Tarih :
29.04.2014
Konu :
MOSİP e-İmza Kullanımı
5070
sayılı Elektronik İmza Kanununa uygun olarak hazırlanmış ve Adalet Bakanlığında
uygulanmış olan UYAP Doküman Yönetim Sistemi (DYS) yapılan protokol
çerçevesinde Kurumumuzda uygulanmaya başlanmıştır. 5070 sayılı Kanun ile
tanımlanmış olan elektronik imza; hem zamandan hem de kırtasiye giderlerinden
tasarruf edilmesini, her türlü resmi işlemin elektronik ortamda arşivlenerek
yürütülmesini sağlayan bir uygulamadır. Elektronik imza ile imzalanmış herhangi
bir belge bilgisayar ortamında arşivlendiğinden depolama maliyetleri oldukça azalmıştır.
E-imzanın uygulanmaya başlamasıyla birlikte sadece ekonomik anlamda tasarruf
değil; iş gücünün etkin kullanılması sağlanarak zaman tasarrufu da yapılmış ve
vatandaşa sunulan hizmetlerin kalitesi yükselmiştir.
Elektronik
imza ve zaman damgası uygulamasının, Mali Yönetim Otomasyon Sistemi Projesi
(MOSİP) içerisine dâhil edilmesi ve e-imzalı belgelerin elektronik ortamda
saklanması amacıyla MOSİP e-İmza Projesi başlatılmış, Projenin tüm yazılımları
tamamlanarak gerekli eğitimler merkez ve taşra teşkilatımızda verilmiştir.
Proje ile birlikte ülkemizde elektronik imza desteği olan ilk mali yönetim
sistemi Kurumumuzda uygulanacak olup başta kırtasiye, personel, depolama
(arşiv) alanları olmak üzere pek çok gider üzerinden önemli miktarda tasarruf sağlanacaktır.
Bu
kapsamda MOSİP e-İmzanın kullanımı ile ilgili olarak kademeli bir geçiş takvimi
uygulanacak olup, harcama ve muhasebe birimlerimizin yapacakları temel
işlemlere ilişkin açıklamalar aşağıda açıklanmıştır:
1. Harcama Birimlerince Yapılacak İşlemler
Bilindiği
üzere harcama birimlerimizde iki ayrı ödeme tipi bulunmaktadır. Bunlar harcama talimatına
bağlı ödeme emri belgeleri (yolluk ödemeleri, hizmet alımları, mal alımları
vb.) ve icmal listesi aracılığıyla oluşturulan (şahıs, abonelik ödemeleri vb.)
ödeme emri belgeleridir.
Bütçe
işlem fişleri, muhasebe işlem fişleri, ödeme emri belgeleri, ihtiyaç listeleri
ve harcama talimatları gibi MOSİP sistemi üzerinden imzalanacak olan dokümanlar
harcama birim kullanıcısı, gerçekleştirme görevlisi, harcama yetkilisi,
muhasebe birim kullanıcısı ve muhasebe yetkilisi tarafından e-imza ile
imzalanacaktır. E-imza sürecinin aşamaları aşağıda açıklanmıştır:
-
Harcama birimi kullanıcısı ihtiyaç listesini oluşturduktan sonra, o ihtiyaç
listesine bağlı harcama talimatını oluşturur. Harcama talimatı için gerekli
bilgiler girildikten sonra imzalama işlemi gerçekleştirilmektedir.
-
İlgilinin e-imza yetkisini kullanabilmesi için, ekranın sağ üst köşesinde yer
alan “Yükleniyor” ibaresinin kaybolarak “MOSİP e-İmza Uygulama” ibaresinin
gelmesi gerekmektedir. Bu ibare gelmeden, kullanıcı imzayı atacağı uygulamayı
açamaz.
-
Harcama birimi kullanıcısı “İmzala” butonuna bastıktan sonra uygulama ekranı gelmektedir.
