VIII- ÖZEL TÜKENMEYE TABİ DURAN VARLIKLAR
Duran varlık
niteliğinde olmakla birlikte maddi ve maddi olmayan duran varlık kalemleri
içinde değerlendirilmeyen kıymetler de bilanço aktifine özel tükenmeye tabi
varlıklar olarak kaydolunur.
Bu aktifler; tüketime
sunulması zaman ve miktarı ile sınırlı olan belli bir maddi varlıkla ilgili
olarak önceden yapılan harcamaları ifade eder. Bu kapsama giren aktifler de yıllara
yaygın inşaat ve onarım maliyet bedelleri gibi gerçek bir aktif kıymeti ifade
etmeyebilir.
Bilanço aktifinin bu
grubunda genel olarak madenciliğe ilişkin;
§
Arama
giderleri
§
Hazırlık
ve geliştirme giderleri
§
Mahiyet itibariyle bunlara benzeyen aktif değerler
yer alır.
Arama giderleri;
maden arama amacıyla yapılan işlemlere ilişkin giderleri, hazırlık ve
geliştirme gideri ise; bulunan madeni işlenebilir hale getirmek için yapılan
giderleri ifade eder. Bu kıymetler maliyet bedeli ile değerlenir ve bu tutarla
bilançoda gösterilir.
Aktifleştirilen bu
tutarlar madenin çıkarılma ömrü ile mütenakıs olmak üzere amortismana
tabi tutulur. Ayrılan amortisman tutarları bilanço
aktifinde (-) değer olarak gösterilir.
Maden bulunamayan
durumda arama giderinin aktifleştirilmesi zorunlu değildir.
Belli bir bedel
karşılığı edinilen madenler Maliye Bakanlığı tarafından mükellefin müracaatı
üzerine belirlenecek oranlar çerçevesinde amortismana
tabi tutulacaktır. Madenler de bilançoda maliyet bedelleri ile özel tükenmeye
tabi varlıklar içinde gösterilir.