T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

Tarih : 11.12.2014

Konu : 2013/11 sayılı Genelge

GENELGE

2014/32

Bilindiği üzere, 11.9.2014 tarihli ve 29116 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6552 sayılı “İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” ile 5510 sayılı Kanunun bazı maddeleri değiştirilmiş, bazı maddelerine eklemeler yapılmış, bazı maddeleri ise yürürlükten kaldırılmıştır.

Ayrıca, 3.5.2014 tarihli ve 28989 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve Anayasa Mahkemesi’nin 9.5.2014 tarihli ve 28995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 29.1.2014 tarihli ve 2013/126 Esas, 2014/17 sayılı Kararına göre düzenlemeler yapılmıştır.

Bu Genelge ile 22.2.2013 tarihli ve 2013/11 sayılı Genelgede yapılan değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.

I- GÜNCELLENEN VE MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ YAPILAN BÖLÜMLER

A- GENELGENİN BİRİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölümüne üçüncü paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ilave edilmiştir.

“506 sayılı Kanunun ek 36. maddesi gereğince geçici 20. madde kapsamında bulunan sandıkların mali durumlarının üyelerine sosyal güvenlik yardımları yapmaya elverişli olmaması halinde bunların yetkili organlarının alacakları fesih ya da devir kararları neticesinde bütün aktif ve pasifleriyle birlikte Sosyal Sigortalar Kurumuna devredilmesine Bakanlar Kurulu yetkili kılınmış olup,

İttihadı Milli Türk Anonim Sigorta Şirketi Emekli Sandığı (11.7.1978 tarihli ve 16343 Resmi Gazete’de yayımlanan 2167 sayılı Kanunun geçici 6. maddesi ile),

İstanbul Bankası Personeli Sosyal Sigorta Sandığı Vakfı (27.11.1994 tarihli ve 94/6231sayılı BKK ile)

Türkiye Öğretmenler Bankası A.Ş. Emekli Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Vakfı (5.6.1995 tarihli ve 6965 sayılı BKK ile),

Tam Sigorta A.Ş. Memur ve Müstahdemleri Emekli Sandığı Vakfı (22.11.1999 tarihli 99/13718 sayılı BKK ile),

Ankara Anonim Türk Sigorta Şirketi Memur ve Hizmetlileri Sağlık ve Emeklilik Sandığı Vakfı (25.12.2001 tarihli ve 2001/3534 sayılı BKK ile)

Türkiye Tütüncüler Bankası A.Ş. Memur ve Hizmetlileri Sosyal Sigorta ve Yardım Sandığı Vakfı (9.6.2003 tarihli ve 2003/5734 sayılı BKK ile),

Türkiye Kredi Bankası A.Ş. Memur ve Müstahdemleri Sosyal ve Yardım Sandığı Vakfı (9.6.2003 tarihli ve 2003/5733 sayılı BKK ile)

Türk Ticaret Bankası Emekli Sandığı Vakfı (10.6.2003 tarihli ve 2003/5745 sayılı BKK ile)

Sosyal Sigortalar Kurumuna devredilmiştir. Kurumca devralınan banka sandıklarında geçen sigortalılık süreleri hakkında 506 sayılı Kanun hükümleri uygulanmakta, bu süreler 506 sayılı Kanuna tabi geçmiş sigortalılık ve hizmet gibi kabul edilerek işlem yapılmaktadır.”

2- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölümün “1.1- Hizmet akdine tabi çalışanlar” alt bölümüne birinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar ilave edilmiştir.

“Kanunda hizmet akdi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda tanımlanan hizmet akdi ve iş mevzuatında tanımlanan iş sözleşmesi olarak tanımlanmış olup, 6098 sayılı Kanunun 393. maddesi ile hizmet sözleşmesi, işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme olduğu, işçinin işverene bir hizmeti kısmi süreli olarak düzenli biçimde yerine getirmeyi üstlendiği sözleşmelerinde hizmet sözleşmesi sayılacağı öngörülmüştür. Hizmet akdi iki taraflı akitlerden olup tarafları birbirine taahhütlerle bağladığından, hizmet akdinde hukuki bağımlılık şarttır. Hizmet akdinin varlığından söz edilebilmesi için işçinin işverenin emir ve görüşleri doğrultusunda işverenin gösterdiği yerde belirli ya da belirsiz sürede çalışması ve bunun karşılığında da işverenden ücret alması gerekmektedir.

4857 sayılı Kanunun 8. maddesinde ise iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafında (işveren) ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşme olarak tanımlanmış olup, hizmet akdinin içinde iş, ücret, bağımlılık ve zaman unsurları bulunmaktadır.

Hizmet sözleşmesi ve iş sözleşmesi birlikte incelendiğinde hizmet akdinin unsurları aşağıdaki gibidir.

Hukuki bağlılık: Hizmet akdi iki taraflı akitlerden olup, tarafları birbirine taahhütle bağlar. İşçi, emeğini işverenin emrine veren, hizmetin görüldüğü sürece ona tabi olan, yani hizmeti işverenin emir, talimat ve denetimi altında yapmak zorunda olan kişidir. İşveren ise buna karşılık işçiye ücret vermeyi vaat eder.

İş sözleşmesinde de ayırt edici unsur bağımlılık unsurudur. Bu unsur işçinin işin yapılması sırasında işverenin talimatlarına sıkı sıkıya bağlı olması ve işverence denetlenmesi anlamındadır. Bağımlılık unsuru iş sözleşmesini eser ve vekalet gibi diğer iş görme borcu doğuran sözleşmelerden de ayırmaktadır. Eser sözleşmesinde müteahhit, bir bedel karşılığı olarak iş sahibine bir eser yapıp teslim eder ama işini yaparken bağımsız hareket eder. İş sahibinden işin yapılması ile ilgili talimat almaz. Burada önemli olan eserin anlaşmada belirlenen niteliklere uygun olarak ve belirtilen sürede yapılıp teslim edilmesidir. Vekalet sözleşmesinde vekil belirli bir işin görülmesi yükümlülüğü altındadır. Sözleşme varsa ücret de isteyebilir. Ancak burada vekil ile iş sahibi arasındaki bağımlılık unsuru iş sözleşmesine nazaran çok zayıftır. Vekil işini işverenden ekonomik açıdan bağımsız bir şekilde kendi araçları ve personeli ile ve genellikle kendi iş yerinde yapmaktadır.

Süre: Hizmet akdi belli bir süre için yapılabildiği gibi, süresiz de olabilir. Bu sürenin aralıksız olması şart değildir. Hizmetin, sözleşme süresi içinde günün birkaç saatinde veya haftanın, ayın belli günlerinde görülmesi şart koşulabilir. Bu çeşit periyodik çalışma şartları akdin niteliğini etkilemez. Süre unsuru ücret bakımından değil, hizmet yönünden önemli rol oynar. Hizmet sözleşmelerinin yazılı yapılması 4857 sayılı Kanunun 9. maddesinde hükme bağlanmış olup belirli süresi bir yıl veya daha uzun süreli hizmet akitlerinin yazılı yapılması zorunludur. İş sözleşmesinin süresiz yapılması şart ve zorunluluk değildir. Hizmet akitlerinin yazılı yapılmamış olması, hizmet akdinin varlığını etkilemez

Hizmet: Hizmet akdinde işçi, işverene bedeni veya fikri (düşünsel) veya her iki nitelikte emek vaadinde bulunur. Hizmet eden kişi bir neticeyi değil, kendiliğinden hizmet götürmeyi taahhüt eder. Çalışmasının işverene sağlayacağı ekonomik sonuçtan sorumlu değildir. Hizmetin kapsamı, görülüş tarzı ve yeri belli olmalıdır. Hizmetin işverenin işyerinde veya onun göstereceği yerde yapılması şarttır.

İş sözleşmesi gereğince işçi işverene karşı bir işin görülmesi (yerine getirilmesi) ile yükümlü olan gerçek kişidir. Ekonomik açıdan iş olarak değerlendirilen her türlü çalışma bu kapsama girer. Çalışma bedenen veya fikren yahut her ikisi birlikte de olabilir.

Ücret: İşverenin işçiye vermeyi taahhüt ettiği ücret emeğin kirası niteliğindedir. Ücret, para veya başka şekilde ödenir. Ücret, zaman birimi esasına (saat başına, günlük, haftalık, aylık gibi) veya iş birimi esasına (parça, ağırlık, alan veya hacim birimleri gibi) göre verilebilir. İşin miktarına göre verilen ücrete götürü ücret denilir. Ücret kardan pay verilmek suretiyle de ödenmiş olabilir. Ücrete mahsuben ödenecek avans da aynı niteliktedir. Bütün bu usuller ücretin ödenme şekline ilişkin olup, akdin niteliğini değiştirmemektedir. İş sözleşmesinin tanımında, işçinin ücret karşılığında iş gören kişi olduğu açıkça belirtilmiştir. Ücretin iş sözleşmesinde açıkça belirlenmemiş olması çalışmanın ücret karşılığı olmadığı sonucunu doğurmayacağı gibi ücretin uzun süre ödenmemesi de bu niteliğini ortadan kaldırmaz. Ancak, hatır için yahut ahlaki bir görev kapsamında çalışılan işler ücret karşılığı yapılan işler olarak kabul edilmez.”

3- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölüme “1.15” alt başlığından sonra gelmek üzere “1.16- Aile hekimliği” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“1.16- Aile hekimliği

5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununun 3. maddesi gereğince aile hekimleri, Sağlık Bakanlığı veya diğer kamu kurum veya kuruluşları personeli olan uzman tabip ve tabiplerin kendilerinin talebi ve kurumlarının veya Sağlık Bakanlığının muvafakatı üzerine, 657 sayılı Kanun ile diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın, sözleşmeli olarak çalıştırılan kişiler olup, ihtiyaç duyulması halinde Türkiye’de mesleğini icra etmeye yetkili ve 657 sayılı Kanunun 48. maddesinin (A) bendinin (4), (5) ve (7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıyan kamu görevlisi olmayan uzman tabip ve tabiplerde, Sağlık Bakanlığının önerisi, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine sözleşme yapılmak suretiyle aile hekimliği uygulamalarını yürütmek üzere çalıştırılabilmektedirler.

31.10.2010 tarihli ve 27801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ile Sözleşme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile Sağlık Bakanlığınca aile hekimliği uygulaması kapsamında sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimlerine yapılacak ödemeler, bunların izinleri ve sözleşme esaslarına ilişkin usul ve esasları düzenlemiştir. Yönetmeliğin 6. maddesinde sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimleri ile Yönetmeliğin ekinde yer alan Aile Hekimleri Hizmet Sözleşmesi yapılmakta, bu sözleşmenin 6. maddesinde de aile hekimlerinin her türlü prim, kesenek ve kurum karşılıkları sözleşme ücretlerinden kesilerek Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılacağı hükmü bulunmaktadır.

Buna göre, aile hekimlerinin Sağlık Bakanlığı veya diğer kamu kurum veya kuruluşları personeli olması halinde bunlar aylıksız izinli veya ücretli izinli sayıldığından kadroları ile ilişkileri devam ettirilerek Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılıkları devam ettirilecektir.

Aile hekimliğinin ihtiyaç duyulması halinde 657 sayılı Kanunun 48. maddesinin (A) bendinin (4), (5) ve (7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıyan kamu görevlisi olmayan uzman tabip ve tabipler arasından Sağlık Bakanlığının önerisi, Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile yaptırılması halinde bu durumdaki kişiler Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.

Aile hekimlerinin primleri sağlık il müdürlüklerince işyeri tescilinin bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine ödenecektir. Sağlık il müdürlüklerinin Sağlık Bakanlığının taşra teşkilatı ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinde belirtilen kamu kurumları arasında yer aldığından emekli olup aile hekimliği yapan kişilerin emekli aylığı kesilecektir.”

4- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendine Tabi Çalışan Sigortalılar” başlıklı birinci bölümüne “1- Sigortalı sayılanlar, 1.16- Aile hekimliği” alt başlığından sonra gelmek üzere “2- Bir veya Birden Fazla İşyerinde Çalışanların Gün Sayısının Tespiti” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“2- Bir veya Birden Fazla İşyerinde Çalışanların Gün Sayısının Tespiti

2.1- (4/a) kapsamında aynı ayda birden fazla işyerinde çalışanların gün sayısının belirlenmesi

Kanunun 3. maddesine göre ay 30 gün, yıl 360 gün olarak kabul edilmekte olup, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındakiler hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılabilmektedirler. Kanunun 82. maddesinin dördüncü fıkrası gereğince 53. maddeye göre belirlenen aynı sigortalılık halinde birden fazla işte çalışması nedeniyle kazançların prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kısmı alınacak, aşan miktarı sigortalının talebi üzerine hissesi oranında sigortalıya gecikme cezası ve gecikme zammı ile faiz ödenmeden iade edilecektir.

10.9.1987 tarihli ve 19570 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 289 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile (4.10.1988 tarihli ve 19949 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3472 sayılı Kanunla kanunlaşmıştır) devlet memurları, kamu görevlileri ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan işçi statüsündeki personele aylıkları her ayın 15. günü “aybaşı” kabul edilerek ödeme yapılmaktadır. Söz konusu Kanun Hükmünde Kararname gereğince 1987 yılı Ekim ayı 1.10.1987-14.11.1987 tarihleri arası 44 gün, 1987 yılı ise 374 gün olarak dikkate alınacaktır.

Buna göre, kamu sektöründe olup 506 sayılı Kanuna tabi mahiyet kodları “1 (kamu sektöründe devamlı işyeri)” ve “3 (kamu sektöründe geçici işyeri)” olarak tescil edilmiş olan işyerleri 1987 yılı Ekim ayından itibaren Kanun Hükmünde Kararnamede öngörülen devrelere göre aylık bildirge, dört aylık sigorta primleri bordroları ve aylık prim ve hizmet belgesini Kuruma vermektedir.

Öte yandan, mahiyet kodu “1” ve “3” olarak tescil edilen işyerlerinin dört aylık sigorta prim bordrolarını (aylık prim ve hizmet belgesini) ayın 15’i ile 14’ü arasında düzenleyerek vermeleri gerekirken ayın 1’i ile 30’u olarak, mahiyet kodu “2 (özel sektörde devamlı işyeri)” ve “4 (özel sektörde geçici işyeri)” olarak tescil edilmiş işyerlerinin (4046 sayılı Kanuna göre özelleştirilen işyerleri) ayın 1’i ile 30’u arasında vermeleri gerekirken ayın 15’i ile 14’ü arasında vermeye devam ettiklerinden işyeri tescilinde mahiyet kodu değişmediği halde dört aylık sigorta primleri bordrosu ya da aylık prim ve hizmet belgesini ters veren işyerleri için “ters işyeri” alanı işaretlenerek işlem yapılmaktadır. Bu şekilde bildirge veren işyerlerinde kamudan özel sektöre ya da tersi durumlarda ay 30 günden fazla yıl da 360 günden fazla oluşmakta olup Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların yıl içindeki çalışma gün sayısı 1987 yılı hariç 360 günü geçemeyeceğinden çakışan aylarda ay 30 günden, yıl ise 360 günden fazla alınmayacak, çakışma süresindeki prime esas kazançlar üst sınırı geçmeyecek şekilde aylık hesabında dikkate alınacaktır.

Örnek 1- Kamu sektöründe çalışmakta iken 1.2.2013-30.7.2013 tarihleri arasında özel sektörde, 15.8.2013 tarihinden sonra kamu sektöründe tekrar çalışmaya başlayan sigortalının 2013 yılı 360 günü geçmeyecek şekilde hesaplanacaktır. Ocak ayı 15.1-14.2 (30 gün olarak alınacak 1.2-14.2 arasındaki süreye ait 14 gün Şubat ayı prime esas kazancına ilave edilecektir), Şubat ayı 1.2-28.2 (Şubat ayı tam çalıştığı için 30 gün alınacak), Mart ayı 1.3-30.3 (30 gün), Nisan ayı 1.4-30.4 (30 gün), Mayıs ayı 1.5-30.5 (30gün), Haziran ayı 1.6-30.6 (30 gün), Temmuz ayı 1.7-30.7 (30 gün), Ağustos ayı 15.8-14.9 (30 gün alınacak, 1.8-14.8 arasındaki süreye ait 14 gün prime esas kazanca ilave edilecektir), Eylül ayı 15.9-14.10 (30 gün), Ekim ayı 15.10-14.11 (30 gün), Kasım ayı 15.11-14.12 (30 gün), Aralık ayı 15.12-14.1 (30 gün) olarak hesaplanacak olup 2013 yılı 360 günü geçmeyecektir.

Örnek 2- Özel sektörde çalışmakta iken 15.9.2008 tarihinde kamu sektöründe çalışmaya başlayan sigortalı, tüm aylarda tam süreli çalışmış olup 2008 yılı Ocak ayı 1.1-30.1 (30 gün), Şubat ayı 1.2-29.2 (30 gün), Mart ayı 1.3-30.3 (30 gün), Nisan ayı 1.4-30.4 (30 gün), Mayıs ayı 1.5-30.5 (30 gün), Haziran ayı 1.6-30.6 (30 gün), Temmuz ayı 1.7-30.7 (30 gün), Ağustos ayı 1.8-30.8 (30 gün), Eylül ayı 15.9-14.10 (30 gün alınacak 1.9-14.9 arasındaki süreye ait 14 gün prime esas kazanca ilave edilecektir), Ekim ayı 15.10-14.11 (30 gün), Kasım ayı 15.11-14.12 (30 gün), Aralık ayı 15.12-14.1 (30 gün) olarak hesaplanacak olup yıl 360 günü geçmeyecektir.

Örnek 3- 22.9.2004-21.11.2004 tarihleri arasında özel sektöre, 12.11.2004 tarihinden itibaren kamu sektörüne tabi çalışmaya başlayan sigortalının 12.11.2004-21.11.2004 tarihleri arasında 9 gün çakışma bulunmaktadır. Bu durumda 2004 yılı Ekim ayı 1.10-30.10 (30 gün alınacak, 12.11-14.11.2004 tarihleri arasındaki süreye ait 3 gün prime esas ait kazanca ilave edilecektir), Kasım ayı 15.11-14.12 (30 gün alınacak, 15.11-21.11 tarihleri arasındaki süreye ait 7 günlük kazanç prime esas kazanca ilave edilecektir.)

2.2- (4/a) ve (4/c) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi

5434 sayılı Kanunun mülga 14. maddesi gereğince aybaşlarından sonra vazifeye girenlerin o aya ait eksik aylık veya ücretlerinden kesenek alınmayacağı, aybaşlarından sonra vazifeden ayrılanların eksik aylık veya ücretlerinden tam kesenek alınacağı hükmü bulunmaktadır.

Söz konusu hüküm gereğince 5434 sayılı Kanuna göre sigortalılığın başlangıcı ayın 15 inden itibaren geçerli olmakta (15.10.1987 tarihinden önce göreve başlayanlar için ayın biri), her türlü sigortalılık ve hizmet süresi de buna göre bildirilmektedir. Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılığın çakışması halinde (c) bendi kapsamındaki sigortalılığı geçerli olacağından ay içinde gün sayısının belirlenmesinde bu hususa dikkat edilecektir.

Örnek 1- 5434 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 14.2.2007 tarihinde sona eren sigortalının 1.2.2007-30.4.2007 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna göre sigortalılığı bulunduğu anlaşılmış olup 1.2.2007-14.2.2007 süresi 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı iptal edilecek primler talebi halinde iade edilecektir.

