T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Tarih: 19.06.2020
Sayı: 92604331-010.06.02-E.7267869
Konu: 2013/11 sayılı Genelgede Değişiklik
GENELGE
2020/21
Bilindiği üzere, 8.3.2018 tarihli
ve 30354 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı
Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair
7078 sayılı Kanun ve 3.8.2018 tarihli ve 30498 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
7146 sayılı Askerlik Kanunu ile Diğer Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5510 sayılı Kanunda
düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca; 25.6.2019 tarihli ve 30813 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 7179 sayılı Askeralma Kanunu yayım tarihi itibariyle
yürürlüğe girmiş, 19.7.2019 tarihli ve 7186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
ile de 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen
Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun'da
değişiklikler yapılmıştır.
Gerek
5510 sayılı
Kanunda yapılan düzenlemeler gerek de 7179 sayılı Askeralma Kanununun yürürlüğe
girmesi ve 3201 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler ile güncellenen mevzuat
sonucunda 22.2.2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelge'de yapılan değişiklikler
aşağıda açıklanmıştır.
A-
GENELGENİN
BİRİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Birinci bölümde yer alan “1.9- İŞKUR tarafından düzenlenen
Toplum Yararına Çalışma Programlarından yararlananlar” alt başlığının
birinci, üçüncü ve beşinci paragrafları kaldırılmış, dördüncü paragrafında yer
alan “gereğince” ibaresinden sonra gelen “yukarıda belirtilen
şartlarla” ibaresi çıkartılmıştır.
2- Birinci bölümde yer alan “1.19- Özel sağlık hizmeti sunucularında
görev yapan hekimler” alt başlığının birinci paragrafı kaldırılmıştır.
3- Birinci bölümde yer alan “2.1- Özel işyerinden kamu işyerine,
kamu işyerinden özel işyerine geçenlerin gün sayısının belirlenmesi” alt
başlığına “Örnek 3-” den sonra gelmek üzere aşağıdaki örnekler
eklenmiştir.
“Örnek 4- Ek 5. madde kapsamında
sigortalılığı devam ederken kamu işyerinde 19.5.2018 tarihinde çalışmaya
başlayan sigortalının ek 5. madde kapsamında 2018/5. aya ait 18 gün, kamu
işyerinden (4/a) kapsamında 2018/5. aya ait 27 gün olmak üzere toplamda 45 gün
hizmet bulunmaktadır. Ancak, sigortalının söz konusu çalışmasının geçtiği ayın
31 gün olması ve aynı ay içerisinde kamu işyerinde çalışmaya başlaması
nedeniyle 1 günlük hizmet artık gün olarak değerlendirilecek ve 2018/5. aya
ilişkin gün sayısı 44 gün olarak kabul edilecektir.
Örnek 5- Vergi mükellefiyetinin sona
ermesi nedeniyle (4/b) kapsamındaki sigortalılığı 7.9.2017 tarihinde
sona eren sigortalı, 18.9.2017 tarihinde kamu işyerinde (4/a) kapsamında çalışmaya başlamıştır. 2017/9. aya ait
(4/b) kapsamındaki gün sayısı 7 gün, (4/a) kapsamındaki gün sayısı ise 27 gün olmak üzere, bu
aya ait toplam gün sayısı 34 gün olarak kabul edilecektir. ”
4- İkinci bölümde yer alan “1-
Ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde çalışanlar” başlığının üçüncü
paragrafı kaldırılmıştır.
5- İkinci bölümde yer alan “3.2-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre çalışanlar” alt
başlığının ikinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar
eklenmiştir.
“2108 sayılı Muhtar Ödenek ve Sosyal Güvenlik
Yasasının 4. maddesinin birinci fıkrasında; 31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirecek bir
çalışması bulunmayan veya bu kapsamda aylık almayan köy ve mahalle muhtarları,
5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
sigortalı sayılacakları hüküm altına alınmıştır.
Vazife
malullüğü
aylığı almakta iken muhtar seçilen kişilerin muhtarlık görevlerine istinaden
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı
sayılmayacaklardır. Ancak muhtar seçilenlerin muhtarlık görevleri haricinde
aynı zamanda Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 1, 2, 3 ve 4
numaralı alt bendi kapsamına girecek nitelikte çalışmaları bulunmaları halinde
bu kişiler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, talepleri halinde
ise bu taleplerini Kuruma bildirdikleri tarihi takip eden ay başından itibaren,
haklarında uzun vadeli sigorta kolları uygulanacaktır.”
6- Üçüncü bölümde yer alan “4-
Askerlik hizmetini yapmakta olanlar” başlığının açıklamaları aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Fiili askerlik hizmeti silah altına
alınmakla başlayıp terhis tarihinde sona ermekte, kamu hizmeti olan askerlik
görevini fiili olarak yapmakta olanlar bu görevleri nedeniyle gerek 506 sayılı
Kanunun mülga 3. maddesi, gerek Kanunun 6. maddesi kapsamında sigortalı
sayılmamaktadır.
Ancak;
askerlik hizmetinden sayılan izin, hava değişimi, istirahat süreleri, birliğe
sevk tarihi ile birliğe katılış tarihi arasında geçen süre veya erken terhis
mahiyetinde izinli sayılan süreler ile askerlik hizmetinden sayılmayan
sürelerde hizmet akdine tabi çalışılması durumunda, bu sürelere ilişkin belge
sunulması ve bildirilen hizmetlerin fiili çalışmaya dayanmadığına dair aksine
bir tespitin bulunmaması halinde, bu sürelerde bildirilmiş olan hizmetler
geçerli sayılacaktır.
(4/a)
kapsamındaki
sigortalılığın başladığı tarihte fiili olarak askerlik hizmetini yapmakta
olanların, askerlik hizmetini yaptığı dönemde sigortalılığının bildirildiği
işyerindeki (4/a) kapsamındaki çalışmalarının terhis tarihinden sonra da devam
ettiğinin anlaşılması halinde, fiili olarak askerlik yaptığı dönemdeki
hizmetleri iptal edilecek, terhis tarihinden sonra geçen hizmetler ise geçerli
sayılacaktır.”
7- Dördüncü bölümde yer alan “2.4-
İlk defa işyeri bildirgesi verecek işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar” alt
başlığının birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki
paragraflar eklenmiştir.
“Ayrıca, şirket kuruluş aşamasında ticaret
sicil müdürlüklerince elektronik ortamda aktarılan bilgilere göre otomatik
işyeri tescili yapılan işyerleri için, sigortalı çalıştırılacağına ilişkin
bildirimler, şirket kuruluşu aşamasında da alınabilmekte ve alınan bu bilgilere
göre sigortalı tescil işlemleri yapılabilmektedir.
Şirket kuruluş aşamasında çalıştırılacak
sigortalılara ilişkin sigortalı tesciline esas olan bilgileri, ticaret sicil
memurluklarınca Kurumumuza elektronik ortamda aktarılan sigortalıların tescil
işlemleri otomatik olarak yapıldığından, bu sigortalılar için ayrıca sigortalı
işe giriş bildirgesi istenmeyecektir.
Ancak,
otomatik tescil yapılan işyerleri için şirket kuruluş aşamasında
çalıştıracağı sigortalılara ilişkin bildirimde bulunulmayan işyerlerinde
çalıştırılacak sigortalıların işe giriş bildirimleri cari usullere göre
yapılacaktır.”
8- Dördüncü bölümde yer alan “2.21-
Güvenlik korucularının bildirimi” alt başlığından sonra gelmek üzere
aşağıdaki alt başlık açıklamalarıyla birlikte eklenmiştir.
“2.22- İşe iade davası
sonunda işe başlatılan sigortalıların bildirimi”
Kanunun
4.
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılığı sonlandırılan
ancak, mahkeme veya özel hakem tarafından 4857 sayılı Kanunun 21. maddesi
kapsamında işveren tarafından geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen
sebebin geçerli olmadığı tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verilen ve
işveren tarafından tekrar işe başlatılacak olan sigortalı için öncelikli olarak
işe iade davasına konu olan sigortalı işten ayrılış bildirgesi hakkında “1.4-
İşe iade davası sonunda işe başlatılmayan sigortalıların işten ayrılış
bildirgesinin verilme süresi” başlıklı bölümde açıklandığı şekilde işlem
yapılacak ve işverence işe başlatılacak olan sigortalının işe giriş bildirgesi
cari usullere göre verilecektir.”
9- Beşinci bölümde yer alan “1.1-
e-sigorta yoluyla verilmesi” alt başlığının dördüncü paragrafındaki “özürlü”
ibaresi “engelli” şeklinde, “aynı gün içinde” ibareside “işe
giriş tarihini takip eden ilk iş günü saat 23:59’a kadar” şeklinde
değiştirilmiştir.
10- Beşinci bölümde yer alan “1.3-
Yasal süresinde verilmeyen sigortalı işe giriş bildirgeleri” alt başlığının
altıncı ve yedinci paragrafları çıkarılmış, yedinci paragraftan sonra gelmek
üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Sigortalı işe giriş bildirgesinin
verilmediğinin, bu başlığın üçüncü paragrafında belirtilen durumlar haricinde
tespit edilmesi durumunda sigortalı işe giriş bildirgesi re’sen
düzenlenecektir. Kurumca re’sen düzenlenen sigortalı işe giriş bildirgeleri
için Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince asgari
ücret tutarında idari para cezası uygulanacaktır.”
11- Beşinci bölümde yer alan “2-
Sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenmesi” başlığının üçüncü
paragrafının beş numaralı bendi aşağıdaki şekilde, sekiz numaralı bendinde yer alan
“özürlü” ibaresi “engelli” şeklinde değiştirilmiştir.
“- 15 numaralı alana 2008 yılı Ekim ayı
başından önce 506 sayılı Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlar ile bu
tarihten önce sigortalılığı başlayan ve 5510 sayılı Kanunun geçici 2. maddesine
göre (4/a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanacak sigortalılardan yeniden
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya
başlayanlar için tercihleri doğrultusunda tüm sigorta kolları ya da sosyal
güvenlik destek primine ilişkin sigortalılık türü seçilecektir. 5335 sayılı
Kanunun 30. maddesinde belirtilen kurumlarda çalıştırılan sigortalılar için madde hükmünde sayılan istisnalar
hariç “tüm sigorta kolları” seçeneği, Kanunun 5. maddesine tabi sigortalı
olanlar için ise uygun olan sigortalılık türü işaretlenecektir.”
12- Altıncı bölümde yer alan “1-
Sigortalılığın sona ermesi” başlığının sekizinci paragrafı kaldırılmıştır.
13- Altıncı bölümde yer alan “1.2-
Yasal süresinde verilmeyen sigortalı işten ayrılış bildirgeleri” alt
başlığındaki “Örnek 7-”den sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ilave
edilmiştir.
“Sigortalı işten ayrılış bildirgesinin
verilmediğinin; mahkeme kararı veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli
memurlarınca yapılan tespitler ya da diğer kamu idarelerinin denetim
elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve
incelemeler veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile
kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgeler haricinde
tespit edilmesi durumunda sigortalı işten ayrılış bildirgesi, yapılacak bir ay
süreli tebligat ile ilgili işveren veya alt işverenden istenecek, söz konusu
bildirge yapılan tebligata rağmen verilmediği takdirde re’sen düzenlenecektir.
Yapılan tebligat nedeniyle işveren tarafından bildirilen veya Kurumca re’sen
düzenlenen sigortalı işten ayrılış bildirgeleri için Kanunun 102. maddesinin
birinci fıkrasının (j) bendi gereğince asgari ücretin onda biri tutarında idari
para cezası uygulanacaktır.”
14- Altıncı bölümde yer alan “2.1-
İşten ayrılış nedeni” alt başlığındaki işten ayrılış nedenleri tablosundaki
“26- Disiplin kurulu kararı ile fesih” kodu “26- Devamsızlık nedeni
ile fesih” olarak değiştirilmiştir.
B-
GENELGENİN
İKİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Birinci bölümde yer alan “2- 2925 sayılı Kanuna tabi
sigortalılığın sona ermesi” başlığının on birinci ve on ikinci paragrafları
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve on ikinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki
paragraf ile örnekler eklenmiştir.
“2925 sayılı Kanun kapsamında iken
askerlikte, tutuklulukta veya hükümlülükte geçirilen süreler bu kapsamda
sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecektir.”
“2925 sayılı Kanun kapsamında prim ödemeye
devam edenlerden; askerlik, tutukluluk ve hükümlülük nedeniyle sigortalılığı
sonlandırılanların, yeniden sigortalı olmak için talepte bulunmaları halinde
talep tarihini takip eden aybaşından itibaren “İstek ve Tescil Belgesi”
alınmaksızın 2925 sayılı Kanun tabi sigortalılıkları yeniden başlatılacaktır.”
“Askerlik hizmetini yaptığı veya yurt dışında
bulunduğu dönemde 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olma talebinde bulunup
sigortalılığı başlatılan ve prim ödemeye devam edenlerin, askerlik ve yurt
dışında bulunduğu dönemler iptal edilerek, terhis edilenlerin terhis tarihini, yurda
dönüş yapanların yurda dönüş tarihini takip eden ay başından sigortalılıkları başlatılacaktır.
Örnek 3- 7.12.1990 tarihli
talebine istinaden 1.1.1991 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanun kapsamına
alınan ve prim ödemesi olmayan (S)’nin sigortalılığı, 1.1.1992 tarihi
itibariyle sona erdirilecek ve 1991 yılına ait primler cari usullere göre
tahsil edilecektir.
Örnek 4- 2925 sayılı Kanuna tabi
sigortalılığı devam ederken 2016 yılı Kasım, Aralık ayına ait primini süresinde
ödemeyen sigortalının 1.1.2017 tarihi itibariyle sigortalılığı sonlandırılacak
ve ödenmeyen aylara ait primler cari usullere göre tahsil edilecektir.
Örnek 5- 2925 sayılı Kanuna tabi
sigortalılığı devam ederken 21.5.2015-28.9.2016 tarihleri arasında Kanunun
(4/a) bendi kapsamında çalışması bulunan sigortalının çalışmaya başladığı
tarihten bir gün önce 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı sonlandırılacak,
çalışmasının bittiği tarihi takip eden ay başı (1.10.2016)itibariyle 2925
sayılı Kanuna tabi sigortalılığı yeniden başlatılacaktır.
Örnek 6- Sigortalı (M)’nin 1.3.1995
tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam ederken 28.9.1995
tarihinde askere alınmasından dolayı 27.8.1995 tarihinde sigortalılığı
durdurulduğu, ancak yazılı talepte bulunmadan terhis olduğu 27.1.1997 tarihi
itibariyle primlerini ödemeye devam ettiği anlaşıldığından, yeni bir talep
alınarak 1.2.1997 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanun kapsamındaki
sigortalılığı devam ettirilecektir.”
2- Birinci bölümde yer alan “3.4-
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendine tabi sigortalılığı bulunanlar” alt başlığının beşinci paragrafında
yer alan “başlatılan ve devam edenlerden” ibaresi “başlatılanlardan, 24.4.2019
tarihinden önce” şeklinde, yine aynı paragrafta yer alan “sayılacaktır.”
ibaresi “sayılacak, bu sigortalılığın son bulması halinde 2925 sayılı
Kanuna tabi sigortalılık yeniden başlatılacaktır.” şeklinde değiştirilmiş, “Örnek
2-“ çıkartılmış, örnekler teselsül ettirilmiş ve “Örnek 5-” eklenmiştir.
“Örnek 5- Örnek 4’deki sigortalı
(C)’nin, vergi mükellefiyetin 12.5.2021 tarihinde sona erdiği varsayıldığında, 1.6.2021
tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılacaktır. ”
3- İkinci bölümde yer alan “2.1- Ek 5. madde kapsamında
sigortalığının başlatıldığı tarihte zorunlu sigortalı oldukları sonradan tespit
edenler” başlığındaki “edenler” ibaresi “edilenler” şeklinde
değiştirilmiş ve bu alt başlıktan sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlık açıklamalarıyla
birlikte eklenmiştir.
“2.2- Askerde veya yurt
dışında olunan sürelerde ek 5. madde kapsamında sigortalı olma talebinde
bulunanlar
Askerlik hizmetini yaptığı veya yurt dışında
bulunduğu dönemde Kanunun ek 5. madde kapsamında sigortalı olma talebinde
bulunup sigortalılığı başlatılan ve prim ödemeye devam edenlerin, askerlik ve
yurt dışında bulunduğu dönemler iptal edilerek, terhis edilenlerin terhis tarihini,
yurda dönüş yapanların yurda dönüş tarihini takip eden gün itibariyle sigortalılıkları başlatılacaktır.”
4- İkinci bölümde yer alan “4- Sigortalılığın sona
ermesi” başlığının beşinci paragrafı aşağıdaki şekilde, yedinci
paragrafında yer alan “sona erenlerin son bulduğu, tutuklu veya hükümlülerin
tahliye edildiği,” ibaresi “nedeniyle sona erenlerin sona erme tarihi,
tutukluluk ve hükümlülük sürelerinin bittiği,” şeklinde değiştirilmiş,
dokuzuncu paragraf kaldırılmış, dokuzuncu paragraftan
sonra gelmek üzere
aşağıdaki paragraf eklenmiş ve “Örnek 10-” dan sonra gelmek üzerede
aşağıdaki örnekler eklenmiştir.
“Ek 5. madde kapsamında iken askerlikte,
tutuklulukta veya hükümlülükte geçirilen süreler bu kapsamda sigortalılık
süresi olarak değerlendirilmeyecektir.”
“2019/9 sayılı Genelgenin yayımlandığı 24.4.2019
tarihinden önce ek 5. madde kapsamındaki sigortalılıkları talepleri üzerine
borçlu olarak sona erdirilenlerin, daha sonra bu sigortalılıklarını prim
ödenmiş son gün itibariyle sona erdirilmesine yönelik verilen dilekçeler
hakkında herhangi bir işlem yapılmayacaktır.”
