T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Tarih : 05.06.2020

Sayı : 15591373-010.99-E.6619339

Konu : Türkiye / Bosna-Hersek Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

GENELGE

2020 / 17

Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek arasında 27 Mayıs 2003 tarihinde Ankara’da imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi 28/04/2004 tarihli ve 25446 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ve 1 Eylül 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin İdari Anlaşma ise, anılan İdari Anlaşmanın 25. maddesi gereği Sözleşme ile aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

BİRİNCİ KISIM

GENEL AÇIKLAMALAR

Sözleşme; Genel Hükümler, Uygulanacak Mevzuat, Özel Hükümler, Çeşitli Hükümler ile Geçici ve Son Hükümler olmak üzere 5 bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölüm genel hükümleri içermekte olup sırasıyla akit taraf vatandaşlarının eşit muameleye tabi tutulması, sosyal güvenlik alanındaki hakların diğer akit tarafta da kullanılabileceği ilişkin hükümler,

İkinci bölümde, çalışanlar, geçici görevliler, uluslararası taşımacılık personeli ve gemi adamları ile diplomatik temsilcilik görevlilerinin hangi akit tarafın sosyal güvenlik mevzuatına tabi tutulacağı ve geçici görev süresinin azami sınırlarına ilişkin hükümler,

Üçüncü bölümde hastalık ve analık sigortası, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, ölüm yardımı, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası ve işsizlik yardımlarına ilişkin hükümler,

Dördüncü bölümde, Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin çeşitli hükümler,

Beşinci bölümde ise Sözleşmenin yürürlüğe girmesi ve yürürlükte kalma süresi ile sözleşme öncesi ve sonrası haklara ilişkin hükümler

yer almaktadır.

1. Kavramlar

Bu Genelgede geçen:

1. Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,

2. Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

3. Sözleşme: Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesini,

4. İdari Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek Cumhuriyeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşmayı,

5. Mevzuat: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen sosyal güvenlik rejimleri ve kollarına ilişkin her iki Akit Taraf ülkesinde yürürlükte olan kanunlar, tüzükler ve diğer hukuki mevzuatı,

6. Yetkili Makam: Sözleşme kapsamında yer alan mevzuatın uygulanması ile görevli olan Bakanlıkları,

7. Yetkili Kurum: Sözleşme kapsamında yer alan mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurumları,

8. Akit Taraflar: Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek Cumhuriyetini,

9. Sigortalı: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen mevzuatların uygulandığı ve uygulanmış olduğu kimseleri,

10. Sigortalılık Süresi: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen mevzuatlara göre prim veya kesenek ödenmiş, ödenmiş sayılan ya da bu mevzuatlara göre tanınan süreleri,

11. Aile Bireyi: Yetkili kurumca uygulanan mevzuata göre aile bireyi olarak tanımlanan veya öyle kabul edilen kimseleri,

12. Hak Sahibi: Yardımlar hangi mevzuata göre yapılıyorsa, o mevzuata göre hak sahibi olarak tanımlanan veya öyle kabul edilen kimseleri,

13. Aylık, Gelir ve Yardım: Sözleşmenin 2. maddesinde belirtilen mevzuatlarda öngörülen herhangi bir aylık, gelir ve yardımı,

14. Daimi İkamet/Oturma: Hukuki kurallara uygun ve kayıtlı olarak kişinin ikamet ettiği yeri,

15. Geçici İkamet/Bulunma: Akit taraflardan birinin ülkesinde daimi ikametgahı olan kimsenin, diğer akit tarafın ülkesinde geçici olarak bulunmasını,

ifade eder.

2. Sözleşmenin Uygulama Alanı

Sözleşme, malullük, yaşlılık, ölüm, hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı ile işsizlik sigortalarının uygulanmasında 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen emekli sandıkları dahil olmak üzere bu kapsamda gelir/aylık alanlar ve bunların aile bireylerini kapsamaktadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen emekli sandıkları, Sözleşme kapsamında olup Sözleşme hükümleri bu kapsamda çalışanlar ve/veya sandıktan emekli aylığı alanlar hakkında da uygulanacaktır. Bu kapsamda çalışanlar ve aylık sahipleri hakkında Bosna-Hersek irtibat kurumları ile yapılacak yazışmalara Kurum aracılık yapacaktır. Ancak talep formülerlerinin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.

Bununla birlikte malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulamaları ise 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bendi kapsamındaki sigortalıları da kapsamaktadır.

3. Yetkili Kurumlar

Türkiye bakımından yetkili kurum Sosyal Güvenlik Kurumu olup, sadece işsizlik sigortası bakımından yetkili kurum Türkiye İş Kurumu'dur.

İKİNCİ KISIM

SÖZLEŞMENİN UYGULANMASI ve FORMÜLERLER

Sözleşmenin uygulanmasında kullanılmak üzere, İdari Anlaşmanın 2. maddesine istinaden Türkçe ve Boşnakça olmak üzere iki dilde 18 adet formüler ihdas edilmiştir. Kurumca düzenlenecek formülerlerin rumuzunda “TR/BH”, Bosna-Hersek yetkili kurumlarınca düzenlenecek olanların formülerlerin rumuzunda ise “BH/TR” ibaresi yer almaktadır.

Anılan formülerler, Kurum intranet sayfasında “Kurumsal/ Dokümanlar/ Yurtdışı/ Formülerler” bölümünde yayınlanmıştır. Formüler, bu Genelgede yer alan açıklamalar doğrultusunda, bilgilerin doğruluğu kontrol edildikten sonra bilgisayar ortamında doldurularak onaylanacaktır.

BİRİNCİ BÖLÜM

UYGULANACAK MEVZUATIN BELİRLENMESİ

İkili sözleşmelerin temel ilkelerinden birisi de çalışılan ülke mevzuatına tabi olunmasıdır. Sözleşmenin 8 ile 11. maddelerinde bu kurala istisna olarak geçici görevle diğer akit tarafa gönderilenlerin veya bağımsız çalışanlardan faaliyetini geçici süreyle diğer akit ülkede yürütenlerin, uluslararası taşımacılık yapan personelin, gemi adamlarının, diplomatik misyonlarda veya konsolosluklarıda çalışan diplomatlar ile diplomatların özel hizmetlerinde çalışmak üzere bu misyonların bağlı olduğu akit tarafça görevlendirilenlerin hangi akit tarafın mevzuatına tabi kalacaklarına ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Sözleşmenin 12. maddesi ise bu maddelerdeki hükümlere istisna getirilebileceğini düzenlemektedir.

1. Bir İşin İcrası İçin Diğer Akit Tarafa Gönderilen Sigortalının Tabi Olacağı Mevzuat

Bir işin icrası için Türkiye'den Bosna-Hersek'e veya Bosna-Hersek'ten Türkiye'ye gönderilen sigortalılar hakkında uygulanacak mevzuata ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

1.1. Bir İşin İcrası İçin Türkiye'den Bosna-Hersek'e Gönderilen Sigortalı

1.1.1. İlk 24 Aylık Süre İçin

İlgili hükümler	Sözleşmenin 8. maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
TR/BH 1	Geçici Gönderme Belgesi

Sözleşmenin 8. maddesi gereğince, Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışanlardan, işvereni tarafından bir işin icrası için Bosna-Hersek'e gönderilenler ile Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında bağımsız çalışanlardan faaliyetini geçici olarak Bosna-Hersek’te gerçekleştirecekler, 24 ayı aşmamak üzere Türk mevzuatına tabi kalmaya devam edecektir.

Geçici görevlendirme talebi yapılırken çalışan veya işveren tarafından doldurulacak olan Ek-1'de yer alan "Yurt Dışı Geçici Görev Talep Dilekçesi" ve ekinde görev yazısı, Bosna-Hersek'teki işveren ile yapılmış olan iş sözleşmesi, Bosna-Hersek'te çalışacağı iş yeri ve adres bilgilerinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında bağımsız çalışanlardan faaliyetini geçici olarak Bosna-Hersek’te gerçekleştirmek isteyenlerden ise Ek-1'deki “Yurt Dışı Geçici Görev Talep Dilekçesi”, görev yazısı, (şirket yetkilisi veya ortağı olarak görev yapanlar için) Bosna-Hersek'te bir şirkete bağlı görev yapacaklar için yurt dışındaki işyeri ile Türkiye’deki işveren arasındaki ilişkiyi kanıtlayan belge (iş sözleşmesi) ve iş yeri ile adres bilgilerinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

Başvuruya istinaden TR/BH 1 formüleri, sigortalının işyerinin kayıtlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü (SGİM) veya sosyal güvenlik merkezi (SGM) tarafından üç nüsha halinde düzenlenerek iki nüshası Bosna-Hersek yetkili kurumuna verilmek üzere sigortalı veya işverene verilecek ve bir nüshası da dosyasında saklanacaktır.

Geçici görevlendirme süresi azami 24 ayı aşmamak kaydıyla formülerin (7) numaralı maddesi çerçevesine başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilerek kaydedilecektir.

Sözleşmenin 7. maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan kamu görevlileri için TR/BH 1 formüleri kullanılmamakta olup, kamu görevlilerinin Bosna-Hersek'e geçici görevli olarak gönderilmeleri durumunda bir örneği Ek-1A'da yer alan "Kamu Görevlisi Muvafakat Yazısı" 3 nüsha olarak düzenlenerek Bosna-Hersek yetkili kurumuna verilmek üzere sigortalı veya işverene verilecek ve bir nüshası da dosyasında saklanacaktır.

1.1.2. 24 Aylık Sürenin Dolmasından Sonra

İlgili hükümler	Sözleşmenin 8. maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
TR/BH 1	Geçici Gönderme Belgesi

Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bendi kapsamındaki sigortalıların Bosna-Hersek’teki çalışma süresinin 24 ayı aşması ve işverenin talep etmesi halinde, her iki akit tarafın yetkili makamlarının önceden onaylaması şartı ile toplamda 60 ayı geçmeyecek şekilde istisnai olarak uzatılabilmektedir.

İşverenler tarafından, SGİM/SGM’lerin yurtdışı servislerine gönderilen geçici görev süresinin uzatılmasına dair talepler Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne (EHGM) gönderilecektir. Bosna-Hersek yetkili kurumu ile geçici görev süresinin uzatılmasına ilişkin yazışmalar EHGM tarafından gerçekleştirilecektir.

EHGM tarafından Bosna-Hersek yetkili kurumunun onayı alınacaktır. Alınan onay yazısı geciktirilmeden ilgili SGİM/SGM’ye gönderilecektir. Onay yazısını alan SGİM/SGM, onay yazısının bir nüshasını işverene verecek/gönderecek, bir nüshasını ise dosyasında muhafaza edilecektir.

1.2. Bir İşin İcrası İçin Bosna-Hersek'ten Türkiye'ye Gönderilen Çalışanlar

1.2.1. İlk 24 Aylık Süre İçin

İlgili hükümler	Sözleşmenin 8. maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
BH/TR 1	Geçici Gönderme Belgesi

Sözleşmenin 8. maddesi gereği, Bosna-Hersek’ten geçici görevle Türkiye’ye 24 ayı aşmamak kaydıyla geçici olarak gönderilenler Bosna-Hersek mevzuatına tabi kalmaya devam etmektedir.

Bu şekilde Ülkemize gönderilen çalışanın Bosna-Hersek mevzuatına tabi kalmaya devam edebilmesi için, Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından azami 24 ayı aşmayacak şekilde düzenlenmiş olan BH/TR 1 formülerinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

Çalışan ya da işverenler tarafından Kuruma ibraz edilen formüler üzerinde herhangi bir onay işlemi yapılmayacaktır. Formülerin ilgili SGİM/SGM'ye intikal etmesi durumunda, formülerin bir örneği Yurtdışı İşlemleri Servisi tarafından görevli olarak geldiği işyeri dosyasının bulunduğu servise iletilerek, çalışanın ayrıca Kurum tarafından yersiz tescilinin yapılması önlenecektir.

1.2.2. 24 Aylık Sürenin Dolmasından Sonra

İlgili hükümler	Sözleşmenin 8. maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
BH/TR 1	Geçici Gönderme Belgesi

Sigortalının Türkiye'deki çalışma süresinin 24 ayı aşması ve işverenin talep etmesi halinde, her iki akit tarafın yetkili makamlarının önceden onaylaması şartı ile toplamda 60 ayı geçmeyecek şekilde istisnai olarak uzatılabilecektir.

Bu durumda anılan çalışan hakkında görev süresi bitmeden önce, Bosna-Hersek yetkili kurumunca Kurumun onayının alınması için gönderilecek muvafakat talebine ilişkin yazı EHGM'ye gönderilecektir.

EHGM tarafından görev süresinin uzatılmasına ilişkin onayın bir örneği çalışanın işyeri dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'ye gönderilecektir. Onayın bir nüshası Yurtdışı İşlemleri Servisi tarafından gereği yapılmak üzere görevli olarak geldiği işyeri dosyasının bulunduğu servise iletilecektir.

Bosna-Hersek yetkili kurumundan alınan geçici görev süresinin uzatılmasına dair taleplerin SGİM/SGM'ye gelmesi durumunda bu talepler geciktirilmeden EHGM'ye intikal ettirilecektir.

2. Diplomatik Temsilciliklerde Çalışanlar

Sözleşmenin 11. maddesi kapsamında, bir akit tarafın diğer akit taraftaki diplomatik temsilciliklerinde çalışan diplomatlar ile bu temsilciliklerde çalışan idari ve teknik personel ile diplomatların özel hizmetlisi olarak çalışmak üzere görevlendirilen kişiler hakkında uygulanacak mevzuat aşağıda yer almaktadır.

2.1. Bosna-Hersek'teki Elçilik ve Konsolosluklarda İstihdam Edilenler

İlgili hükümler	Sözleşmenin 11. maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
TR/BH 1, TR/BH 2	Geçici Gönderme Belgesi, Tercih Hakkı Belgesi

Bosna-Hersek’te, Ülkemizin diplomatik temsilciliklerinde çalışmak üzere Ülkemiz tarafından görevlendirilen kişiler Kurum mevzuatına tabi olacaklardır.

Dışişleri Bakanlığının talebi üzerine, Ülkemizde sosyal güvenliğinin sağlandığını gösterir 3 nüsha TR/BH 1 formüleri düzenlenerek iki nüshası Dışişleri Bakanlığına iletilecektir.

Türk Elçilik ve Konsolosluklarında çalışmak üzere Bosna-Hersek'ten istihdam edilenler, Bosna-Hersek mevzuatına tabi olacaklardır.

Bosna-Hersek’ten istihdam edilen ancak Türk uyruklu olan kişiler, işe alındıkları tarihi takip eden 3 ay içerisinde Türk mevzuatına tabi olmayı tercih edebilecektir.

Tercih hakkı Kuruma yazılı talep ile yapılacaktır. Dışişleri Bakanlığının talebi üzerine 3 nüsha TR/BH 2 formüleri düzenlenerek iki nüshası ilgiliye veya Dışişleri Bakanlığına iletilecektir.

Sözleşmenin 11. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları kapsamı dışında Bosna-Hersek'teki Türk Elçilik ve Konsolosluklarında çalışanlar için Bosna-Hersek mevzuatı uygulanacaktır.