Örnek 2- 506 sayılı Kanuna tabi olarak kamu sektöründe sigortalı iken 27.1.1998 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi devlet memuru olan sigortalının 15.2.1998 tarihinde sigortalılığı başlayacağından 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 14.2.1998 tarihinde sonlandırılacaktır.

5- “Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sigortalılık Tespiti” başlıklı dördüncü bölümün “2.5- Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel” alt başlıklı bölümünün birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ilave edilmiştir.

“6552 sayılı Kanunla 4447 sayılı Kanunun 46. maddesine 11.9.2014 tarihinden itibaren 527 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 31. maddesi kapsamında yer alan sözleşmeli personel de ilave edilmiş olup, bu kapsamda sigortalı çalıştıran işyerleri de 11.9.2014 tarihinden itibaren çalıştırdıkları sigortalıların işe giriş bildirgesini bir ay içinde Kuruma vereceklerdir.”

6- “Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma Bildirilmesi ve Sigortalılık Tespiti” başlıklı dördüncü bölümün “2.11- İŞKUR kursiyerleri” alt başlıklı bölümünün birinci paragrafı değiştirilmiş, ikinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar ilave edilmiştir.

“İŞKUR ile Kurumumuz arasında imzalanan Protokol gereğince, Türkiye genelindeki bütün İŞKUR kursiyerlerinin işlemleri Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Ulucanlar Sosyal Güvenlik Merkezinde açılan 1 8560 02 02 1137738 006 07 93 numarası ile işlem gören Türkiye İş Kurumu Ankara İl Müdürlüğü işyeri numarası üzerinden yapılmaktadır.

İŞKUR’un Protokolde belirtilen yükümlülükleri Protokolde belirtilen sürede yerine getirmemesi halinde Kanunun 102. maddesi hükümleri uygulanacaktır.

6552 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 57. madde ile Protokol hükmü gereğince verilmesi gerektiği halde verilmeyen bildirge ve belgelerin 11.9.2014 tarihinden itibaren altı ay içinde (11.3.2015 tarihi dahil) verilmesi halinde bu bildirimlerin yasal süresinde verilmiş sayılacağı, bu yükümlülükler için daha önce uygulanan idari para cezalarının, kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın terkin edileceği, ancak tahsil edilmiş tutarların red ve iade veya mahsup edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Söz konusu hüküm gereğince İŞKUR’ca toplu olarak bildirilen sigortalı işe giriş bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgesinden Kuruma verilmediği anlaşılanların İŞKUR tarafından 11.3.2015 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmesi halinde idari para cezası uygulanmayacak, 11.9.2014 tarihinden önce idari para cezası uygulanmış ancak tahsilat yapılmamış idari para cezaları terkin edilecek, tahsil edilmiş tutarlar red ve iade veya mahsup yapılmayacaktır.”

Örnek - 21.11.2013 tarihinde İŞKUR kursiyeri olarak toplu tescili yapılan sigortalının 2013 yılı Ekim ayı aylık prim ve hizmet belgesinde sigortalılık başlangıç tarihinin 21.10.2013 tarihi olduğu tespit edilmiş olup işe giriş bildirgesinin takip eden ayın 10. gününe kadar verilmediği tespit edilmiştir. İşe giriş bildirgesinin 11.3.2015 tarihine kadar verilmesi halinde işe giriş bildirgesinin Protokolde belirtilen sürede verilmemesi sebebiyle idari para cezası uygulanmayacaktır.

7- “İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümün “2- Sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenmesi” alt başlıklı bölümünün üçüncü paragrafının birinci, ikinci, dördüncü paragrafın örnekten sonra gelen birinci ve ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“- “A- SİGORTALININ KİMLİK / ÖĞRENİM / ADRES BİLGİLERİ” bölümü 1 ila 7 numaralı alanlarına nüfus cüzdanı bilgileri, yabancı uyruklu ise 8 numaralı alana ülke adı, 9 numaralı alana öğrenim durumu, 10 numaralı alana nüfusa kayıtlı olduğu yer, 11 numaralı alana ikamet adresi bilgileri yazılacaktır.

- “B- SİGORTALININ SOSYAL GÜVENLİK BİLGİLERİ” bölümü 12 numaralı alanına (4/a), (4/b) ve geçici 20. madde sandık sigortalıları için Kurumun internet sayfasında yer alan (www.sgk.gov.tr) aşağıdaki sigortalılık türü/kodlarından durumlarına uygun olanı işaretlenecektir.

- “C- İŞVEREN / İŞYERİ / VERGİ DAİRESİ /ESNAF SAN. SİC. MEMURLUĞU / ZİRAAT ODASI / TARIM İL / İLÇE MD. / ŞİRKET BİLGİLERİ” bölümü 21 numaralı “ÇSGB işkolu” alanına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen 6356 sayılı Kanunun 4. maddesinde sayılan aşağıdaki 20 adet iş kolundan birisi, 22 numaralı alana SGK işyeri sicil numarası, 23 numaralı alana gerçek kişiler için 11 haneli T.C. kimlik numarası, tüzel kişiler için 10 haneli vergi kimlik numarası yazılacaktır.

- “D-BEYAN VE TAAHHÜTLER” bölümüne sigortalının ve işverenin beyan ve taahhütleri yazılacaktır.”

8- “İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümün “2- Sigortalı işe giriş bildirgesinin düzenlenmesi” alt başlıklı bölümünün üçüncü paragrafının üçüncü paragrafının üçüncü cümlesinde yer alan “14” ibaresi “13” olarak, dördüncü cümlesinde yer alan “15” ibaresi “14” olarak, beşinci cümlesinde yer alan “16” ibaresi “15” olarak, altıncı cümlesinde yer alan “17” ibaresi “16” olarak, yedinci cümlesinde yer alan “18” ibaresi “17” olarak, sekizinci cümlesinde yer alan “19” ibaresi “18” olarak, dokuzuncu cümlesinde yer alan “20” ibaresi “19” olarak değiştirilmiştir.

9- “İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümün “3.1- Re’sen tescil işlemleri” alt başlığındaki son paragraf kaldırılmış, aşağıdaki alt başlıklar açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“3.1.1- İdari para cezası uygulanmasını gerektiren re’sen tescil işlemleri

Sigortalı işe giriş bildirgesinin Kurumca re’sen düzenlenmesi halinde, aşağıda belirtilen durumlarda fiilin oluştuğu tarih esas alınıp zamanaşımı süresi de göz önünde bulundurularak idari para cezası uygulanacaktır.

- Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca fiilen yapılan denetimler veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitler ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler veya kamu kurum ve kuruluşları ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgiler sonucu Kuruma bildirilmediği tespit edilenlerin,

- Kanunun 8. maddesinin yedinci fıkrasına göre kamu idareleri ile Kanunun 100. maddesine göre 5411 sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar, diğer gerçek ve tüzel kişilerden doğrudan kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlarla yapılan protokoller çerçevesinde alınan bilgiler sonucu çalıştıkları tespit edilenlerin,

- Sigortalılık başlangıç tarihi açılan davalar sonucunda mahkemelerce tespit edilenlerin,

- Sicilsiz tahakkuk komisyonunca işe giriş bildirgesi verilmediği halde, aylık/üç aylık/dört aylık sigorta prim bordrosunda yer alan çalışmaları mal edilenler ile işe giriş bildirgesi verilmediği halde başkasına ait sigorta sicil numarasında kayıtlı hizmetleri mal edilenlerin,

sigortalı işe giriş bildirgelerinin Kurumca yapılacak tebligat ile bir aylık sürede verilmesi istenecek, bu süre içinde verilmeyen işe giriş bildirgeleri Kurumca re’sen düzenlenecektir.

Kağıt ortamında re’sen sigortalı işe giriş bildirgesi düzenlenenlerin tescil işlemleri, (4/a) tescil programının re’sen tescil seçeneği işaretlenerek, kayıt dışı istihdamla mücadele servislerince sigortasız çalıştırıldığı tespit edilenler için kağıt ortamında re’sen düzenlenen sigortalı işe giriş bildirgesinin üzerine ise “KADİM” kaşesi basılarak re’sen tescil seçeneğinin “KADİM” seçeneği işaretlenerek tescil işlemi sonuçlandırılacaktır.

3.1.2- İdari para cezası uygulanmasını gerektirmeyen re’sen tescil işlemleri

Aşağıda belirtilen hallerde işe giriş bildirgesinin re’sen düzenlenmesi nedeniyle idari para cezası uygulanmayacaktır.

- 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun uyarınca yapılan hizmet borçlanması talebinde bulunanlardan, Türkiye’de Kanuna veya Kanunla yürürlükten kaldırılan sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri bulunmayanların re’sen tescilinde “6- Yurtdışı borçlanma” sigortalılık kodu, işe giriş tarihi 1.1.2500 olarak kaydedilecektir.

- 6552 sayılı Kanunla 3201 sayılı Kanunun 5. maddesine yapılan ilave ile 11.9.2014 tarihinden itibaren uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin ilk işe giriş tarihi olarak kabul edileceği hüküm altına alındığından; Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya’da geçen sürelerini 3201 sayılı Kanuna göre borçlananların bu ülkelerde ilk defa çalışmaya başladıkları tarih işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir. Bu durumdaki sigortalıların re’sen tescilinde “6- Yurtdışı borçlanma” sigortalılık kodu, çalışmanın geçtiği ülke ve buradaki işe giriş tarihi esas alınarak işe giriş bildirgesi düzenlenecektir. 11.9.2014 tarihinden önce Kurum aleyhine açılıp sonuçlanan davalar hakkında da re’sen tescil işlemi aynı şekilde yapılacaktır. 3201 sayılı Kanunla yapılan borçlanmalarda sigortalılık başlangıç tarihinin tespiti hakkında 29.9.2014 tarihli ve 2014/27 sayılı Genelge doğrultusunda işlem yapılacaktır.

- Kanunun geçici 36. maddesi gereğince borçlanma yapmak üzere müracaat edenlerden 506 ve 2925 sayılı kanunlar kapsamında hizmeti bulunmayanlar ile 1479, 2926 ve 5434 sayılı kanunlara göre tescili olanların Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre tescili olmayanların re’sen tescilinde “23- 1402 SK Borçlanma” sigortalılık kodu, işe giriş tarihi 1.1.1402 olarak kaydedilecektir.

- 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıklarından Kuruma devredilen İttihadı Milli Türk Anonim Sigorta Şirketi Emekli Sandığı, İstanbul Bankası Personeli Sosyal Sigorta Sandığı Vakfı, Türkiye Öğretmenler Bankası A.Ş. Emekli Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı Vakfı, Tam Sigorta A.Ş. Memur ve Müstahdemleri Emekli Sandığı Vakfı, Ankara Anonim Türk Sigorta Şirketi Memur ve Hizmetlileri Sağlık ve Emeklilik Sandığı Vakfı, Türkiye Tütüncüler Bankası A.Ş. Memur ve Hizmetlileri Sosyal Sigorta ve Yardım Sandığı Vakfı, Türkiye Kredi Bankası A.Ş. Memur ve Müstahdemleri Sosyal ve Yardım Sandığı Vakfı ile Türk Ticaret Bankası Emekli Sandığı Vakfı’nda çalışan ve bu sandıklardan emekli olanların 506 sayılı Kanun kapsamında sicil numarası bulunmayanların re’sen tescili Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığınca yapılacaktır.

- 991 sayılı Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü İşçileri Emekli Sandığı ile Askeri Fabrikalar Tekaüt ve Muavenet Sandığının Sosyal Sigortalar Kurumuna Devri Hakkında Kanun gereğince 1.6.1969 tarihinde devredilen Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü İşçileri Emekli Sandığı ile Askeri Fabrikalar Tekaüt ve Muavenet Sandığında çalışanların re’sen tescil işlemi Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığınca yapılacaktır.”

10- “İşe Giriş Bildirgesinin Düzenlenmesi, Kuruma Verilmesi ve Sigortalıların Tescili” başlıklı beşinci bölümün “3.2” alt başlığından sonra “3.3- Diğer tescil işlemleri” alt başlıklı bölüm açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“3.3- Diğer tescil işlemleri

506 sayılı Kanunun mülga 85. maddesine tabi isteğe bağlı sigortalılardan 1.10.2008 tarihinden önce “İsteğe Bağlı Başvuru Belgesi” ile müracaat edenler “1- İsteğe bağlı sigortalı”, mülga 86. maddesine tabi avukat ve noterler adına baro başkanlıkları ve noter odalarınca düzenlenen 1.10.2008 tarihinden önceki süreye ait işe giriş bildirgeleri “2- 5(g) sigortalı (topluluk)”, 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılardan “Süreksiz Tarım İşlerinde Çalışanlara Ait İstek ve Tescil Belgesi” ile müracaat edenlere “3- Tarım sigortalısı (2925)”, Kanunun 5. maddesinin (g) bendi ve 51. maddenin üçüncü fıkrası gereğince isteğe bağlı sigortalı olmak için “İsteğe Bağlı Giriş Bildirgesi” ile müracaat edenler “1- İsteğe bağlı sigortalı”, Kanunun ek 5. maddesi kapsamında süreksiz tarım ve orman işlerinde sigortalılardan “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” veya “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” ile müracaat edenler “20- Ek 5 tarım”, ek 6. madde kapsamında şehir içi toplu taşıma araçlarında ayda 10 günden az çalışıp primlerini 30 gün üzerinden ödemek için isteyenler “Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” ile müracaat edenler “21- Ek 6 ticari araç, sanatçı olarak kısmi çalışanlardan “Sanatçı Olarak Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” ile müracaat edenler “22- Ek 6 sanatçı” sigortalılık kodu ile tescil edilirler.”

B- GENELGENİN İKİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “2925 Sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar” başlıklı birinci bölümün “2- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığın sona ermesi” alt başlığının yedinci paragrafına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Yurtdışında ikamet edenlerin tarım işlerinde süreksiz olarak çalışan olarak çalıştıklarından bahsedilemeyeceğinden bu sürede 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları bulunanların sigortalılıkları iptal edilecektir.”

2- “2925 Sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar” başlıklı birinci bölümün “3.2- 1.10.2008 tarihinden sonra primlerin eksik ödenmesi” alt başlığına beşinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ve örnek eklenmiştir.

“2925 sayılı Kanuna göre süreksiz tarım sigortasının devam ettirilmesinde;

2008 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 75,18 TL’nin,

2009 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 26,34 TL’nin,

2010 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 30,72 TL’nin,

2011 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 39,48 TL’nin,

2012 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 52,62 TL’nin,

2013 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 41,82 TL’nin,

2014 yılı ilk ve ikinci altı aylık süredeki prim borcunun 61,44 TL’nin,

altında olması halinde; 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılık, başka bir şart aranmadan, üstünde olması halinde ise takip eden yılların primlerinin ödenmiş olması ve sigortalıya yapılan tebligattan sonra bir ay içinde ödenmesi halinde devam ettirilecektir.

Örnek- 2925 sayılı Kanun gereğince süreksiz tarım primi ödeyen sigortalı 2013 yılına ait olan 65 TL primi ödememiştir. 2014 yılı primleri 2015 yılı Şubat ayı sonuna kadar ödenebildiğinden 21.10.2014 tarihinde tebliğ edilen tutarın 21.11.2014 tarihinde ödenmesi halinde 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam ettirilecektir.”

3- “2925 sayılı Kanuna Tabi Sigortalılar” başlıklı birinci bölümün “3.3” alt başlığından sonra gelmek üzere “3.4- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı bulunanlar” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“3.4- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı bulunanlar

2925 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı sebebiyle 1.10.2008 tarihinden önce kendi nam ve hesabına bağımsız çalışması olduğu halde 1479 veya 2926 sayılı kanunlar kapsamında sigortalılıkları başlatılmayan ve bu çalışmalarını 1.10.2008 tarihinden sonra da sürdürenler ile 1.10.2008 tarihinden itibaren Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığını gerektirecek şekilde çalışması olanlardan 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı bulunanların sigortalılıkları talep tarihlerine veya prim ödememe nedeniyle sigortalılıklarının sona erdiği tarihe kadar devam ettirilecektir. 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları devam ettirilenlerden prim ödemesi bulunmayanların 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları takip eden yılın 1 Ocak gününde sona erdirilecek, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığın devam etmesi halinde ise 1 Ocak tarihinden sonra başlatılacaktır.

2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken 1.10.2008 tarihi ve sonrasında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışması sebebiyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılıkları başlatılanlardan talepte bulunanların 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları esas alınarak sigortalılıklarının sonlandırıldığı tarihten itibaren devam ettirilecek, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında ödenen primler 2925 sayılı Kanuna tabi prim olarak aktarılacaktır.

1.5.2008-30.9.2008 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı olanların Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı olup yazılı talepte bulunan sigortalılar hakkında ödenen primler 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığa aktarılacak, ancak bu sigortalılar 1.3.2011 tarihi itibari ile ek 5. madde kapsamına alındıklarından bu tarih itibariyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları devam ettirilecektir.

Örnek 1- 1.7.2005 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna tabi süreksiz tarım sigortalısının, ticari kazanç sebebiyle 23.5.2007 tarihinde başlayan vergi mükellefiyeti olmasına rağmen mülga 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılamamıştır. 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı ile birlikte vergi mükellefiyeti de devam eden sigortalının 1.10.2008 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı sonlandırılarak aynı tarih itibariyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı başlatılmıştır. Sigortalının talepte bulunması halinde 2925 sayılı Kanuna göre sonlandırılan sigortalılığı 1.10.2008 tarihinden itibaren devam ettirilecek, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi prim ödenen süreler 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılık sürelerine aktarılacaktır.

Örnek 2- 1479 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmayı gerektirecek çalışması olduğu halde 1.10.2008 tarihine kadar kayıt ve tescili yapılmayan sigortalının 1.10.2008 tarihinden önce başlayan ve kesintisiz devam eden 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı (diğer şartların varlığı ile birlikte) bu tarihten sonra da devam ettirilecek ve Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılığı başlatılmayacaktır. Bu sigortalının 1.10.2008 tarihi itibariyle 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı sonlandırılıp aynı tarih itibariyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalılığı başlatılmış ise talepte bulunması halinde 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı 1.10.2008 tarihinden sonra da devam ettirilecek varsa diğer sigortalılık statüsünde ödediği primler 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı ile ilgili sürelere aktarılacaktır.”

4- “Kanunun Ek 5. Maddesine Göre Tarım veya Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak Çalışanlar” başlıklı ikinci bölümünün “2- Sigortalılığın başlangıcı” alt başlığından sonra gelmek üzere “2.1- Ek 5. madde kapsamında sigortalığının başlatıldığı tarihte zorunlu sigortalı oldukları sonradan tespit edenler” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“2.1- Ek 5. madde kapsamında sigortalığının başlatıldığı tarihte zorunlu sigortalı oldukları sonradan tespit edenler

Kanunun ek 5. maddesi kapsamında sigortalı olmak için müracaat edenler hakkında ünitelerce öncelikle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalılığının bulunup bulunmadığı araştırılacak, SGK Tescil ve Hizmet Dökümü programından hizmet dökümü alınarak, ek 5. maddeye müracaat ettiği tarihten önceki ay 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışması var ise işten ayrılış bildirgesi verilip verilmediği sorgulanacak, işten ayrılış bildirgesi verilmemiş olanlar ile 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı olup çıkış işlemi yapılmamış olanların ek 5. madde kapsamındaki talepleri reddedilecektir.

