlar ile de yazışma yapılabilecektir.

5) (2014/27 sayılı Genelgenin 3/1-a maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.)[2]

5754 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6. madde ile Bulgaristan’dan 01.01.1989-08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelen soydaşlarımıza, bu ülkede geçen çalışma sürelerinde Türk vatandaşı olma şartı aranmaksızın borçlanma hakkı tanındığından, bu kimselerin borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olmaları yeterli sayılarak bu Genelgenin ilgili alt başlığı altında belirtilen usul ve esaslar dahilinde söz konusu süreler borçlandırılacaktır.

1.2. Belirli nitelikte yurtdışı süreleri bulunmak

Kanunun 1. maddesinde yurtdışında geçen sigortalılık süreleri, bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerin değerlendirileceği öngörülmüş olup, bu maddede geçen “sigortalılık süresi” ve “işsizlik süresi” Yönetmeliğin 4. maddesinde tanımlanmıştır.

1.2.1. Sigortalılık süreleri

Yönetmeliğe göre sigortalılık süresi deyiminden, borçlanma kapsamındaki sürenin bulunduğu ülke mevzuatına göre ikamet süreleri hariç, çalışılmış ya da çalışılmış süre olarak kabul edilen süreler anlaşılacaktır.

Çalışılmış olarak kabul edilen süreler, ilgili ülke mevzuatına göre fiilen çalışılmadığı halde çalışmaya eşdeğer süre olarak kabul edilip, hizmet cetvellerinde eşdeğer süre olarak gösterilen, aylığa hak kazanmada ve aylık hesabında değerlendirilen sürelerdir.

İlgili ülke mevzuatına göre çalışılmış veya eşdeğer süre olarak kabul edilen ikamet sürelerinin çalışılmış süre olarak değerlendirilmesine imkan bulunmadığından, borçlandırılması mümkün değildir.

Bu durumda, borçlanmaya esas hizmet cetvellerinde bildirilen çalışma süreleri (mecburi prim ödeme süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu ve isteğe bağlı prim süreleri, sigortadan muaf cüzi çalışma gibi) ve bu çalışma sürelerine eşdeğer sürelerin (isteğe bağlı prim ödeme süreleri, çocuk yetiştirme süreleri, işsizlik ödeneği süreleri, hastalık ödeneği süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler gibi) tamamı, başvuru sahibinin kısmi borçlanma hakkı saklı kalmak kaydıyla borçlanma kapsamında değerlendirilebilecektir.

1.2.2. İşsizlik süreleri

İşsizlik süresi ibaresi, ilgili ülke mevzuatına göre çalışma süreleri ile bu çalışma sürelerine eş değer süreler haricinde o ülkede çalışılmadan geçen süreyi ifade eder.

Ancak, Kanuna göre işsizlik sürelerinin tamamının borçlanma kapsamında değerlendirilmesine imkan bulunmadığından, sigortalılık süreleri arasında veya sonunda her birinde olmak kaydıyla bir yıla kadar olan yurtdışında geçen işsizlik süreleri borçlandırılacaktır. İkamet süreleri ve boşta geçen süreler de bu kapsamda değerlendirilecektir.

1.2.3. Ev kadını olarak geçen süreler

Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, medeni durumlarına bakılmaksızın kadınların sigortalılık süreleri haricinde yurtdışında bulundukları süreleri ifade eder. Bu süreler işsizlik süresi veya boşta geçen süreler kapsamında değerlendirilmeyecek, borçlanma talebinde bulunanların yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerinin diledikleri kadarı borçlandırılacaktır.

Ev kadınlığı süreleri, bu Genelgenin İkinci Bölümünde (1.3.3.) başlığı altında belirtilen şekilde belgelenecek ve borçlanma başvurusunun yapılacağı birimin tespitinde 2. alt bölümünde ve borçlanılan sürelerin 5510 sayılı Kanuna göre hangi sigortalılık haline göre değerlendirilmesi gerektiği hususunda (8.1.) alt başlığı altında yapılan açıklamalara özellikle dikkat edilecektir.

1.2.4. Borçlanma kapsamında olmayan süreler

Yönetmeliğin 6. maddesine göre aşağıda sayılan süreler, borçlanma kapsamında değerlendirilmeyecektir:

1) 18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri.

2) Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurtdışında geçen sigortalılık, işsizlik ve ev kadınlığı süreleri.

3) İkili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ve ev kadını olarak geçen süreler.

4) Türkiye’de malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen ve aşağıda sayılan yurtdışı sürelerinden:

a) Libya’da iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin, bu ülkede 01.09.1985 tarihinden sonra geçen çalışma süreleri,

b) Almanya’da istisna akdi kapsamında iş üstlenen Türk işverenlerince çalıştırılan Türk işçilerinin bu ülkedeki çalışma süreleri,

c) 5510 sayılı Kanunun 10. maddesi ile ülkemiz ile imzalanan ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri ve Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükümlerine göre yurtdışında geçici görevli olarak bulunmaları nedeniyle 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılanların geçici görevli bulundukları yurtdışı çalışma süreleri.

1.2.5. Yurtdışı sürelerinin yurtiçi hizmet süreleri ile çakışması

Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin, bu ülkelerde gerek 01.10.2008 tarihinden önce gerekse bu tarihten sonra geçen hizmetlerini, 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma talebinde bulundukları takdirde, yurtdışında çalıştıkları sürelerde ülkemizde adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenmemiş olması kaydıyla, borçlanma taleplerinin kabul edilmesi gerekmektedir.

Ancak, sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen sürelerle çakışan yurtdışı sürelerinin borçlandırılmasına imkan bulunmamaktadır.

Bu durumda, Kanuna göre borçlandırılacak yabancı ülkelerdeki çalışmalarla çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinden hangisinin iptal edileceği, hangisinin geçerli sayılacağının belirlenmesinde uygulanacak kurallar aşağıda açıklanmıştır.

1) Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerdeki çalışmalar ile ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin çakışması halinde, ülkemizdeki prim ödeme süreleri iptal edilecek ve yurtdışı çalışma süreleri talep halinde borçlandırılacaktır.

2) Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerdeki çalışmalar ile çakışan ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin mevzuatımıza göre geçerli hizmet olarak kabul edilmesi halinde iptal edilmeyecek ve bu sürelerle çakışan yurtdışı süreleri de borçlandırılmayacaktır. Ancak, ülkemizdeki hizmetlerin geçersiz kabul edilmesi halinde yurtdışı süreleri borçlandırılacaktır.

3)Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanıp imzalanmadığına bakılmaksızın yabancı ülkelerde işsizlik ile ev kadınlığında geçen sürelerin ülkemizdeki prim ödeme süreleri ile çakışması durumunda, ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin iptal edilip edilmeyeceği ve yurtdışındaki işsizlik ile ev kadınlığı sürelerinin borçlandırılıp borçlandırılmayacağı hususunda yukarıdaki 2. madde hükmü uygulanacaktır.

4) Türkiye’deki sosyal güvenlik kanunlarına göre yurtiçinde isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerde, sözleşmesiz ülkelerde geçen sigortalılık veya ev kadını olarak geçen süreler borçlandırılmayacaktır.

5) Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre yurtdışından ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemenin mümkün olduğu Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre hariç olmak üzere sözleşmeli ülkedeki çalışma süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya prim ödenen sürelerin çakışması halinde, isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilecek ve yurtdışı süreleri talep halinde borçlandırılacaktır. Ancak, bu ülkelerdeki ev kadınlığı süreleri ile ülkemizdeki isteğe bağlı sigortaya tabi sürelerin çakışması halinde ise isteğe bağlı sigorta geçerli kabul edilecek ve bu sürelerdeki yurtdışında geçen ev kadınlığı süreleri borçlandırılmayacaktır.

1.3. Hizmetleri belgelendirmek

Kanunun 1. maddesinde belirtilen borçlanma isteğinde bulunulan yurtdışı sürelerinin belgelendirilmesi mecburiyeti, Yönetmeliğin 8. maddesinde düzenlenmiştir.

Buna göre, borçlanma başvurusunda bulunanlar, yurtdışında geçen ve borçlanmaya esas olacak sürelerine ait Yönetmeliğin 9. maddesinde belirtilen ve durumlarına uygun olan belgelerin asıllarını Kuruma ibraz etmekle, belgelendirme mecburiyetlerini yerine getirmiş olurlar.

Yönetmeliğin 9. maddesinde ise borçlanma için Kuruma ibraz edilmek suretiyle belgelendirme mecburiyetine ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlayan belgeler, sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde, sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde ve ülke ayrımı yapılmadan ev kadını olarak geçen sürelere ilişkin olmak üzere üç grupta toplanmıştır. Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında sözleşmesiz ülkelerde istihdam edilen işçilerimizin sigortalılığına ilişkin kayıtlarının Kurumumuzca tutulması nedeniyle bunlar için belgelendirme mükellefiyeti aranmamaktadır.

Buna göre, borçlanma için Kuruma ibraz edilmesi gereken belgeler aşağıda açıklanmıştır.

1.3.1. Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilen ülkelerde geçen sürelere ait belgeler

Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelerde geçen sigortalılık veya işsizlik sürelerinin borçlanılabilmesi için talep sahiplerinin aşağıdaki maddelerde açıklanan belgelerden durumlarına uygun olan bir belgeyi Kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir.

1) Islak mühür ve imza olup olmadığına bakılmaksızın, çalışılan ülkede bağlı bulunulan sosyal sigorta kurumundan alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartları.

2) Sigortalıların çalıştıkları işyerlerinin resmi kuruluşlara ait olması veya resmi kuruluşlarca ya da kamu kurumu olarak kabul edilen kuruluşlarca düzenlenmesi halinde, belgelerin ayrıca tasdikine gerek kalmaksızın, çalışılan ülkede işyerinin ait olduğu belediyelerce düzenlenmiş hizmet belgeleri, vergi dairelerince çalışılan sürelere ilişkin düzenlenmiş belgeler, iş bulma kurumlarınca işsizlikte geçen sürelere ilişkin verilen belgeler, ilgili meslek kuruluşları veya birliklerince veya diğer resmi kuruluşlarca verilen hizmet belgeleri.

3) Yurtdışında kendi adına ve hesabına çalışanların bağlı oldukları vergi dairesi, ilgili meslek kuruluşu veya birliklerince verilen hizmet belgesi.

4) Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgeleri.

1.3.2. Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde geçen sürelere ait belgeler

Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde geçen sigortalılık veya işsizlik sürelerinin borçlanılabilmesi için talep sahiplerinin aşağıdaki maddelerde açıklanan belgelerden durumlarına uygun olan bir belgeyi Kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir.

1) Bulunulan ülkelerdeki Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgeleri.

2) Yurtdışında çalıştıkları işyerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri.

3) Gemi adamları, çalıştıkları geminin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikler gibi temsilciliklerden alacakları ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgelerini veya işyerlerinden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştıklarını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportlarında çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örnekleri.

Yukarıda açıklandığı üzere sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlanacak olanlar, yurtdışında çalıştıkları işyerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerini ibraz etmek suretiyle belgeleme yükümlülüklerini yerine getirmiş olmaktadırlar.

Ancak, bir kısım ülkelerde "oturma vizesi” aynı zamanda "çalışma müsaadesi”ni de içermekte, bir kısım ülkelerde ise oturma vizesi çalışma müsaadesini içermemektedir.

Bu itibarla, oturma vizesinin aynı zamanda çalışma müsaadesini de içerdiği ülkelerde geçen sürelerini borçlanmak isteyenlerden, çalışma izinleri yerine oturma vizelerini bonservisleriyle birlikte ibraz edenler, borçlanma için belgeleme yükümlülüğünü yerine getirmiş olacaklardır.

Oturum vizesi aynı zamanda çalışma müsaadesini kapsamayan sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerden sadece oturma vizesine ait belgeyi ibraz edenlerin borçlanma talepleri kabul edilmeyecek, bunların borçlanma işlemleri ancak yurtdışında çalıştıkları işyerlerinden alacakları hizmet sürelerini gösterir bonservisleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tercümelerini ibraz etmeleri halinde sonuçlandırılacaktır.

Oturma vizesi aynı zamanda çalışma müsaadesini de kapsayan ve kapsamayan ülkeler Ek: 6’daki tabloda gösterilmiştir.

1.3.3. Ev kadını olarak geçen sürelere ait belgeler

Ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılmasında, ev kadınlarının yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi, ayrıca aşağıda belirtilen belgelerden biri ile teyit edilecektir.

1) İkamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince akredite edilmiş tercümanlarca yapılmış ve ilgili temsilcilikçe onaylanmış tercümesi.

2) Çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belge.

3) Yukarıdaki 1 ve 2. maddelerde belirtilen belgeler temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi.

Kanuna göre yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin pasaport fotokopisi veya emniyet müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesi ile borçlanılması halinde, sadece yurtdışında bulunulan süreler borçlandırılacak, pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinden ülkemizde bulunulduğu tespit edilen süreler hiçbir şekilde borçlandırılmayacaktır.

1.3.4. Sözleşmesiz ülkelerde Türk işverenlerce çalıştırılan Türk işçilerine ait belgeler

5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre, ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, anılan Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmakta ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kollan ile genel sağlık sigortası hükümleri, bunların uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde ise haklarında isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanmaktadır.

İsteğe bağlı sigortaya prim ödemeyenler ise yurtdışında iken ya da yurda döndükten sonra yurtdışında geçen söz konusu sürelerinden diledikleri kadarını Kanuna göre borçlanabileceklerdir.

5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında çalışılan yurtdışı sürelerinin 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmasında, belge türü “21” olan Aylık Prim ve Hizmet Belgeleriyle daha önce Kuruma bildirilen hizmetlere ait bilgisayar kayıtlarının çıktısı esas alınacak, bunlardan ayrıca bir belge talep edilmeyecektir

5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında çalışıldığı belirtilen süreler için belge türü “21” olan Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Kuruma verilmemişse, yukarıda belirtilen belgelerden durumlarına uygun olan belgenin Kuruma ibraz edilmesi, belgelendirme mecburiyetinin yerine getirilmesinde yeterli sayılacaktır.

1.3.5. Diğer ve ortak hususlar

Vatandaşlarımızın mağduriyet yaşamamaları için başvuruda gerekli belgelerin olup olmadığı kontrol edilecek, ibraz ettikleri belgeleri borçlanma işleminin yapılması için yeterli görülmeyenlerin istekleri reddedilmeyecek, belgelerini tamamlamaları kendilerinden talep edilecektir. Gerektiğinde belgelendirme için ülkemizin sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış olduğu ülke sigorta kurumlan aracılığıyla idari yardımlaşma kapsamında hizmet tespiti talebinde bulunulabilecektir.

Kurumun çeşitli ünitelerine ibraz edilen yurtdışı borçlanmalarına esas belgelerin gerçek olmadığına ilişkin örneklerle karşılaşıldığından, gerek yabancı ülke kurumlan, gerekse yurtdışındaki temsilciliklerimizin onayını taşıyan belgelerin geçerliliği konusunda tereddüde düşülmesi halinde, gerekli incelemenin yapılabilmesi, gerektiğinde ilgili bakanlıklardan teyidinin alınması için, tereddüt edilen hususlar da açıklanmak kaydıyla, söz konusu belgeler yazı ekinde SSGM’ne (Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis işlemleri Daire Başkanlığı) intikal ettirilecektir.

İkamet süresini aylık bağlama esnasında değerlendiren ülkelerde bulunan vatandaşlarımız, borçlanma başvurularında prime dayalı olarak devam ettikleri sisteme ilişkin hizmet cetvellerini ibraz edeceklerdir. Bu ayırımın yapılamadığı ülkelerdeki hizmetlerini borçlanmak isteyen vatandaşlarımızın işlemleri, bulundukları ülkelerdeki temsilciliklerimizden alacakları sigortalılık sürelerini gösterir belgelere göre sonuçlandırılacaktır.

1.4. Yazılı istekte bulunmak

Yurtdışında geçen çalışma veya ev kadınlığı sürelerinin borçlandırılmasına ilişkin yazılı talep, örneği Ek: 1’de yer alan “Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi”nin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da posta yolu ile Kurumun ilgili ünitesine ulaştırılması ile yapılacaktır.

Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesi örnekleri ünitelerce yeteri kadar çoğaltılıp ilgililere verilebileceği gibi, başvuru sahiplerince Kurumun web sayfasından da temin edilebilecektir.

Bu belge dışında yurtdışı hizmet borçlanması isteğine dair yazılı dilekçe ile yapılan başvurular da kabul edilecektir. Ancak, dilekçede yer alan bilgiler, borçlanma işleminin sonuçlandırılmasında yeterli değil ise ilgiliden Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinin temini yoluna gidilecektir.

Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinin Kuruma verilmesi sırasında dilekçe kontrol edilerek eksik olduğu belirlenen bilgi ve beyanların tamamlanması sağlanacak, posta yoluyla alınan dilekçeler de geciktirilmeden kontrol edilerek varsa eksik olduğu belirlenen bilgi ve beyanların tamamlanması için başvuru sahibine iade edilecektir.

Yurtdışı hizmet borçlanması başvurularında Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde yurtdışı çalışmalarını gösterir ve bu bölümün (1.3.) alt başlığında belirtilen durumlarına uygun hizmet belgelerinden biri alınacaktır. Söz konusu belgenin bulunmaması halinde, başvuru sahibinden temini yoluna gidilecektir.

Pasaport sayfası veya yurda giriş-çıkış tarihlerini gösterir belgeler, ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanma talebinde bulunanlar için gerekli görülen hallerde istenilebilecek, bunun dışında sigortalılık ve işsizlik sürelerinin borçlandırılmasında talep edilmeyecektir.

Borçlanma için belgelendirme ve tahakkuk eden borcun üç ay içinde ödenme mecburiyeti dikkate alındığında, Kurumun yazılı bildirisine rağmen eksik bilgi, beyan ve belgelerini üç ay içinde ibraz etmeyenlerin borçlanma işlemleri durdurularak, borçlanmanın geçersiz olduğu başvuru sahibine yazılı olarak bildirilecektir. Bu durumda olanların borçlanma işlemi, yeni bir Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesine göre sonuçlandırılacaktır. Söz konusu üç aylık sürenin belirlenmesinde ilgili yazının Kurumdan çıkış tarihi esas alınacaktır.

2. Borçlanma için başvurulacak kurum ve birim

Yurtdışı sürelerinin borçlandırılması için başvurulacak kuruluş ve birimler aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.

1) Yurtdışında 08.05.2008 tarihinden önce veya sonra geçen hizmet sürelerini bu tarihten sonra borçlanma talebinde bulunanların borçlanma talep tarihinden önce Türkiye’de son defa;

a) Sosyal Güvenlik Kurumuna tabi çalışması olanların borçlanma işlemleri Kurumca,

b) 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi sandıklardan birine tabi çalışması olanların borçlanma işlemleri ise ilgili sandıkça,

sonuçlandırılacaktır.

2) Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması bulunmayanların sigortalılık süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerine ait borçlanma işlemleri yine Kurumca yürütülecektir.

3) Kendilerine veya hak sahiplerine sosyal güvenlik sözleşmesi uygulanmak suretiyle kısmi aylık bağlanmış olanların borçlanma işlemleri, aylığı bağlayan sosyal güvenlik kuruluşunca sonuçlandırılacaktır.

4) 5510 sayılı Kanuna göre 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı kanunlar kapsamında geçen hizmetler Sosyal Güvenlik Kurumunda geçmiş sayıldığından ilgilinin son defa bu kanunlara tabi geçmiş hizmeti varsa borçlanma işlemleri Kurumca yürütülecektir.

5) Yukarıda yapılan ayrıma göre Kurumumuza yapılacak yurtdışı hizmet borçlanma başvurularına ait işlemler, sigortalı son defa 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında çalışmış ya da Türkiye’de hiç çalışması yoksa SSGM Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığının sorumluluğunda yürütülecektir. Bunlardan;

a) Türk-Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesi haricindeki ikili ve çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle kısmi aylık bağlananlar ile aylık bağlanması için müracaat etmiş olanların borçlanma işlemleri,

b) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup, İsviçre’de geçen süreleri borçlanmak isteyenler ile gerek 2147 gerekse 3201 sayılı kanunlara göre merkezde yapılan borçlanmalara ek borçlanma işlemleri, (b) bendi kapsamında olup, İsviçre’de geçen sigortalılık sürelerine ait primleri Türkiye’ye transfer talebinde bulunan veya transfer işlemi gerçekleşenlerin borçlanma işlemleri,

sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkezlerine devri gerçekleştirilene kadar merkezde SSGM Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığınca yürütülecektir.

6) SSGM Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığının sorumluluğundaki işlemlerden;

a) Türk - Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesi uygulanmak suretiyle kısmi aylık bağlananlar ile aylık bağlanması için müracaat etmiş olanların borçlanma işlemleri,

b) Son defa 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında hizmetleri olanlardan merkezin görev alanı dışında kalan borçlanma işlemleri,

c) Türkiye’de sigortalılığı olmayanlarla bunların hak sahiplerinin borçlanma işlemleri,

ç) Ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanma talebinde bulunanlar ile bunların hak sahiplerinin borçlanma işlemleri,

borçlanma başvuru sahibinin Türkiye’de ikametgahının bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüklerince / sosyal güvenlik merkezlerince yürütülecektir.

7) Sigortalı son defa 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmışsa, Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığının işlemlerinin sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkezlerine devri gerçekleştirilene kadar Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığının, devir işleminin sonuçlanmasından sonra sosyal güvenlik il müdürlüklerinin / sosyal güvenlik merkezlerinin görev ve yetkisinde yürütülecektir.

8) Son defa 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi sandıklarda geçen çalışmaları bulunanların yurtdışı süreleri ilgili sandıkça borçlandırılacağından, bu kimselerin Kuruma yaptıkları borçlanma başvuruları ilgili sandığa intikal ettirilecektir. Aynı şekilde, Kurumun yetkisi dahilinde olan borçlanma başvuruları da, başka bir birime yapılmışsa başvuru dilekçelerinin yukarıda belirtilen borçlanma işlemlerini yürütmekle yetkili birime intikali sağlanacaktır.

3. Borç miktarının hesaplanması

5754 sayılı Kanunla değişik 3201 sayılı Kanunun 4. maddesinde borçlanma miktarının tespitinde, borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının 5510 sayılı Kanunun 82. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32’si olduğu, geçici 5. maddesinde ise 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların borçlanma tutarının öğrenim durumları itibariyle yükselebilecekleri derece ve kademeleri geçmemek üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre belirlenecek olan göstergelerinin esas alınarak hesaplanacağı belirtilmiştir.

Kanundaki bu düzenleme, Yönetmeliğin 10. maddesinin ikinci fıkrasında borçlanma tutarının tespitinde, adi posta veya kargo yoluyla veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesinin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarihin esas alınacağı şeklinde yer almıştır. Ayrıca, taahhütlü, iadeli - taahhütlü veya acele posta olarak gönderilen yurtdışı borçlanma taleplerinde, dilekçenin postaya verildiği tarihin Kuruma intikal tarihi olarak kabul edileceği öngörülmüştür.

Buna göre, borçlanmanın tahakkuku ile ilgili usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

1) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlar ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların 3201 sayılı Kanun uyarınca hesaplanacak borçlanma tutarı, başvuru tarihinde geçerli olan günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen kazancın yüzde 32’sinin borçlanmak istenilen gün sayısı ile çarpımı sonucunda bulunacaktır. Formül ile ifade edersek; Borçlanma Tutarı = Seçilen Bir Günlük Prime Esas Kazanç x Borçlanma Gün Sayısı x % 32 olacaktır. Örneğin; 05.01.2011 tarihinde yurtdışında geçen 15 yıllık sigortalılık süresini günlük 30 Türk Lirası üzerinden borçlanmak isteyen bir sigortalının toplam borçlanma miktarı, 30 x 5400 x % 32 = 51.840,00 Türk Lirası olacaktır. 08.05.2008 tarihi ile günümüze kadar borçlanma miktarının tespitinde geçerli olan günlük kazancın alt ve üst sınırları Ek: 7’deki tabloda gösterilmiştir.

2) Seçilen prime esas kazanç miktarının borçlanma tutarının tebliğ edildiği tarihe kadar Kuruma yapılacak olan yazılı başvuru ile değiştirilmesi halinde, borç tahakkuku ve tebliği yeni seçilen miktar üzerinden sonuçlandırılacaktır.

3) 5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan sigortalıların 3201 sayılı Kanunun geçici 5. maddesinde belirtildiği üzere borç tutarı, ilgililerin Türkiye’den ayrılmadan önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmetlerinden ayrıldıkları tarihte en son bıraktıkları derece ve kademelerine yurtdışında geçirdikleri ve borçlanmak istedikleri sürenin her üç yılına bir derece ve her yılına bir kademe verilmek ve öğrenim durumları itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36. maddesindeki yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit edilecek derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının müracaat tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranlarına göre hesap edilecektir.

4) Bıraktıkları derece ve kademe 657 sayılı Kanunun 36. maddesindeki göreve giriş derece ve kademesinden daha aşağı olanlar ise, giriş derece ve kademeleri esas alınmak suretiyle yurtdışında geçen ve borçlanmak istedikleri süre değerlendirilmek ve aynı maddedeki tavan dereceleri aşmamak üzere borçlandırılacaktır.

5) Borçlanma miktarının hesabına esas gün sayısı olarak, başvuru sahibince Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinde borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre; belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısı esas alınacaktır. Bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanacaktır.

4. Borç miktarının tebliği

5754 sayılı Kanunla değişik 3201 sayılı Kanunun 4. maddesinde, tahakkuk ettirilen borç tutarının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödeneceği, Yönetmeliğin 10. maddesinin dördüncü fıkrasında ise tahakkuk ettirilen borç tutarının ilgiliye iadeli - taahhütlü olarak gönderileceği ve posta alındısının ilgiliye teslim edildiği tarihin borcun tebliğ tarihi olarak kabul edileceği belirtilmiştir.

Buna göre, borcun tebliği ile ilgili usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

1) Yurtdışı borçlanma sürelerine ait borçlanma miktarı ve bu miktarın Kuruma ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile aylık bağlama şartları iadeli-taahhütlü bir yazı ile tebliğ edilecektir.

2) Borçlanma talep sahibinin yurtiçinde ikameti halinde PTT’nin yurtiçi servislerinde kullanılan “Alma/Ödeme Haberi Kartı”, yurtdışında ikameti halinde ise PTT’nin “CN 07” kodlu “Alma/Teslim/Ödeme/Kayıt Haberi Kartı” kullanılacaktır.

3) Kartların PTT tarafından Kuruma iade edilmesinden sonra tespit edilecek tebliğ tarihinin bilgisayar kayıtlarına aktarılması ve kartın ait olduğu dosyaya ulaştırılmasını kolaylaştırmak amacıyla yurtiçine yapılacak tebligatlarda “Göndericinin Adı Soyadı ve Adresi”, yurtdışına yapılacak olan tebligatlarda kullanılacak kartın ise “Aşağıdaki adrese iade ediniz” bölümüne;

Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü

KIRIKKALE

T. C. Kimlik No :………………………..………..

Dosya No :…………………………………

şeklinde hazırlanan kaşe basıldıktan sonra sigortalının T.C. Kimlik Numarası ile dosya numarası (tahsis ya da sicil numarası) mutlaka kaşenin ilgili bölümüne yazılacaktır.

