Emeklilik yaşınız prim gününüze göre belirlenir

SORU: 1969 Nisan doğumluyum. 1987’de SSK girişim var. 2000’e kadar primimde sıkıntı yok. 2000’de devlette geçici işçi olarak çalışmaya başladım. 2007’de sözleşmeli personel, 2011’deki KHK ile memur oldum. Kadroya geçtiğimizde SSK’da 6080 gün primim vardı. Hizmet birleştirmesini ne zaman yapalım? Bir de ne zaman emekli olabilirim, yaşımda değişme olur mu?

YANIT: Hizmet birleştirmesini (intibakınızı) bir an önce yaptırmanızda yarar var. 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süresi/prim günü şartına tabisiniz. Yaş şartınızın tespitinde ise 1987 yılındaki sigorta başlangıcınız değil, 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan hizmet süresi/prim gününüz dikkate alınacağından, 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan prim gün sayınıza ilişkin bilgi gerekiyor.

Kızımın yetim aylığı kesilir mi?

SORU: Ben öğretmenim. Bekâr iki kızım var. Ben Emekli Sandığından emekli olup vefat eden eşimden dul, kızlarım da annelerinden yetim maaşı almaktadırlar. Kızımın biri 4/B sözleşmeli olarak bir kurumun sınavını kazandı. Kızım işe başladığında annesinden maaş almaya devam eder mi yoksa maaşı kesilir mi? İşe başlayan kızımın maaşı kesilirse diğer kızımın aldığı maaş oranında bir değişiklik olur mu?

YANIT: Eşinizin sigortalılık statüsünü belirtmemişsiniz. Eşinizin sigortalılık statüsü Emekli Sandığı idiyse, işe başlayacak kızınız 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olursa annesinden yetim aylığı almaya devam eder. 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olursa yetim aylığı kesilir. Aylığın kesilmesi durumunda diğer kızınıza bağlanan aylığın oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a yükselir.

Eşinizin sigortalılık statüsü 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında idiyse, kızınız hangi kapsamda sigortalı olursa olsun yetim aylığı kesilir. Bu durumda diğer kızınızın aylık bağlama oranı değişmez.

Askerliğinizin 50 gününü borçlanmanız yeterli

SORU: 18 Eylül 1968 doğumluyum. 12 Ocak 1990’da sigortam başladı. 9400 gün prim ödemem var. 1988’de 18 ay askerlik yaptım. Bu verilere göre askerliğimin ne kadar borçlanmalıyım? Ve ne zaman emekli olurum?

BURAK

YANIT: Askerlik sürenizin 50 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 18 Eylül 2019’da emekli olabilirsiniz.

Dul ve yetim aylığı bağlatırken dikkat edilmesi gerekenler

Son dönemde kız çocuğuna yetim aylığı bağlanması, eşten ve anne/baba üzerinden iki aylık alınması konularında sizlerden gelen sorular yoğunlaşınca, bir değişiklik yapıp, konu ile ilgili özet bir bilgilendirme sonrası, örnek olması açısından farklı soruların yanıtlarına yer verdim. Yararlı olması dileğiyle…

Kız çocuğuna anne/babadan aylık bağlanmasında temel koşul evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak. Sonraki koşul, anne/babanın ve kız çocuğunun sigortalılık statüsüne göre değişiyor.

Emekli Sandığına tabi anne/babadan aylık bağlanması için kız çocuğunun Emekli Sandığı iştirakçisi/emeklisi olmaması yeterli. SSK veya Bağ-Kur’lu anne/babadan aylık bağlanması için ise herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışmamak/emekli olmamak gerekiyor.

Eşten ve anne/baba üzerinden iki aylık ödenmesi için aranan şartlar ise daha değişken. Ancak genel olarak şöyle özetlemek mümkün;

■ Eşin ölümü 1 Ekim 2008 öncesi ve eşin ölümü nedeniyle 1 Ekim 2008 öncesinde aylık bağlanmışsa, eş ile anne/babanın sigorta statüsünün farklı olması halinde iki aylık bağlanır.

■ Eşin ölümü 1 Ekim 2008 sonrası olmakla birlikte, anne/baba ölümü nedeniyle 1 Ekim 2008’den önce hak sahipliğinden dolayı ölüm aylığı bağlanmış ise (aylığın sonradan kesilmiş olma hali dahil) sigorta statülerinin farklı olması koşuluyla yine iki aylık bağlanır.

■ Ölüm tarihine bakılmaksızın ölen eşin ve anne/babanın sigortalılık statüsünün biri 5434 sayılı Emekli Sandığı, diğer ölenin ise 4/c (Emekli Sandığı) hariç farklı sigorta statüsünde ise iki aylık bağlanır.

* * *

Emekli öğretmenim. Emekli Sandığından maaş alıyorum. Üç yıl önce eşimden boşandım. Babam Bağ-Kur emeklisiydi. Daha önce SGK, maaşımın asgari ücretten fazla olduğu gerekçesiyle talebimi geri çevirdi. Bu konuda yeni bir düzenleme yapıldı mı?

Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna aylık bağlanmasında aranan gelir şartı 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren kaldırıldı. Ancak bekar veya dul ya da boşanmış olma şartının yanı sıra, Türkiye’de veya yurtdışında sigortalı çalışmamak ya da kendi çalışmasından dolayı gelir veya aylık almıyor olmak şartı aranıyor. Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, Bağ-Kur emeklisi babanızdan aylık bağlanmaz.

* * *

Çalışmayan bekâr bir bayanım. Annem ve babam SSK emeklisi. Allah geçinden versin vefatları halinde maaş alma hakkım olur mu?

Allah geçinden versin anne veya babanızdan birinin vefatı halinde, vefat eden anne veya babanızdan aylık bağlanır. Diğerinin de vefatı durumunda, her ikisinden de 5510 sayılı Kanuna göre hak sahibi olacağınızdan, sonradan vefat edenden de aylık alabileceksiniz. Ancak yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı bağlanır.

* * *

Babam 15 Mart 2018’de vefat etti. Kendisi Bağ-Kur emeklisiydi. Annemin rahmetli anne ve babası da SSK emeklisiydiler. Annem Bağ-Kur dul maaşı ile birlikte, anne veya babasından da yetim aylığı alabilir mi?

Babanız 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat ettiğinden, annenize 5510 sayılı Kanuna göre babanızdan aylık bağlanıyor. Anne ve babasından dolayı hak sahipliği de yine babanızın vefatıyla 5510 sayılı Kanununa göre oluşuyor. 5510 sayılı Kanuna göre hem eşinden hem de anne ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da anne ve/veya babasından aylık bağlanıyor. Bu durumda annenize hem babanızdan hem de anne ve/veya babasından aylık bağlanmaz, tercih yapabilir. Anne ve/veya babasından bağlanacak aylığı tercih ederse yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı bağlanır.

* * *

Emekli asker olan babam 24 Ekim’de vefat etti. Babam üzerinden anneme maaş bağlanacağından eminiz. Anneme Ocak 1996’da vefat eden SSK’lı babasından da aylık bağlanabilir mi?

Anneniz herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışmıyor veya kendi çalışmasına bağlı olarak emekli aylığı almıyorsa, babanızın Emekli Sandığı emeklisi olması nedeniyle, SSK’lı babasından da annenize aylık bağlanır.

Eşiniz primini 5825 güne tamamlayacak ve 52 yaşı dolduracak

SORU: Eşim 16 Şubat 1980 doğumlu eşimin SSK girişi 14 Şubat 1996 olup toplam 2550 gün prim ödemesi var. Bu sene içinde bir çocuk doğumu yaptı. Emeklilik şartları nasıl olur. Ne yapması lazım?

EMRAH

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. 3275 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5825 güne tamamlaması şartıyla,

52 yaşını dolduracağı 16 Şubat 2032’de emekli olabilir. Eşiniz doğumundan sonraki iki yılda prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkı var. İsterse bu günleri doğum borçlanmasıyla kazanabilir.

Yıllık izin sürem ne kadar?

SORU: 1 Mart 1974 doğumluyum. 14 Mayıs 1995’te SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 6130 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? 14 yıldır aynı firmada çalışıyorum, kendim çıkarsam tazminat alabilir miyim? Yıllık izin sürem ne kadar? Sadece geçen yıl 21 gün izin kullandım. Önceki yıllar hep 15 gün kullanmıştım. Erken emeklilik benim durumumdakiler için maalesef yok, alternatif yöntemler var mı?

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışında kalan şartları sağlamışsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2025 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işvereninize ibraz ederek işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alabilirsiniz. İlk beş yıl için yıllık 14, altıncı yıldan itibaren ondördüncü yılın sonuna kadar yıllık 20, onbeşinci yıldan itibaren 26 iş günü izin hakkınız var. Erken emekliliğiniz için alternatif bir yöntem yok.

Ya primi 7000 güne tamamlayacak ya da 25 yılı dolduracaksınız

SORU: 65 yaşındayım. Sigorta başlangıç tarihim Aralık 2002’dir. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

NECDET

YANIT: Askerlik durumunuzu bildirmemişsiniz. İki şekilde emekli olabilirsiniz.

1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte. Boşluğunuz yoksa muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlanıp ara vermeden prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlayacağınız Eylül 2020’de. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Aralık 2027’de. Askerliğinizi borçlanırsanız Nisan 2026’da.

Emekli aylığının yüksek olması için ne yapmalıyım?

SORU: 1983 doğumluyum. 2001 sigorta girişliyim. 2014 yılında doğan 1 nci çocuğumda 6 ay ücretsiz izin kullandım. 2016 yılında doğan 2 nci çocuğumda işten ayrıldım. İşten ayrılış tarihim Nisan 2016’dır. 1) Emekli olma şartlarım nelerdir? 2)Emekli maaşını daha yüksek almak için kalan sigorta primlerimi 2 yıl 6 ay çocuk borçlanması yaparak elde etmek mi? Yoksa çalışarak sigorta ödemesi yapmam mı avantajlı olur?

DİLEK

YANIT: 1) Priminizi 7000 güne(veya 4500 güne) tamamlamanız şartıyla, 2041’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2) Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi çok rahat tamamlayabileceğinizden, bize göre doğum borçlanmasına gerek yok. Emekli aylığını; üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı birlikte belirliyor. Bu nedenle emekli aylığınızın yüksek olması için, prime esas kazancın üst sınırı(bugün için 15.221.40 lira) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı, örneğin 12,13 bin lira vb. bir kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz. Üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı aynı olması şartıyla, doğum borçlanmasıyla kazanılan gün ile çalışarak kazanılan günün emekliliğe etkisi arasında fark olmaz.

Emeklilik için hangi yolu izlemeliyim?

SORU: 4 Haziran 1972 doğumluyum. 15 Ağustos 1994’den beri SGK’lıyım. Ocak 2019’da yurtdışında çalışma imkânım doğdu. Emeklilik için hangi yolu izlemeliyim?

YANIT: 4/a /SSK statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 5750 prim günüyle, 55 yaşınızı dolduracağınız 4 Haziran 2027 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Yurtdışındaki çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerden birinde iş üstlenen işverence yurtdışında çalıştırılacaksanız isteğe bağlı sigortalı da olabilirsiniz. Ancak 5750 prim gününüz varsa, nimet-külfet karşılaştırması yapıldığında, borçlanmanız ya da isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeniz doğru bir tercih olmaz. Bunun yerine, askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptıysanız, 85 gün askerlik borçlanması yaparak, emeklilik yaşınızın 54’e inmesini sağlayabilirsiniz.

Yaş farkı eşinize aylık bağlanmasına engel değil

SORU: Kendim 3 Temmuz 1939 doğumluyum. Eşim 27 Şubat 1974 doğumlu ve 7 Ekim 2005 tarihinden beri evliyiz. Ben SSK’dan emekliyim. Vefatımdan sonra eşimin emeklilik hakları nasıl olacaktır?

YANIT: Eşinizle aranızdaki yaş farkı, Allah geçinden versin vefatınız halinde eşinize aylık bağlanmasına engel değil. Eşiniz herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışmıyor veya kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almıyor olması ve kendisinden başka sizden aylık bağlanacak kimsenin olmaması halinde, emekli aylığınızın yüzde 75’i eşinize bağlanır. Kendisine bağlanacak aylığa bağlı olarak da sağlık yardımı alır.

Herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışıyor veya kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alıyor olması halinde, bağlanacak aylığın oranı yüzde 50 olur. Bu durumda da kendi sigortalılığına bağlı olarak sağlık yardımı almaya devam eder.

Primi 5400 güne tamamlamalısınız

SORU: 3 Kasım 1958 doğumluyum. Sigortaya giriş tarihim 15 Ekim 2011, çıkış tarihim 31 Aralık 2015 olup çıkış tarihimden beri de isteğe bağlı devam etmekteyim. Ne zaman emekli olabilirim?

EMİNE

YANIT: Yaş sorununuz olmadığından, isteğe bağlı prim ödemenizle toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Fiili askerlik süresi borçlanılabiliyor

SORU: 1988 doğumluyum ve 2007 yılında askerliğe elverişli değildir raporu aldım. 2014’te sigortalı çalışmaya başladım. Acaba askerliğimi saydırmam mümkün mü?

SERDAR

YANIT: Fiilen yapılan askerlik süreleri borçlanılabiliyor. Askerliğe elverişli olmadığınız tespit edilerek askere alınmamışsınız. Dolayısıyla fiili askerlik süreniz olmadığından askerlik borçlanması yapamazsınız.

Sigorta başlangıcınız emeklilik yaşınızı belirlemez

SORU: Doğum tarihim 8 Temmuz 1974, sigorta başlangıç tarihim 26 Ağustos 1995, prim ödeme gün sayım 23’dür. 21 Eylül 2000'den itibaren kamu kurumunda doktor olarak çalışmaya devam ediyorum. Prim günüm 6076’dır. Kaç yaşında, ne zaman emekli olurum?

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde 23 Mayıs 2002 tarihindeki fiili hizmet süresi dikkate alınıyor. Bu nedenle, 26 Ağustos 1995 tarihi hizmet başlangıcı olarak dikkate alınmaz. Sadece 23 günlük prim ödemeniz dikkate alınır ve hizmet sürenize eklenir. Bu da 58 olan emeklilik yaşınızı değiştirmez. Ancak sigorta başlangıcınızın 8 Eylül 1999 tarihinden önce olması, emeklilik için 25 değil, 20 yıl fiili hizmet süresine tabi olmanızı sağlar. Buna göre de en az 20 tam yıl (7200 gün) hizmet süresiyle, 58 yaşınızı dolduracağınız 8 Temmuz 2032 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Astsubaylar kazai rüşt kararı olmadan dava ile hizmet kazanabilir

SORU: Jandarma astsubayım.31.10.1981 doğumluyum. 01.09.1998 de askeri okula girdim ve 30.08.1999 tarihinde mezun olarak rütbe ve maaşımı aldım. 17 yaşında üç ay maaş aldım. Eylül 1999 da emeklilik yaşı ile yapılan değişiklikte 17 yaşında idim ve sigorta başlangıcım yoktu. Şimdi birlikte mezun olduğum arkadaşlarımdan çok daha geç emekli oluyorum. Bende SGK ya dilekçe yazarak sigorta başlangıcımın askeri okula giriş tarihi olarak başlamasını ve borçlanmamı talep ettim. Ancak SGK 17 yaşında olduğum için borçlanmadan faydalanmayacağımı belirtti. Bu durumda ne yapabilirim?

CEMAL

YANIT: Astsubay sınıf okulunu bitirerek doğrudan astsubaylığa naspedilenlerin, bu okulda geçen sürelerinin fiili hizmet süresinden sayılması için 18 yaşını bitirmiş olmaları şartının aranmayacağı hakkında Danıştay 11. Dairesinin Esas No:2009/2407 ve Karar No:2009/11048 sayılı Kararı ve buna benzer emsal kararlarda bulunmaktadır. Bu karar ile temin edebileceğiniz diğer kararları da emsal göstererek dava açmanız halinde, 18 yaş altında geçen süreleriniz hizmetten sayılabilir.

Borçlanma için acele etmenize gerek yok

SORU: 1993 doğumlu ve 14 Nisan 2008 tarihli sigorta girişi olan kızımız, 7 senedir yurt dışında eğitim görmektedir. Bu süreyi borçlanabilir mi? Bunun için şimdiden başvuru yapmalı mıyız? İlerideki emekliliği için avantajlı olur mu? Önerir misiniz?

YANIT: Kızınızın 4/a (SSK) statüsünden emekliliği için 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş veya 7000 prim günü ve 58 yaş şartlarını sağlaması gerekiyor. 25 yıllık sigortalılık süresi, 58 yaşından önce dolacağından, 4500 prim günüyle 58 yaşını dolduracağı 2051 yılında emekli olabilir. İkameti yurtdışında ise yurtdışında bulunduğu süreleri ev kadını olarak borçlanabilir. Ancak emekliliği için önünde daha 33 yıl var. Prim gününü bu sürede çalışarak tamamlaması mümkün. Bana göre şimdiden borçlanma yapıp para ödemeye gerek yok. Borçlanmayı, prim gününü tamamlayamaması söz konusu olduğunda düşünebilirsiniz.

Emekli olmak mı çalışmaya devam etmek mi avantajlı?

SORU: Doğum tarihim 2 Haziran 1969, ilk işe giriş tarihim 6 Ekim 1993, toplam uzun vadeli prim gün sayım 7908. 2 Haziran 2019 tarihinde 50 yaşımı doldurup emekliliğe hak kazanıyorum. Halen aktif olarak çalışıyorum. Merak ettiğim; emekliliğe hak kazanınca emekli olup çalışmaya devam etmek mi daha avantajlı yoksa çalışmaya devam etmek mi daha avantajlı?

YANIT: Primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin, Ekim 2008 sonrası prim günlerinin toplam prim günleri içindeki oranı arttıkça emekli aylıkları olumsuz etkileniyor. Primleriniz düşük kazanç üzerinden ödeniyorsa, çalışmaya devam etmeniz emekli aylığınızda az da olsa düşüşe neden olur. Diğer yandan, emekli olup çalışmaya devam etmeniz halinde hem emekli aylığı hem de çalışmanız karşılığı ücret olmak üzere iki ayrı geliriniz olacak. Bu da emekliliğe hak kazandığınızda emekli olup, çalışmaya devam etmenizi daha avantajlı kılar.

Primi 3600 güne tamamlayarak emekli olacaksınız

SORU: 1947 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Kasım 1964 olup toplam 2895 gün pirimim var. Askerlik borçlanmamı yaptım. En kısa sürede nasıl emekli olabilirim? Nasıl bir yol izlemem gerek?

DURSUN

YANIT: Emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve yaş sorununuz olmadığından 705 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihi SGK’ya ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür

SORU: 10 Ekim 1974 doğumluyum. SGK girişim çıraklık eğitimden 1 Kasım 1990  olup, 7813 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

HÜSEYİN

YANIT: Çırak sigortasında; kişileri emekli eden, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Ancak çırak sigortasın da alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılıyor. Bu da sizde olduğu gibi sigortam başladı yanılgısına yol açıyor. Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi; kişi adına ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür. Bu tarihi bildirmeniz halinde, emekli olacağınız tarihi hesaplayabiliriz.

Yurtdışı borçlanması ile emekli olabilir

SORU: Oğlumun sigortası 2000 yılında başlamış ve 1,5 yıl prim ödenmiş. Kendisi 17 yıldır yurtdışında yaşıyor ve buradan emekliliğini devam ettirmek istiyor. Biz nasıl bir yol izlemeliyiz? Kaç yaşında emekli olabilir? Ödemelerimiz ne kadar tutar?

YANIT: Oğlunuz 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 60 yaş veya 7000 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Prim gününü tamamlamak için yurtdışında geçen çalışma sürelerini borçlanabilir. Borçlanacağı her bir gün için ödeyeceği prim tutarı, borçlanma başvuru tarihinde geçerli olan bir günlük asgari ücret ile bunun 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla kendisi tarafından belirlenecek kazanç tutarının yüzde 32’si kadar olur.

Toplu ödeme yaparak emekli eden yasa çıkmadı

SORU: 1970 doğumlu annemin 1987 yılından 100 gün sigorta primi var. 3 de çocuk var. SGK’ dan emekli olması için 3 sene ödeme yapması gerekiyor dediler. Yeni yasa filan çıktı mı? Annem toplu ödeme yaparak emekli olabilir mi?

DİLEK

YANIT: Yeni yasa çıkmadı. Maalesef anneniz toplu ödeme yaparak emekli olamaz. Doğumları arasında iki yıllık süre varsa, üç doğumu borçlanarak 2160 gün kazanıp, ayrıca da 1340 gün daha ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2028’de 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Borçlanma üç yıl erken emekli olmanızı sağlayabilir

SORU: 12 Eylül 1978 doğumluyum. 1998-1999 yıllarında askerdim. Sigorta girişim Şubat 2000. Askerlik borçlanmasını yapsam ne zaman, yapmasam ne zaman emekli olabilirim?

YANIT: Şubat 2000 sigorta başlangıcıyla, en az 4500 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 60 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç gününüzü ve ne kadar askerlik yaptığınızı belirtmemişsiniz. 2000 Şubat ayında sigortanızın başladığı güne ve askerlik sürenize bağlı olarak, askerlik borçlanmasıyla 5975 prim günüyle 58, 5900 prim günüyle 57 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmanız mümkün olabilir.

Yüzde 30 oranında yetim aylığı bağlanır

SORU: Ben SSK’lı çalışan dul bir bayanım. Annem ve babam Emekli Sandığından maaş almaktalar. Allah geçinden versin tabi ki ama ikisinden birinin vefatından sonra maaşını alabilecek miyim? Tutar yüzde kaç olur?

YANIT: Allah geçinden versin anne veya babanızdan birinin vefatı halinde, sağ kalan anne veya babanıza yüzde 50, sizden başka aylık bağlanacak çocuk yoksa size yüzde 30 oranında aylık bağlanır.

Her ikisinin de vefatı halinde her ikisinden ayrı ayrı aylık bağlanmaz. Ancak yüksek olan aylığı tercih edebilirsiniz ve aylık bağlama oranınız yüzde 50’ye yükselir.

52 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 29 Ağustos 1974 doğumluyum. 1990 SSK başlangıcımla 6989 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

İBRAHİM

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 29 Ağustos 2026’da emekli olabilirsiniz.

Çırak sigortasında alınan sicil numarası emekli olana kadar kullanılır

SORU: 15 Ocak 1981 doğumluyum. 2 Haziran 1997’de sigorta pirimim yatmaya başladı. 2547 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Primlerim 1991’de de çıraklıktan aldığım sigorta numaramı üstüne yatıyor.

MEHMET

YANIT: Çırak sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ama bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. 3353 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2038’de emekli olabilirsiniz.

İşyerim kapanırsa kıdem tazminatı alabilir miyim?

SORU: 11 senedir ayni işyerinde çalışıyorum. İşyeri kapanırsa kıdem tazminatı alabilir miyim?

ABDULLAH

YANIT: İşveren işyerini kapatıyorsa, 11 yıllık çalışmanızın kıdem tazminatını, kapatma tarihinden önce yazılı olarak ihbar önelinde bulunmadıysa,(işten çıkartacağını 8 hafta önce haber vermediyse) 8 haftalık ücretiniz kadar ihbar tazminatı, varsa kullanmadığınız yıllık izin sürelerinizin ücretini ödemesi gerekir.

10 yılı doldurunca isteğe bağlı iştirakçi olabilirsiniz

SORU: 10 Ekim 1987 doğumluyum. Haziran 2008’de polis meslek yüksek  okulundan mezun olarak göreve başladım. Meslekte 10 yılım dolmak üzere. Daha önceden herhangi bir sigorta girişim olmadı. Maaşsız emekli olabileceğim tarih nedir? Birde 10 yılım dolunca istifa ettiğimde prim ödeyerek memur emeklisi olma hakkım var mı? Böyle bir kanun çıktı diye duymuştum.

MELİH

YANIT: Emekli Sandığında maaşsız emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi şartına tabisiniz.  15 Haziran 2028’de maaşınızı alınca hizmetiniz 20 yıl olacak. Buna, bu tarih itibariyle kazanacağınız 5 yıl fiili hizmet süresi zammı da ilave edildiğinde hizmet süreniz 25 tam yıla çıkacağından, bu tarih itibariyle görevinizden aylıksız ve ikramiyesiz olarak ayrılabilirsiniz. Ayrıca 15 Haziran 2020 tarihine kadar 12 yıl fiilen çalışıp, 3 yıl fiili hizmet zammı sürenizle birlikte hizmetinizi 15 yıla tamamlayarak görevden ayrılabilirsiniz. Ancak bu durumda 61 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2048 tarihinde emekli olabilirsiniz. Fiilen 10 yıl çalıştıktan sonra istifa ederek görevden ayrılırsanız, Emekli Sandığına isteğe bağlı iştirakçi olarak dışardan primlerinizi ödeyerek de eksik hizmet sürenizi tamamlayabilirsiniz. Bu durumda görevden ayrıldığınız tarihten itibaren 6 ay içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurarak isteğe bağlıya tescilinizi yaptırmanız gerekir. İsteğe bağlı iştirakçi olarak prim ödeyeceğiniz sürede de, SSK veya Bağ-Kura tabi bir işte çalışmamanız gerekiyor.

Askerlik borçlanması yapsam emeklilik yaşım ne olur?

SORU: 1970 doğumluyum. İlk işe girişim 1986 yılında özel bir şirkette fakat 1989 Ocak ayında sigortamı yapmışlar. Şu anda 4970 prim günüm var. İlk işe girişimin emekliliğe faydası olur mu? Askerlik borçlanması yapsam emeklilik yaşım ne olur?

YANIT: Ocak 1989 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıcından sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır. 5450 prim günüyle, 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. 51 yaşınız dolana kadar prim gününüzü tamamlamanız mümkün olduğundan, askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok. Yaşınız dolana kadar prim gününüzü tamamlayamazsanız, askerlik borçlanması yapabilirsiniz.

Sigortasız çalıştırıldığınız dönemle ilgili hizmet tespit davası açar ve mahkeme sigorta başlangıcınızın 1986 yılında olduğuna karar verirse, emeklilik yaşınız 49 olur ve 5300 prim günüyle 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Anne dul ve muhtaç durumda olmalı

SORU: Vefat eden kızımdan dolayı yetim aylığı alan torunum 18 yaşını doldurduğundan yetim aylığı kesildi. Acaba kesilen aylığını ev kadını olup geliri olmayan eşime bağlatabilir miyiz?

ALİ

YANIT: Emekli Sandığında vefat eden çocuğundan dolayı anneye aylık bağlanması için, annenin dul ve muhtaç olması gerekiyor. Eşiniz bu şartları taşımadığından maalesef kızından dolayı Emekli Sandığından aylık alamaz.

Toplu ödeme yaparak emekli olunabilir mi?

SORU: Eşim 1949 doğumlu. Bugüne dek SGK ilgili bir işte çalışmışlığı yok. Toplu bir ödeme yaparsam eşimin emekli olma şansı var mı? Olabilirse ne kadar ödeme yapmamız gerekiyor?

YANIT: Toplu ödeme ancak yasada belirtilen doğum ve askerlik borçlanması, yurtdışında çalışarak veya ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılması gibi borçlanma süreleri için söz konusu olabiliyor. Sosyal güvenlik sistemimizde borçlanma süreleri haricinde toplu ödeme yapma imkanı olmadığından, toplu ödeme yaparak eşinizin emekli olabilmesi mümkün değil.

SSK emeklisi kız Emekli Sadığından yetim aylığı alabilir

SORU: SSK  emeklisi dul bayana, Emekli Sandığı emeklisi vefat eden babasından aylık bağlanabilir mi?

DİLEK

YANIT: SSK emeklisi dul bayan, vefat eden Emekli Sandığı emeklisi babasından dolayı yetim aylığı alabilir. Hem kendi emekli aylığını, hem de babasından dul aylığını birlikte alır.

Yetim çocuğa anne ve babadan aylık bağlanması

SORU: Sözcü gazetesindeki yazılarınızı ilgiyle takip ediyorum. Çok kimseye de faydalı olduğunuzu biliyorum. Sormak istediğim; eşim ve ben 2000 ve 2002 yıllarında Emekli Sandığından emekli olduk. Engeli nedeniyle evlenmemiş bir kızımız var. İkimizin de vefatı halinde ayrı ayı maaş bağlanır mı yoksa sadece fazla olan birimizin maaşımı kendisine bağlanır?

YANIT: Anne ve babası 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden yetim çocuğa, anne ve babası ister SSK’lı ister Bağ-Kur’lu, ister biri SSK’lı diğeri Bağ-Kur’lu olsun, yüksek olanı tam diğeri yarım olmak üzere iki maaş bağlanır. Anne ve babanın birisi Emekli Sandığına tabi diğeri SSK veya Bağ-Kur sigortalısı ise yine iki maaş bağlanır ve her iki maaş da tamdan ödenir. Anne ve babanın her ikisi de Emekli Sandığına tabi ise sadece yüksek olan tek maaş bağlanır.

Her ikiniz de Emekli Sandığına tabi olduğunuzdan, Allah geçinden versin, sizin ve eşinizin vefatı halinde kızınıza hem sizden hem de eşinizden aylık bağlanmaz. Önce hanginiz vefat ederse, kızınıza ondan aylık bağlanır. Diğerinizin de vefatı sonrasında kızınız yüksek olan aylığı tercih edebilir.

Ek gösterge artışından emekliler de yararlanacak

SORU: 2012 yılında polis memurluğundan 1/2 derece/kademe ve 29 yıl 8 ay hizmet süresiyle emekli oldum. Ek göstergem 3000, üniversite mezunuyum. Çıkarılması düşünülen 3600 ek göstergeden yararlanabilecek miyim?

YANIT: Yılan hikâyesine dönen ek gösterge artışı sadece görevde olanları değil, emekli olanları da kapsayacak. Düzenleme yapılır ve ek gösterge 3600’e yükseltilirse, emekli polis memuru olarak siz de yeni ek göstergeden yararlanırsınız.

Primi 5675 güne tamamlamanız gerekiyor

SORU: 29 Haziran 1970 doğumluyum. 1 Ağustos 1994’de SSK’lı oldum. SSK’dan önce yaptığım 550 gün askerliğimi yatırdım. 1774 gün SSK’ya 910 gün de Bağ-Kura prim ödemem var. Şimdi SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum?

MURAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 2441 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 366 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 29 Haziran 2030’da yaş haddinden emekli olmanızda mümkün.

Kızınız üstünüzden sağlık yardımı alabilir

SORU: Emekli öğretmenim. Şu anda işsiz olan bir kızım var. Acaba benim üzerimden sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi? Beni aydınlatırsanız sevinirim.

NEDRET

YANIT: İşsiz olan kızınız 1 Ekim 2008 itibariyle bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olduğundan, evli değilse sizin üstünüzden sağlık yardımı alabilir.

Emekli olduğunuzda eşinizden bağlanan aylık kesilmez

SORU: 1 Temmuz 1969 doğumluyum. 1987 yılında 3 ay sigortam var 2 yıl stajyer olarak tam sigortam yatırıldı. 1990 yılından beri halen Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli olurum? Ayrıca vefat eden eşimden maaşım var. Kendi emekliliğim gerçekleşince bu maaş kesilir mi?

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre, emekliliğiniz için gereken prim gün sayısını fazlasıyla tamamlamışsınız. Yaş şartınızın tespiti için ise 1 Haziran 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan prim gün sayınıza ilişkin bilgi gerekiyor. Ancak Bağ-Kur başlangıç tarihinizi gün, ay ve yıl olarak değil, sadece yıl olarak vermişsiniz. Ayrıca staj döneminde emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiyor. Bu bilginizin de netleştirilmesi gerekiyor. Bu nedenle verdiğiniz bilgilerden hareketle emeklilik yaşınızı, dolayısıyla ne zaman emekli olacağınızı hesaplamak mümkün değil.

Emekli olduğunuzda, vefat eden eşinizden almakta olduğunuz aylık kesilmez. Hem kendi emekli aylığınızı alır hem de eşinizden bağlanan aylığı almaya devam edersiniz.

Fiilen çalışma olmadığı tespit edildiğinde emekli aylığı kesilir

SORU: 5 yıldan beri emekli olan eşimin emekli aylığını kestiler. Neden diye sorduk? 10 ay çalıştığı işyerinde denetlemede hatalı dendi. Tekrar doğum borçlanması yaparak emekli olabilir mi?

YAVUZ

YANIT: Eşinizin fiilen sigortalı çalışmadığı halde, bir işyerinde 10 ay sigortalı çalışmış gibi bildirildiğinin tespit edilerek emekli aylığının kesildiği anlaşılıyor. Durum böyleyse ödenen emekli aylıkları da geri istenecektir. Ancak eşiniz söz konusu işyerinde fiilen çalışmışsa ve çalışmasını belge veya şahitle ispatlayabiliyorsa, dava açarak emekli aylığını mahkeme kararıyla bağlatmayı deneyebilir. Ayrıca ya sigortalı bir işte çalışarak, ya da borçlanma hakkı olan doğumu varsa 10 ay doğum borçlanması yaparak primini tamamlar ve tekrar emekli olabilir.

15 yıl 3600 günle daha geç emekli olursunuz

SORU: 1 Nisan 1991 işe giriş tarihim. 5811 prim günüm var. Bugün emekli olsam emekli maaşı olarak alacağım tutar 2.062 TL gözüküyor. Şu an çalışmıyorum. Bu şartlar altında 15 yıl 3600 günle emekli olabilir miyim? Bunun dezavantajı var mı? Emekli olursam maaş tutarında değişiklik olur mu?

Bir diğer konu, eşim banka çalışanı. Kıdem tazminatlarına dokunulursa, 15 yıl 3600 günden emekli olmasını tavsiye eder misiniz? Diyelim ki emekli oldu, 15 yıl 3600 güne göre eline geçen maaş değişir mi?

YANIT: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle emekli olduğunuzda da emekli aylığınız mevcut olan 5811 prim günü üzerinden hesaplanacağından, emekli aylığınız değişmez. Ancak 15 yıl 3600 günden emekli olabilmeniz için de yaş şartı aranıyor. Yaş şartı da 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 55 yaş şartlarını en son sağladığınız/sağlayacağınız tarihe göre kademeli olarak belirlenir ve 56 ila 60 yaş arasında değişir. Normal emekliliğiniz için gereken 25 yıl sigortalılık süresi ve 5525 prim günü şartlarını zaten tamamlamışsınız ve 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmaya hak kazanıyorsunuz.

Sizin için yaptığım açıklamalar eşiniz için de geçerli. Onun da aylığı değişmez ancak yaş şartı 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş şartlarını en son sağladığı/sağlayacağı tarihe göre kademeli olarak belirlenir ve 52 ila 58 yaş arasında değişir.

Bulgaristan’da ki hizmet süreleri birleştirilebilir mi?

SORU: Ev hizmetleri (yaşlı bakımı) kapsamında yanımızda çalışan 1964 doğumlu, Bulgaristan uyruklu yardımcımıza 4 yıldır çalışma izni alıyorum ve sigortasını düzenli olarak ödüyorum. Kendisinin Bulgaristan’da kayıtlı 16 yıllık bir çalışma hayatı var ama emekli olmamış. Bulgaristan’da ki çalışma süresini Türkiye’de ki çalışma süresi ile birleştirerek Türkiye’den emekli olabilir mi? Olabilirse ne zaman ve de işlemleri nelerdir?

YANIT: Türkiye ile Bulgaristan arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olmadığından, Bulgaristan uyruklu kişilerin Bulgaristan’da ki hizmetlerinin Türkiye’de ki hizmetleriyle birleştirilmesi ve hizmet birleştirmesiyle Türkiye’den emekli olmaları maalesef mümkün değil.

Borçlanma hakkı ise zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye’ye gelenlerin Bulgaristan’da ki çalışma süreleri için mümkün olup, söz konusu kişi zorunlu göç kapsamında olmadığından, Bulgaristan’da ki çalışma sürelerini borçlanması da mümkün değil.

7000 gününüz olmadığından tazminat alamazsınız

SORU: 1984 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 9 Haziran 2006 olup 3700 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

GÖKHAN

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 7000 gün priminiz olmadığından maalesef işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız. 3300 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 2044 de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eksik günleri borçlanarak emekli olma usulü yok

SORU: Eşimin 1981’den SSK’lı 1800 gün prim ödemesi var. 2006’da isteğe bağlı ödemeye başladı. Ancak 4 aydan sonra ödeyemedi. Eşim kilolu ve ayaklarından rahatsız. Topuk dikeni rahatsızlığı çalışamıyor. Emekli olması için 3600 günü doldurması gerektiği söylendi. Borçlanma ile ilgili yasa var mı? Eşim borçlanarak emekli olabilir mi?

Yurt SENEN

YANIT: Eksik günlerin borçlanmayla tamamlanmasına izin veren bir yasa yok. Ancak eşinizin şartları taşıyan doğumu veya doğumları varsa, doğum borçlanması yaparak gün kazanabilir. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlarda, doğum sonrasındaki iki yılda prim ödenmeyen günler borçlanılabiliyor. Bu yolla bir doğum için 720 gün, iki doğum için 1440 gün ve üç doğu için 2160 gün kazanmak mümkün. Eşinizin şartları taşıyan üç doğumu olduğunu varsayarsak, üç doğumu için 1800 gün doğum borçlanması yaparak primini 3600 güne tamamlayabilir. 1981’deki başlangıcı 8 Eylül 1981’den önceki bir tarih ise, 50 yaşını, sonraki bir tarih ise 58 yaşını dolduruyorsa borçlanma bedelini ödediği tarihte emekli olabilir. Doldurmuyorsa söz konusu yaşları dolduracağı tarihlerde emekli olabilir.

SSK’ya geçsem ne zaman emekli olurum?

SORU: 1969 doğumluyum. 1994 yılında SSK girişim var ve 2 ay prim ödendi.  Sonra 2002 yılında Bağ-Kur’lu oldum, 16 yıldır Bağ-Kur’luyum. Bağ-Kur’dan SSK’ya geçsem ne zaman emekli olurum?

YANIT: Tarihleri sadece yıl olarak vermişsiniz. Gün, ay ve yıl olarak verseydiniz, daha net yanıt vermem mümkün olurdu. 1994 yılındaki sigorta başlangıcınız 23 Mayıs’tan önce ise 5675 prim günüyle 54, sonra ise 5750 prim günüyle 55 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için mevcut prim gününüz yeterli olmakla birlikte, Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz olması gerekiyor.

Önce arabulucu sonra mahkeme

SORU: Bir arkadaşımın 1996 yılında başlayan sigortası var, lisede stajdan. 1997 yılında normal SSK’lı olarak 45 gün prim ödemiş. 1998 yılında 61 günü, 2006 Şubat ayından bu güne kadar sigortası var. 4648 gün ile tazminatını da alarak işten çıkabilir mi? Bir de arkadaşım bayan olup, 6 Haziran 1980 doğumlu. Ne zaman emekli olur? Son sorum, çalıştığı yer tazminatını vermiyorum derse, o zaman ne olur?

YANIT: Arkadaşınızın sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olup, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını sağlamış olduğundan, SGK’dan alacağı “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz ederek işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazanır.

1997 yılındaki sigortası 23 Mayıs’tan önce ise 5900 prim günüyle 53 yaşını, sonra ise 5975 prim günüyle 54 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

İşçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle iş mahkemelerinde açılacak davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Arkadaşınızın kıdem tazminatının ödenmemesi halinde, öncelikle arabulucuya başvurması, arabuluculuk görüşmeleri sonunda anlaşmaya varılamaması durumunda iş mahkemesine başvurması ve anlaşmaya varılamadığına ilişkin olarak arabulucu tarafından düzenlenecek tutanağın aslı veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemesi gerekiyor.

2800 gün daha prim ödeyip 53 yaşı dolduracaksınız

SORU: 15 Ocak 1973 doğumluyum. SSK başlama tarihim 1 Ağustos 1991 olup şu anda 2800 gün primim var. 1993’de  18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

YILMAZ

YANIT: Emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi,5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 2800 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2026’da emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz sigorta başlangıcınızdan sonra olduğundan, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez sadece primi artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar primi tamamlayamazsanız askerliğinizi borçlanabilirsiniz.

Emekli Sandığı’ndan emekli olur, ikramiyenizi de alırsınız

SORU: 5 Nisan 1970 doğumluyum. 18 Haziran 1993’te Bağ-Kur kapsamında çalışmaya başladım. 472 gün hizmetten sonra işyerimi kapattım. 14 Ağustos 1995’te Emekli Sandığı'na tabi olarak çalışmaya başladım. 1997 yılında doğum nedeni ile yaklaşık 4 ay ücretsiz izin kullandım. O günden bu yana devlet memuru olarak çalışıyorum. Ocak 2019 itibarıyla yaşımı dışarıda beklemek üzere görevden ayrılırsam;

1- Emeklilik yaşımı beklerken Bağ-Kur veya SSK kapsamında çalışırsam emekli ikramiyem ve maaşım konusunda durum ne olur?

2- 1997 yılında kullandığım yaklaşık 4 aylık ücretsiz iznimi borçlanırsam emeklilik yaşımın bir yıl öne çekileceği söyleniyor. Doğru mudur? 

3- Kalan ücretsiz izin hakkım 8 ay mıdır? Bunu kullansam emeklilik yaşım ileri atar mı?

4- Bağ-Kur bitişi ile Emekli Sandığı başlangıcı arasındaki süreyi borçlanabiliyor muyum? Bunun emeklilik yaşına bir faydası olur mu?

YANIT: 1- Yaş dışındaki emeklilik şartlarını sağlamışsınız. Emeklilik yaşınızın dolmasına da 3,5 yıldan az süre kalmış. Bu duruma, emeklilik yaşınızı beklemek üzere görevden ayrıldıktan sonra yaşınızın dolmasını beklerken 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışsanız da 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli olursunuz ve memuriyet sürenize ilişkin emekli ikramiyeniz ödenir.

2- Ücretsiz izin sürenizin üç ayını borçlanırsanız, emeklilik yaşınız 51’den 50’ye iner.

3- Doğum nedeniyle kullandığınız ücretsiz izin süresi bir yıllık ücretsiz izin hakkınızdan indirilmez. Yani bir yıllık ücretsiz izin hakkınız var. Bu hakkınızı kullanmanız emeklilik yaşınızı değiştirmez.

4- Bağ-Kur bitişi ile Emekli Sandığı başlangıcı arasındaki süreyi borçlanamazsınız. Ancak bu süreçte doğum yaptıysanız, doğum borçlanması yapabilirsiniz. Bir yıl borçlanmanız emeklilik yaşınızı bir yaş geri çeker.

Ekim 2020’de emekli olabilirsiniz

SORU: 8 Ekim 1969 doğumlu erkeğim. 21 Haziran 1988’de başlayan Bağ-Kurum hala devam ediyor. Askerlik döneminde Bağ-Kur ödemesini yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

HÜRRİYET

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 51 yaşınızı dolduracağınız 8 Ekim 2020’de emekli olabilirsiniz.

Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor

SORU: 1952 doğumluyum. 9 sene Bağ-Kura, 3 sene de sigortaya prim ödemem var. Nasıl emekli olabilirim?

OĞUZ

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Ayrıca hangi sosyal sigortalar kurumundan emekli olunacağı da, primi ödenen son 7 yıla göre belirleniyor. Bu nedenle verdiğiniz bilgilerle sorunuzu cevaplamak mümkün değil. Bağ-Kur ve SSK başlangıç tarihlerinizi(gün, ay, yıl olarak) bildirmeniz halinde, ne zaman ve nasıl emekli olabileceğinizi hesaplayabiliriz.

Vergi indirimi alırsanız yaş beklemeden emekli olabilirsiniz

SORU: SÖZCÜ gazetesindeki yazılarınızı ilgiyle takip ediyoruz. Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederiz. Doğum tarihim 9 Mayıs 1967. Askerliğime 1991 yılında yedek subay öğrenci olarak başlayıp 1992 yılının Kasım ayında bitirdim. SSK giriş tarihim Şubat 1993. Toplam prim gün sayım 5550. Emeklilik için yaşı bekliyorum. MS hastasıyım. Yüzde 40 engelli raporum var. Erken emeklilikten faydalanabilir miyim? Faydalanırsam maaşımda azalma olur mu?

YANIT: Yüzde 40 oranında engelli raporunuza istinaden vergi indirimi hakkı alırsanız, 3760 günden fazla prim gününüz ve 16 yıldan fazla sigortalılık süreniz olduğundan, engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla, yaş şartı aranmaksızın istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Engelli hakkıyla emekli olduğunuzda bağlanacak emekli aylığınız, mevcut prim gününüzle normal emekli olmanız halinde bağlanacak emekli aylığınızdan düşük olmaz.

Vergi indirim hakkı için dilekçe, fotoğraf, nüfus cüzdan örneği ve çalıştığınız işyerinden alacağınız çalıştığınıza dair belge ile bulunduğunuz yerdeki defterdarlık gelir müdürlüğüne veya vergi dairesi müdürlüğüne ya da mal müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor.

Ölümden sonra yatan emekli maaşı

SORU: Kayınpederim Emekli Sandığından 3’er aylık dönemlerde maaş alıyordu. 29 Aralık 2017 tarihinde vefat etti. Hemen iki gün sonra Ocak ayı başında 3 aylık emekli maaşı hesabına yattı. Biz bu arada ölüm işlemlerini SGK’dan yapıp, maaşın eşine bağlanma muamelelerini tamamladık. Yatan para hesapta duruyor. Bu paranın SGK tarafından geri alınacağı söylenmişti, hala alınmadı. Banka, varislerin müracaatı halinde parayı teslim edebileceğini söyledi. Bu parayı almaya hakkımız var mı? Hakkımız varsa eğer “hesabın bir sene hareketsiz kalması hesabın devlete iadesi anlamına gelir” dediler bu doğru mudur?

YANIT: 1 Kasım 2018 tarihli SÖZCÜ’de yayımlanan yazımda da belirttiğim gibi, emekli aylığını üçer aylık dönemler halinde alan Emekli Sandığı emeklisi, ister üç aylık dönemin ilk ayında ister ikinci ayında ölmüş olsun, peşin ödenen aylıkların geri alınmaması gerekiyor.

Kayınpederiniz için bankaya yatırılan aylık, vefat tarihinden sonraki üç aylık döneme ait olduğundan, normal şartlarda SGK’ya iadesi gerekiyor. Ancak SGK, kayınpederiniz adına yatırılan üç aylığı, eşine bağlanan aylıktan mahsup etmiş ise bankadaki aylığı eşinin alma hakkı var. SGK ile yazışarak bu durumu netleştirdikten sonra söz konusu aylığı çekip çekmeme kararını vermelisiniz.

Primi 5400 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 21 Kasım 1965 doğumluyum kadınım. 1 Ekim 2006’da tarım Bağ-Kuruna kayıt oldum. O günden itibaren prim yatırmaktayım. Ne zaman emekli olurum?

AYDIN

YANIT: Tarım Bağ-Kurunda emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Ekim 2021’e kadar ara vermeden prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 21 Kasım 2025’de emekli olabilirsiniz.

Anneniz yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğramışsa emekli olabilir

SORU: Annem 1967 doğumlu annemim sigorta ilk giriş tarihi 5 Eylül 2003 olup sigortadan çıktığı Ocak 2017 ye kadar toplam 4428 gün prim ödemesi var. Annem kalp hastası ve doktor KOAH teşhisi koydu. Annemin malulen emekli olması mümkün mü? Mümkünse izlenilecek yollar nedir? Normal emekliliği için ne kadar beklemek ve prim ödemek gerekiyor?

AHMET

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı gerekiyor. Annenizin hastalıkları yüzde 60 oranında işgücü kaybına yol açmışsa ve ilk defa sigortalı olduğu tarihte rahatsızlıkları yoksa malulen emekli olabilir. Malulen emekli olmak için; sevk edilecek hastane sağlık kurulundan en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğrandığına dair sağlık kurulu raporu alınması ve bu rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu’nun, annenizin malul olduğuna karar vermesi gerekiyor. Yüzde 60 oranında rapor alamaz da yüzde 40 ve üstünde rapor alabilirse, Maliyeden vergi indirimi alması şartıyla, 20 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 5 Eylül 2023’de engelli hakkıyla emekli olabilir.( 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olarak) Yüzde 40 rapor alamazsa ya 72 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 5 Eylül 2028’de, ya da 2572 gün daha prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte 58 yaşını da dolduruyorsa emekli olabilir.

Emekli olup olamayacağınız SGK Sağlık Kurulu’nun kararına bağlı

SORU: İlk sigorta başlangıcım 12 Mayıs 2001 de özel sektörde olup SSK’ya 1441 gün prim ödemem var. 7 Temmuz 2008’den beri devlet memuruyum. 4 yıl kadar önce memurken kanserden dolayı tek gözüme protez takıldı. Tek gözden başka rahatsızlığım yok. Özeldeki günlerimi de birleştirerek malulen emekli olabilir miyim?

İLKER

YANIT: Emekli Sandığına tabi memurlardan sağlık kurulu raporları ve eki tıbbi dayanağı belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu sağlık kurulunca incelenmesi neticesinde görevlerini yapamayacak durumda olduğu kabul edilenlerden, sigortalı hizmetleri ile birlikte toplam 10 yıl fiili hizmeti olanlar malulen emekli ediliyor. Ve malul aylığı bağlanıyor. Sigortalı hizmetlerinizle birlikte toplam hizmetiniz 10 yıldan fazla olduğundan, SGK sağlık kurulunca malul olduğunuza da karar verilirse, malulen emekli olabilirsiniz.

Ayrıca Emekli Sandığına tabi memurların SGK Sağlık Kurulunca da sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, çalışma gücü kayıp oranının;

a) Yüzde 50-59 arasında olduğu kabul edilirse, en az 5760 gün (16 yıl),

b) Yüzde 40-49 arasında olduğu kabul edilirse, en az 6480 gün (18 yıl),

hizmeti olması şartıyla yaş şartı aranmadan emekli olma hakları bulunuyor. Sağlık raporunuzu ve eklerini görev yaptığınız kurumunuz vasıtasıyla Sosyal Güvenlik Kurumu, Kamu Görevlileri Emeklilik Dairesi Başkanlığına gönderirseniz, durumunuz incelenir ve SGK Sağlık Kurulunca da engel oranınız yüzde 40-60 arasında olduğu kabul edilirse, oranıza göre belirttiğimiz hizmet yılınızı da tamamlayıp yaş şartı aranmadan Emekli Sandığından çalışma gücü kaybı nedeniyle emekli olabilirsiniz.

Hem eşimden hem babamdan aylık bağlanır mı?

SORU: 2010 yılında emekli oldum. Eşim, babam ve annem SSK emeklisi. Eşimin vefatı durumunda hem eşimden hem babamdan aylık bağlanabiliyor mu?

TANIT: Allah gecinden versin, eşinizin vefatı durumunda, her halükarda eşinizden aylık bağlanır. Ancak kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı aldığınızdan, SSK emeklisi olan babanızdan ya da annenizden aylık bağlanmaz.

Ölüm sigortasında hak sahipliği koşulları değişti

SORU: 66 yaşında ev hanımıyım. Bağ-Kur ev kadınlığından emekli olan annem, kendi emekli maaşı yanında, 1991 yılında vefat eden devlet memuru emeklisi babamın dul maaşını da alıyordu. 1994 yılında eşimden boşandım. Ben de babamdan yetim maaşı almaktayım. Annem 1997 yılında vefat etti. Ondan da yetim aylığı bağlanması için Bağ-Kur Bölge Müdürlüğüne şifahen başvurdum. İlgili memur bunun mümkün olamayacağını, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı bir arada yetim aylığı alamayacağımı söyledi. Ancak Sözcü Gazetesi köşenizde benzer durumlarla ilgili yazılarınızı takip ediyorum. 1997 yılından bu yana yapılan yasa değişiklikleri ile annemin Bağ-Kur maaşından ileriye ve/veya geçmişe dönük yararlanabilir miyim?

YANIT: Emekli Sandığından, babanızdan dolayı aylık alıyor olmanız Bağ-Kur’lu olan annenizden aylık almanıza engel değil. Ancak şöyle bir durum var. 1 Ekim 2016 öncesinde, 1 Ekim 1972 ila 3 Ekim 2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna aylık bağlanması için toplam aylık gelirinin brüt asgari ücretin altında olması gerekiyordu. Annenizin vefat tarihi bu tarihler arasında olup, babanızdan bağlanan aylık da brüt asgari ücretin üzerinde ise 1 Ekim 2016 tarihi öncesi için annenizden aylık bağlanmaz.

Gelir kıstası ile ilgili olarak 1 Ekim 2016 tarihinden geçerli olmak üzere, kız çocuklarına 1 Ekim 2016 sonrası dönem için evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşuluyla, gelir durumuna bakılmaksızın aylık bağlanmasına ilişkin SGK Yönetim Kurulunca değişiklik yapıldı.

Daha sonra 5 Aralık 2017 tarihinde, hak sahiplerine ilişkin koşulların tespitinde, kendisinden aylık bağlanacak kişinin vefat tarihindeki değil, hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki Kanun hükümlerinin uygulanacağına ilişkin Yönetmelik değişikliği yapıldı.

Annenizden hak sahibi olduğunuz 1997 yılında da aylık bağlanması için gelir şartı arandığından, 1 Ekim 2016 öncesi için aylık bağlanmaz. Ancak yapılan Yönetmelik değişikliğine göre, 1 Ekim 2016 sonrası dönem için, eşinizden boşanmış ve sigortalı olarak çalışmamanız, kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı almıyor ve babanızdan dolayı Emekli Sandığından aylık alıyor olmanız nedeniyle annenizden aylık bağlanması gerektiğini düşünüyorum.

Buna göre, annenizden aylık bağlanması için SGK’ya yazılı olarak başvurabilirsiniz. Talebinizin reddedilmesi halinde, reddedilme gerekçesine göre durumunuzu tekrar değerlendiririz.

Ocak 2023’de emekli olmanız mümkün

SORU: 22 Ocak 1970 doğumluyum. İlk Sigortalı işe giriş tarihim 2 Şubat 1994 olup şu ana kadar 8.400 prim ödemem var. Askere gitmeden önce sigortalı değildim.1991 yılında askerlik görevimi yaptım. Ne zaman emekli olurum?

CENGİZHAN

YANIT: Askerlik sürenizin 430 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 22 Ocak 2023’de emekli olabilirsiniz.

Toptan ödeme yapıldıysa ihya gerekir

SORU: 1986-1999 yılları arasında TSK’da astsubay idim. 1999 yılında ekonomik sebeplerden dolayı resen emekliye ayrılmak zorunda kaldım. Emekli Sandığından ilişik kesmeye gittiğimde icralık durumum olduğunu belirtip, problemim tazminat ve primlerime sıkıntı yaratır mı diye sorduğumda, tazminata icra olur ama primlerini sen istesen de alamazsın-alamazlar dendi. 3-4 yıl sonra bana gelen yazıda, toplu ödeme yapıldığından dolayı ihya yapmanız gerekli dendi. Şimdi emekli olmak için hem yaş hem de prim hakkını doldurduğum halde benden 16.000 TL prim ihya bedeli istiyorlar, ne yapmalıyım?

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 82. maddesine göre, 39. maddenin (e) ve (f) fıkralarına göre kurumlarınca resen emekli edilenlerden fiili hizmet süreleri 25 yıldan az olanlara toptan ödeme yapılır. Siz de 39. maddenin (e) veya (f) fıkralarına göre resen emekli edilmiş olmalısınız. Sorunuzun çözümü, tarafınıza toptan ödeme yapılıp yapılmadığında yatıyor. Toptan ödemeniz yapılmış ise söz konusu tutarı ödeyerek hizmetlerinizi ihya etmeniz gerekiyor. Toptan ödeme yapılmadığı iddiasında iseniz SGK’dan gelen yazıyı ilgi göstererek, tarafınıza yapıldığı bildirilen toptan ödemenin hangi tarihte ve ne şekilde yapıldığını yazılı olarak SGK’dan sorabilirsiniz.

56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 3 Aralık 1971 doğumlum. SSK başlangıcım 1 Eylül 1997’dir. Halen çalışmaktayım. Askerliğimi 27 Kasım 1994- 10 Nisan 1996 arası da yaptım. Askerliğimin kaç gününü borçlanmalıyım ve ne zaman emekli olabilirim?

İBRAHİM

YANIT: Askerlik sürenizin 100 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 3 Aralık 2027’de emekli olabilirsiniz.

Gürcistan uyruklu kişi hizmet birleştirmesiyle emekli olabilir mi?

SORU: Ev hizmetlerinde yaklaşık 6,5 yıldır sigortalı çalışan, 1955 doğumlu ve Gürcistan vatandaşı olan, ülkesinde 25 yıldan fazla çalışması olması nedeniyle emekli olan bir kadın, iki ülke arasında sosyal güvenlik anlaşması olması nedeniyle, hizmet birleştirmesi yapıp, SGK'dan emekli olabilir mi? Olursa kaç sene daha çalışması gerekir? Cevabın olumlu olması halinde hangi işlemlerin tamamlanması gerekir?

YANIT: Türkiye ile Gürcistan arasında akdedilen sosyal güvenlik sözleşmesine göre, söz konusu kişinin iki ülkedeki sigortalılık süreleri birleştirilerek SGK’dan emekli olması mümkün.

Gürcistan’da sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarih, Türkiye açısından da sigorta başlangıç tarihi sayılır. Emeklilik şartlarının tespitinde bu tarih esas alınır. 1955 doğumlu, yaklaşık 6,5 yıldır Türkiye’de sigortalı olduğuna ve öncesinde Gürcistan’da 25 yıl çalışıp emekli olduğuna göre, emeklilik şartlarını sağlamıştır.

Bu durumda birleştirilen her iki ülkedeki hizmet süreleri üzerinden Türkiye sosyal güvenlik mevzuatına göre hesaplanacak aylık tutarı, Türkiye’de geçen sigortalılık süresine oranlanarak kısmi aylık bağlanır.

Emeklilik başvurusu için çalışmakta olduğu işten ayrılması ve “Tahsis Talep ve Beyan Taahhütnamesi” ekinde Gürcistan’daki hizmet sürelerine ilişkin belgeler ile SGK’ya başvurması gerekiyor.

Anneniz iki doğumunu borçlanıp 569 günde prim ödeyecek

SORU: 23 Temmuz 1965 doğumlu annemin SSK girişi 1 Ocak 1982’de olup toplam 1591 gün prim ödemesi var.  SSK girişinden sonra 2 çocuğu oldu. Emeklilik şartları nasıl olur?

EMRAH

YANIT: Annenizin doğumları arasında iki yıllık süre var ve bu iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir. Borçlanmadan sonra 569 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 23 Temmuz 2023’de emekli olabilir.

Primi tamamlama tarihine göre yaş 65’e kadar çıkabilir

SORU: SSK başlangıcım 5 Temmuz 2008 olup 2781 gün prim ödemem var. 22 Şubat 2010’da askere gittim. Askerlik borçlanmam ne kadar ve ne zaman emekli olabilirim?

FATİH

YANIT: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. 1 Ekim 2036’ya kadar priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Priminizi 1 Ekim 2036’ya kadar 7200 güne tamamlayamazsanız, primi 7200 güne tamamlama tarihinize göre, emekli olacağınız yaş kademeli olarak 65’e kadar çıkabilir. Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Ancak priminizi 1 Ocak 2036’ya kadar tamamlayamazsanız, primi tamamlamak için askerliğinizi borçlanabilirsiniz. Yılbaşına kadar borçlanmanız halinde, bir günlük askerlik borçlanması için ödenecek en az borçlanma bedeli 21,65 liradır.

25 yıl evli kalan kadını emekli eden yasa yok

SORU: Emekli olmak isteyen annemi nasıl emekli edebiliriz? Birde meclisten yasa geçti mi? Yoksa geçmedi mi bilgim yok. 25 yıl evli kalan ev hanımlarına emekli olma imkânı sağlayan bir yasa varmış. Bu yasaya göre annemi emekli edebilir miyiz?

GÖKHAN

YANIT: Öncelikle 25 yıldan beri evli olan kadınları emekli eden bir yasa bulunmuyor. Annenizin daha önce hiç sigortası yoksa bugün isteğe bağlı sigortalı olup, Bağ-Kura 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarını birlikte sağlayacağı tarihte emekli olabilir.

Banka sandığından emekli olmak için ne yapmalıyım?

SORU: 1997 Temmuz SSK girişliyim. Hizmet sürem 2017 Temmuz sonunda doldu. En son 5 yıl 8 ay kadar Şekerbank emekli sandığına bağlı çalıştım, Nisan 2018’de ayrıldım. Mayıs 2018’de yine SSK kapsamında çalışmaya başladım. Ancak 28 Eylül 2018’de buradan çıkışım oldu. Şimdi ben banka emekli sandığından maaşlı emekli olmak için ne yapmalıyım?

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresini Temmuz 2017’de doldurmuşsunuz. Ancak mevcut prim gününüzü ve doğum tarihinizi belirtmemişsiniz. En az 5975 prim gününüz varsa, 54 yaşınızı doldurduğunuzda Şekerbank emekli sandığına emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz.

Memuriyet sürem için ikramiye alabilecek miyim?

SORU: 16 yıl jandarma genel komutanlığı bünyesinde muvazzaf olarak çalıştım. 16 yıl sonra kendim istifa ettim. Şu an SSK’lı olarak çalışıyorum. İleride emekli olunca Emekli Sandığında biriken 16 yıllık emekli ikramiyesini alabilir miyim?

MEHMET

YANIT: Doğum tarihinizi belirtmemiş, memuriyette başlama ve bitişinizde tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmiş, 16 yıl içinde fiili hizmet süresi zammınızın olup olmadığını belirtmemişsiniz. Sorunuzu varsayımlı olarak cevaplandıracak olursak; 1) 16 yıl içinde fiili hizmet sürenizi varsa: Memuriyete 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlamış ve bu tarihten sonra istifa ederek görevinizden ayrılmışsanız, SSK'dan emekli olurken Emekli Sandığına tabi çalışma sürenize ilişkin emekli ikramiyesi alabilirsiniz. Ancak göreve 8 Eylül 1999 tarihinden sonra başlamışsanız, yani memuriyet başlangıcınız bu tarihten sonra ise, SSK'dan emekli olurken memuriyette geçen sürelerinize emekli ikramiyesi alamazsınız.

2) 16 yıl içinde fiili hizmet süresi zammınız yoksa, emekli olurken memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

Sigortalılık süresi ne anlama geliyor?

SORU: Yakınımın sigorta başlangıcı 1 Ekim 1992. SSK’dan emekli olması için 25 yıllık sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartına tabi. 25 yıllık süre 1 Ekim 2017 tarihinde doldu. Ancak bu geçen süreçte 2009-2012 yılları arasında 3 yıl 657’ye tabi olarak ücretsiz izinli idi. 1 Ekim 2016 tarihinden sonra da herhangi bir işte çalışmadı. 25 yıl sigortalılık süresi şartının sağlanması için 25 tam yıl fiili çalışmak mı gerekiyor? Yoksa sigortalılık süresi şartını sağlamak için ilk defa sigortalı olunan tarih ile emekli olunan tarih arasında geçen sürede çalışılmayan dönemler olsa da 25 yılın dolmuş olması yeterli mi?

YANIT: 4/a (SSK) kapsamında emeklilik açısından sigortalılık süresi, ilk defa sigortalı olunan tarih ile hesaplamanın yapıldığı tarih arasında geçen süredir. Bu sürenin hesabında prim ödenmemiş sürelerde dikkate alınır. Buna göre de yakınınızın 25 yıllık sigortalılık süresi, Ekim 2017’de dolmuş oluyor. Prim günü de yeterli olduğundan, 53 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Mesai saatlerinde başka yerde çalışan kapıcının durumu

SORU: Apartmanımızın kapıcısı ayda 15 gün sigortalı olarak çalışıyor, fakat iş sözleşmesindeki saatlerde başka yere işe gidiyor. Biz bunu resmi olarak nasıl tespit edebiliriz, nasıl bir yol izlemeliyiz?

YANIT: İşçi ile işveren arasında kurulan iş sözleşmesi ile işçi işverene tabi olarak iş görmeyi, işveren de bunun karşılığında ücret ödemeyi taahhüt eder. Kapıcınız, muvafakat vermediğiniz sürece apartmanınızdaki çalışmasına ilişkin olarak belirlenmiş mesai saatleri içinde başka bir işyerinde çalışamaz. Mesai saatleri içinde başka bir yerde çalışması, apartman yönetimine tazminatsız olarak işten çıkarma hakkı verir. Kapıcınızı yazılı olarak uyarabilir, davranışının devamı halinde durumu tespit eden tutanak düzenleyerek iş sözleşmesini bildirimsiz olarak (ihbar süresi vermeden) sona erdirebilirsiniz.

Tazminat için primi 7000 güne tamamlamanız gerek

SORU: 1 Ekim 2005 işe girişim var. 12 yıl oldu. Kendi isteğimle ayrılsam tazminat alabilir miyim? Maaşımı elden alıyorum asgari ücretle sigortam yatırılıyor.

ERHAN

YANIT: Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için; emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki diğer şartları sağlamış olmanız gerekir. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 7000 gün prim ödemeniz olmadığından tazminat alarak işinizden ayrılamazsınız. Ara vermeden aynı iş yerinde çalışırsanız, priminizi 7000 güne tamamlayacağınız 11 Mart 2025’de kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Kanser hastasının malulen emekliliği

SORU: Eşim 13 Kasım 1967 doğumlu. Sigortalı (4/a) ilk işe giriş tarihi 1 Aralık 2006, çıkış 31 Aralık 2006. Tekrar işe giriş 1 Ocak 2009, çıkış 11 Ağustos 2017. Toplam 2848 prim günü var. 22 Ağustos 2016’da ameliyatla sol göğüs alınarak tedaviye başlandı ve 18 ay malulen emeklilik verdiler, maaş bağlandı. Emeklilik süresi dolunca maaşı kesildi. Ağustos 2018’de 19 Mayıs Üniversitesinde tekrar sağlık kuruluna girdi, rapor aldık Samsun SGK’ya sunduk. Eylül'de ret cevabı geldi. SGK Samsun'a gittik “Ankara’dan ret geldi” dendi. Ama herhalde dosya Ankara'ya gitmemiş. İtirazla Ankara SGK Sağlık Kuruluna dosyayı gönderdik. Şimdi sonucu bekliyoruz. Bu konuda bilgilerinizi bekliyoruz.

YANIT: Kanser hastaları, Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan Hastalık Listesinin “Onkoloji” başlıklı ( E) maddesinde hastalığın türüne göre belirlenen süre boyunca (12-24 ay arası), maluliyet süresi belirtilmeyen ve “İyi huylu tiroid kanseri ve basit cilt kanseri” dışında kalan kötü huylu kanser türleri için ise maluliyet talep tarihinden önceki bir yıl içinde tanı almak kaydıyla, taleplerine istinaden düzenlenmiş sağlık kurulu raporu tarihi itibarıyla 18 ay süreyle malul kabul edilebiliyorlar. Sürenin sonunda istenen rapora göre iyileşme söz konusu olursa malullük aylığı kesiliyor. Hastalığının iyileşmediğine ve çalışma gücü kayıp oranının yüzde 60’ın üzerinde olduğuna karar verilirse, sürekli malullük aylığı bağlanıyor.

Eşinize de bu prosedür uygulanmış ve 18 ay süreyle malullük aylığı bağlanmış. Malullük aylığının devamı için gerekli olan kontrol muayenesinde hastalığında iyileşme görüldüğü ve çalışma gücü kayıp oranının yüzde 60’ın altında olduğu değerlendirilerek, geçici maluliyeti sürekli maluliyete dönüştürülmemiş.

Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna yaptığınız itiraz kabul edilirse malullük aylığı tekrar bağlanabilir. Aksi halde aylık bağlanmaz. Bu durumda yüzde 40-59 oranında çalışma gücü kaybı olduğuna dair rapor ve buna bağlı olarak vergi indirimi hakkı alırsa, 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 prim günü şartlarıyla engellilere tanınan özel emeklilik koşullarından yararlanarak emekli olması mümkün olabilir.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 15 Nisan 1967 doğumluyum. 1 Şubat 1983'te sigortalılık çalışmaya başladım ve toplam 4120 gün prim ödedim. Askerliğimi 1987 de yaptım. Şu an cezaevindeyim. Nasıl emekli olabilirim? Gazetede yazdığınız gibi 3600 günden emekli olabilir miyim?

ALİ

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp ayrıca cezaevinden isteğe bağlı olarak 490 gün daha prim ödeyerek priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 60 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2027’de yaş haddinden emekli olabilirsiniz. (15 gün sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak)

Emekli olduğunuzdan SSK’lı babanızdan aylık bağlanmaz

SORU: Emekli Sandığı emeklisiyim. 2015 yılında eşimden ayrıldım. SSK emeklisi olan, 1989'da vefat eden babamdan maaş bağlanması için SGK'ya müracaatlarım sonucu olumsuz yanıt aldım. SSK emeklisi olan ve kendi maaşıyla birlikte hem eşinden hem de babasından maaş alanların olduğunu bilmekteyim. Bu ayrımcılığın giderilmesi için tarafıma bilgi ve görüşlerinizi ve de önerilerinizi rica ederim.

YANIT: SSK emeklisinin kız çocuğuna aylık bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra Türk sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Emekli Sandığı emeklisinin kız çocuğuna aylık bağlanmasında ise kız çocuğunun Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmaması gerekiyor.

Kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı aldığınızdan, SSK’lı babanızdan aylık bağlanmaz. Siz SSK, babanız Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, babanızdan aylık bağlanması mümkün olurdu. Kız çocuklarına yetim aylığı bağlanmasında standart birliği maalesef sağlanamadı. Bu ayrımcılığın giderilmesi için de maalesef yapabileceğiniz bir şey yok.

54 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1991 öğretmenliğe atamam yapıldı. 1995’de istifa ettim. 2002’de tekrar açıktan atamam yapıldı. Halen görevde bayanım. 1970 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

FUNDA

YANIT: Öğretmenliğe başlama ve ayrılmanızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 1991-1995 arasında 4 yıl hizmet yaptığınız varsayımıyla cevaplandırıyoruz. Toplam hizmet sürenizi 20 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 2024’de 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Engelli emekliliği hak etmeden kıdem tazminatı alarak işinden ayrılamaz

SORU: 7 Temmuz 1986 doğumluyum. Yüzde 41 engelli raporum var. 3 Mart 2003 SSK tescil tarihim. Askerlik yapmadım. Vergiden muaf belgem mevcut. 4280 gün sigortam var. İşten ayrılsam tazminatı alabilir miyim? Sigortalık yılı sorun olur mu?

ALİ

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Vergi indirim belgesi olan engelli olarak zaten yaş aranmadan emekli olacaksınız. Bu; tazminat almak için hem süre hem prim şartını birlikte sağlamanız gerektiği anlamına geliyor. Emekli olmak için; 19 yıl sigortalılık süresi ve 4240 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Dolayısıyla süre ve prim şartını sağlamadan, başka bir ifade ile emekliliğe hak kazanacağınız 3 Mart 2022’den önce kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılamazsınız.

Çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 1954 doğumlu eşim 20 yılın üzerinden hemşire olarak çalışarak Emekli Sandığından emekli oldu. Bilahare bir özel diyaliz merkezinde hemşire olarak 10 yıl çalıştı ve kıdem tazminatını alarak ayrıldı. Bir hafta sonra tekrar aynı iş yerinde çalışmaya başladı. 7 yıldır aynı iş yerinde diyaliz hemşiresi olarak çalışmaktadır. İşten ayrıldığında tazminat alma hakkı var mıdır?

ÖZTÜRK

YANIT: Çalışan emekli haksız yere işten çıkartılmadığı veya haklı bir nedenle işten kendi ayrılmadığı sürece, kıdem tazminatı alma hakkı yok. Ancak iş sözleşmesine özel madde konduğu durumlarda işten ayrılırken kıdem tazminatı alınması da mümkündür.

Sigortalı çalışma Emekli Sandığından alınan yetim aylığını kesmez

SORU: 1993 yılında babam öldü. O günden beri babamdan aylık almaktayım. SSK’lı olarak bir iş girip çalışmaya başlarsam aylığım kesilir mi?

HCR.

YANIT: Sorunuzun cevabı babanızın tabi olduğu Sosyal Güvenlik Kurumuna göre değişir. Yetim aylığını Emekli Sandığından alıyorsanız, sigortalı çalışmaya başladığınızda aylığınız kesilmez. Ancak aylığınızı SSK veya Bağ-Kurdan alıyorsanız aylığınız kesilir.

Serbest bölgede çalışanın yıllık izin hakkı yok mu?

SORU: 16 yıldır serbest bölgede bir tekstil firmasında çalışmaktayım. Hiç yıllık izin kullanmadım. Emekliliğim geldi. Yıllık izin ücretlerimi istedim, yanıt olarak “serbest bölgede çalışanların yıllık izin hakları olmadığı” söylendi. Bayram, resmi tatil demeden cumartesi günleri dahil çalıştım. Yıllık izin hakkım yok mu? Mahkemeye versem kazanır mıyım?

YANIT: Serbest bölgelerdeki işyerleri ile bu işyerlerinde çalışanlar, Türkiye Cumhuriyeti çalışma mevzuatı hükümlerine tabi tutulurlar. Dolayısıyla 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Buna göre, serbest bölgelerde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin, hafta tatili ve genel tatil hakları vardır.

Emeklilik nedeniyle işten ayrıldığınızda, hak kazanıp da kullanmadığınız yıllık ücretli izin sürelerine ilişkin ücretlerinizin ödenmesi gerekir. Ödenmemesi halinde, dava açmadan önce arabulucuya başvurmanız gerekiyor. Arabuluculuk görüşmelerinden sonuç alamamanız halinde, yargı yoluna başvurabilirsiniz.

Alt sınırdan bağlanan aylık yüzde 25’in karşılığı olmaz

SORU: Annem Emekli Sandığı emeklisi olan babamdan dolayı dul maaşı alıyor. Babası Bağ-Kur emeklisi olarak 1983 yılında vefat etti. Annesi de 1997 yılında vefat etti. Annemler beş kardeş olup, sadece bir erkek kardeşi kısmi zihinsel engelli olarak babadan Bağ-Kur maaşı alıyor (bayramlarda 250'şer TL aldı). Aslı 1.000 TL olan bayram ikramiyesinin 1/4'ü olduğunu düşündüğümüz 250 TL’ye istinaden annemin de Bağ-Kur’dan aynı oranda hak sahibi olacağını düşünerek Temmuz 2018’de SGK’ya müracaat ettik ve maaş bağlandı. Yalnız bağlanan maaş, engelli kardeşinin maaşının yarısı kadardı ve kardeşinin de maaşı yarıya düştü. Yani kardeşinin sanırım 1/4 oranında aldığı maaş, ikisi arasında 1/8 ve 1/8 oranında paylaştırıldı. SGK’nın yaptığı işlem doğru mudur?

YANIT: 1 Ekim 2018 tarihinden önce ölen sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanmasında, aylığın hesaplanması ve paylaştırılmasında ölüm tarihindeki Kanun hükümleri uygulanıyor.

Dedenizin vefat tarihine göre, bağlanacak aylığın hesaplanmasında ve paylaştırılmasında uygulanacak olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununa göre, annenize ve kardeşine bağlanacak aylığın oranı her biri için yüzde 25 olur. Yine 1479 sayılı Kanuna göre, hak sahiplerine bağlanacak aylıklara esas aylık tutarı, Bağ-Kur birinci gelir basamağının yüzde 60’ından az olamıyor. Bu miktarın, hak sahibi bir kişi ise yüzde 80’inden, iki kişi ise yüzde 90’ından az aylık bağlanamıyor.

Dedenizin emekli aylığı üzerinden dayınız için hesaplanan yüzde 25 oranındaki aylık tutarı, yüzde 80 olan alt sınır aylığının altında olduğundan, kendisine tek hak sahibi için öngörülen alt sınır aylığı bağlanmış olabilir. Annenizin de aylığa girmesi ile alt sınır aylığı olarak iki hak sahibi için öngörülen yüzde 90 oranı uygulanır. Bu durumda dayınızın aylık tutarı, yüzde 80’lik alt sınır aylığının altına düşer. Ancak bu düşüş tam yarı yarıya olmaz. Ayrıca 2003 yılında, emekli ve ölüm aylığı alanlara yapılan sosyal destek ödemesi de dayınızın ve annenizin aylık tutarını etkiler. İsterseniz SGK’ya yazılı olarak başvurup, bağlanan aylıkların doğru olup olmadığını sorabilirsiniz.

15 Aralık 2018’e kadar çalışıp 55 yaşı da dolduracaksınız

SORU: Resmi okulda öğretmen olarak görev yapmaktayım. Göreve ilk atanma tarihim 17 Nisan 1992’dir. Eşimin işi sebebiyle 15 Mart 1995 -15 Ekim 2001 tarihleri arasında istifa etmek suretiyle görevime devam edemedim. 15 Ekim 2001 tarihinden itibaren halen görev yapmaktayım. Hangi tarihte emekli olabilirim?

FUNDA

YANIT: Emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Fiili hizmet sürenizi 20 tam yıla tamamlayacağınız 15 Aralık 2018’de 55 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı hesabında 1990 öncesi kazançlar dikkate alınmaz

SORU: Ekim 2005 sonu itibariyle SSK’dan emekli oldum. Geçenlerde SGK’nın internet sitesinden hizmet dökümümü aldım. Yedek subaylıkta geçen 525 günlük hizmetimin gün sayıma eklendiği halde karşılığındaki parasal kazancımın bu listeye eklenmediğini tespit ettim. Söz konusu 525 günlük Emekli Sandığı keseneği ödenen kazancımın emeklilikte neden toplam kazancıma eklenmediğini merak ediyorum. Böyle bir hakkım yok mu acaba?

YANIT: Sizin gibi sigorta başlangıcı 2000 yılından önce olup, Ekim 2008’den önce emekli olanların emekli aylıkları, 2000 öncesi ve 2000-Ekim 2008 arası prim günleri için hesaplanan iki ayrı kısmi aylığın toplamından oluşuyor.

2000 öncesi döneme ilişkin kısmi aylık, gösterge ve kat sayı sistemine göre hesaplanıyor. Gösterge tespitinde de prime esas kazanç tutarlarına göre, son 5 veya 10 yılın prime esas kazançlarının ortalaması dikkate alınıyor.

Askerliğinizi 1990 yılından önce yapmış olmalısınız. Bu nedenle de 2000 öncesi kısmi aylığınızın hesabında, yedek subaylık döneminize ilişkin üzerinden prim (kesenek) ödenen kazanç tutarları dikkate alınmaz. Ancak her iki kısmi aylığın hesabında da aylık bağlama oranları hesaplanırken yedek subaylık döneminize ait hizmet süreniz dikkate alınır.

Ekim 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Ekim 1967 doğumluyum. 6 Ocak 1992’de Bağ-Kur girişim var. 19 yıl 3 ay(6933 gün) aralıksız prim ödedim. 25 Ocak 2012’den beride SSK’ya 2045 gün prim ödemem olmak üzere toplam da 8978 gün primim var. 1987’de 550 gün askerlik yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanmalıyım ve ne zaman emekli olurum?

GÜVEN

YANIT: Askerlik sürenizin 230 gününü borçlanmanız halinde emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2019’da emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurlular SSK’ya prim ödeyebiliyor

SORU: 1962 doğumluyum. 1 Mart 1993’de sigortalı oldum ve SSK'ya 20 ay prim ödedim. 15 Mayıs 2012’de Bağ-Kurlu oldum. Halen Bağ-Kurum devam ediyor. Ancak hiç prim ödemedim. Ne zaman emekli olabilirim?

HAMİYET

YANIT: SSK'dan daha erken emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden kendi işyerleri dışında, başka bir işyerinde çalışarak SSK'ya prim ödeyebiliyorlar. Sigortalı bir işte çalışarak SSK'ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bağ-Kura olan prim borçlarınızı ihya ederek ödemeniz halinde, SSK prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız Nisan 2022 ayı sonunda emekli olabilirsiniz.

Emekli aylıklarının geneli düşük

SORU: SSK başlangıcım 15 Nisan 1983’de, Bağ-Kur başlangıcımda 22 Kasım 1999’da. 5154 günle SSK’dan emekli oldum. 24 Nisan 2017’de ilk emekli maaşımı aldım. Şu an 965TL emekli maaşı alıyorum. Maaşımın neden düşük olduğu hakkında bilgilendirirseniz sevinirim.

S.E.

YANIT: Emekli aylıklarının geneli düşük. Bugün, 800,900 lira emekli aylığı bağlananlar var. Çok özet olarak izah edecek olursak; emekli aylığını üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Ancak prim ödenen dönemlerde çok önemli. Çünkü 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Muhtemelen asgari ücret üstünden prim ödediniz. Ve 2000’den sonra prim ödeme gün sayınız fazla. Bu nedenle emekli aylığınız düşük olabilir. Emekli aylığı hesabınızdan şüpheniz varsa, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurup, aylık hesabınızda yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, gerekli kontroller yapılır ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir.

Ölüm tarihinden sonraki döneme ait aylığın bankadan çekilmesi

SORU: Arkadaşım sigorta emeklisi olup maaşını her ayın 26’sında alırdı. 26 Ağustos’ta maaşını aldıktan 2 gün sonra vefat etti. Vefatından hemen sonra resmi makamlara (SGK, nüfus müdürlüğü vs.) müracaat edilerek gerekli işlemleri yapıldı. Eylül ayı içerisinde hanımı banka ATM’sinden hesabını kontrol ettiğinde aylığının hesabına yatırıldığını görmüş ve parayı çekmiş. Sigorta emeklileri bildiğim kadarıyla çalıştıkları aylığı alırlar. Burada yapılan bir yanlışlık var mı varsa ne yapmamız gerekir?

YANIT: Sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıklar, Kurumca belirlenen dönem ve tarihlerde her ay peşin olarak ödenir. Ölüm halinde, ölüm tarihine ait ödeme döneminde peşin ödenen gelir ve aylıklar geri alınmaz. Ölüm sigortasından hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, ölüm tarihini takip eden aybaşından itibaren başlatılır.

Buna göre, arkadaşınızın 26 Ağustos’ta aldığı aylık geri alınmaz. Ancak Eylül ayında arkadaşınız adına bankaya gönderilen aylık eşi tarafından yersiz çekilmiş. Yersiz çekilen aylık tutarı, hak sahibi olan eşe 1 Eylül’den geçerli olmak üzere bağlanacak ölüm (dul) aylığından dolayı birikmiş alacağı varsa bu alacağından mahsup edilir, yoksa bağlanan aylıktan yüzde 25 oranında kesinti yapılarak geri alınır.

51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1976 doğumluyum.1989 yılında sigorta girişim. 4200 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum?

MUSTAFA

YANIT: 1989’daki başlangıcınız 23 Kasım 1989’dan önceyse, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1250 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5250 güne tamamlamanız şartıyla, 2027’de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Askerliğimin ne kadarını borçlanmalıyım?

SORU: 4 Şubat 1973 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Mart 1995’dir. Askerliğimi 1993-1994 arası yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanmam gerekiyor ve ne zaman emekli olabilirim?

AYDIN

YANIT: Askerlik sürenizin 280 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve Toplam 5675 gün prim ödemeniz şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 4 Şubat 2027’de emekli olabilirsiniz. Ve priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte yaş aranmadan emekli olabilirsiniz.

Vergi indirimi alabilirseniz yaş aranmadan emekli olabilirsiniz

SORU: 1964 doğumluyum. Ekim 1985’de SSK girişim var. Askerlik yapmadım. Elverişli değildir raporum var. Ayrıca tip 2 diyabet hastasıyım ve halen çalışıyorum.1993-2013 arası çalışmadım. 2600 gün prim ödemem var. Rapor ve diyabet hastalığından yararlanıp 3600’den 60 yaşı beklemeden emekli olmam mümkün mü?

HAYDAR

YANIT: Engelli hakkıyla emekli olmak için, en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve Maliyeden vergi indirim hakkı almanız gerekiyor. Vergi indirim hakkı almanız halinde, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 12 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte yaş aranmadan emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığını son kazançlar belirlemez

SORU: 3 Temmuz 1970 doğumluyum. 1989 Şubat ayı itibarıyla Bağ-Kur’lu oldum. 1995 Şubat ayına kadar hiç ödeme yapmamış olmakla beraber, daha sonra çıkan afla bu borcu ödedim. 1995-1997 arası askerlik yaptım. 1997 Şubat ayında SSK girişim oldu. 2016 yılına kadar arada 24 ay Bağ-Kur ödemem olmakla beraber aralıksız asgarî ücretli olarak SSK ödemesi yapıldı. 2016 Ekim ayından itibaren yüksek ücretli (brüt prim ile beraber 5.700 TL) olarak halen ödenmektedir (şu an prim ile beraber 8.000 TL brüt). Ne zaman emekli olabilirim ve bu yüksek ücret üzerinden ödemenin getirisi, kısaca emekli aylığım ne kadar olur?

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Verdiğiniz bilgilere göre prim gününüz de 5450 günden fazla olmalı. 51 yaşınızı dolduracağınız 3 Temmuz 2021 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığınızın hesabında, belli bir dönemde ödenen primler değil, tüm sigortalılık sürenizce üzerinden prim ödenen kazançlarınız esas alınacak. Sonra bu kazançlar, güncelleme katsayısıyla güncellenecek ve emekli aylığınız, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak.

Yüzde 72 rapor ve 1800 günle emekli olabilir miyim?

SORU: Kalp damar bölümünden yüzde 72 raporum ve 1800 gün prim ödemem var. Emekliliğe başvurdum. Acaba emekli olabilir miyim? Olursam ne kadar maaş bağlanır?

ÖZCAN

YANIT: Şayet ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte hastalığınız yoksa ve 10 yıllık sigortalılık süresi varsa, malulen emekli olabilirsiniz. Ne kadar emekli aylığı alacağınız sigortalı olduğunuz tarihe ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınıza göre değişir.

Vergi kaydı da olsa Mart 1999’dan Bağ-Kura kayıt yapılamaz

SORU: 10 Nisan 1965 doğumlu eşimin 1 Mart 1999’da iş yeri ve vergi kaydı vardı. Ama Bağ-Kur kaydı yok. 1 Ekim 2006’dan beri SSK’lı olarak çalışmakta olup 2300 gün primi var. Eşim Sigortasını vergi başlangıcı olan 1 Mart 1999’a götürebilir mi? Götürebilirse ne yapması lazım?

Sacit ALTAY

YANIT: 1 Ekim 2008’den önceki bir tarih itibariyle Bağ-Kur kaydı mümkün değil. Eşiniz Bağ-Kurunu 1 Mart 1999’dan başlatamaz. Eşiniz 2200 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Ekim 2031’de emekli olabilir. Veya 4700 gün daha prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte de emekli olabilir.(ara vermeden prim öderse, Ekim 2030 ayı sonunda)

Birden fazla istihdam teşviki var, hepsinin de kapsamı farklı

SORU: Bir yakınım kupür gönderdi. Bir fotoğraf ve altında "Bakıcının sigortası devletten. Yabancı bakıcının çalışma ve oturma izni olması şart" diye yazıyordu. Yaşım ve sağlığım nedeniyle çalışma izni bulunan Türkmenistan uyruklu bir hanımı yanımda çalıştırıyorum. Sosyal güvenlik yasaları gereği sigortalı olup, düzenli olarak primlerini de ödüyorum. Yukarıda sunduğum haberin uygulamasının nasıl yapıldığı hakkında bir açıklamada bulunabilir misiniz?

YANIT: Halen uygulanmakta olan birden fazla istihdam teşviki var. Bunların yürürlük tarihleri ile uygulanma süreleri ve şartları birbirinden farklı. Sözünü ettiğiniz haberin hangi istihdam teşviki ile ilgili olduğunu bilemiyorum. Haber yeni ise 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 19. maddesinde yer alan 1 Ocak 2018 ila 31 Aralık 2020 tarihleri atasında işe başlatılan sigortalılarla ilgili olabilir. 1 Ocak 2018 tarihinden önce işe başlattığınız kişi için bu teşvikten yararlanamazsınız.

Ayrıca, 4447 sayılı Kanununun 1 Mart 2011 tarihinde yürürlüğe giren geçici 10. maddesine göre, 31 Aralık 2020 tarihine kadar işe alınan sigortalılar için geçerli olmak üzere, kişinin işe alındığı tarihten önceki altı aylık dönemde çalıştırılan sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması (altı aylık dönemde sigortalı çalıştırılmamış ise şart sağlanmış olur) ve bu kişinin işe alındığı tarihten önceki altı aylık dönemde sigortalı çalışmamış olması halinde, sigorta primi işveren hissesi 24 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor.

Ev hizmetinde çalıştırdığınız yabancı uyruklu kişi için aranan şartların sağlanması halinde, işe alındığı tarihten itibaren 24 ay süreyle bu teşvikten yararlanmanız söz konusu olabilirdi. Kişiyi çalıştırmaya başladığınız tarihin üzerinden 24 ay geçmiş ise atık bu teşvikten yararlanmanız söz konusu olmaz. Ancak kalan süre varsa bu süre için teşvikten yararlanmanız söz konusu olabilir.

Bunun dışında, 5510 sayılı Kanuna göre yüzde 5 sigorta primi indirimi ve günlük 3,33 TL asgari ücret desteği var. Primlerinizi düzenli olarak yasal süresinde ödüyor olmanıza bağlı olarak, bu desteklerden yararlanıyor olmalısınız.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 10 Mart 1973 doğumluyum. Yaklaşık 16 yıl fiili hizmetim var. Yıpranma ile beraber

20 yıl hizmetim var. Ve silahlı kuvvetlerden istifa ettim. 25 yıl primi doldurmak için sigortalı olarak çalışmaktayım. 2 ay sonra doldurup hizmet birleştirmesi yapacağım. İlk sigorta girişim 1992’dir. Emekli sandığı 1995 yılında başladı. Ne zaman emekli olabilirim ve toplu ikramiyenin alabilecek miyim?

KEMAL

YANIT: Bilgilerinizi tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmiş ve bazı bilgileri de hiç bildirmemişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuza cevap verebilmek için, 1992’de başlayan sigortanızla kaç gün prim ödediğinizi ve memuriyet başlangıç tarihinizi(gün, ay, yıl olarak) bilmemiz gerekiyor. SSK ve memuriyet başlangıç tarihleriniz, memuriyetten istifa ettiğiniz tarihler ve istifadan sonra SSK’lı çalışmaya başladığınız tarihler(gün, ay, yıl olarak) ile memuriyetten önce ve sonra SSK’ya kaç gün prim ödediğinizi bildirmeniz halinde, sorunuz cevaplandırılacaktır.

5 Yıl İçinde Dava Açılmazsa Hak Zamanaşımına Uğruyor

SORU: 1998-1999 seneleri arasında 4 ay şahıs işletmesinde sigortacılık yaptım. Şirket sahibim sigortacı ve mali müşavir muhasebeciydi. Çalıştığım süre zarfında beni SGK’ya bildirmemişler ve giriş işlemimi yaptırmamışlar. Bundan dolayı şu anda çok fazla sene kaybım olduğunu düşünüyorum. Geçmişe dönük SGK işlemleri ile ilgili nasıl bir yol izleyebilirim?

KEREM

YANIT: İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde hizmet tespit davası açmanız gerekiyordu. 5 yıl içinde dava açmadığınızdan, maalesef hakkınız zamanaşımına uğramış. Bugün için yapacağınız bir iş ve işlem bulunmuyor.

Bağ-Kur haklı 1998’den kayıt mümkün değil

SORU: 1998 vergi mükellefiyetimi saydırmak için Erzurum’a gittim. Fakat Bağ-Kurdan bana müracaat gününü geçirdiğim için, hiçbir işlem yapamayacaklarını söylediler. Bu konu hakkında da bilgi verirseniz sevinirim.

NESLİHAN

YANIT: Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Bu tarihten daha gerideki bir tarih itibariyle Bağ-Kura kayıt mümkün değil. Yeni bir kanun çıkmadığı sürece 1998’den Bağ-Kura tescil yaptıramazsınız.

Durum değişikliği halinde bağlanan aylığın değişmesi

SORU: Ablam SSK emeklisi. Eşinin vefatından dolayı ablama Bağ-Kur’dan maaş bağlandı. Kızı da çalışmadığı için bir kısımda ona bağlandı. Şu an kızı 3 yıldan beri SSK’lı çalışıyor. Babasından aldığı aylık kesildi. Kesilen maaş ablamın eşinden aldığı Bağ-Kur maaşına ilave olur mu, olursa 3 yıllık birikmişi alır mı?

YANIT: Gelir ve aylık bağlanan sigortalı ile hak sahibi kişilerin durumlarının, kendilerine veya başka hak sahiplerine bağlanmış bulunan gelir veya aylık tutarlarının düzeltilmesini gerektirir bir şekilde değişmesi halinde gelir veya aylık tutarları, değişikliğin meydana geldiği tarihten sonraki ödeme dönemi başından başlanarak yeni duruma göre düzeltilir.

Ablanıza, eşinin vefatında yüzde 50 oranında aylık bağlanmış olmalı. Eşinin vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ise kendi sigortalılığı nedeniyle emekli aylığı aldığından, bağlanan aylığın oranı kızının aylıktan çıkmasından dolayı değişmez. Vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce ise durum değişikliğinden sonraki ödeme döneminden itibaren aylık bağlama oranının yüzde 75’e yükseltilmesi gerekirdi. Bu durumda aylığı artırılmamış ise üç yıllık birikmiş aylık farkını alabilir.

EYT ile ilgili düzenleme için fazla umutlanmayın

SORU: 15 Haziran 1971 (bay) doğumluyum. 2 Ekim 1989 SSK girişim ve 5660 prim günüm var. Yaşı beklemek üzere işten ayrılacağım. 26 Nisan 1970 doğumlu kardeşimin (bayan) 1 Ocak 1989 SSK girişi ve 4100 günü var, halen çalışmaya devam etmekte. 15 Şubat 1977 doğumlu eşimin 1 Ocak 1997 SSK girişi ve 1200 pirim günü var. 1 Ekim 2018’de tekrar SSK’lı çalışmaya başladı.

Erken emeklilik çıkarsa kardeşim ve ben emekli olabilir miyiz? Eşim de kademeli yaştan 3600 günden erken emekli olabilir mi? Olabilirse kaç yaşında? Ayrıca ben işsizlik maaşından yararlanabilir miyim? Son üç yıl prim günüm 609.

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olup, kademeli yaş uygulaması nedeniyle emeklilikte yaşa takılanlar (EYT)’la ilgili verilen birden çok kanun teklifi var. Ancak bunların tamamı muhalefet partilerinin milletvekilleri tarafından verilen teklifler. Diğer yandan hem Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın hem de AK Parti Grup Başkan Vekili Mehmet Muş yaşa takılanlarla ilgili çalışmalarının olmadığını açıkladı. Muhalefet partilerinin oyları yasayı çıkarmak için yeterli olsa da iktidar partisinin milletvekilleri tarafından verilen kanun teklifi olmadıkça, bu konuda kimsenin fazla umutlanmamasını öneririm.

Ola ki 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olup yaşa takılanlarla ilgili bir düzenleme yapılırsa, yasa hükmünden yararlanırsınız. Kız kardeşiniz, sigortalılık süresi ve yaş şartını zaten sağlamış. Prim günü yeterli olmadığından yasadan yararlanamaz. Ancak 5300 prim gününü tamamladığında ya da 58 yaşını doldurduğunda yaştan emekli olabilir. Eşiniz 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilir.

Emeklilik yaşınızı beklemek üzere kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda işsizlik ödeneğine hak kazanamazsınız.

Prim yeterli ancak 55 yaşın da dolması gerek

SORU: 6 Mayıs 1974 doğumluyum. SSK girişim 10 Temmuz 1995 olup 5806 gün primim mevcut. Ne zaman emekli olurum?

ERİM

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile, 55 yaşınızı dolduracağınız 6 Mayıs 2029’da emekli olabilirsiniz.

Muayenehanesi olan doktora ilave ödeme var mı?

SORU: Yazılarınızı takip ediyorum. Emekli Sandığından emekli uzman doktorum. Muayenehane çalıştırıyorum. Yeni kanunda herhangi bir sosyal güvenlik kanunu kapsamında çalışmayan doktorların 2.000 TL artıştan faydalanacağını yazmıştınız. Benim durum ne olur? Bilgilendirirseniz sevinirim.

YANIT: Yasa hükmünde, ilave ödemeden yararlanacaklardan, sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar dahil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışanlara ilave ödeme yapılmaması öngörülüyor.

Buna göre, bir işverene bağlı olarak 4/a (SSK) kapsamında sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlara ilave ödeme yapılmayacak. Ancak sizin durumunuz biraz farklı. Zira emekli olduktan sonra 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışanlar sosyal güvenlik destek primi ödeme kapsamından çıkarıldılar.

5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (n) bendine göre, 4/b kapsamında çalışıp emekli aylıklarının kesilmesi için yazılı istekte bulunanlar hariç olmak üzere, yaşlılık aylığı almaktayken bu aylıkları kesilmeksizin 4/b kapsamında çalışanlar, kısa ve uzun vade sigorta hükümlerinin uygulanmasında Kanunun 4 ve 5. maddelerine göre sigortalı sayılmıyorlar. Buna göre kişisel görüşüm, 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılmadığınızdan, ilave ödemeden yararlanmanız gerektiği şeklinde. Ancak emin olabilmek için uygulamaya ilişkin açıklamaların yapılacağı ikincil mevzuatı beklemekte yarar var.

23 Haziran 2019’da kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz

SORU: Sigorta başlangıç tarihim 13.01.2000 hala aynı şirkette çalışıyorum kıdem tazminatı alıp ayrılmak istiyorum bunun için ne kadar daha çalışmam gerekiyor?

IŞIL

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için yaş dışında aranan şartınız 7000 gün prim ödeme. Bugüne kadar aralıksız prim ödemişseniz, bundan sonrada ara vermeden prim öderseniz, toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız 23 Haziran 2019’da işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Borçlanılan süre son 3,5 yıla sayılmaz

SORU: 1 Ocak 1975 doğumlu eşimin ilk işe girişi 3 Ocak 1994. 2550 gün SSK primi var. 01.04.2008-31.10.2011 arası 1290 gün tarım Bağ-Kur, 01.05.2015-28.02.2017 arası 660 gün mecburi Bağ-Kur prim günü var. Daha önceki bilgilendirmeniz üzerine eşim dokuz aydır 4/a kapsamında çalışmaya başladı. 1261 gün daha çalıştığında, prim gününü de doldurmuş oluyor ve yaşı bekleyecek. Yaşa takılanlarla ilgili yasa çıkarsa ve eşim iki doğum borçlanması yaparsa, borçlandığı süreler tamamlamaya çalıştığımız 1261 günden mi sayılır ve 4/a kapsamında mı emekli olur, yoksa Bağ-Kur’a mı sayılır ve Bağ-Kur’dan mı emekli olur?

YANIT: Eşiniz doğum borçlanmasını 4/a (SSK) kapsamında sigortalıyken yaptığında, borçlanacağı süre 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Ancak borçlanacağı bu süreler son 1261 güne sayılmaz. Doğumların gerçekleştiği dönemlerin prim günü sayılır. Bu nedenle 4/a statüsünden emekli olabilmesi için son 1261 gün 4/a kapsamında prim ödemesi gerekiyor. Bu durumda emekliliği için gereken prim gününü de tamamlamış olacağından doğum borçlanması yapmasına gerek yok.

4/a statüsünden emekliliği için gereken yaş dışındaki şartları 1261 günü tamamladıktan sonra sağlamış olacağından, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili yasa çıkarsa, 1261 günü tamamladıktan sonra yasa hükmünden yararlanması söz konusu olur.

51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1 Ocak 1969 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıç tarihim 28 Eylül 1988, terk tarihim 31 Mayıs 2013 olup, Bağ-Kura 20 yıl 3 ay 20 gün prim ödemem var. Sigorta başlangıç tarihim 1 Haziran 2013, terk tarihim 31 Aralık 2016 olup SSK’ya da 1290 gün prim ödemem var. 130 günde askerlik borçlanması yaptım. Ne zaman emekli olurum? Ve ne kadar maaş alabilirim?

CUMALİ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2020’de emekli olabilirsiniz.

Mahkeme kararıyla düzeltilen yaş geçerli mi?

SORU: 657 sayılı Devlet memuru kanununa tabi olarak çalışmaktayım. 8 Eylül 1955 olan doğum tarihimi bazı sebeplerden dolayı 1973’de mahkeme kararı ile 8 Eylül 1952 olarak düzelttim. Şimdi 65 yaşını doldurduğum gerekçesiyle emekli olmam istenmektedir. Oysa emekli olmak istemiyorum. Acaba emeklilik işlemlerimde hangi doğum tarihim geçerlidir?

HÜSEYİN

YANIT: Memurlar da, 18 yaşını doldurmadan önce yapılan yaşta düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde dikkate alınmakta olup, 18 yaşını doldurduktan sonra yapılan yaş düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde dikkate alınmıyor. Şayet yaş düzeltmenizi 18 yaşınızı doldurduğunuz 8 Eylül 1973 tarihinden önce yapmışsanız, emeklilik işlemlerinde doğum tarihi olarak düzelttiğiniz 8 Eylül 1952 tarihi dikkate alınacak, sonraki bir tarihte yapmışsanız düzeltmeden önceki doğum tarihiniz olan 8 Eylül 1955 tarihi dikkate alınacaktır.

Emekli SSK’dan yetim aylığı alamaz

SORU: SSK'lı babam 2 Şubat 2005’te vefat etti. Babamdan yetim aylığı bağlandı. Bende 2015'te SSK'dan emekli oldum. Babamdan bağlanan yetim aylığım kesildi. Aynı kurumdan hem kendi maaşıma, hem de babamdan dolayı maaşı alabilir miyim? Alabileceğimi söylediler. Bilgilendirirseniz sevinirim.

SEVGİ

YANIT: SSK emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan maalesef babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alamazsınız.

İki ülkeden de emekli aylığı alabilir miyim?

SORU: Halen Türkiye’de bir kamu kuruluşunda çalışmaktayım. Emeklilik hakkımı kazanmak için daha 4 yıl çalışmam gerekiyor. Daha evvel İngiltere’de 12 sene çalışmam var. Çifte vatandaşlık hakkına sahibim. İngiltere’de çalıştığım sürenin bir kısmını Türkiye’de isteğe bağlı sigorta primini ödedikten sonra Türkiye’de emekli olabilir miyim? Türkiye’de emekli olduktan sonra İngiltere’de çalışıp emeklilik müddetini tamamladıktan sonra İngiltere'den de emekli olma hakkını kazanabilir miyim? Bu durumda Türkiye'den almakta olduğum emekli maaşım kesilir mi? Kısacası her iki ülkeden de emekli maaşı alabilir miyim?

YANIT: İngiltere’de çalıştığınız sürenin, Türkiye’de emekli olmanız için gereken süre kadarını borçlanabilirsiniz. Emeklilik şartlarını sağlıyorsanız, borçlanma primlerini ödedikten sonra emekli olabilirsiniz. Ancak yurtdışı borçlanmasıyla emekli olduktan sonra İngiltere’de çalışmaya başladığınızda, bağlanan aylığınız kesilir ve çalıştığınız sürece emekli aylığınız ödenmez. İngiltere’deki çalışmanız sona erdiğinde, başvurunuz üzerine emekli aylığınız yeniden bağlanır. İngiltere’de sosyal güvenlik kurumunun aradığı şartları sağladığınızda oradan da emekli olabilir ve iki ülkeden de ayrı ayrı emekli aylığı alabilirsiniz.

FHZ süreniz yaş indirimi sağlamaz

SORU: 1989 yılından bu yana SGK’lıyım. Emeklilik için diğer şartları karşılıyorum, sadece yaşı bekliyorum. Yedek subaylık dönemime ilişkin Emekli Sandığı hizmetimden dolayı 90 günlük fiili hizmet zammı sicilime kaydolmuş vaziyettedir. Bu 90 günlük fiili hizmet süresi yaş haddinden indirim sağlar mı? Yani emekli olabileceğim yaşımın gününden geriye 90 gün öncesinde emeklilik başvurusu yapmaya olanak sağlar mı?

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli olsaydınız 90 günlük fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi emeklilik yaşınızdan indirilirdi. 4/a (SSK) statüsünden emekli olacağınızdan FHZ süreniz prim gün sayınıza ilave edilir ancak emeklilik yaşınızdan indirilmez.

İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Eylül 1967 doğumluyum. Kasım 1985 ayında SSK başlangıcımla 1992’ye kadar 1207 gün prim ödedim. Eylül 1987-Mart 1989 arasında 18 ay askerlik yaptım. 1996’de borçlanarak bedelini ödedim. 6 Ocak 1993’den beri kamuda memur olarak görev yapmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

HÜSEYİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan şartları 2 Eylül 2017 itibariyle sağladığınızdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

Fazla ödeme dava açmaya değmeyecek tutarda

SORU: Yatalak annemin maaşının yanlış hesaplandığı belirtilerek SGK, ekte paylaştığım yazı ile, maaşından kesinti  yapmak istiyor. Bu durumda yapabileceğimiz bir şey var mı?

ZAHİDE

YANIT: SGK’nın yazısından; vefat eden babanızın dosyasının güncellenmesi sonucu annenize yanlış aylık bağlanması sonucunda toplam 1.022.30 lira fazla ödeme yapıldığının tespit edildiği ve fazla yapılan ödemenin dul aylığından dörtte bir oranında kesilerek tahsil edileceği belirtiliyor. Bu tür fazla ödemler bu şekilde tahsil ediliyor. Sebepsiz zenginleşme yok, gerekçesiyle dava açılabilir. Ancak fazla yapılan ödeme, dava açmaya değmeyecek tutarda. Uğraşmanıza gerek yok.

Ocak’ta emekli olursanız daha fazla ikramiye alırsınız

SORU: 31 Aralık 1988’de kamuda hemşire olarak  göreve başladım. 1 yıl ücretsiz izin ve yaş vurmasına rağmen emeklilik hakkını kazandım. Ekim ayında ya da Ocak ayında emekli olmamın bana artısı ne kadar olur? Ülkenin durumu ve emekli ikramiyelerin verilmeyeceği endişesi, verilse de parça parça ya da tahvil şeklinde olacağı dedikoduları söz konusu. Korkudan bir an önce emekli olmak istiyorum ama kaybım ne kadar olur kestiremiyorum. Şu an itibarıyla 29 yıl 7 aylık memurum.

YANIT: Emekli ikramiyelerinin ödenmemesi diye bir şey söz konusu olmaz. En kötü ihtimal, parça parça ödenmesi ya da karşılığında devlet tahvili verilmesi söz konusu olabilir. Ancak ekonomik durum sıkıntılı olsa da o noktada da değil (en azından şimdilik)…

Emekli aylığı açısından emeklilik tarihinizin önemi yok. Emekli ikramiyesi açısından ise, emeklilik başvurunuzu 15 Aralık 2018’den sonra yaparsanız emekli ikramiyeniz 2019 Ocak ayından geçerli olan katsayılara göre hesaplanır. Enflasyonun yüksek çıkacak olması nedeniyle katsayılar yükselecek. Dolayısıyla daha fazla ikramiye alırsınız. Ayrıca emekli ikramiyesi her tam hizmet yılı için ödeniyor. 29 yıldan artan 7 aylık hizmet sürenizi 12 aya (tam yıla) tamamlarsanız, ikramiyeniz 29 yıl değil, 30 yıl üzerinden hesaplanır ve bir yıl fazla ikramiye almış olursunuz.

Emekli eşlerden birinin vefatı halinde diğer eş dul aylığı alabilir

SORU: Eşim 13 Mart 1960 doğumludur. Almanya’da işe giriş tarihi 13 Mart 1978’dir. Bitiş tarihi de 16 Haziran 1981’dir. Ancak biz bu primleri kesin dönüşten sonra çektik Ancak şimdi emekliliğe karar verdik. Tekrar bu günleri 1174 gün olarak SSK’ya ödedik ve tekrar isteğe bağlı sigorta ödemeye  1 Mayıs 2015 tarihinde başladık. 26 Ocak 2017 tarihinde de 1 çocuk primi  720 gün olarak yatırdım. 1 Mayıs 2015 tarihinden beride  Ek 5 Ek tarım sigortası olarak yatırıyoruz. Eşim ne zaman emekli olabilir? Aşağı yukarı aylığı ne kadar olur? Birde ben eşi olarak SSK sigorta emeklisiyim. Herhangi bir ölüm halinde birbirimizin de aylıklarını alabilir miyiz? Yoksa ne yapmalıyız?

HALUK

YANIT: Eşiniz; ek 5 kapsamında prim ödemesini kesintisiz devam ettirmesi halinde, toplam primini 3600 güne tamamlayacağı Ocak 2020 ayı sonunda emekli olabilir. Alacağı aylığı bugünden hesaplamak mümkün değil. Emekli eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eşi yüzde 50 oranında eşinden dul aylığı alabilir.

SGK kendiliğinden aylık bağlamaz

SORU: 52 yaşındayım. 50 yaşında SGK’dan emeklilik hakkım gelmiş, 2 yıl geç başvurdum. Boşa geçen 2 yılın maaşını alamayacağım söylendi, doğru mudur? Dava açsam kazanabilir miyim?

YANIT: Emekli aylığı bağlanması için sigortalının başvuruda bulunması gerekiyor. Sigortalı başvurmamışsa SGK kendiliğinden “sizin emeklilik şartlarınız oluşmuş, size aylık bağladım” demez. Başvuru üzerine, başvuru tarihini izleyen aybaşından itibaren aylık bağlar.

Sonuç itibarıyla size söylenen doğru. Boşa geçen iki yılın emekli aylığını alamazsınız. Dava açsanız da kazanamazsınız.

Prim borcunuz olmadığı sürece sağlık yardımı alabilirsiniz

SORU: 2 Şubat 1956 doğumluyum. İşe başlamam 4 Şubat 1980 olup 2085 gün prim ödemem var. 610 gün askerliğimi borçlanacağım. 3600 günü tamamlamam için, gerekli olan 900 günü isteğe bağlı sigorta yaptırabilir miyim? İsteğe bağlı sigorta yaptırdığımda sağlık hizmetlerinden normal sigortalı gibi faydalanabilir miyim?

TAHİR

YANIT: 2085 gün primin tamamını SSK’ya ödemişseniz, askerliğinizi borçlandıktan sonra isteğe bağlı olarak 905 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduğunuzda normal sigortalı gibi sağlık yardımı da alabilirsiniz. Ancak sağlık yardımı almak için prim borcunuzun olmaması gerekiyor.

Şeref aylığı kız çocuğuna bağlanmaz

SORU: Geçen Temmuz ayında babamızı kaybettik. Annem istiklal gazisi dedemizin kızıdır. Dedemizi 1976 da kaybettik. Annem bu durumda istiklal gazisi olan dedemin maaşını alabilir mi? Bunun için müracaatta bulunabilir mi?

YANIT: Kurtuluş Savaşı gazilerine, 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca bağlanan aylık, hak sahibinin vefatı halinde sadece dul eşe yüzde 75 oranında bağlanıyor. İstiklal savaşı gazisine 1005 sayılı Kanuna göre bağlanan ve vefatı halinde dul eşine geçen bu aylık, kızına geçmediğinden, istiklal savaşı gazisi olan dedenizin aylığı annenize bağlanmaz.

Borçlanılan süreler son 3,5 yıl hesabına dahil edilir mi?

SORU: 4 Aralık 1976 doğumlu bayanım. 1 Eylül 1993’te 4/a’dan sigortalı olarak işe başladım. Toplamda 350 gün prim ödemem var. 4 Aralık 2000’de Emekli Sandığına tabi memur olarak çalışmaya başladım. 2005’te 10 ay, 2007’de 12 ay olmak üzere toplam 22 ay ücretsiz doğum izni kullandım. Memuriyetten ayrılıp 3,5 yıl 4/a kapsamında çalışarak 4/a’dan emekli olmak istiyorum. 4/a kapsamında çalışmaya başladıktan sonra doğum borçlanması yaparsam, ödediğim primler 4/a mı yoksa 4/c kapsamında mı sayılır? 4/a kapsamında sayılırsa, son 3,5 yıla eklenir mi? Bir de Emekli Sandığından ikramiye alabilir miyim?

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında çalışırken kullanmış olduğunuz ücretsiz doğum izni sürelerini 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başladıktan sonra borçlanırsanız, borçlandığınız süreler 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Ancak borçlanacağınız gün sayıları son 3,5 yıl hesabına dahil edilmez, borçlanılan ilgili aylara maledilir. Yani ücretsiz izin kullandığınız günlere sayılır.

Sigortalılık süreniz 15 yıldan, prim gün sayınız da 3600 günden fazla olduğundan, emekli aylığınız bağlandığında, memuriyet sürenize ilişkin olarak emekli ikramiyesi alırsınız.

Askerliğimin ne kadarını borçlanayım?

SORU: 9 Ekim 1975 doğumluyum. 22 Temmuz 1998 Bağ-Kurlu oldum. 11 Aralık 2009’da çıktım. 2 ayda SSK’ya prim ödedim. 1995 ile 1997 arası askerlik yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanmam gerekiyor? Ne zaman emekli olurum?

MUSTAFA

YANIT: Sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz ve askerlik sürenizin 14 ayını borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Belirttiğiniz dönemde Bağ-Kura kesintisiz prim ödemişseniz, 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 9 Ekim 2031’de emekli olabilirsiniz.

Prim borcunuz olmadığı sürece sağlık yardımı alabilirsiniz

SORU: 2 Şubat 1956 doğumluyum. İşe başlamam 4 Şubat 1980 olup 2085 gün prim ödemem var. 610 gün askerliğimi borçlanacağım. 3600 günü tamamlamam için, gerekli olan 900 günü isteğe bağlı sigorta yaptırabilir miyim? İsteğe bağlı sigorta yaptırdığımda sağlık hizmetlerinden normal sigortalı gibi faydalanabilir miyim?

TAHİR

YANIT: 2085 gün primin tamamını SSK’ya ödemişseniz, askerliğinizi borçlandıktan sonra isteğe bağlı olarak 905 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduğunuzda normal sigortalı gibi sağlık yardımı da alabilirsiniz. Ancak sağlık yardımı almak için prim borcunuzun olmaması gerekiyor.

Ablanız tercih ettiği aylığı alabilir

SORU: Yazılarınızı her zaman okuyor, bilmediğimiz konularda aydınlanıyoruz. Ablamın kendi aylığı yok. SSK'lı olan merhum eşinden dul aylığı alıyor. Babam da SSK emeklisi idi. Babamı da annemi de kaybettik. Ablam babamdan da yetim aylığı alabilir mi? Alamazsa, ablamın aylığı çok düşük (1.200 lira), asgari ücretin altında. Ablamın aylığı, babamın aylığından asgari ücrete tamamlanır mı?

YANIT: Ablanızın eşi ve babanız her ikisi de 4/a (SSK) statüsünde olduklarından, ablanıza hem eşinden hem babanızdan aylık bağlanmaz. Ancak tercih ettiği aylığı alabilir. Asgari ücretin altında olan eşinden bağlanan aylık, babanızın aylığından asgari ücrete tamamlanamaz.

İhraç edilme emekliliğe mani mi?

SORU: 2 Nisan 1974 doğumluyum. 30 Haziran 1991’de sigortalı çalışmaya başladım ve SSK’ya 407 gün prim ödemem var. 1995 yılından Eylül 2016 yılına kadar 20 yıl 7 ay aralıksız kadrolu hemşire olarak çalıştım. Daha önce hizmetlerimi birleştirmiştim. Eylül 2016’da kanun hükmünde kararname ile ihracı edildim. Sorularım şunlar:1) Emekli olmama bir mani var mı? 2) Tam olarak emeklilik dilekçemi hangi tarihte vermem gerekiyor? Bu dilekçe son çalıştığım kuruma mı verilecek? 3)Emekli ikramiyesi alabilecek miyim? 4) Hizmet birleştirmesinden yararlanmadan sadece, emekli sandığı hizmetimle 53 yaşın dolmasını beklesem, emekli ikramiyesi alabilir miyim?

MELAHAT

YANIT: 1) Emekli olmanız mani bir durum yok. 2) Emekli olmak için: 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süresi şartını sağlamış olduğunuzdan, 51 yaşınıza dolduracağınız 2 Nisan 2025’te dilekçenizi vererek emekli olabilirsiniz. Emeklilik dilekçenizi bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğüne verebilirsiniz. 3) Görevden ihraç edilip hizmet birleştirmesiyle emekli olacağınızdan maalesef emekli ikramiyesi alamazsınız. 4) Hizmet birleştirmesi yapmadan sadece Emekli Sandığı hizmetinizde emekli olmanız mümkün değil. Ancak bu şekilde bir talepte bulunursunuz. Talebinizi reddedilir. Bunun üzerine dava açabilirsiniz. Tabi’ki mahkemeden çıkacak sonucun ne olduğu belli olmaz.

EYT ile ilgili teklif yasalaşırsa emekli olabilirsiniz ancak…

SORU: 11 Eylül 1969 doğumluyum. 1 Eylül 1989 SSK girişli olup, bugün itibarıyla 5178 çalışma günüm var. Meclise verilen kanun teklifi yasalaşır ve askerliğimi borçlanırsam 2020 yılını beklemeden emekliliğe hak kazanır mıyım?

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olup, kademeli yaş uygulaması nedeniyle emeklilikte yaşa takılanlar (EYT)’la ilgili verilen birden çok kanun teklifi var. Bunların tamamı muhalefet partilerinin milletvekilleri tarafından verilen teklifler. İktidar partisinin milletvekilleri tarafından verilen kanun teklifi olmadıkça, bu konuda kimsenin beklentiye girmemesini öneririm.

Ola ki 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar hakkında kademeli emekliliğe ilişkin değişiklikten önceki hükümlerin uygulanmasına yönelik bir düzenleme yapılırsa, sigortalılık süreniz 25 yıldan, prim gününüz de 5000 günden fazla olduğundan, askerlik borçlanması yapmanıza gerek kalmaksızın 2020 yılını beklemeden emekli olabilirsiniz.

Fazla çalışma ücreti nasıl hesaplanır?

SORU: SÖZCÜ Gazetesinin devamlı okuru olarak zaman zaman sizin köşenizi de takip etmekteyim. Aşağıdaki sorularımı yanıtlarsanız memnun olurum.

1- Bir çalışana verdiğimiz net aylık, toplam kaç saatlik mesaisi karşılığıdır? Şöyle ki  haftada 50 saat (ayda 200 saat) çalışan ve net 3.000 TL alan bir kişiye bir mesai ücreti de ödememiz  gerekir mi? Gerekirse bunu nasıl hesaplayabiliriz?

2- İki dairesi olup, iki kira geliri olan bir mükellef, gelir vergisi beyannamesi verirken, dairelerinden  biri için gerçek usulü, diğeri için götürü usulü seçebilir mi?

YANIT: 1- Aylık olarak ödediğiniz ücret, 30 günlük ücret karşılığı kabul edilir. Buna göre günlük ücret 100 TL olur. Haftalık yasal çalışma süresi 45 saat olduğundan, günlük ücret (45/6)= 7,5 saatlik çalışmanın karşılığı sayılır. Buna göre de normal saat ücreti (100/7,5)= 13,33 TL olur. Haftada 50 saatlik çalışmanın 5 saati fazla çalışma sayılır ve fazla çalışma (mesai) ücreti ödemeniz gerekir. Her bir saat fazla çalışma için ödeyeceğin fazla çalışma ücreti, normal saat ücretinin yüzde 50 oranında artırılmış tutarı, yani (13,33x1,5)= 20 TL olur.

2- Kira gelirlerinin beyanına ilişkin gider yönteminin seçimi, gayrimenkullerin tümü için yapılır. Bir kısmı için “götürü gider”, bir kısmı için “gerçek gider” yöntemi seçilemez. Gayrimenkullerin tamamı için ya “götürü gider” ya da “gerçek gider” yönteminin seçilmesi gerekir.

Askerliğinizi borçlanıp 1383 günde prim ödemelisiniz

SORU: 1 Temmuz 1968 doğumluyum. 1 Şubat 1992 SSK girişimle SSK’ya toplam 3592 gün prim ödedim. 550 gün askerlik borçlanmam var. Eğer ödersem toplam sigorta günüm 4142 oluyor. Bu şartlarda sanırım girişim 1 yıl geriye çekiyorlar. Ne zaman emekli olurum?

DJ.

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve borçlanmadan sonra 1383 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

5 yıl içinde dava açmayanın hakkı zamanaşımına uğrar

SORU: 22 Mart 1975 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 1 Kasım 1997’dır. Kasım 1998-Mart 2000 arasında asteğmen olarak askerliğimi yaptım. Toplam 5870 gün SSK ya prim ödemem var. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? Birde 1991 senesinde Ağustos, Eylül aylarında bir pamuk fabrikasında çalışmıştım. Fakat sigorta girişimi yapmamışlar. Bu konuda ne yapabilirim? Nasıl bir yol izlemem gerekir? 1991 yılındaki girişim sayılırsa ne zaman emekli olabilirim?

OĞUZHAN

YANIT: İşten ayrıldığınız tarihten itibaren zamanaşımı süresi olan 5 yıl içinde hizmet tespit davası açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış. Maalesef başlangıcınızı 1991’e çekmeniz mümkün değil. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 22 Mart 2032’de emekli olabilirsiniz.

Malul ve muhtaç erkek çocuklarına yaş aranmadan yetim aylığı bağlanır

SORU: Yüzde 72 engelli SGK yeni malulen emekli olan erkeğim. Emekli Sandığı emeklisi olup vefat eden babamdan maaş alabilir miyim? ? Yoksa yüksek olan maaş mı bağlanır?

AHMET

YANIT: İyileştirilmesi imkânsız hastalıkları veya sakatlıklarının çalışmalarına engel olduğuna ilişkin sağlık kurulu raporları, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca onaylanan erkek çocuklara muhtaç olmaları şartıyla, yaş şartı aranmadan, vefat eden ana veya babalarından dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı bağlanmaktadır. Emekli Sandığında; asgari ücretin net tutarından(bugünkü asgari ücrete göre 1.600 liradan) daha az aylık geliri olup kendisini ve aile fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da olmayanlar muhtaç sayılıyor. Bu kapsamda sağlık kurulu raporunuzun SGK sağlık kurulunca incelenerek malul kabul edilmeniz ve gelir durumunuza göre de muhtaç kabul edilmeniz halinde, babanızdan dolayı Emekli Sandığı'ndan yetim aylığı alabilirsiniz.

Sosyal Güvenlik Kurumu  Kamu Görevlileri Emeklilik Dairesi Başkanlığına, sağlık kurulu raporunuzu da ekleyerek bir dilekçe ile yetim aylığı bağlanması talebiyle başvurun. Durumunuzun incelenmesi sonucu belirttiğimiz şartları sağladığınızın tespiti halinde, babanızdan yetim aylığı bağlanır.

İhbar tazminatını geri alamazsınız

SORU: 2010’da KPSS ile kamuya atandım. Atamam sebebiyle 3 yıldır çalıştığım işyerine istifa dilekçesi verdim. Şirket benden 3 yıl çalışıyor olmam karşılığında bir maaş bedeli tazminat aldı. Yani çalıştığım son ayın maaşını ödemedi. Bu parayı geri almam mümkün mü?

SEMİH

YANIT: Üç yıla kadar çalışmanız olduğundan; işten ayrılacağınızı ayrılma tarihinden 6 hafta önce( çalışmanız üç yıldan fazlaysa 8 hafta önce) işverene bildirmeniz gerekirdi. Bunu yapmadığınızdan işverenin 6 haftalık ücretiniz kadar ihbar tazminatı alma hakkı var. Bu tazminatı geri alamazsınız. Çünkü işveren ihbar tazminatını az bile almış. Normalde 42 günlük ücretiniz kadar( çalışmanız üç yıldan fazlaysa 56 gün ücretiniz kadar) ihbar tazminat alması gerekirdi.

Maaş beklemeli ve maaşlı ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 1 Kasım 1996 tarihinde sigortalı işe başladım, 4 Nisan 1999'da ayrıldım. 2 yıl 4 ay sigortalı çalışmam var. 25 Temmuz 2000 tarihinde memuriyete başladım, halen çalışıyorum. 1 Ocak 1972 doğumlu bayanım. Maaş beklemeli ne zaman, maaşlı ve ikramiyeli ne zaman emekli olabilirim?

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 2 yıl 4 ay sigortalı prim gününüzle birlikte hizmet süresini tamamlamış ve sizin deyiminizle yaş beklemeli olarak emekliliğe hak kazanmışsınız. Maaşlı ve ikramiyeli emekliliğe ise 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2026 tarihinde hak kazanıyorsunuz. Memuriyetten ayrılıp, yaşınızın dolmasını bekleyebilir, yaşınız dolduğunda emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz.

Yersiz ödemenin emekli maaşınızdan 1/4 oranında kesilmesi normal

SORU: 2006 yılından bu yana eşimin Bağ-Kur emekli aylığını almaktayım. Haziran ayında 1.110 TL aylık aldım. Temmuz ayında 1.180 TL aylık almam gerekirken hesaba 885 TL yatırılmış. Yetkililere nedenini sorduğumda 5 yıllık geriye dönük incelemeler sonucunda 2.490 TL fazla ödeme yapıldığı ve bu tutarın tamamlanıncaya kadar maaşın 1/4 oranında kesinti yapılacağı bu nedenle 295 TL eksik yatırıldığı söylendi. Sizden öğrenmek istediğim; böyle bir kesinti yapılabilir mi? Kesinti mutlaka yapılacaksa da maaşın 1/4 oranında değil de benim bütçemi sarsmadan 50-60 TL tutarında yapılması mümkün mü?

M.Ş.

YANIT: 5510 sayılı Kanunun "Yersiz Ödemelerin Geri Alınması" başlıklı 96 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılan yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan yüzde 25 oranında kesilmek suretiyle tahsil ediliyor. 24 ayda borç ödenirse yersiz ödemeye faiz işletilmiyor. Borcun tahsili 24 aydan fazla sürerse ayrıca kanuni faiz işletiliyor. Dolayısıyla yersiz ödemenin aylığınızın 1/4 oranında kesinti yapılmak suretiyle tahsili yasa hükmü olup bir yanlışlık yok. Yersiz ödemenin belirttiğiniz gibi bütçenizi sarsmadan 50-60 TL kesinti yapılarak tahsili mümkün değildir.

İlave aylık, ilave ödemeden mahsup edilecek mi?

SORU: Uzman hekim olarak 2017 yılında emekli oldum. Şu an 3.825 lira maaş ve 599 lira ek ödeme alıyorum. 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren verilecek olan 2.000 lira ilave ödeme, kuru maaşa ilave edilip ek ödeme kesilecek mi? Şayet çalışmaya başlarsam şu anda aldığım ek ödeme yine kesilecek mi?

YANIT: İlave ödeme ilgili yasa tasarısında, 5510 sayılı Kanunun ek 3. maddesi uyarınca ilave aylık alanlara, ilave aylık tutarının öngörülen ilave ödeme tutarından düşük olması halinde aradaki fark kadar ilave ödeme yapılması öngörülmüştü.

Tasarının Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde, tabip ve diş tabiplerinin ilave aylık almalarını sağlayan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek 3. maddesi uyarınca ödenen emeklilik primlerinin tamamının yine kendilerince ödendiği, ek 3. madde kapsamında ödenen ilave aylıkların, ilave ödeme yapılması ile ilgili düzenlemeyle ilişkilendirilmesinin uygun olmadığı gerekçesiyle Komisyon tarafından madde metninden çıkarıldı.

Buna göre, ek 3. madde kapsamında ödenen ilave aylıklar, 7146 sayılı Kanunla getirilen ilave ödeme tutarından mahsup edilmeyecek. Uzman hekim olarak, hem ilave aylığınızı hem de 2.000 TL ilave ödemenizi alabileceksiniz. Ancak çalışmaya başlamanız halinde ilave aylığınız değil ama 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren ödenmeye başlanacak olan ilave ödemeniz kesilir.

Emekli olduğunuzda yetim aylığını kestirmeniz gerekir

SORU: Babam SSK emeklisi idi. Babamdan annem dul maaşı bana da yetim maaşı bağlandı. Şu anda bekârım ailemle oturuyorum ve çalışmıyorum. Yaştan dolayı emeklilik hakkımı bekliyorum. Emekli olunca (emekli maaşı bağlanınca) benim yetim aylığım kesilecek mi? Kesilirse annemin dul maaşına mı ilave edilecek mi? Annem ve ben babacığımın maaşının yüzde kaçını almamız lazım? Annem kendisi de SSK emeklisi.

B.Y

YANIT: SSK emekli kız çocuğuna anne ve babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Maalesef emekli olduğunuzda, babanızdan dolayı almakta olduğunuz yetim aylığınız kesilir. Zaten aylık bağlatırken emekli olduğunuz da yetim aylığınızı kestireceğinizi beyan ve taahhüt ettiniz.(buna ilişkin form imzaladınız) Emekli olduğunuzda kuruma başvurarak aylığınızı kestirmeniz gerekir. Şuan da anneniz yüzde 50, sizde yüzde 25 oranında aylık almaktasınız. Emekli olup yetim aylığınız kesildiğinde, anneniz emekli olduğundan aylık bağlama oranı değişmeyecektir. Anneniz emekli olmasaydı, aylığınız kesildiğinde, annenizin yüzde 50 olan aylık bağlama oranı yüzde 75’e çıkacaktı. Bir anlamda kesilen aylığınız annenize gidecekti.

Anneme kardeşimden aylık bağlanır mı?

SORU: Bağ-Kur emeklisi iken ölen babamdan ölüm aylığı almakta olan anneme, bekâr olarak vefat eden SSK emeklisi kardeşimden aylık bağlanır mı?

YANIT: 4/a (SSK) kapsamında emekli olan oğlundan anneye aylık bağlanabilmesi için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin asgari ücretin net tutarından (1.450,91 TL’den) daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartları aranıyor. Anneniz eşinden aylık aldığından oğlundan aylık bağlanmaz.

Engelli hakkından yararlanmak için en az yüzde 40 oranında işgücü kaybı aranır

SORU: 22 Mart 1968 doğumluyum. 6100 SSK günüm var. Boy kısalığından askere alınmadım. Ne zaman emekli olurum. Askerlikten muaf olmamım bir faydası var mı?

DUYGU

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmeniz halinde, ne zaman emekli olabileceğinizi hesaplayabiliriz. Askerlikten muaf olmanız nedeniyle erken emekli olamazsınız. Engelli hakkıyla emekli olmak için en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramak ve Maliyeden vergi indirim hakkı alma şartları aranıyor.

Prim yeterli ancak 52 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 8 Ağustos 1968 doğumluyum. 21 Ekim 1991’de SSK’lı işe girdim. Daha sonra askerlik borçlanmasını ödedim. Yaklaşık 8.500 gün prim ödemem bulunuyor. Ne zaman emekli olurum?

E.E.

YANIT: Sorunuzu sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yaptığınız varsayımıyla cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 8 Ağustos 2020’de emekli olabilirsiniz.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 8 Aralık 1965 doğumluyum. 1988’deki sigorta girişimle, 3567 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

MURAT

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 23 Mayıs 1988’den önce sigortalı olduğunuz varsayımıyla cevaplandırıyoruz. Yaş sorununuz olmadığından 1808 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç ve askerlik tarihinizi (gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Yaşımı beklerken sağlık hizmeti alabilir miyim?

SORU: 8 Şubat 1979 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Eylül 1997. 27 Ağustos 2018 itibarıyla prim gün sayım 7157. 54 yaş, 5975 gün, 20 yıl şartlarından son ikisini tamamladım. Bu durumda, çalışmayıp emekli maaşı için yaşımı beklesem olur mu? Bu bekleme süresinde sağlık hizmeti alabilir miyim?

YANIT: Çalışmadan emeklilik yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. 54 yaşınızı doldurduğunuzda da emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz. Sigortalılığınızın sona erdiği tarihten itibaren 100 gün süreyle sağlık hizmeti almaya devam edersiniz. 100. günden sonra ise evliyseniz ve eşiniz genel sağlık sigortalısıysa, onun bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmeti alırsınız. Aksi halde, aylık olarak asgari ücretin yüzde 3’ü (bugün için 61 TL) tutarında genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık hizmeti alırsınız.

“Kıdem tazminatı alabilir” yazısı birden fazla kullanılabilir mi?

SORU: SÖZCÜ’de yazılarınızı sürekli okuyorum. Özellikle 3600 prim gününü dolduranların SGK’dan ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısı alınması durumunda kıdem tazminatına hak kazanacağı ile ilgili birçok yazınızı okudum. Ancak son zamanlarda çalışanlar sürekli bu yazı ile tazminat alarak işten ayrılmaktalar. Gördüğüm kadarıyla SGK bu yazıyı çalışanlar ne zaman talep etse veriyor ve akıbetini takip etmiyor. Bir çalışan bu yazıyı SGK’dan talep ederek, çalıştığı her işyerinde bu hakkı kullanabilir mi, yoksa bir defa mı bu hakkı kullanabilir?

YANIT: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle kıdem tazminatı alarak işten ayrılan kişinin, işten ayrıldıktan sonra yeniden çalışmaya başlamasını engelleyen yasal bir düzenleme yok. Emeklilik için yaşının dolmasını beklemek üzere işten ayrılan kişinin, daha sonra ekonomik şartlarının değişmesi ya da kendisi için daha uygun bir iş bulması nedeniyle yeniden çalışmaya başlaması söz konusu olabilir.

Emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlayıp, SGK’dan alacağı “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverenine ibraz edip kıdem tazminatı alarak işten ayrılanların, sonraki işlerinden de aynı gerekçe ile ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanamayacağına ilişkin ve bu hakkın kullanımını sayısal olarak sınırlayan bir yasal düzenleme de yok. SGK’da verdiği yazının akıbetini takip etmek zorunda değil. Kıdem tazminatına hak kazanmak için emeklilik için gereken yaş dışındaki şartların sağlanmış olması ve bunun da SGK’dan alınacak yazı ile belgelendirilmesi yeterli.

4500 günle de, 7000 günle de 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 26 Nisan 1986 doğumluyum. 2004 sigorta girişim var. Özel şirkette çalışıyorum şuan 9.5 yıl oldu. 3509 gün prim ödemem var.  Ne zaman emekli olabilirim?

SÜLEYMAN

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak. 3491 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 26 Nisan 2046 tarihinde. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte de, 991 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte.

Emekli aylığı tutarını etkileyen pek çok etken var

SORU: 26 Temmuz 1974 doğumluyum. SSK hizmet dökümümde, Staj sigorta başlangıç tarihim 10 Ekim 1992, asıl iş başlangıç tarihim de 19 Aralık 1994 olarak görünmektedir. Kasım 1996 ve Mayıs 1998 Tarihleri arasında 18 Ay Askerlik yaptım ancak henüz Borçlandırma yapmadım.  21 Eylül 1998 - 21.03.2003 Tarihlerinde Devlet Memuriyetten 1901 günüm var. Ve müracaatımla SGK ile birleştirmemi yaptırdım. Hizmet dökümümde uzun vade gün sayısı 5361 olarak görünmektedir. Verdiğim bilgiler eşliğinde; Ne zaman emekli olabilirim? Bugünkü şartlarda emekli aylığım ne kadar olur? Emekli aylığımın düşmemesi için (şu anda prime esas kazancım aylık 4.461,56 TL) ne yapmam gerekir?

MURAT

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Emekli olma şartlarınızı sigortalı çalışmaya başladığınız ve adınıza ilk defa çalışma süresi bildirilen 19 Aralık 1994 tarihi belirliyor. Sorunuzdan 21 Mart 2003’de memuriyetten ayrılıp, sigortalı çalışmaya başladığınızı anlıyoruz. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 389 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 26 Temmuz 2029’da emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığını; tüm çalışma döneminde üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayılı belirliyor. Tabi ki prim ödenen dönemlerde çok önemli. Çünkü 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Ülkedeki enflasyon oranı ve Ülkenin gelişme hızı da önemli kriterler. Tüm bu veriler olmadan emekli aylığı hesaplanması mümkün değil.

Kademeli emeklilik hükümlerine tabisiniz

SORU: 15 Nisan 1964 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Nisan 1981. Toplam prim gün sayım 3265. 350 gün askerlik borçlansam 55 yaşında emekli olabilir miyim?

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla sigortalılık süreniz 23 yıldan az olduğundan, 3600 prim günüyle 55 yaşında emekli olamazsınız. Emeklilik şartlarınız kademeli emeklilik hükümlerine göre belirlenir. 3600 prim günü ile 55 yaşınızı 23 Mayıs 2014 tarihinden sonra tamamlamış olacağınızdan, 3600 prim günüyle 60 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2024 tarihinde ya da 5075 prim gününü tamamladığınızda emekli olabilirsiniz.

Başlangıçtan sonraki askerlik şartları değiştirmez

SORU: 10 Ağustos 1976 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 4 Nisan 1994’dür. 20 Ağustos 1996’da askere gittim. Askerliğimi yatırsam ne zaman emekli olurum?

CELAL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2030’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayabileceğinizden, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Emeklilik için yılbaşından önce mi sonra mı başvurmalıyım?

SORU: 33 yıldır uzman hekim olarak kamuda hizmet vermekteyim. Bu yıl emekli olmayı planlıyordum ki birtakım düzenlemeler yapılacağı duyumuyla erteledim. Malumunuz birkaç konuda düzenleme yapıldı ama net bir bilgi yok. 33 yıllık emeğimin heba olmasını istemiyorum. Çünkü alacağım maaş iki ay önceki hesaplamada 3.200 TL çıkmıştı. Size sormak istediğim; Ekim ayı içinde dilekçe verip ayrılmamla elde edeceğim haklar, Ocak veya Şubat 2019’da emekli olursam alacağım haklardan çok farklı olacak mıdır? Yıpranma sanırım bizi kapsamayacak. Emekli aylığı ve ikramiyede ne gibi değişiklikler olabilir?

YANIT: Emekli Sandığından emekli olan hekimlere ilave ödeme yapılmasına ve sağlık personeline yıpranma hakkı verilmesine ilişkin yasal düzenleme yapıldı. İlave ödeme 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren yapılmaya başlanacak. Emeklilik başvurunuzu ne zaman yaparsanız yapın ilave ödemeden yararlanırsınız.

Yıpranma hakkından 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki hizmet süreniz için yararlanmanız söz konusu olur, ancak bunun da sağlayacağı bir avantaj olmaz. Bunların dışında bir düzenleme gündemde yok.

Emekli aylığı açısından da emeklilik tarihinizin önemi yok. Emekli ikramiyesi açısından ise, emeklilik başvurunuzu 15 Aralık 2018’den sonra yaparsanız emekli ikramiyeniz 2019 Ocak ayından geçerli olan katsayılara göre hesaplanacağından daha yüksek olur. Ayrıca emekli ikramiyesi her tam hizmet yılı için ödendiğinden, emeklilik başvuru tarihinizi tam yıldan artan hizmet sürenizi tam yıla tamamlamayacak şekilde belirleyebilirsiniz.

Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olan doktora ilave ödeme

SORU: 1974-1976 yıllarında Türkiye’de Sağlık Bakanlığı bünyesinde doktorluk ve askerliğimi tabip asteğmen olarak yaptım. 1977-2016 yıllarında Almanya’da önce ihtisas, devamında uzman doktor olarak çalıştım. Sonra ülkeme dönerek yurtdışından döviz ile 15 yıla tekabül eden kalan kabaca 13 yılı ödeyerek Emekli Sandığından 4’ün 3’ünden emekli oldum. 1 Ocak 2019’da hekimlere yapılacak olan ilave ödemeden ben de yararlanabilecek miyim?

YANIT: Yasal düzenlemede ilave ödeme, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre tabip ve diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, aylıklarıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olan tabip ve diş tabipleri için öngörülüyor.

Yurtdışı borçlanması yapmış olsanız da tabip kadrosundan emekli olmuş olmalısınız. Bu durumda sizin de ilave ödemeden yararlanmanız gerekir.

Emekli olacağım yaş 52’ye düşer mi?

SORU: 7 Eylül 1969 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 23 Mart 1992’dir. Mayıs 1989’da askere gittim. 18 ay askerlik yaptım. 5450 gün prim ödemem var. Normal olarak emekli olacağım yaş 53 gözüküyor. Acaba askerliğimin kaç ayını ödersem yaş 52 olur?

RECEP

YANIT: Askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, 53 olan emeklilik yaşınız 52 ye düşer. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 52 yaşınızı dolduracağınız 7 Eylül 2021’de emekli olabilirsiniz.

Her sigortalının 3600 günle emeklilik hakkı yok

SORU: 13 Temmuz 1962 doğumlu teyzemin, Bağ-Kur başlangıç tarihi 29 Kasım 2006 olup isteğe bağlı olarak Bağ-Kura 872 gün prim ödemesi var. Şu anda sigortalı olarak çalışmaktadır. 456 gün de SSK’ya prim ödemesi var. İki çocuğu bulunuyor. Çocuk borçlanması yaptırabilir mi? Ne zaman emekli olabilir? 3600 günden emekli olabilir mi?

NEŞE

YANIT: Teyzenizin sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999’dan sonra olduğundan maalesef 3600 günle emekli olma hakkı yok. Teyzeniz doğumları muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan doğum borçlanması da yapamaz. Teyzeniz 3172 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 29 Kasım 2031’de emekli olabilir. Ayrıca isteğe bağlı Bağ-Kura 4072 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte Bağ-Kurdan emekli olması da mümkün.(ara vermeden prim öderse Kasım 2028 ayı sonunda)

Anneye SSK’lı çocuğundan aylık bağlanmasının şartları

SORU: Bir yakınım için yazıyorum. 86 yaşında bir hanım. Vefat eden eşinden (Emekli Sandığı) aylık almaktadır. Bekâr olan oğlu vefat etti. SSK’dan emekli olan oğlunun, annesinden başka emekli maaşı hak eden bir varisi yoktur. Anne bu durumda oğlundan aylık alabilir mi?

YANIT: 4/a (SSK) kapsamında emekli olan oğlundan anneye aylık bağlanabilmesi için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin asgari ücretin net tutarından (1.450,91 TL’den) daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartları aranıyor. Yakınınız hem eşinden aylık alıyor olması nedeniyle hem de eşinden almakta olduğu aylık net asgari ücret tutarının üzerinde olacağından, oğlundan aylık bağlanmaz.

Yurtdışında ödenen kira indirim konusu yapılabilir mi?

SORU: Londra'ya taşınacak olan kızım İstanbul'daki evini kiraya verip orada ev kiralayacak. O kirayı buradaki gelir vergisinden düşebilir mi?

YANIT: Gelir idaresi, Türkiye’de tam mükellef olanların (örneğin, resmi daire ve müesseseler veya merkezi Türkiye’de bulunan işverenlere bağlı olarak bunların işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları) yurtdışında ödedikleri kira giderini, Türkiye’de elde ettikleri kira gelirinden indirilmesini kabul ediyor. Ancak Türkiye’de yerleşik olmayanların (çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları dahil), yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedellerini Türkiye’de elde edilen kira gelirinden indirilmesini kabul etmiyor.

Danıştay 3. Dairesinin 1993, Danıştay 4. Dairesinin 1999 tarihli kararlarına göre ise yurtdışında işçi olarak çalışanların bulundukları ülkelerdeki konutları için ödedikleri kira giderlerini, Türkiye’de elde ettikleri kira gelirlerinden indirebilmeleri mümkün.

Buna göre, ileride yargıya gitmeyi göze alıp, gerçek gider yöntemini seçerek, yurtdışında ödenen kira giderini (ödemelerin yapıldığı tarihlerdeki Merkez Bankası döviz alış kuruna göre TL’ye çevirerek) kira gelirinden indirilmesi mümkün olabilir.

13 ay askerlik borçlanmasıyla 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 20 Şubat 1977 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ekim 2000 olup 5400 gün prim ödemem var. 1997 yılında askerlik görevimi 18 ay olarak yaptım. Emeklilik yaşım ve primim ne zaman dolar?

GÖKHAN

YANIT: Askerlik sürenizin 13 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmayla primi tamamlamış olacağınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli hekimlere yapılacak ilave ödeme ne zaman başlayacak?

SORU: Cumhurbaşkanının onayladığı son torba yasadaki emekli doktorlara ödenecek paraların programı ne zaman açıklanacak?

YANIT: Emekli hekim ve diş hekimlerine ilave ödemenin ne zaman yapılmaya başlanacağı ilgili Kanunun kendisinde yer alıyor. 3 Ağustos 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7146 sayılı Kanunun 4. maddesiyle yapılan düzenlemenin yürürlük tarihi 1 Ocak 2019. Buna göre, emekli hekim ve diş hekimlerine ilave ödemeye 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren başlanacak.

5825 gün prim ödeyip 56 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1 Mart 1973 doğumluyum. 29 Ekim 1996 tarihinde SGK girişim yapıldı. Toplam 4278 gün prim ödemem var. SGK'lı olarak çalışmaya devam ediyorum. Askerliğimi Kasım 2000 ve Mayıs 2002 de 18 ay olarak yaptım. Emeklilik yaşım, ödemem gereken prim Gün sayısı ve askerlik borçlanmasının gerekli olup olmadığı konusunda bilgilendirseniz sevinirim.

MEHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 1547 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2029’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Ancak, prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi çok rahat tamamlayabileceğinizden borçlanmaya gerek yok.

Almanya’daki sigorta başlangıç tarihi Türkiye’de de sayılıyor

SORU: 43 Almanya’da 20 senedir çalışıyorum. Türkiye’den emekli olmak istiyorum. Bir çok değişik duyumlar aldım. Ama hangisi doğru, hangisi yanlış bilmiyorum. Bu kon uda bilgilendir misiniz?

RECAİ

YANIT: Almanya ile aramızdaki ikili sosyal güvenlik sözleşmesine göre, Almanya’ daki sigorta başlangıç tarihi Türkiye’de de sigorta başlangıç tarihi sayılıyor. Almanya’da 23 Mayıs 1997’den sonraki bir tarihte sigortalı olduğunuzu varsayarsak, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödemesi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Almanya çalışma sürenizin 5900 gününü borçlanmanız halinde, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte Türkiye’den emekli olabilirsiniz. Ayrıca Almanya çalışma sürenizin 3600 gününü borçlanmanız halinde, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün. Doğum tarihinizi, Almanya’daki sigorta başlangıç tarihinizi(gün, ay, yıl olarak) askerlik tarihinizi ve süresini bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Yaşınız dolmadan vereceğiniz emeklilik dilekçesi işleme alınmaz

SORU: Devlet memuru olarak 24 yılı bitirince kişisel nedenlerle istifa edip çekildim ve 1 yıl da isteğe bağlı Emekli Sandığı (4/c) primi yatırdım. Emekliliğimi hak etmiş bulunuyorum. Maaş için 54 yaşımı bekleyeceğim. Şu anda yaşım 48. Başka iş yapacak olursam (şirket kurma, ticaret yapma vs.), emekli dilekçemi şimdi verip, emekliliği gerçekleştirmek mi (benim iş yapmam açısından SGK kesintisi olmadan) daha mantıklı, yoksa emeklilik dilekçemi 54 yaşına geldiğimde, maaşımı hak ettiğim tarihte mi vermeliyim? Ayrıca, tazminatımı hak edebiliyor muyum?

YANIT: Emeklilik dilekçenizi şimdi vererek emekliliğinizi gerçekleştiremezsiniz. Verseniz de yaşınızı tamamlamadığınızdan dikkate alınmaz. Dolayısıyla emeklilik dilekçenizi yaşınızı doldurup, emekliliğe hak kazandığınızda verebilirsiniz.

Bir işverene bağlı olarak çalışmanız halinde 4/a (SSK), kendi işinizi kurmanız halinde 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olursunuz. Bu durumda son 2520 günlük prim ödemeniz içinde daha çok hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız o sigortalılık statüsünden emekli olursunuz. Ancak memuriyetten çekilmiş olduğunuzdan, emekli aylığınız bağlandığında memuriyet süreniz için ikramiyenizi alırsınız.

Sağlık personeline yaş indirimi nasıl uygulanacak?

SORU: Eşim 1992 yılı Eylül ayından bu yana devlette hemşire olarak görev yapmaktadır. 28 Ağustos 1974 doğumlu olup, bugüne kadar 2 ay ücretsiz izin kullandı. Geçtiğimiz günlerde yasalaşarak yürürlüğe giren sağlık personeline yıpranma hakkı veren Yasaya göre eşim hangi tarihte emekliliğini hak ediyor?

YANIT: Eşiniz emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 49 yaş şartlarına tabi. Sağlık personeline yıpranma hakkı verilmesine ilişkin Yasa 3 Ağustos 2018 tarihinde yürürlüğe girdi. Yasa hükmüne göre, eşinizin Yasanın yürürlüğe girdiği 3 Ağustos 2018 tarihinden itibaren hak kazanacağı FHZ (yıpranma) süresi (her 360 gün için 60 gün), fiili hizmet süresine eklenecek.

Yaş indirimi için aranan “3600 gün belirtilen iş ve işlerde çalışmış olma” şartının nasıl uygulanacağı ise henüz belli değil. Bu nedenle uygulamanın açıklanacağı ikincil mevzuatı beklemek gerekiyor. 3600 günün hesabında 3 Ağustos 2018 tarihinden önceki çalışma süreleri dikkate alınırsa, hak kazanacağı FHZ süresinin yarısı 49 yaşından indirilir ve indirimli yaşını tamamladığında emekli olamaya hak kazanır.

444 gün prim eksiğinizi tamamlayarak emekli olabilirsiniz

SORU: 20 Mart 1962 doğumluyum. SSK girişim 1 Temmuz 1989’da olup 4331 gün prim ödemem var. 600 gün askerlik borcumu da ödedim. Hangi şartlarda emekli olurum?

MUHAMMET

YANIT: Askerlik borçlanması, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 444 gün daha prim ödeyerek, askerlik dâhil 4931 gün olan prim ödemenizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Annenize başvurması halinde yeniden aylık bağlanır

SORU: Annem ev hanımıdır. Babamın 6 Nisan 2009 tarihinde vefatından sonra kendisine Emekli Sandığından maaş bağlandı. 21 Ağustos 1990’da vefat eden Bağ-Kur emeklisi dedemden maaş alan anneannemin 17 Ekim 2007 vefatından bir süre sonra bir yakınımızın hatırlatmasıyla başvurduk ve anneme dedemden de maaş bağlandı. Ancak daha sonra memur hatası diyerek ödenen maaşın toplamını iade etmemizi istediler, biz de iade ettik. Ancak sizin 31 Temmuz 2018 tarihli bir okuyucunuza verdiğiniz bilgi doğrultusunda annemin hakkının olduğunu anlıyorum. Acaba bize bu konuda nasıl bir yol izlememizi önerirsiniz.

Ayşe Atalay

YANIT: Eski uygulaya göre hak sahiplerine aylık bağlanmasında, dedenizin vefat ettiği tarihte geçerli olan mevzuat hükümleri esas alınıyordu. Buna göre de Bağ-Kur emeklisi dedenizden annenize aylık bağlanması için aylık gelirinin asgari ücretin altında olması gerekiyordu. Annenizin geliri asgari ücret sınırını aştığı için bağlanan aylık kesilmiş ve ödenenlerin iadesi istenmiş olmalı.

Yapılan yönetmelik değişikliği sonrası hak sahiplerine aylık bağlanmasına ilişkin koşulların tespitinde, hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki mevzuat hükümleri uygulanıyor. Annenizin hak sahibi olduğu tarih 1 Ekim 2008 tarihinden sonra, babanız da Emekli Sandığı emeklisi olduğundan, mevcut yasal düzenlemeye göre, başvurması halinde annenize Bağ-Kur emeklisi babasından yeniden aylık bağlanması gerekir.

Başlangıcınız 23 Kasımdan öceyse 49, sonraysa 50 yaşa tabisiniz

SORU: 1970 doğumluyum. 1986’dan SSK girişim var. 8000 günden fazla prim ödemem var. Askerliğimi borçlanma hakkım var mı? Varsa borçlanıp erken emekli olabilir miyim?

ŞAFAK

YANIT: Tabi’ ki askerliğinizi borçlanma hakkınız var. Ancak askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Priminizde yeterli olduğuna göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Kasım 1986’dan önceki bir tarih ise, 2019’da 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte, sonraki bir tarihse 2020’de 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emeklilik hesabım hangi tarihe göre yapılacak

SORU: 16 Mayıs 1979 doğumluyum. 1995 yılında ticaret lisesinde okurken sigortam yapılmıştı. E-devlette de sigorta başlangıcı 1995 görünüyor.  Emekli olacağım zaman 1995 yılını mı esas almam gerekiyor? Ama 1995 yılında prim ödemesi görünmüyor.  İlk prim ödemesi 2000 yılında.

LEVENT

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Emeklilik hesabınızda sigorta başlangıcı olarak 2000 yılı dikkate alınacaktır. Bu başlangıca göre, emekli olmak için 7000 gün(veya 4500 gün) prim ödeyip, 60 yaşı dolduracaksınız.

Babanızın evinden sigortalı gösterilemezsiniz

SORU: Babam yaşlı. Babama bakmak için babamın evinde sigortalı olabilir miyim? Bu durumda babam devlet desteklerinden yararlanabilir mi?

FATMA

YANIT: Aile fertleri ev hizmetlerinde sigortalı gösterilemiyor. Mevzuat 3 ncü derece kadar kan ve sihri hısımlarını aile ferdi olarak kabul ettiğinden babanıza bakmak için, babanızın evin de sigortalı çalışmanız ve babanızın da prim teşvik ve desteklerinden yararlanması söz konusu olamaz.

Borçlanma emeklilik yaşınızı değiştirmiyor

SORU: 15 Ağustos 1967 doğumluyum. İlk sigortalılığım 1989 yılında, 120 gün 4/a kapsamında. Ağustos 1992 - Ağustos 1993 arası 12 ay yedek subay olarak askerliğimi yaptım. Asteğmen okulu kısmını borçlanmadım. 11 Ocak 1995’te 4/c statüsünde memurluğa başladım, halen çalışıyorum. 4/a kapsamındaki sigortalılığımın hizmet birleştirmesini yapmadım. Askerliğimin yedek subaylık kısmının birleştirmesini yaptım. Bu şartlarda ne zaman emekli olurum? 4/a kapsamındaki hizmetimi birleştirmenin ve yedek subay okul dönemini borçlanmamın emeklilik yaşına faydası olur mu?

A. Cebecioğlu

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 4/a kapsamındaki prim gününüz emekli olurken birleştirilir. Ancak 4/a kapsamındaki prim gününüz ve yedek subay okul dönemini borçlanmanız emeklilik yaşınızı değiştirmeye yetmiyor.

4/a prim gününüzle birlikte hizmet süresini tamamlamış durumdasınız. Yedek subaylık döneminden hak kazandığınız 3 ay fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi emeklilik yaşınızdan indirilir ve 15 Mayıs 2021 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Vergi kaydı da olsa 1989’dan Bağ-Kur kaydı yaptıramazsınız

SORU: 45 yaşındayım. 2000 gün primim var. 1989-1998 yılına kadar esnaftım. Fakat hiç Bağ-Kur kaydı yapılmamış. Acaba vergi dairesinden o yıllardaki kaydımı alsam, Bağ-Kur kaydımı yaptırıp prim ödeyebilir miyim?

OSMAN

YANIT: Bağ-Kura kaydınızı kendinizin yaptırması gerekiyordu. Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü, 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. 1 Ekim 2008’den daha gerideki bir tarih itibariyle Bağ-Kura kayıt yaptırılamıyor. Maalesef vergi kaydı ibraz ederek Bağ-Kurlu olup 1989-1998 yıllarının primini ödeyemezsiniz.

3600 prim gününüz varsa kıdem tazminatı alabilirsiniz

SORU: 16 Mayıs 1973 doğumluyum. SSK girişim 11 Kasım 1996. Askerliğimi Şubat 1995 – Eylül 1996 arası 550 gün yaptım. Ne kadar askerlik borçlanması yapmalıyım ve ne zaman emekli olabilirim? Çalışmakta olduğum işyerine 1 Nisan 2015 tarihinde girdim. İstifa edersem 3 senelik tazminatımı alabilir miyim, alabilmek için nasıl bir yol izlemem gerekir?

Rumuz: Taurus

YANIT: 11 Kasım 1996 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 350 gün askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 55’e, prim günü şartınız 5750 güne iner. 5750 prim günüyle, 55 yaşınızı dolduracağınız 16 Mayıs 2028 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Yaştan emekliliğiniz için gereken 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamışsınız. 3600 prim gününüz de varsa, SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işvereninize ibraz ederek işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

Kız kardeşiniz iki aylığı alamaz, tercih yapabilir

SORU: Babam 1983’te, kız kardeşimin eşi 1 Haziran 2008’de vefat etti. İkisi de Emekli Sandığı emeklisi ve kız kardeşim eşinden dolayı maaş almaktadır. Ayrıca babamdan da yetim aylığı alabilir mi?

Atilla Seçmen Çulcuoğlu

YANIT: Kız kardeşiniz, her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olan eşinden ve babanızdan aylık alamaz. Ancak tercih yapabilir.

5900 gün prim ödeyip 57 yaşı dolduracaksınız

SORU: 2 Ağustos 1970 doğumluyum. 1998 SSK girişliyim. 1994-1995’te askerliğimi kısa dönem olarak yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

ALPAY

YANIT: Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Kasım 1998’den önceki bir tarih ise, askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 2 Ağustos 2026’de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak, prim ödeme gün sayınızı ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Yurtdışında yaşayan sosyal güvenlik bilgilerine nasıl ulaşabilir?

SORU: 12 senedir ve halen Amerika’da, ondan önce de 15 sene İngiltere’de yaşamış ve her iki ülkede de kendine ait işlerle uğraşmış olan ablam, tüm bunlardan önce, Türkiye’de bir belediyede, daha sonra da özel bir şirkette sigortalı olarak çalışmış. Türkiye’den emekli olabilmesi, borçlanması için hizmet dökümü bilgilerini alamadım, yönlendirme yapabilir misiniz?

Tijen Öge

YANIT: Sigortalılık hizmetlerine e-devlet üzerinden ulaşılabiliyor. E-devlet sistemine girebilmek için e-devlet şifresi gerekiyor. Yurtdışında yaşayanlar, bulundukları ülkedeki elçilik veya konsolosluk gibi dış temsilciliğe şahsen başvurarak e-devlet şifresi alabiliyorlar.

Ablanız bulunduğu ülkedeki elçilik ya da konsolosluğa şahsen başvurarak e-devlet şifresi alabilir. Alacağı e-devlet şifresi ile de e-devlet siteminden sigortalılık hizmetlerine erişebilir.

Askerlik süreniz şartları değiştirmeye yetersiz

SORU: 29 Temmuz 1968 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Nisan 1995 olup 7000 günün üstünde prim ödemem var. 1993’de 9 ay kısa dönem askerlik yaptım ve borçlanma yapmadım. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

HAMİT

YANIT: Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 29 Temmuz 2023’de emekli olabilirsiniz. Askerlik süreniz emekli olma şartlarınız değiştirmediğinden borçlanmanıza gerek yok.

İhraç edilen ve hizmet birleşmesi ile emekli olan memur emekli ikramiyesi alamaz

SORU: 10 Ağustos 1997 doğumluyum. 1 Eylül 1991 ile 30 Kasım 1998 tarihleri arasında sigortalı çalışarak SSK'ya 4 yıl 1 ay 8 gün prim ödedim. 23 Ağustos 1994-22 Şubat 1996 tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. 30 Haziran 2000 tarihinden itibaren Emniyet Hizmetleri Sınıfında memuriyete başladım. 1 Eylül 2016 tarihinde ihraç oldum. 4 yıl 12 gün fiili hizmet süresi zammım var. Ne zaman ve hangi şartlarda emekli olurum? Emekli ikramiyesi ödenmesi ile ilgili yasal olarak kazanılmış davalar var mı? SSK tazminatın ödenmez diye cevap verdi.

METİN

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumu haklı. Çünkü yasaya göre memuriyetten ihraç edilen ve hizmet birleşmesi ile emekli olan memur emekli ikramiyesi alamaz. SSK ve memuriyet hizmetlerinizi birleştirerek emekli olacağınızdan emekli ikramiyesi alamazsınız. Bu konuda da çıkmış bir yargı kararı da bulunmuyor. Verdiğiniz bilgilere göre, emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süresi şartını sağlıyorsunuz. Kazandığınız 4 yıl 8 gün fiili hizmet süresi zammınız da 52 yaştan düşüldüğünde emekli olacağınız yaş 52’den 47 yıl 11 ay 22 güne düşmektedir. Doğum tarihinizi yanlış yazdığınızdan emekli olacağınız tarihi hesaplayamıyoruz. Ancak doğum tarihinizle 47 yıl 11 ay 22 günü topladığınızda emekli olacağınız tarihi bulursunuz.

3600 ek gösterge yeni yasama dönemine kaldı

SORU: Vaat edilen emekli öğretmenler, polisler, hemşireler ile bunların şu an çalışan kesimlerine hükümetçe söz verilen 3600 ek gösterge konusunu ne basın aracılığı ile ne de TV kanalları haber ve açık oturumlarında hiç bir kuruluşun dillendirmediğini gözlemliyorum. Özellikle sizlerden yazmış olduğunuz SÖZCÜ Gazetesinde güncel tutmanızı rica eder başarılarınız her zaman daim olmasını temenni ederim.

Hakkı Badem

YANIT: Seçim dönemi vaatleri arasında yer alan çalışan ve emekli öğretmen, polis, hemşire ve din görevlilerinin ek göstergesinin 3600’e çıkarılması için yasal düzenleme yapılması gerekiyor. Ancak yasayı çıkaracak olan TBMM 1 Ekim 2018 tarihine kadar tatilde. Dolayısıyla yasal düzenleme en erken ihtimalle yeni yasama döneminde (1 Ekim 2018 tarihinden sonra) mümkün olabilecek. O zaman geldiğinde konuyla ilgili girişimlerde bulunulmazsa hatırlatmalarımızı yaparız, merak etmeyin!

En az 1800 gün yeraltı maden işinde çalışanın emeklilik şartları

SORU: 6 Nisan 1973 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 4 Haziran 1991. Toplam 6417 gün sigorta primim bulunmakta. Bunun 2000 günü, 2000-2004 yılları arasında yeraltı sigortası. Şu anda çalışmıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Çalışmaya başlarsam, sigortalı olmamın maaş yönünden eksi veya artısı olur mu?

Cemal Özdemir

YANIT: Sigortalı olarak işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 tarihinden önce olup, Ekim 2008’den önce maden işyerlerinin yer altı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak çalışmaya başlayanlardan, 50 yaşını dolduran ve malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi çalışmalarının en az 1800 gününü maden işyerlerinin yer altı işlerinde geçirmiş olan sigortalılara, 5000 prim günü veya 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim gün sayısı koşullarını yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığı bağlanmaktadır. Yaş dışındaki tüm şartları sağlamışsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 6 Nisan 2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Bundan sonraki süreçte primleriniz düşük kazanç üzerinden ödenirse, prim ödenen süreye bağlı olarak emekli aylığınızda az da olsa düşüş olur. Primlerinizin yüksek kazanç üzerinden ödenmesi halinde ise, prime esas kazanç tutarına göre artış söz konusu olabilir.

55 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 3 Nisan 1967 doğumluyum. 20 Eylül 1994 sigorta başlangıcımla Emekli Sandığına bağlı olarak öğretmenlik yapmaktayım. Hâlâ çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? (Askerliği yedek subay olarak öğretmenliğe devam ederken yaptım)

MUSTAFA

YANIT: Sorunuzu 20 Eylül 1994’de öğretmenliğe başladığınız varsayıma göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 3 Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz.

Çırak sigortasında alınan sicil numarası emekli olana kadar kullanılır

SORU: 25 Ekim 1974 doğumluyum. SGK girişim 18 Ekim 1989’dur. Çıraklık okuluna gittiğimde verilen SGK kartında yukardaki tarih yazıyor. Toplamda 6870 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

RAMAZAN

YANIT: Çırak sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi, kuruma kişi adına ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirdiğinizde sorunuzu cevaplayabiliriz.

Uygun görülmesi halinde 72 yaşına kadar çalışabilirsiniz

SORU: Ben bir devlet hastanesinde halen 657 sayılı Kanuna tabi olarak çalışan uzman doktorum. 65 yaşımı 10 Ağustos’ta dolduruyorum. Çalışmaya devam edebilir miyim? Bu konuda ne yapmalıyım? Kafam karışık, bilgilendirirseniz sevinirim.

Şahin Kültepe

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 40. maddesine göre, iştirakçilerin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi, 65 yaşını doldurdukları tarihtir. Buna göre, 65 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2018 tarihi mesai saati sonunda Kurumunuz tarafından görevinizle ilişiğiniz kesilir.

Ancak OHAL kapsamında yayımlanan 694 sayılı KHK’nın 85. maddesiyle 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa eklenen ek 17. madde ile Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan tabip ve uzman tabiplere, her yıl Bakanlıkça uygun görülmek şartıyla 72 yaşına kadar çalışma imkânı getirildi. Bakanlığın uygun görmesi halinde 72 yaşına kadar çalışmanız mümkün olabilir.

Borç üç aylık primi geçtiğinde isteğe bağlı sigortalılık sonlandırılıyordu

SORU: 1 Eylül 1982 doğumluyum. 25 Mayıs 2005 sigorta girişim var. Çok prim yatırsam emekli maaşını etkiler mi? Mesela 8000 gün. 11 Ocak 2003’te 6 aylık isteğe bağlı Bağ-Kurum var. Ama hiç para yatırmadım. Borcum var. Borcu ödemeli miyim? Sigorta başlangıcı sayılır mı?

MEHMET

YANIT: Çok özet olarak anlatmak gerekirse; emekli aylığını prim ödeme gün sayısı ile üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı birlikte belirliyor. Bu nedenle ne kadar çok prim gün sayısı olursa(örneğin, 10.000, 12.000 gün ve daha fazla) ve ne kadar yüksek kazanç tutarı üstünden(bu gün için prime esas kazancın üst sınırı 15.221.40 TL’dir) prim ödenirse, emekli aylığı da o kadar yüksek olur. Emekli aylığınızın yüksek olması için, prim gün sayınızı artırmanız ve prim hesabına esas kazancın üst sınırdan veya üst sınırına yakın bir kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz. Belirttiğiniz dönemde Bağ-Kurlunun prim borcunun üç aylık prim tutarından fazla olması halinde, ödenen primlerin tam olarak karşıladığı ay sonu itibariyle, hiç prim ödenmemişse tescil tarihi itibariyle sigortalılık sonlandırıyordu. Tescil yaptırıp hiç prim ödenmediğinizden dosyanız kapatılmıştır. İsteseniz de prim ödeyemezsiniz.

Part-time çalışan hekim ilave ödeme alabilecek mi?

SORU: Ben emekli bir uzman hekimim, ancak özel bir OSGB firmasında part-time ve sigortalı olarak çalışıyorum. Bu durumda benim bu ilave ödemeden istifade edebilmem için işten ayrılmam mı gerekir veya istifade edemeyecek miyim?

Drozatay

YANIT: Yasa hükmüne göre, ilave ödemeden yararlanacaklardan, sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödemek suretiyle çalışanlar dahil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışanlara ilave ödeme yapılmayacak.

Part-time da olsa sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalıştığınızdan ilave ödeme alamazsınız. İlave ödeme alabilmeniz için çalışmakta olduğunuz işten ayrılmanız gerekecek.

Emekli çalışan hangi durumda kıdem tazminatı alabilir?

SORU: 2005 yılında devlet üniversitesinden 20 yıl 4 ay hizmet süresiyle emekli oldum. 2007 yılından itibaren özel bir üniversitede halen aktif olarak görev yapmaktayım. e-devletten incelediğim kadarıyla sigorta primleri (prim mi denir bilmiyorum) düzenli olarak yatıyor. 4/a gibi bir sınıflandırma var. Sorum şu; bu kurumda çalışma hayatım bittiğinde kıdem tazminatı almaya hak kazanır mıyım? Hangi durumlarda ayrılırsam alabilirim? Alırsam nasıl hesaplanır? Aslında beni böyle bir hakkın olduğu konusunda araştırma yapmaya, kapı görevlimiz ve gece bekçisi emekli olmalarına rağmen apartmana hizmet verdikleri süreler için bizden yasal haklarını talep etmeleri üzerine her ikisine tazminatlarını ödemiş olmamız yönlendirmiştir.

Betül Turgay

YANIT: Emekli olduktan sonra 4/a (SSK) kapsamında çalışanlar için sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenir. SGDP ödenmiş süreler ikinci bir emeklilik hakkı vermediğinden, emeklilik nedeniyle işten ayrılmanız ve buna bağlı olarak da kıdem tazminatına hak kazanmanız söz konusu olmaz. Ancak işveren tarafından haklı sebepler dışında bir nedenle işten çıkarılmanız ya da haklı sebeplerle işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.

Sözünü ettiğiniz çalışanlara da haklı sebep gösterilmeden işten çıkarılmaları ya da kendilerinin haklı sebeple işten ayrılmış olmaları nedeniyle kıdem tazminatları ödenmiş olmalı. Yoksa kıdem tazminatı ödenmesi gerekmez.

Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz

SORU: 3 Nisan 1972 doğumluyum, İşe başlama tarihim 2 Kasım 1987’dir. Ne zaman emekli olurum?

BÜLENT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 3 Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz.

SSK’lı eş ve babadan ayrı ayrı aylık bağlanmıyor

SORU: Kendi adına çalışması olmayan kadın, SSK emeklisi merhum eşinden dul aylığı alıyor. SSK emeklisi merhum babasından yetim aylığı alabilir mi?

Belma Akkaya

YANIT: Her ikisi de SSK emeklisi olan eşinden ve babasından aylığa hak kazanan kadına hem dul hem yetim aylığı bağlanmıyor. Tercih ettiği aylığı alabiliyor.

Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz

SORU: 27 Mart 1970 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 29 Aralık 1989 olup 7800 gün prim ödemem bulunmakta. Son 18 aydır sigorta primlerim 4000 lira brüt maaş üzerinden ödenmektedir. İşyerinden kendi isteğimle ayrılmayı düşünüyorum. İstifa ettiğim takdirde emeklilik için gereken şartları taşıyıp sadece yaş beklediğimde kıdem tazminatı alabilir miyim? Normal şartlarda ne zaman emekli olabilirim? Erken emekli olabilmem için başka herhangi bir seçenek var mıdır?

ENVER

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “ kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir.

Aranan yaştan gün alma değil aranan yaşın doldurmanız gerek

SORU: 20 Mayıs 1958 doğumluyum. 1994 yılında sigorta girişim yapıldı. 3400 gün primim var. Emekli olmak için 60 yaşından mı? Yoksa 61 yaşından mı gün almam gerekiyor.

İZZET

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 200 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Mayıs 2018’ de emekli olabilirsiniz.

Kademeli yaş uygulamasından yararlanamıyorsunuz

SORU: 14 Nisan 1976 doğumluyum. 14 Ekim 1999’da öğretmenlik görevime başladım. Halen devam etmekteyim. 1997 yılının Temmuz ve Ağustos aylarından 15'er günlük, toplamda 30 günlük sigortamı da yakın bir zamanda hizmet birleştirme ile  birleştirdim. Acaba hangi yıl emekliliği hak ediyorum?

Saniye Ayyıldız

YANIT: Sigorta (SSK) başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce olmakla birlikte, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla SSK dahil hizmet süreniz 3 tam yıldan az olduğundan, kademeli geçiş hükümlerinden yararlanamıyorsunuz. Buna göre de emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 58 yaşınızı dolduracağınız 14 Nisan 2034 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli olup SSK’dan yetim aylığı alan kız çocuğu yoktur

SORU: SSK emeklisiyim. Eşimden boşandım. SSK emekli olup vefat eden babamın maaşını alabilir miyim? Herkese çift maaş bağlanıyor. Bu nasıl kanundur anlamış değilim.

HÜLYA

YANIT: Yasalar maalesef bırakın sizi, uzmanların bile zaman zaman anlamakta zorlandığı kadar karmaşık. Bu yüzden yasayı anlamamanız gayet normal. SSK emekli kız çocuğunu ana veya babasında yetim aylığı bağlamaz. Herkes olarak kast ettiğiniz: SSK emeklisi olup, Emekli Sandığı emeklisi olan babasından yetim aylığı bağlananlar ve kendisi emekli olmayıp, vefat eden eşi ve babasından aylık bağlananlar olabilir. Yoksa emekli olup ana veya babasından dolayı SSK’dan yetim aylığı bağlanan kız çocuğu yoktur.

Hesabınıza yatan ilave ödeme değil emekli aylığı artış farkı

SORU: 27 Temmuz 2018 tarihli “SÖZCÜ” Gazetesi’ndeki yazınızda emekli uzman doktora ek ödeme tutarını 2.005 TL olarak bildiriyorsunuz. Oysa Emekli Sandığından 26 Temmuz 2018 tarihinde banka hesabıma 1.709,79 TL yatırıldı. Hesap hatası olabilir mi? Tıp Fakültesinden emekli profesörüm.

Mithat Yılmaztürk

YANIT: Sayın Hocam, hesabınıza yatan tutar, emekli doktor ve diş hekimlerine yapılması öngörülen ilave ödeme değil. Zira ilave ödeme ile ilgili yasa henüz yürürlüğe girmedi. Hesabınıza yatan tutar, emekli aylığınıza 2018/Temmuz ayında yapılan zamdan kaynaklanan fark tutar.

Diğer yandan ilave ödeme, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre tabip veya diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olanlara yapılacak olup, makam tazminatı ödenmesine hak kazanmış emekli öğretim üyelerini kapsamıyor.

Engelli hakkıyla emeklilikte yaş aranmaz

SORU: 1981 doğumluyum. Haziran 2000’den 2004’e kadar SSK’ya 300 gün prim ödedim. Ekim 2004’de normal kadro ile memur oldum. Şu an memur olarak çalışıyorum.2016 yılında biz kaza sonucu sürekli yüzde elli engelli oldum. Sürekli vergi indirimi aldım. Bu raporla 16 yılda erken emekli olabilir miyim?

MUSTAFA

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca; raporunuz ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, yüzde 50 oranında çalışma gücü kaybına uğradığınıza karar verilirse, emekli olmak için; en az 5760 gün prim ödeme(16 yıl) şartına tabi olursunuz. Ve hizmet sürenizi 16 yıla tamamlayacağınız 1 Ocak 2020’de yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Çalışma gücü kayıp oranının yüzde 50’nin altında olduğunu kabul edilirse, hizmet sürenizi 18 yıla tamamlayacağınız tarihte yani 1 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz.

GSS primi ödeyerek sağlık hizmeti alabilirsiniz

SORU: Özel bir bankanın sandığına bağlı olarak çalışıyorum. Hizmet ve gün sürem doldu, emeklilik için yaşı bekliyorum. Eğer kendi isteğimle tazminatımı da alarak ayrılırsam, yaşım dolana kadar geçecek süre içerisinde banka sandığına prim ödeyerek kendim ve ailem için sağlık hizmetlerinden faydalanmaya devam edebilir miyim?

İsmi saklı

YANIT: Banka sandığınızın kuruluş senedine göre böyle bir hakkınız olacağını sanmıyorum. Ancak genel sağlık sigortası (GSS) kapsamında aylık olarak asgari ücretin yüzde 3’ü kadar (bugün için 61 TL) genel sağlık sigortası primi ödeyerek siz ve aileniz sağlık hizmeti almaya devam edebilirsiniz. Ayrıca eşiniz çalışıyorsa buna da gerek yok. Eşinizin bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmeti alabilirsiniz.

İlave ödeme emekli öğretim üyelerini kapsıyor mu?

SORU: 27 Temmuz 2018 tarihli SÖZCÜ’deki yazınıza istinaden bir sorum var. İlave ödeme, tıp fakültelerinden emekli öğretim üyelerini de kapsıyor mu?

Burcu Ege

YANIT: Yasal düzenlemede ilave ödeme, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre tabip veya diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, aylıklarıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olanlar için öngörülüyor. Dolayısıyla ilave ödeme, makam tazminatı ödenmesine hak kazanmış öğretim üyesi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olanları kapsamıyor.

2023’de emekli olabilir miyim?

SORU: 5 Eylül 1977 doğumluyum. 13 Haziran 2013 tarihinde sigorta girişimi yaptım. 4 çocuğum var. Hepsi sigorta girişimden önce doğdu. 2023 tarihinde emekli olabilir miyim?

HATİCE

YANIT: 2023’de emekli olamazsınız. Çünkü yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 13 Aralık 2025’e kadar devam ettirerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 5 Eylül 2035’de emekli olabilirsiniz.

Emekli olup SSK’dan yetim aylığı alan kız çocuğu yoktur

SORU: SSK emeklisiyim. Eşimden boşandım. SSK emekli olup vefat eden babamın maaşını alabilir miyim? Herkese çift maaş bağlanıyor. Bu nasıl kanundur anlamış değilim.

HÜLYA

YANIT: Yasalar maalesef bırakın sizi, uzmanların bile zaman zaman anlamakta zorlandığı kadar karmaşık. Bu yüzden yasayı anlamamanız gayet normal. SSK emekli kız çocuğunu ana veya babasında yetim aylığı bağlamaz. Herkes olarak kast ettiğiniz: SSK emeklisi olup, Emekli Sandığı emeklisi olan babasından yetim aylığı bağlananlar ve kendisi emekli olmayıp, vefat eden eşi ve babasından aylık bağlananlar olabilir. Yoksa emekli olup ana veya babasından dolayı SSK’dan yetim aylığı bağlanan kız çocuğu yoktur.

Babamdan da aylık alabilir miyim?

SORU: Babam Bağ-Kur emeklisiydi. 29 Nisan 1991’de vefat etti. Aylığı anneme bağlandı. 10 Aralık 2013’de annem de vefat etti. Eşim Emekli Sandığına bağlı öğretmendi. Eşim de 22 Temmuz 2014’de vefat etti. Emekli Sandığından eşimden aylık alıyorum. Babamdan da aylık alabilir miyim?

Süheyla Yıldıran

YANIT: Herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışmıyor ya da kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı almıyorsanız, eşinizden dolayı Emekli Sandığından dul aylığı aldığınızdan, Bağ-Kur sigortalısı babanızdan da aylık alırsınız. Hatta eşinizin vefatıyla hak sahibi olduğunuz Ağustos 2014 tarihinden itibaren birikmiş aylıkları da toplu olarak alırsınız.

SSK veya Bağ-Kur emeklisi doktora ilave ödeme yok

SORU: 1927 doğumlu olan babam 3 ihtisas yapmış uzman dahiliye hekimi olarak uzun yıllar çalışmıştır. Son günlerde tüm (SSK-SGK emeklisi) emekli hekimlerin emekli maaşının 2.000 TL artacağı söylenmekte. Bu ne kadar doğru, babam da bundan faydalanabilir mi, müracaat etmek gerekir mi yoksa otomatik olarak sistem işler mi? Aydınlatırsanız sevinirim.

Dürdane Koçak

YANIT: Emekli uzman hekim ve diş hekimlerine 2.005 TL, uzman olmayanlara 1.533 TL her ay ilave ödeme yapılmasına ilişkin düzenleme Meclis Genel Kurulunda kabul edildi. Cumhurbaşkanınca onaylanıp, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. İlave ödeme için herhangi bir başvuru şartı aranmayacak. Ancak 27 Temmuz 2018 tarihli SÖZCÜ’deki köşemde de belirttiğim gibi ilave ödeme, Emekli Sandığından emekli olan ve herhangi bir sosyal güvenlik kanunu kapsamında çalışmayan hekim ve diş hekimlerine yapılacak. SSK veya Bağ-Kur emeklisi olan hekim ve diş hekimlerine ilave ödeme yapılmayacak.

Bir yıl askerlik borçlanması emekli olacağınız yaşı 55’e düşürür

SORU: 27 Kasım 1992’de SSK girişim var. Kasım 1996’dan beri de aralıksız olarak Bağ-Kura prim yatırıyorum. Askerliğimi 25 Ağustos 1991-25 Kasım 1992 arasında yaptım. Ne zaman hangi kurumdan emekli olabilirim?

BÜLENT

YANIT: Askerlik sürenizin bir yılını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi Temmuz 2020’ye kadar devam ettirerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı alıp işten ayrılanın izin yönünden kıdemi sıfırlanmaz

SORU: Askerlik nedeniyle(veya başka nedenle emeklilik vb.) Kıdem tazminatı alarak işten ayrılan ancak daha sonra(bir kaç yıl sonra) tekrar aynı işyerinde çalışmaya başlayanın yıllık izin süresi nasıl hesaplanacak? Yani önceki hizmetleri dikkate alınacak mı? Yoksa son hizmetimi dikkate alınacak?

FİKRİ

YANIT: Bu konuda yasa da açık bir hüküm yok. Son yıllara kadar yargı, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılanların izin yönünden de kıdeminin sıfırlandığı yönünde kararlar vermekte ve uygulamada bu karar doğrultusunda yönlenmekteydi. Oysa yasada açık hüküm olmadığı durumlarda “ işçi lehine yorum ilkesi” gereğince, konunun işçinin lehine yorumlanması ve izin yönünden işçinin kıdeminin sıfırlanmaması gerekir. Nitekim Yüksek yargıda; son yıllarda bu yönde kararlar vermeye başladı. Sonuç olarak daha önce kıdem tazminatı alarak işinden ayrılan, ancak daha sonra aynı işyerinde çalışmaya başlayanların, yıllık izinlerinin tüm hizmet süreleri dikkate alınarak hesaplanması gerekir.

53 yaşınız dolduğunda emekli olmayı hak edersiniz

SORU: Aile hekimiyim. 10 Kasım 1992 yılında göreve başladım. 10 Kasım 2018’de 26 senelik hizmetim olacak (Emekli Sandığı). Kaç yaşında emekli olursam, emekli maaşını hak ederim acaba (52 mi, 53 mü)?

Cem Bozcuk

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süresini tamamlamışsınız. 53 yaşınızı doldurduğunuzda aylıklı olarak emekli olmayı hak edersiniz.

Tespit davasını kazanırsanız primler işverenden tahsil edilir

SORU: Emeklilikle ilgili dilekçemi verdim. 22 Şubat 2019 itibarıyla emekli olacağım. 1986 yılı SGK girişliyim ve 22 Şubat 1970 doğumluyum. 1995-2000 yılları arasında çalıştığım şirket maaşımı asgari ücret olarak gösteriyordu, ben ziraat mühendisi olarak daha yüksek bir maaş alıyordum. Tespit davası açarak bu yıllara ait eksik ödenmiş primlerimi kendim borçlanarak SGK'ya ödeyebilir miyim?

Uğur Ertok

YANIT: Düşük gösterilen prime esas kazançlarınız için tespit davası açabilirsiniz. Ancak prime esas kazançlarınızın, bildirildiğinden daha yüksek olduğunu ispatlamanız gerekir. Mahkemece gerçek prime esas kazançlarınızın daha yüksek olduğuna karar verilirse, aradaki prim farkını borçlanamazsınız. Zira bu primleri ödeme yükümlüsü siz değilsiniz. Fark primlerin işveren tarafından ödenmesi gerekiyor. SGK’nın prim farklarını işverenden tahsil edip edememesinin de önemi bulunmuyor. Önemli olan mahkemenin lehinize karar vermiş olması.

Primi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Nisan 1966 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Ağustos 2011 olup 1477 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Filiz BİLEGEN

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. 3923 gün daha prim ödeyerek priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz 2 Haziran 2028’de)

Kıdem tazminatı alıp işten ayrılanın izin yönünden kıdemi sıfırlanmaz

SORU: Askerlik nedeniyle(veya başka nedenle emeklilik vb.) Kıdem tazminatı alarak işten ayrılan ancak daha sonra(bir kaç yıl sonra) tekrar aynı işyerinde çalışmaya başlayanın yıllık izin süresi nasıl hesaplanacak? Yani önceki hizmetleri dikkate alınacak mı? Yoksa son hizmetimi dikkate alınacak?

FİKRİ

YANIT: Bu konuda yasa da açık bir hüküm yok. Son yıllara kadar yargı, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılanların izin yönünden de kıdeminin sıfırlandığı yönünde kararlar vermekte ve uygulamada bu karar doğrultusunda yönlenmekteydi. Oysa yasada açık hüküm olmadığı durumlarda “ işçi lehine yorum ilkesi” gereğince, konunun işçinin lehine yorumlanması ve izin yönünden işçinin kıdeminin sıfırlanmaması gerekir. Nitekim Yüksek yargıda; son yıllarda bu yönde kararlar vermeye başladı. Sonuç olarak daha önce kıdem tazminatı alarak işinden ayrılan, ancak daha sonra aynı işyerinde çalışmaya başlayanların, yıllık izinlerinin tüm hizmet süreleri dikkate alınarak hesaplanması gerekir.

Ağır engelli çocuğu olan anne erken emekli olabilir mi?

SORU: Eşim 25 Mayıs 1956 doğumlu. İlk sigorta başlangıcı 26 Eylül 2002. 11 Haziran 2018 tarihi itibarıyla 2596 gün prim ödemesi var. Hangi tarihte emekli olabilir? Yüzde 98 ağır engelli ve süresiz raporu bulunan bir oğlumuz var. Sigortalı olarak çalışmakta olan eşim 2008’de çıkan yasadan yararlanır mı? Yararlanması halinde erken emekli olabilir mi ve nasıl bir yol izlemeliyiz? Kurum tekrar rapor ister mi?

Remzi Davarcı

YANIT: Eşinizin emeklilik için yaş sorunu yok. 7000 prim gününü tamamladığında ya da 4500 prim günüyle, 25 yıllık sigortalılık süresinin dolacağı 26 Eylül 2027 tarihinde 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Diğer bir seçenek olarak, son 1260 gün isteğe bağlı prim ödeyerek 5400 prim gününü tamamladığında 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indiriliyor. Bu da emeklilik yaşının ve prim gününün daha erken dolmasını ve erken emeklilik avantajı sağlayabiliyor.

Eşinizin yaş sorunu olmadığından, yaş indiriminin eşinize sağlayacağı bir avantaj yok. 2008 Ekim ayı başından sonraki prim ödeme gün sayısının dörtte biri prim gün sayısına ilave edilir. İlave edilecek prim günü; 7000 prim günüyle 4/a, 5400 prim günüyle 4/b statüsünden emeklilik seçeneklerinde prim gününü daha erken tamamlamasını ve erken emekli olmasını sağlayabilir. 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresiyle emeklilik seçeneğinde emeklilik tarihini etkilemez. Çocuğunuzun raporu süresiz olduğundan, yeniden rapor istenmemesi gerekir. Emeklilik başvurusunda raporun ibraz edilmesi yeterli olur.

50 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ekim 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1987 yılı 2 nci dönem olup, 6168 gün prim ödemem var. 1991 de 15 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum?

YÜKSEL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz ve prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2021’de emekli olabilirsiniz.

Kızınıza aylık bağlandığında oranlar değişir

SORU: Vefat eden Emekli Sandığı emeklisi eşimden, Bağ-Kur emeklisi olan bana maaş bağlandı. Daha sonra, SSK’lı olarak çalışan ve evli olan kısım eşinden ayrıldı. Kızım da başvursa annesinden maaş bağlatabilir mi? Eş ve çocuğa bağlanan maaş oranları ile mevcut maaş oranı arasında fark var mıdır?

Ayhan Güner

YANIT: Başvurması halinde kızınıza da annesinden aylık bağlanır. Mevcut durumda tek hak sahibi olarak size eşinizin emekli aylığının yüzde 75’i bağlanmış olmalı. Kızınız da aylık için başvurduğunda, kızınıza yüzde 30 oranında aylık bağlanır, sizin oranınız da yüzde 60’a düşer. Buna göre, tek başınıza eşinizin emekli aylığının yüzde 75’ini alırken, kızınızla birlikte yüzde 90’ını alırsınız.

SSK'lı günleriniz bir yıl erken emekli ediyor

SORU: 1/3'ünde bir öğretmenim.1969 doğumluyum.1987 yılında başlatılan ve ara ara olmak şartıyla toplam 550 gün prim ödenmiş sigortam varken, 1995 yılından beri Devlet memuru olarak çalışıyorum. Bu şartlarda kaç yaşımda emekli olabilirim? Sigorta başlangıç tarihimin emekli olma zamanıma nasıl bir faydası olabilir?

BİROL

YANIT: Memurlarda emeklilik şartlarını 23 Mayıs 2002 deki hizmet süresi belirliyor. Memuriyet başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. 25 tam yıl fiili hizmet süreniz olması şartıyla, memuriyet başlangıcınız 15 Aralık 1995’den önceki bir tarih ise 54 yaşınızı, sonraki bir tarih ise 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Memuriyet öncesi 550 gün prim ödemeniz emeklilik yaşınızı bir yıl öne çekiyor.

Engelli hakkıyla emeklilik başvurum kabul olur mu?

SORU: Yaklaşık iki ay içinde kalpte iki, sol bacakta bir olmak üzere anjiyo oldum ve anjiyodan doğan sıkıntıdan dolayı sol kasıktan ameliyat oldum. Şu an raporluyum. Engelli hakkıyla emekli olmak için başvuruda bulundum. Sizce başvurum kabul olur mu? Kabul edilmez ise neler yapabilirim?

Özkan

YANIT: Durumunuzla ilgili çok sınırlı bilgi vermişsiniz. Engelli hakkıyla emeklilik için sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarının yanı sıra, 1 Mayıs 2008 tarihinden önce sigortalı olanların öncelikle maliyeye başvurup vergi indirim belgesi almaları, vergi indirim belgesi için de çalışma gücünü en az yüzde 40 oranında kaybetmiş olduğuna dair sağlık kurulu raporu gerekiyor. Sigorta başlangıcınız 1 Mayıs 2008 tarihinden önce ise engelli hakkıyla emeklilik için başvurmadan önce vergi indirim belgesi almanız gerekiyordu.

Sigorta başlangıcınız 30 Nisan 2008 tarihinden sonra ise yüzde 40-59 aralığında çalışma gücü kayıp oranı yanı sıra en az 16 yıllık sigortalılık süresi arandığından ve 16 yıllık sigortalılık süreniz olmadığından, diğer şartları sağlasanız da engelli hakkıyla emekli olamazsınız.

Emekli Sandığı emeklisi olduğunuzdan babanızdan aylık alamazsınız

SORU: Emekli öğretmenim.  19 Nisan 2008 yılında eşimden boşandım. Babam 11 Nisan 1988 yılında vefat etti. Kendisi emekli astsubaydı. Emekli maaşını annem alıyordu. Annem 3 Temmuz 2017’de vefat etti. Babamın emekli maaşını alabiliyor muyum?

HÜLYA

YANIT: Emekli Sadığı emeklisi olduğunuzdan babanızdan dolayı Emekli Sadığından yetim aylığı alamazsınız. Şayet SSK veya Bağ-Kur emeklisi olsaydınız, babanızdan dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alabilirdiniz. Çevrenizde bu durumda olup aylık alanlar olabilir. Kanunlar arasındaki farktan kaynaklanan bu durum sizi yanıltmasın.

Anne ve babanın kira bedeli kira gelirinden indirilebilir mi?

SORU: Anne ve babam bana ait olan evde ikamet ediyorlar. Ancak ben başka ilçeye taşındığım ve kendileri yaşlı olduğundan, yakın oturmak istediğimiz için benim oturduğum semtte kiraya çıkmayı düşünüyorlar. Benim üstüme olan evden aldığımız kira geliri ile onların kirada oturacağı evin kirası tarafımdan karşılandığı takdirde gelir vergisi ödemek zorunda kalır mıyım?

Seda Muhtaranlar

YANIT: Kendiniz kirada oturmanız halinde, kirada oturduğunuz konutun kira bedelini kira gelirinizden indirmeniz mümkün olabilir. Ancak anne ve babanızın kirada oturacakları konutun kira bedelini kira gelirinizden indiremezsiniz.

Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Nisan 1966 doğumluyum. SSK girişim 1 Ağustos 2011 olup 1477 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

FİLİZ

YANIT: Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı olarak 3923 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Annem hem eşinden hem de babasından aylık alabilir mi?

SORU: Bağ-Kur emeklisi babam 2012’de vefat etti. Hiçbir sosyal güvencesi ve emekliliği olmayan anneme eşinden dul maaşı bağlandı. Annemin babası da SSK emeklisi 2005’de vefat etti. İki ayrı kurum olması dolayısıyla babasından da yetim maaşı alabilir mi?

TACETTİN

YANIT: Annenizin Bağ-Kurlu olan eşinin 1 Ekim 2008 den sonra, SSK’lı olan babasında 1 Ekim 2008’den önce vefat etmesi nedeniyle, anneniz eşinden dolayı dul aylığı alırken babasından dolayı SSK’dan da yetim aylığı alabilir.

Emekli Sandığı’ndan emeklilik için daha fazla mı çalışmalıyım?

SORU: 31 Temmuz 1970 doğumluyum. 2 Ekim 1992 SSK’lı olarak ilk işe başlama tarihim. 4 Şubat 1993’de öğretmen oldum ve Emekli Sandığına geçtim. 4 Mart 1996’da istifa edip (öğretmenken 9 aylık askerliğim var, borçlanmadım), SSK’lı olarak özel sektöre geçtim, 1 Eylül 2007’ye kadar kesintisiz çalıştım. Bu tarihten 4 Mart 2009’a kadar çeşitli işlerde 5 ay SSK’lı olarak çalıştım. Bu çalışmalar sonrası 4187 gün SSK primim oldu. 4 Mart 2009 tarihinde tekrar memurluğa geçtim ve hala devam ediyorum. 15 Haziran 2002 tarihine kadar SSK’dan 2124 prim günüm, Emekli Sandığından 2 tam yıl, +80 gün hizmetim var. Bu durumda kaç yaşında emekli olurum? Yaşım dolduğunda SSK’dan mı yoksa Emekli Sandığından mı? Hangisi avantajlı? Emekli Sandığından emekli olmak için daha fazla çalışmam mı gerekir?

Erol Çankırlı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş; 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 günlük prim ödemeniz (hizmet süreniz) 4/c kapsamında olduğundan, 4/c statüsünden emekli olursunuz. 54 yaşınız dolduğunda 25 yıllık fiili hizmet süresini de tamamlamış olacağınızdan emekli olmaya hak kazanırsınız. Emekli aylığı açısından 4/c statüsünden emekli olmanız daha avantajlı. Ayrıca 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 53 yaş şartına tabi olmakla birlikte, memuriyetten ayrılıp en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

Askerde vazife malulü olanın hizmetleri birleştirilir mi?

SORU: 4 Şubat 1970 doğumluyum.  İlk işe 5 Mayıs 1986 tarihinde SSK'lı olarak başladım. 20 Mayıs 1990'da askere gittim. Bu dönemde 1550 iş günüm vardı. Askerde 7 aylık iken yaralandım ve vazife malulü oldum. 1992'de vazife malulü maaşı bağlandı. 3 Ocak 2011 tarihinde SSK'lı olarak tekrar işe girdim. 31 Ağustos 2014 tarihinde işten ayrılarak 1 Eylül 2014’de vazife malullerine tanınan hak ile devlet memuru oldum. Halen devlet memuru olarak şoför kadrosunda çalışmaktayım. Benim sizden öğrenmek istediğim şeyler:

1) Ne zaman emekli olurum?

2) Şimdi kurumumda birleştirme yapayım mı? Milli Eğitim Bakanlığı personeliyim.

3) Bizler de askerlik borçlanması olur mu?

ERKAN

YANIT: Sizin gibi vazife malulü aylığı bağlananlardan daha sonra çalışmaya başlayanların, vazife malulü aylığı bağlanmadan önceki hizmetleri ile sonraki hizmetleri birleştirilmiyor. Askerlik görevi nedeniyle malul olup vazife malulü aylığı almakta iken memur olanların da, malul olmadan önce askerlikte geçen süreleri borçlandırılmıyor. 

3 Ocak 2011 tarihinden önceki sigortalı çalışmalarınızın tamamı vazife malulü aylığı bağlanmadan önce geçmişse, 5510 sayılı Kanunun 4/c sigortalısı olarak emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Vazife malulü olduktan sonraki hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamak şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 4 Şubat 2030 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Aylık bağlama oranı birleştirilmiş hizmet süresine göre hesaplanır

SORU: Hizmet birleştirmesi yapıp da Emekli Sandığından emekli olanların sigortada geçen süreleri emekli maaşını artırmakta idi. Örneğin 1 yıl sigorta süresi, emekli maaşını yüzde 1 oranında artırıyordu. Bu durum şimdi kaldırılmış. Ben Ekim 2017’de emekli oldum, bu durumdan yararlanamıyorum. Acaba bu durum hangi tarihten itibaren kaldırılmıştır?

İsimsiz

YANIT: Birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlananların aylık bağlama oranlarının tespitinde, birleştirilen SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki prim günlerinin dikkate alınması uygulaması kaldırılmadı. Sizin de birleştirilen hizmet sürenizin, aylık bağlama oranınızın tespitinde dikkate alınmış olması gerekir. Aksi bir durum söz konusu ise SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurabilirsiniz.

Yıllık izin kullanımında yol izni

SORU: Bursa’da özel sektörde çalışıyorum. İki hafta yıllık iznimi Bursa dışında farklı bir ilde geçireceğim. İşveren bana yol izni verebilir mi?

Ercan Çelik

YANIT: Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorunda. İzninizi Bursa dışında geçireceğinizi belgelemeniz koşuluyla, dört güne kadar ücretsiz yol izni talep edebilirsiniz. İşveren bu talebinizi karşılamak zorunda.

29 Eylül 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 29 Eylül 1969 doğumluyum. Sigorta girişi 1 Haziran 1986 olup 8350 gün prim ödemem var. 31 yıldır çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

CİHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 29 Eylül 2018’de emekli olabilirsiniz.

Asgari ücretle çalışmadığınızdan emekli aylığınız düşmez

SORU: 21 Nisan 1966 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Nisan 1988 olup 6200 gün prim ödemem var. Belediyede kadrolu olarak çalışıyorum. Emekliliği hak ettim. Bundan sonra çalışmaya devam edersem, her yıl için emekli maaşımdan düşüş olur mu?

SADIK

YANIT: Sizin gibi ilk defa 2000’den önce sigortalı çalışmaya başlayan ve emekli aylığı karma sisteme göre hesaplanacak olanlardan, asgari ücret üstünden prim ödeyenlerin emekli aylıklarında az da olsa düşme oluyor. Ücretinizin asgari ücretten fazla olması gerekir.(bildiğimiz kadarıyla belirttiniz belediyede ücretler yüksek) Bu nedenle çalıştıkça emekli aylığınız düşmez. Aksine yükselir.

Huzurevine yapılan ödeme kira gelirinden indirilebilir mi?

SORU: Alzheimer hastası, huzurevinde kalan teyzemin sahip olduğu tek daireden elde ettiği ev kirası, huzurevine ödediği fatura bedelinden mahsup edilebilir mi? Emekli maaşından başka geliri de bulunmamaktadır.

Mustafa Altınörs

YANIT: Sanırım teyzeniz için huzurevine yapılan ödemenin, kira gelirinden indirilip indirilemeyeceğini soruyorsunuz. Sahibi bulundukları konutu kiraya verip kirada oturanlar, kira gelirinin beyanında gerçek gider usulünü seçerek, kira ile oturdukları konutun kira bedelini kira gelirlerinden indirebiliyorlar. Ancak huzurevine yapılan ödeme kira ödemesi olarak kabul edilmediğinden, kira gelirinden indirilemiyor.

ÖTV’siz taşıt alımında yüzde 90 engellilik oranı aranıyor

SORU: Devlet üniversitesinden emekli profesörüm. Oğlum 1975 doğumlu, 20 yaşında şizofreni tanısı kondu. Babası öldü, benimle yaşıyor. Yüzde 80 engelli çalışamaz raporu var. Oğlum üstünden araba alsam vergiden muafiyet alabilir miyim?

Zeynep Fidan Koçak

YANIT: Malul veya engelliler adına taşıt alımlarında özel tüketim vergisi (ÖTV) istisnasından yararlanabilmek için engellilik derecesinin yüzde 90 ve daha fazla olması gerekiyor. Mevcut engellilik oranıyla, ÖTV istisnasından yararlanarak oğlunuz adına taşıt alamazsınız.

Primi 5225 güne tamamlamanız gerek

SORU: 4 Eylül 1967 doğumluyum. 1984 yılında sigorta girişim var. 2003’den 2014’e kadar olan Bağ-Kur prim borcumu sildirdim.  Askerlik ödemesi de yapmadım. 1983’de isteğe bağlı var. Nasıl emekli olabilirim?

ÖZCAN

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. SSK prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Yaş ve süre sorununuz olmadığından, priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 4 Eylül 2027’de emekli olmanız da mümkün.

Babamdan yetim aylığı alabilir miyim?

SORU: Emekli Sandığı emeklisiyken Mayıs ayı başında kısmi zamanlı sigortalı olarak kamu iştiraki bir şirkette işe başladım ve 1 Mayıs itibarıyla emekli maaşım kesildi. Eşimden boşanmış durumdayım. Emekli Sandığı emeklisi ve 1970 yılında vefat etmiş olan babamdan dul/yetim aylığı alabilir miyim? Alırsam yarısını mı alırım? Maaş bağlanırsa Mayıs ayından itibaren mi bağlanır? Bu işten ayrıldığımda kendi emekli maaşım bağlanırken zorluk yaşar mıyım?

İsmi saklı

YANIT: Emekli aylığınız 5335 sayılı Kanunun 30. maddesi hükmüne göre kesilmiş olduğundan ve 4/a (SSK) kapsamında çalıştığınızdan, babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz. Sizden başka hak sahibi yoksa babanızın aylığının yüzde 50’si bağlanır. Bağlanacak aylığın başlangıç tarihi, kendi emekli aylığınızın kesildiği tarihi izleyen aybaşı olur. Çalışmaya başladığınız işten ayrıldığınızda, babanızdan bağlanan aylığı kestirip, kendi emekli aylığınızın bağlanmasında zorluk yaşamamanız gerekir.

Anneniz primini 7000 güne tamamlamalı

SORU: 25 Kasım 1967 doğumlu annem 24 Kasım 2006 sigorta girişli olup, su an SSK’ya 3422 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir?

MURAT

YANIT: Anneniz SSK’dan iki şekilde emekli olabilir.

1) 3578 gün daha prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte SSK’dan emekli olabilir.(ara vermeden prim öderse Haziran 2028’de)

2) 1078 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 24 Kasım 2031’de.

Anneniz isteğe bağlı olarak Bağ-Kura 1978 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 25 Kasım 2027’de Bağ-Kurdan emekli olabilir.

Yaş haddinden emekli edilenlere ikramiyesi farkı ödenir

SORU: Yaş haddinden 20 Nisan 2018 tarihinde resen emekliye sevk edildim. Temmuz ayında yapılan katsayı artışından doğan emekli ikramiyesi farkı tarafıma ödenmesi gerekmiyor mu? Sorduğum yerden net cevap alamadım.

SAMİ

YANIT:  Emekli Sandığından yaş haddinden re’sen emekli edilenlere, emeklilik tarihinden sonraki ilk katsayı artışından dolayı emekli ikramiyesi farkı ödenir. Emekliye sevk edildiğinizden sonraki ilk katsayı artışı olan Temmuz 2018’deki memur maaş katsayısı artışından dolayı yüzde 8,65 oranında emekli ikramiyesi farkı ödenmesi gerekiyor. Ödeme Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından otomatik olarak yapılacak ve size de bilgi verilecektir.

SSK’dan emekli olma şansım yok mu?

SORU: Hollanda’da Amsterdam şehrinden oturuyorum. Türkiye'de 6 yıl 2 ay Emekli Sandığı hizmetim var. 26 Haziran 2017’de Hollanda'dan öğretmenlikten emekli oldum. Şimdi Türkiye’den emekli olmak istiyorum. Emekli Sandığı 110 bin TL, SSK 31 bin TL istiyor. SSK’dan emekli olmak istiyorum. Görüştüğüm bazı uzmanlar “Emekli Sandığından emekli olmak zorundasın” diyorlar, bu doğru mu? Bir haftalık sigortalı çalışarak SSK’dan emekli olma şansım yok mu? Bu konuda beni bilgilendirirseniz çok memnun olurum.

İsmail Ercan

YANIT: Yurtdışı borçlanmasına ilişkin 3201 sayılı Kanuna göre, Türkiye’de çalışması olanlar borçlanma için son tabi oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna başvurmak suretiyle Kanunla getirilen haklardan yararlanırlar. Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılığı olanların borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.

Buna göre, Türkiye’de 4/a (SSK) kapsamında sigortalılığınızı başlatıp, sonra yurtdışı hizmet borçlanması talebinde bulunmanız halinde, borçlanacağınız süre 4/a kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. 1380 gün borçlanarak, 3600 prim günüyle 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz.

Emekli kız çocuğu SSK’dan yetim aylığı alamaz

SORU: Memur emeklisiyim. 2001’de boşandım. Babam 26 Ağustos 1999’de babam vefat etti. Babamın SSK maaşını alan annemde 10.8.2017’de vefat etti. Babamın maaşı bana bağlanabilir mi? 

HAYRİYE

YANIT: SSK emekli kız çocuklarına, ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Memur emeklisi olduğunuzdan maalesef babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alamazsınız.

Askerlik borçlanması emeklilik tarihini etkiler mi?

SORU: Babam 18 Ocak 1966 doğumlu. 1 Temmuz 1994’de Bağ-Kur girişi var. 2017 Mart ayından beri ek-5 sigorta primi ödemeye başladı. Tarım Bağ-Kur’dan 5367 prim günü var. 1986 yılında 18 ay askerlik yapmış. En erken ne zaman emekli olabilir, askerlik borçlanması yapmamız emeklilik tarihini etkiler mi?

Vedat Yılmaz

YANIT: Babanız, 1 Temmuz 1994 sigorta (Bağ-Kur) başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için, ek-5 kapsamında ya da bir işverene bağlı olarak 4/a kapsamında en az 1260 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabi. 40 gün askerlik borçlanması yaparsa, emeklilik yaşı 54’e iner. Mart 2017 tarihinden itibaren 1260 gün (3,5 yıl) 4/a kapsamında prim ödediğinde, 54 yaşı da dolmuş olur ve emekli olmaya hak kazanır.

Yüzde 40 rapor ve vergi indirimi alabilirseniz hemen emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Nisan 1978 doğumluyum. 1 Temmuz 1995 olan sigorta girişimle 8000 gün prim ödemem var. Askerlikten çürük raporu aldım. Gözümün biri görmüyor. Hiç bir yere başvurmadım. Ne zaman emekli olabilirim?

EMRE

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 55 yaşınızı dolduracağınız 10 Nisan 2023’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca, en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve vergi indirim hakkı alabilirseniz, engelli hakkıyla hemen emekli olmanız da mümkün.

Sağ kalan emekli eşe vefat eden emekli eşinden aylık bağlanır

SORU: Ben SSK emeklisiyim, eşim Emekli Sandığı emeklisi. Eşim benden önce vefat ederse bana ondan, ben önce vefat edersem benden ona maaş bağlanır mı?

Atilla Şimşek

YANIT: Allah geçinden versin, herhangi birinizin vefatı halinde sağ kalan eşe, vefat eden eşten aylık bağlanır. Eşiniz önce vefat eder ve başka hak sahibi olmaz ise size eşinizin emekli aylığının yüzde 75’i, siz önce vefat ederseniz eşinize sizin emekli aylığınızın yüzde 50’si bağlanır.

Prim ödenmeye devam edilmesi emekli aylığınıza olumlu yansır

SORU: 8000 prim günüm var. 4/a (SSK)’lıyım. Halen primim 9.000 TL üzerinden yatıyor. Yaşım 48 ve emekli olma yaşım 52. Bu yüksek prim bana emekli olunca çok daha özel bir maaş faydası sağlar mı, yoksa boşuma mı gidiyor binlerce liralık primler?

Bir de eşime doğum borçlanması yaptık. Staj SSK’dan önce olduğundan zar zor kabul ettiler. Şimdi bu özel durum SSK başlangıcını geriye çekecek değil mi?

Nadir Güney

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla, üzerinden prim ödenen kazançların ortalaması ile prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranlarının çarpımından oluşuyor. Dolayısıyla, yüksek kazanç üzerinden prim ödenmeye devam edilmesi, bağlanacak emekli aylığını artırır.

Eşinizin tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladığı sigorta başlangıç tarihi, borçlandığı süre kadar geri gider.

Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor

SORU: 1973 doğumluyum. İlk sigortalılık tarihim 20 Haziran 2002 olup yaklaşık 5400 gün prim ödemem var. 1993-1995 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması emeklilik tarihimi ne zamana çeker?

GÜNGÖR

YANIT: Askerliğinizin tamamını borçlansanız da emekli olma şartlarınızı değişmez. Çünkü emekli olma şartlarınızın değişmesi için; sigorta başlangıç tarihinizi 7 Eylül 1999’a götürecek kadar askerlik süresi lazım. Bu nedenle askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2033’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

4200 günlük primi talep edebilir miyim?

SORU: 1992 yılında Vakıfbank’da, Vakıf Emekli Sandığına bağlı 11 yıl çalıştım, 2003’te işten ayrıldım. Daha sonra, 2017 yılında 4 ay SSK’lı çalıştım. Toplamda 25 yılım ve 4200 gün prim ödemem mevcut. Yaşı beklemeden nasıl emekli olurum? Şu an 15 yıl 3600 günden ancak 58 yaşında emekli oluyorum (yaşım 50). Emekli olmasam, ödediğim 4200 günlük primi geri talep edebilir miyim?

Cenk Kavala

YANIT: Sigorta başlangıcınız 23 Kasım 1992 tarihinden önce ise emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş; sonra ise 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Eksik prim gününüz için askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Hatta askerliğinizi sigorta başlangıcınızdan önce yaptıysanız, emeklilik yaşınız bir yaş geri gelir. Yaklaşık 1200 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. Prim günü ve yaş şartını sağladığınızda da emekli olabilirsiniz.

55 yaşınızı 23 Mayıs 2014 tarihinden sonra dolduracağınızdan, 3600 prim günüyle 58 değil, 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. Ödediğiniz primleri geri alabilmeniz için ise prim gününüzün emeklilik için yeterli olmaması ve 60 yaşınızı doldurmanız gerekiyor. Oysa 60 yaşınızı doldurduğunuzda zaten 3600 prim günüyle yaştan emekli olabiliyorsunuz.

49 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 22 Kasım 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1986’dır. Ne zaman emekli olabilirim?

OSMAN

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 23 Kasım 1986’dan önce sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 22 Kasım 2022’de emekli olabilirsiniz.

Anayasa Mahkemesi iptal başvurusunu reddetti

SORU: 20 Mart 1981 doğumluyum. Stajyerlik sigorta girişim 8 Ağustos 1998, ilk sigorta girişimde 23 Eylül 1999’dur. 20 Kasım 2001’de 18 ay askerlik yaptım. Emeklilik yaşım 60 çıkıyor. Acaba askerlik ödemesini yaparsam, sigortam stajyerlik yaptığım tarih olarak baz alınır mı? Son çıkan Eylül 1999 yasasından dolayı çok mağduruz. 1 ayla 58 değil de 60 yaşı bekleyeceğim. Bu saçma değil mi? Şu an yeni bir iş bulup Eylül 1999 yasasından önce sigorta girişim olsaydı, tazminatımı alıp işten çıkabiliyordum. Bu konuda ne yapabilirim?

SİNAN

YANIT: 8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile çok kişinin emekli olacağı tarih uzadı. Sizin de 2 yıl uzamış. 14 yıl, 15 yıl uzayanlar var. Maalesef yapılacak bir şey yok. Çünkü bu yasanın iptali için Anayasa Mahkemesine gidildi. Ancak Anayasa Mahkemesi; “… sosyal güvenlikte kazanılmış hak yoktur. Beklenen hak vardır. beklenen haklarda değiştirilebilir….” gerekçesiyle iptal başvurusunu reddetti.

Ortağın şirketten sigortalı gösterilmesi yasaklandı

SORU: 1 Mart 2005 tarihinden bu güne kadar hiç ara vermeden halen aynı şirkette satış elemanı (SSK'lı) olarak çalışmaktayım. 1 Aralık 2011 tarihinde yine çalışmış olduğum bu şirketten hisse devri aldım. SGK' da bu hisse devri nedeni ile beni Bağ-Kur kapsamına aldı. Bende SGK' ya konu ile ilgili itirazda bulunmama rağmen  yapılan işlemin doğru olduğunu savunarak itirazımı geri çevirdi. Buna göre ben ne yapmalıyım? 

AKTAŞ

YANIT: Kurum haklı. Çünkü 1 Ekim 2008’den itibaren kişilerin kendi işyerlerinden veya ortağı oldukları işyerlerinden sigortalı bildirmeleri yasaklandı. Bu nedenle ortağı olduğunuz şirketten sigortalı bildirilemezsiniz. Fakat sizin gibi Bağ-Kurlu olması gerekenler, kendi işyerleri dışında başka bir işyerinde sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödediklerinde, Bağ-Kurlu olmaları gerekmiyor. Maalesef yasa da, uygulamada bu şekilde.

Engelli hakkıyla emekli olmanız mümkün olabilir

SORU: 1975 doğumluyum. 1 Eylül 1994 sigorta girişim, 3925 prim günüm var. 27 Aralık 2012’den beri Bağ-Kur’luyum. Bir ay önce kalp krizi geçirdim ve stent takıldı. Erken emekli olabilir miyim, nasıl emekli olabilirim?

Ramazan Akkaya

YANIT: SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulu tarafından en az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybınız olduğu kabul edilirse, 18 yıldan fazla sigortalılık süreniz ve 4680 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, yaş şartı aranmaksızın emekli olabilirsiniz.

Yüksek emekli aylığı için ne yapmalıyım?

SORU: 2 Ocak 1977 doğumluyum. 20 Mart 1997’de SSK’lı olarak başladığım çalışma hayatım, aralıksız ve aynı kurumda devam ediyor. Bulunduğum sistem içinde emekli maaşımın daha yüksek olmasını sağlamak için yapabileceğim bir şey var mı? Ne zaman emekliliğe hak kazanır ve aylık almaya başlayabilirim?

Ayşe Gündoğan

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla, üzerinden prim ödenen kazançların ortalamasıyla toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Prime esas kazancın emekli aylığına etkisi, prim gün sayısından daha fazla. Bu nedenle de bağlanacak emekli aylığını yükseltmenin yolu, primlerin mümkün olduğunca yüksek kazanç üzerinden ödenmesi. Ne kadar yüksek kazanç üzerinden prim ödenirse emekli aylığına yansıması da o derece yüksek olur.

Emekliliğiniz için gerekli olan 20 yıl sigortalılık süresi ile 5900 prim gününü tamamlamışsınız. 53 yaşınızı dolduracağınız 2 Ocak 2030 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 2030 Ocak ayı sonuna kadar başvurmanız halinde, 1 Şubat 2030 tarihinden geçerli olmak üzere emekli aylığı almaya başlarsınız.

5750 gün prim ve 55 yaşa tabisiniz

SORU: 20 Temmuz 1976 doğumluyum. SSK girişim 16 Eylül 1995’dir. 1996’da 18 ay askerlik yaptım. 1400 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

İBRAHİM

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 4350 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 20 Temmuz 2031’de emekli olabilirsiniz.

Yapılandırılmayan Bağ-Kur borçları silinecek mi?

SORU: Yeni çıkan yasayla Temmuz ayı sonuna kadar yapılandırılmayan birikmiş Bağ-Kur borçları silinecek mi? Bizi bilgilendirirseniz sevinirim.

Mert Uysal

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarından, 31 Mayıs 2018 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanların, bu borçlarını 2018 Temmuz ayı sonuna kadar ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde, birikmiş prim borçları silinecek. 4/b kapsamında çalışması devam edenlerin sigortalılıkları 1 Haziran 2018 tarihi itibarıyla yeniden başlatılacak.

Silinen prim borcunun ilgili olduğu dönemler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek. Ancak sigortalı veya hak sahipleri daha sonra isterlerse bu süreleri ihya edebilecek.

Askerliğinizin 400 gününü borçlanmalısınız

SORU: 15 Ekim 1971 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Ocak 1994’de. 1991’de 15 ay askerlik yaptım. Askerliğimin kaç gününü borçlanmam gerekir?

A.YAYLA

YANIT: Askerlik sürenizin 400 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2024’de emekli olabilirsiniz.

İş sözleşmesi sona erdiğinde çalışma izni sona erer mi?

SORU: Yanımızda ev hizmetlerinde çalışan yabancı uyruklu kadın için bazı sorularım olacak. Bu kişi, resmi çalışma izni ve buna bağlı oturma izni ile 2012 yılından beri çalışmaktadır. Tüm SGK bildirgeleri verilmekte ve primleri gününde yatırılmaktadır.

1- Sözleşmesi feshedilip işten çıkartılırsa ne kadar süre işsizlik maaşı alabilir? 

2- İzni de iş akdinin feshi ile sona erer mi? Yoksa üç yıllık çalışma ve oturma izni başka bir iş buluncaya kadar devam eder mi?

3- Moldova ile ikili sosyal güvenlik anlaşması yokmuş, Türkiye'den emekli olabilir mi?

Sadettin Ergin

YANIT: 1- Sözleşmesi feshedilip işten çıkartılırsa, işsizlik ödeneğine hak kazanır. Ne kadar süreyle işsizlik ödeneği alacağı, son üç yıl içindeki prim gün sayısına göre belirlenir. Örneğin, 600 gün prim ödemesi olursa 6 ay, 1080 gün prim ödemesi olursa 10 ay süreyle işsizlik ödeneği verilir.

2- Yabancılara çalışma izinleri belirli bir işyeri veya konutta çalışmak üzere verilmektedir. Süreli olan çalışma izni, iş akdinin feshi halinde sona erer. Yabancı çalıştıran işverenin, çalışma izni kapsamındaki çalışmanın sona ermesi durumunu 15 gün içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirmekle yükümlüdür. Yabancı yeniden iş bulduğunda, çalıştıracak olan işverenin yeniden izin başvurusunda bulunması gerekir.

3- Türk vatandaşları için aranan emeklilik şartlarını sağladığında Türkiye Sosyal Güvenlik Kurumundan emekli olabilir.

56 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 19 Ekim 1971 doğumluyum. SSK’ya giriş tarihim 22 Eylül 1997’dir. Emekliliği ne zaman hak edebilirim ve ne zaman emekli olabilirim?

HAKAN

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 4 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 19 Ekim 2027’de emekli olabilirsiniz.

Aylığın devamı için raporun yenilenmesi gerekir

SORU: Eşim ile birlikte SÖZCÜ’de ki yazılarınızı düzenli takip etmekteyiz. Öncelikle yazılarınız sayesinde, eşimin rahatsızlığı olan uyku apnesi ve işitme kaybından dolayı yaşı beklemeden emekli olabileceğini öğrendik. Ekteki rapordan da göreceğiniz üzere Bağcılar Devlet Hastanesinden alınan raporda, işitme kaybı yüzde 8, uyku apnesi yüzde 35 oranında engel gözükmektedir. Fakat raporun altında kişinin engel oranı yüzde 40, rapor geçerlilik süresi de bir yıl olarak belirtilmiş.

Eşim Mayıs 1974 doğumlu olup, Yapı Kredi Bankasında 1994 Şubat ayında çalışmaya başlamıştır. 24 yıldır prim ödemeleri düzenli yapılmıştır. Bu rapor çerçevesinde vergi dairesine müracaat etmeyi düşünüyoruz. Ancak bir yıl süreli olması dolayısıyla her sene yenileme zorunluluğu var mı? Yenileyemez isek ne olur? Ayrıca 4 yaşında bir çocuğumuz olup, yeni çıkan kanunla Aralık 2017 yılından beri yarım gün işe gitmektedir. Emekliliğe nasıl bir etkisi olur? Tam güne dönmek daha mı avantaj sağlar.

Ali Kocaman

YANIT: Eşiniz vergi indirim hakkı alırsa, sigortalılık süresi 16 yıldan, prim gün sayısı da 3760 günden fazla olduğundan, sizin de belirttiğiniz gibi yaş şartı aranmaksızın emekli olabilir. Ancak rapor süresi bir yıl olduğundan, bir yıl sonra tekrar rapor alması gerekir. Bir yıl sonra rapor almazsa ya da yeni alacağı raporda engellilik oranı yüzde 40’ın altına düşerse emekli aylığı kesilir. Aylık bağlanması için normal emekliliği için gereken 50 yaşının dolmasını bekler.

Eşinizin yarım gün çalışması emeklilik şartlarını etkilemez. Sadece tam süreli çalışmaya göre her 360 günlük eksik prim gün sayısı için aylık bağlama oranı 2 puan düşer.

Eşiniz 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olacak

SORU: 5 Kasım 1983 doğumlu eşimin, sigorta giriş tarihi 29 Nisan 2008’dir. Eşim emekli olması için ne kadar prim ödemesi gerekir?

MEHMET

YANIT: Eşiniz emekli olmak için:7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Toplam prim ödemesini 7000 günü tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 5 Kasım 2041’de emekli olabilir.

Annem hem babamdan hem de dedemden aylık alabilir mi?

SORU: Bağ-Kur emeklisi babam 31 Mayıs 2015 tarihinde vefat etti. Annem şuan da babamın maaşını almaktadır. SSK emeklisi olan annemin babası da 2 Ağustos 2011 tarihinde vefat etmişti. Annemin hem babamdan maaş alması, hem de kendi babasından yetim maaşı alması mümkün mü?

ERTUĞRUL

YANIT: Baba ve dedenizin her ikisinin de vefat tarihi 1 Ekim 2008’den sonra olduğundan anneniz, eşinden dul aylığı alırken, babasından dolayı da yetim aylığı alamaz. Ancak tercih ettiği aylığı alma hakkı var. Babanız veya dedenizden birinin vefat tarihi 1 Ekim 2008’den önce olsaydı, iki aylığı birlikte alabilirdi. Çevrenizde bu durumda olup iki aylığı birlikte alanlar olabilir. Bunlar sizi yanıltmasın.

Evli kız çocuğuna babasından aylık bağlanmaz

SORU: Evli olan kız kardeşimin hiçbir sosyal güvencesi yok, ancak eşi Bağ-Kur'dan emekli. Annem ve babamı kaybettik. Kardeşime babamdan emekli maaşı bağlanabilir mi?

Fatoş Saraç

YANIT: Kız çocuğuna ana veya babasından aylık bağlanmasında aranan şartlardan biri de evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olması. Kız kardeşiniz evli olduğundan babanızdan aylık bağlanmaz.

58 yaşı dolduracaksınız

SORU: 22 Mart 1971 doğumluyum. 4 Ekim 2000’de Bağ-Kur girişim var. Toplam 5020 gün prim ödemem var. 390 gün askerlik ödemesi yaptım. Hangi şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

İBRAHİM

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 22 Mart 2029’da emekli olabilirsiniz.

Vefatım halinde yabancı uyruklu eşime ne kadar maaş bağlanır?

SORU: Ben 71, Hollandalı esim 66 yaşında. Hollanda'da yaşıyor ve yaz aylarını Türkiye'de geçiriyoruz. Benim iki uyruğum var (Türk ve Hollanda). Eşimin ise Türk uyruğu yok. Ben ve eşim Hollanda'da emekli olduk. Ben uluslararası sözleşmeden yararlanıp borçlanarak Türkiye'den de (Emekli Sandığı) emekli oldum. Vefatımda eşim net maaşımın yüzde kaçını alabilir? Eşimin Türk uyruğu olup olmaması bağlanacak maaşın miktarını etkiler mi?

Sami İnal

YANIT: TC Emekli Sandığı Kanununun ek 59. maddesine göre, Türk vatandaşlarıyla evlenmiş yabancı uyruklu kadınlara, Türkiye’de ikamet ettikleri sürece, mütekabiliyet esası da dikkate alınarak aylık bağlanır. Eşinizin Türk uyruğunda olup olmaması, bağlanacak aylığın miktarını etkilemez. Allah geçinden versin vefatınız halinde, eşinizin tek hak sahibi olması durumunda emekli aylığınızın yüzde 75’i bağlanır.

Birkaç firmadan sigortalı olmanın sakıncası var mı?

SORU: Bir firmadan tam gün SGK’lı olarak görülmekteyim. İşim gereği başka firmaların işlerini de takip ediyorum. İş yaptığımız büyük firma, çalışılan her firma için sigorta istiyor. Eğer sigorta yatırmazsam iş takibi yapmayacağım. Bir kaç firmadan sigortalı olmamın bir sakıncası var mı? Kaç firma benim adıma sigorta yatırabilir.

ÖMER

YANIT: Bir kaç firmada sigortalı çalışmanızda bir sakınca yok. İstediğiniz kadar firma sizi sigortalı gösterebilir. Yeter’ ki o firmalarda fiili çalışmanız olsun. Ay içinde birden fazla firmada çalışma olması halinde, yapılan bildirimlerde prim ödeme gün sayısı bir ay için 30 gün sayılır. Ancak bildirilen kazanç tutarları prime esas kazancın üst sınırını aşmamak üzere birleştirilir. Örneğin: üç firma bir kişi için, aynı ayda asgari ücret(2.029.50 lira) üstünden ayrı ayrı 30 gün çalışma bildirmişse, o ay için bu kişinin prim ödeme gün sayısı 90 gün değil 30 gün kabul edilir. Bildirilen kazançlarda prime esas kazancın üst sınırını aşmamak üzere birleştirilir. Ve o aya ait prime esas kazanç tutarı da 6,088.50 lira olarak dikkate alınır. Buda sigortalının ileride yüksek emekli aylığı almasına katkı sağlar.

Emekli aylığı hesabında son on yıllık kazançlar mı dikkate alınır?

SORU: Bir işçi çalışma hayatının hemen hemen tamamında tavandan sigorta primi ödeyip, emekli olmak üzere işten ayrılırsa, ancak yaş sorunu nedeniyle emekli aylığı alamadığı için tekrar asgari ücretten sigorta primi ödenerek beş sene daha çalışırsa, bu beş senelik asgari ücret priminin emekli aylığı hesabında etkisi ne olur? Yani emekli aylığı hala son on sene ortalaması olarak mı hesaplanmaktadır? Bu konuda beni aydınlatırsanız mutlu olurum.

Yalçın Durak

YANIT: Emekli aylığı hesaplamasında son on yılın prime esas kazanç ortalaması değil, tüm sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen kazanç tutarları dikkate alınıyor. Emekli aylığı da 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası dönemlerin prime esas kazanç ortalamaları esas alınarak hesaplanan üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşuyor.

Son beş senede asgari ücret üzerinden prim ödenmesi, Ekim 2008 sonrası kısmi aylığın hesabında esas alınacak kazanç ortalamasını düşürür. Ortalamayı aşağı düşürdüğü ölçüde de bağlanacak emekli aylığının azalmasına neden olur.

Çalışmaya başlamadan önce malul sayılanların emekliliği

SORU: 21 Nisan 1987 doğumluyum. Doğuştan engelliyim. İlk sigorta giriş tarihim 12 Eylül 2005 olup, toplam 2867 gün prim ödemem var. 11 Ocak 2007 tarihinde aldığım raporumda engel oranım yüzde 70'tir. Ne kadar prim ödeyip, ne zaman emekli olabilirim? Şu anda çalışmıyorum. Kalan günlerimi çalışmadan isteğe bağlı kendim ödeyebilir miyim? 1260 günden fazla Bağ-Kur’lu olarak prim ödesem Bağ-Kur şartlarıyla (15 yıl, 3960 gün) emekli olabilir miyim?

Ahmetcan Kasapoğlu

YANIT: SGK tarafından sevk edileceğiniz hastane sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarihten önce çalışma gücünüzün en az 2/3’ünü yitirdiğiniz ve malul olduğunuz kabul edilirse, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Eksik olan 733 prim gününü de isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak, yine ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarihten önce çalışma gücünüzün en az yüzde 60’ını yitirdiğiniz ve malul olduğunuz kabul edilirse, 1260 gün 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödeyerek, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 prim günüyle 4/b statüsünden emekli olabilirsiniz.

5450 gün prim ve 51 yaşı birlikte sağlamanız gerekiyor

SORU: Sigorta giriş tarihim 7 Şubat 1989’dur. Ne zaman emekli olacağımı öğrenmek istiyorum. Bilgilendirebilir misiniz?

YALÇIN

YANIT: Doğum tarihiniz, askerlik durumunuz ve prim ödeme gün sayınız hakkında bilgi vermemişsiniz. Sorunuzu verdiğiniz bilgiyle sınırlı olarak cevaplandırabiliyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Başlangıçtan sonraki askerlik başlangıcı geri çekmez

SORU: 1 Haziran 1970 doğumluyum. SSK giriş tarihim askerlikten önce 1 Ağustos 1988’dir. 7200 gün prim ödemem mevcuttur. Askerlik borçlanması yapsam gün geri gelir mi? Borçlanmama gerek var mı? Ne zaman emekli olabilirim?

YAVUZ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2021’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez, sadece primi artırır. Priminizde yeterli olduğundan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Maaş ve ikramiyemi almak için 3 sene boşuna mı bekledim?

SORU: 21 Nisan 1969 doğumluyum. 22 Haziran 1992 tarihinde İzmir Devlet Opera ve Balesinde çalışmaya başladım. Mart 2015’te zorunlu hizmet yılımı tamamladım fakat yaşımı doldurmadığımdan dolayı, emeklilik yaşımı dışarıda beklemek için dilekçe ile başvurdum (çünkü bana FHZ’lerimin yaşımdan düşürülmediği sadece çalışma senelerime ekleneceği söylenmişti). 21 Nisan 2018’de yaşımı da doldurdum, emekli maaşı ve ikramiyemi alabilmek için tekrar dilekçe ile başvurdum. Bilmek istediğim, maaş ve ikramiyemi almak için ben 3 sene boşu boşuna mı bekledim? Yanlış bilgilendirildi isem bu konuda ne yapabilirim?

Yasemin Akman

YANIT: Fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi, hem emeklilik yaşının tespitinde dikkate alınır, hem fiili hizmet süresine eklenir hem de emeklilik yaş haddinden indirilir.

Buna göre, hak kazandığınız FHZ süresinin fiili hizmet sürenize eklenmesinin yanı sıra emeklilik yaşınızın tespitinde dikkate alınması gerekir. Ayrıca tabi olduğunuz emeklilik yaş haddinizden de indirilir. FHZ süresinin emeklilik yaşından indirilmediği gerekçesiyle 3 yıl yaşınızın dolmasını beklediyseniz, 3 yıl boşu boşuna beklemişsiniz demektir. Yanlış bilgilendirilmeniz yazılı değilse, maalesef yapabileceğiniz bir şey yok.

Emekli Sandığı emeklisinin aile hekimi olarak çalışması

SORU: Aile hekimi olarak görev yapmaktayken 1 Temmuz 2016’da 65 yaş haddinden Emekli Sandığından res'en emekli edildim. Görev yerimde bu defa SSK'lı olarak çalışmaya devam ediyorum. İkramiyem verildi, ancak tespit edilen emekli maaşım verilmedi. “SSK'lı sözleşmeli aile hekimi olarak halen çalıştığın için emekli maaşı alamazsın, ne zaman ki aile hekimliğinden ayrılırsın o zaman alırsın” dediler. Bu durumda şu sorularımın cevaplandırılmasını hem kendim, hem de benim durumumda olan doktorlar için arz ve rica ediyorum.

1- Neden emekli maaşı alamamaktayım? Özelde çalışsam alabiliyorum.

2- Bir kaç sene sonra ayrılırsam, SSK'lı olarak çalıştığım sürenin tazminat veya ikramiyesi ne olacak? Yanıt olumsuzsa, fazladan kesilen SSK primlerimi alabilir miyim?