Kanunun ek 5. maddesine göre müracaat eden sigortalıların müracaat tarihi itibariyle önceki sigortalılığının sona erip ermediğine bakılmaksızın ek 5. madde kapsamındaki sigortalılığının başlatıldığı tespit edilenlerden zorunlu sigortalılıkları ek 5. maddeye müracaat ettiği gün sona erenlerin ek 5. maddeye tabi sigortalılıkları takip eden gün başlatılacaktır.

Örnek 1- 22.10.2013 tarihinde Kanunun ek 5. maddesine tabi müracaat eden sigortalının Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamındaki sigortalılığının da aynı tarih itibariyle sona erdirildiği anlaşılmıştır. Bu durumda ek 5. madde kapsamındaki sigortalılık 23.10.2013 tarihinde başlatılacaktır.

Örnek 2- 12.6.2014 tarihinde Kanunun ek 5. maddesine tabi müracaat eden sigortalının Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılığının 31.7.2014 tarihinde sona erdiği anlaşılmış olup ek 5. madde kapsamındaki sigortalılık başlangıç tarihi itibariyle sona erdirilecektir.”

5- “Kanunun Ek 5. Maddesine Göre Tarım veya Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Olarak Çalışanlar” başlıklı ikinci bölümün “4- Sigortalılığın sona ermesi” alt başlığının ikinci paragrafı ile “Örnek 5” metinden çıkarılmıştır.

6- “Kanunun Ek 6. Maddesi Kapsamında Çalışanlar” başlıklı üçüncü bölümün “4- Sigortalılığın sona ermesi” alt başlığının birinci paragrafındaki “işten ayrılması” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve ölümü” ibaresi eklenmiştir.

7- “Geçici 20. Madde Kapsamındaki Sigortalılar” başlıklı dördüncü bölümün “1- Geçici 20. madde kapsamındaki sigortalıların Kanun kapsamına alınması” alt başlığının ikinci paragrafına aşağıdaki cümle ilave edilmiş, dokuzuncu paragrafında yer alan “malul” ibaresi “ağır engelli” olarak değiştirilmiştir.

“3.5.2013 tarihli ve 28636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2013/4617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu süre 8.5.2014 tarihine, 30.4.2014 tarihli ve 28987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6042 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu süre 8.5.2015 tarihine kadar uzatılmıştır.”

C- GENELGENİN ÜÇÜNCÜ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Ortak Hususlar” başlıklı dördüncü bölümün “4- 1.10.2008 tarihine kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalılar’’ başlığından sonra gelen bölüme aşağıdaki alt başlıklar ilave edilmiş, “5” ve “6” numaralı başlıklar “6” ve “7” olarak değiştirilmiştir. “8- Askerlik hizmetini yapmakta olanlar” alt başlığından sonra gelmek üzere “9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı Kanunun geçici 32. maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılar ilgili yapılacak işlemler” alt başlığı ilave edilmiştir.

“5- 1.10.2008 tarihi itibariyle (4/b) kapsamında kayıt ve tescilleri bulunan sigortalıların Kanunun geçici 57. madde uygulamasına ilişkin işlemler

6552 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 57. maddenin birinci fıkrası uyarınca, Kanunun 8. maddesinin üçüncü fıkrasında ve 9. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler için 9. maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülüklerini 11.9.2014 tarihinden itibaren üç ay içinde (11.12.2014 akşamına kadar) yerine getirilmiş olması halinde kanuni süresinde yerine getirilmiş sayılacağı ve idari para cezası uygulanmayacağı, bu yükümlülükler için daha önce uygulanan idari para cezalarının kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın terkin edileceği, ancak tahsil edilmiş tutarların red ve iade veya mahsup edilmeyeceği hükme bağlanmıştır.

Kanunun 8. maddesinde sigortalı bildirimi ve tescili, 9. maddesinde ise sigortalılığın sona ermesi ile ilgili kişi kurum ve kuruluşların bildirim yükümlülüğü, 102. maddesinde de 8. ve 9. maddelerde açıklanan yükümlülüklerin süresi içerisinde yerine getirilmemesi durumunda uygulanacak idari para cezalarına ilişkin hükümler açıklanmıştır. 8. ve 9. maddeler uyarınca kimlerin ne şekilde bildirim yükümlülüğü bulunduğu SSİY’nin 11. ve 14. maddelerinde belirtilmiştir.

Buna göre, sigortalılıklarının başlangıcına ve sonlandırılmasına ilişkin; ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile şahıs şirketlerinden kolektif şirket ortakları, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ve donatma iştiraki ortakları ile ilgili vergi dairelerinin, gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline kayıtlı olanlarla ilgili esnaf ve sanatkarlar sicil müdürlüklerinin, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları ile ilgili şirket yetkililerinin, sermaye şirketlerinden limited şirket ortakları ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları ile ilgili ticaret sicil müdürlüklerinin, köy ve mahalle muhtarları ile ilgili il ve ilçe mülki idare amirliklerinin, 6132 sayılı Kanuna tabi jokey ve antrenörlerin sigortalılıkları ile ilgili Türkiye Jokey Kulübünce bildirim yükümlülüğü bulunmaktadır.

Kanunun 8. ve 9. maddeleri uyarınca sigortalılığın başlangıcı ve sonlandırılmasına ilişkin bildirim yükümlülüğü bulunan ve yukarıda bahsedilen kişi, kurum ve kuruluşlara, geçici 57. madde uyarınca 11.12.2014 (dahil) tarihine kadar yerine getirilen bildirim yükümlülükleri kanuni süresinde yerine getirilmiş sayılarak sonucunda idari para cezası uygulanmayacaktır. Süresinde yerine getirilmemiş bildirim yükümlülükleri sebebiyle uygulanan idari para cezalarından tahsil edilmemiş olanlar kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın terkin edilecek, tahsil edilenler ise red veya iade edilmeyecek, mahsuplaşmaya da konu edilmeyecektir.

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların sigortalılığının başlangıcı ve sonlandırılmasına ilişkin kurum, kuruluşlar ve diğer tüzel kişilerce Kanunun 8 ve 9. maddeleri uyarınca gerek elektronik gerekse kağıt ortamında bildirimin yapılmaması nedeniyle uygulanan idari para cezalarından 11.9.2014 tarihine kadar tahsil edilemeyenlerin, program aracılığı ile sistemden terkini yapılmıştır. Ancak, idari para cezalarının iptali yapılmış olmakla birlikte sigortalılık tescil ve terk kayıtlarının iptali yapılmadığından, il müdürlüklerimizce bilgisayar ortamında kayıtlı tescil ve terk kayıtlarına ilişkin yeniden tescil ve terk işlemleri yapılmayacağı gibi iptal edilen idari para ceza kayıtlarına ilişkin bildirim yükümlülüğü bulunan kuruluşlardan işe giriş ve işten ayrılışa ilişkin yeni bir bildirim yapılması istenilmeyecektir.

Ancak, 1.10.2008 tarihi ve sonrası tarihlerde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılar için tescil ve sonlandırma yapılması gereken, fakat bildirim yükümlüleri tarafından bugüne kadar hiçbir şekilde bildirimde bulunulmaması sebebiyle gerçekleştirilemeyen tescil ve sonlandırma işlemleri için Kurum kayıtlarına intikal ettirilmeyen işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin, geçici 57. madde uyarınca 11.12.2014 (dahil) tarihine kadar bildirim yükümlülüğü bulunan kurum, kuruluşlar ve diğer tüzel kişilerce elektronik veya kağıt ortamında Kurumumuza verilmesi gerekmektedir.

Örnek 1- 1.10.2008 tarihinde limited şirket ortaklığı nedeniyle 1.10.2008 tarihi itibariyle kayıt ve tescili yapılan sigortalının sigortalılık bilgileri Ticaret Sicil Müdürlüğünce 9.10.2014 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal ettirildiğinden anılan Kuruma idari para cezası uygulanmayacaktır.

Örnek 2- Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar siciline 1.10.2008 tarihi itibariyle kaydı bulunan ve (4/b) kapsamında 1.10.2008 tarihi itibariyle kayıt ve tescili yapılan sigortalının sigortalılık bilgileri esnaf ve sanatkarlar sicil müdürlüğünce 11.12.2014 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal ettirildiğinden anılan Kuruma idari para cezası uygulanmayacaktır.

Örnek 3- Ticari kazanç sebebiyle 1.10.2008 tarihinde vergi mükellefiyeti başlayan sigortalının vergi mükellefiyet başlangıcı 12.12.2014 tarihinde Kuruma bildirilmiştir. Kanunun geçici 57. maddesi uyarınca Kanunun yayımlandığı tarihinden itibaren üç aylık süre içerisinde bildirim yükümlülüğü yerine getirilmediğinden vergi dairesi hakkında idari para cezası uygulanacaktır.

Örnek 4- 3.9.2012 tarihinde başlayan limited şirket ortaklığı nedeniyle 3.9.2012 tarihi itibariyle kayıt ve tescili yapılan sigortalının sigortalılık bilgileri ticaret sicil müdürlüğünce Kurumumuz kayıtlarına 17.12.2012 tarihinde intikal ettirilmiştir. Kanunda belirtilen süre içerisinde bildirim yapılmamış olduğundan ticaret sicil müdürlüğüne idari para cezası uygulanmıştır. Ancak ticaret sicil müdürlüğüne uygulanan idari para cezası 11.9.2014 tarihine kadar tahsil edilmediğinden anılan kuruma uygulanan idari para cezası terkin edilecektir.

Örnek 5- 5.10.2011 tarihinde başlayan vergi mükellefiyetine istinaden 5.10.2011 tarihi itibariyle kayıt ve tescili yapılan sigortalının sigortalılık bilgileri vergi dairesince Kurumumuz kayıtlarına 27.11.2013 tarihinde intikal ettirilmiştir. Kanunda belirtilen süre içerisinde bildirim yapılmamış olduğundan vergi dairesine idari para cezası uygulanarak 10.9.2014 tarihinde tahsil edilmiştir. Uygulanan idari para cezası 10.9.2014 tarihinde tahsil edilmiş olduğundan tahsil edilen idari para cezasına red, iade veya mahsup işlemi yapılmayacaktır.

5.1- Şirket yetkililerinin ve sigortalıların sigortalılık başlangıç ve sonlandırılmasına ilişkin bildirim yükümlülükleri

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan, kollektif şirket, donatma iştiraki, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortaklarının, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklarının, limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının hisse devri işlemleriyle yeni ortak olma ve ayrılma ile iflas, tasfiye ve münfesih durumdaki şirketlerin ortaklarının, sigortalılık başlangıç ve sona ermesiyle ilgili olarak, gerek şirket yetkililerinin gerekse sigortalıların kanuni süre içerisinde bildirimde bulunmamaları halinde Kanunun 102. maddesine göre haklarında idari para cezası uygulanacağına dair açık bir hüküm bulunmadığından bu kapsamdaki sigortalılar ile şirket yetkililerinin süresi içerisinde veremedikleri işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri sebebiyle idari para cezası uygulanmayacaktır.

6- 22.3.1985 tarihi ve sonrası oda ve/veya sicil kayıtlarına göre tescili yapılan sigortalılardan usulüne uygun tutulmayan oda kayıtlarına istinaden sigortalılıkları iptal edilenler

Esnaf ve sanatkarlar odaları üye kayıtlarında olması gereken yönetim kurulu kararının bulunmaması, üye kayıt defterlerinin noter tasdikli tutulmaması veya defterlerdeki yıpranmalar nedeniyle usulüne uygun kayıt tutulmaması vb. nedenlerle tamamen üyenin iradesi dışında oluşan sebeplerle kişilerin sigortalılıklarının iptal edilmesi ve buna bağlı olarak hak kayıplarına uğramalarının önüne geçilmesi amacı ile 6552 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 54. maddeye göre; mülga 4355 sayılı Ticaret ve Sanayi Odaları, Esnaf Odaları ve Ticaret Borsaları Kanunu, 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Birlikleri Kanunu ve 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununa göre; esnaf ve sanatkar siciline ve odaya veya her ikisine birden kayıtları bulunmakla birlikte üye kayıtlarının mevzuata uygun olarak yapılmadığının tespit edilmesi üzerine, Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılan sigortalılardan, geçersiz sayılan sigortalılık sürelerine ait prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olması halinde, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları geçerli sayılacaktır.

Geçersiz sayılan sigortalılık sürelerine ait prim gecikme cezası ve gecikme zammı olmak üzere 31.12.2013 tarihine kadar düzenli prim ödemesi bulunmayan sigortalıların yapmış oldukları kısmi prim ödemelerinin karşıladığı ayın sonu itibariyle sigortalılık süreleri geçerli sayılacaktır.

Örnek 1- Şoförler odasındaki kaydına istinaden 22.3.1985 tarihinde 1. basamaktan tescili yapılan ve prim ödemeleri bulunan sigortalıya 3.5.2001 tarihindeki yaşlılık aylığı talebine istinaden talep tarihini takip eden aybaşı itibariyle yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Ancak, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca şoförler odası kayıtlarının mahallinde yapılan tetkikinde sigortalı ile ilgili oda defter kayıtlarında silinti ve kazıntı olduğu ve üyelik kaydının sonradan yazıldığı tespit edilerek sigortalılığı iptal edilmiştir. Usulüne uygun tutulmayan oda kaydı olmasına karşın geçici 54. madde gereğince sigortalılık sürelerinin geçerliliğine karar verilebilmesi için; bilgisayar kayıtlarının ve sigortalı dosyasındaki bilgilerin incelenmesi sonucunda, sigortalının tescilinin ünitece 22.3.1985 tarihi esas alınarak 26.6.1986 tarihinde yapıldığı ve prim ödemelerinin bulunduğu tespit edilmiş olduğundan, 22.3.1985 tarihi itibariyle iptal edilen sigortalılığı geçerli sayılacaktır.

Örnek 2- Manifaturacılar odasındaki kaydına istinaden 15.6.1987 tarihinde 1. basamaktan tescili yapılan ve prim ödemeleri bulunan sigortalının 12.5.2004 tarihinde vefatına istinaden hak sahiplerinin 23.7.2004 tarihindeki taleplerine istinaden ölüm tarihini takip eden aybaşı itibariyle ölüm aylığı bağlanmıştır. Ancak, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca manifaturacılar odasındaki kayıtlarının mahallinde yapılan tetkikinde sigortalının oda üyeliğine ilişkin yönetim kurulu kararının olmadığı (defterin noter tasdiksiz olduğu, üyelik kaydının sonradan ilave edildiği, noter tasdik tarihinden önceki bir tarihte üyelik kaydının oluşturulduğu vb.) tespit edilerek sigortalılığı iptal edilmiştir. Usulüne uygun tutulmayan oda kaydı bulunmasına rağmen geçici 54. madde gereğince, sigortalılık sürelerinin geçerliliğine karar verilebilmesi için bilgisayar kayıtlarının ve sigortalı dosyasındaki bilgilerin incelenmesi sonucunda, sigortalının tescilinin ünitece 15.6.1987 tarihi esas alınarak 6.6.1989 tarihinde yapıldığı ve prim ödemelerinin bulunduğu tespit edilmiş olduğundan 15.9.1987 tarihi itibariyle iptal edilen sigortalılığı geçerli sayılacaktır.

Örnek 3- Bakkallar odasındaki kaydına istinaden 5.12.1988 tarihinde 1. basamaktan tescili yapılan ve prim ödemesi bulunmayan sigortalının Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca bakkallar odasındaki kayıtlarının mahallinde yapılan tetkikinde oda üyeliğine ilişkin oda kayıt defterinin noter tasdiksiz olduğu (yönetim kurulu kararının olmadığı, üyelik kaydının sonradan ilave edildiği, noter tasdik tarihinden önceki bir tarihte üyelik kaydının oluşturulduğu vb.) tespit edilerek sigortalılığı iptal edilmiştir. Geçici 54. madde gereğince, sigortalılık sürelerinin geçerliliğine karar verilebilmesi için bilgisayar kayıtlarının ve sigortalı dosyasındaki bilgilerin incelenmesi sonucunda, bilgisayar kayıtlarının ve sigortalı dosyasındaki bilgilerin incelenmesi sonucunda, sigortalının tescilinin ünitece 5.12.1988 tarihi esas alınarak 3.8.1989 tarihinde yapılan, tescil kaydının yapıldığı tarihten sonra da 31.12.2013 tarihine kadar prim ödemesinde bulunmayan, ilk prim ödemesini 21.3.2014 tarihinde yapan sigortalının, bilgisayar ortamında kayıt işlemleri Kanunun yürürlük tarihinden önceki bir tarihte yapılmış olsa dahi, 31.12.2013 tarihine kadar prim ödemesi olmadığından oda kaydına istinaden başlatılan sigortalılığı geçerli sayılmayacaktır.

Örnek 4- Şoförler odasındaki kaydına istinaden 11.5.1999 tarihinde 1. basamaktan tescili yapılan ve düzenli prim ödemesi bulunmayan sigortalının, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca şoförler odası kayıtlarının mahallinde yapılan tetkikinde sigortalıyla ilgili oda defter kayıtlarında silinti ve kazıntı olduğu ve üyelik kaydının sonradan yazıldığı tespit edilerek sigortalılığı iptal edilmiştir. Usulüne uygun tutulmayan oda kaydı olmasına karşın geçici 54. madde gereğince sigortalılık sürelerinin geçerliliğine karar verilebilmesi için; bilgisayar kayıtlarının ve sigortalı dosyasındaki bilgilerin incelenmesi sonucunda, sigortalının tescilinin il müdürlüğünce 11.5.1999 tarihi esas alınarak 26.12.1999 tarihinde yapıldığı, düzenli prim ödemesi bulunmayan sigortalının kanun yürürlük tarihinden önce kayıt ve tescilinin yapılmış olması ve kısmi prim ödemelerinin bulunması nedeniyle sigortalının yapmış olduğu kısmi prim ödemelerine göre sigortalılık süresi belirlenmiş olup, sigortalının kısmi prim ödemeleri 4 yıllık hizmet süresini karşıladığından 11.5.1999- 31.5.2003 tarihleri arasındaki süreler geçerli sayılacaktır.

6.1- Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca düzenlenen raporlara veya mahkeme kararlarına göre iptal edilen sigortalılık süreleri ile ilgili yapılacak işlemler

22.3.1985 tarihi ve sonrası meslek kuruluş kayıtlarına göre 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılık kayıtları yapılan ve daha sonra Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca mahallinde yapılan denetimler veya mahkeme kararları sonucunda oda üyelik kayıtlarının usulüne uygun düzenlenmediği gerekçesiyle oda kayıtları geçersiz sayılan ve bu sebeple sigortalılıkları iptal edilen sigortalıların talepleri halinde, Kanunun geçici 54. maddesi gereğince bu sürelere ilişkin primlerinin, varsa gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte 31.12.2013 tarihine kadar tamamının ödenmiş olması durumunda iptal edilen sigortalılık sürelerinin tamamı, kısmi prim ödemesinde bulunanların ise, kısmi ödenen primlerin tam ayı karşıladığı sigortalılık süreleri geçerli sayılacaktır.

