T.C.
SOSYAL
GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta
Primleri Genel Müdürlüğü
Tarih: 28.02.2014
Konu: 2013/11 Sayılı Genelge
GENELGE
2014/5
Bilindiği
üzere, 2.8.2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 6495 sayılı “Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile 5510
sayılı Kanunun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (e)
bendinde değişiklik yapılmış 657 sayılı Kanununa geçici madde ilave edilmiş,
21.8.2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 12.5.2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal
Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin (SSİY) bazı maddeleri değiştirilmiş, bazı
maddeler eklenmiş, bazı maddeler ise yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu
Genelge ile yeni mevzuat düzenlemesi, güncellenen mevzuat ile 22.2.2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgede yapılan
değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.
I- GÜNCELLENEN VE MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ YAPILAN BÖLÜMLER
A- GENELGENİN BİRİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER
1- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı
birinci bölümünün, “1.3- Sanatçı, düşünür ve yazarlar” alt başlığının yedinci
paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki sekizinci paragraf ilave
edilmiştir.
Senaryo yazarlığı, özgün müzik yapımcılığı,
yönetmenlik ve diyalog yazarlığı gibi işleri yapanların sırf vergi kaydının
olmaması, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden muaf
olmaları sebebiyle belirtilen işleri vergiden muaf olarak ortaya
bir eser koymak suretiyle gider pusulası mukabilinde gerçekleştirenler ile
yapımcı arasında hizmet akdinin bulunmaması sebebiyle Kanunun 4. maddesi
birinci fıkrası (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır.”
2- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı
birinci bölümünün, “1.11- Kısmi çalışanların
sigortalılığı” alt başlığı metinden çıkarılmış, “1.10” alt başlığından sonra
gelen alt başlıklar teselsül ettirilmiş,
“1.15- Noter vekillerinin sigortalılığı” alt başlığı ilave edilmiştir.
“1.15- Noter vekillerinin sigortalılığı
1512
sayılı Noterlik Kanununun 33. maddesinde noterlik görevinin boşalması ya da
yeni noter atanıncaya kadar geçen sürede
kimlerin noterliğe vekalet edeceği belirlenmiştir.
2008
yılı Ekim ayından önce noterlikte çalışan kişiler noter adına açılan işyeri
dosyası üzerinden hizmet akdine tabi olarak sigortalı sayılmış, yeni noter atanıncaya kadar olan
sürede noterlik işlemlerinin görülmesi dışında herhangi bir yetkileri
bulunmayan noter vekilleri hakkında hizmet akdine tabi sigortalılara
yönelik işlemler uygulanmıştır. Yeni noter atanıncaya
kadar noter işyeri dosyasında Türkiye Noterler Birliği adına isim tashihi
yapılmış, Türkiye Noterler Birliğinin vergi numarası kullanılmıştır.
Noter
vekilleri 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66. maddesi gereğince serbest
meslek erbabı sayılmakla birlikte noterin görevden ayrıldığı sürede geçici
süreyle noterlik görevinin vekaleten yürütülmesi işi 5510 sayılı Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendine tabi
sigortalı olmalarını gerektirmemekte olup, bunlar hakkında 2008 yılı Ekim
ayından sonra da 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine
tabi sigortalılık hükümleri uygulanacaktır.
3- “Sigortalılığın Başlangıcı ve Kuruma Bildirilmesi” başlıklı dördüncü
bölümünün “2.2- İnşaat, balıkçılık ve tarım
işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar” alt başlığı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“2.2-
İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar
İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacakların
sigortalı işe giriş bildirgesinin işverenleri tarafından en geç sigortalıların
çalışmaya başladığı gün Kuruma verilmesi gerekmektedir.
6385
sayılı Kanunun 10. maddesi ile 5510 sayılı Kanunun “Kısa
Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi ve İşkollarının ve İşlerin Tehlike Sınıf
ve Derecelerinin Belirlenmesi” başlıklı 83. maddesi ile bu maddeye göre
hazırlanan Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesi 1.9.2013 tarihinden
itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.
21.8.2013
tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin
28. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yapılan değişiklikle iş kolu
kodları belirlenmiş, SSİY’ye işkolu kodları listesi
eklenmiştir.
İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacakların
sigortalı işe giriş bildirgesinin süresinde verilip verilmediği hususu iş kolu
kodlarına göre belirlenmekte olup, işe giriş bildirgesinin süresinde verilip
verilmediğine 1.9.2013 tarihinden önce olduğu gibi işyeri sicil numarasının 2,
3, 4 ve 5 numaralı hanelerinde yer alan iş kolu kodlarına bakılarak işlem
yapılmaya devam edilecektir. (41XX, 42XX,
43XX) inşaat işyerleri, (03XX) balıkçılık işyerleri, (01XX) tarım işyerleri,
(011X) hayvancılık işyerleri için kullanılacaktır.
Örnek- Balıkçılık iş kolu kodu ile tescilli işyerinde 15.1.2009 tarihinde işe başlatılacak kişinin
sigortalı işe giriş bildirgesinin en geç 15.1.2009 tarihinde Kuruma verilmesi
gerekmektedir.”
4- “Sigortalılığın Başlangıcı ve Kuruma Bildirilmesi” başlıklı
dördüncü bölümünün “2- Sigortalıların Kuruma bildirilmesi”
başlığına aşağıdaki alt başlık ilave edilmiştir.
“2.19- (4/a) kapsamında
yaşlılık aylığı alıp aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerden sigortalılık
türünü değiştirenler
5510
sayılı Kanunun 30. maddesinin beşinci fıkrası gereğince 4. maddenin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamındaki hizmetleri ile yaşlılık aylığı bağlanan
sigortalılar aylık bağlandıktan sonra çalışmaya başladıkları işyerlerinde işe
giriş bildirgesinde tüm sigorta kollarına tabi çalışmayı tercih edebilecekleri
gibi, aynı işveren yanında çalışmalarının devam etmesi halinde “Sigortalı
Tercih Bildirim Formu” ile sosyal güvenlik destek primine tabi çalışarak aylıklarının
yeniden bağlanmasını talep edebilmekte ya da aylıklarını kestirmeyip
düzenlenecek işe giriş bildirgesinde sosyal güvenlik destek primini
seçebilecekleri gibi aynı işveren yanında çalışmalarının devam etmesi halinde
Sigortalı Tercih Bildirim Formu ile aylıklarını kestirip tüm sigorta kollarına
tabi olmayı tercih edebilmektedir.
21.8.2013
tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin
58. maddesinin beşinci fıkrasında yapılan değişiklikle yaşlılık aylığı almakta
olup, işyeri değişmeksizin sigortalılık niteliğini, dolayısıyla prim ödeme
şeklini değiştiren sigortalılardan sigorta kolu tercih bildirimi
alınmayacaktır. İşverenlerce düzenlenen işe giriş bildirgesinde belirtilen
sigortalılık türüne göre işlem yapılacaktır. Aynı işveren yanında çalışması
devam eden bu sigortalılar için sigortalılık statüsünün değişikliği nedeniyle
düzenlenen işe giriş bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası
uygulanmayacaktır.
Örnek 1-
5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışması
esas alınan sigortalıya 1.5.2012 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı
bağlanmıştır. 27.6.2012 tarihinde (A) işyerinde sosyal güvenlik destek primine
tabi çalışmaya başlayan sigortalı bu işyerindeki çalışması devam etmekte iken 27.9.2013
tarihinde verilen sigortalı işe giriş bildirgesi ile tüm sigorta kollarına tabi
çalışmayı seçtiğinden aylığı durdurulacaktır. Aynı işyerinde çalışmaya devam
etmesi nedeniyle bu sigortalı için işe giriş bildirgesinin geç verilmesi
nedeniyle idari para cezası uygulanmayacak ve sigortalı tercih bildirimi
alınmayacaktır.
Örnek 2- Örnek
1’deki sigortalının 27.6.2012 tarihinde verilen işe giriş bildirgesinde zorunlu
sigortalılığı seçmesi nedeniyle yaşlılık aylığı kesilmiş olup, aynı işyeri
tarafından 27.9.2013 tarihinde düzenlenen işe giriş bildirgesinde sosyal
güvenlik destek primi alanı seçilmiştir. Bu defa sigortalının yaşlılık aylığı
işe giriş bildirgesindeki 27.9.2013 tarihi esas alınarak yeniden bağlanacak,
işe giriş bildirgesinin verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacak,
sigortalı tercih bildirim formu bu durumda da alınmayacaktır.
Örnek 3- 1.11.2010
tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanan sigortalı 12.11.2013 tarihinde (B)
işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamıştır. Bu
işyerinde çalışması 23.12.2013 tarihinde sona ermiş, işten ayrılış bildirgesi
ile Kuruma bildirilmiştir. Sigortalının 27.12.2013 tarihinde (C) işyerinde tüm
sigorta kollarına tabi çalışmaya başladığı anlaşılmış olup, işveren farklı
olduğundan işe giriş bildirgesinin yasal süresi içinde verilmiş olup olmadığı
hususu kontrol edilecek, işe giriş bildirgesinin yasal sürede verilmemesi
halinde idari para cezası uygulanacaktır.”
5- “Sigortalılığın Başlangıcı ve
Kuruma Bildirilmesi” başlıklı dördüncü bölüm “Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma
Bildirilmesi ve Sigortalılık Tespiti” olarak değiştirilmiş, “3- Sigortalılığın
Tespiti” başlığı ilave edilmiştir.
“3- Sigortalılık Tespiti
5510 sayılı Kanunda hizmet akdi 6098 sayılı Borçlar
Kanunundaki hizmet akdi ve iş mevzuatındaki iş sözleşmesi olarak
tanımlanmıştır.
6098
sayılı Kanunda hizmet sözleşmesi işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya
belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe
göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme olarak tanımlanmakta, kişinin, durumun
gereklerine göre ancak bir kimsenin ücret karşılığında yapılabilecek bir işi
belli bir zaman için görmesi ve bu işin de işveren tarafından kabul edilmesi
halinde hizmet sözleşmesi kurulmuş sayılmaktadır. Bir
başka anlatımla işçi ve işverenin karşılıklı olarak bu işi yaptıklarını kabul
etmeleri gerekmektedir.
4857
sayılı Kanunun 8. maddesinde ise iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı
olarak iş görmeyi, diğer tarafında (işveren) ücret ödemeyi üstlenmesinden
oluşan sözleşme olarak tanımlanmış olup, hizmet akdinin unsurlarında iş, ücret,
bağımlılık ve zaman unsurları bulunmaktadır.
Kurumun
denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından incelemelerde
işyerinin sahte işyeri olduğu durumlar haricinde, sahte sigortalılık bildirimi
şüphesi bulunan sigortalı ile işveren, işveren vekili, muhasebeci veya diğer
aracılık edenler arasında illiyet bağının kurulması, karşılıklı maddi ya da
diğer yollarla sağlanan çıkar ilişkisinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bir başka anlatımla sadece bordro tanıkları ve civar araştırması
yapmak suretiyle hizmet akdinin olmadığı kanaatine varılmaması, 29.1.2013
tarihli ve 2013/5 sayılı Genelgenin “4.12.1. Sahte Sigortalılık İncelemelerinde
Dikkat Edilecek Hususlar” ve “4.12.2. Sahte Sigortalılık İncelemelerinde
Uyulması Gereken Hususlar” başlıklı bölümde belirtilen diğer incelemelerin de
yapılması, rapor okuma komisyonunca denetimde bu hususlara yer verilip verilmediğine
dikkat edilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, sigortalı işe giriş bildirgesinin gerçek
dışı bildirim olup olmadığı hususunda Kurumca zamanında yeterli araştırma
yapılmadan 506 sayılı Kanun kapsamında tescil edilip isteğe bağlı sigorta ve
2925 sayılı Kanuna tabi sigortaya devam ettirilen ve primleri uzun bir süre
tahsil edilen sigortalıların, sigortalılık tesciline ilişkin çalışmalarının
fiili olup olmadığı konusunda herhangi bir denetim yapılması istenmeyecektir.
6- “İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve
Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümünün “1.3- Yasal süresinde verilmeyen sigortalı işe
giriş bildirgeleri” alt başlığına aşağıdaki paragraf ilave
edilmiştir.
“Devredilen
Sosyal Sigortalar Kurumu Yönetim Kurulunun 19.8.1988 tarihli ve VIII/2536
sayılı Kararı gereğince Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda aday çırak,
çırak ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrenciler hakkında SSİY’nin işyeri bildirgesinin verilmesi halinin
düzenlendiği 27., sigortalı işe giriş bildirgesi
verilmesi halinin düzenlendiği 28. ve prim belgelerinin (aylık sigorta primleri
bildirgesi, dört aylık sigorta primleri bordrosu, sosyal güvenlik destek primi
bordrosu, aylık prim ve hizmet belgesi) verilmesi halinin düzenlendiği maddelerinin
uygulanmamasına ve verilen idari para cezalarının terkin edilmesine karar
verildiğinden, Devredilen SSK Prim Tahsilat Daire Başkanlığının 15.9.1988
tarihli ve 16-8. Ek Genelgesi gereğince 3308 sayılı Kanun kapsamında aday
çırak, çırak ve işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencileri çalıştıran
işyerlerine bu bildirimlerin geç yapılması nedeniyle idari para cezası
uygulanmamıştır. Devredilen sosyal güvenlik kurumlarının
yönetim kurulu kararları Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun 3.12.2010
tarihli ve 2010/46 sayılı Kararı gereğince incelenerek devamı uygun görülmeyen
kararlar yürürlükten kaldırıldığından 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendine tabi 3308 sayılı Kanunda belirtilen aday çırak, çırak ve
işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerin işe giriş bildirgesinin geç
verilmesinden dolayı 2008 yılı Ekim ayı ile 3.12.2010 tarihleri arasında idari
para cezası uygulanmayacaktır.”
7- “İşe
Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümünün “2- Sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenmesi” başlığındaki sigortalılık kodları tablosuna “26- Harp
m. Vazife m. 2330 ve 3713 SK göre aylık alanlar”
sigortalılık kodu ilave edilmiştir.
8- “İşe
Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili”
başlıklı beşinci bölümüne “5- Yaş Düzeltmeleri” başlıklı bölüm ilave
edilmiştir.
