VIII-
ÖZEL TÜKENMEYE TABİ DURAN VARLIKLAR
Duran varlık niteliğinde olmakla
birlikte maddi ve maddi olmayan duran varlık kalemleri içinde
değerlendirilmeyen kıymetler de bilanço aktifine özel tükenmeye tabi varlıklar
olarak kaydolunur.
Bu aktifler; tüketime sunulması zaman
ve miktarı ile sınırlı olan belli bir maddi varlıkla ilgili olarak önceden
yapılan harcamaları ifade eder. Bu kapsama giren aktifler de yıllara yaygın
inşaat ve onarım maliyet bedelleri gibi gerçek bir aktif kıymeti ifade etmeyebilir.
Bilanço aktifinin bu grubunda genel
olarak madenciliğe ilişkin;
ü
Arama
giderleri,
ü
Hazırlık
ve geliştirme giderleri ile mahiyet itibariyle bunlara benzeyen aktif değerler
yer alır.
Arama giderleri; maden arama amacı ile
yapılan işlemlere ilişkin giderleri, hazırlık ve geliştirme gideri ise; bulunan
madeni işlenebilir hale getirmek için yapılan giderleri ifade eder. Bu
kıymetler maliyet bedeli ile değerlenir ve bu tutarla bilançoda gösterilir.
Aktifleştirilen bu tutarlar madenin
çıkarılma ömrü ile mütenakıs olmak üzere amortismana tabi tutulur. Ayrılan
amortisman tutarları bilanço aktifinde negatif değer olarak gösterilir.
Maden bulunamayan durumda arama
giderinin aktifleştirilmesi zorunlu değildir.
Belli bir bedel karşılığı edinilen
madenler Maliye Bakanlığı tarafından mükellefin müracaatı üzerine belirlenecek
oranlar çerçevesinde amortismana tabi tutulacaktır. Madenler de bilançoda
maliyet bedelleri ile özel tükenmeye tabi varlıklar içinde gösterilir.