“Örnek 11- 25.10.2018 tarihi
itibariyle ek 5. madde kapsamında sigortalılığı başlayan ve 23.8.2019 tarihli
dilekçesi ile primi ödenmiş son gün itibariyle sigortalılığını sonlandırma
talebinde bulunan sigortalı (K)’nın, prim ödemeleri aşağıdaki şekildedir.
Yıl |
Ay |
Prim Ödemesi (Evet/Hayır) |
2018 |
Ekim |
Evet |
Kasım |
Hayır |
|
Aralık |
Evet |
|
2019 |
Ocak |
Evet |
Şubat |
Hayır |
|
Mart |
Hayır |
|
Nisan |
Hayır |
|
Mayıs |
Evet |
|
Haziran |
Hayır |
|
Temmuz |
Hayır |
|
Ağustos |
Hayır |
Sigortalı (K)’nın dilekçesine
istinaden ek 5. madde kapsamındaki sigortalılığı primi ödenmiş olan 31.5.2019
tarihi itibariyle borçlu olarak sona erdirilecek, 2018 yılı Kasım ayı ile 2019
yılı Şubat, Mart ve Nisan aylarına ilişkin prim borçları sigortalılar
tarafından her zaman cari usullere göre ödenebilecektir. Sigortalı (K)’nın 2019
Mayıs ayı için 600 TL kısmi ödeme yaptığı varsayıldığında, sigortalılığı 600
TL’nin karşıladığı gün olan 23.5.2019 tarihi itibariyle sonlandırılacaktır.
Örnek 12- 8.6.2015 tarihinde ek 5.
madde kapsamında başlatılan sigortalılığı 21.12.2016-18.5.2018 tarihleri
arasında 4/a kapsamında çalışması nedeniyle durdurulan sigortalının, 4/a
kapsamında geçen çalışmalarının 7.5.2019 tarihinde yapılan denetim sonucunda
iptal edilmesi durumunda, 20.12.2016 tarihinde durdurulan ek 5. madde
kapsamında sigortalılığı anılan tarih itibariyle devam ettirilecektir.
Örnek 13- Sigortalı (A)’nın 8.6.2014
tarihinde ek 5. madde kapsamında başlatılan sigortalılığı 25.4.2015 tarihinde
aylık bağlanması talebine istinaden anılan tarih itibariyle sonlandırılmış ve
tarafına 1.5.2015 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Sigortalı
hakkında yapılan incelemede, aylık bağlanmasına esas olan 4/a kapsamındaki
2011-2012-2013 yıllarında geçen 900 günlük hizmetin denetim sonucunda iptal
edildiği anlaşılmıştır. Bu durumda, 25.4.2015 tarihinde aylık bağlanması
talebine istinaden sona erdirilmiş olan ek 5. madde kapsamında sigortalılık, 25.4.2015
tarihi itibariyle başlatılacaktır.
Örnek 14- 1.5.2013 tarihi
itibariyle ek 5. madde kapsamında sigortalılığı devam eden ve son olarak 2017 yılı Ocak ayı primi ödeyen
sigortalı 23.8.2018 tarihli müracaatı ile sigortalılığının aynı tarih
itibariyle sona erdirilmesi talebinde bulunmuş ve sigortalılığı 23.8.2018 tarihi itibariyle borçlu olarak sona
erdirilmiştir. Sigortalı, 24.5.2019 tarihinde yapmış olduğu müracaat ile 23.8.2018 tarihi itibariyle sona erdirilmiş
olan ek 5. madde kapsamındaki sigortalılığının primi ödenmiş olan
2017 yılı Ocak ayı sonu itibariyle sonlandırılması yönünde talepte bulunmuştur. Sigortalının 2017 yılı Ocak ayı sonu
itibariyle ek 5. madde kapsamındaki sigortalılığının sona erdirilmesine
ilişkin 24.5.2019 tarihli dilekçesi hakkında herhangi bir işlem yapılmayacaktır.”
5- Üçüncü bölümde yer alan “1- Sigortalı sayılanlar” başlığının
üçüncü paragrafın ikinci cümlesi ile bu başlık altında yer alan örnekler
kaldırılmıştır.
6- Üçüncü bölümde yer alan “3.2- Ek 6. madde kapsamında
sigortalığının başlatıldığı tarihte zorunlu sigortalı oldukları sonradan tespit
edilenler” alt başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlık açıklamalarıyla
birlikte eklenmiştir.
“3.3- Askerde veya yurt
dışında olunan sürelerde Ek 6. madde kapsamında sigortalı olma talebinde
bulunanlar
Askerlik
hizmetini yaptığı
veya yurt dışında bulunduğu dönemde Kanunun ek 6. madde kapsamında sigortalı
olma talebinde bulunup sigortalılığı başlatılan ve prim ödemeye devam
edenlerin, askerlik ve yurt dışında bulunduğu dönemler iptal edilerek, terhis
edilenlerin terhis tarihini, yurda dönüş yapanların yurda dönüş tarihini takip
eden gün itibariyle sigortalılıkları başlatılacaktır. ”
7- Üçüncü bölümde yer alan “4- Sigortalılığın sona
ermesi” başlığının birinci paragrafın son cümlesindeki “Ayrıca ek” ibaresi
“Ek” olarak değiştirilmiş, birinci paragrafın sonuna “Ayrıca, ek 6.
madde kapsamında iken askerlikte, tutuklulukta veya hükümlülükte geçirilen
süreler bu kapsamda sigortalılık olarak değerlendirilmeyecektir.” cümlesi
eklenmiş, ikinci paragrafındaki “çalışmasının sona erdiği” ibaresinden
sonra gelmek üzere “askerlik görevi nedeniyle sona erenlerin sona erme
tarihi, tutukluluk ve hükümlülük sürelerinin bittiği,” ibaresi ilave
edilmiş, ikinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar
eklenmiş, üçüncü paragraftaki “yazılı olarak” ibaresinden sonra gelmek
üzere “tescil tarihi itibariyle” ibaresi ilave edilmiş, Örnek 2-’de yer
alan “3.5.2018” ibaresi “24.7.2018” şeklinde değiştirilmiş, “Örnek
3-” ve “Örnek 4-” eklenmiştir.
“Ek 6. madde kapsamında sigortalılığı devam
ederken yurt dışına çıkış yaptığı tespit edilen sigortalıların, adlarına prim
ödemesi yapması gereken ayın tamamında yurt dışında bulunduğunun tespiti
halinde sigortalılıkları yurt dışına çıkış yaptıkları gün itibariyle sona
erdirilecek, bu kapsamdaki sigortalılık şartlarını taşımaları halinde yurda
giriş yaptıkları tarihi takip eden gün itibariyle sigortalılıkları
başlatılacaktır.”
“Kanunun ek 6. madde kapsamındaki
sigortalılıklarını müracaat ettiği tarihten önceki bir tarihte sonlandırma
talebinde bulunanların, işten ayrıldığını işverenden ve ilgili meslek odasından
alacağı yazılı belge ile kanıtlaması halinde, işten ayrıldığı tarih itibariyle
sigortalılıkları sonlandırılacaktır.”
“Örnek 3- 1.12.2014 tarihinde ek 6.
madde kapsamında sigortalılığı devam eden ve hiç prim ödemesi bulunmayan
sigortalı (C)’nin, 28.5.2019 tarihinde Kurum kayıtlarına giren dilekçesi ile ek
6. madde kapsamında sigortalılığını tescil tarihi itibariyle sona erdirme
talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. Bu durumda sigortalının talebine istinaden
ek 6. madde kapsamındaki sigortalılığı tescil tarihi itibariyle değil, söz
konusu dilekçenin Kurum kayıtlarına girdiği 28.5.2019 tarihi itibariyle
sonlandırılacaktır.
Örnek 4- 6.8.2015 tarihinde ek 6.
madde kapsamında sigortalılığı başlatılan sigortalı (D)’nin 3.4.2017-26.5.2017
ve 21.8.2017-27.11.2017 tarihleri arasında ülkemize giriş çıkış yaptığı
anlaşılmıştır. Sigortalı (D)’nin 3.4.2017-26.5.2017 tarihleri arasında ek 6.
madde kapsamında sigortalılığı devam ettirilecek olan sigortalı (D)’nin bu
kapsamdaki sigortalılığı ikinci kez yurt dışına çıktığı 21.8.2017 tarihi
itibariyle sona erdirilecek ve yurda dönüş yaptığı 28.11.2017 tarihi itibariyle
yeniden başlatılacaktır.”
C-
GENELGENİN
ÜÇÜNCÜ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Birinci bölümde yer alan “1.4-
Köy ve mahalle muhtarları” alt başlığının birinci paragrafından sonra
gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle
Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanununun 33. maddesinde;
köy veya mahalle muhtarlığının herhangi bir sebeple boşalması halinde boşalan
muhtarlıklar için her yıl haziran ayının ilk pazar günü seçim yapılacağı, seçim
yapılıncaya kadar muhtarlık görevi mahallin en büyük mülkiye amiri tarafından
atanacak muhtar vekili tarafından yürütüleceği ayrıca ihtiyar meclisi veya
heyeti seçiminin yapılması gerektiği hallerde köy veya mahalle muhtarlığı da
boşalmış ise, haziran ayı beklenmeksizin her iki seçim beraber yapılabileceği
belirtilmiştir. Köy veya mahalle muhtarlığının herhangi bir sebeple boşalması
halinde boşalan muhtarlıklar için seçim yapılıncaya kadar muhtarın yerine vekalet
eden muhtar vekilleri 4/b kapsamında sigortalı sayılmayacaktır. Ancak, seçimler
sonucunda muhtar seçilenlerin ise seçildikleri tarih itibariyle 4/b kapsamında
sigortalılıkları başlatılacaktır.”
2- İkinci bölümde yer alan “4- Limited şirket
ortaklarının sigortalılıklarının başlangıcı ve bildirimi” başlığının ikinci
paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ve “Örnek 3- ” ten
sonra gelmek üzere de “Örnek 4-” eklenmiştir.
“Ancak; 1.7.2012 tarihinde yürürlüğe giren
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda limited şirkette pay devirlerinin pay
defterine kaydı zorunlu tutulmamasından dolayı limited şirket ortaklarından
hisse devri alan yeni ortakların sigortalılıkları, ortaklar kurulunca devrin
yapılmasına karar verildiği tarihte başlayacak ve bu tarih ortaklar kurulu
kararının, hisse devrine ilişkin tanzim edilen noter devir sözleşmesinin veya
devir ticaret sicil memurluğunca tescil edilmiş ise ticaret sicil gazetesinde
ilan edildiği nüshasının ibraz edilmesi kaydıyla şirket yetkililerince ortaklar
kurulu karar tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Kuruma bildirilecektir.”
“Örnek 4- Limited şirket ortağı (Z), 19.3.2020
tarihinde noter devir sözleşmesi ile hisselerini (Y)’ye devretmiştir. Ortaklar
kurulu 23.3.2020 tarihli kararı ile devre muvafakat etmiştir. (Y)’nin
sigortalılığı ortaklar kurulu kararını ve hisse devrine ilişkin tanzim edilen
noter devir sözleşmesinin ibraz edilmesi şartıyla 23.3.2020 tarihinde
başlatılacak ve şirket yetkililerince 6.4.2020 tarihine kadar Kuruma
bildirilecektir.”
3- Üçüncü bölümde yer alan “3.3- Limited şirket ve
sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının
sigortalılıklarının sona ermesi ve bildirimi” alt başlığının birinci
paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiş ve “Örnek- ”,
“Örnek 1-” olarak değiştirilmiş ve “Örnek 1-” den sonra gelmek üzere
“Örnek 2-” eklenmiştir.
“1.7.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102
sayılı Türk Ticaret Kanununda ise limited şirkette pay devirlerinin pay
defterine kaydı zorunlu tutulmamasından dolayı limited şirket ortaklarının
sigortalılıkları hisse devrine ilişkin alınan ortaklar kurulu kararı ile
hissenin devrine ilişkin tanzim edilen noter devir sözleşmesinin birlikte ibraz
edilmesi veya hisse devri ticaret sicil memurluğuna tescil edilmiş ise ticaret
sicil gazetesinde ilan edildiği nüshasının ibraz edilmesi kaydıyla ortaklar
kurulu karar tarihi itibariyle sona erecek, bu tarih sigortalılar veya şirket
yetkililerince en geç on gün içinde işten ayrılış bildirgesiyle Kuruma
bildirilecektir.”
“Örnek 2- Limited şirket ortaklığı
olan sigortalı, 5.10.2015 tarihli noter devir sözleşmesi ile hissesinin
tamamını devretmiştir. Ortaklar kurulunca devrin yapılmasına 10.10.2015
tarihinde muvafakat verilmiştir. Bahse konu pay devrinin tespitinde pay
defterinin ibrazı gerekli olmayıp, sigortalının sigortalılığı ortaklar kurulu
karar tarihi olan 10.10.2015 tarihi itibariyle sona erdirilecek, karar tarihi
sigortalı veya şirket yetkilerince 20.10.2015 tarihine kadar Kuruma
bildirilecektir. ”
4- Üçüncü bölümde yer
alan “3.11- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde
yer alan sigortalılık statülerinin çakışmasıyla sigortalılığın sona ermesi” alt
başlığının üçüncü paragrafı ve “Örnek -” kaldırılmıştır.
5- Dördüncü bölümde yer alan “9-
Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı
Kanunun geçici 32. maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılar ilgili
yapılacak işlemler” başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki başlık
açıklamalarıyla birlikte eklenmiştir.
“10- Aynı gün başlayıp
biten vergi kayıtları hakkında yapılacak işlemler
Kanunun
7. maddesinde, (4/b) kapsamında sigortalı sayılanlardan ticari kazanç
veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi
mükellefi olanlar, kollektif şirket ortakları, adi komandit şirketin komandite
ve komanditer ortakları, donatma iştiraki ortaklarının sigortalılıkları vergi
mükellefiyetlerinin başladığı tarihte başlayacağı, 9. maddesinde ise gelir
vergisi mükellefi olanların mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son
verdikleri tarihte sigortalılıklarının sona ereceği öngörülmüştür.
Kurumumuza
on-line olarak bildirilen vergi mükellefiyet kayıtlardan vergi mükellefiyet
başlangıç ve bitiş tarihleri aynı gün olan kayıtların tespiti durumunda bu
kayıtlara ilişkin 1.10.2008 tarihinden sonra (4/b) kapsamında tescil kaydı
oluşturulmayarak bir günlük hizmette verilmeyecektir.
Örnek 1- Gelir İdaresi Başkanlığınca
Kurumumuza on-line olarak bildirilen kayıtlardan (A)'nın 4.12.2018 tarihinde
başlayan vergi kaydının aynı gün sona erdiği, 5.2.2019 tarihinde de başlayan
mükellefiyet kaydının ise devam ettiği tespit edilmiştir. Bu kayıtlara göre
(A)'nın (4/b) kapsamındaki sigortalılığı, 5.2.2019 tarihinde başlayan vergi
kaydı esas alınarak tescil tarihi 5.2.2019 olarak değiştirilecektir.
Örnek 2- 1.10.2008-31.7.2014
tarihleri arasında şirket ortaklığından dolayı (4/b) kapsamında sigortalılık
süreleri oluşturulan (B)'nin 22.1.2017 tarihinde başlayıp aynı gün (22.1.2017
tarihinde) sona eren vergi kaydının yanı sıra 1.1.2019 tarihinde başlayıp devam
eden vergi kaydının tespit edilmesi halinde ilgilinin sigortalılığı, aynı gün
başlayıp sona eren vergi kaydı dikkate alınmaksızın 1.1.2019 tarihinde tekrar
başlatılacaktır.”
6- Beşinci bölümde yer alan “2-
Sigortalılığın başlangıcı ve bildirimi” başlığının on birinci paragrafı
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tarımsal faaliyette bulunan sigortalılardan,
Kanunun 6. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine göre ziraat odalarından,
ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe müdürlüklerinden aldıkları
“Sigortalılık Muafiyet Belgesi” ile sigortalılıkları sona erenlerden, daha
sonraki bir tarihte tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin
masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının prime esas günlük
kazanç alt sınırının otuz katından fazla olduğunu (Kanunun geçici 16. maddesi
hükmü de göz önünde bulundurularak) ziraat odalarından alacakları “Muafiyet
Halinin Ortadan Kalktığını Gösterir Belge” (Ek-16/B) ile belgeleyenlerden; bir
yıl içinde talepte bulunulması halinde belgenin düzenlendiği tarihten, bu süre
geçtikten sonra talepte bulunulması halinde ise Kurum kayıtlarına intikal
ettiği tarih itibariyle sigortalıkları başlatılacaktır. ”
7- Beşinci bölümde yer alan “2.1-
Tevkifata istinaden sigortalılığın başlatılması ve bildirimi” alt
başlığının üçüncü paragrafındaki “Tebliğinin “Prim Tevkifatı Nedeniyle
Tescil ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı (I) bendi 21.3.2002 tarihli ve
24702 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlükten kaldırılmıştır.” ibaresi,
“Tebliği, 1/3/2013 tarihli ve 28574 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Tarımsal Faaliyette Bulunanların Prim Borçlarının Sattıkları Tarımsal Ürün Bedellerinden
Kesinti Yapılmak Suretiyle Tahsil Edilmesine Dair Tebliğ ile yürürlükten
kaldırılmış olup söz konusu uygulama, anılan Tebliğin “1/10/2008 tarihinden
önce yapılan tarımsal kesintiye istinaden yapılacak tescil işlemleri” başlıklı
11. maddesi doğrultusunda yürütülecektir.” şeklinde değiştirilmiş,
dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci paragraf kaldırılmış, yine
aynı başlıkta yer alan “1-” numarasıyla başlayan paragraftaki “bulunmaları
halinde,” ibaresi “bulunanlar ile tescillerini yaptırmak üzere müracaat
edenlerden müstahsil makbuz ibraz edemeyenlerden, talepte bulunanların da
bildirim listeleri titizlikle kontrol edilmek suretiyle araştırılarak, bildirim
listelerinde kesinti yapıldığı tespit edilenlerin” şeklinde, onikinci paragrafındaki
“22/5/2007 tarihli ve 26529 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7 Seri Numaralı
Tebliğ” ibaresi “ilgili tebliğ” şeklinde değiştirilmiştir.