“5- Yaş Düzeltmeleri
Kanunun 57. maddesi gereğince uzun ve kısa
vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortasından yararlanmada sigortaların
yararlanmaya başlamadan önceki yaş düzeltmeleri kabul edilmekte,
sigortalılıkları başlatılanların sigortalılık başlangıç tarihinden sonra
yaptıkları yaş düzeltmeleri ise dikkate alınmamaktadır. Bu durumda yaş
düzeltmelerine ilişkin mahkeme kararlarına istinaden tescil kütüklerinin
tashihli yaşla ilgili bölümleri düzeltilecek ancak, uzun ve kısa vadeli
sigortalar ile genel sağlık sigortasına tabi olunduktan sonra yapılan
düzeltmelerde sigortalılık hak ve mükellefiyetinin düzeltilmeden önceki yaşa
göre belirleneceği sigortalılara bildirilecektir.”
9- “Sigortalılığın Sona Ermesi ve Kuruma Bildirilmesi” başlıklı
altıncı bölümünün
“1- Sigortalılığın sona
ermesi” başlığına aşağıdaki alt
başlık ilave edilmiştir.
1.4- İşe iade davası sonunda işe
başlatılmayan sigortalıların işten ayrılış bildirgesinin verilme süresi
4857
sayılı Kanunun 21. maddesinde, işverence geçerli sebep gösterilmediği veya
gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit
edilerek feshin geçersizliğine karar verilmesi halinde, işverenin, işçiyi bir
ay içinde işe başlatmak zorunda olduğu, işçinin başvurusu üzerine bir ay içinde
işe başlatılmaması halinde işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti
tutarında tazminat ödemekle yükümlü olduğu, kararın kesinleşmesine kadar
çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve
diğer haklarının ödeneceği, işçinin kesinleşen mahkeme veya özel hakem
kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene
başvuruda bulunmak zorunda olduğu, bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise
işverence yapılmış olan feshin geçerli bir fesih sayılacağı ve işverenin sadece
bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olacağı hükmü bulunmaktadır.
21.8.2013
tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin
25. maddesine eklenen yedinci fıkra ile açmış olduğu dava sonucunda işe iade
davasını kazanan sigortalıların işverence işe başlatılmaması halinde
işverenlerce işten ayrılış bildirgesinin verilme süresi düzenlenmiş olup,
işverenlerin sigortalı personelin işe başlamak için işverene
yaptığı başvurusuna ilişkin tebligatın alındığı tarihin içinde bulunduğu ayı
takip eden ayın sonuna kadar işten ayrılış bildirgelerini vermeleri halinde
bildirge yasal süresi içinde verilmiş sayılacağından işverenlere işten ayrılış
bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.
Örnek 1- 13.2.2013
tarihinde işverence geçerli sebep gösterilmeden işten çıkarılan ve aynı tarih
itibariyle işverence işten ayrılış bildirgesi düzenlenerek Kuruma verilen
sigortalının 4857 sayılı Kanunun 21. maddesine göre açtığı işe iade davası
30.10.2013 tarihinde kesinleşmiştir. Sigortalı 31.10.2013 tarihinde işverene
işe başlatılmak üzere müracaat etmiştir. Sigortalının tebligatının aynı tarihte
işverene ulaşmış olduğu varsayıldığında sigortalıyı işe başlatmamaya karar
veren işverenin dört aylık ücret ödeyeceği sürenin son günü olan 13.6.2013
tarihine göre düzenleyeceği işten ayrılış bildirgesini 2013 yılı Kasım ayı
sonuna kadar Kuruma vermesi gerekmektedir. Bu süre içinde verilen işten ayrılış
bildirgesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır. Ünitece mahkeme
kararı gereğince işlem yapılacağından 13.2.2013 tarihinde verilen işten ayrılış
bildirgesi de yersiz durumda verilmiş olduğundan ilgili programdan mahkeme
kararı seçeneği seçilerek silinecektir.
Örnek 2-
Örnek 1’deki sigortalının işe başlamaya ilişkin tebligatının 7.11.2013
tarihinde işverene ulaştığı varsayıldığında 14.6.2013 tarihine göre
düzenlenecek işten ayrılış bildirgesinin 2013 yılı Aralık ayı sonuna kadar
işverence verilmesi halinde işten ayrılış bildirgesine idari para cezası
uygulanmayacaktır.”
B- GENELGENİN İKİNCİ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “Kanunun Ek 6. Maddesi Kapsamında
Çalışanlar” başlıklı üçüncü bölümünün, “2- Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi
toplu taşıma araçlarında kısmi süreli çalışan sigortalılar” başlığına
aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.
“Kanunun ek 6. maddesinde ticari taksi, dolmuş ve benzeri
nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında kısmi süreli çalışanlar
sigortalı sayılmakta olup, şehir içi toplu taşıma araçlarının (taksi, dolmuş,
otobüs) geliş ve gidiş saatlerini kaydeden, bekleyen yolcuların sıra düzenini
sağlayan ve bu araçlara binme işini organize eden kişiler (değnekçi, kahya, simsar,
çığırtkan v.b. isimlerle adlandırılan) ücretlerini
günlük ya da haftalık olarak dolmuş hattındaki şoförlerden almakta
olduklarından bunların ek 6. maddeye tabi sigortalılık talepleri kabul
edilecektir.
28.8.2007 tarihli ve 26627 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Okul
Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği gereğince, zorunlu eğitim kapsamındaki okul
öncesi ve diğer öğrenci taşıma hizmetlerini düzenli ve güvenli hale getirmek
amacıyla taşıma yapacak gerçek ve tüzel kişilerin yeterlilik ve çalışma
şartlarını belirlenmiş olup bu araçlarda okul öncesi çocukları ve/veya
ilköğretim öğrencilerini taşıyan okul servis araçlarında, araç içi düzenini
sağlayan, öğrencilerin araca iniş ve binişlerinde yardımcı olan rehber personel
bulundurulması yükümlülüğü bulunmaktadır. Kısmi
süreli olarak çalışan bu kişiler müracaatları halinde ek 6. madde kapsamında
sigortalı olabileceklerdir.”
2- “Kanunun Ek 6. Maddesi Kapsamında Çalışanlar”
başlıklı üçüncü bölümünün, “2.1- Sigortalılığın başlangıcı” alt başlığının ikinci paragrafına aşağıdaki
cümleler ilave edilmiştir.
“Şehir içi toplu taşıma araçlarının (taksi, dolmuş, otobüs) geliş
ve gidiş saatlerini kaydeden, bekleyen yolcuların sıra düzenini sağlayan ve bu
araçlara binme işini yönlendiren kişilerin Kanunun ek 6. maddesine göre sigortalılıklarının
sağlanmasına yönelik müracaatlarında, ücret aldığı araç sürücüsü ile zabıtanın
onayı yeterli olacaktır. Okul öncesi çocukları ve/veya
ilköğretim öğrencilerini taşıyan okul servis araçlarında rehber personel olarak
çalışanların ek 6. madde kapsamında yapılacak müracaatlarında 28.8.2007 tarihli
ve 26627 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Okul Servis Araçları Hizmet
Yönetmeliğinde öğrencilerin bir ücret karşılığı taşımasını üstlenen gerçek veya
tüzel kişi olarak tanımlanan taşımacı onayı ile taşımacılık özel izin belgesini
onaylayan belediye onayı aranacaktır.
C- GENELGENİN ÜÇÜNCÜ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “Kanunun 4. Maddesinin
Birinci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamındaki Sigortalılar” başlıklı üçüncü
bölümünün “3- Şirket ortaklarının sigortalılığının sona ermesi ve bildirimi”
başlığında yer alan “3.9-
İflas, münfesih veya tasfiye hallerinde şirket
ortaklarından Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi
çalışmaya başlayanların sigortalılıklarının sona ermesi ve bildirimi” alt
başlığından sonra gelmek üzere “3.10- 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun geçici
7. maddesine istinaden şirket ortaklarının sigortalılıklarının sonlandırılması”
numaralı alt başlığı eklenmiş, “3.10- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerinin çakışmasıyla
sigortalılığın sona ermesi” bölümün başlık numarası “3.11” olarak
değiştirilmiştir.
“3.10- 6102 sayılı
Türk Ticaret Kanunun geçici 7. maddesine istinaden şirket ortaklarının sigortalılıklarının
sonlandırılması
6102 sayılı Kanunun
yürürlük tarihinden önce veya yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde
münfesih şirketin münfesih veya tasfiyeye girmesi sonucu, tasfiye veya münfesih
durumu sonuçlanmadan, 6102 sayılı Kanunun geçici 7. maddesine istinaden
kayıtlarının resen silinmesi durumunda, şirket ortaklarının sigortalılıkları
Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları esas alınmak suretiyle sonlandırılması
gerekmektedir.
Örnek- Limited şirketin iflasına 13.1.2012 tarihinde
mahkemece karar verilmiştir. Şirketin tasfiye süreci, devam ederken 6102 sayılı
Kanunun geçici 7. maddesine istinaden 7.2.2014 tarihinde şirket kaydı resen
ticaret sicil kayıtlarından silindiğinden şirket ortağının sigortalılığı
Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları esas alınarak 7.2.2014 tarihi itibariye
sonlandırılacaktır.”
2- “Ortak Hususlar”
başlıklı dördüncü bölümün “1- Anonim şirket ortağı olup, yönetim kurulu üyesi
olmayanların 1.10.2008 tarihinden itibaren sigortalılıkları” başlığına “Örnek
3”ten sonra gelmek üzere “altıncı paragraf” ve “Örnek 4” eklenmiştir
“Kanunun geçici 22.
maddesine istinaden sigortalılıkları devam ettirilen anonim şirketlerin kurucu
ortaklarının Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
çalışmaya başlamaları halinde (4/a) kapsamında sigortalılığın başladığı
tarihten bir gün önce (4/b) kapsamındaki sigortalılık sona erdirilecektir.
(4/a) kapsamındaki sigortalılığının sona ermesi halinde ise (4/b) kapsamındaki
sigortalılık yeniden başlatılmayacaktır.
Örnek 4- 2006 yılında anonim şirket
kurucu ortaklığından dolayı, mülga 1479 sayılı Kanunun 24. maddesine tabi
olarak tescili yapılan sigortalının Kanunun geçici 22 maddesine göre (4/b)
kapsamında sigortalılığı devam ederken, 16.2.2012 tarihinde (4/a) kapsamında
çalışmaya başlaması nedeniyle, 15.2.2012 tarihinde (4/b) kapsamındaki
sigortalılığı sona erdirilip, 16.2.2012 tarihinde (4/a) kapsamında
sigortalılığı başlatılacaktır. Sigortalının (4/a) kapsamındaki
sigortalılığı 21.6.2012 tarihinde sona ermiş olup, kurucu ortaklığı kesintisiz
devam eden ancak yönetim kurulu üyeliği bulunmayan sigortalının (4/b)
kapsamında sigortalılığı yeniden başlatılmayacaktır.”
3- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci
Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi
Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “3-
Tarımsal faaliyette bulunanların sigortalılığının sona ermesi ve bildirimi”
başlığına “Örnek 3” ilave edilmiştir.
“Örnek 3- Mülga 2926 sayılı Kanuna göre
muhtar tarafından onaylanan tarım bildirgesine istinaden, 1.1.1997 tarihi
itibariyle tescili yapılan sigortalının Kuruma intikal ettirmiş olduğu terkle
ilgili belgede; muhtar tarafından 1.1.1997-30.6.1999 tarihleri arasında tarım
faaliyetinin bulunduğunun, 3.2.1997-5.6.2000 tarihleri arasında ziraat odası
kaydının olması ve 1.1.1997-28.2.2009 tarihleri arasına tarım kredi
kooperatifinde kaydının olduğunun bildirilmesi halinde, sigortalının 1.1.1997
tarihinde başlayan tarım sigortalılığının, en son tarım kredi kooperatifindeki
terk kaydı dikkate alınarak, bu kaydın son bulduğu 28/2/2009
tarihi itibariyle tarım sigortalılığı sona erdirilecektir.”
Ç- GENELGENİN DÖRDÜNCÜ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c)
Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölümünün “2- Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı sayılanlar”
başlığına “2.10- Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde polislik
eğitimine tabi tutulan adaylar” alt başlığı ilave
edilmiştir.
“2.10- Polis Meslek Eğitim Merkezlerinde
polislik eğitimine tabi tutulan adaylar
2.8.2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 6495 sayılı “Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 39. maddesi ile Kanunun 4.
maddesinin dördüncü fıkrasının (e) bendinde yapılan değişiklik uyarınca polis nasbedilmek üzere Polis Meslek Eğitim
Merkezlerinde polislik eğitimine tabi tutulan adaylar 6495 sayılı Kanunun
yürürlük tarihi olan 2.8.2013 tarihinden itibaren Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi uyarınca sigortalı sayılacak olup, bunlardan Polis Meslek
Eğitim Merkezlerindeki eğitimlerini tamamlamadan ayrılanlar ile eğitimlerini
tamamlamalarına rağmen görevlerine başlamadan ayrılanların Eğitim Merkezlerinde
geçen eğitim süreleri sigortalılıklarından sayılmayacaktır.”
2- “Sözleşmeli Personel Pozisyonlarında Çalışanların
Memur Kadrolarına Atanmalarına İlişkin Düzenlemeler” başlıklı altıncı bölümünün
“3- Sigortalılar hakkında uygulanacak hükümler ile
tescilleri” başlığında yer alan “3.3-
Memur kadrolarına ataması yapılanların genel sağlık sigortalılıkları, tescil ve
aktivasyon işlemleri” alt başlığı açıklaması ile birlikte metinden çıkarılmış,
“3.4” alt başlık numarası “3.3” olarak değiştirilmiş ve bu bölüme aşağıdaki
başlıklar ilave edilmiştir.
“4-
Sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışanların 6495 sayılı Kanun uyarınca
memur kadrolarına atanmaları
2.8.2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren 6495 sayılı Kanunun 9. maddesi ile 657 sayılı
Kanuna eklenen geçici 41. madde uyarınca memur kadrolarına atanacaklar hakkında
yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.