3- Çalışmama rağmen emekli olduğuma göre (maaş verilmeden), son kanunla verilen Ramazan Bayramı ikramiyesi ödenmedi? Nasıl bir yol izleyebilirim?

Mehmet Yıldıran

YANIT: 1- 5335 sayılı Kanunun 30. maddesine göre, bazı istisnai durumlar hariç, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar.

Aile hekimlerinin primlerini ödeyen sağlık il müdürlüklerinin Sağlık Bakanlığının taşra teşkilatı olması ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinde belirtilen kamu kurumları arasında yer alması nedeniyle, emekli olup aile hekimliği yapanların emekli aylıkları kesilmektedir. Emekli olduktan sonra aile hekimliğine devam etmeniz nedeniyle emekli aylığınızın ödenmemesinde yasaya aykırı bir durum yok.

2- Birkaç sene sonra aile hekimliğinden ayrıldığınızda, durdurulan emekli aylığınız güncellenerek ödenmeye başlayacak. Ancak SSK’lı çalıştığınız süre için tazminat veya ikramiye almanız söz konusu olmayacak. SSK kapsamında ödenen primlerinizin uzun vadeli sigorta kollarına ait olan yüzde 20’lik kısmını, talep etmeniz halinde toptan ödeme şeklinde SGK’dan geri alabileceksiniz.

3- Emeklilere Ramazan ve Kurban Bayramı ikramiyesi, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alıyor olmaları koşuluyla ödeniyor. İkramiye ödemesinin yapıldığı tarihte emekli aylığı almıyor olduğunuzdan, ikramiye de ödenmez. Ödenmesi için yapabileceğiniz bir şey de maalesef yok.

Askerlik borçlanması emekliliğimi etkiler mi?

SORU: 2 Aralık 1983 doğumluyum. 2003’te 15 ay askerlik yaptım. Sigorta giriş tarihim 1 Ağustos 2002’dir. Askerliğimi borçlanmam emekliliğimi etkiler mi? Askerliğimi borçlanma durumunda, ne zaman emekli olabilirim?

ÖMER

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün(veya 4500 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün(veya 4500 gün) prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 2 Aralık 2043’de emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı 15 ay artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi çok rahat tamamlayabileceğinizden, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Yetim aylığı babanın aylığının yüze kaçıdır?

SORU: Sosyal güvencesi olmayan kız çocuğu, yetim aylığı olarak babasının aylığının yüzde kaçını alabiliyor? Annesi de sağ ve kendi emekli aylığı var.

Semiha Meram

YANIT: Sorunuzdaki sosyal güvencesi olmayan kız çocuğuna bağlanacak aylığın oranı, babasının sigortalılık statüsüne göre değişir. Babanın sigortalılık statüsü SSK veya Bağ-Kur ise kızın aylık bağlama oranı yüzde 25, Emekli Sandığı ise yüzde 30 olur.

Başlangıçtan sonraki askerlik şartları değiştirmez

SORU: 19 Şubat 1979 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 12 Ocak 1990 olup 7000 gün primim var. Askerliğimi 21 Ağustos 1999 -9 Şubat 2001 arasında yaptım. Ne zaman emekli olabilir?

MEHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 19 Şubat 2031’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz başlangıç tarihinden sonra olduğundan, borçlanma emekli olma şartlarınız değiştirmez, sadece primi artırır. Priminizde yeterli olduğundan, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Çocuk nedeniyle daha erken emekli olabilir miyim?

SORU: Yazılarınızı ailece takip ediyoruz. Öncelikle emeğinize sağlık. 2 Temmuz 1976 doğumlu bir kadın öğretmenim. Aralık 89 sigorta giriş çıkışım var (30 gün). 01.10.1999- 31.08.2004 özel bir okulda SSK kapsamında 1770 gün, 2006-2008 yıllarında isteğe bağlı 810 gün, 01.09.2008-31.08.2009 360 gün, 01.09.2012-10.06.2016 özel okul SSK kapsamında 1338 gün prim ödemem var. 25.08.2016’dan itibaren hâlen devlet okulunda öğretmenlik yapıyorum. Ne zaman emeklilik hakkı elde ederim? 2009 doğumlu bir çocuğum var, çocuk nedeniyle daha erken emekli olabilir miyim? Ne zaman emekli olursam en yüksek maaşla emekli olabilirim?

İsmi saklı

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 20 tam yıl fiili hizmet süresi (7200 prim günü) ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş (çalışmadığınız) süre için doğum borçlanması yapabilirsiniz. Ancak yapacağınız borçlanma emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır. En az 7200 prim gününü tamamlamak koşuluyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 2 Temmuz 2034 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Ne kadar çok çalışırsanız, emekli aylığınız o kadar yüksek olur.

Anneniz 870 gün daha prim ödeyip 60 yaşı dolduracak

SORU: 19 Mart 1969 doğumlu annem, 1 Mart 2004’de Çiftçi Bağ-Kurlu oldu ve 4 sene 7 ay sonra esnaf Bağ-Kura geçti. 30 Eylül 2016 da Esnaf Bağ-Kurundan çıktı. Toplam 4530 gün prim ödemesi var. Sigortalı olduktan sonra doğum yapmadı. Emekli olmak için ne yapmalıyız?

EMRE

YANIT: Anneniz, Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için;5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Anneniz isteğe bağlı olarak 870 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 19 Mart 2029’da emekli olabilir.

Mirası reddeden de dul aylığı alabilir

SORU: Bağ-Kur emeklisi olan dedem öldü, reddi miras yapan anneannem dedemin maaşını alabilir mi?

OSMAN

YANIT: Sosyal güvenlik haklar devredilmez ve vazgeçilmez haklardandır. Bu nedenle anneanneniz reddi miras yapsa da dedenizden dul aylığı alabilir.

Ağabeyim ne zaman ve hangi statüden emekli olur?

SORU: Ağabeyim 1 Ağustos 1966 doğumlu. 4/a sigorta başlangıcı 22 Kasım 1985. 1 Ekim 2008-30 Kasım 2015 arasında 4/b kapsamında sigortalılığı, 1986-1988 arası yaptığı 540 gün askerlik borçlanması var. 1 Şubat 2017’den beri 4/a’lı olarak çalışıyor. 4/a prim gün sayısı 3180. Ne zaman ve hangi statüden emekli olur?

Fikret Aksoy

YANIT: Ağabeyinizin son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olur.

4/a (SSK) statüsünden emekliliği için gereken 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şatlarını sağlamış olmakla birlikte, 4/b (Bağ-Kur)’dan sonraki 4/a kapsamındaki prim gününü 1260 güne tamamladığında 4/a statüsünden emekli olabilir.

Mevcut durumda toplam prim günü 5400 günden fazla olup, son 2520 günlük prim ödemesinin yarıdan fazlası 4/b kapsamında olduğundan, bundan sonra prim ödemese de 58 yaşını doldurduğunda 4/b statüsünden emekli olabilir.

Azerbaycan’da ödenen primler Türkiye’de dikkate alınır mı?

SORU: Eşim Azerbaycan uyruklu idi, 2018 Şubat ayında TC vatandaşı oldu. Bakü’de yaşarken 1989 yılında üniversite öğrencisi olunca, devlet öğrencileri çalışır gibi tüm üniversite yaşamında sigortalı yapıp primlerini yatırır idi. Şu anda var olan SGK kaydına eşimin Bakü’deki bu hizmetlerini saydırıp, borçlanma ile emekliliğe hak kazandırtabilir miyim? Eşim 1970 Mayıs doğumlu.

Bedri Sivrikaya

YANIT: Türkiye ile Azerbaycan arasındaki sosyal güvenlik sözleşmesine göre eşiniz, hak ve yükümlülük bakımından Türkiye vatandaşları ile eşit işlem görür. Azerbaycan mevzuatına göre sahip olduğu haklar, Türkiye’de bulunduğu ve daimi ikamet ettiği sırada da devam eder.

Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen çalışma süreleri ile yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler borçlanılabildiğinden, eşiniz Azerbaycan’daki sigortalılık sürelerini borçlanamaz. Ancak her iki ülkede geçen sigortalılık sürelerinin birleştirilmesiyle emekli olması mümkün olabilir. Bu durumda, birleştirilen hizmet süreleri toplamı üzerinden hesaplanacak emekli aylığı, Türkiye’de geçen sigortalılık süresine oranlanarak kısmi aylık bağlanabilir.

Annenizin 3600 günle 58 yaşı doldurması gerek

SORU: Annem 10 Nisan 1976 doğumlu. İlk sigorta girişi 1 Ekim 1994’de olup SSK’ya 1055 gün prim ödemesi var. Annemin tek çocuğuyum. Doğum borçlanması yapmadı daha. Bu şartlarda 3600 günden emekli olma şansı var mı? Ya da nasıl emekli olabilir?

MİNA

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şatlarına tabi. 2545 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Annenizin doğumu sigorta başlangıç tarihinden sonra olmalı. Doğum sonrasındaki iki yılda prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkı var. İki yılda çalışması yoksa doğum borçlanmasıyla, 720 gün kazanabilir.

Sevk için 10 yıllık sigortalılık süresi gerekmiyor

SORU: Eşim 15 Nisan 1950 doğumlu. 1 Ekim 2008’de 4/b (Bağ-Kur) girişi var. Primleri düzenli ödeniyor. 1 Ekim 2018’de 10 yıl tamamlanıyor. Eşimin aşırı derecede rahatsızlığı var. Malulen emeklilik için rapor almak istiyoruz. Rapor müracaatını 10 yıl dolduğu gün mü yoksa şimdi mi yapalım? Şirketi ben devralacağım. Eğer malul raporu alamazsa, bana devredeceği şirkette 4/c’li çalışabilir mi? Rapor alamazsa 4/a veya 4/c’de süre ne kadar uzar? Eğer süre uzarsa tamamen ilişiğini kesebilir miyim?

Ahmet Akıncı

YANIT: Eşinizin maluliyet durumunun tespitine ilişkin rapor için gereken sevk işlemi için 10 yılı doldurması gerekmiyor. Prim günü 1800 günden fazla olduğundan sevk işlemi yapılır. Ancak malullük aylığı bağlanması talebi için 10 yıllık sigortalılık süresinin dolması gerekir.

Eşiniz, size devredeceği şirkette 4/c kapsamında çalışamaz. Zira eski Emekli Sandığına tabi çalışanlar 4/c’li saylıyorlar. Yani devlette memur olarak çalışmak gerekiyor. Ancak 4/a (SSK) kapsamında çalışabilir.

4/a kapsamında çalışmaya başlarsa emeklilik süresi uzamaz. 5400 gün içinde 4/a kapsamında ödenecek prim gün sayısı 4/b kapsamında ödenmiş prim gün sayısından az olacağından, yine 5400 prim günüyle 4/b statüsünden emekli olur.

Emekli olmaktan vazgeçip, şirket ortaklığından ayrılarak sigortalılığını sonlandırırsa, ödemiş olduğu primlerin uzun vadeli sigorta kollarına (emeklilik sigortasına) ait olan yüzde 20’lik kısmını toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz.

Prim yeterli 50 yaşta dolacak

SORU: 23 Mart 1969 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıç tarihim Mart 1987 olup, bu tarihten beri Bağ-Kura prim ödemekteyim. Ne zaman emekli olabilirim?

FAHRİ

YANIT: Askerlik süreniz boyunca da prim ödemişseniz( ödememişseniz askerliğini borçlanmanız halinde) emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 50 yaşınızı dolduracağınız 23 Mart 2019’da emekli olabilirsiniz.

Hizmet birleştirmeden emekli olamazsınız

SORU: 1 Temmuz 1987 SSK girişliyim. 31 Aralık 2007 tarihine kadar toplam 5870 gün SSK primim var. 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren de Bağ-Kura tabi hizmetlerim var. Sadece SSK primiyle emekli olmam mümkün mü?

ERGUN

YANIT: Sadece SSK primiyle emekli olamazsınız. Çünkü primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. SSK’dan sonra Bağ-Kura 1260 gün prim ödemeniz varsa,(sorunuzdan olduğu anlaşılıyor) SSK’dan değil Bağ-Kurdan emekli olacaksınız. Ayrıca hizmet birleştirilmesi zorunludur.

Eski şirket ortaklığına bağlı olarak Bağ-Kur kaydı yapılabilir mi?

SORU: Annem ve teyzem sizi sürekli okuyorlar, sıkıntımdan size bahsetmemi söylediler. Bilginize ve yardımınıza ihtiyacım var. Ben 1996 yılında evlendim, 1999 yılında eşim kendi şirketini üzerime geçirdi ve 2006 yılına kadar şirket sahibi ya da ortağı olarak gösterildim. 2003 yılında boşandık. 2007 yılında SSK’lı olarak işe başladım. Esas konu ve sorum şu ki; şirket ortağı olduğum süreçlerde Bağ-Kur’a kayıtlı görünmüyorum, hiçbir girişim yok. Emekli olmaya çalışsam bu beni neredeyse 9-10 sene geriye götürecek bir süreç. O dönemlere ait Bağ-Kur kaydı başlatıp, borçlarımı ödeme şansım var mı?

Deniz Alp

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihi öncesindeki şirket ortaklığınıza bağlı olarak Bağ-Kur kayıt ve tescilini yaptırmanız maalesef mümkün değil. Son çıkan af kanunu ile de geriye dönük Bağ-Kur kayıt hakkı verilmedi.

Borçlanma için doğumdan sonraki iki yılda boş gün lazım

SORU: 10 Kasım 1979 doğumluyum.1996-1997 de stajyerliğim var.1 Ocak 2000’den beri SSK var. 2009’dan 2017’ye kadar Bağ-Kurluyum.2013’de doğum yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

AYŞE

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 2000 deki başlangıcınıza göre, Bağ-Kurda emekli olmak için; 9000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam prim ödemenizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Kasım 2037’da emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 5400 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün. 2013’deki doğum tarihinizden sonraki iki yılda Bağ-Kura prim ödediğinizden, borçlanacağınız prim ödenmemiş boş gününüz yok. Bu nedenle doğum borçlanması yapamazsınız.

Emekli Sandığı hem eşten hem babadan aylık bağlamaz

SORU: Babam 2009 yılında emekli öğretmen iken vefat etti. Annem ev hanımı, babamın maaşını alıyor. Geçen yıl anneannem de vefat etti. O da rahmetli dedemden Emekli Sandığından maaş alıyordu. Annem dedemin ya da anneannemin maaşını alabilir mi?

Cüneyt Erdoğan

YANIT: Her ikisi de Emekli Sandığı mensubu olan hem eşten hem de babadan aylığa hak kazanılması halinde, her iki aylık bağlanmaz. Ancak yüksek olan aylık tercih edilebilir. Anneniz de hem eşinden hem babasından aylık alamaz, ancak tercih yapabilir.

Başvurmadıysanız ikramiye farkı ödenmez

SORU: 13 Ocak 1985 tarihinde emekli oldum. 34 yıl 3 aylık çalışma sürem olduğu halde 30 yıl üzerinden emekli ikramiyemi aldım. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünden adıma gönderilen 16 Eylül 2003 tarihli yazıda, derece kademe ¼, ek gösterge 3600, hizmet yılı 34 yıl 3 ay, makam tazminatı 3000, görev tazminatı 3000 ve aylık maaşım 1.263.320.000 TL olarak gösterilmiştir. Bu güne kadar 4 yıl 3 aylık ek ikramiyem ödenmemiştir. Ödenmesi gereken ek ikramiye tutarının ne kadar olacağını açıklarsanız minnettar olurum.

Hüseyin Türkmen

YANIT: İkramiye farkı için talepte bulunup bulunmadığınızı belirtmemişsiniz. 30 yılı aşan hizmet sürelerine ilişkin ikramiye farkı ödenmesi için, 6770 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 27 Ocak 2017 tarihinden itibaren bir yıl içinde SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak başvurmanız gerekiyordu. Bir yıllık başvuru süresi hak düşürücü süre olup, bu bir yıllık sürede başvuru yapılmaması halinde, sonradan yapılacak başvurular nedeniyle emekli ikramiyesi ödemesi yapılmıyor. 28 Ocak 2018 tarihine kadar başvurmadıysanız, ikramiye farkınız ödenmez. Ayrıca 4 yıl için ödenecek ikramiye tutarınız da 200 TL olurdu.

Beş ay askerlik borçlanması yeterli

SORU: 25 Şubat 1971 doğumluyum. 19 Nisan 1993'ten itibaren sigortalı çalışmaya başladım. Sigorta başlangıç tarihinden önce 550 gün askerlik yaptım. Toplam 7800 gün prim ödemem var. Emeklilik tarihimi geri çekmek için askerlik sürenizin ne kadarını borçlanmalıyım ve ne zaman emekli olabilirim?

CENGİZ

YANIT: Askerlik sürenizin beş aynı borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 25 Şubat 2024 tarihinde emekli olabilirsiniz

Açıkta geçen süre yarım hizmet sayılır

SORU: 1 Şubat 1970 doğumlum. İlk işe giriş 25 Eylül 1992 Olup SSK’ ya 526 gün prim ödemem var. 1 Ağustos 1994 te 3 ay acemilik sonra 13  ay asteğmen(öğretmen) olarak 30 Kasım 1995’e kadar güneydoğu da askerlik hizmetimi tamamladım. 5 Aralık 1995’te Emekli Sandığına bağlı MEB te öğretmenlik yapmaya başladım. 21 Aralık 2016’da açığa alındım. Soruşturma devam ediyor. Emekli olmak için ne yapabilirim?  İhraç olursa veya iade olursa  haklarım konusunda bilgilendirme yapabilirsiniz?

YUSUF

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Yedek subay olarak hak kazandığınız 3 ay 8 gün yıpranma süreniz de emeklilik yaşınızdan düşülecektir. Emekli Sandığında hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla yaş olarak, 53 yaş 10 ay 23 günü dolduracağınız 23 Ağustos 2023’de emekli olabilirsiniz. Açığa alındıktan sonra hizmetleriniz yarım sayılıyor. İhraç olursanız açıkta geçen süreniz yarım hizmet sayılır. Göreve iade edilirseniz maaş farkınız ödenir. Ve açıkta geçen süreniz de tam hizmet sayılır. İhraç olursanız SSK’ya prim ödeyerek hizmetinizi 25 yıla tamamladıktan sonra, Emekli Sandığından aynı tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak hizmet birleştirerek emekli olacağınızdan, memuriyette geçen süreniz için emeklilik ikramiyeniz alamazsınız.

FHZ süreniz emeklilik yaşınızdan indirilir

SORU: 22 Mayıs 2018 tarihli SÖZCÜ’de Nevzat Karabulut beye verdiğiniz yanıtta benim de tam bilgim olmayan bir durumdan bahsetmişsiniz. Beni de bu konuda aydınlatabilirseniz müteşekkir olurum. Doğum tarihim 29 Ocak 1970. Emekli Sandığına girişim 13 Nisan 1993. 25 yılımı 2018 Nisan ayında tamamladım. Emeklilik yaşım 54 görünüyor. Fiili hizmet zammım 3,5 yıl. Fiili hizmet süremi 54 yaştan düşüp 51,5 yaşında ikramiyemi alıp emekli olabilir miyim yoksa 54 yaşına kadar çalışmam gerekir mi?

Tarkan Gürel

YANIT: 3,5 yıllık fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi, hem emeklilik yaşınızın tespitinde dikkate alınır, hem fiili hizmet sürenize eklenir hem de emeklilik yaş haddinizden indirilir.

Emekli Sandığı başlangıcınızdan itibaren boşluğunuz yoksa ve 3,5 yıl da FHZ süreniz varsa, tabi olduğunuz emeklilik yaşınız 51 olur. Bundan 3,5 yıl FHZ indirimi yapılır ve emeklilik yaşınız 47,5 olur. Bu yaşı da 29 Temmuz 2017’de doldurmuş olduğunuzdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Emekli aylığınız bağlandığında, emekli ikramiyeniz de ödenir.

TOBB Emekli Sandığı’ndan emekli babamdan aylık alabilir miyim?

SORU: SSK’dan emekliyim. Babam ise Türkiye Odalar Borsalar Birlik Personeli (TOBB) Emekli Sandığı Vakfından emekli idi. Onun maaşını annem almakta. Ben evli değilim 4 senedir. Babamdan maaş alabiliyor muyum?

Nurver Göktürk

YANIT: TOBB Personeli Sigorta ve Emekli Sandığı Vakfı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesine göre kurulmuş olup, sigortalıları ve hak sahipleri hakkında 4/a (SSK) kapsamında sigortalı ve bunların hak sahipleri hakkındaki hükümler uygulanmaktadır.

Buna göre, babanızdan aylık alabilmeniz için evli olmamanızın yanı sıra, kendi sigortalılığınızdan dolayı aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Emekli olduğunuzdan, babanızdan aylık alamazsınız.

49 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 3 Kasım 1976 doğumluyum. 1 Ekim 1992’de SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 6000 günden fazla prim ödemem var. Sigortalı olduktan sonra iki çocuğum oldu. Ne zaman emekli olabilirim? Çocuk borçlanması yaparak hemen emekli olma ihtimalim var mı?

PELİN

YANIT: Maalesef hemen emekli olma ihtimaliniz yok. Çünkü emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 3 Kasım 2025’de emekli olabilirsiniz. Emekli olma şartlarınızı değiştirmeyeceğinden doğum borçlanmasına gerek yok.

SSK emekli kız çocuğuna babasından aylık bağlamaz

SORU: Emekli sandığı emeklisi (emekli hemşire)olan annem, babamı 1996 yılında kaybetti. Babamdan dolayı dul maaşı bağlandı.1996 yılında ayrıca annem babasını kaybetti.(SSK emeklisi).Annem dedemden yetim aylığı alabilir mi? Annemin üzerine kayıtlı hiç bir malı yok.

ALPER

YANIT: SSK emekli kız çocuklarına anne veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Anneniz emekli olduğundan babasından aylık alamaz. Ama tersi olsaydı, yani anneniz SSK emeklisi, babası da Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, babasından aylık alabilecekti. Çevrenizde bu durumda olup, aylık alanlar olabilir. Kanunlar arasındaki farktan kaynaklanan bu durum sizi yanıltmasın.

Malulen emeklilik için SGK’ca malul sayılmalısınız

SORU: İlk sigorta başlangıç tarihim 5 Eylül 2003. Doğum tarihim 1 Mart 1985. Yüzde 61 ikinci derecede işitme engelli vergi indiriminden faydalanıyorum. Toplam sigorta gün sayım 4487. Bu bilgilere göre malulen ne zaman emekli olabilirim?

Sultan Gazik

YANIT: Malulen emeklilik için aranan sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlıyorsunuz. Ancak bir de malul sayılmanız, bunun için de SGK’ca sevk edileceğiniz hastane sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmiş olduğunuzun, SGK Sağlık Kurulunca kabul edilmesi gerekiyor. Malul olduğunuza karar verilirse hemen emekli olabilirsiniz.

Malul sayılmamanız halinde, ikinci derece engelli olarak vergi indirimi hakkıyla emeklilik için yaş şartı aranmaksızın, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4000 prim günü şartlarına tabi olursunuz. Prim gününüz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 18 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız 5 Eylül 2021 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması için prim ödenmemiş boş gün lazım

SORU: Annem 1970 doğumlu olup 6 Eylül 2004’den beri Bağ-Kurlu. Ayrıca 2012’de bir kardeşim oldu. 2012 yılında doğum yaptığını göz önüne alırsak, kaç yaşında (kaç yılında) emekli olabilir?

CENGİZ

YANIT: Anneniz Bağ-Kurdan iki şekilde emekli olabilir. 1) Primini 9000 güne tamamlayacağı tarihte.(boşluğu yoksa ve ara vermeden prim öderse 6 Eylül 2029’da)

2) Toplam primini 5400 güne tamamlaması( boşluğu yoksa 6 Eylül 2019’a kadar prim ödeyerek) şartıyla, 2030’da 60 yaşını dolduracağı tarihte. Doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen günler borçlanılabiliyor. Anneniz muhtemelen bu sürede prim ödediğinden, doğum borçlanması yapacak boş günü yoktur. Dolaysıyla doğum borçlanması yapamaz.

Birden fazla hastalık halinde çalışma gücü kaybı tespiti

SORU: 3 farklı psikiyatrik tanım var. Bunların toplamı yüzde 60’ı geçiyor. Malulen emekli olabilmek için sadece bir teşhisten mi yüzde 60 olması gerekiyor?

Ö. Ç.

YANIT: Sağlık kurulu raporlarında birden fazla hastalık mevcut ise çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedip kaybetmediğine dair değerlendirmede en ağır sekel (işlev veya doku bozukluğu) bulgu dikkate alınır. Ancak birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen çalışma olanağı vermediğine SGK sağlık kurulunca karar verilenler malul sayılır.

Memur olağanüstü hal döneminde görevinden istifa edebilir mi?

SORU: 1972 doğumluyum.1992 yılı Aralık ayında kamuda memuriyete başladım. Şu an halen kamu kurumunda görev yapmaktayım. İki çocuğum da 2004-2009 senelerinde Dünyaya geldi. Prim günüm doldu. Fakat yaşa takıldığım için seneyi bekliyorum. İşim yıpratıcı ve sağlık yönünden de gidip gelme de zorluklar çekiyorum. Şu an istifa etmek istiyorum. Olağanüstü halden dolayı primi dolup istifa etmek yasaklandı deniliyor. Bu doğru doğru mudur? Yaşı istifa ederek beklemek istiyorum. Bu konuda beni bilgilendirirseniz memnun olurum.

F. S.

YANIT: Olağanüstü hal döneminde istifa etmek yasaklanmadı. Ancak; 657 sayılı Kanunun 96 maddesine göre, olağanüstü hal döneminde görevinden ayrılmak isteyen memurlar kurumlarınca yerine birisi atanıncaya kadar çalışmak zorundadır. Fakat kurumları istifayı uygun görmesi halinde görevlerinden ayrılabilirler de. Ancak istifası olağanüstü hal döneminde uygun görülmez de, memur görevine gitmez ve müstafi sayılırsa, bir daha Devlet memuru  olamaz. Olağanüstü hal döneminde kurumunuzca istifanız kabul edilirse görevinizden ayrılıp emeklilik için yaşı bekleyebilirsiniz.

Kadınlar için 3600 günle emeklilik şartları nedir?

SORU: Eşim 4 Nisan 1964 doğumlu olup, SSK’lı olarak işe giriş tarihi 10 Mayıs 1999’dur. 2012 yılından itibaren isteğe bağlı sigortalı (Bağ-Kur) olarak prim ödemesi yapmakta olup, şu anda 6 yıl 3 ay 12 prim gün sayısına sahiptir. Kadınlar için 3600 prim günü esas alınarak  emekli olabilme şartları nedir? Emekli aylığı 4/a’dan mı yoksa 4/b’den mi daha yüksek bağlanır?

Orhan Gücük

YANIT: Kadınların 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emeklilik yaşları, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş şartlarını en son sağladıkları tarih aralığına göre tespit ediliyor. Eşiniz bu üç şartı 23 Mayıs 2011 tarihinden sonra sağlamış olacağından, 58 yaş şartına tabi. Ayrıca Bağ-Kur’dan sonra en az 1261 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olması gerekiyor.

Buna göre eşiniz, 4/a kapsamında çalışmaya başlayıp, en az son 1261 günü 4/a kapsamında olmak üzere 3600 prim gününü tamamlayıp, 58 yaşını dolduracağı 4 Nisan 2022 tarihinde emekli olabilir. Eşinize aynı prim günü için 4/a statüsünden bağlanacak aylık daha yüksek olur. Ayrıca 4/b statüsünden emekli olabilmesi için en az 5400 prim günü olması gerekiyor.

İkinci emeklilik ve kıdem tazminatı

SORU: 31 Aralık 2004 tarihinde özel şirketten kıdem tazminatımı alarak emekli oldum. Aynı şirkette 5 Ocak 2005 itibarıyla tekrar işe girişim yapıldı ve adıma sosyal güvenlik destek primi ödenerek (emekli aylığımı da alarak) halen çalışıyorum. "15 yıl hizmeti doldurup, kendi isteğiyle işten ayrılana da çalıştığı işyeri kıdem tazminatı öder" şeklinde halk arasında bir söylem var, doğru mudur?

Yeşim Karahan

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olup, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü olanların kendi isteğiyle işten ayrılmaları halinde ( emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olduklarından) çalıştıkları işyerinin kıdem tazminatı ödediği doğru. Ancak sizin durumunuz farklı.

Sosyal güvenlik destek primine tabi çalıştığınızdan ve bu durumunuz ikinci bir emeklilik hakkı vermediğinden, kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Ancak emekli aylığınızı kestirip, bir süre tüm sigorta kollarına tabi olarak çalıştıktan sonra yeniden emekli aylığınızın bağlanması için işten ayrılmanız halinde, ikinci çalışma döneminiz için kıdem tazminatına hak kazanmanız söz konusu olabilir.

Primi 1800 güne tamamlayıp malulen emekli olabilirsiniz

SORU: 1992 yılında sigorta girişim yapılmıştır. Fakat fazla prim ödemem yok. 2011’de kalp hastalığım ortaya çıktı. Şu anda yüzde 71 engelli raporum var. Eksik günlerimi ödeyip 1800 gün üzerinden emekli olabilir miyim? Ne yapmam gerekiyor?

TOLGA

YANIT: Malûlen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Süre ve rapor sorununuz olmadığından priminizi 1800 güne tamamlamanız halinde, malûlen emekli olabilirsiniz. Kaç gün prim ödediğinizi belirtmemiş, askerlik durumunuz hakkında da bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi borçlanarak priminizi 1800 güne tamamlayabilirsiniz. Tamamlayamazsanız da prim eksiğinizi cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyerek tamamlayabilirsiniz.

Yazlık olarak kullanılan daire sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanamaz

SORU: Emekli aylığımdan başka gelirim yok. 80 m2’lik bir yazlık dairem var. Eşimde emekli 150 m2 lik bir dairesi var. Ama eşim emlak vergisi ödemiyor. Benim dairem daha küçük olduğu halde emlak vergisi ödüyorum. Acaba bir yanlışlık mı var Emlak vergisi ödemem gerekiyor mu?

MUSTAFA

YANIT: Yılın muayyen döneminde, dinlenmek için kullanılan daireler, sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanamıyor. Muhtemelen eşinizin dairesinde ikamet ediyor, yılın belli aylarında da(tatil dönemlerinde) sizin dairenizde oturmaktasınız. Yani yazlık olarak kullanmaktasınız. Maalesef emlak vergisi ödemeniz gerekiyor. Şayet yazlık dairenizde daimi olarak ikamet etseydiniz emlak vergisi ödemeyecektiniz.

Emekli aylığına ve ikramiyeye esas hizmet süresi

SORU: 16 Şubat 2018 tarihinde 33 yıl 2 ay üzerinden emekli oldum. 33 yıl üzerinden emekli ikramiyem ödendi. Fakat benim hesabıma göre 380 gün 4/a hizmetimin emeklilik hesabına dahil edilmediği ortaya çıkıyor. 19 Şubat tarihinde bir dilekçe ile SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına tüm hizmetlerimi gösteren belgeleri tekrar göndererek emekliliğimin yeniden hesaplanması için başvurdum. Hizmet dökümüm; 01.08.1982-31.07.1983 yedek subay askerlik 360 gün, FHZ 90 gün, 02.01.1985-01.03.1986 SSK (kamu) 4/a 380 gün, 06.03.1986-16.01.2018 4/c (Kamu) 11471 gün. Bu durumda ne yapmam gerektiği, nasıl bir yol izlemem gerektiği hususunda değerli fikirlerinizi benimle paylaşırsanız çok sevinirim.

Ali Sönmez

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre, yedek subaylık süreniz ve FHZ dahil 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında 33 yıl 1 ay 11 gün, 4/a (SSK) kapsamında 1 yıl 20 gün hizmetiniz var.

Emekli aylığı hesabında, 4/a kapsamındaki çalışmanız dahil 34 yıl 2 ay hizmet süreniz dikkate alınarak aylık bağlama oranınız tespit edilmiş olmalı. Aksi halde itiraz edebilirsiniz.

Emekli ikramiyesi hesabında ise her tam fiili hizmet süresi esas alınır. Kamuda 4/a kapsamındaki çalışmanız kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermediyse, emekli ikramiyesi hesabında dikkate alınmaz. Buna göre de 33 yıl 1 ay 11 gün olan 4/c hizmetiniz üzerinden 33 tam yıl için emekli ikramiyesi ödenmesi gerekir.

Son 2520 gün şartı emeklilik planınızı bozuyor

SORU: Annem 18 Ekim 1960 doğumlu. Sigorta başlangıcı 7 Ekim 1991. 1998 yılına kadar (1998 dahil) toplamda 4/a kapsamında 453 prim günü var. 1 Ocak 1996 ve 5 Ocak 1998’de kardeşlerim doğdu. 1996 yılında 43 gün, 1998 yılında 19 gün prim ödemesi gözüküyor. Doğum borçlanmasından da yararlanıp, dışarıdan prim yatırarak emekli olmasını istedik ve 2013 yılından Ağustos 2017’ye kadar 1391 gün 4/b kapsamında isteğe bağlı Bağ-Kur primi ödedik. Bize, “4/b’den emekli olabilmesi için 5 bin küsur günü olması gerek, 3600 gün için emeklilik düşünüyorsanız primlerini Ek-5 tarım sigortasından yatırın” dediler. 2017 Ağustos ortalarında Ek-5 tarım sigortasına geçtik ve 2018 Mayıs ayına kadar 284 gün prim yatırdık ve yatırmaya devam ediyoruz.

Toplam sigortalı gün sayısı (453+1391+284)= 2128 gün yapıyor. Kardeşlerimin doğum tarihlerinden itibaren 2’şer yıllık dönemler içinde (43+19)= 62 gün prim ödemesi olduğundan 1378 gün doğum borçlanması yapabiliriz diye tahmin ediyoruz. Bu durumda annemin 3600 prim günüyle emekli olabilmesi için 94 gün eksiği kalıyor. 94 gün daha Ek-5 tarım sigortasından prim yattığında 3600 gün oluyor. 58 yaşını da 18 Ekim 2018’de dolduruyor ve emeklilik şartlarını sağlamış oluyor. Kasım ayında ilk emekli maaşını almaya başlar diye tahmin ediyoruz. Hesabımız doğru mudur? Ayrıca 1378 gün borçlanma için günlük en düşük 21,64 TL’den yaklaşık 30.000 TL yatırmamız gerektiği doğru mudur?

İbrahim Maşa

YANIT: Annenizin 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1260 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor. İsteğe bağlı sigortalı olarak 1391 gün prim ödemekle maalesef yanlış yapmışsınız. 1259 günde kesmiş olsaydınız, doğum borçlanmasıyla birlikte toplam prim günü (453+1259+284+1378)= 3374 gün olur, 226 gün daha prim ödediğinde (16 Ocak 2019’da), hem 3600 prim günü hem de son 2520 gün içinde daha çok 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartını sağlardı. 2019 Ocak ayı sonuna kadar başvurduğunda da Şubat 2019’dan itibaren emekli aylığı almaya başlardı.

Şimdi, annenizin 4/a statüsünden emekli olabilmesi için Ek-5 kapsamındaki prim gün sayısını 1260 güne tamamlaması, bunun için de 976 gün daha 4/a (ek-5) kapsamında prim ödemesi gerekiyor. Bu durumda 496 gün doğum borçlanması yapması yeterli olacak. Buna göre, aralıksız prim ödemesi halinde 16 Şubat 2021 tarihinde hem son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olur hem de 3600 prim gününü tamamlayarak emekli olmaya hak kazanır. 2021 yılı Mart ayından itibaren de aylık almaya başlar.

Prime esas kazancın alt sınırı üzerinden borçlanılması halinde, borçlanılacak her bir gün için ödenecek prim tutarı 21,65 TL olur.

Kasım 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Kasım 1968 doğumluyum. 1 Mayıs 1988'de sigortalı oldum ve bugüne kadar 5424 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Net bir tarih verebilir misiniz?

TANIN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 50 yaşınıza dolduracağınız 1 Kasım 2018’de emekli olabilirsiniz.

İhraç edilen memur emekli ikramiyesi alabilir mi?

SORU: 22 yıllık memuriyetim var. İhraç oldum. 3 sene SSK’lı çalışmam bulunuyor. Emekli ikramiyesi alabilir miyim?

ASLAN

YANIT: Memuriyet görevinden ihraç edilen ve hizmet birleşmesi ile emekli olanların, emekli ikramiyesi alma hakkı yok. SSK hizmetinizle memuriyet hizmetinizi birleştirerek emekli olacağınızdan emekli ikramiyesi alamazsınız.

Kayınbiraderiniz 3600 gün borçlanarak da emekli olabilir

SORU: Kayınbiraderim 1983 yılından beri Almanya’da yaşamaktadır. Almanya’da geçen süreleri, yani 25 yıl borçlanıp emekli olmak istiyor. Borçlanma primi de bayağı tutuyor. 5000 güne 108.000 lira gibi bir rakam ödemesi gerekiyor. Sorumuz, bağlanacak aylık ne kadar olur, tahminen aşağı yukarı bir rakam verebilir misiniz?

Ertan

YANIT: Kayınbiraderinizin Türkiye’de 4/a (SSK) kapsamında sigortası olup olmadığını belirtmemişsiniz. 4/a statüsünden emekli olabilmesi için borçlanacağı sürelerin 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi, bunun için de borçlanma başvurusundan önce Türkiye’de 4/a kapsamında sigorta başlangıcının olması gerekir.

Kayınbiraderinizin 4/a statüsünden emeklilik için 5000 gün borçlanması da gerekmiyor. 3600 gün borçlanarak, 3600 prim günüyle 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilir. Bu durumda ödeyeceği prim tutarı 78.000 TL civarında olur ve 30.000 TL daha az ödeme yapar. Borçlanmayı 2000 yılı öncesine ait çalışma sürelerinden yaparsa, bağlanacak emekli aylığı bugün itibarıyla 1.600 TL civarında olur.

Emekli olacak kadar primi olana prim iadesi yapılmaz

SORU: Nisan 1974 doğumluyum. Sigorta girişim 1991’de. 4000 günü aşkın prim ödemem var. Mart 2015 ayından beri cezaevindeyim. 1) Emekli olma durumum olabilir mi? 2) Cezam uzun olduğu için emekli olmak istemediğimi belirterek SGK’dan ödediğim primlerin iadesini istedim. Ancak 60 yaşı doldurmadığım gerekçesiyle ret cevabı geldi. Primlerimi geri almak için ne yapmalıyım?

ERDOĞAN

YANIT: 1)İki şekilde emekli olmanız mümkün. Birincisi 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızdır. İkincisi ise: 23 Mayıs 1991'den sonraki bir tarihte sigortalı olduğunuzu varsayarsak, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak askerliğinizi borçlanıp, ayrıca isteğe bağlı olarak Bağ-Kura cezaevinden 1060 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınıza dolduracağınız Nisan 2027’de emekli olmanızdır.

2) Prim iade konusunda SGK haklı. Çünkü emekli olacağı yaşı doldurduğu halde, emekli olacak kadar primi olmayan sigortalılara, talepleri halinde “yaşlılık toptan ödemesi “ adı altında ödediği primler iade edilmektedir. 3600 günden fazla prim ödemeniz olup, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabileceğinizden, primleriniz iade edilmez.

Yüzde 53 engelli raporumla ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 1985 doğumluyum. Yüzde 53 engelli raporum mevcut. Raporum ilk işe girişten önce. İlk SSK girişim 2004 yılında stajla birlikte başladı. SSK kaydımda 2004 Eylül gözüküyor, ancak ilk prim ödemem 2007 Nisan ayında başladı ve özelde 438 gün primim var. 14 Eylül 2010 tarihinden itibaren 657 sayılı Kanuna tabi devlet memuru olarak çalışmaya başladım. Devlet memurluğundan da 2750 gün primim var. Bu şartlarda kaç gün prim ve kaç yıllık sigorta şartlarına tabi oluyorum ve ne zaman emekli olabilirim?

Halil Dal

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının (hastanelerin) sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücünüzdeki kayıp oranının;

- yüzde 50 ila 59 arasında olduğu kabul edilirse, 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320,

- yüzde 40 ila 49 arasında olduğu kabul edilirse, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680

prim/hizmet günüyle, yaş şartı aranmaksızın emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıcınız, adınıza ilk defa prim ödenmeye başlandığı Nisan 2007 kabul edilir. 16 yıllık sigortalılık süreniz Nisan 2023’te; 18 yıllık sigortalılık süreniz ise Nisan 2025’te dolar.

Askerlik borçlanmasının emekli aylığıma etkisi ne olur?

SORU: Öğretmen olarak 34. yılımı tamamladım. Askerliğimi 20 ay yaptım, 1983 yılında borçlanmamı yaptım ve ödedim. Emekliliğime ve emekli aylığıma etkisi ne olur?

Musa Yıldırım

YANIT: Borçlandığınız askerlik süresi, emekli aylığınızın hesabında hizmet süresi olarak değerlendirilir. Aylık bağlama oranınızda yüzde 1.67 oranında artış sağlar. Dolayısıyla emekli aylığınız olumlu etkilenir. Ayrıca emekli ikramiyesi ödenecek hizmet süresi hesabında da dikkate alınır ve daha fazla ikramiye alırsınız.

54 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 16 Şubat 1978 doğumluyum. İlk SSK başlangıç tarihim 12 Mayıs 1992 olup, 550 gün askerliğim hariç 6500 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

MURAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 16 Şubat 2032’de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok

SORU: 25 Ağustos 1980 doğumlum. 20 Ağustos 1997’daki sigorta girişimle 6300 gün prim ödemem var. Sigortalı olduktan sonra 2 çocuğum oldu. Çocuk borçlanması yaparsam, ne zaman emekli olurum? Kaç çocuk borçlanması yapmam lazım?

NERMİN

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 25 Ağustos 2034’de emekli olabilirsiniz. Doğum tarihlerinizden sonraki, iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen boş günleri borçlanma hakkınız var. Ancak doğum borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmez, sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Priminizde yeterli olduğundan bize göre doğumlarınızı borçlanmanıza gerek yok.

SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmanıza gerek yok

SORU: 20 Mart 1970 doğumluyum. Emekli Sandığı girişim 2 Kasım 1992'de iç hastalıkları asistanı olarak başladı. 11 Haziran 1993'de ise Radyoloji asistanlığına başladım. Asistanlığımı 23 Eylül 1997'de tamamladım ve 1 yıl süreyle yurtdışında üst ihtisas yaptım. Yurt dışında iken Emekli Sandığı ile ilişkim kesildi. Yurda döndükten sonra 11 Temmuz 1998'de Radyoloji öğretim üyesi olarak tekrar göreve başladım ve 1 Eylül 2015'de profesör kadrosundayken KHK ile ihraç edildim. Kurumundan aldığım bilgilere göre; hizmet sürem 22 yıl 1 ay 4 gün, fiili hizmet zammı süresi 3 yıl 5 ay 25 gün, yaşa göre emeklilik hakkım 22.09.2022'de doluyor. 

1- Fiili hizmet zamlarını da göz önüne alırsak ne zaman emekli olabilirim? 

2- Emekli Sandığından emekli olabilmem için önümdeki yaklaşık 4 yıl 5 aylık sürede 3,5 yıldan fazla SSK veya Bağ-Kurlu çalışmam gerekiyor, doğru mudur?

3- 1 yıl süreli yurtdışı çalışmam süreme eklenebilir mi?

4- Doğum tarihim nüfusa küçük yazıldığı için yaşımı normal doğum tarihim olan 8 Aralık 1968 yaptırsam daha erken emekli olabilir miyim?

Nevzat Karabulut

YANIT: 1- 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Verdiğiniz bilgilere göre, fiili hizmet süresi zammı (FHZ) sürenizle birlikte 25 yıllık fiili hizmet süresini tamamlamışsınız. 3 yıl 5 ay 25 günlük FHZ süreniz 52 yaşınızdan indirilir ve 25 Eylül 2018 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

2- 2018 Eylül ayında emekliliğe hak kazanacağınızdan 3,5 yıl SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmanıza gerek yok. Ayrıca SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmanız halinde, ihraç edilmiş olduğunuzdan SGK emekli ikramiyenizi ödemez. İkramiyenizi alabilmeniz için dava açmanız gerekir.

3- Hizmet sürenizi tamamladığınız ve emeklilik şartlarınızı değiştirmediğinden yurtdışı borçlanması yapmanıza gerek yok.

4- İlk defa sigortalı olunan tarihten sonra yapılan yaş düzeltmeleri emeklilikte dikkate alınmıyor. Yaş düzeltmesi yapsanız da ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte nüfusta kayıtlı olan doğum tarihiniz dikkate alınır. Ayrıca Eylül 2018’de emekliliğe hak kazanacağınızdan yaş düzeltmesi yapmanıza da gerek yok.

Hem dul hem emekli aylığı alan ne kadar bayram ikramiyesi alacak?

SORU: Kendim Bağ-Kur emeklisiyim. Vefat eden SSK’lı eşimden yüzde 50 oranında aylık alıyorum. Bayram öncesi emeklilere verilecek ikramiyeyi ne kadar alacağım? 1.000 TL mi yoksa iki ayrı aylık aldığım için 2.000 TL mi alacağım?

Nefise Erbay

YANIT: Yapılan düzenlemeye göre; Sosyal Güvenlik Kurumunca iş göremezlik geliri ve emekli, dul ve yetim aylığı ödenenlere, ödemenin yapılacağı tarihte gelir ve aylık alıyor olmaları koşuluyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında ödenecek 1.000’er TL tutarında bayram ikramiyesi;

• İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri almakta olanlara, gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında,

• Dul ve yetim aylığı alan eş, çocuk, ana ve babaya hisseleri oranında,

• İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerden, ölümü iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmayanların hak sahiplerine, sigortalıya gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi üzerinden hak sahiplerinin hisseleri oranında,

• Yabancı ülkelerle Türkiye arasında yapılan sosyal güvenlik sözleşmeleri uyarınca kısmi gelir veya aylık alanlara, ülkemiz mevzuatına tabi olarak geçen prim ödeme gün sayılarının, sosyal güvenlik sözleşmesine göre nazara alınan toplam prim ödeme gün sayısına olan oranında, 

ödeme yapılacak.

Birden fazla dosyadan gelir ve aylık (örneğin, hem kendi çalışmasında dolayı emekli aylığı hem eşinden dul aylığı) alanlara en fazla ödemeye imkân veren bir dosya üzerinden ödeme yapılacak.

Buna göre, kendi emekli aylığınızı tamdan aldığınızdan 1.000 TL, eşinizden dul aylığını yarım (yüzde 50 oranında) aldığınızdan 500 TL ödeme imkanı veriyor. Yasa gereği, en fazla ödemeye imkan veren bir dosya üzerinden ödeme yapılacağından, sadece kendi emekli aylığınıza bağlı olarak 1.000 TL ikramiye alacaksınız.

Cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilirsiniz

SORU: Cezaevindeyim. 14 Nisan 1959 doğumluyum. Sigortalı işin işe giriş tarihim 1 Ekim 1976 olup SSK'ya 1437 gün prim ödedim. Çiftçi Bağ-Kuruna da 540 gün prim ödemem var. 20 ay askerlik yaptım. 2008'den önce iki yıl esnaf Bağ-Kurum vardı. Fakat Bağ-Kurumu iptal etmişler. Acaba emekli olma şansım var mı?

CEMAL

YANIT: Sorunuzdan Tarım ve esnaf Bağ-Kurunuzun SSK’dan sonra olduğu anlaşılıyor. Cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için: 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2008'den önceki prim borcunuzdan dolayı durdurulan iki yıl Bağ-Kur sürenizi, 18 Mart 2018’de yayımlanan toplamda af kanunu olarak tanımlanan 7143 sayılı Kanunun tanıdığı imkândan yararlanarak tekrar kazanabilirsiniz. İki yıllık Bağ-Kur sürenizi tekrar kazanıp, askerlik sürenizi de borçlanıp, ayrıca isteğe bağlı olarak da 2103 gün daha prim edilerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağız tarihte, Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

Başlangıç tarihiniz staj sigortası değil adınıza ilk defa emeklilik primi ödenen gündür

SORU: 14 Ağustos 1971 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim e-devlette 21 Eylül 1987 görünüyor. Fakat hizmet dökümünde başlangıcım 1989 görünüyor.1987 tarihinde meslek lisesinde staj yaptığım için mi başlangıç öyle görünüyor? Başlangıç tarihim 1987 mi? Yoksa 1989 mu kabul edilecek? 5576 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

ÇETİN

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. 1989’daki sigorta başlangıç tarihiniz 23 Kasım 1989’dan önceki bir tarih ise, 5450 günden fazla priminiz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 14 Ağustos 2022’de, sonraki bir tarih ise 5525 günden fazla priminiz olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emeklilik yaşınız borçlanacağınız süreye göre değişir

SORU: 1 Temmuz 1999’da SSK’lı olarak işe başladım. 24 Aralık 2014’de devlet memuru oldum. Ocak 1995 ile Mayıs 1999 arasında devlet hastanesinde tıpta uzmanlık yaptım. Bu süreyi borçlanabilirim. Borçlandığım bu süre SSK’lı mı, devlet memurluğu mu olarak geçiyor? Emeklilik yaşım, borçlanmazsam kaç, borçlanırsam kaç olur? Erken emekli olursam maaşım daha yüksek olur mu?

Ayşe Yenigüç

YANIT: İlk defa SSK’lı olduğunuz 1 Temmuz 1999 tarihinden sonraki prim günleriniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Sorunuz 1 Temmuz 1999 ila 23 Mayıs 2002 tarihleri arasında boşluğunuz olmadığı varsayımıyla yanıtlanmıştır. Buna göre, 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için, en az son 1260 günü 4/c kapsamında olmak üzere, 20 yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Tıpta uzmanlık sürenizin 2 ayını borçlanırsanız, emeklilik yaşınız 55’e iner. İlave olarak borçlanacağınız her tam yıl, emeklilik yaşınızda bir yaş indirim sağlar. Örneğin 4 yıl 2 ay borçlandığınızda emeklilik yaşınız 51 olur. Borçlanacağınız süre 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında değerlendirilir. Erken emekli olduğunuzda maaşınız daha yüksek olmaz.

Anneye aylık bağlanmasında SSK’nın şartları farklı

SORU: 9 Mayıs 2018 tarihinde Canan hanımın annesine ölen kızından maaş bağlanamayacağını yazdınız ama komşumuz, eşi Emekli Sandığı emeklisi olduğu halde ölen SSK’lı oğlundan maaş alıyor. Bir denesinler, muhtemelen alır. Ukalalık etmek istemem, sizden çok şey öğrendim ve öğreniyorum, ama bu iktidar parayı çok güzel dağıtıyor, belki onlar da faydalanırlar.

S. Tolunay

YANIT: Öncelikle ilginiz için teşekkür ederim. Ancak öğrenilecek daha çok şey var. Ben de halen öğrenmeye devam ediyorum. Komşunuza SSK'lı oğlundan aylık bağlanmış. Verdiğim yanıtta, Emekli Sandığı iştirakçisi olan kız çocuğundan aylık bağlanıp bağlanamayacağı soruluyor. Yani bizim sosyal güvenlik yasalarımıza göre biri elma, diğeri armut.

Komşunuza, hak sahibi olduğu tarihe göre 506 sayılı SSK veya 5510 sayılı Kanuna göre aylık bağlanmış olmalı. Söz konusu Kanunlarda anneye çocuğundan aylık bağlanması için dul olma şartı aranmıyor. 506 sayılı Kanunda, sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmama veya 65 yaş aylığı hariç olmamak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almıyor olma şartı aranıyor. 5510 sayılı Kanuna göre ise her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartı aranıyor. Emekli Sandığı Kanununa göre ise gelir şartının yanı sıra, Emekli Sandığı iştirakçisi olmama ve dul olma şartları da aranıyor.

Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Ağustos 1957 doğumluyum. 2003 yılında tarım girişim bulunmaktadır. 6 Şubat 2012 yılında SGK' ya girişim var. Ne zaman emekli olabilirim?

SEBAHATTİN

YANIT: Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz. Ya Tarım Bağ-Kurlu olarak, ya da isteğe bağlı olarak Bağ-Kura 1260 gün prim ödemeniz halinde, Bağ-Kurda yaşa haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi olursunuz. 2003'ten beri aralıksız olarak prim ödüyorsanız, SSK’dan sonra Bağ-Kura ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Aile hekimliğinden ayrıldığımda primlerim iade edilecek mi?

SORU: 2005 yılında Emekli Sandığından 21 yıl 3 ay üzerinden emekli oldum. 2007 Mayıs ayında aile hekimi olarak göreve başladım, 4/a’lı olarak çalışmaktayım. Aile hekimliğinden ayrıldığımda ödediğim primler bana geri ödenecek mi? Daha önce size yazdığımda 4/a statüsünden şartları sağlarsanız ikinci emekli aylığı bağlanır demiştiniz, bu şartlar nelerdir açıklarsanız sevinirim.

Ayşenur Sarıca

YANIT: 7000 prim günü ve 58 yaş ya da 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarını sağladığınızda 4/a (SSK) statüsünden ikinci bir emekli aylığı bağlanır. Emeklilik şartlarını sağlayamamanız halinde, 58 yaşınızı doldurmuş olmanız koşuluyla, talep etmeniz halinde 4/a kapsamında ödenen uzun vadeli sigorta primleriniz (prime esas kazancınızın yüzde 20’lik kısmı) güncelleme katsayısıyla güncellenerek, toptan ödeme şeklinde geri verilir.

Askerlik borçlanması emekliliğimi öne çeker mi?

SORU: 3 Mart 1970 doğumluyum. 10 Ağustos 1992’deki SSK girişimle 8.030 gün prim gün ödemem var. Askerliğimi 1 Aralık 1990-1 Haziran 1992 arasında yaptım. Askerlik borçlanması yapmam emekliliğimi öne çeker mi? Ne zaman emekli ola bilirim?

Ali

YANIT: Askerlik sürenizin 440 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olurunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 3 Mart 2022’de emekli olabilirsiniz.

Lisedeki sigortam başlangıç sayılıyor mu?

SORU: 14 Haziran 1979 doğumluyum. Lise 2 sınıfa giderken 1995 yaz tatilinde bir hamburgercide çalıştım. Ve sigorta başlangıç tarihim olarak o tarih olarak biliyorum. Hatta elimde SGK ‘nın kartı var. Fakat dökümde 1995 yılını göremiyorum. 2003 yılından itibaren gözüküyor. Sanırım şirket SGK’ ya prim ödememiş. Ama e- devlete girdiğimde SGK’ lı işe başlangıç tarihim 1995 yazıyor. Hangi tarihten itibaren sigortalıyım acaba?

HASAN

YANIT: Lise 2 deki sigortanız muhtemelen staj sigortası. Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. Ancak bu dönem de alınan sigorta sicil numarası, emekli olana kadar kullanılır. Emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihi: kişileri emekli eden ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan “malullük, yaşlılık ve ölüm” sigortalarına ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür. Emeklilik şartlarınız 2003’deki sigorta başlangıç tarihinize göre belirlenecek.

Emeklilikte yaşa takılan SGK primlerini geri alabilir mi?

SORU: EYT’lerden birisiyim. Bu hükümet de hakkımızı vermeyecek anlaşılan. Acaba şimdiye kadar biriken primlerimi SGK’dan alma şansım var m?

Mehmet Türkçe

YANIT: SGK primlerinin iadesi (yaşlılık toptan ödemesi), yaş şartını (kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yapılıyor.

Siz yaş dışındaki şartları sağlamış olup, emeklilikte yaşa takılmışsınız. 60 yaşından önce, tabi olduğunuz yaşı dolduğunuzda zaten emekli aylığınız bağlanacak. Dolayısıyla SGK’ya ödenen primlerinizi alma şansınız maalesef yok.

Memur emekli aylığı haczedilebilir mi?

SORU: Bir bayan olarak Emekli Sandığı emeklisiyim. Eşim de Emekli Sandığı emeklisi olup, şimdi serbest çalışmaktadır. Sorularım;

1- Emekli olan eşimin vefatı halinde, serbest çalışmasından dolayı borçları için reddi miras yaparsam, eşimin emekli aylığını alabilir miyim? Alırsam yüzde kaç alabilirim?

2- Kişisel borç için emekli aylığım haczedilir mi?

Sultan Çetin

YANIT: 1- Allah geçinden versin, eşinizin vefatı halinde reddi miras yapsanız da eşinizden aylık bağlanır. Emekli Sandığından emekli olduğunuzdan, bağlanacak aylığın oranı yüzde 50 olur.

2- Her ne kadar, 5510 sayılı SS ve GSS Kanununda yer alan 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olanlar hakkında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanacağına ilişkin hüküm ve 5434 sayılı Kanunda da emekli aylıklarının haczedilemeyeceğine ilişkin hüküm bulunmaması nedeniyle emekli aylıklarına haciz uygulanması yoluna gidilse de Emekli Sandığından emekli maaşı alanlara da 5510 sayılı Yasanın maaşın haczedilemeyeceğine ilişkin 93. madde hükmünün uygulanması gerektiğine ilişkin yargı kararları var.

Yargı kararlarına göre, muvafakatiniz olmadığı sürece emekli aylığınızın kişisel borç için haczedilememesi gerekir. Haczedilmesi halinde de yargı yoluna başvurmak suretiyle haczin kaldırılması mümkün olabilir.

Eşiniz bundan sonra prim ödemese de Nisan 2022’de emekli olabilir

SORU: 15 Nisan 1964 doğumlu eşimin sigorta başlangıç tarihi 9 Temmuz 1986’dır. Üç doğum borçlanması yaptık. Toplam 3620 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir?

KAZIM

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabi. 1530 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5150 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca 3600 günden fazla prim ödemesi olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 58 yaşını dolduracağı 15 Nisan 2022’de emekli olması da mümkün.

Dava açma hakkınız zamanaşımına uğramış

SORU: 12 yaşından beri çalışıyorum. Şu an 40 yaşındayım. 2000’de Bağ-Kura kayıt oldum fakat 2008’de prim ödemeye başladım. Zannedersem emeklilik yaşım 60. Çocukluğumda babamın yanında çalıştım. Ama sigortam yoktu. Şimdi 1995 senesine dönük babamı mahkemeye verip, bir kaç ay sigortalı olabilir miyim? Olabilirsem nasıl bir yol izlemeliyim? Birde babama ne kadar ceza çıkar?

BAYRAM

YANIT: Babanızın işyerinden ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde “Hizmet Tespit Davası” açmadığınızdan, hakkınız zamanaşımına uğramış. Bugün için babanız hakkında dava açarak başlangıcınızı geri çekemezsiniz.

Tavandan yatan primlerimin avantajını nasıl koruyabilirim?

SORU: 28 Şubat 1976 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım Haziran 1997. Şubat 2001’den Haziran 2016 tarihine kadar aralıksız çalıştım ve çalıştığım şirketlerde SGK primlerim hep tavandan yatırıldı. Şu an çalışmıyorum ve eşimin şirketinde kendisine yardımcı oluyorum. Emekli olduğumda tavandan yatan primlerimin avantajını kaybetmemek için ne yapmamı önerirsiniz? Ayrıca emeklilik yaşımı öğrenebilir miyim?

Oğuz Derince

YANIT: Tavandan yatan primlerinizin avantajını kaybetmemeniz için bundan sonraki süreçte çalışmanız söz konusu olacaksa, primlerinizin yine tavandan ödenmesi gerekiyor. Zira emekli aylığı en basit anlatımıyla, prime esas kazanç ortalaması ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Düşük kazanç üzerinden ödenecek primler, prime esas kazanç ortalamasını aşağı çektiği ölçüde, emekli aylığı düşer.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. En az 5900 gün prim ödenmiş olması koşuluyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 28 Şubat 2033 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Yaşı doldurduğu halde emekli olamayan isterse primlerini geri alabilir

SORU: Annem bir seneden beri dedemden emekli maaşı alıyor. Ondan önce kendisi isteğe bağlı olarak prim yatırıyordu. Annemin primleri o kadar azdı ki, yani çok geç emekli olacaktı. Bizde araştırdık rahmetli dedemin askerlik borcunu ödeyip anneme emekli maaşı bağladık. Sorum annem daha evvel ödediği primleri SGK’ dan talep edebilir mi? O kadar primi boşa ödedi. Her ay 400 lira gibi rakamlar ödedi. En azından bir kısmını almaya hakkımız var mı?

DERYA

YANIT: Emekli olmak için aranan yaşı doldurduğu halde, emekli olacak kadar primi olmayanlar, talep etmeleri halinde ödedikleri primlerini “yaşlılık toptan ödemesi” adı altında geri alabiliyor. Anneniz doğum, sigorta başlangıç ve prim ödeme gün sayısını bildirmediğinden primlerini alıp alamayacağını hesaplamıyoruz. Ancak genel bir bilgi verecek olursak, anneniz 58 yaşını doldurmuşsa primleri geri alma hakkı var. Doldurmuyorsa 58 yaşını dolduracağı tarihte primlerini iade olarak geri alabilir.

Hizmet birleştirme ve borçlanma işlemlerini ne zaman yapmalıyım?

SORU: Yedek subay olarak Emekli Sandığına tabi 1 yıllık hizmetimin SSK hizmetimle birleştirilmesi ve yedek subaylık eğitim dönemine ilişkin 2 aylık borçlanma işlemlerini nasıl ve ne zaman yapmam gerektiği konusunda bilgi verebilir misiniz?

Cem Eroğlu

YANIT: Yedek subay okul dönemine ilişkin borçlanmanızı emeklilik tarihiniz gelmeden önce istediğiniz zaman yapabilirsiniz. Ancak fazla geciktirmemenizde yarar var. Zira asgari ücret arttıkça ödenecek borçlanma primi tutarı da artıyor. Yılsonuna kadar geçerli olan asgari ücrete göre 2 aylık borçlanma karşılığı ödenecek asgari tutar 1.300 TL. Borçlanma için son çalıştığınız işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvuracaksınız. Asgari ücret ile asgari ücretin 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarı üzerinden yüzde 32 oranında hesaplanacak prim tutarını, borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeniz gerekecek.

Hizmet birleştirmesiyle ilgili olarak SGK’nın, farklı sigortalılık kapsamındaki hizmetlerin birleştirilmesi, isteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanması bilgilerinin ilgili programlara aktarılması ve tüm hizmetlerin tek bir hizmet dökümünde gösterilmesi ile ilgili bir çalışması var ve bu çalışmalar büyük oranda tamamlandı. 4/a ve 4/c kapsamındaki hizmetlerinizin aynı dosyada birleştirilip birleştirilmediğini e-devlet üzerinden takip edebilirsiniz. Emekliliğinize 6 ay kalana kadar birleştirme işlemi gerçekleşmemiş olursa talepte bulunabilirsiniz.

Taşeronun uygulaması doğru

SORU: Sitemizde kapıcı olarak taşeron işçisi çalıştırılmakta ve ücretinden gelir ve damga vergisi kesilmektedir. Taşerona yanlış yaptığını, gelir ve damga vergisi kesmemesi gerektiği ikaz edilmesine rağmen o, “kapıcınız bizim işçimizdir, o nedenle vergi kesmek durumundayız” şeklinde anlamsız bir cevap vermiştir. Bu konuda  nasıl bir yol izlememiz gerektiğini köşenizde yazar mısınız?

Metin Talay

YANIT: Apartman veya site yönetimleri tarafından çalıştırılan kapıcıların ücretleri gelir ve damga vergisinden istisna edilmiştir. Kapıcının işvereni site yönetiminiz olsaydı, kapıcının ücretinden gelir ve damga vergisi kesintisi yapmayacaktınız. Siz kapıcı istihdam etmiyorsunuz, taşerondan kapıcılık hizmeti satın alıyorsunuz. İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı yapılan ücret ödemeleri gelir ve damga vergisine tabi. Kapıcı da taşeronun işçisi olduğundan, taşeronun uygulaması doğru.

53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız mümkün

SORU: 1966 doğumluyum. 1993'ten beri sigortalı çalışıyorum. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

TAMER

YANIT: Askerlik sürenizi boşanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Sorunuzdan priminizin yeterli olduğu anlaşıldığından borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 2019'da 53 yaşınıza dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı dul ve muhtaç anneye aylık bağlıyor

SORU: Kız kardeşim 25 Kasım 2010 tarihinde 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında emekli olarak vefat etti. Babam Bağ-Kur emeklisi, annem ev hanımı. Annem kız kardeşimin maaşını alabilir mi?

Canan Eren

YANIT: Ölen Emekli Sandığı iştirakçisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi olmayan dul ve muhtaç annesine aylık bağlanıyor. 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net tutarından (bugün için 1.450,91 TL’den) daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmayanlar muhtaç sayılıyorlar.

Babanız sağ olduğundan (anneniz dul olmadığından) geliri olmasa da kız kardeşinizden aylık bağlanmaz. Allah geçinden versin babanızın vefatı halinde, gelir kriterine göre muhtaç da sayılırsa vefat eden kız kardeşinizden aylık bağlanabilir.

220 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 16 Eylül 1965 doğumuyum. 1 Temmuz 1993’de sigortalı oldum. Askerliğimi 1985 yılında yaptım. Yaklaşık 2670 gün sigortam var. 1 Şubat 2003 yılında tarım sigortası kapsamında 3336 gün prim yatırdım. 2012 yılında tekrar sigortalı olarak çalışmaya başladım. Halen çalışıyorum. Acaba ne kadar askerlik borçlanması yaparak ne zaman emekli olabilirim.

DEMİRAY

YANIT: Askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 53 yaşınızı dolduracağınız 16 Eylül 2018’de emekli olabilirsiniz.

Annenizin aylığının düşük olması babanızın aylığının düşüklüğünden

SORU: Esnaf Bağ-Kur emeklisi Babam vefat etti. Anneme 550 lira maaş bağlandı. Anneme bağlanan aylık neden bu kadar az acaba?

FATMA

YANIT: Anneniz emekli değilse veya sigortalı çalışmıyorsa ve kendisinden başka eşinden aylık alan yoksa, aylık bağlama oranı yüzde 75’dir. Ancak kendisinden başka aylık alan çocuk varsa veya kendisi emekli veya sigortalı çalışıyorsa, aylık bağlama oranı yüzde 50’dir. Emekliler arasında en düşük aylığı Bağ-Kurlular alıyor. Babanızın aylığı düşük olduğundan annenize bağlanan aylıkta düşük. Şüpheniz varsa, anneniz bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurarak, bağlanan dul aylığı hesabında yanlışlık olup olmadığını sorduğunda, gerekli kontroller yapılır ve sonuç kendisine yazılı olarak bildirilir.

Yaşınız dolmadan emekliliğinizi isteyemezsiniz

SORU: 14 Nisan 1969 doğumluyum. 9 Mayıs 1988’de 657 sayılı Kanun kapsamında devlet memuru oldum. Kendime göre emeklilik hesaplamam, doğum tarihime göre 2020 yılıdır. Asıl sormak istediğim, şu an emekliliğimi istesem ikramiyemi alır, maaşı mı beklerim yoksa her ikisini de mi beklerim veya red cevabı mı gelir? Askerliğimi memuriyet süresi içinde yaptım, borçlanmadım.

Kemal Sezgin

YANIT: Askerliğinizi 23 Mayıs 2002 tarihinden önce yaptıysanız, askerlik sürenizi borçlanmadığınızdan, emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bu durumda sizin de belirttiğiniz gibi 51 yaşınızı dolduracağınız 14 Nisan 2020 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 18 ay askerlik borçlanmasıyla emeklilik yaşınız 50’ye iner ve bir yıl erken emekli olmanız mümkün olabilir.

Şu an emekliliğinizi isteyemezsiniz, isteseniz de reddedilir. Ancak görevden ayrılıp, emeklilik yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. Bu durumda emekli aylığınız bağlanmaz, ikramiyeniz de ödenmez. Yaşınız dolduğunda dışarıdan emeklilik talebinde bulunursunuz ve emekli aylığınız bağlanır. İkramiyeniz de emekli aylığınız bağlandığında ödenir.

Maaşınızın tamamı değil yüzde 60'ı annenize ve kardeşinize devredilir

SORU: Doğum tarihim 12 Mayıs 1992. Emekli Sandığından yetim maaşı almaktayken, 25 yaşını doldurduğumdan maaşım kesildi. Bu maaş anneme veya 18 yaşındaki kardeşime devredilebilir mi?

DENİZ

YANIT: Yetim aylığınız kesildiğinde; babanızdan aylık alan anneniz ve kardeşinizin aylık bağlama oranı aratacaktır. Anneniz yüzde 50, kardeşiniz ve siz yüzde 25 oranında aylık alıyordunuz. Aylığınız kesildiğinde, anneniz memur veya memur emeklisi değilse, aylık bağlama oranı yüzde 60’a, kardeşinizin de aylık bağlama oranı da yüzde 30’a yükselecektir. Bu durumda aylığınızın tamamı değil, yüzde 60'ı annenize ve kardeşinize devredilmiş olacaktır.

Serbest avukatlığa başladığınızda Bağ-Kur’lu olursunuz

SORU: 26 Kasım 1975 doğumluyum. 13 Eylül 1996’da MEB’de öğretmen olarak göreve başladım. Haziran 2018’de hukuk fakültesini bitiriyorum. Stajımı yapıp serbest avukat olarak çalışmayı düşünüyorum. Öğretmenlikten yaş nedeniyle emekli olamıyorum. Bana yol gösterirseniz çok sevinirim.

Aylin Ünver

YANIT: Serbest avukatlığa başladığınızda 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılırsınız. 4/b kapsamında 1259 günden fazla prim ödediğinizde 4/b statüsünden emekli olursunuz. 4/b statüsünden emeklilik için de 4/c (Emekli Sandığı) statüsünde olduğu gibi 20 tam yıl prim günü ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Diğer bir deyişle, 4/b statüsünden de 53 yaşından önce emekli olamazsınız.

Memuriyet başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce, hizmet süreniz de 15 yıldan fazla olduğundan, 4/b statüsünden emekli olduğunuzda da emekli ikramiyesi alırsınız. Ancak ikramiyeniz, sadece memuriyette geçen hizmet süreniz için ödenir.

Vergi indirimini Maliyeden alacaksınız

SORU: Amcam 1965 doğumlu. 1999 sigorta girişli. Muhtemelen yüzde 40 ila yüzde 60 arasında bir engeli var. Vergi indirim belgesini nasıl alabiliriz? Ve amcam ne zaman emekli olabilir?

SAMET

YANIT: Amcanız en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramışsa, Maliye’ye başvurarak(bulunduğu yerdeki Vergi dairesi başkanlığına, yoksa vergi dairesine) vergi indirim hakkı alabilir. Vergi indirimi alması halinde, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engelli olarak, emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olur. Ve toplam 4080 gün prim ödemiş olması şartıyla, 2017 yılı içinde 18 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı tarihte emekli olabilir.

İdareciliğiniz emekli aylığı ve ikramiyenize katkı sağlamaz

SORU: 23 Ocak 1987'de Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak öğretmenliğe başladım. 31 yıldır aralıksız olarak halen devam etmekteyim. 1 Şubat 1961 doğumluyum. 30 Kasım 1985 tarihinden itibaren bir yıl yedek subay olarak askerlik yaptım. Öğretmenlik hayatım süresi içinde 1997 ile 2013 tarihleri arasında fiilen müdür başyardımcılığı yaptım. 2018 Temmuz'unda emekliye ayrılmayı düşünüyorum. Sorularım şunlar;

1- 1997-2013 arasındaki idareciliğim, makam tazminatı olarak emekli maaşıma ve emekli ikramiyeme yansır mı?

2- Ne kadar emekli maaşı, ne kadar emekli ikramiyesi alabilirim?

Cihat Hançer

YANIT: 1- Yaptığınız idarecilik görevi için makam tazminatı öngörülmediğinden, idarecilik görevinizle ilgili olarak emekli aylığınıza ve emekli ikramiyenize herhangi bir yansıma olmaz.

2- 1/4 derece/kademe, 3000 ek gösterge ve 32 yıl 8 ay hizmet üzerinden bugün için geçerli olan katsayılara göre emekli aylığınız (ek ödeme dahil) 2.681 TL, 32 tam yıl karşılığı emekli ikramiyeniz 99.789 TL olur. Bu tutarlara yüzde 4 Temmuz zammı ve olursa enflasyon farkı ilave edilir.

KKTC’den sağlık yardımı alma hakkı olan GSS’li sayılır mı?

SORU: Babam ve Annem KKTC vatandaşı olarak oradan emekliler ve 2011 yılında TC vatandaşı da oldular. Bugüne kadar Ankara'da benim ikamet ettiğim adreste kayıtları bulunuyor, ancak normal zamanda KKTC’de ikamet ediyorlar. Türkiye’deki adres kayıtlarından dolayı otomatik olarak 6824 sayılı düzenleme kapsamına dahil edildiler. Bugün aylık GSS prim borcu ödemesi ve 1 Nisan 2017 öncesine ait yapılandırılmış bir borç bulunuyor. Annem ve babamın GSS'den yararlanmasını istiyorum, ancak bu koşullarda mevzuat ve yapılan düzenleme annem ve babamı kapsıyor mu? Borçları ödememiz halinde herhangi bir sorunla karşılaşır mıyız?

Umut Berberoğlu

YANIT: 5510 sayılı Kanunun 60. maddesinde, ikametgâhı Türkiye’de olan kişilerden, maddede sayılan bentler dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşların 60/g kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacakları hüküm altına alınmıştır. Bu hükme göre, kişilerin genel sağlık sigortalısı sayılabilmeleri için Türkiye’de ikamet etmeleri veya yabancı bir ülkeden sağlık yardımı hakkı bulunmaması gerekmektedir. Bu nedenle, yurt dışında ikamet eden veya yabancı ülkeden sağlık yardımlarından yararlanma hakkı olan kişilerin, genel sağlık sigortası kapsamına dahil edilmemesi gerekir.

Anne ve babanızın yerleşim yeri Adres Kayıt Sisteminde Türkiye gözüktüğünden otomatik olarak GSS kapsamına alınmışlar. Ancak yabancı ülkede (KKTC’de) sağlık sigortasından yararlanma hakları bulunduğundan, KKTC’de sağlık yardımından yararlandıklarına dair belge eklenerek yapılacak yazılı başvuru üzerine, GSS sigortalılığının sona erdirilmesi ve tahakkuk ettirilen GSS prim borcunun silinmesi gerekir.

Doğum borçlanması şartlarınızı değiştirmez

SORU: 3 Temmuz 1968 doğumluyum. İlk SGK girişim 1 Kasım 1994’de olup 6000 gün sigortam var. SGK girişinden sonra iki çocuğum var. Ne zaman emekli olabilirim? Doğum borçlanması yaparak emekli olabilir miyim?

NARİN

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 51 yaşınızı dolduracağınız 3 Temmuz 2019’da emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmediğinden, borçlanma yapmanıza gerek yok.

Yurtdışına taşınanların GSS sigortalılığının sonlandırılması

SORU: Oğlum Mart 2018’den itibaren İsveç'te Postdoc. olarak çalışıyor. İkametgâhını taşımadığı için hala GSS primi ödemekteyim. İkametgâhını e-devlet üzerinden İsveç'e taşıyabilir mi? Yoksa konsolosluğa giderek mi taşıyacak? İkametgâhını taşıdıktan sonra GSS primini ödememek için nasıl bir yol izlemek gerek?

Cantekin Vural

YANIT: Adres bildiriminde kişilerin yazılı beyanı esas alınıyor. Bildirim şahsen veya güvenli elektronik imza ile yapılabiliyor. Ayrıca adres bildirimi yapma yetkisi içeren vekâletname ile de kişilerin adresleri ile ilgili bildirimde bulunulması mümkün. Adres bildirimi, nüfus müdürlüklerine veya dış temsilciliklere yapılabiliyor.

Buna göre, oğlunuzun adres değişikliğine (ikametgâhını yurtdışına taşıdığına) ilişkin bildirim, oğlunuz tarafından internet üzerinden güvenli elektronik imza ile yapılabileceği gibi, yurtdışında bulunduğu yerdeki dış temsilciliğe (konsolosluğa) da yapılabilir.

Genel sağlık sigortalılığını sona erdirmek için de adres değişiklik işlemi yapıldıktan sonra, bildirimde bulunulan makamdan alınacak onaylı Adres Beyan Formu/Adres Bilgileri Raporu ile SGK’ya başvurmak gerekiyor.

Askerliğinizi borçlanıp 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1 Haziran 1974 doğumluyum. SSK girişim 1 Mayıs 1997 olup sigortam halen devam ediyor. 1994’de 18 ay askerlik yaptım. Ve tamamını yatırdım. Ne zaman emekli olurum?

OSMAN

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2029’da emekli olabilirsiniz.

Reddi miras yaparsa kızım annesinin maaşını alabilir mi?

SORU: Eşimden 15 yıl önce boşandım. Bir kızımız var. Eski eşimi 4 ay önce bir hastalıktan ötürü kaybettik. Kendisi SSK’dan emekliydi. Bir hafta önce bilmediğimiz bir kaç tane, eski eşimin adına banka borcu çıktı ve bu borçlar için kızıma ödeme tebligatı gönderildi. Kızımın bu borçlardan bilgisi yoktu. Bu durum karşısında reddi miras yapabilir mi? Reddi miras yaparsa kızım annesinin maaşını alabilir mi?

Can Berhan Atay

YANIT: SSK emeklisinin vefatı halinde, sağ kalan eş (kadın/erkek fark etmez) veya çocukları reddi miras yapabilir. Hak sahibi eş veya çocukların mirası reddetmesi, dul ve yetim aylığı bağlanmasına engel değil. Ayrıca bağlanan dul ve yetim aylığı banka tarafından haczedilemez. Ancak miras red süresi, miras bırakanın ölümünden itibaren başlar ve süresi 3 aydır.

Eski eşinizin vefat tarihi üzerinden 3 aydan fazla süre geçtiğinden, kızınız reddi miras yapamaz. Ancak kendisine bağlanan yetim aylığı banka tarafından haczedilemez.

Bir tam yıldan az süre için emekli ikramiyesi ödenmez

SORU: 12 Ekim 1969 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 1985’de. 1987-1988 arasında 300 gün Emekli Sandığına hizmetim var.(vekil öğretmen olarak.) 1991 yılından 2013 Ocak ayına kadar Türk Telekom da(özel şirket) SSK’lı olarak çalışarak 8600 gün prim ödedim. 2013 yılı Ocak ayında vergi muafiyeti (% 60) raporum ile emekli oldum. Kıdem tazminatımı aldım. 15 Haziran 2017 tarihli posta gazetesi köşenizde emekli sandığı ikramiyesi ile ilgili bir yazınız vardı. Bu maili ona istinaden yazdım. Son çalıştığım işyeri Emekli Sandığına tabi 300 günlük çalışmamı kıdem tazminatıma ilave etmedi. 300 günlük süremi hizmet birleştirmesi yaptım. SSK emekli maaşımı 300 gün ilave ederek primime ekledi ve maaşım eklenmiş haliyle hesaplandı. Benim sorum; Emekli Sandığına geçen 300 gün süremin emekli ikramiyesini alabilir miyim?

İSMAİL

YANIT: Son çalıştığınız işyeri memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi ödemez. Emekli ikramiyesini Emekli Sandığı öder.( Emekli Sandığı ödediği emekli ikramiyesini daha sonra ilgili kamu kuruluşundan alır) Bir tam yıldan az süre için emekli ikramiyesi ödenmiyor. 10 ay için emekli ikramiyesi alma hakkınız yok.

Emekli kız çocuğu Bağ-Kur’dan yetim aylığı alamaz

SORU: Annem; hiçbir sigorta ve emeklilik güvencesi yokken dedemden kalan Bağ-Kur maaşını alıyordu. Daha sonrasında SSK üzerinden isteğe bağlı emekli oldu ve aylığı kesilmişti. Şimdi Temmuz 2017’de anneannem vefat etti. Dedem ise 1991 yılında vefat etmişti. Annem 2009 Ekim Ayında isteğe bağlı olarak SSK üzerinden Emekli oldu.  Dedemden tekrar dul ve yetim aylığı bağlanır mı? Son kanun değişikliklerine göre  alınıyor mu, alınmıyor mu? Kesin bir bilgi bulamadım.

TAHİR

YANIT: Bağ-Kur emekli kız çocuğuna anne veya babasın üstünden yetim aylığı bağlamaz. Nitekim anneniz babasından yetim aylığı alırken, emekli olduğunda yetim aylığı kesilmiş. Anneniz emekli olduğundan, maalesef Bağ-Kurdan yetim aylığı alamaz.

Memuriyetten ayrılacaksanız yaştan emekli olmayı beklemelisiniz

SORU: 7 Kasım 1977 doğumluyum. 14 Ocak 2002 tarihinde öğretmen olarak işe başladım. 3 Eylül 2018 itibarıyla ayrılmayı planlıyorum.  Halen 2. dereceden maaş almaktayım.

1- Dışardan Emekli Sandığına prim ödemeyi seçersem kaç TL ile başlayıp kaç yıl ödeyerek emekli olurum? Emekli ikramiyemi hangi şartlarda alırım?

2- SSK’dan emekli olmayı seçersem kaç TL ile başlayarak ve kaç yıl prim öderim? Son 3,5 yıl SSK’ya prim ödersem emeklilik hakkım nasıl olur? Emekli Sandığı ile SSK arasında ödenti olarak büyük farklar olduğu söylendi.

3- Yaş haddinden Emekli Sandığından emekliliği seçersem 16 yıl 8 ay hizmet karşılığı  maaşım nasıl olur? Vereceğiniz bilgiler benim için çok önemli.

Özlem Erdinç

YANIT: 1- 2/1 derece/kademe, 2200 ek gösterge ve 16 yıl 8 ay hizmet süresine göre hesaplanacak emekli keseneğine esas aylığınız üzerinden yüzde 48 oranında prim ödersiniz. Bu tutar da bugün itibarıyla aylık 1.428 TL olur. Emekli keseneğine esas derece/kademeniz ve memur maaş katsayıları arttıkça ödeyeceğiniz tutar da artar. Emeklilik için 25 yıl hizmet süresi ve 58 yaş şartına tabisiniz. Emekli ikramiyeniz, emekliliğe hak kazanıp aylığınız bağlandığında ödenir. Ancak ikramiye, 16 yıllık fiili hizmet süreniz için ödenir. İsteğe bağlı iştirakçi olarak prim ödediğiniz süre için ikramiye ödenmez.

2- 4/a (SSK) statüsünden emekli olmayı tercih ederseniz, isteğe bağlı sigortalı olarak 4/a kapsamında prim ödeyemezsiniz. Primleriniz çalışmanız karşılığı alacağınız ücret üzerinden (asgari ücret ile asgari ücretin 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla) yüzde 14 sigortalı hissesi, yüzde 20,5 işveren hissesi olarak ödenir. 4/a statüsünden emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş ile Emekli Sandığından sonra en az 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. 1260 gün 4/a kapsamında prim ödediğinizde 7000 prim gününü de tamamlamış olursunuz ve 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Ancak memuriyetten ayrılacağınız tarihte sigortalılık süreniz 25 yıldan, prim gün sayınız da 7000 günden az olacağından ikramiye alamazsınız.

3- 16 yıl 8 ay hizmet süresiyle 61 yaşınızı doldurup Emekli Sandığı statüsünden yaştan emekli olduğunuzda, bugünkü katsayılara göre ek ödeme dahil emekli aylığınız 2.062 TL olur. Memuriyetten ayrılacaksanız sizin için en avantajlı olan seçenek, Emekli Sandığı ve SSK kapsamında prim ödemeden 61 yaşınızın dolmasını bekleyip, yaştan emekli olmanız. Bu durumda 16 yıllık hizmetiniz karşılığı ikramiyenizi de alırsınız.

Başka ülkeden sağlık yardımı alma hakkı olan GSS’li sayılır mı?

SORU: Ben Amerika doğumlu ve çifte vatandaş statüsünde biriyim. Ağustos 1989 yılından beri de ABD’de yaşamaktayım. İlk defa e-devlet sayfasına giriş yaptım ve 2012 yılında başlatılmış olan mecburi GSS primlerinden yüksek bir miktarda borcum olduğunu öğrendim. SGK’ya gittiğimde maalesef şef ile görüşmemize rağmen borcumuzu sildiremedik. Nüfus dairesinde anne-babamın ikametinde göründüğümden yıllardır yurt dışında yaşamama ve hiçbir sağlık hizmetinden yararlanmama rağmen hiçbir kanıtı kabul etmiyorlar. Kızım da aynı benim durumumdadır. Kendisi de ABD doğumlu olup bütün hayatı boyunca orada yaşayıp üniversiteyi tamamlamıştır. Pasaport giriş-çıkışları, sigorta kartım, ehliyet vs. dokümanların nasıl kanıt olmadığını iddia ederler? Bu nasıl bir haksızlıktır? Amerika'da sigortalıyım ve buraya her gelişimde seyahat sigortası alıyorum.

Berna S.

YANIT: 5510 sayılı Kanunun 60. maddesinde, ikametgâhı Türkiye’de olan kişilerden, maddede sayılan bentler dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşların 60/g kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacakları hüküm altına alınmıştır. Bu hükme göre, kişilerin genel sağlık sigortalısı sayılabilmeleri için Türkiye’de ikamet etmeleri veya yabancı bir ülkeden sağlık yardımı hakkı bulunmaması gerekmektedir. Bu nedenle, yurt dışında ikamet eden veya yabancı ülkeden sağlık yardımlarından yararlanma hakkı olan kişilerin, genel sağlık sigortası kapsamında dahil edilmemesi gerekir.

Her ne kadar Adres Kayıt Sisteminde yerleşim yeri adresiniz Türkiye gözükse de yabancı ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkınız bulunduğundan, Amerika’da sağlık yardımından yararlandığınıza dair belgenize istinaden tahakkuk ettirilen GSS prim borcunun silinmesi gerekir. Şayet ikna edemezseniz, Amerika’da sağlık yardımından yararlandığınıza dair belgenizi ekleyeceğiniz yazı ile başvuruda bulunarak tahakkuk ettirilen GSS primlerinin iptalini talep edebilir, talebinizin reddedilmesi halinde dava açabilirsiniz.

Yaşı 51’e düşürmek için askerliğimin ne kadarını borçlanayım?

SORU: 11 Aralık 1968 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1 Mayıs 1988’de olup SSK’ya 120 gün prim ödemem var. Kasım 1988- Mayıs 1990 arasında 18 ay askerlik yaptım. 2 Ocak 1991’den bu yana bir kamu kuruluşunda 657 tabi memur olarak görev yapmaktayım. e-devletten baktığımda emeklilik yaşım 52 görünüyor. Askerliğimin kaç ayını ödersem 51 düşer.

İSMET

YANIT: Askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, 52 olan emekli olacağınız yaş, 51’e düşer.

Emekli aylığı nafaka borcu için haciz edilebilir mi?

SORU: 1 Şubat 1968 doğumluyum. 1 Şubat 2017’de emekli oldum. Ayrıldığım eşimden dolayı ayda 800 lira nafaka ödüyorum. Birikmiş nafaka borcundan dolayı PTT’den kredi çektim. Bir kısmını nafaka borcuma yatırdım. Bunun üzerine geçen ay maaşından kalan parayı almaya gittim hesabımda hiç param olmadığını söylediler. İcra dairesi maaşıma el koymuş. Kredimi ödeyemedim. İcra müdürlüğünden itiraz hakkımın olmadığını söylediler. Hani emekli aylıkları haciz edilemiyordu? Haczi nasıl kaldırtabilirim?

ŞAHİN

YANIT: Emekli aylıkları nafaka borçları ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na olan prim borçları dışındaki borçlar için emeklinin izni olmadan haciz edilemiyor. Ancak emekli aylıkları nafaka ve prim borçları için haczedilebilir. Maalesef nafaka borcunuzdan dolayı emekli aylığınıza konan haczin kaldırılması mümkün değil.

FHZ süresi sigortalılık süresine ilave edilir mi?

SORU: Askerlik hizmetimi yedek subay olarak yaptım. 4/a statüsünden emekli olacaklar açısından, ilk defa sigortalı olunan tarih yedek subaylıktan önce ise bu tarih yedek subaylık süresinin dörtte biri oranında geriye götürülür denilmektedir. 90 günlük fiili hizmet zammı, ilk defa sigortalı olunan tarihe göre 23 Mayıs 2002 tarihindeki sigortalık süresine ilave edilir mi? Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? Sigorta başlangıcıma göre şu an 55 yaş olan emeklilik yaşım 54 olur mu? Doğum tarihim 22 Haziran 1976. Sigorta başlangıcım 1 Ağustos 1994. Yedek subaylık başlangıcı 15 Nisan 2000, terhis 15 Nisan 2001. Emekli Sandığındaki 450 gün hariç Mart ayı sonu sigorta prim gün sayım 6006 gündür. Alo 170 dahil birçok yere sormama rağmen net bir cevap alamadım. Cevaplarsanız çok memnun olurum.

Metin Sakar

YANIT: 23 Mayıs 2002 tarihinden önce yaptığınız 12 ay yedek subaylık süresi karşılığı hak kazandığınız 3 ay fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla sigortalılık sürenizin hesabında, sigortalılık süresine eklenir. Buna göre de 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim gününüz yeterli. Sigortalılık süreniz 1 Mayıs 2019’da dolar. 54 yaşınızı dolduracağınız 22 Haziran 2030 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Kısmi süreli çalışan eksik gün borçlanması yapabilir

SORU: Oğlum 4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile 12 Temmuz 2002 ile 5 Haziran 2012 tarihleri arasında sigortalı olarak çalışmıştır. Bu süre içinde her ay çalıştığı günlere ait sigorta primleri işveren tarafından muntazaman yatırılmıştır. Bu tarihler arasındaki kısmi süreli çalıştığı aylara ait eksik süreleri 30 güne tamamlatma hakkı var mıdır? Var ise ne miktar üzerinden ve hangi oranda prim yatırmak gerekir? Yatırılabilecek miktar bütçemi aşarsa SGK veya Ziraat Bankasından mali destek almam söz konusu olabilir mi?

Ali Haydar Gördü

YANIT: Oğlunuz, 25 Şubat 2011 tarihinden sonraki dönemde kısmi süreli çalıştığı aylara ait eksik süreleri 30 güne tamamlamak üzere borçlanabilir. Borçlanacağı her bir gün için günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarı üzerinden yüzde 32 oranında prim ödersiniz. Oğlunuzun borçlanabileceği süre, 25 Şubat 2011 ile 5 Haziran 2012 tarihleri arasındaki kısa bir dönem için olacağından, bütçenizi aşmayacağını umuyorum. Aşsa da SGK veya Ziraat Bankasından mali destek almanız söz konusu olmaz.

Babanız 49 yaşını dolduracak

SORU: 18 Mayıs 1971 doğumlu babamın sigorta giriş tarihi 1 Eylül 1985 olup toplam 5500 gün prim ödemesi var. Acaba ne zaman emekli olur?

SALİH

YANIT: Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese bile, 49 yaşını dolduracağı 18 Mayıs 2020’de emekli olabilir.

Part-time çalışan kapıcının sigortalılığı ve kıdem tazminatı

SORU: Doğal gazla ısınan 5 daireli apartmanımızın hizmetleri, çok yakındaki bir başka apartmanda aylıklı ve sigortalı olarak çalışan kişi tarafından görülmektedir. Bu hizmet haftada 2 defa akşamları çöp alma, 1 defa da merdiven silme işleminden ibarettir. Dolayısıyla haftada toplam 4 saati aşmayan bir hizmet vermektedir. Kendisine her ay “temizlik hizmet bedeli” olarak 435 TL gider makbuzu ile elden imzası karşılığında ödeme yapılmaktadır. Hizmet süresi 10 yıldır devam etmektedir. Bu durumda; kendisini SGK’ya tescil ettirmek zorunda mıyız ve hizmetine son vermemiz halinde kıdem tazminatı doğar mı?

Tankut Ağan

YANIT: Bir kişi birden fazla işverene tabi olarak sigortalı çalışabiliyor. Söz konusu kapıcının başka bir binada aylıklı ve sigortalı çalışması, binanızda da sigortalı olmasına engel değil. Dolayısıyla sigortalılık tescilinin yapılması gerekiyor. Henüz usul ve esasları SGK tarafından belirlenmedi ancak kapıcıların sigortalılık işlemleri, 5510 sayılı Kanunun Ek 9. maddesinde 27 Mart 2018 tarihinde yapılan değişikle basit hale getirildi. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla çalışanlar gibi, her ay aylık prim ve hizmet belgesi verilmeksizin, ay içindeki çalışma saatleri toplamının 7,5 saate bölünmesiyle bulunacak gün sayısına göre primlerinin ödenmesi mümkün olacak.

Haftanın belli günlerinde belli bir saat çalışıyor olsa da çalışma süresi bir yıldan fazla olan ve İş Kanununun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında bir nedenle işten çıkarılan kapıcı kıdem tazminatına hak kazanır. Bir yıllık çalışma karşılığı ödenecek kıdem tazminatının hesabında esas alınacak ücret ise kısmi çalışma karşılığı aldığı aylık ücret olur.

Babanız 49 yaşını dolduracak

SORU: 18 Mayıs 1971 doğumlu babamın sigorta giriş tarihi 1 Eylül 1985 olup toplam 5500 gün prim ödemesi var. Acaba ne zaman emekli olur?

SALİH

YANIT: Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese bile, 49 yaşını dolduracağı 18 Mayıs 2020’de emekli olabilir.

Emekli Sandığı sigorta başlangıcını değil prim gününü esas alınır

SORU: Kızım 30 Mayıs 1972 doğumlu. SSK başlangıcı 1 Kasım 1989 olup, 90 gün prim ödemesi var. 12 Ekim 1998 tarihinden bugüne, kesintisiz 20 yıla yakın Emekli Sandığına tabi öğretmenliği devam ediyor. Yıllar önce duymuş ve okumuştum, kızımın 1 Kasım 1989 sigorta başlangıç tarihini dikkate alırsak, bu durumda bayanlarda müktesep hak olarak 20 yılı aşkın Emekli Sandığı hizmeti ile birleştirildiğinde 48 yaş ile emekli olabilme imkânı var mı?

Hüseyin Fikri Kara

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde, ilk defa sigortalı olunan tarihe göre 23 Mayıs 2002 tarihindeki sigortalılık süresi esas alınıyor. Kızınız 4/a statüsünden emekli olsaydı 1 Kasım 1989 sigorta başlangıcıyla 46 yaş şartına tabi olurdu. Ancak 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla fiilen prim ödenmiş olan hizmet süreleri esas alınıyor.

Kızınızın Emekli Sandığı statüsünden emeklilik yaşının tespitinde, 1 Kasım 1989 tarihindeki sigorta başlangıcı dikkate alınmaz. 4/a kapsamında fiilen prim ödenmiş 90 prim gün sayısı dikkate alınır. Bu süre 4/c hizmet süresine eklendiğinde de 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla fiili hizmet süresi 3 yıldan fazla 4 yıldan az (3 yıl 11 ay) olduğundan, emeklilik için 55 yaş şartına tabi olur. İsterse, 4/a kapsamındaki 90 gün ile birlikte 20 yıllık fiili hizmet süresini tamamlayacağı 15 Temmuz 2018 tarihinden sonra görevinden ayrılıp, yaşının dolmasını bekleyebilir. Bu durumda emekli ikramiyesi, 55 yaşını doldurup emekli aylığı bağlandığında ödenir.

5600 gününüz varsa Mart 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU:15 Mart 1970 doğumluyum. İşe giriş tarihim14 Ocak 1993 olup, hiçbir borçlanmam yok. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

FATMA

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 15 Mart 2019’da emekli olabilirsiniz.

12 ay içinde ödenmeyen isteğe bağlı prim borcu silinir

SORU: 1 Eylül 1982 doğumluyum. 26 Mayıs 2005’ten beri sigortalı çalışıyorum. Fazla prim ödeme emekli aylığını arttır mı? Örneğin; 8000, 9000 gün gibi. Bir de 11 Nisan 2013’te isteğe bağlı Bağ-Kura kaydoldum. Altı ay sonra terk ettim. Ama hiç prim ödemedim. Bu süreyi boşanmamın bir faydası olur mu?

MEHMET

YANIT:1 Ekim 2008’de yürürlüğe konan yasaya göre, ne kadar çok prim ödenirse ve ne kadar fazla kazanç tutarı üzerinden prim ödenirse, emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Dolayısıyla 9000, 10.000, 12.000 gün prim ödemek ve bu primleri de yüksek kazanç üzerinde ödemek emekli aylığınızı artırır. 2013’deki 6 aylık isteğe bağlı prim borcunuzu bugüne ödeyemezsiniz. Çünkü 12 ay içinde ödenmediğinden prim borcunuz silinmiştir.

Emekli aylığından vergi kesintisi yapılmıyor

SORU: Annem banka emeklisi. Emeklilik sonrası gelişen rahatsızlığı sonucu yüzde 90 engelli raporu mevcut. Engelli raporundan dolayı maaşına uygulanan vergiden muafiyet veya indirim hakkı olur mu?

Figen Kafesçiler

YANIT: Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 20. maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıklarından vergi kesintisi yapılmıyor. Banka sandığından emekli olan annenizin emekli aylığından vergi kesintisi yapılmadığı için engellilik raporuna bağlı olarak vergi muafiyet veya indirim uygulaması da söz konusu olmaz.

Arazi gelir getirmiyorsa mesken için emlak vergisi ödemezsiniz

SORU: Emekliyim. İzmir’de bir konut satın aldım, oturuyorum. Üzerime kayıtlı başka herhangi bir gayrimenkul yok. Karşıyaka belediyesi miras yolu ile henüz bölüşümünü yapmadığımız babadan kalan 1/7 oranında hissem olan konut arazisi vasfında iki gayrimenkul olduğunu ileri sürerek tek konut muafiyetinden yararlandırmıyor. Daha önce Ankara Çankaya belediye sınırları içindeki dairem için belediye tek konut muafiyeti uygulamıştı. Bu konuda ne yapabilirim?

Hüseyin Yıldırım

YANIT: 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin I/3. maddesinde, mükelleflerin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmalarının, indirimli (sıfır oranlı) vergi oranından yararlanmalarına engel teşkil etmeyeceği açıklanmış olup, miras yoluyla intikal etmiş olan konut arazisi hissenizden gelir elde etmiyorsanız, indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanırsınız ve sahip olduğunuz mesken için emlak vergisi ödemezsiniz. Söz konusu Tebliğ açıklamasını ilgi göstererek, itiraz edebilirsiniz.

Kasım 2020’de emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Kasım 1966 doğumluyum. Haziran 1993’de SSK başlangıcım var. 2012’ye kadar SSK ya, 2012’den Şubat 2017’ye kadar Bağ-Kura prim ödedim. Şubat ayından beri SSK’lıyım. Ne zaman emekli olurum?

M.T.

YANIT: Şubat 2017’den itibaren başlayan sigortanızla SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaşı şartlarına tabi olursunuz. Sorunuzdan prim ödemenizin yeterli olduğu anlaşıldığından, ara vermeden prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı olduracağınız 2 Kasım 2020’de emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kur mu SSK mı?

SORU: Eşim Temmuz 1972 doğumlu. Sırasıyla 4/a, 4/c ve 4/b statüsünde bugüne kadar çalışma hayatı var. 4/a statüsünden ilk işe giriş tarihi Aralık 1989, çalışma gün sayısı 60 gün. 4/c statüsünden işe giriş tarihi Eylül 1998, çalışma gün sayısı 2040 gün. 4/b statüsünden işe giriş tarihi Nisan 2006, çalışma gün sayısı 4324 gün. Halen 4/b statüsünden Bağ-Kur’lu olarak çalışmaktadır. Öğrenmek istediğim, bugüne kadar toplam 6424 gün prim ödemiş ve ilk işe giriş tarihinden itibaren yaklaşık 29 yıl geçmiş olan eşim;

1- Bağ-Kur statüsünden ne zaman emekli olabilir?

2- Bağ-Kur yerine SSK’dan emekli olmak isterse kaç yıl daha 4/a statüsüne geçerek çalışması gerekir?

3- SSK’dan emekli olduğu takdirde daha yüksek emekli maaşı mı alır, aradaki fark yüzdesi ne kadar olur?

Yavuz Yalçın

YANIT: 1- Eşiniz 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 20 yıl (7200 gün) prim günü ve 55 yaş şartlarına tabi. 7200 prim gününü tamamlayıp, 55 yaşını dolduracağı Temmuz 2027’de emekli olmaya hak kazanır.

2- 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 46 yaş şartlarına tabi olup, yaş dışındaki şartları sağlamış. Yaş şartını da Temmuz 2018’de sağlıyor. Ancak son 2520 günlük fiili prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında ise o sigortalılık statüsünden emekli olunduğundan, eşinizin 1260 gün (3,5 yıl) 4/a kapsamında prim ödemesi gerekiyor. 3,5 yıl önce 4/a kapsamında prim ödemeye başlamış olsaydı, Temmuz 2018’de emekli olabilirdi.

3- Fark yüzdesini söyleyemem. Ancak eşiniz 4/a statüsünden hem daha erken emekli olur ve emekli aylığı almaya başlar hem de daha yüksek emekli aylığı alır.

72 gün daha prim ödeyip 58 yaşı dolduracaksınız

SORU: 10 Kasım 1978 doğumluyum. Sigortalı işe giriş tarihim 20 Mart 1999 olup halen sigortalı olarak çalışıyorum. 5903 gün prim ödemem var. 2003-2005 arasında askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Daha ne kadar prim ödemem gerekiyor?

MEHMET

YANIT: Emekli olabilmek için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 72 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınıza dolduracağınız 10 Kasım 2036 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Hisseli de olsa birden fazla eviniz var

SORU: Emekli öğretmenim. Üzerime tapulu bir dairem var. Emekli olunca 2 yıl muafiyet nedeniyle emlak vergisi ödemedim. 2 yıl sonra, eşimin vefatı ile miras olarak çocuğumla bana hisseli bir daire ve onun babasından intikal eden hisseli mallar kaldı. Hiçbiri halen üzerimize geçmedi. Vefattan sonra belediyeye sorduğumda, “emlak vergisi ödeyeceğim” söylendi. Hatta emekli olarak muaf olduklarım da 2011 yılında gösterilerek alındı. 10 yıldır oturduğum ve tek dairem için vergi ödüyorum. Sormak istediğim; bu durumda tek evim için emlak vergisi ödeyecek miyim? Ödemeyecek isem, bu ödediklerimi geri alabilir miyim?

Nilgün Özoral

YANIT: Sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmek için hisseli de olsa Türkiye sınırları içinde tek meskene sahip olmak gerekiyor. Miras kalan daire hisseleri için tapuda işlem yapmamış olsanız da miras hukuku gereği size intikal etmiş sayılır.

Bu durumda hisseli de olsa Türkiye sınırları içinde birden fazla meskeniniz olduğundan, söz konusu miras hisselerinin intikal ettiği tarihi izleyen yıldan itibaren sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanamazsınız. Miras hisselerinin intikal ettiği yıl ve önceki dönemlere ilişkin olarak sahip olduğunuz tek mesken için sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlandırılmanız gerekir.

Askerliğinizin 490 gününü borçlanmalısınız

SORU: 6 Mart 1978 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Nisan 2000 olup sigortam aralıksız olarak devam ediyor. Askerliğimi 1998-2000 arasında yaptım. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

CEM

YANIT: Askerlik sürenizin 490 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 6 Mart 2035’de emekli olabilirsiniz.

Kirada olan dairelerimiz için emlak vergisi ödeyecek miyiz?

SORU: Ben ve eşim emekli devlet memuruyuz. İkimizin de birer dairemiz var ve kiradalar. Biz de kirada oturuyoruz. Kirada oturduğumuz evin kira kontratı benim üzerime. Bu durumda kirada olan dairelerimiz için emlak vergisi verecek miyiz?

Tuğrul Avtan

YANIT: Türkiye sınırları içinde sahip olduğu brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskenini kiraya verip kirada oturan emekliler de tek meskenleri için sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanabiliyorlar. Diğer bir deyişle emlak vergisi ödemiyorlar. Buna göre, kira kontratı sizin adınıza olduğundan, size ait olan daire için emlak vergisi ödemezsiniz. Ancak eşinizin kira geliri elde ettiği dairesi için emlak vergisi ödenmesi gerekir.

Toplu prim ödenerek emekli olunamıyor

SORU: 1960 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1988’dir. Emeklilik primini toplu ödeyebilir miyim?

SEVCAN

YANIT: Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Maalesef emeklilik primlerinizi toplu olarak ödeyemezsiniz. Ancak ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra doğum veya doğumlarınız varsa, doğum borçlanmasıyla gün kazanabilirseniz. Doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürede prim ödenmemiş olması şartıyla, borçlanma yoluyla bir doğum için 720, iki doğum için 1440 gün ve üç doğum için 2160 güm kazanılabiliyor.

İzinler için farklı gün ve dönemler belirlenebilir

SORU: 5 Bloklu, 100 daireli bir sitede iki kapıcı istihdam ediliyor (her kat iki daire). İki kapıcı karı-koca oldukları için aynı gün hafta tatiline, aynı gün mazeret iznine, aynı gün senelik izne çıkarlar. Yıllık izin hariç diğer hallerde hizmet durur, aksar. Aynı gün izin yapmaları ve yıllık izne ikisinin aynı ay ve günde çıkmaları nedeniyle, yerlerine dışarıdan istihdam edilen elemanın ücretini de ayrıca site ödemekte. Bu ne kadar yasal? Hangi iş kanununda ya da yönetmeliğinde bu uygulama var? Mevzuata uymadığını düşündüğüm ek ücretin tahsili mümkün mü (en azından kişisel olarak kendi hakkım olanın)? Geçmiş yıllardaki bu ek ücretin tahsilatını yönetimlerden yapma hakkım var mı?

B.Z.

YANIT: Apartman görevlisi (kapıcı) olarak istihdam edilen karı-kocaya hafta tatilinin aynı gün, yıllık izinlerinin de aynı dönemde kullandırılması yasal zorunluluk değil. Farklı günlerde hafta tatili, farklı dönemlerde yıllık izinleri kullandırılabilir. Bunun iş sözleşmesi ile belirlenmesi gerekir. Ancak birinin izin kullandığında izin kullananın işi izin kullanmayana yaptırılamaz. İzin kullandırılan dönemde hizmetlerin aksamaması için de dışardan hizmet alınabilir. Ek ücret olarak tanımladığınız dışarıdan alınan bu hizmetin bedelini de yönetimden tahsil etmeniz veya aidat borcuna mahsubu mümkün değil.

İki seçenekte de 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 5 Ocak 1986 doğumluyum. SGK’ lı olarak işe girişim 31 Ağustos 2002 olup bugüne kadar 3222 gün prim ödemem var. Acaba kaç günü doldurduğumda ne zaman emekli olabilirim?

ONUR

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 3778 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 5 Ocak 2046’da. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 1278 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağız 5 Ocak 2046’da.

Taksiciler ek madde 5’e değil ek madde 6’ya tabidir

SORU: 5 Mayıs 2005 tarihinde çiftçi Bağ-Kurlu oldum. 2246 gün Bağ-Kura, 2045 günde ek 5 taksici sigortama prim ödedim. Ek 5 sigortam halen devam ediyorum. Ne zaman ne şartlarda emekli olurum?

MUSTAFA

YANIT: Taksicilik yapıyorsanız ek madde 5 değil, ek madde 6 kapsamında prim ödüyorsunuzdur. Sorunuzu; ek madde 6 kapsamında ödediğiniz primin Bağ-Kurdan sonra olduğu varsayımıyla cevaplandırıyoruz. Ek 6 kapsamında ödenen primler SSK’ya sayılıyor. SSK’da emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2710 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte, 60 yaşınızı da doldurmanız şartıyla emekli olabilirsiniz. Doğum, Ek Madde 6 kapsamındaki sigortanızın başlangıç ve askerlik tarihlerinizi(gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Eşiniz 4/b statüsünden 3 yıl erken emekli olur

SORU: Eşim 9 Mayıs 1969 doğumlu. 1 Ekim 2007 tarihinde 4/b (Bağ-Kur) statüsünde başlayan sigortalılığı 31 Mart 2018 tarihinde sona erdi. Bu süre içerisinde eksik prim günü yok. Eşim en uygun şartlarla ne zaman emekli olabilir?

Ufuk Şen

YANIT: Eşiniz 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarıyla 4/a (SSK); 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

4/a statüsünden emeklilik için 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 25 yıllık sigortalılık süresinin dolacağı 1 Ekim 2032 tarihini; 4/b statüsünden emeklilik için ise 1620 gün daha prim ödeyerek, prim gününü 5400 güne tamamlayıp, 60 yaşını dolduracağı 9 Mayıs 2029 tarihini beklemesi gerekiyor. Buna göre 4/b statüsünden, 4/a statüsüne göre en az 3 yıl daha erken emekli olması mümkün.

İkramiye farkımın ikinci taksiti halen ödenmedi

SORU: 30 yıl üzeri çalışıp emekli olmuştum. Geçen yıl çıkan kanunla ikramiye farkının ilk taksitini almıştım. İkinci taksit 1 yıl sonra ödenecekti. 1 yıl geçmesine rağmen ikinci ödeme yapılmadı, bilgilendirirseniz memnun olurum.

Cemal

YANIT: Sizin de belirttiğiniz gibi, yasal düzenleme gereği 7.500 TL’nin üzerindeki ikramiye farklarının 7.500 TL’yi aşan kısmının, ilk ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak kanuni faiziyle birlikte takip eden yılın aynı ayı içerisinde ödenmesi gerekiyor.

Buna göre, birinci taksit hangi ayda ödendiyse, 7.500 TL’nin üzerindeki tutarın da aynı ay içinde ödenmesi gerekiyor. Ödemenin gecikip gecikmediğini buna göre değerlendirmelisiniz. Gecikme söz konusu ise ikramiye farklarının daha önce maaş hesabına gönderilmeyip, “havuz” hesabına gönderilmesi ve bankadan takip edilmemesi halinde orada beklemesi söz konusu olmuştu. Maaşınızın yattığı banka ile görüşmenizde de yarar olabilir.

Aralık 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: Aralık 1965 doğumluyum. Sigortam 1995’de başladı. Askerliğimi 1986’da yaptım. Askerliğimin tamamını borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

HAKAN

YANIT: Sigortanız 23 Kasım 1995’den önce başlamışsa, askerliğinizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız Aralık 2019’da emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı’nda isteğe bağlı prim ödenebiliyor mu?

SORU: 17 Mayıs 1969 doğumluyum. 30 Haziran 1997 tarihinde hakimlik mesleğine başladım. 29 Kasım 2016’da KHK ile ihraç edildim. Kurumdan aldığım hizmet belgesine göre emekliliğe esas hizmetim 19 yıl 6 ay 25 gün, emekli keseneği hizmetim 19 yıl 7 ay. Mesleğe başlamadan önce 1 yıl avukatlık stajı yapmıştım. 13.07.2000-13.08.2000 arası bedelli askerlik yaptım. Bu hizmetlerimle birlikte en avantajlı şekilde nasıl emekli olurum? Avukatlık stajını ve askerliği borçlanırsam ve kalan süreyi de son 7 yıldaki Emekli Sandığına tabi hizmetim fazla olacak şekilde yarı yarıya isteğe bağlı Bağ-Kur ve SSK'dan prim ödeyerek geçirirsem Emekli Sandığından emekli olabilir miyim? Emekli Sandığında isteğe bağlı prim ödenebiliyor mu?

M. Çekiç

YANIT: Aranan şartların sağlanmasına bağlı olarak, Emekli Sandığına isteğe bağlı prim ödenebiliyor, ancak memurluktan çıkarılmış olanlar isteğe bağlı prim ödeyemiyor.

Askerliğinizi sadece bedel ödeyerek yapmış sayıldıysanız, diğer bir deyişle fiilen askerlik yapmadıysanız borçlanamazsınız. Ancak bir yıllık avukatlık staj sürenizi borçlanabilirsiniz. Bu durumda emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Geri kalan eksik sürenin yarısını 4/a (SSK), diğer yarısını isteğe bağlı 4/b (Bağ-Kur) kapsamında ödeyerek 25 yıl hizmet süresini tamamladığınızda, son 7 yıllık fiili prim ödemenizin fazlası 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında olur ve 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Ancak emekli aylığınız birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden bağlanacağından ve ihraç edilmiş olduğunuzdan, emekli ikramiyesi ödenmez.

Tek eksik 52 yaş

SORU: 9 Kasım 1971 doğumluyum. SSK ilk girişim Mart 1990’da olup SSK ya 51 gün prim ödemem var. 1992-2002 arası 10 yıl 5 ay Emekli Sadığına hizmetim ve 2 yıl 7 ay 8 gün fiili hizmet süresi zammım var. 2002-2017 arasında SSK’ya 3093 gün prim ödemem var. Toplam 7832 gün primim bulunuyor. Bu şartlar da ne zaman emekli olabilirim?

ALPAY

YANIT: Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 9 Kasım 2023’de emekli olabilirsiniz.

Sevk için 1800 prim günü gerekiyor

SORU: Doğuştan işitme engelliyim. Sigorta başlangıcım 23 Ağustos 1993. 1395 gün 4/b, 155 gün SSK olmak üzere toplam 1550 günüm var. Malulen emekli olmak istiyordum. SSK'ya müracaat ettim, “1800 gün gerekiyor” dediler. Ocak 2017'den itibaren her ay ödemelerimi yaptım. SGK’ya gittim, hastaneye sevk ettiler. Heyet raporumu SGK’ya gönderdiler. Uzun beklemeler sonunda cevap gelmeyince SGK’ya müracaat ettim, cevap olarak “malulen emekliğiniz reddedildi” dediler. “Neden” sorumuza, “itiraz dilekçesi” yazın dediler. Sonuç itibarıyla, “Malul sayılamayacağınıza karar verilmiştir.” deniyor. Benim size esas sormak istediğim önemli soru şu;

Doğuştan işitme engelli olduğumu, başka önemli rahatsızlığım olmadığını bilen SGK bana neden 8,5 ay ödeme yapmamı söylüyor? Benim akım buna yatmadı. Olması gereken, müracaat eden kişiyi önce hastaneye gönderip rapor aldırır, uygun ise ödeme emri çıkarır. Yanlışlık burada, önce ver sonra olmaz de işte bugün yapılan bu. 02.01.2017’den 11.08.2017’ye kadar ödediğim 6.084 TL faizi ile devletin bana iade etmesidir. Önce ödediklerim ne olacak? Lütfen bana çıkar yolu gösterebilir misiniz?

Gönül Giraylar

YANIT: Malulen emeklilik için, en az 10 yıllık sigortalılık süresi, 1800 prim günü ve ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı gerekiyor.

Verdiğiniz bilgilerden, işitme engelinizin doğuştan olması sebebiyle ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce malul olduğunuzun kabul edildiği, bu nedenle de malul sayılamayacağınıza karar verildiği anlaşılıyor. Bu da ancak sevk edildiğiniz hastanenin sağlık kurulunca düzenlenen rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesiyle karar verilebilecek bir durum. Hastaneye sevk işlemi için de 1800 prim günü gerekiyor. 1800 prim günü olmayanın sevk işlemi yapılmıyor. Sevk işleminizin yapılabilmesi için prim gününüzü 1800 güne tamamlamanız gerektiği söylenmiş ve bunda da yanlışlık yok.

Ödediğiniz primleri geri alamazsınız. Bundan sonrası için engelli hakkıyla emekli olmayı düşünebilirsiniz. İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce malul olduğunuz kabul edilmiş ise bundan sonra prim ödenecek sigortalılık statüsüne göre 3600 veya 3960 prim günüyle emekli olmanız mümkün olabilir. Emekli olmayı düşünmezseniz, ancak 58 yaşınız dolduktan sonra, ödediğiniz primlerin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ait olan kısmını geri alabilirsiniz.

Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 14 Ocak 1969 doğumluyum.1987 Mart ayında SSK’lı olarak işe başladım. Aralıklarla olmasına rağmen 8000 gün ödenmiş primim var. Çalıştığım kurum işime son verdi. Ne zaman emekli olabilirim?

TEMEL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 14 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.

Gelir getirici işte çalışan işsizlik ödeneği alamaz

SORU: 1) 26 Ağustos 1974 doğumluyum. 1 Ocak 1997’de işe başladım. 3700 gün prim ödemem var. 1995’de 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? 2)Aynı zamanda ben esnafım. İşimden çıkarılırsam işsizlik maaşı alabilir miyim?

ŞADAN

YANIT : 1) Askerlik sürenizin 400 gününü borçlanıp, ayrıca 1650 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 26 Ocak 2029’da emekli olabilirsiniz. 2) İşten çıkartıldığınızda, yani SSK’nız sonlandığında zorunlu olarak Bağ-Kur sigortanız devreye girer. Bağ-Kurlu olduğunuzda da, işsizlik ödeneği alamazsınız.

Emekli Sandığı’ndan emekli olabilir miyim?

SORU: 31 Mart 1973 doğumluyum. 07.09.1994 tarihinde devlet okulunda öğretmen olarak göreve başladım. 13.02.1999 birinci doğum. 04.02.2009 ikinci doğum (6 ay ücretsiz izin). Eşimin işi sebebiyle yurtdışına taşınınca 22.02.2010 tarihinde istifa etmek zorunda kaldım. 06/2010-03/2013 tarihleri arasında isteğe bağlı prim ödemesi yaptım (4/c). 08.12.2014 tarihinden itibaren 4/a (SSK) sigortam başladı. İsteğe bağlı ödemeyi kestiğim için tekrar hakkım olmadığını biliyordum, ancak 9 aydan fazla ödememiz varsa yapılabilecek bir şeyler olduğunu duydum. Öğrenmek istediklerim; Emekli Sandığından emekli olabilir miyim? Hiç bir şekilde bunun oluru yok ise SSK’dan emekli olmak için daha ne kadar süre ödeme yapılmalı?

Defne Balçık

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre, 15 yıl fiili çalışma karşılığı, 2 yıl 9 ay isteğe bağlı olmak üzere toplam 17,5 yıldan fazla 4/c (Emekli Sandığı) hizmetiniz, 8 Aralık 2014 tarihinden bugüne 3 yıl 3 ay civarında 4/a (SSK) kapsamında prim gününüz olmalı. Bu durumda toplam hizmet süreniz 20 yıldan fazla oluyor. Son 7 yıllık prim ödemenizin yarıdan fazlası da 4/c kapsamında olduğundan 4/c statüsünden emekli olursunuz.

4/c statüsünden emeklilik için 20 yıl hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz yeterli olduğundan ve 4/c statüsünden emeklilik için 4/a kapsamındaki prim gününüzün 1260 günden az olması gerektiğinden, 4/a kapsamındaki sigortalılığınızı hemen sona erdirmelisiniz. Zira 1259 günü geçerse 4/c statüsünden emekli olamazsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 31 Mart 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Azerbaycan’daki çalışma emeklilik süresine eklenir mi?

SORU: Eşim Azerbaycan kökenli. Şu anda  T.C. vatandaşı ve 5 aydır sigortalı olarak çalışıyor. İki sorum var;

1- Azerbaycan’da yaşayan annesinin sağlık yönünden bakımını sağlayabilir mi?

2- Azerbaycan’da 12 yıl çalışması var. İleride şartlar (süre ve yaş) oluştuğunda bu 12 sene emeklilik süresine eklenebilir mi?

Mustafa Kızılgül

YANIT: Eşinizin annesi, eşinizin bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık yardımı alamaz. Ancak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek 13. maddesine göre Türkiye’de ikamet eden Türk vatandaşlarının Türkiye’de ikamet etmeyen ve 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunun 16. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilenlerin (İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilenlerin) ana, baba, eş ve çocukları, talep etmeleri halinde, ikamet şartı aranmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılıyorlar. Eşinizin annesinin bu madde kapsamında genel sağlık sigortalısı olması ve aylık olarak asgari ücretin yüzde 3’ü kadar (bugün için 61 TL) GSS primi ödeyerek sağlık hizmeti alması mümkün olabilir.

2- Eşiniz Azerbaycan’daki çalışma süresini borçlanamaz. Ancak ikili sosyal güvenlik anlaşması gereği, hizmetleri birleştirilerek emekliliğe hak kazanması halinde, toplam hizmet süresi üzerinden hesaplanacak emekli aylığının, Türkiye’deki hizmet süresine orantılı kısmı, sözleşme aylığı (kısmi aylık) olarak bağlanır. Emeklilik şartlarının tespitinde Azerbaycan’daki işe başlama tarihi dikkate alınır.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 12 Temmuz 1967 doğumluyum. İlk sigortalı giriş tarihim 1 Kasım 1990 olup SSK’ya 750 gün prim ödemem var. 2916 gün de yurtdışı çalışma sürem var. 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam 3600 günden ne zaman emekli olabilirim?

MİTHAT

YANIT: Yurtdışı çalışma süreniz ile askerlik sürenizin 130 günlük borçlanarak toplam priminizi 3600 güne tamamlarsanız, 60 yaşınıza dolduracağınız 12 Temmuz 2027’de emekli olabilirsiniz.

Üç yıl yüksek prim ödenirse emekli aylığı değişir mi?

SORU: Emekli olmama 3 yıl var. Primim 9500 gün, asgari ücretten ödendi. 3 yılda primim yüksek ödenirse emekli aylığım değişir mi?

Orhan Yılmaz

YANIT: Emekli aylığınız hesaplanırken belli bir dönemin değil, tüm sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarınız dikkate alınacak. Emekli aylığınız 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Ekim 2008 sonrası döneme ilişkin kısmi aylığınız hesaplanırken bu dönemdeki prime esas kazanç ortalamanız ile toplam prim gün sayısına göre hesaplanacak aylık bağlama oranı çarpılacak. Üç yıl yüksekten ödenecek prime esas kazançlar, Ekim 2008 sonrası kısmi aylığınızın hesabında dikkate alınır. Prime esas kazanç ortalamanızı yukarı çektiği ölçüde de emekli aylığınıza yansıması olumlu olur.

56 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Ekim 1975 doğumluyu. Guvenlik olarak 3 Ocak 1998 sigortalı çalışmaya başladım. İşten 31 Mayıs 2016’da ayrıldım. 1 Nisan 2017’de Havalimanı işletmesinde ise başladım. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik borçlanması yaparsam fayda sağlar mı?

BARIŞ

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 280 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2031’de emekli olabilirsiniz.

İngiltere’deki sigorta başlangıcı Türkiye’de başlangıç sayılmıyor

SORU: 45 yaşında bir kadınım. İlk sigorta başlangıcım Ocak 1995. Yaklaşık 7000 gün primim var. 1990-1992 arasında İngiltere'de aupair olarak İngiliz vatandaşı bir ailenin yanında kalarak ev işleri ve çocuk bakımı işinde çalıştım, ancak sigortamın yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Sigorta başlangıcımı yurtdışındaki bulunduğum tarihlere çekmemin bir yolu var mıdır?

B.Y.

YANIT: Ülkemiz ile İngiltere arasında yürürlükte bulunan sosyal güvenlik sözleşmesinde, Türk sigortasına girişten önce İngiltere sigortasına girişin, Türk sigortasına giriş olarak kabul edileceğine ilişkin bir hüküm yer almadığından, İngiltere’de sigortalı çalışmış olsanız ve bu süreyi borçlansanız da İngiltere’deki başlangıcınız, Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılmaz. Ancak borçlanmanızın mümkün olması halinde (bunun için sigortalı çalışmış olmanız gerekiyor), Türkiye’deki sigorta başlangıcınız borçlanacağınız süre kadar geri gider.

Doğumlarınızı borçlanma hakkınız yok

SORU: 1 Mart 1968 doğumluyum. 5400 gün primim var.10 Nisan 2002 den itibaren de aralıksız ödedim. İki çocuğum var. Ne zaman emekli olurum?

HANİFE

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2026’da emekli olabilirsiniz.

Ayrıca yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 10 Nisan 2027’de emekli olmanızda mümkün.

Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden önceyse borçlanma hakkınız yok. Sonraysa sigortalı olduğunuz tarihten itibaren aralıksız prim ödediğinizden, doğum sonrasındaki iki yıl içinde, borçlanacağınız primi ödenmemiş boş gününüz yok. Sonuç olarak doğum borçlanması yapamazsınız.

SGK emekli aylığının ne kadarını haczedebilir?

SORU: Bağ-Kur emeklisiyim. Emeklilik sonrası 2009 yılına kadar devam eden sosyal tesis işletmeciliğim döneminde yatması gereken SGDP’lerim yatırılmamış. Bir de 1997 yılında kurduğumuz şirketteki ortaklığımdan da adıma SGDP borcu tahakkuk ettirilmiş. Şu an SGK’dan almakta olduğum emekli maaşımdan 2 ayrı dosyadan 1/4 er oranında iki kesinti yapılmakta. Benim bildiğim, emeklilerin kuruma olan borçları nedeniyle emekli aylıklarından sadece bir kesinti yapılabileceğidir. Maaşımdan yapılan iki ayrı kesinti yasal mıdır?

Bülent Çevikalpli

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumunun, icra takip, haciz ve satış işlemleri hakkındaki 21.06.2011 tarih ve 2011/53 sayılı Genelgesinde, Kurumun süresinde ödenmeyen prim ve diğer alacakları için emekli aylıklarının kısmen haczedilebileceği, haczolunacak miktarın emekli aylığının üçte birinden çok, dörtte birinden az olamayacağı, asgari ücreti aşmayan aylık gelirlerin onda birinden fazlasının haczedilemeyeceği açıklanmış. Söz konusu genelgede yapılan açıklamayı ilgi göstererek, yazılı olarak SGK’ya itirazda bulunabilirsiniz.

Memuriyetten çıkarılma halinde emekli ikramiyesi

SORU: 10.08.1965 doğumluyum. 17.04.1990 - 26.02.2014 tarihleri arasında yaklaşık 23 yıl 10 ay devlet memuru olarak görev yaptım. 24.01.2014 tarihinde emeklilik için dilekçe verdim. Kurumum tarafından 12.02.2014 tarihinde emekliliğim onaylandı ve 26.02.2014 tarihinde ilişiğimi keserek devlet memurluğundan ayrıldım. Emekli maaşım bağlandı, emekli ikramiyemi de aldım.

Bu esnada hakkımda disiplin soruşturması devam etmekte idi. Disiplin kurulunun 12.02.2014 tarihindeki toplantısında Devlet memurluğundan çıkarma kararı verildi, karar posta ile 17.03.2014 tarihinde tebliğ edildi. Ben, emekli oldum, ikramiyemi aldım, tekrar Devlet memuru olarak atanma düşüncem olmadığından disiplin kurulu kararına karşı yargı yoluna gitmedim. SGK tarafından devlet memurluğundan çıkarıldığım için emekli ikramiyesinin yersiz ödendiği gerekçesiyle iade etmem istendi. Dava halen hukuk mahkemesinde devam etmektedir.

Memuriyetten önce 18 ay yaptığım ve 1999 yılında borçlandığım askerlik ile memuriyet kıdemim 25 yıl 4 ay olur mu? Memuriyetten önce 1215 gün SSK hizmetim vardır.

Özcan Sanlık

YANIT: Emekli aylığınız birleştirilmiş hizmet süreleriniz üzerinden bağlanmış ve memuriyetten çıkarılmış olmanız nedeniyle çalışmanız kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermediğinden emekli ikramiyesi geri isteniyor. Zira 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 89. maddesine göre, birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlananlara, Emekli Sandığına tabi çalışmalarının kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödeniyor.

Hangi gerekçe ve taleple dava açtığınızı belirtmemişsiniz. Devlet memuruyken yaptığınız 18 ay askerlik borçlanmasıyla 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki hizmet süreniz 25 yıl 4 ay olur. Hizmet birleştirmesi yapılmaksızın sadece 4/c hizmetinizin emekliliğiniz için yeterli olduğu iddiasıyla dava açtıysanız, 4/c hizmetinin yeterli olması halinde hizmet birleştirmesi yapılmaksızın aylık bağlanması ve bu durumda da emekli ikramiyesinin ödenmesi gerektiği konusunda yargı kararları var. Ancak bu durumda emeklilik yaşınız 51 oluyor ve 10 Ağustos 2016 tarihinde emekliliğe hak kazanıyorsunuz.

Diğer yandan, emeklilik dilekçenizi verdiğiniz tarih, aynı tarihte hem emekliliğinizin onaylanması hem de disiplin kurulunun devlet memurluğundan çıkarılmanıza karar vermesi, ilişiğinizin daha sonraki bir tarihte kesilmesi, kararın bir ay sonra postayla gönderilmesi gibi hususlar mahkeme tarafından değerlendirerek de bir karar verilebilir.

53 olan emeklilik yaşınızı 52’ye düşürebilirsiniz

SORU: 10 Eylül 1968 doğumluyum. SSK girişim 2 Ocak 1986’de olup 2968 gün prim ödemem var.  20 Temmuz 2000’den itibaren de Bağ-Kurluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

HÜSEYİN

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan 53 yaşınızı dolduracağınız 10 Eylül 2021’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi Bağ-Kur başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, askerliğinizin bir yılını borçlanmanız halinde, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Dava açıp bir gün kazanmanız 8 yıl erken emekli eder

Soru: 1 Ocak 1972 doğumlu bayanım. Sigorta başlangıç tarihim 10 Şubat 1990 olup sigorta numaramı aldım. Ama hiç prim ödenmemiş. Bu şirkette dört yıl çalıştım. Daha sonra aynı şirkette 11 Şubat 1998 tarihinde tekrar çalışmaya başladım. Halen aynı işyerinde çalışmaya devam ediyorum. Toplam 6500 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

İSMİ SAKLI

Cevap: Hala aynı işyerinde çalıştığımız için, hizmet tespit davası açabilirsiniz. Hizmet tespit davası açıp mahkemede çalışmanızı belge veya şahit de kanıtladığınızda, 1990 yılından bir gün bile kazanmış olsanız, emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi 46 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz. Şayet dava açmazsanız priminiz yeterli olduğundan, 11 Şubat 1998 başlangıcınıza göre, 54 yaşınıza dolduracağınız 1 Ocak 2026’da yani sekiz yıl daha geç emekli olabilirsiniz. Dava açmanızda fayda var.

Çalışmaya devam edersek maaşımız düşük mü bağlanacak?

SORU: Sizden 2 konuda kısa da olsa bilgilenmek isterim.

1- 5 Mart 1966 doğumluyum. 15 Aralık 1989'dan beri SSK'lı olarak çalışmaktayım. 91 gün askerlik borçlanması yaptım. Şu anda 10106 gün prim ödemem var. Emekli olmayı hak ettim. Halen çalışıyorum ve çalışmak istiyorum. Bir dedikodu var; 2008 yılında bir kanun çıkmış, emekli olmayı hak etmiş ama hala çalışmaya devam edenlerin emekli olduklarında maaş bağlanma oranlarında yüzde 10 kesinti yapılacağı, yalnız kanun 10 yıl ötelenerek 2018 yılı Eylül ayında yürürlüğe gireceği söyleniyor. Çalışmaya devam edersek maaşlarımız düşük mü bağlanacak?

2- Almanya'da yaşamakta olan dul ablam vefat eden SSK emeklisi babamızdan maaş alıyor. 2018 Mayıs'ta Almanya'dan emekli olacak. Almanya'dan kendi emekli maaşını ve Türkiye'den babamızın maaşını alabilir mi?

Cengiz Demirdalıç

YANIT: 1- Emekliliğe hak kazanmış olup çalışmaya devam edenlerin aylık bağlama oranlarında yüzde 10 kesinti yapılacağı duyumunuz, Sizin de belirttiğiniz gibi dedikodu. Yani aslı yok. Ancak emekli aylığınız 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Bu dönemler içinde en düşük aylık bağlama oranı Ekim 2008 sonrası döneme ilişkin aylık bağlama oranı. Prim ödemeye devam ettikçe, Ekim 2018 sonrası prim gün sayınızın toplam prim gün sayınız içindeki payı, dolayısıyla Ekim 2008 sonrası kısmı aylığın emekli aylığınız içindeki payı artar. Bu da primleriniz düşük kazanç üzerinden ödeniyorsa, emekli aylığınızda az da olsa düşüşe neden olur. Bu durumda emekli olup, SGDP’ye tabi olarak çalışmanız daha avantajlı.

2- Ablanız emekli olduğunda babanızdan aylık alamaz. Ayrıca 6.8.2003 tarihinden sonra Almanya’da çalıştığı dönemler için de aylık alma hakkı olmadığından, bu tarihten sonra çalışmaları varsa, tespiti halinde çalıştığı dönemlerde aldığı aylıkların geri istenme riski var.

52 yaş dışında eksiğiniz kalmamış

SORU: 16 Mayıs 1971 doğumluyum. SSK girişim Mayıs 1990’de olup yaklaşık 7200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

ÖMER

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 16 Nisan 2023’de emekli olabilirsiniz.

İsteğe bağlı prim ödemeye ne zaman başlamalıyım?

SORU: 5 Nisan 1974 doğumluyum. Sigorta girişim 26 Ekim 1992. Hizmet döküm cetveline göre 2000 yılı öncesine ait 1541 prim günü ve  576,72 TL  kazanç; 2000 ile 2008  Ekim arası 2073  prim günü ve 186.600,98 TL kazanç; 2008 Ekim sonrası 334 prim günü ve 20.208,47 TL kazancım bulunmaktadır. Asgari ücretle çalışmaya devam etmekteyim.

1- Bir an önce işten ayrılıp isteğe bağlı ödeme yaparak SSK’dan emekli olmak istiyorum. Ne zaman işten ayrılıp isteğe bağlı ödemeye başlayabilir ve ne zaman emekli olabilirim?

2- Gerek çalıştığım ve gerekse isteğe bağlı olarak asgari ücret üzerinden prim ödemeye devam edileceğinden emekli maaşım ne kadar olur?

Arzu Karadeniz

YANIT: 1- 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 5600 prim günüyle 49 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2023 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için en fazla 41 ay (1230 gün) isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. Buna göre de 5600 prim gününü tamamlamaya en fazla 41 ay kala isteğe bağlı prim ödemeye başlayabilirsiniz.

2- Emekli aylığınız 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Önce 2000 öncesi tam aylığınız gösterge ve katsayı sistemine göre, 2000 sonrası tam aylıklarınız ise söz konusu dönemlerdeki prime esas kazançların aylık ortalamaları ile toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranlarının çarpımı suretiyle hesaplanacak. Hesaplanan bu tam aylıklar, söz konusu dönemlerdeki prim gün sayılarının toplam prim gün sayısına olan oranlarına göre kısmi aylığa dönüştürülecek. Hesaplamalar yapılırken prime esas kazançlar ve hesaplanan kısmi aylıklar emeklilik tarihine kadar geçecek yıllar için güncellenecek. Kısaca özetlediğim bu hesaplama çok teknik ve manuel olarak hesaplanması mümkün olmadığından emekli aylığınızın ne kadar olacağını söyleyebilmem mümkün değil.

58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 14 Ocak 1973 doğumluyum. 16 Temmuz 1995 yılında isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeye başladım. 1 Ağustos 1996 da prim ödememi durdurdum. 28 Temmuz 2000’de memur olarak çalışmaya başladım. Kaç yaşında ve ne zaman emekli olabilirim?

A.G.

YANIT: Emekli olmak için: 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Ağustos 2019’a kadar çalışarak, 15 Temmuz 2020’ye kadar çalışarak toplam hizmet sürenizi 20 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınıza dolduracağınız 14 Ocak 2031’de emekli olabilirsiniz.

Mevsimlik işlerde yıllık izin süresinin hesabı

SORU: Orman Genel Müdürlüğünde mevsimlik işçi olarak (5 ay 29 gün) çalışmaktayız. 5 yıldan az çalışanların izinleri 12 gündü, 5 dönemden sonra 18 güne çıkıyordu. Bu sene işe başladık, bize “10 yıl çalışıp 18 günlük izni hak ederseniz” diyorlar ve verilen izinleri bu senenin izninden düşüyorlar. Bu konuda bilgi alabilir miyim?

Oktay Karadeniz

YANIT: Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor. Bir yıllık süre içinde İş Kanununun 55. maddesinde sayılan haller dışındaki sebeplerle çalışmanın kesilmesi halinde, bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi ekleniyor.

Bir sonraki yılın iznine hak kazanmak için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi de bir önceki izin hakkının doğduğu dönemden başlayarak aynı usulle hesaplanıyor.

Sözleşmenizde aksine bir hüküm yoksa, yılda 6 ay çalıştığınızdan ikinci mevsim sonunda bir yıllık hizmet süresini doldurmuş ve birinci yılın iznine hak kazanmış oluyorsunuz. Buna göre de 5 yıllık hizmet süresini 10. yılın sonunda tamamlamış oluyorsunuz.

5 ay askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder

SORU: 1 Nisan 1975 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim15 Ekim 1997’dir.18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanmasını yaparsam emeklilik yaşımı ne kadar öne çekerim?

Hikmet ÖZCAN

YANIT: Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2032’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız halinde, 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2031’de emekli olabilirsiniz. 5 ay askerlik borçlanması bir yıl erken emekli olmanızı sağlıyor.

SSK’ya geçmeden Emekli Sandığından emekli olabilir miyim?

SORU: Türk Silahlı Kuvvetlerinde 4/c’li olarak görev yaptım. SGK’da görülen prim gün sayım 7376 gün. 4/c’li olarak görevime devam etseydim ve emekli olsaydım bugün ki şartlarda 2.500 TL civarında emekli maaşı alacaktım. Aynı şartlarda emekli olabilmek ve hak kaybına uğramamak için nasıl bir yol izlemeliyim? SSK’ya geçmeden 7376 günle Emekli Sandığından emekli olabiliyor muyum, olursam ne kadar emekli maaşı alabilirim?

Turgay Tıraş

YANIT: 7376 prim gün sayınıza fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi dahil değil ise FHZ sürenizle birlikte 25 yıl fiili hizmet süresini tamamlamış olmalısınız. 23 Mayıs 2002 tarihindeki hizmet sürenize göre tabi olduğunuz yaşı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Prim gün sayınıza FHZ süreniz dahil ise hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan, 4/a (SSK) kapsamında çalışmadan 61 yaşınızı doldurduğunuzda 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli olabilirsiniz. Emekli aylığınız da derece/kademeniz ve ek göstergeniz ile emekli olacağınız tarihteki memur maaş katsayıları dikkate alınarak hesaplanır.

Eşiniz 1056 gün daha prim ödeyip 53 yaşı dolduracak

SORU: Eşim 11 Mart 1973 doğumlu. Sigorta giriş tarihi 14 Şubat 1992’dir. Aralarda boşluklarla toplam prim ödeme günü 4544’dür. Buna 18 ay yaptığı askerlik dâhil değil. Acaba ne zaman emekli olabilir?

BURÇİN

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi.1056 gün daha prim ödeyerek primini 5600 güne tamamlaması şartıyla, 53 yaşını dolduracağı 11 Mart 2026’da emekli olabilir. Askerliğini sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığından borçlanma sadece primi artırır, emekli olma şartlarını değiştirmez. Emekli olacağı tarihe kadar prim eksiğini çok rahat tamamlayabileceğinden, bize göre askerliğini borçlanmasına gerek yok.

Emekli ikramiyesini alma koşullarım nedir?

SORU: 10 Temmuz 1970 doğumluyum. 30.09.1991 - 13.09.1993 tarihleri arasında MEB’de çalıştım. Daha sonra 13.09.1993 - 31.07.2001 tarihleri arasında özel eğitim kurumunda 8 yıl çalıştıktan sonra 09.01.2002 tarihinden itibaren MEB’de öğretmenlik yaparken 07.02.2017 tarihinde KHK ile ihraç edildim. SSK’da 2883 gün, Emekli Sandığında 6206 gün prim ödemem var. Hizmet birleştirmesi yaptırdım. Bu verilere göre;

1- Hangi tarihte ve hangi statüden (SSK/Emekli Sandığı) emekli olabilirim?

2- Emekli ikramiyesini alma koşullarım nelerdir?

Sevda Arslan

YANIT: 1- Son 7 yıllık fiili hizmet sürenizin tamamı 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında olduğundan, 20 yıl fiil hizmet süresi ve 48 yaş şartlarıyla Emekli Sandığı statüsünden emekli olursunuz. Hizmet süresini tamamlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 10 Temmuz 2018 tarihinden sonra emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz.

2- Emekli Sandığı hizmetiniz emekliliğiniz için yeterli olsaydı, sadece Emekli Sandığı hizmetiniz üzerinden emekli aylığınızın bağlanmasını talep edebilir, talebinizin karşılanmaması ve ikramiyenizin ödenmemesi durumunda da yargı yoluna başvurmanız mümkün olabilirdi. Emekli aylığınız birleştirilmiş (SSK/Emekli Sandığı) hizmet süreleriniz üzerinden bağlanacağından ve memuriyetten ihraç edilmiş olduğunuzdan, maalesef emekli ikramiyesi ödenmez.

57 yaşı dolduracaksınız

SORU: 2 Ağustos 1982 doğumluyum. Sigorta girişim 3 Aralık 1997’de. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

UĞUR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5900 gün prim ödemeniz şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 2 Ağustos 2039’da emekli olabilirsiniz.

Yetim aylığında norm ve standart birliği maalesef sağlanamadı

SORU: Sorum, 2 Mart tarihli “Annenizin tedirgin olmasına gerek yok” başlıklı yazınızla ilgili. Bu vatandaşımız 3 maaş almakta anladığım kadarıyla, kendi emekli maaşı, dul maaşı ve babasından kalan maaş. Ben 2001 SSK emeklisiyim, bekârım. 1989 da babam (Bağ-Kur’lu) vefat etmiştir. Babamın maaşı bağlanamıyor. SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığının birleştiği söyleniyor? Bu durumda bir eşitsizlik görüyorum, haksız mıyım? Kısaca aydınlatabilir misiniz?

Yasemin Öt

YANIT: Sizin de belirttiğiniz gibi sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında birleştirildi. Sonra reform kanunu adı altında, farklı sosyal güvenlik kanunları tek bir sosyal güvenlik kanununda birleştirildi. Birleştirmedeki temel amaçlardan biri de farklı sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışanlar ile hak sahiplerinin hak ve yükümlülükleri arasındaki norm ve standart birliğinin sağlanmasıydı. Ancak Anayasa Mahkemesinin kazanılmış hak kavramını dikkate alarak devlet memurları için ayrı düzenleme talebi üzerine, 1 Ekim 2008 öncesi için norm ve standart birliği, özellikle de dul ve yetim aylıkları açısından maalesef sağlanamadı.

1 Ekim 2008 tarihinden önce iştirakçi olanların yetimleri hakkında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanırken; SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin yetimleri hakkında hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki kanun hükümleri uygulanıyor. Buna göre de yetim aylığına hak kazanılmasında, kendisinden aylık bağlanacak ana veya babanın sigortalılık statüsüne ve hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihe göre farklılıklar söz konusu oluyor.

Emekli Sandığı emeklisinin kız çocuğuna SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışsalar da, emekli olsalar da yetim aylığı bağlanıyor. Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna ise 1 Ekim 2016 öncesi dönem için yetim aylığı bağlanmasında, aylık gelirinin brüt asgari ücret tutarının altında olması; 1 Ekim 2016 sonrası dönem için ise evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak koşulunun yanı sıra, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşulu aranıyor.

808 gün daha prim ödeyip 54 yaşı dolduracaksınız

SORU: 21 Şubat 1974 doğumluyum. 1 Nisan 1994 tarihinde sigortalı çalışmaya başladım. 18 ay askerlik yaptım. Toplam 4867 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

SAVAŞ

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 808 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınıza dolduracağınız 21 Şubat 2028 tarihinde emekli olabilirsiniz

Babamdan da aylık alma hakkım var mı?

SORU: Eşim Emekli Sandığından emekli olup, vefatından dolayı Emekli Sandığından aylık bağlandı. Babam da Emekli Sandığından emekli idi. Ben ev hanımıyım. Babamdan da aylık alma hakkım var mı?

Mürşide Kurdoğlu

YANIT: Her ikisi de Emekli Sandığı mensubu olan hem eşten hem de babadan aylığa hak kazanılması halinde, her iki aylık bağlanmaz. Ancak yüksek olan aylık tercih edilebilir. Siz de hem eşinizden hem babanızdan aylık alamazsınız, ancak tercih yapabilirsiniz.

Ekim 2008 olan annemin Bağ-Kur başlangıcını 2000’e çekebilir miyiz?

SORU: Annem 2000 yılından beri Vergi mükellefi. Fakat Bağ-Kur hiç prim yatırılmamış. Annem sağlıktan yararlanamaz duruma gelince, SGK’ nın annemi 1 Ekim 2008 den Bağ-Kura kayıt etti 7020 Sayılı yapılandırma Kanunundan yaralanarak 15.000 TL'ye yakın para yatırdık. Fakat biz tescil tarihi olarak 2008 yılı değil, 2000 yılının esas alınması gerektiğini düşünüyoruz. Arada kaybolan 8 yılın haksızlık olduğunu düşünüyoruz. Fakat SGK kabul etmiyor. Bu durumda Annemin 8 yıl daha Bağ-Kur yatırması gerekiyormuş. Nasıl bir yol izlersem 2000 yılından itibaren Bağ-Kurlu oluruz.

GÜRSEL

YANIT: Anneniz gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Bu yasa hükmü. Yeni bir yasa çıkmadığı sürede bu tarihten daha eski bir tarih itibariyle Bağ-Kura kayıt mümkün değil. Dolayısıyla annenizin Bağ-Kurunu 2000’e çekemezsiniz.

16 yaşımdaki sigorta başlangıcım kabul olur mu?

SORU: 20 Kasım 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Kasım 1989. Ekmek fırınında 4/a (SSK)’lı olarak çalıştım, okuldan staj falan değil. Ben emekli olurken 16 yaşımda başlamış olan sigortam kabul oluyor mu? SGK’ya sordum, “18 başlangıç sayılacak” diyor. Bu şartlarda ne zaman emekli olurum?

Salih Sarı

YANIT: Bazı kamu kurumlarında, bazen bilgisizlikten bazen de vatandaşı baştan savmak için maalesef yanlış veya eksik bilgi veriliyor. Size de eksik bilgi verilmiş.

Emeklilik şartlarının belirlenmesine ilişkin kademe uygulamasında, emeklilik için gerekli olan ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmiş olmak koşuluyla, 18 yaş öncesi sigorta başlangıcı dikkate alınıyor. Emeklilik için gereken sigortalılık süresinin hesabında ise 18 yaşın doldurulduğu tarih, sigorta başlangıç tarihi sayılıyor. Prim günleri ise her hâlükârda prim ödeme gün sayısına ilave ediliyor.

Buna göre, 1 Kasım 1989 sigorta başlangıcıyla, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten itibaren 25 yıllık sigortalılık süresini doldurmuşsunuz. En az 5450 prim günü bildirilmiş olmak koşuluyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 20 Kasım 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

3600 günle yaşı beklemeden emekli olabilir miyim?

SORU: 21 Nisan 1961 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1979 olup bugüne kadar 4030 gün primim var. Askerliğimi borçlanmadım. 57 yaşındayım. 3600 günden yaş beklemeden emekli olabilir miyim?

ŞÜKRÜ

YANIT: 3600 günle yaşı beklemeden emekli olamazsınız. 3600 günle 60 yaşını dolduracağınız 21 Nisan 2021’de emekli olabilirsiniz. Muhtemelen 20 ay(600 gün) askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlanıp, 370 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli emekli olabilirsiniz.

Tazminat alarak ayrılabilir miyim?

SORU: 1980 doğumluyum. SSK başlangıcım Kasım 2001 ayında. Halen aktif olarak bir işte çalışıyorum. Toplam 4800 gün civarında prim ödemem var. Kendi isteğimle, işten ayrılarak kıdem tazminatını alabilir miyim? Ya da alabilmek için hangi şartlar gerekiyor?

ÖZGÜR

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilmek için priminizi 7000 güne tamamlamanız gerekir. Bir diğer emeklilik seçeneğinizde; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarıyla emekli olmaktır. Bu seçenekte de kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için: 4500 gün prim ödeme ve 25 yıllık sigortalılık süresi şartlarını birlikte sağlamanız gerekiyor.

Eşimin emekli maaşı olumsuz etkilenir mi?

SORU: Eşim 6 Eylül 1977 doğumlu. İlk işe giriş tarihi 1 Ocak 1997. Toplam 6080 prim günü var. 2015 yılında doğum yaptı. Doğum izni dahil olmak üzere 1 Aralık 2016 tarihine kadar kesintisiz olarak çalıştı ve sigorta primleri en üst limite yakın ödendi. 15 Ocak 2017'den itibaren kendi aile işletmelerinde ayda 6 gün (kısmi istihdam) çalışıyor. Ancak asgari ücret alıyor. Eşimin emekliliğinde alacağı maaş olumsuz etkilenir mi? Ayrıca tam olarak hangi tarihte emekli olabilir?

İsmi saklı

YANIT: Eşinizin emekli aylığı 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleri için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. 2000 sonrası kısmi aylıklar en basit anlatımıyla, söz konusu dönemlerdeki prime esas kazançların aylık ortalamaları ile toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranlarının çarpımı suretiyle hesaplanıyor. Asgari ücret üzerinden ödenen primlerin süresine bağlı olarak eşinizin Ekim 2008 sonrası döneme ilişkin ortalama kazanç tutarı düşer. Buna bağlı olarak da emekli aylığı olumsuz etkilenir?

Eşiniz emekliliği için gereken 20 yıl sigortalılık süresi ve 5900 prim günü şartlarını sağlamış. Bundan sonra prim ödemese de 53 yaşını dolduracağı 6 Eylül 2030 tarihinde emekli olur.

Vakıf üniversitesine geçersem emeklilik haklarım nasıl değişir?

SORU: Ben kamuda, bir üniversitede öğretim üyesi olarak çalışıyorum. Emekliliğime 6 yıl var. İstifa edip bir vakıf üniversitesine geçmek istiyorum. Emeklilik haklarımda nasıl bir değişiklik olacağını öğrenmek istemiştim. Konuyla ilgili yetkililerden sağlıklı bilgi alamadığım için size yazıyorum. Yardımcı olabilir misiniz?

M. Cem Bozkurt

YANIT: Emekliliğinize 6 yıl kaldığına göre hizmet süreniz 15 yıldan fazla olmalı. Vakıf üniversitesinde çalışmaya başladığınızda 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olursunuz. 4/a kapsamında 1259 günden az prim ödemeniz olursa 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden, 1259 günü aşarsa 4/a statüsünden emekli olursunuz. Emekli aylığınız da 4/c’ye göre daha düşük olur.

Kamudan ayrıldığınızda hizmet süreniz 15 yıldan fazla olacağından, 4/c statüsünden de emekli olsanız 4/a statüsünden de olsanız kamuda geçen hizmet süreniz için, görevden ayrıldığınız tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarınız üzerinden ve aylığın başlangıç tarihindeki katsayılar dikkate alınarak emekli ikramiyesi ödenir. Vakıf üniversitesinde geçen hizmet süreniz için ise emeklilik nedeniyle ayrıldığınızda, vakıf üniversitesi tarafından kıdem tazminatı ödenir.

Anneniz primini 3600 güne tamamlayacak

SORU: 7 Mart 1963 doğumlu annem, 1 Ocak 1988 tarihinde sigorta başlangıcı bulunmaktadır. Şuanda bir fabrikada işçi olarak çalışmaktadır. Tek çocuğu benim. Şuana kadar toplam 1010 gün prim ödemesi var. Ne zaman ve kaç yaşında emekli olacaktır?

BURAK

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 2590 gün daha prim ödeyerek toplam primi 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Engelli hakkıyla emekli olmak için en az yüzde 40 işgücü kaybı gerekiyor

SORU: 10 Ocak 1984 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim Aralık 2003’dür. Ayağımdaki 5 cm kısalıktan dolayı askerden muafım. 2400 prim gün prim ödemem var. Ama bu prim sayısını normal SGK statüsün de yaptım. Sorum ben engelli raporu alabilir miyim? Nereden alırsam kaç gün kaç yaşımda emekli olabilirim?

FERHAT

YANIT: Engelli hakkıyla emekli olmak için; Sosyal Güvenlik Kurumunun sevk edeceği hastane sağlık kurulundan en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve Maliye’den vergi indirim hakkı almanız gerekiyor. Söz konusu rapor ve vergi indirimini almanız halinde, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve 2000 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Aralık 2023’de emekli olabilirsiniz.

Şu anda emekli olabilir miyim?

SORU: 1 Mart 1960 doğumluyum. 1 Mayıs 1995’te Bağ-Kur’lu oldum, 2,5 yıldır SSK’lıyım. 23 yıl prim ödedim. 20 aylık askerliği ödemedim. Şu anda SSK ya da Bağ-Kur’dan emekli olabilir miyim?

Cengiz Çağlar

YANIT: SSK statüsünden de Bağ-Kur statüsünden de emeklilik için 55 yaş şartına tabisiniz ve 55 yaşınızı doldurmuşsunuz. Ancak şu an her iki statüden de emekli olamazsınız.

Bağ-Kur statüsünden emeklilik için prim gününüzü 25 tam yıla (9000 güne) tamamlamanız gerekiyor. Son 2,5 yılı SSK kapsamında olmak üzere 23 yıllık prim ödemeniz varsa, 20 ay askerlik sürenizi borçlanabilirsiniz. Bu durumda prim gününüzü 20 ay erken tamamlayarak 6 ay sonra emekli olmanız mümkün olabilir.

SSK statüsünden emeklilik için ise SSK kapsamındaki prim gününüzü en az 1260 güne tamamlamanız gerekiyor. Aralıksız çalışmaya devam ederseniz, bunu bir yıl sonra tamamlarsınız. Ancak bir de 25 yıllık sigortalılık süreniz olması gerekiyor. Bu da 1 Mayıs 2020 tarihinde doluyor. Bunun için de askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Bu durumda sigortalılık süreniz borçlandığınız süre kadar geri gelir ve 25 yıllık sigortalılık süreniz borçlanacağınız süre kadar erken dolar.

Kredi kullanarak emekli olabilir miyim?

SORU: 9 Ekim 1963 doğumluyum. 20 Eylül 1988 Bağ-Kur girişliyim. 2008'de çıkan kanundan dolayı, işyerimi de 2002'de kapattığım için, bana yaklaşık 7 yıl (2008'e kadar) borçlanma hakkı verildi. 18 ay askerlik borçlanmamı yapmadım. Ayrıca 14 ay kadar 4/a sigortam mevcut. Gazetelerde 15 yıl (5400 gün), 56 yaş şartıyla Bağ-Kur'dan emekli olabileceğimi okudum. Benim sormak istediğim asıl soru; şimdi Bağ-Kur’lulara kredi alarak prim borcunu ödeme hakkı getirildi. Ben de bana verilen (7 yıl) borçlanma hakkımın tamamını ya da bir kısmını kullanarak, örneğin 7200 güne tamamlayarak hemen emekli olabilir miyim?

Hasan Şahin

YANIT: 15 tam yıl (5400 gün) prim günüyle emeklilik için 56 değil, 58 yaş şartına tabisiniz. 56 yaş kadın Bağ-Kur sigortalıları için geçerli.

Kredi, emeklilik hakkını kazanmış ancak prim borcundan dolayı emekli olamayan ya da borçlanma ile emekli olabileceklere veriliyor. Yaşınızı doldurmuş olsaydınız, durdurulan sigortalılık sürenizin tamamı karşılığı çıkarılacak borç için kredi almanız ve emekli olmanız mümkün olabilirdi.

52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız mümkün

SORU: 15 Aralık 1969 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım çıraklıktan dolayı 1 Ocak 1987’dir. Ancak prim günü yok. Askerlik başlangıç tarihim 26 Mayıs 1990, ilk primli sigorta başlangıç tarihim 15 Nisan 1992 olup, şu anda 8650 gün prim ödemem var. Özel bankanın emekli sandığına kayıtlıyım. Normal emeklilik tarihin nedir? Kaç ay askerlik yatırırsan kaç yıl önce emekli olurum.

K.A.

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2022’de emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 11 ayını borçlanmanız halinde, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2021’de emekli olmanız da mümkün.

Sadece çalışmadığınız dönemde babanızdan aylık alabilirsiniz

SORU: 13 Şubat 2001 işe girişliyim. 5100 iş günüm var. Yüzde 42 engelli raporu aldım (süresiz). Ne zaman emekli olabilirim ve ortalama ne kadar maaş bağlanır? Bir de engelli indirimi ile emekli olmayıp yaşımı beklesem daha mı iyi olur? Son sorum, eşimden ayrıldım, işten de çıkışım yapılacak, babam Bağ-Kur emeklisi, hem babadan hem de kendi maaşımı alabilir miyim?

İ. Buket Bakır

YANIT: Yüzde 42 engelli raporu aldığınızı belirtmekle birlikte, vergi indirim belgesi alıp almadığınızı belirtmemişsiniz. Vergi indirim hakkı alırsanız, prim gününüz yeterli olduğundan, 19 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız 13 Şubat 2020’de emekli olursunuz.

Emekli aylığınız, üzerinden prim ödenen kazançlarınızın emeklilik tarihinde güncellenecek tutarlarına göre hesaplanacak ortalama aylık kazanç tutarı ile prim gün sayınıza göre hesaplanacak aylık bağlama oranının çarpımından oluşacak.

Engelli hakkıyla emekli olmazsanız, 7000 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda ya da 25 yıllık sigortalılık süresi ile 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz. Bu durumda daha geç emekli aylığı almaya başlayacağınızdan gelir kaybınıza neden olur ve doğru bir tercih olmaz.

Kendi çalışmanız nedeniyle emekli aylığınız bağlandığında babanızdan yetim aylığı alamazsınız. Ancak emekli olana kadar geçecek sürede çalışmadığınız dönemler için babanızdan aylık alabilirsiniz.

Ocak 2020’de emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak 1970 doğumluyum. Nisan 1988 Bağ-Kur girişim var. 1,5 yıl sonra sigortaya geçtim. Toplamda 7.450 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Mahmut Hakan BOZDAĞ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2020’de emekli olabilirsiniz.

“Ş” ve “K” harfleri neyi ifade ediyor?

SORU: Sigorta girişim 1 Eylül 1989. Hizmet dökümümde 2015/1 ve 2015/2. dönem "Ş", 2015/3 ve 2015/9 dönem "K", 2014/12 dönem "K" olarak görünüyor. Benim durumum nedir? Bilgilendirirseniz mutlu olurum?

Levent Bükmen

YANIT: SGK, 4/a (SSK) kapsamında sigortalılıklarını gerektirecek çalışmaları bulunmadığı halde sahte işyeri tescili yapılarak sigortalı bildirimi yapıldığı tespit edilen işyerleri ile işverenlerini “sahte işyeri”, “kontrollü işyeri” ve “şüpheli işyeri” olarak kodluyor. Sigortalı olarak çalıştığınız işyeri ya da işyerleri de bazı dönemler için “kontrollü işyeri”, bazı dönemler için “şüpheli işyeri” olarak kodlanmış.

“Kontrollü işyeri” (K) kodu geçici bir statü olup, (K) kodu konulan işyerleri hakkında denetim raporu sonucuna göre işlem yapılmaktadır. Denetim süresince sigortalıların hizmetleri, hizmet bildirme ve birleştirme işlemlerinde dikkate alınmamaktadır. Yapılacak denetim sonucunda “kontrollü işyeri” kodunun kaldırılmasına karar verilmesi halinde bu hizmetler, hizmet bildirimi ve birleştirmeye dahil edilmektedir. Denetim raporu sonucunda işyerinin “sahte işyeri” olduğunun tespiti halinde ise sigortalıların hizmetleri ve tescili iptal edilmektedir.

“Şüpheli işyeri” (Ş) kodu konulan işyerleri hakkında ise yine denetim başlatılmakta, ancak denetim sonuçlanıncaya ya da bu işyerlerinin “sahte işyeri” olduğuna ilişkin kod konuluncaya kadar bu işyerlerinden bildirilen sigortalıların hizmetleri silinmemekte, hizmet bildirimi ve hizmet birleştirmesi işlemleri yapılmaya devam edilmektedir.

Buna göre, söz konusu işyeri hakkındaki denetim sonuçları ortaya çıkana kadar yapacağınız bir şey yok. Denetim sonucunda işyerinin “sahte işyeri” koduna alınması ve sigortalı hizmetlerinizin iptali halinde dava açmanız söz konusu olabilir.

Memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi alamazsınız

SORU: 1 Ocak 1955 doğumluyum. 16 Eylül 1975 yılında sigortalı girişim var. Parça, parça 1,5 – 2 yıl çalıştım. Daha sonra 1 Eylül 1979-30 Mart 1985 arasında 4 yıl 7 ay 657’ye tabi devlet memuru olarak çalıştım. Tekrar parça parça sigortalı çalıştım ve 600 günde askerliğimi borçlanarak 2015 yılında 3600 günden emekli oldum. (Hizmetlerimi birleştirerek) Acaba 4 yıl 7 ay memuriyetimdeki tazminatımı alabilir miyim? Alırsam nereye müracaat etmem gerekir.

ŞÜKRÜ

YANIT: Memuriyetten ayrıldığınız tarih itibariyle yürürlükte olan mevzuata göre emekli ikramiyesi alma hakkınız olmadığından, maalesef memuriyet süreniz, için emekli ikramiyesi alamazsınız.

Geriye dönük borçlanmayla ilgili bir iyileştirme var mı?

SORU: 69 yaşındayım. Sigorta girişim 1974 (Emekli Sandığı). Ayrıca 1993 sigorta girişim. Toplam 2300 gün ödenmiş prim günüm var. Geriye dönük borçlanmayla ilgili bir iyileştirme var mı?

Bayraktar

YANIT: Geriye dönük borçlanmayla ilgili bir düzenleme (iyileştirme) maalesef yok. Son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere 3600 prim gününü tamamladığınızda emekli olabilirsiniz.

Hizmet süreniz yeterli ancak 53 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 7 Kasım 1969 doğumluyum. Nisan 1987 ayında SSK'lı olarak çalışmaya başladım. SSK’ya 1920 prim ödedim. 550 gün askerlik yaptım ve askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. 31 Aralık 1998’de memuriyete başladım. Halen memur olarak çalışmaktayım. Hizmetleri mi birleştirdim. Ne zaman emekli olabilirim?

ABDULLAH

YANIT: Emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz yeterli olduğundan, 53 yaşınıza dolduracağınız 7 Kasım 2022 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Yılsonu ile yılbaşında emekli olmam arasında ne fark olur?

SORU: 31 Aralık 1969 doğumluyum. İşe ilk giriş tarihim 15 Kasım 1986. Sigortalılık süresi ve prim gün sayım doldu. 31 Aralık 2018 tarihinde emekliliğe hak kazanıyorum. Acaba emeklilik dilekçemi 31 Aralık 2018 tarihinde mi yoksa Ocak 2019 tarihinde mi versem benim için daha avantajlı olur?

Mehmet Atilla

YANIT: Emeklilik için 31 Aralık 2018 tarihinde başvurursanız, emekli aylığınız 2018 yılı başı itibarıyla hesaplanır. Hesaplanan aylığa 2018 Ocak ve Temmuz emekli zamları eklenir. Ocak 2019’da başvurmanız halinde ise emekli aylığınız 2019 yılı başı itibarıyla hesaplanır. 2018 yılı emekli zamları eklenmez, ancak emekli aylığı hesabında esas alınacak prime esas kazançlar tüketici enflasyonu ile büyüme hızına göre hesaplanan güncelleme katsayısı ile 2018 yılı sonu itibariyle güncellenir.

Emekliliğinizi 2019 yılına ertelemenizin emekli aylığınıza olumlu katkısı olup olmayacağı, güncelleme katsayısının ne olacağına, bu da 2018 yılı TÜFE artış oranı ve Türkiye’nin büyüme hızına bağlı. Güncelleme katsayısının, içinde bulunulan yılda emekli aylıklarına yapılan zamdan büyük olması halinde, izleyen yılda emekli olmak avantaj sağlayabiliyor. Ancak bu durumda emekli aylığı Şubat ayından başlayacağından, bir aylık emekli aylığından mahrum kalınacağının da göz ardı edilmemesi gerekiyor.

Ayrıca kıdem tazminatına esas alınacak aylık ücretiniz kıdem tazminatı tavanının üzerinde ise 2019 yılında emekli olmanız, kıdem tazminatınızın yeni tavan tutarı üzerinden hesaplanmasını, bu da daha fazla kıdem tazminatı almanızı sağlar.

20 Ağustos 2026’da emekli olabilirsiniz

SORU: 20 Ağustos 1970 doğumluyum.  15 Temmuz 1987 tarihinde sigortalı işe başladım. 1550 gün prim ödemem var. 2001 yılında KPS’yi kazanarak 5 Mayıs 2001 yılında Devlet memuru oldum. Halen devam etmekteyim. Acaba ne zaman emekli olurum?

Mehmet EMAC

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Çalışmanızı 25 Ocak 2022’ye kadar devam ettirerek toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2026’da emekli olabilirsiniz.

Bir yıl askerlik borçlanması 54 olan yaşı 53’e düşürür

SORU: 7 Eylül 1968 doğumluyum. İlk SSK’lı olarak işe giriş tarihim 10 Temmuz 1985. SSK’dan ayrılma tarihim 10 Temmuz 2001 olup SSK’ya toplam 3060 gün prim ödedim. 11 Temmuz 2011 tarihinde şirket ortağı olarak Bağ-Kurlu oldum. Bu güne kadar Bağ-Kurlu olarak prim ödedim. Bugün itibariyle  Bağ-Kur 5743 gün prim ödedim. Bu sürelere göre ne zaman emekli olabilirim? Emeklilik için hizmetlerin birleştirilmesi için yapmam gereken nedir?

Halil ÖKMEN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 197 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 7 Eylül 2022’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi 1 Haziran 2002’den önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin bir yılını borçlanmanız halinde, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.

Engelli hakkıyla emekli olmak için en az yüzde 40 işgücü kaybı gerekiyor

SORU: 10 Ocak 1984 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim Aralık 2003’dür. Ayağımdaki 5 cm kısalıktan dolayı askerden muafım. 2400 prim gün prim ödemem var. Ama bu prim sayısını normal SGK statüsün de yaptım. Sorum ben engelli raporu alabilir miyim? Nereden alırsam kaç gün kaç yaşımda emekli olabilirim?

FERHAT

YANIT: Engelli hakkıyla emekli olmak için; Sosyal Güvenlik Kurumunun sevk edeceği hastane sağlık kurulundan en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve Maliye’den vergi indirim hakkı almanız gerekiyor. Söz konusu rapor ve vergi indirimini almanız halinde, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve 2000 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Aralık 2023’de emekli olabilirsiniz.

Koruyucu annenin borçlanma hakkı var mı?

SORU: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından (SHÇEK) koruyucu aile olarak bir bebeğimiz oldu. Koruyucu anne için bir borçlanma (doğum borçlanması vs.) hakkı var mıdır?

Bay Janti

YANIT: Evlat edinme halinde kadın sigortalı için doğum borçlanması hakkı var. Ancak koruyucu anne için öngörülmüş herhangi bir borçlanma hakkı bulunmuyor.

İkinci emeklilik hakkım var mı?

SORU: 1949 doğumluyum. 1 Eylül 1998’de Emekli Sandığından emekli oldum. Aynı tarihte sigortalı olarak çalışmaya başladım. Çeşitli banka ve aracı kurumlarda halen kesintisiz olarak çalışmaktayım. Bu süre içinde destekleme primi kesilmektedir. İkinci emeklilik hakkım var mı? Destekleme primi kesintisi nedeniyle bir menfaatim yok mudur? 8 Eylül 1999 öncesi  sigortalı olmam, 15 yıl ve 3600 günün üzerinde sigortam ve yaş da tutan bir durumdayken işten ayrılmam halinde kazanç ya da kaybım olur mu?

Alaittin Yıldırım

YANIT: Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmiş süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden sigortalılık süresi sayılmamaktadır. Bu nedenle ikinci bir emeklilik hakkı vermez. Sadece SGDP ödenen sürelerde iş kazası geçirilmesi veya meslek hastalığına tutulma halinde, bu sigorta kollarından yapılan yardımlardan yararlanılır.

İkinci bir emeklilik hakkınız olmadığından, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününüzün olması, işten ayrıldığınızda kıdem tazminatına hak kazanmanızı da sağlamaz.

50 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz

SORU: 1983 ile 1985 yılların da askerliğimi yaptım. 1985 Temmuz ile 1989 yılları arası sigortalılığım var. 1993 te Bağ-Kura geçtim. Sonra 5 yıl prim ödemedim. Ama sonrasında 5 yıllık boşluğu borçlanarak ödedim. Ve en son o tarihten 2014 Ekime kadar prim yatırdım. Hala emekli olamadım. Nedir bizim durumumuz?

TAYYAR

YANIT: Sorunuzu, 1 Temmuz 1985 ile 31 Aralık 1988 arasında kesintisiz olarak SSK’ya prim ödediğiniz ve Bağ-Kurlu olduğunuz 1 Ocak 1993’den Ekim 2014’e kadar aralıksız prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik sürenizin 14 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. 50 yaşınızı dolduruyorsanız, borçlanma bedelini ödeyeceğiniz tarih itibariyle emekli olabilirsiniz. 50 yaşınızı doldurmuyorsanız 50 yaşınızı dolduracağınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: 1 Ekim 1973 doğumlu bayanım. 11 Mayıs 2001’de Bağ-Kurlu oldum. 4880 gün prim ödedim. Sonra Bağ-Kurdan çıkış yaptım. 10 Aralık 2014’den itibaren SSK’ya prim ödemekteyim. Şu an SSK ya da 892 gün prim ödemem oldu. Toplam 5772 gün prim ödemem var. Doğum borçlanması yaparsam işe giriş tarihim değişir mi? Çocuklarımın doğum tarihleri ilk işe giriş tarihinden önce. Ne zaman emekli olurum? Bağ-Kur dan mı? Yoksa SSK’dan mı emekli olabilirim?

ELMAS

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı çalışmanızla 1228 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2031’de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamadığından, maalesef doğumlarınızı borçlanarak gün kazanamazsınız.

Borçlanma tutarı ne kadar olur?

SORU: Doğum tarihim 25 Ağustos 1969. İlk sigortalı oluş tarihim 1 Temmuz 1996 ve toplam 5764 gün hizmet sürem mevcut (sanırım 61 gün hizmet açığım var). Şu an çalışmıyor ve 2015 Mayıs’tan itibaren aylık GSS ödemesi yapıyorum. 01.08.1995 - 31.03.1996 arası 8 aylık kısa dönem askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaparak açığımı kapatabilir miyim ve yaklaşık borçlanma tutarı ne kadar olur? Ne zaman emekli olurum ve bu borçlanma emeklilik tarihimi öne çeker mi?

Ali Manisalı

YANIT: 220 gün askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 56’dan 55’e iner ve bir yıl erken emekli olursunuz. Borçlanacağınız her bir gün için, borçlanma tarihinde geçerli olan günlük asgari ücret ile 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla belirleyeceğiniz kazanç tutarının yüzde 32’si kadar prim ödersiniz. Yılsonuna kadar geçerli olan asgari ücrete göre, asgari ücret üzerinden borçlanmanız halinde 220 gün karşılığı borçlanma tutarınız 4.763 TL olur.

Vergi indirimi başvurusu için çalışıyor olmak gerekiyor

SORU: 3 Kasım 1970 doğumluyum. Eylül 1990'da SSK'lı işe başladım. 9300 günün üzerinde primim var. Geçirdiğim kalp ameliyatı ve işitme problemimden dolayı yüzde 47 sürekli engelli sağlık raporum var. Vergi indirimi alarak bu rapor ile yaş şartı aranmadan emekli olabileceğimi öğrendim. Ancak tutuklu olduğumdan çalışabilme durumum bulunmuyor. Vergi dairesi, “vergi indirimi için çalışmam gerektiğini” yakınlarıma söylemiş. Tutuklu iken vergi indirimi alabilme durumum var mı veya emekli olabilmem için nasıl bir yol izleyebilirim?

Hasan Günay

YANIT: Vergi indirimi hakkı esas itibarıyla engelli vatandaşlarımızın vergi avantajından yararlanabilmeleri için getirilen bir müessese. Bu bağlamda ücretlerinden kesilen gelir vergisi indirimi söz konusu olduğundan, çalışmayan engelliler vergi indirimi için başvuramıyorlar. Bu nedenle vergi indirimi belgesine bağlı olarak engelli hakkıyla emekli olmaları mümkün olmuyor. Sizin de tutuklu iken vergi indirimi almanız ve vergi indirimi hakkıyla emekli olmanız maalesef mümkün değil.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi olup, yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. En erken 52 yaşınızı dolduracağınız 3 Kasım 2022 tarihinde emekli olabilirsiniz. Yaşınızın dolmasını beklemekten başka şimdilik yapabileceğiniz bir şey maalesef yok.

55 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 10 Ocak 1969 doğumluyum. 25 Kasım 1996 memuriyet girişim var. 19 ay askerlik borçlanmasını yaptım. Bedelini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?

Aslan BİCİL

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Çalışmanızı 15 Mayıs 2020’ye kadar devam ettirerek, hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2024’de emekli olabilirsiniz.

Staj sigortasının emekliliğe faydası bulunmuyor

SORU: 3 Mayıs 1972 doğumluyum. Ticaret lisesi mezunuyum. 1987 yılında okuldan sigorta başlangıcımız yapıldı. Ama ilk sigortam 1 Ekim 1991’da başladı. 7150 gün prim ödemem var. Acaba askerlik süremi borçlanmam emekli olma zamanını öne çeker mi?

HALÛK

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2025’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece primi artırır. Priminizde yeterli olduğundan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Emekli aylığının başlangıç tarihi

SORU: 30 Kasım 2017 tarihinde iş akdim fesh oldu. 4 Aralık 2017 tarihinde, işyerinin verdiği yazı ile SGK’ya emeklilik müracaatında bulundum. İlk maaşımı 22 Ocak 2018’de aldım, fakat iki aylık alamadım, eksik ödeme oldu. Bunun sebebi 4 Aralık 2017’de müracaat etmiş olamam mıdır?

Nazan Işık

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 30. maddesi hükmüne göre, 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlardan emekli aylığına hak kazananlara, yazılı başvuru tarihinden sonraki aybaşından itibaren aylık bağlanır.

Emeklilik başvurunuzu 4 Aralık 2017’de yaptığınızdan, emekli aylığınız 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren bağlanır. Ödeme döneminiz ayın 22’si olduğundan, ilk ödemeniz 1-21 Ocak kıst dönemi ve 22 Ocak-21 Şubat aylık dönemi için yapılmış olmalı.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 23 Haziran 1978 doğumluyum. İlk defa 1995 yılında sigortalı çalışmaya başladım. Ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor.

Başlangıcınız 23 Kasım 1995’den önceki bir tarih ise, toplam 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 55 yaşınızı, sonraki bir tarih ise, 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ücretinden vergi kesilmeyen vergi indirimi için başvuramıyor

SORU: Yüzde 42 engelli raporum var. Vergi indirimi alıp emekli olmak istiyorum. 17 yıl, 3920 gün şartlarına uyuyorum. Fakat blok görevlisi olduğum için ücretimden vergi kesintisi olmuyor. Bu sebeple vergi indirimi belgesi alamıyor ve emekli olamıyorum. Emekli olabilmek için ne yapmam gerekli?

Bilal Badak

YANIT: Vergi indirimi hakkı, esas itibarıyla engelli vatandaşlarımızın vergi avantajından yararlanabilmeleri için getirilen bir müessese. Sizin gibi blok (apartman) görevlilerinin ücretlerinden vergi kesintisi yapılmadığı için vergi indirimi talepleri kabul edilmiyor. Aynı şekilde, ücretlerden kesilen gelir vergisi indirimi söz konusu olduğundan, çalışmayan engelliler de vergi indirimi için başvuramıyorlar. Bu nedenle de vergi indirimi belgesine bağlı olarak engelli hakkıyla emekli olmaları maalesef mümkün olmuyor.

Bu durumda ancak çalıştığınız işten ayrılıp, ücretinizden vergi kesilen bir işte çalışmaya başladıktan sonra vergi indirimi için başvurmanız ve indirim belgesi almanız halinde, emekli olmanız mümkün olabilir.

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabı

SORU: Apartmanımızda 2 yıldan bu yana kapıcı çalıştırmaktayız. İş Kanunu gereği 14 gün izin hakkı bulunmaktadır. Bu 14 günlük izin içerisinde, cumartesi, pazar, resmi ve dini bayramlar isabet ederse, bu günlerden hangisi izin süresine ilave edilir? Apartmanımızda asansör bulunmaktadır. Asansörün giderlerine giriş katları iştirak edecek mi? Masrafa iştirak etmeyecek bir daire olabilir mi?

Merdan Nalçacı

YANIT: Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Bu bağlamda, hafta tatili hangi gün kullandırılıyorsa cumartesi veya pazar gününün hafta tatili olarak, resmi veya dini bayram günlerinin genel tatil günü olarak dikkate alınması ve izin süresine ilave edilmesi gerekir.

Kat Mülkiyeti Kanununun 20. maddesine göre, kat maliklerinden her biri aralarında başka türlü anlaşma olmadıkça, ortak tesislerin işletme giderlerine ve giderler için toplanacak avansa katılmakla yükümlüdür. Kat malikleri ortak yer veya tesisler üzerindeki kullanma hakkından vazgeçmek veya kendi bağımsız bölümünün durumu dolayısıyla bunlardan faydalanmaya lüzum ve ihtiyaç bulunmadığını ileri sürmek suretiyle bu gider ve avans payını ödemekten kaçınamaz. Kat malikleri arasında aksine bir anlaşma yoksa giriş katında oturanlarında asansör giderlerine katılması gerekiyor.

22 yıl memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi alabilirsiniz

SORU: 22 yıllık memuriyetimden sonra, memuriyetten ayrılıp işçi olarak 3 sene çalışıp emekli olmak istiyorum. 22 yıllık memurluğundan ikramiyesi alabilir miyim? Yoksa işçi olduğum için ikramiye hakkım yanar mı?

ASLAN

YANIT: 22 yıl hizmetten sonra memuriyetten ayrılıp, sigortalı çalışarak 3 yıl SSK’ya prim ödeyerek, hizmet sürenizi 25 tam yıla doldurmanız halinde, Emekli Sandığından emekli olur ve emekli ikramiyenizi de alırsınız. SSK’ya 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, aranan yaş şartını da doldurmanız şartıyla, SSK’dan emekli olursunuz. Ancak 22 yıllık memuriyet sürenizin emekli ikramiyesini de alırsınız.

Kimlerin 3600 günle emekli olma hakları var?

SORU: Babam 5 Mayıs 1951 doğumludur. 15 Aralık 2009 tüm köylüye tarım sigortası yapıldı. Ancak çoğu insan iptal ederken biz babamın sigortasını devam ettirdik ve 5 sene boyunca prim ödedik. Babam 2015 te SSK’lı olduğundan tarım sigortası sonlandı. Şuan itibari ile babamın 8 sene sigortası olacak. Araştırmalarımda 4 Mayıs 2008 öncesinin 3600’den emekli olma şansının olduğunu gördüm. Babam 2 yıl askerliğini borçlanırsa başlangıcı 15 Aralık 2007’ye çekilmiş olacak. Bu durumda babam bu sene emekli olur mu? Yoksa birçok sitede yazan haberlerde 15 yıl sigortalık süresi 3600 prim şartına mı tabi tutulur?

RECEP

YANIT: Babanız gibi ilk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 3600 günle emekli olma hakkı bulunmuyor. Babanız SSK’dan emekli olmak için: ya primini 7000 güne tamamlayacak. Ya da 4500 gün prim ödeyip 25 yıllık sigortalılık süresinin dolmasını bekleyecek. Ayrıca, askerliğini borçlanıp, prim ödemesinin son 1260 gününü tarım Bağ-Kuruna veya isteğe bağlı Bağ-Kura ödeyerek, toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilir. Babanız için bu daha seçenek avantajlı.

Hangi statüde devam etmem daha uygun?

SORU: 5 Ekim 1976 doğumluyum. 1 Nisan 1996 ilk 4/a sigorta başlangıcım. 04.07.2005-30.06.2006 arası ödenmemiş 360 gün Bağ-Kur var. 21.06.2012 ile 31.01.2016 arası 1300 gün Bağ-Kur borçlandım ve ödedim. 4/a kapsamında 1420 gün, 4/b statüsünde 1989 gün olmak üzere toplam 3409 prim günüm var. Buna göre, 4/b’ye devam edersem ne zaman, 4/a’ya devam edersem ne zaman ve hangi şartlarla emekli olurum? Benim için hangisi daha uygun?

Murat Ay

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden 5825 prim günüyle 56, 3600 prim günüyle 60 yaşınızı doldurduğunuzda; 4/b (Bağ-Kur) statüsünden ise 5400 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. Son 2520 günlük prim ödemenizin yarıdan fazlası hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz. Aranan prim günü ve yaş şartlarını dikkate alarak tercihinizi ve buna göre emeklilik planlamanızı yapabilirsiniz.

Toptan ödeme tutarı taksi parasını karşılamaz

SORU: 1959 doğumluyum. 1973-1976 yılları arasında çalıştım. Toplam 743 gün sigorta primim var. Emekliliğe dışarıdan hak kazanmak için durumum yok. Bu primleri yaşlılık toptan ödemesi olarak almak istiyorum. Ne kadar para alabilirim?

Nihan Tunca

YANIT: Yaşlılık toptan ödemesi, sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (yüzde 20) primleri için yapılıyor. İade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmıyor. 1 Ekim 2008’den talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme yapılarak ödeniyor. Ancak bu da gidiş geliş taksi parasını karşılamaz. İade edilecek primin 1 Ekim 2008 tarihi itibarıyla tutarı, hizmet dökümünüzdeki prime esas kazanç toplamınızın yüzde 20’si kadar olur.

5 ay askerlik borçlanması yeterli

SORU: 26 Aralık 1968 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 11 Kasım 1985’dir. SSK’ya 2210 gün prim ödedim. Askerliğimi 20 Kasım 1988-11 Mart 1990 arasında yaptım. 26 Mayıs 1999’dan bu tarihe kadar Bağ-Kurluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

ORHAN

YANIT: Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000) gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. 6 Kasım 2017’ye kadar prim ödemeye devam ederek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 26 Aralık 2021’de emekli olabilirsiniz.

İlk defa sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı olan malulen emekli olamıyor

SORU: 20 Eylül 1985 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 2014 yılındadır. Yüzde 65 oranında engelli raporum var. Hangi şartlarda emekli olabilirim? 1800 güne mi, 3600 güne mi? Yoksa 5400 güne mi tabiyim. Kaç yaşında emekli olabilirim? İsteğe bağlı olarak Bağ-Kura prim ödeyebilir miyim? Emeklilik şartların değişir mi?

GÖKHAN

YANIT: Sizin gibi ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul derecesinde(yüzde 60 oranında) engelli olanlar malûlen emekli olamıyor. Ancak emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyorlar. 3960 gün prim ödemeniz şartıyla, 2009’da 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı olarak Bağ-Kura prim ödeyebilirsiniz, şartlarınız değişmez.

Babaannemin tazminat hakkı var mı?

SORU: Babaannem 13 yıldır iki çocuk büyütüp, aynı zamanda ev işleri yaparak aynı yerde çalıştı. Sigortasını dışarıdan ödeyerek emekli oldu. 6 yıldır da emekli. 13 yıldır çalıştığı yerden ayrılacak. Babaannemin tazminat hakkı var mıdır?

Kaan Agil

YANIT:1475 sayılı (eski) İş Kanununun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesinde, bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin, maddede belirtilen sebeplerle feshedilmesi halinde kıdem tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmış. Yani kıdem tazminatı için öncelikle çalışanın İş Kanuna tabi olması gerekiyor.

4857 sayılı İş Kanunun 4. maddesine göre, ev hizmetlerinde İş Kanunu hükümleri uygulanmaz. Dolayısıyla ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında değil, Borçlar Kanunu kapsamındalar. Borçlar Kanununda da tazminat hakkı öngörülmemiş. Bu nedenle de babaannenizin kıdem tazminatı hakkı yok.

Kızınız yetim aylığı bağlatır ve sağlık yardımı da alır

SORU: Kızım 43 Yaşında. Emekli olmak için yaşının dolmasını bekliyor. Bekâr olan kızımla beraber oturuyoruz. SSK emeklisi eşimi yeni kaybettim. Kızıma  yetim maaşı bağlanacakmış. Şimdiye kadar babasının sağlık sigortasından yararlanıyor diye biliyorum. Şimdi eşim vefat ettiğine göre, emekli olana kadar gene babasının sağlık sigortasından yararlanabilecek mi? Veya Genel Sağlık Sigortası primi ödeyecek mi?

HÜLYA

YANIT: Kızınız sigortalı çalışmadığı sürece, babasından yetim aylığı bağlatabilir. Yetim aylığı aldığı sürece de sağlık yardımı alabilir. Genel sağlık sigortasına prim ödemesine gerek yok. Ancak emekli olduğun da, yetim aylığı kesilir ve sağlık yardımını da kendi sigortasından almaya başlar.

FHZ süresi emeklilik yaşınızdan düşülür

SORU: 5434 sayılı Kanuna tabi olarak 21 Temmuz 1992 tarihinden itibaren kesintisiz öğretmen olarak görev yapmaktayım. Emeklilik tarihim 7 Ağustos 2021 olarak görünüyor. Ancak 13.04.1994 - 31.07.1995 tarihleri arasında yedek subay olarak askerlik görevimi yaptım (öğretmen yedek subay olarak değil de normal kıtada). Kıtadaki yedek subaylık hizmetime ilişkin fiili hizmet zammım 3 ay olup, emeklilik tarihim olan 7 Ağustos 2021'i 3 ay geriye götürüp 7 Mayıs 2021 mi olarak emekli olurum?

Şeref Özen

YANIT: Yedek subaylık döneminde hak kazandığınız 3 aylık fiili hizmet süresi zammı (FHZ), emeklilik yaşınızdan düşülür. 7 Mayıs 2021 tarihinde yaş şartını sağlamış olarak emekli olabilirsiniz.

Aylık bağlama oranınız doğru

SORU: 22 Eylül 2002 tarihinde 6735 günü SSK, 690 günü Emekli Sandığı olmak üzere 7425 gün üzerinden 1/8’inden 15075 gösterge ile emekli oldum. Son prim ödemem 24 Aralık 1999 olup, tamamı tavandan ödenmiştir. Son 10 yıl ortalaması hesaplanmıştır. ABO 60,20’dir. Üst gösterge tablosuna göre gösterge ve dereceme göre ABO 57,9’dan başlamış ise ve 5000 günden sonraki her 240 güne 1 puan veriliyorsa ABO 60,20 olur mu? Eksik hesaplanmış olabilir mi?

Turgut Ç. Kaya

YANIT: Derece ve kademiz 1/8, yani dereceniz 1, kademeniz 8. 57,9 taban aylık bağlama oranı (ABO) 8. derecenin 1. kademesinin ABO’su olup, 1 derecenin 8. kademesinin ABO’su 50,2’dir. Bu orana 5000 prim gününden sonraki her 240 gün için 1 puan olmak üzere 10 puan eklenir ve ABO’nuz 60,2 olur.

Prim tamam ancak 55 yaşta dolacak

SORU: 9 Kasım 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1995 olup 7.000 gün prim ödemem var. 31 Temmuz 1995- 30 Kasım 1995 tarihleri arası yedek subay olarak görev yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

Halil

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 9 Kasım 2025’de emekli olabilirsiniz.

Vergi borcu içinde olsa emekli aylığına haciz konamaz

SORU: Maliye vergi borcum var. Maliye vergi borcum nedeniyle emekli aylığıma el koyabilir mi?

İLYAS

YANIT: Emekli aylıkları nafaka ve prim borçları dışındaki borçlar için emeklinin izni olmadan haczedilemez. Maliye vergi borcunuz için emekli aylığınıza haciz koyamaz.

Askerlik borçlanması emeklilik yaşımı nasıl etkiler?

SORU: 13 Aralık 1970 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 2 Kasım 1987. 31 Aralık 2017 sonu itibarıyla 3039 prim ödeme günüm var. 1990 yılının Aralık ayında 18 ay er olarak askerlik yaptım. Askerlik borçlanması emeklilik yaşımı nasıl etkiler ve kaç yaşında emekli olabilirim?

Murat Yılmaz

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıcından sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı etkilemez. Ancak emeklilik yaşınız dolana kadar prim gününüzü tamamlamanız mümkün olmadığından, askerlik borçlanması prim gününüzü 18 ay önce tamamlamanızı ve 18 ay erken emekli olmanızı sağlar.

Hizmet tespit davası için süreyi geçirmişsiniz

SORU: 3 Mart 1971 doğumluyum. İlk işe başlama yılım 1986’dır. Bir firmada 9 ay çalıştım, 1987 yılında çıktım. Bu zamanda SSK’lı yapılmadım. Sonra 2007’de SSK’lı oldum. 1986’da işe başladığım firmaya, o yıllarda SSK’lı yapılmadığım için dava açma hakkım var mı? O yıllardan bir gün bile çalışmış olduğumu mahkeme yoluyla ispatlayabilir miyim? Çalıştığıma dair şahitlerim var. Bu bana erken emeklilik hakkı da kazandırır mı, şu anda Bağ-Kur’luyum.

Nilüfer Şentürk Cebeci

YANIT: 1986 yılında bir gün bile çalışmış olduğunuzun mahkemece tespiti, 4/b (Bağ-Kur) statüsünden erken emeklilik hakkı kazandırmaz, ancak 4/a (SSK) statüsünden erken emeklilik hakkı kazandırır. Ancak işe giriş bildirgesi ve prim belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazançları toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınması mümkün. İşe giriş bildirgeniz verilmemiş ise 1986 yılından bu yana 5 yıllık hak düşürücü süreyi geçirmiş olduğunuzdan hizmet tespit davası açamazsınız, açsanız da süre yönünden reddedilir.

1860 gün daha prim ödeyip 25 yılı doldurmanız gerek

SORU: 1 Şubat 1967 doğumluyum. 2004 yılında 3 ay Bağ-Kur yatırdım.  2008 sonra 2012 ye kadar aralıklı SSK’ya prim ödedim ikisinin toplamı 2100 gündür. Kasım 2015 den beride Ek 5 tarım sigortası ödemekteyim. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

ARMAĞAN

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1860 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 2029’da 25 yılı sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Öğretmenlerin FHZ’si yok

SORU: 15 Ağustos 1974 doğumluyum. 6 Haziran 1990’da 10 günlük SSK sigortam var. 21 Mart 1998’de MEB’de öğretmenliğe başladım. 1 Eylül 2016’da ihraç oldum. Fiili hizmet süresi zammından erken emekli olabilir miyim?

Bülent Yavuz

YANIT: Hangi işyerlerinde ve işlerde çalışanların fiili hizmet sürelerine fiili hizmet süresi zammı (FHZ) ekleneceği 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 32. maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 40. maddesinde sayılmış olup, öğretmenlerin hizmetleri FHZ kapsamında değil.

4/c (Emekli Sandığı) statüsünden normal emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süresi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Mevcut durumunuzla 4/c kapsamında hizmet sürenizi 9000 güne tamamlamanız mümkün olamayacağından, Emekli Sandığı statüsünden ancak 61 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olabilirsiniz.

6 Haziran 1990 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü, 52 yaş ve Emekli Sandığından sonra 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Ağustos 2026’da 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz.

Primi 2036’ya kadar tamamlayamazsanız yaş 65’e kadar çıkabilir

SORU: 3 Ocak 1988 doğumluyum. 2016 Aralık ayında sigorta girişliyim. Ve şu an 750 prim günüm var. 2012-2013 yılları arasında askerlik vazifemi kısa dönem olarak yaptım. Bu bilgilere dayanarak emeklilik durumu hakkında bilgi verir misiniz?

MUSA

YANIT: Emekli olmak için; 7200 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 6450 gün daha prim ödeyerek en geç en geç 1 Ocak 2036’dan önce toplam priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2048’de emekli olabilirsiniz. Ancak priminizi 1 Ocak 2036’ya kadar 7200 güne tamamlayamazsanız, primi 7200 güne tamamlayacağınız tarihe göre, emekli olacağınız yaş kademeli olarak 61’den başlayarak 65’e kadar çıkabilir.

Özel sektördeki çalışmaları 1259 günü aşmamalı

SORU: Emeklilikle ilgili herkesin sorularına yanıt vermeniz ve okuyanları aydınlatmanız çok güzel. Ben çoktan emekli olduğum için, sizden yardım istemek aklımdan geçmemişti. Kızım ve damadım için sormak istedim.

1- Damadım 16 Haziran 1970 doğumlu. Emekli Sandığında yaklaşık 21,5 yıl hizmeti var. Özelde çalışmaya başlarsa, 3,5 yıl SSK'ya bağlı çalıştığında, 25 yılda Emekli Sandığından emeklilik hakkı kazanır mı? Bunun için şimdi çalıştığı yerden istifa etmesi yeterli mi? Dilekçesinde ''sürem dolduğu zaman emekli olmak üzere'' gibi bir ibare bulunması gerekli mi?

2- Kızım 15 Aralık 1970 doğumlu ve 22 küsur yıl hizmeti var. Halen Emekli Sandığına bağlı çalışmakta ve eskiden 1-2 yıl kadar Bağ Kur ve SSK hizmeti olmakla beraber, hizmetinin büyük bir kısmı Emekli Sandığında. Kadınların 20 yılda emekli olmaları konusu onu nasıl etkiler? Kızım da özel teşebbüste çalışmak isterse durumu ne olur?

Mücahide Ertunç

YANIT: 1- Damadınız özel sektörde 4/a (SSK) kapsamında 1259 günü aşmamak üzere çalıştığında Emekli Sandığı statüsünden emekli olur. İstifa dilekçesinde, belirttiğiniz ifadeye yer vermesine gerek yok. Ancak 4/a kapsamındaki çalışması 1259 günü aşarsa, 4/a statüsünden emekli olmak durumunda kalır.

2- Kızınızın 20 yıl hizmet süresiyle emeklilik konusunda sorunu yok. Emekliliği için gereken 20 yıllık fiili hizmet süresini tamamlamış. Yaşını doldurduğunda da emekli olur. Özel teşebbüste çalışmak isterse, Emekli Sandığı statüsünden emekli olabilmesi için onun da damadınız gibi 4/a kapsamındaki çalışmasının 1259 günü aşmaması gerekiyor.

Prim yeterli ancak 51 yaşı da dolduracaksınız

SORU: 16 Ocak 1971 doğumluyum. İlk defa 1 Kasım 1989'da sigortalı çalışmaya başladım ve 19 Ağustos 1998 tarihine kadar SSK'ya 2066 gün prim ödedim. 20 Ağustos 1998'de Bağ-kurlu oldum ve 1 Ocak 2012’ye kadar Bağ-Kura 4800 gün prim ödedim. 1 Ocak 2012 tarihinde tekrar SSK'lı oldum ve 1 Mayıs 2017 tarihine kadar SSK’ya 1931 gün daha para ödedim. Halen çalışmaktayım. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim?

MAHMUT

YANIT: SSK’da emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 51 yaşınıza dolduracağınız 16 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz.

Dededen aylık bağlama usulü yok

SORU: vefat eden babam esnaf Bağ-Kurundan malûlen emekli oldu. Babamın maaşını annem ve kardeşlerim alıyor. Babamın babası yani dedem de Bağ-Kur emeklisiydi. Dedemler vefat ettiğinden maaşında halam alıyor. Benim herhangi bir sağlık güvencem ve mal varlığım yok. Ayrıca yüzde 40 oranında engelli raporum var. Dedemin emekli maaşından faydalanabilir miyim? Yani halamla birlikte maaş alma imkânımız var mı? Annemle babamın maaşını paylaşmak istemiyorum. Çünkü malûlen emeklilik maaşı zaten az.

AYDIN

YANIT: Dedenizden ölüm aylığı bağlatma hakkınız yok. Babanızdan da aylık bağlatmak için; malul derecesinde, yani en az yüzde 60 oranında engelli olmamız gerekiyor. Yüzde 40 raporla maalesef babanızdan da aylık bağlatamazsınız.

Yedek subaylık döneminiz sigorta başlangıcı kabul edilir

SORU: Doğum tarihim 1 Haziran 1961. İsteğe bağlı sigorta başlangıcım 28 Eylül 2010. Asgari ücret üzerinden primlerimi düzenli olarak ödemekteyim. Daha önce de hiç bir sigorta başvurum olmadı. 31.07.1985-30.11.1986 tarihleri arasında 4 ayı öğrenci, 12 ayı da yedek subay olmak üzere 16 ay askerlik yaptım. Yedek subaylık sürem boyunca adıma sigorta primi yatırıldığından bu primlerin ilk yatırıldığı tarih sigorta başlangıcım olarak kabul edilir mi? Bu durumda en uygun koşullarla hangi tarihte, nasıl emekli olurum?

Saim Hasgül

YANIT: Yedek subaylık döneminizde adınıza Emekli Sandığına ilk prim ödendiği tarih sigorta başlangıç tarihiniz kabul edilir. Bu dönemde 360 gün fiili hizmet, 90 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi olmak üzere 450 gün hizmet süreniz olur. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeye devam ederseniz, 5400 prim gününü tamamladığınızda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olursunuz. İsterseniz 4 aylık öğrencilik döneminizi de borçlanabilirsiniz.

1260 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödeme durumunuz olursa, 3,5 yıl sonra 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Bu durumda 4 aylık öğrencilik döneminizi borçlanmanız gerekmez.

Sigorta başlangıç tarihi nedir?

SORU: İlk sigorta girişim 1993. O tarihte meslek lisesinde okuduğum için 16 yaşında idim. Şu anda 5421 gün sigortam mevcut. Askerliği de yedek subay yaptım. Ne zaman emekli olabilirim.

MURAT

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi kişi adına SGK’ya ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür. Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. 1993’deki sigorta başlangıcınız staj sigortası ise, staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmeniz halinde sorunuzu cevaplandırabiliriz.

SGDP emekli aylığıma katkı sağlayacak mı?

SORU: 31 Ocak 2013 tarihinde Emekli Sandığından emekli oldum. 2 Ağustos 2013’te özel bir şirkette çalışmaya başladım. Destek primlerim ve tüm kanuni kesintiler işe giriş tarihimden itibaren yatırılıyor. Bu şirketten ayrıldığım zaman benim adıma yatan bu destek primlerinin emekli aylığıma bir katkısı olacak mı, olmayacaksa bu konuda nasıl bir hukuki yol izlemem gerekiyor?

İsmail Keskin

YANIT: Emeklilik sonrası özel şirketteki çalışmanız sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi çalışma olduğundan, bu süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden sigortalılık süresi sayılmamakta, prim ödeme gün sayısına ilave edilmemekte, hizmet birleştirmesi yapılmamakta ve ödenen primler toptan ödeme olarak iade edilmemektedir. Dolayısıyla emekli aylığınıza katkısı olmaz. Dava açsanız da sonuç alamazsınız.

Faaliyetinize son vermediğiniz sürece prim ödemek zorundasınız

SORU: Sigorta giriş tarihim 1994’de olup SSK’ya toplam 1832 gün prim ödemem var. 25 Şubat 2003 tarihinden bu yana da Bağ-Kurluyum. Halen aktif olarak esnafım. 7200 gün primi tamamladım. Yaşı beklemem gerekiyor mu? Gerekiyorsa yaşı beklerken dükkânım faal olacağı için prim yatırmam gerekiyor mu?

DENİZ

YANIT: Emekli olmak için; 20 tam yıl(7200 gün) prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Primi tamamlamışsınız, ancak emekli olmak için 54 yaşı da doldurmanız gerekiyor. Primi tamamlasanız bile faaliyetinize devam ettiğiniz sürece, prim ödemek zorundasınız.

Eski memurun engelli hakkıyla emeklilik şartı

SORU: 1982 doğumluyum. 1999 Haziran ayından beri şizofreni tedavisi görmekteyim. Çok defa yatışım da oldu. 5 Ocak 2004 tarihinden beri 657’li (kadrolu) memurum. Tedavim devam ediyor ve yüzde 45 "sürekli" ibareli engelli heyet raporum var. Üçüncü dereceden vergi indirimine de tabi oldum. Bu koşullarda erken engelli emeklisi olabileceğim tarih ne zamandır?

S. D.

YANIT: Sağlık kurulu raporunu çalışmaya başlamadan önce aldıysanız 5400 gün (15 tam yıl) hizmet süresini tamamlayacağınız 15 Ocak 2019 tarihinde engelli hakkıyla emekli olabilirsiniz. Raporunuzu çalışmaya başladıktan sonra aldıysanız 6480 gün (18 tam yıl) hizmet süresini tamamladığınızda emekli olursunuz.

Sigortalılığım sona erdiğinde nasıl sağlık yardımı alırım?

SORU: 19 Nisan 1980 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Ağustos 1997. SSK kapsamında 5820 prim günüm var. Ne zaman emekliliğe hak kazanırım? Primlerim tamamlandığında sigortalı olarak çalışmayı düşünmüyorum, sağlıktan hangi şartlarda ve nasıl faydalanabilirim?

Ergün Sağlam

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 prim günüyle, 57 yaşınızı dolduracağınız 19 Nisan 2037 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Sigortalılığınız sona erdiğinde, geriye doğru bir yıl içinde 90 gün prim ödemeniz olursa, 100 gün süreyle sağlık yardımı almaya devam edersiniz. Bu sürenin sonunda genel sağlık sigortalılığınızın tescili için SGK’ya başvurup, aylık olarak asgari ücretin yüzde 3’ü kadar (bugün için 61 TL) genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık yardımı alabilirsiniz. İsterseniz bir ay içinde gelir testi için başvurup, gelir testi sonucuna göre aile içindeki aylık gelirin tutarı asgari ücretin üçte birinden az olursa prim ödemeksizin sağlık yardımı alırsınız.

51 yaşı dolduracaksınız

SORU: 10 Ocak 1969 doğumluyum. Temmuz 1989’da Bağ-Kurlu oldum. 2006 kadar prim ödedim. 2006’dan bugüne kadarda SSK’ya prim ödemekteyim. Hiç borcum eksik günüm yok. Ne zaman emekli olabilirim?

LEVENT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2020’de emekli olabilirsiniz.

Yurtdışında yaşayan GSS prim borcunu nasıl sildirebilir?

SORU: 2014 - 2016 yıllarında yurtdışında yaşıyor olmama rağmen, aylık 53 TL’den genel sağlık sigortasına borçlandırılmışım. Yurtdışında çalıştığımı gösteren, Singapur sosyal güvenlik kurumu ödemelerim, yurtdışı giriş-çıkış kaydım, Singapur büyükelçiliğimizin verdiği Singapur'da çalıştığımı gösteren hizmet belgem var. Nüfustaki kayıt yanlış ve sadece beyana dayalı ve çoğu kişi istemeyerek de olsa nüfus kaydını zamanında güncellemeyebilir. Bu yanlışlığın düzeltilip haksız yere çıkartılan borçların silinmesi için ne yapabilirim?

Can Geredeli

YANIT: Bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere yerleşim yeri (ikametgâhı) Türkiye’de olan kişiler zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılmaktadır. Zorunlu genel sağlık sigortalılığı, başka ülke mevzuatı kapsamında sağlık yardımlarından yararlanmaya hak kazanılan tarihten, yurtdışında yaşadığını beyan edenlerin ise yerleşim yeri adresini Adres Kayıt Sisteminde yurtdışı olarak beyan ettikleri tarihten itibaren sona ermektedir. Adres Kayıt Sisteminde ikamet adresiniz Türkiye gözüktüğünden, genel sağlık sigortası tesciliniz yapılmış ve borç çıkarılmış.

Yurtdışında sağlık yardımından yararlandığınıza dair belge, bu belgenin olmaması halinde Nüfus müdürlüğündeki kaydınızı düzelttirerek alacağınız Adres Beyan Formu ve söz konusu tarihlerde yurtdışında bulunduğunuza ilişkin elinizdeki belgelerle ikametgâhınızın bulunduğu yerin bağlı olduğu sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurarak, adınıza tahakkuk ettirilen GSS prim borcunun silinmesini talep edebilirsiniz.

Askerlik borçlanması yaşı düşürür mü?

SORU: 13 Ekim 1978 doğumluyum. SSK girişim 1 Şubat 1997’dir. 1999-2002 arası 18 ay askerlik yaptım. Askerliği borçlanırsam emekli olurken bir yararı olur mu? Yaş kısalır mı? Ayrıca ne zaman emekli olabilirim?

HÜSEYİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşını dolduracağınız 13 Ekim 2034’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez, sadece primi artırır. Bu nedenle askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Görevde olmadığınızdan engelli hakkıyla emekli olamazsınız

SORU: 10 Mart 1966 doğumluyum. İlk SSK girişim 5 Kasım 1987 olup, 803 gün prim ödemem var. 18 Kasım 1998 tarihinde öğretmen oldum, 1 Eylül 2016’da ihraç edildim. Emekli Sandığından toplam 6390 günüm var. Hizmet birleştirmesi yaptım, toplamda 7193 gün ediyor. Bu durumda nasıl emekli olabilirim? Ayrıca yüzde 44 engelli raporum var, ancak bu raporu sicile işletmedim, bu durumda işe yarar mı?

Abdülkadir Çiçek

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4. maddesine göre, 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden engelli hakkıyla emekli olabilmek için aylık talep tarihinde 4/c kapsamında sigortalı olmak gerekiyor. İhraç edilmiş olduğunuzdan, 4/c statüsünden engelli hakkıyla emekli olamazsınız. Hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan, ancak 61 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için gereken 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarını sağlamışsınız. 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemek koşuluyla 4/a statüsünden emekli olmanız mümkün olabilir.

Ekim 2022’de emekli olabilirsiniz

SORU: 16 Ekim1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Eylül 1988’de. Bu tarihten itibaren sigorta primlerim sürekli 30 gün üzerinden yattı. Ne zaman emekli olabilirim?

İLHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 51 yaşınızı dolduracağınız 16 Ekim 2022’de emekli olabilirsiniz.

Emekli aile hekimi olarak kesilen aylıklarımı geri alabilir miyim?

SORU: Tıp doktoruyum ve aile hekimi olarak çalışıyorum. 2013 Ekim ayında emekli oldum. İki ay sonra sözleşmeli aile hekimi olarak tekrar çalışmaya başladım. O günden itibaren SGK’dan emekli maaşımı kestirdim. Ancak 5335 sayılı yasanın 30. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine, 5947 sayılı kanunun 18. maddesiyle “yükseköğretim kurumlarının öğretim üyeliklerine” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve sağlık bakanlığının tabip ve uzman tabip kadrolarına” ibaresi eklenmiştir. Bu durumda geçmiş emekli maaşlarımı alabilir miyim, beni aydınlatırsanız çok müteşekkir olurum.

Mahmut Barutçuoğlu

YANIT: 5335 sayılı Kanunun birinci fıkrası, fıkrada belirtilen istisnalar dışında herhangi bir kurumdan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların, genel bütçeye dahil dairelerin, katma bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, kefalet sandıklarının, sosyal güvenlik kurumlarının ve bütçeden yardım alan kuruluşların kadrolarına açıktan atanamayacaklarına ilişkin olup, fıkranın (i) bendi yok.

Aynı maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların bu aylıkları kesilmeksizin ikinci fıkrada sayılan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışamayacaklarına ilişkin düzenleme yapılmış; dördüncü fıkrada ise ikinci ve üçüncü fıkra hükümlerinin istisnaları sayılmış. (i) bendi, dördüncü fıkrada yer almakta olup, sizin durumunuzla ilgisi yok.

Sizin durumunuzda olan aile hekimleri 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılmakta olup, primleri sağlık il müdürlüklerince ödenmektedir. Sağlık il müdürlüklerinin Sağlık Bakanlığının taşra teşkilatı olması ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinde belirtilen kamu kurumları arasında yer alması, aile hekimlerinin dördüncü fıkrada sayılan istisnalar arasında da yer almaması nedeniyle, emekli olup aile hekimliği yapan kişilerin emekli aylıkları kesilmektedir. Bu nedenle, aile hekimliği göreviniz devam ettiği sürece emekli aylığınızı alamayacağınız gibi, geçmiş döneme ilişkin emekli aylıklarınızı almanız da mümkün değil.

1997’den Bağ-Kura kayıt olabilir miyim?

SORU: 1 Ocak 1970 doğumluyum. 11 Ağustos 1997’de iş yeri açtım. 30 Eylül 1997’de kapanış verdim. Ve sadece Maliye kaydım bulunmaktadır. Bağ-Kura kayıt yaptırmamıştım. Ben bu 1997’deki Maliye kaydını Bağ-Kura saydırabilir miyim?

MUSTAFA

YANIT: Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Yeni bir yasa çıkartılmadığı sürece 1 Ekim 2008’den daha eski bir tarihten Bağ-Kura kayıt mümkün değil. Sonuç olarak 1997’den Bağ-Kura kayıt olamazsınız.

Yüksek emekli aylığı için tavandan prim ödenmeli

SORU: 1969 doğumluyum. Haziran 1990’dan beri Bağ-Kurluyum. Primi yüksekten yatırıyorum. Yaklaşık 1250 TL. Emekliliğime ne kadar etki eder?

KAMİL

YANIT: Çok özetle izah edecek olursak, emekli aylığını üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Bu nedenle ne kadar yüksek kazanç üstünden ne kadar fazla prim ödenirse o kadar iyi olur. Bugün için prime esas kazancın üst sınırı 15.221.40 liradır. Yüksek emekli aylığı için bu tutar üstünden uzunca bir süre prim ödenmesi gerekir.

Yetim aylığında norm ve standart birliği maalesef sağlanamadı

SORU: Eş durumundan emekli maaşı alan kadınların, babalarının Emekli Sandığı emeklisi olmaları halinde ikinci maaş hakları olduğu halde SSK ve Bağ-Kur’da olmadığını köşenizde takip ediyorum. Bu ayrımın ve hakkın verilmesinin sebebi nedir açıklayabilir misiniz?

Elvan Çınar

YANIT: Farklı sosyal güvenlik kanunlarının tek bir sosyal güvenlik kanununda birleştirilmesindeki temel amaçlardan biri de farklı sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışanlar ile hak sahiplerinin hak ve yükümlülükleri arasındaki norm ve standart birliğinin sağlanmasıydı. Ancak Anayasa Mahkemesinin kazanılmış hak kavramını dikkate alarak devlet memurları için ayrı düzenleme talebi üzerine, 1 Ekim 2008 öncesi için norm ve standart birliği, özellikle de dul ve yetim aylıkları açısından maalesef sağlanamadı.

1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi olanların hak sahibi dul ve yetimleri hakkında, vefat tarihine bağlı olmaksızın 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri; SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin hak sahibi dul ve yetimleri hakkında ise hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki kanun hükümleri uygulanıyor.

Buna göre, sağ kalan eşe her durumda vefat eden eşinden dul aylığı bağlanıyor. Ancak yetim aylığına hak kazanılmasında, kendisinden aylık bağlanacak ana veya babanın sigortalılık statüsüne ve hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihe göre farklılıklar söz konusu oluyor.

Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre Emekli Sandığı emeklisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olan kız çocuğuna yetim aylığı bağlanmıyor. Ancak SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışsalar da, emekli olsalar da yetim aylığı bağlanıyor.

İhraç edilen memur emekli ikramiyesi alabilir mi?

SORU: 1980 yılında 3 Ay kadar bir Dernekte SSK'lı olarak çalıştıktan sonra, 25 Şubat 1980’de öğretmenliğe(Memuriyete) başladım. Şu anda Yaşım 58. 36 yıl 5 Ay Memuriyetim var. KHK ile görevden ihraç edilmem üstüne emeklilik başvuru yaptım. sonucu öğrenmek için aradığımda, emekli Maaşı bağlandığını ancak, ihraç edildiğimden ve memuriyetten önce 3 ay sigortam olduğundan bir kuruş dahi emekli ikramiyesi alamazsın dediler. Birden vurulmuşa döndüm. Henüz elime resmi bir yazı ulaşmadı. 100 bin liranın üstündeki ikramiyem bir anda sıfırlanmış oldu. İkramiyeme güvenerek aldığım borçlar vardı. Bu durumda Nasıl bir yol takip etmeliyim?

AHMET

YANIT: Verilen bilgi doğru. Hizmet birleşmesi ile emekli olan ihraç edilen memur, emekli ikramiyesi alamıyor. Bu noktada dava açmaktan başka bir yol bulunmuyor. Hizmet süreniz emekli olmaya yettiği, SSK hizmetinizin birleştirilmesine gerek bulunmadığı, zaten hizmet birleştirme talebinizin de olmadığı gerekçeleri ile dava açarak, emekli ikramiyenizi yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz. Ancak fazla da umutlu olmamak gerek.

Eşinizin kira geliri emlak vergisi durumunuzu etkilemez

SORU: Emekliyim ve bir evim var. Emekli olduğumdan emlak vergisi ödemiyorum. 2018 yılında eşim miras olarak kira geliri alacak. Bu durumda benim de emlak vergisi ödemem gerekir mi?

Asım Gözaçan

YANIT: Eşinizin kira geliri elde edecek olması, sizin emlak vergisi karşısındaki durumunuzu etkilemez. Şahsi geliriniz olmadığı sürece, şahsınıza ait brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan tek eviniz için indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanmaya devam edersiniz, yani emlak vergisi ödemezsiniz.

SGK görevde olmayanı borçlandırmıyor

SORU: 19 Şubat 1973 doğumluyum. 6 Eylül 1994’te emniyet teşkilatında göreve başladım. 21.03.2000-21.07.2001 tarihleri arasında asteğmen olarak askerlik yaptım. Askerlikle ilgili herhangi bir saydırma ve birleştirme yapmadım. 1 Eylül 2016’da ihraç oldum.

1- Emeklilik için hangi yaşa tabiyim ve ne zaman emekli olabilirim?

2- Askerliği saydırmam (4 aylık yedek subay okulu dönemi) emeklilik tarihinde değişikliğe neden olur mu? Buna gerek var mı? İhraç olduğumdan dolayı askerliği saydıramayacağım söyleniyor, bu doğru mu? Mahkeme ile saydırmam mümkün mü, mümkünse emsal kararlar var mı?

3- Bazı arkadaşlar hizmet birleştirilmesi yüzünden ikramiye alamıyor. Bu konu ile ilgili mahkemeye müracaat edilse alınabilir mi? Emsal karar var mı?

Ahmet Yıldız

YANIT: 1- Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz dolmuş. Hak kazandığınız 5 yıl 5 ay fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi emeklilik yaşınızdan indirilir ve 19 Eylül 2019 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

2- Yedek subay okulu dönemini borçlanmanız emeklilik yaşınızı 51’e düşürürdü, ancak SGK görevde olmayanları borçlandırmıyor. Bu konuda bilgim dahilinde yargı kararı yok.

3- Görevden ihraç edilmiş olup, birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlananlara emekli ikramiyesi ödenmiyor. Ancak sadece Emekli Sandığına tabi hizmeti emekli aylığı bağlanması için yeterli olanların, Emekli Sandığına tabi hizmetleri ile emeklilik talep etmeleri ve bu taleplerinin karşılanmaması halinde yargı yoluyla ikramiyelerini almaları mümkün olabilir. Bu konuda idare mahkemesinin ve hizmet birleştirmesinin zorunlu olmadığına dair Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kararı var.

Maaşsız 2031’de, maaşlı olarak 2041’de emekli olabilirsiniz

SORU: 28 Mart 1981 doğumluyum. 15 Eylül 1998 tarihi itibariyle sigorta başlangıcım var. 05 Eylül 2006 tarihindeki Memuriyet başlangıcıma kadar farklı zamanlarda olmak üzere toplam 17 (On yedi) günlük bir sigorta primim var. 2002-2003 yılları arasında 15 aylık bir askerlik dönemim var. Yalnız askerliğimi daha borçlanmadım. Borçlansam bana bir faydası olur mu? Maaş almadan ve maaşı hak ederek emekli olabileceğim yaş ve tarihleri ayrı ayrı hesaplayabilir misiniz?

BAHADIR

YANIT: Emekli Sandığında, emeklilik için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmeyecek. Ancak hizmet sürenizi artıracaktır. Askerliğinizi borçlanıp ara vermeden çalışmanızı sürdürseniz, 25 yıllık hizmet süresi şartını sağlayacağınız 28 Haziran 2030 tarihinde, işinizden aylıksız olarak ayrılıp, emekli olacağınız yaşın dolmasını bekleyebilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanmazsanız, 25 yıllık hizmet sürenizi dolduracağınız 28 Eylül 2031’de işinizden ayrılıp, yaşın dolmasını bekleyebilirsiniz. Emekli maaşı bağlanarak emekliye ayrılmak için ise 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Mart 2041 tarihine kadar çalışmanız gerekiyor.

İhraç edilen memur emekli ikramiyesi alabilir mi?

SORU: 1980 yılında 3 Ay kadar bir Dernekte SSK'lı olarak çalıştıktan sonra, 25 Şubat 1980’de öğretmenliğe(Memuriyete) başladım. Şu anda Yaşım 58. 36 yıl 5 Ay Memuriyetim var. KHK ile görevden ihraç edilmem üstüne emeklilik başvuru yaptım. sonucu öğrenmek için aradığımda, emekli Maaşı bağlandığını ancak, ihraç edildiğimden ve memuriyetten önce 3 ay sigortam olduğundan bir kuruş dahi emekli ikramiyesi alamazsın dediler. Birden vurulmuşa döndüm. Henüz elime resmi bir yazı ulaşmadı. 100 bin liranın üstündeki ikramiyem bir anda sıfırlanmış oldu. İkramiyeme güvenerek aldığım borçlar vardı. Bu durumda Nasıl bir yol takip etmeliyim?

AHMET

YANIT: Verilen bilgi doğru. Hizmet birleşmesi ile emekli olan ihraç edilen memur, emekli ikramiyesi alamıyor. Bu noktada dava açmaktan başka bir yol bulunmuyor. Hizmet süreniz emekli olmaya yettiği, SSK hizmetinizin birleştirilmesine gerek bulunmadığı, zaten hizmet birleştirme talebinizin de olmadığı gerekçeleri ile dava açarak, emekli ikramiyenizi yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz. Ancak fazla da umutlu olmamak gerek.

Emekli aylığındaki artış için nereye başvurabilirim?

SORU: Aralık emekli maaşım 1.650,71 TL. Ocak emekli maaşım ise 1.697,14 TL, fark 40 TL’dir. Yüzde 5 olan zamma tekabül etmemektedir. Bunun için nereye başvurabilirim?

Ömer Türkay

YANIT: 2018 yılı birinci altı aylık dönem için SSK emekli aylıklarındaki artış oranı yüzde 5,69. Buna göre emekli aylığınızın ek ödeme dahil 93,93 TL artarak 1.744,64 TL olması gerekiyor.

Hastaneye gittiyseniz, emekli aylığınızdan katkı payı kesintisi yapılmış olabilir. Kesinti yapılıp yapılmadığını e-devlet üzerinden SGK’nın sitesinden sorgulayabilirsiniz. İsterseniz SGK’ya yazılı olarak başvurabilirsiniz.

Ücretli öğretmenin prim günü hesabı

SORU: 1963 doğumluyum. 1 Aralık 1994 SSK girişliyim. 1882-1992 yılları arası hemşirelik yüksekokulunda okudum, okulun yarısında Çapa, Cerrahpaşa, Okmeydanı gibi hastanelerde sabahtan akşama kadar çalıştık boşa. 2000 yılından sonra devlet okullarında ücretli öğretmen olarak her gün okula gittik, SSK 3, 4, 5 gün yatmış. Geriye dönük ödeme yapabilir miyim? Dava açsam nasıl açılır, bir sonuç alabilir miyim? Yaşım, yılım tutuyor, 700 günüm eksik, halen çalışıyorum.

Nurdan Yaman

YANIT: Hemşirelik yüksekokulunda okuduğunuzu belirttiğiniz tarihlerde yanlışlık olmalı. Bu nedenle söz konusu hastanelerdeki çalışmalarınız staj çalışması mı normal çalışma mı anlayamadım. Staj çalışması ise staj döneminde emeklilik için gereken uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiyor. Normal çalışma ise ve SSK (SGK)’ya adınıza herhangi bir belge verilmediyse 5 yıllık zamanaşımı süresi geçtiğinden dava açamazsınız.

Ücretli öğretmenlerin prim günleri, ay içindeki toplam çalışma saatinin 7,5 saate bölünmesi suretiyle hesaplanıyor. 25 Şubat 2011 tarihinden sonraki eksik günleri borçlanmaları mümkün olup, bu tarihten önceki eksik günler için borçlanma yapılamıyor. Ancak ücretli öğretmen olarak çalıştığınız dönemde prim gününün, aylık toplam çalışma saatinin 7,5 saate bölünmesi suretiyle hesaplanması nedeniyle eksik bildirilen prim günleriniz için Milli Eğitim Bakanlığı aleyhine dava açmanız söz konusu olabilir.

56 yaşı da doldurmanız gerekiyor

SORU: 6 Mayıs 1975 doğumluyum. 1 Ekim 1997’de banka emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başladım. 7 Nisan 2007’de SSK’ya geçtim. Halen SSK’lı olarak devam etmekteyim. 7.000 gün prim ödemem var. 18 ay olan askerliğimin başlangıç tarihi 21 Mayıs 1995’dir. Ne zaman emekli olurum?

NEJDET

YANIT: Askerlik sürenizin 130 gününü borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 56 yaşınızı dolduracağınız 6 Mayıs 2031’de emekli olabilirsiniz.

İlk defa sigortalı olduğu tarihte engelli olanlar malulen emekli olamıyor

SORU: Sedef hastalığı, işitme kaybı ve osas uyku apnesi sendromu rahatsızlıklarından. Yüzde 66 engelli raporum var.  2006 yılından sigortam var. Ama heyet raporunu yeni aldım. Emekli olmak için ne yapmalıyım?

ŞÜKRÜ

YANIT: Mevcut rahatsızlıklarınız muhtemelen ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte de vardı. Sizin gibi ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul derecesinde engelli olanlar malulen emekli olamıyor. Sizin gibi ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul derecesinde engelli olduğundan malulen emekli olamayanlar, emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Toplam 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2021’de 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşiniz en erken 7000 prim günüyle emekli olabilir

SORU: Eşim 8 Şubat 1963 doğumlu. İlk işe giriş tarihi 21 Haziran 2002. Sigorta başlangıcı 18 Nisan 2003 olup, halen aralıksız çalışmaktadır. Eşim en erken (yaş haddinden) hangi tarihte, 7000 prim günüyle ne zaman emekli olabilir? Her iki emeklilik arasında emekli aylığı bakımından ne kadar fark olur?

Ayhan Şahin

YANIT: İlk defa 8 Eylül 1999 ila 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan 4/a (SSK) sigortalıları için yaştan emeklilik söz konusu değil. Söz konusu dönemde sigortalı olanlar için yaştan emeklilik değil, sigortalılık süresinden emeklilik gibi bir durum ortaya çıktı. Zira 7000 prim günüyle emeklilik için de 4500 prim günüyle emeklilik için de yaş şartı aynı. Ancak 4500 prim günüyle emeklilikte ilave olarak 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor.

Eşinizin emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş ya da 4500 prim günü, 58 yaş ve 25 yıl sigortalılık süresi şartlarını sağlaması gerekiyor. Buna göre eşiniz 7000 prim gününü tamamladığında (58 yaşı da dolmuş olacağından) emekli olabileceği gibi, bundan sonra prim ödemese de (verdiğiniz bilgiye göre 4500 prim gününü tamamlamış olmalı) 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı tarihte de emekli olabilir.

Emekli aylığı en basit anlatımıyla üzerinden prim ödenen kazanç ortalamasının, toplam prim gününe göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Bu nedenle de 7000 prim günü için hesaplanacak emekli aylığı, daha az prim günü için hesaplanacak emekli aylığından daha yüksek olur. Bu fark da 7000 günden eksik olan gün sayısına göre değişir.

Prime esas kazanca dahil olmayan ödemeler

SORU: Çiftçi Malları Koruma Başkanlığında işçi olarak çalışmaktayım. Kurumun her sene yaptığı bütçede, personel maaşları, ayrıca sosyal yardım adı altında aylık ödemeler bulunuyor ve bütçe kaymakamlık onayı ile yürürlüğe giriyor. Kurum bize maaşımızı, ara sıra da sosyal yardım ödüyor. Ancak SGK’ya sadece aylık brüt ücreti bildiriyor. Sosyal yardımı prime esas kazanca eklemiyor. Bu olay yaklaşık on senedir böyle devam ediyor. Bu sosyal yardımı çalışanların aylık kazancına ekleme zorunluluğu var mıdır? Var ise nasıl bir yol izleyerek elde etmeliyim?

Hasan Uysal

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 80. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımlarının, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödemelerin, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlarının, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin yüzde 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarlarının, prime esas kazanca tabi tutulmayacağı,

(c) bendinde ise (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulacağı, diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların 5510 sayılı Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı öngörülmüş.

Buna göre, yukarıda belirtilen istisnalar dışında kalan ve nakdi olarak yapılan sosyal yardım ödemelerinin prime esas kazanca dahil edilmesi gerekiyor. Konuyu öncelikle ücret tahakkuklarınızı yapan birimle görüşmenizde yarar var. Durumu netleştirdikten sonra gerekirse SGK’ya şikayette bulunabilirsiniz.

Yurtdışında çalışma süresi varsa borçlanılabilir yoksa borçlanılamaz

SORU: 1999’dan 2006 kadar ve 2010’dan 2013’un sonuna kadar Belçika da bulundum. Bu süre içerisinde birçok restoranlarda çalıştım. Ama hiçbir şekilde sigortam yoktu. Yani orada kaçak yaşadım. Acaba bu boşlukları Türkiye’de doldurma durumum var mı? Türkiye’de 1 Mart 1988’de sigorta girişim var. Toplam 1039 gün prim ödemem var. Nasıl emekli olurum?

SALİH

YANIT: Yurtdışında çalışma süreniz olmadığından maalesef yurtdışı borçlanması yapamazsınız. Doğum, askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerlik sürenizi borçlanıp, ayrıca 3796 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte, 50 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Yoksa 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Hangi kurumdan emekli olunacağını son yedi yıllık prim belirliyor

SORU: 1962 doğumlum. 30 Aralık 1980’de SGK giriş yaptım. Ve daha sonrada Bağ-Kur ve SSK’ya prim ödemelerim var. 2030 gün SSK’ya, 2040 günde Bağ-Kura prim ödedim. Ne zaman ve de hangi kurumdan emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda, yani son 2520 gün prim içinde hangi kuruma fazla prim ödenmişse o kurum şartlarıyla emekli olunuyor. SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Ancak SSK şartlarıyla emekli olmak için, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemiş olmanız lazım. Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1005 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz: Bağ-Kurdan sonra SSK’ya prim ödemeniz yoksa, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün daha prim ödeyerek emekli olabilirsiniz.(25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olarak

Emekli maaşım bağlandı, ikramiyem ödenmedi

SORU: Ben 659 sayılı KHK ile görevimden uzaklaştırıldım. Ekteki dosyada da belirtildiği üzere emekli maaşımı alıyorum ama ikramiyemi alamadım. Ne yapmalıyım?

Hüsrev Demirulus

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 89. maddesine göre, 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8. maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara, kamu kurumlarındaki çalışmalarının 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödeniyor.

İletiniz ekinde yer alan yazıya göre birleştirilmiş hizmet süreleriniz üzerinden emekli aylığı bağlanmış. İhraç olmanız nedeniyle de memuriyetiniz kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermediğinden, mevcut yasal düzenlemeye göre emekli ikramiyesi ödenmez.

Sadece Emekli Sandığına tabi hizmetlerinizin emeklilik için yeterli olması halinde, hizmet birleştirmesi yapılmaksızın emekli aylığınızın bağlanmasını ve emekli ikramiyenizin ödenmesini talep edip, SGK’nın talebiniz aksine işlem yapması halinde yapılan işlemin iptali ve emekli ikramiyenizin ödenmesi için dava açmanız söz konusu olabilirdi.

Emekli maaşımla ilgili bir olumsuzluk yaşar mıyım?

SORU: Emekli öğretmenim. Kızım bir pet shop dükkânı açtı. Arada dinlenmesi ve mal alabilmesi için ona yardımcı olmak istiyorum. İşyerinde ben kalıyorum. Bir denetim söz konusu olduğunda cezai bir durum ve maaşımla ilgili bir olumsuzluk olabilir mi? Emekli maaşıma bir zeval gelir mi? Veya yasal olarak ben ne yapabilirim?

Yusuf Tezgel

YANIT: Kızınızın işyerindeki çalışmanız, ücret almaksızın belirttiğiniz sınırlar içinde kalmak ve süreklilik arz etmemek koşuluyla sigortalı sayılmanızı gerektirmez ve sorun olmaz. Kızınızın işyerindeki çalışmanızın süreklilik kazanması halinde dahi emekli aylığınızla ilgili bir olumsuzluk olmaz. Bu durum, sadece sosyal güvenlik destek primi ödenmesini gerektirir.

130 gün prim ödeyip 52 yaşı dolduracaksınız

SORU: 20 Haziran 1973 doğumlum. SSK giriş tarihim 1 Mayıs 1990 olup 5395 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabiliyorum?

YAŞAR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 130 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 20 Haziran 2025’de emekli olabilirsiniz.

Çalıştığınızdan babanızdan aylık bağlatamazsınız

SORU: Ben sigortalı çalışanım. Bağ-Kur emeklisi babam vefat etti. Babamın son eşi maaşından faydalanıyormuş. Bende yararlanabilir miyim? Yararlanırsam ne kadar alabiliyorum, nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

PINAR

YANIT: Bağ-Kur, sigortalı çalışan kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Çalıştığınızdan dolayı Bağ-Kurdan yetim aylığı alamazsınız.

Emeklilik sonrası üniversite mezuniyeti intibak hakkı vermez

SORU: Devlet memurluğundan emekli olduktan sonra Anadolu Üniversitesinden mezun oldum. Bu durumda intibakım yapılır mı?

Necla Ünlü

YANIT: Emekli olduktan sonra yüksekokul bitirilmesi, intibak hakkı vermiyor. Görevdeyken yüksekokul bitirilmiş olması halinde intibak yapılması söz konusu olabiliyor.

İki çocuğa anne ve babadan bağlanacak aylıkların oranı

SORU: Ben Emekli Sandığından, eşim ise Bağ-Kur’dan emekli. Evlenmemiş bir kızım, bir de yüzde 84 süreksiz engelli raporu olan erkek çocuğum var. Sizden şu iki sorunun cevabını istiyorum;

1- Benim ölümümden sonra emekli maaşım, eşim ve çocuklarım arasında hangi oranda pay edilir?

2- Benim ve de eşimin ölümünden sonra emekli maaşlarımız çocuklarım arasında nasıl pay edilir?

İbrahim Aksoy

YANIT: 1- Sizin vefatınız halinde emekli aylığınızın, eşinize yüzde 50’si, çocuklarınızın her birine ayrı ayrı yüzde 25’i oranında aylık bağlanır.

2- Sizin ve eşinizin vefatı halinde ise çocuklarınızın her birine ayrı ayrı sizden bağlanacak aylığın oranı yüzde 40, eşinizden bağlanacak aylığın oranı ise yüzde 50 olur.

53 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 21 Nisan 1970 doğumluyum. Sigorta giriş tarihin 1 Aralık 1989 olup SSK'ya dört ay prim ödedim. 28 Mayıs 1990 ila 28 Kasım 1991 tarihleri arasında askerlik yaptım. 18 Ağustos 1993’ten beri de bir fiil Bağ-Kura prim ödemeye devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

ERTAN

YANIT: Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 tam yıl prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi 18 Kasım 2017 tarihine kadar devam ettirerek toplam filminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 21 Nisan 2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Banka emekli sandığından emekli olma hakkım var mı?