-
Harcama birimi kullanıcısı, harcama talimatı ve ödeme emri belgesine eklenmesi
gereken belgeleri “Dosya ekle” ya da “Dosya tara” butonlarını kullanarak ekler.
- Dosya
eklenmeden önce, Sosyal Güvenlik Kurumları Harcama Belgeleri Yönetmeliğinde belirtilmiş
olan evrak türlerinin sıralandığı pencereden ilgili evrak türü seçilir. Harcama
birimi kullanıcısı bu işlemi yapmadan ilgili dosyayı harcama talimatına veya
ödeme emri belgesine ekleyemez.
- Sosyal
Güvenlik Kurumları Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 5. maddesinin 7. fıkrasında
“Kurumun elektronik altyapısında üretilmeyen belgeler, elektronik ortama aktarılarak
15.1.2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa uygun yetki alan elektronik
sertifika hizmet sağlayıcıları tarafından üretilmiş sertifika aracılığı ile değiştirilmez
olduğunun güvence altına alınması ve zaman damgası ile doğrulanması/damgalanması
suretiyle ortak veri tabanına dahil edilmesi halinde,
ödeme belgesine kanıtlayıcı belge olarak eklenmez. Belgelerin bu fıkraya göre
ortak veri tabanına alınması işlemi gerçekleştirme görevi sayılır. Taranarak
sisteme aktarılan fatura ve diğer belgelerin mükerrer kullanımını önlemek için
üzerlerine gerçekleştirme görevlileri tarafından görevlilerin adı, soyadı, işlem
tarihi ile “Taranmıştır” ibaresi yazılarak imzalanır ve belge üzerine çift
çizgi çekilerek muhafaza edilir.” ifadesi yer almaktadır. Buna göre, fatura ekleme
işlemleri aşağıda belirtildiği şekilde yapılır:
Evrak
türü olarak fatura seçilir. Harcama birimi kullanıcısı “Kaydet” butonuna bastığında
fatura bilgilerinin (fatura numarası, fatura tarihi, vergi numarası) girileceği
yeni bir pencere açılır. Harcama birimi kullanıcısından, ilgili bilgileri girip
faturayı harcama talimatına eklemesi istenir. Harcama birimi kullanıcısı
tarafından girilen bu bilgiler, ilgili faturanın sağ alt köşesine sistem
tarafından eklenir. Aynı faturanın daha önceden sisteme girilmiş olması
durumunda, sistem, bu faturanın sisteme eklenemeyeceğine dair bir uyarı verir.
Bu sayede onay mekanizmasının ilerleyen safhasındaki onay mercilerinin, fatura üzerinde
yazan verilerle gerçekleştirme görevlisinin girmiş olduğu bilgileri
karşılaştırarak kontrol yapması sağlanır. Böylece, bir faturanın birden fazla
ödeme işleminde kullanılması engellenir.
- E-imza
ile imzalama işlemleri: Harcama birimi kullanıcısı, ekleme işlemleri tamamlandıktan
sonra Doküman Yönetim Sisteminde kullandığı akıllı kartını bilgisayara takar ve
imzalama işlemini gerçekleştirir. İmzalama işlemi tamamlandığında sistem “Belge
imzalanmıştır” şeklinde bir uyarı verir.
-
Harcama birimi kullanıcısı, harcama talimatının imzalama işlemi bittikten sonra
bu harcama talimatına bağlı ödeme emri belgesini oluşturur. Bundan sonraki
işlemler muhasebe modülü altında bulunan Ö.E.B.
Listesi ekranından devam eder.
-
Gerçekleştirme görevlisi Ö.E.B. Listesi ekranına girip oluşturulan ödeme emri
belgesini çift tıklayarak imzalama işlemini gerçekleştireceği ekranı açar.
Ödeme emri belgesi için oluşturulan ve imzalanan harcama talimatı ekleriyle
birlikte ödeme emri belgesinin ekine sistem tarafından otomatik eklenir.
