Borçlanmayla kazanılan süre askerlik yapılan tarihe gider

SORU: 1969 doğumluyum.  SSK giriş tarihim 1 Ağustos 1997 olup askerliğimi SSK girişten önce yaptım. Emekli maaşımı artırmak için askerliğimi ödersem, emekli maaşı hesaplanmasında 2000 yılı öncesi primi olarak mı dikkate alınır? Yoksa bugün ödeme yaptığım için Ekim 2008 ayı sonrası primi olarak mı dikkate alınır?

NUSRET

YANIT: Askerlik borçlanmasıyla kazanılan sigortalılık süresi, askerlik yapılan tarihe gider. Askerliğinizi borçlanırsanız kazanacağınız süre, 2000 yılı öncesine gidecek ve emekli aylığı hesabında 2000 yılı öncesindeki sigortalılık süresi olarak dikkate alınacaktır.

Sigorta başlangıcı öncesi doğumlar borçlanılamıyor

SORU: Gelinim 2015 sigorta girişli olup, 1 Eylül 1971 doğumludur. Biri 1994 diğeri 1997 doğumlu iki çocuğu var. Geriye dönük borçlanma mümkün müdür? Ne zaman emekli olur?

YANIT: Doğum borçlanması, ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra doğan çocuklar için yapılabiliyor. Çocukların doğum tarihleri gelininizin sigorta başlangıcından önce olduğundan, doğum borçlanması yapamaz. Prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlaması koşuluyla, 7200 prim günüyle 58 veya 5300 prim günüyle 61 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Söz konusu prim günlerini 31 Aralık 2035 tarihinden sonra tamamlaması halinde, yaş şartı her iki yılda bir, bir yaş artar.

Hisseli konutta emlak vergisi muafiyeti uygulaması

SORU: Yıllardır yazılarınızı takip ederek bir hayli konuda aydınlandım. Emeklerinize teşekkürler. Benim de bir sorunum var; birkaç kuruma müracaat ettiğim halde tam manasıyla aydınlanmadım. Ben ve eşim tapuda ortak olarak 220 m²’lik bir evimiz var. Her ikimiz de emekliyiz ama halâ emlak vergisi ödüyoruz. Bana göre her ikimize düşen pay (220/2)= 110 m² değil midir? Bu durumda illa evi satıp iki tane 110 m² ev mi almalıyız ki emlak vergisi ödemeyelim. Eşitlik ilkesine istinaden Anayasa Mahkemesine müracaat etsek bir netice alabilir miyiz?

YANIT: Yasa hükmüne göre, emekli, dul ve yetimler ile hiçbir geliri olmayanların indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmeleri için Türkiye sınırları içinde sahip oldukları tek konutun brüt 200 m^2’yi geçmemesi gerekiyor. Tek konuta hisse ile sahip olunması halinde de hisseye düşen metrekareye değil, tek meskenin brüt alanı dikkate alınıyor. Ancak muafiyet hisseye ait kısma uygulanıyor.

Anayasanın eşitlik ilkesine aykırılıkla ilgili olarak, Anayasa Mahkemesi kararlarında özetle, “kanun önünde eşitlik” ilkesinin, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusu olduğu, eşitlik ilkesinin amacının, aynı durumda bulunan kişilerin kanunlar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemek olduğu, kanun önünde eşitliğin, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmeyeceği, aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa’da öngörülen eşitlik ilkesinin zedelenmeyeceği belirtilmektedir. Durumunuzun kanun önünde eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmadığını ve dava açsanız da sonuç alamayacağınızı değerlendiriyorum.

Primi 5300 güne tamamlamanız gerek

SORU: 6 Mart 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 18 Ocak 1986 olup 2711 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

OSMAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 2589 gün daha prim ödeyerek priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 889 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 6 Mart 2027’de emekli olmanız da mümkün.

Çalıştığım işten ayrılırsam ek zam alabilir miyim?

2006 yılında uzman hekim olarak emekli oldum. Şu an çalıştığım için ek zam alamıyorum. Çalıştığım işten ayrılırsam ek zam alabilir miyim? Her hangi bir makam tazminatı almıyorum.

YANIT: Çalıştığı için ilave ödeme (ek zam) yapılmayan tabip ve diş tabipleri ile çalışmaya başlamaları nedeniyle ilave ödemeleri kesilen tabip ve diş tabiplerinin çalışmalarının sona erdiği tarih yazılı istek tarihi kabul edilerek ilave ödemeleri, çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ödenmeye başlanacak.

Siz de çalıştığınız işten ayrılacağınız tarihi takip eden aybaşından itibaren ilave ödeme alabileceksiniz.

Prim yeterli 55 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: 26 Nisan 1980 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ağustos 1998 olup 6480 gün prim ödemem var. Kaç yaşında ve kaç gün prim ödemesi ile emekli olabilirim?

AYŞE

YANIT: Emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemezsiniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 26 Nisan 2035’te emekli olabilirsiniz

Apartmanlarda risk değerlendirmesi zorunlu mu?

SORU: Apartmanlarda risk değerlendirmesinin yapılıp yapılmayacağı konusunda yönetimin tereddütleri var. Biz apartmanda sözleşmeli bahçe ve genel temizlik işlerine bakan görevli çalıştırıyoruz. Bu durumda bizim risk değerlendirmesi yapmamız gerekli mi değil mi?

YANIT: Kapıcı, bahçıvan veya güvenlik görevlisi çalıştıran apartman yönetimlerinin de çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapması ya da yaptırması gerekiyor. Yasada, risk değerlendirmesi yapılmaması ya da yaptırılmaması halinde 5.742 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için de 8.615 TL idari para cezası uygulanması öngörülüyor.

Mart 2020’de emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Mart 1970 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Aralık 1986 olup 5438 gün prim ödemem vardır. Ne zaman emekli olabilirim?

HAŞİM

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 25 Mart 2020’de emekli olabilirsiniz.

Annemi toplu prim ödeyerek emekli edebilir miyiz?

SORU:58 yaşındaki annemim sigorta girişi 1978 yılında olup 28 gün prim ödemesi var. Nasıl emekli olabilir? Bağ-Kurdaki gibi banka yoluyla kalan primleri toplu şekilde ödeyebiliyor muyuz?

SERHAT

YANIT: Anneniz emekli olmak için primini 3600 güne tamamlamak zorunda. Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Bağ-Kurlular biriken prim borçlarını ödüyorlar. Annenizin ödeyeceği prim borcu yok.

Evlenen Bağ-Kur emeklisi çeyiz parası alabilir mi?

SORU: İki Bağ-Kur emeklisi evlendiği takdirde çeyiz parası alma hakları doğuyor mu?

YANIT: Evlenme ödeneği (çeyiz parası), yetim aylığı alırken evlenmeleri nedeniyle gelir veya aylıkları kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde yapılan bir ödeme. Bağ-Kur emeklisinin evlenmesi nedeniyle emekli aylığı kesilmediğinden evlenme ödeneğine hak kazanması söz konusu olmaz.

İlave ödeme için kıdem yılı şartı var mı?

SORU: Diş Hekimi olarak 1993-1997 arası üç buçuk yıllık Bağ-Kur hizmetim var. 27 Aralık 1997’den itibaren 657 sayılı Kanun kapsamında kadrolu diş hekimi olarak çalışmaktayım. 4 Ocak 2019 itibarıyla 23 yıllık hizmetim doluyor ve emekli olmak istiyorum. Ocak 2019’dan itibaren geçerli olan emekli doktor ve diş hekimlerine uygulanacak olan ek ödeme zammından (1.500 TL) faydalanabilecek miyim? Bu konuda kıdem yılı ile ilgili bir limit söz konusu mu?

YANIT: İlave ödeme için kıdem yılı ile ilgili bir şart (limit) yok. Ancak 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli aylığı bağlanmış ve makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olmak gerekiyor.

Emekli aylığınız 5434 sayılı Kanuna göre diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak bağlanmış ve makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olmanız koşuluyla, 2019 yılı için 1.697 lira olan ilave ödemeden yararlanabileceksiniz.

Primi 1 Ocak 2036’ya kadar 7200 güne tamamlamalısınız

SORU: 10 Aralık 1973 doğumluyum. 18 Ocak 2012 tarihinde sigorta başlangıcım var. 1993-1995 tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım. En uygun şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

İSMET

YANIT: 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 10 Aralık 2033 tarihinde emekli olabilirsiniz. 60 yaşınızı doldurana kadar priminizi 7200 güne tamamlayamazsanız, priminizi 1 Ocak 2036’dan sonra 7200 güne tamamlamanız halinde, primi tamamlama tarihinize göre, emekli olacağınız yaş haddi kademeli olarak 65'e kadar çıkabilir.

İsteğe bağlı prim ödemeniz yetim aylığına engel olmaz

SORU: Bekârım ve şuan çalışmıyorum. Sigorta primimin dolmasına iki yıl var. Annemi kaybettim. Annem SSK’lıydı. Annemden maaşa hak kazanır mıyım ve kendi sigorta primimi isteğe bağlı yatırabilir miyim? Emekli maaşımın yüksek olması için hangi yolları takip etmem gerekiyor, benim için hangi yollar avantajlı? 14 Temmuz 1979 doğumluyum. İlk SSK girişim staj sigortası (11 Eylül 1995), işe giriş tarihim 1 Ekim 1997. Bugüne kadar 4/a prim ödemem 5134 gün.

YANIT: Staj başlangıcınız, emekliliğiniz için sigorta başlangıcı sayılmaz. 1 Ekim 1997 sigorta başlangıcıyla 5975 prim günüyle 54 yaşınız, 3600 prim günüyle 58 yaşınız dolduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz. Normal emekliliğiniz için eksik olan 841 günü isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz. Çalışmadığınız sürece annenizden aylık alma hakkınız var. İsteğe bağlı prim ödemeniz de aylık almanıza engel olmaz. Kendi emekli aylığınız bağlanana kadar annenizden aylık alabilirsiniz.

Emekli aylığınızın yüksek olması için uzun süre yüksek kazanç üzerinden prim ödemeniz gerekir. Ancak sağlayacağı nimet ve katlanacağınız külfet karşılaştırması yapıldığında, eksik prim gününüzü asgari ücret üzerinden prim ödeyerek tamamlamanız sizin için daha avantajlı.

230 gün askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı 55’e düşürür

SORU: 20 Mayıs 1972 doğumluyum. SGK girişim 8 Temmuz 1996’da olup 4650 gün prim ödemem var. 1993’de yaptığım askerlimi borçlanmadım. Ne zaman emekli olurum?

MUSTAFA

YANIT: Askerlik sürenizin 230 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 870 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 20 Mayıs 2027’de emekli olabilirsiniz.

Faaliyetinize devam ettiğiniz sürece prim ödemek zorundasınız

SORU: 6 Şubat 1967 doğumluyum.15 Kasım 1988’daki Emekli Sandığı girişimle 420 gün çalışmışlığım var. SSK başlangıç tarihim 1 Nisan 1993 olup 2860 gün prim ödemem var. 1 Şubat 2002’de Bağ-Kurlu oldum ve Bağ-Kurum aralıksız devam etmektedir. Şu an itibariyle Bağ-Kurada 5760 gün prim ödemiş bulunuyorum. Emeklilik şartlarımı tamamlamış olup, en kısa nasıl  sürede nasıl emekli olabilirim? Prim ödeme yapmama şansım var mı? Serbest mesleğim gereği faaliyetime devam etme zorundayım.

ERHAN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Son yedi yılda Bağ-Kura fazla prim ödediğinizden, Bağ-Kurdan emekli olacaksınız. Askerlik sürenizin bir ayını borçlanmanız halinde, Bağ-Kurda emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 6 Şubat 2020’de emekli olabilirsiniz. Prim ödemeniz emekli olmanız için yeterli olsa da, faaliyetinize devam ettiğiniz sürece Bağ-Kura prim ödemek zorundasınız.

Eşiniz 1230 güne kadar isteğe bağlı prim ödeyebilir

SORU: Eşim 6 Nisan 1974 doğumlu. İşe giriş tarihi 1 Temmuz 1993. Toplam 1671 çalışma günü var. 3600 gün hakkından yararlanabilir mi, kalan günleri toplu olarak ödeme imkânı var mı, yoksa bir yerde çalışarak tamamlaması mı gerekir?

YANIT: Eşiniz 58 yaşını dolduracağı 6 Nisan 2032 tarihinde 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Eksik prim günü için toplu ödeme yapamaz. Ancak 1 Temmuz 1993 tarihinden sonra doğan çocuğunuz varsa doğum borçlanması yaparak toplu prim günü kazanması söz konusu olabilir. Bunun dışında, eksik prim gününün tamamını çalışarak tamamlaması gerekmiyor. 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak da prim ödeyebilir. 3600 günden geri kalan eksik prim gününü 4/a kapsamında çalışarak tamamlaması gerekir.

Halam engelli iki çocuğundan dolayı erken emekli olabilir mi?

SORU: 2 Haziran 1968 doğumlu halamın biri 2 Mayıs 2000 doğumlu yüzde 78 zihinsel engelli, diğeri 9 Mayıs 2007 doğumlu ve yüzde 70 zihinsel engelli iki çocuğu var. 20 gün önce eşi vefat etti. Sigorta başlangıç tarihi 18 Ekim 1999 ve sigortası o günden beri kesintisiz olarak devam ediyor. Acaba kendisinin erken emeklilik hakkı var mı? Nasıl bir yol izleyebiliriz?

BURAK

YANIT: Halanız emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Engelli iki çocuğundan dolayı 1 Ekim 2008’den sonra ödediği prim gün sayısı dörtte bir oranında artırılacak ve artırılan süre ayrıca emekli olmak için aranan yaş haddinden düşülecek.

31 Aralık 2017 itibariyle ödediği prime göre, halanızın çocuklarından dolayı primi 833 gün artırılıyor ve toplam prim ödemesi 7383 güne yükseliyor. Bu prim şartını sağladığı anlamına geliyor. 833 gün 58 yaştan da düştüğünde emekli olacağı yaş haddi 55 yaş 8 ay 8 güne düşüyor. Sonuç olarak halanız prim şartını sağladığından, bundan sonra çalışmasa dahi, bu yaşı dolduracağı 10 Şubat 2024’de emekli olabilir.

Engellilerin emekli olma şartlarını da sigorta başlangıç tarihi belirliyor

SORU: 16 Mayıs 1987 doğumluyum. Yüzde 47 engelli raporum var. Vergi indiriminden yaralanıyorum. 4200 gün de prim ödemem var. Vergi indiriminden ne zaman emekli olabilirim?

İSMAİL

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Ancak 4200 gün primi bugünden geriye doğru kesintisiz ödediğinizi varsayarsak, sigorta başlangıç tarihiniz 8 Mayıs 2006 olmakta. Bu başlangıca göre; emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 200 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 8 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik şartlarınız değişebilir. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

3600 ek göstergede son durum

SORU: 29 yıl 5 aydan emekli olacak sağlık çalışanı memurum. Emeklilik dilekçemi verdim, hakkım olan bir aylık bekleme süresini bekliyorum, yazım geldi bakanlıktan. Şu anda hemen ilişiğimi kesebilirim fakat hükümetin 3600 ek gösterge düzenlemesi her an çıkabilir endişesiyle ne yapacağımı bilmiyorum?

YANIT: Yılan hikâyesine dönen ek gösterge artışı sadece görevde olanları değil, emekli olanları da kapsayacak. Düzenleme yapılır ve ek gösterge 3600’e yükseltilirse, emekli sağlık çalışanı olarak siz de yeni ek göstergeden yararlanırsınız. Ancak emekli ikramiyenize yansımaz.

3600 ek gösterge çıkacaksa bu ancak iktidarın istemesi halinde ve istediği zaman çıkar. İktidar adına bir yorumda bulunabilmem maalesef mümkün değil. Ancak önümüzdeki günlerde Mecliste bir torba yasa daha görüşülecek. Gerçi ikinci yüz günlük eylem planında sadece öğretmenler için ek gösterge artışı öngörüldü ama en azından o yasa çıkana kadar mümkünse emekliliğinizi erteleyebilirsiniz.

Kesilmeyen verginin iadesi de olmaz

SORU: Yazılarınızı Sözcü gazetesinden takip ediyorum. 27 Mart 2018 tarihinden önceki dönemlerde karşılıklı sonlandırma ile kesilen vergilerin iade edileceğinden bahsediyorsunuz. Ben 31 Ağustos 2018 tarihinde kıdem ve ihbar tazminatımı alarak işten ayrıldım. Bu durumda benim de vergi iadesi almam gerekmiyor mu? Zira benim durumumda olan diğer arkadaşlarla bu tarih sorununu tartışıyoruz.

YANIT: 1475 sayılı (eski) İş Kanununa göre ödenen (ödemenin yapıldığı dönemde geçerli olan kıdem tazminatı tavanını aşmayan) kıdem tazminatlarının tamamı öteden beri gelir vergisinden istisna tutuluyor. İkale (bozma) ve karşılıklı sonlandırma sözleşmeleri karşılığında yapılan tazminat ödemeleri ise kıdem tazminatına ilişkin istisna tutarının hesabında dikkate alınmak koşuluyla 27 Mart 2018 tarihinden itibaren gelir vergisinden istisna edildi.

31 Ağustos 2018 tarihinde işten ayrılmanız üzerine ödenen kıdem tazminatınızdan vergi kesintisi yapılmamış olması gerekir. Vergi kesintisi yapılmadığı için de vergi iadesi almanız söz konusu olmaz.

60 yaşını dolduracaksınız

SORU: 1982 doğumluyum. 8 Mart 2004’deki sigorta girişimle toplam 4073 gün prim ödemem var. Bu şartlarda en erken ne zaman emekli olabilirim? Ve askerlik borçlanmasının yapmamın bir avantajı olur mu?

BAŞAR

YANIT: Priminizi 7000 güne(veya 4500 güne) tamamlamanız şartıyla, 2042’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması sadece primi artırıyor, emeklilik şartlarını değiştirmiyor. Bu nedenle askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

İhbar tazminatı için vergi iadesi yok

SORU: 12 Aralık 2017 tarihinde karşılıklı sonlandırma kapsamında kıdem ve ihbar tazminatımı alarak ayrıldım. Oniki yılık çalışmam karşılığında kıdem tazminatı tavanından tarafıma ödeme yapıldı. Yalnız kıdem tazminatımdan vergi kesilmeyip, ihbar tazminatımdan yüzde 35 vergi kesildi. Bu durumda yüzde 35'e denk gelen 8.860 lira vergiyi iade olarak alabilir miyim?

YANIT: Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi kapsamında yapılsa dahi ek tazminat niteliğinde olmayan ihbar tazminatı, normal ücret, yıllık izin ücreti, geçmiş veya mevcut dönemdeki çalışmalar karşılığı yapılan hizmet primi ve ikramiye ödemeleri ile ücret kapsamında olan benzeri ödemelerden kesilen gelir vergisinin iade edilmesi söz konusu değil. Bu bağlamda, öteden beri gelir vergisinden istisna olmayan ihbar tazminatı üzerinden kesilen vergiyi iade olarak alamazsınız.

54 yaşı doldurmanız gerekiyor

SORU: 19 Şubat 1976 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 5 Mart 1993 olup 6500 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

DENİZ

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödemem ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 19 Şubat 2030’da emekli olabilirsiniz.

Evlenen kadın işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir

SORU: 10 Ocak 1976 doğumluyum. 1 Eylül 2000’den beri 4/a statüsünde özel bir kurumda çalışıyorum. İlk ve tek işyerimdir. Başka bir yerde çalışmadım. 1 Nisan 2018’de evlendim. 23 Ocak 2019’da doğum yaptım, o tarihten beri raporluyum. Uzun vadeli prim gün sayım 6586. Kıdem tazminatımı hangi durumlarda talep edebilirim ve nasıl başvuru yapmam gerekir?

YANIT: Emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olma haline bağlı olarak kıdem tazminatına hak kazanarak işten ayrılabilmeniz için 7000 prim gününü veya 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamalısınız.

İş sözleşmesinin feshine bağlı olarak kıdem tazminatına hak kazanabilmeniz için İş Kanununun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışınız dışında bir nedenle işveren tarafından işten çıkarılmanız ya da İş Kanununun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden birine bağlı olarak işten ayrılmanız gerekir.

Bunların dışında, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılan kadın kıdem tazminatına hak kazanabiliyor. 1 Nisan 2019 tarihine kadar bu gerekçeyle işten ayrılabilir ve kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.

Yukarıda belirttiğim gerekçelerden hangisine bağlı olarak işten ayrılacaksanız, o gerekçeyi işverene vereceğiniz işten ayrılma dilekçenizde belirtmeniz ve gerekçenize ilişkin belgenizi (SGK’dan alınacak kıdem tazminatı alabilir yazısı, evlilik cüzdanı fotokopisi gibi) dilekçenize eklemeniz yeterli olacaktır.

Prim yeterli ancak 53 yaşta dolacak

SORU: 15 Ocak 1972 doğumluyum. 14 Ağustos 1991 SSK girişliyim. 1992-1994 arasında 19 ay askerlik yaptım. 6150 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

SUNAY

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2025’de emekli olabilirsiniz.

Nüfus Müdürlüğünün doğum tarihindeki hatayı düzeltmesi kabul edilir

SORU: Babam 1958 doğumlu ancak kimliğinde 1966 doğumlu görünüyor. Sigorta girişi 1 Ocak 2010 olup bugüne kadar kesintisiz prim ödemesi devam ediyor. Askerliğini 1987-1988 arasında 550 gün olarak yaptı. Ne şekilde emekli olur? Mahkeme ile yaş büyütme değil de düzeltme ile büyütsek askerliği borçlansak emekli olabilir mi?

ÇETİN

YANIT: 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 38'inci maddesinde, aile kütüklerine tescil edilmesi gereken bilgilerden; dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik olarak tescil edilen, ya da hiç yazılmayan bilgiler maddi hata kapsamında değerlendirilmektedir. Geçmişte yapılan bu tür maddi hatalar mahkemeye gerek kalmaksızın Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü ya da nüfus müdürlükleri tarafından düzeltilebilmektedir. Babanız dava açmadan doğum tarihini nüfus müdürlüğünde bu yolla düzelttirebilirse, emeklilik işlemlerinde düzeltilmiş doğum tarihi dikkate alınır. Doğum tarihini düzelttiremediğini varsayarsak, askerliğini borçlanması şartıyla, babanız iki şekilde emekli olabilir. 1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak, primini 7000 güne tamamlayacağı tarihte.

2) Askerliğini borçlandıktan sonra ara vermeden prim ödemesini 21 Aralık 2020’ye kadar devam ettirerek prim ödemesini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 21 Haziran 2033’de.(25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak)

Annenize iki aylık bağlanmaz, tercih yapabilir

SORU: Annem ev hanımı. Babam Emekli Sandığından emekliyken 2016 yılında vefat etmesi nedeniyle anneme maaşı bağlandı. Anneme yine Emekli Sandığından emekli olup vefat eden babasından maaş bağlanabilir mi?

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi olanların hak sahiplerine aylık bağlanmasında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanıyor. 5434 sayılı Kanunun 94. maddesine göre de iki yönden aylığa hak kazananlara tercih ettikleri aylık bağlanıyor. Annenize, her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olan hem eşinden hem babasından aylık bağlanmaz, ancak eşinden ve babasından hak kazandığı aylıklar arasında tercih yapabilir.

Her emekli doktora ilave ödeme yok

SORU: Gazeteniz okuruyum. Bir süre önce emekli uzman doktorların maaşlarına 1 Ocak 2019’dan itibaren 2.000 TL ek zam olacağını yazmıştınız. Bugün maaşı çektik. Öyle bir zam söz konusu değil. Bu haber doğru değil miydi acaba?

YANIT: Sözünü ettiğiniz yazımda paylaştığım bilgi doğru. Ancak yazımda da belirttiğim gibi her emekli doktora ilave ödeme yok.

İlave ödeme, Emekli Sandığı Kanununa göre tabip ve diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, aylıklarıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olan tabip ve diş tabiplerine yapılıyor.

Bu bağlamda, yasada belirtilen kadro ve pozisyonlardan emekli olmayan, SSK veya Bağ-Kur statüsünden emekli olan, emekli olup sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar dahil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışan tabip ve diş tabiplerine ilave ödeme yapılmıyor. İlave ödeme hakkınız olup olmadığını bu çerçevede değerlendirmelisiniz.

Askerliğimin ne kadarını borçlanayım?

SORU: 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 17 Ocak 1994’dür. 1991 yılında gittim 15 ay askerlik yaptım. Erken emekli olmak için askerliğimin ne kadarını borçlanırsam, en erken ne zaman emekli olurum?

SÜLEYMAN

YANIT: Askerlik sürenizin 14 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2024’de 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emlak vergisi muafiyetinde brüt alan hesabı

SORU: Annemin hiçbir geliri ve sosyal güvencesi yok. Ayrıca yatalak hasta bir hanım. Bir tek evi var, o da bugüne kadar emlak vergisinden muaf idi. Kentsel dönüşüm sonrası evi 145 m2,  fakat ortak alanlar dahil edilince 200 m2’nin üstüne çıktı. Bu yüzden emlak dairesine gidip durumu izah ettik, fakat bir sonuç alamadık. Yardımcı olacağınızı düşünerek size yazdık. Bize bu konuda bir yardımcı olur musunuz, ne yapılması gerekir?

YANIT: Emekli, dul ve yetimler ile hiçbir geliri olmayanların indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmeleri için aranan diğer şartların yanı sıra Türkiye sınırları içinde sahip oldukları tek konutun brüt 200 m^2’yi geçmemesi gerekiyor. Brüt alan hesabında ortak alanlardan konuta düşen pay da dikkate alınıyor. Annenize ait evin brüt alanı 200 m²’yi aşıyorsa, maalesef yapılabilecek bir şey yok. Emlak vergisi ödemesi gerekecek.

Babanız 2022’de emekli olabilir

SORU: Babam 1960 doğumlu. 1 Temmuz 2008’de çiftçilik Bağ-Kur girişi var. Halen prim yatırmaya devam ediyor.20 ay askerlik süresi var. Babam çiftçilik Bağ-Kurun da nasıl ve ne zaman emekli olabilir?

MUHAMMET

YANIT: Babanız askerliğini borçlanması halinde Tarım Bağ-Kurunda yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi olur. Askerlik süresini borçlanıp, ara vermeden 1 Kasım 2021’e kadar ara vermeden prim ödeyerek primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 2022’de 62 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Boşanan eşe ilk eşinden aylık bağlanır mı?

SORU: Annem, 16 Şubat 1988 tarihinde vefat eden SSK’lı babamdan, ikinci evliliğini yaptığı 5 Ağustos 2009 tarihine kadar dul maaşı almıştır. İkinci evliliğin sonlanmasının ardından, babamdan tekrar maaş talebinde bulunmuş ve 1-1,5 aylık zaman sonrasında alamayacağı bilgisi kendisine iletilmiştir. Konuyu boşanma sırasında danıştığımızda, bir kereye mahsus vefat eden ilk eşten maaş alabileceğini sorup öğrenmiştik, dolayısıyla bu sonuç bizi şaşırttı. Sizden gelecek cevaba göre ya denemeye devam edeceğiz ve gerekirse Ankara’ya gideceğiz  ya da vazgeçeceğiz.

YANIT: Annenize verilen, babanızdan aylık bağlanamayacağı bilgisinin gerekçesini belirtmemişsiniz. Verdiğiniz bilgilerde bir eksiklik yoksa, ikinci evliliği boşanma ile sonuçlanan annenize babanızdan tekrar aylık bağlanması gerekir. Yasa ve Yönetmelik hükümlerine göre, annenize 1 Ekim 2008 tarihinden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine göre bağlanan aylığının kesilmesi ve yeniden bağlanmasında 506 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. 506 sayılı Kanun hükümlerine göre de sigortalının dul eşi evlenirse aylığı kesilir. Aylığın kesilmesine yol açan evlenme son bulunca aylık yeniden bağlanır.

52 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 13 Eylül 1968 doğumluyum. Sigorta girişim 19 Kasım 1987’dir. Askerliğimi 1988-1989 arasında yaptım. SSK’ya 4007 gün prim ödemem var. 1 Şubat 2002’den beri de kesintisiz Bağ-Kurluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

ÜMİT

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 13 Eylül 2020’de emekli olabilirsiniz.

Yaş dışındaki şartları sağlayan kıdem tazminatına hak kazanır

SORU: 1971 doğumlu, bir şirkette çalışma süresi 19 yıl olmuş, daha önceki çalışmaları ile birlikte SSK prim gün sayısı 7200'ü  doldurmuş, yaştan emekliliğine 2 yıl 8 ay kalmış birisi, işyerinden kendi isteği ile ayrılması halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanır mı? Cevap olumlu ise hangi işlemlerin yapılması gerekir?

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olmalı. Bu durumda emekliliği için gereken yaş dışındaki 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını sağlamış olduğundan, kendi isteğiyle işten ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanır.

Bunun için önce SGK’ya başvurarak emekliliği için gereken yaş dışındaki şartları sağladığına dair “kıdem tazminatı alabilir” yazısı alması ve emekliliği için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olduğunu belirteceği işten ayrılma dilekçesine ekleyerek işverenine ibraz etmesi gerekiyor.

Askerliğiniz 5 ayını borçlanmalısınız

SORU: 2 Nisan 1970 doğumluyum. Memuriyet başlangıç tarihim 20 Nisan 1996’dır. 19 ay askerlik yaptım ne zaman emekli olurum?

HAYRİ

YANIT: Askerliğinizi memuriyetten önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. 15 Aralık 2020’ye kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 2 Nisan 2025’de emekli olabilirsiniz.

EYT statüsüne kimler giriyor?

SORU: 23 Nisan 1974 doğumluyum. İlk sigorta giriş tarihim ticaret lisesi stajı nedeniyle 1 Ekim 1989 olup, çalışmaya 1 Mayıs 1996’da başladım. 4560 gün 4/a ve 3282 gün banka sandığı olmak üzere toplam 7842 prim günüm var. 22 yıllık banka çalışanıydım, Ağustos 2018’de işsiz kaldım. EYT statüsünde miyim? Normal şartlarda ne zaman emekli olurum? Uzun yıllar banka çalışanı olduğum ve brüt maaşım yüksek olduğundan, şimdi asgari ücretli bir işte çalışmam durumunda emekli maaşım etkilenir mi?

YANIT: EYT (emeklilikte yaşa takılanlar) statüsüne, emekliliği için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlayanlar giriyor. Prim günü şartını sağlamışsınız. Ancak staj başlangıcı emeklilik için sigorta başlangıcı sayılmadığından, sigortalılık süresi şartını 25 yılı dolduracağınız 1 Mayıs 2021 tarihinde sağlar ve bu tarihte EYT statüsüne girersiniz. Normal şartlarda 56 yaşınızı dolduracağınız 23 Nisan 2030’da emekli olursunuz.

Bundan sonraki süreçte asgari ücret üzerinden prim ödediğinizde, Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamanız düşer ve emekli aylığınız olumsuz etkilenir. Ne kadar etkileneceği ise asgari ücret üzerinden prim ödenecek süreye ve ortalama kazancınızı ne kadar aşağı çekeceğine göre değişir. Bu süre arttıkça olumsuz etki de artar.

52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Mayıs 1968 doğumluyum. 7 Temmuz 1985 SSK girişimle SSK’ya 6922 gün prim ödemem var. 24 Ağustos 2011’den beri Bağ-Kurluyum. 1 Temmuz 2017 tekrar SSK’ya kaydoldum. Askerliğimi 30 Mayıs 1988-30 Kasım 1989 arasında yaptım. 1 Haziran 2002 tarihine kadar 3641 SSK prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

ADNAN

YANIT: Askerlik sürenizin 11 aynı borçlanmanız halinde, Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminiz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2020’de emekli olabilirsiniz.

Kesilen vergiyi geri alabilir miyim?

SORU: Ziraat Bankasından 2 Ekim 2014 tarihinde emekli oldum ve kıdem tazminatından vergi kesintisi uygulamasına gidildi. Buradaki süre 2 Ekim 2019’a tekabül ediyor. Kesilen vergiyi geri alabilir miyim?

YANIT: İş Kanununa göre ödenen kıdem tazminatından, öteden beri gelir vergisi kesintisi yapılmıyor. Kıdem tazminatı tavanını aşan bir ödeme yapılmış ve aşan kısım üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmış ise bunun iadesi söz konusu olmaz. Ancak ikale veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamında kıdem tazminatı karşılığı olarak bir tazminat ödemesi ve vergi kesintisi yapılmış ise iade için 2019 yılı sonuna kadar ilgili vergi dairesine başvurabileceksiniz.

60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 20 Şubat 1980 doğumluyum. 18 Mart 2003 sigorta girişimle 2000 günden fazla prim ödemem var. Aralık 2012 Ayından itibaren Ek Md.5 kapsamında tarım sigortası ödüyorum. Ne zaman ve hangi kurumdan emekli olurum?

ERCAN

YANIT: Ek Madde 5 kapsamında ödenen primler SSK’ya sayılıyor. SSK’da iki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak. Sorunuza göre yaklaşık olarak 3800 gün prim ödemeniz var. 3200 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Şubat 2040’da. 2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte 700 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte.

Ara boşlukları borçlanabilir miyim?

SORU: 1 Kasım 1979 doğumluyum. 1998 yılında Çiftçi Bağ-Kuruna giriş yaptım ve kısa süre prim yatırdım. Haziran 2002 ayında sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ağustos 2015 ayına kadar ara vermeden sigortalı olarak çalışarak prim ödedim. 1999-2001 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım.

1) Sigorta girişim 1998 yılı sayılır mı?

2) Arada kalan boşlukları borçlanarak prim ödeyebilir miyim?

3) Kısa zamanda ne zaman emekli olabilirim?

MUAMMER

YANIT: 1) Tarım Bağ-Kur başlangıç tarihiniz SSK içinde başlangıç sayılır.

2) Aradaki boş günleri borçlanarak kazanmanız mümkün değil.

3) Askerlik sürenizi borçlanırsanız, emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Tarım Bağ-Kuruna kaç gün prim ödediğinizi belirtmediğinizden, prim eksiğinizi hesaplayamıyoruz. Toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2035 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihindeki tutarsızlık düzeltilebilir mi?

SORU: Eşim 8 Mart 1978 doğumlu. İşe ilk giriş tarihi kendisine verilen SSK kâğıdında 6 Eylül 1999, SGK kayıtlarında 16 Eylül 1999 gözüküyor. Düzeltme olasılığı var mı? Ne yapmam gerekiyor?

YANIT: Düzeltme imkânının olup olmaması, eşinize verilen SSK kâğıdının geçerli bir belge olup olmamasına bağlı. Söz konusu kâğıdın durumunu bilmeden bir değerlendirme yapabilmem maalesef mümkün değil. Sigorta başlangıcı, sigortalı adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödendiği tarihtir. Örneğin, hizmet dökümünde 1999 Eylül ayı prim gün sayısı 15 gün gözüküyorsa, eşinizin sigorta başlangıç tarihinin 16 Eylül olma olasılığı yüksek. Bu durumda elinizdeki belgeye “16 Eylül” yerine “6 Eylül” yanlışlıkla yazılmış olabilir ve düzeltilmesi mümkün olmaz. Tersi durumda ise tarih, hizmet dökümüne yanlış yazılmış olabilir ve bu durumda SGK’ya yapacağınız yazılı başvuru ile düzeltilmesi mümkün olabilir.

Engelli hakkıyla emekli olacaksınız

SORU: 1 Temmuz 1969 doğumluyum. SSK girişim 1990’da olup 4930 gün prim ödemem var. Şu anda çalışmıyorum. Malulen emeklilik için yüzde 44 rapor ve vergi indirim belgesi alırsak yeterli midir?

ADEM

YANIT: Yüzde 44 raporla malulen emekli olamazsınız. Ancak vergi indirim hakkı almanız halinde, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Aranan şartları sağladığınızdan, vergi indirim hakkı aldığınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz. Vergi indirimi almak için bir işyerinde çalışırken indirim için Maliye’ye başvurmanız gerekiyor.

İkinci işyerinden bildirilen prim günü ve kazanç tutarı

SORU: 17 Haziran 2019 tarihinde emekli olmaya hak kazanıyorum. Hangi tarihte başvurmam gerekiyor? Bazı arkadaşlar “1 Temmuz’da başvur, yoksa temmuz zammından yararlanamazsın” diyorlar, bu bilgi doğru mudur? 01.07.1999 - 01.12.2006 tarihleri arasında diplomamı başka bir şirkete kiralamamdan dolayı ayrıca 2500 gün prim görünmekte, yani her ay çift prim ödendi ve bunlar hizmet dökümümde mevcut. SGK’ya sordum ve bana şu bilgiyi verdiler; “Herhangi bir dilekçe vermenize gerek yok, çift ödenen aylar tek sayılır ama primler tam sayılır, ona göre emekli maaşınız artar”. Bu bilgiler ne kadar doğru?

YANIT: Emekli aylığı, başvuru tarihini izleyen aybaşından geçerli olmak üzere bağlanır. 17-30 Haziran tarihleri arasında başvurursanız emekli aylığınız 1 Temmuzdan itibaren; 1-31 Temmuz arasında başvurursanız 1 Ağustostan itibaren bağlanır. Zam açısından ise temmuzdan önce de başvursanız, sonra da başvursanız, temmuz zammından yararlanırsınız.

Aynı ayda birden fazla işyerinden bildirilen prim gün sayısının 30 günü aşması halinde o aya ilişkin prim günü 30 gün olarak dikkate alınır. Prime esas kazanç tutarları ise prime esas kazanç üst sınırını aşmamak üzere birleştirilir. Diğer bir deyişle ikinci işyerinden bildirilen prim gün sayısı prim gününüzü artırmaz. Ancak bildirilen kazanç tutarı, prime esas kazanç tutarınızı, bu da emekli aylığınızı attırır.

Hakkınız zamanaşımına uğramış

SORU:1992 yılında bir işyerinde 2 yıl çalıştım. Bana sigorta formu doldurdular. Benimle aynı zamanda işe girenlere SSK kartları dağıtıldı. Fakat bana verilmedi. 2004’ten bu yana SSK’lı olarak çalışıyorum. Bir arkadaşım benim 1992’de bir form doldurduysam bunun kesinlikle arşivlerde olabileceğini, hukuki olarak hakkımı aramamı tavsiye etti. Firmayı buldum. Hala aktif faal çalışıyor. Kendilerine hiç bir cezai muide gelmeyecek şekilde bir yazı hazırlamalarını imzam karşılığında 1992 yılında yanlarında çalıştığıma dair bir yazı istediğimi ve bunun benim emekliliğimi etkileyeceğini, kötü niyetli olmadığımı ilettim. Fakat 1 yıl kadar beni salladılar. Avukat buldum. O da bana sigorta başlangıcı yoksa hiç bir şey yapılamayacağını söyledi. Sorum şu;1992 yılında birlikte çalıştığımız 20 kişiden en az 2/3 kişi bana şahitlik eder bununla ilgili dava açma hakkım var mıdır? Dava açarsam kazanabilir miyim?

AHMET

YANIT: İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde “ hizmet tespit davası” açmadığınız için hakkınız zaman aşımına uğramış. Maalesef bugün dava açarak bir hak kazanamazsınız. Şayet işe giriş bildirgeniz kuruma verilmiş ancak çalışma süreniz bildirilmemiş olsaydı, bu durumda dava açar ve mahkemede çalışmanızı şahitle ispatlayarak 1992’den gün kazanabilirdiniz.

Erken emeklilikle ilgili bir çalışma var mı?

SORU:20 Nisan 1980 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1997’ di olup 6029 gün prim ödemem var. Şu an hala özel bir şirkette çalışmaktayım. Askerliğimi 2000-2002 arası yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Erken emeklilikle ilgili bir çalışma var mı?

ÖZCAN

YANIT: 5825 günden fazla priminiz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Bugün için erken emeklilikle ilgili bir çalışma bulunmuyor.

Şu an emekli olabilir miyim?

SORU: 30 Mart 1967 doğumlu bayanım. SSK başlangıcım 25 Aralık 1989. SSK prim gün sayım 4126. 02.10.2004 - 31.03.2009 tarihleri arasında Bağ-Kur’lu olarak çalıştım. Bağ-Kur prim gün sayım 1619. Daha sonra 04.05.2010 - 28.02.2013 tarihleri arası tekrar SSK’lı olarak çalıştım. SSK ve Bağ-Kur toplam prim gün sayım 5745. Şu anda emekli olabilir miyim? Borçlanarak emekli olma durumum var mı? Emekli olmak için hizmet birleştirmesi yapma zorunluluğu var mı? İleride sözleşmeli memur olarak çalışmam halinde beni nasıl bir emeklilik bekler?

YANIT: Mevcut durumunuzla şu an emekli olamazsınız. Borçlanarak emekli olma durumunuz da yok. Aslında SSK statüsünden emekliliğiniz için gereken 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 46 yaş şartlarını sağlamışsınız. Ancak emekliliğinizi planlayamamışsınız. Son 2520 günlük prim ödemenizin fazlası Bağ-Kur kapsamında olduğundan, şu an emekli olamazsınız. Bağ-Kur’dan sonraki SSK prim gün sayınızı 1260 güne tamamladığınızda SSK statüsünden emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak, bundan sonra prim ödemeseniz de mevcut durumunuzla isterseniz 56 yaşınızı dolduracağınız 30 Mart 2023 tarihinde Bağ-Kur statüsünden emekli olabilirsiniz. Hizmetleriniz birleştirilmiş olabilir. Bunu e-devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz. Birleştirilmemiş ise emekliliğinize altı ay kala hizmet birleştirmesi için SGK’ya başvurabilirsiniz.

Emekli olmadan 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında memur olarak çalışmaya başlarsanız, emeklilik statünüz ve şartları son 2520 günlük prim ödemelerinize göre belirlenir. Fazla olan sigortalılık statüsüne göre emekli olursunuz. Emekli olduktan sonra çalışırsanız emekli aylığınız kesilir. Memuriyetiniz sona erdiğinde yeniden bağlanır.

Toplu prim ödeme usulü yok

SORU: Annemin sigorta başlangıç tarihi 5 Kasım 1975 olup bu girişiyle 25 gün prim ödemesi var. Son iki yıldan beri de ev çalışanı olarak prim ödüyor. Annemin emekli olması için ne yapmalıyız Toplu prim ödeyerek annemi emekli edebilir miyiz?

HÜLYA

YANIT: Annenizin doğum tarihini bildirmemişsiniz. Annenizi 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla sigortalılık süresi olduğundan eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Muhtemelen yaş sorunu yok. Dolayısıyla priminiz 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Bu nedenle annenizi toplu prim ödeyerek emekli edemezsiniz. Ancak anneniz; ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra doğumları varsa, doğum borçlanmasıyla gün kazanabilir. Örneğin: annenizin aralarında iki yıllık süreler olan üç doğumu olduğunu varsayarsak, üç doğumunu borçlanarak 2160 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasından sonra 695 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Eski eşiyle evlenen çeyiz parası alır mı?

SORU: Arkadaşımın eski eşi yetim aylığı almaktadır. Yeniden nikâh yaptıklarında çeyiz parası alabilir mi?

YANIT: Çeyiz parası bir defaya mahsus olarak ödenmekte olup, ikinci kez alınması mümkün değildir. Bir defa çeyiz parası alan ve daha sonra boşanma ya da eşin ölümü gibi nedenlerle tekrar ölüm aylığı almaya başlayan bir kadın, yeniden evlendiğinde ikinci kez çeyiz parası alamaz.

Bu bağlamda, sorunuzun yanıtı arkadaşınızın eşinin durumuna göre değişir. Eğer eski eşiyle ilk evlendiğinde çeyiz parası almışsa, ikinci kez evlendiğinde bir daha çeyiz parası alamaz. Ancak ilk evliliğinde çeyiz parası almamışsa, boşandıktan sonra ikinci kez evlendiğinde çeyiz parası almasının mümkün olması gerekir.

Bağ-Kur’lu eş ve SSK’lı babadan aylık alınabilir mi?

SORU: Çalışmayan kadın, 2019 yılında vefat eden Bağ-Kur’lu eşinden dul maaşı alabiliyor. Aynı zamanda 1963 yılında vefat etmiş SSK’lı babasından da maaş alabilir mi?

YANIT: Ölüm sigortasından dul ve yetim aylığı bağlanmasında, aylık bağlanacak kişinin hak sahibi olduğu tarihte geçerli olan kanun hükümleri uygulanıyor.

2019 yılında vefat eden Bağ-Kur sigortalısı eşinden aylık bağlanan, çalışmayan ve emekli olmayan kadına SSK’lı babasından aylık bağlanıp bağlanamayacağı, 1 Ekim 2008 tarihinden önce babasından aylık bağlanmış olup olmamasına göre değişiyor.

Sorunuzdaki kadına 1963 yılında vefat eden babasından, evlenmeden önce aylık bağlanmış ve evlenmesi nedeniyle aylığı kesilmiş ise, babasından tekrar aylık bağlanır. Ancak 1 Ekim 2008 tarihinden önce yani babasının vefatında kendisine aylık bağlanmamış ise ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra (2019 yılında) hak sahibi olduğundan, babasından aylık bağlanmaz.

60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 4 Mart 1982 doğumluyum. 1 Ekim 1997’da okul tarafından sigortam yapıldı. 2000’de normal iş hayatına başladım. Şuan da 4679 primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

NURİ

YANIT: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden emeklilik işlemlerinde sigorta başlangıcı sayılmıyor. 2000 yılındaki başlangıcınıza göre emekli olacaksınız. 4500 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 60 yaşınızı dolduracağınız 4 Mart 2042’de emekli olabilirsiniz. (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak)

Destek primine tabi çalışırsanız emekli aylığınız kesilmez

SORU: İngilizce öğretmeniyim. Okulu bitirdim ve hemen özel bir fabrikada işçi statüsünde(SSK) çalışıp emekli oldum. Şimdi bir özel okulda ingilizce öğretmeni olarak çalışmak istiyorum.  Çalışmaya başladığım da;

a) SSK’dan aldığım maaştan kesinti, vergi, sigorta gibi yapılır mı ?

b) Çalışacağım okul bana verecekleri maaştan ne gibi kesintiler yaparlar ?

KADİR

YANIT: a) Çalışacağınız işyerine sigorta girişiniz yapılırken, destek primine tabi olarak çalışma seçeneği işaretlendiğinde, çalıştığınız sürece emekli aylığınızdan herhangi bir kesinti yapılmaz.

b) İşyeri ücretinizden: yüzde 7.5 oranın da Sosyal Güvenlik Destek Primi, Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesintisi yapacak.

Annenin dul ve muhtaç olması gerek

Soru: Annem ve ben; Babamın ölümünden sonra (35 yıl ve 10 aylık görev süresi olan ve 1. 4'ünden sayılan, Başkomiser olan babam) bize bağlanan emekli maaşında ve babamın ikramiyesinde büyük bir kesinti gördük. Babaanneme de amcamın ve halamın talepleriyle babamdan bir kısım maaş ve ikramiye bağlanmış. (Babam öldüğünde, babaannem hayattaydı) Ama babaannemim mal varlığı maşallah 7 sülaleye yeter. Muhtardan ihtiyacı vardır yazısı alınmış. Annem, onun mal varlığını ispatladığı halde, defalarca Emekli Sandığı yetkilileriyle görüşmelerine, dilekçelerle de durumu anlatmasına rağmen hiçbir değişiklik yapılmadı ve yapılmıyor, yasadışı ve yalan beyanlara bile hiçbir işlem yapılmıyor.  Bu haksız alınan ve yapılan kesintilerle ilgili, yalan ve yanlış muhtar yazısıyla ilgili olarak,  hangi yetkili ve devlet dairesi bize sonuç verecek? Nereyle görüşebiliriz, ne yapabiliriz.  Sizden, önerilerinizi bekliyorum.

FERDA

Cevap: Emekli Sandığı; vefat eden çocuğundan ölüm aylığı bağlamak için anneden dul ve muhtaç olma şartları arıyor. Muhtaçlık tespitleri ise kaymakamlıklarca yapılmakta olup, her türlü aylık geliri toplamı asgari ücretin net tutarının altında olanlar muhtaç sayılıyor. Bu şartları taşımayan, yani muhtaç olmayan babaannenize muhtarın verdiği sahte belgeyle aylık bağlanmışsa, bu durumu belgelerle ispatlamanıza rağmen herhangi bir işlem yapılmıyorsa(ki sorunuzdan yapılmadığı anlaşılıyor) bu durumda savcılığa suç duyurusunda bulunmaktan başka çareniz kalmıyor.

Ev Hanımı tek meskeni için emlak vergisi öder mi?

SORU: Ev hanımı olan eşimin kendi üstüne kayıtlı 75 metrekare bir evi var. Emlak vergisi ödemesi gerekir mi?

YANIT: Eşinize ait evin kullanım durumu ile ilgili bilgi vermemişsiniz. Evden kira geliri elde etmiyorsa, muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılmıyorsa, yani yazlık değilse, brüt alanı 200 metrekareden küçük olduğundan emlak vergisi ödemesi gerekmiyor. Ancak bunun için ilgili belediyeye “Hiçbir Geliri Olmadığını Belgeleyenlerin Tek Meskenlerine Ait Form” ile başvurması gerekiyor.

Emekli öğretim üyelerine ilave ödeme yapılıyor mu?

SORU: Emekli öğretim üyesi bir doktorum. İlave ödeme alabilir miyim?

YANIT: Yasal düzenlemede ilave ödeme, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununa göre tabip veya diş tabibi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olup, aylıklarıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olanlar için öngörülüyor. Dolayısıyla ilave ödeme, makam tazminatı ödenmesine hak kazanmış öğretim üyesi kadro ve pozisyonları esas alınarak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanmış olanları kapsamıyor. Öğretim üyesi kadrosundan emekli olmuşsanız ilave ödeme alamazsınız.

3600 günle 60 yaşı beklemeniz gerek

SORU: 27 Haziran 1966 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ağustos 1983 olup 4475 gün prim ödemem var. Kısa dönem er olarak 6 ay askerlik yaptım. Sormak istediğim soru 3600 ile nasıl erken emeklilik yapabilirim? Şartlar bana uyuyor mu? Ya da hangi tarihe kadar beklemem gerekecek?

MEHMET

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca askerlik sürenizi borçlanıp, ayrıca 495 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Emekli Sandığı hem eşten hem babadan aylık bağlamaz

SORU: Annem, 1991 yılında vefat eden Emekli Sandığı emeklisi babamdan aylık alıyor. 2003 yılında babası vefat etti, o da Emekli Sandığına tabiydi. Annesi vefat ettikten sonra, 2007’den beri babasının maaşı daha yüksek olduğu için onu almaya başladı. Annemin hiçbir kurumdan emekliliği yok. Eşinden de maaş alabilir mi? SGK’dan emekli olmuş aynı durumdaki bazı kişilerin çift maaş aldıklarını duyduk. Sorduğumuz kimse net bir şey söyleyemedi.

YANIT: Dul ve yetim aylığına hak kazanılması, aylık bağlanacak kişi ile kendisinden aylık bağlanacak kişilerin sigortalılık statülerine göre farklılık gösteriyor.

1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi olanların hak sahipleri hakkında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanıyor. 5434 sayılı Kanunun 94. maddesine göre de iki yönden aylığa hak kazananlara tercih ettikleri aylık bağlanıyor.

Babanız SSK veya Bağ-Kur emeklisi olsaydı, annenize hem eşinden hem de Emekli Sandığı emeklisi olan babasından aylık bağlanırdı.

Annenize, her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olan hem eşinden hem babasından aylık bağlanmaz, ancak tercih hakkını kullanabilirdi. Anneniz de zaten bu hakkını kullanmış ve yüksek olan babasından bağlanacak aylığı tercih etmiş.

Kaç yaşında emekli olacağım?

SORU: 1983 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 26 Mart 1999 olup şimdiye kadar 1500 gün prim ödemem var. Kaç günden, kaç yaşında emekli olabilirim?

FERHAT

YANIT: Mart 1999 girişinizde adınıza prim ödemesi varsa, emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4475 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 2100 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.

Malul memur emeklisi çalışırsa emekli aylığı kesilir mi?

SORU: 15 Nisan 2016 tarihinde 1’inci derece 4’üncü kademe 3600 ek gösterge ve 28 yıl hizmet üzerinden TSK’dan “Adi Malül” olarak emekli oldum. Ekonomik nedenlerimden dolayı tekrardan yeni bir işte çalışma ihtiyacı duydum. Ta ki bu güne kadar Malulen Emekli olanların sigortalı bir işte çalışmasının uygun olmadığını bilmiyordum. Sigortalı işte çalıştığım takdirde, emekli maaşımın iptal olacağı ve o güne kadar bana ödenen tüm maaş ödemelerinin ve tazminatlarının geri alınacağı söyleniyor. Ben taksi şoförlüğü veya personel/öğrenci servis şoförlüğü yapmayı düşünüyordum. Adi Malul emekli olmam bu işleri yapmama engel mi? Konu hakkında beni aydınlatır mısınız?

MEHMET

YANIT: Malul memur emeklisi olduğunuzdan, sigortalı bir işte destek primine tabi olarak çalışmanız halinde veya Bağ-Kur sigortalısı olarak kendi nam ve hesabınıza bağımsız çalışmanız halinde emekli aylığını kesilmez. Emekli aylığınız, sadece memur olarak çalışmaya başlamanız halinde kesilir. Bu nedenle sorunuzda belirttiğiniz işlerde emekli aylığınız kesilmeden çalışabilirsiniz.

Askerlik borçlanması hangi durumda emeklilik tarihini değiştirir?

SORU: 16 Aralık 1969 doğumluyum. 15 Aralık 1986 sigorta başlangıcım, halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Aralık 1989’da askere gittim, 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapsam emeklilik tarihim değişir mi?

YANIT: Borçlanılan sürelere ilişkin prim gün sayıları, borçlanılan ilgili aylara maledilmekte olup, borçlanılan sürenin sigorta başlangıç tarihinden önceki süreye ait olması halinde sigorta başlangıç tarihi, borçlanılan süre kadar geriye götürülür. Buna göre de emeklilik tarihinin değişmesi söz konusu olabilir.

Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması sigorta başlangıcınızı geri götürmez, dolayısıyla emeklilik şartlarınız değişmez, sadece 1989-1990 yılları için prim günü kazanırsınız.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz yeterli ise 50 yaşınızı dolduracağınız 16 Aralık 2019 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Prim gününüz yeterli değilse, eksik prim gününüz için askerlik borçlanması yapabilirsiniz.

Asgari ücretin altında ücret ödenebilir mi?

SORU: 4/c statüsünde memur emeklisiyim. 4-5 yıldır bir inşaat şirketinde belirsiz süreli sözleşme kapsamında birinci dereceden sorumlu inşaat mühendisi olarak çalışmaktayım. Sigortam şirket tarafından ödenmektedir. Geçen sene asgari ücret net 1.603 lira olmasına rağmen bana ödenen maaş aylık 1.550 lira net olmuştur. Evvelki yıllarda da hep asgari ücretin altında aylık aldım. Ele geçen aylık net maaş tutarının net asgari ücretin altında bir rakam olması doğru olabilir mi? Çalıştığım şirketten ayrıldığım veya işten çıkarıldığım takdirde kıdem tazminatı hakkım var mıdır? Varsa kriterleri nedir?

YANIT: 2018 yılında 1.603 lira asgari ücret, tüm sigorta kollarına tabi bekâr asgari ücretlinin asgari geçim indirimi dahil ücretidir. Emekli çalışan olarak ücretinizden yüzde 14 sigorta primi ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi yerine yüzde 7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesildiğinden, bekâr asgari ücretli için belirlenen asgari geçim indiriminden yararlandırılsanız dahi net ücretinizin 1.732,51 lira olması gerekir. Bu tutar yılsonunda vergi diliminden dolayı 1.638,64 liraya iner. Ama hiçbir zaman 1.550 lira olmaz.

Asgari ücretin altında ücret ödenmesi Kanun ile yasaklanmış ve asgari ücretin altında ödeme yapan işveren için idari para cezası öngörülmüştür. İş Kanununun 102. maddesine göre, belirlenen asgari ücreti işçiye ödemeyen veya eksik ödeyen işverene, bu durumda olan her işçi ve her ay için verilecek idari para cezası tutarı 2018 yılı için 191 lira, 2019 yılı için 236 liradır.

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinde sayılan kıdem tazminatına hak kazandıran nedenlerden birine bağlı olarak sona ermiş olması gerekir. Emekli çalışan olarak kıdem tazminatına hak kazanabilmeniz için iş sözleşmenizin, işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışınız dışında bir nedenle veya sizin tarafınızdan 24. maddede sayılan haklı nedenlerle sona erdirilmesi gerekir.

İş Kanununun 24. maddesinin II/e bendine göre, işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatına hak kazanır. Öncelikle ücretinizin asgari ücret üzerinden hesaplanarak ödenip ödenmediğini araştırın. Gerçekten ücretiniz asgari ücret üzerinden hesaplanıp ödenmiyorsa, iş sözleşmenizi yukarıda belirttiğim Kanun hükmüne göre haklı nedenle feshedip, kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.

Kanun değişikliği doğru mu 58 yaşımı bekleyeceğim?

SORU: 9 Eylül 1962 doğumlum. İşe girişim 4 Temmuz 1997, ayrılışım 30 Eylül 2016 olup 3600 gün prim ödemem vardır. 58 yaşı mı bekleyeceğim? Kanun değişikliği doğru mu?

HATİCE

YANIT: Kanun değişikliği yeni değil. Değişiklik 8 Eylül 1999’da yapıldı. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi,3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 9 Eylül 2020’de emekli olabilirsiniz.

Kontrol muayenesinde rapor oranı yüzde 60’ın altına düşerse aylık kesilir

SORU: 15 Ekim 1984 doğumluyum. 26 Haziran 2003 sigorta girişimle 3730 gün primin var. 2008’den itibaren yüzde 40 ve daha sonra yüzde 70 engelli raporum var. (raporum 2 yıl süreli) askerliğimi 2004 2005 arasında yaptım. Emekli olma şansım var mıdır?

ERAY

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Aranan şartları sağlamış durumdasınız. Raporunuz ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, malul olduğunuza karar verirse, malulen emekli olabilirsiniz. Ancak raporunuz süreli olduğundan, iki yıl sonra tekrar muayene olduğunuzda işgücü kaybınız yüzde 60’şın altına düşerse, emekli aylığınız kesilir.

Özel durumlar hariç 3600 ek gösterge için 6 ay çalışmak gerekir 

SORU: Kamu kurumundan emekli olup görev ve makam tazminatı almaktayım. Ek göstergesi 3600 olan bir göreve atanıp bu görevde altı aydan fazla çalışıp emekli olmam halinde, hem yeni görevin görev ve makam tazminatını, hem yeni görevin 3600 ek göstergesini  birlikte alabilir miyim? Yoksa en son atanılan görevin özlük haklarına mı tabi olurum?

NUH

YANIT: Her türlü müşavirlik görevleri hariç, Bakanlar Kurulu Kararıyla veya müşterek kararnameyle atananlar ile seçimle göreve gelen belediye başkanlarının; ek göstergeye hak kazanmaları için, bu görevlerde altı ay çalışma şartı bulunmuyor. Bu görevlerde bir maaş almaları(kesenek kesilmiş olması) ek göstergeye hak kazanmaları için yeterli bulunuyor. Dolayısıyla bu görevlere atanıp bir maaş almanız halinde ek göstergeye hak kazanırsınız. Ancak, her türlü müşavirlik görevleri veya diğer usullerle 3600 ek göstergeli bir göreve atanmanız halinde, ek göstergeye hak kazanmak için en az 6 ay görev yapmanız gerekiyor.

Makam tazminatı açısından ise; makam tazminatı olan görevlerde en az iki yıl çalışmak gerekiyor. Sorunuzdan bu şartı sağlayarak emekli olduğunuz ve makam tazminatı aldığınız anlaşılıyor. Yeni atanacağınız görevde makam tazminatınız daha yüksek olursa, bir gün bile görev yapsanız, tekrar emekli aylığınız hesaplanırken son görevinizin makam tazminatı dikkate alınır. Yani emekli olduğundan son görevinizin yüksek olan makam tazminatını alırsınız.

Genel idare hizmetlerinde bulunan memurun SSK'lı günleri maaşı etkilemez

Soru: 12 Temmuz 1970 doğumluyum. 6 Ocak 1997 SSK başlangıcım ve 5249 gün primim var. 11 Temmuz 2013’te şehit yakını olarak Memur olarak başladım. Halen memur olarak çalışmaktayım. SSK primlerini memuriyete başladığımda intibak yaptırdım. Hiç bir ek katkısı olmadı. SSK’lı dönemde tavandan yatan primlerin memur olarak emekliliğimde maaşıma etkisi olacak mı? Ve hangi şartlarda nasıl emekli olabiliyorum? Son olarak yüksek maaşla emekli olabilmem için, unvan almanın dışında bir yol ya da öneriniz var mı? Bu soruları bilgisi olanlara ve SSK görevlilerine daha önce ilettim fakat net ve açıklayıcı bir cevap alamadım.

AHMET

YANIT: Teknik hizmetler ve sağlık hizmetleri sınıfı gibi hizmet sınıflarında görev yapan memurların, meslekleri ile ilgili SSK’lı çalışma süreleri maaşlarını etkiler. Genel idare hizmetleri sınıfında görev yapan memurun SSK’lı çalışmaları maaşını etkilemez. Memuriyetten önce geçen ve tavandan SSK’lı olarak prim yatırılmış sürelerinizin emekli maaşınıza olumlu katkısı olacaktır. Ancak memur olarak çalıştığınız sürece prime esas kazancınız düşük olacağından, SSK’da tavandan ödenen prime esas kazancınızın ortalamasını düşürecek ve SSK’ya göre daha az emekli aylığı almanıza yol açacaktır. Kamuda yüksek maaşla emekli olmanız için, unvan yükselmesi dışında başka bir seçenek bulunmuyor. SSK başlangıcınızdan 23 Mayıs 2002’ye kadar kesintisiz çalıştığınızı varsayarsak, 4/c sigortalık statüsünde emekli olmak için: 25 yıl fiili hizmet süresi(9000 gün prim ödeme) ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Primlerinizi 9000 güne tamamlamak şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 2026 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Ablam hangi tarihte emekli aylığı almaya başlar?

SORU: Ablam 1974 Nisan doğumlu. İşe giriş tarihi 2003 Ocak ayının başı. O tarihten itibaren aralıksız sigortalı olarak çalışıyor. Hangi tarihte emekli olur ve emekli maaşı almaya başlar?

YANIT: Ablanızın 4/a /SSK) statüsünden emekli olabilmesi için 7000 prim günüyle 58 yaşını ya da 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini ve 58 yaşını doldurması gerekiyor.

Verdiğiniz bilgiye göre ablanızın prim günü 4500 günden fazla olmalı. 25 yıllık sigortalılık süresi 58 yaşından önce dolacağından, bundan sonra prim ödemese de 58 yaşını dolduracağı 2032 Nisan ayında emekli olmaya hak kazanır. Emekli aylığı, başvuru tarihini izleyen aybaşından geçerli olmak üzere bağlanıyor. Ablanız, Nisan ayı sonuna kadar başvuruda bulunması halinde 2032 Mayıs ayından itibaren emekli aylığı almaya başlar.

Yetim aylığında şartlar sigortalılık statüsüne göre değişiyor

SORU: 1996 yılında Emekli Sandığından emekli oldum. Babam Bağ-Kur’dan, annem sigortadan emekli olmuştu, her ikisi de rahmetli oldu. Uzun yıllar sonunda eşimden ayrılmak durumunda kaldım. Bana ne annemden ne de babamdan maaş bağlanamayacağı söylendi. Tersi olsaydı, ben sigortadan emekli olup babam Emekli Sandığı emeklisi olsa idi mümkün olurdu diyorlar. Resmi bir müracaat yapmadım. Bu bilgi doğru mu? Her ikisi de devlete ait emeklilik kuruluşunda böyle sonuç olur mu?

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumları ve sosyal güvenlik kanunları birleştirilmiş olmakla birlikte, yetim aylığında norm ve standart birliği sağlanamadı. 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi olanların hak sahibi dul ve yetimleri hakkında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri, SSK ve Bağ-Kur’luların hak sahibi dul ve yetimleri hakkında ise hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki Kanun hükümleri uygulanıyor.

Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre, Emekli Sandığı emeklisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmayan kız çocuğuna SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışsalar da, emekli olsalar da yetim aylığı bağlanıyor. Söylendiği gibi, siz SSK veya Bağ-Kur’dan, babanız veya anneniz Emekli Sandığından emekli olsaydı, yetim aylığı alabilecektiniz.

SSK veya Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanmasında ise evli olmamak, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmak, Türkiye’de ve yurtdışında çalışmamak ve kendi sigortalılığı nedeniyle aylık veya gelir sahibi olmamak koşulu aranıyor. Kendi sigortalılığınız nedeniyle emekli aylığınız olduğundan, babanızdan veya annenizden aylık alma hakkınız maalesef yok.

58 yaşınızı dolduracağınız

SORU: 11 Mart 1978 doğumluyum. 1 Ocak 1994 staj sigortalıyım. 1998-2000 arasında askerlik yaptım. 7 Temmuz 2000’de sigortam başladı ve şu anda 4500 gün prim ödemem var. Askerliğimi borçlanabilir miyim? Ve de ne zaman emekli olabilirim?

RAFET

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Toplam 7000 gün prim ödemeniz şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak, askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1175 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2036’da emekli olabilirsiniz.

Hizmet birleştirmesi ne zaman yapılmalı?

SORU: 19 Temmuz 1976 doğumlu oğlumun 4/a'lı olarak ilk işe başladığı tarih 1 Haziran 1994. 4/a kapsamında prim gün sayısı 1725. 1 Ekim 2008 tarihinden başlayarak 4/b isteğe bağlı sigorta primi ödemekte. Bugüne kadar 4/b kapsamındaki prim günü 10 yıl 3 ay. 4/a ve 4/b hizmet birleştirmesini ne zaman yapmalı? Sigortalı bir işe girse 4/a’dan emekli olabilir mi? Yoksa son 3,5 yıllık süreyi kaçırdı mı? 4/b’den devam mı etmeli?

YANIT: Sigortalıların hizmet kayıtlarının güncel tutulmasına, bu bağlamda farklı sigortalılık kapsamındaki hizmetlerin birleştirilmesi, isteğe bağlı sigorta ve askerlik borçlanması bilgilerinin ilgili programlara aktarılması çalışmaları büyük oranda tamamlandı. Artık sigortalıların farklı sigortalılık kapsamında geçen hizmet/sigortalılık süreleri birleştirilmiş olarak hizmet dökümlerinde yer alıyor.

Oğlunuzun 4/a ve 4/b kapsamındaki hizmetlerinin aynı dosyada birleştirilip birleştirilmediğini e-devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz. Emekliliğine 6 ay kalana kadar birleştirme işlemi gerçekleşmemiş olursa, hizmet birleştirmesi için dilekçe verebilir.

Oğlunuzun 4/b (Bağ-Kur) statüsünden normal emekliliği için 9000 prim günü gerekiyor. Yaştan emekliliği için ise prim günü yeterli olup, bundan sonra prim ödemese de 58 yaşını doldurduğunda 4/b statüsünden yaştan emekli olabilir.

4/a (SSK) statüsünden emekliliği için 55 yaşını doldurması gerektiğinden, son 3,5 yılı kaçırmamış ama 925 gün fazla prim ödemişsiniz. 2,5 yıl önceden isteğe bağlı sigortalılığını sonlandırabilirdiniz. 4/a statüsünden emekli olmasını istiyorsanız isteğe bağlı sigortalılığını sona erdirmelisiniz. 55 yaşı dolana kadar 1260 gün 4/a kapsamında prim ödediğinde, 5750 prim günü şartını fazlasıyla sağlamış olur. 55 yaşını doldurduğunda da 4/a statüsünden emekli olabilir.

Başlangıcınıza göre 1075 gün veya 1150 gün daha prim ödemeniz gerek

SORU:1964 doğumluyum. 1982 girişliyim. 4000 gün primim var. Ne zaman emekli olurum?

ABDURRAHMAN

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde de sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1982’den önceki bir tarih ise; 1075 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5075 güne, sonraki bir tarih ise 1150 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kimler tarım sigortalısı olabilir?

SORU: 8 Eylül 1983 doğumluyum. 2002 yılında sigortalı oldum. 2007 yılında evlilik ve hamilelik nedeniyle çalışmayı bıraktım. 2011’de iki yıl daha çalışıp, ikinci çocuk nedeniyle çalışmayı bıraktım. Bir süre isteğe bağlı prim ödemeye devam edip, sonra bir süreliğine dondurmuştum. Geçtiğimiz ay tekrar ödemeye devam etmek için SGK’ya başvurdum. Çevreden duyduklarımıza istinaden “tarım sigortası yaptırabilir miyim?” diye memura danıştığımda, “artık tarım ile ilgili bir yerde çalışmayacaksanız yaptırmayın, çünkü denetleme başlayacak, sonra başınız ağrımasın” diyerek isteğe bağlı sigortamı aktifleştirdi. Memurun verdiği bilgi doğru mu? Tarım sigortası yaptırsam sıkıntı olur mu?

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek-5. maddesinde yer alan düzenleme ile tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigorta kapsamına alınmaları öngörülmüş.

Ek-5. madde kapsamında sigortalı olmak için tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışıyor olmak gerekiyor. Bunun için “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”nin sürekli ikametin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet edilen il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatılıp, sürekli ikametin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmek gerekiyor.

Ödenen primler 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği 2011 yılı için günlük asgari ücretin 18 katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl bir puan artırılmak suretiyle 30 katı geçmemek üzere yüzde 34,5 oranında prim alınıyor. 2019 yılı için 26 gün üzerinden prim ödenip, 30 gün kazanılıyor.

Hem 4/a kapsamında sigortalı sayılma hem de daha az prim ödeme avantajı sağladığından tercih edilen ek-5 kapsamında sigortalı başvuranlarının gerçekliği üzerinde başlangıçta fazla durulmuyordu. Ancak bu durum yapılan bildirimin gerçekliğinin sonradan araştırılmasına engel değil.

Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışmamasına rağmen bildirimde bulunarak prim ödemeye devam edenlerin, beyan ettikleri çalışmalarının gerçek olmadığının daha sonra tespiti halinde, ek-5 kapsamındaki sigortalılıklarının iptali söz konusu olabilir.

Babanızın başlangıcı 8 Eylül 1976’dan önceyse emekli olur sonraysa Aralık 2021’i bekleyecek

SORU: 12 Aralık 1961 doğumlu babamın sigorta başlangıcı 1976’da. Acaba ne zaman emekli olabilir? 3600 ya da 4200 'den emekli olabilir mi?

ÇOŞKUN

YANIT: Babanızın başlangıcını tarih(gün, ay, yıl) olarak vereceğiniz yerde sadece yıl olarak vermişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Babanızın 3600 gün prim ödemesi varsa, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1976’dan önceki bir tarih ise hemen emekli olabilir. Başlangıcı 8 Eylül 1976’dan sonraki bir tarihse, bu durumda primini 3600 güne 23 Mayıs 2014’den önceki bir tarihte tamamlamışsa 59 yaşını dolduracağı 12 Aralık 2020 de, sonraki bir tarihte tamamlamışsa 60 yaşını dolduracağı 12 Aralık 2021’de emekli olabilir.

Emekli aylığını artırmak için tavandan prim ödemelisiniz

SORU: 23 Ağustos 1970 doğumluyum. Sigorta girişim 26 Nisan 1989’dur. Emekli olmama 44 ay var. Şu an sigortalı olarak çalışıyorum. Ek iş yapıp sigortalı olarak çalışırsam emekli aylığımda artış olur mu?

GÖKSEL

YANIT: Son birkaç yılda emekli aylığı artırma 2000’den önce de kaldı. Artık son birkaç yılda, yüksek tutarda emekli aylığı artırmak mümkün değil. Ancak tabi ki, son üç dört sene veya daha fazla süre prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 19.188.- liradır) prim ödeme emekli aylığını bir miktar artıracağına hiç şüphe yok

Emekli çalışan hangi durumda kıdem tazminatı alabilir?

SORU: 2010 da öğretmenlik mesleğinden emekli olduktan sonra bir sürücü kursunda usta öğretici olarak 7 yıldır çalışmaktayım. Bu işi kendi isteğimle bıraktığım zaman tazminat hakkım olur mu? Tazminat alabilmek için başka yöntem var mıdır?

YANIT: Kıdem tazminatına hangi hallerde hak kazanılacağı, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinde sayılmış. Kendi isteğinizle işten ayrılırsanız kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışan bir emekli olarak, 4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesinde sayılan ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışınız dışında bir nedenle işveren tarafından işten çıkarılmanız veya yine İş Kanununun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden birine bağlı olarak işten çıkmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız.

Ev kadınlarının 2019 emlak vergisi muafiyetinde gelir sınırı

SORU: Tek evi olan ev kadınının 2019 yılında emlak vergisinden muaf olabilmesi için 2018 yılındaki menkul sermaye iradı gelirleri sınırı kaç lira olması gerekiyor?

YANIT: Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olan hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler ile geliri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, elde ettikleri ve yıllık tutarı toplamı bina vergisi indiriminden yararlanılan yıldan bir önceki yılda geçerli olan gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı geçmeyen her türlü menkul sermaye iradı gelirleri, indirimli (sıfır) bina vergisi oranından yararlanmaya engel teşkil eden gelir olarak değerlendirilmemektedir.

Buna göre, ev kadınları ile emekli, dul ve yetim aylığı alanların, Türkiye sınırları içinde sahip oldukları brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskenine ilişkin olarak 2019 yılında emlak vergisi ödememeleri için elde ettikleri menkul sermaye iradı gelirlerinin yıllık toplam tutarının, 2018 yılı gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir dilimi tutarı olan 34 bin lirayı aşmaması gerekiyor.

1650 gün daha prim ödemelisiniz

SORU: 1 Ekim 1967 doğumluyum. SSK girişim 1 Nisan 1995 olup toplam 4100 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

HATİCE

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1650 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2025’de emekli olabilirsiniz.

Emekli ek ödemesi nedir nasıl hesaplanır?

SORU: 10 Ağustos 2018’den beri 4/c’den emekliyim. Yılbaşında emekli aylığına zam yapılırken ek ödemelere de zam yapılıyor mu, yoksa aynı mı kalıyor? Bir de çalışanların maaşları vergi dilimlerinden dolayı yılın bazı aylarında azalıyor. Bu durum emekli maaşlarında da var mı, yani emekli maaşlarına da vergi uygulanıyor mu?

YANIT: Ek ödeme, 2006 yılında kaldırılan vergi iadesinin yerine yapılan bir ödeme. Emekli aylıklarının yüzde 4’ü, ek ödeme olarak emekli aylıklarıyla birlikte ödeniyor. Emekli aylıklarına yapılan zamla birlikte, zamlı emekli aylığı üzerinden yüzde 4 oranında hesaplanan ek ödeme tutarı da artmış oluyor.

Örneğin, Aralık 2018’de banka hesabına 2.000 lira yatırılan 4/c emeklisinin çıplak emekli aylığı aslında 1.923,08 liradır. 2.000 liranın 76,92 lirası yüzde 4 ek ödemedir. 2019 Ocak ayında yapılan yüzde 10,73 oranındaki zamla çıplak emekli aylığı 2.129,43 lira olur. Bu tutar üzerinden yüzde 4 (85,18 lira) ek ödeme hesaplanır. Ek ödeme ile birlikte ele geçecek aylık tutarı 2.214,61 lira olur.

Emekli aylıklarından vergi kesintisi yapılmadığından, yılın herhangi bir ayında emekli aylığında azalma söz konusu olmaz.

Ya primi 5000 güne tamamlayacak ya da 60 yaşı dolduracaksınız

SORU:5 Ağustos 1963 doğumluyum. 1 Mart 1979’da sigortalı oldum ve 3032 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

ALİ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. 1968 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 568 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 5 Ağustos 2023’de emekli olmanızda mümkün.

Bağ-Kur emekli ana ve babaya çocuğundan aylık bağlamaz

SORU: Eşim ve ben SSK'dan emekliyiz. 1 Ocak 2017’de vefat eden Bağ-Kur emeklisi oğlumuzdan aylık bağlatabilir miyiz?

ARIKAN

YANIT: Bağ-Kur, emekli olan anne veya babaya, vefat eden Bağ-Kur emeklisi çocuklarından ölüm aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan maalesef oğlunuzdan aylık bağlatamazsınız.

Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmiyor

SORU: 15 Ekim 1969 doğumluyum. Mart 1994 SSK girişliyim. Toplam prim günüm 7144. Ne zaman emekli olurum? 1992 yılında 15 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yapmam halinde ne kadar faydası olur? Ayrıca bütün primlerim tavandan ödendi. Prim ödemeye 3.000 TL üzerinden devam ediyorum.

YANIT: 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla sigortalılık süreniz 8 yıldan fazla, 9,5 yıldan az olup, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 15 aylık askerlik sürenizin tamamını borçlansanız da 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla sigortalılık süreniz 9,5 yıldan fazla olmayacağından emeklilik yaşınız değişmez. 54 yaşınızı dolduracağınız 15 Ekim 2023 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Ayrıca priminizin tavandan ödenmediğini belirtmeliyim. Zira prime esas kazanç tavanı 2018 yılında 15.221 liraydı, 2019 yılında 19.188 lira oldu.

Doğum borçlanması için kaç lira ödemem gerekiyor?

SORU: 1977 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Nisan 1996. Şu an çalışmıyorum. 2004, 2008 ve 2015 doğumlu üç çocuğum var. Kaç lira ödeyip, yaşı beklemem gerekiyor?

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Mevcut prim gününüzü belirtmemişsiniz. Üç çocuk için de doğum borçlanması yapabilirsiniz. Çocuklarınızın doğum tarihlerinden itibaren iki yıl içinde kalan çalışmadığınız (prim ödenmemiş) süreleri borçlanabilirsiniz. Bu ikişer yıllık süreler içinde çalışmanız yoksa 720’şer günden 2160 gün borçlanmanız mümkün.

Borçlanma primi, asgari ücret ile asgari ücretin 7,5 katı arasında kalmak koşuluyla, belirleyeceğiniz kazanç üzerinden yüzde 32 oranında hesaplanıyor. Borçlanma primleri, asgari ücret artışına bağlı olarak 1 Ocak’tan itibaren yüzde 26 oranında arttı. Borçlanacağınız her bir gün için ödeyeceğiniz asgari prim tutarı 27,29 TL’dir. Buna göre, bir çocuk için yapacağınız iki yıllık (720 günlük) borçlanma karşılığı ödeyeceğiniz tutar 19.649, iki çocuk için 39.297 TL, üç çocuk için 58.946 TL olur.

57 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1 Haziran 1972 doğumluyum.1995-1997 arası 18 ay askerlik yaptım. İlk defa 5 Haziran 1997’de sigortalı oldum ve SSK’ya 210 gün prim ödemem var. 6 Kasım 2000’de devlet memuru oldum. Askeri gazinoda garsonluk yapıyorum. Askerliğimi borçlandım. Ne zaman emekli olabilirim?

KADİR

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Görevinize ara vermeden 15 Kasım 2023’e kadar devam ederek hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2029’da emekli olabilirsiniz.

İki aylık arasında tercih yapabilirsiniz

SORU: 1985 yılında Emekli Sandığından emekli oldum. 1971 yılından bu yana dulum. Babam Emekli Sandığından emekli maaşı almaktayken, 1976 yılında vefat etti. Babamdan maaş alan şu an kimse yok. Ben hem kendi maaşımı hem babamdan maaş alabilir miyim? Bu konuda Emekli Sandığına ve 170 telefon hattına sordum, “alabilirsin” dedi. SGK il müdürlüğüne gittim “alabilirsin” dedi. SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne (Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı) başvurdum. Onlar da “iki maaştan birini tercih edersiniz ancak” dedi. İki maaşı birlikte alabilmem için ne yapmam lazım?

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi olanların hak sahipleri hakkında 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanıyor. 5434 sayılı Kanunun 94. maddesine göre de iki yönden aylığa hak kazanlara tercih ettikleri aylık bağlanıyor.

Kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı ve babanızdan dolayı yetim aylığı olmak üzere hak kazandığınız iki aylığı birden alamazsınız. Ancak babanızdan bağlanacak aylığın yüksek olması halinde tercih yapabilirsiniz.

Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor

SORU: 25 Ağustos 1972 doğumluyum. 8 Mayıs 2002’den bu yana esnaf Bağ-Kuru ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapsam bir faydası olur mu?

AZİZ

YANIT: Prim ödemenizi 8 Mayıs 2027’ye kadar sürdürerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 25 Ağustos 2032’de emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez, sadece prim ödeme gün sayınızı artırır.

Ek-5 tarım sigortalısı hangi statüden emekli olur?

SORU: 20 Haziran 1964 doğumlu eşimin 4/a sigorta başlangıcı 15 Eylül 1986 olup, 16 Mart 1991’e kadar toplam 1253 prim günü var. 14 Ocak 1992 doğumlu bir kızımız var. 720 gün doğum borçlanması yaparak 3600 gün ile 4/a statüsünden emekli olabilmesi için nasıl bir yol izlemeliyiz? Eksik günleri 1260 gün kalana kadar 4/a statüsünden mi tamamlamalıyız? Eksik günleri ve doğum borçlanmasını Ek-5 tarım sigortalı olarak yaparsak hangi statüden emekli olur? Doğum borçlanmasını hangi statüden yaparsak daha avantajlı olur?

YANIT: Eşiniz eksik prim gününü ek-5 tarım sigortası kapsamında tamamlayabilir. Ek-5 tarım sigortası kapsamında ödenen primler 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. En fazla 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak da prim ödeyebilir. 4/a statüsünden emekli olabilmesi için önemli olan, son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1261 gününün 4/a kapsamında olmasıdır.

Doğum borçlanması primlerinin 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi için borçlanma başvurusu tarihinden önceki son sigortalılık halinin veya başvuru tarihindeki sigortalılık halinin 4/a kapsamında olması gerekir. Buna göre, isteğe bağlı prim ödeyecek ise doğum borçlanmasını isteğe bağlı sigortasını başlatmadan önce veya ek-5 tarım sigortası kapsamında sigortalı iken yapması gerekir.

57 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Şubat 1980 doğumluyum. 20 Ağustos 1997’de SSK  sigortam başladı. 6300 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olacağım.

GÜVEN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 12 Şubat 2037’de emekli olabilirsiniz.

Eski çalışma dönemimi hizmetime ekletebilir miyim?

SORU: Bayındırlık il müdürlüğünden mimar olarak 8 yıl önce emekli oldum. Bayındırlıkta çalışmadan önce 8 sene sigortalı olarak serbest büro çalışmam vardı. Fakat bu çalışma dönemine ait herhangi bir kayıt bulunamıyor. Birlikte çalıştığımız inşaat mühendisi arkadaşla ortaktık. Bu çalıştığım dönemi hizmetime ekletebilir miyim? Ekletebilirsem maaşımda artış olur mu? Birlikte çalıştığımız arkadaşım yasal olarak ne yapmamız gerekiyorsa yapalım, ben de yardımcı olurum diyor.

YANIT: Verdiğiniz bilgilerden sigortalı çalışmanızın hangi sigortalılık kapsamında olduğu anlaşılmıyor. SSK kapsamında çalıştıysanız, işvereniniz (ortağınız) işe giriş bildirgenizi vermemiş ise kayıt bulunmaz ve zamanaşımından dolayı yapabileceğiniz bir şey olmaz.

Ortak olarak Bağ-Kur kapsamında çalıştıysanız, Bağ-Kur sigortalılığınızın tescili için Bağ-Kur’a başvurmadıysanız, Bağ-Kur’da bu çalışmanızı tespit edip re’sen tescilinizi yapmadıysa yine kayıt bulunmaz ve yapabileceğiniz bir şey olmaz.

Haziran 2025’e kadar astsubaylığa devam etmelisiniz

Soru: 1 Mayıs 1979 doğumluyum. 30 Ağustos 1997 tarihinde astsubay oldum. Ne zaman emekli olabilirim?

FUAT

YANIT: Emekli Sandığında emekli olmak için: 25 yıl fiili hizmet ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Hak kazanacağınız fiili hizmet süresi zammı emeklilik yaşınızdan düşülecektir. Astsubay olarak 15 Haziran 2025 tarihine kadar çalışmanız halinde, 6 yıl 11 ay 8 gün fiili hizmet süresi zammı kazanırsınız. Fiili hizmet süresi zammınız 53 yaştan düştüğünde emekli olacağınız yaş 45 yaş 12 ay 22 güne düşecek. Ve 15 Haziran 2025 itibariyle bu yaşı da doldurmuş olacağınızdan bu tarihte emekli olacaksınız.

Kızım 27 Mart’taki düzenlemeden yararlanabilir mi?

SORU: Daha önce oğlumun yetim aylığı konusunda bilgi almıştım sizden. Verdiğiniz bilgiye göre oğlum için gerekli evrakları SGK’ya gönderdim, cevap bekliyorum. Kızım için de bilgi rica ediyorum. 27 yaşındaki kızım bekâr ve sigortalı çalışıyor. 6 yıl önce yetim maaşı kesildi. 27 Mart’taki yeni düzenlemeden o da faydalanabilir mi acaba? Yani tekrar yetim maaşı bağlanır mı?

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 34. maddesinde 27 Mart 2018 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan düzenleme ile öğrenimi devam eden çocuklar için sigortalı çalışmama koşuluna istisna getirildi. Yapılan düzenlemeye göre, 27 Mart 2018 tarihinden itibaren ölüm (yetim) aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklardan 4/a (SSK) kapsamında çalışanlara; 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurana kadar aylık bağlanacak. Aylık almakta iken 4/a kapsamında çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların da Kanunda belirtilen yaş ve öğrencilik nitelikleri devam ettiği sürece bağlanan aylıkları kesilmeyecek.

Oğlunuz 4/a kapsamında çalışsa da yükseköğrenime devam edip, 25 yaşını doldurmamış olduğundan yetim aylığı alabilecek. Kızınız 25 yaşını doldurmuş olduğundan, yükseköğrenim görüyor olsa dahi sigortalı çalıştığı sürece yetim aylığı bağlanmaz. Ancak çalışmaması halinde bekâr olmak koşuluyla yetim aylığı alabilir.

57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 9 Ekim 1967 doğumluyum. 1987-1989 yılları arasında askerlik yaptım. Sigorta giriş yılım 3 Nisan 1999 olup hiç ara boşluğum yok. Halen çalışmaktayım. Ne zaman emekli olurum?

MUSTAFA

YANIT: Askerlik sürenizin 140 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. ,Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 9 Ekim 2024’de emekli olabilirsiniz.

İkinci kez emekli olabilir miyim?

SORU: 1997 yılında emekli oldum. Sonra başka bir kurumda halen çalışmaktayım. 20 yıl oldu. Ayrılırsam bir daha emekli olabilir miyim?

YANIT: Emekli olduktan sonra hangi kurumda ve hangi sigortalılık kapsamında çalıştığınızı belirtmemişsiniz. Emeklilik sonrası özel sektörde 4/a (SSK) kapsamında çalışıyorsanız, emekli aylığınızı da alıyor olmalısınız. Bu durumda adınıza ödenen primler sosyal güvenlik destek primidir.

Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılan süreler, sigortalılık süresinden sayılmıyor, hizmet birleştirmesine ilişkin kanun hükümleri uygulanmıyor, toptan ödeme yapılmıyor. Ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneği ödenmesini sağlıyor. Bu nedenle de sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmanız ikinci bir emeklilik hakkı sağlamaz.

53 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 29 Nisan 1973 doğumluyum. 3 Aralık 1991 Bağ-Kur girişliyim. 2 Aralık 2017 tarihi itibari ile  24 yıl 7 ay Bağ-Kura, 193 günde SSK’ya prim ödemem var. Hangi tarihte emekli olurum.

GÜRCAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile, 53 yaşınızı dolduracağınız 29 Nisan 2026’da emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığım nasıl hesaplanacak?

SORU: 16 Ocak 1971 doğumluyum. SSK girişim Mart 1991. Daha sonra işten ayrıldım. 2012 yılından beri Ek-5 tarım sigortası primi ödüyorum. Prim gün sayım 5207. Ne zaman emekli olabilirim? Maaşım nasıl hesaplanır?

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz ve yaşınız dolmuş. 243 gün daha prim ödeyip, 5450 prim gününü tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığı hesabınız çok teknik ve karmaşık. En basit anlatımıyla şöyle söyleyebilirim. Önce 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için bu dönemlerdeki prime esas kazanç tutarlarınızın aylık ortalamaları ve toplam prim gün sayınıza göre hesaplanacak aylık bağlama oranları esas alınarak, söz konusu dönemler için tam aylıklarınız hesaplanacak. Bu hesaplamada üç ayrı dönem için üç ayrı aylık bağlama oranı uygulanacak. Prime esas kazançlarınız da güncelleme katsayısı ile güncellenecek. Sonra bu tam aylıklar, söz konusu dönemlere ilişkin prim gün sayılarınızın toplam prim gün sayınıza olan oranlarına göre kısmi aylığa dönüştürülecek. Üç ayrı kısmi aylığın toplamı da emekli aylığınızı oluşturacak.

54 yaşa tabisiniz

SORU: 10 Mayıs 1973 doğumluyum.1993’de askere gittim. 19 ay askerlik yaptım. 1994 askerden geldim. Ağustos 1995 ayında SSK’lı oldum. Ve askerlik borçlanmasını 19 ay olarak ödedim. Kaç yaşında emekli olabilirim?

RÜŞTÜ

YANIT: Askerlik borçlanması emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Mayıs 2027’de emekli olabilirsiniz.

Engelli hakkıyla emekli olan aylığı kesilmeden çalışabilir

SORU: 21 Eylül 1971 doğumluyum. 1990’da Bağ-Kurumu yatırmaya başladım. 1995 yılında SGK’lı oldum. 7000 iş günüm var. Gut, eklem ve KOAH hastasıyım. Malulen emekli olabilir miyim? Malulen emekli olup daha hafif bir işte çalışabilir miyim?

SALİH

YANIT: Prim ödemeniz yeterli. Ancak malulen emekli olmak için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranır. Ayrıca malulen emekli olduğunuzda emekli aylığınızı kestirmeden çalışamazsınız. Oysa yüzde 40 oranında işgücü kaybı raporu ve vergi indirim hakkı almanız halinde, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Şartları sağladığınızdan vergi indirim hakkı aldığınız tarih itibariyle emekli olur ve emeklilik döneminiz de de, destek primine tabi olarak emekli aylığınızı kesilmeden çalışabilirsiniz.

Prim ödemeyi ne zaman keseyim

SORU: 3 Şubat 1971 doğumluyum. 20 Ağustos 1995’den beri aralıksız Bağ-Kurluyum. 18 ay olan askerliğimi borçlandım. Acaba ne zaman prim ödemeyi kesip ne zaman emekli olabilirim?

YUSUF

YANIT: Askerlik borçlanması emekli olmak için; 9000 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 20 Şubat 2019’a kadar prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 3 Şubat 2025’de emekli olabilirsiniz. Priminizi 9000 güne tamamlayacağınız 20 Şubat 2019 itibariyle Bağ-Kurlu olmanızı gerektiren faaliyetinizi terk etmeniz halinde emekli olacağınız tarihe kadar prim ödemeyebilirsiniz.

Son yedi yıl hesabı nasıl yapılıyor?

SORU: 1958 doğumlu. İşe başlama 1976 Almanya, 15 gün. 4/a kapsamında 2015-2016 yıllarında 225 gün, iki çocuk için 2016’da yatırılan 1440 gün, 4/b isteğe bağlı 2016-2018 yıllarında yatırılan 885 gün prim ödemesi var. 3600 günle emekli olabilmek için 1035 güne ihtiyacı var. Ancak 4/a emeklisi olabilmesi için son 1261 günün 4/a kapsamında olması gerektiği biliniyor. 2016 yılında 4/a kapsamında yatırılan 225 gün, 1261güne dahil edilir mi, yani 4/a kapsamında 1035 gün prim ödemesi yeterli olur mu (yasada 7 yıl içerisinde gibi bir ifade geçiyor)?

YANIT: Birden fazla sigortalılık kapsamında prim ödemesi olanlar, son 7 yıllık (2520 günlük) prim ödeme süresi içinde prim gün sayısı fazla olan, prim günlerinin eşit olması halinde ise eşit prim günlerinden sonuncu olan sigortalılık statüsünden emekli olur. Bu hesaplamada, fiilen prim ödenmiş son 2520 gün değerlendirmeye alınır.

2016 yılında 4/a (SSK) kapsamındaki 225 prim günü son 2520 gün içinde kalacağından, 1261 gün hesabına dahil edilir. Buna göre de 3600 prim günüyle 4/a statüsünden emekli olabilmesi için 1035 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olması yeterli olur.

Bu arada, 1976 yılındaki Almanya çalışmasının sigorta başlangıcı ve prim gününe sayılması için bu süreyi borçlanmış olmak gerekiyor.

Bağ-Kura prim tevkifatı varsa geçmişten gün kazanılabilir

SORU: 1934 doğumlu olan babam, 13 Temmuz 2007 tarihinde vefat etti. Babamın 600 gün primi çıktığından anneme aylık bağlatamadık. Çünkü 900 gün prim lazımmış. SGK’dan babamın bir gün bile Bağ-Kuru olsa aylık bağlanırdı dendi. Babamın uzun yıllar önce Devletin Tekel fabrikasına vermiş olduğu tütün nedeniyle Bağ-Kurlu sayılıp anneme aylık bağlatmak mümkün mü?

YAŞAR

YANIT: Ürün satışlarından Bağ-Kura prim kesintisi 1 Nisan 1994’den itibaren başladı. Babanızın tekele tütün satışı bu tarihten itibarense ve tütün satışına ilişkin müstahsil makbuzlarında Bağ-Kur prim kesintisi varsa ve tütünü alan kurum prim kesintisini SGK’ya intikal ettirmişse, hak sahibi olarak anneniz tütün satışına ilişkin müstahsil makbuzlarıyla Bağ-Kura başvurarak, babanızın Bağ-Kur kaydını; prim kesintisi yapılan tarihi takip eden aybaşından itibaren yaptırabilir. Babanız adına tapu veya ziraat odası kaydı varsa Bağ-Kur sigortalılığı vefat tarihine kadar devam ettirilir. Tapu veya ziraat odası kaydı yoksa tevkifata esas ürüne ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, kooperatif veya birliklerine kaydı varsa da Bağ-Kur devam ettirilebilir. Buralarda da kaydı yoksa Bağ-Kur kaydı tevkifat yapılan yıl sonunda sonlandırılır. Böylece sadece Bağ-Kura prim tevkifatı yapılan tarihi takip eden aybaşından yıl sonuna kadar olan süre kazanılabilir. Bu yolla Bağ-Kurdan 300 gün kazanılması halinde, babanızın primi 900 güne tamamlanır ve SSK’dan annenize dul aylığı bağlanabilir. Ancak SGK’nın bir gün Bağ-Kur kaydıyla annenize nasıl aylık bağlayacağını anlayamadık.

Emekliliği hak ediyor muyum?

SORU: 17 Nisan 1966 doğumluyum. 15 Mayıs 1995’de SSK girişim var. 27 Mart 2000’den 16 Ocak 2015’e kadar Emekli Sandığına bağlı memur olarak görev yaptım. 23 Ocak 2015’den itibaren SSK kapsamında çalışmaktayım. Şu an işten ayrılsam emekliliği hak ediyor muyum? Hak edemiyorsam, hangi koşullarda hak ediyorum?

YANIT: 23 Ocak 2015 tarihinden itibaren aralıksız çalışıyorsanız, Emekli Sandığından sonra 4/a (SSK) kapsamındaki çalışmanız 3,5 yıldan (1260 günden) fazla olmalı. Bu durumda 4/a statüsünden 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 55 yaş şartlarıyla emekli olursunuz. Prim gününüz yeterli, ancak sigortalılık süresi ve yaş şartını henüz sağlamamışsınız. 25 yılınız 15 Mayıs 2020’de doluyor. 55 yaşınızı dolduracağınız 17 Nisan 2021 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Son ay ücreti emekli aylığını etkiler mi?

SORU: 26 yıldır özel sektörde çalışıyorum, iki gün sonra yaş tamam, prim 9000’i geçti. Firma konkordato istedi, maaşların bir bölümünü İŞKUR verecek. Bordroda maaşım son ay düşük gözükecek, emekli maaşımı etkiler mi? Ben yılbaşını geçip öyle dilekçe verecektim, yıl s...

YANIT: İşverenin konkordato ilan etmesi nedeniyle ödeme güçlüğüne düşmesi halinde, ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki ödenmeyen en fazla üç aylık temel ücret alacakları, işçinin başvurusu üzerine İŞKUR tarafından, Ücret Garanti Fonundan ödenir. Buradaki temel ücret, işçinin prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit ödeme dışında kalan prime esas kazancı üzerinden hesaplanan net ücreti ifade eder. Dolayısıyla maaşın bordroda düşük gözükmesi söz konusu olmaz. Ancak kısa çalışma halinde ücretlerin bir kısmının İŞKUR tarafından kısa çalışma ödeneği adı altında ödenmesi ve daha düşük bir prime esas kazanç bildirimi söz konusu olabilir.

Diğer yandan, son ayda veya son birkaç ayda maaşınız düşük gözükse de bu durum emekli aylığınızı olumsuz etkilemez. Zira emekli aylığınızın hesabında son veya son birkaç ayın prime esas kazancı değil, sigortalılığınız süresince üzerinde prim ödenen kazanç tutarlarınız dikkate alınacak.

Eşiniz primini 5825 güne tamamlayacak ve 52 yaşı dolduracak

SORU: Eşim 16 Şubat 1980 doğumlu eşimin SSK girişi 14 Şubat 1996 olup toplam 2550 gün prim ödemesi var. Bu sene içinde bir çocuk doğumu yaptı. Emeklilik şartları nasıl olur. Ne yapması lazım?

EMRAH

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. 3275 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5825 güne tamamlaması şartıyla, 52 yaşını dolduracağı 16 Şubat 2032’de emekli olabilir. Eşinizin, doğumundan sonraki iki yılda prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkı var. İsterse bu günleri doğum borçlanmasıyla kazanabilir.

Çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 2007 yılında özel sektörden tazminatımı alarak emekli oldum. 2013 yılından beri özel bir firmada çalışmaktayım. 56 yaşındayım. Bu firmadan kendi isteğimle ayrılırsam tazminat alabilir miyim? Emeklinin tazminat alması hangi şartlara tabiidir? Nihayetinde çalışanlar prim ödeme günü, emeklilik ya da işverenin işten çıkarması ile tazminat hakkı alırken, emekliler işten çıkarılmayı mı beklemeliler?

MURAT

YANIT: Çalışan emeklinin kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilmesi için; ya işverenin işine haksız yere son vermesi veya kendisinin haklı bir nedenle iş aksini fesih etmesi gerekir. Örneğin; yıllık izin kullandırılmıyorsa, ücret kanunda veya iş sözleşmesin de belirlenen kurallara göre ödenmiyorsa, mobbing(psikolojik taciz) uygulanıyorsa vb. nedenlerle çalışan emekli iş akdini fesih ederek kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir. Bunun dışında kıdem tazminatı alarak ayrılması mümkün değil.

Günü gelen emekli olmak zorunda mı?

SORU: Bekâr ve yetim olduğumdan hem annemden hem de babamdan yetim aylığı almaktayım. 2019 Temmuz ayında 4/a kapsamında 3600 günden emekliliğe hak kazanacağım. Fakat 3600 gün ile az maaş alacağımı düşündüğümden, Temmuz ayında emekliliğe başvurmadan yetim aylığı almaya devam edebilir miyim? Mevzuata göre mecburiyetim nedir?

YANIT: Emekli aylığı, emekli olmaya hak kazanan sigortalının başvurusu üzerine bağlanır. Emeklilik başvurusunda bulunmadığınız sürece SGK emekli aylığı bağlamaz ve anne ve babanızdan aylık almaya devam edebilirsiniz.

57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız mümkün

SORU: 6 Nisan 1975 doğumluyum. İlk işe tarihim 1 Şubat 1999’dur. 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

NURİ

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız,(sorunuzdan yaptığınız anlaşılıyor) askerlik sürenizin 70 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 6 Nisan 2032’de emekli olabilirsiniz.

Şizofreni hastası için parasal devlet desteği var mı?

SORU: Kızım 22 yaşında ve şizofreni hastası. Raporu var. Çalışması mümkün olmadığından benim vefat etmiş olan dedemin emekli aylığından faydalanabilir mi? Ya da kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için devletin bu tür hastalara sunduğu başka bir imkân var mı?

YANIT: Dedenizden kızınıza aylık bağlanmaz.

Yetkili hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az yüzde 70 oranında engelli olduğu belirtilmek suretiyle başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduğunun kanıtlanması ve her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı asgari ücretin net aylık tutarının 1/3’ünden az olduğu tespit edilip muhtaçlığına karar verilenlere, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre engelli aylığı bağlanıyor.

Ayrıca, her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgari ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden (bugün itibarıyla 967,27 TL) daha az olan bakıma ihtiyacı olan engelliler için 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre evde bakım ücreti ödeniyor.

Resmi sağlık kurulu raporu ile ağır engelli olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişi, bakıma ihtiyacı olan engelli kabul ediliyor.

2555 gün daha prim ödeyip 54 yaşı dolduracaksınız

SORU: 12 Aralık 1971 doğumluyum. 1 Nisan 1996 'da Bağ-Kur girişimle 60 gün prim ödemem var. Ayrıca 1 Ocak 2004 'ten bu yana 3060 günde SSK’ya prim ödemem var. Hala SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum?

OKTAY

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 2555 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2025’de emekli olabilirsiniz.

Geçmişe dönük eksik gün borçlanması

SORU: 1999-2009 yılları arasında ücretli öğretmen olarak görev yaptım. Primlerim eksik ödendi. Örneğin, bir ayda 12 gün. Kalan 18 günümü ödeyebilir miyim? 5510 sayılı Kanunun geçici 31. maddesi benim durumumdaki kişileri kapsıyor mu?

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 31. maddesi, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarında ek ders ücreti karşılığında ilgili mevzuat çerçevesinde uzman ve usta öğretici olarak çalıştırılanlara 25 Şubat 2011 tarihinden önceki çalışmalarından dolayı, ay içinde 30 günden eksik kalan süreleri borçlanma hakkı veriyor.

Geçici 31. maddede düzenlenen borçlanma hakkı ücretli öğretmenleri kapsamadığından, 1999-2009 yılları arasında ücretli öğretmen olarak çalışmanızdan dolayı ay içindeki 30 günden eksik kalan süreleri borçlanamazsınız.

56 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 28 Mayıs 1965 doğumluyum. 8 Ekim 1996 sigorta girişimle Türkiye’de 10 gün prim ödedim. 5425 gün yurtdışından, 652 günde Bağ- Kura olmak üzere toplam 6087 gün prim ödemem var. Kaç yaşında emekliliğe hak kazanıyorum. Halen yurtdışında yaşıyorum. Şuan çalışmıyorum.

EMRULLAH

YANIT: Yurtdışı çalışma sürenizi SSK’ya borçlandığınız anlaşılıyor.(borçlanmamışsanız SSK ya borçlanmalısınız) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 28 Mayıs 2021’de emekli olabilirsiniz.