657 sayılı Kanuna
eklenen geçici 41. madde uyarınca;
Kamu kurum ve
kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı ile bunlara bağlı döner sermayeli
kuruluşlarda, ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi
kısmi zamanlı çalışanlar ile yükseköğretim kurumlarının araştırma-geliştirme
projelerinde proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere;
a) 25.6.2013 tarihi
itibarıyla;
1) 657 sayılı
Kanunun 4. maddesinin (B) fıkrası,
2) 11.8.1983
tarihli ve 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununun 97.
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi,
3) 9.11.1983
tarihli ve 2945 sayılı Milli Güvenlik Kurulu ve Milli Güvenlik Kurulu Genel
Sekreterliği Kanununun 17. maddesi,
4) 2.3.1984 tarihli
ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanununun ek 3. maddesi,
5) 10.10.1984
tarihli ve 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 35. maddesi,
6) 7.11.1985 tarihli
ve 3238 sayılı Kanunun 8. maddesi,
7) 21.5.1986
tarihli ve 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanunun 30. maddesi,
8) 9.12.1994
tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanunun 7. maddesinin (e) fıkrası,
9) 10.7.2003
tarihli ve 4924 sayılı Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli
Sağlık Personeli Çalıştırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun,
10) 23.7.2003
tarihli ve 4954 sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanununun 24. maddesi,
11) 6.11.2003
tarihli ve 5000 sayılı Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında
Kanunun 26. maddesi,
12) 5.5.2005
tarihli ve 5345 sayılı Gelir İdaresi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanunun 29. maddesinin sekizinci fıkrası,
13) 10.11.2005
tarihli ve 5431 sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanunun 25. maddesi,
14) 16.5.2006
tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 28. maddesinin üçüncü
fıkrası,
15) 17.2.2010
tarihli ve 5952 sayılı Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ile 13.
maddesi,
16) 24.3.2010
tarihli ve 5978 sayılı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 21. maddesinin üçüncü fıkrası,
17) 28.12.2010
tarihli ve 6093 sayılı Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Kanunun 7. maddesi,
18) 17.2.2011
tarihli ve 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 6. maddesinin dokuzuncu fıkrası,
19) 16.5.2012
tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında
Kanunun 8. maddesinin dördüncü fıkrası,
20) 27.6.1989
tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 6. maddesi,
21) 27.10.1989
tarihli ve 388 sayılı Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi
Teşkilatının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 6.
maddesi,
22) 3.6.2011
tarihli ve 642 sayılı Doğu Anadolu Projesi, Doğu Karadeniz Projesi ve Konya
Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlıklarının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. maddesinin üçüncü fıkrası,
23) 29.6.2011
tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 36/A maddesi,
24) 24.11.2011
tarihli ve 656 sayılı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 16. maddesinin
yedinci fıkrası,
uyarınca vizelenmiş veya ihdas edilmiş sözleşmeli personel
pozisyonlarında çalışmakta olan ve 657 sayılı Kanunun 48. maddesinde belirtilen
genel şartları taşıyanlardan, 2.8.2013 tarihinden itibaren, yukarıda belirtilen
birinci ve dokuzuncu bentler kapsamına girenler otuz gün, diğer alt bentler
kapsamına girenler ise altmış gün içinde yazılı olarak başvurmaları hâlinde
pozisyonlarının vizeli olduğu teşkilat ve birimde, 190 sayılı Genel Kadro ve
Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kurumlar bakımından bu Kanun
Hükmünde Kararnameye ekli cetvellerde yer alan bulunduğu pozisyon unvanıyla
aynı unvanlı memur kadrolarına, diğer kurumlar bakımından bu kurumların kadro
cetvellerinde yer alan aynı unvanlı memur kadrolarına; pozisyon unvanlarıyla
aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde ise ilgisine göre l90 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnameye ekli cetveller veya kurumların kadro cetvellerinde yer
alan kadro unvanlarıyla sınırlı olmak üzere Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel
Başkanlığınca müştereken belirlenen memur kadrolarına,
b) İl özel idaresi,
belediye ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinde 3.7.2005 tarihli
ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49. maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde
25.6.2013 tarihi itibarıyla çalışmakta olan ve 657 sayılı Kanunun 48.
maddesinde belirtilen genel şartları taşıyanlardan, 2.8.2013 tarihinden
itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, sözleşmeli personel olarak
çalıştırılmalarına esas alınan memur kadrolarına,
c) Türkiye Radyo ve
Televizyon Kurumunda 11.11.1983 tarihli ve 2954 sayılı Kanunun 50. maddesinin
birinci fıkrasının (ı) bendi ile geçici 12. maddesi çerçevesinde 25.6.2013
tarihi itibarıyla sözleşmeli personel pozisyonlarında çalışmakta olan ve
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda Memur Statüsünde İstihdam Edilen Personel
Yönetmeliğinin 37. maddesinde belirtilen genel şartları taşıyanlardan, 2.8.2013
tarihinden itibaren otuz gün içinde yazılı olarak başvuranlar, bulunduğu
pozisyon unvanıyla aynı unvanlı memur kadrolarına, bulunduğu pozisyon unvanıyla
aynı unvanlı memur kadrosu olmaması hâlinde Kurumda halen var olan kadro
unvanlarıyla sınırlı olmak kaydıyla Genel Müdürlükçe belirlenecek memur
kadrolarına,
2.8.2013 tarihinden
itibaren doksan gün içinde kurumlarınca atanacaklardır.
5-
Sigortalılar hakkında uygulanacak hükümler ile tescilleri
5.1- Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılığın sona
ermesi
657 sayılı Kanunun
geçici 41. maddesi uyarınca memur kadrolarına atanacak sözleşmeli personelin
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olan sigortalılığı,
atamalarının yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlatılacağından,
kamu işyerlerinde çalışan 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi
sigortalılardan, aylıklarını her ayın 15’inde alanlar için memur kadrosuna
atandıkları tarihi takip eden ayın 14’ü itibariyle, aylıklarını her ayın 1’inde
alanlar için ise memur kadrosuna atandıkları tarihi takip eden ayın 30’u (ayın
son gününün 31 olması halinde 31’i) itibariyle sona erdirilecektir.
5.2-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılığın
başlangıcı ve bildirimi
657 sayılı Kanunun geçici 41. maddesi uyarınca
memur kadrolarına atanacak sözleşmeli personel, atandıkları tarihi takip eden
aybaşından itibaren Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında sigortalı sayılacaklardır.
Bunların, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendine tabi sigortalılıkları, aylıklarını her ayın 15’inde alanlar için
memur kadrosuna atandıkları tarihi takip eden aybaşı (ayın 15’i), aylıklarını
her ayın 1’inde alanlar için ise memur kadrosuna atandıkları tarihi takip eden
aybaşı (ayın 1’i) itibariyle başlatılacaktır. Bunlar, 5510 sayılı Kanunun 8.
maddesi uyarınca göreve başladıkları tarihten itibaren 15 gün içinde 4.
maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında “Sigortalı İşe Giriş
Bildirgesi” ile e-sigorta yoluyla Kuruma bildirilecektir.
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı
Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi çalışması bulunanlar hakkında
Kanunun geçici 4. maddesi uyarınca 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem
yapılacaktır.
5.3- Memur kadrolarına atananların hizmet sürelerinin değerlendirilmesi
657 sayılı Kanunun geçici 41.
maddesi uyarınca memur kadrolarına atananlar hakkında bu
bölümün “3.3-Memur kadrolarına atananların hizmet
sürelerinin değerlendirilmesi” alt başlığında belirtilen açıklamalara göre
işlem yapılacaktır.”
D- GENELGENİN BEŞİNCİ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “Kanunun 4.
Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamında Çalışan Yabancı
Uyrukluların Sigortalılığı” başlıklı
birinci bölümünün “2- Çalışma izin belgeleri” başlığı altında yer alan bölüm
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, bu bölüme “2.1- Yabancı uyruklu çalışanların işe başlama
tarihinin tespiti” alt başlığı ilave edilmiştir.
4817
sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun gereğince, Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde (EK-20)
aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de bir işveren yanında veya
kendi nam ve hesabına çalışmaya başlamadan
önce izin almaları gerekmektedir. Yabancı uyruklulara
çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü
tarafından verilmekte ancak, Başbakanlık, Milli Savunma Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler
Genel Müdürlüğü ve Yüksek Öğretim Kurulunca da Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğüne bilgi verilmek koşuluyla ilgili kanunlarda
belirtilen işlerde çalışacak kişilere çalışma izni verilebilmektedir.
4817
sayılı Kanunun 12. maddesine göre, Türkiye dışında ikamet eden yabancıların,
çalışma izni başvurularını bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti
temsilciliklerine yapacakları, temsilciliklerin bu başvuruları doğrudan Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ileteceği, Bakanlığın ilgili mercilerin
görüşlerini alarak durumu uygun görülen yabancılara çalışma izni vereceği,
Türkiye dışında ikamet eden yabancıların çalışma izinleri çalışma vizesi ve
ikamet izninin alınması halinde geçerlilik kazandığı, çalışma izin belgesini
alan yabancıların, bu belgeyi aldıkları tarihten itibaren en geç doksan gün
içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları, ülkeye giriş yaptıkları
tarihten itibaren en geç otuz gün içinde İçişleri Bakanlığına ikamet tezkeresi
almak için başvurmaları zorunlu olduğu, Türkiye’de geçerli ikamet izni olan
yabancılar veya bunların işverenleri başvurularını Bakanlığa yurt içinden de
yapabileceği, çalışma başvurusunun usulüne uygun olarak yapılması halinde,
belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Bakanlık tarafından en geç otuz gün
içinde sonuçlandırılacağı hüküm altına alınmıştır.
5683
sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunun 3.
maddesinde ise çalışmak amacıyla Türkiye’ye gelen yabancıların geldikleri
tarihten itibaren bir ay içinde ve her halde çalışmaya başlamadan evvel ikamet
tezkeresi almış olmaları gerekmektedir.
İkamet
izni için Türkiye’ye geliş tarihinden itibaren bir ay içinde başvurulması
gerekmekte ise de uygulamada çalışma izni alındıktan sonra ikamet izni almak
için başvurulduğundan çalışma izni alındıktan sonra İl Emniyet Müdürlükleri
yabancılar şubelerince 15 gün içinde ikamet izni alınabilmektedir.
11.4.2013 tarihli ve 28615 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan ve 11.4.2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6458 sayılı
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 27. maddesi ile geçerli çalışma
izni ve 4817 sayılı Kanunun 10. maddesine istinaden verilen çalışma izni
muafiyet belgesi ikamet izni sayılacak olup 11.4.2014 tarihten itibaren
Ülkemize çalışmak için gelen yabancılardan çalışma izni alanlardan ayrıca
ikamet tezkeresi istenmeyecektir.
2.1- Yabancı uyruklu çalışanların işe başlama tarihinin tespiti
Yabancı
uyruklu kişilerden çalışma izin
belgelerini alanların belgeyi teslim aldıkları tarihten itibaren en geç 30 gün
içinde çalışma
meşruhatlı ikamet tezkeresi almak için İl Emniyet
Müdürlüklerine başvuruda bulunmaları zorunlu olduğundan, İl Emniyet
Müdürlüklerince de ikamet izni 15 günlük süre içinde verildiğinden (1 ay içinde
teslim alınmayan ikamet tezkereleri başlangıç tarihi ile iptal edilmektedir);
işverenlerin,
-
Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 45 gün içinde,
-
Çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin
farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden
itibaren 45 günlük süre içinde,
sigortalı
işe giriş bildirgesinin düzenlenerek Kuruma vermeleri halinde bildirge yasal
sürede verilmiş sayılacaktır.
45
günlük sürenin hesaplanmasında çalışma izin belgesi verilmesi gereken 30 günlük
sürenin son gününün resmi tatile gelmesi halinde ikamet izni için 15 günlük
müracaat süresi resmi tatilin sona erdiği tarihten itibaren başlatılacaktır.
İşverenlerin
işe giriş bildirgesini 45 günlük süre içerisinde vermeleri halinde işe giriş
tarihinin çalışma izin tarihi ile aynı tarih olması şartı aranmayacaktır.
Sigortalı
işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 45 günlük süre içinde sigortalının
işe başlamadığının işveren tarafından her zaman düzenlenebilir nitelikte
olmayan belgelerle (sigortalının yurtdışında bulunması, hastanede yatması,
tutuklanması, işin belirlenen tarihte başlamaması, vb.) Kuruma bildirilmesi
halinde işverenin talebi değerlendirilerek sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Örnek 1-
22.8.2013-22.8.2014 tarihleri arasında ülkemizde çalışacak sigortalının çalışma
izin belgesi 16.9.2013 tarihinde işverene tebliğ edilmiş, işverence 17.9.2013
tarihinde il emniyet müdürlüğüne ikamet izni talebinde bulunulmuş olup iznin
23.10.2013 tarihinde teslim edildiği anlaşılmıştır. Çalışma izin belgesindeki
izin başlangıç tarihi ile belgenin işverene tebliğ edildiği tarih aynı
olmadığından, 30 günlük süre çalışma izin belgesinin işverene tebliğ edildiği
16.9.2013 tarihinden itibaren başlatılacaktır. 16.9.2013 tarihinde başlatılan
30 günlük sürenin son günü 15.10.2013 tarihidir. Ancak, bu tarihinde resmi
tatil (kurban bayramı) olması nedeniyle 15 günlük süre 21.10.2013 tarihinden
itibaren başlatılacak 4.11.2013 tarihinde sona erecektir. İşverenin 31.10.2013
tarihinde sigortalıyı işe başlattığı varsayıldığında 4.11.2013 tarihi mesai
süresi bitimine kadar kağıt ortamında, sigortalının yabancı uyruk numarası
bulunması halinde ise e-sigorta yoluyla 23:59’a kadar
işe giriş bildirgesini vermesi halinde bildirge yasal sürede verilmiş
sayılacaktır.
İşverenlerce
45 günlük sürenin bittiği tarihten sonra sigortalı işe giriş bildirgesinin
verilmesi halinde Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1)
numaralı alt bendi kapsamında idari para cezası uygulanacaktır.