2.2. Türkiye'deki Bosna-Hersek Elçiliğinde ve Konsolosluklarında İstihdam Edilenler

İlgili hükümler	Sözleşmenin 11. maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
BH/TR 1, BH/TR 2	Geçici Gönderme Belgesi, Tercih Hakkı Belgesi

Ülkemizde, diplomatik temsilciliklerinde çalışmak üzere Bosna-Hersek tarafından görevlendirilen kişiler Bosna-Hersek mevzuatına tabi olacaklardır.

Ancak, bu durumdaki kişilerin Bosna-Hersek’te sosyal güvenliğinin sağlandığını BH/TR 1 formülerini Kuruma ibraz etmesi gerekmektedir.

Ülkemizden istihdam edilen ancak Bosna-Hersek vatandaşı olan kişiler, işe alındıkları tarihi takip eden 3 ay içerisinde Bosna-Hersek mevzuatına tabi olmayı tercih edebilmektedir.

Tercih hakkını kullanan kişiler, Bosna-Hersek yetkili kurumundan alacakları 2 nüsha BH/TR 2 formülerini bağlı bulundukları SGİM/SGM'ye ibraz edeceklerdir.

Sözleşmenin 11. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları kapsamı dışında Bosna-Hersek’in Türkiye'deki Elçilik ve Konsolosluklarında çalışanlar için Türk mevzuatı uygulanacaktır.

3. Nakliyat Firmalarında Çalışanlar

İşyeri merkezi akit taraflardan birinde bulunan nakliyat firması personelinin tabi olacağı mevzuata ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

3.1. Merkezi Türkiye’de Bulunan Nakliyat Firmalarında Çalışanlar

İlgili hükümler	Sözleşmenin 9/1maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
TR/BH 1	Geçici Gönderme Belgesi

İşyeri merkezi Türkiye'de bulunan bir işyerinin sigortalısı olarak karayolu, havayolu, demiryolu veya denizyolu ile yolcu veya mal taşımacılığı yapan personelin Bosna-Hersek’e gitmesi durumunda, Ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına tabi olarak kalabilmesi için işvereninin Ek-1' deki "Yurt Dışı Geçici Görev Talep Dilekçesi" ile başvurusu üzerine, sigortalı için TR/BH 1 formüleri düzenlenerek 2 nüshası sigortalıya veya işverene verilecektir.

TR/BH 1 formülerinin doldurulmasına ilişkin usül ve esaslar bu Genelgenin İkinci Kısım, Birinci Bölümündeki "1.1.1.İlk 24 Aylık Süre İçin" başlığı altında açıklanmıştır.

İşyeri merkezi Türkiye'de bulunan nakliyat firmasının Bosna-Hersek’teki şube veya daimi temsilciliği tarafından mahallinden işe alınan karayolu, havayolu, demiryolu veya denizyolu ile yolcu veya mal taşımacılığı yapan personelin sözleşmenin 9. maddesinin ikinci fıkrasına göre Bosna-Hersek mevzuatına tabi olması gerekmektedir. Bu personel için TR/BH 1 formüleri düzenlenmeyecektir.

3.2. Merkezi Bosna-Hersek'te Bulunan Nakliyat Teşebbüslerinde Çalışanlar

İlgili hükümler	Sözleşmenin 9/1 maddesi, İdari Anlaşmanın 4 ve 5. maddeleri
BH/TR 1	Geçici Gönderme Belgesi

İşyeri merkezi Bosna-Hersek’te bulunan bir işyerinin sigortalısı olarak karayolu, havayolu, demiryolu veya denizyolu ile yolcu veya mal taşımacılığı yapan personelin Türkiye'ye gelmesi durumunda, kişi hakkında Bosna-Hersek sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına devam edilecektir.

Ancak, bu durumda Bosna-Hersek'te sosyal güvenliğin sağlandığını gösterir ve Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından düzenlenmiş BH/TR 1 formülerinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

Kuruma intikal eden BH/TR 1 formüleri üzerinde herhangi bir onay işlemi yapılmayacaktır.

BH/TR 1 formülerinin SGİM/SGM'ye intikal etmesi üzerine, formülerin bir örneği Yurtdışı İşlemleri Servisi tarafından görevli olarak geldiği işyeri dosyasının bulunduğu servise iletilerek, çalışanın ayrıca Kurum tarafından yersiz tescilinin yapılması önlenecektir.

Bosna-Hersek’te işyeri merkezi bulunmakla birlikte, bu işyerinin Türkiye'deki şube veya daimi temsilciliği tarafından mahallinden işe alınan karayolu, havayolu ve demiryolu ile uluslararası yolcu veya mal taşımacılığı yapan personelinin Kurum mevzuatına tabi olması gerekmektedir.

4. Gemi Mürettebatı ve Gemide Çalışanlar

4.1. Ülkemiz Bayrağını Taşıyan Gemide Çalışanlar (Gemi Adamları)

İlgili hükümler	Sözleşmenin 10/1 ve 10/3 maddeleri, İdari Anlaşmanın 4. maddesi
TR/BH 1	Geçici Gönderme Belgesi

Bayrağımızı taşıyan gemide çalışanlar Ülkemiz mevzuatına tabidir. Bu çalışanın gemiyle Bosna-Hersek limanına ya da karasularına girmesi durumunda, işvereninin Ek-1'deki "Yurt Dışı Geçici Görev Talep Dilekçesi" ile işyeri dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'ye başvurusu üzerine, sigortalı için TR/BH 1 formüleri düzenlenerek birer nüshası sigortalıya veya işverene verilecektir.

4.2. Bosna-Hersek Bayrağını Taşıyan Gemide Çalışanlar (Gemi Adamları)

İlgili hükümler	Sözleşmenin 10/1 ve 10/3 maddeleri, İdari Anlaşmanın 4. maddesi
BH/TR 1	Geçici Gönderme Belgesi

Bosna-Hersek bayrağını taşıyan gemide çalışanlar Bosna-Hersek mevzuatına tabidir. Bu çalışanın gemiyle Ülkemiz limanında ya da karasularında bulunması durumunda, Bosna-Hersek'te sosyal güvenliğinin sağlandığını gösteren BH/TR 1 formülerinin Kuruma ibraz edilmesi gerekmektedir.

4.3. Diğer Akit Tarafın Bayrağını Taşıyan Geminin Yükleme, Boşaltma, Tamir İşlerinde Çalışanlar

Akit taraflardan birinin limanında veya karasularında ücretli çalışan ve gemi mürettebatından olmayan bir kimse, diğer akit taraf ülke bayrağını taşıyan bir geminin yükleme, boşaltma veya tamir işlerinde çalışır ya da bu işlere nezaret ederse, hakkında limanın veya karasularının bulunduğu taraf ülkenin mevzuatı uygulanacaktır.

4.4. Akit Taraflardan Birinin Bayrağını Taşıyan Bir Gemide Faaliyet İcra Eden Müessese ve Kişiler

Akit taraflardan birinin bayrağını taşıyan bir gemide çalışan ve kendisine diğer akit taraf ülkesinde bulunan bir müessese veya kişi tarafından ücret ödenen kişi, ikinci akit tarafın mevzuatına, o akit tarafta daimi ikamet etmesi halinde tabi olur. Bu çalışan için ücreti ödeyen kişi veya müessese o çalışanın işvereni sayılır.

İKİNCİ BÖLÜM

HASTALIK VE ANALIK SİGORTASI UYGULAMALARI

Sözleşme kapsamında hastalık veya analık halinde sağlanan sağlık yardımlarına ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

1. Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesi (Hastalık ve Analık Yardımları)

Sözleşmenin 13. maddesinde bir akit taraf mevzuatına göre, hastalık ve analık yardımlarına hak kazanmak için belirli sigortalılık sürelerinin tamamlanmış olması gerekiyorsa, diğer akit tarafta geçen sigortalılık sürelerinin aynı zamana rastlamamak şartıyla birleştirileceği hükme bağlanmıştır.

1.1. Kurum Sigortalılarının Bosna-Hersek'teki Sigortalılık Süreleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 13. maddesi, İdari Anlaşmanın 7. maddesi
TR/BH 3	Hastalık ve Analık Sigortası Yardımlarından Yararlanabilmek İçin Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesine İlişkin Belge

Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında sigortalı ya da hak sahiplerinin hastalık ve analık yardımlarına hak kazanabilmesi için Türkiye'de geçen sigortalılık sürelerinin yetersiz olması durumunda, Bosna-Hersek’te bu kapsamda geçen isteğe bağlı sigortalılık süreleri de dahil olmak üzere sigortalılık süreleri dikkate alınacaktır.

Sigortalının veya ölümü halinde hak sahiplerinin SGİM/SGM’ye yapacakları talebe istinaden TR/BH 3 formüleri, (A) bölümü doldurularak üç nüsha düzenlenecek, iki nüshası Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir. Bosna-Hersek yetkili kurumu, formülerin (B) bölümünde yer alan sigortalılık sürelerine ilişkin kısmı dolduracak ve bir nüshasını ilgili SGİM/SGM'ye iade edecektir.

İlgilinin, formülerin kendisine verilmesini talep etmesi durumunda sigortalının bağlı bulunduğu SGİM/SGM tarafından formülerin (A) bölümü doldurulup onaylanarak iki nüsha halinde ilgiliye teslim edilecek bir nüshası da dosyasında muhafaza edilecektir.

Bosna-Hersek yetkili kurumunca (B) bölümüne sigortalılık süreleri kaydedilip onaylanan formüler ilgili SGİM/SGM’ye iade edilecektir. Aynı şekilde sigortalının elden getireceği formüler ilgili SGİM/SGM tarafından işleme alınacaktır.

1.2. Bosna-Hersek'te Çalışan Sigortalıların Türkiye’deki Sigortalılık Süreleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 13. maddesi, İdari Anlaşmanın 7. maddesi
BH/TR 3	Hastalık ve Analık Sigortası Yardımlarından Yararlanabilmek İçin Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesine İlişkin Belge

Bosna-Hersek mevzuatına göre sigortalı olan bir kişinin hastalık ve analık yardımlarına hak kazanabilmesi için sigortalının Bosna-Hersek’te geçen sigortalılık sürelerinin yetersiz olması halinde Türkiye'deki bu kapsamdaki sigortalılık süreleri dikkate alınmaktadır.

(A) Bölümü Bosna-Hersek yetkili kurumunca doldurularak onaylanmış olan BH/TR 3 formülerinin Kuruma intikali durumunda, ilgili SGİM/SGM tarafından formülerin (B) bölümü doldurulup onaylanarak bir nüshası Bosna-Hersek yetkili kurumuna iade edilecektir.

BH/TR 3 formülerinin, sigortalı ya da hak sahibi tarafından getirilmesi halinde başvurunun yapıldığı SGİM/SGM tarafından formülerin (B) bölümü doldurulup onaylanarak bir nüshası Bosna-Hersek yetkili kurumuna iletilmek üzere ilgiliye verilecektir.

2. Diğer Akit Tarafta Geçici İkamet Esnasında Sağlık Yardımlarının Sağlanması

Türkiye’de sigortalı olarak çalışmakta iken Sözleşmeye göre Bosna-Hersek’te geçici ikamet durumunda sağlık yardımlarından faydalanacak olan sigortalı ve aile bireylerinin, bu yardımlardan faydalanabilmeleri için Kurumca hazırlanmış, durumlarına uygun olan formüleri Bosna-Hersek yetkili kurumuna ibraz etmeleri gerekmektedir.

Formülerin Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından "BH/TR 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" aracılığı ile talep edilmesi durumunda, ilgiliye verilmesi gereken nüsha, talebi yapan Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

Bosna-Hersek’te sigortalı olarak çalışmakta iken Sözleşmeye göre Türkiye’de geçici ikamet durumunda sağlık yardımlarından faydalanacak olan çalışan ve aile bireylerinin, sağlık yardımlarından faydalanabilmeleri için Bosna-Hersek yetkili kurumlarınca düzenlenmiş, durumlarına uygun olan formüleri Kuruma ibraz etmeleri gerekmektedir. Söz konusu formüler gerekmesi halinde Bosna-Hersek yetkili kurumundan "TR/BH 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" aracılığı ile istenecektir.

2.1. Bir İşin İcrası İçin İşvereni Tarafından Türkiye'den Bosna-Hersek'e Geçici Görevli Olarak Gönderilen Sigortalı ile Beraberindeki Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/1maddesi, İdari Anlaşmanın 8/1 maddesi
TR/BH 4	Geçici İkamet Esnasında Sağlık Yardım Belgesi

5510 sayılı Kanunun 4/1-(a) kapsamındaki Kurum sigortalısının geçici görevli olarak Bosna-Hersek’te bulunduğu sırada kendisi ve beraberindeki aile bireyleri, Kurum adına Bosna-Hersek mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerinden acil tedavi gerektiren durumlarda yararlanabilmektedir.

Sigortalıların, Kurum tarafından düzenlenmiş ve Bosna-Hersek’te bulunduğu sürece kendisinin ve aile bireylerinin Kurum hesabına sağlık yardımlarından yararlanabileceğini gösterir TR/BH 4 formülerine sahip olmaları gerekmektedir.

TR/BH 4 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına hak sahibi olacak kişilerin tespiti ve yardımların süresi Türk mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Bosna-Hersek mevzuatına göre tayin edilir.

Sigortalı ve aile bireyleri adına TR/BH 4 formülerinin düzenlenmesinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.

• Sigortalıdan formüler talebine ait Ek-2'de yer alan "Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" alınacaktır. (İşveren tarafından geçici görevle görevlendirilen sigortalının görev süresi ile görevlendirme nedenini belirten yazı temin edilecektir.)

• Sigortalının sağlık yardımlarına müstahak olup olmadığı ve aile bireyinin sigortalının bakmakla yükümlüsü olup olmadığı SPAS programı üzerinden kontrol edilecektir.

• Formülerin (3) nolu kısmı sigortalının işverenince ibraz edilen geçici görev süresini gösterir belgedeki süreye göre; özel iş yerlerinde çalışanlar için en fazla birer yıl olmak üzere görev süresi kadar, kamu iş yerlerinde çalışanlar için ise görev süresi kadar olacak şekilde doldurulacaktır.

2.1.1. Bosna-Hersek'teki Diplomatik Misyon ve Konsolosluklarda Mahallinden İstihdam Edilen Ücretli Çalışanlardan Türk Mevzuatını Tercih Edenlerin ve Beraberlerindeki Aile Bireylerinin Sağlık Yardımları

İlgili hükümler	Sözleşmenin 11/2 maddesi, İdari Anlaşmanın 6. maddesi
TR/BH 4	Türkiye'den Bosna-Hersek'e Çalışmak İçin Gönderilen Kişilerin Sağlık Hizmet Belgesi

Sözleşmenin 11. maddesi gereği, Bosna-Hersek'te bulunan Türk Diplomatik Misyon ve Konsolosluklarında mahallinden istihdam edilen Türk vatandaşlarından, Türk mevzuatına tabi kalmayı tercih eden ücretli çalışan ve beraberindeki bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri, söz konusu çalışanın Bosna-Hersek'te istihdam edildiği süre boyunca sağlık yardımlarından Kurum adına ve hesabına yararlanacaktır.