Rapor süresi kıdem tazminatını etkiler mi?

SORU: Yabancı bir kurumda 2007’den itibaren çalışmaktayım. Prim günlerim ve yaşım emekli olmam için engel değil. 2017 Ocak ayında 7 ay rapor aldım, 2017 Ağustos’ta tekrar işe döndüm. 2018 Haziran'da yeniden tedavi için 9 aylık rapor aldım. Rapor süresi 2019 Mart'ta bitiyor. İşyerim bir sene ücretsiz izin vermek istiyor. Yani, iş yerimin önerisi Mart 2020'de işe dönmem. Maaşım ve SGK primlerim asgari ücretin üzerinde ve tam ödeniyor. 2020 veya sonrasında emekli olmak istersem, kıdem tazminatım ve emekli maaşımda raporlu ve ücretsiz izinli olduğum dönemler için kesinti olur mu, emekli maaşım olumsuz etkilenir mi? Benim için Mart 2019'da mı yoksa işe döndükten 1-2 sene sonra mı emekli olmak daha doğrudur?

YANIT: Kıdem tazminatına esas alınacak kıdem (çalışma) süresinin hesabına, makul süreyi aşmayan rapor süreleri dahildir. Makul süre, fesih bildirim (ihbar) süresi + 6 hafta olarak kabul ediliyor. Bunu aşan istirahat süreleri ile ücretsiz izin süreleri kıdem süresinden sayılmıyor. İşyerindeki çalışma sürenize göre bildirim süreniz 8 hafta. Bunun 6 hafta fazlası 14 hafta olur. Kıdem sürenizin hesabında, istirahat sürenizin 14 haftası dikkate alınır.

2020 veya sonrasında emekli olmanız halinde, emekli aylığınız rapor ve ücretsiz izinden dolayı olumsuz etkilenmez. Bu sürelerde prim ödenmemiş olacağından, aylık bağlama oranınıza olumlu ya da olumsuz etkisi olmaz. Ancak madem emekli olmaya hak kazandınız, ücretsiz izin kullanmak yerine rapor süreniz dolduktan sonra emekli olmanız daha doğru olur. Böylece bir yıl önceden emekli aylığı almaya başlamış olursunuz. Bir yıl sonra emekli olarak yeniden çalışmaya başlayabilirsiniz ve hem emekli aylığı hem de çalışmanız karşılığında ücret geliri olmak üzere iki ayrı geliriniz olur.

Anneniz ya 7000 gün prim ödeyecek ya da 25 yılı dolduracak

SORU: Annem 21 Mayıs 1968 doğumlu anemim SSK başlangıç tarihi 28 Ağustos 2004 olup 4676 gün primi var. Ne zaman emekli olabilir?

HATİCE

YANIT: Anneniz iki şekilde emekli olabilir. 1) 2324 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 21 Mayıs 2026’da.2) 4500 günden fazla primi olduğundan bundan sonra prim ödemse de, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 28 Ağustos 2029’da.

Almanya’daki başlangıç Türkiye’de de başlangıç sayılıyor

SORU: 2 Şubat 1973 doğumluyum. 1980’den bu yana Almanya’da yaşıyorum. Türkiye’den emekli olabilir miyim? Bilgilendirirseniz memnun olurum.

SEDAT

YANIT: Almanya’da sigorta başlangıç tarihi Türkiye’de de sigorta başlangıç tarihi sayılıyor. Almanya’daki çalışma sürenizi borçlanarak Türkiye’den emekli olmanız mümkün. Hangi şartlarla emekli olacağınızı Almanya’daki sigorta başlangıç tarihi belirler. Almanya’daki sigorta başlangıç tarihiniz ile askerlik tarihinizi ve süresini bildirirseniz, hangi şartlarla emekli olacağınızı hesaplayabiliriz.

Yetim aylığınız kesilince annenizin aylığı artar

SORU: 1 Ocak’ta işe başlayacağım. Babam SSK emeklisiydi, 5 Mart 1997’de vefat etti. Babamdan 530 lira maaş almaktayım. Annem Emekli Sandığından emekli. Annem babamdan da maaş alıyor. Ben tek çocuğum. Benim maaşım kesilince benim aldığım maaş anneme devredilebilir mi?

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce 506 sayılı SSK kapsamında bağlanan gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, yürürlükten kaldırılan 506 sayılı SSK hükümleri uygulanıyor.

Babanızdan annenize ve size bağlanan aylık, 1 Ekim 2008 tarihinden önce 506 sayılı Kanuna göre bağlanmış olduğundan, sizin aylığınız kesildiğinde, annenizin yüzde 50 olan aylık bağlama oranı yüzde 75’e yükselir. Sizin deyiminizle, sizin aldığınız aylık annenize devredilir.

Hizmet birleştirmesi ne zaman yapılmalı?

SORU: 22 Haziran 1969 doğumluyum. Ekim 2001’den bu yana MEB’de 657’ye tabi kadrolu öğretmenim. 22 Temmuz 1985 meslek lisesi stajından 40 gün primim var (biliyorum, başlangıç sayılmayacak diyeceksiniz, ancak personel müdürü primin tam yattığını söylemişti, neyse 1986’da 107 gün,1987’de 34 günüm daha var). Aralık1994-Temmuz 1995 arası 8 ay askerlik yaptım. Kasım 1995’ten Eylül 2001’e kadar kesintisiz hep özel sektörde SSK’lı çalıştım. Toplamda SSK dökümü 2195 gün gösteriyor. Ne zaman emekli olurum? Hizmet birleştirmesini ne zaman yaptırmalıyım?

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde sigorta başlangıcı değil, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan prim gün sayısı/hizmet süresi dikkate alınıyor. Staj dönemindeki primleriniz uzun vadeli sigorta kollarına tabi olsa da emeklilik şartlarınızın tespitinde staj başlangıç tarihiniz dikkate alınmaz, sadece 40 gün dikkate alınırdı.

4/c statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece hizmet süresi kazandırır. Yaşınız dolana kadar hizmet sürenizi tamamlamanız mümkün olup, 55 yaşınızı dolduracağınız 22 Haziran 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun ek 18. maddesine göre, intibak yaptırmak zorundasınız. Şimdi yapılmazsa, tespit edilince yapılır ve kesenek farkını faiziyle ödersiniz. Ayrıca SSK’lı çalışmanız öğretmen olarak gerçekleşti ise bir kısmı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36. maddesine göre kazanılmış hak aylık intibakına da sayılır. SSK’lı çalışma süreleriniz öğretmen olarak değilse, sadece emeklilik dereceniz artar.

51 yaşı dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 11 Temmuz 1969 doğumluyum. Sigorta girişim 15 Şubat 1989 olup 6000 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

AKIN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 11 Temmuz 2020’de emekli olabilirsiniz.

Toplu para ödeyerek emekli olunamıyor

SORU: 9 Eylül 1969 doğumluyum. 26 Eylül 1992 SSK girişimle 1480 gün prim ödemem var. Aradaki fark primi ödeyip emekli olma şansım var mı? Ya da başka türlü nasıl emekli olabilirim?

ANIL

YANIT: Maalesef toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok Sadece askerliğinizi borçlanarak gün kazanabilirsiniz. Bunun dışında toplu para ödeyerek gün kazanamazsınız. Muhtemelen sigorta başlangıç tarihinizden önce 18 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlanıp, ayrıca 3505 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 2120 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Aylığın kesilmesine itiraz edebilirsiniz

SORU: Annem, Almanya'dan emekli eşinden dul maaşı (eş 1994 vefat), annesinden Türkiye'den yetim maaşı (Bağ-Kur emeklisi 2010 vefat) ve babasından Türkiye'den yetim maaşı (SSK emeklisi 2014 vefat) almaktaydı. Annesinden aldığı maaşı kestiler ve yersiz ödeme adı altında 38 bin lira borç çıkardılar. Yurtdışından alınan ölüm aylığının Türkiye’den hak edilen ölüm aylığına etkisi var mıdır? Yapılan işlem doğru mudur? Bu işlemin kanuni gerekçeleri nelerdir? Bu işlem doğru değilse nasıl bir yol izlemeliyiz?

YANIT: Annenize eşinden dolayı Almanya’dan bağlanan dul aylığı, yetim aylıklarını etkilemez. Verdiğiniz bilgilere göre, annesinden bağlanan aylığın kesilmemesi gerekir. Ancak hem anneden hem babadan aylığa hak kazandığından, yüksek olan aylık tamdan, düşük olan aylık ise yüzde 50 oranında ödenir. Annesinden bağlanan aylık tamdan ödenmiş ise yüzde 50’lik kısmı için borç çıkarılmış olabilir, ancak bu da aylığın kesilmesini gerektirmez. Annenizin durumunu bu bilgiler kapsamında değerlendirerek yazıyı gönderen SGK il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak itiraz edebilirsiniz.

Yeraltı maden işinde çalışanların emeklilik şartları

SORU: 12 Ekim 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Ekim 1986. 1988-1997 yılları arasında 8 yıl yeraltı kömür madeninde çalıştım. Yeraltı çalışmalarım emeklilik yaşımı öne alır mı? “5 yıl yeraltında çalışanlar 2,5 yıl erken emekli olur” diye okudum, bu doğru mudur?

YANIT: Yaş indirimi, ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra maden işyerlerinin yeraltı işlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında uygulanıyor. Yeraltı maden işinde çalışmanız bu tarihten önce olduğundan yaş indiriminden yararlanamazsınız. Sizin için farklı özel emeklilik koşulları söz konusu.

Sigorta başlangıcınız ve maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışmanız 1 Ekim 2008 tarihinden önce ve 1800 günden fazla olduğundan bu çalışmanız, 5000 gün ve 50 yaş veya 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş şartlarıyla emekli olma hakkı sağlar. Ayrıca yeraltı maden işyerinde geçen çalışmalarınız 1800 günden fazla olduğundan, bu çalışmalarınızın dörtte biri toplam prim ödeme gün sayınıza ilave edilir.

Diğer yandan, Ekim 1986 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 5300 prim günüyle, 49 yaşınızı dolduracağınız 12 Ekim 2019 tarihinde emekli olmaya hak kazanıyorsunuz.

56 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 22 Ocak 1975 doğumluyum. 13 Ekim 1997'de sigortalı olarak işbaşı yaptım. 6246 gün primim var. Sigortaya girişim askerden geldikten sonra. Ne zaman emekli olabilirim.

HÜSEYİN

YANIT: Askerlik sürenin 5 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 22 Ocak 2031’de emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihinden önceki yaş düzeltmeleri dikkate alınır

SORU: 1 Ağustos 1993’de sigortalı oldum. Şu an 2450 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? Askerliğimi 1988-1989 arasında yaptım. Askerlik borçlanması yaşı etkiler mi? Kimlik de 9 Şubat 1968 doğumluyum. Ama ben yaşımı büyüttüm. Bilgilendirir misiniz?

BÜNYAMİN

YANIT: Yaşınızı ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra büyütmüşseniz, emeklilik işlemlerine, yeni değil eski doğum tarihiniz dikkate alınır. Ancak yaşınızı sigortalı olduğunuz tarihten önce büyütmüşseniz, emeklilik işlemlerinizde yeni doğum tarihiniz dikkate alınır. Askerlik sürenizin 250 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Asgari ücretli kapıcının maliyeti

SORU: İnternette araştırdım, kesin bir bilgi edinemedim. Çalışan konut kapıcısının işverene maliyeti ile emekli olup çalışan konut kapıcısının işverene maliyeti ne kadardır? Bilgilendirirseniz çok kişi de faydalanmış olur.

YANIT: Asgari ücretle çalıştırılan emekli olmayan kapıcı için yüzde 20,5 oranında (416,05 TL) sigorta primi, yüzde 2 oranında (40,59 TL) işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam yüzde 22,5 oranında (456,64 TL) işveren payı hesaplanıyor. Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde verilmesi ve primlerin de yasal süresi içinde ödenmesi halinde 5 puanlık (101,48 TL) prim indiriminden yararlanılıyor. Buna göre, emekli olmayan kapıcının maliyeti 2.384,66 TL oluyor. 2018 Ekim ayına kadar ayrıca aylık 100 TL asgari ücret desteğinden yararlanılıyordu (indirim yapılıyordu).

Asgari ücretle çalıştırılan emekli kapıcı için ise yüzde 24,5 oranında (497,23 TL) sosyal güvenlik destek primi işveren payı hesaplanıyor. Yüzde 5 prim indiriminden yararlanılamıyor. Ayrıca asgari ücret desteğinden de yararlanılamıyordu. Buna göre emekli kapıcının maliyeti 2.526,73 TL oluyor.

Sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: 1984 doğumlu eşimin hiç sigortası yok. 4 çocuk annesi. Emekli olması için bu saatten sonra ne yapılır? Çocuklar 16,14,10 ve 7 yaşlarında. Eşimin emekli edecek kanun var mı? Nasıl emekli olabilir?

MURAT

YANIT: Maalesef eşinizi bu durumuyla emekli edecek kanun yok. Eşiniz sigortalı bir işte çalışmaya başlayıp 4500 gün prim ödemesi halinde, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 2042 yılı Kasım ayı sonunda(58 yaşını da doldurmuş olması şartıyla) emekli olabilir. Sigorta başlangıcından önceki doğumlar borçlanılamadığından, doğum borçlanmasıyla gün kazanamaz.

Prim geri almayı değil emekli olmayı düşünmelisiniz

SORU: Emekli olamayanlara prim iadesi kanunu yürürlüğe girdi mi acaba? 60 yaşındayım. SSK girişim 1 Nisan 1980’de olup 2700 gün prim ödemem var. Emekli olamadım. Acaba bu kanunla prim iadesi alabilir miyim?

Nil

YANIT: Kanun yıllardan beri yürürlükte. Emekli olmak için aranan yaşı(erkek 60 kadın 58) doldurduğu halde emekli olacak kadar primi olmayanlar; talep etmeleri halinde ödedikleri primi “yaşlılık toptan ödemesi” adı altında geri alabiliyorlar. Ödediğiniz primleri talep etmeniz halinde geri alabilirsiniz. Ancak primlere 1 Ekim 2008’e kadar faiz veya herhangi bir fark işletilmediğinden, prim iadesi olarak alacağınız para taksi dolmuş paranızı karşılamaz. Bu nedenle prim iadesini değil, emekli olmayı düşünmelisiniz. 950 gün daha prim ödeyerek priminiz 3600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. İlk defa sigortalı olduğunuz 1980’den sonra doğum veya doğumlarınız varsa, doğum borçlanmasıyla da priminizi tamamlamanız mümkün olabilir. Varsa doğumlarınızın tarihlerini ve doğum sonraki iki yıl içinde prim ödeyip ödemediğinizi bildirirseniz daha net cevap verebiliriz.

Silinen Bağ-Kur süreleri tekrar kazanıla biliniyor mu?

SORU: SSK girişim 1987’de ama primim az. Ne zaman emekli olurum? Eskiye dönük Bağ-Kur borcunu üstlenenince emekli olur muyum?

SEVDA

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi ve prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Süre şartını sağladığınızdan, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarını birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca toplam 3600 gün prim ödemeniz şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün. Prim borcundan dolayı kaybettiğiniz Bağ-Kur süreleriniz varsa, silinen primleri güncel değerleri üstünden ödeyerek, kaybettiğinizi süreleri tekrar kazanmanız(ihya etmeniz) mümkün. Doğum tarihinizi, prim ödeme gün sayınızı, Bağ-Kurlu olduğunuz tarihleri ve silinen prim borcunuz olup olmadığı bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Askere giden kıdem tazminatını alabilir mi?

SORU: Askerlik nedeniyle 3 sene 6 ay çalıştığım iş yerinden kısa süre sonra ayrılmak durumundayım. Sizce tazminatımı verirken bir sorun çıkartılar mı?

AHMET

YANIT: Askere giden sigortalı talep etmesi halinde kıdem tazminatını alır. Askerlik nedeniyle işinizden ayrılmadan önce, askerliğinize ilişkin belgeleri işverene ibraz ederek kıdem tazminatınızın ödenmesini talep ettiğinizde, sorun yaşamadan kıdem tazminatınızı ödemeleri gerekir. Aksi halde yasal yolları(şikâyet, dava vb.) deneyerek kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

Prim gününüzü isteğe bağlı olarak tamamlayabilirsiniz

SORU: 29 Temmuz 1969 doğumluyum. Mayıs 1994 Bağ-Kur girişliyim ve o tarihten bu yana prim ödemesi yapıyorum. Bir ay içinde işyerimi kapatmayı düşünüyorum. 

1- Prim ödeme sürem ne zaman dolacak? 

2- Bundan sonraki prim ödemesini nasıl yapacağım? Aktif ticaret yapmadığına göre primlerimi dışarıdan yatırmaya devam mı edeceğim?

3- Ne zaman emekli olabilirim?

4- Şu anda 600 TL prim ödemesi yapıyorum. Ne kadar aylık bağlanır. Tavandan maaş alabilmem için ne yapmam gerekir?

YANIT: 1- Mayıs 1994’ten bu yana ara vermeden prim ödediyseniz, 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme şartını Mayıs 2019’da yerine getirmiş olursunuz.

2- Ticari faaliyetinize son verdikten sonra isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemek suretiyle prim gününüzü tamamlayabilirsiniz.

3- 54 yaşınızı dolduracağınız 29 Temmuz 2023 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

4- Sigorta primine esas kazancın üst sınırı asgari ücretin 7,5 katı olup bugün itibarıyla 15.221 TL. Verdiğiniz bilgiye göre primlerinizi asgari ücret üzerinden ödüyorsunuz. Bundan sonraki süreçte tavandan prim ödemeye devam etseniz de tavandan emekli maaşı alabilmeniz mümkün değil. Zira emekli aylığınızın hesabında belli bir dönemin değil, 1994 yılından bu yana üzerinden prim ödediğiniz kazanç tutarları dikkate alınacak.

Engelli hakkıyla nasıl emekli olabilirim?

SORU: 1967 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Haziran 1996. Prim gün sayım 3695. Kısa dönem 8 ay askerlik yaptım, emekliliğime saydırmadım. Yüzde 40 engelli raporum var. Engelli hakkıyla emekli olabilmek için nasıl bir yol izlemeliyim? Uzun süredir çalışmıyorum, bundan sonra da çalışabileceğimi sanmıyorum. İsteğe bağlı sigorta ödersem hangi tarihte emekli olabilirim?

YANIT: Yüzde 40 engelli raporunuza istinaden vergi indirim belgesi alabilirseniz, sigortalılık süreniz 17 yıldan fazla olduğundan, 3920 prim günüyle emekli olabilirsiniz. Ancak vergi indirim belgesi başvurusu için sigortalı çalışıyor olmak gerekiyor.

Vergi indirim belgesi almak için sigortalı bir işe girip, dilekçe, fotoğraf, nüfus cüzdan örneği ve çalıştığınız işyerinden alacağınız çalıştığınıza dair belge ile bulunduğunuz yerdeki defterdarlık gelir müdürlüğüne veya vergi dairesi müdürlüğüne ya da mal müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor. Vergi indirim belgesi aldıktan sonra eksik prim gününüzü askerlik borçlanmasıyla tamamlayabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyerek 5400 prim günüyle, 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Yaştan ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 20 Eylül 1971 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Kasım 1989 olup 1639 gün prim ödedim. Hala çalışıyorum. 1) Yaştan ne zamana emekli olurum? 2) Tam gün olursa ne zaman ne zaman emekli olurum?

Derya YILMAZ

YANIT: 1) 1961 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 20 Eylül 2029’da yaş haddinden emekli olabilirsiniz. 2) 3736 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Ayda 15 gün çalışan sağlık yardımı alabilir mi?

SORU: 4/a kapsamında bir fabrikada denetmen olarak çalışıyorum. Ekonomik zorluklar nedeniyle fabrika yılbaşından sonra yarım gün çalışacak ve ben de yarım gün çalışmış gibi yarım yevmiye maaş alacakmışım. Ayrıca bu nedenle 15 gün sigortalı gösterilecekmişim. Bu durumda 15 gün sigortalı gösterilirsem, sağlık yardımı alabilir miyim? Ayrıca herhangi bir prim ya da ücret ödemem gerekir mi? Bunun benim için bir mahsuru olur mu?

YANIT: Sizin gibi ay içerisinde 20 gün ve daha az çalışanların, 30 günden eksik günlerine ait genel sağlık sigortası (GSS) primlerini 30 güne tamamlamaları gerekiyor. Ancak evliyseniz ve eşiniz genel sağlık sigortalısı ise 30 günden eksik günler için onun bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılırsınız ve prim ödemeniz gerekmeksizin sağlık hizmeti alırsınız.

Emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigortalı kolları açısından ise 30 günden eksik kalan günler için isterseniz isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyeceğiniz süreler 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi kabul edilir.

75 gün daha prim ödeyip 50 yaşı dolduracaksınız

SORU: 26 Ekim 1969 doğumluyum. SSK girişim 1 Temmuz 1987’de olup 5300 gün prim ödemem mevcut. 1989’da 18 ay askerlik yaptım. Hala SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

BÜLENT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 75 gün daha prim ödeyerek priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 26 Ekim 2019’da emekli olabilirsiniz.

Babam Bağ-Kurunu 1993’e götürebilir mi?

SORU: 1953 doğumlu babamın 2011 tarihine kadar Bağ-Kur kaydı yok. 2011’den itibaren de esnaf olarak Bağ-Kura prim yatırıyor. 1993-1995 arasında 7 ay kadar vergi mükellefi, ticaret odası kaydı var. Ama Bağ-Kuru yok. 1975-1977 arası 24 ay askerlik yapmis. Babamın emekli olabilmesi için; askerliğini yatırıp, Bağ-Kur girişini geri çekerek borçlanıp emekli olmasını sağlayabilir miyim?

ÖZDEN

YANIT: Babanız askerliğini borçlanabilir. Başkaca borçlanma yapamaz. Ayrıca yeni bir kanun çıkmadığı sürece BAĞ-KUR’unu da vergi mükellefiyet tarihine çekemez. Yaş sorunu olmadığından, askerliğini borçlanıp toplam primini 15 tam yıla(5400 güne) tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Temmuz 2019’da emekli olabilirsiniz

SORU: 21 Nisan 1964 doğumluyum. 1 Ocak 1996’da tarım Bağ-Kuruna giriş yaptım. 1984- 1986 tarihinde 18 ay askerliğimi yaptım. Askerliğimi borçlanırsam hangi tarihte emekli olabilirim?

ZEKERİYA

YANIT: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ara vermeden prim ödemeniz halinde, priminizi 9000 güne tamamlayacağınız 1 Temmuz 2019’da emekli olabilirsiniz.

Vergi ödemeden otomobil almak için yüzde 90 oranında engelli olmak gerekiyor

SORU: Dedem 90 yaşında Yüzde 55 ağır özürlü olarak raporu var biz bu rapor üzerinden araç almak istiyoruz ama araç alınırsa aylık ödenen engelli parasının ödenmeyeceğini duyduk. Bu doğru mu acaba? Bir de bu raporla araç alınırken ne kadar bir fiyat uygunluğu olur yardımcı olursanız sevinirim.

SERKAN

YANIT: Engelli dedenize, Özel Tüketim Vergisi ödenmeden otomobil almak istediğiniz anlaşılıyor. Özel Tüketim vergisi istisnasından yararlanarak vergi ödemeden otomobil vb. araç almak için, en az yüzde 90 oranında engelli olmak gerekiyor. Yüzde 55 engel oranı ile dedenize ÖTV istisnasından yararlanarak otomobil alamazsınız.

SSK’dan yetim aylığı alan kız çocuğu çalışmaya başladığında aylığı kesilir

SORU: Eşinden boşanan komşum, vefat eden annesinden dolayı SSK’dan dul maaşı almakta. 2 çocuğum var. Yeni bir işe girerse annesinden aldığı dul maaşım kesilir mi?

OSMAN

YANIT: SSK sigortalı çalışan kız çocuklarına ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Komşunuz sigortalı çalışmaya başladığında, annesinden dolayı SSK’dan almakta olduğu yetim aylığı kesilir.

Kullanılmayan yıllık ücretli izin bir sonraki yıla devreder mi?

SORU: Belirsiz süreli iş akdiyle çalışan personel yıllık iznini kendi rızasıyla kullanmıyorsa (işverenin personelin iznini yıl içinde iş durumunu da dikkate alarak kullanmasını istemesine rağmen), izni bir sonraki yıla devreder mi? Personel, doğum izni dışında kendi rızasıyla kullandığı ücretsiz izinler nedeniyle yıllık izin hakkını eksik olarak mı kullanır?

Mehmet Turan

YANIT: Hak kazanılan yılık ücretli izinlerin kullanılmasında zamanaşımı süresi yok. İşçi kendi rızası ile kullanmasa da kullanmadığı yıllık izinleri sonraki yıllara devreder. İş sözleşmesinin sona ermesi halinde de hak kazanıp da kullanmadığı yıllık ücretli izin sürelerine ilişkin izin ücretlerinin ödenmesi gerekir.

Kullanılan ücretsiz izinler, yıllık ücretli izne mahsup edilemez. Diğer bir deyişle, personelin doğum izni dışında kullandığı ücretsiz izinler nedeniyle yıllık ücretli izni eksik kullandırılamaz.

Prim tamam yaş değil

SORU: 2 Mayıs 1969 doğumluyum. 14 Mayıs 1987’de sigortam başladı.  Doğum tarihim 1989 yılında askerlik yaptım.  Şu an 7600 günüm var. Askerliğimi saydırmama gerek var mı?  25 yılım  ve fazla günüm var. Ne zaman Emekli olabilirim?

HALİL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 2 Mayıs 2019’da emekli olabilirsiniz. Askerliğiniz sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğundan, borçlanma emekli olacağınız tarihi değiştirmez. Bu nedenle borçlanmanıza gerek yok.

Dükkân işleten tarım sigortalısı olamazsınız

SORU: 22 Temmuz 1971 doğumluyum. SSK tarım sigortası giriş tarihim 14 Aralık 1971’dir. Üzerimde dükkan olduğundan yasa beni 1 Ekim 2008'de Bağ-Kura aldı. Bağkur'a 4 yıl borcum var. Bana silinecek dediler. Ben tekrar SSK tarıma geçeceğim dedim. Bana SSK'dan Bağ-Kurdan TARIM SSK'ya devir ile ilgili görüş yazısı gelecekmiş. Bunula ilgili bilgi almak istiyorum.

ALAETTİN

YANIT: Sigorta başlangıcınızı yanlış yazmış olmalısınız. 1971 doğumlu biri 1971’de Tarım Sigortalısı olamaz. Vergi mükellefi olarak dükkanınızda ticari faaliyette bulunduğunuz sürece Bağ-Kur sigortalısı olmak zorundasınız, Tarım Sigortalısı olamazsınız. Ancak, faaliyetinizi terk eder, vergi kaydınızı kapatır ve sigortalıda çalışmazsanız, tarım sigortalısı olmanız mümkün.

57 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Ocak 1979 doğumluyum. İşe giriş tarihim 6 Şubat 1998 ve 4599 gün primim yatmış. Ne zaman emekli olabilirim?

Tamer Şahin

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. En az 5900 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 12 Ocak 2036 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Katsayı ve diğer unsurlardaki değişikliğe bağlı ikramiye farkı

12 Mayıs 2015 tarihinde yaş haddinden emekli oldum. Memurlar ayın 15’inden 15’ine maaş alıyor. Ancak Mayıs ayının 15'ine 3 gün kala maaşım geri alındı. Normal maaşı almalı mıydım yoksa kanuni olarak öyle mi gerekliydi?

Emekli ikramiyemi aldıktan sonra bana belli bir miktarda ikramiye farkı verildi. Son gelen memur maaşlarına 100 lira seyyanen zam yapılmasından sonra tekrar ikramiye farkı ödenir mi? Benim bildiğim “Memurlar yaş haddinden emekli olmaları halinde son 6 ay içinde gelen zam ve ek ödemelerden yararlanır” bilgisi doğru mu?

Abidin Karakurt

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 164. maddesine göre,  memurlara aylıkları her ayın başında peşin ödenir. Emekliye ayrılma ve ölüm hallerinde o aya ait peşin ödenen aylık geri alınmaz. Devlet memurları aylıklarını, 3472 sayılı Kanun uyarınca 15 Ekim 1987 tarihinden beri her ayın 15’inde peşin almaktadırlar. Buna göre, 12 Mayıs 2015 tarihinde yaşınızı doldurmanız nedeniyle yaş haddinden emekli olduysanız, 15 Nisan’da yatan maaşınızdan dolayı borç çıkarılmaz. Ancak 15 Mayıs’ta ödenmesi gereken maaşı alamazsınız. 15 Mayıs’tan itibaren emekli aylığına hak kazanırsınız.

Yaş haddi sebebiyle emekliye sevk edilenlere, aylığa hak kazandıkları tarihi takip eden üç ay içinde katsayılarda meydana gelecek artış nedeniyle oluşacak ikramiye farkları ile ilk mali yılın birinci ayında katsayılar dışındaki diğer unsurlarda meydana gelecek artışa bağlı ikramiye farkı ödeniyor. Size ödenen fark, katsayılardaki artışa bağlı olarak ödenmiş olmalı.

Memur emekli aylıklarında 100 TL artış sağlayan düzenleme, 2016 ve 2017 yıllarını kapsayan toplu sözleşmeye göre ilk mali yılın birinci ayında (Ocak 2016’da) uygulanmaya başlayacaktı ve ikramiye farkı almanız söz konusu olabilecekti. Ancak Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu artışı 1 Eylül’den başlatan düzenleme yapıldı. Bu durumda ikramiye farkı ödenmeyebilir. İsterseniz ikramiye farkı için yazılı olarak başvurup, talebinizin reddi halinde yargı yoluna başvurabilirsiniz.

7000 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

Soru: 1977 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 19 Mart 2001 olup, 2940 gün prim ödemem var. Askerliğimi SSK girişimden önce yaptım. Askerliğim borçlanırsam emeklilik için faydası olur mu?

DEVRİM

Cevap: Muhtemelen 18 ay askerlik yaptınız. Askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırıyor. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayabileceğinizden askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 4060 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yaş şartının iptali için AYM’ye başvurabilir miyim?

SORU: 22 Ocak 1972 doğumluyum. 24 Ağustos 1990'da devlet memuru olarak işe başladım. Daha sonra hiç ara vermeden 25 Aralık 1995'te Vakıfbank'ta çalışmaya başladım ve halen çalışmaktayım. Askerliğimi 8 ay olarak 1999'da yaptım. Vakıfbank'ın geçici 20. madde kapsamında kurulan emekli sandığı var. Normalde 24 Ağustos 2015'te emekli olabiliyordum. Ancak yaş şartı getirildiği için 52 yaşa tabiyim.  

1- İşten ayrılmam ve SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışmam durumunda Vakıfbank sandığındaki emeklilik (20 yıllık prim) durumum ne olacak?

2- Anayasa Mahkemesine yaş şartının iptali için dava açabilir miyim? Çünkü yaş şartı sonradan getirilerek geriye dönük hak kaybına neden olunmuştur.

3- Başka bir işte veya Bağ-Kur kapsamında çalışmam halinde, Vakıfbank sandığına dışarıdan emeklilik ve sağlık primi ödeyebilir miyim?

Ömer Ufacık

YANIT: 1- Vakıfbank’tan ayrılıp, 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışmaya başlamanız halinde, Vakıfbank emekli sandığından ayrıca emekliliğiniz söz konusu olmaz. Birden fazla sigortalılık kapsamında ödenen primler, emekli olurken birleştirilir. Son 2520 günlük prim ödemenize bakılır, daha çok hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz.

2- 8 Eylül 1999 tarihinde emeklilik yaşının yükseltilmesiyle getirilen kademeli yaş şartına ilişkin hükümler daha önce Anayasa Mahkemesine taşındı. Mahkeme de emeklilik şartları açısından kazanılmış hak olmayacağına ve beklenen hak olacağına, henüz şartlarını sağlamamış olanlar açısından da bu şartların her zaman değiştirilebileceğine karar verdi.

3- 4/a veya 4/b kapsamında çalışırken Vakıfbank emekli sandığına dışarıdan prim ödeyemezsiniz.

Vergi indirimi alıp primi 4400 güne tamamlamalısınız

Soru: 20 Mayıs 1980 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Kasım 2007’dir. Yüzde 40 engelliyim. Askerlikten muafım. 1060 gün prim ödemem var. Vergi indirimi alırsam ne zaman emekli olabilirim?

İsmail KORKMAZ

YANIT: Vergi indirimi alabilirseniz, 3 ncü derece engelli olarak emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve 3340 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 4400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sağ kalan eşe bağlanacak aylığın oranı

SORU: Allah şifa versin sevgili Şükrü Hocamızdan sonra sizin yazdığınız bilgilerden faydalanıyoruz.

1- 25 Ağustos tarihli Sözcü gazetesindeki yazınızda eşlerden birinin ölümü halinde sağ kalana bağlanacak aylık oranında sosyal güvenlik kurumuna göre mi cinsiyete göre mi konusu müphem kaldı veya ben anlayamadım. Şöyle ki soruyu yönelten Emekli Sandığından emekli Abbas beyin ölümü halinde SSK’dan emekli eşi, kendi emekli maaşı ile eşinin maaşının yüzde 75’ini; SSK’dan emekli eşinin ölümü halinde Emekli Sandığından emekli Abbas bey kendi emekli maaşı ile eşinin maaşının yüzde 50’sini alıyor. Bizde ise durum tam tersi. Ben (erkek) SSK’dan, eşim Emekli Sandığından emekliyiz. Bu durumda, benim ölümüm halinde eşim kendi maaşı ile benim emekli maaşımın yüzde 75’ini mi alacak yoksa yüzde 50’sini mi?

2- Benim SGK dışında özel vakıftan da emekliliğim var. Koşulları SSK yasalarını içeriyor. Benim ölümüm halinde eşime vakıftan bağlanacak emekli maaşının oranı ne olacak? Ersavaş Taş

YANIT: 1- Sağ kalan eşe, vefat eden eşten bağlanacak aylığın oranı cinsiyete göre değil, vefat eden ve sağ kalan eşin sigortalılık statülerine göre değişiyor. 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanununa tabi çalışması olanların hak sahiplerine, vefat tarihine bakılmaksızın 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre; 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olanların 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefatı halinde, hak sahiplerine 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu hükümlerine göre aylık bağlanıyor. Buna göre, Allah geçinden versin vefatınız halinde, eşiniz kendi emekli aylığını almaya devam edecek. Sizin aylığınızın yüzde 50’si bağlanacak. Tersi durumda, size eşinizin aylığının yüzde 75’i bağlanacak.

2- Özel vakıf emekli sandığından bağlanacak aylığın oranı için vakıf senedindeki hükümlere bakmak gerekiyor.

Düşük maaş bağla erken emekli et usulü yok

Soru:10 Haziran 1976 doğumluyum. 1 Temmuz 1996 sigorta başlangıcım. Toplamda ise 5284 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Ya da düşük maaşlı erken emekli olunur mu?

BİROL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 541 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Haziran 2032’ de emekli olabilirsiniz. Maalesef düşük maaşla daha erken emekli olma imkânınızda bulunmuyor.

Doğum sonrası iki yılda prim ödenmeyen günler borçlanabilir

Soru: 3 Kasım 1974 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Temmuz 1987 olup şuan 3182 gün prim ödemem var. Buna istinaden biri 20 Temmuz 1992 doğumlu diğeri  11 Nisan 1994 doğumlu  iki çocuğum var. İki çocuk borçlanmasını ödeyebilir miyim? Ödersem ne zaman emekli olabilirim?

RABİA

YANIT: Birinci doğumunuz ile ikinci doğumunuz arasındaki sürede(621 gün) ve ikinci doğumundan sonraki iki yıl içinde(720 gün) prim ödememişseniz, bu süreleri borçlanarak toplam 1341 gün kazanabilirsiniz.

Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasıyla 1341 gün kazanabiliyorsanız, borçlanmadan ayrıca 702 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla, 44 yaşınızı dolduracağınız 3 Kasım 2018’de emekli olabilirsiniz. Şayet doğum borçlanması yapamıyorsanız, 2043 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Engelli ve muhtaç çocuğa yetim aylığı bağlanması

SORU: Yüzde 99 engelli olan 26 yaşında bir oğlum var. Raporu sürekli ve özürlü sağlık kurulundan alınma. Ben öğretim görevlisi emeklisiyim ve oğlumun bakımı benim üzerimde. Annesi de öğretmen emeklisi. Çocuğumun ileride sıkıntı yaşamaması için ne yapabilirim? Benim vasilik davası açarak çocuğun vasisi olmam yararlı olacak mı? İleride bizim vefatımızdan sonra çocuğumuz eşimin ve benim emekli maaşımızı alabilecek mi?

Hasan K.

YANIT: Allah geçinden versin, sizin veya eşinizin vefatı halinde oğlunuza vefat eden anne veya babasından aylık bağlanır. Aylık bağlanması için sağlık kurulu raporunun SGK sağlık kurulunca onaylanması gerekir. Her ikinizin de vefatı halinde ise hem sizden hem de eşinizden aylık bağlanmaz, yüksek olan aylığı tercih edebilir.

Vasi tayini, diğer bir ifadeyle vasi atama sebepleri temel olarak iki durumda söz konusu olabiliyor. Bunlarından birincisi yaş küçüklüğü ikincisi ise kısıtlılık halidir. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı ya da kişinin kendi talebi halinde kısıtlama ve vasi atanması istenebilmektedir. Çocuğunuzun engellilik haline ilişkin sağlık sorununun ne olduğunu belirtmemişsiniz. Engellilik nedeni vasi tayini için uygunsa ve sizin için de gerekli ise dava açabilirsiniz.

SSK’dan emekli olanın fiili hizmet süresi zammı yaştan düşmez

Soru:1 Haziran 1975 doğumluyum. Orduda 1 Ağustos 1995 ile 1 Ağustos 2009 yılları arası uzman jandarma çavuş olarak görev yaptım. Bu hizmetlerim karşılığında 4 sene fiili hizmet zammı aldım. Şu anda SSK’lı olarak çalışıyorum ve 1200 gün primim var ne zaman emekli olurum fiili hizmet zammı yaşımdan düşer mi?

ÖMER

YANIT: 60 gün daha prim ödeyerek SSK’ya ödediğinizi primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 1260 günle prim ödemeniz yeterli hale geleceğinden, 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2029’da emekli olabilirsiniz. Fiili hizmet süresi zammı prim ödeme gün sayınıza ilave edilecek. Ancak Emekli Sandığından emekli olmadığınızdan, yaş haddinden düşmeyecek.

İlk eşimden de aylık alabilir miyim?

SORU: Eşim 1988 yılında vefat etti, Bağ-Kur prim borçlarını ödedim ve maaş bağlandı. 1993 yılında yeniden evlendim, Bağ-Kur’a bildirdim maaşım kesildi. İkinci eşim de vefat etti ve 1998’de Emekli Sandığından maaş bağlandı. Bu durumda ilk eşimden de maaş alabilir miyim? Halen aldığım maaştan eşimin kızı da pay alıyor. Ancak kendisi yurt dışında çalışıyor, maaşı alması yasal mı?

Leman Altınatası

YANIT: Her iki eşinizin de vefat tarihleri 1 Ekim 2008 tarihinden önce ve farklı kurumlardan emekli olduklarından, Bağ-Kur emeklisi olan ilk eşinizden de aylık alırsınız.

İkinci eşinizden yetim aylığı alan kızının yurtdışında çalışması babasından aylık almasına engel değil. Emekli Sandığından yetim aylığı alan kız çocuğunun ancak Türk vatandaşlığından çıkarılması, Türk vatandaşlığını bırakması ve yabancı ülke uyruğuna girmesi halinde aylık alma hakkı düşer.

Zorunlu emekliliğe sevk tarihiniz 20 Ağustos 2019’dur

SORU: 20 Ağustos 1954 doğumluyum. İş hayatıma 28 Nisan 1977 yılında  memur olarak başladım ve hala çalışmaktayım. Sizden ricam yaş'dan dolayı hangi tarihte emekli olurum acaba? Yıl sonuna kadar çalışabilecek miyim? Tabi’ki her şeyden önce sağlığım elverdiği sürece.

Ahmet Hamdi TÜRKÖZÜ

YANIT: 65 yaştan zorunlu emekliliğe sevk tarihiniz 20 Ağustos 2019 dur. Bu tarihe kadar çalışabilirsiniz.

SGK emekli aylığının ne kadarını haczedebilir?

SORU: 2013 Temmuz ayında ticareti büyük zararlarla bıraktım. 1994 yılından beri emekliyim. Mali durumum nedeniyle SGDP ve çalışanların primlerini ödeyemedim. 2013 yılından beri SGK şube kesintisi olarak emekli maaşımın 1/3’ünü, SGDP ise 1/4’ünü yani maaşımın 2/3’ünü kesiyor. 1.200 TL maaşımdan elime 2 yıldır 477 TL geçiyor, zor durumdayım. SGK’ya kesinti fazlalığına itiraz dilekçesi verdim, Bimer’e yazdım, cevap vermediler. Kurum bu iki kesintiyi maaşımdan kesebilir mi? Ne önerirsiniz? Başka gelirim de bulunmamaktadır.

Bülent Hitay

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumunun, icra takip haciz ve satış işlemleri hakkındaki 21.06.2011 tarih ve 2011/53 sayılı Genelgesinde, Kurumun süresinde ödenmeyen prim ve diğer alacakları için emekli aylıklarının kısmen haczedilebileceği, haczolunacak miktarın emekli aylığının üçte birinden çok, dörtte birinden az olamayacağı açıklanmış. Söz konusu genelgede yapılan açıklamayı ilgi göstererek, yazılı olarak SGK’ya itirazda bulunabilirsiniz.

Babanız isteğe bağlıya 730 günden fazla prim ödememeli

SORU: Babam 1 Temmuz 1950 doğumlu. Sigorta girişi 1979 olup, yaklaşık 1.000 gün sigortalık süresi 500 gün isteğe bağlı toplam 1500 gün primi var. Şuan isteğe bağlı sigortalı ve ödeme yapıyoruz. 20 ay askerlik süresi var. 3.000 gün prim 600 askerlik ile ne zaman emekli olabilir?

VURAL

YANIT: Babanız SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerliğini borçlandıktan sonra 1500 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı olarak 730 gün daha prim ödedikten sonra isteğe bağlıdan çıkıp, kalan prim eksiği olan 770 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemeli. Aksi takdirde belirttiğimiz şartlarda emekli olamaz.

Ek-5 tarım sigortası ile 4/a (SSK) sigortası arasında fark var mı?

SORU: Son 3,5 sene ödeyeceğim prim açısından, Ek-5 tarım sigortası ile 4/a (SSK)’dan hangisi daha avantajlı? Yoksa farkı yok mu, tarımın primi neden düşük?

Umut Tanrıkulu

YANIT: Ek-5 tarım sigortası kapsamında prim ödeyenler de 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılıyorlar. Dolayısıyla Ek-5. madde kapsamında sigortalı olmakla, bir işverene bağlı olarak 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olmak arasında bir fark yok. Ek-5. maddeyle yapılan düzenleme ile tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigorta kapsamına alınmaları ve tarım ve orman işlerinde kendi nam ve hesabına çalışan sigortalılar gibi düşük miktarda prim ödemeleri öngörülmüş.

Bu bağlamda, ödenecek primlerin, başlangıç yılı olan 2011 yılı için prime esas günlük kazanç alt sınırının 18 katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için bir puan artırılmak suretiyle 30 günü geçmemek üzere alınmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.

9000 gün prim ve 54 yaş şartını birlikte sağlamalısınız

SORU: 1996'dan beri düzenli olarak Bağ-Kur yatırıyorum. Ne zaman Emekli olabilirim?

HÜSEYİN

YANIT: Doğum ve askerlik tarihinizi askerlik sürenizi bildirmemiş, Bağ-Kur başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Bu nedenle, sorunuzu 1 Ocak 1996 da Bağ-Kurlu olduğunuz ve bugüne kadar aralıksız prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Ocak 2021’e kadar ara vermeden prim ödeyerek prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız tarihte 54 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emeklilik primi ödenmediğinden staj başlangıç sayılmıyor

SORU: 12 Nisan 1981 doğumluyum.1997 de öğrenciyken staj yaparken sigorta girişim yapıldı. 1980 gün prim ödemem var. Acaba kaç yaşında ve kaç işgünü şartıyla emekli olabilirim?

VEYSİ

YANIT: Staj sigortasında, kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Sigorta başlangıcı, kişi adına ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenen gündür. Bu nedenle sigorta başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa emeklilik primi ödenen gündür. Adınıza ilk defa 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihte, yani 8 Eylül 1999’dan önce prim ödendiğini varsayarsak, toplam 5975 gün prim ödemeniz şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emeklilik nedeniyle ayrıldığınızda maaş iadesi olmaz

SORU: 25 Eylül 2015 tarihinde, 44 yıl 4 ay hizmetle Emekli Sandığından yaş haddinden mecburi emekliyim. Sorum şöyle; 15 Ağustos 2015 maaşını alıp 25 Ağustos’ta emekli olsam, iadem olur mu veya emekli maaşından kesilir mi? Diğer sorum, 15 Eylül 2015’te kurum bana maaş verir mi? 15 Ağustos 2015’te değil de 15 Eylül 2015’te emekli olursam, (25 Eylül yaş haddi olduğu için) 10 günlük mü maaş verirler yoksa 14 Ekim’e kadar olan normal maaşı mı?

Alev

YANIT: 15 Ağustos 2015 maaşını aldıktan sonra, 25 Ağustos’ta emekliliğe başvurursanız; 15 Ağustos maaşından iade söz konusu olmaz, 15-30 Eylül için 15 günlük emekli aylığı ödenir. 1 Ekim’den itibaren de normal emekli aylığınız başlar. 15 Eylül 2015 maaşını aldıktan sonra, 25 Eylül’de yaştan re’sen emekli olduğunuzda; 15 Eylül maaşından yine iade söz konusu olmaz, 15-30 Ekim için 15 günlük emekli aylığı ödenir. 1 Kasım’dan itibaren de normal emekli aylığınız başlar.

Bulgaristan’daki askerlik sürenizin 18 ayını borçlanabilirsiniz

SORU: 1967 Bulgaristan doğumluyum. Ekim 1986 – Eylül 1988 arası Bulgaristan’da 2 yıl askerlik yaptım. Ocak 1990’da Bulgaristan’da kendi şirketimi kurup, yaklaşık 1,5 yıl ticari faaliyette bulundum ve sigorta primlerini ödedim. Ocak 1993 – Mayıs 1999 arası İngiltere’de çalıştım, yaklaşık 6 yıllık ödenmiş sigorta primim var. 2000 yılından beri Türkiye’de yaşıyorum (bireysel olarak göç ettim). 2005 yılında Türk vatandaşlığına kabul edildim. Türkiye’de işe giriş tarihim 1 Şubat 2001. Şu ana kadar yaklaşık 4700 prim günüm var. SGK internet sitesi üzerinden 60 yaşında, 4500 veya 7000 gün ile emekli olabileceğim gözüküyor. Türkiye’de daha erken yaşta emekli olabilmem için Bulgaristan’da yaptığım askerlik ve şirketimden dolayı ödediğim primler ile İngiltere’de ödediğim primlerin herhangi birinden  faydalanabilir miyim?

S. R.

YANIT: Zorunlu göçe tabi tutularak gelmediğinizden, Bulgaristan’daki çalışma sürelerinizi; İngiltere’de çalıştığınız sürede de Türk vatandaşı olmadığınızdan, İngiltere’deki çalışma sürelerinizi borçlanamazsınız. Sadece, belgelemek koşuluyla Bulgaristan’daki askerlik sürenizin 18 ayını borçlanabilirsiniz. Bu durumda sigorta başlangıcınız 1 Ağustos 1999 tarihine geri gider. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim gününüzü 5975 güne tamamlayıp, 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Kıdem tazminatınız ödenmezse yargı yoluyla alabilirsiniz

SORU: 15 yıldır aynı işyerinde çalışmaktayım. 5000 gün primim var 1988 SGK girişim var. 1970 doğumluyum. İşyerinden ayrılıp tazminatımı alabilir miyim? Vermese ne yapmam gerekiyor, yasal yollarla alabilir miyim? Aydınlatırsanız çok memnun olurum.

MACİT

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında aranan şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim şartını sağladığınızdan, SGK’dan “ kıdem tazminatı alabilir yazısı” alarak işverene ibraz ederek kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Ödemezlerse iş mahkemesine dava açıp, ödenmeyen tazminatınızı kanuni faiziyle birlikte yargı yoluyla alabilirsiniz.

Eşim Bağ-Kur primlerini geri alabilir mi?

SORU: Eşim 2 Temmuz 1972 doğumlu olup, 1 Ağustos 2015 tarihinde ticari faaliyetinden dolayı Bağ-Kur'a kaydoldu. Eşim 3 yıl Bağ-Kur primi ödedikten sonra ticari faaliyetine son verip, ben SSK'dan emekli (3 yıl sonra) olduktan sonra kendi adıma çalıştıracağım. Eşim bundan sonra hiç bir ticari faaliyette bulunmayacak. Bundan dolayı eşim ödemiş olduğu Bağ-Kur primlerini geri alabilir mi?

Tarık Muhteşem Tantuğ

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlardan, herhangi bir nedenle işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme şeklinde verilir.

Buna göre, eşinizin ödediği primlerin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait olan yüzde 20’lik kısmı, sigorta başlangıcı 1 Ekim 2008 tarihinden sonra olduğundan 65 yaşını doldurduktan sonra, talebi üzerine güncellenerek iade edilir. Genel sağlık sigortası ile iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortasına ait olan yüzde 14,5’lik kısmı iade edilmez.

1 Ocak 2036’dan önce primi 7200 güne tamamlamalısınız

SORU: 28 Aralık 1989 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 9 Şubat 2010 dur. 700 gün prim ödemem var. Emeklilik için hangi şartlara tabiyim?

HAKAN

YANIT: 1 Ocak 2036’ya kadar 6500 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7200 güne tamamlamanız halinde, 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Aralık 2049’da emekli olabilirsiniz. Priminizi 1 Ocak 2036’dan sonra 7200 güne tamamlarsanız, emekli olacağınız yaş; primi tamamlama tarihinize göre, kademeli olarak 65’e kadar çıkabilir.

GSS için ödeme yapmam gerekiyor mu?

SORU: 2,5 yıldır çalıştığım işimden Aralık 2014 sonunda ayrıldım. 1986 doğumlu ve bekârım, ailemle yaşıyorum. Bu zaman zarfında kendimi bir yerde çalışıyor filan göstermedim. Özel sağlık sigortam olduğu için GSS için girişimim olmadı. Genel sağlık sigortası için herhangi bir ödeme yapmamız gerekiyor mu, cezaya tabi bir işlem var mı? İşsizken uygulamamız gereken herhangi bir süreç var mı yoksa yeni bir işe başlayana kadar beklememiz doğru mu?

Özge Sağınç

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle anne veya babanızın bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında idiyseniz, işten ayrıldıktan sonra da tekrar bakmakla yükümlü olunan kişi sayılırsınız. İşten ayrıldığınız tarihi izleyen 100. günün sonundan itibaren bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmeti alırsınız. Aksi halde 100. günün sonunda zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılırsınız. Özel sağlık sigortanızın olması da zorunlu genel sağlık sigortalısı olmanızı etkilemez. Bu durumda, 30 Eylül 2015 tarihine kadar gelir testi için başvurabilirsiniz.

Gelir testi sonucu, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa primleriniz devlet tarafından ödenir ve borç çıkmaz. Asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında çıkarsa, asgari ücretin üçte biri üzerinden; asgari ücret ile iki asgari ücret arasında çıkarsa asgari ücret üzerinden; iki asgari ücret ve üzerinde çıkarsa iki asgari ücret tutarı üzerinden yüzde 12 oranında genel sağlık sigortası primi ödemeniz gerekir. Test sonucuna göre hesaplanacak prim borcunu 2015 Ekim sonuna kadar SGK’ya başvurarak yapılandırabilir, ilk taksiti 2015 Kasım ayından başlamak üzere 18 taksitte ve üç yıl içinde ödeyebilirsiniz.

3600 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1995 yılında Bağ-Kurlu oldum. Askerlik hariç 90 günlük prim ödemem var. 1964 doğumluyum. Kaç günlük primi ödeyip kaç yaşında hangi sene emekli olabilirim?

ERDOĞAN

YANIT: Bağ-Kura sadece 90 gün prim ödemeniz varsa, SSK’dan emekli olmanız avantajlı. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra, son 1260 günü sigortalı çalışarak SSK’ya ödemek suretiyle 2970 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2025’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı SGK alacağı için haczedilebilir

SORU: Bir tekstil atölyem vardı. Mali imkânsızlıklardan dolayı 1998 yılında faaliyetine son verdim, çalışanlarımın SSK primlerini de ödeyemedim. Annem formalite icabı şirket müdürü ve babam da hissedardı. Ben SSK'dan emekli oldum. Annem ve babam ise Emekli Sandığından emekliler. SSK bana emekli maaşı bağladı, fakat borcuma karşılık maaşımdan her ay kesinti yapıyor. Bundan hariç, anne ve babamın emekli maaşlarına da 1 Haziran 2012 tarihinde 7'şer bin lira haciz koydu. Maaşlarından kesinti yapılarak bu bedelleri ödediler. Sizin köşenizde verdiğiniz cevapları okuduğumda Emekli Sandığı maaşlarından icra kesintisi yapılamayacağını anlıyorum. Acaba bu konu anne ve babam için de geçerli midir? Ödemiş oldukları paraları geri talep edebilirler mi?

Fatuş Urun

YANIT: Emekli aylıkları, SGK alacakları ile nafaka borçları dışında haczedilemiyor. SGK alacakları için haciz mümkün. Bahsettiğiniz yazım, SGK alacağı dışındaki alacaklarla (kredi borcu, ticari borç gibi) ilgilidir. Anneniz ve babanız şirket kanuni temsilcisi ve ortağı olarak, şirketin ödenmeyen prim borçlarından sorumlu olduklarından, emekli aylıkları haczedilerek prim alacağının tahsilinde yasaya aykırı bir durum yok. Bu nedenle de aylıklarından yapılan kesintinin iadesi mümkün olmaz.

İşsizlik ödeneği endişeniz gereksiz

SORU: Özelleşmiş olan bir kamu kurumunda işçi olarak çalışmaktayız. Alan firma geldiğinde 4/c li olarak başka bir kuruma geçeğiz. Sormak istediğim; bu geçiş döneminde işsizlik maaşı almak içinde, son 120 gün kesintisiz prim ödeme şartına tabi miyiz? Eğer ücretsiz izin kullanırsak bu şartı sağlayamazsak işsizlik maaşı alamayacak mıyız?

MEHMET

YANIT: Özelleştirilen kamu kurumlarından, 4/c sigortalısı olarak diğer kamu kurumlarına yapılan nakillerde, işsizlik ödeneği alacak şekilde herhangi bir işsizlik süresi bulunmaz. Kişilerin ilişiği kesilmeden yani maaşsız kalmadan doğrudan başka bir kamu kurumuna nakli yapılır. Bu nedenle işsizlik ödeneği endişenize gerek yok.

15 yıl 3600 günle kıdem tazminatını alan yeniden çalışabilir mi?

SORU: 22 Eylül 1981 doğumluyum. İşe başlangıç tarihim 4 Nisan 1998, prim günüm 4320. Ne zaman emekli olurum? İşten kendim çıkarsam tazminatımı alabilir miyim? 20 gün sonra başka işe girebilir miyim? İstifa dilekçesini noterden göndereceğim, şirket dava açma yoluna başvurursa ne yapmalıyım?

Davut Karataş

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş; yaştan emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 prim günüyle, 57 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabileceğiniz gibi, bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden önce olup, yaştan emeklilik için gereken yaş dışındaki 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını sağlamış olduğunuzdan, işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Ancak noterden göndereceğiniz istifa dilekçesinde, 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesinin birinci fıkrasının 5. bendine göre işten ayrılacağınızı belirtmeniz ve SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını eklemeniz gerekiyor.

İşvereninizin işten ayrılma iradenizin iş değişikliği olduğu gerekçesi ile kıdem tazminatınızı ödememesi halinde sizin, kıdem tazminatını ödedikten sonra iadesi için ise işverenin dava açması gerekir. Yargıtay daha önce, işten ayrıldığı tarihteki iradesi emeklilik için gereken yaşını beklemek değil de başka bir işyerinde çalışmak olan kişinin kıdem tazminatına hak kazanamayacağı yönünde karar veriyordu. Yargıtay’ın son kararı, kıdem tazminatı alarak işten ayrılan kişinin başka bir işyerinde çalışabileceği şeklinde.

Yargıtay’a göre, işçinin emeklilik sebebiyle iş sözleşmesini feshetmesinden kısa bir süre sonra yeniden çalışmasını gerektirecek durumlar ortaya çıkabileceği gibi, işçinin bu hakkını kendisi için daha olumlu sonuçlar doğurabileceğini düşündüğü bir başka işyerinde çalışma amacı ile de kullanması mümkündür. Çalışmakta olduğu işyerinde yıpranmış olan ve bu arada sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını tamamlayan işçinin, kendisi için çalışma koşullarının daha olumlu olduğunu düşündüğü bir işyerinde çalışma amacıyla bu hakkını kullanması halinde, Medeni Kanunun 2. maddesinde öngörülen dürüstlük kuralına aykırı davrandığı kabul edilemez. Kanun ile tanınmış emeklilik sebebi ile fesih hakkının kullanılması ile birlikte kıdem tazminatına hak kazanılacağının kabulü gerekir, işçinin hangi amaçla bu hakkı kullandığı, kıdem tazminatına hak kazanması açısından önem arz etmemektedir.

İşinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz

SORU: Sigortam Aralık 1988 ayında başladı. 8001 gün  prim ödemem var. Sistem 2018 yılında emekli olabileceğini söylüyor. Merak ettiğim 7 senedir aynı şirkete çalışıyorum. İşten ayrılmak istersem,  tazminatımı  isteyebilir miyim?

BÜLENT

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağladığınızdan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, Sosyal Güvenlik Kurumundan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir.

Hizmet süresini dolduran memur aylıksız ve ikramiyesiz olarak ayrılabilir

SORU: 29 Eylül 1971 doğumluyum. 26 Ekim 1996 da öğretmenliğe başladım. Bir yıl ücretsiz doğum iznim var. Ücretsiz iznimin primini ödeyip, 20 yılım dolunca istifa edip emeklilik yaşı geldiğinde emekli olmak istiyorum. Böyle bir hakkım var değil mi?

EMMA

YANIT: Emekli olmak için aranan hizmet süresini dolduran memur, işinden ikramiyesiz ve aylıksız olarak ayrılabilir. Emekli aylığı aranan yaşı doldurduğunda bağlanır. Emekli ikramiyesi de, aynı tarihte ödenir. 20 filli hizmet yılınızı dolduracağınız tarihte işinizden ayrılabilirsiniz. 53 yaşınızı dolduracağınız 29 Eylül 2024’de, emekli aylığınız bağlanır. Emekli ikramiyenizi de bu tarihte alabilirsiniz.

30 yıldan fazla çalışan memurun ikramiye farkı

SORU: Geçen yıla kadar emekli olan devlet memurları 30 yılı aşsalar dahi 30 yıl üzerinden ikramiye alabiliyorlardı. Daha sonra yapılan değişiklikle kaç yıl çalışılmışsa o yıl kadar emekli ikramiyesi verilmesi kabul edildi ancak bu değişiklik geriye doğru uygulamayı getirmedi. 30 Temmuz’da basında yer alan bir habere göre, emekli bir memurun 30 yılı aşan süreye ilişkin ikramiyesinin yasal faizi ile ödenmesi için açtığı davada, Mahkeme talebini haklı bulmuş. Bana pek inandırıcı gelmedi. Çünkü medya kuruluşlarında tık yok, bu konuları iyi bilen sizden de haber yok. 1998’de 40 yıl üzerinden emekli olup, 30 yıl ikramiye almış bir öğretim üyesi olarak şaşırmış durumdayım. Lütfen beni aydınlatır mısınız?

İrfan Saygılı

YANIT: Konuyla ilgili olarak daha önce verdiğim yanıtlarda, her ne kadar Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürütülemeyeceği kuralı varsa da yargının daha önce benzer konularda verdiği, oluşan yeni hukuki duruma göre işlem yapılması gerektiğine ilişkin kararları olduğunu ve 30 yılı aşan süreye ilişkin ikramiyenin de yargı yoluyla alınmasının mümkün olabileceğini belirtmiş, ancak emekli ikramiyesinin, emekli olunan tarihte geçerli olan katsayılar dikkate alınarak hesaplanacağına karar verilebileceğini, bu nedenle de çok eski tarihlerde emekli olanların ikramiye tutarlarının, dava açmaya değmeyebileceğine dikkat çekmiştik.

30 yılı aşan süreye ilişkin emekli ikramiyesinin ödenmesine ilişkin kararlar çıkmaya başladı. Ancak daha önce de dikkat çektiğimiz gibi kararlar, ikramiye farkının, emekli aylığının bağlandığı tarihte geçerli olan katsayılara göre hesaplanması yönünde.

Siz de önce SGK’ya başvurup, talebinizin reddi üzerine, ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde dava açabilirsiniz. Ancak 10 yıllık ikramiye farkınız, 1998 yılındaki katsayılar üzerinden hesaplanıp, başvuru tarihinden itibaren faiz işletileceğinden, öncelikle ikramiye tutarınızı belirleyip (1998 yılında bir hizmet yılı için ödenen ikramiye tutarını baz alabilirsiniz), dava açıp açmama konusunda karar verebilirsiniz.

Primi tamamlayan yaşın dolmasını çalışmadan bekleyebilir

SORU: 2012’de bir yazınızda primi tamamlayanın emekli olana kadar prim ödemeden bekleyeceğinizi yazmıştınız. Bildiğiniz gibi her yıl kanunlar değişiyor. Acaba bu konudaki kanunla ilgili bir değişiklik var mı? Yoksa kanunlar aynı mı? Bende 30 Mayıs 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1994 olup, 7.000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Emekli olana kadar prim ödemesem olur mu?

MURAT

YANIT: Sözünü ettiğiniz uygulamada bir değişlik yok. Priminiz yeterli olduğundan emekli olacağınız tarihe kadar çalışmayabilir, prim ödemeyebilirsiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2025’de emekli olabilirsiniz.

Gerçek gider usulünü seçerek vergi ödemeyebilirsiniz

SORU: Kocaeli'de evimiz var. Ev emekli babamın üstüne. Onun emekli maaşından başka gelirimiz yok. Mecburi sebeplerden ötürü başka bir ile taşınıp, oturduğumuz evi kiraya verip, orada kiralık ev tutacağız. Kira vergisi verecek miyiz?

Ufuk Özcücecik

YANIT: Elde edeceğiniz kira geliri, kiranın elde edildiği yıl için belirlenen istisna tutarını (2015 yılı için 3.600 TL) aşması halinde beyan edilmesi gerekiyor. Ancak kira gelirinin beyan edilecek olması mutlaka vergi ödeneceği anlamına gelmiyor. Kira gelirini beyan ederken gerçek gider usulünün seçilmesi halinde, kirada oturulan ev için ödenen kira bedeli kira gelirinden indirilebiliyor. Ödenen kira tutarının tahsil edilen kira tutarından fazla veya aynı olması halinde de ödenecek vergi çıkmıyor.

51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: Sigorta başlangıcın Mayıs 1989 ayında. 7635 gün prim ödemem var. 47 yaşındayım. Ne zaman emekli olurum?

TAYYAR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığımın düşememesi için ne yapmalıyım?

SORU: Yaklaşık 26 yıldır farklı kurumsal firmalarda çalışmış bir kişiyim. SSK girişim 1986 yılı, doğumum 1969 yılıdır. Primlerim hep tavan veya tavana yakın yatırıldı. Emekliliğe 50 yaşında hak kazanıyorum. İşten ayrılmam gerekti. Kalan 3,5 yılımı ise bir arkadaşımın işyerinde tamamlayacağım. Emekli aylığımın düşmemesi için kalan 3,5 senede tavandan prim yatmayacağını göz önüne alarak, yeni işyerimde nasıl bir ilişki içinde olmalıyım?

Fatih Baldemir

YANIT: Kalan 3,5 yıllık sürede primlerinizin düşük kazanç üzerinden ödenmesi, 1 Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamanızı aşağı çektiği ölçüde ve 1 Ekim 2008 sonrası prim gün sayınızın toplam prim gün sayınıza oranındaki artışa bağlı olarak emekli aylığınızda düşüşe neden olur. Bunu önlemek için ya primlerinizin yine tavan veya tavana yakın tutar üzerinden ödenmesi ya da primleriniz yine tavandan ödenip kısmi süreli (ay içinde 10 veya 15 gün) çalışmanız ve ay içinde 30 günden eksik kalan günler için genel sağlık sigortası primi ödemeniz gerekir. Ya da yaşınızın dolmasını prim ödemeden beklemelisiniz.

Engelli hakkından yararlanmak için vergi indirimi de almak gerek

SORU: 10 Mayıs 1986 doğumluyum. SSK girişim 2005 Nisan ayında olup şuan 2956 gün prim ödemem var. Yüzde 40 engelli raporum var. Ne kadar sürede emekli olabilirim ve kaç güne ihtiyacım var?

HAKAN

YANIT: Engelli hakkından yararlanarak emekli olmak için vergi indirim hakkı almanız gerekiyor. Vergi indirimi almanız halinde, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 1444 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, Nisan 2025’de, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Vergi indirimi alıp emekli olduğunuzda emekli aylığınız düşmez

SORU: 16 Eylül 1975 doğumlu bir bayanım.  Sigortalı olarak 18 Mart 1994 tarihinde  işe başladım. Ayrıca  yüzde 68 engeli raporum var.  7500 gün primim var. Emekli olursam  ne kadar emekli maaşı alırım?

ŞEYDA

YANIT: Vergi indirim hakkı alırsanız, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 9 yıldan fazla 12 yıldan az süredir sigortalı olan 2 nci derece engelli olarak, emekli olmak için; 15 yıl 8 ay sigortalılık süresi ve 3680 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve vergi indirim hakkı aldığınız gün emekli olabilirsiniz. Alacağınız emekli aylığı çalışma hayatınız boyunca üstünden prim ödediğiniz kazanç tutarına göre değişir. Engelli hakkıyla emekli olunduğunda emekli aylığının düştüğü gibi yanlış bir kanı var. Engelli hakkıyla emekli olduğunuzda hak ettiğiniz emekli aylığı düşmez.

3600 gün borçlanarak emekli olabilirsiniz

SORU: 21 Şubat 1956 doğumlu olup, 21 Şubat 1974 itibariyle Almanya'da çalışmaya başladım. Arada çalışmadığım dönemlerle birlikte 12 Eylül 1984'e kadar işçi oldum. Türkiye'ye ise 19 Kasım 1987 tarihinde kesin dönüş yaptım. 1979 ve 1985 yıllarında Almanya'da iki de doğum gerçekleştirdim. Türkiye'de ise hiç bir sigorta başlangıcım olmadı. Bu noktada işçi veya ev hanımlığından emekliliğim söz konusu olabilir mi?

Gülizar Şahin

YANIT: Yurtdışı borçlanması yapmanız halinde, Almanya’da sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarih, Türkiye’de de sigorta başlangıcı kabul edilir. Bu durumda 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle sigortalılık süreniz 18 yıldan fazla olacağından, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim günü dışındaki şartları sağlamış olacağınızdan da 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Almanya’daki sigortalılık süreleriniz ve bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile Almanya’da ev hanımı olarak geçen süreleri borçlanma hakkınız var. Ayrıca iki doğum için doğum borçlanması da yapabilirsiniz. Bunun için önce 4/a (SSK) kapsamında birkaç ay çalışıp, Türkiye’de 4/a kapsamında sigortanızı başlatın. Sonra yukarıda belirttiğim sürelerden 3600 günü tamamlayacak kadar borçlanma yapın. Borçlanma primlerini ödediğinizde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Gelir getirmeyen arsanın sıfır oranlı emlak vergisine zararı olmaz

SORU: Emekliyim. Bir dairem var. Emlak vergisi ödemiyorum. Hesaplı bir arsa düştü. Bu arsayı alsam, daire için emlak vergisi ödemem gerekir mi? Yani arsa almam emlak vergisi ödeme yol açar mı?

SÜHA

YANIT: Gelir getirmediği sürece alacağınız arsa, sıfır oranlı emlak vergisi avantajından yararlanmanıza mani olmaz. Arsayı aldıktan sonrada daireniz için vergi ödemezsiniz.

Bağ-Kur başlangıcının geriye çekilmesi için yeni kanun lazım

SORU: 17 Temmuz 1959 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 2 Ocak 1993 olup, 150 gün prim ödedim. Daha sonra Bağ-Kura 10 Nisan 2000- 22 Ağustos 2001 arasında 10 ay 18 gün, 1 Ocak 2002-15 Mayıs 2008 arasında da(isteğe bağlı olarak) 6 yıl 4 ay 14 gün ve 8.basamaktan prim ödedim. SSK ya 16 Mayıs 2008 -31 Aralık 2009 arası 586 gün, 2012 de 15 gün, 2013’de 76 gün prim ödedim var. 1982 yılından 2001 yılına kadar vergi mükellefi olamam rağmen Bağ-Kur kaydım yoktu 2000'deki yasaya kadar. 1981 yılında askerlik görevimi 20 ay olarak yaptım. şimdi de 9 Nisan 2015 itibariyle sigortalı çalışıyorum. Nasıl ve ne şekilde emekli olabilirim? Geriye dönük Bağ-Kur günlerini almak mantıklı olur mu ve ödenek ne prim kadar çıkar? Alacağım maaş ne olur? Böyle bir durumda basamak atlar mı? (18 nisan tarihli gazetede sizin sayfanızdaki yazıyı dikkate alarak bunu sordum)

BAYRAM

YANIT:  Vergi kaydınıza dayanarak, 2000’den önceki süreler için Bağ-Kura prim ödeyemezsiniz. Bu durumda olan çok sigortalı var. Bağ-Kuru vergi mükellefiyet tarihinden başlatmak için yeni bir kanun gerekiyor.

Nisan 2015’de başlayan sigortalı çalışmanızla 583 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK şartlarıyla emeklilik hakkı elde edersiniz. SSK’da iki şekilde emekli olabilirsiniz.

1) Askerliğinizi(20 ay kabul edilmiştir) borçlanıp Nisan 2015’de başlayan sigortalı çalışmanızla 1486 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlayacağınız tarihte. (Ara vermeden prim öderseniz Mayıs 2019 ayı sonunda)

2) 583 günden sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 7 Temmuz 2019’da.

Dul aylığı şartları sigortalının vefat tarihine göre değişiyor

SORU: Babam 2008’de vefat etti. SSK’ya 640 gün prim ödemesi var. Bu durumda annem maaş alabilir mi?

ZİYA

YANIT: Babanızın vefat tarihini yıl olarak vermişsiniz. Oysa bir gün bile şartları değiştiriyor. Vefat eden sigortalının hak sahiplerine dul-yetim aylığı bağlanabilmesi için, sigortalının 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme şartları aranmaktadır. Şayet babanız 1 Ekim 2008 den önce vefat etmişse ve 5 yıl sigortalılık süresi varsa(sigortalılık süresi ilk sigortalı olduğu tarih ile ölüm tarihi arasında geçen süredir) askerliğinin 260 gününü borçlanarak primini 900 güne tamamlayarak annenize dul aylığı bağlatabilirsiniz. Ancak babanızın vefat tarihi 1 Ekim 2008 den sonraysa, sosyal güvenlik kurumu yasadaki 5 yıllık süreye ilişkin borçlanma yasağını, prim eksiği içinde uyguladığından borçlanmanıza izin vermez. Aylık bağlamaz. Ancak, yargı prim eksiğinin borçlanmayla tamamlanabileceği yönünde kararlar vermektedir. Bu durumda; yazılı olarak borçlanma ve aylık bağlanmasını talep edin. Ret ettiklerinde, iş mahkemesine dava açar ve aylığınızı yargı yoluyla bağlatabilirsiniz.

İhbar tazminatı, işveren işten çıkarırsa söz konusu olabilir

SORU: İşveren bilgi vermeden ve rızam olmadan Haziran ayı maaşımı SGK'ya eksik tahakkuk ettirmiştir, ne yapabilirim? Eylül ayında emekli olacağım. Son 2 aydır maaşımı da almıyorum. Tek taraflı iş akdimi fesih edersem ihbar tazminatımı alamayacağım. Noterden ihtarname çekeceğim. İhbar tazminatını da alabilmem için ne tavsiye edersiniz? İşyeri adresi değişti, ancak Ticaret Sicili Gazetesinde eski adres var (imza sirküleri de eski adrestir). İhtarnameyi çekince Ticaret Sicili Gazetesinde bulunan adresten teslim almayacaklar. Yeni iş adresine de sürekli gidilmemektedir. Ev adresini ihtarnameye eklemem mi lazım?

Ali M. Özargun

YANIT: İş Kanununun 24. maddesinin (II-e) alt bendine göre, işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz olarak feshedebilir. Haziran ayı prime esas kazancınızın SGK’ya eksik bildirilmesi ve iki aydır ücretinizin ödenmemesine bağlı olarak iş sözleşmenizi haklı nedenle feshedebilirsiniz. Bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır ancak ihbar tazminatına hak kazanamazsınız. İhbar tazminatı alabilmeniz için iş sözleşmenizin ihbar süresi verilmeden işveren tarafından sona erdirilmesi gerekir. Bunun dışında ihbar tazminatı almanızın yolu yok.

Tebliğ esasları, 7201 sayılı Tebligat Kanununda detaylı olarak açıklanmış olup, genel olarak tebligat, tebliğ yapılacak şahsa bilinen en son adresinde yapılır. Bilinen en son adresin tebligata elverişli olmadığının anlaşılması veya tebligat yapılamaması halinde, muhatabın adres kayıt sisteminde bulunan yerleşim yeri adresi, bilinen en son adresi olarak kabul edilir ve tebligat buraya yapılır.

Askerliğinizin 250 gününü borçlanıp 53 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1 Şubat 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1995’dir. 15 ay askerlik yaptım. Sigortam askerden sonra başladı. 6430 gün primim var. Ne zaman emekli olurum?

ÖZKAN

YANIT: Askerlik sürenizin 250 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 250 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 2022’de emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kur yetim aylığı bağlanmasında vefat tarihi belirleyici

SORU: Teyzemin eşi 19 Haziran 2015 tarihinde vefat etti. Kendisi devlet memuru olmakla birlikte hizmetli kadrosunda çalışmıştır. Teyzemin anne ve babası Bağ-Kur emeklisi olarak vefat etmişlerdir. Teyzemin herhangi bir sosyal güvencesi olmadığı için eşinden alacağı dul maaşına ek olarak anne veya babasından maaş alma hakkı var mıdır?

Şazik Ayalı

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasına hak kazanılıp kazanılmadığının belirlenmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. 01.10.1972-03.10.2000 ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu. Geçimini sağlayacak gelir ölçüsü de aylık brüt asgari ücret tutarı. 

04.10.2000-07.08.2001 tarihleri arası ile 02.08.2003 tarihinden sonra vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanmasında ise geçimini sağlayacak geliri olup olmadığına bakılmayıp, kız çocuğunun sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmıyor ve kendi çalışmasından dolayı aylık almıyor olma şartı aranıyor.

Buna göre, teyzenize anne ve/veya babasından aylık bağlanıp bağlanamayacağı, vefat tarihlerine göre belirlenecektir. Vefat tarihleri 01.10.1972-03.10.2000 ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında ise aylık bağlanması için eşinden bağlanan aylık tutarı da dahil olmak üzere aylık gelirinin asgari ücretin brüt tutarının altında olması gerekiyor.

Babanız askerliğini borçlanıp 1417 günde prim ödeyecek

SORU: Babam 10 Haziran 1952 doğumlu. Sigortası 1994’de başlamış.  Şu anda 1.463 gün primi var. Babam 24 ay askerlik yapmış. Askerliğini borçlandığı takdirde nasıl emekli edebiliriz?

YILMAZ

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerliğini borçlandıktan sonra 1417 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Emekli Sandığından yetim aylığı alan sigortalı çalıştığında aylığı kesilmez

SORU: Bekarım. Vefat eden memur emeklisi babamdan dolay emekli sandığından yetim aylığı alıyorum. Sigortalı bir işe girsem aylığım kesilir mi?

YEŞİM

YANIT: Sigortalı çalışmaya başladığınızda aldığınız aylık kesilmez. SSK veya Bağ-Kurdan aylık alsaydınız çalışmaya başladığınızda aylığınız kesilirdi. Babanız Emekli Sandığı mensubu olduğundan şanslısınız.

Kıdem tazminatı için en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor

SORU: 1985 doğumluyum ve yakın zamanda 9 ay çalıştığım işyerinden istifa ettim. Aslında iş akdim feshedilmiş olmasına rağmen, referansımı etkilememesi için kendim istifa edebileceğimi söylediler, ben de ettim. Bu durumda herhangi bir kıdem tazminatı hakkım var mıdır?

Elçin Gündeş

YANIT: İş sözleşmeniz işveren tarafından feshedilmiş olsa da çalışma süreniz bir yıldan az olduğundan, kıdem tazminatına hak kazanamıyorsunuz. Ancak istifa etmeyip de iş sözleşmeniz işveren tarafından haklı fesih sebebine bağlı olmaksızın sona erdirilmiş olsaydı dört haftalık ücretiniz tutarında ihbar tazminatı hakkınız olurdu.

Malul emeklisi aylığı kesilmeden çalışabilir mi?

SORU: İş göremez raporum 52.90 ile malul emeklisiyim. 1966 doğumluyum ve 1996 da malul emeklisi oldum. Sigortalı bir işte çalışırsam emekli maaşım kesilir mi?

S.ALKAŞ

YANIT: 1996 da malulen emekli olmak için en az yüzde 66.66 oranında iş görmezlik raporunuz olması gerekirdi. Muhtemelen engelli emeklisisiniz. Engelli emeklisi Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak emekli aylığı kesilmeden çalışabilir. Ancak malul emeklileri çalıştıklarında malul aylığı kesilir.

Kardeşiniz gelir durumuna göre GSS primi ödemek zorunda

SORU: Kardeşimin doğum tarihi 26 Ocak 1958, SSK başlangıcı 1 Şubat 1977. Araştırmalarımız sonucu size bilgi olarak verebileceğimiz hizmet süreleri aşağıdaki gibi olup, lütfen doğruluğunu teyit edebilir misiniz? En azından örtüşüp örtüşmediği hakkında bilgi alabilir miyiz? SSK 2851 gün (4 ay yedek subay öğrencilik süresi borçlanması dahil); Emekli Sandığı 360 gün (yedek subay askerlik hizmeti); Bağ-Kur 447 gün olmak üzere toplam 3658 gün hizmeti görünüyor. Kendisi şu anda aktif olarak çalışmamaktadır. 2018 Ocak ayında kısmen emekli olabilir mi?

Ayrıca çalışmadığı dönemlerle ilgili GSS prim borcu gözükmekte. Bununla ilgili olarak da o döneme ait gelir testi yapması gerekiyormuş. Emekli oluncaya kadar aktif olarak çalışmayacağı için geçecek süre zarfında tekrar GSS prim borcu tahakkuk eder mi? Etmemesi için ne yapmalı? Kendisi annem ile birlikte yaşamakta olup, annemin hayatta olmayan babamdan dul aylığı ve kira geliri var.

Rıdvan Topçu

YANIT: Kardeşiniz 3600 prim gününü tamamlamış olduğundan, 60 yaşını dolduracağı 26 Ocak 2018 tarihinde yaştan emekli olmaya hak kazanır.

GSS prim borcu için 2015 Eylül ayı sonuna kadar gelir testi yaptırıp, gelir testi sonucuna göre çıkacak prim borcunu Ekim sonuna kadar başvurarak, Kasım ayından itibaren iki ayda bir ödemek suretiyle, 3 yılda 18 eşit taksitte ödeyebilir. Emekli olacağı tarihe kadar çalışmadan geçecek süreler için de gelir testi sonucuna göre GSS primi ödemesi gerekir.

Sigortalılık süresinin hesabı

SORU: 1 Kasım 1989 sigorta başlangıç tarihim. 5626 gün primim bulunmaktadır. 1 Eylül 2012’de işten ayrıldım. Kanunda “25 yıl sigortalılık” deniyor. 23 yıl sigortam var, emeklilik için sigorta yılını 25 yıla tamamlamak gerekiyor mu?

Albayraktar

YANIT: Emeklilik için 25 yıllık sigortalılık süresini de tamamlamak gerekiyor. Ancak 4/a (SSK) sigortalıları açısından sigortalılık süresi, arada veya sonunda boşluklar olsa da ilk defa sigortalı oldukları tarih ile emekli aylığı talep tarihi arasında geçen süredir. Sigortalılık süresi şartını sağlamak için bu süreyi prim ödeyerek tamamlamak gerekmiyor. Siz de 1 Kasım 1989 sigorta başlangıcıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini 1 Kasım 2014 tarihinde tamamlamış oluyorsunuz.

Prim ödemeseniz de Ağustos 2017’de emekli olabilirsiniz

SORU: 22 Ağustos 1968 doğumluyum. İşe giriş tarihim 15 Mayıs 1986 olup bugüne kadar 6500 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

ORHAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 22 Ağustos 2017’de emekli olabilirsiniz.

Primi dolduran isterse emekli olana kadar çalışmayabilir

SORU: 25 Mayıs 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 28 Haziran 1990’dür. Askerliğimi sigortam başladıktan sonra yaptım.(1994 -1996 arasında) 7048 gün primim var. Şunu sormak istiyorum; primimi doldurdum, 25 yılı çalışmamız gerekiyor mu? Ve ne zaman emekli olacağım?

OSMAN

YANIT: Emekli olmak için aranan prim gün sayısını dolduran sigortalının, diğer şartları doldurarak emekli olacağı tarihe kadar sigortalı çalışma zorunluluğu yok. Priminiz yeterli olduğundan emekli olacağınız tarihe kadar çalışmayabilirsiniz. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 25 Mayıs 2024’de emekli olabilirsiniz.

Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti

SORU: Sormak istediğim konu, zamanında kullanılmayan yıllık izinlerle ilgili. Örneğin, 2016 yılında emekli olacak bir çalışanın, 2010-2015 yıllarından kullanılmamış yıllık izinleri mevcut olsa, kendisine kıdem tazminatının ödenmesi sırasında yıllık izin paralarının da ödenmesi gerekse, her yılın izin parası o yılın ücreti esas alınarak mı yoksa bütün izin paraları 2016 yılındaki ücret esas alınarak mı ödenir?

Feyiz Kaşıkcıoğlu

YANIT: İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait izin ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden ödenir. Buna göre, örneğinizdeki kişinin hak kazanıp da kullanmadığı 2010-2015 yıllarına ait izin ücretleri, ilgili yıllardaki ücretleri üzerinden değil, 2016 yılında iş sözleşmesinin emeklilik nedeniyle sona ereceği tarihteki ücreti üzerinden ödenir.

Toplu para ödeyerek emekli olunamıyor

SORU: Babamın 1966 giriş var. Toplam 1292 gün SSK’ya, 360 gün Bağ-Kur’a prim var. Ne zaman emekli olabilir? Borçlanarak mı?

Mustafa

YANIT: Babanız 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarına göre emekli olacak. Yaş ve süre sorunu olmadığından, 1948 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Borçlanarak gün kazanamaz. Çünkü borçlanarak gün kazanıp emekli olma usulü yok. Fakat askerlik süresini borçlanarak primini askerlik süresi kadar artırabilir.

Borçlanma priminin bir ay içinde ödenmesi gerekiyor

SORU: 8 Eylül 1962 doğumlu kızım, 2 Kasım 1987’de SSK’lı olarak işe başlamış olup, aralıklı olarak 2004 yılına kadar toplam 1127 gün prim ödemiştir. 2004 ve 7 Eylül 2014 tarihine kadar zorunlu ve isteğe bağlı olarak Bağ-Kur'a da 2269 gün prim ödemiş. 8 Eylül 2014’den itibaren 4/a (SSK) kapsamında evde bakıcılık işine başlamış olup, devam etmektedir. Bakıcı olarak işe başladığında eski SSK sicil numarası ile devam ettirilmeyip yeni bir tescil numarası verdiler. Sicil numarası değişikliği bir sorun olur mu? 1999 yılında doğum yaptığından 2 yıl doğum borçlanması yapmak istiyor. Doğum borçlanması hemen mi yapılır daha sonra mı, taksitlendirme yapılıyor mu? Ne zaman emekli olabilir?

Bir kız babası

YANIT: Kızınız, 5225 prim gününü tamamladığında 4/a (SSK) statüsünden normal emekliliğe hak kazanır. Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olması gerektiğinden, Eylül 2014’te başlayan 4/a sigortalılığı kapsamında 1260 gün prim ödeyip, geri kalan eksik prim günü (570 gün) için doğum borçlanması yapabilir. Doğum borçlanmasını istediği zaman yapabilir. Ancak borçlanma primleri taksitle ödenemiyor, borcun tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekiyor.

Diğer bir seçenek olarak kızınız, doğum borçlanmasına gerek kalmaksızın, Eylül 2014’te başlayan 4/a sigortalılığı kapsamında 1260 gün prim ödeyip, 58 yaşını dolduracağı 8 Eylül 2020 tarihinde yaştan da emekli olabilir. Farklı sigorta sicil numarası verilme nedenini anlayamadım. Emeklilikte sorun olabilir. Şimdiden nedenini sorup, gerekli önlemi almanızda yarar var.

Engelli emeklisi destek primine tabi olarak çalışabilir emekli aylığı kesilmez

SORU: 10 Temmuz 1969 doğumlu, 3. derece özürlü emekliyim. Geçim sıkıntısı yaşıyorum. 3 çocuk okutuyorum. Sigortalı bir işe girersem emekli maaşım kesilir mi? 

AHMET

YANIT: Engelli emeklisi aylığı kesilmeden destek primine tabi olarak çalışabilir. Ancak malul emeklisi çalıştığında emekli aylığı kesilir. Sonuç olarak destek prime tabi olarak aylığınız kesilmeden çalışabilirsiniz.

Tazminat için gereken yaş dışındaki emeklilik şartlarım nedir?

SORU: 1980 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 2001 Temmuz. Eskiden 3600 iş gününden tazminat alıp işten ayrılma hakkı doğuyordu, yeni kanun ile bu süre değişti sanırım. Şu anda kaç günü doldurmam gerekiyor, bu haktan yararlanabilmem için? Bir de kaç iş günüyle kaç yaşında emekli olabiliyorum?

Berkman Polat

YANIT: Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar, 3600 prim günleri varsa, sigortalılık süreleri de 15 yıldan fazla olduğundan, yaştan emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış oluyorlar ve kıdem tazminatı alarak işten ayrılabiliyorlar. Sizin gibi 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanların bu haktan yararlanabilmeleri için ya 7000 prim günleri olmalı ya da 4500 prim günüyle 25 yıldan beri sigortalı olmaları gerekiyor. En az 4500 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Babanızın aylığının yarısı bağlanır

SORU: 1964 doğumluyum. 1989 yılında 6 ay sigortalı olarak çalıştım. Daha sonra, önce alzheimer olan ev kadını anneme yıllarca baktım, annem ölünce de 82 yaşındaki Emekli Sandığı emeklisi babama bakmaktayım. Bu nedenle evlilik de yapamadım. Allah geçinden versin, babam vefat ettiğinde ne kadar aylık bağlanır? Şu an 1.500 TL emekli aylığı var. İsteğe bağlı 10 yıllık hayat sigortası yaptırmamın bir avantajı var mı? Ya da prim ödeyerek emekli mi olmalıyım?

Aynur

YANIT: Allah gecinden versin, babanızın vefatı halinde sizden başka aylık alacak olan yoksa babanızın emekli aylığının yüzde 50’si, yani yarısı bağlanır. Hayat sigortasından kastınız özel emeklilik sigortaları kapsamında ise bu konuda bir şey söyleyemem, iyi düşünüp iyi hesap yapmak lazım. Ancak son 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere 3600 gün prim ödediğinizde 4/a statüsünden emekli olabilir, kendi emekli aylığınızla birlikte babanızdan bağlanan aylığı almaya devam edebilirsiniz.

380 gün daha prim ödeyerek emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Nisan 1960 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ocak 1996 olup 5445 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

NİLÜFER

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 380 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Geçmişten Bağ-Kur kaydı için yeni yasa çıkartmak gerekiyor

SORU: 1 Haziran 1969 doğumlum.  25 Ağustos 1997 den vergi mükellefiyim. 4 Eylül 2000’den Bağ-Kur başlangıcım var.  Ve hala devam etmekte. 2000 kaydından Bağ-Kurdan kaç yaşında emekli olur? 1997 senesine geriye dönük borçlanma yaparsak, kaç yaşında emekli olabilir?

SAFİYE

YANIT: Emekli olmak için; 9000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4 Eylül 2025’e kadar ara vermeden prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2027’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4 Eylül 2015’e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2029’da emekli olmanızda mümkün. Vergi kaydınıza dayanarak Bağ-Kur başlangıcınızı 1997’ye çekmeniz mümkün değil. Bunun için yeni bir yasa gerekiyor.

Doğum borçlanması için çocuğun yaşaması gerekiyor

SORU: SSK’dan 21 Mayıs 2016’da emekli olacağım. İki çocuk için doğum borçlanması yaptım. Üçüncü çocuktan yararlanmak istiyorum. Üçüncü çocuğumu canlı doğurduğuma dair belge aldım fakat çocuk 5 gün yaşadığı için nüfusa kayıtlı değil. Bu durumda doğum borçlanması yapabilir miyim? Önemli olan hamilelik mi yoksa çocuğun yaşaması mı?

Mahmut Akyol

YANIT: Doğum borçlanmasında hamilelik değil, çocuğun yaşaması önemli. Doğum borçlanması, çocuğun yaşaması şartıyla yapılabiliyor ve nüfus kayıtları esas alınıyor. Beş gün yaşayan ve nüfus kaydı olmayan çocuğunuz için doğum borçlanması yapamazsınız.

Kapıcının kıdem tazminatına katılmak zorunda mıyım?

SORU: 2,5 yıl önce bir daire aldım ve halen kredi borcu ödüyorum. Bizim binada yaklaşık 10 yıldır kapıcı olarak görev yapan kişi, emekli olmak için işi bırakıyor. Apartman yönetiminden de kıdem tazminatı istiyor. Yönetici her daireden 936 lira talep ediyor. Bu parayı ödemek zorunda mıyım?

Z.A.

YANIT: 1475 sayılı eski İş Kanununun halen yürürlükte olan 14. maddesine göre, işyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işlemiş kıdem tazminatından her iki işveren sorumlu. Ancak işyerini devreden işverenin sorumluluğu işçiyi çalıştırdığı süre ve devir esnasında işçinin aldığı ücret seviyesi ile sınırlı. Satın aldığınız dairenin bulunduğu apartmanın işyeri, sizin de kat maliki olarak işveren durumunda olduğunuz düşünülürse, kapıcının kıdem tazminatından daireyi satanla birlikte siz de sorumlusunuz. Ancak daireyi satın aldığınız tarihe kadar olan döneme ilişkin tutarı dairenin eski sahibine rücu edebilirsiniz.

Aralık 2015’de emekli olabilirsiniz

SORU: 5 Aralık 1966 doğumluyum. 21 Mart 1988 tarihi ile 31 Aralık 2011 tarihleri arası Bağ-Kurluyum. 1986 ile 1987 tarihleri arası 18 ay askerlik yaptım. 18 ay askerlik borçlanması yatırdım.  Askerlik borçlanması dahil  toplam 9102 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?

Ahmet BALIK

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduracağınız 5 Aralık 2015’de emekli olabilirsiniz.

2015 emekli zamları bağlanacak olan emekli aylığıma yansır mı?

SORU: Eylül sonunda 7500 günden emekliliğe hak kazanıyorum. Sigorta girişim 1986, doğum tarihim 29 Eylül 1966. Size iki sorum olacak, biri emeklilik başvurumda 2015’te yapılan emekli zammının 2. dilimi Temmuz’da olacak biliyorsunuz, toplam 7,5 olan zam maaşıma eklenecek mi? Bir de daha fazla emekli aylığı bağlanması için yılsonunu beklemek avantaj sağlar mı?

Tuğrul Koral

YANIT: 2015 Eylül ayında emekli olduğunuzda emekli aylığınız, Ocak ve Temmuz aylarında emekli aylıklarına yapılan zam miktarları kadar artırılarak ödenir. Emekliliğinizi 2016 yılına erteleme konusuna gelince, 2015 yılı TÜFE oranı ve büyüme hızı rakamları ortaya çıkmadan bu konuda yorum yapmak mümkün değil. Ancak büyüme hızı beklentisi 3’ün altında. Emekliliğinizi yılbaşı sonrasına ertelemeniz halinde mahrum kalacağınız Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak ayları emekli aylıkları da dikkate alındığında, erteleme avantajlı gözükmüyor.

Memuriyette başlangıç değil fiili hizmet süresi önemli

SORU: 1973 yılında doğumluyum. 1994 yılında SSK’ya giriş yaptırdım. 120 prim günüm var. daha sonra 2013 yılında 657’ye tabi oldum. 1994 yılı başlangıç olarak mı sayılır? Ne zaman emekli olurum?

HAMİT

YANIT: Emekli Sandığında başlangıçtan ziyade, fiili hizmet süresi önemlidir. SSK’ya olan 120 gün prim ödemeniz hizmetten sayılır. Ancak memuriyet başlangıcınızı 1994’e götürmez. Ara vermeden çalışsanız 2038’da fiili hizmet sürenizi 25 tam yıl tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca toplam 5100 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2034’de 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Kıdem tazminatında kıdem süresi nasıl hesaplanır?

SORU: 17 yıl + 4000 üzerinde prim günüm var. Şu anda özel sektörde 4 yıldır çalışmaktayım. Kendi isteğimle istifa etsem bu parayı alıyorum. Daha sonra başka bir işyerinde uzun bir süre çalışırsam alır mıyım? Özel sektör olduğu için sık sık yer değiştiriyorum. Bu parayı almaz isem herhangi bir yerde birikiyor mu yoksa başka bir işe girişte sıfırdan mı başlıyor? Yani her seneye bir maaş olursa, öteki işyerinde de çalışılan süreye göre mi alınıyor?

Toprak Devrim

YANIT: Sanırım kıdem tazminatından söz ediyorsunuz. Yaştan emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. SGK’dan alacağınız kıdem tazminatı alabilir yazısını işverene ibraz ederek işten ayrılırsanız, şu anda çalışmakta olduğunuz işyerindeki çalışma süreniz (dört yıl) için kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Kıdem tazminatı, aynı işverenin aynı veya değişik işyerlerindeki çalışma süreleri toplamı esas alınarak hesaplanıyor. Daha sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlamanız halinde, önceki çalışmalarınız dikkate alınmaz. Sadece bu işyerindeki çalışma süreniz için kıdem tazminatına hak kazanmanız söz konusu olur.

Askerliğin hizmete dâhil olması için borçlanmak gerekiyor

SORU: 17 Temmuz 1966 doğumluyum. 1986 – 1987 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. 31 Ocak 2000’ de Bağ-Kur girişim var. 15 yıl 2 ay 6 gün hizmet sürem var. 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren, SSK’ ya geçiş yaptım. Halen sigortalı olarak çalışmaktayım. Askerliğimin geçmiş yıllarda hizmet süreme dahil mi? Dahil değil mi? Hangi şartlarda ve ne zaman emekli olabilirim?

Cemil

YANIT: Askerlik sürenizi borçlanmadıktan sonra hizmet süresi olarak sayılmaz. Askerliğinizi borçlanmanız ve 1 Ocak 2015’de başlayan sigortalı çalışmanızı 1 Temmuz 2018’e kadar devam ettirerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız

31 Temmuz 2023’de emekli olabilirsiniz.

Hem Yurtdışında hem Türkiye’de emekli olabilirsiniz

SORU: 1987’de SGK’ ya istemeden memurlar kaydetmişti. 3 ay sonra gidip para ödeyerek hesabi kapatmıştım. Bu SGK girişi sayılır mı? Sonra 1990-1997 arasında vergiye bağlı çalıştım. Bağ-Kura kaydım yoktu. Herhangi bir belgede almadım. Aralık 1999 ayından beride Hollanda’da çalışıyorum. Çifte emeklilik şansım var mı?

Cemal DEVECİ

YANIT: 1987’de SGK memurları sigortasız çalıştığınızı tespit etmiş. Prim de ödediğinize göre sigortanız 1987’de başlamış.(Primi kendiniz ödediğinizden Muhtemelen Bağ-Kur ) Askerlik durumunuz ve doğum tarihini bildirmemişsiniz. Genel bilgi verecek olursak, yurtdışı çalışma sürenizi Türkiye’de borçlanarak Türkiye’de emekli olabilirsiniz. Aranan şartları sağlamanız halinde Hollanda da emekli olmanız mümkün. Sonuç olarak çift emeklilik şansınız var.

Babamdan da aylık alma hakkım var mı?

SORU: Emekli Sandığından kendi emekli maaşımı almaktayım. Emekli Sandığından emekli olan eşimin vefatından sonra onun maaşının da yüzde ellisini almaya başladım. Vefat etmiş olan babam SSK'dan emekliydi. Acaba babamdan da maaş alma hakkım var mı? Babamın maaşını alma hakkı olan benden başka kimse yok.

E.Ç.

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, SSK emeklisi babanızdan yetim aylığı alma hakkınız yok.

33 yıl önceki ikramiye farkı için dava açmaya değer mi?

SORU: Kayınpederim, hatırlayabildiğimiz kadarıyla Haziran 1982’de emekli oldu. Toplam 41 yıl olan hizmetinin 30 yılı üzerinden emekli ikramiyesi aldı. 2 Ocak 1998’de vefat etti, maaşı eşine bağlandı. 7 Ocak 2015 tarih ve 29229 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre eşi ve varisleri, bu almadığı 11 yıllık emekli ikramiyesini alabilirler mi?

Selhan Özkan

YANIT: Anayasa Mahkemesinin iptal kararından önce emekli olup 30 yıl üzerinden ikramiye ödenenlerin, 30 yılı aşan süreye ilişkin ikramiye talepleriyle ilgili davalar henüz sonuçlanmadı. Buradaki görüşümüz, 30 yılı aşan sürelere ilişkin ikramiyelerin ödenmesi yönünde karar verilmesi gerektiği şeklinde olup, hak sahipleri olarak dava açmanın mümkün olabileceğini düşünüyorum.

Ancak daha önce, hizmet birleştirmesiyle SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olup, son defa Emekli Sandığına tabi görevden emekliye ayrılmadığı için emekli ikramiyesi ödenmeyenlerin açtıkları davalarla ilgili kararlarda, emekli ikramiyesinin, ilk defa emekli aylığının bağlandığı tarihte geçerli olan katsayılar dikkate alınarak hesaplanacağına karar verildi. Bunun sonucu olarak da çok eski tarihlerde emekli olanlara çok düşük tutarlar (30, 60, 100 TL gibi) ödendi. Kayınpederiniz 33 yıl önce emekli olmuş. 33 yıl önceki katsayılara göre hesaplanacak emekli ikramiyesi tutarının da dava açmaya değmeme olasılığı çok yüksek.

Engelli sayılmak için en az yüzde 40 oranında işgücü kaybı gerek

SORU: 25 Haziran 1975 doğumluyum. 3900 gün primim var. Boyun fıtığı ameliyatı oldum. Engelli raporu veya vergi indirimi hakkım var mı?

Fatih T.

YANIT: Engelli sayılma için, en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramış olmanız gerekiyor. Şayet yüzde 40 oranında işgücü kaybınız varsa, vergi indirimi da almanız halinde, engelli hakkından yararlanarak erken emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç ve askerlik durumunuz hakkında bilgi verirseniz, ayrıca ne zaman emekli olacağınızı da hesaplarız.

AYM’nin iptal kararı kanuni temsilcilerin sorumluluğuna ilişkin

SORU: Anayasa Mahkemesi 19.03.2015 tarih ve E.2014/144 K. 2015/29 sayılı kararı ile 6183 sayılı Kanunun 35. maddesinin 5 ve 6. fıkralarını iptal etmiştir. Ne var ki ilgili Kuruluşlar bu konuda bu güne kadar herhangi bir uygulama yapmamıştır. Müdürlük, murahhas azalık vb. gibi yetki ve sorumluluk taşıyan herhangi bir görevi ve sıfatı olmayan eşimin sırf şirketin büyük ortağı olması nedeni ile şirketin 8-10 sene öncesine ilişkin SSK prim borcu için emekli maaşına haciz konulmuş ve tahsilat halen devam etmektedir. Sizden ricam, konunun geniş bir kitleyi ilgilendirdiği de nazara alınarak, Kararın hayata geçirilmesinin sağlanması konusunda ilgililerin uyarılmalarıdır.

M. Turan Bayazıt

YANIT: Anayasa Mahkemesinin söz konusu kararı, 6183 sayılı Kanunun 35. maddesi ile ilgili olmayıp, kanuni temsilcilerin sorumluluğu ile ilgili mükerrer 35. maddesi ile ilgili.

35. madde, limited şirket ortaklarının amme borçlarından sorumluluklarına ilişkin olup, eşiniz limited şirket ortağı ise hakkında da 35. madde hükümlerine göre takibat yapılmıştır. Zira anonim şirket ortaklarının, ortalık sıfatına bağlı sorumlulukları öteden beri söz konusu değil. 35. maddeye göre, limited şirket ortakları, şirketten tahsil edilemeyen veya edilemeyeceği anlaşılan amme borçlarından sermaye payları oranında sorumlular.

Bağ-Kurlu sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor

SORU: 1 Mayıs 1971 doğumluyum. SSK'ya 25 Mayıs 1988 de girdim. 19 yıl özel sektörde çalıştım. Primlerim tavandan yatırıldı. 7380 gün prim ödemem var. Daha sonra işten ayrılarak 3 Nisan 2014 de Bağ-Kurlu oldum. Şu an prim ödemelerim bu şekilde devam ediyor. Yeniden SSK’ya geçebilir miyim? Eğer SGK geçiş oluyorsa, ne zaman emekli olabilirim?

Mustafa ZEYBEK

YANIT: Bağ-Kurlular sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. Faaliyetinize son vermeden sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebilirsiniz. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2022’de emekli olabilirsiniz. Bağ-Kura 1259 günden fazla prim öderseniz bu şartlarla emekli olmazsınız.

Primler güncel değeriyle ödenerek silinen Bağ-Kur günleri tekrar kazanabilir

SORU: 2004 den beri Bağ-Kurluyum. Borcumu yapılandırdım. Ödemekte zorluk çekiyorum. Bağ-Kur borcumu dondurmak istiyorum. Ne gibi zararlarım olur?

Mehmet FATİH

YANIT: 12 aydan fazla prim borcunuz varsa, yazılı olarak başvuru yaparak prim borcunuzu sildirebilirsiniz. Prim borcu silindiğinde, borca ilişkin süreler sigortalılık süresi sayılmayacak. Ancak mali durumunuz düzeldiğinde, silinen primleri güncel değerleri üstünden ödeyerek günlerinizi yeniden kazanabilirsiniz.

Yetim aylığı emekli aylığına tercih edilebilir mi?