İptal edilen sigortalılık sürelerine ilişkin ödedikleri primleri iade edilenler, geçici 54. madde hükümlerinden yararlanmak üzere talepte bulunurlarsa iade edilen prim tutarlarına iade edildiği tarihten talep tarihine kadar işletilecek kanuni faiz ile birlikte borç tutarı hesaplanacaktır. Hesaplanan borç tutarı bir aylık süre içerisinde ödenmesi için ilgililere tebliğ edilecek, borcun tebliğ tarihinden itibaren bir aylık sürede ödenmesi durumunda sigortalılık süreleri geçerli kabul edilecek, bu sürede ödemesi bulunmayanların yeniden talepte bulunmaları gerekmektedir.

Uzun vadeli sigorta kolları uygulamasında, prim iadesi yapılmayanlar için geçici 54. maddenin yürürlük tarihi, prim iadesi yapılanlar için ise prime ilişkin borçlarını ödedikleri tarih esas alınacaktır.

Örnek 1- 9.7.1992 tarihli kasaplar odasındaki üyelik kaydına istinaden 9.7.1992 tarihi itibariyle tescil kaydı yapılan sigortalının tesciline ilişkin bilgisayar ortamında kayıt işlemlerinin ünitece 3.8.1993 tarihinde yapıldığı ve tescil kaydının yapıldığı tarihten sonra da 31.12.2013 tarihine kadar prim ödemesi bulunan sigortalının daha sonraki bir tarihte Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca mahallinde yapılan tetkiklerde üye kayıt defterinde ismine rastlanmadığı (yönetim kurulu kararının olmadığı, üyelik kaydının sonradan ilave edildiği, noter tasdik tarihinden önceki bir tarihte üyelik kaydının oluşturulduğu vb.) tespit edildiğinden sigortalılığı iptal edilmiştir. Usulüne uygun olmadığı gerekçesiyle sigortalılığı iptal edilen sigortalı, 3.1.2015 tarihinde iptal edilen sigortalılık sürelerinin yeniden değerlendirilmesine ilişkin talepte bulunduğundan, geçici 54. madde gereğince iptal edilen sigortalılığına ait süreler sigortalılık süresi olarak geçerli sayılacaktır.

Örnek 2- 3.5.1994 tarihli yorgancılar odasındaki üyelik kaydına istinaden 3.5.1994 tarihi itibariyle sigortalılığı başlatılan sigortalının tesciline ilişkin bilgisayar ortamında kayıt işlemlerinin il müdürlüğünce 12.7.1995 tarihinde yapıldığı ve tescil kaydının yapıldığı tarihten sonra da 31.12.2013 tarihine kadar prim ödemesi bulunan sigortalının daha sonraki bir tarihte Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca mahallinde yapılan tetkiklerde üye kayıt defterinde ismine rastlanmadığı (yönetim kurulu kararının olmadığı, üyelik kaydının sonradan ilave edildiği, noter tasdik tarihinden önceki bir tarihte üyelik kaydının oluşturulduğu vb.) tespit edildiğinden sigortalılığı iptal edilmiş ve sigortalının talebi üzerine ödenen primler yersiz ödeme olarak sigortalıya iade edilmiştir. Usulüne uygun olmadığı gerekçesiyle sigortalığı iptal edilen sigortalı, iptal edilen sigortalılık sürelerinin yeniden değerlendirilmesine ilişkin 12.12.2014 tarihinde talepte bulunduğundan, 6552 sayılı Kanunun 58. maddesi ile Kanuna eklenen geçici 54. madde gereğince iptal edilen sigortalılığına ait süreler geçerli sayılacak olup, sigortalılığın yeniden başlatılması sonucunda oluşan bu sürelere ait prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarının ödenmesi gerekmektedir.

Örnek 3- Şoförler odasındaki kaydına istinaden 17.12.1983 tarihi itibariyle tescil kaydı yapılan ve düzenli prim ödemesi bulunan sigortalıya 1.4.2004 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca mahallinde yapılan denetimlerde, üyelik kaydının sonradan ilave edildiği anlaşıldığından sigortalılığı iptal edilmiştir. İptal edilen sigortalılık süresi içerisinde ödemiş olduğu toplam 20.000,00 TL prim tutarının iadesini talep etmesi üzerine, 10.9.2006 tarihinde prim iade işlemi yapılmıştır. 11.1.2015 tarihinde iptal edilen sigortalılık sürelerinin yeniden değerlendirilmesine ilişkin talepte bulunan sigortalının iade almış olduğu prim tutarına 10.9.2006-11.1.2015 tarihleri arasında uygulanan kanuni faiz ile birlikte sigortalıya tebliğ edilerek, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödemesi halinde iptal edilen sigortalık süresi ödeme tarihi itibariyle geçerli sayılacaktır.

6.2- Geçici 54. madde uygulamasında sigortalılığa esas kurum kuruluş ve oda kayıtlarının denetimi

Geçici 54. madde gereğince; mülga 4355, 5373 ve 507 sayılı kanunlara göre; esnaf ve sanatkâr siciline ve oda kaydına istinaden kayıt ve tescili yapılan sigortalılardan yaşlılık aylığı, sigortalı hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanan veya hizmet bildirilen kayıtlara ilişkin, sicil ve.veya oda üyelik kayıtlarının usulüne uygun tutulup tutulmadığının mahallinde tetkik edilmesine ihtiyaç duyulduğunda, mahallinde inceleme yapılmak üzere Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına veya sosyal güvenlik denetmenlerine gönderilmeden önce, ünitece sigortalı dosyası incelenerek, oda kaydına istinaden başlatılan sigortalılık sürelerine ilişkin primlerinin, varsa gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte 31.12.2013 tarihine kadar prim ödemesinin olup olmadığına bakılacaktır. Sigortalılık sürelerine ilişkin primler ile varsa gecikme zammı ve gecikme cezasını 31.12.2013 tarihine kadar ödemiş olan sigortalıların, oda üyelik kayıtları veya diğer kayıtları ile ilgili inceleme.denetim taleplerini içeren denetim gerekçeleri, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına veya sosyal güvenlik denetmenlerine gönderilmeyecektir.

Ayrıca geçici 54. maddenin yürürlük tarihinden önce veya sonrasında, sigortalılığa esas oda veya diğer kayıtlarla ilgili denetim gerekçesi çıkarılmış olmakla birlikte inceleme veya denetime başlanılmamış ya da başlandığı halde bitirilmediği durumlarda, sigortalı dosyaları incelenerek oda veya diğer kayıtlara istinaden başlatılan sigortalılık sürelerine ilişkin primlerin, varsa gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olduğunun anlaşılması halinde sigortalılık süreleri geçerli sayılacağından, söz konusu sürelerle ilgili oda kayıtları ve diğer kayıtlar hakkında yürütülen incelemeler gereksiz emek ve zaman kaybına yol açılmaması açısından sonlandırılacaktır.

Sigortalılık süreleri ile ilgili primlerin ve varsa buna ilişkin gecikme cezaları ve gecikme zamlarının tamamının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmediği veya kısmi ödemenin bulunduğu durumlarda, sigortalı ile ilgili oda üyelik kayıtları veya diğer kayıtların incelenmesi sonucunda kayıtlar geçersiz sayılsa da sigortalılık süresi hakkında kısmi prim ödemesinin tam ay olarak karşıladığı süreler için “6.1” deki açıklanan hususlar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

6.3- Geçici 54. madde uygulamasına göre sigortalılık sürelerinin değişmesi halinde yapılacak işlemler

Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılık süreleri geçersiz sayılan sigortalılardan 22.3.1985 tarihi ve sonrası oda ve/veya sicil kayıtlarının ilgili Kuruluşça geçerli sayılması nedeniyle bu sürelere ait prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarını 31.12.2013 tarihine kadar ödeyen sigortalıların Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçerli sayılan sigortalılık sürelerinin bilgisayar ortamında kayıt işleminin hatalı yapılması veya ilgili Kuruluşça sigortalılık sürelerine ilişkin bildirilen sürelerde hata olması halinde sigortalılık sürelerinin güncellenmesi sonucunda;

1- Sigortalılık sürelerine ilişkin prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarını 31/12/2013 tarihine kadar ödenmiş olması nedeniyle sigortalılık süreleri geçerli sayılan sigortalılardan, sigortalılık sürelerinin güncellenmesi sonucunda hizmet süresinin azalması nedeniyle fazla prim ödemesi oluşan sigortalıların şahıs hesabında bulunan fazla ödemeleri talepleri halinde iade edilecektir.

Örnek - Şoförler odasındaki kaydına istinaden 21.4.1986 tarihinde 1. basamaktan tescili yapılan ve sigortalılık sürelerine ilişkin prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarını 31.12.2013 tarihine kadar ödemesi nedeniyle sigortalılık süreleri geçerli sayılan sigortalının sigortalılık başlangıç tarihinin bilgisayar ortamında hatalı kayda alındığının tespit edilmesi üzerine tescil tarihi 21.4.1988 olarak güncellenmiştir. Yapılan güncelleme işlemi ile sigortalının sigortalılık sürelerinde azalma olması sonucunda şahıs hesabında oluşan fazla prim ödemesi varsa sigortalının prim borcuna mahsup edilecek, arta kalan fazla ödeme tutarı talebi halinde sigortalıya iade edilecektir.

2- Sigortalılık sürelerine ilişkin prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarını 31.12.2013 tarihine kadar ödemesi nedeniyle sigortalılık süreleri geçerli sayılan sigortalılardan, sigortalılık sürelerinin güncellenmesi sonucunda hizmet süresinin artması nedeniyle prim borcu oluşan sigortalılara şahıs hesabında bulunan borcu ödettirilerek sigortalıya aylık bağlandığı veya hizmetlerinin bildirildiği tarih itibariyle kurum kodu kapsamında değerlendirme yapılarak geçici 54. madde uygulamasına göre sigortalılığı geçerli sayılacaktır.

Örnek - Kasaplar odasındaki kaydına istinaden 19.7.1989 tarihinde 1. basamaktan tescili yapılan ve sigortalılık sürelerine ilişkin prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarını 31.12.2013 tarihine kadar ödemesi nedeniyle sigortalılık süreleri geçerli sayılan sigortalının sigortalılık başlangıç tarihinin bilgisayar ortamında hatalı kayda alındığının tespit edilmesi üzerine tescil tarihi 22.3.1985 olarak güncellenmiştir. Yapılan güncelleme işlemi ile sigortalılık sürelerinin artması sonucunda, oluşan prim borcu sigortalıya 17.11.2014 tarihinde tebliğ edilmiş ve sigortalı tebliğ edilen prim borç tutarını 12.12.2014 tarihinde ödemiştir.

Aylık almakta olan sigortalının sigortalılık süresinin artması sonucu oluşan prim borcu için ödettirilen tutar tahsis talep tarihi itibariyle kurum kodu kapsamında değerlendirilerek geçici 54. madde uygulamasına göre sigortalılık süreleri geçerli sayılacaktır.

9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı Kanunun geçici 32. maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılarla ilgili yapılacak işlemler

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılanlarla ilgili primi ödenmeyen süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmemekte ise de, bunlardan hakkında Kanunun geçici 4. maddesinin on yedinci fıkrası, geçici 44, geçici 51, geçici 56 veya 926 sayılı Kanuna 6191 sayılı Kanunun 10. maddesi ile eklenen geçici 32. maddesi uygulananlarla ilgili olarak prim ödemelerinin karşıladığı süreler başlangıç ve bitiş tarihleri de belirtilmek suretiyle hizmet olarak bildirilecek, prim ödenmeyen süreler hizmet olarak bildirilmeyecektir.”

2- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “2- Sigortalılığın başlangıcı ve bildirimi” alt başlığının son paragraftan sonra gelen örnekten sonra aşağıdaki metin ile örnek ilave edilmiştir.

“Çiftçilik belgesi olanların tarım il/ilçe müdürlüklerince yapılan bildirim üzerine Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında tarım sigortalılık tescili yapılanlardan kayıtları yeni kurulan ziraat odalarına devredilenlerin, tarım il/ilçe müdürlüklerinde tutulan kayıtların başlangıç tarihi esas alınıp, ziraat odaları tarafından yapılan üye kayıtları geçerli sayılarak işlemler sonuçlandırılacaktır.

Örnek- Tarım il.ilçe müdürlüğünde 21.10.2008 tarihinde bulunan çiftçilik kaydına istinaden, 30.10.2008 tarihinde bildirimi yapılan sigortalının, 21.10.2008 tarihi itibariyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine göre tescili yapılmıştır. Tarım il.ilçe müdürlüğü 21.10.2008 tarihinde çiftçilik belgesi bulunan üyenin devrini, bağlı bulunduğu ziraat odasına 21.5.2013 tarihinde yapmıştır. Yapılan bu bildirime istinaden ilgili ziraat odası tarafından, 21.10.2008 tarihi itibariyle yapılan üye kaydı geçerli sayılacaktır.”

3- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “2.2” alt başlığından sonra gelmek üzere “2.3- Tarımsal faaliyeti olduğuna dair bildirimi yapılanlardan Kanunun (4/a), (4/b) ve (4/c) bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılıklarının başlatılması” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“2.3- Tarımsal faaliyeti olduğuna dair bildirimi yapılanlardan Kanunun 4 (a), 4 (b) ve 4 (c) bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılıklarının başlatılması

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı olmaları için ziraat odasınca, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe müdürlüklerince bildirimi yapılanlardan, ilgili kuruluşa üye olduğu tarihte Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendi kapsamında sigortalı olmaları nedeniyle tescil işlemi yapılamayanların tarımsal faaliyetlerinin devam etmesi halinde, bu sigortalılıklarının son bulduğu tarihi takip eden günden itibaren sigortalılıkları başlatılacaktır.

Örnek - 24.6.2012 tarihinde ziraat odasında üye kaydı bulunan çiftçinin, ilgili oda tarafından 1.7.2012 tarihinde Kuruma bildirimi yapılmıştır. Yapılan araştırmada bildirimi yapılan üyenin, 1.5.2012- 31.7.2012 tarihleri arasında 4 (a) kapsamında sigortalı olduğu anlaşıldığından, 1.8.2012 tarihi itibariyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalılığı başlatılacaktır.”

4- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “2.3” alt başlığından sonra gelmek üzere “2.4- Mülga 2926 sayılı Kanuna istinaden tescil ve re’sen tescilleri yapılanlardan sonradan tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtları usulüne uygun olmadığından sigortalılıkları geçersiz sayılanlar” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“2.4- Mülga 2926 sayılı Kanuna istinaden tescil ve re’sen tescilleri yapılanlardan sonradan tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtları usulüne uygun olmadığından sigortalılıkları geçersiz sayılanlar

6552 sayılı Kanunun 58. maddesiyle Kanuna eklenen geçici 54. maddeye istinaden, mülga 2926 sayılı Kanunun 2. maddesine göre Kurum tarafından tescil veya re’sen tescil işlemi yapılan sigortalılardan, tescil ve sigortalılık sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının usulüne uygun olarak yapılmadığının tespiti ile sigortalılıkları iptal edilenlerin, tescillerinin yapıldığı tarihten 31.12.2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarının 31.12.2013 tarihine kadar tamamının ödenmiş olması şartıyla, sigortalılık süresinin tamamı, kısmi prim ödemesinin bulunması halinde ise prim ödemelerinin karşıladığı ayın sonu itibariyle sigortalılık süreleri geçerli sayılacaktır.

Ancak, tevkifat kesintisine istinaden gerçekleştirilen sigortalılık tescilleri sonrasında sigortalılık sürelerini etkileyecek şekilde geçmişe dönük yapılan ziraat odası kayıtları geçerli kabul edilmeyecektir.

Örnek 1- 2926 sayılı Kanuna istinaden 1.5.1999 tarihi itibariyle tescili yapılan sigortalının, sigortalılık sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının usulüne uygun olmadığı tespit edildiğinden sigortalılığı iptal edilmiştir. Sigortalı tescilinin yapıldığı tarihten 31.12.2010 tarihine kadar olan prim borcunun tamamını 31.12.2013 tarihine kadar ödemiş olduğundan tescil tarihi itibariyle sigortalılığı 31.12.2010 tarihine kadar geçerli sayılacaktır. Sigortalının, 31.12.2010 tarihinden sonra da usulüne uygun olarak ziraat odası, ziraat odası bulunmayan yerlerde tarım il/ilçe müdürlüklerinde kaydı olması halinde sigortalılığı aralıksız devam ettirilecektir.

Örnek 2- 2926 sayılı Kanununa istinaden 1.4.1986 tarihi itibariyle tescili yapılan sigortalının, Kurum kayıtlarına intikal ettirmiş olduğu belgeye istinaden 7.4.1999 tarihi itibariyle sigortalılığı sonlandırılmıştır. Sigortalı, 1.4.1986 tarihi ile 7.4.1999 tarihleri arasında geçen sigortalılık süresine ilişkin prim borcunu 31.12.2013 tarihine kadar ödemiş olduğundan, sigortalılığına esas kurum ve kuruluşlarındaki kayıtlarının usulüne uygun tutulmadığı tespit edilse dahi söz konusu sigortalılık süresi geçerli sayılacaktır.

Örnek 3- 2926 sayılı Kanuna istinaden 1.1.1985 tarihi itibariyle tescili yapılan sigortalının, 5.5.2001 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlamasından dolayı 4.5.2001 tarihi itibariyle sigortalılığı sonlandırılmıştır. Sigortalı, 1.1.1985-4.5.2001 tarihleri arasındaki sigortalılık dönemine ait prim borcunu 31.12.2013 tarihine kadar ödemiş olduğundan, sigortalılığına esas kurum ve kuruluşlardaki kayıtlarının usulüne uygun tutulmadığı tespit edilse dahi söz konusu sigortalılık süresi geçerli sayılacaktır.

Örnek 4- 2926 sayılı Kanuna istinaden 1.7.1995 tarihi itibariyle tescili yapılan sigortalının, sigortalılık tescil sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının usulüne uygun olmadığının tespit edilmesi üzerine sigortalılığı iptal edilmiştir. Sigortalı, tescil tarihinden 31.12.2010 tarihine kadar geçen sürelere ait prim, gecikme cezası ve gecikme zamlarını 31.12.2013 tarihine kadar ödemediğinden, Kurumca iptal edilen sigortalılığa ilişkin yeniden herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 5- 2926 sayılı Kanuna tabi 1.8.1997 tarihi itibariyle tescili yapılan sigortalının, sigortalılık tescil sürelerine esas tarımsal faaliyetleri ile ilgili kurum ve kuruluş üye kayıtlarının usulüne uygun olmadığının tespit edilmesi üzerine, sigortalılığı iptal edilmiştir. 1.8.1997 tarihinde tescili yapılan ve 31.12.2013 tarihine kadar düzenli prim ödemesi bulunmayan sigortalının kısmi prim ödemelerinin bulunması nedeniyle, sigortalının yapmış olduğu prim ödemelerine göre sigortalılık süresi belirlenmiş olup, sigortalının yapmış olduğu kısmi prim ödemeleri 6 yıllık hizmet süresini karşıladığından 1.8.1997-1.8.2003 tarihleri arasındaki süreler geçerli sayılacaktır.

Örnek 6- 21.4.1994 tarihli tevkifat kesintisine istinaden 1.5.1994 tarihi itibariyle geriye dönük tescili yapılan sigortalının, tevkifatın yapıldığı tarihte sigortalılığının devamını sağlayan kaydı olmadığı, ancak sonradan 3.11.1993 tarihi esas alınarak geriye dönük ziraat odası kaydının yapıldığı anlaşılmıştır. Bu durumda sonradan tesis edilen ziraat odası kaydı dikkate alınamayacağından, tevkifat kesintisinden dolayı 1.5.1994 tarihinde başlatılan sigortalılığı 31.12.1994 tarihi itibariyle sonlandırılacaktır.