Söz konusu yardımların sağlanmasına esas olan TR/BH 4 formüleri Genelgenin 2. Bölümünde yer alan 2.1. numaralı başlığında belirtilen şekilde düzenlenecektir.

2.2. Bir İşin İcrası İçin İşvereni Tarafından Bosna-Hersek'ten Türkiye'ye Geçici Görevli Olarak Gönderilenler ile Beraberindeki Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/1 maddesi, İdari Anlaşmanın 8/1 maddesi
BH/TR 4	Geçici İkamet Esnasında Sağlık Yardım Belgesi

Bosna-Hersek sigortalılarının geçici görevli olarak Türkiye'de bulunduğu sırada kendisi ve beraberindeki aile bireyleri, Bosna-Hersek sigorta kurumu adına Ülkemiz mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerinden acil tedavi gerektiren durumlarda yararlanabilmektedir.

Bosna-Hersek sigortalılarının, Ülkemizde Kurum mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerini alabilmeleri için Bosna-Hersek yetkili kurumunca düzenlenmiş BH/TR 4 formüleri ile ilk müracaatlarını en yakın SGİM/SGM’lere yapmaları gerekmektedir.

İlgililerin, bu konuda Bosna-Hersek yetkili sigorta kurumu tarafından düzenlenmiş ve geçici görev süresi boyunca kendisi ve aile bireylerinin Bosna-Hersek sigorta kurumu hesabına, sağlık yardımlarından yararlanabileceğini gösterir ve (3) nolu kutusuna sağlık yardım hakkı süresi kaydedilmiş olan BH/TR 4 formülerine sahip olmaları gerekmektedir.

İlgililerin, BH/TR 4 formülerini temin etmeden Ülkemize gelmiş olmaları halinde, Kurumca düzenlenecek "TR/BH 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile BH/TR 4 formüleri ve ibraz edilmemiş ise BH/TR 1 formüleri de Bosna-Hersek sigorta kurumundan talep edilecektir.

Sadece BH/TR 4 formülerinde kayıtlı olan sigortalı ve aile bireylerinin sağlık yardımından yararlanma hakları vardır.

BH/TR 4 formülerinde, düzenleyen Bosna-Hersek sigorta kurumunun adı ve adresinin yazılmış olduğu kontrol edilecektir. Elektronik ortamda düzenlenmiş formülerler üzerinde ıslak mühür aranmayacaktır.

Bosna-Hersek sigortalıları Yurtdışı Provizyon Aktivasyon ve Sağlık Sistemi (YUPASS) kapsamına alınana kadar BH/TR 4 formülerinde kayıtlı kişilere Kurumca sağlık yardımlarına müstahak olduklarına dair Ek-4'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Acil Haller Kapsamında Sağlık Yardım Belgesi” verilecektir.

Sadece BH/TR 4 formüleri üzerinde adı geçen kişi ve aile bireyleri için sağlık yardım belgesi düzenlenecek olup, formüler üzerinde herhangi bir düzeltme ya da ekleme yapılmayacaktır.

BH/TR 4 formülerinin (3) nolu kutusunda belirtilen tarih aralığındaki süreye göre sağlık yardım belgesi düzenlenecektir.

Bosna-Hersek sigortalıları, bu belgeler ile Kurumun anlaşmalı olduğu sağlık hizmet sunucularından Kurum hesabına sağlık yardımlarından faydalanacaklardır.

BH/TR 4 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına hak sahibi olacak kişilerin tespiti Bosna-Hersek mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Kurum mevzuatına göre tayin edilmektedir.

2.2.1. Türkiye’de Bulunan Bosna-Hersek Diplomatik Misyon ve Konsolosluklarında Mahallinden İstihdam Edilen Ücretli Çalışanlardan Bosna-Hersek Mevzuatını Tercih Edenlerin ve Beraberlerindeki Aile Bireylerinin Sağlık Yardımları

İlgili hükümler	Sözleşmenin 11/2 maddesi, İdari Anlaşmanın 6. maddesi
BH/TR 4	Türkiye'den Bosna-Hersek'e Çalışmak İçin Gönderilen Kişilerin Sağlık Hizmet Belgesi

Sözleşmenin 11. maddesi gereği, Türkiye'de bulunan Bosna-Hersek Diplomatik Misyon veya Konsolosluklarında Ülkemizden istihdam edilen Bosna-Hersek vatandaşlarının, Bosna-Hersek mevzuatına tabi kalmayı tercih eden ücretli çalışan ve beraberindeki bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri, söz konusu çalışanın Türkiye'de istihdam edildiği süre boyunca sağlık yardımlarından Bosna-Hersek adına ve hesabına yararlanacaktır.

Söz konusu yardımların sağlanmasına esas olan BH/TR 4 formülerine Genelgenin 2. Bölümünde yer alan 2.2. numaralı başlığında belirtilen şekilde işlem yapılacaktır.

2.3. Diğer Akit Taraf Ülkesinde Turistik Amaçlı Bulunan Sigortalılar, Gelir/Aylık Sahipleri ile Bunların Bakmakla Yükümlü Aile Bireyleri

Diğer akit tarafta turistik amaçlı bulunan sigortalı, gelir/aylık sahibi ve beraberindeki aile bireylerinin sağlık yardımlarından nasıl yararlanacaklarına ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

2.3.1. Bosna-Hersek'te Turistik Amaçlı Bulunan Sigortalılar, Gelir/Aylık Sahipleri ile Bunların Bakmakla Yükümlü Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/2 maddesi, İdari Anlaşmanın 8/1 maddesi
TR/BH 4	Geçici İkamet Esnasında Sağlık Yardım Belgesi

Kurum sigortalısı, gelir/aylık sahibi ve bunların bakmakla yükümlü bulunduğu aile bireylerinin, Bosna-Hersek'te geçici ikametleri sırasında Kurum adına Bosna-Hersek mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerinden durumları derhal (acil) tedaviyi gerektirdiği zaman yararlanma hakları vardır.

Bu yardımlardan yararlanmak için ilgililerin, adlarına düzenlenmiş TR/BH 4 formülerine sahip olmaları gerekir. Sağlık yardımının derhal (acil durumda) yapılması durumunun tespiti yardımı yapan ülke yani Bosna-Hersek mevzuatına göre yapılacaktır.

TR/BH 4 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına hak sahibi olacak kişilerin tespiti Kurum mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Bosna-Hersek mevzuatına göre tayin edilmektedir.

Sigortalının ve aile bireylerinin TR/BH 4 formülerine kaydı yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.

• Sigortalı, gelir/aylık sahibi ve bunların bakmakla yükümlü bulunduğu aile bireylerinden formüler talebine ait "Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" alınacaktır.

• Sigortalı ve gelir/aylık sahibi sağlık yardımlarına müstahak olup olmadığı ve aile bireyinin sigortalının bakmakla yükümlüsü olup olmadığı SPAS programı üzerinden kontrol edilecektir.

• TR/BH 4 formüleri, sigortalının ücretli izinde olduğuna dair işverence düzenlenmiş yazı veya belge istenerek, bu belgedeki süre kadar düzenlenecektir. (yalnızca sigortalıya düzenlenecek formüler için istenecektir.)

• TR/BH 4 formüleri yalnızca sigortalının bakmakla yükümlü olduğu aile bireyi, gelir/aylık sahibi ve bunların bakmakla yükümlü aile bireyleri için düzenlenecek ise talep süresine bağlı kalmak kaydıyla her defasında en fazla üçer aylık süre için düzenlenecektir.

• Formülerin Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından "BH/TR 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile talep edilmesi durumunda, ilgiliye verilmesi gereken nüsha, talebi yapan Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

2.3.1.1. Bosna-Hersek'e Öğrenim Amaçlı Giden, Kurum Sigortalısı ya da Gelir/Aylık Sahibinin Bakmakla Yükümlü Aile Bireyleri

Öğrenim amaçlı olarak Bosna-Hersek'e giden Kurum sigortalısının bakmakla yükümlü aile bireyleri ya da gelir/aylık sahibi ile gelir/aylık sahiplerinin bakmakla yükümlü aile bireylerinin Bosna-Hersek'te geçici ikamet ettikleri sırada Kurum adına Bosna-Hersek mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerinden durumları derhal (acil) tedaviyi gerektirdiği hallerde yararlanacaktır.

Aktif kurum sigortalısına öğrenim amaçlı olarak TR/BH 4 formüleri verilmeyecektir.

Öğrenim amaçlı olarak Bosna-Hersek'e giden aile bireyinin TR/BH 4 formülerine kaydı yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.

• Sigortalı, gelir/aylık sahibi ya da aile bireyinin formüler talebine ait Ek-2'deki "Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" alınacaktır.

• Eğitim gördüğü okulun Türkiye’de lise seviyesinde olduğunu gösteren, Millî Eğitim Bakanlığı, Eğitim Ataşeliği veya Ülkemizin dış temsilciliklerinden alınacak belgenin ibrazı istenecektir.

• Bosna-Hersek’te bir üniversiteden kabul alarak bu ülkeye ön lisans, lisans veya yüksek lisans eğitimi için gidecek olanlardan ise;

- Yurt dışında kabul edildiği üniversiteden kabul edildiğine dair belge,

- Ön lisans, lisans veya yüksek lisans seviyesinde olduğunu gösteren YÖK, Eğitim Ataşeliği veya Ülkemizin dış temsilciliklerinden alınacak belge,

- Türkçe tercümesi ile birlikte okulun sömestir tarihlerini gösterir belge,

istenecektir.

• Erasmus kapsamında gidecek olanların; Türkiye'de okuduğu üniversiteden Erasmus kapsamında gittiğine dair yazı ve okulun sömestir tarihlerini gösterir belge Türkçe tercümesi ile birlikte istenecektir.

Aile bireylerine TR/BH 4 formüleri düzenlenebilmesi için, aile bireyinin sigortalının bakmakla yükümlüsü olup olmadığı SPAS programı üzerinden kontrol edilecektir. Öğrenim amaçlı Bosna-Hersek’e giden aile bireyleri için TR/BH 4 formüleri her bir sömestir (dönem) için ayrı ayrı düzenlenecektir.

2.3.2. Türkiye'de Turistik Amaçlı Bulunan Bosna-Hersek Sigortalıları, Gelir/Aylık Sahipleri ile Bunların Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/2 maddesi, İdari Anlaşmanın 8/1 maddesi
BH/TR 4	Geçici İkamet Esnasında Sağlık Yardım Belgesi

Bosna-Hersek sigortalıları, gelir/aylık sahipleri ile aile bireylerinin, Ülkemizdeki geçici ikametleri sırasında Bosna-Hersek yetkili kurumu adına Ülkemiz mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerinden durumları derhal (acil) tedaviyi gerektirdiği zaman yararlanma hakları vardır.

Bosna-Hersek sigortalılarının, Kurum mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerini alabilmeleri için Bosna-Hersek yetkili kurumunca düzenlenmiş ve (3) nolu kutusuna sağlık yardım hakkı süresi kaydedilmiş olan BH/TR 4 formüleri ile ilk müracaatlarını en yakın SGİM/SGM’lere yapmaları gerekmektedir.

İlgililerin, BH/TR 4 formülerini temin etmeden Ülkemize gelmiş olmaları halinde, Kurumca düzenlenecek "TR/BH 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile BH/TR 4 formüleri Bosna-Hersek sigorta kurumundan talep edilecektir.

Sadece BH/TR 4 formülerinde kayıtlı olan sigortalı ve aile bireyleri sağlık yardımından yararlanacaktır.

Bosna-Hersek sigortalıları YUPASS kapsamına alınıncaya kadar BH/TR 4 formülerinde kayıtlı kişilere, ilgili SGİM/SGM'ce sağlık yardımlarına müstahak olduklarına dair Ek-4'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Acil Haller Kapsamında Sağlık Yardım Belgesi” verilecektir.

Sadece BH/TR 4 formüleri üzerinde adı geçen sigortalı ve aile bireyleri için sağlık yardım belgesi düzenlenecek olup formüler üzerinde herhangi bir düzeltme ya da ekleme yapılmayacaktır.

BH/TR 4 formülerinin (3) nolu kutusunda belirtilen tarih aralığındaki süreye göre sağlık yardım belgesi düzenlenecektir.

Bosna-Hersek sigortalıları, bu belgeler ile Kurumun anlaşmalı olduğu sağlık hizmet sunucularından Kurum hesabına sağlık yardımlarından faydalanacaklardır.

BH/TR 4 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına müstehak olacak kişilerin tespiti Bosna-Hersek mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Kurum mevzuatına göre tayin edilecektir.

2.4. Çalıştığı Ülkede Tedavi Görmekte İken İkametini Vatandaşı Olduğu Diğer Akit Ülkeye Naklettiren Sigortalı ve Aile Bireyleri

Sağlık durumu nedeniyle gerekli tedaviyi görmek üzere, yetkili kurum tarafından diğer akit taraf ülkesine gitmesine izin verilen veya verilecek olan bir kişi yetkili kurum nam ve hesabına olmak üzere geçici veya devamlı ikamet ettiği ülkedeki kurumun mevzuatına göre bu kurumun sigortalısı gibi sağlık yardımlarını talep etme hakkına sahiptir.

2.4.1. Türkiye'de Tedavisi Devam Etmekte İken Bosna-Hersek'e Dönen Kurum Sigortalıların Sağlık Yardımları

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/3 maddesi, İdari Anlaşmanın 8/3, 8/4 ve 8/5 maddesi
TR/BH 5	Sigorta Vakasının Vukuundan Sonra İkametgahın Taraf Ülkeye Müsaade Edilmesi, Sağlık Yardımları Hak Sahipliği Belgesi ve Hastalık Kontrol Talebi Belgesi

Kurum tarafından tedavisine devam edilmek üzere sözleşmeli ülkelere gönderilen kişilerin sağlık yardım belgeleri, Kanunun 66. maddesinin (c) fıkrası kapsamında yurt içinde tedavisi yapılamadığı için yurt dışındaki tedavilerinin Kurum adına sözleşmeli ülkeden sağlanması için düzenlenmektedir.

TR/BH 5 formüleri, kişilerin veya Bosna-Hersek yetkili kurumunun talebi üzerine düzenlenecek bir formüler değildir. Bu formüler, EHGM Yurtdışı Sözleşmeler ve Emeklilik Daire Başkanlığının (YSEDB) talimat yazısına istinaden ilgili kişi adına düzenlenecektir.

Kurum sigortalılarının TR/BH 5 formülerine kaydı yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.

• Sigortalının, sağlık yardımlarına müstahak olup olmadığı ve aile bireyinin sigortalının bakmakla yükümlüsü olup olmadığı SPAS programı üzerinden kontrol edilecektir.

• TR/BH 5 formüleri, EHGM (YSEDB) talimat yazısında belirtilen süre kadar düzenlenecektir.