İadeli - taahhütlü kartların Kuruma iade edilmemesi ya da bu kartların sigortalı dosyalarında bulunamaması hallerinde aşağıda yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem yapılacaktır:

a) Borcun ilgiliye tebliğine ilişkin yazının Kurumdan gönderildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde borç ödenmişse, yazının tarihi borcun tebliğ tarihi olarak kabul edilecektir. Örneğin; 05.04.2010 tarihinde Kurum tarafından ilgiliye borç tebliği yazısı gönderildiği halde teslim edildiğine dair iadeli-taahhütlü kartı bulunamıyor ve ilgili 12.06.2010 tarihinde tahakkuk ettirilen borç miktarını ödemişse, borcun tebliğ tarihi 05.04.2010 olarak kabul edilecektir

b) Borcun ilgiliye tebliğine ilişkin yazının Kurumdan gönderildiği tarihten itibaren üç aydan fazla süre geçmiş ve borçlanma sahibi ödeme yapmış ise öncelikle PTT ile yapılacak yazışma sonucunda mektubun ilgiliye tebliğ tarihi sorulacak, PTT’nin bildirdiği tarihten sonraki üç aylık süre içerisinde yapılacak ödeme zamanında yapılmış sayılacaktır. Örneğin; 05.04.2010 tarihinde Kurum tarafından ilgiliye borç tebliğ yazısı gönderilmiş, ilgili 10.07.2010 tarihinde tahakkuk ettirilen borç miktarını ödemiş ve PTT ile yapılan yazışmalarda mektubun ilgiliye tebliğ tarihinin 15.04.2010 olduğu belirlenmişse ödeme zamanında yapılmış sayılacaktır. Zira, ilgili PTT tarafından borç yazısının kendisine tebliğinden sonraki üç aylık süre içerisinde ödeme yapmıştır.

c) PTT’nin tebliğ tarihini bildirememesi halinde, üç aylık sürenin başlangıcı, borcun tebliğine ilişkin mektubun tarihine 15 gün ilave edilmek suretiyle tespit edilecek ve bu tarihten itibaren üç aylık süre içerisinde yapılacak ödemeler geçerli sayılacak, bu şekilde tespit edilecek üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonraki ödemeler ise geçersiz sayılacaktır. Örneğin; 05.04.2010 tarihinde Kurum tarafından ilgiliye borç tebliğ yazısı gönderilmiş, ilgili 10.07.2010 tarihinde tahakkuk ettirilen borç miktarını ödemiş ve PTT ile yapılan yazışmalarda PTT tarafından mektubun ilgiliye tebliğ tarihi bildirilememişse, borcun tebliğine ilişkin mektubun tarihine 15 gün ilave edileceğinden 10.07.2010 tarihinde yapılan ödeme süresinde ödenmiş sayılacaktır.

5) Tebliğ mektubunun ilgililere teslim edilememesi nedeniyle Kuruma iade edilmesi halinde, adresin ilgilinin dosyası ve adrese dayalı kimlik paylaşım sisteminden doğru olup olmadığı ile ilgili yapılacak olan kontrol neticesinde;

a) Tebliğ mektubuna yazılan adresin yanlış olduğu tespit edildiği takdirde, tahakkuk ettirilen borç iadeli taahhütlü olarak yeniden doğru adrese tebliğ edilecektir.

b) Tebliğ mektubuna yazılan adresin doğru olduğu tespit edildiği takdirde, borcun ilgiliye tebliğine ilişkin yazının Kurumdan gönderildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ilgilinin müracaatı üzerine aynı borç yeniden tebliğ edilecek, yeniden müracaat üç aylık süreden sonra yapılmış ise önceki borçlanma işlemi geçersiz sayılacak yeni borç tahakkuku yeni talep tarihinde geçerli olan prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında seçilecek olan kazanç üzerinden gerçekleştirilecektir.

6) 2147 sayılı Kanunun 4. maddesine göre borçlanmak için Kuruma başvuranlardan, Kurumca hazırlanan borcun tebliğine ilişkin mektubun ilgiliye tebliğ tarihinin tespit edilememesi halinde, borcun ödeme süresinin başlangıcı, borcun tebliğine ilişkin mektubun tarihine 15 gün ilave edilmek suretiyle tespit edilecek ve bu tarihten itibaren 3 yıl içerisinde yapıldığı belirlenen ödemeler geçerli sayılacaktır. Örneğin; ilgiliye borcun tebliğine ilişkin mektup 10.01.1980 tarihinde Kurumca gönderilmiş ve mektubun ilgiliye tebliğ tarihi tespit edilememişse, borcun ödeme süresinin başlangıcı 25.01.1980 olarak kabul edilecektir. İlgili bu tarihten itibaren 3 yıl içerisinde, yani 25.01.1983 tarihine kadar ödeme yapmış ise borçlanma işlemi geçerli sayılacaktır.

5. Borç miktarının ödenmesi

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasında tahakkuk ettirilen borç tutarının tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödeneceği, bu süre içerisinde ödeme yapmayanlar için yeniden başvuru şartı arandığı hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, borç miktarının ödenmesine ilişkin hususlar aşağıda açıklanmıştır:

1) Tahakkuk ettirilen prim borcunun tamamının tebliğ tarihinden itibaren Türkiye’de ödenmesi halinde Türk Lirası cinsinden üç ay içinde ödenecektir. Örneğin; ilgiliye 12.000 Türk Lirası borç tahakkuk ettirilmiş ve 10.01.2011 tarihinde bu borç tebliğ edilmiştir. Borcun tamamının 10.04.2011 tarihine kadar ödenmesi halinde süresinde ödenmiş sayılacaktır.

2) Borçlarını yurt dışından ödeyecek olanlar, Türk Lirası olarak bildirilen tutarın karşılığını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından konvertibl sayılan döviz cinsinden ödeyeceklerdir. Ödemeler, borcun ödeneceği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden yapılacaktır.

3) Üç aylık süre içinde ödeme yapmayanların borçlanma başvuruları geçersiz sayılacaktır. Bunların belgelendirilen yurtdışı hizmet sürelerinin yeniden borçlandırılarak değerlendirilmesi, bu konudaki yeni başvurularına bağlı olacaktır.

4) Söz konusu üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktar ile orantılı süre geçerli sayılacak, kalan sürenin geçerli sayılması yeni bir borçlanma talebine bağlı olacaktır. Örneğin; 3600 günlük yurtdışı süresini 08.03.2010 tarihli dilekçesi ile prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanma talebinde bulunan ve tahakkuk eden (24,30 x 3600 x % 32) = 27.993,60 Türk Lirası tutarındaki borcun 25.000 Türk Lirasını süresinde ödeyen sigortalının ödediği miktarla orantılı bölümü 3600 x (25.000 / 27.993,60) = 3215 gün borçlanma için geçerli sayılacak, ödemesi yapılmayan 385 günün geçerli sayılması, yapılacak olan yeni başvuruya göre tahakkuk edecek borç miktarının Kuruma ödenmesine bağlı olacaktır.

5) Üç aylık ödeme süresi dışında ödenen ve iade işlemi yapılmamış miktarlarla ilgili olarak borçlanma başvuru sahipleri bilgilendirilerek, emanet hesaba alınan miktarın yeni borçlanma taleplerine göre tahakkuk ettirilecek borçlarına karşılık mahsup edilebileceği bildirilecektir. Bu durumda olanlardan yeniden borçlanma talebinde bulunanların borçlanma işlemleri cari usullere göre sonuçlandırılacak ve Kurum hesabında bekleyen tutarlar tahakkuk ettirilecek borçlara mahsup edilecek, mahsup işleminin gerçekleştirildiği tarih borç ödeme tarihi olarak bilgisayar kayıtlarına işlenecek, varsa bakiye borcun üç aylık süre içinde ödenmesi talep edilecektir.

6) Tebliğ tarihinden önce borçlanmaya karşılık yapılan ödeme miktarları, borçlanma talep tarihinden sonra ödenmiş olmak kaydıyla geçerli sayılacak ve borçlanma işlemi iptal edilmeyecektir.

7) Tebliğ edilen borçlarını ödeyenlerden, borçlarını ödediklerine dair belgelerin asıllarının Kuruma gönderilmesi talep edilmeyecektir. Borçların ilgili Kurum hesabına ödendiğini gösterir belgelerin (tahsil fişi, makbuz, dekont vb.) asılları yerine, fotokopilerinin Kuruma gönderilmesi halinde ayrıca belge asıllarının ibrazı istenmeyecektir. Bu durumlarda, belgelerin doğruluğu ilgili bankalardan Kuruma gönderilen ekstrelerle kontrol edilerek sağlanacaktır.

6. İsviçre prim transferine ait sürelerin borçlandırılması

Türkiye’nin imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmeleri arasında sadece Türkiye - İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesinde kesilen primlerin transferine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

Buna göre, 01.01.1972 tarihli Türkiye - İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesini tadil eden ve 1/6/1981 tarihinde yürürlüğe giren Ek Sözleşmenin (10/a) maddesinde Türk vatandaşlarının İsviçre'deki çalışmaları esnasında işçi ve işveren hissesi dahil olmak üzere yaşlılık ve ölüm sigortası primi olarak kesilen tutarın tamamının Kuruma transferine imkan veren düzenlemeye yer verilmiştir.

Söz konusu sözleşmeye göre, İsviçre’de geçen çalışmalara karşılık kesilen yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait primlerin transferi talebinde bulunulabilmesi için, İsviçre’den malullük, yaşlılık ve ölüm halinde bir yardım hakkından yararlanılmamış olması ve Türkiye'de veya üçüncü bir ülkede yerleşmek amacıyla İsviçre'nin kesin olarak terk edilmiş olması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Kanunun 10. ve Yönetmeliğin 17. maddesine göre yabancı ülkelerde sosyal güvenlik kurumlarına yatırılmış ve Türkiye’ye transfer edilen prim tutarının, Kanuna göre borçlanılan yurtdışı süresine ait borçlanma miktarından fazla olması halinde, fazla miktar ilgililere iade edilmektedir.

Buna göre, İsviçre’de kesilen ve Türkiye’ye transfer edilen primlere ait sürelerin borçlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır:

1) Türkiye - İsviçre Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre İsviçre sosyal güvenlik kurumuna yatırılmış bulunan primlerin, ilgili banka hesabına aktarıldığının ilgili banka tarafından Kuruma bildirilmesini müteakip;

a) Transfer edilen primlere ilişkin sürelerin tamamının, borçlanılarak tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması halinde, transfer edilen primlerin tamamı,

b) Transfer olunan primlere ilişkin sürelerin bir kısmının borçlanılarak tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması halinde, transfer olunan primlerin borçlanılan gün sayısına isabet eden orandaki miktarı,

transfer tarihindeki cari kur üzerinden Türk Lirası karşılığı olarak Kurumca sigortalıya, hak sahiplerine veya mirasçılarına iade edilecektir.

Prim transferi neticesinde ülkemize İsviçre Frangı olarak aktarılan primlerin, Kurumumuz hesabına Türk Lirası olarak geçtiği tarihteki kur üzerinden tahakkuk ettirilen yurtdışı sigortalılık sürelerine ait borçlarına mahsup edilecektir. Mahsup sonunda transfer edilen miktarın borçlanma miktarını karşılamaması halinde, ilgiliye transfer edilen miktara ait hizmetin kazandıracağı haklar ile bu hizmetin ayrıca Kanuna göre borçlanılmasının kazandıracağı haklar bildirilecektir. İlgilinin tercihini transfer edilen hizmetin değerlendirilmesi yönünde kullanması halinde, borçlanma işlemi durdurulacak; tercihin borçlanma işleminin sonuçlandırılması yönünde kullanılması halinde ise tahakkuk ettirilen borç miktarı ile transfer miktarı arasındaki farkın Kanuna göre ödenmesi talep edilecektir.

7. Borçlanmadan vazgeçme ve borçlanma miktarının iadesi

Kanunun 4. maddesinin ikinci fıkrasında ve Yönetmeliğin 11. maddesinde borçlanmadan vazgeçilmesi ve borçlanma miktarının iadesi ile ilgili olarak yapılan düzenlemelere ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

1) Borçlanma başvurusunda bulunup borcu tebliğ edilmeden ya da tebliğ edildikten sonra üç aylık süre içinde borçlanma başvurusundan vazgeçtiklerini yazılı olarak bildirenlerin borçlanma başvuruları geçersiz sayılacaktır.

2) Tahakkuk ettirilen borcun tamamını veya bir kısmını ödeyenlerden henüz kendilerine bağlanan aylıkları almaya başlamadan borçlanmalarının iptal edilmesi için yazılı başvuruda bulunanların ödedikleri borçlanma tutarının tamamı, faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilecektir. Bu durumda kısmi iade yapılmayacak, diğer bir ifadeyle, borçlanmanın bir kısmı iptal edilerek, bir kısmı geçerli sayılmayacaktır. Ancak, farklı tarihlerde birden fazla borçlanma yapılmış ise talep sahibinin yapmış olduğu borçlanmalardan bir ya da birkaçından vazgeçme hakkı saklıdır.

3) Borçlandıkları hizmetleri ile malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yazılı başvuruları halinde, ödenen borçlanma miktarının tamamı faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilecektir.

4) Borçlandıkları hizmetler dikkate alınarak aylık almakta olanlar, borçlanma başvurusu ve buna bağlı olarak yapılan borçlanmadan vazgeçemeyeceklerinden, bunların ödedikleri borçlanma tutarı iade edilmeyecektir.

8. Borçlanma sürelerinin değerlendirilmesi

Borçlandırılan yurtdışı sürelerin; sigortalılık süresinde, sigortalılık başlangıcında, prim ödeme gün sayısında, aylığın hesabına esas yıllık kazançların tespitinde ve basamak intibakında değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

8.1. Sigortalılık süresi ve toplam prim ödeme gün sayısının tespitinde

(2014/27 sayılı Genelgenin 3/1-b maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren değiştirilen fıkra) Kanunun 5. maddesinin ikinci fıkrasında, sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek bulunan tarihin; üçüncü fıkrasında ise sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihinin borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek tespit edilen tarihin sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak alınacağı hükmü, sosyal güvenlik sözleşmesinde ilk işe giriş tarihlerinin aylık bağlanmasında Türkiye’de ilk defa işe girdikleri tarih olarak alınmasına ilişkin açık hüküm bulunmayan sözleşmeli ülkeler ve sözleşmesiz ülkeler için uygulanacaktır.[3]

Buna göre, borçlanılan süreler ve bu sürelere ait gün sayıları aşağıda açıklanan usul ve esaslar çerçevesinde değerlendirilecektir.

1) Borçlandırılan yurtdışı süreleri ve bu sürelere ait prim ödeme gün sayıları Türkiye’de geçmiş bir hizmet olarak değerlendirilecek ve buna bağlı olarak ülkemizde sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların borçlandıkları gün sayısı, Türkiye’deki prim ödeme gün sayıları veya hizmetlerine eklenecektir.

2) Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülecektir. Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi de, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilecektir.

Örnek 1- Türkiye’de 506 sayılı Kanun kapsamında 10.02.1995-30.06.1995 tarihleri arasında sigortalı olan ve yurtdışında 01.01.1979-01.01.1994 tarihleri arasında geçen 15 yıllık süreyi Kanuna göre borçlanan ve bu süreleri 5510 sayılı Kanunun 4. maddesin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilen bir kadın sigortalının 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendine göre (15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş) yaşlılık aylığına hak kazanma şartlarını yerine getirip getirmediğinin tespitinde, sigortalılık süresinin başlangıç tarihi, 10.02.1995 tarihi 15 yıl geriye götürülerek 10.02.1980 olarak belirlenecektir.

Örnek 2- Türkiye’de sigortalılığı bulunmayan 18.06.1963 doğum tarihli bir erkek sigortalı, yurtdışında geçen 01.01.1985-01.01.2010 tarihleri arasındaki 25 yıllık (9000 gün) sigortalılık süresini borçlanarak adına tahakkuk eden borç tutarını 3/6/2011 tarihinde ödemiş ve bu süreler 5510 sayılı Kanunun 4. maddesin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilmiştir. Bu sigortalının sigortalılık süresinin başlangıç tarihi, borçlandığı süre borcun ödendiği tarihten geriye götürülerek 03.06.1986 olarak tespit edilecektir. 03.06.1986 ile 01.06.2002 tarihleri arasında 15 yıl, 11 ay, 28 gün sigortalılık süresi bulunan, diğer bir deyimle emekliliğine 9 yıl, 2 günü kalan bu sigortalı, 1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendine göre 49 yaşını dolduracağı 18.06.2012 tarihinde emekliliğe hak kazanacaktır.

3) Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda, borçlanılan toplam gün sayısı esas alınarak, yukarıdaki 3. maddede belirtilen tarihlerden geriye götürülmek suretiyle sigortalılık süresinin başlangıcı belirlenecektir.

4) (2014/27 sayılı Genelgenin 3/1-b maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.)[4]

5) Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanuna göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi / hizmet olarak kabul edilecektir. Ancak, 5510 sayılı Kanunun geçici 7. maddesinin ikinci fıkrasına göre, Ekim / 2008 ayı başından sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanların bu tarihten önceki yurtdışı borçlanma süreleri de, aynı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilecektir.

6) Yurtdışı borçlanmasından sonra malullük aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalıların Kurum sağlık kurullarınca 5510 sayılı Kanunun 25. maddesine göre ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malullük durumu incelenirken;

a) Türkiye'de çalışması bulunmayanların sigortalılık süresinin başlangıç tarihi borcun en son ödendiği tarihten borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenen,

b) Türkiye'de çalışması bulunanlardan Türkiye'deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek bulunan,

tarih, ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecek ve maluliyete esas tıbbi belgelerin sağlık kurullarına gönderilmesi sırasında ilk işe giriş tarihi olarak bildirilecektir.

7) 5510 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanunla değişik 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendindeki ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstelenen işverenlerce yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası ve isteğe bağlı sigorta kapsamında geçen sigortalılıklarının 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılacağına
ilişkin hüküm dikkate alınarak, Kanuna göre borçlandırılması halinde de bu süreler aynı kapsamda geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir. Bu kimselerin tabi oldukları isteğe bağlı sigortalılıklarının 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılacağına ilişkin uygulamanın değiştirildiği 01.10.2008 - 25.02.2011 tarihleri arasında yapılan başvurulara göre borçlandırılarak, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında kabul edilen süreler de, aynı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilecektir.

8) Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler, Türkiye’de Kuruma tabi sigortalılık varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre ilgili birimce borçlandırılacak ve borçlandırılan süreler en son sigortalılık haline göre; Türkiye’de sigortalılık yoksa 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir. Buna göre, son defa;

a) 506 veya 2925 sayılı kanunlara ya da 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı hizmeti bulunanların yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri, ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğünce / sosyal güvenlik merkezince borçlandırılacak ve borçlandırılan süreler 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi,

b) 1479 veya 2926 sayılı kanunlara tabi ya da 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı hizmeti bulunanların yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri, ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğünce / sosyal güvenlik merkezince borçlandırılacak ve borçlandırılan süreler 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi,

c) 5434 sayılı Kanuna tabi ya da 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında geçen hizmeti bulunanların 2008 yılı Ekim ayı başından önce veya sonra yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri, Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığınca, anılan Başkanlıkça yapılan işlerin devrinin tamamladığı tarihten sonra ise sosyal güvenlik il müdürlüklerince / sosyal güvenlik merkezlerince borçlandırılacak ve borçlandırılan süreler 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi,

d) İlk defa 2008 yılı Ekim ayı başından sonra 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların bu tarihten önce yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri, Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığınca, anılan Başkanlıkça yapılan işlerin devrinin tamamladığı tarihten sonra ise sosyal güvenlik il müdürlüklerince / merkez müdürlüklerince borçlandırılacak ve 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi,

e) Türkiye’de sigortalı hizmeti bulunmayanların yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri, ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğünce / merkezince borçlandırılacak ve borçlandırılan süreler 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi,

kapsamında geçmiş bir hizmet olarak kabul edilecektir.

8.2. Yıllık kazançların tespitinde

5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olup, hem 08.05.2008 tarihinden önceki, hem de bu tarihten sonraki süreleri borçlananlar ile (b) bendi kapsamında olup 08.05.2008 tarihinden sonraki süreleri borçlananlar hakkında Kanunun 41. maddenin beşinci fıkrasına göre işlem yapılacaktır.

Borçlanılan süre geriye götürülmeden borçlanılan prime esas gün sayısı ortalama yıllık kazanç hesabına giren borçlanılan takvim yıllarının ilgili aylarına mal edilecektir.

Yurtdışı sürelerin borçlanılmasında prime esas kazancın borçlanılan sigortalılık süresine ait yıllara mal edilmesine esas oran; 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin beşinci fıkrasına göre borçlanmaya esas bir gün için tercih edilen günlük prime esas kazanç tutarının, borcun ödendiği tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırına bölünmesi ile tespit edilecektir. Diğer bir anlatımla, söz konusu oran (Borçlanma Miktarının Tespiti İçin Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç / Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) formülü kullanılarak belirlenecektir. Bu şekilde bulunan rakamın virgülden sonraki dört hanesi, ilgili yılların prime esas kazançlarının tespitinde esas alınacaktır. Virgülden sonraki beşinci rakam 5 ve 5’in üstünde ise dördüncü rakam bir üste yuvarlanacak, 5’in altında ise dördüncü rakam aynen alınacaktır.

Farklı tarihlerde birden fazla yurtdışı borçlanması yapılmışsa, yurtdışı sürelerinin borçlanılmasında prime esas kazancın borçlanılan sigortalılık süresine ait yıllara mal edilmesine esas oran, her bir borçlanma için ayrı ayrı tespit edilecektir. Ayrıca, yapılan bir yurtdışı borçlanması için farklı tarihlerde ödeme yapılmışsa en son ödeme tarihi esas alınarak tek bir oran belirlenecektir.

Yukarıdaki şekilde belirlenen oran dikkate alınarak, borçlanılan yıllara ait prime esas kazançlar “Borçlanılan Süreye Ait Prime Esas Günlük Kazancın Alt Sınırı x Oran x Borçlanılan Gün Sayısı” formülü ile hesaplanacaktır. Borçlanılan yıl tam yıldan az ise o yıla ait asgari prime esas kazanç, yıl içerisindeki toplam günün karşılığı olan asgari prime esas kazancın oranla çarpılması sonucu tespit edilecektir.

Yukarıdaki şekilde bulunan miktar ilgili sürenin prime esas kazancı kabul edilecek, ancak hesaplanan prime esas kazanç hiçbir suretle o sürenin prime esas kazanç alt sınırının altında kalmayacak ve üst sınırı da geçmeyecektir. Bu nedenle, borçlanma miktarının günlük prime esas kazancın alt sınırı üzerinden belirleneceği durumlarda, prime esas aylık hesabına giren takvim yıllarına ait prime esas kazançların hesabında kullanılacak olan ve hesaplama şekli yukarıdaki formülde gösterilen “Oran” ın “1” in altında kalması halinde, bu oran “1” olarak uygulanacaktır.

Örnek 1- Sigortalı 16.06.2008 tarihli dilekçesi ile Almanya’da 01.01.1990-31.12.1990 tarihleri arasında geçen sigortalılık süresini günlük prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanmış ve borçlanma bedeli 20,28 X % 32 X 3600 = 23.364,00 Türk Lirasını 18.07.2008 tarihinde ödemiştir. 1990 yılına ait prime esas kazancın tespitine esas oran, borcun ödendiği tarihteki bir günlük prime esas kazancın alt sınırı 21,29 Türk Lirası olduğu dikkate alınarak (20,28 / 21,29) = 0,9526 olur. Ancak, aylıkların hesabında esas alınacak prime esas kazançlar yürürlükteki prime esas kazancın altında olamayacağından bu oran “1” olarak alınacaktır. 1990 yılının ilk yarısındaki prime esas kazancın günlük alt sınırı 5.950,00 Türk Lirası, ikinci yarısında 7.467,00 Türk Lirası olduğuna göre bu yılın prime esas kazancı (5.950x1x180) + (7.467x1x180) = 2.415.060 Türk Lirası olarak tespit edilecektir.

Örnek 2- 13.07.2009 tarihli dilekçesi ile Almanya’da 15.04.1992-31.12.2005 tarihleri arasında geçen sigortalılık süresini 30,00 Türk Lirası prime esas kazanç üzerinden borçlanan ve 20.07.2009 tarihinde tebliğ edilen borçlanma tutarını 10.08.2009 tarihinde ödeyen sigortalının borçlandığı süredeki takvim yıllarına ait prime esas kazançlarının hesabında; seçilen bir günlük prime esas kazancın borcun ödendiği tarihteki prime esas günlük kazancın alt sınırına bölünmesi (30,00 / 23,10) ile bulunan oran 1,2987 kullanılacaktır. 1992 yılına ait prime esas kazancın hesabında yıl içinde prime esas günlük kazancın alt sınırında meydana gelen değişiklikler ile borçlanılan süreye ait gün sayısı dikkate alınarak (19.805 x 1,2987 x 75) + (24.652 x 1,2987 x 180) = 7.691.855,85 Türk Lirası olarak hesaplanacaktır. Takip eden yılların prime esas kazançları da aynı yöntemle belirlenecektir.

8.3. Basamak intibakında

01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunla bu Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar için primlerin alınması ve aylıkların bağlanmasında geçerli olan basamak sisteminden vazgeçilerek, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılarda olduğu gibi, borçlanma bedellerinin prime esas kazanç sistemi içinde belirleneceği esası getirilmiştir.

Ayrıca, 5754 sayılı Kanunla değişik 5510 sayılı Kanunun geçici 7. maddesinin dördüncü fıkrası ile; aylıkların hesabında, 01.10.2008 tarihinden sonra Kanuna göre yapılacak yurtdışı borçlanma taleplerinde bu tarihten önceki sürelere ait kazançların yürürlükten kaldırılan ilgili Kanun hükümlerine göre değerlendirileceği hükmü getirilmek suretiyle 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar için 01.10.2008 tarihinden önceki borçlandırılan sürelerin basamak intibakında değerlendirilmesine devam edileceği öngörülmüştür.

Bu kez, 13.02.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanunun 48. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 7. maddesinin dördüncü fıkrasına eklenen cümle ile 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilen 01.10.2008 tarihinden önceki yurtdışı borçlanma sürelerine göre tespit edilen basamakların, 2008 yılı Eylül ayında yürürlükte bulunan gelir tablosunda, 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin beşinci fıkrası hükmüne göre belirlenen prime esas aylık kazanca yakın gelire karşılık gelen basamağı geçemez kuralı getirilmiştir. Söz konusu düzenleme, 25.02.2011 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.

5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "... borçlanılan prime esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilir.” ibaresinden, basamak intibakının borçlanılan sürenin sigortalılığın başlangıç tarihi ya da borcun ödendiği tarihten geriye götürülmeden sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda açıklanan yeni yasal düzenleme de dahil olmak üzere 3201 ve 5510 sayılı kanunlar ile 5510 sayılı Kanunla mülga 1479, 2829 ve 2926 sayılı kanunların basamak intibakı ve/veya aylıkların hesabına ilişkin hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında kabul edilen yurtdışı çalışma, işsizlik ve/veya ev kadını olarak geçen sürelere ait borçlanma tutarını 25.02.2011 tarihinden sonra ödeyenlerin basamak intibakı aşağıda açıklanan usul ve esaslar dahilinde yapılacaktır.