SORU: Bağ-Kur’un ev hanımlarına sağlanan emeklilik hakkından yararlanarak 1980 yılında emekli oldum. 1985 yılında SSK’lı babamın vefatı üzerine yetim aylığı bağlattım. 2011 yılında, aldığım yetim aylığının yasal olmadığı ve aldığım aylıkların faizi ile geri ödenmesi gerekçesiyle Kartal 1. İş Mahkemesine çağrıldım. Herhangi bir ticari faaliyetimden değil, ev hanımlığı statüsünden emekli olduğum halde, yetim aylığından mahrum edilmemi anlamış değilim. Mahkeme beni suçlu bulursa, babamdan aldığım yetim aylığı Bağ-Kur’dan aldığım aylıktan fazla olduğu için yetim aylığını tercih etme hakkım olabilir mi?

Fatma Sevim Okman

YANIT: Emekli aylığına Bağ-Kur Kanunu ile ev hanımlarına sağlanan borçlanma hakkından yararlanarak hak kazanmış olmanız bir şey fark ettirmiyor. Sonuç itibariyle, Bağ-Kur’dan yaşlılık (emekli) aylığı alıyor durumdasınız. Eşten dul aylığı bağlanmasına, emekli aylığı alıyor olmak engel değil. Ancak vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için diğer şartların yanı sıra sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Bağ-Kur’dan emekli aylığı aldığınızdan, mahkeme aleyhinize sonuçlanacaktır. Bu durumda da yetim aylığını tercih etme hakkınız maalesef olmaz.

Hükümlü isteğe bağlı prim ödeyebilir

SORU: 2 Haziran 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 1978’dir. Şuan da 3900 prim günüm var. 1985 - 1986 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Şu an cezaevindeyim. Dışarıdan prim ödemesi yaptırabilir miyim? Eğer yaptıramıyorsam kaç yaşımda ve hangi tarihte emekli olabilirim?

M.Y.K.

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5.000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra isteğe bağlı olarak 560 günde isteğe bağlı prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemesi Bağ-Kura sayılıyor. Ancak 560 gün Bağ-Kura prim ödemenizin bir sakıncası bulunmuyor.

Sağ kalan emekli eşe vefat eden eşinden aylık bağlanır mı?

SORU: 1980 yılında SSK’dan emekli olan kayınpederim var. 70 yaşında aklı başına gelen kayınvalidem, Almanya ve eski SSK günlerini toplattı ve 38 bin TL gibi bir para öderse SSK emeklisi olacak. Kayınpeder de 80 yaşında bu arada. Kredi çekip bu parayı yatırıp eşini emekli edecekmiş. Şimdi, Allah geçinden versin, birinden birine bir şey olursa, hem kendi maaşını, hem de birbirlerinin maaşını alabilirler mi? Sanki aynı kurumdan alamıyorlar diye biliyorum, hangisi doğru?

Nursel Silah

YANIT: Aynı kurumdan da olsa her ikisi de emekli olan eşlerden birinin vefatı halinde, sağ kalan eşe vefat eden eşin emekli aylığının yüzde 50’si bağlanır.

Çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 2008 yılında emekli oldum. Tazminatımı aldım. Aynı işe destek primine tabi olarak devam ettim. Ayrılmayı düşünüyorum. 2008 yılından bu yana sürekli olarak çalıştım. Şimdi ayrılmayı düşünüyorum. Ayrıldığım takdir de tazminat alabilir miyim? Yoksa kendilerinin mi beni işten çıkarmaları gerekir?

Ekrem GÖRGÜLÜ

YANIT: Çalışan emekli, ortada haklı bir neden yokken kendi isteği ile işinden ayrıldığında kıdem tazminatı alamaz. Ancak işveren iş akdini haksız yere fesih ederek emeklinin işine son verdiğinde kıdem ve ihbar tazminatı alabilir. Kıdem tazminatı alabilmeniz için işverenin haklı bir neden yokken işinize son vermesi gerekir.

Oğlum kaç yıl sonra emekli olur?

SORU: Oğlum, 28 Kasım 1983 doğumlu.  İlk sigorta başlangıç tarihi 14 Aralık 2001. Bugüne kadar değişik firmalarda çalışarak 1191 prim gününe erişti, şuan çalışmıyor. Gelir testi sonucu aylık 42 TL prim ödüyor. İsteğe bağlı sigortalı olsa kaç gün üzerinden, kaç yıl sonra emekli olur? Bir işyerinde çalışır gözükse emeklilik hakkını kazanma şartları değişir mi?

Şaban Aydınlı

YANIT: İsteğe bağlı sigortalı olarak ödenen primler, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olunuyor. Oğlunuz, en az 4500 prim günüyle 60 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK); en az 5400 prim günüye 62 yaşını doldurduğunda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olur. Fiilen çalışmadığı halde işyerinde çalışıyor gösterildiğinin tespiti halinde, hizmetleri iptal edilir.

Eşiniz prim borcunu sildirip sağlık yardımı almaya başlayabilir

SORU: Hükümetin çıkarmış olduğu Bağ-Kur borçlarının silinmesi kanun maddesi resmi gazetede yayınlanıp yürürlüğe girdi mi? Zira eşim Bağ-Kur borcundan dolayı benim emekli olmama rağmen, benim sağlık sigortamdan yararlanamıyor. Kanun yürürlüğe girdiyse ne yapmamız gerekir?

CÜNEYT

YANIT: Sözünü ettiğiniz yasa 23 Nisan 2015 tarihli Resmi yasada yayımlanarak yürürlüğe girdi. Eşinizin 30 Nisan 2015 itibariyle 12 ay ve daha fazla Bağ-Kur prim borcu varsa, prim borcunun silinmesi için, bağlı olduğu sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurarak prim borcunun silinmesini talep edecek. Prim borcu silindiğinde, şayet faaliyeti devam etmiyorsa, sizin üstünüzden sağlık yardımı almaya başlayabilir. Faaliyetine devam ediyorsa, 60 günden fazla prim borcu olmadığından, kendi sigortasından sağlık yardımı alabilir.

Askerlik borçlanması aylık bağlama oranımı ne kadar etkiler?

SORU: Kasım 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Haziran 1986. Askerlik bitiş tarihim Haziran 1995. Halen sigortalı çalışmaktayım ve 9000 gün civarı primim var. Primlerim kıdem tazminat rakamları civarı yatıyor. Ne zaman emekliye ayrılabilirim? Askerliğimi saydırsam, aylık bağlama oranına ne kadar etkisi olur?

Mustafa Sezgin

YANIT: Primlerinizin kıdem tazminat rakamları civarında yatmasından neyi kastettiğinizi anlayamadım. Zira sigorta primleri, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı olan prime esas kazanç alt ve üst sınırları arasında yatar. Ne kadar askerlik yaptığınızı belirtmemişsiniz. 1,5 yıllık askerlik borçlanması, aylık bağlama oranınızda ortalama 2-3 puan artış sağlar. 2016 Kasım ayında 49 yaşınızı doldurduğunuz gün emekli olmaya hak kazanırsınız.

Torba Kanun başlangıçtan önceki doğumların borçlanılmasına izin vermedi

SORU: Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumların borçlanılmasına ilişkin Torba Kanun çıktı mı? Başlangıçtan önceki doğumları borçlanılmaya başladı mı?

ZEYNEP

YANIT: 23 Nisan 2015 de yürürlüğe konan Torba Kanundan sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumların borçlanılmasına izin veren bir düzenleme çıkmadı. Maalesef halen başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor.

65 yaşınız dolduğunda re’sen emekli olursunuz

SORU: 20 Ağustos 1954 doğumluyum. İşe, 28 Nisan 1977’de memur olarak başladım ve halen çalışmaktayım. Yaş haddinden dolayı hangi tarihte emekli olacağım?

Hamdi Türköz

YANIT: Emekli Sandığı Kanununun 40. maddesinde sayılanlar hariç olmak üzere, Emekli Sandığı iştirakçilerinin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarihtir. Kendi isteğinizle emekli olmazsanız, 65 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2019 tarihinde re’sen emekli olursunuz.

Yazlık dairler sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanamıyor

SORU: Ben emekliyim. Tek dairem den başka şeyim olmadığından emlak vergisi ödemiyorum. Ev hanımı olan eşimin üstünde 80 m2 lik iki odalı bir yazlığımız var. Çalışmayan ev hanımlarının da, aynen emekliler gibi emlak vergisi ödemediği duydum. Eşimde emlak vergisi ödemese olur mu?

Duran İRİ

YANIT: Sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından, yılın muayyen zamanlarında yazlık olarak kullanılan dairler yararlanamıyor. Eşiniz emlak vergisi ödemek zorunda.

Askerlik borçlanması yapmamın faydası olur mu?

SORU: 11 Aralık 1975 doğumluyum. İşe başlama tarihim 1 Mart 1998. Aralıksız SSK’lı olarak çalışıyorum, 6160 günüm oldu. Askerliğimi 7 Temmuz 1996-22 Ocak 1998 tarihleri arasında yaptım. Ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanması yapmamın faydası olacağını söylüyorlar, faydası olur mu?

Hakan Kurumlu

YANIT: 1 Mart 1998 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 280 gün askerlik borçlanması yaparsanız, emeklilik yaşınız 56’ya iner ve bir yıl erken emekli olabilirsiniz. 56 yaşınızı dolduracağınız 11 Aralık 2031 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Her iki eşinizden de aylık alma hakkınız var

SORU: 1979 senesinde vefat eden ilk eşimden Emekli Sandığı, 4 Şubat 2001’de vefat eden ikinci eşimden Bağ-Kur aracılığıyla dul maaşı bağlandı. Bağ-Kur'dan aldığım maaşın kesileceğini duyuyorum, bu doğru mudur?

Selma Özkan

YANIT: İlk eşiniz Emekli Sandığı, ikinci eşiniz Bağ-Kur sigortalısı olup vefat tarihi Ekim 2008’den önce olduğundan, her iki eşinizden de aylık alma hakkınız var. Endişe etmenize gerek yok. Bağ-Kur’dan aldığınız aylık kesilmez.

Kıdem tazminatında prim eksiğini askerlik borçlanmasıyla tamamlayabilirsiniz

SORU: Ben 1 Ağustos 1976 doğumluyum. Sigorta girişim 26 Haziran 2000 ve halen bu işyerinde 5350 gün primle çalışmaktayım. 10 ay askerlik borçlanmamı ödersem, kendi isteğimle ayrıldığımda, tazminatımı alabileceğim söylendi. Alabilir miyim? 18 ayın hepsini ödersem 10 ay ve 18 ay arasında emeklilik yaşı değişir mi? Askerliğimi 1996 – 1998 yılları arasında yaptım.

Murat

YANIT: 10 ay askerliğinizi borçlanmanız halinde başlangıç tarihiniz 10 ay geri gider ve yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Emekli olmak için yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Askerlik borçlanmasıyla yaş dışındaki şartları sağlamış olacağınızdan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Fiili hizmet süresi zammı emekli olunacak yaştan düşülür

SORU: 21 Şubat 1997-21 Mayıs 1998 tarihleri arasında 18 ay askerlik görevimi yaptım.2 Mayıs 2000 tarihinde sahil güvenlik komutanlığı bünyesinde uzman çavuş olarak göreve başladım.2014 yılında hükümet hizmet birleştirmelerini yaptı. Hali hazırda görevime devam etmekteyim. Bu şartlarda ya da askerlik borçlanmasını para ödeyerek yapsam hangi tarihte emekli olabilirim.

ÇAĞLAYAN

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmediğinizden, sorunuza yaklaşık olarak cevap veriyoruz. 45 yaşınız doldurana kadar uzman çavuş olarak çalışacaksınız. 45 yaşı doldurduktan sonra sivil memur olarak aranan yaşı doldurana kadar çalışmak zorundasınız. 45 yaşınızı dolduracağınız tarihte 22 yıl hizmetiniz olduğunu varsayarsak, 5 yıl 6 ay fiili hizmet sürenizle aranan hizmet süresi şartını sağlamış olursunuz. Bu durumda fiili hizmet sürenizin yarısı olan 2 yıl 9 ayı emekli olacağınız 57 yaştan düştüğümüzde, emekli olacağınız yaş 54 yaş 3 aya düşer. Sivil memurlukta çalışarak bu yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(1977 doğumluysanız 2031 de)

İki doğum borçlanması için 18.460 lira ödenmesi gerekiyor

SORU: Borçlanman yararlanan iki doğumum var. İki doğum için kaç lira ödenmesi gerekiyor. Ödenecek borçlanma bedeli taksite bağlanıyor mu?

SEVİM

YANIT: 30 Haziran 2015’e kadar başvurulması halinde iki doğumunu için( 1440 gün) ödenecek en az borçlanma bedeli 18,460.80 liradır. 1 Temmuz’dan yıl sonuna kadar başvurulursa 19.555.20 lira ödenmesi gerekir. Borçlanma bedeli taksitle ödenemiyor. Borçlanma bedelinin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekiyor.

Emekli aylığımın düşmemesi için ne yapmalıyım?

SORU: 21 Mayıs 1971 doğumluyum. 1 Aralık 1986’da SSK başlangıcım ve şu an 9600 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Ayrıca primlerim 2.500 TL üzerinden ödenmekte. Emekli maaşımın düşmemesi için ne yapmalıyım?

Levent

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 21 Mayıs 2021 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Prim ödemeye devam edildikçe, Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak kısmi aylığın, emekli aylığınız içindeki ağırlığı artacak. Emekli aylığınızın düşmemesi için bu döneme ilişkin prime esas kazanç ortalamanızın düşmemesi gerekiyor. Bunun için de 2.500 TL olan prime esas kazancınızın, prim ödemeleriniz devam ettiği sürece en az enflasyon oranında artması gerekir.

Emekli aylığımın düşmemesi için ne yapmalıyım?

SORU: 21 Mayıs 1971 doğumluyum. 1 Aralık 1986’da SSK başlangıcım ve şu an 9600 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Ayrıca primlerim 2.500 TL üzerinden ödenmekte. Emekli maaşımın düşmemesi için ne yapmalıyım?

Levent

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 21 Mayıs 2021 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Prim ödemeye devam edildikçe, Ekim 2008 sonrası prim günleriniz için hesaplanacak kısmi aylığın, emekli aylığınız içindeki ağırlığı artacak. Emekli aylığınızın düşmemesi için bu döneme ilişkin prime esas kazanç ortalamanızın düşmemesi gerekiyor. Bunun için de 2.500 TL olan prime esas kazancınızın, prim ödemeleriniz devam ettiği sürece en az enflasyon oranında artması gerekir.

52 yaşı dolduracağınız tarihte maaşlı emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Mart 1968 doğumluyum. 15 Ocak 1993’de memur olarak işe başladım. 28 Kasım 1988 ve 28 Mayıs 1990 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Tamamını ödedim. 1 Mayıs 1991 ve 30 Mayıs 1991 arası 82 gün sigorta primim var. Sigortamı da saydırdım. Maaşlı olarak ne zaman emekli olabilirim?

Selçuk GÜVEN / İSKENDERUN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 23 Nisan 2016’ya kadar çalışmaya devam ederek, fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2020’de emekli olabilirsiniz.

Eski vergi kaydına bağlı olarak Bağ-Kur kaydı yapılabilir mi?

SORU: 4 Haziran 2015 tarihli Sözcü Gazetesinde, Sedat Çekiç isimli okurunuz 1937 doğumlu annesinin 1988 ve 1989 yıllarındaki Bağ-Kur çalışmasını canlandırdığını belirtmekte. Ne zaman canlandırdığını belirtmemiş. Benzer durumda, 1957 doğumlu eşimin 1989-1993 yıllarında 4 yıl gerçek usulde vergi mükellefiyeti var, fakat Bağ-Kur girişi yok. Mevcut yasalara göre bunu canlandırabilir miyim? Ayrıca canlanırsa sigorta başlangıcı 1989 yılı sayılır mı?

Kamil Çelik

YANIT: Söz konusu okurumuz, Bağ-Kur sigortalılığını nasıl canlandırdığını belirtmemiş. Mevcut yasal düzenlemeye göre, Bağ-Kur sigortalılığının geçmişteki vergi kaydına bağlı olarak canlandırılması idari aşamada mümkün değil. Ancak mahkeme kararıyla canlandıranlar var. Siz de yargı yolunu deneyebilirsiniz. Lehte karar çıkması halinde, 1989 yılı sigorta başlangıcı sayılır.

Duyumunuz doğru Bağ-Kur prim borcunuzu sildirebilirsiniz

SORU: 1959 yılında doğdum. 5 Mayıs 1977’de sigorta girişim var. Askerliğimi 20 ay yaptım. Şuan da toplam 4232 prim günüm var. Beni 2008’de çıkan bir yasaya göre tarım Bağ-Kur’lu yapmışlar. Ödeme yapamam diye, yapılandırma yapamadım. 6,5 yıl Bağ-Kur borcum var. Yeni bir yasa çıkmış bu yasaya göre 1 yıldan fazla Bağ-Kur borcu olanların borcu siliniyormuş. Ne derece doğru olduğunu bilmiyorum. Bu konuda bilgi alabilir miyim? Ben nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?

SELAHATTİN/ SAMSUN

YANIT: 23 Nisan 2015 tarihi Resmi Gazetede yayımlanan 6645 sayılı Kanun ile Bağ-Kura 12 aydan ve daha fazla prim borcu olanların, sigortalılıklarının durdurarak prim borcunun silinmesine ilişkin düzenleme yapıldı. Bağ-Kur prim borcunuzu sildirebilirsiniz.

SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra, 168 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

2015’de daire alan 2016’dan itibaren Emlak Vergisi ödemeye başlar

SORU: 2015 yılında satın alınan daire için, alıcı hangi sene emlak vergisi ödeyecek?

NURAN

YANIT: Satın alınan gayrimenkulün satış yapılan yıla ilişkin emlak vergisi gayrimenkulü satan tarafından ödenir. Alıcının emlak vergisi ödeme yükümlüğü takip eden yılbaşından itibaren başlar. 2015’de daire alan biri 2016’dan itibaren Emlak Vergisi ödemeye başlar.

Ne kadar GSS primi ödemem gerekiyor?

SORU: 35 yaşımdayım. 5 yıldır panik atak tedavisi görüyorum, çalışmıyorum. Babamın Emekli Sandığı'ndan 2.050 lira, annemin 1.350 lira emekli maaşı var. Bekâr ve çoğu zaman bizde kalan halamın 900 lira Bağ-Kur maaşı var. Bu duruma göre kaç lira genel sağlık sigortası primi ödemem gerekiyor? Emekli olabilmek için çalışan Bağ-Kur'lu statüsünde aylık kaç lira ödemem gerekiyor?

Koray Özsuyolcu

YANIT: Genel sağlık sigortası (GSS) uygulamasına ilişkin gelir tespitinde, Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi (BSYHP) olarak adlandırılan ve vatandaşların sosyal yardım başvurularında uygulanan puanlama formülü esasına göre belirlenen hane geliri ve kişi başına düşen gelir kullanılıyor. Puanlama sisteminde, aile bireylerinin sadece gelirleri değil, taşınır ve taşınmazlar ile bunlardan doğan haklar ve bankalardaki tüm hesapları da dikkate alınıyor.

Gelir testi sonucu, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olursa 48 TL, asgari ücret ile iki asgari ücret arasında olursa 144 TL, iki asgari ücret ve üzerinde olursa 288 TL aylık prim ödersiniz. Bağ-Kur statüsünde ödeyeceğiniz prim ise aylık asgari ücret tutarından az olmamak üzere, belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarının yüzde 34,5’i kadar olur.

Beş yıllık ölüm aylıklarını alabilir miyim?

SORU: Eşim Ocak 1988’de SSK’lı çalışırken vefat etti. 330 gün SSK, ayrıca 5 yıl 2 ay kamuda hizmeti vardı. Bana “ölüm aylığı bağlanamaz denildi” ve ölüm toptan ödemesi yapıldı. 5510 sayılı Yasaya göre bana da ölüm aylığı bağlanabileceğini tesadüfen öğrendim ve 25 Mayıs 2015’de müracaatta bulundum. Ölüm toptan ödemesi için bana söylenen ihya tutarını bankaya ödedim. Aylık bağlanacak ancak 5510 sayılı Yasayı incelediğimde, Yasanın çıktığı 2008 yılından ölüm aylığına müracaat ettiğim 25 Mayıs 2015 tarihine kadar geçen sürenin zaman aşımı nedeniyle sadece beş yıllık kısmının ödenebileceği kanaatine vardım. Fakat SSK’dan beş yıllık aylıkların ödenemeyeceğini öğrendim. Ben bu beş yıllık aylıkları alabilir miyim?

Meral Dedeoğlu

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununa göre zamanaşımı süresi beş yıl olup, talep tarihinden geriye doğru beş yıllık aylıkların alınması mümkün. Ancak daha önce toptan ödeme almış olmanız nedeniyle eşinizin Emekli Sandığı hizmet süresi tasfiye olmuş durumda olduğundan, ölüm aylığı hakkınız, ihya tutarını ödediğiniz tarihe kadar yok hükmündeydi. Ölüm aylığına, ihya tutarını ödediğiniz tarihte hak kazandığınızdan, müracaat tarihinden geriye beş yıllık aylık tutarı ödenmez.

Bir ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 4 Haziran 1966 doğumluyum. İşe giriş tarihim, 20 Aralık 1989’dur. 6800 prim günüm var. 3 Kasım 1986 yılında askere gittim. Buna göre ne zaman emekli olabilirim?

ÖMER

YANIT: Askerliğinizi başlangıçtan önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin bir ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz bir ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 4 Haziran 2017 de emekli olabilirsiniz.

Askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Şayet 567 günden askerlik süreniz varsa tamamını borçlanıp, 50 yaşınızı dolduracağınız 4 Haziran 2016 da emekli olmanızda mümkün.

Asgari ücret üstünden prim ödeme aylığınızı düşürür tavandan ödeme artırır

SORU: Prim günümü ve sigortalılık süremi doldurdum. 2021 de yaştan dolayı emekli olabiliyorum. Size sorum; şu anda işten ayrılsam 51 yaşında almaya başlayacağım emekli aylığı ile o yaşa kadar çalışıp sonrasında alacağım maaş arasında bir farklılık olur mu? 

EMRAH

YANIT: Asgari ücretten prim ödeme emekli aylığınızı düşürür. Ancak tavandan(bugün için 7.809.90 liradır) veya tavana yakın bir kazanç tutarı üstünden 5, 6 bin lira gibi prim ödeme emekli aylığınızı yükseltir.

Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 işgücü kaybı aranır

SORU: 1986 SSK’ya 700 gün prim ödemem var. 2008 den buyanda Bağ-Kura prim ödüyorum. 720 günde askerlik borçlanmam var. Yaşım 60’dır. Ne zaman emekli olurum? 8 ay önce kalpten ameliyat oldum. Malulen emeklilik talebim ret edildi. Emekli olmak için ne yapmamalıyım, çalışamıyorum?

D.C.

YANIT: Demek’ ki rahatsızlığınız yüzde 60 oranında işgücü kaybına yol açmamış. Yüzde 60 işgücü kaybına uğrasanız malulen emekli olabilirdiniz. Yüzde 40 ve üstünde işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor alırsanız engelli hakkıyla emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi, 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 4680 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Engelli hakkıyla da emekli olamazsanız, yaş haddinden emekli olma yolunu deneyeceksiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için:15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz.

Toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yıpranmam emeklilik yaşımı düşürecek mi?

SORU: 28 Haziran 1968 doğumluyum. İlk SSK girişim 25 Temmuz 1986. 1990-1994 yılları arasında Uzm. J. Çvş olarak görev yaptım. 2001 yılından itibaren SSK'lı olarak çalışıyorum. Uzm. J. Çvş.'tan 1 yıl 1 ay 27 gün yıpranmam var. Bu yıpranma emekli yaşımı düşürecek mi, ben ne zaman emekli olacağım?

Mustafa Yel

YANIT: 1 yıl 1 ay 27 günlük yıpranmanız (fiili hizmet süresi zammı) maalesef emeklilik yaşınızı düşürmeye yetmiyor. Ayrıca 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli olmayacağınızdan, hak kazandığınız yıpranma süresinin emeklilik yaşınızdan düşülmesi de mümkün değil.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Prim gününüz de yeterli olmalı. 49 yaşınızı dolduracağınız 28 Haziran 2017’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Staj sigortası emeklilikte başlangıç sayılmaz

SORU: 20 Şubat 1969 doğumluyum. Endüstri meslek lisesinde okurken çimento fabrikasından burs almıştım. Okul bitince 10 Ocak 1987 – 10 Haziran 1987 tarihleri arasında bursun karşılığını ödemek için çalıştım. Sigorta girişim bu tarih gözüküyordu. Fakat bu tarihte günüm gözükmediğini söylüyorlar. Gözükmemesi normal mi? Daha sonra 1990 Kasım ayında askere gittim ve 1992 Ekim’den sonra sigortalı oldum. Arada işyeri açtım Bağ-Kur’lu da oldum. Toplam 7000’den fazla günüm var. Askerlik borçlanması yapmadan hangi tarihte, bir aylık askerlik borçlanması ödesem hangi tarihte emekli olurum? Son 3,5 senemi sigortalı olarak  tamamlayacağım.

Özkan Öneroğlu

YANIT: Burs karşılığı çalışmanız muhtemelen SGK’ya staj sigortası kapsamında bildirilmiş. Staj sigortasında emeklilik için gereken uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden, prim günü olmuyor ve emeklilik açısından da sigorta başlangıcı sayılmıyor. Söz konusu çalışmanızın stajyer olarak değil, tüm sigorta kollarına tabi çalışma olduğunun tespiti için dava açmanız ve bu durumu ispatlamanız gerekiyor.

Sigorta başlangıcınız 23 Kasım 1992 tarihinden önce ise 53 yaşınızı, sonra ise 54 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Bir aylık askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı askerlik başlangıç tarihine götürmez. 1992’de ki sigorta başlangıcınız, borçlanacağınız süre kadar geri gelir. 54 yaşın 53’e geri gelmesi için sigorta başlangıcını 23 Kasım 1992 tarihi öncesine; 53 yaşın 52’ye geri gelmesi için ise sigorta başlangıcını 23 Mayıs 1991 tarihi öncesine götürecek kadar askerlik borçlanması yapmanız gerekiyor.

9000 gün prim ödeyip 55 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1974 doğumluyum. 1995 beri esnaf Bağ-Kuru ödüyorum. Borcum yok. Ne zaman emekli olabilirim?

OLG.

YANIT: Sorunuzu Bağ-Kur başlangıç tarihinizin 1 Ocak 1995 olduğu varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1 Ocak 2020’ye kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 2029’da 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Malullük veya muhtaçlık hali kalktığında yetim aylığı kesilir

SORU: 25 02 1968 doğumluyum. 01 06 1985 sigorta girişim var.. Yüzde 40 özürlüyüm ve ölen babamın Emekli Sandığı'ndan bağlanan yetim aylığı alıyorum ve ara sıra sigortalı işlerde çalışıyorum.. Ben sigortalı çalışmaya devam edersem bana bağlanan yetim maaşı kesilir mi ve ben ne zaman emekli olabilirim. Ben emekli olunca sigortadan babamdan bağlanan emekli sandığı maaşı kesilir mi?

ORHAN

YANIT: Emekli Sandığında, malul ve muhtaç olanlara yaş aranmadan babasından dolayı yetim aylığı bağlanır. Malullük, çalışamayacak kadar engelli olma hali, muhtaçlık da, aylık gelir tutarının asgari ücretin net tutarının(bu gün için 858.96 liradır) altında olması halidir. Bu şartları sağlamış olmalısınız ki size aylık bağlanmış. Ancak, malullük ve muhtaçlık şartları ortadan kalktığında bağlanan aylık kesilir.

Sürekli sigortalı çalışmanız halinde, asgari ücretin altın da ücret alamayacağınıza göre, muhtaçlık şartını ihlal edeceğinizden yetim aylığınız kesilir. Ancak, başka geliriniz yoksa ve ay içinde asgari ücretin net tutarın altında ücret elde edeceğiniz kadar(30 günden az) sigortalı çalışmanız yetim aylığınızı kesmez.

Emekli olduğunuzda emekli aylığınız asgari ücretin net tutarının altında olursa ve malullüğünüz devam ederse, yetim aylığını almaya devam edebilirsiniz.

Engellilik oranı yüzde 80’in altına inerse emekli aylığı kesilir

SORU: Bir yakınımın durumu şöyle; 1 Ocak 1980 doğumlu, erkek, doğuştan epilepsi hastası. Kasım 1998 SSK girişli. 3700 iş günü varken 2014 Şubat'ında yüzde 81 oranla vergi indiriminden emekli oldu. Rapor iki yıllıktı, yenilenmesi gerekiyor. Rapor oranı düşerse ne olur?

Eda Taşkın

YANIT: Kontrol muayenesinde engellilik oranı yüzde 80’in altına inerse emekli aylığı kesilir. Yeni engellilik oranının yüzde 60 ile 79 arasında olması halinde, ikinci derece engelli olarak emekli olabilmesi için sigortalılık süresini 17 yıla, prim gününü 3840 güne tamamlaması gerekir.

Site bakıcımız kıdem tazminatı isteyebilir mi?

SORU: Daire aldığım 24 daireli yazlık sitede çalışan kişi, 15 sene önce bu siteden emekli olmuş. Emekli olurken kıdem tazminatının ödenmesi için karar alınmış, ancak ödenip ödenmediğine ilişkin belgeler yok. Yeniden kıdem tazminatı istiyor. Gerçekte tazminatını almış, bir daha istiyor, yani kötü niyetli. 15 sene geçtikten sonra kıdem tazminatı isteyebilir mi?

İkinci olarak, bu kişi emekli olduktan sonra da herhangi bir sözleşme yapmadan sitenin temizlik işlerini yapmış, halende yapmakta. Sadece 2012 yılında bir sözleşme yapılmış firma gibi yaz aylarında 3-4 ay gelmiş, bahçe ve havuz temizliğini yapmış, parasını almış. Emekli olduğunu bildirip yüzde 15 primini kestirmediği halde burada işçi olarak çalıştığını ileri sürerek bu 15 yıllık dönem için ayrıca yine kıdem tazminatı isteyebilir mi?

Mustafa Polat

YANIT: Kıdem tazminatı 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi. Emeklilik nedeniyle işten ayrıldığı tarihten itibaren 10 yıldan fazla süre geçtiği için dava açsa da talebi zamanaşımı yönünden reddedilir.

Emekli olduktan sonra ve halen devam etmekte olan çalışması, işçi işveren ilişkisine bağlı olarak ücretli çalışma ise kıdem tazminatı hakkı olur. Ancak kıdem tazminatı talep edebilmesi için işten kıdem tazminatına hak kazandıran sebeplerden birine bağlı olarak çıkması veya çıkarılması gerekir. Diğer yandan, ücretli olarak çalışması halinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmasının SGK’ya bildirimi, site yönetiminin yükümlülüğündedir.

40 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 17 Ekim 1969 doğumluyum. İşe 1 Temmuz 1991’de başladım. Hala SSK’lı olarak çalışıyorum. Askerlik borçlanmamı yaptırırsam ne zaman emekli olurum?

Mehmet AYDIN / İSTANBUL

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 40 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 17 Ekim 2021’de emekli olabilirsiniz.

Prim borcunu yapılandıranda prim borcunu sildirebilir

SORU: Prim borcumu geçen sene yapılandırmıştım. Yeni çıkan Torba kanundan yararlanarak prim borcunu sildirebilir miyim?

CEMALİ

YANIT: 30 Nisan 2015 tarihi itibariyle 12 ay veya daha fazla prim borcunuz varsa, borcunuzun olduğu sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurup, yapılandırmadan vazgeçtiğinizi bildirip, sigortalılığınızı durdurarak prim borcunuzu sildirebilirsiniz

Fazladan istenen SGDP borcu için SGK’ya başvurmalısınız

SORU: Bu ayki emekli maaşımdan 404 TL kesildiğini fark edince SGK’ya müracaat ettim. Doğru düzgün bir cevap alamayınca da bir tanıdık avukata danıştım. Kesintiler 2011 Ocak - Kasım aylarına ait ve 11 ay üzerinden yapılmış. Ben 1998’de emekli olmuştum. 2011 yılında 2 ay yönetim kurulu üyeliğim var, ancak şirket geç bildirmiş olmalı ki kesintileri 11 aylık tahakkuk ettirmişler. Bu durumda ben nereye müracaat etmeli ve ne yapmalıyım?

Hüseyin Hızıroğlu

YANIT: İki aylık yönetim kurulu üyeliğinize karşın onbir aylık sosyal güvenlik destek primi (SGDP) borcu çıkarılmış ise yönetim kurulu üyeliğine seçilmenize ve sona ermesine ilişkin Ticaret Sicil Gazetelerinin suretini ekleyeceğiniz dilekçe ile şirketin bildirim yaptığı SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik müdürlüğüne başvurmalısınız. Yönetim kurulu üyesi olmadığınız döneme ilişkin olarak fazladan tahakkuk ettirilen SGDP borcunuz silinir.

İşsizlik ödeneği aldığınız sürece sağlık yardımı da alırsınız

SORU: 20 Ocak 2015 tarihinde işten çıkarıldım. Şuan işsizlik maaşı alıyorum. Eşim çalışmıyor ve bir de ortaokula giden çocuğum var. Sağlıkla ilgili yardım ne zamana kadar devam edecek? Sağlık güvencesi için SGK' ya herhangi bir zorunlu prim yatırmam gerekiyor mu?

Yusuf EROL

YANIT: İşsizlik ödeneği almaya devam ettiğiniz sürece sağlık yardımı alabilirsiniz. Sonrasında işe girmezseniz, kendi Genel Sağlık Sigortanızdan sağlık yardımı alacaksınız. Prim ödeyerek mi? Yoksa prim ödemeden mi sağlık yardımı alacağınız yaptıracağınız gelir testinden çıkacak sonuca göre belirlenecek. Bulunduğunuz yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfında yaptıracağınız gelir testinde; aile içinde kişi başına düşen aylık gelir asgari ücretin üçte birinden(bugün için 400.50 lira) az çıkarsa prim ödemeden, asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret(bugün için 1.201.50 lira) arasında çıkarsa 48,06 lira, asgari ücret ile asgari ücretin iki katı(bugün için 2,403 liradır) arasında çıkarsa 144.18 lira, asgari ücretin iki katından fazla çıkarsa 288,36 lira Genel sağlık sigortası ödeyerek sağlık yardımı alabilirsiniz.

GSS mağduru annenin haklı isyanı!

SORU: Oğlum 1988 doğumlu, üniversite mezunu ve halen yüksek lisans eğitimine devam ediyor. 2014 Mayıs’ta kısa dönem askerlik hizmetini yaptı ve Ekim 2014’de bitirdi. Halen öğrenci ve işsiz. Ben emekliyim ve oğlumla yaşıyorum, bakımını tamamen ben üstlenmekteyim. Oğlum 25 yaşını doldurduğu için SGK 3.071 TL borç çıkarmış. Benim anlamadığım; işsiz olduğu, Devlet olanaklarından faydalanmadığı halde biz neyin borcunu ya da cezasını ödeyeceğiz? Sosyal devletten bahsedilirken, işsize iş bulması gereken devlet, işsizden ceza alıyor? Kaymakamlıktan gelir testine tabi tutulduk, gerekeni yaptık. Şimdi SGK 15-20 gün içinde hesap yaparak bize yeni bir borç çıkaracak. Mantığını anlamamama rağmen yapılması gerekenler hususunda aydınlatırsanız sevinirim.

G. Tetik

YANIT: Siteminizde son derece haklısınız. Devlet bir taraftan, sizinle oturan işsiz oğlunuzu, yaşını doldurduğu için bakmakla yükümlü olduğunuz kişi saymıyor ve sizin üzerinizden sağlık yardımı vermiyor; diğer yandan, sizinle oturduğu için sizin gelirinizi dikkate alarak genel sağlık sigortası primi ödemesini (daha doğrusu sizin ödemenizi) istiyor.

Hani deve kuşuna uç demişler, ben deveyim uçamam demiş. Yük taşı demişler, ben kuşum taşıyamam demiş ya, tıpkı deve kuşu gibi. “Çocuğum işsiz güçsüz, tüm ihtiyaçlarını ben karşılıyorum, ben bakıyorum, dolayısıyla bakmakla yükümlü olduğum kişi olarak sağlık yardımı ver” diyorsunuz; devlet, “hayır o artık birey olmuş, sizin bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayılmaz, dolayısıyla sizin üzerinizden sağlık yardımı vermem” diyor. “Bireyse primi de kendi gelirini (varsa) esas alarak, kendi gelirine göre ondan al” diyorsunuz; bu defa da “sizinle aynı hanede yaşıyor, hane gelirine bakarak karar veririm” diyor, sizin gelirinizi dikkate alarak, geliri olmayan oğlunuz için prim istiyor.

Başta da söylediğim gibi, son derece haklısınız ancak maalesef kanun böyle. Gelir testi sonucuna göre belirlenen genel sağlık sigortası primini ödemek zorundasınız.

340 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 4 Haziran 1966 doğumluyum. 1 Kasım 1993'te SSK'lı oldum. 1986 yılında askere gittim. Şu anda 6000 iş günüm var. 18 ay Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

Kazım GÜREL

YANIT: Askerlik sürenizin 340 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 340 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 4 Haziran 2019’da emekli olabilirsiniz.

Torba yasa son yedi yıl kuralına dokunmadı

SORU: Babam Bağ-Kur prim yapılandırması ile borçlarını ödedi. Fakat SSK’ya geçtikten sonra 2,5 yıl daha çalışması gerekiyormuş. Acaba bu son çıkan torba yasada bu konu ile ilgili bir af var mı?

ÖZCAN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bağ-Kur sigortalısının SSK şartlarıyla emekli olabilmesi için Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemesi gerekir. Maalesef bu konuda Torba yasada bir af veya affa benzer bir düzenleme bulunmuyor.

Babamın maaşından pay alabilir miyim?

SORU: 1961 doğumlu, devlet memuru bekâr bayanım. İki ay önce vefat eden babam SSK emeklisi idi. Hiç çalışmamış ve evlenmemiş bir kız kardeşim ve SSK emeklisi annem var. Ben, babamın maaşından çalışırken veya emekli olduktan sonra pay alabilir miyim?

Selma Erşahin

YANIT: Annenize ve kız kardeşinize aylık bağlanır. SSK emeklisinin kız çocuğuna aylık bağlanabilmesi için diğer şartların yanı sıra, sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmıyor ve kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almıyor olması gerekiyor. Emekli Sandığına tabi çalışmanız nedeniyle, çalışırken de emekli olduğunuzda da babanızdan aylık bağlanmaz.

18 yaşından küçükken ödediniz primler iptal edilmez

SORU: 30 yaşındayım. 11 Kasım 1996’dan bu yana sigortalıyım. 4220 gün prim ödemem var. Bana söylenen 18 yaşından önceki primlerim iptal olacak. Bu doğru mudur? Ve günümüzün şartlarına bağlı olarak, ne kadar prim ödemem gerek?

ZEYNEP

YANIT: Size söylenen doğru değil. 18 yaşından önce ödediğiniz primler iptal edilemez. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 1680 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Babanızdan aldığınız aylık geri istenmez

SORU: 1998 yılında vefat eden eşimin Emekli Sandığından gelen maaşını ve 2011 yılında vefat eden babamın Bağ-Kur’dan gelen yetim aylığını almaktayım. Kendime ait hiçbir sosyal güvencem yok. Gazeteden öğrendiğim kadarıyla babamdan almış olduğum yetim aylığı geri alınacakmış, bu doğru mu?

Şükran Tellioğlu

YANIT: Ölüm aylığı bağlanmasında veya bağlanan aylığın kesilmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. 01.10.1972-03.10.2000 ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, aylık gelirinin asgari ücretin brüt tutarının altında olması gerekiyor. Vefat tarihi 30 Eylül 2008 tarihinden sonra olduğundan, babanızdan aldığınız aylık kesilmez ve almış olduğunuz aylıklar da geri istenmez.

Annem hem babamdan hem dedemden aylık alabilir mi?

SORU: Babam vefat etti ve 1300 gün sigortası var. Dedem de Bağ-Kur emeklisi olup, 20 yıl önce vefat etti. Annem hem dedemden hem de babamdan maaş alabilir mi?

Ezgi Kurt

YANIT: Babanızın en az beş yıllık sigortalılık süresi varsa, annenize babanızdan aylık bağlanır. Dedenizden aylık bağlanması konusuna gelince, ölüm aylığı bağlanmasında veya bağlanan aylığın kesilmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor.

01.10.1972-03.10.2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu. Geçimini sağlayacak gelir ölçüsü de aylık brüt asgari ücret tutarı. 

Dedenizin vefatı bu tarihler arasında olduğundan, annenizin aylık gelirinin, babanızdan alacağı aylık tutarı da dahil olmak üzere asgari ücretin brüt tutarının altında olması halinde dedenizden aylık bağlanır. Üzerinde olması halinde ise dedenizden aylık bağlanmaz.

Ekim 2017’de emekli olabilirsiniz

SORU: 4 Ekim 1966 doğumluyum. Askerliğimi 1986 – 1988 yılları arasında yaptım. SSK’ya prim günlerimi 1990 -2013 yılları arasında kesintisiz olarak yatırdım. Askerlik borçlanmamı 450 gün yatırdım. Ne zaman emekli olurum?

GÜNER

YANIT: Askerlik borçlanması başlangıcınızı 450 gün geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 4 Ekim 2017’de emekli olabilirsiniz.

Başlangıçta hastalığı olan malulen emekli olamaz

SORU: Sigortam 2000 yılında başladı. Toplamda 1200 gün prim ödemem var. Ancak ilk sigorta giriş tarihinde engelli raporum yüzde 60 oranındaydı. Ancak ilerledi ve yüzde 84 oldu. Bu durumda rapor oranı arttığı için, malulen emekli olabilme olasılığım var mı?

TAMER

YANIT: İlk defa sigortalı olunan tarihte hastalığı veya rahatsızlığı olan maalesef malulen emekli olamıyor. Rapor oranınız artsa bile, malulen emekli olamazsınız. Fakat vergi indirim hakkı alarak, engelli hakkından yararlanabilirsiniz. Birinci derece engelli olarak vergi indirimi aldığınızda, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olurusunuz. Ve priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

200 gün askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder

SORU: 30 Aralık 1969 doğumluyum. 1989-1991 yılları arası 18 ay askerlik yaptım. 9 Haziran 1993’den bu yana kapıcı olarak SSK’lı çalışıyorum. 7230 gün primim var ve halen çalışıyorum. Emekli olduğumda aylığım düşecek mi? Askerliğin ne kadarını ödersem, ne kadar önce emekli olurum?

Özgür Baycan

YANIT: 9 Haziran 1993 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 200 gün askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 53’e iner ve bir yıl erken emekli olursunuz. 53 yaşınızı dolduracağınız 30 Aralık 2022 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Primleriniz asgari ücret veya biraz üzerindeki kazanç üzerinden ödeniyorsa, prim ödemeye devam ettikçe emekli aylığınız bir miktar düşer.

Konut yardımı için bankaya hesap açıp üç sene para biriktirilecek

YANIT: Ev alana yardım kanunu çıkmış. Devlet yardım edecekmiş. Ev yardımı nasıl alınıyor? Nereye başvurmak gerekiyor. Bilgi verebilir misiniz?

Şule AKÇA

YANIT: Ev alana yapılacak Devlet yardımına ilişkin düzenleme, 7 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi(6637 sayılı Kanun Md. 15). Konut yardımı şartları şunlar: Konut yardımı alabilmek için, öncelikle Türk vatandaşı olmak gerekiyor. Ve konut yardımı alınacak ilk konut için yapılacak. Öncelikle bir bankaya “Konut hesabı” açılacak. Hesap üç sene açık kalacak ve hesapta konut almak için para biriktirilecek. Konut alındıktan sonra, hesabın olduğu bankaya konut yardımı talebi ile başvuru yapılacak. Ve 15.000 lirayı aşmamak üzere hesapta biriken paranın yüzde 20 si oranında “Devlet Katkısı” adı altında konut alana ödeme yapılacak.

Annem malulen emekli olabilir mi?

SORU: Annem, Aralık 1962 doğumlu. 2 yıldır isteğe bağlı sigortalı. 2 yıl önce  tiroit kanseri teşhisi kondu ve tedavi gördü. Bir gözünde de görme kaybı var. Malullük için ne yapabiliriz, ne zaman emekli olabilir?

Zehra Demir

YANIT: Annenizin malulen emekliliği için malul sayılmasının yanı sıra en az 10 yıllık sigortalılık süresi ve 1800 prim günü olması, normal emeklilik için ise 5400 prim gününün olması gerekiyor.

Kız çocuğuna ana ve babasında ayrı ayrı aylık bağlanır mı?

SORU: SSK’dan emekli oldum. 2012’de vefat eden SSK’lı eşimin maaşının da yarısını alıyorum. İki çocuğum var. Oğlum sigortalı çalıştığından babasının maaşı kesildi. Kızım 19 yaşında, çalışmıyor ve babasından maaş alıyor. Ölümüm halinde kızıma benden ikinci bir maaş bağlanır mı? Sigortalı çalışırsa bu maaşlar kesilir mi?

Sercan Akbulut

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat eden 4/a (SSK) sigortalısı ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan kız çocuğuna yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın ise yarısı bağlanır. Buna göre, vefatınız halinde, evlenmemesi ve sigortalı olarak çalışmaması durumunda kızınıza, sizden ve babasından hak kazanacağı aylığın yüksek olanının tamamı, düşük olanın yarısı bağlanır. Sigortalı olarak çalışmaya başladığında ya da evlendiğinde her iki aylık da kesilir.

7 ay askerlik borçlanmasıyla 52 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Şubat 1965 doğumluyum. 1 Mart 1991 den 1994 de kadar 730 gün SSK primim var. 1 Ocak 1994 yılından bugüne kadar Bağ-Kurum devam etmekte. Askerliğimi 1985-1987 arası 18 ay yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

Adem HANTİK

YANIT: Askerliğinizin 7 ayını borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ara vermeden 21 Mayıs 2016’ya kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2017’de emekli olabilirsiniz.

Eve haftada üç gün gelen kadın için kaç lira prim ödenmesi gerekir?

SORU: Ayda 840 lira alan (günlüğü 70 lira) haftada üç gün gelen bir kadın için nasıl sigorta yaptıracağız? Ödeyeceğimiz aylık sigorta tutarı ne kadar? Bu kadın başka iki eve de gidiyor.

ORHAN

YANIT: Kadını, Sosyal Güvenlik Kurumuna “ Ev Hizmetlerinde on gün ve daha fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile bildireceksiniz. Bildirgeyi doldurup çalışanla birlikte imzaladıktan sonra, en geç çalışmanın yapıldığı ay sonuna kadar evinize en yakın sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne teslim edeceksiniz. Ve hesaplanan primi SGK’ nın banka hesabına takip eden ay sonuna kadar ödeyeceksiniz.

İşsizlik sigortası primiyle birlikte toplam prim yükü yüzde 37.5 dir. 840 lira için aylık 300 Lira prim ödenmesi gerekir. Ancak, bildirimlerini süresinde veren, primini süresinde ödeyen işverene yüzde 5 prim indirimi sağlandığından, bu şartlara uyarsanız yüzde 32.5 oranında yani aylık 273 lira prim ödemeniz gerekir. Ayrıca, son 6 ayda işsiz olan bir kadını işe almışsanız(son 6 ayda çalışanınız yoksa veya çalışan sayınıza ilave olarak almışsanız) prim işveren hissesi işsizlik sigortası fonundan karşılanacağından yüzde 17 oranında, yani 142,80 lira prim ödemeniz gerekir.

Emekli aylığı, başvuru tarihini izleyen aybaşından itibaren bağlanır

SORU: 4 Mart 2015 tarihinde emeklilik müracaatı yaptım, emekli aylığımı 1 Nisan 2015’den itibaren başlatmışlar. Yaklaşık 26 günlük maaşımı gasp ediyorlar. Aylığımın başvurduğum tarihten itibaren başlatılması gerekmez mi? Mahkemeye versem kazanabilir miyim?

Faruk Çelebi

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 30. maddesi hükmüne göre, 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlardan emekli aylığına hak kazananlara, yazılı başvuru tarihinden sonraki aybaşından itibaren aylık bağlanır. Emekli aylığınızın, başvuru tarihinizi izleyen aybaşından itibaren başlatılmasında yasaya aykırı bir durum yok. Mahkemeye verseniz de sonuç alamazsınız.

Kredi kartı borcu, emekli maşından kesilebilir mi?

SORU: Yargıtay kararında emeklinin maaş aldığı bankaya borcu olduğu için böyle bir karar verilmişti. Başka banka, SGK’ya yazı yazarak haciz yöntemi ile emekli maaşının ¼’ünü kestirebilir mi?

Erhan Özenir

YANIT: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 93. maddesine göre, emekli aylıkları SGK alacakları ile nafaka borçları dışında haczedilemez. Muvafakat vermemiş iseniz emekli aylığınız kredi kartı borcundan dolayı haczedilemeyeceği gibi, kesinti de yapılamaz.

Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemek gerekiyor

SORU: 5 Haziran 1974 doğumluyum. SSK girişim 2 Şubat 1991’dir. SSK’ya 3307 gün ve 2001 ve 2006 arası Bağ-Kura 1381 gün prim ödemem var. Sigortalı çalışmaya devam ediyorum. Ne zaman emekli olurum?

Hüseyin ARSLAN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda, fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa(yoksa tamamlamalısınız), SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 837 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 5 Haziran 2026’da emekli olabilirsiniz.

Babamdan yetim aylığı alabilir miyim?

SORU: Kendim Bağ-Kur emeklisiyim. Vefat eden Bağ-Kur emeklisi eşimden de dul aylığı alıyorum. Emekli Sandığı emeklisi babamın vefatı halinde yetim aylığı alabilir miyim, oranı ne olur?

L.Ş.

YANIT: Siz Bağ-Kur, babanız Emekli Sandığı emeklisi olduğundan, Allah geçinden versin, vefatı halinde babanızdan yetim aylığı bağlanır. Bağlanacak aylık oranı, babanızdan aylık bağlanacak kişi sayısına göre değişir.

Örneğin, annenizle birlikte size aylık bağlanırsa yüzde 30, bir anne iki kıza aylık bağlanırsa yüzde 25, sadece size aylık bağlanırsa yüzde 50 oranında aylık bağlanır.

Prim borcunuz affedildi

SORU: Restoran işletmemden dolayı Bağ-Kurluyum. Yanımda 8 çalışanım var. Yanımda çalışan ustabaşından az prim ödüyorum diye, 2008 den beri fark prim isteniyor. Gecikme zammı ve cezayla borç katlanmış. Bu borçtan nasıl kurtulurum. Af çıkar mı?

A. GÜNEŞ

YANIT: Kurum haklı. Çünkü 1 Ekim 2008’den yürürlüğe konan yasaya göre, Bağ-Kurlu aynı zamanda işverense, yanında çalıştırdığı işçilerden en yüksek ücreti ödediği işçisinin prime esas kazanç tutarından daha az kazanç üstünden prim ödeyemiyor. Bu nedenle fark prim çıkartılmış. Ancak, şanslısınız. Çünkü; 23 Nisan 2015 tarihli resmi gazetede yayımlanan 6645 sayılı Torba yasa sizi kurtarıyor. Size fark prim çıkartılmasına neden olan düzenleme uygulamaya konduğu 1 Ekim 2008 itibariyle yürürlükten kaldırıldı.

Mayıs’ da emekli olan memur Temmuz’da gelecek haklardan yararlanır

SORU: 25 Mayıs 1950 doğumlu öğretmenim. 12 Şubat 1974 tarihinde göreve başladım. 12 Temmuz 1988 tarihinde dershaneye ayrılarak 17 Kasım 1997 tarihinde tekrar Devlet okulunda göreve başladım. Halen çalışmaktayım. 25 Mayıs 2015 tarihinde re’sen emekli olacağım. Emeklilikten sonra Temmuz 2015 zamlarından çalışan Devlet memuru gibi yararlanabilir miyim? Yasal haklarım nelerdir?

ORHAN

YANIT: Emekli Sandığında yaş haddinden emekli olanlara, emekli aylığı bağlandığı tarihi takip eden üç ay içerisinde katsayılar da artış olursa, yeni katsayıdan dolayı ortaya çıkacak emekli ikramiyesi farkı ödenir. Bu kapsamda kurumunuzca 65 yaşı doldurmanız nedeniyle, yaş haddinden resen emekliye sevk edilmeniz halinde, Temmuz ayındaki memur maaş katsayısı artışına bağlı olarak emekli ikramiyesi farkınız ayrıca ödenir. Emekli aylığınız da, bütün emekliler gibi Temmuz ayında memur maaş katsayısına göre artırılır.

Sigorta başlangıcı öncesi doğumlar için borçlanma hakkı yok

SORU: 15 Mart 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 30 Ağustos 2000 olup, 30 Kasım 2005’te işten ayrıldım. Bir haber programında iş mahkemesine dava açıp, 2000 yılındaki sigorta başlangıcını 1996’da doğan çocuğunun doğum yılı olarak gösterip, emeklilik hakkı kazanan bir kadın gördüm. Benimde 1989 ve 1992 doğumlu iki evladım var. Aynı şekilde emeklilik hakkım olabilir mi?

Meltem Ayaz

YANIT: Sanırım bir yanlış anlaşılma var. İlk defa sigortalı olunan tarihten önceki doğumlar için doğum borçlanması yapılamıyor. Yargının kararı da bu yönde. Borçlanmak mümkün olsa bile, sigorta başlangıcı çocuğun doğum tarihi olmaz. Sigorta başlangıcı, borçlanılan süre kadar geri gelir.

Destek primi oranı yüzde 15’den yüzde 10’a indirildi

SORU: Destek primi kaldırılacaktı. 23 Nisan’da yayımlanan Torba kanunla destek primi kaldırıldı mı?

Hüseyin HÖKE

YANIT: Destek primi maalesef kaldırılmadı. Ancak oranı yüzde 15 den yüzde 10’a düşürüldü. 1 Temmuz 2015 den sonra yapılacak emekli aylığı ödemelerinden yüzde 10 oranında destek primi kesintisi yapılacak.

Askerlik borçlanması nasıl yapılır?

SORU: 1 Ağustos 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ocak 1992. Prim gün sayım 6165 gün, askerliğimi 1 Aralık 1986-20 Mayıs 1988 tarihlerinde yaptım. Askerliğimi borçlanırsam (borçlanma prosedürü nedir, nereye başvuru yapılır) tam olarak ne zaman emekli olabilirim?

Şenol Temel

YANIT: 220 gün askerlik borçlanması yaparsanız, emeklilik yaşınız 53’den 52’ye iner. Prim gününüzü tamamlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık süreniz 21 Mayıs 2016’da, 52 yaşınız 1 Ağustos 2018’de dolar ve bu tarihte emekli olmaya hak kazanırsınız.

Askerlik borçlanması için, askerlik cüzdanı veya terhis belgesinin SGK’ca onaylı örneğini ya da askerlik şubesinden alacağınız askerlik süresini gösterir belgeyi ekleyeceğiniz borçlanma dilekçesi ile çalıştığınız işyerinin bağlı olduğu SGK il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurmanız, borçlanacağınız 220 gün karşılığı hesaplanacak borçlanma primini tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeniz gerekiyor.

Ayda iki gün büro temizliğine gelen ev hizmetleri kapsamına girmez

SORU: İşyerimde ayda iki gün temizlik yapan kişinin durumu, 1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe giren yasadaki "Ev hizmetlerinde çalışanlar" kapsamına girmiyor diye düşünüyorum. Şirket çalışanı gibi SGK girişi mi yapılması gerekiyor? Bu durumda mağdur olur, çünkü eşi dolayısıyla SGK’dan yararlanamaz ve her halükarda primini 30 güne tamamlaması gerekir.

Güray Kızılay

YANIT: Doğru düşünüyorsunuz. İşyerine ayda iki gün temizliğe gelen kişi, 1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe giren ev hizmetlerinde çalışanlar kapsamına girmiyor. Kendisiyle kısmi süreli iş sözleşmesi yapılarak diğer çalışanlar gibi sigorta bildiriminin yapılıp, primlerinin ödenmesi gerekiyor. Bu durumda sizin de belirttiğiniz gibi eşi üzerinden sağlık yardımı alamaz. Genel sağlık sigortası primini 30 güne tamamlaması gerekir.

Babanız askerliğini borçlanıp 53 yaşı dolduracak

SORU: Babamın sigorta başlangıç tarihi Temmuz 1993 de. Şu ana kadar yatan prim günü 5300'lerde. Askerlik borçlanmasını yaptığı takdirde emekli olma tarihi ne zaman olur?

Ali GÜLEŞÇİ

YANIT: Babanızın doğum tarihini, askerlik tarihini ve askerlik süresini bildirmemişsiniz. Sorunuzu babanızın sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yaptığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerliğini borçlanması halinde, primi tamamlamış olacağından, borçlanmadan sonra prim ödemese de, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Ocak 2017 de, 53 yaşını da dolduruyorsa bu emekli olabilir. Doldurmuyorsa 53 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Gündelikçimi nasıl sigortalatabilirim?

SORU: Evime haftada bir kez temizliğe gelen gündelikçi bir kadın var. SGK'dan sigortalatmak istiyorum. Ancak ben özel bir şirkette maaşla çalışıyorum, yani benim bir işyerim yok. Gündelikçimi nasıl sigortalatabilirim? Primlerini nasıl öderim?

Şenol Ünen

YANIT: Evinize haftada bir gün temizliğe gelen kadının sigortası için işyeri dosyası açtırmanız gerekmiyor. Gündelikçi ile birlikte imzalayacağınız ve Mayıs ayında çalışmaya başladığını belirteceğiniz “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” ile Mayıs ayı sonuna kadar, bulunduğunuz yerin bağlı olduğu SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirimde bulunabileceğiniz gibi, bildirimi, www.turkiye.gov.tr adresinin “e-hizmetler” menüsü altında bulunan “4/a 10 Günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru Sorgulama” kısmını seçerek de yapabilirsiniz. Gündelikçinin değişmemesi ve haftada bir günlük çalışmanın izleyen aylarda da devam edeceğini Formda belirtmeniz halinde her ay için ayrıca bildirim yapmayacaksınız. Çalıştırdığınız her gün için günlük asgari ücretin yüzde 2’si kadar (Haziran sonuna kadar 80 kuruş, Temmuz ayından itibaren 85 kuruş) prim ödeyeceksiniz. Primleri, banka aracılığıyla ödeyebileceğiniz gibi, SGK’nın internet sitesinden kredi kartı veya banka kartıyla da ödeyebileceksiniz.

4 ay askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder

SORU: 19 Ağustos 1973 doğumluyum. 1990 da staj sigortası başlangıcım var. Ama sigorta prim ödemesi 19 Mart 1996 da başladı. 6700 gün prim ödemem var. Sigorta başlangıcından önce(1993-1995 arası) 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi ödersem sigorta başlangıcım geri gider mi? Ne zaman emekli olabilirim?

Mehmet APARAN

YANIT: Staj sigortası emeklilikte başlangıç sayılmıyor. Askerliğinizin 4 ayını borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 4 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 19 Ağustos 2028’de emekli olabilirsiniz.

Ayda 9 gün çalışan kadın için aylık 7.20 kuruş prim ödeyeceksiniz

SORU: Günlüğü 70 liradan ayda dokuz gün evimize temizliğe gelen bir kadın için nasıl sigorta yaptıracağız? Ödeyeceğimiz aylık sigorta tutarı ne kadar? Bu kadın başka iki eve de gidiyor.

Orhan

YANIT: Evinizde ayda 9 gün çalışan kadın için, “ Ev hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” u dolduracak ve çalışanla birlikte imzaladıktan sonra, en geç çalışmanın yapıldığı ay sonuna kadar evinize en yakın sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne teslim edeceksiniz. Her ay, prim hesabına esas günlük kazanç tutarının alt sınırının “yüzde 2” si oranında, “İş Kazası Ve Meslek Hastalıkları Primi” ödeyeceksiniz. Bu hesaba göre, evinizde ayda 9 gün çalışan kadın temizlikçi için Haziran ayı sonuna kadar günlük 80 kuruş hesabıyla her ay 7 lira 20 kuruş, Temmuz ayından itibaren de ayda 7 lira 65 kuruş prim ödeyeceksiniz.

Eşimin sigortalı olmasının sakıncası var mı?

SORU: Bir apartmanda kapıcılık yapıyorum. SSK prim günüm doldu ama yaştan emekliliğime 15 yıl var. Ben de bu sürede eşimin sigortalı olmasını istiyorum. Herhangi bir sakıncası var mı? Bir de benim 17 yıl çalışmışlığım var. Maaşım hariç hiç ek ücret almadım. Ne kadar tazminat alabilirim?

Osman Beyazıt

YANIT: Sizin yerinize eşinizin fiilen çalışması halinde sigortalı olmasında sakınca yok. Çalıştığınız her tam yıl için 30 günlük ücretiniz tutarında, bir yıldan artan süre için de aynı oran üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatına esas alınacak 30 günlük ücrete, kapıcı konutu tahsis edilmiş ise konutun emsal kira bedeli dahil edilir. Yıllık emsal kira bedeli söz konusu konutun emlak vergisi değerinin yüzde 5'i olup, 30 günlük ücrete hesaplanan emsal kira bedelinin 1/12'si ilave edilir. Ayrıca kapıcı konutunun elektrik, su ve ısıtma giderleri apartman yönetimi tarafından karşılanıyorsa bu giderler de dikkate alınır. Bu durumda söz konusu giderlerin yıllık toplamının 30 günlük ortalaması kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilir.

Günde yarım saat çalışan bahçıvanın sigorta bildirimi

SORU: Yazlıkta yazın 6 ay her gün yarım saat gelen bahçıvan, kışın 6 ay hiç gelmiyor. Yeni uygulamada ne yapacağız?

Kemal Çolakoğlu

YANIT: Bahçıvanın ay içerisinde çalışma saati süresi (30x0,5) hesabıyla 15 saat, çalışma gün sayısı da (15/7,5)= 2 gün olur. Aylık çalışma süresi 10 günden az olduğundan, bahçıvanla birlikte imzalayacağınız “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” ile çalışmaya başladığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar yazlığınızın bağlı olduğu SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirimde bulunacaksınız. Bildirimi, www.turkiye.gov.tr adresinin “e-hizmetler” menüsü altında bulunan “4/a 10 Günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru Sorgulama” kısmını seçerek de yapabilirsiniz. Bahçıvanın değişmemesi ve aylık 2 günlük çalışmanın izleyen aylarda da devam etmesi ve bu durumu Formda belirtmeniz halinde her ay için ayrıca bildirim yapmayacaksınız. Çalıştırdığınız her gün için günlük asgari ücretin yüzde 2’si kadar (haziran sonuna kadar 80 kuruş) prim ödeyeceksiniz. Primleri, banka aracılığıyla ödeyebileceğiniz gibi, SGK’nın internet sitesinden kredi kartı veya banka kartıyla da ödeyebileceksiniz.

Emekli aylığını kestirmeden destek primine tabi olarak çalışmak mümkün

SORU: Annem Haziran ayında emekli olacak.  Emekli olduktan tekrar çalışmak istiyor. Bir duyum almış. Çalışanlar emekli aylığı alamayacak diye ne kadar doğru?

Mustafa YILMAZ

YANIT: Anneniz muhtemelen SSK’ lı. Emekli olup, özel sektörde çalışmasına devam etmek istiyor. Anneniz emekli olduktan sonra emekli aylığını kestirmeden, Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak çalışabilir. Sonuç olarak duyumunuz doğru değil.

Eşi doğum yapan SSK’lı 5 gün izin hakkı geldi

SORU: Eşi doğum yapan SSK’lının izin hakkı var mı? Varsa Kaç gündür?

CEZMİ

YANIT: 23 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan toplumda torba kanun olarak adlandırılan 6645 sayılı yasa ile eşi doğum yapan SSK sigortalısına 5 gün mazeret izni gerildi. 23 Mayıs 2015 den itibaren eşi doğum yapan erkek sigortalı 5 gün izin kullanabilecek.

Emlak vergisi ödeme yükümlülüğümüz nedir?

SORU: Eşim ve ben SSK emeklisiyiz. Kendi üzerime kayıtlı 100 m2’yi geçmeyen konutumuzda daimi olarak ikamet ediyoruz. Eşimin üzerine kayıtlı yazlıkta ise yılda 4-5 ay kadar oturuyoruz. Bana ait konutta eşimin üzerine, o'na ait konutta da benim üzerime intifa hakkı var. Ayrıca eşimin üzerinde kardeşinin oturduğu evde 1/3 hissesi var. Bundan kira almıyor. Bahsi geçen durumda emlâk vergisi ödeme yükümlülüğümüz nedir?

Coşkun Serbest

YANIT: İndirimli (sıfır oranlı) bina (emlak) vergisi uygulamasından yararlanabilmek için Türkiye sınırları içinde brüt 200 m2’yi geçmeyen, intifa hakkına sahip olunması hali de dahil olmak üzere tek meskene sahip olmak gerekiyor.

Muayyen zamanlarda dinlenmek amacıyla kullanılan yazlıklar için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanılamadığından yazlık ev için; eşiniz hisseli ve intifa hakkı olmak üzere birden fazla meskene sahip olduğundan 1/3 hissesine sahip olduğu ev için; oturduğunuz ev ile yazlık evde karşılıklı olarak intifa hakkınız bulunduğundan daimi oturduğunuz ev için emlak vergisi ödenmesi gerekiyor.

Yaş düzeltmeniz sigortalı olmadan önceyse geçerli

SORU: 1988 doğumluyum. Ama bazı sebeplerden dolayı yaşımı büyüttük. 1986’lı oldum. İlk sigorta girişim 2005’de. Ne zaman emekli olabilirim?

FERHAT

YANIT: Yaş düzeltmenizi 2005 de ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmışsanız, emeklilik içinde yeni doğum tarihiniz geçerli. Sonra yapmışsanız emeklilik açısından eski doğum tarihiniz geçerli. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı için yaş dışındaki emeklilik şartları

SORU: Çalıştığım işyerinde kendi isteğimle istifa edersem kıdem tazminatı alabilir miyim? Kıdem tazminatı alabilmek için prim gün sayısı ve çalışma süresi kaç yıl olmalı?

Toprak Devrim

YANIT: Kendi isteğinizle istifa ederek işten ayrılırsanız kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlayıp, kıdem tazminatına hak kazabilmek için sigorta başlangıç tarihi önemli.

Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü tamamladıklarında; 8 Eylül 1999 tarihinden sonra olanlar ise 7000 prim gününü veya 4500 prim günüyle 25 yıl sigortalılık süresini doldurduklarında, emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olurlar.

Almanya çalışmanızı sigortalı bir işte çalışırken borçlanmalısınız

SORU: 19 Ocak 1963  doğumluyum.  1980 yılında Almanya'ya gittim.   1982  tarihinde işçi oldum. 1986   yılında da işçi olarak bir  yıl çalıştım. Daha sonra  2002   de Türkiye'ye döndüm ve  2004 ' te şirket  kurarak Bağ-Kurlu oldum. Halende Bağ-Kurluyum.  Ben ne zaman,  nasıl  ve ne kadar ücret ödeyerek emekli olabilirim?  

Mustafa KABADAYI

YANIT: Bağ-Kurlular kendi şirketlerinde olmamak üzere başka işyerlerinde çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyorlar. Bu durumda Bağ-Kur sigortası sonlanıyor. Sigortalı bir işte çalışırken Almanya’daki çalışma sürenizi borçlanmanız halinde kazandığınız günler SSK’ya sayılır. Ayrıca 1982’deki Almanya sigorta başlangıç tarihiniz, Türkiye’de başlangıç tarihi sayılır. Ve sigortalı çalışmanızla en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve sigortalı çalışmanızla ödediğinizi primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yapabileceğiniz bir şey yok

SORU: Eşim, normalde iki sene evvel SSK’dan emekli olmuştu, fakat geçmişe dönük Bağ-Kur borcu çıkınca mecburen Bağ-Kur’dan emekli olmak zorunda kaldı. 2014’de çıkan yapılandırma ile Halkbank’tan kredi kullandık ve Bağ-Kur’dan emekli oldu, iki ay maaş aldık. Yeni çıkan torba yasa ile 12 aydan fazla Bağ-Kur borçları silindi. Biz bu yasadan darbe aldık, biz de bu yasadan faydalanmış olsak hiç borçlanma yapmadan emekli olmamız gerekirdi. Şu andan itibaren ne yapmamız gerekir?

Yılmaz Gümüş

YANIT: Torba Yasada yer alan düzenleme ile 2015 Nisan ayı sonu itibariyle 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin Bağ-Kur prim borçları siliyor. Eşiniz iki ay önce borcunu ödemiş ve emekli olmuş. Şu andan sonra maalesef yapabileceğiniz bir şey yok.

Engelliye evde bakım parası

82 yaşında bir yakınım ve 55 yaşında engelli oğlu var. Bir hanım, haftanın 6 günü sabah gelip öğleden sonra 2’de ayrılmak suretiyle ev işlerini yapıyor. Kendisi ve eşi banka emeklisi olduğu için eşinden de maaş alıyor.

1- 55 yaşındaki zihinsel engelli (yüzde 80) çocuk babasından maaş alabilir mi?

2- Yanında çalışan kişiyi sigorta ettirmesi gerekir mi, hanım hiç sigortalı işte çalışmamış. Gerekirse ne yapması lazım ve ne kadar prim ödenir?

3- Kendisi rahatsız, zaman zaman yataktan kalkamaz oluyor ve her türlü bakımını yardımcısı yapıyor. Bu durumda engelliler için bakıcılara verilen yardımdan yararlanılabilir mi?

N. B.

YANIT: 1- 55 yaşındaki yüzde 80 oranında zihinsel engelli çocuk malul sayılarak, kendisine babasından aylık bağlanabilir.

2- Yardımcının ay içindeki çalışma süresi saatine göre hesaplanacak çalışma gün sayısı (ay içindeki toplam çalışma süresi/7,5) dokuz günden fazla olduğundan, çalıştıran ve çalışanın birlikte imzalayacakları “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar ilgili SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirim yapılması ve her ay çalışma gün sayısına göre hesaplanacak prime esas kazanç üzerinden sigorta primi ödenmesi gerekiyor. Çalışan ilk defa sigortalı olacağından sigorta primi işveren payı teşviklerinden yararlanılır ve işsizlik sigortası dahil yüzde 37’5 olan prim oranı, yüzde 17,5 olarak uygulanır.

3- Evde bakım parası ödenmesi için her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içindeki kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının asgari ücretin net aylık tutarının 2/3’ünden az olması gerekiyor.

53 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 20 Ağustos 1970 doğumluyum. 16 Temmuz 1993 tarihinde sigorta girişim var. Toplam 6350 iş günüm var. Askerden önce sigortam yoktu. Askerliğimi borçlanabilir miyim? Borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

Adem GÜLER

YANIT: Askerliğinizi borçlanabilirsiniz. Ayrıca tamamını borçlanmanıza da gerek yok. 8 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 20 Ağustos 2023’de emekli olabilirsiniz.

Gelir testine girerek borçtan kurtulma imkânınız var

SORU: internette durumunu araştırırken sağlık prim borcuyla karşılaştım. Bu neyin nesi? Bilgim dışında bana sağlık primi borcu çıkartabilirler mi? Borçtan kurtulmak içim bir yol var mı?

A. DEMİR

YANIT: 1 Ocak 2012’ den itibaren herkes için Genel Sağlık Sigortası zorunlu hale geldi. Tüm işsizler gelir testine davet edildiler. Sizin gibi verilen sürede gelir testine girmeyenlere, aylık asgari ücretin iki katının(bugün için 2.403.-Liradır) yüzde 12 si oranında prim borcu(bugün için aylık 288,36 lira) çıkartıldı. Ancak şanslısınız. Çünkü, sizin gibi hiç gelir testine girmeyenler, 30 Eylül 2015’e kadar gelir testine girmeleri halinde, gelir testinden çıkacak sonuca göre, prim borcunun düzeltilmesi imkanı getirildi. Gelir testinden, aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelir tutarı asgari ücretin üçte birinden(bugün için 400,50 lira) az çıkarsa prim borcunuz silinir.

Geriye yönelik toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: Annem 1955 Şubat doğumlu olup; 5 Mayıs 1995 te bir ay SSK girişi var. Geriye dönük prim ödeyerek emekli olabilir mi?

MURAT

YANIT: Geriye dönük toplu ödeme yaparak gün kazanıp emekli olma usulü yok. Maalesef anneniz geriye yönelik toplu prim ödeyerek gün kazanarak emekli olamaz. Ancak 3600 günle emekli olma hakkı var. Toplam primini 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir. Priminin son 1260 gününü sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla, diğer kısmını isteğe bağlı ödemesi de mümkün.

Konut yardımı çıktı ama yardım en erken üç yıl sonra

SORU: Ev alana Devlet yardımı edecekmiş. Ev almayı düşünüyoruz. Yardımı nereden ve nasıl alabiliriz. Bir de ne kadar yardım yapılıyor.

Sezai TOKER

YANIT: Ev alana Devlet yardımı henüz başlamadı. Çünkü kanunu daha birkaç gün önce çıktı.(7 Nisan 2015 tarihli RG de yayımlanan 6337 sayılı Kanun) Konut yardımı alabilmek için, öncelikle Türk vatandaşı olmak gerekiyor. Ve konut yardımı alınacak ilk konut için yapılacak. Öncelikle bankaya bir “Konut hesabı” açılacak. Üç sene sistemde kalınacak. Yani bu hesap üç sene kapatılmayacak. Konut alındıktan sonra, hesabın olduğu bankaya konut yardımı talebi ile başvuru yapılacak. Ve 15.000 lirayı aşmamak üzere hesapta biriken paranın yüzde 20 si oranında “Devlet Katkısı” adı altında konut alana ödeme yapılacak.

Gündelikçi kadın prim ödemeden sağlık yardımı alabilir mi?

SORU: 5 Nisan tarihli yazınızda günde 80 kuruş prim ödenen gündelikçi çalışanın, varsa SGK’ lı eşi üzerinden sağlık yardımı almasının mümkün olduğunu belirtmişsiniz. 

Acaba evde SGK’ lı kimse yoksa benzer şekilde aile Yeşil Karttan hizmet almaya devam edebiliyor mu?

MURAT İL

YANIT: Ay içinde 10 günden az süre ile ev hizmetlerinde çalışan kadın veya eşi gelir testi yaptırması sonucunda, aile içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgari ücretin üçte birinden(bugün için 400.50 liradır) az çıkması halinde, prim ödemeden sağlık yardım alabilir.

Kapıcımıza tazminat ödememiz gerekir mi?

SORU: Apartmanımızdan 2012 yılında emekli olmuş ama aynı görevine emekli olarak devam eden kapıcımızı genel kurulda işten çıkarma kararı aldık ve bir ay önceden ihbarda bulunduk. Bu durumda kapıcıya herhangi bir tazminat ödememiz gerekir mi?

Sabahattin Özdemir

YANIT: Kapıcınızı haklı neden olmaksızın, bildirim süresi vermek suretiyle işten çıkaracağınızdan, emeklilik sonrası çalışma süresi için kıdem tazminatı ödemeniz gerekiyor. Ayrıca ihbar süresi; çalışma süresi üç yıldan az ise altı hafta, üç yıldan fazla ise sekiz haftadır.

Bağ-Kur’dan yetim aylığı alanın ev hizmetlerinde çalışması

SORU: Öğrenmek istediğim iki konu var, yanıtlarsanız çok sevinirim.

1- Ev hizmetlerinde bir ay içerisinde on günden  az çalıştırılanın bildiriminin yapılmamasına ilişkin cezai yaptırım var mıdır?

2- Bir ay içinde on günden az çalıştırılan ve babasından Bağ-Kur yetim aylığı alanın bu maaşından bir kesinti yapılacak mıdır?

E. Yılmazcan

YANIT: 1- Ay içinde on günden az çalışanların geç bildirimine ilişkin olarak ne 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığına ilişkin ek 9. maddesinde ne de uygulama esaslarının belirlendiği tebliğde idari para cezası öngörülmemiş.

2- Ev hizmetlerinde on gün ve daha fazla süreyle çalışanların Bağ-Kur’dan aldıkları yetim aylıklarının kesilmesi gerekmekle birlikte, on günden az çalışanların aylıklarının kesileceğine ilişkin düzenleme yok.

Aralık 2018’de emekli olabilirsiniz

SORU: 27 Aralık 1968 doğumluyum. 23 Temmuz 1987 de Bağ- Kurlu oldum. Şimdiye kadar prim ödemeye devam ediyorum. Esnafım ne zaman emekli olabilirim? 

CEM

YANIT: Ara vermeden prim ödemişseniz(askerlik süresince de prim ödemiş olmalısınız) emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, faaliyetinize son verip bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 50 yaşınızı dolduracağınız 27 Aralık 2018’de emekli olabilirsiniz.

Haftada iki gün çalışan kapıcının sigortalılığı

SORU: 14 daireli apartmanımızda temizlik işlerini haftada iki gün, ayda toplam sekiz gün çalışmak suretiyle bir kişiye yaptırmaktayız. Aynı kişi ay içerisinde aynı yöntemle çevredeki apartmanlarda da çalışmaktadır. 1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe giren yasa gereği bu şahsı sigortalı yaptırma zorunluluğumuz var mı? Her ay bildirge vermemiz gerekir mi? Bu işlemin de damga vergisine tabi olduğu söyleniyor. Sigortalı yaptırmamız halinde bize maliyeti ne kadar olur? Davetli iş yaptırma sözleşmesi ne anlama gelmektedir?

Seyit Dündar Kuşeli

YANIT: Haftada iki gün apartman temizliği yapan kişinin çalışması, 1 Nisan 2015’de yürürlüğe giren ev hizmetlerinde çalışma kapsamına girmiyor. Her apartman yönetimi ay içindeki çalışma süresine göre sigortalı göstermek zorunda. Bu tür çalıştırılacak kişi ile çalışma süresinin ve ödenecek ücretin belirlendiği kısmi süreli iş sözleşmesi yapılır. Normal işe giriş bildirgesinin verilip, her ay çalıştığı gün sayısının ve prime esas kazancının aylık prim ve hizmet belgesi ile SGK’ya bildirilmesi gerekir. Aylık prim ve hizmet belgeleri 22,30 TL damga vergisine tabi. Günlük asgari ücret tutarından az olmamak üzere, kendisine ödediğiniz günlük ücretin yüzde 32,5’i kadar prim ödersiniz. Bu oran işsizlik sigortası primi dahil 5 puanlık prim indirimi uygulanarak hesaplanmıştır.

Çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli iş sözleşmesi yazılı olarak yapılır. Sözleşmede işçinin hafta, ay veya yıl gibi zaman dilimi içinde ne kadar süreyle çalışacağı belirlenir. Belirlenmemesi halinde haftalık çalışma süresi 20 saat sayılır. Belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.

40 gün askerlik borçlanması emekli olacağınız yaşı 51’e düşürür

SORU: 11 Şubat 1968 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ocak 1990 olup  5100 gün prim ödemem var. 26 Şubat1988 – 15 Temmuz 1989 tarihleri arasında askerlik görevimi yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam hangi yıl emekli olurum?

MURAT

YANIT: Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 40 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 310 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 11 Şubat 2019’ da emekli olabilirsiniz.

10 ay askerlik borçlanmasıyla üç yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Nisan 1975 doğumluyum. İşe başlama tarihim, 10 Eylül 1999 dur. 1999 yılında çıkan emekli kanunu sonrası, askerlik borçlanması yapmam durumunda, SSK giriş tarihimde değişlik olur mu? Öne gelmesi durumunda 1999 yılında çıkan kanun dışında kalır mıyım?

MEHMET

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 10 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2032’de emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi borçlanmazsanız 7000 gün prim ödemeniz şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 10 ay askerlik borçlanması üç yıl erken emekli olmanızı sağlıyor.

50 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 12 Temmuz 1968 doğumluyum. 31 Aralık 1987 ile 31 Aralık 1990 arası SSK, 1990-2015 kesintisiz en üst basamaktan Bağ-Kur primi ödemekteyim. Kaç yaşında emekli olurum ve tahmini maaşım ne olur?

Ferhat Baysu

YANIT: 25 tam yıl (9000 gün) prim gününü tamamlamışsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 12 Temmuz 2018’de emekli olmaya hak kazanırsınız. Bağ-Kur’da 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren basamak sistemi kaldırıldı. Emekli aylığınızın, 1 Ekim 2008 öncesi prim günlerinize ilişkin kısmı basamak sistemine, bu tarihten sonrasına ilişkin kısmı ortalama aylık prime esas kazanç tutarınıza göre hesaplanaca k olup, emekli aylığınızı hesaplayabilmem maalesef mümkün değil.

Annenin vefatı halinde değişen yetim aylığı oranları

SORU: Ben ve ablam, vefat eden babamızdan dolayı Emekli Sandığından aylık almaktayız. Annemiz 3 ay önce vefat etti. Annemizin vefatını bildirdiğimiz dilekçeyi verirken görevli memur “annenizin maaşının yüzde 80’i iki kardeşe yüzde 40 olarak paylaştırılacak” demişti, oysa bu fark maaşlarımıza yansıtılmadı. Maaşımıza sadece 51 TL gibi bir ilave yapılmış. Devlet bize üç ayda bir kişi başına 1.040 TL ödeme yapıyor (ayda 350 TL’ye geliyor). Yanlış bir hesaplama söz konusu mu?

Şükran Demirci

YANIT: Babanız vefat ettiğinde emekli aylığının yüzde 50’si annenize, yüzde 25’i size, yüzde 25’i de ablanıza bağlanmıştır. Yüzde 25 olan aylık bağlama oranlarınız, annenizin vefatı sonrası normal şartlarda yüzde 40’a yükselir. Bu da toplamda babanızın aylığının yüzde 80’ine tekabül eder, annenizin aylığının yüzde 60’i sizlere paylaştırılmış olur. Ayrıca iki kardeşe bağlanacak aylık toplamı, alt sınır aylığının yüzde 90’ından az olamıyor. 1 Ocak 2015’den itibaren ek ödeme dahil alt sınır aylığı 1.350,92 TL olup, normal şartlarda her birinize bağlanan aylık tutarı 607,92 TL’den az olmamalı. Aylık 350 TL bu tutarın çok altında olup, nedenini yazılı olarak Kurumdan sorabilirsiniz.

10 ay askerlik borçlanmasıyla üç yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Nisan 1975 doğumluyum. İşe başlama tarihim, 10 Eylül 1999 dur. 1999 yılında çıkan emekli kanunu sonrası, askerlik borçlanması yapmam durumunda, SSK giriş tarihimde değişlik olur mu? Öne gelmesi durumunda 1999 yılında çıkan kanun dışında kalır mıyım?

MEHMET

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 10 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 10 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2032’de emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi borçlanmazsanız 7000 gün prim ödemeniz şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 10 ay askerlik borçlanması üç yıl erken emekli olmanızı sağlıyor.

Evinde 10 günden fazla süre gündelikçi çalıştırana gelen kolaylıklar

SORU: Ayda evinde 10 günden fazla, örneğin 12 gün gündelikçi kadın çalıştırana yeni kanun bir avantaj getirdi mi? Bilgilendirirseniz sevinirim.

KAMİL

YANIT: Ev hizmetlerinde çalışan ve çalıştıranlar için, 1 Nisan 2015 den itibaren uygulamaya konan yeni düzenleme, ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla kadın çalıştıranlara da önemli avantajlar sağladı. Evinde 10 günden fazla gündelikçi çalıştıracak olan kişi, çalışılan ay sonuna kadar çalışanı, “Ev Hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla Çalıştırılacaklara ilişkin bildirge” ile SGK ya bildirilecek. Çalışan, çalıştıran, çalışılan gün sayısı ve ödenen ücret vb. bilgilerin yer aldığı bildirge ev sahibi ve çalışan tarafından imzalanacak. Çalışanın sigorta tescili bu bildirgeye göre yapılacak. İşverene işyeri numarası verilmeyecek. İşveren işlemleri TC. numarası ile takip edilecek. Bildirim üzerine hesaplanan prim takip eden ay sonuna kadar ödenecek. Her ay prim ve hizmet belgesi verilmeyecek. Çalışanın durumunda değişiklik olmadığı sürece, ev sahibi aynı primi ödeyecek. Görüldüğü gibi işveren, işyeri numarası alma, şifre alma, işe giriş yapma ve her ay prim ve hizmet belgesi verme yüklerinden kurtulmuş oldu.

Annemin emekliliği için nasıl bir yol izlemeliyiz?

SORU: Annem 1 Nisan 1956 doğumlu. İlki 16 Aralık 1980’de, ikincisi 13 Ekim 1984’de iki doğum yapmış. Sigorta başlangıcı 29 Eylül 1995, prim gün sayısı 122. Emekli olması için nasıl bir yol izlemeliyiz?

Serhat

YANIT: Anneniz en erken 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Her iki doğum da ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce olduğundan, mevcut yasal düzenlemeye göre doğum borçlanması yapamıyor. Son 1260 gün kalana kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Son 1260 günü 4/a kapsamında çalışarak tamamlamak suretiyle, 3600 prim gününü tamamlayacağı tarihte emekli olmaya hak kazanır.

Ev hizmetinde on günden az çalışanın geç bildiriminde ceza var mı?

SORU: 5 Nisan 2015 tarihli Sözcü Gazetesinde yer alan ev hizmetlerinde çalışan kişilerin sigortalılığına dair açıklamalarınız için çok teşekkür ediyorum. Yazınızda, ayda on günden fazla çalışan ev hizmetlileri için beyanname verilmemesi veya geç verilmesi halinde uygulanacak müeyyide açıklanmakta, on günden az çalışanların durumuna değinilmemektedir. Ayda on günden az çalışanlar için beyanname verilmemesi veya geç verilmesi halinde uygulanacak cezai müeyyide olup olmadığı hakkında da bilgi verirseniz çok memnun olacağım.

Burhan Toprak

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığına ilişkin ek 9. maddesi ile uygulama esaslarının belirlendiği tebliğde, ay içinde on gün ve daha fazla çalışanların geç bildirimine ilişkin olarak idari para cezası öngörülmüş olmakla birlikte, on günden az çalışanların geç bildirimine ilişkin olarak ne yasa maddesinde ne de ilgili tebliğ de idari para cezası öngörülmemiş.

250 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 5 Mart 1968 doğumluyum. Askerden sonra 1 Ağustos 1990 de sigortam başladı. Şu an itibariyle SSK prim günüm doldu. Askerlik borçlanmamı kaç gün ödersem, başlangıcımı ne kadar öne çeker? Hangi tarihte emekli olurum?

Metin USLU

YANIT: Sigorta başlangıcınızdan önce yaptığınızdan askerlik sürenizin 250 günü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 250 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeseniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Mart 2019’da emekli olabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden az çalışan kadın sağlık yardımı alamaz

SORU: Ayda 10 günden az eve temizliğe gelen gündelikçi kadın için 80 kuruş prim ödenecekmiş. Ödenen bu primle kadın sağlık yardımı alabilecek mi? Almayacaksa bu kadın eşinin üstünden sağlık yardımı alabilir mi?

Cihan UZ

YANIT: Ay içinde 10 den az süre çalışan gündelikçi kadın için ödenen prim(günlük 80 kuruş) iş kazası ve meslek hastalığı primi olduğundan, çalışan sağlık yardımı alamaz. Ancak sağlık yardımı eşinin üstünden alması mümkün.

Yeni kanunlarda emeklilikle ilgili yenilik var mı?

SORU: Yengem 21 Ekim 1954 doğumlu olup, 30 Eylül 2005’de sigortası başlamış. 2225 gün ödenmiş primi bulunmaktadır. Emekli olabilmesi için yapılabilecek bir şey olup olmadığı konusunda bilgi verebilir misiniz? Yeni çıkan kanunlarda bu durumla ilgili yenilikler var mı?

Zühal Düztepeliler

YANIT: Son çıkan kanunlarda emeklilikle ilgili düzenleme yok. Yengeniz, 7000 prim gününü tamamladığında ya da 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalık süresinin dolacağı 30 Eylül 2030 tarihinde 4/a (SSK) statüsünden; 5400 prim günüyle de 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir. Son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olur.

Kısmi süreli çalışan kapıcının kıdem tazminatı

SORU: Kapıcımız 20 yıl çalıştıktan sonra 2005 yılında emekli oldu. 2010 yılından itibaren günde 3 saat olarak kısmi süreli iş sözleşmesi ile yeniden çalışmaya başladı. Ayda 10-11 güne tekabül ediyor ve ona göre ücret ödeniyor. İşten çıkarıldığı taktirde kıdem tazminatı hakkı var mıdır? Varsa aldığı ücret üzerinden mi yoksa asgari ücret üzerinden mi tazminat ödenir?

Hüseyin Güngör

YANIT: Kısmi süreli iş sözleşmesine tabi olarak da olsa, çalıma süresi bir yıldan fazla olduğundan, İş Kanununun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında bir nedenle işten çıkarılması halinde kıdem tazminatına hak kazanır. Bir yıllık çalışma karşılığı ödenecek kıdem tazminatının hesabında esas alınacak ücret ise işçinin kısmi çalışma karşılığı aldığı ücret olmalıdır.

Apartman temizliğine gelen kadının sigorta açısından durumu

SORU: 10 dairelik bir apartmanda ikamet ediyoruz. Haftada 2 gün bir hanım geliyor, merdivenleri süpürüp, siliyor. Günlük işini bir saat içinde bitiriyor. Kendisi için sigorta açısından ne yapmamız gerekiyor?

G. Okyar

YANIT: Söz konusu hanımın çalışması ev hizmetlerinde çalışanlar kapsamına girmiyor. Kişisel görüşüm, sigortalı yapılmasına gerek olmadığı şeklinde olmakla birlikte, aynı kişinin haftada iki gün, günde bir saat çalışması SGK tarafından süreklilik arz ettiği şeklinde değerlendirilerek, sigortalı yapılması istenebilir. Bu durumda, kısmi süreli çalıştığı kabul edilecek söz konusu kişinin sigortalı yapılarak, ay içindeki çalışma saati süresine göre tespit edilecek aylık prim gün sayısına göre sigorta primi ödenmesi gerekir.

Hak sahipleri 1 Ekim 2008 den önce Bağ-Kura kayıt yaptıramaz

SORU: Abim, 1962 doğumlu olup, 1979 da SSK girişli ve 150 gün ödenmişi var. 2000-2004 yıllarında vergi mükellefi olmuş fakat Bağ-Kur kaydı yaptırmamış. 27 Ekim 2014 tarihinde vefat etti. Eşine ölüm aylığı bağlanabilir mi?

M.B.

YANIT: Süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’den itibaren başlatılıyor. Abinizin Bağ-Kurunun bu tarihten önce başlatılması mümkün değil. Maalesef 150 gün primle de ölüm aylığı bağlanmaz.

Sigortalılık öncesi doğum borçlanması başka bahara kaldı

SORU: Bayanların sigorta başlangıcından önceki doğumları için borçlanma hakkı verilmesini gündeme getirmenizi rica ediyoruz. Aslında Kemal Kılıçdaroğlu gündeme getirse iyi ses getirir ve bayanlardan iyi oy alır.

Muammer Tamcan

YANIT: Bayanlara doğum borçlanması hakkı verildiği dönemde, o zaman da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olan Faruk Çelik, doğum borçlanmasının askerlik borçlanması gibi sigorta başlangıcını geri götüreceğini, yani ilk defa sigortalı olunan tarihten önce gerekçeleşen doğumlar için de borçlanma yapılabileceğini ifade etmişti. Aslında doğru olan da buydu, ancak sonradan çark edildi.

Son olarak Başbakan Ahmet Davutoğlu’da 2015 Ocak ayında sigorta başlangıcı öncesi doğumlar için borçlanma hakkı verileceğini söylemişti. Ancak TBMM’de kabul edilen son Torba Yasalarda da düzenleme yer almadı. Yani, sigorta başlangıcı öncesi doğumlar için borçlanma hakkı başka bahara kaldı. Yüz binlerce kadının bu hakkın verilmesini beklediği doğru, ancak bu konuda vaadde bulunmak Kemal Bey’in bileceği bir şey.

Askerlik borçlanmasına gerek yok

SORU: Abim, 15 Mart 1968 doğumlu. 1 Eylül 1986’da SSK girişi yapılmış. 1988 yılında askere gitmiş. 18 ay askerlik yapmış. Prim sayısı 5300 gün. Şu anda çalışmıyor. Abim askerlik borçlanması yapabilir mi? Borçlanmayı yaptırırsa kaç ayını yaptırmalı? Ve kaç yaşında ne zaman emekli olur?

MEHMET/ TOKAT

YANIT: Abiniz askerliğini sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığından, borçlanma emeklilik şartlarını değiştirmez. Sadece primini artırır. Primi de yeterli olduğundan bize göre askerliğini borçlanmasına gerek yok. Çünkü emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi. Primi yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemese de, 49 yaşını dolduracağı 15 Mart 2017’ da emekli olabilir.

Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışan isteğe bağlı sigortalılar

SORU: Bir Sözcü Gazetesi okuru olarak köşenizde verdiğiniz bilgileri takip ediyor ve hayli aydınlanıyorum. Evimize haftada bir olmak üzere ayda 4 kez, en fazla 5 kez bir hizmetlimiz geliyor. Kendisi açıktan sigorta primlerini uzun süredir ödemekte. 1 Nisan 2015 itibariyle yürürlüğe giren yeni yasa gereği hizmetlimiz için işveren sıfatıyla yine de prim ödememiz gerekir mi, evet ise ne kadar ve bu durum hizmetlinin prim ödemelerinde bir indirim yaratacak mı?

Atilla Bayındır

YANIT: Sorunuzdan hizmetlinizin isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödediği anlaşıyor. Bu durumda dahi “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Çalıştırılacaklara İlişkin Form” ile ikametgâhınızın bağlı olduğu SGK İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezine bildirim yapmanız ve çalıştığı her gün için 80 kuruş iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödemeniz gerekiyor.

İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyen hizmetliniz, primlerini çalıştığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ek 9. madde kapsamında ödeyebilecek. Bu durumda, prim ödediği aya ait isteğe bağlı sigortalılığı durdurulacak. İsteğe bağlı prim ödemeleri 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilirken, ek 9. madde kapsamında ödeyeceği primler 4/a (SSK) kapsamında geçen sigortalılık süresi sayılacak. Bu da kendisine 4/a statüsünden emekli olabilme avantajı sağlayacak.

Babanız sigortalı çalışarak 20 ay daha prim ödeyecek

SORU: Babam 3 Mayıs 1959 doğumludur. 1 Ocak 1976 sigorta girişlidir. Bu tarihten 1984'e kadar 731 gün primi çıkıyor. Daha sonra 1 Şubat 2005 tarihinden itibaren 8 yıl 3 gün Bağ-Kuru bulunmaktadır. Son 22 aydır ise sigortalıdır. SSK’dan ve Bağ-Kurdan ne zaman emekli olabilir?

KÜRŞAT

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi babanız için SSK’dan emekli olmayı avantajlı kılıyor. 8 Eylül 1999 itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olması için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Ancak bu şartlarla emekli olabilmesi için, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödeyerek, primi ödenen son yedi yılda SSK’ya Bağ-Kurdan fazla prim ödemesi gerekiyor. Sigortalı çalışmasıyla 20 ay(600 gün) daha prim ödeyerek 22 ay olan primini 42 aya(1260 güne) tamamlayacağı tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.

Emekli maaşımı nasıl yükseltebilirim?

SORU: 25 Aralık 1970 doğumluyum. 2 Kasım 1987’de sigortalı oldum. 1996-2000 yılları arası Bağ-Kur’luydum. Sonra tekrar sigortalı oldum ve halen devam ediyor. 3983 gün SSK, 1510 gün Bağ-Kur prim günüm gözüküyor. Ne zaman emekli olabilirim? Emekli maaşımı nasıl yükseltebilirim?

Ahmet Keskin

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emekliliğiniz için gereken 25 yıl sigortalılık süresi ve 5375 prim günü şartlarını sağlamışsınız. Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmak koşuluyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 25 Aralık 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığı en basit anlatımıyla prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı ile prime esas kazançların aylık ortalamasının çarpımından oluşuyor. Bundan sonraki prime esas kazançlarınız, mevcut kazanç ortalamanızı yukarı çektiği ölçüde emekli aylığınız da yükselir.

Babanız 2015 olmasa da 2016 da emekli olabilir

SORU: Babam 1 Ocak 1966 doğumlu. SSK başlangıç tarihi 1 Ocak 1989 olup, 6980 gün prim ödemesi var. Askerliğini öderse, emeklilik günü 18 ya da 15 ay kadar öne gelebiliyor mu? Yani 2017 değil de 2015 olabiliyor mu?

İNCİ

YANIT: Babanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsa(muhtemelen önce yapmıştır) askerlik süresinin 220 gününü borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 220 gün öne gelir ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 1 Ocak 2016’da emekli olabilir.

Şartları taşıyan üç doğum borçlanarak 2160 gün kazanabiliyor

Soru:1960 doğumluyum 1990’da Bağ-Kur girişim başladı. Dondurdum. 6 günlük Bağ-Kurum var. 3.5 seneden beri sigorta yatırıyorum. Ne zaman emekli olacağım? 4 çocuk annesiyim.

FEYZA

Cevap: Altı günden başka Bağ-Kur prim ödemeniz yoksa ve Bağ-Kurlu olmanızı gerektiren bir faaliyetinizde bulunmuyorsa, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumlarınızdan üçü 1990’dan sonra ve aralarınsa iki yıllık süre varsa, doğum borçlanmasıyla 2160 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 174 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2018 de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Şayet sigortalı çalışıyorsanız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar çalışmanızı devam ettirir ve 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte ödediğiniz prim gün sayısına bakar ve 3600 güne tamamlamak için kalan prim eksiğini doğum borçlanmasıyla tamamlayabilirsiniz.

Sağ kalan emekli eşe yüzde 50 oranında aylık bağlanır

SORU: Ben Akbank’tan, eşim İş Bankası’ndan emekli. Ben veya eşim hayatını kaybettiğinde maaşlarımız belli oranda kesilip eşlere verilir mi?

Bekir Berker

YANIT: Allah geçinden versin, siz veya eşinizden birinin vefatı halinde, sağ kalan eşe vefat eden eşin emekli aylığının yüzde 50’si bağlanır.

Borç silme yasası Meclis’te kabul edildi

SORU: Eşimin SSK'dan 7000 günü var. 2006 yılında Bağ-Kur girişi var. Şu an itibariyle 57 aylık Bağ-Kur borcu bulunmakta. Emekliliği için son 3,5 yılını SSK'lı olarak tamamladı fakat Bağ-Kur borcu yüzünden emekli olamıyor. Genel seçimlerden önce Bağ-Kur borç silme kanunu çıkacağı söyleniyor, bu doğru mu? Kanun çıkarsa biz faydalanabilir miyiz?

S.A.

YANIT: Nisan 2015 ayı sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan 4/b (Bağ-Kur) sigortalılarının, sigortalılıklarının dondurulmasına ilişkin düzenlemeyi de içeren Torba Yasa 4 Nisan 2015’de TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Yasanın hafta sonuna kadar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor. Siz de bu düzenlemeden yararlanabileceksiniz.

Prim borçlarının 3 ay içinde ödenmemesi veya yapılandırılmaması halinde; prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılıkları durdurulacak ve durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek. Söz konusu döneme ilişkin borçlar silinecek.

Sigortalılıkları durdurulanlardan, 4/b kapsamında çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları yeniden başlatılacak. Daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi halinde, durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı ihya edilebilecek.

Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

SORU: Annem 1953 doğumlu. Bağ-Kur başlangıç tarihi Ekim 2000’dir. Son üç buçuk yılı SGK’ ya ödendi. Toplam 4140 gün prim ödemesi var. Annem nen çabuk şekilde ne zaman emekli olabilir.

GÜLSÜM

YANIT: Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. Çünkü Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Anneniz isteğe bağlı olarak 1260 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Kaynakçıların yıpranma hakkı var mı?

SORU: 22 Mayıs 972 doğumluyum. 1990 yılında sigortalı olarak ise başladım. 1994 yılında belediyede kaynakçı olarak çalışmaktayım. Sigorta primi mi 3/A’dan göstermiyorlar. Kaynakçıların erken emekliliği var mı? Primlerimi 3/A’dan ödetmem için mahkemeye versem kazanır mıyım? Ne zaman emekli olurum?

İLHAN

YANIT: 1 Ekim 2008 den önce yürürlükte olan yasaya göre, sadece “azotlu, gübre ve şeker sanayiinde” çalışan kaynakçılar yıpranma almaktaydı. Ancak Anayasa Mahkemesinin 27 Mart 2007 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 4 Ekim 2006 tarih ve 2002/157 esas ve 2006/97 karar sayılı kararı ile yasadaki “azotlu, gübre ve şeker sanayiinde” ibaresinin iptal edilmesi üzerine, 27 Mart 2007 tarihinden itibaren, hizmetin azotlu, gübre ve şeker sanayiinde geçmesi şartına bakılmaksızın, fabrika, atölye, havuz ve depo ve trafolardaki kaynak hizmetlerinde geçen hizmet süreleri yıpranmadan yaralanmaya başladı. Fakat 1 Ekim 2008 de yapılan sosyal güvenlik reformu ile eski yasa yürürlükten kaldırıldı ve yerine 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” yürürlüğe kondu. Yeni yasada kaynak hizmetlerinde geçen söz konusu süreler yıpranma alan işler dışında tutuldu. Sonuç olarak, 27 Mart 2007 ile 1 Ekim 2008 arasında kaynak işlerinde geçen fiili hizmet süreleriniz için yıpranma almanız gerekir.(bir yıla 90 gün) Diğer çalışma süreleriniz için yıpranma alamazsınız.

Ek-5 Tarım sigortası kapsamında ödenen prim SSK’ya sayılıyor

SORU: Babam 1968 doğumlu. SSK sigortası 1985’de başlamış olup toplam 2800 gün prim ödemesi var.

13 aydır Ek-5 tarım sigortalısı olarak prim yatırıyor. Bu bilgiler doğrultusunda yeni prim yatırmaya başladığı Ek-5 tarım sigortalısı olarak babam  kaç gün ve hangi yaş diliminde emekli olabilir?

YILMAZ

YANIT: Ek 5 kapsamında tarım sigortasına yatırılan primler, SSK’ya(4/a) sayılıyor. Babanızın başlangıcını tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sorunuzu babanızın 23 Mayıs 1985’den önceki bir tarihte sigortalı olduğu varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi. 2335 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5225 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Askerlik süresini borçlanmamışsa, borçlanarak primini askerlik süresi kadar artırabilir. Örneğin, 18 ay askerlik yapmışsa, borçlandıktan sonra, 1795 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5225 güne tamamlayabilir.

Uçucu kabin amiriyim kıdem tazminatı hakkım var mı?

SORU: 1968 doğumluyum. Özel bir hava yolunda kabin amiri olarak çalışmaktayım. Çalışma gün sayım 5000 günü geçti. Ayrılmak istesem kıdem tazminatımı nasıl alabilirim? Havayolunda çalışmaya 2001 yılında başladım. Borçlar Kanuna tabiymişiz, çalıştığım şirkette tazminat alamazsınız deniyor.

