APARTMANLARDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINA GÖRE RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEĞİ

Yazar: Arif TEMİR*

Yaklaşım / Mart 2013 / Sayı: 243

I- GİRİŞ

Risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu(1) ile 01.01.2013 tarihinden itibaren apartmanlara da getirildi. Risk değerlendirmesinin nasıl yapılacağı 30.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde(2) belirtilmiştir. Risk değerlendirmesi 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği ve uluslararası standartlar göz önünde bulundurularak yapılacaktır.

Bu yazımızda; kalorifer kazanı, merkezi ısıtma sistemi, havuz gibi yerleri bulunmayan bir apartmanın risk değerlendirmesini nasıl yapıldığını örnekleme yaparak açıklamaya çalışacağız.

II- RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN AŞAMALARI

Risk değerlendirmesi yapılırken genel kabul görmüş risk değerlendirme aşamalarını sırasıyla uygulamamız gerekiyor. Risk değerlendirmesinin beş aşaması bulunuyor. Bunlar;

· Tehlikelerin belirlenmesi,

· Risklerin değerlendirilmesi,

· Risklerin derecelendirilmesi,

· Kontrol önlemlerinin uygulanması,

· Denetim, izleme ve gözden geçirme.

Buna göre ilk önce işyerimizin bütün bölümlerini gezerek tehlikelerin neler olduğunu, nelerin insanlara, çevreye ve diğer malzemelere zarar vereceğini tespit etmemiz gerekiyor. İkinci aşamada tehlikelerin hangi risklere sebep olacağını belirleyeceğiz. Üçüncü aşamada riskleri düşük, orta ve yüksek diye sınıflandıracağız. Dördüncü aşamada belirtilen risklerin kontrol önlemleri uygulanacak. Beşinci aşamada ise denetim izleme ve gözden geçirme işlemleri yapılacaktır. Yapılacak bütün bu işlemler kayıt altına alınacak.

Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise risk değerlendirme adımları tekrarlanır.

III- APARTMANLARDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEĞİ

Apartmanlarda işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü 30.06.2014 tarihinde başlayacağı için bu tarihe kadar yapılacak risk değerlendirme ekibinde iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimlerinin bulunmasına gerek yoktur.

Risk değerlendirmesi, risk değerlendirme ekibi tarafından yapılacak. Buna göre; apartmanda risk değerlendirmesi ekibi aşağıdaki kişilerden oluşacak:

· Apartman yöneticisi (yönetim kurulu),

· Kapıcı.

Bu ekibe diğer apartman sakinleri de katılabilir. Uzmanlık isteyen konularda da işyeri hekimlerinden, iş güvenliği uzmanlarından, ortak sağlık ve güvenlik birimleri vb yerlerden yardım alınabilir(*). Risk değerlendirmesi normal şartlar altında apartmanlarda 6 yılda bir yenilenecek. Ancak ortaya çıkabilecek yeni risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.

Yukarıda belirtilen risk değerlendirme aşamalarını apartmana aşağıdaki uygulayalım.

Risk Değerlendirme Tablosu

	Tehlike	Riskler	Riskin Derecesi (*)	Önlemler	Denetim, İzleme
1	Çöp bidonları	Yangın	-	Her gün çöp bidonları düzenli olarak boşaltılacak	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
2	Zemin katta ve sığınakta seyyar elektrik kabloları kontrolsüz şekilde bulunuyor	Kaçak akım elektrik çarpması takılıp düşme	-	Kontrollü kullanılacak	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
3	Merdivenlerde aşınmalar	Takılıp düşme	-	Merdivenin aşınan yerleri derhal düzeltilecek	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
4	Merdiven korkuluklarının boyu kısa	Çocukların ve yaşlıların düşmesi yaralanma ve ölüm	-	Korkulukların boyu yükseltilecek	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
5	İki yerde kırık priz var	Elektrik çarpması yangın kısa devre	-	Kırık prizlerin derhal değiştirilmesi	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
6	Oluklar iyi sabitlenmemiş	Yaralanma su akıntısı	-	Oluklar sabitlenerek gerekli kontroller yapılacak	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
7	Balkon kenarlarında saksı bulunması	Saksı düşmesi yaralanma ölüm	-	Balkon kenarlarından saksılar kaldırılacak	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
8	Kapıcının sağlık muayenesi yapılmıyor	Meslek hastalığı riski	-	İşe girişte sağlık raporu alınacak ve periyodik olarak sağlık kontrolü yapılacak	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması
9	Sığınıkta yağ, bez, kağıt ve temizlik malzemesi var	Yangın	-	Sığınakta periyodik olarak temizlik yapılacak. Yanıcı ve yakıcı malzeme bulundurulmayacak	Uygulamanın kontrolü kontrol listesinin hazırlanması