1) Türkiye’de sigortalılığı bulunmadığı için 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında kabul edilen 01.10.2008 tarihinden önceki yurtdışı çalışma, işsizlik ve/veya ev kadını olarak geçen borçlanma süreleri, 1479 sayılı Kanunun 52. maddesinin birinci fıkrasına göre, borçlanılan sürenin başlangıç tarihini takip eden aybaşından itibaren Ek: 9’da yer alan ve son olarak 30.09.2008 tarihinde yürürlükte bulunan 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu’nun birinci basamağından başlamak üzere 13. (hariç) basamağa kadar her yıla bir basamak, 13. (dahil) basamaktan sonra da her iki yıla bir basamak verilmek suretiyle intibak yapılacaktır.

2) 6111 sayılı Kanunun 48. maddesiyle 5510 sayılı Kanunun geçici 7. maddesinin dördüncü fıkrasına eklenen hüküm ve 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin beşinci fıkrasına göre, 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönemi Gelir Tablosu’ndan belirlenecek olan basamağın tespitine esas aylık gelir miktarı; 30.09.2008 Tarihindeki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı X (Borçlanma Miktarının Tespiti İçin Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç / Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) x 30 formülü uygulanarak tespit edilecektir.

3) Mülga 1479 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinden önceki uygulamasında mülga 506 sayılı Kanunun öngördüğü anlamda prime esas kazanç alt sınır uygulaması bulunmadığından, yukarıdaki 2. maddede belirtilen (Borçlanma Miktarının Tespiti İçin Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç / Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) işlem sonunda bulunacak oranın “1”in altında tespiti halinde bu oran "7‖e yükseltilmeden aynen alınacaktır.

4) Sigortalılık süresine göre belirlenen basamaklar, borçlanma miktarının hesabına esas aylık gelir miktarına göre belirlenen basamağı geçemeyecektir.

5) Mülga 1479 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunan ve bu hizmetlerden sonraki 30.09.2008 tarihine kadar olan yurtdışı hizmet sürelerini Kanuna göre borçlanan sigortalıların, ayrıldıkları son basamak üzerinden borçlandıkları süreler kadar Kanunun 5754 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan 11. maddesine göre yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde basamak intibakı yapılacaktır.

6) Aylık bağlanmasına yeterli borçlanma hizmeti bulunmayıp daha sonraki bir tarihte yurtdışındaki sürelerini borçlanan sigortalıların tüm yurtdışı borçlanmalarına ait süreler birleştirilerek ilk borçlanmaya ait yurtdışı süresinin başlangıç tarihi ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecek, 1. gelir basamağı üzerinden ilk borçlanma süresi kadar, daha sonra yaptığı borçlanmalar ilk borçlanmaya ait intibakın son basamağı üzerinden daha sonraki borçlanma süreleri kadar, yukarıda açıklanan usul ve esaslar dahilinde basamak intibakında değerlendirilecektir.

7) Türkiye’de 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıktan önce geçen yurtdışı sürelerinin, bu kapsamdaki sigortalılık devam ederken ya da sona erdikten sonra borçlandırılması halinde, borçlandırılan yurtdışı süreleri için basamak intibakı yapılmayacak, bu süreler sadece aylık bağlama şartlarının belirlenmesinde hizmet yılı ve prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilecektir.

8) 01.10.2008 tarihinden önce 2926 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olup, yurtdışı sürelerini bu tarihten sonra borçlanmak suretiyle aylık bağlanacak olanların bu tarihten önceki basamak intibakına ilişkin işlemleri, 1479 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılarda olduğu gibi yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda sonuçlandırılacaktır.

Örnek 1- İlk defa 14.12.2010 tarihli dilekçesi ile ABD’deki 05.01.1995-12.12.2010 tarihleri arasında geçen sigortalılık süresini 25,35 Türk Lirası prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanmış ve 20.01.2011 tarihinde tebliğ edilen borçlanma tutarını 10.03.2011 tarihinde ödemiştir.

Sigortalının borçlandığı sürenin başlangıcını takip eden aybaşı olan 01.02.1995 tarihinden başlamak üzere 13. basamağa kadar her yıla bir basamak, bu basamaktan sonra da her iki yıla bir basamak verilmek suretiyle 1/2/2008 tarihindeki basamak 13 olarak bulunacaktır. Daha sonra, yükselebileceği en yüksek basamağın tespitine esas oran 25,35 / 26,55 = 0,9548 olarak belirlenecektir. Buna göre, 30.09.2008 tarihinde geçerli olan prime esas günlük kazanç alt sınırının (21,29 Türk Lirası) 30 katının bu oranla çarpımı sonucunda bulunan (21,29 x 30 x 0,9548) = 609,83 rakamı, 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosunda en yakın aylık gelirin karşılığı basamak (7) sigortalının yükselebileceği en yüksek basamak olacaktır. Bu durumda, 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasında sigortalının basamağı (7) olarak alınacaktır.

Örnek 2- İlk defa 15.02.2010 tarihli dilekçesi ile ABD’deki 27.01.1990-22.01.2010 tarihleri arasında geçen sigortalılık süresini 35,00 Türk Lirası prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanmış ve 20.02.2011 tarihinde tebliğ edilen borçlanma tutarını 10.03.2011 tarihinde ödemiştir.

Sigortalının borçlandığı sürenin başlangıcını takip eden aybaşı olan 1/2/1990 tarihinden başlamak üzere 13. basamağa kadar her yıla bir basamak, bu basamaktan sonra da her iki yıla bir basamak verilmek suretiyle 01.02.2007-30.09.2008 tarihleri arasındaki basamak 16 olarak bulunacaktır. Daha sonra, yükselebileceği en yüksek basamağın tespitine esas oran 30,00 / 26,55 = 1,1299 olarak belirlenecektir. Buna göre, 30.09.2008 tarihinde geçerli olan prime esas günlük kazanç alt sınırının (21,29 Türk Lirası) bu oranla çarpımının 30 katı olan (21,29 x 1,1299 x 30) = 721,67 rakamı, 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu’nda en yakın aylık gelirin karşılığı basamak (11) sigortalının yükselebileceği en yüksek basamak olacaktır. Bu durumda, sigortalının 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasındaki basamağı (11) olarak alınacaktır.

Üçüncü Bölüm

TAHSİS İŞLEMLERİ

1. Aylık bağlama şartları

Kanunun 6. ve Yönetmeliğin 13. maddesinde Kanuna göre borçlandırılan sürelere istinaden hangi şartlarla aylık bağlanacağı belirlenmiştir. Buna göre aylık tahsisi için; yurda kesin dönülmüş olması, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması, 5510 sayılı Kanunla mülga kanunların yürürlükteki hükümlerine veya sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılmış olması ve Kuruma yazılı başvuruda bulunulması şarttır.

1.1. Yurda kesin dönüş yapmak

Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4. maddesine göre “kesin dönüş” ibaresi, aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade etmektedir.

Bu tanımda geçen “sosyal sigorta ödeneği” deyiminden, çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ödenekler anlaşılmalıdır.

“Sosyal yardım ödeneği” ibaresi ise Yönetmeliğin 4. maddesinde tanımlanmış olup, bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımlar anlamını taşımaktadır.

Bu açıklamalar çerçevesinde borçlanma yoluyla aylık bağlanmasında aranan kesin dönüş şartı aşağıdaki usul ve esaslar dahilinde uygulanacaktır.

1) Kanuna göre yurtdışı sürelerini borçlananlara aylık bağlanmasında, öncelikle yurtdışındaki çalışmaları ve varsa ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneklerinin sona ermesi şartı aranacaktır. Kesin dönüş ifadesi hiçbir şekilde mutlak anlamda yurtdışında bulunduğu ülkeden Türkiye’ye döndükten sonra tekrar yurtdışına çıkış yapmama şeklinde değerlendirilmeyecektir.

2) Bir önceki maddedeki değerlendirmeye göre aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışında çalışmalarını sürdürdüğü veya yukarıda açıklanan ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya devam ettiği tespit edilenlere aylık bağlanmayacaktır.

3) Kuruma ibraz edilen yurtdışı hizmet belgelerinde yer alan mecburi prim ödeme süreleri, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı isteğe bağlı sigorta süreleri, bakım süreleri ile borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler, kendi nam ve hesabına çalışmalardan dolayı zorunlu primlere ait süreler çalışma kapsamında değerlendirilecek, isteğe bağlı prim ödeme süreleri, çocuk yetiştirme süreleri, sigortadan muaf cüzi çalışmalar ise çalışma kapsamı dışında tutulacaktır.

4) Aylığa hak kazanılmasına engel teşkil eden sosyal sigorta ve sosyal yardım ödeneklerinin ortak özelliği, ikamete dayalı olmasıdır. Diğer bir anlatımla, ilgilinin ikametini Türkiye’ye nakletmesi ile kesilen ödenekler Kanun kapsamında değerlendirilemeyecektir. Bu nedenle, ikamet şartına bağlı olmayan bu nitelikteki sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlara diğer şartlarla aylık bağlanabilecektir.

5) Yönetmeliğin 14. maddesinin yedinci fıkrasında “Bu yönetmeliğin uygulamasında, evli ya da birlikte yaşayan çiftler için ödenen sosyal yardımlar her iki eş içinde ödeniyor gibi kabul edilir” hükmü ile sosyal yardım kavramı genişletildiğinden yurtdışında borçlanma kapsamında süreleri bulunanların eşlerinin sosyal yardım niteliğinde ödenek alması durumunda yurda “kesin dönüş” şartı gerçekleşmeyecek ve bu durumda olanlara malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmayacaktır.

6) Kesin dönüş şartının tespitinde sosyal sigorta kurumları tarafından sosyal sigorta ödeneklerine ilave olarak ya da sigorta ödeneği olarak ödenen prim karşılığı olmayan ödenekler, sosyal yardım kapsamında değerlendirilmeyecektir.

1.2. Borcun tamamını ödemek

Yönetmeliğin 4. maddesinde “Borcun tamamının ödenmesi” ibaresi, aylık talep tarihinden önce en az aylığa hak kazanmaya yetecek süre karşılığı ödenen miktar olarak tanımlanmış, 10. maddesinin altıncı fıkrasında ise üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktara isabet eden sürenin geçerli sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Yönetmeliğin her iki hükmü birlikte değerlendirildiğinde “Borcun tamamının ödenmesi” ibaresinin mutlak anlamında kullanılarak, aylık bağlanması için tebliğ edilen borcun tamamının ödenmesi şartının aranmasına imkân bulunmamaktadır. Bu durumda, aylığa hak kazanmaya yetecek prim gün sayısına isabet eden miktarda ödeme yapılması, bu şartın yerine getirilmesinde yeterli olacaktır. Aylık bağlamaya yetecek prim gün sayısı kadar ödeme yapmayanlara aylık bağlanmayacaktır.

1.3. Sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanmak

Kanuna göre borçlandırılan yurtdışı süreleri ülkemizde yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılmasında değerlendirilmektedir.

Kurum yönünden “sosyal güvenlik kanunları” deyiminden 5510 sayılı Kanunun uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin hükümlerinin yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından (ücret veya aylıkları her ayın 1’inde ödenenler için 01.10.2008, her ayın 15’inde ödenenler için 15.10.2008) önce yapılan tahsis başvuruları için 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı kanunlar, bu ay başından sonra yapılan veya yapılacak tahsis başvurulan için ise 5510 sayılı Kanun anlaşılmalıdır.

Bu durumda, yurtdışı sigortalılık sürelerini borçlananların aylığa hak kazanma şartlarının tespitinde aşağıdaki usul ve esaslar uygulanacaktır.

1) Gerek 08.05.2008 tarihinden önce, gerek bu tarihten sonra yurtdışı sürelerini borçlanıp 2008 yılı Ekim ayı başından önce tahsis başvurusunda bulunanların aylığa hak kazanma şartları 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunun hükümlerine, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra tahsis başvurusunda bulunanların aylığa hak kazanma şartları ise 5510 sayılı Kanun ve bu Kanunla mülga kanunların aylık bağlama şartlarını belirleyen geçici hükümlerine göre belirlenecektir.

2) 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için 5510 sayılı Kanunla mülga sosyal güvenlik kanunlarında 4447 sayılı Kanunla düzenlenen emeklilikte kademeli geçiş sürecine ilişkin maddeler yürürlükte bırakıldığından, bunlardan yurtdışı sürelerini borçlananların aylığa hak kazanma şartları da sosyal güvenlik kanunlarının ilgili geçici maddesi hükmüne göre tespit edilecektir.

3) 5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinin son fıkrasına göre, sigortalılıktan 2008 yılı Ekim ayı başından önce başlayan ve Kanuna göre tahsis talebinde bulunanlardan birden çok sosyal güvenlik kuruluşuna ya da sigortalılık haline tabi hizmeti olanların yaşlılık aylığına hak kazanma koşullan son yedi yıllık fiili hizmet içinde en fazlasının geçtiği, eşit olması halinde son defa tabi olduğu, malullük ve ölüm aylığına hak kazanma koşulları ise son defa tabi olduğu mevzuata göre belirlenecektir.

4) 5510 sayılı Kanunun 53. maddesinin altıncı fıkrasına göre 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa sigortalı sayılanlardan 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olanların yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malûllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re’sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınacaktır.

1.4. Kuruma yazılı başvuruda bulunmak

Yönetmeliğin 13. maddesine göre, yurtdışında geçen sürelerini borçlandıktan sonra tahsis talebinde bulunanlardan başvuru sırasında "Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi” (Ek: 3), "3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi” (Ek: 4) ve yurtdışında çalıştıkları işten ayrıldıklarını, yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin sona erdiğini gösterir bir "hizmet belgesi” alınacaktır.

Bugüne kadar yapılan uygulamalarda aylık talebinde bulunanların çalıştıkları işyerinden ayrıldıklarını, yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin sona erdiğini gösterir belgeyi temin etmelerinde karşılaştıkları zorluklar dikkate alınarak yurtdışından ve kesin dönüş yaparak yurtiçinden aylık talebinde bulunanlardan belge temin edilmesi konusunda aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir.

1) Yurtdışından borçlandıkları yurtdışı süreleri ile aylık talebinde bulunacak olanların güncel tarihte düzenlenmiş hizmet belgesini ibraz etmeleri gerekecektir. Hizmet belgesi, tahsis talep tarihinden önceki bir ay içinde düzenlenmişse güncel tarihli belge olarak kabul edilecektir.

2) 3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesinde Türkiye’ye kesin dönüş yaptıklarını beyan ederek borçlandıkları yurtdışı süreleri ile aylık talebinde bulunacak olanların yurtdışı sürelerini gösterir hizmet belgesini ibraz etmeleri yeterli görülecek ve bunlardan bu belgelerin güncel tarihli olması talep edilmeyecektir.

Aylık bağlanmasına ilişkin başvurularda Kuruma bizzat müracaatta bulunma şartı aranmayacaktır. Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ve 3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesinin usulüne uygun doldurulup imzalandıktan sonra Kurumun ilgili ünitesine doğrudan başvuru yapılabileceği gibi, Kuruma yurtiçi veya yurtdışından posta yolu ile de gönderilebilecektir.

Doğrudan veya posta yolu ile tahsis talebinde bulunmakla birlikte, 02.01.2009 tarihinden önceki uygulama kapsamında EK-1, EK-2 ve EK-3 adları ile alınan belgeleri bizzat başvuru yoluyla Kuruma ibraz etmedikleri için işlemi sonuçlandırılmayan sigortalıların tahsis işlemleri, aylığa hak kazanma şartlarını yerine getirmeleri kaydıyla ilk tahsis talepleri dikkate alınarak sonuçlandırılacaktır. Ayrıca, bu durumda olup da talepleri reddedilen ya da söz konusu belgelerin gönderildiği tarih esas alınarak aylıkları bağlananların yazılı müracaatları üzerine, aylığa hak kazanma şartlarını yerine getirmeleri kaydıyla ilk tahsis talepleri dikkate alınarak aylıkları bağlanacak, gerekli ise karar değişikliğine gidilecektir.

Aylık talep tarihinin tespitinde, adi posta veya kargo yolu ile Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda aylık talep dilekçesinin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınacaktır. Taahhütlü, iadeli - taahhütlü veya acele posta olarak gönderilen talepler de ise dilekçenin postaya verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilecektir.

Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi dışında aylık talebine dair yazılı bir dilekçe ile yapılan başvurular da kabul edilecektir. Ancak, bu durumda başvuru sahiplerinden Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ile verilmemiş ise 3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi gönderilecek, varsa diğer eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması yoluna gidilecektir. Bu durumda, ilk yazılı başvuruya ait dilekçenin tarihi, tahsis talep tarihi olarak kabul edilecektir.

İşlemlerde gecikmelere yol açması ve aylıkların vekile ödenmesinin ilgili banka / PTT şubesini ilgilendirmesi hususları dikkate alınarak, ikamet adresi yurtdışında bulunan aylık talep sahiplerinden bundan böyle vekalet istenmesine ilişkin uygulamaya son verilmiştir. Bu nedenle, yurtdışında ikamet eden aylık talep sahiplerinin işlemleri, Türkiye’de aylıkların ödeneceği kişiye ait vekaletname istenmeden sonuçlandırılacaktır. Bunların birikmiş aylıklarının, ilgilinin varsa dosyasındaki veya Kimlik Paylaşım Sisteminde kayıtlı Türkiye adresine, yoksa aylık bağlayan üniteye yakın PTT şubesi aracılığıyla ödenmesi sağlanacak, durum yurtdışındaki adresine gönderilecek olan karar örneği ile aylık sahibine bildirilecektir.

Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ile 3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi örnekleri ünitelerce yeteri kadar çoğaltılıp ilgililere verilebileceği gibi, başvuru sahiplerince Kurumun web sayfasının ―Yurtdışı” bölümünden temin edilebilecektir.

2. 4/1(a) statüsünde aylıkların hesaplanması

Ekim / 2008 ayından önce sigortalılığı başlayan ve yurtdışı sürelerini borçlanma yoluyla aylık bağlanmasına hak kazananların aylıkları da, yurtiçinde sigortalılığı bulunanlarda olduğu gibi üç aşamada hesaplanacaktır. Bu aşamalar; 2008 / Ekim Ayından Önceki Prim Ödeme Gün Sayısına Ait Kısmi Aylığın (A) Hesabı, Ekim / 2008 (dahil) Ayından Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısına Ait Kısmi Aylığın (B) Hesabı ve Kısmi Aylıkların Birleştirilmesidir.

2.1. 2008 Ekim (hariç) ayından önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın hesabı

Ekim / 2008 ayından önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (A), 2000 Yılı Öncesi Kısmi aylığın (A1) ve 2000 (dahil) yılı - Ekim (hariç) / 2008 Ayı Arası Kısmi Aylığın (A2) hesabı olmak üzere iki aşamalı olarak belirlenecektir.

2.1.1. 2000 yılı öncesi kısmi aylığın (A1) hesabı

2000 yılından önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmı aylığın (A1) hesabında biri gösterge, diğeri de aylık bağlama oranı olmak üzere iki unsur kullanılmak suretiyle aşağıdaki alt bölümlerde açıklandığı üzere dört aşamada hesaplanacaktır.

2.1.1.1. Ortalama yıllık kazancın hesabı ve göstergenin tespiti

506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki katsayı esasına dayalı gösterge sisteminde, sigortalıların 2000 yılından önceki aylıklarına esas göstergelerinin tespitinde kamu ve özel sektör için ayrı ayrı hazırlanan “gösterge ve üst gösterge tespit tabloları” kullanılacaktır.

5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinin ikinci fıkrası gereğince 506 sayılı Kanunun geçici 82. maddesinin (a) bendine göre, gösterge sistemi içinde hesaplanacak aylıklara esas göstergenin, sigortalıların 10 takvim yılını geçmemek üzere 2000 yılından önce primi ödenmiş takvim yılı sayısına göre hazırlanan gösterge ve üst gösterge tespit tabloları esas alınarak belirlenecektir.

Göstergenin tespitine esas ortalama yıllık kazanç, sigortalının 2000 yılından önce 10 yılı geçmemek üzere primi ödenmiş takvim yıllarına ait prime esas kazançlar toplamının takvim yılı sayısına bölünmesi ile elde edilecektir.

Ortalama yıllık kazancın hesabına giren takvim yıllarında borçlanılan yurtdışı süreleri varsa bu takvim yıllarının prime esas kazançları, İkinci Bölümün (8.2.) alt başlığında yapılan açıklamalardaki usul ve esaslara göre belirlenecektir.

Aylığın hesabına esas gösterge, sigortalının 2000 yılından önce çalıştığı sektör (kamu/özel) için geçerli olan ve ortalama yıllık kazanç hesabına giren takvim yılı sayısı esas alınmak suretiyle hazırlanan gösterge ve üst gösterge tespit tablolarında ortalama yıllık kazanca eşit sayının, tabloda eşit sayı yoksa en yakın sayının karşılığı olarak alınacaktır.

2.1.1.2. Aylık bağlama oranının tespiti

2000 yılından önceki prim ödeme gün sayısına ait tam aylığın hesabına esas aylık bağlama oranı (ABO), tahsis çeşidi itibariyle aşağıda yapılan açıklamalara göre belirlenecektir.

1) Gösterge Tablosundan hak kazanılan yaşlılık aylıklarının oranı % 60’tır. Üst Gösterge Tablosunun her kademesi için ayrı bir oran belirlenmiş olup, 10. derecenin 1. kademesinin karşılığı olan oran % 59,9, 1. derecenin 10. kademesinin karşılığı olan oran ise % 50’dir. Ara göstergelerin oranlan ise en düşük göstergenin karşılığı olan % 59,9 oranı, izleyen her gösterge için binde bir azaltılarak belirlenmiştir. Sigortalının ortalama yıllık kazancına göre belirlenen gösterge ve üst göstergeye karşılık gelen oranlar sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurulan her tam yaş için ve 5000 günden fazla ödenen her 240 günlük prim için 1 puan artırılacak, 5000 günden eksik her 240 günlük prim için 1 puan eksiltilecektir. Özel emeklilik şartlarına göre Gösterge Tablosundan bağlanan aylığın oranı % 60’ın altında olmayacak, bunlar için indirim uygulanmayacaktır. Hiçbir şekilde aylık bağlama oranı % 85’i geçmeyecektir.

2) Gösterge Tablosundan hak kazanılan malullük aylıklarının oranı % 70’tir. Ancak, sigortalı bir başkasının bakımına muhtaç durumda ise, bu oran % 80’e çıkartılır. Üst Gösterge Tablosu’ndan bağlanan aylıkların oranı üst göstergenin karşılığı olan derece ve kademeye isabet eden orandır (% 50 ile % 59,9 arasında). Sigortalı bakıma muhtaç olsa bile, bu şekilde tespit olunan oran değiştirilmeyecektir.

3) Gösterge Tablosundan bağlanan ölüm aylığının oranı % 60’tır. Üst Gösterge Tablosundan bağlanan aylıkların oranı ise her derecenin her kademesi için ayrı ayrı belirlenmiş olup, % 50 ile % 59,9 arasında değişmektedir. Bu oranlar, sigortalılık süresindeki prim ödeme gün sayısı ve ölüm tarihindeki yaşı dikkate alınarak, sigortalının kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonra doldurduğu her tam yaş için ve 5000 günden fazla her 240 gün için l’er puan artırılacaktır. 5000 günden eksik her 240 gün için indirim uygulanmayacaktır. Gösterge Tablosundan bağlanan ölüm aylığının oranı % 70, Üst Gösterge Tablosundan bağlanan aylığın oranı ise % 50’den az olmayacaktır. Her iki gösterge tablosundan bağlanan aylıkların oranı, hiçbir şekilde % 85’i geçmeyecektir.

2.1.1.3. Tam aylığın hesabı

2000 yılından önceki prim ödeme gün sayısına ait tam aylık, Gösterge x Katsayı x ABO formülü uygulanarak hesaplanacaktır. Bu formüldeki katsayı, Devlet memurlarının aylıklarına uygulanan ve 01.12.1999 tarihinde geçerli olan 12000 rakamıdır.

Ancak, bu formüle göre belirlenen aylık, Üst Gösterge Tablosundan hesaplanmışsa (10175 x 12000 x ABO) formülüne göre hesaplanan tutardan (85470000 Türk Lirası), Gösterge Tablosundan hesaplanmışsa (9475 x 12000 x %70) = 79590000 Türk Lirasından az olmayacaktır.

Bu şekilde bulunan aylık, sigortalının Aralık / 1999 ayına ait aylığı olarak kabul edilecektir.

2.1.1.4. Kısmi aylığın hesabı

2000 yılından önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (A1), Tam Aylık x (2000 yılından Önceki Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.

Aralık / 1999 ayı itibariyle bulunan kısmi aylığı, önce Aralık / 1999 ayı TÜFE artış oranı olan % 5,9 kadar artırılarak Ocak / 2000 ödeme dönemine, daha sonra 2000 yılı dahil olmak üzere 2008 yılına kadar geçen her takvim yılı için TÜFE artış oranı ve GH kadar ayrı ayrı artırılarak Ocak / 2008 ayına taşınacaktır. Bu güncellemede 8,45199464995839 katsayısı kullanılacaktır.

2.1.2. 2000 (dahil) yılı - Ekim (hariç) /2008 ayı arası prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın (A2) hesabı

2000 (dahil) yılı - Ekim (hariç) / 2008 ayı arasındaki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (A2), biri ortalama yıllık kazanç, diğeri de aylık bağlama oranı olmak üzere iki unsur kullanılmak suretiyle aşağıdaki alt bölümlerde açıklandığı üzere dört aşamada hesaplanacaktır.

2.1.2.1. Ortalama yıllık kazancın hesabı

Ortalama yıllık kazancın (OYK) hesabında 2000 (dahil) yılından 2008 yılına kadar geçen her takvim yılına ait prime esas kazanç dikkate alınacaktır. Ancak, söz konusu her takvim yılına ait kazanç, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren 2008 yılına kadar geçen her takvim yılı için önce Aralık ayına göre açıklanan TÜFE’deki artış oranı, daha sonra GH kadar artırılarak güncellenecektir. 2007 ile 2008 / Ocak-Eylül (dahil) kazançları, güncellenmeden olduğu gibi alınacaktır.

Güncellenen kazançlar toplamının, 2000 yılı (dahil) ile 2008 / Eylül (dahil) arasındaki prim ödeme gün sayısına bölümünün 360 katı ortalama yıllık kazancı verecektir.

Ortalama yıllık kazancın hesabına giren takvim yıllarında borçlanılan yurtdışı süreleri varsa bu takvim yıllarının prime esas kazançları, İkinci Bölümün (8.2.) alt başlığında yapılan açıklamalardaki usul ve esaslara göre belirlenecektir.

2.1.2.2. Aylık bağlama oranının hesabı

2000 yılı başı ile Ekim / 2008 aybaşı arasındaki prim ödeme gün sayısına ait tam aylığın hesabına esas aylık bağlama oranı (ABO), tahsis çeşidi itibariyle aşağıda yapılan açıklamalara göre saptanacaktır.

1) Yaşlılık aylıklarının oranı, toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 günün her 360 günü için % 3,5, sonraki 5400 günün her 360 günü için % 2, daha sonraki her 360 gün için % 1,5 oranlarının toplamından oluşacaktır. Özel emeklilik koşullarına göre hak kazanılan yaşlılık aylıklarında bu oran % 60’ın altında olmayacaktır.

