T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
(24 Kasım 2016 Tarihinde SGK Tarafından
Yayınlanmıştır)
Tarih: 22/11/2016
Sayı : 40071718-206990316-E. 6287077 22/11/2016
Konu : 5510 sayılı Kanunun 4/1-b kapsamındaki sigortalılar hakkında beş puanlık prim
indirimi uygulaması
GENELGE
2016-26
1. Genel Açıklamalar
Bilindiği üzere, 7.9.2016 tarihli ve 29824 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 6745 sayılı Yatırımların
Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 62. maddesi ile,
31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununun 81. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (j) bendinde;
“İsteğe bağlı sigortalılar hariç bu
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, beş puanlık kısmına isabet
eden tutar Hazinece karşılanır. Sigortalıların bu prim indiriminden
yararlanabilmeleri için primlerin Hazinece karşılanmayan kısmının yasal süresi
içinde ödenmesi, Kuruma kendi sigortalılıklarından kaynaklanan prim, idari para
cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması
şarttır. Ancak Kuruma olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme
cezası ve gecikme zammı borçlarını taksitlendiren veya yapılandıran sigortalılar
bu taksitlendirme veya yapılandırma işlemleri devam ettiği sürece bu bent
hükmünden yararlandırılır. Borçlanma ve ihya kapsamındaki primlerden dolayı bu
indirimden yararlanılmaz. Hazinece karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar
vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.” hükmü yer almaktadır.
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin
birinci fıkrasına eklenen (j) bendi 1.10.2016 tarihi itibarıyla yürürlüğe
girmiş olup, söz konusu hükmün uygulanmasına ilişkin Maliye Bakanlığı, Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı ile müştereken belirlenen
usul ve esaslar doğrultusunda sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik
merkezlerince yürütülecek işlemler aşağıda açıklanmıştır.
2. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
prim oranından beş puanlık indirimin kapsamına giren sigortalılar
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının
(j) bendine göre; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranından
yapılması öngörülen beş puanlık indirimden, isteğe bağlı sigortalılar hariç
anılan Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki aktif
sigortalılar yararlanabileceklerdir.
3. Malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları prim oranından beş puanlık kısmının Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanmasına ilişkin usul ve esaslar
3.1. Sigortalının, Kuruma prim, idari
para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun
bulunmaması
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin beş
puanlık kısmının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine konulan
ödenekten karşılanabilmesi için, sigortalıların Kuruma kendi
sigortalılıklarından kaynaklanan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin
gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Tahakkuk eden malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primlerinin beş puanlık kısmı için Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanacak tutara karşılık tahakkuk
oluşturulacak olup, muaccel sigorta primi, idari para cezası ile bunlara
ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmayan sigortalıların söz
konusu sigorta prim indiriminden yararlanabilmeleri için, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanmayacak olan teşvikli
prim tutarlarının yasal ödeme süresi içinde tamamının ödenmesi gerekmektedir.
Primlerin teşvikli tahakkuk ettirilmesi sırasında,
Kurum veri tabanından her sigortalı için kendi sigortalılığından kaynaklanan
muaccel sigorta primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve
gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığı program tarafından
sorgulanacaktır. Yapılan sorgulama sonucunda sigortalının muaccel sigorta
primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı
borçlarının olmaması halinde ilgili ayın primi teşvikli tahakkuk
ettirilecektir.
Öte yandan, sorgulama sonucunda muaccel sigorta primi,
idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları
bulunan sigortalılar, bahse konu borçlarının tamamını ödemeleri halinde, ödeme
tarihi ve sonrasında tahakkuk edecek sigorta primleri için söz konusu teşvik
indiriminden yararlanabileceklerdir.
Sigorta priminin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
bütçesine konulan ödenekten karşılanmayan kısmının yasal süresi içinde ödenmemesi
veya eksik ödenmesi halinde, (söz konusu tutar gecikme cezası ve gecikme zammı
ile sonradan ödense dahi) ilgili ay için malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası
primlerinin beş puanlık kısmının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine
konulan ödenekten karşılanması söz konusu olamayacağından, beş puanlık indirim
karşılığı tutar da dahil olmak üzere tahakkuk eden
sigorta primlerinin tamamı gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte
sigortalılardan tahsil edilecektir.