SORU: 12 Temmuz 1974 doğumluyum. 10.06.1996 - 03.11.2016 tarihleri arasında 7344 gün Akbank T.A.Ş.’de fiili olarak çalıştım. Son görevim şube müdürlüğü idi. 3 Kasım 2016’da işten atıldım. 20 yıllık tazminatımı aldım. Prim günüm ve  20 yıl sigortalılık sürem doldu, 53 yaşında emekli olabileceğim. Emeklilik yaşına kadar resmi olarak bir yerde çalışmazsam bankadan (Akbank Tekaüt Sandığından) emekli olma hakkım var mı? Bankada çalıştığım dönemde primler yüksek olarak yatmıştı ileride emeklilik maaşımın düşmemesi için ne yapmalıyım?

Özlem Öztürk

YANIT: Emeklilik yaşına kadar 1230 günü aşmamak koşuluyla çalışabilir ve 53 yaşınızı doldurduğunuzda bankanın emekli sandığından emekli olursunuz. Çalışmayı düşünürseniz, emekli aylığınızın düşmemesi için prime esas kazancınızın, son prime esas kazancınızın altında olmaması gerekir. Çalışmamanız halinde yapacağınız bir şey yok. Emekli aylığınız hesaplanırken, mevcut prime esas kazançlarınız güncelleme katsayısıyla güncellenecektir.

Askerliğimin ne kadarını borçlanayım?

SORU: 15 Aralık 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Haziran 1995 olup bugüne kadar 6500 gün pirim ödemem var. Askerliğimi sigorta giriş tarihinden önce 18 ay olarak yaptım. Askerliğimin kaç gününü borçlanırsam daha erken emekli olabilirim?

Ali GÜNAY/HATAY

YANIT: Askerlik sürenizin 13 ayını borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan askerlik başlanmasından sonra prim ödemeseniz dahi, 54 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2023’de emekli olmanız mümkün.

GSS prim oranı kimler için yüzde 3 uygulanıyor?

SORU: Bildiğim kadarıyla, isteğe bağlı sigorta primi asgari ücretin yüzde 32’si oranında ödenmekte. Bunun yüzde 12’si GSS primi, yüzde 20’si de malullük ve yaşlılık sigortası primi. Sualim, GSS primi asgari ücretin yüzde 3’ü olarak tespit edildiğinden, neden bizden halen prim yüzde 12’olarak tahsil edilmekte. Yani isteğe bağlı sigorta primi ödemelerinde de yüzde 12’den yüzde 3’e düşmesi gerekmiyor mu? Aydınlatırsanız memnun olacağım.

Cumhur Şanlıtürk

YANIT: Yüzde 3 oranında genel sağlık sigortası primi, sadece 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60/g maddesi kapsamında genel sağlık sigortalısı olanlar için öngörülmüştür. Bunun dışında uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan tüm sigortalılar için genel sağlık sigortası primi oranı, isteğe bağlı sigortalılarda ve hizmet borçlanmalarında yüzde 12, diğerlerinde yüzde 12,5 olarak uygulanmaktadır.

Sizin için SSK daha avantajlı

SORU: 26 Ağustos 1979 doğumluyum. 2 Ağustos 1999 SSK girişim var. 2011'e kadar toplam 1.623 gün prim ödedim. 2011 sonundan itibaren Bağ-Kurluyum. (Bugün itibariyle 5 yıl 3 ay) Ne zaman emekli olabilirim? (Askerliğimi 2005'te kısa dönem olarak yaptım.)

ÖMER

YANIT: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. SSK’da emekli olmak için:25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Bağ-Kura 1202 gün prim ödedikten sonra, sigortalı bir işte çalışmaya başlayarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, toplam priminizi 5975 güne tamamlarsınız. Priminizi tamamladıktan sonra faaliyetinize son verip prim ödemeseniz dahi, 58 yaşınızı dolduracağınız 26 Ağustos 2037’de emekli olabilirsiniz.

Ek-5. maddeye göre ödenen primler 4/a kapsamında sayılıyor

SORU: Eşimin ilk çalışmaya başladığı tarih 24 Nisan 1995 ve SGK 4/a statüsünde 1500 günü var. Ardından özel bir bankada 01.12.1997-21.06.2017 arası 3261 günlük prim ödemesi oldu. Şu anda 367 gündür mevsimlik tarım işçisi (ek-5) statüsünde prim ödüyor. Toplamda 5128 gün prim ödemesi var. 4/a statüsünden emekli olması için daha ne kadar prim ödemesi ve kaç yaşını beklemesi lazım? Bir de ek-5 statüsü 4/a kapsamında mıdır?

Ertan Giraylar

YANIT: Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabi. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek-5. maddesi kapsamında tarım ve orman işlerinde süreksiz çalışanlar, 4/a kapsamında sigortalı sayılıyorlar.

Eşinizin doğum tarihini belirtmemişsiniz. 622 gün daha prim ödeyerek 5750 prim gününü tamamlamayıp 51 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır. Çalıştığı bankanın emekli sandığı varsa banka emekli sandığından yoksa SGK’dan emekli olur.

Eşiniz ya primini 5675 güne tamamlayacak ya da 60 yaşı dolduracak

SORU: 10 Ekim 1971 doğumlu eşimin SSK’lı işe başlangıç tarihi 1 Ocak 1994 olup, şu ana kadar 2252 gün prim ödemesi var. Acaba ne zaman emekli olur?

MURAT

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. 3423 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5675 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca, 1348 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2029’da emekli olması da mümkün.

Malul emeklik şartları nedir?

SORU: Özel sektör de çalışıyorum. 2010 yılında iş kazası geçirdim. 2800 gün primim var. Malulen emeklilik için başvurdum. Yüzde 52 heyet raporu geldi. Emekli olabilir miyim? Hangi şartlarda olabilirim?

HAKAN

YANIT: Malulen emekli olmak için, en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Yüzde 52 rapor ile maalesef malulen emekli olamazsınız. Ancak vergi indirim hakkı almanız halinde, süre ve prim şartını sağmanız şartıyla, engelli hakkıyla yaş aranmadan emekli olmanız mümkün. Ancak hangi şartlarla emekli olacağınız sigorta başlangıç tarihinize göre değişir. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmeniz halinde, engelli hakkıyla hangi şartlara tabi olduğunuzu hesaplayabiliriz.

Annesine bakan sigortalı olabilir mi?

SORU: Yaşlı anneme sigortalı olarak bakan kişiyi işten çıkardık. Şimdi, çalıştığı sigortalı işinden çıkarılan kardeşim bakıyor. Kardeşimi sigortalı olarak gösterebilir miyiz?

Hidayet Kale

YANIT: Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışarıdan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı sayılmadıklarından, aynı evde oturan üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar tarafından ev hizmeti işlerini yapanlar ek-9. madde kapsamında sigortalı sayılmıyorlar. Annenizle aynı evde oturmuyorsa (aynı adreste oturulup oturulmadığı SGK tarafından kimlik paylaşım sistemi aracılığıyla yapılıyor), kendisine ücret ödenmesi koşuluyla kardeşiniz 5510 sayılı Kanunun ek-9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinde on günden fazla çalışan olarak anneniz tarafından sigortalı çalıştırılabilir.

Aylık bağlama oranınız doğru

SORU: 1 Temmuz 1997 tarihinde toplam 6263 günle SSK’dan emekli oldum. Aylık bağlama oranımda (63,60 oran ve 10875 gösterge) tarafıma haksızlık yapıldığını düşünerek SSK ve daha sonra SGK’ya başvurularda bulundum, fakat bu güne kadar hiçbir sonuç alamadım. 19 Ocak 2018 tarihli köşe yazınız ve 20 Ocak günü Fox tv’deki haberle kafam iyice karıştı. Fox tv’nin haberinde 2000 yılı öncesi emekli olanlara aylık bağlama oranı yüzde 67 olarak hesaplandığı söylendi, sizin yazınızda ise yüzde 60 olarak başlayıp, 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 artırıldığını ifade ediyorsunuz. Lütfen benim durumumu inceleyerek gerçeğin ne olduğunu bana bildirirseniz çok sevineceğim.

Kamuran Yeşilırmak

YANIT: Aktardığınız şekliyle Fox tv’nin haberinde söylenen doğru değil. 19 Ocak 2018 tarihinde yayımlanan yanıtta da belirttiğim gibi, 1 Ocak 2000 tarihinden önce emekli olanların aylık bağlama oranının tespitinde; emekli aylığı gösterge tablosundan hesaplananlar için yüzde 60, üst gösterge tablosundan hesaplananlar için ise derece ve kademesine göre yüzde 50 ila 59 arasında belirlenmiş olan taban aylık bağlama oranı esas alınıyor. Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranı 5000 prim günü için olup, emeklilik başvuru tarihi itibarıyla 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 artırılıp, 5000 günden az olan her 240 gün için yüzde 1 eksiltiliyor. Ayrıca sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonraki her tam yaş için yüzde 1 artırılıyor.

Emekli aylığınız gösterge tablosundan değil üst gösterge tablosundan hesaplandığından taban aylık bağlama oranınız yüzde 60 olmaz, derece ve kademenize göre tespit edilir. 10875 göstergeye göre dereceniz 9, kademeniz 4, buna göre de taban aylık bağlama oranınız yüzde 58,60 olur. Emekli olduğunuz tarihte yaşınız 55’den büyük değildiyse, taban aylık bağlama oranınıza 5000 günü aşan 1263 gün için 5 puan eklenir, 240 günden arta kalan prim günü için hesaplama yapılmaz. Buna göre de toplam aylık bağlama oranınız yüzde (58,60+5)= 63,60 olur. Yani aylık bağlama oranınız doğru.

1900 gün daha prim ödeyip 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 4 Mart 1979 doğumluyum. SSK girişim 1 Haziran 1995 olup 3850 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Umut KILIÇ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1900 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 2034’de emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurlular SSK’ya prim ödeyebilir mi?

SORU: 10 Ekim 1975 doğumluyum.1 Ekim 1993’de yılında sigorta girişim var. 4 Ekim 2000’de Bağ-Kurlu oldum.1998 yılında 15 ay askerliğim var. Halen Bağ-Kurluyum. Normal şartlarda SSK’dan ne zaman emekli olurum? Tabii önce SSK’ya mı geçmem gerekli? Yeni kanuna göre işveren aynı zamanda SSK’lı olabiliyor diye biliyorum.

UĞUR

YANIT: Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden kendi işyerlerinde olmamak üzere, başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 1260 günden sonra faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2029’da emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığınız bağlandığında yetim aylığınız kesilir

SORU: 10 Mayıs 1962 doğumlu ev hanımıyım. Eşimden iki yıl önce boşandığım için babamdan (SSK emeklisi) maaş alıyorum. 2002-2015 yılları arasında kendi adıma Bağ-Kur ödemesi yapıldı. Ne zaman emekli olabilirim? Hem babamdan maaş hem de kendi emekli maaşımı alabilir miyim?

Hasine

YANIT: Prim gününüzü 5400 güne tamamlayıp, 60 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2022 tarihinde 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. Prim gününüzü isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlarsanız, isteğe bağlı sigortalı olduğunuz sürede de babanızdan aylık almaya devam edersiniz. Ancak emekli olup aylığınız bağlandığında, babanızdan bağlanan yetim aylığınız kesilir.

1998’den Bağ-Kura kayıt için yasa çıkması lazım

SORU: 1998-2001 yılları arasında dükkânımdan dolayı vergi mükellefiyetim vardı. Fakat Bağ-Kur kaydım yapılmamış. Şu anda 13 yıldır SSK’lı olarak özel bir şirkette çalışmaktayım. Emekli olabilmem için işyerimin olduğu dönemde açabileceğim bir dava, ceza ödemesi gibi herhangi bir durum söz konusu mudur? Emekli olabilmem için nasıl bir yol izlemem gerekir?

YETER

YANIT: Sizin gibi süresi içinde, Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılmakta. Yasa değişmediği sürece maalesef dava açsanız da 1998’den Bağ-Kura kayıt yaptıramazsınız. SSK’lı devam ederek emekli olabilirsiniz. Doğum tarihinizi askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. SSK’da iki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartını birlikte sağlayacağınız tarihte. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte.

Engelli aylığı alabilir miyim?

SORU: Babamdan Bağ-Kur yetim aylığı alıyorum. Bir de kira gelirim var. Engelli raporum var, acaba SGK'dan engelli maaşı da alabilir miyim?

Figen Azer

YANIT: Sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun gelir veya aylık alanlar ile sigortalı olarak çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlara engelli aylığı bağlanmıyor.

Hem babanızdan yetim aylığı aldığınızdan hem de aylık geliriniz aylık asgari ücretin net tutarının üçte birinden fazla olduğundan engelli aylığı alamazsınız.

Durdurulan sigortalılık süresi tekrar kazanılabiliyor

SORU: 1943 doğumluyum. Önce sigortalı olarak çalıştım sonra Devlet Memuru oldum. Ancak daha sonra istifa ederek 1983’de müteahhitlik yapmaya başladım. Bugüne kadar ödedim SSK ve Bağ-Kur prim toplamım 3000 gündür. 600 gün olan askerliğimi henüz borçlanmadım. Bağ-Kur primlerimi muhasebecim yatırmamış. Bende takip edemedim. Acaba nasıl emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: prim borcu silinerek durdurulan Bağ-Kur sigortalılık süreleri; silinen prim borçları güncel değerleri üzerinden ödenerek tekrar kazanılabiliyor. Bu işlem “ihya” olarak adlandırılıyor. Bağ-Kurunuzun devam edip etmediğini bildirmemişsiniz. Şayet 6000 gün durdurulan Bağ-Kur sigortalılık süreniz varsa, bu sürenin primlerini güncel değerleri üzerinden ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayıp emekli olabilirsiniz.

Yurtdışı borçlanması için Türk vatandaşı olmak gerekiyor

SORU: Almanya’da yaşayan kardeşim, 2000 yılında Alman vatandaşı oldu ve şu anda Almanya’da işçi olarak çalışmaya devam ediyor. 1983-2000 yılları arası Türk vatandaşı olarak çalıştığı süreleri borçlanıp Türkiye’den emekli olabilir mi? Emekli olması durumunda hemen emekli aylığı bağlanır mı? İzinli gelip Türkiye’de bir süre çalışsa, emeklilik durumunda bir değişiklik olur mu?

Özgür Çınar

YANIT: Yurtdışı borçlanması yapılabilmesi için yabancı ülkede geçen sigortalılık sürelerinde Türk vatandaşı, borçlanma talep tarihinde ise Türk vatandaşı ya da izinle Türk vatandaşlığının kaybedilmiş olması şartı aranmaktadır.

Kardeşinizin çalışma süresi Türk vatandaşlığında geçmekle birlikte, borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı veya izinle Türk vatandaşlığının kaybedilmiş olması şartını sağlayamayacağından, yurtdışında geçen çalışma sürelerini borçlanarak emekli olamaz.

Sigortalı çalışsam yetim aylığım kesilir mi?

SORU: 1964 doğumlu bayanım. 15 Nisan 1998 tarihli sigortalı çalışmaya başladım. Toplam 2400 gün prim ödemem var. Bekârım babamdan yetim aylığı alıyorum. Ne zaman, ne kadar prim ödeyerek emekli olabilirim? Prim borçlanması yaparak emekli olmam mümkün mü?

A.İ.

YANIT: Borçlanarak emekli olmanız mümkün değil. Yetim aylığınızı SSK veya Bağ-Kurdan alıyorsanız, sigortalı bir işte çalışmaya başladığınızda yetim aylığınız kesilir. Yetim aylığınızın kesilmemesi için, isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı olarak 1200 gün prim ödeyerek toplam filminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz. Burada isteğe bağlı olarak 1200 günden fazla prim ödememeye dikkat etmelisiniz. Çünkü isteğe bağlı olarak 1259 günden fazla prim ödemeniz halinde, SSK'dan emekli olamaz, Bağ-Kur şartlarıyla en az 5400 gün prim ödeyerek emekli olmak zorunda kalırsınız.

2000 öncesi emekli olanların aylık bağlama oranı

SORU: 1994 yılında SSK emeklisi, 6983 günü var. Maaş bağlama oranı ne kadardır?

Ali Akan

YANIT: 1 Ocak 2000 tarihinden önce emekli olanların aylıklarının hesaplanmasında uygulanan gösterge ve katsayı sistemine göre, aylık bağlama oranın tespitinde; emekli aylığı gösterge tablosundan hesaplananlar için yüzde 60, üst gösterge tablosundan hesaplananlar için ise derece ve kademesine göre yüzde 50 ila 59 arasında belirlenmiş olan taban aylık bağlama oranı esas alınıyordu. Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranı 5000 prim günü için olup, emeklilik başvuru tarihi itibarıyla 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 artırılıp, 5000 günden az olan her 240 gün için yüzde 1 eksiltiliyordu. Ayrıca sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonraki her tam yaş için yüzde bir artırılıyordu.

Buna göre, 1994 yılında 6983 prim günüyle emekli olan kişinin aylık bağlama oranın hesabında önce emekli aylığının hesabında esas alınan gösterge veya üst gösterge tablosuna göre belirlenen taban aylık bağlama oranı esas alınır. Bu orana 5000 günü aşan 1983 günün her 240 günü için yüzde bir olmak üzere yüzde 8 eklenir. Örneğin emekli aylığı gösterge tablosundan hesaplanmış ise aylık bağlama oranı (60+8)= yüzde 68 olur. Ayrıca sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonraki her tam yaş için yüzde bir artırılır.

5 yıl içinde dava açmanız gerekiyordu

SORU: 1986-1987 yılları arasında özel bir firmada çalıştım. Ancak adıma 1992'den itibaren prim ödemesi çıkıyor. 1986'da çalıştığım firmanın iş yeri sicil numarasını buldum. Sosyal Güvenlik Kurumuna defalarca gittim. Fakat dosyayı arşivden çıkarttıramadım. 2009 yılında bilgisayarda 1986 yılına ait başlangıcım görünüyordu. e-devlet sistemine geçirdikten sonra görünmüyor. Ne yapmam gerekir?

SEYFİ

YANIT: Öncelikle yapmanız gereken durumunuzu anlatan kapsamlı bir dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurun. Gerekli incelemeler yapılır ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir. Şayet 1986’da çalıştığınız işyeri girişinizi ve çalışma sürenizi SGK’ya bildirmemişse, işten ayrılma tarihinden itibaren beş yıllık zamanaşımı süresi içerisinde hizmet tespit davası açmadığınızdan, maalesef hakkınız zamanaşımına uğramış. Bugün için yapacağınız bir şey yok. Ancak işyeri işe girişinizi kuruma bildirmiş ancak çalışma süresi bildirilmemişse, çalışmanızın bildirilmediğini yeni öğrendiğinizden, iş mahkemesine hizmet tespit davası açarak, çalışmanızın bildirilmediğini belge veya şahitle ispatlamanız halinde, günlerinizi yargı yoluyla kazanabilirsiniz. Bir gün bile kazansanız başlangıcınız 1986’ya gider.

Eşimin emekli olması nasıl mümkün olabilir?

SORU: Eşim 8 Mayıs 1965 doğumlu ev hanımı. Şirket ortaklığından 15 Mayıs 1996’da mecburi sigorta başlangıcı var. 27 Ağustos 2001’de sigorta terki gerçekleşti. Mevcut bu duruma göre eşimin emekli olması nasıl mümkün olabilir?

Kenan Kalıpçıoğlu

YANIT: Eşiniz 4/b (Bağ-Kur) statüsünden yaştan emeklilik için 5400 prim günü ve 56 yaş; 4/a (SSK) statüsünden yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı sigortalı olarak 4/b kapsamında prim ödemek suretiyle 5400 prim gününü tamamladığında 4/b statüsünden ya da en az son 1260 günü 4/a kapsamında olmak koşuluyla 3600 prim gününü tamamlayıp, 58 yaşını doldurduğunda 4/a statüsünden emekli olması mümkün olabilir.

İkramiye farkım halen ödenmedi, ne yapabilirim?

SORU: 1998 yılında Emekli Sandığından emekli oldum. Hizmetim 38 yıl 5 ay, fakat 30 yıl üzerinden ikramiye aldım. 27 Ocak 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Kanun gereği 30 yıldan fazla çalışma sürem için tarafıma emeklilik ikramiyesi ödenmesi ve konu hakkında yazılı olarak bilgi verilmesi için SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü SGK Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına iadeli taahhütlü dilekçe ile başvurdum. Aradan 4-6 ay geçmesine karşın bir yanıt alamadım. Kuruma telefonla ulaşmak mümkün olmuyor. Bu konuda ne yapmamı önerirsiniz?

N. Kayahan Kılan

YANIT: İkramiye farkı ödemeleriyle ilgili birimin işi sadece ikramiye farklarının hesaplanması olmadığından ve yoğunluk nedeniyle ödeme süreleri maalesef uzayabiliyor. Bunun yanı sıra ikramiye farkları maaş hesabına gönderilmeyip, “havuz” hesabına düşebiliyor ve bankadan takip edilmez ise orada bekleyebiliyor. Ayrıca dilekçenizi başka bir birime göndermişsiniz. Bu nedenle dilekçeniz bir yerlerde takılmış olabilir.

E-devlet üzerinden evrak takibinizi yapabilirsiniz. Buna göre de gerekiyorsa, 28 Ocak 2018 tarihine kadar SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına tekrar yazılı olarak başvurabilirsiniz.

4500 günle de, 7000 günle de 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 21 Kasım 1988 doğumluyum. 2 Temmuz 2007'de ilk sigortamı aldım. 2670 iş günüm var. Halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum?

Şenol KOŞKUN

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 4330 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 21 Kasım 2048’ de emekli olabilirsiniz. Ayrıca 1830 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, yine 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün( 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak)

Şirketi A.Ş.’ye dönüştürürsek SSK’lı olabilir miyiz?

SORU: “20 yıllık sigortalı iken şirket hissedarı olduğumu, Bağ-Kur’lu mu yoksa sigortalı mı olacağımı” size yazmış; “Anonim şirket ortağı değilsek 4/b statüsünde Bağ-Kur’lu olacağımız” cevabını vermiştiniz. Şirketim limited şirket olup, eşimle birlikte kurduk. Ben kurucu  ve sorumlu müdürüm. Şirketimizi anonim şirkete dönüştürdüğümüz takdirde 4/a statüsünde sigortalı olabilir miyiz?

Egemen Tetik

YANIT: Limited şirketinizi anonim şirkete dönüştürdükten sonra sadece ortak olur, yönetim kurulu üyesi olmazsanız, ortağı olduğunuz anonim şirkette 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olabilirsiniz. Ancak hem ortak hem yönetim kurulu üyesi olursanız yine 4/a kapsamında sigortalı olamazsınız. Zira anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi ortakları 4/b kapsamında sigortalı sayılıyorlar.

425 gün daha prim ödeyip 58 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1 Mayıs 1974 doğumluyum. Sigorta başlama tarihim 27 Eylül 2000’dir. Sigorta başlangıcından önce olan 550 gün askerliğimi borçlandım. Askerlikle beraber 5550 gün pirimim var. Ne zaman emekli olurum?

SENAN

YANIT: Askerlik borçlanması emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 425 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2032’de emekli olabilirsiniz.

Sigortamı yapmamışlar dava açabilir miyim?

SORU: 1990 yılında bir iş yerinde çalışmaya başladım. Bu iş yerinden 2000 yılında işten ayrıldım. İşten ayrıldıktan sonra hiç sigortamı yapmadıklarını öğrendim. İşyerinin mahkemeye versem bir netice elde edebilir miyim? Edebilirsem nereye başvurmam gerekir?

MEHMET

YANIT: SGK ya bildirilmeyen çalışma süreniz için; işten ayrıldığınız tarihten itibaren beş yıl içerisinde “hizmet tespit davası” açmanız gerekiyordu. Maalesef beş yıllık zamanaşımı süresini geçirdiğinizden, dava açsanız da herhangi bir netice elde edemezsiniz.

1261 gün dolunca SGK’ya başvuru yapmam gerekir mi?

SORU: Mayıs 1974 doğumluyum. 20 Kasım 1996’da ilk kez sigortalı oldum. 2119 gün SSK’lı çalıştıktan sonra, 30 Ocak 2004’te devlet memuru oldum. 20 Ekim 2014’e kadar kesintisiz çalıştım (3830 gün) ve istifa ederek ayrıldım. 20 Ekim 2014’ten bu yana yine sigortalı olarak çalışıyorum. Sanırım SSK’lı olarak emeklilik için 25 yıl, 5825 gün ve 56 yaş şartlarında tabiyim. Ancak statü değiştirdiğim için 1261 gün sigortalı olarak çalışıp, emeklilik yaşımı beklemeyi düşünüyorum. 1261 günü doldurmama 4 ay kaldı. 1261 gün dolunca SGK’ya bir başvuru yapmam gerekli midir? Ya da sigortam yatırılmadan hiçbir başvuru yapmadan emeklilik yaşımı bekleyeyim mi? Hizmet birleştirme ya da SSK zorunlu prim günümün dolduğunu bir yere beyan etmeli miyim?

Gürbüz Aydınoğlu

YANIT: Sizin de belirttiğiniz gibi 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Bir de Emekli Sandığından sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor.

1261 gününüz dolunca SGK’ya veya başka bir yere başvurmanız ya da beyanda bulunmanız gerekmiyor. Prim ödemeden yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. Emeklilik yaşınız dolana kadar hizmetleriniz birleştirilmiş olur. Hatta şu anda bile hizmet dökümünüzde birleştirilmiş olabilir. 56 yaşınızı doldurduğunuzda emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz.

Liseyi bitiren çocuk babadan sağlık yardımı alabilir mi?

SORU: Asgari ücretle çalışan taşeron işçisiyim. Oğlum Liseyi bitirdi ama iki yıldan beri sınava giriyor. Ancak bu senede puanı düşük geldi. Üniversiteyi giremezse, sağlık primimi ödememiz mi gerekiyor? Benim üstümden sağlık yardımı almaya devam edemez mi?

HAYRİ

YANIT: Liseyi bitirdiği tarihten itibaren oğlunuzun; iki yıl sağlık yardımı alma hakkı var. İki yıl içinde üniversiteye giremezse, sizin üstünüzden sağlık yardımı alamaz. Sağlık yardımını kendi Genel Sağlık Sigortasından alması lazım. Ancak gelir testi yaptırması halinde, aile içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgari ücretin üçte birinden(bugün için 592.50 liradır) az çıkarsa prim ödemeden sağlık yardımı alabilir. Gelir testi yaptırmazsa aylık 53.33 lira prim ödeyerek sağlık yardımı alabilir.

Birden fazla işyerinden bildirilen primlerin durumu

SORU: 2016 yılında farklı işyerlerinden 474 gün sigortam yatırılmış olarak sistemde görünüyor. Aslında aynı anda birkaç işyerinde çalıştığım için böyle bir durum oluştu. 2016 yılı için 474 günün yatırılmış miktarı alınıp 360 gün sigortam yatmış gibi mi işlem görür yoksa bir sıkıntı yaşar mıyım?

Belma Aydınoğlu

YANIT: Birden fazla işyerinden bildirilen prim günü ve prime esas kazançların değerlendirmesi yıllık olarak değil de aylık olarak yapılır. Birden fazla işyerinden aylık olarak bildirilen prime esas kazançlarınızın, prime esas kazancın aylık üst sınırını aşmamak üzere tamamı, prim günü olarak ise 30 gün dikkate alınır. 30 günü aşan kısmı dikkate alınmaz. Her hangi bir sıkıntı yaşamazsınız.

Emekli eşe dul aylığı bağlanır mı?

SORU: Biz karı koca ikimizde Emekli Sandığı emeklisiyiz. Şayet ikimizden birinin hayatını kaybetmesi halinde, hayatta kalan eş, ölen eşin emekli maaşını belli oranda almaya hak kazanır mı?

İRFAN

YANIT: İkisi de emekli Sandığı Emeklisi olan eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eşe vefat eden eşten dolayı yüzde 50 oranında ölüm(dul) aylığı bağlanır.

Eski memurların engelli hakkıyla emeklilik şartları

SORU: 2 Nisan 1970 doğumluyum. 19 ay askerlik yaptım, 1995 yılında terhis oldum. 19 Mayıs 1996 memuriyet başlangıcım. Yüzde 61 raporum var. Ne zaman emekli olurum?

Hayri Köktekin

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan önce ilgili mevzuata göre alınmış ve en az yüzde 40 oranında engelli olduklarını gösterir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile en az yüzde 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden, aylık talep tarihinde 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanlara 5400 prim günü/hizmet süreleri olması kaydıyla, emekli aylığı bağlanıyor.

Çalışmaya başladıktan sonra SGK’ca yetkilendirilen hastane sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;

- yüzde 50 ila 59 arasında olduğu kabul edilirse 5760,

- yüzde 40 ila 49 arasında olduğu kabul edilirse 6480,

prim/hizmet günüyle emekli aylığı bağlanıyor.

Her iki durumda da hizmet süreniz yeterli. Raporunuzu memuriyete başlamadan önce aldıysanız istediğiniz zaman; memuriyete başladıktan sonra aldıysanız, SGK’ca yetkilendirilen hastane sağlık kurulunca düzenlenmiş olması kaydıyla, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücünüzdeki kayıp oranın en az yüzde 40 olduğu kabul edilirse emekli olabilirsiniz.

Değişiklik, staj sigortasının başlangıç sayılmasını sağlamıyor

SORU: 8 Ağustos 1977 doğumluyum. Meslek lisesi stajım nedeniyle 1992 yılında sicil numarası verildi. Bu başlangıcın emeklilik hesabında dikkate alınmadığını defalarca yazdınız. 5 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5. maddeyi, bu kapsamda değerlendirmenizi ve yorumlamanızı rica ederim.

Süleyman Kırkıcı

YANIT: 5 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”in 3 ve 5. maddeleri ile yapılan değişiklik, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin “iş kazası ve meslek hastalığı” sigortası kapsamına alınmasını içermekte olup, stajyer veya öğrencilerin sigortalılık başlangıcı ya da emeklilik şartlarının tespitine yönelik herhangi bir değişiklik getirmiyor. Diğer bir deyişle, staj ve öğrencilik sürelerinin emeklilikte geçerli sayılmasına yönelik bir düzenleme değil.

Konuyu daha iyi değerlendirebilmek için sadece sözünü ettiğiniz 5. maddeye bakmak yeterli olmaz. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin, çok uzun olduklarından burada yer veremediğim 9 ve 11. maddelerinin değişiklik öncesi ve sonrası halini karşılaştırmalısınız.

200 gün daha prim ödeyip 25 yılı dolduracaksınız

SORU: 13 Temmuz 1961 doğumluyum. 1 Ağustos 2001’de işe girdim. 4300 iş günü prim ödemem var. Halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

NESRİN

YANIT: SSK’dan iki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 2700 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte. 2) 200 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Ağustos 2026’da.

Prim yatmaya devam ederse emekli aylığım düşer mi?

SORU: 5 Ağustos 1971 doğumluyum. 6 Ağustos 1990 tarihinde 4/b’li olarak girişim, 30 Ekim 1997’de çıkışım, 7 yıl 2 ay 24 gün prim ödemem var. Devamında 7 Ocak 1998’den itibaren 4/a statüsünde halen çalışmaktayım. 5999 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Sigorta primim yatmaya devam ederse emekli aylığımda düşme ihtimali var mıdır ve yatırmaya devam etmeli miyim? Eğer edeceksem primimi tavandan yatırsam faydası olur mu?

Bülent Küçükgöde

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 52 yaşınızı dolduracağınız 5 Ağustos 2023 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Primleriniz asgari ücret üzerinden yatıyorsa, prim ödemeye devam ettikçe az da olsa emekli aylığınızda düşüş olur. Ancak emekli olacağınız tarihe kadar çalışmadan bekleyemeyeceğinize göre, emekli aylığınızın düşmemesi için primlerinizin mümkün olduğunca yüksek kazanç üzerinden ödenmesinde yarar var. Primlerinizin tavandan ödenmesi halinde, bundan sonraki prime esas kazançlarınız, Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamanızı yukarı çektiği ölçüde emekli aylığınıza yansıması olumlu olur.

4500 gün primle emekli olmanız mümkün

SORU: Sigortalı çalışmaya başlangıç tarihim 29 Nisan 2008’dür. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

METİN

YANIT: Doğum tarihinizi, askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) Toplam 7000 gün prim ödemeniz şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, toplam 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 29 Nisan 2033’de, 60 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İstirahat süresi içinde işten çıkarılanın iş göremezlik ödeneği

SORU: Eşim 15 senedir İSKİ şubesinde taşeron işçisi olarak çalışmaktaydı. 31 Ekim 2017’de doğum yaptı ve izne ayrıldı. Ayrıldıktan 1 ay sonra çalıştığı firmanın ihale süresi doldu ve o şubeden çekildi, eşime de “18 Aralık’ta çıkış verdik” dediler. “4 aylık doğum parasının, çıkışının verildiği tarihe kadar olanını alabilirsiniz” diyorlar. Hâlbuki biz o hakkı kazanmıştık. Madem mağduruz alamayacaksak işsizlik maşına başvurabilir miyiz? Raporluyken nasıl bir yol izlememiz gerekiyor? Aydınlatırsanız seviniriz, inanın kafamız çok karıştı ne yapacağız bilemiyoruz. Mahkemeye başvursak bir sonuç alabilir miyiz?

Altuğ Aykan

YANIT: Sigortalının, hastalık veya analık sigortası bakımından geçici iş göremezlik ödeneği almasına esas istirahat süresi içinde sigortalılık halinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, istirahat süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyordu. 5 Aralık 2017 tarihinde yapılan Yönetmelik değişikliği ile geçici iş göremezlik ödeneğinin, sigortalılığın sona erdiği tarihten sonra en fazla onuncu güne kadar ödeneceği şeklinde değişiklik yapıldı.

Eşinizin, çıkışının verildiği tarihe kadar geçici iş göremezlik ödeneği alabileceğini kimin söylediğini belirtmemişsiniz. Kişisel görüşüm, eşiniz Yönetmelik değişikliğinden önce doğum sonrası izne ayrıldığından, değişiklik öncesi hükümlere göre, istirahat raporu (doğum izni) süresi bitene kadar geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi gerektiği şeklinde.

Mart 2020’de emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Mart 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 11 Ekim 1988 olup 5546 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

AHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2020’de emekli olabilirsiniz.

Vekil öğretmen ve yedek subaylık memuriyetten sayılır

SORU: Devlet memurluğuna, SSK’lı olarak çalışmalarımdan sonra 1998’de girdim. 1992 yılında 2/3 maaşlı olarak 9 ay vekil ilkokul öğretmenliği yaptım. Prim kesintilerim Emekli Sandığına ödendi. 1993 yılı Ağustosta da yedek subay olarak 17 ay olan askerliğim başladı. Bu süreler hizmetten sayılıyor. Ama vekil öğretmenlik ve yedek subaylık memuriyete başlama olarak kabul edilir mi? Elinizde buna ilişkin mahkeme kararları var mı? Yaş engelinden kurtulabilmem için bu görevlerimi, özellikle vekil öğretmenliği memuriyete başlama olarak nasıl kabul ettirebilirim?

BEYTUL

YANIT: Vekil öğretmen ve yedek subay olarak Emekli Sandığına tabi olarak geçen çalışma süreleri, emeklilik işlemlerinde normal memuriyette geçmiş süreler gibi dikkate alınır. Dolayısıyla memuriyete başlama olarak da kabul edilir. Bu konuda yargı kararı aramanıza gerek yok. Çünkü uygulamada tereddüt bulunmuyor. Yedek subay okul sürenizin memuriyet süresi olarak dikkate alınabilmesi için, borçlanmanız gerekir. Fiilen yedek subay olarak görev yaptığınız süre için, ayrıca dörtte bir oranında fiili hizmet süresi zammı veriliyor. Bu sürelerinizin dikkate alınması için, vekil öğretmen olarak çalıştığınızı gösterir belge ile yedek subay terhis belgenizin bir örneğini son olarak görev yaptığınız kamu kurumuna vermeniz yeterlidir. Kurumunuz bu süreleri gerekirse yazışma yaparak doğrulayacak ve memuriyette geçmiş süreler gibi değerlendirecektir. Emekli olacağınız yaş haddi: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle vekil öğretmen ve yedek subay olarak geçen hizmet süreniz ve fiili hizmet süresi zammınız, memuriyet süreniz ve memuriyete başlamadan önceki SSK prim ödeme gün sayınız birlikte dikkate alınarak belirlenecektir.

Malulen emeklilik için hangi şartlar gerekiyor?

SORU: Eşim 15 Nisan 1950 doğumlu. 1 Ekim 2008’den bugüne düzenli olarak 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı. Şu anda iki ayağı dizlerden aşırı derecede ağrıyor, bel fıtığı var, yürümekte zorluk çekiyor. Bu durumda malulen emekli olabilir mi? Malulen emeklilik için ne gibi şartlar gerekli? Malulen emeklilik için şirket ortaklığından ayrılması gerekiyor mu?

Ahmet Akıncı

YANIT: Malulen emeklilik için 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 prim günü ve SGK’ca yetkilendirilen hastane sağlık kurulunca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az yüzde 60’ının ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra kaybedildiğinin SGK sağlık kurulunca tespit edilmesi gerekiyor.

SGK Sağlık Kurulunca eşinizin malul olduğuna karar verilirse, 10 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Ekim 2018 tarihinde malulen emekli olmaya hak kazanır. Malullük aylığı bağlanması için şirket ortaklığından ayrılması gerekir.

Eşinizin malul olduğu kabul edilmez ancak çalışma gücündeki kayıp oranının;

- Yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olduğu kabul edilirse 4320 prim günüyle 1 Ekim 2024’te,

- Yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğu kabul edilirse 4680 prim günüyle 1 Ekim 2026’da,

engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olabilir. Bu şartların hiçbirini sağlayamazsa 5400 prim gününü tamamladığında yaştan emekli olur.

Emekli erkek çocuğu malulde olsa babasından aylık alamaz

SORU: 10 Eylül 1980 doğumluyum. 8 Ağustos 1998’de malulen emekli oldum. Reşit olmadan önce babamdan yetim maaşı alıyordum. Tekrar müracaat da bulunsam babamın maaşını tekrar alabilir miyim?

TELAT

YANIT: Emekli erkek çocuğu malul de olsa babasından yetim aylığı alamaz. Emekli aylığı aldığınızdan maalesef babanızdan aylık bağlatamazsınız.

Vergi indirimi alırsam nasıl emekli olabilirim?

SORU: 1969 doğumluyum. SSK başlangıcım 1986. 18 ay askerlik yaptım, askerlik borçlanması yapmadım. Haseki hastanesinden heyet raporu aldım, yüzde 81 KOAH, Maliyeye gönderdim, sonucunu bekliyorum. Vergi indirimi alırsam nasıl emekli olabilirim?

Ahmet korkmaz

YANIT: Mevcut prim gün sayınızı belirtmemişsiniz. Vergi indirimi hakkı alırsanız, 3600 prim gününüz de varsa emekli olabilirsiniz. Prim gününüz 3600 günden az ise eksik prim gününüzü tamamlamak için askerlik borçlanması yapabilirsiniz.

Ağır engelli çocuğu olan anne prim günü ilavesi için ne yapmalı?

SORU: Eşim SSK’lı olarak çalışıyor. 2006 yılında bir kız çocuğumuz dünya geldi, 3 aylık olunca epilepsi hastalığı teşhisi konuldu. Uygulanan tüm tedavi ve ilaçlara rağmen nöbetleri durdurulamadı ve hala bu gün bile nöbetleri devam etmekte olup engelli raporları ile özel öğretim kurumlarına devam etmektedir. Hastane raporlarına göre yüzde 60 zihinsel gelişim engelli olup, okuluna ve hayatına yalnız devam edememektedir. Bu durumda eşim SSK prim hesaplamalarındaki yüzde 25 fazlalık hakkından yararlanabiliyor mu? Bize yardımcı olur, bir yol gösterirseniz seviniriz.

Mustafa Parlak

YANIT: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indiriliyor. SGK, çocuğunuzun başkasının bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunu kabul ederse, eşinizin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayısına eklenip, eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indirilir.

Bunun için eşinizin son çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına sevk işlemini yaptırarak, çocuğunuzun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespitini istemeniz, alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmanız gerekecek.

Başvuru, yaşlılık (emekli) aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden de yapılabiliyor. Kuruma başvuru tarihinde aktif olarak çalışılıp çalışılmadığına da bakılmıyor.

SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Mayıs 1970 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Nisan 1992 olup SSK ya 3728 gün, Bağ-Kur giriş tarihim  13 Nisan 1999 olup Bağ-Kurada 2354 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1994’de yaptım. Şuanda işyerim var. Hangisinden daha erken emekli olabilirim?

Hayatı ŞAHİN

YANIT: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden bir başka işyerinde sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan faaliyetinize son verip, 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2023’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurda ise priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabileceğiniz gibi, 5400 günden fazla prim ödemeniz olduğundan faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2028’de emekli olmanız da mümkün.

Engelli hakkıyla emekli olmanız daha çok avantaj sağlar

SORU: 27 Mayıs 1977 doğumluyum. 30 Kasım 2017 itibarıyla 6299 gün SSK, 243 gün Bağ-Kur'dan prim ödemem var. Emeklilik hesabına göre prim günüm doldu, 57 yaşında emekli olabiliyorum. Artık prim ödemeye devam etmeli miyim? Çalıştığım yıllarda bazı rahatsızlıklar geçirdim, bundan dolayı 2 yılda bir yenilenecek yüzde 48 oranında engelli raporum var. Emekli maaşı bağlanması için yaşı mı beklemeliyim yoksa engelli olarak mı emekliliğe başvurmalıyım?

Ali Özazman

YANIT: 57 yaşınızı doldurmanıza yaklaşık 16,5 yıl var. Mevcut prim gününüz de az sayılmaz. Vergi indirimi alarak engelli hakkıyla emekli olmanız sizin için daha avantajlı. Emekli aylığı bağlanması için 16,5 yıl beklememiş olursunuz. İsterseniz emekli olduktan sonra da sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz. Böylece hem emekli aylığı hem de çalışmanız karşılığı alacağınız ücret olmak üzere iki ayrı geliriniz olur.

67 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 5 Ocak 1960 doğumluyum. İlk defa 2 Mayıs 1977’de sigortalı çalışmaya başladım. Bugüne kadar toplam 3533 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

LÜTFİ

YANIT: Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerlik sürenizi borçlanıp, ayrıca 867 gün daha prim ödeyerek priminizi 5000 günü tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (ara vermeden pirim ederseniz Eylül 2019 ay sonunda) Ayrıca 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 67 gün daha prim ödemek suretiyle toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 5 Ocak 2020 tarihinde emekli olmanızda mümkün.

1 Ekim 2016’da yapılan değişiklikten yararlanabilir miyim?

SORU: 1998 yılında vefat eden Bağ-Kur’lu eşimden maaş almaktayım. Bağ-Kur emeklisi babam ise 1989 yılında vefat etmiştir. 1 Ekim 2016’da çıkan yasadan yaralanma şansım nedir? Babamın maaşını da alabilir miyim?

Zeliha Küçüktepe

YANIT: SGK Yönetim Kurulunun kararına göre, eşinizden aldığınız dul aylığı da dahil olmak üzere aylık geliriniz brüt asgari ücret tutarının üzerinde ise 1 Ekim 2016 tarihi öncesi için babanızdan aylık bağlanmaz. Ancak herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışmıyor ve kendi sigortalılığınız nedeniyle emekli aylığı almıyorsanız, 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren babanızdan aylık bağlanması gerektiğini düşünüyorum.

Ancak Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde 1 Mayıs 2017 tarihinden geçerli olmak üzere, ölen sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanmasında, hak sahiplerine ilişkin koşulların tespitinde hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki kanun hükümlerinin uygulanacağı şeklinde değişiklik yapıldı. Babanızdan hak sahibi olma niteliğini hak kazandığınız eşinizin vefat tarihindeki kanun hükümlerine göre, babanızdan aylık bağlanması için geçiminizi sağlayacak başka bir gelirinizin olmaması (aylık gelirinizin brüt asgari ücret tutarını aşmaması) şartı aranıyordu.

SGK’nın Yönetim Kurulu kararı yerine Yönetmelik hükümlerini uygulaması halinde, babanızdan aylık bağlanması için aylık gelirinizin brüt asgari ücret tutarının altında olması şartı aranabilir. Her hâlükârda babanızdan aylık bağlanması için başvurmanızda yarar var.

54 yaşı da doldurmanız gerekiyor

SORU: 25 Temmuz 1973 doğumlum erkek çalışanım. SSK girişim 22 Haziran 1993 olup 7600 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Deniz

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 25 Temmuz 2027’de emekli olabilirsiniz.

Şirketten nasıl ayrılabilirim?

SORU: Kızımla ortak olduğum şirketten ayrılmak istiyorum ama bana şirket defterinin kayıp olduğunu söylüyor. Bu şekilde iken şirketten hangi yolu izleyerek ayrılabilirim?

Emre Aslantekin

YANIT: Şirket defterlerinin kayıp olması, şirketten ayrılmanıza engel değil. Ayrıca sizin durumunuzu ilgilendiren sadece ortaklar pay defteri. Şirketin pay defteri bulunamıyorsa, yeni bir pay defteri onaylatılabilir. Ancak şirketten ayrılmak için öncelikle şirketteki hissenizi birine devretmeniz gerekiyor. Şirketin türünü belirtmemişsiniz. Anonim şirket hisse devri için noter sözleşmesi ile tescil ve ilan gerekmiyor. Şirket esas sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa şirketin haberdar edilmesi ve devrin pay defterine kaydedilmesi yeterli.

Limited şirket pay devrinin ise noter sözleşmesi ile yapılması, pay devrinin pay defterine kaydı ile tescil ve ilanı, bunun için de şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse, esas sermaye payının devri için ortaklar genel kurulunun onayı gerekiyor. Devir bu onayla geçerli olur. Ayrıca şirket sözleşmesiyle sermaye payının devri yasaklanabilir. Sermaye payının devri yasaklanmış veya genel kurul onay vermeyi reddederse, haklı sebeplerin varlığı halinde şirketten çıkarılmanıza karar verilmesi için dava açabilirsiniz.

Buna göre, öncelikle şirket sözleşmesinde, sermaye payının devrine ve şirketten çıkma hakkına ilişkin hüküm olup olmadığına bakıp, varsa bu hükümlere uygun hareket etmeniz gerekir. Şirket sözleşmesinde hüküm yoksa kızınız da devre onay vermiyorsa, sermaye payını üçüncü kişilere devredemezsiniz. Ancak haklı sebeplerin varlığı söz konusuysa, şirketten çıkarılmanıza karar verilmesi için dava açabilirsiniz.

40 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 10 Şubat 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 25 Aralık 1989’dur. Askerliğimi 1987-1988 arasında yaptım. Toplam 8800 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum?

A.AKAY

YANIT: Tamamına gerek yok, askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 10 Şubat 2018’de emekli olabilirsiniz.

Cezaevinde yatma süreleri borçlanılamıyor

SORU: 20 Temmuz 1978 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1995 olup  SSK’ya 700 gün prim ödemem var. 7 senede cezaevinde yattım. 550 günde askerliyim var. Cezaevi de yattığım günleri borçlanma şansım var mı? Ve kaç yaşında kaç günü doldurduğum zaman  emekli olurum?

KEMAL 

YANIT: Cezaevinde yattığınız süreyi borçlanamazsınız. Ancak, askerlik sürenizi borçlanabilirsiniz. 1995’deki başlangıcınız 23 Kasımdan önceki bir tarihse, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 4500 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 20 Temmuz 2033’de emekli olabilirsiniz.

Ayrıca toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Maaş ve ikramiye kaybım olur mu?

SORU: 18 Temmuz 1971 doğumlu bayanım. 11 Ocak 1993’ten beri devlet memuruyum. Memuriyetten önce 3 yıl 7 ay SSK prim günüm var. Ailevi sebeplerden Eylül 2017’de emeklilik dilekçesi verdim. Onaylandı ancak OHAL nedeniyle bana istediğim zaman ilişik kesebileceğim söylendi. Ben de kurumuma (emniyet) 15 Ocak 2018’de ayrılırım dedim ama şimdi bir yazıyla bizi 29 Aralık’ta ilişik kesmeye zorluyorlar. Sorum şu; benim 29 Aralık 2017’de ilişik kesmem ile 15 Ocak 2018 arasında ne fark var, maaş ve ikramiyede kaybım olur mu?

Münevver Küçüktülek

YANIT: 29 Aralık 2017’de ilişik kestiğinizde emekli aylığınız 15 Ocak 2018 tarihinden itibaren, 15 Ocak 2018’de ilişik kesmiş olsaydınız 15 Şubat 2018 tarihinden itibaren bağlanacaktı. 29 Aralık 2017’de ilişik kesmekle sadece 1 aylık görev aylığı alamayacaksınız, ancak emekli aylığınız bir ay önce başlayacak. Diğer bir deyişle 15 Ocak-14 Şubat 2018 dönemi için görev aylığı değil, emekli aylığı almış olacaksınız. Bağlanacak emekli aylığı ve emekli ikramiyesi tutarı açısından ise herhangi bir fark, yani hak kaybınız olmaz.

Kızınız malulen olmasa da engelli hakkıyla emekli olabilir

SORU: 5 Nisan 1984 doğumlu kızım, doğuştan gelen MPS4A hastasıdır. 26 Aralık 2006’da SSK girişi, bu işyerinde toplam 1011 gün çalışması var. 2009 sonunda işten ayrılmış ve 2011 tarihinde yeniden çalışmaya başlamıştır. Yeni işyerinde işe girişi engelli olarak yapılmış ve toplam 78 gün çalışmıştır. 2016 yılında tekrar engelli olarak işe girmiş olup halen bu işyerinde çalışmaya devam etmektedir. 11 Şubat 2010 tarihli yüzde 52 engelli raporu, 8 Mart 2012 tarihli yüzde 75 engelli/ağır engelli raporu, 30 Nisan 2014 tarihli duyma yetisinde ortaya çıkan ileri derecede kayıp dolayısıyla kulaklık alınabilmesi için alınan heyet raporu var, genel engelli derecesine yansımamıştır.

SGK’dan ne zaman emekli olabileceği konusunda bilgi istediğimde, 56 yaş denmekte. Bu bana pek anlamlı gelmemektedir. Zira mevcut heyet raporunda ağır engelli ve bakım ücreti alabilir denmektedir. Orta bir yol olması gerektiği düşüncesindeyim. Bazı firmalarda çalışan insan kaynaklarından sorumlu arkadaşlarım ise 3600 günün tamamlanması sonucunda emekli olabileceği bilgisini vermektedir. Bu konu hakkındaki görüşlerinize ve yol göstermenize ihtiyacım var.

Haluk Güven

YANIT: Kızınızın emeklilik alternatifleri arasında 56 yaşında emeklilik yok. 26 Aralık 2006 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için en az 4500 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilir. Ancak sağlık durumu dikkate alındığında malulen ya da engelli hakkıyla emekliliği söz konusu olabilir.

Kızınız 1800 prim gününü tamamladıktan sonra SGK’ya yapacağınız başvuru üzerine sevk edileceği hastane sağlık kurulunca verilecek rapor ve eki belgelerin incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulunca, ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiği ve malul olduğu kabul edilirse, malulen emekli olabilir. Çalışma gücünü yüzde 60 oranında kaybettiği kabul edilmekle birlikte, malullüğünün ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce ortaya çıktığı kabul edilirse, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle emekli olabilir.

Bu iki seçeneğinde mümkün olmaması halinde, vergi indirimi hakkı alır ve II. derece engelli olduğu kabul edilirse 18 yıl sigortalılık süresi ve 4000 prim günü, III. derece engelli olduğu kabul edilirse 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 prim günü şartlarını sağladığında engelli hakkıyla emekli olmaya hak kazanır. Yukarıda belirtilen seçeneklerin hiçbirinde yaş şartı aranmaz.

Doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok

SORU: 29 Mayıs 1973 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Eylül 1992 olup 5761 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Bir doğumum var.(hayatta)

AYŞE

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 29 Mayıs 2022’de emekli olabilirsiniz. Doğum borçlanması primi artırır. Emekli olma şartlarını değiştirmez. Priminiz yeterli olduğundan doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok.

Doğum izni sonrası işten ayrılan tazminata hak kazanamaz

SORU: 15 Mart 1983 doğumlu bayanım. 2009 yılından itibaren aynı işyerinde çalışıyordum. 2016 Ekim ayında çocuğum oldu. Doğum iznine ayrıldım ve iznim bitince işten ayrıldım. İşyerim kıdem tazminatımı vermedi. Tazminat almak için ne yapmam gerekiyor?

Mehmet Çimen

YANIT: Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin, 1475 sayılı eski İş Kanununun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesinde sayılan hallerden birine bağlı olarak sona ermiş olması gerekiyor.

Yasa hükmüne göre iş sözleşmesinin;

- İşveren tarafından, 4857 sayılı İş Kanunun 25. maddesinde sayılan işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında bir nedenle,

- İşçi tarafından 4857 sayılı Kanunun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerle,

- Askerlik nedeniyle,

- Emeklilik nedeniyle,

- Emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olması nedeniyle,

sona ermiş olması veya kadın çalışanın evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazanılabiliyor.

Doğum nedeniyle işten ayrılmak (iş sözleşmesinin işçi tarafından sona erdirilmesi) kıdem tazminatına hak kazandıran haller arasında sayılmadığı gibi, iş sözleşmesinin işçi tarafından sona erdirilmesinde haklı neden de sayılmıyor. Dolayısıyla doğum izni sonrası işten ayrılmanız kıdem tazminatına hak kazanmanızı sağlamıyor. İşveren kıdem tazminatı ödemek zorunda değil.

60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 1988 doğumluyum. 23 Haziran 2005 sigorta girişim var. Bugüne kadar 3505 gün prim ödemem bulunuyor. Askerlik borçlanmam yok. Ne zaman emekli olabilirim?

BİLGİN

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3495 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 995 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Yeşil pasaport alma hakkı doğar mı?

SORU: Ben 1995 yılında orman dairesinden, beşin üçü derecesindeyken Emekli Sandığından emekli oldum. Bu duruma göre yeşil pasaport alamıyorum. Ancak emekli olduktan sonra açık üniversiteden mezun oldum. Acaba yeşil pasaport alma hakkım doğmuş mudur?

Seval Aşkın

YANIT: Emekli olduktan sonra yüksekokul bitirmeniz derece ve kademenizi etkilemez. Dolayısıyla yeşil pasaport alma hakkınız da doğmaz.

718 gün daha prim ödemelisiniz

SORU: 26 Mart 1968 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Kasım 1989 olup, SSK’ya toplam 2882 gün prim ödemem var. Bazı nedenlerden dolayı çalışamıyorum. Primi tamamlama şansım yok. Yaştan emekli olabilmem için ne yapmam gerekiyor? Ve kaç yaşında yaştan emekli olabilirim?

CEM

YANIT: Yaştan emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 718 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 26 Mart 2028’de emekli olabilir.

Kızınız doktora, doğum ve yurtdışı borçlanması yapabilir

SORU: Size 19 Haziran 1975 doğumlu kızım için yazıyorum. SSK’ya ilk giriş tarihi 15 Temmuz 1993 olup, mevcut 2 aylık sigorta süresi, 1999-2005 yılları arası Amerika’da 6 yıl doktora süresi, 2007 ve 2010 doğumlu 2 çocuğu var. Kendisi çifte vatandaş olup 2005’ten beri Amerika'da çalışmaktadır. Amerika’dan dönüşte doktora ve doğum sürelerini borçlanarak hangi tarihte emekli olabilir? Eksik kalan süre var ise bu süreleri nasıl tamamlamamız gerekir? Emekliliği için 3600 iş günü mü uygun yoksa daha uzun süre borçlanması mı daha uygun olur?

Hülya Sızanlı

YANIT: Kızınız 5675 prim günüyle 50 yaşını doldurduğunda, 3600 prim günüyle ise 58 yaşını doldurduğunda emekli olur. 3600 prim günüyle 8 yıl daha geç emekli olur, ancak 2075 gün daha az borçlanma primi öder. Asgari kazanç üzerinden borçlandığında 5675 gün üzerinden taban aylığın biraz üzerinde, 3600 günle emekli olduğunda ise taban aylık bağlanacağından, bağlanacak emekli aylıkları arasında fazla bir fark olmaz. Konuya nimet külfet açısından bakıp emeklilik tercihini ona göre yapmalısınız.

Tercih edeceği emeklilik şeklinin gerektirdiği prim günü için doktora öğrenimi için geçirdiği normal doktora süresini borçlanabilir. Birbiriyle çakışmamak koşuluyla doğum borçlanması ve yurtdışı hizmet borçlanması yapabilir.

Primi 9000 güne tamamlayıp 58 yaşı doldurarak emekli olacaksınız(25/12)

SORU: 30 Aralık 1972 doğumluyum. 25 Mayıs 2005 tarihinden beri Bağ-Kurluyum. Ve hala çalışmaktayız. Ne zaman emekli olabilirim?

AYŞEN

YANIT: Emekli olmak için: 9000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 25 Mayıs 2030’a kadar devam ettirerek primiminiz 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 30 Aralık 2030’da emekli olabilirsiniz. Ayrıca, prim ödemenizi 25 Mayıs 2020’ye kadar devam ettirerek priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 30 Aralık 2032’de emekli olmanızda mümkün.

Hizmet birleştirmesi için başvuru gerekiyor mu?

SORU: 20 Ocak 1972 doğumlu kadınım. İsteğe bağlı sigorta giriş tarihim 25 Kasım 2005, çıkış tarihim ise 16 Ekim 2011. Buradan hizmet sürem 6 yıl 11 gün. SSK başlangıcım 17 Ekim 2011. Aralarda boşluklar bulunuyor. SSK'dan toplam gün sayım 1098. Şu anda sigortam devam ediyor. İsteğe bağlı sigortamı SSK'ya aktarmak için dilekçe vermem gerekir mi yoksa kendiliğinden aktarılıyor mu? Emekli olabilmem için kaç gün daha prim ödemeliyim? En erken kaç yaşında emekli olabilirim?

Güllükar Taşkın

YANIT: Sigortalıların hizmet kayıtlarının güncel tutulmasına, bu bağlamda farklı sigortalılık kapsamındaki hizmetlerin birleştirilmesi, isteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanması bilgilerinin ilgili programlara aktarılması çalışmaları büyük oranda tamamlandı. Artık sigortalıların farklı sigortalılık kapsamında geçen hizmet/sigortalılık süreleri birleştirilmiş olarak hizmet dökümlerinde yer alıyor.

4/a ve 4/b kapsamındaki hizmetlerinizin aynı dosyada birleştirilip birleştirilmediğini e-devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz. Emekliliğinize 6 ay kalana kadar birleştirme işlemi gerçekleşmemiş olursa, hizmet birleştirmesi için dilekçe verebilirsiniz.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor. 25 yıllık sigortalılık süreniz 25 Kasım 2030’da, 58 yaşınız ise 20 Ocak 2030 tarihinde doluyor. 7000 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda, 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süreniz dolduğunda emekli olabilirsiniz.

Kızım vergi indirimli araç alabilir mi?

SORU: Kızım işitme engelli. Yüzde 68 devamlı engelli raporu var. Vergi indirimli araç alabilir mi?

Niyazi Özden

YANIT: Malul veya engelliler adına taşıt alımlarında özel tüketim vergisi istisnasından yararlanabilmek için engellilik derecesinin yüzde 90 ve daha fazla olması gerekiyor. Kızınızın engellik oranı yüzde 90’ın altında olduğundan, vergi indirimli araç alamaz.

3600 günle ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 6 Şubat 1972 doğumluyum. SSK girişim 1 Ekim 1991’de olup 101 gün prim ödemem var. 1996 ve 2005 doğumlu iki çocuğum var. O tarihten bu tarihe kadar hiç prim ödenmedi. 3600 günle hangi tarihte emekli olabilirim?

GÜNEŞ

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. İki doğumunuzu borçlanıp 1440 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından ayrıca 2059 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 6 Şubat 2030’da emekli olabilirsiniz.

52 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 30 Nisan 1968 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Temmuz 1985 olup 208 gün prim ödemem var. 1988-1990 arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerden sonra 1 Mayıs 1992 tarihinde kendi işimi kurdum ve Bağ-Kurlu oldum. SSK ve Bağ-Kura toplam 9175 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

AHMET

YANIT: Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 30 Nisan 2020’de emekli olabilirsiniz.

Cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz

SORU: 2011 yılından beri cezaevindeyim. 14 Ocak 1969 doğumluyum. İlk defa 1 Temmuz 1987’de sigortalı oldum. Askerliğimi 1990-1991 arasında yaptım. Ağustos 1998 yılında Bağ-Kurlu oldum. Eylül 1998'de kapattım. 2004-2013 arasında yeni vergi mükellef oldum. Ancak Bağ-Kura hiç prim ödemedim. Bildiğim kadarıyla SSK’ya 1250 gün prim ödemem var. Acaba en erken ne zaman emekli olabilirim?

HAKAN

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için: 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Cezaevinden isteğe bağlı olarak Bağ-Kura prim ödenebiliyor. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerliğinizi borçlanıp, ayrıca cezaevinden isteğe bağlı olarak 3610 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5400 günü tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşimin emekliliği için nasıl bir yol izleyebiliriz?

SORU: Eşimin ilk sigorta girişi 1998. Sadece 30 prim günü var. 2008 ve 2011 yıllarında iki doğum yaptı. Eşimi emekli yapmak için nasıl bir yol izleyebiliriz?

Cengiz Özdaş

YANIT: Eşinizin durumuyla ilgili çok sınırlı bilgi vermişsiniz. Bu nedenle de ancak eşinizin emeklilik alternatiflerini sunabilirim. Eşinizin sigorta başlangıcı 24 Mayıs 1998 tarihinden önce ise normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 54 yaş, sonra ise diğer şartlar aynı olarak 55 yaş şartına; yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi olur.

Diğer bir seçenek olarak isteğe bağlı prim ödeyerek 5400 prim günü ve 56 yaş şartlarıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olması da mümkün.

Eşiniz iki çocuğunuz için 720’şer günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir.

Ev hizmetlerinde çalışanların kıdem tazminatı hakkı var mı?

SORU: Sorum ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanların kıdem tazminat hakları ile ilgilidir. 2008 yılı başından beri, eşimin rahatsızlığı nedeniyle çalışmaya başlayan yardımcımız, eşimin vefatından sonra da halen çalışmaya devam ediyor. 13 Mayıs 2016 ve 21 Ağustos 2016 tarihli yazılarınızda ev hizmetlerinde çalışanların, Borçlar Kanununa tabi olmaları nedeniyle, kıdem tazminat haklarının bulunmadığını yazmıştınız. Ancak yardımcımın SGK işlemleri için beraber çalışmakta olduğum mali müşavir arkadaşlar ile bir avukat akrabam bu hakka sahip olduklarını beyan ettiler. Bu konuda beni aydınlatırsanız, minnettar olacağım.

Haluk Sayın

YANIT: Mali müşavir arkadaşlarınız ve avukat akrabanız, ev hizmetlerinde çalışanların kıdem tazminatı hakları olduğunu neye göre beyan ettiler bilemiyorum.

1475 sayılı (eski) İş Kanununun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesinde, bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin, maddede belirtilen sebeplerle feshedilmesi halinde kıdem tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmış. Yani kıdem tazminatı için öncelikle işçinin İş Kanuna tabi olması gerekiyor. 4857 sayılı İş Kanunun 4. maddesine göre, ev hizmetlerinde İş Kanunu hükümleri uygulanmaz. Dolayısıyla ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında değil, Borçlar Kanunu kapsamındalar. Bu nedenle de kıdem tazminatı hakları yok.

1559 gün daha prim ödeyip 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 26 Kasım 1976 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Ağustos 1995’dir. Boşluklarım olduğu halde 4191 gün prim ödemem var. Askerden öncede sigortam vardı. Askerliğimi ödesem faydası olur mu? Ve normal şartlarda ne zaman emekli olurum?

Murat ÖZÇELİK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1559 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 26 Kasım 2031’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğundan, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece primi artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi tamamlayabileceğinizden bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Ödenen primlerin ileride ailemize yararı olur mu?

SORU: Halen Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaktayım ve eşimden ayrıldım. Babam Emekli Sandığı emeklisi olup bir işte çalışmamaktadır. Ev kadını olan annemin geçmişte toplam 5 yıl 2 ay 8 gün Bağ-Kur prim ödemesi var. 72 yaşında olması ve isteğe bağlı Bağ-Kur prim ödemelerinin yüksek olması nedeniyle 2016 yılında Bağ-Kur’dan ayrılmış bulunmaktadır. Annemin vefatı halinde, çalışmakta iken ya da emekli olduğumda annemden maaş alabilir miyim? Ödenen primlerin ailemize ileride bir yararı olabilir mi? Primlerin tarafımıza geri ödenmesini  talep edebilir miyiz?

Necibe Pınar

YANIT: Ödenen primlerin ileride ailenize yararı olabilir. Annenizin prim günü 1800 günden fazla olduğundan, Allah gecinden versin vefatı halinde babanıza aylık bağlanır. Ancak çalışırken ya da emekli olduğunuzda size aylık bağlanmaz.

Anneniz 58 yaşını doldurmuş olduğundan, isterseniz ödenen primlerin iadesini talep edebilirsiniz. Ancak primlerin sadece uzun vadeli sigorta (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) kollarına ait olan yüzde 20’lik kısmının toptan ödeme şeklinde geri ödenmesi mümkün olur. Genel sağlık sigortasına ilişkin yüzde 12’lik kısmı iade edilmez.

49 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz

SORU: Sigortalı işe giriş tarihim 1 Ekim 1986 olup, 5464 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

KEMALETTİN

YANIT: Doğum ile askerlik tarihiniz ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan 49 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı alıp ayrıldıktan sonra çalışmayı yasaklayan yasa yok

SORU: 1 Nisan 1997 sigorta girişimle 4250 prim ödemem var. İşyerimden istifa edip kıdem tazminatımı almak ve rakip bir firmada işe başlamak istiyorum. İşverenim kıdem tazminatımı verir mi? Rakip firmada işe başlamam işverenimin verdiği tazminatı geri isteme hakkı doğurur mu?

MUSTAFA

YANIT: İş sözleşmenizde bir yasak konmamışsa, işinizden ayrıldıktan sonra bir başka işyerinde çalışabilirsiniz. Çünkü; işinden kıdem tazminatı alarak ayrılanın, tekrar çalışmasını yasaklayan bir yasa yok. Her ne kadar işten kıdem tazminatı alarak emekli olunacak yaşın dolmasına kadar çalışmama iradesi ile ayrılınsa da, bir müddet sonra kişinin iradesi çalışma yönünde değişebilir.

60 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Nisan 1960 doğumluyum. 3 Kasım 1983’te askere gittim, Mayıs 1985’te döndüm. 1 Aralık 1998 tarihinde SSK’lı olarak işe başladım, halen çalışmaktayım. Prim gün sayım 5560 gün. Buna göre hangi tarihte emekli olabilirim?

Alim Öztürk

YANIT: 1 Aralık 1998 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 58 yaş; yaştan emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.

Bu şartlara göre en son 1 Aralık 2023’te normal emeklilik için gereken 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlıyorsunuz. Askerlik sürenizi borçlansanız da bu tarih en fazla 18 ay geri gelir. Yaştan emeklilik için gereken 60 yaşınızı ise 1 Nisan 2020’de dolduruyorsunuz. Dolayısıyla bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2020’de emekli olabilirsiniz.

Emeklilik için şirketi devretmek gerekir mi?

SORU: Doğum tarihim 5 Nisan 1967. SSK başlangıcım 1 Eylül 1989 (bir ay çalışmam var). 30 Kasım 1991-30 Aralık 1992 tarihleri arasında 4 ayı öğrencilik, 8 ayı yedek subay olarak bir yıl askerlik yaptım. Sonra tekrar 3 yıl SSK’lı çalışmam oldu. 2 Nisan 2002’de Bağ-Kur’a geçtim (şirket ortağı olarak). Bağ-Kur’lu olarak 12 yıl 2 ay 29 gün çalıştım, sonra ortaklar ayrıldı limited şirketin tek sahibi oldum. Bu arada 3,5 yıl önce şirketim faalken 1 işyerinde işe başladım ve Bağ-Kur’umu kapattım. 3,5 yıldır SSK’lı olarak çalışıyorum. E-devlette 4 ay askeri öğrenci, 240 gün devlet memuru (yedek subay), 4409 gün Bağ-Kur, 2991 gün SSK görünmekte. Emekli olacağım tarih sanırım 5 Nisan 2018. O tarihte emeklilik başvurumu yapmadan önce şirketimi başka birine devretmem gerekir mi? Emekli maaşım düşük bağlanır mı veya emekli olmama engel olur mu? Boşluk olmaması için işyerimden 6 Nisan 2018’de ayrıldığım aynı gün içerisinde mi emeklilik başvurumu yapmam gerekir?

Abdullah Bülent Ballıcalı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamış olup, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2018 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Limited şirket ortaklığınız emekli olmanıza engel olmaz. Emeklilik başvurusu için şirketteki ortaklık paylarınızı devretmeniz de gerekmiyor. 5 Nisan 2018’den sonra işten ayrılıp aynı ay içinde emeklilik talebinde bulunmanız halinde, emekli aylığınız Mayıs ayından itibaren bağlanacağından, şirket ortaklığınızdan dolayı 4/b kapsamında sigortalılığınız başlatılmaz.

Bağ-Kur kapsamında çalışması olan emeklilerin emekli aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi kesintisi kaldırıldığından, emekli aylığınızdan kesinti de yapılmaz ve emekli aylığınızı tam alırsınız.

Babanız Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeli

SORU: Babam 1 Ocak 1964 doğumlu. 1986 yılında SSK girişiyle 1238 gün prim ödemesi var. 2910 günde tarım Bağ-Kuru prim ödedi. Halen sigortalı. Askerlik borçlanmasını yatırırsak, ne zaman emekli olabilir?

İLHAN

YANIT: Babanız için SSK avantajlı. Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemesi halinde,(sigorta başlangıcının 23 Kasım 1986’dan önceki bir tarih olduğu varsayımına göre) SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olur. Ve 1260 gün prim ödemesiyle prim ödeme şartını da sağlayacağından, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediği primi 1260 güne tamamlayacağı tarihte(toplam priminin de 5300 gün olması şartıyla) emekli olabilir.

Memur kız çocuğu babasından yetim aylığı alamaz

SORU: Aralık 1979 yılında SSK'dan emekli oldu. 24 Şubat 2017 ‘de vefat etti. 2004 yılında eşimden boşandım. Halen bir kamu kurumunda memurluk yapmaktayım. Acaba babamdan bana maaş bağlanır mı?

AYŞE

YANIT: SSK sigortalı çalışan veya emekli kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Memur olduğunuz için maalesef babanızdan yetim aylığı alamazsınız.

4/a statüsünden en erken nasıl emekli olabilirim?

SORU: 22 Mart 1968 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 8 Temmuz 1988. Toplamda 4967 gün SSK prim ödemesi var. Daha sonra 2007-2012 arasında 4/b statüsünden 2001 gün daha ödemem var. 2013-2014 arası tekrar 300 gün 4/a statüsünde çalıştım. 2014’ten beri çalışmıyorum. 4/a statüsünden en erken nasıl emekli olabilirim?

Köksal Çalışkan

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 51 yaşınız 22 Mart 2019’da doluyor. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için ayrıca son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Şu anda son 2520 günlük prim ödemenizin 300 günü 4/a kapsamında olup, geri kalanı 4/b kapsamında. 4/a statüsünden en erken, 960 gün daha 4/a kapsamında prim ödediğinizde emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı malul ve muhtaç erkek çocuğa aylık bağlar

SORU: Annem Emekli Sandığından, vefat eden babamdan bağlanan maaşı alıyor. Ağabeyim yüzde 80 engelli ve malulen (SGK’dan) emekli. Ben de ağabeyimin vasisiyim. Annem sağken ağabeyime babamdan maaş bağlanır mı? Eğer bağlanırsa annem ve ağabeyimin maaşı toplamda şu an annemin aldığı maaşa eşit olur mu veya geçer mi? Bir de annem hayatta olmasa (Allah gecinden versin) babamdan ağabeyime maaş bağlanır mı?

Bülent Mesut Çekiçkıran

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre, vefat eden emekli devlet memurunun, iyileştirilmesi olanaksız hastalıklarının veya engellilik durumlarının çalışmalarına engel olduğu SGK Sağlık Kurulunca onaylanacak raporla tespit edilen erkek çocuklarına, muhtaç olmaları (aylık gelirinin asgari ücretin net tutarının altında olması) şartıyla aylık bağlanıyor.

Malulen emekli olan ağabeyinize vefat eden Emekli Sandığı emeklisi babanızdan aylık bağlanmasında, annenizin sağ olup olmamasının etkisi olmaz. Ağabeyinizin sağlık durumunun çalışmasına engel olduğunun SGK Sağlık Kurulunca onaylanacak raporla tespit edilmesi ve muhtaç olması halinde aylık bağlanır. Ağabeyinize aylık bağlanması halinde annenizle birlikte alacakları maaş toplamı, annenizin şu an almakta olduğu maaşı geçer.

60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 24 Ağustos 1978 doğumluyum. Bağ-Kur giriş tarihim 16 Eylül 2001 de olup ara vermeksizin prim ödemekteyim. Ne zaman emekli olurum?

SERHAT

YANIT: Emekli olmak için; 9000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 16 Eylül 2026’ya kadar devam ettirerek priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 24 Ağustos 2038’de emekli olabilirsiniz.

Erken emeklilik için yararlanacağınız bir yasa var mı?

SORU: 30 Ağustos 1977 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ocak 1996 olup 3903 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1997-1999 arasında yaptım. Erken emekli olmak için yaralanacağım bir yasa var mı? Acaba ne zaman emekli olabilirim?

TAYFUR

YANIT: Erken emekli olmak için yararlanacağınız bir yasa yok. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 1922 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 30 Ağustos 2033’de emekli olabilirsiniz.

Primlerim tavandan ödenirse emekli aylığıma nasıl yansır?

SORU: 10 Eylül 1974 doğumlu bayanım. 25 Eylül 1996’dan beri sigortalıyım. Tüm primlerim eksiksiz ödendi. Bildiğim kadarıyla şu an emekli olabilirim, ancak emekli aylığımı 53 yaşımda almaya başlayabilirim. Bu doğru mu? Ayrıca eğer önümüzdeki 3 yıl sigortam en üst primden ödenirse emekli aylığımda nasıl bir fark olur?

Bilgütay Ergül

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Primleriniz eksiksiz ödendiğine göre 5900 prim gününü de tamamlamış olmalısınız. 53 yaşınızı doldurduğunuzda emeklilik için başvurabileceğiniz ve emekli aylığı bağlanacağı doğru.

Emekli aylığınız, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Bu aylıklar hesaplanırken de söz konusu dönemlerde üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarınızın aylık ortalamaları ile toplam prim gün sayınıza göre hesaplanacak aylık bağlama oranları esas alınacak.

Önümüzdeki 3 yılda primleriniz tavandan ödenirse, Ekim 2008 sonrası kısmi aylığınızın hesabında esas alınacak kazanç ortalamanız artar. Kazanç ortalamanız arttığı ölçüde de son dönemin kısmi aylığı artar ve buna bağlı olarak da emekli aylığınızda artış olur.

A.Ş. Ortağı SGK borçlarından sorumlu olur mu?

SORU: Anonim şirket hisselerimi noter sözleşmesiyle devrettim. Devir şartlarında bütün aktif ve pasifiyle, hukuki ve mali yükümlülükleriyle birlikte devrettiğim hükmü bulunmaktadır. Buna rağmen, devirden önceki SSK borçlarından dolayı sorumlu tutulmaktayım ve arabalarıma SGK tarafından tedbir konulmuş durumda. Bu borcun bana ait olmadığını ispatlamam nasıl mümkün olur?

Oğuz Karahasan

YANIT: Anonim şirket ortaklarının sorumlulukları koymayı taahhüt ettikleri sermaye tutarı ile sınırlıdır. Sermaye taahhütlerini yerine getirdiklerinde sorumluluktan kurtulurlar. Anonim şirkete sadece ortaksanız, hisselerinizi devretmemiş olsanız da şirketin SGK prim borçlarından sorumluluğunuz söz konusu olmazdı. Sorumluluğunuzun söz konusu olabilmesi için yönetim kurulu üyesi veya üst düzey yönetici olmanız gerekiyor.

Anonim şirketin sadece ortağı olduğunuzu ve ortaklık payınızı da devrettiğinizi, yönetim kurulu üyesi veya üst düzey yönetici olmadığınızı belirterek, ortaklık payınızı devrettiğinize dair noter sözleşmesi ile hissenizi devrettiğinize dair pay defterinin ilgili bölümünün noter onaylı suretini ekleyeceğiniz dilekçe ile SGK’ya itiraz edebilir ve haciz işleminin kaldırılmasını talep edebilirsiniz. Talebinizin karşılanmaması halinde yargı yoluna başvurmanız gerekir.

Mart 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 19 Mart 1959 doğumluyum. 16 Nisan 1998’den beri sigortalıyım. 20 ay askerliğimi ödedim. Şuan sigortadan ayrıldım. Ne zaman emekli olurum?

RAMAZAN

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşı dolduracağınız 19 Mart 2019’da emekli olabilirsiniz.

Sicil numarasındaki rakamlar neyi ifade ediyor?

SORU: 13 Eylül 1979 doğumluyum. 1 Kasım 1997 ilk işe giriş tarihim. Hep 4/a statüsünde çalıştım. Toplam prim gün sayım 2334'tür. 1999 senesinde askere gittim. Askerliğim devam ederken (yaklaşık 260 gün olmuştu),''BİLATERAL ASTİGMAT MİYOP'' teşhisi ile askerliğe elverişli değildir raporu verdiler. Sormak istediklerim;

1- Ne zaman emekli olabilirim?

2- Emekli olmaya hak kazanmıştır yazısı almam için şartları sağlamış mıyım ya da ne zaman sağlayacağım?

3- Şu anki işyerinde 5 aydır çalışmaktayım. Eğer yukarıda bahsettiğim yazıya hak kazanmışsam, bu işyeri bana ne kadar bir ödeme yapar (ihbar, kıdem vs.)?

4- 260 günlük askerlik süremi borçlanabilir miyim? Borçlanabilirsem ne kadar ücret ödemem lazım ve sizce borçlanmam mı avantaj yoksa borçlanmasam da olur mu?

5- Bir de SSK kimlik kartımdaki numaram 0601199730525... Kimi arkadaşlarım “bu numaraya göre 6 Ocak girişlisin sen” diyorlar ama ben anlamadım. Bu numaranın ilk sekiz hanesi ilk işe girişi mi belirtir?

Ömer Özkul

YANIT: 1- 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş, yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 prim günüyle 57 yaşınızı doldurduğunuzda, 3600 prim günüyle 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

2- Emekli olmaya hak kazanmıştır (kıdem tazminatı alabilir) yazısı için yaş dışındaki emeklilik şartlarını sağlamış olmak gerekiyor. Henüz bu şartları sağlayamamışsınız. 3600 prim gününü tamamladığınızda sağlamış olursunuz.

3- Kıdem tazminatı için ayrıca işyerinde en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor.

4- Emeklilik yaşınız dolana kadar prim gününü tamamlamanız mümkün olduğundan, askerlik borçlanması için acele etmenize gerek yok. Ancak “kıdem tazminatı alabilir” yazısı için gerekli olan 3600 prim gününü daha erken tamamlamak isterseniz askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Borçlanacağınız her bir gün için, başvuru tarihinde geçerli olan günlük asgari ücretin yüzde 32’si kadar prim ödersiniz.

5- Sigorta sicil numaranızın ilk iki hanesi il kodu (ilk defa sigortalı olduğunuz ilin plakası), sonraki iki hane ünite kodu, sonraki dört hane ilk defa sigortalı olduğunuz yıl, sonraki beş hane ise sıra numarasıdır.

Primi 4500 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 13 Nisan 1988 doğumluyum. e-devlette SSK başlangıç tarihim 2004 görünüyor. Yaklaşık 2000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

ONUR

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5000 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 13 Nisan 2044’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak 2500 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.

Prim iade tutarı nasıl hesaplanıyor?

SORU: Emekli Sandığından, babamdan yetim aylığı almaktayım. SSK’dan emekli olma şansım yok maalesef. Yaşım 65. SSK’lı olarak 1350 günüm görünmekte. Bunun iadesi için başvuru yaptım ancak görevli “boşuna gelmişsin, mektup atmaya bile değmez alacağın iade” dedi. Alacağım iadeyi hesaplamanız mümkün müdür? SSK’lı olduğum dönem 1988 ila 1998 yılları arasındadır. O zamanki rakamların toplamı 185.402.395 lira görünmekte. İnternette okuduğum bir yerde, alacağımız iadenin bugünkü rakama güncellenip, yüzde 20 gibi bir rakam olacağı yazıyordu.

Nahide

YANIT: Sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (yüzde 20) primlerini, toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz. 185.402.395 TL, üzerinden prim ödenen prime esas kazançlar toplamınız olmalı. Bu durumda, altı sıfır atarsak prime esas kazanç toplamınız 185 TL, bunun da yüzde 20’si (37 TL) iade edilecek prim tutarı olur.

İade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz ve güncelleme yapılmaz. 1 Ekim 2008 tarihinden talep tarihine kadar geçen yıllar için gerçekleşen güncelleme katsayılarına göre güncelleme yapılır. Her yılın güncelleme katsayısı yıllık TÜFE (tüketici enflasyonu) ile Türkiye’nin büyüme hızının yüzde 30’unun toplamından oluşur.

Babanız 1989’dan Bağ-Kur kaydı yaptıramaz

SORU: Babam 1989 ve 1996 yılları arası adına bir şirketten dolayı vergi yatırmış ama Bağ-Kura herhangi bir ödeme yapmamıştır. Bu maliye kayıtlarını gösterip o yıllar arasındaki Bağ-Kuru satın alabilir miyiz?

YAŞAR

YANIT: Babanız gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Bu tarihten eski bir tarih itibariyle Bağ-Kura kayıt mümkün değil. Bir yasa değişikliği olması sürece, babanız 1989-1996 arası Bağ-Kurlu olamaz.

Toplu ödeme yaparak emekli olma usulü yok

SORU: 1 Ekim 1963 doğumlu olan ablamın sigorta başlangıç tarihi 1 Ağustos 1980 olup bugüne kadar 210 gün prim ödemesi var. 720 günde evde iş yapan bayan olarak prim ödedi. Ablam ne zaman emekli olabilir? Bir de, toplu prim ödeyerek ablamı emekli etme imkânımız olabilir mi? Ne yapmamız gerekiyor?

KAMİL

YANIT: Ablanız 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre SSK’da yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Ablanız son 1260 günlüğünü sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemek şartıyla, toplam 2670 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü bulunmadığından ablanızı toplu ödeme yaparak emekli edemezsiniz.

Annemin emekliliği için ne yapmalıyım?

SORU: Annem 1 Nisan 1962 doğumlu. Bağ-Kur girişi 16 Nisan 2009. Şu anda halen düzenli olarak primlerini ödüyor. Yaştan emekli olması için nasıl bir yol izlemeliyiz? Bağ-Kur’dan mı yoksa SSK’dan mı daha erken emekli olabilir?

Erencan Kapmaz

YANIT: Anneniz 4/b (Bağ-Kur) statüsünden yaştan emeklilik için 5400 gün (15 tam yıl) prim günü ve 61 yaş şartlarına tabi. 61 yaşı 1 Nisan 2023’te doluyor. Ara vermeden prim ödemeye devam ederse 5400 prim günü de 16 Nisan 2024 tarihinde dolar ve emekli olmaya hak kazanır.

4/a (SSK) statüsünden yaştan emeklilik için 4700 prim günü ve 61 yaş şartına tabi. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmesi için ayrıca, en az mevcut 4/b prim günü kadar 4/a kapsamında prim ödemesi gerekiyor. Bu da 2017 Aralık sonunu baz alırsak, 3135 gün (8 yıl 8,5 ay) 4/a kapsamında prim ödemesini gerektiriyor.

Bu durumda, 4/a statüsünden emeklilik hem daha fazla prim ödemeyi gerektirdiğinden hem de emeklilik tarihini 2,5 yıl uzatacağından, 4/b statüsünden emekli olması daha avantajlı. Zira 4/a statüsüne göre daha az prim ödeyerek daha erken emekli olması mümkün olacak.

Yıllık izin çalışılan işyerindeki kıdeme göre hesaplanıyor

SORU: Size kısa bir sorum olacak, çalışma kanununa göre, hizmet süresine bağlı olarak hesaplanan yıllık ücretli izin sürelerinde, hizmet süresi, toplam çalışma süresi üzerinden hesaplanabilir mi? Yoksa aynı işyerinde çalışmak zorunlu mudur?  Örneğin toplam çalışma süresi 15 yıl olan bir çalışan için, 16. yılda, işyerinden ayrılıp,  aynı işverene bağlı olmayan farklı bir işyerinde çalışmaya başlarsa, yıllık izni yeniden 14 günden mi başlar?

ESRA

YANIT: Yıllık izin süresi çalıştığınız işyerindeki kıdeme(çalışma süresine) göre hesaplanır. Daha önceki başka işyerlerinde yapılan çalışma son işvereni bağlamaz. Sorundaki örnekteki kişi yeni işyerinde bir yılını doldurduğundan 14 gün izin hak eder. Ve bu izni 2 nci yıl içinde kullanır.

Ücretli öğretmenlerin prim günü nasıl hesaplanıyor?

SORU: Özel sandığı olan banka emeklisiyim. Eksik prim günleriyle ilgili 25 Kasım 2017 tarihli yazınız kafamı karıştırdı. Aşağıdaki konuyu aydınlığa kavuşturursanız sevinirim. Ayın 8 günü bir lisede ücretli öğretmenlik yapan kızım, ayın diğer günlerinde bakmakla yükümlü olduğum kişi statüsünde sağlık yardımlarından yararlanabilir mi? Ayrıca sigortası yalnızca ayın 8 günü mü ödeniyor?

L.O.

YANIT: Kızınız, 1 Ekim 2008 tarihinde bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olmalı. Bu durumda, evlenmediği sürece yine bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayılır. Ay içinde 30 günden eksik olan günler için genel sağlık sigortası primi ödemesi gerekmez. Ayın bu günleri için bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık yardımı alır.

Kızınız için aylık kaç gün prim ödendiğini, e-devlet üzerinden hizmet sorgulaması yaparak öğrenebilirsiniz. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında uzman ve usta öğretici olarak çalışanlar dışında kalan kısmi süreli çalışanlar (örneğin kızınız gibi ücretli öğretmenler) için bildirilecek gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin 7,5’e bölünmesi ile hesaplanıyor. 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanıyor.

Hizmet birleştirmesi yapmadan SSK’dan emekli olunabilir mi?

SORU: Ablam 6 Eylül 1972 doğumlu. 21 Haziran 1989 ilk sigorta girişi. 20 yıl, 5400 gün SSK’sı var. Daha sonra 5 yıl Bağ-Kur ödendi. SSK’ya göre 2018 Eylül’de emeklilik hakkı kazanıyor ama Bağ-Kur olduğu için emekliliğin uzadığını söylüyorlar. Bir arkadaşımız iş mahkemesine başvurup Bağ-Kur kısmının iptal ettirilip (hatta para iadesi alınabilir dedi) SSK üzerinden emekli olabileceğini söyledi. Bu konuda sizin öneri ve görüşlerinizi rica ederim.

Ersin Hatır

YANIT: Aksine yargı kararı olmakla birlikte, SGK hizmet birleştirmesi yapmaksızın sadece talep edilen sigortalılık statüsünde geçen prim ödeme günlerini dikkate alarak emekli aylığı bağlamıyor. Mutlaka hizmetleri birleştirip, birleştirilmiş hizmet sürelerine göre ve son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde en fazla hangi statüden prim ödenmiş ise o statüden emekli aylığı bağlıyor.

Mevcut durumda ablanızın son 7 yıllık fiili prim gün sayısı içinde daha çok 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödemesi olduğundan, SGK birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden 4/b şartlarıyla aylık bağlar. 4/b emeklilik şartlarının tespitinde de 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle fiilen prim ödenmiş süreler dikkate alındığından, ablanızın 4/b statüsünden emeklilik yaşı, 4/a statüsüne göre daha büyük olabilir.

Bu durumda ablanız isterse 4/a statüsünden emekliliği için gereken yaşını tamamladıktan sonra sadece 4/a prim günüyle emekli aylığı bağlanmasını talep edip, SGK’nın aylık bağlamaması üzerine yargı yoluna başvurması mümkün olabilir.

Anneniz isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilir

SORU: Annem 27 Nisan 1967 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 16 Haziran 2015 olup SSK’ya 231 gün prim ödemesi var. İsteğe bağlı sigortadan 5400 gün ödeyerek emekli olabilir mi? Ya da bana önerebileceğiniz başka bir yol var mıdır?

Pelin KÖSE

YANIT: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Anneniz Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı olarak 5169 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: Annem 78 yaşında. 1978 yılı sigorta başlangıcı var. Ve 600 gün prim ödenmiş. Annemin emekli olabilmesi için ne yapmamız gerekir? Toplu ödeme yapabilir miyiz?

İRFAN

YANIT: Anneniz eski yasa şartlarına tabi. Emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. 3000 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Toplu prim ödeme usulü yok. Toplu prim ödeyerek annenizi emekli edemezsiniz. Ancak annenizin 1978’deki sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum veya doğumları varsa, doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen günleri borçlanabilir.

Annem ya da babamdan maaş alabilir miyim?

SORU: 2010 yılında Emekli Sandığından emekli oldum, bekârım. Bağ-Kur emeklisi annem 1992 yılında, Emekli Sandığı emeklisi babam 2017 Ocak ayında vefat etti. Kendi emekli maaşım dışında, annem ya da babamdan maaş alabilir miyim?

Aysel B.

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. Bağ-Kur emeklisi annenizin vefat ettiği 1992 yılında geçerli olan kanun hükümlerine göre, 1 Ekim 2016 öncesi dönem için aylık geliriniz brüt asgari ücretin üzerinde olduğundan, 1 Ekim 2016 sonrası dönem için ise kendi sigortalılığınızdan dolayı emekli aylığı aldığınızdan annenizden aylık bağlanmaz.

Emekli Sandığı emeklisi olan babanızdan ise Emekli Sandığı emeklisi olduğunuzdan aylık bağlanmaz. SSK veya Bağ-Kur emeklisi olsaydınız babanızdan yetim aylığı alabilirdiniz.

Doğum borçlanması son yedi yıl hesabını girer mi?

SORU: 11 Şubat 1960 doğumlu annem; 21 Kasım 1983’de SSK'lı olup SSK ya 436 gün2007-2015 yıllı arası İsteğe Bağlı Bağ-Kura 2212 gün ve Aralık 2015’den bugüne kadar SSK’ya 480 gün prim ödemesi var. 3600 günden kısmı emeklilik hakkını kazanması için son 3,5 yıl SSK'dan ödeme yapmamız gerekiyor mu? Yoksa kalan eksik günü annelik borçlanmasıyla tamamlayabilir miyiz?

ARDA

YANIT: Anneniz SSK şartlarıyla emekli olmak için: Bağ-Kurdan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemesi gerekiyor. Sigortalı çalışmasıyla 780 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediği primi 1260 güne tamamlaması halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olur. Ve Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediği primi 1260 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.(ara vermeden prim öderse Haziran 2019 ayı sonunda) Doğum borçlanmasının ile kazanılan günler doğumdan sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen günlere maledildiğinden, anneniz prim eksiğini doğum borçlanmasıyla tamamlayamaz.

İşten ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?

SORU: SGK emeklisiyim. 15 yıldan beri yapı denetim firmasında, sosyal güvenlik destek primi ödenerek çalışmaktayım. İşten ayrılmam durumunda kıdem tazminatı alabilir miyim?

Ahmet Sıngın

YANIT: Emekli çalışan olarak 4857 sayılı İş Kanununun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden (sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, zorlayıcı sebepler) birine bağlı olmaksızın kendi isteğinizle işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alamazsınız.

18 yaşından önceki sigortam başlangıç sayılır mı?

SORU: 4 Kasım 1972 doğumluyum. 1988 yılında stajyer olarak sigorta numaramı aldım. 1989 Kasım ve Aralık aylarında İstanbul firmasının gemi makinacısı personeli olarak yurtdışına çıkış-giriş yaptım. Tabii ki sigorta kayıtlarımı vererek. Daha sonra 1994 yılının Mart ayına kadar çalışmadım. 1994-2005 yılları arasında 4/a ve 4/b kapsamında çalışmalarım oldu. 2005 yılından bugüne kadar 4/a’dan sigortam devam ediyor. 2017 Ekim sonu itibariyle 129 gün 4/b, 4470 gün 4/a kapsamında prim ödemem var. 1988 yılındaki stajyerliğim sigorta günümü etkiler mi? 1989 yılında 17 yaşında idim, sigorta başlangıcıma etki eder mi, yoksa günlerim 1994 yılından itibaren mi başlar? Ne zaman emekli olabilirim?

Kadir Yanık

YANIT: Staj döneminde emeklilik için gerekli olan ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından staj sigortanız sigorta başlangıcı, staj süreniz de sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez. Staj döneminde iş kazası ve meslek hastalığı sigortası için verilen sicil numarası, sonraki dönemlerde de kullanılır.

18 yaşından küçük olsanız da 1989 Kasım ayında sigorta girişiniz yapılıp uzun vadeli sigorta kolları açısından prim günü bildirildiyse, emeklilik şartlarınızın tespitinde sigorta başlangıcınız sayılır. Sigorta başlangıcınız 24 Kasım 1989’dan önce ise 4/a statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5450 prim günüyle 51 yaşınızı dolduracağınız 4 Kasım 2023’te emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız 23 Kasım’dan sonra ise 5525 prim günüyle 52 yaşınızı doldurmanız gerekir.

Askerliğiniz başlangıçtan önceyse 6 ayını borçlanmalısınız

SORU: 22 Mart 1974 doğumluyum. SSK girişim Kasım 1997’de olup 5400 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

ORHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 500 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 22 Mart 2031’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, 6 ayını borçlanıp ayrıca 245 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlayıp, 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Sosyal Güvenlikte kazanılmış hak yoktur beklenen hak vardır

SORU: 3 Temmuz 1977 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Temmuz 1996 olup 6000’den fazla prim ödemem var. 1999 öncesi için emekli şartlarına göre, prim şartı, yaş ve sene şartlarını tamamlıyorum. Bu durumda Temmuz ayı itibari ile emekli olabilir miyim? SGK ‘ya sorduğumda 53 yaş diyor. Benim emeklilik şartım 20 yıldı. Şimdi bana yasa çıkacak bekleyin deniliyor. Bu benim kazanılmış hakkım değil mi?

GÜLÇİN

YANIT: 8 Eylül 1999’dan önceki uygulamaya göre kadın sigortalılar 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarıyla emekli olabiliyordu. Kanun değişmemiş olsaydı, 20 yıllık sigortalılık süresini doldurduğunuz 1 Temmuz 2016’da emekli olmuştunuz. Ancak, 8 Eylül 1999’da kanun değiştirildi ve kadın sigortalılardan emekli olmak için aranan prim gün sayısı 5000 günde 7000 güne çıkartıldı. Ayrıca 58 yaş şartı getirildi. 8 Eylül 1999-1 Mayıs 2008 arasında ilk defa sigortalı olan kadın; 7000 gün prim ve 58 yaş şartlarını birlikte sağlayacağı tarihte emekli olabiliyor. Sizin gibi 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle sigortalı olanların yeni yasaya intibakı da sigortalılık süresine göre kademeli olarak sağlandı. Buna göre, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 3 Temmuz 2030’da emekli olabilirsiniz.

8 Eylül 1999’da yürürlüğü giren yasanın, sorunuzda belirttiğiniz gibi, “ ..kazanılmış hakları sigortalının elinden alıyor….” gerekçesi ile iptali için açılan davayı, Anayasa mahkemesi; “…kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle emekliliği hak etmeyenler için, sosyal güvenlikte kazanılmış hak yoktur, beklenen hak vardır, beklenen haklarda değiştirilebilir….” gerekçesiyle reddetti. Anayasa mahkemesinin bağlayıcı olan bu kararına göre, 8 Eylül 1999 itibariyle emekliliği hak etmediğinizden, kazandığınız bir hak bulunmuyor. Maalesef emekli olma şartlarınız yukarıda belirttiğimiz şekilde değiştirildi.

Ne kadar süre daha prim ödemem gerekiyor?

SORU: 2 Şubat 1978 doğumluyum. 1 Eylül 1996 sigorta girişliyim. 1651 gün 4/a prim ödemem mevcut. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 4/b isteğe bağlı prim ödemem 3300 gün olup, halen devam ediyorum. Ne kadar süre daha prim ödemem gerekiyor?

Arzu

YANIT: Mevcut prim günlerinize göre sizin için en az prim günüyle en erken emeklilik 4/b (Bağ-Kur) statüsünden yaştan emeklilik olarak gözüküyor. Bunun için 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 450 gün daha prim ödediğinizde 5400 prim gününü tamamlamış olursunuz. 56 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2034 tarihinde de emekli olmaya hak kazanısınız.

Engelli hakkıyla emeklilikte yaş aranmaz

SORU:1981 doğumluyum. Haziran 2000’den 2004’e kadar SSK’ya 300 gün prim ödedim. Ekim 2004’de normal kadro ile memur oldum. Şu an memur olarak çalışıyorum.2016 yılında biz kaza sonucu sürekli yüzde elli engelli oldum. Sürekli vergi indirimi aldım. Bu raporla 16 yılda erken emekli olabilir miyim?

MUSTAFA

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca; raporunuz ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, yüzde 50 oranında çalışma gücü kaybına uğradığınıza karar verilirse, emekli olmak için; en az 5760 gün prim ödeme(16 yıl) şartına tabi olursunuz. Ve hizmet sürenizi 16 yıla tamamlayacağınız 1 Ocak 2020’de yaş aranmadan emekli olabilirsiniz. Çalışma gücü kayıp oranının yüzde 50’nin altında olduğunu kabul edilirse, hizmet sürenizi 18 yıla tamamlayacağınız tarihte yani 1 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz.

Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum?

SORU: 23 Nisan 1972 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1 Ekim 1988 tarihindedir. 20 günlük prim ödemesinden sonra işveren çıkışımı yapmış. Daha sonra çeşitli tarihlerde ayrı ayrı işyerlerinde SSK’lı olarak çalıştım. 2003 Nisan ayında Bağ-Kur’a geçiş yaptım, 10 yıl 8 ay prim yatırdım. 4 yıldır tekrar SSK’ya geçtim, halen çalışmaya devam ediyorum. Toplam 8346 gün ödenmiş sigortam var. 1992’de 15 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum?

Muzaffer Akkaya

YANIT: Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır.

1 Ekim 1988 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 23 Nisan 2023’te emekli olabilirsiniz.

Bağlanan emekli aylığı mevzuat değişikliği ile düşürülebilir mi?

SORU: Emekli olmak üzere cari mevzuata uygun olarak tahsis talebinde bulunan bir SSK çalışanı için bağlanan, hiçbir maddi hata içermeyen ve müktesep hak teşkil eden aylık maaş, daha sonraki bir tarihte mevzuatta yapılan değişiklik sonucunda neredeyse dörtte birine düşürülebilir mi?

Tunay Yener

YANIT: Bağlanan emekli aylığının, hesap hatası veya yanlış değerlendirme nedeniyle sonradan düşmesi mümkün olabilir. Ancak emekli aylığı bağlandıktan sonra mevzuatta yapılan bir değişiklikle düşürülmesi mümkün değil.

Detay vermediğiniz için daha fazla yorum yapmak mümkün değil. İlk bağlanan emekli aylığınız dörtte birine düşürüldüğüne göre, nedenini SGK’dan sormuş olmalısınız. Emekli aylığınızın düşürülme nedenine ilişkin olarak SGK’dan verilen yanıtın detaylarını paylaşırsanız belki daha doğru bir değerlendirme yapmak mümkün olabilir.

52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Temmuz 1972 doğumluyum. 3 Temmuz 1995 sigorta başlangıç tarihim. Bir doğum yaptım. Sigorta ödemeyi doldurdum. Nasıl emekli olabilirim?

CANAN

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. “Sigorta ödemeyi doldurdum” ibarenizde aranan primi tamamladığınızı anlıyoruz. Şayet anladığımız gibi 5825 gün prim ödemeniz varsa, bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 25 Temmuz 2024’de emekli olabilirsiniz.

SMMM’ler 4/a kapsamda sigortalı olabilir mi?

SORU: Şu an serbest olarak serbest muhasebeci mali müşavirlik yapmaktayım. 2 yıldır bir şirkette de çalıştığım için 4/a kapsamında sigortalıyım. 2018 Şubat ayında 4/a kapsamından emekli olacağım. 4/a kapsamında emekli olmam ya da 4/a kapsamında sigortalı olmam meslek kanunu açısından ya da SGK açısından bir sorun oluşturur mu?

Nuran Aydın

YANIT: Bürosu olan serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM)’ler bu sıfatlarıyla başka bir işyerinde 4/a (SSK) kapsamında çalışamazlar ama başka sıfatla çalışmalarında 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu açısından bir sakınca yok.

Ancak 3568 sayılı Kanunun “Yasaklar” başlıklı 45. maddesinde yer alan “Serbest muhasebeci mali müşavirler bu unvanlarla, yeminli mali müşavirler ise bu unvan ve tasdik yetkisiyle; 2. maddede yazılı işlerin yürütülmesi amacıyla gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar…” hükmü ve SMMM ve YMM’lerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin, yasa hükmüne aykırı “SMMM ve YMM’ler gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile çalışmazlar.” şeklindeki 44. maddesi ile TÜRMOB’un SMMM ve YMM’lerin 4/a kapsamında sigortalı olamayacaklarına ilişkin 2011/1 sayılı Genelgesine göre başka bir unvanla çalışmış olsanız da hakkınızda disiplin soruşturması yapılması söz konusu olabilir.

Eşiniz iki doğumunu borçlanarak 1440 gün kazanabilir

SORU: 18 Kasım 1977 doğumlu eşim. Sigorta başlangıç tarihi 1 Ekim 1996’dır. 2001’de sigortadan ayrıldı. 2003’de ve 2007 iki doğum yaptı. Bu süreler de sigortalı değildi. 2010’da Tekrar sigortalı çalışmaya başladı ve bugüne kadar 2900 gün prim ödedi. Çocuk borçlanma yapılabilir mi? Ve en erken ne zaman emekli olabilir?

Osman GÜNGÖR

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi. Eşiniz iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasından sonra 1560 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5900 güne tamamlaması şartıyla, 53 yaşını dolduracağı 18 Kasım 2030’da emekli olabilir.

Avusturalya’daki çalışma Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılmaz

SORU: Avustralya'da yaşıyorum. Almanya'da yaşayan 61 yaşındaki yakınımın Türkiye’de 20 gün SSK’sı varmış, 3600 gün yurtdışı borçlanması yaptı ve maaş almaya başladı. Ben 62 yaşındayım. Türkiye’ye yazın tatile gittiğimde 1 hafta SSK’lı oldum. 3600 günden emeklilik için yurtdışı borçlanması için başvuru yaptım. Ödeme emri geldi, ödedim. 69.000 TL’ye yakın bir meblağ. Ödedikten sonra bana “maaş alamazsınız” dendi. Sebep; Türkiye ile Avustralya arasında anlaşma yokmuş. Benim suçum ne, yapsalardı. Yapmadılarsa, Avustralya'yı ilgilendiren konu nedir? Ben Türk'üm, Türkiye'de borçlanıp maaş alacağım. Avustralya buna zaten karışmıyor. Sizce ne yapmam gerekiyor? Benim 105.000 TL ödeme yapmam gerekiyormuş.

Mustafa Çiftci

YANIT: 3600 prim günüyle emeklilik için sigorta başlangıcının 8 Eylül 1999 tarihinden önce olması gerekiyor. Yakınınızın Türkiye’de sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olabilir. Değilse de Türkiye ile Almanya arasındaki sosyal güvenlik sözleşmesine göre, taraf ülkelerden herhangi birinde ilk defa sigortalı olunan tarih, diğer ülkede de sigorta başlangıç tarihi kabul ediliyor. Yakınınız yurtdışı borçlanması yaptığında Almanya’da çalışmaya başladığı tarih Türkiye’de sigorta başlangıç tarihi kabul edilir.

Sizin durumunuz ise farklı. Türkiye ile Avusturalya arasında Almanya gibi sözleşme olmadığından, Avusturalya’da çalışmaya başladığınız tarih Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılmaz. Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihiniz, borçlandığınız süre kadar geri gider. 3600 günlük borçlanma sigorta başlangıç tarihinizin 8 Eylül 1999 tarihi öncesine götürmüyorsa emekli olamazsınız. Emekli olabilmeniz için ya ilave borçlanma ile sigorta başlangıcınızı 8 Eylül 1999 öncesine götürmeniz, ya 7000 prim gününü tamamlamanız ya da 4500 prim gününü tamamlayıp, 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolmasını beklemeniz gerekiyor.

1325 gün daha prim ödeyip 56 yaşı dolduracaksınız

SORU: 39 yaşındayım. Sigorta başlangıç tarihim 1996’dır. Arada boşluklar var. Bugüne kadar 4500 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum?

Ahmet KARADOĞAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 1325 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kızım primini 30 güne tamamlamak zorunda mı?

SORU: 1992 doğumlu kızım SSK’lı olarak işyerinde çalıştı, ayrıldı. Şimdi Anadolu Üniversitesinde 4 gün SSK’lı olarak çalışmaya başladı. Bazı akademisyen dostlarımız 6 ay - 1 sene sonra 6 bin TL cezalar ödememek için SSK'ya aylık ödeme yapın diye uyardılar. SGK, 4 gün SSK’lı olanları ileride 30 güne tamamlayıp cezalı olarak tahsil ediyormuş. Böyle bir duruma düşmemek için yol gösterir misiniz?

Hikmet Kerim Sucu

YANIT: 4857 sayılı İş Kanunun 13 ve 14. maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların genel sağlık sigortası (GSS) dışındaki sigorta primleri açısından eksik günlerine ait primleri 30 güne tamamlamaları gerekmiyor. GSS primlerini 30 güne tamamlamalarına ilişkin zorunluluk ise 1 Ekim 2016 tarihinde değiştirildi.

Söz konusu çalışanlardan, sigortalı çalışmama şartı hariç bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmanın diğer şartlarını taşıyanlar 30 günden eksik günleri için genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılıyor. Bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde olmayanlardan, ay içerisinde 20 gün veya daha az çalışanlar için ise eksik günlerine ait GSS primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur.

Kızınızın, GSS dışındaki sigorta primleri açısından ay içindeki eksik günlerinin 30 güne tamamlanması gerekmiyor. GSS primleri açısından ise kızınız evli ise eşinin, bekâr ise 1 Ekim 2008 tarihinde sizin bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olduğundan şu anda da sizin bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak GSS primini 30 güne tamamlaması gerekmiyor.

Borçlanırsanız askerlik süreniz kadar erken emekli olursunuz

SORU: 10 Eylül 1970 doğumluyum. 1 Mart 1986 da sigortalı olarak çalışmaya başladım. 3392 prim ödemem var. 3 ayda başvurum var. Ne zaman emekli olurum?

TANER

YANIT: Üç ay neye başvuru yaptığınız anlayamadık. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 1908 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi borçlanırsanız, askerlik süreniz kadar erken emekli olabilirsiniz.

Adresinizi yurtdışına taşırsanız GSS’li sayılmazsınız

SORU: Türkiye'de bir şirkette çalışırken istifa edip yurt dışında 3 aydan beri bir şirkette çalışıyorum. Genel sağlık sigortasını ne yapmalıyım? İnternette borç gözükmüyor, yatırıp yatırmamakta tereddüt ediyorum. Ne yapmam gerekir?

Ersan Yayla

YANIT: Türkiye’de işten ayrıldığınız tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılığınız varsa, işten ayrıldığınız tarihten itibaren 100 gün sağlık hizmetinden yararlanma hakkınız var. 60/g kapsamında zorunlu genel sağlık sigortalılığınız bu sürenin sonunda başlar. Bu nedenle borç gözükmez.

Genel sağlık sigortalısı sayılmak için bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere öncelikle Türkiye’de ikamet ediyor olmak gerekiyor. Genel sağlık sigortalılığı da yerleşim yerinin Türkiye dışına taşındığı tarihten itibaren sona eriyor. İkamet adresinizi yurtdışına taşımadıysanız, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden kaydınızı sildirip, ikamet adresinizi yurtdışına taşımanız halinde zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılmazsınız ve prim ödemeniz gerekmez.

54 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 15 Ocak 1969 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 13 Temmuz 1994. Askerliğimin 60 gününü yatırdım. Askere gidiş tarihim 27 Kasım 1989. 7150 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

YASEMİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2023’de emekli olabilirsiniz.

Her dönemin aylık bağlama oranı farklı hesaplanıyor

SORU: 1971 doğumluyum. 1 Temmuz 1989’da sigorta girişim var. Ekim 1994 girişli 4 ay Bağ-Kur’luyum. 2005 yılına kadar yaklaşık beş yıl 4/a sigortam var. Sonrasında 2005 Mart’tan Haziran 2015’e kadar aralıksız Bağ-Kur’luydum. Şu anda sigortalıyım. 3,5 yılımı sigortalı olarak tamamlamaya çalışıyorum. Sorularım;

1- Bağ-Kur'da son 3 yılımı tavandan ödedim, sigortadan da son 3,5 yılımı tavandan tamamlayacağım. Sigortanın mı aylık bağlama oranı geçerli olur? 4/a’dan emekli olursam Bağ-Kur prim ödemelerim için aylık bağlama oranı ne olur?

2- 1261 gün prim ödememi yapıp, 5450 gün prim ödeme şartımı tamamladığımda, 6460 gün toplam sigorta ve Bağ-Kur primim oluyor. Prim ödememi 7200 güne çıkarırsam aylık bağlama oranı yüzde 40 olacak mı? Günlerimi tamamlamak için askerlik borçlanmasını tavandan yapmam gerekir mi? Emekliliğime katkısı olacaksa 7200 günü tamamlamak istiyorum.

Cafer Karakuş

YANIT: 1- Bağ-Kur’dan sonra 3,5 yıl SSK kapsamında prim ödediğinizde SSK statüsünden emekli olursunuz. Emekli aylığınız da SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki prime esas kazançlarınız ile toplam prim gün sayınız esas alınarak SSK statüsünden emekli olanların aylık bağlama sistemine göre hesaplanır.

2- Emekli aylığınız, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Kısmi aylıkların hesabında, toplam prim gün sayısı esas alınarak bu dönemlerde geçerli olan aylık bağlama oranları esas alınır. Söz konusu dönemlerin aylık bağlama oranları da birbirinden farklıdır.

2000 öncesi kısmi aylığın hesabında temel olarak yüzde 60 aylık bağlama oranı esas alınır ve 5000 günden fazla ödenen her 240 prim günü için 1 puan artırılır. 2000-2008/Ekim dönemi kısmi aylığın hesabında esas alınacak aylık bağlama oranı, toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 günün her 360 günü için yüzde 3.5, sonraki 5400 prim gününün her 360 günü için yüzde 2 ve daha sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 oranlarının toplamıdır. Ekim 2008 sonrası kısmi aylığın hesabında esas alınacak aylık bağlama oranı ise toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2’dir. 6460 günle 7200 gün arasındaki aylık bağlama oranı 3-4 puan fark eder. 7200 prim günü için Ekim 2008 sonrası döneme ilişkin aylık bağlama oranınız yüzde 40 olur.

Kasım 2021’de emekli olabilirsiniz

SORU: 14 Kasım 1970 doğumluyum.14 Kasım 1988’den beri aralıksız Bağ-Kura prim ödemekteyim. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

KENAN

YANIT: Aralıksız prim ödediğinizi belirttiğinize göre, askerlik sürenizde de prim ödemiş olmalısınız. Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 51 yaşınızı dolduracağınız 14 Kasım 2021’de emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı ödemek zorunda mıyız?

SORU: 6 yıldan bu yana çalışan elemanımız kendi isteğiyle işten ayrılıyor. Kendisi +40 yaşında. 3600 gün prim ödeme sayısını çalıştığı diğer işyerleriyle birlikte doldurmuş göründüğü için SGK’dan bize yazı getirmiş ve bizde çalıştığı 6 yıl için kıdem tazminatı talep ediyor. Kendi isteğiyle ayrılmasına karşılık kıdem tazminatı ödemek zorunda mıyız?

Necmi Olcay

YANIT: 1475 sayılı (eski) İş Kanununun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesine göre, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlayanlar, kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanırlar. Çalışanınızın sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce ise, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle yaştan emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olur. SGK’dan yazı getirdiğine göre bu şartları sağlamış olmalı. Bu durumda işten kendi isteğiyle ayrılmış olsa da sizde çalıştığı 6 yıl için kıdem tazminatı ödemek zorundasınız.

598 gün daha prim ödeyip 53 yaşı dolduracaksınız

SORU: 2 Haziran 1972 doğumluyum. SSK girişim 1 Haziran 1996 olup  2182 gün primim var. 26 Aralık 2006-30 Eylül 2013 arasında Bağ-Kura 2435 gün prim ödedim. 1 Ekim 2013’de tekrar SSK’ya geçtim. 685 gün prim ödedim. SSK’mı? Yoksa Bağ-Kurdan mı erken emekli olabilirim?

AYSUN

YANIT: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. 1 Ekim 2013’de başlandığınız sigortalı çalışmanızla 598 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1283 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 598 gün prim ödemenizle toplam priminizi 5900 güne tamamlamış olacağınızdan, 598 günden sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız 2 Haziran 2025’de emekli olabilirsiniz.

Emeklilik öncesi hizmet birleştirme dilekçesi kalktı mı?

SORU: 13 Kasım 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Kasım 1989, 4/a kapsamında şu ana kadar 4625 prim günüm var. Şu an isteğe bağlı prim ödüyorum ve 4/b kapsamında 523 gün prim ödemem var. Sigortada söylenen emeklilik şartlarım 51 yaş ve 5450 gün. Emekli olabilmek için hizmet birleştirme dilekçesi verilmesi gerekiyor dediler. Esenyurt SGK'da “artık birleştirme dilekçesi vermenize gerek yok, bu kalktı, otomatik olarak birleştiriliyor” diye bilgi verildi. Ama internette başka ilin SGK'sından bir açıklama okudum, “mutlaka birleştirme dilekçesi verin” diyordu. Hangisi doğru? Ayrıca ne zaman emekli olurum?

Ali İhsan Eser

YANIT: Sigortalıların hizmet kayıtlarının güncel tutulmasına, bu bağlamda farklı sigortalılık kapsamındaki hizmetlerin birleştirilmesi, isteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanması bilgilerinin ilgili programlara aktarılması çalışmaları büyük oranda tamamlandı. Artık sigortalıların farklı sigortalılık kapsamında geçen hizmet/sigortalılık süreleri hizmet dökümlerinde yer alıyor.

4/a ve 4/b kapsamındaki hizmetlerinizin aynı dosyada birleştirilip birleştirilmediğini e-devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz. Emekliliğinize 6 ay kalana kadar birleştirme işlemi gerçekleşmemiş olursa, hizmet birleştirmesi için dilekçe verebilirsiniz.

Sigorta başlangıcınız 24 Kasım 1989’dan önce ise emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5450 prim günüyle, 51 yaşınızı dolduracağınız 13 Kasım 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Primi 5675 güne tamamlayıp 54 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1974 doğumluyum. İlk SSK’lı işe giriş tarihim 2 Ağustos 1993 ancak ilk defa sadece 5 gün prim ödenmiş bu emekliliğimde sorun olur mu? 1994-1996 yılları arasında 550 gün askerlik yaptım. Şu an 2200 gün prim ödemem var. Ne zaman hangi şartlarda emekli olabilirim?

DANİŞMENT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 3475 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 2028’de 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Ancak, priminizi artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayamazsanız askerliğinizi borçlanarak priminizi askerlik süreniz kadar artırabilirsiniz.

İkinci bir yükseköğrenim yapan çocuğa yetim aylığı ödenir mi?

SORU: Kamu kurumunda çalışmaktayım. Memurluktan emekli olan eşim, aynı yıl içinde vefat etti. Bana ve oğluma maaş bağlandı. Ancak bu yıl üniversiteyi bitiren oğlumun yetim aylığı kesildi. Şu anda 23 yaşında olan oğlum eylül ayında açık öğretim fakültesine başladı. Sormak istediğim;

1- Oğlum tekrar maaş alabilir mi (25 yaşına kadar)?

2- Oğluma tekrar maaş bağlanamıyorsa benim maaşımda artış olması gerekmez mi?

3- Oğlum SGK sağlık hizmetlerinden kaç yaşına kadar yararlanabilir?

Emel Akarca

YANIT: 1- Bir yükseköğrenimin bitirilmesinden sonra ikinci bir yükseköğrenimde geçen sürelerde aylık ödenmediğinden, oğlunuza tekrar yetim aylığı bağlanmaz.

2- Emekli Sandığı iştirakçisi olduğunuzdan yüzde 50 olan aylık bağlama oranınız değişmez ve bağlanan dul aylığınızda artış olmaz. SSK veya Bağ-Kur kapsamında sigortalı olsaydınız, aylık bağlama oranınız yüzde 75’e yükselirdi.

3- Oğlunuz 25 yaşını aşmamak üzere, üniversiteyi bitirdiği tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle, bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık hizmeti alır.

40 gün borçlanma 12 ay fazladan emekli aylığı almanızı sağlar

SORU: 5 Şubat 1967 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Eylül 1991 olup yaklaşık olarak toplam 8200 gün prim ödemem var. 1 Aralık 1989 askerlik başlangıcım 18 Aralık 1989 Yedek subay okuluna giriş, 31 Mart 1990-31 Mart 1991 ast teğmenlik sürem. 1994-1995 arası 501 günde Munzam sandık günüm var. Ne zaman emekli olurum? Yedek subay okulu süresini borçlansam emekliliğim öne gelir mi? Ya da borçlanma alacağım emekli maaşına pozitif etki yapar mı?

MUSTAFA

YANIT: Yedek subay okul sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Şubat 2018’da emekli olabilirsiniz. 40 gün borçlanmanın emekli aylığınıza çok olumlu etkisi olmasa da, bir yıl erken emekli ederek12 ay fazladan emekli aylığı almanızı sağlar.

Yüksek veya düşük kazanç üstünden prim ödeme emekli aylığını etkiler mi?

SORU: 9 Aralık 1973 doğumluyum.1 Temmuz 1995 tarihinde sigortalı olarak işe başladım. 6236 gün prim ödemem var. 1996-1998 tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım. Ancak borçlanmadım. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi borçlansam bir faydası olur mu? Prim ödemelerinin yüksek ya da düşük olması emekli maaşımı etkiler mi?

SONER

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 9 Aralık 2028’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanama emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece primi artırır. Primimiz yeterli olduğundan bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Emekli aylığını, çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı birlikte belirliyor. Yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödeme emekli aylığını olumlu etkiler.

Emeklilik için 56 yaşımı beklemem gerekiyor mu?

SORU: 7 Mayıs 1974 doğumluyum. 24 Kasım 1995 4/a girişliyim. Bu güne kadar ki toplam prim gün sayım 6627. Askerliğimi 18 ay yaptım, askerlik sürem buna dahil değil. Ne zaman emekli olabilirim? Emeklilik için 56 yaşımı beklemem gerekiyor mu? Bir de sigortalı çalışmaya devam etmemin ve fazla ödenen primin emekli maaşıma nasıl bir etkisi olur?

Mehmet Pekcan

YANIT: Emekliliğiniz için gereken 5825 prim gününü tamamlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık süreniz 24 Kasım 2020’de doluyor. Emeklilik için 56 yaşınızın dolmasını beklemek zorunda olup, 56 yaşınızı dolduracağınız 7 Mayıs 2030’da emekli olmaya hak kazanırsınız. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptıysanız, 4-5 gün askerlik borçlanmasıyla emeklilik yaşınız 55’e iner ve bir yıl erken emekli olabilirsiniz.

Primleriniz asgari ücret üzerinden ödeniyorsa, prim ödemeye devam etmeniz emekli aylığınızı artırmaz. Aksine az da olsa azalmasına neden olur.

Prim ödemeye devam etsem aylığım düşer mi?

SORU: 18 Kasım 1974 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihin 1 Kasım 1992dir. 1994-1996 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Bugüne kadar toplam olarak 6943 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Emekli oluncaya kadar asgari ücret üstünden prim ödersem emekli maaşında düşme olur mu?

AYHAN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 18 Kasım 2027 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarımızı değiştirmez, sadece priminizi artırır. Priminizde yeterli olduğundan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Emekli olacağınız tarihi kadar asgari ücret üzerinden prim öderseniz, emekli aylığınızda az da olsa bir düşme olur.

Vergi indirimi hakkıyla emekli olmanız mümkün olabilir

SORU: 5 Aralık 1979 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Mart 1999. 2017 Ekim sonunda işten ayrıldım. Tamamı SSK’dan olmak üzere 4498 prim günüm var. 2012 Aralık’ta doğum yaptım. Sigortalılık sürem 18 yıl 8 ay 5 gün. Hangi şartlarda emekli olmaya hak kazanıyorum? Ayrıca kronik böbrek yetmezliği hastasıyım ama iş göremezlik oranını bilmiyorum. Malulen emekli olma şartlarını da yazabilir misiniz?

Dilek Güzel

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü 5975 güne tamamlayıp, 55 yaşınızı dolduracağınız 5 Aralık 2034 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Malulen emeklilik için 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim günü şartlarını sağlıyorsunuz. Ancak SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücünüzü en az yüzde 60 oranında kaybetmiş olduğunuzun kabul edilmesi gerekiyor. Mevcut rahatsızlığınızla malulen emekli olmanız zor gözüküyor. Bunun yerine, vergi indirimi hakkı alırsanız, sigortalılık süreniz 18 yıldan, prim gününüz de 4080 günden fazla olduğundan, yaş şartı aranmaksızın engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olabilirsiniz. Vergi indirimi hakkı alabilmek için yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybı yeterli.

Yabancı uyruklu çalışan Türkiye’de emekli olabilir mi?

SORU: Türkmenistan uyruklu bir çalışanımız için yazıyorum. İki buçuk yıldan bu yana evimizde çalışıyor. Önce oturma izni alındı. Daha sonra 1,5 yıldan bu yana çalışma izini de aldık. Yaşlı bakımı statüsünde Türkiye'de. Her ay kendisi için sigorta primi ödüyoruz. Kendisi ile uzun süreli çalışmak istiyoruz. Sağlık sisteminden yararlanabiliyor. Kendisi Türkiye'den emekli olabilir mi? Bunun için kaç yıl çalışması ve kaç gün prim ödemesi gerekiyor? Emekli olamıyorsa ayrıldığında ''toplu ödeme'' alabilir mi? Bizden ayrılıp bir başka evde aynı statüde çalışması durumunda hizmetleri birleştirilebiliyor mu?

Alpaslan Onay

YANIT: Evinizde sigortalı çalışan yabancı uyruklu bayan, 7200 prim günüyle 58 yaşını veya 5400 prim günüyle 61 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Sizden ayrılıp başka evlerde veya işyerlerinde çalışması halinde, Türkiye’de ki tüm sigortalı çalışmaları birleştirilir. 58 yaşını doldurduğunda, emekliliği için gereken prim gün sayısını tamamlayamamış olursa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri (primlerin yüzde 20’lik kısmı) talebi halinde toptan ödeme şeklinde kendisine iade edilir.

Prim yeterli ancak 55 yaşı da doldurmanız gerekiyor

SORU: 5 Aralık 1976 doğumluyum. Sigorta girişim 15 Şubat 1995 olup, 5.752 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

SEDAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 5 Aralık 2031’de emekli olabilirsiniz.

Mahkum cezaevinden prim ödeyebilir mi?

SORU: 1 Şubat 1965 doğumluyum. 1 Ekim 1983’de SSK'lı, 1987'de de Bağ-Kurlu oldum. En son 2007 de tekrar SSK’lı oldum ve 90 gün prim ödedim. 2008 yılında cezaevine düştüm. Cezam 2038 yılında tamamlanacak. SSK'ya 478 gün, Bağ-Kura 3152 gün olmak üzere toplam 3630 gün prim ödemem var. 1985'te 550 gün askerlik yaptım. Askerlik süremi de borçlanırsam, en erken ne zaman, hangi kurumdan emekli olabilirim?

METİN

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Cezaevinden isteğe bağlı olarak Bağ-Kura prim ödeyebilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanıp, ayrıca isteğe bağlı olarak 1220 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2023 tarihinde Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

Geriye dönük Bağ-Kur sigortasını başlatamazsınız

SORU: Eşim 1 Şubat 1964 doğumlu olup, ilk defa 9 Mayıs 2011’de 4/a Ek-5 tarım sigortası kapsamında sigortalı oldu. Bugüne kadar 2333 gün prim ödemiş olup, ödemelere devam etmektedir. 24 Eylül 2004’te bir limited şirket kuruluşunda yüzde 10 ortak olmuş ve 12 Temmuz 2005’te de ortaklığını devretmiştir. Ancak şirkette ortak olduğu dönemde Bağ-Kur veya başka bir sosyal güvenlik kurumuna kayıt yaptırmamıştır. Şirkette ortak olduğu süreyi Bağ-Kur’a kayıt yaptırarak buradaki süreyi ödemek suretiyle SGK başlangıcını 24 Eylül 2004 tarihine geri çekebilir miyiz? Ayıca eşim bu durumda daha kaç gün pirim ödeyerek ne zaman  emekli olur?

Ali Yıldız

YANIT: Eşiniz şirket ortağı olduğu dönem için Bağ-Kur sigortalılığını başlatıp, ortak olduğu dönemin primlerini ödeyerek sigorta başlangıcını 24 Eylül 2004 tarihine geri çekemez.

Eşiniz 4/a statüsünden yaştan emeklilik için 4900 prim günü ve 61 yaş şartlarına tabi. Aralıksız prim ödemeye devam ederse 4900 prim gününü 19 Aralık 2024’te, 61 yaşını da 1 Şubat 2025’te doldurur ve emekli olmaya hak kazanır.

İşsizlerin Genel Sağlık Sigortası Primi 53 liraya düşürüldü

SORU: 25 Nisan 1967 doğumluyum. Bağ-Kur girişim 2 Ocak 1991’dir. Askerliğimi 4 Eylül 1987-4 Mart 1989 arasında yaptım. Halen ticarete devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimin ne kadarını borçlanmam gerek? Emeklilik yaşımı beklerken sağlıktan yararlanmak için genel sağlık sigortası yapmak zorunda mıyım? Eğer yapmam gerekiyorsa aylık prim ne kadar ödemeliyim?

S. ÇAKIR

YANIT: Askerlik sürenizin 14 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 51 yaşınızı dolduracağınız 25 Nisan 2018’de emekli olabilirsiniz. Genel Sağlık Sigortasında radikal değişiklikler yapıldı. Faaliyetinize son verip emekli olacağınız yaşın dolmasını çalışmadan beklerseniz, sağlık yardımını genel sağlık sigortanızdan alırsınız. 8 Mart 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6824 sayılı yasa ile Genel Sağlık Sigortasında radikal değişliklere gidildi. Gelir testinden çıkacak aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelir tutarına göre kademeli olarak belirlenen genel sağlık sigortası primi alma usulü terk edildi. Ve asgari ücretin yüzde 3 oranında prim alma usulü benimsendi. 1 Nisan 2017’den itibaren asgari ücretin yüzde 3'ü oranında GSS primi alınacak. Yılsonuna kadar geçerli olan asgari ücrete göre, ödenecek aylık GSS primi 53,33 TL olacak. Ancak GSS tescilinin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde gelir testi talebinde bulunanlardan; gelir testi sonucunda aile içinde kişi başına düşen aylık ortala gelir tutarı asgari ücretin üçte birinden(bugün için 592,50 liradan) az çıkanlar prim ödemeden sağlık yardımı alacaklar. Bunların primi Devletçe ödenecek. Sonuç olarak yaptıracağınız gelire testi sonucuna göre ya prim ödemeden, ya da aylık 53.33 lira prim ödeyerek sağlık yardımı alacaksınız.

Emekli ikramiyesi alamazsınız

SORU: 25 Nisan 1973 doğumluyum. 24 Haziran 1998’de polis memuru olarak göreve başladım. 1 Eylül 2016’da KHK ile ihraç oldum. 18 ay askerlik borçlanmasını ödemiştim. 26 gün de sigorta primim var. Emekli olabilmem için ne kadar daha prim ödemem gerekiyor, hangi tarihte emekli olabilirim? Çalışmam gereken süreyi tamamladıktan sonra tazminat alma hakkım doğar mı?

Abdullah Güçyener

YANIT: Sorunuzu, askerliğinizi memuriyet öncesi yaptığınız varsayımıyla yanıtlıyorum. Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 8 ay 19 gün (259 gün) hizmet süresi eksiğiniz var. Hak kazandığınız 4 yıl, 6 ay, 15 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi emeklilik yaşınızdan indirilir ve emeklilik yaşınız 48 yıl, 5 ay 15 gün olur. 259 gün prim eksiğinizi tamamlayıp, emeklilik yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2021’de emekli olabilirsiniz.

Memuriyetten ihraç edilenlere emekli ikramiyesi ödenebilmesi için sadece 4/c (Emekli Sandığı) hizmetleriyle emekli olmaları gerekiyor. Emekli aylığınız, birleştirilmiş hizmet süreleriniz üzerinden bağlanacağından ve memuriyetten ihraç edilmiş olduğunuzdan emekli ikramiyesi ödenmez.

Emekli olduğumda eş ve çocuklarım sağlık hizmeti alır mı?

SORU: 1 Ekim 1973 doğumluyum. 1 Şubat 1995’te polis oldum. Meslekteyken 6 ay askerlik yaptım ancak hizmetime saydırmadım. 1 Eylül 2016’da ihraç oldum. Ne zaman emekli olurum? Şu an emekli olsam eş ve çocuklarım sağlık hizmetlerinden yararlanır mı? Emekli ikramiyesi alabilir miyim?

M. Bozkurt

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süresini tamamlamışsınız. Hak kazandığınız 5 yıl 3 ay 8 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) emeklilik yaşınızdan indirilir ve yaş şartınız 46 yıl 8 ay 22 gün olur. 23 Haziran 2020’de yaş şartını sağlayarak emekli olmaya hak kazanırsınız. Emekli olduğunuzda eş ve çocuklarınız sağlık hizmetlerinden yararlanırlar. Emekli aylığınız bağlandığında emekli ikramiyesi de alırsınız.

1300 gün daha prim ödeyip 49 yaşı dolduracaksınız

SORU: 12 Haziran 1972 doğumluyum. SSK girişim Haziran 1986 ayında olup 4000 gün primin var. Ne zaman emekli olurum?

ORHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 1300 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 12 Haziran 2021’de emekli olabilirsiniz.

Staj sigortasında neden primim görünmüyor?

SORU: 1995’de meslek lisesinde okurken, Ankara Aski de staj yapmıştım. O zaman bize sigorta kartı vermişlerdi. Fakat SGK’ da o zamana ait SSK çıkmamaktadır. Nasıl bir yol izlemem gerekir?

ALİ

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz ve prim ödemesi de görünmez. Dolayısıyla prim çıkmaması normal. Yapacağınız bir iş ve işlem bulunmuyor.

Nasıl bir yol izleyerek babamı sigortadan emekli yapabiliriz?

SORU: Babamın sigortalı olma şartlarını ararken SÖZCÜ Gazetesi’ndeki yazınızı tesadüfen gördüm. Yazılarınızı okudum ve net bilgiler vermeniz üzerine bu maili göndermemde fayda göreceğimizi düşündüm. Ekte hizmet döküm bilgileri bulunmaktadır. Nasıl bir yol izleyerek babamı sigortadan emekli yapabiliriz?

Emel Yılmaz

YANIT: 1 Şubat 1984 sigorta başlangıcıyla babanızın 5225 prim gününü tamamladığında ya da 3600 prim günüyle 60 yaşını dolduracağı 10 Temmuz 2027 tarihinde 4/a (SSK) statüsünden emekli olması mümkün.

Gönderdiğiniz belgelerden babanızın 1350 gün 4/a kapsamında prim günü ve sigortalılığının aktif olduğu; 17 Haziran 1994 tarihinde başlayan 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığı kapsamında 641, 1 Temmuz 2000 tarihinde başlayan 4/b kapsamında 930 prim gününün ve son 4/b sigortalılığı ile ilgili prim borcunun olduğu gözüküyor.

Babanız yukarıda belirttiğim seçeneklerden hangisini tercih ederse ona göre eksik olan prim günü için prim borcunu ödeyerek 4/b kapsamında prim günlerini saydırabilir, askerlik borçlanması yapabilir. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmesi için ayrıca son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1261 gününün 4/a kapsamında olması gerekir.

Engelli yüzde kaç raporla emekli olabilir?

SORU: 16 Nisan 1975 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Haziran 1995 olup bu ay sonu itibarıyla 7.000 gün prim ödemem olacak. Diyabet hastasıyım insülin kullanıyorum. Aynı zamanda Antidepresen hapları ve tansiyon hapları kullanıyorum. Yüzde kaç rapor alarak emekli olabilirim? Aynı zamanda normal emeklilik yaşım ve zamanını da merak ediyorum.

FARUK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 16 Nisan 2030’da emekli olabilirsiniz. Yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor alabilir ve rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, malul olduğunuza karar verirse, malulen emekli olabilirisiniz. Ayrıca en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve Maliyeden vergi indirim hakkı alabilirseniz, engelli hakkıyla emekli olmanızda mümkün.

Emekli aylığının hesabına esas alınacak kazançların dönemi

SORU: 1970 Mayıs doğumluyum. İlk sigorta girişim 1987 Haziran. 8050 günüm var (4/a). 1995-2017 arasında 22 yıl kesintisiz çalıştım ama Eylül 2017'de işten ayrıldım. Emeklilik şartlarım nelerdir? Bundan sonra eğer hiç çalışmaz isem emekli aylığım düşer mi? Bir söylentiye göre SSK primi ödenen son 7 yılın ortalaması alınıyormuş. Son maaşımdan daha düşük bir ücretle işe girersem emekli maaşımı düşürür mü?

Sedat Kumbasar

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 2020 Mayıs ayında 50 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığının hesabında son 7 yılın ortalaması değil, tüm sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen kazanç tutarları dikkate alınıyor. 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası dönemlerde ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıklarda etkiliyor. Ekim 2008 sonrası düşük kazanç üzerinden prim ödenen gün sayısının, toplam prim gün sayısı içindeki payı arttıkça, emekli aylığı az da olsa azalıyor. Bundan sonra prim ödemeye devam etmemeniz emekli aylığınızı düşürmez. Ancak düşük kazanç üzerinden prim ödemeye devam etmeniz, az da olsa emekli aylığınızın düşmesine neden olur.

Çalışmanız devam ederken emekli aylıklarınız bağlanmaz

SORU: Eşimin doğum tarihi 5 Mayıs 1962. Almanya’da sigorta başlangıcı 1 Ağustos 1980. Emekliliği için gerekli olan 3600 gün için Almanya’da çalışmaya başladığı tarih ile 30 Nisan 1991 tarihleri arasının borçlanma ve ödemesi yapıldı.

Ben, 25 Haziran 1956 doğumluyum. Almanya’da sigorta başlangıcım 30 Haziran 1974. Emekliliğim için gerekli olan 3600 gün için Almanya’da çalışmaya başladığım tarih ile 29 Haziran 1984 tarihleri arasının borçlanma ve ödemesi yapıldı.

Ne zaman emeklilik alabiliriz? Almanya’da şu an sigortalı çalışıyoruz. Almanya’da halen çalışıp, yine de Türk emeklilik sistemden faydalanabilir miyiz? İkimiz de Türk vatandaşıyız.

Ahmet Kuzu

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için her ikiniz de 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve eşiniz 50, siz 55 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak yurtdışı hizmet borçlanmanızın 4/a kapsamda sigortalılık süresi olarak değerlendirilmiş, bunun için de Türkiye’de 4/a kapsamında sigorta başlangıçlarınız olması gerekiyor. Aksi halde borçlandığınız süreler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir ve yukarıda belirttiğim şartlarla 4/a statüsünden emekli olamazsınız.

Borçlandığınız süreler 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilmiş ise her üç şartı da sağlamış olduğunuzdan, emekli olmaya hak kazanmış durumdasınız. Ancak çalışmanız devam ederken emekli aylıklarınız bağlanmaz. Emekli aylıklarınızın bağlanması için Almanya’daki çalışmalarınızın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almıyor olmanız gerekiyor.

Malulen emekli olmak için en az 1800 gün prim aranır

SORU: 1 Eylül 1981 doğumlu eşimin 2006 yılından 60 gün SSK primi ödemesi var. 2016 yılında böbrek naklinden dolayı yüzde 70 oranında engelli raporu aldı. Nasıl emekli olabilir?

ALEYNA

YANIT: Eşiniz malulen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Eşinizin 10 yıllık sigortalılık süresi var. Organ nakli olanlar malul sayıldığından rapor sorunu da yok. Ancak primi eksik. Eşiniz primini 1800 güne tamamlayacağı tarihte malulen emekli olabilir.

Kız çocuğuna yetim aylığı bağlanmasında pozitif ayrımcılık

SORU: Kadın babasından şartları taşıdığı sürece yetim aylığı alıyor. Aynı şartları taşıyan erkek çocuk ise alamıyor. Niçin cinsiyet ayrımı yapılıyor, eşitlik ilkesi nerede kaldı? Bunu kim, ne zaman düzeltir, bu konuyu işleyip sebepleriyle bizleri aydınlatırsanız çok seviniriz. Çünkü bu uygulamadan dolayı çok mağdur var.

Ahmet Özbil Durul

YANIT: Temel koruma amacı olarak aileyi esas alan ölüm sigortası, diğer sigorta kollarından farklı olarak sigortalının kendisini değil, ölüme bağlı olarak geride kalan hak sahiplerine sosyal güvenlik garantisi sağlayan bir sigorta koludur. Türk toplumunun aile ve sosyal yapısı gözetilerek sigortalının eşi, çocukları ve ana babası hak sahibi olarak tanımlanmıştır.

Erkek ve kız çocuklarına yetim aylığı bağlanmasında, 5510 sayılı Kanuna ya da yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmama veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması ortak koşul olarak aranmaktadır. Öğrenimi devam eden veya malul olan erkek ve kız çocuklar açısından da aranan koşullarda ayrım söz konusu değildir.

Erkek çocuklardan farklı olarak sadece evli olmayan, evli olmakla birlikte sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına yaş şartı aranmaksızın yetim aylığı bağlanmaktadır. Bu da Türk toplumunun aile ve sosyal yapısının gereği olarak ortaya çıkıyor. Anayasanın 10. maddesine göre, kadınlar ve erkekler eşit haklara sahip olmakla birlikte Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlü olup, bu maksatla alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacağı hüküm altına alınarak, kadınlar lehine pozitif ayrımcılığın eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmeyeceği kabul edilmiştir.

Babanız askerliğini borçlanıp ayrıca 800 gün prim ödeyecek

SORU: 30 Haziran 1953 doğumlu babamın SSK girişi 1982 olup toplam 2200 gün prim ödemesi var. Askerlik hizmetiyle beraber emekli olabilir mi? Nasıl ne şekilde?

İsmail ESİ

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Babanız muhtemelen 600 gün askerlik yapmıştır. Sorunuzdan askerliğini borçlanıp borçlanmadığını anlayamadık. Borçlanmamışsa, askerlik süresini borçlanıp, ayrıca da 800 gün prim ödeyerek, borçlanmışsa 1400 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Kısa dönem askerlik emeklilik yaşını geri çeker mi?

SORU: 19 Ekim 2017 tarihli SÖZCÜ’de bir soru üzerine yanıtlamışsınız; “askerlik borçlanması emeklilik yaşını erkene çeker” diye. Kısa dönem askerlik borçlanması da emeklilik yaşını erkene çeker mi?

Hasan Ayaz

YANIT: Fiilen yapılmayan bedelli askerlik hariç olmak üzere, kısa dönem askerlik süresi de borçlanılabilir ve askerlik ilk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılmışsa emeklilik yaşını geri çekebilir. Ancak sigorta başlangıç tarihine göre, bazen bir günlük borçlanma bile emeklilik yaşını geri çekerken, bir yıllık borçlanma emeklilik yaşını geri çekmeye yetmeyebiliyor.

Kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız

SORU: 2006 yılı sigorta girişliyim. 10 yıl 5 aydır çalışıyorum. 3.826 gün primim var. İşyerinden kendi isteğim ile ayrılmak istiyorum. Nasıl tazminat alabilirim?

Ahmet UYGUNOĞLU

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilmek için en az 7000 gün prim ödemiş olmanız gerekiyor. 7000 gün prim ödemeniz olmadığından, haklı bir neden yokken işinizden kendi isteğinizle ayrılırsanız kıdem tazminatı alamazsınız.

Başlangıçtan sonraki askerliğin borçlanılması yaşı öne çekmez

SORU: 23 Haziran 1969 doğumluyum. İlk defa 23 Haziran 1987’da sigortalı oldum. SSK’ya 5318 gün prim ödemem var. 2003-2004 arası 400 gün Bağ-Kurum var. 1991-1993 arasında askerlik yaptım. 50 yaşını bekliyorum. Askerliğimi borçlanarak yaşı geri çekebilir miyim? Kaç lira yatırmak lazım?

ADNAN

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma sadece primi artırır, emekli olma şartlarını değiştirmez. Priminiz yeterli olduğuna göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. 50 yaşınızı dolduracağınız 23 Haziran 2019’da emekli olabilirsiniz.

Askerlik ödemesi yapmam lehime olur mu?

SORU: Köşenizi sürekli okurum fakat artık aklım çok karıştı. 15 Şubat 1969 doğumluyum. 1 Eylül 1988’de sigortam başladı. 4/a kapsamında toplam 5983 prim günüm var. Kasım 1998-Mayıs 2000 tarihleri arası 18 ay askerlik yaptım. Emeklilik durumum nedir? Askerlik ödemesi yapmam lehime mi olur?

Gürsel Yıldız

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. Askerliğinizi sigorta başlangıcından sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır. Prim gününüz de yeterli olduğundan, borçlanma yapmanıza gerek yok. 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Şubat 2020 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Hiçbir şekilde borçlanma hakkınız yok

SORU: 1955 doğumluyum. Şubat 1999'da Bulgaristan'dan vize alıp kalma amaçlı Türkiye'ye geldim ve kaldım. Gündüzlü-geceli ve yatılı işlerde çalıştım. 2001 yılında ikamet tezkeresi (oturma izni) aldım. Tezkerede “Bu ikamet tezkeresi çalışma hakkı vermez” ifadesi yer aldığından dolayı sigorta girişim yapılamadığından, sigortasız çalışmaya devam ettim. 16 Aralık 2006'da sigortalı işe başladım. Bu güne kadar 2916 iş günüm var ve sigortalı olarak çalışmaya devam ediyorum. Sigortalı olarak çalıştığım süre içinde 2,5 yıl sağlık sorunlarından dolayı çalışamadım. Öğrenmek istediklerim;

1- 1999-2006 yılları arasındaki boşluğumu ödeyebilir miyim?

2- Sigortalı olarak çalıştığım süreler içerisindeki sağlık sorunlarından dolayı ödenmemiş olan 2,5 yılımı ödeyebilir miyim?

3- Zorunlu göç vizesi için çok defa başvuruda bulunmama rağmen bu vizeyi alamadığım için normal vize alarak Türkiye'ye geldim. Şu durumda yurtdışı borçlanması yapabilir miyim?

4- Borçlanma usulü ile nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?

Emine Soylu

YANIT: Sorularınızın yanıtları sırasıyla şöyle;

1- Çalışma izniniz olmaksızın kayıt dışı çalıştığınız 1999-2006 yılları arasındaki dönem için prim ödeyemezsiniz.

2- Sigortalı olarak çalıştığınız dönem içinde sağlık sebepleriyle çalışamadığınız süre için de borçlanma (prim ödemesi) yapamazsınız.

3- Türkiye’ye zorunlu göçe tabi tutularak gelmediğinizden yurtdışı borçlanması yapamazsınız.

4- Yukarıda da belirttiğim gibi herhangi bir şekilde borçlanma hakkınız bulunmuyor. 7000 prim gününü tamamladığınızda ya da 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız 16 Aralık 2031’de 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Diğer bir seçenek olarak, son 1260 gün 4/b (Bağ-Kur) kapsamında isteğe bağlı prim ödeyerek 5400 prim gününü tamamladığınızda 4/b statüsünden emekli olmanız mümkün.

56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1973 doğumluyum. 1 Nisan 1998 tarım sigortası girişim 30 Nisan çıkışım. 2007’de SSK girişim var. 1948 gün prim ödedim. Askerliğimi 1993-1995 arasında yaptım. Ne zaman emekli olurum?

RİFAT

YANIT: Askerlik sürenizin 310 gününü borçlanmanız halinde, emekli, olmak için; 25 yıl sigortalılık sürtesi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 2029’da 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kız çocuklarına yetim aylığı bağlama şartları değişti

SORU: Annem, vefat eden babamdan Emekli Sandığı dul aylığı almaktadır. Babam, 11 Aralık 2008’de vefat etti. Babamın vefatından sonra annem müracaat etmek suretiyle, babasından yaklaşık 7 yıl Bağ-Kur yetim aylığı aldı. Ancak bu maaş kesildi ve 7 yılık ödenen tutar tarafımızdan talep edildi. Yaklaşık 25 bin TL’yi geri ödedik. Annem müteveffa eşinden Emekli Sandığı dul aylığı alıyorken babasından da Bağ-Kur yetim aylığı alabilir mi?

Hüseyin Usta

YANIT: 01.10.1972-03.10.2000 ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu. Geçimini sağlayacak gelir ölçüsü de aylık brüt asgari ücret tutarı. Ancak SGK, Bağ-Kur’lu anne veya babası bu tarihler arasında vefat eden kız çocuklarına yetim aylığı bağlanmasında aranan gelir kıstası ile ilgili olarak 1 Ekim 2016 tarihinden geçerli olmak üzere değişiklik yaptı.

Yapılan değişikliğe göre, kız çocuklarına 1 Ekim 2016 öncesi dönem için yetim aylığı bağlanmasında, aylık gelirinin brüt asgari ücret tutarının altında olması şartının aranmasına devam ediliyor. 1 Ekim 2016 sonrası dönem için ise evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşuluyla, gelir durumuna bakılmaksızın aylık bağlanıyor.

Dedenizin vefat tarihini belirtmemişsiniz. Vefat tarihi bu tarihler arasında ise annenizin aylık geliri brüt asgari ücretin üzerinde olduğundan dedenizden bağlanan aylığın kesilmesinde yasaya aykırılık yok. Ancak anneniz sigortalı olarak çalışmıyor veya kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almıyorsa, başvurması halinde 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren Bağ-Kur emeklisi babasından yeniden aylık bağlanır.

5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarıyla emekli olacaksınız

SORU: 25 Şubat 1969 doğumluyum. SSK girişim 25 Eylül 1987’dir. Ne zaman emekli olurum?

MEHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 25 Şubat 2019’da emekli olabilirsiniz.

Yaşa takılanlardan GSS primi alınması doğru mu?

SORU: Çalışmayanlardan alınan “sorma ver parası/GSS”nın, primlerini tamamlamış, çıkan Deli Dumrul yasaları ile yaşa takılanlardan da alınması doğru mu? Ödediğimiz bu paraları geri alabiliyor muyuz?

Alirıza Doğramacı

YANIT: Kişisel fikrimi soruyorsanız, emekliliği için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış yani yaşa takılanlardan genel sağlık sigortası (GSS) primi alınmamalı. Zaten aylık bağlanması için beklemeleri gerekiyor. Bir de bu süre içinde GSS primi istenmesini doğru bulmuyorum. Ancak yasal düzenleme, çalışmayan, emekli aylığı da bağlanmamış olan ve aylık geliri asgari ücretin üçte birinden fazla olanlardan GSS primi alınması yönünde. Ödediğiniz primleri de geri almanız maalesef mümkün değil.

SSK avantajlı

SORU: 26 Ağustos 1979 doğumluyum. 2 Ağustos 1999 SSK girişim var. 2011'e kadar toplam 1.623 gün prim ödedim. 2011 sonundan itibaren Bağ-Kurluyum. Bağ-Kurada 5 yıl 3 ay prim ödemem var. Askerliğimi 2005'te kısa dönem olarak yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

ÖMER

YANIT: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemek şartıyla, toplam 2462 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 26 Ağustos 2037’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurda 9000 gün prim ödemeniz şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca Bağ-Kurda priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınızı tarihte yaş haddinden emekli olmanızda mümkün.

Staj sigortası emekli olma şartlarını belirlemez

SORU: 23 Ağustos 1974 dogumluyum.1992 -1995'de meslek lisesinde sigorta başlangıcım var. Üniversite sonrası,18 ay askerlik ve  işe girişim Mart 2004’de Emekli olacağım zamanı öğrenebilir miyim?

AYDIN

YANIT: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Askerliğinizi yedek subay olarak yapmış olmalısınız. Emekli olma şartlarınızı yedek subay başlangıç tarihiniz belirliyor. Sorunuzu 2000’den sonra askerlik yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 23 Ağustos 2034’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin tarih ve süresini bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Kızım ne kadar yaş indiriminden yararlanır?

SORU: 2 Ocak 1971 doğumlu kızım, Şubat 1995’ten (1 Mart 1995’te olabilir) 14 Eylül 2012 tarihine kadar 5953 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında 5317 gün prim ödemiş. Bu tarihten sonra Avustralya’ya gitmiştir. Şu anda ordadır ve bekârdır. 5953 sayılı Kanun kapsamındaki çalışması; 23 Mayıs 2002 itibarıyla 2044 gün, 1 Ekim 2008 itibarıyla 3893 gün, 1 Ekim 2008 sonrası 1424 gündür. Bu bilgilere göre;

1- Emeklilik yaşı nedir ve ne kadar geri çekilmesi gerekir?

2- Yaklaşık 360 gün eksik primi borçlanmak için Avustralya ile sosyal güvenlik anlaşması olup olmadığından, şu anda yurt dışında olduğuna göre ev kadını olarak borçlanma yapıp yapamayacağından emin olmadığımızdan sizden bir öneri bekliyoruz.

Ö. Dede

YANIT: 1- Kızınız emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabi. Ekim 2008 öncesi dönem için 2 yıl, 8 ay, 13 gün; Ekim 2008 sonrası dönem için 5 ay, 28 gün olmak üzere toplam 3 yıl, 2 ay, 11 gün yaş indirimi alır. Buna göre 46 yıl, 9 ay, 19 gün olan emeklilik yaşını 21 Ekim 2017 tarihinde doldurmuş olur.

2- Türkiye ile Avusturalya arasında sosyal güvenlik sözleşmesi yok. Kızınız açısından bunun ödemi de yok. Kızınızın 1 Ekim 2008 sonrası çalışma süresinin dörtte biri kadar (356 gün) hak kazandığı fiili hizmet süresi zammı ile birlikte toplam prim günü 5673 gün olur. Eksik kalan 2 günü (ihtiyat açısından 5-10 gün) Avusturalya’da çalıştığı veya ev kadını olarak geçen süreden borçlanarak ya da Türkiye’de sigortalı çalışarak tamamlayıp, emekli olmaya hak kazanır. Ancak yurtdışı borçlanması yapması halinde emekli aylığı bağlanabilmesi için yurtdışında çalışmaması, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaması gerekiyor. Prim eksiğini Türkiye’de tamamlarsa, yurtdışında çalışmaya başlasa da emekli aylığı kesilmez.

Yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler borçlanabilir

SORU: 26 Nisan 1956 doğumlu olup 9 Haziran 1975 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. 9 Temmuz 1976 tarihine kadar çalıştım. Daha sonra evlenerek işçi ailesi olarak Almanya'ya gittim. 13 Nisan 1983’de Almanya'da işe girdim. 20 Ocak 1984 tarihli iş kazası geçirdim sol elimin beş parmağını kaybettim. Yüzde 50 raporla malûlen emekli olup maaşa bağlandım. 1 Eylül 1984 tarihinde Türkiye'ye kesin dönüş yaptım. Hangi tarihte emekli olabilirim ne kadar borçlanma yapmam lazım?

UYSAL

YANIT: Eski yasanın 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarıyla emekli olacaksınız. Almanya'ya hangi tarihte gittiğinizi belirtmemişsiniz. Almanya'daki çalışma süreniz olan 277 günü ve Almanya'da ev kadını olarak geçen sürelerinizi borçlanma hakkınız var. Almanya’da çalışma ve ev kadını olarak geçen sürenizin 8 yıl olduğunu varsayarsak, borçlanarak 2880 gün kazanmanız mümkün. Borçlanmadan sonra ayrıca 330 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca doğum veya doğumlarınız varsa doğum borçlanmasıyla gün kazanmanız da mümkün. Almanya’ya gidiş, çocuklarınızın doğum tarihlerini(gün, ay, yıl olarak) bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Emeklilik için herkesin durumunu ayrı değerlendirmek gerekiyor

SORU: Doğum tarihim 19 Mart 1965. 4/a kapsamında işe giriş 28 Ağustos 1992, 4/b tescil tarihi 19 Nisan 1985. 24 Mayıs 2017 tarihinden itibaren de çalışıyorum. 24 Şubat 1984 ve 4 Eylül 1985 doğumlu iki çocuk sahibiyim. Köşenizi her gün takip ediyorum, benim durumum ile ilgili bir bilgi olmadı, size yazmaya karar verdim. Beni aydınlatırsanız çok memnun olacağım.

Ayla Oran

YANIT: Emeklilikle ilgili herkesin durumunu kendi özel koşulları içinde değerlendirmek gerekiyor. Dolayısıyla bir başkası için verilen yanıtın, sizin durumunuza uymaması gayet doğal.

4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki prim gün sayılarınızla ilgili bilgi vermemişsiniz. Emeklilik öncesi son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası hangi sigortalılık kapsamında olursa o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olabilirsiniz. 5000 prim gününü tamamladığınızda veya 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a; 5400 prim günüyle 56 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız.

Eksik prim gününüz için doğum tarihi sigorta başlangıç tarihinizden önce olduğundan, ilk çocuğunuz için doğum borçlanması yapamazsınız. Ancak ikinci çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş süreler için doğum borçlanması yapabilirsiniz. Borçlanılan süre, borçlanma tarihindeki veya öncesindeki son sigortalılık kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Sigorta başlangıç tarihi ilk defa emeklilik primi ödenen gündür

SORU: 25 Nisan 1976 doğumluyum. Eylül 1993’de okulda staj dönemi var. 6000 günü aşkın prim ödemem bulunuyor. Ne zaman emekli olurum?

İHSAN

YANIT: Verdiğiniz bilgiler göre sorunuzu cevaplandırmamız mümkün değil. Çünkü emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına( malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) ilk defa prim ödenen tarihtir. Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısında sigorta başlangıcı sayılmıyor. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmeniz halinde, emekli olacağınız tarihi hesaplayabiliriz.

Stajımı sigorta başlangıcı kabul ettirme imkânım var mı?

SORU: 4 Ocak 1978 doğumluyum. İşe başlama tarihim 28 Ekim 2002. Ancak üniversitede 1997 yazında Hıfzıssıhha kurumunda staj yaptım. Bu süreyi SGK başlangıcı olarak saydırma imkânım var mıdır?

Onur Kırcı

YANIT: Staj döneminde, emeklilik için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediği için staj başlangıcı, emeklilik açısından sigortalılık süresinin başlangıcı sayılmıyor. Staj döneminde, kısa vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası primi ödeniyor. Sicil numarası da bu nedenle veriliyor ve bu numara tüm çalışma süresinde kullanılıyor. İlk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmeye başlandığı tarih, sigortalılık süresinin başlangıcı sayılıyor. Staj başlangıcınızı sigorta başlangıcı kabul ettirme imkânınız maalesef yok.

Part-time çalıştırılacak kapıcı sigortalı yapılmak zorunda mı?

SORU: 18 Ekim 2017 tarihli SÖZCÜ Gazetesindeki sütununuzda, “Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanın maliyeti” başlıklı yazınızı okuduk. Bizim de buna benzer bir durumumuz var. 12 daireli apartmanımızda sabah 08.00-08.30, akşam 20.00-20.30 saatlerinde sabah ekmek ve gazete almak, akşam da çöp dökmek için görev yapacak kişi, 30 gün x 1 saat = 30 saat/7,5 saat = 4 gün çalışmış olacaktır. Bu şahıs için part-time hizmet sözleşmesi yapıp, SGK'ya bildirmemiz gerekir mi? Bu 4 günlük süre için sigorta primi, vergi vs. ne ödeyeceğiz? Bu konuda bizi bilgilendirir misiniz? Biraz bir şeyler biliyoruz ancak yeterli değil.

Taner Subaşı

YANIT: Günde 1 saatten ayda 30 saat çalıştıracağınız kişiyle kısmi süreli (part-time) iş sözleşmesi yapıp, sigortalı olarak SGK’ya bildirimini yapmanız gerekiyor. Kaza geçirmesi halinde kat malikleri olarak sorumluluğunuz söz konusu olabilir.

Aylık olarak bildirilmesi gereken prim gün sayısı, yapılan iş sözleşmesine göre ay içindeki çalışma saatleri toplamı 7,5 saate bölünerek; prime esas kazanç tutarı ise bildirilen gün sayısının karşılığı olan asgari ücret tutarından az olmamak üzere, ay içinde çalıştığı saat toplamı karşılığı ödenen ücret tutarı olarak hesaplanır. Hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.

4 günlük brüt asgari ücret (237 TL) üzerinden sigortalı hissesi olarak yüzde 14 (33,18 TL) sigorta primi, yüzde 1 (2,37 TL) işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 35,55 TL kesinti yapılır, söz konusu görevlinin net ücreti 201,45 TL olur.

237 TL üzerinden yüzde 20,5 (48,59 TL) sigorta primi, yüzde 2 (4,74 TL) işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 53,33 TL işveren hissesi hesaplanır. Ancak, primleri düzenli olarak yasal süresinde ödemek koşuluyla, 5510 sayılı Kanuna göre yüzde 5 sigorta primi indirimi ile yılsonuna kadar günlük 3,33 TL asgari ücret desteğinden yararlanırsınız. SGK’ya sigortalı ve işveren hissesi olarak toplam 63,71 TL ödersiniz. Söz konusu kişiye yapılacak ödeme için gelir vergisi ve damga vergisi ödenmesi gerekmiyor. Sadece aylık prim ve hizmet belgesi için 25,30 TL damga vergisi ödeniyor.

54 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 14 Temmuz 1970 doğumluyum. 4 Aralık1992 tarihinde öğretmenliğe başladım. 1 Nisan 1994 ile31 Aralık1994 tarihleri arasında kısa dönem askerlik görevini yerine getirdim. Askerlik borçlanmasını ödemedim. Tam olarak hangi tarihte emekliliğe hak kazanacağımı öğrenebilir miyim?

EMİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 15 Eylül 2018’e kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Temmuz 2024’da emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 3 ayını borçlanmanız halinde emeklilik yaşınızı 53 e düşer ve 15 Haziran 2018’e kadar çalışarak hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 14 Temmuz 2023’de emekli olabilirsiniz.

Tercih hakkı aylığın tamamının alınacağı anlamına gelmez

SORU: Eşimin maaşından vazgeçip babamın maaşını almak istiyorum. Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurdum. Babamın maaşının yarısını veriyorlar. Sizin sayfanızda okudum yüksek olanı tercih edebilirsiniz diyorsunuz.

Ç.Ö.

YANIT: Ne bizim sayfamızda, ne de SGK’ nın uygulamasında yanlışlık yok. Tercih edilen aylığı alma hakkı olan durumlarda, hak sahipleri doğal olarak yüksek olan aylığı tercih etmekteler. Babanızın aylığını tercih ettiğinizde, SGK yüzde 50 oranında aylık bağlanacağı belirtmiş. Tercih etme eş veya babanın aylığının tamamının alınacağı anlamına gelmiyor. Aylık bağlama oranları ve taban aylık uygulaması nedeniyle alınacak aklığının tutarı değişir. Eşiniz ve babanızdan bağlanacak aylıktan yüksek olanı tercih etmelisiniz.

Hizmet tespit davası açabilirsiniz

SORU: 23 Mart 1982 doğumluyum. 1999 yazında bir fabrikada çalışmıştım. O zaman ki yasalardan dolayı çalıştığım yer sigorta bildirimini 2000 Ocak olarak göstermiş. Bu da emeklilik yaşımı etkiliyor. Bunun için yapabileceğim bir şey var mı?

Erhan Alkan

YANIT: İşveren aleyhine hizmet tespit davası açabilirsiniz. 1999 yılında çalıştığınızı ispatlamanız durumunda, mahkeme kararında belirtilen çalışmaya başlama tarihiniz ve aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

Babanızın 3 yılı için 150 lira ikramiye farkı alabilirsiniz

SORU: Babam 1981’de Emekli sandığından emekli olup 1991 de vefat etti. Annem babadan aylık almakta. Babamın 33 yıl 5 ay hizmeti mevcuttu. Yeni çıkan yasaya göre babamın 30 yıldan fazla olan hizmet süresi için annem emekli ikramiyesi alabilir mi?

OĞUZ

YANIT: Babanızın 30 yıldan fazla olan 3 yıllık hizmet süresi için emekli ikramiyesi alabilirsiniz.(bir yıldan az süre için ikramiye ödenmediğinden 5 ay için ikramiye alamazsınız) Emekli ikramiyeleri; emekli olunan tarihteki memur maaş katsayıları üstünden hesaplanmakta. Bu yüzden babanıza çok küçük tutarda emekli ikramiyesi hesaplanır. Ancak, bir yıl için ödenecek olan emekli ikramiyesi 50 liradan az olamadığından, babanızın 3 yıl hizmet süresi için 150 lira emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

Sigortalık süremin emekliliğime faydası olur mu?

SORU: 23 Kasım 1971 doğumluyum. İlk olarak 1988 Eylül ayında SSK’lı olarak işe başladım. 1988’de 355 gün sigortam var. 1995’te MEB’de öğretmen olarak atandım. Halen devlet memuru olarak görev yapmaktayım. SSK’lı olarak çalıştığım 355 günlük sigortalılık süremin emekliliğime faydası olur mu? Tam olarak ne zaman emekli olabilirim?

Serhat Karanfil

YANIT: 4/a (SSK) kapsamındaki sigortalılık süreniz hizmet sürenize sayılacağından, hizmet süresi açısından emekliliğinize faydası olur. Emeklilik yaşınız açısından da faydası olması mümkün. Ancak ne kadar faydası olacağını ve tam olarak ne zaman emekli olacağınızı söyleyebilmek için 4/a kapsamında prim ödenen tarih aralığını ve memuriyet başlangıç tarihinizi gün, ay ve yıl olarak vermeniz gerekiyor. Oysa siz bu tarihleri sadece yıl olarak vermişsiniz.

Bağ-Kur’u nasıl bitirip, kaç yaşında emekli olurum?

SORU: 23 Ekim 1967 doğumluyum. 14 Ekim 1987 SSK girişliyim. 10 Kasım 1998’de Bağ-Kur’lu oldum. Bağ-Kur sigortalılığım halen devam ediyor. Bağ-Kur’u nasıl bitirip, kaç yaşında emekli olurum?

Murat Atalay

YANIT: Kusura bakmayın sorunuzu anlamakta oldukça zorlandım. Aslında tam olarak anladığım da söylenemez. 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olmayı planlıyorsanız, emekli olmak için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemeniz olmalı. Emeklilik yaşınızın tespiti için de Bağ-Kur öncesi SSK kapsamındaki prim gün sayınız gerekiyor.

4/a (SSK) statüsünden emekli olmayı planlıyorsanız, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız. Ancak 5375 prim gününü tamamlamış olsanız da Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün (3,5 yıl) 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor. Bunun için Bağ-Kur sigortalısı olmanızı gerektiren faaliyetinize son vermeden de 4/a kapsamında başka bir işyerinde çalışarak 1260 prim gününü tamamlayabilirsiniz.

Her iki durumda da emekliliğe hak kazandıktan sonra emeklilik başvurusunda bulunabilir ve Bağ-Kur sigortalısı olmanızı gerektiren faaliyetinizi de emekli olarak devam ettirebilirsiniz.

Staj sigortasının emekliliğinize hiçbir faydası yok

SORU: 2 Eylül 1971 doğumluyum.14 Ekim 1986 tarihinde Meslek lisesi staj döneminde sigorta girişim yapıldı. Sigorta kartı ve numarası verildi. İlk ise giriş tarihim de Ağustos 1988 ayında. Şu an 8770 gün prim ödemem var. Sizden öğrenmek istediklerim:

1) Staj döneminin emekli olma süresine etkisi nedir?

2) Normal şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

Murat ÖZ

YANIT: 1) Staj sigortasının emekli olma sürenize hiçbir faydası yok

2) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile, 51 yaşınızı dolduracağınız 2 Eylül 2022’de emekli olabilirsiniz.

Son yedi yıl kuralı değişir mi?

SORU: 3 Ocak 67 doğumluyum. 1986’da Bağ-Kura girişim ve sonrasında SSK’ya geçişim oldu. 24 sene Bağ-Kurda, 5 sene de SSK’ya prim ödemem var. Ancak son 3.5 sene SSK’ lı olma kuralı var. Bu yüzden 1.5 sene daha SSK’lı olmam gerekiyor. Bu bir haksızlık. Bu konuda çalışma var mı? Veya yapabileceğim bir şey var mı?

YAŞAR

YANIT: Sizin gibi 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlar için son yedi yıl kuralı hala geçerli. Değiştirilmesi içinde bir çalışma yok. Primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen(eşitse son tabi olunan) kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Maalesef yapabileceğiniz bir şey de yok.

Kızınız yurtdışı borçlanması yapabilir

SORU: Kızım 2000 yılında Türk Ticaret Bankasında çalıştı, sonra ayrılarak yüksek lisans için ABD’ye gitti. Biliyorsunuz T. Ticaret Bankası özel sandığı olan bir banka ve sonrasında da kapandı. SSK’ya bağlı değildi. Kızım 2012’den beri önce Arel Üniversitesinde şimdi de Yeditepe Üniversitesinde Doç. Dr. olarak çalışıyor. Sigortalılığını T. Ticaret Bankasında çalıştığı dönemden başlatabilmek için ne yapabiliriz? ABD’de master ve doktora yaptığı sürelerde asistan olarak maaşlı çalıştı. Bu süreler için ne yapabiliriz, bu süreler de sigortalılığa sayılır mı?

Fahri Ünsar

YANIT: Kızınızın Türk Ticaret Bankası Emekli Sandığında geçen sigortalılık süresi, emekli olurken diğer hizmetleriyle birleştirilir ve sigorta başlangıcı kabul edilir. Hizmet birleştirmesi için emekliliğine 6 ay kala SGK’ya hizmet birleştirmesi için başvurabilirsiniz.

Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi için yurt içinde veya yurtdışında geçirilen normal doktora öğrenim süreleri borçlanılabiliyor. Kızınız ABD’de sigortalı olarak çalışarak geçirdiği doktora süresini borçlanamaz, ancak çalışma süreleri için yurtdışı borçlanması yapabilir. Borçlanacağı süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Çalışan emeklilere SGK’dan toplu para ödeniyor mu?

SORU: Çalışan emeklilere SGK’dan toplu para ödeniyor mu veya böyle bir hakları var mı? Mesela ben 1997 yılında emekli oldum ama hala çalışıyorum ve SGK primlerim 20 yıldır yine ödeniyor.

Halime Çakmak

YANIT: Çalışan emekliler adına sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeniyor. SGDP ödenen süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden sigortalılık süresi sayılmamakta, prim ödeme gün sayısına ilave edilmemekte, hizmet birleştirmesi yapılmamakta ve ödenen primler toptan ödeme olarak iade edilmemektedir. Sadece iş kazası veya meslek hastalığı halinde geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmaktadır.

SGK çalışan emekliye toplu para ödemez. Ancak emeklilik sonrası çalışmanızın 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermesi halinde, çalıştığınız işyeri tarafından kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olabilir.

5450 gün prim ödeyip 51 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 21 Eylül 1989’da sigorta başlangıcım oldu. Ne zaman emekli olurum? Bir de emekli olana kadar fazla yatan prim emekli maaşımı azaltır mı?

YİĞİT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz.5450 gün prim ödemeniz var ve 51 yaşı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız bu iki şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yaşı doldurana kadar çalışma zorunluluğu var mı?

SORU: 20 Haziran 1968 doğumluyum. SSK girişim 29 Aralık 1991’de. Askerliğimi 1988- 1989 arasında yaptım. 6313 gün primim var. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olurum? Çalışmama gerek var mı?

VEYSEL

YANIT: Askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 20 Haziran 2020’da emekli olabilirsiniz. Primi tamamladıktan sonra emekli olunacak yaşı doldurana kadar çalışma zorunluluğu yok.

Şikâyette bulunabilir ya da dava açabilirsiniz

SORU: İki hafta boyunca bir işyerinde sigortasız olarak çalıştım. Arkadaşımın vasıtası ile girdim fakat işe girerken işe başlangıcıma dair herhangi bir belge imzalamadım. 2 hafta sonunda işten çıkarıldım ve sigortasız çalıştığımı fark ettim. Ayrıca işten çıkarıldığıma dair de herhangi bir belge imzalamadım. Sizce bu durumda izlemem gereken yol nedir? Orada çalıştığıma dair şahitlerim de var.

Erol Yaman

YANIT: Alo 170’e ihbarda, SGK’ya sigortasız çalıştırıldığınız için şikâyette bulunabilirsiniz. İsterseniz iki haftalık çalışma süreniz için hizmet tespit davası, iki haftalık ücretiniz tutarında ihbar tazminatı talebiyle alacak davası da açabilirsiniz.

Yedek subay öğrencilik dönemimi borçlanmam gerekiyor mu?

SORU: 18 Mart 1968 doğumluyum. Yedek subay öğrencilik başlangıcım 18 Aralık 1989, bitiş tarihi 31 Mart 1990. Yedek subaylık dönemim ise 16 Nisan 1990-31 Mart 1991’dir. Öğretmenlik başlangıcım ise 12 Ağustos 1992’dir. Ne zaman emekli olurum? 1 yıl erken emekli olmam için yedek subay öğrencilik dönemimi borçlanmam gerekiyor mu?

Şevket Sarıhan

YANIT: Yedek subaylık döneminiz için hak kazandığınız 3 aylık fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi 1 yaş indirim, dolayısıyla 1 yıl erken emekli olmanızı sağlıyor. Ayrıca yedek subay okul dönemini borçlanmanız gerekmiyor. Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz dolmuş. 52 yaşınızdan, yedek subaylık hizmetiniz karşılığı hak kazandığınız 3 aylık FHZ süresi indirilir. 18 Aralık 2019’da yaş şartını da sağlayarak emekli olmaya hak kazanırsınız.

Eşiniz 53 yaşın dolmasını bekleyecek

SORU: Eşim  21 Haziran 1985 doğumlu. 1996 yılı 12. ayından sigortası var. 2012 yılının 11.aydan buyana isteğe bağlı Bağ-Kur ödüyoruz. Eşim sigortadan nasıl ve ne zaman emekli olur?

Rıza ERBULUT

YANIT: Eşiniz SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi. Eşinizin SSK’ya ne kadar prim ödediğini belirtmemişsiniz. Bağ-Kura 1230 günden(41 aydan) fazla prim ödememek( öderse son 1260 gün primini sigortalı bir işte çalışarak SSK ya ödemesi) şartıyla, toplam primini 5900 güne tamamlaması şartıyla, 53 yaşını dolduracağı 21 Haziran 2038’de emekli olabilir. 

Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanın maliyeti

SORU: Yaşlılık nedeniyle, haftada 4 gün olmak üzere ayda toplam 16 gün ev hizmetlerinde çalıştıracağım yardımcı için (bir yıldan fazla süredir sigortası olmadığını söylüyor) asgari ücret üzerinden net ve brüt olarak ne kadar ücret ve sigorta primi ödemem gerekeceğini (işçiye ve bana düşecek sigorta prim oranlarını ve miktarını) ve bana maliyetinin ne olacağını öğrenmek istiyorum.

Şenol Yıldırım

YANIT: 16 günlük brüt asgari ücret (948,00 TL) üzerinden sigortalı hissesi olarak yüzde 14 (132,72 TL) sigorta primi, yüzde 1 (9,48 TL) işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 142,20 TL kesinti yapılır, yardımcınızın net ücreti 805,80 TL olur.

948 TL üzerinden yüzde 20,5 (194,34 TL) sigorta primi, yüzde 2 (18,96 TL) işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 213,30 TL işveren hissesi hesaplanır. Ancak, primleri düzenli olarak yasal süresinde ödemek koşuluyla, 5510 sayılı Kanuna göre yüzde 5 sigorta primi indirimi, 6111 sayılı Kanuna göre iki yıl süreyle sigorta primi işveren hissesi teşviki ile yılsonuna kadar günlük 3,33 TL asgari ücret desteğinden yararlanırsınız. SGK’ya sadece sigortalı ve işveren hissesi olarak toplam 107,88 TL ödersiniz. Yardımcınıza ödeyeceğiniz net 805,80 TL ile birlikte toplam maliyetiniz 913,68 TL olur.

52 yaşı dolduracaksınız

SORU: 3 Mayıs 1977 doğumluyum. 1 Aralık 1989 ilk işe giriş tarihim (SSK). 4 Kasım 1998 -30 Nisan 2004 arasında isteğe bağlı Bağ-Kura 5 yıl 5 ay 26 gün prim ödedim. 21 Mayıs 2004’den bugüne SSK’lıyım.(4760 gün) Ne zaman emekli olabilirim?

HASAN

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2029’da emekli olabilirsiniz.

Hizmet süresini tamamlayan memur işinden ayrılabilir mi?

SORU: 21 Haziran 1976 doğumluyum. 9 Ocak 1996 tarihinde SSK’ lı olarak iş başladım. 15 Ağustos 2011 tarihinde Devlet memuru oldum. Şu anda da halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Şu an ayrılma hakkım var mı? Tazminatımı ne zaman alabilirim?

FERDA

YANIT: SSK’ya ne kadar prim ödediğini belirtmemişsiniz. Sorunuzu 9 Ocak 1996’dan memur olduğunuz tarihe kadar aralıksız prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Fiili hizmet sürenizi tamamladığınızdan, 52 yaşınızı dolduracağınız 21 Haziran 2028’de emekli olabilirsiniz. Fiili hizmet sürenizi tamamladığınızdan aylıksız ve ikramiyesiz olarak işinizden istediğiniz zaman ayrılabilirsiniz. Bu durumda, emekli aylığınız, 52 yaşınızı doldurduğunuz tarihte bağlanır. Emekli ikramiyeniz de aynı tarihte ödenir. Memur olmadan önce SSK’ya ne kadar prim ödediğinizi bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Eşim borçlanma usulü ile nasıl emekli olabilir?

SORU: Eşim 1948 doğumlu. 1972’de Öğretmenler Bankası’nda (şimdi yok, kapandı) bir yıl kadar çalıştı. Sonra evlilik ve şehir değiştirme nedeni ile işten ayrıldı. 1974 ve 1975’te iki çocuğumuz oldu. Borçlanma usulü ile nasıl emekli olabilir ve ne kadar ödememiz gerekir?

Hamdi Erdem

YANIT: Eşiniz 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Eksik prim gününü tamamlamak için önce 4/a (SSK) kapsamında sigortalılığını başlatıp, iki çocuğunuz için doğum borçlanması yapabilir, 1230 güne kadar 4/b (Bağ-Kur) kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Geri kalan eksik prim gününü 4/a kapsamında tamamlaması gerekir.

Doğum borçlanması, çocukların doğum tarihlerinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş süreler için yapılabiliyor. Çocuklarınızın doğum tarihleri arasında iki yıldan az zaman olduğundan ve doğum tarihlerini gün, ay ve yıl olarak vermediğinizden, kaç gün doğum borçlanması yapabileceğini söyleyemiyorum.

Doğum borçlanmasının her bir günü için borçlanma tarihindeki günlük asgari ücretin yüzde 32’si kadar prim ödersiniz. İsteğe bağlı sigortalı olarak ise aylık olarak asgari ücretin yüzde 32’si kadar prim ödemeniz gerekir.

Borçlanma için görevde olmak gerekiyor

SORU: Eşim 16 Ekim 1973 doğumlu. 13 Temmuz 1995’te göreve başladı. Eylül 2002-Mayıs 2003 arası 8 ay kısa dönem askerlik yaptı. Aynı zamanda polis akademisi mezunu. Her ikisi için de herhangi bir başvuru olmadı. 3. sınıf emniyet müdürü iken 17 Ağustos 2016’da meslekten ihraç edildi. Ne zaman emekli olabilir? Emeklilik dilekçesi emekli olma tarihinden önce verilip yaşın dolması beklenebilir mi? Polis Akademisini ve askerliği saydırabiliyor muyuz?

Rabia Seher Boran

YANIT: Eşiniz görevde olmadığından, Polis Akademisinde geçen öğrenim süresini borçlanamaz. Askerlik borçlanması da emeklilik yaşını değiştirmez. Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi olur. 20 yıl 6 ay fiili hizmet süresi ve 5 yıl 1 ay 15 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi ile birlikte hizmet süresini tamamlamış. FHZ süresi indirilmiş emeklilik yaşı 46 yıl 10 ay 15 gün olur. 1 Eylül 2020’de emekli olmaya hak kazanır.

Emeklilik dilekçesinin, emeklilik şartlarının sağlandığı (eşinizin yaşını doldurduğu) tarihte verilmesi gerekiyor. Önceden verilse de işleme alınmaz.

Ya primi 5450 güne tamamlayacak ya da 58 yaşı dolduracaksınız

Soru: 17 Şubat 1972 doğumluyum. 1 Ekim 1990 SSK girişimle 330 gün çalıştım. 12 Aralık 2013’de tekrar ise başladım 3 yıl çalıştım. 1994 ve 1999’da iki doğum yaptım. Emeklilik planı düşünebilir miyim? Ne yapabilirim?

Tezcan DEVECİ

Cevap: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. İki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Borçlanmadan sonra 2600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca borçlanmadan sonra 750 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 17 Şubat 2030’da emekli olmanız da mümkün.

Basın çalışanının FHZ süresinin emekliliğine etkisi

SORU: 2 Ocak 1971 doğumlu kızım, Şubat 1995’ten 14 Eylül 2012 tarihine kadar 5953 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında Bağcılar SGK merkezine göre 5317 gün (SGK Bşk. Em. Hiz. Gen. Md. internet sitesindeki kayıtlara göre 6035 gün) prim ödemiş. Bu tarihten sonra Avustralya’ya gitmiştir, şu anda ordadır ve bekârdır. Basın çalışanlarının fiili hizmet zammı hakkında yapılan düzenlemeden sonra ilgili müdürlüklere sorup aydınlatıcı cevap alamadığım sorular:

1- Fiili hizmet zammından prim ödeme gün sayısına kaç gün ilave edilecek?

2- Emeklilik yaşı ne kadar geri çekilecek (emeklilik yaşı bile bazı yazılarda 50, bazılarında 51 olarak belirtiliyor)?

3- Şu anda yurtdışında olduğuna göre 5317 gün geçerli olup yeterli gelmezse nasıl borçlanabilir?

Ö. Dede

YANIT: 1- 5953 sayılı (kısa adıyla) Basın İş Kanununa tabi çalışanların 1 Ekim 2008 öncesi prim gün sayılarının dörtte biri sigortalılık sürelerine eklenir ve sigortalılık süresine eklenen bu süre beş yılı geçmemek üzere emeklilik yaşından indirilir, prim gün sayısına ilave edilmez. 1 Ekim 2008 sonrası prim gün sayılarının ise yine dörtte biri beş yılı geçmemek üzere fiili hizmet süresi zammı (FHZ) olarak prim ödeme gün sayısına ilave edilir, eklenen bu sürelerin, üç yılı geçmemek üzere yarısı emeklilik yaş haddinden indirilir.

2- Emeklilik yaşının tespiti için 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle 5953 sayılı Kanun kapsamındaki prim gün sayısı; emeklilik yaşından ne kadar indirim yapılacağının tespiti için ise 1 Ekim 2008 öncesi ve 1 Ekim 2008 sonrası 5953 sayılı Kanun kapsamındaki prim gün sayıları gerekiyor.

3- Prim gününün yeterli olmaması halinde, yurtdışındaki çalışma süreleri ile ev kadını olarak geçen süreleri borçlanarak prim gününü tamamlayabilir.

Askerliğimin kaç gününü borçlanmalıyım?

SORU: 13 Ocak 1968 doğumluyum. 1 Nisan 1991 sigorta girişim var. Askerlik hizmetini 1988-1990 yılları arasında yaptım. Askerlik borçlanması yaparak ne zaman emekli olabilirim? Kaç gün borçlanmam gerekli? SGK’ da bana 510 gün borçlanarak 2019 Ocak ayında emekli olacağım söylendi. Bunun doğrusu nedir acaba?

KAZIM

YANIT: Askerlik sürenizin 490 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 13 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.

Üç aylık peşin ödenen dul aylığı vefat halinde geri alınır mı?

SORU: Eşinin ölümü üzerine Emekli Sandığından dul maaşı alan kayınvalidem 17 Eylül 2017’de vefat etmiştir. Dul maaşını 3 ayda bir banka vasıtasıyla almaktaydı. En son 1 Eylül 2017’de 3 aylık maaşını almıştı. Aşağıdaki konularda bizi aydınlatır mısınız?

1- Bu maaş 3 ay dolduktan sonra mı yoksa peşin mi ödenmektedir? Yani, Emekli Sandığı veya SGK’ya herhangi bir maaş iadesi yapılacak mıdır?

2- Kayınvalidemin ölümü sonucunda varislerine verilecek herhangi bir ölüm yardımı var mıdır?

3- Ölümün hastane tarafından nüfusa bildirildiği söylendi, veraset ilamı ve sonrası veraset vergisi aşamasına geleceğiz. Emekli Sandığı (veya SGK)’ya bildirim yapacak mıyız? Bu bildirim için zaman limiti var mıdır?

Akın Dinçsoy

YANIT: 1- Öncelikle başınız sağ olsun. Emekli aylıkları peşin olarak ödenmektedir. 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 121. maddesinde, Sandık tarafından ilgililere istihkaklarından fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelerin beş yıl geriye dönük olarak tahsil edileceği belirtilmesine karşın, 122. maddesinde ölüm halinde avans veya peşin olarak ödenen aylıkların geri alınmayacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre peşin ödenen aylıkların geri alınmaması gerekiyor. Kayınvalidenizin vefat tarihinden önce bankadan çekilen üç aylığın son iki aylık kısmının talep edilmesi halinde, SGK’ya itiraz edebilir, itirazınızın reddi halinde de idare mahkemesinde dava açabilirsiniz.

2- Ölüm yardımı (cenaze ödeneği), Emekli Sandığından emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alanların ölümü halinde, sağlığında beyanname ile gösterdiği kimseye, eğer beyanname vermemiş ise ailesine yapılan ödemedir. Kayınvalideniz kendisi emekli olmayıp dul aylığı aldığından ölüm yardımı yapılmaz.

3- Kayın validenizin vefatı nüfus müdürlüğüne hastane tarafından bildirilmiş olsa da SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Hizmetleri Daire Başkanlığına bildirim yapmanızda yarar var.

SSK daha avantajlı

SORU: 21 Haziran 1969 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Şubat 1987 olup 2070 gün prim ödedim. 1 Şubat 2015 ‘de Bağ-Kurlu oldum. Şuan Bağ-Kur primi ödüyorum. Askerliğimi de borçlanırsam, ne zaman emekli olurum? SSK ve Bağ-Kurun hangisi daha avantajlı olur?

HASİB

YANIT: SSK daha avantajlı. Çünkü SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak bu şartlarla emekli olmak için, priminizin son 1260 gününü sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemeniz gerekiyor. Askerliğinizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemek şartıyla, 1 Mart 2017 den itibaren toplam 2045 gün daha prim ödeyerek priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Güçsüz, kimsesiz ve muhtaç durumda olanlar 65 yaş aylığı alabilir

SORU: 1 Ağustos 1948 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1975’de olup 1274 gün prim ödemem var. Emekli olma şansım olmadığını biliyorum. Öğrenmek istediğim şunlar: 1) Primleri geri alabilir miyim? 2) Çalışamıyorum ve zordayım. Devlet bana 65 yaş aylığı bağlar mı? 3) Ne yapmam gerekiyor?

ADEM

Cevap: 1) Aranan yaşı doldurmanıza rağmen emekli olacak kadar priminiz olmadığından, ödediğiniz primleri geri alabilirsiniz. Ancak, alacağınız para taksi dolmuş masrafınızı karşılamaz. 2) Güçsüz ve yardıma muhtaç durumdaysanız, sosyal güvenlik kurumundan herhangi bir gelir ve aylık almıyorsanız, kanunen bakacak kimseniz yoksa 65 yaş aylığı alabilirsiniz. 3) Yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışa Vakfına başvuru yapmanızdır.

Ne zaman maaşlı emekli olabilirim?

SORU: 3 Nisan 1974 doğumluyum. 1 Ekim 1990’da SSK’lı olarak staj yaptım ama 18 yaş altı idi. Emeklilikten sayılıp sayılmadığını bilmiyorum. Sonra 1992 yılında 45 gün SSK’lı çalıştım. 6 Haziran 1994’te polis okuluna gittim, 19 Ocak 1995’te mezun olup polis memuru olarak göreve başladım. 1 Ekim 1996’da rahatsızlığımdan dolayı polis memurluğundan ayrılarak yine emniyet içinde bilgisayar işletmenliğine geçtim, halen görevime devam etmekteyim. Askerliğimi 18 ay erbaş olarak meslek içerisinde yaptım. SSK prim günüm için hizmet birleştirmesi yapmadım. Ne zaman maaşlı emekli olabilirim?

Süleyman Doğan

YANIT: Staj süreniz emeklilikten sayılmaz. Askerliğinizi hangi tarihte yaptığınızı ve borçlanıp borçlanmadığınızı belirtmemişsiniz. 23 Mayıs 2002 tarihinden önce yaptıysanız ve borçlanmadıysanız 56, borçlandıysanız 55 yaş şartına tabi olursunuz. 20 aylık polislik göreviniz için hak kazandığınız 5 aylık fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi emeklilik yaşınızdan indirilir. 25 yıl fiili hizmet süresiyle, FHZ indirimi sonrası yaşınızı doldurduğunuzda, maaşlı olarak emekli olmaya hak kazanırsınız.

Hastalığımın emekliliğime etkisi olur mu?

SORU: 3 Mart 1972 doğumluyum. 1 Aralık 1991’de SSK girişim ve 1715 gün SSK prim ödemem var. 11 Nisan 1998 – 31 Mayıs 1998 arası 50 gün, 22 Ocak 2008’den bugüne kadar 3493 gün olmak üzere toplam 3543 gün Bağ-Kur ödemem mevcut. Bağ-Kur’dan hangi şartlarla emekli olabilirim? Ayrıca 1985 yılından bu yana Tip1 Diyabet hastası olmam nedeniyle askerlik yapmadım. Bu hastalığımın emekliliğime bir etkisi olur mu? Olursa ne yapmam gerekir?

Emin İlker Yazgan

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden (1715 günlük 4/a kapsamındaki prim gününüzün 1 Haziran 2002 tarihinden önce olduğu varsayımıyla) 9000 prim günüyle 57 yaşınız dolduğunda normal, 5400 prim günüyle 58 yaşınız dolduğunda yaştan emekli olmaya hak kazanırsınız.

SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulu tarafından çalışma gücünüzdeki kayıp oranının en az yüzde 40 olduğu kabul edilirse, sigortalılık süreniz 18 yıldan, prim gününüz 4680 günden fazla olduğundan, engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olabilirsiniz.

Kısa dönem askerliğe yıpranma verilmez

SORU: 1 Ocak 1974 dogumluyum.1 Kasım 1991 ile 20 Haziran 1993 arası SSK’lı olarak çalıştım. 14 Ocak 1994 de polis memuru olarak memuriyete başladım. Askerliğimi memurlukta 8 ay kısa dönem yaptım ve saydırmadım.1 Nisan 2017 itibariyle maaşsız emeklilik dilekçesi versem, ne zaman maaşlı emekli olurum? Hizmet birleştirmesi yaptım. Ayrıca askerlikte geçen süre yıpranmadan sayılır mı? Askerliğimi saydırsam emeklilik tarihim fark eder mi?

AHMET

YANIT: Askerlik tarihinizi ve SSK prim ödeme gün sayınızı belirtmemişsiniz. 23 Mayıs 2002 tarihinden önce askerlik yaptığınızı ve belirttiğiniz tarihler arasında kesintisiz SSK'lı olarak çalıştığınızı varsayarsak, Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Nisan 2017 tarihinde işten ayrılırsanız, hak kazanacağınız 5 yıl 7 ay 23 gün fiili hizmet süresi zammınız emeklilik yaşınızdan düşülecek ve 51 olan emeklilik yaşınız 45 yaş 4 ay 7 güne düşecektir ve yaş olarak bu tarihi dolduracağınız 8 Mayıs 2019’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin 4 ayını borçlanırsanız, emeklilik yaşınız 50 olur ve bu durumda da emeklilik yaşınız bir yıl öne çekilir. 8 Mayıs 2018 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlikte geçen sürenize yıpranma verilmiyor.

Staj sigortası, doğum borçlanmasında başlangıç sayılıyor

SORU: 15 Aralık 1975 doğumlu bayanım. 22 Ekim 1990 tarihinde staj başlangıcım var. Aktif olarak 1 Nisan 2015 tarihinde evde 10 günden fazla çalışan olarak 30 gün üzerinden düzenli primlerim ödeniyor. 1997 yılında doğan bir evladım var. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Emekli olabilme imkânım var mı?

Sibel Tuncer

YANIT: Staj döneminde, emeklilik için gerekli olan ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, staj sigortası emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Ancak 4/a (SSK) kapsamında kısa vade sigorta kollarına prim bildirilen staj süresine ilişkin staj başlangıcı, doğum borçlanmasında sigorta başlangıcı kabul ediliyor. Sigortalılığı ilk defa kısa vade sigorta kollarına tabi prim bildirilerek başlayan kadın sigortalıların bu tarihten sonra doğan çocukları için doğum borçlanması yapması halinde, sigortalılık başlangıç tarihi uzun vade primi bildirilen tarihten geriye doğru borçlandığı süre kadar gidilerek tespit ediliyor.

Buna göre, 1997 yılında doğan çocuğunuz için iki yıl (720 gün) doğum borçlanması yapabilirsiniz. Bu durumda sigorta başlangıcınız 1 Nisan 2013 olur. 4/a statüsünden normal emeklilik için 7200 prim günü ve 58 yaş, yaştan emeklilik için ise 5100 prim günü ve 61 yaş şartlarına tabi olursunuz. 7200 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda ya da 5100 prim günüyle 61 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2036 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Aralık 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 16 Aralık 1969 doğumluyum. SSK’lı işe giriş tarihim 1 Temmuz 1986 olup 8650 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

MUSTAFA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim şartını sağladığınızdan, 49 yaşınızı dolduracağınız 16 Aralık 2018’de emekli olabilirsiniz.

Günüm dolduğunda prim yatırma zorunluluğum var mıdır?

SORU: 6 Nisan 1967 doğumluyum. Askerliğimi 31.07.1991-10.09.1992 tarihleri arasında yedek subay olarak yaptım. Ekim 1992 gibi girişimin yapıldığı özel bir bankada yaklaşık 9 ay çalıştım. 01.11.1993-05.12.1997 tarihleri arasında 4/a kapsamında 1475 prim günüm; 23 Aralık 1997’den bu yana da 4/b kapsamında 7118 prim günüm bulunmaktadır. e-devletten sorgulattığım kadarıyla, askerliği saydırırsam 4/b statüsünden 53 yaş, 9000 gün (25 yıl) şartlarıyla emekli olabileceğim. Günlerim dolduğunda prim yatırma zorunluluğum var mıdır? Varsa, emekliliğime bir katkısı olur mu? 4/a'ya geçmemde yasal bir engel bulunuyor mu ve 4/a'ya geçmenin bir yararı olur mu?

Ali Harmaoğlu

YANIT: Sizin de belirttiğiniz gibi 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 9000 gün (25 tam yıl) prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 4/b kapsamı dışındaki prim günlerinizle birlikte 9000 prim gününü tamamlamışsınız. 53 yaşınızı dolduracağınız 6 Nisan 2020’de emekli olabilirsiniz.

Prim gününüz dolmuş olmakla birlikte 4/b kapsamında sigortalı sayılmanızı gerektiren çalışmanız devam ettiği sürece prim ödemek zorundasınız. Her 360 günlük prim ödemesi, aylık bağlama oranınızı 2 puan artırır. Ancak primleriniz asgari ücret üzerinden ödeniyorsa emekli aylığınıza katkısı olmaz. Hatta az da olsa düşmesine neden olur.

4/b kapsamında sigortalı olmanızı gerektiren faaliyetiniz devam ederken 4/a kapsamında başka bir işyerinde çalışabilirsiniz. 4/a statüsünden emeklilik yaşınız da 52 olur. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için en az 3,5 yıl (1260 gün) daha 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekir. Bu da 4/b statüsünden daha geç emekli olmanıza neden olur.

Emekli olabileceğiniz tarih 1 Aralık 2018’dir

SORU: 1 Aralık 1958 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Mart 1983 olup 28 Şubat 2017 tarihi itibariyle 3.873 gün prim ödemem var. Bir grup bana 3.600 günle 60 yaşına girince yani 1 Aralık 2017’de, başka birileri ise 60 yaşını doldurunca yani 01 Aralık 2018’de emekli olabilirsin diyor. Acaba hangisi doğru? Ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Aralık 2018’de emekli olabilirsiniz.

Emeklilik şartları çalışma gücü kayıp oranına göre değişir

SORU: Eşim 2008 yılından beri Bağ-Kur’lu. Akciğerinden ameliyat oldu. Bir de yüzde 92 engelli çocuğumuz var. Eşim emekli olabilir mi? Olabilirse kaç yılında olur?

Arslan Karaboğa

YANIT: SGK’ya yapacağınız başvuru üzerine SGK tarafından sevk edileceği hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek raporun incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca eşinizin ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiği kabul edilirse, 2018 yılında 10 yıllık sigortalılık süresini tamamladığında malulen emekli olabilir. Eşinizin malul sayılmasını gerektiren hastalığının sigortalı olmadan önce olması halinde ise 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 prim günüyle emekli olması mümkün olur.

Çalışma gücü kayıp oranının yüzde 60’ın altında, yüzde 50 ila 59 arasında olduğu kabul edilirse 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 prim günüyle, yüzde 40 ile 49 arasında olduğu kabul edilirse 18 yıllık sigortalılık süresi ve 4680 prim günüyle, yaş şartı aranmaksızın engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olması mümkün olabilir.

Normal emeklilik için ise 5400 prim günüyle, Bağ-Kur başlangıcı 30 Nisan 2008’den önce ise 58, sonra ise 61 yaşını doldurması gerekir. Çocuğunuzun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna dair rapor alırsanız, eşinizin 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayısına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaşından da indirilir.

Mayıs 2018’de emekli olmanız mümkün

SORU: 1 Ocak 1963 doğumluyum. SSK girişim 15 Kasım 1994 olup 6881 gün primim var. Askerlik borçlanmamın ne kadarını ödemem gerekiyor(askerliğimi 1983 de yaptım). Ne zaman emekli olurum?

ABDULLAH

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mayıs 2018 de emekli olabilirsiniz.

Ödenen primlerin geri alınma şartları nedir?

SORU: Eşim 25 Mayıs 1956 doğumlu. İlk sigortalı işe giriş tarihi 26 Eylül 2002. Toplamda 2500 gün prim ödemesi var, ancak rahatsızlığı nedeniyle çalışamıyor. Eşimin sigortaya ödemiş olduğu primlerini geri almak istiyoruz. Bunun şartları nelerdir ve hangi tarihte bu parayı almak için Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeliyiz? Tahminen alacağımız para miktarı ne kadar olabilir? Eşimin primleri asgari ücret üzerinden ödenmiştir.

Ramazan Davarcı

YANIT: Yaş şartını (kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara, adlarına ödenmiş olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, talepleri halinde yaşlılık toptan ödemesi adı altında geri ödeniyor.

Eşiniz 58 yaşını doldurmuş olduğundan, Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı talepte bulunmanız halinde, sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini (primlerin ödendiği tarihlerdeki asgari ücretin yüzde 20’sini), toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz. İade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008’den talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme yapılarak ödenir.

Priminiz yeterli, Nisan 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Nisan 1965 doğumluyum. 15 Aralık 1997de sigortalı oldum. 5979 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

RAZİYE

YANIT: Emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Nisan 2019 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Fazla ödenen primler geri alınabilir mi?

SORU: Bir arkadaşımın babası çiftçi Bağ-Kur’dan emekli oldu ve aylık almaya başladı. Söylediğine göre 2 yıl, aylık 300 TL'den 7.000 TL fazladan prim yatırmış. Bu prim geri alınabilir mi?

Uğur

YANIT: Emekli aylığı, üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarları ile prim gün sayısı esas alınarak hesaplanıyor. Diğer bir deyişle, emekli aylığı hesabında sadece yeterli olan prim gün sayısı değil, prim ödenen toplam gün sayısı esas alınıyor. Emekli aylığı hesabında fazladan ödediği prim günleri de dikkate alındığından, fazla ödediği primler iade edilmez.

Mart 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 11 Mart 1965 doğumluyum. SSK girişim 21 Mart 1993 olup 6217 gün prim ödemem var. Halen 4/a sigortalı olarak çalışmaktayım. Mart 1985 de yaptığım 540 gün olan askerliğimi borçlandım. 3 Haziran 1994-29 Şubat 2000 tarihleri arasında Bağ-Kurluydum. 5 yıl 8 ay 27 gün de Bağ-Kura prim ödedim. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

Ahmet KAYA

YANIT: Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa(sorunuzdan olduğu anlaşılıyor) SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile, 53 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2018’de emekli olabilirsiniz.

Emekli babasından yetim aylığı alabilir mi?

SORU: 1979 yılında babam Emekli Sandığından emekli oldu. Benim emekli maaşım var. Annem ve babam öldüler. Yetim maaşı veya babamın maaşını alabilir miyim?

ZUHAL

YANIT: Evli olup olmadığınız ve hangi kurumdan emekli aylığı aldığınız, yetim aylığı için belirleyici. Örneğin; bekârsanız(veya dulsanız) ve SSK’dan emekli aylığı alıyorsanız, babanızdan dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alabilirsiniz.

Kızınız SSK kapsamında sigortalı olarak çalışabilir

SORU: Emekli olduktan sonra işyerimi kızımın üstüne yaptım. Beş yıldır Bağ-Kur’lu. Şimdi başka bir firmada sigortalı olarak çalışabilir mi? Çalışabilirse Bağ-Kur’u sonlandırılabilir mi?

Adem Yılmazlı

YANIT: Kızınız, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olmasını gerektiren vergi mükellefiyeti/şirket ortaklığı devam ederken başka bir işyerinde 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olarak çalışabilir. Bu durumda 4/a kapsamındaki sigortalılığı geçerli olur. 4/b kapsamındaki sigortalılığı, 4/a kapsamında çalışmaya başladığı tarihten bir gün önce sonlandırılır. 4/a kapsamındaki sigortalılığı devam ettiği sürece 4/b kapsamında prim ödemesi gerekmez. 4/a kapsamındaki sigortalılığı sona erdiğinde 4/b kapsamında sigortalı olmasını gerektiren vergi mükellefiyeti/şirket ortaklığı devam ediyor olursa 4/b sigortalılığı yeniden başlar.

Memuriyetten ayrılıp SSK'lı çalışanlara kesenek iadesi yapılmaz

SORU: 1980 doğumluyum. 2003/2007 yılları arası 4 yıl uzman çavuşluk yaptım. Emekli Sandığındaki kesintilerimi çekebilir miyim? Ayrıca SSK’daki günü e-Devlette görebiliyorum. Emekli sandığındaki günümü göremiyorum.

İBRAHİM

YANIT: Emekli Sandığında hizmeti 5-10 yıl arasında iken görevden ayrılanlara; talep etmeleri halinde kesenekleri geri veriliyor. Ancak görevden ayrıldıktan sonra SSK veya Bağ-Kura tabi çalışmaya başlayanların kesenekleri iade edilmiyor. Emekli Sandığına tabi görevinizden ayrıldıktan sonra SSK'lı olarak çalıştığınız için, keseneklerinizi iade olarak geri alamazsınız. Kesenekleriniz, SSK'lı hizmetlerinizle birleştirilerek emeklilikte dikkate alınacaktır. Emekli Sandığına tabi çalışmalar hizmet birleştirmesi yapmadan e-Devlet'te görünmez. Sigortalı çalıştığınız yerdeki SGK il veya merkez müdürlüğünden hizmet birleştirmesi talebinde bulunmanız halinde, hizmetleriniz birleştirilir ve tarafınıza da bilgi verilir.

Emeklilik statüsünün belirlenmesinde son yedi yıl hesabı

SORU: 1 Ocak 1969 doğumlu, 1 Temmuz 1993 SSK başlangıçlıyım. 1993’ten şu ana kadar (1996 yılında yedek subay olarak 16 ay, 2005-2006 yılları arasında Bağ-Kur’lu oldum) herhangi bir boşluk yok. 25 yılın dolmasına yaklaşık 10 ay, emekli olmak için ise 5 yılım var. Tekrar kendi işime geçersem emeklilik sürem değişir mi? Sanırım son 7 yılın fazla olanına bakılıyor. Ancak bu prim ödeme mecburiyetinin olduğu süre yani 25 yıl içinde mi geçerli? Değilse son 7-8 yıldır tavandan ödenen prime karşılık emekli maaşım ne kadar oynar, yani büyük ihtimalle düşer?

Kemal

YANIT: Birden fazla sigortalılık kapsamında prim ödemesi olanların emeklilik statülerinin belirlenmesinde, emekli olunacak tarihten geriye doğru son 7 yıllık (2520 günlük) fiili prim ödemelerine bakılır ve fazla olan sigortalılık statüsünden, yine bu sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olunur.

Tekrar kendi işinize geçer ve en fazla 1259 gün 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim öderseniz emeklilik yaşınız, dolayısıyla emekli olacağınız tarih değişmez. Yine 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz. 1259 günden fazla 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim öderseniz emeklilik yaşınız, dolayısıyla emekli olacağınız tarih yine değişmez. Ancak 4/a (SSK) değil, 4/b statüsünden emekli olursunuz. Emekli maaşınızın ne kadar düşeceği, bundan sonraki süreçte üzerinden prim ödenecek kazanç tutarına ve ne kadar süreyle ödeneceğine bağlı olarak değişir. Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamanız düştüğü ölçüde emekli aylığınız olumsuz etkilenir.

Emekli Sandığı emeklisinin aile hekimi olarak çalışması

SORU: 2005 Ağustos ayında 21 yıl üzerinden Emekli Sandığından emekli oldum. 2007 Mayıs ayı başında aile hekimi olarak göreve başladım. Emekli maaşımı kestirip, Emekli Sandığına prim ödemeye başladım. 3 yıl sonra sağlık müdürlüğü “Siz SSK’ya tabisiniz, 4/a’lı olarak priminiz kesilmeliydi, yanlışlık oldu” dedi ve bize 21 bin TL borç çıkardı. Bunu maaşımızdan keserek bizi 4/a’lı yaptı. Şimdi  işten ayrılırsam benim durumum nasıl olacak? Ben emekliliğimin üstüne bu süreleri saydırabilecek miyim? Yukarıda bahsettiğim işlem doğru mudur? SSK’ya bu konuda dilekçe verdim, cevap vermediler.

Ayşenur Sarıca

YANIT: 5335 sayılı Kanunun 30. maddesine göre, bazı istisnai durumlar hariç, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar.

Aile hekimlerinin primleri sağlık il müdürlüklerince ödenmektedir. Sağlık il müdürlüklerinin Sağlık Bakanlığının taşra teşkilatı olması ve 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinde belirtilen kamu kurumları arasında yer alması nedeniyle, emekli olup aile hekimliği yapan kişilerin emekli aylıkları kesilmektedir. Bu bağlamda, emekli aylığınızın zaten kesilmesi gerekiyordu.

Sizin durumunuzdaki kişiler 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayıldıklarından, primlerinizin 4/a sigortalısı olarak ödenmesi gerekiyor. Ancak 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında ödenen primlerin, 4/a kapsamında sayılmanız nedeniyle çıkarılan prim borcuna mahsup edilmesi ya da ücretinizden kesilen primlerin iade edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu yönde başvuruda bulunabilirsiniz.

Aile hekimliği görevinden ayrıldığınızda, kesilen emekli aylığınız güncellenerek yeniden bağlanır. 4/a kapsamındaki çalışma süreniz Emekli Sandığı hizmetinizle birleştirilmez ve müstakil olarak değerlendirilir. 4/a statüsünden emeklilik şartlarını sağlamanız halinde 4/a statüsünden ikinci bir emekli aylığı bağlanır. Emeklilik şartlarını sağlayamamanız halinde 4/a kapsamında ödenen uzun vadeli sigorta primlerinizin iadesini talep etmeniz söz konusu olabilir.

3600 günle 58 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 30 Temmuz 1963 doğumluyum. 1 Aralık 1985 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. Nisan 1993'te Bağ-Kurdan çıktım. 27 ayda SSK'ya prim ödendi. SSK giriş tarihim 2010 yıldır. 3600 günden emekli olabilir miyim? Emekli olmak için yaş sınırı bulunuyor mu? Emeklilik yaşım ne zaman doluyor.

Semra S.

YANIT: Sigortalı bir işte çalışarak SSK'ya 15 ay yani 450 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK'ya ödediğiniz 27 ay primi 42 aya yani 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bağ-Kur ve SSK prim toplamınız 3600 günden fazla olduğundan, priminizi 1260 güne tamamladıktan sonra prim ödemezseniz dahi, 58 yaşınızı dolduracağınız 30 Temmuz 2021’de SSK'dan emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığım yanlış mı hesaplandı?

SORU: 5396 günle emekli oldum. Yalnız emekli maaşım 743 lira. Bu düşük bir maaş. Acaba aylığım yanlış mı hesaplandı?

MEHMET

YANIT: Maalesef emekli aylıklarının geneli düşük. 1 Ekim 2008’den sonra sigortalı olanların emekli aylıkları, bugüne nazaran daha da düşecek. Emekli aylığını çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı birlikte belirliyor. Ancak prim ödenen dönemlerde çok önemli. Çünkü 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Muhtemelen primlerinizi asgari ücret üstünden ödediniz. Ve prim ödemenizin büyük bir kısmı da 2000’den sonra olmalı. Emekli aylığınız bu nedenlerle düşüktür. Emekli aylığınızdan şüpheniz varsa SGK’ ya yazılı olarak başvurup emekli aylığı hesabınız da yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, gerekli kontrol yapılır ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir.

Askerlik ödemesi emekliliği öne çeker mi?

SORU: 1 Eylül 1989 sigorta girişim. 1995’te askere gittim, 18 ay askerlik yaptım. Şu anda SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik ödemesi emekliliği öne çeker mi?

Yaşar Aydın

YANIT: Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması sigorta başlangıcınızı, dolayısıyla emekliliğinizi öne çekmez. Sadece prim günü kazandırır.

1 Eylül 1989 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi ve mevcut prim gün sayınızı belirtmemişsiniz. En az 5450 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

FHZ, T.C. Emekli Sandığı’ndan emeklilik halinde yaştan düşülüyor

SORU: 27 Mart 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 13 Mart 1989. 1 Ağustos 1990-14 Aralık 1991 arasında yedek subay olarak askerlik yaptım. 31 Ocak 2017’de özel bir bankadan kıdem tazminatımı da alarak ayrıldım (15.06.1993-31.01.2017 özel banka çalışma sürem). Önceki kurumlardaki çalışmalarım için hizmet birleştirmesi yaptım. Prim gün ve sigortalılık süresi koşullarımı tamamladım. Özel banka emekli sandığı tarafından normal emeklilik tarihimin 27 Mart 2018 olduğu bilgisi tarafıma verildi. Sizin de 3 Ocak 2016 tarihli yazınızı ek yaparak banka emekli sandığına FHZ uygulanarak emekliliğimin öne çekilmesi hususunda dilekçe verdim. Banka emekli sandığından bana sözlü olarak verilen bilgi de SGK’ya konu ile ilgili görüş sorulduğu ve emeklilik tarihimin 27 Mart 2018’den öne alınmayacağı bilgisi verildi. Bu hususta nasıl bir yol izlemeliyim? Banka emekli sandığının SGK’dan görüş sorarken konuyu tam olarak aktaramadığını düşünüyorum.

T. Karaağaç

YANIT: Söz konusu yazımı tekrar irdelerseniz, soru sahibinin TC Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak çalışmakta olduğunu fark edeceksiniz. Yedek subaylık dönemine ilişkin olarak hak kazanılan fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur), özel banka emekli sandığı kapsamında çalışanların sadece prim gününe eklenirken, TC Emekli Sandığı kapsamında çalışanların ise hem hizmet sürelerine ekleniyor hem de emeklilik yaşlarından düşülüyor. Siz TC Emekli Sandığı değil, banka emekli sandığı statüsünden emekli olacağınızdan, FHZ süreniz prim gün sayınıza eklenir ancak emeklilik yaşınızdan düşülmez. Sonuç itibariyle verilen bilgi doğru.

Sigortalı çalışarak 1260 gün prim ödeyip 57 yaşı doldurmalısınız

SORU: 13 Eylül 1979 doğumluyum. 1 Nisan 1998’de SSK’lı oldum. 40 gün prim ödedim. 26 Kasım 2002’de Bağ-Kurlu oldum. 5200 gün ödemem var. Sizce SSK’ya mı geçmeliyim? Daha çabuk nasıl emekli olurum?

DENİZ

YANIT: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden başka bir işyerinde sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. Sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemiş olmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve faaliyetinize son verip 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 13 Eylül 2036’da emekli olabilirsiniz.

Sanatçı borçlanması yapabilir miyim?

SORU: 21 Ocak 1964 doğumluyum. Güzel sanatlar fakültesi mezunuyum. 1992 Mart ayında askerliğimi yedek subay olarak 16 ayda tamamladım. 1992 yılından 1997 Mayıs ayına kadar serbest sanatçı olarak sosyal güvencesiz çalıştım. 15 Mayıs 1997’den bugüne kadar kamuda öğretmen olarak çalışmaktayım. Sosyal güvencesiz olarak çalıştığım 1992-1997 yılları arasındaki primlerimi borçlanabilir miyim? Borçlanırsam emekliliğime nasıl etki eder?

Mustafa Savaş

YANIT: Sanatçılara borçlanma hakkı geçmişte 3-4 kez verildi. Ancak bugün için 1992-1997 yılları arasında serbest sanatçı olarak sosyal güvencesiz çalıştığınız süreleri borçlanamazsınız. Yeniden böyle bir hak verilmesi halinde borçlanmanız söz konusu olabilir. Borçlanma hakkı verilirse hem emeklilik yaşınız geri gelir hem de 25 yıllık fiili hizmet süresini daha erken tamamlayarak, erken emekli olmanız mümkün olabilir.

Ancak 4 aylık yedek subay okulu dönemini borçlanabilirsiniz. Hem 4 ay hizmet süresi kazanırsınız hem de emeklilik yaşınız 56’dan 55’e iner. Gerçi 56 yaşınızı da 25 yıllık fiili hizmet süresinden önce dolduruyorsunuz. 25 yıllık fiili hizmet süresini tamamladığınızda emekli olursunuz.

4400 gün prim ödeyip 20 yılı dolduracaksınız

SORU: 1987 doğumluyum. Haziran 2004’de SSK başlangıcım var. Yüzde 48 engelli raporum var ve vergi indiriminden yararlanıyorum. Ne kadar prim daha ödemem lazım ve ne zaman emekli olurum?

Onat KAPTAN

YANIT: 6 Ağustos 2003’den sonra ilk defa sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engelli olarak, emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Toplam 4400 gün daha prim ödemeniz şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Haziran 2024’de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı bağlanana kadar sağlık yardımı alabilirsiniz

SORU: 14 Eylül 2017 tarihinde eşimin emeklilik dilekçesini vermiş bulunmaktayız. Bugünden itibaren sağlık sigortasından faydalanabilir miyim?

AYŞE

YANIT: İşinden ayrılıp emeklilik başvurusu yapan sigortalının kendisi, eşi ve hak sahibi çocukları, işinden ayrıldığı tarihten emekli aylığı bağlanacak tarihe kadar sağlık yardımı alabilir.

Askerlik borçlanması bir yıl erken emekli olmanızı sağlar

SORU: Sigorta başlangıcım askerlik sonrası 14 Haziran 1999 tarihinde. SGK’ya başvuru yaptım, 7 aylık borçlanma ile 1 yıl erken emekli olabileceğimi öğrendim ama arkadaşlarım böyle bir uygulama olmadığını söyledi. 1997 Mayıs ayında askere gittim, 1998 Kasım ayında terhis oldum, 18 ay askerlik yaptım. Yatıracağım primle daha erken emekli olabilir miyim?

Murat Özdemir

YANIT: Arkadaşlarınız bu konuda ne kadar bilgi sahibi bilemiyorum ama söyledikleri doğru değil. İlk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılan askerlik süresinin borçlanılması halinde, sigorta başlangıç tarihi, borçlanılan süre kadar geri gelir. 7 ay askerlik borçlanması, 14 Haziran 1999 olan sigorta başlangıç tarihinizi 14 Kasım 1998 tarihine götürür. Buna göre de 58 olan emeklilik yaşınız 57’ye iner. 5900 prim günüyle 57 yaşınızı doldurduğunuzda, yani bir yıl erken emekli olursunuz.

İkale (bozma) sözleşmesi yapabilirsiniz

SORU: 20 Nisan 2009’da işe başlayan kapıcımız telefonla arayarak binamızın 1-2 sene içerisinde dönüşüme gideceği endişesiyle yeni bir iş bulduğunu ve 30 Eylül 2017 tarihi itibariyle ayrılmak istediğini belirtti. Kıdem ve ihbar tazminatı durumlarımız nedir? Biz vicdanlı davranıp bir şeyler ödemek istiyoruz. Bu meblağ tam tazminatı ya da daha az bir rakam olabilir mi? Kıdem tazminatı yerine başka bir tanımla ödeme yapabilir miyiz?

Mehmet Sabri Evren

YANIT: Apartman görevliniz (kapıcınız), binanızın 1-2 yıl içinde dönüşüme gireceği endişesiyle de olsa işten kendisi ayrılması durumunda, ne kıdem tazminatı ne de ihbar tazminatı ödemek zorunda değilsiniz. Hatta bildirim süresine tam uymadığı gerekçesiyle 8 haftalık ücreti tutarında tazminat bile talep edebilirsiniz.

Ancak mademki vicdanlı davranıp bir şeyler ödemek istiyorsunuz, istifa dilekçesini almak ve adına kıdem tazminatı dememek koşuluyla istediğiniz miktarda bir ödeme yapabilirsiniz. Diğer bir seçenek olarak ikale (bozma) sözleşmesi (iki tarafın iş sözleşmesini karşılıklı olarak sona erdirmesi) yaparak ikale sözleşmesinde belirleyeceğiniz bir tutarı ihbar ve kıdem tazminatı adı altında ödeyebilirsiniz.

Nisan 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: Nisan 1968 doğumluyum. Mayıs 1987’de Sigortalı oldum ve 9100 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum?

TİMUÇİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız Nisan 2018’de emekli olabilirsiniz.

SGK yetim aylığı alan çocuğa eğitim yardımı yapar mı?

SORU: Sosyal Güvenlik Kurumu yetim maaşı alan çocuğa eğitim yardımı da öder mi?

ZEKİ

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumu’nun aylık alanlara eğitim yardımı ödemesi gibi bir uygulaması yok. Yetim aylığı alan çocuğa SGK ayrıca eğitim yardımı yapmaz. Yoksul ve yardıma muhtaç ailelerin çocuklarının eğitimlerini aralıksız sürdürebilmeleri için, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nce eğitim desteği sağlanmaktadır. Söz konusu kuruma başvurun şartlarınız uyarsa, eğitim desteğinden yararlanabilirsiniz.

4500 prim günüyle 58 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: 30 Haziran 1976 doğumluyum. İlk sigortalı işe giriş tarihim 13 Haziran 2002. Toplam prim gün sayım 3600. Bu şartlarda ne zaman ve nasıl emekli olabilirim?

Dilek Yüce

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günüyle 58 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor.

25 yıllık sigortalılık süreniz 58 yaşınızdan önce dolacağından, 4500 prim günüyle 58 yaşınızı dolduracağınız 30 Haziran 2034 tarihinde emekli olabilirsiniz. Eksik olan 900 prim gününüzü isteğe bağlı sigortalı olarak da tamamlayabilirsiniz.

Engelli çocuğu olan anneye erken emeklilik var mı?

SORU: 1962 doğumlu annem, 1989 SSK girişli olup 3600 gün prim ödemesini tamamladı. Ne zamanlı emekli olabilir? Yaş beklemek zorunda mı? Hasta bakanlara erken emeklilik var mı? Annem felçli kardeşine bakıyor.

EVREN

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yereli olduğundan, 2020’de 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Kardeşiniz sürekli bir başkasının bakıma muhtaç derecede ağır engelliyse, annenizin 1 Ekim 2008’den sonra ödediği prim gün sayısı dörtte bir oranında artırılır. Ayrıca artırılan tutar yaştan da düşülür. Kardeşinizin sürekli başka birinin bakıma muhtaç derecede engelli olduğunu ve annenizin de 1 Ekim 2008’den sonra 1440 gün prim ödediğini varsayarsak, annenizin primi 360 gün artırılır, emekli olacağı yaşta 60’tan 59’a düşer.

Emeklilik için iki seçeneğiniz var

SORU: 1 Ocak 1964 doğumluyum. 9 Eylül 2006’da sigorta başlangıcım var. Ara ara 980 gün, 2014’ten bu tarafa 1180 gündür devamlı prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Sema Cankurt

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günüyle 58 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor. Ara vermeden prim ödemeniz halinde 7000 prim gününüz 2031 yılında dolar. 25 yıllık sigortalılık süreniz de 2031 yılında doluyor. 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 9 Eylül 2031 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olmanız da mümkün. Ara vermeden prim öderseniz 9 yıl sonra 2026 yılının ikinci yarısında emekli olabilirsiniz. Bu durumda son 2520 günlük prim ödemenizin en 1261 gününün 4/b kapsamında olması gerekiyor.

Emeklilik yaşımdan ne kadar FHZ süresi düşülecek?

SORU: 18 Temmuz 1979 doğumluyum. 2000 yılında uzman jandarma okuluna girdim ve 2001 yılında mezun oldum. Mesleğe başlangıç tarihim 30 Ağustos 2001’dir. Muvazzafım ve Emekli Sandığına tabiyim. Okulda geçen 1 yıllık süre meslekten sayılmıyor. Emeklilik için 60 yaşa tabiyim, ancak yaş haddim 56’dır. Ayrıca yıpranma payım 60 yaştan ne kadar düşülecek, bunu bilmiyorum. Kısacası maaşlı emekliliği tam olarak kaç yaşımda hak edeceğim? Beni bu konuda bilgilendirirseniz sevinirim.

Ayhan Cansoy

YANIT: Fiili hizmet sürenizin her tam yılı için 3 ay (90 gün) fiili hizmet süresi zammı (FHZ/yıpranma) süresine hak kazanırsınız. Hak kazanacağınız FHZ süresi, sekiz yılı geçmemek üzere fiili hizmet sürenize eklenir. Eklenen bu sürenin üç yıldan çok olmamak üzere yarısı yaş haddinizden indirilir.

Buna göre, 20 yıl fiili hizmet süresini tamamladığınızda 5 yıl FHZ süresine hak kazanırsınız ve hizmet süreniz 25 yıl olur. FHZ süresinin yarısı olan 2,5 yıl yaş haddinizden indirilir ve yaş şartınız 57,5 olur. Yaş haddiniz 56 olduğundan, 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

50 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 18 Mart 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ocak 1987 Ne zaman emekli olabilirim? Konu hakkında bilgi vermenizi rica ediyorum.

RAMAZAN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5375 gün prim ödememiş olmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 18 Mart 2018’de emekli olabilirsiniz.

Sigortalı çalışma Emekli Sandığından alınan yetim aylığını kesmez

SORU: Babamdan dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alıyorum. Şimdi sigortalı bir işte çalışmayı düşünüyorum. İşe başladığımda maaşım kesilir mi? Ne kadar kesilir? Bilgilendirirseniz memnun olurum.

DEMET

YANIT: Sigortalı bir işte çalışmaya başladığınızda, babanızdan dolayı Emekli Sandığından almakta olduğunuz yetim aylığınız kesilmez. Yetim aylığınız memur olarak çalışmaya başladığınızda veya evlendiğiniz de kesilir.

SSK hizmetlerini borçlanmadan birleştirebilir miyim?

SORU: 14 Aralık 2005’te özel sektörde SSK girişim var. 3 Eylül 2017’de engelli kadrosundan memur olarak Emekli Sandığına geçtim. Engelli raporum 2 yıl süreli ve yüzde 57. Kaç yılda emekli olabilirim? Emekli olurken SSK hizmetimi Emekli Sandığı ile birleştirmek istiyorum. Hizmetlerimi SSK mı yoksa Emekli Sandığı mı birleştirecek? Nereye başvurmam lazım. SSK hizmetlerini borçlanmadan birleştirebilir miyim?

Günal CK

YANIT: Çalışma gücü kaybına bağlı olarak engelli hakkıyla emeklilik için, SGK’ca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının (hastanelerin) sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücünüzdeki kayıp oranının;

- yüzde 50 ila 59 arasında olduğu kabul edilirse 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320,

- yüzde 40 ila 49 arasında olduğu kabul edilirse 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680,

prim/hizmet günüyle emekli olabilirsiniz. Ancak rapor süresi sonunda çalışma gücünüzdeki kayıp oranınız yüzde 40’ın altına düşerse engelli hakkıyla emekli olamazsınız.

SSK hizmetleriniz Emekli Sandığında birleştirilir. Bunun için çalıştığınız kuruma başvurmalısınız. Hizmet birleştirmesi için SSK hizmetlerinizi borçlanmanız gerekmiyor. Sadece intibak farkı ödemek durumunda kalabilirsiniz.

KKTC’deki çalışmanızı borçlanabilir veya hizmet birleştirmesi yapabilirsiniz

SORU: 1991 yılının Eylül ayında öğretmenliğe başladım. Daha sonra Milli Eğitim Bakanlığında kız teknik öğretim genel müdürlüğü projeler şubesinde şef olarak devam ettim. 1998 yılında evlilik sebebiyle KKTC’ye yerleştim. Burada da KKTC devlet öğretmeni olarak çalışmaktayım. Türkiye’de yaklaşık 7 yıl hizmetim bulunmakta. Bu noktada emekli olmak için ne yapabilirim?

Senay Birol

YANIT: KKTC’de TC vatandaşı olarak geçen çalışma sürelerinizi borçlanmanız halinde, borçlandığınız süreler Türkiye’de hizmet süresi olarak değerlendirilir. Türkiye Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan emekliliğiniz için gereken 20 yıllık fiili hizmet süresini borçlanarak tamamlayabilirsiniz. Emekliliğiniz için gereken yaşı doldurduğunuzda da emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak hizmet sürenizi, Türkiye’deki hizmetlerinizle KKTC’deki prim günlerinizi birleştirerek de tamamlayabilirsiniz. Ancak bu durumda, birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden hesaplanan emekli aylığının, Türkiye’deki çalışma sürenize tekabül eden kısmı, kısmi emekli aylığı olarak bağlanır.

Askerliğinizin 15 ayını borçlanıp 52 yaşı dolduracaksınız

SORU: 7 Mart 1968 doğumluyum.20 Ağustos 1992 Bağ-Kur girişliyim. Bağ-Kura 5 yıl 10 ay 27 gün prim ödedim. Şu anda SSK’lı olarak çalışmaya devam ediyorum. Ve şu an itibariyle SSK’da 4500 gün primim var. Bağ-Kur girişinden önce 18 ay askerlik yaptım, ne kadar süre askerlik yatırmam lazım? Ne zaman emekli olurum?

EROL

YANIT: Askerlik sürenizin 15 ayını borçlanmanız halinde SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 7 Mart 2020’de emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıcımı 1999 Eylül ayına çekebilir miyim?

SORU: 12 Ağustos 1958 Bulgaristan doğumlu bayanım. 1993 yılında Bulgaristan soykırımından dolayı Türkiye'ye giriş yaptım. Vatandaşlık başvurusu yapmama rağmen 2005 yılında Türk vatandaşlığına, dolayısıyla çifte vatandaşlığa geçtim. 7 Ekim 1999’da SGK 4/a sigorta girişim, 5790 gün prim ödemem var. 1976 doğumlu kızım, 1987 doğumlu oğlum var. Borçlanma yapıp girişimi 1 ay öncesine almak istedim, fakat göçmen statüsünde değil turist statüsünde vatandaşlığa alındığımı öğrendim. Herhangi bir şekilde borçlanma yapıp girişimi 1999 Eylül ayına çekebilir miyim? En kısa sürede ne zaman emekli olabilirim? 60 yaşındayım, halen beden işçisi olarak çalışmaktayım, ne yapacağımı bilemiyorum.

Fatma Şen

YANIT: Göçmen statüsünde vatandaşlığa alınmış olsaydınız da doğum borçlanması yapamazdınız. Zira doğum borçlanması, ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra doğan çocuklar için yapılabiliyor.

Zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye’ye gelmiş olsaydınız, Bulgaristan’daki çalışma sürenizi borçlanarak, sigorta başlangıcınızı geri çekebilirdiniz. Ancak turist olarak geldiğiniz kabul edildiğinden, sigorta başlangıcınızı Eylül 1999’a çekebilmek için yapabileceğiniz bir şey yok. Bu durumda, 7000 prim gününü tamamladığınızda veya bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 7 Ekim 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Engelli hakkıyla 4680 gün prim ödeyip 18 yılı doldurmanız gerek

SORU: Yüzde 46 oranında raporum var. İşe girişim Ocak 2012 olup halen çalışmaktayım. Ne zaman emekli olurum? Ne zaman emekli olabilirim? Yaş beklemem gerekiyor mu?

İLHAN

YANIT: Sizin gibi yüzde 40-49 oranları arasında işgücü kaybına uğrayanlar, emekli olmak için: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Raporunuz ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, yüzde 40-49 arasında işgücü kaybına uğradığınıza karar vermesi halinde, toplam 4680 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Ocak 2030’da yaş aranmadan emekli olabilirsiniz.

Cenaze yardımı kimin için ödenir?

SORU: Geçtiğimiz günlerde SÖZCÜ’deki cenaze yardımına ilişkin yazınıza istinaden bilginize ihtiyacım var. Daha önce babamın vefatında yardım annem tarafından alınmıştı. Şimdi ise annemin vefatında SGK, “cenaze yardımının bir kez ödendiğini,  bir ödeme daha olmadığını” söylüyor, doğru mudur?

Ercan Karyağar

YANIT: Cenaze ödeneği (yardımı), iş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü ya da yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalılar için hak sahiplerine ödeniyor. Dul ve yetim aylığı alan kişinin vefatı halinde cenaze yardımı ödenmez.

Anneniz için cenaze yardımı ödenebilmesi için kendi emekli aylığını alıyor olması gerekiyor. Babanızdan dul aylığı alıyorsa, annenizin vefatı nedeniyle cenaze yardımı ödenmez.

Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 4 Ocak 1969 doğumluyum. 9 Eylül 1986 tarihinde işe başladım. 29 günlük bir çalışmadan sonra işten ayrıldım. 7 Ocak 1987 tarihinde yeniden işe girdim. Toplamda 6000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

MURAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 4 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz(dünkü gazetemizde son cümlede 49, dizgi hatasında 51 çıkmış düzeltir özür dileriz)

Bir yıldan az süre için emekli, ikramiyesi ödenmez

SORU: 30 yıl 8 ay hizmet süresi üzerinden emekli olan memurum. 30 yıl için emekli ikramiyesi almıştım. Yeni kanuna göre 8 aylık hizmet süremin ikramiyesini alabilir miyim?

CELİL

YANIT: Bir yıldan az süreler için emekli ikramiyesi hesaplanmıyor. Dolayısıyla 30 yıldan fazla çalışma süreniz olan 8 ay için emekli ikramiyesi alamazsınız.

Ortalama kazancınız düştüğü ölçüde emekli aylığınız düşer

SORU: 20 senelik banka çalışanı iken yüksek maaşla (7.000 TL) yönetici pozisyonunda bulunduğum sırada tazminatımı alarak istifa ettim. Emeklilik için yaşa takıldığımdan (5 yıl var) bir yıldır boşta beklemedeyim. Yeniden çalışmak istediğimde brüt 3.000 TL maaşla iş teklifi aldım. Bu işi kabul edersem emekli maaşımda düşme olur mu? Zira ayrılırken banka insan kaynaklarından, “çalışırsam da 3 yılı geçirmem halinde sigorta emeklisi olacağım ve son 3 yılda aldığım maaş üzerinden emekli maaşı alacağım” söylendi. Eğer bu sürenin altında kalırsam banka emeklisi sayılacağım belirtildi. Şimdi ben 3 yılı geçirmeden bu şekilde çalışsam, emekli olduğumda maaş hesaplamasında son çalıştığım dönemin etkisi nedir?

Funda

YANIT: Sanırım bir yanlış anlaşılma var. Bankadan sonra 4/a (SSK) kapsamındaki çalışmanız 1259 günü (bu süre 3,5 yıl gibi olur) aşarsa banka sandığından değil, 4/a statüsünden emekli olursunuz, ancak emekli aylığınızın hesabında son 3 yılda aldığınız maaşlar değil, sigortalılık sürenizce üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarınız dikkate alınır.

Emekli aylığınız, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Bundan sonraki prime esas kazançlarınız Ekim 2008 sonrası kısmi aylığınızın hesabında esas alınacak prime esas kazanç ortalamanızı aşağı çektiği ölçüde emekli aylığınız olumsuz etkilenir. Ne kadar etkileneceği ise bundan sonraki prime esas kazanç tutarlarınıza ve bu kazanç tutarlarından ne kadar süreyle prim ödeneceğine bağlı olarak değişir.

Doğum borçlanmasıyla emeklilik yaşımı öne çekebilir miyim?

SORU: Sigorta başlangıcım 6 Kasım 1995. 7729 prim günüm ve 22 yıl sigortalılık sürem mevcut. Bunlara göre emeklilik yaşım 52 (2025 yılı). 20 Kasım 2001’de doğum yaptım, sadece doğum iznimi kullanıp, ücretsiz izin kullanmadan işyerinde çalışmaya geri döndüm. Doğum borçlanması yaparak emeklilik yaşını öne çekmem mümkün müdür? Dışarıdan ne kadar süre borçlanma primi ödemem gerekir? Ödediğim prim tutarı çalışma hayatımdaki prim tutarından düşük olursa emeklilik maaşımın düşmesine neden olur mu? 11 Eylül 2016’da başlamış olduğum işimden 28 Temmuz 2017’de çıkartıldım, şu anda 10 ay süre ile işsizlik maaşı bağlandı. Emekliliğime 8 sene daha var ve sigorta primim hep yüksekten ödendi. Bundan sonra gireceğim işte emekli maaşımın düşmemesi için nelere dikkat etmem gerekir?