M.A.

YANIT: 4857 sayılı İş Kanununun 4. maddesine göre hava taşıma işlerinde İş Kanunu hükümleri uygulanmaz. Bu nedenle İş Kanunu değil, Borçlar Kanunu hükümlerine tabisiniz. Kıdem tazminatı İş Kanununa tabi çalışanlara verilen bir hak olduğundan, iş sözleşmenizde kıdem tazminatı benzeri bir hüküm yoksa işten ayrıldığınızda kıdem tazminatı alamazsınız.

Borçlar Kanununa göre, ancak hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren, işçiye fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür. Buna göre, fesih hakkı kötüye kullanılarak işten çıkarılmanız halinde, çalışma sürenize göre altı hafta olan fesih bildirim süresine ilişkin ücretinizin üç katı tutarında tazminat almanız söz konusu olabilir.

Başlangıç tarihi babanız için SSK’yı avantajlı kılıyor

SORU: Babam 29 Ekim 1958 doğumlu. 1978 yılında 278 gün sigorta girişi var. Sonrasında 3450 gün bağ-kuru bulunmakta. Babam ne zaman emekli olabilir? 

Umut EŞİT

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi babanızın SSK’dan emekli olmasını avantajlı kılıyor. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi. Sigortalı bir işte çalışarak 1272 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

2002’den Bağ-Kur’a kayıt mümkün değil

SORU: Annem 1954 doğumlu. Rahmetli babamdan dolayı SSK’dan malulen emekli. Oysa annemin kendisinin de 2002 yılından bu yana esnaf ve Bağ- Kur kaydı var. Ama hiç prim ödemedi. Biz bunu peşin olarak ödemek istiyoruz. Annem bu şartlarda emekli olabilir mi? Torba Yasa’sının bize ne gibi bir faydası olur? Babamdan dolayı aldığı malulen emekli maaşı kesilir mi?

KURTULUŞ

YANIT: 1) Anneniz gibi zamanında Bağ-Kur’a kayıt olmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008’ den itibaren başlatılıyor. Anneniz, 1 Ekim 2008 ‘den itibaren Bağ-Kur’lu olabilir. Daha doğrusu olmak zorunda. Torba Kanunu’ndan yararlanarak 1 Ekim 2008’den sonra ki prim borçlarını ödeyebilir. Anneniz 15 yıl (5400 gün) prim ödeyerek emekli olabilir. (Ara vermeden prim öderse Ekim 2023’de)

2) Anneniz emekli olduğunda hem kendi aylığını hem de eşinden dul aylığı alabilir.

Emekli eşim üzerinden sağlık yardımı alabilir miyim?

SORU: Şu an itibari ile 9650 sigorta günüm var ve işimden ayrılmayı düşünüyorum. Emekliliğime yaklaşık 20 ay var. Ayrılmam durumunda emekli maaşımda herhangi bir düşüş olur mu? Eşim emekli, emekliliğe kadar olan sürede onun sigortasından sağlık hizmeti alabilir miyim?

Halil Sürgit

YANIT: Emekli aylığınız hesaplanırken, prime esas kazançlarınız emeklilik tarihi itibariyle güncelleme katsayısı ile güncelleneceğinden, 20 aylık bekleme süreci emekli aylığınızda düşüşe neden olmaz. İşten ayrıldıktan sonra emekliliğinize kadar geçecek sürede, eşinizin bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak eşiniz üzerinden sağlık yardımı alırsınız.

Emekli kız çocuğu SSK dan yetim aylığı alamaz

SORU: 31 Aralık 1999 senesinde emeklilik için  dilekçemi verip, SGK’ dan emekli oldum. Bekârım ve 1970 senesinde vefat eden babamdan yetim aylığı alabilir miyim? Babamda SGK’ lı idi, şu anda annem ve kız kardeşim Babamdan dul ve yetim aylığı almaktalar. Benimde böyle bir hakkım var mıdır?

FAZİLET

YANIT: SSK kendi çalışmalarından dolayı SGK’ dan emekli aylığı alan kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli olduğunuzdan SSK emeklisi babanızdan aylık bağlatamazsınız. Babanız Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, aylık alabilirdiniz. Çevrenizde bu durumda olup babasından aylık alanlar olabilir. Bunlar sizi yanıltmasın.

Annem ne zaman emekli olabilir?

SORU: Annem, 1 Ocak 1963 doğumlu. İşe giriş tarihi 14 Nisan 1995. Ne zaman emekli olabilir, kaç yaşında ve kaç gün daha sigortalı olması gerekiyor?

Tuba Öngün

YANIT: Anneniz, emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabi. 51 yaşını doldurmuş, 20 yılı 14 Nisan 2015’te doluyor. 5750 prim günü varsa 14 Nisan 2015’te emekli olmaya hak kazanır. Yoksa 5750 prim gününü tamamladığında emekli olabilir.

Başlangıçtan sonra olduğu için askerlik borçlanması yaşınızı düşürmez

SORU: 1960 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 13 Aralık 1976’dır.  Askerliğimi 1980-1982 arası yaptım. Şu anda 3120 gün prim ödemem var. 3600 günü doldurup askerlik borçlanmasını ödersem, ne gibi bir avantajım olur? Emeklilik yaşı 60’dan 58’e düşer mi?

KILIÇ

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Yani düşürmez. Ancak prim gün sayınızı artırır. Askerliğinizi borçlansanız da, 3600 günle 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca askerliğinizi(20 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra, 1280 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Prim gün sayısını 30 gün göstermelisiniz

SORU: Cumartesi, pazar hariç haftada 5 gün, 08.00-18.00 saatleri arasında aylık ücretle çalışacak ve yaşlı anneme  bakacak  bayanın; sigorta primi 30 gün mü gösterilmeli, iş sözleşmesi yapılmalı mı (4857), yapılacaksa belirsiz süreli mi olmalı?

N. Pehlivan

YANIT: Cumartesi, pazar hariç haftanın beş günü aylık ücretle çalıştıracağınız bayanın prim gün sayısını 30 gün göstermeniz gerekiyor. Ev hizmetlerinde çalışanlar, İş Kanununa değil, Borçlar Kanunu hükümlerine tabiler. Yazılı iş sözleşmesi yapmanızda yarar var. Çalışma şekline göre yapacağınız sözleşme, tam ve belirsiz süreli olmalı.

Doğum borçlanması yaşı düşürmez

SORU: Eşim 1974 doğumlu. 3150 gün primi var. Ne zaman emekli olabilir? Birde doğum borçlanması yaparsak emekli olma yaşı ne zaman olur?

HALİL

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Eşinizin sigorta başlangıç ve doğum tarihini ve doğum sonrasındaki iki yıl içinde prim ödeyip ödemediğini bildirmeniz halinde sorunuz cevaplandırabiliriz. Ancak sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar borçlanıldığından, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez dolayısıyla yaşı da düşürmez. Sadece primi artırıyor.

Kapıcı iki ayrı apartmanda çalışabilir mi?

SORU: Oturduğumuz bloklarda sigortalı çalışan kapıcı, henüz emeklilik gününü doldurmamasına rağmen, karşı blokların kapıcısı emekli olup onun yerine de aynı zamanda ücret karşılığında bakıyor. Bu durum yasal mıdır, şayet değilse durumunu nereye bildirmeliyim?

Niyazi Sehler

YANIT: Bir kişinin birden fazla işveren yanında çalışması yasal olarak mümkün. Ancak bu çalışmanın sizin işyerinizdeki çalışma saatlerinin dışında olması ve diğer işyerinde de sigortalı olmasını gerektiriyor. Muvafakat vermediğiniz sürece, apartmanınızdaki çalışmasına ilişkin olarak belirlenmiş mesai saatleri içinde başka bir işyerinde çalışamaz. Mesai saatleri içinde başka bir yerde çalışması, apartman yönetimine tazminatsız olarak işten çıkarma hakkı verir.

Doğum borçlanması sigorta başlangıcımı geri çeker mi?

SORU: 27 Mayıs 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Şubat 1982. Toplam SSK prim günüm 2700. Şu an çalışıyorum. 1986 ve 1993 doğumlu iki çocuğum var. Doğum borçlanması yaparak 3600 iş günü üzerinden 50 yaşımı doldurunca bu yıl emekli olabilir miyim? Çocuk borçlanması sigorta başlangıcımı geriye çeker mi?

Nesli Uyar

YANIT: Doğum borçlanması sigorta başlangıcınızı geri çekmez, sadece prim günü kazandırır. 3600 prim günüyle 50 yaşınızı değil, 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 10 Ocak 1959 doğumluyum. 1982 yılında sigorta başlangıcım var. Şu an 3600 günü doldurdum. Ne zaman emekli olabilirim?

MUSTAFA

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2019’da emekli olabilirsiniz.

Kendi işyerimde sigortalı olabilir miyim?

SORU: 1 Aralık 1973 doğumluyum. 1 Ocak 1996’dan Bağ-Kur’luyum. Askerlik borçlanmamı 1999 yılında 540 gün olarak yapılandırdım. Bağ-Kur’da mı devam etmeliyim yoksa son 3,5 yıl kala sigortaya mı geçmeliyim? Kendi işyerimde sigortalı olabilir miyim? Mesleğim erkek kuaförlüğü, tek çalışmaktayım. Bağ-Kur’dan mı yoksa sigortadan mı daha fazla emekli maaşı alırım? Kaç yaşında emekli olurum?

Bektaş Eranıl

YANIT: Askerliğinizi ilk defa 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olduğunuz tarihten önce yaptıysanız, 4/b sigortalılık başlangıcınızdan itibaren boşluğunuz da yoksa 4/b statüsünden de 4/a (SSK) statüsünden de 55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Sadece emeklilik için 4/b statüsünde 9000 prim günü, 4/a statüsünde ise 5750 prim günü gerekir.

Ancak 4/a statüsünden emeklilik için prim gününüz yeterli olmakla birlikte, 4/b sigortalılığınızı sona erdirip 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor. Kendi işyerinizde 4/a kapsamında sigortalı olamazsınız. 4/a statüsüne geçip geçmeme tercihini buna göre yapabilirsiniz. Emekli olana kadar prim ödemeye devam etmeniz durumunda emekli aylığınızda farklılık olmaz.

Eşiniz doğum borçlanmasıyla 2160 gün kazanabilir

SORU: Eşim 1975 doğumlu. Mayıs 1996 yılında sigorta tescili var. 1997-1998 yıllarında 360 gün tarım sigortası yatırılmış. 2011 den itibaren yine ek 5 tarım sigortasına girişi yapıldı.  Şuan 40 ay  (40*30=1200 gün) sigortası da buradan var. 1998-2002 ve 2007 de üç doğum yaptı. Altı yıldan bunları da ödersem eşim ne zaman emekli olabilir.

ISHAK

YANIT: Eşiniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. 1998 deki doğumundan sonra yılsonuna kadar prim ödemediğini varsayarsak, üç doğumunu da borçlanarak 2160 gün kazanabilir. 2105 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 5825 güne tamamlaması şartıyla, 52 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Ayrıca doğum borçlanmasıyla veya çalışarak primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte yaş haddinden emekli olması da mümkün.

18 yaşından Küçükken’ ki başlangıç sorun oluşturmaz

Soru: 20 Mayıs 1972 doğumluyum. 16 yaşındayken yani 1986 yılında 2 ay bir fabrikada çalıştım. 3 yıl 5 ay 9  gün Bağ-Kurum ve 2592 gün SSK prim ödemem var. 

1)1986 başlangıç sayılır mı? 

2- Ne zaman emekli olabilirim?(Bağ-Kur başlangıcım 2004 Hazirandadır)

İLKER

Cevap: 1) Belirttiğiniz dönemde 18 yaşından küçükken çalışmaya başlayanların, sigortası 18 yaşını doldurduğu tarihte başlar. Fakat 1986 girişinizde işveren uzun vadeli sigorta kollarına çalışma süresi bildirmişse, sorun olmaz. Emeklilik şartlarınız 1986’daki başlangıcınıza göre belirlenir.

2) Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Diğer taraftan primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bu bilgiler olmadan sorunuza ancak varsayımla cevap verebiliriz. 23 Kasım 1986’dan önce sigortalı olduğunuz(işverenin çalışmanızı bildirdiği) ve Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz olduğunu varsayarsak, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 1469 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emeklilik için üç şartı da sağlamış olmalısınız

SORU: Verdiğiniz bilgileri takip ediyorum ama anlayamadığım bir konu var. SGK’dan aldığım dokümana göre emekliliğim için "20 yıl, 55 yaş, 5975 gün" gerekiyor. Buna göre, Haziran 2015’de günüm, Nisan 2016’da da yaşım doluyor. Emeklilik için Haziran’dan sonra prim ödemeyi bırakıp, yılın dolacağı 2019’u mu bekleyeceğim yoksa yaşımı doldurup 2016 Nisan’da emekli aylığı bağlatabilir miyim?

Zişan Sayılgan

YANIT: Emekliliğe hak kazanabilmek, diğer bir deyişle emekli aylığı bağlanabilmesi için aranan sigortalılık süresi, prim günü ve yaş olmak üzere üç şartın da sağlanması gerekiyor. Prim gününüzü tamamladığınızda, prim ödemeyi kesebilirsiniz. Ancak emeklilik başvurusunu, sigortalılık sürenizi de doldurup, üç şartı da sağladığınızda yapabilirsiniz.

Evli kız çocuğuna aylık bağlanmaz

SORU: Ben SSK emeklisiyim. Evliyim. Emekli Sandığı emeklisi olan vefat etmiş babamdan maaş alabilir miyim?

Zeynep Kaynakçı

YANIT: Kız çocuğuna babasından aylık bağlanabilmesi için aranan diğer şartların yanı sıra, evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olması gerekiyor. Evli olduğunuzdan babanızdan aylık bağlanmaz.

1800 günle malulen emekli olunur

SORU: Annem 1952 doğumlu toplamda 1544 günü var 62 yaşında SSK’ ya 1996 yılında girdi 2000 yılına kadar çalıştı SGK’ ya gittiğinde buradaki yetkililer ile görüşmüş ve 1800 günü tamamladıktan sonra gel yaş haddinden dolayı emekli olabilirsin denmiş, ben internette yaptığım araştırmada ise 1800 günü doldurmuş ve yüzde 60 iş yapamaz raporu alması gerektiği belirtiliyor. Bu konuda bilgilendirmenizi rica ederim.

MUSTAFA

YANIT: Haklısınız. 1800 günle ancak malulen emekli olunur. Bunun içinde, annenizin en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığına dair sağlık kurulu raporu alınması ve bu rapor ile tıbbi eklerini incelecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu’nun annenizin maluliyetine karar vermesi gerekiyor. Bunun dışında anneniz emekli olmak için, 2056 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması gerekir.

Hizmet tespit davasının 5 yıl içinde açılması gerek

SORU: 2 Aralık 1963’de doğdum. 13 Ekim 1987’de ilk SSK girişimi yaptırdım. 7 Mart 1993 yılında çocuğum oldu. 10 - 12 sene iki kardeşe baktım fakat SSK primim yatmadı. Bu aileler SSK primimi ödemedikleri için, tazminat ödemeyi kabul ettiler. Dava açarsam ne kadar öderler?

MAKBULE

YANIT: Şayet işten ayrıldığınız tarih üstünden 5 yıl geçmemişse, iş mahkemesine ‘Hizmet Tespit Davası’ açabilirsiniz. Mahkeme de belge veya şahitle çalışmalarınızın Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmediğini ispat ederseniz, sigortalılık sürenizi kazanabilirsiniz. Kıdem tazminatı ayrı bir konudur. Mahkemeyi kazanmanız halinde, bu kez çalışma süreniz için ayrıca kıdem tazminatı talep edebilirsiniz. Her çalışma yılı için son aldığınız ücretin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı alabilirsiniz. Ayrıca aile ödeme yapmayı kabul etmişse neden dava açmayı düşünüyorsunuz?

Sigorta başlangıcının tespiti davası açabilirsiniz

SORU: Annem 1 Mart 1954 doğumlu. 4350 sigorta günü mevcut. İlk işe girişi 1994 gözüküyor fakat hiç pirim yatmamış. Sonraki giriş tarihi de 2000 yılı gözüküyor. Sigortadan da emekli müracaatımıza red cevabı geldi, 3 yıldır bekliyoruz.

İbrahim Gülkoku

YANIT: Sigorta başlangıcı, sigortalı adına ilk defa emeklilik için gereken uzun vadeli sigorta kollarına prim ödendiği tarihtir. Anneniz, 2000 yılı sigorta başlangıcıyla ancak 4500 prim günü ile 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 2025 yılında emekli olabilir.

15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle emekli olabilmesi için sigorta başlangıcının 8 Eylül 1999 tarihinden önce olması gerekiyor. 1994 yılının sigorta başlangıcı kabul edilmesi, hizmet tespit veya sigortalılık başlangıcının tespiti davası açmanız ve bu dönemdeki çalışmasını ispatlamanız halinde mümkün olabilir.

Primi doldurdum bundan sonra prim ödemesem olur mu?

SORU: 1970 doğumluyum. Kasım-1989’dan beri serbest meslek işimden dolayı Bağ-Kurlu esnafım. 25 yıl 9000 primim doldu. Ticaret yapmaya devam ediyorum. Bağ-Kur primi ödemesem olur mu?

İSMAİL

YANIT: Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyetiniz devam ettiği sürece prim ödemek zorundasınız. Primi 9000 güne doldurdum gerekçesiyle, prim ödeme gibi bir durum olamaz. Faaliyetinize devam ettiğiniz sürece emekli olacağınız tarih olan 51 yaşınızı doldurana kadar prim ödemek zorundasınız.

Emekli Sandığı emeklisine babasından aylık bağlanmaz

SORU: Emekli Sandığından emekli olan babamın vefatı sonrası anneme dul, çocuk yaşta olan ağabeyim ve bana yetim aylığı bağlanmıştı. Zaman içerisinde biz iki kardeş, çalışma hayatlarımızı tamamlayıp Emekli Sandığından emekli olduk. Annem hayatta ve halen dul aylığı almaya devam ediyor. Babamızdan dolayı yeniden yetim aylığı almamız mümkün mü? Bu konu, herhangi bir şarta bağlı mı?

A. Kevser Aydın

YANIT: Erkek kardeşinizin babanızdan aylık alma hakkı yok. Kız çocuğuna Emekli Sandığından yetim aylığı bağlanabilmesi için ise evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmaması gerekiyor. Emekli Sandığından emekli olduğunuzdan babanızdan aylık bağlanmaz.

Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: Annem 1959 doğumlu. 1987  yılından SSK’ya(4/a) bir aylık primi mevcut. Ve o günden bu yana hiç ödenmiş primi yok. Doğum olarak 3 çocuğu var. Annem toplu ödeme yaparak emekli olabilir mi? İsteğe bağlı ödeme yapsak ne şekilde nasıl yapabiliriz? Bağ-Kurdan mı devam edelim?

FATİH

YANIT: Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Ancak annenizin doğumları 1987 deki sigorta başlangıç tarihinden sonraysa ve aralarında ikişer yılık süre varsa, üç doğumunu borçlanarak toplam olarak 2160 gün kazanabilir. Borçlanmadan sonra 1410 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Kazanacağı günlerin SSK’ya sayılması için, anneniz doğum borçlanmasını sigortalı bir işte çalışırken yapmalı. İsteğe bağlı prim ödemesi Bağ-Kura sayılıyor. Bağ-Kurdan emekli olabilmesi için, en az 5400 gün prim ödemesi gerekir. SSK’da devam etmesinde yarar var.

Kıdem tazminatı ödemesinde SGK kayıtları esas alınabilir

SORU: Bir kamu kurumunda 3,5 yıldır taşeron işçisi olarak çalışıyorum. Yeni bir kanun çıkarttılar, “kıdem tazminatını kamu kurumu verecek” diye ama alabilmemiz için daha önce çalıştığımız 5-6 şirketi bulup onlara belge imzalatmamız gerekiyormuş. Biz bunları nerden bulacağız, çoğunun ismini bile bilmiyoruz. Bunun kısa yolu yok mudur? Askere gideceğim için tazminat hakkım var ama bunu öne sürüyorlar. Ne yapmam gerekir?

Bekir Doğan

YANIT: Kamu kurum veya kuruluşlarında çalışan taşeron işçilerine kıdem tazminatı ödemesi için gereken belgelerden biri de iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alınacak belge. İlgili Yönetmelikte, söz konusu belgenin alt işveren tarafından düzenlenmemesi halinde SGK kayıtlarının esas alınacağı belirtilmiş. Buna göre alt işverenin bulunamaması halinde SGK kayıtlarının esas alınarak işlem yapılması gerekir.

Eşime ve kızıma bağlanacak aylığın oranı ne olur?

SORU: SSK’lı olup, 85 yaşındayım. İlk eşimle 1978'de ayrıldım. Bu evlilikten 2 kız, 1 erkek çocuğum var. Büyük kızım SSK'lı idi, 2006'da vefat etti. Hayattaki kızım eşinden boşandı ve hiç çalışmadı. Kimseden bir geliri yok, annesi ile yaşıyor. Sosyal güvencesi benim üstümde ve 53 yaşında. Vefatım sonucunda, kızım ve Bağ-Kur’dan emekli olan şimdiki eşim maaşımın kaçta kaçını alırlar?

Hüseyin Demir

YANIT: Allah geçinden versin vefatınız halinde, emekli aylığınızın yüzde 50’si şimdiki eşinize, yüzde 25’i de dul kızınıza bağlanır.

İki ay askerlik borçlanması yeterli

SORU: 27 Kasım 1966 doğumluyum. 7 Temmuz 1988 yılında sigortalı oldum. SSK'ya 5200 gün prim ödemem var. 1986-1988 yılları arasında 550 gün askerlik yaptım. Askerlik borçlanması yaptığım takdirde, ne zaman emekli olabilirim?

Cihat ÖZKAN

YANIT: Askerlik sürenizin iki ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz iki ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 115 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 27 Kasım 2016’da emekli olabilirsiniz.

Az prim ödeyen fazla prim ödeyenden yüksek aylık alabilir

SORU: 17 Ağustos 1971 doğumluyum. 1985 Kasım’dan bu tarihe kadar sigortalıyım. Halen çalışıyorum. Şu an da 9210 gün ödenmiş primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Bu kadar prim ödememize rağmen, daha az prim ödeyenlerle nerdeyse aynı emekli aylığı çıkıyor. Bu konu da bir düzenleme var mı? Ya da olacak mı?

ÖZDEMİR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 17 Ağustos 2020’de emekli olabilirsiniz. Emekli aylığını prim gün sayısı ile üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı belirliyor. Ayrıca prim ödenen tarihler de önemli. Çünkü 2000’den önce, 1 Ocak 2000 – 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den sonra ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlık da etkiliyor. Bu nedenle daha az prim ödeyen kendinden daha fazla prim ödeyenden fazla emekli aylığı alabilir.

Vefatınız halinde eşinize babasından da aylık bağlanır

SORU: SSK’dan emekliyim, başka hiçbir gelirimiz yok. Eşimin babası sekiz yıl önce rahmetli oldu. Kendisi Emekli Sandığından emekliydi. Ben ölürsem eşim, benim ve aynı zamanda  babasının emekli maaşının bir kısmını alabilir mi?

Mete Aktaş

YANIT: Vefatınız halinde eşiniz, sizden bağlanacak dul aylığının yanı sıra, babasından da yetim aylığı alabilir. Aylığın oranı, aylık alacak başka hak sahibi olup olmamasına göre değişir.

Başlangıç kişi adına ilk defa emeklilik sigortasına prim ödenen gündür

SORU: 20 Mart 1975 doğumluyum. 1 Ekim 1991 yılında sigorta girişim var. İlk prim ödenmesi 1993 yılında. Toplam 5000 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1997-1999 arasında yaptım. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

ÇOŞKUN

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi; kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yassılık ve ölüm sigortaları) ilk defa prim ödenen gündür. Dolayısıyla sigorta başlangıcınız 1973 dür. Bu başlangıca göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 675 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 20 Mart 2029’da emekli olabilirsiniz.

Asgari ücretli kapıcının maliyeti

SORU: Apartmanımızda çalışan kapıcımıza maaşını asgari ücret olarak ödüyoruz. Fakat yönetici bizden 1.415 TL topluyor. Benim bildiğim, Ocak 2014’ten itibaren 1.201 TL brüt olması lazım. Yöneticiye sorduğumda, bu ücretin “1.415 TL brüt olması lazım” dedi, bu doğru mudur?

Ahmet. N Gündeş

YANIT: Sanırım bir yanlış ifade veya yanlış anlama söz konusu. Şöyle ki; brüt asgari ücret 1.201,50 TL. Ayrıca SGK’ya işveren olarak (yüzde 5 prim indirimi uygulanarak) 186,23 TL sigorta primi işveren hissesi ve 24,03 TL işsizlik sigortası primi işveren hissesi olmak üzere toplam 210,26 TL ödeniyor. Brüt asgari ücretle birlikte kapıcının ücret maliyeti de toplam 1.411,76 TL oluyor.

Geçmişe yönelik borçlanma yaparak gün kazanmanız mümkün değil

SORU: 28 Ağustos 1968 doğumluyum. Sigortam 1 Nisan 1984’de başladı. 2309 gün prim ödemem var. Askerlik ödesem veya geri dönük borçlanma yapabilir miyim? Ne zaman emekli ola bilirim? 3 ay kadar Bağ-Kurluğu yatırmıştım. Oradan bir şey çıkar mı?

SATI

YANIT: Geriye dönük borçlanma yaparak gün kazanamazsınız. Ancak askerliğinizi borçlanarak askerlik süreniz kadar gün kazanabilirsiniz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Muhtemelen 18 ay askerlik yaptınız. Askerlik sürenizi borçlanarak 540 gün kazandıktan sonra, 2376 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanız mümkün.

Ayrıca 1291 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Eşiniz sağken babanızdan aylık bağlanmaz

SORU: Ben ve eşim SSK emeklisiyiz. Rahmetli babam Emekli Sandığı emeklisi idi. Babamın annemden sonra evlendiği eşi de öldü. Şimdi ben babamdan yetim aylığı alabilir miyim?

Nurten Köseoğlu

YANIT: Kız çocuğuna babasından aylık bağlanabilmesi için aranan diğer şartların yanı sıra evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olması gerekiyor. Eşinizin sağlığında babanızdan aylık bağlanmaz. Ancak Allah geçinden versin eşinizin vefatı halinde hem kendi emekli aylığınızı hem eşinizden dul aylığı hem de Emekli Sandığı emeklisi olduğu için babanızdan yetim aylığı almanız mümkün olabilecek.

Makam tazminatı için akademik değil kadro unvanın uzman olması gerek

SORU: Lisansüstü kamu yönetimi uzmanıyım. 1999 yılında hastane müdürü olarak emekli sandığından emekli oldum. Bazı emekli gruplarına verilen, uzmanlık tazminatından yararlanıp yararlanamayacağım konusunda cevabınızı öğrenmek istemekteyim.

ARİF

YANIT: Emekli Sandığında, uzman unvanlarına verilen makam tazminatı, sadece kadro unvanı uzman olanlara, makam tazminatına müstahak olması şartıyla ödenmektedir. Yüksek lisans mezunlarının uzmanlık unvanı akademik bir kariyer olup, Devlet memurluğunun kadro unvanı olarak değerlendirilmemektedir. Bu nedenle emekliliğe de bir etkisi bulunmamaktadır.

22 Mart 2015’den sonra emekli olabilirsiniz

SORU: 22 Mart 1966 doğumluyum. 14 Temmuz 1992’den beri kesintisiz MEB’de öğretmen olarak görev yapmaktayım. Ne zaman emekli olurum?

Hülya Gül

YANIT: Emeklilik için 20 yıl hizmet süresi ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz dolmuş. 49 yaşınızı dolduracağınız 22 Mart 2015 tarihinden sonra emekli olabilirsiniz.

Anneniz üç doğumunu borçlanarak 2160 gün kazanıp emekli olabilir

SORU: Annem 22 Temmuz 1958 doğumlu. SSK girişi 1974 de olup bugüne kadar 1494 gün prim ödemesi var. 1977, 1981 ve 1983 doğumlu üç çocuğu var. Annemin 3600 gün ile emekli olma şansı var mı?

GÖKHAN

YANIT: Anneniz, 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla sigortalılık süresi olduğundan, eski yasa hükümleriyle emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa ve 2 nci ve 3 ncü doğumu arasında iki yıllık bir süre varsa, doğumlarını borçlanarak toplam 2160 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasıyla şartları tamamlamış olacağından, borçlanma bedelini ödediği tarihte emekli olabilir.

İşyeri nakli, hak kaybına neden olur mu?

SORU: Oğlumun çalıştığı şirket Ankara'da faaliyet gösterir iken yönetimin aldığı kararla İstanbul'a taşındı. Oğlum ve diğer çalışanlar da İstanbul'da çalışmaya başladılar. Ankara işyerinden 09.01.2015 tarihinde çıkışı, 10.01.2015 tarihinde İstanbul işyerinden girişi yapılmış. Bu durum hak kaybına sebep olur mu?

Şahap Atalay

YANIT: İşyerinin Ankara’dan İstanbul’a nakli nedeniyle yapılan sigorta çıkış ve giriş işlemleri, oğlunuz ve diğer çalışanlar açısından hak kaybına neden olmaz.

Emekli kız çocuğu babasından dolayı Bağ-Kurdan aylık alamaz

SORU: Dul(kocası ölmüş) olan annem; babası ve ardından annesi ölünce babasının Bağ-Kur aylığını almaya başladı. Daha sonra kendisi isteğe bağlı sigorta SSK emeklisi oldu. Ve bu nedenle babasından aldığı Bağ-Kur maaşını kestiler. SGK'da stajyer memur olan bir arkadaşım; ''Annen bu iki maaşı aynı anda alabilir.'' diyor. Bu mümkün mü? Mümkünse nasıl bir başvuru yapmamız gerekiyor?

EROL

YANIT: Bağ-Kur emekli kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Bağladığı aylık varsa, kız çocuğu emekli olduğunda aylığı keser. Yapılan işlem doğru ve yasal. Anneniz emekli olduğundan, Bağ-Kurdan babasından aylık alamaz.

Emekli aylıkları gittikçe düşüyor

SORU: 1941 doğumluyum. 1972 te Bağ-Kurlu oldum. 1985 te 11 yıl prim ödedim. Tarımdan 9 yıl pirim ödedim emekli oldum. 20 yıl primim var. Aldığım maaş 700 lira. Bu maaşın az olduğunu düşünüyorum. Hukuki yoldan bu maaşı artırabilir miyim? 

DİLA

YANIT: Emekli aylığınızın az olduğuna hiç şüphe yok. Maalesef emekli aylıklarının geneli düşük. Bugün bile 620,630 lira aylık bağlananlar var. Emekli aylıkları gittikçe de düşüyor. İleride asgari ücretin yüzde 35’i, yüzde 40’kı kadar emekli aylığı bağlananlar olacak. Siyasi otorite bir yasa çıkartıp düşük emekli aylıklarını yükseltmediği sürece, maalesef emekli aylığını yükseltmeniz mümkün değil.

Annemin ödenen primlerini geri alabilir miyim? 

SORU: 9 Şubat 2015 tarihinde vefat eden annem 2007’den bu yana tarım Bağ-Kur’u ödemekteydi. Kendisi 1962 doğumluydu ve önceden ödenen SSK’sıyla beraber 3600 günü geçmişti. Alo 170’i aradım, faydalanabileceğim durumları sordum, defin parası alabilirsiniz, bunun dışında bir şey alamazsınız dediler. Ben tek çocuğum, annem babamla ayrıydı. 24 yaşındayım ama öğrenci değilim. Maaş bağlanmayacağından, ödemiş olduğumuz primlerin tarafıma iadesini talep ettim, bu durumun söz konusu olmadığını söylediler. Hukuken veya herhangi bir şekilde bu primleri toplu olarak geri almamın bir yolu var mıdır?

Ahmet Keskin

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. Annenizin vefatı sonrası hak sahibi eş, çocuk veya ana babası olsaydı, kendilerine aylık bağlanırdı. Annenizin şartları hak sahiplerine aylık bağlanması için uygun olmasaydı, bu defa ödediği uzun vadeli sigorta primleri yine hak sahiplerine toptan ödeme şeklinde geri verilirdi. Diğer bir deyişle toptan ödeme, sigortalıda aranan şartların, hak sahiplerine aylık bağlanması için yeterli olmaması halinde, yine hak sahiplerine yapılıyor. Hak sahibi olsaydınız (aylık bağlanma şartlarını sağlasaydınız) zaten aylık bağlanırdı. Aylık bağlanabilen durumda da toptan ödeme yapılmaz.

Doğum sonrasındaki iki yılda prim ödenmeyen günler borçlanabiliyor

SORU:6 Ocak 1965 doğumluyum. 1995 ve 2000 yıllarında toplamda iki çocuğum var. Hizmete başlama sürem 10 Temmuz 1990’dır. Bu bilgiler doğrultusunda ne zaman emekli olabilirim?

NURAN

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve yaş sorununuz olmadığından priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Şayet priminiz emekli olmaya yetmiyorsa, doğumlarınız sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödemeniz yoksa, iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz.

Ayrıca toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 6 Ocak 2023’de emekli olmanız da mümkün. Prim ödeme gün sayınızı ve doğumlarınız sonrasındaki ikişer yıllık sürelerde prim ödemeniz olup olmadığını bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Fiili hizmet süresi zammı, erken emekli olmamı sağlar mı?

SORU: 25 Ocak 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ekim 1989, prim günüm 9000 ve halen çalışmaktayım. Normal emeklilik tarihim 1 Ekim 2021. 1989-2008 yılları arası bir matbaada sigortalı olarak çalıştım fakat sigortam fili hizmet zammı göz önüne alınarak yatırılmamış. Fiili hizmet zamlı günlerimi mahkeme yoluyla alırsam, 51 yaşından önce emekli olmama faydası olur mu? Yoksa sadece gün sayımı mı çoğaltır?

Harun Kaya

YANIT: Mahkeme kararıyla kazanacağınız 1 Ekim 2008 öncesine ilişkin fiili hizmet zammına tabi çalışma sürenizin yüzde 25’ine tekabül eden süre, prim gününüze eklenmez, sigortalılık sürenize eklenir. Eklenen bu süre ayrıca beş yılı aşmamak üzere emeklilik yaş haddinizden indirilir. Emeklilik şartlarınızın tespitinde, 23 Mayıs 2002 tarihine kadar hak kazanacağınız fiili hizmet süresi zammı dikkate alınır. Örneğin 6 yıl karşılığı alacağınız 1,5 yıl fiili hizmet süresi zammı, emeklilik yaş şartınızı bir yaş düşürür. Ayrıca emeklilik yaşınızdan 1,5 yaş indirim sağlar.

Çok çalışana çok maaş projesi henüz hayata geçmedi

SORU: 10 Mart 1970 doğumlu bir bayanım. Sigorta girişim 16 Ocak 1989 olup bugüne kadar 6813 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Ve son yasaya göre çok çalışan çok maaş alacak projesine göre emekli maaşımın hesaplaması nasıl olur?

ÖZKAN

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz ve sigortalılık süreniz yeterli olduğundan, 45 yaşınızı dolduracağınız 10 Mart 2015’de emekli olabilirsiniz.

Çok çalışan çok maaş projesi henüz hayata geçmedi. Yasal bir düzenleme gerekiyor. Söz konusu yasa çıktığında burada kapsamlı açıklamalar yaparız.

Tavandan prim ödeme emekli aylığını artırır

SORU: 29 Eylül 1975 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Haziran 1996’dır. Çalışma hayatım içinde işyerimin yatırmadığı 6 aylık prim eksiğim  ve 4 aylık doğum borçlanmam var. Yani bir sene ye yakın süre primim ödenmemiş. Bu şartlara göre emeklilik tarihim nedir? Ve prim günüm ne zaman doluyor? Birde yaşı beklerken emekliliğe kadar çalışmak emeklilik maaşını olumlu yönde etkiler mi?

G. DEMİRBOĞA

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan prim ödemenizin yeterli olduğu anlaşılıyor. 53 yaşınızı dolduracağınız 29 Eylül 2028 de emekli olabilirsiniz. Yaşınızı doldurana kadar asgari ücret üstünden prim ödeme, emekli aylığınızda azda olsa düşmeye yol açar. Prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 7.371 liradır) veya üst sınır yakın bir kazanç tutarı, örneğin 5, 6 bin lira üstünden prim ödeme emekli aylığını artırır.

Emeklilik için SSK’ya mı geçmeliyim?

SORU: 25 Eylül 1974 doğumluyum. 1994 SSK girişim. 2006 Ağustos ayına kadar 1461 gün primim var. Ağustos 2006’dan bu zamana kadar 8 yıl 6 ay Bağ-Kur ödemem var ve halen devam ediyorum. Esnafım, bırakıp SSK’ya mı geçmeliyim, tavsiyeniz nedir?

Ramazan Eryılmaz

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 9000 prim günü ile 1 Haziran 2002 tarihinde mevcut olan prim gününüze göre belirlenecek yaş şartını sağlamanız ya da 5400 prim günüyle 58 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1994 tarihinden önce ise 5675 prim günüyle 54 yaşınızı, sonra ise 5750 prim günü ile 55 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

Buna göre, 4/a (SSK) statüsünden daha erken emekli olmanız söz konusu. Ancak diğer şartların yanı sıra, son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1260 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor. Esnaflığı bırakmadan da 4/a kapsamında sigortalı çalışmanız mümkün.

Memuriyetten emekli ikramiyesi alarak ayrılma usulü yok

Soru: 1988 yılından SSK başlangıcım var. SSK’ya 90 gün prim ödedim. 15 Ocak 1994 yılında ise memuriyete başladım. Bu şartlarda SSK başlangıcım yaş sınırını öne çekebilir mi? Ayrıca memuriyetten bu şartlarda istifa edersem, emekli ikramiyesi ya da tazminat hakkım olur mu?

Murat ELMALI

Cevap: 90 gün SSK prim ödemeniz emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece fiili hizmet sürenizi 90 gün artırır. Memuriyette emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız 15 Ekim 2018’de, 54 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 tam yıl fiili hizmet süresini tamamladığınızdan, isterseniz memuriyetten aylıksız olarak ayrılabilirsiniz. Ancak emekli aylığınız 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte bağlanır. Emekli ikramiyenizi de aynı tarihte alabilirsiniz.

Yüksek emekli aylığı almak için ne yapabilirim?

SORU: 15 Ocak 1970 doğumlu olup, 1 Nisan 1994’de sigortalı olarak işe başladım. 2000-2001 yıllarında 15 ay Bağ-Kur sigortalılığım söz konusu. Şimdi ise SSK prim günüm dolduğundan prim ödemesini kesmiş bulunmakta olup, emeklilik için yaş bekleyenlerdenim. 50 yaşında emekli aylığı alabileceğim söylendiğinden, 5 yıl beklemem gerekiyor. SSK primlerim hep asgari ücret üzerinden yatırılmıştır. Beklemem gereken 5 yıl süre için emekliliğimde daha yüksek maaş alabilmek adına nasıl bir yol izlemem gerekir?

Sevil Kaysun

YANIT: Emeklilik yaşınızı doldurmak için beklemeniz gereken beş yıllık sürede primlerinizin tavandan ya da tavana yakın bir kazanç üzerinden ödenmesi halinde, emekli aylığınızda artış olabilir. Prime esas kazanç tavanı asgari ücretin 6,5 katı olup, bugün itibariyle 7 bin 810 lira. 1 Temmuz’dan itibaren 8 bin 278 lira olacak. Her yıl da asgari ücrete bağlı olarak artacak. Bunun için de primlerinizin tavandan ödeneceği bir iş bulmanız gerekiyor. İsteğe bağlı sigortalı olarak en fazla 41 ay prim ödeyebileceğinizden, primleri tavandan ödeseniz de ödeyeceğiniz primle, emekli aylığınızda meydana gelecek artış kıyaslandığında, külfeti nimetinden daha fazla olur.

Anneniz üç doğumunu borçlanarak emekli olabilir

SORU: Annem 22 Temmuz 1958 doğumlu. SSK girişi 1974 de olup bugüne kadar 1494 gün prim ödemesi var. 1977, 1981 ve 1983 doğumlu üç çocuğu var. Annemin 3600 gün ile emekli olma şansı var mı?

GÖKHAN

YANIT: Anneniz, 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla sigortalılık süresi olduğundan, eski yasa hükümleriyle emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. Doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa ve 2 nci ve 3 ncü doğumu arasında iki yıllık bir süre varsa, doğumlarını borçlanarak toplam 2160 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasıyla şartları tamamlamış olacağından, borçlanma bedelini ödediği tarihte emekli olabilir.

Kıdem tazminatı taksitle ödenebilir mi?

SORU: Apartmanımız, bir daire sakininin aldığı riskli bina raporu sonucu yıkıma gitmiştir. Daire malikleri olarak, kapıcımızın bina yapıldıktan sonra yine bizimle çalışmaya devam etmesini istiyorduk. Böyle bir durumda uygulanacak prosedür nedir? Tazminatı verilip çıkışının yapılması zorunlu mudur, sigortasını ödemeye devam edilir mi? Kapıcımızı mağdur etmeden, iki veya üç taksitte ödeme yapılabilir mi?

Sibel Şahin

YANIT: Binanın yıkılması nedeniyle, kapıcının çalıştığı işyeri kapanmış, iş sözleşmesi de işyerinin kapanması nedeniyle sona ermiş olur. Kapıcının fiilen çalışması sona erdiğinden, sigorta primi ödemeye devam edilmez. İş sözleşmesinin sona ermesi ile kıdem tazminatına hak kazanıldığından, makul bir süre içinde ödenmesi gerekir. Ancak kapıcının kabul etmesi halinde taksitle ödeme yapılabilir.

Bağ-Kura prim ödediğiniz süreler için yurtdışı borçlanması yapamazsınız

SORU: 10 Ocak 1967 tarihinde doğdum. 1 Haziran 1992’de Bağ-Kur'a kayıt oldum. Hala prim ödemekteyim. 1987 yılının 6. ayı askere gittim. 1988 yılının 11. ayı askerden döndüm. Askerlik süresini borçlanarak yatırdım. 1989 yılının 4. ayı yurt dışına gittim. 

1993 yılının 11. ayı kesin dönüş yaptım. Yurt dışı hizmetini borçlanırsam erken emekli olabilir miyim?  Fakat 1992 yılının 6. ayı ile  1993 yılının 11. ayı arasındaki süre zarfında yurt dışında olduğum halde burada Bağ-Kur'a prim ödüyordum. Herhangi bir sorun teşkil eder mi? Ne zaman emekli olurum?

Ahmet KÖSE

YANIT: Askerlik borçlanması ve Bağ-Kur prim ödemeniz nedeniyle, yurtdışı çalışma sürenizin 21 ayını borçlanma hakkınız var. Fakat tamamını borçlanmanıza da gerek yok. 420 gününü(14 ayını) borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmayla prim şartını sağlayacağınızdan Bağ-Kurlu olmanızı gerektiren faaliyete son verip bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2018’de emekli olabilirsiniz.

Vefatım halinde maaşım eşime bağlanır mı?

SORU: Ben ve eşim SSK emeklisiyiz. Benim vefatım halinde maaşım eşime bağlanır mı?

Aydın Taş

YANIT: Her ikisi de SSK emeklisi olan eşlerden birinin vefatı halinde, sağ kalan eşe vefat eden eşin aylığının yüzde 50’si bağlanır. Buna göre Allah geçinden versin sizin vefatınız halinde eşinize, eşinizin vefatı halinde size yüzde 50 oranında aylık bağlanır.

Malulen emekli olmak için yüzde 60 oranında işgücü kaybı gerekiyor

SORU: Annem 1958 doğumlu. 1 Mart 1989 tarihinde sigorta başlangıcında olup 1800 günü var. Annem çalışmıyor. Bir seneye yakındır psikolojik tedavi gördü. Annem malulen emekli olabilir mi? Ya da olması için neler yapmam gerekli?

Emre CAN

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranının da işgücü kaybı aranıyor. Annenizin sigortalılık süresi ve prim ödemesi yeterli olduğundan, yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığına dair rapor alabilir ve bu rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu annenizin malul olduğuna karar verirse, emekli olabilir.

Yüksek olan aylığın tamamı düşük olan aylığın yarısını alabilirsiniz

SORU: Babamdan yetim maaşı alıyorum. Benden başka babamın maaşını bölüşen yok. Dulum. SSK’lı bir işe girmek istiyorum. İşe girersem yetim maaşım kesilir mi? Birde babam 2003/9 ncu ayında öldü. Annemde 2013/10 ncu ayında öldü. İkisi de SSK emeklisiydi. Ben 2014 Ocak ayında boşandım. O zamandan beri sadece babamdan maaş bağlandı. Annemden de maaş alabilir miyim?

PINAR

YANIT: Sorunuzdan babanızdan dolayı SSK’dan yetim aylığı aldığınız anlaşılıyor. Sigortalı bir işe girmeniz halinde aldığınız yetim aylığı kesilir. İşsiz kaldığınızda aylığınızı yeniden bağlatabilirsiniz.

Anne ve babasının vefatından dolayı, anne ve babanızdan ayrı ayrı aylığı hak kazanan çocuğa yüksek olan aylığının tamamı, düşük aylığını yarsı ödenir. Baba ve annenizden aylık bağlatabilirsiniz. Ancak bağlanacak aylıklardan yüksek olanının tamamı düşük olanın yarısını alabilirsiniz.

Sigortalılık süresinin başlangıcı

SORU: Doğum tarihim 20 Haziran 1973. SSK ilk işe giriş tarihim e-Devlet sayfasında 1 Mart 1990, SGM sayfasında 1990’da 104 gün prim yatmış olmasına rağmen, 1992 gözüküyor. Sizce hangi tarih doğru? 4594 gün primim var, emeklilik şartlarım nasıl olur?

Özel Sakarya

YANIT: 4/a (SSK) sigortalılarının emeklilik açısından sigortalılık sürelerinin başlangıcı, adlarına ilk defa uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmeye başlandığı tarihtir. İşe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarih farklı ise, prim ödenmeye başlanan tarih sigortalılık süresinin başlangıcı olarak alınır.

1 Mart 1990 tarihinden itibaren adınıza prim ödendi ise bu tarih başlangıç sayılır ve en az 5525 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Sigorta başlangıcınız 1992 yılı olursa, başlangıç ay ve gününe göre prim günü şartınız 5600/5675, emeklilik yaşınız da 53/54 olur.

Yabancı bakıcı için çalışma izni başvurusu

SORU: Yaşlı bakımı için Kırgız bir bayanı yatılı olarak çalıştırmayı düşünüyoruz. Bu hanım yurda 3 aylık turist vizesiyle bir şirket aracılığıyla gelmiş. Vize bitiminde oturma izni almamız gerektiği şirket yetkilisi tarafından söylendi, ancak çalışma izni olmadan oturma iznini nasıl alacağımız ve sigortasız nasıl çalıştıracağımız konuları kafamızı karıştırdı. Hem hatalı bir iş yapmak istemiyoruz hem de ekstra para harcamaktan kaçınıyoruz, nasıl ve ne yapmalıyız?

Sedef Tolunay

YANIT: Yabancıların çalışma izin başvuruları genel olarak yabancıların ilgili Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine çalışma vizesi başvurusu yapmaları şeklinde başlar. Ancak Türkiye’de bulunan yabancının Emniyet makamlarınca verilmiş geçerliliği devam eden en az 6 ay süreli ikamet izni varsa çalışma izin başvurusu yurtiçi başvuru olarak yapılabiliyor.

Bu durumda çalışma izni başvurusu, yabancıların çalışmak üzere anlaşmaya vardığı işverenleri tarafından internet üzerinden online olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılıyor. Online başvuru tamamlandıktan sonra çıktısı alınarak işveren ve yabancı şahıs tarafından imzalanıp, başvuru formu ve müracaat için gerekli diğer belgelerin 6 işgünü içinde Bakanlığa ulaştırılması gerekiyor.

Çalışma izin belgesini alan yabancının, bu belgeyi aldığı tarihten itibaren en geç otuz gün içinde ikamet tezkeresi almak üzere İl Emniyet Müdürlüğüne başvurması zorunlu olup, aksi halde çalışma izni geçerlilik kazanmaz. Çalışma izninin alınmasını müteakip işverenin SGK il müdürlüğüne başvurarak işyeri kaydı yaptırması ve yabancı şahsın sigortalılığını başlatması gerekiyor.

Babanız ya primi 9000 güne tamamlayacak ya da 58 yaşı dolduracak

SORU: Babam 28 Kasım 1964 doğumlu. 14 Nisan 1989 Bağ-Kur girişli. 15 yıllık Bağ-Kur girişi var. Askerliğini Bağ-Kurlu olmadan önce yapmış. Acaba babam ne zaman emekli olabilir?  

HİKMET

YANIT: Babanız iki şekilde emekli olabilir. Birincisi askerlik süresini borçlandıktan sonra 8.5 yıl daha prim ödeyerek toplam primini 25 tam yıla(9000 güne) tamamlayacağı tarihte. İkincisi; bundan sonra prim ödemese de, 58 yaşını dolduracağı 28 Kasım 2022’de. Bu seçenekte askerliğini borçlanmasına da gerek bulunmuyor.

Başlangıçtan önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: Annem 1960 doğumlu,01.12.2012 tarihinde çiftçi Bağ-Kurunu başlattı, Bağ-Kurdan önce 1979 ve 1982 yıllarında iki doğum yaptı. Doğum borçlanmasından faydalanabilir mi? Ve ne zaman emekli olur?

GÜL

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlar borçlanılabiliyor. Annenizin doğumları sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan maalesef doğum borçlanması yapamaz. Yaş haddinden emekli olmak için 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden prim öderse, primini 5400 güne tamamlayacağı 1 Aralık 2027’de emekli olabilir.

Ev hizmetlerinde çalışanların yıllık izin hakkı

SORU: Sözcü Gazetesi'ndeki köşenizde verdiğiniz bilgileri ilgiyle okuyor ve çok yararlanıyorum. Bu nedenle size ve gazeteye teşekkürü bir borç bilirim. Ev hizmetlerinde çalışan (çalışma ve oturma izni ile sigortası olan) yabancıların yıllık ücretli izin ve diğer hakları konusunda bilgi vermeniz mümkün mü? Konuyu yakın çevremin de desteğiyle bir miktar araştırdım ancak birbiri ile taban tabana zıt iki sonuçla karşılaştım.

İhsan Öztemizer

YANIT: 4857 sayılı İş Kanunun 4. maddesine göre, ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında değil, Borçlar Kanunu kapsamındalar. Hizmet sözleşmeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun ikinci kısım, altıncı bölümünde düzenlenmiş olup, “Genel Hizmet Sözleşmeleri” birinci ayrımda yer almaktadır. 393 ila 447. maddelerde işçinin ve işverenin yükümlülüklerini bulabilirsiniz. 422. maddeye göre işveren, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yılda en az iki hafta ücretli yıllık izin vermekle yükümlüdür. 423-425. maddeler de yıllık izinin kullandırılmasına ilişkin hükümleri içeriyor.

Hizmet tespit davası 5 yıl içinde açılmazsa hak zamanaşımına uğrar

SORU: Haziran 1995 den Mayıs 1997 ayına kada5 Orman işletmesi müd. bağlı taşeron firmada çam kesiminde çalıştım. Ancak, sigorta yapmadılar. Şimdi ise sigorta girişim 2000’dir. Bu tarihi orman işletmesine bağlı memurlar şahitliğinde mahkeme ile öne çekebilir miyim? 1170 gün prim ödemem var. En yakın nasıl emekli olabilirim?

KAZIM

YANIT: İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresinde, hizmet tespit davası açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış. Dava açsanız da sonuç alamazsınız. Şayet işveren hiç değilse girişinizi bildirse de,(elinizde sigorta sicil kartınız olsaydı) çalışma sürenizi bildirmeseydi dava açabilirsiniz.

Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerlik süresini borçlanmanız halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 1810 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşe bağlanacak dul aylığının oranı

SORU: Eşim ve ben Sözcü gazetesindeki köşenizi her gün büyük bir ilgi ile takip ediyoruz. Ben SSK, eşim ise Emekli Sandığı’ndan emekliyiz. Bir kızımız var o da evli. Herhangi birimizin vefatı halinde kalan eşe ölen eşinin maaşından belirli bir miktar verilir mi, verilirse ne kadar? Yoksa sadece erkeğin ölmesi durumunda kadına mı verilir?

Hüseyin Deral

YANIT: Emekli eşlerden birinin vefatı halinde sağ kalan eşe kadın-erkek ayrımı olmaksızın ölüm (dul) aylığı bağlanır. Bağlanacak aylık oranı, eşlerin sigortalılık statülerine ve başka hak sahibi olup olmadığına göre değişir. Allah geçinden versin vefatınız halinde eşinize emekli aylığınızın yüzde 50’si, eşinizin vefatı halinde ise size eşinizin aylığının yüzde 75’i bağlanır.

Bağ-Kur borcunu yapılandıran, borcunu sildiremeyecek mi?

SORU: Başbakan Davutoğlu'nun Bağ-Kur hizmet durdurma ile ilgili konuşmasını heyecanla dinledik, sevindik. Ancak durdurma hakkının yapılandırma yapmamış olanları kapsadığını görüyoruz. Binlerce esnaf ödeme gücü olmamasına rağmen devletimizin sunduğu yapılandırma imkânını kullanarak başvuru yaptı. Bu durumda, ödeme imkânı olmadan yapılandırma yapan esnaflar cezalandırılmış oluyor. Keşke ben de başvurmasaydım diye kahırlanıyorum. Sizlerden isteğimiz, bu hizmet durdurma işleminin isteyen tüm Bağ-Kur’luları (yapılandırma yapmış olsa dahi) kapsayacak şekilde düzenlenmesi için Sözcü Gazetesi’ndeki yazılarınızda gündeme getirmeniz. Mağdurları kurtaralım derken yeni mağdurlar yaratılıyor. İlginizi ve bu konuda yardımlarınızı sizden ve gazetemizden talep ediyoruz.

Fatma Şakar

YANIT: TBMM Komisyonlarında görüşülmekte olan Kanun Tasarısında yer alan, 12 aydan fazla Bağ-Kur prim borcu olanların, borçlarının silinmesi ve silinen borcun ilgili olduğu dönemlerin sigortalılık süresi olarak sayılmamasına ilişkin düzenlemede, yapılandırma başvurusunda bulunanların bu düzenlemeden yararlanamayacağına ilişkin açık bir ifade yok. Tasarıya göre, söz konusu prim borçlarının 3 ay içinde ödenmemesi veya yapılandırılmaması halinde, prim borçları silinecek.

Yapılandırma hükümlerine göre de bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi yapılandırmayı bozuyor, yani yapılandırma hakkı kaybediliyor. Yapılandırılan borç taksitlerinin süresinde ödenmemesi yapılandırmayı bozacağından, 12 aydan fazla prim borcu olanların yeni düzenlemeden yararlanması söz konusu olabilecek.

Yine de tereddütlerin giderilmesi açısından, yapılandırma başvurusunda bulunanların da yapılandırmadan vazgeçerek borç silme düzenlemesinden yararlanabileceklerinin açıkça ifade edilmesini, yeni mağdurlar yaratılmaması adına sayın komisyon üyelerine ve milletvekillerine iletmiş olalım.

4500 günle kıdem tazminatı almak için 25 yılında dolması gerek

SORU: İki sorum olacak. 1) 1 Mart 2001 işe girişliyim. 3749 gün primim var. 19 Temmuz 1985 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

2) 4500 primi doldurunca tazminatımı alıp işten ayrılabilir miyim?

Caner GÖKTAŞ

YANIT: 1) 3251 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 19 Temmuz 2045’de emekli olabilirsiniz.

2) Primi 4500 güne tamamladığınızdan kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız. Çünkü 4500 gün primle ancak 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mart 2026’de kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Ayrıca priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak ayrılma hakkınız var.

Başlangıçtan önceki doğumlar borçlanılamıyor

SORU: Annem 1 Mayıs 1964 doğumlu olup, 1 Ocak 2004 tarihinde vergi mükellefiyeti başlandı. Halen vergi mükellefi. 3 çocuğu 2004 önce doğdu. 3790 iş gününü doldurdu. Ne zaman emekli olur?

YUNUS

YANIT: Sorunuzdan annenizin 1 Ocak 204’de Bağ-Kurlu olduğu ve bugüne kadar 3790 gün prim ödediği anlaşılıyor. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. 1610 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 1 Mayıs 2024’de emekli olabilir.

Torba yasa Bağ-Kurlu kadınlara doğum borçlanması hakkı getirse de, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamadığından anneniz doğum borçlanmasıyla gün kazanamaz.

Kesilen SGDP’leri geri alabilecek miyiz?

SORU: Emekli olup, 2001 yılında kurduğumuz şirket ortaklığından dolayı emekli aylığımızdan kesinti yapılıyor. Yeni çıkan kanunla bu kesintileri geri alabilecek miyiz? Şirketimiz 2009 Temmuz ayından itibaren çalışmamaktadır.

Çağrı Başkaya

YANIT: Hangi yeni çıkan kanundan söz ettiğinizi bilemedim ama emekli şirket ortaklarının aylıklarından sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesintisi yapılmaması ve kesilen primlerin iade edilmesine ilişkin bir kanun çıkmadı.

Ancak şirketin tasfiyesine karar verilmesi veya münfesih duruma düşmüş olması halinde, talebinize bağlı olarak tasfiyenin başlanmasına karar verildiği veya şirketin münfesih duruma düştüğü tarih itibariyle; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun geçici 7. maddesine istinaden şirket kayıtlarının resen silinmesi durumunda, Ticaret Sicil Müdürlüğü kayıtları esas alınmak suretiyle SGDP kesintisi sonlandırılabilir.

İşyeri açarsam yetim aylığım kesilir mi?

SORU: Bağ-Kur emeklisi babamdan yetim aylığı almaktayım. İşyeri açarsam yetim aylığım kesilir mi?

Mine Pirim

YANIT: Bağ-Kur’lunun kız çocuğuna sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmıyor, sosyal güvenlik kanunları kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almıyor olması koşuluyla yetim aylığı ödeniyor. İşyeri açtığınızda 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olacağınızdan, yetim aylığınız kesilir.

5900 gün prim ödeyip 57 yaşı doldurarak emekli olabilirsiniz

SORU: 1979 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 1998 olup, askerlik borçlanmamı ödemedim.  4772 gün sigorta pirimim var. Ne zaman emekli olabilirim?

İSMAİL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 1128 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 2036’da 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde çalışanların kıdem tazminatı hakkı var mı?

SORU: Sözcü gazetesini her gün zevkle okuyorum. Böyle bir gazetenin okuyucusu olmaktan inanın çok büyük bir mutluluk duyuyorum. Sizin köşenizi de sadece Pazartesi günleri yazmadığınız için takip edemiyorum. Annem alzheimer hastası. İş Kurumu kanalıyla kurs bitirme belgesi bulunan Türk çalışan bayanı 9 Ocak 2015 tarihinde işe aldık ve SGK dosyasını açtırdım. İçim rahat olsun diye Ankara Defterdarlığından çalışanın gelir ve damga vergisinden muaf olduğuna dair özelge aldım. Ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanununda istisnalar arasında. Çalışana, İş Kurumunda iş yasasına tabisin demişler. İleride kıdem tazminatı isterse ne yapacağız? Kanunen hakkı var mı? Alındığına dair yargı kararlarından bahis ediliyor.

Rasih Özturan

YANIT: Çalışanın kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için İş Kanununa tabi olması gerekiyor. Sizin de belirttiğiniz gibi, ev hizmetlerinde çalışanlar için İş Kanunu hükümleri uygulanmaz. Ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında olmadıklarından, kıdem tazminatı hakları bulunmuyor.

Doğum borçlanmasıyla emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Ekim 1971 doğumluyum. 1 Eylül 1986’da SSK girişim var. Biri 1990, diğeri 1996 doğumlu iki çocuğum var. Doğum borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum? 4188 primim var.

EMİNE

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumlarınız sonrasındaki iki yıllık sürelerde toplam 926 gün prim ödenmeyen gün varsa, 926 günlük doğum borçlanması yaparak toplam priminizi 5150 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı taksitle ödenebilir mi?

SORU: İşe başlangıç tarihim 10 Kasım 1997 ama sigorta giriş tarihim 1 Ocak 2001. İşten çıkardılar ve tazminat hesabımı 2001 yılından yaptılar, ayrıca 10 taksite böldüler. Kanunda böyle bir şey var mı, tazminatımı kaç taksitte alabilirim? Neden başlangıç tarihi değil de, sigorta giriş tarihi yaptılar, ortada olan yaklaşık 4 yılım ne olacak?

Serkan Yıldız

YANIT: Kıdem tazminatının ödeme süresiyle ilgili olarak Yasada bir hüküm yok. Ancak iş sözleşmesinin sona ermesiyle kıdem tazminatına hak kazanılmış oluyor. Bu tarihten itibaren makul bir süre içinde ödenmesi gerekiyor. Kıdem tazminatının geç ödenmesi nedeniyle dava açılması halinde hakim, gecikilen süre için geçerli olan en yüksek mevduat faizinin ödenmesine hükmediyor.

Siz de taksitle ödemeyi kabul etmeyip, dava açabilir, faiz talep edebilirsiniz. Ancak davanın son taksit ödeme süresinden sonra sonuçlanabileceğini de göz ardı etmemelisiniz. Sigortasız çalıştırıldığınız dönem için hizmet tespit davası; sigortasız çalıştığınız dönem için ödenmeyen kıdem tazminatı için de dava açabilirsiniz.

Babanız hizmet tespit davası açabilir

SORU: Babamın SGK kartındaki tarih 1995, ama sistem 1997 gösteriyor. İtiraz etme hakkımız var mı? Babam 1964 doğumlu.

LOKMAN

YANIT: İşveren babanızın işe girişini kuruma bildirmiş, ancak çalışma süresini bildirmemişse, günü görünmez. Babanız adına ilk defa çalışma süresi 1997’de bildirildiği için, prim ödeme başlangıcı 1997 görünüyor. İşveren babanızın girişini bildirip çalışma süresini bildirmediğinden, babanız hizmet tespit davası açabilir. Mahkemede belge veya şahitle çalışma süresini ispatlaması halinde, günlerini mahkeme kararıyla kazanabilir.

Emekli kapıcı için SGDP ödenmesi gerekiyor

SORU: Sözcü gazetesindeki sosyal güvenlik ve çalışma hayatı hakkında verdiğiniz bilgileri her gün takip ediyorum. Konuya vakıf olduğum halde karşı görüşlü kişilere bir türlü kabul ettiremedim. Sizlerin uzmanlık alanınızdaki değerli bilgilerinize itibar edecekleri kanısındayım. Belediyede çalışırken SSK emeklisi olmuş ve emekli maaşı almakta olan bir kişi, normal çalışma saatlerinde (sabah gelip akşam mesai sonunda evine dönen) kapıcılık görevinde çalıştırıldığında, yönetim kurulunun aylık maaş ödemesinde herhangi bir cezaya maruz kalmaması için nereye ve nasıl müracaat etmesi gereklidir?

Metin Daylan

YANIT: Kapıcı olarak görevlendirilecek emekli kişi için sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödenmesi gerekiyor. SGDP oranı yüzde 7,5 sigortalı hissesi, yüzde 24,5 işveren hissesi olmak üzere toplam yüzde 32’dir.

Apartmanın SGK’da daha önce açılmış dosyası yoksa önce işyeri bildirgesi verilerek işyeri numarası ve şifre alınması, sonra kapıcı için işe giriş bildirgesi verilmesi gerekiyor. Kapıcının çalıştığı her ayı izleyen ayın 23’üne kadar aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi, ay sonuna kadar da primlerinin ödenmesi gerekiyor.

Askerliğinizin 14 ayını borçlanıp Aralık 2014’de emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Aralık 1965 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 14 Ocak 1988’dir. 5763 gün prim ödemem var. Askerliğimi 1985 yaptım. Askerliği borçlanarak en erken ne zaman emekli olabilirim? Acil bilgi verirseniz sevinirim.

BAYRAM

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizin 14 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 14 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemeniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2014’de emekli olabilirsiniz.

Yurtdışı borçlanma ve sigorta başlangıcı

SORU: Almanya'da yaşıyorum, 20 yıl oldu. 10 yılım Alman vatandaşı olarak geçti, ardından Türk vatandaşlığına geçtim. Yurtdışı borçlanması yapmak istiyorum, SGK “Alman vatandaşı olarak geçen süreyi borçlanamazsınız” diyor. Türkiye'de çalışmam yok, beni Bağ-Kur'dan emekli yapmak istiyorlar. Yeni çıkan Torba Yasa ile “yurtdışında çalışmaya başladığınız tarih sigorta başlangıcı sayılıyor” deniyor. Beş kişiye soruyor, beş ayrı cevap alıyorum. Ne yapmamız gerekiyor? Türkiye'ye geldiğimde 3-5 gün SSK’lı çalışmam gerekir mi?

Mustafa Çiftçi

YANIT: Yurtdışında 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak geçen süreler borçlanılıyor. Alman vatandaşı olarak çalıştığınız süreleri borçlanamazsınız. Türkiye’de 4/a (SSK) kapsamında çalışmanız olmadığından, borçlanacağınız süre 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. 4/a kapsamında değerlendirilmesi için borçlanmadan önce Türkiye’de 4/a kapsamında sigortanızı başlatmanız gerekiyor. Yurtdışı borçlanması yapmanız halinde, Almanya’da çalışmaya başladığınız tarih, emeklilik şartlarınız açısından Türkiye’de sigorta başlangıç tarihi kabul edilir.

Babanız 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir

SORU: Babam 1959 doğumlu 1978’de sigorta başlangıcı var değişik zamanlarda sigorta ve Bağ-Kuru toplam 2000 gün kadar ve son 3 buçuk yıldır sigortalı olarak çalışıyor. Askerliği de borçlanırsa ne zaman emekli olabilir.

Tayfun ÖZTAŞ

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. 1600 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2019’da 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Dul ve muhtaç olmadığınızdan kızınızdan aylık alamazsınız

SORU: Esim Emekli Sandığı emeklisi. Eşim hayatta. Ben SSK’dan emekliyim. Kızımı yakın zamanda 55 yaşında kaybettim. Kamuda çalışıyordu. 33 yıllık memurdu. Emekli olmamıştı. Kızımın maaşı yüksekti. Ben kızımın Emekli maaşını alabilir miyim? Annesi olarak. Ben SSK’daki maaşımdan vazgeçebilirim. Veya her iki maaşı da almam mümkün mü?

EGE

YANIT: Vefat eden çocuklarından dolayı Emekli Sandığından anneye aylık bağlanması için üç şart aranıyor.

1) Annenin Emekli Sandığına tabi çalışıyor veya Emekli Sandığından aylık alıyor olmaması,

2) Annenin dul olması,

3) Annenin muhtaç olması. Bu üç şartı sağlayan anne çocuğundan dolayı Emekli Sandığından aylık alabilir. SSK'dan almakta olduğunuz yaşlılık aylığından vazgeçseniz dahi, diğer iki şartı sağlayamadığınızdan kızınızdan dolayı Emekli Sandığından aylık alamazsınız.

Kız çocuğunun ana babası üzerinden sağlık hizmeti alması

SORU: Karı koca emekliyiz. 16 Mayıs 1996 doğumlu bir kız çocuğumuz var, üniversitede okuyor. Kaç yaşına kadar bizim üzerimizden prim ödemeden GSS’dan faydalanabilir?

M. Çetin Kıy

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle bakmakla yükümlü olduğunuz kişi olarak sizin üzerinizden sağlık yardımı alan kızınız, yaş sınırı olmaksızın, durumunda değişiklik olana kadar (sigortalı bir işte çalışmadığı ve evlenmediği sürece) sizin üzerinizden sağlık yardımı almaya devam eder. Durumunda değişiklik olduğunda sağlık hizmetlerinden yararlanma koşulları 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre yeniden belirlenir. Durum değişikliğinin ortadan kalkması halinde, tekrar bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayılır.

Malulen emekli olmak için Yüzde 60 rapor gerek

SORU: 4 Ekim 1980 doğumluyum. 31 Aralık 1997 tarihinde sigortalı oldum. Geçirdiğim psikolojik rahatsızlık sonucu 2000 yılında SSK Hastanesi sağlık kurulundan çalışarak hayatını kazanamaz sürekli başkasının bakımına muhtaç değildir diye rapor verildi. Toplam 4650 günüm var. Malulen emekli olabilir miyim? Şu an 34 yaşındayım. Tekrar rapor isterler mi? 

Mustafa

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu aranıyor. Prim ve süreniz yeterli olduğundan, yüzde 60 oranında rapor alabilir ve bu rapor ile tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu malul olduğunuza karar verirse, malulen emekli olabilirsiniz. Tekrar rapor isterler.

Hizmet tespit davası açabilirsiniz

SORU: 1968 doğumluyum. 1981 yılında sigorta başlangıcım var. 19 yıl 1. ligde voleybol oynadım, bıraktıktan sonra  sigorta primlerimin ödenmemiş veya eksik ödendiğini öğrendim. Dava açmak istedim, 5 yılı geçtiği için zaman aşımına uğradığını, kazanamayacağım söylendi, doğru mudur? Eğer doğruysa sigorta primlerimi geriye dönük yatırabilir miyim?

Erdal Kaya

YANIT: Sorunuzdan, işe giriş bildirgeniz ile bazı dönemlere ilişkin prim belgelerinizin verildiği anlaşılıyor. Bu durumda zamanaşımı söz konusu olmaz. İşvereniniz ve SGK aleyhine hizmet tespit davası açabilirsiniz. Her türlü delil ve tanık ifadeleri ile ispatlayacağınız ve mahkeme tarafından karara bağlanacak hizmet sürelerinizi kazanabilirsiniz.

Beklemenize gerek yok, ikramiyeniz 35 yıl üzerinden ödenir

SORU: Ben 35 yılımı doldurmuş öğretmenim. Artık emekli olmak istiyorum. Ancak arkadaşlarım bana “sakın emekli olma, bekle emekli tazminatında 30 yıl sınırı kalktı, artık herkes çalıştığı yıl kadar tazminat alacak, ancak uygulamaya henüz başlanmadı, başladıktan sonra dilekçeni ver, yoksa 35 yıl üzerinden faydalanamazsın” dediler, ben de şu an bekliyorum. 30 yıl üstü uygulama başladı mı, dilekçemi şimdi versem bu haktan yararlanabilir miyim, yoksa daha beklemem mi gerekiyor?

Adnan Gökalp

YANIT: Emekli ikramiyesinde 30 yıl sınırlamasını iptal eden Anayasa Mahkemesi (AYM) Kararı, 7 Ocak 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. AYM’nin iptal kararı sonrası mevcut yasal düzenlemeye göre, 30 yıl sınırlaması olmaksızın fiili hizmet sürenize göre emekli ikramiyenizin ödenmesi gerekir. Bence beklemenize gerek yok.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1994 yılının 10 Ekim tarihinde sigorta başlangıcım var. Toplamda 2997 günüm var. 11 Haziran 1970 tarihinde doğdum. Askerlikten çürük raporum var. Emeklilik sürem ne zaman dolar ve ne zaman olurum?3600 günden emekli olma şansım var mıdır?

ABBAS

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 2753 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 11 Haziran 2025’de emekli olabilirsiniz.

603 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 11 Haziran 2030’da emekli olmanızda mümkün.

Banka emekli sandıklarının SGK’ya devri ne zaman gerçekleşecek?

SORU: 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine göre faaliyet gösteren banka emekli sandıkları, mevcut yasaya göre Mayıs 2015 tarihine kadar SGK’na devir olacaktır. Söz konusu devir işlemi 2011 yılından beri sürekli ertelenmektedir. Konu ile ilgili TBMM’de bulunan kanun tasarısına göre, devir süresini belirleme yetkisi Bakanlar Kuruluna verilmektedir. Ben ve benim gibi yaklaşık 260 bin kişinin geleceği için son derece önemli olan bu konu ile ilgili yapılan çalışmalar ve gelişmeler hakkında hiçbir kurumdan bilgi alamamaktayım. İlgili kurumlara Bilgi Edinme Kanununa göre yaptığım başvurular, kanunu kopyala yapıştır şeklinde cevaplanmaktadır. Devir işlemi gerçekleşecek midir, ertelenecek midir yoksa iptal mi edilecektir, devir işlemi gerçekleşecekse neden yapılmıyor ve sürekli erteleniyor?

İzzet Yamakoğlu

YANIT: Sizin de belirttiğiniz gibi söz konusu sandıkların sürekli ertelenen SGK’ya devir tarihi Mayıs 2015’te doluyor. Ancak devir işlemi bu tarihe kadar da gerçekleşmeyecek olmalı ki, şimdi de bir yasa değişikliği ile devir süresini belirleme yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilmesi öngörülüyor.

Devir için, oluşturulacak komisyonca, her bir sandık için sandıktan ayrılan iştirakçiler de dahil olmak üzere, devir tarihi itibariyle devredilen kişilerle ilgili olarak, sandıkların 5510 sayılı Kanun kapsamındaki sigorta kolları itibariyle gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüğünün peşin değerinin hesaplanması gerekiyor. Bu da o kadar kolay yapılabilecek bir hesaplama değil. Ayrıca hükümetin devir konusunda kesin kararlı olması gerekiyor. Başvurularınıza net yanıt alamamanızın nedeni de bu zaten. Yapılması öngörülen son değişiklik, bu işin daha uzayacağı anlamına geliyor.

Engelli hakkıyla 2015’de emekli olabilirsiniz

SORU: Ben 1965 doğumluyum.1990 yılında sigorta girişim var. 3850 gün primim var. Malulen emekliliğe başvurdum yüzde 49 sağlık raporu aldım vergi indiriminden. Emekli olabilir miyim ve maaşım ne kadar olur?

HAYRİ

YANIT: 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 12 yıldan fazla sigortalılık süreniz olduğundan emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2015’de 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emekli maaşınız prim ödediğiniz döneme ve üstünden prim ödediğiniz kazanç tutarına göre değişir.

Kardeşiniz cezaevinde geçen süreyi borçlanamaz

SORU: Erkek kardeşim 16 Ağustos 1979 doğumlu. 1997 yılında ilk SGK girişi oldu ve 60 gün primi yattı. Daha sonra 18 ay askerlik, ardından 5 yıl cezaevinde kaldı maalesef. Askerde ve tutuklu olduğu sürelerde primini yatıramadık haliyle. Kendisinin SGK statüsünden emekli olabilmesi ve kaybettiği yılların primlerini ödemesi için ne yapmamız gerekir, bize yol gösterir misiniz?

Fuat Evren

YANIT: Kardeşinizin 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için, sigorta başlangıcı 23 Mayıs 1997 tarihinden önce ise 5825 prim günüyle 56 yaşını, sonra ise 5900 prim günüyle 57 yaşını doldurması gerekiyor. Diğer bir seçenek olarak 3600 prim günüyle, 60 yaşını doldurduğunda da emekli olabilir.

Kardeşiniz boşta (sigortasız) geçen sürelerini borçlanamaz. Askerlik süresini borçlanabilir. Askerlik borçlanması emeklilik şartlarını değiştirmez, ancak prim günü kazandırır. Cezaevinde geçen süre ile ilgili olarak ise, sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, bu suçtan dolayı beraat edenler tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanabildiklerinden, cezaevinde geçen süreyi de borçlanamaz.

Emekli olmanız için 3600 gün prim gerekiyor

SORU: 1949 doğumluyum. SSK’ya 1967 de giriş yaptım. Değişik yerlerden 953 gün prim ödemem var. 1987 yılından 133 gün de Bağ-Kurdan pirimim var. 2014 yılında da 66 gün tarım sigortası yatırdım. Toplam gün sayım 1152’dir. Nasıl emekli olabilirim?

Mehmet ESMER

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süre sigortalı olduğunuzdan, eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasa şartlarına göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlanıp, üstüne 1948 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Şeref aylığı kız çocuğuna bağlanmaz

SORU: Babam, Kurtuluş Savaşı gazisi olup, 1976'da vefat etti. Ablam, 1992'de vefat eden eşinden Bağ-Kur aylığı alıyor, babamdan da maaş alabilir mi?

Ezgi Taşpek

YANIT: Kurtuluş Savaşı gazilerine, 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca bağlanan aylık, hak sahibinin ölümü halinde sadece dul eşe bağlanmakta olup, yetimlere yansımadığından, ablanıza babanızdan aylık bağlanmaz.

7000 gün 60 yaşa tabisiniz

SORU: 1985 doğumluyum 2003 Mayıs sigorta girişliyim. Toplam primim 1115 gün prim ödemem var. Acaba bende 25 yıl sigorta 5825 gün 56 yaşa tabi miyim? Çok merak ediyorum:

Emrah KURTOĞLU

YANIT: Maalesef değilsiniz. Çünkü sigorta başlangıç tarihiniz itibariyle emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabileceksiniz.

Primi tamamlayan 25 yılın dolması çalışılmadan bekleyebilir

SORU: Babam Nisan 1961 doğumlu.15 Ağustos 1999 de SSK’lı oldu. Askerliği sigorta başlangıç tarihinden önce 540 gün olarak yaptı. Ne zaman emekli olur? Birde yaş ve prim gün şartlarını tamamlasa, 25 yıl çalışma süresi gerekli mi?

UFUK

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Primi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese dahi 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Ayrıca askerlik süresini borçlanıp, toplam primini 5900 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı, 15 Şubat 2023 de emekli olması da mümkün. Buradaki 25 yıllık süre prim ödenecek süre değil. Primi tamamladıktan sonra çalışmadan 25 yılın dolmasını bekleyebilir.

Yüzde 30 ikramiye farkını alabilir miyim?

SORU: 15 Mart 2007’de Emekli Sandığından emekli oldum. Çalıştığım kurum T. Şeker Fab.’da 42 yıl hizmet ettim. Ben emekliye ayrıldıktan 3-4 ay sonra yüzde 30 özelleştirme kapsamında teşvik geldi. 3 ay önce emekli olduğum için teşvikten yararlanamadım. Yargıya gitsem benim için hak doğar m?

Cemal Kendirlioglu

YANIT: 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanununun 24. maddesi hükmüne göre, emekli ikramiyelerinin yüzde 30 fazlasıyla ödenmesine ilişkin teşvik, Emekli Sandığına  tabi  personelden;  çalıştıkları kuruluşun özelleştirme programına alınmasından önce emeklilik hakkını kazananlar için, bu kuruluşun özelleştirme programına alındığı tarihten itibaren iki ay içinde emekli olmayı istemeleri halinde öngörülmüş. Çalıştığınız kurum özelleştirme programına alınmadan önce emekli olduğunuzdan, emekli ikramiyesinin yüzde 30 fazlasıyla ödenmesi teşvikinden yararlanamazsınız. Yargıya gitseniz de lehinize sonuçlanmayacağını düşünüyorum.

Torba Yasa erken emeklilik getirmedi

Soru: Babamın sigorta başlangıcı 1981. Toplam 3400 prim günü bulunmaktadır.1966 doğumlu. Bu şartlar altında torba yasası ile emekli olması mümkün mü acaba?

UĞUR

Cevap: Babanız Torba yasayla emekli olamaz. Çünkü Torba yasa, erken emeklilik getirmedi. Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi. 1675 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5075 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Sigortanız 8 Eylül 1999 dan önce başlamışsa kıdem tazminatı alarak ayılabilirsiniz

SORU: 13 yıldır bir şirkette çalışmaktayım. Kendi isteğimle işten ayrılmak istiyorum. Bu durumda bütün haklarımı alabilir miyim? Veya ne yapmamı tavsiye edersiniz.

Oktay YENİCİ

YANIT: 13 yıldan başka sigortalılık süreniz yoksa işten kendi isteğinizle ayrılmanız halinde işverenden herhangi bir hak alamazsınız. Çünkü işten kendi isteği ile ayrılanların kıdem tazminatı alabilmeleri için, emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları yerine getirmesi gerekiyor. Sigortanız 13 yıl önce başlamışsa, kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 7000 gün prim ödemiş olmanız lazım. Ancak sigorta başlangıç tarihiniz 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih ise, yaş haddinden emekli olmak için aranan yaş dışındaki şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Emeklilik yaşım 47 mi 48 mi?

SORU: 1 Aralık 1968 doğumluyum. 01.03.1987-01.10.1988 tarihleri arasında SSK sigortalısı olarak, 30.11.1992-09.01.1995 tarihleri arasında özel bir bankada çalıştım. 12.01.1995 tarihinden itibaren de Emekli Sandığına bağlı öğretmen olarak görev yapmaktayım. Daha önce emeklilik tarihim ile ilgili olarak iki ayrı uzmandan 47 yaşa tabi olduğum ve 01.12.2015 tarihinde emekli olabileceğim bilgisini aldım. Fakat 2013 yılında hizmete giren hitap.sgk.gov.tr sitesine kurumumuzda bilgilerimiz girildiğinde aldığımız çıktılarda emekliliğim bir yıl geriye atmış olarak 48 yaşa tabi olduğum ve 01.12.2016 tarihinde emekli olabileceğim bilgisi yer almaktadır. Bu bilgiler ışığında emeklilik tarihim gerçekte hangisidir?

Bengü Özdemir

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre emeklilik yaşınız 47 çıkıyor. Ancak SSK sigortalısı olarak çalıştığınızı belirttiğiniz 01.03.1987-01.10.1988 tarihleri arasında 1 yıl 7 ay (570 gün) olmakla birlikte, göndermiş olduğunuz belgelerde yer alan bilgiye göre birleştirilen hizmet olarak bu dönemde 1 yıl 21 gün (381 gün) prim ödemeniz gözüküyor. Belgedeki SSK prim günü doğru ise emeklilik yaşınız 48 oluyor. Bu durumda, 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Aralık 2016 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Yıllık izin ücretinin hesabı

SORU: İş Kanuna tabi bir şirkette genel müdür olarak görev yaptım. Emekliliği hak etmem nedeniyle istifaen ayrıldım. Şirkette çalışırken genel müdür aylık ücreti ile yönetim kurulu aylık ücreti alıyordum. İşyerinden ayrılırken hak ettiğim ve kullanmadığım yıllık izin ücretimin hesabında sadece genel müdür aylık ücretim dikkate alınmıştır. Genel müdür aylık ücretinin ve yönetim kurulu aylık ücretinin birlikte hesaplanarak ödeme yapılması gerekmez mi?

Timur Kasaroğlu

YANIT: Yönetim kurulu üyeliği görevi, hizmet sözleşmesine bağlı olmayıp, vekâlet akdine dayanır. Dolayısıyla yönetim kurulu üyeliğiniz için ödenen ücret, İş Kanununa tabi olarak iş sözleşmesine bağlı çalışmanızın karşılığı değil. Bu nedenle de yönetim kurulu üyeliğiniz için ödenen ücretin, yıllık izin ücretinizin hesabına dahil edilmemesinde yasaya aykırı bir durum yok.

Sigortanız 8 Eylül 1999 dan önce başlamışsa kıdem tazminatı alarak ayılabilirsiniz

SORU: 13 yıldır bir şirkette çalışmaktayım. Kendi isteğimle işten ayrılmak istiyorum. Bu durumda bütün haklarımı alabilir miyim? Veya ne yapmamı tavsiye edersiniz.

Oktay YENİCİ

YANIT: 13 yıldan başka sigortalılık süreniz yoksa işten kendi isteğinizle ayrılmanız halinde işverenden herhangi bir hak alamazsınız. Çünkü işten kendi isteği ile ayrılanların kıdem tazminatı alabilmeleri için, emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları yerine getirmesi gerekiyor. Sigortanız 13 yıl önce başlamışsa, kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 7000 gün prim ödemiş olmanız lazım. Ancak sigorta başlangıç tarihiniz 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih ise, yaş haddinden emekli olmak için aranan yaş dışındaki şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

İşsizim, sağlıktan nasıl yararlanabilirim?

SORU: 24 Aralık 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Kasım 1989, prim gün sayım 5626. Ne zaman emekli olurum? Şu an işsizim, sağlıktan nasıl yararlanabilirim?

S. Albayraktar

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz. Genel sağlık sigortası tescilinizi yaptırarak, gelir testi sonucuna göre prim ödemeksizin veya prim ödeyerek genel sağlık sigortalısı olabilirsiniz. Yapılacak gelir testinde aile içindeki kişi başına düşen aylık gelir; asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa primleriniz devlet tarafından karşılanır. Asgari ücretin üçte biri ile asgari ücrete kadar çıkarsa 48 lira, asgari ücretle asgari ücretin iki katına kadar olursa 144 lira, asgari ücretin iki katı ve üzerinde olursa 288 lira aylık genel sağlık sigortası primi ödersiniz.

Anneniz 3600 günle 58 yaşı doldurması gerek

SORU: Annem 15 Nisan 1969 doğumlu. Ekim 1985 olup, SSK’ya 2208 gün prim ödemesi var. 180 gün tarım sigortası var. İki çocuk borçlanmasını yapsak, 3600 günden emekli edebilir miyiz? Çocuklar arasında iki yıl süre vardır.

ADNAN

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Doğum sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa, iki doğumu için 1212 gün borçlanma yaparak toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla 58 yaşını dolduracağı 15 Nisan 2027’de emekli olabilir.

Ayrıca, iki doğumunu borçlanarak 1440 gün kazandıktan sonra 1247 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5075 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün.(ara vermeden prim öderse, Nisan 2019 ayında)

Toplu ödeme yapılarak emekli olma usulü yok

SORU: Sorularım şunlar:

1) 9 Mayıs 1963 doğumlu annem vefat eden babamdan 630 TL Bağ-Kur maaşı alıyor. Kendisinin SSK başlangıcı 1 Şubat 1994 olup, 135 gün prim ödemesi var. Şuan annem için toplu ödeme yapsam emekli olabilir mi? Hem Bağ-Kur hem SGK’dan maaş alabilir mi? SGK’dan emekli olursa maaşı ne kadar olur? 

2) Annemin babası Bağ-Kur emeklisi vefat etmesi durumunda annem hem eşinden hem babasından emekli maaşı alabilir mi? 

3) En düşük Bağ-Kur maaşı 819 TL diye geçiyor. Ama 630 TL ödeme alıyor. Niye acaba ölüm aylığı olduğu için mi?

Caner AKYOL

YANIT: 1) Toplu para ödeyerek annenizi emekli edemezsiniz. Ancak SSK’ya 3465 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte SSK’dan emekli olabilir. Hem kendi emekli aylığını hem de eşinden dul aylığını birlikte alabilir.

2)Babanız da dedenizde Bağ-Kurlu olduğundan anneniz çift aylık alamaz. Ancak tercih ettiği aylığı alma hakkı olduğundan yüksek olan aylığı alabilir.

3) Aylığın tamamı eşe kalmaz. Eşin sosyal güvenliği yoksa ve eşten başka aylık alanda bulunmuyorsa eşin aylık bağlanma oranı yüzde 75’dir. Eşin sosyal güvenliği varsa veya kendisinden başka aylık alan bulunuyorsa aylık bağlama oranı yüzde 50’dir.

Yaş beklerken geçen süre emekli maaşını etkiler mi?

SORU: Eşim Bağ-Kur'dan emekli olmak için 56 yaşını beklemektedir. Kendisi 15 Aralık 1961 doğumludur. 5417 prim günü olup, emekli olmak için 3 yılı var. Araştırmalarıma göre şu an emekli olduğunda tahminen 830 TL maaş alacağı öngörüsü vardır. Yalnız basından takip ettiğimiz kadarıyla her geçen gün (veya yıl) emekli maaşlarının ilerleyen dönemlerde daha düşük bağlanacağı yönünde haberler yer almaktadır. Bu durum sadece yaş şartını bekleyen eşimin durumunu etkiler mi? Yani üç yıl sonrası şartlarda emsallerinden daha düşük maaş mı alır?

Necdet Şahin

YANIT: Bağlanacak emekli aylıklarının ilerleyen dönemlerde düşmesi, düşük kazanç üzerinden prim ödemeye devam edenler için söz konusu. Zira 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 arası ve Ekim 2008 sonrası ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Eşinizin Ekim 2008 sonrası prim gün sayısının toplam prim gün sayısına oranı üç yıl sonra da aynı olacağından, prim ödemeksizin emeklilik yaşının dolmasını beklerken geçecek süre, bağlanacak emekli aylığında azalmaya neden olmaz.

Raporlu olduğunuz sürece işverenin ücret ödeme zorunluluğu yok

SORU: 2013’de çalıştığım işyerinde iş kazası geçirdim. Bir buçuk yıla yakın istirahatli olduğumdan rapor parası aldım. İşverenden ücret almadım. Ayrıca işveren SSK ya da prim ödememiş. Yüzde 30 olarak kesin raporum çıkmak üzere. Raporum çıktıktan sonra işverenden geçmiş ücretlerimi alabilir miyim? Ayıca işveren sigortamı bildirecek mi?

DURSUN

YANIT: İş göremez(raporlu) durumda olduğunuzdan kurumdan geçici iş göremezlik ödeneği aldınız. İşverenin çalışmadığınız bu dönem için ücret ödeme zorunluluğu yok. İşlemleriniz tamamlandığında, yüzde 30 işgücü kaybınız nedeniyle sürekli iş görmezlik geliri bağlanacak. Emekli aylığı gibi her ay iş göremezlik ödeneği adı altında para alacaksınız. Tabi işyerinde çalışarak ücret de alacağınızdan, hem ücret hem sürekli iş göremezlik ödeneği alacaksınız. İleride aranan şartları sağlayarak emekli olduğunuzda, iş görmezlik geliri ile emekli aylığından yüksek olanın tamamını düşük olanın yarısını alacaksınız.

Ağabeyiniz bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayılmaz

Soru: Ağabeyim 63 yaşında. Kamuda memur olarak çalışırken, 15 yıllık hizmetinden sonra sicil bozukluğu bahane edilerek işten çıkardılar. Hiçbir sigortası yok. Şu an böbrek hastası ve diyalize girmesi gerekiyor. Ben de halen kamuda memur olarak çalışıyorum. Bekâr olan ağabeyimi bakmakla mükellef olarak SGK kapsamına alabilir miyim veya ne önerebilirsiniz?

Mustafa Bilgin

YANIT: Ağabeyiniz bakmakla yükümlü olduğunuz kişi sayılmaz. Dolayısıyla sizin üzerinizden sağlık yardımı alamaz. Ancak verdiğiniz bilgilere göre 61 yaşını doldurmuş. 15 yıl da hizmeti olduğuna göre yaştan emekli olabilir ve sağlık hizmeti alabilir.

Torba Yasadan yaralanarak sağlık yardımı almaya başlayabilirsiniz

SORU: Bağ-Kura prim borcum olduğu için ne ben ne de ailem(eş ve çocuklarım) sağlık yardımı alamıyorum. Torba kanun benim durumumda af getiriyor mu? Torbadan yararlanarak sağlık yardımı alabilir miyim?

MUSA

YANIT: Torba kanununda sağlık yardımı almanızı sağlayan özel bir düzenleme yok. Yalnız, yasadan yararlanarak sağlık yardımı almanızda mümkün. Şöyle’ ki: prim borçlarına ödeme kolaylığı getirildi. Prim borçları enflasyon oranında hesaplanacak gecikme zammı ile 36 ayda 18 eşit taksitte ödenebilecek.( 18 taksiti tercih edenin borcuna yüzde 15 de faiz eklenecek) Borca işletilen gecikme cezası, gecikme zammı ve faiz silinecek.

Prim borcunu taksite bağlatıp ilk taksiti ödeyen Bağ-Kurlular, sağlık yardımı almaya başlayacaklar. Prim borcunu taksite bağlatıp, ilk taksiti ödediğinizde sağlık yardımı almaya başlayabilirsiniz.

Annem dedemden aylık alabilir mi?

SORU: Annem 1984 yılında Emekli Sandığından emekli oldu. Aynı kurumdan emekli olan babamı 1999 yılında kaybettik. Annem şu anda Emekli Sandığından kendi maaşını almakta. SSK emeklisi olan dedemi ise 1987 yılında kaybettik. Annem dedemin emekli maaşını şu an itibarıyla alabilir mi?

Elgiz Özkan

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Anneniz Emekli Sandığından emekli aylığı aldığından, SSK emeklisi dedenizden yetim aylığı alamaz.

Şirketin prim borcundan dolayı emekli aylığı haczedilebilir mi?

SORU: Limited şirketin hem yüzde 80 hissesine sahip hem de müdürüydüm, 2008’de iflas ettim. Şirketin SSK’ya prim borcu var. Bu borçtan dolayı Bağ-Kur emekli aylığımı haczedebilirler mi? Ederlerse yasal mıdır? Yasal değilse mahkemeye itirazım kabul görür mü?

Tarık Ardıç

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumunca verilen gelir, aylık ve ödenekler, 5510 sayılı Kanununun 88. maddesine göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemiyor. Kanunun 88. maddesine göre takip ve tahsil edilen prim alacakları için haciz uygulanabiliyor. Limited şirketin prim borcundan, hem ortak hem de kanuni temsilci sıfatıyla sorumlu olduğunuzdan, emekli aylığınızın haczedilmesi yasal olarak mümkün.

Babanız askerliğinin 170 gününü borçlanıp hemen emekli olabilir

SORU: Babam 18 Ocak 1963 doğumlu. 11 Mayıs 1990 sigorta başlangıç tarihi ve halen çalışıyor. Askerliğini sigorta başlangıcından önce yaptık. Ne zaman emekli olabilir? Ve askerlik tutarının ne kadarını yatırırsa daha erken emekli olabilir?

MERVE

YANIT: Babanız emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. Sorunuzdan 5525 günden fazla prim ödemesi olduğu anlaşılıyor. Bundan sonra prim ödemese de 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 11 Mayıs 2015 de emekli olabilir. Askerlik süresinin 170 gününü borçlanması halinde, hemen emekli olabilir.

Görev yollukları prime esas kazanca dahil değil

SORU: 1 Ocak 1996’da uluslararası nakliye firmasında işe başladım. 27 Haziran 2005’de emekli oldum. Aynı şirkette çalışmaya devam ettim, 16 Temmuz 2007’de firmadan ayrıldım. Bu firmada çalıştığım dönemde maaşım asgari ücretten gösterilerek primlerim ödendi. Yurtdışına TIR ile yük götürdüğüm için her seferde 300 Euro harcırah alıyordum. Şimdi dava açsam, primler eksik yatırıldı diye, davayı kazanırsam emekli maaşım yükselir mi?

Seçkin Taşçı

YANIT: Yol masrafı ve gündelik niteliğinde yapılan ödemeler, yolluk kapsamında olup, işveren tarafından sigortalının geçici bir görevle başka yere gönderilmesi nedeniyle verilen ve yolluk kapsamına giren ödemeler prime esas kazanca dahil edilmez. Aldığınız harcırahlar, prime esas kazanca dahil olmadığından, mahkemeden lehinize karar çıkmaz.

İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU: Sizi Posta Gazetesinde sizin yazılarınızı takip ediyorum. Sizden bir isteğim var. Ben 25.02.1967 doğum ve İşe giriş tarihi olarak başlangıç 01.11.1983 tarihi v bu gün toplam 8925 günüm var Ne zaman emekli olurum. Sigorta başlangıç tarihim 18 yaşından küçük olmam beni nasıl etkiler.

SABRİ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Aranan şartları sağladığınızdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Sigortanızın 18 yaşından küçükken başlaması emekliliğinizi olumsuz etkilemiyor.

AYM’nin emekli ikramiyesi iptal kararı geriye yürür mü?

SORU: Bildiğiniz gibi Anayasa Mahkemesi emekli ikramiyesinin hesaplanmasında 30 yıl sınırını iptal etti. Ben 2003 yılında emekli olduğumda bu sınıra takılmıştım. Benim çalışma sürem 38 yıl civarındaydı. Acaba iptal geçmişi kapsar mı, ben bundan yararlanabilir miyim?

Ahmet Balcı

YANIT: Her ne kadar Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürütülemeyeceği kuralı varsa da yargının daha önce benzer konularda verdiği, oluşan yeni hukuki duruma göre işlem yapılması gerektiğine ilişkin kararları var. Örneğin, son defa Emekli Sandığına tabi görevlerden emekliye ayrılmadığı için emekli ikramiyesi ödenmeyenler lehine verilen kararlar gibi.

30 yılı aşan süreye ilişkin ikramiyenizin ödenmesi için SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak başvurabilirsiniz. Talebinizin reddi halinde de yargı yoluna gidebilirsiniz.

Anneniz primi 3600 güne tamamlayıp 58 yaşı dolduracak

SORU: Annem 21 Ocak 1962 doğumlu. 1986 yılı 2.ayında sigorta başlangıcı var. Bugüne kadar 1700 gün prim ödedi. 1988 ve 1994 doğumlu iki çocuğu borçlandığı takdirde ne zaman emekli olabilir?

UGUR

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Doğumlarından sonraki iki yıllık sürelerde prim ödememişse, borçlanarak toplam 1400 gün kazanabilir. Borçlanmadan sonra 460 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 21 Ocak 2020’de emekli olabilir.

Apartman görevlisinin kıdem tazminatı hesabı özellik taşır

SORU: 20 yıldan beri apartmanımız da çalışan görevli ay sonunda emekli olacak. Kapıcı dairesinde oturmakta, dairenin elektrik, su, doğalgaz masrafları apartman tarafından karşılanıyor. Kıdem tazminatının hesaplanması konusunda kime sormuşsak değişik cevap aldık. Apartman görevlimize ödeyeceğimiz kıdem tazminatının hesabı konusunda bilgi verirseniz sevinirim.

SELAHATTİN

YANIT: Apartman görevlisine ödeyeceğiniz kıdem tazminatını esas ücreti şu şekilde hesaplayacaksınız: en son ödediğiniz ücretin brüt tutarına; kira ödemeden oturduğu dairenin aylık emsal kira tutarını, elektrik, su, doğalgaz ve varsa sağlanan ve para ile ölçülebilen tüm menfaatlerin aylık kısmının ücrete ilave edeceksiniz. Bu şekilde bulunacak olan brüt ücretin 20 katını kıdem tazminatı olarak çalışana ödemeniz gerekir.

Sağ kalan eş, vefat eden eşin aylığının yarısını alır

SORU: Karı koca sigortadan emekli. Kocanın vefatı durumunda kadın, kocasının maaşını alabilir mi ya da tercih hakkı var mı? Örneğin, hangisi yüksek ise onu alabilir mi?

Kemal Özgür

YANIT: Her ikisi de emekli olan eşlerden birinin vefatı halinde, sağ kalan eşe, vefat eden eşin emekli aylığının yüzde 50’si bağlanır. Ayrıca kendi emekli aylığını almaya devam eder.

Prim borcuna itiraz edebilirsiniz

SORU: 2012 yılında 25 yaşımı doldurdum. Yasa gereği genel sağlık sigortası için kaymakamlıktan gelir testi yaptırdım. Kaymakamlık SGK’ya yollamış, oradaki müdürün imzaladığı 38 TL yatırmam gerektiğine dair belge var elimde. Bugüne kadar primlerimi bu tutardaki artışlarla yatırdım. Ayın beşinde SGK’ya 388 TL borcumu ödemek için gittiğimde, primlerimi en üst düzeyden hesaplayarak + faiz çıkartarak karşıma 8.500 TL gibi bir borç çıkardılar. Zaten en üst düzeyden yatıracaksam Bağ-Kur yapardım, emekliliğime sayılırdı. Bu borç karşısında nasıl hareket etmeliyim?

Uran Ateş Ege

YANIT: Öncelikle işin aslını, primlerinizin hangi gerekçe ile üst sınırdan hesaplandığını öğrenmelisiniz. Gelir testi sonucunuz kaymakamlık tarafından SGK’ya gönderilmemiş, gönderilmiş olmakla birlikte dosyanıza girmemiş olabilir. Başka bir neden yoksa elinizdeki belge ile borç tutarınızı düzelttirebilir, düzeltmemeleri halinde yazılı olarak itiraz edebilirsiniz.

Başlangıcı geri gelir ancak emeklilik şartları değişmez

SORU: Babam 22 Mayıs 1964 doğumlu. Bağ-Kura  31 Aralık 2001 tarihinde giriş yaptı. 4 Ocak 2008 de sigortaya geçti.550 gün askerlik borçlanmasını yatırırsa, giriş tarihi geri gelir mi? Geliyorsa ne zaman emekli olabilir.

Şerafettin AKYOL

YANIT: Babanız askerliğini borçlanırsa başlangıç tarihi 550 gün geri gelir. Ancak geri gelme emekli olma şartlarını değiştirmez. Babanız SSK’da emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Şayet ara boşluğu yoksa askerliğini borçlandıktan sonra 11 Aralık 2019’a kadar prim ödeyerek toplam primini 7000 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 22 Mayıs 2024 de emekli olabilir.

Dededen aylık alma usulü yok

SORU: Annem hem babasından hem de babamdan maaş alıyor. Annem Vefat ettiğinde ben iki maaşına alabilir miyim?

Zuhal

YANIT: Annenizin vefatını beklemenize gerek yok. Şartlarınız uygunsa bugün içinde babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz. Ancak annenizin vefatı halinde dedenizden(annenizin babasından) aylık alamazsınız. Çünkü sosyal güvenlik sistemimizde deden aylık bağlanma usulü yok.

Hizmet birleştirmesi ne zaman yapılmalı?

SORU: Kızım 25 Şubat 1976 doğumlu olup, ilk sigortalığı 10 Haziran 1996 ile 30 Haziran 1996 tarihleri arasındadır. 24 Eylül 1999 ile 31 Temmuz 2001 tarihi arasında Boğaziçi Üniversitesinde Araştırma görevlisi olarak görev yaptı. Ağustos 2002 ile Ekim 2009 tarihleri arasında Amerika’da araştırma görevlisi olarak çalıştı, kesin dönüş yaparak 2650 gün borçlanarak ödemesini yaptık. Türkiye'de 1 Kasım 2010’da SSK’lı olarak işe başladı, 31 Mart 2014’de işten çıkarıldı, şu anda işsizdir. Boğaziçi Üniversitesindeki Emekli Sandığına bağlı günlerini SSK’ya intibak yapmak gerekir mi, bu ne zaman yapılmalıdır? İş bulamadığı takdirde kaç iş günü dışarıdan prim ödemesi yapılmalıdır ve ne zaman emekli olabilir?

İlhan Özyurt

YANIT: Kızınız 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabi. Prim gününü tamamlamak için 1230 güne kadar dışarıdan isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Geri kalan eksik prim gününü 4/a kapsamında sigortalı olarak tamamlamalı. Emekli Sandığına tabi hizmet süresinin birleştirilmesi için emekliliğine altı ay kala SGK’ya başvurabilir.

Hacizler Torba yasa kapsamında ödenen borç nispetinde kaldırılır

SORU: Şirketimizin SGK ya olan prim borçlarından dolayı bazı gayrimenkullerimize haciz uygulanmıştı. Çıkan Torba Kanundan ayarlanarak, prim borçlarımızı 36 ayda 18 eşit taksitte ödemeyi düşünüyoruz. Acaba prim borcumuzu Torba kanun kapsamında taksite bağlattığımızda konan hacizler kaldırılır mı? Veya konan hacizleri Torba kanuna göre kaldırmak mümkün mü? Mümkün ise ne yapılması gerekiyor?

