İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1
1. GENEL SAĞLIK SİGORTALISI SAYILANLARIN KAPSAMA ALINIŞ TARİHLERİ............
1.1.
Bakmakla Yükümlü Olunan Kişiler İle İlgili Diğer Hususlar.................................................
1.2.
Bakmakla Yükümlü Olunan Çocuklar................................................................................
1.2.1.
18 Yaşını Doldurmamış Çocuklar.....................................................................................
1.2.2.
Öğrenciler.........................................................................................................................
1.2.3.
Lise ve Dengi Öğrenim Gören Öğrenciler.......................................................................
1.2.4.
Yüksek Öğrenimde Öğrenim Gören Öğrenciler..............................................................
1.2.5.
Öğrenciler İle İlgili Diğer Hususlar ...................................................................................
1.2.6.
Lise ve Dengi Öğrenim İle Yüksek Öğrenimden Mezun Olanlar ....................................
1.2.7.
Lise ve Dengi Okullardan Mezun Olanlar .......................................................................
1.2.8.
Yüksek Öğrenimden Mezun Olanlar ...............................................................................
1.3.
Malul Çocuklar İle İlgili Hükümler........................................................................................
1.4.
Evlat Edinilen Çocuklar.......................................................................................................
1.5.
Bakmakla Yükümlü Olunan Anne ve Baba........................................................................
1.5.1.
Yabancı Uyruklu Anne/Baba............................................................................................
1.6.
Kanunun Geçici 12. Maddesine Göre Sağlanan Haklar ....................................................
1.6.1.
Kız Çocukları....................................................................................................................
1.6.2.
Erkek Çocuklar................................................................................................................
1.6.3.
Malul Çocuklar.................................................................................................................
1.6.4.
Üvey Çocuklar.................................................................................................................
1.6.5.
Durum Değişikliği ve Halleri.............................................................................................
1.7.
Bakmakla Yükümlüsü Olmayan Genel Sağlık Sigortalıları.................................................
1.8.
Bakmakla Yükümlü Olunan Kişi Sayılmayanlar.................................................................
BÖLÜM 2
2. GENEL SAĞLIK SİGORTASINDAN YARARLANMA ŞARTLARI......................................
2.1.
Prim Gün Sayısı..................................................................................................................
2.1.1.
Bir Yılın Hesabında Dikkate Alınmayacak Süreler...........................................................
2.2.
Prim ve Prime İlişkin Borçlar...............................................................................................
2.3.
Diğer Hususlar.....................................................................................................................
2.4.
Ücretsiz/Aylıksız İzin Dönemlerinde Sağlık Hizmeti............................................................
2.4.1.
Sendika görevi nedeniyle ücretsiz izin.............................................................................
2.4.2.
Askerlik görevi nedeniyle ücretsiz izin..............................................................................
2.4.3.
Diğer ücretsiz izinler.........................................................................................................
3. SAĞLIK AKTİVASYONU İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER.....................................................
3.1.
Sağlık Aktivasyon İşlemleri İçin İstenen Belgeler................................................................
3.1.1.
Sağlık Yardımı Talep ve Taahhüt Belgesi........................................................................
3.1.2.
Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği.............................................................................................
3.1.3.
Öğrenci Belgesi................................................................................................................
3.1.4.
Sağlık Kurulu Raporu.......................................................................................................
3.1.5.
Geçici Kimlik Numarası ve İkamet İzni............................................................................
4. GENEL SAĞLIK SİGORTASINDAN YARARLANMA HAKKININ SONA ERMESİ............
4.1.
İkametgâh Adresinin Türkiye Dışına Taşınması Nedeni İle Sona Erme.............................
4.2.
Ölüm Nedeniyle Sona Erme...............................................................................................
4.3.
Tutukluluk ve Hükümlülük Nedeni ile Sona Erme..............................................................
4.4.
Askerlik Nedeni ile Sona Erme...........................................................................................
4.5.
Sigortalılığın Sona Ermesi Nedeni ile Sona Erme...............................................................
4.5.1.
Sigortalılığı Sona Erdikten Sonra 10 Gün, 30 Gün veya 10+90 Gün Daha Sağlık
Hizmetinden Yararlanacaklar...............................................................................................................................
4.5.2.
Genel Sağlık Sigortalılığının Bittiği Tarih İtibariyle Sağlık Hizmetlerinden
Yararlanma Hakkı Sona Erenler.............................................................................................................................................
4.6.
Sıfır Gün ve Kazanç Bildirilen Sigortalıların Sağlık Yardımları............................................
5. BİRDEN FAZLA GENEL SAĞLIK SİGORTALILIĞI
VEYA BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNANLARIN STATÜLERİNİN DEĞİŞMESİ, BİRLEŞMESİ VEYA
ÇAKIŞMASI...............................................
5.1.
Sürekli İş Göremezlik Geliri Veya Ölüm Geliri Alanlar.......................................................
5.2.
Ölüm Aylığı Alanlar ile Bakmakla Yükümlü Olunanlar........................................................
5.3.
1005 Sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlar İle Bunların Eşleri..................................................
BÖLÜM 3
6. ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER............................................................................................................
6.1.
Yurt Dışı Borçlanması Yaparak Aylık Alanlar......................................................................
6.1.1.
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Olan Ülkelerden Borçlanarak Aylık Alanlar.......................
6.1.2.
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Olmayan Ülkelerden Borçlanarak Aylık Alanlar...............
6.2.
Uzun Süreli İstirahat Alanlar................................................................................................
6.3.
İşverenlerce Elektronik Ortamda Sigortalı İçin Prim Gün Bildirilmesi................................
6.4.
Aylık veya Gelir Bağlanacak Sigortalıların Aktivasyon İşlemleri.........................................
6.5.
Mahkeme Kararlarına Göre Sağlık Yardımlarının Verilmesi...............................................
6.6.
Yürürlükten Kaldırılan Genelge, Genel Yazı ve Talimatlar..................................................
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMU BAŞKANLIĞI
Emeklilik Hizmetleri
Genel Müdürlüğü
Tarih : 07.09.2017
Sayı : 71256087-010.06-E.4521044
07/09/2017
Konu : Genel Sağlık Sigortası Sağlık Aktivasyon
İşlemleri
GENELGE
2017/26
Yürürlükte bulunan
güncel mevzuatta yapılan değişikliklere göre 2011/50 sayılı Genelgenin sağlık
hak sahipliği ile ilgili bölümü ve çeşitli zamanlarda yayımlanan farklı genelge
ve genel yazıların yeniden gözden geçirilmesi, güncellenmesi ve konu bazında tekleştirilmesine
ihtiyaç duyulmuştur.
5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda (bundan sonra Kanun olarak
anılacaktır), genel sağlık sigortası; kişilerin öncelikle sağlıklarının
korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların
finansmanını sağlayan sigorta, genel sağlık sigortalısı ise Kanunun 60. maddesinde
sayılan kişiler olarak tanımlanmıştır. Genel sağlık sigortalısı sayılanlar ve
sayılmayanlara Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim Ve Müstehaklık
İşlemleri Yönetmeliğinde yer verilmiştir.
Genel sağlık
sigortası aktivasyon işlemi; genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü
oldukları kişilerin, genel sağlık sigortası hak ve hizmetlerinden
yararlandırılması amacıyla söz konusu kişilere ait bilgilerin Kurum
kayıtlarıyla elektronik ortamda eşleştirilerek aktif hale getirilmesini ifade
etmektedir.
Buna göre yapılacak
işlemler aşağıda açıklanmıştır.
BÖLÜM
1
1. GENEL SAĞLIK
SİGORTALISI SAYILANLARIN KAPSAMA ALINIŞ TARİHLERİ
Genel sağlık
sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortası kapsamına alınış tarihleri;
kendileri ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin Kurum sağlık hizmetlerinden ve
diğer haklardan yararlanmalarında çeşitli hak ve yükümlülükler getirdiğinden
söz konusu kişilerin kapsama alınış tarihlerinin belirtilmesine ihtiyaç
duyulmuştur.
Buna göre;
Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendinin (4) ilâ (8) ve (10) numaralı alt bentleri ve
(f) bendinde sayılanlar 01.07.2008, (c) bendinin (1), (3) ve (9) numaralı alt
bentleri hariç diğer bentlerinde sayılanlar 01.10.2008,
a) Kanunun geçici 4.
maddesi kapsamında sayılanlar 15.01.2010 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde
görev yapan askeri ve sivil personeller 15.10.2010,
b) Kanunun;
(1) 5. maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olanlardan bakmakla yükümlü
olunan kişi durumunda olmayanlar,
(2) 5. maddesinin birinci
fıkrasının (e) bendi kapsamında sigortalı olanlardan bakmakla yükümlü olunan
kişi durumunda olmayanlar,
(3) 60. maddesinin yedinci
fıkrasında sayılan ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre üniversitelerde yüksek öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler,
(4) 60. maddesinin
sekizinci fıkrasında sayılan ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre staj
yapanlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar,
25.02.2011,
c) Kanunun ek 5 ve ek 6.
maddesine göre sigortalı olan kişiler 01.03.2011,
ç) Adalet Bakanlığı, Ceza
ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün açmış olduğu kurslara katılanlar 26.08.2011,
d) Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendinin (1), (3) ve (9) numaralı alt bendinde
sayılanlar 01.01.2012,
e) Uluslararası koruma
başvurusu veya statüsü sahibi kişiler 11.04.2013,
f) 6284 sayılı Ailenin
Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun hükümlerine göre
hakkında koruyucu tedbir kararı verilen kişiler 29.05.2013,
g) Polis Meslek Eğitim
Merkezlerinde (POMEM) polislik eğitimine tabi tutulan adaylar 02.08.2013,
ğ) Ek 9. maddesinde
belirtilen şartlarda ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar 11.09.2014,
h) Kanunun 5. maddesinin
birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında sigortalı olanlar bakmakla yükümlü
olunan kişi olup olmadıklarına bakılmaksızın 6645 sayılı Kanun ile 23.04.2015,
ı) Kamu kurum ve
kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler
01.03.2016,
i) Mesleki ve teknik
ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler 09.12.2016,
j) Kanunun 60. maddesinin;
(1) Onikinci
fıkrasında sayılan Askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar,
yedek subay öğrencileri ve adayları, askeri öğrenci adayları ile Jandarma ve
Sahil Güvenlik Akademisi öğrenci adayları,
(2) Onüçüncü
fıkrasında sayılan Uluslararası Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşmaları kapsamında
Türkiye’de eğitim ve öğretim gören yabancı uyruklu misafir askeri personel,
(3) Ondördüncü
fıkrasında sayılan Uluslararası Eğitim İşbirliği Anlaşmaları kapsamında
Türkiye’de Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Jandarma
ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığında eğitim ve öğretim gören yabancı
uyruklu misafir personel,
01.03.2017,
k) Kanunun ek 13. maddesi
kapsamında olanlar 01.04.2017,
tarihinden itibaren genel sağlık
sigortası kapsamına alınmıştır.
l) Kanunun ek 15. maddesine
göre 442 sayılı Kanunun 74. maddesinin ikinci fıkrası gereğince güvenlik
korucusu olarak görevlendirilenler, 01.05.2017 tarihi itibariyle 4. maddenin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacak ve haklarında bu
kapsamda genel sağlık sigortası hükümleri uygulanacaktır.
Kanunun ek 15. maddesinin
yürürlük tarihinden önce 442 sayılı Kanunun mülga ek 16. maddesi kapsamında
aylık bağlananlar Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (9)
numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmaya devam
edeceklerdir.
GENEL SAĞLIK
SİGORTALISININ BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞU KİŞİLER
Bakmakla
yükümlü olunan kişiler, Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı
bendinde tanımlanmıştır.
Kanunun 60.
maddesine göre genel sağlık sigortalısı sayılanlar, bu madde kapsamındaki genel
sağlık sigortasından yararlanma haklarının sona erdiği tarihten itibaren,
Kanunda aranan şartları taşımaları halinde, genel sağlık sigortalısının
bakmakla yükümlü olduğu kişisi sayılır.
Buna
göre;
Kanunun
5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile yedinci,
sekizinci ve onikinci fıkralarının dışında kalan
genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı
olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;
a)
Eşi,
b)
18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda
belirtilen aday çırak ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim
görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına
bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları,
c)
Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babası,
bakmakla yükümlü olduğu kişi
sayılır.
Ancak,
çeşitli tarihlerde mevzuatta yapılan düzenlemeler ile söz konusu kimseler
bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamına alınmış veya çıkarılmıştır.
