T.C.
SOSYAL
GÜVENLİK KURUMU
BAŞKANLIĞI
Strateji
Geliştirme Başkanlığı
Tarih
: 26.10.2018
Sayı : 55625784-952.99-E. 14368496
Konu : Harcama Yetkisi
GENELGE
2018/37
Bilindiği üzere, 15.7.2018 tarihli
ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 sayılı "Bakanlıklara Bağlı,
ilgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kuruluşların Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararname si"nin
"Başkan" başlıklı 411. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde,
"213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oram
kadar her yıl artırılmak üzere bedeli 5502 sayılı Kanunun mülga 7. maddesine
göre belirlenmiş olan ve yeniden değerleme oranına göre güncellenen miktara kadar
olan; kiraya verme, satış, alım, devir, takas, inşaat, taşınmazların ferağı,
yapım ve diğer işlere ilişkin sözleşmeler hakkında karar vermek, ihale
komisyonu kararlarını onaylamak, yukarıda belirtilen miktarın üzerinde olanlar
için Yönetim Kuruluna öneride bulunmak ve kendi limitleri dâhilinde merkez ve
taşra teşkilâtının harcama sınırlarını belirlemek." Kurum Başkanının
görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı
Kararnamenin "Yöneticilerin sorumlulukları" başlıklı 793. maddesinde,
"Bağlı, ilgili, ilişkili ve diğer kurum ve kuruluşların her kademedeki
yöneticileri, görevlerini mevzuata, stratejik plan ve programlara, performans
ölçütlerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekten üst
kademelere karşı sorumludur.", "Yetki devri" başlıklı 794.
maddesinde de, "Bağlı, ilgili, ilişkili ve diğer kurum ve kuruluşların her
kademedeki yöneticileri sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak kaydıyla,
yetkilerinden bir kısmını alt kademelere devredebilir. Yetki devri, uygun
araçlarla ilgililere duyurulur." denilerek yöneticilerin görevlerini
yürütürken üst kademelere karşı sorumlu oldukları ve yetkilerinin bir kısmını
alt kademe yöneticilerine devredebilecekleri belirtilmiştir.
4 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinin 411. maddesiyle Kurum Başkanına tanınmış olan alım, kiraya
verme, satış, inşaat, yapım ve diğer işlere ilişkin sözleşmeler hakkında karar
verme, ihale komisyonu kararlarını onaylama, kendi limitleri dahilinde
(her yıl yeniden değerleme oranında attırılacak tutara kadar) merkez ve taşra
teşkilatının harcama sınırlarını belirlemeye ilişkin yetkiler, 5018 sayılı Kamu
Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri
çerçevesinde aşağıda belirtilen şekilde kullanılacaktır.
1- Harcama
Birimi, Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisi
5018
sayılı
Kanuna göre, bütçeyle ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birim
harcama birimi, harcama biriminin en üst yöneticisi de harcama yetkilisidir.
a) Merkez
Teşkilatında
Harcama Yetkilileri
1- Merkez teşkilatındaki hizmet birimlerinin en üst
yöneticileri bütçeyle tahsis edilen ödenekler için harcama yetkilisidir.
2- Özel kalem birimine
bütçeyle tahsis edilen ödenekler için harcama yetkilisi Özel Kalem Büro
hizmetlerinden sorumlu şube müdürüdür.
3- İç Denetim Birimine
bütçeyle tahsis edilen ödenekler için harcama yetkilisi İç Denetim Birim Başkanıdır.
4- Taşra birimlerinin ihtiyacı için bütçede tertip edilen
ödeneklerin taşra harcama birimlerine gönderilmesinde harcama yetkilisi
Strateji Geliştirme Başkanıdır.