2) Malullük aylıkları için oran % 60 olarak esas alınacak, ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç sigortalılar için % 70 oranı uygulanacaktır.

3) Ölüm aylıklarının hesabında % 60 oranı esas alınacak, ancak bu oran sigortalının ölüm tarihindeki toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden 8100 ila 9000 gün arasında prim ödenen her 360 gün için % 2, 9000 günden sonra ödenen her 360 gün için de % 1,5 artırılarak belirlenecektir.

2.1.2.3. Tam aylığın hesabı

2000 yılı başı ile Ekim / 2008 aybaşı arasındaki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın hesabına esas tam aylık, (OYK x ABO) / 12 formülü uygulanarak hesaplanacaktır.

Hesaplanan bu aylık, tahsis talep veya ölüm yılının prime esas günlük kazanç alt sınırının aylık tutarının % 35’inden az olmayacaktır.

2.1.2.4. Kısmi aylığın hesabı

2000 yılı başı ile Ekim / 2008 aybaşı arasındaki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (A), Tam Aylık x (2000 Yılı Başı ile Ekim / 2008 Aybaşı Arasındaki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) formülü uygulanmak suretiyle hesaplanacaktır.

Bu şekilde hesaplanan miktar, sigortalının Ocak / 2008 ayına ait kısmi aylığını oluşturacaktır.

2.2. 2008 Ekim (dahil) ayından sonraki prim ödeme gün sayısına ait aylığın hesabı

Ekim (dahil) / 2008 ayından sonraki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (B), ortalama aylık kazanç ve aylık bağlama oranı olmak üzere iki unsur kullanılmak suretiyle aşağıdaki alt bölümlerde açıklandığı üzere dört aşamada hesaplanacaktır.

Buradaki ―güncelleme katsayısı”, her yılın Aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının % 100’ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızının % 30’nun toplamına (1) tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan değeri ifade etmektedir.

2.2.1. Ortalama aylık kazancın hesabı

Ortalama aylık kazanç (OAK), 2008 / Ekim (dahil) ve sonraki her yıla ait prime esas kazancın, ait olduğu yıldan itibaren aylık talep veya ölüm tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, 2008 / Ekim (dahil) daha sonraki prim ödeme gün sayısına bölünmek suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın 30 katıdır.

Buradaki “güncelleme katsayısı”, her yılın Aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının % 100’ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızının % 30’nun toplamına (1) tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan değeri ifade etmektedir.

Ortalama aylık kazancın hesabına giren takvim yıllarında borçlanılan yurtdışı süreleri yer alıyorsa, bu takvim yıllarının prime esas kazançları, İkinci Bölümün (8.2.) alt başlığında yapılan açıklamalardaki usul ve esaslara göre belirlenecektir.

2.2.2. Aylık bağlama oranının hesabı

Ekim (dahil) / 2008 ayından sonraki prim ödeme gün sayısına ait tam aylığın hesabına esas aylık bağlama oranı (ABO), tahsis çeşidi itibariyle aşağıda yapılan açıklamalara göre saptanacaktır.

1) Yaşlılık aylıkları için aylık bağlama oranı, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanacaktır. Aylık bağlama oranının hesabında 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacak, hiçbir şekilde % 90'ı geçmeyecektir. 01.05.2008 tarihinden önce 3600 prim gün sayısını doldurmamış olan sigortalıların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının 01.05.2008 tarihinden sonra geçen ve bu tarihten önceki prim gün sayısını 3600 güne tamamlayan hizmet sürelerinin her 360 günü için % 3 oranı esas alınacaktır. Bu hesaplama, 01.05.2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için uygulanacaktır. 5510 sayılı Kanunun geçici 9. maddesinin altıncı fıkrası gereğince maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışan sigortalılara bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı 8100 gün, geçici 10. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarına göre sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul olan sigortalılar ile sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanan sigortalılara bağlanan aylıkların aylık bağlama oranı 5400 gün üzerinden hesaplanan orandan az olmayacaktır.

2) Malullük ve ölüm aylıklarında oran 7200 günden az prim ödeme gün sayısı olanlar için % 40’dır. 7200 günden fazla her tam yıl için 2 puan artırılacaktır. Bu oran, başka birinin sürekli bakımına muhtaç olan malul sigortalının tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılacaktır.

2.2.3. Tam aylığın hesabı

Kısmi aylığa esas aylık (OAK x ABO) formülüne göre hesaplanacaktır.

Bu aylık, sigortalının 2008 / Ekim (dahil) sonrası çalışma süreleri için prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle belirlenen ortalama aylık kazancının % 35’inden, sigortalının talep veya ölüm tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından hesaplanan alt sınır aylığından az olmayacaktır.

2.2.4. Kısmi aylığın hesabı

Ekim (dahil) / 2008 ayından sonraki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (B), Tam Aylık x (2008 / Ekim Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) formülü uygulanarak hesaplanacaktır.

Bu şekilde bulunan miktar, sigortalının tahsis talep veya ölüm tarihinden önceki yılın Aralık ayına ait kısmi aylığını oluşturacaktır.

2.3. Aylıkların birleştirilmesi

(A1) ve (A2) kısmi aylıklarının toplamından oluşan (A) kısmi aylığı;

1) (A1) kısmi aylığın hesabına esas tam aylığın, 2000 (dahil) yılından 2008 yılına kadar geçen takvim yılları için her yılın TÜFE artış oranlarına göre artırılarak bulunan miktarıyla,

2) (9475 x 12000 x %70) = 79.590.000 Türk Lirası alt sınır aylığının 2008 yılı Ocak ayına kadar aylık artışları uygulanmak suretiyle taşınmış miktarının,

Eylül (dahil) / 2008’den önceki prim ödeme gün sayısı ile çarpımının toplam prim ödeme gün sayısı ile bölünerek elde edilen miktarlarının altında olmayacaktır.

Ekim / 2008 ayından önceki prim ödeme gün sayısına ilişkin aylığın hesabında esas alınan alt sınır aylığı ile 506 sayılı Kanunun geçici 82. maddesinin ikinci fıkrasına göre belirlenen eski tam aylık, toplam prim ödeme gün sayısı içinde Ekim / 2008 ayından önceki prim ödeme gün sayısının oranına tekabül eden tutar üzerinden esas alınacaktır.

Yukarıdaki şekilde belirlenen (A) kısmi aylığı, 2008 yılı dahil olmak üzere tahsis talep veya ölüm tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile çarpılarak tahsis talep veya ölüm yılının Ocak ayına taşınacaktır.

Sigortalının toplam aylığı (C), (A) ve (B) kısmi aylıklar toplamından oluşacaktır.

Ancak, bu şekilde hesaplanan malullük veya ölüm aylığı, tahsis talep veya ölüm yılından önceki yılın Aralık ödeme döneminde 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olmayacaktır.

Sigortalının tahsis talep ya da ölüm yılının Ocak ayı itibarıyla bulunan tutar, aylığın başlangıç tarihi yılın ilk altı aylık döneminde ise Ocak ödeme döneminde uygulanan artış oranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde ise Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde uygulanan artış oranları kadar artırılmak suretiyle aylık başlangıç tarihindeki aylığı bulunacaktır.

Yurtdışı sürelerini 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlanarak aynı sigortalılık statüsünde bağlanacak olan aylıkların hesabına ilişkin örnekler Ek: 11 ve Ek: 12’de gösterilmiştir.

3. 4/1(b) statüsünde aylıkların hesaplanması

Borçlandırılan yurtdışı süreleri dikkate alınarak, 01.10.2008 tarihinden önce ve sonra borçlanılan yurtdışı süreleri olan sigortalılara ve bunların hak sahiplerine 5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesine göre bağlanacak aylıklar, 01.10.2008 Tarihinden Önceki Kısmi Aylığın (A) Hesabı, 01.10.2008 Tarihinden Sonraki Kısmi Aylığın (B) Hesabı ve Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi olmak üzere üç aşamalı olarak belirlenecektir.

3.1. 01.10.2008 tarihinden önceki kısmi aylığın hesabı

01.10.2008 tarihinden önceki kısmi aylığın hesabı, 01.01.2000 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısına ait aylığın (A1) hesabı ile 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasındaki kısmi aylığın (A2) hesabı olmak üzere iki aşamalı olarak belirlenecektir.

1479 sayılı Kanunun 36. maddesine göre 01.01.2000 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın hesabına esas tam aylık, Basamak Karşılığı Gösterge Tablosundaki Değer x Aylık Bağlama Oranı formülüne göre hesaplanacaktır.

Yukarıdaki formülde yer alan basamak karşılığı gösterge tablosundaki değer, İkinci Bölümün (8.3.) alt başlığında yapılan açıklamalara göre 31.12.1999 tarihindeki basamak karşılığının Ek: 8’deki 2003 yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu’nda aynı basamağın karşılığı olarak alınacaktır.

01.01.2000 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısına ait tam aylığa esas;

1) Yaşlılık aylığı bağlama oranı %70 baz alınmak suretiyle 25 yıldan fazla prim ödenen her tam yıl için ve sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonraki hizmetleri için fazla olan her tam yaş için 1 puan artırılmak, sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmakla beraber en az 15 tam yıl sigorta primi ödemiş olanlar için hesaplanacak kısmı aylıklarda primi ödenmemiş 25 yıldan az her tam yıl için 1 puan indirilmek suretiyle belirlenecektir. Ancak, bu oran % 90’ı geçemeyecektir.

2) Malullük aylığı bağlama oranı % 65 alınacak, ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç sigortalılar için % 75 oranı uygulanacaktır.

3) Ölüm aylığı bağlama oranı % 65 olup, 25 yıldan fazla her tam yıl için 1 puan artırılacaktır. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul sayılarak malullük aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde % 75 yerine, % 65 oranı dikkate alınacaktır.

01.01.2000 tarihinden önceki hizmetlere ait kısmi aylık (A1), yukarıda belirtilen formüle göre tespit edilen tam aylığın 01.01.2000 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısının toplam prim ödeme gün sayısına oranlanması suretiyle hesaplanacaktır.

1479 sayılı Kanunun 36 ve geçici 11. maddesine göre 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasındaki kısmi aylığın (A2) hesabına esas tam aylık, Ağırlıklı Ortalama x Aylık Bağlama Oranı formülüne göre hesaplanacaktır.

Yukarıda belirtilen ağırlıklı ortalama, İkinci Bölümün (8.3.) alt başlığında açıklanan esaslar dikkate alınarak yapılan basamak intibakına göre 01.01.2000 ila 30.09.2008 tarihleri arasında belirlenen basamaklarının basamaklardaki bekleme süresi dikkate alınarak 2003 yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu (Ek: 8) karşılığı aylık gelir miktarlarının bekleme süreleri (ay) ile çarpımı sonucu bulunan toplam miktarın toplam ay sayısına bölünmesi ile belirlenecektir.

01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasındaki prim ödeme gün sayısına ait tam aylığa esas;

1) Yaşlılık aylığı bağlama oranı sigortalının toplam sigortalılık süresinin ilk 10 tam yılının her bir yılı için % 3,5, takip eden 15 tam yılın her bir yılı için % 2, 25 yıldan fazla her bir tam yıl için % 1,5 oranlarının toplamından oluşacaktır.

2) Malullük aylığı bağlama oranı % 65 alınacak, ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç sigortalılar için % 75 oranı uygulanacaktır.

3) Ölüm aylıklarının oranı % 65 olup, 25 yıldan fazla her tam yıl için 1,5 puan artırılacaktır. Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul sayılarak aylık bağlanmasına hak kazanmış ise tam yıldan dolayı bir artış yapılmadan oran % 65 olarak uygulanacaktır.

01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arası prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylık (A2), tam aylığın 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arası prim ödeme gün sayısının toplam prim ödeme gün sayısına oranlanması suretiyle hesaplanacaktır.

01.10.2008 tarihinden önceki hizmetlere ait kısmi aylık (A), (A1) ve (A2) kısmi aylıklarının toplamına sosyal destek ödemesi miktarı eklenerek belirlenecektir. Sosyal destek ödemesi miktarı ise 2003 yılının ilk altı aylık döneminde yapılan sosyal destek ödemesi dikkate alınarak, bu tutar, 2003 yılı Ocak ayından itibaren ödenmesi gereken sosyal destek ödemesi tutarından Temmuz / 2003 ayına kadar kümülatif TÜFE oranı kadar düşülerek, Temmuz / 2003 itibariyle kalan sosyal destek ödemesi miktarı (100 Türk Lirası ödenmesi gereken 13. basamağın altında aylık alanlar için 85,95 Türk Lirası, 75 Türk Lirası ödenmesi gereken 13. basamağın üstünde aylık alanlar için ise 64.46 Türk Lirası) esas alınarak 01.10.2008 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısının toplam gün sayısına oranlanması suretiyle bulunacaktır.

Bu şekilde belirlenen kısmi aylık (A), 2004 yılı Ocak ödeme dönemi dahil olmak üzere bu tarihten sonra aylıklara uygulanan artışlar dikkate alınmak suretiyle Ocak/2008 ödeme dönemine taşınacaktır.

3.2. 01.10.2008 tarihinden sonraki kısmi aylığın hesabı

5510 sayılı Kanunun 29. ve geçici 2. maddesine göre 01.10.2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına ait kısmi aylığın hesabına esas tam aylık (B), Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı formülüne göre hesaplanacaktır.

Belirlenen tam aylık, sigortalının 01.10.2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısı için prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, bu prim gün sayısı karşılığında tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları üzerinden, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 5510 sayılı Kanunun 29. maddesine göre tespit edilen ortalama aylık kazancının % 35’inden, sigortalının talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından hesaplanan alt sınır aylığından az olamayacaktır.

Yukarıda belirtilen ortalama aylık kazanç, 01.10.2008-31.12.2008 tarihleri dahil 2008 yılından sonraki her takvim yılına (talep yılı ve talep yılından bir önceki yıl hariç) ait kazancın, ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için her yıl gerçekleşecek güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, 30.09.2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına bölünmek suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın 30 katı olarak alınacaktır.

5510 sayılı Kanunun 41. maddesi dikkate alınarak 01.10.2008 tarihinden sonraki sürelere ait borçlanmalarda, ortalama aylık kazancın hesabına giren takvim yıllarına ait kazançlar, İkinci Bölümün (8.2.) alt başlığında yapılan açıklamalardaki usul ve esaslara göre belirlenecektir.

01.10.2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına ait tam aylığa esas;

1) Yaşlılık aylığı bağlama oranı, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanacak, bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacaktır. Aylık bağlama oranı hesabında 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacak ve % 90'ı geçmeyecektir. Ancak, 30/4/2008 (dahil) tarihi öncesi sigortalı olanlardan 01.10.2008 tarihinden önce 3600 prim gün sayısını doldurmayanların yaşlılık aylığı bağlama oranının hesabında, sigortalının 01.10.2008 tarihinden sonra geçen ve bu tarihten önceki prim gün sayısını 3600 güne tamamlayan hizmet sürelerinin her 360 günü için % 3 oranı esas alınacaktır.

2) Malullük ve ölüm aylıkları oranı ise prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün (% 50) üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 5510 sayılı Kanunun 29. maddesi hükümlerine göre hesaplanacaktır. Malullük aylıklarında, sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılacaktır. Aylık bağlama oranı % 90'ı geçmeyecektir.

01.10.2008 tarihinden sonraki hizmetlere ait kısmi aylık (B), tam aylığın 01.10.2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısının toplam prim ödeme gün sayısına oranlanması suretiyle hesaplanacaktır. Bu şekilde bulunan miktar, tahsis talep yada ölüm yılının Ocak ayına ait kısmi aylık miktarı olacaktır.

3.3. Kısmi aylıkların birleştirilmesi

Ocak/2008 ödeme dönemi itibariyle belirlenen 01.10.2008 tarihinden önceki sürelere ait kısmi aylık (A), 2008 yılı dahil olmak üzere tahsis talep veya ölüm tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile çarpılarak tahsis talep veya ölüm yılının Ocak ayına taşınacaktır.

Sigortalının aylığı (C), 01.10.2008 tarihinden önceki sürelere ait kısmi aylık (A) ve bu tarihten sonraki sürelere ait kısmi aylığın (B) toplamından oluşacaktır.

Ancak, bu şekilde hesaplanan malullük veya ölüm aylığı, tahsis talep veya ölüm yılından önceki yılın Aralık ödeme döneminde 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar için ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olmayacaktır.

(C) aylığı, aylığın başlangıç tarihi yılın ilk altı aylık döneminde ise Ocak ödeme döneminde uygulanan artış oranı kadar, yılın ikinci altı aylık döneminde ise Ocak ve Temmuz ödeme dönemlerinde uygulanan artış oranları kadar artırılmak suretiyle aylık başlangıç tarihindeki aylığı bulunacaktır.

Yurtdışı sürelerini 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında borçlanarak aynı sigortalılık statüsünde bağlanacak olan aylıkların hesabına ilişkin örnekler Ek: 13 ve Ek: 14’de gösterilmiştir.

3.4. 2926 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalıların aylıklarının hesabı

2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununun “Malullük Aylığının Hesaplanması" başlıklı 14., “Yaşlılık Aylığının Hesaplanması” başlıklı 18. ve “Ölüm Aylığının Hesaplanması” başlıklı 24. maddeleri hariç diğer maddelerinin tamamı 4956 sayılı Kanunla 02.08.2003 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılarak, Tarımda Kendi Nam ve Hesabına Çalışan Sigortalılar Hakkında 1479 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya başlanmış, 5510 sayılı Kanunla da 2926 sayılı Kanunun tamamı yürürlükten kaldırılmıştır.

5510 sayılı Kanunda, bu Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar için öngörülen hükümler, 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılar için de aynen uygulanacaktır. Ancak, bu sigortalıların 5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları, 2926 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınmak suretiyle belirlenecektir.

4. 4/1(c) statüsünde aylıkların hesaplanması

Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Devlet memurları ile Devlet memurları gibi emeklilik işlemine tabi olanlardan aylık ücretleri her ayın 1’inde ödenenler için 01.10.2008, her ayın 15’inde ödenenler için 15.10.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Anılan Kanunun geçici 1. maddesi ile, sosyal güvenlik bakımından 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununa tabi olanlar Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında “sigortalı” olarak kabul edilmişler, Kanunun yürürlüğünden önce göreve başlayan ve sosyal güvenlik yönünden 5434 sayılı Kanuna tabi olan kamu görevlileri hakkında hangi hükümlerin uygulanacağına ise genel olarak Kanunun geçici 4. maddesinde yer verilmiştir.

Kanunun geçici 4. maddesinde yer alan hükümler ile;

1) 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce 5434 sayılı Kanuna göre kendilerine veya dul ve yetimlerine bağlanmış olan aylıklar hakkında,

2) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçiliği sona erenlerden tahsis talebinde bulunacaklar ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsis talebinde bulunanlardan işlemleri devam edenler hakkında,

3) 5434 sayılı Kanuna göre iştirakçi iken Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar ve Kanunun yürürlüğünden önce iştirakçiliği olup Kanunun yürürlüğünden sonra 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında,

5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kamu idarelerinde hizmet akdi ile veya sözleşmeli olarak çalışanlardan; ilgili kanunları gereği 5434 sayılı Kanun ile ilgilendirilenler aynı statüde çalışmaya devam etmeleri kaydıyla, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre sigortalı sayılanların kendileri veya hak sahipleri hakkında, aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınarak 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılması gerektiği belirlenmiştir.

Bu kapsamda, 2008 yılı Ekim ayı başından önce sosyal güvenlik bakımından 5434 sayılı Kanun ile ilgilendirilmiş olan kamu görevlilerinin kendilerine veya hak sahiplerine, 3201 sayılı Kanun hükümlerine istinaden borçlanılan yurtdışı sürelerine aylık bağlama işlemlerinde 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmış olsa dahi 5434 ve 2829 sayılı kanunlar esas alınacaktır.

İlk defa 2008 yılı Ekim ayı başından sonra 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olarak göreve başlayan kamu görevlileri ile hak sahipleri hakkında gerçekleştirilecek aylık bağlama işlemlerinde ise 5510 sayılı Kanun ve bu Kanunla mülga kanunların aylık bağlama şartlarını belirleyen geçici hükümleri esas alınacaktır.

Kurumumuz Stratejik Planı esas alınarak hazırlanmış olan Eylem Planı çerçevesinde, SSGM Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığınca 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında görev yapan sigortalıların ilk etapta emeklilik sevk onaylan İl Valiliklerince sonuçlandırılanların işlemlerinin pilot illerden başlamak üzere taşra teşkilatına devredilmesi, devir konularının 2011 yılı içerisinde genişletilerek tüm sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkezlerine yaygınlaştırılması planlandığından, henüz devre konu olmayan ve 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların gerek 3201 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçekleştirmiş oldukları borçlanma süreleri esas alınarak gerekse sosyal güvenlik sözleşmesi uygulanmak suretiyle gerçekleştirilecek aylık bağlama işlemleri merkezde SSGM Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığınca yürütülmeye devam edecektir.

5. Yoklama İşlemleri

Kanuna göre yurtdışı sürelerini borçlanarak aylık bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla yürütülecek yoklama işlemleri, Yönetmeliğin 14. maddesinde düzenlenmiş, bu işlemlere ait kurallar aşağıda açıklanmıştır.

1) Borçlandıkları süreler dikkate alınarak malullük ve yaşlılık aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu, Kurumca, gerekli görülen zaman ve hallerde araştırılabilecektir.

2) Kanuna göre malullük ve yaşlılık aylığı bağlanıp altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgeleri, "3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi" (Ek: 5) ile birlikte altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonra üç ay içinde Kurumun söz konusu aylığı bağlayan ilgili ünitesine vereceklerdir.

3) Yurtdışında bulunulan altı aylık sürede çalışmayan ve ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almayanlardan durumlarını 3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi ile Kuruma bildirenler için ayrıca bir belge istenmeyecektir.

4) Kanuna göre malullük ve yaşlılık aylığı bağlananların altı aydan daha uzun süre yurt dışında bulunup bulunmadıkları, kapsamı, şekli ve diğer usul ve esasları Kurum ile Emniyet Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokole göre her yıl Emniyet Genel Müdürlüğünden alınacak kayıtlarla tespit edilecektir.

5) Yıl içinde aylık bağlananların yoklama işlemleri, takip eden yıldan itibaren başlatılacaktır.

6) Yoklama işlemleri sonucunda altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulundukları halde, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgeleri, 3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi ile birlikte süresi içinde Kuruma vermediği tespit edilenlerin aylıkları, bildirim yapılmaksızın söz konusu belgelerin intikaline kadar durdurulacaktır.

7) Aylıkları durdurulanların Kuruma ibraz edecekleri belgelerden ya da Kurumca yapılacak olan araştırma sonucunda, yurtdışında;

a) Çalışmadıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almadıkları tespit edilenlerin aylıkları, durdurulduğu tarihten geçerli olmak üzere ödenecektir.

b) Çalıştıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği aldıkları tespit edilenlerin aylıkları, aylığın kesilmesi bölümünde yapılan açıklamalara göre kesilecek, yersiz yapıldığı tespit edilen ödemeler 5510 sayılı Kanunun 96. maddesi hükümlerine göre geri alınacaktır.

8) Yurtdışı hizmetlerini borçlanarak malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların sosyal güvenlik kanunlarına göre aylık alma şartlarının devam edip etmediğinin tespitinde, “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği”nde yer alan yoklama işlemleri ile ilgili hükümleri de uygulanacaktır.

6. Aylıkların kesilmesi ve yeniden bağlanması

Kanunun 6. maddesinin (B) paragrafında ve Yönetmeliğin 15. maddesinde, borçlanılan sürelere istinaden bağlanan malullük ve yaşlılık aylıklarının kesilmesi ile yeniden bağlanmasına ilişkin esaslar belirlenmiştir.

Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine tabi tutulmak suretiyle aylıkların kesilmeksizin ödenmesine ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla yurtiçinde sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde de aylıkların kesilmesi söz konusu olabilmektedir.

6.1. 3201 sayılı Kanuna göre

Kanunun 6. maddesinin (B) paragrafına göre borçlanılan yurtdışı sürelerine göre bağlanan aylıklar, yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlanılan tarihten itibaren kesilmektedir.

Yönetmelikte yer alan “kesin dönüş” ibaresinin tanımı ve 5754 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 7. maddenin 08.05.2008 tarihinden önce borçlandıkları yurtdışı hizmetlerine göre aylık bağlanmış olanların kazanılmış haklarının saklı tutulmasına ilişkin birinci fıkrası hükmü dikkate alınarak, aylıkların kesilmesi ve yeniden bağlanmasına ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.

1) 2147 sayılı Kanuna göre borçlanarak aylık bağlanan veya bundan sonra bağlanacakların aylıkları yeniden yurtdışında çalışmaya başladıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlamaları durumunda kesilmeyecek, bunlar hakkında yurtiçinde sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışmaları halinde sosyal güvenlik destek primi hükümleri dahil olmak üzere ilgili sosyal güvenlik kanununun öngördüğü hükümler uygulanacaktır.

2) Kanuna göre yurtdışı sigortalılık sürelerini borçlandıktan sonra aylık talebinde bulunanlardan aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışında çalışmalarını sürdürdüğü aylık bağlanmadan önce tespit edilenlerin talepleri reddedilecektir. Bunlara, yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesi kaydıyla yapacakları yeni tahsis taleplerine göre aylık bağlanacaktır.

3) Kanuna göre yurtdışı sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışındaki çalışmalarının sona ermediği aylık almakta iken tespit edilenlerin aylıkları, aylık bağlanması için gerekli olan yurtdışındaki çalıştığı işten ayrılma şartının yerine gelmemesi gerekçesiyle başlangıç tarihinden itibaren iptal edilecektir. Ancak, yurtdışındaki çalışmanın sona erdiği tarih, tahsis talep tarihi olarak kabul edilerek bu tarihi takip eden aybaşından geçerli olmak üzere yeniden aylık bağlanacaktır.

4) Kanuna göre aylık almakta iken yeniden yurtdışında çalışmaya başladıklarının çalışıyorlarken tespiti halinde, aylıklar, çalışmanın başladığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından geçerli olmak üzere kesilecek, çalışmanın sona ermesi kaydıyla yapılacak olan yeni tahsis talebine göre, varsa aylıklarda meydana gelen artışlar da uygulanmak suretiyle çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden ödeme dönemi başından geçerli olmak üzere yeniden ödenmeye başlanacaktır.

5) Yurtdışında çalışıldığının çalışmanın sona erdiği tarihten sonra tespiti halinde ise, aylıklar kesilmeksizin ödenmeye devam edilecek, ancak çalışma süresince ödenen miktarlar yersiz ödeme olarak kaydedilerek geri alınacaktır.

6) Yukarıdaki 3. ve 4. maddeye göre yurtdışında çalışılan dönem içinde ve aylığın yeniden hesaplanması sonucu aylık miktarındaki düşüş nedeniyle aylığın yeniden başladığı tarihten sonra yapılan yersiz ve fazla ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 96. maddesine göre geri alınacaktır. Yine 3. maddeye istinaden aylığın yeniden hesaplanması sonucu aylık miktarındaki yükselme nedeniyle aylığın yeniden başladığı tarihten sonraki ödeme süreleri için hesaplanan birikmiş aylık farkları da, yürürlükteki uygulamaya göre ödenecektir.