Buna
göre;
(1) 01.07.2008-24.02.2011
tarihleri arasında,
Kanunun
60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt
bentlerinin dışında kalan, genel sağlık sigortalısının sigortalı sayılmayan
veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya
aylık bağlanmamış olan;
a)
Eşi,
b)
18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda
belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim
görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmamış evli olmayan çocukları,
c)
Yaşına bakılmaksızın malul olduğu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilen
evli olmayan çocukları,
ç)
Her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirler toplamı yürürlükte bulunan
asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık
yardımı almayan ana ve babası,
(2) 25.02.2011-31.12.2011
tarihleri arasında;
Kanunun
5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile
yedinci ve sekizinci fıkralarının dışında kalan genel sağlık
sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi
sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan,
a)
Eşi,
b)
18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda
belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim
görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmamış evli olmayan çocukları,
c)
Yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan
çocukları,
ç)
Geçimi genel sağlık sigortalısı tarafından sağlanan, her türlü kazanç ve
irattan elde ettiği gelirler toplamı yürürlükte bulunan asgari ücretin net
tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve
babası,
(3) 01.01.2012-23.04.2015
tarihleri arasında;
Kanunun
5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile yedinci ve
sekizinci fıkralarının dışında kalan genel sağlık sigortalıları ve Kanunun 5.
maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamındaki sigortalılardan bakmakla
yükümlü olunan kişi durumunda olmayan genel sağlık sigortalısının;
sigortalı sayılmayan veya isteğe
bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık
bağlanmamış olan,
a)
Eşi,
b)
18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda
belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim
görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmamış evli olmayan çocukları,
c)
Yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malul olduğu tespit edilen evli olmayan
çocukları,
ç) Geçimi genel sağlık sigortalısı tarafından sağlanan, Genel
Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca yapılan gelir testi sonucunda
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi
ve aynı fıkranın (g) bendi kapsamında olup da aile içinde fert başına düşen
gelir miktarı asgari ücretin brüt miktarı kadar olduğu tespit edilen ve
diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babası,
(4) 24.04.2015
tarihinden sonra;
Kanunun
5. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60. maddenin birinci fıkrasının
(c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile yedinci, sekizinci ve onikinci fıkralarının dışında kalan genel
sağlık sigortalıları ve Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi
kapsamındaki sigortalılardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayan
genel sağlık sigortalısının; sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı
olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan,
a)
Eşi,
b)
18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda
belirtilen aday çırak ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim
görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi
halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına
bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları,
c)
Geçimi genel sağlık sigortalısı tarafından sağlanan, Genel Sağlık Sigortası
Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik uyarınca yapılan gelir testi sonucunda Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi ve aynı fıkranın (g)
bendi kapsamında olup da aile içinde fert başına düşen gelir miktarı brüt
asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen ve diğer çocuklarından sağlık yardımı
almayan ana ve babası,
bakmakla yükümlü olduğu kişi
sayılır.
(5)
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalıların eş ve çocukları ile ana ve babaları, 25.02.2011
tarihinde 5510 sayılı Kanunun geçici 12. maddesinin onuncu fıkrasında yapılan
düzenleme ile Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi
kapsamında bakmakla yükümlü olunan kişiler olarak tanımlanmıştır.
23.04.2015
tarihinde yürürlüğe giren 6645 sayılı Kanunun 44. maddesi ile yapılan
değişiklik ile 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi
kapsamındaki sigortalılar bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamından
çıkarılmıştır.
20.08.2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 81. maddesiyle 01.10.2016
tarihinden itibaren 4857 sayılı Kanunun 13 üncü ve 14. maddelerine göre kısmi
süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, ay içerisinde günün bazı saatlerinde
çalışıp, çalıştığı saat karşılığında ücret alanlar ile bu Kanunun ek 9. maddesinin
birinci fıkrasına tabi olarak çalışanlardan primlerini 30 güne tamamlamayan ve
son bir yılda 30 gün primi bulunmayanlar, Kanunun 3. maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen şartları taşımaları halinde
bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
1.1.
Bakmakla Yükümlü Olunan Kişiler İle İlgili Diğer Hususlar
Bakmakla
yükümlü olunan kişilerin, ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi olan ya da
olmayan ülkelerde; sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı olmaması, kendi
sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekmektedir.
Bununla
birlikte çeşitli durum ve haller aşağıda açıklanmıştır.
(1) 01.10.2008
tarihinden önceki ilgili kanunları gereği tedavi yardımları karşılanan kişiler,
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte herhangi bir işleme gerek
kalmaksızın, bu Kanun açısından genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişisi sayılır.
(2)
Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim ve Müstehaklık
İşlemleri Yönetmeliğinin 6. maddesinin onbirinci
fıkrasına göre “Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişiler,
talep etmeleri ve gelir testine başvurmaları halinde bu şartların birlikte
gerçekleştiği tarih itibariyle Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c)
veya (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar.
Bunlardan
borçluluk dışındaki nedenlerle Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c)
veya (g) bendi kapsamında sigortalı olanlardan tekrar bakmakla yükümlü olunan
kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyenler talep tarihinden
itibaren genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılırlar.
Ancak,
borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamayanların aile fertlerinden 60.
maddenin birinci fıkrasının (c) veya (g) bendi kapsamında genel sağlık
sigortalısı olarak tescil edilenler, genel sağlık sigortalısının borcunu
ödemesi ve talep etmeleri halinde talep tarihinden itibaren bakmakla yükümlü
olunan kişi sayılacaktır.
(3)
Genel sağlık sigortalısı olan çocuğu üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak sağlık hizmetlerinden yararlanmakta olan anne ve baba için ihbar, şikayet, gelir artışı veya diğer nedenlerle yapılacak gelir
testi sonucuna göre aile içinde kişi başına düşen gelirinin asgari ücretin brüt
tutarının üstünde olduğu tespit edilenler, tespit tarihinden itibaren genel
sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılmayacaktır.
(4)
Kanunda aksine bir hüküm bulunmadığından genel sağlık sigortalılarının bakmakla
yükümlü olduğu kişilerin mahkeme kararı ile yapılan yaş düzeltmeleri dikkate
alınacaktır.
(5)
Milli Savunma Üniversitesi, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi ve Polis
Akademisi öğrencilerinin bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları Kanunun 3.
maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen hükümlere göre
genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişisi kapsamında
değerlendirilecektir.
(6)
Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sigortalı
üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanmak istemediklerine dair yazılı talepte
bulunmaları halinde, Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi
kapsamında tescil edilerek bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık
hizmetlerinden yararlanma hakları sona erdirilecektir.
Genel
sağlık sigortalısının kendisi üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlandırılan
bakmakla yükümlü olunan eş ve çocukları için, bu haklarının sona erdirilmesi
yönünde talepte bulunması halinde, bu talepleri yerine getirilmeyecek, mahkeme
kararı getirmeleri halinde karara göre işlem yapılacaktır.
Ancak
bakmakla yükümlü olduğu anne ve babası hakkında geçiminin kendisi tarafından sağlanmadığı
yönünde talepte bulunan çocuğu üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamı
sona erdirilecektir.
Sigortalı
üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlandırılan anne ve babalar hakkında sağlık
yardımı talep ve taahhüt formundaki bilgilerin doğru olup olmadığı hususunda
ihbar, şikayet veya gerekli görülen diğer hallerde
Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılacak inceleme
sonuçlarına göre genel sağlık sigortasından yararlanıp yararlanmayacakları
tekrar tespit edilebilecektir.
(7)
Bakmakla yükümlü olunan kişilerin genel sağlık sigortası aktivasyon işlemleri
için başvuruları esnasında beyan ettikleri belgelerdeki bilgilerin veya
beyanlarının gerçeğe aykırı olması, haklarında ihbar veya şikâyette bulunulması
hallerinde, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca incelenmesi
istenecek ve denetim raporunun sonucuna göre işlem yapılacaktır.
(8) 15.09.2012
tarihi itibariyle yürürlüğe giren 2547 sayılı Kanunun ek 29. maddesine göre
Türk vatandaşı olup, üniversitelerin tıp fakültelerinde öğrenim gören intörn öğrenciler genel sağlık sigortalısı sayılmadığından
bu kişiler, Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde
belirtilen şartları taşımaları halinde bakmakla yükümlü olunan kişi olarak
değerlendirilebilecektir.
(9)
Milli Savunma Üniversitesinin fakülte ve yüksekokulları ile Türk Silahlı
Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci
olanlardan,
Jandarma
ve Sahil Güvenlik Akademisi veya Polis Akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda
Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken
Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrencilerden,
Sınıf
tekrarı yapanlar, sınıf tekrarı yaptıkları yılda Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacağından, söz konusu kişiler
bakmakla yükümlü olunan kişi olarak değerlendirilebilecektir.
(10)
Bakmakla yükümlü olunan kişinin ana ve babasının her ikisinin de genel sağlık
sigortalısı olması halinde, sistem tarafından birisinin üzerinden
faydalandırılması sağlanmaktadır.
Ancak,
ebeveynlerin çocukları için yazılı müracaatlarının olması durumunda
tercihlerine göre birisi üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık
aktivasyonu oluşturulmaktadır.
1.2.
Bakmakla Yükümlü Olunan Çocuklar
1.2.1.
18 Yaşını Doldurmamış Çocuklar
Kanunun
60. maddesi gereğince genel sağlık sigortalısı sayılanların çocukları, ana ya
da babanın tescil edilmiş olmasına bakılmaksızın ve ayrıca bir işleme gerek
olmaksızın 18 yaşını dolduruncaya kadar genel sağlık sigortalısı veya genel
sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişisi olarak herhangi bir şart
aranmaksızın sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan faydalandırılır.
Anne
ve babası ayrılmış çocukların sağlık aktivasyonları, velayeti bulunan anne ya
da baba üzerinden yapılacaktır. Ancak, velayeti bulunan anne ya da babanın
genel sağlık sigortalığının bulunmaması veya yazılı olarak talep etmeleri
halinde velayeti bulunmayan anne ya da babanın üzerinden de aktivasyonları
yapılabilecektir.
Genel
sağlık sigortalısının evlat edindiği veya nesebini tanıdığı 18 yaş altı
çocukları için de yukarıda belirtilen hususlar uygulanacaktır. Evlat edinen kişinin genel sağlık sigortalılığı yoksa (bakılmakla
yükümlü olunan kapsamında ise) ya da genel sağlık sigortalısı olmakla beraber
bakmakla yükümlüsü olmayan kapsamında ise söz konusu çocuğun öz anne/babası
üzerinden, onlar da yok ise Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen hususlara göre işlem
yapılacaktır.
1.2.2.
Öğrenciler
18
yaşından büyük öğrencilerin aktivasyon işlemleri, Milli Eğitim Bakanlığı ve
Yükseköğretim Kurulu ile yapılan protokoller çerçevesinde veri tabanından
elektronik ortamda alınan bilgilere göre yapılmaktadır. Ancak elektronik
ortamda öğrencilik bilgilerine ulaşılamayan öğrenciler için ilgili eğitim dönemine
ait öğrenci belgelerindeki tarihler dikkate alınarak; ara sınıflar için her
yılın Eylül ayı sonu, son sınıf öğrencileri için Haziran ayı sonuna kadar
Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen yaş
hadleri dikkate alınarak aktivasyon işlemi yapılacaktır.
1.2.3.
Lise ve Dengi Öğrenim Gören Öğrenciler
Genel
sağlık sigortalısının çocuklarından Milli Eğitim Bakanlığının lise veya lise
dengi okul olarak kabul ettiği eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler 20
yaşını dolduracağı tarihe kadar bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
Örnek:
15.10.1990 tarihinde doğan lise öğrencisi (A)’ nın 14.10.2010 (dahil) tarihine
kadar öğrencilik belgelerine istinaden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak
sağlık aktivasyon işlemi yapılacaktır.
Ayrıca;
(1)
3308 sayılı Kanun kapsamında aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde
mesleki eğitim görenler,
(2) 2.12.2016
tarihli ve 6764 sayılı Kanunun 54. maddesiyle yapılan değişiklik ile Mesleki ve
teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören
öğrenciler,
(3)
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 45 ve 46. maddelerinde belirtilen özel
eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma
uyumlarını sağlamak, iş ve mesleğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırmak
amacıyla resmi veya özel, özel eğitim mesleki eğitim merkezleri ile özel eğitim
iş uygulama merkezlerine devam edenler,
(4)
Açık Öğretim Lisesinde uzaktan eğitim yöntemiyle öğrenim görenler,
lise ve dengi öğrenim gören öğrenciler
kapsamında 20 yaşını dolduracağı tarihe kadar bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılacaktır.
1.2.4.
Yüksek Öğrenimde Öğrenim Gören Öğrenciler
2547
sayılı Yükseköğretim Kanununa göre ön lisans, lisans, yüksek lisans veya
doktora öğrenimi gören öğrenciler ile anılan Kanunun 46. maddesine tabi olarak
kısmi zamanlı çalışan öğrencilerden aylık kazançları Kanunun 82. maddesinde
belirtilen miktarın altında olanlar 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar bakmakla
yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
1.2.5.
Öğrenciler İle İlgili Diğer Hususlar
Lise
ve dengi ile yüksek öğrenimde öğrenim gören
öğrencilerin bakmakla yükümlü sayılabilmesi için aşağıda belirtilen hususların
da dikkate alınması gerekmektedir.
(1)
Öğrencilik Durumu
Gerek
lise ve dengi, gerekse yüksek öğrenim öğrencilerinin
öğrencilik durumlarının aktif öğrenci olması ve öğrencilik haklarından
yararlanıyor olması gerekmektedir.
Ayrıca;
Herhangi
bir nedenle kaydını donduran öğrenciler, dondurulan dönemde bakmakla yükümlü
olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalandırılmayacaktır.