2.4.2 Bosna-Hersek'te Tedavisi Devam Etmekte İken Türkiye'ye Dönen Bosna-Hersek Sigortalılarının Sağlık Yardımları

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/3 maddesi, İdari Anlaşmanın 8/3,8/4 ve 8/5 maddesi
BH/TR 5	Sigorta Vakasının Vukuundan Sonra İkametgahın Taraf Ülkeye Müsaade Edilmesi, Sağlık Yardımları Hak Sahipliği Belgesi ve Hastalık Kontrol Talebi Belgesi

Bosna-Hersek’te tedavisi devam etmekte iken Türkiye’ye dönen Bosna-Hersek sigortalıları ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri sağlık yardımlarından Bosna-Hersek adına Ülkemizde yararlanmaya devam ederler.

Tedavisine devam edilmek üzere Ülkemize gelen Bosna-Hersek sigortalılarının, Kurum mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerini alabilmeleri için Bosna-Hersek yetkili kurumunca düzenlenmiş ve (3.3) nolu kutusuna sağlık yardım hakkı süresi kaydedilmiş olan BH/TR 5 formüleri ile ilk müracaatlarını en yakın SGİM/SGM’lere yapmaları gerekmektedir.

BH/TR 5 formülerinde sadece sigortalının kayıtlı olması halinde sigortalının, sigortalı ile birlikte aile bireyinin de kayıtlı olması halinde ise aile bireyinin sağlık yardımlarından yararlanma hakkı bulunmaktadır.

BH/TR 5 formülerinde, düzenleyen Bosna-Hersek yetkili kurumunun adı ve adresinin yazılmış olduğu kontrol edilecektir. Elektronik ortamda düzenlenmiş formülerler üzerinde ıslak mühür aranmayacaktır.

Bosna-Hersek sigortalıları YUPASS kapsamına alınana kadar formülerde kayıtlı kişilere Kurumca sağlık yardımlarına müstahak olduklarına dair Ek-3'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi” verilecektir.

Sadece BH/TR 5 formüleri üzerinde adı geçen sigortalı ve aile bireyleri için sağlık yardım belgesi düzenlenecek olup formüler üzerinde herhangi bir düzeltme ya da ekleme yapılmayacaktır.

BH/TR 5 formülerinin 3.3 numaralı alanında belirtilen tarih aralığındaki süreye göre sağlık yardım belgesi düzenlenecektir.

BH/TR 5 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına hak sahibi olacak kişilerin tespiti Bosna-Hersek mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Kurum mevzuatına göre tayin edilecektir.

3. Diğer Akit Tarafta Daimi İkamet Esnasında Sağlık Yardımları

Akit taraflardan birinden sağlık yardım hakkı bulunanlardan diğer akit tarafta daimi ikamet edenlerin sağlık yardımlarına ilişkin hususlar aşağıda yer almaktadır.

3.1. Sigortalının Diğer Akit Tarafta İkamet Eden Aile Bireyleri ile Gelir/Aylık Sahibi ve Beraberindeki Aile Bireyleri

Akit taraf sigortalısının, diğer akit tarafta ikamet eden aile bireyleri veya akit taraftan gelir/aylık almakta iken diğer akit tarafta ikamet eden gelir/aylık sahibi ve beraberindeki aile bireylerinin ikamet ettikleri ülkede kendi adlarına sağlık yardım hakları bulunmaması kaydıyla, sigortalının bağlı bulunduğu yetkili kurum adına sağlık yardımlarından yararlanma imkanları bulunmaktadır.

3.1.1. Türkiye’de Çalışan Sigortalının Bosna-Hersek'te İkamet Eden Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 15/1 maddesi, İdari Anlaşmanın 9/1 maddesi
TR/BH 6	İşçinin Kendi Ülkesinde Oturan Aile Fertlerinin Sağlık Yardım Belgesi

Kanunun 4/1-(a) bendine tabi olarak çalışan sigortalının Bosna-Hersek’te daimi ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireyleri Bosna-Hersek mevzuatına göre sağlık yardımlarına hak kazanmamış olmaları koşuluyla, Kurum adına Bosna-Hersek’te tüm sağlık yardımlarından yararlanabilmektedir.

Bu kişiler, TR/BH 6 formüleri ile Kurum adına Bosna-Hersek mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerini alabileceklerdir.

Söz konusu kişiler, Türkiye'ye geçici olarak geldiklerinde sağlık yardımlarından, Kurum mevzuatındaki hükümlere göre yararlanırlar.

Yardımlara hak kazanılıp kazanılmadığı, yardımların süresi ve yardımlardan faydalanacak aile bireylerinin kimler olduğu Kurum mevzuatına göre, yardımların kapsamı ve ifa şekli ise Bosna-Hersek sigorta kurumunun mevzuatına göre belirlenmektedir.

Bosna-Hersek sigorta kurumunca bu kişiler adına yapılan sağlık yardımı giderleri, Kurumca karşılanacaktır.

İlgililerin, TR/BH 6 formülerini temin etmeden Bosna-Hersek’e gitmiş olmaları halinde, Bosna-Hersek yetkili kurumu, çalışanın bağlı bulunduğu SGİM/SGM’den söz konusu kişiler için "BH/TR 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile TR/BH 6 formülerini talep eder. Ayrıca sigortalının ya da aile bireyinin talebi üzerine ilgili SGİM/SGM tarafından TR/BH 6 formüleri düzenlenebilecektir.

Sigortalının Bosna-Hersek'te ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireylerinin TR/BH 6 formülerine kaydı yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.

• Söz konusu kişiler için sigortalının bağlı bulunduğu SGİM/SGM’ce formüler talebine ait Ek-2'deki "Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" ve Bosna-Hersek'te daimi ikamet ettiğine dair ikamet belgesi ve/veya oturum izin belgesi alınacaktır.

• Sigortalının sağlık yardımlarına müstahak olup olmadığı ve aile bireyinin sigortalının bakmakla yükümlüsü olup olmadığı SPAS programı üzerinden kontrol edilecektir.

• SPAS'ta kaydı olmayan ancak sağlık yardım belgesi talep eden aile bireylerinin müstahak olup olmadığı manuel kontrol edilecektir. SPAS kaydının açılması için bu kişilerden gerekli belgeleri getirmesi ve hak sahibi iseler SPAS kayıtlarını açtırmaları talep edilecektir.

• TR/BH 6 formüleri sigortalının bakmakla yükümlü olduğu aile bireyi için her defasında en fazla birer yıllık süre için düzenlenecektir.

• Formülerin Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından "BH/TR 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile talep edilmesi durumunda, ilgiliye verilmesi gereken nüsha, talebi yapan Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

SGİM/SGM’lerin yurtdışı işlemleri servisleri, TR/BH 6 formüleri düzenlenmesi talebini aldıktan sonra (A) bölümünü doldurup onayladığı iki nüsha TR/BH 6 formülerini Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderecektir.

Bosna-Hersek yetkili kurumu, Kurum adına sağlık yardımına hak kazandığı tespit edilen aile bireylerini TR/BH 6 formülerinin (6) no'lu kısmına kaydedip (B) bölümünü doldurup onaylandıktan sonra bir nüshasını ilgili SGİM/SGM’ye iade edecektir.

TR/BH 6 formüleri SGİM/SGM Yurtdışı İşlemleri Servisince hesaplaşma işlemlerine esas olmak üzere dosyasında muhafaza edilecek ve ilgililerin (sigortalı ve aile bireyleri) sağlık yardım hakkının devam edip etmediği takip edilecektir.

Bosna-Hersek’te sürekli ikamet eden ve Kurum mevzuatına göre sağlık yardım hakkına sahip kişilere TR/BH 6 formülerine istinaden verilecek olan sağlık yardımları, Kurum mevzuatına göre sağlık yardımlarının durdurulması ya da sona ermesine ilişkin bir durum meydana gelmesi durumunda derhal TR/BH 9 formüleri düzenlenerek gecikmeksizin Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

3.1.2. Bosna-Hersek’te Çalışan Sigortalının Türkiye’de İkamet Eden Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 15/1 maddesi, İdari Anlaşmanın 9/1 maddesi
BH/TR 6	İşçinin Kendi Ülkesinde Oturan Aile Fertlerinin Sağlık Yardım Belgesi

Bosna-Hersek sigortalısının, Ülkemizde ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireyleri, Ülkemiz mevzuatına göre sağlık yardımlarına hak kazanmamış olmaları koşulu ile Bosna-Hersek yetkili kurumu adına Türkiye’de Kurum mevzuatı kapsamında tüm sağlık yardımlarından yararlanabileceklerdir.

Bu kişilerin (4) nolu kutusuna sağlık yardım hakkı süresi kaydedilmiş ve (A) bölümü doldurulmuş olan BH/TR 6 formülerini ibraz etmeleri gerekmektedir.

İlgililerin, BH/TR 6 formülerini temin etmeden Ülkemize gelmiş olmaları halinde, Kurumca düzenlenecek "TR/BH 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile BH/TR 6 formüleri Bosna-Hersek yetkili kurumundan talep edilecektir.

BH/TR 6 formülerinde, düzenleyen Bosna-Hersek yetkili kurumunun adı ve adresinin yazılmış olduğu kontrol edilecektir. Elektronik ortamda düzenlenmiş formülerler üzerinde ıslak mühür aranmayacaktır.

SGİM/SGM’lerce, formülerde bildirilen sigortalının bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerinin mevcut olup olmadığı Kimlik Paylaşım Sisteminden kontrol edilecek, ayrıca aile bireylerinin kendi sigortalarından veya bir başkasının sigortasından Kurumdan sağlık yardımı talep etme haklarının bulunup bulunmadığı araştırılacaktır.

Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından (A) bölümü doldurularak gönderilen BH/TR 6 formülerinin (B) bölümü doldurularak onaylandıktan sonra bir nüshası Bosna-Hersek yetkili kurumuna iade edilecektir.

Bosna-Hersek sigortalıları, YUPASS kapsamına alınıncaya kadar BH/TR 6 formülerinde kayıtlı kişilere ilgili SGİM/SGM'ce sağlık yardımlarına müstahak olduklarına dair Ek-3'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi” verilecektir.

Sadece BH/TR 6 formüleri üzerinde adı geçen sigortalı ve aile bireyleri için sağlık yardım belgesi düzenlenecek olup formüler üzerinde herhangi bir düzeltme ya da ekleme yapılmayacaktır.

BH/TR 6 formülerinin (4) numaralı kutusunda belirtilen tarih aralığındaki süreye göre sağlık yardım belgesi düzenlenecektir.

BH/TR 6 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına hak sahibi olacak kişilerin tespiti Bosna-Hersek mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Kurum mevzuatına göre tayin edilecektir.

3.2. Akit Taraflardan Birinden Gelir/Aylık Almakta İken Diğer Akit Tarafta İkamet Edenler ve Aile Bireylerinin Sağlık Yardımları

Sözleşmenin 16. maddesinin ikinci fıkrası gereği, akit taraflardan yalnızca birinin mevzuatına göre gelir/aylık almakta iken diğer akit tarafta daimi ikamet edenlerin ve bunların aile bireylerinin sağlık yardımları, gelir/aylığı ödeyen kurum tarafından karşılanacaktır.

3.2.1. Türkiye’den Gelir/Aylık Almakta Olup Bosna-Hersek’te İkamet Edenler ve Beraberindeki Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 16/2 maddesi, İdari Anlaşmanın 10. maddesi
TR/BH 7	Aylık-Gelir Sahiplerinin Sağlık Yardımlarına İlişkin Belge

Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında gelir/aylık alan ve Bosna-Hersek'te daimi ikamet edenler gelir/aylık sahibi ile bunların yanlarında ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireyleri Bosna-Hersek mevzuatına göre sağlık yardımlarına hak kazanmamış olmaları koşuluyla, Kurum adına Bosna-Hersek'te sağlık yardımlarından yararlanabilmektedir.

Bu kişiler, TR/BH 7 formüleri ile Kurum adına Bosna-Hersek mevzuatının öngördüğü sağlık hizmetlerini alabileceklerdir.

Söz konusu kişiler, Ülkemize geçici olarak geldiklerinde sağlık yardımlarından, Kurum mevzuatındaki hükümlere göre yararlanacaktır.

Yardımlara hak kazanılıp kazanılmadığı, yardımların süresi ve yardımlardan faydalanacak olan aile bireylerinin tespiti Kurum mevzuatına göre, yardımların kapsamı ve ifa şekli ise Bosna-Hersek yetkili kurumunun mevzuatına göre belirlenecektir.

Bosna-Hersek sigorta kurumunca bu kişiler adına yapılan sağlık yardımı giderleri, Kurumca karşılanacaktır.

İlgililerin, TR/BH 7 formülerini temin etmeden Bosna-Hersek'e gitmiş olmaları halinde, Bosna-Hersek yetkili kurumu, gelir/aylık sahibinin belirtmiş olduğu SGİM/SGM’den söz konusu kişiler için "BH/TR 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile TR/BH 7 formülerini talep eder. Ayrıca gelir/aylık sahibi ya da aile bireyinin talebi üzerine ilgili SGİM/SGM tarafından TR/BH 7 formüleri düzenlenebilecektir.

Bosna-Hersek'te daimi ikamet eden gelir/aylık sahibi ile bunların yanlarında ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireylerinin TR/BH 7 formülerine kaydı yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.

• Söz konusu kişiler için başvurulan SGİM/SGM’ce formüler talebine ait Ek-2'deki "Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi" ve Bosna-Hersek’te daimi ikamet ettiğine dair ikamet belgesi ve/veya oturum izin belgesi alınacaktır.

• Türkiye'den gelir/aylık alan kişilere formüler düzenlenebilmesi için bu kişilerin gelir/aylığını Bosna-Hersek’e transfer etmeleri gerekmektedir.

• Gelir/aylık sahibi ve bakmakla yükümlü aile bireylerinin sağlık yardımlarına müstahak olup olmadığı SPAS programı üzerinden kontrol edilecektir. SPAS'ta kaydı olmayan ancak sağlık yardım belgesi talep eden gelir/aylık sahibi ve bakmakla yükümlü aile bireylerinin müstahak olup olmadığı manuel kontrol edilecektir. SPAS kaydının açılması için bu kişilerden gerekli belgeleri getirmesi ve hak sahibi iseler SPAS kayıtlarını açtırmaları talep edilecektir.

• TR/BH 7 formüleri, gelir/aylık sahibi ve aile bireyleri için her defasında en fazla birer yıllık süre için düzenlenecektir.

• Formülerin Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından "BH/TR 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile talep edilmesi durumunda, ilgiliye verilmesi gereken nüsha, talebi yapan Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

• Gelir/aylık sahibinin adresini Bosna-Hersek’e taşıması gerektiğinden, Kimlik Paylaşım Sisteminden ilgilinin adresinin yurt dışı olup olmadığı kontrol edilecektir.

SGİM/SGM’lerin yurtdışı işlemleri servisleri, TR/BH 7 formüleri düzenlenmesi talebini aldıktan sonra (A) Bölümünü doldurup onayladığı iki nüsha TR/BH 7 formülerini Bosna-Hersek Sağlık Sigortası Kurumuna göndereceklerdir.

Bosna-Hersek yetkili kurumu, TR/BH 7 formülerinin (B) bölümünü doldurup onaylandıktan sonra bir nüshasını ilgili SGİM/SGM’ye iade edecektir.