Cemal /STANBUL

YANIT: Torba yasa kapsamında prim borcunuz için, taksitle ödeme seçeneğini tercih etmeniz halinde konan hacizler kaldırılmaz. Konan hacizler, borç ödeme nispetinde kaldırılır. Örneğin borcun yüzde 50 sini ödediğinizde, konan haczin yüzde 50 sini kaldırtabilirsiniz.

Bunun dışında Torba yasada hacizlerin kaldırılmasına ilişkin düzenleme bulunmuyor.

Sağ kalan emekli eşe yüzde 50 oranında aylık bağlanır

SORU: Sizi sürekli gazetemiz köşesinden takip ediyorum. Birçok konuda bilgilendiğimi sanıyorum. Bunun için teşekkürler. Ancak benim soruma benzer bir soru ve yanıt ile karşılaşmadığım için bu soruyu sormak istiyorum. Ben ve eşim, her ikimizde SSK’dan sigortalıyız. Eşim veya benim vefatım halinde maaş alma durumumuz nasıl olacaktır? Maaşlardan biri kesilecek mi veya yüzde kaçını alabileceğiz?

Haydar Karaca

YANIT: Benzer sorunun yanıtı birkaç kez gazetede yayımlandı, sanırım gözünüzden kaçtı. Allah geçinden versin, sizin veya eşinizin vefatı halinde, her ikiniz de emekli olduğunuzdan, sağ kalana vefat eden eşin emekli aylığının yüzde 50’si bağlanır. Sağ kalan eş ayrıca kendi emekli aylığını almaya devam eder.

Torba yasa geriye yönelik borçlanma hakkı getirmedi

SORU: Hocam babam 1958 doğumlu. 800 gün sigorta pirimi var. Kalp hastası. Büyük bir ameliyat oldu. Yeni torba yasadan geriye dönük prim yatırmayla, emekli olabilir mi? Ya da malulen emekli olabilmesi için ne yapmalıyız? 

Musa AKTAŞ

YANIT: Babanız geriye yönelik prim ödeyemez. Çünkü Torba yasa geriye yönelik borçlanma hakkı getirmedi. Babanız Torbadan yararlanarak prim ödeyip emekli olamaz. Malulen emekli olmak için 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Babanız bu üç şartı birlikte sağlayacağı tarihte emekli olabilir.

Ablanıza 65 yaş aylığı bağlanabilir

SORU: Ablamın eşi vefat etti. Eşinin hiç bir sosyal güvencesi yoktu. Geriye bıraktığı bir ev ve arazi, üç oğlu tarafından paylaşıldı. Şu anda 85 yaşındaki ablam, hiç bir güvencesiz, parasız ortada. Herhangi bir güvenceye kavuşması mümkün mü?

Faik Terzioğlu

YANIT: Babanız veya anneniz emekli iseler, ablanıza babanızdan ya da annenizden yetim aylığı bağlanması mümkün olabilir. Bu mümkün değilse 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamında 65 yaş aylığı bağlanması söz konusu olabilir. Bunun için bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına başvurması gerekiyor.

Torba yasa Bağ-Kura kayıt olmayanların mağduriyetlerini gidermedi

SORU: Torba yasa çıktı mı? Bağ-kura kayıt olmayanlar Torba kanuna göre kayıt yaptırabilecek mi? 1988 de vergi kaydım var. Ancak Bağ-Kur 4 Ekim 2000 de başladı. 1988 den Bağ-Kura kayıt olabilir miyim?

Sezgin

YANIT: Torba Yasa 11 Eylül 2014’de yürürlüğe girdi. Fakat beklenenin aksine Torba yasadan geriye yönelik Bağ-Kura kayıt hakkı veren düzenleme çıkmadı. Ay sonuna kadar ikici bir torba yasanın TBMM ye sevk edileceğinden söz edilmekte. Yeterli kamuoyu oluşursa, belki ikinci Torba Kanuna geriye yönelik Bağ-Kur kaydına izin veren bir düzenleme konabilir. Yasa çıktıktan sonra vergi kaydını ibraz edenin geriye yönelik Bağ-Kur kaydı yapılır. Ve sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt olmayanların mağduriyeti giderilir.

Sekiz yıllık ikramiyenizi yargı yoluyla almanız mümkün olabilir

SORU: 2004 yılında emekli oldum. 38 yıllık hizmetime karşılık 30 yıllık ikramiye aldım. Anayasa Mahkemesi, 30 yıllık süreyi iptal etti. Ödenmeyen 8 yıllık ikramiyemi alabilir miyim?

Türkan Senyurt

YANIT: Anayasa Mahkemesinin iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra, 8 yıllık ikramiyenizi yargı yoluyla almanız mümkün olabilir. Her ne kadar Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürütülemeyeceği kuralı varsa da yargının daha önce benzer konularda (son defa Emekli Sandığına tabi görevlerden emekliye ayrılmadığı için emekli ikramiyesi ödenmeyenler lehine verilen kararlar gibi) verdiği, oluşan yeni hukuki duruma göre işlem yapılması gerektiğine ilişkin kararları var.

Ev işlerinde sigortalı çalışanın 2015 ücret ve sigorta primi

SORU: Evimde, ev işlerine bakabilecek sigortalı bir kadın çalıştırmak istiyorum. Asgari ücretten çalışana 2015 yılı için ne kadar ücret, SGK'ya ne kadar prim ödemem gerekir? Bu tür çalışana kıdem tazminatı ödenir mi?

M. E.

YANIT: 2015 yılının ilk altı aylık dönemi için brüt asgari ücret 1.201,50 TL belirlendi. Ev hizmetlerinde çalışanların ücretlerinden gelir ve damga vergisi kesintisi yapılmıyor, dolayısıyla asgari geçim indirimi de ödenmiyor. Asgari ücret üzerinden yüzde 14 (168,21 TL) sigorta primi ve yüzde 1 (12,02 TL) işsizlik sigortası primi kesintisi yapılıp, kendisine net 1.021,27 TL ödeme yapılır.

Sigorta primi işveren payının oranı yüzde 20,5; işsizlik sigortası işveren payının oranı ise yüzde 2’dir. Buna göre, sigortalı ve işveren payı olarak SGK’ya 414,52 TL sigorta primi, 36,05 TL işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 450,57 TL prim ödenir. Prim bildirgesinin düzenli verilmesine ve primlerin düzenli ödenmesine bağlı olarak yüzde 5 oranında (60,08 TL) işveren sigorta primi teşviki uygulanır ve net prim ödemesi 390,49 TL olur.

31.12.2015 tarihine kadar işe alınan evde çalıştırılacak kişinin, işe alındığı tarihten önceki altı ay içinde sigortalı çalışması yoksa sigorta primi işveren payının tamamı 24 ay süreyle işsizlik sigortası fonundan karşılanır. 2015 yılının ikinci altı aylık dönemi için brüt asgari ücret 1.273,50 TL belirlenmiş olup, ödenecek net ücret ve prim hesaplamaları yukarıdaki açıklamalara göre yapılır.

Ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında olmadıklarından, kıdem tazminatı ödenmez.

Torba kanun erken emeklilik getirmedi

SORU: Merhaba babam 1947 doğumlu işe giriş tarihi 1968 toplamda 1840 günü var. Bu torba yasasından emekli olabilir mi? Tek başına yaşıyor ve bekâr.

Selim ALPNUR

YANIT: Torba kanun erken emeklilik getirmedi. Maalesef babanız Torba yasadan yararlanarak emekli olamaz. Yaş sorunu olmadığından babanız primini 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir. Muhtemelen 20 ay askerlik yaptı. Askerliğini borçlandıktan sonra 1160 gün daha prim ödeyerek toplam priminiz 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Engelli hakkından yaralanmak için vergi indirimi de almak gerekiyor

SORU: 1978 doğumluyum 2000 yılında geçirdiğim rahatsızlık yüzünden yüzde 40 rapor aldım. Vergi indirimine hiç başvurmadım. 1996  da sigorta başlangıcım var. Elimdeki raporla emekli olabilir miyim?

Taner UÇKUN

YANIT: Elinizdeki raporla emekli olamazsınız. Çünkü engelli hakkıyla emekli olmak için vergi indirimi de almanız gerekiyor. Şayet vergi indirim hakkı alabilirseniz emekli olmak için; 19 yıl sigortalılık süresi ve 4240 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve en az 4240 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2019’da 19 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıcı öncesi doğumlar için borçlanma hakkı verilmedi

SORU: Torba yasaya göre, sigortalı olmadan önce doğan çocuklar için borçlanma yapılabiliyor mu?

Kibar Şanli

YANIT: Torba yasa, ilk defa sigortalı olunan tarihten önce doğan çocuklar için borçlanma hakkı getirmedi.

İkiz çocuk için iki doğum borçlanması olmaz

SORU: Biz ikiz kardeşiz. Annem, ikimize birden doğum borçlanması yapabilir mi diye soruyor. Cevabınızı bekliyoruz. Şimdiden teşekkürler..

CEMO

YANIT: İkiz çocuklar için iki doğum borçlanması yapılamıyor. Çünkü ikiz doğumda tek doğum sayılmakta. Doğumunuz annenizin sigorta başlangıcından sonraysa ve doğum tarihinizden sonraki iki yıllık sürede annenizin prim ödemesi yoksa doğum borçlanması yoluyla 720 gün kazanabilir.

1 Ekim 2008’den sonra 4/c’li olanlar 5510 sayılı Kanun’a tabi

SORU: 2008 Şubat ayında SSK sigorta girişim var.  2010 Ekim’de devlet memurluğuna atandım. Mutemet beni 5510 sayılı Kanuna tabi olarak göstermiştir. 1 Ekim 2008'den önce SSK girişim olduğu için 5434 sayılı Kanuna tabi olduğumu savunabilir miyim?

Umut Türkmenilli

YANIT: 5510 sayılı Kanunun geçici 7. maddesinde, “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4. maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreleri, bu Kanunun 41 ve 46. maddeleri, 5434 sayılı Kanunun ek 31. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde, sigortalılık başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanunun geçici maddelerinin uygulanmasını gerektirmez.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanlar, 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olup, haklarında 5434 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin geçici 4. madde hükümleri uygulanmıyor.

Doğum borçlanması emeklilik yaşımı öne çeker mi?

SORU: 28 Haziran 1974 doğumluyum. 8 Ocak 1993’de sigortalı olarak işe başladım. 2003 Haziran ayına kadar primlerim düzenli ödendi. Daha sonra doğum iznimi alarak iş yerinden ayrıldım. Doğum iznim bittikten sonra ara vermeden isteğe bağlı olarak 1 Ekim 2008’e kadar aynı kuruma prim ödedim. 3774 gün SSK, 1290 gün isteğe bağlı SSK olmak üzere toplam 5064 gün SSK prim ödemem var. 1 Ekim 2008’den itibaren 930 gün Bağ-Kur'a isteğe bağlı olarak prim ödedikten sonra Nisan 2011’den itibaren prim ödemelerimi durdurdum ve yaşımı beklemeye başladım. Emeklilik için prim gün sayım yeterli midir? Yeterli ise kaç yaşında emekli olabileceğim? Doğum borçlanması emeklilik yaşımı öne çeker mi?

Ayşen Çağıl Köksal

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresini doldurmuşsunuz. Prim gününüz yeterli. 49 yaşınızı dolduracağınız 28 Haziran 2023 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Doğum borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi geri götürmeyeceğinden, emeklilik yaşınız değişmez.

Askerliğinizi borçlanıp 40 günde prim ödemelisiniz

SORU: 2 Şubat 1966 doğumluyum.1 Mart 1988 de SSK girişim var. 1986’da 18 ay askerlik yaptım. 4720 gün pirimim var. Askerliği de yatırsam ne zaman emekli olabilirim?

Reşit GÜLTEKİN

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Borçlanmadan sonra 40 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2015’de emekli olabilirsiniz.

Destek primi emekli aylığını artırmaz

SORU: Ben Emekli Sandığı'ndan emekli öğretim üyesiyim. Devlet üniversitesinden  emekli olduktan sonra on yıl vakıf üniversitesinde çalıştım. Tazminatımı ödediler ve ayrıldım. Bu süre içinde işveren tarafından benim adıma sigortaya prim ödendi. Bu durumda emekli maaşıma herhangi bir artış yansıması gerekmez mi?

Salih BOLAT

YANIT: Emekli aylığınızı kestirmeden çalıştığınızdan adınıza ödenen prim, Sosyal Güvenlik Destek Primidir. Destek primin emekliye maalesef hiçbir faydası yoktur. Çünkü emekli aylığını artırmaz. Toptan ödemeye(prim iadesine) konu edilmez. Destek primi çalışan emekliyi değil, sosyal güvenlik kurumunu destekleyen bir primdir.

Ablam hangi şartlarla emekli olabilir?

SORU: Ablam 10 Kasım 1970 doğumlu. SSK ilk giriş tarihi 1 Haziran 1988. Halen SSK’lı olarak çalışıyor ve 4141 prim günü var. 1 Ekim 2008 ile 31 Mart 2011 tarihleri arası isteğe bağlı Bağ-Kur prim ödemesi var. Ablam bu şartlarda kaç yaşında ve kaç gün ile emekli olabilir?

Süleyman Erkan

YANIT: Ablanız 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 45 yaş şartlarına tabi. Bağ-Kur ile birlikte toplam 5041 gün prim ödemesi var. Primini 5300 güne tamamlayıp, 45 yaşını dolduracağı 10 Kasım 2015 tarihinde emekli olmaya hak kazanır.

Yaş şartı dolana kadar çalışma zorunluluğu var mı?

SORU: Doğum tarihim 15 Eylül 1968. SSK'lı olarak işe giriş tarihim 1 Şubat 1989. Şu anda toplam 8584 prim günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Yaş şartını tamamlayana kadar çalışma zorunluluğu var mıdır? Yoksa hangi tarihte emeklilik için başvuruda bulunup işten ayrılabilirim?

Muharrem Özdoğan

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız. 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız. Prim gününüz yeterli olduğundan, yaşınız dolana kadar çalışmak zorunda değilsiniz, istediğiniz zaman işten ayrılabilirsiniz. Emeklilik için 51 yaşınızı dolduracağınız 15 Eylül 2019 tarihinden sonra başvurabilirsiniz.

5225 gün prim ödeyip 48 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 5 Nisan 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 4 Temmuz 1984’dür. Ne zaman emekli olurum?

VELİ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5225 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 48 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2021’de emekli olabilirsiniz.

Torba Yasa Bağ-Kur prim borcunu silmiyor

SORU: Oğlum 12 ay şirket ortağı olarak Bağ-Kur’lu idi, daha sonra ayrıldı. Bağ-Kur primlerini ödemedi. Yeni torba yasa gereği Bağ-Kur borcunu ödemeyip, Bağ-Kur’dan tamamen çıkmak için başvurmuştuk. Ancak bize verilen cevap, torba yasada böyle bir durumun olmadığıdır. Oğlum, tüm borçları silinip, Bağ-Kur’dan bu yasa gereği çıkamaz mı?

Sunay Doğan

YANIT: Torba Yasa’da Bağ-Kur prim borçlarının silinmesine ilişkin düzenleme yer almıyor. Sigortalılık süresinden vazgeçerek prim borcunun silinmesi mümkün değil. Ancak söz konusu borcu Torba Yasa’dan yararlanarak taksitle ödemeniz söz konusu olabilir.

Anneniz primi 5000 güne tamamlayacak

SORU: Annemin yaşı 49, Sigorta Başlangıcı 1984 olup prim gün sayısı 2639 dur. Annem Ne zaman Emekli olabilir..

Uğur Duran

YANIT: Anneniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 41 yaş şartlarına tabi. 2361 gün daha prim ödeyerek primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün

Torba yasa isteğe bağlı sigortalıya önemli bir avantaj sağlamıyor

SORU: Geçmişte isteğe bağlı prim borçlarını maddi imkânsızlık nedeniyle ödeyemeyenler, Torba Yasadan yararlanarak, borçlarını ödeyerek emekli olabilecek mi?

Cengiz ER

YANIT: Torba yasada isteğe bağlı sigortalar için olan yapılan düzenlemeye göre; Nisan 2014(bu ayda dâhil) ve önceki aylara ait olup, kanunun yayımlandığı 11 Eylül 2014’e kadar ödenmemiş olan ve ödeme imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta prim borçları, Torba kanunundan yararlanarak ödenebiliyor. Ancak prim borcunun aftan yararlanabilmesi için ödeme imkânının ortadan kalkmamış olması lazım. Bu ifadeden, 1 Ekim 2008’den önce art ardına üç ay(bağ-kurda art arda olmasa da üç ay) prim ödemeyenin isteğe bağlı dosyası kapatıyordu. Bu şekilde dosyası kapatılanlara prim tahakkuku yapılmadığından bugün Torba yasadan yararlanacak prim borcu da bulunmuyor. 1 Ekim 2008’den sonrada geriye doğru 12 aylık prim borcu ödenebiliyor. Daha eski ayların primi ödenemiyor. Bu durumda 1 Ekim 2008 den sonraki döneme ilişkin Eylül 2013 ile Nisan 2014 ayları arasındaki 8 ayık aylık isteğe bağlı prim borcu af kanunun sağladığı avantajla ödenebilecek. Bunun dışında af kanununun isteğe bağlı sigortalıya sağladığı bir avantaj bulunmuyor.

SSK’dan mı Bağ-Kur’dan mı emekli olurum?

SORU: 15 Şubat 1964 doğumluyum. 1981’de sigortalı oldum, 1990’da işten ayrıldım. Sonra isteğe bağlı 3600 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? “Hükümet isteğe bağlı sigortalıyı Bağ-Kur’a devretti” diye bir şey söylendi. Şimdi ben SSK’dan mı Bağ-Kur’dan mı emekli olurum?

Başak Ateşoğlu

YANIT: 4/a (SSK) kapsamında isteğe bağlı sigortalılık 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kaldırıldı. Bu tarihten itibaren isteğe bağlı sigortalı olarak ödenen primler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. 1 Ekim 2008’den önce 4/a kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak ödediğiniz primler, yine 4/a kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilir ve 4/a statüsünden emekli olursunuz. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1981’den önce ise emekli olmaya hak kazanmışsınız. Sonra ise 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Engelli kadrosundan emeklilik

SORU 15 Kasım 2001 tarihinde engelli kadrosundan memur olarak işe başladım. İşe girmeden bir yıllık Bağ-Kur’luydum. Şimdi 10 ay ücretsiz izin kullanıyorum, bu süreyi borçlanmak istiyorum. Bu borçlanma ve Bağ-Kur’da geçen sürem hizmet süreme eklenir mi ve ne zaman emekli olurum?

Durmuş Güneş

YANIT: Ücretsiz izin süresini borçlandığınızda, borçlandığınız süre hizmet sürenize eklenir. Memuriyet öncesi Bağ-Kur hizmetiniz de Emekli Sandığı hizmetinizle birleştirilir. Bunun için intibak yaptırmanız gerekiyor. İlgili mevzuat uyarınca engelli kadrosundan memuriyete alındığınızdan, 15 yıl fiili hizmet süresini doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 7 Şubat 1972 doğumlu bayanım. 31 Aralık 1991 SSK girişim bulunmaktadır. 1992-Aralik 1994 arası boşluk olup bu tarihten itibaren bugüne kadar prim ödemem tamdır. Nisan 1998 de bankaya girdim. Ve bu tarihten itibaren banka sandığına prim ödenmektedir. Ne zaman maaş alabilirim?

F.GELİRLİ

YANIT: Emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan prim ödemenizin yeterli olduğu anlaşılıyor. 48 yaşınızı dolduracağınız 7 Şubat 2020’de emekli olabilirsiniz.

Torba kanunda prim iadesi yok

SORU: 1976 yılından 2008 yılına kadar aralıklarla 29 yıl 3 ay 10 gün (540 gün) prim

ödedim. 66 yaşındayım ve Prim borcum dolayısı ile müracaatım geçen yıl geri döndü. Bende 1 yıldır torba yasanın çıkmasını bekliyorum. Şu anda prim aslını peşin ödeyip emeklilik hakkını alacağım. Yalnız sormak istediğim; yeni yasa ile fazladan ödediğim 4 yıl 3 ay 10 gün primlerimi geri alma imkanım var mı? Bu durumda bağlanacak maaş ne kadar farklı olur? Bilgilendirirseniz memnun olurum.

M. Haluk ERGÜNT

YANIT: Prim borcunuz olduğuna göre Bağ-Kurlusunuz. Maalesef prim ödemenizin 25 yıldan fazla olan kısmını Torba Kanuna göre geri alamazsınız. Çünkü yasa sigortalıya böyle bir hak vermedi. Emekli aylığınız, ödediğiniz tüm prim gün sayısı dikkate alınarak hesaplanacak. 4 yıl fazla primin emekli aylığına etkisi, 1 Ekim 2008’den önce prim ödediğiniz gelir basamağı ve bu tarihten sonra da üstünden prim ödediğiniz kazanç tutarına göre değişir.

Hizmet başlangıcım hangi tarih olur?

SORU: 1 Ocak 1968 doğumluyum. 1990 yılında SSK girişim var. 2001 yılına kadar toplam 1366 gün primim yattı. 13 Aralık 2001’de Milli Eğitim Bakanlığında göreve başladım ve halen devam etmekteyim. Askerliğimi asteğmen olarak tamamladım ve memuriyetime saydırdım. SSK'lı sürem için hizmet birleştirmesi yapmadım. Ne zaman emekli olabilirim? Hizmet başlangıç tarihi olarak 1990 mı yoksa 2001 yılı mı baz alınacak?

Turgut Çetinkaya

YANIT: Emekli Sandığı statüsünde fiili hizmet (prim ödenmiş) süreler dikkate alınır. Buna göre, 15 Aralık 2001’de göreve başladığınız tarih, yedek subaylık hizmetiniz ve SSK statüsündeki prim gün sayınız kadar geri gider. 12 ay yedek subaylık yaptıysanız, 3 ay fiili hizmet süresi zammı alırsınız. 3 yıl 9 ay 16 gün SSK prim gününüzle birlikte, hizmet başlangıcınız 29 Kasım 1996 olur. Bu arada, hizmet birleştirmenizi de yaptırmanız da yarar var.

Buna göre, emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 25 yıl fiili hizmet süreniz 29 Kasım 2021’de dolar. 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2024’de de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Torba Yasa tüm madencilerin ücretini artırmadı

SORU: Torba kanun, maden işçilerinin aldığı maaşı iki katında mı, daha doğrusu asgari ücretin iki katına mı çıkartı? Bu konuda değişik açıklamalar var. Bizleri bilgilendirirseniz seviniriz.

Muhsin TÜRKMEN

YANIT: Tüm maden işçilerinin ücretinin iki katına çıktığı da, asgari ücretin iki katına çıktığı da doğru değil. Çünkü Torba Kanun ile maden kanunun eklenen bir maddeyle, “Linyit” ve “Taşkömürü” işletmelerinde yer altında çalışan işçilere, asgari ücretin iki katından(bugün asgari ücrete göre 2.268 TL’den) az ücret ödenemeyeceği yönün de düzenleme yapıldı.

Linyit ve taşkömürü işletmelerin de yer altında çalışanlar bundan böyle en az iki asgari ücret tutarında maaş alacaklar. Diğer madencilerin ücretinde artış yapılmadı.

Kurum değiştirmemin faydası olur mu?

SORU: İşe giriş tarihi 29 Aralık 2006. Toplam gün sayısı 2853. Hizmet türü 4/a, durum aktif. Doğum tarihim 31 Mart 1952, iki çocuk annesiyim. Ne zaman emekli olabilirim, kurum değiştirmemin faydası olur mu?

Hatice Tok

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden, 7000 prim gününü tamamladığınızda veya 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız 29 Aralık 2031 tarihinde emekli olursunuz.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden ise 5400 prim gününü tamamladığınız tarihte emekli olmaya hak kazanırsınız. Buna göre, en az son 1260 gün 4/b kapsamında prim ödemek koşuluyla, 4/b statüsünden daha erken emekli olabilirsiniz. İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten önceki doğumlar için borçlanma yapamazsınız.

Tabela vergisi torba yasa kapsamında mı?

SORU: Büyükşehir belediyelerinin almış olduğu tabela vergilerinin gecikmiş cezaları yeni çıkan torba yasa kapsamında mıdır?

Saip Çakır

YANIT: Belediyelerin emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları ile emlak vergisi üzerinden hesaplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ve buna bağlı gecikme zammı torba yasaya göre yeniden yapılandırma kapsamında olup, tabela vergileri (ilan ve reklam vergileri) torba yasa kapsamında değil.

Babanız primini 3600 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracak

SORU: Babam 1960 doğumlu. İlk sigorta girişi 1981 de olup toplam 2250 gün primi var. Nasıl emekli olabilir?

ŞAHAN

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. 1350 gün daha prim ödeyerek primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2020’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Askerliğini borçlanmamışsa prim eksiğinin askerlik süresi kadar olan kısmını askerliğini borçlanarak tamamlayabilir.

Torba yasaya borçlanma hakkı getirmedi

SORU: Eşimin SSK girişi 1988 pirim ödeme gün sayısı 400 gün çıkan torba yasada aradaki süreyi borçlanıp ödeye bilir miyiz? Bizi aydınlatırsanız mutlu oluruz.

Yahya YARPUZ

YANIT: Torba yasa borçlanma hakkı getirmedi. Maalesef eşiniz borçlanarak gün kazanıp emekli olmaz. Ancak 1988 den sonra aralarında iki yıl olan üç doğumu varsa ve doğum sonralarındaki iki yıllık sürelerde prim ödemesi yoksa, borçlanarak 2160 gün kazanabilir. Borçlanmadan sonra 1040 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte 58 yaşını da dolduruyorsa emekli olabilir. Doldurmuyorsa 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Askerliği ödeyerek ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 25 Mayıs 1969 doğumluyum. 1984 SSK başlangıcım, 7381 gün primim var. Askerden önce sigortam vardı. Askerliği ödeyerek ne zaman emekli olabilirim?

Yıldırım Atmaca

YANIT: Askerliğinizi, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez. 1984 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 25 Mayıs 2017’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Torba Kanunda matrah artırımı yok

SORU: Torba kanunda matrah artırımı var mı? Geçmiş af kanunlarında olduğu gibi, vergi matrahını artıranlar vergi incelemesinden kurtulacak mı?

Bekir ÇİÇEK

YANIT: Torba kanundan matrah artırımı çıkmadı. Bu yönüyle yasa eksik. Çünkü matrah artırımı, bu tür yasalarda en fazla vergi hasılatı sağlayan düzenlemelerden biri oluyor. Maliye zaten incelemeyeceği mükelleften bu yolla ilave bir vergi alıyor. Hem de mükellef memnuniyeti yaratarak.

Torba yasada erken emeklilikle ilgili düzenleme var mı?

SORU: 1 Ekim 1961 doğumluyum. 18 Temmuz 1995 Bağ-Kur başlangıcım var, isteğe bağlı Bağ-Kur’luyum. Primlerim eksiksiz bir şekilde yatırıldı. Askerlik borçlanmamı henüz yatırmadım. 20 ay askerliğimi yatırdığım takdirde ne zaman emekli olabilirim? Torba yasada erken emeklilik ile ilgili beni etkileyen bir düzenleme var mı?

Ahmet Temel

YANIT: Torba yasada erken emekliliğinizi sağlayacak bir düzenleme yok. Bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2019’da emekli olabileceğiniz gibi; 25 tam yıl prim gününü tamamladığınızda da emekli olabilirsiniz. 25 yılla emekliliği tercih ederseniz, 20 ay askerlik borçlanması, 20 ay erken emekli olmanızı sağlar. Primleriniz 18 Temmuz 1995’den bu yana eksiksiz yatırıldıysa 18 Kasım 2018’de emekli olabilirsiniz.

Babanın mirasını reddeden dededen miras alabilir mi?

SORU: Babam 14 Haziran 2014 tarihinde vefat etti. Üzerine kayıtlı itli hiçbir mal varlığı bulunmamakla beraber, işlettiği dükkânın vergi borcu, kredi kartı borçları ve Bağ-Kur borcu bulunmaktadır. (babam Ocak 1992 Bağ-Kur girişli.2004’e kadar ödeme yapıldı 2007/2009 arasında da SSK’ya 881 gün prim ödemesi var.) Annem, kardeşim ve ben Redd-i Miras davası açarsak, annem Bağ-Kurdan ölüm aylığı alabilir mi? Ayrıca babamın babası hayatta. İleride ondan kalabilecek olan mirastan kardeşim ve ben pay alabiliyor muyuz?

ÖZARDA

YANIT: Babanızdan kalan mirası reddetseniz de, annenize ve hak sahibi kardeşlerinize dul-yetim aylığı bağlanır. Sorunuzun ikinci kısmı miras hukuku ile ilgili. Doğru olanı sorunuzu bir miras hukukçusuna sormanız. Fakat cevap vermemiz gerekirse; genel hukuk kuralına göre ölene miras kalmaz. Yani dedeniz vefat ettiğinde, babanıza miras kalmaz. Babanızın mirasını reddetmeniz, dedenizin mirasını da reddettiğiniz anlamına gelmez Babanız vefat ettiğinden direkt olarak dedenizin mirasçısı oldunuz. Dedenizden miras payı alacağınız kanısındayız.

Engelli raporu emekli aylığını artırır mı?

SORU: Kulağımdaki rahatsızlık nedeni ile sağlık kuruluna girdim. Büyük ihtimalle yüzde 40’ın üstünde (3. derece) rapor alacağım söylendi. Rapor çıkmadan emekli oldum. Emekli olduktan sonra alınan yüzde 40 üstü vergi muafiyeti raporunun, emekli maaşıma yansıması nasıl olacak? Vergi indirimi yapılarak, maaşımın artması sağlanacak mı?

Muveks

YANIT: Emekli aylıklarından vergi kesintisi yapılmıyor. Dolayısıyla alacağınız rapor emekli aylığınızda artış sağlamaz. Raporu emekli olmadan önce almış olsaydınız da durum değişmezdi.

Yaşı doldurmayan ödediği primi geri alamaz

Soru: 10 Ocak 1970 doğumluyum. 2013 de Bağ-Kurlu olum. 16 ay prim ödedikten sonra kapattım. Bağ-Kur primleri geri ödemiyor. Ödediğim primleri geri nasıl alırım?

SEVİL

Cevap: Ödediğiniz Bağ-Kur primlerini bugün için geri alamazsınız. Çünkü, emekli olmak için aranan yaşı doldurduğu halde, emekli olmak için yetecek kadar prim ödemesi olmayanlar, talep etmeleri halinde ödediği primi “toptan ödeme” adı altında geri alabiliyor. Primi 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Kasın 2028’de tarihte geri alabilirsiniz.

SSK veya Bağ-Kur’dan emeklilikte maaş farkı var mı?

SORU: 1 Eylül 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 2006’da SSK’dan. Toplamda 38 gün var. 2008 yılından beri Bağ-Kur tarım sigortasından düzenli olarak primlerimi ödüyorum. SSK veya Bağ-Kur emekliliklerinde maaş farkı var mı, hangisinden emekli olmak daha avantajlı? SSK'dan emekli olmak için ne yapmalıyım?

Zeynep Şehriban

YANIT: 2006 yılındaki 38 günlük prim ödemenizi saymazsak, prim ödemeleriniz 2008 yılından itibaren başladığından, aynı prime esas kazanç ve aynı prim gün sayısı için hesaplanacak emekli aylığınız, 4/a (SSK) statüsünden emekli olsanız da, 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olsanız da aynı olur.

4/a statüsünden 7000 prim günü ile 58 yaşınızı doldurduğunuzda ya da 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığınızda; 4/b statüsünden ise 5400 prim günüyle 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Son 2520 günlük prim ödemeniz daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz. 4/a statüsünden emeklilik için en geç prim gününüzün dolmasına 1260 gün kala 4/a kapsamında prim ödemeye başlamalısınız.

Banka kredisi çekerek emekli olabilir miyim?

SORU: 27 Aralık 1965 doğumluyum. 1 Temmuz 1981'de sigortalı oldum. Toplam prim sayısı 795. Acaba banka kredisi çekerek emekli olabilir miyim? Ayrıca iki kız kardeş babadan yetim aylığı alıyoruz, emekli olduğum takdirde benim kesilen yetim aylığımı kız kardeşim alabilir mi?

Nuran Dikyol

YANIT: Banka kredisiyle emeklilik, emekliliğe hak kazanmış olmakla birlikte, prim borcu nedeniyle emekli olamayanlar için. Dolayısıyla banka kredisi çekerek emekli olmanız mümkün değil. Emekli olmanız halinde, babanızın sigortalılık statüsüne ve başka aylık alan olup olmadığına bağlı olarak kız kardeşinizin aylığında artış söz konusu olabilir.

Ekim 2015’de emekli olmanız mümkün

SORU: 10 Ekim 1965 doğumluyum.31 Ağustos 1989'da sigortalı oldum.6770 gün primim var. Askerliğimi sigorta başlamadan yaptım. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olurum?

Ahmet GÜRBÜZ

YANIT: Başlangıçtan önce yaptığınızdan askerliğinizin 460 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 460 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2015’de emekli olabilirsiniz.

Hangi ayda emekli olmam daha avantajlı?

SORU: 35 yıllık kamu işçisiyim. 14 Ocak 2015 veya 14 Şubat 2015 tarihlerinde emekli olmayı düşünüyorum.  Emekli aylığı hesaplamalarında birinci veya ikinci aylardan hangisinde emekli olursam daha avantajlı olurum?

Mevlüt Erbil

YANIT: Ocak ayında emekli olmanızla, şubat ayında emekli olmanız arasında emekli aylığı açısından bir fark olmaz. Ocak ayında emeklilik başvurusunda bulunursanız, bir ay erken aylık almaya başlarsınız. Kıdem tazminatı tavanı da ocak ayından itibaren artacağından, kıdem tazminatı açısından da kaybınız olmaz.

15 yıl primle 62 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 28 Aralık 1976 doğumluyum.1 Temmuz 2004'de tarım Bağ-Kuruna girdim. Primlerimi düzenli olarak ödüyorum.15 yılımı tamamlayıp durdurarak, yaş haddinden emekli olabilir miyim, olamazsam emeklilik şartım nedir?

Ömer SEVİNÇ

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabisiniz. Priminizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla 62 yaşınızı dolduracağınız 28 Aralık 2038’de emekli olabilirsiniz.

Anneniz iki aylığı birlikte alamaz tercih ettiği aylığı alabilir

SORU: Biz babamı 19 Eylül 2010 tarihinde kaybettik. Babam SSK emeklisiydi. Annem ve eşinden boşanmış olan ablam babamdan maaş almaktalar. Annem Bağ-Kur emeklisi annesini de 20 Kasım 2013 tarihinde kaybetti. Annem hem babamdan, hem de annesinden maaş alabilir mi?

Fatma TAN

YANIT: Annenizin eşi ve annesi 1 Ekim 2008’den sonra vefat ettiğinden, iki aylığı birlikte alamaz. Ancak tercih ettiği aylığı alma hakkı var. Hangisi yüksekse o aylığı alabilir.

Kesilen Bağ-Kur yetim aylığı için ne yapmalıyız?

SORU: Annem babamdan Emekli Sandığından maaş alırken 1993 yılında dedemden Bağ-Kur maaşı almaya başlamıştı. Ancak şimdi dedemden olan 290 TL'lik maaşı kestiler ve üstüne annemi 25.000 TL borçlandırdılar. Bu durumda biz ne yapmalıyız? Yeni torba yasada bu konuyla ilgili bir şey var mı?

Banu Doğru

YANIT: 1 Ekim 1972 ila 3 Ekim 2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısı babadan kız çocuğuna aylık bağlanabilmesi için, kız çocuğunun aylık gelirinin asgari ücretin altında olması gerekiyor. Dedenizin vefatı bu tarihler arasında (1993 yılında) olduğundan, annenizin babanızdan aldığı aylık tutarı da dahil olmak üzere aylık gelirinin asgari ücretin brüt tutarının üzerinde olduğu tespit edilmiş olmalı ki dedenizden bağlanan aylık kesilmiş.

Annenizin geliri asgari ücretin altında ise itiraz edebilirsiniz, üzerinde ise maalesef yapabileceğiniz bir şey yok. Torba yasada da bu konuda bir düzenleme yer almıyor. Ancak yapılan yersiz ödeme, annenizin kasıtlı veya kusurlu davranışından kaynaklanmıyorsa, tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan aylık ödemeleri geri alınır. Geri ödemenin 24 ay içinde yapılması halinde de faiz alınmaz.

Fiili hizmet süresi zammının emeklilik yaşına etkisi

SORU: 2004 yılında askeri öğrenciliğe başladım, 2006 yılında mezun oldum. Halen astsubay olarak görev yapmaktayım. Yaş için emekliliği beklerken, 20 yılı aşan her 4 yıl için alacağım yıpranma yine emeklilik yaşımdan düşecek mi yoksa o kadar yıl üzerinden mi emekli olacağım?

Semih Soylu

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlayanların hak kazanılan fiili hizmet süresi zammı (yıpranma) süresinin üç yıldan çok olmamak üzere yarısı emeklilik yaş haddinden indirilir. 20 yıl için 5 yıl, sonraki 4 yıl için 1 yıl olmak üzere 6 yıl fiili hizmet süresi zammı aldığınızda, bunun yarısı olan 3 yıl, emeklilik yaş haddinizden indirilir. Fiili hizmetinizin 24 yılı aşan kısmı için hak kazanacağınız fiili hizmet süresi zammı yaş haddinden indirilmez.

Siz 57 eşiniz 49 yaşı dolduracağı tarihte emekli olabilecek

SORU: 1973 doğumluyum. SSK girişim 1 Ekim 1998 , eşim 1977 doğumlu olup SSK girişi 14 Eylül 1992’dir. Kaç gün primle hangi yıllarda emekli olacağımızı rica edebilir miyiz?

Cengiz ASLAN

YANIT: Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2030’da 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte, eşinizde toplam 5600 gün prim ödemiş olması şartıyla, 2026’da 49 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Hizmet dökümünü çalıştığınız kamu kurumunda alacaksınız

SORU: 1992 senesinde askerden geldikten sonra 4 sene civarı devlet memuru olarak çalıştım. Emekli Sandığı hizmet dökümümü nerden öğrenebilirim? Uzun süredir Bağ-Kurluyum?

CENGİZ

YANIT: SSK ve Bağ-Kur gibi emekli sandığında hizmet dökümü olmaz. Memurluk sürenize ilişkin hizmet dökümü çalıştığınız kamu kurumunda alabilirsiniz.

Bağ-Kur’a kısmi borçlanma yapamazsınız

SORU: 1961 doğumluyum. 15 Mart 1978 SSK başlangıç tarihim. 1986’ya kadar 587 gün prim ödemem var. Nisan 2000'de isteğe bağlı Bağ-Kur kaydım var. Hiç prim ödemem olmadığı için sanal terk yapılmış. Temmuz 2004 tarihinden bugüne kadar vergi kaydım devam ediyor. Son 2,5 yıldır SGK'ya primlerim ödeniyor. SSK'dan emekli olabilmem için 9-10 yıl Bağ-Kur'a borçlanmam gerekiyor. 2000 yılındaki Bağ-Kur kaydımla borçlanabilir miyim?

Salih Sancar

YANIT: Bağ-Kur’a kısmi borçlanma yapamazsınız. 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle beş yıldan fazla prim borcunuz bulunduğu için durdurulan sigortalılık süreniz varsa, bu sürenin ancak tamamını ihya edebilirsiniz. Durdurulan sigortalılık süresi haricindeki döneme ilişkin olan borçlarınızın ise yine tamamını ödemeniz gerekir.

Engelli hakkından yararlanmak için vergi indirimi de lazım

SORU: 1986 yılında SSK girişim var. Ama ödenmiş primim gözükmüyor. Şu an 42 yaşında, yüzde 50 engeliyim. 1130 ödenmiş günüm var. Nasıl emekli olurum?

Serkan KORKMAZ

YANIT: 1986’da prim ödenmemişse sigorta başlangıcı sayılmaz. Sigorta başlangıcı kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödenen gündür. Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihinizi bildirdiğinizde sorunuzu cevaplandırabiliriz. Engelli hakkıyla emekli olmak için vergi indirim hakkı da almanız gerektiğini hatırlatmamızda yarar var.

Durdurulan sigortalılık süresi kısmen ihya edilebilir mi?

SORU: Annem, 1 Kasım 1960 doğumlu ve 1 Ekim 1981 sigorta girişli. 14 Ekim 1999’da kendi işini kurarak Bağ-Kur'lu oldu. Sonra işyerini kapatmak durumunda kaldı, Bağ-Kur primleri de ödenemedi. Devamında yeniden işe girerek sigortası devam etti. Toplam sigorta günü 1850. Emekli olması için gereken 1770 günü Bağ-Kur’dan alabilir mi yoksa bütün Bağ-Kur borcunu (2101 günü) ödemesi mi gerekli? Yapılandırmadan sonra sigorta emeklisi mi yoksa Bağ-Kur emeklisi mi olur?

Utku Öner

YANIT:Annenizin 2101 günlük Bağ-Kur prim borcu, 1 Ekim 2008 tarihi öncesine ve beş yıldan fazla süreye ilişkin olmalı. Durdurulan bu sigortalılık süresini ihya etmek (canlandırmak) isterse 2101 günün primini ödemesi gerekir, kısmi ihya olmaz.

Diğer yandan, anneniz 3600 prim günüyle 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olamaz. Ancak 5400 prim günüyle emekli olabilir ve bu durumda torba yasadan yararlanarak 2101 günü kazanmasında yarar var. 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için ise son 2520 günlük prim ödemesinin fazlasının 4/a kapsamından olması gerekiyor. Bu durumda da durdurulan Bağ-Kur sigortalılık süresini ihya edip etmemesi konusunda, Bağ-Kur’dan sonraki SSK prim gün sayısı belirleyici olacaktır.

Yetim aylığı alan sağlık yardımı da alır

SORU: Zihinsel engelli bir kardeşim var. Engel oranı yüzde 77’dir. Babam 1999 vefat etmiş olup, İş bankası emeklisidir. Kardeşim 2002 den beri bankanın özel sandığından maaş ve sağlık güvencesi olarak yararlanmaktayken Mayıs 2014 te 800 liralık diş tedavi faturası sonucu  sağlık giderinin karşılanamayacağı bildirildi. Sonraki görüşmelerde sağlıktan düştüğü(tatminsiz ve dayanaksız ifadelerle) maaştan yararlanacağı ifade edildi. Bu durumda ne yapmamız gerekir? Hukuki haklarımız nelerdir? Nasıl bir takibat önerirsiniz?

MURAT

YANIT: Ana veya babasından yetim aylığı alan sağlık yardımı da alır. Yetim aylığı alanın sağlık yardımı almasını engelleyemezler. Durumu Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak bildirip sağlık yardımı almanızın sağlanmasını talep edin.

Almanya’da çalışmaya başladığı tarih, sigorta başlangıcı olur

SORU: Eşim 8 Ocak 1967 doğumlu. 1985 yılında Almanya’da stajyer olarak, 1987’de sigortalı olarak işe başlamış. Türkiye’ye dönüşünde yurtdışı çalışmalarının karşılığını para olarak almış. Türkiye’de 2100 gün SSK’lı olarak çalışmış ve çalışmaya devam ediyor. Sigorta başlangıç tarihi  hangisi kabul edilecek ve ne kadar borçlanarak ve kaç yaşında emekli olabilecek?

Bahir Tire

YANIT: Torba yasayla yapılan düzenlemeye göre, Almanya’dan prim iadesi alınmış olsa da borçlanılan sürelerdeki çalışmaya başlanılan tarih ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecek. Buna göre eşinizin Almanya’daki sigorta başlangıcı 23 Mayıs 1987’den önce ise 5150, sonra ise 5225 prim gününü tamamladığında emekli olabilir.

Bağ-Kur’a geçmek istemiyorum, ne yapmalıyım?

SORU: 30 Aralık 1990’da sigortalı olarak işe başladım. Şu an itibari ile 6849 iş günü sigortam mevcut, ancak 48 yaşında emekli olabiliyorum. Aralık 2013’te kendi işletmemi kurdum ve Bağ-Kur’dan işletme sahibi olduğum için kağıt geldi. Bildirimde bulunmadığım taktirde en alt seviyeden Bağ-Kur başlatılacağı bildirildi. Şu ana kadar hiç ödeme yapmadım, ancak ödeme yapmaz isem hesaba bloke koyulacağı için mecburen dilekçe vermeli miyim bilmiyorum. Bu kadar sigortalılığım varken Bağ-Kur’a geçmek de istemiyorum, ne yapmalıyım?

Seval Alptekin

YANIT: Bağ-Kur sigortalısı olup olmamak maalesef sizin isteğinize bağlı değil. Vergi mükellefi olduğunuz Aralık 2013’ten itibaren Bağ-Kur sigortalısı sayılırsınız. Alt sınırın üzerinde bir tutardan prim ödemek istiyorsanız, üzerinden prim ödemek istediğiniz kazanç tutarını bildirmelisiniz. Nisan 2014’e kadar olan borçlarınızı torba yasadan yararlanarak yeniden yapılandırabilirsiniz.

Emeklilik yaşınız ne zaman doluyor bilmiyorum ama SSK statüsünden emekli olabilmeniz için Bağ-Kur kapsamında 1230 günden fazla prim ödememelisiniz. Bu süreçte başka bir işyerinde SSK kapsamında sigortalı çalışmanız da mümkün.

Primi 3600 güne tamamlamalısınız

SORU: Kasım 1956 doğumluyum. Şubat 1992’de ilk sigorta oldum. 1900 gün prim ödemem var. Askerliğimin 20 ayını ödedim. Yaştan emekli olmak için hangi şartlara tabiyim?

Efe AKSU

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 1100 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte yaş haddinden emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı kendisinden emekli aylığı alan kız çocuğuna yetim aylığı bağlamaz

Soru: Emekli Sandığı emeklisi dul bir bayanım. Emekli Sandığı emeklisi babamın emekli maaşını alabilir miyim? Sorduğumuz yerler alamazsınız diyor. Posta gazetesinde Şu yazınızı okudum.
“Soru: Emekli Sandığı Emeklisi bir bayanım. Ölen annem/babam da Emekli Sandığı Emeklisi. Her iki aylığı birlikte alabilir miyim?

Cevap: Her iki aylığı birlikte alamazsınız. Ancak, yüksek olanı tercih edebilirsiniz. 5434 sayılı Kanunun 75 inci maddesinde bu konu düzenlenmiştir. Bunun için bir dilekçe ile, Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı Mithat Paşa Cad. No:7 06437 Sıhhiye/ANKARA adresine müracaat etmeniz gerekmektedir.”

Polat ALEMDAR

YANIT: Emekli Sandığı, kendi çalışmalarından dolayı sandıktan emekli aylığı alan kız çocuğuna ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, maalesef sandıktan yetim aylığı alamazsınız.

Sorunuzda belirttiniz yazım sizi kapsamıyor. Söz konusu yazı, Emekli Sandığı mensuba ana ve babanın vefatı halinde, anasız ve babasız kalan ve yetim aylığı alma hakkı olan kız çocuğunun hem ana, hem babadan aylık alıp alamayacağı ile ilgilidir.

Muhtarlıktan dolayı pirim yatırmam gerekiyor mu?

SORU: 13 Nisan 1970 doğumluyum. 10 Temmuz 1987’de ilk sigorta girişim oldu. Muhtarım, SGK’lı çalışıyorum. Şimdiye kadar 2352 gün tarım Bağ-Kur, 3430 gün SGK primim var. Ne zaman emekli olurum, prim yatırmazsam olur mu? Emekliliği hak ettiysem muhtarlıktan dolayı pirim yatırmam gerekiyor mu?

Elvis Carter

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Ayrıca son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1260 gününün 4/a kapsamında olması gerekiyor. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 1260 gün şartını da sağlıyorsanız, 50 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Prim gününüz yeterli olmakla birlikte, 4/a kapsamındaki prim ödemeniz sona ererse, muhtarlığınız sona erene kadar 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödemeniz gerekir.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor

SORU: 1968   doğumluyum.  1997 yılı sigorta başlangıcımla 6.200  iş günü prim ödemem mevcut. Askerliğimi 1990 da yaptım. Askerliği borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

Eyüp ZAR

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1997’den önceki bir tarih ise, 2024 de 56 yaşınızı, sonraki bir tarih ise 2025’de 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Memurluktan SSK’ya dönersem kaybım olur mu?

SORU: 1985 yılında SSK’lı olarak çalıştım, 408 gün primim ödendi. 13 Temmuz 1995’de devlet memuru olarak göreve başladım. İstifa ederek SSK’ya dönsem ne zaman emekli olabilirim? Maaşım ve hak kaybım olur mu?

Endercan Şengün

YANIT: SSK’ya dönerseniz, sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1985’den önce ise 48, sonra ise 49 yaş şartına tabi olursunuz. 1260 gün SSK kapsamında prim ödemek koşuluyla, yaşınızı doldurduğunuzda da SSK statüsünden emekli olursunuz. Emekli aylığınız düşük olabilir. Memuriyet sürenize ilişkin emekli ikramiyenizi de emekli aylığınız bağlandığında alırsınız.

Gemide çalışmalarım emeklilik yaşımı geri çeker mi?

SORU: 25 Ağustos 1970 doğumluyum. İlk 1987 yılında staj dönemimde sigortalandım ama sayılmadığından 1988 yılı Şubat ayından itibaren sigortalıyım. Şu an prim günümü doldurmuş bulunmaktayım. 1993 ve 1994 yıllarında yazları sezonluk olarak 5'er ay gemide çalıştım. Yazılarınızı takip etmekteyim, daha öncede böyle bir konuyu yazmıştınız ama aklımdan çıkmış olacak ki yardımcı olursanız sevinirim. Gemide çalışmış olduğum süreler emeklilik yaşımı geri çeker mi ve ne zaman emekli olabilirim?

Ayhan Çelik

YANIT: Gemi adamları, 1 Ekim 2008 tarihinden önce denizde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için 90 gün itibari hizmet süresi alıyorlar. Bu da sigortalılık süresini artırdığından, emeklilik yaşının geri gelmesini ve emeklilik yaşından indirim sağlayabiliyor. Toplam 10 ay gemide çalışmanız emeklilik yaşınızı değiştirmiyor, ancak 2,5 ay yaş indiriminden yararlanmanızı sağlıyor.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Prim gününüz de yeterli ise 2,5 aylık yaş indirimi dikkate alındığında, 49 yaş 9 ay 15 gün yaş şartını sağladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Babanız askerliğini borçlanıp sigortalı çalışarak 1100 gün prim ödemesi gerek

SORU: Babam 5 Haziran 1952 doğumlu. SSK girişi 8 Ocak 1975 olup SSK ya 900 gün, Bağ-Kurada 1000 gün prim ödemesi var. 20 ay da askerlik yaptı. Şuan da isteğe bağlı sigorta ödüyoruz. Yaş haddinden ne zaman emekli olabilir?

Orhan GÜLLÜ

YANIT: Babanız SSK’dan daha erken emekli olabilir. 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle, 18 yıldan fazla süre sigortalı olduğundan, SSK’da yasa şartlarıyla emekli olacak. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Fakat bu şartlarla emekli olabilmesi için sigortalı çalışırken askerlik süresini borçlanıp, borçlandıktan sonra sigortalı çalışarak SSK’ya 1100 gün daha prim ödemesi gerekiyor.

Vekil öğretmenlik döneminin emekliliğe faydası olur mu?

SORU: Annem 5 Mayıs 1997-20 Haziran 1997 tarihleri arası vekil öğretmenlik yaptı. 10 Nisan 2001’de devlet memuru olarak çalışmaya başladı ve halen devam etmektedir. Vekil öğretmenliğe başlama tarihinin erken emekliliğe faydası olur mu? Vekil öğretmenliğin bitiş tarihi ile devlet memurluğuna başlama tarihleri arasındaki süreyi borçlanabilir mi?

Onur Temiz

YANIT: Annenizin emeklilik şartlarının belirlenmesinde, vekil öğretmeliğe başlama tarihi değil, vekil öğretmenlik süresi dikkate alınacağından, emeklilik yaşına etkisi olmaz. Vekil öğretmenlik ile devlet memuriyetine başladığı tarih arasındaki süreyi de borçlanamaz. Ancak bu süre içinde yaptığı doğum varsa, doğum borçlanması yapabilir. Bu durumda emeklilik şartlarının değişmesi de söz konusu olabilir. Anneniz, mevcut duruma göre, 25 yıl fiili hizmet süresiyle, 58 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Babanızın 1800 günü olmadığından anneniz aylık bağlatamaz

SORU: Babam 1946 doğumluydu. 2006 vefat etti. 1982 den 13 aylık Bağ-Kuru var. 2 yılda askerlik yaptı. Annemi bundan dolayı emekli olabilir mi? Annemin hiç girişi yok.

YAŞAR

YANIT: Bağ-Kurdan dul-yetim aylığı bağlanabilmesi için, Bağ-Kurlunun vefat tarihi itibariyle en az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Babanızın 1800 gün primi olmadığından maalesef annenize dul aylığı bağlatamazsınız.

Gündem de erken emeklilik yok

SORU: 24 Ocak 1972 doğumluyum. Ağustos 1992-Ekim 1993 arasında askerlik hizmeti yaptım 1 Nisan 1994 sigorta girişim. Askerlik borçlanması yapmamla emekliliği hak etme şartlarında iyileşme mümkün mü? Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili bir gelişme, ya da size gelen duyumlar var mıdır?

RIZA

YANIT: Askerlik borçlanması maalesef emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5675 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 24 Ocak 2026’da emekli olabilirsiniz.

Gündem de maalesef erken emeklilik yok. Son yıllarda uygulanan politikalara da ters olduğundan bugün için erken emeklilik beklenmiyor. Ancak gelecekte ne olacağı bilinmez.

Doğum borçlanmasıyla ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 1 Ocak 1949 doğumluyum. 1 Eylül 1980 tarihinde SSK girişim yapıldı. 4 Mayıs 1988’de ilk çocuğumu, 24 Ağustos 1989’da ikinci çocuğumu doğurdum. 1460 gün ödenmiş sigorta primim bulunuyor. İki doğumumu borçlanıp en kısa sürede hangi koşullarda emekli olabilirim?

Nezihe Belen

YANIT: 8 Eylül 1999 itibariyle sigortalılık süreniz 18 yıldan fazla olduğundan, emeklilik için eski yasa hükümlerine (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş şartlarına) tabisiniz. Prim gününüzü 3600 güne tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Eksik prim gününüz için, birinci doğum ile ikinci doğum arasındaki süre ile ikinci doğumdan sonraki iki yıl içinde kalan prim ödenmemiş süreler için doğum borçlanması yapabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra eksik kalan (doğumlardan sonra çalışmanız yoksa yaklaşık 950 gün olmalı) prim gününü 4/a (SSK) kapsamında çalışarak ya da 4/b (Bağ-Kur) kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz.

Bağ-Kur sigortalılığının askıda olma durumu

SORU: 1986'da kısa bir süre bakkal işlettik. Bu süre için bakkallar derneğinde kaydım çıkıyor ancak Bağ-Kur kaydım çıkmıyor. Hiç prim yatırmadığım için kaydım çıkmıyormuş. Ancak aynı durumda olup da kaydın askıda olması durumu olabildiği ve geçmiş dönem primlerini yatırıp emekli olunabileceği bilgisi alındı. Ne yapabiliriz? Nereye başvurmam gerekiyor?

Nazen Kaya

YANIT: Geçmiş dönem prim borcu nedeniyle Bağ-Kur sigortalılığının askıda olma durumu, Bağ-Kur tescili yapılıp da prim borcunu ödemeyenler için olan bir durum. Sizin de 1986’da Bağ-Kur kaydınız yapılıp da primlerinizi ödemeseydiniz, aynı durum sizin için de geçerli olurdu. Ancak sizin Bağ-kur kaydınız yapılmamış. Maalesef yapabileceğiniz bir şey yok.

3600 günle 60 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 12 Temmuz 1971 doğumluyum. SSK giriş tarihim 9 Ocak 1995 olup 2700 gün prim ödemem var. Acaba 3600 gün 55 yaşında emekli olabilir miyim? Yoksa hangi şartlara tabiyim?

Ayhan KAYIKÇI

YANIT: 3600 gün ve 55 yaş şartlarıyla emekli olamazsınız. Çünkü yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz.

900 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 12 Temmuz 2031’de emekli olabilirsiniz.

Ayrıca 3050 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 12 Temmuz 2026’da emekli olmanız da mümkün.

Sigortalılık sürem dolana kadar çalışmak zorunda mıyım?

SORU: 9 Ağustos 1974 doğumluyum. Sigorta girişim (SSK) 4 Aralık 1989. Bugüne kadar 4187 gün SSK, 363 gün Bağ-Kur ve Emekli Sandığı (Yedek Subay) olmak üzere toplam 4910 gün prim ödemem var. Internetten baktığımda, kalan hizmet sürem 2 yıl 8 ay 20 gün gözükmektedir. Kalan prim gün sayım ise 615 gündür. Kalan hizmet sürem ile prim gün sayım arasındaki farktan dolayı, prim günüm dolsa bile hizmet süremi de doldurmak için SGK`ya bağlı çalışmam gerekir mi?

Hamdi Eren

YANIT: Prim gününüz dolduktan sonra, hizmet (sigortalılık) süreniz dolana kadar sigortalı çalışmak zorunda değilsiniz. Prim gününüz dolduktan sonra çalışmayabilirsiniz. Sigortalılık süreniz emeklilik yaşınızdan önce dolacağından, yaşınız dolduğunda da emekli olursunuz.

Destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz

SORU: 15.06.1965 doğumluyum. 05.12.1986 tarihinde SSK başlangıcım var. Askerliğimi 01.08.1988-30.11.1987 tarihleri arasında ilk dört ayı yedek subay olarak yaptım. Normalde yaklaşık 1 ay ile 50 yaşımı doldurduğum tarihte emekli olabiliyordum. Fakat SGK’ ya yazmış olduğum yazı sonrası “Emekli Sandığından 3 ay fiili hizmetini bulunduğundan ilk işe giriş tarihiniz 3 ay geriye çekilmiştir” şeklinde cevap verildi. Böylece 50 yerine 49 yaşımı doldurduğumda emekli olabiliyorum. “Fiili Hizmet Süresi Zammı” ile emekliliğimin öne çekilip daha erken emeli olmam, emeklilikten sonra SGDP ödeyerek çalışmamda engel teşkil eder mi?

Mustafa ÇELİK / ANKARA

YANIT: Fiili hizmet süresi zammı ile emekli olmanız Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi olarak çalışmanıza mani değil. Destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz.

Aralıklarla da çalışılsa tüm çalışma süresi için kıdem tazminatı hakkı var

SORU: Sigorta girişim 17.05.1989 87-88 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Şu an 7 gün iş günüm var. Ne zaman emekli olabilirim? Özel sektörde çalışıyorum, sigortam asgari ücret üzerinden ödeniyor. Emekliliğime etki eder mi? Bir de işverenim daha önceki yıllarda bir kaç kez girdi çıktı yaptı, aynı iş yerinde 17 senedir çalışıyorum. Tazminat hakkım var mı?

Akif ÖZKAN

YANIT: Askerlik sürenizin bir yılını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz bir yıl geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi yanlış yazmış olmalısınız. 7000 günün üstünde prim ödemeniz olmalı. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Aynı işveren yanında fasılalarla da olsa tüm çalışma süresi için kıdem tazminatı alabilirsiniz.

Şimdi başvursam kıdem tazminatı alabilir miyim?

SORU: 1 Mart 1976’da Devlet Demir Yollarında çalışmaya başladım. 1979 yılında sezonluk işçi olduğumuz ve iş bittiği için ayrıldık. Çalıştığım süre için kıdem tazminatını o zaman almamıştım. Şimdi başvursam kıdem tazminatı alabilir miyim?

Mahmut Bulut

YANIT: Kıdem tazminatı alacağı on yıllık zamanaşımı süresine tabi. İşten ayrıldığınız tarihten itibaren on yıllık zamanaşımı süresi geçtiğinden kıdem tazminatı alamazsınız.

Emeklilik gerekçesiyle ayrılanın ihbar önelinde bulunması gerekmiyor

SORU: 1980 doğumluyum.1998 sigorta başlangıcım var. 1 Ocak 2005 den itibaren aynı işyerlerinde çalışıyorum.3750 gün primim var. Kendi isteğimle işten ayrılsam tazminat alabilir miyim? Alabilirsem nasıl bir yol izlemem gerekiyor? Mesela; işverene kaç gün önceden bildirmeliyim?

Enes AYDIN

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Sigorta başlangıç tarihinize göre, yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında aranan şartlar olan, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik kurumu il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir. Emeklilik gerekçesiyle ayrıldığınızdan ihbar öneli zorunluluğunuz yok. Ancak iyi niyet kuralları gereğince, işverenin işlerinin aksamaması için ayrılacağınızı birkaç hafta önceden haber vermenizde yarar var.

Sağ kalan emekli eşe vefat eden eşin aylığının yarısı bağlanır

SORU: Ben ve eşim SSK emeklisiyiz. İki kızımız da evli. Ben ölünce eşim benim maaşımın bir bölümünü ya da eşim ölürse ben onun maaşının bir bölümünü alabilir miyim?

Semih Barutçu

YANIT: Her ikisi de SSK emeklisi olan eşlerden birinin vefatı halinde, sağ kalan eşe, vefat eden eşin emekli aylığının yüzde 50’si (yarısı) bağlanır.

Aciz vesikasını ben alabilir miyim?

SORU: Çalıştığım firma finansal darboğaz yüzünden iflas erteleme davası açtı. Ancak iflas ya da erteleme kararı 1,5 yıldır çıkmadı. Sadece iflas erteleme tedbir kararı alabildiler. İşten çıkarıldık, işsizlik sigortası kapsamındayım. Şirket hiçbir şekilde ödeme yapacak durumda değil. Dolayısıyla kalan maaş ve diğer haklarım saklı duruyor. Ben Ücret Garanti Fonu şartlarına haizim ve başvurmak istiyorum. Fakat şirket hakkında icra dairesinden alınabilecek aciz vesikası ile başvurabileceğimi öğrendim. Bu vesikayı ben alabilir miyim, nasıl alabilirim?

Gökhan G.

YANIT: Ücret Garanti Fonundan yapılacak ödemeye ilişkin olarak gerekli olan işveren hakkında aciz vesikası veya işverenin hacze kabil malı bulunmadığına ilişkin haciz tutanağı için İcra Dairesine bizzat başvurabilirsiniz.

SSK prim ödemeniz emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor

SORU: Çok araştırmama rağmen soruma cevap bulamadım.18 Mayıs 1983 doğumluyum.29 Ağustos 2007 tarihinde öğretmen olarak göreve başladım. Sigortalı işe giriş tarihim 4 Ekim 2006 olup 30 gün prim ödemem var. Emeklilik yaşımda etkisi olur mu?

Nurettin BİLGİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla(9000 güne) tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 18 Mayısı 2043’de emekli olabilirsiniz.

Memuriyetten önceki bir aylık SSK prim ödemeniz sadece fiili hizmet sürenizi 30 gün artırmaktan başka yararı yok. Emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor.

Prim iadesi için emekli olunacak yaşın doldurulması gerek

SORU: Annem ile ilgili bir soru sormak istiyorum. Size annem özel bir şirkette aşçı olarak çalıştı. Fakat işyeri iflas ettiği için işsiz kaldı sigortalılık süresi 5 yıl bunun süreninin öncesi yok. Çünkü ilk defa çalışıyordu. Şimdi ise sağlık nedenlerinden dolayı çalışmayı düşünmüyor. Bu durumda ödenmiş olan primlerini toplu para olarak alabilir mi? Annemin yaşı 52

Pınar KIRANOĞLU

YANIT: Emekli olacağı yaşı doldurduğu halde, prim ödeme gün sayısı emekli olmaya yetmeyen sigortalı, talepte bulunması halinde ödediği prim kendisine iade edilir. Anneniz bugün için ödediği primi geri alamaz. Ancak 58 yaşını dolduracağı tarihte talepte bulunması şartıyla ödediği primi geri alabilir.

Ağabeyimin maaşı anneme kalır mı?

SORU: SSK emeklisi ağabeyim Nisan 2014’te vefat etti. Kendisi hiç evlenmemiş olup, annemle beraber yaşıyorlardı. Ağabeyimin maaşı anneme kalır mı? Kalırsa ne oranda kalır? Annemin başka bir gelirinin olması (kira gibi) maaş bağlanmasına engel teşkil eder mi? Ayrıca annem ağabeyimin üzerinden sağlık hizmeti alır mı?

Tahsin Çilingiroğlu

YANIT: Ana ve babaya, vefat eden 4/a (SSK)’lı çocuğundan aylık bağlanabilmesi için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin, asgari ücretin net tutarından az olması ve diğer çocuklarından kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, kendisine gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Annenize bağlanmış gelir ve aylık yoksa, her türlü geliri de asgari ücretin net tutarının (bugün için 810,70 TL) altında ise kendisine yüzde 25 oranında aylık bağlanır. Aylık bağlanması halinde, ağabeyiniz üzerinden sağlık yardımı alır.

Başlangıçtan sonraki askerlik emekli olma şartlarını değiştirir mi?

SORU: Sigortam 1 Mart 1990 tarihinde başlamakta olup, şu anda aktif olarak devam etmektedir. 7051 gün prim ödemem bulunmakta. 1993--1995 yılları arasında 19 ay süresince askerlik görevinde bulundum. Emekli olmak için 52 yaş şartlarına tabii olduğumu bilmekteyim. Yalnız şunu sormak istiyorum: askerlik borçlanmamı yatırırsam, daha erken yaşta emekli olma şansım olur mu? Eğer olur ise, ne kadar yatırmam gerekecek ve kaç yaşında emekli olabilirim?

Bahadır YILDIZ

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğin borçlanılması, emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan ve prim ödeme gün sayınızda yeterli olduğundan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Borçlanmazsanız kısmi aylık bağlanır

SORU: 1974 doğumluyum. Temmuz 1996’dan 2005 yılına kadar sigortalı çalıştım. Daha sonra yaklaşık 4 yıl Fransa ve Almanya’da çalıştım. Bu ülkeler ile ülkemiz arasında sosyal güvenlik anlaşması olduğuna göre oradaki prim kesintilerimi buradaki hizmetlerimle nasıl birleştirebilirim? Halen Amerika’da çalışmaktayım. Bu çalışmalarımı da borçlanarak Türkiye’de ne zaman emekli olabilirim?

Necmettin Bostan

YANIT: Türkiye’de emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Amerika’daki sigortalı çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz. 5825 prim günüyle, 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Fransa ve Almanya’daki çalışma sürenizi borçlanmazsanız, bu süreler emeklilik için gereken prim gün sayınızın hesabında dikkate alınır, ancak bu süreler için emekli aylığı ödenmez. Yani Fransa ve Almanya’daki prim günleriniz dahil edilerek hesaplanan emekli aylığının, Türkiye’deki prim gününüze tekabül eden kısmı, kısmi aylık olarak bağlanır.

Engelli hakkıyla emeklilikte önemli olan rapor ve vergi indirimidir

SORU: 1 Mart 1987 doğumluyum. 20 Ekim 2005 tarihinde sigorta girişim oldu. Şimdi 2500 gün prim ödemem var.  2013 de MS hastalığımdan dolayı yüzde 40 rapor aldım. Ve engelli indiriminden(vergi muafiyeti) yararlandım. Ama şimdiki işyerimde normal statüde çalışıyorum. Engelli statüsünden emekli olmam için, engelli olarak çalışmak zorunda mıyım? Raporum ve maliyeden vergi indirimini aldım.

CEVDET

YANIT: Engelli statüsünden emekli olmak için engelli statüsünde çalışmak gibi bir zorunluluk yok. Engelli şartlarıyla emekli olmak için önemli olan, işgücü kaybı raporu ve vergi indirim hakkıdır.

3 ncü derece engelli olarak emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 1900 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 20 Ekim 2025’de emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı muhtaç babaya aylık bağlayabilir

SORU: Eşim 1984 yılında yedi yıllık devlet memuru iken vefat etti. Bana ve kızıma dul ve yetim maaşı bağlandı. Eşimin babası Bağ-Kur emeklisi idi. O zaman vefat eden oğlundan maaş bağlanmayan babasına, 2014 Ocak ayından itibaren, bizden bir miktar kesilerek maaş bağlandı. Bağ-Kur emeklisi olan baba, vefat eden Emekli Sandığı mensubu oğlundan aylık alabilir mi?

Füsun Özatıcı

YANIT: Emekli Sandığı iştirakçisi olmayan, muhtaç ve 65 yaşını doldurmuş veya 65 yaşından küçük olmakla birlikte çalışarak geçimini sağlayamayacak derecede malul ve muhtaç olan babaya, vefat eden Emekli Sandığı iştirakçisi çocuğundan aylık bağlanır.

Muhtaçlık sınırı asgari ücretin net tutarı olup, kayınpederinizin Bağ-Kur emekli aylığı dahil aylık geliri asgari ücretin net tutarından az ise kendisine aylık bağlanır.

Son işyerindeki çalışma süresine kıdem tazminatı ödenir

SORU: Yaklaşık 4 yıllık sigortam mevcut. Sigortam çalıştığım iş hasebiyle yüksek prim ile ödeniyor. İlerleyen zamanda daha düşük maaş ve bundan dolayı da daha düşük sigorta primi yatırılan işlerde çalışırsam emekli maaşım ve ikramiyem son çalıştığım yere göre mi belirlenir? Yoksa yüksek prim ile düşük prim bir maaş ve ikramiye mi belirlenir?

Adem B.

YANIT: Emekli aylığınız, tüm çalışma döneminizde üstünden prim ödediğiniz kazanç tutarınızın ortalaması ile prim ödeme gün sayınıza göre belirlenecek. Bu, prim ödediğiniz yüksek kazancında, düşük kazancında emekli aylığı hesabında dikkate alınacağı anlamına geliyor.

Kıdem tazminatı ise, emekli olunurken son çalışılan işyerindeki çalışma süresi için, en son alınan brüt ücret tutarı üstünden hesaplanır. Önceki çalışmalarınız için son işveren kıdem tazminatı ödemez. Önceki çalışmalarınız kıdem tazminatını çalıştığınız işyerlerinden ayrılırken almanız gerekirdi. Tabi işten kıdem tazminatı alma şartlarıyla ayrılmanız koşuluyla.

Malulen emekli olabilir miyim?

SORU: 10 Haziran 1963 doğumluyum. 1998’in 10. ayında Bağ-Kur başlangıcım, 15 yıl kesintisiz prim ödemem var. 2013’ün 10. ayında Bağ-Kur’umu usulüne göre kapattım. “58 yaşını doldurduğumda emekli olursun” dediler. 20 Ağustos’ta ameliyat oldum, mesane kanseri teşhisi koydular. Malulen emekli olabilir miyim?

Vedat Akgül

YANIT: İyi huylu tiroid kanseri ve basit cilt kanseri dışında kalan kötü huylu kanser hastaları tanı alındıktan sonra en az 18 ay boyunca malul kabul edilebiliyorlar. 18 aylık tedavi sonrasında istenen rapora göre iyileşme söz konusu olursa malullük aylığı kesiliyor. Hastalığın iyileşmediğine ve çalışma gücü kayıp oranının yüzde 60’ın üzerinde olduğuna karar verilirse, sürekli malullük aylığı bağlanıyor.

Malulen emeklilik için gereken diğer şartları (10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim günü) sağlıyorsunuz. Maluliyet tespiti için sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak hastaneye sevkinizi isteyebilir, hastane sağlık kurulu tarafından düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulunca maluliyetinize karar verilirse, malulen emekli olabilirsiniz.

İşsizlik ödeneği açısından doğum izni kesinti sayılmaz

SORU: Şuan toplam 3 yıl içerisinde ödenmiş 772 günüm mevcut. 32.haftam olması nedeniyle doğum iznine  ayrılacağım. Doğum iznim sonrası işverenim beni işten çıkaracağını söyledi. Raporlu olduğum süre içerisinde adıma prim yatmayacağından dolayı işsizlik parası almamda bir sakınca var mıdır? 6 ay bile olsa işsizlik sigortasından faydalanabiliyor muyum? Cevap verebilirseniz sevinirim.

E.DEMİR

YANIT: İşsizlik sigortası açından son 120 gün kesintisiz prim ödenip ödenmediğinin hesabında: doğum izninde prim ödenmeyen günler, kesinti sayılmaz. İşveren haksız yere işten çıkarttığında 180 gün işsizlik ödeneği alma hakkınız var. İş akdinizin fesih edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde işverenden alacağınız “İşten Ayrılma Belgesi” ile bulunduğunuz yerdeki, Çalışma Ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne(İŞKUR) başvurmanız gerekir.

Terzi kendi söküğünü dikemezmiş

SORU: 1985 yılı Ocak ayından 1994 yılı Ekim ayına kadar sahibi olduğum kamyonda şoför çalıştırmak suretiyle nakliyecilik yaptım. Söz konusu dönemde gerek çalıştırdığım şoförün sigorta primlerini, gerekse Maliye'ye tüm vergilerimi aksatmadan ödedim. Çalıştırmış olduğum şoför benim iş yerimde hizmetini doldurarak emekli olmuştur. Ancak, söz konusu dönemde Bağ-Kur kapsamında ticari faaliyette bulunmama rağmen, maddi imkânsızlıklar nedeniyle hiç prim ödeyemedim. 1994 yılından sonra çıkan aflardan da yine maddi imkânsızlıklar nedeniyle faydalanamadım. Daha sonra da her hangi bir Sosyal Güvenlik Kurumuna girişim olmadı. Şimdi ticari faaliyet gösterdiğim dönem için Bağ-Kur'a, diğer bir ifade ile SGK'ya tescilimi yaptırıp, prim borçlarımı ödeyebilir miyim?

Ömer Çelik

YANIT: Ömer Bey, durumunuz tam “Terzi kendi söküğünü dikemez.” sözündeki gibi olmuş. Duyarlılık gösterip, yanınızda çalışan kişiyi sigortalı yapmışsınız ama kendi sosyal güvenliğinizi ihmal etmişsiniz. Mevcut yasal düzenlemelere göre, söz konusu dönem için Bağ-Kur kaydı yaptırmanız maalesef mümkün değil.

Miras kalan daire satışı gelir vergisine tabi değil

SORU: Babamdan kalan daireyi iki sene önce sattım. Satış harcından başka vergi ödemedim. Gelir vergisi borcu çıkartılacağını duydum. Bu doğru mu? Ne yapmam gerekiyor?

BAHA T.

YANIT: Miras yoluyla intikal eden gayrimenkul satışından elde edilen gelir tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi değil. Bu açıdan rahat olum. Babanızdan miras kalan ve üç yıl önce sattığınız dairenizden dolayı gelir vergisi borcu çıkartılmayacak.

İsteğe bağlı sigortalı olabilir miyim?

SORU: 29 Ocak 1962 doğumluyum. 2 Şubat 1994’de Bağ-Kur’a girdim, 31 Mart 1998’de çıktım. Şu an toplam 1842 gün prim ödemişim. Yani toplam hizmetim 5 yıl, 1 ay, 12 gündür. Şu anda eşimin işi nedeniyle ABD’de yaşamaktayım. Türkiye’ye geldiğim zaman isteğe bağlı prim ödeyeyim istedim, ilk adresim Amerika ikinci adresim Ankara gözüküyor diye “olamaz” dediler. Ben orada çalışmıyorum. Ayrıca ayrılışım sırasında bir yanlışlık yapılmış, bana 210 lira prim borcu çıkarmışlar. 1998’den itibaren 4.800 lira olmuş. Torba yasa ile  bu borç  849 liraya indi. Bunu ödeyeyim mi, bir de isteğe bağlı sigorta yaptırabilir miyim?

Zeynep Uğural

YANIT: Bazı istisnai durumlar hariç olmak üzere, isteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de ikamet ediyor olmak gerekiyor. Asıl ikametiniz Amerika’da olduğundan, isteğe bağlı sigortalı olamazsınız. Ancak Amerika’da ev hanımı olarak geçen sürelerinizi borçlanabilirsiniz.

Çıkarılan prim borcu ile ilgili yanlışlığı düzelttiremiyorsanız, borcunuzu torba yasadan yararlanarak ödemenizde yarar var.

Üniversiteyi bitiren erkek çocuğu babadan sağlık yardımı alamaz

SORU: Üniversite Lisans mezunuyum. Babam Ziraat Bankası bünyesinde görev almaktadır. Şu anda babamdan faydalanıyor gözüküyorum, Kaç yaşına kadar gelir testi yaptırmam gerekmektedir? Bilgi alabilir miyim? 18 Eylül 1991 doğumluyum.

Mehmet Kaan SAYGICAK

YANIT: Erkek çocukları 18 yaşını, orta dereceli okullarda okuyanlar 20, yüksek okulda okuyanlar 25 yaşını doldurana kadar sağlık yardımı alabiliyor. Üniversiteyi bitirdikten sonra ana veya babadan sağlık yardımı alınamıyor. Üniversiteyi bitirdiğiniz tarihten itibaren sağlık yardımını kendi genel sağlık sigortasından almanız gerekir. Prim ödeyerek mi? Yoksa prim ödemeden mi sağlık yardımı alacağınız gelir testinden çıkacak aile içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarına göre değişir. Gelir testine girmezseniz iki asgari ücret tutarı üstünden prim salınır. Biran önce gelir testi yaptırmanızda yarar var.

4500 prim günü ve 58 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz

SORU: 1978 doğumluyum. 1 Ocak 2004 tarihinde SSK girişim, 3360 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum, maaş ne zaman bağlanır? 3600 günle veya 4500 günle de emekli olma hakkı kazanabilir miyim?

Fulya Es

YANIT: Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden sonra olduğundan 3600 prim günüyle emekli olamazsınız. Ancak 4500 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Torba yasa sigortalılığı durdurulanlara yeni hak getirdi

SORU: Babam 1997 Bağ-Kur girişli. Fakat hiç ödemesi yapılmamış. Torba yasa ile ilgili geriye dönük borç ödemesi yapılabiliyor mu? Ne zaman emekli olabilir?

ARSLAN

YANIT: Torba yasa değiştirilmeden çıkarsa, anneniz gibi sigortalılık süresi durdurularak prim borçları silinenlere, eski usule göre hesaplanacak prim borçlarını Torba Kanun kapsamında ödeyerek sigortalılık sürelerini kazanma imkânı getirdi. Babanızın doğum tarihini ve halen Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyetinin devam edip etmediğini bildirmemişsiniz. Babanız, Bağ-Kura en az 15 tam yıl(5400 gün) prim ödemesi şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte yaş haddinden emekli olabilir.

Sigortalı çalışırsam yetim aylığım kesilir mi?

Soru: 22 yaşındayım. AÖF’de okumaktayım. Babam 4 Ocak 2012’de vefat etti. Hem sigortalı bir işte çalışıp hem de yetim aylığı alabilir miyim? Annem ve kız kardeşim babamdan aylık almaktalar. Yetim aylığı alamazsam, benim hakkım annem ve kardeşime devredilir mi?

Sercan Akbulut

YANIT: Babanızın sigortalılık statüsünü belirtmemişsiniz. Babanız Emekli Sandığına tabi idiyse, sigortalı çalışmaya başlamanız halinde yetim aylığınız kesilmez. SSK veya Bağ-Kur sigortalısı idiyse sigortalı çalışmaya başlamanız halinde yetim aylığınız kesilir. Hak sahibi kimselerin aylıkları, hak sahibi iki kişi olması halinde alt sınır aylığının yüzde 90’ından az olamıyor. Anneniz ile kız kardeşinizin aylıkları toplamı alt sınır aylığının yüzde 90’ından az ise sizin maaşınızın kesilmesi halinde aylıklarında bir miktar artış söz konusu olabilir.

Emekli olursam işsizlik ödeneğim kesilir mi?

SORU: İşsizlik ödeneği almaktayım. Emekli olmayı düşünüyorum. Emekli olursam işsizlik ödeneğim kesilir mi? Ne yapmam gerekli?

Volkan Genç

YANIT: İşsizlik Sigortası Kanununun 52. maddesine göre, işsizlik ödeneği almakta iken herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı aldığı tespit edilen sigortalı işsizlerin işsizlik ödenekleri kesilir. Buna göre ya emekliliğinizi işsizlik ödeneği süreniz bitene kadar ertelemeniz ya da emekli aylığınız bağladığında işsizlik ödeneğinizi kestirmeniz gerekiyor.

SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak 1978 doğumluyum. 1997-2003 yılları arasından SSK ya 1300 gün prim ödedim. 2003 yılından sonra ise 11 yılda emekli sandığına prim ödemem var. Şu anda çalışmıyorum. Nasıl emekli olabilirim? İşyeri açmayı düşünüyorum. Ne kadar süre Bağ-Kur primi yatırmam gerekiyor?

Halil ÇORUH

YANIT: Sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2035’de emekli olabilirsiniz. (1997 deki başlangıcınız 23 Mayıs 1997 den önceki bir tarih ise 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte )

Bağ-Kura 3740 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2036’da Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurlular ve 8 Eylül 1999 dan sonra SSK’lı olanlar 3600 günle emekli olamıyor

Soru: 28 Eylül 1961 doğumlu bayanım.25 Mart 2008 de Bağ-Kurlu oldum, primlerimi düzenli ödüyorum. Bir yardım derneği adına satış yaptığımız küçük bir çerez standımız var ve gerçek usulde vergi mükellefiyim. Öğrenmek istediğim konu 3600 prim günümü 25 Mart 2018 tarihinde doldurduktan sonra 58 yaştan dolayı emekli olabilir miyim? Prim günümü doldurup 59 yaşından gün aldığımda bu işlem gerçekleşebilir mi? Bu standımı şimdi devlet hastanesinde taşeron firma da sigortalı çalışan kızımın üzerine devredip, onun çalışanı olarak sigortalı olabilir miyim? Bunun sigortalı olarak emekliliğime yararı olur mu? Ayrıca kızım 1 Mayıs 2005 tarihinden itibaren sigortalı ve 15 Ekim 1985 doğumlu ne zaman emekli olabilir? Şu anda çalışmasından dolayı devir işleminden kendisine bir zararı dokunur mu?  Ayrıca ona vergi veya sigorta primi yönünden yük getirir mi? Çıkacak olan torba yasasıyla 1980 ve 1985 tarihli iki doğumu borçlanabilir miyim? Eğer borçlanma kabul edilirse emekli tarihine ne katkısı olur, geriye ne kadar prim günüm kalır. Eğer bir şekilde ödemelerden vazgeçmem halinde ödemiş olduğum primleri geri alma şansım var mıdır? Ne yapabilirim?

C.İÇİNAK

Cevap: 3600 günle emekli olma hakkınız yok. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için, 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim öderseniz priminizi 15 tam yıla tamamlayacağınız 25 Mart 2023’de Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kurdan daha erken emekli olacağınızdan, SSK’ya geçmenize, dolayısıyla işyerinizin kızınıza devrine gerek yok.

Torba yasada sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumların borçlanılmasına izin veren düzenleme yok. Maalesef başlangıçtan önceki iki doğumunuzu borçlanamazsınız.

Kızınız emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Toplam 7000 gün prim ödemiş olması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Aranan yaşı doldurduğu halde emekli olacak kadar primi olmayanlar, ödedikleri primi geri alabiliyor. Faaliyetinize son vermiş olmanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihten itibaren talep etmeniz halinde ödediğiniz primleri “toptan ödeme” adı altında geri alabilirsiniz.

Oğlunuz 4500 prim günüyle 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilir

SORU: Oğlum 2 Nisan 1980 doğumlu olup, sigorta başlangıç tarihi 14 Haziran 2000’dir. Bugüne kadar 264 gün prim ödemesi var. Şu anda İngiltere’de bulunmaktadır. Bu ülkede kesintisiz prim öder ve Türkiye’deki hizmetleri ile birleştirilirse kaç günle ve hangi yılda emekli olabilir?

Salih Arslan

YANIT: Oğlunuz 7000 prim günü ve 60 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanır. Buna göre en az 4500 prim günüyle 60 yaşını dolduracağı 2 Nisan 2040’da emekli olabilir. Prim gününü tamamlamak için İngiltere’deki çalışma sürelerini borçlanabilir.

Engelli hakkından yararlanmak için vergi indirimi de gerek

SORU: 16 Mart 1969 doğumlum. Sigorta başlangıç tarihim 9 Aralık 1989 olup, bu tarihten itibaren sigortam devam etmektedir. İşe girmeden önce yüzde 41 rapor aldım. İşbaşı yaptıktan sonra işyeri beni tekrar hastaneye gönderdi ve buradan da yüzde 25 rapor verildi. Şimdi sizlerden ricam, benim bundan sonra tekrar hastaneden rapor almam gerekiyor mu? Yoksa önceki aldığım 41 sakatlık raporu geçerli mi? Normal şartlarda olursa kaç yılında emekli olurum. Bu konuda bilgilendirirseniz sevinirim.

Mustafa

YANIT: Engelli hakkıyla emekli olabilmek için hem yüzde 40’ın üstünde rapor hem de vergi indirim hakkı almanız gerekiyor. Vergi indirim almak için sevk edilen hastaneden yeni rapor almanız lazım.

Normal şartlarda emeklilik için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 16 Mart 2021 de emekli olabilirsiniz.

Düzeltilmiş yaşınız emeklilikte dikkate alınmaz

SORU: 17 Ocak 1990 tarihinde, 20 Eylül 1972 olan doğum tarihimi mahkeme kararı ile 20 Eylül 1970 olarak değiştirdim. Yaş düzeltmesinden önce 1 Aralık 1989 tarihinde SSK’ya 30 gün pirim yatırdım. e-devlet sayfamda 1970 doğumlu görünüyorum. Bu tarihten sonra SSK’ya ödeme yapmadım. 25 Eylül 2000 Bağ-Kur başlangıcıyla kesintisiz 14 yıl 9 ay 4 gün ile toplam 5389 gün primim var. 16 Ağustos 2013’de tekrar SSK’ya geçip başlangıcım olan 30 gün de dahil 436 gün SSK prim günüm var. Toplam sigorta primim 5820 güne ulaştı ve halen devam ediyorum. Emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim?

Ayhan Meşe

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü, 52 yaş ve Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartını yerine getirip, 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınız yaş düzeltmesi emeklilikte dikkate alınmaz. İlk defa sigortalı olduğunuz tarihte nüfusta kayıtlı olan 20 Eylül 1972 tarihi dikkate alınır. Buna göre de 52 yaş şartını 20 Eylül 2024 tarihinde yerine getirmiş olursunuz.

Hizmet tespit davası için 5 yıl içinde dava açmak gerekiyor

Soru: 1 Ocak 1976 doğumluyum. 1 Ekim 1991 de sigorta numarası aldım. Yalnız o tarihte yaşım 16’dır ve çıraklık sigortası yapılmış. O tarihte ki primlerim gözükmüyor. 1 Mart 1994 tarihinde 4 ay çalışmış olduğum şirket sigorta göstermemiş. Bunu nasıl yaparım mahkemeye versem kazanabilir miyim?

Cengiz ALTUN

Cevap: Sorunuzun içinde birden çok soru var.

1) Çırak sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmez. Bu nedenle priminizi göremiyorsunuz. Ancak bu dönemde çırak sigortası nedeniyle alınan sigorta sicil numarası ve sicil kartı emekli olana kadar kullanılır.

2) 1994 de çalıştığınız işyeri, girişiniz ve çalışma sürenizi bildirmemişse, işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış durumda. Davada açsanız da sonuç elde edemezsiniz.

Borçtan kurtulmanın yolu öğrenci olduğunuzu belgelemeniz

SORU: GSS borcum olduğunu tesadüfen öğrendim. 2012 yılında öğrenci olduğum 7 ay süresince bana prim borcu çıkartılmış. Faizlerde üzerine eklenince 1.200 TL civarlarında rakamlara gelmiş. Geçmiş döneme ait öğrenci belgesi almam mümkün değil. Bu borçtan kurtulmak için ne yapmalıyım?

Cihan Doğan

YANIT: Geçmişe dönük öğrenci belgesi alamasanız da o dönemde öğrenci olduğunuza dair belge alabileceğinizi düşünüyorum. Alacağınız bu belgeyi SGK’ya ibraz ederek genel sağlık sigortası prim borcunuzu sildirebilirsiniz. Borcunuzu sildirebilmeniz için borcun ilgili olduğu dönemde öğrenci olduğunuzu belgelemeniz gerekiyor.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 1967 doğuluyum  1986 yılının  11 ayında sigortalı oldum 1987 yedi yılında askere gittim şuanda 7234 gün ödenmiş pirimim var  ne zaman emekli olurum

Mehmet Yılmaz

YANIT: Sigorta başlangıcınızı ay olarak vermişseniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. 1986 yılının Kasım ayının 23 ünden önce sigortalı olmuşsanız, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2016 da 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 23 ünden sonra sigortalı olmuşsanız, 50 yaşı doldurmanız gerek.

Beş yıl içinde dava açmanız gerekiyordu

SORU: 1981 doğumluyum. 1997 Eylül ayında okul stajından sigorta girişim var, fakat prim başlangıcım 24 Kasım 2003. 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününden yararlanıp tazminatımı almak istiyorum, fakat SGK primlerim 2003 yılından başladığı için bu belgeyi veremiyoruz diyor. 1998 Haziran ayında mezun olunca bir akrabamın yanında 1 yıl kadar çalıştım, fakat bizim sigorta yapması için bir talebimiz olmadı, onunda işine geldi sigorta yatırmadı. Akrabamı mahkemeye versem davayı kazanır ve SGK’dan bu belgeyi almaya hak kazanır mıyım?

Şaban Apaydın

YANIT: İşe giriş bildirgeniz verilmemiş olduğundan, hizmet tespit davasını çalışmanızın sona erdiği tarihi izleyen yılbaşından itibaren 5 yıl içinde açmanız gerekiyordu. Beş yıllık zamanaşımı süresi dolduğundan, hizmet tespit davası açamazsınız.

İlk defa Sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı olanlar malulen emekli 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar 3600 günle emekli olamaz

SORU: 1957 doğumlu annemin 1 Aralık 2000 tarihli sigorta başlangıcı var. Acaba 3600 gün emeklilikten faydalanabilir mi, faydalanabilirse ne zaman?

HARUN

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanların 3600 günle emekli olma hakkı bulunmuyor. Anneniz, SSK’da prim ödemesini 7000 güne tamamlayacağı tarihte veya 4500 gün prim ödememiş olması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Aralık 2025’de emekli olabilir.

Bağ-Kurda ise yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Son 1260 gün primini isteğe bağlı ödemek şartıyla toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilir.

Annemin vefatı ile ilgili cenaze masraflarını alabilir miyim?

SORU: Babam 1969'da vefat edince, anneme Emekli Sandığı'ndan "dul ve yetim" maaşı bağlandı. Annem 27 Mayıs 2014 tarihinde vefat etti. Emekli Sandığından cenaze masrafı talep edebilir miyiz? Nasıl bir yol izlememiz gerekir?

Latif Çiçek

YANIT: Cenaze ödeneği veya ölüm yardımı, Emekli Sandığından aylık alan emekli memurların sadece kendilerinin ölümleri halinde yapılan bir ödeme olup, babanızdan dul aylığı almakta olan annenizin vefatı dolayısıyla cenaze masrafı ödenmez.

İlk defa Sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı olanlar malulen emekli olamıyor

SORU: 1997 yılında 2 kez beyin ameliyatı oldum. 1999 yılında da burun ameliyatı. Sigorta başlangıcım 1997 yılında. 2005 yılında da çiftçi Bağ-Kurlu oldum. SSK ya 1300 gün prim ödemem ve Bağ-Kurada 70 ay borcum var. Bağ-Kur prim borcunu ödersem malulen emekli olabilirmişim. Askerlikten de muafım. GATA askerlik yapmama onay vermedi. Askerlikten muaf tutuldum. Bu arada heyet raporum oranı yüzde 65’dir. Malulen emekli olabilir miyim?

Volkan AYAR

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu gerekiyor. Ayrıca ilk defa sigortalı olunduğu tarihte rahatsız veya hasta olmamakta şart. Şayet 1997’de, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihe, rahatsızlığınız veya hastalığınız yoksa, prim borcunuzu ödemeniz ve alacağınız rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu maluliyetinize karar verirse malulen emekli olabilirsiniz.

SSK statüsünden emekliliğin yolu nedir?

SORU: 4 Mayıs 1966 doğumluyum. 2 Kasım 1989’da avukatlık topluluk sigortasına girdim. 8 ay askerlik haricinde primlerimi hep ödedim. Askerlik bedelini ödememin yararı olur mu? Son 4-5 yıldır topluluk sigortası yerine Bağ-Kur’lu sayıldığımızdan SSK’lı emekliliğin yolu nedir?

Ceyhun Barlas

YANIT: Askerlik sürenizi borçlanmazsanız 52, borçlanırsanız 51 yaşınızı doldurduğunuzda Bağ-Kur statüsünden emekli olursunuz. SSK statüsünden emeklilik için askerlik sürenizi borçlanmanız gerekmiyor, ancak en az 1260 gün SSK kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

Başlangıç kişileri emekli eden sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür

SORU: 10 Ekim 1972 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Haziran 1996, SSK prim yatış tarihim 6 Temmuz 1997’dir. Askerliğimi 1992’de yaptım. 3230 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

DANACI

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür. Bu açıdan sigorta başlangıç tarihiniz 6 Temmuz 1997’dir. Askerlik sürenizin 50 gününü borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 2545 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2030 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Aradaki sürenin primlerini ödeyebilir miyiz?

SORU: Eşim 1997 yılında bir şirkette bir yıl kadar şirket müdürü olarak görev yaptı. Ben de devlet memuru olduğum için o tarihte Emekli Sandığı güvencesinde bulunmasının daha uygun olduğunu düşünerek SSK’ya girmesini istemedik. Eşim 1963 doğumlu. 4 aydır sigortalı olarak bir işyerinde çalışmaya başladı. Aradaki sürenin primlerini ödeyebilir miyiz?

Suat Yavuz

YANIT: Aradaki (sigortasız geçen) sürelerin primlerini ödeyemezsiniz. Eşinizin 1997’deki çalışması karşılığında prim ödemesi (sigorta başlangıcı) varsa, 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda; yoksa 7000 prim gününü tamamladığında ya da 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir.

Eşim üzerinden sağlık yardımı alabilir miyim?

SORU: Eşim 16 Ağustos 1971 doğumlu. 90’lı yılların başlarında SSK’lı olmuş ve toplam 1 yıl sigortalılığı var. Daha sonrasında hiç çalışmadı. Evlendik, bir çocuğumuz oldu. İki emekli maaşımız olsun da ileride geçim sıkıntısı çekmeyelim diye eşim tekrar sigorta primi ödemek istiyor. 43 yaşında tekrar sigortalılığa dönecek olursa, prim gün sayısı ve emeklilik yılı bakımından en uygun seçenek (en kısa sürede en düşük primle emeklilik) hangisi olur? Bir işyerinde çalışmadığına göre isteğe bağlı sigortalılığa mı başvurmalıdır? Ben de şu anda bir işyerinde çalışmıyorum. Eşim isteğe bağlı sigortalı olursa onun üzerinden sağlık hizmeti alıp GSS primi ödemeyi bırakabilir miyim?

Murat Yıldırım

YANIT: Eşiniz 5375 prim gününü tamamladığında veya 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK); 5400 prim günüyle 56 yaşını doldurduğunda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir. Son 2520 günlük prim ödemesi daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık statüsünden, yine o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olur.

Bir işyerinde 4/a kapsamında çalışması söz konusu olamayacaksa, primlerini isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyebilirsiniz. Bu durumda eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilir ve GSS primi ödemeyi bırakabilirsiniz. Ayrıca eşiniz iki yıl (720 gün) doğum borçlanması yapabilir.

49 yaşınızı dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU: Ağustos-1987- Aralık 1989 tarihleri arasında Sigortalı olarak 450 (Dörtyüzelli) gün çalıştım. 26 Ocak 1990 tarihinden bu güne kadar da bir fiil Devlet Memuru olarak görev yaptım. Ayrıca 5 Eylül 1985-5 Mart 1987 tarihleri arasında yapmış olduğum askerlik hizmetini de (18-Ay) borçlanarak ödedim. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim?

Kemal SÖYLEMEZ

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 49 yaş şartlarında tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Fiili hizmet süreniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Evli kız çocuğuna babasından aylık bağlanmaz

SORU: Emekli Sandığından emekli olan eşimle evliyim. Herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışmadım. SSK'ya tabi olarak vefat eden babamdan yetim aylığı alabilir miyim?

Hülya Solmaz

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmamanıza, buralardan gelir veya aylık almıyor olmanıza rağmen, evli olduğunuzdan babanızdan aylık bağlanmaz. Ancak Allah geçinden versin, eşinizin vefatı halinde babanızdan aylık bağlanması söz konusu olabilir.

Primi 3600 güne tamamlayıp 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 15 Nisan 1964 doğumluyum. 1 Mart 1994 sigorta girişim var. Şu an 524 gün sigortalıyım. 10 Haziran 2011 tarihinde tarım Bağ-Kuruna geçiş yaptım. 1 yıl 8 ay 5 gün Bağ-Kur yatırdım. 14 Şubat 2013 'de çalıştığım iş yerinden dolayı Bağ-Kuru dondurdum. Şu an SSK’lı olarak çalışmaktayım. Ne zaman emekli olurum?

MURAT

YANIT: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 gün primi sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla, toplam 2485 gün daha prim ödeyerek toplam priminiz 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 15 Nisan 2024’de emekli olabilirsiniz.

Başlangıçta bir gün emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: Babamın doğum tarihi 1 Aralık 1969, sigorta başlangıç tarihi 1988, 1 Haziran 1985 de yaptığı 550 gün askerliğini borçlanarak bedelini ödedi. Prim günü 9000 gün diğer sandıklarla birlikte. Emeklilik tarihi ne zaman geliyor? 

Emre AYDOĞAN

YANIT: Babanız son 1260 gün primini SSK’ya ödemişse SSK’dan emekli olacak. Babanızın sigorta başlangıcını tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceği yerde, sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Babanız süre ve prim ödeme şartlarını sağlamış. Sigorta başlangıç tarihi 3 Mayıs 1988 den önceki bir tarih ise 49 yaşını dolduracağı 1 Aralık 2018’de, sonraki bir tarih ise 50 yaşını dolduracağı 1 Aralık 2019 da emekli olabilir.

Eşime babasından aylık bağlanabilir mi?

SORU: Eşim SSK emeklisidir. Şu anda ev hanımı ve çalışmıyor. 2013 Haziran ayında babasını kaybetti. Babası Emekli Sandığı emeklisi idi. 19 Ekim tarihli gazete yazınızı okudum. Eşime de babasından aylık bağlanabilir mi? Baba vefat ettiğinde SGK’ya müracaat ettik, gerekli evrakları gönderdik ancak bir cevap alamadık. Söylentiler "alamazsınız" yönünde.

Haldun Kırıkoğlu

YANIT: Emekli Sandığından kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için aranan asli şart kendisinden aylık bağlanacak anne ve/veya babanın ölüm tarihinde evli bulunmamak olarak belirlenmiştir. Anne ve/veya babanın ölüm tarihinde evli olmaları sebebiyle aylık bağlanmamış olan kız çocukları, daha sonra boşanmaları veya dul kalmaları halinde aylık bağlanmasına hak kazanmaktadırlar. Yazmaya elim varmıyor ama eşinize babasından, boşanmanız veya Allah geçinden versin vefatınız halinde (Emekli Sandığına tabi çalışmıyor veya emekli değilseniz) ancak aylık bağlanır.

Destek primine tabi çalışan emekli iş görmezlik ödeneği alabilir mi?

SORU: 2004 yılında SSK’dan emekli oldum. Ancak geçinemediğimden 2012 yılından beri destek primine tabi olarak çalışmaya devam ediyorum. İşverene ve birkaç kişiye sormama rağmen cevap alamadım. Hastalanıp rapor almam halinde geçici iş görmezlik ödeneği alabilir miyim?

Hamit ÇAYIR

YANIT: Sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışırken, iş kazası geçirmeniz halinde geçici iş göremezlik ödeneğinden faydalanabilirsiniz. Hastalık nedeniyle aldığınız rapor neticesinde geçici iş görmezlik ödeneği alamazsınız.

4/a statüsünden emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: 18 Ağustos 1969 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Haziran 1991, prim toplamım 1260 gün. 17 Kasım 1999 ile 22 Mayıs 2012 tarihleri arasında Bağ-Kur’lu olarak devam ettim. Toplam 12 yıl 5 ay (4470 gün) prim ödedim. 4/a statüsünden emekli olmak istiyorum, nasıl bir yol izlemeliyim? Diğer alternatifler var ise belirtir misiniz?

Atilla Tokel

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü, 53 yaş ve Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. Prim gününüz yeterli olmakla birlikte son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartı gereği 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 53 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a statüsünden emekli olursunuz. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptıysanız, 10 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde emeklilik yaşınız 52’ye iner ve bir yıl erken emekli olursunuz. Diğer alternatif olarak bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Emekli olma şartlarını SSK’da başlangıç tarihi, Bağ-Kur ödenen prim belirliyor

SORU: Abim Ağustos 1963 doğumlu. Kasım 1989 sa SSK lı olup 10 gün prim ödemiş. Daha sonra 1991 ten beri Bağ-Kur primi yatırdı. Arada geçen günler boş.

Emekli olurken SSK’lı olduğu 10 gün göz önünde bulundurulursa, bu yıl Kasımda emekli olabilecek. Ama SGK’da sorduğu biri, Bunun göz önünde bulundurulmayacağını söyledi.

Ve Bağ-Kura göre  2016 Nisanda emekli olabileceğini  söylemiş. Size göre doğrusu hangisi?

Mesut Erkan AKDENİZ

YANIT: Emekli olma şartlarını SSK’da sigorta başlangıç tarihi, Bağ-Kurda 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle prim ödeme gün sayısı belirliyor. SGK’dan Nisan 2016 da emekli olabileceği söylendiğinde göre abinizin Bağ-Kur başlangıç tarihi 10 Nisan 1991 olmalı. Bu başlangıca göre abiniz emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden prim öderse, SGK’nın da belirtildiği gibi primini 25 tam yıla tamamlayacağı 1 Nisan 2016 da emekli olabilir.

Abinizin askerlik durumu hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen Bağ-Kur başlangıcından önce 18 ay askerlik yaptı. Askerlik süresini borçlanması halinde, emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olur. Ve primini 25 tam yıla tamamlayacağı 1 Ekim 2014 de emekli olabilir.

SSK borcu için Torba Yasa’dan nasıl yararlanabiliriz?

SORU: SGK Ordu İl Müdürlüğüne gittik, bize 12 bin TL borcumuz olduğunu söylediler. Biz bunun 6 bin TL’sini ödedik, sonradan bize 6 bin TL faiz borcu çıkardılar. Bununla ilgili Torba Yasadan nasıl yararlanabiliriz?

Naim Biçer

YANIT: Çok sınırlı bilgi verdiğinizden, ancak genel olarak bilgi verebilirim. 2014 Nisan ve önceki aylara ilişkin olup 11 Eylül 2014 tarihinden önce tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan SSK ve Bağ-Kur primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, genel sağlık sigortası primi gibi prim borçları ile bunların faizleri yeniden yapılandırma kapsamında.