5- Taşra birimlerinin bütçenin yatırım programında yer alan,
inşaat onarım ve yapım işlerine ait ödeneklerin taşra harcama birimlerine
gönderilmesinde harcama yetkilisi İnşaat ve Emlak Daire Başkanıdır.
b) Taşra Teşkilatında Harcama Yetkilileri
5018
sayılı
Kanunun "Merkez dışı birimlere ödenek gönderme" başlıklı 22. maddesi
gereği, Ödenek Gönderme Belgesi ile ödeneğin gönderildiği birimin üst
yöneticisi harcama yetkilisidir. Ödenek Gönderme Belgesi ile ödeneğin sosyal
güvenlik il müdürlüğü adına gönderilmesi halinde harcama yetkilisi İl Müdürü,
merkez müdürlüğü adına gönderilmesi halinde harcama yetkilisi Merkez Müdürüdür.
c) Harcama Yetkisinin Devri
5018
sayılı
Kanunun "Harcama yetkisi ve yetkilisi" başlıklı 31. maddesinin
beşinci fıkrasında, "Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde; idareler,
merkez ve merkez dışı birimler ve görev unvanları itibarıyla harcama
yetkililerinin belirlenmesine, harcama yetkisinin bir üst yönetim kademesinde
birleştirilmesine ve devredilmesine ilişkin usûl ve esaslar Hazine ve Maliye
Bakanlığınca belirlenir. Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin
idarî sorumluluğunu ortadan kaldırmaz." denilmekte olup bu doğrultuda
Hazine ve Maliye Bakanlığınca harcama yetkilileri hakkında 1 ve 2 Seri Nolu
Tebliğler yayımlanmıştır.
1- 31.12.2005 tarihli ve 26040 (4. Mükerrer) sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan 1 Seri
Nolu Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğin "Harcama yetkisinin
devri" başlıklı 4. maddesi gereği;
1.1- Merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu yetkilerini
yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki
yöneticilere,
1.2- İl müdürleri harcama
yetkilerini il müdür yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyarerşik
olarak bir alt kademedeki yöneticilere,
1.3- Ödenek Gönderme Belgesi ile bütçeden ödenek gönderilmek
suretiyle, harcama yetkisi verilen sosyal güvenlik merkez müdürleri, harcama
yetkilerini merkez müdür yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar bir alt
kademedeki personele,
1.4- Nüfusu 50.000' i aşan ilçelerde harcama yetkisi verilen
merkez müdürleri harcama yetkilerini merkez müdür yardımcılarına, merkez müdür
yardımcısı yoksa bir alt kademedeki personele,
kısmen veya tamamen
devredebilirler.
Her
bir harcama işlemi
itibarıyla mal ve hizmet alımlarında ikiyüzellibin (250.000,00) Türk Lirası,
yapım işlerinde ise birmilyon (1.000.000,00) Türk Lirasını aşan harcamalara
ilişkin harcama yetkisi hiçbir şekilde devredilemez.
2- Harcama yetkisi aşağıdaki şartlara uygun olarak devredilir:
2.1- Yetki devri yazılı olmak zorundadır.
2.2- Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş
olmalıdır.
2.3- Merkez teşkilatında harcama yetkisinin devri ve bu
yetkinin geri alınması Kurum Başkanına, Strateji Geliştirme Başkanlığına ve muhasebe
yetkilisine; merkez dışı birimlerde ise mali hizmetler birimine ve muhasebe
yetkilisine yazılı olarak bildirilir.
Harcama
yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin idari sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
3- Harcama yetkisi devredilen görevli bu yetkisini
devredemez.
4- Harcama yetkilisinin kanuni izin, hastalık, geçici görev, disiplin
cezası uygulaması, görevden uzaklaştırma ve benzeri nedenlerle görevinin
başında bulunmadığı durumlarda yerine veya boşalan görevlere, bu sürede vekalet görevi verilenler harcama yetkilisi görevini yürüteceklerdir.
5- Harcama yetkililiği ve muhasebe yetkililiği görevi aynı kişide
birleşemez.