8- Beşinci bölümde yer alan “3-
Tarımsal faaliyette bulunanların sigortalılığının sona ermesi ve bildirimi” başlığında
yer alan “Örnek -”, “Örnek 4-” olarak “Örnek 3-” ten sonra gelmek
üzere yer değiştirilmiş, üçüncü paragraf çıkarılmış, dördüncü paragrafından
sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar ve örnekler eklenmiştir.
“Ancak, 2926 sayılı Kanun
kapsamındaki tarımsal faaliyeti devam ederken Kanunun geçici 63 ve 76. maddeleri kapsamına girmesi
nedeniyle sigortalılığı durdurulanların daha sonra yeniden sigortalılığının
başlatılması gerektiği tarih veya öncesinde başlayıp devam eden usulüne uygun
ziraat odası üyelik kaydı bulunması halinde Kurum kayıtlarına intikal tarihine
bakılmaksızın Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4)
numaralı alt bendi kapsamında yeniden sigortalılıkları başlatılacaktır.
Örnek 1- Muhtar onaylı giriş
bildirgesine istinaden 1.2.2008 tarihinde 2926 sayılı Kanun kapsamında
sigortalılığı başlayan ve hiç prim ödemesi bulunmayan sigortalı (A)’nın, tescil
tarihi itibariyle (63) terk koduyla sigortalılığı durdurulmuştur. 21.7.2017
tarihinde Kurum kayıtlarına intikal ettirilen belgeden, 1.4.2011 tarihinden
itibaren devam eden usulüne uygun Ziraat Odası kaydının bulunduğu tespit
edildiğinden, 1.5.2015 tarihi itibariyle (06) koduyla sigortalılığı yeniden
başlatılacaktır.
Örnek 2- Muhtar onaylı giriş
bildirgesine istinaden 1.3.2000 tarihinde 2926 sayılı Kanun kapsamında
sigortalılığı başlatılan sigortalı (B)’nin, 31.3.2016 tarihi itibariyle (76) terk
koduyla sigortalılığı durdurulmuştur. 18.8.2019 tarihinde Kurum kayıtlarına
intikal ettirilen belgeden, 13.4.2014 tarihinden itibaren devam eden usulüne
uygun Ziraat Odası kaydının bulunduğu tespit edildiğinden, 1.6.2018 tarihi
itibariyle (06) koduyla sigortalılığı yeniden başlatılacaktır. ”
9- Yedinci bölümde yer alan “6- (4/b) Kapsamındaki Sigortalılık
Süreleri Durdurulanların Diğer Statülerdeki Sigortalılıklarının Geçerliliği” başlığının
ikinci paragrafında yer alan “sigortalı veya hak sahiplerinin talepleri
alınmak suretiyle” ibaresi çıkarılmıştır.
Ç- GENELGENİN DÖRDÜNCÜ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- Birinci bölümde yer alan “2-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı
sayılanlar” başlığının ikinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf
ilave edilmiştir.
“Ayrıca, 5434 sayılı Kanunda veya kendi
personel kanunlarında belirtilen sürelerde talep etmeleri halinde Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklarına
hükmedilenlerden, yazılı talepte bulunmamalarına rağmen emeklilik keseneği ve
kurum karşılıklarının/primlerinin süresi içerisinde Kurumumuz hesabına
yatırıldığı anlaşılanlar yazılı talepleri aranmaksızın Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.”
2- Birinci bölümde yer alan “2.5- Belediye Başkanları
ile İl Encümeninin seçimle gelen üyeleri” alt başlığının yedinci
paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Emekli aylığı almakta iken belediye
başkanlığına seçilen ve istekleri üzerine ilk defa Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı sayılan ancak görevlerinin sona
erdiği tarihte son sigortalılık statüsüne göre tarafına aylık bağlanamayan
sigortalılara daha önce tarafına aylık bağlanan statüye göre, 4/1-c kapsamında
geçen süreleri de dikkate alınmak suretiyle aylık bağlanacağından, bunların
istekleri üzerine kurulan 4/1-c kapsamındaki sigortalılıklarından
vazgeçmelerine imkân bulunmamaktadır.”
3- Birinci bölümde yer alan “2.12-
Öğretim üyelerinin çalışmaları” alt başlığından sonra gelmek üzere
aşağıdaki alt başlık açıklamalarıyla birlikte eklenmiştir.
“ 2.13- Emekli aylığı
almakta iken belirli görevlere seçilen ve atananlar
Kurumumuz
Yönetim
Kurulunun 16.5.2019 tarih ve 2019/105 sayılı Kararı uyarınca emeklilik veya
yaşlılık aylığı almakta iken genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli
idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, tarafından kurulan birlik ve
işletmeler, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer
kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve
bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin
%50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro,
pozisyon veya görevlerde;
-5335
sayılı
Kanunun 30. maddesinin 4. fıkrası hükmüne göre aylıkları kesilmeksizin
çalışmaya başlayanlardan 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendi kapsamında sigortalı sayılacağı belirtilenler,
-5335
sayılı
Kanunun 30. maddesinin 4. fıkrasında sayılmamakla birlikte kendi kurum veya
personel kanunlarında ya da Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde aylıkları
kesilmeksizin çalışabileceği hükme bağlananlar,
16.5.2019
tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendi kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Ayrıca, 5335 sayılı Kanunun 30.
maddesinin 4. fıkrası hükmüne göre aylıkları kesilmeksizin çalışmaya
başlayanlardan kendi kurum veya personel kanunlarında ya da Cumhurbaşkanlığı
Kararnamelerinde istekleri halinde emekli aylıkları kesilmek suretiyle
sigortalı olabileceklerine dair hüküm bulunanların örneğin milletvekilleri,
belediye başkanları, Radyo Televizyon Üst Kurulu Üyeleri, Kamu Denetçiliği
Kurumu baş denetçi ve denetçileri gibi sigortalıların istekleri halinde emekli
aylıkları kesilmek suretiyle 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalılıkları devam ettirilecektir.
Emekli
aylıkları
kesilmeksizin sigortalı sayılacak olanlar mevcut emeklilik statülerine bağlı olarak
genel sağlık sigortasından yararlanmaya devam edeceklerinden, bunlardan ayrıca
genel sağlık sigortası primi kesilmeyecektir.
Örnek - 5510 sayılı Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında yaşlılık aylığı alan ve 14.4.2019
tarihinde il encümen üyeliğine seçilen sigortalı talebine bakılmaksızın Yönetim
Kurulunun karar tarihi olan 16.5.2019 tarihinden itibaren almakta olduğu aylık
kesilmeksizin 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılacaktır.
Mevcut
uygulamalarda esas alınarak bu kapsamdakilerden görevi herhangi bir nedenle
sona erenlerin bu görevleri sırasında geçen sigortalılık süreleri (prim ödeme
süreleri) hakkında ise;
- İlk defa 2008 yılı Ekim ayı
başından sonra 5510 sayılı Kanunun 4/1-(c) kapsamında çalışmaya başlayanlar
hakkında, aynı Kanunun 30. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi hükümlerinin
uygulanması,
- 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanun
kapsamında hizmetleri bulunanlardan;
a)
5434 sayılı
Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi hükümleri uyarınca 4/1-(c)
kapsamında emekli aylığı bağlanmış olanlara, 5434 sayılı Kanunun mülga 100.
maddesi hükümlerinin uygulanması,
b)
4/1-(c) kapsamı
dışındaki statülerden aylık bağlanmış olanlar hakkında mülga 2829 sayılı
Kanunun 5. maddesi hükümlerinin uygulanması,
gerekmektedir.
”
4- İkinci bölümünde yer alan “2-
Kanunun geçici 4. maddesi uyarınca haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri
uygulanacak sigortalıların hizmet başlangıcı” başlığının birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf
eklenmiş, “Örnek-1” ve “Örnek 2-” aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri
uygulananlardan kıst aylık alanların göreve başladıkları tarihte adlarına
emeklilik keseneği ve kurum karşılığı yatırılmadığından, bu tarihin
sigortalılık başlangıç tarihi olarak değerlendirilmesi mümkün olmamakla
birlikte, bu kapsamda görev yapanlar için Kanunun geçici 4. maddesinin dördüncü
fıkrasında 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmış olanlar
hakkında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümlerinin uygulanacağına dair hüküm
bulunduğundan, kesenek kesilmeden kıst aylık alınarak geçen çalışma süreleri
sadece ilgililerin haklarında uygulanacak kanun hükümlerinin tespitinde ve
yapılacak doğum borçlanma işlemlerinde tescil olarak değerlendirilecektir.”
“Örnek 1- 18.6.1985 tarihinde memur
olarak göreve başlayan ve 5434 sayılı Kanun uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilen
sigortalının hizmet başlangıç tarihi aylığından tam kesenek kesilmeye
başlandığı aybaşı olan 1.7.1985 tarihidir.
Örnek 2- 20.6.2000 tarihinde memur
olarak göreve başlayan ve 5434 sayılı Kanun uyarınca Kurumumuzla ilgilendirilen
sigortalının, hizmet başlangıç tarihi, aylığından tam kesenek kesilmeye
başlandığı aybaşı olan 15.7.2000 tarihi olacaktır.”
D-
GENELGENİN
BEŞİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Birinci bölümde yer alan “4.1- 11.9.2014
tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede kurulu bir
kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya gönderilenler” alt
başlığının beşinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanununun 6.
maddesinin ikinci fıkrası gereği, bu Kanun kapsamında yer alan yabancıların
çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışmaları veya çalıştırılmaları yasak
olduğundan, bunların sigortalılık ve hizmet kayıtlarına ilişkin iş ve
işlemlerde çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti bulunmadığı tespit
edilenler ile söz konusu izinleri olmakla birlikte Kurumumuza bildirilmiş olan
hizmetleri iptal edilenlerin durumları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne
bildirilecektir.”
2- Birinci bölümde yer alan “9-
Mülteciler” başlığının ikinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“6458 sayılı Kanunun 83. maddesi gereği, Göç
İdaresi Genel Müdürlüğünce yabancı kimlik numarası içeren kimlik belgeleri,
mülteci statüsünde bulunanlara üç yıl, ikincil koruma statüsü verilenlere ise
bir yıl süreli olarak düzenlemektedir."
E-
GENELGENİN
ALTINCI KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- “Ortak hükümler” bölümünde yer alan “7.2-
Kendi çalışmasından dolayı aylık bağlandıktan sonra kamu idarelerinde çalışmaya
başlayanlar” alt başlığının ikinci paragrafındaki “veya
görevlendirilenler’’ ibaresinden sonra gelmek üzere “27.7.1967 tarihli
ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun ek 36. maddesi
kapsamında istihdam edilen ihtiyat pilotlar ile Millî Savunma Bakanlığı ve
bağlı birimlerinde personel ve askeri öğrenci temin faaliyetine yönelik
hizmetlerin yürütülmesi için görevlendirilen emekli subay ve astsubaylar,
18/3/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununun 74. maddesine göre
görevlendirilen güvenlik korucuları” ibaresi eklenmiştir.
F-
GENELGENİN
YEDİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1-
Birinci bölümde yer alan “1.1-
Türkiye’de ikamet etmek” alt başlığının üçüncü paragrafındaki “bulunsalar”
ibaresinden sonra gelmek üzere “veya daha sonradan ikametini taşısalar” ibaresi
eklenmiştir.
2-
Birinci bölümde yer alan “1.5-
Kuruma yazılı olarak başvurmak” alt başlığının dördüncü paragrafındaki “İsteğe
Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi”nde beyan etmiş oldukları Türkiye’deki
adreslerinin bulunduğu SGİM/SGM’ne yapacaklardır.” ibaresi “e-devlet
uygulaması üzerinden veya “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile
yapacaklardır.” şeklinde, altıncı paragrafındaki “sigortalıların yeniden
beyanda bulunmaları gerekir.” ibaresi “yeniden beyan alınmayacak, Kuruma
bildirilen gün sayısı dikkate alınarak 30 güne tamamlanacak şekilde işlem
yapılacaktır.” şeklinde değiştirilmiştir.
3-
Birinci bölümde yer alan “2- 2008
yılı Ekim ayı başından sonra isteğe bağlı sigortalı sayılanlar” başlığının
birinci paragrafındaki “hükümlerine göre, yurtdışında” ibaresi “hükümleri
kapsamında Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre’de” şeklinde değiştirilmiş, “sosyal
güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan” ibaresinden sonra gelmek
üzere “, çalışan veya ikametini sonradan sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmamış ülkeye taşıyan” ifadesi eklenmiştir.
4-
Birinci bölümde yer alan “4- 1.10.2008
tarihinden sonra zorunlu sigortalı olarak tescili yapılan sigortalıların
primlerinin değerlendirme işlemleri” başlığının yedinci paragrafıda
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin 4 numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılığı bu Genelgenin “3-
Tarımsal faaliyette bulunanların sigortalılığının sona ermesi ve bildirimi”
başlığı altında yer alan açıklamalara göre sona ermesi gerektiği halde
sonlandırılmadan prim ödemeye devam edenler ile yersiz tescil yapıldığı
sonradan tespit edilip tescil tarihi itibariyle sigortalılıkları iptal
edilenlerden primlerini ödemeye devam edenlerin, Kanunun 50. maddesi kapsamında
isteğe bağlı sigortalı olmak için yazılı talepte bulunmaları halinde, isteğe
bağlı sigortalılıkları yersiz ödemenin başladığı tarih itibariyle
başlatılacaktır. Ödenen primler isteğe bağlı sigortalılık kapsamındaki
Bağ-Numarasına aktarılacaktır.”
5- Birinci bölümde yer alan “4- 1.10.2008
tarihinden sonra zorunlu sigortalı olarak tescili yapılan sigortalıların
primlerinin değerlendirme işlemleri” başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki
başlık açıklamalarıyla birlikte eklenmiştir.
“5- 1.10.2008 tarihinden
önce 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olarak tescili yapılan
sigortalıların primlerinin değerlendirme işlemleri
Kendi
nam ve hesabına
bağımsız çalışmalarından dolayı ilgili kurum ve kuruluşların bildirdiği
kayıtlara göre 1479 sayılı Kanunun mülga 24. maddesi kapsamında sayılmaları
nedeniyle kayıt ve tescilleri yapılanlardan daha sonra ilgili kurum ve
kuruluşlarca bu kayıtlarının (teyit edilmeyen) bulunmadığı tespit edilenlerin
1479 sayılı Kanunun mülga 24. maddesi kapsamındaki sigortalılıkları tescil
tarihi itibariyle (04) kodu ile iptal edilen ancak iptal edilen sürelere ait
prim ödemesinde bulunanların talepte bulunmaları halinde isteğe bağlı
sigortalılık kapsamında değerlendirilerek ödemelerinin bulunduğu aylarla
sınırlı kalmak kaydıyla bu sürelerde sigortalı sayılarak hizmet oluşturulması
gerekmektedir.
Örnek 1- 1.1.1984 ile 31.12.1984
tarihleri arasında vergi mükellefiyetinden dolayı 1479 sayılı Kanun kapsamında
kayıt ve tescili bulunan sigortalının hizmet birleştirme esnasında vergi
dairesi ile yapılan yazışmada bu kayıtlarının ticari amaçlı olmadığının
belirtilmesi üzerine 1479 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığının iptal
edilmesi gerekir ancak sigortalının bu sürelerde 1984 yılı Mart, Mayıs, Ağustos
ve Kasım aylarında aylık prim ödemesinde bulunduğunu ve bu sürelere hizmet
verilmesini talep etmesi durumunda, aynı bağ numarası ile 1.1.1984 tarihinde
başlatılan tescilinin tescil tarihi itibariyle (01) terk, ödemelerinden dolayı 1.3.1984
(05 değerlendirme), 31.03.1984 (01), 1.5.1984 (05), 31.5.1984 (01) 1.8.1984
(05), 31.8.1984 (01) ve 1.11.1984 (05), 30.11.1984 (01) olarak bilgisayarda
giriş çıkışlarının düzenlenerek hizmetler oluşturulacaktır.
Örnek 2- Anonim şirketindeki
ortaklığından dolayı 1479 sayılı Kanun kapsamında 24.4.2004 tarihi itibariyle
kayıt ve tescili yapılan sigortalının şirket ortaklığının 31.12.2007 tarihinde
sona erdiğine dair kuruma intikal ettirdiği belgede anonim şirketinin kurucu
ortağı olmadığının belirtilmesi üzerine 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalı
sayılmadığından yapılan tescilin 24.4.2004 tarihi itibariyle (04) terk kodu ile
iptal edilmesi gerekir ancak ilgilinin şirket ortağı olduğu sürede 2004 yılında
5 adet 2005 yılında 8 adet 2006 yılında 12 adet aylık prim ödemelerinde
bulunduğunu bu ödemelerinden dolayı hizmet verilmesini talep etmesi durumunda,
ilgilinin 1.1.1984 tarihinde başlatılan tescili aynı tarih itibariyle (1.1.1984-01)
yapılmasına müteakip (ödemelerinin bulunduğu aylarla sınırla kalmak kaydıyla)
ödemelerinin olduğu aylara isteğe bağlı sigortalılık değerlendirme süresi
olarak hizmet oluşturulacaktır.”