Borcunuz Torba Yasa kapsamında ise borcunuzun yapılandırılması için 2014 Aralık ayı sonuna kadar, sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor. Borcunuzun gecikme cezası ve gecikme zammı silinip, yerine ÜFE/Yİ-ÜFE aylık değişim oranına göre hesaplanacak tutarı 2015 Ocak ayı sonuna kadar ödeyebileceğiniz gibi, ilk taksiti 2015 Ocak ayında olmak üzere, ikişer ayda bir 18 eşit taksitte ödeyebilirsiniz.

Taksitle ödemeyi tercih etmeniz halinde, söz konusu tutar; altı eşit taksit için yüzde 5, dokuz eşit taksit için yüzde 7, oniki eşit taksit için yüzde 10, onsekiz eşit taksit için yüzde 15 oranında artırılacak.

İsteğe bağlı prim günleri emekli olurken birleştirilir

SORU: Eşim 18 Şubat 1976 doğumlu, 1 Temmuz 1990 sigorta girişli. 1994 yılına kadar 300 gün, 2010 yılından bu güne kadarda 1370 gün primi bulunmakta. Şubat 1996’dan itibaren 19 ay isteğe bağlı sigortası var. İsteğe bağlı sigortası hizmet dökümünde görünmüyor, ne yapmalıyız? 2000 yılında ikiz çocuklarımız oldu, doğum borçlanması yapabilir miyiz? 3600 günden veya normal şartlarda ne şekilde emekli olabilir?

İlker Atam

YANIT: Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 47 yaş; yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi. Buna göre, 5450 prim günüyle 47 yaşını doldurduğunda normal, 3600 prim günüyle 58 yaşını doldurduğunda yaştan emekli olmaya hak kazanır.

İsteğe bağlı prim ödemeleri, emekli olurken diğer hizmetleri ile birleştirilir. Ancak prim ödeme makbuzlarını saklamanızda yarar var. İkiz çocuklar için tek borçlanma yapılabiliyor. Eşiniz iki yıl (720 gün) doğum borçlanması yapabilir.

5900 gün prim ödeyip 57 yaşı dolduracaksınız

SORU: 9 Ocak 1978 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Nisan 1998’dir. 4200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Cem KAYA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 1700 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 9 Ocak 2035 de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması ile kazanılan süre son yedi yılda sayılmaz

SORU: 10 Ağustos 1963 doğumlu bayanım. SSK’lı olarak ilk işe girişim 15 Aralık 1989  olup toplam olarak SSK ya(4a) 110  gün prim ödedim. 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kurum (4b) var. Tarım Bağ-Kuruna da toplam 4473 gün prim ödedim. 1 Şubat 2013 tarihinden beri SSK’lı ( 4a ) olarak çalışmaktayım.  Şu anda 1 Şubat 2013 tarihinden bugüne kadar  510  gün (4a) prim ödemem var. 1991 doğumlu çocuğumu borçlansam SSK’dan (4a) emekli olabilir miyim? Veya hangi şartlarda ne zaman emekli olabilirim?

B. ARSLAN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. SSK şartlarıyla emekli olmak için, sigortalı çalışarak 750 gün daha prim ödeyerek Tarım Bağ-Kurundan sonra SSK’ya ödediğiniz 510 gün primi 1260 güne tamamlamanız gerek.

SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş ve süre sorununuz olmadığından, son yedi yıl kuralı gereği priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Ekim 2016 ayı sonunda)

Doğum borçlanmasıyla kazanacağınız süre doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreye mal edildiğinden son yedi yıla sayılmaz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan doğum borçlanmasına gerek yok.

Şirketin GYO'ya dönüşümü

SORU: Şirketimizin, gayrimenkul yatırım ortaklığına (GYO) dönüşümü sırasında sahibi olduğu gayrimenkullerin değerlenmesi sonucunda oluşacak farkların vergi mevzuatı karşısındaki durumu nedir?

Filiz ULUÇ – İstanbul

YANIT: Gayrimenkul yatırım ortaklığına dönüşüm nedeniyle ilgili mevzuata göre yapılan değerlemelerden kaynaklanan olumlu veya olumsuz farkların, kurum kazancına dahil edilip vergilendirilmesi söz konusu değildir (GİB. İst.VD. Bşk.'nın 25.04.2012 tarih ve KVK 6-1450 sayılı özelgesi de bu yöndedir).

SGK’nın yetim maaşı bağlaması gerekmez mi?

SORU: Emekli Sandığı emeklisiyim. Rahmetli babam Bağ-Kur emeklisi. Üvey annem bu sene vefat ettiği için bende bekâr olduğumdan dolayı babamın maaşının bana ödenmesi için SGK’ya başvurduğumda olumsuz yanıt aldım. 10 Ekim 2014 tarihli köşe yazınızda bunun olabileceğini yazmıştınız. Yasalar gereği SGK’nın bana yetim maaşı  bağlaması gerekmez mi?

Semia Aykanat

YANIT: Vefat eden Bağ-Kur emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmıyor, sosyal güvenlik kanunları kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Kendi çalışmanızdan dolayı Emekli Sandığı statüsünden emekli aylığı aldığınızdan, Bağ-Kur emeklisi olan vefat etmiş babanızdan yetim aylığı bağlanmaz. 10 Ekim tarihli Sözcü’de yayımlanan sorudaki bayan gibi babanızı Emekli Sandığı emeklisi, siz SSK veya Bağ-Kur emeklisi olsaydınız o zaman babanızdan yetim aylığı bağlanırdı.

SGDP’ye tabi çalışmam için ilave aylık ödenmesi gerekmez mi?

SORU: Emekli Sandığı emeklisi olarak 1 Nisan 1989-1 Ekim 2003 arasında özel bir şirkette çalıştım ve SSK primlerimi çalıştığım şirket ödedi. 1 Ekim 2003-30 Nisan 2010 tarihleri arasında yine aynı şirkette serbest meslek erbabı müşavir olarak görev aldım. Bu dönemde Bağ-Kur kapsamındaki çalışmam için soysal güvenlik destek primi ödedim. Görüldüğü üzere emekli olduktan sonra SSK'lı olarak 14 yıl 6 ay, Bağ-Kur'lu olarak da 6 yıl 7 ay SGK'na aralıksız prim ödemiş oldum (toplam 21 yıl 1 ay). Emekli Sandığı emekli maaşımın dışında, SSK ve Bağ-Kur'lu olarak geçen hizmetimin ve prim ödememin karşılığı olarak SGK'nın bana bir ilave emekli maaşı ödemesi gerekmez mi? Gerekiyorsa, ne yapmam lazım?

Ramazan Tarhan

YANIT: Kanun hükümlerine göre, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışılan süreler, sigortalılık süresinden sayılmıyor, hizmet birleştirmesine ilişkin kanun hükümleri uygulanmıyor, toptan ödeme yapılmıyor, ikinci bir aylık bağlanmıyor. Ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneği ödenmesini sağlıyor. Bu nedenle de SGDP’ye tabi olarak çalıştığınız süre için ilave bir aylık bağlanması söz konusu değil.

Başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor

SORU: 23 Temmuz 1970 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Şubat 1985’dir. Fakat SGK da 1988 olarak görünüyor. Bu emekli olma şartlarını değiştirir mi? Çünkü 1988’de 18 yaşında oluyorum. Ne zaman emekli olurum?

Hakan YILMAZ

YANIT: Emekli aylığını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödenen gündür. Şayet girişiniz 1985 de yapılmış, ancak çalışma süresi bildirilmemişse başlangıç sayılmaz. Başlangıcınız 1988 de adınıza ilk defa çalışma süresi bildirilen gündür. Başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1988 den önceki bir tarih ise 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 23 Temmuz 2020 de, sonraki bir tarih ise 5450 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 51 taşınızı dolduracağınız 23 Temmuz 2021 de emekli olabilirsiniz.

Evli kız çocuğuna yetim aylığı bağlanmaz

SORU: İşçi emeklisi ölen bir babanın emekli maaşı, çalışan memur  ile evli kızına bağlanabilir mi?

SULTAN

YANIT: Evli kız çocukları ana veya babalarından dolayı yetim aylığı alamıyor. SSK, memur ile evli kız çocuğuna babasından dolayı aylık bağlamaz.

Torba Yasa Bağ-Kur prim borcunu siliyor mu?

SORU: 1981 sigorta girişliyim. Toplam gün sayım 4830. 1998’de Bağ-Kur girişim, 1410 gün öndenmiş Bağ-Kur primim var. Bağ-Kur’a prim borcum ise 825 gün. İkisinin birleşiminden sonra 1260 gün aktif olarak sigortam var. Toplam ödenmiş gün sayısı 6250. Emekli olabilmek için 825 gün Bağ-Kur prim borcumu ödemek zorunda mıyım? Torba Yasa bu prim borcunu siliyor mu?

Cemal Güler

YANIT: Beklenti, belli bir süreyi aşan Bağ-Kur prim borçlarının silinmesi olmakla birlikte, Torba Yasa’da yer almadı. Dolayısıyla emekli aylığınızın bağlanabilmesi için Bağ-Kur prim borcunuzu ödemeniz gerekiyor. Yeni bir Torba Yasa ile ilgili çalışmalar var. Kesin olmamakla birlikte, Bağ-Kur prim borçlarının silinmesi ile ilgili düzenleme yapılması söz konusu olabilir.

Kesin dönüş ne anlama geliyor?

Soru: 13 Eylül 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ekim 1983’dür. 11 yıldan beri İrlanda’da yaşıyorum. 2009 yılında yurtdışından emekliliğe başvurdum. Bana kesin dönüş şartı gösterdiler. Acaba şartlarda bir değişiklik oldu mu? Veya kesin  dönüş yapmadan emekli olabilir miyim? Geriye dönük borçları ödeyerek.

M.Hakan GENC/İRLANDA

YANIT: Yurtdışı çalışma süresinin borçlanılarak emekli aylığı bağlatmak için aranan şartlardan birde yurda kesin dönüş şartıdır. Bu şartı sürekli Türkiye’de ikamet etmek gibi algılamamak gerekiyor. Çünkü buradaki kesin dönüş, çalışılan ülkeden ikamete dayalı olarak, “sosyal sigorta ödeneği” veya “sosyal yardım ödeneği” almamak anlamına geliyor. Bu ödenekler ikametgâhın Türkiye’ye taşınması halinde kesilmekte. Ancak, Türkiye’ye giriş yapıp, emekli aylığı bağlattıktan sonra, yurtdışı çıkmak hatta orada ikamet etmekte mümkün.(çalışmamak şartıyla)

Yurtdışı çalışma süresi ile emekliliği hak ediyorsanız. Belirttiğimiz gibi İrlanda’da çalışmamak, sosyal sigorta veya sosyal yardım ödeneği almamak şartıyla Türkiye’ye giriş yapıp, emekli aylığı bağlattıktan sonra tekrara İrlanda’ya dönebilirsiniz.

Annem Bağ-Kur emeklisi babasından aylık alabilir mi?

SORU: 10 Ekim 2014 Cuma günkü yazınıza istinaden danışmak istediğim bir konu var. Şöyle ki; annem Emekli Sandığından, vefat eden babamız SSK’dan emekli. Kız kardeşim, ben ve annem, babamdan olan maaşı 3 eşit şekilde alıyoruz. Sizin bu yazınıza istinaden, annem dul olduğundan, Bağ-Kur emeklisi olan babasından da maaş alabilir mi?

Burcu Yarar

YANIT: Vefat eden Bağ-Kur emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmıyor, sosyal güvenlik kanunları kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Anneniz kendi çalışmasından dolayı Emekli Sandığı statüsünden emekli aylığı aldığından, Bağ-Kur emeklisi olan vefat etmiş babasından yetim aylığı alamaz. 10 Ekim tarihli Sözcü’de yayımlanan sorudaki bayan gibi babası Emekli Sandığı emeklisi, kendisi SSK veya Bağ-Kur emeklisi olsaydı o zaman babasından yetim aylığı alabilirdi.

Engelli hakkından yararlanmak için vergi indirimi almalısınız

SORU: 1980 doğumlu, yüzde 40 özürlüyüm. 22 Mayıs 2000 tarihinden itibaren kesintisiz olarak sigortalı çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

Halil

YANIT: Vergi indirim hakkı alabilirseniz, emekli olmak için; 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engellilere tanınan, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 18 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayacağınız 22 Mayıs 2018 de emekli olabilirsiniz.

Prim ödemeyi kesmenin emekli aylığına etkisi ne olur?

SORU: Eşim 9 Mart 1971 doğumludur. 1 Nisan 1997 tarihinde SSK  primleri tavandan ödenmeye başlandı. Aralıksız olarak 13 Temmuz 2014 tarihine kadar çalışma hayatı devam etti. Bu tarihte çalışma süresi 15 yılı geçtiği için işten ayrıldı (haklarını aldı). Kalan 2 yıl 9 ay emeklilik süresi için öneriniz ne olur? Ayrıca emekli maaşı bağlanması için 53 yaşına kadar beklemesi gerekiyor. Kalan 10 yıllık sürede zorunlu ödemelerin dışında kalan 7 yıllık sürede prim ödenmemesinin bağlanacak emekli maaşına ne gibi etkisi olur?

Hasan Göktay

YANIT: Eşiniz emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabi. Verdiğiniz bilgiye göre prim gününü tamamlamış olmalı. 20 yıllık sigortalılık süresi dolana kadar prim ödemesi gerekmiyor. Bu süre içinde ya da yaşı dolana kadar, tavandan prim ödemeyecekse, prim ödememesi daha avantajlı olur. Zira emekli aylığı hesabında esas alınan parametrelerden biri, üzerinden prim ödenen ortalama prime esas kazanç tutarıdır. Tavan sınırının altında kazanç üzerinden prim ödemesi kazanç ortalamasını, bu da bağlanacak emekli aylığını düşürür.

Otomobil MTV'si gider yazılır mı?

SORU: Şirketimize kayıtlı binek otomobil var. Motorlu Taşıtlar Vergisi de 8 bin TL civarında. Bu vergiyi şirket defterine masraf yazabiliyor muyuz? Muhasebeci yazamayız diyor, ben yazarız diyorum. Kim haklı?

Cem PAKSOY – Antalya

YANIT: Muhasebeciniz haklı. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nun 14. maddesine göre, ödenen MTV ve cezalar ve gecikme zamları gider olarak yazılamaz.

Babanız için SSK avantajlı

SORU: Babam 1955 doğumlu. 1972 de SSK girişi var. 2004 te tarım sigortası adı altında Bağ-Kur yatırdı. Şu anda 9 yıl 6 ay prim ödemesi yapmış. 20 ay askerlik yapmış. Nasıl emekli olabilir? Bununla ilgili yol gösterebilir misiniz?

Altan DUYAR

YANIT: Babanızın SSK’dan emekli olması avantajlı. Çünkü 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Ancak primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Şayet babanızın Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemesi varsa, askerlik süresinin 6 ayını borçlanarak hemen emekli olabilir. Yoksa sigortalı bir işte çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödediğiniz tarihte emekli olabilir. Bağ-Kurdan ise primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Yurtdışı borçlanmasıyla ne zaman emekli olurum?

SORU: 22 Nisan 1974 Belçika doğumluyum. 2004’de Türkiye’ye döndüm. 14 Aralık 2006 sigorta başlangıcım. Toplam 2100 prim günüm var. Yurtdışı borçlanması yaparsam 3600 prim günüyle ne zaman emekli olabilirim?

Leyla Başaran

YANIT: Yurtdışında 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten itibaren geçen çalışma sürenizin 1500 gününü borçlanırsanız, 3600 prim günüyle 58 yaşınızı dolduracağınız 22 Nisan 2030 tarihinde; 5525 prim günüyle ise 48 yaşınızı dolduracağınız 22 Nisan 2022’de emekli olabilirsiniz.

Kocası askere gidene para veriyorlar mı?

SORU: Ev hanımıyım, bir de çocuğum var. Kocam askere gitti. Hiçbir gelirimiz yok. Devlet, kocası askere gidene aylık bir para veriyor mu? 

Döndü YILMAZ – Urfa

YANIT: Eşi askere gittiği için yoksulluk riski ile karşı karşıya kalan kadınlara iki ayda bir 500 TL sosyal yardım yapılıyor. Yardım için bulunduğunuz ildeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na başvuruda bulunmanız gerekiyor.

430 gün askerlik borçlanması yaşı 51’e düşürür

SORU: 10 Haziran 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Şubat 1991’dir. 1987-1988 arası 18 ay askerlik yaptım. 5625 gün prim ödemem var. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam, ne zaman emekli olurum?

Ömer İNCİ

YANIT: Askerlik sürenizin 430 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 430 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2016 da emekli olabilirsiniz.

Emeklilik tarihi neden sürekli değişir?

SORU: Kayınvalidemin 1 Ağustos 1995 sigorta girişi var. Doğum tarihi 23 Şubat 1962. Aralarda ödenmemiş günleri olmakla beraber toplam 3850 gün prim ödemesi yapılmış. SGK’ya ne zaman başvursak her seferinde emekli olabilmesi için başka tarihler veriyorlar. Her gidişimizde de 2 yıl artıyor bu süre. Bunun bir standardı yok mudur? Kayınvalidem ne zaman emekli olabilir?

Halil İbrahim Güneş

YANIT: Kayınvalideniz 3600 prim günüyle, 58 yaşını dolduracağı 23 Şubat 2020 tarihinde yaştan emekli olmaya hak kazanır ve bu tarih değişmez. Normal emeklilik için ise 5825 prim günü gerekmekte olup, 1975 gün eksiği var. Bu da 5,5 yıl daha prim ödemesi gerektiği anlamına geliyor. Normal emekliliği tercih etmesi halinde, eksik 1975 prim gününün tamamlanması ve emekli olmaya hak kazanması, prim ödemeye başlanacak tarihe ve prim ödemesinin devamlılığına göre değişir. Size söylenen emeklilik tarihi, her sorduğunuzda bu nedenle değişiyor olmalı.

Kiracının ödemediği kiralar

SORU: Kiracımla başım dertte. 2014 yılında tam 5 aylık kirayı ödemedi. 2014 konut kira gelirimi beyan ederken, tahsil etmediğim kiranın da gelir vergisini mi ödeyeceğim?

Leyla ESEN – Adana

YANIT: Kira gelirinde "tahsil" esastır. Kaç aylık kira tahsil ettiyseniz onu bildireceksiniz. Ancak 2014'ün kirasını 2015'te tahsil ederseniz, tahsil ettiğiniz tutarı da 2015 yılı kira geliri ile birlikte beyan edeceksiniz.

Bağ-Kurluların intibakı yapılmadı

SORU: 1989 yılında Bağ-Kurdan emekli oldum. Benim intibaktan faydalanmam gerekmez mi? Bilgilendirseniz sevinirim.

Yusuf KAYRÖZ

YANIT: 2000’den önce SSK’dan emekli olan yaklaşık 1 milyon 800 bin kişi ile Bağ-Kurdan 1 Nisan 2002 ile 30 Haziran 2002 tarihleri arasında iptal edilen gösterge tabloları üstünden emekli edilen yaklaşık yaklaşık 12300 civarında Bağ-Kur emeklisinin intibakı yapılarak, emekli aylıkları iyileştirildi. Ve intibakı yapılanlar Ocak 2013 ayından itibaren zamlı aylık almaya başladı. Bunun dışında Bağ-Kurlular için intibak yapılmadı. Maalesef faydalanabileceğini bir intibak yasası bulunmuyor.

İstifa edersem kıdem tazminatına hak kazanır mıyım?

SORU: Sigorta başlangıcım 1998, prim gün sayım 4917. İstifa etmem halinde kıdem tazminatına hak kazanıyor muyum? Danıştığım bazı İK yöneticilerinden farklı cevaplar aldım. Ayrıca SGK'ya sorduğumda da işverenin inisiyatifinde olduğu bilgisi verildi, tereddüt ettim.

Hale Saymaz

YANIT: İstifa ederseniz kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Ancak sigortalılık süreniz 15 yıldan, prim gün sayınız da 3600 günden fazla olduğundan, SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz ederek, emekliliğiniz için gereken yaşınızı beklemek üzere işten ayrılırsanız, kıdem tazminatına hak kazanırsınız.

Avukatlık bürosunun KDV'si indirilir mi?

SORU: Öteden beri hayal ettiğim bir büroyu, inşaat şirketinden satın aldım. Tam 320 bin TL KDV ödedim. Ödediğim bu KDV'yi tahsil ettiğim KDV'lerden düşebilirsem, yaşadım. Maliye'ye en az 2-3 yıl hiç KDV ödemem. Bu mümkün mü, mümkünse nasıl?

Selçuk BAYSAL – Bursa

YANIT: Aldığınız iş yerini, serbest meslek kazanç defterine kaydedeceksiniz. Buna "aktife kaydetme" deniliyor. Muhasebeciniz bu kaydın nasıl yapılacağını bilir.

Bu durumda, ödediğiniz 320 bin TL KDV'yi, tahsil ettiğiniz KDV'den indirebilirsiniz. Ayrıca, büroyu satın alma bedelinin yüzde 2'sini de "amortisman" gideri olarak gelirinizden indirebilirsiniz.

Üniversitede okusanız da 25 yaşınızı dolduracağınız tarihte aylığınız kesilir

SORU: 1990 doğumluyum. Ve yeni 4 yıllık üniversiteden mezun oldum ikinci bir üniversiteye başlamayı düşünüyorum babamdan kalan yetim aylığını alabilir miyim?

Ahmet YAĞBASAN

YANIT: İkinci üniversiteye başlasanız da 25 yaşınızı dolduracağınız tarihte yetim aylığınız kesilir.

Hem emekli maaşı hem de yetim maaşı alabilir miyim?

SORU: Babam kamu görevlisi iken vefat etti. 12 yaşımdan bu yana "Yetim maaşı" alıyorum.

Bu arada ben de 50 yaşıma geldim. Halen bekârım ve yakında SSK'dan emekli olup "emekli maaşı" alacağım. Ben bu yetim maaşına alıştım. Emekli olduğumda, SSK'dan emekli aylığı bağlanınca, Emekli Sandığı tarafından yetim maaşım kesilir mi?

Gülay ENİSEL – Mersin

YANIT: Rahat olunuz, bekâr olduğunuz sürece kesilmez. Her iki aylığı da alırsınız.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 12 Ağustos 1960 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 17 Şubat 1977 olup, 2914 gün prim ödemem var. 3600 gün ile hangi yılda, kaç yaşımda emekli olabileceğimi öğrenebilir miyim?

Dursun ÖZEN

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 686 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 12 Ağustos 2020 de emekli olabilirsiniz.

Başlangıç ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenen gündür

SORU: 9 Şubat 1973 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Nisan 1987’dir. Fakat 1 Nisan 1990’a kadar olan bölümde herhangi bir prim ödemesi yok. Bu tarihlere göre ne zaman emekli olurum? 

Durmuş ATEŞ

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihi kişi adına ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenen gündür. Girişiniz 1 Nisan 1987’de olmasına karşın, adınıza ilk defa 1 Nisan 1990’da prim ödendiğinden(çalışma süresi bildirildiğinden) emekli olma şartlarınız bu tarihe göre belirlenecek. Bu tarihe göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 9 Şubat 2025’de emekli olabilirsiniz.

Eşime ve kızıma bağlanacak aylık oranı ne olur?

SORU: Kızım SSK emeklisi ve boşandı. İkinci eşim benden 25 yaş küçük ve sağlık güvencesi yok. Ben Emekli Sandığından emekliyim. Vefatım halinde kızım ve eşim maaşımı ne şekilde alır?

Hayri Küçük

YANIT: Eşinizle aranızdaki yaş farkı 30’dan az olduğundan, bu durum eşinize bağlanacak aylık oranını etkilemez. Vefatınız halinde, emekli aylığınızın yüzde 60’ı eşinize, yüzde 30’u kızınıza bağlanır.

Kendi isteği ile ayrılan kıdem tazminatı alamaz

SORU: 1980 doğumlum. 2000 SSK girişliyim. Şuan çalıştığım yerde 11 yıldır çalışıyorum 3900 primim var. Geçim sıkıntısı yüzünden şehir değişikliği yapacağım. 60 gün önceden haber vermişim çalıştığım yere. Kıdem tazminatı hakkı doğuyor mu? Yani tazminatımı alabilir miyim? Hak varsa nasıl alabilirim? Bilgilendirmenizi bekliyorum.

Dursun ELBEY

Yanıt: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar dışında, haklı bir neden yokken kendi isteği ile işinden ayrılanlar kıdem tazminatı alamıyor. Başlangıç tarihinize göre kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 7000 gün prim ödemiş olmanız gerekiyor. Maalesef işinizden kendi isteğinizle ayrıldığınızda kıdem tazminatı alamazsınız.

Geliriniz asgari ücretin üzerinde ise yetim aylığınız kesilir

SORU: 1999 yılında vefat eden Bağ-Kur emeklisi babamdan aylık bağlanması için 2012 Eylül ayında başvurdum ve maaş bağlandı. Kendim herhangi bir kurumdan çalışıyor ya da emekli değilim. Ayrıca halen 1997 yılında vefat eden eşimden emekli maaşı almaktayım. SGK tarafından gönderilen yazıda, kira gelirim nedeniyle maaşımın kesileceği ve ödenmiş olan miktarın geri alınacağı bildirilmiştir. Gönderilen bir form ile 2008 yılından bu yana gelir tespiti için form doldurulup, vergi dairesinden onay istenmektedir. SGK’nın bu uygulamasının yasal (doğru) olup olmadığı ya da benim itiraz hakkım olup olmadığı konusunda bilgi verebilir misiniz?

Mihrinnisa Eti

YANIT: Babanızın vefat tarihini içine alan 01.10.1972-03.10.2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, aylık gelirinin brüt asgari ücreti aşmaması şartı aranıyordu. Yapılacak gelir tespitinde, eşinizden aldığınız aylık tutarı da dahil olmak üzere aylık gelirinizin asgari ücretin brüt tutarının üzerinde olduğu tespit edilirse, babanızdan aldığınız aylık kesilir, yersiz ödeme söz konusu ise geri istenir.

SSK'lı çalışana memur babasından maaş

SORU: SSK'lı olarak çalışan bir kadınım. Memur emeklisi babam bir ay önce vefat etti. Babamdan dolayı bana aylık bağlanır mı?

Mine KİREMİTÇİ – Samsun

YANIT: Bekâr veya dul iseniz, babanızdan size "Yetim aylığı" bağlanır. Evlenmediğiniz sürece bu aylığı ömür boyu alırsınız.

Babanız Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

SORU: Babam 1956 doğumlu daha önce hiç sigorta girişi olmamış. 2008 yılında tarım sigorta girişi yapıldı. Yaklaşık 6 yıldır da yatırmaya devam ediyor. Acaba ne kadar primle kaç yaşında emekli olur? Birde askerlik borçlanması yapabilir mi? Bu konuda bana açıklayıcı bir cevap vermenizi rica ediyorum.

SADO

YANIT: Babanızın sigorta başlangıcını tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Sorunuzu, babanızın 1 Ekim 2008 den önce tarım sigortasına prim ödemeye başladığı ve 20 ay askerlik yaptığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Babanız Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi. Askerlik süresini borçlandıktan sonra, son 1260 günü Tarım Bağ-Kuruna veya isteğe bağlı sigortaya ödemek şartıyla, toplam 7 yıl 4 ay daha prim ödeyerek toplam primin 15 tam yıla(5400 güne) tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

25 yıl sigortalılık süresini de doldurmak gerekir

SORU: Annem 1960 doğumlu. Sigorta giriş yılı 2006 olup, aralıksız aynı yerde çalışmakta. En kısa hangi yoldan emekli olabilir? 4500 günü doldurursa yılı beklemesi gerekiyor mu ya da yaştan emekli olabiliyor mu?

Onur Güneş

YANIT: Annenizin 4500 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için 25 yıl sigortalılık süresini de doldurması gerekir. Ancak 58 yaşı daha önce dolacağından, 7000 prim gününü tamamladığında da emekli olabilir. Diğer bir seçenek olarak, son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1261 günü 4/b (Bağ-Kur) kapsamında olmak koşuluyla, 5400 prim gününü tamamladığında 4/b statüsünden emekli olabilir.

Ortak olmayanın yönetim kurulu üyeliği

SORU: Şirket ortağı olmayan birini, yönetim kurulu üyesi olarak seçebilir miyiz?

Aysel COŞKUN – Antalya

YANIT: Evet seçebilirsiniz. Eski Ticaret Kanunu'na göre, hisse devri ve bunun ticaret siciline ibrazı gerekiyordu. Yeni TTK ile buna son verildi. Ortak olmayan biri yönetim kurulu üyesi seçilebiliyor. Ona hisse devri de gerekmiyor.

Babanız askerliğinin 130 gününü borçlanıp Mayıs 2015 de emekli olabilir

SORU: 29 Mayıs 1965 doğumlu babamın sigorta başlangıç tarihi 1 Ekim 1988 dir. Sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yapmış. 5000 gün prim ödemesi var. Babam en erken ne zaman emekli olabilir?

ZEKİ

YANIT: Babanız askerliğinin 130 günü borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 130 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 50 yaşını dolduracağı 29 Mayıs 2015 de emekli olabilir.

Torba Yasa’da müzisyenler için borçlanma hakkı var mı?

SORU: Ben müzisyenim. 23 Mart 1963 doğumluyum. 1978 yılında başlamış SSK sigortam var. Ancak sadece 1100 günüm ödenmiş durumda. Yeni Torba Yasada müzisyenler için geriye dönük borçlanma var mı?

Murat Güner

YANIT: Torba Yasa’da müzisyenler için geriye dönük borçlanma hakkı veren bir düzenleme maalesef yok.

Bağış mı yoksa satış mı avantajlı?

SORU: Gayrimenkulü yetişkin iki çocuğuma satsam ya da bağışlasam, vergi ve harç durumu nasıl olur?

Cüneyt YILDIRIM – Adana

YANIT: 1-Satış: Gayrimenkulü, edindiğiniz tarihten itibaren 5 yıl geçtikten sonra satarsanız; alıcı ve satıcı ayrı ayrı yüzde 2 "Tapu harcı" öder. Başka bir anlatımla, toplam yüzde 4 ödenir.

5 yıl geçmeden satarsanız, "Değer artışı kazancı" söz konusu olur.

2-Bağışlama: En az yüzde 5 Veraset ve İntikal Vergisi, yüzde 7'de tapu harcına tabidir. Bu durumda toplam en az yüzde 12 ödenir.

İşsizlik sigortası primlerinin iadesi yok

SORU: Sigorta giriş tarihim 1 Ağustos 1999. Doğum tarihim 18 Ağustos 1981 olup, şu an 4213 gün ödenmiş primim var. SGK' nın sitesinde 58 yaşında emekli olabileceğim görünüyor. Ama benim bildiğim kadarıyla 56 yaş olması gerekiyor. Verdiğim bilgilere göre ne zaman emeklilik hakkım doğuyor? Birde bizden kesilen işsizlik maaşlarını geri alabiliyor muyuz? Mesela emekli olana kadar hiç işsiz kalmadım veya işsizlik sigortasından faydalanmadım. Benden kesilen paraları toplu olarak geri alabiliyor muyum?

Rıdvan UĞURLU

YANIT: SGK’ nın sitesinde görünen bilgi doğru. Çünkü; sizin gibi ilk defa 24 Kasım 1998 ile 8 Eylül 1999 tarihleri arasında sigortalı olanlar emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 1762 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabileceksiniz. İşsizlik sigortasından yararlanmayanların, ödedikleri primi geri almaları gibi bir uygulama yok. İşsizlik ödeneğinden yaralanmasalar da, ödedikleri primi geri alamazlar.

Hizmet tespiti için beş yıl içinde dava açmak gerekiyor

SORU: 1961 doğumluyum. 1976-1977 yıllarında geçici sürelerle bir gazoz fabrikasında çalışmıştım. O zamanki fabrika yetkilileri, çalıştığımı SSK’ya bildirmemişler. Şimdi SGK’ya başvurursam çalıştığım o tarihleri sigorta başlangıç tarihim olarak kabul ettirebilmem mümkün müdür?

Attila Özcan

YANIT: SGK’ya bildirilmeyen hizmet süreleri için SGK’ya değil, yargıya başvurmak gerekiyor. Ancak 1976-1977 yıllarındaki çalışmanızla ilgili olarak SSK’ya hiçbir bildirim yapılmamış ise üzerinden beş yıldan fazla süre geçtiğinden hizmet tespit davası açamazsınız. Zira bu durumda hizmet tespit davasının, çalışmanın geçtiği tarihi izleyen yılbaşından itibaren beş yıl içinde açılması gerekiyor.

Özel teknedeki kaptanın vergisi

SORU: Bodrum'daki özel teknemde çalıştırdığım kaptana ödediğim ücretin vergi durumu nedir?

Saruhan YILMAZ – Ankara 

YANIT: Kaptana yaptığınız ücret ödemelerinden gelir vergisi kesintisi yapmayacaksınız. Kaptan, ücret gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edip gelir vergisi ödeyecek.

Apartman yöneticisine ödenen ücretten gelir vergisi kesilecek mi?

SORU: Geçtiğimiz hafta 36 daireli bir apartmana yönetici seçildim. Genel kurulda yöneticiye küçükte olsa bir ücret ödenmesi karar altına alındı. Bu durum da ödenecek ücretten gelir vergisi kesilecek mi? Yoksa apartman görelilerine ödenen ücretlerde olduğu gibi gelir vergisi kesilmeyecek mi?

Ziya ALGÜL

YANIT: Sorunuzdan kat maliki olduğunuz anlaşılıyor. Maliye Bakanlığının konuya ilişkin verdiği görüşe göre: kat malikleri arasından seçilen yönetici olduğunuzdan, ödenen ücret aidat tutarı kadar veya altında ise, aldığınız ücret gelir vergisine tabi tutulmayacak. Ancak, aidat tutarının üstünde bir ödeme yapılması halinde ise, fazla kısım ücret olarak gelir vergisine tabi olacaktır.

Primin tamamını ödeyerek emekli olma durumu var mı?

SORU: 2 Mayıs 1963 doğumlu ev hanımıyım. Hiçbir SSK ve Bağ-Kur girişim yok. Primin tamamını ödeyerek SSK’dan emekli olma durumum var mı, varsa nasıl ve kaç yaşında emekli olurum?

Turgut Dalgıç

YANIT: Primin tamamını toptan ödeyerek emekli olma durumu maalesef yok. Ancak isteğe bağlı sigortanızı başlatıp, 15 tam yıl (5400 gün) prim ödediğinizde 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

DEİK'e gelirin yüzde 1'inin aktarımı

SORU: Bir süre önce yönetmelikle yapılan bir düzenlemeyle; TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, TİM ve Müteahhitler Birliği'nin, her yıl gelirlerinin yüzde 1'ini ve DEİK'e (Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'na) aktarması öngörüldü. Malvarlığı aktarımını da kapsayan bu düzenleme, hukuka uygun mu?

Murat ÖZARSLAN – İstanbul

YANIT: Bu tür düzenlemelerin, yönetmelikle değil yasa ile yapılması gerekir. Yönetmelikle yapılan düzenleme, Anayasa'nın 46. Ve 73. maddelerine aykırıdır. Yönetmelikle mali yükümlülük getirilemez. Olay yargıya intikal ettirildiğinde, yönetmelikle yapılan bu düzenleme iptal edilebilir. 

Askerlik borçlanması yaşı düşürür

SORU: 21 Şubat 1968 doğumluyum. 1 Ekim 1992 tarihinde SSK’lı oldum. Askerliğimi 1988-1989 yılları arasında yaptım.5500 gün primim var. Askerliğimi borçlanırsam emekli olma yaşını geri çeker mi? Ve ne zaman emekli olurum?

ŞAHİN

YANIT: Başlangıçtan önce yaptığınız askerliğinizin 490 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 490 gün geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 21 Şubat 2020’de emekli olabilirsiniz.

Torba Yasa bizi emekli edecek mi?

SORU: 5 Haziran 1971 doğumluyum. 25 Aralık 1985’de işe başladım. 25 yılı doldurdum, 6350 prim günüm var. Yeni yasa bizi emekli edecek mi?

Aydın Özdemir

YANIT: Torba Yasada, yaş bekleyenlerin erken emekliliğine ilişkin bir düzenleme yok. Mevcut yasal düzenlemeye göre, 49 yaşınızı dolduracağınız 5 Haziran 2020 tarihinde emekli olursunuz.

Yurt dışındaki limited şirket hissesinin satışı

SORU: ABD'deki bir limited şirketin ortağıyım. 2014'de bu şirketteki ortaklık payımı sattım. Elde ettiğim kazanç Türkiye'de gelir vergisine tabi mi?

Ergun ŞENTÜRK – İstanbul

YANIT: Ortaklık payını satmanızdan doğan kazanç, Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 80/4. maddesi uyarınca, "değer artışı kazancı" olarak gelir vergisine tabidir.

5 nci yılın izin süresi 14 gündür

SORU: Bir işyerinde 5 yıldan beri çalışan birinin yıllık ücretli izin hakkı kaç gündür?

SELAMİ

YANIT: 5 nci çalışma yılının izin süresi hakkında sürekli ikileme düşülüyor. 5 nci çalışma yılının izin süresi 14 iş günüdür. 5 çalışma yılını dolduran 6 ncı yıl içinde 5 nci yılın ücretli izni olarak 14 işgünü izin kullanır. 7 nci çalışma yılı içinde de, 6 ncı çalışma yılı için 20 işgünü izin kullanır. Sonuç olarak 5 nci yılın izin süresi 14 gündür.

Yersiz ödenen 65 yaş ve engelli aylıkları Torba Yasa ile silindi

SORU: Torba Yasa Tasarısında yer alan, engellilere yapılan fazla ve yersiz ödemeleri yok sayan düzenlemede bir değişiklik var mı? Torba Yasada aynen çıktı mı?

Hercan

YANIT: 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarına ve engellilere, 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre 11 Eylül 2014 tarihine kadar yersiz yapılan ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan ceza ve faizler, Torba yasa ile silindi. İlgililer hakkında herhangi bir adli, idari ve icrai takibat yapılmayacak.

Evlenip iki günde ayrılana maaş bağlanır mı?

SORU: Eşimden, evlendikten iki gün sonra ayrıldım. Daha sonra da anlaşmalı boşandım. Evlenmeden önce, babamdan dolayı aldığı aldığım yetim aylığı tekrar bağlanır mı? Yoksa, evlenince bu hak bütünüyle kayboluyor mu?

Rabia ATALAY - İzmir

YANIT: Rahmetli babanız SSK'lı veya Bağ-Kur'luysa 24 aylık, TC Emekli Sandığı mensubuysa, 12 aylık "Çeyiz parasını"  evlenirken almış olmanız gerekiyor. Bu durumda, yetim aylığı hakkınız kaybolmuyor ancak 24 aylık ya da 12 aylık süre dolmadan, size maaş bağlanmaz.

Çalışmanızı şahit veya belgeyle kanıtlamanız gerek

Soru: 1970 doğumluyum. 1990’dan sigorta numaram var. 6500 gün prim ödemem bulunuyor. Yalnız 1990 da prim yatmamış görünüyor. Sorularım şunlar.

1) Şirkete dava açmak için sigortalı çalışanı şahit mi lazım?

2) Ne zaman emekli olurum?

K.ALİ

YANIT: 1) 1990’da çalıştığınız yer, girişinizi yapmış ancak çalışmalarınızı bildirmemişse, açacağınız hizmet tespit davasında çalışmalarınızı şahit veya belgeyle, mahkemede ispatlamanız gerekiyor.

2) Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi ve doğum tarihi belirliyor. Doğum, sigorta başlangıç ve askerlik tarihlerinizi(gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde ne zaman emekli olabileceğinizi hesaplayabiliriz.

İşsizlik ödeneğinde tekrar sınırlaması var mı?

SORU: İşsizlik sigortasından işsizlik ödeneği alma tekrarının sınırı, kaç yılda birdir? Ben 5 yıl önce işsizlik sigortasından 10 ay ödeme almıştım. Şimdi, 5 yıl sonra yine işsiz kaldım, işsizlik sigortasından yine 10 ay işsizlik ödeneği ödeme alabilir miyim? Hayat boyunca sadece iki defa işsizlik sigortasında yararlanıp, ödeme alabilirsin diye, bir tür sınırlama var mıdır?

Hasan Bektaş

YANIT: İşsizlik ödeneğinden yaralanmada, sorduğunuz anlamda bir sınırlama söz konusu değil. İşsizlik ödeneğinden yararlandıktan sonra, işsizlik ödeneğinden yaralanma şartlarını yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde, yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir. İlk işsizlik ödeneği aldığınız tarihten sonra 1080 gün prim ödemeniz varsa 300 gün (10 ay) süreyle işsizlik ödeneği alabilirsiniz.

Emekli maaşım niye azalıyor?

SORU: Son iki aydır emekli maaşlarımızda azalma olduğunun farkına vardık. Rivayet oldur ki, SGK Suriye ve/veya Gazzeliler'e yardım için maaşlarımızdan, bize danışmadan 80 TL mertebesinde kesinti yapmakta imiş. Bunun aslı var mı? Kesiliyorsa bunu durdurmak için ne yapmamız gerekir? 

Hüseyin AKAR- İzmir

YANIT: Emekli maaşlarında son iki aydır azalma yok. Belirttiğiniz gibi kesinti de yok. Sizdeki kesintiler muhtemelen sağlıkla ilgili kesintilerdir.

Tarım sigortasına prim ödemelisiniz

SORU: 2 Mart 1961 doğumluyum. Sigortaya girişim 1989 yılından. Şu an çiftçi sigortası ya da isteğe bağlı sigorta ödüyorum. Şu an 1.744 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim.

İlkay UÇAR

YANIT: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. SSK’dan emekli olmak için çiftçi sigortası olarak tanımladığınız, Tarım ve Orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar( Ek madde 5 ) kapsamında prim ödemelisiniz. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1856 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Torba Yasa’da yaş bekleyenler için düzenleme var mı?

SORU: 1974 doğumluyum. SSK’dan emeklilik için yaşımın dolmasını bekliyorum. Torba Yasada bizi ilgilendiren bir düzenleme var mı?

Zeynep Özcan

YANIT: Torba Yasada, emeklilik için gereken sigortalılık süresini ve prim gün sayını tamamlayıp, yaşının dolmasını bekleyenler için bir düzenleme maalesef yer almadı.

SSK emeklisi muhasebeci

SORU: SSK emeklisiyim. Muhasebecilik yapıyorum. 4/a kapsamında kısmi çalışma yapıyorum. Yaşlılık aylığından SGDP kesilmiyordu. Temmuz maaşımdan SGDP kesintisi yapılmış. SGK il müdürlüğüne sorduğumda 30 günden az çalışması olanlar 30 güne tamamlamadıkları için SGDP kesilecek denildi, doğru mu?

Şerafettin DEMİRKOL – Bursa

YANIT: Vergi mükellefi olarak muhasebecilik yaparken, aynı zamanda 4/a kapsamında kısmi süreli çalışıyorsanız, ay içinde 30 günden az olan süre için emekli aylığınızdan Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilmesi gerekir.

Geç ödenen kıdem tazminatına mevduata uygulanan en yüksek faiz oranında faiz ödenmesi gerekir

SORU: 1971 doğumluyum. 1 Şubat 1988 sigorta girişliyim. 7500 prim ödemem var. Ve 25 yıl zorunlu sigorta süremi doldurdum. Son 16.5 senedir aynı firmada çalışıyorum. Emekli olmam için önümde sadece  yaş şartı kaldı. Size sorum şu olacak; SGK’ dan ilgili evrakları alıp bu noktada işten ayrılabilir miyim?  Ve kıdem tazminatımı alabilir miyim? Son olarak da tazminatın taksitlendirilmesi mümkün müdür? Zira işyerimin bu tip yaptırımları oluyor.

YALÇIN

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Yaş dışındaki şartları sağladığınızdan işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “ kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir. Kıdem tazminatının bir kerede ve peşin olarak ödenmesi esastır. İşveren kıdem tazminatını geciktirse,(taksitle ödese de) geciken süre için banka mevduat hesabına uygulanan en yüksek faiz oranında faiz ödemesi lazım.

Torba Yasa geriye dönük borçlanma hakkı vermiyor

SORU: Annem, geçmişte Bağ-Kur’a 5-6 yıl prim yatırmış bir ev hanımı. Akabinde ödeme güçlüğü yaşayınca kendi isteğiyle bırakmış, bir daha da peşine düşmemiş. 6552 sayılı son Yasada annemin Bağ-Kur ödemelerini yeniden yapılandırabileceğine dair kesin bir hüküm göremedim. Konunun uzmanı olarak görüşünüzü almak istedim.

Tolga Temizer

YANIT: Annenizin Bağ-Kur prim ödemelerinin zorunlu mu yoksa isteğe bağlı sigortalılık kapsamında mı olduğunu belirtmemişsiniz. Zorunlu sigortalılık kapsamında prim borcu varsa, Torba Yasaya göre bu borçlarını yapılandırması mümkün. Ancak prim ödemesi isteğe bağlı sigortalılık kapsamında ise geriye dönük borçlanması ve prim ödemesi söz konusu olmaz.

Kiracı, apartmanda yönetici veya denetçi olabilir mi?

SORU: Apartman yöneticiliğine de denetçiliğine de kimse talip değil. Oturduk-ları evde kiracı olanları yönetici veya denetçi seçebiliyor muyuz?

Betül ÖZALP – İzmir

YANIT: Yöneticilik için ev sahibi olmak şart değil. Ancak, apartman denetçilerinin mutlaka ev sahibi olmaları gerekiyor.

Bir ay askerlik borçlanması yeter

SORU: 5 Şubat 1969 doğumluyum.1989'un Ağustos ayında askere gittim. Sigorta başlangıç tarihim 16 Haziran 1991 de. Askerliğimin ne kadarını yatırırsam, ne zaman emekli olurum?

KEMAL

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerliğinizin bir ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz bir ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 5 Şubat 2021’de emekli olabilirsiniz.

Prime esas kazanç tavanı nedir?

SORU: 11 Haziran 1988 tarihinde sigortalı oldum. 7885 günüm var ve 51 yaşımda (5 yıl sonra) emekli maaşına hak kazanacağım. 1 Eylül itibariyle başladığım yeni işimde, en düşük seviyeden sigortalanmam halinde emekli maaşım düşer mi? Düşmemesi için tavan üzerinden mi sigortalanmam gerekir? Bu tavan nedir?

Hakan Pamir

YANIT: Primlerinizin düşük kazanç üzerinden ödenmesi halinde prim ödemeniz devam ettikçe emekli aylığınız düşer. Emekli aylığınızın düşmemesi için primlerinizin en azından 3-4 bin TL üzerinden ödenmesi gerekir. Prime esas kazancın üst sınırı asgari ücretin 6,5 katı olup, yılsonuna kadar 7.371 TL’dir.

Ceket, gömlek, kravat ve ayakkabı giderleri

SORU: Avukat ve mali müşavir gibi serbest meslek erbabının, mesleğini icrası sırasında kullandığı ceket, pantolon, gömlek, kravat, ayakkabı vb. giyim giderleri için yaptığı harcamaları, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirmesi mümkün müdür?

Serap BAYSAL – Ankara

YANIT: Gelir Vergisi Kanunu'nun 68/1-2. maddesine göre; serbest meslek faaliyetinin yürütülmesi sırasında giyilen ceket, pantolon, kravat, gömlek, ayakkabı gibi dış giyim eşyaları, yalnızca faaliyetin yürütülmesine mahsus olmayıp, iş dışında da kullanmaya elverişli olduğu için bu harcamalar gider olarak indirilemez. Nitekim GİB.İst.V.D.Bşk'nın 2 Haziran 2014 tarih ve VUK-1-1546 sayılı özelgesindeki açıklama da bu yöndedir.

Çalışmaya başladığınızda aylığınız kesilmez

SORU: Babam Emekli Sandığı emeklisi. Bekâr kızı olarak maaşını alıyorum. Şuanda özel bir şirkette işe girmek istiyorum. Fakat birkaç yere sordum; hem maaşımın kesileceğini, hem de sağlığından faydalanamayacağımı söylediler. Bu konuda bilgilendirirseniz çok sevinirim.

BAHAR

YANIT: Babanız Emekli Sandığı emeklisi olduğu için şanslısınız. Çünkü, sigortalı çalışmaya başladığınızda, almakta olduğunuz aylık kesilmeyecek. Aylığınız evlendiğinizde veya memur olarak çalışmaya başladığında kesilir. SSK’lı veya Bağ-Kurlu çalışmaya başladığınızda aylığınız kesilmez. İşe girdiğinizde sağlık yardımını kendi sigortanızdan alacaksınız. Ancak hizmet kalitesi arasında fark yok. Bu tamamen teknik bir konu. Sonuç olarak çalışmaya başlamadan önce nasıl sağlık yardımı alıyorsanız, çalışmaya başladıktan sonrada aynı norm ve standartta sağlık yardımı alacaksınız. Burada önemli olan aylığın kesilmemesidir.

Arkadaşınız Torba Yasa’dan yararlanarak emekli olabilir

SORU: 1960 doğumlu arkadaşım, 1978-2003 arası Bağ-Kur’lu, ancak hiç ödeme yapmamış. 1978-1982 arası vergi mükellefiyeti var. 2013 yılında ayrıca 3 ay vergi mükellefiyeti var. 24 Haziran 2006-20 Temmuz 2014 arasında da 955 gün sigortası var. Hangi kurumdan daha avantajlı olarak emekli olabilir veya ne yapması gerekir?

Mehmet Sarıhasan

YANIT: Arkadaşınızın, vergi mükellefiyetinin 1978-1982 arasında olmasına rağmen 1978-2003 arasında Bağ-Kur’lu olmasını anlayamamakla birlikte, 1978-2003 tarihleri arasındaki Bağ-Kur sigortalılık süresine ilişkin prim borcu beş yıldan fazla olduğu için bu döneme ilişkin sigortalılık süresi durdurulmuştur ve bu borç kendisinden istenmez. Ancak bu döneme ilişkin prim borçları ile 2013 yılındaki vergi mükellefiyetine bağlı prim borçlarını Torba Yasa kapsamında yapılandırarak öderse, prim borçlarını ödediği tarihte Bağ-Kur statüsünden emekli olabilir.

Durdurulan bu sigortalılık süresini canlandırmazsa, 24 Haziran 2006 sigorta başlangıcıyla 7000 prim gününü tamamladığında veya 4500 prim günüyle, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 24 Haziran 2031 tarihinde SSK statüsünden emekli olur.

Faturada 7 günlük sürenin hesabı

SORU: Faturanın, mal teslimi ve hizmet ifasından itibaren azami 7 gün içinde düzenlenmesi gerektiğini biliyoruz. Bu sürenin hesabına mal teslimi veya hizmet ifasının gün dahil midir?

Ertan AKYOL – İstanbul

YANIT: Belge düzeninde sürenin gün olarak belirlenmesi nedeniyle, 7 günlük sürenin hesabının, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı gün hesaba katılmadan, izleyen günden başlaması gerekmektedir.

Kıdem tazminatı için primi 7000 güne tamamlamanız gerek

SORU: Bildiğiniz gibi 8 Eylül 1999 gününden sonra işe girmiş olanlara 15 yıl ve 3600 gün ile kıdem tazminatı alabilir yazısı verilmiyor. Sigortalı işe girişim 1 Ocak 2004 dür.  Şuanda da 3.450 gün prim ödemem mevcut. Bu durumda Kıdem Tazminatımı alabilmek için 4.500 gün ve 25 yıl sigortalılık süresimi gerekiyor?

Kıvanç KUMANLI

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. 8 Eylül 1999’dan sonra ilk defa sigortalı olanlar, iki şekilde emekli olabiliyor. 1) 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak.2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olarak.

Bu durumda iki şekilde kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılma hakkınız var. 1) Priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte.

2) 4500 gün prim ödemiş olmanız şartıyla 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Ocak 2029’da.

Emekli olma imkânım var mı?

SORU: 28 Şubat 1954 doğumlu ev hanımıyım. 19 Eylül 1973-16 Temmuz 1986 arası, yaklaşık 12 yıl Almanya’da kaldım. Hiç sigorta başlangıcım da olmadı. Emekli olma imkânım var mı? Eğer varsa hangi şartları yerine getirmem gerekir?

Gamze Genç

YANIT: Almanya’da ev hanımı olarak geçen sürenizi borçlanıp, üzerine isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemek suretiyle prim gününüzü 15 tam yıla (5400 güne) tamamladığınızda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Emekli maaşım niye azalıyor?

SORU: Son iki aydır emekli maaşlarımızda azalma olduğunun farkına vardık. Rivayet oldur ki, SGK Suriye ve/veya Gazzeliler'e yardım için maaşlarımızdan, bize danışmadan 80 TL mertebesinde kesinti yapmakta imiş. Bunun aslı var mı? Kesiliyorsa bunu durdurmak için ne yapmamız gerekir? 

Hüseyin AKAR- İzmir

YANIT: Emekli maaşlarında son iki aydır azalma yok. 

Belirttiğiniz gibi kesinti de yok. 

Sizdeki kesintiler muhtemelen sağlıkla ilgili kesintilerdir.

Dava yoluyla aylık bağlatabilirsiniz

SORU: Babam 17 Temmuz 2014 tarihinde vefat etti. İlk sigorta girişi 1 Ocak 1986’da ve toplam 437 gün primi var. Askerlik borçlanması yapılarak anneme aylık bağlatabilir miyiz?

Hasan ERGİN

YANIT: 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi olan sigortalı vefat ettiğinden eş ve çocuklarına dul-yetim aylığı bağlanır. Sosyal Güvenlik Kurumu prim eksiğini borçlanmayla tamamlanması izin vermiyor. Ancak, mahkemeler, borçlanmayla prim eksiğinin tamamlanacağı görüşünde. Dava yoluyla prim eksiğini askerlik borçlanmasıyla tamamlayarak annenize aylık bağlatabilirsiniz.

Doğum borçlanması emeklilik yaşımı öne çeker mi?

SORU: 1 Temmuz 1968 doğumluyum. 1992 Mayıs ayında SSK girişim var ve 1 ay primim yattı. 13 Aralık 1996’ya kadar çalışmadım, bu tarihte MEB 'de kadrolu öğretmen olarak çalışmaya başladım ve halen çalışmaktayım. 29 Eylül 1992’de doğum yaptım. Ne zaman maaş alarak emekli olabilirim? Doğum borçlanması emeklilik yaşımı öne çeker mi?

Emine Rengiz

YANIT: Bir aylık SSK prim gününüze ilişkin hizmet birleştirmesi ile birlikte 18 ay doğum borçlanması yapmanız halinde, emeklilik yaşınız 53’den 51’e iner ve iki yıl erken emekli olursunuz. 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Temmuz 2019 tarihinde, maaşlı olarak emekli olmaya hak kazanırsınız.

Aftan yararlanarak emekli aylığı yükseltilmez

SORU: Bağ-Kur emeklisiyim. Ancak emekli aylığım çok düşük(810 TL). Acaba çıkan af kanunundan yararlanarak emekli aylığımı yükseltebilir miyim?

MUHSİN

YANIT: Af kanunundan yaralanarak emekli aylığı yükseltmek mümkün değil. Esasında emekli olmayan aktif sigortalıda aftan yararlanarak emekli aylığını yükseltemez. Ancak Bağ-Kurlu, ödemekte zorlandığı prim borcunu Af Kanunun sağladığı ödeme kolaylığından yararlanarak öder ve emekli olabilir.

52 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 15 Kasım 1965 doğumlu, 1 Haziran 1992 sigorta girişliyim. 1987-1988 döneminde 18 ay askerlik yaptım. 1997 yılında 18 ay askerlik borçlanması yaptım. Halen belediyede kadrolu işçi olarak çalışmaktayım. Ne zaman emekli olurum?

Sami Elçi

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. En az 5525 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 15 Kasım 2017 tarihinde emekli olursunuz.

Malullük için en az yüzde 60 rapor gerek

SORU: 15 yıl eksiksiz yatırdığım Bağ-Kur primim var. Bağ-Kurdan malulen  emekli olabilmem için yüzde kaçlık özürlü raporu olması gerekir?

Süleyman

YANIT: Bağ-Kurdan malulen emekli olmak için, en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu almanız ve bu rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, maluliyetinize karar vermiş olması gerekir. Prim ödemeniz yeterli olduğundan yüzde 60 oranında rapor almanız halinde malulen emekli olabilirsiniz.

Yüzde 60 oranında rapor alamamanıza karşın, yüzde 40 ve üstünde rapor alabilirseniz, engeli hakkıyla emekli olmanızda mümkün. Ancak hangi şartlarda emekli olunacağı rapor oranına göre değişiyor.

Çalışmadan emeklilik yaşımı beklemem daha mı iyi olur?

SORU: Doğum tarihim 3 Temmuz 1971, işe giriş tarihim 1 Mayıs 1989, prim günüm 8716. Emeklilik tarihim 3 Temmuz 2016. Prim ödemelerim hep yüksekten yapıldı. Benim sorum, işten çıkıp yeni bir işe girersem ve primlerim daha düşükten ödenirse emekli maaşımda düşme olur mu? Hiç çalışmadan bu süreyi beklesem daha mı iyi?

Arzu Sabancı

YANIT: Emekli aylığı hesabında esas alınan parametrelerden biri, üzerinden prim ödenen kazanç tutarına göre hesaplanan ortalama kazanç tutarı; diğeri ise prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı. Yeni işinizde, Ekim 2008 sonrası prime esas kazanç ortalamanızı aşağıya çekecek bir tutar üzerinden prim ödemeye devam etmeniz halinde, prim ödeme sürenize bağlı olarak emekli aylığınızda düşme olur. Bu nedenle, düşük kazanç üzerinden prim ödemektense, prim ödemeden emeklilik yaşınızı beklemeniz daha doğru olur.

Kendi isteğiyle ayrılan işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir

SORU: Daha iyi şartlarda iş bulduğumdan 8 yıldan beri çalıştığım işyerinden ayrılmayı düşünüyorum. Kendi isteğimle ayrılacağımdan kıdem tazminatı alamayacağımı biliyorum. Acaba ayrıldığımda ihbar tazminatı alabilir miyim?

Bahri SEÇKİN

YANIT: Kendi isteği ile işten ayrılan maalesef kıdem tazminatı alamadığı gibi ihbar tazminatı da alamaz. Hatta ihbar önelinde bulunmazsa işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır. 3 yıldan fazla çalışma süreniz olduğundan, ihbar tazminatı ödememek için işten ayrılacağınızı 8 hafta öncesinden işverene yazılı olarak bildirmeniz gerek.

Anneniz hem babanızdan hem dedenizden aylık alabilir

SORU: Annem hiç çalışmadı. Nisan 2008’de vefat eden babamın Emekli Sandığından maaşını alıyor. Dedem de Bağ-Kur emeklisi ve 2005’te vefat etti. Bir yıldır anneme dedemden de maaş bağlandı. Bağ-Kur’a başvururken babamdan kalan maaş bilgilerini de iletmiştim. Basında çıkan haberlerden korkar olduk, acaba devlet bize bir gün dönüp de “çift maaşı yanlışlıkla vermişiz size, hadi geri ödeyin” der mi?

Hatice Çakmak

YANIT: Anneniz herhangi bir sosyal güvenlik kanunu kapsamında çalışmadığı, kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almadığı ve babanız Emekli Sandığı, dedeniz ise Bağ-Kur emeklisi olup vefat tarihi 2 Ağustos 2003 ila 30 Eylül 2008 tarihleri arasında olduğundan, annenizin hem babanızdan hem de dedenizden aylık almasında yasal bir sakınca yok.

Torba Kanunda matrah artırımı yok

SORU: Af Kanununda matrah artırımı var mı? Geçmiş af kanunlarında olduğu gibi, matrahını artıranlar vergi incelemesinden kurtulacak mı?

SAİT

YANIT: Torba kanunda matrah artırımı yok. Bu yönüyle yasa eksik. Çünkü matrah artırımı, bu tür yasalara en fazla vergi hasılatı sağlayan düzenlemelerden biri oluyor. Maliye zaten incelemeyeceği mükelleften bu yolla ilave bir vergi alıyor. Hem de mükellef memnuniyeti yaratarak.

Dayınız istediği zaman emekli olabilir

SORU: Dayım, 7 Ağustos 1969 doğumlu. 18 Ağustos 1993’de SSK girişi var. Halen çalışmaya devam ediyor ve 5900 prim günü mevcut. Kendisinin yüzde 50 vergi indirimi raporu var. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilir?

Mert Erdal

YANIT: Dayınız, vergi indirimi ve III. derece engelli hakkıyla emeklilik için yaş şartı aranmaksızın, 16 yıl sigortalılık süresi ve 3760 prim günü şartlarına tabi. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını yerine getirmiş olduğundan, engellilere sağlanan özel emeklilik şartlarıyla istediği zaman emekli olabilir.

Torba yasada toplu prim ödemeye imkân vermiyor

SORU: 1953 doğumluyum. 3600 günden emekli olmak için 2200 gün prim eksiğim var. Acaba Torba kanuna göre bu eksiği toplu ödeyerek emekli olabilir miyim?

Ali DEMİR

YANIT: Toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Prim eksiğinizi toplu ödeyerek emekli olamazsınız. Muhtemelen 20 ay(600 gün) askerlik yapmıştır. Askerliğini borçlanarak primini 600 gün artırabilir. 11 Eylül 2014 de yürürlüğe giren Torba yasada da borçlanma hakkı veren düzenleme bulunmuyor. Maalesef babanız prim eksiğini borçlanarak tamamlayamaz.

Bir aylık sigortam erken emeklilik avantajı sağlar mı?

SORU: 8 Şubat 1968 doğumluyum. 1987 yılından 1 ay kadar sigortam var. 1994 yılında 8 ay kısa dönem askerlik yaptım. 1995 yılının Kasım ayında da MEB’de öğretmen olarak çalışmaya başladım. Şu an için yaklaşık 19 yıl görevim var. 1987 yılındaki 1 aylık sigortam daha erken emekli olabilmem için bana ne kadar avantaj sağlar, bunun için ne yapmalıyım?

İlhan Dökez

YANIT: 1987 yılındaki bir aylık SSK prim gününüz erken emekli olmanız için bir avantaj sağlamaz. Hatta askerlik sürenizi borçlanmanız bile emeklilik yaşınızı bir kademe indirmeye yeterli değil. Sadece hizmet süresi kazanırsınız. 25 yıl fiili hizmet süresi ile 55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Babanızın Bağ-Kur kaydı varsa Torba Yasadan yararlanabilir

SORU: Babam 1 Ocak 1958 doğumlu.  1986’dan 30 gün sigortası var.  1999’da çiftçi Bağ-Kuru başlıyor.  2002’de vergisi tabi olduk. Servis arabası var. Ama hiç Bağ-Kur ödemesi yapmadık. Şimdi aftan yararlanmak istiyoruz bize nasıl yol gösterirsiniz?

Cemal

YANIT: Babanız 2002’de Bağ-Kura kaydını yaptırdı da primlerini ödememişse, çıkacak Af(yapılandırma) yasasından yararlanarak borcunu ödeyip günlerini kazanabilir. Ancak Bağ-Kura kaydını yaptırmammışsa, Torba yasada geriye yönelik Bağ-Kur kaydına ilişki bir düzenleme yok. Bu nedenle geriye yönelik Bağ-Kura kayıt yaptıramaz. Ancak, babanız 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kura kayıt olmak zorunda. Bu tarihten itibaren kayıt olup hesaplanacak olan primlerini ödeyebilir.

Torba Yasa’da erken emeklilik var mı?

SORU: 3 Ekim 1970  doğumluyum. 1 Mayıs 1986 SSK başlangıcım. Toplam 6410 gün ödenmiş prim günüm var ve halen SSK devam ediyor. Ne zaman emekli olabilirim? Torba yasada erken emeklilik var mı?

Cengiz Pektaş

YANIT: Torba Yasa’da erken emeklilikle ilgili bir düzenleme maalesef yer almıyor. Emekliliğiniz için gereken 25 yıl sigortalılık süresi ve 5300 prim günü şartlarını sağlamışsınız. 49 yaşınızı dolduracağınız 3 Ekim 2019’da emekli olmaya hak kazanırsınız.

Vefat tarihine kadar geçen süreyi ancak borçlanabilirsiniz

SORU: 27 Eylül 1968 doğumluyum. 1 Şubat 1989 sigorta başlangıcım. 1200 gün primim var. 1993, 1994 ve 1996 doğumlu 3 çocuğum var. 1994 doğumlu olan bir aylıkken vefat etti. Torba Yasa ile 3 çocuk borçlanması çıkarsa, hepsinden yaralanabilir miyim? Normal veya 3600 günden ne zaman emekli olabilirim?

Ayten Yücel

YANIT: Doğum borçlanması, doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren iki yıl içinde kalan çalışılmamış (prim ödenmemiş) süreler için yapılabiliyor. Doğum borçlanması yapılacak sürede çocuğun vefat etmesi halinde, çocuğun vefat tarihine kadar geçen prim ödenmemiş süreler borçlandırılıyor. Buna göre, ancak çocuğunuzun vefat tarihine kadar olan süreyi borçlanabilirsiniz.

Normal emeklilik için prim gününüzü 5300 güne tamamlamanız, 3600 günle emekli olmak için ise 58 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

Torba yasada erken emeklilik yok

SORU: 1956 doğumluyum. 1973 senesinden sigortam var. 400 gün prim ödemem var. Askerlik hariç. Ne şekilde emekli olabilirim? Veya yeni çıkan yasadan nasıl yararlanabilirim? 

Mustafa

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Muhtemelen 600 gün(20 ay) askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlandıktan sonra 1600 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Torba yasada kişileri erken emekli edecek düzenleme bulunmuyor.

İki evi olan emeklinin emlak vergisi

SORU: Memur emeklisiyim. İki tane evim var. Emeklinin bir evi vergiden muaf olduğuna göre diğer ev için vergi ödemem gerekmez mi? Belediyeden “ikisi için de ödemen gerekir” diyorlar. Doğrusu nedir?

Osman YILDIZ – Artvin 

YANIT:  Brüt 200 m2’yi geçmeyen tek eviniz olsaydı, emlak vergisi ödemezdiniz. Fakat iki eviniz olduğundan ikisinin de emlak vergisin ödeyeceksiniz.

Askerlik borçlanmasından sonra 363 gün prim ödemeniz gerek

SORU: 1 Ocak 1966 doğumluyum. Askerliğimi 18 ay olarak yaptım.  13 Temmuz 1987 sigorta girişimle toplam 4472 prim ödemem var. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olurum?

Mustafa

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra, 363 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2016’da emekli olabilirsiniz.

Eşime ve çocuklarıma bağlanacak aylık oranları ne olur?

SORU: Profesör emeklisiyim. Eşim ve çalışmayan, bekâr 3 kız çocuğum var. Vefatım halinde eşim ve çocuklarıma Emekli Sandığınca bağlanacak maaş oranları ne olur? Eşim de vefat ederse çalışmayan ve bekâr olan bu 3 kız çocuğuma bağlanacak maaş oranı ne olur?

İrfan Saygılı

YANIT: Eşinize bağlanacak aylık oranı yüzde 50, çocuklarınızın her birine bağlanacak aylık oranı ise yüzde 25 olur. Ancak bağlanması gereken dul ve yetim aylıklarının toplamı, aylık bağlamaya esas tutulacak aylığınızdan fazla olacağından, fazlası, dul ve yetim aylıklarından uygun biçimde indirilir. Eşinizin vefatı halinde ise her birine bağlanacak aylık oranı 1/3’e yükselir.

Emlak vergisi muafiyeti için fakirlik belgesi mi gerekiyor?

SORU: Ev kadınıyım. Brüt 200 m2’yi aşmayan evim için Bahçelievler Belediyesi’ne gittiğimde evin emlak vergisinden muaf olabilmesi için “muhtarlıktan fakirlik belgesi, vergi dairesi ve SSK'dan kaydımın olmadığına dair belgeler” istediler. Oysa ben yazılarınızda böyle bir şey okumadım. Tek evi olan zaten fakir olmaz ki fakirlik belgesi alsın!

Sener MERCAN - İstanbul

YANIT: Bazı belediyelerde, görevliler rüyalarında gördüklerini gerçek zannediyorlar. Efendim yok böyle bir şey! Fakirlik belgesi, tamamen kafadan uydurma!

43 No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği ile sosyal güvenlik kurumlarından ve vergi dairesinden kayıtlı olunmadığına dair belgeler isteniyordu (Bkz. 20 Mart 2005 tarihli R.Gazete). 10 yıldır istenmiyor.

Bu sorunun çözümünde benim de ciddi bir katkım oldu.

Oturum başkanlığını yaptığım Bağ-Kur Şurası'nda, şu anda Cumhurbaşkanı olan Sayın Başbakan da konuşmacıydı. Başbakan'ı kürsüye davet etmeden önce, salondakilere 43 No.lu Tebliğin anlamsızlığını anlatıp, “Taahhüt belgesinin yeterli olmasını” önerdim. Başbakan kürsüye çıktığında, konuşmasına bu soruna değinerek başladı ve önerdiğim doğrultuda işlem yapılması için talimat verdi. Maliye de 44 No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği’ni yayınlayarak “Taahhüt belgesi verilmesinin yeterli olduğunu” açıkladı. Sorun çözümlendi. (Bkz.12 Mayıs 2005 tarihli R.Gazete).Uygulama halen böyle devam ediyor.

Bahçelievler Belediyesi'ne 44 No.lu Tebliği veya bu yazıyı okutun, başka ev kadınlarına da işkence etmesinler.

Af fırsatını kaçırmayın

SORU: Emekli esnafım. SSK 7yıllık destek primi borcu çıkarttı. Maaşımdan kesilmekte. Torba kanun beni de kasıyor mu? Destek primi affediliyor mu? Bundan nasıl kurtulacağım?

TAHİR

YANIT: Sosyal Güvenlik Destek Primi borçları da yapılandırılma kapsamında. Fakat yasa TBMM’de, henüz çıkmadı. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde yazılı başvuru yaparak, destek primi borcunuzu 36 ay içinde, her iki ayda bir olmak üzere 18 eşit taksitte ödeyebilirsiniz. Destek priminden ödeyerek kurtulabilirsiniz. Af fırsatını kaçırmayın.

İki evi olan emeklinin emlak vergisi

SORU: Memur emeklisiyim. İki tane evim var. Emeklinin bir evi vergiden muaf olduğuna göre diğer ev için vergi ödemem gerekmez mi? Belediyeden “ikisi için de ödemen gerekir” diyorlar. Doğrusu nedir?

Osman YILDIZ – Artvin 

YANIT:  Brüt 200 m2’yi geçmeyen tek eviniz olsaydı, emlak vergisi ödemezdiniz. Fakat iki eviniz olduğundan ikisinin de emlak vergisin ödeyeceksiniz.

Primi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 1 Şubat 1965 doğumlu ev hanımıyım. 1 Eylül 2013 tarihinde tarım kesimi Bağ-Kur girişliyim. Ne zaman ve kaç yaşında emekli olabilirim?

YAŞAR

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim ödemeniz halinde, priminizi 5400 güne tamamlayacağınız 1 Eylül 2028’de emekli olabilirsiniz.

İştirak hissesi satışında yenileme fonu

SORU: Şirketimiz iştirak hissesi sattı. Ortaya çıkan kâr nedeniyle VUK Md. 328’de yer alan yenileme fonu uygulamasından yararlanabilir miyiz?

Nejat GÖKMEN - İzmir

YANIT:  Yenileme fonu, amortismana tabi bir iktisadi kıymetin satışından doğan kârın, aynı türden bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde söz konusudur. İştirak hissesi satış kârı bu kapsamda değildir.

57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 1 Ocak 1976 doğumluyum. 11 Ocak 1999 da sigorta başlangıcım var. Askerliğimi 21 Kasım 1996 ila 21 Mayıs 1998 tarihleri arasında yaptım. Askerliğimin 105 gününü borçlanarak bedelini ödedim. E-Devlet dökümü de başlangıcım Kasım 1996 yılına geçmiş. Şu anda 5069 gün primim görünmekte. Ne zaman emekli olabilirim?

Savaş ÖZTÜRK

YANIT: Askerliğinizi yedek subay olarak yapmış ve yedek subay okul sürenizi borçlanmışsanız başlangıç tarihiniz Kasım 1996 ya gider. Askerliğinizi er olarak yapmışsanız başlangıç tarihiniz 105 gün geri giderek, 26 Eylül 1998 olur.

Askerliğinizi er olarak yaptığınızı tahmin ediyoruz. Priminiz 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2033’de emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi yedek subay olarak yapmışsanız 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2032 de emekli olabilirsiniz.

Kira kaybı geliri vergiye tabi mi?

SORU: Müteahhit, satın aldığım gayrimenkulü zamanında teslim etmedi. Sözleşme gereği, geciken her ay için satış bedelinin % 0,3’ünü “kira bedeli kaybı ve diğer tüm zararlar karşılığı” olarak bana ödedi. Aldığım paralar gelir vergisine tabi mi?

Faruk GÜRBÜZ - İzmir

YANIT: Maliye Bakanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 06.01.2012 tarih ve GVK 70-53 sayılı özelgesine göre; bu gelirlerin GVK Madde 75’e göre “menkul sermaye iradı” olarak vergilendirilmesi gerekiyor.

Emekli Sandığı emeklisi kız çocuğu Emekli Sandığından yetim aylığı alamaz

SORU: Soruyu annem adına soruyorum. Emekli Sandığı emeklisi bir kadın(dul) Emekli Sandığı emeklisi (vefat etmiş) babasının emekli maaşını alabilir mi?

Polat

YANIT: Emekli Sandığı sadece kendinden emekli olan kız çocuklarına ana veya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. SSK veya Bağ-Kur emeklisi kız çocuklarına bağlar. Anneniz Emekli Sandığı emeklisi olduğundan, babasından dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alamaz.

Genç hanıma ne kadar miras kalır?

SORU: Annem 1,5 sene önce vefat etti. Babamın mali durumu ve sıhhati çok iyi. Babamın yaşı 75. Annemin vefatından 1 sene sonra babam, kendinden 38 yaş küçük bir bayanla evlendi. Biz 4 kardeşiz. Hepimiz sağız ve aynı anne ve babadanız. Allah gecinden versin, eğer babam vefat ederse, ikinci hanımına ne kadar miras kalır?

Y. AKSOY - Almanya

YANIT: Arada 38 yaş fark var. 30 yaşın üzerinde fark olduğu durumlarda, Emekli Sandığı maaşın sadece yüzde 25’ini “dul maaşı” olarak bağlıyor (Md. 71). Çocuk olursa karısına (çalışmıyorsa) yüzde 75 dul aylığı bağlanıyor. Anayasa Mahkemesi de bu uygulamayı Anayasa’ya uygun buldu(Bkz. 28.4.2011 T. ve E.2009/93, K. 2011/73). SSK ve Bağ-Kur’da böyle bir uygulama yok. Normal mirasa gelince (gayrimenkul, para, otomobil, şirket hissesi vs.), babanızın genç eşi mirasın ¼’ünü alır. Babanız, vasiyetname ile bu hisseyi değiştirip, eşine daha az miras bırakamaz.

53 yaşı dolduracaksınız

SORU: 1970 doğumluyum. 1990’ın birinci ayında SSK girişim var. 19 Şubat 1992 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. Fakat 3 yıllık Bağ-Kur borcum var. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

AHMET

YANIT: SSK prim ödeme gün sayınızı ve askerlik durumunuzu bildirmemişsiniz. Emekli olma şartlarınız bu bilgiler göre değişir. Şayet 1 Ocak 1990’dan Bağ-Kurlu olduğunuz tarihe kadar prim ödemeniz varsa, 1 Ocak 2015’e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 2022’de 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte, 19 Şubat 1992’ye kadar prim ödemeniz yoksa 19 Şubat 2017’ye kadar ara vermeden prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 2023’de 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

SSK prim ödeme gün sayınızı askerlik tarihinizi(gün, ay, yıl olarak), askerlik sürenizi bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Kentsel dönüşümde kira yardımının vergisi

SORU: Kentsel dönüşüm projesi kapsamında gecekondum yıkıldı ve bana da kira yardımı yapılıyor. Aldığım kira yardımını gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edip, vergi ödeyecek miyim?

Yalçın COŞKUN - Ankara

YANIT:  Aldığınız kira yardımını gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan etmeniz gerekmiyor.

50 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak 1970 doğumluyum. 3 Haziran 1988  tarihinden itibaren şu ana kadar çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim

Mehmet Emin

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2020 de emekli olabilirsiniz.

Nisan 2015’te emekli olursunuz

SORU: 1 Nisan 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Nisan 1985. Şu an itibariyle prim gün sayım 7095 gün. Ne zaman emekli olabilirim? Takriben ne kadar maaş bağlanır?

Ali Murat Kıynak

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2015 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Bağlanacak emekli aylığınız, 2000 öncesi, 2000-Ekim 2008 dönemi ve Ekim 2008 sonrası prim gün sayılarınız için tüm prime esas kazanç tutarlarınız ve prim gün sayınız dikkate alınarak hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Bu da ancak bilgisayar programı ile hesaplanabilir.

Kullandırılmayan yıllık izne 2 kat ücret

SORU: Çalıştığım iş yerinde son 5 yıldır, yıllık izinlerim kullandırılmadı. İş yerinden ayrılırken kullanmadığım izinlerin ücretini neye göre alacağım?

Nuray GÜNGÖR - İstanbul

YANIT: Size kullandırılmayan izinlerin ücreti, iş sözleşmesi sona erdiğinde, en son brüt ücretiniz esas alınarak ödenir (4857 sayılı İş Kanunu Madde 59). Basınla ilgili 5953 sayılı İş Kanunu’nda en son ücretin esas alınacağı yönünde hüküm yok ama aksine hüküm de yok. Ayrıca basında çalışanlara, kullandırılmayan yıllık izin ücretleri 2 kat olarak ödenir (Md. 29).

Ya 5000 gün prim, ya da 60 yaş

SORU: Babam Aralık 1960 doğumlu. 1979 da SSK olarak çalışmaya başladı. Şu anda 3019 gün prim ödemesi var. Askerlik borçlanması yaparsa kaç yaşında emekli olabilir? Askerliği 20 ay.

UĞUR

YANIT: Babanız emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödemem ve 45 yaş şartlarına tabi. Askerlik süresini borçlandıktan sonra, 1381 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Ayrıca, askerlik süresini borçlanarak veya sigortalı çalışarak 581 gün daha prim ödemek suretiyle toplam primini 3600 güne tamamlaması halinde, 60 yaşını dolduracağı Aralık 2020 de emekli olabilir.

25 yıllık sigortalılık süreniz dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 1 Mart 1959 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 15 Nisan 1993. Toplam prim günüm 5550. Ayrıca 5 Mart 1979 tarihinde askere gittim ve bunun için 271 gün askerlik borçlanmasını ödedim. Ne zaman emekli olurum?

İlker Çiftçi

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim günü ve yaş şartlarını sağlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 14 Temmuz 2017’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Engelli aracının kaza yapması ve sigorta tazminatı

SORU: Yüzde 100 zihinsel özürlü oğlum adına ÖTV muafiyetinden faydalanarak aldığım ve full kasko yaptırdığım araçla kaza yaptım. Sigorta firması aracın hurdaya ayrılmasına karar verdi. Ancak aracın rayiç değerini 82.500 TL olarak belirlemelerine rağmen bana ÖTV hariç bedel olan 61.000 TL ödedi. Verdikleri para ile aracımı yerine koyamıyorum. Sigortanın uygulaması doğru mu?

Mehmet ÇÖMEZ- İstanbul

YANIT: ÖTV Kanunu’nun 7/2. maddesinde, ÖTV’den istisna tutulan engelli aracının kaza sonucu hurdaya çıkarılması halinde, 5 yıllık süre dolmadan tekrar araç alınabiliyor. Burada devlet, kaza yapan engelliyi korumak için 5 yıl dolmadan önce de ÖTV’den vazgeçmektedir.

Sigorta, hurdaya çıkan aracın rayiç bedelini size öderken, ÖTV bedelini düşmesi söz konusu olamaz. Aksi halde devlete ödenmeyen ÖTV sebebiyle doğrudan doğruya sigorta şirketi sebepsiz zenginleşmiş olur. Aracın kaskosu rayiç bedel üzerinden yapılıyor. Yasa ile engelliye verilen bir hakkın sebepsiz zenginleşme sayılması mümkün değildir. Sigortacılığın temel mantığı, riskin gerçekleşmesinden sonra, sigortalının durumunu riskin gerçekleşmesi öncesindeki durumuna eşitlemektir. Bu durumda Sigorta Tahkim Kurulu’na veya mahkemeye başvurmanızda fayda var.  

Yurtdışında çalışan resen genel sağlık sigortalısı yapılamaz

SORU: Oğlum üniversiteyi bitirerek, 2012 de Fransa’da özel bir kuruluşta çalışmaya başladı. Yurtdışındaki oğluma genel sağlık sigortası primi çıkartmışlar. Bu primden nasıl kurtulabiliriz?

Şahin BÜLBÜL

YANIT: Oğlunuz yurt dışına giderken adrese dayalı nüfus kayıt sistemine, adresini yurtdışına taşıdığı kaydettirmediğinden Sosyal Güvenlik Kurumu haklı olarak oğlunuza genel sağlık sigortası primi tahakkuk ettirmektedir. Biran önce oğlunuzun adresini sistemden düzelttirip, SGK’ya durumu anlatan bir yazı ile başvuru yaparak, oğlunuzun 2012’den beri yurtdışında yaşadığını belgelerle ispat etmeniz halinde, oğlunuz genel sağlık sigortası kapsamından çıkartılır.

50 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Mart 1967 doğumluyum. 2 Ekim 1984’de SSK’lı oldum, 810 gün SSK primim var. 3 Ağustos 1989’dan beri Bağ-Kur primi ödemekteyim. Toplam olarak 9810 gün primim bulunmaktadır. Ne zaman emekli olabilirim?

Ayhan Yankaçar

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü tamamlamışsınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 12 Mart 2017 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Alınan kiradan eşin lojman kirası düşülebilir

SORU: Konut kira gelirimden, eşimin ödediği lojman kirasını düşebilir miyim?

Yıldız EMİR - Mersin

YANIT: Lojman kira bedeli, evlilik birliği içinde yapılan müşterek gider kabul edilir. Gerçek gider yöntemini seçmeniz halinde, lojman kirasını, aldığınız kiradan düşebilirsiniz yani gider olarak indirebilirsiniz.

100 gün askerlik borçlanması Ekim 2014 de emekli eder

SORU: 13 Ekim 1964 doğumluyum. İşe başlama tarihim 1 Eylül 1988, SSK ya yaklaşık 5600 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Güven ATAM

YANIT: Askerlik süreniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yaptınız. Askerlik sürenizin 100 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 100 gün geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 13 Ekim 2014’de emekli olabilirsiniz. Askerlik yapmamışsanız veya başlangıç tarihinden sonra yapmışsanız, 51 yaşınızı dolduracağınız 13 Ekim 2015 de emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığı’ndan dul aylığı alan SSK’dan yetim aylığı alabilir mi?

SORU: 2010 yılında vefat eden eşimden dolayı Emekli Sandığından aylık alıyorum. 2014 yılında vefat eden SSK’lı babamdan aylık alabilir miyim?

Gökhan Özberk

YANIT: Sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmıyor ve buralardan kendi çalışmanızdan dolayı gelir veya aylık almıyorsanız, SSK’lı babanızdan yetim aylığı alabilirsiniz.

Ev hizmetleri iş sağlığı ve güvenliği kanuna tabi değil

Soru: Eşime ev işlerinde yardım için haftada iki gün temizlikçi kadın geliyor. İş güvenliği Kanununa göre, bu kadın için risk değerlendirmesi raporu hazırlatmam gerekiyor mu?

Sadullah ELVERMİŞ

Cevap: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 3 ncü maddesi ile ev hizmetleri, kapsam dışın da tutulduğundan evde çalışan kadın için risk değerlendirme raporu yaptırmanız gerekmiyor.

Eşiniz, engelli çocuğunuzdan dolayı yaş indiriminden yararlanır

Soru: 1972 Şubat doğumlu eşim, 1997 Şubat ayında devlet memuru olarak işe başladı. Daha önceden 300 gün sigortalı çalışması var. 2000 yılında otistik engelli oğlumuz dünyaya geldi. Eşim emekliliğe ne zaman hak kazanır? Ben de devlet memuruyum. Vefatımda oğlumun maaşımı hak etmesi durumu nedir?

Mahir Gökhan

Cevap: Eşiniz emeklilik için 20 yıl hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabi. Engelli çocuğunuzdan dolayı, eşinizin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayına eklenip, eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indirilir.

Bunun için görev yaptığı kamu idaresi aracılığıyla sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına çocuğunuzun sevk işlemini yaptırarak, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda engelli olduğunun tespitini istemeniz, alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmanız gerekecek. Başvuru, yaşlılık aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden de yapılabiliyor.

Vefatınız halinde, muhtaç olması şartıyla, engelli çocuğunuza aylık bağlanır.

Belediye deli dumrul gibi davranıyor

SORU: Emekli öğretmenim. Oturduğum küçük bir evim var. Emlak Vergisi’nden muafım. Belediye “Anneniz ve babanızdan miras kalan tarladan hiçbir geliriniz olmasa bile eviniz için geriye dönük emlak vergisi ödeyeceksiniz” diyor. Belediye mi haklı ben mi?

Zahide OZANKAN - Manisa

Cevap: Siz haklısınız. Bazı belediyeler “Deli Dumrul gibi” davranıp, keyfi vergi istiyor.

31 Aralık 2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan  38 No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği’nin 3/e bölümünde “mükelleflerin gelir getirmeyen iş yeri arsa ve araziye sahip olmaları, indirimli vergi oranından yararlanmalarına engel teşkil etmemektedir” diye yazılı.

Buna göre belediye, oturduğunuz ev için sizden 1 kuruş dahi Emlak Vergisi isteyemez.

Bu yazıyı gösterirseniz, düzeltme yoluna giderler.

Babanız 3600 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracak

Soru: Babam 1960 doğumlu. 1982 de SSK girişi var. Ama aralarda çok boşluk var. 18 ay askerlik yapmış. Ancak askerliği yatırılmamış. Toplam 1510 gün prim ödemesi var. Babam ne zaman emekli olabilir

Atakan MANDUZ

Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi,3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerlik süresini borçlandıktan sonra 1550 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2020 de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Bulgaristan’daki sigorta başlanıcım Türkiye’de kabul edilir mi?

Soru: Bulgaristan göçmeniyim. Türkiye’ye 1996 yılında geldim, 2001 yılında Türk vatandaşı oldum. 1997 sigorta başlangıcım, SSK’lı olarak 5130 prim günüm var. Zorunlu göçle gelenlerden değilim. Bulgaristan’da 4 yıl çalışmam var. Torba Yasa’ya göre Almanya’daki  sigorta başlangıcı Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılacakmış. Bulgaristan’daki sigorta başlangıcı da Türkiye’de başlangıç sayılmayacak mı?

Turhan Karakaş

Cevap: Torba Yasa Tasarısına göre, Türkiye ile aralarında sosyal güvenlik anlaşması olan ve bu anlaşmada, akit ülkedeki sigorta başlangıcının Türkiye’de de başlangıç sayılacağına ilişkin hüküm bulunan ülkelerdeki sigorta başlangıcı, Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılacak. Türkiye ile Bulgaristan arasında sosyal güvenlik anlaşması olmadığından, Bulgaristan’daki sigorta başlangıcınız, Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılmaz.

İşgücü kaybı oranınız yüzde 60’şın altına düşenin malul aylığı kesilir

Soru: 1 Ocak 1944 doğumluyum. 24 ay askerlik yaptım. Bağ-Kur Başlangıç tarihim 20 Nisan 1982, Bağ-Kur Çıkış tarihim 31 Aralık 1986 olup 4 yıl 8 ay 11 gün prim ödemem var. 20 Eylül 2008’de başlayan çalışmamla SSK’ya 903 gün prim ödedim.  Hastalığım nedeniyle 13 Temmuz 2011 tarihinde malulen emekli oldum. 2 yıl sonra malulen emekliliğim iptal oldu. Bizim bu durumda ne yapmamız gerekiyor.  Nasıl emekli olabiliriz?

Metin KAHVECİ

Cevap: Muhtemelen malulen emekliliğinize yol açan sağlık sorunuzda iyileşme olduğundan(işgücü kaybı oranınız yüzde 60 şın altına düştüğünden) malul aylığınız kesildi. SSK’ da yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı çalışarak 357 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğinizi primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Önce işçi sonra işveren olanın emekliliği

SORU: 1990 yılında Devlet memuru olarak işe başladım. 2002’de ayrılıp SSK’lı oldum. Sonra da kendi işimi kurdum ve 8 yıldır Bağ-Kur’lu oldum.

Ben nereden emekli olacağım? Daha önemlisi SSK’dan nasıl emekli olurum?

Ali DEMİR- Ankara

Cevap: Bu şekilde devam ederseniz, Bağ-Kur’dan (4/b) emekli olacaksınız.

Ancak bir başka şirkette de SSK’lı (4/a’lı) olursanız, son 7 yıldaki çalışmaya bakılır. En çok hangisinde çalıştıysanız o kurumdan emekli olursunuz. Buna göre, son 7 yılda en az 1261 gün SSK’lı olursanız SSK'dan emekli olmaya hak kazanırsınız.

Fazla prim yatırmam emekli aylığımı düşürür mü?

Soru: 28 Ocak 1982 doğumluyum. 1999 yılında stajdan kaynaklanan SSK girişim var ama prim yok. 20 Temmuz 2000 yılında ilk primim yattı. Sigortam sürekli ödendi ve şu an itibariyle 4743 gün oldu. Hangi zamanda SSK doluyor ve fazla prim yatması durumunda alacağım maaş düşecek mi? Ayrıca emeklilik yaşım kaç oluyor? Önder Berra

Cevap: Staj başlangıcınız sigorta başlangıcı kabul edilmez. Ancak mevcut prim gününüzle dahi, 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Ocak 2042 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. Prim ödemeye devam etmeniz aylık bağlama oranınızı artırır. Sigorta başlangıcınız 8 Eylül 1999 tarihinden sonra olduğundan, emekli aylığınızda fazla bir düşüş olmaz. Primlerinizi yüksek kazanç üzerinden öderseniz, bu kaybı telafi edebileceğiniz gibi, emekli aylığınızın artmasını da sağlayabilirsiniz.

Evlenen kadın bir yıl içinde kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir

Soru: Özel bir şirkette SSK’lı olarak çalışıyorum. Evlilik nedeniyle Eylül da istifa edeceğim. Kıdem tazminatı alabilir miyim? İşe başlama tarihim 1 Ağustos 1999 dur. Lütfen acil cevap verirseniz çok sevinirim.

BAHAR

Cevap: Bir yıldan fazla çalışma süresi olan kadın sigortalılar, evlenmeleri halinde nikah tarihinden itibaren bir yıllık sürede, evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alarak işlerinden ayrılabilirler. Bir yıldan fazla çalışma süreniz olduğundan Evlilik nedeniyle işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Staj kadınlara avantaj sağlayabiliyor

SORU: Öğrencilik döneminde staj yaptım. Üniversiteyi bitirince de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Yaptığım stajın bir avantajı var mı?

Ayfer UZ- Konya

Cevap: Yaşlılık, malullük ve ölüm sigorta kollarına prim yatırılmadığı için staj süresi başlangıcı, emeklilikte göz önüne alınmıyor.

Ancak doğum borçlanması avantaj sağlayabiliyor. Örneğin 2006’da staj girişi olan, 2008 ve 2012 yıllarında iki doğum yapan sigortalı bir kadının, her iki doğumu da borçlanarak, 4 yıl daha erken emekli olabilme şansı var.

Hazine arsası emlak değerine dahil mi?

SORU: Hazine arsası üzerine bir ev yaptım. Emlak Vergisi bildirimi verirken, arsa payını da Emlak Vergisi değerine dahil edecek miyim?

Mehmet ASLAN- Erzurum

YANIT: Hayır, etmeyeceksiniz. Gelir İd.Bşk.İst. D.Bşk.’nın 9. Şubat 2012 tarih ve GİB.434.18.01-006.01.517 sayılı özelge ile yaptığı açıklama da bu yöndedir.

Hem Türkiye’den hem İngiltere’den emekli aylığı alabilir miyim?

Soru: 38 yıl İngiltere’de kaldıktan sonra kesin dönüş yaptım. Geçmişte SSK girişim olduğu için 3600 iş günü üzerinden borçlanıp, ödeme yaparak Türkiye’de emekli oldum. İngiltere’den de emekli olup, iki emekli maaşı alabilir miyim? Oradaki çalışma günlerimi doldurdum, sadece yaş haddini bekliyorum.

Baki Özdeğirmen

Cevap: Yaşınızı doldurup, İngiltere sosyal güvenlik sisteminden emekli olduğunuzda da Türkiye Sosyal Güvenlik Kurumundan bağlanan emekli aylığınızı almaya devam edersiniz. Yani her iki aylığı da alabilirsiniz.

Kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz

Soru: Sigortaya 1995 girişim var. Taşeron şirkette 44 aydır çalışıyorum. Şirket  bıktırmaya çalışıyor. SGK’ ya 3600 günle emeklilik dilekçemi versem, kıdem tazminatımı alabilir miyim? Aldıktan sonra sigortalı işte çalışabilir miyim?

MUSTAFA

Cevap: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işlerinden ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Fasılalarla olsa da tüm çalışma süresi için kıdem tazminatı alınabiliyor. Şirkette bir yıldan fazla çalışma süreniz olduğundan, SGK’ dan “kıdem tazminatı alabilir yazısı” alarak işverene ibraz edip kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. İşveren tazminatı ödemez ise, iş mahkemesine dava açarak kıdem tazminatınızı yargı yoluyla alabilirsiniz.

Evi sattık ne vergisi?

SORU: 2013 yılında sattığımız konutun 2013/2 Emlak Vergisini ödemediğimiz gerekçesi ile 2013 yılında ilgili belediyeden bir mesaj geldi.

400 TL tutarında bir (gecikme cezası ile) borcumuz olduğunu öğrendik.

Yeni yasa ile bu borcun faizi silinecek mi?

Turhan KAYA - Ankara

Soru: Evi Ocak ayında bile satsanız, o yılın sonuna kadar olan Emlak vergisinin tamamını ödemek zorundasınız.

Torba Yasa Tasarısı çıkarsa, faizler silinecek. Enflasyona göre düşük oranlı bir faiz hesaplanacak. 18 taksite kadar da ödeme kolaylığı gelecek.

SSK daha avantajlı

Soru:14 Aralık 1981 doğumluyum. 23 Eylül 2005 tarihinde memuriyete başladım. Emekli sandığına tabi 2 yıl çalıştıktan sonra istifa ettim. Sonrasında da hep SSK' li olarak çalıştım. SSK'lı devam etmekle Bağ-Kur'a geçmek arasında emekli olma suresi adına bir fark olur mu? Hangisinde daha erken emekli olurum

Emre ÖZTÜRK

Cevap: SSK’dan olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına, Bağ-Kurda ise 9000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. SSK daha avantajlı.

Hizmet tespit davasının beş yıl içerisinde açılması gerekiyor

Soru: Eski işyerim, 2004 ve 2008 yılları arası 4 yıl sigortamı hiç yatırmamış. Öğrendiğimde aradım, “mahkemeye verme, anlaşırız” dediler ama 5 aydır oyalıyorlar. Mahkemeye versem kazanır mıyım ve işyeri sigortayı geriye dönük faiziyle mi ödüyor? Mahkemeye verdiğimde zaman aşımı söz konusu olur mu?

Hiram Behram

Cevap: Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları SGK’ca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

En son hizmetinizin geçtiği 2008 yılını izleyen 2009 yılından başlayan zamanaşımı süresi 2013 yılı sonunda dolduğundan, hizmet tespit davası açamazsınız. İşe giriş bildirgeniz verilmiş ve çalışmanız eksik bildirilmiş ise dava açmanız mümkün olur. Çalışmalarınızı ispatlamanız halinde, bu süreleri sigortalılık süresi olarak kazanırsınız. SGK, primlerinizi işverenden gecikme cezası ve zammı ile birlikte tahsil eder.

İşe başlayan kızım yeşil pasaportunu kullanabilir mi?

Soru: 52 yaşında halen çalışan memurum, sağ olsunlar iki çocuğum var. Yeşil pasaportlarımızı en son geçen ocak ayında değiştirip 5 yıllık yeşil pasaport aldık. Çocuklarımdan biri 22 yaşında, üniversite eğitimi sonrası, 2 haftadır SGK'lı olarak çalışmaya başladı. Yeşil pasaportunu 25 yaşına kadar ve pasaportunun üstündeki son kullanma tarihine kadar, çalıştığı halde kullanabilir mi? Ayrıca yeşil pasaport, SGK'lılık ve çocukların cinsiyeti ile ilgili ne tür kısıtlamalar var?

Hanife Tanses

Cevap: 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14-A maddesine göre, hususi damgalı pasaport (halk arasındaki ifadesi ile yeşil pasaport) alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir.

Buna göre, öğrenimi sona eren ve sigortalı olarak çalışmaya başlayan kızınız, 25 yaşını doldurmamış olsa da söz konusu pasaportu kullanamaz. Kanun maddesinde sayılan şartlara uygun olarak çocuklara anne veya babası üzerinden pasaport verilmesinde cinsiyet ayrımı yapılmıyor.

Doğum borçlanması emeklilik yaşına eklenmez

SORU: Doğum borçlanması yaparsam, emeklilik yaşını da aşağı çekebilir miyim?

Kadriye KÖKSAL - İstanbul

Cevap: Borçlanılan süreler, prim ödeme gün sayısına eklenir ancak bu süre emeklilik yaşına eklenmez. Ayrıca sigortalık öncesi doğumların borçlanılması da mümkün değil.

Sonuç olarak 2 çocuk doğuran sigortalı kadın 4 yıl daha erken emekli olamaz.

55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

Soru: 10 Nisan 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ocak 1997 olup 5706 gün prim ödemem var. 15 ay askerlik yaptım. Sigortam askerlik den sonra başladı. Askerlik borçlansam yaparsam ne zaman emekli olurum

Erdem ERDİNÇ

Cevap: Başlangıçtan önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin 400 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 400 gün geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 10 Nisan 2027 de emekli olabilirsiniz.

İş kazasın da Yüzde 10 un üstünde işgücü kaybına Uğrayana sürekli iş göremezlik gelir bağlanır

Soru:7 Aralık 2012 tarihinde is kazası geçirdim. Altı kez ameliyat oldum. 12 ay raporluydum. Getirisi ve zararı ne olur?

İSMAİL

Cevap: İşgücü kaybı raporunuzu, ameliyatlı olduğunuz hastane sağlık kurulundan alacaksınız. İş kazası sonucuna en az yüzde 10 ve üstünde işgücü kaybına uğramışsanız sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Ayrıca yüzde 40 ve üstünde işgücü kaybına uğramışsanız engellilere tanınan erken emeklilik hakkından yararlanarak erken emekli olabilirsiniz. Ve emekli olduğunuzda gelir ve aylıktan yüksek olanının tamamını, düşük olanının yarısını alırsınız.

Kadının rızası olmadan takıları bozdurulamaz

SORU: 16 yıl önce birbirimizi severek evlenmiştik. Şimdi kocam genç bir kıza aşık olmuş, onunla evlenecekmiş.

"Erkeğin birini iki etmeyeceksin" diye bir söz var ya o ne kadar doğruymuş.

Adam evlendikten sonra düğünde gelen bütün takılarımı bozdurdu, sermaye yaptı. Zengin olunca da beni beğenmedi, genç sevgisiyle evlenmek istiyor.

Boşanma davasında, nafaka dışında, düğünde gelen bozdurduğu takıları da isteyebilir miyim?

(Rumuz: Erkeklere İnanmayacaksın)

YANIT: Erkeklerin hepsi değil ama bir kısmı da olsa böyle yapabiliyor.

Düğünde gelen takılar sizin rızanız olmadan bozdurulmuşsa, onları ya da faiziyle parasını talep edebilirsiniz.

Benzer bir olayda, mahkeme; “evlilik birlikteliği içinde, kadının rızası ile bozdurularak, evlilik birlikteliğinin giderlerine harcandığı” gerekçesiyle, kadının talebini reddetmiş.

Kadının temyizi üzerine, Yargıtay 6’ıncı Dairesi mahkeme kararını bozmuş.

Mahkeme ilk kararında direnince, dava Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'na gitmiş.

Kurul da “Kadının rızası ile takıların bozdurulduğuna dair bir delil yok. Evin ihtiyacı için bozdurulan ziynet eşyalarını, eşin rızası ile ve iade şartı olmaksızın verildiğini kocası ispatlamak zorundadır. Koca bunu ispatlayamadığı için takıların kadına iadesine..” şeklinde karar vererek, olayı noktalamış.

100 gün prim ödeyip 49 yaşı doldurmanız gerek

Soru: 1970 doğumluyum. 1986 sigorta girişim. 5200 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum?

DENİZ

Cevap: Başlangıç tarihinizi yıl olarak vermişiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Sorunuzu 23 Kasım 1986 dan önceki bir tarihte sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 100 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5300 güne tamlamanız şartıyla, 2019’da 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirisiniz.

1260 gün 4/a kapsamında prim ödemelisiniz

Soru: Doğum tarihim 15 Şubat 1969. 1991'de 18 ay askerlik yaptım. Bağ-Kur giriş tarihim Aralık 1997. 4830 gün Bağ-Kur prim günüm var. Askerlik borçlanması yaptığım zaman sigortadan emekli olmak için kaç yıl daha sigorta yatırmam gerekiyor?

Çetin Özbek

Cevap: Sekiz ay askerlik borçlanması yapmanız halinde, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bir de Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor. Buna göre 8 ay askerlik borçlanması yapıp, Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün de 4/a kapsamında prim ödeyip, 56 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Ev hanımının arsasına muafiyet

SORU: Ev hanımlarına uygulanan sıfır oranlı emlak vergisi, sadece 200 m2den küçük evler için mi geçerli yoksa Arsalar da yararlanıyor mu? Annemin 1500m2 arsası var. Vergi yoksa boşuna ödemeyelim.

Mehmet YILMAZ-İstanbul

YANIT: Arsalar sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanamaz. Anneniz arsası için emlak vergisi ödemeye devam edecek.

Kıdem tazminatını işveren öder

Soru: 5 Eylül 1976 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1995 olup, 5648 gün prim ödemem var. Son işyerinden işveren tarafından kıdem tazminatlı çıkışım verildi. Tazminatımı üç aya böldüler. Artık sigortalı çalışmak da istemiyorum. SSK’dan 3600 gün tazminatına başvursam tazminat alabilir miyim?

H.ŞENGÜN

YANIT: Son işveren kıdem tazminatınızı ödeyerek çıkışınızı vermiş. Bunun dışında Sosyal Güvenlik kurumundan alacağınız bir tazminat yok. Kıdem tazminatını işveren öder. Şayet son işveren kıdem tazminatınızı ödeyerek işinize son vermemiş olsaydı, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödemesiyle, Sosyal Güvenlik Kurumundan “ kıdem tazminatı alabilir yazısı” alarak işverene ibraz edip kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirdiniz.