(2)
Pedagojik Formasyon Sertifika Programına Devam Edenler
Bir
yüksek öğrenimi tamamlayıp pedagojik formasyon
sertifika programlarına devam edenler, bu kapsamda bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılmayacaktır.
1.2.6.
Lise ve Dengi Öğrenim İle Yüksek Öğrenimden Mezun Olanlar
6385 sayılı Kanunun 7. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 67. maddesinin
dördüncü fıkrasında yapılan ve 01.06.2012 tarihinden itibaren geçerli olan
düzenlemeye göre; genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişisi
durumunda olan öğrenciler veya hak sahibi olarak ölüm gelir/aylığı alan
öğrenciler lise veya lise dengi okullarda öğrenim görenler, 20 yaşını
geçmemeleri şartıyla bu öğrenimlerini bitirmelerini izleyen tarihten itibaren
herhangi bir yükseköğrenim kurumuna kayıtlı olup olmadığına bakılmaksızın 120
gün daha Kurum sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Ayrıca, 6663 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun 67. maddesinin
dördüncü fıkrasında yapılan ve 10.02.2016 tarihinden itibaren geçerli olan
düzenlemeye göre lise veya dengi öğrenimden mezun olanlar 20 yaşını,
yükseköğrenimden mezun olanlar ise 25 yaşını geçmemek şartıyla mezun oldukları
tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle, prim borçlarına bakılmaksızın
bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi kişi sayılmak suretiyle sağlık
hizmetinden faydalandırılacaktır.
1.2.7.
Lise ve Dengi Okullardan Mezun Olanlar
Bu
kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanması gereken kişiler için programlarda
gerekli düzenleme yapılmış olup 120 gün daha sağlık hizmetlerinden otomatik
olarak yararlandırılması sağlanmıştır. Ancak, MEB veya Kurum veri tabanındaki
bilgi eksikliği veya sistem hataları nedeniyle anılan dönemler için söz konusu
öğrencilerin sağlık hizmetlerinden yaralanamadığının anlaşılması durumunda
genel sağlık sigortalısının ya da bakmakla yükümlü olunan öğrencinin Kurum
birimlerine müracaatı üzerine veya ünitece yapılan tespitlere göre sağlık provizyon işlemleri yapılacaktır.
Örnek
1: Lise veya dengi bir okulda öğrenim gören ve 28.02.2012
tarihinde 18 yaşını dolduran öğrencinin 30/06/2012 tarihinde mezun olması
nedeniyle, sağlık hizmetinden son yararlandırılma tarihi olan 30/06/2012
tarihine 120 gün ilave edilerek 28/10/2012 tarihi (dahil)
sağlık hizmetlerinden yararlandırılması sağlanacaktır.
Söz
konusu uygulama 09.02.2016 tarihinden itibaren sona ermiştir.
10.02.2016
tarihi itibariyle liseden mezun olanların, genel sağlık sigortalısının bakmakla
yükümlü olduğu kişisi veya hak sahibi olarak ölüm gelir/aylığı alan kişi
kapsamında, mezuniyet tarihini takip eden günden itibaren iki yıl süreyle
Kurumumuz sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Kanunun
yürürlük tarihinden önce mezun olanlardan, henüz iki yıllık süreyi
doldurmayanlar için, mezuniyet tarihini takip eden günden itibaren (Lise
mezunları için 120 gün hesaba dahil edilerek) iki
yıllık sürenin tespiti yapılacaktır. Bu kapsamda olanlar 10.02.2016 tarihi
sonrasında 2 yıllık süreden arta kalan süre kadar, bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Örnek
2: Kanunun yürürlük tarihinden önce lise ve dengi bir okuldan 13.06.2014
tarihinde mezun olan ve 120 gün ilave edilerek 11.10.2014 tarihi dahil provizyon verilen kişiye, 10.02.2016 tarihinde başlayan ve
14.06.2016 tarihinde sona eren yeni bir kayıt daha oluşturulacaktır.
Örnek
3: Doğum tarihi 15.02.1997 olup, lise ve dengi bir okuldan 12.06.2015
tarihinde mezun olan, 120 gün ilave edilerek 10.10.2015 tarihi dahil provizyon verilen kişiye, Kanunun yürürlüğe girdiği 10.02.2016
tarihinde başlayan ve 20 yaşını dolduracağı 14.02.2017 tarihinde sona eren yeni
bir kayıt daha oluşturulacaktır.
Örnek
4: Lise veya dengi okuldan 30.06.2016 tarihinde mezun olan
kişiye, mezuniyet tarihine iki yıl ilave edilerek 01.07.2016 tarihinde başlayan
ve 01.07.2018 tarihinde sona eren bir kayıt daha oluşturulacaktır.
Bu
düzenlemeye göre, sağlık hizmetlerinden faydalanacak kişinin kendisinin veya
üzerinden sağlık yardımı alacağı genel sağlık sigortalısının prim borcuna
bakılmayacaktır.
1.2.8.
Yüksek Öğrenimden Mezun Olanlar
6663
sayılı Kanunla getirilen ve 10.02.2016 tarihinden itibaren geçerli olan
düzenlemeye göre, yüksek öğrenimden mezun olanlar 25
yaşını geçmemek şartıyla mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl
süreyle aynı kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecektir.
Örnek
1: Yüksek öğrenimden 28.06.2014 tarihinde 22
yaşında mezun olan kişiye 10.02.2016 tarihinde başlayan ve 29.06.2016 tarihine
kadar sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Örnek
2: Yüksek öğrenimden 01.06.2014 tarihinde mezun
olan ve 25 yaşını 17.09.2015 tarihinde dolduran kişi için Kanunun yürürlük
tarihinden önce 25 yaşını doldurduğundan bakmakla yükümlü olunan kişi olarak
sağlık hizmetlerinden faydalanamayacaktır.
Örnek
3: 02.09.1992 doğumlu yüksek öğrenim
gören öğrencinin, 30.06.2016 tarihinde mezun olması halinde, mezuniyet tarihini
takip eden güne iki yıl ilave edilecek olmakla beraber 25 yaşını tamamlayacağı 01.09.2017
tarihine kadar bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
Söz
konusu düzenlemeye göre yüksek öğrenim görmesi
nedeniyle ölüm gelir/aylığı alan hak sahibi kişiler, mezuniyet tarihlerinden
itibaren iki yıl süreyle aynı kapsamda sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
Ayrıca
10/02/2014 ve sonrasında mezun olan kişiler, mezuniyet
tarihinden itibaren iki yıllık sürenin Kanunun yürürlük tarihi olan 10/02/2016
tarihinden sonrasına tekabül eden süreler kadar ölüm gelir/aylığı alan hak
sahibi kişi olarak sağlık hizmetinden faydalandırılacaktır.
5510
sayılı Kanun veya önceki sosyal güvenlik kanunları kapsamındaki sigortalılar
üzerinden gelir/aylık alan lise ve dengi öğrenimden veya yüksek
öğrenimden mezun olanların, mezuniyet tarihini takip eden günden
itibaren iki yıl süreyle sağlık yardımlarından yararlandırılmaları aylık
bağlama programları aracılığıyla otomatik olarak sağlanacaktır.
1.3.
Malul Çocuklar İle İlgili Hükümler
1-
Genel sağlık sigortalısı olanların çocuklarından Kurum Sağlık Kurulu tarafından
malul olduğu tespit edilenler bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
2-
Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularınca genel sağlık
sigortalısının malul çocuğu hakkında düzenlenen sağlık kurulu raporları Kurum
ünitelerine ulaştığında sağlık aktivasyon servislerince, değerlendirilmek üzere
ilgili Kurum Sağlık Kurullarına gönderilecektir. Kurum Sağlık Kurulu kararı ve
eki, aktivasyon işlemini gerçekleştiren ünite tarafından muhafaza edilecektir.
3-
Genel sağlık sigortalısının çalıştığı dönemde maluliyeti kabul edilen çocuğu,
sigortalıya gelir/aylık bağlandıktan sonra da çocuğun durumunda değişiklik olmaması
şartıyla sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edecektir.
4-
(a) Doğuştan özürlü olduğu tespit edilenler ile 18 yaşından önceki bir tarihte
Kuruma müracaat ederek Kurum Sağlık Kurulu tarafından maluliyeti tespit edilen
çocuklar, 18 yaşını doldurduğu tarihten,
(b)
Herhangi bir olay nedeniyle (Trafik kazası v.s.)
Kurum Sağlık Kurulu tarafından maluliyeti tespit edilenler, sağlık hizmet
sunucusu tarafından düzenlenen raporda belirtilen olay tarihinden,
(c)
Herhangi bir olay olmamakla birlikte maluliyet işlemine ilk defa müracaat
edenlerden maluliyeti tespit edilenler ise sağlık hizmet sunucularınca
düzenlenen sağlık kurulu rapor tarihinden,
İtibaren
malul çocuk olarak bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
5-
Kanunun 28. maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında başka birisinin sürekli
bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu Kurum Sağlık Kurulunca tespit
edilenler, bakmakla yükümlü olunan malul çocuk olarak değerlendirilecektir.
6-
Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu malul çocuğunun
maluliyetine esas raporunun kontrollü olması durumunda, kontrol tarihine kadar
sağlık aktivasyon işlemi yapılacak, kontrol tarihinden sonra Kurum Sağlık
Kurulu tarafından maluliyet bakımından verilen karara göre işlem yapılacaktır.
1.4.
Evlat Edinilen Çocuklar
Genel
sağlık sigortalısı tarafından mahkeme kararıyla evlat edinilen çocuklar,
Kanunun yürürlük tarihi öncesi ve sonrasına bakılmaksızın yaş ve cinsiyet
durumuna göre 5510 sayılı Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (10)
numaralı bendi veya geçici 12. maddesi hükümlerine göre genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
Kanunun
geçici 4. maddesi kapsamındaki askeri ve sivil personel ile 60. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendinin (9) numaralı alt bendi kapsamındaki güvenlik
korucularının devir tarihlerinden önce evlat edindiği çocukları, bakmakla
yükümlü olunan kişi olarak değerlendirilecektir.
İlk
defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlar ile sigortalının devir
tarihinden sonra evlat edindiği çocuğu, Kanunun 3. maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendine göre bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılacaktır.
Evlat
edinilen çocuk, talep etmesi halinde genel sağlık sigortalısının bakmakla
yükümlü olduğu kişisi olarak öz anne ve babası üzerinden sağlık yardımlarından
yararlanabilir. Evlatlık verilen çocuğun öz anne ve babası da talepleri halinde
bu çocukları üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalandırılır.
Ancak
evlat edinen kişi evlat edindiği çocuğu üzerinden sağlık hizmetlerinden
faydalanamayacaktır.
1.5.
Bakmakla Yükümlü Olunan Anne ve Baba
Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı
beyan edilen, Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme
Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca yapılan gelir
testi tespiti sonucuna göre aile içinde fert başına düşen gelir miktarı brüt
asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen, diğer çocuklarından sağlık yardımı
almayan anne ve baba, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu
kişisi sayılacaktır.
Genel
sağlık sigortalısının anne/babasının, bakmakla yükümlü olunan kişi olarak
sağlık hizmetlerinden faydalandırılmasında nüfus kayıtları esas alınacak, anne
ile baba arasında resmi nikah olup olmadığına
bakılmayacaktır.
Anne
ile baba, genel sağlık sigortalısı olan farklı çocukları üzerinden ayrı ayrı
sağlık hizmetlerinden faydalanabilecektir.
Genel
sağlık sigortalısının annesinin veya babasının, genel sağlık sigortalısı olan
bir başkası ile evlenmesi (üvey anne/üvey baba) halinde, çocukları üzerinden
sağlık hizmetlerinden faydalanamayacaktır. Ancak evli olduğu kişi, kendi
çocukları üzerinden sağlık yardımı alan bakmakla yükümlü kişi konumunda veya
ölüm gelir/aylığı alan ya da 60/c-1 kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanan
kişi durumunda ise, gelir durumunun tespiti ve gerekli diğer koşulları taşıması
şartıyla, çocukları üzerinden sağlık yardımı yapılabilecektir.
Genel
sağlık sigortalısı üzerinden, bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık
hizmetlerinden yararlanma hakları olup da talepte bulunmayan anne ve babalar,
talepte bulunmaları ve gerekli koşulları taşımaları halinde 01.01.2012 tarihi
itibariyle sağlık hizmetlerinden faydalandırılabilecektir.
5434
sayılı Kanunun geçici 139. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince,
aynı Kanunun 72. maddesine göre yetim aylığı alan babanın hayatta bulunması
nedeniyle, yetim aylığı bağlanamayan öz anne Kanunun 60. maddesinin birinci
fıkrasının (f) bendi kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
1.5.1.