7) Aylık başlangıç tarihi itibariyle ya da aylık almakta iken yurtdışında isteğe bağlı prim ödemesi, çocuk yetiştirme sürelerinin ve sigortadan muaf cüzi çalışması bulunduğu tespit edilenler hakkında aylıkların iptali ya da kesilmesi yönünde bir işlem yapılmayacaktır.

8) Aylığın kesildiği süre içinde yurtdışında geçen sigortalılık sürelerinin Kanuna göre borçlanılması halinde, bu süreler ve bu sürelere ait prime esas kazançlar, ilgili mevzuat çerçevesinde yeniden aylık bağlanmasında değerlendirilecektir.

9) Yurtdışında ikamet ettikleri sürede yurtdışı hizmet borçlanmalarının da dikkate alınarak aylık bağlanması talebinde bulunan sigortalıların bazıları adına, ikamet ettikleri ülke mevzuatında aranılan yaş şartının oluşacağı tarihe kadar, fiilen bir iş yerinde çalışmadıkları halde bulundukları ülkelerde adlarına prim yatırılmaktadır. Örneğin Hollanda mevzuatına göre bu ülkede ikamet eden ve maluliyet oranları % 80 - % 100 arasında belirlenmiş ve yıllık kontroller sonucunda sağlık durumlarında herhangi bir değişme olmadığı ve düzelemeyecekleri kesinlik kazandığı için daimi iş göremez statüsünde sayılanlara 65 yaşına kadar “Daimi İş Göremezlik Nedeni ile Erken Emeklilik Aylığı” bağlanmaktadır. Bu durumda olanların,

a) Hollanda’da ikamet ettikleri sürece 65 yaşına kadar adlarına prim ödenmeye devam edilmektedir. Bu kimselerin aylık bağlanmasında aranan yurtdışında çalışmama şartını ortadan kaldıran bir durum söz konusu olmadığından, bu ülkede prim ödenen söz konusu sürelerdeki Kanuna göre aylık talepleri geçerli sayılacak, aylık bağlandıktan sonra bu şekilde prim ödeme halinin başlaması durumunda da aylıklar kesilmeyecektir.

b) Ülkemizin taraf olduğu diğer sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülke mevzuatlarına göre malullük aylığı bağlandıktan sonra çalışılmadığı halde yine o ülkenin mevzuatında yer alan yaşlılık aylığına hak kazanma şartlarının yerine getirileceği tarihe kadar prim ödenmesi halinde de, bir önceki paragrafta yapılan açıklama paralelinde işlem yapılacaktır. İlgililerin talebi halinde, "yurda kesin dönüş" tanımının yapıldığı Yönetmeliğin yayımlandığı 06.07.2007 tarihinden sonra bu düzenlemenin aksine reddedilen tahsis talepleri geçerli sayılacak, kesilen aylıklar da yeniden bağlanacaktır.

10) Yurtdışında çalışma ile ilgili yukarıda açıklanan esaslar, aylık başlangıç tarihi itibariyle ya da aylık almakta iken yurt dışında ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlar hakkında da uygulanacaktır.

11) Kanunun yürürlüğe girdiği 22.05.1985 tarihinden sonra yurtdışı sürelerini borçlanarak aylık bağlanan veya bağlanacak olanların aylıkları, 06.07.2007 tarihinden sonra yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaları halinde, bu ödenekleri almaya başladıkları tarihten itibaren kesilecektir. Bu tarihten önce yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneği almaya başlayıp, bu ödeneklerini bu tarihten itibaren de almayı sürdürenlerin ödenekleri kesilinceye kadar aylıkları kazanılmış hak olarak devam ettirilecektir. Ancak, bunların aylıkları, yurtdışında yeniden ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlamaları halinde kesilecektir.

6.2. İlgili sosyal güvenlik kanununa göre

Kanundan yararlanmak suretiyle yurtdışı borçlanma sürelerine göre malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken yurt içinde sigortalı olmalarını gerektiren bir işte çalışmaya başlama halinde, tabi olunan sigortalık statüsünün öngördüğü aylık kesme hükümleri, Üçüncü Bölümün 7. alt başlığında açıklanan sosyal güvenlik destek primi uygulamasına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla aynen uygulanacaktır.

Mülga 506 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken;

1) 21.04.2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kamu idarelerinde herhangi bir kadro, pozisyon ve görevde 01.01.2005 tarihinden önce çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları bu tarihten, 01.01.2005 tarihinden sonra çalışmaya başlayanların ise çalışmaya başladıkları tarihten itibaren kesilecek, bunların çalışmaya başladıkları kadro, pozisyon ve görevlerinden ayrılarak yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde tahsis talep tarihini takip eden aybaşından itibaren yeniden bağlanacak, yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihteki tutar aylıklara uygulanan artışlar kadar yükseltilerek hesaplanacaktır.

2) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında özel sektörde sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan kendi istekleri ile aylığın kesilmesi talebinde bulunanların çalışmaya başladıkları tarihten itibaren aylıkları kesilecek, işten ayrılarak yaşlılık aylığı verilmesi için yazılı talepte bulunan sigortalıya yeniden bağlanacak ve yaşlılık aylığı talep tarihini takip eden ödeme döneminden başlanarak ödenmeye başlanacak, yeni aylık eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılan artışlar uygulanarak aylık başlangıç tarihi itibariyle bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşacak, emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı toplamı üzerinden, hesaplanan yeni aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü alınarak hesaplanacaktır. Aylıkların kesilmemesi yönünde istekte bulunanlar hakkında ise sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanarak aylıkların devamı sağlanacaktır.

3) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanlar hakkında isteklerine bakılmaksızın sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanarak aylıklarının ödenmesine devam edilecek, sosyal güvenlik destek primi aylıklarından kesilecektir.

Mülga 506 sayılı Kanuna göre malullük aylığı almakta iken;

1) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanların çalışmaya başladıkları tarihten itibaren aylıkları kesilecek, bunların çalıştığı işten ayrılarak yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde, kontrol muayenesi sonunda malullüğün devam ettiğinin anlaşılması şartıyla yeni aylıkları, yukarıdaki paragrafın 2. maddesinde belirtilen esaslar dahilinde yeniden hesaplanacaktır.

2) Yaptırılan kontrol muayenesinde yeniden tespit edilecek malullük durumuna göre malullük aylığı, sigortalının kontrol muayenesi isteğinde bulunması halinde, yazılı isteğini, yeni malullük durumuna esas tutulan rapor yazılı isteğini takip eden takvim ayından sonraki bir tarihi taşımakta ise bu raporun tarihini takip eden ay başından başlanarak gerekirse artırılacak, azaltılacak veya kesilecektir. Kabul edilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten sonraki ay başına kadar yaptırmayan sigortalının aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ay başından başlanarak kesilecektir. Şu kadar ki, kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptıran ve malullük halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının aylığı, ödemenin kesildiği tarihten başlanarak verilecektir. Kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malullük halinin devam ettiği tespit edilen sigortalının aylığı ise rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak ödenecektir.

3) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanarak aylıkların devamı sağlanacak, sosyal güvenlik destek primi aylıklarından kesilecek, (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların ise aylıkları kesilmeyecektir.

Mülga 1479 Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken;

1) 21.04.2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kamu idarelerinde herhangi bir kadro, pozisyon ve görevde 01.01.2005 tarihinden önce çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları bu tarihten, 01.01.2005 tarihinden sonra çalışmaya başlayanların ise çalışmaya başladıkları tarihten itibaren kesilecek, bunların çalışmaya başladıkları kadro, pozisyon ve görevlerinden ayrılarak yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde tahsis talep tarihini takip eden aybaşından itibaren yeniden bağlanacak, yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihteki tutarı aylıklara uygulanan artışlar kadar yükseltilerek hesaplanacaktır.

2) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlardan kendi istekleri ile aylığın kesilmesi talebinde bulunanların aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilerek son defa prim ödedikleri basamaktan prim ödemeye devam edeceklerdir. Bunların tekrar yaşlılık aylığı talep etmeleri halinde, yeniden bağlanacak aylıkları, yukarıdaki ikinci paragrafın 2. maddesinde belirtilen esaslar dahilinde yeniden hesaplanacaktır. Kendi istekleri ile haklarında sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümlerin uygulanmasını talep edenlerin aylıkları kesilmeksizin ödenecektir.

3) 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında zorunlu olarak sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanarak aylıkların ödenmesine devam edilecek, (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların ise aylıkları kesilecektir.

7. Sosyal güvenlik destek primi uygulaması

5754 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanunun 6. maddesinin (B) fıkrasının ilk paragrafında 01.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan düzenlemeye göre, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları kesilmekteydi.

19.06.2010 tarihli ve 27616 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16.06.2010 tarihli ve 5997 sayılı “Bazı Kanunlarda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 15. maddesi ile Kanunun yukarıda belirtilen paragrafı değiştirilerek, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümlerinin uygulanacağı esası getirilmiş, yeni düzenlemenin öngördüğü usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır:

1) Yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan 19.06.2010 tarihinden geçerli olmak üzere Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin 30. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi ile 5754 sayılı Kanunla değişik beşinci fıkrası ve geçici 14. maddesi hükümleri uygulanacaktır.

2) 5510 sayılı Kanunun 30. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi ile 5754 sayılı Kanunla değişik beşinci fıkrasına göre 2008 yılı Ekim (dahil) ayından sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra anılan Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç olmak üzere diğer alt bentlerine tabi çalışmaya başlayanlardan aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edilecektir. Bunlardan, almakta oldukları aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilecektir. Bu şekilde sosyal güvenlik destek primi ödeyenler, isterlerse aylıklarını kestirerek tüm sigorta kollarına tabi olabileceklerdir.

3) 2008 yılı Ekim (dahil) ayından sonra sigortalı olup, malullük aylığı bağlananların yeniden sigortalı işte çalışmaya başlamaları halinde, bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunda sosyal güvenlik destek primi ödemelerine ilişkin bir hüküm bulunmadığından, aylıkları, anılan Kanunun 27. maddesine göre çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.

4) 5510 sayılı Kanunun geçici 14. maddesine göre 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlardan malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların 5997 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 19.06.2010 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde, aylık kesilmesine ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla sosyal güvenlik destek primine tabi olmak bakımından 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan 506, 1479 ve 2926 sayılı Kanunların sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümleri uygulanacaktır.

5) 5997 sayılı Kanunda, 01.10.2008 ila 19.06.2010 tarihleri arasında gerek aylık başlangıç tarihi itibariyle sigortalı işinden ayrılmadığı ya da faaliyetini sona erdirmediği gerekçesiyle aylıkları iptal edilenler, gerekse aylık başlangıç tarihinden sonra yeniden sigortalı bir işte çalışmaya ya da faaliyete başlaması nedeniyle aylıkları kesilenler hakkında belirtilen süre içinde sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. Ancak, bunların 19.06.2010 tarihinden sonra yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde, ilgili kanunlarda yazılı şartlarla yeniden aylık bağlanacak ve bu kanunlarda öngörülen sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümler uygulanacaktır.

8. Kısmi aylıkların tam aylığa dönüştürülmesi

Kanunun 9. maddesine göre, talep halinde Kanunun 4. madde hükmüne göre tahakkuk ettirilen borçlarını tamamen ödemeleri şartıyla sosyal güvenlik sözleşmelerine göre bağlanan kısmi aylıklar, borçların ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren tam aylığa çevrilecektir.

Bu uygulamada borç miktarının tahakkukunda sözleşme akdedilen ülkenin sigorta kurumlarınca gönderilmiş olan hizmet cetvelindeki tam aylığa yeterli olan gün sayıları esas alınacaktır. Ancak, istekleri halinde sigortalı veya hak sahipleri hizmet cetvelindeki gün sayılarının tamamını da borçlanabileceklerdir. Bunun için, “Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi” ile kısmi aylığı bağlayan Kurum ünitesine başvuracaklardır.

Kısmi aylığın tam aylığa dönüştürülmesi için talepte bulunanların borç tahakkuku, tebliği ve ödenmesine ait işlemler, Genelgenin ilgili bölümlerinde açıklanan esaslara göre sonuçlandırılacaktır.

Kısmi aylığın tam aylığa dönüştürülmesi için yurda kesin dönülmüş olması, yani yurtdışındaki çalışmanın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin alınmaması ile tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması şartları aranacaktır.

Kısmi aylık; borcun ödendiği tarih kesin dönüş tarihinden önce ise kesin dönüş tarihini, borcun ödendiği tarih kesin dönüş tarihinden sonra ise borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren tam aylığa yükseltilecektir.

Kısmi aylıkların tam aylığa dönüştürülmesi sırasında; sözleşme aylığı isteğinde bulundukları tarihteki yaşları, borçlanma karşılığı kazandıkları gün sayıları ve Türkiye’deki diğer prim ödeme gün sayıları, borçlanma karşılığı hesaplanan kazançları ile gerekli olması halinde Türkiye’deki diğer prim ödeme gün sayıları karşılığında elde edilen kazançları ve kısmi aylığın başlangıç tarihindeki sigortalılık süresi esas alınacaktır.

Tam aylık bağlanması için gerekli şartların tespitinde, sözleşme aylığı talebinde bulunulan tarihteki ilgili sosyal sigorta kanunlarına (506, 1479, 2925, 2926 ve 5510 sayılı kanunlar) ait hükümlerin öngördüğü prim ödeme gün sayısı veya hizmet yılı şartı aranacaktır. Kısmi aylık bağlanırken geçerli olan sigortalılık süresi ve yaş şartı, tam aylık bağlanabilmesi için de geçerli olacağından bu şartlar için ayrı bir tespit yapılmayacaktır.

Kısmi aylık talebinde bulundukları tarihte birden çok aylık bağlama şartını yerine getiren sigortalıların aylıklarının tam aylığa yükseltilmesinde aylığa yetecek borçlanma gün sayısı, yazılı talepte bulunmaları halinde en düşük prim ödeme gün sayısı şartına göre belirlenebilecektir. Örneğin 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olup, 55 yaş, 15 yıllık sigortalılık ve 3600 gün prim ödeme şartı ile birlikte 55 yaş 5000 gün prim ödeme şartını yerine getirenler, yazılı talepte bulunmaları halinde akit ülkedeki sigortalılık sürelerini Kanuna göre borçlanarak Türkiye’deki gün sayılarını 3600 güne tamamlayabileceklerdir.

Borçlarını ödedikleri / yurda kesin dönüş yaptıkları / aylık isteğinde bulundukları / öldükleri tarihteki yeni gün sayıları ve aylık bağlama oranları (ABO1, ABO2, ABO3) da dikkate alınarak hesaplanan yeni aylıklar ödenecektir.

5510 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinin üçüncü fıkrası ise “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı ve 27.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı kanunlara göre ödenmekte olan sosyal yardım zammı ile telafi edici ödeme tutarları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ödenen tutarlar esas alınarak, ilgililerin gelir ve aylıklarına ilave edilerek ödenir. Sosyal yardım zammının ilavesinde tamamı dağıtılacak şekilde, hak sahiplerinin gelir ve aylıklarındaki hisseleri esas alınır.” hükmünü içermektedir. Bu çerçevede, kısmi aylıkları 2008 yılı Ekim ayı başından sonraki bir tarihte tam aylığa dönüştürüleceklerin, tam aylığın başlangıç tarihi itibari ile hesaplanan aylıklarına ayrıca sosyal yardım zammı miktarının tamamı (4,69 Türk Lirası) dikkate alınarak 2008 yılı Ekim ayı başından tam aylığın başlangıç tarihine kadar aylıklara uygulanan artış oranları kadar artırılmak suretiyle bulunan miktar da ilave edilecektir.

Kanunun 25.04.2003 tarihinden önceki hükümlerine göre yurtdışındaki sigortalılık sürelerini 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandıktan sonra anılan fıkranın (b) veya (c) bendi kapsamındaki sigortalılık statüsünün öngördüğü mevzuat ya da 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi sandıklar mevzuatına göre sözleşme aylığı bağlananların, borçlanılan sürelerle 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tam aylık bağlanabiliyor ise 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tam aylık bağlanacak sözleşme aylıkları, tam aylığın başlangıç tarihinden itibaren kesilecektir.

Kısmi aylık bağlandıktan sonra başka bir sigortalılık statüsünde çalışanlardan yurtdışı borçlanması yaparak aylıklarını tam aylığa yükseltmek isteyenlerin bu talebe ilişkin işlemleri, kısmi aylık bağlanan sigortalılık statüsüne göre neticelendirilecektir.

Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre 01.07.2010 tarihi öncesi ve sonrası ayrımı yapılmadan gerek merkezde, gerekse sosyal güvenlik il müdürlüklerinde / sosyal güvenlik merkezlerinde bağlanan kısmi aylığın 01.07.2010 tarihinden sonra yapılacak olan borçlanma taleplerine göre tam aylığa yükseltilmesine ait işlemler, sosyal güvenlik il müdürlüklerinde / sosyal güvenlik merkezlerinde yürütülecektir.

Sözleşmeli ülke sigorta kurumunca kısmi aylık bağlanmış olmakla birlikte Kurumumuzca kısmi aylık bağlanmasına ilişkin işlemleri devam ederken Kanuna göre yurtdışında geçen süreleri borçlanma talebinde bulunan sigortalıların kısmi aylık bağlanmasına ilişkin işlemlerinin sonuçlandırılması beklenmeden borçlanma ve buna bağlı olarak aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Dördüncü Bölüm

ORTAK VE DİĞER İŞLEMLER

1. Aylıkların başlangıcı

Kanuna göre yurtdışında geçen süreleri borçlananlara bağlanacak malullük ve yaşlılık aylıklarının başlangıcı, ilgili sigortalılık statüsünün öngördüğü esaslara göre belirlenecektir.

Bu bağlamda, yurtiçi sigortalılıklarına bağlı olarak yaşlılık aylığına hak kazananların işten ayrılma tarihi, tahsis talep tarihinden sonraki bir tarih olsa bile, her iki tarihin aynı takvim ayı içinde olması koşulu ile yaşlılık aylığının, bu tarihleri izleyen ay başından geçerli olmak üzere başlatılmasına ilişkin uygulama, yurtdışı borçlanması ile 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında öngörülen şartlarla yaşlılık aylığına hak kazananlar için de geçerli olacaktır.

Buna göre, yurtdışında çalıştıkları işten ayrıldıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneklerinin sona erdiği ay içinde yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalıların tahsis taleplerinin de, işten ayrıldıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneklerinin sona erdiği tarihten önce yapılmış olsa bile, başvuruları reddedilmeyerek, tahsis talep tarihini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylıkları bağlanacaktır.

2. Hak sahiplerin borçlanma ve aylık bağlama işlemleri

Ölen sigortalının hak sahipleri tarafından yapılan borçlanma başvurularında hak sahibinin borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olması yeterli olup, ayrıca borçlanılmak istenilen sigortalıya ait yurtdışı sürelerinde Türk vatandaşı olma şartı aranmayacaktır. Ancak söz konusu sürelerde ölen sigortalının Türk vatandaşı olması, borçlanma için zorunludur.

Türkiye’de hizmeti bulunmayan sigortalıların hak sahipleri, ölenin yurtdışındaki hizmetleri aylık bağlanmasına yeterli ise öncelikle bu hizmetlerini Kanunun öngördüğü şartlarla borçlanacaklardır. Hak sahipleri aylığa yetecek gün sayısı kadar borçlanabilecekleri gibi ölenin yurtdışında geçen hizmetlerinin tamamını da borçlanabileceklerdir.

Türkiye’de hizmeti bulunmayan sigortalıların hak sahipleri, ölenin yurtdışında geçen hizmetlerinin tamamını borçlandıkları halde, bu hizmetler aylık bağlanması için yeterli olmadığı takdirde, ölenin varsa 5510 sayılı Kanunun 41. madde kapsamında yer alan sürelerinin tamamını ya da aylık almaya hak kazanmaya yetecek kadarını borçlanabileceklerdir.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkeler ile Türkiye’de hizmeti bulunan ve ölenin varsa 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi kapsamında yer alan süreleri ile birlikte aylık bağlanmasına hak kazanan hak sahipleri, bu süreleri borçlanabilecekler, bunlardan ölenin yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmaları istenilmeyecektir. Almanya’dan prim iadesi alanların hak sahipleri hakkında da benzer uygulama yapılacaktır.

Borçlandıkları hizmetleri ile ölüm aylığı bağlanamayan hak sahiplerine yazılı başvurulan halinde, ödenen borçlanma miktarının tamamı faiz uygulanmaksızın Türk Lirası olarak iade edilecektir.

Hak sahiplerine borçlandıkları yurtdışı sürelerine istinaden aylık bağlanabilmesi için; tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması, 5510 sayılı Kanunla mülga kanunların yürürlükteki hükümlerine veya sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılmış olması ve Kuruma yazılı başvuruda bulunulması şartları aranacaktır.

Kanunda, hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için yurda “kesin dönüş” zorunluluğunun gerektiğine dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, hak sahiplerine borçlandıkları sürelere istinaden aylık bağlanmasında; kesin dönüş, yani yurtdışındaki sigortalı işinden ayrılma, ikamete dayalı sigorta ya da sosyal yardımın sona erme şartı aranmayacak, ancak, Türkiye’de haklarında uygulanacak olan sosyal sigorta mevzuatının öngördüğü şartlar aranacaktır. Bu durumda, hak sahiplerinin sadece Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde öngörülen “Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi” ile Kuruma başvurmaları yeterli olacak, bunlardan ayrıca “3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi” istenmeyecektir.

5754 sayılı Kanunun 20. maddesi ile değişik 5510 sayılı Kanunun 32. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan ve 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ölenlerin hak sahiplerince Kanuna göre borçlanarak 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödeme şartının yerine getirilmesi ile aylık bağlanmasına imkân bulunmamaktadır. Ancak, bunlar, anılan Kanunun 32. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen en az 1800 gün prim ödeme şartını yurtdışı hizmet borçlanması ile tamamlayarak, ölüm aylığına hak kazanabileceklerdir. Aynı şekilde hak sahiplerine bağlanan kısmi aylıkların tama çıkartılmasında da 1800 gün prim ödeme şartı aranacaktır. Ancak, 506 sayılı Kanunda öngörülen 5561 sayılı Kanun gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından önce ölen sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanmasında ve kısmi aylıkların tama çıkartılmasında 5 yıllık sigortalılık süresi içinde 900 gün prim ödeme gün şartının yerine getirilmesi yeterli olacaktır.

Borçlandıkları yurtdışı süreler dikkate alınarak kısmi aylıkları tam aylığa yükseltilen hak sahipleri, ölenin askerlik hizmetini borçlanmaları halinde akit ülkeden ölüm aylığına hak kazanıyor iseler bunların talepleri halinde askerlik hizmetleri borçlandırılacaktır. Bu şekilde borçlandırılan askerlik süresi sadece sosyal güvenlik sözleşmeleri kapsamında ilgili akit ülkeye hizmet olarak bildirilecek, almakta oldukları aylıkların yükseltilmesinde değerlendirilmeyecektir.

Ölen sigortalının yurtdışında geçen sürelerini Kanuna göre borçlanan hak sahiplerinin aylıkları, borcun tamamını ödedikten sonra yapacakları yazılı tahsis taleplerini takip eden aybaşından itibaren başlatılacaktır.

5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki ölen sigortalıların hak sahiplerine Almanya dahil olmak üzere tüm sosyal güvenlik sözleşmelerine göre bağlanan kısmi aylıkların tam aylığa yükseltilmesine ait işlemlerin, SSGM Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığınca yürütülmesine devam edilecektir.

Yurtdışı hizmetlerini borçlanarak aylık bağlanan hak sahiplerinin, sosyal güvenlik kanunlarına göre aylık alma şartlarının devam edip etmediğinin tespitinde “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği”nde yer alan yoklama işlemleri ile ilgili hükümler uygulanacaktır.

Hak sahiplerine mülga 506 ve 1479 sayılı kanunlara göre bağlanan ölüm aylıklarının durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi ve yeniden bağlanmasında, 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümleri, 5510 sayılı Kanuna göre bağlanan ölüm aylıklarının durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi ve yeniden bağlanmasında ise 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanacaktır.

Aksine hüküm bulunmayan hallerde, ölen sigortalıların yurt dışında geçen sürelerinin hak sahiplerince borçlandırılması ve bu sürelere göre hak sahiplerine aylık bağlanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar, Genelgenin ilgili bölümlerinde yer alan açıklamalar dahilinde sonuçlandırılacaktır.

3. Farklı sigortalılık statüsünde borçlandırılan yurtdışı süreleri

Kanunun 08.05.2008 tarihinden önceki ve sonraki hükümlerine göre borçlandırılan sürelerin farklı uygulamaya tabi tutulmasının eşitlik prensibine aykırı düşeceği, iptal edilen borçlanma süresine bağlı olarak aylığın da iptal edilmesi ve yersiz yapılan ödemelerin geri alınmasının şikayet ve sızlanmalara yol açacağı, ayrıca 5754 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanunda yapılan değişiklik ile ev kadınlığında geçen süreler dahil olmak üzere 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalıların yurtdışı sürelerinin borçlandırılmasındaki farklılıkların önemli ölçüde giderildiği hususları dikkate alındığında, söz konusu uygulamanın aşağıda açıklanan şekilde değiştirilmesi uygun görülmüştür.

1) Yurtdışı borçlanma işlemlerinin genel kuralın aksine sehven farklı sigortalılık haline göre sonuçlandırıldığının tespiti halinde, borçlanma işlemi iptal edilmeyecek, borçlanılan sürelerin olması gereken sigortalılık statüsüne aktarılması sağlanacaktır.

2) Eski borçlanma işlemi, borçlanmanın yapıldığı bilgisayar programından silinerek, aynı talep tarihi itibariyle diğer statüye mal edilmek üzere borçlanma işlemi yeniden tesis edilecektir.

3) Statü değişikliği nedeniyle borçlanma miktarının eksik tahsil edildiğinin tespiti halinde, ödenen borçlanma miktarı olması gereken sigortalılık statüsüne göre yeniden borç tahakkuku yapılarak belirlenecek ve eski borçlanma miktarı yeni borçlanma miktarına mahsup edilecek, kalan borç miktarının üç ay içinde ödenmesi hususunda sigortalıya gerekli tebligat yapılacaktır. Fazladan tahsil edilen borçlanmalarda ise yersiz tahsil edilen miktar, ilgilinin talebi aranmaksızın başvuru sahibine iade edilecektir.

4) Borçlanma işleminin farklı sigortalılık statüsünde sonuçlandırıldığının aylık bağlandıktan sonra tespiti halinde de borçlanma işlemi geçerli sayılacak ve yukarıdaki açıklamalara göre statü değişikliği gerçekleştirilecektir. Ancak, yeni bir tahsis talebi alınmadan 5510 sayılı Kanunun 53. maddesi ve geçici 2. maddesinin altıncı fıkrası dikkate alınarak, tespit edilen sigortalılık statüsünün öngördüğü mevzuata ve ilk tahsis talep tarihine göre aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu yeniden değerlendirilerek aşağıdaki açıklamalara göre işlem yapılacaktır.

a) Aylık bağlanan sigortalılık statüsüne göre aylık alma şartlarının devam ettiğinin tespiti halinde, bağlanan aylıkların aynen ödenmesine devam edilecektir.

b) Aylık aldığı sigortalılık statüsünün öngördüğü mevzuata göre aylık alma şartlarının ortadan kalktığı ve diğer sigortalılık statüsüne göre aylığa hak kazanıldığının tespiti halinde, aylık bağlama şartlarının oluştuğu sigortalılık statüsüne göre yeni aylık bağlanacak, ilk bağlanan aylık ise iptal edilecektir.

c) Değişen sigortalılık statüsüne göre aylık bağlama şartlarının oluşmadığının tespiti halinde ise yine ilk bağlanan aylık iptal edilecek, sonradan aylık bağlama şartlarının oluşması durumunda yeni aylık talebi alınmaksızın şartların oluştuğu tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni aylık bağlanacaktır.