Kanunun geçici 54. maddesi gereğince; muhtar, 2834 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanuna göre kurulan tarım satış kooperatif ve birlikleri, 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanuna göre kurulan tarım kredi kooperatifi ve birlikleri, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre pancar ekicileri istihsal kooperatifleri ile birlikleri ve ziraat odaları kayıtlarına istinaden, 1.10.2008 tarihinden önce Kurum kayıtlarına intikal eden bildirgelere istinaden, mülga 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescili yapılan sigortalılardan yaşlılık aylığı, sigortalı hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanan veya hizmet bildirilen kayıtlara ilişkin, oda üyelik kayıtlarının usulüne uygun tutulup tutulmadığının mahallinde tetkik edilmesine ihtiyaç duyulduğunda, mahallinde inceleme yapılmak üzere denetim gerekçeleri Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına veya sosyal güvenlik denetmenlerine gönderilmeden önce, ünitelerce sigortalı dosyası incelenerek, oda kaydına istinaden başlatılan sigortalılık sürelerinden 31.12.2010 (dahil) tarihine kadar olan sürelere ilişkin primlerinin, varsa gecikme zammı ve gecikme ve cezası ile birlikte 31.12.2013 tarihine kadar ödenip ödenmediğine bakılacaktır.

Oda veya diğer kayıtlara istinaden sigortalılığı başlatılan ve 31.12.2010 tarihine kadar olan sigortalılık sürelerine ilişkin prim, gecikme zammı ve gecikme cezasını 31.12.2013 tarihine kadar ödemiş olan sigortalıların, oda üyelik kayıtları veya diğer kayıtları ile ilgili inceleme/denetim taleplerini içeren denetim gerekçeleri, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına veya sosyal güvenlik denetmenlerine gönderilmeyecektir.

Ayrıca, geçici 54. maddenin yürürlük tarihinden önce veya sonrasında, sigortalılığa esas oda veya diğer kayıtlarla ilgili denetim gerekçesi çıkarılmış olmakla birlikte inceleme veya denetime başlanılmamış ya da başlandığı halde bitirilmediği durumlarda, sigortalı dosyaları incelenerek oda veya diğer kayıtlara istinaden başlatılan sigortalılık sürelerine ilişkin primlerin, varsa gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte 31.12.2013 tarihine kadar ödenmiş olduğunun anlaşılması halinde sigortalılık süreleri geçerli sayılacağından, söz konusu sürelerle ilgili oda kayıtları ve diğer kayıtlar hakkında yürütülen incelemeler gereksiz emek ve zaman kaybına yol açılmaması açısından sonlandırılacaktır.

Sigortalılık süreleri ile ilgili primlerin ve varsa buna ilişkin gecikme cezaları ve gecikme zamlarının tamamının 31.12.2013 tarihine kadar ödenmediği veya kısmi ödemenin bulunduğu durumlarda, sigortalı ile ilgili oda üyelik kayıtları veya diğer kayıtların incelenmesi sonucunda kayıtlar geçersiz sayılsa da sigortalılık süresi hakkında kısmi prim ödemesinin tam ay olarak karşıladığı sürelerle ilgili, birinci paragrafta açıklanan hususlar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

5- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “3.2.6- 25.2.2011 tarihinden sonra re’sen tescili yapılanlardan 65 yaşını dolduranların sigortalılıklarının sona erdirilmesi” başlığı altındaki son paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“65 yaşını doldurmaları gerekçesi ile sigortalılıkları sona erdirilenlerden daha sonraki bir tarihte sigortalılıklarının yeniden başlatılması için talepte bulunanların ziraat odası kayıtlarının olması halinde, taleplerinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih itibariyle sigortalılıkları yeniden başlatılacaktır.”

6- Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “3.2.7- Mülga 2926 sayılı Kanun kapsamında tescili yapılan ileri yaştakilerin sigortalılığının iptali” başlığı altındaki son paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Yaşlarını doldurmaları nedeniyle sigortalılıkları durdurulanlardan daha sonraki bir tarihte ziraat odası üye kaydı bulunanların sigortalılıklarının yeniden başlatılması için talepte bulunmaları halinde, sigortalılıkları taleplerinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih itibariyle yeniden başlatılacaktır.”

7- Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendine Tabi Olan Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “3.3- Tarım sigortalılarının diğer statülere tabi çalışmaları” alt başlıklı bölümden sonra gelmek üzere “4- Süresi içerisinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında olanların bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi halinde yapılacak uygulamalar” başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“4- Süresi içerisinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında olanların bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi halinde yapılacak uygulamalar

Kanunun 8. maddesinin 3. fıkrasına istinaden, bu Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için Kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıt tarihinden itibaren kendi mevzuatına göre kayıt ve tescili yapan ilgili kurum kuruluş ve birlikler tarafından en geç bir ay içerisinde, terk tarihlerinin ise 9. maddeye istinaden en geç on gün içinde Kuruma bildirilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında, Kanunun 102. maddesine göre idari para cezası uygulanmaktadır.

Ancak, 6552 sayılı Kanunun 61. maddesiyle Kanuna eklenen geçici 57. maddeye istinaden, 8. maddenin üçüncü fıkrasında ve 9. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler için 9. maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükler ile 11. maddenin altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülüklerini 11.9.2014 tarihinden itibaren üç ay içerisinde yerine getirenler (11.12.2014 tarihi dahil) kanuni süresi içerisinde yerine getirilmiş sayılarak bunlara idari para cezası uygulanmayacaktır. Bu yükümlüler için daha önce uygulanan idari para cezaları kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın terkin edilecek, ancak tahsil edilmiş tutarlara ret ve iade veya mahsup işlemi yapılmayacaktır.

Örnek 1- Ziraat odasına 1.1.2009 tarihinde üye olan çiftçinin bildirimi oda tarafından 3.10.2014 tarihinde yapılmıştır. Bildirim Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde yapıldığından süresi içerisinde yapılmış olarak kabul edilerek, ilgili ziraat odasına idari para cezası uygulanmayacaktır.

Örnek 2- Ziraat odasına 14.2.2010 tarihinde üye olan çiftçinin bildirimi 1.1.2011 tarihinde yapıldığından, ilgili odaya idari para cezası uygulanarak bildirilen ceza tahsil edilmiştir. Bu durumda tahsil edilen cezanın ilgili kuruma iadesi ile ilgili işlem yapılmayacaktır.

Örnek 3- Ziraat odasına 1.1.2009 tarihinde üye olan çiftçinin bildirimi 22.12.2014 tarihinde yapılmıştır. Bildirim Kanunun tanımış olduğu 3 aylık sürenin bitiminden sonra yapıldığından, süresinde yapılmayan bildirim sebebiyle, 102. maddeye göre idari para cezası uygulanacaktır.

Örnek 4- 1.7.1999-28.2.2011 tarihleri arasında tarım il/ilçe müdürlüğünde tarımsal faaliyetinden dolayı kaydı bulunan sigortalının terkle ilgili bildirimi 24.3.2011 tarihinde yasal süresi dışında yapıldığından, Kanunun 102. maddesine göre idari para cezası tahakkuk ettirilmiş, ancak tahsili gerçekleştirilmemiştir. Bu durumda tahsil edilmeyen idari para cezası terkin edilecektir.

Örnek 5- 1.3.2009-31.12.2013 tarihleri arasında ziraat odasında tarımsal faaliyetinden dolayı kaydı bulunan sigortalının terkle ilgili bildirimi 1.5.2014 tarihinde yapıldığından, ilgili kurum ve kuruluşa idari para cezası uygulanmış ve uygulanan idari para cezası tahsil edilmiştir. Bu durumda tahsil edilen idari para cezasının ilgili kurum ve kuruluşa iadesi yapılmayacaktır.”

8- “Geçici 17. Madde Uygulaması” başlıklı altıncı bölümün “4- Sigortalılık süreleri belirlenenlerin diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışmalarının bulunması” alt başlığının ikinci paragrafı ve Örnek 5 kaldırılmış olup, Örnek 6, 7 ve 8, Örnek 5, 6 ve 7 olarak değiştirilmiştir.

D- GENELGENİN DÖRDÜNCÜ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Yüksek Askeri Şura Kararları İle İlişiği Kesilen Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “2-Sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetlerin tespiti” alt başlıklı bölümünün sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“Bu Genelgenin üçüncü kısmının “Ortak Hususlar” başlıklı dördüncü bölümünün “9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı Kanunun geçici 32. maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılarla ilgili yapılacak işlemler” alt başlığı ile yapılan düzenleme uyarınca, daha önce 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı bulunan ve hakkında 926 sayılı Kanunun geçici 32. maddesi hükümleri uygulanacak sigortalılardan prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılık süresi bildirilmesine karşın hizmet bildirimi yapılmayanların Kurumumuza tekrar müracaat etmeleri veya durumun Kurumumuzca tespit edilmesi halinde ilgili SGİM/SGM ile gerekli yazışmalar yapılacak ve sigortalının hizmet süresi tekrar hesaplanarak ilgili komutanlığa bildirilecektir.”

E- GENELGENİN BEŞİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamında Çalışan Yabancı Uyrukluların Sigortalılığı” başlıklı birinci bölümün “1- Yabancı uyruklu sigortalılar” alt başlığındaki açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Kanunun 4. maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi gereğince, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olarak sigortalı sayılmışlar, Kanunun 6. maddesinin (e) bendinde ise yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen kişiler sigortalı sayılmazken 6552 sayılı Kanunla 11.9.2014 tarihinden itibaren ülkemize üç ayı geçmemek üzere bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tabi olduğunu belgeleyen kişiler sigortalı sayılmamıştır.

Kanunun 6. maddesinin (e) bendi ile ayrıca Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurt dışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tabi olanların sigortalı sayılmayacakları öngörülmüştür.

Ülkemizin diğer ülkelerle imzaladığı ikili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmelerinde de iki ülke vatandaşlarının karşılıklı olarak diğer ülkede geçici görevli ya da geçici görevli olmaksızın çalışmaları halinde hangi ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olacaklarına ilişkin hükümler bulunmaktadır.

2- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamında Çalışan Yabancı Uyrukluların Sigortalılığı” başlıklı birinci bölümün “2- Çalışma izin belgeleri” alt başlığının beşinci paragrafında yer alan “girecek” ibaresi “giren” şeklinde, “2.1- Yabancı uyruklu çalışanların işe başlama tarihinin tespiti” alt başlığında Örnek 3’ten sonra gelen ikinci paragrafta yer alan “gireceğinden” ibaresi “girmiş olup” şeklinde değiştirilmiştir.

3- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamında Çalışan Yabancı Uyrukluların Sigortalılığı” başlıklı birinci bölümün “4- Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya gönderilenler” alt başlığındaki açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, “4.1- 11.9.2014 tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya gönderilenler” başlıklı alt bölüm ilave edilmiştir.

“6552 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunun 6. maddesinin (e) bendi değiştirilmiştir. Söz konusu düzenleme ile Kanunun yürürlüğe girdiği 11.9.2014 tarihinden itibaren sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde sigortalığı bulunup ülkemize üç ayı geçememek üzere çalışmaya gelenler sigortalı sayılmayacaklardır. Ülkesinde emekli aylığı alıp ülkemize çalışmaya gelenler hakkında da aynı şekilde işlem yapılacaktır.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede sigortalı ya da emekli olup ülkemize üç aydan fazla süreyle çalışmaya gelen sigortalılar çalışmaya başladıkları üçüncü ayın son gününü takip eden günden itibaren sigortalı sayılacaklardır.

6552 sayılı Kanun 11.9.2014 tarihinde yürürlüğe girdiğinden bu tarihten önce ülkemizde çalışan yabancı uyruklu sigortalılar hakkında üç aylık süre 11.9.2014 tarihinden itibaren başlatılacaktır. Ülkesinde sigortalı olanlar ile emekli aylığı alan sigortalıların işverenleri bu kişiler için uzun vade, kısa vade ve genel sağlık sigortası primi ödeyeceklerdir.

Örnek 1- Bakanlıkça 15.10.2014-15.10.2015 tarihleri arasında çalışma izni verilen ve geldiği ülkede sosyal güvenliğinin sağlandığını belgeleyen Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı için işverenince üç aylık sürenin dolduğu 15.1.2015 tarihinde sigortalı işe giriş bildirgesi Kuruma verilecek, 16.1.2015 tarihinde sigortalılığı başlatılacaktır.

Örnek 2- Bakanlıkça 1.7.2014-1.7.2015 tarihleri arasında çalışma izni verilen ve geldiği ülkede sosyal güvenliğinin sağlandığını belgeleyen Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı için işverenince üç aylık sürenin dolduğu 11.12.2014 tarihinde sigortalı işe giriş bildirgesi Kuruma verilecek ve 12.12.2014 tarihinde sigortalılığı başlatılacak, işyerinin yeni işyeri olması halinde ise 12.12.2014 işe başlama tarihli işe giriş bildirgesi 12.1.2015 tarihine kadar verilebilecektir.

4.1- 11.9.2014 tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkede kurulu bir kuruluş tarafından o kuruluş adına geçici olarak çalışmaya gönderilenler

SSİY’nin 10. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde 2.3.2011 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle “bir iş için” ibaresinden sonra gelmek üzere “en fazla üç ay süreyle” ibaresi eklenmiş, 21.8.2013 tarihinde yapılan değişiklikle de söz konusu hüküm yürürlükten kaldırılmıştır.

SSİY’de yapılan değişiklik ile 2.3.2011-20.8.2013 tarihleri arasında sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde sigortalı ya da emekli olup, ülkemize üç aydan fazla bir süre ile çalışmak için geçici görevli olarak yabancı ülkede kurulu şirket tarafından gönderilenler çalışmaya başladıkları tarihin üçüncü ayın sonundan itibaren sigortalı sayılacaklardır. 21.8.2013 tarihinden sonra sigortalı sayılmayanların işverenlerinden bu tarihten sonra aylık prim ve hizmet belgesi alınmayacak, 20.8.2013 tarihi itibariyle işverence düzenlenecek işten ayrılış bildirgeleri nedeniyle idari para cezası uygulanmayacak, işten ayrılış bildirgelerinin e-sigorta yoluyla verilmesi istenmeyecek, kağıt ortamında verilmesi yeterli sayılacaktır.

21.8.2013 ile 6552 sayılı Kanun ile Kanunun 6. maddesinin (e) bendinde yapılan değişikliğin yürürlüğe girdiği 11.9.2014 tarihi arasında sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde sigortalı ya da emekli olup ülkemize geçici görevle çalışmaya gelenler sigortalı sayılmayacaklardır. İşverenlerin bu sürelere ait yersiz ödemiş oldukları primler talepleri halinde başkaca prim borcu olmaması halinde iade edilecektir.

Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde sosyal güvenlik sistemine tabi çalıştığını ya da kendi çalışmalarından dolayı aylık aldığının belgelendirilmesinde bu belgenin yabancı uyruklunun kendi ülkesinin sosyal güvenlik kurumundan alınmış olması ve Ülkemizde bulunan temsilciliğinden (elçilik, konsolosluk, ataşelik vb.) onaylanmış olması gerekmektedir.

4817 sayılı Kanunun 4. maddesi gereğince Ülkemizde çalışmaya başlayacak yabancıların çalışmaya başlamadan önce çalışma izni almaları gerekmekte olup, Kanuna göre sigortalılığı iptal edileceklerden çalışma izni bulunmayanların durumu Çalışma Genel Müdürlüğüne bildirilecektir.”

F- GENELGENİN YEDİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “İsteğe Bağlı Sigortalılığın Başlangıcı ve Sona Ermesi” başlıklı ikinci bölümün “2.2.2.2- Aylık talep tarihi itibariyle prim borcu bulunup Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre aylık bağlanacak olan sigortalılar” alt başlığının birinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ilave edilmiştir.

“Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre isteğe bağlı sigortalı (5. maddenin (g) fıkrası, 51. maddenin üçüncü fıkrası) olup, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında aylık bağlanacak isteğe bağlı sigortalıların aylık talep tarihinde prim ve prime ilişkin borcunun bulunması halinde tahsis talebi, borçlarını ödediği tarih itibariyle geçerli sayılacaktır. İsteğe bağlı sigortalıların primi ödenmiş sürelerle aylığa hak kazandığının tespit edilmesi halinde sigortalıların aylık talep tarihi ya da daha sonraki bir tarihte borcunu ödemek istemediğine ilişkin “12 Aylık Sorgulama Süresine Göre İsteğe Bağlı Sigortalılık Süresi Tespiti” dilekçesi ile talepte bulunması halinde sigortalılık süresi prim ödemelerine göre belirlenecektir.”

2- “Diğer İsteğe Bağlı Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “1- Ay içinde 30 günden az çalışanlardan isteğe bağlı sigortalı olanlar” alt başlığının altıncı paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, yedinci paragraf eklenmiştir.

“Kanunun 51. maddesinin üçüncü fıkrasında ay içinde 30 günden az çalışan veya 80. madde uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin 4857 sayılı Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortalıların isteğe bağlı sigortalı olabilmelerine imkan sağlandığından, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar yanında ay içinde 30 günden az çalışması olan diğer sigortalılarda isteğe bağlı sigortalı olabileceklerdir. İsteğe bağlı sigortaya yapılacak müracaatlarda aylık prim ve hizmet belgesindeki eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam), 07 (Puantaj kayıtları), 17 (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) dikkate alınacaktır. Eksik gün nedeni 12 (Birden fazla) ve 13 (Diğer) olanların çalışmalarının kısmi istihdam, puantaj kayıtları veya ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma olması halinde bu sürelerde isteğe bağlı sigorta primi ödenebilecektir.

Bu sigortalıların zorunlu sigortalılık süresinin isteğe bağlı sigortaya beyan ettiği gün sayısından az olması durumunda, eksik ödemiş oldukları aylara ilişkin hizmet, prim farkını ödemeleri halinde dikkate alınacaktır. Zorunlu çalışmalarının beyan ettikleri gün sayısından fazla olması halinde ise fazla ödenen tutarlar prim borçlarına mahsup edilebileceği gibi talepleri halinde sigortalılara iade edilecektir. Sigortalının gün sayısının değişmesi halinde “(4/a) Tescil, Hizmet ve Tahsilat” programından ünitelerce isteğe bağlı sigorta gün sayıları düzeltilecektir.”

3- “Diğer İsteğe Bağlı Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümün “2- 1.10.2008 tarihinden önce sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri” alt başlığının ikinci paragrafından sonra gelmek üzere üçüncü paragraf eklenmiştir.

“6552 sayılı Kanunun 50. maddesi ile değiştirilen Kanunun 82. maddesi ile yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için çalıştıran işverenler için prime esas kazancın üst sınırı 1.10.2014 tarihinden itibaren asgari ücretin 3 katı olarak belirlenmiş olup, işverenler sigortalıların kısa vade ve genel sağlık sigortası primlerini bu tutar üzerinden ödeyeceklerdir. Ancak, isteğe bağlı sigorta primleri sigortalıların kendileri tarafından ödendiğinden asgari ücretle 6,5 katı arasında beyan ettikleri tutar üzerinden isteğe bağlı sigorta primi ödemeye devam edeceklerdir”

4- “İsteğe Bağlı Sigorta Primlerinin Hesabı ve Ödenmesi” başlıklı yedinci bölümün sonuna “5- İsteğe bağlı sigortalılık sürelerinin tespiti uygulaması” başlıklı bölüm ilave edilmiştir.