İşyeri
bildirgesinin işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken 45 günlük süre içinde
Kuruma verilmesi halinde işyeri bildirgesi, aylık prim ve hizmet belgesi
verilmesi süresinin geçmiş olması halinde ise aylık prim ve hizmet belgesinin
kağıt ortamında düzenlenerek Kuruma verilmesi durumunda bu belgelerin geç
verilmesi nedeniyle de idari para cezası uygulanmayacaktır.
Yabancı
uyruklu sigortalı çalıştıran işyerinin Kanun kapsamına yeni alınan işyeri
olması halinde işyeri tescili için işe giriş bildirgesi verilmesi gereken 45
günlük süre esas alınarak işlem yapılacak, işe giriş bildirgesinde ise yeni
işyerleri için 45 günlük süre ve bir aylık süre birlikte değerlendirilerek
idari para cezası uygulanıp uygulanmayacağına karar verilecektir.
Örnek 2- 17.5.2013 tarihinden itibaren çalışma izni
başlatılan ve buna ilişkin izin belgesini 27.5.2013 tarihinde alan işveren,
yabancı uyruklu kişinin oturma izni için Emniyet makamlarına 29.5.2013
tarihinde başvurmuştur. 9.7.2013 tarihinde sigortalı çalıştırmaya başlayacağını
beyan ederek buna ilişkin işyeri bildirgesi ile sigortalı işe giriş
bildirgesini 11.7.2013 tarihinde Kuruma vermiştir. Çalışma
izin belgesi işverence 27.5.2013 tarihinde alındığından 30 günlük süre
27.5.2013 tarihinden itibaren başlatılacak, 25.6.2013 tarihinde sona erecektir.
15 günlük süre de 26.6.2013 tarihinde başlatılacak 10.7.2013 tarihinde sona
erecektir. Bu durumda 45 günlük sürenin son günü 10.7.2013 tarihi olduğundan
işe giriş bildirgesi ve işyeri bildirgesinin geç verilmesi nedeniyle idari para
cezası uygulanacaktır. 2013 yılı Temmuz ayı aylık prim ve hizmet belgesi
23.8.2013 tarihinde Kuruma verileceğinden aylık prim ve hizmet belgesi herhangi
bir işlem yapılmayacaktır.
Örnek 3- Örnek
2’deki işyerinin yeni işyeri olması halinde işe giriş bildirgesinin bir aylık
süre içinde Kuruma verilmesi süresi bulunduğundan işe giriş bildirgesinin geç
verilmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.
Bu
Genelgenin yayımı tarihinden önce yabancı uyruklu sigortalı çalıştıran
işverenlerin müracaatları halinde bu Genelge hükümleri doğrultusunda işlem
yapılacaktır.
6458
sayılı Kanun 11.4.2014 tarihinde yürürlüğe gireceğinden bu tarihten sonra 4817
sayılı Kanuna göre çalışma izni aynı zamanda ikamet izni olarak da
değerlendirilecektir. Bu nedenle, işverenlerin;
-
Çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 30 gün içinde,
-
Çalışma izin belgesinin işverene gönderildiği tarih/tebliğ tarihi ile çalışma
izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene
gönderildiği tarihten/tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde,
sigortalı
işe giriş bildirgesi düzenleyerek Kuruma vermeleri halinde bildirge yasal
sürede verilmiş sayılacaktır. İşyeri bildirgesi ile aylık prim ve hizmet
belgesi hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.
Çalışma
Genel Müdürlüğü tarafından, çalışma izin belgeleri ile diğer bakanlıklar veya
kurumlar tarafından verilen ve Çalışma Genel Müdürlüğüne gönderilen izin
belgelerinin birer örneği ilgili SGİM/SGM’lere
intikal ettirilecek, çalışma
izinleri ilgili mevzuat çerçevesinde yabancının mesleği ve ödenecek ücret,
işyeri, çalışacağı adres gibi kriterler değerlendirilerek verildiğinden ve
verilen çalışma izni kısmi süreli ise bu durum da belgede belirtildiğinden,
bunların izin belgesinde belirtilen işyeri ve işveren tarafından yine belgede
belirtilen ücret tutarından az olmamak üzere kısmi süreli çalışma olup olmadığı
hususu da göz önünde bulundurularak Kurumumuza bildirimlerinin yapılması
sağlanacaktır.
Bakanlıkça çalışma izinlerinin uzatılması
işlemleri yapılırken yabancının sosyal güvenlik ile ilgili yükümlülüklerinin
yerine getirilip getirilmediği kontrol edildiğinden, izin belgesinde kayıtlı
prime esas kazanca göre sigortalıların çalışmalarını noksansız olarak
bildirmeleri hususunda işverenlerin, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamında bağımsız çalışanların ise primlerini noksansız olarak
ödemeleri konusunda uyarılmaları gerekmektedir.
Yabancıların çalışma izinlerinin takibi “Kayıtdışı İsdihdamla Mücadele
Daire Başkanlığı Uygulamaları” programı içinde yer alan “Diğer Kurumlar-Yabancı
Çalışan Sorgu” menüsü aracılığıyla yapılacaktır.
İşverenler tarafından 4817 sayılı Kanun gereğince çalışma
izni alınmadan çalıştırılarak Kuruma bildirimi yapılan sigortalılar ile kontrol
ve denetim elemanlarınca çalışma izni olmadan çalıştırıldığı tespit edilen
yabancı uyruklu kişilerin Kurumumuzca tescili yapılacaktır. Daha sonra
sigortalının geçici görevli olarak gelip gelmediği ile çalışma izninden muaf
olup olmadığı hususu araştırılarak sonucunun Kurumumuza bildirilmesi için
tescili yapan SGİM/SGM’lerce Çalışma Genel
Müdürlüğüne, bunlardan yabancı kimlik numarası bulunmayanlar ise yabancı kimlik
numarası alınmak üzere ayrıca nüfus idarelerine bildirilecektir.
2- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi
Kapsamında Çalışan Yabancı Uyrukluların Sigortalılığı” başlıklı birinci
bölümünün “4- Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede
kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya
gönderilenler” başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“4- Sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmamış ülkede kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak
çalışmaya gönderilenler
2.3.2011
tarihli ve 27862 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY ile 12.5.2011 tarihli ve
27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 10.
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine “bir iş için” ibaresinden sonra
gelmek üzere “en fazla üç ay süreyle” ibaresi eklenmiştir.
Söz
konusu değişiklikle, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde
sigortalı ya da emekli olup, ülkemize üç aydan fazla bir süre ile çalışmak için geçici görevli olarak yabancı ülkede
kurulu şirket tarafından gönderilenler
çalışmaya başladıkları tarihin üçüncü ayın sonundan itibaren sigortalı
sayılmışlardır. Bu uygulama ile 2.3.2011 tarihinden önce geldiği
ülkede sigortalı sayılması nedeniyle Ülkemizde sigortalı sayılmayıp bu tarihten
sonra çalışmaya devam edenler 2.6.2011 tarihinden itibaren, 2.3.2011 tarihinden
sonra Ülkemize çalışmak için gelenler ise çalışmaya başladıkları tarihin üçüncü
ayından itibaren 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
kapsamında sigortalı sayılmışlardır.
21.8.2013
tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin
10. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yapılan değişiklikle, 21.8.2013 tarihinden
itibaren sosyal güvenlik sözleşme hükümleri saklı kalmak
kaydıyla yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş
adına ve hesabına Ülkemize bir iş için gönderilenlerin yurtdışında sigortalı
olduklarını kanıtlayıcı belgelerle sunmaları halinde sigortalı sayılmaması
hükmü getirilmiştir.
SSİY değişikliği nedeniyle; 21.8.2013 tarihinden itibaren sosyal
güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde o ülkenin sosyal güvenlik sistemine
tabi çalıştığını ya da kendi çalışmalarından dolayı aylık aldığını belgeleyip
Ülkemize geçici görevle çalışmaya gelenler ile 21.8.2013 tarihinden önce bu
kapsamda olup, sigortalı sayılmış olanlar 21.8.2013 tarihi itibariyle 5510
sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı
sayılmayacaklardır. Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış
ülkelerde sosyal güvenlik sistemine tabi çalıştığını ya da kendi
çalışmalarından dolayı aylık aldığının belgelendirilmesinde bu belgenin yabancı
uyruklunun kendi ülkesinin sosyal güvenlik kurumundan alınmış olması ve
Ülkemizde bulunan temsilciliğinden (elçilik, konsolosluk, ataşelik vb) onaylanmış olması gerekmektedir.
Ülkemize geçici görevli olarak gelenlerden geldiği ülkede sigortalı
olduğunu belgeleyenler 21.8.2013 tarihinden itibaren sigortalı
sayılmayacağından işverenlerden bu tarihten sonra aylık prim ve hizmet belgesi
alınmayacaktır. 21.8.2013 tarihinden sonra sigortalı sayılmadıkları için
çalıştırılmayacak yabancı uyruklular için işverence düzenlenecek işten ayrılış
bildirgeleri nedeniyle idari para cezası uygulanmayacak, işten ayrılış
bildirgelerinin e-sigorta yoluyla verilmesi istenmeyecek, kağıt ortamında
verilmesi yeterli sayılacaktır.
4817
sayılı Kanunun 4. maddesi gereğince Ülkemizde çalışmaya başlayacak yabancıların
çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almaları gerekmekte olup, 5510 sayılı
Kanuna göre sigortalılığı iptal edileceklerden çalışma izni bulunmayanların
durumu Çalışma Genel Müdürlüğüne bildirilecektir.”
E- GENELGENİN ALTINCI KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “2.1- Yaşlılık aylığı
bağlandıktan sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi
olarak yeniden çalışmaya başlayanlar” alt başlığına aşağıdaki paragraf
ilave edilmiştir.
“2008 yılı Ekim ayından önce 506 sayılı
Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken serbest avukat olarak çalışmalarını
sürdürenlerin aynı zamanda hizmet akdine tabi olarak bir işverenin yanında
çalışmaları halinde sosyal güvenlik destek primi bu çalışmalarından dolayı
aldıkları ücretten kesilecek bunların almakta oldukları yaşlılık aylığından
ayrıca sosyal güvenlik destek primi kesilmeyecektir. 2008 yılı Ekim ayından itibaren
avukatlık mesleği Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına
alındığından 1.10.2008 tarihinden itibaren önce başlayan sigortalılık, 1.3.2011
tarihinden itibaren ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılık esas alınarak işlem
yapılacaktır.”
2- “2.2-
Yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar” alt başlığına birinci
paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“2.8.2003
tarihli ve 25187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4956 sayılı
Kanunun 44. maddesiyle 1479 sayılı Kanunun ek 20. maddesinin birinci fıkrası
değiştirilmiş ve maddeye eklenen 3. fıkrasında; diğer sosyal güvenlik
kanunlarına göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan gerçek veya basit
usulde gelir vergisi mükellefi olanlar sosyal güvenlik destek primi kapsamına
alınmıştır.
Ancak;
28.1.2004 tarih ve 25360 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
5073 sayılı Kanunun 15. maddesi ile 1479 sayılı Kanunun ek 20. maddesinin 1.
fıkrası ile 3. fıkrasının birinci cümlesi değiştirilerek; “Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, 24. maddenin (ı)
numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra
çalışmaya başlayanların, sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından,
aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden ay
başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil % 10 oranında sosyal
güvenlik destek primi kesilir. Diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık
veya malullük aylığı bağlananlardan 24. maddenin (ı) numaralı bendinde
belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları ayı takip
eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, bu Kanunun 50.
maddesine göre belirlenen on ikinci gelir basamağının % 10’u oranında sosyal
güvenlik destek primi öderler.” hükmü getirilmiştir.
Bu
düzenleme ile yaşlılık ve malullük aylığı bağlandıktan sonra 1479 sayılı
Kanunun 24. maddenin (ı) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya
başlayanların sosyal güvenlik destek primi kapsamında tescilleri yapılacaktır.
Örnek-
1.8.1997 tarihinde (a) bendi kapsamında aylık alan sigortalı, 25.3.2002
tarihinde vergiden muaf olarak seyyar pazarcılık mesleğine başlamış olup, bu
faaliyetinin 28.1.2004 tarihinden sonra da devam etmesi durumunda, bu tarihten
itibaren sigortalının sosyal güvenlik destek primi kapsamında tescilinin
yapılması gerekmektedir.”
F- GENELGENİN YEDİNCİ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “İsteğe
Bağlı Sigortalılık Şartları ve Sigortalı Sayılanlar” başlıklı birinci bölümünün
1.1-“Türkiyede ikamet etmek alt başlıklı” alt
başlığının son paragrafı aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
“Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik
sözleşmelerine göre Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre’de bulunanlar ile bu
ülkelerde sigortalı olanlardan Türkiye’de ikamet etme şartı aranmaksızın isteğe
bağlı sigortalı olma şartlarını yerine getirenlerin ülkemizde isteğe bağlı
sigortaya prim ödemeleri mümkündür.”
2- “İsteğe Bağlı
Sigortalılık Şartları ve Sigortalı Sayılanlar” başlıklı birinci bölüme “4-
1.10.2008 tarihinden sonra tescili yapılan sigortalıların primlerinin
değerlendirme işlemleri” başlığı ilave edilmiştir.
“4- 1.10.2008 tarihinden sonra zorunlu
sigortalı olarak tescili yapılan sigortalıların primlerinin değerlendirme
işlemleri
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının
(b) bendi kapsamında ilk defa 1.10.2008 tarihinden sonra zorunlu sigortalı
olarak tescilleri yapılan ((4) numaralı alt bendi hariç) ve daha sonraki bir
tarihte zorunlu sigortalılıkları sona erenlerin isteğe bağlı sigortalılık
talebinde bulunmadan prim ödemeye devam etmeleri halinde primlerinin
karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla ödemiş oldukları sürelerin “isteğe
bağlı sigortalılık süresi” olarak değerlendirilmesi işlemlerine devam
edilecektir.
Buna
göre, kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlananlar ile prim iadesi
alanlar hariç olmak üzere yeniden değerlendirme talebinde bulunanların
1.10.2008 tarihinden sonra yatırmış oldukları primler karşılığı süre ile
sınırlı kalmak kaydıyla “isteğe bağlı sigortalılık süresi” olarak
değerlendirilecektir.
Yapılan
değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı
sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır.