Aslı Koç

YANIT: Sadece doğum izni sürenizi borçlanabilirsiniz. Bu da emeklilik yaşınızı geri çekmez, borçlanacağınız süre kadar prim günü kazandırır. Emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. Borçlanma yapmanıza gerek yok. Boşuna prim ödemiş olursunuz. Hatta düşük kazanç üzerinden borçlanırsanız emekli aylığınız olumsuz etkilenebilir.

Bundan sonraki süreçte primlerinizin asgari ücret üzerinden ödenmesi, Ekim 2008 sonrasına ilişkin prime esas kazanç ortalamanızı düşürür. Bunun emekli aylığınıza etkisi ise asgari ücret üzerinden ne kadar süreyle prim ödeneceğine bağlı. Ekim 2008 sonrasına ilişkin prime esas kazanç ortalamanız düştüğü ölçüde emekli aylığınız olumsuz etkilenir. Bunu önlemenin yolu da primlerinizin eskiden olduğu gibi yüksek kazanç üzerinden ödenmesidir.

Askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmiyor

SORU: Eylül 1971 doğumluyum. 1 Nisan 1994 sigorta girişliyim. Halen sigortalı çalışıyorum. 4800 gün primim var. Sigorta başlangıcından sonra 18 ay olarak yaptığım askerliğimi borçlanabilir miyim? Askerliği borçlanırsam ne zaman emekli olurum? Askerliğimi

ORHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 875 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız Eylül 2025’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanabilirsiniz. Ancak başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması sadece prim gün sayınızı artırır, emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Emekli olacağınız tarihe kadar primi tamamlayabileceğinizden, bize göre borçlanmaya gerek yok. Ancak borçlanırsanız ayrıca, 335 gün daha prim ödeyerek priminizi tamamlamanız da mümkün.

Askerdeyken başlayan sigortalılığınız iptal edilir

SORU: 1 Şubat 1977 doğumluyum. İlk işe girişim 13 Ekim 1999. Toplam 4519 prim günüm var. Askere gidişim 21 Kasım 1998, yani ben askerdeyken sigorta başlangıcı yapılmış. Askerdeyken 157 gün prim ödenmiş. SGK’ya sordum, askerde ödenen sigortamın silineceğini söylediler. Sigorta tescili ile ilgili herkes değişik yorumlar yaptı. Şimdi askerliğim silinirse tescil de silinir mi? Bir sonraki girişim Ocak 2001. Silinirse başlangıç 2001 mi olur? 2001 olursa askerliği ödeyebilir miyim ve ne zaman emekli olurum?

Kemal Erol

YANIT: Askerdeyken 4/a (SSK) kapsamında fiilen çalışmanız mümkün olmayacağına göre, fiilen çalışmadığınız halde yapılan sigorta girişiniz ve prim günleriniz iptal edilir. Bu durumda sigorta başlangıcınız Ocak 2001 olarak dikkate alınır. Askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı borçlandığınız süre kadar geri götürür. Ocak 2001’deki sigorta başlangıcınızın gününü belirtmemişsiniz. Askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihi öncesine gelirse, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihi öncesine gelmiyorsa, borçlanmanıza gerek yok. Bu durumda en az 4500 prim günü bildirilmiş olmak koşuluyla 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 28 Temmuz 1973 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ocak 1987’dir. Acaba ne zaman emekli olurum?

TAMER

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 28 Temmuz 2023’de emekli olabilirsiniz.

KKTC çalışmanız yurtdışı çalışma süresidir

SORU: 24 Ekim 1992 doğumluyum. İlk sigorta giriş tarihim 1 Mayıs 2010’dur. Fakat şuan KKTC'de çalışıyorum. İlerleyen zamanda günlerimi Türkiye sigortasına taşıyabilir miyim? Ve ne zaman emekli olabilirim?

SAMET

YANIT: KKTC’deki çalışma sürenizi Türkiye’de yurtdışı çalışma süresi olarak borçlanarak kazanabilirsiniz. Ayrıca, KKTC ve Türkiye’deki hizmet sürelerinizi birleştirerek Türkiye’den kısmi aylık bağlatmanız da mümkün. En geç 1 Ocak 2036’ya kadar prim ödemenizi 9000 güne tamamlayabilirseniz, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak priminizi 1 Ocak 2036’ya kadar 9000 güne tamamlayamazsanız, primi 9000 güne tamamlama tarihine göre kademeli olarak emekli olabileceğiniz yaş 65’e kadar çıkabilir.

Emeklilik için ne zaman başvurulabilir?

SORU: Yakınımın doğum tarihi 7 Eylül 1962, SSK’lı işe başlama tarihi, 2 Kasım 1987. 2006 yılına kadar ödenmiş prim gün sayısı 1127 (hizmet cetvelinde 1242). 2006-2014 arasında 2269 gün Bağ-Kur, 569 gün doğum borçlanması, 8 Eylül 2014’ten itibaren yeniden SSK’lı olarak çalışmakta ve devam ediyor. Son yedi yıllık hizmetin en az 1260 günü 4/a’lı olarak 8 Mart 2018 tarihinde dolmaktadır. Buna göre toplam 5225 prim günü olacak. 8 Mart 2018 günü hemen veya takiben ne zaman emeklilik için başvurulabilir? Hizmet cetvelinde yanlışlıkla yakınımın adına yazılmış olan 115 günün düzeltilmesi için SSK’ya başvuralım mı yoksa kurum kendi düzeltir mi?

Haşmet

YANIT: Yakınınız, emekliliği için gereken 20 yıl sigortalılık süresi ve 44 yaş şartlarını sağlamış. Ara vermeden prim ödemeye devam ederse, 8 Mart 2018 tarihinde hem 5225 prim günü hem de son 7 yıllık fiili prim ödeme süresinin en az 1260 gününün 4/a kapsamnda olması şartını sağlamış olarak 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanır.

Emekli aylığı, başvuru tarihini izleyen aybaşından geçerli olmak üzere bağlandığından, 8 Mart’tan sonra Mart ayı sonuna kadar istediği zaman işten ayrılarak emeklilik başvurusunda bulunabilir. Yakınınızın hizmetleri arasında gözüken başkasına ait prim günleri için bir şey yapmanıza gerek yok. Gereken işlemi SGK kendiliğinden yapar.

Sigortalı çalışan kız çocuğu SSK’dan yetim aylığı bağlatamaz

SORU: Annem babamdan SSK ve Kıbrıs Harekâtı Gazi Maaşı alıyor. İki çocuğum var. Eşimden boşandım. Sigortalı bir işte çalışıyorum. Babamın bu imkânlarından yararlanabilir miyim?

ELÇİN

YANIT: SSK sigortalı bir işte çalışan kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Sigortalı çalıştığınızdan dolayı, maalesef babanızdan dolayı yetim aylığı alamazsınız.

Düşük kazançtan prim ödenmesi emekli aylığımı düşürür mü?

SORU: 18 Haziran 1970 doğumluyum. İlk sigorta girişim Temmuz 1988’de yapıldı. Ocak 1995’ten Mart 2017’ye kadar bankacılık yaptım. Sigorta prim günüm doldu. Bugüne kadar sigorta primlerim hep en yüksek tavandan yatırıldı. Şu anda emeklilik yaşım dolana kadar yeni bir yerde çalışmaya başlayacağım. Eğer yeni işyerimde sigorta primim asgari ücretten yatırılırsa yani eskiye göre düşük prim yatırırsak, emekli olduğumda emekli maaşım düşer mi?

Turan Gürbüz

YANIT: Emekli aylığı hesabında esas alınan parametrelerden biri prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı, diğeri ise üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarına göre hesaplanan ortalama kazanç tutarı. Emekli aylığı da en basit ifade ile ortalama prime esas kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor.

Primler asgari ücretten ödenince doğal olarak Ekim 2008 sonrasına ilişkin prime esas kazanç ortalamanız düşer. Bundan sonraki süreçte primlerinizin asgari ücret üzerinden ödenmesinin emekli aylığınıza etkisi, asgari ücret üzerinden ne kadar süreyle prim ödeneceğine bağlı. Ekim 2008 sonrasına ilişkin prime esas kazanç ortalamanız düştüğü ölçüde emekli aylığınız olumsuz etkilenir.

Banka Emekli Sandığına Tabi Çalışan Kıdem Tazminatı Alarak İşten Ayrılabilir mi?

SORU: 1975 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1995 yılında yapıldı. SSK’da 178 günüm var. Askerliğimi asteğmen olarak yaptığım için Emekli Sandığında 360 günüm var. Şu an özel bir bankada çalışmaktayım. Öncesinde yine bir bankada 5 yıl çalıştım ve kendi isteğimle ayrıldım. 9 yıldır bu bankada görev yapıyorum. Bankanın özel emekli sandığı var. SSK, Emekli Sandığı ve eski çalıştığım bankanın emekli sandığındaki hizmetlerimi birleştirdim. Kaç yaşında emekli olurum? Şu an görev yaptığım bankadan kendi isteğimle ayrılsam, son çalıştığım 9 yılın tazminatını alır mıyım?

Ahmet Arabacı

YANIT: Yedek subay olarak 360 günlük Emekli Sandığı hizmetiniz karşılığı 3 ay (90 gün) fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresine hak kazanırsınız. Sigorta başlangıç tarihinizi gün, ay ve yıl olarak vermemişsiniz. Ancak 1995 yılındaki sigorta başlangıç tarihiniz farazi olarak FHZ süresi kadar (3 ay) geri gelir ve sigorta başlangıcınız her halukarda 23 Kasım 1995 tarihinden önce olur. Buna göre de emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz.

1475 sayılı (eski) İş Kanunun 14. maddesine göre, emeklilik için gereken yaş dışındaki (sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı) şartlarını sağlayarak kendi isteğiyle işten ayrılanlar kıdem tazminatına hak kazanıyor. Siz de İş Kanununa tabi olduğunuza göre, 3600 prim gününüz ve 15 yıllık sigortalılık süreniz olduğundan bu hakkınız var. Ancak bunun için SGK’dan bu durumu teyit eden “kıdem tazminatı alabilir” yazısı alarak işverene ibraz edilmesi gerekiyor.

Özel emekli sandığı olan işyerlerinde çalışanlara SGK bu belgeyi veremediği, özel emekli sandıkları da vermediği için, özel emekli sandığı olan birçok işveren, yasanın bu hükmüne göre işlem yapmıyor. Dolayısıyla emeklilik için gereken yaş dışındaki (15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü) şartları sağlayanların işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı ödemiyor. Ancak yargı yoluna başvurmayı göze almanız halinde kıdem tazminatınızı almanız mümkün olabilir. Bunun için işten ayrılmadan önce çalıştığınız kurumun emekli sandığından yaştan emeklilik için gereken şartları sağladığınıza ilişkin yazı talep etmeniz gerekiyor. Yazıyı verirlerse, sorun yok. Bu yazıyı çalıştığınız bankaya ibraz ederek işten ayrılmanız halinde, kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir. Ancak yazının verilmemesi halinde çalıştığınız kurumun emekli sandığı aleyhine dava açmanız ve yargı kararının lehinize sonuçlanmasına bağlı olarak alacağınız yazı ile çalıştığınız bankaya başvurmanız gerekir.

Prim Yeterli Ocak 2018’de Emekli Olabilirsiniz

SORU: 15 Ocak 1968 doğumluyum. 14 Nisan 1987 SSK girişimle 369 gün prim ödedim. Sonra Bağ-Kurlu oldum. Askerliğim süresince de primlerim ödendi. 1 Mart 2017 tarihine kadar ödenmiş Bağ-Kurum var. Toplam 10750 gün prim ödemem gözüküyor. Ne zaman emekli olurum?

MURAT

YANIT: İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten beri aralıksız prim ödediğiniz anlaşılıyor. Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz.

Usta öğretici olarak eksik günlerimi borçlanabilir miyim?

SORU: 3 Mart 1974 doğumlu bayanım. Sigortalı olarak çalışmaya 1 Eylül 1997’de başladım. 1997 yılından beri halk eğitimde usta yetiştirici olarak çalışıyorum. 1475 gün prim ödemem var. Sigorta primlerimiz çalıştığımız dönem kadar yatırıldığından (yılın her ayı ödenmiyor), prim ödemelerimde eksiklik var. Geçmişteki ödenmeyen günlerimi borçlanıp ödeme yapabilir miyim? 28 Ağustos 2002 doğumlu bir çocuğum var. Emekli olacağım yaş ve prim günü kaçtır?

İlter Dilek

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 5975 prim günüyle 54, yaştan emeklilik için ise 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

5510 sayılı SS ve GSS Kanunun geçici 31. maddesine göre, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuatı çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlar, bu durumlarını milli eğitim il veya ilçe müdürlüklerince belgelendirmeleri kaydıyla, 25 Şubat 2011 tarihinden önceki çalışmalarından dolayı ay içinde 30 günden eksik kalan süreleri borçlanabiliyorlar.

Buna göre, sadece ay içinde 30 günden eksik olan süreleri borçlanmanız mümkün olabilir. Hiç çalışmadığınız aylar için borçlanma yapamazsınız. Çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığınız (prim ödenmemiş) süreler için doğum borçlanması yapabilirsiniz.

1295 gün daha prim ödeyip 58 yaşın dolmasını bekleyebilirsiniz

SORU:1 Ocak 1971 doğumlu bayanım. SSK başlangıcım 15 Şubat 2001 olup 3205 gün prim ödemem var. Ne zaman emekliliğe hak kazanırım? Acaba kaç yıl çalışıp kaç yıl yaşı beklemem gerekiyor?

Sevim ÜNLÜ

YANIT: 1295 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2029’da emekli olabilirsiniz.

İsteğe bağlı olarak veya çalışarak prim ödeme arasında fark yok

SORU: Bir yakınım 23 Nisan 1959 doğumlu dul(eşi vefat etmiş) bayandır. SGK başlangıç tarihi 27 Haziran 2006 olup, Aralık 2016’ya kadar 3784 gün prim ödemiş olup 4a kapsamında halen çalışmaya devam etmektedir. Maluliyet ya da erken emekli olabilecek bir rahatsızlığı bulunmamaktadır. İki çocuk annesi olup SGK Başlangıcı çocuklarının doğumundan sonradır. Şu an aktif olarak çalışmakla beraber, koşulların zorluğundan işi bırakma noktasına gelmiştir. Mevcut yasaya göre; en erken ne zaman emekli olabilir? Eğer işten ayrılırsa emekli olacağı zamana kadar kendi primlerini ödeyerek emekli olabilir mi? Kendi primlerini ödeyerek mi emekli olması? Ya da normal çalışmaya devam ederek mi emekli olması lehine olur?

FETHİ

YANIT: Yakınız Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İşten ayrılıp, isteğe bağlı 1616 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.(ara vermeden prim öderse Ağustos 2021 ayı sonunda) İsteğe bağlı prim ödeyerek emekli olması ile Bağ-Kurlu bir faaliyette bulunarak prim emekli olması arasında fark yok.

2000 öncesi emekli olanların aylık bağlama oranı

SORU: 1 Eylül 1998’de SSK’dan emekli oldum. Aylık bağlanma oranım yüzde 65,60’dır. Ancak yaptığım incelemede 2000 yılı öncesi emekli olanlarda aylık bağlama oranı, 5000 prim günü için yüzde 60, sonraki beher 240 gün için 1 puan ilavesi ile hesaplanır diyor. Benim prim gün sayım ise 8770 gündür. Buna göre aylık bağlanma oranımın yüzde 75,70 olması gerekmektedir. Konuyu SGK’ya mail ile bildirdim, bana ilk cevaplarında “aylık bağlanma miktarında bir yanlışlık olmadığını” bildirdiler. İkinci bir yazı ile aylık bağlanma miktarı ile değil oranı ile ilgili itirazımın olduğunu söyledim. Verdikleri cevap “bizim aylık bağlanma oranına müdahalemiz mümkün değil, siz bu konuyu mahkemeye taşıyabilirsiniz” oldu. Konuyu mahkemeye taşıyacağım ancak daha önce sizin gibi bu konunun uzmanı olan bir kişinin mütalaasına ve bilgisine ihtiyacım var, yoksa boşuna mahkemelerde uğraşmayayım. Bana bu konuda ne yapmam gerektiğine dair bilgi verirseniz çok mutlu olacağım.

Ali Altay Devrim

YANIT: 1 Ocak 2000 tarihinden önce emekli olanların aylıklarının hesaplanmasında uygulanan gösterge ve katsayı sistemine göre, aylık bağlama oranın tespitinde; emekli aylığı gösterge tablosundan hesaplananlar için yüzde 60, üst gösterge tablosundan hesaplananlar için ise derece ve kademesine göre yüzde 50 ila 59 arasında belirlenmiş olan taban aylık bağlama oranı esas alınıyordu. Bu şekilde belirlenen taban aylık bağlama oranı 5000 prim günü için olup, emeklilik başvuru tarihi itibarıyla 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 artırılıp, 5000 günden az olan her 240 gün için yüzde 1 eksiltiliyordu. Ayrıca sigortalı kadın ise 50, erkek ise 55 yaşından sonraki her tam yaş için yüzde bir artırılıyordu.

Sorunuzdan, emekli aylığınızın üst gösterge tablosundan hesaplandığı anlaşılıyor. Emekli olduğunuz tarihte yaşınız 55’den büyük değildiyse, taban aylık bağlama oranınıza 5000 günü aşan 3770 gün için 15 puan eklenir, 240 günden arta kalan prim günü için hesaplama yapılmaz. Derece ve kademeniz birinci derecenin altıncı kademesi ise taban aylık bağlama oranınız da yüzde 50,6; buna göre de toplam aylık bağlama oranınız (50,6+15)= 65,60 olur.

Emekli aylığı nasıl hesaplanıyor?

SORU: 1 Ağustos 1967 doğumluyum. 1 Aralık 1986 sigorta başlangıcım. Toplam 8400 prim günüm var. Ağustos ayında emeklilik için müracaat ettim ama emekli maaşımın nasıl hesaplandığını bilmiyorum. Kanunları bilmiyoruz, yanlış hesap yapılmasını istemiyorum. Yardımcı olursanız sevinirim. Senelere bağlı katsayı nedir?

Ahmet Demirbaş

YANIT: Bu konuda hazırlanmış bir bilgisayar programı olmadan emekli aylığınızı manuel olarak ne siz ne de ben hesaplayabiliriz. Zira hesaplama çok teknik ve karmaşık. Ancak hesap şeklini şöyle özetleyebilirim.

Emekli aylığınız; 01.01.2000 öncesi, 01.01.2000-30.09.2008 dönemi ve 01.10.2008 sonrası dönem için ayrı ayrı hesaplanacak kısmi aylıkların toplamından oluşacak. Önce;

- 01.01.2000 öncesi dönemin tam aylığı, 2000 öncesi son 10 veya 5 yıllık prime esas kazançlarınız toplamının aynı süredeki prim ödeme gün sayısına bölünmesiyle bulunan ortalama yıllık kazanç tutarı ve toplam prim gün sayınıza göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak gösterge ve katsayı sistemine göre,

- 01.01.2000 ile 30 Eylül 2008 dönemine ilişkin tam aylık, bu dönemdeki prime esas kazançlarınızın güncellenmiş tutarının bu dönemdeki prim gün sayısına bölünmesiyle bunan ortama günlük kazanç ve toplam prim gün sayınıza göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak,

- 01.10.2008 sonrası döneme ilişkin tam aylık ise bu dönemdeki prime esas kazançlarınızın güncellenmiş tutarının bu dönemdeki prim gün sayısına bölünmesiyle bulunan ortama aylık kazanç ve toplam prim gün sayınıza göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak,

hesaplanacak.

Hesaplanan bu tam aylıklar, söz konusu dönemlerdeki prim gün sayılarınızın, toplam prim gün sayınıza olan oranlarına göre kısmi aylığa dönüştürülecek. Üç ayrı kısmi aylığın toplamı da emekli aylığınızı oluşturacak.

“Senelere bağlı katsayı” diye bir kavram yok. Yukarıda da belirttiğim gibi 1999 sonrası döneme ilişkin aylıklar hesaplanırken, prime esas kazanç tutarları güncelleniyor. Yani prime esas kazançların güncellenmesinde kullanılan “güncelleme katsayıları” var. Güncelleme katsayısı da her yılın aralık ayına göre TÜİK tarafından açıklanan TÜFE artış oranının yüzde 100’ü ile gayrısafi yurtiçi hasıla gelime hızının (büyüme hızının) 2000-Ekim 2008 dönemi için yüzde 100’ünün, Ekim 2008 sonrası için yüzde 30’unun toplamından oluşuyor.

250 gün daha prim ödeyip 51 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Ağustos 1988 ayında olup 5200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Hakan KUZU

YANIT: 250 gün daha prim ödeyerek priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 2022’de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşiniz raporlu olunan süreleri borçlanamaz

SORU: Eşim SSK’lı olarak çalışmaktadır. Son iki yıldır rahatsızlandığından tedavi gördü. Bu zaman içerisinde raporlu istirahatli olduğu süreleri borçlanabilmemiz mümkün müdür?

HİLMİ

YANIT: Raporlu olunan süreleri borçlanarak kazanma usulü yok. Maalesef eşiniz raporlu yani istirahatli olduğu süreleri borçlanamaz.

Ölüm aylığında vefat tarihi ve sigortalılık statüsü belirleyici oluyor

SORU: SÖZCÜ’deki yazınızı okudum. Size annem ile ilgili yazıyorum. Konu ile ilgili çok araştırma yaptım ancak yeterli bilgiye ulaşamadım. SSK emeklisi babam 20 Ağustos 2015’de vefat etti. Anneme 1.200 TL gibi aylık bağlandı. Annemin babası ise 19 Aralık 1995’te vefat etmiş. Onun da 9 yıl 11 ay 18 gün tarım sigortalı hizmet süresi var. Şu an dedemin emekli maaşını alan hiç kimse yok. Annem dedemden de aylık alabilmek için SGK’ya başvurdu. Babamdan aylık aldığı için aylık bağlanamayacağına dair bir yazı geldi. Ancak tanıdığımız birçok kişi hem eşinden hem de babasından aylık alabiliyor. Dedem tarım sigortalısı imiş ve ölümü ile yani 19 Aralık 1995 tarihinde emekliliğe hak kazanmış. Bu konu ile ilgili yardımlarınızı rica ederim.

Elif Şahin

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında gerek sigortalılar gerekse hak sahipleri yönünden sigortalının vefat tarihinde geçerli olan mevzuat hükümleri uygulanmaktadır. Ayrıca, hem eşten hem ana veya babadan aylık bağlanmasında, eş ve ana veya babanın sigortalılık statüleri de belirleyici olmaktadır. Bu nedenle de herkesin durumunu kendi özel koşulları içersinde değerlendirmek gerekiyor.

8 Eylül 1999 tarihinden önce vefat eden tarım SSK’lısının kız çocuğuna aylık bağlanması için kız çocuğunun bekâr, dul veya boşanmış olmasının yanı sıra ölüm geliri/aylığı (dul, yetim aylığı) da dahil olmak üzere herhangi bir statüde aylık almıyor olması gerekiyor. Anneniz babanızdan dul aylığı aldığından ve dedenizin vefat tarihi de 8 Eylül 1999 tarihinden önce olduğundan, annenizin dedenizden aylık alma hakkı bulunmuyor.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 15 Mayıs 1971 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Mayıs 1997’dir. 1993-1995 arası 18 ay askerlik yaptım. 5227 gün primim var. 15 yıl 3600 günden ve normal şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

Ziya GEDÜK

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmayla prim şartını sağlamış olacağınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmazsanız 598 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2027’de emekli olabilirsiniz. 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 günle, 60 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2031’de emekli olabilirsiniz.

Prim ödemeye devam edersem ne olur?

SORU: 1 Kasım 1978 doğumluyum. 1 Haziran 1996’da SSK girişim, şu anda 6180 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Prim ödemeye devam edersem ne olur?

Gökhan Kars

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz dolmuş. 25 yıllık sigortalılık süreniz 1 Kasım 2021’de dolar. 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2034 tarihinde de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Bundan sonraki her 360 günlük prim ödemesi, aylık bağlama oranınızı iki puan artırır. Ancak emekli aylığınız 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Ekim 2008 sonrası kısmi aylığın hesabında esas alınacak aylık bağlama oranı, Ekim 2008 öncesi kısmi aylıkların hesabında esas alınan aylık bağlama oranlarından düşük olduğundan, primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin, Ekim 2008 sonrası prim günleri arttıkça emekli aylıkları az da olsa düşüyor. Emekli olmanıza daha çok var. Bu süreçte çalışmadan emeklilik yaşınızın dolmasını bekleyemeyeceğinize göre, emekli aylığınızın düşmemesi için primlerinizin mümkün olduğunca yüksek kazanç üzerinden ödenmesinde yarar var.

Kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz

SORU: 1997 sigorta girişliyim. 3623 gün prim ödemem var. Şu an çalıştığım şirkette 4 yıldır çalışıyorum. Tazminatımı ve kıdemimi almam için sigortadan 1997 giriş ve 3600 günümün dolduğuna dair kâğıt alıp firma ‘ya versem, tazminatımı alabilir miyim? Konu hakkında bilgilendirmenizi rica ederim.

GÜRKAN

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilir. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağladığınızdan, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmeniz halinde, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Babanız Emekli Sandığı’ndan emekli olur ancak ikramiye ödenmez

SORU: Babam 5 Aralık 1973 doğumlu olup, 3 Temmuz 2000’de polis olarak göreve başladı. Önce askerlik borçlanmasını yatırdı. Sonra hizmet birleştirmesi yaptı. 1 Eylül 2016 tarihinde KHK ile meslekten ihraç oldu. Hizmet dökümü tablodaki gibidir.

Hizmet Dönemi	Yıl	Ay	Gün
01.01.1995-13.10.1999 arası fasılalı 5510SK 4-1(a)	01	06	22
21.11.1996-20.05.1998 arası askerlik borçlanması	01	06	-
15.07.2000-14.08.2016 arası 5510 4-1(c) hizmet	16	01	-
15.08.2016-14.09.2016 arası 5510 4-1(c) ½ hizmet	-	-	15
Fiili hizmet zammı	04	-	12
Toplam hizmet	23	02	19

Babamın emekli olabilmesi için yatırması gereken prim günü ne kadar? Emeklilik yaşı kaçtır? Emekli Sandığından emekli olması için ne yapmalı? Emekli ikramiyesi alabiliyor mu? Alamadığı yönünde duyumumuz var. Alamazsa mahkemeye başvuru hakkı var mı? 1995 ile mesleğe başladığı 2000 Temmuz ayına kadar aradaki boşluğunun primini yatırabiliyor mu (doldurabiliyor mu?) Hangi hizmetten emekli olacağı son 7 yıla bakıyorlarmış. Bu süre olarak mı yoksa prim olarak mı?

Zeynep Baş

YANIT: Babanız 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabi. Hizmet süresini tamamlaması için 1 yıl 9 ay 11 gün (641 gün) eksiği var. Hak kazandığı 4 yıl 12 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi 56 yaşından indirilir ve emeklilik yaşı 51 yıl, 11 ay, 18 gün olur. Hizmet süresini ve FHZ indirimli yaşını tamamladığında emekli olmaya hak kazanır.

Emeklilik statüsünün tespitinde son 7 yıllık (2520 günlük) fiili hizmet süresine/prim gününe bakılıyor. Eksik prim günü 1260 günden az olduğundan, isteğe bağlı sigortalı olarak veya 4/a (SSK) kapsamında çalışarak tamamlayabilir. Geriye dönük (boşluklar için) prim ödemesi yapamaz. Son 2520 günlük prim ödemesinin yarıdan fazlası 4/c statüsünde olacağından 4/c statüsünden emekli olur.

Yasa hükmü gereği, birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlananlara emekli ikramiyesi ödenebilmesi için memuriyetlerinin, kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması gerekiyor. Babanıza 4/a hizmeti birleştirilerek aylık bağlanacağından ve ihraç edilmiş olduğundan, emekli ikramiyesi ödenmez. Mahkemeye başvurabilirsiniz. Ancak açık yasa hükmü karşısında kazanma şansı olmaz.

51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1973 doğumluyum. İlk sigortalı hizmet başlangıcım 1 Eylül 1989 olup 6660 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?

HALİL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2024’de 51 yaşınızı dolduracağız tarihte emekli olabilirsiniz.

Maaşlı emekli olabilir miyim?

SORU: 7 Aralık 1970 doğumluyum. 16 Ocak 1997’de çalışma hayatına başladım ve ilk işim Emekli Sandığına tabi idi. Sandıkta 455 gün hizmetim bulunmaktadır. Şuan özel bir eğitim kurumunda görev yapmaktayım. 4/a (SSK) kapsamında prim yatırılıyor. SSK başlangıcım 1 Kasım 2000’dir. 2017 Haziran ayı da dahil olmak üzere toplam 5925 prim günüm bulunmaktadır. Sigorta primlerim brüt 2.051,58 TL den yattığı için emekli maaşımın oldukça düşük olacağını, bu yüzden daha fazla prim yatmasının bana zarar vereceğini düşünüyorum ama bu konuda net bir bilgim yok. Şuan ki şartlarda maaşlı emekli olabilir miyim? Olabilirsem ne gibi bir yol izlemem gerekecektir? Emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek istiyorum. Çalışmayı istemem bir sorun yaratacak mıdır?

Müjde Çınar

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. Ancak maaşlı olarak emekliliğe hak kazanabilmeniz için 53 yaşınızı doldurmanız, bunun için de 7 Aralık 2023 tarihini beklemeniz gerekiyor.

Çalışmadan emeklilik yaşınızı beklemeniz halinde yoksun kalacağınız gelir ile prim ödemeye devam etmeniz halinde emekli aylığınızda oluşacak azalma kıyaslandığında, çalışmaya devam etmeniz daha mantıklı bir seçim olur. Emekliliğe hak kazandığınızda da hemen emekli olup, emekli olarak çalışmaya devam edebilirsiniz.

Ağustos 2023’de emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Ağustos 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Kasım 1995 olup 7207 gün primim var. Askerliğimin tamamını borçlandım. Ne zaman emekli olabilirim?

NİHAT

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yapmış olmalısınız. Askerlik borçlanması, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 25 Ağustos 2023’de emekli olabilirsiniz.

Emekli maaşımın yüksek olması için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: 19 Temmuz 1975 doğumluyum. Askerliğimi, 1997 Eylül ayından 1999 Ocak ayına kadar yedek subay olarak yaptım. Yaklaşık 12 ay yedek subaylığım oldu. Ardından 2004 yılında ilk kez SSK’lı oldum. Şu ana kadar 3600 gün civarında sigortalıyım. Emekliliği ne zaman hak ederim? Primlerim son zamanlarda asgari ücret üzerinden ödeniyor. Emekli maaşımın yüksek olması için ne gibi bir yol izlemeliyim? Askerlik günlerimi emekli olurken ekletmem gerekiyormuş, bu konuda da bilgi verebilirseniz sevinirim.

Orkun Güney

YANIT: Yedek subaylık döneminize ilişkin Emekli Sandığı iştirakçiliğinize bağlı olarak 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5900 prim günüyle 57 yaşınızı dolduracağınız 19 Temmuz 2032’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığınızın yüksek olması için primlerinizin mümkün olduğunca yüksek kazanç üzerinden ödenmesi gerekiyor. Primleriniz ne kadar yüksek kazanç üzerinden ödenirse, emekli aylığınız o denli yüksek olur.

Emekliliğinize altı ay kala, yedek subaylık döneminize ilişkin Emekli Sandığı hizmetinizin 4/a hizmetinizle birleştirilmesi için SGK’ya başvurabilirsiniz.

Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz gerek

SORU: 13 Mart 1963 doğumluyum. Sigortalı işe giriş tarihim 1 Eylül 1999 olup SSK’ya 2315 gün prim ödemem var. Bu zaman aralığında dükkân açtığım için Bağ-Kurlu oldum. Ve Bağ-Kura da 1642 gün prim ödedim. Şu an sigortalı olarak devam etmekteyim. Ne zaman emekli olabilirim? Sizce SSK’mı? Yoksa Bağ-Kur mu daha uygun olur?

FATMA

YANIT: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Bağ-Kurdan sonra SSK başlangıç tarihinizi ve ne kadar prim ödediğinizi belirtmemişsiniz. Oysa bu belirleyici bir bilgi. Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 13 Mart 2021’de emekli olmanızda mümkün. Bağ-Kur başlangıç, bitiş ve Bağ-Kurdan sonra SSK başlangıç tarihinizi bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Bireysel başvuru üzerine intibak yapılmaz

SORU: 1 Ocak 1978  tarihinde sigortalı oldum. 2002 yılında SSK’dan işçi emeklisi oldum. Yeni zamla 1.960 TL maaş almaktayım. Çalışma hayatım boyunca yabancı şirketlerde çalıştım ve primlerim hep tavandan yattı. Maaşımın düşük olduğunu düşünüyorum. 2000 yılından sonra emekli olanların maaşlarında düzeltme sağlayacak intibak için SGK’ya dilekçe verdim. Sizce düzeltme olabilir mi ve hesaplamada yanlışlık varsa birikmiş hakkımı alabilir miyim ve durum böyleyse ne yapmalıyım?

Zafer Sevil

YANIT: İntibak, bireysel başvuru üzerine yapılmaz. 2000 yılından sonra emekli olanlar için, 2000 öncesinden emekli olanlar gibi bir intibak yasası çıkarılması gerekiyor. Ancak emekli aylığınızın hesabında yanlışlık olduğunu düşünüyorsanız, bu durumu belirterek, emekli aylığınızın yeniden hesaplanmasını talep edebilirsiniz. Hesap hatası varsa, emekli aylığınız düzeltilir ve eksik yapılan ödemeye ilişkin farklar da tarafınıza ödenir.

Askerliğinizin 200 gününü borçlanıp 54 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 19 Aralık 1969 doğumluyum. 5 Aralık 1994 sigorta girişliyim. Ve bugüne kadar prim ödemem aralıksız devam etmekte. Askerliğimi 1990 yılında yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

BÜLENT

YANIT: Askerlik sürenizin 200 gününü borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile, 54 yaşınızı dolduracağınız 19 Aralık 2023’de emekli olabilirsiniz.

Fazla çalışma karşılığı izin kullanımı

SORU: 5 yıldır bir işyerinde çalışmaktayım. Fazla mesai yapıyoruz ücretini alamıyoruz (haftada 60 saat çalışıyorum). Resmi tatillerde de çalışıyoruz ücretini alamıyoruz, alacak izin olarak müsait bir zaman olursa kullanıyoruz. 50 gün alacak izin var daha kullanmak nasip olmadı. Çalışma Bakanlığı şikayet hattını aradım işyerine müfettiş istedim, bana verdikleri cevap “müfettiş yollayamayız, işyeri sahibi ile konuşun anlaşın” 5 yıldır anlaşamadık, herhalde bir 5 yıl daha geçse anlaşamayız. Esas konuma gelmek istiyorum bu ağır şartlar altında çalışmak istemiyorum deyip istifa etsem, tazminatını alabilir miyim?

Serkan Deniz

YANIT: Fazla çalışma yaptırmak için işçinin yazılı onayının alınması gerekir. Fazla çalışma onayı, her yılın başında yazılı olarak alınır. Bu onay iş sözleşmesi yapılırken alınabileceği gibi, sonradan da alınabiliyor. Yıl içinde yapılacak her bir fazla çalışma öncesinde ayrıca onay alınması gerekmez. Yılın başında yazılı olarak onay veren işçi, gerektiğinde fazla çalışma yapmak zorundadır. Ancak fazla çalışma için onay vermiş olsa da sağlıklarının elvermediği doktor raporu ile belgelenen işçiye fazla çalışma yaptırılamaz. Ayrıca fazla çalışma yapmamayı haklı kılacak nedenlerin varlığı halinde de işçi önceden onay vermiş olsa dahi fazla çalışma yapmaya zorlanamaz.

Fazla çalışma yapan işçi, isterse işverene yazılı olarak başvurmak koşuluyla, bu fazla çalışma karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı, altı ay içinde, iş günleri içerisinde aralıksız ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanılır.

İş Kanununda, işçinin isterse fazla çalışma karşılığı zamlı ücret yerine serbest zaman kullanabileceği belirtilmiş. Buna göre, işçinin istememesi halinde fazla çalışma karşılığında izin kullandırılmasının mümkün olmayacağını, fazla çalışma karşılığı ücreti ödenmeyen işçinin de iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebileceğini düşünüyorum.

Sizin sorununuz sanırım fazla çalışma ve bunun karşılığı olan serbest zamanın kullanımından kaynaklanıyor. İş Kanununa göre, işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse; çalışma şartları uygulanmazsa, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz olarak feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanır.

İşyerinizde fazla çalışma yukarıda belirttiğim şartlara uygun olarak yaptırılmıyorsa, fazla çalışma ücreti ödenmiyorsa ya da talebiniz olmaksızın fazla çalışma karşılığı serbest zaman (izin) kullanmaya zorlanıyorsanız ve bu izin de kullandırılmıyorsa, iş sözleşmenizi haklı nedenle feshedebilirsiniz. Bu durumda kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir.

Bağ-Kuru 2005’den başlatamazsınız

SORU: 2005’den 2008’e kadar vergi mükellefiydim. Ama Bağ-Kur girişim yok. Bu dönemi Bağ-Kura ekletebilir miyim?

ALİ

YANIT: Sizin gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Bu tarihten daha gerideki bir tarihten Bağ-Kur başlatılamıyor. Maalesef Bağ-Kurunuzu 2005’den başlatamazsınız. Geçmişte bu şans verilmişti. Ancak kullanmadığınız anlaşılıyor.

Giriş değil hizmet süresi bildirilip bildirilmediği önemli

SORU: 10 Eylül 1974 doğumluyum. Polislik mesleğine memur olarak 14 Haziran 1996 tarihinde girdim. 3 Ekim 2016 tarihine kadar çalıştım ve bu tarihte açığa alındım. 22 Kasım 2016 tarihinde KHK ile ihraç oldum. Açığa alındığım tarihe kadar kesintisiz memur olarak çalıştım. Askerliğimi meslek içerisinde 8 ay kısa dönem olarak yaptım. (7 ay 17 günlük askerlik borçlanmasını ödedim.) Yıpranmam dâhil emekliliğimi hak edip hak etmediğimi, eğer hak etmiş isem hangi tarih itibari ile maaşa bağlanacağım? Ayrıca emekli ikramiyemi, emekli maaşımı alırken alabilecek miyim? SSK girişim var. Ama herhangi bir çalışmışlığım yok. Sistemde sıfır gün olarak gözüküyor. Sadece SSK numaram var.

MUAMMER

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Yıpranma süreniz ile birlikte hizmet süresi şartını sağlamış durumdasınız. Hak kazandığınız 4 yıl 11 ay 8 gün yıpranmanız (fiili hizmet süresi zammı) emeklilik yaşınızdan düşülecektir.  Hizmet sürenizi tamamlamış olduğunuzdan bundan sonra çalışmasanız da,  2 Ekim 2022 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Memuriyetinize son verildikten sonra sigortalı bir işte çalışmazsanız ve daha önce SSK kaydınız olmasına rağmen, adınıza bildirilmiş çalışma süresi olmadığından, hizmet birleştirmeden emekli olacağınızdan, emekli aylığı bağlandığında emeklilik ikramiyeniz de ödenecektir.

Raporunuzun bir yıl sonra yenilenmesi gerekecek

SORU: 8 Ağustos 1970 doğumluyum. 15 Temmuz 1988 tarihinde sigortalı işe başladım. 2 yıl orduda uzman çavuş olarak görev yaptım, bu çalışmamı sigortaya aktardım. Bu durumda 7868 gün çalışmam var. 25 Temmuz 2017 tarihinde vergi indiriminden yararlanmak için hastaneden heyetin yüzde 44 oranında raporu Ankara’ya gönderildi. Ancak “bu rapor 1 yıl geçerlidir” ibaresi var. Bana maaş bağlanır mı? Bir yıl sonra tekrar rapor yenilecek mi? Çalışamıyorum, iş, yol, yaş haddine takıldığımdan iş bulmakta zorlanıyorum.

Yaşar Çiçek

YANIT: Çalışma gücündeki kayıp oranınızın en az yüzde 40 olduğu kabul edilir de vergi indirimi hakkı alırsanız, buna bağlı olarak diğer şartları sağladığınızdan, yaş şartı aranmaksızın aylık bağlanır. Ancak rapor süresi sonunda yeniden rapor almanız gerekecek ve durumunuz yeni rapora göre yeniden değerlendirilecek. Bir yılın sonunda alacağınız rapora göre çalışma gücü kayıp oranınız yüzde 40’ın altına iner ve vergi indirim hakkını kaybederseniz, emekli aylığınız kesilir.

Kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 7000 gün prim gerek

SORU: İlk defa 5 Temmuz 2001’de sigortaya işe girişim var. Kamuda işçi olarak çalışmaktayım. 3600 günden fazla prim ödemem var. Kendi isteğimle işten ayrıldığımda tazminatımı alabilir miyim? Kamuda 4 yılım geçti.

VELİ

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, kendi isteği ile işinden ayrılsa da, kıdem tazminatı alabilir. Bugün için kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılamazsınız. Çünkü emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Emeklilik tarihiniz tercihinize göre değişir

SORU: 20 Mart 1962 doğumluyum. 2 Ekim 2001 ile 31 Ekim 2008 tarihleri arasında isteğe bağlı Bağ-Kur (4/b) ödemesi yaptım. Bu arada 29 Nisan 2003 tarihinde bir günlük SSK kaydım oldu. Toplamda 2549 gün isteğe bağlı Bağ-Kur ödedikten sonra 1 Kasım 2008 tarihinde mevsimsel olarak 4/a statüsünde günümüze kadar değişik işyerlerinde çalıştım ve 31 Temmuz 2017 itibariyle toplamda 2976 gün 4/a hizmetim oldu. Ne zaman emekli olacağımı söylerseniz memnun olurum.

Semra Tosun

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor. Buna göre, bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 2 Ekim 2026 tarihinde emekli olabileceğiniz gibi; 1475 gün daha prim ödeyerek 7000 prim gününü tamamladığınızda da (ara vermeden prim ödemeniz halinde Eylül 2021’de) emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak, 1260 gün isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyip, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Mart 2022’de 4/b statüsünden emekli olabilirsiniz.

İşinden kendi isteği ile ayrılan ihbar tazminatı alamaz

SORU: 25 Aralık 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 5 Ağustos 1990’dır. Ne zaman olurum? Apartman görevlisiyim 1 Ekim 1999 işe başladım. İşten çıkış yapsam ihbar ve kıdem tazminatım ne kadar alabilirim?

İHSAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 25 Aralık 2024’de emekli olabilirsiniz. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağladığınızdan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Her bir çalışma yılına karşılık son aldığınız brüt ücret tutarı kadar kıdem tazminatı alma hakkınız var. Ay sonunda işten ayrıldığınızı ve 2.000 lira brüt ücretiniz olduğunu varsayarsak, 17 yıl 5 ay çalışmanız karşılığında yaklaşık olarak 34.800 lira kıdem tazminatı alabilirsiniz. Ancak işten kendi ayrılan ihbar tazminatı alamadığından ihbar tazminatı alamazsınız.

Eşiniz SSK statünden 4600 prim günüyle emekli olabilir

SORU: Emekli öğretmenim. Eşim ev hanımı, 15 Nisan 1950 doğumlu. 1 Ağustos 2008’de 4/b (Bağ-Kur) primi ödemeye başladık. Emeklilik için 15 yıl (5400 gün) prim gününe tabi. Şirketi ben devralacağım. Eşim şirkette sigortalı olarak çalışacak. 15 yılda, sigortaya geçtiği için emekli olabilir mi? Şirketin SGK’ya borcu var. Şirketten tamamen ayrılıp sigortalı çalışmazsa birikmiş parasını alabilir mi? Emekli olabilmesi için bize öneriniz var mı?

Ahmet Akıncı

YANIT: Eşiniz 1 Ağustos 2008 sigorta (Bağ-Kur) başlangıcıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden yaştan emeklilik için 5400 gün (15 tam yıl) prim gününe tabi iken 4/a (SSK) statüsünden yaştan emeklilik için 4600 prim günü şartına tabi. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanların son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında ise o sigortalılık statüsünden yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olduklarından, 4/a statüsünden emekli olabilmesi için 4/b statüsünden sonra en az 1260 gün 4/a statüsünden prim ödenmiş olması gerekiyor.

Eşinizin 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki mevcut prim gün sayısını belirtmemişsiniz. 1 Ağustos 2008 tarihinden itibaren kesintisiz olarak prim ödeniyorsa, 31 Ağustos 2017 tarihi itibariyle 4/b kapsamında 9 yıl 1 ay (3270 gün) prim ödemesi olur. 4600 prim günü için 1330 gün eksiği kalır. Bunun en az son 1260 günü 4/a kapsamında olmak üzere prim gününü 4600 güne tamamladığında emekli olmaya hak kazanır.

Emekli olmaktan vazgeçip, şirket ortaklığından ayrılarak sigortalılığını sonlandırırsa, ödemiş olduğu primlerin uzun vadeli sigorta kollarına (emeklilik sigortasına) ait olan yüzde 20’lik kısmını toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz.

Eşinizin emekliliği veya toptan ödeme için şirketin SGK’ya borçlu olmasının önemi yok. Sadece emekliliği açısından kendi 4/b sigortalılığından dolayı prim borcu olmaması gerekiyor.

Siyasi irade isterse olur

SORU: 13 Eylül 1973 doğumluyum. SSK girişim 1 Temmuz 1995.  1993-1995 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerlik süremin tamamını borçlanarak ödedim. Şu an prim gün sayım 8000 günü buldu. Staj sigortam ise 1990 yılından başladı. Ne zaman emekli olabilirim? Sizce ileride staj sigortası başlangıç olarak kabul edilebilir mi?

Serkan Saran

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz dolmuş. Sigortalılık süreniz 1 Ocak 2019’da doluyor. 54 yaşınızı dolduracağınız 13 Eylül 2027’de emekli olabilirsiniz.

Siyasi irade isterse staj döneminin borçlanılmasına ve sigorta başlangıcı olarak kabul edilmesine ilişkin düzenleme yapabilir. Ancak bugüne kadar bu konuda verilen tüm kanun tekliflerine olumlu bakılmadı.

Hizmet birleşmesi varsa ihraç edilen memur emekli ikramiyesi alamaz

SORU: KHK ile ihraç olan emniyet personeli yıpranmasını alabiliyor mu? Ayrıca 2012’den önce hizmet birleştirmesi yapılmış ise, emekli ikramiyesi alınabilir mi? Aksi takdirde AYM tarafından kanunun iptali mi gerekir. İhraçtan sonra 3.5 yılı geçmeden kısa süreli özel sektörde çalışılsa örneğin 3 ay, yine emekli sandığından mı emekli olunuyor?

GÖKHAN

YANIT: KHK ile meslekten ihraç edilen emniyet personeli hak ettiği fiili hizmet süresi zammını alır. Ne zaman olursa olsun hizmet birleşmesi ile emekli olan ihraç edilen memur, emekli ikramiyesi alamaz. Emekli ikramiyesi alabilmesi için mevcut kanunun değiştirilmesi gerekir. İhraçtan sonra 1260 günden(3.5 yıldan) az SSK veya Bağ-Kura prim ödeyerek hizmet süresini tamamlayan, Emekli Sandığından emekli olur. 1260 gün prim ödemesi halinde Emekli Sandığından emekli olamaz. 2,3 ay prim ödemenin sakıncası yok. Ancak 2, 3 ayda olsa SSK ile Emekli Sandığı hizmet süresi birleştirileceğinden emekli ikramiyesi alınamaz.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: 18 Ekim 1970 doğumlu bayanım. Sigorta giriş tarihim 6 Şubat 1999 olup 60 gün sigortam var. Emekli olmak için toplu ödeme yapmak istiyorum. Ne kadar ödeme yapmam gerek? Ve ne zaman emekli olurum?

LEYLA

YANIT: Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Maalesef toplu prim ödeyemezsiniz. Emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3540 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 18 Ekim 2028’de emekli olabilirsiniz.

Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmez

SORU: 14 Mart 1980 doğumluyum. 9 Ekim 1996’da sigorta girişim var. Bugün itibariyle 5390 prim günüm oldu. Ne zaman emekli olurum? 2001-2003 yılları arası 18 ay askerlik yaptım.

Erhan Tezgöçen

YANIT: Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır.

9 Ekim 1996 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 5825 prim günüyle, 56 yaşınızı dolduracağınız 14 Mart 2036 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

FHZ’den yararlanırsınız ancak emeklilik yaşınız değişmez

SORU: Doğum tarihim 29 Haziran 1969. Sigorta başlangıcım 25 Ekim 1987. 1994 Aralık-1996 Nisan arasında askerliğimi yedek subay olarak 15 ay yaptım. Askerlik uzadığından 3 ay rütbe aldım, teğmen oldum. Askerlerin yararlandığı yıpranma süresinden ben de yararlanabilir miyim? Yararlanabilirsem bu bana nasıl bir avantaj sağlar, emeklilik tarihimi öne çeker mi?

Murat Gerginler

YANIT:Asteğmen ve teğmen olarak görev yaptığınız sürenin dörtte biri kadar fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresine hak kazanırsınız. Bu süre prim ödeme gün sayınıza eklenir, sigorta başlangıcınız farazi olarak bu süre kadar geri gelir ancak emeklilik şartlarınızı değiştirmeye yetmez. Ayrıca 4/a (SSK) statüsünden emekli olacağınızdan, emeklilik yaşınızdan düşülmez. 5375 prim günüyle, 50 yaşınızı dolduracağınız 29 Haziran 2019 tarihinde 4/a statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız.

Faaliyetinize devam ettiğiniz sürece Bağ-Kura prim ödemeniz gerekiyor

SORU: Bağ-Kur günlerim dolu. Şu an işyerim aktif.  Kredi ödemesi sebebiyle Bağ-Kur primi ödemesem ve emeklilik yaşıma son 3.5 sene sigorta ödemesi yapsam aradaki biriken Bağ-Kur borcunu ödemem gerekir mi? Ödemeden nasıl yapabilirim?

CÜNEYT

YANIT:  Bağ-Kurlu olmanızı gerektiren faaliyetinize son vermediğiniz sürece Bağ-Kur primlerinizi ödemek zorundasınız. Aksi halde prim borcunuz gecikme zammıyla artar. Sağlık yardımı da alamazsınız. SGK prim borcunuz için takip yapar. Bu ve benzer pek çok sıkıntı yaşarsınız. Sonuç olarak faaliyetinize devam ettiğiniz sürece veya başka bir işyerinde sigortalı çalışmadığınız sürece priminizi ödemeniz gerekir.

Emekliliğimi öne çekebilme ihtimalim var mı?

SORU: E-devlet SGK alanında gözüken bilgilerim şöyle; doğum tarihi Haziran 1972, ilk işe giriş tarihi 15 Mart 1994, ilk prim yatırılış tarihi 1995/3. dönem (120 gün), toplam uzun vade prim gün sayısı 6372. Emeklilik zamanımı öğrenmek, varsa öne çekebilme ihtimalim konusunda önerinizi rica ediyorum.

Erkan Özcan

YANIT: Adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim yatılmaya başlandığı tarih, emeklilik açısından sigorta başlangıç tarihi kabul edilir. Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. 55 yaşınızı dolduracağınız 2027 Haziran ayında emekli olmaya hak kazanırsınız.

15 Mart 1994 tarihinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başlamış olmakla birlikte, bildirilen prim günleriniz hizmetleriniz arasında yer almıyorsa, dört aylık dönem bordrosunda sigorta sicil numaranız yanlış yazılmış ve hizmetleriniz başka bir sigortalının hizmetlerine kaydedilmiş olabilir. O tarihte çalıştığınız işyerinden bu durumu araştırıp, düzeltilmesini sağlayabilirsiniz. Bu durumda emeklilik yaşınız 54 olur.

15 Mart 1994 tarihinde işe giriş bildirgeniz verilmiş olmakla birlikte sigortalı çalışmalarınız bildirilmemiş ise hizmet tespit davası açabilirsiniz. Çalıştığınızı kanıtlamanız halinde yine emeklilik yaşınız 54 olur.

Diğer bir seçenek olarak askerliğinizi Ekim 1995’ten önce yaptıysanız, 17 ay askerlik borçlanmasıyla emeklilik yaşınızı 54’e çekebilirsiniz.

Gerçek ücretle kuruma bildirilen ücretin farklı olması çalışana haklı fesih hakkı verir

SORU: 15 Nisan 1977 doğumluyum. İşe giriş tarihim 3 Ocak 1996 olup 2883 gün prim ödemem var. 2000-2001 de 18 ay askerlik yaptım. Emeklilik maaşımın yüksek olması için son kaç yılımı yüksek yatırmam gerekiyor? Sigortam asgariden yatıyor. Oysa aldığım maaş üç misli. Bununla ilgili ne yapabilirim?

CAN

YANIT: Son bir kaç yılda yüksekten prim ödeyerek emekli aylığını yükseltmek 2000’den öncesinde kaldı. Emekli aylığının yüksek olması için, tüm çalışma hayatı boyunca yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemek gerekiyor. 2942 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2033’de emekli olabilirsiniz. Aldığınız gerçek ücretle kuruma bildirilen ve üstünden prim ödenen kazanç tutarının farklı olması, size iş akdinizi haklı nedenle fesih hakkı verir. Bu nedenle iş akdiniz fesih edip, kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Primlerinizin gerçek ücretiniz üstünden hesaplanması için, iş mahkemesine dava açabilirsiniz. Ancak bu durumda gerçek ücretinizle kuruma bildirilen ücretinizin farklı olduğunda mahkemede belge ile ispatlamanız gerekir.

Sicil alınmasına rağmen çalışma bildirilmemişse başlangıç sayılmaz

SORU: 31 Aralık 1991 tarihinde sigorta sicil numaram var. Ama iş günüm yok. 1992 Mart ayında askere gittim. SSK’lı olarak işe başlangıcım 1995’de Acaba ne zaman emekli olabilirim?

TİMUR

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi kişi adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına( malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) çalışma süresi bildirilen gündür. Bu nedenle emekli olma şartlarınızı 1995 başlangıcınız belirliyor. 1995 deki başlangıcınız 23 Kasım’dan önceki bir tarih ise, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, muhtemelen emekli olma yaşınız 54’e düşer. Doğum tarihinizi(gün, ay, yıl olarak) sigorta başlangıç tarihinizi(gün, ay, yıl olarak) askerlik tarihinizi ve süresini bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

En yüksek değil orta sıradaki basamaktan emekli olmuşsunuz

SORU: SÖZCÜ Gazetesine ve şahsınıza başarılar dilerken, aklıma takılan bir konuyu sormak istiyorum. 25 sene Bağ-Kur primi ödedim. En yüksek yani 13. basamaktan ödenirse, buna göre daha yüksek maaşla emekli olacağım söylenmişti. 2005 yılında emekli oldum. Şu anda, alt basamaklarla aynı maaşı aldığımı zannediyorum. Böyle bir şey doğru olabilir mi? Şayet doğru ise bu haksızlık değil midir? Bu konuda beni ve benimle aynı durumda olanları aydınlatır mısınız?

Erol İpek

YANIT: Bağ-Kur sigortalılarının ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıklarının hesabında basamak sisteminin geçerli olduğu ve emekli olduğunuz yılda 13. basamak en yüksek basamak değildi. En yüksek basamak 24. basamaktı. İlk 11 basmakta sıra itibariyle basamak yükseltilmesi de prim ödemeye ve talebe bakılmaksızın Kurumca yapılıyordu. 12. basamaktan itibaren basamak yükseltmesinde sigortalının talebi gerekiyordu. Buna göre en yüksek basamaktan değil orta sıradaki basamaktan, hatta zorunlu son basamağın bir üst basamağından emekli olmuşsunuz. Dolayısıyla emekli aylığınızın düşük olması normal.

Kıdem tazminatı alamaz, izin ücreti alabilirsiniz

SORU: 11 Haziran 1977 doğumluyum. 4 Ekim 1999’dan 30 Haziran 2010'a kadar Emekli Sandığına bağlı olarak Ziraat Bankasında çalıştım. Sonrasında 3 ay Bağ-Kur’luydum. 20 Haziran 2011’den bu yana SSK'ya tabiyim. Ne zaman emekli olabilirim? İstifa ettiğim takdirde haklarımı alabilir miyim (kıdem tazminatı, izin günleri, yan haklar)?

Alper Kavi

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günü ve 60 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 60 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor. Prim gününüz 4500 günden fazla olup, 25 yıllık sigortalılık süreniz 60 yaşınızdan önce dolacağından, 60 yaşınızı dolduracağınız 11 Haziran 2037’de emekli olabilirsiniz.

Kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda kıdem tazminatına hak kazanabilmeniz için emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olmanız, yani 7000 prim gününü tamamlamış ya da 25 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olmanız gerektiğinden, kıdem tazminatı alamazsınız. Ancak hak kazanıp ta kullanmadığınız yıllık ücretli izin sürelerinize ilişkin izin ücretlerinizi alabilirsiz.

Engelli hakkıyla Ağustos 2024’de emekli olmanız mümkün

SORU: Ağustos 2005’de SSK girişim mevcut. Temmuz 2010’dan beri normal statüde memurum. 2014 yılında almış olduğum yüzde 52 raporum mevcut. Bu şartlarda emeklilik tarihim ne olur?

İSA

YANIT: İlk defa 15 Ekim 2008’den itibaren memur olanlar;  5510 sayılı Kanunun 4/c maddesi statüsünde sigortalı sayılıyor. Dolayısıyla 4/c sigortalısınız. Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık kuruluşlarının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücünüzde yüzde 50-yüzde 59 arasında kayıp olduğuna karar verilirse, emekli olmak için; 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. SSK’ya kaç gün prim ödediğinizi belirtmemişsiniz. Toplam priminizi 4320 güne tamamlamanız şartıyla, 16 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Ağustos 2021’de emekli olabilirsiniz. Bu tarihe kadar toplam priminizi 4320 güne tamamlayamazsanız, priminizi 4320 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Evli kadın babasından aylık alamaz

SORU: Annemin babası 1969 yılında ölmüş. Annem evli ve hiçbir geliri yok. Babam emekli memur. Acaba annem babasının maaşını alabilir mi?

GAMZE

YANIT: Evli kız çocuğu ana veya babasından yetim aylığı alamıyor. Maalesef anneniz babasından aylık alamaz.

Yatırdığımız primleri iade alabilir miyiz?

SORU: Annem 15 Ekim 1959 doğumlu. İlk sigorta girişi 26 Kasım 2013, isteğe bağlı 4/b. Toplam yatan prim 860 gün. 2016 Nisan ayında kendi isteğimizle durdurduk. Emekli olma imkanı var mı? Eğer yoksa isteğe bağlı yatırdığımız primleri iade alabilir miyiz?

Volkan Altan

YANIT: Anneniz 5400 prim gününü tamamladığında emekli olabilir. Bunun için 12 yıl 7 ay daha prim ödemesi gerekiyor. Buna göre prim ödemeye devam edip etmemeye karar verebilir. Emekli olmaktan vazgeçerse, 58 yaşını doldurduktan sonra, ödediği primlerin toptan ödeme şeklinde iadesini talep edebilir.

Bu durumda, yüzde 32 oranında ödediği primlerin emeklilik sigortasına ait olan yüzde 20’lik kısmının her yıla ait tutarı, primim ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile (güncelleme katsayısı: yıllık TÜFE ile büyüme hızının yüzde 30’unun toplamından oluşur) güncellenerek toptan ödeme şeklinde verilir.

Çalışma devam ederken kıdem tazminatı ödenebilir mi?

SORU: 3 Aralık 2013 tarihinden beri aynı işyerinde çalışmaktayım. İhtiyacım için 1.647 TL işverenimden ücret aldım, o da ekteki belge ile kıdem tazminatı olarak imzalamamı istedi ve imzaladım. Kasım ayında askerlik görevi için işten ayrılmak zorundayım. Kıdem tazminatı hesaplanırken başlangıç tarihinden iş sözleşmesinin feshine kadar ki kıdem üzerinden 1.647 TL mi düşülecek yoksa başka bir hesaplaması var mıdır? Not: Kıdem tazminatı almama rağmen sigorta üzerinde işyerinden girdi çıktım olmamıştır. Ayrıca işe başlangıcımdan beri maaşımın dışında AGİ ücreti alamıyorum, ne yapmam gerekiyor?

Yavuz Karakaya

YANIT: Gerçek ücretiniz midir bilemiyorum ama verdiğiniz bilgilerden, resmi kayıtlarda asgari ücretli gözüktüğünüz, ihtiyacınız için aldığınız tutar 2016 yılında ödendiyse, bir yıllık kıdem tazminatınız karşılığı olarak ödendiği anlaşılıyor. Ancak çalışma devam ederken kıdem tazminatı veya kıdem tazminatı avansı ödenmesi yasal olarak mümkün değil.

İş sözleşmeniz sona erdiğinde kıdem tazminatınızın, işe başladığınız tarihten itibaren hesaplanacak kıdem süreniz için son ücretiniz üzerinden hesaplaması, hesaplanan tazminat tutarından da 1.647 TL’nin mahsup edilmesi gerekir.

İşverenle net ücret üzerinden anlaşıp, resmi kayıtlarda asgari ücretli gözüküyorsanız, bankaya yatan ücretiniz içinde asgari geçim indirimi de olabilir. Değilse, asgari geçim indirimini talep edebilir, ödenmemesi halinde de vergi dairesine şikayette bulunabilirsiniz.

Engelli hakkıyla 20 yıl süre ve 4400 gün prim şartlarına tabisiniz

SORU: 2013 yılında yüzde 55 vergi indirimi aldım. Birkaç sorum olacaktı. 1)1 Ekim 1994 staj sigortası başlatarak SSK numaramı aldım. 2) Bir fiil 26 Eylül 2006’da SSK’lı oldum. Ve aralıklarla SSK ve isteğe bağlı Bağ-Kura prim ödedim. 2229 gün SSK’ya, 512 günde Bağ-Kura prim ödedim. 3)Askerliğimi 10 ay yaptım. Bu şartlar altında ne zaman emekli olabilirim?

BÜLENT

YANIT: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Engelli hakkıyla emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 1659 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 26 Eylül 2026’da emekli olabilirsiniz.

Üç aylık fiili hizmet süresi zammınızın yarısı yaştan düşülecek

SORU: 19 Mart 1981 doğumluyum. Askerliğimi 30 Kasım 2003 -30 Kasım 2004 arasında yedek subay olarak yaptım. 18 Mayıs 2005’den 17 Ağustos 2007’ye kadar SGK’ lı olarak çalıştım. 19 Eylül 2007’de memur oldum. En erken nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?

MURAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Memuriyetten emekli olmanız halinde, yedek subaylıkta kazandığınız 3 aylık fiili hizmet süresi zammınızın yarısı olan 1.5 ay, emekli olacağınız yaş haddinden indirilir ve emekli olacağınız yaş 60 tan, 59 yıl 10 ay 15 güne düşer. 16 Nisan 2029’a kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, yaş olarak 59 yaş 10 ay 15 günü dolduracağınız 4 Şubat 1941’de emekli olabilirsiniz.

5450 prim günü yeterli ancak..

SORU: 15 Haziran 1971 doğumluyum. 10 Şubat 1989 SSK girişliyim. Prim gün sayım 5280 ve primlerim asgari ücretten yatıyor. Emeklilik tarihime yaklaşık 5 yıl var. Emekli aylığım düşmesin diye 5450 günden sonra prim ödememeyi düşünüyorum. 5450 gün ne eksik ne fazla prim yeterli mi ve doğru mu yaparım?

Hüseyin Ülük

YANIT: Emekliliğiniz için ne eksik ne fazla 5450 prim günü yeterli. 5450 prim gününüz olduğundan eminseniz, prim ödemeyi kesip, yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. Ancak 2000 öncesi döneme ilişkin kısmi aylığın hesabında, 5000 prim gününden sonraki her 240 gün için aylık bağlama oranı bir puan artıyor. 5450 günün üzerine 30 gün daha prim öderseniz, 2000 öncesi kısmi aylığınızın hesabında esas alınacak aylık bağlama oranınız bir puan artar.

Dul-yetim aylığından başka geliri olmayan tek dairesi için emlak vergisi ödemez

SORU: 12 senedir dul bir bayanım. Oturduğum tek dairem ve 300 metrekare bir arsam var. Başka mülküm yok. Bir dul maaşım, birde annemden yetim maaşı alıyorum. Benim ev vergisi vermem gerekiyor mu? Vermemem lazımsa ne yapmam gerekiyor?

GÖKBERK

YANIT: Dul-yetim aylığından başka geliniz yoksa ve Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2 aşmayan tek daireniz varsa ve arsanız gelir getirmiyorsa, tek daireniz için emlak vergisi ödememeniz gerekir. Bağlı olduğunuz belediye vergi dairesine başvurarak konuya ilişkin formu doldurmanız halinde, emlak vergisi ödemezsiniz. Düzeltme talep ederek geçmiş 5 yılda ödediğiniz vergilerimde iade olarak geri alabilirsiniz.

23 Mayıs 2002’de 1080 gününüz varsa 55 yaşa tabi olursunuz

SORU: Ocak 1972 doğumlu kadınım. Mayıs 1993’te SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 1187 gün sigorta primim var. 11 Ağustos 2003 tarihinden beri de kamu görevlisiyim. Ne zaman, daha doğrusu kaç yaşında emekli olabiliyorum?

İsmet Kahyaoğlu

YANIT: Emeklilik yaşınızın tespitinde, 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle mevcut olan hizmet süreniz/prim gününüz dikkate alınır. Verdiğiniz bilgiden, SSK kapsamındaki 1187 günün (3 yıl, 3 ay, 17 günün) ne kadarının 23 Mayıs 2002 tarihi öncesine ait olduğunu tespit etmek mümkün değil.

23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle SSK kapsamında en az 3 tam yıl (1080 gün) prim gününüz varsa, emeklilik için 55 yaş şartına, yoksa 58 yaş şartına tabi olursunuz.

18 yaşından küçükken ödediğiniz primler sayılır

SORU: 15 Kasım 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 31 Aralık 1989’de. Sigorta başlangıcım 18 yaşından öncesi sigorta sayılıyor mu? Ve ne zaman emekli olabilirim?

NEZAHAT

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 46 yaşsınızı dolduracağınız 15 Kasım 2022’de emekli olabilirsiniz. 18 yaşından önce sigortalı olmanız sorun oluşturmuyor, ödediğiniz primlerde sayılıyor.

SSK sigortalılığınız devam ederken vergi mükellefi olabilirsiniz

SORU: Ben bir tuğla fabrikasının şehir içindeki bürosunda muhasebeci olarak, 4a (SSK) statüsünde çalışmaktayım. Ayrıca boş zamanlarımda ilgilendiğim üç adet internet sitem var ve bunlardan gelir elde etmekteyim. Ancak 4/a statüsünde olduğum için gelir vergisi beyannamesi veremiyorum. Vergi kaydı açtığımda ise ya 4/b'ye geçmem gerektiği ya da 4/a'da kalıp yanımda işçi çalıştırmam gerektiği söyleniyor. Ancak bu seferde işçi masrafını siteden elde ettiğim gelir karşılamıyor. Benim size sorum, 4/a statüsünde devam ederken, 4/b'ye geçmeden ve yanımda işçi çalıştırmadan elde ettiğim geliri nasıl beyan edebilirim? Veya bu konuda nasıl bir yol izlemeliyim?

İsmail Mehmetoğlu

YANIT: 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olmanız, vergi mükellefiyeti tesis ettirmenize ve gelir vergisi beyannamesi vermenize engel değil. 4/a kapsamında sigortalılığınız devam ederken 4/b kapsamında sigortalı sayılmanızı gerektiren bir iş yapabilirsiniz. Bir başka işyerindeki 4/a sigortalılığınız devam ettiği sürece 4/b kapsamında sigortalı sayılmazsınız. Bunun için yanınızda sigortalı çalıştırmanız da gerekmiyor. Sadece vergi kaydınıza bağlı olarak oluşacak kendi işyerinizden 4/a kapsamında sigortalı olamazsınız.

Çift aylık alamazsınız ancak fazla olan aylığı alma hakkınız var

SORU: Eşim 7 Eylül 1987 yılında vefat etti.(SGK çalışanıydı) Eşimden bana emekli maaşı bağlandı. Babam 2 Ocak 1990’da vefat etti.(SGK’ dan emekli idi) Annemde vefat ettiği için emekli maaşını alan yok. Sorum şu; eşimden SGK emekli maaşı alırken babamın da SGK emekli maaşını alabilir miyim?

MUKADDER

YANIT: Eşinizde, babanızda SSK’lı olduğundan çift aylık alamazsınız. Ancak fazla olan aylığı alma hakkınız var. Muhtemelen eşinizden aldığınız aylık daha yüksek olduğundan eşinizden aylık almaya devam edeceksiniz.

Staj sigortanız ve askerliğiniz emekliliğinizi öne çekmez

SORU: 19 Haziran 1972 doğumluyum. SSK başlangıcı olarak sistemde, staj başlangıcı olan 1987 yazıyor. Ancak SSK başlangıç tarihi Eylül 1989. Yaklaşık 6800 günüm var. Özel sektörde yönetici olduğum için primlerim hep tavandan yattı. Yaklaşık 8 aydır işsizim. Ne zaman emekli olurum? Askerliğimi 1996-1997’de 16 ay yedek subay komanda olarak güneydoğuda yaptım. Bunu da sayıyorlar mı bilmiyorum, ben başvurmalı mıyım, emekliliğimi etkiler, öne çeker mi?

Turgay Yaylacı

YANIT: SGK sisteminde yapılan güncelleme sonrasında hizmet dökümlerinde ilk işe giriş tarihi bölümünde staj başlangıç tarihi yer alıyor. Ancak staj döneminde malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı ve sigortalılık süresi olarak kabul edilmiyor.

Yedek subay olarak Emekli Sandığına tabi olduğunuz dönem, emekli olurken sigortalı hizmetlerinizle birleştirilir. Hizmet birleştirmesi için emekliliğinize altı ay kala SGK’ya başvurabilirsiniz. Ancak yedek subaylık döneminize ilişkin olarak hak kazanacağınız 3 aylık fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi ve ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınız askerlik süreniz emeklilik şartlarınızı değiştirmez.

Eylül 1989 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 19 Haziran 2023 tarihinde emekli olursunuz.

Yedek subaylara OYAK kesintileri iade edilir mi?

SORU: Askerlik görevimi 2007 yılında yedek subay olarak 12 ay yaptım (3 ay askeri öğrenci statüsü, kalan 9 ay kıta görevi olarak). Kıta görevi süresince (9 ay) subay statüsünde olduğumuz için maaşımızdan OYAK kesintisi yapıldı, ancak bu kesintiler askerlik görevi bitiminde ödenmedi. Bildiğim kadarıyla 12 ayın altında yapılan kesintiler geri ödenmiyor. Bu bilgi doğru mudur? OYAK kesintilerini geri alabilir miyiz, alabiliyorsak yolu nedir?

Murat Çelik

YANIT: Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK), MSB’ye bağlı olmak ve TSK mensuplarına Kanunda yazılı sosyal yardımları sağlamak üzere 205 sayılı Kanunla kurulmuş olup, Kanunun 17/c maddesi ile muvazzaflık hizmetini yapmakta olan yedek subaylar Kurumun geçici üyeleri sayılmıştır. Kanunun 21. maddesinde, sistemde bulunan üyelerin, sisteme girişlerinden itibaren üç yıl geçtikten sonra rezervlerini alarak ayrılabilmelerinin mümkün olduğu; 23. maddesinde ise geçici üyelere hiçbir aidat iadesi yapılmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Geçici üye olan yedek subaylara OYAK tarafından sadece yedek subaylık süresi içinde malul kalmaları halinde kendilerine, vefatları halinde geride kalanlarına yardım yapılmaktadır. Hizmetlerini tamamladıktan sonra aidat iadesi yapılmamaktadır. Uygulamanın hakkaniyete uygun olmadığını söylemek mümkün olsa da 205 sayılı OYAK Kanunu hükümlerine uygun olarak gerçekleştirildiğinden, yedek subaylara aidat iadesi yapılmamasının hukuka aykırı olduğunu söyleyebilmek mümkün değil.

Eşiniz 730 gün doğum borçlanması yaparak emekli olabilir

SORU: Eşim 10 Aralık 1962 doğum. SSK başlangıç tarihi 1 Temmuz 1987 olup 30 Ocak 2017 sonu itibariyle toplam 4495 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir? Ayrıca 29 Nisan 1992 ve 8 Mayıs 1994 tarihlerinde 2 doğum yapmıştır. Çalışmaya başlamadan önce 1980 ve 1983 tarihlerinde de iki doğum yapmıştır. Doğum borçlanması ile ödeme yapıp emekli olabilir mi? Ne kadar ödeme yapmamız gereklidir?

KEMAL

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi.730 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5225 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Başlangıçtan önceki doğumlar borçlanılamıyor. Eşinizin sigorta başlangıç tarihinden sonraki 1992 ve 1994 deki doğum sonralarındaki iki yıllık süre içinde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkı var. İki doğumundan sonraki iki yıllık sürelerde, toplam 730 gün prim ödenmeyen boş günü varsa, 730 gün doğum borçlanması yaparak toplam primini 5225 güne tamamlayarak hemen de emekli olabilir.

Anne ve iki kardeşin dul-yetim aylığı oranları yüzde kaçtır?

SORU: Babam 27 Ocak 2017 tarihinde vefat etti. Emekli sandığına maaş bağlanması için ben, annem ve kız kardeşim başvuruda bulunduk. Babam 3/3 ncü dereceden maaş alıyordu. Babamın maaşının yüzde kaçı anneme ve yüzde kaçı kardeşim ve bana bağlanır? Kardeşim engelli ve çelişmiyor. Ben çalışıyorum ama sosyal güvencem farklı bir kurum, bananda maaş bağlanabileceği için başvurmuştuk. Ben ve kardeşim başvurumuzu geri çekersek anneme bizim maaşlarımızda bağlanır mı?

ZD

YANIT: Babanızdan dolayı annenize yüzde 50, size ve kardeşinize de yüzde 25'er oranında aylık bağlanır ve böylece babanızın aylığının tamamı sizlere dağıtılır. Sadece siz aylık bağlanmasından vazgeçerseniz, anneniz Emekli Sandığından emekli değilse veya memur olarak çalışmıyorsa annenize yüzde 60, kardeşinize de yüzde 30 oranında aylık bağlanır ve bu durumda babanızın maaşının yüzde 90'ı ödenir. Siz ve kardeşiniz aylıktan vazgeçerseniz, annenize Emekli Sandığından emekli değilse veya memur olarak çalışmıyorsa yüzde 75 oranında aylık bağlanır. Bu durumda da babanızın maaşının yüzde 25'ini almamış olursunuz. Anneniz Emekli Sandığından emekli ise veya memur olarak çalışıyorsa, aylık bağlama oranı her hâlükârda yüzde 50 olur.  Sonuçta üçünüzün de aylıkta kalması yani aylık alması babanızdan ödenecek toplam tutar açısından daha avantajlıdır.

Emekli maaşı bağlanması için bekleme sürem var mı?

SORU: 4 Temmuz 1970 doğumluyum. Sırasıyla; 02.07.1996-05.05.1998 arası kesintisiz 663 gün TOBB Personeli Sigorta ve Emekli Sandığı Vakfına, 05.05.1998 den sonra kesintisiz 356 gün SSK’ya, 14.08.2000’den bugüne de halen Emekli Sandığına prim ödemem var. Bu verilere göre, ne zaman emekli olabilirim, emekli maaşı bağlanması için bekleme sürem var mı? Çalıştığım kurumun hukuki statüsü değişir ve isteğe bağlı olarak 4/a tercihinde bulunarak daha yüksek prim ödersem emekliliğime kalan süre dikkate alınarak daha yüksek emekli aylığı bağlanır mı?

Murat Akgündüz

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz Ekim 2022’de dolar. 57 yaşınızı dolduracağınız 4 Temmuz 2027 tarihinde maaşlı olarak emekliliğe hak kazanırsınız. Buna göre, hizmet süreniz dolduktan sonra emekli aylığınızın bağlanması için yaklaşık 5 yıl beklemeniz gerekecek.

4/a (SSK) statüsünden bağlanacak emekli aylığınızın yüksek olması, 4/a kapsamında prim ödemesine esas olacak kazanç tutarına ve prim ödeme süresine bağlı. Normal şartlarda Emekli Sandığı statüsünden bağlanacak emekli aylığı, 4/a statüsünden bağlanacak aylıktan daha yüksek olur.

Hangi doğumlar borçlanılabiliyor?

SORU: 1978 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Kasım 1998  olup 4136 gün prim ödemem var. 20 Ocak 2010’da doğum yaptım. Bir çocuğum var. Doğum borçlanması yapabiliyor muyum? Ne zaman emekli olurum? Erken emekli olmak içi ne yapmalıyım?

ÖZLEM

YANIT: Emekli Olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1839 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 2033’de 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğum tarihinden sonraki iki yılda prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Örneğin, doğumunuz sonrasındaki iki yılda hiç prim ödemediğinizi varsayarsak, doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanabilirsiniz.

Yurtdışı borçlanmasıyla nasıl emekli olabilirim?

SORU: Doğum tarihim 9 Temmuz 1959. Sigorta başlangıcım 1 Ekim 1976. 01.10.1976-30.10.1979 tarihleri arasında 4/a kapsamında 480 gün, 01.05.1982-31.12.1985 tarihleri arasında 4/b kapsamında 1320 gün prim ödemem var. 1995 yılından itibaren yurtdışında (Belçika) sigortalı olarak çalışmaktayım. Yurtdışı borçlanmasından faydalanarak Türkiye’den 4/a kapsamında nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?

Atilla Dandik

YANIT: 3200 gün yurtdışı borçlanması yaparak 5000 prim gününü tamamladığınızda veya 1800 gün borçlanarak 3600 prim günüyle, 60 yaşınızı dolduracağınız 9 Temmuz 2019 tarihinde Türkiye’de 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız.

Ancak 3201 sayılı Kanunun 6. maddesine göre, yurtdışı borçlanma süreleri de dikkate alınarak aylık bağlanabilmesi için yurtdışındaki çalışmanızın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almıyor olmanız gerekiyor. Bir de Türkiye’deki son sigortalılığınız 4/b (Bağ-Kur) kapsamında olduğundan, borçlanacağınız sürenin 4/a kapsamında değerlendirilmesi, bunun için de önce Türkiye’de 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olup, sonra yurtdışı borçlanması yapmalısınız.

Borçlanmak suretiyle 900 günle ölüm aylığı bağlatılabilir mi?

SORU: Genelde yazmadığınız Pazartesi günleri hariç yazılarınızı dikkatle okuyorum. Bu nedenle önce sizle bizi buluşturan gazetemiz SÖZCÜ yöneticilerine yürekten teşekkür ederim. Size iki sorum olacak;

1- Yazılarınızdan anladığım kadarıyla Türkiye’de sosyal güvenlikle ilgili kanunlar çok karışık. Acaba Dünya devletlerinde de böyle mi?

2- Kız kardeşim eşinden ayrıyken 14 Temmuz 2017 tarihinde vefat etti. Bir kızı var 21 yaşında, bekar ve herhangi bir işte çalışmıyor. Babası sağ ve SSK emeklisi. Sosyal güvenlik merkezinden döküm aldık, 367 gün SSK hizmeti çıktı. Kardeşim 14 Nisan 1972 doğumlu. İşe başlama tarihi 12 Şubat 1991. Yine merkezden bize verilen bilgiye göre hizmeti  900 gün yerine 1800 güne tamamlayarak borçlanmamız gerektiği söylenmiştir. Gerçekten yasa böyle midir? Yoksa iş mahkemesinde dava açmak gerekir mi?

Nesrin Sefer

YANIT: 1- Öncelikle başınız sağ olsun. Bildiğim kadarıyla bizdeki kadar sık değişen sosyal güvenlik yasaları, dolayısıyla karmaşık hale gelen sosyal güvenlik sistemi Dünyada yok. Sizin konunuz da karmaşık konulardan biri…

2- SGK, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden 4/a (SSK) sigortalılarının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için, 1800 prim günü veya her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 prim günü olması şartı arıyor; yargı, her türlü borçlanma sürelerinin sadece 5 yıllık sigortalılık süresine katılamayacağı, bunun dışındaki 900 günlük prime katılabileceği yönünde karar veriyordu.

5510 sayılı Kanunun 32. maddesinde yer alan “…her türlü borçlanma süreleri hariç…” ibaresinin Anayasa’ya aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talebiyle yapılan başvuru üzerine, Anayasa Mahkemesi, 22.10.2015 tarih ve E: 2015/10, K: 2015/93 sayılı kararı ile söz konusu ibarenin Anayasaya aykırı olmadığına karar verdi.

Buna göre, kız kardeşinizin prim gününü doğum borçlanması ile 900 güne tamamlayarak, yeğeninize 900 prim günüyle aylık bağlatmanız maalesef mümkün değil.

Eşinizin 488 gün daha prim ödemesi lazım

SORU: Eşim 1 Ocak 1964 doğumlu olup, SSK başlangıcı Eylül 1991’de. Arada epey boşluk var. 3 Ocak 2017 işten ayrıldı. SSK ve Bağ-Kur toplam 5037 gün prim ödemesi var. Yaş dolayısıyla sigortalı iş bulamıyoruz. SSK’lı çalışma son 7 yıl mevcuttur. Eşimin 11 Temmuz 1987 ve 25 Ekim 1994’de iki doğumu var. İkinci doğumu için 720 gün doğum borçlanması yaptık ve 2014’de 8.260 TL borçlanma bedeli ödedik. Emeklilik için ne yapabiliriz?

Semih TEKDAMAR

YANIT: Eşiniz, primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim içinde) SSK’ya 1260 gün prim ödemesi varsa, SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi. 488 gün daha prim ödeyerek, toplam primini 5525 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Emeklilik şartları kadın ve erkeğe göre değişir

SORU: 19 Temmuz 2017 tarihli köşe yazınızda işe giriş tarihi 29 Mart 2008 olan birinin 4/a statüsünden 58 yaşında ve 7000 prim günüyle emekli olabileceğini belirtmişsiniz. Benim de o günlerde sigorta girişim oldu, ancak benim emeklilik yaşımla ilgili SGK’nın sitesinden aldığım cevap “Gönderdiğiniz bilgilere göre yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları aşağıda belirtilmiştir. Koşullar 60 yaş, 7000 prim ödeme gün sayısı veya 60 yaş, 4500 prim ödeme gün sayısı ve 25 yıllık sigortalılık süresidir.” Sizin yazdıklarınız da mı hata var yoksa SGK’da mı?

Cevahir Başdalan

YANIT: Sanırım hata ne ben de ne SGK’da. 19 Temmuz 2017 tarihli yanıtım, kadın sigortalının emeklilik şartları ile ilgili. Sizin SGK’nın sitesinden aldığınız yanıt ise erkek sigortalı ile ilgili.

Soru sahibi olarak kadın mı erkek mi olduğunuzu belirtmemişsiniz. Erkek iseniz, benim verdiğim yanıt kadın sigortalı için olduğundan, SGK’dan aldığınız yanıt doğru. Kadın iseniz, SGK’nın sitesinden sorgulama yaparken cinsiyet seçimini “kadın” olarak yapmamış olabilirsiniz.

Sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: 5 Eylül 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Kasım 1994 olup 4160 gün prim ödemem var. 1 Ocak 1994 ve 18 Kasım 2000’de iki doğum yaptım. İki çocuğum içinde doğum borçlanması yapabiliyor muyum? Ne zamana emekli olurum? Erken emekli olmak için ne yapmalıyım?

MERYEM

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden 1590 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Eylül 2021’de emekli olabilirsiniz.

Birinci doğumunuz sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan borçlanamazsınız. İkinci doğumunuz için 18 Kasım 2000- 18 Kasım 2002 arasında prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Bu arada hiç prim ödemeniz yoksa borçlanarak 720 gün kazanabilirsiniz. Bu takdirde 870 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlayabilirsiniz.

Primi tamamladıktan sonra erken emeklilik çıkarsa yararlanırsınız

SORU: 8 Şubat 1974 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Mayıs 1989 olup 5200 gün prim ödemem var. 2017’de torba yasadan çıkacak olan erken emeklilik ten yararlanabilir miyim?  25 yıl doldu. Eksik günüm olursa, askerlik borçlanmasıyla kapatabilir miyim?

HÜSEYİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 250 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 8 Şubat 2025’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin 250 gününü borçlanarak prim eksiğinizi tamamlayabilirsiniz. Erken emeklilik yasasının çıkması zor görünüyor. Şayet süre ve primi doldurup yaşın dolmasını bekleyenleri emekli edecek bir yasa çıkarsa, yasa çıkana kadar prim eksiğinizi tamamlamanız şartıyla, yasadan sizde yararlanırsınız.

Eşiniz Şubat 2018’de emekli olabilir

SORU: Eşim 27 Aralık 1970 doğumlu. 15 Ağustos 1995 tarihinde polis memuru olarak göreve başladı. Meslek içerisinde 1997 yılında 18 ay olarak askerlik görevini yaptı ve askerlik borçlanmasını ödedim. 1 Eylül 2016’da KHK ile görevinden ihraç edildi. Eşim ne zaman emekliliği hak eder? Emekli ikramiyesi alabilir mi? Son olarak sizin verdiğiniz tarihle SGK’nın emekli olma tarihi arasında fark olursa izlemem gereken adli ve idari yollar nelerdir?

Deryali

YANIT: Öncelikle yaptığım hesaplamanın, eşinizin hizmet dökümünü görmeden verdiğiniz bilgilere göre, olası hizmet süresi ve hak kazanabileceği fiili hizmet süresi zammına göre olduğunu, bu nedenle de büyük farklılık olmasa da küçük farklılıkların olabileceğini bilmenizi isterim. Zira kesin bir tarih verebilmek için hizmet dökümlerine ihtiyaç var.

Eşiniz emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi. Askerlik nedeniyle boşluğu yoksa 4 yıl 10 ay 15 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresine hak kazanır. Bu süre fiili hizmet süresine eklenir ve 25 yıllık hizmet süresini tamamlamış olur. FHZ süresi emeklilik yaşından da indirilir ve emeklilik yaşı 47 yıl 1 ay 15 gün olur. Bu yaşı da Şubat 2018’de doldurarak emekli olmaya hak kazanır. Emekli Sandığına tabi hizmeti dışında çalışması yoksa emekli aylığı bağlandığında emekli ikramiyesinin ödenmesi gerekir.

Son işyerindeki çalışma sürenize ilişkin kıdem tazminatı alırsınız

SORU: 16 Eylül 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ağustos 1995 ve 4487 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Ve ne zaman emekli aylığı almaya başlarım? Birde emekli olduğum zaman çalıştığım yerden toplu bir para alabilir miyim?

FATİH

YANIT:1263 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 16 Eylül 2026’da emekli olabilirsiniz. Ekim 2026 ayından itibaren emekli aylığı almaya başlarsınız. Emekli olduğunuzda, son çalıştığınız işyerine ilişkin çalışma süreniz için kıdem tazminatı alırsınız.(her çalışma yılına karşılık, son aldığınız ücretin brüt tutarında)

Emekli aylığı, prim günü fazla olduğu için düşük olmaz

SORU: 25 Kasım 1966 doğumluyum. 10 Haziran 1994’te işe başladım. Çalıştığım sürede bir süreliğine işten ayrıldım, tekrar işe girdim. Şimdi de emekli olamadığım için halen çalışmaktayım. 2017 Kasım ayında 51 yaşım dolduğunda emekli olacağım. 7300 gün primim var. Primim yüksek olduğundan maaşım 800 TL civarı olacak diye bir söylenti var, bu doğru mu?

Bahar Alçalar

YANIT: Prim gününün fazla olması emekli aylığını düşürmez. Ancak primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin, özellikle Ekim 2008 sonrasına ilişkin prim gününün, toplam prim günü içindeki payı arttıkça, emekli aylıkları düşmektedir. Ne kadar emekli aylığı bağlanacağını net olarak söyleyebilmem mümkün olmamakla birlikte, 1994 sigorta başlangıcı ve 7300 prim günüyle bağlanacak emekli aylığınızın 800 liranın üzerinde olacağını söyleyebilirim.

4/c ve 4/a statülerinden ne zaman emekli olurum?

SORU: 1968 Ağustos doğumluyum. 2 Haziran 1985’te başlayan 4/a sigorta girişim var ve 1986-1987 yıllarında toplam 272 gün prim ödendi. 1992 Temmuz ayında kamuya girdim ve tam 24 yıl aralıksız kamuda çalıştım (4/c). 15 Kasım 2016 tarihinden itibaren de 475 gün 4/a kapsamında prim ödedim. 4/c ve 4/a statülerinden emeklilik şartlarım nedir? En erken ve en avantajlı nasıl emekli olabilirim?

Murat Ateşoğlu

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 15 Kasım 2016 tarihinde başlayan 4/a kapsamındaki prim ödemeniz 1259 günü aşmamak koşuluyla, 25 tam yıl hizmet süresini tamamlayıp, 53 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

4/a (SSK) statüsünden emekliliğiniz için gereken sigortalılık süresi, prim günü ve yaş şartını sağlamışsınız. Ancak birleştirilen hizmet sürelerine göre emeklilikte, son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında ise o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olunduğundan, 4/c hizmetinizden sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

4/c statüsünden sonra 1260 gün 4/a kapsamında prim ödediğinizde, 4/a statüsünden emekli olursunuz. Bu arada, 15 Kasım 2016 tarihinde başlayan 4/a kapsamındaki prim ödemeniz bugün itibariyle 475 gün olmaz.

Yaş düzelterek erken emekli olmazsınız

SORU: Nüfus cüzdanına göre, 10 Eylül 1979 doğumluyum. Doğum tarihim iki sene küçük yazılmış. Gerçek doğum tarihim 12 Haziran 1977’dir. SGK kayıtlarına göre ilk ise başlama tarihim 12 Eylül 1994 (staj başlama), ilk prim yatırma tarihim 2 Kasım 1995 olup, 19 Ocak 2017 tarihi itibari ile 5115 gün prim ödemişim. 2000-2002 yılları arası 18 ay askerlik yaptım. Yaşımı büyütürsem ve askerliğimi yatırırsam emekliliğe katkısı olur mu? Ne zaman emekli olabilirim?

RECEP

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden sonraki yaş düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde dikkate alınmaz. Bu nedenle yaş düzeltmenizin emeklilikte faydası olmaz. Askerliğinizi de sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma sadece primi artırır. Emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Bu nedenle bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Emeklilik şartlarınız staj değil adınıza ilk defa prim ödenen tarihe göre belirleniyor. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 635 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 10 Eylül 2034’de emekli olabilirsiniz.

OHAL döneminde Devlet memurluğundan çekilme

SORU: 13 Ocak 1995 tarihinde Yıldız Teknik Üniversitesinde uzman kadrosunda (657 sayılı Kanun kapsamında) göreve başladım. Ağustos 2000’de tayin olarak DSİ’de göreve başladım. İşyerindeki iş yükü ve özel sebeplerle görevimden ayrılarak emekliliği hak edeceğim 51 yaşımı çalışmadan beklemek istiyorum. OHAL döneminde olduğumuz için bir dilekçe ile ayrılabilir miyim? Dilekçemi verdikten sonra işe devam etme süresi var mı? Dilekçemi çalıştığım kuruma mı vermeliyim? Dilekçede yazmam gereken bir ifade var mı? Yerime biri atanıncaya kadar beklemek zorunda mıyım? İdarenin dilekçemi kabul etmeme hakkı var mı? Çünkü idare benim istifamı vazifeme ihtiyaç duyduğu için kabul etmeyecek. Dilekçemi kurum kaydına bırakarak işe gitmesem bir sıkıntı olur mu? Bundan sonra memuriyete geri dönmek gibi bir düşüncem yok ama yaşımı doldurduğumda maaş ve ikramiyemde bir sıkıntı olur mu?

Dilek Doğu

YANIT: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre, devlet memurları bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir ve memurluktan çekilmesi halinde memurluğu sona erer. Buna göre, istifa dilekçenizi çalıştığınız kuruma vermeniz ve talebinizin çalıştığınız kurumca kabul edilmesi gerekiyor. Zira 657 sayılı Kanununun 94. maddesine göre, memuriyetten çekilmek (istifa etmek) isteyen memur, yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Ayrıca, 657 sayılı Kanunun 96. maddesine göre de olağanüstü hal (OHAL) hallerinde Devlet memurları yerine atanacaklar gelip işe başlamadıkça görevlerini bırakamazlar.

Diğer yandan, yine 94. maddeye göre, mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde, yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır. Buna göre, çekilme (istifa) talebinizin kabul edilmemesi durumunda 10 gün kesintisiz devamsızlığınız halinde memuriyetten çekilmiş sayılırsınız. İstifa dilekçenizde, emekliğiniz için gereken yaş dışındaki hizmet sürenizi tamamladığınızı belirtmenizde yarar var. Bu durumda her hangi bir sorun yaşamazsınız. Yaşınız dolduğunda emeklilik başvurunuz üzerine emekli aylığınız bağlanır. Hizmetlerinizin tamamı Emekli Sandığı Kanununa tabi olduğundan, emekli aylığınız bağlandığında emekli ikramiyeniz de ödenir.

Ancak 657 sayılı Kanunun 97. maddesine göre, mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere, 96. maddeye (Olağanüstü Yönetim Hallerinde Çekilme Usulü’ne) aykırı hareket edenler hiçbir surette Devlet memurluğuna alınmazlar. İstifa talebinizin kabul edilmeyip, 10 gün devamsızlık sonucu çekilmiş sayılmanız halinde, OHAL durumundan dolayı bir daha Devlet memurluğuna alınmazsınız.

Askerliğinizin bir ayını borçlanıp bir yıl erken emekli olun

SORU:14 Mayıs 1967 doğumluyum. SSK giriş tarihim 20 Aralık 1989 olup 6399 primim var. Askerliğimi SSK giriş tarihinden önce yaptım. Ne zaman emekli olurum?

CENGİZ

YANIT: Askerlik sürenizin bir ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz bile, 51 yaşınızı dolduracağınız 14 Mayıs 2018’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin bir ayını borçlanmazsanız emekli olmak için 52 yaşı doldurmanız gerek.

Emekli SSK’dan yetim aylığı alamaz

SORU: SSK emeklisi olan babam 1966 da vefat etti. Annem de vefat ettiğinden babamdan maaş alan kimse yok. Ben emekli Sandığı emeklisiyim. Acaba babamdan maaş alabilir miyim?

SEVGİ

YANIT: SSK; emekli kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı aylık bağlamaz. Emekli Sandığı emeklisi olduğunuzdan, babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alamazsınız. Ancak tersi olsaydı, yani siz SSK emeklisi, babanız da Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, babanızdan aylık alabilirdiniz. Çevrenizde bu durumda olup, babasından aylık alanlar olabilir. Yasalar arasındaki farktan kaynaklanan bu durum sizi yanıltmasın.

Staj döneminde emeklilik sigortasına prim ödenmez

SORU: 1995 yılında staj yaptığım fabrikada hiçbir SSK ödemesi yapılmamış. 2003 Ekim ayından itibaren de sigortalı olarak bir fabrikada çalışmaktayım. Prim günüm 4850. Tazminat alarak ayrılmak istiyorum, nasıl mümkün olabilir?

Önder Bay

YANIT: Staj döneminde uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmiyor. Sadece kısa vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası primi ödeniyor. Bu nedenle de staj döneminizde adınıza uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmemesinde yasaya aykırı bir durum yok.

Kendi isteğiyle işten ayrılanların kıdem tazminatına hak kazanabilmeleri için emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olmaları gerekiyor. 2003 Ekim sigorta başlangıcıyla emeklilik için 7000 prim günü ve 60 yaş veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor. Buna göre, kendi isteğinizle işten ayrılıp kıdem tazminatına hak kazanabilmeniz, ancak 7000 prim gününü tamamladığınızda ya da 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı Ekim 2028’de mümkün olabilir.

Yaşı dolduran ancak primi yeterli olmayan ödediği primi geri alabilir

SORU: Emekliyim. Küçük bir piknik tipi işyerimiz var. İşyerini açarken benden kesilecek primin üzerine biraz daha ekleyelim eşimde ilerde bir emeklilik şansı yakalasın düşüncesiyle işyerimizi, eşimin üzerine açtık. Bildiğiniz gibi daha sonra emeklilerden destek kesintisi kaldırıldı. Seçim sonrası asgari ücret 1.300 TL olunca, Bağ-Kur pirimi tek kalemde 580 lira oldu. Bizde çözümü işyerimizi benim devralmamda bulduk. Ve 1 Ocak 2017 itibariyle işyerini devraldım. Sonuç olarak sizden öğrenmek istediğim şey; iki buçuk yıl süreyle eşim adına ödediğim Bağ-Kur primini geri alıp, alamayacağımızdır?

ORHAN

YANIT: Emekli olmak için aranan yaşı doldurduğu halde, emekli olacak kadar primi olmayanlar talep etmeleri halinde ödedikleri primi “yaşlılık toptan ödemesi” adı altına iade ediliyor. Eşinizin doğum tarihini ve hangi tarihte Bağ-Kurlu olduğunu belirtmemişsiniz. Eşiniz 58 yaşını dolduracağı tarihte ödediği Bağ-Kur primini geri alabilir.

Emeklilik başvurumu ne zaman yapmalıyım?

SORU: 3 Mayıs 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 10 Eylül 1990. Ağustos ayında emeklilik için başvuru yapabiliyorum. Emekli aylığımın yüksek olması için 2018 Ocak ayında mı yoksa 2017 Ağustos ayında mı müracaat etmeliyim?

Gülay Budak

YANIT: Emeklilik başvuru tarihine karar verirken kıyaslama yapılacak hususlardan biri, 2017 yılı güncelleme katsayısı ile emekli aylıklarına 2017 yılında yapılan zam oranının karşılaştırılmasıdır. Ocak 2018’de başvurmanız halinde, emekli aylığınız hesaplanırken prime esas kazançlarınızın güncellenmesinde kullanılacak 2017 yılının güncelleme katsayısının ne olacağını bugünden tahmin edebilmek mümkün değil. Ancak emekli aylıklarına 2017 yılında yapılan zam oranından çok fazla olmayacağını söyleyebiliriz.

2017 Ağustos ayında emeklilik başvurusunda bulunursanız hem 2017 yılı maaş zamları emekli aylığınıza yansıtılır hem de Eylül ayından itibaren aylık almaya başlamış olursunuz. Güncelleme katsayısı, 2017 emekli aylığı zamlarının üstünde çıksa bile emekli aylığında ortaya çıkacak artış, yoksun kalacağınız 5 aylık emekli aylığınızı belki de 10 yılda tolere edecek. Ayrıca emekli olduktan sonra da çalışmaya devam etmeniz ve böylece iki ayrı aylık almanız söz konusu olabilecek. Bence mevcut sistem içinde emekliliğe hak kazanıldığında emekli olmak daha avantajlı.

Emekli aylığınız asgari ücretin yüzde 35-40’ı kadar olur

SORU: 15 Ocak 1976 doğumluyum. Ticaret lisesinden 1992 yılında ilk sigorta girişim var fakat ilk primim 1997’de ödendi. Ne zaman emekli olabilirim? Bir de bu zamana kadar 2200 gün civarında prim ödemem oldu. Son 5 sene ek-5 tarım SSK’dan prim ödemekteyim (her ay 491 TL). 5750 günüme kadar böyle devam edersem, ortalama ne kadar maaş alabilirim?

Erkan Yalçın

YANIT: 5750 prim günü şartına tabi olduğunuzu nasıl hesapladınız bilemiyorum ama sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1997 öncesi ise 56 yaş ve 5825 prim günü, sonra ise 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabi olursunuz. Sigorta başlangıç tarihinize göre tabi olduğunuz prim günü ve yaş şartını tamamladığınızda da emekli olmaya hak kazanırsınız.

Primlerinizi asgari ücret üzerinden ödüyorsunuz. Böyle ödemeye devam ettiğinizde, asgari ücretin yüzde 35’i, bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olursa yüzde 40’ı kadar emekli aylığı alırsınız.

Destek primi borcundan ödeyerek kurtulabilirsiniz

SORU: Yaklaşık 25 yıllık işçi emeklisiyim. Otuz yılı aşkın süredir de taksicilik yapıyorum. Maaşımdan çalıştığım için para kesiliyordu. Ama şahsıma S.G.K tarafından yaklaşık iki ay önce 12.974 lira borç çıkarıldı. Bu borç nereden çıktı ve ben bu borcu ödemek zorunda mıyım?

OSMAN

YANIT: Emekli aylığını kestirmeden taksicilik yaptığınızdan, Sosyal Güvenlik Destek Primi ödemeniz gerekiyordu. Sosyal Güvenlik Destek primi sizin gibi kendi nam ve hesabına çalışanlardan Mart 2016’da kaldırıldı. Maalesef bu tarihe kadar destek primi ödeme yükümlüğünüz var. Bu borçtan ancak ödemek suretiyle kurtulabilirsiniz.

Emekli çocuk malul olsa da ana veya babasından yetim aylığı alamaz

SORU: Arkadaşım astsubaylıktan yüzde 80 raporla malulen emekli. Emekli Sandığından maaşını alıyor. Babası Bağ-Kur emeklisi. Acaba babamın maaşını da alabilir mi?

TAHA

YANIT: Malul erkek çocuğuna ana veya babasından ölüm(yetim) aylığı bağlanabilmesi için; Sigortalı çalışmaması veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ve aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Arkadaşınız Emekli Sandığından emekli aylığı aldığından, maalesef babasından yetim aylığı alamaz.

Yüksek emekli aylığı için ne yapmalıyım?

SORU: 9 Temmuz 1984 doğumluyum. 2006 Nisan ayında asgari ücretle devlet hastanesinde bilgi işlem personeli olarak işe girdim. 2014 Ağustos ayında işten ayrıldım. 2016 yılından itibaren SGK ödemelerimi ek-5 ve ek-6 şeklinde dışarıdan düzenli olarak yatırıyorum. Ne zaman emekli olabilirim ve düzenli aylık alabilirim? Emekliliğimde ne kadar alırım? Daha yüksek maaş almam için neler yapmam gerekir?

Elif Atalay

YANIT: En az 4500 prim günüyle, 58 yaşınızı dolduracağınız 9 Temmuz 2042 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 2042 yılı Temmuz ayı sonuna kadar başvurmanız halinde de Ağustos ayından itibaren emekli aylığı almaya başlarsınız.

Ne kadar emekli aylığı alacağınız, üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarına ve prim ödeme gün sayısına bağlı. Ne kadar yüksek kazanç üzerinden (prime esas kazanç tavanı asgari ücretin 7,5 katı olup, şu an için 13.331 TL) prim öderseniz, emekli aylığınız o kadar yüksek olur.

SSK ve Bağ-Kur emekli olan kız çocuğunun yetim aylığını keser

SORU: Annem ve babamdan maaş alıyordum. Kendim isteğe bağlı olarak emekli oldum. Annem ve babamdan aldığım maaş kesildi. 20 Kasım 1968 doğumluyum. Annem veya babamdan tekrar maaş alabilir miyim?

GÜLAY

YANIT: Emekli olduğunuzda yetim aylığınız kesildiğine göre, anne ve babanız SSK’lı veya Bağ-Kurlu olmalı. SSK ve Bağ-Kur emekli kız çocuğuna yetim aylığı bağlamaz. Sizin gibi aylık alırken emekli olan kız çoğunun aylığını da keser. Anne ve babanızdan biri Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, emekli de olsanız Emekli Sandığından aylık almaya devam ederdiniz.

Emeklilik için yılbaşını beklemeli miyim?

SORU: Doğum tarihim 5 Nisan 1960. İşe ilk giriş tarihim 1 Ekim 1980. 8 Ağustos 1983’e kadar çalıştım. 2000 yılında 339 gün Bağ-Kur ödemem var. İki çocuğum için doğum borçlanmasını ödedim. Şu an aktif olarak çalışmaktayım. SSK toplam prim günüm 3205, Bağ-Kur prim günüm 339. Tahminime göre SSK’dan Ağustos ayında emekli olabiliyorum. Yılbaşını beklersem mi yoksa emekliliğimi Ağustos’ta istersem mi daha yüksek aylık alırım?

Zöhre İlbeyli

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre 3600 prim günüyle emekli olacaksınız. Muhtemelen primleriniz de asgari ücret veya biraz üzerinde kazanç üzerinden ödenmiştir. 2017 yılının güncelleme katsayısının ne olacağını bugünden tahmin edebilmek mümkün değil. Ancak emekli aylıklarına 2017 yılında yapılan zam oranından çok fazla olmayacağını söyleyebiliriz.

Ağustos’ta emekli olursanız hem 2017 yılı maaş zamları emekli aylığınıza yansıtılır hem de Eylül ayından itibaren aylık almaya başlamış olursunuz. Ben olsam emekliliğe hak kazandığımda hemen emekli olurum.

Tespit davası açabilirsiniz

SORU: Kasım 1968 doğumluyum. 1 Mayıs 1986 ilk işe başlama tarihim. 23 Haziran 1986’da çıkışım verilmiş. Bu arada sigortam görünmüyor. Bunun için nasıl bir yol izlemeliyim? Buradan bir gün hak kazanırsam ne zaman emekli olurum?

Mesut Sırabaşı

YANIT: İşe giriş bildirgeniz verilmiş de sigortalı çalışmalarınız bildirilmemiş veya bir şekilde başka bir sigortalının hizmetleri içinde gözüküyorsa, çalıştığınız işyerinden dört aylık prim bordrolarını temin etmeniz, bu mümkün değilse hizmet tespit davası açmanız gerekiyor. Mahkemece sigortalılık hizmetlerinizin tespit edilmesi durumunda, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

Sigorta başlangıcınızın 23 Kasım 1986 tarihinden önce olması halinde, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. 49 yaşınız Kasım 2017’de doluyor. 5300 prim gününüz de varsa mahkeme sonuçlandığında emekli olmaya hak kazanmış olursunuz.

56 yaşı dolduracağınız tarihinde emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ekim 1976 doğumluyum.18 Mart 1998’de sigortalı oldum. 3 çocuk babasıyım. Eşim çalışmıyor. Ne zaman emekli olabilirim. Askerlik borçlanmasını daha yapmadım.

İSA

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. On ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2032’de emekli olabilirsiniz.

Dededen aylık alma usulümüz yok

SORU: Vefat eden SSK Emeklisi eşimden dul maaşı alıyorum. Asıl öğrenmek istediğim konu annemin babası emekli sandığından emekliydi. Annem babasından maaş alıyordu. 2016 Nisan ayında annem de vefat etti. Emekli sandığından dedemin maaşını alabilir miyim? Alabilirsem nereye ve nasıl müracaat etmem gerekiyor?

NEJLA

YANIT: Sistemimizde dededen aylık alma usulü yok. Maalesef dedenizden ölüm(yetim) aylığı alamazsınız.

Kızınız 58 yaşı dolduğunda Türkiye’de emekli olabilir

SORU: Kızımın SSK’lı olarak işe başlama tarihi 5 Kasım 1997. 30 Mayıs 2009 tarihine kadar çalıştı. Sonra yurtdışına çıktı ve halen orada. 1972 doğumlu olan kızım 4/a statüsünden 3600 gün ile 58 yaşında Türkiye'den emekli maaşı alabilir mi?

Çetin Aroma

YANIT: Kızınız 58 yaşını doldurduğunda, 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden Türkiye’de emekli olabilir.

Bildirim süresi verilirse ihbar tazminatı ödenmez

SORU: Özel bir şirkette çalışırken, patron kendi isteğiyle 2016 Nisan ayında beni işten çıkardı. Tüm haklarımı ödeyeceğini söyledi. Fakat ihbar tazminatımın yerine (ödemedi) beni iki ay fazladan çalıştırdı. Bu durum kanuna uygun mudur? Bir işveren çıkarmak istediği elemanını maaş karşılığı hem çalıştırıp hem de ihbar tazminatını ödemediği halde ödemiş gibi gösterip nasıl bir hakka sahip olabilir. Bu hakkımı işverenden nasıl talep edebilirim.

Alişan Dağıdır

YANIT: İş Kanununa göre, belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. Bildirim süreleri, işçinin çalışma sürelerine göre İş Kanununda iki ila sekiz hafta arasında belirlenmiştir. Verdiğiniz bilgiye göre, işyerindeki çalışma süreniz üç yıldan fazla olmalı. Bu durumda bildirim süresi sekiz hafta olur ve iş sözleşmesi, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş sayılır. İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.

İhbar tazminatı da işçinin, işveren tarafından işten çıkarılması halinde, işçiye bildirim süresi vermeyip, bunun yerine ödediği bildirim süresine ilişkin ücret tutarıdır. İşveren bildirim süresi vermek yerine, bildirim süresini beklemeden işten çıkartmış olsaydı, bildirim süresine ilişkin ücretinizi ihbar tazminatı olarak peşin ödemesi gerekecekti. Ancak işvereniniz, bildirim süresi vermeyi tercih etmiş. Dolayısıyla ihbar tazminatı ödemediği halde ödemiş gibi göstermesi söz konusu olmaz. Yaptığı işlemde yasaya aykırı bir durum yok.

54 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 26 Nisan 1974 doğumluyum. 14 Mart 1990 tarihinde esnaf olarak Bağ-Kurlu oldum. O tarihten bu zamana kadar aralıksız olarak prim ödedim. Hiç ara boşluğum yok. Aynı zamanda halen esnaf olarak işime devam etmekteyim. Hangi tarihte emekli olma hakkına sahip olabilirim?

MURAT

YANIT: Aralıksız prim ödediğinize göre askerlik sürenizde de prim ödemiş olmalısınız. Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 26 Nisan 2026’da emekli olabilirsiniz.

Düzeltilmiş yaşınız emeklilikte dikkate alınmaz

SORU: 1 Mart 1974 olarak nüfusa kaydım yapılmış (2 yıl küçük yazılmışım). 14 Mayıs 1995’te SSK başlangıcım, 6230 gün primim var ve halen sigortalı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Primimin fazla olması emekli maaşıma olumsuz yönde etki eder mi? Yaşımın küçük yazıldığını mahkeme yoluyla ispat edersem bunun emekliliğime etkisi olur mu?

Zarife Ezgi

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışında kalan şartları sağlamışsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2025 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Yaşınızı mahkeme kararı ile düzeltebilirsiniz. Ancak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında, ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olunan tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihi esas alındığından, düzeltilmiş yaşınız emeklilikte dikkate alınmaz.

Prim gününün fazla olması emekli aylığının düşmesine neden olmaz. Ancak primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin, 1 Ekim 2008 sonrası prim günlerinin, toplam prim günü içindeki payı arttıkça emekli aylığında bir miktar düşüş olur.

Emekli olurken tüm primler dikkate alınır

SORU: 1948 doğumluyum. İşe giriş tarihim 29 Aralık 1989 olup 20 Şubat 2005’de emekli oldum. Emekli olduğum gün toplam 4979 gün primim, 720 gün de askerlik borçlanmam vardı. Ancak Sigortada 25 yılımı doldurmadığım için 3600 prim günü ile emekli oldum. 25 yılımı şimdi doldurdum. Fazladan kalan prim günlerimi de saydırarak emekli maaşımda bir artış yaratır mı?

HARUN

YANIT: 3600 gün şartlarıyla emekli edilseniz de, emekli aylığı hesaplanırken tüm prim ödemeleriniz dikkate alınmıştır. Emekli aylığı hesaplanırken 3600 günden fazla olan priminin dikkate alınmaması gibi bir durum söz konusu olamaz. Sonuç olarak; 25 yıl sigortalılık süremi doldurdum gerekçesiyle emekli aylığınızı yükseltemezsiniz.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: Annem 1955 doğumlu. 14 Ocak 2008’den beri tarım Bağ-Kuruna primi ödeniyordu. 14 Eylül 2014’ten beri 4/b olarak primi ödeniyor. Annem ne zaman emekli olabilir? Yaşından dolayı kısmi emeklilikten faydalanabilir mi? Toplu bir ödeme yapıp emekli olma şansı var mıdır?

AYSUN

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.(boşluğu yoksa 14 Ocak 2023’de) Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü olma usulümüz yok. Maalesef anneniz toplu prim ödeyerek gün kazanamaz.

Yeşil kart kalktı, gelir testi yaptırabilir

SORU: Komşumuz bir hanım eşinden boşandı. Dosyası Yargıtay'da 1,5 yıldır onanıp karar kesinleşmedi. Eşi Bağ-Kur sigortalılığını iptal ettiğinden hanımın sosyal güvencesi kalmadı. Boşanma kesinleşmediği için babasının sosyal güvencesine de geçemedi. Eşi tedbir nafakasını da doğru dürüst yatırmıyor. Kendisine özel sigorta yaptırmış. Hanım hastalanıyor, doktora gidemiyor. Yeşil kart alabilir mi, ne yapabilir? Küçük çocuğu olduğu için çalışamıyor. En büyük sorunu bu, nasıl çözülür, fikrinize ihtiyacımız var.

Seyhan

YANIT: Yeşil kart uygulaması kalktı. Ancak gelir testi sonucuna göre aile içindeki geliri brüt asgari ücretin üçte birinin altında olduğu tespit edilenler, primleri devlet tarafından karşılanmak üzere sağlık hizmetlerinden yararlanıyorlar.

Komşunuz hanım, bulunduğunuz yerdeki SGK il veya merkez müdürlüğüne genel sağlık sigortası tescili için başvurup, bir ay içinde gelir testi talebinde bulunabilir. Gelir testi sonucuna göre aile içindeki gelirin brüt asgari ücretin üçte birinin altında olduğu tespit edilirse, primleri devlet tarafından karşılanmak üzere sağlık hizmetlerinden yararlanır. Bu süre içinde yaptığı ödemeler de faizsiz olarak iade edilir.

Gelir testi sonucunda aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden fazla çıkar veya gelir testi için başvurmazsa, aylık asgari ücretin yüzde üçü tutarında (yılsonuna kadar geçerli olan asgari ücrete göre 53 TL) genel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.

İşçi “istifa ettin” denilerek işten çıkartılmaz

SORU: Engelli kadrosundan belediyede çalışan kuzenim, “istifa ettin” denilerek işten çıkartılmış. İstifa etmediği halde işten çıkartılan kuzenim, hakkını aramak için nasıl bir yol izlemeli? İşe girerken imzalatılan "kendi isteğimle işten ayrılırsam tazminat almayacağım" taahhüdü, işten çıkarılma için kullanılabilinir mi? Bilgisi dışında imzalatılan istifa dilekçesi geçerli olur mu?

Asım Gözaçan

YANIT: İşe girerken imzalatılan "kendi isteğimle işten ayrılırsam tazminat almayacağım" taahhüdü, işten çıkartılma için kullanılamaz. “Bilgisi dışında imzalatılan istifa dilekçesi” nasıl oluyor bilemedim ama kendisi yanıltılarak imzalatıldı ise geçerli olmaz. Kuzeniniz İŞKUR ve Çalışma Müdürlüğü’ne şikâyette bulunabileceği gibi, doğrudan iş mahkemesinde dava açabilir.

Anneniz toplu prim ödeyemez

SORU: Annemin 1979 sigorta girişi var. Ve 1985 yılına kadar kesintisiz prim ödenmiş. Hemen emekli olmak istiyor. Yeni torba yasa kapsamında nasıl emekli olabilir? Geri kalan prim gün sayılarını ödeyip hemen emekli olabilir mi?

MEHMET

YANIT: Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Anneniz eksik günlerini toplu ödeyerek emekli olamaz. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Anneniz primini, 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Annenizin 1979’dan sonra doğumları varsa, en çok üç doğumla sınırlı olmak şartıyla, doğum sonrasındaki iki yıl içinde prim ödenmeyen boş günleri borçlanabiliyor. Örneğin: annenizin belirttiğimiz şartları taşıyan üç doğumu olduğunu varsayarsak, üç doğumunu borçlanarak toplam da 2160 gün kazanabilir. Ancak annenizin 6 yıl prim ödemesi varsa, 1440 gün doğum borçlanmasıyla primini 3600 güne tamamlaması da mümkün.

Fazla çalışma ücreti ödenmiyor ne yapayım?

SORU: Özel güvenlik olarak çalışıyorum. Haftada 5 gün 12 saat üzerinden çalışıyorum. Aldığım ücret, yol, yemek ve AGİ dahil 1860 lira. SSK’ya 1647 liradan yani asgari ücretten prim yatıyor. Hepsi bankaya yatıyor. Fazla çalışmam ve mesaileri yatırılmıyor diye dava açsam tazminatımı alabilir miyim?

SEDAT

YANIT: Tazminatınızı alabilirsiniz. Fazla çalışmalar üstünden prim hesaplanıp sigorta primi yatırılması gerekiyor. Bu primler sizin emekli maaşınıza etki edecektir. Bundan mahrum kaldığınız için, işten bu sebeple ayrılırsanız ve mahkemede de bunu ispat ederseniz tazminatınızı alabilirsiniz.

Sigorta başlangıcınız dokuz yıl geri gider

SORU: Bağ-Kur hizmetim 01.05.1999 – 30.04.2003 arası olup toplam 1439 gündür. SSK hizmetim 03.05.2017-31.05.2017 tarihleri arası 28 gündür. Doğum tarihim 1 Temmuz 1965’tir. Yurtdışı (Suudi Arabistan) hizmetlerimden 31.03.1989 – 31.03.1999 tarihleri arası 9 yıl, 30.04.2013-30.04.2017 tarihleri arası 4 yıl hizmet borçlanmasını tek taleple yaptım ve 4680 gün için 88.733 TL borçlanma tutarını 25.05.2017 tarihinde ödedim.

Yapmış olduğum 13 yıl yurtdışı borçlanmasının tamamı, parayı ödediğim tarihten geriye gidilerek mi sigortalılık başlangıç tarihim tespit edilecek? Yoksa Bağ-Kur hizmetimden önceki yapmış olduğum 9 yıl borçlanma Bağ-Kur sigorta başlangıç tarihinden geriye, 30.04.2013 ile 30.04.2017 arası 4 yıl hizmet borçlanmam SSK başlangıç tarihim olan 03.05.2017’den önceye mi sayılacak? Zira birinci şıkta 58, ikinci şıkta 52 yaşa tabi oluyorum.

Mehmet Andı

YANIT: 4 yıllık yurtdışı hizmet borçlanması, 30.04.2013-30.04.2017 tarihleri arasına ait prim günü kabul edilir. Bağ-Kur başlangıç tarihinizden önceki dönem için yaptığınız 9 yıllık yurtdışı borçlanması, Bağ-Kur sigorta başlangıç tarihinizden önceki döneme sayılır. Sigorta başlangıç tarihinizi 9 yıl geri götürür ve sigorta başlangıcınız 1 Mayıs 1990 olur. Buna göre de 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz.

En son 1 Temmuz 2017 tarihinde 52 yaşınızı doldurarak emekli olmaya hak kazanmışsınız. Temmuz sonuna kadar başvurmanız halinde, emekli aylığınız Ağustos ayından itibaren bağlanır.

4500 gün ile 7500 gün üzerinden emeklilikte aylık farkı

SORU: Ben 1975 doğumluyum. İsteğe bağlı Bağ-Kur primi ödemekteyim. Son 1260 gün SSK'dan prim yatırmayı düşünmekteyim. 4500 gün 60 yaş ile 7500 gün 60 yaşın emeklilikteki maaş farkı ne kadar olacaktır? Bugün itibari ile emekli olduğumu varsayarsak ne kadar maaş alırım?

Akın Kızılırmak

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla, üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarının 30 günlük ortalaması ile prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Dolayısıyla emekli aylığını, prim gün sayısının yanı sıra üzerinden prim ödenen kazanç tutarı belirliyor. Hesaplanan aylık tutarı da asgari ücretin yüzde 35’inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa yüzde 40’ından az olamıyor. Buna göre, sizin için 4500 prim günü karşılığı bağlanacak aylığın en az asgari ücretin yüzde 35’i, bakmakla yükümlü olacağınız kişi durumuna göre de yüzde 40’ı kadar; 7500 gün için ise en az asgari ücretin yüzde 42’si kadar olacağını söyleyebiliriz.

SSK’da 7000 Bağ-Kurda 9000 gün prim ödemeniz gerekir

SORU: 14 Ağustos 1985 doğumluyum. 18 Haziran 2002 SSK girişliyim. 3600 gün SSK primin var. 2014’den itibaren de Bağ-Kurluyum 900 günde Bağ-Kur primim var. 450 günde askerlik borçlanmam var. SSK mı? Yoksa Bağ-Kurdan mı emekli olmak daha iyi? Hangi şartlarda emekli olabilirim?

ERMAN

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı bir işte çalışarak 2050 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7 000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 14 Ağustos 2045’de SSK’dan emekli olabilirsiniz. 4050 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

İhraç edilen memura emeklilik harcırahı ödenmez

SORU: Babam kanun hükmünde kararname kapsamında ihraç oldu. Emeklilik hakkını kazanmış olması sebebiyle ikramiyesini aldı, Maaşı bağlandı. Fakat emeklilik harcırahını alamadık. İhraç olması harcırah almasına engel midir?

AHMET

YANIT: Emekli olan memurlara,  375 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 1/D maddesi hükmünce, yer değiştirme harcırahı yerine verilen “emeklilik harcırahı”,  sadece görevde iken emeklilik talebinde bulunan memurlara, emekli oldukları kurumlarınca ödeniyor. Babanız bir kurumda çalışmıyorken, yani boşta iken emekli olduğundan emeklilik harcırahı ödenmez.

AGİ hakkımızı aramak için ne yapmam gerekir?

SORU: Özel bir huzurevinde iki buçuk senedir çalışıyorum. Huzurevinin açıldığı 2010 yılından bugüne kadar ne ben ne de diğer çalışanlar AGİ almadık. İşverenin AGİ ödemesini yapması için ne yapmalıyım? Bir de bütün çalışanlara her ay "tüm haklarımı aldım" anlamında bir kağıt imzalattırılıyor. İmzalamayanın maaşı ödenmeyecek diye tehdit ediliyor. Hakkımızı aramak için ne yapmam gerekir?

Aydoğan Yaşıt

YANIT: Verdiğiniz bilgilerden, işverenle net ücret üzerinden anlaşmış olduğunuz ve gerçek ücretinizle kayıtlarda yer alan ücretinizin farklı olduğu anlaşılıyor. Aksi halde işverenin asgari geçim indirimi (AGİ) tutarını kayıtlarında göstermemesi ve banka aracılığıyla yapması gereken ücret ödemeleriniz içinde AGİ’nin yer almaması mümkün olmaz. Maalesef bu durum çalışma hayatının kanayan yarası.

Hakkınızı aramanız, sonuçlarına katlanmayı göze alabilmeniz halinde mümkün olabilir. Örneğin AGİ’nizi almadan “tüm haklarımı aldım” anlamındaki belgeyi imzalamamanız ya da itiraz kaydıyla imzalamanız gerekiyor. İmzalamamanız halinde maaşınızın ödenmeyeceği tehdidine papuç bırakmayıp gerekirse işten ayrılmayı, bunun sonucunda da ücret ve kıdem tazminatı alacağınız için dava açmayı göze almanız gerekiyor. Bunun dışında vergi dairesine şikâyette bulunabilirsiniz. Ancak bu da maalesef sonuçlarına katlanmayı göze almanıza bağlı. Sorununuzu işverenle görüşerek, çalışma barışını bozmadan çözmeye çalışmanız en doğru olanı.

4/c’den emekli olan memur emekli ikramiyesi alabilir mi?

SORU: 30 Ocak 1990 doğumluyum. Askerliğimi yapmadan 30 Ağustos 2009’da askerî okula girdim. 30 Ağustos 2010’da uzman jandarma olarak göreve başladım. Bordromda Emekli Sandığı kesintisi yok. Daha önceden de SSK girişim yok. 5510 sayılı kanuna tabi olarak memuriyete başladım. Emekli olduğumda tazminat alamayacağım söylemi doğru mu?

ONUR

YANIT: Memuriyete 15 Ekim 2008 tarihinden sonra başladığınız için, 5434 sayılı “Emekli Sandığı Kanunu” na değil, 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” na tabisiniz. Bu yasaya göre 4/c sigortalısı sayılıyorsunuz. Bu nedenle Emekli Sandığına kesinti olmaz. 4/c sigortalılık statüsüne prim kesintisi olur. Ancak ilk defa 4/c sigortalısı olanlara da, emekli olduklarında, 5434 sayılı Kanunun Ek 82. maddesinde sayılan şartları sağlamaları halinde, aynı Kanunun 89. maddesi gereğince emekli ikramiyesi ödenmektedir. Dolayısıyla emekli olunca gerekli şartları sağlamanız halinde, emekli ikramiyesi alacaksınız.

Askerlik borçlanmasının emeklilik yaşıma etkisi olur mu?

SORU: 10 Ağustos 1978 doğumluyum. 16 Aralık 1996 girişli aktif Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca son 3,5 yılımda sigortalı olursam emeklilik yaşım değişir mi? 18 aylık askerlik borçlanması yaparsam emeklilik yaşımda etkisi olur mu?

Bayram Şahin

YANIT: Askerliğinizi ilk defa 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olduğunuz tarihten sonra yapmış olmalısınız. Askerlik döneminde Bağ-Kur primleriniz ödendiyse zaten askerlik borçlanması yapamazsınız. 25 tam yıl (9000 gün) prim günüyle 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Askerlik döneminde Bağ-Kur primleriniz ödenmediyse 57 yaş şartına tabi olursunuz. Emeklilik yaşınızın 56’ya inmesi için askerlik borçlanması yapmanız gerekir.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise askerlik borçlanması yapsanız da yapmasanız da 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 günü 4/a kapsamında olmak koşuluyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2034 tarihinde emekli olmaya hak kazanısınız.

Ev hizmetinde on günden az çalışanların emeklilik sigortası

SORU: Aydınlatıcı yazılarınız bizi çok memnun ediyor. Biz bugün yanımıza gelen gündelikçi işçiyi sigortalattık. Çok memnun oldu ve bir dizi soru sordu, ben de işin uzmanına danışayım dedim. Yanıtlarsanız çok memnun oluruz. Çalışan gündelikçi, takip eden ayda 390,40 TL fark öderse genel sağlık sigortasından ve emeklilik devamlılığından yararlanabileceğini okumuştum. SGK ise bunun 577 TL olacağını söylüyor. Aynı işverenin yanında 10 günden az çalışması halinde uygulanan bir sistem olduğuna göre, bu gündelikçi 30 farklı işverenin yanında çalışarak veya 10 farklı işverenin yanında çalışarak 30 gün prim ödemesi yapabilir mi?

İlker Çeteci

YANIT: Aynı veya değişik evlerde, ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışan kişi için, çalıştıranlar sadece çalıştırdıkları günler için 1,20 TL iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi öderler.

Çalışan kişi emeklilik hakkı elde etmek istiyorsa, çalışmanın geçtiği ayı takip eden ayın sonuna kadar yüzde 32,5 oranında uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primi ödemesi gerekiyor. Yılsonuna kadar geçerli olan asgari ücrete (1.777,50 TL) göre de ödemesi gereken aylık prim tutarı 577,69 TL olur.

54 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 21 Kasım 1967 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 18 Aralık 1995 olup askerlik hariç 6045 gün prim ödemem var. Askerliğimi yedek subay olarak yaptım. Giriş tarihim 31 Mart 1994’de yedek subay olarak 390 gün askerlik yaptım. Bu bilgiler ışığında ne zaman emekli olurum?

Kenan AYDOĞDU

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 21 Kasım 2021’de emekli olabilirsiniz.

Emekli ya da iş göremez raporu alabilir miyim?

SORU: Sigortalı bir işte çalışıyorum. 1992 doğumluyum. 1800 gün primin var. Gözümdeki rahatsızlıktan dolayı askerlikten muaf tutuldum. İlgili makamlara başvuru yapsam emekli ya da iş göremez raporu alabilir miyim?

Yunus Emre Kızılay

YANIT: İş göremez raporu alamazsınız. Sürekli iş görmezlik, iş kazası veya meslek hastalığı halinde söz konusu olabilir. Ancak SGK’ca yetkilendirilmiş bir hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranınızın;

- Yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğu kabul edilirse, 18 yıl sigortalılık süresi ve sigorta başlangıç tarihinize göre 4100 ila 4680 arasında prim günüyle,

- Yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olduğu kabul edilirse, 16 yıl sigortalılık süresi ve yine sigorta başlangıç tarihinize göre 3700 ila 4320 arasında prim günüyle,

yaş şartı aranmaksızın emekli olabilirsiniz.

Askerlik durumunuza göre 50 veya 51 yaşı dolduracaksınız

SORU: 4 Temmuz 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1989 olup yaklaşık 9000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Harun ÖKSÜZ

YANIT: Sigorta başlangıcınızı sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Sorunuzu 23 Kasım 1989’dan önceki bir tarihte sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 4 Temmuz 2018’de emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, askerlik sürenizin sigorta başlangıç tarihinizi 23 Mayıs 1988’e kadar götürecek kadar kısmını borçlanmanız halinde, 50 yaşınızı dolduracağınız 4 Temmuz 2017’de emekli olmanız da mümkün.

Ev hizmetinde on günden az çalışanların sigortalılığı

SORU: Evimizde bir aydan beri temizlik için haftada iki gün bir hanım çalışıyor. İşe başlarken isteğe bağlı sigortası olduğunu, sigorta yapmamız yerine kendi sigortasına katkıda bulunmamızı istedi. Sigortası olup olmadığını bilmiyoruz. Bu durum ileride bir sorun yaratır mı? Bunun için ne gibi bir önlem almamız gerekir?

Hüseyin C. Uluer

YANIT: Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışan kişi için, çalıştıranlar sadece çalıştırdıkları günler için 1,20 TL iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi öderler.

Bunun için çalıştırdığınız kişiyle birlikte imzalayacağınız “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” ile ikametgâhınızın bağlı olduğu SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirim yapmanız gerekiyor. Bu bildirimi, www.turkiye.gov.tr adresinin “e-hizmetler” menüsünün altında bulunan “4/a 10 günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru Sorgulama” kısmını seçerek de yapabilirsiniz.

Çalışan kişi emeklilik hakkı elde etmek istiyorsa, çalışmanın geçtiği ayı takip eden ayın sonuna kadar isteğe bağlı olarak uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına prim ödemesi gerekiyor. Bu konu sizi ilgilendirmiyor.

Emekli olma şartlarını: SSK’da başlangıç tarihi, Bağ-Kurda prim sayısı belirliyor

SORU: 19 Eylül 1971 doğumluyum. 1991’de başlayan sigortamla SSK’ya 10 gün prim ödemem var. 1998’de  Bağ-Kura başladım. Ve hala prim ödemeye devam ediyorum.  SSK girişim Bağ-Kura geçer mi?  Yoksa  son 3.5 yıl SSK’mı yatırmam gerekli? 1992’de 15 ay askerlik yaptım. Hangisi avantajlı, nasıl emekli olabilirim?

K.AVŞAR

YANIT: Emekli olma şartlarını, SSK’da sigorta başlangıç tarihi belirlerken, Bağ-Kurda 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle ödenmiş olan prim gün sayısı belirliyor. Bu nedenle SSK başlangıcınız Bağ-Kur açısından sadece priminizi 10 gün artırır. Emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, toplam 9000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 19 Eylül 2027’de Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz. SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden başka bir işyerinde çalışarak, SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, 1991 başlangıcınız 23 Mayıs’tan önceki bir tarih ise, toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 52 yaşınızı, sonraki bir tarih ise toplam 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Hizmetlerimi ne zaman birleştirmeliyim?

SORU: 1980 doğumluyum. Sigortaya başlangıcım 1998. Mesleki hayatımın bir kısmı 4/a'lı, bir kısmı 4/b’li ve bir kısmı da yurtdışı deneyimlerimle 4/c'li olarak geçti. Halen Amerika'da çalışıyorum. Hizmetlerimin birleştirilmesi işlemini ne zaman ve nasıl gerçekleştirmek benim açımdan faydalı olacaktır? Şu an yurtdışında olduğum için isteğe bağlı sigortalı olarak primlerimi yatırıyorum. İlerleyen yıllarda Türkiye'ye dönmeyi düşünüyoruz. 54 olan emeklilik yaşımdan 7 sene önce nerede çalışmaya başlarsam o son 7 yılda ödenen sigorta miktarına göre mi emeklilik maaşım belirlenecek? Yüksek miktarda emekli maaşı almak için nasıl bir yol izlemeliyim?

Gözde Karagöz

YANIT: Emekliliğinize daha çok var. Şu an için acele etmenize gerek olmadığı gibi, sağlayacağı bir avantaj da yok. Ayrıca hizmet bileştirmesi için başvursanız da birleştirme işlemi yapılmaz. Farklı sigortalılık statüsünde geçen hizmetler, emekliliğe altı ay kala SGK’ya başvurulması halinde birleştiriliyor. Emekliliğinize altı ay kala başvurursanız hizmetleriniz birleştirilir.

Emekli aylığının hesabında son yedi yıllık değil, tüm sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarları dikkate alınıyor. Yüksek emekli aylığı için de uzun süre tavandan prim ödemek gerekiyor.

Son yedi yıllık (2520 günlük) fiili prim ödeme süresi, sizin gibi birden fazla sigortalılık kapsamında prim ödeyenlerin emeklilik statülerinin belirlenmesi açısından önem taşıyor. Emeklilik öncesi son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olunuyor.

15 Mayıs 2017’de aylıksız ve ikramiyesi olarak işinizden ayrılabilirsiniz

SORU: 13 Ağustos 1971 doğumlum.7 Mayıs 1997’de öğretmenliğe başladım. Ne zaman emekli olabilirim? İki kızımdan biri çalışamaya başlamadan önce 1995 de, diğeri 2002’de doğdu. Borçlanma oluyor mu? Oluyorsa da hangisine oluyor. Yoksa ikisine de oluyor mu? Bilgi verirseniz sevinirim. Birde yaşım dolmadan ayrılırsam emekli maaşımı ve ikramiyemi ne zaman alırım?

ARZU

YANIT: Başlangıçtan önceki doğumlar borçlanılamıyor. Başlangıçtan sonraki doğumlar, doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor. Bu nedenle, birinci doğumunuzu borçlanma hakkınız yok. İkinci doğumuz için de, doğum sonrasında ücretsiz izin kullanmışsanız bu süreyi(iki yılı aşmamak üzere) borçlanma hakkınız var.

Doğum sonrasındaki ücretsiz izin sürenizi borçlandığınızı varsayarsak, emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 53 yaşınızı dolduracağınız 13 Ağustos 2024’de emekli olabilirsiniz. 20 yıllık fiili hizmet sürenizi dolduracağınız 15 Mayıs 2017’de işinizden aylıksız ve tazminatsız olarak ayrılarak, emekli olacağınız yaşın dolmasını çalışmadan beklemeniz mümkün. Bu durumda 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli aylığınız bağlanır. Emekli ikramiyenizde aynı tarihte ödenir.

Atamayla belediye başkanı olanlar makam tazminatından yararlanamıyor

SORU: 1982 - 1984 yılları arasında belde belediye başkanlığı görevi yaptım. Görev sürem boyunca beni hiçbir sosyal güvenlik kurumuna tabi tutmadılar. 1979 Mart ayında aynı yerde fen memuru olarak işe başlamıştım. 1981’de askerlik dönüşü  beni  1 Nisan da başkan olarak atadılar.  1984’de görevim sona erdi. İki sene görev yapmama rağmen, hiçbir sosyal güvencem olmadı. Şu anda  SSK emeklisiyim. Acaba geriye  dönük bir hak iddiam olabilir mi?

İSMAİL

YANIT: Seçimle göreve gelen belediye başkanlarına emekliliklerinde ödenen tazminatlar ve diğer haklar, maalesef atama ile göreve gelen belediye başkanlarına ödenmiyor. Hatta Belediye başkanlığı yaptığınız dönem de, seçimle gelen belediye başkanları istekleri halinde Emekli Sandığı ile ilişkilendirilmesine rağmen, sizin gibi atamayla gelenlerin bu hakkı da bulunmuyordu. Dolayısıyla geriye doğru hak iddia etseniz dahi sonuç alamazsınız. Çünkü bu konuda açılan davaları kişiler kaybediyor.

SSK emekliliğimi Emekli Sandığı’na çevirebilir miyim?

SORU: 25 Ekim 1953 doğumlu 4/a statüsünden emekli uzman doktorum. 4/c statüsünde memuriyete ilk giriş tarihim 1 Aralık 1977 olup, toplam çalıştığım gün sayısı 10875’dir. Memuriyetten istifa ederek çalışma hayatıma 12 Ağustos 1996’dan itibaren 4/a’lı olarak devam ettim ve buradaki toplam çalışma gün sayısı ise 2986’dır. 15 Mayıs 2005’te emekli aylığı (4/a’dan) almaya başladım. Diğer taraftan da çalışmaya devam ettim. 61 yaşımı doldurduğum için, yeni düzenlemelere göre, emekli aylığımı 4/c memur emeklisine çevirebilir miyim?

Ahmet Dereli

YANIT: Birleştirilmiş hizmet süreleriniz üzerinden son yedi yıllık fiili prim ödemeleriniz dikkate alınarak 4/a (SSK) statüsünden bağlanan emekli aylığınızın, 61 yaşınızı doldurmuş olmanız nedeniyle 4/c (Emekli Sandığı) emekliliğine dönüştürülmesi mümkün değil. Ayrıca son düzenlemelerde bu konuda yapılan bir değişiklik de yok.

Durdurulan sürenin bir kısmına prim ödeyebilir miyim?

SORU: Dondurulan Bağ-Kurdan ihtiyacımız kadar gün satın alabilir miyiz? Mesela 3650 gün içinden 2300 gün satın alabilir miyiz?

ÇAĞLA

YANIT: Bağ-Kur prim borcundan dolayı durdurulan sigortalılık süresinin tekrar kazanılabilmesi için, durdurulan sürenin tamamının primlerinin güncel değerleri üstünden ödenmesi gerekiyor. Maalesef sürenin lazım olan kadarına prim ödeyemezsiniz.

58 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 10 Ekim 1978 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim olan 1 Ağustos 1997 ile 1 Mart 2008 tarihleri arasında 2418 gün 4/a kapsamında prim günüm var. Şimdi ise işyerimde 3 Mayıs 2008’den itibaren 3276 gündür 4/b kapsamında sigortalılığım devam ediyor. 1 Haziran 2002 itibariyle toplam prim günüm 485. Askerliğimi 18 ay olarak 25 Şubat 1998-10 Temmuz 1999 tarihleri arasında yaptım. En erken ve ne şartlarda emekli olurum?

Celal Bildik

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 9000 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması yapsanız da 1 Haziran 2002 tarihindeki prim gün sayınız emeklilik yaşınızı düşürmüyor. Diğer yandan 4/b statüsünden 5400 prim günüyle emeklilik için de 58 yaş şartına tabisiniz. Bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2036 tarihinde 4/b statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız.

SSK statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için ayrıca son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz olması gerekiyor.

Engellilere sağlanan özel koşullarla emeklilik

SORU: 25 Temmuz 1977 doğumluyum. 1 Şubat 2002 tarihi itibari ile SSK girişliyim. Yüzde 46 engelli raporum var. 3218 gün SSK, 515 gün Bağ-Kur prim günüm mevcut. Halen Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalılığım devam ediyor. Erken emeklilik tarihimi danışmak ve kalan primlerimi SSK üzerinden mi, Bağ-Kur üzerinden mi yatırmamın daha doğru olacağını öğrenmek istiyorum.

Tümay Tüfekçioğlu

YANIT: Yaş şartı aranmaksızın 4240 prim günüyle, 19 yıl sigortalılık süresini dolduracağınız 1 Şubat 2021 tarihinde, engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Bunun için 4/a kapsamında çalışmaya başlayıp vergi indirimi belgesi için başvurmanız, engellilik oranınızın en az yüzde 40 oranında olduğunun kabul edilip, vergi indirim belgesi verilmesi gerekiyor.

Diğer bir seçenek olarak, SGK’ca yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranınızın yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğu kabul edilirse, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 prim günüyle, yine yaş şartı aranmaksızın 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. Eksik prim gününüzü isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz.

SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 8 Haziran 1967 doğumluyum. 8 Haziran 1986 tarihinde Bağ-Kura prim ödemeye başladım. Bağ-Kura toplam 11 yıl, 4 ay, 21 gün prim ödemem var. Şu an çalışmıyorum. Ev kadınıyım. Bağ-Kur veya sigortadan nasıl emekli olabilirim? Ne yapmam gerekiyor?

Esin YILMAZ

YANIT: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabi olursunuz. Diğer şartları sağladığınızdan, SSK prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Hemen sigortalı çalışmaya başlayıp ara vermeden prim öderseniz, Temmuz 2020 tarihinde SSK'dan emekli olabilirsiniz.

Yurtdışı borçlanmasıyla emeklilik

SORU: Eşim yaklaşık 2 yıl önce, yurtdışında geçen süreleri borçlanarak 3600 prim günüyle emeklilik için müracaat etmişti. 2017 Mayıs ayında gerekli belgeleri tamamlayarak ve de 2000 gün borçlanma yapılarak 22 Ağustos'a kadar ödenmesi koşulu ile emeklilik hakkından faydalanılacağı belirtilmişti. Ancak belgeleri teslim alırken yetkili kişi, “Almanya'da çalışmamak, işsizlik yardımı ve emekli aylığı almamak ve de herhangi bir sosyal yardım almadığını ilgili şehir belediyesinde alacağı evrakla belgelemek sureti ile Türkiye'den emekli aylığı bağlanacağını” belirtti. Fakat bu işi yapan Almanya'daki ve Türkiye'deki avukatlık bürosu her iki ülkeden de emekli maaşı alabileceğini belirtmek sureti ile işlemlere başlamışlardı. Borçlanma bedeli daha ödenmedi. Sizden gelecek bilgiye göre ödenip ödenmemesi hakkında karar vereceğiz ve bu konu hakkındaki görüşünüze göre bir yol haritası çizeceğiz.

Bahar Arzu

YANIT: Eşiniz hem Almanya hem de Türkiye sosyal güvenlik kurumundan aylık alabilir. Bu konuda sorun yok. Size söylenenler arasında yer alan “Almanya’da emekli aylığı almamak” ifadesi doğru değil. Ancak 3201 sayılı Kanunun 6. maddesine göre, yurtdışı borçlanma süreleri de dikkate alınarak aylık bağlanabilmesi için aranan şartlardan biri, yurda kesin dönüş yapmış olmaktır. Buradaki “yurda kesin dönüş” ibaresi, yurtdışındaki çalışmaların sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alınmaması durumunu ifade etmektedir. Ayrıca emeklilik başvurusunda, çalıştığı işyerinden ayrıldığını, yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin sona erdiğini gösterir belge alınır. Sosyal yardım ödeneği almayanlar ise durumlarını Kurumca hazırlanan beyan ve taahhüt belgesi ile bildirirler.

Buna göre, eşinize emekli aylığı bağlanabilmesi için Almanya’da ki çalışmasının sona ermesi ya da çalışmıyor olması, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almıyor olması gerekiyor.

Şüpheniz varsa Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurun

SORU: 1 Ağustos 2013 tarihinde 7040 gün primle SSK'dan emekli oldum. 915 TL emekli aylığı bağlandı. Bunu kime söylesem maaşım çok az diyor. Şu an itibariyle maaşım 1250 TL oldu. Acaba bir dilekçe versem emekli aylığım yeniden hesaplanır mı? Ve emekli aylığım yükselir mi? Yoksa tam tersine emekli aylığım düşer mi? Bu konuda ne yapmam gerekiyor?

ALİ

YANIT: Öncelikle emekli aylıklarının genelinin düşük olduğunu belirtelim. Emekli aylığını, çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Ayrıca 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler, emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Asgari ücret üstünden prim ödemişseniz, emekli aylığınız normal görünüyor. Ancak şüpheniz varsa, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik kurumu il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurup, emekli aylığınızın hesabında yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, gerekli kontroller yapılır ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir.

Engelli hakkıyla emekli olursam maaşım düşük olur mu?

SORU: 1 Ocak 1972 doğumluyum. Askerliğimi 01.04.1998-01.08.1998 arası Piyade Okulu sonra da 15.08.1998-20.07.1999 arası Kıbrıs'ta yedek subay olarak yaptım. SSK'lı olduğum ilk tarih 18.10.1995. 01.08.2003 tarihinde Bağ-Kur'a giriş yaptım, bu dönemde 2938 gün prim ödedim. Sonra işyerimi kapatıp tekrar SSK'lı olarak işe girdim ve halen devam etmekteyim. 3517 gün SSK, 2938 gün Bağ-Kur olmak üzere toplam 6455 gün prim ödemem var. e-devletten baktığıma göre 55 yaş, 25 yıl ve 5750 gün ile 1 Ocak 2027 tarihinde emekli olabiliyorum. Sizce de doğrumu? Prim ödendikçe emekli maaşım düşüyormuş. Doğuştan bir genetik rahatsızlığım var. 2010 yılında devlet hastanesinden yüzde 41 engelli raporu aldım. İşten ayrılıp engelli hakkıyla erken emekli olsam, emekli maaşım düşük mü olur? 1 Ocak 2027 tarihine kadar çalışmaya devam edeyim mi yoksa erken emeklilik için başvuru yapayım mı? Hangisi avantajlı olur?

Ali Ercan

YANIT: 1- Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabi olup, 1 Ocak 2027 tarihinde emekliliğe hak kazanacağınız doğru.

2- Vergi indirim hakkı alıp, engelli hakkıyla emekli olduğunuzda bağlanacak aylığınız, normal emekli olduğunuzda bağlanacak aylığınızdan düşük olmaz. Engelli sigortalının emekli aylığı hesabına esas dönemler içinde 1 Ekim 2008 öncesine ait aylık bağlama oranları daha yüksek. Bu nedenle primleri asgariden ödenen engellinin, emekli olmayıp çalışmaya devam etmesi, emekli aylığını artırmadığı gibi düşmesine neden olabiliyor. Ayrıca emekli olduktan sonra da çalışabilir ve iki ayrı gelir elde etme imkânına kavuşabilirsiniz.

130 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 28 Ocak 1970 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Nisan 1999 olup aralıksız olarak 2015 yılı sonuna kadar prim ödeyerek işten ayrıldım. Askerlik borçlanması yaparak ne zaman emekli olabilirim?

ENVER

YANIT: Askerlik sürenizin 130 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 28 Ocak 2027’de emekli olabilirsiniz.

İhya için sigortalı olmak gerekiyor

SORU: 1 Ocak 1974-30 Şubat 1980 tarihleri arasında T.C. Emekli Sandığında 5434 sayılı Kanuna tabi 6 yıl 2 ay hizmetim var. Ayrıldığımda kesenek iademi aldım. Hizmetimin 5510 sayılı kanunun 4. maddesine göre ihya edilebilmesi için Mart 2017 tarihine kadar 1.387 TL ödemem gerektiği bildirildi. Aynı tarihte veya 6 ay öncesine kadar sigortalı olduğuma dair işyerinden veya prim ödenen sosyal güvenlik il müdürlüğünden çalıştığımı gösterir bir belgenin getirilmesi istenmektedir. Başka bir işyerinde çalışmadım. Doğum tarihim 10 Haziran 1955. İsteğe bağlı prim ödemek suretiyle ya da herhangi şekilde emekli olabilir miyim?

Elmas Yıldız

YANIT: Kesenek iadesini aldığınız Emekli Sandığı hizmetinizin ihyası için sigortalı olmanız gerekiyor. Sigortalı bir işte çalışmaya başlayıp, ihya başvurusunda bulunabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyerek 5400 prim günüyle 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. 4/a (SSK) kapsamında prim ödemek suretiyle ise 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olmanız mümkün. 30 Şubat 1980 tarihinden sonra doğan çocuğunuz varsa, eksik prim gününüz için doğum borçlanması da yapabilirsiniz.

Askerliğinizin 220 gününü borçlanmanız yeterli

SORU: 20 Ocak 1970 doğumluyum.30 Ağustos 1990 -20 Şubat 1992 yılları arasında askerliğimi yaptım. 1 Ocak 1995 üç yıl tarım sigortası yatırdım. 15 Kasım 1997’den itibaren SSK’lı olarak çalışmaktayım. Askerliğimi ne kadar borçlanmam gerekir. Ve ne zaman emekli olurum?

MEHMET

YANIT: Askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 20 Ocak 2024’de emekli olabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde çalışan işsizlik maaşı alabilir mi?

SORU: Ev hizmetlerinde çalışan işten çıkartıldığında işsizlik maaşı alabilir mi?

FATMA

YANIT: Ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden az çalışanlara işsizlik sigortası primi ödenmediğinden, işsizlik ödeneği alma hakları yok. Ancak, ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden fazla çalışanlar için işveren işsizlik sigortası primi ödediğinden, işsizlik ödeneği için aranan şartlar olan son üç yıl içinde son 120 günü kesintisiz olmak şartıyla toplam 600 gün prim ödemesi olanlar, işveren tarafından haksız yere, veya kendileri haklı bir nedenle işlerinden ayrıldığında, 30 gün içinde başvuru yaparak işsizlik ödeneği alabilirler.

Boşanmış eş vefat eden eşinden aylık alabilir mi?

SORU: Boşanmış eş, vefat etmiş kocasının emekli maaşını alabilir mi?

Özgür Sürdü

YANIT: Dul eşe, vefat eden eşinden aylık bağlanabilmesi için vefat tarihinde eşi ile Türk Medeni Kanununa göre evlilik bağının devam ediyor olması gerekiyor. Boşanmış olan eşe, boşandığı eşinden aylık bağlanmaz.

Azerbaycan’daki çalışmalarla Türkiye’de emeklilik

SORU: Nişanlım Azerbaycan’da 23 yıldır çalışıyor. Evlenince Türkiye’ye yerleşeceğiz. Oradaki haklarının kaybolmaması veya devam etmesi ve burada emekli olması mümkün mü? Türkiye ile Azerbaycan arasında böyle bir anlaşma var mı?

Ferruh Denizaşan

YANIT: Türkiye ile Azerbaycan arasındaki sosyal güvenlik sözleşmesine göre nişanlınız, hak ve yükümlülük bakımından Türkiye vatandaşları ile eşit işlem görür. Azerbaycan mevzuatına göre sahip olduğu haklar, Türkiye’de bulunduğu ve daimi ikamet ettiği sırada da devam eder.

Türkiye’de sigortalı olur ve Türkiye ile Azerbaycan’da geçen sigortalılık süreleri; hizmet birleştirmesi yapılmadan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından aylık bağlanmasına yeterli olursa her iki ülke sigorta kurumunca ayrı ayrı tam aylık bağlanabilir.

Her iki ülkede geçen sigortalılık süresiyle ayrı ayrı aylık bağlanmasına hak kazanılamaz ise her iki ülkede geçen sigortalılık süreleri birleştirilerek aylığa hak kazanması halinde, birleşik hizmetler üzerinden aylık bağlayacak ülke mevzuatına göre geçen sigortalılık süresi oranında kısmi aylık bağlanabilir.

Türkiye’de hiç çalışması olmaz ise Azerbaycan sosyal güvenlik sistemine göre aylığa hak kazanması durumunda, Azerbaycan sosyal güvenlik kurumundan aylık bağlanır.

Çırak sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden başlangıç sayılmaz

SORU: 17 Temmuz 1980 doğumluyum. Sigorta kartımda çırak okulu başlangıcım olan 16 Ağustos 1993 ilk sigorta başlangıcım olarak yazıyor. SSK dökümünde de 13 Şubat 1998 yazıyor. Bunların hangisi doğru? 1376 gün SSK prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

MURAT

YANIT: Çırak sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. sigorta başlangıcı kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödenen gündür. Sigorta başlangıç tarihiniz; adınıza bu sigorta kollarına ilk defa prim ödenen 13 Şubat 1998’dir. Bu başlangıcınıza göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 4524 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

SGK Sağlık Kurulu malul olduğunuza karar verirse emekli olabilirsiniz

SORU: 28 Mayıs 1976 doğumluyum. Memurluk yaptım. Sigorta başlangıç tarihim 15 Mart 1999’dur. 2987 gün prim ödemem var. 550 gün askerliğimi bulunuyor. 2007 de SSK’dan ayrıldım. Şuanda cezaevindeyim. Ne zaman ve ne şekilde emekli olabilirim? Ayağımda platin var. Sakatlığım mevcut. Acaba malûlen emekli olabilir miyim? Malûlen emekli olmak için yüzde kaç rapor aranıyor?

KÜRŞAT

YANIT: Memuriyet yaptığınızı belirtiyor ancak hangi tarihte ve ne kadar süre memurluk yaptığınızı belirtmiyorsunuz. Sorunuzu memurluk sürenizi dikkate almadan cevaplandırabiliyoruz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 2363 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 63 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Malulen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında iş gücü kaybı raporu aranıyor. Sigortalılık süresi ve prim şartlarınız yeterli olduğundan, yüzde 60 oranında raporu alabilirseniz ve aldığınız rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu maluliyetinize karar verirse malûlen emekli olabilirsiniz.

Hangi tarihte(gün, ay, yıl olarak) memur olduğunuzu ve ne kadar memurluk yaptığınızı bildirmeniz halinde, sorunuzu tekrar cevaplayabiliriz.

Maaşsız ve maaşlı olarak ne zaman emekli olurum?

SORU: 12 Şubat 1973 doğumluyum. Sigorta (4/a) girişim 4 Mart 1991, prim günüm 34. Bağ-Kur girişim 6 Mayıs 1999. 1238 gün çalışma sonrasında boşluk olmadan 27 Eylül 2002’de 4/c'li oldum. Mayıs dahil 5146 gün çalışmam var ve devam ediyor. Toplam 6418 gün çalışmam var.

1- İkramiye ve maaşsız olarak ne zaman, ikramiye ve maaşlı olarak ne zaman emekliye ayrılabilirim?

2- İkramiye ve maaşsız emekli olmamla, maaş ve ikramiye alabileceğim tarih arasındaki sürede SSK ya da Bağ-Kur’lu olarak çalışmam durumunda bu çalışmamın alacağım ikramiye ve emekli maaşına etkisi ne olur?

3- 2004'te yaptığım 6 ay kısa dönem askerlik primlerini yatırmamın, emekli ikramiye ve maaş tutarlarında katkısı olur mu?

4- SSK ve Bağ-Kur sigortalılığım arasındaki çalışmadığım 8 yıllık süreyi SSK'ya borçlanabilir miyim?

Murat Açış

YANIT: 1- 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2582 gün daha çalışıp, hizmet sürenizi 9000 güne tamamladığınızda (Ağustos 2024’te) ikramiye ve maaşsız olarak, 58 yaşınızı dolduracağınız 12 Şubat 2031 tarihinde ikramiye ve maaşlı olarak emekli olmaya hak kazanırsınız.

2- Maaşsız emekliliğe hak kazanacağınız tarih ile maaşlı emekliliğe hak kazanacağınız tarih arasında SSK veya Bağ-Kur’lu olarak çalışacağınız her tam yıl için aylık bağlama oranınız bir puan artar. Emekli ikramiyeniz değişmez. Ancak maaşlı emeklilik tarihinizden önceki son 2520 günlük prim ödemenizin çoğu hangi sigortalılık kapsamında olursa o sigortalılık statüsünden emekli olacağınızdan, 4/c statüsünden emekli olabilmeniz için son 2520 günlük prim ödemenizin çoğunun 4/c kapsamında olması gerekiyor.

3- Altı aylık askerlik borçlanması, aylık bağlama oranınızı 0,5 puan artırır ve emekli ikramiyesine esas alınacak hizmet sürenizin hesabında dikkate alınır.

4- SSK ve Bağ-Kur sigortalılığınız arasındaki çalışmadığınız 8 yıllık süreyi SSK'ya borçlanamazsınız.

FHZ indirimi yapılmış yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: Mayıs 1969 doğumluyum. Aralık 1993'ten beri kamuda sağlık personeli olarak çalışıyorum. 2000 yılından beri fiili hizmet zammından yararlanıyorum. Fiili hizmet zammı sürem yaklaşık 890 gündür. Eylül 2016'dan beri görevimden açığa alınmış durumdayım. Ne zaman emekli olabilirim?

Mehmet Özaydın

YANIT: Emeklilik için 25 yıl hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Tarihleri ay ve yıl olarak verip günleri belirtmediğinizden kesin söyleyemiyorum ama 890 günlük fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi ile birlikte 25 yıllık hizmet süresini tamamlamış olmalısınız. 2 yıl 5 ay 20 günlük FHZ süresi emeklilik yaşınızdan indirilir ve 50 yaş 6 ay 10 günlük yaş şartını sağladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Babanız askerliğinin 15 ayını borçlanıp 58 yaşı dolduracak

SORU: Babam 15 Ocak 1975 doğumlu. 23 Kasım 1995 tarihinde askere gitti. İlk işe giriş tarihi 1 Aralık 2000’dir. Askerlik borçlanması yaparsa kaç iş gününde ve kaç yaşında emekli olabilir?

SELİM

YANIT: Babanız askerliğinin 15 ayını borçlanması halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olur. Ve 5975 gün prim ödemiş olması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 15 Ocak 2033’de emekli olabilir.

Emekli daha az katılım payı ödeyerek sağlık yardımı alır

SORU: Kardeşime Aralık 2015’te beyin tümörü tespiti yapıldı. Önce sol beyin ameliyatı oldu. Nisan 2016’da 2. kez sağ beyin ameliyatı oldu. Son gelen patoloji sonucu Malign 4. tip hızlı büyüyen hücreler. Bu arada biz Malulen Emeklilik için SGK’ya dilekçe verdik. Yüzde 60 oranında Aralık 2017 de kontrol şartıyla emekli olabilir hakkı verildi.  Ancak tedavisi halen devam ediyor. Malulen emekli olduğunda normal çalışan gibi tedavi hizmetlerinden (kamu ve özel hastanelerde) faydalanabilecek mi? Bu konuda bizi aydınlatabilir misiniz lütfen.

MURAT

YANIT: Emekliler sağlık yardımı almakta. Kardeşiniz malulen emekli olduğunda, çalıştığı zamanki gibi sağlık yardımı alacak. Hatta emekli olduğunda ilaç katkı payı yüzde 20’den yüzde 10’a düşecek. Bir anlamda sağlık harcaması olarak çalışırken den daha az para çıkacak.

İşçi olarak çalışmanızda sakınca yok

SORU: 43 yaşındayım. İTÜ makina mühendisliği mezunuyum. Uzun süredir işsizim. İŞKUR, "Teknik eleman ihtiyacı çok az. Ama işçi olarak çalışmak isterseniz iş çok." dedi. Ben de işsiz kalmaktansa işçi olarak çalışmak istiyorum. Bu konuda bir sorun çıkar mı diye yine de size danışmak istedim.

Doğan Koran

YANIT: Mesleğiniz dışında da olsa işçi olarak çalışmanızda herhangi bir sakınca yok. Gönül ister ki herkes mesleğiyle ilgili iş bulabilsin. Ama maalesef birçok kişi mesleğinin dışında işlerde çalışmak durumunda kalabiliyor.

Gemi adamlarının sosyal güvenliği

SORU: Sürekli okuyucunuzum. Yararlı bilgilendirmeniz için çok teşekkür ederim. Bir süre önce köşenizde; denizde yurtiçi ve yurtdışı seferlerde, Türk veya yabancı bandıralı gemilerde çalışanların sosyal güvenlik hakları ve şartları konusunu işleyen yazınızı tekrar yayınlayabilir misiniz?

Osman Er

YANIT: Karasularımızda ve uluslararası sularda Türk bayraklı gemilerde çalışan gemi adamları 4/a (SSK) bendi kapsamında zorunlu sigortalı sayılmaktadır. Bunların sigortalılık işlemleri, ülkemizdeki sabit işyerlerinde çalışanlarla aynı şekilde yürütülmektedir.

Ülkemizle arasında ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerin limanlarına kayıtlı gemilerin işletmesini devralan ya da bu gemilerde işin bir bölümünü üstlenen Türk işverenlerce çalıştırılan Türk işçileri de 4/a kapsamında sigortalı sayılır. Ancak bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler. İsteğe bağlı sigortalı olarak ödedikleri primler 4/a kapsamında geçen sigortalık süresi olarak değerlendirilir.

Yabancı bayraklı gemiler ülkemizde kurulu işyeri niteliğinde bulunmadığından, bu gemilerde çalışan kimseler 4/a kapsamında sigortalı sayılmamaktadır. Ülkemiz ile ikili sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış bulunan ülkelerin gemilerinde çalışan Türk vatandaşlarının sosyal güvenlik ile ilgili hakları için akit ülke ile yapılan sosyal güvenlik sözleşme hükümlerine göre işlem yapılmaktadır.

Yabancı bayraklı gemilerde çalışanlar, bu çalışma sürelerini borçlanmak suretiyle prim günü olarak değerlendirilmesini sağlayabilirler. Borçlanma için çalışılan gemilerin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanacağını belirten hizmet belgeleri veya işyerlerinden alınacak sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştığını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportunda çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örnekleri; Türkiye ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerin bayrağını taşıyan gemilerdeki çalışma sürelerini borçlanmak için ise ilgili ülkede bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumundan alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartları gerekiyor.

Primin yanında aranan yaşında doldurulması gerek

SORU: Eşim 18 Şubat 1965 doğumlu eşimin sigorta giriş tarihi 1 Ekim 1982 olup 2500 gün prim ödemesi var.  1990 ve 1994 doğumlu çocuklarım var. Doğum borçlanması yapıp 3600 günden emekli olabilir mi?

MESUT

YANIT: Eşiniz primini 3600 güne tamamlayarak emekli olamaz. Çünkü primin yanında aranan yaşı da doldurması gerek. Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 1000 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 18 Şubat 2023’de emekli olabilir. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlarda, doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen günler borçlanılabiliyor. Eşinizin, iki doğumundan sonraki iki yıllık sürelerde, toplam 1000 günlük prim ödenmeyen süresi varsa, borçlanarak toplam primini 3600 güne tamamlayabilir. Ancak doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen boş gün yoksa doğum borçlanması yapamaz.

Vergi mükellefi olan kız çocuğunun yetim aylığı kesilir

SORU: SSK emeklisi babam 13 Ocak 1998’de vefat etti. Kız kardeşim 18 Şubat 2015’te eşinden boşandı ve babamdan yetim aylığı almaya başladı. 3 Mart 2015’te kendisine küçük bir terzi dükkânı açtı. Basit usulde iki senedir vergisini de ödüyordu. Bu arada babamdan aylık almaya devam ediyordu. Geçtiğimiz Mart ayında kardeşimin aylığı kesildi. Kardeşim ya dükkânını kapatacak ve aylığı tekrar almaya başlayacak ya da aylığından fazla kazanmaya çalışacak. İkincisi olmayacağına göre, ne yapacağımızı şaşırdık. Kardeşimin aylığının neden kesildiğini ve kesilip kesilmeyeceğini öğrenmek istiyorum.

O. Metin Kırmacı

YANIT: SSK sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor.

Basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılıyorlar. Kız kardeşiniz de basit usulde vergi mükellefi olduğu tarihten itibaren 4/b kapsamında sigortalı sayıldığından, babanızdan bağlanan yetim aylığının kesilmesi yasaya aykırı değil. Kız kardeşinize tekrar aylık bağlanması ancak vergi mükellefiyetini sona erdirmesi halinde mümkün olabilir. Diğer yandan, kız kardeşinizin dükkân açtığı tarihten itibaren yersiz ödenen aylıkların geri isteneceğini ve Bağ-Kur prim borçlarının biriktiğini bilmelisiniz.

Ürün bedelinden yapılan tevkifata istinaden Bağ-Kur sigortalılığı

SORU: 7 Ocak 1947 doğumluyum. 1975’ten beri çiftçilik yapıyorum. İlçe ziraat başkanlığında kayıtlıyım, ödentimi her yıl yapıyorum, tarlamın vergisini veriyorum, hazineden kiraladığım tarlanın kirasını ödüyorum, çiftçi desteklemeye kayıtlıyım ve destek alıyorum. SGK’ya iki yıl önce dilekçe verdim, 1994’ten önce ofise ürün satışım olmadığı için olumsuz cevap verdiler. Ben nasıl emekli olabilirim? Bilgi verebilirseniz çok sevinirim. Yargının bu konuda olumlu karar aldığını duydum, net bilgiye ulaşamadım.

İffet Kayaoğlu

YANIT: Sizin gibi 1 Ekim 2008 tarihinden önce kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyete başlayanlardan ziraat odasına, ziraat odasının bulunmadığı yerlerde ise tarım il/ilçe müdürlüğüne kayıtlı olan, ancak Kuruma kayıt ve tescilleri yapılarak sigortalılıkları başlatılmayanların oda kaydına bağlı sigortalılıkları, ziraat odasınca yapılacak bildirimin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren başlatılmakta olup, oda kaydınıza bağlı olarak sigortalılığınızın geriye dönük başlatılması mümkün değil.

Ancak 1994 yılından önce ofise ürün satışınız olmaması nedeniyle olumsuz yanıt verilmesini anlayamadım. Zira ürün bedellerinden prim tevkifatı yapılmasına 1 Nisan 1994 tarihinde başlandı. Sattığınız ürün bedellerinden bu tarihten itibaren prim tevkifatı yapılmış ise tevkifatın yapıldığını gösteren belgeleri de eklemek suretiyle Kuruma yazılı talepte bulunmanız halinde, tevkifat tutarının Kurum hesaplarına intikal etmesi şartıyla, tevkifat yapılan tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalılığınızın başlatılması gerekir.

Bir yıl askerlik borçlanması yeterli

SORU: 15 Aralık 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim Mayıs 1995'te olup toplam 6630 gün pirim ödemem var. Askerliğimi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptım. Askerliğimin kaç gününü borçlanmam lazım? Ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinizi ay olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 23 Mayıs’tan önceki bir tarihte sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik sürenizin bir yılına borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 54 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizin bir ayını borçlanıp 57 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 25 Mayıs 1974 doğumluyum. 1994 te 18 ay askerlik yaptım. 28 Aralık 1998’den beri Bağ-Kurluyum. En erken emeklilik için tavsiyenizi bekliyorum?

ZEKİ

YANIT: Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi 28 Kasım 2023’e emekli kadar devam ettirerek toplam priminizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 25 Mayıs 2031’de emekli olabilirsiniz.

Ölüm yardımı alabilir miyim?

SORU: 1979 Emekli Sandığı emeklisiyim. Eşim vefat etti. Devletten ölüm yardımı alabilir miyim?

Ahmet Kayhan

YANIT: Ölüm yardımı (cenaze ödeneği), Emekli Sandığından emekli, adi malullük veya vazife malullülüğü aylığı alanların ölümü halinde, sağlığında beyanname ile gösterdiği kimseye, eğer beyanname vermemiş ise ailesine; SSK veya Bağ-Kur statüsünden iş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık (emeklilik) aylığı almakta iken veya kendisi için 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine (sırasıyla eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir) yapılan ödemedir. Eşiniz kendisi emekli değilse ölüm yardımı alamazsınız. Emekli ise alırsınız.

Dedenizin sosyal güvenlik kurumu önemli

SORU: Annem ev hanımı. Babam 1 Temmuz 2016 da vefat etti. Kendisi İş Bankası emeklisiydi. Anneme İş bankası maaş bağladı. Dedem 2011 yılında vefat etti. Bağ-Kur emeklisi annem dedemden de yetim aylığı alabilir mi?

ONUR

YANIT: Dedenizin tabi olduğu sosyal güvenlik kurumunu belirtmemişsiniz. Şayet dedeniz Bağ-Kur veya SSK emeklisiyle, anneniz emekli olduğundan Bağ-Kur veya SSK’dan yetim aylığı alamaz. Ancak dedeniz Emekli Sandığı emeklisiyse, babasından dolayı emekli sandığından yetim aylığı alabilir.

Kıdem tazminatı alıp alamayacağınızı başlangıç tarihiniz belirler

SORU: 10 Mayıs 1971 doğumluyum. 4958 gün prim ödemem var.15 yıl 3600 günden işimden ayrılsam ihbar tazminatı alabilir miyim? Alabilirsem nasıl bir yol izlemeliyim?

VOLKAN

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Ancak ihbar tazminatı alamıyorlar. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999’dan önceyse, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğünden alacağınız kıdem tazminatı alabilir yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir. İlk sigorta başlangıcımız 8 Eylül 1999’dan sonraki bir tarih ise, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılmak için priminizi 7000 güne tamamlamanız gerek.

Dilekçe hakkınızı kullanabilirsiniz

SORU: Çalışmakta olduğum GİB İzmir Vergi Dairesi Başkanlığından 8 Nisan 2016’da yaş haddinden emekli edildim. 2 Mayıs 2016’da emekli maaşımı ve emekli ikramiyemi aldım. Ancak 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu 89. maddesine istinaden 1 Temmuz 2016’da yapılan yüzde 5 maaş zammından doğan ikramiye farkımı alamadım. SGK’ya 31 Ağustos 2016 tarihinde konu hakkında dilekçe gönderdim ve dilekçemin 19 Eylül 2016’da dosyama girmiş olduğunu telefonla öğrendim. Ancak bugüne kadar dilekçeme cevap verilmedi. Bu durum karşısında ne yapmam gerekir?

Rıdvan Duru

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 89. maddesine göre, 2016 Temmuz zammından doğan ikramiye farkının ödenmesi gerekir. İlk başvurunuzu ilgi göstererek, 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun gereği başvurunuzun sonucu veya yapılmakta olan işlem hakkında bilgi isteyebilirsiniz.

SGDP borçlarında zamanaşımı süresi

SORU: 2003 yılında SSK (4/a)’dan emekli olan, 1992 yılından bugüne kadar ticari faaliyeti devam eden şahsa SGK 30 Mayıs 2017 tarihinde SGDP tahakkukunu hangi yıldan itibaren yapabilir? SGDP’de zaman aşımı yok mudur? Varsa kaç yıldır? 2003 yılı için 2017 Mayıs’ında SGDP tahakkuku yapılabilir mi?

Özkan Arslan

YANIT: SGK’nın prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tabi. On yıllık zamanaşımı, prim ve diğer alacaklar, SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden itibaren uygulanır.

2003 yılında başlayan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) yükümlülüğünüzün SGK tarafından tespit tarihi üzerinden on yıl geçmediyse, borcunuz zamanaşımına uğramamış olur. SGDP borcunuzu, 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun kapsamında gecikme cezası ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranına göre hesaplanacak tutar ile birlikte 36 ayda 18 eşit taksitte ödeyebilirsiniz. Bunun için 2017 Haziran ayı sonuna kadar başvurmanız gerekiyor.

Engelli memur için göreve başlama tarihi belirleyici

SORU: Kamuda engelli kadrosunda memur olarak görev yapıyorum. Engelli raporum yüzde kırk oranında. Sigorta girişim Haziran 2002’dir. Ne zaman Emekliliğe hak kazanırım?

İSMAİL

YANIT: Emeklilik haklarınız memuriyete giriş tarihinize göre değişecektir. Şayet 2008 yılı Ekim ayı başından önce memuriyete girmişseniz ve Emekli Sandığına tabi çalışmanız varsa yaş şartı aranmadan 15 yıl hizmetinizi tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak ilk defa 1 Ekim 2008’den itibaren memur olmuşsanız 4/c sigortalısı olarak emekli olmak için: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen sağlık kuruluşlarının sağlık kurullarınca düzenlenecek rapor ve tıbbî eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu, çalışma gücündeki kayıp oranınızın yüzde 40-49 arasında olduğuna karar vermesi halinde, toplam 4680 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Haziran 2020’de emekli olabilirsiniz.

Aylık bağlatmak için sahte boşanma savcılığa bildirilir

SORU: Dört yıldan beri cezaevindeyim. Tanıdığım bir kadın 15 yıl önce kocasının borçlarından dolayı, evine icra gelmemesi için kocasıyla sahte boşanma yaptı. Dolayısıyla evine de icra gelmedi. Bu arada vefat eden babasından da aylık bağlattı. Ancak kocasıyla beraber evlilik hayatı devam ediyor. Hatta boşandıktan sonra bir çocukları daha oldu. Aynı zamanda bu kadın kuaför. Fakat babasından aldığı aylık kesilmesin diye kuaför dükkanını başka birinin üstüne yaptı. Bu şekilde Devletten haksız yere 15 yıldan beri aylık alıyor. Cezaevinden bunu nereye ne şekilde şikayet edebilirim?

HÜSAMETTİN

YANIT: Babasından aylık bağlatmak için boşanıp, eşiyle karı koca hayatı sürdürdüğü tespit edilenlerin yetim aylığı kesiliyor, yersiz ödenen aylıklar faiziyle birlikte geri isteniyor, ayrıca da savcılığa suç duyurusu yapılıyor. Cezaevinden Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğüne bir dilekçe yazarak, durum anlatmanız halinde, denetim elemanları gerekli kontrolleri yaparlar. Belirttiğiniz hususların varlığı tespit edildiğinde, aylığı kesilir, ödenen aylıklar geri istenir ve savcılığa suç duyurusunda bulunulur.

Annem Bağ-Kur’lu babasından tekrar aylık alabilir mi?

SORU: Devlet memuru olan babam 1992 Aralık ayında vefat etti ve annem dul maaşı almaya başladı. Aldığı maaş asgari ücretin üstündedir. Bağ-Kur emeklisi dedem (annemin babası) 1988 yılında vefat etti. Annem 2002 Aralık ayından itibaren maaş almaya başladı. 2014 Nisan ayında SGK yersiz ödeme adı altında bize bir ceza kesti ve hesapladığı tutarı bizden geri aldı. 2016 Ekim sonrası için başvuru yapsak anneme babasından tekrar yetim maaşı bağlanabilir mi? Yersiz ödeme adı altında bizden alınan miktarı geri alabilir miyiz?

Doğan Uludüz

YANIT: SGK, Bağ-Kur’lu anne veya babası 01.10.1972-03.10.2000 dönemi ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden kız çocuklarına yetim aylığı bağlanmasında aranan gelir kıstası ile ilgili olarak 1 Ekim 2016 tarihinden geçerli olmak üzere değişiklik yaptı.

Yapılan değişikliğe göre, kız çocuklarına 1 Ekim 2016 öncesi dönem için yetim aylığı bağlanmasında, aylık gelirinin brüt asgari ücret tutarının altında olması şartının aranmasına devam edilecek. 1 Ekim 2016 sonrası dönem için ise evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşuluyla, gelir durumuna bakılmaksızın aylık bağlanacak.

Buna göre, annenizin 2014 Nisan ayında kesilen ve geri ödediğiniz yetim aylığının geri alınması mümkün değil. Ancak sigortalı olarak çalışmayan ve kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almayan annenize, başvurması halinde 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren Bağ-Kur emeklisi babasından aylık bağlanır.

Eşim ihyadan yararlanabilir mi?

SORU: 20 Eylül 1964 doğumlu eşim, Mart 1998 yılında sigortaya başlamış olup, toplam 106 gün prim ödemesi var. Son olarak ev hanımları isteğe bağlı sigortası 20 Haziran 2013 tarihinde başlamış ve halen devam etmektedir. Şu an itibarı ile 3 yıl 11 ay da burada prim ödemesi var. Kalan prim borçlarını toplu olarak ödeyip emekli olabilmesi mümkün müdür? İhya adı altında bir duyum aldık. Eşim bu ihyadan istifade edebilir mi?

Yüksel Öztay

YANIT: İhya, Emekli Sandığına tabi hizmeti olup emekli keseneklerini geri alanlar ile zorunlu Bağ-Kur sigortalılarının prim borcundan dolayı silinen prim günlerinin, kesenekleri geri alınan ya da silinen günlerine ilişkin primlerini ödeyerek, bu süreleri hizmet süresi olarak tekrar kazanmalarını sağlayan bir uygulama. İleriye dönük ihya ya da toplu prim ödemek suretiyle emeklilik maalesef mümkün değil.

57 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1977 dogumluyum.14 Mart 1999 Bağ-Kur başlangıcım var ve hala Bağ-Kurda devam ediyorum. Ne zaman emekli olurum?

UĞUR

YANIT: Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 4 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 2034’de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kız çocuklarına Bağ-Kur yetim aylığı bağlama şartları değişti

SORU: Annem 1999 Ekim ayında ölen Emekli Sandığı emeklisi olan babamdan dul maaşı, 1981 yılında ölen Bağ-Kur emeklisi dedemden de yetim maaşı alıyordu. 15 Ocak 2014 tarihinde Kurum, babamdan aldığı maaş asgari ücreti geçtiği için yetim maaşını kesti ve geriye dönük ödediği rakamı annemin aldığı maaştan keserek tahsil ediyor. Mahkemeye verdik ama henüz bir sonuç alamadık. 26 Mayıs 2016’da SÖZCÜ Gazetesindeki köşenizde, annemin durumundaki bir soruya "gelir durumuna bakılmaksızın, kendi çalışmasından dolayı geliri yok ise 1 Ekim 2016 tarihi sonrasına ilişkin Bağ-Kur emeklisi babadan maaş alabilirsiniz” yazmışsınız. Bu durumda annem de bu imkandan yararlanabilir mi, bunun için ne yapmalıyız?

Gülay Diriker

YANIT: SGK, Bağ-Kur’lu anne veya babası 01.10.1972-03.10.2000 dönemi ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden kız çocuklarına yetim aylığı bağlanmasında aranan gelir kıstası ile ilgili olarak 1 Ekim 2016 tarihinden geçerli olmak üzere değişiklik yaptı.

Yapılan değişikliğe göre, kız çocuklarına 1 Ekim 2016 öncesi dönem için yetim aylığı bağlanmasında, aylık gelirinin brüt asgari ücret tutarının altında olması şartının aranmasına devam edilecek. 1 Ekim 2016 sonrası dönem için ise evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşuluyla, gelir durumuna bakılmaksızın aylık bağlanacak.

Buna göre, annenizin 2014 Ocak ayında kesilen ve aldığı aylıktan kesinti yapılmak suretiyle yapılan tahsilata devam edilir. Ancak sigortalı olarak çalışmayan ve kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almayan annenize, başvurması halinde 1 Ekim 2016 tarihinden itibaren Bağ-Kur emeklisi babasından yeniden aylık bağlanır.

SSK’dan emekli olmanız avantajlı

SORU: 1970 doğumluyum. SSK girişim 1993 olup 1006 gün prim ödemem var. 2001 yılından bugüne kadar da Bağ-Kura prim ödüyorum. Askerlik borçlanması yapmamın veya başlangıcım SSK olduğu için SSK ya geçmemin faydası oluru mu? Bunları yaparsam ne zaman emekli olurum?

ÖZKAN

YANIT: Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizi borçlanmanız ve sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve faaliyetinize son verip 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 2023’de 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Daha az primle daha erken emekli olacağınızdan SSK avantajlı.

Babamın ikramiye farkını annem alabilir mi?

SORU: Kara Harp Okulu mezunu olan, 43 yıl 1 ay hizmet süresi üzerinden 3 Eylül 1982 tarihinde Kıdemli Albay olarak emekli olan ve 30 yıl üzerinden emekli ikramiyesi ödenen babam, 16 Nisan 2009 tarihinde vefat etmiştir. Yeni mevzuata göre, 30 yılın üzerindeki hizmet süresine ilişkin ikramiye ödemesinden şu anda kendisinin emekli maaşını alan annem istifade edebilir mi?

H. Zafer Kaşka

YANIT: SGK’nın yaptığı açıklamaya göre, emeklilik sonrası hayatını kaybeden emekliler adına yapılacak başvurular esas alınarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesi tutarları kanuni varislerine, görevleri sırasında hayatını kaybeden memurlar adına tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesi ise ölüm tarihinde aylığa müstahak olan dul ve yetimlerine, aylığa müstahak dul yetimi bulunmayanların kanuni varislerine yapılacak.

Buna göre, babanız emeklilik sonrası hayatını kaybettiğinden, ikramiye farkı anneniz de dahil olmak üzere babanızın kanuni mirasçılarına ödenecek. 30 yılı aşan 13 yıl için ödenecek toplam ikramiye tutarı da (50x13)= 650 TL olacak. Ödeme için daha önce başvuru yapmadığınızdan, Kanunun yürürlüğe girdiği 27 Ocak 2017 tarihinden itibaren bir yıl içinde SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurmak gerekiyor.

İddialarınızı mahkemede kanıtlarsanız günlerinizi kazanabilirsiniz

SORU: 1975 doğumluyum. 1991’de sigorta girişim oldu. 18 sene çalıştım. 7 sene sigorta göstermişler. Tazminat hakkım veya kayıp yılların hakkını alabilir miyim? Ve ne zaman emekli olabilirim?

EMRE

YANIT: 1991’de girişiniz yapılıp 18 sene çalıştığınız halde işyeri 7 yıl sigortalı göstermişse, hizmet tespit davası açabilirsiniz. Ancak mahkemede gösterilmeyen sürelerde çalıştığınızı belge veya şahitlerle ispatlamanız gerekir. Davayı kazanmanız halinde, gösterilmeyen günlerinizi elde edersiniz. Bu süreler için kıdem tazminatı hakkı da doğar. Muhtemelen işveren ödemeyecektir. Bu durumda kıdem tazminatı için yeni bir dava açmanız gerekecektir.

1991 girişinizde adınıza prim ödenmişse, giriş tarihiniz 23 Mayıstan önceki bir tarih ise 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 52 yaşınızı, sonraki bir tarih ise 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Malulen emeklilik için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranır

SORU: Babam 1957 doğumlu. Bunca zaman hiç bir sigorta /Bağ-Kur başlangıcı yok. Yalnız 30 Haziran 2014’de sigorta girişi yapıldı. Ve hala ödenmekte. Bu şekilde malulen ya da başka şekilde yaşla ile emekli olabilir mi?

İSMAİL

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi(sürekli başka birinin bakımına muhtaç derecede malul olandan 10 yıllık süre aranmaz), 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Babanız 30 Haziran 2019’a kadar ara vermeden prim ödeyerek primini 1800 güne tamamlaması ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığına dair rapor alması halinde, 10 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 30 Haziran 2024’de emekli olabilir. Sürekli başkasının bakıma muhtaç derecede malul ise, 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmayacağından, primini 1800 güne tamamlayacağı 30 Haziran 2019’da emekli olabilir.

Adli veya idari yargıya geçmem emekliliğimi nasıl etkiler?

SORU: 28 Ocak 1973 doğumluyum. 30 Ağustos 1997 harp okulu mezunuyum. 2005’te askeri hakim oldum. Malumunuz son Anayasa değişikliği ile askeri mahkemeler kapatıldı. Bizlere de tüm müktesepleri muhafaza edilmek kaydıyla adli veya idari yargıya geçme hakkı verildi. Geçmeyip TSK’da kalırsam maaşlı emekliliğimi ne zaman alırım? Geçersem, fiili hizmet zammı vs. nedenlerle, emekliliğim bundan nasıl etkilenir? Cevabınız yapacağım tercih açısından çok önemli.

Murat Sevim

YANIT: Sorunuzu, dört yıl harp okulu, 15 Eylül 1997-14 Haziran 2017 arası TSK hizmetiniz ve buna bağlı olarak 4 yıl 11 ay 8 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) sürenizi dikkate alarak yanıtlıyorum. Emeklilik için 25 yıl hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Hizmet süresini tamamlamışsınız. 14 Haziran 2017 tarihi itibariyle hak kazandığınız FHZ süresi emeklilik yaşınızdan indirildiğinde 20 Şubat 2019 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Bu durum adli veya idari yargıya geçmeniz halinde geçerli. TSK’da devam ederseniz, 14 Haziran 2017 tarihinden sonra hak kazanacağınız FHZ süreleri de yaş haddinizden indirileceğinden, 20 Şubat 2019 tarihi, bundan sonra hak kazanacağınız FHZ süresi kadar geri gelir.

Ek-5 tarım sigortasının avantajı nedir?

SORU: Eşim 1969 doğumlu. 1996’da SSK başlangıcı var. Üç yıldır ek-5 sigortası yatırmaktadır. 3600 prim günüyle 58 yaşında emekli olacak. Aylık prim olarak 490 TL yatırmaktayız. Emekli olduğunda alabileceği maaş konusunda "yatırılan prim kadar" diye bir yazınızı okumuş. Kafamız karıştı. Eğer yatırdığımızı bize maaş olarak ödeyeceklerse neden para yatıralım? Kendimiz bankaya vadeli yatırıp, yatıramayacak duruma geldiğimizde de her ay çekip maaş gibi kullanabiliriz diye bir fikir oluştu. Ek-5’in bize artısı nedir? Maaşı yüksekten bağlatabilmek için nasıl bir yol izlemeliyiz?

Mehmet Çam

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla, üzerinden prim ödenen kazançların ortalamasıyla prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. 3600 prim günü için aylık bağlama oranı da 2000-Ekim 2008 dönemi için yüzde 35, sonrası için yüzde 20 olur. Ancak alt sınır aylık uygulaması nedeniyle bağlanacak aylık asgari ücretin yüzde 35’inden az olamıyor. Ödenen prim de prime esas kazancın yüzde 35’i civarında olduğundan, bir anlamda ödenen prim kadar emekli aylığı bağlanmış oluyor.

Ancak yaptığınız değerlendirme herkes açısından geçerli olmaz. Değerlendirmeyi herkesin özel durumuna göre yapmak gerekiyor. Örneğin, emekli aylığı alınacak sürenin prim ödenen süreden fazla olması, ödenen prim karşılığında sağlık hizmetinden yararlanma imkanına kavuşulması gibi kazanımlar söz konusu olabilir.

Ek-5 tarım sigortasının size artısına gelince; prim ödenen süreler 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi sayılıyor. Bu da eşinize 3600 prim günüyle 4/a statüsünden emekli olma hakkı veriyor. Ayrıca Ek-5. madde kapsamında daha az prim ödüyorsunuz. Örneğin aylık 613 TL yerine, 24 gün üzerinden 490 TL prim ödeyip, 30 prim günü kazanıyorsunuz. Yüksek emekli aylığı için prime esas kazancın üst sınırından, daha uzun süre prim ödemeniz gerekiyor. Nimet külfet karşılaştırması yaptığınızda da cazip bir tercih olmuyor.

Eşiniz çalışmadığı aylarda isteğe bağlı prim ödeyebilir

SORU: Eşim SSK’lı olarak mevsimlik çalışıyor. Yılda dokuz ay sigorta ödeniyor. Çalışmadığı zamanları Bağ-Kurlu olarak ödeme yaparak gün tamamlaması yapılabilir mi? Yada hiç çalışmazsa ben dışardan primini nasıl öderim?

YAHYA

YANIT: Eşiniz çalışmadığı aylarda isteğe bağlı prim ödeyebilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-kura sayılıyor. Yılda 9 ay SSK’lı çalışıyorsa, 3 ayda isteğe bağlı olarak Bağ-Kura prim öder ve primini tam yıla tamamlamış olur.

Hizmet tespit davasında 5 yıllık zamanaşımı süresi var

SORU: 1 Haziran 1968 doğumluyum. İşyerim beni 21 Haziran 1986’da yaşım 18 dolmasına rağmen bana çırak sigortası yapmış. O günlerde sigorta günüm hiç gözükmüyor. sadece sağlık primi yatırmışlar. Ne yapmam gerekir?

AKİF

YANIT: Normal çalıştınız halde çırak olarak gösterilmişseniz, hizmet tespit davası açma hakkınız var. Ancak hizmet tespit davası açmak için, aynı işyerinde halen sigortalı çalışıyor olmanız veya işten ayrıldığınız tarih üstünden 5 yıllık zamanaşımı süresinin geçmemiş olması lazım. Aynı işyerinde halen çalışmıyorsanız veya işten ayrıldığınız tarih üstünden 5 yıllık zamanaşımı süresi geçmişse maalesef yapacağınız bir işlem bulunmuyor.

Emeklilik başvuru tarihinde borcunuz olmaması gerekiyor

SORU: 6824 sayılı Torba Yasa gereği 1 Nisan 2017 tarihinden önce tahakkuk eden GSS prim borçlarını 30 Nisan 2018 tarihine kadar ödeyebilme hakkı verildiğini biliyoruz. 2017 Temmuz ayında Bağ-Kur'dan emekli olacağım. Emeklilik işlemlerimin yapılabilmesi için tahakkuk eden tutarı emeklilik tarihinden önce ödemem zorunlu mu? Yoksa ilgili yasanın belirttiği 30 Nisan 2018 tarihine kadar bu tutarı (emeklilik işlemlerime engel olmadan) ödeme hakkım geçerli midir?

Y.K.

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılara emekli aylığı bağlanabilmesi için yazılı talepte bulundukları tarih itibariyle genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması zorunludur.

Buna göre, 1 Nisan 2017 öncesine ilişkin genel sağlık sigortası (GSS) prim borcunuzu 30 Nisan 2018 tarihine kadar ödeme hakkınız olmakla birlikte, emekli aylığınızın bağlanabilmesi için borcunuzu en geç emeklilik talep tarihinde ödemeniz gerekiyor.

Vergi indirimi başvurusu için çalışıyor olmak gerekiyor

SORU: Eşim 8 ay önce trafik kazası geçirdi. Yüzde 80 engelli raporu aldık. Güvenlik görevlisi olan eşim şu an raporlu. Vergi indirimi için evrakları hazırlayıp Ankara’ya gönderdik. Bir ay oldu, henüz cevap gelmedi. Sonuçlar gelene kadar eşimin çalışıyor olması mı gerekiyor? Çünkü rapor almakta zorlanıyoruz. İşyerine gidip çıkışımızı versek bir sorun olur mu?

Hasan Özdaş

YANIT: Ücretlerden kesilen gelir vergisi indirimi söz konusu olduğundan, çalışmayan engelliler vergi indirimi için başvuramıyorlar. Başvuru için çalışıyor olmak gerekiyor. Başvuru tarihinde eşinizin çalışıyor olması nedeniyle, vergi indirim belgesi gelmeden işten çıkışının verilmesinin sorun olmayacağını düşünüyorum. Ancak yine de işten çıkışını verip riske sokmamanızı öneriyorum. Vergi indirimi işlemleri ortalama üç ayda sonuçlanıyor. Bir ayı zaten geçmiş.

Başlangıcınız 23 Mayıs’dan önceyse 50 sonraysa 51 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1 Nisan 1973 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1988 olup 8450 prim ödemem var. 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

SEYFİ

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Prim ödemeniz yeterli, sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1988’den önceki bir tarih ise 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2023’de, sonraki bir tarih ise 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2024’de emekli olabilirsiniz.

Yurtdışından emekli olana promosyon yok mu?

SORU: Bankalar, yurtdışından emekli olup maaşını buradan alan emeklilere promosyon ödemesi yapmıyorlar. Yıllardan beri yurdumuza döviz girdisi sağlamaktayız ve devletimize hiçbir mali yükümüz yok. Buna rağmen kapsam dışı bırakılmış olmamıza pek anlam veremiyoruz. Mevzuat tam olarak nasıl? Köşenizde bu konuya yer verebilirseniz belki sesimizi daha iyi duyurabilmiş oluruz.

F. Sabahat Tekin

YANIT: Emeklilere promosyon ödemesi ile ilgili protokol, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Bankalar arasında yapıldı ve SGK tarafından aylık ödenen emekli, dul ve yetimleri kapsıyor. Ancak bankaların, yurtdışından emekli olanlara yaptıkları emekli aylığı ödemesi ile ilgili olarak promosyon ödemelerini engelleyen bir durum yok. Promosyon ödeyip ödememek tamamen emekli aylığı hesabınızın olduğu bankanın tasarrufunda. Bankanızla görüşüp, gerekirse emekli aylığı hesabınızı promosyon ödeyecek bir bankaya taşıyarak promosyon almanız söz konusu olabilir.

Primi 3600 güne tamamlamak zorundasınız

SORU: 1963 doğumluyum. 1986 sigorta girişim var. Sigorta pirimim 200 gün prim ödemem var. Acaba nasıl emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlandıktan sonra 2800 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Özel güvenlik görevlisi fiili hizmet süresi zammı alamıyor

SORU: 10 Mayıs 1971 doğumluyum.10 Haziran 1996 sigorta başlangıcımla 4958 gün prim ödemem var. Sigorta da 5414.02 meslek kodlu güvenlik görevlisi yazıyor. Ben özel güvenlik olarak çalışıyorum. Polisler gibi fiili hizmet görevi mi oluyor mu?

VOLKAN

YANIT: Sorunuzdan sizin gibi özel güvenlik görevlisi olarak çalışanların fiili hizmet süresi zammı alıp almadığını sorduğunuzu anlıyoruz. Özel güvenlik görevlileri maalesef polisler gibi fiili hizmet süresi zammı alamıyor. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 380 günü borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve borçlanmadan sonra 412 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz.

Vergi indirim hakkı alırsanız emekli olabilirsiniz

Soru: Haziran 1988 işe girişim, ayrıldığım tarih Haziran 2015. Bu tarihler arasında 720 gün Emekli Sandığına prim ödemem var. Sigortaya ise 6127 gün ödemem var. 8 Haziran 1970 doğumluyum. Şu an sol kulağımda yüzde seksen, sağ kulağımda yüzde yirmi duyma kaybım var. Yeni bir işe başladım, ancak kulaklarımdaki sorundan dolayı işten çıkaracaklar ve bu sebepten iş bulamıyorum. Emekli olmak için normal şartlarda 51 yaşını beklemem gerekli. Emekli olabilmem için ne yapmalıyım?

Yaşar Çiçek

YANIT: En az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybınız olduğuna dair rapor ve buna bağlı olarak vergi indirimi hakkı alırsanız, engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarından (15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü) yararlanarak yaş şartı aranmaksızın emekli olabilirsiniz.

Vergi indirim hakkı için dilekçe, fotoğraf, nüfus cüzdan örneği ve çalıştığınız işyerinden alacağınız çalıştığınıza dair belge ile bulunduğunuz yerdeki defterdarlık gelir müdürlüğüne veya vergi dairesi müdürlüğüne ya da mal müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor.

SSK’ya prim ödediğiniz sürece Bağ-Kura prim ödemeniz gerekmez

SORU: 15 Ekim 1974 doğumlu bayanım. Sigorta girişim 1 Ekim 1994 olup 3214 günüm mevcut.11 Ocak 2016 da basit usulde manikür salonu açtım. Bağ-Kur kaydım görünüyor. Fakat hiç prim ödemedim. En kısa yoldan ne zaman emekli olabilirim? Benim için avantajlı olan Bağ-Kur mu? Yoksa SSK’mı? Bilemedim. Lütfen bilgilendirir misiniz?

SAADET

YANIT: Sizin için SSK avantajlı. Çünkü SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 2536 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2025’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden başka bir işyerinden çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödediğiniz sürece Bağ-Kura prim ödemeniz gerekmiyor. Ayrıca prim eksiğinizin 1276 gününü Bağ-Kura son 1260 gününü de sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödemeniz halinde de, belirttiğimiz şartlarla SSK’dan emekli olabilirsiniz. 11 Ocak 2016’dan sigortalı bir işe gireceğiniz tarihe kadar Bağ-Kura prim ödeme yükümlülüğünüz var.

Bağ-Kur emeklisi babamdan aylık alabilir miyim?

SORU: Kendime ait emeklilik gelirim yok ve çalışmıyorum. 2003 yılında vefat etmiş, Emekli Sandığı (asker emeklisi) emeklisi eşimden 3 bin lira aylığım var. 1981 yılında vefat etmiş olan, Bağ-Kur emeklisi babamdan maaş alabilir miyim?

Eser Akpınar

YANIT: Bağ-Kur’lu anne veya babası 01.10.1972-03.10.2000 dönemi ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden kız çocuklarına da artık evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşuluyla, gelir durumuna bakılmaksızın 1 Ekim 2016 tarihi sonrası için yetim aylığı bağlanıyor.

Siz de çalışmadığınız ve kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı almadığınızdan, 1 Ekim 2016 tarihi sonrasına ilişkin olarak Bağ-Kur emeklisi babanızdan aylık alabilirsiniz.

İşten kıdem tazminatını hak edecek şekilde ayrılmanız gerekirdi

SORU: Dayanışma Vakfında 6 yıl sigortalı olarak çalıştım Belediyenin açmış olduğu memur sınavını kazanarak memur oldum.25 yıl memurluk yaptıktan sonra emekli oldum. Ancak SGK maaşımı 31 yıl üzerinde bağladılar ikramiyemi mi ise 25 yıl üzerinde ödediler. Hizmetimi birleştirmeme rağmen 6 yıllık sigortalı hizmetimi emekli ikramiyesine saymadılar Bu konuda ne yapmam gerekiyor.

MEHMET

YANIT: Yasaya göre hizmetlerinizi birleştirilmiş ve 31 yıl hizmetiniz üstünden emekli edilmişsiniz. 25 yıllık memuriyet süreninde emekli ikramiyesini almışsınız. 6 yıllık sigortalılık süresi için emekli ikramiyesi ödenmemesi normal. Çünkü, memuriyet sınavı kazanarak kendi isteğinizle SSK’lı olarak çalıştığınız işten ayartılmışsınız. Kendi isteği ile işinden ayrılanlar kıdem tazminatı alamıyor.

Bağ-Kur emekli aylığımı tekrar başlatabilir miyim?

SORU: 28 Nisan tarihli SÖZCÜ’deki köşenizde yer alan, iki statüden emekli maaşı alınması bahsi ile ilgili bilgi rica ediyorum. 1986 kuruluşlu şirketimden 2000 yılında Bağ-Kur emeklisi oldum. Şirketim 2008’de kapandı. 2009’da memuriyetime devam edip 2013 Nisan ayında memur emeklisi olarak çalışma hayatımı sonlandırdım. 2009’da çalışmaya başlayınca emekli maaşımı dondurmuştum. Şu anda sadece Emekli Sandığından maaş alıyorum. Bağ-Kur emekli maaşımı da tekrar başlatabilir miyim?

Ergün Doğruya

YANIT: Verdiğiniz bilgilerde eksiklik yoksa belirttiğiniz hizmet süreleriyle Bağ-Kur ve Emekli Sandığından ayrı ayrı emekli olmanız mümkün olmamakla birlikte, sorunuzu Bağ-Kur’dan emekli olduktan sonra Emekli Sandığı Kanununa tabi çalışmaya başladığınızı ve Emekli Sandığından da emekli aylığına hak kazandığınız varsayımıyla yanıtlıyorum.

5335 sayılı Kanununun 30. maddesi gereğince, sosyal güvenlik kurumlarından emekli aylığı alanların, bu aylıkları kesilmeksizin kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştırılmalarına imkan bulunmadığından, 2009 yılında Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başladığınızda Bağ-Kur aylığınızın kesilmesi gerekiyordu, siz de aylığınızı dondurmuşsunuz. Bir anlamda Bağ-Kur emekli aylığınız kesilmiş.

Bağ-Kur kapsamında emekli aylığı alırken Emekli Sandığı kapsamında çalışmaya başlayanların, Emekli Sandığı kapsamında geçen hizmetleri emeklilik öncesi hizmetleriyle birleştirilmeyip, müstakil olarak değerlendiriliyor.

Emekli Sandığı kapsamında çalışma sona erdiğinde, kesilen Bağ-Kur emekli aylığının yeniden bağlanmasının istenmesi halinde, kesilen Bağ-Kur aylığı güncellenerek yeniden başlatılıyor. Emekli Sandığına tabi hizmet aylık bağlanmasına yeterli ise Emekli Sandığından da ayrıca aylık bağlanıyor. Durumunuzu buna göre değerlendirerek, Bağ-Kur aylığınızın bağlanması için başvurabilirsiniz.

Emekli olanın yetim aylığı kesilir mi?

SORU: Annem annesinden emekli-dul, Babam vefat için, SSK’dan dul maaşını alıyor. Kendisinin doğum borçlanması var. Bu borcu öderse kendi de emeklilik hakkı kazanıyor. Annem emekli olduğunda, kendi maaşı ile annesinden aldığı maaşı birlikte alabilir mi?

GÜVEN

YANIT: Anneniz emekli olduğunda, annesinden aldığı yetim aylığının kesilip kesilmeyeceği tabi olduğu sosyal güvenlik kurumuna göre değişir. Şayet yetim aylığını Emekli Sandığından alıyorsa, emekli olduğunda aldığı aylık kesilmez. Ancak yetim aylığını SSK veya Bağ-Kurdan alıyorsa emekli olduğundan yetim aylığı kesilir.

Sigorta geçmişinizle ilgili net bilgi gerekiyor

SORU: 14 Haziran 1968 doğumluyum. 25 Mayıs 1993 sigorta başlangıcım. Sorgulattığım zaman sigorta başlangıç tarihim gözüküyor ama sigortayı yapan firma primi yatırmamış bu yüzden askerliği borçlanman gerekiyor deniliyor. Askerliğimi 1993-1995 yılları arası 18 ay yaptım. 2013 yılından itibaren Bağ-Kur’luyum. Sigorta başlangıç tarihim geçerli midir? Askerliğim SSK’ya sayılıyor mu, borçlanma yapmam gerekiyor mu, ne zaman emekli olabilirim? SSK’dan mı yoksa Bağ-Kur’dan mı emekli olmam avantajıma olur?

Mustafa Pazar

YANIT: Sigorta başlangıcı, sigortalı adına ilk defa emeklilik için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödendiği tarihtir. 25 Mayıs 1993 tarihi staj sigortası ise başlangıç sayılmaz. 4/a (SSK) kapsamında çalışmanıza rağmen prim günleriniz bildirilmemiş ise hizmet tespit davası açabilirsiniz.

Borçlanılan askerlik süresi, sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Ayrıca askerlik sigorta başlangıcından önce yapılmış ise emeklilik yaşını da etkiler. 4/a emeklilik şartlarınızın tespiti için sigorta başlangıç tarihinizin netleştirilmesi, 4/b (Bağ-Kur) emeklilik şartlarınızın tespiti için ise 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan prim gün sayınız gerekiyor.

4/a statüsünden emeklilik için daha az prim günü gerekir. Ayrıca sigorta başlangıç tarihinize ve 1 Haziran 2002 tarihindeki prim gün sayınıza göre 4/a statüsünden daha erken emekli olmanız mümkün olabilir.

Hizmetinizi SSK’lı olarak tamamlayabilirsiniz ikramiye alamazsınız

SORU: 8 Kasım 1977 doğumluyum. 13 Şubat 2001’de devlet memuru (hemşire) olarak çalışmaya başladım. 2015’te 1 yıl ücretsiz izin kullandım (doğum izni değil). 24 Haziran 2016’da istifa ettim. İstifadan sonra altı ay içinde dışarıdan ödeme yaparak Emekli Sandığına devam edebilirmişim, fakat bu tarihi kaçırdım. 5400 iş günüyle, 61 yaşında Emekli Sandığından emekli olabileceğim söyleniyor. Hizmet yılım 15 yılı geçmedi (14 yıl 5 ay kadar). Kalan süreyi 15 yıla tamamlamak için SSK’lı olarak ödersem Emekli Sandığından 61 yaşında emekli olabilir miyim? Bir de emekli ikramiyesini alma hakkına sahip miyim?

Banu Tuncel

YANIT: Eksik kalan süreyi 4/a (SSK) kapsamında çalışarak veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz. 61 yaşınızı doldurduğunuzda da Emekli Sandığı statüsünden emekli olursunuz.

Birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlananlara emekli ikramiyesi ödenebilmesi için memuriyetten kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak ayrılmış olmaları gerekiyor.

Emekli Sandığına tabi hizmetiniz 15 yıldan az olup, kıdem tazminatına hak kazanma şartlarından biri olan emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlayamamış olarak memuriyetten ayrıldığınızdan, emekli ikramiyesi alamazsınız.

Kasım 2018’de emekli olacaksınız

SORU: 23 Kasım 1966 doğumluyum. 1 Ekim 1991 tarihinde Emekli Sandığına tabi tabi memur olarak göreve başladım. Göreve başladıktan sonra 18 ay askerliğimi borçlandım. Halen 657 sayılı kanunla çalışmaktayım. 6 Haziran 1986 ile 6 Aralık 1987 tarihleri arasında askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: Askerlik borçlanması emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Fiili hizmet süresiniz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 23 Kasım 2018’de emekli olabilirsiniz.

Kamuya atanan emeklinin aylığı kesilir

SORU: Yüzde 45 raporluyum. Emekliliği hak ettim. Sorum şu; emekli olsam, kamuda çalışabilir miyim? Başka nerelerde çalışabilirim? Bilgilendirirseniz sevinirim?

HASAN

YANIT: Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı alanlar; fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu, RTÜK, Kamu İhale Kurumu gibi üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklara  atanabiliyorlar. Atananların emekli aylıkları kesiliyor. Bu kurumlar haricindeki diğer kurumlara atanamıyorlar. Yüzde 45 engelli raporu ile EKPSS neticesine göre kamuda çalışmak için başvurabilirsiniz. EKPSS ile yapılacak atamalar da aynı şekilde yapılıyor. Atama hakkı kazanırsanız, sorun yaşamamak için tercihinizi de bu kurumları dikkate alarak yapmanız gerekiyor. Yaşınızı belirtmemişsiniz. Kamuda yapılacak atamalar için, kadroya göre yaş şartları da arandığından, gerekli yaş şartını da sağlamanız gerekiyor.

Kıdem tazminatına esas alınacak süre

SORU: 1966 yılında Emekli Sandığına bağlı olarak 155 gün vekil öğretmenlik yaparak çalışma hayatına başladım. 16 Ekim 1967-27 Kasım 1973 tarihleri arasında 854 gün SSK’lı olarak özel sektörde çeşitli işyerlerinde çalıştım. 1 Ocak 1974-1 Ağustos 1991 tarihleri arasında 18 yıl özel banka sandığına tabi olarak çalışıp, hizmetlerimi birleştirmek suretiyle 1991 yılında emekli oldum ve 18 yıl üzerinden tazminatımı aldım. İş hayatına 1966 yılında başladığım halde ve arada geçen sigortalı sürelerimi birleştirdiğim halde tazminatımı 18 yıl üzerinden aldım. Diğer  çalıştığım kurumlar dikkate alınmadı. Bu doğru mudur?

Namık Şen

YANIT: Kıdem tazminatı, hizmet sözleşmesinin devam etmiş veya aralıklarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin aynı veya değişik işyerlerindeki çalışma süreleri üzerinden ödenir. Daha önce başka işverenlere ait işyerlerindeki çalışma süreleri dikkate alınmaz. Buna göre, emeklilik nedeniyle ayrıldığınız son işyeriniz (banka) tarafından, sadece buradaki çalışma süreniz için kıdem tazminatı ödenmesinde yasaya aykırı bir durum yok.

Başlangıçtan sonra olduğundan yaş düzeltmeniz dikkate alınmaz

SORU: 1971 doğumluyken, 1984 sigorta girişim.1987’de mahkeme kararıyla yaşımı büyüttüm. Mahkeme doğum tarihimin 1968 olduğuna karar verdi. Emeklilik için müracaat ettim. Fakat red geldi. Şuan 8000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

FEYZULLAH

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden sonraki yaş düzeltmeleri emeklilikte dikkate alınmaz. Emeklilik işlemlerinizde; 1984’de sigortalı olduğunuz tarihte nüfusta kayıtlı olan doğum tarihiniz(1971) dikkate alınacaktır. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2019’da 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ödediğim primleri toplu çekebiliyor muyum?

SORU: 1989 Eylül girişim, 1088 prim günüm var. Ödediğim primleri toplu çekebiliyor muyum? Çekebiliyorsam hangi yıl ve ne kadar alabilirim?

Tekin İlmaz

YANIT: Toptan ödeme (prim iadesi), yaş şartını (kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yapılıyor.

60 yaşınızı doldurduktan sonra yazılı talepte bulunmanız halinde, sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (yüzde 20) primlerini, toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz. Ancak iade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008’den talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme yapılarak ödenir.

Eşitlik ilkesi, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusu

SORU: Eşim 10 Ekim 1972 doğumlu. 2008 sonundan 2012 yılına kadar Bağ-Kur’luydu. 2016 Temmuz’da tekrar Bağ-Kur primi ödemeye başladık. Bu duruma göre 60 yaşında emekli olacak gözüküyor. Fakat ağabeyimin hanımı 1995 yılında Almanya’ya gitti ve sırf Almanya’da ev hanımlığı yaptığından dolayı o süreyi burada borçlanabileceğini ve emekli olabileceğini okudum. Bu doğru mudur? Doğruysa, Anayasal eşitlik ilkesine aykırı değil midir? Benim eşim için böyle bir hak neden yok? Bu durumda 1995 Temmuz’dan itibaren gereken ödemeyi yapar ve eşimi emekli edebilirdim. Mahkeme yoluna başvursak kazanma ihtimalimiz olabilir mi?

Cengiz Altunaydın

YANIT: Yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılarak, borçlanılan sürelerin kişinin sosyal güvenliği bakımından hizmet (sigortalılık) süresi olarak değerlendirildiği ve bu suretle emekli olunabildiği doğru.

Anayasanın eşitlik ilkesine aykırılık iddiası ile açılan iptal davaları ile ilgili olarak, Anayasa Mahkemesi kararlarında özetle, “kanun önünde eşitlik” ilkesinin, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusu olduğu, eşitlik ilkesinin amacının, aynı durumda bulunan kişilerin kanunlar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemek olduğu, kanun önünde eşitliğin, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmeyeceği, aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa’da öngörülen eşitlik ilkesinin zedelenmeyeceği belirtilmektedir.

Buna göre, yurtdışında bulunan ev kadınlarına borçlanma hakkı verilip, yurtiçinde bulunan ev kadınlarına borçlanma hakkı verilmemesinin, durumlarının farklı olması nedeniyle kanun önünde eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmadığını düşünüyorum. Ancak adil olmadığını söyleyebiliriz.

Eşiniz 15 yılı dolduracağı tarihte yaş aranmadan emekli olabilir

SORU: Eşim 17 Kasım 1977 doğumlu. SSK başlangıç tarihi 15 Mayıs 2011 olup toplam 1100 gün prim ödemesi var. Halen çalışıyor. 2009’da aldığı Devlet hastanesi raporu oranı 78’dir. Eşim ne zaman emekli olur?

KAZIM

YANIT: Eşiniz ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul derecesinde engelli olduğundan; emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim ödeme şartlarına tabi. 2860 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3960 güne tamamlaması şartıyla, 15 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 15 Mayıs 2026’da yaş şartı aranmadan emekli olabilir.

Kazanılmış hakkın fiilen elde edilmiş olması gerekiyor

SORU: 1976 yılında Astsubay olarak görev yaparken, üniversite sınavlarına girerek dört yıllık bir okula kayıt yaptırdım. O tarihte dört yıllık okulu bitiren Astsubaylara üç derece ilerlemesi yapılıyordu. Dönemin Cumhurbaşkanı Sayın Fahri Korutürk kanunun iptali için başvuruda bulunup, bu üç derecenin bir derecesini iptal ettirerek iki dereceye indirmişti. Okulu bitirmeme 13 gün kala bu iki derecenin bir derecesi de iptal edildi ve bana sadece bir derece ilerlemesi yapıldı. O tarihte komutanlığa kazanılmış haklar konusunda başvuruda bulunmama rağmen, bana cevap bile verilmedi. Çok geç olduğunu biliyorum, ama ben dava açarak 1979 yılından beri bana verilmeyen bu hakkımı alabilir miyim bilmek istiyorum.

Muhlis Gülhan

YANIT: Anayasa Mahkemesi kararlarına göre, kazanılmış bir haktan söz edilebilmesi için bu hakkın, yeni kanundan önce yürürlükte olan kurallara göre bütün sonuçlarıyla fiilen elde edilmiş olması gerekiyor. Kazanılmış hak, kişinin bulunduğu statüden doğan, kendisi yönünden kesinleşmiş ve kişisel niteliğe dönüşmüş bir haktır. Bir statüye bağlı olarak ileriye dönük, beklenen haklar ise bu nitelikte kabul edilmiyor.

Verdiğiniz bilgilere göre, okula başladığınızda dört yıllık yüksekokul bitirenlere verilen üç derece ilerlemesi, henüz öğrenci olmanız nedeniyle fiilen elde etmiş olduğunuz, diğer bir deyişle kazanılmış bir hak değil, ileriye dönük beklenen bir hak niteliğinde sayılır. Derece ilerlemesine hak kazandığınız tarih, mezun olduğunuz tarih olup, hakkınızda mezuniyet tarihinde yürürlükte olan kanun hükmünün uygulanmasında hukuka aykırı bir durum olmadığını düşünüyorum.

Varislere prim iadesi yapılır mı?

SORU: 19 Temmuz 1958 doğumlu erkek kardeşim sigortalı olarak çalışmakta iken 2014 yılında yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak 7 Ekim 2015 tarihinde vefat etmiştir. Sigortaya giriş tarihi 5 Haziran 1975 olup, toplam 1260 sigorta prim günü vardır. Emekli olamadan vefat ettiğinden, ödenen bu primleri varisleri olarak (ben ve diğer erkek kardeşim) talep hakkımız var mıdır? Ayrıca 2002/4. dönem ödenmemiş 1 aylık prim borcunu 6552 sayılı Kanun kapsamında 2015’in 1, 3, 5, 7, 9 ve 11. aylarında ödenmek üzere 6 taksit olarak yapılandırmıştı. İlk 5 taksitini ödemiş, vefat edince 42 TL tutarındaki 30 Kasım 2015 tarihli son taksitini ödeyememiştir. Bu son taksiti varisleri olarak ödememiz gerekir mi? Gerekmez ise ödenen bu 5 taksiti de talep etme hakkımız var mıdır?

Birgül Akçetin

YANIT: Toptan ödeme (prim iadesi), ölüm aylığı bağlanması için sigortalıda aranan şartların sağlanamamış olması nedeniyle, ölen sigortalıların hak sahiplerine (eş, çocuk, ana, baba) aylık bağlanamaması halinde mümkün oluyor. Diğer bir deyişle toptan ödeme, sigortalıda aranan şartların, hak sahiplerine aylık bağlanması için yeterli olmaması halinde, yine hak sahiplerine yapılır, varisleri olarak kardeşlerine ödeme yapılmaz.

Kardeşinizin vefat tarihinde 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 prim günü olduğundan, varsa hak sahiplerine aylık bağlanır. Aylık bağlanabilen durumda da toptan ödeme yapılmaz.

Kardeşinizin prim borcu açısından ise SGK alacağının terekeden (vefat edenin mal varlığından) karşılanamaması halinde, mirası reddetmeyen mirasçılar miras bırakanın borçlarından kişisel olarak sorumludurlar. Buna göre kardeşinizin ödenmeyen borcunun varisleri olarak sizden istenmesi mümkün olabileceği gibi, ödenmiş taksitlerin de sizlere iadesi mümkün değil.

Primlerimi geri alma hakkım var mı?

SORU: 1977 doğumluyum. Yüzde 84 engelli raporum, 1180 gün SSK prim ödemem var. Malulen emekli olamıyorum. Tekrar çalışmak istemiyorum. SSK’dan primlerimi geri alma hakkım var mı?

Tamer Başaran

YANIT: Toptan ödeme (prim iadesi), yaş şartını (kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş) doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalılara yapılıyor.

60 yaşınızı doldurduktan sonra (2037 yılında) yazılı talepte bulunmanız halinde, sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (yüzde 20) primlerini, toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz. Ancak iade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008’den talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme yapılarak ödenir.

SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ağustos 1976 doğumluyum. Sigortaya başlangıç tarihim 1 Ocak 1995 olup 240 gün prim ödemem var. 20 Aralık 2001’den beride Bağ-Kurluyum. Ne zaman emekli olurum?

HASAN

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için: 9000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 9000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2036’da emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1260 gün prim ödedikten sonra faaliyetinize son verip prim ödemeseniz dahi, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2031’de emekli olabilirsiniz.

50 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 26 Ekim 1971 doğumluyum. 1 Ekim 1987’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bugüne kadar toplam 7788 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim.

ERKAN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 26 Ekim 2021’de emekli olabilirsiniz.

30 Temmuz 2017 tarihinde emekli olabilirsiniz

SORU: 30 Temmuz 1965 doğumluyum. 16 Nisan 1987-31 Arasında Bağ-Kura 16 ay, 14 gün, 1989-1992 arasında SSK’ya da 435 gün prim ödedim. 6 Ocak 1994’de Devlet memuru oldum ve hala çalışmaktayım.(aralık itibariyle aa yıl 11 ay 2 gün hizmetim var.) 5 Ağustos 2003 de askerlik borçlanmasını 18 ay olarak yaptırdım. SGK ve BAĞ-KUR Kurum karşılığı farkı olarak Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün hesabına 18 Mart 2004’de -8.440.100 lira yatırmış bulunmaktayım. Bu bilgilere göre hangi tarihte emeklilik hakkına sahip olabilirim?

SÜLEYMAN

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet yılınızı tamamladığınızdan, 52 yaşınızı dolduracağınız 30 Temmuz 2017 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Başvuruda gecikilen süre işsizlik ödeneğinden düşülür mü?

SORU: 5 yıl çalıştığım işyerinde senelik izin kullanamama yemek parası eksik alma ve mesai ücreti alamama nedenleriyle işyerine ihtarname çekip mahkemeye verip isten ayrıldım işsizlik maaşı alabiliriyim? İşten ayrılalı 35 gün oldu.

ZAFER

YANIT: İşsizlik ödeneği almak için; son üç yıl içinde, işten ayrılma tarihinden önceki 120 günü kesintisiz ödenmiş olmak üzere en az 600 gün prim ödenmiş olması ve iş akdinin işverence haksız yere veya çalışan tarafından haklı bir nedenle fesih edilmiş olması gerekiyor. Son 120 günü kesintisiz olmak üzere de son üç yılda 600 gün prim ödemeniz varsa haklı nedenle iş akdinizi fesih ettiğinizden işsizlik ödeneği alma hakkınız var. Ancak, işsizlik ödeneği almak için: iş akdinin fesih edildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a doğrudan veya elektronik ortamda başvuru yapılması gerekiyor. Başvuruda gecikilen süre işsizlik ödeneğinden düşülüyor. Belirttiğimiz şartları taşıyorsanız işsizlik ödeneği bağlatabilirsiniz.

Toptan ödeme yapamazsınız, primlerinizi toptan geri alabilirsiniz

SORU: Bağ-Kur’dan isteğe bağlı sigortalıyken primlerimi ödeyemediğim için dilekçeyle ayrıldım. Toplam ödemem 5 yıl 3 ay 17 gün. 55 gün SSK ödemem var. Yeniden isteğe bağlı sigortalı olup, emekli olmam için toptan ödeme yapabilir miyim? Olmaz ise ödemiş olduğum primleri geri alabilir miyim? Doğum tarihim 19 Ekim 1953. Bağ-Kur’dan ayrılış tarihim 2006.

Nezahat Altınsoy

YANIT: Toptan prim ödeyerek emekli olamazsınız. Son 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere 3600 prim gününü tamamladığınızda 4/a (SSK); isteğe bağlı prim ödeyerek 5400 prim gününü tamamladığınızda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

60 yaşınızı doldurmuş olduğunuzdan, yazılı olarak talep etmeniz halinde, ödediğiniz primleri toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz. Ancak iade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008’den talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme yapılarak ödenir.

Denetimin sebebi babanızın vefat tarihi olmalı

SORU: 2002’den 2013 yılına kadar Bağ-Kur emeklisi olan rahmetli babamdan yetim maaşı aldım. 2013’de evlendim ve maaşım kesildi. Geçen sene bir arkadaşım evlenince ona çeyiz parası verildi ve ben böyle bir hakkım olduğunun farkına vardım. 8 Ağustos 2016’da bir dilekçe ile başvurdum, 28 Nisan 2017’ye Kartal SGK’dan görüşme randevusu verildi. Görüşmeye gittim, talebimin denetime alındığını belirttiler ve benden bağlı bulunduğum vergi dairesinden vergi mükellefi ve SGK’lı olmadığıma dair belge istediler. İki evim olduğunu öğrenince, Bodrum'daki evimin 5 yıllık rayiç bedelini gösteren belediyeden bir belge talebinde bulundular. Bu belgeler, evlenen diğer arkadaşlarımdan istenmediği ve çeyiz parası hakkı ile nasıl bir alakası olduğunu anlamadığım için sizden yardım rica ediyorum. Böyle bir prosedür neden bana uygulanıyor?

Liza Kastiyel Arditty

YANIT: 01.10.1972-03.10.2000 ya da 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna aylık bağlanabilmesi için geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması (aylık gelirinin asgari ücret tutarının altında olması) gerekiyordu.

Verdiğiniz bilgilerden, babanızın vefat tarihinin söz konusu dönemlerden birinde olduğu ve yetim aylığı için hak sahipliği koşullarını sağlayıp sağlamadığınıza (gelir tespitine) ilişkin denetim yapıldığı anlaşılıyor. Arkadaşınız için gelir tespiti yapılmamasının nedeni, babasının vefat tarihinin söz konusu dönemler içinde olmaması olabilir.

Denetim sonucunda yetim aylığı için gereken hak sahipliği koşullarını sağladığınız tespit edilirse çeyiz parası ödenir. Ancak yetim aylığı aldığınız dönemde hak sahibi olmanın koşullarını sağlamadığınız tespit edilirse, geriye doğru beş yıllık yetim aylığının geri istenmesi söz konusu olabilir.

7000 gün prim ve 58 yaş şartlarını birlikte sağlayacaksınız

SORU: Sigorta başlangıç tarihim 2001 olup 1200-1300 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

İLKNUR

YANIT: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. İki şekilde emekli olabilirsiniz.

1) 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte.

2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte.

Anne yanında ev hizmetleri kapsamında sigortalı olunabilir mi?

SORU: 1966 doğumluyum. 1996 yılında SSK girişim var ancak üç aylık bir çalışmanın dışında hiç çalışmadım. İsteğe bağlı sigortalılık (SSK-4/a kapsamında) için başvurmak istedim, SGK'daki memur başvuru formumu kabul etmedi. Sebebi de bana verilen formun aslında tarımda çalışanlar için olması ve benim tarımda çalışmıyor olmam. Tekrar SSK'ya gidip şansımı bir kez daha denemek istedim. Bu sefer bana başka bir memur yeni bir alternatif sundu. Annem 81 yaşında ve birçok konuda yardıma muhtaç. Ben de ona yardımcı oluyorum. Bu yüzden memur bana (10 günden fazla) ev hizmetleri için başvurmamı önerdi. Dediğine göre bu benim için isteğe bağlı sigortadan daha avantajlıymış. Ben de bu sigortayı başlattım. Benim size danışmak istediğim, bunun gerçekten öyle olup olmadığı, 3600 günle emeklilik hakkımın devam edip etmediği.

İsmi saklı

YANIT: Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışarıdan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı sayılmadıklarından, aynı evde oturan üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar tarafından ev hizmeti işlerini yapanlar ek-9. madde kapsamında sigortalı sayılmıyorlar. Annenizle aynı evde oturmuyorsanız, annenizin de size ücret ödemesi koşuluyla 5510 sayılı Kanunun ek-9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinden on günden fazla çalışan olarak anneniz tarafından sigortalı çalıştırılmanızda sakınca yok. 3600 prim günüyle, 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Başlangıçtan sonraki askerlik emekli olma şartlarını değiştirmez.

SORU: 8 Temmuz 1980 doğumluyum sigorta giriş tarihim 1997 toplam prim günüm 2820 primim var. Askerliğimi 21 Ağustos 2000 yılında 18 ay olarak yaptım. Emekli olma şartlarım nelerdir ve askerliğimi borçlanırsam 1 ya da 2 yaş erken emekli olma durumum var mı?

EROL

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinizi yıl olarak bildirmişsiniz. Sorunuzu 23 Mayıs 1997’den sonraki bir tarihte sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 3080 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlamanız şatıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 8 Temmuz 2037’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi çok rahat tamamlayabileceğinizden, bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Apartman görevlisinin apartman sakinlerine taksicilik yapması

SORU: Çalışma saatleri içinde kendi özel arabasıyla apartman sakinlerine taksicilik görevi yapan apartman kapıcısı, çalışma saatleri içinde bu görevi, yönetimden izin almadan yapabilir mi? Yine izin almadan yaptığı böyle bir görev sırasında bir kaza/sakatlık olsa, arabaya binenin veya yönetimin sorumluluğu var mıdır?

Erkan Yakalı

YANIT: Apartman görevlisinin yaptığı iş, belirttiğiniz şekliyle bir görev değil. Öncelikle bunun altını çizelim. Hatta bu işi bedel karşılığı yapıyor olması da suç teşkil eder. Yönetimden izin almaksızın böyle bir iş yaptığında, işverenin izni olmaksızın işyerini terk etmiş sayılır. Bu da apartman yönetimine, iş sözleşmesini haklı nedenle, tazminatsız olarak fesih hakkı verir.

Apartman yönetiminden izin almaksızın işyerini terk edip, bir kazaya karışması ve yaralanma durumunda yönetimin sorumluluğu söz konusu olmaz. Ancak böyle bir durumda, apartman yönetiminin, apartman görevlisinin izin almaksızın işyerini terk ettiğine dair tutanak tutulmasında yarar var.

Babanız primini 3600 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracak

SORU: 1 Ağustos 1966 doğumlu babam 1986 da 18 ay askerlik yapmış. Askerden sonra 155 günlük sigortası var. Başlangıç tarihi 1990’dır. Bu koşullar da ne zaman emekli olur nasıl olur?

SEZGİN

YANIT: Babanız askerliğiniz borçlanıp,2905 günde prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağı 1 Ağustos 2026’da emekli olabilir.

İhraç edilen memur ikramiye alabilir mi?

SORU: Kamu görevinden ihraç edilen ve memuriyetten önce sigortası bulunan birisi ikramiyesini alabilir mi? Alamazsa, alması için nasıl bir yol takip etmelidir?

AHMET

YANIT: Görevinden ihraç edilen ve SSK veya Bağ-Kur hizmetlerini Emekli Sandığı hizmet süresi ile birleştirerek emekli olan memurlar, emekli ikramiyesi alamıyor. Bu kanun emri olduğundan, ikramiye almak için bir yol bulunmuyor. Tabi ki dava açılabilir. Fakat davadan sonuç alınamayacağı kanaatindeyiz.

Engellilik oranının en az yüzde 40 olması gerekiyor

SORU: 26 Mayıs 1975 doğumluyum. 2000 yılında sağ gözümdeki görme kaybı nedeniyle aldığım yüzde 43 özür belirten sürekli raporum vardı. İki yıl önce işyerim beni hastaneye gönderdi, raporum yüzde 33’e düştü. 2011’de oran düşmüş. Bu nedenle özürlü kadrosundan çıkarıldım. Emekli olabilmek için yeterli gün sayım vardı. Ne yapabilirim?

Halit Keskin

YANIT: Engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emeklilik için en az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybı olduğuna dair rapor gerekiyor. Mevcut durumunuzla engelli hakkıyla emekli olamazsınız. İleride çalışma gücü kaybı oranınızın tekrar yüzde 40’a yükselmesi halinde engelli hakkıyla emekli olmanız söz konusu olabilir. Aksi halde, sigorta başlangıç tarihinize göre belirlenecek olan normal emeklilik şartlarıyla emekli olabilirsiniz.

Dul aylığı alan için ölüm yardımı ödenmez

SORU: Annem, babamdan dolayı dul aylığı almaktaydı, vefat etti. Babam memur emeklisiydi, vefat ettiğinde Emekli Sandığından ölüm yardımı aldık. Şimdi annem için de aynı yardımı alabilir miyiz?

Ankara’dan Özkan

YANIT: Ölüm yardımı; emekli, adi malullük veya vazife malullülüğü aylığı alanların ölümü halinde, sağlığında beyanname ile gösterdiği kimseye, eğer beyanname vermemiş ise ailesine yapılan ödemedir. Annenizin kendisi emekli olmayıp, hak sahibi olarak dul aylığı aldığından, anneniz için ölüm yardımı ödenmez.

Bir ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Ekim 1971 doğumlu erkeğim. İlk sigortam 3 Mayıs 1993’te olmuş ve 1500 gün prim ödenmiştir. 5 Ağustos 2001’de memur olarak başladım. Ve hizmetlerimi birleştirdim. Sigortadan önce 15 ay askerlik yaptım. Askerliği nasıl ödersem kaç yaşında emekli olurum?

ÜNSAL

YANIT: Askerlik sürenizin bir ayını(30 gününü) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve çalışmanızı 15 Mayıs 2022’ye kadar sürdürerek fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2027’de emekli olabilirsiniz.

Oğlunuz yabancı bandıralı gemideki çalışma sürelerini borçlanabilir

SORU: Oğlum gemi kaptanı olarak çalışıyor. 6 ay çalışıp, sonra izne çıkıyor. İzinde 3-4 ay kalıyor. Çalıştığı firmalar bazen yabancı bayrak olduğu için sigortası yatmıyor. Oğlum günlerini doldurabilmesi için nasıl bir yol izlemeli? Dışarıdan ödeme gibi bir seçeneği olabilir mi?

Hidayet Kale

YANIT: Oğlunuz, çalıştığı gemilerin bayrağını taşıdıkları ülkelerde bulunan Türk konsoloslukları, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlikleri veya ataşelikleri gibi temsilciliklerden alacağı ve yurtdışı borçlanma için kullanacağını belirten hizmet belgeleri veya işyerlerinden alacağı sigortalılık sürelerini gösterir bonservisleri ile gemilerde çalıştığını gösterir belgelerde kayıtlı bulunan çalışma izinlerinin tercümeleri ya da pasaportunda çalışma süreleri ile örtüşen giriş-çıkış tarihlerini gösterir sayfaların örnekleri ile yabancı bayraklı gemilerdeki çalışma sürelerini borçlanabilir.

Oğlunuzun, Türkiye ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerin bayrağını taşıyan gemilerdeki çalışma sürelerini borçlanması için ise ilgili ülkede bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumundan alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartları yeterli olur.

Ayrıca izinde olduğu (çalışmadığı) dönemler için isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Ancak isteğe bağlı prim ödenen süreler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirildiğinden, 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için emeklilik öncesi son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1261 gününün 4/a kapsamında olması gerekir.

Babanız 60 yaşı dolduracak

SORU: Babam 24 Nisan 1962 doğumlu. 1 Eylül 1985 SSK girişlidir. 600 gün askerlik primi yatırıldı. Babamın şuanda toplam pirimi 3626 gündür ve artık sigortalı olarak çalışamıyor. Babam bu durumda ve bu SSK primiyle emekli olabilir mi? Ne zaman ve hangi şartlarda emekli olabilir?

İSMAİL

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 60 yaşını dolduracağı 24 Nisan 2022’de emekli olabilir. Ayrıca 1674 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün.

“Kontrollü işyeri” koduna alınan işyerindeki hizmetlerin durumu

SORU: Eşimin emekliliği için SGK Göztepe’ye müracaat ettik. Prim günü eksiği gözükmüyordu, yaşı da tutuyor. Ancak yapılan incelemede 2005-2009 yılları arası çalıştığı işyerinde (K) kodu uygulaması varmış. Bu yüzden primleri ödenmesine rağmen günleri sayılmıyor. Nasıl bir yol izlemeliyiz, bilgilendirirseniz sevinirim.

Atilla Atik

YANIT: SGK, 4/a (SSK) kapsamında sigortalılıklarını gerektirecek çalışmaları bulunmadığı halde sahte işyeri tescili yapılarak sigortalı bildirimi yapıldığı tespit edilen işyerleri ile işverenlerini “sahte işyeri”, “kontrollü işyeri” ve “şüpheli işyeri” olarak kodluyor. Eşinizin 2005-2009 yılları arasında sigortalı olarak çalıştığı bildirilen işyeri de “kontrollü işyeri” olarak kodlanmış.

“Kontrollü işyeri” (K) kodu geçici bir statü olup, (K) kodu konulan işyerleri hakkında denetim raporu sonucuna göre işlem yapılmaktadır. Denetim süresince sigortalıların hizmetleri, hizmet bildirme ve birleştirme işlemlerinde dikkate alınmamaktadır.