“5- İsteğe bağlı sigortalılık sürelerinin tespiti uygulaması

Kanunun 52. maddesinde “ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay içinde 89. maddenin ikinci fıkrasına göre hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte primi ödenmeyen süreler, sigortalılık süresinden sayılmaz. Bu 12 aylık süreden sonra ödenen primler 89. maddenin üçüncü fıkrası hükümlerine göre iade edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm doğrultusunda; isteğe bağlı sigortalılığı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında devam ettirilenlerin 12 aylık sorgulama süresi içerisinde primi ödenmeyen sürelerinin tespiti program aracılığı ile yapılmakta olup, bu program ile ait olduğu aydan itibaren 12 ay içerisinde gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte primi ödenmeyen ay tespit edilmekte ve bu ay için “İSTEĞE BAĞLI BORCUNUN 12 AYLIK SÜRESİ DOLDU ……..TARİHİNE HİZMET VERMEYİNİZ” uyarı mesajı gelmektedir.

Bu durumda on-line tescil ekranında “Tescil İşlemleri” menüsünde bulunan “Terk Kayıt Girişi” ekranının sigortalı türünden “İsteğe bağlı (12 ay takipli) sigortalı türünün seçilmek suretiyle uyarı mesajında belirtilen tarihten bir önceki ayın sonu itibariyle (01) kodu ile isteğe bağlı sigortalılığın sona erdirilmesi, terk tarihinden sonraki bir tarihte sigortalının beyan etmiş olduğu prim ödemesine göre tespit edilen sigortalılık başlangıç tarihinin on-line tescil ekranında “Tescil İşlemleri” menüsünde bulunan “Terk Kayıt Girişi” ekranına (05) kodu ile girilmesi gerekmektedir. Uyarı mesajında belirtilen tarihin sigortalının tescil tarihinin içinde bulunduğu ay olması ve sigortalının hiç prim ödemesinin olmaması durumunda uyarı mesajının sigortalı dosyasında saklanması ile isteğe bağlı sigortalılık on-line tescil ekranında “Tescil İşlemleri” menüsünde bulunan “Terk Kayıt Girişi” ekranının sigortalı türünden “İsteğe bağlı (12 ay takipli) sigortalı türünün seçilmek suretiyle (01) terk kodu ile tescil tarihi itibariyle sona erdirilecektir.

Örnek- 13.5.2009 tarihinde isteğe bağlı sigortalı olarak tescili yapılan ancak hiç prim ödemesinde bulunmayan sigortalının bilgisayarda “İSTEĞE BAĞLI BORCUNUN 12 AYLIK SÜRESİ DOLDU 2009 yılı Mayıs TARİHİNE HİZMET VERMEYİNİZ” uyarı mesajı doğrultusunda isteğe bağlı sigortalılığı on-line tescil ekranında “Tescil İşlemleri” menüsünde bulunan “Terk Kayıt Girişi” ekranının sigortalı türünden “İsteğe bağlı (12 ay takipli) sigortalı türünün seçilmek suretiyle (01) terk kodu ile 13.5.2009 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.

Uyarı mesajında belirtilen tarihin sigortalının tescil tarihinin içinde bulunduğu ay olması ancak sigortalının tescil tarihinden sonraki aylarda prim ödemesinin bulunduğunun tespiti durumunda ise isteğe bağlı sigortalılık, ödenen prim tutarının cari ay ve geçmiş dönem prim borçlarını karşılayıp karşılamadığı tespit edilerek başlatılacaktır.

Örnek 1- 11.2.2011 tarihinde isteğe bağlı sigortalı olarak tescili yapılan ancak tescil tarihinden itibaren 12 aylık sorgulama süresi içinde prim ödemesinde bulunmayan ilk prim ödemesini 16.4.2014 tarihinde yapan sigortalının bilgisayarda “İSTEĞE BAĞLI BORCUNUN 12 AYLIK SÜRESİ DOLDU 2011 yılı Şubat TARİHİNE HİZMET VERMEYİNİZ” uyarı mesajı doğrultusunda isteğe bağlı sigortalılığı on-line tescil ekranında “Tescil İşlemleri” menüsünde bulunan “Terk Kayıt Girişi” ekranının sigortalı türünden “İsteğe bağlı (12 ay takipli) sigortalı türünün seçilmek suretiyle (01) terk kodu ile 11.2.2011 tarihi itibariyle sona erdirilecek, 16.4.2014 tarihinde yatırılan prim tutarı cari ay primini karşılıyorsa isteğe bağlı sigortalılık (05) kodu ile ödeme yapılan tarihten 12 ay geriye doğru gitmek suretiyle tespit edilen 1.5.2013 tarihi itibariyle başlatılacaktır. Ancak sigortalının 2014 yılı 4. ay içerisinde 2013 yılı 5. ay prim borç ve cezasını karşılayacak primi yatırmaması halinde 2013 yılı 5. ayının 12 aylık sorgulama süresi dışında kalması nedeniyle “İSTEĞE BAĞLI BORCUNUN 12 AYLIK SÜRESİ DOLDU 2013 yılı Mayıs TARİHİNE HİZMET VERMEYİNİZ” uyarı mesajı doğrultusunda daha önce bilgisayar kayıtlarına alınan 1.5.2013 (05) isteğe bağlı sigortalılık başlangıç tarihi iptal edilerek 1.6.2013 (05) tarihi bilgisayar kayıtlarına alınacaktır.

Örnek 2- Örnek 1 deki sigortalının 16.4.2014 tarihinde yatırmış olduğu prim tutarının cari ay prim tutarı ile birlikte 12 aylık sorgulama süresi içinde kalan en eski ayın prim borç ve cezasını karşılıyor olması halinde ise isteğe bağlı sigortalılık (05) kodu ile prim ödenen tarihten 12 ay geriye doğru gitmek suretiyle tespit edilen 1.5.2013 tarihi itibariyle başlatılacak ve isteğe bağlı sigortalılık program aracılığı ile 12 aylık sorgulama süreleri dikkate alınarak devam edecektir.

İsteğe bağlı sigortalılığı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında devam ettirilenlerin (Kanunun 5. maddesinin (g) bendine tabi olanlar ile 51. maddenin üçüncü fıkrası kapsamındakiler) 12 aylık prim ödeme sorgulaması program aracılığı ile yapılmakta olup ayrıca giriş ve çıkış yapılmayacaktır.”

G- GENELGENİN SEKİZİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Fiili Hizmet Süresi Zammı” başlıklı birinci bölümün “2- Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmada esas alınacak hususlar” alt başlığındaki dördüncü paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“6552 sayılı Kanunun 42. maddesi ile Kanunun 40. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca, ikinci fıkrada yer alan tablonun (10) numaralı sırasında yer alan yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar için 6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11.9.2014 tarihinden itibaren, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içerisinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı aranmayacaktır.”

2- “Fiili Hizmet Süresi Zammı” başlıklı birinci bölümün “4- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışanların prim oranları ve işverenler tarafından bildirimi” alt başlığındaki dördüncü paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiş, altıncı paragraftaki “(29), (30), (31), (32), (33), (34), (35), (36) veya (37) nolu,” ibaresi “(29), (30), (31), (32), (33), (34) veya (37) nolu” olarak değiştirilmiştir.

“Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce maden işyerlerinin yeraltı veya yeraltı münavebeli işlerinde çalışıp 2008 yılı Ekim ayından sonrada çalışmaya devam edenlerin aylığa hak kazanma koşulları Kanunun geçici 9. maddesinin beşinci fıkrası, 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa sigortalı olup bu işlerde çalışmaya başlayanların aylığa hak kazanma koşulları ise 28. maddenin altıncı fıkrasına göre belirlenmektedir.

Söz konusu hükümler gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından önce yer altı işlerinde yer altı sürekli ve yer altı münavebeli olarak çalışıp bu tarihten sonra da çalışmaya devam edenlerin fiili hizmet zammına ilişkin bildirimleri aylık prim ve hizmet belgesinin “4”, “5” ve “6” numaralı belge türleri ile 2008 yılı Ekim ayından sonra ilk defa çalışmaya başlayanların bildirimleri ise “35” ve “36” numaralı belge türleri ile yapılacaktır.

2008 yılı Ekim ayı başından önce yer altı işlerinde çalışıp bu tarihten sonra da yer altında sürekli çalıştığı tespit edilenlerin “BB00” programının “2.10 Komisyon Kararı ile Sigortalı Belge Türü Değişikliği” menüsünden yer altı sürekli işlerde çalışanlar için “4”, yer altında münavebeli olarak çalışanlar için “5” seçeneği seçilerek belge türü değiştirilecektir.

6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11.9.2014 tarihinden itibaren, Kanunun 40. maddesinde belirtilen yeraltı işlerinin maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar için fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içerisinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık süreleri fiili çalışma sürelerine dahil edilmek suretiyle fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki bildirimleri Kuruma yapılacaktır.”

3- “Malul Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar” başlıklı üçüncü bölümün başlığı 6552 sayılı Kanunun 41. maddesi ile Kanunun 28. maddesinde yapılan değişiklik uyarınca “Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar”, bu bölümün; “2- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi sigortalıların başvurusu ve raporların düzenlenmesi”, “3- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların başvurusu ve raporların düzenlenmesi”, “4- Raporların İncelenmesi”, “5- Toplam hizmete eklenecek ve emeklilik yaşından düşülecek sürenin tespiti”, “5.1- 2008 yılı Ekim ayı başından önce çalışmaya başlayan kadın sigortalılar”, “5.2- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra çalışmaya başlayan kadın sigortalılar”, “5.3- Kontrol muayenesine tabi tutulacak çocuklar”, “5.4- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğu tespit edilen çocuğun ölmesi”, “5.5- Evlat edinilen çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olması”, “5.6- Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğunun birden fazla olması”, “5.7- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğun 2828 sayılı Kanun hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanması”, “6- Malul çocuğun Kanuna tabi sigortalı olması”, “7- İlave hizmet süresi olarak değerlendirilmeyecek süreler”, “8- Kadın sigortalının hizmet kayıtlarının oluşturulması” alt başlıklarındaki “malul” ibareleri “ağır engelli” olarak değiştirilmiştir.

H- GENELGENİN DOKUZUNCU KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “2008 Yılı Ekim Ayı Başından Önce Geçen Hizmetlerin Çakışması” başlıklı birinci bölümün “1- 2925 sayılı Kanun hariç diğer kanunlara tabi geçen hizmetlerin çakışması” alt başlığının sekizinci paragrafı, “4.5.1- 2925 sayılı Kanun ile 1479 sayılı Kanuna tabi hizmetlerin çakışması” alt başlığının ikinci paragrafının ikinci cümlesi ile “4.5.2- 2925 sayılı Kanun ile 2926 sayılı Kanuna tabi hizmetlerin çakışması” alt başlığının iki ve üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığın devam ettirilmesinde bu Genelgenin ikinci kısım, birinci bölüm “3.4- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi çalışması olanlar” alt başlıklı bölümde belirtilen açıklamalar doğrultusunda işlem yapılır.”

2- “2008 Yılı Ekim Ayı Başından Önce Geçen Hizmetlerin Çakışması” başlıklı birinci bölümün “4.3- 2925 sayılı Kanun ile 1479 sayılı Kanunun ek 19. maddesi kapsamındaki hizmetlerin çakışması” alt başlığındaki “Örnek 1”in son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ancak sigortalının 1.3.1989 tarihinde başlayan vergi kaydı devam ettiğinden 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılığı hakkında bu Genelgenin ikinci kısım, birinci bölüm “3.4- 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı iken Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi çalışması olanlar” alt başlıklı bölümde belirtilen açıklamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.

3- “2008 Yılı Ekim Ayı Başından Sonraki Hizmetlerin Çakışması” başlıklı ikinci bölümün “1- 2008 yılı Ekim ayı başı ile 1.3.2011 tarihleri arasında geçen hizmetlerin çakışması” alt başlığının onuncu paragrafında yer alan “ücretsiz izinler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile diğer iş kanunlarında ücretsiz izin sayılan süreler” ibaresi eklenmiş, onüç, ondört ve onbeşinci paragraflar metinden çıkartılmıştır.

4- “Ortak Hususlar” başlıklı üçüncü bölüm ve açıklamalar eklenmiştir.

“1- Vazife malulü sigortalıların hizmet birleştirme işlemleri

2829 sayılı Kanunun mülga 5. maddesi gereğince sosyal güvenlik kurumlarının birinden aylık bağlanmış (malullük ile vazife malullüğü aylığı bağlananlardan kontrol muayeneleri sonunda aylığı kesilmiş bulunanlar hariç) veya aylık alma haklarını kaybetmiş olanların hizmet süreleri birleştirmede dikkate alınmamaktadır.

2330 sayılı Kanunun 6495 sayılı Kanunla değişik 4. maddesi gereğince 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren kanunlara göre aylık bağlanan maluller ile 5434 sayılı Kanunun 56. ve mülga 64. maddesi kapsamında aylık bağlanan malullerin, malul sayılmaları sebebiyle aylık bağlandığı tarihten önceki her türlü sigortalılık ve prim ödeme süreleri, fiili hizmet süreleri ile bunların itibari hizmet ve fiili hizmet süresi zammı olarak değerlendirilen süreleri, malullük aylığı bağlanmasından sonra geçecek çalışma veya sigortalılık süreleriyle hiçbir sebeple birleştirilememektedir.

Aynı şekilde, aylık bağlanmasından önce geçen söz konusu süreler; malullük aylığı bağlanmasından sonra geçen sigortalılık ve çalışma sürelerinin tabi olacağı sigortalılık hali ile mülga 2829 sayılı Kanun uygulaması yönünden dikkate alınmayacağı gibi, sonradan geçen sigortalılık veya çalışma süreleri yaşlılık/emeklilik, malullük ya da ölüm/dul veya yetim aylığı bağlanmasında veya toptan ödeme yapılmasında ilgili mevzuatına göre ayrı bir çalışma veya sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği hüküm alınmıştır.

Bu hükümler uyarınca, vazife malullüğü aylığı bağlandıktan sonra Kanunun 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi çalışmaya başlayanların aylık bağlandıktan sonraki çalışmaları önceki çalışmaları ile birleştirilmeyecektir. Vazife malulü sigortalıların hizmetlerinin birleştirme kapsamında olmadığı 28.11.2013 tarihli ve 2013/40 sayılı Genelge ile talimatlandırılmıştır.

Örnek- 10.8.1980-15.3.1981 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışması olan sigortalıya 1990 tarihinde 5434 sayılı Kanunun 56. maddesi kapsamında aylık bağlanmıştır. Sigortalı 25.12.1995 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında sosyal güvenlik destek primine, 1.2.1996 tarihinden itibaren malullük yaşlılık ve ölüm sigortası ve sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışmaya başlamış olup sigortalının 10.8.1980-15.3.1981 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi hizmetleri birleştirilmeden işlem yapılacaktır.

I- GENELGENİN ONUNCU KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- “Kanunun 41. Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümün “1-Borçlanma yapacak kimseler” alt başlığında yer alan ikinci paragrafı değiştirilmiş, ikinci paragraftan sonra gelmek üzere üçüncü, dördüncü paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir. Dördüncü paragrafta “41. maddesinin birinci fıkrasının (a), (f) ve (g) bentlerinde” ibaresinde yer alan (a) madde metninden çıkarılmıştır.

“2925 sayılı Kanunun 39. maddesinde her ne kadar tarım sigortalılarının Kanunun 41. maddesinin (b) bendine göre borçlanma yapabilecekleri öngörülmüş ise de tarım sigortalılarının bu kapsamda geçen hizmet süreleri Kanunun geçici 1. maddesi gereğince 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında kabul edildiğinden, Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen şartları yerine getiren ancak, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) veya (c) bendi kapsamında hizmeti bulunmayan 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalıları da doğum borçlanması yapabileceklerdir.

“506 sayılı Kanuna göre yapılan evlenme ve yaşlılık toptan ödemesinde sadece uzun vade primleri sigortalılara iade edildiğinden borçlanma yapacakların toptan ödeme ihyası yapmalarına gerek bulunmamaktadır.”

“506 sayılı Kanunun geçici 20. madde sandığı kapsamında sigortalılığı bulunup bu çalışması sona erdikten sonra Kanunun 4. maddesinin (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalılığı bulunanlar Kuruma müracaat ederek borçlanma yapabileceklerdir. Bunlardan 5434 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı bulunanlar hakkında Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (g) bentlerinde belirtilen borçlanmalar Kurumca yapılacaktır.”

2- “Kanunun 41. Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümün “2.1- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların doğumdan sonra geçen süreleri” alt başlığı, başlığı ile birlikte aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

“2.1- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bendine tabi sigortalıların doğumdan sonra geçen süreleri

Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince kadın sigortalıların ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra iki defaya mahsus olmak üzere, her doğum için doğum tarihinden itibaren iki yıllık süreleri, bu sürede adlarına prim ödenmemiş olması ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlandırılmaktadır.

Kanunun, 6552 sayılı Kanunla değiştirilen 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca; 11.9.2014 tarihinden itibaren 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalı kadının, üç defaya mahsus olmak üzere, her doğum için doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreleri, bu sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı sayılmaması ve çocuklarının yaşaması şartıyla borçlandırılacaktır.

Ayrıca, hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanan 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine tabi kadın sigortalılar da talepleri halinde Kanunun 6552 sayılı Kanunla değiştirilen 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikten yararlandırılacaklardır.

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) veya (c) bendi kapsamında doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalının borçlanma işleminin yapılabilmesi için doğumdan önce;

- (a) bendi kapsamında tescil edilmiş ve adına kısa veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim bildirilmiş/tahakkuk etmiş olması,

- (b) bendi kapsamında prim ödemesine bakılmaksızın tescil edilmiş/tahakkuk etmiş olması,

- (c) bendi kapsamında tescil edilmiş olması,

gerekmektedir.

Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkan veren doğumları borçlandırılacaktır.

6552 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 11.9.2014 tarihinden önce doğum borçlanması için müracaat edip Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan şartları yerine getirmemesi nedeniyle borçlanma talebi reddedilenlerden 6552 sayılı Kanunla getirilen haklardan yararlanmak isteyen kadın sigortalıların yeniden Kuruma müracaat etmesi istenerek doğum borçlanma işlemleri yeni talepleri esas alınarak sonuçlandırılacaktır.

Örnek 1- 18.6.1991-30.4.1999 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışan sigortalı, 12.8.2001 tarihinde doğum yapmıştır. 10.10.2014 tarihinde doğumdan sonra geçen sürelerini borçlanmak için talepte bulunmuştur. 7.1.2002-30.6.2002 tarihleri arasında 506 sayılı Kanun kapsamında çalıştığı tespit edilen sigortalının çalıştığı süreler 2 yıllık süreden düşüldükten sonra, kalan 12.8.2001-6.1.2002 süresi ile 1.7.2002-12.8.2003 süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 2- 1.5.1993-25.12.1995 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı bulunan kadın sigortalı, 12.7.1990 ve 18.6.1997 tarihlerinde doğum yapmıştır. 17.10.2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunmuştur. Bu sigortalının 12.7.1990 tarihindeki doğumu işe girmeden önce olduğundan borçlandırılmayacak, 18.6.1997 tarihinde yapmış olduğu doğumu Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 3- 5.6.1998 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında tescil edilmiş olan ve adına kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına ait prim bildirilmediği anlaşılan sigortalının 14.7.1999 tarihinde yapmış olduğu doğum nedeniyle borçlandırılmayacaktır.