TR/BH 7 formüleri ilgili SGİM/SGM'nin Yurtdışı İşlemleri Servisince hesaplaşma işlemlerine esas olmak üzere dosyasında muhafaza edilecek ve ilgililerin (sigortalı ve aile bireyleri) sağlık yardım hakkının devam edip etmediği takip edilecektir.

Bosna-Hersek’de sürekli ikamet eden ve Kurum mevzuatına göre sağlık yardım hakkına sahip kişilere TR/BH 7 formülerine istinaden verilecek olan sağlık yardımları, Kurum mevzuatına göre sağlık yardımlarının durdurulması ya da sona ermesine ilişkin bir durum meydana gelmesi durumunda derhal TR/BH 9 formüleri düzenlenerek Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

3.2.2. Bosna-Hersek'ten Gelir/Aylık Almakta Olup Türkiye’de İkamet Edenler ve Beraberindeki Aile Bireylerinin Sağlık Yardımları

İlgili hükümler	Sözleşmenin 16/2 maddesi, İdari Anlaşmanın 10. maddesi
BH/TR 7	Aylık-Gelir Sahiplerinin Sağlık Yardımlarına İlişkin Belge

Bosna-Hersek'ten emekli olan ve Türkiye'de ikamet eden gelir/aylık sahipleri ile bunların yanlarında ikamet eden bakmakla yükümlü aile bireyleri, Kurum mevzuatına göre sağlık yardımlarına hak kazanmamış olmaları koşulu ile Bosna-Hersek yetkili kurumu adına Türkiye’de tüm sağlık yardımlarından yararlanabileceklerdir.

Bu kişilerin, (3) nolu kutusuna sağlık yardım hakkı süresi kaydedilmiş olan BH/TR 7 formülerini en yakın SGİM/SGM'ye ibraz etmeleri gerekmektedir.

BH/TR 7 formülerinde, düzenleyen Bosna-Hersek yetkili kurumunun adı ve adresinin yazılmış olduğu kontrol edilecektir. Elektronik ortamda düzenlenmiş formülerler üzerinde ıslak mühür aranmayacaktır.

SGİM/SGM’lerce, formülerde bildirilen gelir/aylık sahibi ve bunların bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerinin mevcut olup olmadığı Kimlik Paylaşım Sisteminden kontrol edilerek, gelir/aylık sahibinin Kurumdan gelir/aylık alıp almadığı ile aile bireylerinin kendi sigortalarından veya bir başkasının sigortasından sağlık yardımı talep etme haklarının bulunup bulunmadığı araştırılacaktır.

Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından (A) bölümü doldurularak gönderilen BH/TR 7 formülerinin (B) bölümü doldurularak onaylandıktan sonra bir nüshası Bosna-Hersek yetkili kurumuna iade edilecektir.

Bosna-Hersek sigortalıları, YUPASS kapsamına alınıncaya kadar BH/TR 7 formülerinde kayıtlı kişilere ilgili SGİM/SGM'ce sağlık yardımlarına müstahak olduklarına dair Ek-3'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi” verilecektir.

Sadece BH/TR 7 formüleri üzerinde adı geçen sigortalı ve aile bireyleri için sağlık yardım belgesi düzenlenecek olup, formüler üzerinde herhangi bir düzeltme ya da ekleme yapılmayacaktır.

BH/TR 7 formülerinin (3.2) numaralı kutusunda belirtilen tarih aralığındaki süreye göre sağlık yardım belgesi düzenlenecektir.

BH/TR 7 formülerine kaydedilecek ve sağlık yardımına hak sahibi olacak kişilerin tespiti Bosna-Hersek mevzuatına göre, yardımlardan yararlanma şekli ile yardımların kapsamı ise Kurum mevzuatına göre tayin edilmektedir.

3.3. Her İki Akit Taraftan Gelir/Aylık Alanların Sağlık Yardımları

Sözleşmenin 16. maddesinin birinci fıkrası gereği, her iki akit taraf mevzuatına göre gelir/aylık almakta olanlar ve bunların aile bireylerinin sağlık giderleri daimi ikamet ettikleri ülkenin yetkili kurumunca karşılanacaktır.

Sözleşmenin 16. maddesinin üçüncü fıkrası gereği ise, her iki akit taraf mevzuatına göre gelir/aylık alan ancak bir tarafta oturan kişiler ve bunların aile bireylerinin diğer akit tarafta bulundukları sırada yapılacak sağlık yardımı masrafları bulunulan ülkenin mevzuatı kapsamında olmak üzere bu ülkenin yetkili kurumunca karşılanmaktadır.

İkametin belirlenmesinde 2017/26 sayılı Genelgenin 6.1.1. maddesi, 27/3/2012 tarihli ve 5937370 sayılı EHGM Genel Yazısı ile 24/12/2018 tarihli ve 17585756 sayılı EHGM Genel Yazısı hükümlerine göre işlem yapılacaktır.

3.4. İş Kazasına Uğrayan ya da Meslek Hastalığına Tutulan Sigortalının Diğer Akit Tarafta Geçici ya da Sürekli İkameti Sırasında İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Yapılacak Sağlık Yardımları

Bir iş kazası veya meslek hastalığı dolayısıyla akit taraflardan birinin mevzuatına göre, sağlık yardımlarını talep etme hakkına sahip olan ve diğer akit taraf ülkesinde geçici veya daimi ikamet etmekte olan bir kişi, yetkili kurum nam ve hesabına, geçici veya daimi ikamet etmekte olduğu akit tarafta, bu kurum mevzuatına göre sağlık yardımı talep etme hakkına sahiptir.

3.4.1. Kurum Sigortalısına Bosna-Hersek'te Geçici ya da Sürekli İkamet Sırasında İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Yapılacak Sağlık Yardımları

İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle Kurum mevzuatına göre sağlık yardım hakkına sahip olan ve Bosna-Hersek'te geçici veya sürekli görevi sırasında iş kazasına uğrayan ya da meslek hastalığına tutulan bir kişi, Kurum adına sağlık yardımlarından yararlanma hakkına sahiptir.

Bosna-Hersek sigorta kurumunca bu kişiler adına yapılan sağlık yardımı giderleri Kurumca karşılanacaktır.

3.4.2. Bosna-Hersek Sigortalısına Türkiye'de Geçici ya da Sürekli İkamet Sırasında İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Yapılacak Sağlık Yardımları

İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle Bosna-Hersek mevzuatına göre sağlık yardım talep etme hakkına sahip olan ve Türkiye'de geçici görevi sırasında iş kazasına uğrayan ya da meslek hastalığına tutulan bir kişi, Bosna-Hersek yetkili kurumu adına sağlık yardımlarından yararlanma hakkına sahiptir.

Kurumca bu kişiler adına yapılan sağlık yardımı giderleri Bosna-Hersek yetkili kurumunca karşılanacaktır.

3.5. Sağlık Yardım Hakkının Durdurulması ya da İptal Edilmesi

Akit taraflardan birinde daimi ikamet etmekte iken sağlık yardım hakkı sona eren kişiler için sağlık yardım hakkının durdurulduğuna ya da iptal edildiğine ilişkin bildirim yapılacaktır.

3.5.1. Bosna-Hersek’te Daimi İkamet Etmekte İken Sağlık Yardımlarından Kurum Adına Yararlananların Sağlık Yardım Hakkının Durdurulması ya da Sona Erdirilmesi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 15/1, 16/1 ve 25/1 maddeleri, İdari Anlaşmanın 9/2, 10/2 ve 20/3 maddeleri
TR/BH 9	Hastalık-Analık Sigortası Sağlık Yardımlardan Yararlanma Hakkının Durması veya Sona Ermesi İle İlgili Bildirim Belgesi

Çalışanın Bosna-Hersek'teki aile bireylerinin, sigortalının bakmakla yükümlüsü sıfatlarını kaybetmeleri ve gelir/aylık sahibinin Türkiye'de sağlık yardım hakkının sona ermesi halinde Bosna-Hersek'te TR/BH 6 ve/veya TR/BH 7 belgesine istinaden sağlanan sağlık yardım hakkının iptal edilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, bakmakla yükümlü olunan aile bireyinin bu özelliğini kaybetmesi, Bosna-Hersek'te sağlık yardımı hakkı elde etmesi ya da bu kişinin ölmesi gibi durumlarda da Bosna-Hersek'te sağlanan sağlık yardım hakkının sadece söz konusu aile bireyi için iptal edilmesi gerekmektedir.

Bosna-Hersek'te daimi ikamet eden ve Ülkemiz adına sağlık yardımlarından faydalanan bu kişilerin sağlık yardım haklarının sonlandırılması için TR/BH 9 formülerinin (A) bölümü SGİM/SGM’lerce 3 nüsha olarak doldurularak onaylanacak ve ilgili Bosna-Hersek yetkili kurumuna 2 nüshası gönderilecektir.

TR/BH 9 formülerini alan Bosna-Hersek yetkili kurumu, (B) bölümünü doldurarak onayladığı formülerin bir nüshasını ilgili SGİM/SGM’ye iade edecektir.

Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından onaylanarak iade edilen TR/BH 9 formüleri SGİM/SGM’lerce hesaplaşma işlemlerinde kullanılmak üzere dosyasında muhafaza edilecektir.

Sağlık yardım hakkının sonlandırılması TR/BH 9 formüleri ile yapılmaktadır. Sağlık yardım hakkı, söz konusu belgenin düzenlendiği tarihten 30 gün sonra veya gelir/aylık sahibinin ölüm tarihi itibariyle sona erecektir.

3.5.2. Türkiye’de Daimi İkamet Etmekte İken Sağlık Yardımlarından Bosna-Hersek Adına Yararlananların Sağlık Yardım Hakkının Durdurulması ya da Sona Erdirilmesi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 15/, 16/1 ve 25/1 maddeleri, İdari Anlaşmanın 9/2, 10/2 ve 20/3 maddeleri
BH/TR 9	Hastalık-Analık Sigortası Sağlık Yardımlardan Yararlanma Hakkının Durması veya Sona Ermesi İle İlgili Bildirim Belgesi

Çalışanın Türkiye'deki aile bireylerinin, sigortalının bakmakla yükümlüsü sıfatlarını kaybetmeleri ve gelir/aylık sahibinin Bosna-Hersek’te sağlık yardım hakkının sona ermesi halinde Türkiye'de BH/TR 6 ve/veya BH/TR 7 belgesine istinaden sağlanan sağlık yardım hakkının iptal edilmesi gerekmektedir.

Bu durumun Kurum tarafından tespit edilmesi halinde ilgili SGİM/SGM'ce ilgili kişiler ile irtibata geçilerek Ek-3'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi” iptal edilerek sağlık yardım hakkı sonlandırılacaktır. Söz konusu çalışan için Bosna-Hersek tarafından "TR/BH 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi" ile BH/TR 9 formülerinin gönderilmesi istenilecektir.

Ayrıca, bakmakla yükümlü olunan aile bireylerinin bu özelliklerini kaybetmeleri, Türkiye'de sağlık yardımı hakkı elde etmeleri ya da bu kişilerin ölmesi gibi durumlarda Türkiye'de Bosna-Hersek adına sağlanan sağlık yardım hakkının iptal edilmesi gerektiğinden, bu durumun tespit edilmesi halinde ilgili SGİM/SGM'ce ilgili kişi ile irtibata geçilerek Ek-3'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi” iptal edilerek sadece söz konusu aile bireyinin sağlık yardım hakkı sonlandırılacaktır. Ayrıca aile bireyinin Bosna-Hersek adına sağlanan sağlık yardım hakkının sona erdiği tarih belirtilerek ilgili BH/TR 6 ve/veya BH/TR 7 formülerinin örneğinin eklendiği yazı Bosna-Hersek tarafına gönderilecektir.

Bakmakla yükümlü olunan aile bireylerinin tamamının durum değişikliği nedeniyle Bosna-Hersek adına sağlık yardım haklarının sonlandırılması gerektiğinin tespit edilmesi durumunda ise ilgili SGİM/SGM'ce ilgili kişiler ile irtibata geçilerek Ek-3'teki “Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi” iptal edilerek aile bireylerinin tamamının sağlık yardım hakları sonlandırılacaktır. Ayrıca, Bosna-Hersek tarafından "TR/BH 8 Sağlık Yardımları Talep Belgesi"ile BH/TR 9 formülerinin gönderilmesi istenilecektir.

BH/TR 9 formülerinin (A) bölümü, Bosna-Hersek yetkili kurumunca 3 nüsha olarak doldurularak onaylanacak ve gelir/aylık sahibi ya da aile bireylerinin ikamet ettiği yerdeki SGİM/SGM’lere 2 nüshası gönderilecektir.

BH/TR 9 formülerini alan SGİM/SGM, (B) bölümünü doldurarak onayladığı formülerin bir nüshasını ilgili Bosna-Hersek yetkili kurumuna iade edecektir.

Sağlık yardım hakkının sonlandırılması BH/TR 9 formüleri ile yapılmaktadır. Sağlık yardım hakkı, söz konusu belgenin düzenlendiği tarihten 30 gün sonra veya gelir/aylık sahibinin ölüm tarihi itibariyle sona erecektir.

SGİM/SGM tarafından onaylanarak Bosna-Hersek yetkili kurumuna iade edilen BH/TR 9 formüleri hesaplaşma işlemlerinde kullanılmak üzere dosyasında muhafaza edilecektir.

3.6. İş Göremezlik veya Hastane Tedavisi ile İlgili Bildirim

Bir akit taraf mevzuatına göre sigortalı olan kişinin diğer akit taraftaki geçici görevi sırasında hastalık, analık, iş kazası veya meslek hastalığı sigortaları kapsamında geçici iş göremezliğe uğraması halinde yapılacak işlemler aşağıda yer almaktadır.

3.6.1. Kurum Sigortalısının İş Göremezlik veya Hastane Tedavisi ile İlgili Bildirimi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/1-2-3 ve 25. maddeleri, İdari Anlaşmanın 12/2 maddesi
BH/TR 10 – BH/TR 10-EK	İş göremezlik Hali veya Hastane Tedavisi Bildirimi Belgesi

Kurum mevzuatına tabi sigortalının, Bosna-Hersek'de geçici ikamet ettiği sırada hastalık, analık, iş kazası veya meslek hastalığı sigortaları kapsamında geçici iş göremezliğe uğraması halinde, Bosna-Hersek yetkili kurumunca, Kuruma bildirim BH/TR 10 ve BH/TR 10-EK formüleri ile yapılacaktır.

Ayrıca, Kurum mevzuatına tabi sigortalı, gelir/aylık sahibi ve bunların beraberindeki aile bireylerinin de Bosna-Hersek’te geçici ikametleri sırasında hastanede yapılan tedavileri de Bosna-Hersek yetkili kurumunca, Kuruma BH/TR 10 ve BH/TR 10-EK formüleri ile bildirilecektir.

Bosna-Hersek yetkili kurumlarınca gönderilen BH/TR 10 ve BH/TR 10-EK formülerine istinaden hastalık, analık, iş kazası veya meslek hastalığı sigortaları kapsamındaki para yardımları sadece Kurum mevzuatına göre tayin edilir ve doğrudan doğruya sigortalıya ödenir. Bu ödemelerde Bosna-Hersek yetkili kurumunun aracılığı söz konusu değildir.