6-Harcama
yetkililerince harcama yetki devri, Başkanlığımızca yayımlanan 08.05.2012 tarihli
ve 318888 sayılı ile 05.07.2017 tarihli ve 3604243 sayılı Harcama Yetkisi Devir
Belgesi ve Gerçekleştirme Görevlisi Görevlendirme Belgesi konulu Genel
Yazılarımız eki Harcama Yetkisi Devir Belgesi düzenlenerek yapılacaktır.
d)
Gerçekleştirme
Görevi
1- 5018 sayılı Kanunun "Giderin
gerçekleştirilmesi" başlıklı 33. maddesi gereği gerçekleştirme görevi,
harcama yetkilisince yetki ve kademe zinciri içerisinde en yakın görevlilerden
yazılı olarak görevlendirdiği kişiler tarafından kullanılır. Harcama yetkisinin
gerçekleştirme görevlilerine devredilmesi halinde gerçekleştirme görevi,
kendisine harcama yetkisi devredilen kişinin yetki ve kademe zinciri
içerisindeki en yakın görevli tarafından yerine getirilir.
2- Harcama yetkililerince gerçekleştirme görevlisi
görevlendirilmesi, Başkanlığımızca yayımlanan 08.05.2012 tarihli ve 318888
sayılı ile 05.07.2017 tarihli ve 3604243 sayılı Harcama Yetkisi Devir Belgesi
ve Gerçekleştirme Görevlisi Görevlendirme Belgesi konulu Genel Yazılarımız eki
Gerçekleştirme Görevlisi Görevlendirme Belgesi düzenlenerek yapılacaktır.
3- Gerçekleştirme görevlisi olarak görevlendirilen kişilerin
görevlendirilme belgesi yazı ekinde harcama yetkilisince mali hizmetler
birimine ve muhasebe yetkilisine bildirilir.
2- İhale Yetkilisi
Harcama
birimlerine tahsis edilmiş
bütçe ödenekleri kapsamında, 4734 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılacak mal
ve hizmet alımları ile yapım-onarım işlerinde ihale yetkilisi harcama
yetkilisidir.
3- Kiraya Verme Yetkisi
Kurum
mülkiyetinde
bulunan taşınmazların kiraya verme işlemlerinde İnşaat ve Emlak Daire Başkanı
yetkilidir.
4- Bütçeden Harcama Yapılması
a) Genel Kurallar
Bütçeden harcama yapılması
aşağıdaki esas ve usullere göre yerine getirilir:
1- Harcama
birimlerinin harcama yapabilmesi, harcama yetkilisinin 5018 sayılı Kanunun "Harcama
Talimatı ve Sorumluluk" başlıklı 32. maddesine göre vereceği harcama
talimatı ile mümkündür. Harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin
konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ve
gerçekleştirme ile görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alır. Harcama
yetkilileri, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve
yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik
ve verimli kullanılmasından ve 5018 sayılı Kanun çerçevesinde yapmaları gereken
diğer işlemlerden sorumludur.
2- 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
411. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ile Kurum Başkanına tanınmış
yetkilerden " alım, satış, inşaat, yapım ve diğer işlere ilişkin
sözleşmeler hakkında karar vermek, ihale komisyonu kararlarını onaylamak"
yetkileri harcama yetkilileri tarafından kullanılacaktır.
Buna
göre
yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun
hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında
geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği
bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez. Harcama yetkilileri, tahsis
edilen ödenekler dahilinde yüklenmeye girebilirler. Yüklenmeye girişilen tutara
ait ödenekler saklı tutulur; başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması
için kullanılamaz.
3- Harcama yetkilileri, 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı
Kararnamesinde belirtilen görev alanlarını dikkate almak kaydıyla, tahsis
edilen ödenekleri bütçeye konuluş amacı dışında kullanamazlar,
4- 4734 sayılı Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık
ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usuldür. Diğer ihale
usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılacaktır.