5) Yukarıdaki 4. maddeye göre iptal edilen aylıklarla ilgili olarak yersiz yapıldığı tespit edilen ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 96. maddesine göre geri alınacaktır.

6) Kanunun 08.05.2008 tarihinden önceki hükümlerine göre Bağ-Kur’a borçlanılan ev kadını olarak geçen sürelerde çalışılmış veya çalışılmış gibi kabul edilen sürelerin (çocuk yetiştirme süreleri, çalışma süreleri, çalışılmış olarak kabul edilen süreler, ilgili ülke mevzuatına göre fiilen çalışılmadığı halde hizmet cetvellerinde eşdeğer süre olarak gösterilen aylığa hak kazanmada ve aylık hesabında değerlendirilen süreler) bulunduğunun tespit edilmesi durumunda da, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

7) Bu bölümde yapılan açıklamalar 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklarca borçlandırılması gereken yurtdışı sürelerinin sehven Kurumca borçlandırılması hallerinde de göz önünde bulundurulacaktır.

4. Borçlandırılan yurtdışı sürelerinin farklı statülerde birleştirilerek aylık bağlanması

3201 sayılı Kanuna göre 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında borçlandırılan yurtdışı sürelerinin 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında geçen hizmetlerle birleştirilerek 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünden aylık bağlanması halinde, borçlandırılan yurtdışı süreleri bu kapsamdaki sigortalılık statüsünün öngördüğü mevzuata göre değerlendirileceğinden, 01.10.2008 tarihinden önceki borçlanma süreleri için basamak intibakı yapılmayacaktır.

5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandırılan yurtdışı sürelerinin 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçen hizmetlerle birleştirilerek 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünden aylık bağlanması halinde, borçlandırılan yurtdışı süreleri bu kapsamdaki sigortalılık statüsünün öngördüğü mevzuata göre değerlendirileceğinden, 01.10.2008 tarihinden önceki borçlanma süreleri için basamak intibakı yapılacaktır.

5. Kazanılmış haklar

Kanunun geçici 7. maddesinin birinci fıkrasına göre, 08.05.2008 tarihinden önce yurtdışı borçlanma talebinde bulunanlardan, borç tahakkuku yapılmış olanların, borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenlerin, tahakkuk ettirilen borçlarını ödeyenlerin ve borçlandıkları yurtdışı hizmetleri dikkate alınarak aylık bağlanmış olanların kazanılmış haklan saklıdır.

Yönetmeliğin geçici 6. maddesi ile Kanunun bu hükmü aynen korunduktan sonra ek olarak, bunların borçlanma işlemlerinin Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki hükümlerine göre sonuçlandırılacağı ve 08.05.2008 tarihinden önce Bakanlar Kurulu Kararı ile en son değiştirilen döviz miktarının tahakkuk ettirilmiş borçlarının tamamını ödememiş olanların bakiye borç sürelerine uygulanacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Düzenlemeye göre, 08.05.2008 tarihinden önce yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunanlardan, borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenler, borç tahakkuku yapılmış olanlar ve tahakkuk ettirilen borçlarının tamamını ödemeyenler Kanunun değiştirilmeden önceki 4. maddesine istinaden borçlarını günlüğü 3,5 ABD Doları üzerinden ödemelerini yapabileceklerdir. Bu borçlanmaların ödenmesinde süre şartı bulunmadığından, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılan ödemeler geçerli sayılacaktır.

(2014/19 sayılı Genelge ile 14.07.2014 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır.)[5]

08.05.2008 tarihinden önceki uygulama kapsamında 3,5 ABD Dolan üzerinden borçlanma talebinde bulunanların aylıklarının hesabına giren takvim yıllına ait yıllık prime esas kazançların tespitinde, (3,5 x Borcun Ödendiği Tarihteki Merkez Bankası Döviz Alış Fiyatı x 5) formülü uygulanmak suretiyle Türk Lirası cinsinden bulunan günlük prime esas kazanç esas alınacaktır. Bu miktarın ilgili aya mal edilmesinde İkinci Bölümün (8.2.) alt başlığında yer alan açıklamalar göz önünde bulundurulacaktır. Formüldeki “5” rakamı, Kanunun yürürlüğe girdiği 08.05.2008 tarihinden itibaren uygulanmakta olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan prim oranı % 20’nın yüzde yüzünü (100/20) ifade etmektedir.

Aynı şekilde, 01.10.2008 tarihinden önce 3,5 ABD Dolan üzerinden borçlandırılan yurtdışı sürelerine ait borç tutarının 25.02.2011 tarihinden sonra ödenmesi halinde de, söz konusu formüle göre Türk Lirası cinsinden bulunan günlük prime esas kazanç esas alınarak, 5510 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanunla değişik geçici 7. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen basamak intibakı, İkinci Bölümün (8.3.) alt başlığında yer alan açıklamalara göre sonuçlandırılacaktır.

08.05.2008 tarihinden önce Kanuna göre yurtdışı borçlanma başvurusunda bulunup tebliğ edilen borçlarının bu tarihten önce veya sonra ödenip ödenmediğine bakılmaksızın 08.05.2008 tarihinden sonra yapılan tahsis başvurularında, aylıkların bağlanması, bağlanan aylıkların yoklanması, kesilmesi ve yeniden bağlanmasında bu Genelgenin ilgili bölümlerinde yapılan açıklamalardaki esaslar uygulanacaktır.

(2014/27 sayılı Genelgenin 3/2. Maddesiyle 29.09.2014 tarihinden itibaren değiştirilen cümle) Kanuna göre yurtdışı borçlanılması yapılabilmesi için, ikili veya çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın yabancı bir ülkede geçen sigortalılık veya ev kadını sürelerinde Türk vatandaşı, borçlanma talep tarihinde ise Türk vatandaşı ya da izinle Türk vatandaşlığının kaybedilmiş olunması şartı aranmaktadır.[6] Yeni düzenleme ile borçlanılan sürelere istinaden aylık talebinde bulunmada ve aylık alma süresinde Türk vatandaşı olma şartı kaldırılmıştır. Bu nedenle yurtdışı sürelerini borçlananların gerek aylık talebinde bulundukları tarihte, gerekse aylık aldıkları sürede, Türk vatandaşlığını kaybetmeleri durumunda aylıkları kesilmeyecektir.

Bununla birlikte, Türk vatandaşlığını kaybettiklerinden dolayı eski Yönetmelik hükümlerine göre aylıkları bağlanmayan veya aylığı bağlandıktan sonra Türk vatandaşlığını kaybetmesi nedeniyle aylıkları durdurulan veya kesilenlerin 08.05.2008 tarihinden sonra yaptıkları veya yapacakları tahsis başvuruları üzerine aylıkları, taleplerini takip eden aybaşından itibaren bağlanacaktır.

Türk vatandaşı olmadıkları için ölüm aylığı talepleri reddedilen hak sahipleri hakkında da, aylığa hak kazanmaları halinde, yukarıdaki paragrafta belirtilen esaslara göre işlem yapılacaktır.

6. Zorunlu göç nedeniyle Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma ve tahsis işlemleri

5754 sayılı Kanunun 79. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6. maddede, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 01.01.1989 tarihinden 08.05.2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerinin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkanı getirilmiştir.

Söz konusu borçlanma hakkından yararlanabilmek için aranan şartlar şunlardır.

1) 01.01.1989 tarihinden 08.05.2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmak.

2) Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olmak.

3) Türkiye’de ikamet etmek.

4) 2022 sayılı Kanun dahil Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamak.

5) Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmek.

6) Ek: 2’de yer alan “Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi” ile yazılı istekte bulunmak.

7) Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemek.

5754 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile Bulgaristan’dan 01.01.1989-08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutularak ülkemize gelenlere, borçlanmanın genel kuralının aksine Bulgaristan’da o ülke vatandaşı iken geçirdikleri çalışma süreleri için borçlanma hakkı tanınmıştır. Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskanı ile ilgili kanunlarda (2510 veya 5543 sayılı Kanunlar) sadece Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göç” ifadesi kullanıldığından, yalnızca zorunlu göç nedeniyle bu ülkeden gelen vatandaşlarımız söz konusu düzenleme ile öngörülen borçlanma hakkından yararlandırılacaktır. Bu ülkeden kendi istekleri ile gelerek Türk vatandaşlığına geçenlerin borçlanma talepleri reddedilecektir.

T.C. Kimlik Numarası ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sisteminden Kurumca yapılacak sorgulama sonucunda vukuatlı nüfus kayıt örneğinde “….. tarihli ve …. sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve 2510 (veya 5543) sayılı İskan Kanununa istinaden Türk vatandaşlığına alınmıştır” ibaresi bulunanlar için ayrıca zorunlu göçe tabi tutulduklarını belgelendirme koşulu aranmayacaktır. Ancak, nüfus kayıtlarında bu şekilde ibare bulunmuyorsa ilgililerden bu ibarenin nüfus kayıtlarına işlenmesi için başvuruda bulunmaları istenecektir. Ayrıca, zorunlu göçe tabi tutulduklarına ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilecek bir belgenin Kuruma ibrazı halinde de borçlanma işlemi sonuçlandırılacaktır.

Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca çevirisi yapılmış hizmet belgesi ile Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, ilgiliden isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belgenin de Kuruma verilmesi talep edilecektir.

Kanunun geçici 6. maddesinde borçlanma kapsamında yalnızca çalışma süreleri gösterildiğinden, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda boşta geçen (çalışılmayan) sürelerle ev kadınlığında geçen süreler, borçlanma kapsamı dışında tutulacaktır.

Başvuru sahiplerinin Türkiye’de ikamet adresleri Kimlik Paylaşım Sisteminden kontrol edilecek, kaydı bulunmayanlardan, muhtarlıklardan alınacak İkametgah Belgesi talep edilecektir. Aynı zamanda Türk vatandaşlığı ile birlikte Bulgaristan vatandaşlığı devam edenler de söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanacaklardır.

Diğer ülkelerden kendi istekleri ile ülkemize gelen soydaşlarımız (örneğin Ahıska veya Afgan Türkleri gibi) İskan Kanununa göre iskana tabi tutulmuş olsa bile, zorunlu göç nedeniyle ülkemize gelmedikleri için bunların borçlanma talepleri reddedilecektir.

Borçlanma talebinde bulunanların 2022 sayılı Kanun dahil sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık alıp almadıkları ile ilgili olarak başvuru dilekçesi ile yapılan beyanın gerçeğe uygunluğu, sosyal güvenlik kuruluşlarının ilgili bilgisayar kayıtları ve web sayfalarından Kurumca araştırılarak belirlenecek, ayrıca bu durumun belgelendirilmesi talep edilmeyecektir.

Geçici 6. madde hükümleri uygulanmak suretiyle borçlandırılan hizmetler, yalnızca yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmasında değerlendirileceğinden, malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında, bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmayacaktır. Bu nedenle, Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepler reddedilecektir. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacaktır.

Borçlanmadan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getirmeyenlere ve bunların varislerine yazılı talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak Türk Lirası cinsinden iade edilecektir.

Bu bölümde aksine hüküm bulunmayan hallerde, Bulgaristan’dan zorunlu göç nedeniyle bu ülkede geçen hizmetlerin borçlandırılması ile bu şekilde borçlandırılan hizmetlerin değerlendirilmesine ilişkin diğer usul ve esaslar, bu Genelgenin ilgili bölümlerinde yer alan açıklamalar dahilinde sonuçlandırılacaktır.

7. Yürürlükten kaldırılan genelgeler, genel yazılar ve e-Yurtdisi talimatları

3201 sayılı Kanun ve bu Kanuna ilişkin Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak daha önce yayımlanan ve Ek: 10’da belirtilen genelgeler, genel yazılar ve e-Yurtdisi talimatları, bu Genelgenin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Söz konusu genelgeler, genel yazılar ve e-Yurtdisi talimatlar yürürlük dönemlerindeki iş ve işlemlerde kullanılabilecektir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

EKLER DİZİNİ:

Ek: 1- Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi (İki sayfa)

Ek: 2- Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi (İki sayfa)

Ek: 3- Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi (İki sayfa)

Ek: 4- 3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi (İki sayfa)

Ek: 5- 3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi (İki sayfa)

Ek: 6- Oturma Vizesi Aynı Zamanda Çalışma Müsaadesini Kapsayan / Kapsamayan Ülkeler

Listesi Ek: 7- Borçlanma Miktarının Tespitinde Geçerli Olan Günlük Kazancın Alt ve Üst Sınırları

Ek: 8- 2003 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu

Ek: 9- 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu

Ek: 10- Yürürlükten Kaldırılan Düzenlemeler (Dört sayfa)

Ek: 11- Örnek 1 (Üç sayfa)

Ek: 12- Örnek 2 (Üç sayfa)

Ek: 13- Örnek 3 (Üç sayfa)

Ek: 14- Örnek 4 (Üç sayfa)

AÇIKLAMALAR

1- Bu belge, 3201 sayılı Kanuna göre yurtdışı hizmet borçlanma talepleri amacıyla kullanılacaktır.

2- Yurtdışı hizmet borçlanma başvurusu, Türkiye’de çalışmanın bulunması halinde son defa hizmetin geçtiği sosyal güvenlik kuruluşuna (Sosyal Güvenlik Kurumu veya 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi banka veya diğer sandıklar), Türkiye’de çalışma yoksa Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacaktır.

3- Yurtdışı hizmetlerini/sürelerini Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlanmak isteyenlerden;

a) Türkiye’de çalışması bulunmayanlar ile son defa işçi veya kendi nam ve hesabına bağımsız statüde geçen çalışmaları bulunanlar ve ev kadınlığında geçen süreleri borçlanmak isteyenler, Türkiye’deki ikametlerine en yakın yurtdışı borçlanma işlemlerini yürütmekle yetkili "Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü veya o ildeki ilgili Kurum ünitesine”,

b) Sosyal güvenlik sözleşmesine göre hizmet akdi veya kendi nam ve hesabına bağımsız statüde aylık alanlar ile aylık talebinde bulunmuş olanlar ve İsviçre’de çalışması bulunanlar, “Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü-Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığı - Sıhhiye/ANKARA” adresine,

c) Türkiye’de son defa devlet memuru statüsünde çalışması bulunanlar ile sosyal güvenlik sözleşmelerine göre devlet memuru statüsü ile aylık alanlar ile aylık talebinde bulunmuş olanlar, “Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü-Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı- Sıhhiye/ANKARA” adresine,

başvuruda bulunacaklardır. Bu nedenle belgenin 13. bölümün altında yer alan “SOSYAL GÜVENLİK KURUMU” ibaresinin altındaki noktalı bölüme başvuru yapılacak birimin adı ve adresi yazılacaktır.

4- Borçlanılacak hizmetlere/sürelere ait belgelerin Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde eksiksiz ve usulüne göre düzenlenmiş şekilde verilmesi, işlemlerin bir an önce sonuçlandırılmasında yararlı olacaktır.

5- Belgenin 9 numaralı bölümüne borçlanma miktarına esas günlük kazancın tespitinde dikkate alınmasını istediğiniz miktar yazılmalıdır. 3201 sayılı Kanunun 4. maddesine göre borçlanma miktarı, borçlanma talep sahibinin seçeceği günlük prime esas kazancın % 32’sinin borçlanılacak prim ödeme gün sayısı ile çarpımı kadardır. 08.05.2008 tarihinden önce Devlet memuru statüsünde çalışmaya başlayanların yurtdışı borçlanma miktarı 657 sayılı Kanuna göre intibak ettirilecek derece, kademe ve ek göstergeler üzerinden hesaplanacağından belgenin 9 numaralı bölümde kazançla ilgili bir tercih yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

6- İsviçre’deki primlerinin Türkiye’ye transfer edilmesi talebinde bulunan veya transfer işlemi gerçekleşenlerden borçlanma talebinde bulunanların 10 numaralı bölümde yer alan seçeneklerden birinin önündeki kutuyu (X) ile işaretleyerek tercihlerini kullanmaları gerekmektedir. Prim transferi talepleri Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü-Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığınca CH/TR formüleri ile İsviçre Sigorta Kurumuna iletilmektedir. Talepte bulunanlar, anılan formülerin doldurulup düzenlenmesi için bizzat Türkiye’deki ikametlerine en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü veya o ildeki ilgili Kurum ünitesine müracaat edeceklerdir.

7- Yurtdışında geçen hizmetlerin/sürelerin tamamını veya dilediğiniz kadarını borçlanabilirsiniz. Kısmi aylık almanız durumunda bu aylığı tam aylığa dönüştürecek asgari süreyi veya tamamım borçlanma hakkınız da bulunmaktadır. Buna göre borçlanmak istediğiniz süreyi 11 numaralı bölümde belirtilen seçeneklerden birinin önündeki kutuyu (X) ile işaretleyerek tercihinizi kullanmanız gerekmektedir.

8- Türkiye’de çalışması bulunanlar, 13 numaralı bölümün ilgili kurum veya statüsünün önündeki kutu (X) ile işaretlendikten sonra sigorta sicil numaraları ve çalışma süreleri ilgili alanlarda belirteceklerdir. Türkiye’de çalışma yoksa "Türkiye’de çalışmam yoktur" ibaresinin önündeki kutunun (X) ile işaretlenmesi unutulmayacaktır.

9- Türkiye’de veya yurtdışındaki adresin/adreslerin belgenin sol alt bölümlerine mutlaka yazılması gerekmektedir. Ayrıca, bu adreslerden hangisinin tebligat adresi olarak kullanılacağı da 8 numaralı bölümdeki seçeneklerden biri (X) ile işaretlenmek suretiyle belirtilmelidir.

10- Belgeye, "Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik"in 9. maddesinde belirtilen belgelerden, borçlanılacak hizmetin niteliğine (çalışma, boşta geçen süre, ev kadınlığı süresi) göre durumunuza uygun olan yurtdışı belgesi eklenecektir.

AÇIKLAMALAR

1- Bu belge, 3201 sayılı Kanuna göre Bulgaristan’da geçen çalışma sürelerinin borçlandırılması talebi amacıyla kullanılacaktır.

2- Borçlanma başvurusu, Türkiye’de çalışmanın bulunması halinde son defa hizmetin geçtiği sosyal güvenlik kuruluşuna (Sosyal Güvenlik Kurumu veya 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi banka veya diğer sandıklar), Türkiye’de çalışma yoksa Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacaktır.

3- Bulgaristan’da geçen çalışma sürelerini Sosyal Güvenlik Kurumuna borçlanmak isteyenlerden;

a) Türkiye’de çalışması bulunmayanlar ile son defa işçi veya kendi nam ve hesabına bağımsız statüde geçen çalışmaları bulunanlar, Türkiye’deki ikametlerine en yakın yurtdışı borçlanma işlemlerini yürütmekle yetkili "Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü veya o ildeki ilgili Kurum ünitesine”,

b) Türkiye’de son defa Devlet memuru statüsünde çalışması bulunanlar, “Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü - Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı -Sıhhiye/ANKARA” adresine,

başvuruda bulunacaklardır. Bu nedenle belgenin 5. bölümün altında yer alan “SOSYAL GÜVENLİK KURUMU” ibaresinin altındaki noktalı bölüme başvuru yapılacak birimin adı ve adresi yazılacaktır.

4- Borçlanılacak hizmetlere ait belgelerin, Bulgaristan Hizmetlerini Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde eksiksiz ve usulüne göre düzenlenmiş şekilde verilmesi işlemlerin bir an önce sonuçlandırılmasında yararlı olacaktır.

5- Belgenin 3 numaralı bölümüne, borçlanma miktarına esas günlük kazancın tespitinde dikkate alınmasını istediğiniz miktar yazılmalıdır. 3201 sayılı Kanunun 4. maddesine göre borçlanma miktarı, borçlanma talep sahibinin seçeceği günlük prime esas kazancın % 32’sinin borçlanılacak prim ödeme gün sayısı ile çarpımı kadardır. 08.05.2008 tarihinden önce Devlet memuru statüsünde çalışmaya başlayanların yurtdışı borçlanma miktarı 657 sayılı Kanuna göre intibak ettirilecek derece, kademe ve ek göstergeler üzerinden hesaplanacağından belgenin 3 numaralı bölümde kazançla ilgili bir tercih yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

6- Bulgaristan’da geçen çalışma sürelerinin tamamını veya dilediğiniz kadarını borçlanabilirsiniz. Buna göre borçlanmak istediğiniz süreyi 4 numaralı bölümde belirtilen seçeneklerden birinin önündeki kutuyu (X) ile işaretleyerek tercihinizi kullanmanız gerekmektedir.

7- Türkiye’de çalışması bulunanlar, 5 numaralı bölümün ilgili kurum veya statüsünün önündeki kutuyu (X) ile işaretledikten sonra sigorta sicil ve çalışma sürelerini ilgili alanlarda belirteceklerdir. Türkiye’de çalışma yoksa "Türkiye’de çalışmam yoktur" ibaresinin önündeki kutunun (X) ile işaretlenmesi unutulmayacaktır.

8- Dilekçe ekinde verilecek hizmet belgeleri ile birlikte Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca yapılmış çevirileri de eklenmelidir. Türkiye’ye geldikten sonra ad ve soyadınızda bir değişiklik meydana gelmişse, bu değişikliği gösteren nüfus müdürlüğünden alacağınız onaylı bir belgenin de talep dilekçesine eklenmesi gerekmektedir.

AÇIKLAMALAR

1- Bu belge, sigortalı ile ölen sigortalıların hak sahibi ana-baba ve 18 yaşından büyük çocuklara 5510 sayılı Kanuna göre bağlanacak olan gelir ve aylıklarla, yapılacak olan toptan ödeme, evlenme yardımı ve cenaze masrafı karşılığının Kurumdan talep edilmesi amacıyla kullanılır. Ayrıca, bunların kesilen ya da durdurulan gelir ve aylıklarının yeniden bağlanması ile gerektiği hallerde Kurumca istenebilir.

2- Sigortalı tarafından yapılan tahsis taleplerinde; bu belgenin hak sahibine ait bilgiler ile 5 ve 7 numaralı alan hariç olmak üzere, "Sigortalı" başlıklı bölümündeki tüm alanlar cevaplandırılmalıdır. Sigortalılar sürekli iş göremezlik geliri, malullük aylığı, yaşlılık aylığı ve yaşlılık toptan ödemesinden hangisini tercih ettiğini bu bölümdeki "4” numaralı "Tahsis Talep Çeşidi" alanına yazmalıdır. Hak sahiplerinin yapacakları tahsis taleplerinde ise, sigortalıya ilişkin bölümde 1, 2, 3, 5, 8, 10, 12, 13, 14, 15 ve 16 numaralı alanlar ile "Hak sahibi" başlıklı bölümdeki alanların tümü cevaplandırılmalıdır. "11” numaralı alan sadece ölüm gelir/aylığı bağlanması için talepte bulunan ana veya babalar tarafından cevaplandırılacaktır. Hak sahipleri ölüm geliri, ölüm aylığı, ölüm toptan ödemesi, evlenme ve cenaze ödeneği karşılığından hangisini tercih ettiğini bu bölümdeki "4” numaralı "Tahsis Talep Çeşidi" alanına yazmalıdır.

3- Bu belgenin düzenlendiği tarihten önce gerek sigortalıların gerekse hak sahiplerinin 01.10.2008 tarihinden sonra 5510 sayılı Kanuna, 01.10.2008 tarihinden önce mülga sosyal güvenlik kanunlarına tabi geçen çalışmaları, bu çalışmalara dayalı olarak veya eş, ana-baba veya çocuklardan hak kazanılan gelir ve aylıkların türü ve tahsis numaraları 12, 13, 14, 15 ve 16 numaralı alanlara yazılmalıdır.

4- Bu belgeye, gelir ve aylık bağlanması talebinde bulunan sigortalı ve hak sahibinin 15 yaşından küçük çocuklar hariç olmak üzere birer adet fotoğrafı eklenmesi zorunludur. Ayrıca;

- 18 yaşını doldurmayanlar hariç, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek
öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan erkek çocukların ilgili öğretim kurumundan
alacakları öğrenci belgesi,

- Malul çocuklar için sağlık kurulu raporu,

Kuruma verilmelidir. Toptan ödemeler ile evlenme ve cenaze ödeneği için fotoğraf ve sigortalı işten ayrılış bildirgesi eklenmez.

5- 3201 sayılı Kanuna göre borçlanarak tahsis talebinde bulunanların “3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi'ni de Kuruma vermesi gerekmektedir.

6- Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 5510 sayılı Kanunun 96. madde hükümlerine göre geri alınır.

7- Kurum, bu belgedeki bildirimlerin doğruluğunu her zaman araştırabilir. Gerçeğe aykırı bildirimde bulunanlara veya durum değişikliklerini derhal Kuruma bildirmeyenlere yapılan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte geri alınır, ayrıca bunlar hakkında Türk Ceza Kanununun 204. maddesi gereğince kovuşturma yapılmak üzere ilgili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

AÇIKLAMALAR

1- Bu belge, 3201 sayılı Kanuna göre borçlanılan yurtdışı sürelerine istinaden malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlanması için aşağıdaki 2. madde de belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğinin tespiti ile aylık bağlandıktan sonra bu şartlarda meydana gelen durum değişikliklerinin Kuruma bildirilmesinin taahhüt edilmesi amacıyla kullanılır.

Bu belge, aylık talebi sırasında “Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi” ile birlikte Kuruma ibraz edilir.

2- 3201 sayılı Kanuna göre yurtdışında geçen süreleri borçlananlara aylık bağlanabilmesi için, yurtdışındaki çalışmanın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alınmaması şarttır.

Yukarıdaki paragrafta geçen;

- “Sosyal sigorta ödeneği” deyimi, çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ödenekleri,

- “Sosyal yardım ödeneği” deyimi ise bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımları,

ifade eder.

3- Tahsis başvurusunda bulunanların 2. maddede belirtilen aylık bağlama şartlarının mevcut olup olmadığının, yurtdışında bulunulan ülkenin yetkili kurumlarından alınacak belge ile kanıtlanması zorunludur. Yurtdışında iken yapılacak olan tahsis başvurularında Kuruma verilecek olan bu belgelerin tahsis talep tarihinden önceki bir ay içinde düzenlenmiş olması gerekir.

4- 3201 sayılı Kanundan yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurtdışında yabancı bir ülke mevzuatına tabi çalışanların, ikamete dayalı bir sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. Bağlanan aylıkların kesilmesine ilişkin 506 sayılı Kanunun 58. maddesi, 63. maddesinin (A) bendi ve 5335 sayılı Kanunun 30. madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun geçici 14. maddesindeki sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümleri uygulanmak suretiyle aylıkların ödenmesine devam edilir.

5- Borçlandıkları süreler dikkate alınarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu, Emniyet Genel Müdürlüğünden her yıl alınacak olan yurtdışına çıkış ve yurda giriş kayıtları dikkate alınarak Kurumca araştırılır.