3.6.2. Bosna-Hersek Sigortalısının İş Göremezlik veya Hastane Tedavisi ile İlgili Bildirim

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14/1-2-3 ve 25. maddeleri, İdari Anlaşmanın 12/2 maddesi
TR/BH 10 – TR/BH 10-EK	İş göremezlik Hali veya Hastane Tedavisi Bildirimi Belgesi

Bosna-Hersek mevzuatına tabi sigortalının, Türkiye'de geçici ikamet ettiği sırada hastalık, analık, iş kazası veya meslek hastalığı sigortaları kapsamında geçici iş göremezliğe uğraması halinde, bununla ilgili Kurumca Bosna-Hersek kurumlarına bildirim TR/BH 10 ve TR/BH 10-EK formüleri ile yapılacaktır.

Ayrıca, Bosna-Hersek mevzuatına tabi sigortalı, gelir/aylık sahibi ve bunların beraberindeki aile bireylerinin de Ülkemizde geçici ikamet ettikleri sırada hastanede yapılan tedavileri de Kurumca, Bosna-Hersek yetkili kurumuna TR/BH 10 ve TR/BH 10-EK formüleri ile bildirilecektir.

Hesaplaşma esnasında yatılı tedavi formüleri gönderilmediği gerekçesiyle Bosna-Hersek yetkili kurumunca itiraz edilmesi durumunda, söz konusu formülerin bir örneği Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

Kurumca gönderilen TR/BH 10 ve TR/BH 10-EK formülerine istinaden hastalık, analık, iş kazası veya meslek hastalığı sigortaları kapsamındaki para yardımları ise sadece Bosna-Hersek mevzuatına göre tayin edilir ve ödenir. Bu ödemelerde Kurumun aracılığı söz konusu değildir.

4. Protez, Büyük Cihazlar ve Diğer Önemli Sağlık Yardımları

Sözleşmenin 17. maddesi ve İdari Anlaşmanın 11. maddesi gereği, İdari Anlaşmanın ekinde yer alan protezlerin, büyük cihazların ve önemli sağlık yardımlarının değerinin 200 Avro'yu geçmesi durumunda, yardımların sağlanması, acil haller dışında, sağlık yardım bedelini ödeyecek olan yetkili kurumun iznine bağlıdır.

4.1. Bosna-Hersek'te Tedavi Gören Kurum Sigortalıları ve Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 17. maddesi, İdari Anlaşmanın 11-EK 1. maddesi
BH/TR 11	Protezler, Büyük Cihazlar ve Büyük Masraf Gerektiren Sağlık Yardımları Belgesi

Bosna-Hersek'te geçici ikamet ettiği sırada ya da geçici görevi sırasında sağlık yardımlarından Kurum adına yararlanma hakkı bulunan; sigortalı, gelir/aylık sahibi ve bunların aile bireylerine; değeri 200 Avro (Euro)'yu geçen protezlerin, büyük cihazların ve diğer büyük masraf gerektiren sağlık yardımlarının yapılabilmesi için Bosna-Hersek yetkili kurumunca BH/TR 11 formüleri ile Kurumdan onay alınması gerekmektedir.

Bosna-Hersek yetkili kurumundan (A) bölümü doldurulup onaylanmış olarak gelen BH/TR 11 formülerindeki söz konusu yardımın Kurum mevzuatına göre yapılıp yapılamayacağı, SGİM/SGM’lerin bağlı bulunduğu sağlık sosyal güvenlik merkezince incelenecek, verilecek karara göre formülerin (7) nolu kutusunda ilgili kutucuk işaretlenecek ve formülerin (B) bölümü ilgili SGİM/SGM tarafından doldurulup onaylanarak Bosna-Hersek yetkili kurumuna iade edilecektir.

Söz konusu formülerin, (4) nolu kısmında protezin, büyük cihazın veya diğer büyük masraf gerektiren sağlık yardımının acil durum nedeniyle verildiğinin belirtilerek gönderilmesi durumunda ise herhangi bir işlem yapılmayarak hesaplaşma işlemleri için dosyasında muhafaza edilecektir.

4.2. Türkiye'de Tedavi Gören Bosna-Hersek Sigortalıları ve Aile Bireyleri

İlgili hükümler	Sözleşmenin 17. maddesi, İdari Anlaşmanın 11-EK 1. maddesi
TR/BH 11	Protezler, Büyük Cihazlar ve Büyük Masraf Gerektiren Sağlık Yardımları Belgesi

Türkiye'deki geçici ikamet ettiği sırada ya da geçici görevi sırasında sağlık yardımlarından Bosna-Hersek yetkili kurumu adına yararlanma hakkı bulunan sigortalı, gelir/aylık sahibi ve bunların aile bireylerine; değeri 200 Avro (Euro)'yu geçen protezlerin, büyük cihazların ve diğer büyük masraf gerektiren sağlık yardımlarının acil haller dışında yapılabilmesi için Kurumca TR/BH 11 formüleri ile Bosna-Hersek yetkili kurumundan onay alınması gerekmektedir.

Kurumca TR/BH 11 formülerinin (A) bölümü doldurulup onaylanarak Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecek, Bosna-Hersek yetkili kurumundan (B) bölümü doldurulmuş olarak gelen TR/BH 11 formülerindeki söz konusu yardımın Bosna-Hersek mevzuatına göre yapılabileceği belirtilmiş ise SGİM/SGM tarafından söz konusu yardımın verilmesi sağlanacaktır.

Söz konusu yardım acil durum nedeniyle verilmiş ise formülerin (4) nolu kısmına protezin, büyük cihazın veya diğer büyük masraf gerektiren sağlık yardımının acil durum nedeniyle verildiği belirtilerek bilgi amaçlı olarak Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

Hesaplaşma esnasında TR/BH 11 formüleri gönderilmediği gerekçesiyle Bosna-Hersek yetkili kurumunca itiraz edilmesi durumunda söz konusu formülerin bir örneği Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

SAĞLIK YARDIM GİDERLERİNİN HESAPLAŞMASI İŞLEMLERİ

Sözleşme kapsamında verilen sağlık yardımlarının masraflarının ödenmesine ilişkin hususlar İdari Anlaşmanın 13. maddesinde tarif edilmiş olup, masraf ödemeleri fiili tutarlar üzerinden gerçekleştirilecektir.

Fiili tutarlar üzerinden hesaplaşma; bir akit taraf mevzuatına göre sigortalı olan kişilerin, diğer akit tarafta geçici yada sürekli ikametleri sırasında hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan yardımlar ve tıbbi kontrollere ait masraflarının, yardımları yapan sigorta kurumunca, diğer akit taraf kurumundan gerçek bedeller üzerinden talep ve tahsil edilmesidir.

Kurum ile Bosna-Hersek yetkili kurumu arasındaki fiili hesaplaşmalar 6'şar aylık dönemler halinde yapılmaktadır.

Söz konusu dönemler ;

• I. Dönem : 1 Ocak - 30 Haziran

• II. Dönem : 1 Temmuz - 31 Aralık

İdari Anlaşmanın 13. maddesine göre sağlık yardımı masraflarına ilişkin TR/BH 12 formüleri, 2 nüsha halinde ve hazırlanacak liste ekinde 01 Ocak - 30 Haziran ve 01 Temmuz - 31 Aralık tarihleri arasındaki 6’şar aylık dönemler halinde Bosna-Hersek yetkili kurumuna ait olduğu hesaplaşma yılının 1 Temmuz tarihindeki Merkez Bankası kuru üzerinden Avro (Euro) olarak gönderilecektir. Bosna-Hersek yetkili kurumu dokümanları aldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde toplam miktarın % 50'sini, kalan kısmı ise incelemelerini tamamladıktan sonra ve en geç 6 ay içerisinde ödeyecektir.

1.Hesaplaşma İşlemleri

Diğer akit taraf ülkesinde yapılan sağlık yardım masraflarına ilişkin hesaplaşma işlemlerinde izlenecek usul ve esaslar aşağıda yer almaktadır.

1.1. Kurum Sigortalılarına Yapılan Sağlık Yardımlarına İlişkin Fiili Masraf Belgesi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14, 15, 16, 17, 25 ve 29. maddeleri, İdari Anlaşmanın 13. maddesi
BH/TR 12	Sağlık Yardımları Fiili Masraf Belgesi

Sözleşmenin hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortalarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak, Kurum adına Bosna-Hersek yetkili kurumunca sağlanan sağlık yardımlarına ilişkin masraflar fiili tutarlar üzerinden Bosna-Hersek yetkili kurumunca BH/TR 12 formüleri ile Kurumdan talep edilmektedir.

Hesaplaşma işlemleri EHGM tarafından takip edilecek olup iki ülke arasındaki hesaplaşma formüleri işlemleri EHGM tarafından sağlanacaktır. Hesaplaşma konusunda SGİM/SGM tarafından Bosna-Hersek kasaları ile herhangi bir bilgi ve belge alış verişi yapılmayacaktır.

Kurum sigortalılarının, Bosna-Hersek ile ilgili işlemleri Kurum Sigortalıları Sağlık Sistemine (KUSAS) entegre edilinceye kadar fiili hesaplaşma işlemleri EHGM tarafından yapılacaktır. KUSAS'a entegrasyon sağlandıktan sonra bu işlemler ilgili SGİM/SGM'ce yapılacaktır.

1.2. Bosna-Hersek Sigortalılarına Yapılan Sağlık Yardımlarına İlişkin Fiili Masraf Belgesi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 14, 15, 16, 17, 25 ve 29. maddeleri, İdari Anlaşmanın 13. maddesi
TR/BH 12	Sağlık Yardımları Fiili Masraf Belgesi

Sözleşmenin hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalıkları sigortalarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak, Bosna-Hersek yetkili kurumu adına Kurumca sağlanan sağlık yardımlarına ilişkin masraflar fiili tutarlar üzerinden Bosna-Hersek yetkili kurumundan talep edilecektir.

Bosna-Hersek'in YUPASS'a entegrasyonu tamamlanıncaya kadar Bosna-Hersek sigortalılarının Ülkemizde görmüş oldukları sağlık yardım masrafları tedavi gördüğü yıldaki döneme göre TR/BH 12 formülerine aktarılarak, söz konusu formüler Yurdışı İşlemleri Servisi bulunan SGİM/SGM'ce oluşturulacaktır.

Bosna-Hersek sigortalıları adına oluşturulan TR/BH 12 formüleri dönem sonunu takip eden 15 gün içerisinde toplu olarak EHGM'ye gönderilecektir.

2. Tıbbi Kontrole İlişkin Masraflar

Bir akit taraf mevzuatına göre sigortalı olan kişinin, diğer akit tarafta geçici ya da daimi ikameti sırasında maluliyet durumunun tespit edilebilmesi için gerekli olan tıbbi kontroller, kişinin sigortalı olduğu akit tarafın talebi üzerine ilgilinin geçici ya da daimi ikamet yeri kurumu tarafından yapılır. Bu kontrollere ilişkin masrafların hesaplaşmasında yapılacak işlemler aşağıda yer almaktadır.

2.1. Kurum Sigortalılarının Tıbbi Kontrolüne İlişkin Masraf Bildirimi

Bosna-Hersek'te sürekli ya da geçici ikamet eden Kurum sigortalılarının maluliyet veya iş göremezlik durumlarının tespit edilebilmesi için öngörülen tıbbi kontroller, Kurumun talebi üzerine Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından yapılacaktır.

Yapılan tıbbi kontroller neticesinde ortaya çıkan masrafların Kuruma bildirimi BH/TR 12 formüleri ile yapılacaktır.

Şayet tıbbi kontroller her iki akit tarafın mevzuatlarının uygulanması için yapılıyorsa, masraflar Bosna-Hersek yetkili kurumunca karşılanacaktır.

2.2. Bosna-Hersek Sigortalılarının Tıbbi Kontrolüne İlişkin Masraf Bildirimi

Ülkemizde geçici ya da daimi ikamet eden Bosna-Hersek sigortalılarının maluliyet veya iş göremezlik durumlarının tespit edilebilmesi için talep edilen tıbbi kontroller, Kurum tarafından yapılacaktır.

Bosna-Hersek yetkili kurumunca gönderilen yazıya istinaden ilgili kişiler hastaneye sevk edilerek tıbbi kontrol tedavileri sağlanacaktır.

Yapılan tıbbi kontroller neticesinde ortaya çıkan masrafların Bosna-Hersek yetkili kurumuna bildirimi TR/BH 12 formüleri ile yapılacaktır.

Şayet tıbbi kontroller her iki akit tarafın mevzuatlarının uygulanması için yapılıyorsa, masraflar Kurumca karşılanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ÖLÜM YARDIMLARI (CENAZE ÖDENEKLERİ)

Sözleşmenin 23. maddesine göre, cenaze ödeneğine (ölüm yardımı) hak kazanılmasında gerekmesi halinde diğer akit tarafta geçen sigortalılık süreleri de birleştirilmektedir. Akit taraflardan birinin mevzuatına göre sigortalı bulunan bir kişinin diğer akit taraf ülkesinde ölmesi durumunda, sigortalı olduğu akit taraf ülkesinde ölmüş gibi kabul edilerek hak sahipleri cenaze ödeneğine (ölüm yardımı) hak kazanır.

1. Kurum Mevzuatına Tabi Sigortalılarının Ölüm Yardım Talebi ve Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 23. maddesi, İdari Anlaşmanın 18. maddesi
BH/TR 17	Ölüm Ödeneği Belgesi

Kurum sigortalısı ya da gelir/aylık sahiplerinin, Bosna-Hersek’te vefat etmesi durumunda, ölen kişinin hak sahipleri Kurum mevzuatında öngörülen cenaze ödeneğine (ölüm yardımı) hak kazanırlar.

Bu durumdaki hak sahipleri, doğrudan Kuruma başvurabilecekleri gibi söz konusu başvuruyu Bosna-Hersek sigorta kurumu aracılığı ile de yapabileceklerdir.

Hak sahipleri tarafından cenaze ödeneği için bir talep gelmesi durumunda, Bosna-Hersek yetkili kurumunca iki nüsha BH/TR 17 formüleri ile birlikte giderlere ilişkin kanıtlayıcı ve tasdik edilmiş belgeler Kuruma gönderilecektir.

SGİM/SGM’lere intikal eden BH/TR 17 formüleri ve eki belgeler incelenerek uygun görülmesi halinde, formüler üzerindeki talep sahibi ile iletişime geçilecektir. Ölüm yardımı ödemeleri Kurum mevzuatına göre doğrudan talep sahibine yapılacaktır.

Hem Bosna-Hersek hem de Kurum mevzuatına göre ölüm yardımından yararlanma imkanı bulunan kişilerde ise ölüm olayı hangi ülkede meydana gelmiş ise ölüm yardımı o ülkenin sigorta kurumu tarafından karşılanacaktır.

Bosna-Hersek ve Ülkemiz mevzuatına göre ölüm yardımı alma hakkı bulunan bir kimsenin, üçüncü bir ülkede vefat etmesi halinde ise ölüm olayından önce kişinin son defa mevzuatına tabi olduğu ülke kurumunca cenaze yardımları karşılanacaktır.