4.1- İhtiyaçların zamanında karşılanabilmesi ve
hizmetlerin aksamaması için, harcama birimlerince eksiksiz ve usulüne uygun
olarak hazırlanmış olan ihale taleplerinin, süreklilik arz eden işlerde mevcut
sözleşmenin süre bitim tarihi, ilk defa alınacak mal ve hizmetlerde ise öngörülen
teslim tarihi ve her iki halde de ihale süreci için gerekli olan süre dikkate
alınmak suretiyle, mal veya hizmetin kullanılmaya başlanacağı tarihten en az 6
(altı) ay öncesinden merkezde Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına, taşrada ise
destek hizmetleri servisine intikal ettirilmesi gerekmektedir.
4.2- İhtiyaçların uygun
şartlarda, zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması esas olduğundan, ekonomik açıdan daha uygun fiyatlarla mal ve hizmet
alınması avantajından yararlanılması için harcama birimlerinin, ihtiyaç
planlamalarım mümkün olduğu ölçüde yıllık bazda
yapmaları ve ihalelerini de toplu alımlar şeklinde gerçekleştirmeleri gerekmektedir.
4.3- Yaklaşık maliyetin belirlenmesinde, kamu ihale
mevzuatında belirtilen esaslara uyulması, yaklaşık maliyetin daha gerçekçi
belirlenebilmesi için yaklaşık maliyet belirleme çalışmaları kapsamında;
piyasadaki
ilgili firmalardan proforma fatura alınmasının yanında, ihale konusu mal ve
hizmetlerle ilgili daha önceki yıllarda alım yapılmış ise geçmiş yılların
fiyatlarının da uygulama yönetmeliklerinde belirtilen esaslara göre ve Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan fiyat endekslerinden
yaralanılmak suretiyle güncellenerek yaklaşık maliyeti belirleme hesaplarına dahil edilmesi gerekmektedir.
5- 5018 sayılı Kanunun "Mali Hizmetler Birimi"
başlıklı 60. maddesinin ikinci fıkrasına göre, "Alım, satım, yapım,
kiralama, kiraya verme, bakım-onarım ve benzeri malî işlemlerden; idarenin
tamamım ilgilendirenler destek hizmetlerini yürüten birim, sadece harcama birimlerini
ilgilendirenler ise harcama birimleri tarafından gerçekleştirilir. Ancak, harcama yetkililiği görevi uhdesinde kalmak şartıyla,
harcama birimlerinin talebi ve üst yöneticinin onayıyla bu işlemler destek
hizmetlerini yürüten birim tarafından yapılabilir." denilmekte olup
konuyla ilgili Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan 2 Seri Nolu
Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğde açıklandığı üzere, harcama
birimlerini ilgilendiren harcamalarda harcama yetkililiği görevi uhdesinde
kalmak şartıyla, harcama biriminin talebi ve üst yöneticinin onayıyla bazı mali
işlemlerin, idarelerin destek hizmetlerini yürüten birimleri tarafından yerine
getirilmesinin mümkün olduğu belirtilmektedir.
Yukarıdaki mevzuat hükmü ve
düzenlemeler doğrultusunda, Üst Yönetici (Kurum Başkanı) onayı aranmaksızın
aşağıdaki esaslar uygulanacaktır.
5.1- Merkez teşkilatında görevli personelin aylık ve diğer
ödemelerine (yolluk ödemeleri hariç) ilişkin gerçekleştirme işlemleri (ödeme
emri belgesinin düzenlenmesi dahil) Personel Daire Başkanlığı
tarafından yürütülecektir.
1.2.1974
tarihli ve 14786 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek
Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde, yurt dışına gönderilen
personelin yurt dışı aylıkları ve her türlü masrafları Personel Daire Başkanlığı
bütçesinden karşılanacaktır.