Yabancı Uyruklu Anne/Baba
Genel sağlık sigortalısı üzerinden sağlık hizmetlerinden
yararlandırılması talep edilen yabancı uyruklu ana/babanın yakınlık bilgisinin
gerek nüfus kayıtlarından gerekse uyruğunda bulunduğu ülke konsolosluğundan
alınacak belge ile veya ibraz edilecek resmi belgelerden (kimlik belgesi,
pasaport, ehliyet, evlilik cüzdanı) tespit edilmesi halinde, genel sağlık
sigortalısı olan çocukları üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
Kanunun
60. maddesi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılanların (60/d bendi
kapsamında olanlar dahil) bakmakla yükümlü olduğu
yabancı uyruklu olan anne/babasından gelir testi yapılamayacak olanların,
geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığını ve anne/babanın
gelir düzeyinin brüt asgari ücret tutarının altında olduğuna dair sağlık
yardımı talep ve taahhüt belgesi ile beyan etmesi halinde, genel sağlık
sigortalısı üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Yabancı uyruklu ana\babanın, uyruğunda bulunduğu ülke
mevzuatına göre primsiz aylık, işsizlik ödeneği, nakdi yardım, sosyal yardım
gibi (örnek olarak Bulgaristan vatandaşlarından 65 üzerindekilere bağlanan
aylık gibi) kendi çalışmalarına dayanmayan aylık/nakdi yardım alması ve bunun
miktarının asgari ücretin brüt miktarı kadar olduğunun beyan ve taahhüt
edilmesi halinde genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişisi
sayılacaktır.
1.6.
Kanunun Geçici 12. Maddesine Göre Sağlanan Haklar
Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte veya öncesinde ilgili kanunları gereği bakmakla
yükümlü olunan kişiler, bu Kanun gereğince de kapsam türleri ve Kurum
tarafından devir alındıkları tarihler itibari ile bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılacaktır.
1.6.1.
Kız Çocukları
Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte veya öncesinde ilgili kanunları gereği bakmakla
yükümlü olunan kız çocukları bu Kanun açısından da bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır. Söz konusu kız çocuklarının
durumlarında değişiklik olduğunda sağlık hak sahiplikleri yeni girdikleri kapsam
türüne göre yeniden belirlenecektir.
6111
sayılı Kanunla, 25.02.2011 tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun bu hükmü
“bakmakla yükümlü olunan kız çocuklarının durum değişikliğinin sona ermesinden
sonra tekrar anne/babası üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlandırılacağı"
şeklinde yeniden düzenlenmiştir.
Buna
göre;
(1) 01.10.2008 tarihinden önce mülga 1479 ve 2926 sayılı
Kanunlara göre tescil edilen, en az sekiz ay sağlık sigortası primi ödemeyen ve
borcu nedeniyle sağlık yardımı alamayan Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalının söz konusu borçlarını 01.10.2008
tarihinden sonra ödemesi halinde bunların kız çocukları, durum değişikliği
oluncaya kadar sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
(2) 01.10.2008 tarihinden önce mülga 506, 1479 ve 2926 sayılı
Kanunlara göre sağlık yardımlarından yararlanılabilmek için gerekli olan en az
120 gün veya sekiz ay sağlık sigortası primi bildirilen/ödeyen ve işini terk
eden sigortalının 01.10.2008 tarihinden sonra statü değiştirerek yeniden
çalışmaya başlaması veya herhangi bir kapsamda genel sağlık sigortalısı olması
halinde bunların kız çocukları, durum değişikliği oluncaya kadar sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
(3) 01.10.2008 tarihinden sonra Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine göre tarım sigortalısı olan ve
sattıkları ürün bedellerinden yapılan tevkifat
nedeniyle 7 seri nolu Tebliğ kapsamında tescili
geriye dönük olarak 01.10.2008 tarihinden öncesine çekilenlerin kız çocukları,
durum değişikliği oluncaya kadar yaş ve eğitim durumuna bakılmaksızın
anne/babaları üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
(4) 01.10.2008 tarihinden önce mülga 506, 1479, 2926 ve 5434
sayılı Kanunlara göre sağlık hizmetlerinden yararlanılabilmek için gerekli olan
sağlık sigortası primi bildirilen/ödeyen ve işinden ayrıldıktan sonra 2925
sayılı Kanun kapsamında sigortalı olanların kız çocukları, durum değişikliği
oluncaya kadar öğrenim durumuna bakılmaksızın anne/babaları üzerinden sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Örnek
1: 506 sayılı Kanuna tabi olarak 01.05.1995 ila 30.04.2000
tarihleri arasında çalışan ve adına 1500 gün prim bildirilen sigortalı (E)’ nin, halen 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam
etmektedir. Bu sigortalının 23.05.1991 doğumlu kız çocuğu bulunmaktadır. Söz
konusu sigortalının kız çocuğu, 506 sayılı Kanundan kazanılmış haklarından
dolayı yaşına bakılmaksızın durum değişikliği oluncaya kadar bakmakla yükümlü
olunan kişi sayılacaktır.
(5) Mülga 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre sigortalı
olanlardan 5510 sayılı Kanunun geçici 17. maddesi gereğince sigortalılığı
durdurulan ve askıya alınmadan önce bir yıl içinde en az toplam sekiz ay sağlık
primi ödeyenlerle, sekiz aydan az prim ödeyen veya hiç ödeme yapmadan
hizmetleri askıya alınanlardan, askıya alınan bu süreleri ihya ederek
ödeyenlerin kız çocukları durum değişikliği oluncaya kadar sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
(6)
2147 veya 3201 sayılı Kanunlara göre yurtdışı borçlanması yapanlardan; 01.10.2008
tarihinden önce aylık bağlanan ve Türkiye’de ikamet edenlerin bakmakla yükümlü
oldukları kız çocukları, durum değişikliği oluncaya kadar sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
(7) 01.10.2008 tarihinden önce mülga 506, 1479, 2926 veya
5434 sayılı Kanun kapsamında sağlık hizmeti alabilmek için yeterli prim gün
sayısı bulunan ve 01.10.2008 tarihinden önce veya sonra 2147 veya 3201 sayılı
Kanunlarda aranan şartlara göre borçlanarak aylık bağlatan ve aylık
bağlandıktan sonra Türkiye’de ikamet edenlerin bakmakla yükümlü oldukları kız
çocukları, durum değişikliği oluncaya kadar sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
(8) 01.01.2012
tarihinden önce güvenlik korucusu olarak görevlendirilenler ile aylık
bağlananların bakmakla yükümlü olduğu kız çocukları da devir tarihinden sonra
durum değişikliği oluncaya kadar sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
(9) Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olan anne veya
babasından birisi üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık
hizmetlerinden yararlandırılan veya yararlanma hakkı olduğu halde yararlanmayan
ve bu nedenle kazanılmış hakları bulunan kız çocukları, 01.10.2008 tarihinden
sonra ilk defa sigortalı olan anne veya babası üzerinden durum değişikliğine
bakılmadan sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edecektir.
Kanunun
yürürlük tarihinden önce sigortalı olan anne veya babasından birisi üzerinden
bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlandırılanlar,
kesintisiz sağlık hizmeti alabilmesi için 18 yaşını doldurduğu veya 01.01.2012’den
önceki bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden yararlanmayı
hak ettiği tarihten, durum değişikliği olacağı tarihe kadar sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
Örnek
2: 01.06.2000 tarihinde 506 sayılı Kanuna göre sigortalı işçi
olarak çalışan bay (A) 01/04/2005 tarihinde iş
yerinden ayrılmıştır. Bu kişinin bakmakla yükümlü olduğu kız çocuğu söz konusu
sürelerde babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanmıştır. Anılan çocuğun
annesinin 01.11.2009 tarihinde ilk defa işe başlaması halinde söz konusu kız
çocuğu, genel şartlar dâhilinde durumunda değişiklik oluncaya kadar sağlık
hizmetlerinden yararlanacaktır.
Örnek
3: 01.06.2007 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı
olarak çalışmaya başlayan sigortalının bakmakla yükümlü olduğu 25 yaşından
büyük kız çocuğu, anılan tarihlerde babası üzerinden sağlık hizmetlerinden
yararlanma hakkı olduğu halde bu hakkını kullanmadan 01.06.2008 tarihinde
sigortalı olarak çalışmaya başlamıştır. Söz konusu kız çocuğu, 01.05.2011
tarihinde işinden ayrılması durumunda sigortalı olan anne ya da babası
üzerinden yeniden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
Ancak,
(a) 01.10.2008
tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar ile 5510 sayılı Kanuna göre ilk
defa genel sağlık sigortalısı olanların,
(b) 01.10.2008’den
önce başka bir kapsamda çalışması olmayıp sadece 2925 sayılı Kanuna göre
sigortalı olanlar ile gelir/aylık alanların,
(c) 01.10.2008
tarihinden önce 506 sayılı Kanunun 85. maddesine tabi isteğe bağlı sigortalı
veya 86. maddesine göre topluluk sigortasına tabi olup sağlık primlerini
ödemeyen borçlu sigortalıların,
(ç) 01.10.2008
tarihinden önce mülga 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre tescil edilen fakat en
az sekiz ay sağlık sigortası primi ödemeyen isteğe bağlı sigortalıların,
(d) 01.10.2008
tarihinden önce mülga 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre sigortalı olanlardan
5510 sayılı Kanunun geçici 17. maddesi gereğince sigortalılığı durdurulanlardan
tescil tarihi ile durdurma tarihi arasında toplam sekiz ay sağlık primi
ödemeyenlerin,
(e) 01.10.2008
tarihinden önce mülga 506 sayılı Kanuna göre bir yılda 120 gün, 1479 ve 2926
sayılı Kanunlara göre sekiz ay sigortalılığı bulunmayan ve 01.10.2008
tarihinden sonra yeniden çalışmaya başlayan sigortalıların,
(f) 01.01.2012
tarihinde devralınan ve Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin
(3) numaralı alt bendine tabi olan kişilerin,
(g) 01.10.2008’den
önce başka bir kapsamda çalışması olmayıp ilk defa 01.01.2012 tarihinden sonra
güvenlik korucusu olarak görevlendirilenlerin,
(h)
2147 veya 3201 sayılı Kanunlara göre yurtdışı borçlanma yapanlardan ilk defa 01.10.2008
tarihinden sonra aylık bağlananların,
kız çocukları ile Kurumumuzca devralınan
sigortalıların devir tarihlerinden sonra doğan kız çocukları, 5510 sayılı
Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının 10 numaralı bendinde belirtilen
şartlarda sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
1.6.2.
Erkek Çocuklar
(1) 15.01.2010 tarihinde devralınan kamu kurum ve
kuruluşlarında Kanunun geçici 4. maddesine tabi çalışanlar ile 15.10.2010
tarihinde devralınan Türk Silahlı Kuvvetlerinde aynı bende tabi çalışan askeri
ve sivil personel ile 01.01.2012 tarihinde devralınan 442 sayılı Kanun
kapsamında güvenlik korucusu olarak görevlendirilenlerin erkek çocukları, durum
değişikliği olmaması şartıyla öğrenim durumuna bakılmaksızın 25 yaşını
dolduracağı tarihe kadar anne veya babası üzerinden sağlık hizmetlerinden
faydalandırılır.
(2)
Kanunun geçici 4. maddesi kapsamındaki sigortalının emekli olması, bu
kapsamdaki sigortalılığının sona ermesinden sonra Kanunun 60. maddesinin diğer
fıkraları kapsamında genel sağlık sigortalısı olması, durum değişikliği
sayıldığından, bunların çocukları Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (10)
numaralı bendinde belirtilen şartlara göre bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılacaktır.
Örnek
1: Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
olan sigortalı (A) 2010 yılı Şubat ayında çalıştığı kamu kurumundan emekli
olmuştur. Söz konusu sigortalının 23 yaşındaki erkek çocuğu için anne/babasının
emekliliği durum değişikliği sayıldığından yükseköğrenim görmesi veya malul
olması halinde bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
Örnek
2: Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
olan sigortalı (B) 2010 yılı Şubat ayında çalıştığı kurumdan istifa ederek
ayrılmıştır. Aynı kişinin 2010 yılı Ağustos ayında Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında işe girmesi halinde Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamdaki sigortalılığının sona ermesi durum
değişikliği sayıldığından 23 yaşındaki erkek çocuğu yükseköğrenim görmesi veya
malul olması halinde bakmakla yükümlü olunan kişi sayılacaktır.
(3) 01.01.2012
tarihinden önce güvenlik korucusu olup halen bu kapsamdaki görevlendirmeleri
devam edenlerin bakmakla yükümlü olduğu erkek çocukları için 442 sayılı Kanunun
74. maddesinin beşinci fıkrasına göre kazanılmış haklarından dolayı durum
değişikliği olmadığı sürece 25 yaşına kadar sağlık yardımlarından
yararlanacaktır. Bunlardan 01.01.2012 tarihinden sonra görevi sona erenler, ilk
defa bu tarihten sonra güvenlik korucusu olanlar ile 442 sayılı Kanun kapsamında
aylık bağlananların erkek çocukları ise 5510 sayılı Kanunun 3. maddesinin
birinci fıkrasının 10 numaralı alt bendinde belirtilen şartlara göre sağlık
yardımlarından faydalanacaklardır.
1.6.3.
Malul Çocuklar
(1) Kanunun yürürlük tarihinden önce yürürlükte bulunan mülga
506, 2925, 1479, 2926, 5434 sayılı Kanunlar kapsamında sigortalı olanların veya
gelir/aylık alanların bakmakla yükümlü olduğu çocuklarından ilgili Kanunları
gereğince maluliyetine karar verilerek, anne veya babaları üzerinden malul çocuk
olarak sağlık yardımları karşılananlar, devir tarihinden sonra da durumlarında
değişiklik oluncaya kadar mevcut sağlık kurulu raporlarına göre sağlık
hizmetlerinden yararlanmaya devam edecektir.