Yapılacak denetim sonucunda kontrollü işyeri kodunun kaldırılmasına karar verilmesi halinde bu hizmetler, hizmet bildirimi ve birleştirmeye dahil edilmektedir. Denetim raporu sonucunda işyerinin “sahte işyeri” olduğunun tespiti halinde ise sahte işyerinden bildirimi yapılması nedeniyle hizmetleri ve tescilinin iptal edilmesi gerektiği tespit edilen sigortalıların hizmetleri ve tescili iptal edilmektedir. Buna göre, söz konusu işyeri hakkındaki denetim sonucunu beklemeniz gerekiyor.

Yüzde 35 rapor erken emekli etmez

SORU: Almanya’da iş kazasından dolayı yüzde 35 oranında rapor aldım.(protez kalça takıldı) Türkiye’den malulen emekli olabilir miyim?

TURGAY

YANIT: Malulen emeklilik için en az yüzde 60 oranında, engelli hakkıyla emeklilikte de en az yüzde 40 oranında işgücü kaybı aranmaktadır. Maalesef yüzde 35 oranındaki raporunuzla ne malulen ne de engelli hakkıyla emekli olamazsınız.

Annesine bakan ev hizmetleri kapsamında sigortalı olabilir mi?

SORU: Eşim haftanın 3-4 günü yaşlı ve bazı sağlık sorunları olan annemin evine giderek ev işlerini yapıyor. Annem de bunun karşılığında bize her ay bir miktar para veriyor. Annem eşimi sigortalı yapmak istiyor. Bu durumda annemin aylık minimum kaç TL prim vb. masraf ödemesi gerekir? Bu durumun eşimin sigorta statüsü ve emekliliğine etkisi nasıl olur? Daha önce 4/a ve 4/b sigortalıkları olan eşim şu anda ev hanımı ve isteğe bağlı sigorta ödemesi yapmıyoruz.

İsmet Sert

YANIT: Aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar arasında ve aralarına dışarıdan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı sayılmadıklarından, aynı evde oturan üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar tarafından ev hizmeti işlerini yapanlar ek-9. madde kapsamında sigortalı sayılmıyorlar. Annenizle aynı evde oturmuyorsanız (aynı adreste oturulup oturulmadığı SGK tarafından kimlik paylaşım sistemi aracılığıyla yapılıyor), kendisine ücret ödenmesi koşuluyla eşiniz 5510 sayılı Kanunun ek-9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinden on günden fazla çalışan olarak anneniz tarafından sigortalı çalıştırılabilir.

Anneniz tarafından SGK’ya verilecek “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”deki gün sayısı ve prime esas günlük kazanç beyanına göre hesaplanacak aylık kazanç tutarı üzerinden yüzde 34,5 sigorta, yüzde 3 işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam yüzde 37,5 oranında prim ödenecek. Ancak şartların sağlanmasına bağlı olarak 5 puanlık prim indiriminden, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun geçici 10. maddesinde yer alan sigorta primi teşvikinden ve asgari ücret teşvikinden yararlanılması mümkün.

Aylık çalışma süresinin 30 günden az olması halinde, 30 günden eksik kalan günlerin primi isteğe bağlı sigortalı olarak ödenebiliyor. Prim ödenen süreler 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Babanız 53 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir

SORU: Babam 1 Temmuz 1969 doğumlu. 1 Ocak 1988 tarihinde sigorta girişli olup toplamda 1255 gün prim ödemesi mevcut. 550 gün askerliğini de borçlanıp ödedi. 16 Aralık 1996 tarihinde ise 657'ye tabi memur olarak çalışmaya başladı ve hala çalışmaktadır. Babam ne zaman emekli olabilir?

OZAN

YANIT: Babanız emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabi. Babanız bu ay fiili hizmet süresi şartını sağlamış olacağından, 53 yaşını dolduracağı 1 Temmuz 2022’de emekli olabilir.

Vergi indirim hakkıyla emekli olan işyeri açabilir mi?

SORU: Vergi indiriminden yararlanıp emekli oldum (Yasa maddesi 506 SK. Geçici 87/A). İşyeri açabilir miyim? Bazı memurlar “açarsınız”, bazıları “açamazsınız, açarsınız maaşınız kesilir” diyorlar. Bir memur ise “emekli tahsis kodu 2100 ile başlıyor ise açamazsınız, 1100 ile başlıyor ise açarsınız” dedi. Bilgi verirseniz sevinirim.

Yiğit Abdik

YANIT: Vergi indirimi hakkından yararlanıp emekli olanlar, emeklilik sonrası 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışmaya başladıklarında emekli aylıkları kesilmez.

1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olup, 4/a kapsamında malulen emekli olanların ise 4/a kapsamında çalışmaya başlamaları halinde malullük aylıkları kesilir, 4/b kapsamında çalışmaya başlamaları halinde malullük aylıkları kesilmez.

Vergi indirimi hakkıyla emekli olduğunuz için işyeri açabilirsiniz ve emekli aylığınız da kesilmez. 1 Mart 2016 tarihinden itibaren 4/b kapsamında çalışan emeklilerden sosyal güvenlik destek primi kesintisi kaldırıldığından, sigortalı sayılmazsınız ve prim ödemezsiniz.

Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz

SORU: 6 Kasım 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Aralık 1987 olup 8354 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Cüneyt AKYIL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 6 Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz.

İhraç edilen memur ikramiye alabilir mi?

SORU: Kamu görevinden ihraç edilen ve memuriyetten önce sigortası bulunan birisi ikramiyesini alabilir mi? Alamazsa, alması için nasıl bir yol takip etmelidir?

AHMET

YANIT: Görevinden ihraç edilen ve SSK veya Bağ-Kur hizmetlerini Emekli Sandığı hizmet süresi ile birleştirerek emekli olan memurlar, emekli ikramiyesi alamıyor. Bu kanun emri olduğundan, ikramiye almak için bir yol bulunmuyor. Tabi ki dava açılabilir. Fakat davadan sonuç alınamayacağı kanaatindeyiz.

Eşinden aylık alan ablanıza babanızdan aylık bağlanmaz

SORU: Bağ-Kur emeklisi babam vefat etti. Anneme maaş alması için gerekli girişimlerde bulunduk ve bu ay içinde maaş bağlanacak. SSK’lı eşi 31 Aralık 2013 tarihinde vefat etmiş bir ablam bulunmakta olup kendisi eşinden maaş almaktadır. Ev hanımı olan ablamın da talep etmesi durumunda babamdan maaş alma hakkı bulunmakta mıdır?

Ege Güney

YANIT: Teorik olarak ablanız da babanızdan aylık bağlanacak hak sahipleri arasında. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden hem eşinden hem de ana ve/veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından aylık bağlanır. Buna göre, SSK’lı eşinden dul aylığı alan ablanıza, babanızdan aylık bağlanmaz.

Emekli Sandığında malul emekliliği için en az 10 yıl hizmet aranır

SORU: 1981 doğumluyum. Nisan 2007’den beri öğretmenlik yapıyorum. Gözümde tavuk karası hastalığı var. Ve engelli raporu alacağım. Malulen emekli olabilmem için, en az yüzde kaç engelli olmak ve kaç yıl çalışmak gerekiyor? Sonuç olarak malulen emekli olabilir miyim?

MEHMET

YANIT: Emekli Sandığında rapor oranına göre malulen emekli edilmiyor. Emekli Sandığında malulen emekli olmak için; 10 yıl fiili hizmet süresi şartı ve memurun sağlığının görevini yapamayacak kadar bozulmuş olması şartları aranıyor. 10 yıl fiili hizmet süresi olan memurun alacağı sağlık raporu ve raporun tıbbi eklerini inceleyen Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, memurun sağlık durumunun görevini yapmasına mani olduğuna karar verirse, memur malulen emekli ediliyor. Rapor tarihinizden önce ve sonraki bütün çalışma süreleri hizmetten sayılacak. Yani rapordan önceki 10 yıl hizmetiniz dikkate alınacak. Sonuç olarak hizmet süreniz yeterli olduğundan, görevinizi yapamayacak derecede rahatsız olduğunuza karar verilirse, malulen emekli olabilirsiniz.

Babanız hizmet tespit davası açabilir

SORU: Kapıcı dairesinde oturuyoruz. 10 yıldan beri babama sigorta yapmadılar, babam da zor durumda kaldığı için hastanede işe girdi. İhbar etsek bir hak talep edebilir miyiz?

Enver Doğan

YANIT: İşe giriş bildirgesi ve prim belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazançları toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınması mümkün. Babanızın apartman görevlisi olarak son çalıştığı tarihi izleyen aybaşından itibaren beş yıl geçmediyse hizmet tespit davası açabilir.

Emekli ikramiyesi aylık bağlandığında ödenir

SORU: 20 Mart 1971 doğumluyum. Avukatlık stajını bitirdikten sonra topluluk sigortası başlangıç tarihim 27 Kasım 1991. 1 Aralık 1991’de askerliğe başladım ve yedek subay olarak 12 ay askerlik yaptım. Askerlik dönüşünden 5 Ocak 1995’e kadar avukatlık topluluk sigortasına prim ödedim. 5 Ocak 1995-19 Ağustos 1999 tarihleri arasında Hakimlikten dolayı 657’ye tabi oldum. 19 Ağustos 1999-22 Ekim 2001 tarihleri arasında TMSF tarafından el konulan Yaşarbank'ta çalıştım. Kendi özel sandığı vardı ama oda SGK’ya devroldu. 22 Ekim 2001’de TMSF’de çalışmaya başladım. 2005 yılına kadar SSK’lı iken bu tarihten 2 Ocak 2017 tarihine kadar 657’ye tabi olarak çalıştım. 2 Ocak 2017 tarihinde memuriyetten istifa edip Noterliğe başladım ve eski adıyla Bağ-Kur rejimine tabi oldum. 25 yıllık hizmet sürem doldu. Yaşı beklemeden emeklilik dilekçesi verip ikramiyemi alabilir miyim? Emeklilik yaşım nedir acaba? Avukatlık staj süresini borçlanıp başlangıç tarihimi geriye çekebilir miyim?

Erkut Kızılocak

YANIT: Mevcut durumunuzla emeklilik için 53 yaş şartına tabisiniz. Sigortalı olmaksızın geçen avukatlık staj sürenizi borçlanırsanız, emeklilik yaşınız 52’ye iner ve 52 yaşınızı dolduracağınız 20 Mart 2023’de emekli olmaya hak kazanırsınız. Yaşınız dolana kadar 4/b (Bağ-Kur) kapsamında ödeyeceğiniz prim günü 1259 günü aşmış olacağından 4/b statüsünden emekli olursunuz.

Emekli ikramiyesi, emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlandığında ödenir. Yaşı beklemeden emeklilik dilekçesi vermeniz ve ikramiyenizi almanız mümkün değil.

5900 gün prim ve 57 yaş şartlarını tabisiniz

SORU: 10 Ocak 1980 doğumluyum. SSK başlangıcım 12 Aralık 1997’dir. Acaba ne zaman emekliliğe hak kazanabilirim?

KEMAL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2037’de emekli olabilirsiniz.

1993’den Bağ-Kura kayıt yaptıramazsınız

SORU: 1 Ocak 1975 doğumluyum. SSK girişim 15 Aralık 1994 olup 2160 gün prim ödemem var. 865 günde Bağ-Kura prim ödedim. 13 Mayıs 1993 vergi kaydım var, Bağ-Kur kaydım yok. Geriye dönük Bağ-Kurumu yatırırsam, emekliliğimi erkene çeker mi? Ne zaman emekli olurum?

ABDULLAH

YANIT: Sorunuzdan 865 gün Bağ-Kur primini SSK sigortanızdan sonra ödediğiniz anlaşılıyor. Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılmakta. Bugün için bu tarihten daha gerideki bir tarih itibariyle Bağ-Kura kayıt mümkün değil. Sonuç olarak 1993’den Bağ-Kura kayıt yaptıramazsınız. Bağ-Kur başlangıç tarihinizi ve şuanda hangi kuruma prim ödediğinizi bildirmemişsiniz. Sorunuzu şu anda sigortalı çalıştığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 2725 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2030’da emekli olabilirsiniz.

53 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 15 Temmuz 1969 doğumluyum. 1989 yılında 32 günlük sigorta başlangıcım var. 23 Eylül 1991’den itibaren Emekli Sandığına tabi olarak öğretmenlik yapmaktayım. 1994 yılında 9 ay kısa dönem askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapmadım. Hizmet birleştirmesi için başvurumu yaptım. Ne zaman emekli olabileceğim konusunda bilgi verebilirseniz sevinirim.

Necdet Tonbil

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmez, ancak fiili hizmet sürenizi artırır ve emekli ikramiyesine esas hizmet sürenizin hesabında dikkate alınır. 53 yaşınızı dolduracağınız 15 Temmuz 2022 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

İhya işleminde hesaplanan prime taksit yok

SORU: 1962 doğumlu babam daha önce Bağ-Kur ve SSK’lı olarak yıllarca çalıştı. Ve artık emekli olmak istiyor. Sağlık durumu çok iyi durumda değil. Son 5 yıldır SSK’lı olarak bir şirkette çalışıyor. Ondan öncede Bağ-Kurlu olarak bir işletme çalıştırdı. Ancak işleri iyi olmadığından Bağ-Kur primini yatıramadı. Borçlarımızı ödemek istiyoruz. Ancak 20 bin civarı olan borç faizle 40 bin lira oluyor. Yeni kanundan yararlanmak istedik. Ancak geçen sene Bağ-Kur borçlarını dondurdular. Biz de geçen sene ödeme yapabilecek durumda olmadığımızdan bir hamle yapamadık.

Yakın zamanda bunla alakalı kanun çıkabilir mi? Eğer hiç biri olmuyorsa da, şu anki borcumuzu da taksitli ödeme imkânımız var mıdır? Devletin bu konuda bizlere desteği var mıdır?

SALİH

YANIT: Prim borcundan dolayı durdurulan sigortalılık süresi ve silinen Bağ-Kur prim borcu son af kanunu kapsamında değildi. Dolayısıyla babanızın yasadan yararlandırılmaması yasal bir durum. Silinen prim borçları, ihya işlemi güncel değerleri üstünden ödenerek kaybedilen sigortalılık süresi tekrar kazanılabiliyor(ihya ediliyor). Ancak güncel değerler üstünden hesaplanan prim borcunun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmesi lazım. Bu borcun taksitle ödenme imkânı yok. Babanız durumunda pek çok sigortalı var. Siyasi otorite isterse bunlar için yeni bir yasa çıkartabilir.

Fazla prim gün sayısının zararı var mı?

SORU: 20 Ağustos 1972 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 1 Ekim 1994. Ödenmiş prim günüm 7465  olup, buna göre ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca uzun süre ödenen prim fazlalığımız ne oluyor, bize zararı var mı?

Türkan Sönmez

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. Bundan sonra prim ödemeseniz de 51 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2023’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığı en basit anlatımıyla, üzerinden prim ödenen prime esas kazanç ortalamaları ile toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranlarının çarpımından oluşuyor. Fazla prim gün sayısı aylık bağlama oranlarını, dolayısıyla emekli aylığını artırır. Ancak primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin Ekim 2008 sonrası prim gün sayısının toplam prim gün sayısı içindeki payı arttıkça, emekli aylıklarında artış sağlamadığı gibi az da olsa düşüşe neden olmaktadır.

İkramiye farkı için faiz alabilir miyim?

SORU: 2013 yılının başında yaş haddinden emekli oldum. 35 yıl Emekli Sandığına bağlı olarak çalıştım. Anayasa Mahkemesinin 30 yıl üstü hizmete emekli ikramiyesi verilmesine ilişkin vermiş olduğu karardan sonra dava açtım ve emekli ikramiye farkımı mahkeme kararıyla aldım. O zaman bana yasal faizini vermediler. Yalnız ben mahkemeye dava açarken yasal faizden hiç bahsetmemiştim. 30 yıl üstü hizmete ikramiye ve yasal faizinin verilmesine ilişkin Yasadan sonra yasal faizinin verilmesi için SGK'ya dilekçe verdim. Bu güne kadar bir cevap alamadım. Söz konusu faizi alabilir miyim?

A. Kış

YANIT: 30 yıl üzeri hizmet sürenize ilişkin ikramiyenizi Yasadan önce mahkeme kararı ile aldığınızdan, SGK mahkeme kararının gereğini yapmakla yükümlü. Kararda yasal faiz ödenmesine hükmedilmemiş ise SGK faiz ödemez.

Prim yeterli ancak 52 yaşı da doldurmanız gerekiyor

SORU: 10 Ekim 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 25 Aralık 1989 olup bugüne kadar 7591 gün prim ödemem var. Halen SSK çalışmaya devam etmektedir. Acaba ne zaman emeklilik hakkına sahip olurum?

YAŞAR

YANIT: Emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi,5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 52 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2024’de emekli olabilirsiniz.

Almanya’da çalışırken emekli aylığı bağlatamazsınız

SORU: 1959 doğumluyum. Türkiye'de hiç çalışmışlığım yok. Almanya’da çalışıyorum 3,5 dolar üzerinden 9000 gün borçlanıp borcumu ödedim. Çalıştığım için emekli aylığı almıyorum. Anlayacağınız dondurmuş durumdayım. Öğrenmek istediğim, çevremden edindiğim bilgilerin doğru olup olmadığı. Çalıştığım halde emekli aylığımı bağlatabileceği mi söylüyorlar. Bu konuda bilgilendirseniz sevinirim.

ERDOGAN

YANIT: Emekli aylığı bağlanması için Almanya’daki işinizden ayrılmanız, Türkiye’ye kesin dönüş yapmanız( kesin dönüş işinizden ayrılıp Türkiye’ye giriş yamanız anlamındadır. Aylık bağlattıktan sonra Almanya’ya gitmenizde mahsur yok) ve Almanya’dan sosyal yardımı veya sigorta yardımı almamanız gerekir. Maalesef duyumlarınız doğru değil.

Birleştirdiğiniz hizmet emekliliğinizi bir yıl öne çekiyor

SORU: 1 Mart 1969 doğumluyum. İşe 1 Eylül 1990 tarihinde sigortalı olarak başladım ve 14 ay sigortalı çalıştım. 9 Eylül 1994’te Milli Eğitim Bakanlığınca öğretmen olarak atandım. Halen çalışmaktayım. Hizmet birleştirmesi için başvuruda bulundum ve SSK çalıştığım kuruma sigortalı süremi bildirdi. Çalıştığım yerde söylenen, süreyi doldurduğum ama yaşı beklemem gerektiği. Dönem arkadaşlarım emekli oldu. Kafamı karıştıran şu; üzerine saydırdığım için mi ben iki yıl fazla çalışıyorum? Ne zaman emekli olabilirim?

Sevil Yılmaz

YANIT: Emekliliğiniz için gereken 20 yıllık hizmet süresini tamamlamışsınız. Emeklilik yaşınızın tespitinde, 23 Mayıs 2002 tarihindeki hizmet süreniz dikkate alınır. 14 aylık SSK’lı çalışmanız da emekliliğinizi iki yıl uzatmıyor, bilakis bir yıl erken emekli olmanızı sağlıyor. 14 ay SSK’lı çalışmanız olmasaydı, emeklilik yaşınız 51 olacaktı. Oysa şimdi 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2019’da emekli olmaya hak kazanacaksınız. Emekli olan arkadaşlarınızın 23 Mayıs 2002 tarihindeki hizmet süresi sizden fazla olmalı.

İşyeri açmanız halinde emekli aylığınız kesilmez

SORU: SSK’dan malulen emekli oldum. Sigortalı çalışamadığım için geçinemiyorum. Kahvehane açıp Bağ-Kurlu olarak çalışabilir miyim? Maaşım kesilir mi? Birde prim ödeme şartlarım emekli gibimi olur? Yoksa destek pirimi öderim?

SALİM

YANIT: Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyete başlayan emeklilerden aylığını kestirmek istemeyenler 1 Mart 2016’dan itibaren Bağ-Kur kapsamından çıkartıldılar. Dolaysıyla Destek primi kapsamından çıktılar. Bu nedenle kahvehane açtığınızda istemediğiniz sürece emekli aylığınız kesilmez. Ayrıca emekli aylığınızdan destek primi de kesilmez.

Oğlum malulen emekli olabilir mi?

SORU: Oğlum 1 Ağustos 1986 doğumlu. SSK başlangıcı Mayıs 2001. 1934 gün sigorta primi gözüküyor. Bir yıl önce işten çıkartıldı ve 10 ay işsizlik ödeneği aldı. Halen işsiz. İki aydır kendisine dışarıdan sigorta ödemeye başladım. Kendisinin iki gözünde de 9,5-10 miyop göz kusuru var. Askere bu yüzden gidemedi. Malulen erken emekli olabilir mi? Olabilirse ne kadar daha prim ödemeliyim ve kaç yaşında emekliliğini alabilir? Malulen emekli olabilmesi için nereye başvurmalıyım?

Hülya Çetinel

YANIT: Oğlunuzun malulen emeklilik için gereken 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim günü var. Yaş şartı da aranmıyor. Ancak ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı olması gerekiyor. SGK’ya yapacağınız başvuru üzerine SGK tarafından sevk edileceği hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek raporun incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiği kabul edilirse malulen emekli olabilir.

Bu şartları sağlayamaması halinde, Defterdarlıktan vergi indirim belgesi almak koşuluyla, engellilik oranının yüzde 60-79 arasında olduğu kabul edilirse 3920 prim günüyle; engellilik oranının yüzde 40-59 arasında olduğu kabul edilirse 4240 prim günüyle, yaş şartı aranmaksızın emekli olabilir.

Bağ-Kurda engelli hakkıyla emeklilik mümkün mü?

SORU: Yüzde 49 oranında işgücü kaybına dair rapor aldım ve onaylandı. Toplamda 6000 gün prim ödemem var. Emekliliğe başvurdum. Sizin üzerinize şirket var dediler. Ve Bağ-Kur borcum olduğunu ifade ettiler. Beş aylık Bağ-Kur prim borcunu ödedim. Emeklilik işlemime başladılar. İki ay sonra ret geldi. Nedeni ise ben başka şirkette sigortalı görünüyordum, muhasebe beni bir müddet Bağ-Kurlu yapmış ve tekrar sigortaya geçirmiş. Bu nedenle 1261 güne takıldınız dediler. Şimdi tekrar sigortalı çalışarak 502 gün daha prim yatırmam gerektiği söylenildi. Bunun doğruluk payı nedir? Ben şu an rahatsızlığım nedeniyle çalışmam mümkün değil. Eğitim araştırma hastanesi yüzde 76 rapor verdi, ancak Ankara bunu yüzde 49 olarak onayladı. Gün sayım da tamam. Emekli olmak ne yapmam gerekli?

ERHAN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum, prim ödemeleri eşitse en son tabi olunan kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bu nedenle SSK’dan emekli olmak için son 2520 gün prim içinde SSK’ya 1261 gün prim(son olarak SSK prim ödenmişse 1260 gün) ödenmesi gerekiyor. Sorunuza göre son yedi yıl kuralına göre SSK şartlarıyla emekli olabilmeniz için, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 502 gün daha prim ödemeniz gerekiyor. Engelli hakkıyla Bağ-Kurdan da emekli olunabiliyor. Ancak sigorta başlangıç tarihinizi bildirmediğinizden Bağ-Kur şartlarını sağlayıp sağlamadığınızı hesaplayamıyoruz. Ancak vereceğimiz bilgiye göre siz hesaplayabilirsiniz. Bağ-Kurda yüzde 40-49 arasında işgücü kaybına uğrayanlar emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 18 yıllık sigortalılık süreniz varsa(yani sigorta başlangıç tarihiniz 3 Aralık 1998’den önceki bir tarih ise) Bağ-Kurdan hemen emekli olabilirsiniz.

55 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 26 Kasım 1969 doğumluyum. 1 Temmuz 1988’de SSK’ya girişim oldu ve iki aylık prim ödemesi yapılmış durumda. 16 Kasım 1998’den beri Emekli Sandığına bağlı öğretim elemanı olarak bir üniversitede çalışmaktayım. Çalışma günlerimin birleştirilmesi için dilekçe vermiştim. E-devlette her iki işe giriş tarihim de görülmektedir. Ne zaman emekli olabilirim?

Berna Özcan

YANIT: Emeklilik şartlarınızın tespitinde 1 Temmuz 1988 tarihindeki sigorta başlangıcınız değil, 23 Haziran 2002 tarihindeki hizmet süreniz, bu bağlamda iki aylık prim gününüz dikkate alınır. Buna göre de emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ile 55 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Hizmet süreniz 15 Ekim 2018 tarihinde dolar. 55 yaşınızı dolduracağınız 26 Kasım 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Annem ve babam kardeşimin primlerini geri alabilirler mi?

SORU: 15 Haziran 1976 doğumlu kardeşim, 1999 depreminde vefat etti. Kendisi bekârdı. 1200 gün prim ödemesi vardı. Kardeşimin vefatından dolayı ödenmiş primlerini annem ve babam SGK’dan alabilirler mi?

Mehmet Balbal

YANIT: Toptan ödeme (prim iadesi), ölüm aylığı bağlanması için sigortalıda aranan şartların sağlanamamış olması nedeniyle, ölen sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanamaması halinde mümkün oluyor. Diğer bir deyişle toptan ödeme, sigortalıda aranan şartların, hak sahiplerine aylık bağlanması için yeterli olmaması halinde, yine hak sahiplerine yapılıyor.

Kardeşinizin vefat tarihinde geçerli olan yasa hükümlerine göre 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 prim günü olan sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanıyor. Kardeşinizin prim günü 900 günden fazla. Vefat tarihi itibariyle 5 yıl sigortalılık süresi de varsa, anne ve babanız hak sahibi olarak aranan şartları sağlaması halinde kendilerine aylık bağlanır. Aylık bağlanabilen durumda da toptan ödeme yapılmaz. Kardeşinizin 5 yıllık sigortalılık süresi yoksa anne ve babanız hak sahibi olarak aranan şartları taşıyorlarsa primlerin iadesi söz konusu olabilir.

Ana ve babanın hak sahibi olabilmesi için ana ve babanın geçiminin ölen sigortalı tarafından sağlandığının sosyal güvenlik denetmeni tarafından tespit edilmesi gerekiyor.

Doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok

SORU: 8 Mayıs 1978 doğumluyum. 1 Kasım 1997’de sigortalı çalışmaya başladım. Şu an 3000 gün prim ödemem var. 2002 Ağustosta evlendim. 2003, 2008 ve 2016 doğumlu üç çocuğum oldu.  Doğum borçlanmaları yapmam gerekli  mi? Ne zaman emekli olabilirim?

Naciye ERGİN

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 2975 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 8 Mayıs 2032’de emekli olabilirsiniz. Doğumlarınız sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen boş günleri borçlanma hakkınız var. Örneğin; üç doğumunuz sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödemediğinizi varsayarsak, üç doğumunuzu borçlanarak toplam 2160 gün kazanabilir, ayrıca 815 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayabilirsiniz. Ancak, doğum borçlanması sadece prim ödeme gün sayınızı artırır, emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi çok rahat tamamlayabileceğinizden bize göre doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok.

Kıdem tazminatı için endişe etmenize gerek yok

SORU: 2005 yılında emekli oldum. 2010’da Atatürk Havalimanı kargo terminalinde özel bir şirkette işe başladım. Halen bu şirkette devam ediyorum. Önümüzdeki yıl yeni havalimanına geçerken yol durumundan ayrılmayı isteyecektim. Ancak duyduğum haberlere göre 2 ay sonra tazminat konusunda değişiklikler olacakmış. Bu konuda acilen bir şeyler yapmam gerekiyor sanırım, ama belirsizliklerden ne yapacağıma karar veremedim. Seneye tazminatımı alamayabilir miyim? Şirket vermek istemez ise ne yapabilirim? 2 ay sonraki değişikliğe yakalanmamak için ne yapmalıyım?

Filiz Sümer

YANIT: Tazminat konusunda değişiklik, kıdem tazminatı fonu kurulmasıyla yapılacak. Kıdem Tazminatı Fonu kurulmasına ilişkin olarak ortada henüz yasa tasarısı bile yok. Önce yasa tasarısı hazırlanacak, tasarı TBMM komisyonlarında görüşülecek ve sonra TBMM Genel Kuruluna gelecek. Genel Kurulda kabul edilip, onay için Cumhurbaşkanlığına gönderilecek. Cumhurbaşkanı onaylayıp Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Yani kıdem tazminatı fonu yürürlüğe girmeden önce karar vermek için zamanınız olacak.

Ayrıca tasarı taslağında da kazanılmış hakların korunması öngörülüyor. Yani kıdem tazminatı fonunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar biriken kıdem tazminatlarından işveren sorumlu olacak. Fonun yürürlüğe gireceği tarih itibariyle birikmiş kıdem tazminatları, mevcut kıdem tazminatına hak kazanma şartları sağlandığında işveren tarafından, fon dönemine ilişkin tazminatlar ise yeni şartlara göre fondan ödenecek. Ayrıca birikmiş kıdem tazminatları için işçi ile işverenin aralarında anlaşacakları tutarın fona devredilmesi de seçenekler arasında.

Engelli hakkıyla 4680 gün prim ödemeniz gerek

SORU: 1 Ekim 1976 doğumluyum. Kasım 2005 ayında kaza geçirdim. Yüzde 43 engelli raporum var. Kaza geçirdiğimde Bağ-Kurlu idim. 1994 ve 1993’den 5 gün sigortam var. Fakat bunlardan emekli olamadım. Yasaya göre nasıl emekli olurum? Veya çalışırsam ne kadar zamanda olurum?

MEHMET

YANIT: Bağ-Kurda engelli hakkıyla emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 18 yıllık süre şartını sağladığınızdan, Priminizi 4680 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İki aylığa tek promosyon alan mağdurlar

SORU: Gazetenizdeki köşenizin sürekli okuruyum. Son zamanlarda emekli promosyonları ile ilgili yazılarınızdan güç alarak size yazmak istedim. Ben de promosyon mağduruyum. Aynı bankadan kendim ve vefat eden eşimin maaşını almaktayım. Sadece iki maaş toplamı 2.000 TL olduğu için 450 TL ödeme yaptılar. İtiraz ettim ama sonuç yok. Çevremde benim gibi mağdur olanlar ve iki ayrı promosyon alanlar da mevcut. 300 TL zarar gördüm. Bu adaletsizliği siz köşenizde birkaç kez dile getirdiniz. Sizden ricam bu konuyu gazetenizde daha çok gündeme getirip bu mağduriyetlerin düzeltilmesi için yetkilileri uyarabilmeniz. Biliyorum gündeminiz çok yoğun ama bizim SÖZCÜ'müz sizsiniz.

Fahriye Levend

YANIT: Sizin de belirttiğiniz gibi promosyon konusunda çok soru geliyor. En çok da aynı bankadan hem emekli hem dul/yetim aylığı alıp tek promosyon ödenenler ile özel sandık emeklilerinin mağduriyeti ile ilgili. Öyle ki hepsine gazetede cevap veremediğimden, mail yoluyla yanıt vermeye çalışıyorum. Şahsınızda bir kez daha dikkat çekelim bakalım. Belki yetkililer ve bankalar üç yıl sonrasını da düşünüp, bu sese kulak verir ve mağduriyetleri giderir.

Daha önce belirttiğim gibi emekli aylığı ile dul veya yetim aylıkları ayrı aylıklar olduğundan, ayrı ayrı değerlendirilerek, tutarlarına göre her bir aylık için ayrı promosyon ödenmesi gerekir. Zira söz konusu aylıkların ayrı bankalardan alınması halinde, her bir aylık için promosyon ödemesi yapılıyor. Burada ancak ödenecek promosyon tutarının, bağlanan dul/yetim aylığının aylık bağlama oranına göre belirlenmesi söz konusu olabilir.

Hakkaniyet için, ikinci aylıklarını başka bankaya taşımak zorunda bırakılmamaları için ikinci aylıklara da promosyon ödeyerek emekli dul ve yetimin mağduriyeti giderilmeli. Zira üç yıl sonra da bu kişiler banka müşterisi olmaya devam edecekler.

Askerliğiniz başlangıçtan önceyse 430 gününü borçlanmalısınız

SORU: 1 Ocak 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1997 olup SSK’ya 5700 gün prim ödedim. Bağ-Kura da 270 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Vedat GÖKSOY

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2027’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, 430 gününü borçlanıp, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2026’da emekli olmanızda mümkün.

Prim ödenmediği sürece giriş bildirimi başlangıç sayılmaz

SORU: 15 Ekim 1967 doğumluyum. 1 Ocak 1987 işe ilk giriş tarihim. (SGK Emekli maaşı hesaplama programında 1 Şubat 1989 yazmakta. Ancak E-Devlet üzerinde 1 Ocak 1987 yazmakta. Hangisi neye göre belirlemekte bilmemekteyim. Patronum askerde iken ve öncesinde ödemeye çalıştı diye biliyorum. SGK Maaş hesaplama programındaki dökümde 1 Şubat 1989, E-Devlet Hizmet dökümünde ise 1 Ocak 1987 yazmakta) 1987-1888 yıllarında 18 ay askerlik hizmetim mevcut. 4/A üzerinden 1 Ocak 1987 tarihinden itibaren 5527, 4/B üzerinden ise 1049 gün prim ödemem mevcut. (Şubat 2005-2008 yılları arası) Ne zaman emekli olabilirim?

İsa YILMAZ

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi kişi adına, uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan “malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları” na ilk defa prim ödenen gündür. Sorunuzdan, işe girişinizin 1 Ocak 1987’de yapılmasına karşın, adınıza ilk defa 1 Şubat 1989’da prim ödendiği anlaşılıyor. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan 250 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarınıza tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2017’de SSK’dan(4/a statüsünden) emekli olabilirsiniz. Ancak Bağ-Kur prim ödemenizin SSK’dan sonra olduğu anlaşılıyor. Burada emekli olana kadar Bağ-Kura(4/b statüsüne) prim ödememeye dikkat etmelisiniz. Aksi takdirde, 211 gün daha prim ödeyerek SSK’dan sonra Bağ-Kura ödediğinizi primi 1260 güne tamamlarsanız bu şartlarla emekli olamaz, emekli olmak için Bağ-Kura 9000 gün prim ödemek zorunda kalabilirsiniz.

İyi şartlarla ne zaman emekli olurum?

SORU: 1996 yılında 140 gün SSK kapsamında sigortalılığım var. 24 Nisan 1997 tarihinden bu yana isteğe bağlı olarak Bağ-Kur primlerimi düzenli yatırıyorum. 17 Nisan 1961 doğumluyum. Askerliğimi 1983-1984 yıllarında 18 ay olarak yaptım. İyi şartlarda ne zaman emekli olurum?

Celal Savrun

YANIT: İyi şartlarda emeklilikten kastınız iyi emekli aylığı ise; yüksek kazanç üzerinden prim ödenmesinin emekli aylığına etkisi, prim gününün fazla olmasından daha fazla. Primlerinizi asgari ücret üzerinden ödüyorsanız, prim gününüzün fazla olması emekli aylığınızı artırmaz. Bilakis Ekim 2008 sonrası prim günleriniz arttıkça emekli aylığınızda az da olsa düşüş olur. Bu nedenle de emekliliğe hak kazanacağınız en erken tarihte emekli olmanız sizin için daha avantajlı.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden normal emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 56 yaş, yaştan emeklilik için 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 9000 prim günüyle emeklilik için yaklaşık 4,5 yıl daha prim ödemeniz gerekiyor. 18 ay askerlik borçlanması yaparsanız bu süre 3 yıla iner. Oysa bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 17 Nisan 2019’da yaştan emekli olabilirsiniz.

Nimet külfet açısından bakarsanız, birinci seçenekte 18 ay askerlik borçlanması primi ve üzerine 3 yıl daha prim ödeyip Haziran 2020’de emekli olacaksınız. İkinci seçenekte ise askerlik borçlanması yapmanıza gerek kalmayacak. Bundan sonra prim ödemeseniz de 17 Nisan 2019’da (bir yıl daha erken) emekli aylığı almaya başlayabilirsiniz.

Malul emekliliği için yüzde 60 işgücü kaybı gerek

SORU: 1 Aralık 1960 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 6 Mayıs 1984 olup 1991’e kadar çeşitli iş yerlerine çalışarak toplam 533 gün prim ödedim. 2005 senesinden beri hastayım şeker ve tansiyonum var. İlaç kullanıyorum. Altı seneden beride sol dizim de menüsküs problemi var. Ameliyatı oldum, çalışamıyorum. Geriye dönük borçlanma olsaydı çok iyi olurdu. Bankadan kredi çeker borçlanarak emekli olurdum. Nasıl emekli olabilirim?

SABRİ

YANIT: Maalesef geriye dönük borçlanmayla gün kazanılamıyor. Söz konusu rahatsızlıklarınız en az yüzde 60 oranında işgücü kaybınıza yol açmışsa, şartları sağlamanız şartıyla malulen emekli olmanız mümkün. Malûlen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında iş gücü kaybı şartları aranıyor. Askerliğinizi(askerliğiniz 20 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra 667 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 1800 güne tamamlamanız ve Sosyal Güvenlik Kurumunun sevk edeceği hastane sağlık kurulundan en az yüzde 60 oranında iş gücü kaybına uğradığınıza dair rapor almanız ve bu rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, malul olduğunuza karar verirse malulen emekli olabilirsiniz.

51 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: Her gün SÖZCÜ Gazetesinde sizin köşenizi okuyorum. İnsanlara açıklamalar yaparak yardım ettiğiniz için sizlere teşekkür ediyorum. Benim sorum, ben ne zaman emekli olabilirim? Doğum tarihim 11 Aralık 1970. İşe başlangıç tarihim 1 Ekim 1988. Prim gün sayım 5134. Askerliğim 1990-1992 yıllar arasında yaptım.

Murat Karaç

YANIT: 1 Ekim 1988 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez. Sigortalılık süreniz dolmuş. 316 gün daha prim ödendiğinde prim gününüz de doluyor. 51 yaşınızı dolduracağınız 11 Aralık 2021’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Kaybedilen Bağ-Kur süresinin tekrar kazanılması mümkün

SORU: Babam 11 Temmuz 1954 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 1 Temmuz 1971 olup SSK’ya 1984 gün prim ödemesi var. Bağ-Kur gün sayısı 2205 gün. Fakat Bağ-Kura hiç prim ödenmemiş. Bu şartlar altında nasıl emekli olabilir?

BERK

YANIT: Babanızın yaş sorunu yok. Bağ-Kurda primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Prim borcundan dolayı Bağ-Kur sigortalılığı tescil tarihi itibariyle durdurulmuştur. Ancak durdurulan sigortalılık süresinin primi güncel değerleri üstünden ödenerek, kaybedilen sigortalık süreleri tekrar kazanılabiliyor. Babanız durdurulan sürenin Bağ-Kur primini güncel değeri üstünden ödeyerek kazanıp, ayrıca da 1211 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Emekli aylığını etkileyen birden çok parametre var

SORU: Ben Bağ-Kur emeklisiyim. 11600 gün prim ödemem var, aldığım maaş 1.400 TL. Eşim sigorta emeklisi. 3600 gün prim ödemiş, aldığı maaş 1.400 TL. Burada bana haksızlık yapılmış olmuyor mu? Maaşımı artırma şansım var mı? Ben 62, eşim 57 yaşındayız.

Mesrur Tek

YANIT: Emekli aylığı tutarını sadece prim gün sayısı etkilemiyor. Emekli aylığı tutarını etkileyen prim günü dışında birden çok parametre var. Prime esas kazanç tutarları, primlerin ödendiği dönemler, alt sınır aylıkları gibi parametreler emekli aylığını farklı ağırlıklarda etkiliyor. Örneğin, eşinizin prim ödemlerinin tamamı veya çoğunun 2000 yılı öncesine ait olması, SSK taban aylığının Bağ-Kur taban aylığından yüksek olması, yine eşinizin prime esas kazanç ortalamasının sizin prime esas kazanç ortalamanızdan yüksek olması gibi nedenlerle böyle bir sonuç ortaya çıkmış olabilir. Bu durumda en fazla emekli aylığınızın hesabında yanlışlık olup olmadığını yazılı olarak SGK’dan sorabilirsiniz.

Bağ-Kur prim borcu ödenmeden aylık bağlanmaz

SORU: Babam 16 Aralık 2015 tarihinde vefat etti. Sigortalıyım, benim dışımda annem ve 4 kardeşim var(23-18-15-12 yaşlarında ve okuyorlar). Aylık için 3 Mart 2016’de aylık bağlanması için SSK’ya başvuru yaptık. 19 Ağustos 2016’da Bağ-Kura 2,800 lira borcu vardır diye yazı geldi. Ödemeyi yaptım. 18 Kasım 2016 tarihinde maaş bağlanacağı söylendi. Maaş bağlandı ama bize sadece 1.5 aylık maaş ödemesi yapıldı. Bu doğru mudur? Yoksa geçmişe dönük Mart- Ağustos aylarına ait maaş ödemelerini geçmişe dönük alabilir miyiz? Ne yapmamız gerekiyor?

ELİF

YANIT: Bağ-Kur prim borcu ödenmeden emekli aylığı dahi bağlanmıyor. Babanızın hak sahipleri, dul-yetim aylığına babanızın prim borcunun ödediği tarih itibariyle hak kazanıyorlar. Sonuç olarak yapılan işlem doğru. Prim borcu olan dönem için aylık talep edemezsiniz.

53 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: Doğum tarihim 26 Ekim 1968. İlk sigorta başlangıcım 1 Ocak 1994. 5500 gün primim yattı (4/a). 14 Eylül 1988 tarihinden itibaren 18 ay askerlik yaptım ve borçlanmadım. En kısa sürede nasıl emekli olabilirim?

Sancay Kundukan

YANIT: 1 Ocak 1994 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaşlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması yapmazsanız 5675 prim günüyle 54 yaşınızı dolduracağınız 26 Ekim 2022’de emekli olursunuz. 400 gün askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı 21 Kasım 1992 tarihine geri götürür. Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Sigortalılık süreniz 21 Kasım 2017’de dolar. 5600 prim gününü tamamlamış olursunuz. 53 yaşınızı dolduracağınız 26 Ekim 2021 tarihinde de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli olmak için istenen evraklar

SORU: 14 Kasım 2016’da emekli olmak için başvuracağım. Yüzde 55 raporum ve vergi indirimi yazım var. Benden emeklilik için istenen gerekli evraklar nelerdir? 6850 gün prim ödemem var. Emekli olsam maaşım bağlanır mı? Bağlanırsa tahmini ne kadar olur?

Barış AYANOĞLU

YANIT: Emekli olmak için; öncelikle çalıştığınız işten ayrılmanız gerekiyor. İşten ayrıldıktan sonra, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden temin edeceğiniz “ tahsis talep dilekçesi” ni doldurarak emeklilik başvurusu yapacaksınız. Ancak dilekçeniz ekine sağlık kurulu raporunuzu, vergi indirim belgenizi ve başvuru döneminize ilişkin olup, henüz kuruma gönderilmemiş olan Aylık Prim Ve Hizmet Belgesi için işverenden alacağınız “Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi” ni dilekçenize eklemeniz gerekiyor. Ne kadar emekli aylığı alacağınız, çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınıza ve prim ödeme dönemlerinize göre değişir.

GSS prim borcunuzun yeniden hesaplanması gerekiyor

SORU: 2015 yılında gelir testi yaptırarak GSS primlerimi ödemeye başladım. Şu anda sadece son üç aya ait (Ocak, Şubat, Mart 2017) 639 TL prim borcum bulunmakta. E-devlet'ten kontrol ettiğimde SGK sadece 6 TL olan gecikme zammını iptal edip, borçların ödeme vadesini 30.04.2017 olarak belirlemiş. Bunun dışında yeni bir hesaplama yapmamıştır. Bu borç 53 TL üzerinden yeniden hesaplanacak mıdır yoksa aylık 213 TL üzerinden ödemeleri yapmam mı gerekiyor?

Haluk A.

YANIT: Yasal düzenleme gereği, 1 Nisan 2017 öncesine ilişkin genel sağlık sigortası prim borçlarına ilişkin gecikme cezası ve gecikme zamlarının silinmesi ve aylık primlerin de 53,33 TL üzerinden yeniden hesaplanması gerekiyor. Gecikme zammı iptal edildiğine göre, prim borcunuz da yeniden hesaplanmalı.

30 Nisan 2017 olarak belirttiğiniz ödeme vadesi 30 Nisan 2018 olabilir mi? Böyle ise söz konusu borçlar 1 Mayıs 2017 tarihinden itibaren 12 ay içinde peşin veya taksitle ödenebileceği için henüz yeniden hesaplama işlemleri tamamlanmamış olabilir. Ödeme için vaktiniz var, biraz daha bekleyebilirsiniz.

İsviçre sigortanız beş yıl erken emekli olmanızı sağlar

SORU: 1972 İsviçre doğumluyum. 1990 ila 1992 yılları arasında İsviçre’de toplamda 9 aylık bir çalışmışlığım var. Türkiye’de SSK başlangıcım 1995 yılının Mart ayında. Emekliliğim için gerekli olan 5750 prim günümü doldurmuş bulunmaktayım. Yurtdışında sigortaya ilk giriş tarihim Ekim 1990 olması nedeniyle, buradaki sigorta başlangıç tarihimi ve böylelikle emeklilik tarihimi öne çekebilir miyim? Cevabınız evet ise ne kadar geriye çekebilirim ve bunun için ne tür bir işlem/başvuru yapmam gerekir?

Nilgün Varol

YANIT: Türkiye ile İsviçre arasındaki sosyal güvenlik sözleşmesine göre, İsviçre’deki sigortalılık sürenizi borçlanmanız halinde, bu ülkedeki ilk işe giriş tarihiniz (Ekim 1990) Türkiye’de ilk işe giriş tarihiniz kabul edilir. Buna göre de emeklilik yaşınız 47 olur.

Yurtdışı borçlanması için Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi ekinde yurtdışında bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik kurumundan alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartı ile son defa sigortalı olarak bağlı bulunduğunuz sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurmanız gerekiyor. Dokuz aylık süreden istediğiniz kadarını borçlanabilirsiniz.

Başlangıçtan önceki doğumlarla gün kazanılamıyor

SORU: 15 Nisan 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 5 Nisan 2008’dir. İki tane çocuğum var. Fakat sigorta başlangıcımdan önce. Acaba ben ne zaman emekli olabilirim, ya da olabilir miyim?

Teksin BİRAY

YANIT: Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Emekli seçeneklerinizi sıralayalım. Prim ödemenize göre avantajlı olanı tercih edin. 1) Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz. 2) Toplam 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 5 Nisan 2033’de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Maalesef doğum borçlanmasıyla gün kazanamazsınız.

Emekli kız çocuğu SSK’dan yetim aylığı alamaz

SORU: 56 yaşında SSK Emeklisi bir bayanım. Türkiye'de ikamet ediyorum. Almanya'dan, vefat eden eşim üzerinden dul maaşı da almaktayım. Benim SSK emeklisi rahmetli babamdan maaş alma hakkım var mı? Şuan annem babamdan dul maaşı almakta. Babamdan bende aylık alabilir miyim?

F.M.

YANIT: SSK emekli kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan maalesef babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı alamazsınız.

52 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 20 Şubat 1972 doğumluyum. Ağustos 1990’da Bağ-Kur girişim var, 180 gün prim ödedim. 1993 Eylül ayında SSK’lı olarak işe başladım. SSK’dan 6100 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?

Emin Özyol

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 52 yaşınızı dolduracağınız 20 Şubat 2024 tarihinde emekli olursunuz.

Kıdem tazminatı için yaş dışındaki şartların sağlanması gerekiyor

SORU: 18 Nisan 1983 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 14 Eylül 1998’dir. Fakat ilk prim ödemesi 23 Kasım 1999 da yapıldı. Prim gün sayım 5194. Askerliğimi 2004-2006 yılları arasında 15 ay olarak yaptım. Yaklaşık 10 yıldır aynı iş yerinde çalışıyorum. Kendi isteğim ile ayrılıp kıdem tazminatı alabilmek için hangi şartları yerine getirmeliyim ve emeklilik şartlarım nelerdir?

CANER

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür. Bu nedenle emeklilik şartlarınız, adınıza ilk defa prim ödenen 23 Kasım 1999 tarihine göre belirlenecektir. Bu tarihe göre, emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1806 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 18 Nisan 2043’de emekli olabilirsiniz. ayrıca 4500 günden fazla prim ödemeniz olduğundan ve 60 yaşınızı dolduracağınız tarih itibariyle 25 yıllık sigortalılık sürenizde doldurmuş olacağınızdan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız mümkün.

Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Emekli olmanız için yaş dışında aranan şart olan 7000 gün prim ödeme şartını sağlamadığınızdan, kendi isteğinizle kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılamazsınız. Ancak, priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabileceğinize hiç şüphe yok

Eşiniz doğum borçlanması yapabilir

SORU: Eşim 1 Mayıs 1973 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 15 Mart 1989. Arada çok boşlukları var. Toplam prim gün sayısı 2186. Bu ay tekrar çalışmaya başladı. İki çocuğumuz var. Doğum borçlanmasından yararlanabilir mi? Toplam kaç gün prim ödemeli ve ne zaman emekli olabilir?

Ayhan Kıvrım

YANIT: Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 45 yaş; yaştan emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi. 5300 prim gününü tamamladığında emekli olabileceği gibi, 3600 prim günüye 58 yaşını dolduracağı 1 Mayıs 2031 tarihinde de emekli olabilir.

Çocuklarınızın doğum tarihleri 15 Mart 1989 tarihinden sonra olmalı. Eşiniz iki çocuğunuz için de doğum tarihlerinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığı (prim ödenmemiş) süreleri borçlanabilir. 5300 prim gününü tamamladığında da emekli olabilir.

Vergi indiriminin emekli aylığı tutarınıza etkisi yok

SORU: Kamudan 9424 günle 14 Temmuz 2016 da emekli oldum. 3.100 lira maaş bağlandı. Ancak emekli olmadan iki yıl önce yüzde 40 oranında vergi indirimi aldım. Emekli olurken bu dikkate alınmadı. Eğer dikkate alınsaydı maaşa etkisi ne yön de olurdu?

MUHAMMET

YANIT: Vergi indirimin emekli aylığınıza bir etkisi yok. Vergi indirimi, yaş şartı aranmadan sigorta başlangıç tarihine göre erken emekli olmayı sağlar. Primi 9000 günden az olanlarım emekli aylığını bir miktar artırma avantajı sağlar. Ancak sizin 9424 gün prim ödemeniz olduğundan vergi indiriminin emekli aylığınızın tutarına bir etkisi yoktur.

Anneniz hem dul hem yetim aylığı alamaz

SORU: Emekli Sandığı emeklisi babam 2016 yılında vefat etti. Anneme dul maaşı bağlandı. Annem, Emekli Sandığı emeklisi olup vefat eden babasından da maaş alabilir mi?

Nalan Gönültaş

YANIT: Her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olan hem eşten hem de babadan aylığa hak kazanılması halinde, Emekli Sandığından her iki aylık bağlanmaz. Ancak yüksek olan aylık tercih edilebilir. Anneniz de hem eşinden hem babasından aylık alamaz, ancak tercih yapabilir.

İki aylık için tek promosyon olur mu?

SORU: Ben ve pek çok arkadaşım aynı bankadan hem kendi emekli aylığımızı hem de eşimizde dul aylığı almaktadır. Hile yapıp maaşlardan birini başka bankaya taşımadığımız için sadece tek promosyon aldık. Hakkımız olan ikinci promosyon ödemesi için ilgili makamların uyarılması veya bize yol gösterilmesi konusunda ilgi ve yardımlarınızı rica ederiz.

Özden Öztekin

YANIT: Emeklilere promosyon ödemesinin dayanağı yasal bir düzenleme değil. Ödemler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Bankalar arasında yapılan protokol kapsamında yapılıyor. Bu protokolün içeriği de maalesef kamuoyu tarafından bilinmiyor.

Uygulamada ise sizin durumunuzda da olduğu gibi bankalar maalesef emekli aylığı ile dul/yetim ayıklarını birlikte değerlendirip toplam tutarlarının karşılığı olan promosyonu ödüyorlar. Böylece iyi niyetli kişiler ya mağdur ediliyor ya da promosyon anlaşması öncesi aylıklardan birini başka bankaya taşımak zorunda bırakılıyor.

Oysa emekli aylığı ile dul veya yetim aylıkları ayrı aylıklar olduğundan, ayrı ayrı değerlendirilerek, tutarlarına göre her bir aylık için ayrı promosyon ödenmesi gerekir. Zira söz konusu aylıkların ayrı bankalardan alınması halinde, her bir aylık için promosyon ödemesi yapılıyor. Burada ancak ödenecek promosyon tutarının, bağlanan dul/yetim aylığının aylık bağlama oranına göre belirlenmesi söz konusu olabilir.

Hakkaniyet için, ikinci aylıklarını başka bankaya taşımak zorunda bırakılmamaları için ikinci aylıklara da promosyon ödenerek mağduriyetin giderilmesi gerekiyor.

60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 27 Ağustos 1987 doğumluyum.2005 yılının 11.ayında sigorta başlangıcım bulunmaktadır. 2007-2008 tarihlerinde 15 ay askerlik yaptım. 3100 gün prim günüm var. Ne zaman emekli olurum?

SEDAT

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 3900 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızız dolduracağınız 27 Ağustos 2047’de. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, 1400 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 27 Ağustos 2047’de.

Ağır engelli çocuğu olan kadına sağlanan avantaj

SORU: Eşim 1965 doğumlu. 1985 doğumlu zihinsel özürlü bir oğlumuz var. Yüzde 55 oranında raporu var. Eşim daha önceden çalıştığı halde sigortası çıkmamış. Eşimin oğlumun üzerinden nasıl emekli olabilir?

KAMİL

YANIT: Sürekli başka birinin bakımına muhtaç derecede “ağır engelli” çocuğu olan kadın sigortalıların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ödedikleri prim gün sayısı dörtte bir oranında artırılmakta ve ayrıca artırılan gün sayısı emekli olunacak yaş haddinden düşülmektedir. Eşiniz daha önce sigortalı olmadığına göre bugün sigortalı olacaktır. Eşiniz bugün sigortalı olursa, yaş haddinden emekli olmak için: 5400 gün(15 tam yıl) prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi olur. Çocuğunuz sürekli başkasının bakımına muhtaç derecede engelliyse eşiniz 4320 gün(12 yıl) prim ödediğinde, çocuğundan dolayı primi 1080 gün(3 yıl) artırılır. Ve primini tamamlamış olur. Çocuğundan dolayı kazanacağı 3 yıl, ayrıca emekli olmak için aranan 61 yaştan düşüldüğünde, emekli olacağı yaşta 58’e düşer. Sonuç olarak primi 4320 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Vergi indirim hakkı alırsanız emekli olursunuz

SORU: 7 Ocak 1981 doğumluyum. 21 Ağustos 1998’de sigorta girişim ve 5500 gün primim var. 2017 Ocak ayında rahatsızlandım, alerjik rinit astım teşhisi kondu. İki yıllık ilaç raporu ve iki yıllık tedavi verildi. Bir de “tozlu ortamda çalışma, işini değiştir” dediler. Malum İstanbul’da toz olmayan iş yok, zaten piyasada iş de yok. Acaba erken emekli olabilir miyim? Heyete girsem, engelli emekliliği olur mu ve ne kadar maaş bağlanır?

Fatih Kurce

YANIT: Vergi indirim hakkı alırsanız (bunun için en az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybı olduğuna dair rapor gerekiyor), sigortalılık süreniz 18 yıldan, prim gün sayınız da 4080 günden fazla olduğundan, engelli hakkıyla emekli olursunuz. Bağlanacak aylığınız, sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarınız ile prim gün sayınıza göre hesaplanacak aylık bağlama oranlarına göre hesaplanır.

Bulgaristan’daki çalışma ve askerlik süresinin emekliliğe etkisi

SORU: 1961 doğumluyum. Türkiye'ye 1997 yılında yerleştim. Sigorta başlangıç tarihim 1 Aralık 1998. Şu an ödenmiş prim gün sayısı 5603. Bulgaristan doğumluyum ve orada 14 yıl sigortalı çalıştım. Oradaki çalışma yıllarım herhangi bir şekilde buradaki emeklilik yaşımı etkiler mi, askerlik borçlanması yaparsam bir katkısı olur mu? Ne zaman emekli olurum?

Hilmi Buruk

YANIT: 1 Aralık 1998 sigorta başlangıcınızla normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 58 yaş, yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 58 yaşınız daha önce dolacağından 5975 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 1 Aralık 2023 tarihinde emekli olabileceğiniz gibi, bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız 2021 yılında emekli olabilirsiniz.

Askerlik borçlanması yaparsanız, normal emekliliğiniz için gereken 25 yıllık sigortalılık süresini borçlanacağınız süre kadar erken tamamlar ve borçlanacağınız süre kadar erken emekli olabilirsiniz. Ayrıca zorunlu göçe tabi olarak Türkiye’ye gelmiş iseniz, 25 yıllık sigortalılık süreniz, yine Bulgaristan’daki çalışma sürenizden borçlanacağınız süre kadar erken dolar ve borçlanacağınız süre kadar erken emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizin 7 ayını borçlanmanız yeterli

SORU: 22 Mayıs 1976 doğumluyum.22 Haziran 1999’da sigortalı çalışmaya başladım. Askerliğimi 21 Kasım 1997-1 Mayıs 1999 arasında yaptım. Şu an 5000 iş günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?  Askerliğimi borçlanma yapmak gerekir mi?

KAMİL

YANIT: Askerlik sürenizin 7 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 7 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 690 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 22 Mayıs 2033’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin 7 ayını borçlanmazsanız 975 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 22 Mayıs 2034’de emekli olabilirsiniz.

Yaşı beklemeden emekli olabilir miyim?

SORU: 1 Ocak 1969 doğumluyum. 1 Ocak 1994 sigorta girişimle  4985 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Yaşı beklemeden emekli olabilir miyim?

SALİH

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 690 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2023’de emekli olabilirsiniz. Maalesef yaşı beklemeden emekli olamazsınız.

56 yaşı dolduğunda emekli olur

SORU: 29 Nisan 1970 doğumlu erkek. 1 Ekim 1986, 4/a’lı olarak ilk işe giriş tarihi. 4/a olarak 740 gün  primi var. 22 Aralık 1998’de 4/c’li öğretmen olarak göreve başlamış. Şu an 4/c olarak da 6540 gün primi var. Ne zaman emekli olabilir?

Merve Karaoğlu

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabi. 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresiyle 56 yaşını dolduracağı 29 Nisan 2026’da emekli olmaya hak kazanır.

Yabancı uyruklu çalışanın Türkiye’de emekli olma hakkı var mıdır?

SORU: Yazılarınızı her zaman takip ediyorum ve çok bilgilendirici buluyorum. Lütfen benim soruma da cevap verebilir misiniz? 6 yıldır Türkiye’de ev hizmetlerimizde çalışan Rusya vatandaşı bir bayanımız var. Bunun her türlü SGK kaydını yaptırdık ve 6 yıldır sigortasını ödüyoruz. Kendisi 46 yaşında. Türkiye’de emekli olma hakkı var mıdır? Ne zaman emekli olabilir?

Ahmet Okul

YANIT: Evinizde sigortalı çalışan yabancı uyruklu bayan, 7200 prim günüyle 58 yaşını veya 4900 prim günüyle 61 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir.

Daha az primle daha erken emekli ettiğinden SSK avantajlı

SORU: 6 Ekim 1973 doğumluyum. Kasım 1991 SSK girişliyim. 1991-1998 arası SSK’ya 920 gün prim ödeme var. Askerden döndükten sonra 1998-2015 arası düzenli Bağ-Kur yatırdım. Şu an çalışmıyorum. Ne kadar daha ödeme yapmam gerekli? SSK’dan mı? Bağ-Kurdan mı emekli olmam avantajlı olur? En erken ne zaman emekli olabilirim?

ERDİNÇ

YANIT: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan 1260 günden başka prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 6 Ekim 2026’da emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kur başlangıcınızı 1 Ocak 1998 kabul edersek, toplam 9000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 6 Ekim 2028’de Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

Silinen primler geri alınabiliyor mu?

SORU: 1 Temmuz 1977 doğumluyum. Bağ-Kur tescil tarihim 4 Eylül 1995’dir. Emekli olmak için hangi şartlara tabiyim ve ne zaman emekli olurum? Ayrıca sicil affıyla silinen günleri geri alabilir miyiz?

MEHMET

YANIT: Öncelikle silinen prim borcu nedeniyle durdurulan sigortalılık sürelerinin, silinen prim borcunun güncel değerleri üstünden ödenmesi şartıyla, yeniden kazanılabildiğinin belirtelim. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmış olmalısınız. Bağ-Kurluların emekli olma şartlarını 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle prim ödeme gün sayıları belirliyor. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Temmuz 2032’de emekli olabilirsiniz.

İkramiye farkı için bir yıl içinde SGK’ya başvuru gerekiyor

SORU: 30 yıl üzeri çalışma süresi için daha önce mahkemeye başvurulup hak arandığı, yasa çıktıktan sonra mahkemeye başvurunun ödeme için şart olup olmadığını öğrenmek istiyorum.

Recai Özhan

YANIT:30 yılı aşan hizmet süresine ilişkin ikramiye farkı ödemeleri için mahkemeye başvuru gerekmiyor. Daha önce başvuru yapmamış olanların, Kanunun yürürlüğe girdiği 27 Ocak 2017 tarihinden itibaren bir yıl içinde (27 Ocak 2018 tarihine kadar) SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurmaları gerekiyor.

Emekli ve dul aylığı için ayrı promosyon ödenmesi gerekmiyor mu?

SORU: Annem kendi SSK emekli aylığı ile vefat eden eşinden bağlanan SSK dul aylığını aynı bankadan almaktadır. İki aylık da farklı hesaplara yatmaktadır. Bankaya annemin cep telefonundan mesaj yolu ile emekli promosyonu için başvuru talebimiz oldu. Banka da annem ve vefat eden eşi adına olan aylık hesapları toplamı 2.000 TL’yi geçtiği için 450 TL olarak bir adet promosyonu hesaba aktarmış. Promosyon ödemesinin iki ayrı hesap için ayrı ayrı olması gerekmiyor mu?

Zafer Topçu

YANIT: Annenizin kendi emekli aylığı ile eşinden aldığı ölüm (dul) aylığı iki ayrı aylık olduğundan, ikisinin ayrı ayrı değerlendirilerek, tutarlarına göre her ikisi için de ayrı promosyon alması gerekir. Ancak eşinden aldığı dul aylığı karşılığı ödenecek promosyon tutarı, eşinden bağlanan aylığın aylık bağlama oranına göre olabilir. Örneğin, eşinden yüzde 50 oranında aylık bağlanmış ise emekli aylığına göre belirlenen promosyon tutarının yüzde 50’si kadar promosyon ödenir.

Askerlik sürenizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz

SORU: Mayıs 2105 de askerlik görevime başlayıp Mayıs 2016 da vatani görevimi tamamladım. Askere gitmeden önce sigortalı bir işte çalışıyordum.(4,5 senelik sigorta) Çevremdekiler askerlik süresince ödenmeyen prim borcunu ödeyip askerlik süresinde yatırılmayan dönemin kapatılabileceğini söylediler. Konu hakkında sizden de bilgi alabilir miyim?

RECEP

YANIT: Askerlik süresini istediğiniz zaman borçlanma hakkınız var. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, bir yıl sigortalılık süresi kazanırsınız. Yani prim ödeme gün sayınız bir yıl artar.

Durdurulan sigortalılık sürenizi ihya edebilirsiniz

SORU: 3 Şubat 1966 doğumluyum. 1989’da Bağ-Kur girişim var. Hiç prim ödemedim. 1986’da askere gittim. 18 ay askerlik yaptım. Emekli olmam için ne yapmam gerekli?

HASAN

YANIT: Bağ-Kurlu olmanız gereken faaliyeti devam ettirip ettirmediğinizi bildirmemiş ve Bağ-Kur başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sorunuzu faaliyetinizin halen devam ettiği ve Bağ-Kur sigortanızın da 1 Ocak 1989’da başladığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Prim borcunuzdan dolayı sigortalılığınız tescil tarihiniz itibariyle durdurularak prim borcunuz silinmiştir. Ancak silinen primler güncel değeri üstünden ödendiğinde, sigortalılık süresi tekrar kazanılıyor. Buna “ihya” işlemi deniyor. Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız ve silinen prim borcunuzu güncel değerleri üstünden ödeyerek, sigortalılık sürenizi ihya etmeniz halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve ihya işlem tarihiniz itibariyle emekli olabilirsiniz.

Vefat tarihinden sonraki döneme ait aylığı alamazsınız

SORU: Annem babamdan dolayı Bağ-Kur’dan dul aylığı alıyordu. Aralık maaşını 29 Aralık 2016 tarihinde aldıktan sonra 17 Ocak 2017 tarihinde vefat etti. 29 Ocak 2017 tarihinde yatan Ocak 2017 maaşını alabilir miyim? Alırsam SGK benden geri alır mı?

Ömer Demir

YANIT: Emekli, dul ve yetim aylıkları, SGK’ca belirlenen dönem ve tarihlerde her ay peşin olarak ödenir. Ölüm halinde, sigortalı veya hak sahiplerine ölüm tarihine ait ödeme döneminde peşin ödenen gelir ve aylıklar geri alınmaz.

Annenizin vefat tarihinden sonraki ödeme dönemine ait olan 29 Ocak 2017 tarihinde yatan aylığı alamazsınız. Alırsanız, SGK faiziyle birlikte geri ister.

Çocuğunuzdan bağlanan aylığın 12 katı çeyiz parası alırsınız

SORU: Memur olarak 12 yıl çalışan ve bekâr olan çocuğum trafik kazasında vefat etmişti. Daha önce vefat eden eşimden de SSK’dan dul aylığı alıyordum. Bana çocuğumdan da Emekli Sandığından aylık bağlandı. Evlenmeyi düşünüyorum. Aylıklarım kesilir mi? Evlenenlere Emekli Sandığından verilen toplu para bana da ödenir mi?

ZELİHA

YANIT: Evlenmeniz halinde her iki aylığınız da kesilir. Evlendiğinizde talep etmeniz halinde, Sosyal Güvenlik Kurumundan, çocuğunuzdan dolayı Emekli Sandığından bağlanmış olan ve evlenmeniz nedeniyle kesilen aylığınızın 12 katı tutarında da evlenme yardımı(çeyiz parası) alabilirsiniz.

Yüksek tutardan ödeyenlerin de GSS primi 53 TL’ye düştü

SORU: 9 Mart 2017 tarihli “Aylık zorunlu GSS primi 53 lira oldu” başlıklı yazınızı okudum. 2012 yılı başında gelir testi yaptırıp orta ya da üst seviyeden prim ödemesi yapan GSS’lilerin primleri de 53 TL’ye mi düştü?

Bülent Üçer

YANIT: Zorunlu genel sağlık sigortalılarının gelir testi sonucuna göre kademeli olarak belirlenen genel sağlık sigortası (GSS) primi, 1 Nisan 2017’den itibaren asgari ücretin yüzde 3'ü olacak. Uygulama, halen 53,33 TL’nin üzerinde GSS primi ödemekte olanlar için de geçerli olup, yılsonuna kadar geçerli olan asgari ücrete göre, 1 Nisan 2017’den itibaren aylık 53,33 TL GSS primi ödeyecekler.

Devlet memuru işsizlik ödeneği alamaz

SORU: Öğretmenlik yaparken 1 Eylül KHK'sı ile eşimle birlikte ihraç edildik. 3 çocuğumuz var. İş arıyorum, ama kimse iş vermiyor. İşsizlik maaşından faydalanmam mümkün müdür? Eğer mümkünse ne yapmam gerekir?

MUTLU

YANIT: Devlet memurları işsizlik sigortasına tabi olmadığından maalesef işsizlik ödeneği alamazsınız. Zaten işsizlik sigortası kapsamında çalışanlar da, ihraç edilmeleri halinde işsizlik ödeneği alamıyor.

Banka Sandığı emeklilerinin promosyon hakkı olmadığı doğru mu?

SORU: Özel bir bankadan emekliyim. Emekli maaşımı yine bu bankaya bağlı kurulmuş olan emekli sandığından almaktayım. Bu bankanın emeklisi olarak promosyon hakkımızın olmadığı söylenmektedir. Bu doğru mudur? Eğer doğru değil ise izleyeceğimiz yolu öğrenmek istiyorum.

Bülent Akyön

YANIT: Emeklilere promosyon ödemesi ile ilgili protokol, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile Bankalar arasında yapıldı ve SGK tarafından aylık ödenen emekli, dul ve yetimleri kapsıyor. Özel emekli sandığı olan bankalar, emeklilerinin maaşlarını kendi bankaları üzerinden ödüyorlar. Söz konusu banka sandığı emeklilerinin promosyon almaları, emekli maaşlarını başka bankaya taşıyabilmeleri halinde söz konusu olabilir. Ancak bunun için de emekli maaşlarını başka bankaya taşıma haklarının olup olmadığına, varsa sınırlamanın yasal olup olmadığına bakmak gerekiyor. Uygulamanın yasal olmaması halinde dava açılması söz konusu olabilir.

GSS prim borcunuz yeniden hesaplanacak

SORU: Mayıs 2016'da gelir testi yaptırdım. O güne kadar olan borçlarımı ve daha sonraki borçlarımı 31 Ocak 2017'de yapılandırdım. İlk taksitini ödeme süresi olan 28 Şubat 2017’de medyada çıkan af söylentilerinden dolayı ödemedim. 8 Mart 2017'de Resmi Gazete’de yayımlanan yeni kanuna göre bundan sonra ne yapmam gerekir? Bugüne kadar olan borçlarım silinecek mi ya da tekrar yapılandırma yapmam gerekir mi? Gelir testinde çıkan aylık ödeme tutarım 213 TL’dir.

Yiğit Gündöndü

YANIT: Verdiğiniz bilgiye göre, 1 Nisan 2017 tarihinden önce tahakkuk ettirilmiş olup henüz ödememiş olduğunuz aylık GSS prim borcu aslı tutarları 53,33 TL’den fazla olduğundan, prim borcunuz 53,33 TL üzerinden yeniden hesaplanacak. Hesaplanan yeni borcu 12 ay içinde peşin veya taksitle ödemeniz halinde ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacak. Uygulamanın usul ve esasları henüz SGK tarafından belirlenmiş olmamakla birlikte, en azından yeni borç tutarını öğrenmek için SGK’ya başvurmanız gerekecek.

Silinen primler geri alınabiliyor

SORU: 1 Temmuz 1977 doğumluyum. Bağ-Kur tescil tarihim 4 Eylül 1995’dir. Emekli olmak için hangi şartlara tabiyim ve ne zaman emekli olurum? Ayrıca sicil affıyla silinen günleri geri alabilir miyiz?

MEHMET

YANIT: Öncelikle silinen prim borcu nedeniyle durdurulan sigortalılık sürelerinin, silinen prim borcunun güncel değerleri üstünden ödenmesi şartıyla, yeniden kazanılabildiğinin belirtelim. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmış olmalısınız. Bağ-Kurluların emekli olma şartlarını 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle prim ödeme gün sayıları belirliyor. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Temmuz 2032’de emekli olabilirsiniz.

Askerliğimi borçlanmamın faydası olur mu?

SORU: Doğum tarihim 31 Mart 1969, SSK başlangıç tarihim 15 Şubat 1991. Bugüne kadar 4316 iş günüm var. Bulgaristan göçmeni olduğum için askerliğimi orada 1987-89 arası yaptım. Ne zaman emekli olurum? Askerliğimi borçlanmamın faydası olur mu, emeklilik yaşımı daha erkene çekebilir mi, ne kadarını borçlanmam gerekir?

Martin Türk

YANIT: 15 Şubat 1991 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 15 ay askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 51’e, prim gün şartınız 5450 güne iner. En az 5450 prim günüyle, 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

İtibari hizmet süresi için emekli ikramiyesi ödenmiyor

SORU: 1971 yılında Emekli Sandığından emekli oldum. Emekli cüzdanımdaki bilgilere göre fiili 24 yıl 2 ay, fiili hizmet zammı 5 yıl 6 ay, itibari hizmet (uçuş) 6 yıl 10 ay olmak üzere toplam 36 yıl 6 ay üzerinden aylık almaktayım. Buna göre, 30 yıl üzeri ikramiye için hak kazanmış oluyor muyum? Ölçü, fiili görev mi yoksa zamların toplamı mıdır?

Rüştü Dinlenç

YANIT: İtibari hizmet süresi emekli aylığı hesabında dikkate alınırken, emekli ikramiyesi hesabında ikramiye ödenecek hizmet süresi olarak dikkate alınmaz. İtibari hizmet süresi hariç, fiili hizmet süresi ve fiili hizmet zammı sürelerinizin toplamı 30 yıldan az olduğundan ikramiye farkına hak kazanamıyorsunuz.

Prim yeterli ancak 57 yaşı da doldurmanız gerekiyor

SORU: 3 Mart 1979 doğumluyum. Staj sigorta başlangıç tarihim 11 Eylül 1995, ilk işe giriş tarihim 9 Temmuz 1997 olup toplam 5900 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Erken emekli olma durumu var mı?

GÜNAY

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 9 Temmuz 1997 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 3 Mart 2036’da emekli olabilirsiniz.

Son birkaç yıl primle emekli aylığı yükseltilebilir mi?

SORU: 11 Mart 1973 doğumluyum. İlk işe giriş sigorta başlangıcım 1 Temmuz 1991’de olup şuana kadar 7.321 gün prim ödemem var. Bu duruma göre ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca emekli maaşımın yüksek olabilmesi için son hangi yıldan itibaren yüksekten prim yatmalıdır? Şu anki brüt maaşım 5.789 TL’dir. Yaklaşık olarak 5 senedir 4.500 TL-5.789 TL aralığında ki maaşım üzerinden primim yatmaktadır.

ORHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile, 53 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2026’da emekli olabilirsiniz. Son birkaç yılda yüksek prim ödeyerek emekli aylığı artırma 2000’den öncede kaldı. 2000’den itibaren son birkaç yıl değil, tüm çalışma döneminde üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı emekli aylığı hesabını etkilemekte. Bu nedenle emekli olacağınız tarihe kadar, prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 10.705.50 lira) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz.

Doğum borçlanmasıyla ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 21 Eylül 1974 doğumluyum. 9 Temmuz 1991’den beri de sigortalıyım. 2017'ye kadar 4278 prim günüm var. Nisan 2013'ten beri çalışıyorum ve sigortam düzenli ödeniyor, onun dışında kısmen çalıştım, bazen de dışarıdan ödedim. Sigortalı olduktan sonra iki çocuğum oldu ve doğum nedeniyle çalışmadım. Borçlanma ile ne zaman emekli olabilirim?

Pervin Katıtaş

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 5525 prim günüyle, 48 yaşınızı dolduracağınız 21 Eylül 2022 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Doğum borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır. Yaşınız dolana kadar prim gününüzü tamamlayamamanız halinde doğum borçlanması yapabilirsiniz.

Memuriyetten ayrılırsam yeşil pasaport hakkımı kaybeder miyim?

SORU: 1 Nisan 1969 doğumluyum. 8 Eylül 1989’da SSK’lı oldum. 498 gün SSK’lı olarak çalışmam var. 4 ayı eğitim, 12 ayı görev olmak üzere yedek subay olarak askerlik yaptım. 20 Aralık 2001’den itibaren Emekli Sandığına bağlı devlet memuru olarak çalışmaktayım. Devlet memurluğundan istifa ederek SSK’lı çalışırsam ne zaman emekli olabilirim? Emekli Sandığına tabi çalıştığım süre için ikramiye alabilir miyim? Yeşil pasaportum var, bu hakkımı kaybeder miyim?

Mehmet Akkoca

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü, 51 yaş ve Emekli Sandığından sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. Devlet memurluğundan ayrılıp, 1260 gün (3,5 yıl) 4/a kapsamında prim ödediğinizde, emekliliğiniz için gereken diğer şartları da sağlamış olacağınızdan, 3,5 yıl sonra emekli olursunuz. 15 yıldan fazla sigortalılık/hizmet süreniz ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, emekli olduğunuzda memuriyet süreniz için ikramiye alırsınız.

5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14-A maddesinde, hususi damgalı pasaport (halk arasındaki ifadesi ile yeşil pasaport) alabilecek durumda bulunanlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu nevi pasaport verileceği hüküm altına alınmış. Buna göre, yeşil pasaport hakkınız kaybolmaz.

55 yaşında emekli olmanız mümkün değil

SORU: 1979 doğumluyum. 1999 Şubat ayında askerliğimi yapıp 2000 yılında teskeremi aldım. Sigorta başlangıcım 2002’de. Acaba ne zaman emekli olurum? 55 yaşa tabi olur muyum?

Ergin İNCE

YANIT: Emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Maalesef 55 yaşında emekli olmanız mümkün değil.

Emekli ve dul aylığı için ayrı ayrı promosyon ödenir mi?

SORU: Bir emeklimiz, kendi SSK emeklisi olup (A) bankasından emekli maaşını almakta. Geçen yıl vefat eden Emekli Sandığından emekli eşinden bağlanan dul maaşını da (B) bankasından almaya başladı. Bu durumda alacağı promosyon ne olur? Her iki bankadan ayrı ayrı mı yoksa iki maaş toplamına denk gelen promosyon miktarını mı alır?

Mehmet Ekici

YANIT: Kendi emekli aylığı ile eşinden aldığı ölüm (dul) aylığı iki ayrı aylık olduğundan, her ikisi için de ayrı ayrı promosyon alması gerekir. Ancak eşinden aldığı dul aylığı karşılığı ödenecek promosyon tutarı, eşinden bağlanan aylığın aylık bağlama oranına göre olabilir. Örneğin eşin emekli aylığına göre belirlenen promosyon tutarının yüzde 75’i kadar promosyon ödenir.

Kıdem tazminatı için SGK’ dan yazı alıp işverene ibraz edeceksiniz

SORU: Sigortalı işe giriş tarihim 1 Eylül 1986 ve hala çalışmaktayım. Ve 7380 gün prim ödemem var. Öğrenmek istediğim şey; 3600 günden nasıl yararlanabilirim? Ve normalde ne zaman emekli olabilirim? Bilgilendirirseniz çok memnun olurum.

HALDUN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum ve askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Prim ödemeniz yeterli olup süre şartını da sağladığınızdan, 49 yaşınızı dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız, bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

“3600 günden nasıl yararlanırım?” ifadenizle, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılıp ayrılmayacağınızı soruyorsanız, emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağladığınızdan, işinizden kendi isteğinizle ayrılsanız da, kıdem tazminatı alabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik kurumu il veya merkez müdürlüğüne başvurarak alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı”’nı işverene ibraz etmekten ibarettir. Emekliliği soruyorsanız, 3600 günle 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz ki, 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacağınızdan, 3600 günle emekli olmayı düşünmek bile yanlış.

Sadece apartmanınızda çalıştığı süre için tazminat ödeyeceksiniz

SORU: Yıllardan beri yazılarınızı okur, keser ve dosyalarım. Apartman görevlileri hakkında pek çok yazınızı okudum ve dosyaladım. Benim sizden bir ricam olacak. Apartman görevlimiz 2000 yılında göreve başladı. Şimdi emekliliği doldu, “tazminatımı isterim” diyor. Şimdi bizler, bize hizmet verdiği yıllar üzerinden mi tazminat ödeyeceğiz yoksa tazminatın tamamını mı ödeyeceğiz?

Orhan Yıldız

YANIT: Apartman görevliniz emeklilik nedeniyle işten ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı hesabına esas alınacak kıdem süresi, apartmanınızda çalışmaya başladığı tarih ile işten ayrıldığı tarih arasındaki süredir. Yani sadece apartmanınıza hizmet verdiği süre için kıdem tazminatı hesaplayıp ödeyeceksiniz.

51 yaşının dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 5 Kasım 1969 doğumluyum. 1986/1998 arasından SSK’ya 1000 gün prim ödemem var. 1998 den bu yana da memur olarak çalışmaktayım. Emeklilik yaşım ve günüm ne zamandır?

EMİNE

YANIT: Memuriyet başlangıcınızı yıl olarak vermişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 1 Ocak 1998’de memur olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 20 tam yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süresi şartını sağladığınızdan, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Kasım 2020’de emekli olabilirsiniz.

İşsiz erkek eşinin üstünüzden sağlık yardımı alabilir

SORU: Bağ-Kura prim ödemekteyim. Eşim işsiz kaldı. Eşimin Gelir testine başvurması gerekiyor mu? Yoksa benim üzerimden sağlık yardımı alabilir mi?

SAMİA

YANIT: Eşiniz sigortalı çalışmadığı sürece, sizin açınızdan bakmakla zorunlu olunan kişi kapsamında, sizin üstünüzden sağlık yardımı alabilir. Gelir testi yaptırması ve Genel Sağlık Sigortalısı olması gerekmiyor. Varsa hak sahibi çocuklarınızın da sizin üstünüzden sağlık yardımı alabileceğine hiç şüphe yoktur.

Ödenmiş olan eski GSS primleri iade edilmeyecek

SORU: 9 Mart 2017 tarihli köşenizde GSS ile ilgili verdiğiniz bilgide şöyle bir ifade var; "Gelir testi süresinde yaptıkları ödemeler herhangi bir faiz uygulanmaksızın iade edilecektir." Ben, 2014 Haziran ayında üniversiteden mezun olan oğlum için 2014 Temmuz - 2016 Aralık ayına kadar toplamda 5.061,44 TL ödeme yaptım (en son Aralık ödemem 197,64 TL'dir). Yukarıda verdiğim cümleniz, yaptığım ödemelerin iadesi anlamına mı geliyor? Eğer öyleyse SGK bunu hangi yolla yapacak ve eğer öyleyse, bu yıl için belirlenen 53 TL ödemeler baz alınarak 2014 Temmuz ayından itibaren düşülerek mi iade edilecek?

Ercüment Kaya

YANIT: Belirttiğiniz ifade, ilk defa 1 Nisan 2017 tarihinden itibaren genel sağlık sigortalısı (GSS) olacaklarla ilgili. İlk defa GSS’li olduklarında aylık primleri asgari ücretin yüzde 3’ü (53,33 TL) olacak. Bu kişiler isterlerse GSS tescilinin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde gelir testi talebinde bulunabilecekler. Gelir testi sonucuna göre aile içindeki gelirleri brüt asgari ücretin üçte birinin altında tespit edilenlerin primleri devlet tarafından karşılanacağından, gelir testi sonuçlanana kadar yaptıkları ödemeler herhangi bir faiz uygulanmaksızın iade edilecek.

Buna göre, 1 Nisan 2017 tarihinden önceki döneme ilişkin olarak ödemiş olduğunuz GSS primlerinin iadesi söz konusu değil. Ancak ödenmemiş prim borcu varsa, daha önce tahakkuk ettirilen borç tutarı aylık 53,33 TL baz alınarak yeniden hesaplanacak. Hesaplanan yeni borç tutarı 12 ay içinde peşin veya taksitle ödenebilecek.

İkramiye farkı için yeniden başvurmanız gerekmiyor

SORU: Emekli Sandığından 1993 yılında emekli oldum. Fiili 40 yıl çalıştım. Emekli ikramiyem, 30 yıl üzerinden ödendi. 10 yıllık ikramiye farkı için SGK’ya başvurdum, henüz bir cevap alamadım. İdare Mahkemesinde dava açtım ve davam devam etmektedir. İkramiye farkım için bir yıl içerisinde tekrar başvurmam gerekir mi yoksa mahkemenin neticesini mi bekleyeceğim?

Hüseyin Fahri Çiğdem

YANIT: 30 yılı aşan hizmet sürelerine ilişkin ikramiye farkı için sizin gibi dava açmış olup davası henüz sonuçlanmamış olanların yeniden başvuru yapması gerekmiyor. İkramiye farkınız, 27 Ocak 2017 tarihinden itibaren üç ay içerisinde, dava öncesi yaptığınız başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödenecek.

SSK’ya 1260 gün prim ödeyerek emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak1966 doğumluyum. SSK girişim Aralık 1980 olup SSK ya 1950 gün prim ödemem var. 1997 yılında gelir vergisi mükellefi oldum ama Bağ-Kura 2008 yılında kayıt yaptırdım. Nasıl emekli olabilirim?

EROL

YANIT: Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halin de, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (hemen başlayıp ara vermeden prim öderseniz 11 Nisan 2020’de)

Ödenmemiş GSS prim borçları yeniden hesaplanacak

SORU: 9 Mart 2017 tarihli SÖZCÜ Gazetesinde "Aylık zorunlu GSS primi 53 lira oldu" yazınıza istinaden iki sualim olacak.

1- Oğlumun, GSS yapılandırılmış ve 12 aya yayılmış borcu bulunmakta. 218 lira civarında. Şubat 2017’den başlayan ilk taksiti Ocak 2017’de ödedim. Bu yapılandırmayı değiştirmek için yeniden müracaat mı gerekiyor ve ödediğim 218 lira ne olacak?

2- Oğlum çalışmadığı için 4/b üzerinden ödeme yapmaktayım. Bildiğiniz gibi 4/b’de de belirli bir miktar GSS için alınmakta. 580 lira civarında ödememde de değişim olacak mı? Oğlumun, yeni bilgileri e-devlet de görülebilecek mi?

Cumhur Şanlıtürk

YANIT: 1- Oğlunuzun 1 Nisan 2017 tarihinden önce tahakkuk ettirilmiş olup ödenmemiş olan aylık GSS prim borcu aslının ait olduğu aya ilişkin tutarının 53,33 TL’ye eşit veya fazla olması halinde 53,33 TL, 53,33 TL'den az olması halinde ise tahakkuk eden borç tutarı üzerinden prim borcu yeniden hesaplanacak. Hesaplanan yeni borcun 12 ay içinde peşin veya taksitle ödenmesi halinde ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacak. 1 Nisan 2017 tarihine kadar ödenmiş olan GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı tutarları iade ve mahsup edilmeyecek. Uygulamanın usul ve esasları henüz SGK tarafından belirlenmiş olmamakla birlikte, en azından yeni borç tutarını öğrenmek için SGK’ya başvurmak gerekecek.

2- Aylık 53,33 TL GSS primi, sadece 60/g kapsamında genel sağlık sigortasına tabi olanlar için söz konusu olup, 4/b kapsamında isteğe bağlı sigortalı olan oğlunuz için mevcut prim ödemelerine devam edilecek.

8 Eylül 1999’da 23 yıl sigortalılık süresi olan eski yasa şartlarına tabi

SORU: Babam 15 Mart 1962 doğumlu. İşe giriş tarihi 1 Nisan 1976 olup, 4/A uzun vade gün sayısı 2987 gün, 4/B den 255 gün primi var. 540 gün askerlik yapmış. Şuan çalışmıyor. Kısmi yaşlılıktan 3600 günle ne zaman ve nasıl emekli olabilir?

SERKAN

YANIT: Babanız 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Babanız askerlik süresinin 358 gününü borçlanarak toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 55 yaşını dolduracağı 15 Mart 2017’de emekli olabilirsiniz.

Borçlanma yasası çıkması çok zor

SORU: 10 Temmuz 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1999 olup bugüne kadar 4767 gün prim ödemem var. Sorularım şunlar.

1) Acaba ne zaman emekli olabilirim?

2) Halen bir şirkette 13 yıldır çalışmaktayım. Kendi isteğimle ayrılırsan kıdem tazminatı alabilir miyim?

3) Geriye dönük prim boşluklarım var. Yasa çıkma ihtimali var mı? Bu boşluklarımı borçlanabilir miyim?

AHMET

YANIT: Sorularınızı sırayla cevaplandıralım. 1) Askerlik sürenizin 70 günü borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1063 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 10 Temmuz 2024’de emekli olabilirsiniz. 2) Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakilerini sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işlerinden ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için aranan yaş dışındaki şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, işinizden kıdem tazminatı olarak ayrılabilirsiniz. 3) Gerideki boş günleri borçlanarak kazanmaya imkân verecek bir yasa çıkmadı. Esasında bu tür bir yasanın çıkması da çok zor. Bu nedenle gerideki boş günlerinizi borçlanamazsınız.

Ev hizmetlerinde haftada 4 gün çalışanların sigortalılığı

SORU: Haftada 4 gün evimizde yardımcılık yapan kadını nasıl sigorta yaptırabiliriz?

İsmail Tamer Altılar

YANIT: Çalıştıran ve çalışan olarak birlikte imzalayacağınız “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar ilgili SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirim yapmanız gerekiyor. Bildirimde beyan edilen hususlarda herhangi bir değişiklik olmadığı sürece yeni bildirim yapmanız gerekmeyecek.

Çalışan hakkında uzun ve kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası hükümleri uygulanacak. Bildirgedeki gün sayısı ve prime esas günlük kazanç beyanına göre hesaplanacak aylık kazanç tutarı üzerinden yüzde 34,5 sigorta, yüzde 3 işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam yüzde 37,5 oranında prim ödenecek.

Şartların sağlanmasına bağlı olarak, başta 5 puanlık prim indirimi olmak üzere, istihdam prim teşviklerinden ve asgari ücret teşvikinden yararlanılması mümkün. Primler, çalışmanın geçtiği ayı izleyen ayın sonuna kadar banka aracılığıyla ödenebilecek.

İsteğe bağlı prim borcunun geriye yönelik 12 ayı ödenebiliyor

SORU: 25 Eylül 1967 doğumluyum. 21 Kasım 1986 tarihinde Bağ-Kur sigortalı oldum. Ve bugüne kadar 24 yıl 3 ay 8 gün prim ödedim. 2015 yılında isteğe bağlı Bağ-Kura geçtim. Ama hiç prim yatırmadım. Ne zaman emekli olabilirim?

CENGİZ

YANIT: Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen askerliğinizi Bağ-Kur başlangıç tarihinden sonra yaptınız. Askerlik süresince prim ödeyip ödemediğiniz önemli. Şayet askerlik süresince prim ödememişseniz, askerliğinizi borçlanmanız halinde, Bağ-Kurda emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. İsteğe bağlı sigortaya geriye doğru 12 ayın primi ödenebiliyor. 12 aydan sonraki yani 13 ve daha eski aylara prim ödenemiyor. Bu isteğe bağlı sigortaya olan prim borcunuzun geriye yönelik 12 ayını ödenebileceğiz anlamına geliyor. Sonuç olarak yeni çıkan yapılandırma yasasından yararlanarak, isteğe bağlı sigortanıza yaklaşık 9 ay prim ödemek suretiyle, toplam priminizi 25 tam yıla tamamlayarak emekli olabilirsiniz.

On gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olursunuz

SORU: 1 Nisan 1967 doğumluyum. Askerliğimi 30.11.1991-31.07.1992 tarihleri arasında kısa dönem er (8 ay) olarak yaptım. 30 Kasım 1992 tarihinde SSK sigortam başladı ve halen ödenmekte. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik borçlanması yaparsam ne kadar düşer?

Orhan Özcan

YANIT: 30 Kasım 1992 sigorta başlangıcıyla, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. On gün askerlik borçlanması yaparsanız, emeklilik yaşınız 54’ten 53’e iner. En az 5600 gün prim ödemiş olmak kaydıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 3600 günden yararlanamıyor

SORU: Eşim 2 Eylül 1963 doğumlu. 1 Ekim 2008 tarihinde Bağ-Kur'lu oldu. 3600 günden emekli olabilmesi için ne önerirsiniz?

RIZA

YANIT: İlk defa 8 Eylül 1999’dan sigortalı olanların maalesef 3600 günle emekli olma hakları yok. Eşiniz 3600 günle emekli olamaz. Eşiniz primini 4600 güne tamamlaması şartıyla, 61 yaşını dolduracağı 2 Eylül 2024’de emekli olabilir.

Anneniz 4/b statüsünden emekli olması daha avantajlı

SORU: Annem Haziran 1963 doğumlu. Sigorta başlangıcı 8 Nisan 2008’de (15 gün). 29 Ocak 2010’dan itibaren 138 gün SSK primi var. 16 Haziran 2010’dan itibaren aralıksız esnaf Bağ-Kur primi yatırıyor. 4/a veya 4/b’ye göre ne zaman emekli olabilir? Hangisinden emekli olmak gün ve yaş yönünden daha avantajlı olur? Kalan süreyi hangisinde devam etmesi avantajlı olur? 1984 ve 1989’da iki doğum var. Geriye dönük doğum borçlanması yapılabilir mi? Veya böyle bir  imkân sağlanması gündemde mi?

Ali Bayrak

YANIT: Anneniz, 4/a (SSK) statüsünden 7000 prim günü ve 58 yaş veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş; 4/b (Bağ-Kur) statüsünden ise 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 60 yaş şartlarını sağladığında emekli olmaya hak kazanır. Mevcut yaşı ve prim gün sayısı dikkate alındığında, 5400 prim günüyle 60 yaşını doldurduğunda 4/b statüsünden emekli olması daha avantajlı. Kalan prim günleri 4/b kapsamında ödemeye devam edebilir.

Doğumlar ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce olduğundan, doğum borçlanması yapamaz. Sigortalı başlangıcından önce doğan çocuklar için borçlanma hakkı verilmesi şimdilik gündemde yok.

Emekli olduğumda sürekli iş göremezlik gelirim kesilir mi?

SORU: Emeklilik günüm doldu. Ancak çalışmaya devam ediyorum. 1999 yılında bir iş kazası geçirdim ve yüzde 15 malul aylığı alıyorum. Emekli olduğum zaman bu malul aylığı kesilir mi, devam eder mi?

SADIK

YANIT: Emekli olduğunuzda sürekli iş göremezlik geliniz kesilmez. Ancak, emekli olduğunuzda bağlanacak olan emekli aylığı ile iş kazasından dolayı bağlanan sürekli iş göremezlik gelirinden yüksek olanın tamamını, düşük olanının yarısını alırsınız.

Kızım 3600 prim günüyle emekli olabilir mi?

SORU: 14 Temmuz 1966 doğumlu kızımın ilk işe giriş tarihi 19 Şubat 1991’dir. 19.02.1991 -01.12.1994 arası özel bir bankada, 01.12.1994 - 12.12.1995 arası özel bir şirkette SSK’ya tabi, daha sonra 12.12.1995 - 03.09.1999 arası yine aynı özel bankada çalışmıştır. 7 yıl 4 ay 23 gün Doğan sigortada, 1 yıl 1 ay 22 gün SSK olmak üzere toplam hizmeti 8 yıl 6 ay 15 gündür. Daha sonra herhangi bir işyerinde çalışmayan kızımın toplam prim ödeme gün sayısı ne kadardır? 3600 günden emekli olabilir mi? Ne yapması gerekir? SGK’nın internet sitesinden bakıldığında ilk işe giriş tarihi 1 Aralık 1994 görünmekte, özel bankada geçen süreler görünmemektedir. Bu bir engel teşkil eder mi?

Nurten Alp

YANIT: Toplam 8 yıl 6 ay 15 gün karşılığı 3075 prim günü olur. Kızınızın bankadaki çalışması bankanın emeklilik sandığına tabi çalışma olmalı. Banka emekli sandıkları henüz SGK’ya devredilmediğinden, banka sandığına tabi çalışması ve buradaki sigorta başlangıcı SGK kayıtlarında gözükmez. Kızınız 3600 prim günüyle banka sandığından emekli olabilir. Bunun için 525 gün daha prim ödeyerek (bu primi isteğe bağlı sigortalı olarak da ödeyebilir) prim gününü 3600 güne tamamlayıp, 58 yaşını doldurması gerekiyor.

Yaşı bekleyenleri emekli edecek yasa çıkmadı

SORU: 20 Şubat 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Haziran 1987 olup bugüne kadar 7200 gün prim ödemem var. 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi borçlanmama gerek var mı? Yaşı bekleyenler için bir torba yasa çıkacak mı?

VELİ

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 50 yaşınızı dolduracağınız 20 Şubat 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez, sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Prim ödemeniz yeterli olduğundan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Maalesef yaşı bekleyenler için bir torba yasa çıkmadı.

Askerlik borçlanması ne kadar tutar?

SORU: 1974 doğumluyum. 1994’de askere gittim, 15 ay askerlik yaptım. 1 Ocak 1997’de ilk sigorta girişim oldu. Toplamda 5340 sigorta günüm var. Prim gün sayısına askerlik sayılır mı? Emekli olurken nasıl hesaplanır? Askerliği ödersem kaç yaşında, ödemezsem kaç yaşında emekli olurum? Bir de askerlik borçlanması ne kadar tutar?

Özcan Tarhan

YANIT: 1 Ocak 1997 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı borçlandığınız süre kadar geri götürür. 400 gün borçlanma yaparsanız emeklilik yaşınız 55’e, prim günü şartınız 5750 güne iner. 55 yaşınız dolduğunda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Borçlanacağınız her bir gün için en az günlük asgari ücretin yüzde 32’si kadar prim ödersiniz. 2017 sonuna kadar geçerli olan asgari ücrete göre, 400 gün borçlanma için ödeyeceğiniz prim tutarı 7.584 TL olur.

Dul aylığım için de promosyon alabilir miyim?

SORU: Kendim emekliyim. Ayrıca vefat eden eşimden de maaş almaktayım. Bu durumda hem kendim hem de eşim adına banka promosyonu alabilir miyim?

Uğur Güven

YANIT: Kendi emekli aylığınız ve eşinizden aldığınız ölüm (dul aylığı) iki ayrı aylık olduğundan, her ikisi için de ayrı ayrı promosyon almanız gerektiğini düşünüyorum. Ancak eşinizden aldığınız dul aylığı karşılığı ödenecek promosyon tutarı, eşinizden bağlanan aylığın aylık bağlama oranına göre olabilir. Örneğin eşinizin emekli aylığı 1.000 lira ve altında ise ve size yüzde 50 oranında aylık bağlandıysa, 1.000 lira için öngörülen 300 lira promosyonun yüzde 50’si, yani 150 lira ödenir.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 3600 günden yararlanamıyor

SORU: Eşim 2 Eylül 1963 doğumlu. 1 Ekim 2008 tarihinde Bağ-Kur'lu oldu. 3600 günden emekli olabilmesi için ne önerirsiniz?

RIZA

YANIT: İlk defa 8 Eylül 1999’dan sigortalı olanların maalesef 3600 günle emekli olma hakları yok. Eşiniz 3600 günle emekli olamaz. Eşiniz primini 4600 güne tamamlaması şartıyla, 61 yaşını dolduracağı 2 Eylül 2024’de emekli olabilir.

Emekli çalışanın işverene ek prim yükü ne kadar olur?

SORU: Emekli olup, tekrar aynı işyerinde SGDP ödeyerek çalışacağım. Bu durumda 15 bin TL brüt maaş için işveren ne kadar, çalışan ne kadar prim ödeyecek? İşverene ek yük (çalışan emekli olmadan çalışmaya devam etse idi) kaç TL olacak?

Demir Nalbant

YANIT: Sigorta prime esas kazanç (SPEK) üst sınırını aşan ücretlerin primleri, SPEK üst sınırı üzerinden hesaplanır. SPEK üst sınırı asgari ücretin 7,5 katı olup, 2017 yılı sonuna kadar 13.331,40 TL’dir. Buna göre, sigortalı yüzde 7,5 (999,86 TL), işveren yüzde 24,5 (3.266,19 TL) sosyal güvenlik destek primi (SGDP) öder.

Emekli olmayan çalışan için işvereninin ödeyeceği prim oranı ise yüzde 2 işsizlik sigortası primi işveren hissesi ile birlikte yüzde 22,5’tir. Ancak primlerini düzenli ödeyen işveren yüzde 5 prim indiriminden yararlanır. Buna göre de işverenin prim oranı yüzde 17,5, SPEK üzerinden ödeyeceği prim tutarı 2.333 TL olur.

SGDP’ye tabi çalışan sigortalının işverene ek prim yükü, emekli olmayan çalışana göre oransal olarak yüzde 7, tutar olarak (SPEK üst sınırı üzerinden) 933,19 TL olur.

53 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Eylül 1971 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Eylül 1993’tür. 1992 -1993 arasında 15 ay askerlik yaptım. 4000 gün primim var. Ne zaman emekli olurum?

ASLAN

YANIT: Askerlik sürenizin 280 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1320 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 15 Eylül 2024’de emekli olabilirsiniz.

Anneme üç maaş bağlanabilir mi?

SORU: Annem Bağ-Kur emeklisi. Babam da Bağ-Kur emeklisiydi, iki yıl önce vefat etti. Annem hem kendi emekli maaşını, hem de babamdan maaş almaktadır. Annenim babası SSK emeklisi, vefat etti. Annem hem kendi emekli maaşını, hem eşinden olan maaşı, hem de babasından maaş alabilir mi. Yani anneme üç maaş bağlanabilir mi?

Yüksel Yener

YANIT: SSK sigortalısının/emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanması için aranan şartlardan biri de kız çocuğunun sigortalı çalışmaması ve emekli olmaması. Kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alan annenizin, SSK emeklisi babasından aylık alma hakkı bulunmuyor. Bu nedenle de annenize üç maaş bağlanması mümkün değil.

Annenizin 58 yaşı doldurması lazım

SORU: 8 Şubat 1963 doğumlu annemin 1982 tarihli SSK girişi bulunmaktadır. Annem çocuk borçlanması yaptırdıktan sonra 3600 günü dolduruyor. Annemin iki çocuğu var. Annem yaş olarak kaç yaşında emekli olur?

YAŞAR

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Doğum borçlanmasıyla primini 3600 güne tamamlayabiliyorsa, 58 yaşını dolduracağı 8 Şubat 2021’de emekli olabilir.

Son beş yılın ortalamasının alınması 2000’den önce de kaldı

SORU: 20 Şubat 1978 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 9 Ekim 1997 olup 6020 gün prim ödemem var. Kaç yıl daha SSK'lı çalışmam gerekiyor? Ne zaman emekli olabilirim? Ve Maaş alacağım emekli maaşı son beş yılın ortalaması ile mi belirlenecek?

Murat

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile, 57 yaşınızı dolduracağınız 20 Şubat 2035’de emekli olabilirsiniz. Emekli aylığı hesabında son beş yılın ortalamasının alınması 2000’den öncesinde kalan uygulama. Emekli aylığınızın hesabında tüm çalışma hayatınız boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınız dikkate alınacak.

Promosyonunuzu daha önce almışsınız

SORU: 2016 Haziran ayında emekli maaşımı bir bankadan diğerine taşıdım. Maaşımı taşıdığım için 2016 yılında bana 1 çeyrek altın verdiler. Devletin 2017 yılında gerçekleştirdiği promosyon anlaşmasından dolayı şimdi bana bankam promosyon vermiyor. Bu yasal mı, ne yapmam gerekiyor?

Burcu Ustaol

YANIT: Emekliye promosyon, yasal dayanağı olan bir uygulama değil. Sosyal Güvenlik Kurumu ile bankalar arasında yapılan protokole göre promosyon ödemesi yapılıyor. Muhtemeldir ki emekli maaşınızı taşıdığınız banka tarafından çeyrek altın verilmesi de banka ile yaptığınız bir protokole veya verdiğiniz bir taahhüde dayanmaktadır. Yaptığınız protokol veya verdiğiniz taahhüdün içeriğini bilmeden kesin bir şey söyleyebilmem mümkün değil. Maaşınızı başka bir bankaya taşımanız da daha önce yapmış olduğunuz protokol veya verdiğiniz taahhüde göre mümkün değil ise maalesef yapabileceğiniz bir şey yok.

3600 günden 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar yararlanıyor

SORU: 10 Ocak 1962 doğumlu bayanım. 2 Şubat 2002 de Sigortalı olarak çalışmaya başladım ve SSK’ya 300 gün prim ödedim. 1 Şubat 2008’den itibaren Bağ-Kurlu oldum. Ve Bağ-Kurada 3120 gün olmak üzere toplam 3420 gün prim ödemem bulunuyor. 15 yıl 3600 gün şartlarından yararlanarak ne zaman emekli olabilirim.

BEYAZ

YANIT: İlk defa 8 Eylül 1999’dan önce SSK sigortalısı olanlardan yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına aranıyor. İlk sigorta başlangıcınız 2 Şubat 2002 olduğundan maalesef 15 yıl, 3600 gün prim ödeme şartları sizi ilgilendirmiyor. En erken Bağ-Kurdan, 15 yıl sigortalılık süresi, 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarını sağlayarak emekli olabilirsiniz. 1980 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ara vermeden prim öderseniz Nisan 2022 ayı içinde.

Doğum borçlanması için bireysel kredi uygulaması var mı?

SORU: Eşim üç çocuk annesi olup, eksik prim günleri açısından SGK doğum borçlanması kriterine uymaktadır. 41 bin TL civarında ödenecek prim borcu açısından kamu bankalarından SGK'ya ödemeli ve sigortalı maaşından kesilmek suretiyle tahsil edilecek bir bireysel kredi uygulaması var mıdır? Veya olma ihtimali var mıdır? Eşim 1 Ocak 2018’de doğum borçlanmalı emekli olabilmektedir.

Zafer Kaymakçı

YANIT: Emeklilik şartlarını sağlamış olup prim borcu nedeniyle emekli olamayanlarla ilgili olarak daha önce SGK ile bankalar arasında protokoller yapıldı. Bu protokollere göre, sigortalının prim borcu, banka tarafından SGK’ya ödenip, emekli aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edildi. Ancak borçlanma primlerinin sizin belirttiğiniz şekilde ödenmesine ilişkin bir protokol yapılmadı. Bundan sonra yapılma ihtimali olup olmadığı konusunda bir şey söyleyebilmek mümkün değil.

İhraç edilen memura hangi durumda ikramiye ödenir?

SORU: 5 Mayıs 1992’de Emniyet Genel Müdürlüğünde işe başladım. 670 sayılı KHK ile ihraç edildim. Meslekte iken, meslek öncesi 1988-1989 yılları arasında 130 gün SSK hizmetimi memuriyetime saydırdım. Meslekten ihraç edilmem üzerine emekli olmak için başvurdum ve 15 Eylül 2016 tarihinden itibaren 30 yıl, 7 ay hizmetime karşılık aylık bağlanarak emekli edildim ve ilk aylığımı 7 Şubat 2017’de bankadan çektim. Emekli ikramiyem ile ilgili hiç bir husus belirtilmediği için Alo 170’i aradım. Önceden SSK'lı olduğum için emekli ikramiyemin ödenmeyeceğini söylediler. Benimle aynı şekilde emekli olan, önceden SSK'sı olmayan arkadaşlar ikramiyelerini aldılar. Ben, 130 gün SSK'mı saydırmam nedeniyle ikramiyemi alamıyorum. 30 yıl 7 ay hizmet süremden 4 ay 10 günü çıkınca zaten yine emeklilik süremi doldurmuş oluyorum. Bu konu ile ilgili yapılabilecek bir şey var mıdır? Mahkeme yoluyla da olsa emekli ikramiyemi alabilir miyim?

Adnan Ekinci

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 89. maddesine göre, hizmetlerinin tamamı 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu ve/veya 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/c maddesi kapsamında geçenlerden emekli aylığı bağlananlara, meslekten ihraç edilmiş olsalar da emekli ikramiyesi ödenir. İhraç edilen diğer arkadaşlarınıza da hizmetlerinin tamamı Emekli Sandığına tabi olduğundan ikramiyeleri ödenmiş.

Diğer sosyal güvenlik kanunları (SSK veya Bağ-Kur) kapsamında çalışması olup, birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlananlara ise memuriyette geçen çalışmalarının 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödeniyor.

Hizmetlerinizin tamamı 5434 ve 5510 sayılı Kanunun 4/c maddesi kapsamında geçmediğinden, diğer bir deyişle SSK kapsamında da prim ödemeniz olup, birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden emekli aylığı bağlandığından, emekli ikramiyesi ödenmesi için memuriyetinizin 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması gerekiyordu. Meslekten ihraç edildiğinizden, bu şartı sağlayamamış oluyorsunuz. Dava açabilirsiniz, ancak mevcut Kanun hükmüne göre kazanmanız mümkün gözükmüyor.

Doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanabilirsiniz

SORU: 25 Mart 1964 doğumluyum. İşe giriş tarihim Mart 1987 olup halen sigortalı çalışmaktayım. 1998 doğumlu bir çocuğum var. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?

HÜLYA

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi,5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5150 gün prim ödemeniz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yoksa prim ödemenizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğumunuz sonrasındaki iki yıl içinde prim ödemeniz yoksa doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanabilirsiniz.

50 TL’nin altında ikramiye alanlara fark ödenecek mi?

SORU: 30 yılı aşan hizmet süresine ilişkin ikramiyenin ödenmesine ait bizlere yardım eden, rehber olan yazılarınızı okuyorum. Ben 40 yıl 10 ay üzerinden emekli oldum. Anayasa Mahkemesini iptal kararı ile idare mahkemesinde dava açtım. Davam neticelendi ve SGK bana 142,18 TL ikramiye ve 13,29 TL faiz verdi. Bundan sonra gelişmeler oldu. 6770 sayılı Yasa yürürlüğe girdi. Ben ne yapacağım? Durumumu belirten dilekçe mi vereceğim? Kurum yaptığı hesaplamayı yeni Yasaya göre düzeltip bana yeni bir tahakkuk mu yapacak, yoksa ben ve benzer arkadaşlarım Yasanın dışında mı kalacağız?

Yılmaz Dalkanat

YANIT: İkramiye farkı ödenmesine ilişin yasal düzenlemede, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otuz yıldan fazla hizmet süresi bulunmasına rağmen, otuz tam hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere ödeme yapılacağı hüküm altına alınmış. Bu bağlamda, daha önce başvuruda bulunmamış, başvuruda bulunup dava açmamış veya davası devam edenlerle ilgili başvuru ve ödeme esasları belirlenmiş, ikramiye farkını dava yoluyla almış olanlarla ilgili bir hükme yer verilmemiş.

Bir yıl için ödenecek ikramiye tutarının 50 TL’nin, toplam ikramiye tutarının 100 TL’nin altında olamayacağına ilişkin hükmün, ikramiye farkını mahkeme kararı ile alanlar için de uygulanacağı veya fark ikramiye ödeneceğine ilişkin de bir hüküm yok.

Buna göre, ikramiye farkını düzenlemenin yürürlüğe girdiği 27 Ocak 2017 tarihinden önce mahkeme kararına göre almış olanlardan, bir yıl için ödenen ikramiye tutarı 50 TL’nin, toplamda da 100 TL’nin altında olanlara fark ödemesi yapılması mümkün gözükmüyor.

Anneniz dul ve yetim aylığını birlikte alabilir

SORU: Annemiz 2002 yılından beri, ölen babamızın Bağ-Kur maaşını alıyor. Dedemiz de 1 Nisan 2005'te öldü ve Emekli Sandığından emekliydi. Annemiz aynı anda hem Bağ-Kur dul maaşı, hem de emekli sandığından yetim maaşı alabilir mi? Bugüne kadar dedemizin maaşını hiç almadı. Başvuru kabul edilirse ayrıca geriye dönük toplu para alma şansı var mıdır? Yukarıdaki sorularımın cevabı evetse nereye hangi belgelerle başvurmamız gerekir?

HAKAN

YANIT: Anneniz, Emekli Sandığı mensubu olan babasından dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alabilir. Annenizin, eşinden dolayı Bağ-Kurdan dul, babasından dolayı Emekli Sandığından yetim aylığını birlikte almasında sakınca yok. Başvuru tarihinden itibaren geriye doğru beş yıllık zamanaşımı süresine ilişkin aylığını toplu olarak ödenmesi gerekir. SGK Kamu Görevlileri Emeklilik İşleri Daire Başkanlığına başvuru yapmanız gerekiyor.

Promosyon için üç yıl bankadan ayrılmama taahhüdü yeterli

SORU: Günümüzün meşhur konusu promosyonla ilgili sorum olacak. 2008 yılında emekli oldum ve emekli maaşımı (…) Bankasından alıyorum. Promosyon ödemeleri ile ilgili olarak istenen şartların (iki otomatik ödeme talimatı, kredi kartı, mevduat hesabı v.b.) hiç birisini kabul etmek istemiyorum. Tahmin ediyorum ki benim gibi düşünen birçok kişi vardır. Ben maaşımı aynı bankadan almaya devam etmek istiyorum. Bugüne kadar böyle bir durumda ne yapılacağına dair yetkililerden hiç bir açıklama duymadık. Bu durumda ben ne yapacağım?

Avni Tarakcı

YANIT: Bankalar ile SGK arasında yapılan protokole göre, emeklilerin promosyon alabilmeleri için protokol şartlarına uymaları (üç yıl süreyle emekli maaşını başka bankaya taşımamak, kredili mevduat hesabı veya kredi kartı ürünlerinden birini almak, otomatik ödeme talimatı vermek gibi) gerekiyordu. Ancak bankalar, müşterileri lehine olmak üzere, protokol ile belirlenen şartlardan farklı davranabilecek ve daha yüksek promosyon verebileceklerdi.

Gelen tepkiler üzerine, kredili mevduat hesabı veya kredi kartı ürünlerinden birini almak, otomatik ödeme talimatı vermek gibi şartlar kaldırıldı. Promosyon alabilmek için sadece “üç yıl süreyle emekli maaşını başka bankaya taşımama” taahhüdünde bulunmak yeterli olacak.

Bu bağlamda, yaklaşık 10 yıldır emekli maaşınızı aldığınız banka ile görüşerek, maaşınızı üç yıl süreyle başka bir bankaya taşımayacağınıza ilişkin taahhüt vermek suretiyle promosyon talep edebilirsiniz. Talebinizin kabul edilmemesi halinde, bankanızı değiştirmek suretiyle (yine sadece üç yıl süreyle emekli maaşınızı başka bankaya taşımama taahhüdünde bulunmak koşuluyla) promosyon alabilirsiniz.

Askerliğinizi borçlanıp ayrıca 485 gün prim ödemelisiniz

SORU: Ocak 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1984’de olup bugüne kadar

4200 ödemem var. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Ve ne zaman emekli olabilirim?

KEMAL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra ayrıca 485 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Anneannenizin tercih hakkı bulunmuyor

SORU: Anneannemin babası Bağ-Kur emeklisi ve 1987 yılında vefat etmiş. Eşi de Bağ-Kur emeklisi ve 2004 yılında vefat edince kendisine sadece eşinden dul aylığı bağlanmış. Çalışmayan kızı da yetim aylığı almaktadır. Anneannemin, babasından yetim aylığından faydalanmak suretiyle dul aylığı hakkından vazgeçmesi ile eşinden olan aylık hakkını kızına kazandırması yönünde Bağ-Kur’a başvurduk, ancak “tercih hakkı yoktur” gerekçesiyle reddedildi. İtiraz ederek anneannem her iki maaşı da istemiyor, sadece babasından aylık almak istiyor şeklinde dilekçe vermemize rağmen yine 2008 yılı kanun düzenlemesi referans gösterilerek reddedildik. Yeterince aydınlatılamadığımızdan, emin olamadık. Bu konuda bizi aydınlatıp, yardımcı olabilirseniz sevinirim.

Filiz Erdem

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında vefat eden sigortalının/emeklinin vefat tarihinde geçerli olan yasa hükümleri dikkate alınıyor. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden Bağ-Kur sigortalısı eş ve babadan aylığa hak kazanılması halinde tercih hakkı bulunurken, 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat eden Bağ-Kur sigortalısı eş ve babadan aylığa hak kazanılması halinde tercih hakkı bulunmuyor. Fazla olan aylık bağlanıyor.

Anneannenizin babasının ve eşinin vefat tarihleri 1 Ekim 2008 tarihinden önce olduğundan, maalesef tercih hakkı bulunmuyor. Yüksek olan dul aylığını almak durumunda.

İsteğe bağlıya 1259 günden fazla prim ödememelisiniz

SORU: 5 Temmuz 1964 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Mayıs 1991 olup 3100 gün prim ödemem var. İsteğe bağlı olarak da 280 gün prim ödedim. Askerlik borçlanması yaptırmadım. Ne zaman, hangi seçeneklerle, emekli olabilirim?

YASİN

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerliğinizin 520 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasından sonra 1550 gün daha prim ödeyerek toplam priminiz 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 220 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınızı 5 Temmuz 2024’de emekli olmanız da mümkün. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Bu şartlarla emekli olmak için, İsteğe Bağlıya toplam olarak 1259 günden fazla prim ödememelisiniz.

Başlangıçtan sonraki yaş düzeltmesi dikkate alınmaz

SORU: 3 Mayıs 1980 doğumluyum. 31 Ekim 2001 sigortalı çalışmaya başladım ve 4356 gün primim var. Emeklilik için çok zamanım var. Emekliliğimi nasıl öne çekebilirim? Bir doğumum var ama sigorta kesintim yok. Sadece 56 gün doğum raporum var. Birde 1979 doğumluyum. Mahkeme kararı ile gerçek yaşımı yazdırmaya çalışsam emekliliğimin süresi kısalır mı? Mahkeme bunu kabul eder mi? Tam 12 ay geç çıkmış kimliğim.

İLKNUR

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2644 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2038’de emekli olabilirsiniz. Bir başka emeklilik seçeneğinizde 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş seçeneklerini sağlayarak emekli olmaktır. Bu seçenekte de, 144 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamladıktan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmaktır. Doğumunuz borçlanma şartlarını taşımıyor. Biran için taşıdığını varsaysak bile borçlanma maalesef emekli olma tarihinizi değiştirmez. sonuç olarak emekli olacağınız tarihi öne almanız mümkün değil. Emeklilik işlemlerini ilk defa sigortalı olunan tarihte nüfusta kayıtlı doğum tarihi dikkate alınır. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz. Bu nedenle yaş düzeltmesinin de emekli olacağınızı tarihe faydası yok.

Bağ-Kur’da prim günü, SSK’da sigortalılık süresi dikkate alınır

SORU: 12 Şubat 2017 tarihli SÖZCÜ gazetesinde Yılmaz Gülere verdiğiniz cevap ilgimi çekti. Ben 1 Haziran 1969 doğumlu erkeğim. Sigorta başlangıcım Ekim 1985 yılıdır. Askerliğimi 1989-1990 yıllar arasında yaptım. Bugüne kadar son 1261 günü SSK olmak üzere 7500 günün üzerinde prim ödemem var. Şubat 2016’dan itibaren prim ödemiyorum. Size sormak istediğim soru; askerlik ödemesi yaparsam emeklilik yaşımda herhangi bir değişiklik olur mu? Çünkü ilk sigortalılık tarihi askerlikten önce ise emeklilik yaşı değişmez diye biliyorum. Ancak verdiğiniz bilgi, bildiğimden farklı bir bilgi. Şu an için benim emeklilik tarihimi 1 Haziran 2018 olarak biliyorum. Bu bilgi doğrumudur, askerlik ödemesi ile bu tarih öne çekilebilir mi?

Ayhan Güven

YANIT: 12 Şubat 2017 tarihli SÖZCÜ’de sorusunu yanıtladığım Yılmaz Güldere, 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olacak. 4/b statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan fiilen prim ödenmiş gün sayısı dikkate alınıyor. İster sigorta başlangıcından önce ister sonra olsun, 1 Haziran 2002 tarihinden önce yapılan askerlik süresinin borçlanılması halinde, 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan prim gün sayısı artacağından emeklilik yaşı değişir.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde ise ilk defa sigortalı olunan tarih ile 23 Mayıs 2002 tarihi arasındaki sigortalılık süresi dikkate alınıyor. Bu süre içinde prim ödenmemiş sürelerin (boşlukların) bulunması, emeklilik şartlarını etkilemiyor. Bu nedenle de ilk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılan askerlik süresinin borçlanılması halinde sigortalılık süresi artıyor ve sizin de bildiğiniz gibi emeklilik yaşı değişiyor.

Ekim 1985 sigorta başlangıcıyla 4/a statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. İlk defa sigortalı olduğunuz Ekim 1985’den sonra yaptığınız askerlik süresini borçlanmanız, sadece 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle mevcut olan prim gün sayınızı artırıp, sigortalılık sürenizi artırmayacağından emeklilik yaşınız değişmez. Diğer şartları sağlamış olduğunuzdan, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2018’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Prim ödemeye devam etmek avantajıma mı?

SORU: 1969 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Ocak 1993’dür. Şu anda 23 yıldır sigortalı çalışmaktayım. 7500 gün prim ödemem oldu. Halen sigortalı olarak çalışmaktayım. sorularım şunlar:

1) Bu durumda ne zaman emekli olabilirim?

2) Askerliğimi 1989 da yaptım. Askerliğimi ödesem değişen bir şey olur mu? Ya da ödeme hakkına sahip miyim?

3) Prim yüksekten yatıyor. Emekli maaşıma yansır mı?

4) Prim doldu. Ama halen prim ödeniyor. Bu benim için dezavantaj mı? Yoksa sigortalı çalışmasak mı?

UĞUR

YANIT: 1) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2023’de 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

2) Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, 53 yaşınızı dolduracağını tarihte emekli olabilirsiniz.

3) Yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemek emekli aylığına olumlu yansır.

4) Emekli aylığını çalışma hayatı boyunca üstünden prim ödenen kazanç tutarı le prim ödeme gün sayısı belirliyor. Emekli aylığınızı artırmak için, emekli olacağınız yaşı doldurana kadar, prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 10.705.50 liradır) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden prim ödemeniz gerekiyor.

Bağ-Kur’dan mı yoksa SSK’dan mı emekli olurum?

SORU: 15 Ekim 1967 doğumluyum. 19 Temmuz 1985’te SSK başlangıcım var. Halen SSK’lı olarak devam etmekteyim, 3249 günüm var. 12 Ocak 1989’da Bağ-Kur başlangıcım var. 29 Şubat 2012’ye kadar kesintisiz 23 yıl, 9 ay, 20 gün çalıştım. Bağ-Kur prim günüm 8520 gündür. Bağ-Kur’lu olarak çalışırken SSK’lı olarak çalıştım. Çok sayıda çakışan prim günüm var. Emeklilik yaşım 52 olarak gözüküyor. Ben Bağ-Kur’dan mı yoksa SSK’dan mı emekli olurum?

Hasan Yılmaz

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü, 49 yaş ve son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1260 gününün 4/a kapsamında olması şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi, prim günü ve yaş şartlarını sağlamışsınız. Son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1260 günü 4/a kapsamında ise istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Değilse bu şartı sağladığınızda emekli olursunuz. 1 Mart 2011 tarihinden sonraki dönemde çakışan prim günlerinizle ilgili olarak 4/a kapsamındaki prim günleriniz geçerli olur.

Bağ-Kur statüsünden emeklilik yaşınızın tespitinde, 1 Haziran 2002 tarihindeki toplam prim gün sayısı bilgisi gerekiyor. Ancak sadece 1 Haziran 2002 tarihindeki Bağ-Kur prim gün sayınız dikkate alınsa bile emeklilik yaşınız 52 değil, 51 olur. 8 ay da SSK kapsamında prim ödemeniz varsa emeklilik yaşınız 50’ye iner.

Vergi kaydınızda olsa 1986’dan Bağ-Kura kayıt olamazsınız

SORU: 1965 doğumluyum.1986-1994 yılları arasında vergi mükellefi idim, Bağ-Kura kaydım ve prim ödemem yok.1997 yılında SSK'lı oldum ve 3158 gün prim ödemem var. Nasıl emekli olurum? (Vergi dairesinden mükellef olduğuma dair yazıyı aldım.)

HALDUN

YANIT: Sizin gibi süresinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılmakta. Vergi kaydınız da olsa maalesef 1986’dan Bağ-Kura kayıt olup prim ödeyemezsiniz. Sigorta başlangıcınızı yıl olarak bildirmişsiniz. Başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1997’den önceki bir tarih ise 2667 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 2022 yılında 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1997’den sonraki bir tarih ise priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 2022 yılı içinde 57 yaş ile 25 yıllık sigortalılık sürenizden hangisi daha sonra doluyorsa, o tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşiniz doğum borçlanmasıyla dört yıl erken emekli olabilir

SORU: Eşim 2 Kasım 1970 doğumlu. 1991'den itibaren 2012 yılına kadar 15 ay sigortası var. 2012 Eylül ayından bugüne kadar ara vermeden sigortası devam etmektedir. Ne zaman emekli olabilir? Sigortalı olduktan sonra 2 doğum yaptı. Bu 2 çocuğun doğumunu da borçlanırsak ne zaman emekli olabilir?

Muzaffer Bükücü

YANIT: Eşinizin sigorta başlangıcı 23 Mayıs 1991 tarihinden önce ise 5450, sonra ise 5525 prim gününü tamamladığında emekli olmaya hak kazanır. Çocuklarınızın doğum tarihlerinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığı (prim ödenmemiş) süreleri borçlanabilir.

Çocuklarınızın doğum tarihleri arasında en az iki yıl olduğunu ve bu süreler içinde prim ödemesi olmadığını kabul edersek, 720’şer günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir. Bu durumda, prim gününü 4 yıl erken tamamlar ve prim gününü tamamladığında sigortalılık süresi ve yaş şartlarını da sağlamış olacağından, 4 yıl erken emekli olabilir.

Durdurulan sigortalılık sürelerinin bir kısmı satın alınamıyor

SORU: 1965 doğumluyum. Askerliğimi 1985 yılında yaptım. 31 Mayıs 1990 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı oldum. Ve Bağ-Kura dokuz yıl üç gün prim ödedim. Bağ-Kur süremin altı yılı silinmiş. Silinen Bağ-Kur süremin bir yılını satın alabilir miyim? 3 yıl 6 ayda SSK'ya prim ödedim. SSK'dan emekli olabilir miyim?

MEHMET

YANIT: Sorunuzdan SSK prim ödemenizin, Bağ-Kurdan sonra olduğu anlaşılıyor. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, SSK'dan emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 407 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Prim borcundan dolayı sigortalılık süresi durdurulan ve prim borcu silinen Bağ-Kurlular, istedikleri zaman silinen prim borçlarını güncel değerleri üzerinden ödeyerek, sigortalılık sürelerini tekrar kazanabiliyorlar. Altı yıl sürenizin tamamını borçlanarak kazanabilirsiniz. Ancak maalesef bir yıllını satın alamazsınız.

Yurtdışında Türk vatandaşı olarak geçen süreler borçlanılabiliyor

SORU: Kızım halen doktor olarak yurtdışında çalışmaktadır. Kendisi Alman vatandaşı olup, mavi nüfus cüzdanına sahip. 19 Temmuz 1971 doğumlu. İlk işe girişi (SSK) 15 Ağustos 1989 olup, 24 Haziran 2005 tarihine kadar hizmet süresi 1436 gün. Emekli Sandığına tabi 1 Mayıs 1995 - 13 Temmuz 2004 tarihleri arasında 2056 gün olup, toplam 3492 gün.

1- Bu hizmet süresi ile hangi yıl ve yaşta emekli olabilir?

2- Almanya’daki çalışma süresinin ne kadarını borçlanması gerekir?

3- Emekli olması halinde yurt dışında çalışmaması mı gerekir?

Hülya Sızanlı

YANIT: 1- Kızınız, 15 Ağustos 1989 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 46 yaş şartlarına tabi. Verdiğiniz bilgilere göre kızınızın Türkiye’deki son sigortalılık hali 4/a (SSK) kapsamında olmalı. Bu durumda borçlanacağı Almanya’daki çalışma süreleri ile ev hanımı olarak geçen süreler 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. 20 yıllık sigortalık süresini doldurmuş. 46 yaşı, 19 Temmuz 2017’de doluyor. 1890 günlük prim eksiğini tamamladığında emekli olmaya hak kazanır.

2- Yurtdışı borçlanması yapabilmek için yabancı ülkede geçen sigortalılık ve ev hanımlığı sürelerinde Türk vatandaşı olma şartı aranıyor. Buna göre kızınız, izinle Türk vatandaşlığından çıkmadan önceki çalışma süreleri ile ev kadını olarak geçen süreleri borçlanabilecektir.

3- Kızınız prim günü şartını da sağlayıp emekli olmaya hak kazandığında emekli aylığının bağlanması için yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi olarak çalışmaması ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaması gerekiyor.

İkramiye farkı için yeniden başvuru gerekmiyor

SORU: Emeklilerin ikramiye farkları için önceden başvuranların tekrar başvurmaları gerekir mi?

Muhlis Halis Ayhan

YANIT: 30 yılı aşan hizmet sürelerine ilişkin ikramiye farkı için daha önce başvurup da dava açmayan ya da başvurusunun reddi üzerine dava açmış olup davası henüz sonuçlanmamış olanların yeniden başvuru yapması gerekmiyor.

Daha önce başvuru yapıp dava açmamış olanların başvuruları, ikramiye faklarının ödenmesine ilişkin Yasanın yürürlüğe girdiği 27 Ocak 2017 tarihinde yapılmış sayılacak ve bu tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenecek.

Dava açmış olup davası henüz sonuçlanmamış olanların ikramiye farkları ise 27 Ocak 2017 tarihinden itibaren üç ay içerisinde, dava öncesi yaptıkları başvuru tarihinden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödenecek.

Erkekseniz 54 kadınsanız 49 yaşa tabisiniz

SORU: Sigorta başlangıç tarihim 1 Ocak 1993 olup, 4139 gün prim ödemem bulunuyor. Acaba ne zaman emekli olurum?

KUTLU

YANIT: Erkek okursanız 1536 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte 54 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Bayan okursanız, 1461 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlayacağınız tarihte 49 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 49 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Engelli hakkıyla emeklilik sonrası çalışma hakkım var mı?

SORU:5 Eylül 1975 doğumluyum. 1 Temmuz 1990 SSK girişliyim. 1 Mart 2016’da bypass kalp ameliyatı oldum. Engelli raporum ve belgem var. Halen çalıştığım yerden İŞKUR’a bilgi ve belge verdim, engelli olarak çalışmaktayım diye. Vergi muafiyeti için Maliyeye başvuru yaptım. Brüt maaşım 3.200-3.600 TL arasına geliyor. Engelli statüde emekli olursam ne kadar maaş alabilirim ve aynı şirkette çalışma hakkım var mı? Engel oranım yüzde 46.

Ahmet Durgun

YANIT: Vergi indirim hakkı alırsanız, en az 3600 prim gününüz de varsa engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olabilirsiniz. Emekli aylığınızın hesabında son aldığınız ücret değil, tüm sigortalılığınız süresince üzerinden prim ödenen prime esas kazançlarınız dikkate alınır. Toplam prim gün sayınızın emekli aylığınız üzerinde fazla etkisi olmamakla birlikte, primlerin ödendiği dönemler, emekli aylığınızı farklı oranlarda etkiler. Engelli hakkıyla emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz. İşverenlerin engelli istihdamında, işyerinin işçisi iken engelli hale gelenlere öncelik tanınır. Çalışmakta olduğunuz işyerinde engelli hale gelmediyseniz, şirket mutlak surette sizi çalıştırmak zorunda değil.

Vefat etmiş emeklinin ikramiye farkı kime ödenecek?

SORU: Annem babasından yetim aylığı alıyor. Babası Emekli Sandığından 1972 yılında emekli olmuştur. Toplam çalışma yılı 47 senedir. 30 yıl üzerinden ikramiye almış olup, geriye kalan 17 sene için annem ikramiye alabilir mi?

Buket  Irmak

YANIT: SGK’nın yaptığı açıklamaya göre, emeklilik sonrası hayatını kaybeden emekliler adına yapılacak başvurular esas alınarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesi tutarları kanuni varislerine, görevleri sırasında hayatını kaybeden memurlar adına tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesi ise ölüm tarihinde aylığa müstahak olan dul ve yetimlerine, aylığa müstahak dul yetimi bulunmayanların kanuni varislerine yapılacak.

Buna göre, annenizin babası emeklilik sonrası hayatını kaybettiğinden ikramiye farkı dedenizin kanuni mirasçılarına ödenecek. Dedenizin tek mirasçısı anneniz ise ödeme annenize yapılacak. 17 yıl için ödenecek toplam ikramiye tutarı da 850 TL olacak.

52 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 2 Ağustos 1975 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 29 Aralık 1989 olup 6120 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Ufuk GÜNDÜZ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 2 Ağustos 2027’de emekli olabilirsiniz.

İstifa eden memurun sigortalı çalışmaları intibakta sayılmaz

SORU: T.C. Emekli Sandığı çalışmasından sonra  özel sektör de üç yıl SSK’lı çalışmak  bu üç yılı emekli sandığı intibak yapar mı? Emekli sandığından emekli oldum. Emekli Sandığı hizmetim 22 yıl idi.

HALİL

YANIT: Memurların görevden ayrıldıktan sonra geçen sigortalı çalışmaları tekrar memuriyete dönmemeleri halinde intibaklarında değerlendirilmiyor. Sadece aylık bağlama oranı belirlenirken emeklilikte geçerli hizmet olarak dikkate alınıyor.

Ya 5000 günü ya da 60 yaşınızı doldurmanız gerekiyor

SORU: Doğum tarihim 9 Temmuz 1963. Sigorta girişim 1980 Ocak ayı. İsteğe bağlı 2550 gün, Bağ-Kur 360, askerlik 550 gün. Ne zaman emekli olurum?

Hakan FB

YANIT: Ocak 1980 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 prim günü ve 45 yaş; yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalık süresi, 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2550 günlük isteğe bağlı prim ödemeniz 4/a (SSK) kapsamında olmalı. Bu durumda, askerlik sürenizi borçlanıp, üzerine 140 gün daha prim ödeyerek, 3600 prim günüyle 60 yaşınızı dolduracağınız 9 Temmuz 2023 tarihinde emekli olabileceğiniz gibi, 25 yıllık sigortalılık süresi ile 45 yaşınızı doldurmuş olduğunuzdan 5000 prim gününü tamamladığınızda da emekli olabilirsiniz.

İyileşenin malul aylığı kesilir

SORU: Annem 54 yaşında. Sigorta başlangıç tarihi 10 Kasım 1997 olup 2703 gün primi var. Annem kanser hastalığından dolayı emekli edildi. 2 sene sonra da iyileştiği gerekçesiyle emekli aylığı kesildi. Tekrardan nasıl emekli olabilir?

YUSUF

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 897 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Evlenmemiş olmanız halinde babanızdan aylık alabilirsiniz

SORU: 28 Mart 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Ağustos 1997. Mayıs 2005 yılında ayrıldım. Nisan 2012’de isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olarak prim ödedim. 2014 yılında tekrar sigortalı olarak işe girdim. Ne zaman emekli olabilirim? Babam Emekli Sandığı emeklisi, hiç evlenmedim, babamın vefatından sonra emekli maaşından yararlanabilir miyim?

Nalan Çelebi

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 54 yaş; yaştan emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Mevcut prim gününüzü belirtmemişsiniz. Verdiğiniz bilgilerden 5975 prim gününü 54 yaşınızdan sonra tamamlayabileceğiniz anlaşılıyor. Bu durumda 5975 prim gününü tamamladığınızda emekli olabileceğiniz gibi, 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olabilirsiniz.

Allah gecinden versin, babanızın vefatından sonra evlenmemiş olursanız, Emekli Sandığı emeklisi olan babanızdan aylık alabilirsiniz.

Yurtdışında ev hanımı olarak geçen sürelerinizi borçlanabilirsiniz

SORU: SSK girişim 18 Temmuz 1994. Toplam 530 gün 4/a prim günüm var. Doğum tarihim 2 Eylül 1969. Oğlumun doğum tarihi 24 Haziran 1996. İngiliz eşimden ayrıldım. Oğlum ve ben İngiliz ve Türk vatandaşıyız. İngiltere’de (1,5 + 1,5 + 4)= 7 yıl, Bermuda’da 7 yıl süreyle çalıştım. Türkiye’den en optimum koşullarda emekli olmak için ne yapmam gerekiyor ve seçeneklerim neler? Eksik prim günlerimi yurtdışında ev hanımı olarak geçen süreleri borçlanarak tamamlayabilir miyim?

Guliz Ritchie (Kayaoglu)

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. İngiltere ve Bermuda’daki çalışma süreleriniz ile yurtdışında ev hanımı olarak geçen süreleri ve oğlunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş süreleri borçlanabilirsiniz. 5750 prim gününü tamamlayacak kadar süreyi borçlanıp, 51 yaşınızı dolduracağınız 2 Eylül 2020 tarihinde emekli olmaya hak kazanabilirsiniz. Ancak emekli aylığınızın bağlanması için yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi olarak çalışmamanız ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamanız gerekiyor.

Primi 5400 güne doldurmanız gerek

SORU: 2 Mayıs 1964 doğumluyum. Bağ-Kur tescil tarihim 1 Ekim 2008 olup toplam gün 2910 gün prim ödemem var. 6 çocuk sahibiyim. 2 si evli. Ne zaman emekli olabilirim?

CEMİLE

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. 2490 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 61 yaşınızı dolduracağınız 2 Mayıs 2025’de emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Şayet 1 Ekim 2008’den sonra doğum veya doğumlarınız varsa, en fazla üç doğumla sınırlı olmak şartıyla, doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Ancak doğumlarınızın bu tarihte önce olduğunu tahmin ediyoruz.

Yedek subaylık sigorta başlangıcını geri çekiyor priminizi artırıyor

SORU: 15 Ağustos 1967 doğumluyum. Sigorta girişim 18 Mart 1994 Askerliğimi 1 Nisan 1991/01 Nisan 1992 tarihleri arası (12 ay) Yedek subay olarak yaptım. Prim gün sayım 7000 dir. Ne Zaman emekli olabilirim? Yedek subaylık hizmetimin emekliliğime ne gibi getirisi olacaktır?

CELAL

YANIT: Yedek Subaylık; sigorta başlangıç tarihinizi 1994’den 1991’e çekerek emekli olmak için daha uygun koşullara tabi olmanızı sağlama ve prim ödeme gün sayınızı artırma gibi faydaları var. Yedek Subay başlangıç tarihinize göre, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Ağustos 2019’da emekli olabilirsiniz.

4/a ve 4/b emekli aylıkları arasında belirgin bir fark olmaz

SORU: Eşim, 28 Haziran 1971 doğumlu. 4/a kapsamında işe başlama tarihi 15 Aralık 1989, aktif çalışma 522 gün. 4/b kapsamında isteğe bağlı ödeme başlangıç tarihi 24 Şubat 2009. 8 yıldır 4/b kapsamında ödeme yapıyoruz. Sorumlarım; 4/b kapsamında emekli olursa daha ne kadar ödeme yapacağız ve kaç yaşında emekli olabilir? 4/a kapsamında emekli olabilmek için son 4 yıl sigortalı çalışırsa bu durumda ne zaman emekli olabilir? 4/a ve 4/b arasında emekli maaşı farkı ne kadardır?

Nezahat Koç İşcen

YANIT: Eşiniz, yaklaşık 2000 gün daha prim ödeyerek prim gününü 5400 güne tamamlayıp, 58 yaşını doldurduğunda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

En az 1261 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere prim gününü 5525 güne tamamlayıp, 52 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir.

Prim ödemelerinin büyük kısmı Ekim 2008 sonrası döneme ait olacağından, 4/a ve 4/b emekli aylıkları arasında belirgin bir fark olmaz.

Pasaport bilgileriyle yurtdışı borçlanması

SORU: 1988 SSK girişliyim (Türk Telekom’da). Daha sonra sistem bizi Emekli Sandığına geçirdi. 13 yıllık hizmet sonunda istifa ederek yurtdışına yerleştim ve 12 yıl yaşadım. Yurtdışı hizmeti çalışma belgelerini ibraz edip emekliliğimize saydırmaya gerek olmadığını, pasaportumuzu emniyete ibraz edip yurtdışında bulunduğumuz sürenin dokümanını çıkartıp, SSK’ya iletmenin yeterli olduğunu duydum. Bu konu hakkında bilgi verirseniz sevinirim.

S. Ali Buluc

YANIT: Pasaport fotokopisi veya Emniyet Müdürlüklerinden alınacak yurda giriş-çıkış çizelgesiyle borçlanma, ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılması halinde mümkün. Bu durumda da sadece pasaport fotokopisi veya yurda giriş-çıkış çizelgesinde yurt dışında geçtiği tespit edilen süreler borçlanılabiliyor, Türkiye’de geçtiği tespit edilen süreler borçlanma kapsamında değerlendirilmiyor.

Yurtdışında geçen çalışma sürelerinin borçlanılmasında ise yurtdışında çalışılan ülke ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olup olmamasına göre değişen çalışma belgeleri ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin veya çalışma iznini içeren oturma vizelerinin tercümesi gerekiyor.

Anneniz prim eksiğini borçlanarak tamamlayamaz

SORU: 25 Eylül 1945 doğumlu annemin Bağ-Kur giriş tarihi 4 Mayıs 2009’dur. 2013 yılında hastalandı. Yüzde 88 oranında raporu var. 1800 günden borçlanıp emekli olabilir mi?

TARIK

YANIT: Malulen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı şartları aranmaktadır. Ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlardan 10 yıllık sigortalılık süresi aranmıyor. Anneniz başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul durumundaysa, primini 1800 güne tamamlayacağı tarihte malulen emekli olabilir. Prim eksiğini borçlanarak tamamlaması mümkün değil. Çalışamayacak durumda ise, prim eksiğini isteğe bağlı olarak ödeyerek tamamlayabilir.

İsteğe bağlı prim borcu sigortalılığı sonlandırmıyor

SORU: İsteğe bağlı prim borcunun geriye dönük olarak 12 aylık kısmının ödenebileceğini yazmışsınız. Dokuz ay eksiğim vardı. SGK'ya gidip geriye dönük ödeme yapmak istediğimi bildirdim. Onlarda prim borcumu süresinde yatırmadığım için, isteğe bağlı sigortamın iptal olduğunu, istersen yeniden isteğe bağlı dosya açtırıp, 9 ay prim yatırdıktan sonra emekli olabileceğimi söylediler. Bu bilgi doğru mu acaba, ne yapmam gerekiyor?

CENGİZ

YANIT: Sözünü ettiğiniz yazımızda isteğe bağlı prim borçlarının geriye doğru 12 aylık kısmının ödenebileceğini yazmıştık. Bu şu anlama geliyor: İsteğe bağlı sigortalı olup prim borcunu ödeyemeyenler, son 12 aya ilişkin prim borcunu ödeyebiliyor. 12 aydan daha eski aylara ilişkin prim borçlarını ödeyemiyor. Şayet isteğe bağlı sigortalıysanız ve 12 aydan fazla prim borcunuz var ise, prim borcunuzun en fazla 12 ayını ödeme hakkınız olduğundan, borcunuzun dokuz aylık kısmını ödeyebilirsiniz. Fakat isteğe bağlı sigortalı değilseniz geriye yönelik dokuz aylık prim ödeyemezsiniz. Kurumunda belirttiği gibi, önce bir dosya açtırıp isteğe bağlı sigorta tescilinizi yaptırıp, ileriye doğru 9 aylık prim ödeyerek prim eksiğinizi tamamlayabilirsiniz.

Emeklilik yaşını 23 Mayıs 2002 tarihindeki hizmet süresi belirler

SORU: Oğlum Şubat 1969 doğumlu. Lisedeyken 1985 yazında SSK’lı olarak çalıştı. Nisan 1987’de yine SSK’lı olarak çalıştı. 1 Şubat 1990’da devlette öğretmenliğe başladı, 3 ay sonra istifa etti. 15 Ekim 1990 ile 5 Ağustos 1991 arası özelde SSK’lı olarak çalıştı. 5 Ağustos 1991’de tekrar devlette öğretmenliğe döndü ve hala da aralıksız görev yapıyor. 21 Temmuz 1999-22 Kasım 2000 arası yedek subay olarak askerliğini yaptı. Milli Eğitime soruyor “2021’de emekli olur” diyorlar, SGK’ya soruyor “2019’da” diyorlar. Sigortalı olduğu dönemleri birleştirmişti, başka ne yaparsa en yakın zamanda emekli olabilir?

Gülten Tüzemen

YANIT: Oğlunuzun emeklilik yaşının tespitinde 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle mevcut olan hizmet süresi dikkate alınır. Emeklilik tarihinin çelişkili olması, 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle dikkate alınan hizmet sürelerinin farklı olmasından kaynaklanıyor olmalı. Zira verdiğiniz bilgilerden de bu süreyi net olarak hesaplayabilmek mümkün değil.

Oğlunuzun 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle; 5.8.1991 tarihinde başlayan son memuriyet başlangıcına göre 15.8.1991-23 Mayıs 2002 tarihleri arasında 10 yıl 10 ay, 1 Şubat 1990’daki devlet memurluğundan 3 ay, 15.10.1990-5.8.1991 arasındaki özelde SSK’lı çalışması karşılığı 9 ay 20 gün, yedek subaylık dönemine ilişkin olarak 1 yıl fiili hizmet ve 3 ay fiili hizmet süresi zammı (FHZ) olmak üzere toplam 13 yıl 1 ay 20 gün hizmeti olmalı. Buna göre, emeklilik yaşı 51 olur. 3 aylık FHZ süresi emeklilik yaşından düşülür ve emeklilik tarihi Kasım 2019 olur. Bu tarihi, oğlunuzun 1985 ve Nisan 1987’deki SSK’lı çalıştığı prim gün sayıları ile yedek subay okulu dönemini borçlanmış olup olmaması değiştirebilir, ancak siz de maalesef bu bilgileri vermemişsiniz.

Yedek subay okul dönemini borçlandıysa ya da borçlanırsa, 1985 ve 1987’deki SSK’lı çalışmaları karşılığı en az 6 ay 10 gün prim günü varsa, 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle toplam hizmet süresi 14 tam yıldan fazla olur. Bu durumda da emeklilik yaşı 50, emeklilik tarihi Kasım 2018 olur.

Abiniz malul ve muhtaçsa annenizden aylık bağlanır

SORU: Özürlü ağabeyim engelli aylığı almaktadır. Memur emeklisi olup vefat eden annemden dolayı yetim aylığı da alabilir mi?

ÖZKAN

YANIT: Emekli Sandığı emeklisi olup vefat edenlerin erkek çocuklarına, malul ve muhtaç olmaları şartıyla yaş aranmadan yetim aylığı bağlanıyor. Maluliyete; hastanelerden verilen sağlık kurulu raporunun incelenmesi neticesinde Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu karar veriyor. Muhtaçlık kriteri ise; asgari ücretin net tutarından az gelir olmasıdır. Asgari ücretin net tutarından az geliri olanlar muhtaç sayılıyor. Abiniz sağlık kurulu raporuna göre malul, gelir durumuna göre de muhtaç sayılırsa, annenizden dolayı yetim aylığı alabilir. Ancak abinize annenizden aylık bağlanırsa, 2022 sayılı Kanuna göre bağlanan engelli aylığı kesilir.

En kolay hangi şekilde emekli olabilirim?

SORU: Doğum tarihim 15 Aralık 1962. 1 Ocak 1983’de sigortalı oldum. 1 Ocak 1991’de işten ayrıldım. Toplam 2910 gün sigortam var. 1986 ve 1997 yıllarında doğum yaptım. En kolay hangi şekilde emekli olabilirim?

Nilhan Aktaş

YANIT: 5000 prim gününü tamamladığınızda veya 3600 prim günüyle 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2020’de 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz.

3600 günle emeklilik için 690 gün doğum borçlanması yaparak veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyerek 3600 prim gününü tamamlayıp, 58 yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. 58 yaşımın dolmasını beklemeyip, daha önce emekli olayım derseniz, doğum borçlanması ve 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemek suretiyle 5000 prim gününü tamamladığınızda emekli olabilirsiniz. Tercih sizin. Daha az prim (para) ödeyerek, 3600 prim günüyle 2020 yılı sonunda emekli olabileceğiniz gibi, daha fazla para ödeyerek daha erken emekli olabilirsiniz.

Özel banka emekli sandığından emekli olanda SSK’dan yetim aylığı alamaz

SORU: 66 yaşında özel bir bankanın vakıf emekli sandığı emeklisiyim. Acaba SSK Emeklisi olan babamdan maaş alabilir miyim? Bu konuda bilgilendirirseniz çok memnun olurum?

NİLGÜN

YANIT: SSK; emekli kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olunan Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bir önemi yok. Burada önemli olan kendi çalışmalarından dolayı emekli olunmasıdır. Emekli olduğunuzdan maalesef SSK’dan yetim aylığı alamazsınız.

Avukatlık stajında geçen sürelerin borçlanılması

SORU: Doğum tarihim 5 Ağustos 1968. Sigorta girişim 1 Ocak 1995 olup (topluluk sigortası), halen avukatlık yapmaktayım. Sigorta öncesi 1993 Nisan ayında askere gittim. 3 ay sınıf okulu sonrası 9 aylık kıta hizmetim bitecekken terhisler durduruldu, teğmenlik rütbesi verilerek 5 ay daha fazladan yedek subaylık yaptım. Böylece 17 ay toplam askerlik yaptım, 30 Ağustos 1994’de terhis oldum. Avukatlık stajım 1992 Ocak ayından 1993 Ocak arasında 1 yıl sürmüştü diye anımsıyorum. Staj borçlanmam ve askerlik dönemim emeklilik tarihimi öne alır mı? Emeklilik yaşım ve tarihim ne olur? Staj dönemimi borçlanmak için Barodan staj başlangıç ve bitimini gösteren yazı alıp SGK il müdürlüğüne dilekçe ekinde sunmam yeterli olur mu?

Mert Dimili

YANIT: Yedek subay olarak yaptığınız askerlik döneminiz, emeklilik yaşınızı 55’ten 54’e düşürüyor. Bir yıllık avukatlık staj döneminizi borçlanmanız halinde de emeklilik yaşınız 53’e iner. 25 yıl prim ödeme süreniz 53 yaşınızdan önce dolacağından, 53 yaşınızı dolduracağınız 5 Ağustos 2021 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Avukatlık staj sürenizi borçlanmak için sigortalı olmaksızın ilk altı ayı mahkemelerde, kalan altı ayı avukat yanında olmak üzere toplam bir yıllık staj sürenizi gösteren onaylı baro belgesi ve borçlanma talep dilekçesi ile SGK il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurmanız gerekiyor.

Konut ve işyeri kirası yüzde 18 oranında KDV’ye tabi

SORU: İnşaat şirketimize ait daireleri mesken olarak kiraya vermeyi düşünüyoruz. Bu kiracılara her ay fatura kesmek zorunda mıyız? Ve bu daireleri ikametgâh olarak kullanacaklar var, işyeri olarak da kullanılacaklar var. Bunlarda da KDV oranı nedir?

HÜSEYİN

YANIT: Kiraya vereceğiniz şirkete ait dairler için, kira dönemi aylık olup her ay hizmet ifa edilmiş sayıldığından aylık fatura kesmek zorundasınız. Konut kirası ile işyeri kirası için belirlenmiş farklı bir oran olmadığından, her ikisini de genel oran olan “yüzde 18” oranında KDV’ye tabi tutacaksınız.

Borçlanma için fiilen askerlik yapmış olmak gerekiyor

SORU: 8 Ağustos 1987 doğumlu oğlumun 1 Kasım 2005 tarihinde SSK girişini yaptırdım. 25 yaşından sonra GSS primlerini eksiksiz olarak yatırdım ve 17 Mart 2016 tarihi itibariyle de isteğe bağlı sigortasını başlattım. Tam olarak bilemiyorum ama emekli olabilmesi için önünde çok uzun seneler olduğunu tahmin ediyorum. Bu sürenin az da olsa kısaltılabilmesi için askerlik borçlanması yapılabilir mi ümidiyle SGK’ya müracaat ettim, askerliğini bedelli yaptığı için bu haktan yararlanamayacağı bildirildi. Bu karara herhangi bir itirazım olamaz. Fakat bedelli askerliği devletimizin aldığı bir kararla gayet meşru olarak yaptığı göz önüne alınarak, bütün bedelli yapanlar için belirli bir süre borçlanma yapılacak şekilde bir düzenleme yapılamaz mı?

C. Suavi Gökdel

YANIT: Askerlik borçlanması, muvazzaf ve ihtiyat askerlikte er veya erbaş olarak ve yedek subay okulunda öğrenci olarak fiilen geçen süreler için verilen bir borçlanma hakkıdır. Özellikle prim günü eksiği olanların, fiilen yaptıkları askerlik nedeniyle çalışma ve prim ödeme imkanı ortadan kalkan dönemlerinin sosyal güvenlikleri açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tüm hizmet borçlanmalarında aynı amaç güdülmüştür. Bu nedenle fiilen yapılmayan askerlik süresi için borçlanma hakkı verilmesi, borçlanma hakkının getiriliş amacına aykırı olacaktır.

Diğer yandan oğlunuzun 4/a (SSK) statüsünden emekliliği için 60 yaşını doldurması gerekiyor. Prim günü olarak da 4500 prim günü olması yeterli. 60 yaşının dolmasına daha çok var. Bu süre içinde 4500 prim gününü doldurması da mümkün olacağından, prim günü açısından endişe etmenize gerek yok.

Fiili çalışma olmadan yapılan sahte bildirimler tespit edildiğinde iptal edilir

SORU: 1996-1997 yılları arasında 1996 yılından 120 gün,  1997 yılından da 320 sigorta günüm mevcut. SSK’dan aldığım döküm listesinde görünmesine rağmen, bu yıllarım çalıştığım şirketin sahtecilik yapmış olduğu gerekçesiyle bu günlerin kayıp günler olduğu konusunda bilgilendirildim. Bu kayıp günlerim dâhil 5160 günüm var. Bu yıllardaki günlerimle ilgili hak talep etmek için, hangi yolu izlemeliyim?

KADRİ

YANIT: Fiili çalışma olmadığının tespiti halinde, bildirilen çalışma süreleri iptal edilir. Sosyal Güvenlik Kurumu; faaliyeti olmayan bir işyerinden, yani işçi çalıştırmadığı halde kağıt üzerinde sanki çalışma varmış gibi sigortalı bildirimde bulunulduğunun tespit ettiğinde, o işyerinden bildirilenlerin sigortalılık sürelerini iptal ediyor.1996-1997’de çalıştığınız şirketin sahte bildirim de bulunduğu tespit edildiğinden, sigortanızın iptal edildiği bilgisi verilmiş. Ancak söz konusu işyerinde fiilen çalıştığınız iddiasındaysanız ve bu iddianızı mahkemede ispatlayacak belge ve şahitleriniz varsa, İş Mahkemesine dava açabilirsiniz.

Doğum borçlanmasında değişiklik yapan bir yasa çıkmadı

SORU: Annem 28 Mart 1988 sigorta girişli. 6 ay sigortalı çalışmış. 16 Ağustos 2006’da Bağ-Kur'lu olup, 1 yıl kadar prim ödemiş. 9 Aralık 2013 tarihinde tekrar Bağ-Kur’lu oldu ve halen devam etmektedir. Annem 10 Kasım 1957 doğumlu. Ağabeyim 1984, ablam 1985, ben ise 1991 doğumluyuz. Annem sadece benim için doğum borçlanması yapabiliyor. Diğer çocukları için de doğum borçlanması yapabilmesi ile ilgili yasa çıktı diyorlar. Sigorta yok öyle bir şey diyor. Annemin yaşı dolmasına rağmen emekli olamıyor. Yardımcı olursanız çok minnettar kalırız.

Can Uçan

YANIT: Doğum borçlanması ilk çıkarken, zamanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, doğum borçlanmasının tıpkı askerlik borçlanması gibi olacağını söylemişti. Yani ilk defa sigortalı olunan tarihten önce doğan çocuklar için de borçlanma yapılabilecek, sigorta başlangıcı borçlanılan süre kadar geri gidebilecekti. Ancak borçlanma hakkı sadece ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra doğan çocuklar için verildi.

Sonra, zamanın Başbakanı Ahmet Davutoğlu, bu durumun düzeltileceğini, ilk defa sigortalı olunan tarihten önce doğan çocuklar için de borçlanma hakkı verileceğini söyledi. Ama söz konusu hakkı vermeden görevden ayrıldı. Sonuç itibariyle, ilk defa sigortalı olunan tarihten önce doğan çocuklar için borçlanma hakkı veren bir düzenleme yapılmadı. Önümüzdeki dönemde ne olur bilinmez. Mevcut yasal düzenlemeye göre anneniz ancak sizin için 2 yıl (720 gün) doğum borçlanması yapabilir.

Annenizin emeklilik durumuna gelince, prim gününü 15 tam yıla (5400 güne) tamamladığında 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

Diğer bir seçenek olarak, son 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak koşuluyla, 3600 prim gününü tamamladığında 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Verdiğiniz bilgilere göre annenizin 1650 gün civarında prim günü olmalı. 4/b sigortalılığını sona erdirip, 4/a kapsamında çalışmaya başlar ve 1260 gün (3,5 yıl) prim öderse, bu süreç içinde 720 gün de doğum borçlanması yaparsa 3600 prim gününü tamamlamış olur ve emekli olmaya hak kazanır.

İkramiye farkı kanuni mirasçıya ödenir mi?

SORU: Babam 37 yıllık çalışma hayatından sonra 1980 yılında Devlet Demiryolları çalışanı olarak emekli oldu. Kendisi 2012 yılında vefat etti. Kanuni mirasçısı olarak ek ikramiye hakkından yararlanabilir miyim? Ben kendim de Emekli Sandığı emeklisiyim.

Ramadan Kırdal

YANIT: Yasal düzenlemede, emekli ikramiyesi ödenmesine esas hükümler dikkate alınarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesinin, emeklinin kendisinin veya hak sahiplerinin başvuruda bulunmaları şartıyla ödeneceği belirtiliyor.

Emekli Sandığı Kanununun 89. maddesinde de SGK’ca tahakkuk ettirilmiş veya ettirilecek emekli ikramiyelerini almadan ölenler ile ölüm tarihinde aylığa müstahak dul ve yetim bırakmadan ölen iştirakçilerin ikramiyelerinin, kanuni mirasçılara ödeneceği hüküm altına alınmış. SGK’dan yapılan açıklamaya göre de emeklilik sonrası hayatını kaybeden emekliler adına yapılacak başvurular esas alınarak tahakkuk ettirilecek emekli ikramiyesi tutarları kanuni varislerine yapılacak. Buna göre, başvurmanız halinde babanızın için yapılacak ek ikramiye ödemesinden yararlanabileceksiniz.

Annenizden bağlanan aylığı kestirip babanızdan aylık bağlatabilirsiniz

SORU: Vefat eden öğretmen emeklisi annemden dolayı babam ve ben aylık almaktaydık. Albay emeklisiydi olan babamı da geçen ay kaybettim. Bekârım ve SSK’lı olarak özel bir şirkette çalışmaktayım. Babamdan da aylık alabilir miyim?

SERPİL

YANIT: Emekli Sandığından hem ana, hem babanızdan aylık bağlatamazsınız. Ancak tercih ettiğiniz aylığı bağlatma hakkınız var. Babanızın vefatı nedeniyle isterseniz annenizden bağlanan aylığı kestirip, babanızdan aylık bağlatabilirsiniz. Babanız albay emeklisi olduğundan bağlanacak aylık da yüksek olacaktır. Hemen Sosyal Güvenlik Kurumu, Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına bir dilekçe ile başvurarak, annenizden bağlanan aylığın kesilerek, babanızdan dolayı aylık bağlanmasını talep edin.

Emekli aylığıma yapılan zam doğru mu?

SORU: Emekli maaşım 1.339 TL’dir. Ocak ayında yapılan 4,73’lük zam ne kadardı? Bana yapılan 19 TL’lik zam doğru mudur?

Tayfur Gür

YANIT: 2016 Aralık ayında 1.339 TL olan emekli aylığının yüzde 4,73 oranındaki zam tutarı 63 TL, zamlı emekli aylığı da 1.402 TL olur. Buna göre 19 TL’lik zam doğru değil. Ancak aldığınız sağlık hizmetleri ile ilgili olarak emekli aylığınızdan muayene ve ilaç katılım payı kesintisi yapılmış olabilir. e-devlet üzerinden emekli aylığı ve katılım payı kesintisi sorgulaması yaparak, zamlı emekli aylığınızı öğrenebilirsiniz.

Babanızın 55 yaşı doldurması gerek

SORU: Babam 13 Ocak 1968 doğumlu olup 1 Ocak 1996’dan itibaren bir fiil Bağ-Kura prim ödedi. Askerlik borçlanmasını da yatırdı. Ne zaman emekli olabilir?

AYKUT

YANIT: Babanız emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden 1 Temmuz 2019’a kadar prim ödeyerek toplam primini 9000 güne tamamlaması şartıyla, 55 yaşınız dolduracağı 13 Ocak 2023’de emekli olabilir. Ayrıca 5400 günden fazla primi olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 58 yaşını dolduracağı 13 Ocak 2026’da emekli olması da mümkün.

SGDP ödemeleri emekli aylığını artırmaz

SORU: Ben 26,5 yıl resmi kurumlarda öğretmenlik yaparak emekli oldum. Emeklilik sonrası özel okullarda 10 yıl yönetici ve öğretmen olarak çalışmaya devam ettim. Artık çalışmıyorum. Emsalim olan emekli arkadaşlarımdan (örneğin 35 yıl hizmeti olan birine göre) daha az maaş alıyorum. Özel kurumlardaki çalışma sürelerimi emeklilik intibaklarıma saydırmam mümkün müdür?  Bazı arkadaşlarım mahkeme yolunu öneriyorlar. Yasal olarak mümkün mü veya ne yapmamı önerirsiniz?

Tekin Polat

YANIT: 26,5 yıl hizmetiniz üzerinden bağlanan emekli aylığınızın, 35 yıl hizmet üzerinden emekli olan arkadaşlarınızın emekli aylıklarından düşük olması gayet doğal. Emekli aylığını etkileyen parametrelerden biri de hizmet süresi. Yargı yoluna başvursanız da, emeklilik sonrası özel kurumlardaki çalışma sürenizin emekli aylığınızda artış sağlaması maalesef mümkün değil.

Zira emeklilik sonrası özel kurumlardaki çalışmanız, sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi çalışma olmalı. SGDP ödenmiş veya bildirilmiş süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden sigortalılık süresi sayılmamakta, prim ödeme gün sayısına ilave edilmemekte, hizmet birleştirmesi yapılmamakta ve ödenen primler toptan ödeme olarak iade edilmemektedir. Sadece SGDP ödenen sürelerde iş kazası geçirilmesi veya meslek hastalığına tutulma halinde, bu sigorta kollarından yapılan yardımlardan yararlanılması söz konusu olmaktadır. Dava açsanız da sonuç alamazsınız.

Bağ-Kur emekli kız çocuğuna yetim aylığı bağlamaz

SORU: SSK emeklisi dul bir bayanım. Eşim(merhum) emekli sandığından emeklidir. Eşimden dolayı da maaş alıyorum. Babam ise bağ-kur emeklisi olop 1988 senesinde vefat etti. Annem ise 28 Mayıs 2015 te vefat etti. Annem vefat edince Bağ-Kur maaşı kesildi. Bu şartlarda babamdan dolayı Bağ-Kurdan da maaş alabilir miyim?

NECMİYE

YANIT: Bağ-Kur emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Bu nedenle Babanızdan yetim aylığı bağlatamazsınız.

Çırak sigortası emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor

SORU: 1975 doğumluyum. 1987 tarihinde motor rektefe de çalışırken çıraklık eğitime gitmiştim. 1,5 sene çıraklık sigortam oldu. Öğrenmek istediğim şuanda sistemde sigorta başlangıcım 1987 görünüyor. Bu tarih benim başlangıç tarihim olarak mı kabul edilir mi ve ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Çırak sigortasında, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Çırak sigortasında kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenerek, çırak: hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı ve hastalık riskleri açısından güvenceye alınıyor.

Sigorta başlangıç tarihi ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen gündür. Ve emekli olma şartları da sigorta başlangıç tarihine göre belirleniyor. Sonuç olarak çırak sigortanız sigorta başlangıç tarihi sayılmaz. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödediğiniz tarihi(gün, ay, yıl olarak), askerlik başlangıç tarihinizi, askerlik sürenizi ve şimdiye kadar ödediğinizi prim gün sayısını bildirirseniz, emekli olacağınız tarihi hesaplayabiliriz.

Hizmetlerinizin birleştirilip birleştirilmediğini SGK’dan sorabilirsiniz

SORU: 1975 Aralık ayında Devlet Hava Meydanları İşletmesinde işe başladım. İki sene çalıştıktan sonra 1977 Eylül ayında kendi isteğimle ayrıldım. 1978 yılında askere gittim, 1980 yılında döndüm. 1981 yılında özel sektörde işe başladım. 2001 Mayısa kadar özel sektörde çalıştım. Sağlık sorunları nedeniyle emekliliğimi talep ederek, 7376 prim günüyle işten ayrıldım. O zaman personel dairesine bu hizmetlerimi de söylemiştim. O tarihten bugüne kadar emekli maaşımı almaktayım. Geçen gün turkiye.gov.tr’de hizmet dökümü aldığımda işe başlangıç 24.11.1981 yazdığını, 7376 prim günü olduğunu gördüm. Anlamadığım konu, 1975-1977 arası Devlet Hava Meydanları İşletmesinde geçen 2 sene ve başlangıç tarihim olan 1975 emekli maaşıma eklenmemiş mi oluyor? Bunu nerden, nasıl takip edip düzeltebilirim?

Erkan Bilim

YANIT: e-devlet üzerinden görüntülediğiniz hizmet dökümü 4/a (SSK) kapsamındaki çalışmalarınız ile ilgili olmalı. Oysa Devlet Hava Meydanları İşletmesindeki çalışmanız, 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındadır. Dolayısıyla 4/a hizmet dökümünüzde gözükmez. Ancak emekli olurken 4/a hizmetlerinizle birleştirilmek suretiyle emekli aylığı bağlanır. İçinizdeki şüpheyi gidermek için hizmetlerinizin birleştirilip birleştirilmediğini ve emekli aylığınızın hesabında dikkate alınıp alınmadığını Sosyal Güvenlik Kurumundan yazılı olarak sorabilirsiniz.

FHZ hesabı 1 Ekim 2008’de değişti

SORU: 15 Nisan 1971 doğumluyum. 10 Eylül 1991 tarihinde röntgen teknisyeni olarak Sağlık Bakanlığı'nda göreve başladım. 21 Kasım 1995 - 21 Mayıs 1997 arası askerlik borçlanmamı da yatırdım. Halen röntgen teknisyeni olarak Sağlık Bakanlığı'nda çalışmaktayım. Yıpranmalarımı da düşerek kaç yılında emekli olabilirim?

Tekin Koçak

YANIT: Fiili hizmet süresi zammı (FHZ), halk arasındaki ifadesi ile yıpranma uygulaması 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren değişmiş olup, FHZ’den yararlanabilmek için 5510 sayılı Kanunun 40. maddesinde belirtilen işyerlerinde ve belirtilen işleri fiilen yapma koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekiyor.

Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar hariç, FHZ kapsamında olan işyerlerinde çalışan sigortalıların çalışılan ayın bazı günlerinde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile kapsamda olan işlerde fiilen çalışmayarak risklerine maruz kalmadıkları Ulusal Bayram ve genel tatil günleri ile yıllık izin, ücretsiz izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri, FHZ kapsamında değerlendirilmemektedir. TSK, Emniyet ve MİT’te FHZ kapsamında çalışanların ise ücretsiz izin süreleri dışındaki diğer süreleri FHZ kapsamında değerlendirilmekte, yer altında yapılan işlerde çalışanlar için ise sınırlama bulunmamaktadır.

Bu bağlamda 1 Ekim 2008 sonrası döneme ilişkin FHZ, ay veya yıl içerisinde 40. maddede belirtilen işyerlerinde ve işlerde fiilen çalışılan gün sayısına göre, söz konusu maddede belirtilen süreye orantılı olarak tespit edilen gün sayısı olmaktadır.

Sorunuzu net olarak yanıtlayabilmek için 1 Ekim 2008 tarihinden sonra hak kazandığınız FHZ süresine ihtiyaç var. Sorunuzu ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önceki dönemde Emekli Sandığı Kanununun 32. maddesinde sayılan FHZ kapsamındaki görevlerde geçen fiili hizmet müddetlerinin her yılı için FHZ hesaplandığından hareketle, verdiğiniz bilgiler doğrultusunda varsayımsal olarak yanıtlayabilirim.

Verdiğiniz bilgilere göre, 15 Ekim 2008 tarihi itibariyle 3 yıl 7 ay 23 gün FHZ’niz olmalı. Buna göre emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Fiili hizmet süreniz dolmuş. Sadece 15 Ekim 2008 öncesi FHZ’nizi yaş haddinizden indirsek bile 22 Mayıs 2017’de yaş şartını sağlayarak emekliliğe hak kazanırsınız. 15 Ekim 2008 sonrası FHZ sürenizin 1 yıl olduğunu kabul etsek, bunun yarısını da yaş haddinizden düştüğümüzde 2016 yılı sonu itibariyle emekliliğe hak kazanmış olursunuz.

5900 günle 57, 3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 12 Ocak 1998’de sigortalı oldum. Askerliğimi 1999-2001 arasında 18 olarak yaptım. Şuan 3500 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

TUNAHAN

YANIT: Emekli olmak için:25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 2400 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 100 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Norm ve standart birliği yeni sigortalılar için söz konusu

SORU: Doğum tarihim 7 Nisan 1965. Sigorta girişim 24 Şubat 1995. Askerliğimi 540 gün borçlandım. 2007’ye kadar sigortalıydım, askerlik dahil 4947 prim günüm var. Sigortalı devam etseydim 5675 günle 7 Nisan 2019’da emekli olacaktım, fakat 2006 sonunda işten çıkartıldım. 1 Ekim 2008’de işyeri açtım ve Bağ-Kur’lu oldum, bugüne kadar Bağ-Kur’um devam ediyor. Hangisinden, nasıl ve ne zaman emekli olurum? Sözde SGK tek çatı altında toplanacaktı fakat toplanamadı. Primini kendi yatırana daha düşük emekli maaşı bağlandığını biliyorum, benim ne yapmam, nasıl bir yol izlemem gerekir? Memur emeklisi en düşük kademeden emekli oluyor, 1.700-1.800 TL alıyor. SSK ve Bağ-Kur’lu üvey evlat mı? Bu adaletsizlik giderilir mi?

Ömer Korkut

YANIT: Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmış olmalısınız. Buna göre, sizin de belirttiğiniz gibi 5675 prim günüyle 54 yaşınızı dolduracağınız 7 Nisan 2019’da emekli olmanız mümkün olabilecekti. Ancak bugün için 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor. 2017 Şubat ayında 4/a sigortanızı başlatsanız, emeklilik tarihiniz Ağustos 2020 olur.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için de 54 yaş şartına tabisiniz. Ancak 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme şartını Ocak 2020’te sağlıyor ve emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. Yani 4/a statüsüne göre 7 ay daha önce emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. 7 Nisan 2019 tarihine göre ise 9 ay daha geç emekli oluyorsunuz.

Sosyal güvenlik kurumlarının tek çatı altında, sosyal güvenlik kanunlarının tek kanunda birleşmesi, ilk defa 30 Nisan 2008 tarihinden sonra 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanlar için norm ve standart birliği sağlıyor. Bu tarihten önce sigortalı olanlar açısından ise geçici maddelerle yapılan düzenlemelerle eski mevzuat uygulaması devam ediyor. Eski sigortalılar açısından mutlak norm ve standart birliğinin sağlanması da pek mümkün değil. Bundan sonraki süreçte primlerinizi tavandan ödemeniz halinde ancak emekli aylığınızın bir miktar artması söz konusu olabilir.

Şartları sağlamak şartıyla SSK’dan emekli olabilirsiniz

SORU: 1973 doğumluyum. 1997 Mayıs başlangıçlımla 550 Gün SSK prim ödemem var. 1999 Ekim ayından bu yana memurdum. 2 Eylül 2016’da yayınlanan KHK ile memuriyet hayatım bitti. Nasıl emekli olabilirim?

MEVLÜT

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih( gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Sorunuzu 23 Mayıs 1997’den önceki bir tarihte sigortalı olduğunuz varsayımıyla cevaplandırıyoruz. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olurunuz. Priminiz yeterli olduğundan 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 2029’da 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması bazı durumlarda emeklilik yaşını etkiler

SORU: Eğer yanlış anlamadıysam, 17 Ocak 2017 tarihli SÖZCÜ’deki köşenizde bir okurunuza verdiğiniz cevapta, “doğum borçlanmasının emeklilikte yaş şartına etki ettiğini, borçlanılan süre kadar yaş şartını kısalttığını” belirtiyorsunuz. Ben de doğum borçlanması yaptığım için durumu hemen en yakın SGK müdürlüğüne sordum. “Borçlanmanın prim gün sayısını etkileyeceğini, yaşa bir etkisi olmayacağını” bildirdiler. Keyfiyeti bilgilerinize sunar, aydınlatmanızı istirham ederim.

Şehmuz Kaşıkçığolu

YANIT: SGK’dan söylenenler genel olarak doğru. Doğum borçlanması, ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşen doğumlar için yapılabildiğinden, sigorta başlangıcını geri götürmez, dolayısıyla genel olarak emeklilik yaşına etki etmez, prim gün sayısını artırır.

Sözünü ettiğiniz soruda ise şöyle bir özel durum söz konusu. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların emeklilik şartlarının tespitinde, 4/a (SSK) sigortalıları açısından ilk defa sigortalı olunan tarih ile 23 Mayıs 2002 tarihi arasındaki süre dikkate alınırken (bu süre içinde boşlukların/prim ödenmemiş sürelerin olması önemli değil); 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) sigortalıları açısından fiilen prim ödenmiş süreler dikkate alınır.

Söz konusu sorunun sahibi Emekli Sandığı iştirakçisi. Dolayısıyla emeklilik yaşını tespit ederken 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle mevcut olan fiili hizmet süresine (fiilen prim ödenen gün sayısına) bakıyoruz. 23 Mayıs 2002 tarihinden önceki dönemde gerçekleşen doğum için borçlanma yaptığında, 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle hizmet süresi (prim gün sayısı) arttığından, emeklilik yaşı da etkileniyor. SSK sigortalısı olsaydı, borçlandığı süre prim gün sayısına eklenmekle birlikte, sigortalılık süresini artırmayacağından, emeklilik yaşına etkisi olmayacaktı.

Emeklilik şartlarınızı yedek subay başlangıç tarihi belirliyor

SORU: Daha önce size iki kez yazmıştım. Cevaplarınızda anlayamadığım bir konu var. Şartlarım şöyle idi: 11 Mart 1965 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Nisan 1994’de, Askerliğimi 1 Nisan 1992-1 Nisan 1993 arasında asteğmen olarak yaptım. 6250 prim günüm var. Normal şartlarda 25 yıllık hizmet sürem 2019 yılı, 54 yaşımda doluyor. Siz iki cevabınızda 2018 yılı, 53 yaş dediniz. Acaba bu durum 1992 yılında  asteğmen olarak askerlik görevimi yapmış olmamın bir getirisi mi?  Aydınlatırsanız memnun olurum.

ALİ

YANIT: SSK’da emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür. Dolayısıyla sigorta başlangıç tarihiniz Yedek Subaylığa başladığınız 1 Nisan 1992’dir. Hatta yedek subaylık nedeniyle kazandığınız 3 aylık fiili hizmet süresi zammı; 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sahip olduğunuz10 yıl 1 ay 22 gün sigortalılık süresinizi 3 ay artırdığından, başlangıç tarihiniz 3 ay geri gitmiş gibi sonuç doğuruyor. Sonuç olarak sigorta başlangıç tarihiniz yedek subaylık başlangıç tarihiniz olup, prim ödemenizde yeterli olduğundan, 53 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2018’de emekli olacaksınız.

Yüzde 5 kesinti yapılarak erken emeklilik yok

SORU: 1972 doğumluyum. 1989’dan beri sigortalıyım. 7300 gün primim var. 52 yaşımda emekli oluyorum. Fakat yeni çıkacak olan yıllık yüzde 5 kesinti ile erken emekli olmak istesem, şu an ne kadar emekli aylığı alırım?(primler asgari ücret)

ANIL

YANIT: Belirttiğiniz gibi, emekli aylığından yüzde 5 kesinti yapılarak sigortalının erken edilmesi gibi bir yasa çalışması yok. Bunlar gazetelerde temenni mahiyetindeki haberler. şayet ileride bu şekilde bir yasa çıkarsa, burada kapsamlı açıklamalar yaparız. Başlangıç tarihiniz 23 Kasım 1989’dan sonraki bir tarih ise 52, önceki bir tarih ise 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız.

Borçlanacağınız süreler son yedi yıl kapsamına girmiyor

SORU: 17 Mayıs 1975 doğumluyum. 1 Mart 1996'dan itibaren 540 gün SSK, 17 Mart 2010'dan itibaren de isteğe bağlı (4/b) olmak üzere, 31 Aralık 2016 itibarıyla 2985 gün prim ödemem bulunuyor. Halen 4/b ödemelerine devam ediyorum. SSK (4/a) emekliliğinde 20 yıl sigortalılık, 5825 gün prim ve 52 yaş şartlarına tabiyim. Doğum borçlanması yapmak istiyorum. Ancak SSK emekliliği istediğim için 3285 prim günümün dolacağı 1 Kasım 2017’de SSK'lı olarak işe girmeyi, sonrasında (2001 ve 2005 doğumlu) iki çocuğum için 1340 gün kısmi borçlanma yapmayı, 1-2 ay çalışıp işten çıkarak 1200 gün daha 4/b kapsamında prim ödeyerek toplam primimi 5825 güne tamamlamayı planlıyorum. Bu durumda son 7 yıl içinde SSK primim daha fazla olacağı için yaşımı bekleyerek 52 yaşında SSK'dan emekli olabileceğimi düşünüyorum. Bu hesap/mantık doğru mudur? Bu şekilde 5825 günüm dolduğunda 4/b kapsamında ödemeyi bırakmam ve 52 yaşında emeklilik talep etmem mi gerekiyor? Yoksa prim günümün dolduğunu ve ödeme yapmayacağımı bir yere bildirmem mi gerekiyor?

Servet Selek

YANIT: İsteğe bağlı sigortalılığınızı sona erdirip, 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başladıktan sonra yapacağınız doğum borçlanmasına ilişkin süreler 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Ancak borçlanma süreleri ilgili aylara maledildiğinden, 2001 ve 2005 yıllarındaki doğumlarla ilgili borçlanacağınız süreler, bu yılların primi kabul edilir. Söz konusu tarihler, son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde yer almadığından, son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde değerlendirilmez. Yaptığınız planlama bu yönüyle maalesef doğru değil. Mevcut durumunuzda ve doğum borçlanması sonrasında, son yedi yıllık prim ödemenizin fazlasının 4/b kapsamında olması nedeniyle, 4/a statüsünden emeklilik için son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor.

4/b kapsamında prim ödemeyi sona erdirmek istediğinizde, isteğe bağlı sigortalılığınızın sona erdirilmesi için SGK’ya başvurmanız gerekiyor.

Vergi indirim belgesinin geç alınması emekliliği olumsuz etkilemez

SORU: 15 Ekim 1981 doğumluyum. Sigortalı olarak ilk çalışmaya başladığım tarih 4 Kasım 2004. Bugüne kadar toplam primim 2406 gün. Mart 2016’da yüzde 42 sürekli engelli raporu aldım. Kronik rahatsızlığımın ameliyatını 1989’da oldum. Kronik engelli hakkımın olduğunu bilmeyerek bu zamana kadar sigortalı olarak özel sektörde normal çalıştım. Temmuz 2016’da ilk defa engelli kadrosundan özel sektörde çalışmaya başladım. Eylül 2016’da vergi indirimi için başvurdum ve 3. derece vergi indirimi aldım. Vergi indirimi için başvurduğum tarihe kadar 2287 gün primim var. Vergi indiriminin onaylandığı tarihten önceki primlerim ve sigorta başlangıç yılı emekli olurken nasıl hesaplanır? Bu şekilde emekliliği ne zaman hak etmiş olurum ve emekli olurken tekrar rapor almam istenir mi?

Burhan

YANIT: Engelli raporunuzu ve buna bağlı olarak vergi indirim hakkını geç almanızın emekliliğinize olumsuz bir etkisi söz konusu değil. Zira vergi indirimi hakkı ne ilave prim günü kazandırır ne de sigorta başlangıç tarihini değiştirir. Sadece vergi indirim hakkını almadığınız dönemlerde ücretinizden kesilen vergi, indirim tutarının vergisi kadar fazla oldu.

Yüzde 42 engelli oranıyla (III. derece engelli olarak) 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için yaş şartı aranmaksızın 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 prim günü şartlarına tabisiniz. 4400 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 20 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 4 Kasım 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Raporunuz sürekli olduğundan, emekli olurken yeniden rapor almanız gerekmez.

Engelli hakkıyla 4320 gün prim ödeyip 16 yılı doldurmanız gerek

SORU: Kalp ameliyatı nedeniyle yüzde 51 engelli raporu aldım. 2002 Ocak ayında sigortalı oldum. Son 5 senedir isteğe bağlı prim ödüyorum. 550 gün askerlik yaptım. Emekli olmam mümkün mü?

CEVAT

YANIT: Doğum tarihinizi ve askerlik tarihlerinizi bildirmemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmışsanız, yüzde 51 oranında engelli olarak Bağ-Kurda emekli olmak için; 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Ocak 2002’den beri boşluğunuz yoksa prim şartını sağladığınızdan, 16 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, askerliğinizi borçlanmanız halinde, sigortalılık süresi şartını sağlayacağınızdan borçlanma dâhil toplam 4320 gün prim ödemeniz varsa emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 4320 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İkramiye farkı yıllık 50, toplamda 100 TL’den az olmayacak

SORU: Size babam için yazmaktayım. Kendisi 1929 doğumlu olup, SÖZCÜ gazetesindeki köşenizi takip etmektedir. Mail adresinizi de kendisi verdi. Babamın sorusuna gelince;

Basında, 30 yıl üzeri çalışanlara ikramiye farkı ödeneceği ifade edildi. Bu nedenle babam 15.08.2016 tarihinde SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına dilekçe vermişti. Ancak cevap verilmedi. Babam 1992 yılında emekli olmuştur. 34 yıl 2 ay hizmeti vardır. SGK yetkilileri ile görüştüm, emekli olduğu yıla ait bedel üzerinden fark alacağı ve bu tutarın da 100 TL civarında olacağı ifade edildi. Ancak basında açıklanan rakamlar bunun çok üzerinde. İşin açıkçası, bu konu hakkında herkes farklı bir şey söylemekte. Babam, konu hakkında sizden bilgi talep eder.

Dilek Lena

YANIT: 30 yıldan fazla hizmet süresi bulunmasına rağmen, 30 hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere, 30 yılı aşan her tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı, görevden ayrıldıkları (emekli oldukları) tarihteki emekli keseneğine esas unsurları üzerinden, emekli aylıklarının başlangıç tarihindeki katsayılar ve emekli ikramiyesi ödenmesine esas hükümler dikkate alınarak hesaplanacak. Diğer bir deyişle, 30 yılı aşan her tam hizmet yılı için, emekli olunan tarihte alınan emekli ikramiyesinin bir yıllık tutarı ödenecek.

Buna göre, emeklilik tarihi geriye gittikçe ödenecek ikramiye tutarı da azalıyor. Ancak 30 yılı aşan her tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı 50 TL’nin, ödenecek toplam ikramiye tutarı 100 TL’nin altında olmayacak.

1992 yılında emekli olan babanızın, emekli olduğu tarihe göre hesaplanacak bir yıllık ikramiye tutarı 50 TL’nin altında olursa, babanıza 30 yılı aşan 4 tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı da her yıl için 50 TL’den toplam 200 TL olacaktır.

Her sigortalı 15 yıl ve 3600 günle kıdem tazminatı alamıyor

SORU: 20 Ekim 2007 tarihinden beri ayni işyerinde çalışıyorum. Toplamda 4300 gün primim var. Bir ara 3600 günü dolanlar tazminat alarak kendi isteğiyle işten ayrılabiliyorlar diye duymuştum. Acaba benim böyle bir hakkım var mı?

SERKAN

YANIT: Duyumunuz ilk defa 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar için doğru. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, işinden kendi isteği ile ayrılsa da, kıdem tazminatı alabiliyor. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlardan, yaş haddinden emekli olmak için: yaş dışında 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartı arandığından, bu şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Sigorta başlangıç tarihinize göre, emekli olmak için, 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Yıpranma için basın kartı sahibi olmak gerekiyor

SORU: Gazetecilerin yıpranma hakkı kazanması için basın kartı olması mı gerekiyor? Basın kartı olmayan personelleri SGK’ya tüm sigorta kolları zorunlu kodundan bildirmemizde bir problem olur mu?

M. Bayram

YANIT: Yıpranma (fiili hizmet süresi zammı), basın ve gazetecilik mesleğinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlara veriliyor. Diğer bir deyişle, basın ve gazetecilik mesleğinde çalışanların fiili hizmet süresi zammına hak kazanabilmeleri için Basın Kartı Yönetmeliğine göre verilen basın kartı sahibi olmaları gerekiyor. Yıpranma kapsamına girmeyen tüm sigorta kollarına tabi sigortalıların, belge türü olarak (01) koduyla bildirilmesi gerekiyor.

Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

SORU: Annem 10 Ocak 1952 doğumlu. 1 Haziran 2005 tarihinden itibaren kesintisiz olarak 11 yıl 4 ay (4080 gün) prim ödemesi var. Emekli olma şartlarını öğrenebilir miyim?

BURCU

YANIT: Anneniz SSK’da iki şekilde emekli olabilir. 1) 2920 gün daha prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte. 2) 420 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Haziran 2030’da.

Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı olarak 1260 gün prim ödemesi halinde, Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olur. Ve primini 1260 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

İşsizlik ödeneğine haciz konamaz

SORU: İşsiz kaldığımdan işsizlik maaşı almaktayım. Bankaya ödeyemediğim borcum var. Banka işsizlik maaşıma haciz koyabilir mi? Haciz korsa, başka gelirim olmadığından zor duruma düşerim. Bankanın haciz koymaması için ne yapabilirim?

MEHMET

YANIT: İşsizlik ödeneğine nafaka borcu dışındaki borçlar için haciz konamaz. Banka işsizlik ödeneğinize haciz koyamaz. Ola’ki banka haciz koyarsa, bulunduğunuz yerdeki icra hâkimliğine “haczedilemezdik şikâyetinde” bulunmanız halinde konan haciz kaldırılır.

Yurtdışı borçlanmasıyla emeklilik için Türkiye’de yaşamak zorunlu mu?

SORU: Bir yakınım için size iki sorum olacak, cevaplarsanız sevinirim.

1- Yurtdışı borçlanması ile emekli olmak isteyen kişi, asgariden ödediği borcuna daha sonra (emekli olacağı tarihten önce) tekrar ödeme yapıp, ileride alacağı maaşı arttırabilir mi?

2- Emekli olduğu zaman Türkiye'de yaşama zorunluluğu var mı?

Sevim Kemik

YANIT: 1- Yurtdışı borçlanması yapılan süreler için prime esas kazancı artırmak amacıyla daha sonra ödeme yapılamaz.

2- Yurtdışı borçlanma süreleri de dikkate alınarak aylık bağlanabilmesi için aranan şartlardan biri, yurda kesin dönüş yapmış olmaktır. Ancak buradaki “yurda kesin dönüş” ibaresi, yurtdışındaki çalışmaların sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alınmaması durumunu ifade etmektedir. Diğer bir deyişle Türkiye’de yaşamak gerekmiyor, ancak yurtdışındaki çalışmaların sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alınmaması gerekiyor.

Emekli olanın dul aylığı kesilmez hem kendi aylığını hem dul aylığını alır

SORU: Yaklaşık bir yıl önce eşim vefat etti. Ve onun maaşı bana bağlandı. Benimde emekli olma durumum var. Emekli olursam eşimden dolayı aldığım maaş kesilir mi?

MUZAFFER

YANIT: Emekli olduğunuzda, eşinizden dolayı almakta olduğunuz ölüm(dul) aylığınız kesilmez. Emekli olduğunuzda hem kendi aylığınızı hem de eşinden dul aylığını birlikte alabilirsiniz. Dul aylığınız sadece evlendiğinizde kesilir.

Askerlik ve matbaa çalışmasının emeklilik şartlarına etkisi

SORU: 6 Ağustos 1966 doğumluyum. SSK ilk girişim 1 Temmuz 1994 yurt dışı topluluk sigortası. Askerliğimi 01.12.1991-30.11.1992 arası yedek subay olarak yaptım. Yedek subay öğrencilik dönemimi (01.12.1991-31.03.1992) borçlandım ve SSK başlangıcım 1 Aralık 1991 oldu. Toplam prim günüm 31 Aralık 2016 itibari ile 7233 gün. 13.12.2000-30.09.2002 arası 589 gün matbaada SSK’lı olarak çalıştım. Ayrıca 16.12.2008-31.12.2009 arası 376 gün Bağ-Kur’lu çalışmamla birlikte toplam 7600 prim günüm var. Askerlik ve matbaa çalışmam nedeni ile yıpranma payı ne kadar olur ve bu durumda ne zaman emekli olabilirim?

Fuat Gümüşlüol

YANIT: 13.12.2000-30.09.2002 arasında 649 prim günü var. Söz konusu tarih aralığında 589 prim gününüz olduğuna göre, 60 gün boşluk var demektir. Bu 60 gün, 23 Mayıs 2002 tarihinden önce ise emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Sonra ise hak kazandığınız 4 ay 10 gün itibari hizmet süresi ile yedek subaylıktan hak kazandığınız 2 aylık fiili hizmet süresi zammı, sigorta başlangıcınızı farazi olarak 6 ay 10 gün geri götürür ve emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 589 gün matbaa çalışmanız karşılığı hak kazandığınız 147 gün (4 ay 27 gün) itibari hizmet süresi, yukarıda yaptığım açıklamaya göre tabi olduğunuz yaş haddinizden indirilir. Yaş şartını sağladığınızda da emekli olmaya hak kazanırsınız.

Apartman görevlisinin 2017 yılı maaşı ve kesintileri ne kadar?

SORU: 2017 yılında kapıcı maaşı ve kesinti kalemleri nedir? Ne kadar kesinti yapmamız gerekir? Evli ve 2 çocuğu var, eşi çalışıyor.

Zehra Sürücüoğlu

YANIT: Apartman görevlisinin ücretinden gelir ve damga vergisi kesilmiyor. Sadece yüzde 14 sigorta primi ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi kesiliyor. Buna göre, asgari ücret ödenen apartman görevlisi için; 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren 1.777,50 TL olan asgari ücret üzerinden 248,85 TL sigorta primi, 17,78 TL işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 266,63 TL kesinti yapılıp, kendisine net 1.510,87 TL ödenecek.

Apartman görevlisi ücretlerinden gelir vergisi kesintisi yapılmadığı için asgari geçim indirimi uygulanmıyor ve net asgari ücret tutarı değişmiyor.

49 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1 Ocak 1972 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 21 Mart 1986’dır. Toplam 7660 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

ERCAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2021’de emekli olabilirsiniz.

Erkek eşi üstünden sağlık yardımı alabilir mi?

SORU: Eşim evde el işi yaparak sigortalı olacak. Onun sigortasından ben ve çocuklarım sağlıktan yararlanabilir miyiz?

KERİM

YANIT: Eşinizi sigortalı olduğunda, siz ve çocuklarınız eşinizin kanunen bakmak zorunda olduğu kişiler olarak, eşinizin üstünden sağlık yardımı alabilirsiniz.

Çalışmaya başladığınız tarihten sonraki GSS prim borcunuzu sildirebilirsiniz

SORU: İşsiz olduğum süre boyunca GSS prim ödemelerimi yaptım. 6 Ocak 2017 tarihinde işe başladım ve sigorta girişim yapıldı. Ocak ve Şubat aylarında GSS prim borcum gözükmekte. Bunları ödemeli miyim, yoksa bir dilekçeyle başvurup, ödememeyi mi seçmeliyim?

Ufuk Gündüz

YANIT: Sizin gibi 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 60. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olanların aynı fıkranın diğer bentleri ya da aynı maddenin diğer fıkraları kapsamına girdikleri tarihten itibaren tabi oldukları bent kapsamındaki genel sağlık sigortalılıkları sona erer.

Buna göre, 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başladığınız 6 Ocak 2017 tarihinde 60. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırsınız ve bu tarih itibariyle 60/g kapsamındaki genel sağlık sigortalılığınız sonra erer. 60/g kapsamında genel sağlık sigortalığınızı tescil ettirdiğiniz sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak, tahakkuk ettirilen GSS prim borcunuzun 6 Ocak 2017 tarihinden sonraki kısmını sildirebilirsiniz.

İkramiye farkı hayatta olmayanın hak sahiplerine ödenecek

SORU: Babam 1987 yılında 38 sene 6 ay çalışma sonrası Emekli Sandığından emekli oldu. Yasalaşması gündemde olan Tasarıya göre ikramiyeyi hak etmiş oluyor. Babam 1996 yılında vefat etti, hayatta olan varisler bu ikramiyeden yararlanabilirler mi?

O. Faruk Mutlu

YANIT: Tasarıda, ikramiye farkının emeklinin kendisinin veya hak sahiplerinin talebi üzerine ödenmesi öngörülüyor. Buna göre babanızın 8 yıllık ikramiye farkının hak sahiplerine, hak sahibi bulunmaması halinde kanuni mirasçılarına ödenmesi gerekiyor.

Primi 7000 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 8 Mayıs 1972 doğumluyum. 5 Mayıs 2001’de SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

AHMET

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemeniz şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 8 Mayıs 2032’de emekli olabilirsiniz.

Ücretsiz izin, çalışma yılına tabi midir?

SORU: 29 Ekim 1968 doğumlu bayanım. 14 Aralık 1992’de özel bir kolejde öğretmen olarak çalışmaya başladım, 1994 Haziran ayında ilk çocuğuma hamileliğim sebebiyle ayrıldım. 16 Eylül 1996’da devlette göreve başladım. 1999-2000 yılında 1 sene ücretsiz izin aldım, akabinde 2000 Eylül’de istifa ettim. 2003 yılında yine devlete dönüş yaptım ve halen çalışmaktayım. Hizmet birleştirmemi yaptım. SSK’dan 617 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Ücretsiz izin, çalışma yılına tabi midir? Doğum borçlanmasını ne zaman yapmam gerekir veya ihtiyaç duyar mıyım?

ZEYGUN

YANIT: Ücretsiz izin süresi hizmet süresine (çalışma yılına) dahil değildir. Ancak borçlanılması halinde hizmet süresine dahil edilir.

Mevcut durumunuzla emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 2003 yılındaki dönüş tarihinizin ay ve gününü belirtmediğinizden, kesin bir tarih veremiyorum ancak 20 yıllık hizmet süreniz 2019 yılında dolar, 54 yaşınızı dolduracağınız 29 Ekim 2022 tarihinde de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emeklilik yaşınız, bir yıllık ücretsiz izin sürenizi borçlanırsanız 53’e, üzerine 1,5 yıl doğum borçlanması yaparsanız 51’e iner. 51 yaşınızı dolduracağınız 29 Ekim 2019’da emekli olmaya hak kazanırsınız.

Babam askerliğini borçlanırsa başlangıcı öne gelir mi?

SORU: Babam 1965 doğumlu. 1988'de sigortalı olarak çalışmaya başlamış. 1985 yılında 18 ay askerlik yapmış. Askerlik süresini borçlanırsa sigorta başlangıç tarihi öne gelir mi? Gelirse emeklilik şartları değişir mi?

İdris ERDOĞAN

YANIT: Babanızın sigorta başlangıcını tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmiş, prim ödeme gün sayısını bildirmemişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Babanızın sigorta başlangıç tarihinden askerlik sürenizi çıkarttığınızda, sigorta başlangıç tarihi 1987 yılına gidiyorsa(ki gitmesi lazım), askerliğini boşanması halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Ve 5375 gün prim ödemesi varsa, istediği zaman emekli olabilir. 5375 gün prim ödemesi yoksa primini 5375 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Bir başka emeklilik seçeneği de, primini 3600 güne tamamlanması şartıyla, 2025’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olmasıdır.

Peşin ödenen emekli aylığı ölüm halinde geri alınır mı?

SORU: Amerika’da yaşayan Bağ-Kur emeklisi bir arkadaşın Türkiye’deki vekili olarak her ayın 27’sinde emekli maaşını çekip dolara çevirerek kendi hesabına gönderiyordum. Şahıs 9 Aralık 2016 tarihinde vefat etti. 27 Aralık 2016 tarihinde banka hesabına Aralık 2016 aylığının tam yatırıldığını gördüm ve çektim. Mevzuatı bilmediğim için geri istenir diye henüz göndermedim.

1- Bu durumda Aralık maaşının tam olarak ödenmesi doğru mudur? Yani kıst maaş mı uygulanır yoksa tamamı mı ödenir?

2- Emekli vefat ettiği için, vekili olarak benim  yapmam gereken bir şey var mı?

3- Ölen emekli için ölüm parası gibi bir şey ödenir mi?

4- Emeklinin eşi sağ ve Amerika’da yaşıyor. Eşe emeklinin maaşından bir kısım bağlanabilir mi? Eğer bağlanabiliyorsa nereye başvurması gerekir?

Necmi Karakullukçu

YANIT: 1- Peşin ödenen gelir ve aylıkların hangi durumda geri alınmayacağı, Sosyal Sigorta İşlem Yönetmeliğinin 69. maddesinin 4. fıkrasında ve 2011/58 sayılı SGK Genelgesinin Dördüncü Kısım, Onikinci Bölümünde “1.6. Peşin ödenen gelir/aylıkların geri alınmaması” başlığı altında açıklanmıştır.

Yönetmelik ve Genelgede yapılan açıklamalara göre, sigortalı veya hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıklar, SGK’ca belirlenen dönem ve tarihlerde her ay peşin olarak ödenmektedir. Ölüm halinde, sigortalı ve hak sahiplerine ölüm tarihine ait ödeme döneminde peşin ödenen gelir ve aylıklar geri alınmaz. Ancak ölüm tarihinden sonraki ödeme dönemine ilişkin gelir ve aylıkların geri ödenmesi gerekir.

Arkadaşınızın 27 Kasım 2016 tarihinde ödenen aylığı 2016 Kasım aylığı olup, süre olarak 27 Kasım 2016-26 Aralık 2016 süresini kapsamaktadır. Bu durumda, peşin ödenen 9 Aralık ile 26 Aralık arası dönemin aylığının iadesi gerekmiyor. Ancak 27 Aralık 2016’da ödenen 2016 Aralık dönemine ilişkin aylığın iadesi gerekiyor.

2- 27 Aralık 2016’da çektiğiniz 2016 Aralık dönemine ilişkin aylığı iade etmeniz gerekiyor.

3- Eşine 489 TL cenaze ödeneği verilir. Bunun için ölüm tarihini belirten dilekçe ile sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurulması gerekiyor. Ölen sigortalının ölüm tarihi nüfus kütüğüne kaydedilmemişse, dilekçe ile birlikte sigortalının ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca düzenlenmiş bir belgenin (defin ruhsatı, ölüm tutanağı vs.) de verilmesi gerekiyor.

4- Eşine 1 Ocak 2017 tarihinden geçerli olmak üzere ölüm (dul) aylığı bağlanır. Bağlanacak aylık, eşi çalışmıyorsa, emekli değilse ve kendisinden başka aylık bağlanacak çocuğu da yoksa eşinin emekli aylığının yüzde 75’i, aksi halde yüzde 50’si kadar olur. Aylık bağlanması için eşine emekli aylığı bağlayan sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurması gerekiyor.

Annem geriye dönük prim ödeyebilir mi?

SORU: Annem 6 Ekim 1971 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 1 Aralık 1989 olup toplam 1684 gün prim ödemesi var. Emekli olma şartları nelerdir? Nasıl bir yol izlemeliyiz? Geriye dönük eksik prim ödemesi yapılabilir mi?

BERK

YANIT: Geriye dönük borçlanma usulü yok. Maalesef anneniz gerideki prim ödenmeyen günleri borçlanarak kazanamaz. Ancak sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığı doğumlardan sonraki iki yıllık süre içindeki prim ödenmeyen günleri borçlanarak kazanma hakkı var. Anneniz iki şekilde emekli olabilir. 1) 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olarak, 3691 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağı tarihte. 2) 1916 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 6 Ekim 2029’da.

Puantaj usulü çalışma emekli aylığını olumsuz etkilemez

SORU: Öncelikle SÖZCÜ okuru olarak vermiş olduğunuz değerli bilgilerinizden dolayı gazete ve şahsınıza teşekkür ederim.

15 Haziran 1971 doğumluyum. 2 Ekim 1989 SSK başlangıcım var. Toplamda 5190 iş günüm bulunmaktadır. Bu iş günümün yaklaşık 1000 günü eksik gün bildirimi ile 15’er gün ödendi, kalan 260 günü de bu şekilde ödenecek. Eksik gün ödemeleri maaşa olumsuz etki eder mi? Eşim SSK’lı olursa onun üzerinden sağlık yardımı alabilir miyim?

Eşim 15 Şubat 1977 doğumlu. 1 Ocak 1997 başlangıç, 1200 prim günü var. 2003 doğumlu bir çocuğumuz var. Kendi prim günüm dolunca eşimin SSK’lı olması mantıklı mı?

Hüseyin Ülük

YANIT: Emekli aylığı hesabında esas alınan parametrelerden biri ortalama kazanç tutarı, diğeri ise aylık bağlama oranı. Ortalama kazanç tutarı, üzerinden prim ödenen prime esas kazançlar toplamının, aynı döneme ilişkin prim gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Dolayısıyla eksik gün bildirimli prim ödemelerinin emekli aylığına olumsuz etkisi olmaz. Sadece prim günü şartı daha geç tamamlanır. Ancak sizin diğer şartları sağlayana kadar eksik prim gününüzü tamamlayamama gibi bir sorununuz yok.

Sigortalılığınız sona erdiğinde, sigortalı olan eşiniz üzerinden, bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık yardımı alabilirsiniz.

Eşinizin sigortalı olması, muhakkak ki sigortalı olmamasından daha doğru bir tercih olur. Zira o da 5900 prim günüyle, 53 yaşını doldurduğunda emekli olma hakkına kavuşur. Yaşı dolana kadar prim gününü tamamlayamazsa doğum borçlanması yapabilir. Emekli olduğunda haneye iki ayrı emekli aylığı girer. Allah gecinden versin eşlerden birinin vefatı halinde, sağ kalan eş kendi emekli aylığı ile birlikte vefat eden eşin emekli aylığının yüzde 50’sini de alır.

45 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Haziran 1974 doğumluyum. 1991 yılında staj döneminde sigorta girişim var. Fakat ilk prim ödeme tarihim 5 Ocak 1996’dır. Şuan itibariyle 4449 gün ödenmiş primim var. Hangi şartlarda emekli olabilirim? Bilgi verir misiniz?

CENGİZ

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 5 Ocak 1996 başlangıcınıza göre, emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 1376 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Haziran 2030’da emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi muhtemelen sigorta başlangıç tarihinizden önce yaptınız. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, 45 gününü borçlanmanız halinde, ödemeniz gereken prim 5750 güne, yaşta 55’e düşer ve priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

SSK’dan malulen emekli olan çalışırsa emekli aylığı kesilir

SORU: SSK’dan malulen emekli oldum. Yaşları küçük üç çocuğum var. Eşimde çalışmıyor, ev kadını. Aldığım emekli aylığı geçimime yetmediğinden iyi, kötü demeden bir iş bulup çalışmak istiyorum. Fakat çalışırsan emekli maaşın kesilir diyenler var. Emekli maaşı kesilmeden çalışan birkaç tanıdığım var. Bunun doğrusu nedir? Çalışırsam emekli maaşım kesilir mi?

AHMET

YANIT: SSK’dan malulen emekli olan destek primine tabi olarak çalışamaz. Bu; malul emeklisinin emekli aylığının kesilerek tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışabileceği anlamına geliyor. Maalesef çalışırsanız emekli aylığınız kesilir. Tanıdıklarınız muhtemelen malul emeklisi değil veya Emekli Sandığının malul emeklisidirler. Çünkü Emekli Sandığından malulen emekli olanlar emekli maaşları kesilmeden çalışabiliyorlar.

Ay içinde 30 günü aşan prim günleri dikkate alınmaz

SORU: 15 Temmuz 1975 doğumluyum. İşe giriş tarihim 22 Haziran 1998. Şu anda bir işyerinden 30 gün üzerinden SSK primim ödeniyor. Diğer işyerinden, bağımsız çalıştığım için puantaj üzerinden primim ödeniyor, yani ayda 4 gün gibi. Birinci sorum, bu 4 günlerin de ek olarak prim günüme emekliliğim için dahil edilip edilemeyeceği? İkinci sorum ise şu; emeklilik için prim gün sayısı tamamlandıktan sonra prim ödemeye devam etmenin, bağlanacak emekli maaşım üzerinde bir katkısı var mı?

Berna Ünlü

YANIT: Ay içinde değişik işyerlerindeki çalışma karşılığı prim gün sayısının 30 günü aşması halinde, 30 günü aşan süreler prim gün sayısı olarak dikkate alınmaz. Aylık prim gün sayısı 30 gün olarak kabul edilir. Ancak prime esas kazanç tutarları, prime esas kazanç üst sınırını aşmamak üzere, prime esas kazanca dahil edilir. Buna göre 4 günlük çalışmanız prim gün sayınıza dahil edilmez. Ancak 4 gün karşılığı bildirilen prime esas kazanç tutarınız, o aya ait prime esas kazanç tutarı olarak dikkate alınır.

Emekli aylığı en basit anlatımıyla, ortalama aylık kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Prim ödemeye devam edilmesi aylık bağlama oranını artırır. Ancak 2008 sonrası prim gün sayısı arttıkça, bu döneme ilişkin kısmi aylığın toplam emekli aylığı içindeki payı artar. 2008 sonrası döneme ilişkin kısmi aylığın hesabında esas alınan aylık bağlama oranı diğer dönemlere göre düşük olduğundan, düşük kazanç üzerinden prim ödemeye devam edilmesi, emekli aylığının bir miktar düşmesine neden olur.

Yaş beklemek üzere işten ayrıldığınızda işsizlik ödeneği alamazsınız

SORU: 1989 SSK girişliyim ve 1968 doğumluyum. İlk 15 yıl asgari ücretli olarak, sonraki yıllarda hep tavandan maaş aldım. Halen çalışıyorum ve prim gün sayım 9500 gün civarı. Emeklilik için yaş şartını bekliyorum. Yani 18 ay daha beklemem gerekiyor. Şu anda işi bıraksam ve çalışmasam emekli olduğumda emekli maaşım düşer mi? İşi bırakıp, işsizlik maaşına başvurup işsizlik maaşı alırsam, bu durumda da emekli maaşı bağlandığında bir kayıbım olur mu?

Cemil Öztürk

YANIT: Şu anda işi bırakır ve çalışmadan emeklilik yaşınızın dolmasını beklerseniz, yaşınız dolup emekli olduğunuzda bağlanacak emekli aylığınız düşmez. Emeklilik öncesinde işsizlik ödeneği almak da emekli aylığını düşürmez. Ancak işsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin sigortalı tarafından 4857 sayılı İş Kanununun 24. maddesinde sayılan haklı sebeplerden birine bağlı olarak feshedilmiş olması gerekiyor. Emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olmak, iş sözleşmesinin sigortalı tarafından feshedilmesinde haklı sebep sayılmıyor. İşten ayrılmanız halinde işsizlik ödeneğine hak kazanamazsınız.

7000 gün prim ödemeniz olmadığından kıdem tazminatı alamazsınız

SORU: SSK  başlangıcım  10 Eylül 1999 olup 4800 gün primim var. Çalıştığım özel taşeron firmadan 3 Ekim 2015 de kendi isteğimle ayrıldım. Kıdem tazminatı alma hakkım var mı?

HATİCE

YANIT: Sizin gibi ilk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar 7000 gün prim ödemediği sürece kendi isteği ile işten ayrıldığında kıdem tazminatı alamıyor. 7000 gün prim ödemeniz olmadığından maalesef kıdem tazminatı alamazsınız.

Emekli Sandığından aldığınız yetim aylığı SSK’lı olarak kamuda çalışınca kesilmez

SORU: Annem Emekli Sandığından emekli iken vefat etti ve annemden bana da yetim aylığı bağlandı. Sözleşmeli öğretmenliğe başvurdum ve SSK’lı olacağımız söyleniyor. Ben sözleşmeli öğretmen olursam yetim aylığım kesilecek mi? Devlette çalışmaya başlayınca kesileceği söyleniyor.

AYLİN

YANIT: Emekli Sandığından ana veya babalarından dolayı yetim aylığı alan kız çocuklarının, yetim aylıkları; evlenmeleri veya kadrolu memur olmaları, yani 5510 sayılı Kanuna göre 4/c sigortalısı olarak çalışmaya başlamaları halinde kesilir. Kadrolu öğretmen olarak atansaydınız, yetim aylığınız kesilecekti. Ancak kamuda da olsa SSK’lı olarak (5510 sayılı Kanun, 4/a sigortalısı) çalışırsanız, yetim aylığınız kesilmeyecektir. Öğretmen ücretiniz ile birlikte Emekli Sandığından yetim aylığını birlikte alabilirsiniz.

Kızınız 58 yaşını doldurduğunda emekli aylığı almaya hak kazanır

SORU: Kızım 26 Mayıs 1986 doğumlu. İlk sigorta başlangıcı  24 Aralık 2006. Toplam 3124 gün prim ödemesi var. 4/a statüsünden emekli hakkını kazanabilmesi için  kaç gün prim ödemesi gerekir ve kaç yaşında emekli  maaşı almaya hak kazanabilir? İşten ayrılır ve çalışmazsa  primlerini kendimiz  ödersek emekli olabilir mi? Bu durumda yine aynı gün ve tarihler mi geçerli olur?

Afitap Ulusoy

YANIT: Kızınız, 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Bunun için 1376 gün daha prim ödeyip, prim gününü 4500 güne tamamlaması gerekiyor. 25 yıllık sigortalılık süresi 58 yaşından önce dolmuş olacağından, 58 yaşını dolduracağı 26 Mayıs 2044 tarihinde emeklilik başvurusu için tüm şartları sağlamış olur. 2044 Mayıs ayı sonuna kadar emeklilik başvurusu yaptığında, 2044 Haziran ayından itibaren emekli aylığı almaya başlar.

İşten ayrılıp çalışmazsa, 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödeyebilir. İsteğe bağlı prim ödemesi 1259 günü aşmadığı sürece, aynı şartlarla 4/a statüsünden emekli olur.

Emekli Sandığı’nda emekli aylığı bağlama oranı

SORU: 1 Ocak 1981 doğumluyum. 16 Kasım 2004’te Emekli Sandığına tabi çalışmaya başladım. 1 Nisan 2010-30 Eylül 2010 tarihleri arası kısa dönem askerlik yaptım. Şu an 3. derece 2. kademedeyim. Bir üst kurulda uzman olarak çalışıyorum. Ek göstergem 2200. Bugün itibariyle 11 yıl 7 ay 13 gün hizmetim var. İki sorum var:

1- Memuriyetteki hizmetim 12 yıla ulaşınca istifa etsem, sonra 3 yıl aralıksız isteğe bağlı Bağ-Kur ödesem, 61 yaşında 5400 günle yaştan Emekli Sandığından emekli olabilir miyim? Kıdem tazminatımı alabilir miyim?

2- Memuriyette hizmetim 15 yıla ulaşınca istifa etsem ve bir daha hiç prim ödemesem 61 yaşımda yaştan emekli olabilir miyim? Olabilirsem alacağım maaş 25 yılını doldurmuş emsallerimden ortalama yüzde kaç eksik olur? Bu durumda kıdem tazminatımı alabilir miyim?

Fatih Özcan

YANIT: 1- Hizmetiniz 12 yıla ulaştıktan sonra istifa edip, sonra 3 yıl isteğe bağlı Bağ-Kur primi ödeyerek hizmet sürenizi 15 yıla tamamlarsanız 61 yaşınızı doldurduğunuzda Emekli Sandığı statüsünden emekli olursunuz. Ancak hizmet birleştirmesiyle emekli olup, Emekli Sandığı hizmet süreniz de 15 yıldan az olacağından emekli ikramiyesi alamazsınız.

2- Memuriyet hizmetinizi 15 yıla tamamladıktan sonra istifa ederseniz, yine 61 yaşınızı doldurduğunuzda Emekli Sandığı statüsünden emekli olursunuz. İstifa ettikten sonra başka sigortalılıklar kapsamında prim ödemezseniz emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 41. maddesine göre emekli aylığı, fiili ve itibari hizmet süresi 25 yıl olanlara yüzde 75 oranında, 25 yıldan az olanlara her tam yıl için yüzde 1 eksiği, fazla olanlara da her tam yıl için yüzde 1 fazlası üzerinden bağlanır. Buna göre, 25 tam yıl hizmeti olana yüzde 75 oranında aylık bağlanırken, 15 tam yıl fiili hizmet süresi üzerinden emekli olmanız halinde aylık bağlama oranınız yüzde 65 olur.

Ek 5 kapsamında ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamalısınız

SORU:1 Ocak 1958  doğumlu kadınım. İlk defa 8 Haziran 1988 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. 20 Eylül 2000 tarihine kadar aralıklı olarak 3061 gün Bağ-Kur prim ödedim. İşe ara verdiğimde bir çocuk sahibi oldum. Daha sonra 20 Eylül 2011’de SSK’lı olarak aralıklı çalışıp 229 gün EK-5 ten prim ödedim. Ve halen ödemekteyim. Toplamda 3290 gün primim var.(Bağ-Kur ve SSK’lı olarak) Ne zaman emekli olabilirim?

SABİT

YANIT: Ek 5 kapsamında 1031 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz 229 gün primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığından dul aylığı alanların vefatında ölüm yardımı ödenmez

SORU: Annem emekli memur olan babamdan dul aylığı alırken vefat etti. Annemin vefatından dolayı ölüm yardımı alabilir miyim?

AHMET

YANIT: Emekli Sandığı emeklilerinin vefatı halinde, hak sahiplerine ölüm yardımı ödeniyor. Çalışan memurlar da ise, kendilerinin vefatında değil, eş ve çocuklarının vefatında da ölüm yardımı ödeniyor. Emekli Sandığından dul ve yetim aylığı alanların vefatında, yakınlarına ölüm yardımı ödenmiyor.

Emekli aylığını yükseltmek için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: 5 Mart 1976 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Haziran 1997. Şuan itibariyle 6000 prim günüm var. Primlerimin hepsi asgari ücret üzerinden yattı. Halen asgari ücretle çalışmaya devam etmekteyim. Çalışmaya devam etmeliyim, emekli maaşımı yükseltmek için nasıl bir yol izlemeliyim?

İbrahim Batmaz

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla, prime esas kazançlarınızın ortalamasıyla, prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Ayrıca 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların emekli aylıkları, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim gün sayıları için hesaplanan üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşuyor. Bu dönemler içinde en düşük aylık bağlama oranı Ekim 2008 sonrası kısmi aylığın hesabında esas alınacak aylık bağlama oranı. Örneğin, 6000 prim gününüz için 2000 öncesi aylık bağlama oranınız yüzde 64, 2000-Ekim 2008 dönemi için yüzde 47, Ekim 2008 sonrası dönem için yüzde 33,33 olur.

Prime esas kazanç ortalamasının sabit olduğunu kabul etiğimizde, aynı prim günü üzerinden Ekim 2008 sonrası dönem için hesaplanacak aylık, diğer dönemlere göre düşük olur. Ekim 2008 sonrası prim gününün, toplam prim günü içindeki oranı arttıkça da emekli aylığında bir miktar düşüş meydana gelir. Bu kaybı önlemek, bir de bağlanacak emekli aylığını yükseltmek isteniyorsa, Ekim 2008 sonrası kazanç ortalamasını yükseltmek, bunun için de primleri mümkün olduğunca yüksek kazanç üzerinden ödemek gerekiyor.

Makam ve görev tazminatı evlenme ikramiyesine dâhil edilmez

SORU: Emekli asker olan babamdan dolayı yetim aylığı alırken evlendim ve bana toplu olarak evlenme ikramiyesi ödendi. Annem de vefat etmişti ve aylık alan başka kardeşim de yok. Son aldığım aylık 2.500 lira civarındaydı. Evlenme yardımının son aylığımın 12 katı olacağı söylenmişti. Bankaya ise 9.000 lira eksik olarak 21.000 lira yatmış. Bana 30.000 lira ödenmesi gerekmez mi?

NAZAN

YANIT: Emekli Sandığından yetim aylığı alan kız çocukları, evlenmeleri halinde, kesilen son aylıklarının 12 katı tutarında evlenme yardımı ödeniyor. Ancak hesaplamaya varsa makam, temsil ve görev tazminatları dâhil edilmiyor. Aylık tutarınıza göre muhtemelen makam ve görev tazminatı da alıyormuşsunuz. Bu ödemeler düşülünce yapılan ödeme tutarı doğru gözüküyor. Yine de aylık tutarınız da şüpheniz varsa, Sosyal Güvenlik Kurumu Kamu Görevlileri Emeklilik Dairesi Başkanlığına bir dilekçeyle başvurarak, aylık hesabınızda yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda gerekli kontroller yapılır ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir.

Mezuniyet sonrası 25 yaşa kadar olan GSS borçları silinmeli

2016 yılında, lise veya dengi öğrenimden ya da yükseköğrenimden mezun olanların mezuniyet sonrası sağlık hizmetlerinden yararlanmaları ile (60/g) kapsamında genel sağlık sigortalısı olanların 25 yaşını doldurdukları güne kadar olan genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarının silinmesi ile ilgili iki ayrı düzenleme yapıldı.

Söz konusu düzenlemeler ile lise veya dengi öğrenimden mezun olanlara 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlara ise 25 yaşını geçmemek üzere, mezuniyet tarihinden itibaren iki yıl süreyle sağlık hizmetlerinden yararlanma imkânı sağlanıp, (60/g) kapsamında GSS’li olanların 25 yaşını doldurdukları güne kadar olan GSS prim borçlarının başvuru şartı aranmaksızın silinmesi gerekirken, okurlarımızdan gelen sorulardan kapsamdaki kişilere GSS prim borcu çıkarılmaya devam edildiği anlaşılıyor.

Örneğin, genç okurum Denizhan Hazanedar;

“4 Mart 1992 doğumlu bir Türk vatandaşıyım. Üniversiteden 2015 yılında mezun oldum. Yani 25 yaşımı doldurmamış durumdayım. Henüz bir işte çalışmamakla birlikte ailemle birlikte yaşıyorum. Sosyal Güvenlik Kurumu bana mezun olduğum tarihten itibaren toplamda 1.700 TL borç çıkartmış durumda ve aktif olarak hala artmaya devam ediyor. 25 yaşını doldurmamış kişilerin GSS priminden muaf olması gerekmiyor mu? Bu durumda nasıl bir yol izlemem gerekiyor? diye sormuş.

Yazımın giriş bölümünde de belirttiğim gibi 2016 yılında, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda sevgili Denizhan’ın durumunda olanları kapsayan iki ayrı düzenleme yapıldı. Düzenlemelerden biri 5510 sayılı Kanunun 60 ve 67. maddelerinde, diğeri ise geçici 69. maddesinde yer alıyor.

Denizhan’ın durumu, birçok genç kardeşimizi ilgilendirdiğinden, sorusunu onun şahsında ancak aynı durumda olan gençler için yanıtlayacağım.

OKULDAN MEZUN OLANLARIN GSS DURUMU

5510 sayılı Kanunun 60 ve 67. maddelerinde 10 Şubat 2016 tarihinden geçerli olmak üzere 6663 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeler ile lise veya dengi öğrenimden mezun olanlara 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlara ise 25 yaşını geçmemek üzere;

● Ana veya babası üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi sayılmayanlara primleri devlet tarafından ödenmek suretiyle 60. maddeye göre,

● Mezun oldukları için bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi kişi kapsamından çıkanlara ise bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi kişi sayılmak suretiyle 67. maddeye göre,

mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle sağlık hizmetlerinden yararlanma imkânı sağlandı.

25 YAŞINA KADAR OLAN GSS PRİM BORÇLARI

5510 sayılı Kanuna 26 Nisan 2016 tarihinde eklenen geçici 69. madde ile de 26 Nisan 2016 tarihinden önce 60. maddenin birinci fıkrasının (g) bendi (60/g) kapsamında genel sağlık sigortası tescili yapılanların, 26 Nisan 2016 tarihinden önceki dönemleri kapsayan ve 25 yaşını doldurdukları güne kadar olan GSS primlerinin tahsilinden vazgeçildi.

DENİZHAN’IN DURUMU

Sevgili Denizhan; üniversiteyi, 67. maddede yer alan düzenlemenin yapıldığı 10 Şubat 2016 tarihinden önce bitirdiğinden, o günkü yasal düzenleme gereği bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamından çıkarılıp, (60/g) kapsamında zorunu genel sağlık sigortalılığın tescil edilmiş olmalı.

5510 sayılı Kanunun 67. maddesine göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 10 Şubat 2016 tarihi ile 25 yaşını geçmemek üzere 2015 yılında üniversiteden mezun olduğun tarihi izleyen günden itibaren iki yıllık sürenin dolacağı tarih arasında anne veya babanın bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak sağlık hizmeti alma hakkın var. Muhtemelen 25 yaşın iki yıllık süreden önce dolacağından, 25 yaşını dolduracağın 4 Mart 2017 tarihine kadar anne/baban üzerinden sağlık yardımı alabileceksin.

Buna göre, 10 Şubat 2016 tarihinden önce 60/g kapsamında yapılan GSS tescil kaydının 9 Şubat 2016 tarihi itibariyle sonlandırılması ve bu tarihten sonraki GSS prim borcunun silinmesi gerekiyor.

(60/g) kapsamında zorunlu GSS’li sayıldığın, yani üniversiteyi bitirdiğin tarih ile 10 Şubat 2016 tarihi arasındaki döneme ilişkin prim borçlarının da 5510 sayılı Kanunun geçici 69. maddesine göre silinmesi gerekiyor.

Prim borcun silinmemiş ve halen borç tahakkuk ettirilmeye devam ediliyorsa;

● 10 Şubat 2016 sonrasına ilişkin GSS prim borçlarını 5510 sayılı Kanunun 67. maddesine göre,

● Üniversiteyi bitirip (60/g) kapsamında GSS’li sayıldığın tarih ile 10 Şubat 2016 arasındaki prim borçlarını geçici 69. maddeye göre sildirebilirsin.

Bunun için ikametgâhınızın bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurabilirsin.

Anneniz adına kira gelir beyannamesi vermeniz gerekiyor

SORU: Annemizin dul maaşı ve bir dairesinden gelen kira geliri var. Kendisi bakıma muhtaç ve vesayet altında olup (yasal vasisi benim), bir huzurevinde kalmaktadır. Kira geliri nedeniyle beyanname vermemiz ve vergi ödememiz gerektiği söyleniyor. Ev kirası olarak aylık 2.300 TL geliri var. Huzurevinin aylık ödentisi ise 4.250 TL. Aradaki farkı genellikle dul aylığından ya da kendi cebimizden kapatıyoruz. Aylık ödenti dışında, sağlık giderleri (hasta bezi, medikal müdahaleler vs.), kiradaki dairenin sahibine düşen tamir ve bakım masrafları, sigorta (DASK ve bina) primleri, avukat giderleri (vesayet hesap belgeleri düzenlenip mahkemeye ibrazı vb.) gibi giderleri de bu iki kalem gelirden karşılamaya çalışıyoruz. Kira gelir beyannamesi vermek gerekir mi? Vermek gerekir ise kiranın tamamı giderlere yetmediği halde bir vergi ödenmesi söz konusu mudur?

M. Vural Onur

YANIT: Annenizin 2016 yılında elde ettiği kira geliri toplamı 3.800 TL olan konut kira geliri istisna tutarını aştığından, yasal vasisi olarak kira gelirini beyan etmeniz gerekiyor. Beyanname 2017 yılı Mart ayında (1-25 Mart arası) verilecek. Beyan edilen gelirden 3.800 TL istisna tutarı düşülecek.

Kalan tutardan, gerçek gider usulünün seçilmesi halinde Gelir Vergisi Kanunun 74. maddesinde sayılan giderlerin (kiraya verene ait tamir ve bakım masrafları, sigorta giderleri, amortisman tutarı, emlak vergisi vb.) indirilmesi ya da götürü gider usulü seçilerek 74. maddede sayılan giderlere karşılık olmak üzere hasılatın yüzde 25’inin götürü olarak indirilmesi mümkün.

Huzurevi aylık ödentisi ve avukatlık ücreti kira gelirinden indirilemez. Ancak Gelir Vergisi Kanunun 89. maddesine göre, beyan edilen kira gelirinin yüzde 10’unu aşmaması koşuluyla gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden alınan belgelerle tevsik edilecek sağlık harcamalarının beyan edilen gelirden indirilmesi mümkün olabilir.

Askerlik borçlanması priminizi artırır ancak emeklilik şartlarınızı değiştirmez

SORU: 1976 doğumluyum. 1994 yılında sigorta başlangıcım var. Toplam 1200 günüm mevcut. Askerliğimi de 18 ay olarak saydırırsam kaç yaşında emekli olabilirim?

KUBİLAY

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1994’den önceki bir tarih ise, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş, sonraki bir tarih ise, 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Ve toplam priminizi 5675 güne(veya 5750 güne) tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı(veya 55 yaşınızı) dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Ancak primi artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayamazsanız askerliğinizi borçlanabilirsiniz. Tamamlarsanız askerlik borçlanmasına gerek yok.

SSK’lı olmak için şirket ortaklığından ayrılmanız gerekmiyor

SORU: Ocak 1972 doğumluyum. Mayıs 1990’da SSK başlangıcım var. 1990 ile 1994 Aralık arasında (1992-1993 arasında askerlik yaptım) toplam 700 gün SSK prim günüm mevcut. Aralık 1994’ten bugüne kadar da aralıksız Bağ-Kur’luyum ve şirket ortaklığım devam etmekte. Emekliliğim ile ilgili tavsiyeniz nedir, danışmak istedim mümkünse. Şirket ortaklığından ayrılarak SSK’dan emekli olmak daha mantıklı değil mi acaba? Ayrıca emekli maaşını daha yüksek alabilmek için neler yapabilirim?

Süleyman Öztürk

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 9000 prim gününüz 2018 başında doluyor. 54 yaşınızı dolduracağınız Ocak 2026’da emekli olmaya hak kazanırsınız. 1-2 ay askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 53’e iner ve bir yıl erken emekli olabilirsiniz.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Prim gününüz yeterli, ancak Bağ-Kur’dan sonra en az 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor. Bu durumda askerlik borçlanması yapmanız gerekmiyor. 4/a kapsamında sigortalı olmanız için şirket ortaklığından ayrılmanız gerekmiyor. 4/a kapsamında çalışmaya başladığınızda, 4/b kapsamında sigortalılığınız askıya alınır.

Emekli aylığınızı yükseltmek için bundan sonraki süreçte primlerinizi mümkün olduğunca yüksek (tavana yakın) tutardan ödemeniz gerekiyor. Bundan sonraki süreçte ne kadar yüksek kazanç üzerinden ne kadar uzun süre prim öderseniz, emekli aylığınıza yansıması o denli olumlu olur.

384 gün daha prim ödeyip 50 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1 Ocak 1968 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 12 Haziran 1987’dir. 4991 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

MUSTAFA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 384 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığının düşmesini önlemenin yolu

SORU: SSK girişim 20 Aralık 1992. 1993’te askere gittim, gerisi ful dolu. Şu anda 7554 prim günüm var. Her yıl için 36 TL zararım olduğu doğru mudur ve fazla prim günüm olduğu için kesintiye uğramamak için ne yapmam lazım? Çünkü daha yaşı bayağı bekleyeceğiz gibi. Şu anda bir kooperatifte 20 yıldır çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? İnternette emeklilik yaşımı 54 veriyor ama daha önce 52 veriyordu.

Ali E. Şen

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla ortalama prime esas kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Ekim 2008 sonrası dönem için aylık bağlama oranı, Ekim 2008 öncesi döneme ilişkin aylık bağlama oranından düşük olduğundan, özellikle primleri düşük kazanç üzerinden ödenenlerin prim ödemeye devam ettikçe emekli aylıklarında bir miktar düşüş olduğu doğru. Bunu önlemenin yolu, prime esas kazanç tutarını yükseltmek. Bunun için de primlerin mümkün olduğunca yüksek kazanç üzerinden ödenmesi gerekiyor.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününü fazlasıyla sağlamışsınız. Bundan sonra prim ödemeseniz de 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmaya hak kazanırsınız.

SSK priminizi geri alamazsınız memuriyet hizmetinizle birleştirerek emekli olacaksınız

SORU: 1998 başlangıç ve 2013 bitiş bu süre zarfında 5000 civarında prim var.2013 emekli  sandığına geçtim. Size sorum şu; ben SSK primlerinin parasını alabilir miyim?

KENAN

YANIT: Emekli olunacak yaşı doldurduğu halde emekli olacak kadar primi olmayanlar talep etmeleri halinde, ödedikleri primi SSK’dan geri alabilirler. Maalesef ödediğiniz SSK primini geri alamazsınız. Memuriyet hizmetiniz ile SSK prim ödemelerinizi birleştirerek emekli olacaksınız.

2000 öncesi ve sonrası aylık bağlama oranları

SORU: Türkiye'deki çalışmam ve Almanya'daki çalışmış olduğum zamanları borçlanarak emekli oldum. SGK maaş bilgilerinde 2000 yılından önce yüzde 60, 2000 yılından sonraki borçlanma için yüzde 40 baz alınmış. Ama benim çalışmalarım 2000 yılından önce. Tekrar SGK’ya dilekçe versem dikkate alırlar mı?

Seyfettin Taş

YANIT: İletiniz ekindeki belgelere göre toplam 5010 prim gününüzün 4065 günü 2000 öncesine, 945 günü 2000-2008/Ekim arası döneme ait. Emekli aylığınız, 2000 öncesi prim gününüz için hesaplanan kısmi aylık ile 2000-2008/Ekim dönemi prim gününüz için hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşuyor. Kısmi aylıkların hesabında, toplam prim gün sayısı esas alınarak bu dönemlerde geçerli olan aylık bağlama oranları esas alınır.

2000 öncesi kısmi aylığın hesabında temel olarak yüzde 60 aylık bağlama oranı esas alınır ve 5000 günden fazla ödenen her 240 prim günü için 1 puan artırılır. 5010 prim gününüze göre de 2000 öncesi kısmi aylığınızın hesabında esas alınan yüzde 60 oranı doğru.

2000-2008/Ekim dönemi kısmi aylığın hesabında esas alınacak aylık bağlama oranı, toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 günün her 360 günü için yüzde 3.5, sonraki 5400 prim gününün her 360 günü için yüzde 2 ve daha sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 oranlarının toplamıdır. 5010 prim gününüze göre 2000-2008/Ekim dönemi kısmi aylığınızın hesabında esas alınan yüzde 41 oranı da doğru (gönderdiğiniz belgede de bu oran yüzde 40 değil, yüzde 41).

Sonuç itibariyle aylık bağlama oranlarınız doğru. Ancak prim günlerinizin tamamının 2000 yılı öncesine ait olduğunu iddia ediyorsanız (gönderdiğiniz belgeler aksini söylüyor) SGK’ya yazılı olarak itirazda bulunabilirsiniz.

Kıdem tazminatı almak için primi 7000 güne tamamlamanız gerek

SORU: 2 Aralık 1982 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 27 Ekim 1999 olup halen çalışmaktayım. 5525 gün primim var. Tek boşluk olarak 2002-2003 arası askerlik görevim bulunmaktadır. Kıdem tazminatımı hangi şartlarda alabilirim?

YUSUF

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar işlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabiliyor. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1475 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Yazlık daireler için Emlak Vergisi ödenmesi gerekiyor

SORU: Kendime ait yazlığım ve eşime ait sürekli ikamet ettiğimiz evimiz var. Bu durumda emlak vergisi öder miyiz? Bu güne kadar ödediğimiz vergileri geri alabilir miyiz?