Aylık bağlanması için yaşınızı doldurmanız gerekiyor

SORU: 19 Mayıs 1967 doğumluyum. İlk sigortaya giriş tarihim 15 Aralık 1989. 1993-1996 yılları arasında  Kamu da (tarım ilçe ve özel idarede)  toplam 3 yıl çalıştım ve sigortam ödendi. 11 Aralık 1996’da öğretmen olarak atandım. Hizmet birleştirmesi yaptım. Şu an milli eğitimde emekliliğe esas 20 yıl 8 ay gözüküyor. Toplamda 20 yılı geçtiği için Emekli Sandığından emekli olabilir miyim yoksa yaştan dolayı beklemem mi gerekiyor?

Gül Akarsu

YANIT: Emekliliğiniz için gereken 20 yıllık fiili hizmet süresini tamamlamışsınız. İsterseniz, emeklilik yaşınızı beklemek üzere görevinizden ayrılabilirsiniz. Ancak emekli aylığınız 50 yaşınızı doldurduğunuzda bağlanır. Emekli ikramiyeniz de emekli aylığınız bağlandığında ödenir.

Evi kiraya verip yurt dışında kirada oturan

SORU: Başka geliri olmayan ve 200 m2'den aşağı tek evi bulunan kişi, evini kiraya verip yurtdışında kirada oturursa, vergi durumu ne olur? 

 Cengiz Alparer - İSTANBUL

YANIT: Sorunuzun iki ayrı yanıtı var.

1. Kira gelirinizi Türkiye'de beyan edip, gelir vergisi ödeyeceksiniz.

    Maliye, yurtdışı kira ödemenizin Türkiye'deki kira gelirinizden indirilmesini kabul etmiyor.

2. Emlak vergisi ödemeyeceksiniz. Bu durum; 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği'nin 3/a bölümünde “sahip olduğu tek meskeni kiraya verip, kirada oturanlar diğer şartları taşımak kaydıyla indirimli vergi oranından faydalanabileceklerdir” diye yazıyor. Tebliğde “yurt dışı” ayrımı yok.

Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi 10 yıldır

SORU: 11 Ocak 2006 da bir işletmeye işe başladım. 16 Nisan 2013 tarihine kadar çalıştım. Şirketin icralık işlerinden dolayı anlaşmalı olarak işten çıkışım verildi. Daha sonra Ağustos 2013 tarihinde girişim yapıldı. Ve normal olarak çalışmaya başladım. 30 Nisan 2014 De bu kez gerçekten işten çıkarıldım. İlk işten çıkışımda 8.000 TL kıdem tazminatı ödediler. Ve o tarihte sigortam düşük yatıyordu. Ancak şirketten bunun farkını sonra halledeceklerini söylemişlerdi liraydı. Eksik ödedikleri kıdem tazminatı nasıl alabilirim?

Halil EFE

YANIT: Her çalışma yılı için en son alınan brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatında 10 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Kıdem tazminatını eksik ödemişlerse, eksik ödenen kıdem tazminatının ödenmesini talep edin. Ödemezlerse bulunduğunuz yerdeki iş mahkemesine dava açıp, mahkemede kıdem tazminatınızın ödenmediğini belge veya şahitlerle ispatlamanız halinde, Kıdem tazminatınızın ödenmeyen kısmını mahkeme kararıyla alabilirsiniz.

Yakınınız en erken 4/a statüsünden emekli olur

SORU: 21 Haziran 1967 doğumlu bayan yakınımın sigorta başlangıç tarihi 8 Ağustos 1988 olup, şu anda 1997 sigorta günü mevcuttur. Kendi adına işyeri olduğundan, 8 Mayıs 2013 tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olup, şu anda 424 Bağ-Kur günü mevcuttur. Emekli olabilmesi açısından Torba Yasadan faydalanma ve/veya borçlanarak (doğum borçlanması, 2 çocuk için) prim günü alarak, en kısa şekliyle nasıl emekliliğe hak kazanabilir? Emekli olabilmek için ne yapmalı?

Hasan Kugu

YANIT: Yakınınız en kısa sürede, 5300 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Bunun için Bağ-Kur kapsamındaki prim ödemesi 1230 güne ulaştığında 4/a (SSK) kapsamında prim ödemeye başlaması, doğum borçlanmalarını 4/a kapsamında sigortalı iken yapması ve prim gününü 5300 güne tamamlaması gerekiyor.

20 yıldır oturduğum evi satıyorum

SORU: Yirmi yıldır oturduğum konutumu 450 000 TL’ye satıyorum.

Belediye rayiç bedeli 270 000. Herhangi bir vergi yükümlülüğüm doğar mı?

Cengiz DEMİR- KONYA

YANIT: 5 yıllık süre geçtiği için, satış kazancı gelir vergisine tabi değil.

Ancak satışı emlak vergisi değeri olan 270 bin TL’den değil 450 bin TL üzerinden yapacaksınız.

Aksi halde, sonradan cezalı harç ödemeniz gerekebilir.

Hisseli de olsa ikinci dairesi olan sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanamaz

SORU: Emekli aylığından başka bir geliri olamayan emekliyim. Oturduğum 120 m2 lik bir dairem var. Babamdan miras kalan daireye de annem ve üç kardeş ortağız. Dairede kira ödemeden annem oturuyor. Emlak vergisi ödemem gerekiyor mu?( Belediye yetkilileri vergi ödeyeceğimi söylüyorlar?

EMRULLAH

YANIT: Belediye yetkilileri haklı. Çünkü, sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanmak için emekli aylığından başka gelir olmamasının yanında, Türkiye sınırları içinde brüt alanlı 200 m2 yi aşmayan tek mesken olması gerekiyor. Hisselide olsa ikinci dairesi olan sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanamıyor. Maalesef emlak vergisi ödemeniz lazım.

Geriye dönük borçlanma

SORU: Sigortalılık süremde boşluklar var. Geçmişte çalışmadığım dönemler için primlerini ödeyerek borçlanma yapabilir miyim?

Orhan KAYA- MANİSA

YANIT: Doğum ve askerlik gibi nedenler dışında, geriye dönük olarak, çalışılmamış dönemler için borçlanma mümkün değil.

Memur emeklisi kız çocuğu memur emeklisi babasından aylık alamaz

Soru: SSK’lı eşimden dul aylığı allan memur emeklisiyim. Nisan 2014 de vefat eden öğretmen emeklisi babamdan da aylık alabilir miyim?

Ayşe

YANIT: Emekli Sandığı kendisinden emekli aylığı alan kız çocuklarına babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Memur emeklisi olduğunuzdan, memur emeklisi babanızdan yetim aylığı bağlatamazsınız.

Kızım plaj güzeli seçildi ödüllere vergi var mı?

SORU: Bu yıl Bodrum'da “plaj güzeli” yarışması oldu. Kızım, birinci seçildi. Kızıma; değişik kişi ve kurumlar tarafından; plazma televizyon, alış-veriş çeki, nakit para, beş yıldızlı bir otelde iki kişilik konaklama, gibi ödüller verildi.

Kızıma verilen bu ödüller için herhangi bir vergi ödenecek mi?

Beyhan KAYA - Bodrum

YANIT: Kızınıza verilen ödüller, Veraset ve İntikal Vergisi'nin konusuna girer. Ancak, “ivazsız intikal” olarak nitelendirilen bu ödüller, farklı kişi ve kurumlarca verildiği için her birinin değeri 3.371 TL'yi aşmadığı sürece Veraset ve İntikal Vergisi'nden müstesna. Aşan varsa, aşan kısım yüzde 10 stopaja tabi.

Ortak olduğunuz şirketten sigortalı gösterilemezsiniz

Soru: Limited şirket ortağıyım. Yaklaşık olarak 18 yıl Bağ-Kura prim ödedikten sonra, 3 seneden beride şirkette sigortalı görünüyorum.Net 1.300 Tl üstünden prim yatırılıyor. Prim günüm dolmak üzere. Emeklilik yaşını bekleyene kadar 1.300 Tl üstünden prim ödemem doğru bir iş midir? Doğru değilse, yoksa ne yapmam gereklidir? Eğer prim tutarını arttırmam gerekiyorsa, emekli maaşına olumlu yansıyacak en alt prim tutarı ne olmalıdır.

CEMAL

YANIT: Şirket ortaklarının şirketten sigortalı gösterilmeleri 1 Ekim 2008 den sonra yasaklandı. Şayet ortağı olduğunuz şirketten sigortalı gösteriliyorsanız, emekli olurken sorun yaşayabilirsiniz. Emekli olana kadar prime esas kazancın üst sınırından (üst sınır bugün için 7,371 TL dir.) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden, örneğin 4, 5 bin TL üstünden prim ödeme emekli aylığını artırır. Prime esas kazancın alt sınırından(asgari ücret olup bugün için 1.134 TL dir) prim ödeme emekli aylığını düşürür. Bu tutarlar üstünden prim ödenemiyorsa 2.500- 3.000 TL civarında prim ödenmeli.

Annem astsubay emeklisi babasından aylık alabilir mi?

SORU: Annem Emekli Sandığı emeklisi. Askeriyeden sivil memur olarak emekli oldu. Babam vefat etti. Annem, astsubay emeklisi olan babasından da maaş alabilir mi?

Sercan Katoğlu

YANIT: Emekli Sandığı emeklisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olan kız çocuğuna yetim aylığı bağlanmıyor. Anneniz, Emekli Sandığından emekli olduğundan, Emekli Sandığından emekli olan babasından aylık bağlanmaz.

Hem kira alıyor hem de ödüyorum

SORU: Oğlumun bedelsiz oturduğu evi taşınması nedeniyle kiraya verdim. Ayda kira olarak 950 TL alıyor, 1.150 TL ödüyorum. Bunun için gelir beyan etmemiz gerekir mi?

Yusuf KEÇECİ - İstanbul

YANIT: Beyanname vereceksiniz ancak gerçek gider yöntemini seçerseniz ödediğiniz kirayı aldığınız kiradan düşer, hiç vergi ödemezsiniz.

Destek priminin emekliye hiçbir faydası yok

SORU: 28 yıl çalıştıktan sonra altı yıl önce SSK’dan emekli oldum. İki yıldan beri bir özel bir şirkette çalışıyorum. Primim yatırılıyor. Emekli aylığımda bir değişme olur mu?

ZİYA

YANIT: Emekli aylığını kestirmeden çalışıyorsanız, şirketten aldığınız ücretten Sosyal Güvelik Destek Primi kesiliyordur. Destek priminin, emekli aylığına ve emekliye hiçbir faydası yoktur. Maalesef emekli aylığını artırmaz. Çalışmanız bittiğinde iadede edilmez.

Kira beyanına ücret dahil edilir mi?

SORU: 2014 yılı kira gelir vergisi hesabında toplam kira gelirinin üzerine, mükellefin yıllık maaş geliri ilave edilir mi?

Osman KAYUM

YANIT: Hayır, sadece kira gelirinizi beyan edeceksiniz.

Evliyken babadan aylık bağlatılamaz

SORU: Babamdan dolayı Bağ-Kurdan dul ve yetim aylığı alıyorum. Eşim sigortadan emekli. Eşim vefat etti. Onun aylığını da alabiliyor muyum? Eşimin aylığını şuanda kızım alıyor. Ben de başvurursam maaş oranı ne kadar düşer? Bu hafta başvurmamız gerekiyor. 

SONGÜL

YANIT: Eşinizden evliyken babanızdan yetim aylığı alamamanız gerekir. Babanızdan yetim ayığı aldığınıza göre eşinizden boşanmış olmalısınız. Şayet eşinizden boşanmışsanız ve eşiniz evli değilken vefat etmişse, eşinizden aylık bağlatamazsınız. Boşanmamışsanız eşiniz evlikken vefat etmiş ve babanızdan yetim aylığı bağlatmışsanız, eşinizden de dul aylığı bağlatabilirsiniz.

51 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Ekim 1972 doğumlu bayanım. 8 Eylül 1994 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı'nda öğretmenliğe başladım. Kaç yaşında tüm haklarıma sahip olarak emekli olabilirim?

Ebru Karamanlı

YANIT: Emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz 15 Eylül 2014’de doluyor. 51 yaşınızı dolduracağınız 25 Ekim 2023 tarihinde aylıklı olarak emekliliğe hak kazanıyorsunuz. İkramiyeniz de emekli aylığınız bağlandığında ödenir.

Haftada bir temizliğe gelen kadın

SORU: 83 yaşında, yalnız yaşayan bir kadınım. Evime hafta da bir, bazen de haftada iki gün temizlikçi kadın geliyor. Sigortası, bildirimi, primi, cezası vs. okuyunca, korktum ve vazgeçtim.

Galiba yeni bir yasa çıkıyormuş. Bu çıkınca ben sigortası, bildirimi, primi ve cezası olmadan, temizlikçi kadın çalıştırabilecek miyim?

Fatma ULUTÜRK- Antalya

YANIT: Torba Yasa Tasarısı'nda bu konuda, olayı basitleştiren bir düzenleme var.Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yasa çıkınca uygulama ayrıntılarını belirleyecek.

Buna göre;

1. Bir defaya mahsus olmak üzere, SGK'nın hazırladığı belge doldurulup, temizliğe gelen kadınla beraber imzalanıp, SGK'ya verilecek.

2. SGK bazı kuponlar bastırtacak. Örneğin 20, 50,100, 150, 400 TL'lik gibi. Temizlikçi kadına nakit para yerine, bankadan alacağınız örneğin 100 TL'lik “kupon” vereceksiniz.

3. Kadın bankaya gittiğinde, banka bu 100 TL'den yüzde 2 “iş kazası meslek hastalığı primi” kesecek, 98 TL'yi kadına ödeyecek.

Hepsi bu kadar..

Kadın isterse, primini kendisi ödeyerek “İsteğe bağlı sigortalı” olabilecek.

Bağ-Kurdan daha az primde daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: Sigorta başlangıç tarihim Nisan 2008 dir. 20 Temmuz 1968 doğumluyum. 1517 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Sultan BALCI

YANIT: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 5483 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Ağustos 2029 ayı sonunda)

Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İsteğe bağlı olarak (veya son 1260 gün prim ödemenizi) 3883 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5400 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Temmuz 2028 de emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kur’lu babamdan aylık alabilir miyim?

SORU: Emekli Sandığı emeklisi, boşanmış bir bayanım. Bağ-Kur emeklisi ölen babamın maaşını annem almaktaydı. Annem de vefat etti. Bu durumda ben babamın maaşını alabilir miyim? SGK’ya giderek sözlü olarak danıştım, ancak mümkün olmadığını belirttiler.

Arzu Arslanel

YANIT: Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış ve sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmıyor, sosyal güvenlik kanunları kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Eşinizden boşanmış olmakla birlikte, kendi çalışmanızdan dolayı 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emekli aylığı aldığınızdan, Bağ-Kur emeklisi olan vefat etmiş babanızdan yetim aylığı alamazsınız.

Kayseri Belediyesi Sıfır Oranı Muafiyet Zannediyor

SORU: Ev hanımıyım. Kayseri Kocasinan Belediyesi'nden bilmeden ödediğim emlak vergilerinin iadesini istedim. “Emlak Vergisi Kanunu'nun ‘Daimi Muaflıklar’ başlıklı 5/son maddesinde; süresinde bildirimde bulunulmazsa, muafiyet bildirimin yapıldığı tarihi takip eden bütçe yılından muteber olur. Siz bildirimde bulunmadığınız için muafiyet ve iadeden yararlanamazsınız” diye bir yazı aldım. Hem vergi birimi hem de belediye başkanlığı başvurumu reddetti. Şimdi ben ne yapayım bu Kocasinan Belediyesi’ni?

Güllü ŞAHİN - Kayseri

YANIT: Belediye “Muafiyet” ile “İndirimli yani sıfır oranlı vergi” kavramlarını karıştırmış. Bu olay daimi muafiyet değil. Koşullar devam ettiği sürece uygulanan, “sıfır oranlı” vergilendirme.

Nitekim, Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı'nın 4 Nisan 2011 Tarih ve 2024-25 sayılı özelgesinde de “Geçmişe dönük olarak, indirimli (sıfır) emlak vergisinin uygulanabileceği” açıklandı. Belli ki Kayseri'deki belediyenin, Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı’ndan haberi yok!

Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı da “Ödenen emlak vergilerinin iadesinin mümkün olduğunu” açıkladı (14 Mayıs 2014 Tarih ve 82673428-175.01.01.03 sayılı özelge).

Başvurunuz Belediye Başkanlığı'nca da reddedildiğine göre, vergi mahkemesinde dava açacaksınız.

9000 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracaksınız

SORU: 18 Kasım 1976   doğumlu   esnafım.   9 Ağustos 1999 da maliyeye  kayıt oldum. 4 Ekim 2000’de Bağ-Kura giriş yaptım. Ne zaman emekli olurum? Bu konuda bilgilendirmenizi rica ediyorum.

UYAR

YANIT: Emekli olmak için: 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 4 Ekim 2025 e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 18 Kasım 2036 da emekli olabilirsiniz.

Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen 4 Ekim 2000 den önce 18 ay askerlik yaptınız Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, emekli olacağınız yaş 58 e düşer ve 9000 gün prim ödemeniz şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız 18 Kasım 2034 de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığım neden düşük?

SORU: 2003 yılında emekli olup aynı şirkette çalışmaya devam ettim. Şu an maaşım 1.550 TL. Benden iki sene sonra emekli olan aynı pozisyondaki arkadaşların emekli maaşı ise 2.500 TL. Bu durumun nedeni nedir ve düzelmesi için çalışmalar var mıdır?

Cüneyt Pala

YANIT: Sizin gibi sigorta başlangıcı 1 Ocak 2000 tarihinden önce olanların emekli aylığı; 1 Ocak 2000 öncesi ve sonrası prim ödeme dönemleri için ayrı ayrı hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşuyor. 1 Ocak 2000 öncesi dönemin aylığı, 2000 öncesi son 10 veya 5 yıllık ortalama yıllık kazanç tutarı ve toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak gösterge ve katsayı sistemine göre; 1 Ocak 2000 sonrası dönemin aylığı ise bu dönemdeki prime esas kazançların güncellenmiş tutarının bu dönemdeki prim gün sayısına bölünmesiyle bulunan ortama günlük kazanç ve toplam prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı esas alınarak hesaplanıyor.

Bu bağlamda, toplam prim gün sayısı, 2000 öncesi ve sonrasına ait prim gün sayıları ile prime esas kazanç tutarlarının farklı olması, emekli aylığı tutarlarını farklılaştırıyor. Kıyas yaptığınız arkadaşlarınızın, toplam prim gün sayıları, primlerin ödendiği dönemler ile prime esas kazançlarının farklı olması, emekli aylığı tutarını da farklı kılar. Kıyas yaparken, toplam prim gün sayılarını, her iki dönemin prime esas kazanç ortalamaları ile aylık bağlama oranlarını ve iki dönemdeki prim gün sayılarının, toplam prim gün sayısı içindeki oranını da dikkate almak gerekiyor.

Doktor muayenehanesi alımının KDV'si

SORU: İstanbul'da bir kısmı banka kredisi, bir kısmı da taksitle 2 milyon liraya bir daire aldım, 360 bin TL'de KDV ödedim. Doktor olarak, dünyanın KDV'sini ödüyorum. Muayenehane olarak kullanacağım bu dairenin KDV'sini tahsil ettiğim KDV'den indirebilir miyim? “İndirebilirsiniz” derseniz, dünyalar benim olacak.

Yusuf ERDOĞAN - İzmir

YANIT: Evet indirebilirsiniz. Bunun için o gayrimenkulü, serbest meslek defterinizin “amortisman listesi”ne kaydetmeniz gerekiyor. Ayrıca her yıl 40 bin TL “amortisman giderini”, deftere kaydı izleyen yıldan itibaren de “banka kredi faizlerini” gider yazabilirsiniz.

5 yıl içinde dava açmanız gerekiyordu

SORU: 1987 ile 1988 yıllarında yaklaşık 14 ay kadar bir iş yerinde çalıştım. Ama sigorta girişim yapılmamış bununla ilgili ne yapa bilirim? 1971 doğumluyum.

YÜKSEL

YANIT: İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde hizmet tespit davası açmanız gerekiyordu. 5 yıl içinde dava açmadığınızdan maalesef hakkınız zamanaşımına uğramış. Bugün için yapabileceğiniz bir iş ve işlem bulunmuyor.

5300 günle 49 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 21 Eylül 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Aralık 1985, prim günüm 4250. 15 ay askerlik yaptım fakat askerlik borçlanması yapmadım. Uzun zamandır mesleğim ile ilgili iş bulamadım, maddi sıkıntım var. En kısa zamanda emekli olmak istiyorum.

Soner Kazancı

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 49 yaşınızı dolana kadar eksik prim gününüzü tamamlayamazsanız, askerlik borçlanması yapabilir, isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. 49 yaşınızı dolduracağınız 21 Eylül 2019 tarihinde de emekli olmaya hak kazanırsınız. Daha erken emekli olamazsınız.

İntikamın böylesi

SORU: Eşim, limited şirketine beni yüzde 1 ortak etti. Aradan yıllar geçti boşandık. “Şu yüzde 1 hisseyi al” dedim, “dursun” dedi. 8 yıl önce de banka müdürlüğü görevinden emekliye ayrıldım. Şirket kâr da dağıtmadı. Aradan yıllar geçti. Geçenlerde SGK bir yazı gönderdi. Geriye dönük olarak, emekli aylığımın % 15’i oranında birikmiş Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) istiyorlar.

10 yıldır görüşmediğim, nafaka almadığım, şirketinden 1 TL bile gelir elde etmediğim, yüzünü dahi görmek istemediğim eski kocamın yüzde 1 hisseyi üzerimde tutarak benden farklı bir intikamı da bu oldu. Ne yaparım da bu borçtan kurtulurum? 

(Rumuz: İntikamın Böylesi)

YANIT: Anonim şirketin yüzde 99 ortağı olsaydınız (Yönetim Kurulu üyesi olmadığınız sürece) SGDP ödemeyecektiniz. Limited şirketlerde ise, yüzde 1 hisse ile ortak olsanız dahi, SGDP primi ödeyeceksiniz. Yani hisse üzerinizde kaldığı veya bu konuda yasa değişikliği olmadığı sürece, emekli aylığınızın yüzde 15’i kesilecek. Bu konuda sizin durumunuzda olan limited şirket ortaklarını uyarmıştım, demek ki gözünüzden kaçmış.

Yakında Torba Yasa çıkıyor. Ondan yararlanarak, 18 eşit taksitte 36 ayda ödeme olanağınız var. Bu arada yüzde 1 hisseyi de hemen satmanız da yarar var.

Askerlik ve yurtdışı borçlanması babanızın emeklilik şartlarını değiştirmiyor

SORU: Babam 1 Nisan 1964 doğumlu ve 1996’da 5 ay Rusya’da ve 1999’da 11 ay İsrail’de çalıştı. Fakat Türkiye’de 2006 Nisan ayından beri Bağ-Kurlu işyeri var. Daha önce SSK kaydı görünmüyor. Askerliğini sayarsak hangi şartlarda emekli olur? Birde yurtdışında ki çalışmalarını nasıl saydırabiliriz erken emekli olabilmesi için? Bilgilendirirseniz çok sevinirim şimdiden.

İsmail KOÇ

YANIT: Babanız emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Toplam 7000 gün prim ödemiş olması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 1 Nisan 2024 de emekli olabilir. Askerlik ve yurtdışı borçlanması babanızın emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır. 60 yaşını doldurana kadar primini tamamlayamazsa, askerliğini ve yurtdışı çalışmasını borçlanarak primini 1020 gün artırabilir. Yurtdışı çalışma süresini borçlanmak için; yurtdışında çalıştığı işyerinden alacağı çalışma süresini gösteren bonservis ile birlikte pasaportlarında bulunan çalışma izinlerinin tasdikli tercümeleri veya çalıştığı ülkelerdeki Türk temsilciliklerinden(konsolos, ataşelik veya sosyal güvenlik müşavirlikleri) alacakları gerekçeli hizmet belgesini borçlanma dilekçesi ekinde, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor.

Kat irtifaklı ev arsa mı sayılır?

SORU: Kat irtifaklı arsa tapusu olan bir evde oturuyorum.

Belediye, kat mülkiyetine geçilmemiş diye arsa vergisi tahakkuk ettiriyor. Bu doğru mu?

Fatih KAYA - İstanbul

YANIT: Bazı belediyeler emlak vergisi konusunda maalesef “keyfi” uygulama yapıyorlar. Gayrimenkulün bina olarak kullanılıyor olması, su, elektrik ve doğalgaz aboneliğinin tesis edilmesi, bina olarak vergilendirilmesini gerektirir. Burada kat mülkiyetine geçilip geçilmediğine bakılmaz.

Nitekim Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul V.D Bşk'nın 7 Ağustos 2012 Tarih ve 4.34.18.0175.01-2457 sayılı özelgesi de bu yöndedir. Belediyeler bu özelgeye uymak zorundadır.

Ağustos 2014 de emekli olabilirsiniz

SORU: 14 Ağustos 1964 doğumluyum. Bir kamu kuruluşunda emekli sandığına bağlı memur olarak çalışmaktayım. Memuriyete 14 Ekim 1988 yılında başladım ve devam etmekteyim. Memuriyetten önce 1988 yılında kamu kuruluşunda 117 gün sigortalı olarak çalıştım. Ayrıca 1985 yılında özel sektörde 150 gün sigortalı çalıştım. Toplam memuriyetimden önce 267 gün sigortalı çalıştığım günüm var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? Ve emekli olduğum zaman ne kadar emekli maaşı ve ne kadar emekli ikramiyesi alacağım? Ayrıca 1986 ve 1987 yıllarında 18 ay askerlik yaptım. Ama askerliğimi hizmetime saydırmadım. Şimdi ciddi kronik bir rahatsızlığım olduğundan dolayı emekli olmayı düşünüyorum.

Yavuz DURAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Fiili hizmet süreniz yeterli olduğundan 50 yaşınızı dolduracağınız 14 Ağustos 2014 de emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin14 ayını borçlanmanız halinde yaş şartınız 49’a düşer ve hemen de emekli olabilirsiniz.

Alacağınız emekli aylığı ve emekli ikramiyenizi eğitim durumunuz ve bulunduğunuz derece kademe ve göreviniz belirlemektedir. Bu bilgileri gönderdiğinizde emekli aylığını ve alacağınız emekli ikramiyesi tutarını hesaplayabiliriz. Ancak en düşük memur emekli aylığının 1.311 TL olduğunu ve bu aylık bağlanan sizin hizmet sürenizde olan en düşük derecedeki memura 45.000 TL civarında emekli ikramiyesi ödendiğini belirtebiliriz.

Doğum borçlanması yapabilir miyim?

SORU: 25 Mart 1977 doğumluyum. 22 Ekim 1999 tarihinde 657’li olarak öğretmenliğe başladım. 1 Eylül 2012’de çocuğum doğdu. 7 ay ücretsiz izin aldım, sonrasında işe başladım. Doğum borçlanması ve 7 aylık ücretsiz iznimi ödeyebilir miyim? Aylık ne kadar öderim ve ödersem ne zaman emekli olabilirim?

Bahar Çetin

YANIT: Doğum borçlanması, doğumdan sonraki iki yıl içinde kalan çalışılmamış süre için yapılabiliyor. Bu nedenle doğum borçlanması yapamazsınız, ancak 7 aylık ücretsiz izin sürenizi borçlanabilirsiniz. Diğer yandan, emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 58 yaşınız dolana kadar hizmet sürenizi doldurmuş olacağınızdan, borçlanma yapmayabilirsiniz.

Annemin babamla yaşadığını kanıtlarsak

SORU: Annem ve babam 2000 yılında boşandı. Altı ay sonra bir araya geldi ve birlikte yaşadık. Ancak yasal nikah yaptırmadılar.

Geçen yıl babam öldü. Anneme yasal nikah olmadığı için aylık bağlanmadı. Annemle babamın birlikte yaşadığını kanıtlarsak anneme maaş bağlanır mı?

Özden TUNA – Bursa

YANIT: Maalesef bağlanmaz.

Prim tamam 50 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 1969 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 25 Mart 1987 olup 7900 gün prim ödemem var. Bunlara göre ne zaman emekli olabilirim?

ERKMEN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2019’da 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Anne ve babaya prim iadesi yapılmaz

SORU: Kardeşim Vakıflar Bankası'nda çalışmaktayken 28 Nisan 2014 tarihinde, görev esnasında trafik kazası sonucunda hayatını kaybetti. 8 yıldır bankada çalışmaktaydı. Kendisi bekârdı ve 1976 doğumlu idi. Varisleri olan annem 1950, babam ise 1947 doğumludur. Çalıştığı süre içerisinde maaşlarından banka emekli sandığına kesilen primlerin iadesi mümkün müdür? İade tutarından bir kesinti yaparlar mı?

Dilek Acer

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. Kardeşiniz adına ödenen primlerin iadesi maalesef mümkün değil. Ancak her türlü kazanç ve irattan elde etmiş oldukları gelirin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve kendilerine gelir ve aylık bağlanmamış olması halinde, anne ve/veya babanıza aylık bağlanması söz konusu olabilir.

İtalya'da alış-veriş ve nakit ödeme

SORU: İtalya'da 30 Haziran 2014 tarihinde başlatılan “yeni uygulama” ile ilgili yazınızı okudum. Biraz kafam karıştı. Ben her yıl İtalya'ya “alış-veriş” için giderim ve 10-15 bin Euro götürürüm. Nedenine gelince, alış-veriş yaptığım bazı yerler, "nakit ödeme yapılmasını" tercih ediyorlar. Kuşkusuz kartlarımı da yanıma alırım ama bazıları da “kredi kartı ile ödeme kabul etmiyoruz”diyorlar. Benim durumumu da göz önüne alarak olayı açıklar mısınız?

Selin BAŞAK-İstanbul

YANIT:

1. İtalya'ya giderken, beraberinizde en fazla 5.000 ABD Doları veya buna eşit yani 3.700 Eurovb. dövizi yurt dışına çıkartabilirsiniz. Bunun üzeri yasak. Çıkartılırken gümrükte tespit edilirse aşan kısım “müsadere” edilir yani el konulur. Yarısı kadar da para cezası kesilir.

İtalya'ya giderken beraberinizde 3.700 Euro’dan fazla para olmasın.

2. İtalya'da 30 Haziran'da yeni bir düzenleme yapıldı. Buna göre, 30 Euro ve üzerindeki alış-verişlerde, kredi kartı ile ödeme yapabileceksiniz. Satıcı firma, kredi kartı kabul etmek zorunda. İsterseniz, kart yerine nakit ödeme de yapabiliyorsunuz. Cirosu 200 bin Euro’ya kadar olan işletmelerde, 30 Euroluk sınır 500 Euro olarak uygulanıyor.

Kendi isteği ile ayrılan işsizlik ödeneği alamaz

SORU: İsteğiyle işten ayrılanlarda işsizlik alabilecekmiş diye duydum. Ne kadar doğru? Aydınlatırsanız  sevinirim.

Burcu ÜNAL

YANIT: Maalesef duyumunuz doğru değil. Haklı bir neden yokken kendi isteği ile işten ayrılan işsizlik ödeneği alamaz.

Yurtdışında çalışmaya başladığınızda emekli aylığınız kesilir

SORU: Yurtdışı borçlanması yaparak 2009 yılında SSK’dan emekli oldum. Daha sonra Türkiye’ye döndüm, halen Türkiye’de yaşamaktayım. Kanada’ya, geldiğim yere tekrar dönersem yasal olarak çalışma iznim olup olmadığı konusunda beni bilgilendirirseniz çok sevinirim.

Necmi

YANIT: Kanada’da tekrar çalışma izni verilip verilmeyeceği konusunda bir şey söyleyemiyorum, zira Kanada yasalarına bakmak lazım. Ancak çalışma izni verilse de yurtdışı borçlanmasıyla emekli olduğunuzdan, Kanada’da çalışmaya başladığınızda emekli aylığınız kesilir.

Tarlanın parsellenerek arsa olması

SORU: Sahibi olduğum tarla (arazi) belediye imar planına dahil edildi ve parsellenerek arsa vasfını kazandı. Elden çıkarma söz konusu olmadan, bu vasıf değiştirmedeki değer artışı nedeniyle vergi ödemem gerekir mi?

Altan YÜCELER – Konya

YANIT: Arazinin parsellenerek arsaya dönüştürülmesi sonucu herhangi bir gelir elde edilmediğinden, sadece kıymetindeki artış gelir vergisine tabi değil. Ancak arazinin iktisap (edinme) tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenmiş olması ve bu süre içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılması halinde,  elde edilecek kazanç, ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilir.

Fasılalarla olsa da toplam çalışma süresi için kıdem tazminatı ödenmesi gerek

SORU: 30 Mart 2008 tarihinde çalışmaya başladım. Şuan çalışmayı sürüdüğüm iş yerinde 30 Mart 2011 tarihinde istifa ettim. Lakin bu istifa askerlik nedeniyle yapıldı ve tazminat almadım. Bundan sonrasında askerden geldim ve tekrar iş yerinede başladım. 30 Kasım 2011 tarihinde bugüne kadar çalışıyorum. Firmamız değişiyor ve tazminat ödeneceğine dair bilgi verildi. Askerden öncesi, tazminatımın yatırılması gerekir mi? Bunun için yapılabilecek bir şey var mı? Öğrenebilir miyim? İş yerimiz taşeron bir firma bunu da belirtim. Hakkımı nasıl arayabilirim?

Mesut DEMİRTAŞ

YANIT: Bir işyerinde fasılalarla(aralıklarla) çalışılmış olsa da, çalışma süresinin toplamı üstünden kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Askerden önceki çalışma süreniz ile askerden sonraki çalışma süresinin tamamı için kıdem tazminatı ödemeleri lazım. Ödemezlerse, iş mahkemesine dava açıp kıdem tazminatı ödenmeyen çalışma sürenizi mahkemede belge veya şahitle ispatlamanız halinde, kıdem tazminatınızı mahkeme kararıyla alabilirsiniz.

Diyabet hastası malulen emekli olabilir mi?

SORU: 23 Şubat 1983 doğumluyum. 10 yaşımda tip 1 diyabet hastası oldum. 21 yıldır diyabetim ve insülin kullanıyorum. 18 yaşımdan beri sigortalıyım. Benim ne gibi haklarım var, malulen emekli olabilir miyim? Malulen emekli olursam herhangi bir yerde sigortalı çalışabilir miyim? Siz ne yapmamı önerirsiniz?

Selim Karaman

YANIT: Diyabet hastalığı tek başına malulen emeklilik hakkı sağlamıyor. Malul sayılabilmeniz için en az üç organınızda diyabet hastalığına bağlı orta ve ileri düzeyde rahatsızlık ortaya çıkmış olması gerekiyor. Malulen emekli olduktan sonra yeniden çalışmaya başlanması halinde de bağlanan aylık kesiliyor.

En az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybınız olduğuna dair rapor ve buna bağlı olarak vergi indirim hakkı alırsanız, yaş şartı aranmaksızın, 19 yıl sigortalılık süresi ve 4240 prim günü şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Bu durumda, emekli olduktan sonra aylığınız kesilmeksizin sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz.

Özel sağlık sigortası ve kiradan indirimi

SORU: Tahsil ettiğim kira gelirini beyan ederken, ödediğim özel sağlık sigortasını, gelirimden indirebilir miyim?

Yasemin KEÇELİ - İzmir

YANIT: Beyan edeceğiniz gelirin yüzde 15'ine kadar olan kısmını matrahtan indirebilirsiniz (GVK Md.89/1). Burada, giderler indirilmeden önceki tutar esas alınacak.

Eşiniz vergi indirimi almalı

SORU: Eşimin Yüzde 40 raporu var. Kendisi 1980 doğumlu. 1995 SSK girişli. Ne zaman emekli olur?

Ethem AKCAN

YANIT: Eşiniz vergi indirim hakkı da alırsa 3 ncü derece engellilere tanınan haktan yararlanarak emekli olmak için:17 yıl sigortalılık süresi, 3920 gün prim ödeme şartlarına tabi olur. Ve 3920 gün primi varsa hemen, yoksa primini 3920 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

5000 prim gününü veya 58 yaşınızı tamamlamalısınız

SORU: 17 Mayıs 1962 doğumluyum. İşe giriş tarihim 18 Kasım 1982, toplam prim gün sayım 918. Ayrıca 1 yıl Bağ-Kur prim günüm var. İki doğum borçlanmasının biri ödendi. Mahkemeden kazanılan 3 yıl prim günüm var. Son işe giriş tarihim 1 Mart 2014, Hangi şartlarda, ne zaman emekli olabilirim?

Hülya Sacak

YANIT: 5000 prim gününü tamamladığınızda emekli olabileceğiniz gibi, 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olabilirsiniz.

Düğündeki altınlar gelinin mi yoksa damadın mı?

SORU: Aile çevremiz çok geniş olduğu için, düğünümde servet sayılacak altın, pırlanta vs. takıldı. Onları banka kasasında muhafaza ediyorum. Kayınvalidem buna çok bozulmuş ve"takılanların çoğunu, bizim akrabalar ve dostlarımız getirdi. O nedenle, takıların çoğu bize ait. Gelin onları banka kasasından alıp, bize teslim etsin. Yoksa mahkemeye bile giderim" demiş.

Kayınvalidem çok sert ve sinirli birisi. Kafaya koyduğunu yapar. Çok ısrar ederse, bu takıları nasıl bölerim? Mahkeme vs. de istemiyorum. Bu arada, olayın doğrusunu da öğrenmek istiyorum. Bu altınlar geline mi damada mı ait? Kayınvalide ve kayınpedere yüzde kaçı düşer?

(Rumuz: DÜĞÜNDEKİ ALTINLAR)

YANIT: İşin doğrusu, yeni kurulmuş bir evlilikte bunların gündeme gelmesi sevimsiz bir olay.

Ancak siz endişe etmeyin. Evlilik nedeniyle, geline takılan altınlar, damada takılanlar da dahil geline bağışlanmış sayılır ve onun kişisel malı özelliğini kazanır.

Kayınvalideniz mahkemeye giderse, bir hak elde edemez.

Bu konuda, sizin lehinize onlarca Yargıtay kararı var. Aşağıda, Hukuk Genel Kurulu'nun iki kararına yer veriyorum. Kayınvalideniz bunları okursa, ısrarcı olmaz.

· Evlilik sırasında kadına takılan ziynetler, kim tarafından alınmış olursa olsun, kadına bağışlanmış sayılır ve artık onun kişisel malı niteliğini kazanır. (Yargıtay HGK Kararı, 3 Temmuz 2013 Tarih ve E.2012/9-1849, K.2013/1006)

· Evlilik nedeniyle geline düğünde takılan ziynet eşyaları, kim tarafından alınmış olursa olsun, geline bağışlanmış sayılır ve onun kişisel malı özelliğini kazanır. (Yarg. HGK Kararı, 11 Ekim 2010 Tarih ve E.2010/6-533, K.2010/578)

Anneniz eşinden aylık aldığından ayrıca dul aylığı alamaz

SORU: Babamın vefatı sebebiyle SSK maaşı anneme bağlandı. Annem sigortalı değil. Sorum, annem babamın maaşıyla beraber dul aylığı alabilir mi?

C.VATANSEVER

YANIT: Anneniz eşinden dolayı ölüm aylığı(dul aylığı) aldığından, başkaca dul aylığı alamaz.

İkinci emeklilik hakkı kazanabilir miyim?

SORU: Emekli Sandığı emeklisi olup, SGDP ödeyerek çalışmaya devam etmekteyim. Çalıştığım firma, taşeron firma statüsünde. Her yıl ihale yapılıyor ve çalıştığım firma değişiyor. İkinci emeklilik hakkı kazanabilir miyim?

Şaban Bozan

YANIT: Kanun hükümlerine göre, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışılan süreler, sigortalılık süresinden sayılmıyor, hizmet birleştirmesine ilişkin kanun hükümleri uygulanmıyor, toptan ödeme yapılmıyor. Ancak iş kazası veya meslek hastalığı halinde geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneği ödenmesini sağlıyor. Bu nedenle de SGDP ödemelerinize bağlı olarak ikinci bir emeklilik hakkı kazanmanız söz konusu olmaz.

Çocuğa miras kalan evin emlak vergisi

SORU: Eşim trafik kazasında öldü. Bana dul aylığı, 3 yaşındaki oğluma da yetim aylığı bağlandı. Eşime ait brüt 140 m2 evin de 3/4'ü oğluma miras kaldı. Oğluma kalan bu ev için emlak vergisi ödenecek mi?

Elif AKTAŞ - Mersin

YANIT: Reşit olmayan ve yetim aylığı alan çocuğa, veraseten intikal eden konut nedeniyle, diğer koşulları taşıması kaydıyla sıfır oranlı emlak vergisi oranı uygulanır. Yani emlak vergisi alınmaz.

Hizmet sürenizi SGK’nın internetten adresinden öğrenebilirsiniz

SORU: 1963 doğumluyum. 1989 yılından beri Avusturya da yaşamakta ve çalışmaktayım.

1977/1980 yılları arası yaz tatillerinde aralıksız üçer ay. 1980-1989 yılları arası okul kantin işletmeciliği, Restaurant işletmeciliği yaptım. Bağ-Kur ödemelerinin büyük bir kısmını yatırdım. Bu arada Üniversiteyi bitirdim.Sorularım şunlar:

1) Sigorta bilgilerimi nereden öğrenebilirim?

2) Bu çalıştığım süreleri borçlanabilir miyim? Bu süreleri yurt dışı emeklilik için saydırabilir miyim?

Yener POLAT

YANIT: 1) Hizmet sürenizi Sosyal Güvenil Kurumunun internetteki https://esgm.sgk.gov.tr/esgm / adresinden, T.C. Kimlik No, Nüfus kağıdınızdaki İl, Cilt No, Doğum Yılı bilgileri girerek öğrenebilirsiniz.

2) Yurtdışı çalışma sürenizi borçlanarak Türkiye’den emekli olabilirisiniz.

Ayrıca Türkiye ve Avusturya’daki çalışma sürenizi birleştirerek, şartları sağlamanız şartıyla gerek Türkiye’de gerekse Avusturya’da kısmi aylık bağlatma hakkınız var. Şartları sağlamanız halinde her iki ülkede ayrı ayrı tam aylık alma hakkınız da bulunuyor.

Kesilen Bağ-Kur yetim aylığı için bir şey yapabilir miyiz?

SORU: Ev hanımı olan annem, vefat eden eşinden (devlet memuru emeklisi) 1.400 TL dul maaşı almaktadır. Ayrıca Bağ-Kur emeklisi olan babasından da yetim maaşı (2004’de müracaat edilmişti) almaktaydı. 2014 Mayıs ayında maaşı (540 TL) kesildi. Bağ-Kur'a sorduğumuzda "Devlet iki maaş alanların ikinci maaşlarının kesilme emri verdi" dediler. Bu durumla ilgili yapacağımız bir işlem var mı? Bilgi verebilirseniz memnun olacağız.

Tülin Soycan

YANIT: Annenizin yetim aylığının kesilmesi doğru olabilir, ancak yanlış açıklama yapılmış. Ölüm aylığı bağlanmasında veya bağlanan aylığın kesilmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor.

01.10.1972-03.10.2000 ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu. Geçimini sağlayacak gelir ölçüsü de aylık brüt asgari ücret tutarı. Dedenizin vefatı bu tarihler arasında ise annenizin babanızdan aldığı aylık tutarı asgari ücretin brüt tutarının üzerinde olduğundan, dedenizden bağlanan aylık kesilmiştir. Bu durumda maalesef yapabileceğiniz bir şey yok.

Kapıcının priminde 5 puan indirim avantajı

SORU: Sigorta primini düzenli ödeyen işverenlerin, işveren hissesini 5 puan eksik ödeyebileceğini yazmıştınız. Bu durum kapıcının sigorta primi işveren hissesi için de geçerli mi?

Ayşegül DÜREN – Ankara

YANIT: Evet bildirimleri düzenli yapmanız ve sigorta primlerini de zamanında ve eksiksiz ödemeniz halinde, kapıcının sigorta primi işveren payını 5 puan eksik (örneğin yüzde 20.5 yerine yüzde 15.5 olarak) ödeyebilirsiniz.

53 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: 26 Nisan 1971 doğumluyum. İşe giriş tarihim askerden sonra 20 Temmuz 1993 dür. Bugüne kadar 6200 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Metin

YANIT: Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 8 ay geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 26 Nisan 2024 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Alanya belediyesi "gazetelere itibar etmeyin" diyormuş

SORU: 28 Mayıs 2014 tarihli Hürriyet'te, emeklilerin bilmeden ödediği emlak vergisini, ilgili belediyeye başvurup “İADE” olarak geri alabileceklerini yazdınız. Komşumla beraber gittik.

Alanya Belediyesi'ndeki yetkili "Gazetelere itibar etmeyin. Resmi Gazete'de bu konuda madde yok" dedi. Bu ne derece doğrudur?

Mesrure AKEV- Alanya

YANIT: Vergi konularında, söz sahibi olan Maliye'dir. Belediyeler de Maliye'nin tebliğ, sirküler ve özelgelerine göre hareket etmek mecburiyetindeler. O tarihli yazımda ayrıntılı olarak açıklandığı gibiGelir İdaresi Başkanlığı, bilmeden emlak vergisi ödeyenlere, GERİYE DÖNÜK indirimli (yani SIFIR) oran uygulanabileceğini ve ödenen emlak vergilerinin iadesinin mümkün olduğunu, açıkladı(Bkz 14 Mayıs 2014 Tarih ve 82673428-175.01.01.03-52964 sayılı özelge).

28 Mayıs'ta yazdığım süreci izleyin. Sonunda dava açın, kazandığınızda belediye avukat parasını da öder.

Geçmişteki boş günleri borçlanarak kazanamazsınız

SORU: 48 yaşında bayan sigortalıyım. Sigorta başlangıç tarihim 7 Ağustos 2006 olup, bugüne kadar 237 gün prim ödemem var. Aradaki boşlukları borçlanarak emekli olabilir miyim? Borçlanamazsam hangi şartlarla ve hangi şartlarla emekli olabilirim?

Emire DEMİRTAŞ

YANIT: Sistemde toplu prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Borçlanarak gün kazanamazsınız. İki şekilde emekli olabilirsiniz.

1) 7000 Gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte 6763 gün daha prim ödeyerek 237 gün olan prim ödemesini 7000 güne tamamlayacağınız tarihte.(1 Mayıs 2014 den itibaren prim ödeme başlar ve aralıksız prim öderseniz primini 7000 güne tamamlayacağınız 14 Şubat 2033’de emekli olabilirsiniz)

2) 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte, 4263 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla,(1 Mayıs 2014 de prim ödemeye başlayıp ara vermeden prim öderseniz 4 Mart 2026 da primini 4500 güne tamamlayabilirsiniz) 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız 7 Ağustos 2031 de emekli olabilirsiniz.

2500 gün daha az prim ödeyip,1.5 yıl erken emekli olacağınızdan ikinci seçenek daha avantajlı.

Prim ödedikçe emekli aylığınız düşebilir

SORU: 1 Ekim 1970 doğumluyum. İşe giriş tarihim 2 Kasım 1992. SSK'ya 5509, Bağ-Kur'a (isteğe bağlı olarak) 721 gün olmak üzere, toplamda 6230 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Halen çalışmaktayım, devam etmeli miyim, hangi durumda daha fazla emekli aylığı alabilirim?

Güliz Alkış

YANIT: Emekliliğiniz için gereken 20 yıllık sigortalılık süresini ve 5600 prim gününü tamamlamışsınız. 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2019 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Primleriniz alt sınırdan veya biraz üzerinde ödeniyorsa, prim ödemeye devam ettikçe emekli aylığınız artmayacağı gibi, bir miktar düşüş bile olur. Ancak primleriniz en az 3 bin TL ve üzerinde kazanç üzerinden ödeniyorsa, prim ödemeye devam edebilirsiniz.

Muhasebeci tatilde ben panikte

SORU: Muhasebecim 1 Temmuz'da büroyu kapatıp gitmiş. 20 Temmuz'da gelecekmiş. Defterler, faturalar hepsi onda. Cep telefonu da kapalı. Maliye'den, SGK'dan ya da Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'ndan gelip defter ve belge isterlerse ben ne yapacağım? Kimseye de soramıyorum, rüyalarıma giriyor…

(Rumuz: PANİK)

YANIT: Rahat olun. 20 Temmuz'a kadar Mali Tatil. Mali Tatil süresince, mükelleflerden defter ve belge ibrazı istenemez. Vergi incelemesine başlanamaz. 7 günlük idari süre, bayram derken, 31 Temmuz'a kadar hiç bir sorun olmaz.

60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 18 Kasım 1976 doğumluyum. Esnafım. 9 Ağustos 1999 da   maliyeye  kayıt oldum. 4 Ekim 2000’de    Bağ-Kura giriş yaptım. Ne zaman emekli olurum?  Bu konuda bilgilendirmenizi sizden rica ediyorum.

UYAR

YANIT: Emekli olmak için 25 tam yıl(9000 gün) pim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 4 Ekim 2025’e kadar ara vermeden prim ödeyerek toplam priminizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 18 Kasım 2036 da emekli olabilirsiniz.

Primlerimi artırayım mı?

SORU: 03/08/11 doğumluyum. 8 Ocak 1993’de işyerimi açtım. Şu anda Bağ-Kur’a ayda 515 lira ödüyorum. Daha önceleri 900 lira aylık ödemeler yaptım. İki sorum olacak. Daha önce ödediğim yüksek primlerin bana faydası olur mu, bir de iyi bir emekli maaşı almak için ne yapmamı önerirsiniz, primimi artırayım mı?

Sibel Kimyon

YANIT: Sanırım doğum tarihinizin yılını yanlış yazdınız. Bu nedenle emeklilik yaşınızı doldurmanıza ne kadar var bilemiyorum. Ancak primlerinizi ara vermeksizin ödüyorsanız, 20 yıllık prim günü şartını yerine getirmişsiniz. Bundan sonra prim ödemeseniz de yaşınız dolduğunda emekli olursunuz. 900 lira üzerinden ödediğiniz primlerin emekli aylığınıza olumlu katkısı olur. Ancak primlerinizi düşürerek doğru yapmamışsınız. Prim ödemeye devam edecekseniz, primlerinizi artırmalısınız. Ne kadar yüksekten ve ne kadar uzun süre prim öderseniz, emekli aylığınıza katkısı o denli yüksek olur.

Kasada 8 milyon lira hayali para var

SORU: Sağa sola verdiğimiz belgesiz paralar, şirketteki işçi ücretlerinin düşük gösterilip aradaki farkın açıktan ödenmesi, Bodrum'da aldığım yazlık ev ve tekne derken, şirket kasasında gerçek dışı 8 milyon lira, şirketten borç çektiğim de 7 milyon lira para var. Galiba bunlar için af kanunu çıkacak, yüzde 3 ödeyeceğim ve af olacak.

Ancak, siz bu olayı eleştirip karşı çıktıkça paniğe kapılıyorum. Ne olur biraz da başka konuları yazın.

(Rumuz: Kasadaki Paralar)

YANIT: Bu olay sadece benim değil, çok kişinin içine sinmiyor. Özellikle vergisini yasalara uygun olarak düzenli ödeyenlerden çok tepki var. Nitekim Maliye Bakanı bile, bu düzenlemeyi içine sindiremediğini açıkladı.

Ancak merak etmeyin, bu düzenleme, bütün tepkilere rağmen yasalaşacak. Yüzde 3 ödeyen, hayali paraları da şirketten çekilen paraları da sıfırlayacak.

Bir kişi ikiden fazla işyerinden de bildirilebilir

SORU: Öğrenmek istediğim husus bir kişi aynı zamanda iki ayrı şirkette sigortalı görünebilir mi

BEHZAT

YANIT: Bir kişi, iki değil ikiden fazla şirkette de sigortalı gösterilebilir. Daha doğrusu çalışabilir. Birden fazla işyerinde sigortalı çalışmanızın zararı yok. Aksine faydası vardır. Tabi’ki fiili çalışma olması şartıyla. Fiili çalışma olmadan bildirim yapıldığı tespit edilirse sigortalılık süresi iptal edilir.

Ay içinde çalışma süresi gün sayısı olarak 30 gün olarak dikkate alınır. Ancak, üstünden prim ödenen kazanç tutarı prime esas kazancın üst sınırını(bugün için 6.961.50 TL’ dir) aşmamak üzere birleştirilir. Buda emekli aylığı hesabına esas ortalama kazanç tutarını yükselteceğinden emekli aylığının yüksek olmasını sağlar. Örneğin. Bir kişi Nisan 2014 ayına da, iki ayrı işyerinden 30 gün 3.000 TL kazanç üstünden bildirildiğinde, söz konusu ay için prim ödeme gün sayısı 30 gün, prime esas kazanç tutarı da 6.000 TL olarak dikkate alınır. Bu kişinin iki işyerinden de prime esas kazancının 4.000 TL bildirildiğini varsayarsak, gün sayısı yine 30 gün, iki işyerinden bildirilen Nisan 2014 ayı prime esas kazanç tutarı toplamı olan 8.000.000- TL(4.000+4.000) prime esas kazancın üst sınırı olan 6.961.50 TL aştığından, Nisan ayı prime esas kazancı 6.961.50 TL olarak dikkate alınır.

Kıdem tazminatı alarak ne zaman işten ayrılabilirim?

SORU: 24 Ağustos 1979 doğumluyum. Sigorta başlangıcım (SSK sicil numarası almam) 1995 ama primlerim ilk olarak 2000 yılının Temmuz ayında yatmaya başlamış. 3500 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim, ayrıca kıdem tazminatı hakkını ne zaman elde edebilirim?

Asaf Tasaf

YANIT: Emeklilik açısından sigortalılık sürenizin başlangıcı, adınıza uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödendiği Temmuz 2000 tarihidir. Buna göre, 7000 prim günü ve 60 yaş veya 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla emekli olursunuz. 7000 prim gününü veya 4500 prim günü ile 25 yıllık sigortalılık süresini tamamladığınızda, emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olursunuz ve kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilirsiniz.

Askerliğinizi Temmuz 2000’den önce yaptıysanız, en az 11 ay askerlik borçlanması yapmanız halinde, 5975 prim günü ve 58 yaş veya 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Bu durumda, 3600 prim günü ile 15 yıllık sigortalılık süresini doldurduğunuzda, emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış olursunuz ve kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilirsiniz.

Dul kocaya da aylık bağlanır mı?

SORU: Dul kadınlara, kocalarından maaş bağlandığını biliyorum. Peki.. karısı ölen dul kocalara da karısından aylık bağlanıyor mu?

Arda SUNA -  İstanbul

YANIT: Evet, bağlanıyor. Ölen eş emekli ise veya aylık bağlanacak kadar hizmeti varsa, dul kocasına da aylık bağlanır. Ancak dul koca tekrar evlenirse aylık kesilir.

59 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 17 Temmuz 1957 doğumluyum. 1 Eylül 1977 memuriyete giriş tarihim 11 Ocak 2010 ayrılış tarihim. 1170 günüm var. SSK’ya  giriş tarihim 1985 olup 120 gün prim ödemem var. 1 Eylül 2003 ile 1 Eylül 2010 arası kesintisiz SSK’lı olarak çalıştım. 2520 gün prim ödemem var. 3600 günden ne zaman emekli olurum?

Bülent GÖR

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için:15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 59 yaşınızı dolduracağınız 17 Temmuz 2016 da emekli olabilirsiniz.

Eşimden boşanırsam babamdan aylık alabilir miyim?

SORU: Evli, 65 yaşında kadınım. Hiç çalışmadım, SGK’lı olmadım. Eşim SSK emeklisi. Hem maddi durumumuz bozuk hem ailevi durumumuz. Vefat eden babamın SSK maaşından faydalanabilir miyim? Boşanmam halinde durumum ne olur?

Fertuna-Nazilli

YANIT: Evli olduğunuzdan, vefat eden SSK sigortalısı babanızdan aylık bağlanmaz. Boşanmanız halinde aylık bağlanır, ancak boşanmanın gerçek bir boşanma değil de kâğıt üzerinde olması ve bunun tespiti halinde, babanızdan alacağınız aylıklar faizi ile birlikte geri alınır.

Emeklilikten vazgeçip, ödediğim primleri geri alabilir miyim?

SORU: Emekli olabilmek için 6.900 gün prim ödedim ama yaş bekliyorum. SSK’ya gidip “Arkadaş, ben vazgeçtim emeklilikten” desem, biriken primleri geri alabilir miyim?

Osman YAŞAR - Rize

YANIT: Ödediğiniz primleri geri alamazsınız. Sadece, emekli olacağı yaşı doldurduğu halde, ödediği primlerin gün sayısı emekli olmasına yetmeyenler, talep etmeleri halinde, “yaşlılık toptan ödemesi” adı altında ödediği primleri geri alabilirler.

Bir kişi ikiden fazla işyerinden de bildirilebilir

SORU: Öğrenmek istediğim husus bir kişi aynı zamanda iki ayrı şirkette sigortalı görünebilir mi?

Behzat

YANIT: Bir kişi, iki değil ikiden fazla şirkette de sigortalı gösterilebilir. Daha doğrusu çalışabilir. Birden fazla işyerinde sigortalı çalışmanızın zararı yok. Aksine faydası vardır. Tabi’ki fiili çalışma olması şartıyla. Fiili çalışma olmadan bildirim yapıldığı tespit edilirse sigortalılık süresi iptal edilir.

Ay içinde çalışma süresi gün sayısı olarak 30 gün olarak dikkate alınır. Ancak, üstünden prim ödenen kazanç tutarı prime esas kazancın üst sınırını(bugün için 6.961.50 TL’ dir) aşmamak üzere birleştirilir. Buda emekli aylığı hesabına esas ortalama kazanç tutarını yükselteceğinden emekli aylığının yüksek olmasını sağlar. Örneğin. Bir kişi Nisan 2014 ayına da, iki ayrı işyerinden 30 gün 3.000 TL kazanç üstünden bildirildiğinde, söz konusu ay için prim ödeme gün sayısı 30 gün, prime esas kazanç tutarı da 6.000 TL olarak dikkate alınır. Bu kişinin iki işyerinden de prime esas kazancının 4.000 TL bildirildiğini varsayarsak, gün sayısı yine 30 gün, iki işyerinden bildirilen Nisan 2014 ayı prime esas kazanç tutarı toplamı olan 8.000.000- TL(4.000+4.000) prime esas kazancın üst sınırı olan 6.961.50 TL aştığından, Nisan ayı prime esas kazancı 6.961.50 TL olarak dikkate alınır.

Limited şirket pay senedi satışında ince nokta

SORU: 8 yıl önce kurulmuş olan limited şirketteki pay senedimi satacağım. Aranılan iki yıllık süre çoktan geçtiğine göre vergi ödeyecek miyim?

Çetin YÜCEL - Ankara

YANIT: Evet, ödeyeceksiniz. Limited şirkete ait pay senedinin satılması, anonim şirketlere tanınan iki yıllık süreye tabi değildir. Ne zaman satarsanız satın, kazancınız gelir vergisine tabidir (Bkz.GVK Mük.Md.80/4 ve GİB İst. VD. Bşk. Özelgesi, 14 Nisan 2014 tarih ve 62030549-120-906 sayılı).

Ancak, limited şirketinizi anonime çevirip, pay senedi bastırırsanız, pay senedinin iktisap (edinme) tarihi, limited şirketin kurulduğu yıl olur ve sattığınızda Gelir Vergisi ödemezsiniz.

Başkasının sürekli bakımına muhtaç derece malul olmayandan 10 yıl sigortalılık süresi aranır

SORU: 29 yaşında lenf kanseri hastasıyım. Malulen emeklilik için başvurdum. Onaylanmış fakat 10 yılım 29 Temmuz 2015’te doluyormuş. O zamana kadar maaş bağlanamıyor. 10 yılı doldurana kadar sürekli rapor alarak idare etmemi önerdiler. Sizce başka bir yol var mıdır? Ne yapmalıyım. Doğum iznini borçlanamaz mıyım? Ya da borçlanırsam nasıl olur? O borcu ben mi öderim. Birde benim son 5.5 yıldır radyasyon sigortası yattığı için yıpranmayı da hesaplamışlar mıdır?

A.KARABAŞ

YANIT: Malulen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Sürekli başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlardan 10 yıllık süre aranmıyor. Sorunuzdan diğer şartları sağlamanıza rağmen 10 yıllık sigortalılık süresi şartını sağlayamadığınız anlaşılıyor. Maalesef malulen emekli olmak için 10 yıllık süreyi de doldurmanız gerekiyor.

Sigorta başlangıç tarihinizi(gün,ay,yıl olarak), prim ödeme gün sayınızı, rapor oranınızı, hangi işte ve hangi kurumda(özel, kamu) çalıştığınızı bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.

İsteğe bağlı prim ödeyerek nasıl emekli olabilirim?

SORU: Temmuz 1976 doğumluyum. İki yıl kadar çalıştığım işyerinde sigortam, Mart 1996’da 26 gün yatırılmış. Doğum borçlanması yapmak ve isteğe bağlı sigorta primi yatırarak emekliliğe hak kazanmak istiyorum. 2004 ve 2010 doğumlu iki çocuğum var. Nasıl bir yol izlemem gerekir?

Ayten Güney

YANIT İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir ve 5400 prim günüyle, 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. 5400 prim gününü 56 yaşınız dolana kadar isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabileceğiniz gibi, iki çocuğunuz için 1440 gün doğum borçlanması da yapabilirsiniz.

Kıdem tazminatı tavanı niye açıklanmadı?

SORU: Kıdem tazminatı tavanı, 2014 yılına kadar altışar aylık dönemler halinde açıklanıyordu. Temmuz ayına geldik, 2014'ün ikinci dönemi açıklanmadı. Acaba uygulama mı değişti?

Canan DEMİRTAŞ - Antalya

YANIT: Evet, 2014 yılından itibaren bir tam yıl olarak açıklanıyor.

Buna göre, 2014 yılı kıdem tazminatı tutarı Temmuz ayında da değişmedi.

Tutarı ise, 3.438,22 TL.

SSK’lı olduğunuzda eşinizden aldığınız aylık kesilmez

SORU: Vefat eden eşinden dul aylığı alıyorum. Haftada iki gün bir evde hasta bakıyorum. Ev sahibi yeni kanun çıktı seni ayda 8 gün sigortalı yapacağız diyor. Sigortalı olursam, dul aylığım kesilir mi?

A.GÜNEŞ

YANIT: Sigortalı olduğunuzda eşinizden aldığınız dul aylığı kesilmez. Ancak eşinizden dolayı sizden başka aylık alan yoksa yüzde 75 olan aylık bağlama oranı yüzde 50 ye düşer. Yani aylığınız bir miktar azalır. Sizden başka aylık alan varsa, zaten aylık bağlama oranınız yüzde 50 olduğundan aylığınız değişmez.

Kendi şirketimde SSK'lı olabilir miyim?

SORU: Ortağı olduğum limited şirkette, SSK'lı olarak çalışabilir miyim?

İsmail OCAKLI - Konya

YANIT: Bağ-Kur'lu olmak zorundasınız. Ancak, başka bir şirkette SSK'lı (4/a'lı) olabilirsiniz. Bu durumda, SSK, Bağ-Kur'un önüne geçer yani SSK'lı hizmetleriniz esas alınır.

Asgari ücret üstünden prim ödeyerek çalışmaktansa çalışmamak daha iyi

Soru: 9 Şubat 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Mart 1989 olup 6000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Ve bundan sonra sigorta primi yatırmamım bana ne gibi faydası olur?

Demir KARADUMAN

YANIT: Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 9 Şubat 2022 de emekli olabilirsiniz. Bundan sonra ödediğiniz primin emekli aylığınızı artırması için prime esas kazancın üst sınırından(üst sınır bugün için 6.961.50 TL’dir) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı örneğin, 4,5 bin TL üstünden prim ödemeniz gerekir. Aksi takdir de prim ödeme emekli aylığını düşürebilir de. 1 Ekim 2008’den sonraki dönemde asgari ücret üstünden prim ödeme emekli aylığında az da olsa düşmeye yol açıyor. Bu nedenle asgari ücret üstünden prim ödeyerek çalışmaktansa, çalışmamak daha iyi.

Bir ev bir de 1/10 hisseli ev

SORU: Ablam emekli ve tek evi var. Ancak geçen yıl dededen kalma evin 1/10 hissesinin tapusunu aldı. Bu durumda her ikisinin vergisini de ödeyecek mi veya nasıl olacak?

Ayfer ÇİLMİ - Ankara

YANIT: Ablanız her iki ev için de Emlak Vergisi ödeyecek. Ancak 1/10 hissesini siz veya başkasına devrederse Emlak Vergisi ödemeyecek. 

Babanız 375 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracak

SORU: Babam 1 Mayıs 1958 doğumlu. 1977-1983 yılları arasında 323 gün SSK’sı var. 2006 yılından itibaren 1971 gün tarım Bağ-Kur primi var. 2011 yılından SGK’lı olarak işe giriş yaptı. Bağ-Kur ve SSK’ya 3225 gün prim ödemesi var. 3600 günden emekli olmak için ne kadar prim ödemeli? Askerlik borçlanması bulunmuyor.

DOĞAN/ALANYA

YANIT: Sorunuzdan babanızın Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 931 gün prim ödemesi olduğu anlaşılıyor. Babanız 375 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 1 Mayıs 2018’de emekli olabilir.

Torba’da sizin için bir şey yok

SORU: 10 Haziran 1972 doğumluyum. 23 Mayıs 1992 SSK başlangıcım ve 3148 gün prim ödemem var. 25 Mart 2006’da SSK’dan çıkışımdan sonra 22 Haziran 2006’da Bağ-Kur başlangıcım ve 8 yıl hizmet sürem var. Ne zaman emekli olabilirim? SSK’dan emekli olmam için ne kadar daha SSK’lı olmalıyım? 540 gün askerlik sürem var, SSK’lı olup ta mı borçlanmalıyım? Yeni torba kanun geçerse nasıl olacak ve ne yapmalıyım?

Ziya Toktaş

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 9000 prim gününüz ve 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan prim gününüze göre belirlenecek yaş şartını sağlamanız gerekiyor. Bu yaş da 53’ten az olmaz. 4/a (SSK) statüsünden ise 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 53 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz. 4/a statüsünden emeklilik için askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok. Ancak 4/b statüsünden emeklilik için askerlik borçlanması yapmanız gerekebilir.

Torba Yasa Tasarısında sizin açınızdan, sigortalılık süresini ve prim gününü doldurup yaşını bekleyenlerin erken emekliliği ile ilgili bir düzenleme söz konusu olabilirdi. Ancak Torba Yasa Tasarısında şimdilik bu konuda bir düzenleme yok.

Emlak vergisine af var mı?

SORU: Dört yıldır emlak vergimi ödeyemedim. Bu konuda bir vergi affı var mı?

S. AKSOY - Adana

YANIT: Yakında çıkacak bir yasaya göre; verginin aslına af yok. Ancak birikmiş gecikme zammı silinecek. TÜFE/ÜFE oranına göre düşük oranlı bir faiz hesaplanıp, 18 taksit halinde 36 aya kadar ödeme kolaylığı sağlanacak.

Engelli hakkıyla 18 yılı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 10 Ekim 1977 doğumluyum. 18 Kasım 1999 da SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 4516 gün prim ödemem mevcut. Özel sektörde yüzde 53 engelli raporumla çalışıyorum. Vergi indiriminden faydalanıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

Adem BATCI

YANIT: Sizin gibi 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle, 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engelliler emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız, 18 Kasım 2017 de emekli olabilirsiniz.

Kısmi süreli çalışanların yıllık izni

SORU: Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanların yıllık izin hakkı nedir?

Asuman ÖZER – Sinop

YANIT: İş Kanunu’nun 13/2. maddesi ve Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nin 13. maddesi uyarınca, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar, yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanırlar.

Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden başlangıç sayılmıyor

SORU: 1 Mart 2006 de sigortam başladım. 1978 doğumluyum. Ne zaman kaç gün ve kaç yaşla emekli olabilirim. 1996  meslek lisesinden stajım var. Bu sigorta neden giriş olarak sayılmıyor? 

Hakan YEŞİLTAŞ

YANIT: Staj sigortasında, stajyerin hastalık ve iş kazası ve meslek hastalığı risklerini güvenceye almak için, kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenir. Bu dönemde alınan sicil numarası ve sicil kartı emekli olana kadar kullanılır. Ancak staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz.

Emekli olmak için: 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2038 de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kur sigortasına sayılır

SORU: İş bulamadığından mağdur durumdaki yeğenim isteğe bağlı SSK sigortasını devam ettirebilmesi için aylık minimum ve maksimum kaç lira prim ödemesi gerekir?

Tayfun Elbay

YANIT: İsteğe bağlı sigorta primi, aylık asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak koşuluyla, sigortalı tarafından belirlenecek prime esas kazanç tutarının yüzde 32'si kadardır.

Temmuz ayına kadar geçerli olan asgari ücrete göre aylık prim tutarı en az (1.071x0,32)= 342,72 TL, en fazla (6.961,50x0,32)= 2.227,68 TL'dir. Ancak isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler, SSK değil Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Yurt dışına ödenen bonservis bedeli

SORU: Sporcuların Türkiye’deki bir kulüpte oynatılabilmesi hakkının devri karşılığı olarak, sporcunun eski kulübüne ödenen bonservis bedelinin vergi durumu nedir?

İlhan DEMİRCİ - İstanbul

YANIT: Bonservis bedeli gayri maddi hak olarak değerlendirilir ve yapılan ödemeler Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca yüzde 20 Kurumlar Vergisi kesintisine tabi tutulur.

Ancak ülkemiz ile ilgili ülke arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması varsa ve o anlaşmada daha düşük oran belirlenmişse, düşük oran esas alınır.

Dayınız Kasım 2016 da emekli olabilir

SORU: Dayım 23 Kasım1956 doğumlu. Sigorta girişi 1979 da olup,  3690 gün prim ödemesini 2013’te tamamladı. Acaba ne zaman emekli olabilir?

Nuri GÜR

YANIT: Dayınız yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Prim yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 60 yaşını dolduracağı 23 Kasım 2016 da emekli olabilir.

Sigortalı işe girsem yetim aylığım kesilir mi?

SORU: Babam Haziran 2000’de vefat etti. Sigortadan emekliydi, bana yetim aylığı bağlandı. Şu anda 22 yaşındayım ve AÖF lisans programı öğrencisi olduğum için halen aylık almaktayım. Kıbrıs’ta sigortalı bir işe girsem, AÖF’den kaydım silinmeden (KKTC’de de TC’ye bağlı sınavlara girebiliyoruz) 25 yaşım sonuna kadar yetim aylığı alabilir miyim?

Cem Kaya

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun geçici 1. maddesi ile, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre bağlanan veya hak kazanılan gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Kanun hükümleri uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Babanızın vefatı 1 Ekim 2008 tarihinden önce olduğundan, hakkınızda 506 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. 506 sayılı Kanun hükmüne göre de almakta olduğunuz aylık sigortalı çalışmaya başlamanız nedeniyle kesilmez.

Çalışanların bisiklet, motosiklet otomobil gideri

SORU: Serbest muhasebeci ve mali müşavirlik yapıyorum. Büromda 7 kişi çalışıyor. Bunların; mükelleflerden evrak toplamak, SGK’ya ve vergi dairesine gitmek için kullandıkları bir bisiklet, bir motosiklet ve bir otomobili var. Bunların amortisman, yakıt, bakım-onarım giderlerini indirebilir miyim?

Murat ÖNDEŞ - Antalya

YANIT: Evet, envantere dahil olması koşuluyla bu araçlara ait amortismanlar ile yakıt ve bakım giderlerini indirim konusu yapabilirsiniz. Nitekim GİB Muğla V.D. Bşk.nın da 9 Nisan 2014 Tarih ve 96620903-120.34 sayılı özelgesi bu yönde.

Askerlik borçlanmasıyla emekli olamazsınız

SORU: 18 Ocak 1966 doğumlum. SSK girişim 1982 Ocak ayında olup SSK ya 920 gün prim ödemem var. 1990 da Bağ-Kur'a geçtim.10 sene günüm var. 3 bin gününü ödedim. 2004'te Bağ-Kur'dan çıktım. SSK ya geçtim ve SSK’ya 600 gün prim ödemem var. Şuan SSK'ya devam ediyorum. 1986 askere gittim. Askerlik borçlanmasını yapmadım. Askerlik borçlanmasını yaparsam emekli olabiliyor muyum?

Rıfat ŞAHİN

YANIT: Sigortalı çalışmanızla 660 gün daha prim ödeyerek Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 gün tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve Bağ-Kurdan sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanarak emekli olamazsınız. Askerlik borçlanmasına gerek yok.

Borçlanma hakkı verilirse daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 13 Ekim 1974 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 24 Haziran 1998, toplam prim gün sayım ise 2795. Bugün itibariyle, 57 yaşımı doldurduğum gün emekli olabiliyorum. Torba yasa ile gelen af sayesinde 12 Ekim 1995 tarihinde şirket ortağı olmam sebebiyle Bağ-Kur kaydı yaptırıp, emekliliğimi daha erken tarihe alıp alamayacağımı sormak istiyorum. Yani hizmete başlama tarihim erkene alınmış olur mu?

Burak Alparslan

YANIT: 1 Ekim 2008 tarihinden önce Bağ-Kur kapsamında sigortalılık niteliği taşıdığı halde kayıt ve tescillerini yaptırmayanların, bu sürelerini borçlanmaları, Torba Yasa Tasarısında henüz öngörülmüyor. Borçlanma hakkı verilirse, sigorta başlangıcınız geri gideceğinden, daha erken emekli olmanız mümkün olabilir.

Emlak vergisi iadesi devam ediyor

SORU: Ev kadınlarının, brüt 200 m2’yi aşmayan bir evi olması koşuluyla, emlak vergisi ödemeyeceğini, bilmeden ödeyenlere de iade edileceğini yazmıştınız. Ben başvurmayı ihmal ettim. Acaba süre geçti mi?

Beyza ÜNAL - Manisa

YANIT: Süre geçmedi. Öncelikle ev kadını olduğunuza ve Türkiye'de 200 m2'nin altında yalnızca bir evinizin olduğuna dair formu doldurun. Ardından bu formu da ekleyerek, ilgili Belediyenin emlak vergisi bölümüne bir dilekçe ile başvurun.

Belediye, geçmiş yıllarda ödediğiniz emlak vergilerini iade etmek zorunda.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, 14 Mayıs 2014 Tarih ve 53210 sayılı özelgesi ile 2009 ve izleyen yıllara ait “Emlak vergisi iadelerinin yapılması gerektiğini” açıkladı. Belediyeler bu özelgeye uymak mecburiyetindedir. Nitekim, biz bu özelgeyi yayınladıktan sonra, başvuruda bulunup emlak vergisi iadelerini alan yüzlerce Hürriyet okuru, hem durumu bildirdi hem de teşekkür ettiler.

Vergi indirimi alıp emekli olabilirsiniz

SORU: 8 Nisan 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 11 Mayıs 1986 olup bugüne kadar 4844 gün prim ödemem var. Şuanda yüzde 54 devlet hastanesinden  heyet raporum var. Buna istinaden 2020 özürlü maaşı almaktayım. Özürlü durumdan nasıl emekli olabilirim? Bilgilendirebilir misiniz?

Rüstem TECELLİBAŞ

YANIT: Vergi indirim hakkı da almanız halinde, emekli olmak için 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan engellilere tanınan: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Prim ve süre şartını sağladığınızdan vergi indirim hakkı aldığınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz.

Emeklilik şartlarınızı çalışma gücü kaybı oranı belirler

SORU: 22 Mart 1961 doğumluyum. 29 Mart 1990 yılında Bağ-Kur primi ödemeye başladım, 27 Ekim 1994’de sanırım son primi yatırdım. Ayrıca bir yıla yakın SSK’lı çalıştım, ne kadar sigortamı yatırdılar bilmiyorum. Şu anda Parkinson hastasıyım. Kalan primleri yatırıp emekli olmak istiyorum. Daha ne kadar prim yatırıp, ne zaman emekli olabilirim.

Ayşe Bağçecik

YANIT: Malulen emeklilik için 1800 prim günü ve SGK’nın sevk edeceği hastane sağlık kurulundan alacağınız rapora istinaden SGK Sağlık Kurulunca malul olduğunuza karar verilmesi gerekiyor. Bunun için de çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybetmiş olmak gerekiyor.

Bunun mümkün olmaması halinde, vergi indirim belgesi alıp, son 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere 3600 prim gününü tamamladığınızda, engellilere sağlanan özel emeklilik şartlarından yararlanarak emekli olabilirsiniz. Bunun için ise en az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybına dair rapor gerekiyor.

Prim yeterli 50 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 5 Aralık 1971 doğumluyum. 1 Şubat 1988'de sigortam başladı. 8500 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Ramazan YİĞİTBİLEK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 5 Aralık 2021 de emekli olabilirsiniz.

Borsa ve faize yüzde 40 vergi

SORU: Bir yazı yazdınız, kimyam değişti. Bilmemek ne güzel şeymiş. ABD’den green card sahibiyim ve Türkiye’de yaşıyorum. Oğlum da ABD’de doğdu. Hem Türk hem de ABD vatandaşı.

Benim borsadan 3 milyon TL’nin üzerinde kazancım 2 milyon TL civarında Hazine bonosu faizi gelirim var. Oğlum da Dubai’de yaşıyor. Orada vergi sıfır. O da Türk eurobondundan 2,5 milyon TL faiz elde etti. Bunlara vergi varsa hele de geriye dönükse perişan oluruz.

Rumuz: Green Card

YANIT: Haklısınız. Yazdığınız rakamlar ve ABD’ye ödenecek vergi vücudunuzun kimyasını bozacak şekilde.

Vergiye gelince, 3 milyon TL borsa kazancınızın Türkiye’de vergisi yok. 2 milyon TL Hazine bonosufaizi de yüzde 10 stopaja tabi. Oğlunuz Dubai’de yerleşik olduğu için eurobond faizinin stopajı sıfır.

Şimdi siz bunları ABD’de beyan edecek ve yüzde 39,6’yı bulan tarifeye göre Gelir Vergisi ödeyeceksiniz (Bu konuda ayrıca Bkz. www.amerikanvergi.com). ABD’de hesaplanan vergilerden, Türkiye’de ödenen yüzde 10 stopaj mahsup edilecek.

5 yıl içinde dava açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış

SORU: 1993 yılında sigortalı olarak işe başladım. Fakat 5 yıl boyunca hiç prim ödenmemiş geriye dönük hak iddia edebilir miyim? 2003 yılından itibaren sigortalı olarak çalışıyorum. Toplam 3920 gün prim ödemem var.

Sezai SEVER

YANIT: işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde hizmet tespit davası açmanız gerekiyordu. 5 yıl içinde dava açmadığınızdan hakkınız zamanaşımına uğramış. 3080 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Bravo Kadıköy Belediyesi’ne

SORU: Şükrü Hocam, eşime (çalışmayan ve geliri olmayan) ait daireye yıllardır emlak vergisi ödüyorduk. Sizin yazılarınız sayesinde Kadıköy Belediyesi’nden 5 yıllık ödediğimiz emlak vergilerini geri aldık. Allah sizden razı olsun.

Mehmet TIRMANDIOĞLU – İstanbul

YANIT: Bu köşeden Kadıköy Belediyesi’ne ve benzeri bilgiler aldığımız, emlak vergisi düzeltme ve iade işlemini yapan diğer belediyelere de biz teşekkür ediyoruz.

Emekliler, ev hanımları, işsizler ve engelliler, 2009-2014 yıllarında bilmeyerek ödediğiniz emlak vergilerini, ilgili belediyeye başvurarak, iade olarak geri alabilirsiniz. Bu konuda 28 Mayıs 2014 tarihli Hürriyet’teki yazımızda ayrıntılı bilgi var.

7000 gün prim ödeyip 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1 Ocak 2000 ise giriş tarihim. 3400 gün primim var. Kaç yaşında ve kaç günle emekli olabilirim?

Kadir TÜRKMEN

YANIT: Emekli olmak için:7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Bu iki şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Anneniz 5400 prim gününü tamamlamalı

SORU: Annem 1959 doğumlu. 2010 Haziran ayında isteğe bağlı olarak sigortalı oldu, primini düzenli olarak ödüyor. En erken ne zaman emekli olur?

Burçin Saydi

YANIT: Anneniz emeklilik için 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 61 yaş şartlarına tabi. 61 yaşını daha önce dolduracağından, 5400 prim gününü tamamladığında emekli olur.

Değerli taşlarda özel matrah kalktı mı?

SORU: Pırlanta, elmas, yakut, zümrüt gibi değerli taşlardan yapılan mücevheratta  "özel matrah uygulamasına göre vergilendirmenin kalktığına dair" bir makale okudum ama tebliği dikkatle okuduğumda, bu yönde bir açıklama bulamadım. Bu olayda son durum nedir?

Özlem AYDAN - İstanbul

YANIT: Bu konuda bir yasa değişikliği yok. Tebliğ ile de böyle bir düzenleme yapılamaz.. Öteden beri devam eden uygulama, aynen devam ediyor. Nitekim, 26 Nisan 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan KDV Uygulama Genel Tebliği'nin II/F-4.7.3 bölümünde, bu teslimlerin daha önce olduğu gibi, özel matrah uygulamasına göre vergilendirileceği açıklandı. Özet olarak, değerli taşlarla ilgili yeni bir düzenleme yok. Önceki uygulama aynen devam ediyor.

8 ay askerlik borçlanmasıyla 56 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak 1974 doğumluyum 15 Ocak 1998 tarihinde sigortalı oldum. 4939 gün prim ödemem var.  Askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olurum?

Mehmet DUR

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 8 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 646 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2030 da emekli olabilirsiniz.

Yurtdışı borçlanması için kaç lira ödemem lazım?

SORU: 16 Nisan 1958 doğumluyum. İşe başlangıç 1977 Eylül-1995 yılı sonu yurtdışı Almanya çalışmam var. 2010 - 2011 arası 841 gün de Türkiye'de SSK primim var. Ne zaman emekli olurum? Yurtdışı borçlanması için kaç lira ödemem lazım? Yurtdışı borçlanması galiba dolar bazında ödeniyormuş.

Aynur Kara

YANIT: Torba Yasa Tasarısında Almanya’da çalışmaya başlama tarihinizin sigorta başlangıcı sayılmasına ilişkin yasal düzenleme yapılması öngörülüyor. Tasarı yasalaşırsa 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaş şartlarıyla emekli olmanız mümkün olabilecek. Bir kısmı Almanya’da çalışmaya başladığınız tarihten itibaren, diğer kısmı çalışmanızın sona erdiği 1995 yılından geriye doğru olmak üzere 2760 gün borçlandığınızda, 3600 günle emekli olmanız mümkün olacak. Öncelikle tasarının yasalaşmasını beklemelisiniz.

Yurtdışı borçlanmanızın her bir günü için, borçlanma tarihindeki günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak üzere belirleyeceğiniz kazanç üzerinden yüzde 32 oranında prim ödersiniz. 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak asgari ücrete göre günlük prim tutarı en az 12,10 TL, en fazla 78,62 TL olur. Borçlanma priminin Türkiye’de ödenmesi halinde TL; yurtdışından ödenmesi halinde döviz olarak ödeniyor.

Miras kalan tarla arsa oldu

SORU: Babamdan bana tarla miras kaldı. Annem de kendi tarlasını bana bağışladı. Zaman içinde bu araziler, kadastro yapılarak parsellere ayrıldı ve imar uygulaması sonucu arsa oldu. Arsaları değişik kişilere sattım. Şimdi benden dünyanın vergisini ve cezasını istiyorlar. Ne yapmamı önerirsiniz?

Yılmaz KARAYAKA - Aydın

YANIT: Sizin olayınız, Gelir Vergisine tabi değil (GVK Mükerrer Md.80/6). Danıştay’ın da bu yönde kararları var (Örneğin Dn. 4. D., 6 Şubat 2012 tarih ve E.2011/772, K.2012/272).

İvazsız yani miras ya da bağış yolu ile intikal eden gayrimenkullerin satışı gelir vergisine tabi değil. Önce “uzlaşma” isteyin. Ciddi bir indirim yaparlarsa, uzlaşabilirsiniz. Yoksa vergi mahkemesinde dava açın.

Babanız kıdem tazminatı alarak ayrılabilir

SORU: Babam 28 Haziran 1967 doğumlu. SSK girişi askerden sonra 15 Şubat 1989’da. 6500 gün prim ödemesi var. Askerliğini yatırırsa ne zaman emekli olur? Çalıştığı işten ayrılsa tazminatını alabilir mi?  

KEMAL 28

YANIT: Babanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığından, askerlik süresinin 9 ayını borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 9 ay geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesi yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemese de, 50 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Emekli olmak için, yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabildiğinden, babanız kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir.

Üç evden biri muaf mı?

SORU: 1 evi bulunan emekli, ev hanımı gibi kişiler emlak vergisi vermiyor. Peki, bu kişilerin 3 tane evi olsa, bir tanesine emlak vergisi muafiyeti uygulanır mı?

Mustafa ÇIRAK – Bursa

YANIT: Üç evi olan, üçü için de emlak vergisi öder.

Staj sigortası için arayacağınız bir hak bulunmuyor

SORU: Şu an çalıştığım işyerinde 2003 Haziran ayında işe başladım. İlk sigorta primim yattı. Fakat 1997 yılında ticaret lisesinde okurken sigorta girişim yapıldı. Ama yatan herhangi bir gün olmamış. 1997 yılında bu almış olduğum SSK giriş nosundan emekliliğimde yararlanamaz mıyım? SSK günlerimin  yatırılmış olmaması suç mu? Hakkımı arayabileceğim bir yer  var mı?

Taylan GÜL

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Staj sigortasında hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortalarına prim ödenerek stajyer, hastalık ve iş kazasına karşı güvenceye alınır. Ancak bu dönemde verilen sigorta sicil numarası ve sicil kartı, emekli olana kadar kullanılır. Maalesef 1997 deki staj sigortanızın emekliliğinize hiçbir faydası bulunmuyor.

Stajyer için emeklilik primi yatırılmadığından, ortada suç bulunmuyor. Maalesef arayabileceğiniz bir hakkınızda yok.

Beş puanlık prim indiriminden yararlanabilirsiniz

SORU: Mart 2012’de yabancı uyruklu bir hanımı, ev hizmetlerinde çalıştırmak üzere sigortaladık. Muafiyetten yararlanarak sigorta pirimi olarak 202 TL ödüyorduk. Ancak 2 yıl sonra muafiyetin kalktığı gerekçesiyle 368 TL ödenmesi gerektiği söylendi. Bu doğru ise muafiyetten yeniden yararlanmak mümkün olabilir mi, mümkünse ne yapmalıyım?

Çiğdem Artuk

YANIT: Çalıştırılan sigortalılara ilişkin olarak işverene sağlanan birden fazla yasayla düzenlenmiş prim teşviki var. Sizin yararlandığınız teşvik, sanırım 4447 sayılı Kanunun geçici 10. maddesi ile sağlanan sigorta primi işveren hisselerine ait tutarın İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasıyla ilgiliydi. Bu teşvikten yararlanma süresi 24 ay.

Aynı teşvikten yeniden yararlanmanız söz konusu olmaz. Bundan sonrası için aylık prim ve hizmet belgesinde 5510 sayılı Kanun seçeneğini seçerek, Kanunun 81. maddesinde düzenlenen 5 puanlık prim indiriminden yararlanabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde kadın çalıştıranlar çözüm bekliyor!

SORU: Ev hizmetlerinde çalışanları sigortalı yapma zorunluluğu konusunda kolaylaştırıcı bir madde, Torba Yasa Teklifinde göremedim.Ayrıca bilmediğimizden sigortasız olarak evde çalıştırdığımız hizmetlinin “bana yüklüce para vermezsen şikâyet edeceğim” tehdidi altındayım. Onun amacı sigortalı olmak değil, bilmediğimden yapmadığım bir konudan dolayı benden para koparmak. Torba yasada geriye yönelikte evde çalışan hizmetlinin sigortasını ödeyebilmem için bir af gözükmüyor. Bu konudaki düşüncelerinizi gündeme getirip torba yasaya bu konuda da belki af maddesi eklenmesi için yardımlarınızı bekliyoruz.

Mehmet Mutlu

YANIT: Haftada bir gün ev temizliğine gelen kadınların bu çalışmalarının, SGK tarafından “sürekli çalışma” olduğu şeklindeki yorumu ve bu konuda denetimlere başlaması sonrasında maalesef bir kaos ortamı oluştu. Pratik olmasa da ileriye yönelik olarak söz konusu kişilerin mevcut yasa çerçevesinde sigortalı yapılması mümkün. Ancak geçmişe yönelik bir şey yapamamak, yapılsa da büyük miktarda cezaya muhatap olunması, bu durumun çalışanlar açısından şantaj ve tehdit aracı olarak kullanılmasına neden olmaya başladı.

Torba yasa tasarısı ve teklifinde bu konuyla ilgili ne geçmişe ne de geleceğe yönelik bir düzenleme, maalesef öngörülmüyor. Ancak şu anda Meclis Komisyonlarında görüşülmekte olan tasarıya bu konuda ilave yapılabilir.

Tasarıya eklenecek düzenleme ile geriye doğru belli bir tarihe kadar olan çalışmalar için idari para cezası uygulanmaksızın bildirim yapılması ve tahakkuk eden prim borçlarının da prim borcu yapılandırması kapsamında gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmaksızın, TÜFE/ÜFE değişim oranına göre hesaplanacak tutarı ile birlikte taksitle ödenmesine imkân sağlanabilir.

Bundan sonrası için ise ev hizmetlerinde her kadın çalıştıranın ayrı ayrı işyeri dosyası açtırması yerine, primlerin çalışanın adına açılacak hesaba yatırılmasına ilişkin düzenleme yapılabilir.

Emekli Sandığı’na Tabi İşe Girdiğim Zaman Babamdan Dolayı Aldığım Maaş Kesilir mi?

SORU: SSK’ya bağlı olarak çalışmaktayım. Aynı zamanda babamdan dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim maaşı alıyorum. Emekli Sandığı’na tabi bir işe girdiğimde yetim maaşım kesilir mi?

Özlem Kaya - BALIKESİR

YANIT: SSK’lı olarak çalıştığınız sürece babanızdan aldığınız emekli aylığı kesilmez. Ancak, Emekli Sandığı’na tabi bir işe girerseniz ya da evlenirseniz yetim aylığınız kesilir.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 28 Ocak 1965 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihi 1 Temmuz 1982 olup şu an 3785 gün prim ödemem var. 3600 den kaç yaşında emekli olabilirim?

İbrahim BAL

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 28 Ocak 2025 de emekli olabilirsiniz.

Ayrıca 1365 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Konut Kira Sözleşmelerinde Damga Vergisi

SORU: Evimi, iki yıllık kirasını peşin alarak kiraya vereceğim. Kira kontratı için ödenecek Damga Vergisini bir yıllık kira tutarı üstünden mi yoksa peşin aldığımız iki yıllık kira tutarı üstünden mi ödememiz gerekiyor?

Atakan Ender - ORDU

YANIT:  Rahat olun, evinizi konut olarak kiraya vermeniz nedeniyle düzenleyeceğiniz kira sözleşmesi nedeniyle Damga Vergisi ödemeyeceksiniz. Nedenine gelince, işletmelere dâhil olmayan konutların, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanmasına ilişkin kira sözleşmeleri, Damga Vergisine tabi değil.

Primi 5600 gün prim ödeyip 53 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1 Ocak 1974 doğumluyum. 1 Temmuz 1992 tarihinde esnaf olarak Bağ-Kura başladım. 7 yıl 6 ay prim ödedim. Şuan da tarım sigortasına prim ödüyorum. Prim ödemem 184 gün oldu. Bu şekilde devam edersem ne zaman emekli olurum?

Nevzat İÇKE

YANIT: Tarım sigortalısı olarak ek 5 kapsamında prim ödediğinizi tahmin ediyoruz. Ek 5 kapsamında Tarım sigortalısı olarak ödenen primler SSK’ ya sayılıyor. SSK’da emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 2714 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2027 de emekli olabilirsiniz.

Torba yasada GSS prim borçları için af var mı?

SORU: 10 Nisan 2012 tarihinde işimden ayrıldım ve 1 Mayıs 2014 tarihinde tekrar işe başladım. Aradaki zaman zarfında çalışmadım. Bu zaman dilimi için genel sağlık sigortası prim borcum var mıdır? Varsa borç tutarını internetten öğrenebilir miyim? Ve varsa bu borç için torba yasada bir af var mı?

Nevin Ateş

YANIT: Eş veya baba ya da annenizin bakmakla yükümlü olduğu kişi durumunda değilseniz, Yasa gereği çalışmadığınız dönemde zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılırsınız. İşten ayrıldığınız tarihten önceki bir yıl içinde 90 gün prim ödemeniz varsa, genel sağlık sigortalılığınız işten ayrıldığınız tarihi izleyen 100. günden itibaren başlar. Gelir testi yaptırmadığınız için de her ay asgari ücretinin iki katının yüzde 32’si kadar genel sağlık sigortası (GSS) prim borcu tahakkuk eder.

Torba Yasa Tasarısı ve Yasa Teklifinde GSS ile ilgili iki düzenleme yapılması öngörülüyor. Bunlardan birincisi, sizin gibi gelir testi yaptırmayanlara üç ay içinde gelir testi yaptırma; ikincisi ise GSS prim borçlarının gecikme cezası ve gecikme zamlarının silinerek, yerine TEFE/ÜFE artış oranına göre hesaplanacak tutarla birlikte 3 yılda 18 aya kadar taksitle ödeme imkânı sağlanması.

GSS başvurusu yapmadığınız SGK tarafından tespit edilmiş ise GSS tesciliniz SGK tarafından resen yapılmış olabilir. GSS tescil kaydı ve borç sorgulamasını SGK’nın internet sitesinden yapabilirsiniz.

Emeklinin Aldığı Kira Ödediğinden Fazla Olursa

SORU: Bekâr bir emekliyim. Brüt 200 m2’nin altında olan tek evimi kiraya verdim ben de kirada oturuyorum. Aldığım kira ödediğimden fazla diye belediye emlak vergisi istiyor. Doğru mu?

Tülay Öztürk - ANKARA

YANIT: Doğru değil. Emlak vergisi ödemeyeceksiniz.

Başlangıç tarihiniz SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor

SORU: 5 Ocak 1956 doğumlum. Sigortalı işe giriş tarihim 1 Ocak 1991 de olup SSK’ ya 636 gün prim ödemem var. Daha sonra 1 Haziran 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kurlu olarak devam etmekteyim. Ne zaman emekli olurum.

Ali AKAR

YANIT: Sigorta başlangıç tarihiniz SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. 1 Mart 2011 den itibaren Bağ-Kurlular kendi işyerinde olmamak üzere, başka bir işyerinde sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebiliyor. Sigortalı çalışarak SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde SSK’da emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(Nisan ayında sigortalı çalışmaya başlayıp ara vermeden prim öderseniz Ekim 2017 ayında emekli olabilirsiniz?) Bağ-Kurda emekli olmak için priminizi 5400 güne tamamlamanız gerekir.

İşten ayrılan patrona tazminat

SORU: Bir konfeksiyon mağazasında, üç yıldır çalışıyorum. Daha iyi koşullarda iş buldum. İşi bırakıp, ertesi gün yeni şirkette başlamadan önce “üç yıllık kıdem tazminatımı" alabilir miyim?

Ö. YÜCE - İstanbul

YANIT: Bırakın kıdem tazminatı almayı, aksine patrona “ihbar tazminatı” ödemek zorunda kalabilirsiniz. Haklı bir sebep yokken, kendi isteğinizle ayrıldığınız için “kıdem tazminatı” hakkınız yok. Ancak, işten ayrılacağınızı, 8 hafta önceden işverene yazılı olarak bildirmezseniz, 8 haftalık ücretiniz tutarında işverene “ihbar tazminatı” ödemek zorunda kalabilirsiniz.

Babanız askerliğin borçlanıp 276 gün prim ödemesi gerek

SORU: 20 Eylül 1955 doğumlu, 2 Mart 1981 işe giriş tarihli, SSK ya 2240 gün, SSK’ya

1 yıl 4 ay 4 gün de isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen babamın 3600 günden emekli olma tarihi nedir?( askerlik borçlanması yapabilir miyiz?)

Nazmi BALCI

YANIT: Babanız emekli olmak için;15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Muhtemelen 600 gün askerlik yapmıştır. Askerlik süresini borçlanıp,276 günde prim ödeyerek toplam priminiz 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 20 Eylül 2015 de emekli olabilir.

60 yaşınızı doldurmanız gerekiyor

SORU: 9 Nisan 1959 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Mart 1980'dir. Son bir yıldan bu yana SSK primi yatırmaktayım. 23 Mayıs 2014 tarihi itibariyle 3597 prim günüm var. 3600 gün üzerinden yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için kaç yaşını bekleyeceğim?

Selami Sefa Sönmez

YANIT 15 yıllık sigortalılık süresini ve 55 yaşınızı 23 Mayıs 2014 tarihinden önce tamamlamakla birlikte, 3600 prim gününü 23 Mayıs 2014 tarihinden sonra tamamlamış olacağınızdan, 60 yaş şartına tabisiniz.

Kart borcu ve emekli maaşına haciz

SORU: Banka kredi kartı borcum nedeniyle, emekli maaşıma haciz konuldu. Bankaya bu yönde bir muvafakat veya imza vermedim. Bu hacizden kurtulabilir miyim?

Kemal YILDIZ - Ankara

YANIT: Evet kurtulabilirsiniz. Kart borcunuzun ödenmemesi durumunda, emekli aylığınıza haciz konulması için yazılı izninizin ve rızanızın olması gerekiyor. Aksine uygulama yapıldığında, Cumhuriyet Savcılığı’na “suç duyurusunda” bulunabilirsiniz.

İcra dairesine, haciz konulan maaşın emekli maaşınız olduğuna dair yazı ibraz ettiğinizde, bunu kabul etmek ve haczi kaldırmak zorundalar. Aksi halde, onlar da suç işlemiş olur ve ceza alırlar.

Rapor ve vergi indirimi almanız gerek

SORU: 1981 doğumluyum 26 Haziran 1996 kaza geçirdim. Sol kolumdan ortopedik özür oluştu. 14 Mayıs 1998 'de işe başladım.  Halen çalışmaya devam ediyorum. Herhangi bir raporum yok. Rapor içinde başvuru yapmadım. 5605 prim günüm var. Bu konuda nasıl bir yol izlemem gerekir?

Hasan ACAR

YANIT: En az yüzde 40 engelli raporu ve vergi indirim hakkı alabilirseniz, Emekli olmak için; 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle, 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engellere tanınan, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemeniz yeterli olduğundan 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız, 26 Haziran 2016 da emekli olabilirsiniz.

Babamdan da aylık alabilir miyim?

SORU: Babam, 1981 yılında vefat ettiğinde SSK’dan emekli idi. Eşim, 1999 yılında vefat ettiğinde SSK’dan emekli idi. Ben şu anda eşimden dul aylığı alıyorum. Babamdan da aylık alabilir miyim?

Koharik Atak

YANIT: Eşiniz ve babanız, her ikisi de SSK emeklisi olduğundan hem eşinizden hem babanızdan aylık alamazsınız.

Ölen abimin çocuklarından kira mı alacağım?

SORU: Mülkiyeti bana ait bir evde merhum ağabeyimin eşi ve çocuğu oturursa onlarla kira sözleşmesi yapmam gerekir mi? 

Selma YILDIZ - İzmir

YANIT: Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesine göre, evinizi abinize “bedelsiz” kiraya verebiliyorsunuz. Abiniz ölmüş. Eşi ve çocuğu bedelsiz otursa dahi evinizin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i oranında yıllık kira geliri beyan etmeniz gerekiyor. Mevcut yasaya göre, evinde kayınvalidesini bedelsiz oturtana da “kira almış gibi beyanda bulun” deniliyor. Ancak şu anda TBMM’de bulunan Gelir Vergisi Tasarısı ile bu sorun çözümleniyor. Sizin durumunuzda olanları da o değişiklik sırasında göz önüne almak gerekir.

SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: Doğum tarihim 5 Ocak 1956,  işe girişim 1 Ocak 1991  olup, 636 gün prim ödemem var. 1 Haziran 2008 tarihinden itibaren, Bağ-Kura prim yatırıyorum. Ne zaman emekli olurum?

Ali AKAR

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim öderseniz priminizi 5400 güne tamamlayacağınız 21 Ağustos 2021 de emekli olabilirsiniz.

SSK’dan emekli olmanız daha avantajlı. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunduğundan, bu şartlarla emekli olmak için sigortalı çalışarak 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz lazım. Sigortalı çalışarak prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz 27 Eylül 2017’de)

4500 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: 5 Mayıs 1967 doğumluyum. SSK'lı olarak ilk işe başlama tarihim 1 Ocak 2000. 5 yıl sigortalılıktan sonra kendi işyerimi açtım. 3,5 yıl da Bağ-Kur primi ödedim. İşyerimi kapattım, daha sonra tekrar SSK’lı olarak işe giriş tarihim 1 Şubat 2014. Şimdi düzenli prim ödenmekte. Hangi şartlara tabiyim ve ne zaman emekli olabilirim?

Handan Akın

YANIT: En az son 1260 günü 4/a (SSK) kapsamında olmak üzere prim gününüzü 4500 güne tamamlayıp, 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Otomobilin KDV’si ve ÖTV’si

SORU: Şirkete aldığımız binek otomobil ve ciplerin KDV’si ve ÖTV’si konusunda farklı yorumlar var. Biz ÖTV’yi ve KDV’yi doğrudan gider yazmak ve daha az vergi ödemek istiyoruz. Bunun bir yolu ve yasal dayanağı var mı?

Ali BARAN - Antalya

YANIT: ÖTV’yi doğrudan gider yazabileceğiniz konusunda Vergi Usul Kanunu’nun 270/2. maddesinde açık hüküm var. Buna göre, ÖTV’yi isterseniz doğrudan gider yazabilir, isterseniz maliyete dahil edebilirsiniz.

KDV’ye gelince; onu da doğrudan gider yazabileceğiniz gibi maliyete de intikal ettirebilirsiniz. Bu konuda seçimlik hak tamamen mükellefe ait. Maliye Bakanlığı’nın bu yönde çok sayıda özelgesi var. Örneğin; 5 Mart 2012 tarih ve KDV/17-48 sayılı özelge gibi.. (Bkz. Yaklaşım Dergisi, Haziran 2014, s.282-283).

280 gün askerlik borçlanmasıyla Aralık 2014 de emekli olabilirsiniz

SORU: 18 Aralık 1964 doğumlu. 1 Mart 1989 SSK girişliyim ve hizmet günüm 5214 iş günüdür. Mart 1987 'de askerliğimi 540 gün üzerinden yaptım. Askerliğimi borçlandığım taktirde 18 Aralık 2014 tarihinde emeklilik hakkına sahip olabilir miyim?

Mehmet KUTLU

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, 280 gününü borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 280 gün geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olurunuz. Borçlanmayla prim şartını da sağlamış olacağınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 18 Aralık 2014 de emekli olabilirsiniz.

5750 prim günü ve 55 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: 30 Mayıs 1974 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Haziran 1995, Mayıs 2014 ayı dahil prim gün sayım 1019. Düzenli olarak prim ödenirse, emekli olabilmem için ne kadar daha prim ödenmesi gerekir ve ne zaman emekli olabilirim?

Umut Arslan

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 55 yaş ve 5750 prim günü şartlarına tabisiniz. 4731 gün prim eksiğiniz var. Düzenli prim öderseniz, 55 yaşınızı dolduracağınız 30 Mayıs 2029 tarihinden önce prim gününüzü tamamlarsınız, 55 yaşınız dolduğunda da emekli olursunuz.