(2) Kanunun yürürlük tarihinden itibaren malul çocuk olarak
sağlık hizmetleri karşılananlardan, durum değişikliği nedeniyle bakmakla
yükümlü olunan kişi kapsamından çıkanlar,
durum değişikliğinin ortadan kalkması halinde (geçici 4. madde
kapsamında olup devir tarihlerinden öncekiler hariç) söz konusu raporların kontrollü
raporlar olmaması durumunda, daha önce verilen maluliyet kararına istinaden
tekrar bakmakla yükümlü olunan malul çocuk olarak sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
(3)
Kanunun geçici 4. maddesi kapsamında sigortalı olanlardan, devir tarihinden
önce ilgili mevzuatları gereğince sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık
tesislerince düzenlenen maluliyete esas raporlara istinaden sigortalı üzerinden
bakmakla yükümlü olunan malul çocuk olarak sağlık hizmetleri karşılananlar,
devir tarihinden sonra da durumlarında değişiklik oluncaya kadar sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Kanunun
geçici 4. maddesi kapsamında sigortalı olanların erkek çocuklarından 25 yaşını
devir tarihinden sonra dolduranlar ise 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar
eğitim durumuna ve malul olup olmadığına bakılmaksızın sağlık hizmetlerinden
yararlanabildiklerinden, 25 yaşını doldurduğu tarihten sonra Kurum Sağlık
Kurulunca maluliyetine karar verilmesi halinde bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılacaktır.
Örnek 1: Kanunun geçici 4. maddesi kapsamında
sigortalı olan (A)’ın devir tarihi olan 15.01.2010
tarihinden önce 25 yaşını dolduran oğlu (B) nin
Ankara Numune Hastanesi tarafından düzenlenen ve % 40 oranında engelli olduğuna
ilişkin 25.12.2009 tarihli Hastane Sağlık Kurulunca verilen rapor
doğrultusunda, malul çocuk olarak sağlık hizmetinden faydalanmaktadır. Söz
konusu malul çocuk için devir tarihinden sonra durum değişikliği oluncaya kadar
sağlık kurulu raporu istenmeyecektir.
Örnek 2: Sosyal Güvenlik Kurumunda, Kanunun
geçici 4. maddesi kapsamında çalışan sigortalı (D)’nin
devir tarihi olan 15.01.2010 tarihinde 24 yaşında olan çocuğunun, 25 yaşını
dolduracağı 15.09.2010 tarihine kadar sağlık yardımı karşılanacak, 25 yaşını
doldurduğu tarihten sonra Kurum Sağlık Kurulunca verilen maluliyetine esas
raporuna istinaden bakmakla yükümlü olunan malul çocuk olarak sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
1.6.4.
Üvey Çocuklar
Kamu
kurum ve kuruluşlarında çalışan memurun evlendiği kişinin daha önceki
birlikteliğinden olan ve 657 sayılı Kanunun 209. maddesi gereğince memur
üzerinden tedavi yardımlarından faydalandırılan çocuklar, söz konusu
sigortalıların tedavi yardımları Kurumumuz tarafından genel sağlık sigortası
kapsamına devredildiği tarihten itibaren aynı hak ve hükümler çerçevesinde
sağlık yardımlarından faydalandırılmaları sağlanmıştır.
Buna
göre;
(1)
5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi kapsamında çalışanların üvey erkek
çocukları durumlarında değişiklik oluncaya kadar herhangi bir şart aranmaksızın
25 yaşına, üvey kız çocukları ise durumlarında değişiklik oluncaya kadar yaşına
bakılmaksızın bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
(2) 15.01.2010
tarihinde devralınan Kanunun geçici 4. maddesi kapsamındaki sigortalılar ile 15.10.2010
tarihinde devralınan Türk Silahlı Kuvvetlerinde aynı kapsamda çalışan askeri ve
sivil personelin bu tarihlerden sonra evlenmesi halinde, üvey çocukları genel
sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişisi olarak
değerlendirilmeyecektir.
(3) Kanunun geçici 4. maddesi kapsamında devir tarihinden
önce sigortalı tarafından bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmeti
karşılanan erkek çocukları, sigortalının emekli olması veya kamu iş yerinden
ayrılarak 60. madde kapsamında genel sağlık sigortalısı olması durumunda sağlık
hizmetlerinden 5510 sayılı Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının 10 numaralı
bendine göre faydalanabilecektir.
(4) 01.10.2008
tarihinden sonra ilk defa Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında çalışmaya başlayanlar ile 01.10.2008 tarihinden önce ve sonra 60. maddenin
diğer kapsamlarındaki genel sağlık sigortalılarının üvey çocukları bakmakla
yükümlü olunan kişi olarak değerlendirilmeyecektir.
(5) 01.01.2012
tarihinden önce güvenlik korucusu olarak görevlendirilenlerin bakmakla yükümlü
olduğu üvey çocukları, durum değişikliği olmadığı sürece sağlık yardımlarından
yararlanacaktır. Ancak 01.01.2012 tarihinden sonra güvenlik korucusu olarak
görevlendirilenler ile 442 sayılı Kanun kapsamında aylık bağlananların üvey
çocukları ise bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayacaktır.
1.6.5.
Durum Değişikliği ve Halleri
Durum
değişikliği, sigortalının veya bakmakla yükümlü olunan kişilerin genel sağlık
sigortasına devir işleminden önce ilgili kanunlarına göre almakta olduğu sağlık
hizmetlerinin sona ermesini ve değişiklik tarihi itibari ile sağlık
hizmetlerinden yararlanma koşullarının 5510 sayılı Kanuna göre yeniden
belirlenmesini ifade eder.
Bakmakla
yükümlü olunan kişinin evlenmesi, uzun vadeli sigorta kolları kapsamında
sigortalı olması, gelir/aylık alması, anne/babanın gelirinde bakmakla yükümlü
olabilmesi için aranan gelir miktarının aşılmasına sebep olacak düzeyde artış
olması durumunda, bakmakla yükümlülük hakkı sona erecektir. Durum
değişikliğinin sona ermesi halinde 5510 sayılı Kanunun 3. maddesinin birinci
fıkrasının (10) numaralı bendi veya geçici 12. maddesinin sekizinci fıkrası
hükümlerine göre yeniden belirlenecektir.
Ayrıca
5510 sayılı Kanunun geçici 4. maddesi (5434 sayılı Kanuna tabi) kapsamındaki
sigortalının, anılan kapsamdaki sigortalılığının sona ermesi veya emekli olması
bakmakla yükümlü olduğu erkek çocukları ile üvey çocukları için durum
değişikliği sayılacaktır.
Ancak
15.01.2010 tarihinde devralınan kamu görevlileri ile 15.10.2010 tarihinde
devralınan Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan askeri ve sivil personelin
çocuklarının;
a)
18 yaşını doldurmadan önce,
b)
Devir tarihlerinden önce,
c)
Öğrenci iken okumakta olduğu okulun akademik takviminin esas alınarak yarı yıl ve yaz tatili dönemlerinde,
uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı
olmaları durum değişikliği olarak kabul edilmeyecektir.
1.7.
Bakmakla Yükümlüsü Olmayan Genel Sağlık Sigortalıları
Genel
sağlık sigortalısı sayılanlardan;
(1)
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların,
(2)
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt
bendi kapsamında sayılanların,
(3)
18 yaşından küçük olup 2022 sayılı Kanuna göre aylık alanların,
(4)
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (7) numaralı alt bendi
kapsamında faydalananların,
(5) Kanunun
60. maddesinin yedinci fıkrası kapsamındaki yabancı uyruklu öğrencilerin,
(6) Kanunun
60. maddesinin sekizinci fıkrası kapsamındaki stajyer avukatların,
(7) Kanunun
60. maddesinin onuncu fıkrası kapsamındaki tedbir kararı verilen kişilerin,
(8) Hak
sahibi olarak ölüm aylık/geliri alanların,
(9) Kanunun
60. maddesinin onikinci, onüçüncü
ve ondördüncü fıkraları kapsamında genel sağlık
sigortalısı sayılan, askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar,
yedek subay öğrencileri ve adayları, Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi
öğrenci adayları ile misafir askeri personelin,
(10)
Kanunun ek 13. maddesi kapsamındakilerin,
bakmakla yükümlü olduğu kişisi
bulunmamaktadır.
Ayrıca;
(1)
Milli Savunma Üniversitesi ile fakülte ve yüksek okullarda,
Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken
askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay
naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adayların, Jandarma ve
Sahil Güvenlik Akademisi öğrencilerinin,
(2)
Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda,
Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken
Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler ile polis
naspedilmek üzere Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik eğitimine tabi
tutulan adayların,
anne ve babaları bakmakla yükümlü olduğu
kişi sayılmayacaktır.
1.8.
Bakmakla Yükümlü Olunan Kişi Sayılmayanlar
(1)
Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde bulunan hükümlü ve tutuklular,
(2)
Genel sağlık sigortalısının oturma izni almamış yabancı uyruklu anne/babaları,
(3)
Uluslararası sosyal güvenlik sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla yurt
dışında ikamet edenler,
(4)
5510 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklarda sigortalı
olanlar ile bunlardan hak sahibi olarak aylık alanlar,
bakmakla yükümlü olunan kişi
sayılmazlar.
BÖLÜM 2
2.
GENEL SAĞLIK SİGORTASINDAN YARARLANMA ŞARTLARI
Kurum
sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanabilme şartları Kanunun 67. maddesinde
düzenlenmiştir.
2.1.
Prim Gün Sayısı
(1) Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (f)
bentleri ile aynı maddenin onikinci, onüçüncü ve ondördüncü fıkraları
hariç genel sağlık sigortalısı sayılanların ve bunların bakmakla yükümlü olduğu
kişilerin, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl
içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması
gerekmektedir.
(2)
Genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamından
çıkanların, genel sağlık sigortalısı olduğu tarihten itibaren otuz gün içinde
sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için sağlık hizmeti sunucusuna
başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde, toplam 30 gün genel sağlık
sigortası prim ödeme gün sayısının olması şartı aranmayacaktır.
Örnek
1: Kanuna göre genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlüsü
iken 01.05.2014 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan sigortalı ilk 30 günlük
sürede, 30 gün genel sağlık sigortası primi aranmaksızın sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
(3)
Borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamayan genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortalısı
olması durumunda 30 günlük süre şartı beklenmeden sağlık hizmetlerinden
yararlanmaları sağlanacaktır.
Örnek
2: Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
kapsamındaki genel sağlık sigortalısı olan eşinin prim borcu bulunması
nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamayan eşi, sigortalı olarak çalışmaya
başlaması halinde kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortalısı olduğu
tarihten itibaren 30 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısı aranmaksızın
sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
(4)
Genel sağlık sigortalısı olan çocukları üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi
olarak sağlık hizmetlerinden yararlanan ana ya da babadan birisinin genel
sağlık sigortalısı olması halinde; kendisi ve eşi de 30 gün beklemeden sağlık
hizmetlerinden faydalanacaktır.
2.1.1.
Bir Yılın Hesabında Dikkate Alınmayacak Süreler
Genel
sağlık sigortalısının sağlık hizmet sunucusuna başvurduğu tarihten önceki bir
yılın hesabında;
(1)
Herhangi bir sebeple silah altına alınan sigortalının
askerlikte geçen hizmet süresi,
(2)
Hükümlülükle sonuçlanmayan tutuklulukta geçen süre,
(3)
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortalarından geçici iş
göremezlik ödeneği alan sigortalının iş göremediği süre,
(4)
Sigortalının greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde
geçen süreler,
dikkate alınmayacaktır.
Örnek:
12.03.2012 tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendine göre sigortalılık bildirimi yapılan ve 01.04.2012 tarihinde işten
ayrılmış olup adına 20 gün prim bildirilen sigortalı, 10.04.2012 tarihinde
askere gitmiş ve 10.07.2013 tarihinde terhis olmuştur. 15.07.2013
tarihinde yeniden Kanunun dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında çalışmaya başlayan ve hastalığı sebebiyle 28.07.2013 tarihinde
sağlık hizmeti sunucusuna başvuran bu sigortalı hastalandığı tarihten önceki 10.04.2012-10.07.2013
devresinde askerde bulunduğu süre, bir yılın hesabında dikkate alınmaksızın
işten ayrıldığı tarih olan 01.04.2012 tarihinden önceki çalışma gün sayıları
ile askerden döndükten sonra çalıştığı günlere ilişkin prim ödeme gün sayısı
dikkate alınacaktır.
Aynı
kişinin askere gitmeden önce 20 gün prim ödeme gün sayısı bulunması halinde
askerden dönüşten sonraki 13 günlük çalışması ile birlikte 30 prim ödeme gün
sayısı şartını yerine getirdiğinden (20+13=33) sağlık hizmet sunucusuna
başvurduğu 28.07.2013 tarihi itibariyle sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
2.2.