6- İkinci bölümde yer alan “2.3-
İkameti yurt dışına taşımak” alt başlığı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Türkiye’de ikamet etmekte iken ikametini
uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanan ülkelere (Fransa, İngiltere,
İsveç ve İsviçre hariç) taşıyanların isteğe bağlı sigortalılığı ikametin yurt
dışına taşındığı tarihten itibaren sona erecektir. Ancak isteğe bağlı
sigortalılık, Türkiye’de ikamet etmekte iken ikametini uluslararası sosyal
güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelere taşıyanların isteğe bağlı
sigortalılıkları sigortalının aksine bir talebi olmadığı sürece devam
ettirilecektir.
Sigortalıların ikametlerinin yurt
dışına taşıdıklarının tespiti, kimlik paylaşım sistemi üzerinden yapılır.
Örnek 1- Türkiye’de ikamet etmekte
iken 12.1.2020 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olan kişi, ikametini 28.12.2020
tarihinde sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan Almanya’ya taşıdığından bu sigortalının
isteğe bağlı sigortalılığı 28.12.2020 tarihinde sona erdirilecektir.
Örnek 2- Örnek 1 deki sigortalı,
ikametini 28.12.2020 tarihinde Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre ülkelerinden
birine taşıması durumunda ise sigortalının herhangi bir sonlandırma talebi bulunmaması durumunda isteğe bağlı sigortalılığı sona
erdirilmeyecektir.
Örnek 3- Türkiye’de ikamet etmekte
iken 15.3.2013 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olan (A), 19.12.2020
tarihinde sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan Meksika’ya gittiği, 14.5.2021
tarihinde ikametini sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan Meksika’ya
taşımıştır. Sigortalı (A) nin ikametini yurtdışına taşıdığı 14.5.2021 tarihinde
isteğe bağlı sigortalılığı sigortalının aksine bir talebi olmadığı sürece devam
ettirilecektir.
Örnek 4- Türkiye’de ikamet etmekte
iken 15.3.2020 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olan (B), 25.12.2020
tarihinde sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan İtalya’ya gittiği, 5.3.2021
tarihinde ikametini İtalya’ya taşımıştır. Sigortalı (B) nin ikametini
yurtdışına taşıdığı tarih olan 5.3.2021 tarihinde isteğe bağlı sigortalılığının
sonlandırılması gerekmektedir. Bu sigortalının ikametini 6.9.2021 tarihinde
ülkemize taşıması durumunda isteğe bağlı sigortalı olması için tekrardan
başvuru şartı aranacaktır.”
7- Beşinci bölümde yer alan “1-
Ay içinde 30 günden az çalışanlardan isteğe bağlı sigortalı olanlar” başlığındaki
“Örnek” te yer alan “21.5.2011” tarihi “26.5.2011” olarak değiştirilmiştir.
8- Beşinci bölümde yer alan “3-
Gelir vergisinden muaf kadın sigortalılar” başlığının beşinci
paragrafındaki “(4/b) “Sigortalama İşlemleri, Sigortalı Tescil İşlemleri,
Tescil İlk Giriş” programında “Sigorta Türü” menüsünden” ibaresi “GÜVENCE”
programından “TESCİL İŞLEMLERİ” menüsü içinde yer alan” şeklinde değiştirilmiş,
yedinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar örnekleriyle
eklenmiş ve yedinci paragraftan sonra gelen “Örnek 1-” kaldırılmıştır.
“27.7.2012 tarihli ve 28366 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 283 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “2.4.
Esnaf vergi muafiyet belgesi” başlıklı maddesine göre esnaf vergi muafiyeti
belgesi düzenlendiği tarihten itibaren üç yıl için geçerli olup, bu sürenin
sonunda vergi dairelerine başvurularak yeni belge alınması halinde muaflığın
devam edeceği açıklanmıştır. Buna göre, “GÜVENCE” programından “TESCİL
İŞLEMLERİ” başlığı altında yer alan “MUAF EV KADINI” menüsüne girilerek,
sigortalının muafiyet başlangıç ve bitiş tarihinin kullanıcı tarafından
girilmesi halinde, ilgili yıl için belirlenmiş gün sayısı üzerinden primlerin
tahakkuk edilmesi sağlanmıştır.
Bu
sebeple, Kanunun yürürlüğe
girdiği 1.10.2008 tarihinden itibaren alınan “Esnaf Ve rgi Muafiyet Belgesi’nde
kadın isteğe bağlı sigortalının muafiyet geçerlilik süresi belirtilmiş ise,
muafiyet başlangıç ve bitiş tarihleri sisteme giriş yapılarak işlemleri
sonuçlandırılacaktır.
Örnek 1- Sigortalılığı 17.11.2010
tarihinde başlatılan kadın sigortalının, bağlı bulunduğu vergi dairesinden 19.11.2010
tarihinde almış olduğu muafiyet belgesinde muafiyet kapsamına girdiği tarihin 19.11.2010,
çıkış tarihinin ise 19.11.2013 olduğu görülmüştür. Bu durumda “GÜVENCE”
programından “TESCİL İŞLEMLERİ” başlığı altında yer alan “MUAF EV KADINI”
menüsüne sigortalının muafiyet başlangıç tarihinin 20.11.2010, bitiş tarihinin
ise 19.11.2013 olarak girilmesi gerekmektedir.
27.7.2012
tarihli tebliğde;
alınan “Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi” nin üç yıl geçerli olabileceği
belirtilmiş olup, 27.7.2012 tarihi (dahil) itibariyle süresiz muafiyet belgesi
verilemeyeceğinden, bu tarih itibariyle kadın isteğe bağlı sigortalılar
tarafından ilgili vergi dairesinden alınan muafiyet belgelerinde geçerlilik
tarihi belirtilmeyenlerin, geçerlilik süresinin üç yılla sınırlandırılarak
işlem yapılacaktır.
Örnek 2- Sigortalılığı 13.11.2016 tarihinde
başlatılan kadın sigortalının, bağlı bulunduğu vergi dairesinden 13.11.2016
tarihinde almış olduğu muafiyet belgesini 15.11.2016 tarihinde Kuruma intikal
ettirmiş, ancak almış olduğu muafiyet belgesinde muafiyetin bitiş tarihi
belirtilmemiştir. Bu durumda “GÜVENCE” programından “TESCİL İŞLEMLERİ” başlığı
altında yer alan “MUAF EV KADINI” menüsüne sigortalının muafiyet başlangıç
tarihinin 16.11.2016, bitiş tarihinin ise 13.11.2019 olarak girilmesi
gerekmektedir.
27.7.2012
tarihinden önce,
ilgili vergi dairesi tarafından düzenlenen “Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi”nde
geçerlilik süresi belirtilmeyenlerden veya vergi dairelerinden alacakları
yazılardan vergiden muaf işleri yaptıklarının tespit edilememesi nedeniyle
Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca vergiden muaf işi yaptığı
belirlenenlerden primlerini ilgili yıl için belirlenmiş gün sayısı üzerinden
ödemeye devam eden isteğe bağlı kadın sigortalılar için “GÜVENCE” programından
“TESCİL İŞLEMLERİ” başlığı altında yer alan “MUAF EV KADINI” menüsüne sadece
sigortalının muafiyet başlangıç tarihi girilecektir.
Örnek 3- Sigortalılığı 12.11.2010
tarihinde başlatılan kadın sigortalının, bağlı bulunduğu vergi dairesinden 17.11.2010
tarihinde almış olduğu muafiyet belgesini 3.1.2011 tarihinde Kuruma intikal
ettirmiş, ancak almış olduğu muafiyet belgesinde muafiyetin bitiş tarihi
belirtilmemiştir. Bu durumda “MUAF EV KADINI” menüsünde yer alan muafiyet
başlangıç tarihi alanına 4.1.2011 tarihi girilecek, bitiş tarihi boş
bırakılacaktır.
Örnek 4- Sigortalılığı 12.5.2012
tarihinde başlatılan kadın sigortalının, bağlı bulunduğu vergi dairesinden 17.6.2012
tarihinde almış olduğu muafiyet belgesini 3.8.2012 tarihinde Kuruma intikal
ettirmiş, ancak almış olduğu muafiyet belgesinde muafiyetin bitiş tarihi
belirtilmemiştir. Bu durumda sigortalı muafiyet belgesini 27.7.2012 tarihli
tebliğden önce aldığından “GÜVENCE” programından “TESCİL İŞLEMLERİ” başlığı
altında yer alan “MUAF EV KADINI” menüsünde yer alan muafiyet başlangıç tarihi
alınanına 4.8.2012 tarihi girilecek, bitiş tarihi boş bırakılacaktır.
Örnek 5- Sigortalılığı 18.11.2010
tarihinde başlatılan kadın sigortalının, vergi dairesinden almış olduğu yazıdan
vergiden muaf işi yaptığının tespit edilememesi üzerine yapılan denetim sonucu 13.1.2011
tarihinde vergiden muaf iş yaptığı tespit edilmiştir. Bu durumda “MUAF EV
KADINI” menüsünde yer alan muafiyet başlangıç tarihi alanına 14.1.2011 tarihi
girilecek, bitiş tarihi boş bırakılacaktır.
283
Seri Numaralı
Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “2.4. Esnaf vergi muafiyet belgesi” başlıklı
maddesinde esnaf vergi muafiyeti belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren üç
yıl için geçerli olacağı belirtildiğinden, bu tarihten sonra geçici 16. madde
kapsamında isteğe bağlı sigortalı olmak için talepte bulunanlar hakkında
denetmenler tarafından düzenlenen raporda muafiyet kapsamına giren kadın
sigortalıların başlangıç tarihi belirtilip bitiş tarihi belirtilmemiş olanlar
içinde 3 yıllık süre dikkate alınacaktır.
Örnek 6- Sigortalılığı 12.11.2013
tarihinde başlatılan kadın sigortalının, vergi dairesinden almış olduğu yazıdan
vergiden muaf işi yaptığının tespit edilememesi üzerine yapılan denetim sonucu 3.1.2014
tarihinde vergiden muaf işi yaptığı tespit edilmiştir. Bu durumda “MUAF EV
KADINI” menüsüne sigortalı muafiyet başlangıç tarihi 4.1.2014, bitiş tarihinin
ise 4.1.2017 olarak girişi yapılacaktır.
Ayrıca, muafiyet kapsamı
içerisinde primlerini ödemeye devam eden isteğe bağlı kadın sigortalının
zorunlu sigortalı çalışmaya başlaması halinde, isteğe bağlı sigortalılıklarının
nasıl değerlendirileceğine ilişkin bu Genelgenin yedinci kısım ikinci bölüm
"2.4- Zorunlu sigortalılığa tabi olma", üçüncü bölüm “2- İsteğe bağlı
sigortalılığın devam ettiği tarihteki çakışmalar” başlıklı maddelerine göre
değerlendirilecektir.
Örnek 7- İsteğe bağlı kadın
sigortalı (D) muafiyet kapsamında primlerini 21.3.2014 tarihi itibariyle
ödemeye devam ederken, 1.5.2015- 31.10.2015 tarihleri arasında Kanunun 4/1-(a)
bendi kapsamında her ay için 30 gün üzerinden sigortalı çalışması
bildirilmesinden dolayı 30.4.2015 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalılığı
sonlandırılmış ve 1.11.2015 tarihli yeni talebine istinaden 2.11.2015 tarihi
itibariyle isteğe bağlı sigortalılığı başlatılmıştır. “MUAF EV KADINI” menüsüne
sigortalının muafiyet başlangıç tarihi 21.3.2014, bitiş tarihi de 21.3.2017
olarak girilecektir.
Örnek 8- İsteğe bağlı kadın
sigortalı (S) muafiyet kapsamında 1.4.2015 tarihinden itibaren primlerini
ödemeye başlamış, 1.6.2016-31.7.2018 tarihleri arasında Kanunun 4/1-(a) bendi
kapsamında her ay için 30 gün üzerinden sigortalı çalışmasının bildirildiğinden
31.5.2016 tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalılığı sonlandırılmıştır. Bu
sigortalının muafiyet başlangıç tarihi ile 4/1-(a) kapsamındaki çalışmasının
son bulduğu tarih aralığı 3 yıldan fazla olması sebebiyle, “MUAF EV KADINI”
menüsüne sigortalının muafiyet başlangıç tarihi 1.4.2015, bitiş tarihide 31.5.2016
tarihi olarak girilecektir.
Örnek 9- Sigortalılığı 24.2.2011
tarihinde başlatılan kadın sigortalının, vergi dairesinden almış olduğu yazıdan
vergiden muaf işi yaptığının tespit edilememesi üzerine, 15.9.2011 tarihinde
denetime sevk edildiği, 21.9.2012 tarihinde vergiden muaf işi yaptığının tespit
edildiği, 27.9.2012 tarihli denetim raporun da ise vergiden muaf işin başlangıç
ve bitiş tarihinin belirtilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda “MUAF EV KADINI”
menüsünde yer alan muafiyet başlangıç tarihi alanına, tespitin yapıldığı 21.9.2012
tarihi girilecek, bitiş tarihi ise 21.9.2015 olarak girişi yapılacaktır.
Gelir
vergisinden muaf kadınların yapmış olduğu faaliyetle ilgili olarak talepleri
ile birlikte defterdarlıktan, vergi dairesi başkanlıklarından veya bağlı
bulundukları vergi dairesinden muafiyetle ilgili bilgilendirme amaçlı almış
oldukları belgeler (özelge, yoklama fişi) muafiyet kapsamında değerlendirilecektir.”
9- Yedinci bölümde yer alan “4- Genel sağlık sigortası
hak sahipliği” alt başlığındaki dördüncü paragrafından sonra gelmek üzere
aşağıdaki paragraf ve örnekler eklenmiştir.
“Ancak, oturma iznine istinaden isteğe bağlı
sigortalılığı başlatılan yabancı uyruklulardan daha sonra Türk vatandaşlığına
geçenlere verilen T.C. kimlik numaralarının sisteme girişinin yapılması
halinde, tescil tarihi itibariyle ödemesi gereken primlerin sağlık primleriyle
birlikte tahakkuku yapıldığından, alınmaması gereken sağlık primlerinden dolayı
borç oluşturulmaması için “GÜVENCE” programından “TESCİL İŞLEMLERİ” başlığı
altında yer alan “YABANCI UYRUKLU SİG. GSS PRİMSİZ TARİH BELİRLEME” menüsüne,
kullanıcılar tarafından sigortalının oturma izni aldığı tarih ile bir yıllık
sürenin bittiği tarih, sigortalının oturma izni aldığı tarih ile Türk
vatandaşlığına geçtiği tarih arasında bir yıllık sürenin olmaması durumunda ise
oturma izni aldığı tarih ile Türk vatandaşlığına geçtiği tarih girilecektir.
Örnek 1- Yabancı uyruklu (A), 27.4.2018
tarihinde Ülkemizde oturma izni aldıktan sonra, talebine istinaden 21.6.2018
tarihinde Kanunun 50. maddesine göre isteğe bağlı sigortalılığı başlatılmış, 31.1.2019
tarihinde de Türk vatandaşlığına geçerek T.C. kimlik numarası almıştır. Bu
durumda sigortalıdan 21.6.2018 tarihi ile 31.1.2019 tarihleri arasında sağlık
primi kesilmemesi için, “YABANCI UYRUKLU SİG. GSS PRİMSİZ TARİH BELİRLEME”
menüsüne başlangıç tarihinin 27.4.2018, bitiş tarihinin ise 31.1.2019 olarak
girilmesi gerekmektedir.
Örnek 2- Yabancı uyruklu (B), 21.4.2015
tarihinde Ülkemizde oturma izni aldıktan sonra, talebine istinaden 20.6.2015
tarihinde Kanunun 50. maddesine göre isteğe bağlı sigortalılığı başlatılmış, 23.4.2018
tarihinde de Türk vatandaşlığına geçerek T.C. kimlik numarası almıştır. Bu durumda
sigortalıdan 20.6.2015 tarihi ile 20.4.2016 tarihleri arasında sağlık primi
kesilmemesi için, “YABANCI UYRUKLU SİG. GSS PRİMSİZ TARİH BELİRLEME” menüsüne
başlangıç tarihinin 21.4.2015 bitiş tarihinin ise 20.4.2016 olarak girilmesi gerekmektedir.”
G-
GENELGENİN
SEKİZİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1-
Birinci bölümde yer alan “1-Fiili
hizmet süresi zammından yararlandırılacak sigortalılar” başlığındaki
tablonun 13. sırasının “Kapsamdaki sigortalılar” başlıklı sütunundaki “astsubay,”
ibaresinden sonra gelmek üzere “yedek astsubay,” ibaresi
eklenmiştir.
2-
Birinci bölümde yer alan “5-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanların Kuruma
bildirimi yapılacak fiili hizmet süresi zammının tespiti” başlığındaki
birinci ve ikinci paragraflar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendine tabi çalışanlardan Kanunun 40. maddesi kapsamında çalışması
bulunanların yararlandırılacakları fiili hizmet süresi zammının tespiti,
kurumlarca Kuruma gönderilen belgeler (puantaj cetveli, kurum yazısı, fiili
hizmet süresi zammı prim belgeleri v.b. - Ek 29-Ek 30) ile 2008 yılı Ekim ayı
öncesi süreler için Hizmet Takip Programı (HİTAP) üzerinden düzenlenen fiili
hizmet süresi zammı tespit belgelerinde bildirilen sürelere göre yapılacaktır.