5.2- Merkez teşkilatında alım, bakım-onarım ve benzeri mali
işlemler harcama birimlerinin kendileri tarafından yürütülebileceği gibi,
harcama yetkililiği görevi uhdesinde kalmak kaydıyla, Destek Hizmetleri
Daire Başkanlığından da talep edilebilir. Destek Hizmetleri Daire Başkanlığınca
gerçekleştirilen ihale işlemleri sonucunda sözleşme düzenlenmesi gerekiyorsa, sözleşme
harcama biriminin harcama yetkilisi tarafından imzalanacak ve ödemeye esas
ödeme emri belgesi harcama birimi tarafından düzenlenecektir. Harcama birimi
sözleşme kapsamında her türlü iş ve işlemleri yapmakla yükümlüdür.
5.3- Merkezde
projelendirmeyi gerektirmeyen küçük çaplı tamir, bakım ve onarımlar, malzeme ve
cihazların bakım onarımları ile lojmanların genel onarımı dışındaki kalan bakım
ve onarımları Destek Hizmetleri Daire Başkanlığınca yapılacaktır.
5.4- Taşrada ödenek gönderme belgesiyle harcama yetkisi verilen
harcama yetkilileri alım, bakım-onarım ve benzeri mali işlemleri
yürüteceklerdir.
5.5- Taşra harcama birimleri tasarruflarında bulunan binaların
tamir, bakım, onarım ve yapım işleriyle ilgili ihtiyaçlarını yazıyla
(gerekiyorsa keşif raporuyla birlikte ) İnşaat ve Emlak Daire Başkanlığına
göndererek ödenek talebinde bulunacaklardır. İnşaat ve Emlak Daire Başkanlığınca
talebin uygun bulunması halinde, söz konusu Başkanlıkça bu durumu belirtir bir yazıyla
Strateji Geliştirme Başkanlığından harcama birimine ödenek gönderilmesi talep
edilecektir.
Ancak
4734 sayılı
Kanunun 22. maddesinin (d) bendi için her yıl belirlenen limiti aşmayan tamir,
bakım, onarım ve yapım işleri ile ilgili olarak İnşaat ve Emlak Daire
Başkanlığının uygunluk yazısı aranmayacaktır. Harcama birimlerinin bakım ve
onarıma yönelik teknik personel ihtiyacı mahallinde temin edilecek olup temin
edilememesi halinde İnşaat ve Emlak Daire Başkanlığından teknik personel talep
edilecektir.
b)
Ertesi Yıla
Geçen ve Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler
5018
sayılı Kanunun;
1- "Ertesi yıla geçen yüklenme" başlıklı 27. maddesi
kapsamında, niteliğinden dolayı mali yılla sınırlı tutulamayan ve sürekliliği
bulunan iş ve hizmetler için; her iş itibarıyla, bütçelerinde öngörülen
ödeneklerinin yüzde ellisini, izleyen yılın Haziran ayını geçmemek ve yüklenme
süresi on iki ayı aşmamak üzere, ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilmesi
için Üst Yöneticiden (Kurum Başkanı) alınması gereken onaylar, mal ve hizmet
alımını talep eden harcama biriminin bağlı olduğu Başkan Yardımcısı tarafından
onaylanacaktır.
2- "Gelecek yıllara
yaygın yüklenme" başlıklı 28. maddesi kapsamında mal ve hizmet alımlarında
üç yılı, fmansal kiralama suretiyle temin edileceklerde ise dört yılı geçmemek
şartıyla gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilmesi için Üst Yöneticiden
(Kurum Başkanı) alınması gereken onaylar, mal ve hizmet alımını talep eden
harcama biriminin bağlı olduğu Başkan Yardımcısı tarafından onaylanacaktır.
5- Kaldırılan Düzenlemeler
2015/7
sayılı
Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.
6- Yürürlük
Bu
Genelgeyle yapılan
düzenlemeler Genelgenin yayımı tarihinden itibaren geçerlidir.
Bilgi
edinilmesini ve gereğini
rica ederim.