3.2. Kuruma olan prim, idari para cezası
ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının ilgili kanunlar
gereğince yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden
tecil ve taksitlendirilmiş olması
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin
birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca, muaccel sigorta primi, idari para cezası
ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmakla
birlikte, söz konusu borçların ilgili kanunlar gereğince yeniden
yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirilmiş olması ve yapılandırma veya tecil ve taksitlendirme
işlemlerinin devam ediyor olmakla birlikte yapılandırma kapsamına girmeyen veya
tecil ve taksitlendirme borçlarının dışında muaccel sigorta primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının da
bulunmaması kaydıyla teşvik uygulamasından yararlanmak suretiyle sigorta
primlerini indirimli ödeyebileceklerdir.
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının
(j) bendinde öngörülen beş puanlık prim indiriminden yararlanmak amacıyla,
primlerini ödemek isteyen sigortalıların, yeniden yapılandırılmış ya da 6183
sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş borçlan
varsa, sorgulama sırasında bu borçlar dikkate alınmayacak olup, bu
sigortalıların yalnızca yapılandırma veya tecil ve taksitlendirme kapsamına dahil edilmeyen aylara ilişkin muaccel borçlarının olup
olmadığına bakılacaktır.
Bu bakımdan, borçları 6183 sayılı Kanunun 48.
maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olmakla birlikte ödeme
şartlarını yerine getirmediğinden dolayı program tarafından iptal edilen tecil
ve taksitlendirme taleplerinin iptal/irad işlemleri
sosyal güvenlik il müdürlüğünce/sosyal güvenlik merkezlerince yapılacaktır.
3.3. İlgili kanunlar gereğince
yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirmesi bozulanların durumu
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin
birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca, muaccel sigorta primi, idari para cezası
ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunmakla
birlikte, söz konusu borçların ilgili kanunlar gereğince yeniden
yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve
taksitlendirilmiş olan sigortalıların, yapılandırma veya tecil ve
taksitlendirme işlemlerinin bozulması halinde yapılandırma veya tecil ve
taksitlendirmenin geçerli olduğu dönemlerde uygulanan teşvikler iptal
edilmeyecektir.
4. Malullük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları primlerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine konulan
ödenekten karşılanacak beş puanlık kısmının hesaplanması
5510 sayılı Kanunun “Prim Oranları ve Devlet Katkısı”
başlıklı 81. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları prim oranının, sigortalının prime esas kazancının % 20’si
olduğu, bunun % 9’unun sigortalı hissesi, % 11’inin işveren hissesi olduğu
belirtilmiştir.
Buna göre, 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar için esas alınacak malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı beyan edilecek prime esas kazancın %
20’sidir. Teşvik uygulaması ile bu oran % 15 olarak uygulanacaktır.
Örnek 1– Muaccel sigorta primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan bir
sigortalının 2016/Ekim ayında beyan ettiği günlük prime esas kazanç tutarının
54,90 TL olduğu varsayıldığında; tahakkuk eden sigorta primleri,
|
Sigorta kolları |
S.P.E.K |
Prim Oranı % |
Prim tutarı/TL |
|
KVSK Primi |
1.647,00 |
2,00 |
32,94 |
|
MUÖ Primi |
1.647,00 |
20,00 |
329,40 |
|
GSS Primi |
1.647,00 |
12,50 |
205,88 |
yukarıdaki tabloya göre gerçekleşecek olup, prim
indirimine ilişkin şartların yerine getirilmiş olması kaydıyla 568,22 TL
sigorta priminin 1.647,00 x 5% = 82,35 TL’si Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanacak, 1.647,00 x 29,5% = 485,87
TL’si ise sigortalı tarafından ödenecektir.
Bu durumda, 2016/Ekim ayma ilişkin sigortalı
tarafından ödenmesi gereken, 485,87 TL’nin yasal ödeme süresinin son günü olan
30.11.2016 (dahil) tarihine kadar ödenmesi halinde
teşvik uygulamasından yararlanacaktır.
Buna karşın, sigortalı tarafından ödenmesi gereken
485,87 TL tutarındaki sigorta primi, 30.11.2016 (dahil)
tarihine kadar ödenmediği veya eksik ödendiği takdirde teşvik uygulamasından
yararlanamayacağından, teşviksiz tahakkuk ettirilen 485,87 TL + 82,35 TL =
568,22 TL’nin tamamı veya kısmi ödemeden kalan tutar gecikme cezası ve gecikme
zammı ile birlikle sigortalıdan tahsil edilecektir. Dolayısıyla kısmi ödeme
yapılması durumunda teşvikten yararlanma söz konusu olmayacaktır.