Kanunun
4.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalılardan 2008 yılı Ekim
ayı öncesi süreler için radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işlerde,
görev yapanların kurumlarca fiili hizmet süresi zammından faydalandırılmasının
uygun görülmesi halinde konu Kurumumuzca da incelenmek üzere, kamu idarelerince
halen kullanılmakta olan “3 nolu Kullanıcı” şifresi ile “www.sgk.gov.tr” internet adresindeki
“E-SGK” bölümü altında yer alan “KAMU” alt başlığının “HİZMET TAKİP PROGRAMI
HİTAP” (https://hitap.sgk.gov.tr/HitapWeb/) alt sekmesi üzerinden
sigortalının TC Kimlik numarası kullanılarak “Başvurular/Yeni FHZ Bildirimi”
alt başlığında yer alan Fiili Hizmet Süresi Zammı Tespit Belgesinin elektronik
ortamda düzenlenmesi gerekmektedir.
2008
yılı
Ekim ayı sonrası süreler için fiili hizmet süresi zammının tespiti ise; “HİZMET
TAKİP PROGRAMI” üzerinden elektronik ortamda “Fiili Hizmet Süresi Zammı Tespit
Belgesi” istenilmeden ilgililerin görev yaptıkları kurumlarca Kesenek Bilgi
Sisteminden gönderilen Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgeleri ile kanuni
sürelerle sınırlı olmak üzere bildirilen sürelere göre, ilgililerin emeklilik
sicil dosyası veya HİTAP kayıtlarındaki mevcut bilgileri doğrultusunda
müstahaklığın değerlendirilmesi sonrasında yapılacaktır. Ancak, yapılacak
işlemlerde tereddüt oluşması halinde ilgililerin görev yaptıkları kurumlardan
fiili hizmet süresi zammından yararlandırılan sürelere ilişkin diğer bilgi ve
belgeler istenebilecektir.”
3- Birinci bölümde yer alan “6-
Fiili hizmet süresi zammı kapsamında geçen hizmetlerin Kurumca
değerlendirilmesi” başlığının birinci paragrafındaki “2013 yılı Şubat
ayı başından” ibaresinden sonra gelmek üzere “7078 sayılı Kanunla söz
konusu tabloya eklenen (19) numaralı sırasında belirtilen işyerlerinde ve
işlerde çalışanlar 25.8.2017 tarihinden itibaren, 7146 sayılı Kanunla söz konusu tabloya eklenen (20)
numaralı sırasında belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışanlar 3.8.2018
tarihinden” ibaresi
eklenmiştir.
4-
Üçüncü bölümde yer alan “2- Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalıların başvurusu ve
raporların düzenlenmesi” başlığının birinci paragrafındaki “27.7.2011
tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü
kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması”
başlıklı beşinci” ibaresi “6.11.2018 tarihli ve 2018/38 sayılı
Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk Ve Kontrol Muayene
İşlemleri, Masrafların Karşılanması, Kurum Sağlık Kurulları Ve İtiraz
İşlemleri” başlıklı yedinci” şeklinde değiştirilmiştir.
5-
Üçüncü bölümde yer alan “3- Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların başvurusu ve raporların
düzenlenmesi” başlığının ikinci paragrafındaki “27.7.2011 tarihli ve
2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve
Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci” ibaresi
“6.11.2018 tarihli ve 2018/38 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı
dördüncü kısmının “Sevk Ve Kontrol Muayene İşlemleri, Masrafların Karşılanması,
Kurum Sağlık Kurulları Ve İtiraz İşlemleri” başlıklı yedinci” şeklinde
değiştirilmiştir.
6- Üçüncü bölümde yer alan “4- Raporların İncelenmesi” başlığının
birinci paragrafındaki “27.7.2011 tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin
“Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri
ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci” ibaresi “6.11.2018
tarihli ve 2018/38 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü
kısmının “Sevk Ve Kontrol Muayene İşlemleri, Masrafların Karşılanması, Kurum
Sağlık Kurulları Ve İtiraz İşlemleri” başlıklı yedinci” şeklinde değiştirilmiştir.
Ğ- GENELGENİN DOKUZUNCU KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1-
Birinci bölümde yer alan “4.2-
2925 sayılı Kanun ile 1479 sayılı Kanunun geçici 18. maddesi kapsamındaki
hizmetlerin çakışması” alt başlığındaki “Örnek 1-”deki “sigortalılığının
4.10.2000 tarihinde başlatılması, 1.10.1993 tarihinde başlayan 2925 sayılı
Kanuna tabi sigortalılığının (geçici 18. maddeye göre vergi borçlanması
yapamadığından) 1479 sayılı Kanuna tabi tescil edildiği 4.10.2000 tarihinden 1
gün önce 3.10.2000 tarihinde sona erdirilmesi gerekmektedir.” ibaresi “sigortalılığı
başlatılmayacak, 1.1.1994 tarihinde başlayan 2925 sayılı Kanuna tabi
sigortalılığı (geçici 18. maddeye göre vergi borçlanması yapmadığından) geçerli
sayılacaktır.” şeklinde değiştirilmiştir.
2-
Birinci bölümde yer alan “6.3-
(4/a) kapsamında sigortalı olup çalıştığı işyerine veya başka bir şirkete ortak
olanlar” alt başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlıklar
açıklamalarıyla birlikte eklenmiştir.
“6.3.1- Ortağı olduğu
şirketten (4/a) kapsamında bildirilen hizmetlerinin (4/b) kapsamına
aktarılmasına ilişkin işlemler
2008
Ekim öncesinde
1479 sayılı Kanun kapsamında tescili yapılması gerektiği halde 506 sayılı Kanun
kapsamında tescili yapılanlar için (4/a) kapsamında yapılan tescil kaydı (4/b)
kapsamında bildirim sayılacak ve (4/a) işe giriş tarihi (4/b) için bildirim
yapılan tarih kabul edilerek 1479 sayılı Kanunun 24. maddesi hükmü gereği
tescil tarihindeki mevzuat hükümleri uygulanacaktır.
1479
sayılı
Kanunun mülga 24. maddesinde; kollektif şirketlerin, adi komandit şirketlerin
komandite ve komanditer, limited şirketlerin, sermayesi paylara bölünmüş
komandit şirketlerin komandite ortakları, donatma iştirakleri ortakları ile
anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi olan ortakları bu
Kanuna göre sigortalı sayılmıştır.
Şirket ortağı olarak 1479 sayılı Kanuna tabi
tescili yapılan sigortalının vergi dairesi, meslek kuruluşu, esnaf sicil
müdürlüğü ve diğer şirket kayıtlarının tespiti halinde ise sigortalılık hak ve
mükellefiyetleri tescil tarihinde geçerli olan mevzuat hükümleri kapsamında
değerlendirilecektir
Örnek 1- 15.1.1999 tarihinden
itibaren (G) limited şirket ortağı olan ve (4/b) kapsamında tescil edilmeyen
sigortalı (T), 1.3.1999 tarihinden itibaren ortağı olduğu (G) limited
şirketinden (4/a) kapsamında sigortalı bildirilmeye başlanmış ve şirket
ortaklığı halen devam etmektedir. Sigortalı (T)’nin (4/a) kapsamında 1.3.1999
tarihinde başlatılan tescil kaydı beyan kabul edilip, 1479 sayılı Kanuna tabi
tescili yapıldıktan sonra 1.1.1997-31.7.1998 tarihleri arasında vergi kaydının
tespit edilmesi halinde sigortalılık başlangıç tarihi 1.1.1997 olarak kabul
edilecek, 31.7.1998 tarihinde sigortalılık sona erdirilecek ve 15.1.1999
tarihinde başlayan şirket kaydına istinaden yeniden sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek 2- 15.9.2000 tarihinden
itibaren (H) limited şirket ortağı olan ancak, (4/b) kapsamında tescil
edilmeyen sigortalı (İ), 10.10.2000 tarihinden itibaren ortağı olduğu (H)
limited şirketinden (4/a) kapsamında sigortalı bildirilmeye başlanmış ve şirket
ortaklığı halen devam etmektedir. Sigortalı (İ)’nin ( 4/a) kapsamında 10.10.2000
tarihinde başlatılan tescil kaydı beyan kabul edilip, 619 sayılı KHK gereği 4.10.2000
tarihinde 1479 sayılı Kanuna tabi tescili yapıldıktan sonra 1.1.1990-31.7.1993
tarihleri arasında başka bir şirket kaydının bulunması halinde ise yine
sigortalılık başlangıç tarihi 4.10.2000 olarak kabul edilecektir.
6.3.1.1- 1.10.2008 tarihinden önceki sürelerin (4/b)
kapsamına aktarılması ve (4/a) bildirimine göre ilk defa (4/b) kapsamında
tescil edilecek olan ve tescil tarihinden önce diğer sosyal güvenlik
kuruluşlarına tabi hizmeti olanlar
1479
sayılı
Kanuna göre tescili yapılan sigortalının hak ve mükellefiyetleri tescil
tarihinde geçerli olan mevzuat hükümleri uygulanacağından tescil tarihinde
önceki diğer sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmet sürelerine de 1479
sayılı Kanunun 51. maddesinin üçüncü fıkrası hükmüne göre basamak intibakı
yapılacaktır.
1479
sayılı
Kanunun 2229 ve 2654 sayılı kanunlarla değişik 51. maddesinin üçüncü fıkrası
hükmü gereğince 20.4.1982-21.3.1985 tarihleri arasında (4/b) kapsamında
tescilleri başlatılan sigortalıların (4/b) tescil tarihinden önceki diğer
sosyal güvenlik kuruluşlarında geçen hizmet sürelerine göre tespit edilen
basamaklar
20.4.1982
- 31.12.1982 = 6
1.1.1983
- 31.12.1983 =9
1.1.1984
- 31.3.1984 =6
1.4.1984
- 31.12.1984 =11
1.1.1985
- 21.3.1985 =8
Örnek 1- 15.5.1984 tarihinden
itibaren (G) limited şirket ortağı olan ancak, (4/b) kapsamında tescil
edilmeyen sigortalı (T), 1.6.1984 tarihinden itibaren ortağı olduğu (G) limited
şirketinden (4/a) kapsamında sigortalı bildirilmeye başlanmış ve şirket
ortaklığı halen devam etmektedir. Sigortalı (T)’nin (4/a) kapsamında 1.6.1984
tarihinde başlatılan tescil kaydı beyan kabul edilip, 1479 sayılı Kanuna tabi
tescili yapıldıktan sonra 1.1.1981-31.7.1981 tarihleri arasında (4/a)
hizmetinin bulunması nedeniyle 15.5.1984 tarihi itibariyle (4/b) tescili 11.
basamaktan yapılacaktır.
1479
sayılı
Kanunun 3165 ve 3396 sayılı kanunlarla değişik 51. maddesinin üçüncü fıkrası
hükmü gereği 22.3.1985-3.10.2000 tarihleri arasında (4/b) kapsamında tescilleri
başlatılan sigortalıların (4/b) tescil tarihinden önceki diğer sosyal güvenlik
kuruluşlarında geçen hizmet sürelerine göre tespit edilen basamaklar
a) 6
ayın
altında hizmeti olan sigortalılar için, basamak intibakın da 1. basamak
b)
6 aydan 1 yıl altı aya kadar hizmeti olan sigortalılar
için basamak intibakında 2. basamak
c)
1 yıl 6 aydan 2 yıl 6 aya kadar hizmeti olan
sigortalılar için basamak intibakında 3. basamak
d) 2 yıl 6 aydan 3 yıl 6 aya kadar hizmeti olan sigortalılar
için basamak intibakında 4. basamak
e) 3
yıl
6 aydan 4 yıl 6 aya kadar hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında 5. basamak
f) 4
yıl
6 ay ve daha fazla hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında 6.
basamak
g) 6
yıl
6 aydan 8 yıl 6 aya kadar hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında 7. basamak
h) 8
yıl
6 aydan 10 yıl 6 aya kadar hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında 8. basamak
ı) 10 yıl 6 aydan 12 yıl 6 aya kadar hizmeti
olan sigortalılar için basamak intibakında 9. basamak
i) 12
yıl
6 aydan 14 yıl 6 aya kadar hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında
10. basamak
j) 14
yıl
6 aydan 16 yıl 6 aya kadar hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında
11. basamak
k) 16
yıl
6 ay ve daha fazla hizmeti olan sigortalılar için basamak intibakında 12. Basamak
esas
alınacaktır.
Örnek 2- Sigortalı (Ç) nin, 1.1.1997
tarihinde yapılan 4/b tescilinden önce emekli sandığı kapsamında 8 yıl 10 ay
hizmetinin bulunması halinde tescil basamağı 8. basamağa intibak
ettirilecektir.
1479
sayılı
Kanun, 619 sayılı KHK ve 4956 sayılı Kanunla değişik 51. maddesinin üçüncü
fıkrası hükmü gereğince 4.10.2000-30.9.2008 tarihleri arasında (4/b) kapsamında
tescilleri başlatılan sigortalıların (4/b) tescil tarihinden önceki diğer
sosyal güvenlik kuruluşlarında geçen hizmet sürelerine göre tespit
edilen basamaklar ilk oniki basamakta bekleme süresi bir yıl oniki basamaktan sonra iki tam yıl olarak
uygulanacak iki tam yıldan arta kalan süreler kadar kıdemli
sayılacaktır.
- 1 tam yıla 2. basamak
- 2 tam yıla 3. basamak
- 9 tam yıla 10. basamak
- 15 tam yıla 14.basamaktan 1 yıl kıdemli
- 19 yıl üç ay hizmeti olan sigortalıya 19
basamakta 1 yıl üç ay kıdemli sayılarak intibak yapılacaktır.
Örnek 3- Sigortalı (M) nin 4.10.2000
tarihinde yapılan (4/b) tescilinden önce (4/a) kapsamında 11 tam yıl hizmetinin
bulunması halinde tescil basamağı 12. basamağa intibak ettirilecektir.
6.3.1.2-
(4/a) bildirimine göre ilk defa (4/b) kapsamında tescil edilecek olan ve
tescil tarihinden önce sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti olmayanlar
1.10.2008
tarihinden önce
1479 sayılı Kanun kapsamında tescili yapılması gerektiği halde 506 sayılı Kanun
kapsamında tescil yapıldığı sonradan tespit edilen sigortalılar, (4/b)
kapsamında sigortalı olması gereken tarih itibariyle sigortalılığı
başlatılacaktır. Diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi hizmeti bulunmaması
nedeniyle tescil tarihi itibariyle birinci basamaktan sigortalılığı
başlatılacaktır”
3- İkinci bölümde yer alan “7- Taşıma ihaleli işlerde
çalışanların hizmetlerinin çakışması” başlığının
üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu gereğince yapılan taşıma ihalelerinden iş alan
yükleniciler hakkında Kanunun 1.3.2011 tarihinden sonra değiştirilen 53.
maddesi hükümleri de dikkate alınarak;”
- Çalıştırdıkları şoförlerin
4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması,
- Araç sahibi olması nedeniyle 4. maddenin birinci
fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında sigortalılığı bulunan
kişiyi aracı kiralamak suretiyle çalıştırmaları halinde, araç sahibi ile
yüklenici arasındaki ilişkinin hizmet akdi olarak değerlendirilmemesi,
- Araç sahibi olmayan ancak 4. maddenin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında başka faaliyetleri nedeniyle sigortalılığı
bulunanları çalıştırmaları halinde bu kişilerin (a) bendi kapsamında sigortalı
sayılması,
- Başka bir firmadan araç kiralaması halinde
aracı kullanan şoförlerin 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ya da (b) bendi
kapsamında sigortalı olup olmadığına bakılmaksızın araç kiralama firmasındaki
işten dolayı 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı
sayılmaları,
yönünde işlem yapılacaktır.”
4- Üçüncü bölümde yer alan “3- Yurt dışı ve yurt içi
hizmet sürelerinin çakışması” başlığı “3- Bildirilen hizmet süresinde
yurt dışında bulunma” şeklinde, birinci paragrafı ile sekizinci paragrafın
birinci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu maddeye örnek eklenmiş, ikinci
maddesindeki “edilecektir.” ibaresi “edilecek, ancak sigortalılık
devam ederken yurda giriş yapıldığının tespit edilmesi halinde yurda giriş
yapılan tarihten itibaren (4/a) hizmetleri geçerli sayılacaktır.” şeklinde,
üçüncü maddesindeki “sigortalıların, yurt dışında geçen herhangi bir
sigortalılık süresi olmaması durumunda;” ibaresi “sigortalılar ile (4/a)
kapsamında hizmet bildirilen gün içinde yurt dışına çıktığı tespit edilenlerin
yurt dışına çıkığı gün bildirilen hizmeti geçerli sayılarak bu sigortalılar
hakkında;” şeklinde, “Örnek 2-” de aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Türk vatandaşlarının 3201 sayılı Kanuna göre
borçlanmaya esas yurt dışındaki sigortalılık, işsizlik, eşdeğer süre ve ev
kadınlığı süreleri ile ülkemizdeki prim ödeme sürelerinin çakışması, yurt
dışında bulunulan sürelerde ülkemizde adına hizmet bildirimi yapılmış olanların
hizmet kayıtlarının ne şekilde değerlendirileceğine ilişkin işlemler aşağıda
açıklanmıştır.”
“1- Yurda giriş-çıkış tarihlerine
göre, Ülkemizde (4/a) kapsamındaki sigortalılığın başladığı tarihte yurt
dışında olduğu ve hizmetin devamında Türkiye’ye giriş yaptığı tespit edilen
sigortalının, yurda giriş yaptığı tarihe kadar bildirilmiş olan hizmetleri
iptal edilecek, yurda giriş yapılan tarihten itibaren bildirilmiş olan
hizmetleri ise geçerli sayılacaktır.