Gerçekleştirme görevlisi bu harcama talimatını, eklerini görüntüleyerek bu
belge üzerindeki imzaları görüp doğrular. Bu işlem için harcama talimatının
üzerinde sağa tıklayarak “Detay göster” butonuna basıp detayları görebilir.
Ödeme
emri belgesi ve eklerini kontrol ettikten sonra “İmzala” butonuna basarak hem belgeyi
imzalamış hem de onay mekanizmasında bir üst mercie çıkarmış olur.
- Ödeme
emri belgesi, harcama yetkilisince iptal edilir ya da e-imza ile imzalanarak onaylanır.
Belgenin iptal edilmesi durumunda söz konusu belge sistemden tamamen silinmekte
ve baştan oluşturulması gerekmektedir. Ancak kullanım kolaylığı sağlaması açısından
belgeler silinmekle birlikte, “İptal listesi klasörü” altında sisteme daha önce
taranarak eklenen belgeler görüntülenebilmektedir. Belgenin onaylanması
durumunda uygulama ekranına “Muhasebeye gönder” butonu gelmekte ve bu butona
basılarak belge muhasebe birimine gönderilmektedir.
- MOSİP
sistemi kullanıcıları, sadece kendi birimleriyle ilgili olmak üzere Plan Bütçe Analiz
Modülü altında yer alan MOSİPE-Arşiv klasörünü tıklayarak e-imza ile imzalamış oldukları
belgeleri ayrı ayrı görüntüleyebilirler.
2. Muhasebe Birimlerince Yapılacak İşlemler
Muhasebe
birimlerince yapılacak işlemlerde birinci kişi muhasebe birim kullanıcısıdır. Muhasebe
birim kullanıcısı, ödeme emri belgesini iptal eder ya da onaylar. Muhasebe
birim kullanıcısı, taranarak sisteme dahil edilen
faturada yazan bilgiler (fatura numarası, fatura tarihi, vergi kimlik numarası)
ile sisteme aktarılan fatura bilgilerini kontrol eder. Ayrıca ilgili Yönetmelik
gereği kanıtlayıcı belgelerin tamam olup olmadığını sistemden kontrol eder.
Muhasebe
birim kullanıcısının belgeyi onaylaması durumunda belge, muhasebe yetkilisinin ekranına
düşer. Muhasebe yetkilisi de belgeyi iptal eder ya da onaylar. Muhasebe
yetkilisince belgenin onaylanması halinde sistem tarafından yevmiye numarası
verilir.
Elektronik
ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanından yararlanmak suretiyle yapılacak harcamalarda,
veri giriş işlemleri gerçekleştirme görevi sayıldığından, ödeme belgesine
ayrıca bu verileri kanıtlayıcı belge bağlanmaz.
3. Muhafaza Edilecek Evrakların Tasnifi
Sisteme
taranarak dâhil edilmiş olan evrak, üzerine ödeme emri belgesi numarası
yazılarak ilgili birimde tarih sırasına göre arşivlenecek olup ayrıca muhasebe
birimine gönderilmeyecektir. Sistemde üretilen diğer belgelerin çıktısı
alınmayacaktır.
4. Uygulama Başlangıcı
MOSİP e-İmza
Projesi 2 Haziran 2014 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacaktır.
Maliye
Bakanlığı ile Kurumumuz arasında e-fatura entegrasyonu
tamamlanana kadar Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezlerince yürütülen işler, MOSİP
e-imza kapsamı dışında bırakılmış olup uygulama başlangıcı için ayrıca bir
duyuru yapılacaktır.
Yukarıda
yer alan alt başlıklarda belirtilmeyen detay bilgileri de kapsayan ayrıntılı
olarak hazırlanmış olan kullanım kılavuzu MOSİP programı içerisinde hâlihazırda
bulunmaktadır.
Bilgi
edinilmesini ve gereğini rica ederim.