Örnek 2– Muaccel sigorta primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan
5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 4 nolu alt bendinde yer alan sigortalının 2016/Ekim ayında
beyan ettiği günlük prime esas kazanç tutarının 54,90 TL olduğu
varsayıldığında; tahakkuk eden sigorta primleri, (2016 yılı için tarım
sigortalıları 23 günlük prim ödeyeceğinden prime esas aylık kazanç tutarı
(54,90 X 23) 1.262,70 TL olacaktır)
|
Sigorta kolları |
S.P.E.K |
Prim Oranı % |
Prim tutarı/TL |
|
KVSK Primi |
1.262,70 |
2,00 |
25,25 |
|
MUÖ Primi |
1.262,70 |
20,00 |
252,54 |
|
GSS Primi |
1.262,70 |
12,50 |
157,84 |
Yukarıdaki tabloya göre gerçekleşecek
olup, prim indirimine ilişkin şartların yerine getirilmiş olması kaydıyla MYÖ
(malullük, yaşlılık ve ölüm) priminden indirim sağlanacak teşvik tutarının
1.262,70 x 5% = 63,14 TL’si Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine
konulan ödenekten karşılanacak, teşvikli olarak hesaplanan prim tutarının
1.262,70 x 29,5%= 372,49 TL’si sigortalı tarafından ödenecektir.
Bu durumda, tarım sigortalısı olanların 2016/Ekim
ayına ilişkin 372,49 TL olan teşvikli primin yasal ödeme süresinin son günü
olan 30.11.2016 (dahil) tarihine kadar ödenmesi
halinde, teşvik uygulamasından yararlanacaktır.
Buna karşın, sigortalı tarafından ödenmesi gereken
372,49 TL tutarındaki sigorta primi, 30.11.2016 (dahil)
tarihine kadar ödenmediği veya eksik ödendiği takdirde, teşvik uygulamasından
yararlanamayacağı için teşviksiz tahakkuk ettirilen 372,49 + 63,14 = 435,63
TL’nin tamamı veya kısmi ödemeden kalan tutar sigortalıdan gecikme cezası ve
gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. Dolayısıyla kısmi ödeme
yapılması durumunda teşvikten yararlanma söz konusu olmayacaktır.
5. Afet nedeniyle aylık primlerin ödeme
süresinin ertelenmesi halinde beş puanlık prim indiriminden yararlanmanın usul
ve esasları
5510 sayılı Kanunun “Afet durumunda belgelerin verilme
süresi ve primlerin ertelenmesi” başlıklı 91. maddesinin birinci fıkrasında,
“Yangın, su baskını, sel, kuraklık, yer
kayması, deprem gibi afetlerle ağır hastalık, ağır kaza, tutukluluk ve sabotaj
gibi nedenlerle ticari veya ekonomik kayıplara uğrayan işverenler, bu Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar ile bu
Kanuna göre primlerini kendileri ödeyen sigortalılar, bu durumu belgelemeleri
kaydıyla vakanın veya afetin meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte
bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin, yapılacak inceleme sonucu
anlaşılması hâlinde, yukarıda belirtilen vaka veya afet tarihinden önce ödeme
süresi dolmuş mevcut Kuruma olan borçlar ile vaka veya afetin meydana geldiği
tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar tahakkuk edecek Kuruma olan borçlan,
vaka veya afetin meydana geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Kurumca
ertelenebilir.
Birinci fıkrada belirtilen durumlar ile
Bakanlık ve Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenen vaka, afet veya mücbir
sebep hâllerinde Kuruma verilmesi gereken her türlü bilgi ve belge ile
yapılması gereken başvuruların vakanın, afetin veya mücbir sebebin meydana
geldiği tarihi takip eden üç ay içinde Kuruma verilmesi veya yapılması hâlinde,
süresinde verilmiş veya yapılmış sayılır.