6- 3201 sayılı Kanuna göre malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlanıp altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgeleri, “3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus Yoklama Belgesi” ile birlikte altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonra üç ay içinde Kurumun söz konusu aylığı bağlayan ilgili ünitesine vermek zorundadırlar.

7- 5. maddede belirtilen yükümlülüğü yerine getirmediği tespit edilenlerin aylıkları, bildirim yapılmaksızın yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarını gösterir belgelerin Kuruma verilmesine kadar ödenmez.

AÇIKLAMALAR

1- Bu belge, 3201 sayılı Kanuna göre borçlandıkları yurtdışı süreleri dikkate alınarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananlardan altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunan ya da bulunmuş olanların, yurtdışında çalışıp çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta yada sosyal yardım ödeneği alıp almadıklarının tespiti amacıyla kullanılır.

2- Bu belgenin, söz konusu altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonraki üç aylık süre içinde Kurumun tarafınıza aylık bağlayan ünitesine verilmesi zorunludur. Altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulundukları halde, bu belgeyi belirtilen süre içinde Kuruma vermediği Emniyet Genel Müdürlüğünden alınacak kayıtlardan tespit edilenlerin aylıkları, bildirim yapılmaksızın söz konusu belgelerin intikaline kadar ödenmez.

3- Aylıkları ödenmeyenlerin Kuruma ibraz edecekleri belgelerden ya da Kurumca yapılacak olan araştırma sonucunda, yurtdışında;

— Çalışmadıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almadıkları tespit edilenlerin aylıkları, durdurulduğu tarihten geçerli olmak üzere ödenir.

— Çalıştıkları, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği aldıkları tespit edilenlerin aylıkları, çalışmaya ya da ödenek almaya başladıkları tarihte kesilir. Yersiz yapıldığı tespit edilen ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 96. maddesi hükümlerine göre geri alınır.

4- Bu belgedeki tüm soruların eksiksiz olarak cevaplandırılması zorunludur. (4) numaralı alanda belirteceğiniz “Ülke” ve “Çıkış tarihi” pasaport bilgileri ile uyumlu olmalıdır.

5- Bu belge ile birlikte;

— Belgenin (5) ve (6) numaralı alanlarında belirtilen çalışma ve ikamete dayalı sosyal sigorta ödeneği ile ilgili beyanları kanıtlayıcı ve bulunulan ülke makamlarından temin edilen hizmet belgesinin,

— Belgenin (7) numaralı alanında belirtilen ikamete dayalı sosyal yardım ödeneği aldığına dair beyanı kanıtlayıcı ve bulunulan ülke makamlarından temin edilen belgenin,

de verilmesi zorunludur.

6- Aylık bağlandıktan sonra yurtdışında bulunduğu ülkede çalışmayan, ikamete dayalı sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almayanların, belgenin ilgili alanlarına durumlarını beyan etmeleri yeterli olup, bunun için ayrıca belge verme şartı aranmaz.

7- Bu belge, yurtdışında çalıştığı işinden ayrılan veya aldığı ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği kesilenler için tahsis talep dilekçesi yerine geçmez. Bunların aylıklarının yeniden bağlanması için gerekli belgelerle birlikte usulüne göre yeniden tahsis başvurusunda bulunmaları zorunludur.

Ek: 6

OTURMA VİZESİ AYNI ZAMANDA ÇALIŞMA MÜSAADESİNİ KAPSAYAN / KAPSAMAYAN ÜLKELER

AÇIKLAMA	ÜLKE ADI
Oturma İzni Çalışma Müsaadesini de İçeren Ülkeler	Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Bahreyn, Belarus(1), Birleşik Arap Emirlikleri(2), Brezilya(3), Çek Cumhuriyeti (4), Finlandiya, Fransa(5), Güney Afrika, Gürcistan, Hindistan, İsrail, İtalya, Japonya, Kanada, Kuveyt, Litvanya(6), Lüksemburg(7), Nepal, Nijer, Nijerya, Portekiz, Slovakya, Sri Lanka, Umman, Yeni Zelanda
Oturma İzni Çalışma Müsaadesini İçermeyen Ülkeler	Beyaz Rusya, Ermenistan, Estonya, Filistin(8), Irak, İran, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Lübnan, Letonya, Mısır, Moldova, Özbekistan, Rusya, Suriye, Suudi Arabistan, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna, Ürdün, Yemen

(1) Oturma izni vize süresince verilmekte ve 5 yıllık ve daha fazla süreyle vizeye sahip kişilerden çalışma izni istenmemektedir.

(2) Ev hanımı, işsiz ve öğrenci olanlar için oturma izni çalışma iznini içermemektedir.

(3) Oturma izinleri süreli ve süresiz olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Süreli oturma izinleri çalışma iznini içermemekte, süresiz oturma izinleri çalışma iznini içermektedir.

(4) Süresiz oturma iznine sahip olanlar çalışma izninden muaftır. Kısa süreli oturma vizesine çalışma vizesi dahil değil.

(5) Oturma izni çalışma müsaadesini de içermektedir. Ancak geçici işçi, sezonluk işçi, ücretli ve ücretli sanatçılar ayrıca çalışma izni almak zorundadır.

(6) Geçici ve sürekli olmak üzere iki türlüdür. Litvanya’da çalışmak isteyen yabancılar çalışma izni almak zorundadır. Sürekli oturma vizesi 5 yıllıktır ve çalışma iznini de kapsar.

(7) İşçi oturma vizesi sahipleri, mevsimlik işçiler ve AB’ye yeni üye olan ülke vatandaşları çalışma izni almak zorundadır.

(8) Batı Şeria ve Gazze’de ikamet ve/veya çalışma izni uygulaması bulunmamaktadır. Kudüs’te ikamet izni çalışma iznini kapsamamaktadır.

Ek: 7

BORÇLANMA MİKTARININ TESPİTİNDE GEÇERLİ OLAN GÜNLÜK KAZANCIN ALT VE ÜST SINIRLARI

BORÇLANMA TALEP TARİHİ	BİR GÜNLÜK PRİME ESAS KAZANCIN
	Alt Sınırı	Üst Sınırı
08.05.2008-30.06.2008	20,28	131,82
01.07.2008-31.12.2008	21,29	138,39
01.01.2009-30.06.2009	22,20	144,30
01.07.2009-31.12.2009	23,10	150,15
01.01.2010-30.06.2010	24,30	157,95
01.07.2010-31.12.2010	25,35	164,78
01.01.2011-30.06.2011	26,55	172,58
01.07.2011-31.12.2011	27,90	181,35

Ek: 8

1479 SAYILI KANUNA GÖRE

2003 YILI İKİNCİ ALTI AYLIK DÖNEM GELİR TABLOSU

Basamaklar	Aylık Gelir	Aylık Gelir Orta Noktası *	Basamaklar	Aylık Gelir	Aylık Gelir Orta Noktası *
1	246,38	254,29 270,105 285,915 301,725 318,59 336,51 354,43 372,35 390,27 408,19 426,105 466,815	13	498,57	527,54 585,515 643,505 701,48 759,455 817,43 875,405 45 933,38 991,355 1.049,325 1.107,3
2	262,2		14	556,51
3	278,01		15	614,52
4	293,82		16	672,49
5	309,63		17	730,47
6	327,55		18	788,44
7	345,47		19	846,42
8	363,39		20	904,39
9	381,31		21	962,37
10	399,23		22	1.020,34
11	417,15		23	1.078,31
12	435,06		24	1.136,29
13	498,57

* Basamak tespitinde yardımcı olması amacıyla bir önceki basamağın aylık geliri ile bir sonraki basamağın aylık geliri toplamının 2’ye bölünmesi suretiyle bulunmuştur.

Ek: 9

1479 SAYILI KANUNA GÖRE

2008 YILI İKİNCİ ALTI AYLIK DÖNEM GELİR TABLOSU

Basamaklar	Aylık Gelir	Aylık Gelir Orta Noktası *	Basamaklar	Aylık Gelir	Aylık Gelir Orta Noktası *
1	425,13	438,785 466,075 493,355 520,64 549,735 580,655 611,58 642,495 673,405 704,33 735,255 805,5	13	860,29	910,315 1010,315 1110,39 1210,43 1310,46 1410,49 1510,525 1610,56 1710,59 1810,625 1910,67
2	452,44		14	960,34
3	479,71		15	1060,37
4	507		16	1160,41
5	534,28		17	1260,45
6	565,19		18	1360,47
7	596,12		19	1460,51
8	627,04		20	1560,54
9	657,95		21	1660,58
10	688,86		22	1760,6
11	719,8		23	1860,65
12	750,71		24	1960,69
13	860,29

* Basamak tespitinde yardımcı olması amacıyla bir önceki basamağın aylık geliri ile bir sonraki basamağın aylık geliri toplamının 2’ye bölünmesi suretiyle bulunmuştur.

Ek: 10/a

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENELGELER

SIRA NO	GENELGENİN			YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN DÜZENLEME
	TARİHİ	SAYISI	KONUSU/STATÜSÜ
1	27.03.1986	8	Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri Kısa ve Uzun Vadeli Sigorta Kolları Uygulamaları / (4/a)	II. Bölümü
2	27.05.1986	8-1 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Bölge ve Sigorta Müdürlüklerine Devri / (4/a)	Tamamı
3	11.11.1988	8-6 Ek	3395 Sayılı Kanunun Tatbiki / (4/a)	Tamamı
4	14.01.1993	12-49 Ek	Katsayı ve Sosyal Yardım Zammı Artışları ile İş Kesim ve Perakende Ödeme Tarihlerinde Yapılan Değişiklikler	“Yurtdışı Sigortalıları Tahsis İşlemleri” başlıklı 4. bölümü
5	13.10.1993	08-010 Ek	Yönetmelik Değişikliği / (4/a)	Tamamı
6	19.02.1997	8-012 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
7	18.05.1998	8-13 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
8	19.08.2003	8-17 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanmaları / (4/a)	Tamamı
9	13.05.2004	2004/7	3201 sayılı Kanuna Göre Basamak İntibak İşlemleri / (4/b)	Tamamı
10	31.05.2004	8-19	Yurtdışı Hizmet Borçlanmaları	Tamamı
11	03.11.2004	8-20 Ek	Yurtdışı borçlanmalarına ilişkin tahsis dosyalarının devri / (4/a)	Tamamı
12	17.01.2005	8-21 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanmaları / (4/a)	Tamamı
13	10.05.2005	8-24 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
14	02.06.2005	8-25 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
15	06.12.2005	8-28 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
16	12.12.2005	8-29 Ek	Yurtdışı Borçlanmalarda Prime Esas Kazancın Tespiti / (4/a)	Tamamı
17	08.03.2006	8-31 Ek	Yurtdışı Borçlanmalarına İlişkin Tahsis Dosyalarının Devri / (4/a)	Tamamı
18	29.03.2006	8-32 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
19	01.11.2006	8-35 Ek	Yurtdışı Hizmet Borçlanması / (4/a)	Tamamı
20	12.07.2007	2007/59	Kesin Dönüşün Belgelenmesi ve Yoklama İşlemleri / (4/a)	Tamamı
21	14.05.2008	2008/37	3201 sayılı Kanunun Uygulanmasından Kaynaklanan Davalar	Tamamı
22	22.05.2008	2008/44	Yurtdışı Borçlanma İşlemleri/(4/a + 4/b)	Tamamı
23	04.08.2008	2008/72	Yurtdışı Borçlanma İşlemleri/(4/a + 4/b)	Tamamı
24	02.01.2009	2008/115	Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesi / (4/a + 4/b)	Tamamı
25	24.11.2009	2009/140	Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemlerinde Tereddüt Edilen Hususlar / (4/a + 4/b)	Tamamı
26	02.07.2010	2010/80	3201 sayılı Kanuna göre aylık alanların yeniden çalışması / (4/a + 4/b)	Tamamı
27	05.08.2010	2010/91	Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşme Aylıkların Ait İşlemlerin Taşra Ünitelerine Devri /(4/a + 4/b)	“Kısmi Aylıkların Tam Aylığa Dönüştürülmesi” başlıklı G bölümü
28	13.09.2010	2010/103	3201 sayılı Kanuna Göre Aylık alanların yurtdışında çalışması, ödenek veya yardım alması / (4/a + 4/b)	Tamamı
29	19.01.2011	2011/9	Yurtdışı sigortalılarının malullük aylıklarında ilk işe giriş tarihlerinin tespiti / (4/a + 4/b)	Sözleşme uygulamalarına ilişkin hükümleri hariç tamamı

Ek: 10/b

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENEL YAZILAR

SIRA NO	GENEL YAZININ			YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN DÜZENLEME
	TARİHİ	SAYISI	KONUSU/STATÜSÜ
1	30.10.1986	900035	3201 sayılı Kanun / (4/a)	Tamamı
2	18.3.1987	207913	Kesin Dönüş Hak. / (4/a)	Tamamı
3	11.7.1988	502737	3201 sayılı Kanun Uygulaması / (4/a)	Tamamı
4	07.09.1988	617279	3201 sayılı Kanun / (4/a)	Tamamı
5	20.12.1988	874746	11.11.1988 tarih 8-6 Ek Genelgenin Tatbiki / (4/a)	Tamamı
6	26.11.1990	865811	3395 sayılı Yasanın Tatbiki / (4/a)	Tamamı
7	24.04.1995	321063	Bilgi Formu / (4/a)	Tamamı
8	28.06.1999	469876	KKTC Hizmet Belgeleri / (4/a)	Tamamı
9	08.12.1999	911582	Tahsis İşlemleri / (4/a)	Tamamı
10	24.12.1999	0960947	Yurtdışı Hizmet Borçlanmasında Hizmetlerin Tespit İşlemi / (4/a)	Tamamı
11	12.04.2000	259384	Yalova Sigorta Müdürlüğü Bünyesinde Yurtdışı İşçi Hizmetleri Servisinin Kurulması / (4/a)	Tamamı
12	16.06.2000	446126	İstatistik / (4/a)	Tamamı
13	01.12.2004	125525	3201 sayılı Kanuna Göre Tahsis İşlemleri / (4/b)	Tamamı
14	31.05.2005	80171	3201 Sayılı Kanuna Göre Basamak İntibakı / (4/b)	Tamamı
15	02.06.2005	437569	Yurtdışı Hizmet Borçlanmalarında Hizmetlerin Tespit İşlemi / (4/a)	Tamamı
16	26.09.2005	753864	Yurtdışı Hizmet Borçlanması Performansı / (4/a)	Tamamı
17	08.05.2006	360917	Yurtdışı Hizmet Borçlanması Uygulamaları / (4/a)	Tamamı
18	19.07.2006	589538	Hollanda’da Çalışan Vatandaşlarımızın Yurtdışı Hizmet Borçlanmasına Esas Olacak Hizmet Cetveli / (4/a)	Tamamı
19	17.08.2007	131592	3201 sayılı Kanuna Göre Basamak İntibakı / (4/b)	Tamamı

Ek: 10/c

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN e-YURTDİSİ TALİMATLARI

SIRA NO	e-YURTDİSİNİN			YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN DÜZENLEME
	TARİHİ	SAYISI	KONUSU/STATÜSÜ
1	08.05.2008	2008/5	Yurtdışı Borçlanma İşlemleri / (4/a + 4/b)	Tamamı
2	09.05.2008	2008/6	Yurtdışı Borçlanma İşlemleri / (4/a + 4/b)	Tamamı
3	07.11.2008	2008/15	Yönetmelik / (4/a + 4/b)	Tamamı
4	22.12.2009	2009/6	Yeniden düzenlenen dilekçe ve belgeler / (4/a + 4/b)	Tamamı
5	09.08.2010	2010/9	Süresi Dışında Ödenen Yurtdışı Borçlanma Miktarları / (4/a + 4/b)	Tamamı
6	25.10.2010	2010/11	Oturma vizesi çalışma iznini de içeren ülkeler / (4/a + 4/b)	Tamamı
7	17.12.2010	2010/13	Oturma vizesi çalışma iznini de içeren ülkeler / (4/a + 4/b)	Tamamı

Ek: 11

ÖRNEK 1: Türkiye’de 01.07.1975-31.12.1975 tarihleri arasında 506 sayılı Kanun kapsamında 180 gün prim ödeyen, Almanya’da 01.01.1996-31/12/1999 ile 01.07.2004-31.12.2009 tarihleri arasında geçen 3420 gün çalışmasını 10.01.2011 tarihli dilekçesi ile prime esas günlük kazancın alt sınırı üzerinden borçlanma talebinde bulunan ve tahakkuk eden (26,55 X 3420 X %32) = 29056,32 TL’lik borcunu 15/1/2011 tarihinde ödeyen bir erkek sigortalı aynı gün tahsis talebinde bulunmuştur.

Doğum tarihi 01.01.1951 olan ve 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddenin birinci fıkrasının (C-bd) alt bendine göre yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalının bakmakla yükümlü olduğu bir eşi bulunmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 41. maddesine göre aylık hesabına giren takvim yıllarına ait kazançların hesabında kullanılacak oran (Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç / Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) = 26,55 / 26,55 = 1 oranı kullanılacaktır. Buna göre, 01.02.2011 tarihi itibariyle aylığı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

1- 2000 Yılı Öncesi Kısmi Aylığın (A1) Hesabı

Yıl	Yıllık Kazanç Hesabı	Gün Sayısı	Yıllık Kazanç
1975	40X180	180	7200
1996	(260691X180X1)+(504900X180X1)	360	137.806.380
1997	(723775X60X1)+(854165X120X1)+(1231371X180X1)	360	367.573.080
1998	(1668400X180X1)+(2103611X90X1)+(2336625X90X1)	360	699.933.240
1999	(3112200X180X1)+(3790000X180X1)	360	1.242.396.000
TOPLAM		1620	2.447,72.-TL

a) Ortalama Yıllık Kazanç (OYK) = Yıllık Kazançlar Toplamı / Takvim Yılı Sayısı = 2447,72 /5 = 489,54.- TL

b) Özel sektör için geçerli olan 2000 Yılı Gösterge Tespit Tablosundan Belirlenen Derece / Kademe ve Göstergesi = 12/1(N) 9475

c) Aylık Bağlama Oranı (ABO) = Baz Oran + Yaştan Artırım-5000 Günden Eksik Her 240 Gün İçin İndirim = % 60 + (60 - 55) - (5000 - 3600 / 240) = % 60

ç) Tam Aylık= Gösterge X Katsayı X Aylık Bağlama Oranı = 9475 X 12000 X % 60 = 68,22-TL

d) Sigortalının Tam Aylığı Asgari Aylığın (9475 X 12000 X % 70 = 79,59.-TL) altında kaldığı için, aylığı 79,59.-TL

e) Kısmi Aylık = Tam Aylık X (2000 yılından Önceki Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) = 79,59 X 1620 / 3600 = 35,82.-TL (Aralık / 1999 dönemine ait aylık)

f) 2008 / Ocak dönemine ait Kısmi Aylık (A1) = 35,82 X 8,45199464995839 = 302,75.-TL

2- 01.01.2000 – 30.09.2008 Tarihleri Arasındaki Kısmi Aylığın (A2) Hesabı

Yıl	Yıllık Kazanç Hesabı	Yıllık Kazanç	TÜFE X GH	Gün Sayısı	Güncellenmiş Kazanç
2004	14805000 X 180 X 1	2664900	1,524509562242510	180	4062665532
2005	16,29 X 360 X 1	5864,4	1,317739385580750	360	7727,75
2006	17,70 X 360 X 1	6372	1,1326755	360	7217,41
2007	(18,75 X 180 X 1)+(19,50 X 180 X 1)	6885	1,0	360	6885,00
2008	(20,28 X 180 X 1)+(21,29 X 90 X 1)	5566,5	1,0	270	5566,50
TOPLAM				1530	31.459,33 TL

a) Ortalama Yıllık Kazanç (OYK) = (Güncellenmiş Kazançlar Toplamı: 01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri Arasındaki Gün Sayısı) X 360 = (31459,33 / 1530) X 360 = 7402,20.-TL

b) Aylık Bağlama Oranı (ABO) = İlk 3600 günün her 360 gün için % 3,5 = (3600/360) X 3,5 = % 35

c) Tam Aylık = Ortalama Yıllık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı / 12 = 7402,20 X % 35 / 12
= 215,90.-TL

ç) Asgari Aylık = Ocak/2008 Ayındaki Prime Esas Kazancın Alt Sınırına Göre Hesaplanan OAK X % 35 = 608.40 X % 35 = 212,94.-TL

d) Ocak / 2008 dönemi Kısmi Aylık (A2) = Tam Aylık X (01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri
arasındaki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) = 215,90 X (1530
/ 3600) = 91,76.-TL

3- 01.10.2008 Tarihinden Sonraki Kısmi Aylık

Yıl	Yıllık Kazancın Hesabı	Yıllık Kazanç	Güncelleme Katsayıları	Gün Sayısı	Güncellenmiş Kazanç
2008	21,29 X 90 X 1	1.916,10	1,1334792	90	2.171,86
2009	(22,20 X 180 X 1) + (23,10 X 180 X 1)	8.154,00	1,064	360	8.675,86
TOPLAM				450	10.847,72.-TL

a) Ortalama Aylık Kazanç (OAK) = (Güncellenmiş Kazançlar Toplamı / Gün Sayısı) X 30 = (10847,72 / 450) X 30 = 723,18.-TL

b) Aylık Bağlama Oranı (ABO) = (3000 / 360 X %2) + (600 / 360 X %3) = % 16,67 + %5,00 = % 21,67

c) Tam Aylık = Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı = 723,18 X % 21,67 = 56,71.-TL

ç) Asi Aylık = Prime Esas Kazancın Alt Sınırına Göre Hesaplanan OAK X % 40 = 796,50 X % 40 = 318,60.-TL

d) Kısmi Aylık (B) = Tam Aylık X (01.10.2008 Tarihinden Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı /
Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) = 318,60 X (450 / 3600) = 39,83.-TL

4- Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi

a) Kısmi Aylık = A1 + A2 = 302,75 + 91,76 = 394,51.- TL

b) Yukarıdaki (a) maddesine göre hesaplanan kısmi aylık aşağıdaki alt sınır aylıkları ile mukayese edilerek en yükseği sigortalının Ocak / 2008 ayındaki tam aylığını verecektir.

(1) Eski Tam Aylığın Ocak / 2008 Ayına Taşınmış Değeri = Eski Tam Aylık X (01.01.2000-31.12.2007 Tarihleri Arasındaki Her Yıla Ait TÜFE) = 79,59 X 5,33084633754782 = 424,28.-TL

(2) Eski Alt Sınır Aylığının Ocak / 2008 Ayına Taşınmış Değeri = 79,59 X 6,556226 = 521,81.- TL

c) Ocak / 2008 Ayına Ait Kısmi Aylığı = 521,81 X (3150 / 3600) = 456,59 TL

ç) Ocak / 2011 Ayına Ait Kısmi Aylık (A) = Ocak / 2008 Ayına Ait Kısmi Aylık X (01.01.2008-31.12.2010 Tarihleri Arasındaki Her Yıla Ait Güncelleme Katsayıları) = 456,59 X 1,251248 = 571,30.- TL

d) Ocak / 2011 Ayına Ait Aylık (C) = A Kısmi Aylığı + B Kısmi Aylığı = 571,31 + 39,83 = 611,14.- TL

e) Sigortalının 01.02.2011 Tarihindeki Aylığı = C Aylığı + 2011 Yılı Ocak Ayı İtibariyle Geçerli Olan Artış Miktarı = 611,14 + 60,00 = 671,14.- TL

Ek: 12

ÖRNEK 2: Türkiye’de 01.10.2010-25.01.2011 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin (a) bendi kapsamında 115 gün prim ödeyen, Almanya’da 25.09.1994-31.05.2009 tarihleri arasında geçen 5285 gün çalışmasını 10.01.2011 tarihli dilekçesi ile 40,00 Türk Lirası günlük prime esas kazanç üzerinden borçlanma talebinde bulunan ve tahakkuk eden (40 X 5285 X %32) = 67648,00 Türk Lirası borcunu 27.01.2011 tarihinde ödeyen bir bayan sigortalı aynı gün tahsis talebinde bulunmuştur.

Doğum tarihi 15.01.1954 olan ve 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddenin birinci fıkrasının (C-bd) alt bendine göre yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalının bakmakla yükümlü olduğu bir eşi bulunmaktadır. Buna göre, 01.02.2011 tarihi itibariyle aylığı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

5510 sayılı Kanunun 41. maddesine göre aylık hesabına giren takvim yıllarına ait kazançların hesabında kullanılacak oran (seçilen günlük prime esas kazanç / borcun ödendiği tarihteki günlük prime esas kazancın alt sınırı) = 40,00 / 26,55 = 1,506592 oranı kullanılacaktır. Buna göre, 01.02.2011 tarihi itibariyle aylığı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

1- 2000 Yılı Öncesi Kısmi Aylığın (A1) Hesabı

Yıl	Yıllık Kazanç Hesabı	Gün Sayısı	Yıllık Kazanç
1994	41654X95 X 1,5066	95	5961812
1995	(43168X90X1,5066)+(46387X225X1,5066)+(260691X45X1,5066)	360	39251885
1996	(260691X180X1,5066)+(504900X180X1,5066)	360	207619092
1997	(723775X60X1,5066)+(854165X120X1,5066)+(1231371X180X1,5066)	360	553785602
1998	(1668400X180X1,5066)+(2103611X90X1,5066)+(2336625X90X1,5066)	360	1054519419
1999	(3112200X180X1,5066)+(3790000X180X1,5066)	360	1871793813
TOPLAM		1895	3732931623

a) Ortalama Yıllık Kazanç (OYK) = Yıllık Kazançlar Toplamı / Takvim Yılı Sayısı = 3732,91 / 6 = 622,16.-TL

b) Özel sektör için geçerli olan 2000 yılı gösterge tespit tablosundan belirlenen derece / kademe ve göstergesi = 4/7(Ü) 13525

c) Aylık Bağlama Oranı (ABO) => Oran + Yaştan / Günden Artırım = % 53,3 + (57 - 50) + (5400 - 5000 / 240) = % 61,3

ç) Tam Aylık = Gösterge X Katsayı X ABO = 13525 X 12000 X % 61,3= 99,49.- TL

d) Asgari Aylık (üst göstergeden hesaplandığı için) 10175 X 12000 X % 70 = 85,47.-TL

e) Aralık /1999Ayı Kısmi Aylık = Tam Aylık X (2000 yılından Önceki Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) = 99,49 X 1895 / 5400 = 34,91.-TL (1999 / Aralık Ayı)

f) 2008 / Ocak Ayı Kısmi Aylık (A1) = 34,91X 8,45199464995839 = 295,06 TL

2- 01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri Arasındaki Kısmi Aylığın (A2) Hesabı

Yıl	Yıllık Kazanç Hesabı	Yıllık Kazanç	TÜFE X GH	Gün Sayısı	Güncellenmiş Kazanç
2000	(4000000X90X1,5066)+ (5000000X270X1,5066)	2576286000	5,356161552909523	360	13799004022
2001	(5000000X90X1,5066)+ (7000000X270X1,5066)	3525444000	3,178730891934495	360	11206437750
2002	(7000000X90X1,5066)+ (9262400X90X1,5066)+ (10919443X180X1,5066)	5166305773	2,273500351127474	360	11745597990
2003	(10919443X90X1,5066)+ (13103332X90X1,5066)+ (15267194X180X1,5066)	7397623959	1,814920645535502	360	13426029160
2004	(18321000X180X1,5066)+ (14805000X 180X1,5066)	8983373688	1,524509562242510	360	13695239088
2005	16,29X360X1,5066	8835,31	1,317739385580750	360	11642,64
2006	17,70X360X1,5066	9600,06	1,1326755	360	10873,75
2007	(18,75X180X1,5066)+ (19,50X180X1,5066)	10372,95	1,0	360	10372,95
2008	(20,28X180X1,5066+ (21,29X 90X1,5066)	8386,44	1,0	270	8386,49
TOPLAM				3150	105148,14

a) Ortalama Yıllık Kazanç (OYK) = ( Güncellenmiş Kazançlar Toplamı: 01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri Arasındaki Gün Sayısı) X 360 = (105147,66 / 3150) X 360 = 12016,88.-TL

b) Aylık Bağlama Oranı (ABO) = İlk 3600 günün her 360 gün için % 3,5 sonraki 5400 günün her 360 günü için % 2 = (3600 / 360) X 3.5 + (5400 - 3600 / 360) X 2 = % 45

c) Tam Aylık = (Ortalama Yıllık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı) / 12 = 12016,88 X % 45 / 12 = 450,63.-TL

ç) Asgari Aylık = Ocak/2008 Ayındaki Prime Esas Kazancın Alt Sınırına Göre Hesaplanan OAK X % 35 = 608.40 X % 35 = 212,94.-TL

d) Ocak / 2008 Ayı Kısmi Aylığı (A2 ) = Tam Aylık X (01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri
Arasındaki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) = 450,63 X (3150 /
5400) = 262,87.-TL

3- 01.10.2008 Tarihinden Sonraki Kısmi Aylık

Yıl	Yıllık Kazancın Hesabı	Yıllık Kazanç	Güncelleme Katsayıları	Gün Sayısı	Güncellenmiş Kazanç
2008	21,29X90X1,5066	2886,80	1,1334792	90	3272,13
2009	22,20X150X1,5066	5016,98	1,064	150	5338,07
2010	164,78X90	14830,20	1,0	90	14830,20
2011	172,58X25	4314,50	1,0	25	4314,50
TOPLAM				355	27754,90

a) Ortalama Aylık Kazanç (OAK) = (Güncellenmiş Kazançlar Toplamı / Gün Sayısı) X 30 = (27754,90 / 355) X 30 = 2345,48.-TL

b) Aylık Bağlama Oranı (ABO) = 5400 / 360 X %2 = % 30

c) Tam Aylık = OAK X ABO = 2345,48 X % 30 = 703,64.-TL

ç) Asgari Aylık = Prime Esas Kazancın Alt Sınırına Göre Hesaplanan OAK X % 40 = 796,50 X % 40 = 318,60.-TL

d) Kısmi Aylık (B) = Tam Aylık X (01.10.2008 Tarihinden Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı /
Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) = 703,64 X (355 / 5400) = 46,26.-TL

4- Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi

a) Kısmi Aylık = A1 + A2 = 295,06 + 262,87 = 557,93.-TL

b) Yukarıdaki (a) maddesine göre hesaplanan kısmi aylık aşağıdaki alt sınır aylıkları ile mukayese edilerek en yükseği sigortalının Ocak / 2008 ayındaki tam aylığını verecektir.