Prim ve Prime İlişkin Borçlar
(1)
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi,
(g) bendine tabi olan genel sağlık sigortalıları ile Kanunun ek 5 ve ek 6. maddesi
kapsamındaki sigortalılar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık
hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam otuz
gün genel sağlık sigortası prim gün sayısının olması şartı ile birlikte, sağlık
hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine göre
tecil ve taksitlendirilerek tecil ve taksitlendirmeleri devam edenler hariç 60
günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının bulunmaması
gerekmektedir.
Örnek:
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılan bir kişinin, 2013 Ekim ve Kasım ayına ait
primini ödemediği anlaşılmakla birlikte daha öncesine ait borcu bulunmamaktadır.
Sigortalı 12.02.2014 tarihinde sağlık hizmeti sunucusuna başvurması halinde
Aralık ayına ait primini de ödemediği anlaşılmış olup 60 günden fazla prim
borcu bulunduğundan muayene ve tedavi giderleri Kurumca karşılanmayacaktır.
Ancak Ekim veya Kasım aylarından birisine ait primini ödemesi halinde genel
sağlık sigortası hizmetlerinden faydalanabilecektir.
(2)
60. maddenin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında mütekabiliyet esası da
dikkate alınmak şartıyla oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından
yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayanlar ile (b) bendi
kapsamındaki isteğe bağlı sigortalıların sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu
tarihten önceki son bir yıl içinde, toplam otuz gün genel sağlık sigortası prim
gün sayısının olması şartı ile sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte
prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması şarttır.
(3)
5434 sayılı Kanunun mülga 12. maddesinin (II) işaretli fıkrasının son
paragrafı, ek 76. maddesi, geçici 192. maddesi veya geçici 218. maddesine tabi
olarak iştirakçiliği devam ettirilenler, genel sağlık sigortası primini
doğrudan kendileri ödemekle yükümlü olduklarından, prim borcu olmaması şartıyla
bakmakla yükümlü oldukları kişilerle birlikte sağlık hizmetlerinden
faydalandırılır.
(4)
Kanunun ek 13. maddesinin, (a) bendi kapsamında olanların 30 gün, (b) bendi
kapsamında olanların 120 gün prim ödeme gün sayısı bulunması ve sağlık hizmet
sunucusuna başvurduğu tarihte prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının
bulunmaması durumunda sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
2.3.
Diğer Hususlar
(1)
Genel sağlık sigortalısı sayılanların 18 yaşından küçük çocukları, prim ödeme
gün sayısı ile prim ve prime ilişkin borcu olup olmadığına bakılmaksızın sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
(2)
Kanunun 60. maddesinin yedinci fıkrasına tabi yabancı uyruklu öğrenciler, bir
öğretim dönemine ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin tamamını ödemeleri
ve tescil başlangıç tarihi üzerinden 30 gün geçmesi şartıyla sağlık
hizmetlerinden faydalandırılırlar.
Bunlar,
her yıl Ocak ayında, asgari ücretteki artış nedeniyle Ocak ayı ile öğrenim
döneminin sona erdiği tarihler arasındaki doğacak prim farklarını Ocak ayı
sonuna kadar yatırmamaları halinde sağlık provizyonları
durdurulur. Bu durumda olanların sağlık provizyonları
primlerinin yatırıldığı tarih itibariyle tekrar açılacaktır.
2925
sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununun Uygulanmasına Dair
Yönetmeliğin 15. maddesine göre, 2925 sayılı Kanun uyarınca alınacak prim ve
yapılacak yardımların hesabında esas tutulacak gün sayısı, primi ödenmiş her ay
için 15 gündür.
Aynı
Yönetmeliğin 13. maddesine göre, 2925 sayılı Kanunda belirtilen yardımlardan
yararlanabilmek için gerekli olan primlerin sigortalılar tarafından ödenmemesi
halinde sağlık hizmetlerinden faydalandırılmayacaktır.
Buna
göre, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar ve bakmakla yükümlü oldukları
kimseler 30 gün prim ödeme gün sayısı bulunması ve sağlık hizmet sunucusuna
başvurduğu tarihte prim borçlarının bulunmaması durumunda sağlık hizmetlerinden
faydalandırılır.
(3) Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin
(1), (2), (3) numaralı alt bendi kapsamında bulunan ve borçlu olarak
sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin (4) numaralı alt bendine tabi tarım sigortalısı olarak çalışmaya
başlayanlar, önceki çalışmalarına ait prim ve prime ilişkin borcunu ödemesi
halinde genel sağlık sigortasından faydalanabilecektir.
(4)
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine
tabi tarım sigortalısı olarak çalışanlardan borçlu olarak sigortalılığı sona
erenler, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2), (3)
numaralı alt bendine tabi çalışmaya başlaması halinde, önceki çalışmalarına ait
borçlarını ödeyerek genel sağlık sigortası haklarından faydalanabilecektir.
Örnek
1: Vergi kaydı nedeniyle Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı devam eden kişi, 15.12.2012
tarihinde işini terk etmiş ve 60 günden fazla borcu bulunmaktadır. Bu kişi 16.12.2012
tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı
alt bendi kapsamında yeniden sigortalı olmuştur. Bu kişinin Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında zorunlu sigortalı olduğu döneme ilişkin
60 günden fazla borcu bulunduğundan, önceki çalışmalarına ait borcunu 16.12.2012
tarihinden önce/sonra ödemesi halinde, ödediği tarih itibari ile genel sağlık
sigortası haklarından faydalanacaktır.
(5)
Sağlık hizmeti sunucusuna başvurulduğu tarihte prim borcunun olup olmadığının
belirlenmesinde ödeme vadesi dolmamış prim borçları dikkate alınmayacaktır.
(6)
Prim ve prime ilişkin borcu bulunması nedeniyle sağlık hizmetlerinden
yararlanamayanlar, söz konusu borcunu ödediği tarihten itibaren sağlık
hizmetlerinden faydalanabilecektir.
(7)
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmakta iken,
borçlu olarak sigortalılığı sona eren ve akabinde Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı, 30 prim ödeme gün
sayısını yerine getirmesi şartıyla bu kapsamda sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
(8)
Sigortalılığı nedeniyle kendisi prim ödeme yükümlüsü olanların, sağlık hizmeti
sunucusuna başvurduğu tarihte prim borcunun olup olmadığının belirlenmesinde
mevcut sigortalılık kapsamından önceki var olan prim borçları da dikkate
alınacaktır.
Örnek
2: Kanunun 4/1-(b) kapsamında isteğe bağlı sigortalı olan A
kişisinin ödeme vadesi dolmuş 80 gün prim borcu var iken 02.03.2017 tarihinde
isteğe bağlı sigortalılığını durdurmuş ve ertesi gün 60/1-(g) kapsamında genel
sağlık sigortalısı olmuştur. A kişisi 60/1-(g) kapsamında tescil edildiği 03.03.2017
tarihinde, daha önceki isteğe bağlı sigortalılığından kaynaklanan ve 60 günü
aşan prim borcunu ödemesi halinde sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Örnek
3: Kanunun 4/1-(b) kapsamında zorunlu sigortalı olan B kişisi
ödeme vadesi dolmuş 40 gün borcu var iken zorunlu sigortalılığını 05.03.2017
tarihinde terk etmiş, ertesi gün isteğe bağlı sigortalı olmuştur. Bu kişi
isteğe bağlı sigortalı olduğu 06.03.2017 tarihinde daha önceki zorunlu
sigortalılığından kaynaklanan ödeme vadesi dolmuş prim borcunu ödemesi halinde
sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Örnek
4: Kanunun ek 5. maddesi kapsamında sigortalı olan C kişisi
ödeme vadesi dolmuş 75 gün borcu var iken 23.05.2017 tarihinde bu kapsamdaki
sigortalılığını durdurmuş ve ertesi gün 60/1-(g) kapsamında genel sağlık
sigortalısı olmuştur. A kişisi 60/1-(g) kapsamında tescil edildiği 24.05.2017
tarihinde, daha önceki ek 5 sigortalılığından kaynaklanan ve 60 günü aşan prim
borcunu ödemesi halinde sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Örnek
5: Kanunun ek 6. maddesi kapsamında sigortalı olan D kişisi ödeme
vadesi dolmuş 45 gün borcu var iken 17.04.2017 tarihinde bu kapsamdaki
sigortalılığını durdurmuş ve ertesi gün isteğe bağlı sigortalı olmuştur. Bu
kişi isteğe bağlı sigortalı olduğu 18.04.2017 tarihinde daha önceki ek 6
sigortalılığından kaynaklanan ödeme vadesi dolmuş prim borcunu ödemesi halinde
sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
(10)
8 Mart 2017 tarihinde yayımlanan 6824 sayılı Kanununa göre Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılanlar; 1
Nisan 2017 tarihinden önceki günlere ait genel sağlık sigortasına ilişkin prim
ve prime ilişkin her türlü borcuna bakılmaksızın 1 Mayıs 2018 tarihine kadar 1
Nisan 2017 tarihinden itibaren 30 günlük prim ödeme gün sayısının olması ve 60
günden fazla prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması şartıyla Kurumumuz
sağlık hizmetlerinden faydalanacaklardır.
2.4.
Ücretsiz/Aylıksız İzin Dönemlerinde Sağlık Hizmeti
2.4.1.
Sendika görevi nedeniyle ücretsiz izin
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve (c) bendi kapsamında (geçici 4.
madde kapsamındakiler dahil) sigortalı olanlardan
sendikalardaki görevi nedeniyle aylıksız/ücretsiz izinli sayılanlar ile
bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler bu süre içerisinde sağlık
hizmetlerinden faydalanacaktır.
2.4.2.
Askerlik görevi nedeniyle ücretsiz izin
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında (geçici 4. madde
kapsamındakiler dahil) sigortalı olanlardan muvazzaf
askerlik süresince ilgili kanunları gereği aylıksız izinli sayılanlar bu sürede
kendileri er/erbaş kapsamında, bakmakla yükümlü olduğu kişiler ise anılan
kapsamda sigortalı üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
2.4.3.
Diğer ücretsiz izinler
Kanunun
geçici 4. maddesi kapsamında sigortalı olanlardan aylıksız izinli olanlar
aylıksız izin sürelerinde, Kanunun yürürlük tarihinden sonra Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa sigortalı olanlar ise bir yılı
geçmemek üzere aylıksız izinli olduğu sürelerde sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların 4857
sayılı Kanunun 56 ncı ve 74. maddeleri ile diğer iş
kanunlarında ücretsiz izinli sayıdıkları süreler ile
bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen
ücretsiz izin sürelerinde sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
3.
SAĞLIK AKTİVASYONU İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER
Genel
sağlık sigortalısına ilişkin gerekli tescil işlemleri yapılan kişiler ile
bunların bakmakla yükümlü olduğu eş ve çocuklarının sağlık aktivasyon işlemi,
herhangi bir müracaata bağlı olmaksızın sistem tarafından otomatik olarak
oluşturulmaktadır.
Genel
sağlık sigortalısının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden sağlık aktivasyon
işlemi SPAS sistemince otomatik olarak oluşturulamayanların sağlık provizyon ve aktivasyon işlemleri bağlı bulunduğu iş yeri
veya ikamet adresine bağlı kalmaksızın başvurdukları en yakın sosyal güvenlik
merkezi tarafından yerine getirilecektir.
Genel
sağlık sigortalısı sayılanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin
sağlık aktivasyon müracaat işlemini e-Devlet üzerinden yapmaları resmi başvuru
olarak kabul edilecektir.
3.1.
Sağlık Aktivasyon İşlemleri İçin İstenen Belgeler
3.1.1.
Sağlık Yardımı Talep Ve Taahhüt Belgesi
Sağlık
aktivasyonları elektronik ortamda oluşturulamayan kişilerden (Ek-2) de yer alan
Sağlık Yardımı Talep ve Taahhüt Formu veya anılan formdaki taahhüt ve bilgileri
taşıyan dilekçesi ya da e-Devlet üzerinden müracaatı istenecektir.
Söz
konusu form veya dilekçenin genel sağlık sigortalısı tarafından tanzim edilmesi
gerekmektedir. Sigortalının talepte bulunmadığı durumda eş, 18 yaşından büyük
çocuklar ile anne/baba tarafından tanzim edilmesi halinde de gerekli aktivasyon
işlemi yapılacaktır.
Yabancı
uyruklu sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık aktivasyon ve provizyon işlemi için Sağlık Yardım Talep ve Taahhüt Belgesi
doldururken anılan belgenin kronik hastalıklar ile ilgili bölümünü mutlaka
doldurmaları gerekmektedir.
Kronik
rahatsızlığının var olduğunun beyan edilmesi halinde varsa rahatsızlığına
ilişkin belge ile birlikte durum ilgili sağlık sosyal güvenlik merkezine
intikal ettirilecektir.
3.1.2.
Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği
Genel
sağlık sigortalısı ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yakınlık bilgilerine
Kimlik Paylaşım Sisteminden erişilememesi halinde adı geçen belge istenecektir.
Genel
sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu yabancı uyruklu kişilerden
evlilik cüzdanı, pasaport, ikamet tezkeresi veya uyruğunda bulunduğu ülke
konsolosluğundan alacağı aile yakınlık bilgilerini gösteren belge istenecektir.