Ülkemiz ya da Bosna-Hersek mevzuatına göre ölüm yardımlarından yararlanmak için belirli sigortalılık sürelerinin tamamlanmış olması gerekiyor ise yardımları ödemekle yetkili kurum, diğer akit tarafta geçen süreleri aynı zamana rastlamamak koşulu ile birleştirebilir. Bu durumda ölen kişinin Ülkemizdeki sigortalılık sürelerinin yetmemesi durumunda, SGİM/SGM’lerce Bosna-Hersek’teki sigortalılık süreleri iki nüsha olarak doldurulan TR/BH 3 formüleri ile Bosna-Hersek yetkili kurumundan istenilecektir. Bosna-Hersek yetkili kurumundan gelecek cevaba istinaden talep sahibi hakkında işlem yapılacaktır.

2. Bosna-Hersek Mevzuatına Tabi Sigortalılarının Ölüm Yardım Talebi ve Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesi

İlgili hükümler	Sözleşmenin 23. maddesi, İdari Anlaşmanın 18. maddesi
TR/BH 17	Ölüm Ödeneği Belgesi

Bosna-Hersek sigortalısı ya da gelir/aylık sahiplerinin, Ülkemizde vefat etmesi durumunda, ölen kişinin hak sahipleri Bosna-Hersek mevzuatında öngörülen ölüm yardımına hak kazanırlar.

Bu durumdaki hak sahipleri, doğrudan Bosna-Hersek yetkili kurumuna başvurabilecekleri gibi Kurum aracılığı ile de ölüm yardımını ödemeden sorumlu Bosna-Hersek yetkili kurumuna başvurabilmektedir.

Hak sahipleri tarafından SGİM/SGM'lere bu yönde bir talep gelmesi durumunda, TR/BH 17 formüleri iki nüsha olarak doldurularak onaylanacak ve giderlere ilişkin kanıtlayıcı ve Kurumca tasdik edilmiş belgelerle (vukuatlı nüfus kayıt örneği, cenaze giderlerini gösterir makbuz vb.) birlikte yetkili Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

Bu belgelere istinaden, ölüm yardımları Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından talep sahiplerine doğrudan ödenmekte olup, Kurumca bu ödemelere aracılık edilmeyecektir.

Ülkemiz ya da Bosna-Hersek mevzuatına göre ölüm yardımlarından yararlanmak için belirli sigortalılık sürelerinin tamamlanmış olması gerekiyor ise yardımları ödemekle yetkili kurum, diğer akit tarafta geçen süreleri aynı zamana rastlamamak koşulu ile birleştirebilir.

Bu durumda ölen kişinin Bosna-Hersek’teki sigortalılık sürelerinin yetmemesi durumunda, Bosna-Hersek sigorta kurumunca Türkiye’deki sigortalılık sürelerini (A) bölümünü doldurduğu BH/TR 3 formüleri ile istemesi halinde formülerin (B) bölümü doldurularak Bosna-Hersek sigorta kurumuna bir nüshası gönderilecektir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

İŞSİZLİK YARDIMLARI

Sözleşmenin 27. maddesi gereğince; akit taraflardan birinin yardımlardan yararlanma hakkı sigortalılık sürelerinin tamamlanması koşuluna bağlı ise bu tarafın yetkili kurumu, diğer tarafın mevzuatına tabi olarak geçen sigortalılık sürelerini aynı zamana rastlamamak şartıyla birleştirebilir.

İdari Anlaşmanın 2. maddesinde ise işsizlik sigortasını kapsayan mevzuatla ilgili olarak Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü yetkili kurum olarak belirlenmiştir.

Bu durumda, sigortalılardan işsizlik sigortası kapsamında bir başvuru yapıldığında, başvuru yapılan SGİM/SGM başvuruyu Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüne gönderecektir.

ALTINCI BÖLÜM

GELİR VE AYLIK İŞLEMLERİ

Gelir veya aylıklara ilişkin olarak Kurum ile Bosna-Hersek irtibat kurumları arasındaki belge alışverişi işlemleri yetki devri ile ilgili mevzuat düzenlemesi yapılıncaya kadar EHGM tarafından yapılacaktır.

1. Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Aylığı Taleplerine İlişkin İşlemler

Sözleşmeye göre her iki akit tarafta birden çalışması bulunan bir sigortalının akit taraflardan birindeki prim ödeme gün sayısı, aylığa hak kazanmaya yetiyorsa bu akit taraf sadece kendi mevzuatına göre geçen sigortalılık sürelerini dikkate almaktadır. Söz konusu sürelerin bu akit taraf mevzuatına göre aylığa hak kazanmaya yetmemesi durumunda ise Sözleşmenin 20. maddesine göre diğer akit taraftaki sigortalılık süreleri, aynı zamana rastlamamak kaydıyla birleştirilecektir.

Sözleşmenin 32. maddesi gereği, akit taraflardan birine yapılması gereken bir başvurunun diğer akit taraftaki yetkili kuruma yapılmış olması durumunda da başvuru ilgili akit tarafın yetkili kurumuna yapılmış sayılmaktadır.

Aylıklara ilişkin Kurum ile Bosna-Hersek irtibat kurumları arasında yürütülmesi gereken işlemlerin tamamı sigortalının son çalışmasının geçtiği SGİM/SGM tarafından yürütülecektir.

Ancak, Kurumdan aylık alan sigortalıların Sözleşme kapsamında Bosna-Hersek'ten aylık talebinde bulunmaları durumunda, sigortalının aylık talebine ilişkin işlemler kişinin aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM tarafından yürütülecektir.

Türkiye - Bosna-Hersek Sosyal Güvenlik Sözleşmesi kapsamında malullük, yaşlılık veya ölüm aylıklarına hak kazanılması için Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi ve 506 sayılı Kanunun Geçici 20. maddesi kapsamındaki çalışmalar, Bosna-Hersek'teki sigortalılık süreleriyle aynı zamana rastlamamak koşulu ile birleştirilebilmektedir.

Her iki akit taraftaki sürelerin birleştirilmesi sonucu sigortalının aylığa hak kazanamaması durumunda, taraflar sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamış bulundukları üçüncü bir ülkedeki sigortalılık sürelerini de aynı zamana rastlamamak koşulu ile birleştirebilirler.

Sözleşme, sigortalıların, Sözleşmenin yürürlük tarihinden önceki hizmetlerini de kapsamakta olup, herhangi bir yardıma hak kazanılmasında bu süreler de dikkate alınacaktır.

1.1. Türkiye’den Yapılan Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Aylığı Taleplerine İlişkin İşlemler

İlgili hükümler	Sözleşmenin 20, 21 ve 22. maddeleri, İdari Anlaşmanın 15. maddesi
TR/BH 13 - 13 EK	Aylık Talep Formüleri - Çalışmaya Ait Soru Belgesi
TR/BH 14	Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesine İlişkin Formüler
TR/BH 15	Teferruatlı Tıbbi Rapora İlişkin Formüler
TR/BH 16	Karar Bildirme Formüleri

Yapılacak aylık taleplerinde TR/BH 13, TR/BH 13-EK, TR/BH 14 ve TR/BH 15 formülerlerini kullanılacak olup, aylık talebine ilişkin karar TR/BH 16 formüleri ile bildirilecektir.

Sigortalının talebinin Kanunun 4/1-(a) ve 4/1-(b) bentleri kapsamında değerlendirilmesi gerekiyorsa aylık taleplerine ilişkin formülerlerin düzenlenmesi ve Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilmesi işlemleri, sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM tarafından yürütülecektir. Bu kapsamdaki sigortalıların Bosna-Hersek kurumlarından hizmet isteme ve hizmet gönderme işlemleri de sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM tarafından yapılacaktır.

Sigortalıların aylık taleplerine ilişkin işlemler aşağıdaki şekilde yürütülecektir.

1.1.1. Sigortalının Son Çalışmasının Geçtiği ya da Kurumdan Aylık Alıyor Olması Halinde Aylık Dosyasının Bulunduğu SGİM/SGM'ye Başvuru Yapması

Sözleşmeye göre aylık bağlanması için SGİM/SGM’lere başvuran aylık talep sahipleri, öncelikle yurtdışı işlemleri servislerine yönlendirilecektir.

Bu servislerce TR/BH 13 formüleri sigortalının veya hak sahibinin durumuna uygun olarak bilgisayar ortamında düzenlenecektir. Ayrıca sigortalıdan bir örneği Ek-5'te yer alan "Sosyal Güvenlik Sözleşmelerine Göre Akit Ülkelerden Gelir/Aylık Talep Dilekçesi" ile birlikte varsa Bosna-Hersek’te geçen sigortalılık sürelerine ait belge örnekleri alınacaktır.

Bu belge örnekleri ile birlikte talep sahibiyle birlikte gerekmesi durumunda TR/BH 13-EK formüleri doldurulacak ve talep sahibine imzalatılarak söz konusu belgeler Bosna-Hersek tarafına iletilecektir.

Sigortalının Ülkemizdeki hizmetlerinin toplanması, birleştirilmesi ve tespitine yönelik işlemler, yürürlükteki usul ve esaslar dahilinde yürütülecek olup, talep sahibinin Ülkemizde geçen çalışmalarına ait TR/BH 14 formüleri sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM tarafından düzenlenecek ve onaylanacaktır.

Malullük aylığı talebi söz konusu ise sigortalının başvurduğu SGİM/SGM tarafından sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilerek TR/BH 15 formülerinin düzenlenmesi sağlanacaktır. Sevk işleminde TR/BH 15 formülerinin sigortalının kişisel bilgilerini içeren bölümleri SGİM/SGM tarafından doldurulacaktır.

Yaşlılık aylığı talebinde TR/BH 13 ve 13-EK, TR/BH 14 ve malullük aylığı talebi durumunda düzenlenecek olan TR/BH 15 formüleri, ikişer nüsha olarak düzenlenecek, formülerlerin bir nüshası dosyasında muhafaza edilecek olup diğer nüshası ise Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir. Bu gönderme işlemi yapılırken ilgilinin Bosna-Hersek’teki çalışmalarını gösterir BH/TR 14 formüleri ve tarafına aylık bağlanıp aylık bağlama kararına ilişkin resmi yazının gönderilmesi talep edilecektir.

Kurum tarafından ekleri ile birlikte gönderilen formülerleri alan Bosna-Hersek yetkili kurumu, sigortalının talebini kendi mevzuatı kapsamında değerlendirecektir. Bosna-Hersek yetkili kurumunca aylık kararının ilgili SGİM/SGM'ye veya Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına (KGEDB) BH/TR 16 formüleri ile bildirilmesi halinde ayrıca bir işlem yapılmaksızın ilgili formüler dosyasında muhafaza edilecektir.

Sigortalının Ülkemizdeki aylık talebine ilişkin işlemlerde yürürlükteki usul ve esaslar dahilinde, sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM tarafından yürütülecek ve aylık kararı sigortalıya ve Bosna-Hersek yetkili kurumuna bildirilecektir.

Bosna-Hersek’te geçen sigortalılık sürelerinin istenmesine ilişkin özel bir formüler ihdas edilmediğinden, hizmet isteme işlemleri resmi yazı ile sigortalının son çalışmasının geçtiği SGİM/SGM tarafından yapılacaktır.

1.1.2. Sigortalının Son Çalışmasının Geçtiği ya da Kurumdan Aylık Alıyor Olması Halinde Aylık Dosyasının Bulunduğu SGİM/SGM'den Farklı Bir SGİM/SGM'ye Başvuru Yapması

Sözleşmeye göre aylık bağlanması için SGİM/SGM’lere başvuran aylık talep sahipleri, öncelikle Yurtdışı İşlemleri Servisine yönlendirilecektir.

Bu servislerce yapılacak kontrol neticesinde sigortalının başvurusunun son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'den farklı bir SGİM/SGM'de olduğunun tespit edilmesi halinde, aylık talebini alan SGİM/SGM’lerce TR/BH 13 formüleri sigortalının veya hak sahibinin durumuna uygun olarak bilgisayar ortamında düzenlenecek olup gerekmesi durumunda TR/BH 13-EK formülerleri ikişer nüsha olarak düzenlenecek olup bütün bölümleri sigortalı veya hak sahibi ile birlikte bilgisayar ortamında doldurulacaktır.

Malullük aylığı talebi söz konusu ise talep sigortalının başvurduğu SGİM/SGM tarafından sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'ye yönlendirilecektir. Bu SGİM/SGM tarafından sigortalının başvurduğu ildeki sağlık hizmet sunucusuna sevk işlemi yapılacak ve sonrasında TR/BH 15 formülerinin düzenlenmesi işlemleri de bu SGİM/SGM tarafından sağlanacaktır. Sevk işleminde TR/BH 15 formülerinin sigortalının kişisel bilgilerini içeren bölümleri SGİM/SGM tarafından diğer kısımları ise ilgili doktor tarafından doldurulacaktır.

TR/BH 13, 13-EK ve malullük aylığı talebi durumunda düzenlenecek olan TR/BH 15 formüleri, bir örneği Ek-5'teki "Sosyal Güvenlik Sözleşmelerine Göre Akit Ülkelerden Gelir/Aylık Talep Dilekçesi" ile birlikte varsa Bosna-Hersek’te geçen sigortalılık sürelerine ait diğer belge örnekleri alınarak sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'ye gönderilecektir.

Sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM tarafından yapılacak diğer işlemler Genelgenin bu bölümünde yer alan "1.1.1. Sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'ye başvuru yapması" başlığı altındaki açıklamalara göre sonuçlandırılacaktır.

1.1.3. Türkiye'de Çalışması Bulunmayanların Bosna-Hersek'ten Aylık Talebine İlişkin İşlemler

Ülkemizde çalışması bulunmayanların Bosna-Hersek'ten aylık talebinde bulunmak için Kuruma yaptığı başvurulara ilişkin tüm işlemler ilgilinin başvurduğu SGİM/SGM tarafından gerçekleştirilecektir.

1.1.4. Kanunun 4/1-(c) bendi Kapsamındaki Sigortalıların Aylık Talebine İlişkin İşlemler

Son çalışması Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında olan veya 2829 sayılı Kanuna ya da Kanunun 53. maddesine göre Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında aylık bağlanması gereken sigortalıların aylık taleplerine ilişkin formüler, ikamet edilen veya başvuru yapılan yerdeki SGİM/SGM tarafından düzenlenerek iki nüsha halinde Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilmek üzere EHGM KGEDB'ye iletilecektir. Bu kapsamdaki sigortalıların Bosna-Hersek kurumlarından hizmet isteme ve hizmet gönderme işlemleri aylık alanlar için EHGM KGEDB tarafından, aylık almayanlar için ise EHGM Kamu Görevlileri Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı tarafından yürütülecektir.