(1) Eski Tam Aylık Ocak / 2008 Ayına Taşınmış Değeri = Eski Tam Aylık X (01.01.2000-31.12.2007 Tarihleri Arasındaki Her Yıla Ait TÜFE) = 99,49 X 5,33084633754782 = 530,37.-TL

(2) Eski Alt Sınır Aylığının Ocak / 2008 Ayına Taşınmış Değeri = 79,59 X 6,556226 = 521,81.-TL

c) Ocak / 2008 Ayına Ait Kısmi Aylığı = 530,37 X (5045 / 5400) = 495,50.-TL

ç) Ocak / 2011 Ayına Ait Kısmi Aylık (A) = Ocak / 2008 Ayına Ait Kısmi Aylık X (01.01.2008-31.12.2010 Tarihleri Arasındaki Her Yıla Ait Güncelleme Katsayıları) = 557,93 X 1,251248 = 698,11.-TL

d) Ocak / 2011 Ayına Ait Aylık (C) = A Kısmi Aylığı + B Kısmi Aylığı = 698,11 + 46,26 = 744,37.-TL

e) Sigortalının 01.02.2011 Tarihindeki Aylığı = C Aylığı + 2011 Yılı Ocak Ayı İtibariyle Geçerli Olan Artış Miktarı = 744,37 + 60,00 = 804,37.-TL

Ek: 13

ÖRNEK 3: Türkiye’de sigortalılığı bulunmayan ve yurtdışında ev kadını olarak geçen 13.09.1990-30.09.2010 tarihleri arasındaki sürelerini (7218 gün) 24.12.2010 tarihli dilekçesi ile 3201 sayılı Kanuna göre prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanma talebinde bulunan bir vatandaşımız tahakkuk eden (25,35 X % 32 X 7218) = 58.552,42.-TL’lik borcunu 21.02.2011 tarihinde ödeyerek, aynı gün itibariyle tahsis talebinde bulunmuştur.

Bakmakla yükümlü olduğu aile ferdi bulunmayan ve doğum tarihi 18.01.1964 olan sigortalı, 4759 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.06.2002 tarihi itibariyle emekliliğe 8 yıl 8 ay 2 gün süresi kaldığından 1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin (h) bendine göre 47 yaşını doldurduğu 18.01.2011 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazanmıştır ve tahsis talep tarihini takip eden 01.03.2011 tarihinden geçerli olmak üzere kendisine aylık bağlanacaktır.

5510 sayılı Kanunun 41. maddesine göre 01.10.2008 tarihinden önceki borçlanma sürelerinin basamak tespitinde kullanılacak oran (Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç / Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) = 25,35 / 26,55 = 0,9548 olacaktır. 01.10.2008 tarihinden sonra aylık hesabına giren takvim yıllarına ait prime esas kazançların hesabında ise prime esas kazancın alt sınırının altında bir kazanç üzerinden aylık bağlanmasına imkan bulunmadığından bu oran “1” olarak uygulanacaktır.

1- Basamak İntibakı

a) Sigortalının borçlandığı sürenin başlangıcını takip eden aybaşından başlayarak 13. (hariç) basamağa kadar her yıla bir basamak, 13. (dahil) basamaktan sonra da her iki yıla bir basamak verilmek suretiyle aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi borçlanılan süre için intibak yapılır.

Borçlandırılan Yurtdışı Süreleri	Süreye Göre İntibak	Kazanca Göre İntibak	Bekleme Süresi (ay)	Borçlandırılan Yurtdışı Süreleri	Süreye Göre İntibak	Kazanca Göre İntibak	Bekleme Süresi (ay)
01.10.1990 – 30.09.1991	1	1	12	01.10.1999 – 30.09.2000	10	7	12
01.10.1991 – 30.09.1992	2	2	12	01.10.2000 – 30.09.2001	11	7	12
01.10.1992 – 30.09.1993	3	3	12	01.10.2001 – 30.09.2002	12	7	12
01.10.1993 – 30.09.1994	4	4	12	01.10.2002 – 30.09.2003	13	7	12
01.10.1994 – 30.09.1995	5	5	12	01.10.2003 – 30.09.2004	13	7	12
01.10.1995 – 30.09.1996	6	6	12	01.10.2004 – 30.09.2005	14	7	12
01.10.1996 – 30.09.1997	7	7	12	01.10.2005 – 30.09.2006	14	7	12
01.10.1997 – 30.09.1998	8	7	12	01.10.2006 – 30.09.2007	15	7	12
01.10.1998 – 30.09.1999	9	7	12	01.10.2007 – 30.09.2008	15	7	12

b) Basamak miktarının tespitine esas aylık kazanç, (30.09.2008 Tarihindeki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı X 30 X Oran) formülü kullanılarak (21,29 X 30 X 0,9548) = 609,83.-TL olarak bulunacaktır. Bu rakama, 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosundaki (Ek: 9) en yakın aylık gelirin (596,12.-TL) karşılığı basamak (7) sigortalının yükselebileceği en yüksek basamak olacaktır. Bu durumda sigortalının 01.10.1996 – 30.09.2010 tarihleri arasında sigortalılık sürelerine göre tespit edilen basamaklar 7. basamağı geçmeyecektir.

2- 01.10./2008 Tarihinden Önceki Kısmi Aylığın Hesabı

a) 01.01.2000 tarihinden önceki aylığın hesabında dikkate alınacak basamak karşılığı gösterge tablosundaki değer, sigortalının basamak intibakı sonucunda 31/12/1999 tarihindeki basamağın (7) 2003 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosundaki (Ek: 8) aynı basamağın karşılığı bulunan değeridir (345,47.-TL) Aylık bağlama oranı, % 70 baz orandan 25 yıldan eksik her tam yıl için 1 puan düşülerek 70 - (25 - 21) = % 66 olarak hesaplanır. Tam aylık Basamak Karşılığı Gösterge Tablosundaki Değer X Aylık Bağlama Oranı formülüne göre (345,47 X % 66) = 228,01.-TL, kısmi aylık (A1) ise Tam Aylık X (01.01.2000 Tarihinden Önceki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) formülüne göre 228,01 X (3348 / 7218) = 105,76.-TL’dir.

b) 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasında tek bir basamağın (7) bulunması nedeniyle herhangi hesaba gerek duyulmadan 2003 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosundaki (Ek: 8) 7. basamak karşılığı olan 345,47.-TL aynen bu süredeki tam aylığın hesabına esas ağırlıklı ortalama olarak alınır. Aylık bağlama oranı ise 20 yıllık toplam hizmetin ilk 10 tam yılı için (3,5 X 10) = % 35, takip eden 10 tam yılı için (2 X 10) = % 20 olmak üzere % 55’dir. Bu durumda tam aylık Ağırlıklı Ortalama X Aylık Bağlama Oranı formülüne göre (345,47 X % 55) = 190.-TL kısmi aylık (A2) ise Tam Aylık X (01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri Arası Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) formülüne göre 190 X (3150 / 7218) = 82,92.-TL’dir.

Basamak	Bekleme Süresi (Tarih)	Bekleme Süresi (Ay)	Gelir Tablosu Karşılığı Aylık Kazanç (01.07.2003)	Aylık Kazanç X Ay Sayısı
7	01.01.2000 – 30.09.2008	105	345,47	36274,35
TOPLAM		105	-	36274,35

c) Sigortalının 01.07.2003 tarihi itibariyle belirlenen basamağı 13’ün altında olması nedeniyle ödenecek 85,95.-TL sosyal destek ödemesinin 01.10.2008 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı 85,95 X (6498 / 7218) = 77,38.-TL dikkate alınarak (A) kısmı aylığı 105,76 + 82,92 + 77,38 = 266,06.-TL olarak tespit edilir. Bu miktar, 01.01.2004 ila 31.12.2007 tarihleri arasında aylıklara uygulanan artış oranları ile artırılarak Ocak/2008 dönemine ait (A) kısmi aylığı 266,06 X 1,10 X 1,10 X 1,07 X 1,07 X 1,03 X 1,03 X 1,0133 X 1,05 X 1,0387 = 432,14.-TL olarak bulunur.

3- 01.10.2008 Tarihinden Sonraki Kısmi Aylığın Hesabı

a) 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin beşinci fıkrasına göre bulunan yıllık kazançlar, takip eden yılların güncelleme katsayıları uygulanmak suretiyle 2011 yılına taşınacaktır. Bu hesaplamaya ilişkin tablo aşağıdadır.

Yıl	Yıllık Kazancın Hesabı	Toplam Yıllık Kazanç	Güncelleme Katsayıları	Gün Sayısı	Güncellenmiş Kazanç
2008	21,29 X 90 X 1	1916,1	1,1334792	90	2171,86
2009	(22,20 X 180 X 1) + (23,10 X 180 X 1)	8154	1,064	360	8675,86
2010	(24,30 X 180 X 1) + (25,35 X 90 X 1)	6655,50	1,0	270	6655,50
TOPLAM				720	17503,22

b) Aylığın hesabına esas ortalama aylık kazanç, (Güncellenmiş Kazançlar Toplamı : 30.09.2008 Tarihinden Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı) X 30 formülü kullanılarak (17503,22 / 720 ) X 30 = 729,3.-TL’dir. Aylık bağlama oranı ise 01.05.2008 tarihinden önce geçen gün sayısı 3600’den fazla olduğundan (7218/360) X % 2 = % 40,10’dur. Bu durumda Ocak/2011 dönemine ait tam aylık Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı formülüne göre (729,3 X % 40,10) = 292,45.-TL, kısmi aylık (B) ise Tam Aylık X 30.09.2008 Tarihinden Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı formülüne göre 292,45 X (720 / 7218) = 29,17.-TL olarak bulunacaktır.

4- Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi

a) Ocak/2008 dönemine ait (A) aylığı her yıl gerçekleşen güncelleme katsayılarıyla güncellenerek Ocak/2011 dönemine taşınır. Buna göre Ocak/2011 dönemine ait aylık (A) 432,14 X 1,1039 X 1,0653 X 1,064 = 540,71.-TL olarak hesaplanır.

b) Ocak / 2011 dönemine ait (C) Kısmi aylığı ise (A) ve (B) kısmi aylıklarının toplamı 540,71 + 29,17 = 569,88.-TL olacaktır.

c) Sigortalının 01.03.2011 tarihindeki aylığı = (C) Aylığı + 2011 yılı Ocak ayı itibariyle geçerli olan artış miktarı = 569,88 + 60,00 = 629,88.-TL olacaktır.

Ek: 14

ÖRNEK 4: Türkiye’de 31.03.1989 – 31.10.1994 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi 5 yıl 7 ay çalışması bulunan, Almanya’da 01.11.1995 – 01.01.2011 tarihleri arasında geçen çalışmalarını (5460 gün) 25.01.2011 tarihli dilekçesi ile 3201 sayılı Kanuna göre prime esas günlük kazanç olarak belirlediği 40.-TL üzerinden borçlanma talebinde bulunan ve tahakkuk eden (40 X 5460 X %32) = 69888.-TL’lik borcunu 22.02.2011 tarihinde ödeyen bir erkek sigortalı aynı gün tahsis talebinde bulunmuştur.

Bakmakla yükümlü olduğu aile ferdi bulunmayan ve doğum tarihi 18.01.1953 olan sigortalının 4759 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.1999 tarihi itibariyle 15 tam yıl prim ödeme süresi ile kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurma koşulunu yerine getirmesine 5 yıl 5 ay 30 gün kaldığından, bu sigortalı 1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine göre 56 yaşını doldurduğu 18.01.2009 tarihi itibariyle emekliliğe hak kazanmıştır ve tahsis talep tarihini takip eden 01.03.2011 tarihinden geçerli olmak üzere kendisine aylık bağlanacaktır.

5510 sayılı Kanunun 41. maddesine göre 01.10.2008 tarihinden önceki borçlanma sürelerinin basamak tespitinde kullanılacak oran (Seçilen Günlük Prime Esas Kazanç / Borcun Ödendiği Tarihteki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı) = 40 / 26,55 = 1,5065 olacaktır.

1- Basamak İntibakı

a) Sigortalının borçlandığı sürenin başlangıcını takip eden aybaşından başlayarak 13. (hariç) basamağa kadar her yıla bir basamak, 13. (dahil) basamaktan sonra da her iki yıla bir basamak verilmek suretiyle aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi borçlanılan süre için intibak yapılır.

Borçlandırılan Yurtdışı Süreleri	Süreye Göre İntibak	Kazanca Göre İntibak	Bekleme Süresi (ay)	Borçlandırılan Yurtdışı Süreleri	Süreye Göre İntibak	Kazanca Göre İntibak	Bekleme Süresi (ay)
01.04.1989 – 31.03.1990	1	1	12	01.04.1999 – 31.03.2000	10	10	12
01.04.1990 – 31.03.1991	2	2	12	01.04.2000 – 31.03.2001	11	11	12
01.04.1991 – 31.03.1992	3	3	12	01.04.2001 – 31.03.2002	12	12	12
01.04.1992 – 31.03.1993	4	4	12	01.04.2002 – 31.03.2003	13	13	12
01.04.1993 – 31.03.1994	5	5	12	01.04.2003 – 31.03.2004	13	14	12
01.04.1994 - 31.10.1994	6	6	7	01.04.2004 – 31.03.2005	14	14	12
01.11.1995 –31.03.1996	6	6	5	01.04.2005 – 31.03.2006	14	14	12
01.04.1996 – 31.03.1997	7	7	12	01.04.2006 – 31.03.2007	15	14	12
01.04.1997 – 31.03.1998	8	8	12	01.04.2007 – 31.03.2008	15	14	12
01.04.1998 – 31.03.1999	9	9	12	01.04.2008 – 30.09.2008	16	14	6

b) Basamak miktarının tespitine esas aylık kazanç, (30.09.2008 Tarihindeki Günlük Prime Esas Kazancın Alt Sınırı X 30 X Oran) formülü kullanılarak (21,29 X 30 X 1,5065) = 962,20 TL olarak bulunacaktır. Bu rakama, 2008 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosundaki (Ek: 9) en yakın aylık gelirin (960,34 TL) karşılığı basamak (14), sigortalının yükselebileceği en yüksek basamak olacaktır. Bu durumda sigortalının 31.03.1989-31.10.1994 ve 01.11.1995-01.01.2011 tarihleri arasındaki sigortalılık sürelerine göre tespit edilen basamaklar 14. basamağı geçmeyecektir.

2- 01.10.2008 Tarihinden Önceki Kısmi Aylığın Hesabı

a) 01.01.2000 tarihinden önceki aylığın hesabında dikkate alınacak basamak karşılığı gösterge tablosundaki değer, sigortalının basamak intibakı sonucunda 31.12.1999 tarihinde bulunduğu basamağın (10), 2003 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosunda (Ek: 8) bu basamağa karşılık bulunan değerdir (399,23.-TL). Aylık bağlama oranı, % 70 baz orandan 25 yıldan eksik her tam yıl için 1 puan düşmek, erkek sigortalılarda 55 yaşından fazla olan her tam yaş için 1 puan eklemek suretiyle 70 - (25-21) + (57-55)= % 68 olarak hesaplanır. Bu durumda tam aylık Basamak Karşılığı Gösterge Tablosundaki Değer X Aylık Bağlama Oranı formülüne göre (399,23 X % 68) = 271,48.-TL, kısmi aylık (A1) ise Tam Aylık X (01.01.2000 Tarihinden Önceki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) formülüne göre 271,48 X (3510/ 7470) = 127,56.-TL’dir.

b) 01.01.2000-30.09.2008 tarihleri arasında prim ödenen gelir basamaklarındaki bekleme süreleri dikkate alınarak 2003 Yılı İkinci Altı Aylık Dönem Gelir Tablosu (Ek: 8) karşılıkları aylık gelir miktarlarının, söz konusu bekleme süreleri ile çarpımı sonucu bulunan toplam miktarın toplam bekleme süresine bölünmesiyle belirlenen ağırlıklı ortalama (53441,43/ 105) = 508,97.-TL’dir. Bu hesaplamaya ilişkin tablo aşağıdadır. Aylık bağlama oranı ise 20 yıllık toplam hizmetin ilk 10 tam yılı için (3,5 X 10) = % 35, takip eden 10 tam yılı için (2 X 10) = % 20 olmak üzere % 55’dir. Bu durumda tam aylık Ağırlıklı Ortalama X Aylık Bağlama Oranı (508,97 X % 55) = 279,93.-TL, kısmi aylık (A2) ise Tam Aylık X (01.01.2000-30.09.2008 Tarihleri Arası Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı) 279,93 X (3150 / 7470) = 118,04.-TL’dir.

Basamak	Bekleme Süresi (Tarih)	Bekleme Süresi (ay)	Gelir Tablosu Karşılığı Aylık Kazanç (01.07.2003)	Aylık Kazanç X Ay Sayısı
10	01.01.2000-31.03.2000	3	399,23	1197,69
11	01.04.2000-31.03.2001	12	417,15	5005,8
12	01.04.2001-31.03.2002	12	435,06	5220,72
13	01.04.2002-31.03.2004	24	498,57	11965,68
14	01.04.2004-30.09.2008	54	556,51	30051,54
TOPLAM		105	-	53441,43

c) Sigortalının 01.07.2003 tarihi itibariyle belirlenen basamağının 13 olması nedeniyle ödenecek 64,46.-TL sosyal destek ödemesinin 01.10.2008 tarihinden önceki prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı 64,46 X (6660 / 7470) = 57,47.-TL dikkate alınarak (A) kısmı aylığı, 127,56 + 118,04 + 57,47 = 303,07.-TL olarak tespit edilir. Bu miktar, 01.01.2004 ila 31.12.2007 tarihleri arasında aylıklara uygulanan artış oranları ile artırılarak Ocak/2008 dönemine ait (A) kısmi aylığı 303,07 X 1,10 X 1,10 X 1,06 X 1,06 X 1,03 X 1,03 X 1,0133 X 1,05 X 1,0387= 483,09.-TL olarak bulunur.

3- 01.10.2008 Tarihinden Sonraki Kısmi Aylığın Hesabı

a) 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin beşinci fıkrasına göre bulunan yıllık kazançlar, takip eden yılların güncelleme katsayıları uygulanmak suretiyle 2011 yılına taşınacaktır. Bu hesaplamaya ilişkin tablo aşağıdadır.

Yıl	Yıllık Kazancın Hesabı	Toplam Yıllık Kazanç	Güncelleme Katsayıları	Gün Sayısı	Güncellenmiş Kazanç
2008	21,29X90X1,5065	2886,60	1,1334792	90	3271,90
2009	(22,20X180X1,5065) + (23,10X180X1,5065)	12284	1,064	360	13070,18
2010	(24,30X180X1,5065) + (25,35X180X1,5065)	13463,59	1,0	360	13463,59
TOPLAM				810	29805,67

b) Aylığın hesabına esas ortalama aylık kazanç, (Güncellenmiş Kazançlar Toplamı : 30.09.2008 Tarihinden Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı) X 30 formülü kullanılarak (29805,67 / 810 ) X 30 = 1103,91.-TL’dir. Aylık bağlama oranı ise 1/5/2008 tarihinden önce geçen gün sayısı 3600’den fazla olduğundan (7470/360) X % 2 = % 41,50’dir. Bu durumda Ocak/2011 dönemine ait tam aylık Ortalama Aylık Kazanç X Aylık Bağlama Oranı formülüne göre (1103,91 X % 41,50) = 458,12.-TL, kısmi aylık (B) ise Tam Aylık X 30.09.2008 Tarihinden Sonraki Prim Ödeme Gün Sayısı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı formülüne göre 458,12 X (810 / 7470) = 49,68.-TL’dir.

4- Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi

a) Ocak/2008 dönemine ait (A) aylığı her yıl gerçekleşen güncelleme katsayılarıyla güncellenerek Ocak/2011 dönemine taşınır. Buna göre Ocak/2011 dönemine ait aylık (A) 483,09 X 1,1039 X 1,0653 X 1,064 = 604,47.-TL olarak hesaplanır.

b) Buna göre Ocak/2011 dönemine ait (C) Kısmi aylığı ise (A) ve (B) kısmi aylılarının toplamı 604,47 + 49,68 = 654,15.-TL olacaktır.

c) Sigortalının 01.03.2011 tarihindeki aylığı = (C) Aylığı + 2011 yılı Ocak ayı itibariyle geçerli olan artış miktarı = 654,15 + 60,00 = 714,15.-TL olacaktır.

---

[1] 1) (Alt bendin değişmeden önceki şekli) Türk vatandaşlığında geçmeyen yurtdışı veya ev kadınlığı süreleri borçlandırılmayacağı gibi, borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmadığı tespit edilen sigortalı ve hak sahiplerinin borçlanma talepleri de reddedilecektir.

[2] 5) (Alt bendin kaldırılmadan önceki şekli) 12.06.2009 tarihli ve 27256 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5901 sayılı “Türk Vatandaşlığı Kanununun 28. maddesi ile doğumla Türk vatandaşı olup da sonradan vatandaşlıktan çıkma izni almak suretiyle yabancı bir ülke vatandaşlığını kazanmış olanlara, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakların kullanımında, ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklar aynen tanınmıştır. Söz konusu maddeye göre, Türk vatandaşlığından çıkmadan önce kazanılmış sosyal güvenlik haklan, ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla aynen Türk vatandaşlarına tanınan haklar gibi kullanılabilecektir. Bu durumda, Kanunda borçlanmadan yararlanabilmenin başvuru sahibinin borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olma şartına bağlanması, ayrıca Türk vatandaşlığından çıkmadan önce borçlanma talebinde bulunulmayan yurtdışı süreleri kazanılmış hak niteliği taşımadığından, kamu oyunda “pembe ya da mavi kart sahibi” olarak bilinen doğumla Türk vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan vatandaşlıktan çıkma izni almak suretiyle yabancı bir ülke vatandaşlığını kazananlar, başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmadıklarından borçlanma kapsamındaki sürelerde Türk vatandaşı olsalar bile, borçlanma hakkından yararlanamayacaklardır. Ancak, bunların Türk vatandaşlığından çıkmadan önce borçlandıkları ya da borçlanma talebinde bulundukları yurtdışı süreleri kazanılmış hak niteliğinde olduğundan, borçlanmaları geçerli sayılacak, aylığa hak kazanmada ve aylık hesabında Kanuna göre Türkiye’de geçmiş bir hizmet olarak değerlendirilecektir.

[3] (Fıkranın değişmeden önceki şekli) Kanunun 5. maddesinin ikinci fıkrasında, sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek bulunan tarihin; üçüncü fıkrasında ise sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihinin borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek tespit edilen tarihin sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak alınacağı öngörülmüştür.

[4] 4) (Alt bendin kaldırılmadan önceki şekli) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki sürelerini Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, sözleşme hükümlerine göre kısmi aylık bağlama durumları hariç olmak üzere Kanuna göre aylık bağlama şartlarının tespiti ve aylık bağlanması sırasında ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmayacaktır.

[5] (Fıkranın kaldırılmadan önceki şekli) Kurumun tebliğ yazısında belirtilen borç, ilgili tarafından ABD Doları olarak ödenecektir. Ancak, borcun başka bir dövizle ödenmek istenmesi halinde, ABD Dolarına göre çapraz kur uygulanmak suretiyle banka tarafından tahsili sağlanacak ve ilgili üniteye bu borcun karşılığı Türk Lirası olarak dekont edilecektir. Ayrıca banka tarafından düzenlenen dekontta, sigortalının adı-soyadı, ikamet adresi, sigorta sicil numarası, T.C. Kimlik Numarası, dövizin miktarı, dövizin cinsi, dövizin tahsil tarihindeki kuru, çapraz kur uygulanmışsa dövizin ABD Dolarına göre miktarı ve dövizin tahsil tarihi mutlak surette belirtilecektir. Bu bilgilerin dekontta belirtilmesi ve ilgili banka hesabına dekont edilmesi kaydıyla borç başka bir banka aracılığı ile de ödenebilecektir.

[6] (Cümlenin değişmeden önceki şekli) Yönetmeliğin 2. maddesinde, ikili veya çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış olup olmadığına bakılmaksızın yabancı bir ülkede geçen sigortalılık veya ev kadını sürelerinde ve borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olanları kapsadığı hükmü yer almaktadır.