Örnek 1- (A) işyerinden 4.9.2017-31.12.2018
tarihleri arasında (4/a) kapsamında sigortalılığı bildirilen ve yurda
giriş-çıkış belgesine göre 25.8.2017-9.11.2017 tarihleri arasında yurt dışında
olduğu tespit edilen sigortalının 4.9.2017-8.11.2017 tarihleri arasında
bildirilen hizmetleri iptal edilecek, 9.11.2018 tarihinden sonra bildirilmiş
olan hizmetleri ise geçerli sayılacaktır. ”
“Örnek 2- 7.10.2016-4.6.2018
tarihleri arasında (4/a) kapsamında sigortalılığı bildirilen sigortalı (B)’nin
yurda giriş-çıkış belgesine göre 12.12.2016 tarihinde yurt dışına çıktığı, 5.10.2017
tarihinde yurda giriş yaptığı tespit edilmiş ve işveren tarafından yurt dışına
görevli olarak gönderildiği ispatlanamamıştır. Sigortalı (B)’nin (4/a)
kapsamındaki 13.12.2016-4.10.2017 tarihleri arasındaki (bu tarihler dahil)
(4/a) kapsamında bildirilen hizmetler iptal edilecektir.”
H-
GENELGENİN
ONUNCU KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- Birinci bölümde yer alan “1- Borçlanma yapacak kimseler” başlığının
birinci ve sekizinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar
eklenmiştir.
“Kanunun 41. maddesi ve geçici maddelerine
göre borçlanma talebinde bulunanların, borçlanma talep tarihinden önce Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının;
- (a) bendi kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa ve/veya
uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,
- (b) bendi kapsamında tescil edilmiş ve talep tarihi
itibariyle ödenmiş/tahakkuk etmiş süresi olması,
- (c) bendi kapsamında tescil edilmiş olması,
gerekmekte
olup, söz
konusu şartları yerine getirmeyenlerin Kanun kapsamında yer alan sürelere
ilişkin borçlanma talepleri kabul edilmeyecektir.”
“Çalışmaya başlaması nedeniyle ödenmekte olan
malullük, yaşlılık veya emekli aylığı kesilenlerin Kanun
kapsamında yer alan sürelere ilişkin borçlanma talepleri kabul edilmeyecektir.”
2- Birinci bölümde yer alan “2-Borçlanılacak
süreler” başlığına aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Sigortalı sayılanların hangi sürelerini
borçlanabilecekleri 5510 sayılı Kanunun ilgili maddelerinde düzenlenmiştir.
Ancak, 1479 sayılı Kanun veya 5510 sayılı Kanunun ilgili hükümleri gereğince 4.
maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi durdurulan
ve borçlanmaya esas süreleri durdurulan süreler içinde yer alanların borçlanma
talepleri kabul edilmeyecektir. Borçlanılacak sürenin bir kısmının durdurulan
süreler dışında yer alması halinde ise bu süreler borçlanılacak süre kapsamında
değerlendirilecektir.”
3- Birinci bölümde yer alan “2.1-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendine tabi
sigortalıların doğumdan sonra geçen süreleri” alt başlığının dördüncü paragrafı
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, yedinci paragrafı kaldırılmıştır.
“Doğum borçlanması talebinde bulunan kadın
sigortalıların borçlanma taleplerinin değerlendirilebilmesi için “1- Borçlanma
yapacak kimseler” başlıklı bölümde yer alan şartları doğumdan önce yerine
getirmiş olmaları gerekmektedir.”
4- Birinci bölümde yer alan “2.1.1-
Ücretsiz doğum ya da analık izni sürelerinin borçlanması” alt başlığının
birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“Sigortalıların doğum öncesi ve sonrası
raporlarına ilişkin başlangıç ve bitiş tarihlerinin Kurum kayıtlarında
bulunması ve bu sürelerin doğruluğu hususunda bir tereddüt olmaması halinde
raporların ibrazı istenmeksizin borçlanma işlemi sonuçlandırılacaktır.”
5- Birinci bölümde yer alan “2.2- Er
veya erbaş olarak silahaltında veya yedek subay okulunda geçen süreler” alt
başlığı “2.2- Er veya erbaş olarak silahaltında veya yedek subay ya da yedek
astsubay okulunda geçen süreler” şeklinde, birinci paragrafı aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, ikinci paragrafın birinci cümlesi ve ikinci cümlesinde
yer alan “Bu nedenle,” ibaresi kaldırılmış, altıncı paragraf aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi ile muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er veya erbaş olarak silahaltında
geçen süreler, 1.1.1950 tarihinden sonra yedek subay okulunda, 26.6.2019
tarihinden sonra ise yedek astsubay okulunda öğrenci olarak geçen sürelerin
borçlandırılmasına imkan sağlanmıştır.”
“Yapılacak askerlik borçlanmalarında,
askerlik süresinden sayılan hava değişim süreleri aşağıda gösterilmiş olup, bu
süreleri aşan kısım ile hastalık, ceza vb. nedenlerle uzayan askerlik süreleri
borçlandırılmayacaktır.”
Askerlikten Sayılan Hava Değişim
Süreleri |
||
Hava Değişimi (1111 sayılı Kanuna göre) |
17.7.1927 tarihine
kadar |
1 yıla kadarki kısmı |
17.7.1927 – 21.2.2014 |
3 aya kadarki kısmı |
|
22.2.2014 – 25.6.2019 |
30 güne kadarki kısmı |
|
Hava Değişimi (Kısa Dönem) (1076 sayılı Kanuna göre) |
14.11.1980 – 21.2.2014 |
30 güne kadarki kısmı |
22.2.2014 – 25.6.2019 |
15 güne kadarki kısmı |
|
Hava Değişimi (7179 sayılı Kanun) |
26.6.2019 tarihinden itibaren |
Tabi olunan askerlik süresinin her ayı için 1 güne kadarki kısmı |
6-
Birinci bölümde yer alan “2.4-
Doktora veya tıpta uzmanlık öğreniminde geçen süreler” alt başlığının
beşinci paragrafında yer alan “Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Tescil ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığından” ibaresi “Sağlık
Bakanlığının ilgili biriminden” şeklinde değiştirilmiştir.
7-
Birinci bölümde yer alan “3-
Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve
ödenmesi” başlığının birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki
paragraf eklenmiş, sekizinci paragrafı da aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a)
ve (c) bendine tabi sigortalıların yapacakları hizmet borçlanmalarına ait
borçlanma tutarı “Borçlanma Talep Dilekçesi” ile beyanda bulundukları prime
esas kazanç üzerinden, prime esas kazanç beyanında bulunulmaması halinde ise
borçlanma tutarı, asgari günlük kazanç tutarı üzerinden hesaplanacaktır.”
“Tahakkuk ettirilen borç tutarı ilgiliye
iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek, (EK-26) (EK-27) PTT alındısının
ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihi olacaktır. Borç tebliğleri
öncelikle sigortalının borçlanma talep dilekçesinde beyan ettiği adrese
gönderilecek söz konusu adrese tebliğ yapılamaması ve tebliğin Kurumumuza iade
edilmesi durumunda borçlanma tebligatı bu defa gecikmeye mahal verilmeden
sigortalının MERNİS (Merkezi Nüfus İdare Sistemindeki Adresine ) adresine
gönderilecektir. Sigortalının MERNİS adresine gönderilen tebliğ zarfın üzerine
görülebilecek bir yere "Kişinin MERNİS adresidir. 7201 sayılı Tebligat
Kanunun 21/2. maddesine göre işlem yapılması gerekmektedir." ibaresi şerh
düşürülerek postaya verilecektir. Haber kağıdı bırakılmak suretiyle tebliğ
edilemeyen borçlanma tebliğleri haber kağıdının kapıya (sigortalının adresine)
bırakıldığı tarih tebliğ tarihi olarak kabul edilecektir. Sigortalının MERNİS
kayıtlarında herhangi bir adresi bulunmaması durumunda beyan edilen adrese
gönderilen borç yazısının tebliğ edilemediği tarih tebliğ tarihi olarak dikkate
alınacaktır. Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde
sigortalı veya hak sahipleri tarafından Kuruma ya da Kurumun anlaşmalı olduğu
bankalara ödenecek, bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar ise geçerli
sayılmayacaktır. Borcun bir ay içinde tamamının ödenmemesi halinde, ödenen
miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.”
8- Birinci bölümde yer alan “3-
Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve
ödenmesi” başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlık açıklamalarıyla
birlikte eklenmiştir.
“3.1- 7179 sayılı Askeralma Kanuna göre
borçlanma işlemleri
7179
sayılı
Kanunun 5. maddesinin üçüncü fıkrası ile altı aylık askerlik hizmetini
tamamlayan erbaş ve erlerden istekli olanların sıralı disiplin amirlerinin
olumlu değerlendirmesi ile terhise hak kazandığı tarihten itibaren Milli
Savunma Bakanlığınca uygun görülmesi halinde altı ay ile sınırlı olmak üzere
askerlik hizmetlerine devam edeceği ve bu sürenin sonunda terhis edileceği, bu şekilde
askerlik hizmetine devam edenlerin vazgeçme taleplerinin kabul edilmeyeceği,
bunlar hakkında muvazzaflık dönemi için askerlik hizmetinden sayılmayan
sürelere ilişkin hükümlerin uygulanmayacağı ve birinci altı aylık hizmet süresi
için ayrı, ikinci altı aylık hizmet süresi için ayrı terhis belgesinin tanzim
edileceği,
Aynı Kanunun 40. maddesinin
üçüncü fıkrası ile de 5. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında askerlik
hizmetine devam edip, bu sürenin sonunda terhis olanlardan, Kanunun 41.
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında hizmet borçlanması talebinde
bulunanların; ikinci altı ay kapsamında geçen sürelerine ilişkin borç
tutarının, Kanunun 82. maddesine göre belirlenmiş prime esas günlük kazanç alt
sınırının %32’s i üzerinden hesaplanarak Milli Savunma Bakanlığına tebliğ
edileceği ve tebliği takip eden üç ay içinde ilgili Bakanlıkça ödeneceği,
hükme bağlanmıştır.
İlgili Kanunun 5. maddesinin üçüncü fıkrası
gereği askerlik hizmetine ikinci altı ay olarak devam edenlerin birinci ve
ikinci altı aylık borçlanma talepleri aşağıdaki esaslara göre
sonuçlandırılacaktır.
Borçlanma taleplerinde;
sigortalının, hak sahipleri için ise müteveffa kişinin “1-Borçlanma yapacak
kimseler” başlıklı bölümün ikinci paragrafındaki şartları taşıyıp taşımadıkları
kontrol edilecek, söz konusu şartları yerine getirmeyenlerin talepleri kabul
edilmeyecektir.
Birinci
ve ikinci altı
aylık sürelerin her biri için ayrı borçlanma talep dilekçesi alınacaktır.
İkinci altı aylık askerlik süresinin
borçlanma tutarı, Kurumumuzca Milli Savunma Bakanlığından tahsil edileceğinden,
borcun tahsilatı beklenmeksizin borçlandırılan süreler, gün ve kazanç olarak
hizmet dökümünde görüntülenecektir. Ayrıca, ikinci altı aylık askerlik
süresinin borçlandırılmasında ikinci altı aya ilişkin sürelerin tamamı
borçlandırılacak, kısmi borçlanma işlemi yapılmayacaktır.
Borçlanma talebinde bulunan
sigortalı veya hak sahiplerinin ikinci altı aya ilişkin askerlik süreleri için
alınan kazanç beyanı asgari günlük kazancın üzerinde olması halinde, asgari
günlük kazanç üzerinden hesaplanan borç tutarı Milli Savunma Bakanlığına, aşan
kısmı ise sigortalıya tebliğ edilecektir. Aşan kısma ilişkin sigortalıya tebliğ
edilen borçlanma tutarının tahakkuk, tebliğ, tahsilat, iade vb. işlemleri cari
usuller esas alınarak gerçekleştirilecektir.
İkinci altı aylık döneme ilişkin sigortalı
tarafından ödenmesi gereken asgari kazancı aşan borç tutarına ilişkin kısmi
ödeme yapılması durumunda, borçlanma gün sayısında herhangi bir değişiklik
yapılmaksızın kısmi ödemeye ilişkin hesaplanan kazançlar Milli Savunma
Bakanlığı tarafından ödenen/ödenecek tutara ilişkin hesaplanacak kazançlara
eşit olarak ilave edilecektir. Ancak, bu kazançlar hiçbir suretle ilgili döneme
ait azami kazancı geçemeyecektir.
Örnek - İkinci altı aylık
askerlik süresi için borçlanma talebinde bulunan sigortalının talep tarihinde
prime esas günlük kazanç alt sınırının 100 TL olduğu ve sigortalının 200 TL
kazanç üzerinden borçlanma talebinde bulunduğu, ancak, sigortalının 180 gün
karşılığı asgari günlük kazancın üzerinde yapmış olduğu borçlanma talebine
istinaden 5.760,00 TL karşılığı tahakkuk ettirilen borcun 3.000,00 TL’sini
ödemiştir. Bu durumda, borçlanma süreleri aşağıdaki gibi mal edilecektir.
(Borçlanma sürelerinin ilgili aylarına mal edilmesinde kullanılacak oran 1
alınacak, sigortalının askerliğini yapmış olduğu tarihlerdeki asgari günlük
kazanç ile talep tarihindeki asgari günlük kazancın aynı olduğu ve askerlik
süresinin sigortalılık sonrası olduğu kabul edilecektir.
Ay |
Gün Sayısı |
MSB Ödemesi Karşılığı Kazanç |
Sigortalı Ödemesi Karşılığı
Kazanç |
Toplam Kazanç |
Ocak |
30 |
3.000,00 TL |
1.562,50 TL |
4.562,50 TL |
Şubat |
30 |
3.000,00 TL |
1.562,50 TL |
4.562,50 TL |
Mart |
30 |
3.000,00 TL |
1.562,50 TL |
4.562,50 TL |
Nisan |
30 |
3.000,00 TL |
1.562,50 TL |
4.562,50 TL |
Mayıs |
30 |
3.000,00 TL |
1.562,50 TL |
4.562,50 TL |
Haziran |
30 |
3.000,00 TL |
1.562,50 TL |
4.562,50 TL |
Tahakkuk
ettirilen borçlanma
tutarının, Milli Savunma Bakanlığı tarafından üç aylık yasal süresi içerisinde
ödenmemesi halinde Kanunun 89. maddesine göre gecikme cezası ve gecikme zammı
uygulanacaktır.
Milli
Savunma Bakanlığı
tarafından ödenen borçlanma tutarlarının sigortalı ve hak sahiplerine iadesi
yapılmayacaktır.
Kanunun
4.
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olup, askerlik
görevini yerine getirdiği birinci ve ikinci altı aylık dönemde bu kapsamdaki
sigortalılığı devam edenler ile ilgili kanunları gereği sigortalılık süreleri
durdurulmuş/durdurulacak olanların borçlanma talepleri kabul edilmeyecektir.
Bu
kapsamda borçlandırılan
süreler borçlanma talep tarihi itibariyle Kanunun 4. maddenin birinci
fıkrasının ilgili bendine göre tabi olunan son statü esas alınarak hizmet
olarak değerlendirilecektir.”
9- İkinci bölümde yer alan “2-
3201 sayılı Kanuna göre borçlanma yapanların Kanunun 41. maddesine göre yapacakları
borçlanma statüleri ve sigortalılık başlangıç tarihlerinin belirlenmesi” başlığının
birinci paragrafı aşağıdaki şekilde, “Örnek-” ibaresi “Örnek 1-”
şeklinde değiştirilmiş ve “Örnek 2-” ve “Örnek 3-” eklenmiştir.
“3201 sayılı Kanun kapsamında yurt dışı
sürelerini borçlanan ve anılan Kanunun ilgili maddelerine göre sigortalılık
statüleri tespit edilenlerin, borçlandıkları yurt dışı sürelerinden sonra 5510
sayılı Kanun kapsamında sigortalılığı olmayanların 41. madde kapsamında
yapacakları borçlanma taleplerinin statüsü, 3201 sayılı Kanuna göre belirlenen
sigortalılık statüsüne göre değerlendirilecektir.”
“Örnek 2- Türkiye’de sigortalılık
niteliği bulunmayan ve 1.1.1997-31.12.2007 tarihleri arasında yurt dışında
geçen sürelerini 3201 sayılı Kanun kapsamında 23.9.2019 tarihli talebiyle
borçlanan sigortalının 3.3.2020 tarihinde Kanunun 41. maddesinde yer alan
süresini borçlanma talebinde bulunması halinde, sigortalının borçlandığı yurt
dışı sürelerinden sonra 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığı olmaması
nedeniyle 41. madde kapsamında yapmış olduğu borçlanmanın statüsü 3201 sayılı
Kanuna göre belirlenen 4/1-(b) kapsamında sigortalılık olarak kabul
edilecektir.
Örnek 3-Türkiye’de 20.4.2018-5.7.2018 tarihleri
arasında Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
çalışması bulunan sigortalı 9.12.2008-27.5.2014 tarihleri arasında Almanya’da
geçen sürelerini 1.11.2019 tarihinde borçlanma talebinde bulunmuş ve
borçlanılan süreler Kanunun 4/1-(b) kapsamında hizmet olarak
değerlendirilmiştir. Sigortalının 25.12.2019 tarihinde 20.2.2006-20.5.2007
tarihleri arasında geçen askerlik süresini borçlanması halinde, borçlanılan
süreler borçlanma talep tarihindeki son sigortalılık statüsü olan 4/1-(a)
kapsamında değerlendirilecektir.”