3.1.3.
Öğrenci Belgesi
Sağlık
aktivasyon ve provizyon işlemleri için gerekli olan
öğrenci bilgileri Milli Eğitim Bakanlığı veya Yükseköğretim Kurumu
kayıtlarından elektronik ortamda alınmaktadır. Ancak öğrencilik bilgileri
elektronik ortamda tespit edilemeyenlerden öğrenci belgesi istenecektir.
Yabancı
ülkelerde öğrenim gören öğrencilerden ise;
(1)
Öğrenci belgesi ve yeminli tercüme bürolarından onaylı tercümesi
(2)
Eğitim gördüğü okulun Türkiye’deki lise, ön lisans, lisans, yüksek lisans veya
doktora seviyesinde olduğunu gösteren, YÖK veya Millî Eğitim Bakanlığının
yetkili birimlerinden alınacak belge istenecektir.
Ancak;
Öğrenci
Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yurtdışındaki üniversitelere
yerleştirilenlerden okuduğu okulun seviyesini gösteren belge,
Eğitim
ataşeliği veya Ülkemizin dış temsilciliklerinden alınacak belgede eğitim
gördüğü okulun adını, eğitim seviyesini, sınıfını, kayıt tarihini gösteren
bilgilerin yer alması halinde ayrıca öğrenci belgesi ve okuduğu okulun
seviyesini gösteren belge,
istenmeyecektir.
Öğrenci
belgelerine elektronik ortamda erişim sağlandığından faks, e-posta vb. yollarla
temin edilen öğrenci belgelerine aktivasyon işlemi yapılmayacaktır.
3.1.4.
Sağlık Kurulu Raporu
Genel
sağlık sigortalısının malul olduğunu iddia ettiği çocukları için Kurumca
yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına ait sağlık kurullarınca düzenlenen
sağlık kurulu raporu istenecektir. Söz konusu sağlık kurulu raporu incelenmek
üzere ilgili Kurum Sağlık Kuruluna gönderilecektir.
3.1.5.
Geçici Kimlik Numarası ve İkamet İzni
Yabancı
ülke vatandaşlarından, Kurum sağlık hizmetlerinden faydalanabilmesi için
yabancı kimlik numarası ile yabancı uyruklu anne baba için ikamet izin belgesi
istenilecektir.
Ancak,
ikamet iznine ait bilgilerin elektronik ortamda görüntülenmesi veya Göç İdaresi
Genel Müdürlüğü ile veri paylaşımı yapılması halinde ikamet izin belgesi
istenmeyecektir.
5901
sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28. maddesi uyarınca Türk vatandaşlığından
izinle çıkanlar ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşlarından ikamet izin
belgesi istenmeyecektir.
6458
sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa göre ikamet izni talebinde
bulunan yabancı uyruklulardan ikamet izni verilenlere ikamet izin belgesi
yerine söz konusu belgenin adreslerine gönderileceği hususunu belirten bir
belge verilmesi halinde sağlık aktivasyon işlemi yapılacaktır.
4.
GENEL SAĞLIK SİGORTASINDAN YARARLANMA HAKKININ SONA ERMESİ
4.1.
İkametgâh Adresinin Türkiye Dışına Taşınması Nedeni İle Sona Erme
Genel
sağlık sigortalılığı; sosyal güvenlik sözleşmesi hükümleri saklı kalmak
şartıyla, Kanunun 60. maddesi kapsamındaki kişilerin yerleşim yerinin Türkiye
dışına taşındığı tarihten itibaren sona erecektir.
Sosyal
güvenlik sözleşme hükümleri saklı kalmak şartıyla, Kanun kapsamında
sigortalılığı ve prim ödeme yükümlülüğü devam edenler ile Kanuna veya diğer
kanunlara göre gelir ve aylık alanlardan yurtdışında ikamet edenler ve bakmakla
yükümlü olduğu kişiler, Türkiye’de bulundukları sürelerde Kurum sağlık
hizmetlerinden faydalanacaktır.
4.2.
Ölüm Nedeniyle Sona Erme
Genel
sağlık sigortalısının ölüm tarihi itibariyle sağlık hizmetlerinden yararlanma
hakkı sona erecektir. Ancak; Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliği’ nin
yürürlüğe girdiği 18.04.2014 tarihinden sonra ise;
(1)
Kurumdan ilgili kanunları gereği gelir/aylık alanların ölümü halinde bakmakla
yükümlü olduğu eşlerinin ölüm aylığı bağlanacağı tarihe kadar, diğer bakmakla
yükümlü olduğu kişilerin ise ölüm tarihini takip eden ay sonuna kadar bu
sıfatları devam eder.
Örnek
1: Nüfus kayıtlarına ölüm tarihi 03.05.2014 olarak işlenen ve
aylık veya gelirini ayın 1 inde alan kişinin, hayatta iken bakmakla yükümlü
olduğu kişiler 30.06.2014 tarihine kadar,
Örnek
2: Gelir/aylığını 01.05.2014 tarihinde alan ve 28.05.2014
tarihinde vefat edenlerin, hayatta iken bakmakla yükümlü olduğu kişiler 30.06.2014
tarihine kadar,
sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam
edecektir.
(2)
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayılan zorunlu
sigortalıların ölümü halinde ise, bakmakla yükümlü olduğu kişiler on gün
süreyle genel sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanırlar. Bu kişilerin ölüm
tarihinden önce geriye doğru bir yıl içinde doksan günlük zorunlu
sigortalılıkları varsa, on güne ilaveten doksan gün süreyle daha sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Ancak
ölen sigortalının 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcunun bulunması
halinde bakmakla yükümlü olduğu kişileri genel sağlık sigortalısının öldüğü
tarihten itibaren sona erecektir.
Örnek
3: 20.04.2014 tarihinde vefat eden ve son bir yıl içinde 90 gün
zorunlu sigortalılığı olanların, hayatta iken bakmakla yükümlü olduğu kişiler 29.07.2014
tarihine kadar sağlık hizmetlerinden faydalanabilecektir.
Vefat
eden kişilerin geride kalan ve aylık talebinde bulunanlardan, aylıkları
yukarıda belirtilen sürelerde bağlanamayanlar için manuel kayıt açılarak sağlık
hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
4.3.
Tutukluluk ve Hükümlülük Nedeni ile Sona Erme
Tutuklu
ve hükümlü olanların genel sağlık sigortalılığı, tutukluluk ve hükümlülük
tarihinden itibaren sona erecektir.
Ancak
tutuklu ve hükümlü olanlardan;
(a)
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı
devam edenlerin,
(b)
İsteğe bağlı sigortalılığı devam edenlerin,
(c)
Gelir/aylık almaya devam edenlerin,
bakmakla yükümlü olduğu kişiler
sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecektir.
Ayrıca,
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olup Kanunun 45. maddesinin
birinci fıkrası kapsamında tutuklanan, gözaltına alınan veya görevden
uzaklaştırılanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden
yararlanmaya devam edeceklerdir.
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olanlardın
tutukluluk/hükümlülük, (c) bendi kapsamında sigortalı olanların ise hükümlülük
nedeniyle sigortalılığı sona ermesi durumunda, bakmakla yükümlü olduğu kişiler
için sigortalılığın sona ermesine ilişkin hükümler uygulanacaktır.
4.4.
Askerlik Nedeni ile Sona Erme
Kanunun
60. maddesinin onikinci fıkrası haricinde genel
sağlık sigortalısı olanlardan askerliğini er ve erbaş olarak yapanların bu
kapsamdaki genel sağlık sigortalılığı, askerliğin başladığı tarihten itibaren
sona erecektir.
Ancak;
Kanunun 60. maddesinin onikinci fıkrasında
sayılanlardan;
(a)
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı
devam edenlerin,
(b)
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ücretsiz izinli
olanların,
(c)
İsteğe bağlı sigorta kapsamında sigortalılığı devam edenlerin,
(ç)
Gelir/aylık almaya devam edenlerin,
bakmakla yükümlü olduğu kişileri
sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edecektir.
Diğer
genel sağlık sigortalılarının askerlik nedeniyle genel sağlık sigortalılığının
sona ermesi halinde, bakmakla yükümlü olduğu kişiler için sigortalılığın sona
ermesine ilişkin hükümler uygulanacaktır.
4.5.
Sigortalılığın Sona Ermesi Nedeni ile Sona Erme
Kanunun
60. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı
sayılanlar, zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren on gün
süreyle genel sağlık sigortasından yararlanırlar. Bu kişilerin sigortalılığın
sona erdiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu
sigortalılıkları varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren
90 gün süreyle daha bakmakla yükümlü olduğu kişiler dâhil sağlık hizmetlerinden
faydalandırılırlar.
Şayet
zorunlu sigortalının, sigortalılığın sona erdiği tarihten geriye doğru bir yıl
içinde 90 gün prim ödeme gün sayısı yoksa sigortalılığın sona erdiği tarihten
sonraki 10 uncu günden sonra bu kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanma
hakları sona erecektir.
Kanunun
60. maddesinin onikinci fıkrası kapsamındaki
er-erbaşlardan genel sağlık sigortalılığı sona erenler, terhis tarihinden
itibaren 30 gün süreyle genel sağlık sigortasından faydalanabileceklerdir.
Örnek 1: 01.05.2013 tarihinde Ek-5. madde
kapsamında tarım işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan kişi olarak
tescili yapılan ve 25.07.2013 tarihinde sigortalılığı sona eren genel sağlık
sigortalısının geriye doğru son bir yıl içerisinde 90 günlük sigortalılığı
olmaması nedeniyle 04.08.2013 tarihinden sonra bu kapsamda sağlık
hizmetlerinden yararlanma hakkı sona erecektir.
Örnek
2: 01.03.2013 tarihinde 4/a kapsamında çalışmaya başlayan ve 31.10.2013
tarihinde sigortalılığı sona eren ve geriye doğru son bir yıl içerisinde 90 gün
sigortalılığı bulunan genel sağlık sigortalısı, 08.02.2014 (dahil)
tarihine kadar sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Sigortalılığı
sona erdikten sonra 10 gün veya 10+90 gün sağlık hizmetinden yararlananların
bakmakla yükümlü olduğu kişiler de bu sürelerde sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
4.5.1.
Sigortalılığı Sona Erdikten Sonra 10 Gün, 30 Gün veya 10+90 Gün Daha Sağlık
Hizmetinden Yararlanacaklar
(a)
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendi, 5. maddesinin
birinci fıkrasının (g) bendi, ek 9. maddesinin birinci fıkrası ile ek 15. maddesi
kapsamında sigortalı olanlar,
(b)
Göreve başlamaları şartıyla Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde (POMEM) polislik
eğitimine tabi tutulan adaylar, Milli Savunma Üniversitesi ve Polis Akademisi
ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi öğrencileri,
zorunlu sigortalıklarının sona
erdiği tarihten itibaren on gün süreyle genel sağlık sigortasından
yararlanırlar. Bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten
geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa,
sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren 90 gün süreyle,
(c)
Kanunun 60. maddesinin onikinci fıkrası kapsamındaki
er/erbaşlar, terhis tarihinden itibaren 30 gün süreyle,
sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
4.5.2.
Genel Sağlık Sigortalılığının Bittiği Tarih İtibariyle Sağlık Hizmetlerinden
Yararlanma Hakkı Sona Erenler
(a)
İsteğe bağlı sigortalı sayılan, (Kanunun 50. maddesine göre isteğe bağlı, 4/c
kapsamında isteğe bağlı iştirakçiler)
(b)
Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde (POMEM) polislik eğitimine tabi tutulan
adaylar, Milli Savunma Üniversitesi ve Polis Akademisi ile Jandarma ve Sahil
Güvenlik Akademisi öğrencilerinden göreve naspedilmeyerek öğrenciliği sona
eren,
(c)
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (e) bendi, ek 5, ek 6. maddesi,
ek 9. maddesinin ikinci fıkrası ve ek 13. maddesi ile 2925 sayılı Kanun
kapsamında sigortalı olanlar,
(ç)
Kanunun 60. maddenin birinci fıkrasının (c), (d), (e), (f) ve (g) bendinde
sayılan,
(d)
60. maddenin yedinci, sekizinci, dokuzuncu, onuncu, onüçüncü
ve ondördüncü fıkrasında sayılan,
genel sağlık sigortalıları ile bunların
bakmakla yükümlü oldukları kişiler, bulundukları bent/fıkra kapsamındaki
haklarının sona erdiği tarihten itibaren sağlık yardımlarından yararlanma
hakları da sona erecektir.
(e)Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1), (2), (3), (4) numaralı alt
bentleri kapsamında sigortalı olanlardan, borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden
yararlanamaz durumda iken sigortalılığı sona erenler, sona erme tarihi
itibariyle Kurum sağlık hizmetlerinden faydalanmayacaktır.
Ancak,
sigortalılığın sona erdiği tarihten sonra borçlarını ödeyenler borcu ödedikleri
tarihten itibaren 10+90 günden kalan günleri kadar sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
Örnek:
Berberlik mesleğinden dolayı Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında sigortalılığı devam
eden ve son bir yılda doksan günden fazla sigortalılığı olan kişi, 15.06.2017
tarihinde işini terk etmiş ve 60 günden fazla borcu bulunmaktadır. Bu kişi
borcunu 15.08.2017 tarihinde ödemesi halinde, ödediği tarihten itibaren 10+90
günden geriye kalan günler için sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Genel
sağlık sigortalısının sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkının sona erme
tarihinden itibaren, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin de söz konusu hakları
sona erecektir.
