T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Tarih : 22.06.2016
Sayı :
87838906/309/482
Konu : Altın
Bedelleri
GENELGE
2016 / 12
Bilindiği
gibi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin
birinci fıkrasında 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki
sigortalıların
a) Prime esas kazançlarının hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2)
Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde
yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık
sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların.
3) İdare veya yargı mercilerince
verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen
kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
brüt toplamının
esas alınacağı,
b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev
yollukları, seyyar görev
tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı
mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa
tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından
sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik
sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık
sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarlarının, prime esas
kazanca tabi tutulmayacağı.
(c) (b)
bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa
yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi
ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulacağı, diğer kanunlardaki prime tabi
tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların bu Kanunun uygulanmasında
dikkate alınmayacağı.
Hükümleri yer almıştır.
İşverenlerce sigortalılarına sosyal
amaçlı olarak bayram, yılbaşı, 25., 30. veya 50. hizmet yılı gibi nedenlerle verilen
çeyrek, yarım, tam altın bedellerinin sigorta primine esas kazanç tutarına
dahil edilip edilmeyeceği konusunda yapmış oldukları münferit başvurularına,
yapılan değerlendirmeler sonucunda “altının parasal bir değeri bulunmakta ve
tedavül edilebilmekte ise de. kural olarak hayatın olağan akışında altının
ödeme aracı olarak kullanılmadığı,
parasal karşılığı olmasına karşılık altın ile yapılan bir ödemenin nakdi
ödeme olarak kabul edilemeyeceği
dikkate alındığında, gördükleri işin karşılığı olmaksızın işverenler tarafından
sosyal amaçlı olarak bayram, yılbaşı, 25., 30. veya
50. hizmet yılı gibi nedenlerle sigortalılara verilen çeyrek, yarım, tam
altının ücret ya da ücret niteliğinde kazanç kavramı içinde yer almadığı, ayni
yardım olarak nitelendirilebileceği ve bunların prime esas kazanç kapsamında
değerlendirilemeyeceği” mütalaa edilerek sigorta primine tabi tutulmaması
gerektiği hususunda görüş verilmiştir.
Ayni
yardım yiyecek, giyinme, ısınma vb. doğrudan sigortalının
ihtiyacını gidermeye yönelik para olarak değil de mal veya hizmet olarak
yapılan yardımlardır. Sigortalısına giyim yardımı adı altında nakit ödeme yapan
işverenin bu yardımı ayni yardım değil
nakdi yardım olacağından sigorta primine tabi tutulması gerekmektedir. Ayni yardımları diğer yardımlardan ayıran bir diğer
özellik de işçiye sağlanan bir menfaat olmasına karşılık bordroya dahil olmamasıdır. Dolayısıyla ayni değil nakdi olarak
yapılan bir yardımın bordroda gösterilmesi prime tabi tutulmasını
gerektiren bir diğer gerekçe olarak gösterilmektedir.
Altının
günlük değerinin belli olması ve her an piyasasında kolayca nakde
dönüştürülebileceği ve bu sayede satın alma alternatifi sağlayacağı göz önüne
alındığında altın olarak yapılan ödemeler nakit yardım olarak değerlendirilmesi
sonucunda hatıra altınlarının sosyal veya kişisel bir ihtiyacın karşılanması
maksadıyla verilmemiş olması, hatıra
altınlarının tıpkı para gibi alışverişte kullanılabilecek bir ödeme aracı
olması nedeniyle, hatıra altın tutarlarının ücret ödeme bordrolarına
yansıtılmış olan bedeller üzerinden ilgili ayda sigorta primine esas kazanç
tutarına dahil edilmesi, sigortalılara hatıra altın
verildiğinin tespit edilmesi ancak ödeme
bordrosunda gösterilmediği durumlarda altının verildiği ayın son günündeki
Merkez Bankası satış fiyatı üzerinden hesaplanacak miktarının sigorta primine
esas kazanç tutarına dahil edilmesi gerekmektedir.
Bu
itibarla sigortalılara işverenlerince 1 Haziran 2016
tarihinden sonra, bayram, yılbaşı, 25., 30. veya 50.
hizmet yılı gibi nedenlerle verilen altınların bedellerinin sigorta primine esas kazanç olarak kabul edilerek sigorta
primine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini, gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.