Örnek 4- 15.9.1999-21.1.2009 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olan kadın sigortalı 12.6.2003 tarihinde doğum yapmış, 25.8.2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunmuştur. Prim ödemesi bulunmayan sigortalının Kanunun geçici 17. maddesi uygulamasına göre tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulduğundan Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında doğum borçlanması yapılmayacaktır.

Örnek 5- 31.12.1988-1.7.1989 tarihinde 506 sayılı Kanuna, 6.7.1989-5.8.2000 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi çalışan sigortalı 21.11.1990 ve 14.12.2000 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Doğum borçlanması için 2.10.2014 tarihinde talepte bulunan sigortalının sadece 14.12.2000 tarihinde yapmış olduğu doğumu Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacak, 21.11.1990 tarihinde yapmış olduğu doğum tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalılığı devam ettiğinden borçlandırılmayacaktır.

Örnek 6- 20.4.1982-15.10.2010 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna, 22.4.2004-5.10.2011 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi sigortalı olan kadın 17.4.2000 tarihinde doğum yapmıştır. 1479 sayılı Kanuna tabi beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunması nedeniyle Kanunun geçici 17. maddesi uygulamasına istinaden prim ödemelerine göre 30.6.1985 tarihi itibariyle (19) terk kodu ile sigortalılığı durdurulan sigortalının 1479 sayılı Kanuna tabi 20.4.1982-30.6.1985 tarihleri arasında 3 yıl 2 ay 10 gün hizmet süresi bulunmaktadır. 22.4.2004 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılan sigortalının 12.9.2014 tarihli doğum borçlanması talebine istinaden Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlandırılacaktır.

Sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğum borçlanması yapması halinde sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru gidilerek tespit edilecektir.

Örnek 7- 3.4.1996 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında stajyer olarak çalışması nedeniyle tescil edilmiş ve adına kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olan sigortalı 12.12.1997 tarihinde yapmış olduğu doğum nedeniyle Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlanma yapabilecektir. Bu sigortalının 18.1.2000 tarihinde ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladığı varsayıldığında sigortalılık süresi başlangıcı 18.1.2000 tarihinden geriye doğru borçlanılan süre kadar gidilerek tespit edilecektir.

Örnek 8- 15.12.2009 tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi memur olarak görev başlayan ve 17.3.2010 tarihinde doğum yapan sigortalı 16.4.2010 tarihinde 1 yıl aylıksız izne ayrılmış, izin bitiminde görevine başlamaması nedeniyle müstafi sayılmak suretiyle görevine son verilmiştir. 21.11.2014 tarihinde doğum sonrasında zorunlu sigortalı olmasını gerektirecek herhangi bir işte çalışmaksızın geçen sürelerinin tamamını borçlanmak için talepte bulunmuştur. Bu durumda sigortalının 17.3.2010 tarihinden sonra geçen 2 yıllık süresinin 17.4.2010-17.3.2012 süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 9- 14.5.1986-18.8.1997 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı 21.10.2007 tarihinde doğum yapmıştır. 19.3.2009 tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ilk defa memur olarak göreve başlayan sigortalı 27.10.2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunmuştur. Bu durumda sigortalı 21.10.2007 tarihinden tekrar çalışmaya başladığı 19.3.2009 tarihine kadar geçen süre için Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlanma yapabilecektir.

Hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan sigortalılardan Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi kapsamında çalışması bulunan ve borçlanma için gerekli şartları taşıyanlar en son tabi oldukları statüye göre SGİM/SGM’lerce Kanunun 41. maddesinde belirtilen esaslar uyarınca borçlandırılacaktır.

Yine hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak olan sigortalılardan 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmasından sonra herhangi bir statüde çalışması bulunmayanlar ile halen Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi görevine devam edenlerin borçlanma talebinde bulunmaları halinde, doğum sonrasındaki iki yıllık süre içerisinde uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemiş süreleri Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca borçlandırılacaktır.

Bunların borç tutarı, Kuruma yazılı olarak başvurdukları tarihteki öğrenim durumu itibariyle tabi oldukları personel kanunlarında yer alan hükümlere göre belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, o tarihte yürürlükte olan katsayılarla çarpımı sonucu bulunacak olup, tarafına bildirilen borç tutarının borcun kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekmektedir.

Örnek 10- 5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmakta iken 9.11.2005 tarihinde doğum yapması nedeniyle aylıksız izne ayrılan ve aylıksız izin dönüşü istifaen görevinden ayrılan sigortalı, 25.11.2014 tarihinde doğumdan sonra geçen süresinin borçlandırılması için talepte bulunmuştur. 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi olarak çalışması nedeniyle hakkında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam eden sigortalının doğum sonrasında geçen iki yıllık süre içinde uzun vadeli sigorta kollarına prim yatırılmadan geçen süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 11- 15.1.2003 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak göreve başlayan 15.4.2010 tarihinde doğum nedeniyle aylıksız izne ayrılan ve aylıksız izin bitiminde tekrar görevine başlamayan sigortalı, 14.10.2014 tarihinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmakta iken doğum sonrası geçen sürelerinin borçlandırılması için talepte bulunmuştur. Bu durumda, sigortalının 15.4.2010 tarihinden sonra geçen süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde Kanunun 41. maddesinde belirtilen esaslar uyarınca iki yılı geçmemek üzere borçlandırılacaktır.

Örnek 12- 9.2.2004 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamında çalışmakta iken 4.7.2004 tarihinde doğum yapan ve doğum sonrası zorunlu sigortalı olmasını gerektirecek herhangi bir işte çalışmayan sigortalı, 14.11.2006 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak göreve başlamıştır. Memur olarak görev yapmakta iken 25.11.2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunan sigortalının Kuruma yazılı olarak başvurduğu tarihteki öğrenim durumu itibariyle belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve varsa ek göstergesi ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak borç tutarını borcun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödemesi halinde, 4.7.2004-4.7.2006 tarihleri arasında uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemiş süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılarak fiili hizmetine eklenecektir.

Örnek 13- 1.7.2004 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi memur olarak göreve başlayan ve 2.9.2007 tarihinde doğum yapan sigortalı, 15.11.2007 tarihinde 1 yıl aylıksız izne ayrılmış, izin bitiminde görevine başlamaması nedeniyle müstafi sayılmak suretiyle görevine son verilmiştir. 14.7.2014 tarihinde tekrar 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 18.11.2014 tarihinde doğum sonrasında geçen sürelerinin tamamını borçlanmak için talepte bulunmuştur. Bu durumda sigortalının ücretsiz izne ayrıldığı 15.11.2007 tarihinden iki yıllık sürenin sonu olan 2.9.2009 tarihine kadar geçen sürede uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemiş süresi Kuruma yazılı olarak başvurduğu tarihteki öğrenim durumu itibariyle belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve varsa ek göstergesi ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak borç tutarını, borcun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödemesi halinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi statüsünde borçlandırılarak fiili hizmet süresine eklenecektir.

Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinin herhangi birine tabi olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan kadın sigortalılar iki yıllık süre içerisinde tekrar doğum yapmaları halinde bu doğuma kadar geçen süre kadar, iki yıllık süre içerisinde çalışmaya başlamaları halinde bu süreler düşüldükten sonra kalan süre kadar, çocuğun iki yıllık süre içerisinde vefat etmesi halinde vefat tarihine kadar ya da tercihleri doğrultusunda istedikleri kadar süreyi kısmi olarak borçlanabileceklerdir.

Örnek 14- 1.10.1993-20.12.1996 tarihleri arasında Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında vergi mükellefiyeti bulunan sigortalı; 20.6.1996, 4.11.1997 ve 1.5.1999 tarihinde 3 doğum yapmıştır. Üçüncü çocuk 6.7.1999 tarihinde vefat etmiştir. 16.3.2015 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunan sigortalının vergi kaydının devam ettiği süreler 2 yıllık süreden düşüldükten sonra, borçlanmaya en uzun süre imkan veren doğumlar borçlandırılabilecektir. Bu durumda birinci çocuk için 21.12.1996-3.11.1997 ikinci çocuk için 4.11.1997-4.11.1999 süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır. Üçüncü çocuğun yaşadığı süreler borçlanılan süreler içinde kaldığından herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 15- 2.2.2002-10.4.2004 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 1.7.2007-10.4.2008 tarihleri arasında 1479 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı 5.5.2006, 3.8.2008 ve 14.7.2012 tarihlerinde 3 doğum yapmıştır. Bu durumda sigortalının 5.5.2006 tarihindeki doğum süresi 1479 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başladığı 1.7.2007 tarihine kadar, 3.8.2008 ve 14.7.2012 tarihlerindeki doğumu ise son defa 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olduğu tarihten sonra gerçekleştiğinden Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

Örnek 16- 10.1.1992-5.3.1994 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışan kadın sigortalı 14.4.2010 tarihinde doğum yapmıştır. 15.9.2014 tarihinde borçlanma yapmak için müracaat etmiş, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında borçlanma süresinin 500 günlük kısmını ödemiştir. 20.9.2014 tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı kalan doğum süresi borçlanmak için 14.10.2014 tarihinde müracaat etmiş olup, bu defa son statüsü kapsamında doğum borçlanma işlemleri sonuçlandırılacaktır. Kalan sürenin tespiti bu Genelgenin onuncu kısım, üçüncü bölüm “3- Borç tutarının kısmi ödenmesi halinde hizmetlerin değerlendirilmesi” alt başlığında belirtildiği şekilde belirlenecektir.

Örnek 17- 15.1.2009 tarihinde Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı 15.8.2010 tarihinde doğum yapmış, 15.10.2010 tarihinde aylıksız izne ayrılmış ve aylıksız izin bitiminde tekrar görevine başlamamıştır. 4.10.2011 tarihinde Kanunun 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışmaya başlayan sigortalı doğum sonrası geçen sürelerini borçlanmak için 15.10.2014 tarihinde talepte bulunmuştur. Bu durumda, sigortalının Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılığı 14.10.2010 tarihine kadar devam ettiğinden 15.10.2010 tarihi ile sigortalı olarak tekrar çalışmaya başladığı 4.10.2011 tarih arasında geçen süresi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalığından önce Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) veya (c) bendi kapsamında sigortalılığı bulunmaması nedeniyle doğum borçlanması talebi reddedilenler hakkında da Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi hükümler uygulanacağından tarım sigortalılarının reddedilen talepleri doğrultusunda doğum borçlanması işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Örnek 18- 1.1.1998-1.1.2008 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı bulunan sigortalı, 12.7.2009 tarihinde doğum yapmış, 13.10.2014 tarihinde doğum borçlanması yapmak için müracaat etmiştir. Sigortalının 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sayıldığından borçlanma işlemi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde sonuçlandırılacaktır.

Örnek 19- 1.1.1986-1.1.1990 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna, 25.12.1991-5.12.1992 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanuna tabi olan sigortalı, 3.2.1990, 8.9.1993 ve 6.5.1999 tarihlerinde 3 doğum yapmıştır. Sigortalının müracaatı halinde üç doğumu da Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi statüsünde borçlandırılacaktır.

506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine tabi sandıklarda çalışması olup bu çalışması sona erdikten sonra doğum yapan kadınlardan daha sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi çalışması bulunanlar 41. madde kapsamında Kuruma müracaat ederek borçlanma yapabilecektir. Bu kapsamda olup talepleri reddedilen kadın sigortalıların yeni talep alınmadan önceki talepleri doğrultusunda işlem yapılabilecektir.

Örnek 20- 21.11.1988-30.5.1994 tarihleri arasında Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı işyerinde çalışan sigortalı 1.3.1995, 7.8.1999 ve 23.5.2002 tarihleri doğum yapmıştır. 8.9.2006-30.10.2008 tarihleri arasında 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı çalışmıştır. Sigortalının müracaatı halinde üç doğumu da Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi statüsünde borçlandırılacaktır

Örnek 21- Örnek 20’deki kadın sigortalının 506 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının bulunmaması halinde Kanunun 41. maddesi kapsamında sigortalılık statüsü bulunmadığından doğum borçlanması yapılmayacaktır.

Nüfus kütüğünde ilk defa kayıtlı olan doğum tarihinin; yabancı ülkelerden gelenlerin Türkiye’deki nüfus idareleri kayıtlarına, nüfus kütüklerinin yenilenmesi sırasında, yeni kütük kayıtlarına, nüfus kütüklerinin naklinde, yeni nüfus idaresinin kayıtlarına (vb.), hatalı işlenmiş olması sebebiyle yapılmış olan düzeltmelerin, ilgililerin iradesi dışında ve nüfus idarelerince yapılmış maddi hataların giderilmesi amacını taşıması nedeniyle, bu hususların belgelenmesi veya mahkeme kararında belirtilmiş olması halinde, doğum borçlanması işlemlerinde çocukların doğum tarihinin mahkeme kararı ile tespit edilen tarihin, maddi bir hatanın düzeltilmesine yönelik olmadığı anlaşılan mahkeme kararları ile tespit edilen doğum tarihi ise borçlanma işlemlerinde kullanılmayarak çocuğun gerçek doğum tarihine göre işlem yapılacaktır.

Örnek 22- 15.7.1979-2.3.1981 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi çalışan kadın sigortalı 15.12.1982 ve 14.11.1985 tarihlerinde doğum yapmıştır. 20.6.2014 tarihli doğum borçlanması müracaatında; doğum tarihi 14.11.1985 olan çocuğunun mahkeme kararı ile doğum tarihinin 14.11.1983 olarak değiştirildiği beyan edilmiştir. Mahkeme kararının maddi bir hatanın düzeltilmesine yönelik olmadığı anlaşıldığından doğum borçlanması işlemlerinde tashih gören yaş değil çocuğun gerçek doğum tarihi olan 14.11.1985 tarihi dikkate alınacaktır.

Kadın sigortalının 2 yaşını doldurmamış herhangi bir çocuğu (en fazla üç çocuk) eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinmesi halinde evlat edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilecektir. “Borçlanma Talep Dilekçesi”nde “Çocuk evlat edinildi ise:” alanındaki “Evet” kutucuğunu işaretleyen ya da çocuğun evlat edinilmesi nedeniyle doğum borçlanması yapmak istediğini beyan edenlerden evlat edinmeye ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgili birimleri tarafından düzenlenen “Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi”nin (EK-33) bir örneği istenecek, çocuğun evlat edinildiği tarih olarak sözleşme onay tarihi esas alınarak borçlanma işlemleri sonuçlandırılacaktır.

Bu sigortalılar için doğum borçlanmasının başlangıç tarihi, sözleşme onay tarihinden itibaren başlayacak olup, doğum borçlanmasının başlangıcı sözleşme tarihinden önce olamayacaktır. Evlat edinilen çocuk için yapılacak borçlanmalarda çocuğun doğum tarihi esas alınarak iki yıllık süreyi aşmamak koşuluyla evlat edinilen tarihten sonraki süreler borçlandırılacaktır.

Örnek 23- 5.1.1997 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayan kadın sigortalı 10.1.2000 tarihinde doğum yapmış olup, 10.6.2000 tarihinde çocuğu başka bir kadın sigortalıya evlatlık olarak verilmiştir. Doğum borçlanması için Kurumumuza müracaat eden kadın sigortalılardan doğum yapan kadın için 10.1.2000-9.6.2000 süresi, evlatlık alan kadın için de 10.6.2000-10.1.2002 süresi doğum borçlanması yaptırılabilecektir.

Örnek 24- Sosyal güvenlik kanunlarına tabi herhangi bir çalışması bulunmayan kadın 15.1.1992 tarihinde doğum yapmış olup, 7.6.1993 tarihinde çocuğu başka bir kadın sigortalıya evlatlık olarak verilmiştir. Doğum borçlanması için Kurumumuza müracaat eden evlat edinen kadın sigortalı 7.6.1993-15.1.1994 süresi için doğum borçlanması yapabilecektir.

Borçlanma işlemleri; sigortalıdan, işverenden veya kamu kurumundan bu Genelge ile istenebilecek bilgi ve belge hariç herhangi bir belge istenilmeksizin Kurum tescil ve hizmet kayıtları ile MERNİS (Merkezi Nüfus İdare Sistemi) programı kullanılmak suretiyle sonuçlandırılacaktır. Ancak, sistemde kayıtlı bilgilerde eksiklik veya çelişki bulunması durumunda yazışma yapılacaktır.

Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğumdan önce yukarıda belirtildiği şekilde tescil şartının gerçekleşmiş olması gerekmekte olup, borçlanma statüsü sigortalının borçlanma müracaat tarihindeki talebine göre, müracaat ettiği tarihte herhangi bir çalışması olmayan sigortalıların ise en son sigortalılık statüsü esas alınarak borçlanma statüsü belirlenecektir. Son sigortalılık statüsünün 4. maddenin birinci fıkrasının (a) veya (b) bendi kapsamında olması halinde borçlanma işlemi SGİM/SGM’lerce, (c) bendi kapsamında olması halinde ise Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca yapılacaktır.

Doğum borçlanması talebinde bulunan sigortalıların son sigortalılık statülerinin ve borçlandırılacak sürelerinin tespitinde; “Borçlanma Talep Dilekçesinde” 5434 sayılı Kanuna tabi çalıştığının beyan edilmesi veya bu Kanuna tabi çalışmanın herhangi bir şekilde anlaşılması durumunda SGİM/SGM’lerce Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığından sigortalının tescil kaydının ve hizmetinin olup olmadığının bildirilmesi istenecektir. İlgili Başkanlıkça da sigortalıların hizmetlerinin bildirilmesinin yanı sıra aybaşından sonra göreve giren ve aylıklarından tam kesenek kesilmeden görevinden ayrılmış olmaları nedeniyle hizmeti bulunmayanların göreve başladıkları tarih tescil tarihi olarak ilgili SGİM/SGM’lere bildirilecektir.”

3- “Kanunun 41. Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümün “2.1.1- Ücretsiz doğum ya da analık izni sürelerinin borçlanması” alt başlığına aşağıdaki örnekler eklenmiştir.

Örnek 1- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 22.12.2010-25.1.2011 tarihleri arasında gebelik nedeniyle çalışamaz raporu alan kadın sigortalı 13.1.2011 tarihinde doğum yapmıştır. 18.9.2014 tarihinde analık izni süresini borçlanma talebinde bulunan sigortalının doğum öncesi kullanmadığı izin sürelerini doğum sonrasına aktardığı anlaşılmıştır. Sigortalı bu durumda çalışamaz raporu aldığı 22.12.2010 tarihinden doğum sonrası rapor bitim tarihi olan 8.4.2011 (dahil) tarihine kadar olan süreyi borçlanabilecektir.

Örnek 2- Örnek 1’deki kadın sigortalının 15.12.2014 tarihinde doğum borçlanması talebinde bulunması halinde 22.10.2010-8.4.2011 tarihleri arası için analık borçlanması yaptırıldığından 9.4.2011-13.1.2013 tarihleri arasındaki süre için doğum borçlanması yaptırılacaktır.