1.2. Bosna-Hersek'ten Yapılan Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Aylığı Taleplerine İlişkin İşlemler

İlgili hükümler	Sözleşmenin 20., 21. ve 22. maddeleri, İdari Anlaşmanın 15. maddesi
BH/TR 13 - 13 EK	Aylık Talep Formüleri - Çalışmaya Ait Soru Belgesi
BH/TR 14	Sigortalılık Sürelerinin Birleştirilmesine İlişkin Formüler
BH/TR 15	Teferruatlı Tıbbi Rapora İlişkin Formüler
BH/TR 16	Karar Bildirme Formüleri

Bosna-Hersek'te ikamet eden sigortalılar, her türlü aylık ve hizmet birleştirme taleplerini Bosna-Hersek yetkili kurumuna yapacaklardır. Bosna-Hersek yetkili kurumu, malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı taleplerinde BH/TR 13, BH/TR 13-EK, BH/TR 14 ve BH/TR 15 formülerleri kullanılacak olup, aylık talebine ilişkin kararı BH/TR 16 formüleri ile bildirilecektir. Bosna-Hersek Kurumunun bu taleplerine ilişkin tüm işlemler, sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'deki Yurtdışı İşlemleri Servisi tarafından yürütülecektir.

Bosna-Hersek yetkili kurumlarınca sigortalının Türkiye'deki son sigortalılık süresinin hangi il dahilinde geçtiği tespit edilmemiş ise buna ilişkin talepler, EHGM YSEDB'ye intikal ettirilecek, YSEDB'nce ilgili SGİM/SGM'ye gönderilecektir.

Bosna-Hersek'ten gelen aylık taleplerinin sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'den farklı bir SGİM/SGM'ye gönderilmesi durumunda, talep geciktirilmeksizin sigortalının son çalışmasının geçtiği ya da Kurumdan aylık alıyor olması halinde aylık dosyasının bulunduğu SGİM/SGM'ye iletilecektir.

Talebi alan SGİM/SGM, Kurum mevzuatı ve Sözleşme hükümleri kapsamında hizmetleri birleştirecek ve kararı sigortalıya doğrudan, Bosna-Hersek yetkili kurumuna TR/BH 16 formüleri ile bildirecektir.

Malullük aylığı taleplerinde Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından BH/TR 15 formüleri de gönderilecektir. Bosna-Hersek'ten gelen malullük aylığı talepleri de Kurum mevzuatı çerçevesinde değerlendirilerek, aylık talebi sonuçlandırılacaktır.

Sigortalının aylık talebinin, Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında değerlendirilmesi gerekiyorsa yukarıda sayılan işlemler EHGM KGEDB tarafından yürütülecektir.

2. Aylıkların Hesaplanması

2.1. Sözleşme Kapsamında Müstakil Aylık Bağlanması

Sözleşmenin 21. maddesine göre başvuru sahibinin aylığa hak kazanmasında sadece Türkiye’deki sigortalılık sürelerinin yeterli olması durumunda, Kanunun ilgili hükümlerine göre aylık bağlama işlemleri gerçekleştirilecek, Bosna-Hersek’te geçen süreler aylığın hesabında dikkate alınmayacaktır.

Örnek 1: Bosna-Hersek'te 1/1/1993-31/12/1993 tarihleri arasında 360 gün, Türkiye'de Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında 1/5/1994-31/12/2014 tarihleri arasında fasılalı olarak 6400 gün çalışması olan ve 14/08/2020 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunan, 15/7/1966 doğumlu erkek sigortalıya sadece Türk mevzuatına tabi geçen hizmetleriyle yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için; Türkiye'deki ilk işe giriş tarihine göre (1/5/1994) 25 yıllık sigortalılık süresi, 5675 prim ödeme gün sayısı ve 54 yaş şartlarının oluşması gerekmektedir. Buna göre, yaşlılık aylığı talep tarihinde Türkiye'de 25 yıllık sigortalılık süresi, 6400 günü ve 54 yaşı bulunan sigortalıya, Bosna-Hersek'te geçen sigortalılık süreleri dikkate alınmaksızın, Ülkemizde geçen çalışmalarına göre müstakil yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

Örnek 2: Bosna-Hersek'te 1/2/1993-31/12/1994 tarihleri arasında 690 gün; Türkiye’de 24/1/1995-31/5/2020 tarihleri arasında Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında 9128 gün hizmeti bulunan 1/1/1965 doğumlu erkek sigortalı 14/6/2020 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunmuştur.

Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında geçen hizmetleri dikkate alındığında talep tarihi itibariyle 55 yaş ve 9000 gün hizmet koşulları oluşmuştur. Bosna-Hersek'te geçen sigortalılık süreleri dikkate alınmaksızın ilgiliye müstakil yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

2.2. Sözleşme Kapsamında Kısmi Aylık Bağlanması

Sözleşmenin 21. maddesi gereğince, Türkiye'deki sigortalılık sürelerinin aylığa hak kazanmaya yetmemesi durumunda aynı zamana rastlamamak kaydıyla Bosna-Hersek’teki sürelerle birleştirilerek aylığa hak kazanma durumu değerlendirilecektir. Aylık bağlama işlemi yapılırken sadece Türkiye’de geçen çalışmalara ait Prime Esas Kazanç (PEK) dikkate alınacaktır.

Kısmi aylık, (Toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden hesaplanan teorik aylık miktarı x Türk mevzuatına göre geçen prim ödeme gün sayısı / Toplam prim ödeme gün sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.

Örnek : Bosna-Hersek’te 1/1/1993-31/3/1998 tarihleri arasında 1890 gün, Türkiye'de Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında 1/6/2002-31/3/2018 tarihleri arasında fasılalı olarak 4000 gün çalışması olan ve 2/3/2020 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunan 2/2/1966 doğumlu erkek sigortalıya sadece Türk mevzuatına tabi geçen hizmetleriyle yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için; Türkiye'deki ilk işe giriş tarihine göre (1/6/2002) 25 yıllık sigortalılık süresi, 4500 prim ödeme gün sayısı ve 60 yaş veya 7000 prim ödeme gün sayısı ve 60 yaş şartlarının oluşması gerekmektedir.

2/3/2020 tarihli talebe göre, Türkiye'deki çalışmalar ile aylık bağlanması için gerekli olan yaş, prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartları oluşmadığından ilgiliye müstakil yaşlılık aylığı bağlanmasına imkan bulunmamaktadır.

Ancak, Bosna-Hersek’te çalışmaya başlanılan 1/1/1993 tarihi, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilerek kısmi yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için 25 yıllık sigortalılık süresi, 5675 prim ödeme gün sayısı ve 54 yaş şartlarının oluşması gerekmektedir. Yaşlılık aylığı talep tarihi itibariyle aylık bağlama şartları oluştuğundan ilgiliye Bosna-Hersek süreleri de dikkate alınarak kısmi yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

Aylık bağlanırken sadece Türkiye’de geçen çalışmalara ait prime esas kazançlar dikkate alınmak suretiyle Türkiye'de ve Bosna-Hersek’te geçen toplam 5890 gün üzerinden teorik aylık hesaplanacak ve bulunan tutarın Türkiye'de geçen 4000 gün çalışmaya istinaden 0,6791 (4000/5890 = 0,6791) oranı kısmi aylık olarak ödenecektir.

3- Ortak Hükümler

3.1. On İki Aydan Az Sigortalılık Süreleri

Sözleşmenin 22. maddesi gereği bir akit tarafın mevzuatına göre geçen sigortalılık sürelerinin on iki aydan az olması (prim ödeme gün sayısının 360 günden az olması) durumunda ilgili akit tarafça aylık hesabında dikkate alınmaz. Ancak, bu durum, bu akit taraf mevzuatına göre bir yardım hakkının sadece bu sigortalılık sürelerine istinaden kazanılmış olması halinde geçerli değildir.

Bu durumda, söz konusu bir yıldan az sigortalılık süreleri, diğer akit taraf sosyal sigorta mercii tarafından, bir yardım hakkının kazanılması, idamesi veya ihya edilmesi ve miktarı bakımından sanki bu süreler kendi mevzuatına göre geçmiş gibi dikkate alınarak müstakil aylık hesabında gün olarak dahil edilecektir.

Örnek: Bosna-Hersek'te 1/3/1992-31/12/1992 tarihleri arasında 300 gün, Türkiye'de 4/1-(a) kapsamında 1/2/1993-31/12/2014 tarihleri arasında fasılalı olarak 5380 gün çalışması olan ve 01/08/2020 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunan 2/5/1966 doğumlu erkek sigortalıya sadece Türk mevzuatına tabi geçen hizmetleriyle yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için; Türkiye'deki ilk işe giriş tarihine göre (1/2/1993) 25 yıllık sigortalılık süresi, 5675 prim ödeme gün sayısı ve 54 yaş şartlarının oluşması gerekmektedir.

Türkiye’deki çalışmalar ile 25 yıl sigortalılık süresi ve 54 yaş şartı yerine getirilmiş olmakla birlikte, ilgilinin 5675 prim ödeme gün sayısı olmadığından müstakil yaşlılık aylığı bağlanmasına imkan bulunmamaktadır.

Ancak, Sözleşmenin 22. maddesinin ikinci fıkrası gereği Bosna-Hersek'te on iki aydan az geçen 300 gün prim ödeme gün sayısı Türkiye’de geçmiş kabul edildiğinde, aylığa hak kazanma koşulları, 25 yıllık sigortalılık süresi, 5600 prim ödeme gün sayısı ve 53 yaş esas alınarak belirlenecektir. Aylık talep tarihi itibariyle 5680 günü (5380+300) olan ve Bosna-Hersek'teki ilk işe giriş tarihi ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilen ilgiliye tahsis talebini takip eden aybaşından itibaren Sözleşme kapsamında müstakil yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

3.2. Kanun'un Ek 19. Maddesinin Sözleşme Aylıkları İçin Uygulanmaması

18 Ocak 2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7161 sayılı "Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile 5510 sayılı Kanun'a eklenen Ek Madde 19 ile aylıkların 1.500 Türk Lirasından az olamayacağı hükme bağlanmıştır.

Ancak, aynı maddenin üçüncü fıkrasında yer alan "Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmi aylıklar için bu madde hükümleri uygulanmaz." hükmü gereği bağlanan kısmı (sözleşme) aylıklar için bu hüküm uygulanmamaktadır.

Bu kapsamda, bu Genelgenin 6. bölümündeki kısmi aylık hesaplamasına ilişkin Sözleşme Kapsamında Kısmi Aylık Bağlanması" başlığı altındaki formülde yer alan teorik aylık hesaplanırken de Kanun'un ek 19. maddesinde yer alan 1.500 Türk Lirasına yükseltme işlemi yapılmadan sabit sayı bulunarak aylık bağlama işlemi sonuçlandırılacaktır.

YEDİNCİ BÖLÜM

TIBBİ KONTROLLER

Sözleşme ve İdari Anlaşma kapsamında yapılan tıbbi kontrollere ilişkin usul ve esaslar aşağıda yer almaktadır.

İlgili hükümler	Sözleşmenin 29. maddesi, İdari Anlaşmanın 21. maddesi
TR/BH 15 BH/TR 15	Teferruatlı Tıbbi Kontrol Belgesi

Sözleşmenin 29. maddesi uyarınca, bir akit taraf ülkesinde oturan veya bulunan kimselerin iş göremezlik durumlarının tespit edilebilmesi için bir taraf mevzuatına göre öngörülen tıbbi kontroller, yetkili kurumun talebi üzerine ve yetkili kurumun hesabına ilgilinin oturma veya bulunma yerindeki kurum tarafından yapılacaktır.

Buna göre, İdari Anlaşmanın 21. maddesinde belirtildiği üzere yetkili kurumun talebine istinaden, oturulan veya bulunulan ülke kurumu, ilgilinin tıbbi kontrolünü yaptırarak sonuçlarını en kısa sürede taraf ülke kurumuna gönderecektir.

ÜÇÜNCÜ KISIM

SÖZLEŞME UYGULAMALARINA İLİŞKİN ORTAK VE DİĞER HUSUSLAR

1. Başvuruların Alınması

Sözleşmenin 32. maddesi gereği, akit taraflardan birinin yetkili kurumuna gönderilmesi gereken dilekçenin, diğer akit taraf yetkili kurumuna verilmiş olması durumunda dilekçe, ilgili akit taraf kurumuna verilmiş sayılır. Bu şekilde Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilmesi gereken ancak Kuruma intikal eden dilekçeler geciktirilmeksizin Bosna-Hersek yetkili kurumuna gönderilecektir.

Aynı şekilde Kuruma verilmesi gerektiği halde Bosna-Hersek yetkili kurumuna verilmiş olan dilekçeler, Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından Kuruma gönderilir. Bosna-Hersek yetkili kurumuna yapılmış olan başvuru tarihi, Kuruma yapılmış başvuru tarihi olarak esas alınacaktır.

2. Sağlık Yardımları Hakkındaki Formülerlere İlişkin İşlemler

Bosna-Hersek yetkili kurumu tarafından usulüne uygun olarak düzenlenerek Kuruma faks, e-posta ya da diğer elektronik ortamlarda gönderilen sağlık yardımları hakkındaki formüler işleme alınarak gereği yapılacaktır.

3. Aylık Taleplerine İlişkin İşlemler

Talep tarihinden önce Bosna-Hersek’te çalışması bulunan Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalıların veya ölümü halinde hak sahiplerinin Türkiye'deki prim ödeme gün sayısının müstakil aylık bağlanmasına yeterli olması durumunda bağlanacak aylık Sözleşme kapsamında değerlendirilecektir.

Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamındaki sigortalıların Sözleşme kapsamındaki aylık bağlama işlemleri EHGM KGEDB tarafından yürütülecektir.

Aylık talep başvurularına ve aylık bağlama işlemlerine ilişkin bu Genelgede yer almayan hususlarda Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği hükümleri ile 6/11/2018 tarihli ve 2018/38 sayılı Genelge hükümleri uygulanacaktır.

4. İrtibat Kurumları İle Yapılacak Yazışmalar

Sağlık yardım formülerlerinin gönderilmesi, talep edilmesi ve ilk görevlendirmeler ile gelir veya aylıklara ilişkin tüm yazışmalar, ilgili SGİM/SGM tarafından Bosna-Hersek’teki yerel sigorta kurumları ile yapılacaktır.

Bosna-Hersek'teki merkezi sigorta kurumu ve yerel sigorta kurumlarının adresleri, Kurum intranet sayfasında “Kurumsal/ Dokümanlar/ Yurtdışı/ Yabancı Ülke Sigorta Kurumlarının Adresleri” bölümünde yayınlanmıştır. Bosna-Hersek'teki ilgili yerel sigorta kurumunun bilinmemesi durumunda ise merkezi sigorta kurumu ile yazışma yapılacaktır.

Gelir veya aylıklara ilişkin olarak Kurum ile Bosna-Hersek irtibat kurumları arasındaki belge alışverişi işlemleri yetki devri ile ilgili mevzuat düzenlemesi yapılıncaya kadar EHGM tarafından yürütülecektir.

Sözleşmenin 30. maddesi uyarınca yazışmalarda akit taraflardan birinin resmi dili kullanılacaktır.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

EKLER DİZİNİ:

Ek-1: Yurt Dışı Geçici Görev Talep Dilekçesi

Ek-1A: Kamu Görevlisi Muvafakat Yazısı

Ek-2: Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi

Ek-3: Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Sağlık Yardım Belgesi

Ek-4: Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Göre Acil Haller Kapsamında Sağlık Yardım Belgesi

Ek-5: Sosyal Güvenlik Sözleşmelerine Göre Akit Ülkelerden Gelir/Aylık Talep Dilekçesi