Ayrıca,
Kanunun 4. maddesinin (b) bendi kapsamında tescilleri yapılan ((4) numaralı alt
bendi hariç) ancak 5510 sayılı Kanun
kapsamında sigortalı olmadıkları daha sonraki bir tarihte tespit edilmesi
nedeniyle sigortalılıklarının tescil tarihi itibariyle iptal edilmesi
gerekenlerden;
- Prim
ödemelerinin iadesini talep edenlerin sigortalılıklarının tescil tarihi
itibariyle iptal edilerek ödenen primler iade edilecek,
- Ödenen
primlerin “isteğe bağlı sigortalılık süresi” olarak değerlendirilmesini talep
edenlerin giriş bildirgelerinin iptal edilmeden tescil tarihi itibariyle terk
(01) kodu ile sigortalılıklarının sona erdirilmesi ile tescil tarihinden sonra
primi ödenen ayın başı itibariyle (05) kodu ile sigortalılığın başlatılması ve
primlerin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak şartıyla “isteğe bağlı
sigortalılık süresi” olarak değerlendirilecektir.
Yapılan
değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona erdirilenlerin, isteğe bağlı
sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte bulunma şartı aranacaktır.”
Bu
değişiklikten önce sigortalılıkları iptal edilerek prim iadesi alanlar hakkında
yeni bir işlem yapılmayacaktır.
3- “1.10.2008
Tarihinden Önce İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar Hakkında Yapılacak İşlemler” başlıklı dördüncü bölümünün “2.2- 1.10.2008 öncesi 1479 sayılı Kanuna göre ödenen primlerin
değerlendirilmesi” alt başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“1479 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalılıkları sona
erenlerin isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunmadan prim ödemeye devam
etmeleri halinde primlerinin karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla
sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi işlemlerine 1.10.2008 tarihinden
sonra da devam edilecektir.
Bu değişiklikten önce 30.9.2008 tarihi itibariyle değerlendirme
işlemleri sona erdirilen sigortalılardan kendilerine veya hak sahiplerine aylık
bağlananlar ile taraflarına prim iadesi yapılanlar hariç olmak üzere yeniden
değerlendirme talebinde bulunanların 1.10.2008 tarihinden sonra yatırmış
oldukları primler karşıladığı süre ile sınırlı kalmak kaydıyla sigortalılık
süresi olarak değerlendirilir.
Yapılan değerlendirme neticesinde sigortalılığı sona
erdirilenlerin, isteğe bağlı sigortalı olmak istemeleri halinde yazılı talepte
bulunma şartı aranacaktır.”
4- “İsteğe Bağlı Sigorta Primlerinin Hesabı ve Ödenmesi” başlıklı yedinci bölüme aşağıdaki
başlık ilave edilmiştir.
“4- Genel sağlık sigortası hak sahipliği
Kanunun
60. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile isteğe bağlı sigortalılar
1.10.2008 tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı sayılmış olup, Kanunun
52. maddesi gereğince bakmakla yükümlü olunan kişi dahi olsalar genel sağlık
sigortası primini ödemekle yükümlüdürler.
İsteğe
bağlı sigortalılar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin genel
sağlık sigortası yardımlarından faydalanmaları için sağlık hizmeti sunucusuna
başvurdukları tarihten önceki son bir yıl içinde
toplam 30 gün genel sağlık sigortası primi ödemiş olmaları ayrıca 60 günden
fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması gerekmektedir.
İsteğe
bağlı sigortalı olanlar; bakmakla yükümlü olunan ya da hak sahibi olarak ölüm
aylığı veya geliri veyahut kendi çalışmasından dolayı gelir alan kişi olsa
dahi, Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel
sağlık sigortalısı sayıldıklarından bunlar, genel sağlık sigortası primini de
ödeyeceklerdir.
Türkiye’de
yerleşik olma hali bir yılı doldurmayan yabancı uyruklu sigortalılar genel
sağlık sigortalısı sayılmadığından, bunlardan bir yıldan daha az bir süre
oturan ve isteğe bağlı sigortalı olanlardan genel sağlık sigortası primi
alınmayacaktır. Ancak, oturma süresi bir yıldan fazla olanlardan oturma süresinin
birinci yılının dolduğu tarihten itibaren sigortalının talepte bulunup
bulunmadığına bakılmaksızın genel sağlık sigortası primi alınacaktır.”
G- GENELGENİN SEKİZİNCİ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “Fiili Hizmet Süresi Zammı” başlıklı birinci bölümünün “1-Fiili hizmet
süresi zammından yararlandırılacak sigortalılar” başlığı altında yer alan
tablonun 13. sırasının “Kapsamdaki sigortalılar” başlıklı sütununda “uzman
erbaşlar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve sözleşmeli erbaş ve erler”
ibaresi, 14. sırasının aynı başlıklı sütununda “polis” ibaresinden sonra gelmek
üzere “memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru,” ibaresi eklenmiştir.
Ğ- GENELGENİN DOKUZUNCU KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “2008 Yılı Ekim Ayı Başından Önce Geçen Hizmetlerin Çakışması” başlıklı
birinci bölümün “2- 4.10.2000-1.10.2008 tarihleri arasında 1479 ve 2926 sayılı
Kanunlara tabi geçen hizmetlerin çakışması” başlığının dördüncü paragrafı
değiştirilmiş ve bu paragraftan sonra gelmek üzere “Örnek 4” eklenmiş takip
eden örnek numaraları “Örnek 4, Örnek 5”, “Örnek 5, Örnek 6” olarak
değiştirilmiştir.
“1.10.2008 tarihinden önce 1.7.2002
tarihinde 1479 sayılı Kanunun 79. maddesine göre isteğe bağlı sigortalılığı
başlatılan sigortalının 30.6.2005 tarihinde isteğe bağlı sigortalılığı sona
ermiştir. 1.10.2008 tarihinden sonra isteğe
bağlı sigortalılığının sona erdiği tarihten sonraki bir tarihte 2.6.2006
tarihinde başlayan vergi mükellefiyetinin bulunduğu ve halen devam ettiği
tespit edilmiştir. Sigortalının vergi başlangıç tarihi olan 2.6.2006 tarihinde
(06) kodu ile yeniden sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek
4- 28.12.1987 tarihinde 1479 sayılı Kanuna tabi zorunlu
sigortalılığı başlatılan sigortalının vergi kaydı 29.6.1988 tarihinde sona
ermiştir. 1.8.1988 tarihinde başlayan isteğe bağlı sigortalılığı kesintisiz
olarak devam etmekteyken 7.3.2011 tarihinde tahsis talebinde bulunması üzerine
yapılan inceleme sonucunda sigortalının 15.9.1994 ile 31.12.1998 tarihleri
arasında vergi kaydının bulunduğu tespit edilmiştir. Bu
durumda isteğe bağlı sigortalılığı kesintisiz olarak devam ederken vergi kaydı
Kanunun yürürlük tarihinden sonra tespit edildiğinden bu vergi kayıtlarına
istinaden 15.9.1994 ile 31.12.1998 tarihleri arasındaki zorunlu sigortalı
olarak değerlendirilmeyecektir.”
2- “2008 Yılı Ekim Ayı
Başından Önce Geçen Hizmetlerin Çakışması” başlıklı birinci bölümün “6-
1479 sayılı Kanuna tabi sigortalıların kendilerine ait veya ortak oldukları
işyerlerinden kendilerini sigortalı göstermesi” başlıklı bölüme aşağıdaki
örnekler ilave edilmiştir.
“Örnek 1- 21.11.2007 tarihinden itibaren
kendine ait limited şirket ortağı olduğu işyerinden
hizmetleri bildirilen sigortalının bu çalışmalarının 1.10.2008 tarihinden sonra
da kesintisiz olarak devam ettiği tespit edildiğinden sigortalılığı (4/a)
kapsamında devam ettirilecektir.
Örnek 2- Örnek
1’deki sigortalının 25.12.2012 tarihinde kendine ait işyerinden işten ayrılış
bildirgesi verildiği tespit edilmiş olup, kendi işyerinde bir daha (4/a)
kapsamında bildirilemeyeceğinden, 26.12.2012 tarihinden itibaren (4/b)
kapsamında sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek 3- 5.10.2005-24.7.2010
tarihleri arasında kendine ait işyerinden başka sigortalılarla birlikte
hizmetleri bildirilen sigortalının, 22.8.2005-29.7.2007 ve 9.5.2008-30.10.2012
tarihleri arasında vergi mükellefiyetinin bulunduğu anlaşılmıştır. Kanunun geçici 8. maddesi gereğince 1.10.2008 tarihine kadar kayıt
ve tescilini yaptırmayan sigortalının 1.10.2008 tarihi itibariyle (b) bendi
kapsamındaki sigortalılığının başlatılması gerekmekte ise de bu tarihte (a)
bendi kapsamındaki çalışması devam ettiğinden (b) bendine tabi sigortalılığı
(a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona erdiği 25.7.2010 tarihi itibariyle
başlatılacaktır.
Örnek 4- 6.10.2003
tarihinde kendine ait işyerinden başka sigortalılarla birlikte (a) bendi
kapsamında bildirilen sigortalının, işyeri faaliyetini 6.1.2009 tarihinden
itibaren farklı bir üniteye naklettiği, sigortalının 7.1.2009 tarihinden
itibaren işyeri faaliyetini naklettiği işyerinden bildirimlerinin yapılmaya
devam edildiği anlaşılmış olup, bu sigortalının (a) bendi kapsamındaki
sigortalılığı kesintiye uğramış sayılmayacaktır.
Örnek 5- Örnek
4’deki sigortalının işyerini naklettiği tarihten sonra 8.1.2009 tarihinden
itibaren (a) bendi kapsamında yeni işyerinden hizmet bildirildiği tespit
edilmiş olup, bu durumda sigortalının önceki işyerindeki çalışmasının
kesintisiz devam ettiğinden, söz edilemeyeceğinden 7.1.2009 tarihinden itibaren
(b) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirimleri başlatılacaktır. Bu gibi
durumlarda sigortalının doğru işten ayrılış nedeni tespit edilerek
düzeltilecektir.
Örnek 6- 4.3.2007
tarihinden itibaren hizmet akdine tabi çalıştığı işyerine 17.6.2013 tarihinde
ortak olan kişinin kendi işyerinden dolayı sigortalı bildirilmesine imkan
olmadığından 16.6.2013 tarihinden itibaren (a) bendi kapsamındaki sigortalılığı
sona erdirilecek 17.6.2013 tarihinden itibaren (b) bendi kapsamındaki
sigortalılığı başlatılacaktır.
Örnek 7- 3.4.2008
tarihinde limited şirket ortağı olan sigortalı bu
tarihten itibaren kendi işyerinden 506 sayılı Kanuna göre kendini sigortalı
bildirmiş olup, 24.12.2012 tarihinde de diğer çalışanlarını işten çıkararak bu
tarihten sonra tek başına sigortalı olarak bildirmeye devam etmiştir. 24.12.2012
tarihinden itibaren söz konusu işyerinde başkaca sigortalı çalışmadığından
23.12.2012 tarihinde (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona ermesi
24.12.2012 tarihi itibariyle (b) bendi kapsamında sigortalılığının
başlatılacaktır.”
3- “2008
Yılı Ekim Ayı Başından Sonraki Hizmetlerin Çakışması” başlıklı ikinci bölümün
“5- Kısmi süreli olarak 30 günden az çalışılan sürelerde hizmetlerin çakışması”
başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“5-
Kısmi süreli olarak 30 günden az çalışılan sürelerde hizmetlerin çakışması
4857
sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar (eksik gün nedeni 06-Kısmi istihdam), tam süreli çalışmakla
birlikte ay içinde puantaj kaydı tutularak kısmı hizmet bildirilen (eksik gün
nedeni 7- Puantaj kaydı) ile ev hizmetlerinde
30 günden az çalışanların (eksik gün nedeni 17-Ev hizmetlerinde 30 günden az
çalışma) aynı anda Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde
sayılan sigortalılık hallerinin bulunması durumunda sadece çakışan süredeki (b)
bendine tabi sigortalılıkları iptal edilecektir. Çakışma sürelerinin tespitinde her bir ay için ayrı
ayrı değerlendirme yapılacaktır. Bu durumda, ay içinde kısmi çalışılan süreler
dışında kalan sürede (b) bendine tabi sigortalılık geçerli sayılacağından
sigortalılar ayrıca (b) bendi kapsamında prim ödemek için yazılı talepte
bulunmayacaklardır.
Sigortalıların
ay içindeki (a) ve (b) bentlerine tabi gün sayılarının hesabında ay 30 gün
kabul edilecek (b) bendine tabi gün sayısı (a) bendine ilave edilerek
hesaplanacaktır. Sigortalının (a) bendine tabi işe girdiği ay içinde işten
çıktığı ay için parmak hesabı yapılarak işlem yapılacaktır. Artık güne ait
kazançlar sigortalının prime esas kazancına ilave edilecektir. Ay içinde giriş
ve çıkış tarihi bulunmuyorsa kısmi çalışılan aylarda (a) bendi kapsamındaki
sigortalılık ayın ilk gününden itibaren başlatılacaktır. (b) bendine tabi
sigortalılık ise (a) bendi kapsamındaki sigortalılığının sona erdiği günü takip
eden günden itibaren başlatılacaktır.
Kanunun
4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında kısmi süreli olarak
çalışanlar bu süreleri dışında kalan günleri (b) bendine tabi zorunlu
çalışmaları ile tamamladıklarından kalan sürelerinde kısmi süreleri olarak (a)
bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamayacakları gibi genel sağlık
sigortalısı olarak bu süreleri ayrıca tamamlamayacaklardır.
Sigortalıların
ay içinde birden fazla işyerinde çalışmaları halinde “06” ve “17” numaralı
eksik gün nedenleri dışında 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi
diğer çalışmaları da toplanacak, sigortalılar kalan günler için (b) bendine
tabi sigortalı sayılacaktır. Birden fazla çalışması toplam 30 gün olan
sigortalılar hakkında (b) bendine tabi prim alınmayacak olup, bu Genelgenin “4-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olarak aynı
anda prim ödenmiş hizmetlerin değerlendirilmesi” başlıklı bölüm doğrultusunda
işlem yapılacaktır.