Örnek 3- Örnek 1’deki kadın sigortalının 15.12.2014 tarihinde analık ile doğum borçlanması için müracaat ettiği varsayıldığında 22.10.2010-8.4.2011 tarihleri arası için analık, 9.4.2011-13.1.2013 tarihleri arasındaki süre için de doğum borçlanması ayrı ayrı yaptırılacaktır. Analık borçlanmasına toplamda 30 gün karşılığı, doğum borçlanmasına ise 400 gün karşılığı borçlanma tutarının ödenmesi halinde analık için 8.4.2011 tarihinden itibaren geriye doğru 30 gün, doğum borçlanması için ise 13.1.2013 tarihinden itibaren geriye doğru 400 gün gidilerek hizmet süreleri belirlenecektir.

4- “Kanunun 41. maddesine göre yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümüne “2.13- (4/c) sürelerinin borçlanma işlemlerinde dikkate alınması” alt başlığı açıklamaları ile birlikte ilave edilmiştir.

“2.13- (4/c) sürelerinin borçlanma işlemlerinde dikkate alınması

Kanunun 41. maddesine göre yapılacak borçlanmalarda borçlanma sürelerinin içinde (4/c) hizmet süresinin bulunması halinde borçlanma süresi bu Genelgenin birinci kısım, birinci bölüm “2.2- (4/a) ve (4/c) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi” alt başlığında belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanacaktır.”

5- “Kanunun 41. Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Statülerinin Belirlenmesi” başlıklı ikinci bölümün “1- Kanunun 41. maddesi gereğince yapılan borçlanma statülerinin belirlenmesi” alt başlığının (c) bendinde yer alan “(a),” ibaresi metinden çıkartılmış, (d) bendi değiştirilmiş,(g) bendi ilave edilmiştir.

“(d) 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılarından daha önce Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanların borçlanılacak süreleri 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalılığı bulunanların ise en son sigortalılık statüsüne göre ”

“(g) 506 sayılı Kanunun geçici 20. madde sandığı kapsamında sigortalılığı bulunup sigortalılığı sona erdikten sonra Kanunun 4. maddesinin (a), (b) ve (c) bentlerine tabi sigortalılığı bulunanlar en son sigortalılık statüsüne göre”

6- “Kanunun 41. Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Statülerinin Belirlenmesi” başlıklı ikinci bölümün “2.1- 3201 sayılı Kanuna göre borçlanma yapanların Kanunun 41. maddesine göre yapacakları borçlanmalar” alt başlığında yer alan “Örnek 2” değiştirilmiş, “Örnek 4” ilave edilmiştir.

“Örnek 2- 1.1.1990-13.2.2003 tarihleri arasında yurtdışında ev hanımı olarak geçen hizmet sürelerini 15.2.2012 tarihinde 3201 sayılı Kanuna göre borçlanan sigortalı, 3.5.2008 tarihinde yapmış olduğu doğumdan dolayı 3.5.2008-3.5.2010 süresini borçlanma talebinde bulunmuştur. Bu sigortalının doğum borçlanma işlemi Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) statüsünde sonuçlandırılacaktır.”

Örnek 4- 25.3.1999-22.4.2000 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 5.11.1980-30.9.1995 tarihleri arasında Hollanda da ki çalışmalarından 1.1.1994-30.9.1995 süresini Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmıştır. Sigortalı 20.5.1982 ile 21.11.1986 tarihlerinde doğum yapmış olup müracaat halinde bu süreleri Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre borçlanabilecektir. Sigortalılık başlangıç tarihi 5.11.1980 olarak dikkate alınacaktır.

7- “Kanunun 41. Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı üçüncü bölümün “1- Borçlanılan sürelerin hizmet olarak değerlendirilmesi” alt başlığının (c) bendinde yer alan “a,” ibaresi metinden çıkartılmış, (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(d) 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılarından daha önce Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanların borçlanılacak süreleri 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında, Kanunun 4. maddesi kapsamında sigortalılığı bulunanların ise en son sigortalılık statüsüne göre hizmet olarak dikkate alınacaktır. ”

8- “Kanunun 41. Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı üçüncü bölümde yer alan “2- Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki borçlandırılan sürelerin değerlendirilmesi” alt başlığına örnekten sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf ilave edilmiştir.

“1479, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine göre borçlanma yapıldıktan sonra Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi çalışması olanlardan bu kapsamda aylık bağlanacakların anılan kanunlar kapsamındaki sigortalılık başlangıç tarihinden önceki borçlanma gün sayıları kadar geriye gidilerek sigortalılık başlangıç tarihi belirlenecektir. Kamu Görevlileri Daire Başkanlığından alınan hizmet süresi (askerlik borçlanması, aylıksız izin borçlanması, yedek subaylık süresi, fiili hizmet vb) açıkça belirtilmemiş hizmet yazıları hakkında hizmet süresinin ne olduğu belirlenmeden ünitelerce herhangi bir işlem yapılmayacaktır.

Örnek 1- 13.3.1988- 15.2.1990 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna, 15.2.1990- 14.3.2005 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna tabi sigortalı 5.9.1985-5.3.1987 tarihleri arasındaki 1 yıl 6 ay askerlik süresini 5434 sayılı Kanuna göre borçlanmış, 3.7.2005-31.12.2013 tarihleri arasında 506 sayılı (4/a) Kanuna tabi çalışmıştır. Sigortalılık süresi başlangıç tarihi 13.3.1988 tarihinden 5434 sayılı Kanuna göre yaptığı 1 yıl 6 ay geri gidilerek tespit edilerek aylığa hak kazanma koşulları belirlenecektir.

Örnek 2- Örnek 1’deki sigortalının hizmetlerinin 1479 sayılı Kanuna tabi geçmiş olması halinde (4/b) sigortalılığında aylık bağlanmasında sigortalılık süresi değil 25 tam yıl prim ödeme şartı arandığından 5434 sayılı Kanuna göre yapılan borçlanma sigortalının toplam gün sayısına ilave edilerek aylığa hak kazanma koşulları belirlenecektir.”

9- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) Bendi Kapsamındaki Sigortalıların Geçici Maddelere Göre Borçlanmaları” başlıklı dördüncü bölümün “2- 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca gözaltına alınanların veya tutuklananların borçlanmaları” alt başlığındaki birinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

“5510 sayılı Kanunun geçici 36. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “…bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde talepte bulunması kaydıyla…” ibaresi, Anayasa Mahkemesi’nin 9.5.2014 tarihli ve 28995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 29.1.2014 tarihli ve 2013/126 Esas, 2014/17 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

Anayasanın 153. maddesine göre Anayasa Mahkemesi kararları kesin hüküm ifade etmekte, kanun hükümleri iptal kararlarının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkmakta ve iptal kararları geriye yürümemektedir.

Bu itibarla, 9.5.2014 tarihinden itibaren Kanunun geçici 36. maddesinin birinci fıkrası kapsamında ünitelere müracaat eden sigortalı ve hak sahiplerinin borçlanma işlemleri, müracaat süresi şartı aranmadan yapılacaktır.

Gözaltına alınmaları veya tutuklanmalarından dolayı tazminat almamış sigortalıların borçlanma tutarı karşılığı Kurumumuzca Hazineden isteneceğinden, tazminat almadığına dair belgeye istinaden bu sigortalıların borçlanma işlemlerinin yürütüldüğü “sgkintra HİZMET BORÇLANMALARI” programındaki “1402 sayılı Kanun Borçlanması” menüsünden “Tazminat almamış” seçeneğinin işaretlenmesi yeterli sayılacak, bu belgeler ayrıca Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığına gönderilmeyecektir.”

10- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümünün “2-Kanunun geçici 4. maddesine göre yapılacak borçlanmalar” başlığı altında yer alan “2.3- Geçici 4. maddesinin onyedinci fıkrasına göre yapılacak borçlanmalar” alt başlığının sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir

“Bu Genelgenin üçüncü kısmının “Ortak Hususlar” başlıklı dördüncü bölümünün “9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı Kanunun geçici 32. maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılarla ilgili yapılacak işlemler” alt başlığı ile yapılan düzenleme uyarınca, daha önce 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı bulunan ve hakkında Kanunun geçici 4. maddesinin onyedinci fıkrası uygulanacak sigortalılardan prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılık süresi bildirilmesine karşın hizmet bildirimi yapılmayanların Kurumumuza tekrar müracaat etmeleri halinde ilgili SGİM/SGM ile gerekli yazışmalar yapılacak ve sigortalının hizmet süresi tekrar hesaplanarak ilgiliye bildirilecektir.”

11- “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümün “5- Kanunun geçici 44. ve geçici 51. maddelerine göre yapılan borçlanmalar” alt başlığının sonuna aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

“Bu kez, Kanuna 6552 sayılı Kanunun 60. maddesi ile geçici 56. madde eklenmiştir.

Buna göre;

- Daha önce Kanunun geçici 44 veya geçici 51. maddeleri kapsamında bulunanlardan öngörülen süre içinde başvuru hakkını kullanmamış, başvuruda bulunmuş olmakla birlikte borç tutarı süresi içinde ödenmemiş olanlar, başvuru için herhangi bir süre sınırı olmaksızın 11.9.2014 tarihinden itibaren Kuruma başvurmaları halinde yukarıda hükmüne yer verilen geçici 44. madde ile sağlanan haklardan yararlandırılacaktır.

- Kanunun geçici 4. maddesinin onyedinci fıkrası uyarınca borçlandırılarak borcun tamamını veya bir kısmını ödeyenlerin ödemiş oldukları tutarların iadesini istemeleri halinde, geçici 44. madde kapsamında hesaplanan emeklilik keseneği ve kurum karşılığı tutarları halen çalıştıkları veya kamu görevlisi olarak en son çalışmış oldukları kamu idarelerine bildirilecek olup, bildirimi takip eden altı ay içerisinde Kuruma defaten ödenecektir. Bu süre içinde ödenmezse gecikme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla daha önce yatırmış oldukları tutarların kamu idaresince yatırılan kısmı sigortalılara faizsiz olarak iade edilecektir.

- Kanunun geçici 4. maddesinin onyedinci fıkrası, geçici 44. maddesi, geçici 51. maddesi ve geçici 56. maddeleri kapsamında borçlandırılmak suretiyle hizmet olarak alınan süreler ile söz konusu maddeler kapsamında belirtilen sürelerde diğer sigortalılık statülerine tabi olarak uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen sürelerin tamamı memuriyette geçmiş kabul edilerek Kurumlarınca görevlerine son verildiği tarih itibarıyla sigortalıların kazanılmış hak aylıklarının tespitinde değerlendirilecektir.

Bu genelgenin üçüncü kısmının “Ortak Hususlar” başlıklı dördüncü bölümünün “9- Haklarında Kanunun geçici 4, geçici 44, geçici 51, geçici 56 ve 926 sayılı kanunun geçici 32. maddesi uygulanan (4/b) kapsamındaki sigortalılarla ilgili yapılacak işlemler” alt başlığı ile yapılan düzenleme uyarınca, daha önce 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı bulunan ve hakkında Kanunun geçici 44, geçici 51 veya geçici 56. maddeleri uygulanacak sigortalılardan prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılık süresi bildirilmesine karşın hizmet bildirimi yapılmayanların Kurumumuza tekrar müracaat etmeleri veya durumun Kurumumuzca tespit edilmesi halinde ilgili SGİM/SGM ile gerekli yazışmalar yapılacak ve sigortalının hizmet süresi tekrar hesaplanarak ilgili kuruma bildirilecektir. Bunlardan henüz işlemi tamamlanmamış olanlar hakkında da bu doğrultuda işlem yapılacaktır. ”

İ- GENELGENİN ONBİRİNCİ KISMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- KANUNUN 4. MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (c) BENDİNE TABİ SİGORTALI İŞLEMLERİNİN SOSYAL GÜVENLİK İL MÜDÜRLÜKLERİNE DEVRİ” başlıklı onbirinci kısmın son paragrafı yürürlükten kaldırılmış yerine aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.

Yönetim Kurulumuzun 27.2.2014 tarihli ve 2014/82 sayılı uygun görüşleri ve Bakanlık Makamının 12.3.2014 tarihli ve 95 sayılı Olurları ile Sigorta Primleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Kamu Görevlileri Tescil, Prim ve Hizmet Daire Başkanlığı kurulmuş olup, daha önce (4/c) sigortalılarının Sigortalı Hizmet İşlemleri Daire Başkanlığı bünyesinde yapılan iş ve işlemleri Kamu Görevlileri Tescil, Prim ve Hizmet Daire Başkanlığına devredilmiştir.

Daha sonra, Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezince yürütülen (4/c) sigortalılarının sigortalılıklarına ilişkin iş ve işlemler Başkanlık Makamının 28.4.2014 tarihli ve 1 sayılı Oluru ile Kamu Görevlileri Tescil, Prim ve Hizmet Daire Başkanlığına devredilmiştir.

Bu kez 27.11.2014 tarihli ve 492 sayılı Yönetim Kurulu Kararı Sosyal Güvelik Kurumu Merkez Teşkilatı Çalışma Yönetmeliği ile Sigorta Primleri Genel Müdürlüğüne bağlı daire başkanlıkları yeniden yapılandırılmış olup “Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığı”, “Bağımsız Çalışanlar Daire Başkanlığı”, “Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı” kurulmuştur.

Ayrıca, ilgililerin mağduriyetine neden olmamak için Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların SGİM/SGM’lere başvuru yapmaları halinde, başvurular kayda alınarak gerekli işlemin yapılabilmesi için Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına gönderilecektir.

II- DİĞER HUSUSLAR

1- Üçüncü Kısım, “Geçici 17. Madde Uygulaması” başlıklı altıncı bölüm “11- Sigortalılardan alınacak belgeler ve diğer işlemler” başlıklı ikinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Kanunun geçici 17. maddesinin uygulanmasında sigortalılığın, başlangıcı, bitişi, hizmet sürelerinin bildirilmesi, prim borcunun hesaplanması, ödenmesi, mahsubu ve programlarda tereddüt edilen hususlar hakkında Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Bağımsız Çalışanlar Daire Başkanlığından görüş alınacaktır.”

2- Dördüncü Kısım, “Yüksek Askeri Şura Kararları İle İlişiği Kesilen Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümünün; “1- Yararlanacaklar ve başvuru” alt başlığının ikinci paragrafı, “2- Sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetlerin tespiti” alt başlığının birinci paragrafı ile “5- Toptan ödemenin ihyası” alt başlığının “5.3- İhya edilen hizmetler ile birlikte emekliliğe hak kazanamayanlar ile araştırmacı kadrosuna atanacaklar” başlığının birinci ve ikinci paragraflarında, Yedinci Kısım, “İsteğe Bağlı Sigortalılık Şartları ve Sigortalı Sayılanlar” başlıklı birinci bölümünün; “1-İsteğe bağlı sigortalılık şartları” alt başlığının “1.5- Kuruma yazılı olarak başvurmak” başlığının ikinci paragrafı ile bu kısmın “5434 sayılı Kanuna Tabi İsteğe Bağlı İştirakçilik” başlıklı sekizinci bölümünün “3-5434 sayılı Kanuna tabi isteğe bağlı iştirakçiliğin şartları ve başvuru” alt başlığının üçüncü paragrafında, Sekizinci Kısım, “Fiili Hizmet Süresi Zammı” başlıklı birinci bölümünün “3- İşyeri ve işlerin fiili hizmet süresi zammı kapsamında olup olmadığının tespiti” alt başlığının ikinci paragrafında, “8.2- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanlar” alt başlığının birinci paragrafında ve aynı başlık altında bulunan “Örnek 2” nin sonunda, 6. paragrafında, aynı kısmın “Malul Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar” başlıklı üçüncü bölümünün; “3- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalıların başvurusu ve raporların düzenlenmesi” alt başlığının son paragrafı ile “8- Kadın sigortalının hizmet kayıtlarının oluşturulması” alt başlığının ikinci paragrafında, Onuncu Kısım, “Kanunun 41. Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümünün; “2.12- 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi sigortalılardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaları bulunanların borçlanma işlemleri” alt başlığının ikinci paragrafında, aynı kısmın “Kanunun 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı beşinci bölümünün “3- Kanunun geçici 36. maddesine göre 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca gözaltına alınanların veya tutuklananların borçlanmaları” alt başlığının son paragrafında yer alan “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezine” ibaresi “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına” olarak değiştirilmiştir.

3- Dördüncü Kısım, “Yüksek Askeri Şura Kararları İle İlişiği Kesilen Sigortalılar” başlıklı beşinci bölümünün, “2- Sosyal güvenlik kurumlarına tabi geçen hizmetlerin tespiti” alt başlığının ikinci paragrafında, Sekizinci Kısım, “Malul Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar” başlıklı üçüncü bölümünün; “8- Kadın sigortalının hizmet kayıtlarının oluşturulması” alt başlığının üçüncü paragrafında yer alan“ Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi” ibaresi “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Tescil, Prim ve Hizmet Daire Başkanlığı” olarak değiştirilmiştir.

4- Sekizinci Kısım, “Fiili Hizmet Süresi Zammı” başlıklı birinci bölümünün, “3- İşyeri ve işlerin fiili hizmet süresi zammı kapsamında olup olmadığının tespiti” alt başlığının ikinci paragrafında yer alan “Kamu Görevlileri Tescil, Prim ve Hizmet Daire Başkanlığına” ibaresi “Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca”, dördüncü paragrafında yer alan “Sigortalı Hizmet Daire Başkanlığından” ibaresi “Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığından”, beşinci paragrafında yer alan “Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine tabi olan sigortalılar için Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Hizmet Daire Başkanlığınca karar verilememesi halinde,” ibaresi “Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalılar için Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Hizmet Akdiyle Çalışanlar Daire Başkanlığınca, (c) bendine tabi olan sigortalılar için ise Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca karar verilememesi halinde” olarak değiştirilmiştir.

5- Sekizinci Kısım, “Fiili Hizmet Süresi Zammı” başlıklı birinci bölümünün 8.2- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi çalışanlar” alt başlığının üçüncü paragrafında, “8.3- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine tabi sigortalılar hakkında uygulanacak ortak hususlar” alt başlığının “c)” bendi ile bu paragraftan sonra gelen “Örnek” de, Onuncu Kısım, “Kanunun 41. Maddesine Göre Yapılacak Borçlanmalar” başlıklı birinci bölümünün; “3- Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi” alt başlığı ile “Örnek 1” in altında yapılan açıklamalarda yer alan “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezince” ibaresi “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca” olarak değiştirilmiştir.

6- Onuncu Kısım, “Kanunun 41. Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Statülerin Belirlenmesi” başlıklı ikinci bölümünün “3.5- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ya da (b) bendi kapsamında sigortalı olup 1.10.2008 tarihinden önce (c) bendi statüsündeki hizmetlerini borçlanma talebinde bulunanlar” başlığı altında yapılan açıklamada yer alan “Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezinden” ibaresi “Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığından” olarak değiştirilmiştir.

7- Genelgenin ekinde yer alan Ek-3 “Uygulamadan Kaldırılan Genel Yazılar”, Ek-7 “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi”, Ek-10 “Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi” Ek-13 “Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi, Ek-15 “Sanatçı Olarak Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”, Ek-25 “Borçlanma Talep Dilekçesi”, Ek-29 “Aylık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi Açıklamalar” ile Ek-30 “Yıllık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi Açıklamalar” bölümleri ekteki gibi değiştirilmiş, Ek-33 “Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi” eklenmiş, “Ekler Dizini” güncellenmiştir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Ekler:

1- Uygulamadan Kaldırılan Genel Yazılar

2- Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi

3- Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi

4- Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi

5- Sanatçı Olarak Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi

6- Borçlanma Talep Dilekçesi

7- Aylık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi

8- Yıllık Fiili Hizmet Süresi Zammı Prim Belgesi Açıklamaları

9- Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi