T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Tarih : 11.02.2021
Sayı : E-24010506-010.06.02-20190795
Konu : Meslek Mensupları Bakımından Beyannamenin Ertelenmesi
GENELGE
2021 / 3
Kurumumuza iletilen sözlü ve yazılı başvurulardan,
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali
Müşavirlerin(Meslek Mensubu) özellikle Covid -19
hastalığı nedeniyle karantinaya alınma veya yatarak tedavi görme sebebiyle
muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının Kuruma yasal
süresi içinde verilememesi nedeniyle işverenlerin mağdur olduğu, bu nedenle
beyannamenin “SGK Bildirimleri” kısmının belirtilen mücbir sebep nedeniyle
ertelenmesinin talep edildiği anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 5510 sayılı Kanunun 91.
maddesinin birinci fıkrasında “Yangın, su baskını, sel, kuraklık, yer kayması,
deprem gibi afetlerle ağır hastalık, ağır kaza, tutukluluk ve sabotaj gibi
nedenlerle ticari veya ekonomik kayıplara uğrayan işverenler, bu Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar ile bu Kanuna
göre primlerini kendileri ödeyen sigortalılar, bu durumu belgelemeleri kaydıyla
vakanın veya afetin meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte
bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin, yapılacak inceleme sonucu
anlaşılması hâlinde, yukarıda belirtilen vaka veya afet tarihinden önce ödeme
süresi dolmuş mevcut Kuruma olan borçlar ile vaka veya afetin meydana geldiği tarihi takip eden
üçüncü ayın sonuna kadar tahakkuk edecek Kuruma olan borçları, vaka veya afetin
meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Kurumca ertelenebilir.”
Aynı maddenin ikinci fıkrasında “Birinci fıkrada
belirtilen durumlar ile Bakanlık ve Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenen
vaka, afet veya mücbir sebep hâllerinde Kuruma verilmesi gereken her türlü
bilgi ve belge ile yapılması gereken başvuruların vakanın, afetin veya mücbir
sebebin meydana geldiği tarihi takip eden üç ay içinde Kuruma verilmesi veya
yapılması hâlinde, süresinde verilmiş veya yapılmış sayılır.”
Hükümleri yer almaktadır.
18.2.2017 tarih 29983 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Muhtasar ve
Prim Hizmet Beyannamesi Genel Tebliğinin (Sıra No:1) 8. maddesine göre muhtasar
ve prim hizmet beyannamesini vermeye meslek mensupları da yetkilidir. Yapılan
düzenlemeyle beyannamenin “SGK Bildirimleri” kısmının Kurumumuza verilmesinde
işverenler yerine meslek mensupları aracı kılınmıştır. Bir nevi işverenlerin
bildirim yükümlülüğü meslek mensuplarına devredilmiştir.
Aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile
mükellefler arasında düzenlenmiş olan “Elektronik Beyanname Aracılık ve
Sorumluluk Sözleşmesinde/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesine göre meslek
mensubu, mükellef/işveren veya kanuni temsilcisi tarafından kendisine sağlanan
bilgilere ve yasal düzenlemelere uygun olarak e-beyannamenin doldurulması ile
elektronik ortamda gönderilmesinden ve karşılığında tahakkuk
fişinin/fişlerinin alınmasından mükellefe ve ilgili vergi dairesine, muhtasar
ve prim hizmet beyannamesinde yer alan sigortalıların prime esas kazanç ve
hizmet bilgileri bakımından ise ayrıca işverene ve Sosyal Güvenlik Kurumuna
karşı sorumludur.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununu göre de vergi
muamelelerine müteallik ödevleri süresi içinde yerine getiremeyecek olan meslek
mensubuna yönelik olarak muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin vergi kısmının
ertelenmesi söz konusu olmaktadır.
Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK
Bildirimleri” kısmı ile yapılan bildirim sonucu sigortalıların genel sağlık
sigortasından faydalanma, emekliliğe hak kazanma, gelir, aylık, ödenek alma
gibi temel haklar sağlandığından, vergi uygulamalarında olduğu gibi mücbir
sebep döneminde bildirimlerin uzun süreli ertelenmesi durumunda sigortalılar
bakımından bu hakların elde edilememesi nedeniyle hak kayıpları ve
mağduriyetlerin oluşması söz konusu olmaktadır.
Yapılan değerlendirme neticesinde; Elektronik
Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname Aracılık
Sözleşmesi imzalanmış olması halinde muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin
elektronik ortamda gönderilmesinden meslek mensupları sorumlu olduğundan,
meslek mensubunun Covid-19 ve diğer bulaşıcı hastalıklar nedeniyle karantina
altına alınması veya yatarak tedavi görmesi, diğer hastalıklar nedeniyle
yatarak tedavi görmesi ya da tutukluluk ve gözaltına alınması nedenlerinin
varlığı halinde işverenlerin yerine meslek mensuplarınca düzenlenen ve yasal
süresinde Kurumuza verilmesi zorunlu olan muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenmesi yapılabilecektir.
Bu kapsamda meslek mensubunun;
-Covid-19 ve diğer bulaşıcı hastalıklar nedeniyle karantina altına
alınması veya yatarak tedavi görmesi,
-Diğer hastalıklar nedeniyle yatarak tedavi
görmesi,
-Tutukluluk veya gözaltına alınma,
Nedenleriyle Vergi Usul Kanununa göre muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin vergi kısmının ertelenmesi halinde, muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenebilmesi için işverenlerce;
1) Meslek mensubunun maruz kaldığı mücbir sebep halleri nedeniyle
(bu genelgede belirtilenlerle sınırlı olmak üzere) Vergi Usul Kanununa uyarınca
muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin vergi kısmının ertelendiğinin
belgelenmesi,
2) Meslek mensubunun Covid-19 kapsamında ve diğer bulaşıcı
hastalıklar nedeniyle karantina altına alındığının veya yatarak tedavi
gördüğünün ya da diğer hastalıklar nedeniyle yatarak tedavi gördüğünün
ispatlanması, tutukluluk, gözaltına alınma nedeniyle mesleğini yerine
getirmesinin imkânsız olmasına sebep olan durumun belgelenmesi,
3) Meslek mensubu ile işveren arasında imzalanmış olan Elektronik
Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesinin/Elektronik Beyanname Aracılık
Sözleşmesinin ibraz edilmesi ve yazılı talepte bulunulması,
gerekmektedir.
Buna göre muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermeye yetkili
meslek mensubunun, beyannamenin verilmesine ilişkin kanuni sürenin son gününde
yukarıda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle mesleğini yerine getirmesinin imkansız olduğu durumlarda mücbir sebebin oluştuğu
ayda verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK
Bildirimleri” kısmının verilme ve tahakkuk edecek primleri ödeme yükümlülüğünün
beyannamenin yasal verilme süresinin son gününü takip eden günden itibaren 15.
günün sonuna kadar yapılması halinde, söz konusu yükümlülükler yasal süresinde
yerine getirilmiş sayılacaktır.
ÖRNEK 1: Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi imzalamış
meslek mensubunun 26.1.2021 tarihinde Covid-19 nedeniyle karantina altına
alınması halinde, Vergi Usul Kanununa uyarınca muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin vergi kısmının ertelenmesi, bu durumun ispatlanması ve
Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi/Elektronik Beyanname
Aracılık Sözleşmesinin ibraz edilmesi ve işverenin yazılı talepte bulunması
durumunda, 2021/Ocak ayında verilmesi gereken 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve
prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 10.2.2021 tarihine kadar
verilmesi ve tahakkuk edecek sigorta primlerinin de bu süreye kadar ödenmesi
halinde yasal süresinde yerine getirilmiş sayılacaktır.
ÖRNEK 2: 1 No’lu örnekte meslek mensubunun
8.1.2021 tarihinde Covid-19 nedeniyle karantina altına alınması ve karantina
altına alınma süresinin 21.1.2021 tarihinde sona ermesi halinde 2020/Aralık
ayına ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin 26.1.2021 tarihine kadar
verilmesi gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunun 91. maddesinde işverenler yönünden mücbir
sebep hallerinin belirlenmesinde ticari ve ekonomik kayıp durumu gözetilirken
meslek mensuplarınca bu genelgede belirlenen mücbir sebep halleri sadece
beyannamenin verilmesine engel olan durumlara bağlı olarak sınırlı tutulmuştur.
Yine bu genelge ile sağlanan beyannamenin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenme
süresi sadece meslek mensubunun maruz kaldığı mücbir sebebin oluştuğu ayda
verilmesi gereken beyannameler için geçerli olup mücbir sebebin devamı halinde
takip eden aylar için erteleme söz konusu olmayacaktır. Mücbir sebebin devamı
halinde işverenler tarafından “muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin” SGK
Bildirimleri” kısmının yasal süresinde Kurumumuza verilmesi için gerekli
önlemlerin alınması gerekmektedir.
ÖRNEK 3: Meslek mensubunun 26.1.2021 tarihinde yatarak tedavi görmeye
başlaması ve bu tedavinin 10.3.2021 tarihine kadar devam etmesi halinde, sadece
2021/Ocak ayında verilmesi gereken 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve prim
hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 10.2.2021 tarihine kadar
verilmesi durumunda yasal süre içerisinde verildiği kabul edilecektir. Ancak, 2021 Ocak ve Şubat aylarına ait muhtasar
ve prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının süresinde Kurumumuza
verilmesi gerekmektedir.
Ayrıca muhtasar ve prim hizmet beyannamesini
vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının,
Kuruma verilmesi gereken muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK
Bildirimleri” kısmının verilmesine ilişkin sürenin bitimine 7 gün veya daha az
sürede vefat etmesi ve işverence yazılı olarak talep edilmesi halinde, söz
konusu yükümlülüğün yasal sürenin son gününü takip eden günden itibaren 7. günün
sonuna kadar yerine getirilmesi ve tahakkuk edecek sigorta primlerinin de bu
süre içinde ödenmesi halinde söz konusu yükümlülükler yasal süresinde yerine
getirilmiş sayılacaktır.
ÖRNEK 4: Meslek mensubunun annesinin 19.1.2021 tarihinde vefat etmesi
halinde 26.1.2021 tarihinde verilmesi gereken 2020/Aralık ayına ait muhtasar ve
prim hizmet beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 2.2.2021 tarihine kadar
verilmesi ve tahakkuk edecek primlerin ödenmesi gerekmektedir. Aynı kişinin
18.1.2021 tarihinde vefat etmesi halinde, beyanname verme süresinin
son gününe 7 günden fazla süre söz konusu olduğundan erteleme
yapılmayacaktır.
ÖRNEK 5: Meslek mensubunun babasının 20.6.2021 tarihinde vefat etmesi
halinde 26.6.2021 tarihinin hafta sonuna denk gelmesi nedeniyle 28.6.2021
tarihinde verilmesi gereken 2021/Mayıs ayına ait muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının verilmesine 7 günden fazla süre
olduğundan bu kapsamda erteleme yapılmayacak olup, muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının 28.6.2021 tarihine kadar verilmesi
gerekmektedir.
Bu genelgede açıklanan hususlar konusunda
genelgenin yayım tarihinden önce yapılmış olan muhtasar ve prim hizmet
beyannamesinin “SGK Bildirimleri” kısmının ertelenmesine ilişkin taleplerin,
genelgedeki şartları taşıması ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin “SGK
Bildirimleri” kısmının mücbir sebebin olduğu ayda verilmesi gereken
beyannamenin yasal verilme süresinin son gününü takip eden günden itibaren 15.
günün sonuna kadar (vefat halinde 7. günün sonuna kadar) verilmiş ve tahakkuk
eden primlerin ödenmiş olması halinde, söz konusu yükümlülüklerin süresinde
yerine getirildiği kabul edilerek buna göre işlem yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.