4.6.
Sıfır Gün ve Kazanç Bildirilen Sigortalıların Sağlık Yardımları
Kamu
idarelerine ait işyerlerinde çalıştırılan ve iş sözleşmelerinin askıda kaldığı
sürelere ilişkin genel sağlık sigortası primleri ilgili kamu idaresince ödenen
sigortalılar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden
yararlandırılmaya devam edilecektir.
4857
sayılı İş Kanununun 56. maddesinde, yıllık ücretli izinlerini işyerinin kurulu
bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu
hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri
karşılamak üzere işveren tarafından toplam dört güne kadar ücretsiz izin
verileceği, 74. maddesinde ise doğum yapan kadın sigortalıya isteği halinde onaltı veya onsekiz haftalık
sürenin tamamlanmasından sonra altı aya kadar ücretsiz izin verileceği
öngörülmüş ve Kanunda bu sürelerin haricinde ücretsiz izin düzenlenmesine yer
verilmemiştir.
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların ilgili
kanunlara göre ücretsiz izinli sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı
içerisinde toplam bir ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz
izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıkları devam edecektir.
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar için aylık
prim ve hizmet belgesi verilmemesi veya tutukluluk ve gözaltı hali, yol izni ve
diğer ücretsiz izinler, devamsızlık, puantaj, kısmi istihdam, yarım çalışma,
fesih tarihinde çalışmama ve diğer nedenlerle aylık prim ve hizmet belgesinde
gün ve kazanç bildiriminde bulunulmaması halinde en son primin ilişkin olduğu
tarih itibariyle bu kapsamdaki genel sağlık sigortalılığı sona ermiş
sayılacaktır. Ancak, ilgili kanununda veya toplu iş sözleşmelerinde belirtilen
ücretsiz izin halinde ise iznin sona erdiği tarih itibariyle bu kapsamdaki
genel sağlık sigortalılığının sona erdiği kabul edilecek ve sigortalılığın sona
ermesine ilişkin hükümler uygulanacaktır.
5.
BİRDEN FAZLA GENEL SAĞLIK SİGORTALILIĞI VEYA BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLUNANLARIN
STATÜLERİNİN DEĞİŞMESİ, BİRLEŞMESİ VEYA ÇAKIŞMASI
Genel
sağlık sigortalılığı veya bakmakla yükümlü olunan kimse statüsünde bulunanların
değişmesi, birleşmesi veya çakışması hususları Genel Sağlık Sigortası Tescil,
Prim ve Müstahaklık İşlemleri Yönetmeliğinin 11. maddesinde
açıklanmıştır.
5.1.
Sürekli İş Göremezlik Geliri Veya Ölüm Geliri Alanlar
İş
kazası veya meslek hastalığı nedeniyle ölüm geliri bağlanan kişi Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmakta
iken aynı zamanda diğer fıkra veya bentleri kapsamında genel sağlık sigortalısı
olması halinde, (f) bendi dışındaki kapsamlar üzerinden sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
Örnek
1: İş kazası geçirmesi nedeniyle tarafına sürekli iş göremezlik
geliri bağlanan kişinin aynı zamanda Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışması halinde Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendine göre sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Örnek
2: İş kazası geçirmesi nedeniyle ölen sigortalının sürekli iş
göremezlik geliri bağlanan eşi, aynı zamanda Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışması halinde Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
5.2.
Ölüm Aylığı Alanlar ile Bakmakla Yükümlü Olunanlar
Kanuna
göre hak sahibi olarak ölüm aylığı alması nedeniyle Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olan kişinin
aynı zamanda Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bentleri
kapsamında sigortalı olmaları durumunda sağlık hizmetlerinden 60. maddenin
birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında faydalanacaktır.
Örnek
1: Eşinin ölümü nedeni ile hak sahibi olarak aylık alan kişi
aynı zamanda, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak
sigortalı olması halinde Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine
göre sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Örnek
2: Eşinin ölümü nedeni ile hak sahibi olarak aylık alan kişi
aynı zamanda, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi olarak
sigortalı olması ve 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcu bulunması
halinde de Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında
sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Ancak
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında aylık alan ve bu
kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanmakta olan kişinin aktif sigortalılık
kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanmayı talep etmesi halinde, talep
ettiği statüye göre işlem yapılacaktır.
Kendi
çalışmalarından dolayı gelir/aylık alması nedeniyle Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olan bir
kişinin aynı zamanda anılan fıkranın (f) bendi kapsamında hak sahibi olarak
gelir/aylık alması halinde, kendi çalışmalarından dolayı gelir/aylık aldığı
kapsam üzerinden sağlık yardımlarından faydalanacaktır.
Bakmakla
yükümlü olunan kişide, birden fazla bakmakla yükümlülük halinin birleşmesi
durumunda, yazılı olarak talep edilmesi şartıyla tercihe göre işlem yapılır.
Örnek
3: Ölen babası üzerinden hak sahibi olarak yetim aylığı alan
kişi, aynı zamanda Kanunun geçici 4. maddesi (5434 sayılı Kanuna tabi)
kapsamında devlet memuru olarak çalışan annesi üzerinden sağlık hizmetlerinden
yararlanmayı talep etmesi halinde, durum değişikliği olmaması şartıyla 25
yaşını dolduracağı tarihe kadar tercih ettiği kapsam üzerinden bakmakla yükümlü
olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalanacaktır.
Örnek
4: Ölen babası üzerinden, hak sahibi olarak yetim aylığı alan
kişi, yüksek öğreniminin sona ermesi nedeniyle 22
yaşında iken yetim aylığının kesildiği tarih itibari ile Kanunun geçici 4. maddesi
(5434 sayılı Kanuna tabi) kapsamında devlet memuru olarak çalışan annesi
üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanmayı talep etmesi halinde, durum
değişikliği olmaması şartıyla 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar talep ettiği
kapsam üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden
faydalanacaktır.
5.3.
1005 Sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlar İle Bunların Eşleri
1005
sayılı Kanuna göre aylık alanlar ile bunların eşleri, aynı zamanda Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) bentleri kapsamında veya isteğe
bağlı sigortalı olması veya bu kapsamlardan gelir veya aylık alan kişi
durumunda bulunması halinde katılım payından muaf tutulmaları nedeniyle 1005
sayılı Kanun kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
BÖLÜM 3
6.
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
6.1.
Yurt Dışı Borçlanması Yaparak Aylık Alanlar
Ülkemizin
taraf olduğu ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri/anlaşmaları kapsamında veya
2147 sayılı Kanun ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlanarak aylık alanlar,
Türkiye’de ikamet etmek koşuluyla Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (f)
bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmaktadır.
Ancak,
bu kişilerden gelir veya aylık bağlananların sağlık aktivasyonları sistemce
otomatik olarak açılmayacak, sosyal güvenlik sözleşmesi olan veya olmayan
ülkelere göre aktivasyon işlemi yapılacaktır.
Bu
kapsamda gelir veya aylık bağlananların müracaatlarında, aylık ödeme
kütüklerinden ilgili yabancı ülke kodu tespit edilecektir.
6.1.1.
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Olan Ülkelerden Borçlanarak Aylık Alanlar
Ülkemiz
ile Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti,
Fransa, Hollanda, Hırvatistan, İtalya, Karadağ, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti,
Lüksemburg, Makedonya, Romanya ve Sırbistan arasında sağlık yardımlarını da kapsayan
anlaşma yapılmıştır.
Sosyal
güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezleri bünyesindeki yurtdışı
birimlerince tespit edilen ülke, ülkemizin sağlık yardımlarını kapsayan sosyal
güvenlik sözleşmesi/anlaşması imzaladığı bir ülke ise; Ek (3) ’de yer alan
“Yurtdışı Birimlerince Bağlanan Aylık Sahiplerinin Sağlık Aktivasyon Talep
Formu” doldurularak imzalanması istenecektir. Söz konusu form, usulüne uygun
olarak doldurulup imzalandıktan sonra sağlık aktivasyonlarının açılmasına
yurtdışı servislerince karar verilecektir.
6.1.2.
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Olmayan Ülkelerden Borçlanarak Aylık Alanlar
Azerbaycan,
İngiltere, İsviçre, Danimarka, Libya, İsveç, Norveç, Kanada, Gürcistan, Kebek, Slovakya ve Kore ile Ülkemiz arasındaki sosyal
güvenlik sözleşmeleri sağlık yardımlarını kapsamamaktadır. Bu ülkeler ile
sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerden borçlanma yaparak gelir veya
aylık alanların müracaatlarında “Yurtdışı Birimlerince Bağlanan Aylık
Sahiplerinin Sağlık Aktivasyon Talep Formu” (Ek-3) doldurması istenecek ve
Kimlik Paylaşım Sisteminden Ülkemizde ikamet ettikleri tespit edilirse sağlık
aktivasyonları açılacaktır.
Yukarıda
tanımlanan şekilde işlem yapıldıktan sonra, “Yurtdışı Birimlerince Bağlanan
Aylık Sahiplerinin Sağlık Aktivasyon Talep Formu”, “Sağlık Yardımı Talep ve
Taahhüt Formları” ile birlikte muhafaza edilecektir.
6.2.
Uzun Süreli İstirahat Alanlar
Sağlık hizmet sunucularınca Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında, işten çıkışı verilmeyen ve istirahat raporu
verilerek uzun süreli tedavi gören sigortalıların, sağlık hizmeti almalarında
bir kesinti yaşanmaması bakımından kısa vadeli sigortalar servislerince anılan
istirahat raporlarının bekletilmeksizin, g-cics 3270
ISV ekranında yer alan “GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK SÜRELERİ İŞLEMLERİ” menüsünden,
rapor başlangıç ve iş başı/kontrol tarihlerinin girilmesi halinde sağlık
hizmetlerinden faydalanacaktır.
6.3.
İşverenlerce Elektronik Ortamda Sigortalı İçin Prim Gün Bildirilmesi
Sigortalıların
Kurum sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeleri için gerekli olan prim ödeme gün
sayısını içinde bulunulan ay içerisindeki günlerle tamamlayacak olmaları
durumunda, sağlık provizyon tarihinde Aylık Prim
Hizmet Bildirgesi ile Kuruma henüz bildirilmeyen günlerin kısa vadeli sigorta kolları
ve genel sağlık sigortası uygulamalarına esas prim ödeme gün
sayılarının/kazançlarının “sigortalı hesap fişi” ile elektronik ortamda Kuruma
gönderilmesi halinde işlem yapılması mümkün bulunmaktadır.
6.4.
Aylık veya Gelir Bağlanacak Sigortalıların Aktivasyon İşlemleri
Kanunun 37. maddesi gereğince evlenme ödeneği alan kız
çocuklarının aylığının kesildiği tarihten itibaren peşin olarak gelir veya
aylık ödenmiş olan sürenin sona erdiği tarihe kadar, gelir veya aylık almasa
bile yeniden gelir/aylık almaya hak kazanan kişi durumunda olması halinde
(eşinden boşanması veya eşinin ölümü nedeniyle dul kalması) Kanunun 60. maddesinin
birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılarak,
ilgili tahsis uygulamalarından kayıt girilerek sağlık hizmetlerinden
faydalandırılacaktır.
6.5.
Mahkeme Kararlarına Göre Sağlık Yardımlarının Verilmesi
Mahkeme kararına göre yapılacak işlemlerde, genel sağlık
sigortalısı tarafından söz konusu mahkeme kararının, ünitelerimizin ilgili
servislerine ibraz edilmesi halinde hukuk servisi ile istişare edilerek mahkeme
kararında süre belirtilmiş ise belirtilen süre kadar, herhangi bir süre
belirtilmemiş ise altışar aylık sürelerle SPAS programı “Mahkeme Kararı Giriş”
ekranından kayıt girişi yapılarak sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi
kapsamında aylık almakta iken aylıkları iptal edilenlerin, sağlık
hizmetlerinden faydalanmasına devam edilmesine ilişkin mahkeme kararının
ünitelerimizin ilgili servislerine ibraz edilmesi halinde hukuk servisi ile
istişare edilerek mahkeme kararında süre belirtilmiş ise belirtilen süre kadar;
herhangi bir süre belirtilmemiş ise altışar aylık sürelerle ilgili tahsis
uygulamalarından kayıt girilerek sağlık hizmetlerinden faydalandırılacaktır.
6.6.
Yürürlükten Kaldırılan Genelge, Genel Yazı ve Talimatlar
Bu
genelgenin yayımlandığı tarih itibariyle ek-1 listede belirtilen genelgeler,
genel yazılar ve talimatlar yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi
edinilmesini ve gereğince işlem yapılmasını rica ederim.
EK:
1-
Yürürlükten Kaldırılan Genelgeler
2-
Sağlık Yardımı Talep ve Taahhüt Formu
3-
Yurtdışı Birimlerince Bağlanan Aylık Sahiplerinin Sağlık Aktivasyon Talep Formu