Yetkili makamlarca genel hayatı
etkilediğine dair karar verilen vaka, afet veya mücbir sebep hâllerinde, genel
hayatın etkilendiği bölge, il, ilçe veya mahalde doğrudan veya dolaylı olarak
zarar gören işverenlerle sigortalı ve hak sahiplerince bu Kanuna göre Kuruma
verilmesi gereken her türlü bilgi ve belge ile yapılması gereken başvuruların,
ödenmesi gereken primlerin ve diğer Kurum alacaklarının ödeme sürelerini bu
Kanundaki sürelere bağlı olmaksızın, genel hayatın etkilendiği bölge, il, ilçe
veya mahaldeki şartları ve gelişmeleri göz önünde tutarak belirlemeye ve
ertelemeye Kurum yetkilidir.
Kuruma olan borçların ertelendiği sürede
zamanaşımı işlemez ve ertelenen kısmına gecikme cezası ve gecikme zammı
uygulanmaz” hükümleri yer
almaktadır.
Kanunun bu hükmüne istinaden, afet
nedeniyle prim borçlarının ertelenmesine Kurumca karar verilen sigortalılar,
afet tarihinden önce muaccel durumda olup, ertelemeye tabi tutulmuş sigorta
prim borçlarını ödemeleri veya ilgili kanunlarına göre yapılandırmaları ya da
tecil ve taksitlendirmeleri halinde, ödemenin yapıldığı ay ve takip eden aylar
için beş puanlık prim indiriminden yararlanacaklardır.
6. Diğer Hususlar
6.1. Teşvik uygulaması 1.10.2016 tarihi itibarıyla
başladığından, 2016/Ekim ayının teşvikli tahakkuk edebilmesi için
sigortalıların 1.10.2016 tarihi itibarıyla muaccel sigorta primi, idari para
cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının
bulunmaması gerekmektedir. 31.8.2016 tarihi ve öncesine ait sigorta primi,
idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu
bulunan sigortalıların 2016/Ekim ayı primi teşviksiz tahakkuk ettirilecek olup,
31.10.2016 tarihi ve öncesine ait olan prim borçlarının tamamının 30.11.2016
tarihine kadar (bu tarih dahil) ödenmesi halinde
ödemenin yapıldığı gün itibarıyla 2016/Ekim ayı primi teşvikli olarak tahakkuk
ettirilecektir.
31.8.2016 tarihi itibarıyla borçsuz olan
sigortalının 2016/Ekim ayına ait priminin teşvikli tahakkuk etmesi durumunda, tahakkuk
eden teşvikli tutarın takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi halinde sigortalı
2016/Ekim ayı primi için teşvikten yararlanacak, ilgili tutarın sigortalı
tarafından ödenmemesi halinde ise 2016/Ekim ayı primi yeniden teşviksiz olarak
tahakkuk ettirilecektir.
6.2. İsteğe bağlı sigortalılar ile 5510 sayılı
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki hizmetleri 5510
sayılı Kanunun Geçici 17. ve Geçici 63. maddesi kapsamında durdurulan ve ihya
talebinde bulunan sigortalılar ile yine bu Kanunun 41. maddesi kapsamında
borçlanma yapan sigortalıların, bu borçlanmalarına 81. maddenin birinci
fıkrasının (j) bendi hükmü uygulanmaz.
6.3. Daha önce teşvikten yararlandığı halde
sigortalılık bilgilerinde sonradan yapılan değişiklikler nedeniyle teşvikten
yararlandığı dönemlerde teşvik uygulamasından yararlanamayacak duruma düştüğü
anlaşılan sigortalının, yararlanmış olduğu teşvikler iptal edilerek bu aylara
ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten
karşılanan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte sigortalıdan
tahsil edilecektir.
Bununla birlikte, geçmiş dönemler için
muaccel sigorta primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve
gecikme zammı borcu bulunduğundan dolayı teşvikten yararlanamayan
sigortalıların, sigortalılık bilgilerinde sonradan ortaya çıkan değişiklikler
nedeniyle geriye dönük teşvik uygulamasından yararlanacak duruma düştüğü
anlaşılan sigortalıların teşvikten yararlanması gereken aylar için beş puanlık
prim indiriminden yararlanmaları sağlanacaktır.
6.4. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine
konulan ödenekten karşılanan sigorta primleri, gelir ve kurumlar vergisi
uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.
7. Muhasebe İşlemleri
5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasının
(j) bendi kapsamına giren sigortalılara ilişkin sigorta primlerinin Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesine konulan ödenekten karşılanabilmesi amacıyla
Muhasebe birimlerince yapılacak olan işlemler, Strateji Geliştirme Başkanlığı –
Muhasebe Daire Başkanlığınca ayrıca açıklanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını
rica ederim.