10- İkinci bölümde yer alan “2.1- Sosyal güvenlik
sözleşmesi imzalanmış ve akit ülkede sigortalılık başlangıç tarihi kabul
edilenlerin borçlanma talepleri” alt başlığının ikinci paragrafındaki “Belçika”
ibaresinden sonra gelmek üzere “(1.9.2018 (dahil) tarihinden sonra ilk defa
bu ülkede çalışmaya başlayanlar hariç),”, “Slovakya” ibaresinden
sonra gelmek üzerede “, Tunus” ibaresi eklenmiştir.
11- İkinci bölümde yer alan “2.2-
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ancak akit ülkede sigortalılık başlangıç
tarihi kabul edilmeyenler, sözleşmeli ya da sözleşmesiz ülkelerde geçen ev
kadınlığı süreleri ve sözleşmesiz ülkelerde geçen sürelerde yapılan borçlanma
talepleri” alt başlığının birinci paragrafındaki “Sırbistan” ibaresinden
sonra gelmek üzere “, Macaristan” ibaresi, “borçlanmanın ödediği” ibaresinden
sonra gelmek üzerede “ya da sigortalının öldüğü” ibaresi eklenmiş,
dördüncü paragraf ve “Örnek 2-” kaldırılmıştır.
12- İkinci bölümde yer alan “3.4-Borçlanmaların iadesi” alt
başlığının on birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf
eklenmiştir.
“Sigortalı yahut hak sahiplerinin toptan
ödeme talebi nedeniyle iade edilecek borçlanma tutarı, toptan ödemenin
yapılacağı ünite tarafından iade edilecektir. Ancak, borçlanma işlemi başka bir
ünite tarafından yapılmış ise öncelikle bu üniteden söz konusu borçlanmanın
silinmesi talep edilecek, silme işlemi yapıldıktan sonra borçlanmanın iadesi
yapılacaktır.”
13- İkinci bölümde yer alan “3.4.2- (4/b) kapsamındaki
sigortalıların borçlanma ve ihya tutarlarının şahıs hesabına prim ödemesi
olarak aktarılması” alt başlığının ikinci paragrafındaki “Kanunun 89.
maddesinin üçüncü fıkrasındaki zaman aşımı süresi de dikkate alınmak suretiyle
talebi halinde” ibaresi kaldırılmıştır.
14- Üçüncü bölümde yer alan “2- Sigortalılığın başlangıç tarihinden
önceki borçlandırılan sürelerin değerlendirilmesi” başlığının üçüncü
paragrafında bulunan “Örnek 2-” den sonra gelmek üzere aşagıdaki
paragraf ve örnekler eklenmiştir.
“Sigortalılık başlangıç tarihinden önce
borçlanılabilecek birden fazla süresi (askerlik, avukatlık staj süresi,
doktora, yurt dışı hizmet borçlanması vb) bulunan sigortalılardan bu sürelerin
tamamını borçlanan yahut bu sürelerden birini borçlanmış, daha sonraki bir
tarihte diğer süresini borçlanan sigortalıların
borçlandıkları sürelerden sigortalılık başlangıç tarihine en yakın olan ilk süresi, ardından kalan süresi borçlandırılarak
sigortalılık başlangıç tarihinden geriyedoğru geriye götüren sürelere
mal edilecektir.
Örnek 1- Sigortalılık başlangıç
tarihi 2.3.1995 olan sigortalı (A), 25.2.2019 tarihinde prime esas günlük
kazancın alt sınırından 25.2.1991-25.8.1992 tarihleri arasında geçen askerlik
süresi ile 6.5.1993-20.5.1994 tarihleri arasında geçen avukatlık staj süresini
borçlanma talebinde bulunmuş, 6.3.2019 tarihinde tebliğ edilen borcun tamamını 4.4.2019
tarihinde ödemiştir. Bu durumda, öncelikle sigortalılık başlangıç tarihine en
yakın olan avukatlık staj süresi, ardından askerlik süresi borçlandırılacak ve
sigortalının hizmet süresinin başlangıcı ile bitişi aşağıdaki şekilde olacaktır.
1.Avukatlık staj süresi : 6.5.1993-20.5.1994
Borçlanma süresi : 21.5.1993-20.5.1994 (360 gün)
2.Askerlik süresi : 25.2.1991-25.8.1992
Borçlanma süresi : 25.2.1991-24.8.1992 (540 gün)
Borç ödeme tarihi : 4.4.2019
Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük
kazanç : 85,28 TL
Borçlandığı günlük kazanç :
85,28 TL
Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki
asgari kazanca oranı : 85,28 / 85,28 = 1
Borçlanma Türü |
Dönem |
Gün |
Askerlik Borçlanması |
2.9.1992 – 1.3.1994 |
540 |
A. Staj Süresi Borçlanması |
2.3.1994 – 1.3.1995 |
360 |
Zorunlu Sigortalılık |
2.3.1995- Devam ediyor |
-- |
Sigortalı ilk defa 2.3.1995
tarihinde işe başladığından toplam borçlanma süresi olan 2 yıl, 6 ay geriye
gidildiğinde sigortalılık başlangıç tarihi 2.9.1992 tarihi olacaktır.
Örnek 2- Sigortalılık başlangıç
tarihi 2.3.2000 olan sigortalı (B), 15.1.2019 tarihinde prime esas günlük
kazancın alt sınırından 7.10.1995-30.10.1996 tarihleri arasında geçen avukatlık
staj süresini borçlanmış ve tarafına 21.1.2019 tarihinde tebliğ edilen borcun
200 güne karşılık gelen kısmını 23.1.2019 tarihinde ödemiştir. Bu defa, 15.2.2019
tarihinde prime esas günlük kazancın alt sınırından 2.2.1997-2.10.1998
tarihleri arasındaki askerlik süresini borçlanmış ve tarafına 23.2.2019
tarihinde tebliğ edilen 600 gün karşılığı borcun tamamını 26.2.2019 tarihinde
ödemiştir. Bu durumda, her ne kadar ilk olarak avukatlık staj süresi
borçlandırılmış ise de sigortalılık başlangıç tarihine en yakın borçlanma
süresi askerliğe ait olduğundan sigortalılık başlangıç tarihinden geriye ilk
olarak askerlik ardından avukatlık staj süresi borçlandırılarak geriye götüren
sürelere gün kazanç olarak mal edilecektir.
1.Askerlik
süresi : 2.2.1997-2.10.1998
Borçlanma süresi : 2.2.1997-1.10.1998 (600 gün)
Ödenen Gün Sayısı : 600 gün
Borç ödeme tarihi : 26.2.2019
2.Avukatlık Staj süresi : 7.10.1995-30.10.1996
Borçlanma süresi : 1.11.1996-30.10.1996 (360 gün)
Ödenen Gün Sayısı : 200 gün
Borç ödeme tarihi : 23.1.2019
Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 85,28 TL
Borçlandığı günlük kazanç :
85,28 TL
Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki
asgari kazanca oranı : 85,28 / 85,28 = 1
Borçlanma Türü |
Dönem |
Gün |
A. Staj Süresi Borçlanması |
12.12.1997 – 1.7.1998 |
200 |
Askerlik Borçlanması |
2.7.1998 – 1.3.2000 |
600 |
Zorunlu Sigortalılık |
2.3.2000 - Devam
ediyor |
-- |
Sigortalı ilk defa 2.3.2000
tarihinde işe başladığından toplam borçlanma süresi olan 2 yıl, 2 ay, 20 gün
geriye gidildiğinde sigortalılık başlangıç tarihi 12.12.1997 tarihi olacaktır.
Örnek 3- Türkiye'de 2.10.1995-15.4.2001
tarihleri arasında 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında çalışması
bulunan sigortalı, 22.11.2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle
Almanya'da geçen 1.1.1990-31.12.1992 tarihleri arasında 720 gün sigortalılık
süresinin tamamını; yine aynı tarihli borçlanma talep dilekçesi ile de 2.5.1988-2.11.1989
tarihleri arasındaki askerlik süresini borçlanma talebinde bulunmuştur.
Sigortalı tarafından yurt dışı borçlanma tutarı 15.12.2019 tarihinde, askerlik
borçlanması tutarı ise 18.12.2019 tarihinde ödenmiştir. Bu durumda, Türkiye'de
ilk işe giriş tarihi olan 2.10.1995 tarihinden geriye doğru önce yurt dışı
borçlanma süreleri, ardından askerlik borçlanma süreleri götürülen sürelere gün
ve kazanç olarak mal edilecektir.
1.
Yurt dışı
Çalışma Süresi : 1.1.1990 – 31.12.1992
Ödenen Gün Sayısı : 720 gün (Tamamı)
Ödeme Tarihi : 15.12.2019
2. Askerlik Süresi : 2.5.1988-2.11.1989
Ödenen Gün Sayısı : 540 gün (Tamamı)
Ödeme Tarihi : 18.12.2019
Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 85,28 TL
Borçlandığı günlük kazanç :
85,28 TL
Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki
asgari kazanca oranı : 85,28 / 85,28 = 1
Statü |
Borçlanma Türü |
Dönem |
Gün |
Kazanç |
4/1-(a) |
Askerlik Borçlanması |
2.4.1992 – 1.10.1993 |
540 |
Var |
4/1-(b) |
Yurtdışı Hizmet Borçlanması |
2.10.1993 – 1.10.1995 |
720 |
Var |
4/1-(a) |
Zorunlu Sigortalılık |
2.10.1995 – 15.4.2001 |
1995 |
Var |
Örnek 4- Türkiye’de sigortalılığı
bulunmayan (A), 12.12.2019 tarihli yurt dışı borçlanma talep dilekçesiyle 1.1.1990-31.12.1995
tarihleri arasında Avusturya’da geçen 1800 gün sigortalılık süresinin tamamını
borçlanarak tahakkuk eden borçlanma tutarını 20.12.2019 tarihinde ödemiş ve
ardından 22.12.2019 tarihli borçlanma talep dilekçesi ile de 2.2.1996-2.8.1997
tarihleri arasındaki askerlik süresini borçlanmış ve tahakkuk eden borçlanma
tutarını 25.12.2019 tarihinde ödemiştir. Bu durumda, Türkiye'de çalışması
bulunmayan sigortalının yurt dışı borçlanma tutarını ödediği 20.12.2019
tarihinden geriye doğru önce askerlik borçlanma süreleri kazançsız olarak
sadece gün olarak, ardından yurt dışı borçlanma süreleri gün ve kazanç olarak
götürülen sürelere mal edilecek olup, her iki borçlanmanın da statüsü 4/1-(b)
olacaktır.
1. Askerlik Süresi : 2.2.1996 – 2.8.1997
Ödenen Gün Sayısı : 540 gün (Tamamı)
Ödeme Tarihi :
25.12.2019
2. Yurt
Dışı
Çalışma Süresi : 1.1.1990 – 31.12.1995
Ödenen Gün Sayısı : 1800 gün
(Tamamı)
Ödeme Tarihi :
20.12.2019
Borcun ödendiği tarihteki asgari günlük kazanç : 85,28 TL
Borçlandığı günlük kazanç :
85,28 TL
Ödenen 1 günlük primin ödeme tarihindeki
asgari kazanca oranı : 85,28 / 85,28 = 1”
Statü |
Borçlanma Türü |
Dönem |
Gün |
Kazanç |
4/1-(b) |
Yurtdışı Hizmet Borçlanması |
21.6.2013 – 20.6.2018 |
1800 |
Var |
4/1-(b) |
Askerlik Borçlanması |
21.6.2018 – 20.12.2019 |
540 |
Yok |
-- |
Y.Borçlanma Ödeme Tarih |
20.12.2019 |
-- |
-- |
15- Beşinci
bölümde yer alan “2.4- 5434 sayılı Kanunun ek 31. maddesi gereğince yapılan
borçlanmalar” alt başlığının açıklamaları çıkarılmış ve bu başlık “2.4-
5434 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanmalar” şeklinde değiştirilmiş ve bu
başlıktan sonra gelmek üzere aşağıdaki alt başlıklar açıklamalarıyla birlikte
eklenmiştir.
“2.4.1- 5434 sayılı Kanunun
ek 31. maddesinin yürürlükte bulunan üçüncü fıkrası gereğince yapılan
borçlanmalar
Aylıklarını 22.1.1962 tarihli
ve 1 sayılı Kanun ile ek ve tadillerine göre alan ve almış olanlardan Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların; 506, 1479,
2925 ve 2926 sayılı kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesinde sözü
edilen sandıkların kanunlarının kapsamındaki serbest meslekte geçmiş ve
değerlendirilmemiş hizmet sürelerinin 15 yılı, bu hizmetlerin adı geçen kanun
hükümleri uyarınca belgelenmeleri halinde, öğrenim durumları itibariyle
memuriyete giriş derecesi esas alınarak yapılacak borçlanmalara önceki mevzuat
gereğince devam edilecektir.
Borçlanılan hizmetlere ait gün
sayısı, prim ödeme gün sayısına eklenmekle birlikte borçlanılan sürenin
başlangıcından önce sigortalının sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmeti
yoksa, borçlanılan sürenin başlangıcı aynı zamanda sigortalılık süresinin
başlangıcı olarak kabul edilecektir.
2.4.2- 5434 sayılı Kanunun mülga ek ve
değişik maddelerine göre yapılan borçlanmalar
Hakkında 5434 sayılı Kanun
hükümleri uygulanan sigortalılar borçlanılacak sürelerinin tarih belirtmek veya
herhangi bir tarih belirtmeksizin bir kısmını borçlanmak istemeleri halinde, talep ettikleri gün kadar veya tarih aralığı
belirtilmiş ise iki tarih arasındaki gün kadar süre, borçlanılacak sürenin sonundan geriye doğru
gidilerek borçlanma işlemi yapılacaktır.
Örnek- 5434 sayılı Kanuna tabi
görev yapmakta iken 14.08.2006 tarihinde askerlik nedeniyle görevinden ayrılan
ve 01.05.2007 tarihinde askerlik dönüşü görevine başlayan sigortalı 25.08.2006-25.04.2007
tarihleri arasında geçen askerlik süresinden 25.08.2006-25.11.2006 tarihleri
arasında geçen 3 aylık kısmını borçlanmak için Kurumumuza müracaat etmiştir. Bu
durumda sigortalının borçlanma işlemi askerlik görevinin sona erdiği 25.04.2007
tarihinden 3 ay geriye gidilmek suretiyle 25.1.2007- 25.4.2007 tarihleri esas
alınarak yapılacaktır.”
16- Yedinci bölümde yer alan “Borçlanılan Hizmetlerle Malullük ve
Ölüm Aylığına Hak Kazanılması” başlığından sonra gelmek üzere aşağıdaki alt
başlıklar açıklamalarıyla birlikte eklenmiştir.
“1-Aylık bağlandıktan sonra
tespit edilen eksik hizmet sürelerinin SSİY geçici 35. madde kapsamında
değerlendirilmesi
Sosyal
Sigorta İşlemleri
Yönetmeliğinin geçici 35. maddesinin birinci fıkrasında, Bu maddenin yürürlüğe
girdiği 5.12.2017 tarihinden önce Kanuna veya ilgili sosyal güvenlik
kanunlarına göre aylık bağlanmış olanlardan, tahsis talep veya ölüm tarihi
itibariyle ilgili kanunlarında öngörülen aylık bağlama koşullarından prim ödeme
gün sayısı şartının sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından
kaynaklanmayan nedenlerle yerine gelmediği daha sonra anlaşılanların eksik
hizmet sürelerinin;
(a) Kanuna veya 3201 sayılı Kanuna göre
borçlanılacak süresi olanlar, borçlanma talep tarihinde Kanunun 82. maddesine
göre tespit edilecek prime esas günlük kazanç alt sınırı üzerinden eksik hizmet
süresi kadar borçlandırılmak,
(b) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında borçlanılacak
süresi olmayanlar ile borçlanılacak süreleriyle eksik hizmet süresini
tamamlamayanlardan; tahsis talep tarihi ile yersiz ödemenin tespit edildiği
tarih arasında Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalılığı
bulunanların eksik hizmet süresinin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet verilmek,
(c) Birinci fıkranın (a) ve (b) bendi kapsamında süresi
olmayanlardan; isteğe bağlı, 2925 sayılı Kanuna tabi, Kanunun ek 5. maddesi ile
ek 9. maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki sigortalılıkları tahsis talep
tarihi itibariyle aylığa hak kazanmaları nedeniyle sona erenlere, eksik hizmet
süresinin tamamlanacağı tarihe kadar belirtilen kapsamdaki sigortalılıkları devam
ettirilmek,
suretiyle
tamamlatılacağı
hüküm altına alınmıştır.
Aylığa hak kazanma
koşullarından prim ödeme gün sayısı koşulunun sigortalıların kasıtlı veya
kusurlu davranışlarından kaynaklanmayan nedenlerle yerine gelmediği tespit
edilen sigortalıların durumları Yönetmeliğin geçici 35. maddesi kapsamında
değerlendirilecek, prim ödeme gün sayısı eksikliğinin sigortalıların kasıtlı
veya kusurlu davranışından kaynaklanması durumunda bu madde hükümleri
uygulanmayacaktır.
Borçlanma ve hizmet kazandırma
yoluyla eksik prim ödeme gün sayısını tamamlayacak durumda olan sigortalıların,
öncelikle eksik hizmet sürelerinin borçlanma yoluyla, borçlanma süresi
bulunmayanlar ya da borçlanma süreleri ile eksik hizmet süresi tamamlanamayan
sigortalıların eksik hizmet süreleri ise hizmet kazandırma yoluyla tamamlatılacaktır.
Borçlanılan ya da hizmet
kazandırılan sürelere ilişkin düzenlenen borç tahakkukunun tahsilatı
beklenmeksizin borçlanma süreleri sadece gün sayısı olarak hizmet kazandırılan
süreler ise gün ve kazanç olarak tescil ve hizmet dökümünde görüntülenecektir.
Eksik
hizmet sürelerine
ilişkin tahakkuk ettirilecek olan prim asılları ile borçlanma tutarları, öncelikle sigortalı yahut hak sahiplerinin
birikmiş aylıklarından mahsup edilecek, kalan tutar Kanunun 96. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
aylıklardan kesilmek suretiyle tahsil
edilecektir. Ayrıca,
söz konusu borç tutarları ilgililer tarafından da Kurumun anlaşmalı olduğu bankalar aracılığıyla
ödenebilecektir. Bu şekilde, borçlanma tutarının tamamının bankaya ödenmesi halinde ilgililerin aylıklarından
herhangi bir kesinti yapılmayacak, bir kısmının ödenmesi halinde ise ödenen
miktar toplam borçtan düşüldükten sonra kalan tutar aylıklarından tahsil edilecektir.
1.1- Eksik hizmet sürelerinin borçlanma
yoluyla tamamlatılması
Kanuna
veya 3201 sayılı
Kanuna göre borçlanılacak süresi olanlar için “Geçici 35. Madde
Borçlanmaları" menüsünün “SSİY- Geçici 35 (A)” ve “SSİY- Geçici 35 (B)”
alt menüleri kullanılarak eksik hizmet süresi kadar borçlandırma yapılmak
suretiyle eksik hizmet süreleri tamamlatılacak, borç tutarı ise sigortalıların
veya hak sahiplerinin borçlanma talebinde bulundukları tarihte Kanunun 82.
maddesine göre prime esas kazancın alt sınırının %32’s i (1.8.2019 tarihinden
(dahil) sonra 3201 sayılı Kanun kapsamında yapılacak borçlanmalar için % 45’i)
üzerinden hesaplanacaktır. Borçlandırılan süreler sadece prim ödeme gün sayısı
olarak değerlendirilecektir.
Örnek 1- 25.5.1988 tarihinde uzun
vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılığı başlayan (A)’ya 14.10.2011
tarihli tahsis talebine istinaden 5300 gün üzerinden 1.11.2011 tarihinden
geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Ancak, 1.10.2017 tarihinde
yapılan incelemede, sigortalının 4/1-(a) kapsamındaki 405 günlük hizmeti
çakışma nedeniyle iptal edilmiştir. Askerlik yaptığı süreyi borçlanabileceği
anlaşılan sigortalının eksik hizmet süresi, askerlik borçlanması talep
dilekçesi alınarak prime esas kazancın alt sınırı üzerinden 405 gün askerlik
borçlanması yaptırılarak tamamlanacaktır.
Örnek 2- 2925 sayılı Kanun
kapsamındaki sigortalılığını, tahsis talep tarihi itibariyle aylığa hak
kazanması nedeniyle 4.1.2011 tarihinde sona erdiren sigortalı (C)’ye 3604 gün
üzerinden 1.2.2011 tarihinde geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanmıştır.
Ancak, 1.9.2017 tarihinde yapılan incelemede, isim benzerliği nedeniyle başka
bir sigortalıya ait 300 günlük hizmetinin ayrıştırılması gerektiği
anlaşılmıştır. Sigortalının, 10.4.1995 doğumlu çocuğundan dolayı doğum
borçlanması yapabileceği sadece 200 günlük süresinin bulunduğu görülmüştür. Bu
durumda eksik hizmet süresi doğum borçlanması ile birlikte 2925 sayılı Kanun
kapsamındaki sigortalılığının devam ettirilmesi şeklinde tamamlatılacağından,
eksik sürenin 200 günlük kısmı doğum borçlanması, kalan 100 günlük süre ise
2925 SK kapsamında hizmet kazandırma suretiyle tamamlatılacaktır.
Örnek 3- Örnek 2'deki sigortalının
300 günlük hizmetinin çakışma yerine sahte sigortalılık nedeniyle iptal
edildiği varsayıldığında, sahte sigortalılık nedeniyle iptal edilen hizmetler
sigortalının kasıt ve kusurundan kaynaklandığından, sigortalı için Yönetmeliğin
geçici 35. maddesi hükmü uygulanmayacaktır.
1.2- Eksik hizmet sürelerinin hizmet verilmek
suretiyle tamamlatılması
Kanuna
veya 3201 sayılı
Kanuna göre borçlanılacak süresi olmayanlar ile borçlanılacak süreleriyle eksik
hizmet süresini tamamlayamayanlardan tahsis talep tarihi ile yersiz ödemenin
tespit edildiği tarih arasında Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrası kapsamında
sigortalılığı bulunanlara eksik hizmetin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet
verilecektir. Bu kapsamda hizmet verilecek sürelerin tespitinde;
- Sigortalının aylık bağlandıktan sonra gerek ödenmekte
olan aylıklarından kesinti yapılmak, gerekse 1479 sayılı Kanunun ek 20. maddesi
kapsamında tahsil edilmek suretiyle sosyal güvenlik destek primine tabi olunan
süreler, aylık bağlandıktan sonra kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette
bulunulan süreler ile Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sosyal güvenlik destek primine
tabi çalışılan süreler,
- Kanunun 6. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendi
gereğince sigortalı sayılmayanlardan, Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında
faaliyeti devam edenlerin söz konusu süreleri,
esas
alınacaktır.
Ayrıca, aylık bağlandıktan
sonra kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyeti devam edenlerin 1.10.2008
sonrası eksik hizmet sürelerinin tamamlatılmasında, Kanunun geçici 16. maddesi
gereğince 1.10.2008-31.12.2008 süresi 15 gün, 2009 yılı 16 gün, 2010 yılı 17
gün, 2011 yılı 18 gün, 2012 yılı 19 gün, 2013 yılı 20 gün, 2014 yılı 21 gün,
2015 yılı 22 gün, 2016 yılı 23 gün, 2017 yılı 24 gün, 2018 yılı 25 gün, 2019
yılı 26 gün, 2020 yılı 27 gün, 2021 yılı 28 gün, 2022 yılı 29 gün, 2023 yılı
ise 30 gün üzerinden talep tarihinde geçerli olan prime esas asgari günlük
kazancın %34,5’i üzerinden borç tahakkuk ettirilecektir. Hizmet verilen süreler
prim ödeme gün sayısı ve kazanç olarak değerlendirilecektir.
Bu
kapsamda hizmet kazandırılırken,
- Gerek SGDP gerekse Kanunun 6. maddesinin birinci
fıkrasının (n) bendi kapsamında geçen çalışmalardan en eski tarihten başlanmak
suretiyle ay içindeki giriş çıkışlar da göz önünde bulundurulacaktır.
- Ay içinde giriş/çıkış var ise hizmet dökümünde
kaç gün bildirilmiş ise bildirilen gün sayısı üzerinden; ay içinde giriş/çıkış
bulunmuyor ise ilgili dönemlerde 30 günden eksik bildirilse dahi bu dönemler
için 30 gün üzerinden hizmet kaydı oluşturulacaktır.
- Eksik
hizmet süresinin
tamamlatılmasında, ilk aylık bağlanan toplam prim ödeme gün sayısı yerine
aylığa hak kazanma koşulları için aranan prim ödeme gün sayısının yerine
getirilmesi yeterli sayılacaktır.
- Aylık bağlandıktan sonra
4/1-(b) kapsamında tescili gerektirecek türde bir çalışması olanlardan 4/1-(b)
tescili bulunmayanların bu kapsamda tescili yapıldıktan sonra eksik süreleri
tamamlatılacaktır.
Örnek 1- 1.6.1987 tarihinde (4/a)
kapsamında sigortalılığı başlatılan (D)’nin 25.1.2016
tarihli tahsis talebine istinaden 1.2.2016 tarihinden geçerli olmak üzere 5560
gün üzerinden yaşlılık aylığı bağlanmıştır. 1.12.2017 tarihinde yapılan
incelemede, isim benzerliği nedeniyle başka bir sigortalının 300 günlük hizmetinin
karıştığı tespit edilmiştir. Borçlanılacak süresi bulunmayan sigortalının
emeklilik sonrası 5.3.2016-18.9.2016 tarihleri arasında sosyal güvenlik destek
primine tabi çalışmasının bulunduğu görülmüştür. Bu sigortalı için aylığa hak
kazanma koşulları bakımından aranan prim ödeme gün sayısı 5375 gün olduğundan,
bu sürenin tamamlanacağı tarihe kadar, aşağıda gösterildiği şekilde 115 günlük
hizmet kaydı oluşturulacaktır.
Statü |
Hizmet Baş. Tarihi |
Hizmet
Bit. Tarihi |
Gün Sayısı |
SSİY- Geçici 35 (SGDP 4/1-(a) |
5.3.2016 |
31.3.2016 |
27 |
1.4.2016 |
30.4.2016 |
30 |
|
1.5.2016 |
31.5.2016 |
30 |
|
1.6.2016 |
28/62016 |
28 |
Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalının sosyal güvenlik
destek primine tabi olduğu sürelerin 1.3.2016-30.6.2016 arasında olduğu ve işe
giriş-çıkış olmaksızın her ay için bildirilen prim ödeme gün sayısının 5 gün
olduğu varsayıldığında bu sigortalı için hizmet kaydı oluşturulurken ay içinde
bildirilen gün sayısının 5 gün olduğuna bakılmaksızın her ay için 30 gün olmak
üzere eksik sürenin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet kaydı oluşturulacaktır.
Statü |
Hizmet Baş. Tarihi |
Hizmet
Bit. Tarihi |
Gün Sayısı |
SSİY- Geçici 35 (SGDP 4/1-(a ) |
1.3.2016 |
31.3.2016 |
30 |
1.4.2016 |
30.4.2016 |
30 |
|
1.5.2016 |
31.5.2016 |
30 |
|
1.6.2016 |
25/62016 |
25 |
Örnek 3- 29.11.2005 tarihli tahsis
talebine istinaden 1.12.2005 tarihinde (4/b) kapsamında tarafına 9052 gün
üzerinden yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının hizmetlerine, isim benzerliği
nedeniyle başka bir sigortalının 350 günlük hizmetinin karıştığı 1.9.2018
tarihinde tespit edilmiştir. Bu sigortalının askerlik hizmetini aylık
bağlanmadan önce borçlandığı ve borçlanabilecek başka bir hizmetin bulunmadığı,
ancak, (4/b) kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi 1.1.2011-30.11.2012
tarihleri arasında çalışmasının bulunduğu tespit edilmiştir. Buna göre, aylık
bağlanabilmesi için gerekli olan 298 günlük eksik hizmet süresi 4/1-(b)
kapsamında tamamlatılacaktır.
Örnek 4- 30.4.2016 tarihli tahsis
talebine istinaden 1.5.2016 tarihinde 4/1-(b) kapsamında 5500 gün üzerinden
yaşlılık aylığı bağlanan ve 200 günlük 4/1-(a) kapsamındaki hizmeti çakışma
nedeniyle 1.2.2018 tarihinde iptal edilen sigortalının, 5.8.2016-1.3.2017
tarihleri arasındaki ziraat odası kaydının, odaya kayıt tarihinden itibaren 1
yıllık süre içinde Kuruma bildirildiği tespit edilmiştir. Buna göre, aylık
bağlanabilmesi için gerekli olan 100 günlük eksik hizmetin tamamlanacağı tarihe
kadar aşağıdaki şekilde hizmet verilecektir.
Statü |
Hizmet Baş. Tarihi |
Hizmet
Bit. Tarihi |
Gün Sayısı |
SSİY- Geçici 35 (SGDP TARIM) |
5.8.2016 |
13.11.2016 |
100 |
Örnek 5- Örnek 4'deki sigortalının
ziraat odası kaydının 5.9.2017 tarihinde Kuruma bildirilmiş olduğu varsayıldığında, 100 günlük eksik
hizmet süresi aşağıdaki şekilde tamamlanacaktır.
Statü |
Hizmet Baş. Tarihi |
Hizmet
Bit. Tarihi |
Gün Sayısı |
SSİY- Geçici 35 (SGDP TARIM) |
5.9.2017 |
14.12.2017 |
100 |
1.3- Primini kendi ödeyen sigortalıların eksik
hizmet sürelerinin tamamlatılması
SSİY’nin Geçici 35.
maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında borçlanma ve/veya
hizmet süresi olmayanlar ile bu kapsamlardaki süreleriyle eksik hizmet süresini
tamamlayamayanlardan; isteğe bağlı sigortalılık, 2925 sayılı Kanun, Kanunun ek
5. ve ek 9. maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki sigortalılıkları tahsis
talep tarihi itibariyle aylığa hak kazanmaları nedeniyle sona erenler ile bu
sigortalılıkları sona erdiği tarihten sonraki bir tarihte tahsis talebinde
bulunanlardan son statüsü bu kapsamda olanların, eksik hizmet süresinin
tamamlanacağı tarihe kadar belirtilen kapsamlardaki sigortalılıkları devam
ettirilmek suretiyle tamamlatılacak, hizmet verilen süreler prim ödeme gün
sayısı ve kazanç olarak değerlendirilecektir.
Eksik
hizmet süresi
isteğe Bağlı sigortalılık ile tamamlatılacak olanlar için prim oranı %32, 2925
sayılı Kanun ve Kanunun ek 9. maddesi kapsamında tamamlatılacak olanlar için
%32,5 ve ek 5 kapsamında tamamlatılacak olanlar için %34,5 olacaktır.
Eksik
hizmet süresi
isteğe bağlı sigorta kapsamında tamamlatılacak kadın sigortalıların ilgili
dönemlerde vergi muafiyeti varsa borç tutarı Kanunun geçici 16. maddesi
gereğince 1.10.2008-31.12.2008 süresi 15 gün, 2009 yılı 16 gün, 2010 yılı 17
gün, 2011 yılı 18 gün, 2012 yılı 19 gün, 2013 yılı 20 gün, 2014 yılı 21 gün,
2015 yılı 22 gün, 2016 yılı 23 gün, 2017 yılı 24 gün, 2018 yılı 25 gün, 2019
yılı 26 gün, 2020 yılı 27 gün, 2021 yılı 28 gün, 2022 yılı 29 gün, 2023 yılı 30
gün üzerinden talep tarihinde geçerli olan prime esas asgari günlük kazancın
alt sınırı üzerinden borç tahakkuk ettirilecek, ilgili dönemin gün sayısı ise
30 gün olarak değerlendirilecektir.
Ancak,
sigortalının
hizmet kazandırılacağı dönemler için bir vergi muafiyeti yok ise eksik hizmet
süresi isteğe bağlı sigorta kapsamında cari usullere göre tamamlatılacaktır.
Kanunun
ek 5. maddesi kapsamında eksik hizmet süresi tamamlatılacak sigortalılara 1.3.2011-31.12.2011
süresi 18 gün, 2012 yılı 19 gün, 2013 yılı 20 gün, 2014 yılı 21 gün, 2015 yılı
22 gün, 2016 yılı 23 gün, 2017 yılı 24 gün, 2018 yılı 25 gün, 2019 yılı 26 gün,
2020 yılı 27 gün, 2021 yılı 28 gün, 2022 yılı 29 gün, 2023 yılı 30 gün
üzerinden talep tarihinde geçerli olan prime esas asgari günlük kazancın alt
sınırı üzerinden borç tahakkuk ettirilecek, ilgili dönemin gün sayısı ise 30
gün olarak değerlendirilecektir.
2925
sayılı
Kanun kapsamında eksik hizmet süresi tamamlatılan sigortalılarda gerek borç
tutarının belirlenmesinde gerekse ilgili döneme gün ve kazanç verilmesinde gün
sayısı 15 gün olarak dikkate alınacaktır.
Örnek 1- 506 sayılı Kanun
kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılığı 30.4.2007 tarihinde sona erdikten sonra
başka da bir çalışması bulunmayan sigortalının 26.5.2008 tarihli tahsis
talebine istinaden 1.6.2008 tarihinde 4/1-(a) kapsamında 5362 gün üzerinden
yaşlılık aylığı bağlanmıştır. 1.9.2017 tarihinde yapılan incelemede, isim
benzerliği nedeniyle başka bir sigortalıya ait 150 günlük hizmetin başka bir sigortalıya ait
olduğu anlaşılmıştır. Borçlanılacak süresi bulunmayan sigortalıya tahsis talebinde bulunduğu 26.5.2008
tarihi ile 150 günlük eksik hizmetin tamamlanacağı tarihe kadar hizmet
kaydı oluşturulacaktır.
Örnek 2- 5510 sayılı Kanun
kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılığı 30.6.2010 tarihinde sona erdikten sonra
aynı tarihli tahsis talebine istinaden 1.7.2010 tarihinde 4/1-(a) kapsamında
5248 gün üzerinden yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının hizmetlerine, isim
benzerliği nedeniyle başka bir sigortalının 100 günlük hizmetin karıştığı
tespit edilmiştir. Borçlanılacak süresi bulunmayan sigortalıya tahsis talebinde
bulunduğu 30.6.2010 tarihi ile 100 günlük eksik hizmetin tamamlanacağı tarihe
kadar hizmet kaydı oluşturulacaktır.”
I- DİĞER HUSUSLAR
1- 22.2.2013
tarihli ve 2013/11 sayılı
Genelgenin ekinde yer alan "EK-11, EK-12, EK-13, ve EK-15,
EK-20, EK-22, EK-25" bu Genelgenin ekinde yer aldığı şekilde
güncellenmiş ve "Muafiyet Halinin Kalktığını Gösterir Belge
(EK-16/B)" eklenmiştir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
1- Tarım
İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi (EK-11)
2- Orman
İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi (EK-12)
3- Şehir
İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi
(EK-13)
4- Sanatçı
Olarak Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi (EK-15)
5- Sosyal
güvenlik sözleşmesi yapılan ülke tablosu (EK-20)
6- İsteğe
Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi (EK-22)
7- Muafiyet
Halinin Kalktığını Gösterir Belge (EK-16/B)
8- Borçlanma talep dilekçesi (EK-25)