Kanunun
67. maddesine 25.2.2011 tarihinden ilave edilen beşinci fıkra ile bu tarihten
itibaren 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların
4857 sayılı Kanunun 56. ve 74. maddeleri ile diğer iş kanunlarına göre ücretsiz
izin sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam bir ayı
aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel
sağlık sigortalılıklarının devam edeceği hüküm altına alındığından bir ayı aşan
kısmi çalışmalarda eksik gün nedeni “06”, “07” ya da “17” olup, ay içinde “0”
gün ve “0” kazanç bildirilen kayıtlar,
eksik gün nedeni “7-Puantaj kaydı” ve “12-Birden fazla” ve “13-Diğer”
seçilenler ya da “0” gün ve “0” kazanç bildirimin sürekli olarak
yapıldığı tespit edilenler hakkında (a)
bendi kapsamında bildirilen çalışmanın fiili olup olmadığı hususu araştırılarak
sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Örnek 1-
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı olup, 40,00
TL günlük kazanç üzerinden prim ödeyen ve 28/1/2014
tarihinde 4. maddenin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında her ay 5 gün kısmi süreli (eksik gün nedeni 06)
olarak ve işverenince 40,00 TL günlük kazanç üzerinden çalışmaya başlayan
sigortalı 2014 yılı Ocak ayında 27 gün (b) bendine, 4 gün (a) bendine tabi
sigortalı olacak, takip eden aylarda (b) bendine tabi sigortalılığı 25 gün
olarak bildirilecektir. Sigortalının 2014 yılı Mayıs ayında 15 gün kısmi
istihdama tabi çalıştığı varsayıldığında Mayıs ayında 15 gün (b) bendine tabi
sigortalı sayılacaktır.
|
Yıl |
Sigortalılık
Statüsü |
İşe Giriş
Tarihi |
Toplam Gün |
Aylık
Bağlamada Dikkate Alınacak |
|
|
Gün |
PEK |
||||
|
2013
Aralık |
4/b |
- |
30 |
30 |
1200,00 |
|
2014
Ocak |
4/b |
|
27* |
30 |
1080,00 |
|
4/a |
28.1.2014 |
4 |
160,00 |
||
|
2014
Şubat |
4/b |
|
25 |
30 |
1000,00 |
|
4/a |
|
5 |
200,00 |
||
|
2014
Mart |
4/b |
|
25 |
30 |
1000,00 |
|
4/a |
|
5 |
200,00 |
||
|
2014
Nisan |
4/b |
|
25 |
30 |
1000,00 |
|
4/a |
|
5 |
200,00 |
||
|
2014
Mayıs |
4/b |
|
15 |
30 |
600,00 |
|
4/a |
|
15 |
600,00 |
||
*
Sigortalıya ay içinde giriş ve çıkış işlemi yapılacağından (4/b) günleri parmak
hesabı yapılarak belirlenecektir.
Kısmi
süreli çalışanlara ilişkin hizmet çakışmalarında bu Genelge ile düzenlenen
hususlar doğrultusunda Genelgenin yayım tarihinden itibaren uygulamaya
geçilecek olup, 1.3.2011 tarihinden itibaren kısmi süreli çalışması nedeniyle
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı
sona erdirilenlerin çakışan süreler dışındaki primlerini ödemek için talepte
bulunmaları halinde, söz konusu aylar (b) bendi kapsamında 30 güne tamamlanıp
hizmet süresi olarak değerlendirilebilecektir. Sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılık
hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.”
4- “2008
Yılı Ekim Ayı Başından Sonraki Hizmetlerin Çakışması” başlıklı ikinci bölümün “6.4- 5. maddenin birinci fıkrasının (g) bendi ile 4. maddeye
tabi geçen çalışmaların çakışması” alt
başlığı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“6.4- 5. maddenin birinci
fıkrasının (g) bendi ile 4. maddeye tabi geçen çalışmaların çakışması
Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde ülkemiz ile sosyal
güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki
işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri bu çalışmaları devam
ederken Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında
sigortalı olabileceklerdir. Ancak, bunlardan 4. maddenin birinci fıkrasının (a)
bendine tabi olanların isteğe bağlılıkları (a) bendi kapsamında çalışmaya
başladıkları tarihten bir gün önce sona erdirilecek, 4. maddenin birinci
fıkrasının (b) bendine tabi olanlardan isteğe bağlı sigortalılığı bulunanların
isteğe bağlı sigortalılık sona erdirilinceye kadar (b) bendine tabi
sigortalılıkları başlatılmayacaktır.
Örnek- 1.5.2011 tarihinde 5. maddenin birinci fıkrasının (g) bendi
kapsamında sigortalı olan 12.5.2011 tarihinde de isteğe bağlı sigortalı olmak
için müracaat eden sigortalı, 26.6.2011 tarihinde limited
şirket ortağı olmuştur. Bu sigortalının 5. maddenin birinci fıkrasının (g)
bendi kapsamındaki sigortalılığı ve isteğe bağlı sigortalılığı devam
ettirilecektir. İsteğe bağlı sigortalılığının dilekçe ile 17.9.2012 tarihinde
sona ermesi halinde (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı 18.9.2012 tarihinden
itibaren başlatılacaktır.”
H- GENELGENİN ONUNCU KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- “Kanunun 41. Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci
bölümünde yer alan “2.1- Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların doğumdan sonra
geçen süreleri” alt başlığı
altındaki
açıklamalara ilişkin Örnek 3’e aşağıdaki ilave yapılmıştır.
“Bu sigortalının 15.1.2000 tarihinde ilk defa malullük, yaşlılık
ve ölüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladığı varsayıldığında
sigortalılık süresi başlangıcı 15.1.2000 tarihinden geriye doğru borçlanılan
süre kadar gidilerek tespit edilecektir.”
2- “Kanunun 41. Maddesine Göre
Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci
bölümünde yer alan “2.2- Er veya
erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler” alt başlığı altındaki altıncı paragraf aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, onüçüncü paragrafa “Türk
vatandaşlığına alınan kimselerin askerlik süresini belgeleyememeleri durumunda
borçlanma işlemleri yapılmayacak, varsa yapılmış olan borçlanma işlemleri iptal
edilecektir.” cümlesi eklenmiş ve bu paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki
paragraf eklenmiştir. Yine aynı bölümdeki Örnek
2’den sonra gelmek üzere “Örnek 3” ilave edilmiştir.
“Yapılacak
askerlik borçlanmalarında, hava değişimlerinin 1111 sayılı Kanunun yayımlandığı
17.7.1927 tarihine kadar 1 yılının, bu tarihten sonra 3 ayının, 22.2.2014
tarihinden sonra otuz gününün, 1076 sayılı Kanunun 3. maddesi uyarınca erbaş ve
er statüsünde askerlik görevini yapanların (kısa dönem) ise 14.11.1980
tarihinden itibaren 1 ayının, 22.2.2014 tarihinden itibaren onbeş
gününün askerlik süresi olarak dikkate alınması gerektiğinden, bu süreleri aşan
kısmı ile hastalık veya cezai bir sebeple uzayan süreler
borçlandırılmayacaktır.”
“Türk vatandaşı iken askere
alınan ve askerlik yükümlülüğünü yerine getirenlerin daha sonra Türk
vatandaşlığından çıkmaları halinde Türk vatandaşı iken yaptıkları askerlikleri
borçlanılabilecek, daha önce yapılmış olan borçlanmaları geçerli sayılacaktır.”
“Örnek 3- 2926 sayılı Kanuna tabi
sigortalılığı 15.5.1988 tarihinde sona eren sigortalı, 2.6.2001 tarihinde
askerlik borçlanması için müracaat etmiş, ancak anılan tarihte aktif sigortalı
olmadığından talebi reddedilmiştir. Talebi reddedilen sigortalı 14.4.2010
tarihinde yeniden askerlik borçlanması talebinde bulunması halinde 8.9.1999
tarihinden önceki döneme ait olsa dahi askerlik süresi Kanunun 41. maddesi
hükmüne göre borçlandırılacaktır.”
3- “Kanunun 41.
Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümünün
“2-Borçlanılacak süreler” başlığının “2.5- Avukatlık
stajında geçen süreler” alt başlığı altında yer alan açıklamaların ikinci ve
üçüncü paragraflar metinden çıkarılmış, birinci paragraftan sonra gelmek üzere
aşağıdaki açıklamalar eklenmiş, “Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların borçlandırılmasında
Kurumlarından tüm hizmetlerini gösterir onaylı hizmet belgesi istenecektir.” paragrafı ise
örneklerden önce gelmek üzere bölümün sonuna eklenmiştir. Bu bölümde
bulunan “Örnek 2” ve “Örnek 3” aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Borçlanma yapılabilmesi için staj süresinin
tamamlanması gerekmekle birlikte avukatlık stajını tamamlamadan ayrılıp, daha
sonra borçlanma talebinde bulunanlardan,
- 1136 sayılı
Kanunun 4. maddesinin değiştirildiği 10.5.2001 tarihine kadar adli ve askeri
hakimlik ve savcılıkta, Anayasa Mahkemesi asli ve geçici raportörlüklerinde ve
Danıştay dava daireleri başkan ve üyelikleriyle başkanın sözcülüğü, kanun
sözcülüğü ve bu daireler başyardımcılıkları ve yardımcılıklarında veya
kuruluşlarında avukat bulunan bakanlıklar ve katma bütçe ile yönetilen genel
müdürlükler hukuk müşavirliği görevlerinde veyahut üniversiteye bağlı
fakülteler hukuk ilmi dersleri profesörlük veya doçentliklerinde yahut 2802
sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa göre hakimlik veya savcılık sınıflarından
sayılan hizmetlerde en az dört yıl,
- 10.5.2001 tarihinden sonra ise adli, idari ve
askeri yargıda hakimlik ve savcılıklarda, Anayasa Mahkemesi raportörlüklerinde,
Danıştay üyeliklerinde, üniversiteye bağlı fakültelerin hukuk bilimi dersleri
dalında profesörlük, doçentlik, yardımcı doçentlik görevlerinde dört yıl, kamu
kurum ve kuruluşlarının hukuk müşavirliği görevinde on yıl,
süre ile hizmeti bulunanların gerek görülmesi
halinde ilgili barolarla yapılacak yazışma sonucunda avukatlık yapma hakkına
sahip oldukları tespit edildikten sonra avukatlık stajını tamamlama ve
avukatlık sınavını başarma şartları aranmadan avukatlık stajında geçen süreleri
borçlandırılacaktır.
Örnek
2-
7.2.2008-7.8.2008 tarihleri arasında mahkemeler nezdinde stajını tamamladıktan sonra
avukat yanında staj yapmakta iken, 17.10.2008 tarihinde Adalet Bakanlığında
hakim adayı olarak Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
kapsamında göreve başlayan sigortalı, 27.2.2014 tarihli dilekçesi ile avukatlık
staj süresini borçlanmak istemektedir. İlgili Baro ile
yapılan yazışmalar sonucunda, hakimlik görevinde 4 yıldan fazla süresinin
bulunması nedeniyle avukatlık yapma
hakkına sahip olduğu tespit edilen sigortalının avukatlık stajını tamamlama ve
avukatlık sınavını başarma şartı aranmadan 7.2.2008-17.10.2008
tarihleri arasında geçen 8 ay 10 gün avukatlık
staj süresi borçlandırılacaktır.
Örnek
3-
9.2.1986-9.8.1986 tarihleri arasında mahkemeler nezdinde stajını tamamladıktan
sonra avukat yanında staj yapmakta iken 14.11.1986 tarihinde Adalet
Bakanlığında hakim adayı olarak göreve başlayan ve bu görevinden 28.9.2006
tarihinde ayrılarak 8.10.2006 tarihinden itibaren serbest avukat olarak
çalışmaya başlayan sigortalı, 23.1.2014 tarihli dilekçesi ile avukatlık staj
süresini borçlanmak istemektedir. İlgili baro ile yapılan
yazışmalar sonucunda, hakimlik görevinde 4 yıldan fazla süresinin bulunması
nedeniyle avukatlık yapma hakkına sahip
olduğu tespit edilen sigortalının avukatlık stajını tamamlama ve avukatlık
sınavını başarma şartı aranmadan 9.2.1986-13.11.1986
tarihleri arasında geçen 274 günlük süresi borçlandırılacaktır.”
4- “Kanunun 41. Maddesine Göre Borçlanılan
Sürelerin Statülerinin
Belirlenmesi” başlıklı ikinci bölümün “3.4- 1.10.2008 tarihinden sonra yapılan borçlanmaların iadesi” alt başlığı aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“3.4- 1.10.2008 tarihinden sonra
yapılan borçlanmaların iadesi
5510
sayılı Kanunun 41. maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış
olması şartıyla bir defaya mahsus borçlanma tutarının tamamı iade edilmekte
iken 21.8.2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan SSİY’nin 66. maddesinin onbirinci
fıkrasında yapılan değişiklikle bir defaya mahsus iade kaldırılmış olup, aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı
sigortalının talebi halinde faiz uygulanmaksızın her zaman iade edilebilecek,
ancak kısmi iade yapılmayacaktır.”
Sigortalı
tarafından ödenmiş olan borçlanma tutarının vefatından sonra hak sahiplerince
iadesinin talep edilmesi halinde borçlanma tutarının hak sahiplerine iadesi
yapılmayacaktır.
5- “Kanunun 41. Maddesine Göre
Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı üçüncü bölümün
“5.1.1- Eksik tahsil edilen askerlik borçlanmaları” alt başlığı aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“1479 sayılı Kanunun mülga ek 9. maddesi gereğince,
askerlik borçlanması sigortalının talep tarihinde bulunduğu basamağın primi
üzerinden hesaplanmakta olup, borçlanma tutarının tebliğ tarihinden itibaren
Kanunda belirtilen süre içinde tam olarak ödenmesi halinde borçlanma geçerli
sayılmıştır. Ancak, tebliğ edilen tutarın eksik ödenmesi
halinde devredilen Bağ-Kur Genel Müdürlüğünün
12.9.2006 tarihli ve 2002/15 numaralı Genelgesi gereğince muafiyet kapsamında
olan 9,99 TL dikkate alınmaksızın 6183 sayılı Kanunun uygulamasına göre yapılan
tahsilat 15 günlük süre içerinde ödenmesi halinde eksik tutar Kurum kodu
kapsamında değerlendirilerek borçlanması geçerli sayılacaktır.”
6- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c)
Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümünde yer alan
“2-Kanunun geçici 4. maddesine göre yapılacak borçlanmalar” başlığı altındaki “2.1-Geçici 4. maddenin onuncu fıkrasına göre yapılacak
borçlanmalar” alt başlığına “kendileri veya hak sahiplerinin
istekleri halinde (EK-28) borçlandırılacak olup, bu sürelerin kısmen
borçlandırılmasına imkan bulunmamaktadır.” ifadesinden sonra gelmek üzere
aşağıdaki paragraf eklenmiş, aynı başlık altındaki “Örnek 4” aşağıdaki şekilde
değiştirilmiş, iki yeni örnek eklenmiştir.
“Bu haktan, Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihte Emniyet Hizmetleri Sınıfında görev yapan ve bu görevini
yapmakta iken borçlanma talebinde bulunmadan veya borçlanma işlemi
sonuçlandırılmadan bu görevlerinden ayrılarak başka bir hizmet sınıfında göreve
başlayanlar ile borçlanma talebinde bulunmadan görevde iken ölenlerin hak
sahipleri de yararlandırılacaktır.
Örnek 4-
4.9.1992-18.6.1996 tarihleri arasında 4 yıllık fakültede öğrenim gördükten
sonra 28.2.1997 tarihinde komiser yardımcısı olarak göreve başlayan, daha sonra
15.10.2000 tarihinde naklen Vakıflar Genel Müdürlüğünde bir göreve atanan
sigortalının, öğrencilikte geçen süresini borçlanmak istemesi halinde, Kanunun
yürürlük tarihi olan 2008 yılı Ekim ayı başında Emniyet Hizmetleri Sınıfında
görev yapmayıp Genel İdare Hizmetleri Sınıfında görev yaptığından bu süresi
borçlandırılmayacaktır.
Örnek 7-
15.7.1996 tarihinde komiser yardımcısı olarak göreve başlayan, 5.6.2013
tarihinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında Genel İdari Hizmetler Sınıfında
bir göreve naklen atanan ve 15.10.2013 tarihinde öğrencilikte geçen süresini
borçlanmak istemiyle Kurumumuza müracaat eden sigortalının, öğrencilik süresi
Kanunun yürürlük tarihi olan 2008 yılı Ekim ayı başında Emniyet Hizmetleri
Sınıfında görev yaptığından borçlandırılacaktır.
Örnek
8- 3.6.2003 tarihinde polis memuru olarak göreve
başlayan ve bu görevini yapmakta iken 2.9.2005 tarihinde vefat eden
sigortalının ölüm tarihinde fiili hizmet süresi zammı ile birlikte 2 yıl 9 ay
23 gün hizmetinin olduğu tespit edilmiştir. Hak sahipleri, sigortalının sivil
öğrencilikte geçen 3 yıl 5 ay 7 gün süresini borçlanmak istemekte ise de,
sigortalı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce vefat ettiğinden sivil
öğrencilik süresi borçlandırılmayacaktır.”
7- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının
(c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümünde yer alan
“4- Kanunun geçici 43. Maddesine göre 1416 sayılı Kanun uyarınca yurtdışında
geçen öğrenim sürelerinin borçlandırılması” başlığı altındaki açıklamalara
ikinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“1416 sayılı Kanuna göre yurtdışına gönderilen ve
öğrenimini başarı ile tamamlayarak yurda dönenlerden Kanunun geçici 43. maddesi
kapsamında yurtdışında geçen sürelerini borçlanmak için süresinde müracaat
etmeyenlerin müracaat süreleri 6495 sayılı Kanunun 41. maddesi ile Kanuna
eklenen geçici 51. madde ile 2.11.2013 tarihine kadar uzatılmıştır.”
8- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c)
Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümünde yer alan
“5-Kanunun geçici 44. maddesine göre aldıkları disiplin cezaları 5525 sayılı
Kanun uyarınca ortadan kaldırılanların borçlanmaları” başlığı “5-Kanunun geçici
44. ve geçici 51. maddelerine göre yapılan borçlanmalar” şeklinde değiştirilmiş
ve bu bölüme ikinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki iki paragraf
eklenmiştir.
“6495 sayılı
Kanunun 41. maddesiyle Kanuna eklenen geçici 51. madde ile 23.4.1999 ile
14.2.2005 tarihleri arasında tabi oldukları personel mevzuatına göre almış
oldukları disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erip, 22.6.2006 tarihli ve
5525 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün
sonuçları ile ortadan kaldırılanların 5510 sayılı Kanunun geçici 44. maddesinde
belirlenen süre içerisinde başvuru hakkını kullanmamış olanların ya da bu
şartları taşımalarına rağmen süresi içinde müracaat etmedikleri için
başvuruları reddedilenlerin müracaat süreleri 31.12.2013 tarihine kadar
uzatılmıştır.
Yine aynı Kanun
ile 28.2.1997 ile 23.4.1999 tarihleri arasında tabi oldukları personel
mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu memuriyetleri sona erip,
8.8.1999 tarihli ve 4455 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin
cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanların 2.8.2013 tarihinden
31.12.2013 tarihine kadar Kuruma müracaat etmeleri halinde, haklarında Kanunun
geçici 44. maddesi hükümleri uygulanmak suretiyle memuriyetlerinin sona erdiği
tarih ile 22.6.2006 tarihi arasındaki sürede uzun vadeli sigorta kollarına tabi
olarak sigorta primi ödenmemiş veya emekli keseneği yatırılmamış sürelerine
ilişkin kesenek ve kurum karşılığı toplamları halen çalıştıkları veya kamu
görevlisi olarak en son çalışmış oldukları kamu idarelerince yatırılmak
suretiyle sigortalıların hizmet sürelerinden sayılması imkanı getirilmiştir.”
I- GENELGENİN ONBİRİNCİ KISMINDA YAPILAN
DÜZENLEMELER
1- Onbirinci kısmın üçüncü
ve dördüncü paragrafları çıkarılmış yerine aşağıdaki paragraflar ilave
edilmiştir.
“Sosyal
Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun 24.5.2013 tarihli ve 2013/182 sayılı uygun
görüşleri ve Bakanlık Makamının 5.6.2013 tarihli ve 183 sayılı olurları ile
Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığı kapatılarak “Sigortalı Tescil Daire Başkanlığı”, “Sigortalı Hizmet Daire
Başkanlığı” ve “Genel Sağlık Sigortası Tescil Daire Başkanlığı” adı altında
yeni başkanlıklar kurulmuştur.
Yeni
yapılanmayı müteakip Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışan sigortalıların Kurum Başkanlığının
20.8.2013 tarihli Olurları doğrultusunda Sigorta Primleri Genel Müdürlüğünün
30.9.2013 tarihli ve B.13.2.SGK.0.12.03/15.997.412
sayılı Genel Yazısında belirtilen iş ve işlemleri Ankara İl Müdürlüğü Sıhhiye
Sosyal Güvenlik Merkezince yapılmaya başlanmıştır.
Ayrıca, ilgililerin mağduriyetine neden olmamak için Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların SGİM/SGM’lere başvuru yapmaları halinde, başvurular kayda
alınarak gerekli işlemin yapılabilmesi için Genel Müdürlüğümüzün söz konusu
yazısında belirtilen iş ve işlemler için Ankara İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal
Güvenlik Merkezine diğer işlemler için Sigortalı Hizmet Daire Başkanlığına
gönderilecektir.”
II-
DİĞER HUSUSLAR
1- Birinci
kısım, “Bazı Sigorta
Kollarına Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı
ikinci bölümünün “2- Aday çırak, çırak ve işletmelerde
mesleki eğitim gören öğrenciler ile staja tabi tutulan ve 2547 sayılı Kanuna
tabi çalışan öğrenciler” alt başlığında yer alan “Kısa vadeli sigorta
kolları prim oranı 1.9.2013 tarihinden itibaren % 2 olarak uygulanır.” cümlesi
paragraftan çıkarılmıştır.
2- Birinci
kısım, “Bazı
Sigorta Kollarına Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı ikinci bölümünün “3- İŞKUR tarafından düzenlenen meslek edindirme,
geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler” alt başlığında yer alan
“Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı 1.9.2013 tarihinden itibaren % 2
olarak uygulanacaktır.” cümlesi paragraftan
çıkarılmıştır.
3- Birinci kısım, “Sigortalı Sayılmayanlar Bazı Sigorta Kollarına Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı
üçüncü bölümünün “3- Ev hizmetlerinde çalışanlar”
alt başlığında yer alan “24.11.1987” tarihi “24.11.1977” olarak
değiştirilmiştir.
4-
İkinci kısım, “Kanunun Ek
5. Maddesine Göre Tarım veya Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak
Çalışanlar” başlıklı ikinci bölümünün “1- Sigortalı sayılanlar” alt başlığında
yer alan “1.7.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65
Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık
Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylık bağlanmamış olmak,” cümlesi paragraftan
çıkarılmıştır.
5- İkinci kısım, “Kanunun Ek 5. Maddesine Göre
Tarım veya Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak Çalışanlar” başlıklı
üçüncü bölümünün “1-
Sigortalı sayılanlar” alt başlığı altında yer alan “1.7.1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç,
Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre
aylık bağlanmamış olmak,” cümlesi paragraftan çıkarılmış, aşağıdaki örnekler
ilave edilmiştir.
“Örnek 1- Hizmet akdine tabi ve ay içinde
10 günden az çalışması nedeniyle Kanunun ek 6. maddesine göre taksi şoförü
olarak çalışmaktayken 21.11.2012 tarihinde aylık bağlanması talebinde bulunan
sigortalının ek 6. madde kapsamındaki sigortalılığı 21.11.2012 tarihinde sona
erdirilmiş, 1.12.2012 tarihinden geçerli olmak üzere yaşlılık aylığı bağlanmıştır.
15.2.2013 tarihinden itibaren taksi şoförlüğü yapmaya devam eden
sigortalının aylık alması nedeniyle ek 6. madde kapsamında sigortalı
sayılmasına imkan bulunmadığından 15.2.2013 tarihinden itibaren işvereni
tarafından Kanunun (a) bendi kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi
tutulması gerekmektedir.
Örnek 2- Kanunun 4. maddesinin (b) bendi
kapsamındaki vergi mükellefiyetini 22.9.2013 tarihinde sona erdirip aynı
tarihte aylık bağlanması talebinde bulunan sigortalıya 1.10.2013 tarihinden geçerli
olmak üzere (b) bendi kapsamında yaşlılık aylığı bağlanmıştır. 7.2.2014
tarihinden itibaren hizmet akdine tabi ve ay içinde 10 günden az çalışmaya
başlayan sigortalının aylık alması nedeniyle ek 6. madde kapsamında sigortalı
sayılmasına imkan bulunmadığından 7.2.2014 tarihinden itibaren işvereni
tarafından Kanunun (a) bendi kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi
tutulması gerekmektedir.”
6-
Üçüncü kısım, “Sigortalılığın Başlangıcı ve Kuruma Bildirilmesi” başlıklı
ikinci bölümünün “1- Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek
veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, kollektif
şirket ortakları, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ve
donatma iştiraki ortaklarının sigortalılıklarının başlangıcı ve bildirimi” alt
başlığında yer alan “Örnek 3” aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Örnek 3- 4 ortaklı kollektif
şirketin 14.11.2011 tarihinde vergi mükellefiyeti başlayan ortaklarının
sigortalılıkları 14.11.2011 tarihi itibariyle başlatılacaktır. Bu sigortalıların
mükellefiyeti vergi dairesince tesis edilip, 1.1.2012 tarihinde tekemmül
ettirilmiş olup, Kuruma bildirimi vergi dairesi tarafından en geç 15.1.2012
tarihine kadar, 15.1.2012 tarihi resmi tatile denk gelmesi nedeniyle resmi
tatili izleyen ilk iş günü olan 16.1.2012 tarihi dahil bildirim yapılacaktır.”
7- Üçüncü kısım, “Ortak
Hususlar” başlıklı dördüncü bölümün “1- Anonim şirket ortağı olup, yönetim kurulu üyesi olmayanların 1.10.2008
tarihinden itibaren sigortalılıkları” bölümünde yer alan “Örnek 2” aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Örnek 2- 3.6.2005 tarihinde anonim
şirket kurucu ortağı olan sigortalı, 2009 yılı Ocak ayı primini 25.2.2009 tarihinde ödemiştir. Kuruma müracaatı olmayan
sigortalının 2009 yılı Ocak ayı primi için 25.2.2009 tarihinde
yaptığı ödeme irade beyanı olarak kabul edilerek sigortalılığı 4. maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendine tabi olarak devam
ettirilecektir."
8- Üçüncü kısım, “Ortak
Hususlar” başlıklı dördüncü bölümün “5- Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (b) bendi kapsamında sigortalılığı bulunanların tahsis
talebinde bulunmaları” bölümünde yer
alan “işten ayrıldığı” ibaresi “aylık talep” olarak, “Örnek 1” ise aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Örnek 1- 1.3.1976
tarihinde (a) bendi kapsamında sigortalılığı başlayan sigortalının 17.1.2011
tarihinde hizmet akdine tabi çalışmaları sona ermiş ve aynı ay içerisinde
20.1.2011 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur. Ayrıca sigortalının 12.5.1990
tarihinde de gerçek usulde vergi kaydına istinaden (b) bendi kapsamında da
çalışması bulunmaktadır. Sigortalının tahsis talebinde
bulunduğu 20.1.2011 tarihinde aylık bağlama şartlarını taşıması nedeniyle,
12.5.1990 tarihinde başlayan vergi kaydına istinaden aylık talep tarihi olan
20.1.2011 tarihinden itibaren 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı başlatılmayacak ve
bu tarih itibariyle sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılmak üzere
sosyal güvenlik destek primi tescili yapılacaktır.”
9- Üçüncü kısım, “Geçici 17. Madde Uygulaması” başlıklı altıncı
bölümün, “11- Sigortalılardan alınacak belgeler ve
diğer işlemler” alt başlığının ikinci paragrafında geçen “Sigortalı Tescil
ve Hizmet Daire Başkanlığından” ibaresi “Sigortalı Tescil Daire Başkanlığından” olarak değiştirilmiştir.