RECEP

YANIT: Muayyen zamanlar da dinlenmek maksadıyla kullanılan evler sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanamıyor. Yazlık daireler için emlak vergisi ödenmesi gerektiğinden, emlak vergisi ödemek zorundasınız. Eşiniz emekli ve emekli aylığından başka geliri yoksa veya geliri olmayan ev hanımı ise, tek dairesi için emlak vergisi ödemesi gerekmiyor. Geriye doğru 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde ödediği emlak vergisini düzeltme talep ederek geri alabilir.

51 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 1 Ağustos 1971 doğumluyum. 26 Ağustos 1989 tarihinde sigorta girişim var. Primim 8000 gün. Ne zaman emekli olurum?

Fehim Süzer

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıllık sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2022 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

İntibak her emeklinin aylığında artış sağlamadı

SORU: Emekli maaşlarına yapılan intibak uygulamasından beri kafamı kurcalayan bir soruyu size sormak isterim. Ekte emekliliğime dair SSK'nın karar evrakını göreceksiniz. Bana intibak düzenlemesi yapılmadı ve ben bunu 2000 sonrası emekli olmama yorumladım ama sanki aldığım maaş 2000 öncesine göre düzenlenmiş gibi bir izlenimim var. Bu konuda sizden bir yanıt alırsam çok hoşnut kalacağım.

Savaş Yeşilbaş

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun intibak düzenlemesine ilişkin geçici 39. maddesine göre, son tahsis talep tarihi veya ölüm tarihi 2000 yılı Ocak ayı başından önce olan SSK emeklileri intibak kapsamında.

Emeklilik karar belgenize göre tahsis talep tarihiniz 30.12.1999 olup, 2000 yılı Ocak ayı başından önce olduğundan siz de intibak kapsamındasınız. Ancak intibak kapsamında emekli aylıkları yeniden hesaplanan her emeklinin emekli aylığında artış gerçekleşmedi. Hatta bazılarının emekli aylıklarında azalma bile söz konusu oldu.

Sizin de emekli aylığınız yeniden hesaplanmış olmakla birlikte, emekli aylığınızda artış ortaya çıkmamış olabilir. İsterseniz SGK’ya yazılı olarak başvurup, emekli aylığınızın intibak düzenlemesi kapsamında yeniden hesaplanıp hesaplanmadığını sorabilirsiniz.

52 yaş dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 1978 doğumluyum. Ocak 1996 sigorta başlangıcımla, 4230 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

BURCU

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 1595 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 2030’da 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: Eşim 14 Ocak 1979 doğumlu. 3 çocuk sahibi. Sigorta başlangıç tarihi 1 Kasım 1997. Halen SSK’lı olarak özel bir şirkette çalışmakta. Sormak istediğim şu; 3 çocuk avantajını kullanıp normal şartlar da 14 Ocak 2033 olan emekli maaşına hak kazanma tarihinden, önce emekli olma şansı var mıdır?

DENİZ

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamadığından, maalesef eşiniz doğum borçlanması yaparak emekli olma tarihini öne çekemez.

Emeklilik umudu var mı?

SORU: 1960 doğumlu kadınım. Sigorta başlangıcım 1981. Şu an hala çalışmaktayım fakat ara boşluğum çok var. Toplam prim gün sayım 1300. Sizce emeklilik umudu var mı?

Emrah Dumlu

YANIT:Karamsar olmanıza gerek yok. 3600 prim gününü tamamladığınızda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Eksik prim gününüz için 1981’den sonra doğan çocuğunuz varsa doğum borçlanması yapabilir, 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz.

İkisi de emekli eşlerden biri vefat ettiğinde diğerine dul aylığı bağlanır

SORU: Eşimde bende Bağ-Kur emeklisiyiz. Eşim oldukça rahatsız. Allah uzun ömür versin ama eşim vefat ederse maaşını ben alabilir miyim? Komşumuzun biri ikinizde Bağ-Kur emeklisi olduğunuzdan eşinin maaşını alamazsın diyor.

HASAN

YANIT: Komşunuz ana ve babadan aylık bağlamayı, eşlerden aylık bağlamayla karıştırmış olmalı. Eşinizde sizde aynı sosyal güvenlik kurumu emekli olsanız da, birinizin vefatı halinde hayata kalan eşe vefat eden eşinden dolayı dul aylığı bağlanır. Ancak emekli olduğunuzdan aylık bağlama oranı yüzde 50’dir.

Eşim ne kadar doğum borçlanması yapabilir?

SORU: Eşim 26 Şubat 1983 doğumlu. SSK giriş tarihi 1 Aralık 1998 ve 2964 prim günü var. Ayrıca 2009-2010 arası 365 gün 4/b (Bağ-Kur) primi ödendi. İki çocuğumuz var. Kızım 2004, oğlum 2012 doğumlu. Doğum borçlanması ne kadar yapabilir, her iki çocuk için olur mu ve ne zaman emekli olur?

Tekin Yahşi

YANIT: Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 55 yaş; yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi. 5975 prim günüyle 55 yaşını doldurduğunda emekli olabileceği gibi, 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda da emekli olabilir.

Diğer bir seçenek olarak, 5400 prim günüyle 56 yaşını doldurduğunda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir. Hangi sigortalılık statüsünden emekli olmayı tercih ederse, son 2520 günlük prim ödemesinin fazlasının (en az 1261 gününün) o sigortalılık kapsamında olması gerekiyor.

Eşiniz, çocuklarınızın doğum tarihlerinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığı (prim ödenmemiş) süreler için doğum borçlanması yapabilir. Doğum borçlanması yapacağı süreler, borçlanma tarihi öncesindeki son sigortalılığı kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Emekli hisseli olan 2 nci dairesi için Emlak Vergisi ödemek zorunda mı?

SORU: Emekli aylığımdan başka gelirim olmadığından oturduğum tek dairem için Emlak Vergisi ödemiyorum. Ancak belediyenin vergi dairesi, ikinci bir daire olduğu gerekçesiyle 19 Kasım 2014’te geriye yönelik olarak adıma 1.551 TL emlak vergisi tahakkuk ettirmiş. Anılan ev 4 Ocak 1968 tarihinde vefat eden babamdan veraset intikal eden bir evdir. Ve tapusu halen annemin üzerinedir. Sekizde bir hissesi kardeşimin, sekizde bir hissesi de benimdir. Ancak üzerime kayıtlı tapu yoktur. Benimle aynı durumda olan ve başka bir ilde olan kardeşime emlak vergisi çıkmazken, benim üzerime neden emlak vergisi tahakkuk ettiriliyor? Bu yapılan işlem doğru mudur? Bu konuda bilgilendirebilir misiniz?

ERTAN

YANIT: Vergilendirmeye olayların gerçek mahiyeti esastır. Türkiye sınırları içerisinde hisseli de olsa, birden fazla dairesi olan emekli sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından yararlanamaz. Emlak vergisi ödemek zorundadır. Babanızın vefatı üzerine verasetten yoluyla size kalan daireyi üstünüze intikal ettirmemişsiniz. Bir idari işlem tesis ettirmemeniz, bu dairenin sizin olmadığı anlamına gelmez. Maalesef yapılan işlem doğru. Çünkü kurallara uyup, babadan kalan dairenin tapusunu süresi içinde üstünüze intikal ettirseniz, hukuken sahip olduğunuz daire, tapu kayıtlarında da sizin üstünüze görünecekti.(hisseli olarak) Belediye Emlak Vergisini alır. Başka bir vilayette oturan kardeşinize Emlak Vergisi tahakkuk ettirilmemesi, ileride de vergi tahakkuk ettirilmeyeceği anlamına gelmiyor. Demek’ ki kardeşimizin ikamet ettiği ilin belediye vergi dairesi, bağlı olduğunuz belediye kadar titiz çalışmıyor. Belediye bu durumu tespit ettiğinde geriye yönelik olarak kardeşinden de Emlak Vergi talep edecektir.

Prim günü/hizmet hesabında ay 30, yıl 360 gün kabul edilir

SORU: Doğum tarihim 1 Kasım 1975. Sigortalılık başlangıç tarihim 30 Kasım 1994. Emekli Sandığına geçiş tarihim 7 Mayıs 2001. Bu iki tarih arasında 6 yıl, 5 ay, 7 gün (2347 gün) SSK kapsamında prim günüm var. Bunun, başlangıçtan itibaren ilk 2 ayı bir işyerinde çalışarak, sonraki sürede ise isteğe bağlı sigortalılık statüsünde prim ödendi. Çizelge bilgilerinden yaptığım hesaplamalara göre de bu 2347 günlük sigortaya tabi süre içinde 363 günün prim ödemesini çeşitli nedenlerle yapamamışım. 7 Mayıs 2001 tarihinden 16 Aralık 2016 tarihine kadar 15 yıl, 7 ay, 9 gün de Emekli Sandığına tabi olarak çalışmışlığım oluyor.

1- 8 Eylül 1999’dan önce işe girmiş memurların durumu çerçevesinde hemen emekli olabilir miyim veya ne zaman emekli olabilirim?

2- Sigortalı olduğum süre içinde 363 gün kadar prim ödenmemiş günlerin prim karşılığını hemen yatırabilir miyim veya ne zaman yatırmak uygun olur?

3- Emeklilik  talebimle ilgili bu soruların dışında bana verebileceğiniz bilgiler ne olur?

Ayşe Çevik

YANIT: 1- Hesaplamalarınızı yılı 365 gün kabul ederek yapmışsınız. Oysa prim günü/hizmet süresi hesabında ay 30 gün, yıl 360 gün olarak dikkate alınır. Buna göre, emeklilik şartlarınızı etkilememekle birlikte, memuriyet öncesi 6 yıl, 7 ay, 7 günün karşılığı 2317 gün olur. Prim ödenmemiş 363 günü düştüğümüzde de memuriyet öncesi prim gün sayınız 1954 gün (5 yıl, 5 ay, 4 gün) olur.

Sigortanızın 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlamış olması hemen emekli olmanızı sağlamaz. Emeklilikte kademeli yaş hükümlerine tabi olmanızı sağlar. 15 Haziran 2002 itibariyle toplam 6 yıl, 6 ay, 4 gün olan Emekli Sandığı hizmetiniz ve SSK prim gününüze göre emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Hizmet süresini tamamlamışsınız. 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2027 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

2- Sigortalı olduğunuz dönemdeki prim ödenmemiş 363 gün için prim ödeyemezsiniz.

3- Emeklilik talebinizle ilgili sorularınızın yanıtları dışında verebileceğim bir bilgi yok.

Malul emeklisi ÖTV ödemeden taşıt alabilir mi?

SORU: Abim SSK’dan malulen emekli oldu. Acaba abim Özel Tüketim Vergisi ödemeden binek otomobili alma hakkı var mı?

BAHRİ

YANIT: Özel Tüketim Vergisi(ÖTV) ödemeden binek otomobili almak için en az yüzde 90 oranında engelli olmak gerekiyor. Malulen emekli olmak için ise yüzde 60 oranında engelli olmak yetiyor. Abiniz en az yüzde 90 oranında engelliyse, ÖTV ödemeden özel binek otosu alabilirsiniz.

SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olursanız yaş indiriminden yararlanamazsınız

SORU: 13 Eylül 1977 doğumlu ve 30 Ağustos 1995 girişli Emekli Sandığına tabi astsubayım. Bugün itibariyle mesleğimden ayrılırsam emeklilik yaşım, tazminat ve emekli aylığı durumum ne olur? Ayrılıp başka bir iş kolunda SSK’lı veya Bağ-Kur’lu olarak çalışmam, yaş ve emeklilik durumumu nasıl etkiler?

Uğur Kemer

YANIT: Sorunuz 30 Ağustos 1995 tarihinde astsubay nasbedildiğiniz varsayımıyla yanıtlanmıştır. 15 Haziran 2002 tarihi itibariyle 6 yıl 9 ay fiili hizmet, 5 yıl fiili hizmete süresi zammı (FHZ) süresi olmak üzere 11 yıl 9 ay hizmet süreniz var. Buna göre emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Bugün itibariyle, 21 yıl 4 ay fiili hizmet süresi ve 5 yıl 4 ay FHZ ile birlikte 25 yıllık hizmet süresini fazlasıyla tamamlamış durumdasınız. Bugün itibariyle hak kazandığınız 5 yıl 4 ay FHZ ile bu tarihten sonra geçecek olan fiili hizmet sürenizin dörtte biri 52 yaş şartınızdan düşülür ve FHZ süresi düşülmüş yaşınızı doldurduğunuzda aylıklı olarak emekli olmaya hak kazanırsınız. 14 Ocak 2017’ye kadar görevinizden ayrılır ve başka bir sigortalılık statüsünde çalışmadan yaşınızın dolmasını beklerseniz, emeklilik yaşınızdan 5 yıl 4 ay düşülür ve yaş şartınız 46 yıl 8 ay olur. 13 Mayıs 2024’te emekli olmaya hak kazanırsınız. Emekli ikramiyeniz de emekli aylığınız bağlandığında ödenir.

Görevden ayrılıp, SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmanız halinde emeklilik statünüz son 2520 günlük prim ödemenize göre belirlenir. Son 2520 günlük prim ödemeniz daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz. Emekli Sandığına tabi hizmetiniz fazla olursa, yine Emekli Sandığı statüsünden aynı şartlarla emekli olursunuz. SSK veya Bağ-Kur kapsamındaki prim ödemeniz fazla olursa, SSK veya Bağ-Kur statüsünden emekli olursunuz. Bu durumda emeklilik yaşınız 54 olur ve yaş indiriminden de yararlanamazsınız, yani FHZ süreniz yaş haddinizden düşülmez.

5 yıldan az hizmet süresine ilişkin kesenekler iade edilmiyor

SORU: 17 Ağustos 1955 doğumluyum. Ekim 1974-Nisan 1978 arası Emekli Sandığına bağlı olarak çalıştım. 1978 ve 1982 tarihlerinde iki doğum yaptım. Emekli olmayı düşünmediğimden benden kesilen kesenekleri Emekli Sandığından iade talebinde bulunabilir miyim?

Özen Güvercin

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 87. maddesinde, fiili hizmet müddetleri ile fiili hizmet zamları 5 yılı doldurmamış bulunanlara ödeme yapılmayacağı, ancak tekrar iştirakçi olanların haklarının devam edeceği hüküm altına alınmış.

Buna göre, 5 yıldan az olan hizmet sürenize ilişkin keseneklerinizin iadesi söz konusu olmaz. İade söz konusu olsaydı da kesenek iadesine görevden ayrılma tarihinden itibaren hak kazanılıp, 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde talep edilmesi gerektiğinden, buna göre de 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde talep etmediğinizden, yine iadesi söz konusu olmayacaktı.

Sigortalı çalışarak 991 gün daha prim ödemeniz gerek

SORU: 18 Haziran 1969 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 21 Temmuz 1987’dir. 2002 yılına kadar 3461 günüm var. 23 Eylül 2002 ile 30 Haziran 2008 arası 2077 gün Bağ-Kura prim ödedim. 2008 ile 2014 arası tekrar SSK’ya 269 gün prim ödedim. Toplamda 5807 günüm oldu. Ne zaman ve hangi kurumdan emekli olabilirim? Sigortadan emekli olabilmek için son 3.5 yıl sigortalı olmam gerekir mi?

MUHİTTİN

YANIT: SSK’dan emekli olmak için; sigortalı bir işte çalışarak 991 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz toplam priminizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Hemen prim ödemeye başlarsanız Haziran 2019 ayı sonunda emekli olabilirsiniz.

Prim borcu nedeniyle emekli aylığının en fazla üçte biri haczedilebilir

Soru: Emekli Sandığı - SGK emeklisi dedem Posta'daki prim kesintileriyle ilgili son yazınızı görmüş ve kendi durumu için size danışmak ister.

Adına kurulu şirketler üzerinden SGK prim borcu bulunuyor. Son 6 aya kadar bu borca istinaden, Muğla SGK şubesi emekli maaşına 1/4 oranında haciz uyguluyordu. Geçtiğimiz aylarda Aydın şubesi de oradaki borçları için haciz uygulatarak toplam haczi 1/3'e yükseltti. Konuyla ilgili danıştığımız iki avukat bunun hukuksuz olduğunu söyleyip, Aydın SGK'ya dilekçe vermemizi önerdiler. Şuana kadar herhangi bir yanıt alamadık. Sizin son yazınızda avukatların görüşüne ters olarak 1/3 oranında haciz uygulanabileceği yazıyor. Dedemin durumundaki bir emekli için haciz oranı en fazla kaç olabilir 1/4 mü, 1/3 mü? Bu kesinti hangi kanun maddesine dayandırılmaktadır?

ATAKAN

YANIT: Emekli aylıkları prim ve nafaka borcu dışındaki borçlar için emeklinin izni olmadığı sürece haciz edilemez. Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) prim borcundan dolayı emeklinin aylığına haciz koyabilir. Ancak, SGK; emekli aylığından, aylığın dörtte birinden az ve üçte birinden fazla olmamak üzere haciz kesintisi uygulayabilir. Dedenizin emekli aylığına SGK’ nın aylığının üçte biri oranında uyguladığı haciz işlemi doğru ve yasal bir işlemdir. Dayanağı ise 6183 sayılı Kanunun “Kısmen Haczedilebilen Gelirler” başlıklı 72 nci maddesi hükmüdür.

Prim gün sayısını tamamlayıp yaşı bekleyebilir miyim?

SORU: 12 Aralık 1971 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Eylül 1995. Toplam prim günüm 4119. Çalışmıyorum. 10 Mayıs 2003 tarihinde bir doğum yaptım. SSK'dan emekli olabilmem için nasıl bir yol izlemeliyim? 1259 gün isteğe bağlı prim ödemesi yaparsam, gereken gün sayısını doldurup yaşı bekleyebiliyor muyum, ne zaman emekli olabilirim?

Yasemin Banu Şenkal

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş (çalışmadığınız) süreler için doğum borçlanması yapabilirsiniz. 1259 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. Prim gününüzü tamamladığınızda, emeklilik yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. 52 yaşınızı doldurduktan sonra da emekli olabilirsiniz.

Hizmet birleştirmesi için ne yapmalıyım?

SORU: 19 Nisan 1970 doğumluyum. İlk sigortam 1 Temmuz 1996 tarihinde yapıldı. 7221 prim günüm var. Öncesinde 16 aylık (Aralık 1994-Nisan 1995  öğrenci yedek subay, Nisan 1995-Nisan 1996 yedek subay asteğmen, terhis teğmen) yedek subaylığım var. Bu sene itibari ile neredeyse hiç ara vermeden sigortam yapıldı. Şu anda  20 senedir sigortalı çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Askerlik süremin dahil edilmesi için nasıl ve nereye başvuru yapmam lazım?

Altuğ Arca

YANIT: Asteğmen olarak Emekli Sandığına tabi olduğunuz 15 Nisan 1995 tarihi sigorta başlangıç tarihiniz kabul edilir. Bir yıllık asteğmenlik süreniz için hak kazanacağınız 3 aylık fiili hizmet zammı süresi sigorta başlangıcınızı üç ay geri götürse de hatta yedek subay okul döneminizi borçlanmanız halinde sigorta başlangıcınızın 4 ay daha geri gelmesi mümkün olsa da emeklilik şartlarınız değişmez. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Prim günü şartını fazlasıyla sağlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık süreniz yaşınızdan önce doluyor. 55 yaşınızı dolduracağınız 19 Nisan 2025 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Emekli Sandığı hizmetinizin birleştirilmesi için emekliliğinize 6 ay kala, son çalıştığınız işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine terhis belgenizle birlikte başvurabilirsiniz.

Ya primi 5000 güne tamamlayacak ya da 58 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1 Nisan 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 24 Ocak 1983. Üç çocuğumun doğumuyla beraber primim 3903 prim ödemem oldu. Ne zaman emekli olabilirim?

TUĞÇE

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 40 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan doğum borçlanmasıyla birlikte toplam priminizin 3903 gün olduğu anlaşılıyor. 1097 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 günden fazla priminizi olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2023’de emekli olmanızda mümkün.

Emekli Sandığı malulü SSK’lı olarak çalışabilir mi?

SORU: Emekli Sandığından malulen emekliyim. SSK’dan malul aylığı alırken yeniden SSK’lı olarak çalışmaya başlayan bir arkadaşımın aylığı kesilmişti. SSK’lı bir işe girersem veya kendim bir işyeri açarak Bağ-Kurlu olsam Emekli Sandığından almakta olduğum malul aylığım kesilir mi?

MEHMET

YANIT: Emekli Sandığından malul aylığı bağlanan bir kişinin tekrar memuriyete girmesi halinde emekli aylığı kesilir. SSK veya Bağ-Kura tabi çalışmaya başlarsa malul aylığı kesilmez. Siz şanslı emeklilerdensiniz. Şayet SSK’dan malulen emekli olsaydınız tekrar çalışmaya başlayınca malul aylığınız kesilecekti ancak malul aylığınız Emekli Sandığından bağlandığı için SSK’lı bir işe girerseniz veya Bağ-Kurlu olarak çalışsanız da, Emekli Sandığından bağlanan malul aylığınız kesilmez.

Bağ-Kur statüsünden, SSK’ya göre iki yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 4 Ağustos 1965 doğumluyum. İlk SSK tescil tarihim 1 Mart 1984. Ancak Kuruma bordro verilmemiş ve prim ödenmemiştir. Sonraki SSK girişim 1 Mayıs 1993, ayrılış tarihim 30 Eylül 1995. Askerliğimi 03.12.1985-03.06.1987 tarihleri arası 18 ay (550 gün) olarak yaptım. 1994 yılında askerlik süremin tamamını borçlanarak primi ödedim. 5 Ocak 1996’da limited şirket ortağı olarak Bağ-Kur sigortasına geçtim. Bugüne kadar ara vermeksizin çalışmaktayım. SSK sigorta başlangıcı olarak 1 Mart 1984 tarihini saydırma imkânım var mı? Saydırabilirsem ne zaman emekli olurum? Bu mevcut durumumla (1 Mayıs 1993 SSK girişim, askerlik borçlanmam ve toplam Bağ-Kur gün sayımla) ne zaman emekli olabilirim?

Rumuz; Karışık

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emekliliğiniz için sigorta başlangıcınızın 1 Mart 1984 olmasına gerek yok. 1 Mayıs 1993 sigorta başlangıcınız ve askerlik borçlanmanıza göre 4/a statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak Bağ-Kur’dan sonra 1260 gün (3,5) yıl 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor. 3,5 yıl sonra 53 yaşınızı doldurmuş olacağınızdan, 4/a kapsamında 3,5 yıl prim ödediğinizde emekli olmaya hak kazanırsınız.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için de 53 yaş şartına tabisiniz. 53 yaşınız dolduğunda 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemiş olma şartını da sağlamış olacağınızdan, 4 Ağustos 2018 tarihinde (SSK’ya göre 2 yıl daha erken) emekli olabilirsiniz.

Tasarrufu yasaklanan/kısıtlanan arsa için emlak vergisi ödenir mi?

SORU: Emekli Sandığından emekliyim. 70 m² bir dairem var. Ayrıca 40 yıl önce belediyeden aldığım bir arsam var. 40 yıldır hiçbir gelir getirmediği gibi belediye tarafından da imara kapatılmıştır. Bu arsamın vergisini 40 yıldır ödüyorum. Bu arsamın vergisinden muaf olabilir miyim? Böyle bir hakkım var ise izleyeceğim yol ve başvuracağım merci neresidir?

Koray Özsuyolcu

YANIT: İndirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulaması, Türkiye sınırları içinde sahip olunan ve brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek konut için söz konusu. Yasa hükmüne göre, emekli olarak sahip olduğunuz daire için indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanmanız söz konusu olmakla birlikte, sahip olduğunuz arsanın emlak vergisini ödeyip ödememeniz, “… imara kapatılmıştır” ifadenizden neyi kastettiğinize bağlı.

Emlak Vergisi Kanununun 19. maddesinin son fıkrasında yer alan, “Kanunların verdiği yetkiye dayanılarak tasarrufu yasak edilen arazinin vergisi, mükelleflerce keyfiyetin vergi dairesine bildirilmesi veya vergi dairesince (belediyece) re’sen tespit edilmesi üzerine, yasaklama tarihini izleyen taksitlerden itibaren bu hallerin devam ettiği sürece alınmaz.” hükmü gereği, söz konusu arsanızın emlak vergisini ödememeniz; 30. maddesinde yer alan “Kanunlar ve diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisi, kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunur.” hükmü gereği, arsaya ait emlak vergisinin onda birini ödemeniz söz konusu olabilir.

Söz konusu kanun hükümlerinden yararlanabilmeniz için öncelikle arsanızın tasarrufunu yasaklayan veya kısıtlayan idareden alacağınız belge ile ilgili belediyeye başvurmanız gerekiyor.

Primi 5975 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 10 Mayıs 1982 doğumluyum. 22 Şubat 1999’de ilk defa sigortalı işe başladım. 5136 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

NAZIM

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 839 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2040’da emekli olabilirsiniz. Ayrıca bundan sonra prim ödemeseniz de, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olma hakkınızda var.

Her ikisi de Bağ-Kur’lu olan eş ve babadan aylık bağlanır mı?

SORU: 1994 yılında kayınpederimi kaybettik ve Bağ-Kur’luydu. Maaşını kayınvalidem alıyor. Temmuz ayında da annesi vefat etti ve onun da dededen dolayı Bağ-Kur maaşı vardı. Kanun değişikliği olduğu, iki Bağ-Kur maaşı alabileceğini söylemişler. Biz başvuru için gittik ama alamayacağını belirttiler. Böyle bir kanun değişikliği gerçekten var mıdır? Her ikisi de Bağ-Kur’lu iken kayınvalidem babasının maaşını alabilir mi?

Özlem

YANIT: Kayınvalidenizin eşi ve babası, her ikisi de Bağ-Kur’lu olduklarından babasından aylık bağlanmaz.

Babanızın SSK’dan emekli olması avantajlı

SORU: 1961 doğumlu babamın, 2470 gün primi var. 1985 yılından girişi var. Ve son 5 yıldır Bağ-Kurlu. En kısa zamanda hangisinden nasıl emekli olabilir?

OZAN

YANIT: Babanız sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemesi halinde, SSK’da emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olur. Ve 1260 günden sonra prim ödemese de, 2021’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Yurtdışından emekli olan tek dairesi için emlak vergisi öder mi?

Soru: Sorum Emlak Vergisi ile ilgili. Hollanda’dan emekliyim. İstanbul’da bir dairem var. Başka bir dairem yok. Türkiye’de dairemde her sene 6 ve 7 ay kalıp tekrar Hollanda’ya gidiyorum. Başka bir ifadeyle birinci ikametgâhım Türkiye. Hatta seçimde Türkiye’de oy bile kullandım. Tek dairesi olan emeklilerden emlak vergisi alınmazken benden Emlak Vergisi alınıyor. Benimde diğer emeliler gibi vergi ödemem gerek miyor mu? Bu doğru mudur? Sizden bir bilgi rica ediyorum.

SAMİ

YANIT: Türkiye’de Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldığı emekli aylığından başka geliri olmayan ve Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2 geçmeyen tek dairesi olanların Emlak Vergisi oranı Bakanlar Kurulunca sıfıra indirildiğinden emlak vergi ödemiyorlar. Siz Türkiye’de kanunla kurulu bir sosyal güvenlik kuruluşundan emekli aylığı almadığınızdan, başka bir ifadeyle Hollanda’dan emekli olduğunuzdan emlak vergisi ödemeniz gerekiyor. Yapılan işlem maalesef doğru.

Babanız 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabi

SORU: Babamın ne zaman emekli olacağını öğrenmek istiyoruz. Doğum tarihi 9 Ağustos 1968. Sigorta başlangıç tarihi 16 Aralık 1986.

Ecre Subaşı

YANIT: Babanız 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabi. Babanızın mevcut prim gününü belirtmemişsiniz. 5375 prim günü varsa ya da 50 yaşını dolduracağı 9 Ağustos 2018 tarihine kadar tamamlarsa, 50 yaşı dolduğunda emekli olmaya hak kazanır. 5375 prim günü yoksa ya da 50 yaşı dolana kadar tamamlayamazsa, 5375 prim gününü tamamladığı tarihte emekli olmaya hak kazanır.

Kardeşim, banka kredisiyle toplu ödeme yapıp emekli olabilir mi?

SORU: 1986 sigorta başlangıcı, 486 gün SSK’lı çalışması olan, 1957 doğumlu kardeşim banka kredisiyle geri kalan süreyi toptan ödeyerek emeklilik hakkı kazanabilir mi? Eylül 2016’da çıkan yasa varmış, doğru mu? Doğruysa ne şekilde başvuru yapabiliriz?

Seval Atılgan

YANIT: Banka kredisi, emeklilik için gereken hizmet süresi ve yaş şartını sağlamış olup da prim borcu nedeniyle emekli olamayan Bağ-Kur sigortalılarını kapsıyor. Eksik prim günlerinin toplu ödemeyle tamamlanması gibi bir usul de yok. Dolayısıyla kardeşinizin banka kredisi ile eksik günlerin primlerini toplan ödeyerek emekli olması mümkün değil.

Başlangıç tarihinize göre 50 veya 51 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 8 Nisan 1970 doğumluyum. SSK başlangıcım 1988’dir. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca yaşa takılanlarla ilgili bir kanun çıkma ihtimali var mı?

CEM

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi beliyor. Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1988 den önceki bir tarih ise, toplam 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 50 yaşınızı dolduracağınız 8 Nisan 2020’de, sonraki bir tarih ise, 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 51 yaşınızı dolduracağınız 8 Nisan 2021’de emekli olabilirsiniz.

İsteğe bağlı sigortalı olan kız çocuğunun yetim aylığı kesilir mi?

SORU: Ablam 1984 sigorta girişli ve toplam 780 gün çalışmış. 31 Aralık 1962 doğumlu. 780 günden bugüne hiç çalışması yok. Babamdan (Emekli Sandığı) yetim aylığı alıyor. Acaba isteğe bağlı Bağ-Kur yaptırırsa ne zaman emekli olur ve babamdan aldığı maaş kesilir mi (kendisi bekârdır)?

Haluk Vedat Kulat

YANIT: Ablanız isteğe bağlı sigortalı olması halinde babasından bağlanan yetim aylığı kesilmez. Ayrıca babası Emekli Sandığı emeklisi olduğundan, 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlasa da yetim aylığı kesilmez.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 56 yaş şartlarına tabi olup, 5400 prim gününü tamamladığında emekli olmaya hak kazanır.

Başlangıcınızı 23 Kasım 1992’ye götürecek kadar askerlik süresi lazım

SORU: 1 Temmuz 1971 doğumluyum. Sigortam askerden sonra 1994’de başladı. Askerliğimi ödersem, erken emekli olabilir miyim?

MUZAFFER

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir bile emekli olma şartlarını değiştiriyor.

1994’deki başlangıç tarihinden askerlik sürenizi çıkarttığınızda, başlangıç tarihiniz 23 Kasım 1992 veya daha eski bir tarihe gidiyor ise, askerliğinizi borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı 23 Kasım 1992’ye kadar götürmüyorsa, borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece priminizi artırır. Bu durumda 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı kesenekleri geri alınabilir mi?

SORU: Emekli Sandığı Kanunu’na bağlı çalışanlar, emekli keseneklerini geri alabilir. Ancak hizmet süresi 10 yıl ve daha fazla olan kamu görevlileri keseneği geri alamıyor

Murat KIZILAY

YANIT: Okurlarımızdan gelen en yoğun sorulardan biri, SSK veya Bağ-Kur’a ödenen primlerin ya da Emekli Sandığı keseneklerinin geri alınıp alınamayacağına ilişkin..

Okurumuz Murat Kızılay’da kendi isteğiyle istifa eden 18 yıllık TSK personeli olarak Emekli Sandığında bulunan birikmişlerini çekip çekemeyeceğini sormuş..

İlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak çalışmaya başlayanların emekli keseneklerinin geri verilmesi, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 87 ve 88. maddelerinde düzenlenmiş.

Kamu görevinin hangi şekilde sone ermiş olması halinde emekli keseneklerinin geri verileceği, Kanunun 87. maddesinde 13 bent halinde sayılmış olup, maddenin (a) bendinde, “istifa eden” kamu görevlileri için de kesenek iadesi öngörülmüş. Ancak kesenek iadesi için bir şart daha aranıyor. O da hizmet süresi..

HİZMET SÜRESİ 5-10 YIL ARASI OLMALI

Kanunun 87. maddesinin son fıkrası ile 88. maddesi hükümlerine göre fiili hizmet süresi ve fiili hizmet zamları 5 yılı doldurmamış olanlar ile 87. maddenin (a), (b), ( c), (d), (e), (g), (h), (i), (j) ve (m) bentlerinde belirtilenlerden fiili hizmet süreleri 10 yıl ve daha fazla olanların kamu görevinden ayrılışlarında emekli kesenekleri geri verilmiyor.

Diğer bir deyişle, kamu görevi Kanunun 87. maddesinde sayılan nedenlerden birine bağlı olarak sona ermiş olmakla birlikte, hizmet süresi 5 yıldan az olanlar ile 10 yıl ve daha fazla olanlara kesenek iadesi yapılmıyor.

Bu bağlamda, TSK personeli olarak görev yapan ve kendi isteğiyle istifa eden okurumuz, istifa ederek görevden ayrılmış olsa da fiili hizmet süresi 10 yıldan fazla olduğundan, emekli keseneklerini geri alması mümkün olmayacak.

Kesenek iadesine konu olmayan ve saklı hizmet olarak nitelendirilen 10 yıldan fazla hizmet süreleri, ilgililerin açıkta iken ya da hizmet birleştirmesi yoluyla emekli/yaşlılık ve adi malullük aylığı ile vefatları halinde dul ve yetimlerine aylık bağlanmasında hizmet süresi olarak değerlendirilecek.

53 yaşı da doldurmanız gerekiyor

SORU: 28 Kasım 1977 doğumluyum. 1 Kasım 1992’den beri sigortalıyım. Yaklaşık 6500 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

BEYNUR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 28 Kasım 2030’da emekli olabilirsiniz.

Vergi indirimi almak için en az yüzde 40 işgücü kaybı aranır

SORU:15 Ekim 1972 doğumluyum. 1 Ocak 1990’da sigortalı oldum. 7328 gün prim ödemem var. Halende sigortalı çalışmaktayım. Uyku apnesi rahatsızlığım var. Ve supab cihazı kullanıyorum. Ayrıca astigmat ve miyop (1,75) iki gözümde bozukluk var. Vergi indiriminden faydalanıp emekli olabilir miyim?

İBRAHİM

YANIT: Vergi indirimden yararlanarak emekli olmak için, en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramış ve Maliyeden vergi indirim hakkı almış olmanız gerekiyor. Vergi indirimi almanız halinde, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engelli olarak, emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve vergi indirim hakkı alacağınız tarih itibariyle, emekli olabilirsiniz.

Türkiye’de SGK’dan emekli olabilir miyim?

SORU: 27 Mart 1976 doğumluyum. 1997 yılında 10 ay İzmir'de sigortalı olarak çalıştım. Şu an Almanya'da Alman sosyal güvenlik sistemine bağlı olarak çalışıyorum. Türkiye'de birikmiş sigorta primlerimi (peşin/taksitle/borçlanarak) ödeyip, Türkiye'de SGK'dan emekli olabilir miyim? Hangi tarihte emekli olabilirim?

Tolga Turan

YANIT: 5825 prim günüyle 56 yaşınızı dolduracağınız 27 Mart 2032 tarihinde; 3600 prim günüyle 60 yaşınızı dolduracağınız 27 Mart 2036 tarihinde Türkiye’de 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Eksik prim gününüz için Almanya’daki sigortalılık süreleri ile bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik sürelerini borçlanabilirsiniz. Her bir günlük borçlanma için günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarının yüzde 32’si kadar prim ödersiniz.

Tahakkuk ettirilecek prim tutarının, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekiyor. Tahakkuk ettirilen prim borcunun tebligat tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmemesi halinde yeniden başvuru gerekir. Ancak eksik prim gününüzün tamamını tek seferde borçlanmanız gerekmiyor. Kısım kısım da borçlanma yapabilirsiniz.

SSK’dan dul aylığı alan evlendiğinde çeyiz yardımı alamaz

SORU: 1 Ekim 1980 doğumluyum. 17 Aralık 1998 tarihinde evlendim. Eşim 6 Eylül 2002 tarihinde vefat etti. Eşimden dolayı dul aylığı almaktayım. Çocuğum yok. Eşim SSK’lıydı. Bu yıl evlenmeyi düşünüyorum. Evlendiğimde SSK’dan çeyiz yardımı alabilir miyim? Bilgilendirirseniz sevinirim.

SEVGİ

YANIT: Çeyiz yardımını; anne ve babasından dolayı yetim aylığı alan kız çocukları evlenmeleri halinde alabilmektedir. SSK'dan dul aylığı alan kadının evlenmesi halinde, çeyiz yardımı alması mümkün değil. Maalesef evlendiğinizde SSK’dan çeyiz yardımı alamazsınız.

3600 günle emeklilik için 14 yıl yurtdışı borçlanması yapmalısınız

SORU: 1 Şubat 1958 doğumluyum. Haziran 1976’da Hollanda’ya gittim. 21 Mart 1977 tarihinde ilk doğumumu Hollanda’da yaptım. 2000 yılından önce kısa aralıklarla resmi çalışmam oldu fakat bunu ispat edemiyorum. Haziran 2013 yılında Türkiye’ye kesin dönüş yaptım, o günden beri SSK’lı olarak çalışmaktayım. 1200 günü doldurursam, Hollanda’da kaldığım 1976’dan itibaren 2400 günü Bağ-Kur’dan borçlansam, 3600 günle 58 yaşında 4/a statüsünden emekli olabilir miyim?

Mülkiye Öztürk

YANIT: Hollanda’daki çalışmanızı belgeleyemediğinizden, dolayısıyla da çalışma sürenizi borçlanamayacağınızdan, Hollanda’da çalışmaya başladığınız tarih, Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılmaz. Türkiye’deki sigorta başlangıcınız (Haziran 2013 tarihi) Hollanda’da ev kadını olarak geçen ve borçlanacağınız süre kadar geri gider. 3600 günle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmeniz için sigorta başlangıcınızın 8 Eylül 1999 tarihi öncesine gitmesi, bunun için de yaklaşık 14 yıl yurtdışı borçlanması yapmanız gerekiyor.

Diğer bir seçenek olarak, 5400 prim günüyle 60 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik planlaması yapabilirsiniz. Bunun için 4/a kapsamında toplam olarak en fazla 1230 gün prim ödedikten sonra 4/a sigortalılığınızı sonlandırmanız, 4/b kapsamında isteğe bağlı sigortanızı başlatmanız, sonra yurtdışında ev kadını olarak geçen süreden 5400 prim gününü tamamlayacak gün kadar borçlanmanız gerekiyor. Bu şekilde 5400 prim gününü tamamlayıp, 60 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b statüsünden emekli olabilirsiniz.

Emekliden, gelir getirmeyen arazisi için belge istenebilir mi?

SORU: Ben annem adına soracağım. Annemin kendi adına İzmir’de ikamet ettiği bir apartman dairesi (120 m²) ve Amasya’da köyümüzde 2,5 dönümlük tapulu bir tarlası var. Emlak vergisi muafiyeti için İzmir-Karabağlar Belediyesine müracaat ettik. "Adına tapulu olan tarlasından hiçbir geliri olmadığına dair, Amasya İl Tarım Müdürlüğünden belge” getirmemizi istediler. Annem 1996 yılından bu yana İzmir’deki konutunda ikamet etmekte olup, köyümüze gitmez bile. Ayrıca 1999 yılında vefat eden SSK emeklisi olan babamdan ölüm aylığı almakta olup, başkaca hiçbir geliri yoktur. Annemin emlak vergisi muafiyetinden faydalanması için yasa, talimat veya genelgelerde, belediyenin tarla için belge istemesi hususu var mıdır?

Feyzullah Sel

YANIT: 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin I/3-e maddesinde, mükelleflerin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmalarının, indirimli (sıfır) oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanmalarına engel teşkil etmeyeceği; II. maddesinde de belediyelerin, hiçbir geliri olmayan mükelleflerden istenecek belgeler hariç olmak üzere Tebliğ ekinde yer alan formlar [Anneniz için “Tek Meskeni Olan (İntifa Hakkına Sahip Olanlar Dahil) Emeklilere, Dul ve Yetimlere Ait Form”] dışında mükelleflerden başka bir belge talep etmeyecekleri açıklanmıştır.

Diğer yandan, hiçbir geliri olmayanların emlak vergisi muafiyetinden yararlanmaları için aranan hiçbir geliri olmadığını belgeleme şartı da 44 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile kaldırılmış ve “Taahhüt Belgesi” vermeleri yeterli görülmüş olup, 57 Seri No.lu Tebliğde de bu açıklama tekrarlanmıştır.

Askerliğinizin 470 gününü borçlanmalısınız

SORU: 6 Aralık 1971 doğumluyum. 28 Kasım 1991 ile 5 Şubat 1993 arası 15 ay askerlik yaptım. Sigorta giriş tarihim 11 Eylül 1995 olup 7066 gün prim ödemem var. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

HÜSEYİN

YANIT: Askerlik sürenizin 470 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 6 Aralık 2025’de emekli olabilirsiniz.

Silinen primlerimi geri kazanabilir miyim?

SORU: 1 Eylül 1961 doğumluyum. 23 Ekim 2000 tarihinden itibaren esnaf Bağ-Kurlu oldum. 18 Ağustos 2016 tarihine kadar 2325 gün prim ödemem var. 2000 ve 2008 arasını ödemedim. Beş yıl üç ay yani 1880 gün SGK' dan alacağım var. SGK' dan bunu ne zaman istersen yatırabilirsin, bu senin hakkın dediler. Bunu da yatırırsam toplam 4205 gün primim oluyor. 2015 itibariyle Bağ-Kurumu dondurdum. Yaştan emekli olmak için daha ne kadar prim ödemem gerekiyor?

PEMBE

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için: 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2000-2008 arasına ilişkin prim borcunuzdan dolayı sigortalılığınız durdurulmuş ve prim borcunuz silinmiştir. Ancak SGK’dan da söylendiği gibi, istediğiniz zaman prim borcunuzu güncel değerleri üstünden ihya ederek, günlerinizi tekrar kazanabilirsiniz. Bağ-Kura olan prim borcunuzu ödeyerek ihya işlemi yapmanızdan sonra, ayrıca 1195 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2021’de emekli olabilirsiniz.

Eşiniz Bağ-Kur’dan daha önce emekli olur

SORU: Eşim 1965 doğumlu. Kasım 2007’de ilk defa isteğe bağlı Bağ-Kur’lu olarak 2 yıl prim yatırdı. Mart 2016’dan itibaren sigortalı olarak çalışmakta. Bağ-Kur’dan mı yoksa sigortadan mı önce emekli olur?

Ahmet Sursavur

YANIT: Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş; 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için ise 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 60 yaş şartlarına tabi.

4/a statüsünden 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresi dolduğunda (2032 yılında) emekli olabilecek iken, 4/b statüsünden 5400 prim gününü tamamladığında (4/a’ya göre daha önce) emekli olur.

Erken emeklilik çıkarsa yararlanırsınız

SORU: 15 Mayıs 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 11 Kasım 1989 olup 6409 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Yaşı beklediğimden emekli olunca maaşım ne kadar düşer ve yaş bekleyenler için kanun çıkarsa faydalanabilir miyim?

AYHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödemem ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2024’de emekli olabilirsiniz. Emekli aylığınızın düşmemesi için; prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 10.705.50 liradır) veya bu tutara yakın bir kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz. Ayda 30 gün üstünden olmasa da 5, 10 gün olsa bile tavandan prim ödemeniz yararlı. Sizin gibi süreyi ve primi doldurup emekli olmak için sadece aranan yaşın dolmasını bekleyenleri emekli edecek bir kanun çıkarsa sizde yararlanırsınız.

Hangi tarihte isteğe bağlı sigortalı olmalıyım?

SORU: Doğum tarihim 26 Haziran 1967. SSK başlangıcım 1 Haziran 1996. Prim toplamım 3696 gün. Kalan prim gün sayısı 2130. Halen çalışmıyorum. Yaş itibarıyla 27 Haziran 2023 tarihinde emekli olabileceğime göre, kalan prim gün sayısı için hangi tarihte isteğe bağlı sigortalı olmalıyım? En yüksek maaş bağlanabilmesi için ne miktardan prim ödemeliyim?

Ali Haydar Gördü

YANIT: İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmeniz için son 2520 günlük prim ödemeniz içinde 4/b kapsamında prim ödenen sürenin 1259 günü aşmaması gerekiyor. Dolayısıyla isteğe bağlı sigorta kapsamında en fazla 1259 gün prim ödeyebilirsiniz. Bu da yaklaşık 3,5 yıllık bir süreye tekabül eder. Buna göre, her halükarda en az 900 gün daha 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor. Sonra eksik kalan prim gün sayınızla 27 Haziran 2023 tarihine kalan süreye göre bir planlama yaparak isteğe bağlı sigortanızı başlatmalısınız.

Emekli aylığınızın hesabında tüm sigortalılığınız süresince üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarlarınız ile prim gün sayınız dikkate alınacağından, en yüksek maaşın bağlanması bundan önceki ve sonraki prime esas kazançlarınızın tavandan ödenmiş olmasına ve prim gün sayınıza bağlı. Kalan sürede primlerinizi tavandan (asgari ücretin 7,5 katı üzerinde) öderseniz, emekli aylığınız artar. Emekli aylığınızın düşmemesi için de isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyeceğiniz kazanç tutarının, isteğe bağlı sigortalılığınız öncesi kazanç tutarınızın altında olmaması gerekiyor.

Fransa’daki hizmetler Türkiye’deki hizmetlerle birleştirilebilir mi?

SORU: Ben bir anneyim ve oğlumun emeklilik hakkını alması için çalışıyorum. Oğlum, Türkiye'de elektronik yüksek mühendisi olarak 3793 gün sigortalı olarak prim ödedi. Fransa'ya gitti, orada da 1710 gün sigortalı olarak prim ödedi. Bu iki hizmetinin toplamı, emekliliği için gereken 5450 prim gününü aşıyor. Askerlik borçlanması ile toplam çalıştığı günler 5503’tür. Ancak sigorta, yurtdışı hizmetini borçlandırıyor. Toptan ödemek koşuluyla bu borcu istiyor. 

1- Bu iki hizmet birleştirilemez mi?

2- Fransa kanununa göre emekliğe 67 yaşında hak kazanırmış. Onlar da kalan zamanını öde demeyecek mi?

3- Türkiye’deki borçlanmayı asgariden yaparsam ileride alacağı maaş az olur, azamiden ödeyebilmekte zor. Bu durumda nasıl bir yol izlemeliyiz?

Sevim Kemik

YANIT: 1- Oğlunuzun emeklilik hesabında Türkiye ve Fransa’daki hizmetleri birleştirilebilir. Ancak bu durumda, toplam prim gün sayısı üzerinden hesaplanacak emekli aylığının Türkiye’deki prim gün sayısına oranı kadar kısmi aylık bağlanır.

2- Benzer durum, Fransa’dan bağlanacak emekli aylığında da söz konusu. Birleştirilmiş hizmet süreleri, Fransa’dan emekli olmasına yetiyorsa, toplam prim gün sayısı üzerinden hesaplanacak emekli aylığının Fransa’daki prim gün sayısına oranı kadar kısmi aylık bağlanır.

3- Borçlanma primleri ile ilgili olarak kararı siz vermelisiniz. Zira bu iş nimet külfet meselesi. Emekli aylığını belirleyen unsurlardan biri, üzerinden prim ödenen veya borçlanılan prime esas kazanç tutarı. Yüksek tutardan borçlanılırsa, emekli aylığına yansıması da o denli olumlu olur.

Eşiniz primini 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir

Soru: Eşim 1962 doğumlu. 1986’da sigortalı olup bir yıl prim ödemesi var. Eşimin emekli olması için ne yapmamız lazım?

KADİR

YANIT: Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için;15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödemem ve 58 yaş şartlarına tabi. Eşiniz 3240 gün prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Eşinizin 1986’dan sonra doğum veya doğumları varsa borçlanarak priminin bir bölümünü borçlanma yoluyla tamamlayabilir. Örneğin, 1987’den sonra aralarında iki yıllık süre olan üç doğumu olduğunu varsayarsak doğum borçlanmasıyla 2160 gün kazanabilir. Bu durumda 1080 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlar ve 2020’de 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Emeklinin tek dairesinden emlak vergisi alınabilir mi?

SORU: Emekliyim. Toplam alanı 180 m olan tripleks dairemin ikinci katının yandan ayrı girişi olduğu için, hisseli tapuda olmasına rağmen iki ev sayılması ve emlak vergisi muafiyeti uygulanmayarak vergi istenmesi doğru mudur?

EROL

YANIT: Vergilendirmeye olayların gerçek mahiyeti esastır. Üç katlı dairenizin ikinci katı; yandan girişiyle ayrı bir daire olarak kullanılıyorsa, iki daireniz olduğu yorumuyla emlak vergisi alınabilir. Ancak yandan giriş dairenizin mimari projesinde varsa ve tapuda da tek daire olarak tescil edilmiş ve gerçekten de yandan girişi olmasına karşın tek daire olarak kullanılmaktaysa, emekli aylığından başka geliriniz de yoksa sıfır oranlı emlak vergi uygulanmasından yararlanacağınızdan emlak vergi ödememeniz gerekir.

SSK'dan emekli olmak için ne yapmam gerekir?

SORU: 22 Ağustos 1974 doğumluyum. 08.09.1998-06.03.2002 arasında SSK sigortalısı olarak çalıştım. 1 Nisan 2006'dan beri isteğe bağlı prim ödemekteyim. 4/a toplam prim gün sayısı 2159. Özel emekli sandığından da 117 günüm var (16.06.2004-13.10.2004). 4/b başlangıç tarihi 1 Ekim 2008, hizmet süresi 8 yıl, 1 ay, 26 gün. Ne zaman emekli olabilirim? SSK'dan emekli olmak için ne yapmam gerekir?

Yeşim Kurt

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 20 tam yıl (7200 gün) prim günü ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Yaklaşık 5,5 yıl (1984 gün) daha prim ödeyip, 55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve yine 55 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak emeklilik statüsünü son 2520 günlük prim ödemeleri belirlediğinden, son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 günü 4/a kapsamında olmalı. Son 2520 günlük prim ödemeniz 4/b kapsamında olduğundan, 4/a statüsünden emeklilik için en az 1261 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz olması gerekiyor.

Çalışan emekli ödenmeyen mesai ücreti için ne yapabilir?

SORU: Emekliyim. Özel şirkette 2009'dan beri destek primine tabi olarak çalışmaktayım.  Sorum şu: Maaşımız zamanında yatırılmamak ta, her ay farklı günlerde yatırılmakta, bu gerekçeyle işten kıdem tazminatı alarak ayrılmam mümkün mü? Mesaimiz 08:-18:00 hafta içi, cumartesi 08:00-16:00 arası çalışmaktayım. Dolayısıyla haftalık 45 saatin üzerinde çalışmaktayım. Mesai alma talebimi nasıl söylemeliyim? Veya tazminatlı hak edişinden sonramı istemeliyim? (Fazla çalışma için aylık bordo fotokopisi var orada mesai görülmemekte. Bu konuyla ilgili gerekirse şahit de gösterebilirim)

İsmi saklı

YANIT: Ücretiniz her ay değişik günlerde olsa da ödenmekte. Bu nedenle iş akdinizi fesih edip tazminat alamazsınız. Ancak haftalık 45 saatten fazla olan çalışma süreniz için; fazla çalışma süresi ücretiniz ödenmemektedir. Bu size iş akdinizi geçerli nedenle fesih hakkı verir. İşverenden ödenmeyen fazla çalışma ücretinizi talep edin. Ödememeleri halinde, bu gerekçe iş akdinizi fesih edip işinizden ayrılarak, fazla çalışma ücretinizi, kıdem tazminatınızı ve varsa kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin ücretini talep edin. Ödememeleri halinde, iş mahkemesinde dava açarak elinizdeki bordoları belge olarak mahkemeye sunup, fazla çalışma süresi ücretinizi ve kıdem tazminatınızı, varsa kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin ücretini yargı yoluyla alabilirsiniz.

Askerlik borçlanması yapmam avantaj sağlar mı?

SORU: 12 Mayıs 1967 doğumluyum. 1993 yılından 2009 yılına kadar toplam 5981 prim günüm var (SSK). 1987 yılında askerliğimi 18 ay olarak yaptım. Askerlik borçlanması yapmam bana avantaj sağlar mı?

Necdet Tuna

YANIT: 1993 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı borçlanacağınız süre kadar geri çeker. Prim gün sayınız yeterli olduğundan, sigorta başlangıcınızı 23 Kasım 1992 tarihi öncesine geri götürecek kadar gün borçlanırsanız, emeklilik yaşınız 53’e iner. 53 yaşınızı doldurduğunuzda (bir yıl erken) emekli olmaya hak kazanırsınız.

Bir ay için bildirilen gün sayısının 30 günden fazlası dikkate alınmaz

SORU: İnşaat işçisiyim. ALO SGK ile görüştüm. Askerliği mi ödediğim takdir de emekli olabileceği mi söylediler. Bunun üzerine SGK’ ya emeklilik başvurusu yapmaya gittiğimde, bazı aylarda çift prim ödeme(örneğin Temmuz ayı için 2 farklı şirketten prim ödemesi) yapıldığı bu yüzden yaklaşık 200 gün açığım olduğu söylendi. Ne yapmalıyım?

ALİ

YANIT: Bir ay içinde birden fazla işyerinde sigortalı bildirilmenizin bir sakıncası yok. Hatta faydası var. Şöyle’ ki; birden fazla işyerinden bildirilen kazanç tutarları prime esas kazancın üst sınırını(bugün için 10.705.50 liradır) aşmamak üzere birleştirilerek o ayın kazancı olarak dikkate alınır. Ancak bir ay için 30 günden fazla bildirilen gün sayısı, 30 gün olarak dikkate alınır. Örneğin Temmuz ayı için iki ayı işyerinden, asgari ücret olan 1.647 lira kazançla 30 gün bildirildiğinizi varsayarsak, Temmuz ayı kazanç tutarınız 3.294.- TL (1.647.- + 1.647.-) gün sayısı ise 30 gün olarak dikkate alınacaktır. Demek’ ki bu şekilde 400 gün bildiriminiz var. Emeklilik gün hesabında 200 gün dikkate alınması gerekir. Bir ay için 30 günden fazla bildirilen toplam 200 gün bildiriminizin dikkate alınmaz. ALO 170 muhtemelen yanlışlıkla dosyanızda görünen 400 günün tamamını dikkate almıştır. Maalesef emekli olmak için, sigortalı çalışarak 200 gün daha prim ödemeniz gerekiyor.

Abiniz 450 gün askerlik borçlanmasıyla hemen emekli olabilir

SORU: Ocak 1965 doğumlu abimin SSK başlangıcı 1 Ekim 1983 olup 4700 gün primi vardır. Emeklilik için prim gününü kaça tamamlaması gerekiyor?

HAKKI

YANIT: Abiniz emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabidir. Abiniz 450 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Askerliği hakkında bilgi vermemişsiniz. 450 gün askerlik süresi varsa borçlanarak hemen emekli olması da mümkün.

İsviçre’deki emeklilik haklarımı Türkiye’ye devredebilir miyim?

SORU: 3 Temmuz 1974 Avusturya doğumluyum. 1992 Eylül ayında İsviçre’de sigortalı olarak işe başladım. Türkiye’den emekli olmak istiyorum. Türkiye’de sigorta başlangıç tarihim 2014 Eylül ayıdır. İsviçre’deki emeklilik haklarımı Türkiye’ye devredebilir miyim? Türkiye’den ne zaman ve kaç yaşında emekli olabilirim?

YILDIZ

YANIT: İsviçre’de geçen çalışmalarınız karşılığı ödenen primlerinizi SGK’ya transfer edebilirsiniz. Transfer edilen prim tutarı, yurtdışı sigortalılık sürenize ilişkin tahakkuk ettirilecek prim tutarına mahsup edilebilir. Ya da İsviçre’de geçen çalışma sürenizi borçlanıp, borçlanma primlerini ödediğinizde, transfer edilen primlerin iadesi mümkün olmaktadır.

İsviçre’de sigortalı olarak işe başlama tarihiniz, Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihinizden önce olduğundan, İsviçre’deki çalışma sürenizi borçlanmanız halinde Türkiye’de sigorta başlangıç tarihiniz olarak kabul edilir. Buna göre emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5600 prim gününüz olmak koşuluyla 49 yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olmaya hak kazanırsınız.

Askerlik durumunuza göre üç yıl erken emekli olmanız mümkün

SORU: 14 Eylül 1977 doğumluyum. Askerden sonra sigortalı oldum. Sigorta tarihim 24 Nisan 2000’dir. Ne zaman emekli olabilirim? Halen çalışıyorum.

ERKAN

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 14 Eylül 2037’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız( yapmış olmalısınız) askerliğiniz en az 520 gününü borçlanmanız halinde, priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte, 520 gün askerliğiniz yoksa askerliğinizin 8 ayını borçlanmanız halinde, priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Durdurulan sigortalılık süresinin tamamının ihyası gerekiyor

SORU: Benim, bir yakınımın emekli olma durumuyla ilgili sorum olacak. Kendisi Bağ-Kur’lu. 9543 gün çalışması var, fakat hiç prim yatırmamış. SGK’ya “Emekli olmak için ne yapmalıyım?” diye başvurmuş, yanıt olarak “9543 gün sigortalılık sürelerinizin ihyası için 180.749 TL’yi öderseniz emekli olabilirsiniz” denmiş. Doğum tarihi 1 Ocak 1958. Emekli olabilmesi için başka bir yol var mı? Sigortalı çalışırsa ne zaman emekli olabilir ya da başka bir alternatif var mı?

Mehmet Ali Yıldırım

YANIT: Yakınınız, Bağ-Kur sigortalılık sürelerini kazanmak istiyorsa, durdurulan 9543 günün tamamını ihya etmesi, bunun için de karşılığı olan prim tutarını ödemesi gerekiyor.

Bunu yapmaz ya da yapamazsa, başkaca da sigorta başlangıcı yoksa bundan sonraki süreçte 5400 gün prim ödemesi halinde emekli olabilir.

Teyzeniz eşinden dul ve babasından yetim aylığı alabilir

SORU: Bir emekli aylığı bilgisi almak istiyorum. Teyzem eşinden dolayı SSK’dan dul maaşı alıyor. Aynı zamanda babasından dolayı Emekli Sandığından yetim maaşı da alabilir mi? 2 tane bekâr kız kardeşi yetim maaşı alıyor. Onların maaşının miktarı ne oranda etkilenir?

ESRA

YANIT: Teyzeniz eşinden dolayı SSK’dan aldığı dul aylığı yanında, babasından dolayı Emekli Sandığından da yetim aylığı alabilir. Teyzenize yetim aylığı bağlandığında iki kız kardeşinin yüzde 40 olan aylık bağlama oranı, yüzde 33.33(üçte bire) düşer. Ve üç kız kardeş babalarından 1/3 oranında(yüzde 33.33) oranında yetim aylığı alırlar.

Emekli aylığı vergi borcu için de haczedilemez

SORU: Aile şirketimizi 2009’da kapattık. Fakat SSK prim borçlarından dolayı bir yıldan beri emekli maaşımdan her ay 419 TL kesiliyor. Benim hisseme düşen prim borcu 21 bin TL. Bu borç bittikten sonra vergi borcuna mahsuben de kesilmeye devam eder mi? Şu anda 930 TL alıyorum. Normalde 1.380 TL dı. İnanın benim gibi yüzbinlerce var.

METİN

YANIT: Emekli aylığı prim borcu için haczedilebilir. Ancak vergi borcu için emeklinin izni olmadan haczedilemez. Prim borcunuz bittiğinde, vergi borcundan dolayı haciz konursa bulunduğunuz yerdeki icra hâkimliğine “haczedilemezlik şikâyetinde” bulunmanız halinde konan haciz kaldırılır.

Eşinizin hizmet birleştirmesi için başvurması gerekiyor

SORU: Eşim, ilk olarak 1 Temmuz 1990’da SSK’lı olarak işe başladı ve toplam prim günü 180 iş günü. 12 Eylül 1998’den itibaren öğretmen olarak Emekli Sandığına bağlı çalışmaya devam ediyor. Doğum dolayısıyla 21.05.2000-21.11.2000 ve 10.11.2003-10.05.2004 arası 6+6 ay olmak üzere 12 ay ücretsiz izin kullandı. Bu şartlarda eşim en kısa sürede nasıl emekli olabilir? Ayrıca SGK tek kurum olmasına rağmen yine de SSK’lı günleri için Emekli Sandığına birleştirme ile ilgili bir müracaat yapmamız gerekiyor mu? Eşimin doğum tarihi 15 Haziran 1971.

Nizamettin Akın

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başlayanların hizmet kayıtları çalıştıkları kurumlarda tutulduğundan, eşinizin 4/a (SSK) kapsamındaki hizmetlerinin birleştirilmesi ve intibakının yapılması için çalıştığı kuruma başvurması gerekiyor.

Eşiniz, 23 Mayıs 2002 tarihinden önce kullandığı ücretsiz iznin 4 aylık kısmını borçlanırsa emeklilik yaşı 55’ten 54’e düşer. 20 yıllık hizmet süresi 15 Kasım 2018’de dolar. 54 yaşını dolduracağı 15 Haziran 2025 tarihinde emekli olmaya hak kazanır.

Borçlanmadan vazgeçerek ödediğiniz bedeli geri alabilirsiniz

SORU: SGK’ dan yaş haddinden (3600 gün) emekli olabilmek için, 480 gün askerlik borçlanması yaptım.(bankaya borçlandım) Daha önceden çalıştığım bir firmaya geriye dönük hizmet tespit davası açmıştım. Davayı kazandım. Askerlik borçlanması için yatırdığım parayı geriye alabilir miyim? Ne yapmam lazım?

TANER

YANIT: Sigortalılar borçlanmadan vaz geçerek, ödedikleri askerlik borçlanmasının bedelini geri alabiliyor. SGK’ ya yazılı olarak başvurup askerlik borçlanmasından vazgeçerek ödediğiniz borçlanma bedelini iadesi talep ettiğinizde, ödediğiniz bedel iade edilir.

Devlet memurlarının hizmet birleştirmesi

SORU: Öncelikle böyle bir hizmet sunduğunuz için teşekkür ederim. Size hizmet birleştirme ile ilgili sorularım var. 2007 yılında bir dershanede sigortalı olarak işe başladım. Bu dershanede 2013 yılına kadar çalıştım. 2013 Eylül ayında ise MEB'e atandım. Şimdi bu süreleri hizmet birleştirme yapmak ve derece/kademe ilerlemesi alabilmek için neler yapmalıyım? Bu konudaki mevzuat nedir? Bilgi verirseniz sevinirim.

Hasan Yörük

YANIT: Hizmet birleştirmesi için çalıştığınız kuruma bir dilekçe ile başvurarak, sigortalı hizmetleriniz olduğunu belirterek hizmetlerinizin intibakınızda değerlendirilmesini ve birleştirilmesini talep edeceksiniz. Kurumunuz da 4/a (SSK) kapsamında hizmetinizin geçtiği SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezinden sigortalı hizmetlerinizi isteyecek ve gerekli işlemleri yapacaktır.

Hizmet birleştirmesi sonucu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/C-5. maddesinin “Özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyet kabul edenlerin özel okullarda geçen hizmet sürelerinin 2/3 ünün her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde değerlendirilir.” hükmü gereği, özel dershanede geçen sigortalı hizmet sürenizin 2/3’ü kazanılmış hak aylığınızda değerlendirilecektir.

Kazanılmış hak aylığınızda değerlendirilen 2/3 sigortalı hizmet süresi ayrıca yıllık izin sürenizin belirlenmesine esas hizmetinizde de dikkate alınacaktır.

İlk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olduğunuzdan emekli keseneğine ilişkin intibak yapılmayacak, ancak emekliliğe hak kazandığınızda, 4/a (SSK) hizmetleriniz 2829 sayılı Kanun uyarınca birleştirilerek toplam hizmet süreniz üzerinden emekli aylığı bağlanacak.

Asgari geçim indirimi ücretten kesilen gelir vergisinin çalışana ödenmesidir

SORU: Beş yıldan beri bir şahıs şirketinde çalışıyorum. Benle beraber çalışan 6 kişiyiz. Şirket yetkilileri aile indirimi için biz Devletten bir şey almıyoruz. Onun için böyle bir ödememiz yok diyorlar. Sizden ricam böyle bir şeyin olup olmadığıdır.

SEZAİ

YANIT: Asgari geçim indirimi Devletten alınmaz. Çünkü asgari geçim indirimi uygulaması: çalışanın ücretinden kesilip vergi dairesine muhtasar beyannameyle yatırılması gereken Gelir Vergisinin bir kısmı veya tamamının(çalışanın medeni durumu ve eşinin çalışıp çalışmadığına göre değişiyor) vergi dairesine yatırılma yerine çalışana ödenmesidir. Örneğin; evli, eşi çalışmayan üç çocuklu asgari ücretle çalışan birinin, ücretinden kesilen 209.99 lira Gelir Vergisinin, asgari geçim indirimi uygulaması nedeniyle, vergi dairesine ödenmeyip kendisine ödenmesi gerekiyor. Dolayısıyla işveren bu kişiye; 1.177.46 lira asgari ücret ve 209.99 lira asgari geçim indirimi olmak üzere her ay toplam 1.387,45 lira ödenesi gerekir.

Banka emekli sandığında biriken primlerimi alabilir miyim?

SORU: 9 Ağustos 2002 tarihinde başladığım Garanti Bankasındaki görevimden 24 Ağustos 2016 tarihi itibari ile ayrıldım, iş akdim feshedildi. 14 yıldır maaşımdan kesilen sandıkta biriken paramı yasal olarak alma hakkım var mıdır?

Beyda Dedeoğlu

YANIT: Banka emekli sandığına ödenen primleriniz karşılığı olan hizmet süreniz, diğer sigortalılık statülerinde geçen ya da geçecek hizmetlerinizle birleştirilerek, emekliliğinizde değerlendirilir. Sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin, 58 yaşını doldurduğunuzda, malullük veya yaşlılık (emekli) aylığı bağlanmasına hak kazanamamış olursanız, iadesi söz konusu olabilir.

Çalışmadan emeklilik tarihini beklemek emekli aylığını etkiler mi?

SORU: Sigorta giriş tarihim 1 Temmuz 1992. E-devlet'ten kontrol ettiğimde emekli olma koşulum; 49 yaş, 5600 prim ödeme gün sayısı ve 20 yıl sigortalılık. Şu anda 42 yaşındayım. 7400 gün prim ödemiş görünüyorum ve 24 yıllık da sigortalıyım. Bankacılıktan ayrılmış bulunmaktayım. Çalışırken SGK primim üst seviyeden ödenmekteydi. Eğer bankacılıktan emekli olmuş olsaydım bugünkü rakamlara göre 3.800 TL civarında emekli maaşı alabiliyor olacaktım. Ancak şu anda çalışmıyorum ve adıma ödenen herhangi bir SGK primi yok. Sormak istediğim; SGK primimin ödenmiyor olması benim emekli olduğumda emekli maaş rakamımı ne kadar etkiliyor olacak? Eğer emekli maaşım çok fazla fark edecekse bunun önüne geçmek için ne yapabilirim?

Merve Tavas Öztürk

YANIT: Emekli aylığınız hesaplanırken, her yıla ait prime esas kazançlarınız, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihinize kadar geçecek yıllar için, her yıl TÜFE değişim oranı ve büyüme hızına göre tespit edilen güncelleme katsayısı ile güncellenecek.

Emekli aylığınızın bugünkü tutarının emekli olacağınız tarihteki tutarı ile bağlanacak emekli aylığınız arasında oluşacak farkı, bu süreçte emekli aylıklarına yapılacak zamlar ile gerçekleşecek güncelleme katsayıları arasındaki fark belirleyecek. Emekli aylığınız, gerçekleşecek güncelleme katsayısının, emekli aylıklarına yapılacak zammın altında kaldığı ölçüde etkilenecektir.

Emekli olacağınız tarihe kadar gerçekleşecek emekli aylığı zamları ile güncelleme katsayılarını bugünden tahmin etmek mümkün olmadığından, emekli aylığınızın ne kadar etkileneceğini söyleyebilmek de mümkün değil. Olası olumsuz etkinin önüne geçmek, ancak son prime esas kazancınızın altında kalmamak koşuluyla çalışarak prim ödemeye devam etmekle mümkün olabilir.

Babanız için SSK avantajlı

SORU: Babam 1944 doğumlu. 1967 SSK sigorta girişi var. 50 gün prim ödemesi mevcut. 1 Mart 2008 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kurdan kesintisiz prim ödemektedir. Babamın askerlik borçlanmasını yaparsak ne zaman emekli olur.

MUSTAFA

YANIT: Babanız askerliğini(20 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra, 1690 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte Tarım Bağ-Kurundan emekli olabilir. Diğer taraftan SSK’dan 3600 günle emekli olma hakkı var. Ancak son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunduğundan, babanız sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya ödeyeceği primi 1260 güne(3.5 yıl) tamamlayacağı tarihte SSK’dan emekli olabilir. Askerliğini borçlanmadan ve daha az prim ödeyerek emekli olacağından, babanız için bu seçenek avantajlı.

GSS uygulamasında gelir tespiti nasıl yapılıyor?

SORU: 2011 Haziran ayında yurtdışına çalışma amacıyla çıktım, 2013 Haziran'da Türkiye'ye döndüm. Geldikten sonra GSS sisteminden haberdar oldum. Hiç geliri olmayanların devlete prim ödediği bir sistemin dünyada bulunmadığından ve af vs. gibi yeni düzenlemelerin olası olduğundan herhangi bir teste girmedim. 

Ben, annem ve ablamla yaşıyorum. Kendi gelirim yok. Annem emekli devlet memuru olduğundan emekli maaşı var. Ablam çalışmıyor, onun da yetim aylığı var ve babamın sigortasından faydalanıyor. 2.500 lira civarında bir kira gelirimiz var. Şimdi ben gelir testine girsem tüm bu emekli maaşı vs. hesaplamaya katılacak mı yoksa yalnızca kira geliri mi katılacak?

E-devlet şifresi almadım, yalnız 2003-2006 arası devlet memurluğu yaptım. Herhangi bir davet gelmedi, gelir testi için borç da çıkarılmadı ya da tebliğ olmadı. Gelir testine girersem geçmişe dönük 2013 Hazirandan itibaren faizli borç mu çıkar ya da şu anki gelir düzeyinden bir hesaplama ve yapılandırma mı olur? Ayrıca Anadolu yakasında boş bir evimiz var. Adresimi buraya taşıyıp, teste girersem hiç prim ödememe gibi bir şansım olur mu?

Engin H.

YANIT: Öncelikle e-devlet şifresi alıp, adınıza genel sağlık sigortası (GSS) prim borcu tahakkuk ettirilip ettirilmediğini öğrenebilirsiniz. 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, GSS borçlularına 2016 Haziran ve önceki aylara ilişkin prim borçlarını 12 eşit taksitte faizsiz olarak ödeme ve gelir testi yaptırmamış olanlara prim borçlarının gelir testi sonucuna göre hesaplanması imkânı veriyor. Gelir testine hiç başvurmadığınızdan, 2 Ocak 2017 Pazartesi günü mesai bitimine kadar yerleşim yerinizdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi başvurusunda bulunabilirsiniz.

GSS uygulamasına ilişkin gelir tespitinde, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı aynı hane içindeki aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit ediliyor. Ayrı eve çıkıp ikâmetgah adresinizi taşısanız da gelir testinde sadece gelirler değil, harcamalar da dikkate alındığından GSS primi ödemeniz söz konusu olabilir. Gelir testi sonucunda tespit edilen gelir seviyeniz, tescil edildiğiniz gelir seviyesinden daha düşük çıkarsa, GSS primleriniz belirlenen gelir seviyesine göre güncellenerek tahakkuk ettirilir.

55 yaşı doldurduğunuzda resen emekli edilirsiniz

SORU: 15 Mayıs 1978 doğumluyum. 3 Temmuz 2003 tarihinde polis olarak göreve başladım ve halen görevime devam ediyorum. Mesleğe girmeden önce sigortam yok. Askerliğimi Kasım 1998-Mayis 2000 arasında yaptım. Askerliğimi 1 gün borçlandım ve emeklilik tarihim kendi bilgi sistemimizde Mayıs 2033 iken Nisan 2028’e geriledi. Çoğu kişi bu doğru değil diyor. Bilginize dayanarak konu hakkında bilgilenmek istiyorum.

SEMİH

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Polis memuru olarak hak kazanacağınız fiili hizmet zammı sürenizin yarısı(toplam üç yılı geçmemek üzere) emekli olacağınız yaştan düşülecektir. Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı etkilemeyecektir. Polis memuru olarak çalışmaya devam ederseniz 55 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2033 tarihinde resen emekliye sevk edilirsiniz. Ve bu tarihte 25 yıl hizmet sürenizi tamamlamış olacağınızdan emekli aylığınızdan bağlanır. Çoğu kişinin söylediği maalesef doğru. Nisan 2028’de emekli olamazsınız.

İhraç edilen memur şartları sağlamışsa emekli olabilir

SORU: 1970 doğumlu olan kardeşim 26 yıllık öğretmendi. Geçen ay açığa alındı. Sorum şunlar;

1) Kardeşim üçte iki maaş almaya devam ediyor. Buna ne zaman son verilir?

2) Şayet tutuklanır ve ceza alırsa veya ihraç edilirse, yaşı dolduğunda emekli ikramiyesi ve maaşı alabilir mi? Yoksa hakları tamamen yok mu olur?

Rumuz. MEKANİK

YANIT: 1) Kardeşiniz soruşturma neticesinde göreve iade edilirse tam maaş almaya başlayacaktır. 657 sayılı kanun kapsamında açığa alınmışsa, açığa alma işleminin üç ay içinde sonuçlandırılması gerekiyor.

2) Özel bir kanun çıkmazsa kardeşinizin görevine son verilse dahi, emeklilik hakları saklı kalır. Emeklilik için aranan yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Memuriyetten başka SSK veya Bağ-Kur hizmeti yoksa ve bundan sonra da sigortalı çalışmazsa, emekli olduğunda emekli ikramiyesi de alır. Ancak bir gün bile olsa hizmet birleşmesiyle emekli olması halinde emekli ikramiyesi ödenmez. Ancak, emekli aylığı bağlanır.

Teyzeniz Bağ-Kur’dan daha erken emekli olur

SORU: Teyzem 6 Haziran 1943 doğumludur. SSK’dan işe giriş tarihi 18 Kasım 2005’tir. Son üç yılında Bağ-Kur’lu iken bir ay önce SSK’ya geçmiş. Sizden ricam, emekli olabilmesi için SSK mı, Bağ-Kur mu ve ne zaman emekli olabileceği bilgisidir.

Sevda Ş.

YANIT: Teyzenizin 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için 4500 prim gününün ve 25 yıl sigortalılık süresinin olması gerekiyor. Bu da ancak 25 yıllık sigortalılık süresinin dolacağı 18 Kasım 2030 tarihinde emekli olabileceği anlamına geliyor.

Oysa 15 tam yıl (5400) prim günüyle 4/b (Bağ-Kur) statüsünden daha erken emekli olması mümkün. Bunun için 5400 günün en az son 1260 günü 4/b kapsamında prim ödemiş olması gerekiyor. Teyzeniz son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1260 günü 4/b kapsamında olmak koşuluyla 5400 prim gününü tamamladığında 4/b statüsünden emekli olabilir.

Aldığınız parayı faiziyle ödeyip günlerinizi tekrar kazanabilirsiniz

SORU: 1993 başladığım Devlet memuriyetinden 1999 tarihinde Resen ayırdılar. Bu süre zarfındaki Emekli Sandığında birikmiş bütün parayı ( Anapara dâhil ) özel nedenlerimden dolayı aldım. Şimdi anaparayı ödeyerek Emekli Sandığındaki günlerimi SSK'ya aktarmam mümkün mü? Yoksa oradaki günlerim yanıyor mu? Bu konuda beni bilgilendirseniz sevinirim.

EYÜP

YANIT: Günleriniz yanmaz. Emekli Sandığından aldığınız emekli keseneklerinizi kanuni faiziyle birlikte iade ederek, hizmet sürenizi “ihya” edebilirsiniz. Yani günlerinizi tekrar kazanır ve SSK hizmet sürenizle birleştirebilirsiniz.

Eşim ne zaman emekli olabilir?

SORU: Eşim 1973 doğumlu. 1 Ağustos 1991 SSK girişi ile bir süre çalıştıktan sonra işten ayrıldı. Daha sonra yapılan, 2 çocuk için 4 yıl prim ödemesi ile birlikte 4/a statüsünde 2670 gün prim ödemesi var. 3 Ekim 2016 tarihi itibarıyla Ek-5 tarım sigortası üzerinden prim ödemeye devam ediyoruz. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilir ve normal SSK (4/a) statüsüne göre emekli aylığı farkı nasıl olur?

S. Aktaş

YANIT: Eşiniz 5525 prim gününü tamamladığında veya 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanır. Alt sınır aylık uygulaması nedeniyle, Ek-5. madde kapsamında prim ödemesi emekli aylığında fazla bir fark oluşturmaz.

Emeklilik dilekçemi ne zaman verebilirim?

SORU: 4 Mart 1966 doğumluyum. 1 Temmuz 1985 SSK’ya ilk girişim. 12 Temmuz 1992’ye kadar toplam 414 gün SSK prim ödemem var. 1 Nisan 1990 – 31 Temmuz 1991 arası yedek subay askerlik dönemim. İlk dört ay yedek subay okulu. Okul dönemi ile ilgili olarak herhangi bir ödeme yapmadım. 12 ay yedek subay olarak görev yaptım. Yedek subaylık dönemimi kapsayan yıpranma payı 3 ay olarak hizmet süreme eklenmişti. SSK günlerimi 414 gün olarak hizmet birleştirmesi yaptım. 17 Temmuz 1992 Emekli Sandığı başlangıç tarihim. MEB’de öğretmen olarak kesintisiz görevime devam etmekteyim. Emeklilik dilekçemi ne zaman verebilirim?

Murat Başaran

YANIT: Mevcut durumda emeklilik için 52 yaş şartına tabisiniz. Dört aylık yedek subay okulu döneminizi borçlanırsanız, emeklilik yaşınız 51’e iner. 51 yaşınızdan, 3 aylık fiili hizmet zammı süresi düşülür ve 4 Aralık 2016 tarihinde yaş şartını sağlamış olursunuz. 25 yıllık fiili hizmet sürenizi de tamamlamış olduğunuzdan, bu tarihten itibaren istediğiniz zaman emeklilik dilekçenizi verebilirsiniz.

Askerliğinizin 45 gününü borçlanıp 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 3 Ocak 1971 doğumluyum. Askerlimi  1991-1992 arasında 15 ay olarak yaptım. İlk sigortaya girişim 3 Ocak 1996 olup boşluğum yok. En son 6 Nisan 2016’ya kadar çalıştım.

DENİZ

YANIT: Askerlik süresinizin 45 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2026’da emekli olabilirsiniz.

Eylül 2008’den sonra yer altı işlerinde çalışmaya başlayanların emeklilik şartları

SORU: 3 Temmuz 1990 doğumluyum. 15 Mayıs 2006 tarihinde sigorta sicilimi aldım. 14 Temmuz 2014 tarihine kadar 1300 gün yer üstü 4/a sigortam var. Bu tarihten sonra yer altı 35A statüsünde çalışmaya başladım. 1800 sigorta gününden sonra yaş haddinden indirimim var. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

Tugay Soylu

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa Bakanlıkça tespit edilen yer altı işlerinde çalışmanıza bağlı olarak emeklilik için 50 yaş, 20 yıllık sigortalılık süresi ve 7200 prim günü şartlarına tabi olursunuz.

Yer altı işyerinde geçen çalışmalarınızın her yılı için 180 gün prim gün sayınıza eklenir ve yine yeraltı işlerinde en az 1800 gün çalışmanız halinde, prim gün sayınıza eklenen süre 50 yaşınızdan indirilir. Örneğin, yeraltı işlerinde 1800 gün çalışmanız halinde, 900 gün prim gün sayınıza ilave edilir, 900 gün (2,5 yıl) yaş haddinizden indirilir.

Emekli Sandığında 25 yıl hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: Ocak 1974 doğumluyum. Ocak 1993 sigorta başlangıcım var. Toplam 80 gün prim ödenmiş. Eylül 2001’de Devlet memurluğuna başladım. Sadece 2003 de askerde 4 ay acemilik döneminde prim ödenmedi. Hangi yıl veya yaşta emekli olurum?

ERGÜN

YANIT: Emekli Sandığında emeklilik için: 25 yıl fiili hizmet ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, Ocak 2034’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanızın emeklilik yaşınıza bir etkisi olmaz.

Emekli Sandığı’ndan dul eşe bağlanacak aylığın oranı

SORU: Babam 10 Aralık 2009 tarihinde vefat etti. Anneme, babamın maaşının yüzde 50'si bağlandı. Babam Emekli Sandığına tabi idi. Annem de Emekli Sandığına tabi emekli. Daha önce yüzde 75 bağlandığını biliyorum, çünkü halam eşinin maaşının yüzde 75'ini alıyor. Acaba kanun mu değişti yoksa yanlışlık mı var? Bu konuda aydınlatabilirseniz çok sevinirim.

Sevgi Korkut

YANIT: Anne ve babanızın her ikisinin de Emekli Sandığı emeklisi olduklarını belirtmişsiniz. Halanız muhtemelen emekli değil, emekli ise de Emekli Sandığı emeklisi değildir ve kendisinden başka aylık alan hak sahibi yoktur. Zira Kanun değişmedi, aylık bağlama oranlarındaki farklılık annenizin ve halanızın durumlarındaki farklılıktan kaynaklanıyor.

Emekli Sandığı Kanununa göre dul eşe bağlanacak aylığın oranı yüzde 50’dir. Aylık alan yetimi bulunmayan dul eşe yüzde 75 oranında aylık bağlanır. Aylık bağlanacak eş Emekli Sandığı iştirakçisi ya da emeklisi ise bağlanacak aylığın oranı yüzde 50 oluyor. Anne ve babanızın her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olduklarından, annenize yüzde 50 oranında aylık bağlanmasında yanlışlık yok.

Emekli Sandığında 15 yıl hizmet ve 61 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Ağustos 1972 doğumluyum.  1991 yılında sigorta girişim var. 1997 yılına kadar toplamda 122 gün prim ödedim. Askerliğimi üniversiteden önce er olarak 18 ay yaptım. 2001 yılında öğretmen olarak göreve başladım. Ne zaman emekli olurum? Ya da istifa etmem durumunda, hangi haklara sahip olurum?

FARUK

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartına tabisiniz. Şayet 15 tam yıl hizmet sürenizi doldurduktan sonra istifa ederseniz ve çalışmadan emekliliği beklerseniz, 61 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2033 tarihinde Emekli Sandığından emekli olursunuz. Şayet istifa ettikten sonra SSK’lı olarak çalışarak SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olmak zorunda kalırsınız. 1991’deki sigorta başlangıcınız 23 Mayıs’tan önceyse, toplam priminizi(Memuriyet ve SSK toplamı) 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2024’de, sonraki bir tarihse, toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 10 Ağustos 2025’de SSK’dan emekli olabilirsiniz.

Memura yeşil pasaport şartları nelerdir?

SORU: Bir sorum olacaktı size, bilgilendirirseniz çok sevinirim. 2010-2011 yılları arası üniversitede kısmi süreli olarak, ücretli öğretim görevliliği yaptım ders karşılığı. Çalıştığım günün primini üniversite yatırmış. SGK dökümlerinde kayıtlı.

2011 yılında bir devlet dairesinde memur olarak işe girdim ve 2016 yılına kadar kadrolu olarak 657ye tabi çalıştım. 2016 yılında üniversitede öğretim görevlisi oldum.

Sorum şu, kısmi süreli çalışmışlığımı ve kısa dönem askerliğimi derece/kademe ilerlemesi için saydırmam mümkün müdür? 5/3 derecem şuan. Ayrıca, kısmi süreli 2010-2011de çalışırken, çalıştığım günün primlerini yatırdıklarından, geçmişe dönük olarak o ay içinde geçen eksik prim ödemelerini de ödeyebiliyor muyum? Derece/kademeye yansıtmak adına sormaktayım. 3. dereceye inersem yeşil pasaport hakkını elde edeceğim.

TOLGA

YANIT: Yeşil pasaport memura bulunduğu derece ve kademesine göre değil, kadro derecesine göre veriliyor. Yeşil pasaport almak için üçüncü dereceye intibak yapılarak ilerlemeniz önemli değil, görevinizin niteliği, unvanınız, en önemlisi de görev yaptığınız üniversitede boş kadro olup olmadığı gibi kriterlere göre, ilk üç dereceli kadrolara atanmış olmanız gerekiyor. Örneğin hizmetlerinizle intibakınız yapılarak üçüncü dereceye düşseniz bile kadro dereceniz 4 veya 5 nci derece olursa, yeşil pasaport almaya hak kazanamazsınız.

Eksik günlerim kredilendirilebilir mi?

SORU: 15 Haziran 1963 doğumluyum. 12 Mayıs 2005 tarihinde 1479 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortaya başvurdum. Bir süre düzenli olarak ödemelerimi yaptıktan sonra maddi sebeplerle ödemelere ara vermek zorunda kaldım. Toplam olarak 2201 gün (6 yıl 1 ay 11 gün) ödemem var. Bir süredir ödemelerimi yapamıyorum. Çevremden duyduğum kadarıyla, bazı sigortalıların kalan günleri için kredilendirme yapılıyormuş. Emekli olmak için benim de kalan günlerim kredilendirilebilir mi? Bu şekilde bir ödeme kolaylığı var mıdır? Hangi şartlarda emekli olabilirim?

Sadiye Fırlar

YANIT: Kredilendirme, eksik prim günleri için değil, emekliliği için gereken prim günü ve yaş şartlarını sağlamış olmakla birlikte, prim borcu nedeniyle emekli olamayanlar için söz konusu. Sizin durumunuz kredilendirmeye uygun değil. 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Yaşınız daha önce dolacağından, 5400 prim gününü tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emlak vergisi muafiyetimiz devam eder mi?

SORU: Şahsıma ait 80 metrekare bir evim var. Yaklaşık 5 yıldır çalışmıyorum. Herhangi bir gelirim yok. Bağlı bulunduğum ilçenin belediyesine başvurdum ve emlak vergisi muafiyetini aldım. 2012 yılından beri ödeme yapmıyorum. Eşimin üzerine de 55 metrekare kullanım hakkı babasına ait bir yazlık ev var. Tapuda şerh var. İki yıl öncesine kadar eşim tapusu kendi üzerine, kullanım hakkı vefat edene kadar babasına ait yazlık evin emlak vergisini ödüyordu. Yazlığın bulunduğu ilçe iki sene evvel statü olarak köye dönüştü ve Bodrum ilçesine bağlandı. Bu durumda emlak vergisi muafiyetimiz devam eder mi?

Sabri Çolak

YANIT: Eşinizin gayrimenkulünün durumu, sizin emlak vergisi karşısındaki durumunuzu etkilemez. Herhangi bir geliriniz olmadığı sürece, şahsınıza ait brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan tek eviniz için indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından (sizin deyiminizle emlak vergisi muafiyetinden) yararlanmaya devam edersiniz. Ayrıca, kuru mülkiyeti eşiniz, intifa (kullanım) hakkı babasına ait olan yazlık evin emlak vergisi mükellefi eşiniz değil, intifa hakkı sahibi olan babasıdır.

Anneniz Aralık 2017’de emekli olabilir

SORU: Annem 21 Aralık 1961 doğumlu. 19 Aralık 1997 de Bağ-Kur sigortalısı oldu. 2013’de Bağ-Kurunu kapattı. Bugüne toplam 5480 gün prim ödemesi var. Acaba annem ne zaman emekli olabilir?

CELAL

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi. Primi yeterli olduğundan 56 yaşınız dolduracağı 21 Aralık 2017’de emekli olabilir.

Teyzenin üç aylığı birlikte alabilir

SORU: Teyzem SSK emeklisi. Bağ-Kurlu vefat eden eniştemden de dul aylığı bağlandı. 1980 de vefat eden memur emeklisi (emekli Sandığı ) babasından yetim aylığı bağlanır mı?

MUSTAFA

YANIT: Teyzeniz babası memur emeklisi olduğu için şanslı. Çünkü SSK ve Bağ-Kur emeklisi kız çocuğuna sadece Emekli Sandığı yetim aylığı bağlar. Teyzeniz kendisi emekli olup, eşinden dul aylığı alsa da emekli sandığı emeklisi babasından yetim aylığı da alabilir.

Emeklilik başvurusu yapabilir, ancak onay için bekleyebilirsiniz

SORU: 3 Nisan 1970 doğumluyum. 26 Kasım 1992’de polis memuru olarak göreve başladım. 2015 Kasım ayında emeklilik sürem tamamen doldu. 1 Eylül itibariyle ihraç edildim. Şu an emekli olabilir miyim? Hak ettiğim emekli ikramiyemi alabilir miyim? Emeklilik haklarımdan (sigorta gibi) faydalanabilir miyim?

Nazmi Karasoy

YANIT: Emekliliğiniz için gereken hizmet süresi ile yaş şartını sağlamış ve emekli olmaya hak kazanmışsınız. İstediğiniz zaman emeklilik talebinde bulunabilirsiniz. Emekli olduğunuzda da tüm emeklilik haklarından yararlanabilirsiniz. Hizmetlerinizin tamamı Emekli Sandığına tabi ise emekli aylığınız bağlandığında emekli ikramiyenizin de ödenmesi gerekir.

Ancak 1 Eylül 2016 tarih ve 29818 sayılı 2. Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 673 sayılı KHK’nın “Emeklilik Onayları” başlıklı 6. maddesiyle, 20 Temmuz 2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ilan edilen olağanüstü halin yürürlüğe girdiği 21 Temmuz 2016 tarihinden geçerli olmak üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 48. maddesinin ikinci fıkrasında emekliye sevk onayı için öngörülen bir aylık sürenin olağanüstü hal süresince uygulanmayacağı hüküm altına alındı. Buna göre de açığa alınan veya ihraç edilen personelin emeklilik başvurusu ile ilgili onayları bekletiliyor veya şimdilik işleme konulmuyor.

Feragat ettiğim aylığı şimdi bağlatabilir miyim?

SORU: Babam 1998 yılında vefat etti. Bağ-Kur'luydu. Anneme ve bana (evli olmadığım için) maaş bağlandı ancak ben feragat edip hakkımı anneme devretmiştim. Şu an durumum iyi değil, bundan vazgeçip hakkımı geri alabilir miyim? Hala evli değilim.

Zerrin Kocapınar

YANIT: Aylık geliriniz brüt asgari ücret tutarından düşük ise feragatten vazgeçip, babanızdan aylık bağlanması için başvurabilirsiniz.

13 Aralık’ da emekli olabilirsiniz

SORU: 13 Aralık 1967 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 4 Ekim 1985 olup 5648 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim. Ve ne kadar maaş bağlanır?

MEHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 13 Aralık 2016’da emekli olabilirsiniz. Ne kadar emekli aylığı alacağınız; çalışma hayatınız boyunca üstünden prim ödenen kazanç tutarına, 2000 den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008 den emekli olacağınız tarihe kadar ödediğinizi prim gün sayısına göre değişir.

Emekli aylığı kesilmeden nasıl çalışılabilir?

SORU: Geçen sene SSK’dan emekli oldum. Aldığım aylık yetmediğinden çalışmak zorundayım. İş bulup çalışırsam aldığım emekli aylığımın kesileceğini söyleyenler var. Bu doğru mu? Çalışmaya başlarsam emekli aylığım kesilir mi? Hem emekli aylığı hem de çalıştığım işverenden maaş alamam mı? Veya bunun bir yolu yok mu?

DURMUŞ

YANIT: Emekli emeklilik döneminde iki şekilde çalışabilir. 1) Tüm sigorta kollarına tabi olarak. Bu durumda emekli aylığı kesilir. Aldığı ücret emekli olmayan çalışanlar gibi tüm sigorta kollarına tabi tutulur. İleride çalışmayı bırakıp emekli aylığı bağlanmasını talep ettiğinde, sadece emeklilik dönemindeki çalışması için emekli aylığı hesaplanır. Kesilen emekli aylığı da, aylık bağlanacak tarihine kadar güncellenir. Ve güncellenen emekli aylığı ile emeklilik dönemindeki çalışması için hesaplanan aylığın toplamı, emekli aylığını oluşturur.

2) Emekli çalışacağı işyerine; “Sosyal Güvenlik Destek Primi” ne tabi olarak çalışmak istediğini bildirdiğinde, sigorta girişi ona göre yapılır. Bu durumda emekli aylığı kesilmez. İşverenden aldığı ücretten “yüzde 7.5” oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi Kesilir. Bu seçenekte emekli; hem emekli aylığını, hem de çalıştığı işyerinden ücretini alabilir.

Sonuç olarak; çalışmaya başladığınızda, işverenden sigorta girişinizin Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak çalışmak yönünde yapılmasını talep ettiğinizde, sigorta girişiniz bu yönde yapılır. Hem emekli aylığınızı hem de çalıştığınız işyerinden ücretinizi birlikte alarak çalışabilirsiniz.

İkramiye ve emeklilik statüsünü tercih hakkınız yok

SORU: 1987 ile 2003 yılları arasında 10 yıl, 2 ay, 3 gün çalışıp istifa ettim ve SSK sigortalısı olarak çalışıp bu yıl emekli oldum. 16 Eylül 1967 doğumluyum. Emekli ikramiyemi almak için nereye başvurabilirim? Daha sonra Emekli Sandığından da emekli olabilir miyim? Birini seçmem gerekirse maaş artışları daha fazla olduğu için 55 yaşımda Emekli Sandığından emekliliğe geçsem avantajım olabilir.

Mustafa Tufan

YANIT: Birden fazla sigortalılık (sizin gibi hem Emekli Sandığı hem de SSK) kapsamında prim ödemesi olanlara, son yedi yıllık fiili prim ödemesi en fazla hangi sigortalılık kapsamında ise o sigortalılık statüsünden tüm hizmetleri birleştirilerek emekli aylığı bağlanır.

Size de Emekli Sandığı hizmetiniz ile SSK primleriniz birleştirilerek, SSK statüsünden emekli aylığı bağlanmış. Bu durumda, Emekli Sandığı hizmet süreniz 15 yıldan az olduğundan emekli ikramiyesi ödenmez; daha sonra Emekli Sandığından da emekli olma ya da tercih hakkınız olmaz.

Vergi kaydına bağlı olarak Bağ-Kur sigortalılığı başlatılabilir mi?

Soru: Babam 1980’de Bağ-Kur'a bir taksit yatırdı ancak makbuzu kayıp. 1982 yılında vergi mükellefi oldu. Bağ-Kur'a sonra hiç para yatırmadı. 1980 yılındaki Bağ-Kur kaydı silinmiş. 1982’den bu yana Bağ-Kur’lu olması mümkün mü?

Tuncay Beytekin

YANIT: Bağ-Kur Kanunu kapsamında sigortalı sayıldıkları halde, 1 Ekim 2008 tarihine kadar SGK’ya müracaat ederek kayıt ve tescilini yaptırmayan, ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önce doğru Bağ-Kur numarası üzerinden prim ödemesi olanların, SGK hesaplarına intikal etmiş olan prim ödemelerine göre sigortalılıklarının başlatılmasını talep etmeleri ve ticari faaliyetlerinin başladığı tarih itibariyle 1 Ekim 2008 tarihi öncesi sigortalılıklarının başlatılması mümkün. Buna göre, babanızın 1980 yılında ödediği prim makbuzunu bulmanız halinde, 1982 yılında vergi mükellefi olduğu tarihten itibaren Bağ-Kur sigortalısı olması mümkün olabilir.

2600 gün daha prim ödeyip 60 yaşı doldurmanız gerek

Soru: 4 Nisan 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıcın 1979’da. Toplam 1000 gün prim ödemem var. Bu şartlar altında nasıl emekli olabilirim?

ÖMER

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 4 Nisan 2024’de emekli olabilirsiniz.

Analık izni sonrası ücretsiz izin ve kısmi çalışma hakkı

SORU: Haberlerde okuduğumuz annelerin yarı zamanlı çalışmasıyla ilgili bilgiler net değil. Eşim geçtiğimiz ay ikinci çocuğumuzu doğurdu. Şu anda 16 haftalık ücretli annelik iznini kullanıyor. Sonrasında 6 ay ücretsiz doğum iznini kullanıp, daha sonra 4 ay ücretli yarı zamanlı ve çocuk ilkokula gidene kadar yarı zamanlı ve yarı maaşlı izin kullanabilir mi?

İŞKUR'a giden bir arkadaşımıza “6 ay ücretsiz izin kullanırsan yarı zamanlı çalışma hakkını kaybedersin, ama ücretli part-time hakkını önce kullanırsan sonrasında 6 ay ücretsiz izin yapabilirsin” demişler. Konuyla ilgili bizi aydınlatmanız mümkün mü? Benzer durumda olan çevremizdeki insanlar da hiçbir yerden net bilgi alamamışlar, şirketler de net bilmiyor.

Gökhan İşeri

YANIT: Doğum yapan annelerle ilgili olarak, doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin, altı aya kadar ücretsiz izin, çocuğun mecburi ilköğretim çağına kadar kısmi süreli çalışma hakkı var.

Birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün haftalık çalışma süresinin yarısı kadar (yarı zamanlı) ücretsiz izin ile altı aya kadar ücretsiz izin, annenin isteği üzerine analık izninin bitiminden itibaren verilir. Kısmi süreli çalışma hakkı da yarı zamanlı ücretsiz iznin veya altı aylık ücretsiz iznin bitiminden itibaren çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar herhangi bir zamanda talep edilebilir.

Buna göre, doğum izninin bitiminden itibaren yarı zamanlı çalışma hakkının öncelikli olarak tercih edilmesi gerekiyor. Kısmi süreli çalışma talebi, altı aylık ücretsiz izin süresi kesilerek de yapılabiliyor. Ücretsiz iznin tamamının kullanılması şartı aranmıyor.

Askerliğinizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz

SORU: 13 Şubat 1976 doğumluyum. Askerliğimi SSK başlangıcından önce yaptım. Ocak 2000’de yılı SSK’lı oldum. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Eğer askerlik borçlanması yapabilirsem SSK başlangıç tarihi geri çekilir mi? 1999 yılı şartlarına tabi olur muyum? Ne zaman nasıl hangi şartlarda emekli olabilirim?

FATİH

YANIT: Askerliğinizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Başlangıcınızı ay olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Başlangıcınız 8 Ocaktan önceki bir tarih ise askerlik sürenizin 4 ayını, 8 Ocaktan sonraki bir tarih ise 5 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5975 gün prim ödemeniz şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 13 Şubat 2034’ de emekli olabilirsiniz.

Emekli kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 23 Nisan 2008’de emekli oldum. Ve aynı sene Ekim ayından itibaren tekrar sosyal güvenlik destek primine tabi olarak halen çalışıyorum. İşten ayrılmak istersem, tazminat alma hakkım var mı? Almak için ne yapmam lazım?

HÜSEYİN

YANIT: Çalışan emeklinin kıdem tazminatı alabilmesi için; işverence geçerli bir neden yokken işine son verilmiş olması veya geçerli bir sebeple kendisinin işten ayrılması gerekir. Bunun dışında, emekli kendi isteği ile işinden ayrıldığında, kıdem tazminatı alamaz.

Kendi isteğimle işten ayrılırsam tazminat hakkım olur mu?

SORU: Benim öğrenmek istediğim, çalıştığım işyerinden kendi isteğimle istifa edersem kıdem tazminatı alma hakkım olup olmadığı? Sigortalılık başlangıcım 1 Kasım 2000. Şu anda çalışmakta olduğum işyerine giriş tarihim 20 Şubat 2006. Meslek lisesindeki stajyerlik sigorta başlangıç tarihim de 17 Eylül 1990.

Tuğra Cevadzade

YANIT: Emeklilik açısından sigorta başlangıcınız 1 Kasım 2000 tarihidir. Buna göre de 7000 prim gününü veya 4500 prim günü ile 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığınızda emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olursunuz. Bu şartları henüz sağlamamış olduğunuzdan kendi isteğinizle işten ayrılırsanız kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Ancak haklı sebeplere bağlı olmaksızın işveren tarafından işten çıkarılırsanız kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.

Üç maaş bağlanmasında sigortalılık statüleri belirleyici oluyor

SORU: 2001 yılında isteğe bağlı sigortadan emekli oldum. Annem 1998 yılında vefat etti. Bağ-Kur maaşı babama bağlanmıştı. Babam 2005 yılında vefat etti. Yapı Kredi Emekli Sandığından maaş alıyordu. Ben eşimden oğlum bebekken ayrıldım. Oğlum 2,5 yaşındayken babası vefat etti. Hiçbir sosyal güvencesi yoktu. Ben oğlumu yalnız büyüttüm. Bu sene üniversiteye başladı. Emekli olduğum için ne annemden ne de babamdan maaş alamıyorum. Oysa çevremdeki arkadaşlarımdan hem kendi emekli aylığını hem de kocasından ve babasından maaş alanlar var. Yani üç maaş birden alıyorlar. Benim bu konuda başvuru yapmam mümkün mü?

A. İffet Çalım

YANIT: Hem anadan hem babadan ya da hem kendi emekli aylığını hem eş ve ana veya babadan aylık alanların olduğu doğru. Burada hak sahibinin kendisinin, eşinin ve anne veya babasının sigortalılık statüsü belirleyici oluyor. Örneğin, eşinizin sigortalılığı olsaydı ve boşanmamış olsaydınız, anneniz veya babanız da TC Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, kendi emekli aylığınızla birlikte sigortalı eşinizden ve TC Emekli Sandığı emeklisi anne veya babanızdan olmak üzere üç aylık almanız mümkün olabilirdi.

Eşiniz sigortalı olmadığından, sigortalı olsaydı bile boşanmış olduğunuzdan, eşinizden aylık alma hakkınız olmazdı. Yapı Kredi Emekli Sandığından emekli olan babanızdan, kendi emekli aylığınız olduğundan dolayı aylık alma hakkınız yok. Ancak aylık geliriniz brüt asgari ücretin altında ise Bağ-Kur emeklisi annenizden aylık almanız söz konusu olabilir. Bunun için annenize aylık bağlayan SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurabilirsiniz.

Maaşlı emeklilik için 55 yaşlı dolduracaksınız

SORU: 1969 doğumluyum. 10 Temmuz 1985’de SSK oldum ve toplam 800 gün primi ödedim. 450 gün askerliğimi borçlanarak ödedim. 29 Aralık 1997’den bu yana memur alarak çalışmaktayım. Maaşlı olarak Emekli Sandığından ne Zaman emekli olabilirim?

MİHAT

YANIT: Emekli olmak için, 25 tam yıl hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 15 Ağustos 2019’a kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte maaşlı olarak emekli olabilirsiniz.

Önemli olan vergi indirimi almak süresi değil

SORU: Babam 8 Eylül 1964 doğumlu. 14 Mart 1996-31Aralık 2013 tarihleri arası isteğe bağlı Bağ-Kur 1 Ocak 2014 ten itibaren SSK'lı. Toplam 7100 günü var. SSK da 1260 gün doldu. 2015’de yüzde 43 engelli raporu aldı. Aynı yıl vergi indirim belgesi alıp 3 ay faydalandı. Sorum şu; Vergi indiriminde emeklilik için 3 ay yeterli mi?

BERK

YANIT: Yeterli. Babanız 6 Ağustos 2003 itibariyle 6 yıldan fazla 9 yıldan az süredir sigortalı olan, vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engelli olarak, emekli olmak için; 17 yıl sigortalılık süresi, 3920 gün prim ödeme şartlarına tabi. Aranan şartları sağladığından istediği zaman emekli olabilir.

Annem isteğe bağlı sigortadan emekli olabilir mi?

SORU: Annem evlenmeden önce bir yerde çalışmış fakat sigorta girişi olup olmadığı hakkında bir bilgimiz yok, nasıl öğrenebiliriz acaba? Eğer sigorta başlangıcı var ise aradaki boşlukları para yatırarak isteğe bağlı emekli olabilir mi? Veya hiç sigorta başlangıcı olmadan isteğe bağlı emekli olabilir mi, olursa ödemem gereken tutar ne kadar olacak? Annem 52 yaşında ve 3 tane çocuğu var. Çocukları saydırabilir mi, sigorta başlangıcı varsa?

Tuğba Tamer

YANIT: Elinizde hiçbir bilgi ve belge olmadan annenizin sigorta başlangıcı olup olmadığını öğrenmeniz pek mümkün gözükmüyor. Ancak e-devlet üzerinden sosyal güvenlik hizmet sorgulaması yapabilirsiniz. Sigorta başlangıcını tespit etseniz de aradaki boşlukların primlerini ödeyemezsiniz ancak ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra doğan çocukları için doğum borçlanması yapabilir.

Sigorta başlangıcı yoksa mevcut yasal düzenlemeye göre doğum borçlanması da yapamaz. Ancak ilk defa sigortalı olunan tarihten önce doğan çocuklar için borçlanma hakkı verilirse, doğum borçlanması yapması söz konusu olabilir. Anneniz isteğe bağlı sigortalı olabilir. İsteğe bağlı sigortaya aylık olarak en az asgari ücretin yüzde 32’si kadar prim ödenir. 5400 gün prim ödediğinde de emekli olabilir.

Emeklinin makam tazminatı için iki yıl görev yapmış olması şart

SORU: SSK emeklisiyim. Toplamda 20 ay civarında belediye başkanlığı yaptım. Makam tazminatı alabilir miyim? Alabilmek için ne yapmalıyım.

SAMİ

YANIT: En az iki yıl makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde bulunan memurlara emekli olduklarında da makam tazminatı ödeniyor. 2008’den önce yapılan seçimler sonucunda belediye başkanı olanlardan SSK veya Bağ-Kurdan emekli olanlara da belli şartlarla makam tazminatı ödeniyor. Bu durumda olanlara makam tazminatı ödenmesi için aranan şartlar şunlar; seçimler neticesinde göreve gelmek, en az iki yıl görev yapmış olmak, 25 yıl hizmeti bulunmak ve bayan ise 58, erkek ise 60 yaşı doldurmuş olmak. Veya bayan erkek fark etmeden, 15 yıl fiili hizmet süresini sağlamak ve 61 yaşı doldurmuş olmak gerekiyor. En az iki yıl belediye başkanı olarak görev yapmadığınızdan, diğer şartları sağlasanız da, maalesef makam tazminatı alamazsınız.

İkinci bir işte çalışmak ne gibi bir avantaj sağlar?

SORU: Doğum tarihim 30 Temmuz 1976. Mahkeme kararı ile 1 Temmuz 1975 olarak değişti (gerçek doğum tarihim). Meslek lisesi SSK giriş tarihim 1 Ekim 1991, adıma ilk prim yatırılan tarih 1 Kasım 1993. Prim gün sayım 6500. Ayrıca ikinci bir işte akşamları çalışıyorum ve dört gün sigortalı olarak gözüküyorum. Ne zaman emekli olurum? Ekstra işte çalışmam ve dört gün sigortalı olarak gözükmem bana ne gibi bir avantaj sağlar?

Metin Bilgin

YANIT: Sigorta başlangıcınız, adınıza ilk defa prim yatırılmaya başlanan 1 Kasım 1993 tarihi kabul edilir. Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Yaş düzeltmeniz, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yapıldıysa, düzeltme öncesi doğum tarihiniz dikkate alınır. 54 yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olmaya hak kazanırsınız. 30 gün sigortalı gösterildiğiniz aylar için ikinci işte çalıştığınız günler prim gününüze ilave edilmez. Ancak bildirilen prime esas kazançlarınız, asıl işinizde bildirilen prime esas kazançlarınıza ilave edilir. Prime esas kazancınız artacağından, emekli aylığınıza olumlu yansır.

Emekli eşlerden biri vefat ederse diğerine eşinden dul aylığı bağlanır

SORU: Eşim SSK, bende Bağ-Kur emeklisiyim. İkimizden biri vefat ettiğinde, diğerimiz vefat eden eşimizden aylık alabilir miyiz? Alabilir diyende var, emekli olduğu için alamaz diyende var. Bunun doğrusu nedir? Bilgilendirirseniz seviniriz.

MAKBULE

YANIT: Emekli eşlerden bir vefat ettiğinde hayatta kalan eş vefat eden eşinden dolayı ölüm aylığı(dul aylığı) alabilir. Ancak eş emekli olduğundan aylık bağlama oranı yüzde 50 dir. Şayet eş emekli olmasa ve vefat eden eşinden kendinden başka ölüm aylığı alan kimse olmasaydı, eşinden dolayı yüzde 75 oranında ölüm aylığı bağlanacaktı.

Vergi indirimi hakkı alabilirseniz emekli olabilirsiniz

SORU: Yazılarınızı uzun zamandır takip ediyorum. Kaleminize, emeğinize sağlık. 21 Haziran 1975 doğumluyum. 1995-96 yıllarında askerliğimi tamamladım. 1 Eylül 1991 SSK girişliyim. 6640 prim günüm var. İki defa bel fıtığı ameliyatı oldum. Güvenlik görevlisi olarak çalıştığım için sürekli ayaktayım. Yaş itibari ile artık ayakta fazla duramıyorum. En kısa zamanda nasıl emekli olabilirim?

Öner Sarmaşık

YANIT: Geçirdiğiniz rahatsızlık ve ameliyatlara bağlı olarak vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanırsanız (vergi indirimi belgesi alabilirseniz), mevcut sigortalılık süreniz ve prim gününüzle, yaş şartı aranmaksızın emekli olabilirsiniz. Vergi indirimi hakkı alamazsanız, ancak 53 yaşınızı dolduracağınız 21 Haziran 2028 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Sigortalılık süresinin çalışarak geçirilmesi gerekmiyor

SORU: Eşim 11 Ocak 1977 doğumlu. 1 Ekim 1998 sigorta başlangıcı. Şu an 5975 prim gününü doldurdu. Halen çalışıyor. 54 yaşını emeklilik için beklemesi gerektiğini biliyoruz. Bizim sorumuz; şu an ayrılsa 20 yıl dolmadığı için sorun olur mu ya da şu an itibarı ile çalışmadan yaşını bekleyebilir mi?

Ahmet Aksu

YANIT: 4/a (SSK) sigortalıları açısından sigortalılık süresi, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile tahsis yapılması (emekli aylığı bağlanması) için yazılı istekte bulunduğu tarih, ölen sigortalılar için de ölüm tarihi arasında geçen süre olarak dikkate alınmaktadır. Bu sürenin tamamen çalışılarak ya da prim ödenerek geçirilmiş olması gerekmiyor.

Prim gününü dolduran eşiniz, işten ayrılıp emeklilik yaşının dolmasını çalışmadan da bekleyebilir. Emeklilik yaşı dolduğunda, 20 yıllık sigortalılık süresi de (1 Ekim 2018’de) dolmuş olur. Diğer yandan, 1 Ekim 1998 sigorta başlangıcıyla eşiniz 54 değil, 55 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

SSK’dan 52 Bağ-Kurda 54 yaşa tabisiniz

SORU: 1 Mayıs 1972 doğumluyum. 1 Ocak 1991 tarihinden 1 günlük sigortam var.23 Mayıs 1993 tarihinden bugüne kadar aralıksız Bağ-Kurum var. Ve halen devam ediyor. Bağ-Kurdan ne zaman emekli olabilirim? SSK’ya geçsem son 42 ay prim ödesem, daha mı erken emekli olurum?

NİHAT

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için, 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 22 Mayıs 2018’e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden bir başka işyerinde sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. Sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün(42 ay) prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi1260 güne tamamladıktan sonra faaliyetinize son verip prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2024’de SSK’dan emekli olabilirsiniz.

Eski eşiyle evlenene evlenme ikramiyesi ödenmez mi?

SORU: Halen 4/a (SSK) emeklisi olan eşimle yaklaşık 15 yıl önce boşanmıştık. Ağustos 2016’da yeniden evlendik. Evlenmemizi takiben eşimin Emekli Sandığı emeklisi babasından almakta olduğu yetim aylığı kesildi. Eşim, çeyiz parası (evlenme yardımı) almak için başvuru yaptı. Ancak SGK tarafından verilen cevapta, yeni çıkan kanuna göre, eski eş ile tekrar evlenilmesi durumunda çeyiz parası ödenmediği belirtildi. Eşim daha önce başka bir evlilik yapmamış ve çeyiz parası almamıştır. Başvurumuzun reddedilmesi doğru bir uygulama mıdır? Yapabileceğimiz herhangi bir şey var mıdır?

Emre Ünsal

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun geçici 4. maddesine göre 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında 5434 sayılı Kanuna göre işlem yapılacağı; bunların aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve ve yardımlar ile emekli ikramiyeleri hakkında 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Buna göre eşiniz hakkında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre işlem yapılması gerekiyor. 5434 sayılı Kanunun 90. maddesinde de evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının 12 aylık tutarının evlenme ikramiyesi olarak ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Yasa hükmünde, eski eşle evlenilmiş olması hali ile ilgili bir sınırlamaya yer verilmemiş, sadece evlenme ikramiyesinin bir defaya mahsus olarak verileceği belirtilmiş.

Eşinizle ilk evlendiğiniz tarihte, eşiniz babasından yetim aylığı almıyor idiyse, daha önce hak kazandığı bir evlenme ikramiyesi söz konusu olmayacaktır. Dolayısıyla eski eşiyle de olsa evlilik nedeniyle yetim aylığı kesilen eşinize evlenme ikramiyesi ödenmesi gerektiğini düşünüyorum. Talebinizin reddine ilişkin işlemin iptali ile evlenme ikramiyesinin ödenmesi talebiyle dava açabilirsiniz.

SSK prim ödemenizi 15 Mart 2019’a kadar devam ettirmelisiniz

SORU: SSK başlangıç tarihim 1 Kasım 1987’dir. 60 gün prim ödenmiş. 1988 askere gittim ve 18 ay askerlik yaptım. Daha sonra 1 Haziran 1996 esnaf Bağ-Kurlu oldum. 15 Mart 2013’e kadar Bağ-Kur primi ödedim. Daha sonra 15 Mart 2015’de SSK’ ya geçtim. Hala SSK’ya prim ödüyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

BULUT

YANIT: 15 Martta başlayan SSK prim ödemenizi 15 Eylül 2018’e kadar devam ettirerek Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğinizi primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte 50 yaşınızı da dolduruyorsanız bu tarihte emekli olursunuz. Doldurmuyorsanız 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Malul aylığı alan sağlık yardımı da alır (31/10)

SORU: Sorularım şunlar: 1) Malulen emekli maaşı her ay mı? Yoksa üç ayda bir mi alınır? 2) Malulen emekli olduktan sonra hastane bakım ve ilaç alımlarında faydalanabilir miyim?  

F.A.

YANIT: 1) Malul aylığını her ay alırsınız. 2) Malulen emekli olduktan sonra, sigortalı çalışırken aldığınız gibi, sağlık yardımı almaya devam edersiniz.

İsteğe bağlı sigortaya nasıl dönebilirim?

SORU: İsteğe bağlı sigortalı idim. Kısa  bir müddet  bir işyerinde sigortalı çalıştım, şimdi çalışmıyorum. İsteğe bağlı sigortaya nasıl döneceğim? Dilekçe mi gerekir, dilekçesiz mi? Primleri nasıl ve hangi hesaba yatıracağım?

Didem Paşa

YANIT: İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikametgâhlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi’ne başvurmaları gerekiyor. Ancak daha önce isteğe bağlı sigortalı olduğunuzdan, isteğe bağlı sigorta dosyanızın bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi’ne isteğe bağlı sigortalılık talep dilekçesi ile başvurabilirsiniz. Primlerinizi de SGK ile prim tahsilât anlaşması yapmış olan bankalardan ödeyebilirsiniz. Sicil numaranızla bankaya başvurduğunuzda ya da internet bankacılığında ödeyeceğiniz prim tutarı banka ekranında gözükecektir.

Varlık yönetim şirketi de emekli aylığın haciz koyamaz

SORU: SSK işçi emeklisiyim. Bir kaç bankadan kredi alıp ödeyemedim. İcraya verdiler. Ve daha sonra borçlu olduğum bankalar borcumu varlık şirketlerine devrettiler. Bu varlık şirketleri devamlı arayarak eve hacze geleceğiz maaşına haciz koyacağız, bloke koyacağız diyorlar. Bu varlık şirketleri SSK işçi emeklisi maaşıma haciz veya bloke koyabilir mi? Eğer maaşıma haciz ve bloke koyarlarsa, acilen konan blokeyi ve maaş haczini nasıl kaldırabilirim?

REMZİ

YANIT: Nafaka ve prim borçları dışındaki borçlar için emeklinin izni olmadan emekli aylıklarına haciz konamaz. Varlık yönetim şirketleri de haciz koyamaz. Zaten koyma yetkisi olsa telefonla arayarak emekli aylığına haciz koyacağız diye size bilgi vermezler. Ancak emekli aylığı dışındaki mallarınıza haciz koyabilirler. Şayet emekli aylığınıza haciz koyarlarsa, bulunduğunuz yerdeki icra hâkimliğine haczedilemezdik şikâyetinde bulunduğunuz da, haciz kaldırılır.

Babanız bundan sonra çalışmasa da yaşı dolduğunda emekli olur

SORU: Babam, Haziran ayında işten çıkarıldı ve halen çalışmıyor. 1966 Ocak doğumlu. İlk SSK girişi Mart 1993 yılı olup, toplam prim gün sayısı 6395 gün. 1991 yılında askerliğini yedek subay olarak yapmış. 10 Nisan-31 Temmuz arası öğrencilik dönemi, sonrasında 1991 Ağustos - 31 Temmuz 1992 arasında asteğmen olarak görev yapmış. Ne zaman emekli olur? Primleri tavandan yatmış, bu yüzden düşük maaşlı işte çalışmasının emekli maaşını düşüreceğini söylüyor. Bundan sonra çalışmazsa emeklilik yaşı ve prim gün sayında problem olur mu?

Başak Ç.

YANIT: Babanızın Emekli Sandığına tabi yedek subaylık başlangıcı sigorta başlangıç tarihi sayılır. Bu tarih, farazi olarak 3 aylık fiili hizmet süresi zammı kadar geri gider ve emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi olur. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olduğundan, bundan sonra çalışmasa da Ocak 2018’de 52 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Babanızın düşük maaşlı işte çalışmasının emekli aylığını düşüreceğine ilişkin söylemi doğru. Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalaması düştüğü ölçüde emekli aylığında azalma olur.

Kamuda çalışan emeklinin emekli aylığı kesilir

SORU: 24 Nisan 1969 doğumluyum. Bir kamu kurulusunda sözleşmeli idari personel (sekreter) olarak çalışıyorum. Emeklilik hakkımı 2015’de kazandım. Fakat emekli olursam çalışmaya devam edemeyeceğim söyleniyor. Oysaki ben 657 ye tabi değilim. Sözleşmeliyim. Gene de emekli maaşımı almaya hakkım yok mu? Özel sektöre mi geçmem gerekir?

ZELİHA

YANIT: Emekli olanlar: fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu, RTÜK, Kamu İhale Kurumu gibi üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklara atanabiliyorlar. Bu kurumlara atanan emeklilerin emekli aylıkları kesiliyor. Bazı istisnai kadro ve durumlar haricinde emekliler bu kurumlar dışındaki kurumlara atanamıyorlar. Emekli olmanız halinde, bu kurumlardan başka kamu kurumunda çalışmaya devam edemezsiniz.

Emekli olduktan sonra özel sektörde destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz. Destek primine tabi olarak çalıştığınız da, hem emekli aylığınızı alır, hem de, çalıştığınız işyerinden ücretinizi.

Ağabeyiniz sadece askerlik borçlanması yapabilir

SORU: Ağabeyim 1986 sigorta girişli. 486 gün prim yatırılmış. Kendisi 1957 doğumlu. Öğrenmek istediğim, bu ara farkı ne kadar ödemeliyiz ki emekli edebilelim?

Seval Atılgan

YANIT: Ağabeyinizi aradaki boşlukları ödeyerek emekli edemezsiniz. Sadece askerlik süresini borçlanabilir. Son 1260 gün kalana kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Son 1260 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödemek koşuluyla, 3600 prim günüyle 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilir.

Son yedi yıl değil primi ödenen son yedi yıl önemli

SORU: 25 Ağustos 1970 doğumlu bir bayanım. İlk SSK girişim 1 Eylül 1989. Bu tarihten itibaren 2008 yılına kadar 4964 gün prim ödemem var. Sonrasında 2010 ile 2012 yılları arası Bağ-Kura geçtim ve 833 gün prim ödemem oldu. 2013 ile 2015 yılları arası tekrar SSK’ya geçerek 774 gün daha prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? (2008 sonrası Bağ-Kur süresi 1260 günden az. Ancak SSK süresi de Bağ-Kurdan az. SSK toplam süresi mi? Yoksa son 7 yılda ki hangi kurum daha fazla ödenmiş kriteri mi geçerli?)

SEVDA

YANIT: Primi ödenmiş son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Primi ödenen son yedi yılda SSK’ya Bağ-Kurdan fazla prim ödediğinizden, SSK şartlarıyla emekli olacaksınız. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, 46 yaşınızı dolduracağınız 25 Ağustos 2016’da emekli olabilirsiniz.

İstifa ettiğinizden çalışma süreniz ikramiye hesabına dahil edilmez

SORU: 42 yıl kamu sektöründe çalıştıktan sonra emekli olmuştum. SGK'ya karşı açtığım davayı kazandığımdan 30 yılı aşan süreler için de bana emekli ikramiyesi ödendi. Ancak 12 yerine 11 yıl üzerinden ödeme yapıldı. Bu konuda yaptığım iki başvuruya cevap verilmedi. Şifahen öğrendiğime göre 1965-1966 yılında PTT'de 1 yıl sigortalı çalıştıktan sonra öğrenimime devam edebilmek için istifa etmiştim. Bu süreyi hizmete saymışlar, ancak emekli ikramiyesi hesabında dikkate almamışlar. Yapılan işlem doğru mu?

Abdullah Cenkciler

YANIT: PTT’deki çalışmanızı istifa ederek sonlandırmışsınız. Söz konusu çalışmanız, kıdem tazminatına hak kazanılmasını sağlayan nedenlerden birine bağlı olarak sona ermediğinden, emekli ikramiyesi hesabında dikkate alınmamasında yasaya aykırı bir durum yok.

Tavandan sonra asgariden prim ödeme emekli aylığı düşürüyor

SORU: 17 Kasım 1969 doğumluyum. 1 Ekim 1987 sigorta girişliyim. Fakat staj olduğundan kabul görmüyor.1989-1991 arasında 550 gün askerlik yaptım. 26 Nisan 1994 Sigortalı işe girdim. Prim15 sene tavandan ödendi. 2007’de iş değişikliği yaptım. O zamandan beride primim askeri ücretten ödeniyor. Kimisi öde diyor, kimisi ödeme diyor. Bugüne kadar 7760 gün prim ödemem var. Ayrıca askerliğim emekliliğimi etkiler mi?

EREN

YANIT: Askerlik sürenizin 520 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 17 Kasım 2022’de emekli olabilirsiniz. Prime esas kazancın üst sınırından(tavandan) prim ödedikten sonra asgari ücret üstünden prim ödeme emekli aylığı hesabına esas olan ortalama kazancı aşağıya çekerek, emekli aylığını düşürüyor.

Emekli kız çocuğuna SSK’lı babadan aylık bağlanmaz

SORU: Babam SSK emeklisiydi, 1999 yılında vefat etti. Ben Emekli Sandığından 2002 yılında emekli oldum. Eşim de 2012 yılında vefat etti, Almanya’dan gelen maaşı var. 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat eden babamdan aylık alabilir miyim?

Hülya Düzbıyık

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat eden SSK sigortalılarının da kız çocuklarına aylık bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmaması, buralardan kendi çalışmasından dolayı gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Emekli Sandığı emeklisi olduğunuzdan, SSK emeklisi babanızdan aylık alamazsınız.

Yapılandırmadan faydalanıp emekli olabilir miyim?

SORU: 1954 doğumluyum. SSK sigorta başlangıcım 1973. 860 gün prim ödemem var. 1993 doğumlu bir çocuğum var. Yapılandırmadan faydalanıp emekli olabilir miyim?

Ferhan Birbenli

YANIT: 6736 sayılı yapılandırma yasasında sizin durumunuzda olanların emekli olmalarını sağlayacak bir hüküm yer almıyor. 3600 prim gününü tamamladığınızda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Eksik prim gününüzü de ancak doğum borçlanması yaparak, 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak, geri kalan eksik gününüzü ise 4/a kapsamında prim ödeyerek tamamlayabilirsiniz.

Süre, prim ve yaş şartının birlikte sağlanması gerekiyor

SORU: Sigorta başlangıç tarihim 5 Temmuz 1996’dır. 17 ay askerliğimi yatırdığım zaman, ne zaman emekli olabilirim?

ÖZKAN

YANIT: Doğum, sigorta başlangıç ve askerlik tarihinizle, askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Bu bilgiler olmadan sorunuza net olarak cevap vermek mümkün değil. Varsayımla cevap verecek olursak, askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızı varsayarsak, askerlik sürenizin 230 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Talep etmeyene aylık bağlanmaz

SORU: Kapalı cezaevinde yapmaktayım. Sizden öğrenmek istediğim konu şudur: 17 Temmuz 1999 depreminde yaralandım ve bana yüzde 40 oranında rapor verdiler. Ve bu raporla çalıştığım iş yerinden 2002 yılında malulen emekli oldum. Sizden öğrenmek istediğin konu şudur; 1999 yılında özürlü rapor aldım. 2002 yılında emekli oldum. Benim özürlü maaşı almam gerekmez mi? Bunun için iş başvuru olmadı. Beni köşenizden aydınlatır mısınız?

ADNAN

YANIT: Emeklilik talebe bağlıdır. Emekli olmak isteyen kişi, emekli olma talebiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak başvurması gerekiyor. Sorunuza göre, 1999 yılında engelli raporu almanıza rağmen, emeklilik başvurunuzu 2002 yılında yapmışsınız ve 2002 yılında da emekli aylığınız bağlanmış. Rapor aldığınız tarihte emekli aylığı bağlanma şartlarını sağlamış olsanız bile, talep etmediğiniz sürece hiç kimse size aylık bağlamaz. Dolayısıyla yapılan işlem doğru. Geçmiş tarihten aylık bağlatma şansınız olmadığından, bugün için yapacağınız herhangi bir iş ve işlem bulunmuyor.

Adresini yurtdışına taşırsa GSS sona erer

SORU: İsviçre'de malulen emekli olan ve orada yaşayan, Türkiye'de bir kaç ay ablasının yanında ikamet eden,1933 doğumlu 83 yaşındaki bir bayanın genel sağlık sigortası kapsamından çıkabilmesi için ne gibi işlem yapmak gerekir?

İ. Özyurt

YANIT: Bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere Türkiye’de ikamet eden kişiler zorunlu genel sağlık sigortası kapsamında. Bunların genel sağlık sigortalılıkları da yerleşim yerinin Türkiye dışına taşındığı tarihten itibaren sona eriyor.

Söz konusu kişinin, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminden kaydını sildirip, ikamet adresini yurtdışına (İsviçre’ye) taşıması ve bunu belgelemesi halinde zorunlu genel sağlık sigortalılığı sona erer.

2003 öncesi isteğe bağlı sigorta primleri yapılandırılabilir mi?

Annemin emekliliği  ile ilgili sizden yardım istiyorum. 1950 doğumludur, ilk sigorta girişi 1968 yılıdır, toplamda 400 günü vardır. İsteğe bağlı olarak 1995 senesinde 5 ay prim yatırmışlığı vardır, daha sonra yatırmayı bıraktı. 1995’ten sonraki isteğe bağlı sigortalılığına ait prim borcunu yapılandırmadan faydalanarak ödeyip ya da başka bir şekilde emekli olabilir mi?

Yusuf Nardalı

YANIT: Annenizin 1995 yılında başlayan isteğe bağlı sigortalılığı, prim borçlarını 1 Kasım 2003 tarihine kadar ödemediğinden, son prim ödemesinin ilgili olduğu aydan itibaren sona erdirilmiştir. Bu nedenle de yapılandırma kapsamına giren isteğe bağlı prim borcu yok. Dolayısıyla isteğe bağlı sigortalılığına bağlı olarak prim günü kazanması mümkün değil.

Anneniz ancak ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra doğan en fazla üç çocuğu için doğum borçlanması yapabilir. 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. 3600 prim gününü tamamladığında da 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir.

29 gün daha prim ödeyip 43 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 22 Kasım 1976 doğumluyum. 1 Temmuz 1986 tarihinden itibaren sigortalı çalışmaya başladım. Bugüne kadar 5121 gün prim ödedim. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

SEVAL

YANIT: Emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabisiniz. 29 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlamanız şartıyla, 43 yaşınızı dolduracağınız 22 Kasım 2019’da emekli olabilirsiniz.

SGK borçlarını yapılandıran 5 puanlık prim indiriminden yararlanabilir mi?

SORU: 6736 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan borçlarımız dışında cari dönem borçlarımızı ödediğimizde, yasal sürede ödenen primlere uygulanan 5 puanlık indiriminden faydalanabilir miyiz?

Ercan Taşbilek

YANIT: 6736 sayılı Kanun kapsamında yapılandırdığınız SGK prim ve idari para cezası borçlarınızın dışında yapılandırma kapsamına girmeyen yasal ödeme süresi geçmiş başkaca borcunuzun bulunmaması, yapılandırmaya ilişkin ödeme yükümlülüklerinizi yerine getirmeniz ve cari dönem primlerinizi yasal süresinde ödemeniz koşuluyla 5 puanlık prim indiriminden yararlanabilirsiniz.

55 yaşı doldurmanız gerekiyor

SORU: 13 Ocak 1968 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıç tarihim 1 Ocak 1996’dır. Askerlik borçlanmasını yatırdım. Ne zaman emekli olabilirim acaba?

AYKUT

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Temmuz 2019’a kadar ara vermeden prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 13 Ocak 2023’de emekli olabilirsiniz.

Ücretin elden ödenen kısmı belge veya şahitle ispatlanabilir

SORU: 10 Temmuz 1982 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ekim 1998 olup 4433 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? İkincisi asgari ücretten maaşım yatıyor. Ama ben geri kalanını elden alıyorum. Bunu nasıl ispatlayabilirim? Mahkemeye versem kazanma şansım var mı? Ben özel şoförlük yapıyorum.

AHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 1467 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 10 Temmuz 2042’de emekli olabilirsiniz. Ücretinizin bir kısmını elden almanızı, belge veya şahitle kanıtlayabilirsiniz. Belge temin edemeyeceğinize göre şahitle ispatlama yolu kalıyor.

Anneniz yurtdışı ve doğum borçlanmasıyla emekli olabilir

SORU: Annem 1958 doğumlu. 1973-1978 yılları arasında Almanya’da yaşayıp 2 yıl sigortalı olarak çalışmış, 1978 yılında Türkiye’ye kesin dönüş yapmış. Döndükten sonra her hangi bir sigortalı işte çalışmamış olup, ev hanımı olarak babamın üzerinden sosyal güvencesi bulunmakta. Şu durumda sigorta borçlanmasıyla emeklilik hakkı var mıdır, varsa nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Ali Hoşafçı

YANIT: Anneniz Türkiye’de 4/a (SSK) kapsamında sigortasını başlatıp, Almanya’da 18 yaşını doldurduktan sonra geçen çalışma süreleri ile ev kadını olan geçen süreleri borçlanabilir. Bu durumda borçlandığı süre 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Almanya’da çalışmaya başladığı tarih, Türkiye’de sigorta başlangıç tarihi kabul edilir. Buna göre de 3600 prim gününü tamamladığında 4/a statüsünden emekli olmaya hak kazanır.

Prim gününü tamamlamak için yurtdışı borçlanması haricinde, Almanya’da çalışmaya başladığı tarihten sonra doğan en fazla üç çocuk için doğum borçlanması yapabilir. Çocuk sayısına ve doğum tarihlerine göre 2160 prim günü kazanması mümkün olabilir. 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir.

Emekli Sandığı, Türk vatandaşlığından çıkan eşe aylık bağlamaz

SORU: Ablamın eşi 1980 yılında vefat etti. Emekli Sandığına bağlı çalışıyordu. Vefatından sonra oğluna, babasına ve ablama maaş bağlandı. Ablam 1986 yılında tekrar evlilik yaptı, 1994 yılında boşandı. Bu arada oğlu 18 yaşını geçti, kayınpederi vefat etti. Ablam yurtdışında çalışıyor ve 1996 yılından beri Türk vatandaşlığından çıkmış bulunuyor. Bu durumda ölen eşinden tekrar dul maaşı alabilir mi?

Kıymet Sönmez

YANIT: T.C Emekli Sandığı Kanununun 92. maddesine göre, iştirakçilerden Türk vatandaşlığından çıkarılan, Türk vatandaşlığını bırakan, yabancı memleket uyruğuna girenlerin (Türk vatandaşlığını muhafaza edenler hariç) Emekli Sandığı Kanunundan doğan her çeşit hakları düşer.

Aylık almakta iken veya aylık bağlama hakkı doğmadan önce, tanınan her çeşit hakları düşenler, bu durumlarının ortadan kalkması halinde, yazılı olarak yapacakları müracaatı takip eden aybaşından itibaren Kanunda öngörülen diğer şartları da taşımaları kaydıyla bu haklardan yeniden yararlandırılırlar.

Emekli Sandığı iştirakçileri için öngörülen bu hükümler, dul ve yetimleri hakkında da uygulanır. Buna göre, ablanız Türk vatandaşlığından çıktığı için ölen eşinden tekrar aylık bağlanmaz.

Yetim aylığı için babadan ve çocuktan aranan şartlar nedir?

SORU: 1993 doğumluyum. Babam vefat etti. Yetim maaşı alabilir miyim? Bunun için nereye başvurmam gerekiyor?

MERVE

YANIT: Yetim aylığı için hem vefat edenden, hem de aylık bağlanacak eş veya çocuklarından bazı şartlar aranıyor. Aranan şartlar vefat eden kişinin tabi olduğu sigortalılık statüsüne göre de değişiklik gösteriyor. Bu nedenle sorunuza doğru cevap verebilmemiz için babanızın sosyal güvenlik durumu, yani sigortalı mı? Bağ-Kurlu mu? Emekli Sandığı mensubu mu? Aktif sigortalı mı? Yoksa emekli mi? Sizin sigortalı olup olmadığınız ve evli olup olmadığınız gibi bilgilere ihtiyaç var. Söz konusu bilgileri gönderdiğinizde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Sorunuza varsayımla cevap verecek olursak; Babanızın SSK emeklisi, sizin de bekâr ve sigortalı çalışmadığınızı varsayarsak, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvuru yaparak, yetim aylığı bağlatabilirsiniz.

Gelir testine başvurup GSS prim borcunuzu azaltabilirsiniz

SORU: 30 Mayıs 1989 doğumluyum. Türk Dili Edebiyatı mezunuyum. Öğretmenlik formasyonu yaptım. Henüz atamam yapılmadı. Aynı zamanda son sınavda kazandığım bir üniversitenin sanat tarihi bölümünde öğrenciyim. 25 yaşımı doldurduktan sonra sağlık primi olarak yüksek bir meblağ istendi. Birkaç aydan sonra ödeyemedim. Son düzenlemeye göre ne yapmam gerekiyor? İşe girene kadar nasıl bir ödemeyle sağlık sisteminden yararlanabilirim?

Engin Gümüşel

YANIT: 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun, genel sağlık sigortası (GSS) borçlularına, 2016 Haziran ve önceki aylara ilişkin prim borçlarını 12 eşit taksitte faizsiz olarak ödeme ve gelir testi yaptırmamış olanlara, prim borçlarının gelir testi sonucuna göre hesaplanması imkânı veriyor.

Gelir testine hiç başvurmadıysanız, 2 Ocak 2017 Pazartesi günü mesai bitimine kadar yerleşim yerinizdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi başvurusunda bulunabilirsiniz. Gelir testi sonucunda tespit edilen gelir seviyeniz, tescil edildiğiniz gelir seviyesinden daha düşük çıkarsa, GSS primleriniz belirlenen gelir seviyesine göre güncellenerek tahakkuk ettirilir.

Prim borcunuzu yapılandırmanız halinde, yapılandırılan borç haricinde altmış günden fazla prim borcunuzun bulunmaması ve yapılandırılan borcunuzun ilk taksitini ödemeniz kaydıyla genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlarsınız. Ancak sağlık yardımının devamı için ilk iki taksiti süresinde ve tam ödemeniz, bir takvim yılında ikiden fazla taksiti aksatmamanız, taksit ödeme süresince tahakkuk eden (cari ay) primlerini ödemeniz gerekiyor.

Borçlanma emekliliğinizi 540 gün geri çekmez

SORU: Sorularım şunlar:1) 2 Haziran 1970 doğumluyum. SGK giriş tarihim 1 Şubat 1998’dir. Askerliğimi SGK’ dan önce yaptım. Askerliğimin ( 540 ) gününü borçlanırsam, emekliliğim 540 gün geriye gelir mi? Sizce askerliğimin hepsini borçlanmam daha iyiyi mi?

2) Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam sizce daha iyi olur?

3) Ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: 1) Askerliğinizin tamamını borçlanmanız, emekli olacağınız tarihi 540 gün geri çekmez. 2) Askerlik sürenizin 250 günü borçlanmanız yeterli. 3) Askerlik sürenizin 250 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5825 gün prim ödemişi olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 2 Haziran 2026’da emekli olabilirsiniz.

30 yıldan fazla sürenin ikramiyesi yasa çıktıktan sonra ödenecek

SORU: 30 Yıl üstü Devlet memuru emekli ikramiyelerinin ödemesi, ne zaman yapılacağı konusunda bilgilendirebilirseniz sevinirim.

AYŞE

YANIT: 15 Temmuz darbe kalkışması, TBMM’nin tatile girmesi ve tatil dönüşü meclisin 2017 bütçe Kanunu görüşmelerine başlaması yasanın çıkmasını uzattı. TBMM’nin iş yoğunluğundan yasanın önümüzdeki yıl çıkacağı anlaşılıyor. Yasanın Resmi gazetede yayımlanmasından itibaren bir yıl içinde emekli ikramiyesi ödenmesi için başvuru yapılacak. Emekli ikramiyesinin 7.500 liralık kısmı, başvuru tarihinden itibaren “üç ay” içinde ödenecek. Varsa kalanı da gelecek yıl aynı ay içinde kanuni faiziyle birlikte ödenecek.

Banka çalışanının emekliliğinde mesleki indirim oluyor mu?

SORU: 19 Nisan 1972 doğumlu bayanım. 1 Aralık 1991 sigorta başlangıç tarihim. 31 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla toplam 8172 gün prim ödemem var. Banka çalışanıyım, emeklilikte mesleki indirim oluyor mu? Hangi tarih ve şartlarda emekli olabilirim?

Yaşa Erdoğan

YANIT:Banka çalışanları için fiili hizmet süresi zammı (yıpranma) hakkı tanınmadığından, emeklilikte mesleki indirim hakkı yok. Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 19 Nisan 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Geçimini sağlayacak gelir tespitinde giderler dikkate alınmaz

SORU: Babam 21 Mayıs 1994’te vefat etti. Kendisi Bağ-Kur emeklisiydi. Ben 1994 yılı Temmuz ayında Emekli Sandığından emekli oldum. 24 Şubat 2016’da babamın maaşının bağlanması için SGK’ya başvurdum. Hiç evlenmedim, başka yerden de maaş almıyorum. Denetim sonunda (mal varlığım incelendi) ''brüt asgari ücretin üstünde geliriniz var'' denilerek (giderimiz sorgulanmadan) yetim aylığı talebim reddedildi. Babamın maaşı bağlanamaz mı, almam için bir yol gösterebilir misiniz?

Jale Küçük

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. Babanızın vefat tarihini içine alan 1 Ekim 1972 ila 3 Ekim 2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu.

2013/26 sayılı Genelgeye göre, “Geçimini sağlayacak başka bir geliri olmamak” şartlarının tespiti, diğer bir ifadeyle “geçimini sağlayacak gelir” kavramının belirlenmesinde; kız çocuklarının sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışıp çalışmadıkları ve buralardan aylık alıp almadığı ile tapu kayıtları da araştırılarak varsa gayrimenkullerinden ve diğer gelirlerinden elde ettiği aylık tutarının brüt asgari ücret tutarının altında olup olmadığı hususları sosyal güvenlik denetmenlerince tespit ediliyor. Bu tespitte giderler dikkate alınmıyor. Tespit edilen aylık geliriniz, brüt asgari ücret tutarının üzerinde olduğundan, talebinizin reddedilmesinde yasaya aykırı bir durum yok.

6 ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olmanız mümkün

SORU: 15 Ocak 1966 doğumluyum. 18 Mayıs 1990 tarihinde ilk ihtiyarlık pirimim yattı. 1987 yılında staj yapmıştım. Şu an 6700 gün civarında primim var. Ne zaman emekli olurum?

YAKUP

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 6 ayını borçlanmanız halinde, 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2017’de emekli olmanızda mümkün.

Ay içinde iki farklı işyerinde çalışmanızın zararı olmaz

SORU: 20 yıldır özel bir iş yerinde çalışıyorum. Son 3-4 aydır aynı kuruma ait iki farklı iş yerinde çalışmaya başladım. SGK kesintisi ve maaşımı 18 gün ve 12 gün olarak iki ayrı iş yerinden almaktayım. Emeklilik maaşım da ve  kıdem tazminatımda olumsuz herhangi bir değişiklik olacak mıdır?

SADİ

YANIT: Aynı işverene ait iki farklı işyerinde fiilen ayda 18 gün ve 12 gün çalıştığınızdan SGK bildirimleriniz farklı işyerlerinden yapılması zorunludur. Ay içinde 30 gün üstünden prim ödeniyor. Ücretinizde, yani üstünden prim ödenen kazanç tutarınızda da bir değişiklik yoksa aynı işverene ait iki işyerinde çalışmanızın emekliliğinize ve kıdem tazminatınıza zararı olmaz.

Askerlik borçlanması son 1260 güne sayılır mı?

SORU: SÖZCÜ gazetesinde açıklamalarınızı dikkatle takip ediyorum. Açıklamalarınızın birçok kişinin sorununu çözdüğüne eminim. Aynı konulara bıkmadan usanmadan cevaplar verdiğinizi biliyorum. Yıllarca açıklamalarınızı okumama rağmen bir konuda soruya hiç rastlamadım. İnşaatlarda çalışan bir tanıdığım benden yardım istedi, cevabını veremedim. Sizin bilginiz dahilinde olduğundan eminim.

Hem tarım Bağ-Kur hem de SSK kapsamında prim ödemesi bulunmaktadır. Şu anda son 7 yıla göre tarım Bağ-Kur fazla. Son 4 yıldır inşaatlarda SSK’lı olarak çalışıyor. 4 yılda yalnızca 551 gün SSK’lı olabildi. Askerliğini SSK’lı olduktan sonra yaptı. SSK statüsünden emekliliği için gerekli olan 1260 günü tamamlamak için askerlik borçlanması yaparsa bu SSK’ya sayılır mı?

Salih Berk

YANIT: Doğum, askerlik, yurtdışı gibi borçlanmalar, borçlanılan tarihteki sigortalılık statüsüne göre sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Söz konusu kişi en son 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olduğuna göre, yapacağı askerlik borçlanması 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilmekle birlikte, askerlik yaptığı tarihlere maledilir. Diğer bir deyişle son 1260 günlük prim ödemesi içinde değil, askerlik yaptığı tarihlerde ödenmiş prim günü kabul edilir.

Sigortalılık süresi durdurulan Bağ-Kur’lular yapılandırma istiyor

SORU: Yazılarınızı ilgiyle takip ediyorum. 2014-2015 yılında kısmi ihtiyacım olan Bağ-Kur’umun 7 yıllığını taksitlendirdim, kalan Bağ-Kur’umu da sildirdim. Ancak 2016 krizinden etkilenerek 3 taksitimi ödeyemedim ve yapılandırmam bozuldu. Yeni çıkan aftan faydalanmak için gittiğimde şok yaşadım. Yeni aftan yararlanamayacağımı, ancak Bağ-Kur’lu olan tüm yıllarıma ait borcumu ödemem gerektiğini, bunun da 80 bin TL olduğunu ifade ettiler. Anlayacağınız gibi yapılandırmaya gitmeden önceki halime geri döndüm. Yapılandırma için ödediğim taksitleri de genel borcumdan düştüklerini söylediler. Geçici 63. maddeden dolayı yapılandırmam bozulduğu için yeni aftan yararlanamayacağımı öğrendim.

3,5 yıldır sigortalı olarak çalışmaktayım. Eğer bu aftan yararlanabilseydim 2017 Şubat ayında emekli olacaktım. Malesef bütün hayallerim suya düştü. Eminim şu anda benim gibi aynı durumda olan bir sürü kişi vardır. Bu konuyla ilgili sesimize ses olun lütfen.

İsmet Başkaynak

YANIT: Geçici 63. madde ile Bağ-Kur kapsamında sigortalı olanlardan, 2015 Nisan ayı sonu itibariyle 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin sigortalılığı durdurulmuştu, yani borçları silinmişti. Durdurulan sigortalılık süresine ilişkin Bağ-Kur primleri yapılandırma kapsamına alınmadı. Bu sürelere ilişkin primlerin talep tarihindeki güncel tutarları üzerinden ve üç ay içinde ödenmesi gerekiyor.

Oysa Eylül 2014’te çıkarılan 6552 sayılı yapılandırma Kanununda, Bağ-Kur sigortalılık süresi durdurulanlara seçimlik hak verilmişti. Güncel prime esas kazanç tutarı üzerinden ödenmesi gereken primlerin, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek, yapılandırma hükümlerinden yararlanmalarına imkân sağlanmıştı.

SGK borç yapılandırması ile ilgili yazı dizimizin 30 Eylül 2016 Cuma günü yayımlanan bölümünde “Emeklilik hayali kuran Bağ-Kur’lu mağdur” başlığıyla bu sorunu dile getirmiş ve Meclis açıldığında yapılacak küçük bir düzenleme ile bu mağduriyetin giderilmesi gerektiğine dikkat çekmiştik.

Eksikliğin, 6736 sayılı Yapılandırma Kanununun ilgili maddesine bir fıkra eklenmesiyle giderilmesi mümkün. Böylece silinen sigortalılık süresi (prim borcu) nedeniyle, emeklilik hayalleri suya düşen binlerce Bağ-Kur’lunun mağduriyeti giderilebilir.

Primi 3600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz

SORU: 1953 doğumluyum. 1970’de SSK’lı oldum. 1000 gün prim ödedim. Ne yaparsam emekli olabilirim?

ERCAN

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinize göre: eski yasa kapsamında emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlanıp ayrıca 2000 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı fonu çıksa bile kazanılmış haklar korunur

SORU: 22 senedir belediyede işçi olarak çalışıyorum. Emeklilik hakkımı doldurdum. Ancak şu anda emekli olmak istemiyorum. Fakat gündemde olan kıdem tazminatının değiştirilmesine ilişkin kanundan etkileneceğim endişesindeyim. Çıkan bu kanun beni geriye dönük etkiler mi?

GÖKHAN

YANIT: Kıdem tazminatı fonu kurularak, kıdem tazminatının işveren yerine fondan karşılanması henüz üzerinde çalışılan bir konu, ortada somutlaşmış bir durum yok. Fakat kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasa çıkartılsa bile kazanılmış haklar korunacaktır. Sizin gibi emeklik hakkı kazanmış kişilerin, hak ettiği kıdem tazminatından geriye gidişin olmayacağı kanısındayız. Aksi halde düzenleme Anayasa’ya aykırı olur ve Anayasa mahkemesince iptal edilir. Rahat olun hak ettiğiniz kıdem tazminatı elinizden alınamaz.

Eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz

SORU: 31 Ağustos 2016 itibariyle işimden istifa ettim. E-devlet'e göre emekliliğime 9 ay kalmış gözüküyor. Prim gün sayım doldu, yaşı bekliyorum. Önümüzdeki 9 ay için prim yatırmalı mıyım? Yatırmazsam kaybım ne olur? Alacağım maaş düşer mi? Çocuklarım eşim üzerinden sağlık yardımı alıyor. Ben de eşim üzerinden sağlık yardımı alabilir miyim? Bunun için nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

Türkkan Köken

YANIT: Yaşınız dolana kadar geçecek 9 aylık sürede prim ödemek zorunda değilsiniz. Prim ödememeniz emekli aylığınızı düşürmez ve herhangi bir kaybınız olmaz.

İşten ayrıldığınız tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 gün prim ödemeniz varsa, 31 Ağustos 2016’dan itibaren 100 gün sağlık yardımı almaya devam edersiniz. 100. günden sonra eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz. Bunun için eşinizin bağlı olduğu SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak müstahaklık aktivasyonu yaptırmalısınız.

Sadece uzun vadeli sigorta primleri iade edilir

SORU: 2003 yılında Bağ-Kur’dan emekli oldum. 2010 Kasım ayında sözleşmeli aile doktoru olarak Sağlık Bakanlığında işe başladım. 2013 yılına kadar SGDP ödemesi yapıldı. Emekli maaşımı da almaya devam ettim. Mart 2013’te ödenen emekli maaşımı toptan geri istediler, emekli maaşım da kesildi, SSK’lı oldum. Ağustos 2016’da işten ayrıldım. Yeniden Bağ-Kur’dan maaşa bağlandım. SSK primlerimin geri ödeneceği bildirildi.

1- Emekli olduktan sonra 45 ay SSK’lı olmam nedeniyle SSK’dan emekli işlemi yapılabilir mi?

2- Maaş bordrosunda yüzde 20,5 SSK prim kesintisi yapılmış. İade de yüzde 20,5 mi olmalı? SGDP ödenen 2 yılın durumu ne olacak?

Ali Abbas Ülger

YANIT: 1- 4/a (SSK) kapsamında tüm sigorta kollarına tabi olarak çalıştığınız süre müstakil olarak değerlendirilir. 45 aylık prim ödemeniz emekli aylığı bağlanması için yeterli olmadığından aylık bağlanmaz.

2- Ücretinizden kesilen ve işveren tarafından ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları (toplam yüzde 20) primlerinin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek tespit edilen tutar, toptan ödeme şeklinde verilir. Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) tutarlarının ise iadesi söz konusu olmaz.

Askerliğinizi borçlanmanızın anlamı yok

SORU: 25 Ekim 1972 doğumluyum. 15 Aralık 1989 sigorta girişim var. Askerliğimi 1998 yılında 8 ay olarak yaptım. Toplam 7200 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapmamın bir anlamı var mı?

MURAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 25 Ekim 2024’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Priminiz yeterli olduğundan askerlik borçlanmasının anlamı yok.

Emekli aylığınız hesaplamadan değil kanundan dolayı düşük

SORU: 2 Ocak 1966 doğumluyum. 1988'de sigortalı çalışmaya başladım 28 yıl prim ödeyerek 2 Ocak 2016 tarihinde emekli oldum. Ancak 1.151 TL emekli aylığı bağlandı. Bu maaş çok düşük. Diğer taraftan vatandaş gidiyor 15 sene Çiftçi Bağ-Kura prim ödüyor. 3.5 senede isteğe bağlı sigorta primi ödüyor ve 1300 TL maaş alıyorum. Bu nasıl bir adalet, bu nasıl bir hesaplama, hangi akla hizmet etmektir? 850 TL ev kirasının olduğu ortamda emekli bu maaşla nasıl geçinecek? Hakkımı nasıl arayabilirim?

RAMAZAN

YANIT: Yakınmakta haklısınız. Maalesef emekli aylıklarının geneli düşük. Ayrıca sistemin kendi içinde de adalet bulunmuyor. Örneğin; 2000 yılından önce asgari ücret üzerinden 3600 gün prim ödeyen ve 2000'den sonra hiç prim ödemeyip aranan yaşın dolmasını bekleyip, bugün emekli olan birine 1.400 lira civarında aylık bağlanmaktadır. Ama sizin gibi 28 sene prim ödeyene de 1.200 lira civarında aylık bağlanıyor. Burada bir adaletten söz etmek mümkün değil. Bu duruma, Sosyal Güvenlik Kurumlarının mali yapılarını düzeltmek gerekçesiyle, reform adı altında sık sık yapılan kanun değişiklikleri yol açtı. Çünkü 1999 ve sonrasında yapılan kanun değişiklikleri hep emekli aylığının azalmasına yol açtı. Sonuç olarak; emekli aylığınız hesaplamadan değil, kanundan dolayı düşük. Yine de emekli aylığınızın düşük olduğu kanısındaysanız, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik İl veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurarak, emekli aylığınızın tekrar hesaplanmasını ve yanlışlık olup olmadığının kontrol edilmesini talep etmeniz halinde, emekli aylığı hesabınız kontrol edilir ve sonucundan tarafınıza bilgi verebilir.

4500 günle 25 yılı ya da 7000 günle 60 yaşınızı doldurmalısınız

SORU: 1 Ocak 1964 doğumluyum. 1 Nisan 2000’de SSK’lı işe başladım, halen daha çalışıyorum. Primlerim düzenli yatıyor. Ne zaman emekli olurum? Emekliliğime daha var ise yani yaş vuruyor ise prim yatırmayı durdurayım mı?

Adnan Özyürüyen

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günüyle 60 yaşınızı ya da 4500 prim günüyle 25 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaşınızı doldurmanız gerekiyor. Buna göre, 7000 prim günüyle 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2024’te emekli olabileceğiniz gibi, 60 yaşınız 25 yıllık sigortalılık süresinden önce dolacağından, 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 1 Nisan 2025 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Diğer yandan askerliğinizi 1 Nisan 2000 tarihinden önce yaptıysanız, 210 gün askerlik borçlanması yaparak, 3600 prim günüyle 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmanız da mümkün.

Primleriniz asgari ücret üzerinden ödeniyorsa, prim gününüzü tamamladıktan sonra prim ödemeye devam etmeniz emekli aylığınızda artış sağlamaz.

SSK emekli kız çocuğuna yetim aylığı bağlamaz

SORU: SSK'dan emekli bekâr bir kadının. Aynı zamanda vergi mükellefiyim. 9 Haziran 2016'da babamı kaybettim. Babamda SSK emeklisiydi. Acaba babamdan yetim aylığı alabilir miyim?

İLKNUR

YANIT: SSK emekli kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. SSK emeklisi olduğunuzdan maalesef SSK’dan babanızdan dolayı yetim aylığı alamazsınız.

Ana ve babadan ayrı ayrı aylık bağlanır mı?

SORU: 40 yaşında bekâr bir hanım, ölen annesinden SSK maaşı alırken, Bağ-Kur’lu babasından da maaş alabilir mi? Eğer ikisinden de maaş alabilirse yüzde kaç alabilir?

Ayşe Görmüş

YANIT: Vefat eden SSK’lı annesinden aylık alan kız çocuğu, vefat eden Bağ-Kur’lu babasından da aylık alabilir. Bağlanacak aylık tutarı, ana ve babasının vefat tarihleri ile aynı ana ve babadan başka aylık alan kişi olup olmadığına göre değişir.

Kıdem tazminatı için priminizi 7000 güne tamamlamalısınız

SORU: Sigorta başlangıcım 2001’de olup, 5230 gün prim ödemem var. Ne zaman kıdem tazminatını alabilirim?

FURKAN

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1770 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Bedelli askerlik yapanlar askerlik borçlanması yapamıyor

SORU: Bedelli askerlik yaptım. Bedeli askerlik borçlanması var mı? Varsa bu borçlanma benim sigorta başlangıç tarihimi geriye götürür mü? Bedelli askerlik konusuna hiç değinmiyorsunuz. Lütfen bizi bilgilendirirseniz memnun oluruz.

İHSAN

YANIT: Askerlik borçlanmasının amacı; askerlik nedeniyle sosyal güvenlik hakkından mahrum kalınan süreyi, borçlanma yoluyla kazanmaktır. Dolayısıyla, askerlik borçlanması yapabilmek için; ortada askerlik yapılması nedeniyle sosyal güvenlikten mahrum kalınan bir süre(askerlik süresi) olması gerekir. Bedelli askerlikte, belli tutarda para ödenerek fiilen askerlik yapılmadan askerlik yapılmış sayılıyor. Dolayısıyla ortada sosyal güvenlikten mahrum kalınan bir süre bulunmuyor. Bu nedenle fiilen askerlik yapmayan, bir bedel ödeyerek askerlik yapmış sayılanların askerlik borçlanması yapmaları mümkün değil.

2017’de emeklilik kıdem tazminatını olumlu etkiler

SORU: SSK’ya bağlı bir işyerinden emekli olmak üzereyim. Emekli dilekçemi 31 Aralık 2016 mı, 1 Ocak 2017 tarihi itibari ile mi versem? Kimileri son yıl zammından yararlanmak için 31 Aralık 2016 tarihini öneriyor, kimi de yılbaşında ücret artışı vergi dilimini değiştireceğinden emekli maaşı ve alacağım kıdem tazminatı matrahının düşeceğini söylüyor. Hangisi doğru?

Nihat Emeksiz

YANIT: 31 Aralık 2016 tarihinde emekli olursanız, emekli aylığınızın hesabında prime esas kazançlarınız 2015 sonu itibariyle güncellenir. Hesaplanan emekli aylığına 2016 yılında emekli maaşlarına yapılan oransal ve maktu zamlar eklenir.

Ocak 2017’de emekli olmanız halinde, 2016 yılında emekli aylıklarına yapılan zamları alamazsınız, ancak emekli aylığınızın hesabında prime esas kazançlarınız 2016 yılı sonu itibariyle güncellenir.

Ocak 2017’de hesaplanacak emekli aylığının 2016 Aralık ayında bağlanacak emekli aylığından düşük olup olmaması, 2016 yılı için güncelleme katsayısının ne olacağına, bu da 2016 yılında gerçekleşecek TÜFE artış oranı ve Türkiye’nin büyüme hızına bağlı. Güncelleme katsayısındaki artış, 2016 yılı zamlarını karşılarsa ancak (bu pek mümkün gözükmüyor) düşüklük söz konusu olmaz.

Kıdem tazminatı açısından ise kıdem tazminatı brüt ücret üzerinden hesaplanır. Vergi dilimlerinin değişmesinin kıdem tazminatına etkisi olmaz. Kıdem tazminatına esas alınacak aylık brüt ücretiniz kıdem tazminatı tavanının üzerinde ise 2017 yılında emekli olmanız, kıdem tazminatınızın yeni tavan tutarı üzerinden, altında ise zamlı ücretiniz üzerinden hesaplanmasını, bu da daha fazla kıdem tazminatı almanızı sağlar.

İşe başlayanın işsizlik ödeneği kesilir

SORU: Şu an işsizlik maaşı alıyorum. İşe başlasam kesilir mi? Ay yarısını alabilir miyim?

Muammer

YANIT: İşe başladığınızda işsizlik ödeneğiniz kesilir. Yarım ay işsizlik ödeneği alamazsınız. En son aldığınız işsizlik ödeneğinden sonra işsizlik ödeneğiniz kesilir. Ancak yeni işinizden, işsizlik ödeneği hak etmeden ayrılmanız halinde, alamadığınız işsizlik ödeneğini almaya devam edersiniz. Dolayısıyla herhangi bir hak kaybınız olmaz.

Vergi mükellefi olduğunuzda prim ödemeye başlarsınız

SORU: Sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlamış ve emeklilik için yaşının dolmasını bekleyen bir kişi, çalışan SSK'lı eşi nedeniyle sağlık hizmeti alırken, bir şahıs şirketi kurarak evinin bir odasında çalışıyorsa, SGK primi ödemek zorunda mıdır?

Ahmet Tosuner

YANIT: Sigortalılık süresini ve prim gün sayısını tamamlamış ve emeklilik için yaşının dolmasını beklerken SSK’lı eşi üzerinden sağlık yardımı alan kişi, evinin bir odasında da olsa vergi mükellefi olarak çalışmaya başladığında 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılır. Hem emeklilik sigortası hem de genel sağlık sigortası primi ödemesi gerekir. Hatta 4/b kapsamındaki prim gün sayısı 1259 günü aşarsa, 4/b statüsünden emekli olmak durumunda kalır.

Engellilerin emeklilik şartları sigorta başlangıç tarihine göre değişir

SORU: 7 Ağustos 1987 doğumlu, zihinsel engelli oğlum, yaklaşık 8 yıldır SGK'lı olup, hali hazırda 4 yıldır (…) marketler zincirinde çalışmakta. Muhtelif vesilelerle SSK ve devlet hastanelerinde yapılan testlerde eğitilebilir zihinsel engelli olduğu tespit edildi ve engelli kadrosundan adı geçen şirkette işe girmişdi. Duyduğum kadarıyla oğlum statüsündeki kişiler 15 yılda emekli oluyorlarmış. İnternette yaptığım araştırmada bir bilgi elde edemedim. E-devlet üzerinden SGK sitesinde yaptığım araştırmada oğlumun 60 yaşında emekli olabileceğini ve daha önce yapılan tüm test vs. bilgilerinin hiçbirinin sistemde kayıtlı olmadığını gördüm. Oğlumun mecburi çalışma gün sayısı ve emeklilik zamanının tespiti konusunda yardımcı olabilir misiniz?

M. Kaya Kıraç

YANIT: Oğlunuzun sigorta başlangıç tarihini gün, ay ve yıl olarak vermemişsiniz. Gün, ay ve yıl olarak sigorta başlangıç tarihine ve SGK’ca yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca tespit edilecek çalışma gücündeki kayıp oranına göre, 15, 16 veya 18 yıl sigortalılık süresi ile 3700 ila 4200 arasında prim günüyle, engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olması mümkün olabilir.

Askerliğinizin 280 gününü borçlanmanız yeterli

SORU: 1 Mayıs 1966 doğumluyum. İşe başlangıç tarihim 1 Eylül 1990 olup 9500 gün prim ödemem var. 1986-1987 arası 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin ne kadarını ödemem gerekir? Ve ne kadar erken olabilirim?

HAKAN

YANIT: Askerlik sürenizin 280 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihinizi 280 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2017’de emekli olabilirsiniz.

İşçi alacakları öncelikli alacaklardır

SORU: 2011 yılında iş yerime dava açtım. Ve tazminat almaya hak kazandım. Fakat avukat şirket iflas ettiği için, alacağı temin edemediğini söyledi. Tazminatı mı bir şekilde alma imkânım yok mu?

HİLAL

YANIT: Alacağın tahsil kabiliyeti borçlunun ödeme gücüyle sınırlıdır. Borçlunun hiç ödeme gücü yoksa maalesef alacağın tahsil edilmesi de mümkün değildir. Alacağınız olan şirket iflas sürecini tamamlamamışsa, alacağı iflas masasına kaydettirmek gerekir. Çünkü işçi alacakları öncelikli alacaklardan olduğundan, iflas masası alacağınızı ödeyebilir.

Doğum borçlanması sonrası 1380 gün daha prim ödemeniz gerekir

SORU: 1969 doğumluyum. 1987'de sigortaya girdim. Sadece 2 ay çalıştım. 1992, 2000, 2004 ve 2009 yıllarında 4 çocuk sahibi oldum. Daha kaç iş günü prim ödeyip doğum borçlanması yaparak emekli olabilirim?

Fatma Şayan

YANIT: 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Prim gününüzü tamamlamak için 720’şer günden 3 çocuk için 2160 gün doğum borçlanması yapabilirsiniz. Doğum borçlanması sonrası 1380 gün daha prim ödemeniz gerekir. Bunun 1230 gününü isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyebilirsiniz. Geri kalan 150 günü 4/a kapsamında çalışarak tamamlamanız gerekir. Doğum borçlanmasını da 4/a kapsamında sigortalı iken ya da borçlanma öncesi son sigortalılık haliniz 4/a kapsamında iken yapmalısınız.

Askerlik borçlanması 60 yaşı düşürmez

SORU: 15 Şubat 1963 doğumlum. 1983’de 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi ödemedim.

1 Eylül 1987 SSK girişimle 3815 gün prim ödemem var. Şuan çalışmıyorum. 3600 günden emekli olsam 60 yaşı bekleyeceğim. Yani 15 Şubat 2023 de. Ama askerliğimi ödemem halinde  60 yaştan önce emekli olabilir miyim? Askerliğimi ödemem avantaj olur mu? 2023 den önce emekli olur muyum?

TANJU

YANIT: Askerlik borçlanmasının 3600 günle emekli olmanıza faydası olmaz. Askerliğinizi borçlansanız da, emekli olmak için 60 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz. Ancak, askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve borçlanmadan sonra, 945 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Cezaevinde geçen süreler borçlanılabilir mi?

SORU: 10 Nisan 1975 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ekim 1997 olup 4468 gün primim var. Askerlik sonrası SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıyeten iki farklı tarihte 10 ay ve 9 ay olmak üzere 19 ay cezaevinde yattım. Bu günleri geriye dönük ödeyebilir miyim?

CEMİL

YANIT: Askerlik sürenizin 130 günü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1227 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Nisan 2031’de emekli olabilirsiniz. Sigortalı çalışırken herhangi bir suçtan dolayı tutuklanmış veya gözaltına alınmışsanız ve daha sonra bu suçtan beraat etmişseniz tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanabilirsiniz. Ancak, hükümlü olarak cezaevinde geçen sürelerinizi borçlanarak kazanamazsınız.

3600 günle emekli olmanız mümkün

SORU: 18 Aralık 1956 doğumluyum.  İlk işe girişim 17 Ağustos 1977’de SSK’lı olarak 75 gün. Bir çocuğum var. Bunun borçlanmasını yaptım. 1 Haziran 2013’ten beri Bağ-Kurluyum. Ne zaman emekli olabilirim, 3600 günle emekli olabilir miyim?

Nuray Doğan

YANIT: 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olmanız mümkün. Bunun için son 1260 gün kalana kadar Bağ-Kur kapsamında prim ödemeye devam edebilirsiniz. Son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemek koşuluyla, 3600 prim gününü tamamladığınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İki doğum için ödenecek en az borçlanma bedeli 25.300 liradır

SORU: 1973 doğumlum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1999 olup toplam 2455 gün primim var. Birde iki çocuğum var. Doğum borçlanması nasıl hesaplanıyor? Ve ne zaman emekli olabilirim?

SEVİM

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 3520 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 2028’de 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte.

2) 1145 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2031’de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte.

Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar borçlanılabiliyor. Doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen günler borçlanılması mümkün. Bir doğum için en fazla 720 gün, iki doğum için 1440, üç doğum için 2160 gün kazanılabiliyor. Borçlanma yapacak kişi üstünden prim hesaplanan günlük kazanç tutarını kendisi belirliyor.(prime esas kazancın alt ve üst sınırları içinde kalmak üzere) Bugün için prim hesabına esas günlük kazancın alt sınırından bir günlük borçlanma için ödenecek beden 17.57 liradır. Şartları taşıyan iki doğumunuz olduğunu varsayarsak doğum borçlanmasıyla ödeyeceğiniz en az borçlanma bedeli 25.300.80 liradır.

İkramiye için yasanın yayımlanmasını beklemelisiniz

SORU: 37 yıl çalışarak 2009 yılında Emekli Sandığından emekli oldum. Fazladan çalıştığım 7 yıl için ikramiye farkı alabilmek için SGK’ya verdiğim dilekçeme 2 ay olduğu halde hiç bir cevap alamadım. Şu an ne yapmam gerekiyor?

HAKKI

YANIT: İki ay içinde cevap verilmemişse, talebiniz reddedilmiş sayılıyor. Dilekçeniz üstünden 60 gün geçtiği tarihten itibaren 60 gün içinde dava açma hakkınız var. Ancak, davaya gerek yok. Çünkü TBMM’de; sizin gibi çalışma süresinin 30 yıldan fazla olan kısmı için emekli ikramiyesi alamayan emeklilerin tamamına emekli ikramiyeleri ödenmesine imkân veren yasa tasarısı bulunmakta. 15 Temmuz kanlı darbe girişimin doğurduğu sonuçlar nedeniyle geçtiğimizi yasama döneminde yasalaştırılamayan tasarının, meclisin 1 Ekimde açılmasından sonraki yasama döneminde yasalaştırılması beklenmekte. Yasanın Resmi Gazetede yayımlanmasından itibaren başvuru tarihini takip eden üç ay içinde ikramiyenin 7.500 liralık kısmı ödenecek. Bu tutardan fazla ikramiye alacak olanlara 7.500 liranın üstündeki kısmı gelecek yıl aynı ay içinde kanuni faiziyle birlikte ödenecek.

Dul aylığından destek primi kesilmez

SORU: Eşimden dolayı Bağ-Kurdan dul maaşı alıyorum. Aynı zamanda bir işyerinde SGK’lı olarak çalışıyorum. Ama Devlet aldığım dul maaşımdan çalışmamdan dolayı kesinti yapıyor. Destek primi mi oluyor bu? Ve bu kesintinin kalkması için bir yasa çıkacak mı?

FERAHNAZ

YANIT: Dul aylığınızdan her ay destek primi veya herhangi bir kesinti yapılmaz. Ancak sigortalı çalıştığınızdan dolayı, yüzde 50 oranında dul aylığı bağlanmıştır. Sizden başka eşinizden aylık alan yoksa çalışmasaydınız yüzde 75 oranında aylık bağlanacaktı. İleride işsiz kaldığınızda başvuru yapmanız halinde, aylık oranınız yüzde 50 den yüzde 75’e yükseltilir.

Prim iadeniz taksi parasını karşılamaz

SORU: 1954-1955 senelerinde 5 yıl prim ödedim. Bunları geri alabilir miyim, nasıl bir yol izlemeliyim?

Nebahat Sarı

YANIT: Emeklilik için gereken yaşını doldurmasına rağmen malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamış olanlara, kendisinin ve işverenin ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin toplamı, talepte bulunmaları halinde toptan ödeme şeklinde geri verilir.

Prim ödemeleriniz 1954-1955 yıllarında olduğuna göre, yaşınız 58’den fazla olmalı. Bulunduğunuz yerdeki SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurmanız halinde, primleriniz iade edilir. Ancak iade edilecek prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008’den talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme yapılarak ödenir. Buna göre de 1950’li yıllarda ödenen primlerin 60 yıl sonra iade edilecek tutarı taksi parasını bile karşılamayabilir.

Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor

SORU: 15 Kasım 1977 doğumluyum. 1997-1999 yılları arası askerliğimi yaptım. SSK başlangıç tarihim 9 Nisan 2001’dir. 4837 gün prim ödedim. Askerlik borçlanmamı ödersem bana faydası olur mu? Ne zaman emekli olurum?

OKAN

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2163 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. askerlik borçlanması emekli olma emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor. borçlanma sadece prim ödeme gün sayınızı artırır.

Üç aylık aylık almam sorun yaratır mı?

Soru: SSK emeklisi bir bayanım. 8 Nisan 2015 tarihinde eşimi kaybettim. Eşim SSK emeklisi idi. ölüm tarihinden itibaren eşimden dolayı dul aylığı bağlandı.  Ayrıca Emekli Sandığı emeklisi babamdan da yetim aylığı bağlandı. Hem kendi emekli aylığımı, hem eşimden dul aylığı, hem de babamdan yetim aylığı almam ileride sorun yaratır mı?

B.T.

YANIT: Babanız emekli Sandığı mensubu olduğu için şanslısınız. Çünkü SSK emeklisi olsanız da emekli sandığından babanızdan dolayı yetim aylığı alma hakkınız var. Her üç aylığı da alabilirsiniz. Ne şimdi ne de ileride sorun yaşamazsınız.

Kız kardeşim ve eşim 3600 günle nasıl emekli olur?

SORU: Kız kardeşim ve eşim için sorum olacak, köşenizde bize de yer ayırırsanız SÖZCÜ okuru olarak çok sevineceğim. Kız kardeşim 26 Nisan 1970 doğumlu. SSK başlangıcı 1 Ocak 1989. Prim toplamı 3477 gün. Eşim, 15 Şubat 1977 doğumlu. SSK başlangıcı 1 Ocak 1997. Prim toplamı 1197 gün. 2003 doğumlu bir de çocuğumuz var. Öğrenmek istediğim, kız kardeşim ve eşimin 3600 günle emeklilik koşulları. Gücümüz anca bu şartlara uyarsa emekli olabilecekler.

Hüseyin Ülük

YANIT: Kız kardeşiniz ve eşinizin 3600 prim günüyle emekli olmaları için 58 yaşlarını doldurmaları gerekiyor. Kız kardeşiniz, eksik olan 123 günü isteğe bağlı sigortalı olarak da tamamlayabilir. Eşiniz ise eksik prim günleri için çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığı (prim ödenmemiş) süreleri borçlanabilir, 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Geri kalan eksik gününü 4/a (SSK) kapsamında prim ödeyerek tamamlaması gerekir.

Her türlü borçlanmadan geri dönülebilir

SORU: 4 Aralık 1975 doğumluyum. 1 Eylül 1999 SSK başlangıç tarihim ve bugüne kadar 4414 prim günüm var. 14 Şubat 2011 ve 24 Temmuz 2014 doğumlu iki kız bebeğim oldu. Birinci doğuma bağlı 136, ikinci doğuma bağlı 105 gün doğum iznim, arıca doğum sonrası 55 gün ücretsiz iznim var. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Borçlanabiliyorsam, tavan üstünden kaç gün ve TL tutarı ne olur, borçlanılan gün benim isteğime bağlı mıdır? Ücretsiz iznimi de borçlanabilir miyim? Aydınlatırsanız çok memnun olacağım, zira SGK borçlanma yaptırırsam geri dönüş olmadığını biliyorum, yüksek bir rakam çıkarsa ödeyemem. Primlerim bugüne kadar tavandan ödenmekte idi. Bu yıl girdiğim işte biraz eksik görünecek. Her ay ilave prim yatırarak tavana tamamlayabilir miyim?

Sema Parla

YANIT: Doğum borçlanması, doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş süreler için yapılabiliyor. Buna göre, birinci doğum için 136, ikinci doğum için 105 + 55 gün (ücretsiz izin süresi) borçlanma hakkınız var. İstediğiniz kadar kısmını borçlanabilirsiniz. Borçlanacağınız her bir gün için, belirleyeceğiniz kazanç tutarına göre 17,57 TL ile 114,19 TL arasında prim ödemeniz gerekir. Ayrıca endişe etmenize gerek yok. Tahakkuk ettirilen borçlanma primlerinin bir ay içinde ödenen tutara isabet eden süre geçerli sayılır. Kalan sürelerin borçlandırılması için yeniden başvuru yapmak mümkün. Hatta primleri ödenmiş olsa bile, emekli aylığı bağlanmadan önce borçlanmadan vazgeçilebilir. Ödenen borçlanma primleri faiz uygulanmaksızın iade edilir. Ancak kısmi iade yapılmaz. Her ay ilave prim ödeyerek prime esas kazancınızı tavana tamamlayamazsınız.

Kasım 2017’de emekli olmanız mümkün

Soru:25 Kasım 1967 doğumluyum. 25 Eylül 1988’de sigortalı oldum. Yaklaşık 7000 gün prim ödemem var. 1987’de 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam, ne zaman emekli olurum?

EFKAN

YANIT: Askerlik sürenizin 130 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 130 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 50 yaşınızı dolduracağınız 25 Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz.

Pamuk satışınızdan Prim kesintisi yapılmışsa Bağ-Kur başlangıcınızı 1998’e çekebilirsiniz

SORU: 24 Haziran 1963 doğumluyum. 2001 yılının Mart ayının 1'inde Bağ-Kurlu oldum. Hiç aralıksız 2016 yılının Mayıs'ına kadar eksizsiz Bağ-Kurluyum. 1998 yılına ait pamuk faturalarım mevcuttur. 20 ay askerlik yaptım. Öğrenmek istediğim ne zaman emekli olabileceğimdir?

ÖZER

YANIT: 1998 deki pamuk satışınızdan Bağ-Kur prim kesintisi yapılmışsa ve bu durumu gösteren müstahsil makbuzunuzla SGK’ya başvurarak Bağ-Kur başlangıcınızı 1998’e çekip, askerliğiniz de borçlandıktan sonra, ara vermeden prim ödemeniz halinde, toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte(2023 de) emekli olabilirsiniz. (9000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak)

16,5 yıllık hizmetimin ikramiyesini alabilir miyim?

SORU: Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Erzurum Oltu Tapulama Müdürlüğünde 1 Mart 1957 ile 30 Kasım 1957 arası 9 ay, yedek subay okulu ve kıta hizmeti 1 Temmuz 1959 ila 2 Temmuz 1975 arası 16,5 yıl aralıksız hizmet ve sigortalı hizmetim neticesinde sigortadan emekli oldum. 16,5 yıllık hizmetim karşılığı Emekli Sandığından tarafıma herhangi bir ikramiye ödemesi yapılmamıştır. 16,5 yıllık hizmetimin ikramiyesini alabilir miyim?

Necati Müftüoğlu

YANIT: Verdiğiniz bilgilerde ne zaman emekli olduğunuzu belirtmemişsiniz. Hizmetleri birleştirilerek emekli aylığı bağlananlardan 15 yıl ve daha fazla memuriyet hizmeti olanlara, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra memuriyetten ayrılmış olmaları halinde emekli ikramiyesi ödeniyor. Bu tarihten önce memuriyetten ayrıldıysanız, emekli ikramiyesi ödenmez. Bir an için ödenebileceğini varsaysak bile ikramiyeniz emekli olduğunuz tarihteki memur maaş katsayılarına göre hesaplanacağından, ödenecek ikramiye tutarı dava açmaya değmeyecek tutarda olurdu.

Emekli ikramiyesi her tam yıl için ödenir

SORU: 1986 da MEB de öğretmenliğe başladım. 1986-1995 arası 9 yıl MEB’de çalıştım.

1995 te istifa edip dershanede öğretmenlik yaptım. 1995-2002 arası SSK’lı oldum. 2002’de tekrar MEB te öğretmenliğe başladım. 7 yıl SSK süremin intibakını yaptırdım.

Şu anda MEB de çalışmaya devam ediyorum. Bu duruma göre emekli olursam emeklilik ikramiyem kaç yıl üzerinden verilecektir? Emeklilik maaşım kaç yıl üzerinden hesaplanacaktır?

KEMAL

YANIT: Öğretmenliğe başlama ve ayrılma tarihlerinizi yıl olarak belirtmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Bu nedenle kaç yıl üzerinden emekli ikramiyesi alacağınızı net olarak hesaplamak mümkün değil. Emekli olduğunuzda sadece Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak geçen çalışma süreniz toplamına tam yıl olarak emeklilik ikramiyesi ödenecek olup, tam yıl haricinde kalan ay ve gün olarak artık süreniz olursa bu sürelerinize emeklilik ikramiyesi ödenmeyecektir. Ayrıca özel eğitim kurumlarında geçen süreleriniz için emeklilik ikramiyesi ödenmeyecektir. Emekli aylığınız ise resmi ve özel sektörde geçen bütün çalışma süreniz üzerinden hesaplanacaktır.

Emeklilik için kaç gün daha prim ödemeliyim?

SORU: 1967 doğumluyum. 1982'de sigortaya girdim. 2020 iş günüm oldu. Sonra işi bıraktım. Son 18 aydır faalim. İki çocuk annesiyim. Daha kaç iş günü prim ödeyip, doğum borçlanması yaparak emekli olabilirim?

Leyla Şen

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden, 5000 prim gününü tamamladığınızda veya 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. 5000 günle emeklilik için 2980 gün, 3600 günle emeklilik için ise 1580 gün daha prim ödemeniz gerekiyor.

İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra doğan çocuklarınızın doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık süre içinde kalan prim ödenmemiş süreleri borçlanabilirsiniz. Her iki doğum arasında en az iki yıl varsa ve doğumlardan sonraki iki yıl içinde çalışmanız (prim ödemeniz) yoksa 720’şer günden 1440 gün borçlanmanız mümkün olabilir.

Erken emeklilik yasası yok

SORU: 3 Ocak 1977 doğumluyum. Bugüne kadar 5200 günüm var. SSK başlangıç tarihim 1 Mayıs 1994’dür. 550 gün askerliğim var. Ne zaman emekli olabilirim? Üzerinde çalışılan yasa uyarınca emeklilik hakkı kazanır mıyım?

SEZGİN

YANIT: Üzerinde çalışılan erken emeklilik yasası yok. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 475 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2021’de emekli olabilirsiniz.

Ablam Türkiye’deki çalışma süresini nasıl öğrenebilir?

SORU: 1971 yılı öncesi Türkiye’de çalışıp, sonra Kanada’da emekli olan ablamın, Türkiye’deki çalışma süresini nasıl öğrenir ve nasıl emekli maaşı bağlatabiliriz?

Altay Özgen

YANIT: Türkiye’deki çalışma dönemine ilişkin elinde herhangi bir belge yoksa PTT’den e-devlet şifresi alarak, e-devlet üzerinden sosyal güvenlik bilgilerine ulaşması mümkün olabilir. Nasıl emekli olacağı ise sosyal güvenlik bilgilerine göre belirlenir.

Memur sağlık nedeniyle nasıl emekli olabilir?

SORU: 10 Kasım 1970 doğumluyum. 15 Kasım 1998 tarihinden bu yana Emekli Sandığına bağlı olarak çalışıyorum. Askerden sonra işe başladım. 18 aylık askerliğimi borçlandım.19 Kasım 2015 tarihinde by pass açık kalp ameliyatı oldum. Emekli olabilir miyim?

İHSAN

YANIT: Emekli Sandığına tabi memurları; sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca da incelenmesi sonucu, çalışma gücü kayıp oranının;

-Yüzde 50-59 arasında olduğu kabul edilirse, en az 5760 gün (16 yıl),

-Yüzde 40-49 arasında olduğu kabul edilirse, en az 6480 gün (18 yıl),

hizmet süresi olması şartıyla yaş şartı aranmadan emekli olma hakları bulunmaktadır.

SGK ile anlaşmalı bir sağlık kuruluşundan en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor alabilir ve bu rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK sağlık kurulu raporu onaylaması halinde, 18 yıllık fiili hizmet sürenizi dolduracağınız 15 Kasım 2016’da, en az yüzde 51 oranında rapor alabilirseniz hemen emekli olabilirsiniz.

Ayrıca SGK sağlık Kurulu, hastalığınızın görevinizi yapamayacak derecede olduğuna karar verirse, 10 yıldan fazla süre hizmet süreniz olduğundan, malulen emekli olmanızda mümkün.

Dışarıdan prim ödeyerek emeklilik mümkün mü?

SORU: Bir yakınım hakkında birkaç sorum olacak. Temmuz 1962 doğumlu bekâr bayan. Ekim 1989-Eylül 1995 yılları arasında sözleşmeli olarak devlette 7,5 yıl kesintisiz çalışma mevcut. Sonra Temmuz 1996’dan Mayıs 1998’e kadar aralıklı olarak 1,5 yıl sigortalı çalışması mevcut. Hâlihazırda 3 yıl önce vefat eden Bağ-Kur emeklisi babasının maaşı (eşit olarak 635’er TL’den toplam 1.270 TL) ve sağlık yardımından kardeşiyle birlikte faydalanmaktadır. Bu bilgiler ışığında, bir işte fiilen çalışarak emekliliği hak etmek tek seçenek midir, dışarıdan prim ödeyerek emeklilik imkânı mevcut mudur? Ne zaman emekli olabilir ve bu süre içinde maaş ve sağlık yardımı kesilir mi? Yetim maaşı kesilirse, kardeşinin aldığı yetim maaşı artar mı, oranı ne olur? Ödenecek prim + kesilen maaş + sağlık primi toplamı, kendi emekliliğinde alacağı maaştan fazla mı olur, yani mevcut durumu devam ettirmek daha uygun bir seçenek midir?

Gülay Gündoğdu

YANIT: Emeklilik için bir işte fiilen çalışmak tek seçenek değil. Dışarıdan (isteğe bağlı sigortalı olup) prim ödeyerek de emekli olmak mümkün. Ancak 4/a (SSK) kapsamında çalışarak 3,5 yıl (1260 gün) prim ödenip, 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilecek iken; isteğe bağlı sigortalı olarak 7 yıl daha prim ödeyerek, 15 tam yıl (5400 gün) prim gününü tamamladığında 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olur.

Diğer yandan, 4/a kapsamında sigortalı olduğunda babasından aldığı aylık kesilir ve kardeşinin aldığı aylığın oranı ve tutarı değişmez iken; isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödediğinde babasından aldığı aylık kesilmez. Ancak bugün itibariyle geçerli olan asgari ücrete göre emeklilik ve genel sağlık sigortası primi olarak aylık 527 TL prim öder.

Sonuç itibariyle, babasından aldığı aylıktan vazgeçip, bir işyerinde çalışarak primleri işveren tarafından ödenmek üzere 3,5 yıl sonra 4/a statüsünden; babasından aldığı aylık kesilmeksizin, primleri kendisi tarafından ödenmek üzere 7 yıl sonra 4/b statüsünden emekli olması mümkün.

Askeri öğrencilik dönemi prim günüme eklenir mi?

SORU: Emeklilik için yaşı bekliyorum. 1994 yılında çalıştığım bir firmada 150 günlük prim ödemem hizmet dökümümde gözükmüyor. Bu dönem primlerim asgari ücretten yattı. Bundan öncesi ve sonrası ise tavandan yattı. Bu konuda nasıl bir yol izlemeliyim? Bu düşük kazanç üzerinden yatan prim günlerimin eklenmesi olumlu olur mu? Diğer sorum ise askerlik hizmetimi asteğmen olarak yaptım, hizmetlerim birleştirildiğinde 3 aylık askeri öğrencilik dönemi günleri yansıyacak mı?

Sabri Çolak

YANIT: Söz konusu firmadaki çalışmanız sadece 150 gün ve işe giriş bildirgeniz ile prim belgeleriniz verilmemiş ise 5 yıllık zamanaşımı süresi geçtiği için yapabileceğiniz bir şey yok. Belgeleriniz verilmiş ise hizmet tespit davası açabilirsiniz.

150 prim günü, aylık bağlama oranınızın en fazla bir puan artmasını sağlayabilir. O da kesin değil, zira artırıp artırmayacağı mevcut prim gün sayınıza göre değişir. Ayrıca bu dönem primleriniz asgari ücretten yattığından, emekli aylığınızın 2000 öncesi döneme ilişkin kısmının hesabında esas alınacak gösterge rakamınızı da düşürmesi söz konusu olabilir. Yedek subay okul dönemi, borçlanmanız halinde prim gün sayınıza ilave edilir.

5400 güne 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: Gazetenizde çıkan Bağ-Kurluya 15 yıl yeter başlıklı yazı üzerine soruyorum. 1 Mart 1961 doğumluyum. Bağ-Kura giriş tarihim 1 Ocak 1987’dir. Askerliğimi Bağ-Kurdan önce 20 ay olarak yaptım. Girişimden itibaren yaklaşık olarak 7000 gün aralıksız pirim ödedim. 5400 gün üzerinden ne zaman emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 58 yaşınıza dolduracağınız 1 Mart 2019’da emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatında kıdem süresinin hesabı

SORU: Kamuda SSK’lı olarak çalışmaktayım. 20 Mart 1989’da kamuya girişim var. Askerden sonra sigortalıyım. Kamuda çalışırken askerlik borçlanmamı yaptım. Kıdem tazminatı hesaplanırken neler gözetiliyor? 2016 Temmuz ayına kadar olan kısımda 4 ay ameliyat sonrası raporum, bu yıla gelinceye kadar geçen yıllarda her yıl için aralıklı olarak 10-20 günlük raporlarım oldu (bir yıl içinde en fazla gün sayısı). 1995 yılındaki grevde yıllık izindeydim. İzin bitimi 1 gün katıldım, ertesi gün grev bitti. 2016 Temmuz ayı itibarıyla Ağustos'ta emekli olsam kaç sene üzerinden tazminat alırım? Hesaplamada kriterler nedir?

Mehmet Ali Gülener

YANIT: SSK’ya göre emekli aylığına hak kazanmanız nedeniyle, kamu kuruluşunda geçen hizmet sürelerinizin toplamı üzerinden kıdem tazminatı ödenir. Hastalık sebebiyle raporlu olduğunuz 4 aylık sürenin, fesih bildirim süresi+6 haftalık (8+6) kısmı ile diğer rapor süreleriniz kıdem sürenize dahil edilir. Grev ve lokavtta geçen süreler kıdem süresinin hesabında olmamakla birlikte, grev süresinde yıllık ücretli izinli olduğunuzdan en fazla 1 günlük süre dikkate alınmayabilir.

Çalışma sürenizin her tam yılı için 30 günlük ücretiniz tutarında, bir yıldan artan süre için oransal olarak kıdem tazminatı ödenir. Bireysel veya toplu iş sözleşmenizde daha fazla bir gün sayısı belirlenmiş ise bu gün sayısına tekabül eden ücret esas alınır. Kıdem tazminatına esas olacak ücretinizin hesabında, normal ücretinize ilave olarak sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün olan iş sözleşmesinden ve kanundan doğan menfaatler de dahil edilir.

2015’de memur olan 63 yaşında emekli olabilir

SORU: 12 Aralık 1991 doğumluyum. 25 Haziran 2015 tarihinde memuriyet hayatıma başladım. Bu tarihlerde başlayan birinin ne zaman emekli olacağını merak ediyorum?

M.Ali FİDANCI

YANIT: Ara vermeden memuriyetinizi 25 Haziran 2020’ye kadar devam ettirerek fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 63 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2054’de emekli olabilirsiniz.

Makam tazminatı ödenmesi için iki yıl görev yapmak şart

SORU: 1981 ve 1982 yıllarında toplam 18 ay kadar belediye başkanlığı yaptım. Şuan emekliyim. Makam tazminatı alabilir miyim? Alabilirsem nasıl?

DENİZ

YANIT: Makam tazminatı ödenmesini gerektirecek görevlerde en az iki yıl bulunanlara emekli olduklarında makam tazminatı ödeniyor. 2008 yılından önce seçilerek belediye başkanlığı yapan ve SSK veya Bağ-Kurdan emekli olanlara da makam tazminatı ödeniyor. Bu durumda makam tazminatı ödenmesinde aranan genel şartlar; seçimle göreve gelmek, en az iki yıl görev yapmış olmak, 25 yıl hizmeti bulunmak ve bayan ise 58, erkek ise 60 yaşı doldurmuş olmak veya bayan erkek fark etmeden 61 yaş ve 15 yıl fiili hizmet şartlarıdır.

Sonuç olarak, en az iki yıl belediye başkanı olarak görev yapmadığınızdan, diğer şartları sağlasanız da makam tazminatı alamazsınız.

Doğum borçlanması yapabilir miyim?

SORU: 3 Ocak 1966 doğumluyum. 1978 yılında Almanya'ya gittim. 4 yıl orada okudum. 1984'te kesin dönüş yaptım. Türkiye'de 2008 Nisan ayında çalışmaya başladım. Sigorta başlangıcım SSK'dan oldu. 1 ay sonra işten ayrıldım. 1990, 1993, 1994 ve 1997 doğumlu çocuklarım var. 7,5 ay yurtdışı borçlanması yaptım. Toplam 226 gün primim var. Yurtdışında hiç çalışmadım. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Nasıl ve kaç yaşında emekli olabilirim?

Ayşe Altunbulak

YANIT: Yurtdışı borçlanmasını ev kadını olarak geçen süreleriniz için yapmış olmalısınız. Yurtdışı borçlanmanız çalışma süresine ilişkin olsaydı, Almanya’da ilk işe başlama tarihiniz Türkiye’de sigorta başlangıç tarihi kabul edilir ve doğum borçlanması yapabilirdiniz. Ev kadını olarak geçen süreleri borçlandığınızdan, Türkiye’deki sigorta başlangıcınız borçlandığınız süre kadar geri gelir. Çocuklarınızın doğum tarihleri, borçlandığınız süre kadar geri gelen Türkiye’deki sigorta başlangıcınızdan önce olduğundan maalesef doğum borçlanması yapamıyorsunuz. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlayacağınız 2032 yılında emekli olmaya hak kazanırsınız.

Yabancı ülkede çalışan kız çocuğu yetim aylığı alabilir mi?

SORU: Kuzenim hiç evlenmemiş, 60 yaşında bir bayan olarak Amerika'da yaşamaktadır. Orada sigortalı olarak çalışmaktadır. Babasının vefatından sonra sigortadan kendisine maaş bağlanmıştı. Kısa bir süre sonra üvey annesinin şikâyeti sonucu Amerika'da sigortalı bir işte çalıştığı için maaşı kesildi. Yapılan işlem yasal mıdır? Yasal değilse ne yapmalıyım?

Yılmaz Toksoy

YANIT: Kuzeninizin, babasından aylık alıp alamayacağı, babasının sigortalılık statüsüne ve vefat tarihine göre değişir.

Babası Emekli Sandığı iştirakçisi/emeklisi ise babasından aylık alabilir. SSK veya Bağ-Kur sigortalısı/emeklisi ise ve vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce ise yine babasından aylık alma hakkı var. Bu açıklamalara göre aylık alma hakkı varsa, aylığını bağlayan kuruma tekrar başvurması gerekir.

Babası SSK veya Bağ-Kur sigortalısı/emeklisi olup, vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ise Amerika’da çalıştığı sürece babasından aylık alamaz.

40 gün askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder

SORU: 1969 doğumluyum 1991 yılının Haziran ayında sigortalı çalışmaya başladım acaba ne zaman emekli olabilirim?

ÇETİN

YANIT: Toplam 5600 gün prim ödemeniz şartıyla, 2022 yılında 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen başlangıç tarihinden önce askerlik yaptınız. Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, toplam olarak 5525 gün prim ödemeniz şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

SGK, emekli aylığının ne kadarını haczedebilir?

SORU: 25 Mayıs 1961 doğumluyum. 16 Ocak 1984’te SSK’lı işe başladım. Aralıklı olarak 1938 gün SSK ödemem var. 1 Aralık 1987’den itibaren 9 sene Bağ-Kur’um var. Şu anda isteğe bağlı prim ödüyorum, bu an dahil bu prim günlerine. Bu durumda son 1260 gün içinde Bağ-Kur prim günüm daha fazla. Öğrenmek istediklerim;

1- En erken, yaş haddinden de olsa Bağ-Kur’dan mı SSK’dan mı ve ne zaman emekli olurum?

2- İşveren iken işveren prim borcum oldu ve ödemem mümkün değil. Buna rağmen emekli olur muyum?

3- Emekli olursam maaşıma herhalde SGK’dan haciz gelir diye düşünüyorum. Haciz ne kadarına gelir?

4- Bugün için yaş haddinden emekli maaşı kaç lira civarında?

Mustafa Ziya Yıldırım

YANIT: 1- Emeklilik statüsünün tespitinde son 1260 değil, son 2520 prim gününe bakılıyor. Bağ-Kur statüsünden yaştan emeklilik için 5400 prim günü ve 58 yaş; SSK statüsünden yaştan emeklilik için ise 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 günü Bağ-Kur kapsamında ise 5400 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda Bağ-Kur statüsünden emekli olursunuz.

2- İşveren olarak yanınızda çalışan sigortalılardan kaynaklanan prim borcunuz emekli olmanıza engel değil. Bağ-Kur kapsamında sigortalılığınızdan dolayı borcunuz yoksa emekli olursunuz.

3- Emekli aylığınız bağlandığında, aylığınız SGK tarafından haczedilebilir. Haczolunacak miktar, emekli aylığınızın üçte birinden çok, dörtte birinden az olmaz.

4- Bağlanacak emekli aylığı tutarı, toplam prim gün sayısına, prim ödeme dönemlerine ve prime esas kazanç tutarlarına göre değişmektedir.

57 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 1973 doğumluyum. Haziran 1989 ayında SSK’lı olarak çalıştım. 1998’den beride memuriyetim devam ediyor. Hizmet birleştirmesi yaptım. Ne zaman emekli olurum?

NEVZAT

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi, 57 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 2030 yılında 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi memuriyete başlamadan önce yapmışsanız, borçlanması da emeklilik yaşınızı aşağı çekebilir. Doğum, memuriyete başlama, askerlik tarihlerinizi(gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde sorunuza daha ayrıntılı cevap verebiliriz.

Kıdem Tazminatı Fonu, kazanılmış hakları koruyacak

SORU: 2003 SSK girişliyim. 4000 günlük prim ödemem var. Yaklaşık 8 senedir aynı kurumda çalışıyorum. Kıdem tazminatının fona aktarılması hususu gündemde. Önümüzdeki dönemde, çalıştığım şirketten kendi isteğimle ayrılırsam, getirilmesi planlanan yeni düzenlemeye göre geriye dönük bir şekilde kıdem tazminatımı almam mümkün olabilecek mi?

Aslı

YANIT: Kıdem Tazminatı Fonu kurulmasına ilişkin olarak ortada henüz yasa tasarısı bile yok. Daha önce hazırlanan bir tasarı taslağı var ve zaman zaman ortaya çıkan tartışmalar bunun üzerinden yapılıyor. Mevcut tasarı taslağında kazanılmış hakların korunması öngörülüyor. Ancak kıdem tazminatı fonu kurulmasına ilişkin yasa çıkmadan kendi isteğinizle işten ayrılmış olursanız, mevcut yasaya göre kıdem tazminatına hak kazanmamış olursunuz. Yeni yasa yürürlüğe girdiğinde devam eden bir kıdem tazminatı hakkınız olmayacağından, geriye dönük kıdem tazminatı almanız mümkün olmaz.

Ağustos 2019’da emekli olmanız mümkün olabilir

SORU: Sigorta başlangıç tarihim Ağustos 1999’dur. 18 yıldır çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

SONGÜL

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Priminiz yeterli olduğundan 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Ağustos 2019’da 56 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

“Saklı İkramiye” belli şartlarda ödenir

SORU: Memur olan ve 22 yıl 4 ay hizmet süresi bulunan eşim 23 Şubat 2016’da vefat etti. Tarafımıza 54.000 TL civarında emekli ikramiyesi ödenmesi gerekirken, 9.300 TL kayın validemin muhtaçlık durumu gerekçe gösterilerek ödenmedi. Kayınvalidem Bağ-Kur’dan vefat eden kayın atamın emekli aylığını almaktadır. Emekli ikramiyesinden kesilen 9.300  TL’yi geri alabilir miyim? Ekte SGK’ nin tarafımıza cevabı yazısı bulunmaktadır.

HASAN

YANIT: Sorunuzdaki konuya “saklı ikramiye” deniyor.  Kurum durumu kayınvalidenize bir yazı ile bildirecek. Aylık talep etmesi halinde muhtaçlık araştırması yapılacak. Muhtaç olmadığı tespit edilirse veya muhtaç olduğu tespit edilmesine karşın aylık talep etmezse (aylıktan feragat ederse) ikramiyenin saklı tutarı hak sahiplerine(eş ve çocuklarına) dağıtılır.

Sigortalılık süresini çalışarak doldurmak zorunda değilsiniz

SORU: 1 Haziran 1998 tarihinden itibaren Akbank’ta kesintisiz olarak çalışmaktayım. Sosyal güvenlik anlamında bankamızın kendi sandığı bulunmakta. 23 Ekim 1993’deki SSK girişimi de birleştirince, bankamız Tekaut Sandığı sisteminden emekliliğime kaç gün kaldığına bakınca; prim gün sayımın dolmuş olduğunu, fiili çalışma süremin dolmasına 3 yıl, yaşımın dolmasına 11 yıl kaldığını görüyorum (1974 doğumluyum). Bugün işten ayrılsam ve yaşı beklemeye başlasam, 11 yıl sonra emekli maaşım bağlanır mı yoksa fiili çalışma süremin dolması için kalan 3 yılı fiilen bir işyerinde çalışarak doldurmak zorunda mıyım?

İsmail Oral

YANIT: Emeklilik şartlarınızın tespiti açısından 23 Ekim 1993 tarihindeki SSK başlangıç tarihiniz esas alınır. Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. 25 yıl sigortalılık süreniz 23 Ekim 2018 tarihinde dolar ve prim gününüz yeterli ise bu süreyi çalışarak doldurmak zorunda değilsiniz. Yaşınızı beklemek üzere işten ayrılabilir ve yaşınız dolduğunda emekli olmaya hak kazanırsınız. Başvurunuz üzerine de sizin deyiminizle emekli maaşınız bağlanır. Ancak yaşınız dolana kadar geçecek sürede başka bir sigortalılık kapsamında çalışır ve bu çalışmanız 1259 günü aşarsa, son çalıştığınız sigortalılık statüsünden emekli olursunuz.

Yurtdışı borçlanması için hangi belgelere ihtiyaç var?

SORU: Çalışma hayatım 1998 yılında Türkiye'de bankacı olarak başladı. Daha sonra aynı sektörde 2002-2007 yılları arasında Malta'da, 2007-2011 yılları arasında İsviçre'de çalışmaya devam ettim. 2011 Şubat ayında hamile olduğum için işi bıraktım ve aynı yılın Ekim ayında Dubai'ye taşındık. Dubai'de henüz hiç bir yerde çalışmadım. SGK ödemelerimi tamamlamak ve Türkiye'deki emeklilik hakkımı kullanabilmek için ne yapmalıyım? Hangi belgelere ihtiyaç var?

H. Feryal Karakoç

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1998 tarihinden önce ise 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 54 yaş, sonra ise diğer şartlar aynı olmak üzere 55 yaş şartına tabi olursunuz. En az 5975 prim günüyle yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olmaya hak kazanırsınız. Prim günü için yurtdışında geçen çalışma süreleriniz ile yurtdışında çalışmadan ev hanımı olarak geçen süreleri borçlanabilirsiniz.

- İsviçre’de geçen çalışma sürelerini borçlanmak için bağlı bulunulan sosyal sigorta kurumundan alınacak hizmet cetveli veya sigorta kartları ya da İsviçre’deki Türk konsolosluğu, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirliği veya ataşelik gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgeleri,

- Malta ve Dubai’deki çalışma sürelerini borçlanmak için bu ülkelerdeki Türk konsolosluğu, çalışma ve sosyal güvenlik müşavirliği veya ataşelik gibi temsilciliklerden alınacak ve yurtdışı borçlanma için kullanılacağı belirtilen hizmet belgeleri ile çalışılan işyerlerinden alınacak hizmet sürelerini gösterir bonservis ile birlikte çalışma izinlerinin tercümeleri,

- Ev hanımı olarak geçen süreleri borçlanmak için yurt dışında oturduğunuza dair ikamet belgesi ile ikamet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca veya yurtdışında bulunan Türk temsilciliklerince onaylanmış tercümesi ya da çalışma ve sosyal güvenlik müşavirlik veya ataşeliğinin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikamet belgesine istinaden düzenlenecek belge gerekiyor.

Babanız Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

SORU: Babam 15 Nisan 1954 doğumlu. Bağ-Kur başlangıcı 1 Ekim 2006’dır. Daha sonra 28 Haziran 2012  tarihinde SSK’ya ya geçti. Şuan 62 yaşında olan babam, ne zaman emekli olur? 1974 yılında 20 ay askerlik yaptı.

OSMAN

YANIT: Babanız Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. 1 Ekim 2006’dan beri aralıksız prim ödüyorsa, askerlik süresini borçlandıktan sonra, SSK’dan çıkıp, Bağ-Kura isteğe bağlı olarak ara vermeden prim ödemesi halinde toplam primini 5400 güne tamamlayacağı 1 Şubat 2020’de Bağ-Kurdan emekli olabilir.

Doğum borçlanmasıyla başlangıcı mı öne çekebilir miyim?

SORU: 11 Haziran 1969 doğumlu bayan öğretmen arkadaşımın işe başlama tarihi 15 Ağustos 1996’dır. Memuriyete başlamadan önce(4 Nisan 1994 ve 13 Temmuz 1995 tarihlerinde) iki, başladıktan sonrada bir doğum yaptı. İşe başlamadan doğum yaptığı 2 çocuk emekliliğini öne çeker mi?

GÖKSEL

YANIT: İşe başlamadan önce yapılan doğumlar borçlanılamıyor. Maalesef öğretmen arkadaşınız, memuriyete başlamadan önceki iki doğumunu borçlanarak emekli olacağı tarihi öne çekemez. İşe başladıktan sonraki doğumundan sonra ücretsiz izin kullanmışsa, bu süreyi borçlanarak kazanabilir. Ancak bu başlangıç tarihini öne çekmez. Fiili hizmet süresini borçlanma gün sayısı kadar artırır.

Ne zaman emekli olursam lehime olur?

SORU: 1 Ocak 1972 doğumluyum. 4 Mart 1994 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. 7400 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olursam lehime olur ve ne zaman emekli aylığı alabilirim?

Arif Temel

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim günü şartını fazlasıyla sağlamışsınız, 25 yıl sigortalılık süreniz 4 Mart 2019’da dolar, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2026 tarihinde de emekli olmaya hak kazanırsınız. Bu tarihten önce emekli olma imkânınız yok. Bu tarih geldiğinde de beklemenize gerek yok. 2026 yılının Ocak ayı sonuna kadar başvurursanız, Şubat ayından itibaren aylık almaya başlarsınız.

Yönetim kurulu üyesinin huzur hakkı SGK primine tabi mi?

SORU: Tek kişi ile yönetilen (yönetim kurulu 1 kişiden oluşuyor) anonim şirketimizde yönetim kurulu başkanına (kendisi SSK emeklisi) her ay ödenen ücret (huzur hakkı) SGK primine tabi midir?

Timuçin Sevim

YANIT: Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeleri/başkanları, işverene tabi çalışan ücretli sayılmadıklarından, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılmazlar. Bu nedenle de yaptığınız ücret (huzur hakkı) sigorta primine tabi değil.

Hizmet tespit davası açabilirsiniz

SORU: 1 Mayıs 1959 doğumluyum 1 Nisan 1009 87 tarihinde sigortalı çalışmaya başladım bugüne kadar toplam 1119 gün pirim ödemem var ancak işveren 1991 ila 1994 yılları arasında çalıştığım halde filmlerimi ödememiş ne yapabilirim ne zaman emekli olabilirim?

AYŞE

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için:15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2481 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağız tarihte emekli olabilirsiniz. İşveren 1991 ve 1994 sonrası primleriniz ödediğinden, 1991 ve 1994 yılları arasında ödenmeyen primleriniz için, hizmet tespit davası açıp, mahkemede çalışmanızın kuruma bildirilmediğini, belge veya şahitliği ispatlamanız halinde, 1991 ve 1994 yılları arasındaki sürelerinizi de kazanmanız mümkün.

Ev hizmetlerinde çalışanların yıllık ücretli izin hakkı

SORU: 9 Ağustos 2016 tarihinde yayınlanan "Çocuk bakıcısına kıdem tazminatı  ödenecek mi?” yazınız ile pek çok kişinin derdine merhem olduğunuz için teşekkür ederim. 86 yaşında olmam nedeniyle yanımda Türkmenistan vatandaşı bir hanımı yatılı olarak çalıştırıyorum. Kendisine oturma ve çalışma izni aldım. Sigortalı yaptırdım, primlerini ödüyorum. Hafta sonu bir gün izin yapıyor ve yol masrafı ödüyorum. İki yıllık çalışması karşılığı (Türkiye’ye gelen çocukları ve eşi ile birlikte tatil yapabilmesi için) 30 gün izin kullandırdım. İzinli olduğu süre için başka eleman çalıştırmadım. Yerine başkasını da getirmedi. 30 gün için ücret ödemedim. Bu hanım ısrarla bir aylık ücretini talep ediyor. Ödeme yükümlülüğüm var mıdır?

Şeref Şavklı

YANIT: Daha önce verdiğim yanıtlarda da belirttiğim gibi ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu değil, Borçlar Kanunu (BK) hükümlerine tabiler. Ancak kendilerine BK ile kıdem tazminatı dışında, İş Kanununa tabi çalışanlarla benzer haklar sağlanmıştır.

Örneğin; işveren, ev hizmetlerinde çalışana her hafta, kural olarak Pazar günü veya durum ve koşullar buna imkan vermezse, bir tam çalışma günü hafta tatili (BK Md. 421); en az bir yıl çalışmış olması halinde yılda en az iki hafta, elli yaşından büyük ise üç hafta ücretli yıllık izin (BK Md. 422) vermekle yükümlüdür. Yıllık ücretli izin süresine ilişkin ücretin, çalışan izne başlamadan önce peşin olarak ödenmesi gerekiyor (BK Md. 425).

Yasa hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, çalıştırdığınız hanımın iki yıllık çalışması karşılığında 50 yaşından küçükse ikişerden dört hafta, büyükse üçerden altı hafta yıllık ücretli izin hakkı var. Ayrıca izin kullandığı süre için yerine birini bulmak zorunda değil ve hak kazandığı yıllık ücretli izin süresi için maalesef ücret ödemek zorundasınız.

SSK’da da Bağ-Kurda da 53 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 18 Haziran 1971 doğumluyum. 1991-1992 arası 15 ay askerlik yaptım. Çiftçi Bağ-Kuru başlangıç tarihim 1994’dür. Borcumda var. Sigortaya geçsem, ya da Bağ-Kurdan ne zaman emekli olurum?

YUSUF

YANIT: Bağ-Kur başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu 1 Ocak 1994’de Bağ-Kurlu olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ara boşluğunuz yoksa 1 Ekim 2017’ye kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 18 Haziran 2024’de Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz. SSK’dan da aynı tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak, SSK’dan emekli olmanız için, askerliğinizi borçlanmanız dışında sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor.

Geçerli bir neden olmaksızın işten ayrılan kıdem tazminatı alamaz

SORU: Haziran 2010’da işe girdim. Çok yorucu ve maaşı yetersiz olduğu için işten ayrılmak istiyorum. 28 yaşındayım. Tazminat talep edebilir miyim veya tazminatımı almamın bir yolu var mı?

KAZIM

YANIT: Kendi isteğinizle işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alamazsınız. Tazminat alabilmeniz için; işverenin haksız yere işinize son vermesi veya sizin geçerli bir nedenle iş akdinizi fesih ederek işten ayrılmanız gerekiyor. Yıllık izin kullandırılmaması, ücretin bir kısmının kayıt dışında ödenmesi, fazla çalışma ücreti ödenmemesi, mobbing uygulanması(psikolojik taciz) vb. sebepler size haklı nedenle fesih hakkı verir.

Kira geliri olan emekli tek evi için emlak vergisi ödemek zorunda

SORU: Ablam emekli ve eşinden ayrılmış. Anne ve babamın yanında ikamet ediyor. 150 metre karelik bir evi var. Evi kiraya vermiş olup o evden kira geliri elde etmekte ve kira gelirini beyan ederek gelir vergisi ödemekte. Acaba ablamın emlak vergisi ödemesi gerekiyor mu?

GÖKHAN

YANIT: Ablanızın emekli aylığından başka kira geliri olduğundan, maalesef emlak vergisi ödemek zorunda. Şayet evinde ikamet etse veya evi boş olup kira geliri elde etmeseydi, emlak vergisi ödemeyecekti.

Yabancı uyruklu çocuk bakıcısının sigortalılığı

SORU: Yabancı uyruklu (Filipinli) çocuk bakıcısının sigorta primi nasıl ve ne kadar ödenecektir? Yardımcı olur musunuz lütfen?

Cevat Sayar

YANIT: Çalıştıran ve çalışan olarak birlikte imzalayacağınız “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar ilgili SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirim yapmanız, çalıştıracağınız kişinin çalışma iznini de bildirgeye eklemeniz gerekiyor. Bildirimde beyan edilen hususlarda herhangi bir değişiklik olmadığı sürece yeni bildirim yapmanız gerekmeyecek.

Çalışan hakkında uzun ve kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası hükümleri uygulanacak. Bildirgedeki gün sayısı (yabancı uyruklular ay içinde 30 günden az çalıştırılamıyor) ve prime esas günlük kazanç beyanına göre hesaplanacak aylık kazanç tutarı üzerinden yüzde 34,5 sigorta, yüzde 3 işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam yüzde 37,5 oranında prim ödenecek.

Ancak şartların sağlanmasına bağlı olarak istihdam prim teşviklerinden ve asgari ücret teşvikinden yararlanılması mümkün. Örneğin, primlerin düzenli ödenmesi halinde 5 puan prim indiriminden yararlanılır. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 10. maddesine göre, çalıştıracağınız kişinin işe alındığı tarihten önceki altı ay içinde sigortalı çalıştırmamış olmanız, söz konusu kişinin de sigortalı çalışmamış olması halinde, sigorta primlerinin işveren hisselerine ait kısmı 24 ay süreyle işsizlik sigortası fonundan karşılanır. Buna göre de prim oranının yüzde 17’ye kadar düşmesi mümkün olabilmektedir. Kalan primler, çalışmanın geçtiği ayı izleyen ayın sonuna kadar banka aracılığıyla ödenir.

Babanız bir yıl erken emekli olmak için askerliğinin 8 ayını borçlanması gerek

SORU: Babam 14 Mart 1967 doğumlu. 15 Ocak 1989 da sigortalı olup 7200 gün prim ödemesi var. Bir yıl erken emekli olabilmesi için, kaç gün askerlik ödemesi yapması lazım acaba?

KADİR

YANIT: Babanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalı. Askerliğinin 8 ayını borçlanması halinde, emekli olacağı yaş 51 den 50 ye düşer. Ve primi yeterli olduğundan, 50 yaşını dolduracağı 14 Mart 2017’de emekli olabilir.

İki yıl geçmeden yetim aylığı bağlanmaz

SORU: SSK emeklisi olan rahmetli babamdan yetim aylığı alıyordum. 2015 Ağustos ayında evlendim. Yetim aylığım kesildi, çeyiz parası aldım. Temmuz 2016'da ise boşandım. Hiç bir yerde çalışmıyorum ve hiçbir gelirim de yok. Babamdan tekrar yetim aylığı bağlanabilir mi, yoksa “çeyiz parası aldın, yetim aylığı vermeyiz” diyebilirler mi?

Ayşe Gerçek

YANIT: Babanızdan aldığınız yetim aylığının, evlilik nedeniyle kesilmesi üzerine, almakta olduğunuz yetim aylığının iki yıllık tutarını çeyiz parası (evlenme ödeneği) olarak almış olmalısınız.

Evlenme ödeneği verilen kız çocuğunun yetim aylığı, evlenme tarihini izleyen ödeme dönemi başından itibaren kesilir. Yetim aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içinde tekrar hak sahibi olunması halinde, bu süre içinde tekrar aylık bağlanmaz, ancak iki yıllık sürenin dolduğu tarihten itibaren bağlanır.

Buna göre, evlenmeniz nedeniyle yetim aylığınızın kesildiği tarihten itibaren iki yıl geçmeden yetim aylığı bağlanmaz. İki yıl dolduktan sonra, diğer şartları da taşıyor olmanız koşuluyla yeniden yetim aylığı bağlanır.

7000 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1982 doğumluyum iki Ocak 2004 ayında sigortalı çalışmaya başladım bugüne kadar toplam 3050 gün prim ödedim acaba ne zaman emekli olabilirim?

RAMAZAN

YANIT: Emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3950 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 2042'de 60 yaşını dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1997’dir. Toplam 5000 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

FUAT

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarh(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmişiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile yemekte olma şartlarını değiştiriyor. Sorunuzu 23 Mayıs 1997 tarihinden sonra sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. 900 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 2023'te 57 yaşınızı dolduracağınız emekli olabilirsiniz. Doğum, SSK başlangıç ve askerlik tarihlerinizi (gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Yanıtlanmayan emekli ikramiyesi talebimizle ilgili ne yapmalıyız?

SORU: Babamın 30 yılı aşan hizmet süresi var. 17 Mayıs 2016’da SGK’ya 30 yılı aşan hizmet süresinin ikramiyesinin ödenmesi için dilekçe ile müracaat etmiştir. 60 gün bekleme süresi ve 60 gün dava açma süresi, toplamda 120 günlük süre 17 Eylül 2016 tarihinde dolacaktır. Anlaşılacağı üzere şu anda süreç 60 günlük dava açma süresi içindedir. Bu konuda babama neyi tavsiye edersiniz?

Serhat Çanga

YANIT: 30 yılı aşan hizmet süresine ilişkin ikramiye farklarının dava açmaya gerek olmaksızın ödenmesine ilişkin Yasa Tasarısı TBMM ilgili komisyonunda kabul edildi ve Genel Kurul gündemine geldi. Ancak başarısız darbe girişimi sonrası OHAL kararının alınması, af yasasının öne çekilmesi ve yatırımların teşviki ile ilgili düzenlemeler nedeniyle genel kurulda görüşülme sırası gelmedi. Ne zaman görüşüleceği de şimdilik net değil.

Tasarıda, yapılacak düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten önce başvuru yapıp dava açmamış olanlar için de ödeme yapılması öngörüldüğünden, daha önce SGK’ya yapmış olduğunuz başvuru esas alınarak ikramiye farkının ödenmesi gerektiğini düşünüyorum. Henüz süreniz var. Ancak dava açma süresi dolana kadar Yasanın çıkmaması halinde, hak kaybına uğramamak için bana göre dava açmanızda yarar var. Zira yarın ne olacağı da belli olmaz. Diğer yandan Mayıs, Temmuz ve Ağustos ayları 31 gün olduğundan, 60+60 gün 17 Eylül 2016’da değil, 14 Eylül’de dolar.

Aylık bağlama oranı açısından hangi tarihte emekli olmalıyım?

SORU: Doğum tarihim 15 Kasım 1967. SSK’lı olarak işe  başlama tarihim 1 Ağustos 1986. Primim 9440 gün olup, halen çalışmaktayım. Brüt ücretim 3.050 TL’dir (yılda 16 ay maaş alıyorum). 15 Kasım 2016 tarihinde emekliği hak ediyorum. Emekli maaşı bağlanma oranı açısından hangi tarihte emeklilik için dilekçe verirsem avantajlı olurum?

Mustafa Sezgin

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların emekli aylıkları; 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim gün sayıları için hesaplanan üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşur. Kısmi aylıklar hesaplanırken esas alınan parametrelerden biri de toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranlarıdır.

Aylık bağlama oranları;

- 2000 öncesi dönem için 55 yaşından sonra doldurulan her tam yaş için ve 5000 günden fazla ödenen her 240 prim günü için yüzde 60 oranına 1 puan eklenerek hesaplanır.

- 2000-Ekim 2008 arası dönem için toplam prim ödeme gün sayısının ilk 3600 gününün her 360 günü için yüzde 3.5, sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2, daha sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 oranlarının toplamıdır.

- Ekim 2008 sonrası dönem için toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2’dir.

Mevcut 9440 günlük toplam prim gün sayınıza göre aylık bağlama oranlarınız; 2000 öncesi dönem için 78, 2000-Ekim 2008 dönemi için yüzde 66.5, Ekim 2008 sonrası dönem için 52.44 olur. Bundan sonraki her 360 günlük prim ödemesi, Ekim 2008 öncesi aylık bağlama oranlarını 1.5 puan, Ekim 2008 sonrası aylık bağlama oranını 2 puan artırır. 15 Kasım’a kadar prim ödemenizin aylık bağlama oranlarınıza fazla bir katkısı olmaz.

Primi 5400 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 20 Ağustos 1966 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 15 Mart 2002’dir. Daha sonra Bağ-Kur ile devam ettim. Ve halen isteğe bağlı olarak 527,04 TL prim ödemekteyim. Toplam 3737 gün prim ödemem var. 2 çocuğum var. Doğum borçlanması yapabilir miyim?( çocukların ikisi de sigorta girişimden önce olmuştur) Ne zaman emekli olabilirim? Prim ödemeden bekleyebilir miyim?

ZERRİN

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Maalesef doğum borçlanmasıyla gün kazanamazsınız. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Sorunuzdan son yedi yılda Bağ-Kura daha fazla prim dediğiniz anlaşılıyor. İsteğe bağlı olarak prim ödemeye devam ederek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2026’da emekli olabilirsiniz.

İşsizlik süresinin emekli aylığına negatif etkisi olur mu?

SORU: 16 Ağustos 1965 doğumluyum. 1990-1991 arası 1 sene asteğmenlik, 1991-2015 arası kesintisiz 24 yıl olmak üzere toplam 25 yıl çalışmam var (sigortalar askerlik dönemi hariç hep tavandan yattı). 2015 Mart’ından bu yana işsizim. Prim günüm doldu, emeklilik için 52 yaşı bekliyorum (Ağustos 2017).

1- İşsiz olduğum son 1,5 yılın bana maaş hesaplamasında negatif etkisi olacak mı?

2- Maaş hesaplamasında sadece son 7 yıl mı baz alınıyor yoksa  çalışma süresinin  tamamı mı?

3- Prim ödeme günüm 24 yıllık çalışma süresinde zaten dolduğuna göre asteğmenlik döneminin dahil edilmesinin bana bir avantajı ya da dezavantajı oluyor mu?

Birol Kıraç

YANIT: 1- Emekli aylığınızın hesabında, üzerinden prim ödenen her yıla ait prime esas kazanç tutarlarınız, ait olduğu yıldan itibaren 2017 başına kadar geçen yıllar için güncelleneceğinden, işsiz olduğunuz 1,5 yılın maaş hesabına negatif etkisi olmaz.

2- Emekli aylığı hesabında, son yedi yılın değil, tüm sigortalılık sürenizin kazançları dikkate alınacak.

3- Emekli aylığı en basit anlatımıyla ortalama prime esas kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Aylık bağlama oranı da toplam prim gün sayısına göre hesaplanıyor. Bir yıllık yedek subaylık dönemiz, aylık bağlama oranlarınızı 2 puan artırır.

53 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 29 Temmuz 1970 doğumluyum. İlk defa 1 Ekim 1993’de sigortalı oldum. Sigorta başlangıç tarihinden önce 17 ay askerlik yaptım. Askerliğimin kaç gününü borçlanarak, en erken ne zaman emekli olabilirim?

M.ÇETİN

YANIT: Askerlik sürenizin 310 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 29 Temmuz 2023’de emekli olabilirsiniz.

Banka sandığı emeklileri de emlak vergisi ödemez

SORU: İş Bankasından emekliyim. 2015 yılında 100 m2 bir ev aldım. Üzerime kayıtlı başka bir gayrimenkul yok. Emlak vergisi muafiyetinden yararlanmak için belediyeye başvurdum. Ancak Emlak Müdürü, SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olmadığımı, İş Bankası emekliliğinin özel sayıldığını ve muafiyetten yararlanamayacağımı söyledi. 2016 yılı için 250 TL emlak vergisini ödedim. Devletin emekliye tanıdığı bu haktan faydalanamamam doğru mu?

Feryal İçli

YANIT: Emlak Vergisi Kanununun 8. maddesinde, “gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların” indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanacakları hüküm altına alınmış. İş Bankası Mensupları Emekli Sandığı da 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesine göre kurulmuş olup, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumu tanımı kapsamındadır. Nitekim 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliğ ekinde yer alan “Tek Meskeni Olan Emeklilere, Dul ve Yetimlere Ait Form”da da söz konusu emekli sandıkları için bölüm açılmıştır.

Sahip olduğunuz tek konut için sıfır oranlı emlak vergi uygulanması ve ödemiş olduğunuz emlak vergisinin iadesi için yazılı olarak başvurun. Emlak vergisi ödememeniz ve ödediğiniz tutarın da iade edilmesi gerekir.

1359 gün prim ödeyip 58 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 2 Şubat 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1988 olup 2241 gün prim ödemem var. Acaba 3600 günle emekli olabilir miyim?

NEZ

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1359 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2022’ de emekli olabilirsiniz.

Vergi borcu emekli olmaya mani değil

SORU: Şuan babamın emeklilik dilekçesini verdik. Ama vergi borcu var. Vergi borcu emekli olmasına engel midir?

AYLİN

YANIT: Vergi borcu kişinin emekli olmasına mani değil. Vergi borcu olsa da babanız emekli olabilir. Rahat olun.

Eşim hangi statüden ne zaman emekli olabilir?

SORU: Eşim 20 Ağustos 1966 doğumlu. Kasım 2011'de ilk sigorta girişli olduğu özel sektör işyerinde halen çalışmaya devam etmektedir. Daha önce hiç çalışmışlığı bulunmamaktadır. Emekliliğe hak kazanma tarihi ve hangi statüden emekli olabileceği hususlarında bilgi verebilir misiniz?

Hakan Aknam

YANIT: Eşiniz, prim ödemelerinin en az yarıdan fazlası 4/a (SSK) kapsamında olmak koşuluyla, 4900 prim günüyle 61 yaşını dolduracağı 20 Ağustos 2027 tarihinde 4/a statüsünden emekli olmaya hak kazanır.

Tavandan sonra asgari ücretten prim ödeme emekli aylığını düşürür

SORU: 17 Şubat 1975 doğumluyum. 21 Eylül 1991 tarihinde sigortalı oldum. 6000 gün primim var. 25 yıllık çalışmayı doldurdum. Fakat sistemde sorgulama yaptığım zaman 23 yıllık sigorta gösteriyor. Sigorta primlerim 16 yıl tavandan yattı. Şuan asgari ücretten yatıyor. Bunun zararı olur mu? Yani 6000 gün primin 5500 ü tavandan yattı. Bu şartlarda ben ne zaman emekli olurum?

HÜSEYİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 17 Şubat 2028’de emekli olabilirsiniz. Tavandan uzun yıllar prim ödedikten sonra asgari ücretle çalışmaktansa, çalışmamak daha iyi. Çünkü asgari ücretten prim ödeme emekli aylığı hesabına esas ortalama kazanç tutarını aşağı çekeceğinden, emekli aylığını düşürür. 25 yılın hesabında sigorta başlangıcınız 18 yaşı doldurduğunuz tarihten başlatıldığından sistemde sigortalılık süreniz 23 yıl görünür. Ancak bunun emekli olacağınız tarihe olumsuz bir etkisi yok.

3,5 ay yıpranma alırsınız ancak emeklilik şartlarınız değişmez

SORU: Doğum tarihim 24 Mart 1970, SSK başlangıcım 1 Ağustos 1995. Yedek subay okulu başlangıç tarihim 10 Nisan 1993, terhis tarihim 30 Eylül 1994. Emekli Sandığı hizmetimi birleştirdim. Ayrıca yedek subay okulu dönemini (10.04.1993-30.06.1993 tarihleri arasını) SGK’ya borçlanıp ödedim. SSK başlangıç tarihinden itibaren aralıksız çalışıyorum. Primlerimin yüzde 90’lık bölümü tavandan ödenmiş durumda. Ne zaman emekli olabilirim? Yedek subaylığımın son 5 ayını (askerliğin uzamasından dolayı) teğmen rütbesiyle yaptım. Okul hariç 14 ay yedek subaylığın ne kadarı için yıpranma alırım?

İkinci sorum, 3 senedir ayrıca bir limited şirkette şirket ortağı olarak görünüyorum.  Çalıştığım şirketten ayrılırsam SSK’dan emekli olmak için prim ödemek zorunda mıyım? SSK’lı olarak devam etmem gerekir mi? Ne tavsiye edersiniz?

Haluk Cerezci

YANIT: 14 aylık yedek subaylık/teğmenlik hizmetiniz karşılığı 3 ay 15 gün fiili hizmet süresi zammı (yıpranma) alırsınız. Ancak alacağınız fiili hizmet süresi zammı emeklilik yaşınızı değiştirmeye yetmiyor. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 54 yaşınızı dolduracağınız 24 Mart 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

4/a kapsamında çalıştığınız şirketten ayrılırsanız, limited şirket ortaklığınızdan dolayı 4/b (Bağ-Kur) sigortalılığınız devreye girer. 4/b kapsamında 41 aydan fazla prim öderseniz, emeklilik için 4/b şartlarına tabi olursunuz ve 4/b statüsünden emekli olmak durumunda kalırsınız. Bu nedenle ya şirket ortaklığından ayrılmanız ya da emekliliğinize son 41 ay kalana kadar 4/a kapsamında çalışmaya devam etmeniz gerekir.

Çocuk bakıcısına kıdem tazminatı ödenir mi?

SORU: Size defalarca sorulan bir soruyu farklı olarak soracağım. Çocuk bakımda çalışan yardımcım vardı, 8 yıldır bizde çalışıyordu. Çocuklarım büyüdüğü ve artık ihtiyacımız kalmadığı için yollarımızı ayırdık. O da bizden 8 yıllık tazminatını istedi. Sizlerden edindiğimiz bilgiye göre, ev hizmetlerinde ve çocuk bakımında çalışanların Borçlar Kanuna tabi olduğunu ve bu yüzden de tazminat hakkı olmadığını söylememize rağmen avukata danışacağını söyledi. Avukat geçen gün bizi aradı ve “2015 yılından beri bu şekilde açılan davalarda kazanan bir işveren olmadığını, mahkemelerin çalışanın hakkını gözettiğini, çalışan zaten bu davalarda 1-0 önde başlıyor.” diyerek, bize ihbarname yollayacağını söyledi. Bu durumda benim nasıl davranmam, nasıl bir yol izlemem gerekiyor?

Mutlu Bukelek

YANIT: Kıdem tazminatı ödenmesinde üç önemli şart var. Birincisi İş Kanununa tabi işçi olması, ikincisi aynı işyerinde veya aynı işverenin değişik işyerlerinde iş sözleşmesinin en az bir yıl sürmüş olması ve üçüncü şart ise 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen şartların oluşması gerekmektedir.

Bu şartların en önemlisi ve ilki, kıdem tazminatı ödenecek kişinin İş Kanununa tabi çalışmasıdır. 4857 sayılı İş Kanununun 4. maddesinde “Ev hizmetlerinde” İş Kanunu hükümlerinin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. İş kanunları hükümleri ev hizmetlerine ve ev hizmetleri çalışanlarına uygulanamayacağı, bu işler ve bu işleri yapan kişilerin Borçlar Kanununun hizmet akdini düzenleyen hükümlerine tabi olacakları, çeşitli yargı kararlarında da aynen vurgulanmıştır.

Öğretide ev hizmetleri, evde gündelik yaşamın gerektirdiği; temizlik, yemek, çamaşır, ütü, çocuk bakımı, mürebbiyelik gibi işler olarak kabul görmektedir. Ev hizmetleri çalışanları ise uşak, kahya, hizmetçi, temizlikçi, aşçı, çocuk bakıcısı, bahçıvan, şoför, bekçi, hayvan bakıcısı vb. evin gündelik işleyişine ilişkin faaliyetleri yürüten kişiler olarak kabul görmektedir.

Dolayısıyla ev hizmetlerinde çalışanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekmeyecektir. Ayrıca bilgim dahilinde kıdem tazminatı ödenmesi gerektiğine ilişkin yargı kararı da bulunmamaktadır. Yargının görüş değiştirip değiştirmeyeceği konusunda bir şey söyleyebilme durumunda olmamakla birlikte, kişisel görüşüm, kıdem tazminatı ile ilgili olarak avukatın blöf yaptığı şeklindedir.

Ancak Borçlar Kanunu hükümlerine göre; işten çıkarmadan önce karşı tarafa önceden bildirimde bulunmanız veya bildirim süresine ait ücretini peşin ödeyerek işten çıkarmanız gerekiyordu. Bildirim süresi, çalışma süresi bir yıla kadar olanlarda iki hafta, bir yıldan beş yıla kadar olanlarda dört hafta, beş yıldan fazla olanlarda altı haftadır. Şayet altı hafta önceden bildirimde bulunmadıysanız altı haftalık ücreti tutarında ihbar tazminatı ödemeniz gerekir.

Primi 5225 güne tamamlamanız gerek

SORU: 1 Ocak 1966 doğumlu bir bayanım. İşe giriş tarihim 15 Şubat 1988 olup 3538 gün prim ödemem var. 17 Haziran 1994’de doğum yaptım. Ve doğum için işten ayrıldım. 18 Kasım 2000’de tekrar işe girdim. Şu anda çalışıyorum. Doğum borçlanması yaparak emekli olabilir miyim? Yoksa 2 sene 8 ay daha çalışarak doğum borçlanması ile mi emekli olabilirim?

