SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ

Madde 9- Kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık;

a) 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların, hizmet akdinin sona erdiği tarihten,

b) 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların;

1) Gelir vergisi mükellefi olanlar için, mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son verdikleri tarihten,

2) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen alt bent) Gelir vergisinden muaf olanlar için, esnaf ve sanatkâr sicili kaydının silindiği veya 6. maddenin birinci fıkrasının (k) bendi kapsamına girdiği tarihten,(*)

3) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen alt bent) 4. maddenin birinci fıkrasının (3) numaralı alt bendi kapsamına girenlerden, şahıs şirketlerinden kolektif, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ve donatma iştiraki ortaklarının vergi mükellefiyetlerinin sona erdiği tarihten, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının, şirketin ticaret sicil memurluğundan kaydının silindiği tarihten, limited şirket ortaklarından hisselerinin tamamını devreden sigortalıların, hisse devrinin yapılmasına ortaklar kurulunca karar verildiği tarihten, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının yönetim kurulu üyeliklerinin sona erdiği tarihten, iflas veya tasfiye durumu ile münfesih duruma düşen şirketler için ortağın talep etmesi halinde, mahkeme kararı ile iflasın, tasfiyenin açılmasına, ortaklar kurulu kararı ile tasfiyenin başlamasına veya şirketin münfesih duruma düşmesine karar verildiği, ortakların talepte bulunmaması halinde, mahkemece iflasın kapatılmasına karar verildiği, tasfiyesi sonuçlanan şirketlerin ortaklıklarının ise tasfiye kurulu kararının ticaret sicili memurluğunca tescil edildiği tarihten,(**)

4) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.)(*)

5) (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle değiştirilen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren alt bent) Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetinin sona erdiği veya 6. maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca muafiyet kapsamına girdiği yahut 65 yaşını doldurması nedeniyle talepte bulunduğu tarihten,(**)

6) Köy ve mahalle muhtarlarının, muhtarlık görevlerinin sona erdiği tarihten,

7) Herhangi bir yabancı ülkede ikamet eden ve o ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başladığı veya ikamet esasına bağlı olarak, o ülke sosyal güvenlik sistemine dahil olduğu tarihten (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle eklenen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ibare) bir gün öncesinden,

8) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen alt bent) (3) numaralı alt bent kapsamında iflas veya tasfiye durumu ile münfesih duruma düşen şirketlerin ortaklarından 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayanların, çalışmaya başladıkları tarihten(***) (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle eklenen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ibare) bir gün öncesinden,

9) Köy ve mahalle muhtarlarından; kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmasından dolayı gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar hariç, aynı zamanda hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle eklenen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ibare) bir gün öncesinden,

10) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen alt bent) Gelir vergisinden muaf olan, ancak esnaf ve sanatkârlar sicili kaydına istinaden 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, bu sigortalılıklarının devamı sırasında, hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten(*) (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle eklenen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ibare) bir gün öncesinden,

11) (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle eklenen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren alt bent) 6132 sayılı Kanuna tabi jokey ve antrenörler için, lisansları yenilenmeyenlerin lisanslı oldukları yılın sonundan,

c) 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların;

1) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen alt bent) Ölüm veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi, 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 40. maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından,(**)

2) (5754 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değiştirilen alt bent) Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten,(***)

d) 5. madde gereği bazı sigorta kollarına tâbi tutulanların, sigortalı sayılmalarını gerektiren halin sona erdiği tarihten,

e) 6. maddenin birinci fıkrasının (l) bendi kapsamında olanlardan, çalışmakta iken bulunduğu ülkenin sosyal güvenlik kurumu ile irtibatlandırılanlar ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri çerçevesinde, seçimini bu yönde kullananlar için sigortalandıkları tarihten,

itibaren sona erer.

Ancak, hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık;

a) İlgili kanunlar gereği sigortalının ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde, bu hallerin sona ermesini,

b) Diğer hallerde ise birinci fıkrada belirtilen tarihleri,

takip eden onuncu günden başlanarak yitirilmiş sayılır.

Birinci fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerine göre sigortalılığı sona erenlerin durumları işverenleri tarafından, (b) bendinde belirtilen şekillerde sona erenlerin durumları ise kendileri ve sözü edilen bentte belirtilen faaliyetin sona erme halinin bildirildiği kuruluşlar veya vergi daireleri tarafından, en geç on gün içinde Kuruma bildirilir. Bu kişilerin meslek kuruluşlarına ya da vergi dairelerine olan yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmaları, sigortalılığın sona ermesine ilişkin belge ya da bilginin verilmesine engel teşkil etmez. (6111 sayılı Kanunun 28. maddesiyle eklenen ve 1.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 25.2.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren cümle) Vergi dairelerince vergi mükellefiyetinin sona erdiğine ilişkin yapılacak bildirimlerde bu süre vergi mükellefiyeti terk işleminin tesis tarihinden itibaren iki ayı geçmemek üzere vergi mükellefinin işi bırakma işlemlerinin vergi dairelerince tekemmül ettirildiği tarihten başlar.

Birinci fıkranın (e) bendine göre sigortalılığı sona erenler ile 8. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre bildirimi yapılan sigortalıların, sigortalılığının sona ermesine ilişkin bildirimleri, üç ay içinde Kuruma yapılır.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

 


(*)        b/2) (Değişmeden önceki şekli) Gelir vergisinden muaf olanlar için, esnaf ve sanatkâr sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek odalarındaki üye kayıtlarının silinmesi gereken veya 6. maddenin birinci fıkrasının (k) bendi kapsamına girdiği tarihten,

(**)      b/3) (Değişmeden önceki şekli) Şirket ve donatma iştiraki ortağı olanlar için, tâbi oldukları mevzuata göre şirketle ve donatma iştiraki ile ilgilerinin kesildiği tarihten,

(*)        b/4) (Kaldırılmadan önceki şekli) Şirket ortağı olanlar için, şirketin iflâsına veya tasfiyesine karar verildiği veya münfesih sayıldığı tarihten,

(**)      b/5) (Değişmeden önceki şekli) Tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetlerinin sona erdiği veya 6. maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamına girdiği tarihten,

(***)    b/8) (Değişmeden önceki şekli) İflâsına karar verilmiş olan veya tasfiye halindeki özel işletmeler ile şirketlerin ortaklarından hizmet akdi ile çalışanların, çalışmaya başladığı tarihten,

(*)        b/10) (Değişmeden önceki şekli) Gelir vergisinden muaf olan, ancak esnaf ve sanatkârlar sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşlarındaki kayıtlara istinaden bu Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, bu sigortalılıklarının devamı sırasında, hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı tarihten,

(**)      c/1) (Değişmeden önceki şekli) Ölüm halinde veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde, bu tarihi takip eden ayın ilk gününden,

(***)    c/2) (Değişmeden önceki şekli) Diğer hallerde ise görevden ayrıldıkları tarihten,

 

Değişiklik : 2011 / 3