* Derecelendirme daha çok kimyasalların olduğu yerlerde ölçüme bağlı olarak yapıldığından burada derecelendirme yapılmamıştır.

*Tehlike kaynakları her apartmana göre değişkenlik gösterebilir.

Risk Değerlendirmesi Belgesi

Apartmanın adı: Çalış Apartmanı

İşverenin adı: Çalış Apartmanı Kat Malikleri

Apartmanın adresi:………………Ankara

Risk değerlendirmesinde görev alan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların adı soyadı ve Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri:…………………

Risk değerlendirmesine katılan bütün şahısların ad soyadı ve unvanları:

…………. …………. ……………. …………………

Yönetici         Yönetici Yrd.   Kat Maliki        Kapıcı

Risk değerlendirilmesinin gerçekleştirildiği tarih :…../…./2013

Risk değerlendirilmesinin geçerlilik tarihi:…../…./2013 tarihinden itibaren 6 yıl

Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler: Tabloda gösterilmiştir.

Tespit edilen riskler: Tabloda gösterilmiştir.

Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları:

………………………….(varsa risklerin dereceleri yazılacak)

Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi: …./…./2013 tarihinden itibaren bütün risklere karşı önlemler alınmıştır. Risk seviyesi düşüktür.

İş bu risk değerlendirmesi …../…../…… tarihlerinde aşağıda adı soyadı ve ünvanları yazılı olan kişiler tarafından düzenlenerek imza altına alınmıştır.

Düzenleyenler

Apartman yöneticisi               apartman yönetici yrd. kat maliki     kapıcı

          İmza                               imza                           imza               imza

    İşyeri hekimi(varsa)          iş güvenliği uzmanı(varsa)

                İmza                                        imza

Tablo risk değerlendirme belgesinin içeriğini oluşturmaktadır. Yukarıda belirtilen risk değerlendirmesi belgesinin sayfaları(tablo dahil) numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanacak ve işyerinde saklanacaktır. Bu belge apartmanı teftiş eden iş müfettişleri istendiğinde gösterilecektir. Gerektiğinde bir örneği iş müfettişine verilecektir.

IV- SONUÇ

Risk değerlendirmesi 01.01.2013 tarihinden itibaren apartmanlarda yapılacaktır. Risk değerlendirmesinde temel amaç tehlikeler ve tehlikelerin sebep olacağı risklerin ortadan kaldırılarak sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamını sağlamaktır. Apartman yöneticileri risk değerlendirme ekibi kurarak örneğimizdeki form/tabloya göre apartmanlardaki tehlikeleri belirleyerek oluşabilecek risklere karşı gerekli önlemleri almaları ve alınan bu önlemleri sürekli kontrol etmeleri gerekiyor. Risk değerlendirme belgesini apartman yöneticileri tarafından muhafaza edilir. Bu belgeyi herhangi bir kuruma vermeye gerek yoktur. Risk değerlendirmesi yapmayı ihmal etmeyelim. Çünkü Risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan apartmanlara 2013 yılında 3.234 TL ceza uygulanacak. Bu ceza aykırılığın devam ettiği her ay için 4.851 TL olarak uygulanacak. Cezaları çalışma ve iş kurumu il müdürlüğü uygulayacak(3).

*           İş Başmüfettişi, Kamu Yönetimi Uzmanı

(1)        30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(2)        29.12.2012 tarih ve 28512 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(3)        Arif TEMİR, “Apartmana Risk Değerlendirmesi”, Güneş, 07.01.2013