SUNA

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanıp ayrıca 967 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İkramiye farkına ilişkin mahkeme kararının gereği için ne yapayım?

SORU: 30 yıl üzeri çalıştığım sürelere ait fark ikramiyemin tarafıma ödenmesi için SGK aleyhine açtığım dava, mahkemenin 31 Mayıs 2016 tarihli kararı ile lehime sonuçlandı. Tasarı henüz yasalaşmadığına göre, herhangi bir hak kaybına uğramamam için; tarafıma ödeme yapılması için SGK’ya ihtar mı göndermeliyim, icraya mı başvurmalıyım, hiçbir şey yapmadan ödemenin yapılmasını mı beklemeliyim? Yanlış hatırlamıyorsam önceki bir yazınızda, SGK aleyhine dava açmış ve kara bağlanmış olanlar için hükümetin yasa çıkarmasını beklemeden 3 ay içerisinde ödeme yapması gerekir demiştiniz.

Süha Seçil

YANIT: İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesine göre idare, kararın kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde mahkeme kararını uygulamak zorunda. Tasarıya göre de görülmekte olan davalarda ayrıca başvuru şartı aranmaksızın yasanın yürürlüğe gireceği tarihten itibaren üç ay içerisinde, SGK’ya başvuru tarihinden itibaren işleyen kanuni faizi ile birlikte ödeme yapılacak. Sizin gibi ilk derece mahkemesinde kazanılan davalar için SGK itiraz veya temyiz başvurusunda bulunmayacak.

Yasa Tasarısı TBMM’nin ilgili komisyonunda görüşüldü ve aynen kabul edilerek TBMM Genel Kurul gündemine geldi. Ancak başarısız darbe girişimi sonrası OHAL kararının alınması, af yasasının öne çekilmesi ve yatırımların teşviki ile ilgili düzenlemeler nedeniyle genel kurulda görüşülme sırası gelmedi. Ne zaman görüşüleceği de şimdilik net değil.

Herhangi bir hak kaybına uğramanız söz konusu olmaz. Ancak ikramiye farkının yatırılmasını istediğiniz banka hesap numarasını da belirteceğiniz bir yazı ile mahkeme kararının yerine getirilmesi için başvuruda bulunabileceğiniz gibi, tasarının yasalaşmasını da bekleyebilirsiniz.

Üç yıllık ikramiyeniz emeklilik derece ve kademenize göre değişir

SORU: 18 Kasım 1959 doğumluyum. Eylül 1983 ayında PTT'ye dağıtıcı olarak girdim. 18 Kasım 2014 tarihinde emekli oldum. Askerliğimle beraber 33 sene hizmetin olmasına rağmen 30 yılın ikramiyesini aldım. 30 yılın üstünün ikramiyesini alamadım. Kuruma yazılı olarak başvurmama rağmen bugüne kadar cevap verilmedi. 30 yılın üzeri için ne kadar emekli ikramiyesi alabilirim?

SATILMIŞ

YANIT: Emeklilik derece ve kademeniz ile ek göstergenizi belirtmemişsiniz. Yüksek öğrenim mezunu iseniz 1 nci derecenin ve 4 ncü kademesi ile 2200 ek gösterge rakamları üzerinden 2014 yılı Kasım ayında geçerli memur maaş katsayılarına göre, üç yıllık emekli ikramiye tutarınız 8.640 lira olacaktır. Şayet lise mezunu iseniz 2 nin 3 derece ve kademe ve 1100 ek gösterge üzerinden üç yıllık ikramiye tutarınız 5.155 lira olacaktır.

Sigortalı eşler sağlık yardımını hangisinden alır?

SORU: 1970 doğumlu olan eşim, 16 Aralık 2006 tarihinde sigortalı çalışmaya başladı ve 16 gün prim ödedi. 2008 yılında kendi adına iş yeri açarak bugüne kadar 2744 günde Bağ-Kura prim ödedi. Toplam primi 2760 gündür. Sigorta emeklisiyim. İş yerini benim üzerime devretse iyi olur mu? Bayan olduğu ve ilk işe girişi SSK olduğundan daha mı avantajlı olur? Kalan günlerini isteye bağlı sigortaya mı? Yoksa isteye bağlı SSK'ya mı yatırsak daha önce emekli olur

AHMET

YANIT: Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden başka bir işyerinde sigortalı çalışarak SSK'ya prim ödeyebiliyorlar. Eşiniz son 1260 günü başka bir işyerinde sigortalı çalışarak SSK'ya ödemek şartıyla toplam 1740 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 16 Aralık 2031 tarihinde SSK'dan emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Eşiniz işyerini size devrederek, isteğe bağlı prim ödemesinin bir anlamı yok. Eşiniz Bağ-Kura 2640 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 2030'da 60 yaşını dolduracağı tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilir. Eşiniz sigortalı olduğu sürece, (isteğe bağlı olsa da) sizin üzerinizde sağlık yardımı alamaz. Sağlık yardımını kendi sigortasından alması gerekiyor

SSK’lı babamdan aylık bağlanır mı?

Ben SSK’dan emekli maaşı alan dul bir bayanım. Vefat eden babamdan SSK aylığı bağlanabilir mi? Yani kendi maaşıma ek olarak babamın SSK’sından da faydalanabilir miyim?

Hatice Tosun

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. SSK’dan emekli aylığı aldığınızdan, SSK emeklisi babanızdan yetim aylığı alamazsınız.

Emekli aylığından başka geliri olmayan emlak vergisi ödemez

SORU: Eşim ve ben emekliyiz 85 er metrekarelik kendimize ait iki dairemiz var, eşime ait olan dairede biz oturmaktayız, bana ait olan dairede oğlum oturmakta (oğlumdan kira almıyoruz) oturduğumuz daireye vergi ödemiyoruz bana ait olan daireye belediye vergi istemektedir. Bu doğru mudur?

RİFAT

YANIT: Emekli aylığınızdan başka geliriniz yoksa sizin de emlak vergisi ödememeniz gerekiyor. Ne yasada, ne de ikincil mevzuatta sizin durumunuzda olanların emlak vergisi ödeyeceğine dair hüküm bulunmuyor. Vergiyi isteyen belediyenin gerekçesini size göstermesi gerekir. Belediye zorla alamaz. Alırsa dava açarsınız.

Ablanız 15-16 yıl yurtdışı borçlanmasıyla emekli olabilir

SORU: Ablam Hollanda'da yaşıyor ve ev hanımlığı borçlanmasıyla emekli olmaya çalışıyor. 1969 doğumlu. 1988 yılından (18 yaşından) bu yana orada evli. 1998 yılında işe girmiş 8,5 yıl çalışmış. 2016 yılında iki günlük SGK girişi yap dediler, yaptık. Bize “1988 yılı başlangıçla 44 yaşında emekli olur” dediler, “5250 günle 52 yaşında olabilir” dediler, “54 yaşında olur” dediler. Şimdi 1988 yılı ev hanımlığı ile başlanıp, çalıştığı 8,5 yılı hiç katmadan emekli olabilir mi? 1988 yılı ev hanımlığına 8,5 yılı katmak mı daha iyidir? Nasıl bir başvuru yapacağımızı bilemedik.

Hatice Özen

YANIT: Ablanız, Hollanda’daki çalışma süresini borçlanması halinde, Türkiye ile Hollanda arasındaki uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi gereği, Hollanda’da çalışmaya başladığı tarih, Türkiye’de ilk işe giriş tarihi kabul edilir. Türkiye’deki 4/a (SSK) kapsamında çalışması, borçlanacağı sürelerin 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesini sağlar. Hollanda’da çalışmaya başladığı tarih, 23 Mayıs 1998 tarihinden önce ise 4/a statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 54 yaş, sonra ise 55 yaş şartına tabi olur. Hem sigorta başlangıcı hem de prim günü için Hollanda’daki çalışma süresini mutlaka borçlanması gerekiyor.

Ev hanımı olarak borçlanacağı süreler, sigorta başlangıcını 1988 yılına götürmez, ancak borçlanacağı süre kadar geri gitmesini sağlar ve emeklilik şartları da borçlanacağı süreye göre değişir. Tarihleri gün, ay ve yıl olarak verseydiniz daha net yanıt verebilirdim ama ev hanımı borçlanması ile ilgili yaklaşık olarak şunu söyleyebilirim. 1998 yılında çalışmaya başladığı tarihi, 23 Mayıs 1991 tarihi öncesine götürecek kadar (yaklaşık 7 yıl) ev hanımı olarak geçen süre için borçlanma yaparsa, emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 47 yaş şartlarına tabi olur.

8,5 yıl çalışma, 7 yıl ev hanımlığı borçlanması ile 5450 prim gününü tamamlar. 23 Mayıs 1991 tarihi öncesine gidecek sigorta başlangıcıyla, 20 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olur. Doğum tarihinin gün ve ayına göre 2016 yılında 47 yaşını da dolduracağından, borçlanma primlerini ödediğinde emekli olur.

Emekli aylığını kestirip çalışmak, emekli aylığını olumlu etkiler mi?

SORU: Babam 2002 yılında SSK'dan emekli oldu. Şu anda emekli maaşı 1.300 TL. Halen çalıştığı yerdeki brüt maaşı 2.500 TL'dir. İki ay kadar emekli maaşını kestirip tüm sigorta kollarından sigortalı olursa, yeniden emekli olduğunda emekli maaşı miktarında olumlu ya da olumsuz bir değişme olur mu?

Taykut İloğulları

YANIT: Babanızın emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına tabi olarak yeniden çalışmaya başlaması ve iki ay sonra yeniden emeklilik isteminde bulunması halinde emekli aylığı yeniden hesaplanır. Ancak yeni aylık, eski aylığının kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak bulunan tutar ile emeklilik sonrası çalışmasına ait kısmi aylığın toplamından oluşur. Emeklilik sonrası çalışma süresine ilişkin kısmi aylık, ikinci kez emeklilik talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı ve emeklilik sonrası çalışmaya ait (iki aylık) prime esas kazançları üzerinden hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına (60 güne) orantılı bölümü kadar olur.

Özetle, babanızın iki aylık çalışması için ayrı bir kısmi aylık hesaplanır ve bu dönemde emekli aylıklarında artış olmayacağı için eski emekli aylığına ilave edilir. Emekli aylığında ortaya çıkacak artış, mahrum kalacağı iki aylık emekli aylığını bile telafi etmez. Bu nedenle de emekli aylığını kestirip, iki ay çalıştıktan sonra yeniden emeklilik isteminde bulunmak avantajlı bir durum değil.

4080 gün priminiz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Mart 1981 doğumluyum. Yüzde 40 oranında raporum var ve vergi indiriminden faydalanabiliyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Ve ne kadar maaş bağlanır?

ERDAL

YANIT: 6 Ağustos 2003 tarihi itibari ile 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirimi hakkı alınmış 3 ncü derece engelli olarak, emekli olmak için: 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Şayet 4080 gün prim ödemeniz varsa, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 4080 gün prim ödemeniz yoksa toplam priminizi 4080 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ne kadar emekli aylığı alacağınız; prim ödeme gün sayınıza ve üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınıza göre değişir.

İzin paramı ve tatil ücretlerimi nasıl alabilirim?

SORU: 13 yıldır çalışmış olduğum apartman kapıcılığından çıkartılıyorum. Tazminatım 25 bin TL tutuyor. 13 yıl boyunca izin kullanmadım. İzin param, hafta sonu tatili, resmi ve dini tatil günleri de dahil olmak üzere ücretimi vermiyorlar. Avukatlar davayı kazanabileceğimi söylüyorlar ama site üzerine el koyulabilecek maddi herhangi bir şeyin bulunmaması sebebiyle mahkemeyi kazanmam durumunda parayı nasıl alabilirim veya mahkemeye gitmeden parayı alma şansım var mı?

Ömer Bozok

YANIT: Kat Mülkiyeti Kanununun 20. maddesine göre, kat maliklerinden her biri aralarında başka türlü anlaşma olmadıkça kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerine ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak katılmakla yükümlüdür. İşçilik haklarının ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde apartman yönetimi veya kat malikleri hakkında dava açılması mümkün. Söz konusu alacaklarınızla ilgili olarak rızaen bir ödeme yapılmaması halinde yargıya başvurmaktan başka bir yol yok.

İcra takibi biraz uzmanlık alanımın dışına çıkmakla birlikte, hem apartman yönetimi hem de kat malikleri aleyhine dava açabileceğinizi, yargılama sonucu hak kazanacağınız işçilik haklarınızın ödenmemesi halinde kat malikleri hakkında icra takibi başlatabileceğinizi düşünüyorum.

Ekim 2017’de emekli olmanız mümkün

SORU: 21 Ekim 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihi. 8 Nisan 1990’dır. Askerliğimi 1986-1988 arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerlik süremi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

ÖZDEM

YANIT: Askerlik sürenizin tamamını boşanmanıza gerek yok. 140 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 21 Ekim 2017 tarihinde emekli olabilirsiniz

Peşin ödenen dul aylığı ölüm halinde geri alınır mı?

SORU: Size 19 Mayıs 2016 tarihinde bir mail göndermiştim, annem Bağ-Kur’dan dul maaşı alıyordu. 25 Mart 2016 tarihinde maaşını çektik, 27 Mart 2016 tarihinde annem vefat etti. Siz de bana cevaben “bu parayı geri ödemeniz gerekmiyor” diye Sözcü gazetesindeki köşenizde bilgilendirdiniz. Fakat SGK bu parayı bana açıklama gereği bile duymadan, Temmuz 2016 emekli maaşımdan “muhasebe kesintisi” adı altında kesmiş. Annemin tek varisi ben değilim, diğer 4 kız kardeşimin SGK’dan bir geliri olmadığı için tamamını benden habersiz kesebilir mi? SGK’ya dava açsam paramı geri alabilir miyim?

Ali İhasan Kocabaş

YANIT: Peşin ödenen gelir ve aylıkların hangi durumda geri alınmayacağı, Sosyal Sigorta İşlem Yönetmeliğinin 69. maddesinin 4. fıkrasında ve 2011/58 sayılı SGK Genelgesinin Dördüncü Kısım, Onikinci Bölümünde “1.6. Peşin ödenen gelir/aylıkların geri alınmaması” başlığı altında açıklanmıştır.

Yönetmelik ve Genelgede yapılan açıklamalara göre, sigortalı veya hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıklar, SGK’ca belirlenen dönem ve tarihlerde her ay peşin olarak ödenmektedir. Ölüm halinde, sigortalı ve hak sahiplerine ölüm tarihine ait ödeme döneminde peşin ödenen gelir ve aylıklar geri alınmaz.

Annenizin vefat tarihinden önce bankaya yatmış olan ve vefat tarihinden (27 Mart 2016’dan) önce (25 Mart 2016’da) çekilen dul aylığı, annenizin Mart-Nisan 2016 ödeme dönemine ilişkin peşin ödenen 2016/Mart dönemi aylığı olmalı. Verdiğiniz bilgilerde bir eksiklik veya yanlışlık yoksa söz konusu aylığın geri ödenmesi gerekmiyor. SGK’ya yazılı olarak itiraz edebilir, itirazınız reddi halinde dava açabilirsiniz.

Anneniz 5975 günle 56, 3600 günle 58 yaşı doldurması gerek

SORU: 3 Nisan 1971 doğumlum. 5 Eylül 1999 da Sigorta'sı başladı. 4300 gün prim ödendi. Annem kaç Yaşında ve ne zaman emekli olabilir?

ÖZGE

YANIT: Anneniz iki şekilde emekli olabilir.1) 1675 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5975 güne tamamlaması şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağı 3 Nisan 2027’de, 2) Bundan sonra prim ödemese de 58 yaşını dolduracağı 3 Nisan 2029’da.

Belli yaşı aşan erkek çocuğuna aylık bağlanması için malul ve muhtaç olması gerek

SORU: İşçi emeklisiyim. memur emeklisi olup vefat eden eşimden dolayı yüzde 75 oranında aylık bağlandı. Özürlü bir oğlum var. Engelli aylığı almaktayken aylığı kesildi. Oğluma annesinden aylık bağlatabilir miyiz? Hangi kuruma başvurmamız lazım?

FAHRETTİN

YANIT: Oğlumuz 25 yaşını doldurmuş olmalı. 25 yaşını dolduran çocuklar, Emekli Sandığı mensubu olan anne veya babalarından dolayı ölüm aylığı alabilmeleri için, malul ve muhtaç durumda olmaları gerekir. Kurum oğlunuzun malul ve muhtaç olduğuna karar verirse, oğlunuza annesinden dolayı yüzde 30 oranında(en az 485 lira) aylık bağlanır. Bu durumda yüzde 75 olan aylık bağlama oranınız yüzde 60’şa düşer.(aylığınız en az 970 lira olarak düzeltilir)

Yapılandırmanın tüm kamu borçlarını kapsaması isteniyor

SORU: Yeni çıkacak olan vergi affı konusunda bir önerim var. Geçen afta mal müdürlüklerine olan borçlar af kapsamına alınmamıştı. Örneğin, benim yüzde 1 ciro payı borcum vardı ama aftan yararlanamamıştım. Sanırım yeni düzenlemede yine yok. Sizden ricam bu konuyu köşenizde dile getirip benim gibi bu konuda devlete borcu olan ve ödeyemeyen binlerce esnafın (özellikle turizm esnafının) sıkıntısını devlete, ilgililere duyurmanız. Bu borçlar da düzenlemeye ilave edilirse bizler de hiç olmazsa faizini ödemekten kurtulur bir nebze olsun rahatlarız. Piyasaların özellikle de turizm esnafının ne kadar zor durumda olduğu ortada. Yardımlarınızı bekliyoruz.

Celal Ekizoğlu

YANIT: Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Teklifi, genel olarak vergi ve sigorta prim borçlarını kapsıyor. Ancak özel sektör, yeniden yapılandırma kapsamının genişletilmesini, özellikle bu yıl zor durumda kalan turizm sektörü, kamuya ait taşınmazların tahsisi, kiralanması, kullandırılması işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat/ticari kâr payları gibi borçların da yapılandırma kapsamına alınmasını istiyor. Celal Beyin talebi, bize iletilen yüzlerce talepten sadece biri.

Zaten Maliye Bakanı da yaptığı açıklamada yapılandırılacak borçların kapsamının genişletilmesini istediklerini belirtti. Buradan komisyon ve genel kurul üyelerine sesleniyoruz; madem bir borç yapılandırması söz konusu, yeniden yapılandırılacak borçların kapsamının 6111 sayılı Kanunda olduğu gibi genişletilmesinde hem kamu hem de kamu borçluları açısından yarar var.

Varlık yönetim şirketi emekli aylığına haciz uygulayabilir mi?

SORU: SSK işçi emeklisiyim. Birkaç bankadan kredi alıp ödeyemedim. İcraya verdiler ve daha sonra borçlu olduğum bankalar borcumu varlık şirketlerine devrettiler. Bu varlık şirketleri devamlı arayarak eve hacze geleceğiz, maaşına haciz koyacağız, bloke koyacağız diyorlar. Bu varlık şirketleri SSK emekli maaşıma haciz veya bloke koyabilir mi? Eğer maaşıma haciz veya bloke koyarlarsa, acilen konan blokeyi ve maaş haczini nasıl kaldırabilirim?

Remzi Ayrancı

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 93. maddesine göre, emekli aylıkları SGK alacakları ile nafaka borçları dışında haczedilemiyor. Emekli aylığının haczedilmesine ilişkin taleplerin de borçlunun muvafakatinin bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilmesi gerekir. Buna rağmen emekli aylığınıza haciz uygulanması halinde, icra müdürlüğüne haczedilmezlik itirazında bulunup, emekli aylığınıza konulan haczin kaldırılması talebinde bulunabilirsiniz. Ancak emekli aylığınız dışındaki malların haczedilmesi mümkün olabilir.

Çalışmaya ara verilmiyorsa çıktı girdi yapılmaması gerekir

SORU: 3 senedir özel sektörde çalışyorum.12 Ağustos da sözleşmem dolduğu için beni girdi çıktı yapıp, yeni kanunlara göre yeni sözleşme yapmayı ve bu sözleşmeyle maaşımın da yükseltileceği söylediler. Bunu kabul etsem, kazanılmış haklarım kaybolur mu? Yeni sözleşme için illa girdi çıktı yapılması şart mıdır?

ZEYNEP

YANIT: Sözleşmeniz dolduğuna göre işveren sözleşmeyi yenileyebilir. Ancak sözleşmeyi yenilemek için, mutlaka işe girdi çıktı yapılması da gerekmez. Zaten fiilen işe ara vermiyorsanız yani çalışmanız kesintisiz devam ediyorsa, girdi çıktı yapılmaması gerekir. Ancak, bu konu işverenin keyfiyetine kalmış bir konudur. Sözleşme süresinin dolmasından sonra işveren çalıştırmayabilir de. Fakat girdi çıktı yapılsa bile, ileride emekli olurken ve haklı bir neden yokken işinize son verilmesi durumunda, aynı işyerinde çalıştığınız tüm süreler için kıdem tazminatı alabilirsiniz.

Çeyiz parasının beş yıl içinde talep edilmesi gerekiyor

SORU: 20 yıl önce ikinci evliliğimi yaparken, babamdan dolayı Emekli Sandığından aldığım maaştan dolayı ödenecek olan çeyiz parasını bugüne kadar ihmal edip almadım. Şimdi alabilir miyim?

Demet Feyman

YANIT: Evlenme ödeneğinin (çeyiz parasının) evlenme tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmesi gerekiyor. Alacak hakkı doğuran olay (evlilik) tarihinden itibaren beş yıl içinde istenmeyen evlenme ödeneği zamanaşımına uğruyor ve ödenmiyor. Maalesef beş yıllık hak düşürücü süreyi geçirmişsiniz. Bu nedenle evlenme ödeneği ödenmez.

Borçlanma zorunlu değil

SORU: 28 Eylül 1991 doğumluyum. 5 yıla yakın bir süredir özel bir bankada çalışmaktayım. Askerlik görevimden dolayı isimden ayrıldım. Şuan vatani görevimi yapmaktayım. Askerliğim bittikten sonra herhangi bir SSK borçlanmam olacak mıdır?

BERKAY

YANIT: Askerliğinizi er olarak yapıyorsanız askerlik sürenizi, yedek subay olarak yapıyorsanız yedek subay okul süresini borçlanma hakkınız var. Ancak borçlanma zorunlu değil. Sigortalı isterse borçlanır, istemezse borçlanmaz. 1 Ocak 2036’ya kadar priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız.

Primin gerçek ücret üstünden ödenmemesi çalışana fesih hakkı verir

SORU: Özel bir şirkette 2002 yılından itibaren çalışıyorum. Mart 2005 askere gittim- geldim bir kaç ay yine sigorta ödenmedi. Şuan 3429 gün prim ödemem var. Primim asgari ücret üzerinden ödeniyor. Farkını elden alıyorum. Çalışma saatleri  08:00-18:00 cumartesi de dâhil. Bu durumda işten ayrılırsam tazminat alabilir miyim? Ve ne koşullarda emekli olabilirim?

GÖKHAN

YANIT: Sorunuzdan ücretinizin bir kısmının kayıt dışında ödendiği, yani primin gerçek ücretinizin üstünden ödenmedi ve haftada 45 saatten fazla çalıştığınız halde, fazla çalışma ücreti ödenmediği anlaşılıyor. Bu durumlar size iş akdinizi haklı nedenle fesih hakkı verir. İşverene fazla çalışma ücretinizin ödenmesini ve priminizin gerçek ücretiniz üstünden ödenmesini talep edin. Taleplerinizin yerine getirilmemesi halinde, iş akdinizi fesih ederek kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Kıdem tazminatınızın ödenmemesi halinde, iş mahkemesine dava açarak kıdem tazminatınızı yargı yoluyla alabilirsiniz. Ayrıca fazla çalışma ücreti ödenmediğini de mahkemede belge veya şahitle ispatlamanız halinde, fazla çalışma ücretlerinizi de yargı yoluyla almanız mümkün.

Borçlanma emeklilik yaşınızı değiştirmiyor

SORU: 5 Aralık 1974 doğumluyum. İlk sigorta (SSK) başlangıcım 1 Aralık 1998 olup, kesintisiz SSK’lı olarak halen çalışmaktayım. Ağustos 1997-Ekim 1998 arası yedek subay hizmetim var. Emekli Sandığı hariç 17 yıl 8 ay prim günüm var. Emeklilik şartlarımı söyleyebilir misiniz? Ben 56 yaş olarak görüyorum ama yedek subay öğrencilik döneminin (4 ay) primi ödenirse yıl kazanma şansım var mı?

Faruk Türker

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Dört aylık yedek subay okulu dönemini borçlansanız da sigorta başlangıcınız 24 Kasım 1995 tarihi öncesine gelmeyeceğinden, emeklilik yaşınız değişmez. Prim günü şartını fazlasıyla sağlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık süreniz yaşınızdan önce doluyor. 56 yaşınızı dolduracağınız 5 Aralık 2030 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Eski memurun kız çocuğuna ne kadar çeyiz parası ödenir?

SORU: Emekli Sandığı (4/c) emeklisi vefat etmiş babasından yetim aylığı alan SSK (4/a) emeklisi kızın evlenmesi durumunda, kaç aylık yetim maaşı tutarında evlenme ödeneği (çeyiz parası) alma hakkı vardır?

Emekli Sandığı emeklisiyken vefat etmiş kişinin hak sahibi olan ev hanımı (çalışmayan) eşi ile SSK (4/a) emeklisi bekâr kız çocuğuna yüzde kaç oranında aylık bağlanır? Kız çocuğun yetim aylığının kesilmesi durumunda eşin almakta olduğu dul aylığı yüzde kaç oranında artar?

Emre Ünsal

YANIT: Vefat eden eski memurların (1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olanlar) hak sahibi olarak yetim aylığı bağlanan kız çocuklarının evlenmeleri halinde, evlenme yardımı (çeyiz parası) 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre ödenmekte olup, almakta oldukları son yetim aylığının 12 katı kadardır.

Vefat eden Emekli Sandığı emeklisinin ev hanımı (Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmayan) eşine yüzde 60, SSK (4/a) emeklisi olan bekâr kız çocuğuna yüzde 30 oranında aylık bağlanır. Kız çocuğun yetim aylığının kesilmesi halinde, eşin aylık oranı yüzde 15 oranında artarak yüzde 75’e çıkar.

Doğumlarınızı borçlanıp ayrıca 802 günde prim ödemeniz gerek

SORU: 14 Aralık 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 25 Haziran 1987 olup toplam 2983 gün prim ödemem var. İki çocuk borcunu SSK’ya ödersem ne zaman emekli olabilirim?

MÜRÜVVET

YANIT: Emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanması şartlarını taşıyan iki doğumunuz varsa, borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Borçlanmadan sonra ayrıca 802 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Bağ-Kur yetim aylığının geri istenmesi yasal mı?

SORU: Annem, Kasım 1984 yılında vefat  eden Emekli Sandığı emeklisi babamdan aylık almaktadır. Dedem (annemin babası) 1988 yılında vefat etti ve annem yaklaşık beş yıl sonra (tahminen 1993 veya 1994 yılından itibaren) Bağ-Kur emeklisi olan babasından maaş almaya başladı. Ancak ben bugün annemin adına ifade vermek üzere (ifade tutanağı ektedir) sosyal güvenlik denetmeni tarafından Antalya SGK İl Müdürlüğüne davet edildim.

SGK denetmeni ile yaptığımız görüşmede, 2013/26 sayılı Genelgenin 8.3 bendi gereğince, annemin babamdan aldığı maaş asgari ücretin brüt tutarını geçtiği için son beş yıla ait (2011-2015) ödenen Bağ-Kur maaşının (5 yıl zamanaşımı olduğundan son 5 yıl dediler) geri istenebileceği, bunun için soruşturma yaptığını ve bu ifade ile soruşturmayı tamamladığını, soruşturma evraklarını gerekli birimlere ileteceğini, muhtemelen sonucun 1,5-2 ay içerisinde bize ulaştırılacağını beyan etti.

SGK İl Müdürlüğünün 4/b servisi ile yaptığım görüşmede geri istenen bu tür aylıklara faiz uygulanmadığı belirtildi. Bu durumda olup, benim bildiğim maaş almaya devam eden insanlar mevcut. Bu konuyla ilgili bizi aydınlatabilirseniz çok memnun olacağım.

H. Ali Akkanatlı

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında veya bağlanan aylığın kesilmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. Dedenizin vefat tarihini kapsayan 01.10.1972-03.10.2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu.

2013/26 sayılı Genelgeye göre, “Geçimini sağlayacak başka bir geliri olmamak” şartlarının tespiti, diğer bir ifadeyle “geçimini sağlayacak gelir” kavramının belirlenmesinde; kız çocuklarının sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışıp çalışmadıkları ve buralardan aylık alıp almadığı ile tapu kayıtları da araştırılarak varsa gayrimenkullerinden ve diğer gelirlerinden elde ettiği aylık tutarının brüt asgari ücret tutarının altında olup olmadığı hususlarının sosyal güvenlik denetmenlerince tespit edilmesi gerekiyor.

5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 96. maddesine göre de, SGK tarafından fazla ve yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler, kurumun hatalı işleminden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla 5 yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren 24 ay içinde ödenmesi halinde faizsiz, 24 aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren yapılacak ödemeler ise bu süreden sonra faiziyle geri alınır.

Buna göre, dedenizin vefat tarihi bu tarihler arasında olduğundan, annenizin babanızdan aldığı aylık da dahil olmak üzere aylık geliri ile asgari ücret kıyaslaması yapılacak. Annenizin aylık geliri asgari ücretin brüt tutarının üzerinde ise dedenizden bağlanan aylığın kesilmesi ve geriye doğru 5 yıllık Bağ-Kur maaşının geri alınması söz konusu olacak. Ödemenin 24 ay içinde yapılması halinde de faiz alınmayacaktır.

Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

SORU: 28 Aralık 1961 doğumluyum. 4 Nisan 1979 tarihinde sigortalı oldum. 3094 gün prim ödedim. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

Haşim

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz.1) Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra 1366 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 günü tamamlayacağınız tarihte. 2) Askerlik borçlanmasıyla veya 506 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Aralık 2021’de

Yersiz ödenen yetim aylığı varislerden istenebilir mi?

SORU: Kayınvalidem 12 Şubat 2015 tarihinde vefat etti. Vefatına kadar, 18 Ocak 1997’de vefat eden eşinden (Emekli Sandığı) dul aylığı, 1974 yılında vefat etmiş olan babasından 26 Şubat 2003 tarihinden itibaren (Bağ-Kur) yetim aylığı almıştı. Varislerine SGK'dan gelen tebligatla, “yersiz ödeme” adıyla son 5 yıla ait 12 bin TL ödenmesi talep edildi. Varisleri annelerinin usulsüz beyanı olmadığı gerekçesiyle SGK'ya itiraz dilekçesi verdiler. SGK henüz yanıt vermedi. Kayınvalidemin bir de kira geliri olduğunu ve bunu da vaki müracaatında SGK'ya bildirdiğini belirtmeliyim. Dilekçemizin yanıtı, itirazımızın kabul edilmeyip belirtilen meblağın tarafımızdan ödenmesi yönünde gelirse hukuki bir girişimde bulunmamız isabetli olur mu? Yoksa böyle bir yola başvurmadan ödeme yapmamızı mı önerirsiniz?

Kazım İşlek

YANIT: Kayınvalidenizin babasının vefat tarihini kapsayan 1 Ekim 1972-3 Ekim 2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, aylık gelirinin brüt asgari ücret tutarını aşmaması gerekiyordu.

SGK tarafından fazla ve yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler, kurumun hatalı işleminden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla 5 yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren 24 ay içinde ödenmesi halinde faizsiz, 24 aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren yapılacak ödemeler ise bu süreden sonra faiziyle geri alınır. Yapılan yersiz ödemenin Kurum hatasından kaynaklandığı kabul edilmiş. Kayınvalidenizin kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğduğu kabul edilmiş olsaydı, geriye doğru 10 yıllık sürede yapılan ödemeler kanuni faizi ile birlikte talep edilirdi.

Fazla ve yersiz olarak yapıldığı tespit edilen ödemeler, ilgililerin Kurumdan olan alacaklarından mahsup edilmek, gelir veya aylıklarından kesinti yapılmak suretiyle, Kurumdan herhangi bir alacağının bulunmaması halinde, genel hükümlere göre tahsil edilir. Diğer bir deyişle, yersiz yapılan ödemeler, ilgili hayatta ise onun adına, ölümü halinde kanuni varisleri adına borç kaydedilir.

Buna göre, kayınvalidenizin, eşinden aldığı aylık da dahil olmak üzere aylık geliri asgari ücretin altında değilse, babasından bağlanan aylığın geri istenmesinde yasaya aykırılık yok. Söz konusu borcun mahsup veya gelir ve aylıktan kesinti yapılmak suretiyle mahsubu mümkün olmayacağından, genel hükümler gereği mirası reddetmemiş olan varislerinden talep edilmesi mümkün.

Emekli olma şansım var mı?

SORU: 1960 doğumluyum. 2011’den beri çiftçi Bağ-Kur primi ödüyorum. Emekli olma şansım var mı? Günü doldurmadan yaştan emekli olur muyum?

AREM

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için, 5400 gün prim ödeme ve 63 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim ödemeniz halinde, 2026 da priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Haczedilemezdik şikâyetinde bulunun

SORU: Emekli sandığından emekli maaşı almaktayım. Geçmiş yıllardan vergi borcumdan dolayı maaşıma vergi dairesinden haciz konuldu.5510 sayılı kanuna göre SGK alacağı ve nafaka borcu haricinde kesinti yapılamaz denilmesine rağmen kesiliyor maaşım ne yapmalıyım?

Ayşe

YANIT: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, emekli aylığı nafaka ve prim borcu dışındaki borçlar için emeklinin izni olmadan haczedilemez. Bulunduğunuz yerdeki icra hâkimliğine “haczedilemezdik şikâyeti” nde bulunduğunuzda konan haciz mahkeme kararıyla kaldırılır.

SGDP’lerini ödediğim için cezalandırılmış mı oluyorum?

SORU: Köşenizi ilgiyle takip ediyorum, elinize sağlık, iyi ki varsınız. Ben emekli olarak adıma bir işletme çalıştırmaktayım ve geriye dönük 5 yıllık yüzde 15 sosyal güvenlik destek primini cezalı olarak devlete ödedim. Bildiğiniz gibi artık bu primler kaldırıldı ve ödenmiyor. Ben ödediğim için cezalandırılmış mı oluyorum? Bu ödediğim primleri geri alabilir miyim?

Erol Balkaç

YANIT: Sosyal güvenlik destek primi borcunuzu ödediğiniz için cezalandırılmış olmuyorsunuz. Emekli olduktan sonra 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışanların emekli aylıklarından kesilen sosyal güvenlik destek primi (SGDP) Mart 2016’dan itibaren kaldırıldı. Ancak bu tarihten önce emekli aylıklarından kesinti yapılanlara veya bildirimde bulunmadığı için borç çıkarılan ve bu borcunu ödeyenlere iade yapılması söz konusu değil. Ayrıca çıkarılan borcunu henüz ödememiş olanların borçları da silinmedi. Onların da borçlarını ödemeleri gerekiyor.

Çalışmayan erkek eşinin üstünden sağlık yardımı alabilir

SORU: 17 Aralık 1970 doğumluyum. İşe giriş tarihim 15 Nisan 1998  olup şu an 3502 gün primin var. Yakın zamanda askerlik borçlanması yaparak (540 gün) prim yatırdım. Bu şartlar da ne zaman emekli olabilirim? Bir diğer öğrenmek istediğim; Eşim emekli olduğu için onun üzerinden sağlıktan faydalanabilir miyim? Bu şartlarda çalışan olarak değil de isteğe bağlı olarak kalan sigorta primlerimi yatırabilir miyim?

ALİ

YANIT: 1783 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 17 Aralık 2026’da emekli olabilirsiniz. Sigortalı çalışmadığınız sürede eşinizin üstünden sağlık yardımı alabilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Bu açıdan dikkatli ve planlı olarak isteğe bağlı prim ödenmesi gerekir. İsteğe bağlı olarak 41 ay(1230 gün) prim ödeyebilirsiniz. 42 ay prim ödediğinizde Bağ-Kurdan 9000 gün prim ödeyerek emekli olmak zorunda kalırsınız.

20 yılı doldurmak için çalışmanız gerekmiyor

SORU: 10 Mayıs 1972 doğumluyum. Çalışma hayatıma 1 Kasım 1993’te başladım. E-devlet sisteminde de görüldüğü gibi 1 Ağustos 1996’ya kadar 953 gün SSK’lı olarak çalıştım. 24 Mayıs 1999-26 Ağustos 2015 tarihleri arasında özel bir bankada görev yaptım. Buradaki toplam günüm de 5853. En son özel bir şirkette 14 Ekim 2015-13 Mayıs 2016 tarihleri arasında 205 gün SSK’lı olarak çalıştım. Size sorularım;

1- Bayan olduğum için emeklilik şartım 50 yaş, 5675 gün, 20 yıl olarak mı dikkate alınacak?

2 - Çalışma süremi topladığımda (SSK’lı olarak ilk 953 gün karşılığı 2 yıl 8 ay, son girdiğim firmada 205 gün karşılığı 6 ay 25 gün, özel bankadaki 5853 gün görevim karşılığı 16 yıl 3 ay 3 gün) 19 yıl 5 ay 28 gün mü oluyor, yani fiili çalışma sürem 20 yıl olmuyor mu? Emeklilik için en az 6 ay daha SSK’lı bir işte mi çalışmalıyım?

3- Özel bankada çalışırken en yüksek tutardan prim ödenmiş, son çalıştığım işyeri bana asgari ücret verecek, bu durum emekli aylığımı nasıl etkiler, düşer mi?

4- SGK’ya başvurup tüm çalışma süremi bugünlerde toplatayım mı? Birçok kişi son güne bırakırsan işlemi uzatırlar diyor.

A. Gonca

YANIT: 1- 1 Kasım 1993 sigorta başlangıcıyla emeklilik için sizin de belirttiğiniz gibi, 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz.

2- 20 yıllık sigortalılık sürenizin hesabında ilk defa sigortalı olduğunuz 1 Kasım 1993 tarihinden itibaren geçen süre dikkate alınır, fiilen prim ödenmiş sürelerin karşılığı değil. Buna göre 20 yıllık sigortalılık sürenizi 1 Kasım 2013 tarihinde doldurmuş oluyorsunuz ve sigortalılık sürenizi tamamlamak için altı ay daha çalışmanız gerekmiyor. Prim gününüzü de tamamlamışsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2022’de emekli olursunuz.

3- Emeklilik için çalışmanıza gerek yok. Ancak asgari ücretle çalışmanız halinde, prim ödenecek süreye bağlı olarak emekli aylığınızın olumsuz etkilenmesi söz konusu olur.

4- İletinizden, bankadaki çalışmanızın bankanın emekli sandığına tabi olduğu anlaşılıyor. Bu durumda, son 2520 günlük çalışmanızın fazlası banka emekli sandığına tabi olduğundan, banka sandığından emekli olursunuz. Dolayısıyla hizmet birleştirmesi için SGK’ya değil, bankanın emekli sandığına başvurmanız gerekecek. Ne zaman başvurmanız gerektiğini de banka emekli sandığına sormalısınız. SGK, hizmet birleştirme taleplerini, emekliliğe altı ay kala kabul ediyor.

Amerikan vatandaşı olarak evlenen, evlenme ödeneği alabilir mi?

SORU: Kızım Amerika doğumlu çifte vatandaş olup, babasından dolayı yetim aylığı almaktadır. Hollandalı nişanlısı ile Amerikan vatandaşı olarak evlenmesi halinde (oradaki işlemler daha kolay ilerleyeceğinden bunu tercih etmek istiyor), acaba evlenme ikramiyesi konusunda herhangi bir sorun olur mu?

Nilgün Eroğlu

YANIT: Vatandaşlık şartı sadece 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanununa göre bağlanan emekli, dul ve yetim aylıklarında aranmaktadır. Ancak bu şart Türk vatandaşlığını muhafaza edenler (çifte vatandaşlar) açısından uygulanmamaktadır. SSK veya Bağ-Kur'dan bağlanan emekli, dul ve yetim aylıklarında ise vatandaşlık şartı aranmamaktadır.

Buna göre, Türk vatandaşlığını muhafaza eden (çifte vatandaş olan) kızınızın Amerikan vatandaşı olarak evlenmesi, evlenme ikramiyesi (evlenme yardımı/ödeneği) almasına engel teşkil etmiyor.

Askerliğimin kaç gününü borçlanayım?

SORU: 10 Mayıs 1967 doğumluyum. 1 Mart 1990 da işe girdim. Kaç gün askerlik borçlanmasıyla ne zaman emekli olurum?

Rıdvan AYDOĞAN

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 100 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2018’de emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığında 18 yaştan sonraki yaş düzeltmeleri kabul edilmez

SORU: Kağıt üzerinde 10 Ocak 1974 doğumluyum. 20 yıllık Devlet memuruyum. 25 yıl hizmet ve 54 yaş emeklilik bilgisini daha önceden sizden almıştım. Ancak nüfus kütüğüne 5 yaşında kaydolduğumu belgelemem durumunda emeklilik tarihim değişir mi? Şöyle ki; ilkokul diplomam elime geçti, doğum tarihim 10 Ocak 1974, ilkokul bitirme yılım 1981, yani 7 yaşında ilkokulu bitirmişim.

DURSUN

YANIT: Emekli Sandığı’na tabi çalışanların emeklilikte geçerli yaşlarının tespitinde; 18 yaşın dolduğu tarihten sonra yapılan yaş düzeltmeleri ve diğer yaş tashih işlemleri kabul edilmiyor. Ancak durumunuz ilginç. Dava açarak; nüfus kaydınınız, nüfus idaresinde yapılan bir hata sonuncunda yanlış yazıldığı tespit edilerek, mahkeme kararıyla doğum tarihinizi düzeltilirseniz ve kurum bu düzeltmeyi kabul etmezse, bu defa yeni bir dava açarak; mahkeme kararıyla tespit edilen doğum tarihinizin, kurum tarafından kabul edilmesini sağlamaya çalışabilirsiniz.

Kızınıza hem sizden hem eşinizden aylık bağlanır

SORU: Ben MEB’den emekli öğretmenim. Eşim İş Bankasından emeklidir. 1975 doğumlu zihinsel engelli bir kızımız var. Bizden sonra kızımın alacağı maaş durumu nasıl olur? Diğer kızım evli ve sosyal güvenliğe sahip bir işi vardır.

Nuran G.

YANIT: Allah geçinden versin, vefatlarınız halinde, yaşı ne olursa olsun engelli kızınıza hem sizden hem de eşinizden aylık bağlanır.

Kamu taşeron işçisinin yıllık ücretli izin süresi hesabı?

SORU: Ben emekliyim ve 59 yaşımdayım. Bir kamu kurumunda, kurumun anlaşmalı olduğu taşeron firmaya bağlı olarak 7 senedir çalışıyorum. Her yıl taşeron firma değişiyor. Buna göre;

1 - Benim izin sürem toplam çalışma süreme göre mi, her yıl değişen taşeron firmaya bağlı çalıştığım süreye (yani 1 yıl) göre mi yoksa yaşa göre mi belirlenir?

2 - Emekli olup çalıştığımdan dolayı maaşımdan kesilen sosyal güvenlik destek primini, işten ayrılırsam alma hakkım var mı?

3 - Her yıl taşeron firma değiştiğinden, işten çıkarılırsam kıdem tazminatımı nereden alacağım? Son çalıştığım taşeron şirketten mi yoksa ilgili kamu kurumundan alma şansım var mı?

Şaban Bozan

YANIT: Sorularınızın yanıtları sırasıyla şöye;

1- 4857 sayılı İş Kanunun 56. maddesine 6552 sayılı Kanun ile eklenen fıkraya göre, alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Diğer yandan İş Kanununun 53. maddesine göre 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek izin süresi 20 günden az olamaz. Buna göre 20 gün yıllık ücretli izin hakkınız var.

2- Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmiş veya bildirilmiş süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden sigortalılık süresi sayılmamakta, prim ödeme gün sayısına ilave edilmemekte, hizmet birleştirmesi yapılmamakta ve ödenen primler toptan ödeme olarak iade edilmemektedir. Dolayısıyla kesilen SGDP’leri geri alma hakkınız yok.

3- Kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde çalışan taşeron işçilerinin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, alt işverenin değişip değişmediğine bakılmaksızın, kamu kurum ve kuruluşlarındaki toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilir. Son alt işvereninizle yapmış olduğunuz hizmet sözleşmenizin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermesi halinde, kıdem tazminatınız ilgili kamu kurumu tarafından ödenir.

Emeklilik şartlarınız sigorta başlangıç tarihinize göre değişiyor

SORU: 1968 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1991'de. Sigortam askerlikten sonra başladı. 2750 gün SSK'ya prim ödedikten sonra dört yılda isteye bağlı olarak prim ödedim. Ne zaman SSK'ya geçmem lazım? Ve ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Sorunuzu 23 Mayıs 1991’den önceki bir tarihte sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerliğinizi(18 ay kabul edilmiştir. ) borçlanmanız ve sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 2019’da 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet 18 ay askerliğiniz yoksa veya sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1991 den sonraki bir tarih ise, sigortalı çalışarak 1335 gün prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

18 yaş öncesi sigorta başlangıcım dikkate alınır mı?

SORU: 24 Eylül 1981 doğumluyum. 5 Aralık 1989 tarihinde 8 yaşındayken 1 gün sigortalı olarak çalışmışlığım var. Şu an halen sigortalı olarak çalışıyorum ve 30 Haziran 2016 itibariyle 3513 gün sigorta, 1303 gün Bağ-Kur prim ödeme günüm var. Normal şartlarda emeklilik hesabı yaptığımda 52 yaşımı doldurduğum gün yeterli prim günüm olursa emeklilik hakkını kazanacağım çıkıyor. 1989 yılında 8 yaşındaki bir çocuk SSK'lı olabiliyordu. Şimdi ise 15 yaşının altında işe girmek yasak ve 18 yaş altı emeklilik primleri kabul görmüyor. Ben bu durumdan nasıl etkilenirim? Hesabım doğru mu?

Bsezgieliboler

YANIT: Emeklilik şartlarının belirlenmesine ilişkin kademe uygulamasında 18 yaş öncesi sigorta başlangıcı dikkate alınıyor. Emeklilik için gereken sigortalılık süresinin hesabında ise 1 Nisan 1981 tarihinden sonra sigortalı olanlar için 18 yaşını doldurdukları tarih esas alınır. Prim günleri ise her hâlükârda prim ödeme gün sayısına ilave ediliyor.

Buna göre, emeklilik şartlarınızın tespitinde 5 Aralık 1989 tarihi dikkate alınır. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. 25 yıl sigortalılık sürenizin hesabında ise 18 yaşınızı doldurduğunuz 24 Eylül 1999 tarihi dikkate alınır ve 25 yıllık sigortalılık süreniz 24 Eylül 2024 tarihinde dolar. Son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 günü 4/a kapsamında olmak koşuluyla, 5525 prim günüyle, 52 yaşınızı dolduracağınız 24 Eylül 2033’te 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Doğum borçlanması yapabilir miyim?

SORU: 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1989’da bir yıl çalıştıktan sonra işi bıraktım. 10 yıl sonra tekrar işe başladım. İki çocuk sahibiyim. Doğum borçlanması yapabiliyor muyum? Ne zaman emekli olabilirim?

GONCA

YANIT: Doğumlarınız 1989’daki sigorta başlangıç tarihinden sonra ve aralarında iki yıl süre varsa, doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. İki doğumuzun da şartları taşıdığını varsayarsak, doğum borçlanmasıyla toplam 1440 gün kazanabilirsiniz.

1989’da 23 Mayıs 1989’dan önceki bir tarihse sigortalı olmuşsanız toplam 5300 gün prim ödemeniz şartıyla, 45 yaşınızı, sonraki bir tarihte sigortalı olmuşsanız, 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 46 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ramazan Bayramı’nda mesai ücreti nasıl hesaplanır?

SORU: Özel sektörde, özel güvenlik görevlisi olarak çalışıyorum. Bilindiği gibi bayram tatili 9 gün ilan edildi. Ben bu 9 günün 9’unda da çalıştım. Bayram mesaisi 9 gün mü yoksa 3 gün mü yapmış oluyorum? Bayram mesaisi çift günlük olarak mı yoksa normal yevmiye mi yazılır?

Serkara50

YANIT: Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre Ramazan Bayramı genel tatil günü olup, arefe günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gündür. 9 günlük tatilden geri kalan günler, hafta tatili ve idari tatil günleridir. Buna göre, bu yılın Ramazan Bayramı tatili 11 Temmuz Pazartesi günü 13.00’ten başlamak üzere 14 Temmuz Perşembe gününü kapsayan 3,5 gündür.

İş Kanununa göre de ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılması halinde ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir. Buna göre, Ramazan Bayramında çalışmanız nedeniyle 3,5 gün için çift yevmiye ödenmesi gerekir.

Askerlik sürenizin hizmetinize dâhil olması için borçlanmanız gerek

SORU: 17 Temmuz 1966 doğumluyum. 1986-1987 arasında 18 ay askerlik yaptım. 31 Ocak 2000 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. Ve Bağ-Kur'a 15 yıl 2 ay 6 gün prim ödedim. 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren de SSK'ya geçtim ve halen SSK'lı olarak çalışmaktayım. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim? Bir de askerlik hizmetim geçmiş yıllarda hizmet sürüme dâhil mi, değil mi?

CEVDET

YANIT: 1 Ocak 2015 de başlayan sigortanızı 1 Temmuz 2018 e kadar devam ettirmeniz ve askerlik sürenizi de borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan SSK'ya 1260 gün prim ödedikten sonra pirim ödemeseniz dahi, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 31 Temmuz 2023’de emekli olabilirsiniz. Askerlik hizmetinizin hizmet sürenizi dâhil olabilmesi için, bu süreyi borçlanmak zorundasınız.

Mirası reddetseniz de emekli ikramiyesi alabilirsiniz

SORU: Babam devlet memuruydu, 2012 yılında bankalara olan borcu yüzünden intihar etti. Borçlarını ödeyemeceğimizden ablam annem ve ben mirasını reddettik. Dul ve yetim aylığını alıyoruz. Bankaya yatırılmış olan kıdem tazminatını çekmemiz durumunda borçları üstlenmiş olur muyuz? Bankalar bizden borçlarını ödememizi talep edebilir mi? Bu konuda bilgilenmek istiyoruz

İZEL

Cevap: Mirası reddetmek sosyal güvenil haklarını reddetmek anlamına gelmez. Bu nedenle SGK’ nın adınıza yatırdığı emekli ikramiyesini alabilirsiniz. Babanızdan dolayı adınıza yatan emekli ikramiyesini almanız, sizleri babanızın banka borçlarını ödemekle yükümlü kılmaz.

6656 sayılı Kanunla getirilen intibaktan yararlanabilir miyim?

SORU: 1962 yılında Astsubay okulundan mezun oldum.1975 yılında istifa ettim. Daha sonra TRT’de çalıştım, 1982 yılında emekli oldum. 6656 sayılı Yasadan yararlanabilir miyim?

Mustafa Durmaz

YANIT: 6656 sayılı Yasa ile getirilen astsubay intibak düzenlemesinden, görevde olanlar ile düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu görevleri üzerinden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı alanlar yararlanabiliyorlar. Astsubaylık görevinden emekli olmadığınızdan, intibak hükümlerinden yararlanamazsınız.

Sigortalı istediği zaman primini alarak sistemden ayrılamaz

SORU: 1980 doğumluyum. Ve bu güne kadar yatan SSK primlerini, geri alma gibi bir imkânım var mı? 60 yaş sınırını beklemeden.

EKREM

YANIT: Sosyal güvenlik sistemimizde zorunluluk ilkesi vardır. Bu nedenle; sigortalıların istediği zaman ödediği primi geri alarak sistemden ayrılma hakları yok. Bunun tek istisnasını emekli olmak için aranan yaşı doldurduğu halde, emekli olacak kadar prim ödemesi olmayan sigortalılar oluşturmaktadır. Maalesef sorunuzda da belirttiğiniz gibi; 60 yaşı doldurmadan ödediğiniz primleri iade olarak alıp sistemden ayrılamazsınız.

Hizmet tespit davası açabilir miyim?

SORU: 1967 Ocak doğumluyum. Sigortaya girişim 2006. Aslında 1983’ten 1990 yılına kadar çeşitli işyerlerinde çalıştım, ancak bu işyerlerinin hiçbiri sigortalı göstermemiş. Kimi işyerleri kapanmış, kimileri faaliyetlerine devam ediyor. Bunları mahkemeye verip sigorta giriş tarihimi geri aldırarak 3600 günle emekli olabilir miyim?

Tuğçe Yağın

YANIT: İşe giriş bildirgesi ve prim belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazançları toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınması mümkün. İşe giriş bildirgeleriniz verilmemiş ise 5 yıllık hak düşürücü süreyi geçirmiş olduğunuzdan hizmet tespit davası açamazsınız.

İşe giriş bildirgeleriniz verilmiş olmakla birlikte hizmetleriniz bildirilmemiş ise sigortasız çalıştırıldığınız süreler için işverenlerinize ve SGK’ya karşı hizmet tespit davası açabilirsiniz. Çalıştığınızı belgelendirdiğiniz süre kadar prim günü kazanırsınız. Bu davalardan bir tekini bile kazansanız, sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihi öncesine gider. 58 yaşınızı doldurduğunuzda da 3600 prim günüyle emekli olabilirsiniz.

Sigortalı hak ve yükümlülüklerinden vazgeçilemez

SORU: Geliri düşük kişilerin oturduğu apartmanın yöneticiliği, kapıcı dairesini kullanma ve bir miktar ücret karşılığı sigortasını isteğe bağlı olarak kendi yaptıracağını kabul eden kişiyle, noterde bu koşullarda anlaşırsa, sakıncaları nelerdir? Başkaca yapabileceğimiz bir şey var mı?

Y. Küçükmustafa

YANIT: Yasa gereği sigortalı hak ve yükümlülüklerinden vazgeçilemez. Kapıcı dairesini kullanma ve bir miktar ücret karşılığı isteğe bağlı sigortalı olmayı kabul etmesi ve bu konuda noterden sözleşme yapılması, site yönetiminin yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Söz konusu kişiyi sigortalı yapmak zorundasınız. Ancak kendisiyle günün belli saatlerinde çalışacağına ilişkin kısmi süreli iş sözleşmesi yapabilir ve primlerini saat hesabına göre hesaplanacak prim gün sayısı üzerinden ödeyebilirsiniz.

Bu durumda aylık olarak bildirilmesi gereken prim gün sayısı, yapılan iş sözleşmesine göre ay içindeki çalışma saatleri toplamı 7,5 saate bölünerek; prime esas kazanç tutarı ise bildirilen gün sayısının karşılığı olan asgari ücret tutarından az olmamak üzere, ay içinde çalıştığı saat toplamı karşılığı ödenen ücret tutarı olarak hesaplanır. Hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.

Emekli aylıkların geneli düşük

SORU: 1 Şubat 1981’de sigortalı oldum. 7596 gün prim ödemesiyle 18 Ocak 2012 tarihinde emeklilik hak ettim. Fakat benim almış olduğum emeklilik maaşım şu anda 1.600 Lira Düşük aylık aldığımı sanıyorum. Ne yapayım?

NAİL

YANIT: Emekli aylıklarının geneli düşük. Emekli aylığını çalışma hayatı boyunca üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı birlikte belirliyor. Ayrıca prim ödenen dönemler de çok önemli. 2000 den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arasında ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar olan dönemlerde ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Emekli aylığınızın düşük olduğu kanısındaysanız; SGK’ ya yazılı olarak başvurup emekli aylığınızda yanlışlık olup olmadığını sorduğunuz da, aylığınız tekrar hesaplanır ve sonucundan tarafınıza bilgi verilir.

Engeli hakkından yararlanmak için en az yüzde 40 işgücü kaybı gerek

SORU: 4 Nisan 1975 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 28 Aralık 1993 olup 6626 gün prim ödemem var. Bir böbreğim doğuştan yokmuş. Sonradan öğrendim. Karaciğerimde damar düğümlemesi varmış ve Ayrıca şeker hastalığım da çıktı.  Bu durumda engelli emeklilikten yararlanabilir miyim? Yararlanacaksam ne yapmalıyım?

TURAN

YANIT: Engelli hakkından yararlanarak erken emekli olabilmeniz için; en az yüzde 40 oranında engelli olmanız ve vergi indirim hakkı almış olmanız gerekir. Vergi indirimi alabilirseniz, engelli hakkıyla emekli olmak için; 16 yıl sigortalılık süresi ve 3760 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Prim ve süre şartını sağladığınızdan vergi indirim hakkı aldığınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz. Vergi indirim hakkı alamazsanız prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 4 Nisan 2029’da emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı'ndan emekli olabilir miyim?

SORU: 18 Şubat 1966 doğumluyum. Üniversitede okurken aynı zamanda part-time çalıştığım yerde 15 Temmuz 1985'te sigorta girişim oldu. Üniversiteyi bitirdikten sonra da 8 yıl 3 ay öğretmenlik yaparken Emekli Sandığına tabi oldum. Öğretmenlikten sonra parça parça sigortalı çalıştım. Geçtiğimiz ay günlerimi birleştirmek için dilekçe verdim, toplamda 5310 günüm olmuş. Yaş, yıl ve prim günü tamamlanmış durumda. Bayram sonrası dilekçemi vereceğim. Benim sorum şudur; Emekli Sandığı'ndan emekli olabilir miyim? Ya da Emekli Sandığı'ndan 8 yıl 3 ay için tazminat alabilir miyim?

Ferhat İpek

YANIT: Emeklilik statünüzü, son 2520 günlük prim ödemeniz belirler. Verdiğiniz bilgilere son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası 4/a (SSK) kapsamında olup, 4/a statüsü için emeklilik şartlarını da sağlamış olduğunuzdan, 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Emekli Sandığına tabi hizmet süresine ilişkin emekli ikramiyesi ödenebilmesi için memuriyetten 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ayrılmış ve ayrılma tarihi itibariyle en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını sağlamış olmak gerekiyor. Verdiğiniz bilgilerden, bu şartları sağlayamadığınız anlaşılıyor. Bu durumda ikramiye alamazsınız.

Oğlum AÖF’de okuması halinde sağlık hizmeti alabilir mi?

SORU: Vefatım halinde oğlumun üzerimden yetim maaşı alabilmesi ve sağlık yardımından faydalanabilmesi için 25 yaşı bitimine kadar üniversite eğitiminin sürmesi gerektiğini biliyorum. Açık Ögretim Fakültesinde okuması, bu durumda üniversite eğitimi sayılmakta mıdır?

Emre Ünsal

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununa göre, genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları, bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılıyor.

Yasada, yüksek öğrenimine ilişkin olarak örgün veya açık öğrenim ayrımı veya sınırlaması bulunmuyor. Buna göre oğlunuz, Açık Öğretim Fakültesi (AÖF)’nde okuması halinde de yukarıda belirtilen şartlar dahilinde, bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak 25 yaşını dolduruncaya kadar sizin üzerinizden sağlık hizmeti alabilir.

Başlangıçtan önceki doğum için yeni kanun lazım

SORU: Annem 1966 doğumlu 1988, 1990, 1993, 1998 ve 2006 da 5 doğum yaptı. Ancak hiç sigortası yok. Kısa süreli bir sigorta girişi yapılsa, geriye dönük borçlanma olur mu? Olursa en düşük ne kadar pirim borcu çıkar ve emeklilik şartları ne olur?

NİYAZİ

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Maalesef anneniz doğum borçlanması yapamaz. Ancak toplumda sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlarında borçlanılmasına izin verilmesi için büyük bir talep var. Şayet ileride sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumların borçlanılmasına izin veren bir yasa çıkarsa, anneniz de bu yasadan yaralanarak borçlanma yapabilir.

Malullük için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranır

SORU: 1969 doğumluyum. İlk sigorta girişim 9 Nisan 1987 olup  6500 gün primim var. Sağ gözümde yüzde 70/80 görme kaybı var. Emekli olmama 3 yıl 7 ay var. Erken  emekli olabilir miyim? Malulen emekli olabilir miyim?

MEHMET

YANIT: Malul ve engelli hakkıyla emeklilikte, tüm vücuttaki iş gücü kaybı dikkate alınır. Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Rahatsızlığınızın bu oranda işgücü kaybına yol açtığını sanmıyoruz. Şayet yüzde 40 oranında iş gücü kaybınız varsa ve vergi indirimi de alabilirseniz engelli hakkıyla emekli olabilirsiniz. Ancak bir gözdeki rahatsızlık nedeniyle aranan şartları sağlayamayacağınızı düşünüyoruz.

Oğlum 3600 günle emekli olabilir mi?

SORU: 2 Şubat 1970 doğumlu oğlumun, 1 Ocak 1986’da 4/a’lı olarak ilk sigorta girişi yapılmış olup, halen 4/a’lı olarak 3600 günü bulunmaktadır. Bildiğim kadarıyla, normal olarak 50 yaş ve 5200 gün üzerinden emekliliğe hak kazanacak. Öğrenmek istediğim, yaşı beklemek şartıyla 3600 günle emekli olabilir mi?

Polat Saygın

YANIT: Oğlunuz, 1 Ocak 1986 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabi olup, 5300 prim gününü tamamladığında emekli olmaya hak kazanıyor. 3600 prim günüyle emekli olması mümkün. Ancak bunun için 60 yaşını doldurması yani 2 Şubat 2030 tarihi beklemesi gerekiyor.

Hükümlü olunan süre borçlanılmaz

SORU: 14 Şubat 1972 doğumluyum. 5 Nisan 1989’da sigortalı oldum. 4218 gün primim var. 19 ay askerlik yaptım. 3 yıl da hükümlü olarak cezaevinde kaldım. Hükümlü bulunduğum günleri borçlanabilir miyim?

İBRAHİM

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1232 gün daha prim ödeyerek (askerliğinizi borçlanırsanız 662 gün) toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 14 Şubat 2023’de emekli olabilirsiniz. Hükümlü olduğunuz süreyi borçlanmazsınız. Ancak cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz.

Hizmet tespit davası açmanız mümkün olabilir

SORU: 25 Ocak 1967 doğumluyum. 6 Mayıs 1985’te sigorta girişim var. E-devletten görünüyor fakat gün görünmüyor. 1992’den 2006 yılına kadar 300 gün, 2006’dan sonra toplam 3850 günüm var. Askerliğimi 1994 yılında 550 gün olarak yaptım. 1985 kayıp günlerimi nasıl bulur (Tunceli arşivde bulamadım, o zamanlar Elazığ Bölge Müdürlüğüne gönderiliyormuş) ve ne zaman emekli olabilirim?

Yaşar

YANIT: Emeklilik açısından ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmeye başlandığı tarih, sigorta başlangıç tarihi kabul ediliyor. 1992 yılındaki başlangıcınız 23 Kasım’dan önce ise 5600 prim günüyle 53 yaşınızı, sonra ise 5675 prim günüyle 54 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

6 Mayıs 1985’deki sigorta başlangıcınız çıraklık ya da staj sigortası değilse hizmet tespit davası açabilirsiniz. Çalıştığınızı her türlü delil ve tanık ifadeleri ile ispatlamanız halinde, bildirilmeyen sigortalılık sürelerini kazanırsınız. Bu durumda, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlamış olacağınızdan, askerliğinizi borçlanıp, geri kalan eksik sürenizi de 5225 güne tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanabilirsiniz.

Sadece SSK hizmetlerimle emekli olabilir miyim?

SORU: 7 yıl Bağ-Kur’lu çalıştıktan sonra yaklaşık 6000 gün SSK’lı çalıştım. Yakında emekli olmayı planlıyorum. Sadece SSK yetiyor. Acaba Bağ-Kur’u iptal edebilir miyim, ödediğim primleri geri alabilir miyim? Ayrıca Bağ-Kur, SSK maaş ortalamamı da düşürdüğü için nasıl hareket etmeliyim?

Ahmet Serin

YANIT: 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 4. maddesine göre, Sosyal Güvenlik Kurumlarına tabi çeşitli işlerde çalışmış olanların hizmet süreleri, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla bu Kanuna göre aylık bağlanmasına hak kazanıldığında birleştirilir.

Aynı Kanununun 8. maddesine göre de birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.

SGK uygulamasına göre, Bağ-Kur sigortalılığınızı iptal ettirmeniz ve ödediğiniz primleri geri almanız mümkün değil. Yargıya başvurmanız halinde sadece SSK hizmetiniz dikkate alınarak emekli olmanız mümkün olabilir. Geçmişte bu yönde karar verilmiş yargı kararı vardı. Ancak Bağ-Kur başlangıcınız SSK kapsamındaki çalışmanızdan yedi yıl önce. Böyle bir durumda sigorta başlangıcınız, ilk defa SSK kapsamında prim ödemeye başladığınız tarih olur. Bu da emeklilik yaşınızı değiştirir.

40 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 25 Eylül 1973 doğumluyum. 1 Ocak 1996’da sigortalı oldum. 6700 gün primim var. 1993 – 1994 yılları arasında askerliğimi 19 ay (570 gün) yaptım. Ne zaman emekli olurum?

ONUR

YANIT: Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 25 Eylül 2028’de emekli olabilirsiniz.

Memuriyetten çıkarılana emekli ikramiyesi ödenir mi?

SORU: 1986 yılında memuriyete başladım. 2007 yılında memuriyetten çıkarıldım. Şimdi ise, 7 Nisan 2016’da 4/c’li olarak Emekli Sandığından emekli oldum. Emekli ikramiyesi hakkımı alabilir miyim? Bilgi verirseniz çok sevinirim.

NERMİN

YANIT: Memuriyetten çıkarılanlardan sadece Emekli Sandığına tabi hizmetleri ile emekli olanlara, emekli ikramiyesi ödeniyor. Memuriyetten önce veya sonra SSK veya Bağ-Kur gibi sigortalı hizmetleri ile hizmet birleştirmesi yaparak emekli olanlara ise memuriyette geçen süreleri için emekli ikramiyesi ödenmiyor. Memuriyetten başka hizmetiniz yoksa ve sadece memur olarak geçen hizmetleriniz ile emekli olmuşsanız, memuriyette geçen süreniz için emekli ikramiyenizin ödenmesi gerekiyor.

SGK’da tasarının yasalaşmasını bekliyor

SORU: AYM'nin 30 yılı aşan hizmet süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesi yolunu açan iptal kararına istinaden, 32 yıl 11 ay olan hizmet sürem için SGK'ya dava açtım ve kazandım. Ankara 16. İdare Mahkemesi kararı tarafıma ulaştı. Söz konusu kararla SGK'ya başvurmalı mıyım, yoksa temyiz yolu açık olan bu kararın kendilerine ulaşmasını ve müteakiben İdarenin davetini mi beklemeliyim?

Mustafa Bayülken

YANIT: İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesine göre idare, kararın kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde mahkeme kararını uygulamak zorunda. Tasarıya göre de görülmekte olan davalarda ayrıca başvuru şartı aranmaksızın yasanın yürürlüğe gireceği tarihten itibaren üç ay içerisinde, SGK’ya başvuru tarihinden itibaren işleyen kanuni faizi ile birlikte ödeme yapılacak. Sizin gibi ilk derece mahkemesinde kazanılan davalar için SGK itiraz veya temyiz başvurusunda bulunmayacak. Mahkeme kararının yerine getirilmesi için başvuruda bulunabileceğiniz gibi, tasarının yasalaşmasını da bekleyebilirsiniz. Zira SGK’da tasarının yasalaşmasını bekliyor.

Ölüm aylığı vefat tarihi takip eden aybaşından itibaren bağlanır

SORU: Eşim 16 Ağustos 2015 tarihinde memurken vefat etti. 8 yaşında ve 5 yaşında iki tane kızım var. Eşimin 2530 gün SSK primi var. 700 gün de emekli sandığı primi var. Bizlere ne kadar dul ve yetim maaşı bağlanır? Bağlanacak emekli maaşı vefat tarihinden itibaren mi olur?

MEHMET

YANIT: Eşinizden dolayı size ve çocuklarınıza bağlanacak ölüm aylığı tutarı eşinizin, çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarına göre değişir. Eşinizin vefat tarihini takip eden aybaşından itibaren size yüzde 50, çocuklarınıza ise yüzde 25 oranında aylık bağlanır.

SSK’dan 3600, Bağ-Kur’dan 5400 prim günüyle emekli olur

SORU: Doğum tarihi 27 Ekim 1955. Hizmet başlangıcı Şubat 1978. Toplam hizmet süresi 3000’e yakın. Hangi şartlarda emeklilik hakkı kazanılır?

Nihat Ezin

YANIT: Sorunuzdaki kişinin erkek mi bayan mı, hizmet süresinin hangi sigortalılık kapsamında olduğunu belirtmemişsiniz.

Bayan da olsa erkek de olsa emeklilik yaşını doldurmuş. Ancak prim günü açısından sigortalılık statüsü önemli. Hizmet süresi 4/a (SSK) kapsamında ise 3600 prim gününü; 4/b (Bağ-Kur) kapsamında ise 5400 prim gününü tamamladığı tarihte emekli olmaya hak kazanır.

Mahkeme kararı dava açanı ilgilendirir

Soru: Emekli sandığından 2000 yılında emekli oldum. Babamda aynı kurumdan emekliydi. Başvurduğumda emekli maaşı alamayacağım belirtildi. Ancak, Bursa’dan bir bayanın dava açtığı ve kazandığını gazetelerden televizyonlardan hep beraber öğrendik. Emsal teşkil etmiyor mu?

N.BARLAS

Cevap: Emekli Sandığı; memur veya memur emeklisi kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Mahkeme kararları sadece dava açan kişiyi ilgilendirir. Diğer kişileri ilgilendirmez. Ayrıca sözünü ettiğiniz kararın temyiz süreci vardır. Yerel mahkemenin değil, nihai yargı mercii olan Yargıtay’ın vereceği karar önemlidir. Yargıtay idarenin temyiz başvurusunu reddeder ve yerel mahkemenin kararını onarsa, o zaman emsal teşkil eder. Ve Yargıtay’ın bu kararını emsal göstererek dava açanlar, davayı kazanabilir.

Ücretsiz izin sürenizi borçlanırsanız 52 yaş şartına tabi olursunuz

Daha önce yazdım ancak eksik bilgi olduğu için net yanıt alamadım. 29 Mayıs 1969 doğumluyum. 20 Kasım 1995’te öğretmenliğe başladım. 1987 senesinden 1 gün ödenmiş sigortam var. Emekli olmak istesem yaşa takılır mıyım?

Cemre Demirer

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik şartlarının belirlenmesinde sigortalılık süresi değil, fiilen prim ödenen süreler dikkate alınıyor. Bu nedenle de ilk defa 1987 yılında sigortalı olmuş olsanız da bir günlük prim ödemeniz emeklilik şartlarınızı değiştirmiyor.

Ayrıca daha önceki iletinizde 1996 yılında doğum dolayısıyla 8 ay ücretsiz izin kullandığınızı belirtmişsiniz. 1996 yılında 8 ay ücretsiz izin kullanmadıysanız, 4/c statüsünden emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Hizmet sürenizi tamamlamışsınız, 52 yaşınızı dolduracağınız 29 Mayıs 2021’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

1996 yılında 8 ay ücretsiz izin kullandıysanız, 8 aylık ücretsiz izin sürenizi borçlanmazsanız 53, borçlanırsanız yine 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bu nedenle 8 aylık ücretsiz doğum izni sürenizi borçlanmanız bir yıl erken emekli olmanızı sağlar ve 2021 yılında 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Toplu para ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: Annemin 15 Eylül 1997 tarihinden itibaren 237 günlük sigortalık süresi var. Sigorta olmadan önce 3 doğum yaptı. Emekli olabilmesi için ne yapabilirim? Toplu para yatırarak emeklilik sağlayabilir miyim? Veya siz ne önerirsiniz.

EGEMEN

YANIT: Toplu para ödeyerek emekli olma usulü yok. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlarda borçlanılamıyor. Anneniz emekli olmak için, 3363 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacak ve 58 yaşını da dolduracak.

Hangi şartlarla emekli olabilirim?

SORU: 5 Temmuz 1977 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 21 Eylül 1994, belediyede staj yaptım. 22 Aralık 2005 tarihinden bu yana sigortalı olarak çalışmaktayım, toplam 3730 prim günüm var. E-devlette baktığımda işe giriş tarihim 21 Eylül 1994 olarak kayıtlı. Hangi şartlarla emekli olabilirim?

Seval

YANIT: Staj döneminde, emeklilik için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediği için staj başlangıcı, emeklilik açısından sigortalılık süresinin başlangıcı sayılmıyor. Staj döneminde, kısa vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası primi ödeniyor. Sicil numarası da bu nedenle veriliyor ve bu numara tüm çalışma süresince kullanılıyor. 21 Eylül 1994 olarak gözüken işe giriş tarihiniz, emeklilik açısından değil, kısa vadeli sigorta kolları açısından başlangıç tarihidir.

İlk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmeye başlandığı 22 Aralık 2005 tarihi, emekliliğiniz açısından sigortalılık sürenizin başlangıcı sayılır. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günüyle 58 yaş veya 4500 prim günüyle 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarını sağlamanız gerekir. Buna göre, 25 yıllık sigortalılık süreniz 58 yaşınızdan önce dolacağından, en az 4500 prim günüyle 58 yaşınızı dolduracağınız 5 Temmuz 2035’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

2008 sonrası prime esas kazançların emekli aylığına etkisi

SORU: 10 Nisan 1976 doğumlu bayanım. İlk işe giriş tarihim 15 Kasım 1994. Toplam gün sayım 5078. SGK'nın internet sitesinden sorgulama yaptığımda, 51 yaş ve 5750 gün ile emekli olabileceğimi öğrendim. Eksik kalan 672 gün. Şuan çalışmıyorum. Yaklaşık 15 yıl asgariden değil, daha yüksek ücret üzerinden primlerim yatırıldı. İşe girememem durumunda, kalan gün sayımı doldurana kadar (672 gün) en yüksek tavandan prim ödemesi yapıp daha sonra 51 yaşıma kadar ödeme yapmasam mı yoksa kalan gün sayımı ve ödeyebildiğim kadar (mesela 5 yıl daha) asgari ücret üzerinden prim ödemesi yapsam mı emekli maaşım daha yüksek olur?

Deniz Engin

YANIT: 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanların emekli aylıkları, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim gün sayıları için hesaplanan üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşuyor. Kısmi aylıklar da en basit anlatımıyla, söz konusu dönemlerin prime esas kazanç ortalamalarıyla, toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Bu dönemler içinde en düşük aylık bağlama oranı 2008 sonrası dönem için hesaplanacak aylık bağlama oranıdır.

2008 sonrası prim gün sayınızın, toplam prim gününüz içindeki payı arttıkça, 2008 sonrası döneme ilişkin kısmi aylığınızın emekli aylığınız içindeki payı da artacaktır. Emekli aylığını olumsuz etkilememesi için de bu döneme ilişkin kazanç ortalamasının mümkün olduğunca yüksek olması gerekir.

Bundan sonraki süreçte asgari ücret üzerinden ödenecek primler, Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamasını aşağı çektiği ölçüde emekli aylığının azalmasına neden olur. Yüksek kazanç üzerinden ödenen primler ise Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamasını yukarı çektiği ölçüde emekli aylığının artmasını sağlar. Verdiğiniz bilgilere göre, prim gününüz dolduktan sonra asgari ücret üzerinden prim ödemeye devam etmektense, prim ödemeden yaşınızın dolmasını beklemeniz daha doğru olur.

49 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 3 Ocak 1973 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Eylül 1986’dır. Şu an itibari ile primim dolmuştur. Ne zaman emekli olurum acaba?

YALÇIN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 5300 gün priminiz varsa, bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz.

Çıkacak yasa kapsamında ikramiye farkımı alabilir miyim?

SORU: 15 Mayıs 2015'te Ankara 5. İdare Mahkemesi'ne vermiş olduğum 30 yıl üzeri emekli ikramiyesine ilişkin dava dilekçeme aradan geçen zaman zarfında cevap alamayınca bizzat gidip sonucu öğrenmek istedim. 5. Daire görevlileri gönderilen cevap yazısının adresimde bulunamadığımdan Muhtar'a iletildiğini, orada bir ay süreyle askıda kalması gerektiğini söylediler. Bu evrak elimde olmadığı için de evrak eksikliğinden hakkımı kaybettiğimi belirttiler.

8 Haziran tarihli köşenizde tüm emeklilere bu hakkın verileceğini okuyunca tekrar umutlandım. Daha önceden yapılmış bir başvurum olduğu için, evrak kaybına rağmen ben de bu yasadan faydalanabilir miyim? Faydalanabilmek için nasıl bir yol izlemeliyim?

İsmi saklı

YANIT: Elinize ulaşmayan evrakın içeriğini bilmeden kesin bir şey söyleyebilmek mümkün değil. Ancak başvuru evrakınızın eksik olduğu bildirilmiş ise tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde yeniden dava açılması gerekiyordu. Bu yönüyle durumunuz biraz zora sokulmuş olmakla birlikte Tasarıda, yapılacak düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten önce başvuru yapıp dava açmamış olanlar için de ödeme yapılması öngörüldüğünden, daha önce SGK’ya yapmış olduğunuz başvuru esas alınarak ikramiye farkınızın ödenmesi gerektiğini düşünüyorum. Yasa çıktıktan sonra ödeme yapılmaması halinde, yeni bir yasal süreç başlatmanız söz konusu olabilir.

60 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 1 Mayıs 1961 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Nisan 1978 olup, 3100 gün primim var. Askerliğimi alırsam 3600 günden emekli olabilir miyim? Ya da ne zaman emekli olurum?

ALİ

YANIT: Askerliğinizin 500 gününü borçlanarak toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız halinde, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2021’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca askerliğinizi(20 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, ayrıca 1300 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmez

SORU: Eşim 12 Eylül 2000 tarihinde ise girmiştir. Şu anda prim gün sayısı 4937 vardır. Bir çocuğumuz var. Eşim ne zaman emekli olur? Çocuk iki olursa emekliliği kaç sene erkene alır?

KADİR

YANIT: Eşiniz emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Eşinizin ve çocuğunuzun doğum tarihini bildirmemişsiniz. Eşiniz 2063 gün daha prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte, 58 yaşınızda dolduruyorsa emekli olabilir. Doldurmuyorsa, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Çocuğunuzun doğumu eşinizin sigorta başlangıç tarihinden sonra ve doğum tarihinden sonraki iki yılda prim ödemesi yoksa, eşiniz doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanabilir. Aynı şartları taşıyan bir doğumu daha olması halinde, 720 günde 2 nci doğumu için olmak üzere toplam 1440 gün kazanabilir. Doğum borçlanması emeklilik şartlarını değiştirmez, sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Diğer şartları sağlayıp, prim eksiği olanlar doğum borçlanmasıyla erken emekli olabilirken, primini emekli olacağı yaştan önce dolduranların, erken emekli olması söz konusu değildir.

Emekli Sandığından hem dul hem yetim aylığı bağlanmaz

SORU:74 yaşındaki annem Emekli Sandığı emeklisi olan babasını 1982 yılında, yine Emekli Sandığı emeklisi olan eşini 1998 yılında yitirdi. Halen eşinden maaş alıyor. Babasından da maaş alabilir mi, alırsa oranı yüzde kaç olur? 15 Haziran tarihli Sözcü’deki benzer yazınız üzerine size danışıyorum.

Gürcan Suter

YANIT: 15 Haziran tarihli Sözcü’deki yanıt, eşi SSK, babası Emekli Sandığı emeklisi olan bayanla ilgili. Her ikisi de Emekli Sandığı mensubu olan hem eşten hem de babadan aylığa hak kazanılması halinde, Emekli Sandığından her iki aylık bağlanmaz. Ancak yüksek olan aylık tercih edilebilir. Anneniz de hem eşinden hem babasından aylık alamaz, ancak tercih yapabilir.

Geçmişe dönük primler cezasız ödenebilir mi?

SORU: Birçok kişinin cevabını ve ne yapabileceğini bilemediği bir konuda bizleri aydınlatabilir misiniz? Belki bu vesile ile SGK'nın da çözüm için dikkati çekilmiş olur.

Başka bir apartmanda ikamet eden ve tam süreli sigortalı olan bir kapıcı, aynı sokaktaki 5-10 apartmana da dışarıdan bakıyor. Sadece ekmek, gazete servisi yapıp, haftada bir temizlik yaparak, haftalık yaklaşık 8 saat, ayda 4 gün gibi çalışmış oluyor. Daha önce de bilgilendirdiniz, sözleşme yapılıp, o kadar günlük sigortası ödenecek. Bunda bir sorun yok, fakat geçmiş, diyelim 15 sene için böyle bir şey yapılmamış. Geçmiş de cezasız ödenebilir mi? Bu konuda bir düzenleme yapıldı mı, yapılması öngörülüyor mu? SGK'ya sorunca ceza ödeyeceksiniz deniyor. Bunun cezası ne kadardır? 15 yıl önce de SGK'ya saatlik veya haftalık 1 işgünü çalışmayı bildirme mecburiyeti var mıydı? Bu durumda olan binlerce kat malikine nasıl bir yol önerirsiniz?

İsmi saklı

YANIT: 15 yıl önce de bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar sigortalı sayılıyordu ve çalıştıranların yasal yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerekiyordu. Ancak 15 yıl önce sosyal güvenlik bilinci bu derece olmadığından, SSK’da gerekli bilgilendirmeleri ve takibini yapmadığından, özellikle sizin örneğinizdeki şekilde istihdam edilenler için sigortalama işlemleri yapılmıyordu.

Bugüne geldiğimizde, geçmiş dönemlere ilişkin olarak cezasız işlem yapılması mümkün değil. Bu konuda bir düzenleme yapılmadığı gibi yapılmasına ilişkin bir öngörü de şimdilik yok. Ödenmeyen primler, dönemsel olarak değişen gecikme cezası ve gecikme zammı ile tahsil edilir. Verilmeyen prim belgelerine ilişkin idari para cezaları ise belgenin ilgili olduğu döneme, işverenin kendiliğinden vermesi veya SGK denetim elemanları tarafından yapılan tespit sonucu verilmesine göre asgari ücretin beşte biri ila iki katı arasında değişiyor.

Diğer yandan, aylık prim ve hizmet belgeleri işveren tarafından verilmeyen ve çalıştıkları kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde hizmet tespit davası açabiliyorlar. Çalıştıklarını, alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, mahkeme kararında belirtilen çalışma sürelerine ilişkin primlerin gecikme cezası ve gecikme zammı ile ödenmesi gerekiyor. Verilmeyen prim belgeleri ile ilgili olarak da idari para cezası uygulanıyor.

Çalışmanın mahkeme kararı olmaksızın ve kayıt ve belgelere dayanmaksızın Kurum tarafından tespit edilmesi halinde ise en fazla tespitin yapıldığı tarihten geriye yönelik bir yıllık süreye ilişkin kısmı dikkate alınıyor.

Anneniz 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir

SORU: Annem 10 Mart 1963 doğumlu. Sigorta başlangıcı 1 Ocak 1998 var. Şu anda 3300 gün prim ödemesi var. Ve halen çalışıyor. Emekli olmak için gerekli şartlar nelerdir?

HAKAN

YANIT: Anneniz iki şekilde emekli olabilir. 1) 2675 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağı tarihte. 2) 300 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 10 Mart 2021’de emekli olabilir. Daha az primle ve daha erken emekli ettiğinden anneniz için bu seçenek avantajlı.

Tespit edilen sahte sigortalılıklar iptal ediliyor

SORU: 2005 yılında çalıştığım şirket sahte şirket eliyle benim 400 gün SSK primimi silmiş. Ben bu 400 gün SSK gün sayımı nasıl geri alabilirim?

MUSTAFA

YANIT: Şirket sizin priminizi silemez. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) sahte sigortalılık bildirimlerini tespit ederek kişilerin sigortalılığını iptal etmekte. Şayet SGK çalıştığınız şirkette fiili çalışmanız olmadığını(veya şirketin faaliyeti olmadığı halde sigortalı çalışan bildirdiğini) tespit etmişse, sigortanızı iptal etmiştir. Haksız yere sigortanız iptal edildiği iddiasındaysanız, iş mahkemesine dava açar, mahkemede belge veya şahitle çalışmanızı ispat ettiğiniz de, günlerinizi geri kazanabilirsiniz.

Sigorta primi hesaplanıp, vergi kesintisi yapılması gerekir

SORU: Yazlık bir sitede 4.500 TL net ücretle ve “Teknisyen” unvanı ile çalışan bir personel için, SGK primleri tahakkuku zorunlu mudur, gelir vergisi kesintisi (stopaj) gerekmekte midir?

Metin Peköz

YANIT: Sitede teknisyen olarak çalışan kişi sigortalı sayılır. Dolayısıyla sigortalı giriş bildiriminin yapılıp, adına işsizlik sigortası da dahil olmak üzere kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primi ödenmesi gerekir. Söz konusu kişinin çalışması, Gelir Vergisi Kanununun 23 ve 64. maddeleri kapsamına girmediğinden, ücretinden gelir vergisi (stopaj) ve damga vergisi kesintisi yapılıp, medeni durumuna göre asgari geçim indirimi uygulanmalıdır. Sigorta primine ve vergi kesintisine esas alınacak kazancının, net ücreti brütleştirilmek suretiyle hesaplanması gerekir.

Başlangıçtan sonra yapılan askerlik emekli olma şartlarını değiştirmiyor

SORU: 1 Mayıs 1975 Doğumluyum. 1 Mayıs 1995 SSK girişliyim. 5370 Gün ödenmiş primim var. Ne zaman emekli olurum? Askerliğimi 1997 yılın da yaptım. Askerliğimi yaptığım günleri ödesem ne tür katkısı olur?

RECEP

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 380 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2030’da emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Prim eksiğinizi de emekli olacağınız tarihe kadar çok rahat tamamlayabileceğinizden, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Ablam geriye dönük borçlanma yapabilir mi?

SORU: Ablam 1964 doğumlu. Aralık 1988-1989 yıllarından 330 gün SSK'dan sigortalılığı var. Şimdi ev hanımları isteğe bağlı sigortalılığına başvurursa, geçmişteki sigortalılık süresinin faydası olur mu? Emeklilik için aylık ne kadar ve ne kadar süre prim yatırmalı? Hangi şartlarda ne zaman emekli olabilir? İlk sigortalılık süresi nedeniyle geriye dönük borçlanma yapabilir mi?

Sabri Yılmaz

YANIT: Ablanız isteğe bağlı sigortalı olması halinde, 330 günlük prim günü prim gün sayısına ilave edilir. Bu sigortalılığı geriye dönük borçlanma hakkı vermez. Ancak ilk sigortalı olduğu tarihten sonra doğan üç çocuğa kadar, her çocuk için 720 güne kadar doğum borçlanması hakkı verir.

Gelir Vergisi Kanunun 9. maddesinin (6) numaralı bendinde sayılan evde dikiş, nakış, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satan kadınlara sağlanan daha az prim ödeme kolaylığından yararlanarak Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalısı olması halinde, 2016 yılı için 23 günlük asgari ücret tutarı üzerinden aylık 404 TL prim öder. Aylık 23 günlük prim tutarı izleyen yıllarda 30 günü geçmemek üzere her yıl için bir gün artırılır. 5400 prim gününü tamamladığı tarihte emekli olmaya hak kazanır.

Çalışılmadığı sürece prim ödeme zorunluluğu yok

SORU: 1 Mayıs 1966 doğumluyum. Sigortalılık başlangıcım 1 Kasım 1998 olup, Nisan 2016 itibariyle prim gün sayısı 6360 gün prim ödemem var. İşten ayrılma durumum var.

1) Emeklilik için sigortalılık süresini tamamlamak gerektiği söyleniyor. Bu durumda prim ödemeye devam etmem gerekir mi?

2) Evetse isteğe bağlı sigortalı olarak süreyi tamamlamam durumunda, SSK’lı olarak mı emekli olurum?

3) Bedelli askerlik ve yurt dışı borçlanmasının sigortalılık süresini tamamlamaya katkısı ne olur?

SENİHA

YANIT: Priminiz yeterli olduğundan, çalışmadığınız sürece prim ödeme zorunluluğunuz yok. Bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Kasım 2023 de emekli olabilirsiniz. Şayet sigorta başlangıç tarihinizden önce 18 yaşını doldurduktan sonra 6 ay veya daha fazla yurtdışı çalışma süreniz varsa, 6 ayını borçlanmanız halinde, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2023’de emekli olabilirsiniz.

Yurtdışında hangi ülkede ve hangi tarihler arasında çalıştığınızı bildirmeniz halinde, daha erken emekli olup olmayacağınızı hesaplarız.

Hem eşinden hem babasından aylık alabilir

SORU: SSK emeklisi kadın, Mayıs 2016'da ölen SSK emeklisi eşinden dul maaşı ve 1974'te ölen Emekli Sandığı emeklisi babasından yetim maaşı alabilir mi? Bu maaşların oranları ne olur? Emekli Sandığından alt sınır maaşını mı alır, miktarı nedir?

Sedef Tolunay

YANIT: Eşi Mayıs 2016’da vefat eden SSK emeklisi kadına eşinin aylığının yüzde 50’si bağlanır. 1974 yılında vefat eden Emekli Sandığı Emeklisi babasından da aylık bağlanır. Bağlanacak aylığın oranı ise kendisinden başka hak sahibi (aylık bağlanan veya bağlanacak kişi) olup olmadığına göre değişir. Örneğin, tek hak sahibi olarak aylık bağlanırsa, babasının aylığının yüzde 50’sini alır.

Gelir getirici işte çalışanın işsizlik ödeneği kesilir

SORU: Ben işsizlik maaşı alıyorum. Fakat bu arada günlük işlere de gidiyorum. Bazı yerlerde bir günlük sigorta istiyorlar. Acaba bir günlük sigorta yaptırsam maaşım kesilir mi? Lütfen bilgilendirir misiniz?

NEVZAT

YANIT: İşsizlik ödeneğinin hangi hallerde kesileceğini belirleyen 4447 sayılı kanunun 52 maddesinde “ işsizlik ödeneği aldığı sürede gelir getirici bir işte çalıştığı veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre bir günde olsa sigortalı işte çalışmanız halinde(hatta sigortasız çalıştığınızın tespiti halinde) işsizlik ödeneğiniz kesilir. İşsizlik ödeneği aldığınız sürece gelir getirici bir işte çalışmamalısınız.

Ne şekilde emekli olabilirim?

SORU: Doğum tarihim 1954. İTÜ İnşaat Mühendisliği mezunuyum. Ancak hiç iş hayatım olmadı. Uzun yıllar sonra bir yakınım bana yapı denetim kontrolü vererek 27 Ağustos 2005 tarihinden beri SSK primlerimi ödemektedir. Son zamanlarda mali durumumun bozulması nedeniyle, ne şekilde, kaç prim günüyle, hangi tarihte emekli olabileceğimi merak ediyorum.

Gülsüm Özcan

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş veya 7000 prim günü ve 58 yaş şartlarını sağlamanız gerekiyor. 4500 prim günüyle, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız 27 Ağustos 2030 tarihinde emekli olabileceğiniz gibi; 7000 prim gününü tamamlayacağınız tarihte de emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak, son 3,5 yılı (1260 günü) 4/b (Bağ-Kur) kapsamında olmak üzere 5400 prim gününü tamamladığınızda 4/b statüsünden emekli olabilirsiniz. 4/b kapsamında prim ödemek için vergi mükellefi ya da şirket ortağı olmanız gerekmiyor. İsteğe bağlı sigortalı olarak ödeyeceğiniz primler, 4/b kapsamında değerlendirilir. En erken emekli olmanızı bu seçenek sağlar, ancak primlerinizi kendiniz ödemeniz gerekir.

İş kazası sonucu vefat eden sigortalının yakınlarına sağlanan haklar

SORU: Sözcü 365 gün aldığımız ve tek okuduğumuz gazete. Sizin yazılarınızı da hep okurum. Hatta ne kadar sorunlu konular var, işiniz çok zor diye düşünürdüm. Bir gün gelecek hem de çok acı bir olay hakkında sizin engin bilgilerinizi rica edeceğim hiç aklıma gelmezdi. Herkes bir şey söylüyor kafamız çok karışıyor. Zaten acımız büyük, ancak tek ve doğru şeyi sizden öğrenebiliriz. Allah sizden razı olsun.

Kardeşimin oğlu, 27 yaşında ve bekâr, 15 gün önce işyerinde elektrik çarpması sonucu vefat etti. Kardeşim özel sektörden emekli, eşi ev hanımı, evli bir kızı var. Yeğenimin 10 yıllık sigortalılık süresi var. 1910 sigorta gün sayısı var. Kıdem tazminatı, anne ve babaya maaş bağlanması ve diğer hakları nelerdir?

Ahmet Ersin

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. Yeğeninizin son çalıştığı işyerindeki çalışma süresi bir yıldan fazla ise çalıştığı süre için hesaplanacak kıdem tazminatının mirasçılarına ödenmesi gerekir.

SGK tarafından da 489 TL cenaze ödeneği verilir. Bunun için dilekçe ve ölüm tarihini belirten ilgili makamlarca düzenlenmiş ölüm tutanağı, defin ruhsatı gibi bir belge ile SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurmak gerekiyor.

Kardeşinizin emekli aylığı olduğundan kendisine yeğeninizden gelir ve aylık bağlanmaz. SGK’ya yapacağı başvuru üzerine, SGK denetmenlerince yapılacak gelir tespitinde, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından (1.177,46 TL’den) az olduğu tespit edilirse, eşine (yengenize) hem iş kazası sonucu vefat dolayısıyla ölüm geliri, hem de ölüm aylığı bağlanır.

Şubat 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 17 Şubat 1969 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 15 Ekim 1987 sigorta girişim var. 7000 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum?

M. ASLAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 17 Şubat 2019’da emekli olabilirsiniz.

Çeyiz parası kimlere ödenir?

SORU: Bir yakınım, dul maaşı alırken bir beyle evlendiğinden dul maaşı kesildi. SGK tarafından kendisine çeyiz parası adı altında bir para ödenir mi?

M. Kardelen

YANIT: Yakınınızın dul aylığı bağlanan eşinin sigortalılık statüsünü belirtmemişsiniz. Dul aylığı SSK veya Bağ-Kur’dan bağlanmış ise evlenme ödeneği (çeyiz parası) anne veya babasından yetim aylığı almakta iken evlenen kız çocuklarına ödendiğinden, çeyiz parası ödenmez. Dul aylığı Emekli Sandığından bağlanmış ise evlenmeleri sebebiyle aylığı kesilen eş ve kız çocukları ile anaya ödeme yapıldığından, almakta olduğu aylığın 12 aylık tutarı çeyiz parası olarak ödenir. Bunun için SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurması gerekiyor.

Doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok

SORU: 1 Ağustos 1975 doğumlu bayanım 16 Ağustos 1995 den beri çalışıyorum 2 kez doğum yaptım 2. de 6 ay ücretsiz izin aldım ne zaman emekli olabilirim?

BURÇAK

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan 6 aylık ücretsiz izin dışında boşluğunuz olmadığı anlaşılıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2027’de emekli olabilirsiniz. Doğum sonrasındaki iki yıllık sürede prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Ancak, borçlanma emekli olma tarihinizi değiştirmediğinden ve priminizde yeterli odluğundan bize göre, doğum borçlanmasına gerek yok.

Ödediğim destek primini geri alabilir miyim?

SORU: 2008-2010 yıllarında Sosyal Güvenlik Destek Prim borcu ödedim bu ödemem iade ediliyor mu?

AYTEN

YANIT: Sosyal Güvenlik Destek Priminin maalesef primi ödeyen emekliye hiçbir faydası yok. Emekli aylığı artırmıyor. İşin sonunda emekliye iadesi de söz konusu değil. Maalesef ödediğiniz destek primini geri alamazsınız.

Annem hem babamdan hem de anneannemden aylık alabilir mi?

SORU: Annemin annesi 1993 yılında vefat etmiş olup SSK emekliliği bulunmakta idi. Babam Nisan 2016’da vefat etmiş olup, Bağ-Kur emeklisidir. Babamın Bağ-Kur emekliliğinin annemin üzerine devrinden sonra anneannemin SSK emekliliğinin de annemin üzerine devrinde bir sakınca var mıdır? Farklı iki ayrı emeklilik kurumu şartları mevcut. Aydınlatır iseniz sevinirim.

Fikret Eren

YANIT: Babanızın ve anneannenizin sigortalılık statülerinin farklı olmasının yanı sıra anneannenizin vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce olduğundan, annenize hem Bağ-Kur’lu babanızdan hem de SSK’lı anneannenizden aylık bağlanır.

Annem hem babamdan hem de anneannemden aylık alabilir mi?

SORU: Annemin annesi 1993 yılında vefat etmiş olup SSK emekliliği bulunmakta idi. Babam Nisan 2016’da vefat etmiş olup, Bağ-Kur emeklisidir. Babamın Bağ-Kur emekliliğinin annemin üzerine devrinden sonra anneannemin SSK emekliliğinin de annemin üzerine devrinde bir sakınca var mıdır? Farklı iki ayrı emeklilik kurumu şartları mevcut. Aydınlatır iseniz sevinirim.

Fikret Eren

YANIT: Babanızın ve anneannenizin sigortalılık statülerinin farklı olmasının yanı sıra anneannenizin vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce olduğundan, annenize hem Bağ-Kur’lu babanızdan hem de SSK’lı anneannenizden aylık bağlanır.

Kaynananız primi 3600 güne tamamlayıp 58 yaşı dolduracak

SORU: Kaynanam 1965 doğumlu.1982 sigorta başlangıcı var. 1700 sigorta günü ve tek çocuğu var. 3600 gün üzerinden emekli olabilir mi? Ne zaman kaç yaşında emekli olabilir.

CAN

YANIT: Kaynananız yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Çocuğunun doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödemesi yoksa doğumunu borçlanıp 720 gün kazandıktan sonara ayrıca 1180 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2023’de 58 yaşınız dolduracağı tarihte emekli olabilir.

30 yıl üzeri ikramiyesi ödenmeyenlere müjde

SORU: 7 Aralık 2015’te İstanbul Bölge İdare Mahkemesine vermiş olduğum 30 yıl üzeri emekli ikramiyesine ilişkin dava dilekçemin 12 Aralık 2015 tarihinde Ankara Bölge İdare Mahkemesine gönderildiği ve davaya Ankara İdare Mahkemesinde bakılacağı tarafıma bildirildi. Aradan geçen zaman zarfında mahkemenin akıbeti hakkında tarafıma bilgi verilmedi. Bu davaların sonucunu merak etmekteyim, davalar devam ediyor mu yoksa sonuçlandı mı?

Ali Saim Güngör

YANIT: Emekli ikramiyesi farkına ilişkin davalara Ankara İdare Mahkemelerinde bakıldığı için dava dilekçenizin Ankara’ya gönderilmesi gerekiyordu, bu yapılmış. İkramiye farkına ilişkin davalar toplu olarak görülmüyor. Her başvuru ayrı bir dava konusu olduğundan, her dosya için ayrı karar veriliyor. Başvurunuz üzerinden çok fazla zaman geçmemiş.

Bu arada, 30 yılı aşan hizmet süresine ilişkin ikramiye farklarının SGK’ya başvuru üzerine ödenmesine ilişkin Yasa Tasarısı TBMM’ye gönderildi ve Meclis tatile girmeden önce yasalaşması öngörülüyor.

Tasarıya göre, düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten itibaren bir yıl içinde başvurulması halinde ikramiye farkları başvuru tarihini izleyen üç ay içinde ödenecek. Daha önce başvuru yapıp dava açmamış olanların başvuruları, düzenlemenin yürürlük tarihinde yapılmış sayılacak. Sizin gibi dava açanlara, başvuru şartı aranmaksızın düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödeme yapılacak. Mahkemelerce, davanın konusuz kalması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek.

51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 11 Aralık 1969 doğumluyum. Ocak 1995 tarihinde sigorta başlangıcım yapıldı. Ve 2015’e kadar prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?

HACER

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağladığınızdan bundan sonra prim ödemeseniz de,

51 yaşınızı dolduracağınız 11 Aralık 2020’de emekli olabilirsiniz.

Yurtdışında çalışmaya başlarsam emekli aylığım kesilir mi?

SORU: Sorum biraz karışık ama Avrupa’da çok kişiyi ilgilendiriyor. Türkiye’den emekli oldum. Yaşım 52, çifte vatandaşım. Tekrar yurtdışına çıkmak zorunda kaldım. Türkiye’deki emekli aylığım yurtdışında yetmiyor. Yurtdışında tekrar iş bulup çalışmak zorundayım. Türkiye’den emekli gelirim varken, yurtdışında gelirim olabilir mi? SGK’ya bildirme zorunluluğum var mı, kanuni boyutu nasıl?

M. Karakoç

YANIT: Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olduysanız, yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi olarak çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başladığınızda, emekli aylığınız kesilir. Yurtdışında çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başladığınızı SGK’ya bildirmeniz gerekir. Bildirimde bulunmaz ve bu durumunuz tespit edilirse, yersiz ödenen aylıklar faizi ile birlikte geri istenir.

Sadece Türkiye’deki hizmetleriniz üzerinden emekli aylığı bağlandı ise Türkiye ile arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olsun veya olmasın yabancı bir ülkede çalışmaya başlamanız halinde emekli aylığınız kesilmez.

2 Eşiniz 3600 günle 58 yaşını doldurması gerek

SORU: Eşim 6 Şubat 1977 doğumlu. 2 Mart 1998’de sigortalı oldu. 1983 gün primi var. Şu anda çalışmıyor. Ödediği primler boşa gitsin istemiyoruz. Ayrıca 2 doğum yaptı. Eşimin emekli olması için şartlar nelerdir?

Mustafa

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi 5975 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi. 3992 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5975 güne tamamlaması şartıyla, 54 yaşını dolduracağı 6 Şubat 2031’de emekli olabilir. Ayrıca primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün.

Eşinizin doğumları sigorta başlangıç tarihinden sonra ve doğumları arasında iki yıllık süre varsa, doğum tarihlerinden sonra ki iki yıllık sürelerde de prim ödemesi yoksa doğumlarını borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir.

Bağ-Kurlu SSK’ya prim ödeyebilir mi?

SORU: 28 Ekim 1972 doğumluyum. İşyerim var. 1997’de Bağ-Kurlu oldum. Sigortaya geçebilir miyim? İş yeri üstüme iken sigortalı olabilir miyim? Ve ne zaman emekli olabilirim?

HAKAN

YANIT: Bağ-Kurlular, faaliyetlerine son vermeden kendi işyerleri dışında başka bir işyerinde sigortalı çalışarak prim ödeyebiliyor. Sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebilirsiniz. Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sorunuzu 23 Mayıs 1997’den önceki bir tarihte sigortalı(Bağ-Kurlu ) olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Sigortalı bir işte çalışarak Bağ-Kurdan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bağ-Kurlu olduğunuz tarihten sonra aralıksız prim ödemişseniz 1260 günden sonra, prim ödemeseniz de(prim ödememek için Bağ-Kur faaliyetinize son vermeniz gerekir), 56 yaşınızı dolduracağınız 28 Ekim 2028’de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanmasıyla kaç gün kazanabilirim?

SORU: 7 Haziran 1957 doğumluyum. 19 Ocak 1976-28 Şubat 1981 ve 30 Eylül 1983-24 Kasım 1983 tarihleri arasında İstanbul Bankasında çalıştım. Daha sonra İstanbul Bankası, Ziraat Bankasına devredildi. 20 Ağustos 1979 ve 3 Ağustos 1982 tarihlerinde 2 doğum yaptım. 26 Mart 2016 tarihinde tekrar SSK’lı olarak işe başladım. Çocuklardan kaç gün kazanırım? Ne zaman emekli olabilirim?

Nagihan Çapin

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle sigortalılık süreniz 18 yıldan fazla olduğundan kademeli emeklilik öncesi emeklilik şartlarına (20 yıl sigortalılık süresi, 5000 prim günü veya 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş) tabisiniz. Buna göre, 3600 prim gününü tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Doğum borçlanması, doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş (çalışılmamış) süreler için yapılabiliyor. Buna göre ilk çocuğunuz için işten ayrıldığınız 28 Şubat 1981 ila 20 Ağustos 1981 tarihi arasındaki 172 gün; ikinci çocuğunuz için ise 30 Eylül 1983-24 Kasım 1983 tarihleri arasındaki 54 gün hariç olmak üzere 666 gün olmak üzere toplam 838 gün borçlanabilirsiniz.

Çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 5 Ekim 2006’de emekli oldum. Ve tüm haklarımı verdiler. Tekrar 7 Ekim 2006  tarihinde girişim oldu.  On senem dolduğu zaman kendim çıksam, ya da çıkarsalar tekrar çıkış parası alabilir miyim?

ÇAĞLAR

YANIT: Emekli kıdem tazminatı almak için, ya kendisi haklı bir nedenle iş akdini fesih edecek, ya da işveren haksız yere iş akdini fesih ederek emeklinin işine son verecek. Sonuç olarak haklı bir neden yokken işten kendiniz ayrılırsanız kıdem tazminatı alamaz. Ortada haklı bir neden yokken işveren işinize son verirse kıdem tazminatı alabilirsiniz.

Kızım, Türkiye'den emekli olabilir mi?

SORU: Kızım, 24 Ocak 1973 doğumlu. Sigortalı ilk işe giriş tarihi 1 Ekim 1992. Toplam prim gün sayısı 608. Üç yıl Avustralya'da üniversite eğitimi gördü, 1998 yılında bir Singapurlu ile evlendi, o tarihten beri Singapur'da yaşıyor. 2009’da bir doğum yaptı. 15 sene önce Singapur'da eşi ile ortak bir prodüksiyon firması kurdular. Şirketleri halen faaliyette. Kızım Singapur vatandaşlığına geçmedi. O ülkede özel sektörde emeklilik yok. Bu durumda;

1- Kızım, Türkiye'den emekli olabilir mi, olursa hangi şartlarda olabilir?

2- Eksik günlerini nasıl tamamlar, ödemeye taksit yapılır mı?

3- Kaç gün borçlanması gerekir?

4- Emekli olana kadar isteğe bağlı sigorta primi ödemesi gerekir mi?

A. Güzin Özhan

YANIT: 1- Kızınız, 5600 prim günüyle 49 yaşını doldurduğunda ya da 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda Türkiye’de 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Ancak emekli aylığının bağlanması için yurtdışındaki çalışmasının sona ermiş olması gerekir.

2- Eksik prim günü için yurtdışında ev kadını olarak geçen süreler ile çalışma sürelerini borçlanabilir. Borçlanma primlerinin, tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekiyor. Ancak kısım kısım borçlanma yapabilir.

3- 5600 günle emeklik için 4992 gün, 3600 günle emeklilik için ise 2992 gün borçlanması gerekiyor.

4- İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemesi gerekmiyor, eksik prim gününü borçlanma ile tamamlayabilir. Ayrıca isteğe bağlı prim ödemek için bazı istisnai durumlar hariç Türkiye’de ikamet şartı arandığından, istese de isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyemez.

Ödenmeyen sigorta primlerinden işveren sorumlu

SORU: Bir tanıdığım 1999 Eylül ayından itibaren özel bir fabrikada sekreter (sigortalı) olarak işe başlamış. 2013 Mart ayından itibaren fabrika faaliyetini durdurmuş, 2013 yılı öncesinden SGK ve vergi borcu varmış. Faaliyetini durdurmuş olmasına rağmen bu kişi çalışıyormuş gibi SGK ve maliyeye beyanname veriliyor, ancak primler yatırılmıyormuş. Emeklilik günü geldiğinde ne gibi olumsuzluklarla karşılaşır? Yatmayan primlerden kim sorumludur? 3 Kasım 1977 doğumlu, ne zaman emekli olabilir?

Çağlar Çağlayan

YANIT: SGK’ya bildirilen prim günlerine ilişkin sigorta primlerinin ödenmemesinde işveren sorumlu. İşveren primlerini ödememiş olsa da sigortalıdan talep edilemez ve emekliliğini engellemez. Ancak çalıştığı işyerinin gayri faal olması ve fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde, bu süreye ilişkin sigortalılığının iptali söz konusu olabilir.

Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce ise 5975 prim günüyle 56; 3600 prim günüyle 58 yaşı dolduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ise 4500 prim günüyle 58 yaşı dolduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Doğum borçlanmasına gerek yok

SORU: 14 Nisan 1976 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Nisan 1999’dur. Sigortalı olduğum tarihten şimdiki tarih arasında iki doğum yaptım. Ne zaman emekli olurum? Doğum borçlanması yapmam gerekir mi? Gerekirse ne kadar ücret öderim? 1992-1994 seneleri arasında iki sene staj yaptım bu staj emekliliğimi ne yönde etkiler?

FİLİZ

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5975 gün prim ödemiş olmanız şartıyla( boşluğunuz yoksa prim şartını sağladınız) 55 yaşınızı dolduracağınız 14 Nisan 2031’de emekli olabilirsiniz. Doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Doğum borçlanması emekli olacağınız tarihi değiştirmez, sadece primi artırır. Şayet eksik priminiz varsa emekli olacağınız tarihe kadar eksiğinizi çok rahat tamamlayabileceğinizden, bize göre doğum borçlanmasına gerek yok.

Asgari ücret üzerinden ödenen primlerin emekli aylığına etkisi

SORU: Ben, emekliliğine 5 sene kalmış 47 yaşında bir vatandaşım. Bir dönem maaşlarım fena değildi ve şu an SGK sitesinden emekli maaşıma bakınca 2.050 TL bağlanacak gibi görülmektedir. Gün sayım 5260 civarında ve 5600 gün için 340 gün kalmış. Şu an çalışıyorum ama asgari ücret almaktayım. Önümüzdeki 1-2 sene çalışmak durumundayım. Acaba bu 1-2 sene asgari ücretten ödenecek primlerim tahmini 2.000 lira olacağını düşündüğüm emekli maaşımı olumsuz anlamda çok etkiler mi? Bunun her sene için rakamsal bir tahmini var mı? Örnek, sene başına asgari ücretten prim yatırılır ise 100 lira düşer gibi?

Tunç Gökçeoğlu

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla, prime esas kazançlarınızın ortalamasıyla, prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Ayrıca 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların emekli aylıkları, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim gün sayıları için hesaplanan üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşuyor. Bundan sonraki süreçte asgari ücret üzerinden ödenecek primler, Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamanızı aşağı çektiği ölçüde emekli aylığınızı düşürür.

İsteğe bağlı prim öderseniz Bağ-Kur şartlarına tabi olursunuz

SORU: 28 Temmuz 1964 doğumluyum. SSK başlangıcım 15 Aralık 1989’dir. 20 Ocak 2005 ile 31 Temmuz 2012 arasında 2711 gün Bağ-Kur hizmetim var. 1 Ağustos 2012 yılından bu tarafa kesintisiz SSK’lı olarak çalışmaktayım. Toplam prim günlerim 5096 gündür. Bu tarihten itibaren isteğe bağlı prim ödesem, hangi tarihte emekli olabilirim? İsteğe bağlı prim ödemem emeklilik tarihimi nasıl etkiler?

NİYAZİ

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 354 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. İsteğe bağlı prim ödemeleri de Bağ-Kura sayılıyor. Prim eksiğinizi isteğe bağlı öderseniz bu şartlarla emekli olamaz, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalırsınız.

Destek primi borçları için af kanunu çıkmadı

SORU: Babam SSK emeklisi. Emekli olduktan sonra emlakçılık yaptı. Bu sürede Bağ-Kura para yatması gerekiyormuş. Çalıştığı için babam yatırmadığından cezaya girdik. Bağ-Kur borcu çıkardılar ve bize bunu yapılandırdılar. Şimdi bir yıldır bunu ödüyoruz. Ödememiz 2017 yılında bitecek.(Bu arada babam dükkânı kapattı çalışmıyor ) Sorum şu; haberlerde bahsedilen Bağ-Kur borçlarının silindiği, af olduğu biz bu aftan yararlanabilecek miyiz? Bizim yapılandırılan borcumuz iptal olur mu?

ASU

YANIT: Sorunuzda belirttiğiniz Bağ-Kur prim borcu, “Sosyal Güvenlik Destek Primi” borcudur. Destek primi borçları için bir af çıkartılmadı. Duyduğunuz haberler destek priminin kaldırılmasına ilişkin olabilir. Çünkü destek primi 10 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6663 sayılı kanun ile yürürlükten kaldırıldı. Ve basında çok sayıda habere konu oldu. Yapılandırdığınız prim borcunu ödemeniz gerekir. Borcunuz iptal olmaz.

Mahkeme sonucu, emeklilik statünüz açısından önemli

SORU: Sigortadan gelen evrakı ekte gönderiyorum. Sahte işyeri dedikleri yerde ben 3 gün çalıştım ve 3 günlük sigortam SGK dökümünde çıkıyor. İşyerinin vergi levhası var ve hala başka bir şehirde faaliyette bulunuyor. Benim bu 3 gün hariç 3604 günlük sigorta primim var, zaten emekliliğe hak kazanmış oluyorum. Buna rağmen SGK aylığımı kesti. Biz de dava açtık, bu davayı kazanabilir miyiz?

Özlem Tekbaş

YANIT: SGK denetmenleri tarafından yapılan denetimde, sigortalı çalışmanızın bildirildiği işyerinin sahte işyeri olduğu tespit edilmiş. Söz konusu tespite ilişkin raporu görmeden, davanın akıbeti hakkında kesin bir şey söyleyebilmek mümkün değil.

3 gün haricindeki prim gününüz 3600 günden fazla, yani emekliliğiniz için yeterli olmakla birlikte, 4/a (SSK) kapsamındaki bu çalışmanız iptal edilince, yaptığınız doğum borçlanması süresi 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilmiş. Zira borçlanılan süre, borçlanma tarihindeki ya da borçlanma tarihinden önceki son sigortalılık hali kapsamında değerlendiriliyor. Buna göre de son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası 4/b kapsamında ise 4/a statüsünden emekli olma hakkınız ortadan kalkıyor. Bu nedenle mahkeme sonucu, prim gününüzün 3 gün eksilmesi açısından değil, doğum borçlanma sürenizin 4/a kapsamında sayılması açısından önemli.

Fazla çalışma ücreti için haftalık 45 saatten fazla çalışmanız olması gerekir

SORU: Özel bir firmada özel güvenlik görevlisi olarak çalışıyorum. Bildiğim kadarıyla haftalık 45 den 180 saat çalışma olması gerekirken işveren 195 saat üzerinden hesaplama yapıyor bu uygulama doğru mudur?

CAN

YANIT: Ay hesabı sizi yanıltır. Fazla çalışma ücreti için haftalık çalışma saatini dikkat almanız lazım. Haftalık 45 saatten fazla çalışmanız varsa, 45 saatten fazla olan kısım için fazla çalışma ücreti almanız gerekir. Haftalık 45 saati aşan çalışmanız yoksa fazla çalışma ücreti hakkınızda yoktur.

Kardeşim yüzde 50 engelli oranıyla ne zaman emekli olur?

SORU: Erkek kardeşimin yüzde 50 engelli raporu var. Doğum tarihi 1 Ocak 1996. İşe başlama tarihi 14 Ekim 2015. Engelli kadrosundan kaç yıl sonra emekli olur? Engel durumu emekliliğini etkiler mi?

Fatma Osanmaz

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen hastane sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca kardeşinizin çalışma gücündeki kayıp oranın;

- Yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğu kabul edilirse 4680 prim günüyle 18 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 14 Ekim 2033 tarihinde,

- Yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olduğu kabul edilirse 4320 prim günüyle 16 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 14 Ekim 2031 tarihinde,

engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarıyla emekli olur.

Milli mücadele aylığı çocuklara geçmez

SORU: Dedem milli mücadeleye katılmıştı. 1978’e kadar maaş aldı. Aynı zamanda milli mücadele madalyası var.1978 de vefat etti. Sorum babam bu maaştan şimdi faydalanabilir mi?(babamın tüm kardeşleri vefat etmiştir.) Faydalanabilirse nasıl bir yol izlememiz gerekir?

MUSTAFA

YANIT: Milli mücadeleye katıldığından dolayı maaş bağlananların vefatı halinde, sadece eşlerine aylık bağlanır. Çocuklarına aylık bağlanmaz. Sonuç olarak, babanıza dedenizden dolayı aylık bağlatamazsınız.

İşçi, taşınan işyerine gitmek zorunda mı?

SORU: Yazılarınız sayesinde birçok bilgi sahibi oldum. Aklıma takılan bir konu var. Bizim ofis İzmir'den Turgutlu’ya taşınıyor. Bu haber bize sonradan verildi ve ben buradaki düzenimi bırakmak istemiyorum. Sonuçta herkesin bir yerde düzeni var. Ortada bir sözleşme yok, ben de fevri davranıp ortalığı kızıştırmak istemiyorum. Bir de 2014 yılında şahıs firmasından limited şirkete geçiş yaptık ve beni oradan alıp şirkete aktardılar. Sigorta geçmişime baktığımda 2014 yılında çıkış ve giriş gözüküyor. Ama ben 3 yıllık sigortalıyım ve yılsonu 4. yıla giriş yapacağım. Bu konuda bana nasıl bir yol gösterebilirsiniz? Ben bu durumu istemiyorum desem ve geçmiş dönemdeki çıkışa itiraz edip, 3 yıllık tazminatımı alabilir miyim? Alabilirsem bu 3 yıllık tazminat nasıl hesaplanacak?

Gökhan Yılmaz

YANIT: 4857 sayılı İş Kanununun 22. maddesine göre işveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.

İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 4857 sayılı İş Kanununun 17 ile 21. madde hükümlerine göre dava açabilir.

Kanun maddesinde esaslı değişikliğin tanımına yer verilmemiş. Ancak iş sözleşmesinde işçinin, işverenin başka işyerlerinde görevlendirilebileceğine ilişkin hüküm yoksa ve işyeri bulunduğu ilin büyükşehir sınırları dışında bir yere taşınıyorsa, çalışma koşullarında esaslı değişiklik olarak kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Bu durumda değişikliğin işveren tarafından yazılı olarak bildirilmesi ve sizin tarafınızdan da altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmesi gerekir. Aksi halde değişiklikler sizi bağlamaz. Bu durumda işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak veya bildirim süresine ilişkin ücretinizi ihbar tazminatı olarak ödemek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. Bu durumda kıdem tazminatının da ödenmesi gerekir.

İradeniz dışında yapılan ferdi işletmeden limited şirkete geçiş nedeniyle ferdi işletmede geçen hizmet sürenizin de kıdem tazminatı hesabına dahil edilmesi gerekir. Her iki işletmedeki toplam çalışma sürenizin her tam yılı için 30 günlük son ücretiniz üzerinden, bir yıldan artan süre için de oransal olarak kıdem tazminatı hesaplanması gerekir.

İkamet değişliği nedeniyle işinden ayrılan kıdem tazminatı alamaz

SORU: Ablam bir mağazada 5 senedir çalışıyor. Bu yaz memlekete taşınmaya karar verdiler. Gittiği yerde çalıştığı mağazadan yok. Kendi çıkmak isterse tazminatını talep edebiliyor mu?

Nilgün

YANIT: İkametgâh değiştirme gerekçesiyle işinden ayrılanın kıdem tazminatı alma hakkı yok. Bu nedenle işten kendi isteği ile ayrılacağından kıdem tazminatı alamaz. Ancak ablanızın sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih ise ve en az 3600 gün prim ödemesi varsa, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir.

Bağ-Kur kapsamında SGDP kesintisi tüm emekliler için kaldırıldı

SORU: Köşenizi dikkatle okuyan bir SÖZCÜ okuruyum. Sosyal güvenlik ve çalışma hayatı konularında bizleri aydınlatmaya çalışan cevabi yazılarınızdan dolayı sizi kutluyorum. Kısaca sorum şu: Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) konusu, köşenizde pek çok kez yayınlanmış olmasına karşın, hala bazı yönleri açık değil! Örneğin bir Emekli Sandığı (4/c) emeklisiyim. Bir anonim şirkete küçük bir hisse ile ortak olmayı düşünüyorum. Emekli maaşımdan SGDP kesintisi olacak mı? Ayrıca, Mart 2016’dan itibaren SGDP kesintisi, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışan emekliler lehine kaldırıldı diye biliyoruz. Anayasa’nın 10. maddesini de hatırlatarak, aynı konuda (emeklilik konusunda) aynı SGK çatısı altında kurumlar arası farklı uygulamalara yer vermek ne dereceye kadar doğru olmaktadır diye de sormak isterim.

Vedat Derecikli

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışan emeklilerin emekli aylıklarından kesilen yüzde 10 sosyal güvenlik destek primi (SGDP), sadece Bağ-Kur kapsamında çalışan Bağ-Kur emeklileri için değil, Bağ-Kur kapsamında çalışan 4/a (SSK) ve 4/c (Emekli Sandığı) emeklileri için de kaldırıldı.

Ayrıca, anonim şirket ortakları 4/b kapsamında sigortalı sayılmıyorlar. Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları 4/b kapsamında sigortalı sayılıyorlar. 4/c emeklisi olarak anonim şirket ortağı, hatta yönetim kurulu üyesi bile olabilirsiniz. Emekli aylığınızdan SGDP kesintisi yapılmaz.

Part-time çalışmam emekli aylığımı ne yönde etkiler?

SORU: Emeklilik konusunda yıl kriterini geçtim, yaşı bekliyorum. 4 yıl 9 ay sonra emekli olacağım. 27 Ekim 1969 doğumluyum. Üst sınırdan iyi bir işyerinde çalışırken 3 yıldır asgari ücretle çalışmaktayım. Part-time bir bölüme geçersem emekli olduğumda alacağım maaş ne yönde etkilenir?

Ozan Birkan

YANIT: Emekli aylığı en basit anlatımıyla prime esas kazanç ortalamasının aylık bağlama oranıyla çarpımından oluşuyor. Ortalama prime esas kazanç tutarının emekli aylığına etkisi de toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranından daha fazla. Primlerinizin üç yıldır asgari ücret üzerinden ödenmesi, üç yıl önceki prime esas kazanç ortalamanızı aşağıya çekmiştir. Part-time çalışmaya başlayıp, primlerinizin tavandan ödenmesi, ortalama kazanç tutarınızı yukarıya çektiği ölçüde, bağlanacak emekli aylığınıza olumlu yansıyacaktır.

Annem en erken hangi kurumdan emekli olabilir?

SORU: Annem 13 Mayıs 1965 doğumlu. Şirket ortaklığından dolayı 4 Ekim 2000 den beri Bağ-Kurlu. Bağ-Kur sigortalılığı halen devam ediyor. Bugüne kadar  15 yıl 5 ay 19 gün prim ödemesi var. En erken, hangi kurumdan nasıl emekli olabilir.

İ.Ethem

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan, şirket ortaklığından çıkıp bundan sonra prim ödemese de, 60 yaşını dolduracağı 13 Mayıs 2025’de Bağ-Kurdan yaş haddinden emekli olabilir. Bağ-Kurlular, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. Anneniz ortağı olduğu şirket dışında başka bir işyerinde çalışarak 1431 gün daha prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 13 Mayıs 2023’de SSK dan emekli olması da mümkün.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işveren tarafından yürütülmesi

SORU: Biz, toplamda 9 çalışanı olan site yönetimiyiz. 1 Temmuz’da başlayacak olan iş sağlığı ve güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğünü AÖF’den iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütümüne ilişkin işveren veya işveren vekili eğitimi tamamlama belgesi alarak çözmeyi düşünüyoruz. Fakat işyeri hekimi bulundurma konusunda zorunluluğumuzun ne olduğunu bilemedik. Bu konularla ilgili köşenizden yayımlayacağınız bir yazı ile biz ve bizim gibi yönetimleri aydınlatırsanız seviniriz.

Hülya Ayhan

YANIT: 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilecekler.

Buna göre, gerekli eğitimleri tamamlayan yönetici, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimine verilen görevleri, işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkikler hariç olmak üzere yürütebilir. Yani işyeri hekimi istihdam etmek veya bu hizmeti dışarıdan almak zorunda değilsiniz. Ancak işe giriş ve periyodik muayeneler ile tetkik hizmetlerini, işyeri hekimlerinden, kamu sağlık hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden almanız gerekiyor. Detaylı açıklamayı 29.06.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik’ten edinebilirsiniz.

Anneniz SSK’dan daha erken emekli olabilir

SORU: Annem, 1 Aralık 1969 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 5 Mayıs 1990’dur. İlk girişinde iki, daha sonra bir olmak üzere üç sene sigortası var. 17 Temmuz 2014’den beri de Bağ-Kurlu oldu. Daha önceki sigortası ile Bağ-Kur birleştirilebilir mi? Birleşirse ne zaman emekli olabilir? Birleşmezse ne yapmalı?

ERHAN

YANIT: Farkı sigortalılık statüsünde geçen hizmet sürelerinin emekli olmadan önce birleştirilmesi zorunlu. Annenizin hizmetlerinin birleştirilmesinde sorun yok. Anneniz Bağ-Kurdan emekli olmak için en az 5400 gün prim ödemesi gerekirken, SSK’da 3600 günle emekli olması mümkün. Anneniz son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemek suretiyle, 1920 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 1 Aralık 2021’de SSK’dan emekli olabilir.

Doğum borçlanması için fiilen çalışıyor olmak gerekmiyor

SORU: Eşim 18 Şubat 1963 doğumlu. 1 Mayıs 1989, ilk SSK başlangıç tarihi. 2 Eylül 1993’te doğum yaptı. Doğum borçlanması yapmadık fakat mutlaka yapmak istiyoruz. 17 Mayıs 2016 itibariyle 3873 gün sigorta primi var, halen fiili olarak çalışmakta. Yılsonu itibari ile çalıştığı işyerinin kapanması gündemde. Size sorularım şunlar;

1- 2017’den itibaren isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekliliğe hak kazanabilir mi?

2- Doğum borçlanması yapabilmek için fiili olarak çalışma zorunluluğu var mı?

3- İşten çıkarılırsa işsizlik ödeneği alırken isteğe bağlı sigorta primi ödeyebilir mi?

4- Emeklilik için önereceğiniz başka bir plan olabilir mi?

Haluk Erdil

YANIT: 1- Eşiniz emekliliği için gereken 20 yıl sigortalılık süresi ve 45 yaş şartlarını sağlamış. 5300 prim gününü tamamladığı tarihte emekli olmaya hak kazanır. Eksik prim günü için doğum borçlanması yapıp, geri kalan prim günü eksiği 1250 günden az olacağından, isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilir.

2- Doğum borçlanması için fiilen çalışıyor olmak gerekmiyor. Sigortalılığı sona erdikten sonra da borçlanma yapabilir. Ancak borçlanacağı sürenin 4/a (SSK) kapsamında prim günü sayılması için borçlanmayı isteğe bağlı sigortasını başlatmadan önce yapması gerekir.

3- İsteğe bağlı sigortalı olması, işsizlik ödeneği almasına engel değil. Diğer bir deyişle işsizlik ödeneği alırken isteğe bağlı sigortalı olabilir.

4- Doğum borçlanması yapmadan ve isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeden 3600 prim günüyle de emekli olabilir. Ancak bunun için 58 yaşını dolduracağı 18 Şubat 2021 tarihini beklemesi gerekir.

Vergi indirim hakkı almalısınız

SORU: Yüzde 40 raporumla 2005’de özel sektörde işe başladım. Raporum yüzde 57 seviyesine çıkınca 17.ve 18 madde bahanesiyle işten atıldım. 3680 gün prim ödemem var. Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim?

DİLAVER

YANIT: Vergi indirim hakkı almanız halinde 3 ncü derece engelli olarak emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. 720 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 2025’de 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İşsizin emlak vergisi ödememesi için yapması gereken

SORU: Ben işsizim. İşsizlerim emlak vergisi ödemediğini duydum. Emlak vergisini ödemesem olur mu? Böyle bir kanun mu var? Varsa nasıl faydalanırım?

SAMİ

YANIT: Türkiye sınırları için de brüt alanı 200 m2 yi geçmeyen tek meskeni olan, emekli aylığından başka geliri olmayan emekliler, şehitlerin dul ve yetimleri, gaziler, engelliler ve hiçbir geliri olmayanların Emlak Vergisi oranı Bakanlar Kurulu Kararıyla “ sıfıra” indirildiğinden emlak vergisi ödemezler. Bu uygulamanın kaynağı; Emlak Vergisi Kanunun 8 nci maddesi ve 20 Aralık 2006 Tarih ve 206/11450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıdır.

Şayet, hiç bir geliriniz yoksa ve Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2 yi geçmeyen tek daireniz varsa, emlak vergisi ödememeniz gerekir. Yapmanız gereken bağlı olduğunuz belediyeye başvurarak “ Hiçbir Geliri Olmayanların Tek Meskenine Ait taahhüt Belgesini” ni doldurup, Belediyeye vermekten ibarettir.

İkramiye farkı için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: Eskişehir Osmangazi Üniversitesindeki görevimden 40 yıl 10 ay aylık hizmet süresinden sonra 15 Eylül 2003’te emekli oldum. O tarih itibariyle emekli ikramiyemi 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanununun 89. maddesi gereğince 30 hizmet yılı üzerinden aldım. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı uyarınca, ödenmemiş olan 11 yıllık emekli ikramiyemin tarafıma ödenmesi için yapmam gereken işlemlerin neler olduğunu, başvuruma cevap beklentisinin ne kadar bir zaman olduğunu ve alamadığım takdirde nerede (Eskişehir/Ankara) hangi mahkemeye başvurabileceğimi aydınlatabilirseniz çok memnun olurum.

M. Rifat Bozkurt

YANIT: 30 yılı aşan 10 yıllık süreye ilişkin (ikramiye tam yıl için ödeniyor) ikramiye farkınız için önce SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak başvurmalısınız. Başvuru dilekçenizi, taahhütlü veya iade taahhütlü posta ya da APS ile göndermelisiniz. Zira süre hesaplaması açısından bu önemli olup, 60 günlük cevap süresi dilekçeyi postaya verdiğiniz tarihten başlar. Talebinizin 60 gün içinde reddi halinde, ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemesinde dava açmalısınız. Gönderdiğiniz dilekçeye 60 gün içinde cevap verilmezse, talep reddedilmiş sayılır. 60. günden sonraki 60 gün içinde dava açılması gerekir.

Emekli ikramiyeniz, emekli olduğunuz tarihteki memur maaş katsayıları dikkate alınarak hesaplanır. Buna göre de emekli olduğunuz tarihte bir yıl için aldığınız ikramiye tutarının on katı tutarında ikramiye ödenir.

100 Liralık seyyanen zam size de yapılmış olmalı

SORU: Geçen ay emekli maaşım bağlandı. Fakat 1989-1991 yıllarında Libya’da çalıştığım günleri belgeli olduğu halde saymamışlar. Primini elden ödediğim İstanbul/Beyoğlu Şubesi yurtdışı servisine gittiğimde, “bizim yapabileceğimiz bir şey yok, üstelik ödediğin prim de irat kaydedilmiş” diyerek geri gönderdiler. İkinci bir hususta, 1.057 TL gibi düşük maaş bağlandı. Geçen yıl emeklilere yapılan 100 TL seyyanen zam bize de yapılacak mı?

Hasan B.

YANIT: Öncelikle Libya’daki çalışma sürenizin emeklilik hesabınızda dikkate alınmamasının ve yaptığınız ödemenin irat kaydedilmesinin nedenini öğrenmeniz gerekiyor. Ancak buna göre itiraz veya dava açma hakkınız olabilir.

4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) emekli aylıklarına 2016 yılı Ocak ayından geçerli olmak üzere yapılan 100 TL seyyanen zamdan 2016 yılında emekli olanlar da yararlanıyor. 2016 yılı Ocak ayı itibarıyla hesaplanan aylık tutarınız önce 2015 yılının ikinci altı aylık döneminde gerçekleşen TÜFE artışı (yüzde 3,86) oranında, sonra 100 TL tutarında ayrıca artırılmış olmalı. Emekli aylığınızın düşük olmasının nedeni, prime esas kazanç tutarlarınızın düşük olmasından kaynaklanmış olabilir. Yine de tereddüdünüz varsa, söz konusu zamların emekli aylığınıza yansıtılıp yansıtılmadığını yazılı olarak SGK’dan sorabilirsiniz.

4500 günle de emekli olmanız mümkün

SORU: 1974 doğumluyum. 2004 sigorta başlangıcımla 3950 gün prim ödemem var. 58 yaşı beklemek şartıyla 4500 günü doldurduğumda emekliliği hak edebiliyor muyum? Yoksa mutlaka 7000  primi doldurmamı gerekiyor?

MUAZZEZ

YANIT: Primi 7000 güne tamamlama zorunluluğunuz yok. Yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 550 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşiniz 58 yaşı dolduracak

SORU: Eşim 1 Kasım 1967 doğumlu. SSK’lı işe giriş tarihi 22 Kasım 1983 olup, toplam 1138 gün prim ödemesi var. 1993 yılı ve 2001 yıllarında iki doğum yapmıştır. Doğum borçlanmalarını ödersek 3600 günden kaç yaşında emekli olabilir?

BAYRAM

YANIT: Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi,

3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasından sonra 1022 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşınız dolduracağı 1 Kasım 2025’de emekli olabilir.

53 yaşı dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 25 Ağustos 1967 doğumluyum. 1987’de 18 ay askerlik yaptım. 1993’de Bağ-Kura kayıt oldum. 1995’de SSK’da özel sektörde işe başladım. 7025  primim var. 1993-1995 arası Bağ-Kur borcumu yapılandırdım. Taksitleri ödüyorum. 18 ay askerliği borçlandırırsam ne zaman emekli olurum?

ÖZCAN

YANIT: Askerlik borçlanması SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 25 Ağustos 2020’de emekli olabilirsiniz.

Sigortalılık süresi emekli ikramiyesini etkiler mi?

SORU: Ben memuriyetten önce 7 sene sigortalı çalıştım. Memuriyette ise 25 yılı geçirdim. Şimdi emekli olmayı düşünüyorum. Sigortayı saydırdım. Sigortanın etkisi emekli maaşıma mı yoksa alacağım ikramiyeye mi olur?

Mustafa Ezerarslan

YANIT: Birleştirdiğiniz sigortalılık süreniz emekli aylığınızı etkiler. Sigortalı çalışmanız kamu sektöründe ise ve işten kıdem tazminatına hak kazandıran sebeplerden birine bağlı olarak ayrıldıysanız, emekli ikramiyenizi etkilemesi söz konusu olur. Aksi halde emekli ikramiyeniz, 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında geçen hizmet sürenize göre hesaplanır.

5900 gün prim ödeyip 57 yaşı dolduracaksınız

SORU: 12 Ekim 1977 doğumluyum. SSK başlangıcım 13 Temmuz 1999’dir. Askerliğimi sigorta başlangıcından önce yaptım. Ne zaman emekli olurum?

RECEP

YANIT: Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 12 Ekim 2034’de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı hesabında tüm prime esas kazançlar dikkate alınır

SORU: 10 Ocak 1970 doğumluyum. 7 Şubat 1994 sigorta başlangıcım. Üniversitede okurken bir işyerine girmiştim sadece 1 ay prim yatırılmış. Sonrasında Eylül 1996’da bankaya başladım. 1 Nisan 2016’da 15 yıl yazımı alarak (kıdem tazminatı) ayrıldım. 22 yıl sigortalılık süresi ve 6870 gün prim ödemesi olmuş. Maaş için yaşa takıldım. SGK’dan söylenen 10 0cak 2021’de yaklaşık 3,5 yıl sonra maaş alabileceğim. Bankada sigorta primleri hep tavandan yatıyordu. Maaşlı emekli olan arkadaşlarım 3.300 TL maaş alıyorlarmış. Ben bu maaş tarihini bekleyene kadar çalışmayacağım. Ancak maaş hak edilince son 7 yıla bakıldığı ile ilgili bir şey duydum. Bu son 7 yıl çalıştığım sürenin son 7 yılı mıdır? Dolayısıyla ben bu 3,5 yılı hiç sigorta yaptırmadan mı beklemeliyim yoksa bir arkadaşımın şirketinde sigorta yaptırmalı mıyım? Alacağım emekli maaşının düşmesini de istemiyorum. Bu süreyi ne şekilde beklemeliyim?

Özlem

YANIT: 7 Şubat 1994 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olduğunuzdan 50 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2020’de aylıklı olarak emekli olmaya hak kazanırsınız, 10 Ocak 2021’de değil.

Emekli aylığınızın hesabında son 7 yılın değil, tüm sigortalılık sürenizce üzerinden prim ödenen kazanç tutarları dikkate alınır. 1999 sonrasına ilişkin prime esas kazançlarınız da 2020 yılına kadar güncellenir. Emekli aylığı, en basit anlatımıyla, ortalama aylık prime esas kazanç tutarı ile toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Buna göre, yaşınızı beklerken üzerinden prim ödenecek kazanç tutarlarınız şu andaki kazanç ortalamanızı düşürdüğü ölçüde emekli aylığınız da düşer. Bu nedenle de mevcut ortalama kazancı düşürecek kazanç üzerinden prim ödemeye devam etmektense, prim ödemeden emeklilik yaşını beklemek daha avantajlı.

Ağustos 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 11 Ağustos 1968 doğumluyum. 8 Ağustos 1987’den beri SSK’lıyım. Prim gün ödemem 6900 gündür. Ne zaman emekli olabilirim?

İSMAİL

YANIT: Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 11 Ağustos 2018’de emekli olabilirsiniz.

İkramiye farkı davasını nerede açmam gerekir?

SORU: Önerdiğiniz üzere 30 yılı aşan ikramiye farkımın ödenmesi için iki ay önce TC Emekli Sandığına kargo yoluyla dilekçemi gönderdim, tık yok. Yeniden dilekçe mi göndereyim? Yanıt alamadan dava açabilir miyim? Emekli olduğum kurum ve Emekli Sandığı Ankara’da, ben nerdeyse 35 yıldır İzmir’de ikamet ediyorum. Bazı dostlar “davayı Ankara’da açman gerekir” derler, doğrusu nedir?

İsmi saklı

YANIT: Emekli ikramiyesi farkı için verilen dilekçeye 60 gün içinde cevap verilmezse, talep reddedilmiş sayılır. 60. günden sonraki 60 gün içinde dava açılması gerekir. Ancak burada 60 günlük cevap süresinin başladığı tarih önemli. Dilekçenizi taahhütlü veya iadeli taahhütlü ya da APS ile göndermediğinizden, 60 günlük sürenin başlangıç tarihinin tespitinde, dilekçenizin kurum kayıtlarına girdiği tarih esas alınır. İadeli taahhütlü posta ile göndereceğiniz yeni bir dilekçe ile ilk dilekçenizin akıbetini sorabilirsiniz.

Dostlarınızın söyledikleri doğru, davanın Ankara İdare Mahkemesinde açılması gerekiyor. Dava dilekçesini Ankara’ya gelmeden, Ankara İdare Mahkemesi Başkanlığına gönderilmek üzere İzmir İdare Mahkemesi Başkanlığına da verebilirsiniz.

3600 günle 58 yaşın dolmasını beklemeniz gerek

SORU: 2 Şubat 1971 doğumlu bayanım. İlk tescil tarihim Ağustos 1995 ancak prim ödeme başlangıç tarihi 1 Nisan 1996 olup, toplam 2750 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

SAADET

YANIT: Emeklilik şartları kişi adına ilk defa prim ödenen güne göre belirleniyor. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 3075 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte(ara vermeden prim öderseniz Eylül 2024 ay sonunda) emekli olabilirsiniz. Ayrıca 850 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2019’da emekli olabilirsiniz.

Sigortalı çalışma dönemi için ikramiye ödenmemesi yasal mı?

SORU: 1969-1971 yılları arasında iki yıl İller Bankasında sigortalı olarak çalıştım. Daha sonra Maliye Bakanlığında çalışmakta iken hizmetlerimi birleştirdim. 46 yıl hizmet sonrası 2014 yılında yaş haddi nedeniyle emekli oldum. 30 yıl üzeri ikramiye farkını yargı kararına istinaden aldım. Ancak fark ödenirken iki yıla isabet eden sigortalı hizmetime ilişkin ikramiye farkı ödenmedi. Yasal olup olmadığını açıklarsanız sevinirim.

Veysel Sakarya

YANIT: Kamuda geçen sigortalı hizmet süresi için emeklilik ikramiyesi, işten kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde ayrılmış olma şartı ile ödeniyor. İller Bankasından kendi isteğinizle veya kıdem tazminatına hak kazandırmayan başka bir şekilde ayrıldıysanız ikramiye ödenmez. İsterseniz SGK’ya yazılı olarak başvurup, ödenmeme sebebini sorabilirsiniz.

Askerlik süremi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

SORU: 15 Ağustos 1967 doğumluyum. 5 Aralık 1989’da sigortalı (Bağ-Kurlu) oldum. Sigortayla birleşti. 9200 gün primim var. 3 Mart 1987’de askerliğimi yaptım. Askerlik süremi borçlanırsam, ne zaman emekli olurum?

MEHMET

YANIT: Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa, askerlik sürenizin 15 gününü borçlanmanız halinde, SSK’dan emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Ağustos 2018’de emekli olabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde çalışanların tazminat ve izin hakları

SORU: Yazılarınızı takip eden bir okuyucunuzum. Bilgilendirmeleriniz için çok teşekkür ederek bir şey danışmak istiyorum. 27 Nisan tarihli yazınızda ev hizmetlerinde çalışanlardan bahsettiniz. Bizim de evimizde haftada 5 gün gelen (gündüz) yardımcımız var. Biz kendisini ilk günden sigortaladık. O da bizden sigortalı olmasına dayanarak bazı taleplerde bulunuyor. Nedir bunlar; 1- Beni işten çıkarırsanız kıdem tazminatım var. 2- Yılda 2 hafta ücretli izin hakkım var. 3- Dini bayramlara ek olarak 19 Mayıs, 23 Nisan vb. tüm resmi tatillerde de izin yaparım, işe gelmem.

Ben sizin yazınızı okuyana dek kendisinin sigortalı olmasından ötürü tüm bu taleplerinde haklı olduğunu sanıyordum. Fakat yazınızdan sonra çok şaşırdım. Kendisi ev işlerinden ötürü Borçlar Kanununa tabi imiş. Bu üç konuda hakları nedir?

1- Yarın bir gün "artık haftada 5 gün yardıma ihtiyacım yok" diyerek işten çıkarırsam kıdem tazminatı vermeyecek miyim?

2- Kaç hafta yıllık ücretli izin hakkı var?

3- Resmi tatillerde izinli midir?

Sedef Erenberk

YANIT: 27 Nisan 2016 tarihli Sözcü’deki köşemde de belirttiğim gibi 4857 sayılı İş Kanunun 4. maddesine göre, ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında değil, Borçlar Kanunu kapsamındalar. Buna göre de;

1- Yardımcınızın kıdem tazminatı hakkı yok. Ancak işten çıkarmaya karar verdiğinizde, işten çıkarmadan önce karşı tarafa önceden bildirimde bulunmanız veya bildirim süresine ait ücretini peşin ödeyerek işten çıkarmanız gerekiyor. Bildirim süresi, çalışma süresi bir yıla kadar olanlarda iki hafta, bir yıldan beş yıla kadar olanlarda dört hafta, beş yıldan fazla olanlarda altı haftadır.

2- En az bir yıl çalışmış olması halinde iki hafta, elli yaşından büyük ise üç hafta ücretli yıllık izin hakkı var. Yıllık ücretli iznin kullandırılmasına ilişkin hükümler Borçlar Kanununun 423-425. maddelerinde yer alıyor.

3- Borçlar Kanununda hafta tatili ile yıllık izin konusu düzenlenmiş iken, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya ilişkin hüküm bulunmuyor. Buna göre, sözleşme ile aksi kararlaştırılmamış ise işveren izin kullandırmayabilir.

1991’den Bağ-Kura kayıt olamazsınız

SORU: 1991 -1994 yılları arasında vergi mükellefi oldum. Bağ-Kur kaydımı yaptırmadım. Şu anda yeni yasalara göre emekli olma ihtimalim var mı?

ADİL

YANIT: Bugün için 1 Ekim 2008’den daha geride ki bir tarih itibariyle Bağ-Kura kayıt olunamıyor. 1991 -1994’den Bağ-Kura kayıt olarak gün kazanamazsınız. Sizin gibi bugüne kadar sigortalı olmayanları emekli edecek yeni bir kanun maalesef bulunmuyor. Doğum, askerlik tarihiniz,(ay, gün, yıl) askerlik süreniz ve bugüne kadar sigortalı olup olmadığınızı bildirirseniz, nasıl emekli olabileceğinizi hesaplayabiliriz.

Memur için 23 Mayıs 2002 tarihindeki fiili hizmet süresi belirleyici

SORU: 1 Şubat 1964 doğumluyum. 1 Eylül 1982 tarihinde sigortalı oldum. 20 Kasım 1997 yılında memur oldum. 14 ay askerlik borçlanması yatırdım. Ne zaman emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: Memurların emeklilik şartları, 23 Mayıs 2002 tarihindeki fiili hizmet sürelerine göre belirleniyor. Memuriyetten önce sigortalı çalışmanızla ödediğiniz prim gün sayınızı bildirmemişsiniz. Sorunuzu sigortalı olduğunuz tarihten memur olduğunuz tarihe kadar aralıksız prim ödediğiniz(askerlik sürenizi de borçlandığınızdan) varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için;25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. SSK’ya ödediğiniz prim gün sayınızı bildirirseniz sorunuzu daha net cevaplarız.

49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

SORU: 1998 mezunu astsubayım. 20 yılımı dolduracağım 2018 yılında mesleğimi bırakıp, Emekli Sandığı ödemelerimi kendim yatırarak emekli olabilir miyim, emeklilik yaşım kaç olur? Emekli maaşım TSK'da emekli yaşına kadar çalışarak emekli olan muadillerimle aynı mı olur? Emeklilik tazminatım ne şekilde değişir? 20 yılımı doldurup özel sektörde çalışırsam, işyerimle anlaşarak Emekli Sandığına ödeme yapılmasını isteyebilir miyim, bu durumda emeklilik yaşım ne olur? 20 yılımı doldurup mesleğimi bırakırsam, Emekli Sandığına ödeme yapmaz ve hiçbir yerde sigortalı olarak çalışmazsam Emekli Sandığı hastalığım durumunda sağlık ödemelerimi yapar mı?

Serhat Bayır

YANIT: 20 yıl hizmet sürenizi tamamladıktan sonra isteğe bağlı iştirakçi olarak prim ödemeye devam edebilirsiniz, ancak emeklik şartlarınız değişmez. 20 yıl fiili hizmet süresi ve 5 yıl fiili hizmet süresi zammı (FHZ) ile 25 yıl hizmet süresini tamamlıyorsunuz. Emeklilik için 54 yaş şartına tabi olup, FHZ’den dolayı 5 yıl yaş indirimi alır ve 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz. İsteğe bağlı iştirakçi olarak prim ödenen süreler için FHZ hesaplanmadığından ve kazanılmış hak aylığı intibakında dikkate alınmadığından, emekli aylığınız emeklilik yaşı dolana kadar çalışanlarla aynı olmaz. Emekli ikramiyeniz sadece fiili hizmet süreniz ve karşılığında hak kazanacağınız FHZ süresi için ödenir.

Özel sektörde çalışmaya başladığınızda Emekli Sandığına prim ödeyemezsiniz, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılırsınız. 4/a kapsamındaki çalışmanız 3,5 yılı aşmaz ise aynı yaş şartıyla 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli olursunuz.

Görevden ayrıldıktan sonra 100 gün süreyle 4/c iştirakçiliğinize bağlı olarak sağlık hizmeti alırsınız. 100 gün sonra, evliyseniz ve eşiniz genel sağlık sigortalısı ise eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz. Aksi halde gelir testi sonucuna göre GSS prim ödemek suretiyle sağlık yardımı alabilirsiniz.

Sigortalılığınız iptal edildiyse dava açabilirsiniz

SORU: 1959 doğumluyum. 1983 yılında 60 gün vekil öğretmenliğim var. Toplam 3540 gün SSK var. 1995'te eşimin yanında SSK'lı olarak çalıştım. 2135 gün eşimin yanında SSK’lıydım. Bu ara eşimden ayrıldım ve vefat etti. 2135 gün sigortalılığım şaibeliymiş, ne yapmalıyım?

Ayşe

YANIT: Eş yanında sigortalı olarak çalışmak yasal olarak mümkün. Ancak bu çalışmanın fiilen çalışma olması gerekiyor. Eşinize ait işyerindeki sigortalılık süreniz iptal edildiyse, SGK nezdinde itiraz edebilir, itirazınızın kabul edilmemesi halinde iş mahkemesinde dava açabilirsiniz. SGK’nın iptal gerekçelerinin aksini her türlü delil ve tanık ifadesi ile ispatlayabilirsiniz.

160 gün askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı 55’e düşürür

SORU: 1 Nisan 1971 doğumluyum. Askerden önce sigortam yoktu. SSK girişim 1 Mayıs 1996’da. Askerlik günümü yatırırsam, erken emekli olabilir miyim?

İLHAN

YANIT: Askerlik sürenizin 160 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2026’da emekli olabilirsiniz.

Yedek subaylık döneminde Emekli Sandığına kesenek ödediniz

SORU: 11 Mart 1965 doğumluyum.1 Nisan 1994 sigorta girişim var. Askerliğimi 1 Nisan 1992-1 Nisan 1993 arasında 12 ay asteğmen olarak yaptım. 6150 prim gün primim var. Askerliğimi ödeyerek ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Yedek subay olarak askerlik yaptığınızdan, okul dönemi hariç Emekli Sandığına kesenek ödediniz. Borçlanmanız gerekmiyor. Çünkü zaten hizmetten sayılacak. Yedek Subay okul dönemini borçlanma hakkınız var. Ancak borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmediğinden borçlanma yapmanıza gerek yok. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2018’de emekli olabilirsiniz.

Kardeşimin emekliliği için ne kadar prim günü olmalıdır?

SORU: Kardeşim Deniz Hasdemir 16 Aralık 1979 doğumlu. Şu an yurtdışında kalıyor, çalışmamaktadır. 1999/03 sigorta girişi, 1 gün primi var. 1999/11 isteğe bağlı sigorta 630 gün primi var. 2006/09 sigorta 19 gün primi var. Toplam 650 gün. 7 Temmuz 2014 tarihinden itibaren isteğe bağlı 4/b primi ödemektedir. Bu duruma göre emekli olabilmesi için prim miktarı ne kadar olmalıdır?

M. Tansel Erdoğan

YANIT: Kardeşiniz erkek olmalı. Buna göre, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 5975 prim günüyle 58 yaşını ya da 3600 prim günüyle 60 yaşını doldurması; 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için ise 5400 prim günüyle 58 yaşını doldurması gerekir. Son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olur.

Emeklilikte yaşa takılanlar konusunda gelişme var mı?

SORU: 1968 doğumluyum. SSK başlangıcım 18 Haziran 1992. 6500 gün prim ödedim. Halen SSK’lı olarak çalışmaktayım. Ne zaman emekliliğe hak kazanabilirim? Emeklilikte yaşa takılanlar konusunda bir umut var mı?

Serdar Mehmet

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüz tamam, 25 yılınız 18 Haziran 2017’de doluyor. 2021 yılında 53 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. Emeklilikte yaşa takılanlar konusu zaman zaman gündeme gelse de şimdilik umut veren bir gelişme yok.

5825 günle 56, 3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 3 Kasım 1967 doğumlu erkeğim. 2 Eylül 1996’da sigorta başlangıcım var. 22 Mart 2016 tarihli Posta gazetesinde okuduğum habere göre, 1999’dan önce sigortaya girenler 3600 günden emekli olacak diye yazıyordu. 5500 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

KEMAL

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 325 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 3 Kasım 2023’de. 2) 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 3 Kasım 2027’de emekli olabilirsiniz.

Yapılan ödemeler kıdem tazminatı avansı mahiyetindedir

SORU: 9 Temmuz 1956 doğumluyum. 1998 yılı Mayıs ayından itibaren site görevlisi olarak çalışıyorum. Her 3 senede bir gizli giriş çıkış yapıldı. Fakat aynı  yerde aynı şekilde devam ederek çalıştım. 2015  Temmuz ayında emekli oldum. 3 senelik yıllık iznimi kullanmadım, izin ücretini de almadım. 18 yıl içersin de toplam 4 bin lira tazminat aldım. 3 senelik izinle birlikte  bu 18 yıllık süreç için  toplam almam gereken tazminat bedeli ne kadar? Dört buçuk aydır emekli olmama rağmen hala aynı yerde çalışmaya devam ediyorum. Henüz tazminatımı da alamadım, ne yapmam gerekiyor.

NERGİZE

YANIT: Aynı işyerinde kesintisiz çalışıyorsanız tüm çalışma süreniz için, yani 18 yıl için kıdem tazminatı almanız lazım. Çalışma süresi aralarında kıdem tazminatı ödenen bedeller avans mahiyetindedir. Sonuç olarak; son aldığınız brüt ücretin 18 katı kadar kıdem tazminatı hesaplanması gerekir. Örneğin brüt 2.000 lira ücret aldığınızı varsayarsak, 36.000 lira kıdem tazminatı hesaplanır. Kıdem tazminatı avansı olarak ödenen 4.000 lira düşülüp 32.000 lira ödenmesi lazım. Ayrıca kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin ücretinin de işten ayrılacağınız tarihte ödenmesi zorunludur. Halen çalıştığınıza göre, işten ayrılacağınız zaman kıdem ve yıllık izin ücretinizi talep edersiniz. Ödememeleri halinde, çalışma ve iş kurumu il müdürlüğü nezdinde şikâyet hakkınızı kullanarak hakkınızı almaya çalışabileceğiniz gibi, iş mahkemesine dava açarak, hakkınızı yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz.

Askerliğimin kaç aynı borçlanmalıyım?

SORU: 2 Aralık 1965 doğumluyum. 3 Haziran 1996’da Bağ-Kur başlangıcım oldu. 6 Şubat 2014 tarihine kadar 6341 gün prim ödedim. 6 Şubat 2014’den beri 4/a kapsamında prim ödenmekte. Askerliğimi 1985-1986 yıllarında 18 ay yaptım. Sistemden baktığımda 56 yaşında emekliliğe hak kazanıyorum. Askerliğimin kaç ayını borçlanmalıyım?

Hayri Tecimen

YANIT: 6,5 ay (195 gün) askerlik borçlanması yaparsanız, emeklilik yaşınız 56’dan 55’e iner. Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmak koşuluyla 55 yaşınızı dolduracağınız 2 Aralık 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

65 yaş aylığında muhtaçlık ölçüsü değişti

SORU: 65 yaş aylığı bağlanmasında, muhtaçlık durumu tespit edilirken tüm hane halkının geliri dikkate alınıyordu. Son torba yasa ile muhtaçlık kriterinin değiştirileceği ve 65 yaş aylığı bağlanmasının kolaylaşacağı söylenmişti. Söz konusu değişiklik yapıldı mı?

Ali Barkın

YANIT: Halk arasında 65 yaş aylığı olarak bilinen 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz Türk vatandaşlarına aylık bağlanmasında aranan muhtaçlık ölçüsü değiştirildi.

Eski düzenlemeye göre, aylık başvurusunda bulunan kişinin muhtaçlık tespiti yapılırken hane içindeki kişilerin geliri esas alınıyordu. 26 Nisan 2016 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni düzenlemeye göre, aylığa başvuran kişinin sadece kendisine ve eşine ait gelirleri esas alınacak.

Yeni düzenlemeye göre, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar, nafaka bağlanmış veya nafaka bağlanması mümkün olanlar veya 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu hükümlerine göre harçlık ödenenler hariç olmak kaydıyla, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilen 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarına, muhtaçlık hâli devam ettiği müddetçe aylık bağlanabilecek.

65 yaşını doldurmuş kişilerden, her ne nam altında olursa olsun kendisine ve eşine ait her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olanlar muhtaç kabul edilecek.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 25 Mart 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 1997 sonra 1999’da Bağ-Kurlu oldum ve Bağ-Kura  6 yıl 3 ay 10 gün prim ödedim. 550 gün askerlik yaptım. Nasıl emekli olurum?

HAKAN

YANIT: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, SSK da emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. SSK prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Toplam 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 21 Ağustos 2020’de emekli olabilirsiniz. Bir diğer seçenekte, yaş haddinden emekli olmanızdır. Bağ-Kurdan sonra SSK ya en az 1260 gün prim ödeme ve toplam 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 25 Mart 2025’de yaş haddinden emekli olabilirsiniz.

Kapıcı iki ayrı apartmanda sigortalı olabilir mi?

SORU: Komşu apartmanda sigortalı olarak tam gün çalışan apartman görevlisi, bizim apartmanımıza da günde 2 saat bakmak istiyor. Biz bu eleman için SGK’ya başvurup bildirimde bulunacak ve sigorta primi ödeyecek miyiz? Böyle olursa mükerrer sigortalı olmaz mı? Bu konuda mevzuat ne diyor, izlememiz gereken yol nedir?

Apt. sakinleri adına

YANIT: Bir kişinin birden fazla işveren yanında çalışması yasal olarak mümkün. Dolayısıyla, söz konusu kapıcının başka bir binada tam gün sigortalı çalışması, sizin binanızda da sigortalı çalışmasına engel değil. Kapıcıyı sigortalı göstermeniz gerekiyor.

Bunun için önce kendisiyle kısmi süreli iş sözleşmesi yapılıp, bu sözleşmede hangi gün, hangi saatler arasında kaç saat çalışacağı ve ücreti saat başına belirlenmeli. Sonra apartmanın daha önce SGK’dan alınmış işyeri numarası yoksa binanın bulunduğu yerin bağlı olduğu SGK il veya merkez müdürlüğüne başvurarak işyeri tescili yaptırıp, işe giriş bildirgesi verilmeli, her ay da aylık prim ve hizmet belgesi vermek suretiyle sigortalı çalışmaları bildirmeli ve primleri ödenmeli.

Aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilmesi gereken prim ödeme gün sayısı, yapılan iş sözleşmesine göre ay içindeki çalışma saatleri toplamının İş Kanununa göre olağan günlük çalışma süresi olan 7,5 saate bölünerek; prime esas kazanç tutarı ise bildirilen gün sayısının karşılığı olan asgari ücret tutarından az olmamak üzere, ay içinde çalıştığı saat toplamı karşılığı ödenen ücret tutarı olarak hesaplanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.

Eşim 3600 günle emekli olabilir mi?

SORU: 1 Aralık 1973 doğumlu eşimin sigorta başlangıç tarihi 23 Ağustos 1989 olup,

2656 gün primi var. Şu anda çalışıyor. 4 yıl doğum borçlanmasını ödemeden, 3600 gün prime ve yaşını doldurduğunda emekli olabilir mi?

CAN

YANIT: Eşiniz, 944 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 1 Aralık 2031’de emekli olabilir.

Kapıcının kıdem tazminatını kim öder?

SORU: 30 Mart 2016 tarihli yazınızda kapıcının kıdem tazminatı hesabını veriyorsunuz. Ben de 21 yıldır aynı apartman da kiracıyım. Apartmanımız 26 dairedir. Kapıcının tazminatına ben mi yoksa ev sahibim mi katılacak?

Yaşar Menteşoğlu

YANIT: Kapıcıya ödenecek kıdem tazminatından kat malikinin mi yoksa kiracının mı sorumlu olacağı, tartışmalı bir konu. Kat Mülkiyeti Kanununun 18 ve 20. maddelerinde yer alan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, kıdem tazminatının ödenmesinden kat malikinin (ev sahibinin) sorumlu olduğu; kat malikinin ödememesi halinde kiracının sorumlu olduğu, ancak kiracının sorumluluğunun ödemekle yükümlü olduğu kira miktarı ile sınırlı olup, yaptığı ödemenin kira borcundan düşüleceği sonucu ortaya çıkıyor.

Diğer yandan, kat maliki ile kiracı arasında yapılan kira sözleşmesine kiracının oturduğu süreyle sınırlı olarak, kıdem tazminatının veya oluşturulmuş ise kıdem tazminatı fonu katılım payının kiracı tarafından ödeneceğine ilişkin hüküm konulması mümkün. Bu durumda kıdem tazminatının, kapıcının hizmetlerinden yararlandığı süreye bağlı olarak kiracı tarafından ödenmesi gerekir. Kira sözleşmesinde bu yönde bir hüküm olmaması halinde yasa hükmüne göre kıdem tazminatının kat maliki tarafından ödenmesi gerekiyor.

Prim dışında 54 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 2 Eylül 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ocak 1994’dür. Primim doldu. Ne zaman maaşa bağlarlar?

AHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Primim doldu dediğinize göre prim şartını sağlamış olmalısınız. Bundan sonra prim ödemeseniz de,54 yaşınızı dolduracağınız 2 Eylül 2030’da emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı fonu siyasi otoriteye bağlı

SORU: 3600 iş gününden iş hakkımı feshi kalkıyor söylentisi var. Ne kadar doğru acaba, tarih var mı?

AHMET

YANIT: Kıdem tazminatı fonu kurularak, kıdem tazminatın işveren yerine fondan alınması uzun süreden beri gündemde. Çeşitli seçimler nedeniyle rafa kaldırılmıştı. Tekrar raftan indirildi. Ancak yasanın ne zaman çıkacağı siyasi otoriteye bağlı. Bugünden tarih vermek mümkün değil. Ancak, önemli tartışmalara yol açacağına hiç kuşku yok.

Askerliği işletirsem emeklilik yaşım düşer mi?

SORU: e-devlet üzerinden SGK’dan aldığım bilgilere göre 4409 prim günüm var. 5 Ağustos 1978 doğumluyum. SGK giriş tarihim 10 Temmuz 1996. SGK’nın “Ne zaman emekli olurum?” sitesindeki bilgilere göre, askerlik süresi girmeksizin 1416 prim gün sayım kalmış ve 56 yaşımı dolduracağım 5 Ağustos 2034’te emekli olurmuşum. Bunlar doğru mudur? 155 gün kısa dönem er olarak askerlik yaptım, bu süreyi nasıl işlettirebilirim? SGK’ya askerlik terhis belgemle mi başvurmalıyım? Bunun için SGK’ya ödeme yapmam gerekiyor mu? Gerekiyorsa bunu nasıl hesaplayabilirim? Askerliği işletirsem emeklilik yaşım düşer mi?

Serhan Tengiz

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Buna göre, SGK’nın sitesinden aldığınız eksik prim günü ve emeklilik yaşınıza ilişkin bilgiler doğru.

Askerlik süresi, borçlanılması halinde hizmet süresi (prim günü) olarak değerlendiriliyor. Bunun için de borçlanılan her bir gün için borçlanma başvuru tarihinde geçerli olan günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak koşuluyla seçilen prime esas kazanç tutarının yüzde 32’si kadar prim ödenmesi gerekiyor.

Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı düşürmez, sadece prim günü kazandırır. Eksik prim gününüzü emeklilik yaşınız dolana kadar tamamlamanız mümkün olduğundan askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok.

25 yaşına kadar olan GSS prim borçları siliniyor

Genel sağlık sigortası prim borçlarının silinmesini öngören kanun çıktı mı?

Serkan Altın

YANIT: Genel sağlık sigortası (GSS) prim borçlarının silinmesine ilişkin düzenlemeyi de içeren 6704 sayılı Kanun 26 Nisan 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girdi. Ancak düzenleme, beklentinin aksine tüm GSS prim borçlarını kapsamıyor.

Sadece 26 Nisan 2016 tarihinden önce 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 60/1-g maddesi kapsamındaki genel sağlık sigortalılarının 25 yaşını doldurdukları tarihe kadar olan GSS prim borçlarının tahsilinden vazgeçilecek, yani silinecek. 25 yaşından sonraki döneme ilişkin prim borçları silinmeyecek.

Ayrıca 25 yaşından önceki döneme ilişkin olarak ödenmiş olan primler iade edilmeyeceği gibi, 25 yaşından sonraki döneme ilişkin prim borçlarına da mahsup edilmeyecek.

İsteğe prim ödeyerek emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Mayıs 1951 doğumlum. SSK giriş tarihim 1 Mayıs 2003 olup 4.200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

MAHMUT

YANIT: Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz. İsteğe prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı olarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve isteğe bağlı prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Ağustos 2019 ayı sonunda)

Çalışanın işverenin başka bir işyerinde görevlendirilmesi

SORU: 8 yılı müdür olmak üzere 10 yılı aşkın süredir bir mağazada çalışmaktayım. Çalıştığım işyerim bana 15 dakika uzaklıkta ve ulaşım olarak çok yakın bir yer. Şirketim rotasyon olarak beni il sınırları içerisinde çok uzak bir yere gönderiyor. Orası benim için hem uzak hem de bir bayan olarak gece geç saatlerde eve gelmek benim için çok problem olacağından kabul etmek istemiyorum. Ayrıca o yerin aylık cirosu çok düşük olduğundan, maaşıma olumsuz yansıyacak. Sigorta başlangıcım 2004 yılı olduğu için emeklilik şartları tamamlanmıyor. Bilgi verirseniz sevinirim, nasıl bir yol izlemeliyim, haklarım nelerdir?

Yeliz Karataş

YANIT: İşverenin başka bir işyerinde görevlendirilip görevlendirilemeyeceğiniz konusunda iş sözleşmenizdeki hükümlere bakmak gerekiyor. Şayet sözleşmenizde işverenin başka işyerlerinde de görevlendirilebileceğiniz öngörülmüş ise yapılan görevlendirmeyi kabul etmek zorundasınız.

İş sözleşmenizde işverenin diğer işyerlerinde çalıştırılabileceğiniz öngörülmemiş ve bu görevlendirme çalışma koşullarınızda esaslı bir değişiklik oluşturuyorsa, İş Kanununun 22. maddesine göre, değişikliğin işveren tarafından yazılı olarak bildirilmesi ve sizin tarafınızdan da altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmesi gerekir. Aksi halde değişiklikler sizi bağlamaz.

Bu durumda işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak veya bildirim süresine ilişkin ücretinizi ihbar tazminatı olarak ödemek suretiyle iş sözleşmenizi feshedebilir. Bu durumda kıdem tazminatının da ödenmesi gerekir.

Kanun maddesinde esaslı değişikliğin tanımına yer verilmediğinden, tanımı yapmak ve esaslı değişikliğin içeriğini belirlemek doktrine ve Yargıtay kararlarına bırakılmıştır. Bu bağlamda, işçinin sözleşmeye devam etmesini çekilmez kılacak derece ağırlaştıran ve işçinin aleyhine sonuç doğuran her türlü değişiklik, esaslı değişiklik olarak kabul edilebilir. Bu aşamada yapabileceğiniz tek şey işyeri değişikliğini kabul etmeyip, hakkınızda İş Kanununun 22. maddesi hükmünün uygulanmasını talep etmek olabilir.

Askerliğinizi borçlanıp 1855 günde prim ödeyerek emekli olabilirsiniz

SORU: 20 Temmuz 1964 doğumluyum. 10 Mart 1986 sigorta başlangıcı var. Ödenmiş primim 4500 gün. Askerlik ödememi yaparsam ne zaman emekli olurum?

RECEP

YANIT: Askerlik tarihinizi belirtmemişsiniz. Sorunuzu askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız varsayımıyla cevaplandırıyoruz. Askerliğinizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Borçlanmadan sonra 185 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirisiniz.

SSK’dan az primle daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak 1972 doğumluyum. 19 Şubat 1995 tarihinde sigortalı oldum. 92 gün sigortam var. 26 Aralık 1997 tarihinde esnaf Bağ-Kurlu oldum. Hâlâ prim yatırıyorum. 1992-1994 yılları arası 19 ay askerlik yaptım. Hangisinden ne zaman emekli olabilirim? Askerliği saydırmam gerekir mi?

MEHMET

YANIT: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunduğundan, SSK şartlarına tabi olabilmeniz için, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekir. Bu şekilde SSK’ya 1260 gün prim ödeyip, askerlik sürenizin de 9 ayını borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 taş şartlarına tabi olursunuz. Ve 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2026’da emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurda ise askerliğinizin tamamını borçlandıktan sonra ara vermeden 24 Şubat 2021’e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 25 tam yıla(9000 güne) tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2028’de emekli olabilirsiniz.

Borçlanma halinde sigorta başlangıcı askerlik tarihine gitmez

SORU: Sigorta girişim 2005. 1995 yılında askere gittim, 18 ay askerlik yaptım. Askerlik süremin bir ayını borçlanıp ödersem sigorta başlangıcım 1995 olarak değişir mi?

Ali Osman

YANIT: İlk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılan askerlikle ilgili borçlanma yapıldığında, sigorta başlangıç tarihi askerlik başlangıç tarihine gitmez. Sigorta başlangıç tarihi, borçlanılan süre kadar geri gider. Buna göre, askerlik sürenizin tamamını da borçlansanız bir ayını da borçlansanız, 2005 yılındaki sigorta başlangıcınız, borçlanacağınız süre kadar geri gider.

Ev hizmetlerinde çalışanların hakları

SORU: Annem, 100 yaşında, aklı başında emekli bir ilkokul öğretmenidir. Yoğun bakıma muhtaç değil, sadece destek olması, ev ihtiyaç ve hizmetlerini karşılaması için 6 senedir yatılı (haftada 1 gün izinli) bir yardımcı ile beraber yaşıyor. Refakatçi kadının da talep etmemesi üzerine sigortalı yapılmadı. Aylık maaşı nakit olarak elden ödeniyor, ancak bir bordro veya makbuz da kesilmiyor. Annemi SGK’ya, beni sigortalı yapmadı diye şikâyet edebilir mi? Yatılı çalışan ev hizmetlilerinin, diğer SGK işçileri gibi kıdem tazminatı, yıllık izin ve fazla mesai talebinde bulunamayacaklarını duydum, bu doğru mu? Refakatçi emekli olduğu için bu işten elde ettiği ikinci maaş için gelir vergisi ve damga vergisi ödemesi gerekir mi?

İsmi saklı

YANIT: Annenizin yardımcısının sigortalı yapılması, emekli olduğu için de sosyal güvenlik destek primi ödenmesi gerekiyordu. Sigortalılığının, iş kazası ve meslek hastalığı dışında kendisine bir yararı olamamakla birlikte, isterse şikâyet edebilir.

4857 sayılı İş Kanunun 4. maddesine göre, ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında değil, Borçlar Kanunu kapsamındalar. Bu nedenle de kıdem tazminatı hakları yok. Hizmet sözleşmeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun ikinci kısım, altıncı bölümünde düzenlenmiş olup, “Genel Hizmet Sözleşmeleri” birinci ayrımda yer almaktadır. 393 ila 447. maddelerde işçinin ve işverenin yükümlülüklerini bulabilirsiniz. 422. maddeye göre işveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta, elli yaşından büyük işçilere de en az üç hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür. 423-425. maddeler de yıllık izinin kullandırılmasına ilişkin hükümleri içeriyor.

Borçlar Kanununun 402. maddesinde fazla çalışma ile ilgili hükümler yer almakta olup, işverenin fazla çalışma için işçiye normal çalışma ücretini en az yüzde elli fazlasıyla ödemekle yükümlü olduğu belirtilmiş, ancak ev düzeni içinde çalışmada çalışma sürelerine ilişkin düzenleme yapılmamış. Dolayısıyla fazla çalışma ile ilgili somut bir düzenleme yok.

Ev hizmetlerinde çalışanların ücretleri Gelir Vergisi Kanununa göre gelir vergisinden, Damga Vergisi Kanununa göre de damga vergisinden müstesnadır. Diğer bir deyişle gelir vergisi ve damga vergisi ödenmesi gerekmiyor.

Ek 5 kapsamında Bağ-Kur’dan fazla prim ödemelisiniz

SORU: 10 Kasım 1955 doğumlu bayanım. 14 Ekim 2010 tarihinde Bağ-Kura kayıt oldum. 5Yıl 4Ay (1920) prim günüm var. Bundan sonraki primlerimi Ek-5 tarım sigortasından 4/a (SSK) dan öder isem, kaç prim günüyle hangi tarihte (gün, ay, yıl) 4/a (SSK) statüsünden emekli olurum? Ek-5 tarım sigortasına hangi tarihte geçmem gerekiyor? Hemen geçsem olur mu? Geçmem gereken zorunlu bir tarih var mı?

CEVRİYE

YANIT: Sorunuza Pazartesi günü verdiğimiz cevapta SSK ve Bağ-Kura aynı şartlara tabi olduğunuz şeklinde yanlış cevap verdiğimizi fark etmiş bulunuyoruz.(yanlış cetvele baktığımızdan) SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Toplam priminiz içinde Ek 5 kapsamında Bağ-Kurdan daha fazla prim ödemeniz halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 4800 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi olursunuz. Yaş sorununuz olmadığından son 2400 günü ek 5 kapsamında olmak üzere 2880 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4800 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (ara vermeden prim ödeyemeye devam ederseniz 25 Şubat 2024’de) Ek 5 kapsamında hemen prim ödemeye başlayabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz itibariyle fazla prim ödediğiniz sigortalık statüsü, primlerin eşit olması halinde son olarak tabi olduğunuza sigortalılık statüsü şartlarıyla emekli olacağınızdan, Bağ-Kura toplam 2400 günden fazla prim ödememeniz gerekir. Yani en geç Bağ-Kura 2400 gün prim ödediğiniz tarihte, Bağ-Kurdan çıkararak, ek 5 kapsamında prim ödeye başlayıp en az 2400 günde ek 5 kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

SGDP ödemeleri emekli aylığını artırmaz

SORU: 2002 yılında SSK'dan emekli oldum. Ara vermeden aynı işyerinde çalışmaya devam ederek 13 yıl tavandan destek primi ödedim. 2015 yılı sonunda çalışmayı bıraktım. 61 yaşındayım. Emekli aylığım çok düşük. Destek primi ödeyerek çalıştığım 13 yıldan yararlanarak emekli aylığımı yükseltmenin bir yolu var mı?

Burhan Yılmaz

YANIT: Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmiş veya bildirilmiş süreler, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları yönünden sigortalılık süresi sayılmamakta, prim ödeme gün sayısına ilave edilmemekte, hizmet birleştirmesi yapılmamakta ve ödenen primler toptan ödeme olarak iade edilmemektedir. Ancak SGDP ödenen sürelerde sigortalının iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması halinde, bu sigorta kollarından gerekli yardımlar yapılmaktadır. Dolayısıyla da ödenen sosyal güvenlik destek primleri emekli aylığında artış sağlamaz.

Kayınbabanız sadece askerlik borçlanmasıyla gün kazanabilir

SORU: Kayınpederimin 1961 doğumlu olup, 1989’da 5 aylık Bağ-Kur girişi bulunmakta. Sonra çıkışını yaptırmış. Daha sonra 1999’da SSK’lı olmuş. Şu an toplamda 2200 gün SSK prim ödemesi var. Size sorumuz geriye dönük Bağ-Kurdan gün alabilme şansımız var mı? Emekli olabilmemiz için hangi şartlara tabiyiz?

NUMAN

YANIT: Kayınbabanız sadece askerliğini borçlanarak gün kazanabilir. Bunun dışında geçmişten Bağ-Kur günü kazanamaz. Askerlik süresini(askerliği 20 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra, 650 günde prim ödeyerek Bağ-Kurla birlikte toplam 2350 gün olan primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

İdarenin, mahkeme kararının gereğini yerine getirmemesi

SORU: İşverenim. İdari para cezasına itiraz edip, idare mahkemesinde dava açtım. Mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verdi, davayı  kazandım, SSK temyize gitti. Borcu yok kâğıdı vermiyor ve sigorta prim ödemelerinde indirim yapmıyor. Bilgi verirseniz sevinirim.

Ferruh Alaybey

YANIT: Anayasanın 138. maddesinin son fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ile idarenin, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği; İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinde de Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak 30 günü geçemeyeceği, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabileceği belirtilmiştir.

Buna göre, mahkeme kararı idareye tebliğ edilmiş ve tebliğ tarihinden itibaren 30 gün geçmiş ise maddi ve manevi tazminat davası açabileceğiniz gibi, ayrıca Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda da bulunabilirsiniz.

7000 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1 Mart 1979 doğumluyum. 1992 yılında sigorta sicilim açıldı. İlk prim ödemem 2007 yılının 9 ayında gözüküyor. Toplam 1475 gün prim ödemem var. Kaç yaşında emekli olurum?

METİN

YANIT: Emeklilik şartlarınız adınıza ilk defa prim ödenen Eylül 2007 tarihine göre belirlenecek. Bu tarihe göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5525 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2039’da emekli olabilirsiniz.

Bulgaristan’daki çalışma sigorta başlangıcı sayılır mı?

SORU: 17 Nisan 2016 tarihli Sözcü Gazetesindeki cevabınızı okudum. Aşağıdaki konu hakkında bize bilgi verebilir misiniz? Eşim 1988-1989 yılında Bulgaristan’da devlet okulunda öğretmenlik yapmış ve sigorta başlangıcı var. 1989 yaz aylarında Türkiye’ye göç ediyor. 1999 yılında devlet memuru (öğretmen) oldu ve hala devlet memuru olarak çalışıyor. 2014  yılında çıkan yeni Kanun, Bulgaristan’da çalışmış olanları da kapsıyor mu? Eşimin sigorta başlangıcı 1999 mu yoksa 1989 yılı mı olmalı? 1989 yılı olması gerekiyorsa bundan sonra ne yapmamız gerekiyor?

Berkant Akartürk

YANIT: Eylül 2014’te 6552 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeye göre, uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul ediliyor.

17 Nisan 2016 tarihli Sözcü’de yayımlanan “Almanya’daki sigorta başlangıcı için dava açmanız gerekmiyor” başlıklı yazı, Almanya’da çalışması olan Türk vatandaşı ile ilgili olup, Türkiye ile Almanya arasında yapılan ikili sosyal güvenlik sözleşmesinde yer alan hüküm gereği, Almanya’daki sigortalılık sürelerini borçlanması halinde, bu ülkedeki ilk sigorta başlangıç tarihi Türkiye’de de sigorta başlangıç tarihi kabul ediliyor.

Türkiye ile Bulgaristan arasında bu tür bir sözleşme olmadığından, eşinizin Bulgaristan’daki çalışması Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılmaz. Eşiniz zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye’ye gelmiş ise Bulgaristan’daki çalışma süresini borçlanabilir. Ancak bu durumda, Türkiye’deki sigorta başlangıcı, borçlandığı süre kadar geri gider.

Askerliğinizin 9 aynı borçlanıp 53 yaşı dolduracaksınız

SORU: 17 Şubat 1972 doğumluyum. İşe giriş 17 Ağustos 1993’dür. Askerliğim işe girişten önce. 6300 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Askerliğimin kaç gününü ödemem gerekiyor?

TURGAY

YANIT: Askerlik sürenizin 9 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 17 Şubat 2025’de emekli olabilirsiniz.

Kardeşinize yüksek olan aylık bağlanır

SORU: Rahmetli emekli öğretmen olan babamdan maaş alan, evli olmayan ve çalışmayan bir kız  kardeşim var. Annem de emekli öğretmen idi. O da rahmetli oldu. Acaba kız kardeşim annemden de maaş bağlatabilir mi ilave olarak?

BORA

YANIT: Kız kardeşinize hem babanızdan ve hem annenizden dolayı yetim aylığı bağlanmaz. Kardeşinizin annenizden ve babanızdan bağlanacak aylıktan yüksek olanı tercih etme hakkı bulunuyor.

5000 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabi olur

SORU: Yaklaşık 4 yıldır ev hizmetlerinde sigortalı olarak çalışan yabancı uyruklu bir kadın, 5 yıl ikamet süresi sonucunda Türk vatandaşlığına kabul edilmesi durumunda emeklilik hakkı kazanmak için ne gibi şartlara tabidir? Yaşı 61-62 olacaktır. Ayrıca kendi ülkesinde çalıştığı süre sayılıp, emekliliği erkene alınabilir mi?

Ytarcan

YANIT: Sigorta başlangıç tarihini en azından yıl olarak belirtmemişsiniz. İlk defa 2012 yılında sigortalı olduğunu kabul edersek 5000 prim günü ve 61 yaş şartlarını sağladığında 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanır.

Kendi ülkesi ile Türkiye arasında sosyal güvenlik anlaşması varsa ve bu anlaşmada da her iki ülkedeki çalışmaların emekliliğe hak kazanılmasında dikkate alınacağına dair hüküm varsa, kendi ülkesindeki çalışması da dikkate alınır. Ancak Türkiye’deki çalışması üzerinden kısmi aylık bağlanır.

Yıpranma süreniz emeklilik yaşınızdan düşülür

SORU: 17 Ocak 1975 doğumluyum. 14 Ağustos 1992 de memuriyete başladım. 15 yıl fiili hizmet (yıpranma payı) aldım.(yılda 2 ay) Sizce ne Zaman emekli olurum?

ERKAN

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için; 25 yıl fiili hizmet ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli Sandığından emekli olursanız göreviniz nedeniyle 15 yıl çalışmanız karşılığı, her yıl için iki ay hesabı üzerinden hak kazandığınız toplam 2 yıl 6 ay fiili hizmet zammı süreniz de emeklilik yaşınızdan düşülecek. Ve 17 Temmuz 2024 tarihinde emekliliğe hak kazanabileceksiniz.

Emeklilik için gereken prim gün sayısı

SORU: SSK, Bağ-Kur ve isteğe bağlı sigortada, primlerin emeklilik için gerekli sayısı nedir? Bu primler neye göre hesaplanmaktadır?

K. Nasuhioğlu

YANIT: Sorunuz çok genel olmuş. Yanıtı için sayfalarca yazmam gerekir, buna da imkan yok. Özetle şunu söyleyebilirim. Emeklilik için gereken prim gün sayıları sigorta başlangıç tarihlerine ve sigortalılık statülerine göre değişiyor.

4/a (SSK) statünden emeklilikte gerekli olan prim günü, sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar için 23 Mayıs 2002 tarihindeki sigortalılık süresine göre 5000 günle 5975 gün arasında kademeli olarak değişiyor. 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar için 7000, 30 Nisan 2008’den sonra sigortalı olanlar için 7200 prim günü gerekiyor.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilikte, sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olan kadınlar için 7200, erkekler için 9000 prim günü; 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar için ise kadın erkek ayrımı olmaksızın 9000 prim günü gerekiyor.

Bir de yaştan veya engellilere sağlanan özel şartlarla emekli olmak için yine sigorta başlangıç tarihine göre 3600 günle 5400 gün arasında değişen prim günleri var.

Sigorta primleri, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında olmak üzere, 4/a sigortalıları için çalışmaları karşılığı aldıkları ücretleri üzerinden, 4/b ve isteğe bağlı sigortalılar için kendileri tarafından belirlenen prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanıyor.

Prim ödemeden yaşı beklersem aylığım düşer mi?

SORU: 14 Ağustos 1992 girişliyim. SSK’lı olarak 5494 günüm, 4/b olarak da 1 yıl 10 ay 10 gün ödemem var. Son 5-6 yıldır tavandan ödeme yapılıyor. Ne zaman emekli olabilirim? Bir diğer sorum da yılı doldurup bekleme yapma durumunda, yani 1 yıl daha çalışıp sonra ödeme yapmadan yaşı beklediğimde emekli maaşımda bir değişim (azalma) olur mu? Son yıllarda tavandan ödeme yerine daha düşük prim ödeme yaptığımızda emekli maaşımız düşer mi?

Murat İriç

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz dolmuş, sigortalılık süreniz 14 Ağustos 2017’de doluyor. Doğum tarihinizi belirtmemişsiniz. 53 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Prim ödemeden yaşınızın dolmasını beklemeniz halinde emekli aylığınız düşmez. Düşük kazanç üzerinden prim ödemeye devam etmeniz halinde ise prim ödeme sürenize bağlı olarak emekli aylığınız bir miktar düşer.

Kasım 2017’yi bekleyeceksiniz

SORU: Bağ-Kurluyum. 1 Kasım 1966 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıcım 22 Kasım 1990 'dan 2016’ya kadar aralıksız prim ödedim. 1986-1988 dönemindeki askerliğimi de borçlanarak ödedim. Ne zaman emekli olurum?

BAHATTİN

YANIT: Askerlik borçlanması emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz.

Kayınvalideniz Bağ-Kurdan çift aylık alamaz tercih ettiği aylığı alır

Soru: Kayınvalidem dul ve yetim. Bağ-Kurlu kocasının maaşını alıyor. Aynı zamanda Bağ-Kur emeklisi olan babasının maaşını da alabilir mi?

BÜLENT

YANIT: Kayınvalidenizin Bağ-Kurdan eşi ve babasından çift aylık alamaz. Ancak tercih ettiği aylığı alma hakkı var. Muhtemelen eşinden aldığı aylık yüksek olduğundan, eşinden aylık almaya devam edecek.

Borçlanma yoluyla SSK’dan emekli olabilir miyim?

SORU: Doğum  tarihim 11 Eylül 1959. SSK başlangıç tarihim 1 Temmuz 1986, çıkış tarihim 2 Kasım 1989. 1986 yılında 180 gün, 1987 yılında 90 gün olmak üzere toplam prim günüm 270. SSK’dan 1989 yılında çıktıktan sonra baroda kaydım dondurulmuş olup bugüne kadar hiçbir faaliyette bulunulmamıştır.

1- Borçlanma yoluyla SSK’dan emekli olabilir miyim?

2- Asgari maaşla emekli olabilmek için eksik günlerim için ödeyeceğim prim tutarı yaklaşık olarak kaç TL’dir?

3- Emekliliğimin gerçekleşmesi durumunda, Bağ-Kur’dan emekli olan eşimin vefatı halinde kendisinden bana maaş kalır mı?

Nurefşan Engüllü

YANIT: 1- 3600 prim gününü tamamladığınızda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Ancak eksik prim gününüzün tamamını borçlanamazsınız. Sigortalı olmaksızın yaptığınız avukatlık staj süresi ile ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra doğan çocuklarınız (en çok üç çocuk) için doğum borçlanması yapabilirsiniz. 3600 günü doldurmanıza son 1260 gün kalana kadar isteğe bağlı sigortalı olarak 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödeyebilirsiniz. Son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekir.

2- Borçlanacağınız her bir gün için günlük asgari ücretin yüzde 32’si kadar (2016 sonuna kadar 17,57 TL) prim ödersiniz.

3- Emekli olmanız durumunda, Allah gecinden versin eşinizin vefatı halinde, eşinizin emekli aylığının yarısı size bağlanır.

Kıdem tazminatı için geriye dönük dava açabilir miyim?

SORU: 6 sene önce istifa ederek çalıştığım şirketten ayrıldım ve başka bir şirkette işe başladım. Ayrılırken yaş dışındaki sigortalılık süresini ve prim günümü doldurmuş olmama rağmen kıdem tazminatımı alamayacağımı belirttiler. Sonradan öğrendim ki bu mümkün olabiliyormuş. Paramı alabilmek için geriye dönük dava açabilir miyim, önerinizi belirtirseniz çok sevinirim.

Çiğdem Kocaman

YANIT: SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz etmeden işten ayrıldığınızdan, geriye dönük bu hakkınızı kullanmanız mümkün gözükmüyor. İşveren tarafından yanıltıldığınız iddiasıyla dava açsanız da istifa sonrası başka bir yerde işe başlamış olmanız, kararın lehinize çıkmasını zorlaştırıyor. Yine de isterseniz dava açabilirsiniz. Hakim, sizin iddialarınız ve işverenin savunmasına göre karar verecektir.

56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: Nisan 1998 sigorta girişimle 3500 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1994’de yaptım. Ne zaman emekli olurum?

ALİ

YANIT: Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Askerlik sürenizin bir yılını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve borçlanmadan sonra 1965 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

GSS uygulamasında gelir tespiti nasıl yapılıyor?

SORU: Oğlum 25 Ocak 1992 doğumlu olup, halen üniversitede okumaktadır. GSS'ye dahil olması için 25 yaşına girdiği 25 Ocak 2017 tarihi mi yoksa 25 yaşını tam doldurduğu tarih olan 25 Ocak 2018 tarihi mi baz alınacaktır? Oğlum şu an benim adresimde ikamet etmektedir. Kendisi bizden ayrılıp tek başına ikamet ettiği yer gösterse düzenli bir geliri olmamasından dolayı yine GSS'ye tabi olacak mıdır?

Halil Oruç

YANIT: Oğlunuz 25 yaşını doldurduğunda sizin üzerinden sağlık yardımı alması sona erer ve zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılır. 25 yaşını dolduracağı tarih de 25 Ocak 2018 değil, 25 Ocak 2017 olur.

Genel sağlık sigortası (GSS) uygulamasına ilişkin gelir tespitinde, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı aynı hane içindeki aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit ediliyor. Buna göre, oğlunuzun ayrı eve çıkması halinde düzenli bir geliri olmasa da gelir testinde sadece gelirler değil, harcamalar da dikkate alındığından GSS primi ödemesi söz konusu olabilir.

7200 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 5 Mayıs 2014 tarihinden itibaren sigortalı olarak çalışmaya başladım. Acaba ne zaman emekli olurum?

RAHMİ

YANIT: Emekli olmak için; 7200 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihiniz ve askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. En geç 1 Ocak 2036 tarihine kadar toplam priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınız dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Priminizi 1 Ocak 2036’ya kadar 7200 güne tamamlayamazsınız, primi tamamlama tarihinize göre, emekli olacağınız yaş 65’e kadar çıkabilir.

Kızınız çalışmayı bıraktığında sizin üzerinizden sağlık yardımı alır

SORU: Kızımın doğum tarihi 20 Ekim 1973, SSK’lı olarak işe başlama tarihi 30 Ekim 1996. 1996 ila 2007 arası prim günü sayısı 3902. Eylül 2007 ile Mart 2010 arası çalışması yok. Mart 2010 ile Mart 2016 arası prim gün sayısı 2091. Toplam prim gün sayısı 5993. 53 yaşında emekli olabileceği anlaşılıyor. Yaklaşık son altı yıldır primleri asgari ücretten ödendi. Artık çalışmayı bırakıp 53 yaşını beklemesinin bir sakıncası olur mu? Çalışmayı bıraktıktan sonra 53 yaşına kadar SSK’nın sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi? Kızım bekâr ve SSK emeklisi anne ve babasıyla birlikte yaşıyor.

Erdoğan Özkaya

YANIT: Kızınızın sigorta primleri asgari ücretten ödendiğinden, çalışmayı bırakıp emekliliği için gereken 53 yaşının dolmasını beklemesinde bir sakınca yok. Ancak yüksek kazanç üzerinden prim ödenmesi söz konusu olacaksa çalışabilir.

Kızınız 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle bekâr ve sigortalı çalışmıyor olması nedeniyle sizin bakmakla yükümlü olduğunuz kişi durumunda olduğundan, işten ayrıldıktan sonra da sizin bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayılır. Çalışmayı bıraktığında, işten ayrıldığı tarihten itibaren 100 gün süreyle kendi sigortasına bağlı olarak, 100 günden sonra bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık yardımı alabilir.

Emekli muhtarların aylıklarından destek primi kesilmedi

Soru: Babam işçi emeklisi. İki dönemdir mahalle muhtarlığa yapıyor. Babamdan yüzde 10’luk Sosyal Güvenlik Destek Primi kesiliyor mu? Kesilmiyor mu onu öğrenmek istiyoruz?

FİKRET

Cevap: Muhtarlar sosyal güvenlik destek primi kapsamında olmadığından, babanızın emekli aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılmadı.

Durdurulan Bağ-Kur sigortalılık sürelerinin yeniden kazanılması

SORU: 1 Ocak 1975 doğumluyum. 1992 yılında 131 gün ödenmiş sigortam var. 1 Mayıs 2001’de vergi açılışım var fakat hiç bir ödeme yapmadım. Sonra 19. madde diye çıkan bir düzenlemeyle borçlarım silindi ve 2008 yılından itibaren tekrar borçlanmaya başladım. Daha sonra en son gelen yapılandırmayla tekrar borç silinme yapılmış ve geçen sene Nisan ayından itibaren borçlanmaya başladım. Hiç ödeme yapamadım ve şu an ödeme yapmak istiyorum. Geriye dönük kaç yıllık ödeme yapabilirim?

Cenk Eker

YANIT: Önceki dönemlerde 5 yıl ve daha fazla süreye, son olarak da 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin Bağ-Kur prim borcunuz olduğu için sigortalılığınız durdurulmuş ve Mayıs 2015’ten itibaren Bağ-Kur sigortalılığınız yeniden başlatılmış.

Durdurulan sigortalılık sürelerinizin tamamına (verdiğiniz bilgilere göre 1 Mayıs 2001 ile 30 Nisan 2015 arası döneme) ilişkin olarak en az asgari ücret üzerinden hesaplanacak primleri, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödemeniz halinde, bu süreleri sigortalılık süresi olarak kazanırsınız.

Bağ-Kur’a 1259 günden fazla prim ödememelisiniz

SORU: 1972 doğumluyum. 1 Temmuz 1997 SSK sigorta girişim var. SSK’ya 5900 gün prim ödedim. Şu an Bağ-Kura prim ödüyorum. 3 sene ödeyeceğim. Ne zaman olurum acaba?

ALİ

YANIT: : SSK’dan sonra Bağ-Kura 1259 günden fazla prim ödemeniz halinde Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalırsınız. Askerlik sürenizin 40 günü borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2028’de 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

1989’dan Bağ-Kur kaydı için yasa değişikliği lazım

SORU: 5 Mayıs 1966 doğumluyum. 1989 yılında kamyonetim vardı. İki yıl vergi verdim. Kamyonetçiler derneğinde kaydım var. Vergi dairesi beni Bağ-Kurlu yapmadı. Mahkemeye versem giriş kaydı yaptıra bilir miyim?

SITKI

YANIT: 1989’dan Bağ-Kura kayıt yaptırmazsınız. Ayrıca Bağ-Kur kaydını kendinizin yaptırması gerekiyordu. O tarihlerde vergi dairesinin vergi mükellefini Bağ-Kura kayıt ettirme gibi bir yükümlülüğü yoktu. Bugün için 1 Ekim 2008 den daha eski bir tarihten Bağ-Kur kaydı mümkün değil. Ancak sizin gibi çok kişi var. Siyasi otorite isterse, torba kanunlardan birine tek maddelik bir yasa değişikliği koyarak, siz ve sizin durumunuzda olanlara geçmişten Bağ-Kura kayıt hakkı verebilir.

Davanız zamanaşımı nedeniyle reddedilir

SORU: SGK’da 36 yıl çalışarak 2007 yılında emekli oldum. 6 yıllık ikramiye farkım için müracaatta bulundum, menfi cevap geldi ve 60 gün içinde dava açmadım. İkramiye farklarının ödeneceğine dair emsal karar çıkınca tekrar dilekçe gönderdim, ilk dilekçem ilgi tutularak tekrar red cevabı geldi. Bu durumda dava açıp açamayacağımı, açarsam kazanma ihtimalimin olup olmadığını bilmiyorum. Sizden bu konuda bilgi alabilir miyim?

Recai Gökçe

YANIT: İkinci başvurunuza ilişkin cevapta ilk başvurunuzun ilgi tutulması nedeniyle, dava açsanız da kazanma ihtimaliniz maalesef yok. İlk başvurunuz ilgi gösterilmeseydi belki dava açmak için yeni bir süre başlayabilirdi. Dava açtığınızda SGK savunmasında ilk başvurunuzu ilgi göstererek, zamanaşımı nedeniyle davanın reddini talep edecek, mahkeme de buna göre karar verecektir.

Geriye yönelik ödemeyle gün kazanma usulü yok

SORU: 10 Temmuz 1962’dir. 7 çocuk annesiyim. Hiç prim ödemem yok. Geriye dönük  ödeme var mı?

CEMİLE

YANIT: Maalesef geriye yönelik olarak ödemle gün kazanma usulü yok. Çocuklarınız doğmadan önce bir gün dahi sigortanız olsaydı, doğumlarınızdan üçünü borçlanarak toplam 2160 gün prim kazanabilirdiniz.

SSK statüsünden daha erken emekli olursunuz

SORU: 10 Kasım 1972 doğumluyum. 7 Eylül 1992 ilk işe giriş tarihim. 1 Eylül 1997 tarihine kadar sigortadan 90 prim günüm var. 1 Eylül 1997’den 10 Haziran 2012 tarihine kadar kesintisiz tarım sigortası ödedim. 11 Haziran 2012 tarihinden bu yana yine kesintisiz olarak esnaf Bağ-Kur primi ödedim ve hala ödemekteyim. Bağ-Kur’dan mı yoksa sigortadan mı emekli olmam daha avantajlı olacaktır? Sigortadan emekli olmam daha iyi olacaksa ne zaman Bağ-Kur’u bırakıp SSK’lı olmam gerekir?

Yahya Şahinkoç

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 56 yaş; 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 3 yıl daha erken emekli olmanız mümkün olduğundan, 4/a statüsünden emeklilik sizin için daha avantajlı. Bunun için en geç 53 yaşınızın dolmasına 3,5 yıl kala 4/a kapsamında prim ödemeye başlayıp, en az 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

Önce doğum yapan kadınlara haksızlık

SORU: Kadınlara sigorta başlangıç öncesi doğumlar için, en az bir doğum için iki yıl prim ödeme hakkı istiyoruz. Bu konuda destek bekliyoruz.

İSMAİL

YANIT: Kadın sigortalıların sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlarını da borçlanmaları gerektiğini öteden beri savunmaktayız. Sigorta başlangıç tarihiden sonra doğum yapan kadını çocuğu bakmak için sosyal güvenlikten mahrum kaldığını kabul edeceksin ama sigorta başlangıç tarihinden önce doğum yapan kadının çocuğuna bakmak için sosyal güvenlikten mahrum kaldığını kabul etmeyeceksin. Bu ne yaman çelişkidir. Kesinlikle sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar içinde, borçlanma hakkı verilmesi hem daha adil, hem daha hukuki, hem de yasanın ruhuna daha uygun olacaktır. İnşallah siyasi otorite sizin gibi çok sayıda kişinin haklı feryadını duyarda, başlangıçtan önceki doğumların borçlanılmasına da borçlanma hakkı verirler.

Tarım işinde çalışan SSK emeklisinin aylığı kesilmez

SORU: SSK’dan yüzde 70 raporla emekli oldum. Babamla ortak arazilerimiz var. Bu arazilerde çiftçilik yapsam devletin verdiği desteklerden yararlansam ve ziraat odasına kaydolsam, aldığım maaş da azalma olur mu?

MUSTAFA

YANIT: SSK’dan malulen emekli olanlar, tarım işlerinde çalışmaları halinde aylıkları kesilmeyeceği için Çiftçilik yapabilirsiniz. Emekli aylığınızda azalma olmaz.

SSK kapsamında isteğe bağlı sigortalı olamazsınız

SORU: SSK’lı olarak ilk işe giriş tarihim 2 Haziran 1988. Toplam 510 gün SSK'lı çalıştım, daha sonra 21 yıl 8 aydır Bağ-Kur’luyum. 31 Temmuz 2015’te işyerimi kapattım, isteğe bağlı Bağ-Kur ödüyorum. 26 Haziran 1967 doğumluyum. 53 yaş ve 9000 iş günü dolunca emekli olabileceğim yönünde bilgi verildi. Ancak yakın çevredeki bazı insanlar bir işyerinde SSK'lı olarak bir kaç ay çalıştıktan sonra işten çıkabileceğimi ve isteğe bağlı SSK ödeyerek daha erken emekli olabileceğimi söylüyorlar. Bu doğru mudur ya da eksik bilgi varsa tamamlar mısınız?

Mustafa Töredi

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 51 yaş şartına tabisiniz. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için 4/b (Bağ-Kur)’dan sonra 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor ve bunu isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyemezsiniz. Zira 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler 4/b kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. İsteğe bağlı SSK’lı olarak prim ödenemiyor.

Kaldırılan SGDP kesintisi Nisan aylıklarına yansıyacak

SORU: 2014  Ekim aydında yüzde 67 engelli raporumla 3600 gün ile 4/a statüsünden emekli oldum. 2015 Ocak ayında kendi işyerimi açtım. Halen emekli aylığımdan SGDP kesintisi yapılıyor. Bu kesintinin kalktığı söyleniyor, bu kesintinin kaldırılması bizleri kapsamıyor mu?

Adnan Timurlenk

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışan emekliliklerin emekli aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesintisi Mart 2016 ödeme döneminden itibaren kaldırıldı ve sizi de kapsıyor. Ancak ilgili ayın SGDP tutarı izleyen ayın emekli aylığından kesildiğinden, Şubat ayına ait SGDP tutarı Mart ayı emekli aylıklarından kesildi. Nisan ayı aylığınızdan itibaren SGDP kesintisi yapılmayacak.

20 ay askerlik emeklilik yaşınızı 57’ye düşürür

SORU: 3 Mayıs doğumluyum. 1989- 1990 yılları arasında 550 gün askerlik yaptım. 1 Eylül 1999’da sigortalı oldum. 3200 gün primim var. Ne zaman emekli olurum?

HAMZA

YANIT: Askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şatlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra, 2400 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 1971 doğumluyum. 1989 yılında sigortalı çalışmaya başladım. Ne zaman emekli olurum?

OKTAY

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Kasım’dan önceki bir tarih ise 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2022’de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte, sonraki bir tarih ise 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2023’de 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ödenen SGDP’lerin iadesi yapılmaz

SORU: Merak ettiğim bir konuda bilgi almak istiyorum. Sık sık emekliye müjde haberleri çıkıyor(?). Geçtiğimiz yıllarda, emekli olup da işyeri açanlara yönelik olarak cezalar ödenmişti. Hiç bir getirisi olmayan, işyerinden sermayeyi sıfırlayıp çıkan ve de on bin ceza ödeyenlerin ödedikleri ne olacak? Bu konuda bir gelişme olabilir mi?

N.B.

YANIT: Emekli olduktan sonra 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışanların emekli aylıklarından kesilen sosyal güvenlik destek primi (SGDP) Mart 2016’dan itibaren kaldırıldı. Ancak bu tarihten önce emekli aylıklarından kesinti yapılanlara veya bildirimde bulunmadığı için borç çıkarılan ve bu borcunu ödeyenlere iade yapılması söz konusu değil. Ayrıca çıkarılan borcunu henüz ödememiş olanların borçları da silinmedi. Onlarında borçlarını ödemeleri gerekiyor.

Yetim aylığı bağlanınca engelli aylığı kesilir mi?

SORU: Vefat eden kayınpederimden SSK dul aylığı alan kayınvalidem vefat etti. 2022 sayılı Kanun kapsamında engelli aylığı alan dul baldızım (1 çocuklu) var. Kayınpederimin emekli aylığı dul olan baldızıma bağlanır mı, bağlanırsa ne kadarını alabilir? Babasından aylık bağlanırsa engelli aylığı kesilir mi, yoksa almaya devam edebilir mi?

Celâl Yüceer

YANIT: Baldızınıza, kayınpederinizin emekli aylığının yüzde 50’si bağlanır. 2022 sayılı Kanuna göre yetim aylığı alabilmek için sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmıyor olmak gerektiğinden, yetim aylığı bağlandığında 2022 sayılı Kanun kapsamında bağlanan aylığı kesilir. Ancak babasından bağlanan aylık tutarının, 2022 sayılı Kanun kapsamında ödenen aylıktan düşük olması halinde, aradaki fark SGK tarafından kendisine ödenir.

Babanız için SSK avantajlı

SORU: Babam 1 Kasım 1963 doğumlu ve 1987 yılında sigorta girişi var. Sigortalı olarak 177 gün çalışmış ve işten ayrılmış. Daha sonrasında 2003 tarihinde Bağ-Kur girişi olmuş. Babamın emeklilik şartları nelerdir? Bağ-Kur' dan mı daha önce emekli olabilir? Yoksa SGK'  dan mı? Özellikle merak ettiğimiz husus, 1987 SGK girişini BağKura saydırabiliyor muyuz?

KAYHAN

YANIT: Babanızın SSK’dan emekli olması avantajlı. Ancak SSK şartlarına tabi olarak emekli olabilmesi için, sigortalı bir işte çalışarak SSK’dan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemesi lazım. 1260 gün prim öderse, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. 2003 den beri ara vermeden prim ödemişse, sigortalı çalışmasıyla ödeyeceği primi 1260 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Primi geri almaya değmez emekli olmaya uğraşmalısınız

SORU: 15 Haziran 1966 doğumluyum. 20 Eylül 1990 tescil tarihi ile Bağ-Kurlu olarak iş yeri açtım. 1 yıl 4 ay 25 gün hizmet süresinden sonra prim borçsuz olarak iş yerimi kapattım. Terk etmiş sigortalı olarak bir daha iş yeri açmadım. Son yıllardaki kanun düzenlemeleri çerçevesinde geriye dönük ödeme şekli ile de olsa emeklilik umudum için bir formül var mıdır, ya da yaşım dolduğunda ödenmiş primlerimi geri mi alacağım?

NESRİN

YANIT: Yaptığınız işe son vermiş ve Bağ-Kur dosyanızı kapatmışsınız. Bu durumda geriye doğru prim ödemediğiniz boş günleri borçlanarak kazanıp emekli olma gibi bir hakkınız yok. Doğum tarihinizi ve çocuğunuz olup olmadığını belirtmemişsiniz. Şayet Bağ-Kuru kapattığınız tarihten sonra doğumlarınız varsa doğum borçlanması yapabilirsiniz. Örneğin; belirttiğimiz sürede aralarında ikişer yıl süre olan üç doğumunuz olduğunu varsayarsak, üç doğumunuzu borçlanarak toplam 2160 gün kazanmanız mümkün.

Prim iadesi almadan ziyade emekli olmaya çalışmalısınız. Çünkü alacağınız iade prim, almak için kuruma gidip gelme masrafınıza değmez. Sigorta başlangıç tarihinize göre, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı bir işte çalışarak priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak belirtiğimiz dönemde doğum veya doğumlarınız varsa, örneğin bir doğumunuz varsa borçlanarak 720 gün kazandıktan sonra 2375 gün daha, iki doğumunuz varda borçlanıp 1440 gün kazandıktan sonra aryıca1655 gün daha, üç doğumunuz varsa borçlanarak 1260 gün kazandıktan sonra ayrıca 935 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Haziran 2024’de emekli olabilirsiniz.

İstifa ettiğim işyerinden tazminat alabilir miyim?

SORU: Aynı işyerinde 18 yıldır çalışıyorum. İstifa edip başka bir şirkette çalışmaya gidersem istifa ettiğim yerden tazminat alabilir miyim?

Ahmet Çabuk

YANIT: Normal şartlarda çalıştığı işten istifa edip başka bir işyerinde çalışmaya giden kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce olup, yaştan emeklilik için gereken yaş dışındaki 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını sağlamış olduğunuzdan, işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Bunun için istifa dilekçenizde 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinin birinci fıkrasının 5. bendine göre işten ayrılacağınızı belirtmeniz ve SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını eklemeniz gerekiyor.

İşvereninizin işten ayrılma iradenizin iş değişikliği olduğu gerekçesi ile kıdem tazminatınızı ödememesi halinde sizin; kıdem tazminatını ödedikten sonra iadesi için ise işverenin dava açması gerekir. Yargıtay’ın son kararı, kıdem tazminatı alarak işten ayrılan kişinin başka bir işyerinde çalışabileceği şeklinde.

Yargıtay’a göre, işçinin emeklilik sebebiyle iş sözleşmesini feshetmesinden kısa bir süre sonra yeniden çalışmasını gerektirecek durumlar ortaya çıkabileceği gibi, işçinin bu hakkını kendisi için daha olumlu sonuçlar doğurabileceğini düşündüğü bir başka işyerinde çalışma amacı ile de kullanması mümkündür.

Başlangıçtan sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz

SORU: 1986 doğumluyum. 1986’da SSK’lı oldum. 1987 yılında mahkeme kararı ile yaşımı 2 yaş büyüterek 1968 doğumlu olarak değiştirdim. Prim günümü doldurmuş bulunmaktayım. Ne zaman emekli olurum?

ALİ

YANIT: Emeklilik işlemlerine ilk defa sigortalı olunduğu tarihte nüfusta kayıtlı olan doğum tarihi dikkate alınmaktadır. Sigortalı olunan tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz. 1986’daki sigorta başlangıcınız 23 Kasımdan önceki bir tarih ise toplam 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2019’da 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte, sonraki bir tarih ise toplam 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2020’de 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

SGDP kesintisi kaldırıldı, bizden niçin kesiliyor?

SORU: Emekli olduktan sonra özel bir kurumda çalışmaya devam ediyorum. Çalıştığım yerden aldığım maaştan sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılıyor. Yasa ile SGDP kesintisi kaldırıldı. Bizden niçin kesiliyor?

Asım Gözaçan

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) kapsamında faaliyeti (işyeri veya şirket ortaklığı gibi) olan emeklilerin emekli aylıklarından kesilen yüzde 10 sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kaldırıldı. Ücretli olarak çalışanlar hakkında SGDP uygulaması devam ediyor.

Geriye dönük borçlanmayla gün kazanamazsınız

SORU: 1967 doğumluyum. 2000 yılı Ocak ayında Bağ-Kura prim ödemeye başladım. 1987-1988 yıllarında 18 ay askerlik yaptım. Ama 1985 yılında üzerime dükkân açtım ve vergi ödedim. Geriye dönük borçlanmam olur mu? Ne zaman emekli olabilir mi?

SEDA

YANIT: Borçlanarak 1985’den Bağ-Kurlu olamazsınız. Ancak askerlik sürenizin 490 günü borçlanmanız ve sigortalı bir işte çalışarak en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bağ-Kurda boşluğunuz yoksa 1260 günden donra prim ödemeseniz de, 2024’de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Askerliğimin ne kadarını borçlanmalıyım

SORU: 3 Haziran 1971 doğumluyum. SSK girişim 1 Şubat 1994. 6600 prim günüm var. 29 Mayıs 1991 ile 10 Eylül 1992 arası 15 ay askerlik yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam bir yıl erken emekli olurum?

Ufuk Madanoğlu

YANIT: Askerlik sürenizin 430 gününü borçlanırsanız emeklilik yaşınız 54’ten 53’e iner ve bir yıl erken emekli olursunuz. En az 5600 prim günü şartını yerine getirmiş olduğunuzdan, 53 yaşınızı dolduracağınız 3 Haziran 2024’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

Eksik prim günü için istediğimiz zaman ödeme yapabilir miyiz?

SORU: Sözcü Gazetemizdeki köşenizde çalışanların haklarıyla ilgili sorun ve sorularına yardımcı olduğunuz için teşekkür ediyorum. Benim de bir sorum var. Yardımcı olursanız sevinirim. Eşim 1970 doğumlu. 1998 yılında SSK'lı olarak çalışmaya başladı. 1988 yılında staj yapmıştı ama staj sigortaları hizmete sayılmadığı için ilk işe girişinin 1998 olarak kabul edilmesi gerektiğini köşenizde daha önceki sorulara verdiğiniz yanıtlardan biliyorum. Çalıştığı gün sayısı 5430. Emekli olabilmesi için 5975 prim günü olması gerekiyor. İşten ayrıldı. 545 gün eksiği var ve 56 yaşını dolduracağı 2017 yılında emekliliğe hak kazanacak. Eksik 545 gününü isteğe bağlı olarak şimdi ödemeli miyiz? 11 yıl içinde istediğimiz zaman ödeyebilir miyiz?

Nail Çetin

YANIT: Eşiniz emeklilik için 56 değil; sigorta başlangıcı 23 Mayıs 1998’den önce ise 54, sonra ise 55 yaş şartına tabi olur. Eksik prim gününü tamamlamak için isteğe bağlı sigortalılığını istediği zaman (en geç yaşını doldurmasına 545 gün kala olmak üzere) başlatabilir. İsteğe bağlı sigorta primini asgari ücret üzerinden ödeyeceğinden, şimdi ödemesi ile sonra ödemesi arasında asgari ücretteki artışa bağlı olarak ödeyeceği prim tutarında artış söz konusu olur. Ayrıca yaşı dolana kadar geçecek sürede 4/a (SSK) kapsamında çalışması mümkün olacaksa şimdiden isteğe bağlı prim ödemeye başlamasına da gerek yok.

15 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 1970 doğumluyum. İşe girişim 7 Aralık 1992 olup bugüne kadar 7991 gün prim ödemem var. Askerliğimi sigortadan önce yaptım. 18 ay askerliğimin iki ayını borçlanırsam, 54  olan emeklilik yaşım 53’e düşer mi?

TERZİ

YANIT: Askerlik sürenizin 15 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2023’de 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşe geçen gazi aylığı çocuğa geçmez

SORU: Annemin babası  Kurtuluş savaşında 10 yıl esir kalmış ve daha sonra Gazilik maaşı bağlanmıştı  ve vefat etti. Daha sonra Anneannem almaya devam etti. Anneannemde vefat  etti. Annem de dul  dedemden yardım alma durumu olabilir mi?

BAYRAM

YANIT: Kurtuluş savaşı gazilerine bağlanan aylık vefatları halinde eşlerine geçmekte. Ancak çocuklarına geçmemektedir. Dedeniz vefat etmiş anneannenize aylık bağlanmış. Ancak anneannenizin vefatı nedeniyle anneniz dedenizden aylık alamaz.

SSK toplu ödeme yapmıyor

SORU: 1 Kasım 2004  tarihinde 4/a statüsünden emekli oldum. Emekli olduğum tarihlerde yurtdışında olduğumdan ve ablamın zor durumda olmasından ona vekâlet gönderdim ve emekli maaşlarımı kendisi aldı. Benim öğrenmek istediğim, emekli olduğum zamanda devlet tarafından maaş dışında ödenen toplu para kendisine verildi mi, verilmedi mi? Böyle bir toplu para var mıydı, tutarı ne kadardı?

İbrahim Em

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emekli olanlara SSK (SGK) tarafından emekli aylığı dışında toplu ödeme yapılmıyor. Sadece emekli aylığı bağlanıyor. Dolayısıyla kız kardeşinize emekli aylığınız dışında toplu para verilmemiştir.

Emekli eş vefat eden eşinden aylık alabilir

SORU: Eşim devler memurluğundan emekli durumda iken rahmetli oldu. Bende Bağ-Kurdan emekli maaşı almaktayım. Şimdi ben eşimden kalan emekli maaşını alabilir miyim? Alırsam eşimin emekli maaşının yüzde kaçını alırım?

İ.Ç.

YANIT: Bağ-Kur emeklisi olarak, vefat eden eşinizden dolayı Emekli Sandığından dul aylığı bağlatabilirsiniz. Sizden başka aylık bağlanacak hak sahibi yoksa (sorunuzdan olmadığı anlıyor ve ona göre cevap veriyoruz) Aylık bağlama oranınız yüzde 75’dir. Eşinizin derece, kademesini ve memuriyet görevini belirtmemişsiniz. Eşinizin alt sınırdan aylık aldığını ve sizden başka aylık bağlanacak hak sahibi olmadığını varsayarsak, bugün için 1.618.19 lira olan alt sınır aylığının yüzde 80’i olan 1.294.55 lira dul aylığı bağlanır.

56 yaş şartına tabisiniz

SORU: 8 Ağustos 1981 doğumluyum. 2 Mart 1997 SSK girişliyim. Yine 60 yaşı bekliyor muyum?

Erkan Kaynak

YANIT: Emeklilik şartlarınızın tespitinde 2 Mart 1997 tarihindeki sigorta girişiniz dikkate alınır. Buna göre de emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5825 prim günüyle, 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. 3600 prim günüyle emeklilik için ise 60 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

Emeklilik başvurusunu hangi ayda yapmam daha avantajlı?

SORU: 19 Ocak 2016 tarihinde emekliliğimi hak ettim ama halen özel sektörde çalışmaya devam ediyorum. Bu sene emekli olmak istiyorum ama tarih belirleyemiyorum. Temmuz’da SSK emekli maaşlarına zam yapılıyorsa 2 Temmuz sonrası emekli olmak daha mı avantajlı yoksa Nisan’da emekli olursam zaten otomatik olarak Temmuz zammından faydalanacak mıyım? Bir de enflasyon ve büyüme rakamları etkiliyor diyorlar. 2016 için en mantıklı emekli olunacak ay hangisi?

Ayla Akman

YANIT: Nisan ayında da emekli olsanız, Temmuz ve sonraki aylarda da emekli olsanız, emekli aylığınız 2015 yılı sonuna kadar gerçekleşen enflasyon ve büyüme rakamlarına göre hesaplanan güncelleme katsayısı esas alınarak 2016 Ocak ayı itibariyle hesaplanacak. Hesaplanan bu aylığınıza, Temmuz ayından önce emekli olmanız halinde Ocak 2016 zammı ilave edilecek. Emekli olduktan sonra da Temmuz 2016 zammını alacaksınız. Haziran ayından sonra emekli olmanız halinde ise Ocak ayı itibariyle hesaplanan aylığınıza, önce Ocak, sonra Temmuz zamları ilave edilecek. Sonuç itibariyle, 2016 yılının ilk yarısında ya da ikinci yarısında emekli olmanız, emekli aylığınız açısından fark etmeyecek. Erken emekli olursanız, bir an önce aylık almaya başlamış olursunuz.

57 yaşı dolduracaksınız

SORU: 5 Mayıs 1964 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 3 Mart 2000. Askerlik yaptığım tarih 1984 ile 1986 arası. 18 ay askerlik borçlanması yaptım. Hangi tarihte emekli olurum?

HÜSEYİN

YANIT: Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 5 Mayıs 2021’de emekli olabilirsiniz.

Askerliğimi borçlanarak emekliliğimi öne alabilir miyim?

SORU: 20 Ağustos 1974 doğumluyum. 1996-1998 arasında ay (550 gün) askerlik yaptım. 15 Nisan 1998 den itibaren sigortalı çalışmaya başladım. 21 Ocak 2016 ya kadar 5070 gün prim ödedim. Askerliğimi borçlanarak emekliliğimi öne alabilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?

İSMAİL

YANIT: Askerlik sürenizin 11 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 11 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra, 425 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2030’da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmasanız 5900 gün prim ödemeniz şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacaktınız.11 ay askerlik borçlanması bir yıl erken emekli olmanızız sağlıyor.

Engelli belgesiyle erken emekli olma imkânım var mı?

SORU:1962 doğumluyum. Yurtdışında ikamet ediyorum ve 1980 yılından beri yurtdışında sigortalı çalışıyorum. 2015 yılında Türkiye’de 11 gün sigortalı çalıştım. Yine 2015 yılında 3600 gün borçlanma yaptım ve parasını yatırdım. Borçlanma yılı olarak 01.01.1990-31.12.1999 tarih aralığını seçtim. Bir de benim yüzde 50 engelli belgem var. Burada yeminli tercümandan tercüme ettirip SGK’ya göndermiştim ama herhalde kabul etmediler. Ne zaman emekli olabilirim ve bu engelli belgesiyle erken emekli olma imkânım var mı?

Dündar Dursun

YANIT: 3600 prim günüyle emeklilik için 60 yaş şartına tabisiniz. 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz. 3600 prim günüyle engellilere sağlanan özel emeklilik şartıyla emekli olabilmeniz için sadece rapor yeterli değil. Vergi indirim belgesi alınması gerekiyor.

Yeni mezun iki yıl süreyle sağlık yardımı alabilecek

SORU: Oğlum Ocak ayında 18 yaşını doldurdu. Bu sene liseyi bitiriyor. Üniversiteye devam edecek. Okul bitiminden üniversitenin açılışına kadar SGK primi ödenmesi gerekiyor mu?

Nuri Kocagil

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 67. maddesinde 10 Şubat 2016 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle, lise veya dengi öğrenimden mezun olanlara 20 yaşını, yükseköğrenimden mezun olanlara ise 25 yaşını geçmemek ve bakmakla yükümlü olunan kişi ya da 60. maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde sayılanlar hariç genel sağlık sigortalısı olmamak şartıyla, mezun oldukları tarihi izleyen günden itibaren iki yıl süreyle, prim borçlarına bakılmaksızın bakmakla yükümlü olunan veya hak sahibi kişi sayılmak suretiyle sağlık hizmetinden faydalandırılmalarına imkân sağlandı.

Buna göre, oğlunuz üniversiteye giremese bile, 20 yaşını dolduracağı tarihe kadar bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık yardımı almaya devam edebilecek. Üniversiteye girmesi durumunda ise 25 yaşını geçmemek üzere üniversiteden mezun olacağı tarihten itibaren iki yıl süreyle yine sizin üzerinizden sağlık yardımı alabilecektir.

Kasım 2017’de emeklisiniz

SORU: 20 Ağustos 1961 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 2 Temmuz 1994’ dür. 1994-1998 arasında 1417 gün Bağ-Kur primim var. Askerliğimin tamamını(20 ay) borçlandım. Şuan çalışmaya devam ediyorum. 1 Ocak 2016 itibariyle 6025 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

REFİK

YANIT: Askerlik borçlanması, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2 Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz.

Üç şartın birlikte sağlanması gerekiyor

SORU: 17 Mart 1997 de sigortalı olarak işe başladım. Prim günümü ve ne zaman emekli olacağımı öğrenebilir miyim?

MAHİR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Her sigortalı 3600 günle kıdem tazminatı alarak işinden ayrılamaz

SORU: İlk işe giriş tarihim 17 Eylül 1999 olarak gözükmekte. 3600 gün primi ve 15 yılı tamamlamış durumdayım. SKG kıdem alabilir yazısı verir mi?

ENGİN

YANIT: SGK kıdem tazminatı alabilir yazısı vermez. Çünkü 3600 gün prim ve 15 yıl sigortalılık süresi ile emekli olma hakkınız yok. Emekli olmak için yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3400 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih olsaydı, 3600 gün ve 15 yılla kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirdiniz.

Emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: 21 Ekim 1957 doğumlu bayanım. Bağ-Kur başlangıcım; tescil tarihi 3 Haziran 1987, geçerlilik tarihi 1 Temmuz 1988. Esnaf ve sanatkârlar sicil memurluğundan çıkış tarihi 19 Kasım 1999’dur. Borcumdan dolayı günlerim silindi, şu an gözüken 550 gün var. Geçen yıl günlerimi geri almak istedim, 8 bin TL gibi bir ödeme yapmam istendi fakat o tarihe yetişmedi ve bugüne kaldı. 5 doğum yaptım, son ikisi 15 Eylül 1993 ve 16 Mayıs 1995. Bu şartlarda ne zaman emekli olurum? En erken 3600 günden emekli olmam için ne yapmam lazım? Borcu şu an ne kadar ödemem lazım?

Uğur Uysal

YANIT: Emeklilik için yaş sorununuz yok. 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için gereken yaşınızı doldurmuşsunuz. 4/b statüsünden emeklilik için 5400 prim günü, 4/a statüsünden emeklilik için ise en az son 1260 günü 4/a kapsamında olmak üzere 3600 prim günü tamamlamanız gerekiyor.

Silinen günlerinizi kazanmak isterseniz, her bir gün için günlük asgari ücretin (54,90 TL) yüzde 34,5’i kadar prim ödersiniz. Sondan bir önceki çocuğunuzun doğum tarihi ile son çocuğunuzun doğum tarihi arasındaki süre ile son çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan süredeki prim ödenmemiş günler için doğum borçlanması yapabilirsiniz. 3600 günle 4/a statüsünden emekli olmayı tercih ederseniz, borçlanacağınız sürenin 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi için doğum borçlanmasını 4/a kapsamında sigortalılığınızı başlattıktan sonra yapmalısınız.

Ay içinde 10 günden az çalışan müzisyenin sigortalılığı

SORU: 37 yaşında bir oğlum var. Kendisi müzisyen ve hep sigortasız çalıştı. Ancak geçen sene bir işyerinde 4/a statüsünde 1 yıl kadar çalıştı ve ayrıldı. Şu anda mecburen GSS primi ödüyor. Fakat emekliliğe bir faydası yok. GSS’den çıkıp isteğe bağlı olarak 4/a statüsünden prim yatırıp sigortalı olabilir mi? Ayrıca ileride emekli olma şansı var mı? Eğer şansı varsa hangi yol izlenmelidir?

Yasemin Tümözen

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun ek 6. maddesi ile kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan müzik ve sahne sanatçılarından ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı on günden az olanların kendileri tarafından aylık 30 gün hizmet üzerinden karşılığı primi ödemelerine imkan sağlanmış olup, bu madde kapsamında prim ödenen süreler, 4/a kapsamında sigortalılık sayılmaktadır. Oğlunuz da ek 6. madde kapsamında 4/a sigortalısı olabilir.

Bunun için bağlı olunan meslek birliği tarafından onaylanmış “Sanatçı Olarak Kısmi Süreli Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” ile sanatçı ve işvereni arasında imzalanan kısmi süreli iş sözleşmesi ile ikamet edilen ilde bulunan sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi gerekiyor. Ay içerisinde birden fazla işverenin veya yeni bir işveren yanında çalışmaya başlanması halinde, her bir işverenle yapılacak kısmi süreli iş sözleşmeleri Kuruma ayrı ayrı verilecek, ancak ay içerisinde her bir sözleşme için prim ödenmeyip yalnızca aylık 30 gün sigortalılık süresi karşılığı prim ödenecektir.

Oğlunuz, 2016 yılı için günlük asgari ücretin 23 günlük tutarı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için bir puan artırılmak suretiyle 30 katını geçmemek üzere yüzde 32,5 oranında prim öder. İsterse ilave olarak yüzde 3 oranında işsizlik sigortası primi ödeyerek işsizlik sigortasına da tabi olabilir. İlk defa 2015 yılında sigortalı olduysa, 7200 prim günüyle 60 yaşını, 5300 prim günüyle 63 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Eşinizden yüzde 50 oranında aylık alabilirsiniz

SORU: Eşim memur emeklisi idi. Rahmetli oldu. Ben de SSK  emeklisiyim. Bana eşimin maaşı bağlanır mı? Bağlanırsa yüzde kaç bağlanır?

SEFA

YANIT: Vefat eden memur eşinizden dolayı dul aylığı bağlatabilirsiniz. Bunun için öncelikle yazılı başvuru yaparak eşinizden aylık bağlanmasını talep edeceksiniz. Emekli olduğunuzdan yüzde 50 oranında aylık bağlanır.

Haklı neden yokken kendi isteği ile ayrılan işsizlik ödeneği alamaz

SORU: Ekim 1974 doğumlu bir bayanım. Kasım 1998’den buyana aralıksız aynı kurumda çalışıyorum. 6200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? 20 yılım dolmadan işten ayrıldığımda, emekliliği hak ettiğimde alacağım emekli maaşı ile 20 yılım dolunca ayrıldığımda, emekliliği hak ettiğimde alacağım emekli maaşı arasında tutar farkı olur mu? Kendi isteğimle işten ayrıldığımda işsizlik maaşına başvuru hakkım var mıdır? Kendi isteğimle ayrıldığımda kıdem tazminatı alabilir miyim?

F.DEMİR

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız Ekim 2029’da emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı tutarını, 20 sigortalılık süresinin doldurulup doldurulmaması değil, prim ödeme gün sayısı ile üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı belirliyor.

Bugün işinizden ayrılıp, bundan sonra prim ödemeden yaşın dolmasını bekleyebilirsiniz. Hak ettiğiniz emekli aylığında düşme olmaz. Hatta asgari ücret üstünden prim ödüyorsanız, fazla prim ödeme emekli aylığınızı azda olsa düşürür. Fakat prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 10.705.50 liradır) veya üst sınırına yakın bir kazanç tutarı üstünden prim ödüyorsanız fazla prim ödeme emekli aylığınızı artırır.

Haklı neden yokken kendi isteğinizle işten ayrıldığınızda işsizlik ödeneği alamazsınız. 15 yıldan fazla sigortalılık süreniz ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılma hakkınız var.

İkramiye farklarına ilişkin yargı kararları

SORU: Anayasa Mahkemesi'nin, 30 yılı aşan hizmet süreleri için eski memur emeklilerine ödeme yapılabileceği yönündeki kararı bağlamında, bu kararın tarih ve sayısı ile anılan kararın yayınlandığı Resmi Gazete’nin tarih ve sayısını bildirmek nezaketinde bulunursanız bize çok yararlı olacaktır.

Cihangir Üçok

YANIT: Emekli ikramiyesinin hesabında 30 yılı aşan hizmet sürelerinin dikkate alınmayacağına ilişkin hükmün iptali ile ilgili Anayasa Mahkemesi’nin 25.12.2014 tarih ve E: 2013/111, K: 2014/195 sayılı kararı, 07.01.2015 tarih ve 29229 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, karara Resmi Gazete'den ulaşabilirsiniz.

30 yılı aşan hizmet süresi için ikramiye ödenmesi gerektiğine ilişkin olarak Ankara 10. İdare Mahkemesinin 29.01.2015 tarih ve E. 2013/296, K. 2015/65; Ankara 12. İdare Mahkemesinin 29.06.2015 tarih, E.2015/540, K. 2015/942 ve 30.06.2015 tarih, E. 2015/484, K. 2015/1025 sayılı kararları ile Danıştay 11. Dairesinin 17.2.2016 tarih ve E. 2016/223, K. 2016/583 sayılı onama kararı var. Ancak bu kararlar Resmi Gazete’de yayımlanmıyor.

Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemiş olmanız lazım

SORU: 1966 doğumluyum. 1981’de sigortalı işe başladım. Şuan SSK’da 3040 günüm var. Bağ-Kurda 1800 günüm var. Şuan SSK ödüyorum daha ne kadar süre prim ödemem lazım.

Memik YAZAR

YANIT: Bağ-Kurdan sonra SSK’ ya ödediğinizi primi 1260 güne tamamlamanız halinde SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve Bağ-Kurdan sonra SSK ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte(toplam 5075 gün prim ödemiş olmanız şartıyla) emekli olabilirsiniz.

Asgari ücret desteği ödenecek primden mahsup edilecek

SORU: Apartman yöneticisiyim. Kapıcımızın asgari ücrete tabi sigorta priminin 100’TL’lik devlet katkısını almak için nereye başvurmalıyım. Zira Mart ayında Şubat bildirgesini onayladığımda 6610 sayılı Kanunla belirlenen devlet katkı payının 99,90 TL, tahsil tarihinin 29 Şubat 2016 olduğu yazılmasına rağmen nereden tahsilat yapılacağı yazılmamış. Ödememiz gereken prim miktarı 558,78 TL olarak gözüküyor. Bu miktar devlet katkısı kesilmiş hali mi yoksa biz SGK müdürlüklerinden kendimiz mi devlet katkısını tahsil etmek durumundayız?

Nükhet Yokay

YANIT: Asgari ücret desteğinden yararlanmak için herhangi bir başvuru şartı aranmıyor. Aylık prim ve hizmet belgesini oluştururken, yararlandığınız sigorta primi teşvik uygulamalarında olduğu gibi farklı bir Kanun türü seçimi de yapılmıyor.

Sağlanacak indirim (destek) tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecek, yani iade alınmayacak. Örneğin Şubat ayında verilen Ocak ayı prim ve hizmet belgesine ilişkin destek tutarı, Mart ayının sonuna kadar ödenecek olan Şubat ayı prim tutarından mahsup edilecek.

1075 gün daha prim ödeyip 54 yaşı dolduracaksınız.

SORU: 5 Haziran 1977 dogumluyum.21 Mayıs 1994 tarihinde SSK’lı oldum. 4600 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

LATİF

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5676 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 1075 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 5 Haziran 2031’de emekli olabilirsiniz.

Başlangıç tarihiniz SSK’yı avantajlı kılıyor

SORU: 1 Ocak 1974 doğumluyum. 1991 yılında yani 17 yaşında 4 ay sigortam var. 4 Ekim 2000’den beri aktif Bağ-Kurluyum. 15 yıldır kesintisiz prim ödüyorum. Kaç yaşında emekli olacağım?