10- Dördüncü kısmın,
“Yüksek Askeri Şura Kararları İle İlişiği Kesilen Sigortalılar” başlıklı
beşinci bölümünün “1-Yararlanacaklar ve başvuru” alt başlığının ikinci
paragrafında, “2-Sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetlerin tespiti”
alt başlığının birinci ve ikinci paragrafında, “5.3-
İhya edilen hizmetler ile birlikte emekliliğe hak kazanamayanlar ile
araştırmacı kadrosuna atanacaklar” alt başlığının birinci ve ikinci
paragraflarında yer alan “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve
Hizmet Dairesi Başkanlığına” ibaresi “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü
Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi” olarak değiştirilmiştir.
11- Beşinci kısmın, “Kanunun
4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamında Çalışan Yabancı Uyrukluların
Sigortalılığı” başlıklı ikinci bölümünün “1-Yabancı ülkede sigortalı sayılanlar” alt başlığında yer alan Örnek deki “Suudi Arabistan’da” ibaresi “Çin Halk
Cumhuriyetinde” olarak değiştirilmiştir.
12- Altıncı
kısmın, “3.1- Yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra Kanunun 4. maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar”
başlıklı bölümünün dördüncü paragrafı, “4.2- Emekli
aylığı bağlandıktan sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine
tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar” bölümünün üçüncü paragrafı
olarak yer aldığından mükerrerlik nedeniyle kaldırılmıştır.
13- Yedinci kısmın, “İsteğe Bağlı
Sigortalılığın Başlangıcı ve Sona Ermesi” başlıklı ikinci bölümünün “2.1.2- Prim borcu bulunan sigortalılar” alt başlığında yer alan Örnek 3’teki “2008 yılı
Ekim” ibaresi “2008 yılı Kasım” olarak değiştirilmiştir.
14- Yedinci kısmın, “İsteğe Bağlı Sigortalılık Şartları
ve Sigortalı Sayılanlar” başlıklı birinci bölümünün “1.5-
Kuruma yazılı olarak başvurmak” alt başlığının ikinci paragrafında, “5434
sayılı Kanuna Tabi İsteğe Bağlı İştirakçilik” başlıklı sekizinci bölümünün
“3-5434 sayılı Kanuna tabi isteğe bağlı iştirakçiliğin şartları ve başvuru” alt
başlığının son paragrafında yer alan “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sigortalı Tescil ve Hizmet Dairesi Başkanlığına” ibaresi “Ankara Sosyal
Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi” olarak değiştirilmiştir.
15- Sekizinci Kısmın, “Fiili Hizmet Süresi Zammı”
başlıklı birinci bölümünün “6- Fiili hizmet
süresi zammı kapsamında geçen hizmetlerin Kurumca değerlendirilmesi” alt başlıklı (f) bendinde “40. maddesinde
yer alan tablonun (10)” ibaresinden
sonra gelen “ve (18)” ibaresi metinden çıkartılmış, “(18) numaralı” ibaresinden
sonra gelen “sıralarında” ibaresi “sırasında” olarak değiştirilmiş, (i) bendinde yer alan “Örnek 2”deki “1.1.2005” tarihi “1.1.2007” olarak,
“3600 günü bulunmadığı halde” ibaresi de “3600 günü bulunduğundan” şeklinde
değiştirilmiş, (k) bendindeki açıklamaların sonuna aşağıdaki paragraf
eklenmiştir.
“Kanunla yaştan yapılacak indirim süresinin hesabı, toplam prim
ödeme gün sayısına eklenen sürenin yarısı şeklinde belirlendiğinden yaş hadlerinden yapılacak indirim süresi;
prim ödeme gün sayısına sekiz yıl ilave edilenler için üç yılı, beş yıl ilave
edilenler için de 2,5 yılı geçemeyecektir. Diğer bir ifade ile 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi gereği yaştan düşülecek
sürenin tespitinde, prim ödeme gün sayısına ilave edilen sürenin yarısı esas
alınacaktır.”
16- Sekizinci kısmın, “Fiili Hizmet Süresi Zammı”
başlıklı birinci bölümünün “8.1.2- Prim farkını ödemek isteyen
sigortalılar hakkında yapılacak işlemler” alt başlığı altında yapılan
açıklamalardaki mükerrer dördüncü paragraf çıkarılmış, “Örnek
3”te yer alan tablodaki “İşten Çıkış Tarihi” sütunundan sonra gelen boş sütuna
“Prime Esas Kazanç Tutarı” ilave edilmiştir.
17- Sekizinci kısmın, “Fiili Hizmet Süresi Zammı”
başlıklı birinci bölümünün “3-İşyeri ve işlerin fiili hizmet süresi zammı
kapsamında olup olmadığının tespiti” alt başlığının dördüncü ve beşinci
paragraflarında yer alan “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve
Hizmet Dairesi Başkanlığına” ibaresi “Sigortalı Hizmet Daire Başkanlığı” olarak
değiştirilmiştir.
18- Sekizinci kısmın, “Fiili Hizmet Süresi Zammı”
başlıklı birinci bölümünün “3-İşyeri ve işlerin fiili hizmet süresi zammı
kapsamında olup olmadığının tespiti” başlıklı bölümünün ikinci paragrafında, “8.2- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanlar” alt başlıklı
bölümünün birinci paragrafında, aynı başlık altında bulunan “Örnek 2”nin
sonunda, üçüncü ve altıncı paragraflarında, “8.3- Kanunun 4. maddesinin birinci
fıkrasının (a) ve (c) bentlerine tabi sigortalılar hakkında uygulanacak ortak hususlar”
alt başlıklı bölümünün “c” bendinde ve altında yer alan “Örnek” de yer alan
“Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve Hizmet Dairesi
Başkanlığına” ibaresi “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal
Güvenlik Merkezi” olarak değiştirilmiştir.
19- Sekizinci kısmın,
“Malul Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar” başlıklı üçüncü bölümünün “3- Kanunun 4.
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların başvurusu ve
raporların düzenlenmesi” alt başlıklı bölümünün son paragrafında, “8-Kadın
sigortalının hizmet kayıtlarının oluşturulması” alt başlıklı bölümünün son iki
paragrafında yer alan “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve
Hizmet Dairesi Başkanlığına” ibaresi “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü
Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi” olarak değiştirilmiştir.
20- Dokuzuncu kısmın, “2008 Yılı Ekim Ayı Başından Önce Geçen
Hizmetlerin Çakışması” başlıklı birinci bölümün “6-
1479 sayılı Kanuna tabi sigortalıların kendilerine ait veya ortak oldukları
işyerlerinden kendilerini sigortalı göstermesi” alt başlığının birinci
paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Şirket ortağı olup aynı zamanda bir hizmet akdine dayanarak bir
veya birkaç işverenin yanında çalışan kimselerin 2008/Ekim ayı başından önce tabi
olacakları sosyal güvenlik kuruluşu devredilen Sosyal Sigortalar Kurumunun 9/2/1993 tarihli ve 16-60. Ek Genelgesine (devredilen Bağ-Kur 6.8.1993 tarihli ve 1993-1 sayılı Talimat) göre
belirlenmekte olup, söz konusu Genelge gereğince sigortalılıkları sürerken
çalıştıkları işyerine veya başka bir şirkete ortak, anonim şirkette ise kurucu
ortak veya yönetim kurulu üyesi ortak oldukları takdirde 506 sayılı Kanuna tabi
sigortalılıkları kesintiye uğrayıncaya kadar 1479 sayılı Kanuna tabi
tutulmayacakları, kollektif şirket ve adi şirket
ortaklarının ise aynı şirkette hizmet akdine dayanarak çalışmalarına yasal
olarak imkan bulunmadığından 506 sayılı
Kanuna tabi sigortalı olmayacakları talimatlandırılmıştır.”
21-
Onuncu kısmın, “Kanunun 41. Maddesine
Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümünün “2.12- 5434 sayılı
Kanun hükümlerine tabi sigortalılardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506
sayılı sayılı Kanuna tabi çalışmaları bulunanların borçlanma işlemleri” alt
başlıklı bölümünün ikinci paragrafında,
“3-Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği
ve ödenmesi” başlıklı bölümünün “Örnek 1” in altında yapılan açıklamalarda, “Kanunun 41. Maddesine Göre
Borçlanılan Sürelerin Statülerinin Belirlenmesi” başlıklı ikinci bölümünün “3.5- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ya
da (b) bendi kapsamında sigortalı olup, 1.10.2008 tarihinden önce (c) bendi
statüsündeki hizmetlerini borçlanma talebinde bulunanlar” alt başlıklı
bölümünün altında yapılan açıklamada, “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının
(c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümünün “3-
Kanunun geçici 36. maddesine göre 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca
gözaltına alınanların veya tutuklananların borçlanmaları” başlıklı bölümünün
son paragrafında yer alan “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil ve
Hizmet Dairesi Başkanlığına” ibaresi “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü
Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi” olarak değiştirilmiştir.
22- Onuncu kısmın, “Kanunun 4. Maddesinin
Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamındaki Sigortalıların
Geçici Maddelere Göre Borçlanmaları” başlıklı dördüncü bölümünün 2.1- 1402 sayılı Kanun uyarınca
yapılacak borçlanmalarda tescil işlemleri, borçlanmaların hesaplanması ve
borçlanılan sürelerin değerlendirilmesi” alt başlığının beşinci paragrafı
kaldırılmış, “2.2- 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanununa göre tutukluluk ve
gözaltında geçen sürelerin belgelendirilmesi” alt başlığının üçüncü
paragrafında yer alan “Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığına” ibaresi, “Sigortalı Hizmet Daire Başkanlığına” olarak değiştirilmiştir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica
ederim.
|
AÇIKLAMALAR Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş
Bildirgesi 5510 sayılı Kanunun ek 6. maddesine göre şehir içi toplu
taşıma araçlarında kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi
tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma
saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olan
kişilerin, bu madde kapsamında primlerinin 30 gün üzerinden kendileri
tarafından ödenerek sigortalı sayılmaları ve sigortalıların Kuruma
bildirim yapmaları amacıyla kullanılır. 1. Ek 6.
madde kapsamındaki sigortalılık Kuruma müracaat tarihi ile başlar. Şehir İçi
Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesinin adi
posta veya kargoyla gönderilmesinde Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih;
taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile gönderilmesi halinde ise postaya
veriliş tarihi Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilir. 2. Ek 6.
maddeden 4. maddeye göre tam süreli ve uzun vadeli sigortaya, isteğe bağlı
sigortaya ve 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi olmayan
sigortalılar ile kendi sigortalılıklarından dolayı bu kanunlara göre gelir
veya aylık almayanlar yararlanabilir. Ek 6. madde kapsamındaki sigortalılar
5510 sayılı Kanunun 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalı sayılırlar. 3. Ek 6. madde kapsamındaki sigortalılık 4. maddenin birinci
fıkrasının (a), (b) ve (c) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarına
tabi çalışamaya başlaması, isteğe bağlı sigortalı olması, toplu taşıma aracı
sahibinin yanında on günden fazla çalışması halinde bu çalışmalardan bir gün
önce, bu kapsamdaki çalışmasının sona ermesi halinde ise çalışmanın bittiği
tarihte sona erer. 4.
"SOSYAL GÜVENLİK SİCİL NUMARASI" Türk vatandaşları için T.C kimlik
numarası, yabancı uyruklular için ise Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel
Müdürlüğünce verilen numaradır. 5.
"A- SİGORTALININ KİMLİK/ADRES BİLGİLERİ" bölümü (1-12) sigortalı
tarafından beyan edilen nüfus cüzdanı ve ikamet adresi bilgileri esas
alınarak düzenlenir. 6.
"B- SİGORTALININ SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ" bölümüne SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ve 506 sayılı Kanunun geçici 20.
maddesine tabi sandıklarda çalışanlar için sicil/emekli numarası yazılır. 7.
"C- TİCARİ ARAÇ SAHİBİ, MESLEK ODASI VEYA MESLEK KOOPERATİFİ/ZABITA
ONAYLARI/BELEDİYE" bölümünün (14) numaralı alanı sigortalının 10 günden
az çalışacağı ticari araç sahibi tarafından onaylanır. (15) numaralı bölüm
ise ticari araç sahibinin üye olduğu meslek odası veya meslek kooperatifi
tarafından onaylanır. Toplu taşıma araçlarında yönlendirici olarak
çalışanların onayı zabıta tarafından, okul servis araçlarında çalışanların
onayı belediye tarafından yapılacaktır. 8.
"D-BEYAN VE TAAHHÜTLER" bölümünde sigortalının beyan ve taahhütleri
yer alır. 9. Ek 6.
maddeye göre yapılacak müracaatlarda şoför, yönlendirici, rehber personel ile
ticari araç sahibi arasında imzalanan kısmi süreli iş sözleşmesi de bu
bildirge ile birlikte Kuruma verilir. Kurum, ek 6. madde kapsamındaki sigortalıların 5510 sayılı Kanunun
diğer hükümlerine göre uzun vadeli sigorta kollarına tabi olma durumlarını
dikkate alarak prim ödeme gün sayılarını ve prim ödeme sürelerini
belirlemeye, sigortalıları çalıştıranlara ve çalıştıranların bağlı olduğu
meslek odası, birlik veya benzeri kuruluşlara Kurumca belirlenecek süre
içinde bu sigortalıların işe başlama ve işten ayrılışlarını bildirmeleri, bu
madde veya Kanunun uzun vadeli sigorta kollarını ihtiva eden sigortalılık
statüleri kapsamında sigortalılık kontrolünden sonra çalıştırılmaları,
çalıştırıldıkları süre içerisinde sigortalılıklarının devam edip etmediği ve
Kurumca verilecek sigortalılık belgelerinin periyodik kontrolünü sağlama
hususunda zorunluluk getirmeye yetkilidir. Ek 6.
madde kapsamında bulunan sigortalıları çalıştıranlar ile çalışanların üye
olduğu meslek odası, birlik veya benzeri kuruluşlara bu madde uyarınca
getirilecek bildirim ve kontrol yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi
halinde 102. madde uyarınca idari para cezası uygulanır. |