AYHAN

YANIT: 1919 deki başlangıcınız SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. Sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün SSK’ya prim ödemeniz halinde, başlangıç tarihinizi 23 Mayıs 1991’den önceki bir tarih ise, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2026’da emekli olabilirsiniz. Başlangıcınız 23 Mayıs 1991 den sonraki bir tarih ise, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2027’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurda devam ederseniz, Toplam 9000 gün ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2034’de emekli olabilir.

Emekli eş vefat eden emekli eşinden aylık alabilir

SORU: Kendim SSK emeklisiyim. Eşim 14 Aralık 1960 doğumlu. 1 Ekim 1999’da Bağ-Kur girişi var. Aralık 2015 sonu itibariyle 5932 gün primi var. Eşim hangi şartla, kaç yaşında emekli olabilir? İkimizden biri vefat ederse diğeri onun maaşını alabilir mi?

Fatma

YANIT: Eşiniz Bağ-Kurda, yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 60 yaşını dolduracağı 14 Aralık 2020’de emekli olabilir. Emekli eş vefat eden eşten dolayı aylık alabilir. Ancak aylığın tamamını değil, dul aylığı olarak yüzde 50 sini alabilir.

5900 gün prim ödeyip 57 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 15 Kasım 1982 doğumluyum. SSK girişim 10 Mayıs 1998 olup, 3090 gün primim var. Ne zaman emekli olurum?

METİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 2810 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 15 Kasım 2039’da emekli olabilirsiniz.

51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız mümkün

SORU: 13 Kasım 1967 doğumluyum. 2 Kasım 1987’de askere gittim. 18 ay olarak yaptım. 7 Mayıs 1990’da sigortalı oldum. 7500 prim günüm var. Askerliğimin ne kadarını borçlanmalıyım? Kaç yaşında emekli olurum?

İSMAİL

YANIT: Askerlik sürenizin 170 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 13 Kasım 2018’da emekli olabilirsiniz.

Kızınız 18 yaşından küçükken başlangıcı sorun oluşturmuyor

SORU: Kızım 17 Şubat 1980 doğumlu ve SSK ilk girişi 1 Eylül 1997’dir.  Yeterince prim günü var. Ancak emeklilik hesaplaması yaparken 18 yaştan başlangıç kabul ediyor. Bu durum doğrumu? Eğer dava ederse ilk girişi emeklilik hesaplamasında kabul olur mu?

CEYDA

YANIT: Kızınızın emekli olma şartları, 18 yaştan küçükte olsa 1 Eylül 1997 tarihli sigorta girişine göre belirlenecek. Burada sorun yok. Ancak emekli olmak için, aranan 20 yıllık sigortalılık sürenin hesabında sigorta başlangıç tarihi olarak, 18 yaşı doldurduğu 17 Şubat 1998 tarihi dikkate alınacaktır. Bu da hiçbir sorun oluşturmuyor. Çünkü kızınız toplam 5975 gün prim ödemiş olması şartıyla, 54 yaşını dolduracağı 17 Şubat 2034’de emekli olacak. Bu tarihe kadarda 20 yıllık sigortalılık süresini da çoktan tamamlayacak. Bu nedenle davaya veya başka bir işlem yapmanıza gerek yok.

Kamuda uzmanlar eşit emekli maaşı almıyor

SORU: 1. derece 4 kademesinden uzman kadrosundan 1988 yılında emekli oldum. Emekli maaşımın tutarı ile ilgilenmeye fırsat bulamadım. Ancak, 5 Kasım 2013’de yayınlanan Posta Gazetesindeki belirtilen aylık tutarını şimdi bile alamamaktayım. 1 Ekim 2015’te 1.500.-Lira aldım. Ödemelerde yanlışlık var ise, doğru miktarı alabilmem için nereye başvuru yapmam gerekir?

ADNAN

YANIT: Kamu kurumlarında uzman unvanı ile çalışanlar farklı tutarda emekli aylığı alıyor. Bunun en önemli nedeni, ek göstergeleri. Sadece uzman unvanı aylık bağlanmasında eşit hak kazandırmıyor. Uzmanlardan 3600 ek gösterge, 2000 makam tazminatı ile emekli aylığına hak kazanan da var, 2200 ek gösterge ile makam tazminatı olmadan emekli olan da var. Bahsettiğiniz tarihte yayımlanan uzman maaşları kariyer uzmanları ile ilgili olup özellikle uzmanlık unvanınız, hizmetiniz, ek göstergeniz ile derece ve kademinizi bildirirseniz, emekli maaşınızın olması gereken tutarı hesaplamak ve kontrol etmek mümkün olacaktır. 

Askerliğinizin 70 gününü borçlanmanız yeterli

SORU: 8 Mayıs 1967 doğumluyum.  1 Ağustos 1994 de sigortalı oldum. 2 Mart 1990 da askere gittim. 18 ay askerlik yaptım. 6600 gün primim var. Halen çalışmaktayım. Askerliğimi borçlansam, ne zaman emekli olabilirim?

AYDIN

YANIT: Askerlik sürenizin 70 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 8 Mayıs 2021’de emekli olabilirsiniz.

Vergi indiriminiz varsa emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Mart 1967 doğumluyum. 1 Kasım 1985’te sigortalı oldum. 3788 gün primim var. Vergiden yüzde 44 muafım. Ne zaman emekli olabilirim?

Ali CANER

YANIT: Sorunuzdan vergi indirimi aldığınız anlaşılıyor. Şayet vergi indiriminiz varsa, 6 Ağustos 2003’de 12 yıldan fazla süre sigortalı olan engelli olarak, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

Ücretli derse giren emekli öğretmen kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 1994 yılında emekli olmuş bir sınıf öğretmeniyim. Geçim sıkıntısı olduğu için uzun yıllar (13,14 yıl) vekil öğretmenlik yaptım. Artık yaş haddinden çalıştırmıyorlar. Ben o çalıştığım yıllara ait kıdem tazminatı alabilir miyim? Alabilirsem ne yapmam lazım? Emekli Sandığı Kamu Emekliler bölümüne defalarca yazdım fakat bir cevap alamadım.

MEHMET

YANIT: Sorunuzda vekil öğretmen olarak görev yaptığınızı belirtiyorsunuz. Ancak vekil öğretmen olarak değil de, ücretli öğretmen olarak görev yaptığınız anlaşılıyor. Çünkü vekil öğretmenler zorunlu olarak Emekli Sandığı ile ilgilendirildiğinden, bu sürelerde emekli maaşınızın kesilmesi ve vekil öğretmenlik görevi bitince tekrar bağlanması gerekiyordu. Tekrar aylık bağlanırken de bir yıldan fazla çalışma süreleriniz için de emeklilik ikramiyesi ödenmesi gerekiyordu. Ücretli öğretmen olarak görev yapanlar, Emekli Sandığına tabi olmadıklarından ve ders ücreti karşılığı çalıştığından emekli aylıkları kesilmiyor. Ücretli öğretmen olarak ders ücreti karşılığı çalışmışsanız kıdem tazminatı hakkınız da bulunmuyor.

Babamın ikramiye farkını alabilir miyiz?

SORU: 30 yılın üzerinde çalışan memurlar fark ikramiyelerini alıyormuş. Babam da 37 yıl çalışmıştı. 30 yıl üzerinden emekli oldu ama vefat etti. Varisçileri olarak biz babamın hakkını alabilir miyiz ve ne yapmamız gerekir?

Uygar Demirok

YANIT: Emekli ikramiyesi farkının ödenmesi için önce SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na başvurup, talebin reddi üzerine, ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde dava açılması gerekiyor. Babanızın mirasçıları olarak bu başvuruyu yapabilir ve talebinizin reddi üzerine de idare mahkemesinde dava açabilirsiniz.

Ancak emekli ikramiye farkı, ilk defa emekli aylığının bağlandığı tarihte geçerli olan katsayılar dikkate alınarak hesaplanıyor ve sadece başvuru tarihinden sonraki dönem için faiz hesaplanıyor. Babanızın ikramiye farkı da emekli olduğu yılın değerleri esas alınarak hesaplanacak. Şayet babanızın emekli olduğu tarihin üzerinden uzun süre geçtiyse, ikramiye tutarı düşük olacağından dava açmanıza değmeyebilir.

Şartları değiştirecek kadar askerlik süreniz yok

SORU: 20 Ekim 1973 doğumluyum. 3 Ağustos 2001’de sigortalı oldum. 4881 gün primim var. 1998 -2000 yılları arası 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin kaç ayını borçlanırsam başlangıcımı geri çekebilirim?

SAVAŞ

YANIT: Askerlik borçlanmasının şartlarınızı değiştirmesi için en az, 685 gün askerlik süresi lazım. Bu kadar askerliğiniz olmadığından borçlanma, emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2119 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız, 20 Ekim 2033’de emekli olabilirsiniz.

“Kıdem tazminatı alabilir” yazısı ne kadar süreyle geçerlidir?

SORU: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle kıdem tazminatı almaya hak kazandım. Böyle bir yazıyı da her an gerekli olabilir düşüncesi ile SGK’dan aldım. Bu yazının alındığı tarihten itibaren bir geçerlilik süresi var mı? Sonuçta kanuna göre 15 yıl, 3600 gün şartını yerine getirdiğimi gösterdiğinden, olmamalı diye düşünüyorum ama emin olmak için sormak istedim.

İdil Güner

YANIT: SGK’dan alınan “kıdem tazminatı alabilir” yazısının geçerlilik (işverene ibraz süresi) ile ilgili olarak yasal bir düzenleme yok. Bu tamamen işverenin tutumuna bağlı. Bugün emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olan ve kendisine kıdem tazminatı alabilir yazısı verilen kişinin daha sonra emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamadığı söylenemez. Dolayısıyla işten ayrılma başvurusundan önce alınan yazıya da itibar edilmesi gerekir.

5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: 1 Mayıs 1978 doğumluyum. Ocak 2000’de sigortalı oldum. 1998 – 1999 yılları arasında askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum?

ÜMİT

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2035’de emekli olabilirsiniz.

Annem çift aylık alabilir mi?

SORU: Babam 2003 yılında vefat ettiğinden annem dul maaşı alıyor. Annemin babası da Bağ-Kur emeklisi, vefatı halinde annem hem dedemden hem de dul maaşı alabilir mi?

EMRE

YANIT: Babanızın hangi kuruma tabi olduğunu yani annenizin babanızdan dolayı hangi sosyal güvenlik kurumundan dul aylığı aldığınızı belirtmemişsiniz. Şayet anneniz dul aylığını Bağ-Kurdan almıyorsa(SSK veya Emekli Sandığından alıyorsa), Bağ-Kur emeklisi olan babasının vefatı halinde, babasından da yetim aylığı alabilir. Yani hem eşinden hem babasından iki aylığı birlikte alması mümkün.

Emeklilik şartları eşitlenecek mi?

SORU: 1 Ocak 1976 doğumluyum. 1 Nisan 1996’da SSK’lı olarak işe başladım. Ağustos 2006’ya kadar 2382 prim günüm var. Eylül 2006’da işyeri açtım ve Bağ-Kur’lu oldum. Bu tarihten itibaren primlerimi yatırmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? Bağ-Kur primlerimi bugünden itibaren ödemesem ne olur? Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı, SGK çatısı altında birleştirildiler ancak emeklilik şartları farklı devam ediyor. Bunlar yakın zamanda eşit şartlara getirilecek midir?

Hakan Demirayak

YANIT: Bağ-Kur emeklilik yaşınızın tespiti için 1 Haziran 2002 tarihindeki hizmet süreniz (prim gün sayınız) bilgisine ihtiyaç olmakla birlikte, emeklilik yaşınızın 56’nın altında olmayacağını söyleyebilirim. Ayrıca 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemeniz olmalı. Bu nedenle de Bağ-Kur primlerinizi ödemezseniz hem prim borcunuz birikir hem de emekli olamazsınız.

Sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında, yasaları da tek yasada birleştirilmiş olsa da emeklilik şartları, ilk defa 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için aynı. Daha önce sigortalı olanlar açısından eski sosyal güvenlik yasalarının emeklilik hükümleri geçerli olup, emeklilik şartlarının eşitlenmesine yönelik bir çalışma da yok.

Emekli olabilmem için koşullar ne olacaktır?

SORU: 2004 yılında sigortalı olarak yaklaşık 2,5 ay özel bir denizcilik firmasına ait Türk bayraklı gemide çalıştım, daha sonra herhangi bir sigortalı çalışmam olmadı. Gelecekte emekli olabilmem için koşullar ne olacaktır?

Efe Tunalı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden, 7000 prim günü ve 60 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 60 yaş şartlarını sağladığınızda emekli olabilirsiniz.

Engelli hakkıyla emeklilikte yaş aranmaz

SORU: Yüzde 55 engelli vatandaşım. 12 Ağustos 1980 doğumluyum. Vergi indirimim mevcut. 1996 SSK girişimle 3800 gün primim var. Kaç yaşında ve nasıl emekli olurum?

ERTAN

YANIT: 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle, 6 yıldan fazla 9 yıldan az süredir sigortalı olan 3 ncü derece engelli olarak, emekli olmak için; 17 yıl sigortalılık süresi, 3920 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Süre şartını sağladığınızdan, 120 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3920 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Engelli çocuğu olan annenin erken emeklilik hakkı

SORU: Yengem 1 Temmuz 1979 doğumlu olup, 15 Nisan 1993 SSK girişidir. 31 Aralık 2015 itibariyle 4285 prim günü var. Ne zaman emekli olabilir? Ayrıca 18 Mayıs 2002 doğumlu yüzde 70 engelli kızı var. Duyumumuza göre, engelli kızı için devlet emeklilik yaşında ve prim gününde belli oranda indirim yapıyormuş, ne kadar doğrudur?

Serkan Kuru

YANIT: Yengeniz 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabi.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalının, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayısının dörtte biri prim ödeme gün sayısına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indiriliyor. Yengeniz, çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna dair rapor alırsa, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayısına eklenip, eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indirilir.

Rapor için yengenizin, çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına çocuğunun sevk işlemini yaptırarak, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespitini istemesi, alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurması gerekiyor.

Babanız 130 gün askerlik borçlanmasıyla Aralık 2016’da emekli olabilir

SORU: Babam 30 Aralık 1966 doğumlu. 1 Ekim 1988 tarihinde SSK’lı oldu. 9000 gün prim ödemesi var. Askerliğini SSK’lı olmadan önce yapmış. Ne zaman emekli olur?

PINAR

YANIT: Babanız askerlik süresinin 130 gününü borçlanması halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Ve primi yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemese de, 50 yaşını dolduracağı 30 Aralık 2016’da emekli olabilir.

Aralıklarla olsa da tüm çalışma süresi için emekli ikramiyesi ödenir

SORU: 1974 yılında sigortalı oldum. 1977 yılında belediyeye işe başladım. 1980 yılında istifa ettim. 1989 yılında tekrar aynı belediyeye başladım. 1992 yılında da tekrar istifa ettim. 2 ay önce emekli oldum. Geçmiş yıllarımın tazminatını alabilir miyim?

MEHMET

YANIT: Fasılalarla olsa da aynı işveren yanındaki tüm çalışma süresi için kıdem tazminatı ödemesi gerekir. Ancak bunun için belediyeden emekli olmanız gerekir. Belediyeden 1992 de istifa ederek ayrıldığınıza ve 2 ay önce de emekli olduğunuza göre, muhtemelen başka bir işyerinde çalışırken emekli oldunuz. Bu nedenle belediyeden kıdem tazminatı alamazsınız. Ancak belediyede çalışırken emekli olsaydınız, belediyedeki çalışma sürelerinin tamamı için kıdem tazminatı alabilirdiniz.

Yapılandırılan SGDP borçlarının ödenmesi gerekiyor

SORU: SSK emeklisiyim. Bir ara limited şirketim vardı. SGDP borcu çıktı, yapılandırdım ve halen ödüyorum. SGDP kesintisi kalktığına göre yapılandırma ve ödemelerin de iptal olması gerekmez mi? Yani suç yoksa ceza da olmamalı.

Ali İhsan Bilgi

YANIT: Emekli aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesintisi 2016 Mart emekli aylığı ödeme döneminden itibaren kaldırıldı. Dolayısıyla emekli aylıklarından SGDP kesintisi yapılanların bu kapsamdaki sigortalılıkları 29 Şubat 2016 tarihi itibariyle sonlandırılacak. Ayrıca geçmiş dönemlere ilişkin SGDP borçlarının silinmesine ilişkin düzenleme yapılmadığından, yapılandırdığınız SGDP borcunuzu ödemeniz gerekiyor.

Asgari ücret desteği ev hizmetlerinde çalışanları da kapsıyor mu?

SORU: Öncelikle yayın hayatına başladığı tarihten beri okuduğum ve mutluluk duyduğum gazetem SÖZCÜ yöneticilerine sizin gibi çok değerli bir uzmanı biz okuyucularla buluşturduğu için çok teşekkür ederim.

Ben bir kamu kuruluşunda çalışıyorum. Annem yatağa bağımlı. İŞKUR’dan sertifikalı bir bakıcımız var. Sigortası teşvik kapsamında. Yeni asgari ücrete göre 535,27 TL yerine 280 TL ödüyoruz. Ayda fiili olarak 26 gün çalışanın sigortası 30 gün olarak bildirilmekte. Bunun üzerine bir de asgari ücret teşvikinden yararlanabilecek miyim? Teşvik süre, tutarı ve müracaatı hakkında bilgilerinizi rica ediyorum.

Figen Akgün

YANIT: Asgari ücret desteğinden siz de yararlanabileceksiniz. Destekten yararlanmak için herhangi bir başvuru şartı aranmıyor. Asgari ücret desteğinden yararlanabilmek için aylık prim ve hizmet belgesini oluştururken, yararlandığınız sigorta prim teşvik uygulamalarında olduğu gibi farklı bir Kanun türü seçimi yapılmayacak.

Asgari ücret desteği, 2016/Ocak ila 2016/Aralık aylarına münhasır olmak üzere verilecek bir destek olup, sadece 2016 yılı için yararlanılacak. Sağlanacak indirim tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecek olup, örneğin Ocak ayı prim ve hizmet belgesi Şubat ayında verildiğinden, bu belgenin alınmasından sonra destek tutarı belirlenebilecek olup, Mart ayının sonuna kadar ödenecek primlerden mahsup yöntemiyle uygulanmış olacak. Aralık ayı için belirlenecek destek tutarı ise 2017/Şubat ayı sonuna kadar ödenecek primlerden mahsup yöntemiyle ödenmiş olacak.

Destekten yararlanılabilecek prim ödeme gün sayısının günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak rakam, asgari ücret desteğinden yararlanılabilecek tutar olacaktır. Bu tutar sizin için aylık (30 gün için) 99,90 TL olacaktır.

9 ay askerlik borçlanması yeterli

SORU: 10 Haziran 1976 doğumluyum. 1 Haziran 2000 yılında ilk defa sigortalı oldum. 3330 gün primim var. 1996 – 1998 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin kaç ayını borçlanırsam, başlangıcımı geri çekebilirim? Askerlik borçlanmasında nasıl bir yol izlemeliyim? Emeklilik şartlarım nelerdir?

Şeref TAŞKALE

YANIT: Askerlik sürenizin 9 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 2375 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınız dolduracağınız 10 Haziran 2034’de emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması için, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvuru yapmanız gerek.

Yarım zamanlı çalışma hakkından kimler yararlanacak?

SORU: Geçtiğimiz haftalarda yasalaşan Kanunla getirilen doğum sonrası yarı zamanlı çalışma hakkı çalışan bütün annelere mi, devlet kurumunda işçi olarak çalışan annelere mi tanındı?

Gökhan İşeri

YANIT: Doğum sonrası analık izninin bitiminden itibaren birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün süreyle yarım zamanlı çalışma hakkı, hem 657 sayılı Kanuna tabi çalışan kadın memurlara hem de iş sözleşmesi ile çalışan ve 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında olan veya olmayan her türlü işçi annelere tanındı.

Çocuğun mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar olan dönemde yarım zamanlı çalışma talep hakkı ise yine doğum yapan memurlar ile eşi doğum yapan memurlara ve 4857 sayılı İş Kanununa tabi çalışan kamu ve özel sektör çalışanlarına verildi. Ancak çocuğun mecburi ilköğretim çağına kadar olan dönem için talep edilebilecek yarım zamanlı çalışmaya ilişkin olarak;

- Memurlar açısından bu hakkın kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile bu haktan yararlanamayacak memurları, hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı Bakanlar Kurulu belirleyecek,

- İşçiler açısından ise hangi sektör veya işlerde kısmi çalışma yapılabileceği ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek.

53 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1 Temmuz 1986’da sigortalı oldum. 233 gün primim var. 1986 – 1988 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. 31 Aralık 1993’de kadrolu olarak devlet memuru oldum. Halen çalışıyorum askerlik borçlanmamı ödedim. Kaç yaşında emekli olabilirim?

CUMALİ

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz.

Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Çalışmanızı 22 Kasım 2016’ya kadar devam ettirerek hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İşsiz kalan erkek, memur olan eşinin üstünden sağlık yardımı alabilir

SORU: Eşi Devlet memuru olan erkek sigortalı işsiz kaldığında genel sağlık sigortasına prim ödemesi gerekir mi?

ÜMİT

YANIT: İşsiz kalan erkek sigortalı, eşinin bakmak zorunda olduğu kişi kapsamında, Devlet memuru olan eşinin üstünden sağlık yardımı alabilir. Genel sağlık sigortasına prim ödemesine gerek yok.

Emekli olabilir ve ikramiye alabilirsiniz

SORU: 16 Nisan 1955 doğumluyum. 1978 yılı Mart ayında 657’ye tabi olarak göreve başladım, 1998 yılında istifa ettim. Bu yıllar arasında 18 ay askerlik yaptım. 18 yıldan fazla devlet memurluğu görevim var. İstifa ettikten sonra sigortalı ya da Bağ-Kur’lu olmadım. 16 Nisan’da 61 yaşımı dolduruyorum. Emekli olabilir miyim? Emekli olursam ikramiye alabilir miyim?

Sadri Hatipoğlu

YANIT: Hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan 61 yaşınızı dolduracağınız 16 Nisan 2016 tarihinde emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. Bu tarihten itibaren emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz. Emekli Sandığı dışında SSK ve Bağ-Kur kapsamında çalışmanız olmadığından memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

Dava yoluyla aylık bağlatabilirsiniz

SORU: Eşim 2012 yılında vefat etti. 1953 yılı doğumlu. Sigorta primi 811 gündür. 1972 yılında sigortalı oldu. Acaba bana ölüm aylığı bağlanır mı?

FADİME

YANIT: Eşinizin askerliğinin 3 ayını (90 gününü) borçlanarak, toplam primini 900 güne tamamlamanız halinde, dul aylığı alabilirsiniz. Ama SGK, yasanın süre için getirdiği borçlanma yasağını prim içinde uyguladığından, borçlanma talebinizi reddedecektir. Ret üzerine iş mahkemesine dava açmanız halinde, mahkeme yoluyla aylık bağlatabilirsiniz.

Peşin ödenen dul aylığı ölüm halinde geri alınır mı?

SORU: Bir yakınım vefat etti. Emekli Sandığından eşinden dolayı aylık alıyordu. Şubat ayında 3 aylık maaşını aldı, 15 Şubat’ta rahmetli oldu. Birinci derece yakını yok. Maaşı geri isteme konusunda daha evvelki bir yazınızda bunun haksız olduğunu yazmıştınız, bilgi rica ediyorum.

Yeter Nilüfer Tonguç

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 121. maddesinde, Sandık tarafından ilgililere istihkaklarından fazla veya yersiz olarak yapılan ödemelerin beş yıl geriye dönük olarak tahsil edileceği belirtilmesine karşın 122. maddesinde, ölüm halinde avans veya peşin olarak ödenen aylıkların geri alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Emekli Sandığı Yönetim Kurulunun, emeklinin öldüğü aya ait aylığın geri alınmayıp, dönemsel farklılıklarından dolayı, daha sonraki aylara ait olup fazladan ve yersiz ödendiği düşünülen aylıkların dul ve yetim aylığı bağlananların istihkaklarından kesilerek tahsil edilmesine ilişkin kararı da Danıştay tarafından iptal edilmiştir.

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 122. maddesin hükmüne ve yakınızın aldığı aylığın başka bir hak sahibine intikalinin söz konusu olmaması nedeniyle, peşin ödenen aylıkların geri alınmaması gerekiyor.

Muhtarlık yapan babamdan SGDP kesiliyor mu?

SORU: Babam işçi emeklisi. İki dönemdir mahalle muhtarlığı yapıyor. Babamdan yüzde 10’luk SGDP kesiliyor mu kesilmiyor mu öğrenmek istiyoruz.

Fikret Soytürk

YANIT: İşçi emeklisi babanız, muhtarlık görevinden dolayı sosyal güvenlik destek primine tabi olmadığından, babanızın emekli aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilmiyor.

Kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz

SORU: Ağustos 1999’da Bağ-Kur girişim var. SSK girişim ise Mart 2003’de olup, 3890 gün prim ödemem var. Acaba işten ayrılma durumunda kıdem tazminatı alabiliyor muyum?

FERDİ

YANIT: Ağustos 1999 Bağ-Kur başlangıcınızla prim ödememişseniz ve Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Yaş dışındaki şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Kıdem Tazminatı Fonu kurulursa kazanılmış hakların korunması gerekir

SORU: Nisan 1977 doğumlu, Haziran 1995 sigorta girişliyim. Halihazırda 6300 gün kadar primim var. 5750 güne tabiyim. Hükümetin çıkarmayı planladığı  yeni kıdem tazminatı yasası beni etkiler mi? Örneğin, şayet yasa çıkarsa alacağım tazminatımın sonraya ertelenmesi söz konusu mu? Bir soru da doldurmuş olduğum prim dolayısıyla emeklilik için gerekli bir şartım daha var mı?

MURAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız Nisan 2032’de emekli olabilirsiniz. Primden başka şart olup olmadığı sormaktasınız. Emeklilik için prim dışında, 25 yıl sigortalılık süresi ve 55 yaşı da doldurmanız gerekir. 55 yaşı dolduracağınız tarihte 25 yıl sigortalılık süresini de doldurmuş olacağınızdan, bu tarihte emekli olabilirsiniz. Başkada aranan şart yok.

Kıdem tazminatı fonuna ilişkin yasa çıkartılması halinde kazanılmış haklar korunması gerekir. Herhangi bir kaybınız olmaması, kıdem tazminatı ödemenizin ötelenmemesi gerekir. Şayet aksi yönde bir yasa çıkarsa düzenleme hukuki olmaz. Ve Anayasa mahkemesince iptal edilir.

Asgari ücretle çalışmaya devam edersem emekli aylığım düşer mi?

SORU: 24 Eylül 1970 doğumluyum.  1 Ocak 1989’da sigorta girişim, 6200 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Benim sigorta tavanım yüksek, emsallerim aynı yerde çalışıp emekli olan kişiler 2.500 ve 2.700 TL emekli maaşı alıyorlar. Ben asgari ücretle çalışmaya devam edersem emekli maaşım düşer mi?

Levent Erdeş

YANIT: Emekliliğiniz için gereken 25 yıl sigortalılık süresi ile 5450 prim günü şartlarını sağlamışsınız. 51 yaşınızı dolduracağınız 24 Eylül 2021 tarihinde emekli olabilirsiniz. Primleriniz asgari ücret üzerinden ödenerek çalışmaya devam ederseniz, asgari ücret üzerinden prim ödenecek süreye bağlı olarak çalışmaya devam ettikçe emekli aylığınız düşer.

Staj sigortasının başlangıç sayılması için değişiklik yapılmadı

SORU: 29 Temmuz 1968 doğumluyum. 25 Kasım 1985 başlangıç tarihli meslek lisesinden dolayı bir işyerinde staj gördüm. 1 Eylül 1998 tarihinden bugüne kadar 4300 gün prim ödemem var. Staj döneminin sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmediğini biliyorum ama yeni bir takım değişikliklerle kabul edileceğini duydum. 1994-1995 yıllarında 550 gün askerlik yaptım. Acaba ne zaman emekli olurum?

Rıza Fidan

YANIT: 1985 yılındaki staj başlangıcınız, sigortalılık sürenizin başlangıcı sayılmaz. Staj süresinin borçlanılarak sigortalılık süresi olarak kazanılması için yoğun talep var ancak henüz bu konuda yapılan bir düzenleme yok.

1 Eylül 1998 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 460 gün askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 56’ya, prim günü şartınız 5825 güne iner. 5825 prim günüyle 56 yaşınızı dolduracağınız 29 Temmuz 2024 tarihinde emekli olursunuz.

3600 günle 60 yaşın dolmasını beklersiniz

SORU: 18 Kasım 1964 doğumluyum. 1 Şubat 1982’de sigortalı oldum. 3058 gün primim var. Askerlik borçlanması yaptırırsam emekli olabilir miyim?

RECEP

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz.

1 - 2017 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte,

2 - 542 gün daha prim ödeyerek, priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 18 Kasım 2024’de. Muhtemelen 18 ay (540 gün) askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, seçeneklerdeki ödemeniz gereken primi, askerlik süreniz kadar az prim ödersiniz.

30 yılı aşan memuriyet sürenizin ikramiyesini alabilirsiniz

SORU: Emekli öğretmenim. 1967 yılında göreve başladım. 2008 yılında 41 yıl 1 ay ile emekli oldum. SGK’ye dilekçeyle başvurdum. Bu konuda sağlıklı bilgi edinirsem mahkemeye başvuracağım.

HASAN

YANIT: Memurların 30 yıldan fazla çalışma sürelerine emeklilik ikramiyesi ödenmesini sağlayan, Anayasa Mahkemesi kararı sonrasında 7 Ocak 2015 tarihinden önce emekli olanların da, 30 yıldan fazla çalışma süreleri için emekli ikramiyesi ödenmesi için açmış olduğu davalar kişiler lehine sonuçlanmaya başladı. Dava açmanız halinde büyük bir ihtimalle dava lehinize sonuçlanır ve 30 yıldan fazla olduğu için emekli ikramiyesi ödenmeyen 11 yıl hizmetinizin emekli ikramiyesini alırsınız.

Dava hakkınızın kaybolmaması için, önce Sosyal Güvenlik Kurumuna emekli ikramiyenizin ödenmesi için yazılı talepte bulunacaksınız. SGK’ ca 60 gün içinde dilekçenize cevap verilmezse, 60 günün dolduğu tarihten itibaren 60 gün içinde veya talebinizin yazılı olarak reddedilmesi halinde, ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde, dava açmanız gerekiyor. Davayı kazanmanız halinde emekli ikramiyeniz de, emekli olduğunuz 2008 yılındaki katsayılara göre hesaplanacağından 11 yıl hizmetiniz için 13.500 lira civarında emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

Almanya’daki sigortalılık süremi birleştirebilir miyim?

SORU: 28 Ekim 1979 doğumluyum. İlk işe giriş 1998/03. dönem, 120 gün. 1999’da askerlik borçlanmasını ödedim. 20 Temmuz 2003’e kadar çalıştım. Ağustos 2003’te Almanya’ya gittim, 7 yıl sigortalı çalıştım. 2012’de Türkiye’ye dönüş yaptım, 1 Haziran 2012’de Türkiye’de sigortam başladı. Halen çalışmaktayım. Almanya’daki 7 yıllık sigortamı Türkiye’deki sigortam ile birleştire bilir miyim? Ne zaman emekli olabilirim?

Coşkun Bingöl

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Almanya’daki sigortalılık sürenizi Türkiye’deki sigortanız ile birleştirebilir ve prim günü şartını yerine getirebilirsiniz. Ancak hesaplanacak emekli aylığınızın Türkiye’deki sigortalılık sürenize tekabül eden kısmı, kısmi aylık olarak bağlanır. Almanya’daki çalışma sürenizi borçlanmanız halinde ise tam aylık ödenir. Diğer yandan emekli olmaya hak kazanacağınız 28 Ekim 2036 tarihine daha çok var. Almanya’daki çalışma sürenizi saydırmak veya borçlanmak konusunda acele etmemelisiniz.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 3600 günle emekli olma hakları yok

SORU: Babam 1952 doğumlu. 1972 de 20 ay askerlik yapmış. Haziran 2002 de sigorta primi yatırmaya başladım. Ve Askerlik borçlanmasını da yapıp ödedim. Askerliği borçlanıp ödeyince Sigorta başlangıcı Ekim 2000 oldu. Ben bu işlemi başlattığımda yürürlükte olan yasaya göre 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün SGK primi ve 60 yaş şartları gerekiyordu. Ekim 2015'de tüm bu şartları tamamladım. Babam 15 yıldır SGK sisteminde, 3600 gün SGK primi ödemiş ve şuan 63,5 yaşındadır. Babam nasıl emekli olabilir?

SEÇİL

YANIT: 8 Eylül 1999’dan sonra ilk defa sigortalı olanların maalesef 3600 günle emekli olma hakkı yok. Babanız primini 4500 güne tamamlaması halinde, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı Ekim 2025’de emekli olabilir. Babanız Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Yeni durumum emeklilikte avantaj sağlıyor mu?

SORU: 7 Nisan 1967 doğumluyum. Haziran 2003’te ilk kez SSK sigortalısı olarak işe başladım. Aralık 2005’te sigortadan çıkarak Tarım Bağ-Kur’lu olarak çalışmaya başladım. 1 Şubat 2016’da yeniden SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Bu güne değin hiç ara vermedim ve primlerim sürekli olarak yatırıldı. Ne zaman emekli olabilirim? Bu yeni durumum, eski Tarım Bağ-Kur’lu statüme göre erken emeklilik ve emekli maaşım yönünden bana avantaj sağlar mı?

Nebahat Afyonlu

YANIT: 7000 prim günü ve 58 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarıyla 4/a (SSK); 9000 prim günü ve 58 yaş veya 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız. Son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz.

Emekli aylığı açısından, emekli olacağınız statüden ziyade, üzerinden prim ödenen kazanç tutarları ve prim ödeme gün sayısı belirleyici olacaktır. Erken emeklilik açısından ise yeni durumunuz pek bir avantaj sağlamıyor.

Zira 4/b statüsünden, 5400 prim günüyle 60 yaşınızı dolduracağınız 7 Nisan 2027’de emekli olursunuz. 4/a statüsünden 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilmeniz için ise ya prim gününüzü 7000 güne tamamlamanız ya da Bağ-Kur’dan sonra 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı Haziran 2028’i beklemeniz gerekiyor.

SGDP kesintisi ne zaman başladı?

SORU: 1985 yılında, emekli annemin üstüne kırtasiye dükkânı açtık, 2007 Haziran ayında kapanış verip, ben üstüme açtım. Bugünlere kadar maaşından destek primi kesintisi hakkında bir şeyler biliyorduk ama net değildi. Bu kesintiler hangi tarihte başladı? Eğer kesildiyse şu an annemin 9.500 TL borcu gözüküyor,  kesilmeden birikmiş mi anlamıyorum.

Umut Tanrıkulu

YANIT: Bağ-Kur Kanunu kapsamında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeme zorunluluğu ilk defa 8 Eylül 1999 tarihinde Bağ-Kur emeklileri için getirildi. Bağ-Kur’dan emekli olup Bağ-Kur kapsamına giren çalışmalarına devam edenler veya sonradan çalışmaya başlayanların emekli aylıklarından yüzde 10 oranında SGDP kesilmeye başlandı.

2 Ağustos 2003 tarihinden itibaren, SSK ve Emekli Sandığı emeklilerinden, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlara SGDP ödeme zorunluluğu getirildi. Bunların sosyal güvenlik destek primleri, emekli aylıklarından kesilmeyip, Bağ-Kur 12. gelir basamağının yüzde 10’u tutarındaki SGDP kendileri tarafından ödenmeye başlandı.

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alan düzenleme çevresinde emekli aylığından kesinti yapılmak suretiyle uygulanıyor. Annenizin durumunu yukarıdaki bilgiler ışığında değerlendirebilirsiniz.

Ekim 2017’de emekli olmanız mümkün

SORU: 15 Ekim 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 25 Aralık 1986, olup 5600 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olurum?

GÖKMEN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2017’de emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığından emekli olmayacağınızdan yıpranma yaştan düşmez

SORU: 1970 doğumluyum. 1990’daki SSK girişimle 15 gün prim ödemem var. 1995 de polis memuru oldum. 2003 de ayrıldım. Ara ara sigorta primim yatıyor. Memurluktan yıpranma verirler mi? Askerliğimi sigorta başlangıcından sonra yaptım.  Ne zaman emekli olurum? Kaç gün prim yatırmam lazım.

MURAT

YANIT: Memuriyet yaptığınız süre için fiili hizmet süresi zammı alırsınız. Örneğin 8 yıl polislik yaptığınızı varsayarsak 2 yıl fiili hizmet süresi zammı alırsınız. 2 yıl hizmet sürenizi eklenir, hizmet süreniz 8 yıldan 10 yıla çıkar. Ancak, SSK’dan emekli olacağınızdan, hizmet sürenize eklenen fiili hizmet süresi zammı, ayrıca emekli olacağınız yaş haddinden düşmez.

SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödemem ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 2022’de 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Askerlik borçlanması emekliliğimi öne çeker mi?

SORU: 9 Eylül 1963 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 22 Haziran 1992 olup, 2401 gün sigortam var. Bağ-Kur girişim 1994 yılında olup, 2159 gün Bağ-Kur primim var. 600 gün toplam ihya günüm var. Askerlik borçlanmasına ihtiyacım var mı, emekliliğimi öne çeker mi?

İbrahim Tunalı

YANIT: Hem SSK hem Bağ-Kur kapsamında prim ödemeniz var ve bunların hangi tarihler arasında olduğunu belirtmemişsiniz. 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Bu şartı sağlamanız koşuluyla, 11 Haziran 1992 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmış olmalısınız. 600 gün askerlik borçlanması yaparsanız, sigorta başlangıcınız 22 Ekim 1990 tarihine geri gelir. Emeklilik yaşınız 52’ye, prim günü şartınız 5525 güne iner. Sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlamış olursunuz. Askerlik borçlanması sonrası eksik kalan 365 prim gününü tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Ancak mevcut durumda, son 2520 günlük prim ödemenizin çoğu 4/b (Bağ-Kur) kapsamında ise 4/a statüsünden emeklilik için öncelikle son 2520 günlük prim ödemenizin fazlasının 4/a kapsamında olmasını sağlayacak kadar 4/a kapsamında prim ödeyip, eksik prim gününüz kalırsa askerlik borçlanması yapmalısınız.

Emekli ikramiyesi için doğrudan dava açabilir miyim?

SORU: 30 yıldan fazla çalışan memura ek ikramiye ödenmesi hakkında haberler çıkmakta. 43 yıl hizmetim var. Bugüne kadar SGK’ya müracaatım olmadı. Doğrudan Ankara 10. veya 11. İdare Mahkemesinde dava açabilir miyim? Bu hususta genel bilgi verebilirseniz seviniriz.

N.E.

YANIT: Bu konuda 2015 yılı başından itibaren çok soru yanıtladık, sanırım gözünüzden kaçtı. Doğrudan idare mahkemesinde dava açamazsınız. Dava açabilmek için önce idarenin bir işlem tesis etmiş olması ve davanın idarenin bu işlemine karşı açılması gerekiyor.

Önce, 30 yılı aşan süreye ilişkin ikramiyenizin ödenmesi için SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak başvurmanız gerekiyor. Talebinizin reddi üzerine de ret cevabının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde dava açabilirsiniz.

Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 9 Ocak 1966 doğumluyum. 1 Kasım 1993’de sigortalı oldum. Askerliğimi sigortalı olmadan önce 18 ay olarak yaptım. 7000 günün üstünde primim var. Halen çalışmaktayım. Askerlik borçlanmasını yaptırmam gerekir mi? Yaparsam ne zaman emekli olurum?

AHMET

YANIT: Askerlik sürenizin 340 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 9 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.

Emekli eşe vefat eden emekli eşinden aylık bağlanır

SORU: Eşim de ben de emekli öğretmeniz. Birimizin ölümü halinde, hayatta kalan ölenin maaşından yararlanır mı?

İMDAT

YANIT: İkisi de memur emeklisi eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eş vefat eden eşinden dolayı dul aylığı alabilir.

Yedek subaylık hizmet süresinin birleştirmesi

SORU: Askerlik hizmetimi 31 Mart 1992-31 Mart 1993 arasında yedek subay olarak yaptım. Bu süreler içerisinde Emekli Sandığına bağlı olarak maaş aldım. 10 Ocak 1994 tarihinden bu yana SSK’lı olarak çalışıyorum. Hizmet birleştirmesi yapabilmem için askerlik yaptığım süre içerisindeki hizmet dökümümü hangi kurumdan isteyebilirim, izlemem gereken yol nedir?

Mehmet Çalışır

YANIT: Yedek subaylık döneminize ilişkin Emekli Sandığına tabi geçen hizmetinizin birleştirilmesi için şu anda çalışmakta olduğunuz işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurabilirsiniz. Dilekçenizde, birleştirilmesini talep ettiğiniz Emekli Sandığına tabi hizmetinizin yedek subaylık dönemine ilişkin olduğunu belirtip, yedek subay terhis belgesinin aslı ya da tasdikli sureti veya yedek subaylık döneminizi belgeleyen resmi bir belgeyi dilekçenize eklemenizde yarar var. Ancak SGK genel olarak emekliliğine bir yıldan az süre kalmış olanların hizmet birleştirme taleplerini değerlendiriyor.

Hem anadan hem babadan aylık bağlanır mı?

SORU: 1979 yılında SSK'dan emekli oldum. Eşimi de dışarıdan ödeyerek 2000 yılında emekli ettim. Eşim 2010 yılında vefat etti. Dul bir kızım var. Hiçbir yerde çalışmışlığı ve geliri yok. Eşimin maaşını kızımla ikimiz alıyoruz. Ben ölünce kızım her ikimizin de yani benim ve vefat etmiş eşimin maaşını da alabilir mi?

Habib Ceyhun

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın ise yarısı bağlanıyor. Vefatınız halinde, evlenmemesi ve sigortalı olarak çalışmaması halinde kızınıza, sizden ve annesinden hak kazanacağı aylıklardan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı bağlanır. Sigortalı olarak çalışmaya başladığında ya da evlendiğinde her iki aylık da kesilir.

Tahliye olamazsanız başvurunuzu cezaevinden de yapanız mümkün

SORU: 12 Eylül 1965 doğumluyum. 1 Mart 1993’de sigortalı oldum. Askerliğimi 2000 yılında bedelli yaptım. Sadece 2005 yılında 12 ay sigorta primim ödenmedi. 2008 yılı Eylül ayı itibari ile isteğe bağlı Bağ-Kura geçince tavsiyenize uyarak; 1260 günü aşmadan, Ocak 2011 tarihinde prim ödememi durdurdum. Ben ne zaman emekli olabilirim? Hizmet birleştirmek için cezaevinden müracaat etmek uygun mu?

HAKAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşını dolduracağınız 12 Eylül 2019’da emekli olabilirsiniz. Hizmet birleştirmenizi emekli olana kadar yapabilirsiniz. Emekli olacağınız tarihe kadar tahliye olamazsanız, hizmet birleştirmek için başvurunuzu cezaevinden de yapmanız mümkün.

Emekli çalışan işsizlik sigortasına tabi değildir

SORU: 1 Şubat 2014 tarihinde emekli oldum. O zaman çalıştığım şirketten tüm yasal haklarımı alarak çalışmaya devam ettim. 1 Aralık 2014 tarihinde başka bir şirkete geçtim. Yaklaşık 11,5 ay sonra 13 Kasım 2015 tarihinde iş sözleşmem feshedildi. Şu an çalışmıyorum. Tüm bu süre zarfında emekli maaşımı alıyorum. Bildiğim kadarıyla maaşımdan işsizlik sigortası kesilmekteydi. Emekli maaşıyla aynı zamanda işsizlik aylığı alabilir miyim?

Ahmet Şengül

YANIT: Emekli aylığını kestirmeksizin çalışılan dönemde, çalışma karşılığı ödenen ücretten sadece yüzde 7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesintisi yapılır. SGDP’ye tabi çalışanlar işsizlik sigortası kapsamında değildir ve işsizlik sigortası primi ödenmez. Bu nedenle de işsizlik ödeneği alamazsınız.

Bağ-Kurdan sonraki SSK priminizi 1260 güne tamamlamalısınız

SORU: 20 Mayıs 1969 doğumluyum. 1 Ocak 1985’de 250 gün sigorta primim, 2001- 2014 yılları arasında da 4700 gün Bağ-Kur primim var. 26 Ağustos 2014’de tekrar SSK’ya geçtim. Ne zaman emekli olurum?

ADEM

YANIT: 26 Ağustos 2014’de başlayan sigortalı çalışmanızı 26 Şubat 2018’e kadar devam ettirerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 1260 güne tamamlayacağınız 26 Şubat 2018’de emekli olabilirsiniz.

Babamdan sağlık yardımı alabilir miyim?

SORU: 2 yıllık üniversite okudum ve bitince AÖF'den 3. Sınıftan kayıt yaptırdım, dikey geçiş ile. Yetim ağlığım tekrar bağlanır mı? Başvuru yaptım ancak 15 gün geçti haber gelmedi.

EMRE

YANIT: Üniversitede okuyan erkek çocukları, 25 yaşını doldurana kadar ana veya babasından dolayı yetim aylığı alabilir. Şayet 25 yaşınızı doldurmamışsanız babanızdan yetim aylığı bağlatabilirsiniz. Ancak aylık için başvuru yapmanız gerekir.

Vefatım halinde kızıma aylık bağlanır mı?

SORU: 19 Nisan 1965 doğumluyum. 1988 yılından bu yana SSK’lıyım. Eşimle boşanmış durumdayım. Bir erkek bir de kız çocuğumuz var. Velayetleri annelerinde. Oğlum 1992, kızım 2000 doğumlu. 2016 Nisan ayında emekli oluyorum. Emekli olduktan sonra vefatım halinde kızım emekli aylığımı alabilir mi? Bunun için ne yapmam gerekir?

Yalçın Bireroğlu

YANIT: Allah gecinden versin vefatınız halinde, herhangi bir sigortalılık kapsamında çalışmadığı ve evlenmediği sürece, kızınıza sizden aylık bağlanır. Bunun için bir şey yapmanız gerekmiyor. Vefatınız halinde, kızınızın SGK’ya aylık bağlanması için başvurması gerekiyor.

Kira karşılığı kapıcı çalıştırılabilir mi?

SORU: Apartmanımızda bize hizmet veren kapıcımızı (SSK emeklisi) bazı kat sahipleri kira karşılığı çalıştırmak istiyorlar. Yani oturduğu daireden kira almıyoruz. Buna karşılık bize hizmet versin mantığını güdüyorlar. Kendisi emekli maaşı aldığı için geliri var diyorlar. Bu uygulamanın hukuki sorumluluğu hakkında beni aydınlatabilir misiniz?

Nurcan Dumlu

YANIT: Çalıştırdığınız kapıcı emekli de olsa sigortalı olarak göstermek ve sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödemek zorundasınız. Ayrıca kapıcıyı kira karşılığı çalıştırmanız da yasal değil. Kapıcıya görevi nedeniyle konut vermek zorunda değilsiniz. Ancak görevi nedeniyle konut verilmiş ise iş sözleşmesinin devamı süresince kira istenemez. Kapıcı buna şimdilik rıza gösterse de yarın aranızda ihtilaf yaşanması halinde kira karşılığı hizmet aldığınızı söyleyerek sorumluluktan kurtulamazsınız. Çalıştığı süreye ilişkin tüm ücretlerini, kıdem ve ihbar tazminatını, ayrıca SGK’ya şikâyet edilirseniz SGDP’lerini faizi ile ödemek durumunda kalırsınız.

Priminiz yeterliyse askerlik borçlanmasına gerek yok

SORU: 1974 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Haziran 1988’dir. 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

TAHİR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2025’de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayamazsanız veya tamamlayamayacağınızı düşünüyorsanız, askerliğinizi borçlanırsınız. Ancak priminiz yeterli veya emekli olacağınız tarihe kadar tamamlarsanız borçlanmanıza gerek yok.

1450 gün daha prim ödeyip 51 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1 Haziran 1972 doğumluyum. 10 Mayıs 1989’da sigorta girişim var. 1092-1993 arası askerlik yaptım. 4000 gün prim ödemem var. Kaç yaşımda, ne zaman emekli olabilirim?

SALİH

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1450 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2023’de emekli olabilirsiniz.

SGDP kesintisi Mart ayında kalkacak

SORU: Çalışan Bağ-Kur emeklilerinden yapılan kesintinin kaldırılması ile ilgili son değişiklik nedir? Kesinti uygulaması devam ediyor mu, kaldırıldı mı? Kaldırıldıysa emekli maaşlarına yansıması ne zaman gerçekleşir?

Metin Köse

YANIT: Bağ-Kur kapsamında çalışan emeklilerin, emekli aylıklarından yapılan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesintisinin kaldırılmasına ilişkin Kanun TBMM Genel Kurulunda kabul edildi ve onay için Cumhurbaşkanlığına gönderildi. Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Yapılan düzenlemeye göre, 2016 Mart emekli aylıklarından itibaren kesinti sona erecek.

53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 1966 doğumluyum. 2 Ekim 1985 yılında mevsimlik işçi olarak işe başladım. 1997 yılının sonuna kadar çalışarak toplamda 1767 prim gün prim ödedim. 2 Ekim 1998’de memuriyete başladım ve halen çalışmaya devam etmekteyim. 18 ay askerlik borçlanmamı da yaptım. Bu durumda ben tam olarak ne zaman emekli olabilirim?

YILMAZ

YANIT: SSK primi ve askerlik borçlanması emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 18 Mayıs 2017’ye kadar ara vermeden çalışmanızı sürdürerek toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 2019’da 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Hak ettiğiniz aylıkta düşme olmaz

SORU: 1970 doğumluyum. 1 Haziran 1989 sigorta girişim var. 7250 gün çalıştım. Engelli Yüzde 46 oranında engelli raporu aldım. 1) Normal de ne zaman emekli olabilirim?

2) Engelli hakkıyla emekli olabilir miyim? Ve maaşımda bir kesinti olur mu?

MURAT

YANIT: 1) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 2021’de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

2) Vergi indirim hakkı da almanız halinde, engelli hakkıyla 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olarak, vergi indirim hakkı aldığınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz. Hak ettiğiniz emekli aylığınızda düşme olmaz

100 liralık zam sadece Ocak ayı için mi geçerli?

SORU: SGK emeklisiyim. Bir gazetede, emekliye yapılan seyyanen 100 TL zammın bir kerelik Ocak ayı için geçerli olup, diğer aylarda yapılmayacağı yazıldı. Alo 170’i arayıp sorduğumda, henüz sadece Ocak ayında mı yoksa 12 ay mı ödeneceği konusunun belirlenemediğini söylediler. Sizden ricam, tüm emeklileri ilgilendiren bu konuya açıklık getirmenizdir.

Gündüz Koçyiğit

YANIT: 100 liralık seyyanen zam, emeklilerin en çok kafasını karıştıran konu oldu. 100 TL seyyanen zam, bir defaya mahsus verilmedi. Yani sadece Ocak ayında ödenmeyecek. Bundan sonra alacağınız emekli aylığınızın içinde 100 TL hep olacak, yani 12 aydan sonra bile almaya devam edeceksiniz. Ancak 100 TL seyyanen zam, teknik olarak, mevcut emekli aylığına bir kere eklenir ve 100 TL tutarında artırılmış aylık, izleyen aylarda da alınmaya devam edilir.

Buna göre, Ocak ayında yüzde 3,86 oranında ve ayrıca 100 TL tutarında artırılmış emekli aylığınızı Temmuz ayına kadar almaya devam edeceksiniz. Bu aylık Temmuz ayında, Ocak-Haziran 2016 döneminde gerçekleşecek TÜFE oranında tekrar artırılacak.

Yurtdışı çalışmamı hizmet süreme saydırabilir miyim?

SORU: 1975-1979 yılları arasında Devlet İstatistik Enstitüsünde işçi, 1979-1980 yılları arasında memur olarak görev yaptım, istifa edip yurtdışına Almanya'ya gittim. Almanya'da 1980-1981 yılları arasında bir yıl çalıştım, ayrıldım Türkiye'ye döndüm. 1986 yılında Türk Telekom'a başladım, 1989’a kadar işçi, 1989’dan 16.12.2005 tarihine kadar memur olarak görev yaptım ve emekli oldum. Yurt dışında çalıştığım bir yıllık kesilen primleri geri aldım. Emekli olurken bu çalıştığım süre emekliliğime sayılmadı, sayılması gerekir miydi? Yakın zamanda Almanya'ya gittim, orada çalıştığıma dair belgeyi aldım. SGK'ya müracaat etsem, bir yıllık süre için yeniden intibak yapılır mı?

Leyla Çiçen

YANIT: Yurtdışındaki çalışma süreleri ancak yurtdışı borçlanması yapılması halinde hizmet süresine ilave ediliyor. Dolayısıyla borçlanmadığınız yurtdışı çalışma süresinin emekliliğinize sayılması gerekmiyordu. Diğer yandan, emekli aylığı bağlanan veya bağlanması için müracaat edip de aylığa hak kazanmış durumda bulunanlar, yurtdışı hizmet borçlanması yapamıyorlar. Dolayısıyla yurtdışı çalışma sürenizi şimdi borçlanmanız ve hizmet sürenize ilave ettirmeniz mümkün değil.

Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden başlangıç sayılmıyor

SORU: 6 Mart 1978 doğumluyum.  20 Eylül 1994 işe giriş tarihim. Stajla sigortam başladı. Şu an 4238 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

FUNDA

YANIT: Emeklilik şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödenen gündür. Staj sigortasında bu sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından maalesef sigorta başlangıcı sayılmıyor. Adınıza ilk defa prim ödenen tarihi(gün, ay, yıl olarak) bildirmeniz halinde, emekli olacağınız tarihi hesaplarız.

Doğum borçlanmasıyla emekliliğim bir yaş geri gelir mi?

SORU: 18 Eylül 1991 sigortaya staj başlangıcıyla giriş tarihim. İlk çalışmama Eylül 1992’de başladım. Bugüne kadar da kesintisiz çalışmaya devam ediyorum. Yaklaşık 7400 prim günüm mevcut. Oğlumun doğumunda 1 yıl çalışamadım. Ne zaman emekli olurum? Doğum borçlanması yaparsam emekliliğim bir yaş geri gelir mi?

Işık Efsun

YANIT: Doğum borçlanması emeklilik yaşınızı geri çekmez. Sadece prim günü kazandırır. Ona da ihtiyacınız yok. Emekliliğiniz için gereken 20 yıl sigortalılık süresi ile 5600 prim günü şartlarını sağlamışsınız. 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Primi 5150 güne tamamlayarak veya 60 yaşı doldurarak

SORU: 1 Nisan 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Temmuz 1982 olup, şuanda 1650 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanması ya da kalan günlerin borçlanmasını yaparak, emekli olabilir miyim? Ya da başka hangi yollarla emekli olabilirim?

HASAN

YANIT: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) Askerliğinizi borçlandıktan sonra 2960 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte.

2) 1950 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2025’de.

2017’de emekli olan 100 liralık zamdan yararlanamayacak

SORU: Öncelikle verdiğiniz hizmetlerden dolayı siz ve Sözcü gazetesine teşekkürler. Ben SSK'lıyım. 2016 yılında seyyanen verilen 100 TL, 01.01.2016-31.12.2016 tarihleri arasında emekli olacaklara mı verilecek? 2017 yılında emekli olacaklar bu 100 TL’den faydalanamayacak mı? İkinci olarak, örneği 1.000 TL olan maaşım 1.100 TL olacak. Temmuz'a kadar böyle gelip, Temmuz ayı zammı bu 1.100 TL üzerinden mi yapılacak?

M. Ali Gülener

YANIT: SSK ve Bağ-Kur emeklilerine verilen 100 TL seyyanen zam 31 Aralık 2016 tarihine kadar emekli olanlara verilecek, 2017 yılında emekli olanlara verilmeyecek.

2015 Aralık ayında alınan emekli aylığı önce 2015 yılının ikinci altı aylık döneminde gerçekleşen TÜFE artışı oranında, sonra 100 TL tutarında ayrıca artırılacak. TÜFE oranında ve 100 TL tutarında artırılan aylık 2016 Temmuz ayına kadar alınacak. Temmuz zammı, 100 TL artırılmış aylık üzerinden hesaplanacak.

Yaş haddinden daha erken emekli olursunuz

SORU: 27 Eylül 1960 doğumluyum. 1 Eylül 1998’de sigortalı oldum. 5350 gün primim var. Yaştan ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi borçlanırsan emeklilik tarihim değişir mi?

ARİF

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 27 Eylül 2020’de emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması emeklilik tarihinizi değiştirmediğinden borçlanmanıza gerek yok.

İşsizlik ödeneği için en az 600 prim günü gerekiyor

SORU: Kızım 01.12.2013-17.05.2015 arası 1 yıl 5 ay 17 gün isteğe bağlı sigorta primi yatırdı. Akabinde 18.05.2015-31.12.2015 arası 224 gün SSK primi varken işyerinin kapanması ile işsiz kaldı. İşsizlik maaşı başvurusuna olumsuz yanıt geldi. Alo 170’den “Bağ-Kur primi ile işsizlik sigortası primi yatırılmamış” denmiş. ATM’den prim yatırılırken işsizlik sigorta primi nerede gözüküyor? İşsizlik maaşı alması ile ilgili bir hata mı yapıldı?

Rüştü Ay

YANIT: İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için son üç yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödeyerek çalışmış olmak gerekiyor. İsteğe bağlı sigorta primi, emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primlerinden oluşuyor. Diğer bir deyişle isteğe bağlı sigorta kapsamında işsizlik sigortası primi ödenmiyor. Kızınız için sadece SSK’lı çalışması karşılığı 224 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olup, 600 günü tamamlayamadığından, maalesef işsizlik ödeneğine hak kazanamıyor.

Şubat 2017’de emekli olmanız mümkün

SORU: 10 Şubat 1964 Doğumlum. Bağ-Kur başlangıcım 11 Ocak 1993’dür. 1985-1986 yılları 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanmadım. Askerliğin kaç ayını borçlanmalıyım? Ne zaman emekli olurum?

İsmet EROL

YANIT: Askerlik sürenizin 11 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 11 Şubat 2017’de emekli olabilirsiniz.

Eşiniz ya tavandan prim ödeyerek çalışacak ya da çalışmayacak

Soru: Eşim emekli maaşı için yaşı bekliyor. 5 yılı var ve şu anda çalışmıyor. Bugüne kadar primleri tavandan yattı,5 yıl sonra emekli maaşı için; 1)Çalışmadan yani prim ödemeden bekleyebiliriz, 2)Asgari ücretten, 3)Veya daha yüksek prim ödeyebiliriz. Bu üç seçenekten hangisini tercih edelim? Primleri de biz yatıracağız çünkü. Emekli maaşı çok değişir mi?

SERKAN

Cevap: Eşiniz emekli olana kadar yani beş yıl daha tavandan prim ödemesi halinde, emekli aylığı artar. Çalışmadan emekli olacağı tarihi beklerse, bugün hak ettiği emekli aylığı enflasyon oranında güncellenerek bulunan tutar emekli aylığı olarak bağlanır.

Asgari ücretten prim ödeme emekli aylığını düşürür. Bu nedenle, asgari ücretle çalışarak prim ödemektense, çalışmaması ve çalışmadan yaşın dolmasını beklemesi daha iyidir.

Kısmi intibak diye bir uygulama yok

SORU: 1995 başında SSK’dan emekli oldum. 2000 öncesi emekliler için son yapılan intibak düzenlemesinden yaklaşık 250 TL fark aldım. Şu anki maaşım seyyanen yapılan 100 lira ve yüzde 3.86’lık zam ile beraber 1.980 TL’dir. Emekli olmadan önceki son 20 sene en yüksekten prim ödedim. 9000 işgünümü ve 25 senemi tamamladım. Bildiğim kadarıyla kısmi intibak yapıldı, tamamı yapılmadı. Eğer bu laf doğruysa tamamı yapılsa ne olurdu? Eğer kayda değer bir fark varsa ve şahsen mahkemeye gitsem kazanma şansım olur mu ve buna değer mi?

İrfan Albayrak

YANIT: Kısmi intibak diye bir şey yok. 2000 yılından önce emekli olanların aylıkları, intibak düzenlemesi kapsamında yeniden hesaplandı. Nitekim emekli aylığınız da bu düzenleme kapsamında 250 TL artmış.

Babamdan ve boşandığım eşimden aylık alabilir miyim?

SORU: Babam 2007 yılında vefat etti ve anneme babamdan maaş bağlandı. Babam vefatından çok önce SSK’dan emekli olmuştu. Ben halen öğretmenlik yapıyorum ve 657’ye tabiyim. Eşimden boşandım, çalışmama rağmen babamdan maaş alabilir miyim? Emekli olmayı düşünüyorum ama maaşım çok düşecek, emekli olunca babamdan maaş bağlanır mı? Boşandığım eşim sonra evlendi ama ben bir daha evlilik yapmadım. Eski eşimden boşanmama rağmen maaş alabilir miyim?

İpek Ekizoğlu

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Eşinizden boşanmış olsanız da çalışırken ve emekli olduğunuzda SSK emeklisi olan babanızdan aylık bağlanmaz.

Vefat eden eşten aylık bağlanabilmesi için ise vefat tarihinde evlilik birliğinin devam ediyor olması gerektiğinden, boşandığınız eşinizden de aylık bağlanmaz.

Kıdem tazminatı alarak ayrılabilir miyim?

SORU: 14 Mart 1974 doğumluyum. İlk sigorta girişim 1992 yılında. Ancak hiç sigortam yapılmadı. 1 Şubat 2000 tarihinde sigortalı çalışmaya başladım. 2005’de bir doğum yaptım. İşyerinden kıdem tazminatı alabilir miyim?

ŞEHNAZ

YANIT: Sigortanız yapılmadığından 1992’deki çalışmanızın sosyal güvenlik açısından bir önemi yok. Kendi isteği ile işinden ayrılan çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için, emeklilik için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlaması gerekiyor. 2000 başlangıcınızla da işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılmak için, en az 7000 gün prim ödemeniz gerekir.

Ek 5 tarım sigortası SSK’ya sayılıyor

SORU: Eşim 20 Eylül 1971 doğumlu. 14 Eylül 1994’de sigortalı oldu. 3460 gün isteğe bağlı primini ödedik ve sonra durdurduk. SSK net bilgi vermedi. Eşim şuan çalışmıyor. Tarım sigortalı mı çalışsın? Yoksa sigortalı olarak mı primleri ödensin? Emekliliğine ne kadar günü var?

İSMİ SAKLI

YANIT: Eşiniz iki şekilde emekli olabilir. 1) 2290 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağı 20 Eylül 2022’de emekli olabilir. Ek 5 tarım sigortalısı olarak ödenen primler SSK’ya sayılıyor. Ek 5 kapsamında prim ödeyebiliyorsa sorun yok. Ayrıca 41 ay (1230 gün) isteğe bağlı prim ödedikten sonra, isteğe bağlıdan çıkıp 1060 gün prim eksiğinizi sigortalı bir işte çalışarak ödeyebilir.

Eşinizin 14 Eylül 1994’den sonra doğumu veya doğumları varsa, doğum borçlanmasıyla da gün kazanabilir. Örneğin 3 doğumu olduğu ve doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemediğinizi varsayarsak, üç doğumunu borçlanarak, toplam 2160 gün kazanabilir. 130 günde sigortalı çalışarak primini tamamlaması mümkün.

2) 140 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması halinde, 58 yaşını dolduracağı 20 Eylül 2029’da yaş haddinden emekli olması da mümkün.

Kıdem tazminatı alabilir miyim?

SORU: 1972 doğumluyum. 7300 gün SSK prim ödemem var. 14 yıldır bir firmada çalışıyorum ve kendi isteğimle işten çıkmak istiyorum. Kıdem tazminatımı alabilir miyim?

Yüksel Yeşil

YANIT: 7300 prim gününüz olduğuna göre, sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce olmalı. Emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. İstifa dilekçenizde, 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinin birinci fıkrasının 5. bendine göre işten ayrılacağınızı belirtmeniz ve SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını dilekçenize eklemeniz halinde, kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir.

Hizmet tespit davası açabilir miyim?

SORU: 18 Mayıs 1968 doğumluyum. Askerlik dışında tüm çalışma hayatım boyunca 4/a statüsünde sigortalı olarak çalıştım. SGK kayıtlarında 6156 gün çalışma sürem ve sigorta başlangıç tarihim 27 Şubat 1989 görünüyor. Buna göre emekli olabilmem için 51 yaşını doldurmam gerekiyor. Ancak benim fiili olarak çalışma hayatına başlama tarihim 1986 yılı Ekim ayıdır. 1986 Ekim ayı ile 1987 Nisan ayları arasında çalıştığım kurum beni sigortalı göstermemiş ve SGK kayıtlarında görünmüyor. O dönemde, o kurumda çalıştığımı ispatlayabileceğim gazeteler, çeşitli belgeler ve birlikte çalıştığım, şahitlik edebilecek arkadaşlarım var. Hizmet tespit davası açıp, hizmet başlangıç tarihimin 1986 Ekim ayı olduğunu ispatlarsam, SGK sigorta başlangıç tarihimi Ekim 1986 olarak düzeltir mi? Eğer başlangıç tarihim 24.05.1985-23.11.1986 tarihleri arasına çekilirse;  25 yıl, 49 yaş ve 5300 gün ile emeklilik hakkım doğuyor ve iki yıl erken emekli olabiliyorum, değil mi? Bu konuda bana kesin bir bilgi verebilirseniz, ona göre dava açmak istiyorum.

Temuçin

YANIT: İşe giriş bildirgesi ve prim belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazançları toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınması mümkün. Bu durumda da emeklilik yaşınızın 49’a ineceği doğru. Ancak en azından işe giriş bildirgeniz verilmemiş ise 1986 yılından bu yana 5 yıllık hak düşürücü süreyi geçirmiş olduğunuzdan hizmet tespit davası açsanız da talebiniz süre yönünden reddedilir.

Boş gününüz olmadığından doğumunuzu borçlanamazsınız

SORU: Eşim 6 Nisan 1969 doğumlu. Bağ-Kur’a 15 Nisan 1993’de kayıt oldu. 30 Haziran 2002’de ayrıldı. 3315 gün (9 yıl, 2 ay,15 gün) primi var. 24 Şubat 2014’de sigortalı oldu. Sigorta primleri ödeniyor. 571 gün primi var. Toplam primi 3886 gündür. 22 Ekim 1999’da doğum yaptı. Doğum borçlanması yaptırabilir mi? Ne zaman emekli olur?

YAPICI

YANIT: Eşiniz SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi. Sigortalı çalışmasıyla 1714 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca sigortalı çalışmasıyla 689 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 1260 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 6 Nisan 2027’de SSK’dan yaş haddinden emekli olabilir.

Doğum borçlanması yapabilmek için; doğum tarihinden sonra ki 2 yıllık sürede prim ödenmemiş olması gerekiyor. Sorunuzdan eşinizin, doğumu sonrasında ki iki yılda Bağ-Kur primi ödediği anlaşıldığından, doğum borçlanması yapamaz.

Kıdem tazminatı almak için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: Sigorta girişim 1996’da Arada boşluklar var. 4700 gün prim ödemem var. Yılbaşında işyerimden 15 yıl süre ve 3600 gün esasına göre kıdem tazminatı alarak ayrılmak istiyorum. Son işyerim de 1 Ağustos 2011’den bu yana çalışmaktayım. Tazminatı mı alabilir miyim? Nasıl bir yol izlemeliyim?

YAKUP

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartlar olan, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan kendi isteğinizle ayrılsanız da, kıdem tazminatı alma hakkınız var. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir.

Askerlik borçlanmasını ne zaman yapmalıyım?

SORU: 7 Ağustos 1970 doğumluyum. 10 Aralık 1989’da SSK sigortalısı olarak işe başladım. 30 Kasım 2015 tarihi itibariyle toplam 3596 prim günüm var. Sigortam halen devam ediyor. Askerliğimi 30 Kasım 1995-31 Temmuz 1996 tarihleri arasında 8 ay kısa dönem er olarak yaptım. Askerlik hizmetimi nasıl borçlanarak sigorta hizmet süreme 240 gün olarak dahil edilmesini sağlayabilirim? Ne zaman işlem yapmalıyım? Askerlik borçlanması sonrası kaç gün daha çalışmam gerekiyor? Hangi tarihte emekli olabilirim?

Barbaros Göz

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü 5525 güne tamamlayıp, 52 yaşınızı dolduracağınız 7 Ağustos 2022 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Askerlik sürenizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz. Borçlanma için şu anda primlerinizin yatırıldığı SGK il veya merkez müdürlüğüne başvurabilirsiniz. Ancak prim ödemeniz aralıksız devam ederse, askerlik borçlanması yapmanıza gerek olmaksızın 52 yaşınız dolana kadar prim gününüzü tamamlayabilirsiniz.

Staj sigortanız başlangıç sayılmıyor

SORU: 1972 doğumluyum.1988 de okuldan dolayı stajyerlik yaptım ve SSK giriş kartım var.15 Aralık 1991’de işe girdim. SSK giriş kartım var. Hala çalışıyorum. 5647 gün ödenmiş primim var. Ne zaman emekli olurum?

NESRİM

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor. 15 Aralık 1991 girişinize göre emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 2020’de 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli kapıcı istihdamı ile ilgili yükümlülükler

SORU: Sözcü’de çıkan açıklamalarınızı okuyor ve faydalanıyoruz. Herkesin anlayabileceği şekilde çok net açıklamalar yapıyorsunuz. Apartmana SSK’dan emekli bir kişiyi kapıcı olarak almak istiyoruz. Bunun için ne gibi işlemler yapmamız gerekir? Asgari ücretten kapıcıya ne ödenecek? Kapıcı olarak alınacak kişinin yapacağı bir işlem var mı?

İbrahim Aksöz

YANIT: Apartmanın SGK’da daha önce açılmış dosyası yoksa önce işyeri bildirgesi verilerek işyeri numarası ve şifre alınması, sonra kapıcı için işe giriş bildirgesi verilmesi, bildirgede sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışacağının belirtilmesi, kapıcının çalıştığı her ayı izleyen ayın 23’üne kadar aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi, ay sonuna kadar da primlerinin ödenmesi gerekiyor. Kapıcının bir şey yapması gerekmiyor.

Emekli kapıcı için yüzde 7,5 sigortalı hissesi (bu tutar aylığından kesilir), yüzde 24,5 işveren hissesi olmak üzere toplam yüzde 32 oranında SGDP ödenir. 2016 yılı için asgari ücretli kapıcının maliyeti, 1.647 TL asgari ücret ve 403,51 TL SGDP işveren hissesi olmak üzere toplam 2.050,51 TL olur. Kapıcıya 1.523,47 TL net ücret, SGK’ya da 527,04 TL SGDP ve 23,50 TL prim bildirgesine ilişkin damga vergisi ödenir.

Nisan 2016’de emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Nisan 1956 doğumluyum. SSK giriş tarihim 6 Ekim 1984 olup 2 ay primim var. Düzenli olarak prim ödemelerim 1 Ocak 2008’de başladı. 15 Kasım 2015 itibarı ile 2850 gün prim ödemem var. 20 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapsam ne zaman emekli olabilirim?

SALİM

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanıp, ayrıca 150 gün de prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Nisan 2016 ayı sonunda)

Banka, maaşımın tamamına el koyabilir mi?

SORU: 22 Aralık 1962 doğumluyum. 20 Ekim 1977 ilk SSK girişim. Askerlik hariç toplam 3020 gün SSK primim bulunmakta. 3600 günden nasıl emekli olurum? Şu anda asgari ücretle çalışıyorum. Maaşımın tamamına borcumdan dolayı banka el koyabilir mi?

Serdar Tükenmez

YANIT: 3600 prim günüyle emekli olabilmeniz için 60 yaşınızı doldurmanız gerekiyor. Çalışarak ya da askerlik borçlanmasıyla 3600 prim gününü tamamlayıp, 60 yaşınızı dolduracağınız 22 Aralık 2022 tarihinde emekli olabilirsiniz. Banka, borcunuzdan dolayı çalışmanız karşılığı elde ettiğiniz ücretin tamamına el koyamaz. Ancak dörtte birine haciz koyabilir. Emekli aylığı açısından soruyorsanız, emekli aylıkları, SGK ve nafaka borçları dışında haczedilemez.

Memuriyetten ayrılıp SSK’dan daha erken emekli olabilir miyim?

SORU: 3 Kasım 1999’da Milli Eğitim Bakanlığı’nda öğretmenliğe başladım. Fakat bundan önce 1990’da başlayan ve 1999’a kadar devam eden sigortam var. Ama sürekli değil. Geçen birleştirdim ve 800 gün çıktı. Emekli sandığından değil de sigortadan emekli olmak istesem ne zaman ve hangi şartlarda emekli olabilirim?

HÜSEYİN

YANIT: Memuriyetten ayrılıp, sigortalı çalışarak en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte 52 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Yüzde 53 raporla malulen emekli olunmaz

SORU: 2200 gün sigorta primim var. Yüzde 53 oranında engelli raporum var. Malulen emekli olabilmem için engeli oranın yüzde kaç olması gerekir? Şuan hükümlüyüm. 24 Mayıs 2018’de tahliye olacağım. Hükümlü olmamın prim ödememe engeli var mı?

UFUK

YANIT: Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Ayrıca ilk defa sigortalı olunduğu tarihte, hastalık veya rahatsızlığın olmaması şartı da var. Sonuç olarak yüzde 53 raporla malulen emekli olamazsınız.

Cezaevinden isteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Sigorta başlangıç tarihini yazmamışsınız. Yüzde 53 raporla Bağ-Kurda emekli olmak için; 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 gün prim şartlarına tabi olursunuz. İsteğe bağlı olarak 2120 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4320 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (16 yıl sigortalılık şartınızı doldurmanız şartıyla)

İki aylığı da alma hakkı olmaz, tercih hakkı olur

SORU: Bağ-Kur emeklisi bayan (ev hanımı) Emekli Sandığı emeklisi kocasından ve yine Emekli Sandığı emeklisi babasından da maaş alabilir mi?

Necati Gürgen

YANIT: Her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olan eş ve babadan aylığa hak kazanılması halinde, her iki aylık bağlanmaz. Ancak yüksek olan aylık tercih edilebilir. Sorunuzdaki bayan da hem eşinden hem babasından aylık alamaz, ancak tercih yapabilir.

Eşe aylık bağlanması için aranan şartlar

SORU: 24 Mayıs 1977 doğumlu. 1 Kasım 1999 SSK girişliyim. Yaklaşık dört bin gün sigorta primim var. Eşim de SSK’ya 1700 gün prim ödemesi var. Fakat uzun süredir çalışmıyor. Benim ölümüm durumunda eşime emekli aylığı bağlanır mı diye çok düşünüyorum. Bilgilendirseniz sevinirim.

ÖZGÜR

YANIT: Vefat eden sigortalıdan eş ve çocuklarına aylık bağlanması için; 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödemesi aranmaktadır. Hem siz hem eşiniz bu şartları sağladığından, herhangi birinizin vefatı halinde, hayatta kalan eşe vefat eden eşinden dolayı dul aylığı bağlanır.

Hiç çalışmamış eşim emekli olabilir mi?

SORU: Bugüne kadar sigortalı hiçbir işte çalışmamış olan 56 yaşındaki eşim emekli olabilir mi?

Yusuf Hara

YANIT: Eşinizin emekli olabilmesi için en az 15 tam yıl (5400 gün) prim günü gerekiyor. Bugüne kadar hiçbir şekilde prim ödemesi olmayan eşiniz, bugün prim ödemeye başlasa ve prim ödemeye hiç ara vermese, 15 yıl sonra emekli olabilir. Asgari ücret üzerinden prim ödemesi halinde alacağı emekli aylığı da asgari ücretin yüzde 35’i kadar olur.

İntihar eden sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanır mı?

SORU: Eşim ve ben SSK emeklisiyiz. Kocamın bankalara kredi borcu var, ödeyemiyor. Sürekli olarak intihar etmekten bahsediyor. Böyle kötü bir sona maruz kalırsak, intiharı devletçe normal vefat sayılıyor mu, eşime bağlanmış emekli maaşını biz alabilir miyiz, oranı ne olur? Kızım ve ben çok endişeliyiz.

İst./Ümraniye67

YANIT: Allah yardımcınız olsun, inşallah eşiniz bu kötü düşünceden bir an önce kurtulur. Dile getirmek istemiyorum ama sorunuzu yanıtlayabilmek için mecburum. Şayet sözünü ettiğiniz istenmeyen olay gerçekleşir ve böyle kötü bir duruma maruz kalırsanız, hak sahibi olarak size ve kızınıza aylık bağlanmasında sorun olmaz. Eşinizin aylığının yüzde 50’si size, sigortalı olarak çalışmaması ve bekâr olması koşuluyla yüzde 25’i kızınıza bağlanır.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: Babam 1964 doğumlu. 1981 yılından sigorta girişli. 1217 gün yatmış primi var. Şuan çalışmıyor. Babam ne zaman emekli olur? Askerlik borçlanması da yapabilir miyiz? Ne kadar prim yatırması gerekiyor? Primlerini toplu yatırabiliyor muyuz? Prim borçlarını toplu yatırdığımızda bazı haklarından mahrum kalıyor mu?

RAMAZAN

YANIT: Babanız askerlik süresini borçlanabilir. Bunun dışında borçlanarak gün kazanamaz. Çünkü toplu para ödeyerek gün kazanıp emekli olma usulü yok. Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerliğini(18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, ayrıca 1843 günde prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2020’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Başlangıçtan önceki doğumların borçlanılması için yasa çalışması yok

SORU: Eşim 7 Ekim 1965 doğumlu.  Esnaf olarak Bağ-Kur başlangıç tarihi 3 Nisan 1998 olup primleri halen yatmakta. Sigortalı olmadan önce 1991 ve 1996 tarihlerinde iki doğum yapmıştır. Bu doğumları borçlanarak emekli olabilir mi?  Bununla ilgili çalışma yapılıyordu, ne zaman yürürlüğe girer? Başka nasıl emekli olabilir?

M.SADIK

YANIT: Eşiniz Bağ-Kur başlangıç tarihinden önceki doğumları borçlanamaz. Bağ-Kurda emekli olmak için; 20 tam yıl(7200 gün) prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi. 3 Nisan 2018’e kadar prim ödemesini devam ettirerek toplam prim ödemesini 20 tam yıla tamamlaması şartıyla, 54 yaşını dolduracağı 7 Ekim 2019’da emekli olabilir. Bugün için sigorta başlangıç tarihiden önceki doğumların borçlanılması için yapılan bir çalışma yok. Yeni Hükümet kurulduktan sonra bir yasa çalışması olursa, bu köşeden tüm detayları ile duyururuz.

Annesine bakan sigortalı için erken emeklilik hakkı var mı?

SORU: Eşimin annesi lösemi hastası olup, annesine baktığı için çalışamıyor. Sigorta başlangıç tarihi 1997, doğum tarihi 1975, sigorta gün sayısı 3000. Normal şartlarda 53-54 yaşında emekli olacak. Kanunen erken emekli olmasını sağlayacak hakları var mı? Biri 6, diğeri 12 yaşında iki çocuğumuz var.

Fikret Ergün

YANIT: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan kadın sigortalıların 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenip, eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor. Ancak başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli de olsa annesine bakan sigortalı için bu ve benzeri bir uygulama söz konusu değil.

Eşinizin sigorta başlangıcı 23 Mayıs 1997 tarihinden önce ise 5900 prim günüyle 53, sonra ise 5975 prim günüyle 54 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanır. Eşinizin sigortalı çalışması mümkün olmayacak ise 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda yaştan emekli olabilir. Eksik olan 600 prim gününü doğum borçlanmasıyla (çocukların doğum tarihlerinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığı süreleri borçlanabilir) ya da isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilir.

Yaş haddinde daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 29 Şubat 1960 doğumluyum. 13 Ekim 1997 sigorta giriş tarihim. 1980’de 20 ay askerlik yaptım. Halen çalışmaktayım. Askerlik borçlanması yaparsam, ne zaman emekli olurum?

MUZAFFER

YANIT: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5835 gün daha prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 13 Şubat 2021’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca toplam 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 29 Şubat 2020’de yaş haddinden emekli olmanızda mümkün. Prim ödemeniz yeterli ise bu seçenekte askerlik sürenizi borçlanmanıza da gerek yok. Hem askerliğinizi borçlanmayacağınızdan hem de daha erken emekli olacağınızdan bu seçenek avantajı.

Emekli kız çocuğu SSK’dan yetim aylığı alamaz

SORU: 1 Nisan 2014 Yılında özel bir bankanın Emekli sandığından emekli oldum. Babam S.G.K dan 1997 yılında emekli oldu. Babam  20 Ocak 2012’de vefat etmiştir. Babamdan kalan emekli maaşını anneme bağlattık. Hiç evlenmedim. Bende babamdan aylık alabilir miyim?

FATMA

YANIT: SSK, emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan babanızdan yetim aylığı alma hakkınız yok. Maalesef babanızdan aylık bağlatamazsınız.

SSK’lı olmanız daha avantajlı

SORU: 23 Kasım 1969 doğumluyum. 01.08.1988 SSK girişim, 28.02.1989 çıkışım. 01.08.1991-31.07.2001 ve 05.02.2008-31.03.2008 tarihleri arası Bağ-Kur, 26.04.2014-22.08.2015 arası SSK’lı çalışmam var. Yeni iş kurmak istiyorum. Kısa vadede emekli olmam için SSK’lı mı yoksa Bağ-Kur’lu mu olursam avantajlı olur? Hangisinden ne zaman emekli olabilirim?

Metin

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden normal emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 53 yaş; yaştan emeklilik için 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Normal emeklilik için yaklaşık 13 yıl daha prim ödemeniz, yaştan emeklilik için ise prim gününüzü 15 tam yıla tamamlayıp 58 yaşınızın dolmasını beklemeniz gerekiyor.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. 3 yıl 1 ay daha 4/a kapsamında prim ödeyip, prim gününüzü tamamladıktan sonra 51 yaşınızı dolduracağınız 23 Kasım 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız. Sonuç itibariyle 4/a statüsünden, daha az prim ödeyerek daha erken emekli olmanız mümkün olduğundan, emeklilik planlamanızı 4/a statüsüne göre yapmanız sizin için daha avantajlı.

Ek-5 tarım sigortasında aylık 113 TL prim artışı doğru mudur?

SORU: Eşim 1 Şubat 1964 doğumlu olup, Ek-5 tarım sigortalısı olarak 4/a statüsünde aylık prim yatırmaktayız. En son Aralık 2015 aylık sigorta primini 322,20 TL olarak yatırdık. Ocak 2016 ayına ait primini ise 435,63 TL olarak ödedik. Aralık 2015 ile Ocak 2016 arası yeni yılda sigorta primine 113,43 TL zam gelmiş, bu  doğru mudur? Sigortadan öğrenemedim, bizi aydınlatır mısınız?

Ali Yıldız

YANIT: Ek-5 tarım sigortası kapsamında sigortalı olanlardan, 2011 yılı için günlük asgari ücretin 18 katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl bir puan artırılmak suretiyle 30 katı geçmemek üzere yüzde 34,5 oranında prim alınıyor.

Buna göre, 2015 Aralık ayında 42,45 TL olan günlük asgari ücretin 22 katı (933,90 TL) üzerinden yüzde 34,5 oranında (322,20 TL) ödediğiniz prim tutarı; 2016 Ocak ayında 54,90 TL olan günlük asgari ücretin 23 katı (1.262,70 TL) üzerinden 435,63 TL oldu. Dolayısıyla 2016 Ocak ayından itibaren Ek-5. madde kapsamında sigortalı olanların ödeyeceği aylık prim tutarı 113,43 TL artmış oldu.

45 gün askerlik borçlanmasıyla Kasım 2016’da emekli olabilirsiniz

SORU: 27 Kasım 1966 doğumluyum. 7 Temmuz 1988 tarihinde sigortalı oldum. Şu anda 5500 gün prim ödemem var. 2 Aralık 1986 – 2 Haziran 1988 tarihleri arasında 550 gün askerlik yaptım. 550 gün askerlik borçlanması yaptığım takdirde, ne zaman ve hangi şartlardan emekli olabilirim?

CİHAT

YANIT: Askerlik sürenizin 45 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 27 Kasım 2016’da emekli olabilirsiniz.

Hükümlüler isteğe bağlı prim ödeyebilir

SORU: 10 Kasım 1963 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 4 Ocak 1982’de sigortalı oldum. 1983 de 20 ay askerlik yaptım. 3278 gün prim var. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman yaştan emekli olabilirim? Şuanda cezaevinde yatmaktayım.

MEHMET

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizin 322 gününü borçlanarak, priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 10 Kasım 2023’de emekli olabilirsiniz.

Ayrıca askerliğinizin tamamını borçlanıp, 1197 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün. Cezaevinde olduğunuzdan askerlik borçlanmasından sonra kalan prim eksiğiniz olan 1197 günü isteğe bağlı ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Ancak eksiğiniz 1260 günden az olduğundan 1197 günün Bağ-Kura sayılması SSK’dan emekli olmanıza mani değil.

8,5 ay sonra emekli olmanız mümkün olabilir

SORU: 1 Eylül 1960 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Eylül 1984, toplam prim gün sayım 4286. 1980-1982 yılları arasında 610 gün askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

İbrahim Akın

YANIT: Emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız, sadece prim gününüz eksik. 610 gün askerlik borçlanması yapıp, üzerine 254 gün daha prim ödeyerek prim gününüzü 5150 güne tamamladığınızda (yaklaşık 8,5 ay sonra) emekli olabilirsiniz. İsterseniz askerlik borçlanması yapmayıp, bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2020 tarihinde yaştan emekli olabilirsiniz.

Çalışma süresi bildirilmezse giriş başlangıç sayılmaz

SORU: Annemin 27 Ağustos 1980 tarihinde SSK girişi bulunmaktadır. Fakat hiç prim ödenmemiştir. Bunun için toplu borç ödeyip annemi emekli yapabilme şansımız var mıdır? Yardımlarınızı rica ederim.

GÖKHAN

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi; kişi adına ilk defa prim ödenen gündür. Muhtemelen işveren annenizin sigorta girişini yaptı. Ancak kuruma çalışma süresi bildirmedi. Dolayısıyla annenizin sigortası başlamadı. Bu nedenle annenizi 1980 girişine göre emekli edemezsiniz. Ancak bugün isteğe bağlı sigortalı olursa, emekli olmak için;5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi olur. Ve bu iki şartı birlikte sağlayacağı tarihte emekli olabilir.

Boşanmayla dul kalan kadınlar dul aylığı alamıyor

SORU: Babaannem dedemden ayrıldı. Dul maaşı alabilir mi? Alırsa nereye başvura biliriz? Babaannemin hiç bir geliri yok. Şu anda, şu anda oğlunun yanında kirada oturuyor.

ENES

YANIT: Eşi vefat eden, sosyal güvencesi olmayan ve muhtaç durumda olan kadınlara ''Eşi Vefat Eden Kadınlara Düzenli Nakdi Yardım Programı'' çerçevesine, bulundukları yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarına başvurmaları ve vakıfça yapılacak inceleme sonucunda muhtaç olduğu tespit edilmeleri şartıyla, aylık bağlanmakta. Babaanneniz dedenizden ayrıldığından, başka bir ifade ile dedenizin vefatı nedeniyle dul kalmadığından maalesef aylık bağlatamaz.

Apartman görevlisi ev hizmetleri kapsamında çalıştırılabilir mi?

SORU: Yazılarınızı ilgiyle okuyorum. 5 katlı 10 daireli apartmanda hafta sonu, haftada bir gün 2-3 saat apartman temizliğinde çalışacak, aynı zamanda taşeron bir firmada da hafta içi SSK'lı çalışanların durumu hakkında bilgi rica ediyorum. Çalıştırabilir miyim? Başvuru formu doldurup prim ödeyebilir miyim?

Erdoğan Bozkurt

YANIT: Söz konusu apartman görevlisini 5510 sayılı Kanununun 9. maddesine göre ev hizmetleri kapsamında çalıştıramazsınız. Ancak kendisiyle yapacağınız kısmi süreli iş sözleşmesi ile normal sigortalılar gibi çalıştırabilirsiniz. Bu durumda ay içindeki toplam çalışma saati süresi 7,5’e bölünerek SGK’ya bildirilecek ay içindeki prim gün sayısı hesap edilir.

Dört ay askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder

SORU: 30 Mayıs 1969 doğumluyum. 20 Eylül 1994 SSK girişimle 7000 gün prim ödemem var. 1990-91 yıllarında 550 gün askerlik yaptım. Ne Zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapsam ne kadar neye yarar?

Ceyhun SARI

YANIT: Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 30 Mayıs 2024’de emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 4 ayını borçlanmanız halinde, 54 yaşınızı dolduracağınız 30 Mayıs 2023’de emekli olabilirsiniz. 4 ay askerlik borçlanmasının yararı; bir yıl erken emekli olmanızı sağlaması.

İsteğe bağlı sigortalılık için Türkiye’de ikamet şartı aranıyor

SORU: Doğum tarihim 9 Temmuz 1978, sigorta başlangıcım 11 Aralık 1997. 2000 yılına kadar prim gün sayım 493. 2001-2008 arası ABD'de master yaptım ve aynı zamanda çalıştım. 2009-30 Haziran 2015 arasında Türkiye’de çalıştım ve adıma 1135 gün prim ödemesi yapıldı. Temmuz 2015'ten itibaren yasal ikametimi ABD'ye taşıdım ve işim gereği uzun yıllar Türkiye’ye dönmeyi beklemiyorum. 2001-2008 yılları arasını borçlanabilir miyim? Bu süreyi borçlanmamın emeklilik kazanımlarım üzerinde önemli bir katkısı olur mu? Uzun yıllar Türkiye’ye dönmeyecek olmama rağmen isteğe bağlı olarak sigortalılığımı devam ettirmek istiyorum. Yasal ikametim ABD olduğu için isteğe bağlı sigortalı olabilir miyim? Yıllar sonra emeklilik için gerekli şartları sağladığımda emekli maaşı alabilir miyim?

Bülent A. Temel

YANIT: İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için bazı istisnai durumlar ve bazı ülkeler hariç, Türkiye’de ikamet etme şartı aranıyor. Yasal ikametinizi ABD’ye taşımış olduğunuzdan, isteğe bağlı sigortalı olamazsınız. Ancak 2001-2008 dönemi de dahil olmak üzere ABD’deki çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz.

5900 prim günüyle 57 yaşınızı doldurduğunuz tarihte emekli olmaya hak kazanırsınız. Ancak emekli aylığınızın bağlanabilmesi için yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmamanız, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almıyor olmanız gerekiyor.

Prim yeterli Haziran 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Haziran 1965 doğumluyum. 1 Nisan 1992 tarihinde SSK girişim var. Şu güne kadar 6.200 gün primim var. Askerliğimi kısa dönem olarak 239 gün yaptım. Ve 2004’de borçlanarak bedelini ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?

VURAL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2018’de emekli olabilirsiniz.

Emekli iken bitirilen üst öğrenim dereceyi etkilemez

SORU: 1987 yılında devletten 22 yılda emekli oldum. bu arada Eskişehir üniversitesi eğitim ön lisansını bitirdim. Devlete geçmeden 12 yıl özel inci abla ilköğretim  okulunda öğretmenlik yaptım; daha sonrada moda palmiye anaokulunda 6 müdürlük yaptım. Özelde çalışmalarım devlete geçer ise (6+12) yıl 18 yıl bir fiil çalıştım. 4/2 sinden ayrıldığım için özellerde sayılıp 3/1 ine gelebilir miyim? Yeşil pasaport alabilir miyim? Maaş artışım alabilecek mi? Tazminat hakkım olur mu?

SEVDA

YANIT: Üst öğrenim nedeniyle intibak, sadece memur olarak görev yapmakta iken öğrenim değişikliğinde yapılmaktadır. Emekli olduktan sonra üst öğrenimlerin bitirilmesi intibakı etkilemiyor. Sadece emekli olduktan sonra tekrar memuriyete başlanması halinde, yeniden intibak yapılıyor. Dolayısıyla, emekli olduktan sonra bitirmiş olduğunuz ön lisans programına göre intibakınız yapılmayacaktır.

Doğum borçlanmasıyla erken emekli olur muyum?

SORU: 8 Ocak 1970 doğumluyum. Sigorta girişim 20 Mayıs 1997. İki çocuğum var. Aralarında 4,5 yaş var. Prim günüm 3905. Doğum borçlanması yapsam daha erken emekli olur muyum? İşten ayrılmayı düşünüyorum. Dışarıdan isteğe bağlı ödeme yapabilir miyim?

Erdan Doğan

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 prim günüyle 53 yaşınızı dolduracağınız 8 Ocak 2023 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Çocuklarınızın doğum tarihlerini belirtmemişsiniz. İlk defa sigortalı olunan tarihten önce doğan çocuklar için doğum borçlanması yapılamadığından, sadece sigorta başlangıcınızdan sonra doğan çocuğunuz için doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde kalan çalışmadığınız (prim ödenmemiş) süreleri borçlanabilirsiniz. Bu da emeklilik şartlarınızı değiştirmez, prim gününüzü tamamlamanıza katkı sağlar. 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. Bu durumda doğum borçlanmasını 4/a kapsamında sigortalı iken yapmanız ya da borçlanma öncesi son sigortalılık halinizin 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Diğer bir seçenek olarak, mevcut prim gününüz 3600 günden fazla olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 8 Ocak 2028’de yaştan emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız gerek

SORU: 9 Mart 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıcım, 30 Kasım 1999’ dur. 240 gün askerlik ödemem var. 10 yıl 8 ay 14 gün Bağ-Kur hizmetim, 1097 gün sigortalılık sürem var. Halen sigortalı olarak çalışıyorum. SSK’dan mı yoksa Bağ-Kur’dan mı emekli olursam daha avantajlı olurum? Yüzde 56 vergi indirim hakkım var. Ne zaman emekli olabilirim?

Salih GÜREL / ANKARA

YANIT: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Şayet SSK’ya 1097 gün prim ödemeniz Bağ-Kurdan sonraysa, 163 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK’dan 1260 gün prim ödemiş duruma geçerseniz, SSK’da engelli hakkıyla emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi, 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan 163 günden sonra prim ödemeseniz de, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 30 Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz. Şayet Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1097 gün prim ödemeniz yoksa, bu şartlarla emekli olabilmeniz için, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız gerek.

İkramiye, emeklilik tarihindeki katsayılar üzerinden hesaplanıyor

SORU: 1949-1968 yıllarında TCDD’de memur olarak hizmet ettim. 1968-1992 yıllarında Alman demiryollarında çalıştım. 1993’de Türkiye'de emekli oldum. Emekli ikramiyesi vermediler. SGK’ya müracaat ettim, reddedildi. Mahkemeye verdim ve kazandım. İkramiye olarak 48 TL verdiler. Sanki alay ediyorlar. Fikrinizi almak istiyorum.

İsmail Bayhan

YANIT: Mahkeme kararının içeriğinden bahsetmemişsiniz. Benzer olaylar için ödenmesine karar verilen emekli ikramiyesi tutarının hesabında emekli olunan tarihteki memur maaş katsayıları esas alınıyor. İkramiyenizin hesabında, emekli olduğunuz 1993 yılındaki katsayılar dikkate alındığından, tutar küçük çıkmış. Ancak SGK’ya başvurduğunuz tarihten itibaren faiz işletilmesi gerekir.

Yurtdışındaki çalışma süremi emekli aylığı açısından değerlendirebilir miyim?

SORU: 1 Ocak 1944 doğumluyum. 1969-1973 arası yaklaşık 4 yıl Almanya’da işçi olarak çalıştım. Döndükten sonra 1986’da SSK’dan yurt dışındaki hizmetimi toplatmadan emekli oldum. Ayrıca yurt dışındaki hizmetimden ötürü emekli olabileceğim söylendi. Bu arada orada çalıştığıma dair  hiçbir belgeyi şu an sunamıyorum. Nasıl bir yol izlemem gerekli?

Salahettin Tapkan

YANIT: Yurtdışındaki çalışma süresinin Türkiye’deki çalışma süresine ilave edilebilmesi için yurtdışındaki çalışma süresini borçlanıp, karşılığında borçlanma primi ödemek gerekiyor. Borçlanma içinde mevcut emekli aylığınızı kestirip, yeniden çalışmaya başlamanın gerekliliği yanı sıra yurtdışındaki çalışmanızın belgelendirilmesi gerekiyor.

Emekli olduğunuz tarihte yurtdışı borçlanması yapmadan Almanya’daki çalışmanızın da dikkate alınarak aylık bağlanması talebinde bulunmuş olsaydınız, Almanya ve Türkiye’deki çalışma süreniz toplamı üzerinden hesaplanacak emekli aylığınızın Türkiye’deki çalışma sürenize tekabül eden kısmı, kısmi aylık olarak bağlanacaktı. Dolayısıyla fazla bir şey fark etmeyecekti. Yurtdışındaki hizmetinizden dolayı Türkiye’de ayrıca emekli olmanız da söz konusu değil. Ancak Türkiye ve Almanya’daki çalışma süreleriniz üzerinden Almanya’dan emekli olmanız ve Almanya’daki çalışma süreniz için kısmi aylık bağlanması mümkün olabilse de bunun için de Almanya’daki çalışma sürelerinizi belgelemeniz gerekiyor.

Başlangıçtan sonraki askerlik erken emekli etmiyor

SORU: 3 Şubat 1979 doğumluyum. 19 Ocak 1996 sigorta girişim var. 1999-2001 tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım.  Askerliği ödeyebilir miyim? Bu benim daha erken emekli olmamı sağlar mı? Her iki şekilde de ne zaman emekli olabilirim?

CÜNEYT

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece primi artırır. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 3 Şubat 2035’de emekli olabilirsiniz.

Prim borcu ödenmeden emekli olunamıyor

SORU: 10 Ekim 1958 doğumluyum. 5 Mayıs 1989’da Bağ-Kurlu oldum. 49.000 TL. Borcum görünüyor. 5400 prim günüm var. Bu borcu ödeyecek durumum yok. Nasıl emekli olabilirim?

HASAN

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl (5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 5400 gününüz olduğuna göre prim borcunuzu ödeyip, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2016’da emekli olabilirsiniz. Maalesef prim borcunu ödemeden emekli olamazsınız. Bankalarla tek tek görüşün. Muhtemelen kredi verecek banka çıkacaktır.

Askerliğinizin 160 gününü borçlanmanız yeterli

SORU: 5 Nisan 1967 doğumluyum. SSK girişim 1 Mayıs 1990 ve 8400 prim günüm var. 1987-1989 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum? Askerliğimin hepsini borçlansam bana faydası olur mu, emekliliğimi 18 ay geri çeker mi?

Ahmet Kara

YANIT: 1 Mayıs 1990 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 160 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde emeklilik yaşınız 51’e iner ve bir yıl erken emekli olursunuz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olduğunuzdan, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2018 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Prim günü ve yaş şartlarını sağlamış olup ta 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolmasına 18 aydan fazla süre kalmış olsaydı, askerlik sürenizin tamamını borçlanmanız, emeklilik tarihinizi 18 ay geri çekerdi. 25 yıllık sigortalılık sürenizi doldurmuş olduğunuzdan, askerlik sürenizin tamamını borçlanmanız emeklilik tarihinizi 18 ay geri çekmez.

Hayatta kalan eş kendi emekli aylığının yanında eşinden de aylık alabilir

SORU: Kamuda çalışan bir devlet memuruyum. Eşim ise Bağ-Kur kapsamında isteğe bağlı prim ödüyor. Her ikimizde emekli olduğumuzda, birimiz vefat ettiğinde, diğeri hem kendi hem de eşin maaşını alabilir mi? Ayrıca emekli olan bir Bağ-Kurlunun maaşı ödediği prime göre mi hesaplanıyor? Nasıl bir hesap yapılıyor?

HASAN

YANIT: Emekli eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eş, hem kendi emekli aylığını, hem de eşinden dul aylığını birlikte alabilir. Bağ-Kur emekli aylığını üstünden prim ödenen kazanç tutarı ve prim gün sayısı belirliyor. Basitleştirerek çok özet olarak izah edecek olursak; üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı enflasyon oranında güncellenerek emekli aylığı hesabına esas ortalama aylık kazanç tutarı saptanıyor. Prim ödeme gün sayısına göre de, aylık bağlama oranı bulunuyor. Ve ortalama aylık kazanç tutarının aylık bağlama oranındaki kısmı emekli aylığı olarak ödeniyor. Örneğin; sigortalının hesaplanan ortalama aylık kazanç tutarının 2.000 lira, aylık bağlama oranının da yüzde 60 olarak hesaplandığını varsayarsak, 1.200 lira emekli aylığı bağlanır.

Staj süresi borçlanılamıyor?

SORU: Yükseköğrenimimi yaparken aynı zamanda sigortalı olarak çalışmak zorundaydım. Eczacılık fakültesinde okuduğum için bir eczacının yanında staj yapmıştım. Staj sırasında emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmemişti. Ben daha önceden sigortalı çalıştığımdan dolayı, staj süresi için malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerimi şimdi toptan ödesem, stajda geçen süre, emekliliğime sayılır mı?

Ayşe Uçar

YANIT: Mevcut yasal düzenlemeye göre, staj sigortasında geçen süreye ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için toptan prim ödenmesi (borçlanma yapılması) söz konusu değil. Ancak staj sürelerinin borçlanılmasına ilişkin bir yasa çıkarsa bu mümkün olabilir.

Ekim 2018’de Emekli olabilirsiniz

SORU: 28 Ekim 1958 doğumluyum. 3 Aralık 1998’de Bağ-Kur’lu oldum. Bağ-Kur’lu olarak 4887 gün primim var. Daha sonra Bağ-Kur’dan ayrılarak 30 Haziran 2012’de sigortalı oldum. 28 Nisan 2015 itibari ile hizmet birleştirmeleri yaptım. Nisan 2015 tarihi itibari ile sigorta primim 984 gündür. Toplam da ise primim 5871 gündür. Ne zaman emekli olabilirim?

MUSTAFA

YANIT: 30 Haziran 2012’de başlayan sigortalı çalışmanızla 276 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve primi 1260 güne tamamladıktan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Ekim 2018’de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması erken emekli olmamı sağlar mı?

SORU: 19 Kasım 1978 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Temmuz 1995. İki çocuğum var. Doğum borçlanması yapsam daha erken emekli olur muyum ve kaç günle ne zaman emekli olurum?

Öznur Sever

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. En az 5825 gün prim bildirilmiş olmak koşuluyla 52 yaşınızı dolduracağınız 19 Kasım 2030 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Doğum borçlanması, ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra doğan en fazla üç çocuk için doğum tarihlerinden sonraki iki yıl içinde kalan çalışılmamış (prim ödenmemiş) süreler için yapılabiliyor. Dolayısıyla, doğum borçlanması sigorta başlangıcını geri çekmediğinden, emeklilik yaşını düşürmüyor ve erken emeklilik sağlamıyor. Ancak emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlamış olup ta prim günü eksik olanlar, eksik prim gününü doğum borçlanmasıyla tamamlayarak, borçlandıkları süre kadar erken emekli olabiliyorlar.

Mevcut prim gün sayınızı belirtmemişsiniz. 52 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar prim gününüzü tamamlamanız mümkün. Bu nedenle de şimdilik doğum borçlanması yapmanıza gerek yok. Ancak 52 yaşınız dolana kadar 5825 prim gün sayısını tamamlayamazsanız doğum borçlanması yapabilirsiniz.

Doğum borçlanması iptal edilebilir mi?

SORU: 1951 doğumluyum. 1 Ekim 1970-Şubat 1980 yılları arasında Emekli Sandığına bağlı olarak çalıştım. Mart 1988-Aralık 1988 tarihleri arasında isteğe bağlı olarak Bağ-Kur'a prim yatırdım ve sonra ayrıldım. 1981 doğumlu bir çocuk annesiyim. Eylül 2014’ten itibaren Bağ-Kur'a tekrar prim yatırmaya başladım. Şubat 2015’te doğum borçlanmasını yatırdım. Kasım 2015 tarihine kadar Bağ-Kur'a primimi yatırdım. Kasım sonunda SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Şimdi doğum borçlanmasını bir dilekçe vererek Bağ-Kur'dan geri alıp SSK'ya kaydırabilir miyim? SSK'dan doğum borçlanması yapabilmek için doğum tarihinden sonra 2 yılı geçmemek kaydı mı var? Bu durumda daha ne kadar prim yatırırsam SSK'dan emekli olabilirim? 11 yıl Emekli Sandığına bağlı çalışmış olduğum için Emekli Sandığından emekli olabilme şansım var mı?

Aynur Kazancı

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 41. maddesine göre yapılan borçlanmalarda, aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi üzerine faiz uygulanmaksızın iade edilmektedir. Doğum borçlanmasını 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yapmış olup, henüz emekli aylığı bağlanmamış olduğundan, doğum borçlanmanızı iptal ettirebilirsiniz. Bu durumda borçlanma tutarı, faiz uygulanmaksızın iade edilir. 4/a (SSK) statüsünde çalışırken yeniden borçlanma talebinde bulunmanız halinde, borçlanacağınız süre 1981-1982 yıllarında 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Ancak yeni borçlanma tutarının hesabında, başvuru tarihindeki asgari ücret esas alınır.

Birden fazla sigortalılık kapsamında prim ödemesi olanlar, son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında ise o sigortalılık statüsünden, sigortalılık sürelerinin eşit olması halinde son sigortalılık statüsünden yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olabiliyorlar.

Emekli Sandığına tabi hizmetinizin 11 yıl olduğunu belirtmişsiniz. Ancak verdiğiniz tarih aralığına göre hizmet süreniz yaklaşık 9,5 yıl oluyor. Emekli Sandığından emeklilik için 15 yıl fiili hizmet süresi gerekiyor. 15 yılı tamamlamanız için geri kalan 5,5 yılın yarısını 4/a, diğer yarısını 4/b kapsamında prim ödeseniz de Emekli Sandığına tabi hizmet süreniz 4/a veya 4/b prim gününden az olacağından Emekli Sandığı statüsünden emekli olamazsınız.

Son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası 4/a kapsamında olmak üzere 3600 prim günüyle 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz. Bunun için mevcut doğum borçlanmanızı iptal ettirip, yeniden doğum borçlanması yaptıktan sonra, son prim ödeme tarihinden geriye doğru 2520 günlük prim ödemenizin fazlasının 4/a kapsamında olmasını sağlayacak kadar süre 4/a kapsamında prim ödediğinizde 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz.

Mevcut prim günlerinizi net olarak vermediğinizden, 4/a kapsamında kaç gün prim ödemeniz gerektiğini söyleyemiyorum. Ancak şöyle bir hesap yapabilirsiniz. 2520 günden 4/b kapsamındaki prim gün sayınızı düşün. Kalan süreyi ikiye bölün. Çıkan gün sayısından bir fazla gün (doğum borçlanması dahil) 4/a kapsamında prim ödediğinizde, son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası 4/a kapsamında olur.

Emeklilik şartlarınızı değiştirecek kadar askerlik süreniz yok

SORU: 6 Aralık 1971 doğumluyum. 9 Eylül 1995 'de sigortalı oldum. 7000 iş günüm var. Askerliğimi sigorta giriş tarihinden önce 15 ay olarak yaptım. Askerliği borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

HÜSEYİN

YANIT: Emekli olma şartlarını değiştirecek kadar(470 gün) askerlik süreniz olmadığından, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 55 yaşınızı dolduracağınız 6 Aralık 2026’da emekli olabilirsiniz.

Apartman görevlisinin part-time çalıştırılması

SORU: Allah sizden razı olsun. Bizi doğru ve anlaşılır bir şekilde bilgilendiriyorsunuz. 3 dükkân, 19 daire bulunan tek bloklu apartmanın yöneticisiyim. Apartman görevlisini part-time olarak çalıştırmak istiyoruz. Pazar hariç 6 gün, 3 saat çalışacağına dair sözleşme yapıp ayda 9,6 yani 10 gün sigorta bildireceğiz. Apartman görevlisine binada bulunan  görevli dairesini tahsis edeceğiz. Çalışma saatleri dışında başka işyerlerinde çalışacak. Dairede 30 gün oturması, ileride “ben burada full-time çalışıyordum” deyip bizi mahkemeye vermesine sebep olur mu? İmzalayacağımız sözleşme yeterli midir? Kıdem tazminatı hesabında, oturduğu dairenin aylık kirası 350 TL ise bu tutar da part-time ücretine göre mi hesap edilecek yoksa part-time çalışsa da kira tutarı aylık ücretine olduğu gibi mi yansıtılacak?

Ayşe Aydınlı

YANIT: Apartman görevlisine tahsis edeceğiniz dairede 30 gün oturması, tam süreli olarak çalıştırıldığına karine oluşturmaz. Usulüne göre yapılmış kısmi süreli (part-time) iş sözleşmesi geçerlidir. Uyuşmazlık halinde aksini ispat etmesi gerekir. Yine de başımız ağrımasın diyorsanız, iş sözleşmesini noterden onaylatabilirsiniz.

Kısmi süreli çalışıyor olsa da kıdem tazminatı hesabında, tahsis ettiğiniz dairenin emsal kira bedelinin (örneğin 350 TL’nin) tamamını dikkate almanız gerekiyor. Zira aylık olarak ücreti dışında dairenin emsal kira bedeli kadar menfaat sağlamış oluyorsunuz.

Tavan kazanç üstünden prim ödeme emekli aylığını artırır

SORU: 1 Şubat 1971 doğumluyum. 1 Nisan 1988’de sigortalı oldum. Şu an yaşı bekliyorum. Bu maşıma nasıl yansır düşme olur mu? Şu an sigortalı çalışıyorum.

EFRAHİM

YANIT: Emekli aylığınızın düşüp düşmeyeceği üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınıza bağlı. Şayet asgari ücret üstünden prim ödüyorsanız, fazla prim ödeme emekli aylığınızda az da olsa düşmeye yol açar. Ancak, tavandan(bugün için 8.277.90 liradır) veya tavana yakın bir kazanç tutarı örneğin 5, 6 bin lira üstünden prim ödüyorsanız, fazla prim ödeme emekli aylığınızı artırır.

Başlangıç tarihinde rahatsızlığı olan malulen emekli olamıyor

SORU: Şuan cezaevindeyim. Engelliyim. Askerliğimi yapmadım. Daha önce hiç sigorta primi ödemedim. Engelli olarak malulen emekli olmam için hangi şartlar gerekiyor? Ne yapmalıyım?

ÖZDEN

YANIT: İlk defa sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı veya hastalığı olan malulen emekli olamaz. Ancak engelli hakkıyla yaş aranmadan emekli olmanız mümkün. Ancak öncelikle sigortalı olup prim ödemelisiniz. Mahkûmlar isteğe bağlı prim ödeyebiliyor. İsteğe bağlı sigortalı olabilirsiniz. Cezaevinden çıktıktan sonra da sigortalı veya Bağ-Kurlu olabilirsiniz. Veya mahkûm kadrosundan memur olabilirsiniz. Bu durumda başlattığınız sigortanızın size çok faydası olur. Çünkü engelli emekliliğinde engel oranına göre, belli sigortalılık süresi ve belli sayıda prim ödemesi aranıyor. Örneğin: yüzde 60 oranında(malul derecesinde) engelli olduğunuzu varsayarsak, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Bu iki şartı sağladığınızda emekli olabilirsiniz.

Beş yıl sigortalılık süresi varsa aylık bağlanır

SORU: Kız kardeşim evli, iki çocuk annesiydi. Üzücü bir şekilde kaybettik. Kardeşimin 1500 gün sigortası vardı. İki doğum borçlanılıp, çocuklara aylık bağlanabilir mi? Çocuklardan biri 8, diğeri 3 yaşında, baba çalışıyor.

Aydın Karakoç

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. Vefat eden 4/a (SSK) sigortalısının hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için beş yıldan beri sigortalı olup, 900 prim günü olması gerekiyor. Kız kardeşinizin prim günü yeterli, 5 yıllık sigortalılık süresi de varsa hem çocuklarına hem de eşine aylık bağlanır. Doğum borçlanması yapmaya gerek yok.

Emekliliğe hak kazanana toptan ödeme yapılmaz

SORU: 14 Mart 1962 doğumluyum. SSK girişim 1 Eylül 1997 ve buradan 60 prim günüm var. 1 Kasım 2002 ile 20 Şubat 2010 arası 2829 gün Bağ-Kur prim günüm var. 20 Şubat 2010’dan bugüne kadar SSK’lıyım ve buradan da 2110 günüm var. 3600 prim günü ve 51 yaştan emekli olabiliyor muyum, olamıyorsam ne zaman emekli olurum? SSK’dan emekli olmayı reddettiğim durumda, kesilen primlerimi 58 yaşımı doldurduğumda alabiliyorum. Annem, babamdan emekli aylığı alıyor. Evlenmediğim için annemin vefatı durumunda babamın emekli aylığını  alabilir miyim?

Gülşen Gözel

YANIT: 3600 prim günüyle, 51 değil 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. Normal emeklilik için ise 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ile yaş şartını prim gününden önce tamamlayacağınızdan, 976 gün daha prim ödeyerek 5975 prim gününü tamamladığınızda emekli olursunuz.

58 yaşınızı doldurduğunuzda 3600 prim günüyle yaştan emekliliğe hak kazanmış olacağınızdan, emekli olmayıp primlerinizin iadesini talep etmeniz söz konusu olmaz. Zira prim iadesi (toptan ödeme) için emekli aylığına hak kazanmamış olmak gerekiyor. Bu durumda ancak babanız Emekli Sandığı emeklisi ise kendisinden aylık bağlanır.

Şartları değiştirmesi için 550 gün askerlik süresi lazım

SORU: 12 Nisan 1968 doğumluyum. SSK giriş tarihim 3 Haziran 1991 olup 6800 gün prim ödemem var. 1988/1989 tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliği ödersem hangi tarihte emekli olurum?

İRFAN

YANIT: Emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz bile, 52 yaşınızı dolduracağınız 12 Nisan 2020’de emekli olabilirsiniz. Emeklilik şartlarınızı değiştirmesi için en az 550 gün askerlik süresi lazım. 540 gün askerlik süreniz olduğundan borçlanmanıza gerek yok.

Asgari geçim indirimini ödemeyen işverenin başı derde girer

SORU: 40 aydır aynı yerde çalışıyorum. Fakat asgari geçim indirimim ödenmiyor. Ama geçen ay bordoya baktım 91 lira asgari geçim indirimim var. Eşim çalışmıyor. İki çocuğum var. Söylediğimde işyerinden kızdılar. Karışma dendi. Ne yapayım?

ŞEVKET

YANIT: İşverenden ödenmeyen asgari geçim indiriminin ödenmesini talep edin. Ödemezse şikâyet hakkınızı kullanarak, durumu Maliyeye bildireceğinizi iletin. İşveren akıllıdır. Maliyeye şikâyet edilmesi halinde başının derde gireceğini bilir. Ve zor duruma düşmemek için, asgari geçim indiriminizi öder. Ödemezse, bulunduğunuz yerdeki vergi dairesi başkanlığına durumu yazılı olarak bildirmeniz halinde, Maliye gerekli takibatı yapar ve ödenmeyen asgari geçin indiriminizin ödenmesini sağlar.

Evlenmediğiniz sürece yetim aylığını alabilirsiniz

SORU: Emekli Sandığından emekli annemden yetim aylığı alıyorum. 15 Ekim’de özel sektörde sigortalı bir işe başladım ve bekâr bir bayanım. Yetim aylığını almaya devam edebilir miyim?

Gizem Üge

YANIT: 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışıyor ya da emekli olmak, Emekli Sandığından yetim aylığı alınmasına engel değil. Evlenmediğiniz sürece annenizden aylık almaya devam edebilirsiniz.

Emeklilik yaşınız 18 yaş öncesi prim gününe göre değişir

SORU:Aşağıdaki bilgilerime göre ne zaman emekli olabilirim ya da bundan sonra ne yapabilirim? Doğum tarihim 31 Ocak 1968, ilk işe girişim 1 Aralık 1984, SSK prim günüm 4004 gün, askerlik 1987-1989 arası (550 gün, borçlanmadım), Bağ-Kur girişim 1 Nisan 2002 (devam ediyor), Bağ-Kur prim günüm 4920 gün (30 Kasım 2015 itibariyle), toplam prim günüm 8924 gün.

Tahir İbili

YANIT: 4/a (SSK) kapsamındaki sigortanız 18 yaşından önce başlamış. 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten önceki prim günleriniz hizmet sürenize eklenmekle birlikte, 4/b (Bağ-Kur) emeklilik şartlarınızın tespitinde dikkate alınmıyor. Emeklilik yaşınızın tespiti için de 4/a kapsamındaki prim ödemenizin ne kadarının 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten sonrasına ait olduğu bilgisine ihtiyaç var. Kabaca bir hesapla emeklilik yaşınız 52-53 olabilir. Askerlik borçlanmasıyla da bir yaş geri gelmesi söz konusu olabilir.

Borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez

SORU: 5 Nisan 1976 doğumluyum. 19 Ocak 1996’da sigortalı oldum. Askerliğimi 18 ay olarak yaptım. 6000 gün primim var. Borçlanma yaptırırsam emekliliğime etkisi olur mu? Ne zaman emekli olabilirim?

RIZA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2032’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez.

İşverenin başka işyerinin ödediği ücreti ödemek gibi bir yükümlülüğü yok

SORU: Ben özel sektörde satın alma uzmanı olarak çalışıyorum. İhale ve komiteler girme, imza atma ve karar verme yetkim bulunmaktadır. Başka firmalarda benim yaptığım işi yapan meslektaşlarım 4.700 TL civarında bir maaş almaktadır.  Benim maaşım bunun yarsısı kadar. Yıllardır sürekli oyalama taktiği ile idare ediliyoruz. Bu konuda ne yapa bilirim? Mahkemeye gitsem hak ettiğim ücreti alabilir miyim? Aldığım maaş bodrum ve SSK primim tam olarak yansıtılmaktadır.

B.E.

YANIT: Başka işyerlerinde ödenen ücret sizi ve işvereninizi ilgilendirmez. İş sözleşmeniz de ücret konusunda hangi hükümler varsa, o hükümler geçerlidir. Maalesef başka işyerlerinin ödediği ücreti göstererek, dava açıp sonuç elde edemezsiniz. Sorunuzda, yıllardan beri işverenin oyalama taktiği uyguladığından bahsediyorsunuz. Şayet işveren ücretinizi yasa veya iş sözleşmesi hükümlerini ihlal ederek ödüyorsa, iş sözleşmesinin yüklediği bazı yükümlülükleri yerine getirmiyorsa, iş akdinizi fesih edip kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.(davalık olduğunuzda iddialarınızı mahkemede belge veya şahitle ispatlamanız gerekir) Bunun dışında maalesef başka bir hakkınız bulunmuyor.

Yurtdışı borçlanması yapmam gerekiyor mu?

SORU: 28 Temmuz 1965 doğumluyum. Yurtdışında, 1982 yılından 1990 yılına kadar toplam 91 ay sigortalı çalışıp, 1990 yılında kesin dönüş yaptım ve ödemiş olduğum primleri toplu olarak geri aldım. Türkiye’de şimdiye kadar 1050 işgünü sigortam var. Kaç yaşında emekli olabilirim? Yurtdışı primlerini borçlanacak mıyım?

O. Cüneyt Yıldırım

YANIT: Yurtdışında hangi ülkede çalıştığınızı belirtmemişsiniz. Ülkemiz ile imzalamış olduğu sosyal güvenlik sözleşmesinde, diğer taraf ülkedeki çalışmaya başladığı tarihin sigorta başlangıcı olarak dikkate alınacağına ilişkin hüküm bulunan bir ülkede (Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, Hollanda vb.) çalışmış iseniz, yurtdışı borçlanması yapmanız halinde, 5150 prim gününü tamamladığınızda 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz.

Diğer bir seçenek olarak, Türkiye’deki sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce ise 3600 prim günüyle 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. Bu durumda yurtdışı borçlanması yapmanız gerekmemekle birlikte, prim günü eksiğinizi tamamlamak için borçlanma yapabilirsiniz.

Emekli devlet memurunun öğretim üyesi kadrosuna atanması

SORU: 1. Derecenin 4. Kademesinden emekli devlet memuruyum. Doktoramı tamamladığım için öğretim üyesi olmak istiyorum. Yaşım 52. Öğretim üyesi olursam emekli maaşım kesilecek. İşgal ettiğim kadronun maaş haklarına mı sahip olacağım? Tekrar emeklilik hakkım olabilecek mi? Öğretim üyesi kadrosunun ek göstergesi ve diğer özlük haklarından emekli maaşımı alabilecek miyim? İkramiye alabilecek miyim?

Meltem Dereli

YANIT: Emekli olduğunuz unvan ve kadronuzun ek göstergesi atanacağınız öğretim üyesi kadrosunun ek göstergesinden düşükse, en az altı ay çalıştıktan sonra öğretim üyesi ek göstergesinden yararlanırsınız. Emekli olduğunuz kadronun makam tazminatı yoksa atanacağınız kadronun makam tazminatı varsa, en az iki yıl görev yaparsanız makam tazminatından yararlanırsınız. Önceden hak kazandığınız makam tazminatı varsa ve daha düşükse atanacağınız kadronun makam tazminatı göstergesi yüksek olursa bir gün dahi çalıştığınızda yüksek makam tazminatından yararlanırsınız.

Tekrar emekli her zaman olabilirsiniz. Emekliliği daha önce hak ettiğinizden, tekrar emeklilik için yeni bir şart gelmez. Öğretim üyesi kadrosundan emekli olmak için atanacağınız öğretim üyesi kadrosunun hakları daha önceki emekli olduğunuz kadronun haklarından yüksek olursa, ek gösterge için altı ay, makam tazminatı için en az iki yıl görev yapma şartı var. Bu şartları sağladığınızda, emekli aylığınız bu kadronun ek göstergesi ve diğer özlük hakları dikkate alınarak hesaplanır. Sonraki çalışmalarınız için de emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

Prim ödeyip ödemeyeceğinizi gelir testi belirleyecek

SORU: 8300 gün prim ödemem var. Kasım 1968 doğumluyum. SSK başlangıcım Haziran 1989 olup, Kasım 2019’da emekliliği hak ediyorum. Şuan çalışmıyorum. Eşim üzerinden bakılıyorum. Eşimde işsiz kalırsa, bize SGK prim borcu çıkar mı?

NAMIK

YANIT: Genel sağlık sigortası zorunludur. Eşinizin işsiz kalması halinde, genel sağlık sigortalısı olmak zorundasınız. Çünkü Sağlık yardımını Genel Sağlık Sigortasından alacaksınız. Prim ödeyerek mi? Yoksa prim ödemeden mi sağlık yardımı alacağınız; bulunduğunuz yerdeki sosyal yardım ve dayanışa vakfında yaptıracağınız gelir testinden çıkacak sonuca bağlı. Örneğin; gelir testisinde aile içinde kişi başına düşen aylık gelir tutarınız, asgari ücretin üçte birinden(bugün için 424.50 lira) az çıkarsa prim ödemeden sağlık yardımı alabilirsiniz. Asgari üçerin üçte biri ile asgari ücret arasında çıkarsa aylık 50.94 lira, asgari ücretle asgari ücretin iki katı arasında çıkarsa aylık 152,82 lira, asgari ücretin iki katından fazla çıkarsa aylık 305,64 lira prim ödeyerek sağlık yardımı alabilirsiniz.

Siz genel sağlık sigortalı olarak, eş ve çocuklarınız da kanunen bakmak zorunlu olduğunuz kişiler olarak prim ödemeden sizin üstünüzden sağlık yardımı alacaklar.

Yıpranma payı hizmet başlangıcını geri çeker mi?

SORU: 6 Aralık 1969 doğumluyum. 27 Kasım 1989-27 Mayıs 1991 arası 18 ay askerlik yaptım. 17 Ağustos 1992 ile 17 Ağustos 1999 tarihleri arasında 7 yıl sözleşmeli uzman çavuşluk yaptım. 17 Aralık 1999’da sigortalı oldum. Hizmet birleştirmesi yaptığımda yıpranma payı hizmet süremi geriye mi çeker, hizmete mi eklenir? Askerlik borçlanması yapmak istiyorum, ne kadar borçlanmalıyım? Ne zaman emekli olabilirim?

Ferit Berk

YANIT: Yıpranma payı (fiili hizmet süresi zammı) hem hizmetinize eklenir hem de hizmet başlangıcınızı farazi olarak geri çeker. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. 13 ay askerlik borçlanması yapmanız halinde ise 5450 prim günüyle, 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Erken emekli olma yolu yok

SORU: 10 Haziran 1974 doğumluyum. 15 Ocak 1995 tarihinde sigorta başlangıcım var. 5300 gün prim ödemem var. 1997 ve 2012 doğumlu iki çocuğum var. İlk doğumdan 14 ay sonra çalışmaya başladım. İkinci doğumdan sonrada hiç çalışmadım. Erken emekli olmak için ne yapmalıyım? Erken emekli olamazsam en erken hangi tarihte emekli olabilirim?

E. Ö.

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 450 gün doğum borçlanması yaparak veya prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 10 Haziran 2025’de emekli olabilirsiniz. Maalesef bu tarihten önce emekli olmanız mümkün değil.

Bağ-Kur yetim aylığının kesilmesi yasal mı?

SORU: Annemin kendi sosyal güvencesi yok. 1989'da 24 yaşında SSK'lı olan kardeşim vefat etti. Anneme ve babama kardeşimden aylık bağlandı. 2003'de SSK'lı olan babam vefat edince, anneme babamdan da maaş bağladılar. Bu arada annemin 1997'de ölen dedemden yetim aylığı alabileceğini öğrendik ve başvurduk. Dedem Bağ-Kur’lu olduğu için anneme dedemden de maaş bağlandı. Kasım ayında dedemden olan maaşı yatmadı. SGK'dan araştırınca, geliri asgari ücreti geçtiği için kesildiğini, ayrıca geçmiş 5 yıla dönük ödenen maaşların (toplam 30.000 TL) diğer maaşlardan kesileceğini söylediler. Böyle bir şey olabilir mi, yasal mı? Bizim yapabileceğimiz bir şey var mı?

Nuray Çetin

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında veya bağlanan aylığın kesilmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. Dedenizin vefat ettiği tarihte geçerli olan hükümlere göre annenize yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu. Geçimini sağlayacak gelir ölçüsü de aylık brüt asgari ücret tutarı. Annenizin, kardeşinizden ve babanızdan aldığı aylıklar da dahil olmak üzere aylık geliri asgari ücretin altında değilse dedenizden bağlanan aylığın kesilmesinde yasaya aykırılık yok. Asgari ücretin altında ise itiraz edebilirsiniz.

SGK tarafından yapılan ödemeler, hak sahibinin kusurlu veya kasıtlı davranışından doğmuş ise, hatalı işlemin tespit edildiği tarihten itibaren 10 yıl öncesine kadar ödemelerin yapıldığı tarihten itibaren faiziyle; kurumun hatalı işleminden doğmuş ise 5 yıllık ödemeler, ilgiliye yapılan tebliğden itibaren 24 ay içinde ödenmesi halinde faizsiz, bu süreden sonra faiziyle geri alınır. Dedenizden aylık bağlanması kurumun hatalı işleminden kaynaklanmış olmalı ki geriye dönük 5 yıllık aylık için borç çıkarılmış. Bu durumda yapılabilecek bir şey de kalmıyor.

Başlangıçtan önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: 1 Mayıs 1985 doğumluyum. Eylül 2008’de işe başladım. 2538 gün primim var. 2007 yılında doğum yaptım. Ama sigortam yoktu borçlanabilir miyim? Ve ne zaman emekli olabilirim?

Naz CELT

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Maalesef doğum borçlanması yapamazsınız. Emekli olmak için; 7200 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4662 gün daha prim ödeyerek en geç 1 Ocak 2036’ya kadar toplam priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2085’de emekli olabilirsiniz.

Staj sigortasının başlangıç sayılmasına ilişkin yasa çıktı mı?

SORU: 1 Kasım 1969 doğum, 10 Ekim 1990 sigorta prim ödeme başlangıç tarihleri ve 6700 prim günü ile emekliliğim 1 Kasım 2016’da idi. Stajyer olarak sigorta girişim 14 Ekim 1987’dir ve e- devlet’te girişim bu tarihe güncellenmiş. Bu yasa çıktı mı, Resmi Gazete’de yayınlandı mı? Borçlanma gerekecek mi?

Birsen Ömür

YANIT: SGK sisteminde yapılan güncelleme sonrasında hizmet dökümlerinde ilk işe giriş tarihi bölümünde staj başlangıç tarihi yer alıyor, ancak staj döneminde sadece iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık sigortası primi ödenip, emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından sigorta başlangıcı ve sigortalılık süresi olarak kabul edilmiyor. Staj başlangıcının, emeklilik açısından sigorta başlangıcı kabul edilmesine ilişkin yasa çıkmadı.

Askerliğinizin 10 günü borçlanmanız yeterli

SORU: 6 Ocak 1968 doğumluyum. Askerlik hizmetimi Mayıs 1990-Kasım 1991 yılları arasında 18 ay olarak yaptım. 1 Haziran 1994’da sigortam başladı. Aynı şirkette halen devam ediyor ve çalışmaktayım.  Sigortam askerlikten sonra başladı. Zannederim 7560-7600 günüm var. Borçlanmam gerekiyor mu? Ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Askerlik sürenizin 10 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 6 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz 8 gün fazla(toplam 548 gün) olsaydı, tamamını borçlanıp, 53 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilecektiniz. Şubenizden askerlik sürenizi kontrol etmenizde yarar var.

Engellilik durumum anneme avantaj sağlar mı?

SORU: Annem 2 Şubat 1962 doğumlu. İlk işe giriş tarihi 2 Nisan 1984. 1989 yılında bir doğum yaptı. Doğum borçlanmasını ödedik. Doğum borçlanması da dahil toplam gün sayısı 3088. Kalan günlerini isteğe bağlı ödeyerek en kısa yoldan nasıl emekli olur? 3600 günle ne zaman emekli olur? Ayrıca ben yüzde 45 ortopedik engelliyim, engelliliğimin annemin emekliliğine bir katkısı olur mu?

Fulya

YANIT: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu olan anneler için ilave prim günü ve yaş indirimi uygulandığından, durumunuz annenizin emekliliği için katkı sağlamıyor.

Annenizin normal emeklilik için prim gününü 5000 güne tamamlaması, bunun için de 5 yıl 4 ay daha prim ödemesi gerekiyor. 3600 prim günü ile ise 58 yaşını dolduracağı 2 Şubat 2020’de emekli olabilir. Eksik olan 512 prim gününü de isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilir.

Askerlik dışında borçlanma yapamazsınız

SORU: 1 Nisan 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Temmuz 1982 sigorta girişliyim. Şuanda 1650 gün prim ödeme var. Askerlik borçlanması ya da kalan günlerin borçlanmasını yaparak emekli olabilir miyim? Ya da başka hangi yollarla emekli olabilirim?

HASAN

YANIT: Eksik günlerinizi borçlanarak emekli olamazsınız. Fakat askerliğinizi borçlanmanız mümkün. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1950 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2025’de emekli olabilirsiniz.

Haklı neden yokken işinden ayrılan kıdem tazminatı alamaz

SORU: Mart 2004 ayından beri özel bir şirkette çalışmaktayım. Bugüne kadar hiç giriş çıkışım olmadı. İşten ayrılmak istiyorum. Tazminat alabilir miyim?

KADER

YANIT: Ortada haklı bir neden yokken, kendi isteğinizle işinizden ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alamazsınız. Çünkü kendi isteğinizle ayrıldığınızda, kıdem tazminatı alabilmek için, en az 7000 gün prim ödemiş olmanız gerekir. Ancak ortada haklı bir neden varsa, örneğin, yıllık izin kullandırılmıyorsa, fazla çalışma ücreti ödenmiyorsa, mobbinge(psikolojik taciz) maruz kalıyorsanız vb. iş akdinizi fesih edip, kıdem tazminatı talep edebilirsiniz. Ödemezlerse dava açıp, iddialarınızı mahkemede belge veya şahitle ispatladığınızda, kıdem tazminatını yargı yoluyla alabilirsiniz.

Borçlanma primlerini nasıl ödemeliyim?

SORU: Kasım 1969 doğumluyum. 15 Mart 1991’de SSK’lı olarak işe başladım. 1991 ile 1995 arasında 1464 gün asgarinin üzerinde prim ödendi. 1996’da ilk çocuğum doğdu. 1998’de tekrar işe başladım. 6 yıl bankada yüksekten 2190 gün prim ödendi. 2003’te işten çıkarıldım. 2005’te ikinci çocuğum oldu. 2014 Şubat ayından 2015 Ekim sonuna kadar 617 gün 1.350 TL üzerinden prim ödendi. Toplam 4271 gün prim ödemem var. Eksik olan 1179 gün primimi ödeyerek 2016 Kasım ayında emekli olabileceğim. Doğum borçlanması primlerini asgariden ödersem maaşımda çok düşüş olur mu? Yüksekten mi ödemeliyim?

Ayşe Sakin

YANIT: Öncelikle ilk çocuğunuz için doğum borçlanması yapıp, geri kalan eksik prim gününüzü ikinci çocuğunuz için yapacağınız borçlanma ile tamamlamalısınız. İlk çocuğunuz için yapacağınız borçlanma primlerini asgariden yapabilirsiniz. Ancak ikinci çocuk için yapacağınız borçlanma primlerini, mümkün olduğunca yüksekten ödemenizde yarar var.

Emekli aylığına prim borcu için haciz konabilir

SORU: Uzun süredir emekli maaş alıyor. Ama aniden SSK eski şirketim deki ortaklığımdan dolayı prim borcum nedeniyle emekli maaşıma haciz koyarak kesmeye yani haciz yapmış. Yeni yasaya göre haciz koyabilirler mi? Dava açayım mı?

CELALETTİN

YANIT: Emekli aylıklarına, sadece prim borcu ve nafaka borcu için haciz konabilir. Prim borcundan dolayı aylığınıza konan haciz işlemi doğru olduğundan, dava açsanız da sonuç alamazsınız.

Borçlanacağınız süre kadar erken emekli olursunuz

SORU: 11 Ocak 1962 doğumluyum. İşe başlama tarihim 11 Haziran 1993. 7800 prim günüm var. 18 ay askerlik yaptım. Ne kadar askerlik borçlanması yaparsam hangi  tarihte emekli olurum?

İrfan Çağırkan

YANIT: 11 Haziran 1993 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. En son 25 yıllık sigortalılık süreniz dolacağından, 1 Haziran 2018 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 18 ay askerlik borçlanması yapmanız halinde, 25 yılınız 18 ay önce dolar ve 11 Aralık 2016 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Malul erkek çocuğu yetim aylığı alabilir

SORU: 14 yaşında otistik bir oğlum var. Eğitimini  kaynaştırma öğrencisi (sınıfta kalma yok) olarak yapıyor. İleride bir meslek sahibi olup olmayacağı ve tek başına yaşayıp yaşamıyacağı belli değil. Canımı sıkan konu şu: Bu otistik erkek çocuk kız olsaydı, ya da kız otistik  çocuk olsaydı, bizlerin vefatı halinde emekli aylıklarımız alacaktı. Fakat bu erkek çocuk. Bu nasıl bir adalet? Yanılıyorsam beni lütfen aydınlatır mısınız?

AHMET

YANIT: Oğlunuz malul derecesinde(yüzde 60 oranında) engelliyse, vefatınız halinde sizden dolayı yetim aylığı bağlanır.

Geçmiş dönem çalışmalarım için kıdem tazminatı alabilir miyim?

SORU: 28 Kasım 2015 tarihli yazınızdan esinlenerek kafamda epeydir yer eden problemim hakkında sorum olacak. 2002 yılında 31 yıl üzerinden SSK emeklisi oldum. 1971-1979 arası Emekli Sandığına tabi olarak çalışıp kendi isteğimle istifa ettim. 1979-1990 arası SSK’lı olarak çalıştım fakat yine kendi isteğimle istifa ettim ve kıdem tazminatı alamadım. 1971-1990 arasında alamadığım kıdem tazminatını şimdi alabilir miyim?

Mehmet Özdemir

YANIT: 28 Kasım 2015 tarihli Sözcü’deki cevap, 30 yılı aşan hizmet süresine ilişkin emekli ikramiyesi ile ilgiliydi. Bir kısmı Emekli Sandığına tabi, bir kısmı SSK’lı olarak çalıştığınız ve her ikisinden de istifaen ayrıldığınız 1971-1990 yılları arasındaki çalışma sürenize ilişkin emekli ikramiyesi ya da kıdem tazminatı alamazsınız.

Vergi indirimi alabilseydiniz istediğiniz zaman emekli olabilirdiniz

SORU: 28 Mayıs 1970 doğumluyum. 7 Ekim 1987’de liseye giderken staj başlangıcında sigortalı oldum. Ancak bildiğim kadarıyla sayılmıyor. İlk primim 1989 yılı Haziran ayında 45 gün yattı. 1999 Haziran -2002 Nisan ayları arasında 34 ay Bağ-Kur primi yatırdım. 2002 Haziran ayında, SSK’lı olarak yüzde 40 engelli olarak kamuda işe başladım. Rapor tarihim 1994. 2004 yılında raporumu yeniledim. 2006 yılında çalıştığım kurum özelleştirildi. Ancak hiç kesintiye uğramadan çalışmaya devam ediyorum. 2010 yılında vergi indiriminden yararlanmak için müracaatta bulundum. Yeni rapor istediler. Yüzde 20 oranında rapor verdiler. Vergi indirim talebim kabul edilmedi. Halen aynı kurumda engelli kadrosunda çalışıyorum. Nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?

HARUN

YANIT: Vergi indirimi almadığınız sürece engelli hakkından yararlanarak erken emekli olamazsınız. Engelli hakkı dışında emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 51 yaşınızı dolduracağınız 28 Mayıs 2021’ de emekli olabilirsiniz. Şayet vergi indirim hakkı alabilseydiniz, istediğiniz zaman emekli olabilirdiniz.(15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün şartlarına tabi olarak)

FHZ prim gününüze eklenir yaşınızdan düşülmez

SORU: Soruma Gazetenizde verdiğiniz yanıt için öncelikle teşekkür ederim. Daha önce bir başka yazıda yaptığınız yorumda "12 aylık yedek subaylık döneminiz için hak kazanacağınız üç aylık fiili hizmet süresi zammı kadar yaş indirimi yapılır" şeklinde yazmıştınız. Ben de yaş indiriminden yararlanarak emeklilik hakkımı doğum günümden 3 ay önce yani 20 Mart 2016 tarihinde kazanabilir miyim?

Efkan Sarıkaya

YANIT: Sözünü ettiğiniz yanıt 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli olacak birisi ile ilgili olmalı. Siz 4/a (SSK) statüsünden emekli olacağınızdan, üç aylık fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi, prim gün sayınıza eklenir, ancak emeklilik yaşınızdan düşülmez.

Temmuz 2015 emekli aylığı artışı nasıl uygulandı?

SORU: 1.100 TL’nin altındaki emekli aylıklarının 1.100 TL’ye tamamlanacağı, ayrıca yüzde 4,76 oranında enflasyon farkı verileceği bildirilmesine rağmen, Temmuz aylıklarında yüzde 4,76 enflasyon farkı verilmedi. Göndermiş olduğumuz dilekçelere verilen cevaplarda “1.100 TL’ye tamamlanan aylıklara yüzde 4,76 enflasyon farkı yansıtılmıyor” dendi. Benim 1.050 TL maaşım da 1.100 TL’ye tamamlandı, fakat yüzde 4,76 enflasyon farkı verilmedi. Bu durum normal mi, yoksa hakkımız yeniyor mu?

Osman E. Hürol

YANIT: Sigortalı ve hak sahiplerine bağlanan aylıklar, 2015 Temmuz ödeme döneminden itibaren önce yüzde 4,76 oranında artırıldı. Artırılan aylık tutarları dosya bazında ödenmesi gereken miktar esas alınmak kaydıyla; 1.000 TL (dahil) ve altında olanlar 100 TL tutarında, 1.000 TL’nin üzerinde olan aylıklar da 1.100 TL’yi geçmeyecek tutarda ayrıca artırıldı. Buna göre sizin 1.050 TL olan emekli aylığınız önce yüzde 4,76 oranında (49,98 TL) artırılarak 1.099,98 TL oldu. 1.100 TL’nin altında olduğundan 2 kuruş daha artırılarak 1.100 TL’ye tamamlandı. Dolayısıyla yapılan işlemde yasaya aykırı bir durum yok.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerekiyor

SORU: 20 Mart 1962 dogumluyum.15 Ağustos 1991 tarihinde SSK girişim var. 3809 prim günüm mevcut. Şu an prim ödemem yok. Bu gün üzerinden ne zaman emekli olabilirim?

Özgür AKTAŞ

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Mart 2022’de emekli olabilirsiniz.

Primi tamamlayanın çalışma zorunluluğu yok

SORU: 10 Şubat 1992’de SSK işe girdim. Yaklaşık 9000 gün primim var. Şuanda çalışıyorum. Bundan sonra sigortalı çalışmasam olur mu? 2023 ‘de emekli olacağım. Daha erken olma imkanı yok mu?

VEDAT

YANIT: Primi tamamlayanın emekli olacağı tarihe kadar çalışma yani prim ödeme zorunluluğu yok. İsterseniz çalışmayabilirsiniz. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız ve sigorta başlangıç tarihinizi 23 Mayıs 1991’e kadar geri götürecek kadar askerlik süreniz varsa, borçlanarak 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sağlık probleminiz yoksa, bunun dışında erken emekli olmanız mümkün değil.

Hizmet bilgilerinizde çelişki var

SORU: İlk olarak 1996 yılında sigortalı oldum. Sadece 3 aylık bir çalışmam var. O zaman öğrenciydim.  1998 yılında avukat oldum. Topluluk sigortası yapıldı ve baro tarafından bana yeni bir sicil numarası verilmiş. Yeni sicil ile sigorta başlangıcım 1 Ağustos 1998’dir. Primlerimi 27 Şubat 2010 tarihine kadar topluluk sigortası adıyla SSK’ya ödedim. Ancak yapılan yasa değişikliği ile primlerimin 1 Ekim 2008’den sonrası otomatik olarak Bağ-Kur’a aktarılmış ve SSK’ya fazla prim yatırmışım gibi de alacaklı görünüyorum. SSK’da gün sayım 2910 olarak görünüyor (1999 yılında çalıştığım hukuk bürosu ilk 9 ay giriş yapmamış ve primlerimi de ödememiş). 1996 yılı sigorta girişim ve 3 aylık çalışmam SSK’da görünmüyor. Bağ-Kur'da ise 5 yıl 8 ay 26 günüm oldu. Nasıl bir yol izlemem gerektiği konusunda bana bilgi verirseniz çok sevinirim.

Belçin Acka Niran

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilikte, sigorta başlangıç tarihine göre hesaplanan sigortalılık süresi değil, fiilen prim ödenen süreler dikkate alınıyor. Emeklilik şartlarınızın belirlenmesi için de 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle fiili hizmet süresi (prim gün sayısı) bilgisine ihtiyaç var. Belirttiğiniz tarih aralıklarına göre var olduğunu söylediğiniz prim günleri arasında çelişki var. Örneğin, 4/a kapsamında topluluk sigortanızın başladığı 1 Ağustos 1998 ile topluluk sigortası primlerinizin 4/b sigortasına sayılmaya başlandığı 1 Ekim 2008 tarihi arasında (9 aylık boşluğu düştüğümüzde) 4/a kapsamında 9 yıl 5 ay (3390 gün) priminiz olması gerekiyor. Yine 1 Ekim 2008’den itibaren 4/b kapsamında devam eden prim gününüzün de 26 Kasım 2015 tarihi itibariyle 7 yıl 1 ay 26 gün olması gerekiyor. Bu bilgileri netleştirip, 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut prim gün sayınızı belirtirseniz, sorunuzu yanıtlamak mümkün olabilecektir.

Sigortalı çalışıldığı sürece istemedikten sonra Bağ-Kurlu olunmaz

SORU: 22 Mart 1971 doğumluyum. SSK başlangıcım 26 Aralık 1989 olup, bugüne kadar 5130 gün prim ödemem var. Sorum askerliğimi borçlanırsam, ne zaman emekli olurum? Birde vergi mükellefi olursam, şu an Bağ-Kurdan mı emekli olurum?

YUSUF

YANIT: Emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 395 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 22 Mart 2023’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi tamamlayabileceğinizden bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Vergi mükellefi olmanız halinde, sigortalı çalıştığınız sürece Bağ-Kurlu olmanıza gerek yok. Ancak sigortalı çalışmayı bıraktığınızda, zorunlu olarak Bağ-Kurlu olursunuz. Bağ-Kurlu olup 1260 gün prim ödediğiniz de de, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalırsınız.

İş sözleşmeniz sağlık sebebiyle feshedilmiş

SORU: Sakarya’da OTOKAR fabrikasında çalışırken dizimden ameliyat oldum. Rapor süremin dolmasına 4 gün kala, raporumun 116. gününde iş sözleşmemi feshettiler. Sadece kıdem tazminatım ödendi. Ne yapmam gerekiyor?

Volkan Yılmaz

YANIT: İş Kanununun 24/I. maddesine göre, işçinin hastalık halinin, işyerindeki çalışma süresine göre Kanunun 17. maddesindeki bildirim süresini altı hafta aşmasından sonra, işveren iş sözleşmesini sağlık sebebiyle bildirimsiz olarak feshedebiliyor. Bu durumda işçiye bildirim süresi verilmez ve ihbar tazminatı ödenmez. Sadece kıdem tazminatı ödenir.

Hastalığınız nedeniyle işe devamsızlığınız (8+6)= 14 haftadan fazla olup, bu süre dolduktan sonra iş sözleşmeniz, işveren tarafından haklı nedenle bildirimsiz olarak feshedilmiş. Kıdem tazminatınız da ödendiğine göre yapabileceğiniz bir şey yok. İşsizlik ödeneği almak için İŞKUR’a başvurabilirsiniz.

İhya da silinen prim borcunun tamamının ödenmesi gerek

SORU: 4 Nisan 1972 doğumluyum. 10 Aralık 1989’da SSK’lı oldum. 621 gün primim var. Şu an esnaf olduğum için Bağ-Kur’lu görünüyorum. 13 yıl Bağ-Kur borcum var. Yeni çıkan yasaya göre, Bağ-Kur’a olan prim borçlarının silineceği ve ihtiyacımız olan primi geri kazanabileceğimiz söylenmişti. Benim SSK ’dan emekli olmam için 3 yıl gibi bir prim gününe ihtiyacım var. O üç yılı geri alabilir miyim? Borcumun ne kadarını ödeyebilirim?

İSMAİL

YANIT: Sigortalılık süreniz durdurularak, silinen prim borcu nedeniyle kaybettiğiniz günlerinizi tekrar kazanmak için, silinen primlerin tamamının güncel değerleri üstünden ödemeniz gerekiyor. Maalesef ihtiyaç duyulan süre kadar prim ödenemiyor.

SSK şartlarıyla emekli olmak için, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz lazım. Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamladığınızda, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve SSK ve Bağ-Kura toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 4 Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz.

Zorunlu GSS’lik için Türkiye’de ikamet ediyor olmak gerekiyor

SORU: Sosyal güvenlik ve çalışma hayatı hakkındaki yazılarınızı sıkça okumaktayım. Vermiş olduğunuz değerli bilgiler için teşekkür ederim. Benim sorunum, tesadüfen Türkiye gov.tr sayfasından nedir diye merak edip açmış olduğum “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” menüsünden öğrendiğim, 01.01.2012 başlangıç 19.05.2012 bitiş tarihleri arasında 702,01 TL borç çıkarılmış olması.

Yurtdışında oturduğumdan ve bütün sigortalarım yurtdışında olduğundan ancak 2012 Ağustos ayından sonra yurtdışından (65 yaş) emekli olup Türkiye’ye döndüm ve bana yüklenen bütün ödemelerimi yerine getirdim, Türkiye’ye yerleştim. 2012 Ağustos ayından sonra Türkiye’den de bağlanan emekli aylığımı alıyor ve sağlık hizmetlerinden faydalanıyorum. Ayrıca listelerinde görülen aylık borç gecikmesi için yüzde 45 civarında gecikme zammı çıkarılmış. Sizden ricam, isteğim ve iradem dışında adıma tahakkuk ettirilen bu prim borcu iptalini hangi yollarla yapacağım bilgisini, ben veya benim durumumda olanlar için Sözcü sütununuza yazmanız.

Bülent Araz

YANIT: Herhangi bir şekilde genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında olmayanlar, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren zorunlu genel sağlık sigortası (GSS) kapsamına alındılar. Gelir testi yaptırmayanlar için de aylık olarak asgari ücretin yüzde 12’si oranında GSS primi tahakkuk ettirilip, ödenmeyen prim borcu için gecikme cezası ve gecikme zammı işletilmeye başlandı. Muhtemelen, adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde ikamet adresiniz Türkiye gözüküyor olmalı ki sizi de zorunlu GSS’li yapmışlar ve adınıza prim tahakkuk ettirilmeye başlanmış.

Genel sağlık sigortalısı sayılmak için bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere öncelikle Türkiye’de ikamet ediyor olmak gerekiyor. Adınıza borç çıkarıldığı tarihlerde yurtdışında ikamet ettiğinize ve çalıştığınıza dair belgeler ile ikametgâhınızın bulunduğu yerin bağlı olduğu sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurarak, adınıza tahakkuk ettirilen GSS prim borcunun silinmesini talep edebilirsiniz.

Askerlik borçlanmasına gerek yok

SORU: 9 Temmuz 1974 doğumluyum. 10 Ağustos 1989’dan beri sigortalıyım. 14 Mayıs 2015 kadar 6594 gün prim ödemem var. Askerlik borcumda var. Ben ne zaman emekli olabilirim?

BÜLENT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 9 Temmuz 2025’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece primi artırır. Prim ödemeniz de yeterli olduğundan, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: 7 Mayıs 1961 doğumluyum. 1980-1982 arası 20 ay askerlik yaptım. 15 Haziran1983’de SSK’lı oldum. Bugüne kadar 987 gün prim yatmış. Benim işim biraz zor gibi. Ama yaş haddinden sonra banka kredisi ile, yani maaştan kesinti ile Devlet bankaları prim borcum için kredi verebilir mi? Verirse ne zaman olur? Yani ne zaman yaşımı doldurup bu işlemlere başlayabilirim?

FEVZİ

YANIT: Devlet bankalarının prim borcu olanlara kredi verip emekliliğini sağlama ve verdiği krediyi de emekli aylığından kesinti suretiyle tahsil etme gibi bir zorunluluğu yok. Bankalarla görüşerek kredi bulunur. Ancak, kredi bulup prim ödeyerek emekli olmak için, her şeyden önce ortada Bağ-Kur prim borcu olmaması gerekir. Ne iş yaptığınızı, Bağ-Kura prim borcunuz olup olmadığı bildirmemişsiniz. Şayet Bağ-Kura prim borcunuz yoksa, toplu prim ödeyerek emekli olma usulü olmadığından bulacağınız kredi işe yaramaz.

İntibakımda yanlışlık olabilir mi?

SORU: 1973 yılının 10. ayında 27 yıl 9 ay hizmet üzerinden emekli oldum. 3/2’si üzerinden maaş bağlandı, Kanunla 2/2’sine indirildim. Benden sonra emekli olanlar 25 yıl çalışıp 1/4’ünden maaş alıyorlar. Herhalde benim intibakımda bir yanlışlık var. İlgili intibak evraklarımı ekte sunuyorum.

Veli Yıldız

YANIT: Göndermiş olduğunuz intibak çizelgesinde öğrenim adınız, “Köy Enstitüsü”; öğrenim durumunuz, “Lise dengi mesleki okul” gözüküyor. Öğrenim durumunuza göre ancak 3. dereceye kadar yükselmeniz mümkün olduğundan, bu dereceden emekli olmuşsunuz. Sonra kanunla verilen dereceden yararlandırılıp, 2. dereceye yükseltilmişsiniz. Birin dördünden maaş alanlar, muhtemelen yüksek okul mezunudur. Bana göre intibakınızda bir yanlışlık yok. Ancak isterseniz, SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvurabilirsiniz.

Emekli eş dul aylığı alabilir

SORU: Her iki eşte sigorta emeklisi olması durumunda, eşlerden biri öldüğünde sağ kalan eş, diğer eşinin maaşını alabilir mi?

ÇETİN

YANIT: Her ikisi de SSK emeklisi olan eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eş, kendi emekli aylığın yanında, talep etmesi halinde eşinden de ölüm aylığı(dul aylığı) alabilir. (eşinin emekli aylığının yüzde 50 si)

Kızım doğum borçlanması yapabilir mi?

SORU: Kızım, Mayıs 1975 doğumlu. Sigorta girişi 1995. Ocak 2015'e kadar isteğe bağlı sigortalı idi. 1 Ocak 2015'te bir şirkette çalışmaya başladı. 2009 ve 2012 doğumlu iki çocuğu veya biri için doğum borçlanması yapabilir mi? Yapabilirse, prosedürü nasıl uygulayacak? Aydınlatırsanız memnun olurum.

Hasan Kaya

YANIT: Kızınız 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için, sigorta başlangıcı 23 Mayıs 1995 tarihinden önce ise 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş; sonra ise 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi. Ayrıca 30 Eylül 2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor ve 4/a statüsünden emeklilik için son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1260 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Kızınızın mevcut prim gün sayısını belirtmemişsiniz. 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeme şartını sağladıktan sonra eksik kalan prim gününü emeklilik yaşı dolana kadar tamamlaması mümkün olmayacak ise doğum borçlanması yapabilir. Doğum borçlanması, doğumların gerçekleştiği tarihten itibaren iki yıl içinde kalan çalışılmamış (prim ödenmemiş) süreler için yapılabiliyor.

Borçlanma için “Borçlanma Talep Dilekçesi” ile sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurulması; asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak koşuluyla beyan edilecek prime esas kazanç tutarı üzerinden yüzde 32 oranında hesaplanacak prim tutarının, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekiyor.

Dava yoluyla prim eksiğini tamamlayabilirsiniz

SORU: Ağabeyim 1957 doğumlu olup, geçen yıl vefat etti. Emekli olmak için, primi 400 gün eksik. 600 gün askerliğini borçlanırsak eşi emekli olabilir mi?

MEHMET

YANIT: Ölüm aylığı bağlanması için: 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödeme şartları aranıyor. Abinizin sigorta başlangıç tarihini bildirmemişsiniz. Şayet sigortalı olduğu tarih ile vefat tarihi arasında 5 yıllık süre varsa, askerliğini borçlanmak için SGK ’ya başvurun. Başvurunuz reddedilecektir. Ret yazısı üzerine iş mahkemesine dava açmanız halinde, mahkeme kararıyla askerlik borçlanması yaparak abinizin hak sahiplerine aylık bağlatabilirsiniz. Fakat abinizin, 5 yıl sigortalılık süresi yoksa borçlanma yoluyla sigortalılık süresi tamamlanamadığından, maalesef aylık bağlatamazsınız.

Tespit davası açabilirsiniz

SORU: 1991-1992 yılları arasında İstanbul’da Atatürk Sanayi Sitesinde çalıştım. 1 Mayıs 1992 işe giriş tarihim. 1993-1995 yılları arasında askerlik yaptım. 1 Nisan 1995’den beri çalışmaktayım. SGK’da 1 Mayıs 1992 tarihi ile ilgili hiçbir bilgi yok. Nasıl bir yol izlemeliyim?

Mustafa Çam

YANIT: 1 Mayıs 1992 tarihindeki çalışmanızla ilgili olarak SGK’ya herhangi bir belge verilmemiş ise yapabileceğiniz bir şey maalesef yok. İşe giriş bildirgeniz verilmiş de sigortalı çalışmalarınız bildirilmemiş veya bir şekilde başka bir sigortalının hizmetleri içinde gözüküyorsa, çalıştığınız işyerinden dört aylık prim bordrolarını temin etmeniz, bu mümkün değilse hem işveren hem de SGK aleyhine hizmet tespit davası açmanız gerekiyor. Mahkemece sigortalılık hizmetlerinizin tespit edilmesi durumunda, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır. Başlangıç tarihiniz de 1 Mayıs 1992 olur.

Hizmetlerinizin tespiti değil de sadece sigortalılık başlangıç tarihinizin tespiti için dava açmayı düşünürseniz, bu durumda sadece SGK aleyhine dava açmanız yeterli. Mahkemenin lehinize karar vermesi durumunda, sigorta başlangıcınız 1 Mayıs 1992 tarihi kabul edilir.

Bağ-Kur’dan malulen emekli olan çalışabilir mi?

SORU: Bağ-Kur girişim 1995’de üç sene önce 1800 gün primle, Bağ-Kurdan malulen emekli oldum. Çalışırsam emekli aylığım kesilir mi?

NİHAT

YANIT: Sigortalı bir işte Sosyal Güvenlik Destek Primine olarak çalışabilirsiniz. Malul aylığınız kesilmez.

Çalışmaya devam eden emeklinin yıllık izin hesabı

SORU: 1993’den beri apartman görevlisi olarak 22 yıl aynı işyerinde çalışmaktayım. 2011 yılında emekli oldum. Son 4 yıldan beri destek primine tabi olarak aynı yerde çalışmaktayım. Emekli olduktan sonra işyerinde yıllık iznimden dolayı sıkıntı yaşıyorum. 22 yıllık kıdemime göre, yıllık iznim kaç gündür? Kullanmadığım iznimin parasını alabilir miyim? Apartman yöneticisi vermiyor. Bu konuda kanuni haklarım var mıdır?

ŞABAN

YANIT: Yargı kararına göre, kıdem tazminatı alıp ayrıldıktan (emekli olduktan) sonra izin yönünden kıdem sıfırlanıyor. Aynı işyerinde çalışılması halinde, yıllık ücretli izin süresi, yeni işe başlamış gibi hesaplanıyor. Dolayısıyla yıllık 14 gün izin hakkınız var. Fakat bu uygulama yasa emri değil. Yargının yorumu. Bize göre yıllık izin süreniz tüm hizmet süreniz dikkate alınarak hesaplanmalı. Yani 26 gün izin kullanmalısınız.

Kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin ücretini işten ayrılırken alabilirsiniz. Çalışırken kullanılmayan izin süresinin ücreti ödenmez.

Fakat izin kullandırmıyorlarsa, bu size iş akdinizi haklı nedenle fesih hakkı verir. Bu nedenle iş akdinizi fesih edip, 2011’den sonraki süre için kıdem tazminatı ve kullanmadığınız izin sürelerinin ücretini talep edebilirsiniz. Ödemezlerse İş Mahkemesine dava açarak, iddialarınızı belge veya şahitle ispatlamanız halinde, tazminat ve izin ücretlerinizi mahkeme kararıyla alabilirsiniz.

Şirket alacaklarımın üstüne yatar mı?

SORU: Çalışmış olduğum güvenlik şirketinden noter kanalı ile istifa ettim. SGK’dan aldığım “kıdem tazminatı alabilir” yazısını yine noter aracılığıyla gönderdim. Bir buçuk ay geçmesine rağmen şirket kıdem tazminatı ve diğer alacaklarımı yatırmadı, iş mahkemesine dava açtım. Şirket isim değiştirip ya da battı durumu gösterip hakkımız olan paranın üstüne yatar mı? Bununla ilgili bazı duyumlar aldım, iflas gösterecekler diye.

Davut Karataş

YANIT: Şirket unvanını değiştirse de daha önceki şirketin devamı olacağından sorun çıkmaz. Alacak takibi yapabilirsiniz. Ancak şirketin içi boşaltılır ve haczedilebilecek bir mal varlığı kalmaz ise alacaklarınızın tahsili mümkün olmayabilir.

Emekli alığım yanlış mı?

SORU: 21 yıl Telekom’dan, 4 yıl Bağ-Kurum var. Şuanda 2 nci derecenin 1 nci kademesinden emekli olmuşum. Normal maaşım ne kadar olması lazım? Şu anki maaşım 1.300 TL. Eksik olduğunu düşünüyorum. Ne yapmam konusunda bilgilendirebilir misiniz?

FATMA

YANIT: Ek göstergenizi belirtmemişsiniz. Şayet 2 nci derecenin 1 nci kademesinden, 1100 ek gösterge ile emekli olmuşsanız, emekli aylığınız 1 Temmuz-31 Ağustos arasında, yüzde dört ek ödeme hariç 1.383 lira, 1600 ek göstergeden emekli olmuşsanız emekli maaşınız, ek ödeme hariç 1.415 lira olacaktır.

1 Eylül 2015’den geçerli olmak üzere emeklilik tazminatında yapılan 15 puanlık artış sonrası ise, 2/1 dereceden 1100 ek göstergeden emekli aylığınız, ek ödeme hariç 1.472 lira, 1600 ek göstergeden emekli olmuşsanız emekli aylığınız ek ödeme hariç 1.503 lira olacaktır. Emekli aylığınızı, yüzde 4 ek ödeme hariç bu rakamlarla kontrol edin. Yine de bir yanlışlık olduğunuzu düşünüyorsanız, bir dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu, Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvurursanız durumunuz, gerekli inceleme yapılır ve varsa yanlışlık düzeltilerek ve tarafınıza bilgi verilir.

Sigortalının ölümü halinde ana babaya prim iadesi mümkün mü?

SORU: 1966 doğumlu kızımız, 2009 yılında vefat etmiştir. SSK’ya ilk giriş tarihi 1 Ağustos 1989 olup, 24 Ağustos 2009’a kadar 20 yıl, 24 gün çalışmışlığı vardır. Vefat etmemiş olsaydı bir buçuk yıl sonrasında emekli olacaktı. Kızımız bekâr olduğu (hiç evlenmediği) için varisleri olarak anne ve babaya düşen hakkı toplu olarak geri istememize rağmen “SGK’da toplu ödeme görülmemektedir” dediler. SGK’nın, yatırılan primlerin tamamı veya bir kısmı için ödeme yapması mümkün müdür?

Osman Sezer

YANIT: Toptan ödeme (primlerin bir kısmının iadesi), sigortalının hak sahiplerine aylık bağlanması için sigortalıda aranan şartların yeterli olmaması halinde, yine hak sahiplerine yapılıyor. Kızınızın prim günü, hak sahiplerine aylık bağlanması için yeterli. Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam yüzde 25 oranında aylık bağlanır. Aylık bağlanabilen durumda da toptan ödeme yapılmaz. Buna göre hak sahibi olarak aranan şartları sağlamanız halinde kızınızdan aylık bağlanır ancak toptan ödeme (prim iadesi) yapılmaz.

Eşinden ayrılan ve geliri olmayan kadına aylık bağlanabilir mi?

SORU: 20 Haziran 1965  doğumlu, eşinden ayrılan ve hiçbir geliri ve sosyal güvencesi olmayan kadın, sosyal güvenlik kurumundan nasıl yararlanır? Nereye başvurması gerekir?  

YILMAZ

YANIT: Örf ve adetlerimize uygun olarak, ihtiyaç sahiplerine çeşitli sosyal yardımlar yapılmaktadır. Bunlardan biride ihtiyaç sahibi dul kadına “Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Yönelik Düzenli Nakit Yardım Programı” çerçevesinde yapılan yardımdır. Eşi vefat etmiş, sosyal güvencesi olmayan ve ihtiyaç sahibi kadınlara talepleri halinde, iki ayda bir, “500 TL” ödeme yapılmaktadır. Eşi vefat etmiş dul kadın, bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvurması halinde, vakıfça yapılacak kontrol ve incelmeme sonucunda aylık bağlanmakta. Ve genel sağlık sigortasına aktivasyonu yapılarak sağlık yardımı da alabilmektedir. Fakat eşinden ayrılan kadın aynı haklardan yaralanamıyor.

İşten ayrılanlara tazminat ödeneceğine ilişkin kanun çıkmadı

SORU: 1988 yılında Bilkent Üniversitesinde işe girdim. 2000 yılında, 22 yılımı doldurarak bu kurumdan emekli oldum ve emekli ikramiyemi aldım. Aynı işyerinde hiç ayrılmadan işime devam ettim. 2012 Ağustos ayında da 2000-2012 yılları arasındaki kıdem tazminatımı almak koşuluyla ayrılmak isteyen dilekçemi verdim. Personel Müdürü tazminatımı alacağımı söyledi fakat bana resmi olarak hiçbir bilgi, dilekçeme yazılı olarak cevap verilmedi. Sonuç olarak tazminatımı alamadım. Şimdi yeni bir kanun çıktığını ve işten ayrılanlara da tazminat verileceğini duydum, bu doğru mu, ne yapmam gerekir? Ayrıca ben ve annem Emekli Sandığından emekli olan rahmetli babamdan maaş almaktayız (ben SSK’lıyım). Allah korusun, annemden sonra ben maaşın yüzde kaçını alacağım?

Gülay Onursal

YANIT: Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun halen yürürlükte olan kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesinde sayılan sebeplerden birine bağlı olarak sona ermiş olması gerekiyor. Emeklilik sonrası çalışmanızı her ne kadar kıdem tazminatınızı almak koşulu ile sona erdirmiş olsanız da ayrılma sebebiniz, maddede sayılan sebepler arasında yer almıyorsa kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. İşten ayrılanlara kıdem tazminatı ödeneceğine ilişkin de bir kanun çıkmadı.

Şu an babanızın aylığının yüzde 30’u size bağlanmış olmalı. Allah gecinden versin, annenizin vefatı halinde babanızın aylığının yüzde 50’sini alırsınız.

İndirimden, bakmakla yükümlü olunan engelli için yararlanılabiliyor

SORU: Memur olarak çalışırken yüzde 70 engelli oğlumdan dolayı 1. derece sakatlık indirimi uygulanıyordu. Şimdi emekliyim. Sağlık nedenlerimden dolayı, devlet memuru olan kızım mahkemece oğluma vasi tayin edildi. Kızım gelir vergisi indiriminden yararlanabilir mi?

Salih Ekinci

YANIT: Engelli indiriminden, bakmakla yükümlü olduğu engelli bulunan ücretliler yararlanabiliyor. Oğlunuz, kızınızın bakmakla yükümlü olduğu kişi değil. Kızınız, oğlunuza bakmakla yükümlü olan kişi değil vasisi olduğundan, engel indiriminden yararlanamaz.

3600 günle Nisan 2017’de emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Nisan 1957 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim askerden sonra 1 Mart 1979 dur. 3041 gün prim ödemem var. 20 olan askerliğimi borçlanırsam 3600 günden ne zaman emekli olabilirim?

Osman ELMA

YANIT: Askerlik sürenizin 559 gününü borçlanarak priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 2 Nisan 2017’de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı SGK alacakları için haczedilebiliyor

SORU: Geçmişte anonim şirket ortağı ve yönetim kurulu üyesi idim. 1 Haziran 2012 tarihinde yönetim kurulu üyeliğinden ayrıldım, daha sonra emekli oldum. Şirketin SSK borcundan dolayı emekli maaşıma 1/4 oranda haciz geldi. Şirketin vergi ve imzaladığım çek vs. gibi diğer borçları için emekli maaşı üzerine haciz gelemezken, SSK hangi yasaya göre bu haciz işlemini yapıyor? Şirket ortaklığından yıllar sonra uygulanan bu emekli maaşı haczi insanları mağdur ve çaresiz bırakmakta. İtiraz etmek için nasıl bir yol izlemeliyim, hangi mahkemede dava açmam doğru olur?

Mehmet Özkan

YANIT: Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, şirketin ödenmemiş prim borçlarından sorumlular. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 93. maddesine göre de emekli aylıkları, SGK alacakları ile nafaka borçları dışında haczedilemiyor.

Yönetim kurulu üyesi olduğunuz döneme ilişkin prim borçları için emekli aylığınızın haczedilmesinde yasaya aykırı bir durum yok. İtiraz etseniz de yargıya başvursanız da sonuç alamazsınız.

Yüksek olan aylığı tercih edebilir miyim?

SORU: Vefat eden eşimden emekli dul ve yetim aylığı almaktayım. Merhum babam da eşim gibi emekli memur olup, Emekli Sandığından maaş almaktaydı. Maaşı fazla olanı tercih hakkım var mıdır? Bilgilendirseniz çok memnun olurum.

Kadir DEMİR

YANIT: Emekli Sandığından bağlanacak dul ve yetim aylıklarından yüksek olanı tercih etme hakkınız bulunuyor. Ancak kendi durumunuzu belirtmemişsiniz. Şayet siz de, Emekli Sandığından emekliyseniz, eşinizden ve kendinizden dolayı iki aylık alıyorsanız, babanızın aylığını tercih ederseniz iki aylık da kesilir. Yüksek olan aylığın bağlanması için dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu Kamu Görevlileri Emeklilik Dairesi Başkanlığına başvurmanız gerekiyor.

Özel hastanelere ödenen katkı payı SGK’ dan geri alınamıyor

SORU: Annem emekli sandığından emekli. Özel bir hastanede böbrek taşı kırdırdı. Hastaneye 1,659 lira ödedi. Bu parayı sosyal güvenlik kurumundan geri alabilir miyiz?

ÜNSAL

YANIT: Özel hastanelerde yapılan tedavide, SGK hastane ile yaptığı anlaşma gereği belli bir tutar ödüyor. Hastane ayrıca sigortalıdan, SGK’ ca belirlenmiş olan belli tutarda katkı payı alıyor. Sigortalının özel hastaneye ödediği katkı payını SGK’ dan geri alması söz konusu değil. Sadece acil durumlarda, SGK ile anlaşmalı olmayan sağlık kuruluşlarında yapılan kapsamdaki tedavi giderlerinin bir kısmı hastaya geri ödeniyor.

Anneniz SGK ile anlaşmalı hastaneye fark ödemişse, ödediği farkı SGK’ dan geri alamaz. Talep etse de SGK ödeme yapmaz. Durumu netleştirmek için: elinizdeki sağlık harcama belgesi ve tıbbi dayanağı ekleri ile SGK’ na yazılı olarak başvurabilirsiniz.

Emekli Sandığı dul ve muhtaç anneye aylık bağlar

SORU: Annem Bağ-Kur emeklisi. Ablam Emekli Sandığından emekli idi, 2013 yılında vefat etti. Ablamın iki çocuğu var. Kızı, 29 yaşında ve sigortalı olarak çalışıyor, annesinin maaşından alıyor. Oğlu üniversiteyi bitirdi, 22 yaşında maaşı kesildi. Ablamın eşi sağ ve o da maaş alıyor. Annem bundan faydalanabilir mi, faydalanırsa eşinin ve kızının faydalandığı maaş miktarı değişir mi?

Sevil B.

YANIT: Ölen Emekli Sandığı iştirakçisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi olmayan dul ve muhtaç annesine aylık bağlanıyor. 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net tutarından (bugün için 910,43 TL’den) daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmayanlar muhtaç sayılıyorlar.

Anneniz dul ve bu gelir kriterine göre muhtaç sayılıyorsa, vefat eden kızından aylık bağlanabilir. Annenize aylık bağlanması halinde, ablanızın eşinin ve kız çocuğunun aylık miktarları değişmez.

Annenizin doğumları başlangıçtan önce olduğundan borçlanamaz

SORU: Annem 1 Temmuz 1969 doğumlu. 2010 sigorta girişi  var. Şuan 1150 gün prim ödemesi bulunuyor.  Biz de 2 kardeşiz. Bizleri sigortaya gösterirse, ne zaman emekli olma şansı  vardır? 

Olcay AKGEYİK

YANIT: Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı olarak 4250 gün daha prim ödeyerek, toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

“Bizleri sigortaya gösterse” derken doğum borçlanmasını kastediyor olmalısınız. Doğumları sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan, maalesef doğum borçlanması yapamaz.

Üniversitede okuyan erkek çocuk 25 yaşını doldurduktan sonra babadan sağlık yardımı alamaz

SORU: Haziran 1990 doğumlu oğlum Üniversitede okuyor. Benim üstümden kaç yaşına kadar sağlık yardımı alabilir. Ayrıca oğlumu sigortaya sokmam gerekir mi?

HASAN

YANIT: Üniversitede okuyan oğlunuzun 25 yaşını doldurana kadar sizin üstünüzden sağlık yardımı alma hakkı vardı. 25 yaşını Haziran 2015’de doldurduğundan bu tarihten itibaren sizden sağlık yardımı alamaz. Oğlunuz 25 yaşınızı doldurduğu tarihten itibaren zorunlu olarak Genel Sağlık Sigortalısı oldu. Sağlık yardımını kendi sigortasından alacak. Prim ödeyerek mi? Yoksa prim ödemden mi sağlık yardımı alacağını, yaptıracağı gelir testinden çıkacak olan aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelir tutarı belirleyecek.

Sigortalılık öncesi doğumlar için borçlanma yapılamıyor

SORU: Eşim 16 Eylül 1964 doğumlu. 2003 yılında kendi işyerinden dolayı sigorta ödemeye başladı. Son dört yıldır da SSK’dan prim ödemeye devam etmekteyiz. Çalışma yaşamından önce iki doğum yaptı. Kadınların her çocuk için 720 gün borçlanma hakları olduğunu 30 Ekim 2015 tarihli Sözcü gazetesindeki yazınızdan okudum. Kadınların doğum borçlanma şartları nedir?

Hikmet Demir

YANIT: Mevcut yasal düzenlemeye göre doğum borçlanması, kadın sigortalının ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra doğan çocukları için yapılabiliyor. Çocuklarınızın doğumları, eşinizin ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce olduğundan, eşiniz şimdilik doğum borçlanması yapamaz.

Onbeşinci yılın izin süresi kaç gündür?

SORU: 1 Kasım 2000 tarihinde işe girdim. 2 Kasım 2015 tarihinde hak kazandığım izin süresi 20 gün mü, 26 gün mü?

Ertan

YANIT: İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden; 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz. 2 Kasım 2015 tarihinde hak kazandığınız yıllık izin, 15. hizmet yılının izni olup 26 gündür.

Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ekim 1962 doğumluyum. 5 Mayıs 1999' da Bağ-Kur tarım sigorta başlangıcım var. 2011’e kadar devam etti. Bağ-Kura 4562 gün prim ödedim. SSK başlangıcım 20 Kasım 2011'de olup bu güne kadar ise devam etmektedir. SSK’ya 1138 gün olmak üzere toplam ise 5700 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanması yaparsam SSK’dan ne zaman emekli olurum?

EROL

YANIT: SSK’ya başka prim ödemezseniz(1259 günden fazla ödememelisiniz) Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl(5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2020’de emekli olabilirsiniz.

SSK’ya 122 gün daha prim ödeyerek SSK prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, emekli olmak için, SSK şartlarında tabi olursunuz. Askerlik sürenizi de borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 5 Kasım 2022’de emekli olabilirsiniz.

Yedek subaylığın emekliliğinize faydası

SORU: 6 Haziran 1984 doğumluyum. 1 Nisan 2009 sigorta girişim var. 1 Aralık 2007 askere gittim. Askerliği asteğmen olarak yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğim emekliliği mi öne alır mı?

SERKAN

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğiniz hem priminizi askerlik süreniz kadar artırıyor. Hem de emeklilik yaşınızın 60 yaşa sabitlenmesine,(askerliğiniz olmasaydı, emeklilik yaşınız primi tamamlama tarihine göre 65’e kadar çıkabilecekti) ayrıca bir yıl yedek subaylık yaptığınızı varsayarsak, kazandığınız 3 aylık fiili hizmet süresi zammı, prim ödeme gün sayınızı 3 ay artırır. Sonuç olarak toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 6 Haziran 2044’de emekli olabilirsiniz. Memur emeklisi olsanız, 3 aylık fiili hizmet süresi zaman yaşınızdan da düşecekti. Belki ileride memuriyete başlar ve memuriyette aranan şartları sağlayarak emekli olursanız 59 Yaş 9 ay dolduracağınız 6 Mart 2044’de emekli olabilirsiniz.

Pazar günü çöp toplama fazla mesaiye girer mi?

SORU: Her gün yazılarınızı okuyor, bilgimi arttırabilir miyim diye inceliyorum. Ben apartman yöneticisiyim. Apartman görevlimiz 66 daireye bakıyor. Cumartesi günleri akşam çöp toplamaları saat 20.30’da bitiyor. Gezmeye gitmek için saatin çok geçtiğini belirterek çöp toplama işini pazar günü akşamına almak istiyor. Halen pazar günü tatil olduğu için çöp toplanmıyor. Ben de pazar günü yapılacak çöp toplama işi fazla mesaiye girer mi diye merak ediyorum.

Tevfik Sağnak

YANIT: İş Kanununa göre, işçilere tatil gününden önceki belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük zaman dilimi içinde kesintisiz olarak 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir. Apartman görevlinizin Pazar günü çöp toplaması halinde, hafta tatilinde çalıştırıldığı kabul edilir ve ayrıca bir günlük daha ücret ödenmesi gerekir. Sorununuzu, Cumartesi çöp toplama işini daha erken saate alarak çözebilirsiniz.

65 değil 60 yaşa tabisiniz

SORU: Çıraklık sigorta girişim var. 1997’de ama 2001 de pirimim yatmaya başladı.

Ben ne zaman emekli olabilirim ve 65 yaş şartına tabi miyim?

Yılmaz CEPİR

YANIT: Çırak sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. 2001 deki başlangıcınıza göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sonuç olarak 65 yaşa tabi değilsiniz.

Malul emeklisi aylığını kestirmeden çalışamıyor

SORU: 7 Kasım 1987  doğumluyum. Ve 1 Ekim 2005 tarihinde SSK girişim başladı. 11 Şubat 2011’de böbrek nakli oldum. Ve yüzde 73 is görmezlik raporum var. Ne zaman emekli olabilirim? Birde emekliliğe hak kazandığım zaman, hem emekli maaşı alıp hem de çalışabilecek miyim?

İSMAİL

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Ancak rahatsızlığın ilk defa sigortalı olunan tarihte veya doğuştan olmaması gerekiyor. Rahatsızlığınız sigortalı olduğunuz tarihten sonra çıkmışsa, Böbrek nakli olanlar malul sayıldığından, 1800 gün prim ödemeniz varsa, 10 yıllık sigortalılık sürenizi doldurduğundan istediğimiz zaman malulen emekli olabilirsiniz. Malul emeklileri, diğer emekliler gibi destek primine tabi olarak çalışıp, hem emekli aylığı, hem de çalıştığı işyerinden ücret alamıyor. Maalesef emekli aylığınızı kestirmeden bir işte çalışamazsınız.

Memurlarda hizmet birleştirmesi

SORU: 1979-1980 yıllarında 330 gün süre ile İzmir Tariş Genel Müdürlüğünde sigortalı olarak çalıştım ve bu sürenin sonunda 17. madde ile tazminatsız olarak işten çıkarıldım. Daha sonra Emekli Sandığına tabi olarak devlet memurluğuna geçtim. Halen 35 yıllık devlet memuru olarak çalışıyorum. 1979-1980 yıllarında çalıştığım 330 günlük sigortalı süremi Emekli Sandığı ile birleştirebilir miyim, katkısı olur mu?

K. Kader

YANIT: SSK prim gününüz, emekli olurken zorunlu olarak Emekli Sandığı hizmetinizle birleştirilir. Memurların sigortalı hizmetleri normal şartlarda emeklilik intibakını ve aylık bağlama oranını etkiler. Ancak 35 yıl hizmetiniz olduğundan, öğrenim durumunuza göre yükselebileceğiniz dereceye ulaşmış olmalısınız. Bu durumda, birleştirilecek hizmetiniz sadece aylık bağlama oranınızı etkiler. Bu da emekli aylığınızda 20-25 TL civarında artış sağlar.

Annenin vefatı halinde çocukların aylık oranı değişir mi?

SORU: Ben ve kız kardeşim SSK emeklisiyiz. Evli değiliz. Annem ev hanımı. Emekli Sandığından emekli olan babamın vefatı ile üçümüze de maaş bağlandı. Allah gecinden versin, annemin vefatı halinde kendisine bağlanan maaş devlete mi kalır yoksa kız kardeşim ve bana mı bağlanır?

S. Yılmaz

YANIT: Şu anda babanızın aylığının yüzde 50’si annenize, yüzde 25’eri de size ve kız kardeşinize bağlanmış durumda. Allah gecinden versin, annenizin vefatı halinde aylık bağlama oranlarınız yüzde 40’a yükselir. Diğer bir deyişle babanızın aylığının yüzde 40’ı size, yüzde 40’ı kız kardeşinize bağlanır.

Yüksek emekli aylığı için tavandan prim ödenmeli

SORU: Babam 15 Eylül 1974 doğumlu. Sigorta girişim 1 Temmuz 1989 olup, primini fazlasıyla doldurdu. Prim sayısı yüksek olursa emekli maaşı düşüyor diye bir bilgi aldık. Bu ne kadar doğrudur? Beni bu konuda aydınlatır mısınız ve bana  yol gösterir misiniz? 

SAMET

YANIT: Babanız gibi 2000’den önce sigortalı olup, emekli olmak için aranan prim gün sayısını dolduranların, prim ödemeye devam etmesi halinde emekli aylığının düşüp düşmediği üstünden prim ödenen kazanç tutarına bağlı. Asgari ücret üstünden prim ödenmesi halinde, emekli aylığı az da olsa düşmekte. Ancak prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 8,277,90 liradır) veya üst sınıra yakın örneğin, 6, 7 bin lira üstünden prim ödenmesi halinde, prim ödeme süresine de bağlı olarak emekli aylığı artar.

İzleyen yılların iznine hak kazanılmasında süre hesabı

SORU: Yıllık izin günüm 20 gün ve bugün itibariyle (geçmiş yıllar dahil) 47 gün iznim var. 28 Şubat 2016'da işten ayrılsam, izin param 47 günden mi hesaplanacak yoksa 2016 izni (20 gün) eklenip 67 günden mi?

05ipek

YANIT: Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için, işe başlanılan tarihten itibaren, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor. Bir yıllık süre, işe başlanıldığı yılın ay ve günü dikkate alınarak, bir sonraki yılın aynı ay ve gününde doluyor. Gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru hesaplanıyor.

Buna göre, son yıllık izne hak kazandığınız tarihten itibaren işten ayrılacağınız 28 Şubat 2016 tarihine kadar bir yıl geçmiş olması halinde izin ücretiniz 67 gün üzerinden, bir yıl dolmaması halinde ise 47 gün üzerinden hesaplanır.

Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 3 Ocak 1969 doğumluyum. 23 Kasım 1987 deki sigorta başlangıcımla, 500 gün prim ödemem var. 18 ay askerliğimi ödedim. 23 Aralık 1992 tarihinde işe girdim. Halen çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

MEHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 50 yaşınızı dolduracağınız 3 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.

Kısmi süreli çalışan tam süreli çalışan gibi izin kullanır

SORU: Hafta içi 5 gün, günde 4 saat haftada toplam 20 saat çalışıyorum. Aylık 1.000 lira maaşım var. Fazla mesai ücretim ( haftada 20 saat üzeri çalışırsam ) ve yıllık iznim nasıl hesaplanır.

ERHAN

YANIT: Sorunuzdan kısmi süreli olarak çalıştığınız anlaşılıyor. Buna göre, yıllık izninizi  tam süreli çalışanlar gibi kullanacaksınız. Burada bir sorun yok. Fakat fazla çalışma yapmanız, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yönetmeliğine göre yasak. Tam süreli çalışırsanız(haftalık 45 saat), haftalık 45 saati aşan çalışmalarınız fazla çalışma olarak değerlendirilir. Ve fazla çalışma ücreti alırsınız.

Prim ödemeye devam etmeniz emekli aylığınızı düşürebilir

SORU: 4 Kasım 1970 doğumlu bayanım. SSK işe giriş tarihim 1 Ocak 1989. Bugüne kadar 9514 prim günüm var (1437 gün isteğe bağlı prim ödedim). Ne zaman emekli olurum? Sistemden baktığımda 4 Kasım 2015 gözüküyor. Ne kadar emekli maaşı alırım? Emekli olmaz ve çalışmaya devam edersem ileride bağlanacak emekli maaşımda eksilme olur mu?

Suzet Pinto

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz ve prim gününüz dolmuş. Sistemde gözüktüğü gibi 45 yaşınızı dolduracağınız 4 Kasım 2015 tarihinde emekliliğe hak kazanıyorsunuz. Emekli aylığınızın hesabında 1990 sonrası prime esas kazanç tutarlarınız dikkate alınacak. Çok teknik bir hesaplamayı gerektirip, manuel olarak hesaplamak mümkün değil. Ancak primleriniz düşük kazanç (3.000 TL’nin altında) üzerinden ödeniyorsa, prim ödemeye devam ettikçe, az da olsa emekli aylığınız eksilir.

Kayınvalidem babasından da aylık alabilir mi?

SORU: 10 Ekim 2015 tarihli yazınızda bahsi geçmesi üzerine kayınvalidemin durumunu sormak istiyorum. Kendisi 1937 doğumlu ve SSK emeklisi. Rahmetli kayınpederim Emekli Sandığı emeklisi idi. Şu anda ondan kalan maaşı da almakta. SSK emeklisi olan rahmetli babasından da maaş alabilir mi?

Reyhan Kahraman Akman

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna aylık bağlanabilmesi için diğer şartların yanı sıra, herhangi bir sosyal güvenlik kanunu kapsamında çalışmaması veya kendi çalışmasından dolayı aylık almıyor olması gerekiyor. Kayınvalideniz, kendi çalışmasından dolayı SSK emeklisi olarak aylık aldığından, SSK emeklisi olan babasından aylık alamaz.

SSK şartlarına tabi olmak için ne yapmalısınız?

SORU: 4 Aralık 1970 doğumlu halen kendi işinde çalışan esnafım. İlk defa 1 Kasım 1989’da SSK’lı oldum. 15 Mart 2002 yılına kadar 2850 gün SSK prim ödedim. 1 Ekim 2008’den Bağ-Kurluyum. Bu şartlarda SSK’dan emekli olabilmem için ne yapmam gerekli?

 NİYAZİ

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. SSK’dan emekli olmak için, sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. Bağ-Kurlular faaliyetlerine son vermeden, başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı çalışarak 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 4 Aralık 2021’de emekli olabilirsiniz.

Sıkıyönetim mağdurların borçlanması sigorta başlangıcını geri götürmüyor

SORU: 24 Şubat 1992’de işe başladım. 6 Aralık 1980 ve 5 Mayıs 1981 yılları arasında 149 prim günüm var. 1402’lik borçlanma var. 1980 mağdurlarındanım. Sigortamı 5 ay geri çeker mi? O dönem öğrenciydim.

ALİ

YANIT: 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca kurulan sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, TSK’nın yönetime el koyduğu 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilenlerin, gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri, kendileri veya hak sahiplerince borçlanılabiliyor. Borçlanmayla kazanılan süreler, prim gün sayısına ilave ediliyor. Ancak, sigorta başlangıç tarihinden önceki borçlanma süreleri sigorta başlangıç tarihini geri götürmüyor.

Sigorta primlerini geri alabilir miyim?

SORU: Babamın sigortasından yararlanıyorum ve babam yaşıyor. Yaklaşık 9 yıl sigortalı olarak çalıştım ancak emekli olmak istemiyorum. Bugüne kadar ödenen primleri geri alabilir miyim? 2014 yılında sizin köşe yazınızı gördüm ve sormak istedim.

Hazal Deniz

YANIT: Emekli aylığı bağlanması için gerekli olan yaşınızı doldurduğunuz halde, malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamamanız durumunda, sizin adınıza bildirilen (ücretinizden kesilen) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini, talepte bulunmanız halinde toptan ödeme şeklinde geri alabilirsiniz.

Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önceki prim tutarına 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. 1 Ekim 2008’den talep tarihinize kadar geçen yıllar için güncelleme katsayısı (enflasyon oranı) esas alınarak güncellenerek ödenir. 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki döneme ilişkin primlerin ise her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı talep tarihine kadar geçen yıllar için güncelleme katsayısı ile güncellenerek ödenir.

Aylık bağlanabilmesi için malul ve muhtaç olmanız gerekiyor

SORU: Ben SSK emeklisiyim. Rahmetli babam ise Emekli Sandığından emeklidir. Babamın tek erkek evladıyım. Evli bir kız kardeşim var. Babamın emekli maaşından istifade edebilir miyim? SSK emekli maaşımı kestirip, babamın maaşından aylık bağlatabilir miyim?

Veysi Olgun

YANIT: Emekli Sandığı emeklisinin erkek çocuğuna (öğrenimleri devam edenler hariç) aylık bağlanabilmesi için iyileştirilmesi olanaksız hastalığının veya engellilik oranının çalışmasına engel olduğunun SGK Sağlık Kurulunca onaylanacak raporla tespit edilmesi ve muhtaç olması (aylık gelirinin asgari ücretin net tutarından az olması) gerekiyor. Malul ve muhtaç durumunuz söz konusu olmadığından, babanızdan aylık bağlanmaz.

Vergi indirimine ihtiyacınız yok istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU: 16 Haziran 1967 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 1 Ocak 1990'da olup, 5600 gün primim vardır. Vergi indiriminden yüzde 40 rapor alırsam, emekli olduğumda ne kadar maaş alırım?

DİLEK

YANIT: Vergi indirimi; engelli hakkından yararlanarak erken emekli olmayı ve engel derecesine göre çalışanın aldığı ücretten vergi kesilmemesini veya daha az vergi kesilmesini sağlar. Sizin gibi emekli olmak için aranan şartları sağlayanların emekli aylığına tesiri olmaz. Vergi indirimine ihtiyacınız yok. Çünkü emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

Askerlik yapmayan askerlik borçlanması yapamaz

SORU: 14 Mart 1961 doğumluyum. 1988 de sigortalı oldum ve bugüne kadar 4628 gün prim ödemem var. Yüzde 40 engelli raporum var. Askerlik yapmadım. Acaba askerlik borçlanması yapabilir miyim? Ne zaman emekli olurum?

NİHAT

YANIT: Askerlik yapmadığınızdan askerlik borçlanması yapamazsınız. Engelli hakkıyla erken emekli olmak için vergi indirimi de almanız gerekiyor. Vergi indirimi alabilirseniz hemen emekli olabilirsiniz. Vergi indirimi alamazsanız, sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1988’den önceki bir tarih ise, 747 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte, başlangıcınız 23 Mayıs 1988’den sonraki bir tarih ise, 822 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İzin ücretinin hesabında esas alınacak ücret

SORU: Emekli olurken kullanmadığım izin günlerinin parasını aldım. Ama ücretinin hesaplanması ile ilgili kaygılarım var. Sanırım yasada “İzinlerin karşılığı olan ücretin de son ücret esas alınarak ödenmesi gerekir” diye bir madde var. Bizim şirketteki ücret konusundaki uygulama 12 maaş+ 4 ikramiye+ senede 1 kerede prim+ (yemek+servis katkıları da var) ödemesi olarak yapılıyor. Yasada bahsedilen son ücretin içine ikramiye, prim ve diğerleri de katılır mı?

Onur Uman

YANIT: İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ödenir. İzin ücretinin belirlenmesinde fazla çalışma karşılığı alınacak ücretler, primler ve sosyal yardımlar hesaba katılmaz.

10 ay askerlik borçlanmasıyla Ocak 2017’de emekli olabilirsiniz

SORU: 7 Ocak 1965 doğumluyum. Şubat 1992 de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

RAMAZAN

YANIT: Askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 7 Ocak 2017’ de emekli olabilirsiniz.

Anneniz borçlanarak gün kazanamaz

SORU: Annem Mart 1959 doğumlu.  09/2005 tarihinde sigortalı olarak işe başladı ve 06/2011 tarihine kadar toplam 1720 gün prim ödedi. Annem emekli olabilir mi? Hangi yolları kullanmalıyız? Gün borçlanması ve isteğe bağlı sigorta denilen haklar var sanırım. Hangisini kullanmalıyız ve ya kullanabiliriz?

MURAT

YANIT: Anneniz SSK’ya 2780 gün daha prim ödeyerek toplam primini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 09/2030 da SSK’dan, isteğe bağlı olarak 3680 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarih de Bağ-Kurdan emekli olabilir. Annenizin sigorta başlangıç tarihinden sonra doğumu olmadığını düşünüyoruz. Bu nedenle borçlanarak gün kazanamaz.

Hizmet sayılması için harp okulunu bitirmiş olmak gerekiyor

SORU: 1998 SSK başlangıcım ve 5700 prim günüm var. 1990-1993 yılları arasında Kara Harp Okulu öğrencisiydim, 1993 yılında  mezun olmadan ayrıldım. Askeriyeden sordum, mezun olmadığım için hiç bir hak iddia edemeyeceğimi belirttiler. Oysa 1990 yılının başında Emekli Sandığına kesinti de başladı. Neden SSK başlangıcı bu tarih alınamıyor? Hukuki olarak yapılabilecek bir şey var mıdır? Yoksa 1998 SSK başlangıcına mı tabi olacağım? Bu konuda ne yapabilirim?

Veli Kılınç

YANIT: 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanununun 12. maddesine göre, harp okullarında okuyan öğrenciler Emekli Sandığı iştirakçisi sayılmakla birlikte, Kanunun 31. maddesine göre harp okulunu tamamlayamayarak ayrılanların, burada geçen öğrenim süreleri fiili hizmet süresi sayılmıyor. Siz de harp okulundan mezun olmadan ayrıldığınızdan, burada geçen öğrenim süreniz fiili hizmet süresi sayılmaz. Emekli Sandığına tabi hizmet süreniz olmadığından da sigorta başlangıcı olarak dikkate alınmaz. Sigorta başlangıcınız, 1998 yılındaki sigortalı çalışmaya başladığınız tarih kabul edilir.

Aylık alıp alamayacağınız annenizin tabi olduğu kuruma göre değişir

SORU: 14 Aralık 1999 yılında işe başladım. Bedensel özürlüyüm. Fakat sakatlık raporu alamadım. Çalışmaya devam ediyorum. Eşimden ayrıldım iki çocuğum var. Çocuklarım çalışmıyor. Annem 2 yıl önce vefat etti. Annemin maaşını alabilir miyim? Çalışmamın bir sakıncası var mı?

DÖNDÜ

YANIT: Aylık bağlatıp bağlatamayacağınız, annenizin tabi olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu’na göre değişir. Anneniz Emekli Sandığı emeklisi ise, sigortalı çalışsanız da yetim aylığı bağlatabilirsiniz. Ancak anneniz SSK veya Bağ-Kurlu ise, çalıştığınız sürece yetim aylığı alamazsınız.

Erken emekli edecek yasa çalışması yok

SORU: 11 Ocak 1981 doğumluyum. 23 Eylül 1987’de, Meslek lisesinde stajyer olarak SSK girişim yapıldı. İlk sigortalı işe başlama tarihim ise, 1 Temmuz 1998’dir. Askerlik görevimi Mayıs 2001’de tamamladım. Askerden geldiğimden bu yana aynı işyerinde çalışmaktayım. Bugün tarihi ile toplam 5235 gün primim var. Yeni bir yasa meclise sunulacakmış. Eğer bu yasa çıkarsa ve şimdiki mevzuata göre ne zaman emekli olabilirim?

GÖKHAN

YANIT: Staj sigortası emeklilik açsından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Temmuz 1998 girişinizle emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 665 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 11 Ocak 2038’de emekli olabilirsiniz. Maalesef erken emekli edecek bir yasa çalışması bulunmuyor.

Annem doğum borçlanması yapabilir mi?

SORU: Annem 18 Eylül 1965 doğumlu olup, ticari işi nedeniyle 2 Haziran 1998 tarihinde Bağ-Kur girişi, 31 Aralık 2001 tarihinde çıkışı olmuştur. Tekrar 24 Aralık 2013 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı (Bağ-Kur) olarak ödemelerini yapmaya devam etmektedir. 3 Haziran 1998 tarihinde kız kardeşim dünyaya gelmiştir. Bir gün evvel yapılan Bağ-Kur girişi ile doğum borçlanması yapılabilir mi?

Nadide Çiçek

YANIT: Annenizin, Bağ-Kur sigortalılığının başladığı tarihten bir gün sonra doğan kız kardeşiniz için teorik olarak doğum borçlanması hakkı var. Ancak doğum borçlanması, çocuğun doğum tarihinden itibaren iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş süreler için yapılabiliyor. Verdiğiniz bilgiye göre anneniz bu süre içinde Bağ-Kur sigortalısı olarak prim ödemiş. İki yıllık süre içinde prim ödenmemiş süre olmadığından borçlanabileceği süre de bulunmuyor.

Anayasa Mahkemesi Yaş için açılan davayı reddetti

SORU: 1 Ekim 1972 doğumluyum. 1 Ağustos 1988 de sigortalı çalışmaya başladım.7200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Ayrıca sormak istediğim 5450 gün 25 yıl sigorta şartlarına tabiim. Ama yaşı bekliyorum. Bunun için kimleri dava edebilirim?

ADNAN

YANIT: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi 5450 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2021’de emekli olabilirsiniz. Yaş şartının kalkması için, kimseye dava açamazsınız. Açsanız da netice elde edemezsiniz. Çünkü emekli olmak için 3 ncü bir şart olarak, 8 Eylül 1999’da yürürlüğe konan yasanın iptal edilmesi için, zaten ana muhalefet partisi Anayasa Mahkemesine dava açmıştı. Fakat açılan dava düzenlemenin Anayasaya uygun olduğu gerekçesiyle, reddedildi.

Emeklilik dilekçesi ne zaman verilince avantajı oluyor?

SORU: Benim sorum aslında binlerce emekli olmayı düşüneni ilgilendiriyor. 1960 doğumlu, 1979 yılı sigorta girişi ve yaklaşık 12 bin prim günü olan, son 10 yılı maksimumdan prim yatırılmış kamuda işçi statüsünde çalışan biriyim. Sorum, emekli maaşı ve kıdem tazminatı (33 yıllık) açısından emeklilik dilekçesini aralık ayında mı yoksa ocak ayından sonra mı vermek daha avantajlı?

Erdinç Tok

YANIT: Emekliliğinizi 2016 yılına ertelemenizin emekli aylığınıza olumlu katkısı olup olmayacağı, güncelleme katsayısının ne olacağına bu da 2015 yılı TÜFE artış oranı ve Türkiye’nin büyüme hızına bağlı. Ancak kıdem tazminatına esas alınacak aylık ücretiniz kıdem tazminatı tavanının üzerinde olduğundan, 2016 yılında emekli olmanız, kıdem tazminatınızın yeni tavan tutarı üzerinden hesaplanmasını, bu da daha fazla kıdem tazminatı almanızı sağlar.

Kıdem tazminatı almak için önce işten ayrılmak gerekiyor

SORU: 14 Ağustos 1972 doğumluyum. 20 yıldır aynı şirkette çalışıyorum. SSK prim günüm ve sürem doldu. 4 sene yaşımı bekleyeceğim. 7000 günden fazla primim var. Sorum;

1) 24 Temmuz 2015 de SGK’dan “kıdem tazminatı alabilir” yazımı aldım. ( yaşımı evde bekleyeceğim diye ) Şirkete teslim ettim. Ancak resmi olarak bir işlem olmadı.

2) Şirket eksi sermayede ve tazminatımla ilgili herhangi bir işlem yapılmadı. Çalışmaya devam ediyorum. Bordromda işleniyor.

3) Kıdem yazsının bir süresi var mı? Resmi olarak göndermeli miyim? Bordrolu çalışmam yasal mı?

AYŞE

YANIT: Aldığınız yazının süresi yok. Ancak kıdem tazminatı almak için, öncelikle işten ayrılmanız gerekiyor. İşten ayrılmadığınız sürece işveren kıdem tazminatı ödemez. Nitekim ödememişte. Şirkete yazılı olarak başvurup, ibraz ettiğiniz yazıya istinaden kıdem tazminatınızın ödenmesini talep ederek, işten ayrılın. Kıdem tazminatınızı ödemezlerse, iş mahkemesine dava açıp, tazminatınızı faiziyle birlikte mahkeme kararıyla almayı deneyebilirsiniz.

Kızım için gelir testi yaptırmamız gerekir mi?

Soru: Kızım 21 yaşında, çalışmıyor. Ben ve eşim emekliyiz. Kızım mesleki açık lise ''mezuniyet incelemesinde olan öğrenci'' konumunda. Gelir testi yaptırması gerekiyor mu (hastanede benim sigortamdan faydalanıyor)?

Coşkun Fidan

YANIT: Kızınız, 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık yardımı aldığından, işe girmediği ve evlenmediği sürece sizin üzerinizden sağlık yardımı almaya devam eder. Kızınız için gelir testi yaptırmanıza gerek yok. İşe girdiğinde sağlık yardımını kendi sigortası üzerinden alır. Tekrar işsiz kalması halinde yeniden sizin üzerinizden sağlık yardımı almaya başlar.

Memuriyetten istifa edip SSK’lı çalışırsam ikramiye alabilir miyim?

SORU: 657 sayılı Kanuna tabi devlet memuruyum. Hizmette 25 yıla yaklaşık 6 ay kadar bir zaman kaldı. Kurumdan istifa ederek SSK’lı olarak çalıştığımda, 25 yılı doldurduğumda memuriyetten emekli olabilir miyim, kıdem tazminatı hakkım kaybolur mu?

Haluk Yitik

YANIT: Birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara, Emekli Sandığına tabi hizmetinin kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödeniyor. Hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarını sağlamış durumdasınız.

İstifa dilekçenizde bu hususu belirterek memuriyetten ayrılıp, SSK kapsamında en fazla 1230 gün çalıştıktan sonra emeklilik talep etmeniz halinde, 2829 sayılı Kanun uyarınca birleştirilmiş hizmet süreleriniz üzerinden Emekli Sandığı statüsünden emekli olursunuz ve memuriyette geçen hizmet süreniz için emekli ikramiyesi alabilirsiniz.

7000 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: 9 Eylül 2002’de sigortam ödenmeye başlandı. Şuanda 3.518 günüm var. Emekli olabilmem için primimin kaç olması gerekli?

FİLİZ

YANIT: Emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. 3482 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte, 58 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emzirme ödeneği kime hangi şartlarla verilir?

SORU: 24 Aralık 2012’de doğum yaptım. Çalışmıyorum, eşimin üzerinden sağlık yardımı alıyorum. Bir seferlik cüzi bir miktar ödeme alındığını duymuştum ama bir türlü ilgilenemedim. Acaba böyle bir ödeme alabiliyor muyum?

Nilay Kantar

YANIT: Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşi doğum yapan sigortalı erkeğe, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün sigorta primi bildirilmiş olması, 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı için ayrıca prim borcu bulunmaması halinde (2015 yılı için 112 TL) emzirme ödeneği verilir.

Emzirme ödeneğinde zaman aşımı, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl olup, emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılara Kimlik Paylaşım Sistemi üzerinden doğan çocuğa ilişkin bilgiler tespit edilerek, herhangi bir talep şartı aranmaksızın ödenir. Ancak, bilgilerin SGK sistemine düşmemesinden dolayı ödeneğin otomatik ödenememesi durumunda sigortalının bulunduğu yerdeki SGK il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurması gerekmektedir. Müracaat için gerekli belgeler ise talep dilekçesi ve doğum raporudur.

Malulen veya engelli hakkıyla emekli olduğunuzda aylığınız düşmez

SORU: 1 Ocak 1968 doğumluyum. Emekli olmak için Günüm ve yılım doldu. Yaşımın dolmasına 29 ay var. Bedensel rahatsızlıklarımdan dolayı çalışamıyorum. Örneğin; sağ kalça protez, sağ ayakta 2 cm kısalık. Belde fıtık, kireçlenme, kemik erimesi, kasık fıtığı, el titremesi. Emekli olabilir miyim? Olabilme durumunda emeklilik maaşımda herhangi bir düşüş olur mu?

YÜKSEL

YANIT: Rahatsızlıklarınızın yüzde 60 oranında işgücü kaybına yol açtığına dair, sağlık kurulu raporu alır ve bu rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu onaylarsa, malulen emekli olabilirsiniz. Yüzde 60 oranında rapor alamaz, ancak yüzde 40 ve üstünden işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve ayrıca Maliyeden vergi indirimi alabilirseniz, engelli hakkıyla emekli olabilirsiniz. Gerek malulen, gerekse engelli hakkıyla emekli olduğunuzda emekli aylığınızda düşüş olmaz.

Maaşlı ve maaşsız ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 18 Ocak 1988 SSK girişim var. 23 Eylül 1988 tarihine kadar 240 gün prim ödemesi yapılmış. 26 Ocak 1993’de Emekli Sandığına tabi öğretmenlik yapmaya başladım. 01.07.1993-30.09.1993 arası yedek subay öğrencilik, 01.10.1993-31.12.1994 arası 14 ay yedek subaylık yaptım. 14 ay emekli keseneği ödendi. 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren kesintisiz olarak öğretmenlik yapıyorum (Emekli Sandığına tabiyim). Maaşlı ve maaşsız ne zaman emekli olabilirim, yapmam gereken işlemler nelerdir?

Mehmet Güvercin

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 14 aylık yedek subaylık hizmetiniz karşılığı 3 ay 15 gün fiili hizmet süresi zammı alırsınız. Bu süre hizmet sürenize eklenir, ayrıca emeklilik yaşınızdan indirilir. Fiili hizmet süresi zammı ve SSK prim gününüzle birlikte 25 yıl hizmet süresini tamamladığınızda (yaklaşık 2017 ortalarında) aylıksız olarak, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihten 3 ay 15 gün önce de yaş şartını sağlamış olarak emekli aylığına hak kazanırsınız. Hizmet birleştirmesi yapmadıysanız, SSK hizmetinizin intibakını yaptırmak için çalıştığınız kuruma başvurabilirsiniz.

Aynı yaşta emekli etmesine karşın SSK 7000 Bağ-Kur 9000 gün prim arar

SORU: 23 Nisan 1985 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 6 Ekim 2005 olup SSK’ya 1069 gün prim ödemem var. Sonrasında 3 Temmuz 2010’da Bağ-Kurlu oldum. Bağ-Kura da 4 yıl 5 ay 29 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?

MURAT

YANIT: 6312 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 23 Nisan 2045’de Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz. Son 1260 gün primi sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla, toplam 4312 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız halinde, 60 yaşınızı dolduracağınız 23 Nisan 2045 de SSK’dan emekli olabilirsiniz.

A.Ş.’ye sadece ortak olursanız SGDP kesintisi yapılmaz

SORU: 2009 yılından itibaren Emekli Sandığından emekliyim. Yeni kurulacak veya kurulu bulunan bir anonim şirketin kurucu ortağı olmam hâlinde ya da anonim şirkette ortak statüsü ile yönetim kurulunda görev almam hâlinde emekli maaşımdan SGDP kesilir mi? Kesilirse ne kadardır?

H. Bayram Türk

YANIT: Yeni kurulacak veya mevcut anonim şirkette sadece kurucu ve sonradan ortak olmanız halinde emekli aylığınızdan sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesintisi yapılmaz. Kurucu veya sonradan ortak olarak yönetim kurulu üyesi olmanız halinde ise emekli aylığınızdan yüzde 10 oranında SGDP kesintisi yapılır.

Ücret ile emekli aylığını birlikte alabilirsiniz

SORU: 1) 20 Ağustos 1966 doğumluyum. 1 Kasım 1987 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Bu güne dek çalıştım. Halada çalışmaya devam ediyorum. Tüm prim ödemelerimi şirketim yaptı. Emekli olabilmek için 50 yaşımı beklemek durumun da miyim? Ve özel sektörde çalıştığımdan ödenen primler de en üst seviyeden ödendiğinden, emekli maaşı olarak ayda elime ne kadar geçer?

2) Emekliliğe hak kazanmış isem başka bir iste çalışıp hem oradan maaş, hem de emekli maaşı alabilir miyim?

CEMİL

YANIT: 1) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarında tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağladığınızdan 50 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2016’da emekli olabilirsiniz. Primlerinizi çalışma hayatı boyunca tavandan ödemişseniz 3.000 lira civarında emekli aylığı alabilirsiniz.

2) Emekli olduğunuzda, bir işyerinde destek primine tabi olarak çalışmanız halinde, çalıştığınız işyerinden ücret ve emekli aylığını birlikte alabilirsiniz.

18 yaş altı başlayan sigortanız sorun oluşturmuyor

SORU: 21 Ocak 1972 doğumluyum. 1 Temmuz 1987 tarihinde 18 yaşımın altındayken tam sigortalı olarak 3 ay çalıştım. 11 Ekim 1990 tarihinden beride kesintisiz çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

KUBİLAY

YANIT: 18 yaşından öncede olsa da, emeklilik şartlarınız sigorta başlangıç tarihinize göre belirlenecek. Ancak 25 yıllık sigortalılık sürenizin hesabında, başlangıç tarihi olarak, 18 yaşı doldurduğunuz tarih dikkate alınacaktır. Bu da emekliliğiniz de sorun oluşturmuyor. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 21 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz.

Eşiniz öncelikle 1260 gün şartını sağlamalı

SORU: Eşim 12 Ekim 1970 doğumludur. İlk sigorta başlangıcı 1 Şubat 1993 olup, 1997 yılına kadar sigortalı olarak çalıştı. 23 Haziran 1998 ile 31 Aralık 2007 arası 9 yıl, 6 ay, 8 gün Bağ-Kur’lu olarak esnaflık yaptı. 2007 yılı sonunda doğum nedeniyle esnaflığa son verdi. Daha sonra 2009 ile 2012 yılları arası tekrar sigortalı olarak çalıştı. Şu an 1726 gün 4/a, 3428 gün 4/b kapsamında olmak üzere toplam 5154 prim günü var. Eşim ne zaman emekli olabilir? Eksik günlerini 4/a kapsamında çalışarak mı yoksa doğum borçlanması yaparak mı tamamlarsa daha avantajlı olur?

Mehmet Aykut

YANIT: Eşiniz en erken 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olur. Eksik prim gününü doğum borçlanmasıyla tamamlaması mümkün olmakla birlikte, 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılığından sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olması gerekiyor. 2009-2012 arasındaki 4/a kapsamında prim ödemesi 1260 günden az ise öncelikle 1260 günü tamamlaması gerekiyor. Bundan sonra 5600 günden eksik kalan süreyi isterse doğum borçlanmasıyla tamamlayabilir. 49 yaşını dolduracağı 12 Ekim 2019 tarihinden sonra da emekli olabilir.

Yargı 30 yılı aşan süre için ikramiye ödenmesine karar veriyor

SORU: Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına istinaden 30 yılı aşan hizmetler için ikramiye ödenmesi konusunda bir açıklamanızı Sözcü gazetesinde okumuş ve keserek saklamıştım. O yazıda, AYM kararlarının geriye doğru işlememesine rağmen, 30 yılı aşan hizmeti olan emeklilerin SGK'ya müracaat ederek alacakları red cevabını takiben iki ay içinde mahkemeye başvurmaları tavsiye ediliyordu. Yazınızda bu konuda mahkemelerce alınan olumlu karar örneklerini tarih ve sayılarıyla birlikte belirtmiştiniz. O yazıyı kaybettiğimden, son gelişmeleri bir daha açıklarsanız çok memnun olurum. Ayrıca itibari hizmetlerle ilgili hiçbir açıklama olmadı. Bizler gibi 30 yılı aşan hizmeti olup 2015 yılından önce emekli olan ve onlarca yıl itibari hizmeti olanlar için bir gelişme olacak mı?

Ayhan Gürendağ

YANIT: 30 yılı aşan memuriyet süresi için emekli ikramiyesi ödenmesine ilişkin olarak Ankara 10. İdare Mahkemesi’nin E. 2013/296, K. 2015/65; Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin E. 2015/540, K. 2015/942 ve E. 2015/484, K. 2015/1025 sayılı kararları var.

İtibari hizmet süresi, emekli ikramiyesine esas alınacak hizmet süresine eklenmiyor. İtibari hizmet süresi için de ikramiye ödenmesi ile ilgili bilgim dahilinde herhangi bir çalışma da yok.

18 yaş altı başlayan sigortanız sorun oluşturmuyor

SORU: 21 Ocak 1972 doğumluyum. 1 Temmuz 1987 tarihinde 18 yaşımın altındayken tam sigortalı olarak 3 ay çalıştım. 11 Ekim 1990 tarihinden beride kesintisiz çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

KUBİLAY

YANIT: 18 yaşından öncede olsa da, emeklilik şartlarınız sigorta başlangıç tarihinize göre belirlenecek. Ancak 25 yıllık sigortalılık sürenizin hesabında, başlangıç tarihi olarak, 18 yaşı doldurduğunuz tarih dikkate alınacaktır. Bu da emekliliğiniz de sorun oluşturmuyor. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 21 Ocak 2022’de emekli olabilirsiniz.

Geriye doğru 5 yıllık sürenin aylığını alınabilir

SORU: Annem Bağ-Kur emeklisiydi. 2007 yılında vefat etti. Babam SSK emeklisi. Annemin maaşını almak için bu yıl içinde başvurduk. Acaba 2007-2015 arasında babamın almadığı maaşı toplu alabilir miyiz? Eğer alabilirsek ne yapmamız gerekiyor?

METE

YANIT: Babanız 2007-2015 arasındaki süre için eşinden dolayı dul aylığı alamaz. Ancak, başvuru tarihinden itibaren geriye doğru 5 yıl içindeki aylığı toplu olarak alabilir. Örneğin, aylık başvurusunu 1 Ekim 2015’de yaptığınızı varsayarsak, 1 Ekim 2010’dan 1 Ekim 2015 arasındaki sürenin aylığını alabilir. 5 yıllık zamanaşımı süresi olduğundan, 5 yıldan daha eski sürelere ilişkin aylık hakkı zamanaşımına uğramış durumda. Dolayısıyla 5 yıldan eski sürelerin aylığını alamaz.

Refakatçi anne için geçici iş göremezlik ödeneği verilir mi?

SORU: Mart 2015 tarihinde dünyaya gelen oğlumun erken ve zor doğuma bağlı sağlık sorunları oldu. Tanıdığımız çocuk nörologunca 2 aylık refakatçi raporu verildi (3 doktorun imzaladığı heyet raporu). Ancak SGK Ankara bölgesine prim ödemelerimin yapılmadığına dair başvuru yaptığımda, bu raporu almanın da vermenin de suç olduğu ve SGK’nın maaş ödemeyeceği gibi saçma ve tuhaf bir yanıt aldım. Aldığım bu yanıt doğru mudur? Bebeğimin sağlığı ile ilgili ve hiçbir keyfiyete dayanmayan bu uygulama emekliliğimi nasıl etkiler? Doğru ise bu uygulamaya nasıl itiraz edebilirim?

Dilek Sıngın

YANIT: Geçici iş göremezlik ödeneği, sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince ödenmektedir. Buna göre, sadece doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede çalışmadığınız günler için geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi söz konusu olur. Çocuğunuzun hastalığına bağlı olarak refakatçiliğinizden dolayı çalışamadığınız süre için geçici iş görmezlik ödeneği verilmez. Bu durum emekliliğinizi olumsuz etkilemez. Sadece rapor süresince sigorta primi ödenmeyeceğinden, prim gününüz iki ay az olur.

Ancak memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği taktirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, refakat izni veriliyor. Burada da yine SGK geçici iş göremezlik ödeneği vermiyor. Memurun ücreti çalıştığı kurum tarafından ödeniyor.

Borçlansam sigorta başlangıcım askerlik tarihime gider mi?

SORU: 14 Mayıs 1966 doğumluyum. 24 Haziran 1990 SSK’lı olarak işe başladım toplam 8851 pirim günüm var, 1 Mart 1988 tarihinde askere gittim. (18 ay) 18 ay borçlansam, sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 1988 olur mu? Ne kadar gün askerlik borçlanması yapmalıyım? Ne zaman emekli olurum?

RAFET

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önce yapılan askerliğin borçlanılması, sigorta başlangıç tarihini borçlanılan gün sayısı kadar geri götürür. Askerlik başlangıç tarihine götürmez. Ayrıca askerliğinizin tamamını borçlanmanıza da gerek yok. 220 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 220 gün geri gider ve emekli olmak için,25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 14 Mayıs 2017’de emekli olabilirsiniz.

Yaş sınırı nedeniyle ilişiğiniz kesilirse tazminat alabilirsiniz

SORU: Yapı Kredi Bankasından emekliyim. 10 yıl ara verdikten sonra Kızılay Derneğinde tekrar çalışmaya başladım. 21 Mayıs 2005’te işe girdim. 28 Mart 1953 doğumluyum. Bu yıl işten ayrılmak istiyorum. Personel Yönetmeliğinde  azami çalışma yaşı 61 olarak belirtilmiş. Bu şartlarda istifa ederek ayrılsam kıdem tazminatı alabilir miyim? Ya da yaş haddini doldurduğum için işten çıkarılmamı talep edersem kıdem tazminatı alabilir miyim?

İsmi saklı

YANIT: İş Kanununa göre kendi isteğiyle işten ayrılan (istifa eden) kişiye kıdem tazminatı ödenmez. İstifa halinde kıdem tazminatı ödenmeyeceği, Türkiye Kızılay Derneği Personel Yönetmeliğinde de belirtilmiş. Ancak Personel Yönetmeliğinde, Dernekte görevli iken 60 yaşını dolduran personelin Dernekçe ilişiğinin kesileceği, ancak hizmetine ihtiyaç duyulan personelin çalışma sürelerinin 60 yaşını doldurduğu yılsonu itibariyle bir kez bir yıl uzatılabileceği, yaş sınırı nedeniyle ilişiği kesilen personele mevzuat esasları dahilinde kıdem tazminatı ödeneceği belirtilmiş. Buna göre, istifa etmeniz halinde kıdem tazminatı alamazsınız. Ancak yaş sınırı nedeniyle Dernek tarafından ilişiğinizin kesilmesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olabilir.

Emekli eş dul aylığı alabilir.

SORU: Her iki eşte sigorta emeklisi olması durumunda, eşlerden biri öldüğünde sağ kalan eş, diğer eşinin maaşını alabilir mi?

İzzet ÇETİN

YANIT: Her ikisi de SSK emeklisi olan eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eş, kendi emekli aylığın yanında, talep etmesi halinde eşinden de ölüm aylığı(dul aylığı) alabilir. (eşinin emekli aylığının yüzde 50 si)

Emeklinin izni olmadan aylığına haciz konamaz

SORU: Devlete değil, özel bankalara kredi borcum var. Maaşıma icra konulursa ne yapmam gerekir?

MUSA

YANIT: Emekli aylığınıza, prim ve nafaka borcu haricindeki borçlar için izniniz olmadan haciz konulamaz. Şayet konursa, bulunduğunuz yerdeki icra hâkimliğine, haczedilemezdik şikâyetinde bulunduğunuzda konan haciz kaldırılır.

Askerlik borçlanması yapmamın faydası olur mu?

SORU: 23 Aralık 1979 doğumluyum.  Sigorta başlangıcım Ağustos 1998. Şu anda toplam 4675 günüm var. Askerliğimi saydırsam benim için faydası olur mu? Toplam kaç günle emekli  olurum? Sigorta günümü doldurduktan sonra çalışmayı düşünmüyorum, ne yapmalıyım?

Oğuz Kaynar

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 prim gününü tamamlayıp, 57 yaşınızı dolduracağınız 23 Aralık 2036 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yapmış olmalısınız. Bu durumda askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim günü kazandırır. İsterseniz askerlik borçlanması yaparak borçlandığınız süre kadar prim günü kazanabilirsiniz. Ancak 2036 yılına daha çok var. Prim gününüzü bu sürede tamamlayabilirsiniz. Bence askerlik borçlanması için acele etmeyip, prim gününü tamamlayamamanız halinde düşünebilirsiniz. Prim gününüzü tamamladıktan sonra isterseniz çalışmayabilirsiniz.

Sigortalı çalışmaya başlandığınız tarihten sonraki GSS primini sildirebilirsiniz

SORU: Prim borçlandırılması ile ilgili sorum olacaktı. Askerden geldim askerlik bitişim 16 Haziran ve 2 Temmuz da iş başı yaptım. 13 gün hazirandan borçlandırılmışım buna bir şey demiyorum 30 günde temmuz ayı için borçlandırılmışım fakat ben temmuz da sigortalıyım. Ne yapmalıyım?

RECEP

YANIT: Sözünü ettiğiniz borçlanma Genel Sağlık Sigortası prim borcu olsa gerek. Genel Sağlık Sigortası zorunlu bir sigortadır. İşsiz olunan sürede sigortalı olmak zorunluluğu var. Ancak SSK sigortanızın başladığı tarihten itibaren Genel Sağlık Sigortası primi ödememiz gerekir. Prim borcunu çıkartan sosyal güvenlik İl veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurup, 2 Temmuz’da işe başladığınızı(dilekçeye iş giriş bildirgenizden bir suret ekleyebilirsiniz) bildirdiğinizde, 2 Temmuz’dan sonraki prim borcunuz silinir.

Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

SORU: 25 Kasım 1965 doğumluyum. Nisan 2000’den beri SSK’lıyım. 5250 sigorta günüm var. Askerliğimi 1986-1988 yılları arasında 18 ay yaptım. Askerliği de borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

Yusuf Öztürk

YANIT: 18 ay askerlik sürenizi borçlanırsanız, sigorta başlangıcınız 18 ay geri gelir ve emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 5900 prim günüyle, 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı Ekim 2023’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

Mevsimlik iş sözleşmesi ile çalışana kıdem tazminatı ödenir mi?

SORU: Beş sezondur (2010, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yılları) yazları Anadolu Kulübünde mevsimlik olarak çalışıyorum. Öğrenci olduğum için son olarak bu sene çalışacağım. Tazminat talep edebilir miyim? 2011 yılı yazı çalışmadım.

Mustafa Kum

YANIT: Çalışması, sizin gibi birkaç mevsimi kapsayacak ve devam edecek şekilde olanların mevsim bitmesiyle iş sözleşmesi sona ermez, askıda kalır. Mevsim bitimi ile askıya alınan iş sözleşmesi, tarafların fesih iradesi yoksa feshedilmiş sayılmaz. Ertesi yılın başında işe alınmayan işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmiş sayılır. Davet edilmesine rağmen işçi işe başlamaz ise iş sözleşmesi işçi tarafından feshedilmiş sayılır.

Mevsimlik iş sözleşmesi, devam ederken kıdem tazminatına hak kazandıran nedenlerden birine bağlı olarak sona ererse, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Sezon sonunda kendi iradenizle işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanamazsınız.

3600 günle 58 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 5 Aralık 1971 doğumluyum. 1986 yılından 116 gün prim ödemem var. 4 yıl 20 gün Bağ-Kurum var. 2 yıldan beride sigortalı işte çalışıyorum. 1989’da doğum yaptım. Ve 1993 bir doğum daha yaptım. Ne zaman ve kaç günden emekli olurum? 3600 günden yararlanabilir miyim?

SONGÜL

YANIT: Sigortalı çalışmanızla 540 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğinizi primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 5150 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. İki doğumunuz sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödemeniz yoksa doğumlarınızı borçlanarak 1440 gün kazanabilirsiniz. Borçlanmadan sonra 874 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 3600 günle 58 yaşınızı dolduracağınız 2029’da emekli olabilirsiniz.

Memur ek iş yapamaz

SORU: Devlet memuruyum. Sağlık bakanlığına bağlı devlet hastanesinde röntgen teknisyeniyim. 10 yıldır özel bir hastanede ek iş yapıyorum. Özel hastanede benle ilgili bir vergi ödenmiyor. Sadece patron bize ödediği maaşı bağış olarak gösteriyor. Şimdi ben bu iş yerimden ayrılsam tazminat alabilir miyim? Tazminat ödemeseler mahkemeye verebilir miyim? Devlet bana nasıl bir ceza verebilir, yada verir mi?

ALPER

YANIT: 657 sayılı Kanuna göre; Devlet memurlarının ek iş yapmaları, yani ticari faaliyet kapsamında kazanç sağlamaları yasaklanmıştır. Sizin yaptığınız işte Devlet memurları için yasaklanmış faaliyetler kapsamındadır. Ayrıca kıdem tazminatı isteyebilmek için İş Kanununa tabi çalışıyor olmak gerekmektedir. İş Kanuna tabi çalışmadığınızdan kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Dava açmanız halinde konunun tespiti gerekeceğinden 657 sayılı Kanun uyarınca disiplin cezası hükümlerine de maruz kalabilirsiniz. Ticari faaliyette bulunmanın cezası da, Devlet Memurları Kanununa göre kademe ilerlemesinin durdurulması cezası olup, bunun tekerrürü halinde memuriyetten çıkarmayı gerektirir.

Eşinizi isteğe bağlı sigortalı yapabilirsiniz

SORU: Eşime, hasta anneme baktığı için aylık bağlandı. Anneme bakarken çalışamadığı için sigortalı olamıyor, bu nedenle emekli olma şansı kalmıyor. Devletin bu durumdaki vatandaşlara primlerini yatırmak için bir yasa tasarısı hazırladığını hep duyduk ama bir türlü beklediğimiz yasa çıkmadı. Bu konuda bildiğiniz veya önereceğiniz bir şey var mı?

Ercan Taşbilek

YANIT: Bildiğiniz gibi şu an 1 Kasım genel seçimine kadar görev yapacak bir geçici hükümet işbaşında. Türkiye Büyük Millet Meclisi de 1 Ekim’e kadar tatil. Ülkenin durumu malum. Seçimlere kadar bir yasa çalışması yapılması mümkün gözükmüyor. Seçimlerden sonra yeni hükümetin kurulması, 2016 bütçe çalışmaları derken, söz konusu yasanın yakın bir gelecekte çıkması zor gözüküyor. Eşinizi emekli etmek istiyorsanız isteğe bağlı sigortalı yapabilirsiniz. Söz konusu yasa çıkarsa da sigortalılığını ona göre devam ettirirsiniz.

Mirasçılık ile hak sahipliği birbirinden farklı

SORU: Emekli Sandığı emeklisi iken, 2015 yılında yaklaşık 80 yaşlarında ölen bir kişinin mirasçıları; ev hanımı eş, 50 yaşını aşmış evli ve ev hanımı bir kız ile 50 yaşını aşmış evli çalışan bir oğul. Emekli maaşının bu 3 mirasçı arasında bölüşümü nasıl yapılır? Söylemeye gerek yok, cevapları zaten dayanakları ile veriyorsunuz. Zahmetleriniz için şimdiden teşekkür ederek saygılar sunarım.

Nihat Al

YANIT: Mirasçılık ile aylık bağlanması açısından hak sahipliği birbirinden farklı. 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını dolduran erkek çocuğun (malullük ve muhtaçlık hali hariç) anne veya babasından yetim aylığı alma hakkı yok. Kız çocuğuna aylık bağlanabilmesi için ise diğer şartların yanı sıra evli olmaması gerekiyor. Buna göre, erkek ve kız çocuk mirasçı olmakla birlikte hak sahibi sayılmıyor ve babalarından aylık alma hakları yok.

Eş, her halükarda hak sahibi olup, Emekli Sandığı’na tabi çalışmayıp, emekli aylığı da almadığından, ayrıca kendisinden başka aylık bağlanacak çocuğu olmadığından, eşinin emekli aylığının yüzde 75’i kendisine dul aylığı olarak bağlanır.

Ocak 2018 de emekli olmanız mümkün

SORU: 15 Ocak 1967 doğumluyum. 21 Haziran 1990 sigorta girişim var. 18 ay askerlik yaptım. Askerliği borçlanırsam, ne zaman emekli olurum?

HALİS

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 200 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 200 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz.

İhyada bir gün için ödenecek en az bedel 13.58 liradır

SORU: Babam 15 Nisan 1959 doğumlu. 4/b Bağ-Kur başlangıç tarihi 3 Nisan 1987’dir. 2008 deki yasaya kadar hiç ödeme yapmadığı için borçlarla birlikte, sigortalılık süresi de silindi. Şimdi bu süreleri ihya etsek; ortalama ne kadar tutar ve emeklilik için yaşı dolmuş mudur?

EVRİM

YANIT: Babanızın durdurulan sigortalılık süresi dışında 3 Nisan 1987 den beri boşluğu yoksa, yani Bağ-Kur sigortası devam ediyorsa, silinen prim borcuna ilişkin süreleri ihya ederseniz, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Ve ihya sonucu çıkan prim borcunu ödediğiniz tarihte emekli olabilir. Silinen her günü için bugün en az 13.58 lira prim ödemeniz gerekir.

Priminizi 5400 güne tamamlamalısınız

SORU: 16 Şubat 1956 doğumluyum. İsteğe bağlı Bağ-Kur başlangıç tarihim 9 Ağustos 2001. Primlerim kesintisiz ödenmektedir. Ne zaman emekli olabilirim?

Gülbeyaz Melek

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 60 yaşınız daha önce dolacağından, 15 tam yıl prim gününü tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Part-time çalışan apartman görevlisinin izin ücreti

SORU: Başka bir apartmanın sigortalı kapıcısı bizim apartmana part-time bakıyor. Çöpleri topluyor, haftada bir temizlik yapıyor, kışın ayrıca kalorifer yakıyor. Kışın ayda 400 TL, yazın 300 TL veriyoruz. 15 gün yıllık izne gitti. Maaşını yasalar bazında tam mı yoksa yarım mı vermeliyiz?

Birol Kıraç

YANIT: Part-time çalıştırdığınız apartman görevlisinin kullandığı yıllık ücretli izin dönemi için izin ücreti ödenmesi gerektiğinden, ücretini tam olarak ödemeniz gerekiyor.

Başlangıçtan sonra olduğundan askerliğinizi borçlanmanız emeklilik tarihinizi değiştirmez

SORU: 6 Nisan 1975 doğumluyum. 15 Haziran 1996’da sigortalı oldum. 1998’de askere gittim ve 18 ay yaptım. Şu an 1585 gün primim var. Askerliği de borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

İsmail YENİLMEZ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 4240 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5825 güne tamamlamanız şartlıya, 56 yaşınızı dolduracağınız 6 Nisan 2031’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması prim ödeme gün sayınızı artırır. Ancak emekli olma şartlarınızı değiştirmez.

İtibari hizmet süresi alabilir miyim?

SORU: Emekli Sandığına bağlı devlet memuru olarak, görev süremin 5 yılını görevli olarak gönderildiğim yurtdışında çalışarak tamamladım. Yurtdışı görevim süresince yurtiçinde de çalışıyormuş gibi maaşlarımı aldım ve maaşlarımdan emeklilik kesintilerim ödendi. Yurtdışında çalıştığım sürede maaşlarımı çalıştığım ülkenin işvereni ödedi. Bu 5 yıllık çalışma süremin, yaşlılık aylığımın hesaplanmasında yurtiçinde de çalışıyormuş gibi emekli kesintilerimi ödemem nedeniyle beş yılın çift yıllar olarak hesaplanması yapılır diye söylentiler var. Eğer bu söylenti doğruysa SGK’ya müracaat etmem gerekiyor mu?

Hasan Dalli

YANIT: Yurtdışındaki görevinizin ne olduğundan bahsetmemişsiniz. Ancak itibari hizmet müddeti olarak adlandırılan ve fiili hizmet süresine ilave süre eklenmesi, iştirakçilerin TC Emekli Sandığı Kanununun 36. maddesinde sayılan görevlerde geçen fiili hizmet süreleri için öngörülmüştür.

İtibari hizmet süresine tabi hizmet süreleri de muvazzaf ve yedek subay, astsubay, uzman jandarma çavuş ve uzman erbaşlar ile kanunları gereğince aylıkları ödenmek suretiyle, kurumları ile ilgili kesilmeyerek harp, seferberlik, seferberliği gerektiren iç tertip hareketlerine katılan sivil iştirakçiler, Anayasa veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslar arası antlaşmalar uyarınca yabancı ülkelere gönderilen TSK’da görev yapanlar için öngörülmüştür.