Ödediğim Bağ-Kur primlerini geri alabilir miyim?

SORU: 10 Ağustos 1952 doğumluyum. 20 Nisan 1982 tarihinden itibaren işveren olarak Bağ-Kur’lu oldum. 10 yıl 4 ay 19 gün sonra, ödeyemediğim için Bağ-Kur’umu dondurmak zorunda kaldık. Yaştan emekli olmayı bekledim, eşimden ayrı olduğum için yetim aylığı alıyorum. Bağ-Kur’a borçlu görünmüyorum fakat 4 yıl ödemem var. Ödeme şansım olmadığı ve sağlığı yerinde olmayan kızıma bakmakla yükümlü olduğum için ödediğim parayı geri alma şansım var mı, varsa ne yapmalıyım?

Güler Tuman

YANIT: Ödemiş olduğunuz primlerin iadesi için SGK’ya başvurabilirsiniz. Ancak sağlık sigortası primi de ödemiş iseniz sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini, yani ödenen primlerin yüzde 20 oranına tekabül eden kısmını geri alabilirsiniz. Ödenen bu prim tutarına da 1 Ekim 2008 tarihine kadar faiz hesaplanmaz. Ekim 2008’den talep tarihinize kadar geçen yıllar için güncelleme katsayısı (enflasyon oranı) esas alınarak güncellenir. Özetle, 1980’li yıllarda ödenmiş primler, Ekim 2008’den sonrası için güncellense de alacağınız tutar, taksi parası bile olmayabilir.

Babanız primi 5400 güne tamamlamalı

SORU: Babam 1 Ocak 1948 doğumlu. 1 Ocak 2007 itibariyle tarım Bağ-Kuru yatırıyor. 66 yaşında. 24 ay askerliği de borçlanırsa en erken ne zaman emekli olabilir? Yaşından dolayı bir konun var mı? Cevaplarsanız sevinirim.

Engin YILDIRIM

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için: 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden 1 Mayıs 2020 ye kadar prim ödeyerek toplam primini 15 tam yıla tamamlayacağı 1 Ocak 2020 de emekli olabilir.

Yurt dışı sigorta başlangıcının kabulü için dava açanların durumu ne olacak?

SORU: Hollanda’da sigortalı çalışmaya başladığım tarihin Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılması için dava açmıştım. Torba Yasa Tasarısında benim durumumda olanlar için de düzenleme var mı?

Aydın Gerçek

YANIT: İkili sosyal güvenlik sözleşmelerinde yer alan, akit ülkedeki sigortaya tabi çalışmaların her iki ülkede sigorta başlangıcı kabul edileceğine ilişkin hükme rağmen, akit ülkedeki sigorta başlangıcının kabul edilmemesi nedeniyle dava açanlar ile ilgili olarak da Torba Yasada düzenleme yapılıyor.

Öngörülen düzenlemeye göre, Kanunun yürürlüğe gireceği tarihten önce SGK aleyhine açılmış ve henüz sonuçlanmamış olan davalardan vazgeçilmesi halinde, yurtdışında sigortalı çalışmaya başlanılan tarih Türkiye’de de sigorta başlangıç tarihi kabul edilerek, emeklilik işlemleri sonuçlandırılacak.

İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açmanız gerekiyordu

SORU: 2001 - 2003 yılları arasında bir fabrikada sorumlu yönetici olarak çalıştım. Noter onaylı elimde sözleşme var. Bu konu ile ilgili nasıl bir yol izlemem gerekiyor? Zaman aşımı olmuş olabilir mi?

Murat SARP

YANIT: Sorunuzu ne için sorduğunuzu açıklamamışsınız. Sorunuzu 2001-2003 arasında çalıştığınız işyerinin sigortanızı yapmadığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. İşveren çalışma süreniz gibi işe girişinizi de bildirmediğinden, işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde “Hizmet Tespit Davası” açmanız gerekiyordu. Maalesef 5 yıllık zamanaşımı süresini geçirmiş olduğunuzdan, dava yoluyla sigortalılık hakkı elde edemezsiniz.

Ne zaman 4/a primi ödemeye başlamalıyım?

SORU: 2 Ocak 1981 doğumluyum. 4 Ocak 2006’dan itibaren aralıksız Bağ-Kur primi ödemekteyim. 4/a (SSK) statüsünden emekli olmak için ne yapmalıyım? Kendi işimi yapıyorum, ne zaman 4/a primi ödemeye başlamalıyım ve ne zaman emekli olabilirim?

Semih Döğen

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için en az 4500 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Ayrıca 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için son 2520 günlük priminizin en az 1261 gününün 4/a kapsamında ödenmiş olması gerekiyor. 60 yaşınız 2 Ocak 2041 tarihinde dolacak. Bu tarihe kadar hangi sigortalılık kapsamında ne kadar prim ödeyeceğiniz belli değil. 4/a kapsamında prim ödemeye ne zaman başlayacağınızı, son 2520 günlük prim ödeme dönemiz içinde planlayabilirsiniz.

48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Nisan 1972 doğumluyum. 1 Nisan 1985 de sigortalı oldum. İlk okul mezunuyum. 9200 gün prim ödemem var. Çalışmaya devam ediyorum. Ne zaman emekli olurum? Bilgilendirirseniz sevinirim. 

Cavit GÜLER

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 2020’de, 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Bir yıldan fazla süreli iş sözleşmelerinin yazılı yapılması gerekiyor

SORU: 2001-2007 yılları arasında özel bir işyerinde çalıştım.   Sigorta primlerim bir ayda 3 veya 5 gün olarak yatmış.   Dava açmak istedim.  Avukatım işe giriş sözleşmemi istiyor. İşyeri maaş bordroların var, fakat sözleşmen yok diyor. Ne yapabilirim?

Ali ENEZ

YANIT: Bir yıldan fazla süreli iş sözleşmelerinin yazılı yapılması yasal zorunluluktur. Sözleşmenin yazılı yapılması, işçi ve işveren arasında doğacak ihtilaflarda ispat aracı olması açısından önemli. Ancak, sözleşmenin yazılı yapılmayarak, şifahi(sözlü) yapılması sözleşmeyi de geçersiz kılmaz. Avukat haklı olarak sözleşme istiyor. Çünkü; sözleşmede uyulmayan hükümleri tespit ederek mahkemede hakkınızı arayacak. Şayet her ay 30 gün çalışmışsanız ve bu çalışmanızı mahkemede belge veya şahitle ispatlayabiliyorsanız, iş mahkemesine dava açıp, Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeyen çalışma sürenizi yargı yoluyla kazanmanız mümkün.

Yurt dışında vergi zamanaşımına uğrar mı?

SORU: Bir arkadaşımın 3 milyon liraya yakın vergi borcu var. 

4 yıldır hiç ödeme yapmadı. Yurtdışına gidip bir yıldan biraz fazla kalıp, zamanaşımına uğratmak istiyor. Ne dersiniz, atladığı bir husus var mı?

Hikmet ERDOĞAN – Eskişehir

YANIT: Evet var! Borçlunun yabancı ülkede bulunması halinde, bu durumun devamı süresince zamanaşımı işlemez (Bkz. 6183 Sayılı Kanun Md. 104).

200 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 8 Şubat 1971 doğumluyum.(16 ay) Askerlik hizmetinden sonra 5 Haziran 1993 tarihinde sigortalı işe başladım. Çalışma süresince 6 ay bir boşluğum var. 7900 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum? 

Sedat TOPCU

YANIT: Askerlik sürenizin 200 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 200 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 8 Şubat 2024’de emekli olabilirsiniz.

Amerikan vatandaşı olan kız çocuğuna yetim aylığı bağlanır mı?

SORU: Ablam Amerikan vatandaşı, orada yaşıyor ve çalışıyor. Eşinden ayrıldı, Emekli Sandığı emeklisi olan vefat etmiş babamdan yetim aylığı alabilir mi?

Kenan Sever

YANIT: Türk vatandaşlığından çıkarılan, Türk vatandaşlığını bırakan veya yabancı memleket uyruğuna girenlere aylık bağlanmıyor. Ancak ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış veya ilgili İLO sözleşmesine taraf ülke vatandaşlığına geçenler ile yabancı memleket uyruğuna girmekle birlikte Türk vatandaşlığını muhafaza edenlere aylık bağlanıyor.

Amerika ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olmadığından, ablanız Amerikan vatandaşlığının yanı sıra Türk vatandaşlığını da muhafaza etmiyorsa, kendisine Emekli Sandığından yetim aylığı bağlanmaz.

Emekli Sandığı’nda fiili hizmet süresi dikkate alınır

SORU: Doğum tarihim 20 Şubat 1972. İlk sigorta başlangıcım (SSK) 4 Temmuz 1991 tarihinde olup, 106 gün sigorta primi ödemem var. 2 Ocak 2003'ten beri Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? Sanıyorum 60 yaşımı doldurduğum tarihi diyeceksiniz. Sigorta başlangıç tarihi önemli olduğuna göre neden bundan yararlanamıyorum?

Mutlu Evren Ünal

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilikte sigortalılık süresi, 4/b (Bağ-Kur) ve 4/c (Emekli Sandığı) statülerinden emeklilikte ise fiilen prim ödenmiş olan fiili hizmet süreleri esas alınıyor. Her ne kadar sigorta başlangıcınız 4 Temmuz 1991 tarihi olsa da Emekli Sandığı statüsünden emeklilik yaşınızın tespitinde 15 Haziran 2002 tarihi itibariyle fiilen prim ödenmiş süre (fiili hizmet süreniz) esas alınır. 15 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut olan 106 günlük fiili prim ödemeniz yaş kademelerinde yer almadığından maalesef 60 yaş şartına tabisiniz.

Yaşı 50’ye düşürebilirsiniz

SORU: 31 Ağustos 1966 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 25 Eylül 1989’dur. 8547 gün prim ödemem var. Askerliğimi satın almadım. Satın alırsam hangi tarihte emekli olurum?

Sabri ERKAN

YANIT: Askerliğinizi muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce yaptınız. Askerlik sürenizin 490 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 490 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 31 Ağustos 2016’da emekli olabilirsiniz.

Damat kızımdan boşanırsa ne olacak?

SORU: 29 yaşında kızı olan bir dul kadınım. Kızım, mülkiyeti kendisine ait binadan, yılda 1 milyon 440 bin TL kira alıyor. Çok sayıda kısmeti var. Damat adaylarına bakarken “Bu benim kızımla evlenip, altı ay sonra boşanıp, binasının yarısını alırsa ne olacak?” diye bakıyor ve hepsine karşı çıkıyorum. Bu gidişle kız evde kalacak. Benim endişemi giderecek bir formül var mı? 

(Rumuz/ DERTLİ ANNE)

YANIT: Boşuna endişeleniyorsunuz. Formüle ihtiyacınız yok.

Evlenmeden önce edinilen mallar ile sizden kızınıza miras kalacak olan mallar, boşanma halinde mal paylaşımına girmez. Damat binanın yarısını değil, çeyreğini bile alamaz.

Eczanede ilaçları sayma işkencesi

SORU: Eczanemde, binlerce çeşit ilaç var. Her yıl bunları sayıp envanter çıkarıp, uzun listeler yapmak, benim için adeta bir işkence. Sizde pratik formüller oluyor. Bana göre de var mı?

Füsun DEMİR – Mersin

YANIT: Evet var. İlaç mevcutlarınızın envanterini, her yıl yerine, “üç yılda bir” çıkartabilirsiniz. Vergi Usul Kanunu’nun 190. maddesi, size bu yönde kolaylık sağlıyor. Gözünüz aydın, kendi deyiminizle işkenceden kurtuldunuz..

Primi tamamlayamazsanız askerliğinizi borçlanırsınız

SORU: 15 Aralık 1969 doğumluyum. 1 Nisan 1987 tarihinde sigorta girişim yapıldı. Şu an 3650 gün prim ödemem var. Askerliğimi borçlanırsam bana faydası olur mu? Ne zaman emekli olurum?

Mehdi KILINÇ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 1725 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2019 da emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar primi tamamlayamazsanız askerliğinizi borçlanırsınız. Tamamlarsanız borçlanmanıza gerek yok.

Yaş bekleyenler için düzenleme yapılacak mı?

SORU: 29 Mart 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 12 Ekim 1990. 8400 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum? Son yasada prim günü dolup da yaş bekleyenler için bir düzenleme olur mu?

Turgay Uslu

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emeklilik için gereken prim gününü tamamlayıp, yaşının dolmasını bekleyenlerle ilgili olarak Kurum bünyesinde bazı çalışmalar yürütülse de henüz ortaya çıkmış kesin bir sonuç yok.

İki maaş bile bağlanabilir

Şükrü Kızılot, Soma’daki faciayla ilgili soruları yanıtladı.

Ölenlerin ailesine ne kadar aylık bağlanacağından sorumluların alacağı cezaya tüm soruların yanıtını bulabilirsiniz.

SORU: Soma’da yaşanan facia nedeniyle 300’e yakın işçinin ölümünden, işverenin hiç mi sorumluluğu yok? Asıl merak ettiğim, tarafsız bir bilirkişi raporu ile işverenin gerekli önlemleri almadığı ortaya çıkarsa, işverene verilebilecek ceza var mı?

Nilüfer SOYDAN - İstanbul

YANIT: İş kazalarında, savcılıklar genellikle “taksir” yani “gerekli dikkat ve özen yükümlülüğünün yerine getirilmemesiyle” işlenen suçlar nedeniyle dava açıyorlar. Taksirle, birden fazla kişinin yaralanmasına neden olan, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası alabiliyor (Türk Ceza Kanunu, Md.89).

Taksirle, Soma örneği birden fazla kişinin ölümüne veya yaralanmasına neden olunması durumunda, 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına hükmedilebiliyor (TCK. Md.85). Bilinçli taksir halinde bu süre 1/3 ya da 1/2 artırılarak, 22.5 yıla kadar çıkabiliyor (TCK Md. 22/3). Buna göre, Soma’daki maden kazasında, sorumlular hakkında “taksir”den dava açılırsa, en fazla 15 yıl, bilinçli taksirden dava açılırsa, en fazla 22.5 yıl “hapis cezası” verilebilecek.

Ya primi 500 güne tamamlayacak, ya da 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 11 Aralık 1961 doğumluyum. 1973 sigorta girişim var. Bugün itibariyle toplam 3658 gün prim ödemem bulunuyor. (Askerlik hariç) Geriye dönük borçlanma imkanım var mı? Ne zaman emekli olabilirim?

Müslüm BARKIŞ

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız 11 Aralık 2016’da emekli olabilirsiniz.

Ayrıca askerlik sürenizi(muhtemelen 20 aydır) borçlandıktan sonra 742 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Soma’daki felakette ölen işçilerin kıdem tazminatları ne olacak?

SORU: Milletçe hepimizi derin bir üzüntüye sokan Soma’daki felakette ölen işçilerin kıdem tazminatları ne olacak?

Mustafa TARHAN - İstanbul

YANIT: Hizmeti bir yıl ve daha fazla olan işçilerin kıdem tazminatları, kanuni mirasçılarına işverence ödenecek.

50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

Soru: 1966 doğumluyum. Askerlik hariç 5500 günüm var. Sigorta girişim 1988 de. 1986 da askerlik görevimi yaptım. Askerliği saydırabilir miyim? Ayrıca ne zaman emekli olabilirim?

Adnan ALPTEKİN

Cevap: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün , ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıcında bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor.

Askerliğinizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2016 da, 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Doğumunuzu, sigorta başlangıcınızı gün, ay, yıl olarak bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Anneniz her iki aylığı da alır

SORU: Babam emekliydi ve 2 hafta evvel vefat etti. Onun emekli maaşını anneme bağlatmak istiyoruz. Yalnız annem hali hazırda isteğe bağlı sigortalı ve emekli olmasına 1,5 yıl var. Annem emekli olunca her iki maaşı da alabilir mi?

Yakup Rüya

YANIT: Anneniz isteğe bağlı sigortalı olarak prim öderken babanızdan aylık alabileceği gibi, emekli olduğunda da hem kendi emekli aylığı alır hem de babanızdan aylık almaya devam eder.

Ölüm yardımı  ne olacak

SORU: Soma’daki maden faciasında ölenlerin, geride kalan eşi ve çocukları da perişan durumda. Bu ölüm nedeniyle, ailelerine devletin ve işverenin yapacağı ölüm yardımı kaç liradır?

Şakir DEMİR - Soma

YANIT: Soma’da ölenler için farklı bir uygulama yok. Halk arasında “ölüm yardımı” diye bilinen, gerçek adı “cenaze ödeneği” olan ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan ödemenin tutarı ise sadece 415 TL. İşçilerdeki 415 TL memurlar için 1.463 TL olarak belirlenmiş. Soma'daki maden faciası nedeniyle, (kusurlu olması dışında) işverenin ya da devletin ayrıca bir ödeme yapması söz konusu değil.

Eşiniz 7000 gün prim ve 58 yaşı doldurarak emekli olacak

SORU: 3 Ocak 1980 doğumlu eşim avukat olarak 14 Aralık 2004 yılında çalışmaya başladı ve 1368 gün 4/a topluluk sigortasına prim ödemesi yaptı. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kura çevirdiler ve 31 Aralık 2013 tarihine kadar Bağ-Kura prim ödedi. 31 Aralık 2013’te vergi levhasını kapatıp, Bağ-Kuru sonlandırdı. Bundan sonra emekli olması şartları nedir acaba?

İbrahim AKHAN

YANIT: Eşiniz SSK’da emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla, 3742 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 7000 güne tamamlaması halinde, 58 yaşını dolduracağı 3 Ocak 2038’de emekli olabilir.

Babam hangi şartlarla emekli olabilir?

SORU: Babamın doğum tarihi 11 Eylül 1969. 16 Temmuz 1990 tarihinde sigortalı olarak işe başlamış. Hangi şartlarla emekli olabilir? (2007-2009 yılları arasında yaklaşık 14 ay da Bağ-Kur'u vardır).

Nazlı Özer

YANIT: Babanız 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabi. En az 5525 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 52 yaşını doldurduğunda emekli olmaya hak kazanır.

Ölen herkesin ailesine aylık bağlanacak mı?

SORU: Soma’daki madende yeni işe giren ve komşum olan bir genç vardı. Maalesef o da ölenler arasında. Her gece rüyamda onu görüyorum. Üç ay önce işe giren rahmetlinin, genç eşine ve çocuğuna, sigortadan aylık bağlanır mı? İnşaallah “bağlanır” dersiniz de biraz rahatlarım.

Hayati ŞİMŞEK - Soma

YANIT: Evet, Soma’da ölen her işçinin yakınlarına aylık bağlanacak. Aylık, üç ay önce başlayanın da üç hafta önce başlayanın da yakınlarına bağlanıyor. Bağlanacak olan aylığın tutarı, 90 günlük ücretinin yüzde 70’i oranında oluyor. Ancak,  bağlanacak olan bu aylık şu andaki asgari ücretin brüt tutarı olan 1.071 TL’nin yüzde 85’inden yani 910 TL’den az olamıyor. Buradaki 910 lira, hak sahiplerine dağıtılacak aylığın tamamı oluyor. Öğrendiğimize göre, Soma›daki işçilerden asgari ücretle çalışan yok. En az brüt maaş 2.000 TL civarındaymış. Buna göre, hak sahiplerine bağlanacak toplam aylık 1.400 TL’den az olmayacak.

En az 5 yıl geçmişse

Madende ölen işçinin, prim ödeme gün sayısı 1.800 ise veya işe girişle ölüm tarihi arasında en az 5 yıl geçmişse ve bu süre içinde de 900 gün prim ödemişse, hak sahiplerine ayrıca “ölüm aylığı” verilecek. Başka bir anlatımla “iki maaş” bağlanacak.

İki maaş almaya hak kazananlara, yüksek olan aylığın “tamamı” düşük olanın da “yarısı” bağlanacak.

Babanız sigortalı çalışarak 1260 gün daha prim ödemeli

SORU: Babam 13 Şubat 1963 doğumlu. 1 Aralık 1985’ten sigorta başlangıcı var. SSK’dan 1185 gün sigorta primi var. Bağ-Kurdan 4 yıl + 4 ay + 27 gün = 1587 günü var. Babam ne zaman emekli olabilir? Kaç yaşında emekli olur?

TİMUR

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim ödemesi içinde) fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor.

Babanız sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemesi halinde, SSK da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olur. Ve 1260 günden sonra prim ödemese de, 60 yaşını dolduracağı 13 Şubat 2023 de emekli olabilir.

Karı Koca hisseli ve tam ev

SORU: Ben ve eşim emekliyiz. İki evimiz var. Halen oturduğumuz eve yarımşar hisseli ortağız. Diğer ev eşimin üzerine ve yeni kiraya verdik, onun emlak vergisini sizden de aldığımız bilgiler doğrultusunda eşim ödüyor. Ancak halen oturduğumuz evin emlak vergisi nasıl olacak, onu bilemedik. 

Öner Özsoy – İSTANBUL

YANIT: Sizin 1/2 hisseniz var. Siz Emlak Vergisi ödemeyeceksiniz. Eşinizin, 1 tam bir de 1/2 hisseli evi var.  O ikisi için de emlak vergisi ödeyecek.

Annenizin 3600 gün prim ödeyip 58 yaşı doldurması gerek

SORU: Annem 24 Aralık 1966 doğumlu. 4 Nisan 1985 de sigortası başlamış. Şu anda 1299 günü ödenmiş annem ne zaman emekli olur.

Onur OK

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 2301 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 24 Aralık 2024 de emekli olabilir. Annenizin 4 Nisan 1985 ten sonra aralarında iki yıl süre olan ve doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürede prim ödemesi olmayan iki doğumu varsa, iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir.(şartları taşıyan tek doğumu varsa 720 gün kazanır) Borçlanmadan sonra 861 gün(tek doğumu varsa 1581 gün) daha prim ödeyerek toplam primi 3600 güne tamamlayabilir.

Doğum borçlanması yapabilir miyim?

SORU: Mart 1969 doğumluyum. 14 Aralık 1989’da memuriyete başladım. 8 Ağustos 1994’de doğum nedeniyle istifa ettim. 1997 yılında 360 gün SSK prim günüm var. 29 Aralık 2002’den beri memur olarak çalışmaktayım. Doğum borçlanması yapabilir miyim, ne zaman emekli olurum?

Nefise Satı

YANIT: Emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 20 yıl fiili hizmet süresi ile 53 yaşınızı dolduracağınız Mart 2022’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Doğum nedeniyle ücretsiz doğum izni kullanmayıp istifa ettiğinizden, memuriyet statünüze bağlı olarak borçlanabileceğiniz bir süre yok. Ayrıca doğum, SSK kapsamında sigortalı olduğunuz tarihten önce olduğundan, SSK statüsüne bağlı olarak da doğum borçlanması yapmanız mümkün değil.

Evi ve arsası olanın vergisi

SORU: Memur emeklisiyim 75 m2 bir dairem var. Bir de 1/4 hisse arsam var. Dairemin emlak vergisinden muaf olması gerekmez mi? 

Fatma Şahin – MALATYA

YANIT: Eğer sahibi olduğunuz arsadan bir gelir elde etmiyorsanız, eviniz için emlak vergisi ödemezsiniz (Bkz. 38 No.lu EVK Tebliği, 3/e bölümü).

Babanızın başlangıç tarihi 23 Mayıs 1999’dan önce ise emekli olabilir

SORU: Babam 19 Mayıs 1955 doğumlu. 3200 civarı prim ödemesi var. Askerlik borçlanması yaparak 19 Mayıs 2014 te emekli olabilir mi? Başka aranan şart ya da engeli var mı?

Ahmet USLU

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Babanızın sigorta başlangıç tarihini bildirmemişsiniz. Şayet babanızın sigorta başlangıç tarihi, 23 Mayıs 1999’dan önceki bir tarih ise, askerlik süresinin 400 gününü borçlanarak(23 Mayıs 2014 den önce borçlanmanız şart) toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 59 yaşını dolduracağı 19 Mayıs 2014 de emekli olabilir. Başlangıç tarihi 23 Mayıs 1999’dan sonra 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih ise, belirttiğimiz şekilde primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı 19 Mayıs 2015’de emekli olabilir.

Genel Müdürlüğü’nün 22 Şubat 2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelge ile yaptığı açıklama da bu yönde.

SORU: Başka geliri olmayan ve 200 m2’den aşağı tek evi bulunan kişi, evini kiraya verip yurtdışında kirada oturursa vergi ne olur?

Cengiz Alparer – İSTANBUL

YANIT: Sorunuzun iki ayrı yanıtı var.

1. Kira gelirinizi Türkiye’de beyan edip, gelir vergisi ödeyeceksiniz.

Maliye, yurtdışı kira ödemenizin Türkiye’deki kira gelirinizden indirilmesini kabul etmiyor.

2. Emlak vergisi ödemeyeceksiniz. Bu durum; 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği’nin 3/a bölümünde “sahip olduğu tek meskeni kiraya verip, kirada oturanlar diğer şartları taşımak kaydıyla indirimli vergi oranından faydalanabileceklerdir” diye yazıyor. Tebliğde “yurt dışı” ayrımı yok.

56 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız

SORU: Cezaevinde infaz koruma memuruyum. Doğum tarihim 15 Aralık 1971, sigorta başlangıcım  15 Haziran 1995 de 3 ay vekil öğretmenlikten sonra istifa edip askere gittim. Sonra 9 Aralık 1997 yılında infaz koruma memuru oldum. Arada 1 yıl 8 ay askerlik borçlanmamı da ödedim. Kaç yaşımda emekli olabilirim?

AHMET

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 15 Mart 2021’e kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 15 Aralık 2027 de emekli olabilirsiniz.

Eşimin emekliliği için ne yapmalıyız?

SORU: Her şeyden evvel vermiş olduğunuz bu aydınlatıcı bilgilerden dolayı sizlere çok teşekkür ederiz. Benim sorum şöyle; Eşim 1959 doğumlu, 1974 sigorta başlangıcı (29 gün), 1975’de 136 gün. İki çocuk sahibi ve doğumları 16 Ocak 1980 ve 29 Ağustos 1982. Daha sonra 1993, 1994 ve 2013 olmak üzere toplam sigortalı gün sayısı 877 gündür. Emekli olabilmesi için ne yapmalıyız?

Mustafa Kılıç

YANIT: 8 Eylül 1999 itibariyle sigortalılık süresi 18 yıldan fazla olduğundan, eşiniz eski 4/a (SSK) emeklilik şartlarına tabi. 3600 prim gününü tamamladığında emekli olmaya hak kazanır. Eksik prim gününe ilişkin olarak iki çocuk için 720’şer günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir, 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Geri kalan eksik prim gününü 4/a kapsamında tamamlaması gerekir.

Dikkat etmeniz gereken tek husus, doğum borçlanmasını 4/a kapsamında sigortalı iken yapması veya doğum borçlanmasından önceki son sigortalılık halinin 4/a kapsamında olması.

Limited şirket pay senedi satışı

SORU: Limited şirket ortağıyım. Yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre “pay senedi” de bastırdık. Altı yıl önce edindiğim 120 bin liralık hisseyi, elde edeceğim kazanç, vergiden istisna olur mu?

Serdar Çetinkaya – ANKARA

YANIT: Bu konuda, bazıları anonim şirket pay senedi ile limited şirket pay senedi satışını karıştırıyor. Bu durumu Hürriyet’te 11 Ekim 2012 tarihinde ayrıntılı olarak açıkladık. Nitekim Gelir İdaresi Başkanlığı da 14 Nisan 2014 tarih ve 62030549-120-733 sayılı özelgesinde de limited şirket pay senedinin menkul kıymet sayılmadığı için anonim şirket pay senedi gibi değerlendirilemeyeceğini, limited şirket ortakları pay senetlerini kaç yıl sonra satarlarsa satsınlar, “değer artışı kazancı” olarak, gelir vergisine tabi tutulacağını açıklayarak olayı netleştirdi.

Engelli hakkıyla 18 yıl süre 4680 gün prim şartlarına tabisiniz

SORU: 1981 doğumluyum. Temmuz 2005 yılında özel sektörde normal statüde işçi olarak çalışmaya başladım. İşten çıktım ve sonra özürlü yüzde 44 rapor aldım. Ve 2012 de memur oldum. Ayrıca vergi indirimimde var. Nasıl emekli olurum? Maaş için gün bekleyecek miyim?

Yusuf YILMAZ

YANIT: Memur olarak 4/c statüsünde prim ödemektesiniz. Sizin gibi yüzde 40 ile yüzde 49 arasında engelli olan 4/c liler, emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 18 yıllık sigortalık sürenizi dolduracağınız Temmuz 2023’e kadar toplam priminizi 4680 güne tamamlayabilirsiniz, bu tarihte emekli olabilirsiniz. Tamamlayamazsanız, priminizi 4680 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ablanız babanızdan aylık alabilir

SORU: Almanya'dan emekli olmuş vefat eden eşinden emekli maaşı alan ablam, Emekli Sandığı emeklisi vefat eden Babasından maaş alabilir mi? Nereye nasıl başvuru yapmamız gerekir.

Zeki Özdemir

YANIT: Almanya’dan emekli olmuş vefat eden eşinden aylık alan ablanız, Emekli Sandığı emeklisi olan babasından da aylık alır. Aylık bağlanması için ablanızın, SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına başvurması gerekiyor.

SGDP ile çalışan işten ayrılırken kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: Emekli Sandığından emekli bir kişi, emekli aylığından kesinti yapılmadan sosyal güvenlik destek primi ödenerek apartmanda kapıcı olarak çalışırsa, işten ayrılırken kıdem tazminatı alabilir mi?

Müge Doğru

YANIT: 4857 sayılı İş Kanununun 25/II. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dışında bir sebeple işveren tarafından işten çıkarılırsa veya İş Kanununun 24. maddesinde sayılan haklı sebeplerden birine bağlı olarak kendisi işten çıkarsa kıdem tazminatı alabilir.

Yaşı doldurana kadar tavandan prim ödemelisiniz

SORU: 23 Nisan 1976 doğumluyum. Aralık 1989 dan beri sigortalıyım. 4100 gün prim ödemem var. Kendi işyerimde sigortalı çalıştığım için primlerimi arttırma şansım var. Bundan sonra kaç sene yüksek prim ödersem emekli maaşım artar? Ve ne zaman emekli olabilirim?

Cenk B.

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 1425 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 23 Nisan 2028 de emekli olabilirsiniz.

Yüksek emekli aylığı için emekli olacağınız tarihe kadar prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 6.961.50 TL dir) prim ödemelisiniz.

İlk defa sigortalı olduğunuz tarihte rahatsızlığı veya hastalığı olan malulen emekli olamaz

SORU: 16 Mayıs 1960 doğumluyum. 1983 yılında sigortalı işe başladım. 2100 güm prim ödemem var. Yüzde 64 özürlü raporumu 20 Şubat 2014 tarihinde aldım. Malulen emekli olabilir miyim? Bilgilendirirseniz çok sevinirim.

R.K.

YANIT: Malulen emekli olmak için;10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Ancak doğuştan veya ilk defa sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı veya hastalığı olan malulen emekli olamıyor.

Rahatsızlığınız doğuştan değilse ve 1983 de ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte yoksa, süre ve prim şartını sağladığınızdan, sağlık raporunuz ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu maluliyetinize karar verirse, malulen emekli olabilirsiniz.

Ne kadar doğum borçlanması yapmalıyım?

SORU: 1 Ocak 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 10 Nisan 1986. SSK prim gün sayım 3113 gün ve halen çalışmaktayım. 1 Ekim 2008’de Bağ-Kur sigortalısı oldum ve 2 yıl 8 ay prim ödemem var. Doğum borçlanması yapmak istiyorum. 18 Temmuz 1994 ve 11 Eylül 1998 doğumlu iki çocuğum var. Maaşımın yüksek bağlanması için kaç gün borçlanmalıyım ve ne kadar ödeme yapmamı önerirsiniz?

Hemengül Özgür

YANIT: Emekli aylığınızın hesabında 1990 yılından sonraki prime esas kazanç tutarlarınız esas alınacak. Primleriniz yüksek kazanç üzerinden ödenmedi ise sadece doğum borçlanmasını yüksek tutardan ödemenizin emekli aylığınıza etkisi olmaz.

Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 prim günü ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. 1002 gün prim eksiğiniz var, 42 yaşınız yılbaşında doluyor. Yaşınız dolana kadar gerçekleşecek prim gün sayısını da dikkate alarak, eksik kalan süre kadar ve doğumların gerçekleştiği tarihlerdeki prime esas kazançlarınızın bugünkü karşılığından az olmamak üzere belirleyeceğiniz kazanç tutarı üzerinden borçlanma yapabilirsiniz.

Engelli yaş şartı aranmadan emekli olabilir

SORU: Yüzde 64 engelli biriyim. Sara hastasıyım. Sigortamda geçen sene Mart ayında başladı. Ayrıca engelli raporumu almadan askere de gitmiştim. İleride askerlik primini ödeyebilir miyim? Ve ne zaman emekli olabilirim? Bizde yaş bekleme sınırı var mı? Bilgi verirseniz çok sevinirim.

Sedat DALSIZ

YANIT: Askerlik sürenizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, askerlik süreniz kadar sigortalılık süresi ve prim günü kazanırsınız. En az yüzde 60 oranında engelli olanlar malul sayılıyor. Sizin gibi ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul derecesinde engelli olan ve bu nedenle malulen emekli olma hakkından yararlanamayanlar, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3960 gün prim ödeme şartlarına tabi. 1 Mart 2014 tarihi itibariyle 360 gün prim ödemeniz var. 540 günde askerlik yaptığınızı ve borçlandığınızı varsayarsak, 3060 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 3960 güne tamamlamanız şartıyla, 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mart 2028 de yaş şartı aranmadan emekli olabilirsiniz.

47 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 15 Eylül 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Temmuz 1990. Hiç ara vermeden bugüne kadar aralıksız primlerimi ödüyorum. Toplam primim 8143 gün oldu. Ne zaman emekli olurum?

Hülya Yılmaz

YANIT:Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 47 yaşınızı dolduracağınız 15 Eylül 2015 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Nisan 2017 de emekli olmanız mümkün

SORU: 10 Mayıs 1989 da sigortalı işe girdim. 300 gün prim ödemem var. 2004 ten 2013 yılına kadar 9 yıl Tarım Bağ-Kuruna prim ödedim. Ondan sonra 2013 yılının 10. ayından itibaren Tarım Sigortasına geçtim. 3 ayda onu ödedim. Askerliğimi ödemedim. 15 Eylül 1963 doğumluyum. Ne zaman emekli olurum?

Mehmet KILINÇ/BALIKESİR

YANIT: Muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yaptınız. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunduğundan, 1 Ekim 2013 de başlayan Tarım sigortanızı Nisan 2017 ayına kadar devam ettirerek, hem son yedi yıl şartını, hem de prim şartını sağlayarak Nisan 2017 de emekli olabilirsiniz.

Fazla primin avantaj sağlayıp sağlamadığı kazanç tutarına göre değişir

SORU: 9 Temmuz 1960 doğumluyum. 1 Aralık 1990 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ve hala devam etmekte olup primlerim eksiksiz olarak yatmaktadır. 30 Ocak 2014 yılı itibariyle çalıştığım firmalardan adıma 6746 gün pirim ödemesi yapılmıştı. Gün olarak dolduğumu biliyorum ancak yaptığım sorgulamalarda yaş olarak 1 Aralık 2015 yılında emekli olacağım görülmektedir. Sizden bu tarihin doğruluğunu teyit etmenizi rica ediyorum. Ve primlerin yatması devam ettiği takdir de bana avantaj sağlar mı?

Ali KAPTAN

YANIT: 1) Edindiğiniz bilgi doğru. Çünkü; emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ve yaş şartını sağladığınızdan 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Aralık 2015 de emekli olabilirsiniz.

Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önce 20 ay askerlik yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 370 gününü borçlanmanız halinde başlangıç tarihiniz 370 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Aralık 2014 de emekli olabilirsiniz. Daha fazla prim ödemenizin avantaj sağlayıp sağlamayacağı, üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınıza bağlı. Asgari ücret üstünden prim ödüyorsanız, prim ödeme emekli aylığınızı düşürür. Prime esas kazancın üst sınırı veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden, örneğin 4, 5 bin TL üstünden prim ödüyorsanız emekli aylığınız artar.

Engelli olarak erken emeklilik hakkım var mı?

SORU: 1 Haziran 1979 doğumluyum. 7 yaşımdan beri tip 1 diyabet hastasıyım, ensülin kullanmaktayım. Hastalığımla birlikte gelen komplikasyonlarla birlikte 16 Ocak 2012 tarihinde yüzde 44 ile 3. Derece Başbakanlık engelli kartı aldım. 13 Mayıs 2013 tarihinde kamu görevlisi olarak hizmete başladım ve halen görevime devam etmekteyim. Gelir İdaresi Başkanlığından 3. derece vergi indirimi sahibiyim. Toplam 2858 gün SSK prim günüm, 320 gün Emekli Sandığı hizmetim var. Mevzuata göre erken emeklilik hakkım var mıdır?

Soner Erdinç

YANIT: SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranınızın yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olduğu kabul edilirse, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 prim günüyle; yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olduğu kabul edilirse, 16 yıl sigortalılık süresi ve 4320 prim günüyle engellilere sağlanan özel emeklilik koşullarından yararlanarak emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kura geriye yönelik kayıt hakkı verilebilir

SORU: Kayınpederim 1952 doğumlu. Kendisinin mesleği Kasaplık olup Bağ-Kura 1975 yılında kayıt olmuş, ama primlerini ödemediği için kaydı silinmiş. Daha sonra Kasap dükkânını kardeşleri üzerine devir etmiştir. Bundan sonrada sosyal güvence için herhangi bir işlem yapmış ve ilgilenmemiştir. Kendisi şu anda çalışamıyor ve herhangi bir gelir kaynağı da bulunmuyor.  Kendi adına kayıtlı memleketindeki Erzincan’ın köyünde gelir sağlamayan  boş tarlaların ve İstanbul da kendisinin ikamet ettiği adına kayıtlı gayrimenkulünden başka mal varlığında yoktur. Eşi sağ olup tek baktığı kişi ev hanımı eşidir. Kayınpederimin nasıl bir yol izlemesi gerekiyor. Konu hakkında yönlendirme ve yardımlarınızı rica ederiz.

Erkan ÇAKIN

YANIT: Kayınbabanız bugün isteğe bağlı sigortalı olup prim ödemeye başlarsa emekli olmak için 5400 gün(15 tam yıl) prim ödemesi gerekiyor. Askerliğini(20 ay kabul edilmiştir) borçlanması halinde, 13 yıl 2 ay prim ödeyerek emekli olabilir.

Kayınbabanız gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanlar için, mecliste bulunan torba yasaya bir madde konarak, vergi mükellefiyet tarihinden itibaren Bağ-Kura kayıt imkânı verilmesi isteniyor. Şayet siyasi otorite sigortalıların bu istemlerine kayıtsız kalmaz da, kaydını süresi içinde yaptırmayanlara geriye yönelik Bağ-Kura kayıt hakkı verilirse, kayınbabanız 1975 yılından Bağ-Kura kaydını yaptırır ve 15 tam yıl borçlanma ile emekli olabilir. Yasa çıktığında burada gerekli açıklamaları yaparız. Gazeteniz Postayı takip etmeye devam edin.

Almanya’da ki girişim Türkiye’de başlangıç olabilir mi?

SORU: 25 Aralık 1967 doğumluyum. 1986-1990 yılları arası Almanya’da (1620 gün) çalıştım. 15 Kasım 1999 Türkiye SSK girişliyim (3624 gün), halen çalışıyorum. 1995-1997 arası 550 gün askerlik yaptım. Almanya’da ki girişim, Türkiye’de başlangıç olabilir mi? Emeklilik için nasıl bir yol izlemem gerekiyor ve ne zaman emekli olabilirim?

Veli Kaya

YANIT: Almanya ile aramızdaki sosyal güvenlik sözleşmesi gereği, Almanya’daki sigorta başlangıcının, Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılması gerekiyor. Ancak SGK, sadece Almanya ve Türkiye’deki sigortalılık süreleri dikkate alınarak kısmi aylık bağlanmasında bunu kabul ediyor. Yurtdışı borçlanmasıyla tam aylık bağlanmasında kabul etmiyor.

Yurtdışı borçlanması yapıp emekli olmak isterseniz, Almanya’daki sigorta başlangıcınız 23 Kasım 1986’dan önce ise 5300 prim günü ile 49 yaşınızı, sonra ise 5375 prim günü ile 50 yaşınızı doldurduktan sonra, Almanya’daki sigortalı çalışmaya başladığınız tarihin sigorta başlangıcı kabul edilerek, emekli aylığı bağlanması için SGK’ya başvurabilirsiniz. SGK, Almanya’daki sigorta başlangıcınızı kabul etmeyip, emeklilik talebinizi reddedecektir. Red cevabı üzerine iş mahkemesinde dava açmak suretiyle, mahkeme kararıyla emekliliğiniz mümkün olabilir.

Eksik prim gününüz için askerlik borçlanması yapıp, kalan eksik gününüz kadar 1986 yılından başlamak üzere yurtdışı borçlanması yapabilirsiniz.

Patron “palabıyıklarını kes” diyebilir mi?

SORU: Çalıştığım iş yerinde, işimi doğru dürüst yapıyorum. Ancak patron benim palabıyıklarımdan hoşlanmıyor. “Kesmezsen işten atarım” diyor. Size sorum şu; çalışanlar palabıyık bırakamaz mı?

K. M – İstanbul

YANIT: İş sözleşmeniz çok önemli. İş sözleşmenizde palabıyık bırakılamayacağına dair bir hüküm varsa, çalışan palabıyık bırakamaz. İş sözleşmesinde bir hüküm yoksa palabıyık bırakılması da işyerinde olumsuzluğa neden olmuyorsa bırakılabilir. Sözgelimi bir lokantada aşçı yada fırında hamurkar olan birinin, palabıyık bırakması hijyen açısından sorun yaratabilir.

25 yıl prim 56 yaşla emekli olacaksınız

SORU: 28 Temmuz 1973 doğumlum. 11 Eylül 1996 sigorta girişimle, 1117 gün SSK’ya, 1 Mart 2006 girişimle 2880 günde Bağ-Kura prim ödemem var. Hala Bağ-Kur sigortam devam ediyor. Ne zaman emekli olabilirim? 

Mustafa ÇİLİOĞLU

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisininiz. Toplam priminizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 28 Temmuz 2029 da emekli olabilirsiniz.

Vergi indirim belgesi nereden ve nasıl alınır?

SORU: 21 Aralık 2011 tarihinde engelli kadrosundan devlet memuru olarak göreve başladım. Yüzde 56 engelli raporum var. Vergi indirim belgesini, ben mi, kurumum mu alacak? Nereden nasıl alınacak?

Sarp Sarpanlar

YANIT: Vergi indirim belgesini çalıştığınız kurum değil, siz alacaksınız. Dilekçe, fotoğraf, nüfus cüzdan örneği ve çalışılan kurumdan alınacak çalıştığına dair belge ile illerde defterdarlık gelir müdürlüğüne, bağımsız vergi dairesi bulunan ilçelerde vergi dairesi müdürlüğüne, diğer ilçelerde mal müdürlüğüne başvurmak gerekiyor.

İşe girmeden önce alınan engellilik raporları bazen kabul edilmeyebiliyor ve rapor için yetkili sağlık kuruluşuna sevk söz konusu olabiliyor. Yetkili sağlık kuruluşu tarafından düzenlenen rapor, Maliye Bakanlığı bünyesindeki Merkez Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilerek; kararı, başvurunun yapıldığı gelir müdürlüğü, vergi dairesi müdürlüğü veya mal müdürlüğüne gönderilir.

İlgili müdürlükler, raporda belirtilen engellilik derecesine göre verilen vergi indirimini, kişinin çalıştığı kurum, kuruluş veya işyerine yazıyla bildirirler.

Yaş büyütenler erken emekli olur mu?

SORU: Emekliliğe hak kazandım. Ancak yaşım tutmuyor. Yaşımı büyütsem emekli olabilir miyim?

Seyfi ÖZKUL – Bolu

YANIT: Olamazsınız. Sigortalı olduktan sonra yaşınızı büyütmeniz emeklilikte göz önüne alınmaz.

Sigortalı çalışarak 1260 gün prim ödemelisiniz

SORU: 4 Ekim 2000 tarihinde BAĞ-KUR girişim var. Bağ-Kura 4796 toplam gün prim ödemem bulunuyor. 29 Ocak 2014 tarihinde iş bırakma nedeniyle Bağ-Kur girişimi kapatıp 29 Ocak 2014 günü SSK’ya geçtim. Doğum tarihim 15 Haziran 1965’dir. Acaba ne zaman emekli olabilirim?

Enes TOPDAŞ

YANIT: Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Sigorta başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizi borçlanırsanız, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri giderek, emekli olmak için kademeli geçiş hükümlerine tabi olursunuz. 20 Ocak 2014 de başladığınız sigortalı çalışmanızla 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz.

1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 15 Haziran 2023’de emekli olabilirsiniz.

Askerlik süremin ne kadarını borçlanmalıyım?

SORU: 1 Şubat 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 14 Haziran 1988, prim günüm 5450 gün. 3 Eylül 1986 ile 3 Mart 1988 tarihleri arasında askerlik yaptım. 1 Şubat 2015 tarihinde emeklilik müracaatı yapabilmem için askerlik süremin ne kadarını borçlanmam lazım?

Zeynal Şahin

YANIT: 14 Haziran 1988 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartına tabisiniz. 1 Şubat 2015 tarihinde emekli olabilmeniz için emeklilik yaşınızın 49’a inmesi, bunun için de en az 18 ay 21 gün askerlik borçlanması yapabilmeniz gerekiyor. Oysa borçlanabileceğiniz askerlik süresi 18 ay. Dolayısıyla, askerlik sürenizin tamamını borçlansanız da 1 Şubat 2015’te emekli olmanız mümkün değil.

Ancak 21-25 gün arasında askerlik borçlanması yapmanız halinde emeklilik yaşınız 50’ye iner. 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2016’da emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz.

Anneme icra yolu ile ödediğim kiranın stopajı

SORU: Benim durumum biraz karışık. Anneme ait dükkânda kırtasiyecilik yapıyorum. İşler biraz kötü gittiği için anneme altı aydır kira ödemiyorum. Annem beni icraya verdi. Baktım olay ciddi, kirayı icraya yatırdım. Peki.. stopaj ne olacak? Kirayı tahsil eden icra dairesi mi yoksa ben mi yatıracağım?

Cüneyt YAMANUS- Adana

YANIT: Stopajı siz beyan edecek ve siz yatıracaksınız.

Babanız ya 1600 gün prim ödeyecek, ya da 60 yaşı bekleyecek

SORU: Babam 1960 doğumlu. Sigorta girişi 1978 de olup 3400 gün prim ödemesi var. Halen çalışmakta. Ne zaman emekli olabilir?

HAKKI

YANIT: Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabi. Muhtemelen 600 gün askerlik yapmıştır. Askerliğini borçlandıktan sonra, 1000 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Ayrıca 200 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün.

Kocası öldürülen kadın borçlardan nasıl kurtulur?

SORU: Çok zor durumda olan arkadaşım var. Eşi 20 Ocak’ta öldürüldü ve birçok alacaklı kapıya dayandı. Öldürülen kocasının vergi ve SGK’ya da yüklü bir borcu varmış. Kendisi ev kadını, bir çözüm yolu var mı? Bir de bu arkadaşıma “dul aylığı” bağlanır mı?

M. DÜNDAR- İzmir

YANIT: Arkadaşınız, kocasının öldürülme tarihinden itibaren 3 ay içinde “mirası red” davası açacak. Mirası reddedince, vergi dairesi ve SGK dahil, hiç bir alacaklı kendisinden bir kuruş talep edemez. Mirasın reddi, ölen kocasından “dul aylığı” bağlanmasına engel değil.

Emekli olma şansınız oldukça yüksek

SORU: 15 Eylül 1957 doğumluyum. 5 Mart 1973 de SSK'lı oldum. Aralıklı olarak değişik firmalarda çalıştım. Bir süre önce günlerimi toplattım. 1300 gün eksiğimin olduğunu söylediler. Acaba bir gün emekli olma şansım var mı?

SEBAHATTİN

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için: 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Diğer şartları sağladığınızdan, toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Muhtemelen 20 ay(600 gün) askerlik yaptınız. 1300 gün prim eksiğiniz olduğuna göre, borçlanmamışsanız askerlik sürenizi borçlanıp, 700 günde prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Mirasın reddi sonucunda miras, sıradaki mirasçılara mı geçer?

SORU: Yasal mirasçıların mirası reddi sonucunda miras, sıradaki mirasçılara mı geçiyor? Örneğin eş ve çocuklar mirası reddettiğinde anne, baba, kardeşler mi mirasçı oluyor? Bu durumda onlar da reddi miras yapacak mı?

Nuray GÜNBAHAR  - Ankara

YANIT: Türk Medeni Kanunu’nun 611/1. maddesine göre; “Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer.”

Örneğin, miras bırakanın mirasçıları, eşi ve iki çocuğu varsa ve sadece eşi mirası reddetmişse; o yokmuş gibi miras iki çocuğu arasında paylaştırılır. Ancak bu kişilerin yani “en yakın mirasçıların” tamamı mirası reddederse artık miras 2. derece mirasçılara, yani kardeşlere vs. geçmeyecektir. Zira Kanun’un 612. maddesine göre; “En yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Tasfiye sonunda arta kalan değerler, mirası reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir.”

Staj sigortası başlangıcınızı 1999’a götürmez

SORU: 2 Mart 1983 doğumluyum. 1999 yılında lise stajında sigorta numaram çıktı. Ve 1 yıl haftanın 3 günü sigortalı olarak çalıştım. Daha sonra çeşitli işlerde çalıştım ve hizmet dökümümde 683  gün sigortalı primim görünüyor.  Ayrıca şu anda 2 yıldır  teknik hizmet sınıfında Mühendis kadrosunda kadrolu devlet memuru çalışmaktayım. 

Hizmet dökümümde  1999 yılında stajdaki çalışmalarım görünmüyor. Emeklilik yaşı hesabında 2000 yılı öncesi sigortalılar kapsamına giriyor muyum? Eğer giriyorsam emeklilik yaşım kaç olur? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Bülent KÜÇÜKÜNLÜ

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Bu nedenle başlangıcınız 1999’a gitmez. Memurlukta emekli olmak için: 25 tam yıl fiili hizmet süresi(9000 gün) ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden çalışmanız halinde, 683 gün SSK prim ödemenizle beraber 1 Ocak 2036’dan önce toplam hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınızdan, 60 yaşınızı dolduracağınız 2 Mart 2043’de emekli olabilirsiniz.

Tabiat varlıklarını koruma vergisi

SORU: Şişli Belediyesi Emlak Vergisi yanında Tabiat Varlıklarını Koruma Vergisi adı ile bir vergi talep etmektedir. Bu vergi yasal mıdır?

Dr. Öner KURAN – İstanbul

YANIT: Bu olay yıllardır var. Tam adı; Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı. 27.01.2004’ten itibaren yürürlükte olup, 2005 yılından itibaren Emlak Vergisinin % 10’u olarak uygulanıyor.

Engelli yaş aranmadan emekli olabilir

SORU: 1 Şubat 1983 doğumluyum. SSK giriş tarihim 6 Aralık 2006 olup 2324 gün prim ödemem var. Halen çalışmaktayım. Yüzde 42 raporum var. Özürlü olarak çalışıyorum.

Nasıl ve ne şartlarda emekli olabilirim?

Şeref GÖRKEM

YANIT: Vergi indirim hakkı almanız halinde, emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 4400 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. 2076 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4400 güne tamamlamanız şartıyla, 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 6 Aralık 2026 da yaş aranmadan emekli olabilirsiniz.

Emeklinin gelir getirmeyen dükkânı

SORU: Emekliyim. 105 m2’lik oturduğum bir ev ve 16 m2’lik yıllardır kiraya veremediğim “boş” bir dükkânım var. Belediyedeki memur, “Sadece eviniz olsaydı, emlak vergisi ödemezdiniz. Ancak bir ev bir de dükkânınız var. İkisi için de emlak vergisi ödeyeceksiniz” dedi. Evim için geriye dönük olarak da üç yıllık emlak vergisi istiyorlar. Ne dersiniz ödeyeyim mi?

Osman YILDIZ – Bolu

YANIT: Ödemeyin. Bu konuda, bir “genel tebliğ” var. Belediyeler bu tebliğe göre hareket etmek zorundalar. Maliye Bakanlığı’nın, 31 Mart 2003 Tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği ile yaptığı açıklamaya göre; emeklinin, gelir getirmeyen arsası, arazisi veya dükkânının olması, brüt alanı 200 m2’yi aşmayan konutu nedeniyle, “Sıfır oranlı” emlak vergisinden yararlanmasına engel değildir.

Tebliğ ile yapılan açıklama uyarınca, eviniz için emlak vergisi ödemezsiniz. Dükkânınız için ödersiniz.

18 yaşından küçükken ödediğiniz primler dikkate alınır

SORU: 26 Haziran 1971 doğumluyum.16 Ağustos 1986 da sigortalı oldum.8200 gün sigorta primim var. SSK'ya gittiğimde 18 yaşın altında sigorta girişlerinin sayılmadığını söylediler.15 yaşında çalışmaya başladım. Ne zaman emekli olabilirim?

Nadir ÖZIRMAK

YANIT: 18 yaşın altında ödediğiniz primlerin sayılmaması gibi bir durum yok. Yaşa bakmadan ödediğiniz primlerin hepsi sayılır. Sadece sigortalılık süresi hesabında, sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşınızı doldurduğunuz tarih dikkate alınır. Bununda emekliliğinize hiçbir olumsuz etkisi yok.

Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 26 Haziran 2020 de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması için SSK tescili gerekiyor

SORU: 21 Temmuz 1958 doğumluyum. 30 Kasım 1997-30 Eylül 1980 tarihleri arası 1020 gün Emekli Sandığına tabi olarak çalıştım. 1984 doğumlu bir çocuğum var. 6 Mayıs 2011’de SSK’lı olarak işe başladım, halen çalışıyorum. Bir çocuk için borçlanarak ne zaman emekli olabilirim? 3600 günle emekli olabiliyor muyum? Çocuk için borçlanmayı ne zaman yapabilirim?

Zerrin Günay

YANIT: 3600 prim gününü tamamladığınızda emekli olursunuz. Ancak doğum borçlanması yapamıyorsunuz. Mevcut yasal düzenlemeye göre, doğum borçlanması için doğumun ilk defa 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olduktan sonra gerçekleşmiş olması gerekiyor.

Ev satışında 5 yıllık muafiyet 10’a mı çıktı?

SORU: 5 yıl elde tutulan gayrimenkul satıldığında gelir vergisi yoktu. Bu süre 10 yıla mı çıktı?

Nermin GÜNGÖR – Ankara

YANIT: Şimdilik 5 yıl olarak duruyor. Ancak TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyonu’nda bir vergi tasarısı var. O aynen yasalaşırsa, 5 yıllık süre “sonsuza” çıkıyor.

Başlangıçtan önce yapmışsanız askerliğinizin 160 gününü borçlanmalısınız

SORU: 1 Şubat 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Mayıs 1990'dır. 6072 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum?

İlyas KARTAL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2020 de emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, 160 gününü borçlanarak 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2019 da emekli olmanızda mümkün.

Malulen emekli olabilir miyim?

SORU: 15 Şubat 1972 doğumluyum. SSK sigorta başlangıcım 5 Şubat 1990. Bugüne kadar toplam 3000 gün prim ödemem var. Halen çalışıyorum. Görme özürlüyüm, 2009 yılında alınmış yüzde 48 oranında raporum var. Bu rapora göre bugün itibariyle malulen emekli olmam mümkün mü? Bugün değilse hangi tarihte olabilir ve bunun için ne yapmam gerekir? Malulen emekli olamazsam, normal olarak hangi tarihte olabilirim?

Sevgi Mete

YANIT: Malulen emeklilik için en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı olduğuna dair rapor gerekiyor. Mevcut engellilik oranınızla malulen emekli olamazsınız. Ancak vergi indirim belgesi alırsanız (bunun için yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybı yeterli) 3600 prim gününü tamamladığınızda emekli olabilirsiniz. Vergi indirimi belgesi için bulunduğunuz yerdeki defterdarlık gelir müdürlüğü, vergi dairesi müdürlüğü veya mal müdürlüğüne başvurmanız gerekiyor.

Vergi indirim belgesi alamamanız halinde, normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 46 yaş ve 5375 prim günü şartlarına tabi olursunuz. Bu durumda da 5375 prim gününü tamamladığınız tarihte emekli olmaya hak kazanırsınız.

Mevsimlik işçi olarak geçen süreniz için ikramiye ödenmez

Soru: Belediyesi İtfaiye dairesi Başkanlığında itfaiye eri olarak memur kadrosunda görev yapmaktayım. Emekli olacağım. Bir konuda bilginize başvurmak istedim. 1989-1994 yılları arasında yine kendi kurumumda mevsimlik işçi olarak çalıştım. Daha sonra 1994’te memur kadrosuna atandım. Sormak istediğim şey, emekli olduğumda, bu 5 yıllık işçi olarak çalıştığım dönemin tazminatını alabilir miyim? Kurumumun insan kaynakları birimi bu tazminatın ödenmeyeceğini söyledi. Ben bu tazminatı da hak ettiğimi biliyorum. Nasıl bir yol izlemeliyim?

Şeref ESEN/KONYA

Cevap: Emekli Sandığından emekli olan memurlara, kamu kurumlarında işçi olarak geçen ve kıdem tazminatı ödenmemiş süreleri için emekli ikramiyesi ödenebilmesi için; işinden kıdem tazminatı almaya hak edecek şekilde ayrılmış olma veya yasa gereği memur kadrosuna geçme şartları aranıyor. Mevsimlik işçi olarak çalışırken isteğinizle ayrılıp memur olarak atanmışsanız, bu süreye emekli ikramiyesi alamazsınız.

Ancak bir yasa gereği memur kadrosuna geçmişseniz, işçi olarak geçen süreler için emekli ikramiyesi almanız gerekir. Sorunuzda, “Tazminatı hak ettiğimi biliyorum….” dediğinize göre, dayanaklarınız olmalı. Emekli olduğunuzda söz konusu dönem için emekli ikramiyesi ödenmezse dayanaklarınızla olayı yargıya taşıyarak, emekli ikramiyenizi mahkeme yoluyla almaya çalışabilirsiniz.

Bu yıl da kayınpeder vergisi var mı?

SORU: Evimde kayınpederim ikamet ediyor. Aile muafiyetine girmediği için her sene ben herhangi bir kira almadan rayiç kira bedeli üzerinden kira alıyormuş gibi vergi ödüyorum. Bu sene yeni Torba Yasa’yla bu durumun düzeleceğini ve kayınpederimin de muafiyet kapsamına gireceğini duymuştum. Yasa yürürlüğe girdi mi? Yoksa ben eskisi gibi mi devam edeceğim?

Esat Hekimoğlu – BURSA

YANIT: O konu Torba Yasa’da değil ayrı bir Gelir Vergisi Tasarısı var orada yer alıyor. O tasarı da yaklaşık 6 aydır TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bekliyor. En iyimser ihtimalle 2015’te yürürlüğe girer. Siz bu yıl da kayınpederiniz nedeniyle gelir vergisi ödeyeceksiniz.

Kirada amortisman kaç yıl?

SORU: Yeni alınan evin satın alma bedelinin yüzde 5’i “gerçek gider” yöntemi seçildiğinde, 5 yıl süre ile gider olarak indirilebiliyor. Peki. Amortisman da 5 yılda mı ve hangi değer üzerinden indiriliyor?

Ersin Engin – NEVŞEHİR

YANIT: Amortisman oranı yüzde 2 olup, 50 yıl süre ile indirebiliyor. Amortismana esas olan tutar, her yıl yükselen emlak vergisi değeri değil, ilk satın alma bedeli oluyor.

Tavandan sonra düşük kazanç üstünden prim ödeme emekli aylığını düşürür

SORU: 3 Ekim 2015 tarihinde emekli olacağım. 2009 yılına kadar primlerim tavandan yatmaktadır. Bu tarihten itibaren düşük olarak yatmaktadır. Emekli maaşımı düşürür mü? Emekli maaşım ne ye istinaden hesaplanmaktadır?

Özgür SARI

YANIT: 2009’a kadar tavandan prim yatırdıktan sonra, daha düşük kazanç üstünden, özellikle asgari ücret üzerinden prim ödemek, emekli aylığı hesabına esas ortalama aylık kazanç tutarını aşağı çekeceğinden emekli aylığını düşürür.

Emekli aylığını üstünden prim ödenen kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Çok özet olarak anlatacak olursak, üstünden prim ödenen kazanç tutarı emekli olunacak aya kadar güncellenerek, emekli aylığına esas ortalama kazanç tutarı bulunuyor. Aylık bağlama oranı da, prim ödeme gün sayısına göre hesaplanıyor. Ve ortalama aylık kazanç tutarının aylık bağlama oranı kadar olan kısmı, emekli aylığı olarak ödeniyor. Tabi bu hesaplar, 2000 den önceki dönem, 1 Ocak 2000 le 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008 den emekli olunan tarihe kadar ayrı ayrı usullerde yapılıyor.

Hangi statüden daha erken emekli olurum?

SORU: 8 Ocak 1965 doğumluyum. Doğum borçlanması yapamıyorum. 29 Nisan 2003 tarihinde bir günlük SSK sigortam var. Daha sonra, 29 Kasım 2006 tarihinden itibaren bugüne kadar isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalısıyım. Bundan sonra 4/a kapsamında çalışacağım. 4/a'dan veya 4/b'den hangisinden önce emekli olurum?

Hamdiye Mor

YANIT: Prim gününüzü 7000 güne tamamladığınızda veya 4500 prim günüyle, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 29 Nisan 2028 tarihinde 4/a (SSK); 5400 prim günüyle, 60 yaşınızı dolduracağınız 8 Ocak 2025 tarihinde 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Bu durumda, 4/b statüsünden üç yıl daha erken emekli olmanız mümkün olmakla birlikte, 4/a statüsünden daha az prim günüyle (4500 günle) emekli olmanız mümkün olabilecektir. Bu nedenle tercihi kendiniz yapmalısınız. Ancak hangi statüden emekli olmayı tercih ederseniz, son 2520 gün içinde en az 1261 gün o sigortalılık kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor.

Sağlık yardımı için prim ödeyip ödemeyeceğinizi gelir testi belirliyor

Soru: 15 Nisan 1976 doğumluyum ve bayanım. Sigorta başlangıç tarihim 18 Ekim 1993 olup, 5101 gün prim ödemem var. 15 Nisan 2014 tarihinde prim gün sayımı doldurmuş olacağım. Asgari ücret ile özel sektörde çalışmaktayım. Sormak istediğim bir kaç sorum var.

Cevaplarsanız çok sevinirim.

1)Prim gün sayımı doldurduktan sonra çalışmam emekli aylığımı etkileyecek mi?

2)Yaş sınırını dolana kadar çalışmam prim gün sayımı artıracak bu durumun bir sakıncası olacak mı?

3)Prim gün sayımı doldurduktan sonra çalışmayı bırakırsam sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek miyim?

4)Prim gün sayımı doldurup 7 kodu ile sigortalı olup part-time çalışmamın bana bir faydası olur mu?

5)Bu soru biraz umut dolu bir soru olacak. Sizce Şubat ayında çıkması beklenen torba yasadan prim gün sayılarını dolduranları emekli olmasını sağlayacak bir yasa çıkar mı?

B.T.

Cevap: 1) Etkiler.

2) Asgari ücret üstünden prim ödemeniz emekli aylığınızda azalmaya yol açar.

3) Evliyseniz sağlık hizmetini eşiniz üstünden alabilirsiniz. Evli değilseniz, sağlık yardımını genel sağlık sigortasından alacaksınız. Ancak prim ödeyerek mi? Yoksa prim ödemeden mi sağlık yardımı alacağınız, bulunduğunuz yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfında yaptıracağınız gelir testi belirleyecek. Örneğin; yapılacak gelir testinde aile içinde kişi başına düşen aylık gelir tutarı asgari ücretin üçte birinden(357 TL den ) azsa prim ödemeden sağlık yardımı alabilirsiniz.

4) Ayda birkaç gün de olsa prime esas kazancın üst sınırdan prim ödemeniz yararlı olur.

5) Diğer şartları sağlayıp emekli olmak için aranan yaş haddinin dolmasını bekleyenler, yaş şartını kaldıran yasa çıkartılmasını bekliyorlar. Önümüzde üç önemli seçim olması beklentileri güçlendiriyor. Fakat yaşın kaldıran yasa çıkartılması çok zor. Belki çok az sayıda sigortalıyı ilgilendiren bir düzenleme yapılabilir. Çıkıp çıkmayacağını bekleyip hep birlikte göreceğiz.

Kiracıyı 48 saat içinde çıkarabilirsiniz

SORU: Dükkânımı kiraya verdiğim şirket, kira sözleşmesinde devir yasağı olmasına rağmen, dükkânı başka bir şirkete kiraya vermiş. Gittim, çalışanlar aynı ama şirketin adı farklı. Alacaklılar geldiğinde, “O şirket buradan ayrıldı. Biz kiraladık” diyorlarmış.

Benim kirayı da iki aydır ödemiyorlar. “İcra, mahkeme, temyiz derken bir yıl geçer” diye konuşuyorlarmış. Bu kiracıyı, iki ay içinde nasıl çıkartabilirim?

İbrahim YILMAZ - Ankara

YANIT: Bırakın iki ayı, iki gün yani 48 saat içerisinde bile çıkartabilirsiniz. Bunun için; dükkân bulunduğunuz yerin merkez ilçesindeyse valiliğe, diğer ilçelerde ise kaymakamlığa başvurulması gerekiyor. 3091 sayılı Kanuna göre, yeni şirket “fuzuli işgal eden” oluyor. Başvuru dilekçenize; kira sözleşmesini, tapu bilgilerini ve işgal eden şirketin bilgilerini yazmanız gerekiyor. Durumun tespitinden itibaren, işgal eden şirkete dükkanı boşaltması için 48 saat süre verilir.

Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız yeterli

SORU: SSK girişim 15 Nisan 1999’da. 21 Şubat 1997 de askere gittim. 4317 gün prim ödemem var. Ne kadar askerlik borçlanmam gerekiyor?

Ali İHSAN

YANIT: Askerlik sürenizin 5 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 5 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Borçlanmadan sonra 1433 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 15 Nisan 2023 de, 57 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Almanya'da ki sigorta başlangıcım Türkiye'de geçerli olur mu?

SORU: 30 Eylül 1972 doğumluyum. Almanya'da ilk işe girişim 1 Temmuz 1991, sigortalı sürem toplam 3880 gündür. 2005 yılında Türkiye'ye kesin dönüş yaptım. Türkiye'de Temmuz 2012-Ekim 2012 arasında 90 gün sigortalılık durumum var. Bu koşullarda nasıl emekli olurum? Almanya'da ki sigorta başlangıcım Türkiye'de geçerli oluyor mu? Emekli olabilmek için ne yapmam gerekiyor?

Selda Güleray

YANIT: Almanya ile aramızdaki sosyal güvenlik sözleşmesi gereği, Almanya’daki sigorta başlangıcının, Türkiye’de de sigorta başlangıcı sayılması gerekiyor. SGK ise sadece Almanya ve Türkiye’deki sigortalılık süreleri dikkate alınarak kısmi aylık bağlanmasında bunu uyguluyor, yurtdışı borçlanmasıyla tam aylık bağlanmasında uygulamıyor. Ancak Almanya’daki sigorta başlangıcının Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılması, iş mahkemesinde dava açmak suretiyle mümkün olabiliyor. Bu durumda emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Bu yolu izlemek isterseniz, yurtdışı borçlanması yapıp, 5525 prim gününü ve 48 yaşınızı doldurduktan sonra, Almanya’da sigortalı çalışmaya başladığınız tarihin sigorta başlangıcı kabul edilerek, emekli aylığı bağlanması için SGK’ya başvurmanız gerekecek. SGK, Almanya’daki sigorta başlangıcınızı kabul etmeyip, emeklilik talebinizi reddedecektir. Red cevabı üzerine iş mahkemesinde dava açmak suretiyle, mahkeme kararıyla emekliliğiniz mümkün olabilir.

Dava açma yolunu tercih etmezseniz, en az 2500 gün yurtdışı borçlanması sonrası, prim gününüzü 4500 güne tamamlayıp, 58 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Gayrimenkul satışı

SORU: 2013 yılı içinde bir gayrimenkulü 200 bin TL’ye aldım. 2013 senesi içinde 205 bin TL’ye sattım. Ne yapmam lazım? 

Reşat DALAR – İzmir 

YANIT: Bir şey yapmanıza gerek yok. Çünkü 9.400 TL kazanç istisnası nedeniyle, vergi çıkmıyor. 

Babanız primini 5150 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir

SORU: Babam 1963 doğumlu. Sigorta girişi 1983’de. Askerliği de 2012 yılında yatırdı. Şuan toplam 4060 günü var. Sizce erken emeklilik ya da ne zaman emekli olabilir?

Oktay KALPSİZ

YANIT: Babanızın sigorta başlangıcını tarih(gün,1y,yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, başlangıç tarihi 23 Kasım 1983 ten önceki bir tarih ise 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş, başlangıcı 23 Kasım 1983 ten sonraki bir tarih ise 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi. 1090 gün(veya 1165 gün) daha prim ödeyerek toplam primini 5150 güne(veya 5225 güne) tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Babanız gibi yaşı ve sigortalılık süresini doldurup, emekli olmak için prim eksiği olanlar, borçlanma hakkı verilmesini bekliyor. Önümüzde üç önemli seçim olması da beklentileri güçlendiriyor. Bize göre borçlanma hakkı veren yasa çıkması zor. Şayet borçlanma yasası çıkarsa babanız prim eksiğini borçlanmayla tamamlayarak emekli olabilir.

Dedenin kirası ve torunu

SORU: Dede torununun okul ücretini ödüyorsa, kendi gelir vergisinden düşebilir mi?

Yaprak YILBAR

YANIT: Hayır, düşemez.

Haziran 2014’de emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Haziran 1967 doğumluyum. İşe başlangıç tarihim SGK 1 Temmuz 1982 olup hala çalışıyorum. 10300 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Zekeriya ÇAVUŞOGLU

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 47 yaşınızı dolduracağınız 2 Haziran 2014 de emekli olabilirsiniz.

Eşim üzerinden sağlık yardımı alabilir miyim?

SORU: Gerçek doğum tarihim 25 Mayıs 1966. Nüfus Cüzdanımda ise 2 Ocak 1969 yazmaktadır. 15 Mayıs 1985 SSK başlangıç tarihim ve yaklaşık 9000 gün prim ödemem var. Emeklilik için yaşımı büyütürsem (ki kanıtlarım) daha erken emekli olabilir miyim? Sağlıktan faydalanmak için hala sigorta primi ödemeye devam ediyorum. Eşim ise SSK’dan emekli. İşten ayrılsam (SSK primi ödemesem), sağlık için eşimin sigortasından yararlanabilir miyim?

Muhsin Arslan

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 57. maddesine göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında, sigortalıların ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olduğu tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri esas alınıyor. İlk defa sigortalı olunan tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmıyor. Buna göre, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yapacağınız yaş düzeltmesi emeklilik şartlarınız açısından dikkate alınmaz.

Sigortalı çalışmanız sona erdiğinde, emekli olan eşinizin bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz.

Başlangıç tarihiden sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz

SORU: Sorum biraz farklı. Sigorta girişim 15 Mart 1991’dir. Ayrıca sigortam askerden sonra olduğu için askerliğimi 18 ay olarak borçlandım. Ve bedelini ödedim. Şimdi esas önemli konu; Sigorta'ya başlarken doğum tarihim 1 Ocak 1967 idi. Ve bu 1991-1999 kadar bu doğum tarihimi kullandım. 1999 da yaş küçülmesi yaptım, yaşımı 2 yaş küçülttüm. Doğum tarihimi 18 Eylül 1969 olarak değiştirdim. Şimdi hangi yaşa göre emekli olurum? Ve kaç yaşında emekli olurum? Ricam bu konuya ivedilikle cevap verirseniz sevinirim.

Serhat GÜRSOY

YANIT: Emeklilik işlemlerinde doğum tarihi olarak, ilk defa sigortalı olunan tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı olan doğum tarihi dikkate alınır. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki yaş düzeltmeniz dikkate alınmayacaktır.

Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2019 da emekli olabilirsiniz.

Kira vergisinde kız-erkek ayrımı

SORU: Aynı apartmandaki iki dairemden birinde kızım oturuyor. Hemen yanı başındaki daireyi de oğlum danışmanlık bürosu olarak kullanıyor. Maliye, kızım için vergi istemiyor ama oğlum için istiyor. Burada da mı kız-erkek ayırımı var?

Nazan ERDOĞAN - Antalya

YANIT: Efendim yasa böyle! Kızınız, evi konut olarak kullanıyor. O ev için gelir vergisi ödemeyeceksiniz. Oğlunuz konut değil de iş yeri olarak kullanıyor. Bu durumda, o dairenin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar kira geliri beyan etmeniz gerekiyor.

Kira vergisinde kız-erkek ayrımı

SORU: Aynı apartmandaki iki dairemden birinde kızım oturuyor. Hemen yanı başındaki daireyi de oğlum danışmanlık bürosu olarak kullanıyor. Maliye, kızım için vergi istemiyor ama oğlum için istiyor. Burada da mı kız-erkek ayırımı var?

Nazan ERDOĞAN - Antalya

YANIT: Efendim yasa böyle! Kızınız, evi konut olarak kullanıyor. O ev için gelir vergisi ödemeyeceksiniz. Oğlunuz konut değil de iş yeri olarak kullanıyor. Bu durumda, o dairenin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar kira geliri beyan etmeniz gerekiyor.

Kira vergisinde kız-erkek ayrımı

SORU: Aynı apartmandaki iki dairemden birinde kızım oturuyor. Hemen yanı başındaki daireyi de oğlum danışmanlık bürosu olarak kullanıyor. Maliye, kızım için vergi istemiyor ama oğlum için istiyor. Burada da mı kız-erkek ayırımı var?

Nazan ERDOĞAN - Antalya

YANIT: Efendim yasa böyle! Kızınız, evi konut olarak kullanıyor. O ev için gelir vergisi ödemeyeceksiniz. Oğlunuz konut değil de iş yeri olarak kullanıyor. Bu durumda, o dairenin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar kira geliri beyan etmeniz gerekiyor.

Kaynana vergisi ne zaman kalkacak?

SORU: Benim derdim de “kaynana vergisi” ile ilgili.. Kayınvalidem, Şişli’deki 140 m2’lik evimde kira ödemeden oturuyor. Ben de sanki kira alıyormuş gibi beyanname verip, Gelir Vergisi (bana göre kaynana vergisi) ödüyorum.

2014’de, evimin bulunduğu sokağın m2’sine 26 bin lira değer biçtiler. Evin değeri de 2 milyon lira oldu. Bunun yüzde 5’i üzerinden göstermem gereken “emsal kira bedeli” yıllık 100 bin lira!

Sayın Hocam, bir ara “Kaynana Vergisi kalkıyor” diye yazdınız, çok sevindim. Son duruma göre kaynana vergisi ne zaman kalkıyor?

M. K

YANIT: Sizin durumunuzda, çok sayıda damat ya da gelin var. Hem kira almıyorsunuz hem de alıyor gibi vergi ödüyorsunuz. Çünkü yasa böyle diyor (Bkz. Gelir Vergisi Kanunu, Md.73).

Şu anda TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda olan Gelir Vergisi Tasarısı ile kaynana vergisi kaldırılıyor. Tasarı yasalaştığında, bu vergiyi ödemekten kurtulacaksınız. Ancak tasarının yasalaşmasının gecikeceğini veya yasalaşmayacağını göz önüne alarak, mahkeme kanalıyla gerçek kirayı tespit ettirmeniz çözüm olabilir.

Geriye doğru bir yıl içinde 30 gün prim ödemesi olan sağlık yardımı alabilir

SORU: Ufak bir sorum olacak. İş yeri değiştirdiğim için bir süre sigortasız kaldım. Bu esnada bir hastalığım kendini belli etti. Ücretli olarak hastaneye gittim ve ameliyat olmam gerektiğini söylediler. 14 Ocak 2014 itibaren sigortam başladı. Acaba ne zaman tekrar SGK üzerinden muayene olabilirim ve ameliyatımı yaptırabilirim?

Ahmet AKSAKAL

YANIT: Hastaneye başvuru tarihinden önceki son bir yıl içinde 30 gün prim ödemesi olan sağlık yardımı alabilir. Geriye doğru bir yıl içinde 30 gün prim ödemeniz varsa(sorunuzdan olduğu anlaşılıyor) sağlık yardımı alabilirsiniz. Yoksa 30 gün prim ödedikten sonra sağlık yardımı almaya başlarsınız.

Annem ‘damat evlenirse ben ne yaparım?’ diyor

SORU: Annem bana ayda 5 bin lira kira getiren bir dükkân alacak ama kirasını ölene kadar kendisi almak istiyor. Geçenlerde “Kızım sen ölürsen, dükkân damada kalır. O da bana bu kirayı vermez. Başka biriyle evlenir, ben de ortada kalırım” dedi ve dükkândan vazgeçti. Annemi rahatlatacak bir formülünüz var mı?

Y. A.

YANIT: Evet, var. Anneniz dükkânın “intifa” hakkını, siz de çıplak mülkiyetini alırsınız. Bu durumda, anneniz ölene kadar, dükkânın kirasını alabilir.

Kızınız emekli olduktan sonra da babasından maaş alabilir

SORU: 1979 doğumlu kızım, 2008 yılından başlayarak ara ara sigortalı çalıştı, şu anda ise işsiz. Emekli olana kadar sigorta primlerini ödersem, emekli olduğunda kendi maaşıyla birlikte, Emekli Sandığından emekli olan ve vefat etmiş babasının maaşını almaya devam eder mi (şayet evlenmezse)?

Ulviye Kenay

YANIT: Kızınız evlenmediği sürece, 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödediği sürece de emekli olduktan sonra da Emekli Sandığı emeklisi olan babasından aylık alabilir.

Kira vergisinde kız-erkek ayrımı

SORU: Aynı apartmandaki iki dairemden birinde kızım oturuyor. Hemen yanı başındaki daireyi de oğlum danışmanlık bürosu olarak kullanıyor. Maliye, kızım için vergi istemiyor ama oğlum için istiyor. Burada da mı kız-erkek ayırımı var?

Nazan ERDOĞAN - Antalya

YANIT: Efendim yasa böyle! Kızınız, evi konut olarak kullanıyor. O ev için gelir vergisi ödemeyeceksiniz. Oğlunuz konut değil de iş yeri olarak kullanıyor. Bu durumda, o dairenin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar kira geliri beyan etmeniz gerekiyor.

50 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz

SORU: 15 Ekim 1987 Bağ-Kur girişim var. Bağ-Kurdan 2563 günüm var.1994 yılından beri SSK’lıyım. Halen SSK’lı olarak çalışmaya devam ediyorum. SSK’dan da 6200 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?

Erhan ÖZTÜRK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 50 yaşınızı dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 50 yaşınızı doldurmuyorsanız 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Çocukların özel okul faturaları

SORU: Çocuklarımın özel okul faturalarını şirketim adına düzenleterek gider yazabilir miyim?

Ayhan Şahin - ANKARA

YANIT: Hayır gösteremezsiniz. Ancak, şahıs olarak gelir vergisi beyannamesi verdiğinizde, gelirinizin yüzde 10’unu aşmayacak tutarı indirebilirsiniz.

Haziran 2014’de emekli olabilirsiniz

SORU: 2 Haziran 1967 doğumluyum. İşe başlangıç tarihim SGK 1 Temmuz 1982 olup hala çalışıyorum. 10300 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Zekeriya ÇAVUŞOGLU

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 47 yaşınızı dolduracağınız 2 Haziran 2014 de emekli olabilirsiniz.

SSK statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi gerekiyor

SORU: Eşim 1962 doğumlu ve 23 Temmuz 2005 tarihinde 7 günlük SSK primi var. 23 Ağustos 2005 tarihinden beri Bağ-Kur primi ödüyoruz. 11 Aralık 2013 tarihi itibari ile 2994 gün (8 yıl 3 ay 24 gün) prim ödemesi var. Şu anda Bağ-Kur’u kapatsak, 1260 gün SSK kapsamında prim ödese 58 yaşında emekli olma şansı var mı? SGK’da “58 yaşında emekli olabilir” diyen de var “olamaz” diyende, kafamız karıştı. Olmazsa “15 yıl (5400 gün) 60 yaş şartlarıyla emekli olabilir” diyorlar. Ne yapmamız gerektiğini söylerseniz çok seviniriz.

İsmail Sarı

YANIT: Eşinizin sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden sonra olduğundan, 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmesi için 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarının yanı sıra 25 yıl sigortalılık süresi olması gerekiyor. Bu da prim günü ve yaş şartını sağladıktan sonra 23 Temmuz 2030 tarihine kadar beklemesi anlamına geliyor.

Oysa 4/a statüsüne geçmeden prim gününü 5400 güne tamamlayıp, 60 yaşını dolduracağı 2022 yılında 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olmaya hak kazanır.

Boş olan konutun gelir vergisi olur mu?

SORU: Boş olan bir konutun gelir vergisi olur mu? Vergi dairesine boş olduğunu bildirmem gerekir mi?

İzzet Çelik - SİNOP

YANIT: Boş olan konuta gelir vergisi olmaz. Vergi dairesinde kayıtlı iseniz, bir dilekçe ile durumu bildirmeniz de yarar var.

9 ay askerlik borçlanması ile Ocak 2015 de emekli olabilirsiniz

SORU: 27 Ocak 1966 doğumluyum.1983 yılında iki yıl ormanda mevsimlik işçi olarak çalışıp 1986’da askere gittim. Burada 8 ay ödenmiş primim çıktı. 14 Nisan 1988 de memur kadrosunda işe başladım. 657 sayılı kanuna tabi kadrolu Devlet memuru olarak hala çalışmaktayım. 30 Mart 2014 yerel seçimlerine katılacağımdan, emekli olma istiyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Satılmış HAMARAT

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 25 yıl hizmetinizi tamamladığınızdan 50 yaşınızı tamamlayacağınız 27 Ocak 2016 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerliğinizin 9 ayını borçlanırsanız emeklilik yaşınız 49’a düşer ve 49 yaşınızı dolduracağınız 27 Ocak 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz.

İşten ayrılırken kıdem tazminatı hakkım olur mu?

SORU: 62 yaşındayım ve SSK emeklisiyim. İki yıldan beri özel motorlu taşıyıcılar kursunda müdür olarak çalışıyorum. 65 yaşında yaştan dolayı ayrılmak zorundayım. Her ay 350 TL sigorta için maaşımdan kesiliyor. 65 yaşını doldurduğumda işten ayrılırken kıdem tazminatına hak kazanabilir miyim?

Fikret Aybar

YANIT: Emekli aylığınızı kestirmeksizin sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışıyorsanız, işten ayrıldığınızda kıdem tazminatına hak kazanamazsınız.

Kapıcı dairesini kiraya vermek

SORU: Biz apartman kapıcı dairesini herhangi bir resmi başvuru yapmadan tadil ederek kiraya verdik ve kiracının ödediği kiralar apartmandaki kat maliklerine dağıtılıyor. Kira gelirinin beyanı konusunda kat maliklerinin yükümlülükleri neler olabilir?

F. Tezcan – ANKARA

YANIT: Apartman malikleri konut kira geliri elde ediyorlar. 3.200 (2014’de 3.300) TL’lik istisna koşulları taşıyan her malik için söz konusu. Başka konut kiraları varsa, bu kirayı da onunla birleştirecekler. İstisnadan, toplam kira tutarı üzerinden yararlanılıyor.

Doğum borçlanması değiştirildiğinde sorunuzu yenileyin

SORU: 11 Ocak 1961 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 25 Eylül 2002 olup 3690 gün prim ödemem var. 18 yaşını geçmiş 3’ü evli, 4 çocuğum var. Sigorta girişim doğumlardan sonra. Emekli olabilmem için çocuklarımdan faydalana biliyor muyum? Nasıl ve ne zaman emekli olurum?

AYŞE

YANIT: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3310 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamıyor. Ancak, doğum borçlanmasının değiştirilmesi ve iki olan borçlanılabilecek doğum sayısının üçe çıkartılması gündemde. Doğum borçlanmasının değiştirilmesi sırasında, başlangıçtan önceki doğumlarında borçlanılmasına izin verilmesi için yoğun bir talep var. Şayet başlangıçtan önceki doğumlarının borçlanmasına izin veren bir yasa çıkarsa, doğumlarınızı borçlanabilirsiniz. Örneğin, başlangıçtan önceki 3 doğumun borçlanılmasına izin verilirse, üç doğumunuzu borçlanarak toplam 2160 gün kazanabilirsiniz. Yasa çıktığında sorunuzu yenilerseniz, yeni yasaya göre cevap veririz.

28 Ekim 2016’da emekli olursunuz

SORU: 28 Ekim 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 26 Aralık 1989. Hiç ara vermeden bugüne kadar aralıksız primlerimi ödüyorum. Ne zaman emekli olurum?

Arzu Negüzel

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Ara vermeden prim ödediğinize göre, prim gününüz de fazlasıyla dolmuş olmalı. 46 yaşınızı dolduracağınız 28 Ekim 2016’da emekli olmaya hak kazanırsınız.

Kardeşten aylık bağlatma usulü yok

SORU: Eşimden boşandım. Babamın vefatı dolayısıyla Emekli Sandığından maaş almaktayım. Kardeşim bekâr olarak vefat etti. Sigortadan emekliydi. Kardeşimin maaşından bir hak elde edebilir miyim?

ALTAY

YANIT: Sosyal güvenlik sistemimizde kardeşten aylık alma usulü bulunmuyor. Kardeşinizden ölüm aylığı bağlatamazsınız.

Annem ‘damat evlenirse ben ne yaparım?’ diyor

SORU: Annem bana ayda 5 bin lira kira getiren bir dükkân alacak ama kirasını ölene kadar kendisi almak istiyor. Geçenlerde “Kızım sen ölürsen, dükkân damada kalır. O da bana bu kirayı vermez. Başka biriyle evlenir, ben de ortada kalırım” dedi ve dükkândan vazgeçti. Annemi rahatlatacak bir formülünüz var mı?

Y. A.

YANIT: Evet, var. Anneniz dükkânın “intifa” hakkını, siz de çıplak mülkiyetini alırsınız. Bu durumda, anneniz ölene kadar, dükkânın kirasını alabilir.

Kira vergisinde kız-erkek ayrımı

SORU: Aynı apartmandaki iki dairemden birinde kızım oturuyor. Hemen yanı başındaki daireyi de oğlum danışmanlık bürosu olarak kullanıyor. Maliye, kızım için vergi istemiyor ama oğlum için istiyor. Burada da mı kız-erkek ayırımı var?

Nazan ERDOĞAN - Antalya

YANIT: Efendim yasa böyle! Kızınız, evi konut olarak kullanıyor. O ev için gelir vergisi ödemeyeceksiniz. Oğlunuz konut değil de iş yeri olarak kullanıyor. Bu durumda, o dairenin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i kadar kira geliri beyan etmeniz gerekiyor.

490 gün askerlik borçlanması 1 Ocak 2015 de emekli eder

SORU: 01 Ocak 1966 doğumluyum. 01 Nisan 1988’de SSK’lı oldum. 5068 gün primim var. Askere gidiş tarihim  6 Mayıs 1986, dönüş tarihim 6 Kasım1987’dir. Buna göre ne zaman emekli olurum? Askerlik borçlanmasını ne kadar yatırmam gerekiyor?

Mustafa TEMİZ

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin 490 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 490 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmayla priminizde tamamlanmış olacağından, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2015 de emekli olabilirsiniz.

Prim eksiğinizi isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz

SORU: SSK giriş tarihim 3 Ekim 1980, doğum tarihim 21 Temmuz 1965. Bugüne kadar aralıklı olarak toplam 3221 gün SSK prim ödemem var. 1985 yılında 18 ay askerlik yaptım. Emeklilik yaşım doldu fakat 1779 gün prim eksik (en son prim ödeme tarihi 2003). İsteğe bağlı ödeme yaparsam SSK’dan mı yoksa Bağ-Kur'dan mı emekli olurum? Askerlik borçlanmasını ne zaman ödemem gerekir?

Ergun Akgün

YANIT: 18 ay (540 gün) askerlik borçlanması sonrası kalan eksik prim gününüz (1239 gün) 1260 günden az olduğundan, 1239 günü isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilir ve 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Borçlanılan süreler, borçlanma tarihindeki, borçlanma tarihinde sigortalı olunmaması halinde borçlanma tarihinden önceki son sigortalılık kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Bu nedenle, askerlik borçlanmasını isteğe bağlı sigortalı olmadan önce yapmalısınız. Şayet prim gününüzü tamamlamadan önce tekrar 4/a kapsamında sigortalı olmanız söz konusu olacak ise 4/a sigortalısı olduğunuz dönemde de yapabilirsiniz.

Evi üç kişi adına almanın avantajı

SORU: Bir ev alıp kiraya vereceğiz. Evi bir kişi değil üç kişi adına almak, vergi yönünden daha avantajlıymış. Bu nasıl oluyor?

Aziz BİLBEN - Ankara

YANIT: Üç kişi adına alınırsa, 2014 yılı kira gelirinin kişi başına 3.300 lirası vergi istisnasından yararlanır. Örneğin ayda 750 TL, yılda 9.000 TL kira geliriniz olacaksa; her birinize 3.000 TL kira geliri düşer. Kişi başına 3.300 TL istisna olduğu için hiç vergi ödenmez.

Babanızın SSK’dan emekli olması avantajlı

SORU: Babam 1965 doğumlu. 1979-1983 yıllarında iki ayrı SSK girişi mevcut. Ancak o döneme ait yatırılmış toplam primi 110 gündür. 2001 yılından itibaren de, 7 yıl 11 ay Bağ-Kur prim ödemesi var. Askerlik borçlanması da yapmamıştır. Bu bilgiler ışığında, babamın emekliliği için gerekli olan nedir? Ne zaman emekli olabilir?

Sadık   Kılıçarslan

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi babanızın SSK’dan emekli olmasını avantajlı kılıyor. Babanız sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemesi halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde eder. 1979 başlangıcına göre babanız; SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi. Askerlik süresini borçlandıktan sonra son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla, 2760 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Doğum borçlanması yapıp Ek 5 kapsamında prim ödeyebilirsiniz

SORU: 3 Ocak 1966 doğumluyum. İlk işe giriş ve çalışmam 04.04.1988 (430 gün 4/a). 15 Mart 1991 ve 14 Ekim 1992 tarihlerinde iki doğum yaptım. Tekrar işe giriş 18 Ekim 2011 (139 gün 4/a). Ocak 2013’ten beri de Ek-5 tarım sigortası ödüyorum. (4/a ve Ek 5 kapsamında toplam 959 gün oldu. Doğum borçlanmasıyla birlikte 3600 gün prime tamamlayıp 58 yaşını bekleyerek emekli olmayı planlıyorum. Bundan sonrasını nasıl planlamalıyım?

Ayşe Birsen Kara

YANIT: Birinci doğum için 569 gün, ikinci doğum için 720 gün olmak üzere toplam 1289 gün borçlanma hakkınız var. Borçlanacağınız süreler 2000 öncesine ilişkin olduğundan bu süreleri borçlanmanız emekli aylığınızı olumlu etkiler. Geri kalan süreyi de Ek 5 kapsamında prim ödeyerek tamamlayabilirsiniz.

İş yeri kirasında 26 bin lira kişi başına mı?

SORU: Bir dükkândan iş yeri kira geliri elde eden iki kişi var. Beyan sınırı olan 26 bin TL ayrı ayrı mı yoksa toplam tutar mı?

İhsan ÖZENÇ  -  İstanbul

YANIT: Kişi başına isabet eden iş yeri kira geliri 26 bin TL’yi aştığında beyan edilecek.

Babanız primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir

SORU: Babam 1961 doğumlu.  1976’da sigorta girişi var.  368 günde primi var. Nasıl emekli olur?

Osman DOĞAN

YANIT: Babanızın yaş ve süre sorunu yok. Ancak prim sorunu var. Askerlik durumu hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen 20 ay askerlik yapmıştır. Askerlik süresini borçlandıktan sonra 2632 gün daha prim ödeyerek toplam primi 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Babamın prim gününü kendi sigortama saydırabilir miyim?

SORU: Babam 1983’de vefat etti. Sigortalı olarak da çalıştı. Vefatından önce Bağ-Kur’lu olarak Bağ-Kur’a prim yattığından anneme maaş bağlandı. 1987 sigorta girişim var. Aktif olarak 1991 yılında başladı. 1989 ve 1995 doğumlu iki çocuğum var. 3282 gün primim var. Babamın sigorta gününü mahkeme kararıyla üzerime alıp emekli olabilir miyim?

İlknur Özsoy

YANIT: Babanızın vefatından önceki son sigortalılık hali Bağ-Kur kapsamında olduğundan, annenize Bağ-Kur’dan ölüm (dul) aylığı bağlanmış olsa da, babanızın SSK ve Bağ-Kur prim günleri birleştirilir. Ayrıca babanızın SSK prim günleri birleştirilmemiş, hatta annenize aylık bağlanmamış olsa da, hiçbir şekilde kendi sigortalılığınıza saydıramazsınız. Ancak her iki çocuğunuzla ilgili olarak doğum borçlanması yapabilirsiniz.

Kiradan yüzde 5’lik indirim

SORU: Son 5 yıl içinde edinilmiş olan konut için yararlanacağımız konut edinme bedelinin yüzde 5’i oranındaki indirimi bir sefere mahsus olarak mı kullanıyoruz?

Nuri ÖZTÜRK – Antalya

YANIT: Gerçek gider yöntemini seçmeniz halinde, konutu edindiğiniz yıldan itibaren 5 yıl süre ile her yıl konutu edinme bedelinin yüzde 5’ini indirebiliyorsunuz. Örneğin 400 bin TL’ye alınan evin her yıl 20 bin TL’sini, beş yıl dolana kadar indirebiliyorsunuz.

Kıdem tazminatı alıp ayrılmak için 15 yıl süre ve 3600 gün prim gerek

SORU: 1980 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim Mart 1999 ayında. Çalıştığım şirketten tazminatlı çıkmak istiyorum. Kaç iş gününü doldurmam lazım?

Veli KOÇER

YANIT: Emekli olmak için arana şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinde ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3600 gün prim ödemeniz varsa, 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız, Mart 2014 de kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

3600 gün prim ödemeniz yoksa priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Yurtdışında yaşayanın kira geliri

SORU: Türkiye’deki konutunu kiraya veren kişi, yurt dışında yaşıyorsa, kira beyannamesi verecek mi? Kira gelirinin vergisini ödeyecek mi?

Saim EVİZİ – Almanya

YANIT: Evet verecek ve yıllık kira geliri 3.200 TL’yi aşıyorsa vergi ödeyecek.

Toplu ödeme yaparak prim eksiği tamamlayıp ölüm aylığı bağlatılamıyor

SORU: Babamın Ocak 1988 yılından sigorta başlangıcı olup, ara ara 1988 yılından

32 gün, 2005 yılından 63 gün, 2006 yılından 69 gün, 2010 yılından 61 gün olmak üzere toplamında 230 gün primi vardır. Babamın vefatı dolasıyla toplu ödeme yaparak annem emekli maşını alabilir mi?

Münevver DİKEL

YANIT: Vefat eden sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarına dul-yetim aylığı bağlanması için, en az 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi gerekiyor. Babanızın sigortalılık süresi yeterli. Ancak prim ödemesi yetersiz. Maalesef toplu ödeme yaparak prim eksiği tamamlanamıyor. Askerlik borçlanmasıyla babanızın primi 900 güne tamamlanabilse, yargı yoluyla aylık bağlatma ihtimali var. Ancak babanızın 670 gün askerliği olamadığından maalesef bu yolda kapalı.

Eşiniz son 3,5 yıla kadar 4/b kapsamında prim ödeyebilir

SORU: Eşim 20 Mayıs 1974 doğumlu. 4/a (SSK) başlangıcı 15 Mart 1996 olup, 70 gün çalışması var. İlk işe giriş tarihinden sonra iki doğum yaptı. İki doğum için 1405 gün borçlanma yapabiliyoruz. Bu borçlanmaları 4/a'dan yaparak, Şubat 2014'den itibaren adına kurduğum şirkette 4/b (Bağ-Kur) prim ödemesi başlayacak. Son 3,5 yılda 4/a'ya geçerek, 4/a'dan emekli olmasını planlıyoruz. Borçlanmadan sonra 4/b'den ne kadar gün ödeme yapmalıyız? Hangi yıldan itibaren 4/a'dan prim ödemeye geçmesi gerekir? Hangi şartlarla hangi tarihte emekli olabilir?

İbrahim Uğurel

YANIT: Eşiniz, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş ve 5825 prim günü şartlarına tabi olup, 5825 prim günü ile 52 yaşını dolduracağı 20 Mayıs 2026 tarihinde emekli olmaya hak kazanır. 5825 prim günü, doğum borçlanmasıyla birlikte bu tarihe kadar ancak tamamlanabiliyor. Buna göre, 5825 prim gününü tamamlamaya 3,5 yıl (1260 gün) kala 4/a kapsamında prim ödemeye başlaması gerekiyor. Eşiniz, son 3,5 yıl kalana kadar 4/b kapsamında prim ödeyebilir.

Kira istisnasında 94 bin lira nasıl hesaplanacak?

SORU: 2004 yılında emekli oldum. Yıllık 4.200 TL konut kira gelirim var. Emekli aylığım, kira, iş yerindeki aylığım ve banka mevduatım (50 bin TL) toplamı 105 bin TL. 3.200 TL konut kira geliri istisnasından yararlanabilecek miyim?

Nisa ÖZER - İstanbul

YANIT: Banka mevduatınız değil faiz geliriniz toplama dahil edilecek. Sizin gelirleriniz 94 bin TL’yi aşmıyor. 3.200 TL istisnadan yararlanırsınız.

Şartlarınız başlangıcınız 8 Eylül’den önce veya sonra olmasına göre değişir

SORU: 1991 tarihinde sanat okulunda başlangıcım var. Ancak ıs hayatına 1999 da başladım. 4900 gün primim var. Kaç yaşında emekli olacağım?

Selçuk ALTIPARMAK

YANIT: Staj sigortasında emeklilik primi ödenmediğinizden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Emeklilik işlemlerinize 1999 daki başlangıç tarihiniz esas. Ancak başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Başlangıcınız 8 Eylül 1999 dan önceki bir tarih ise, 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarını sağladığınızda, başlangıcınız 8 Eylül 1999 dan sonraki bir tarih ise, 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız.

Şirket Müdürüne Kiralama

SORU: Şirket müdürü için bir şahıstan net 5.000 TL’ye ev kiraladık. Ödemenin; KDV ve stopajı var mı?

Gülay KUŞÇU – Ankara 

YANIT: Mal sahibi gerçek kişi olduğu için KDV yok. Ancak “netten brüte” hesaplama yapıp, 6.250 TL üzerinden yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yapacak ve 5.000 TL “net kira” ödeyeceksiniz.

Son 1260 gün primi sigortalı çalışarak ödemek şartıyla Bağ-Kura istediğiniz kadar prim ödeyebilirsiniz

SORU: Öncelikle SSK’dan 2011 yılında Bağ-Kura geçiş yaparak şahıs işletmesi açtım.

Doğrum tarihim 28 Mayıs 1978, sigorta başlangıç tarihim 3 Ocak 1995olup SSK ya toplam olarak 2575 gün prim ödedim. Bağ-Kur başlangıç tarihim 3 Ekim 2011, olup

Bağ-Kura da 2 yıl 4 ay 20 gün prim ödemem var.

1998-2000 arası 550 gün askerlik yaptım. Emeklik süresinden önce merak ettiğim konu, SSK’dan emekli olmayı hak kazanmak için Bağ-Kurdan çıkıp SSK’ya ne zaman geçmem gerekir?

Barış BODUR

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Son 1260 gün primi sigortalı bir işte çalışarak ödemeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olabilirsiniz. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla toplam 2315 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız halinde, 55 yaşınızı dolduracağınız 28 Mayıs 2033’de emekli olabilirsiniz.

Eşim prim ödemeye devam etmeli mi?

SORU: Eşim 27 Ağustos 1973 doğumlu olup, sigorta başlangıcı 1 Mart 1995’tir. 30 Aralık 2013 itibariyle 5957 prim günü var. Brüt maaşı 2.150 TL’dir. Ne zaman emekli olabilir? SSK primi ödemeye devam etmesinin, emekli olduğunda emekli maaşına nasıl etkisi olur? Prim ödemeye devam mı etmeli yoksa prim ödemesine gerek yok mu?

Tolga Sever 

YANIT: Eşiniz, emekliliği için gereken 5750 prim gününü tamamlamış. Bundan sonra prim ödemese de 51 yaşını dolduracağı 27 Ağustos 2024’te emekli olmaya hak kazanıyor. Eşinizin mevcut prime esas kazancına göre, prim ödemeye devam etmesi emekli aylığını olumlu etkilemez, ancak bağlanacak emekli aylığındaki düşüşü minimize eder. Primleri en az 3 bin liranın üzerinde bir kazanç üzerinden ödenmesi halinde, prime esas kazanç tutarına bağlı olarak olumlu etkilenmesi söz konusu olabilir.

Döviz cinsinden kiranın beyanı

SORU: Kirayı döviz cinsinden alıyorum. Kira gelirimi nasıl belirleyeceğim.

Yeşim TANER – Antalya 

YANIT: Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde, tahsilatın yapıldığı tarihteki TC Merkez Bankası “döviz alış kuru” esas alınarak, kira geliri belirlenir.

Banka Sandıkları SGK ya devredildiğinde Prim iadesi olmaz

Soru: Altı yıldır özel bir bankada çalışmaktayım. Ve sosyal güvence olarak bankamıza ait emekli sandığı mevcut. Emeklilik yönünden bu sandığa bağlıyız. Önümüzdeki aylarda Mart sonu gibi, sandığımız kapanıp, SGK ya geçiş yapılacak. Merak ettiğim emekli sandığına kesilen primlerimiz bize mi ödenir mi? Yoksa SGK ya mı devri yapılır?

Mehmet MADEN

YANIT: Bankanızın özel vakıf emekli sandığı Sosyal Güvenlik Kurumuna(SGK) devredildiğinde, emeklilik haklarınız SGK’ ya geçer ve aranan şartları sağladığınızdan SGK dane emekli olursunuz. Kazanılmış haklarınızda geriye gidiş olmayacak. Primler size ödenmez. Zaten ödenirse de almamanız gerek. Çünkü primsiz nasıl emekli olacaksınız?

Kendi kendime KİRA MI ödeyeceğim?

SORU: Mülkiyeti kendime ait işyerinde, faaliyette bulunduğum limited şirketim var. Muhasebecim;

“1.Kendinize kira ödeyeceksiniz.

2.Kendinize ödediğiniz kiradan yüzde 20 vergi keseceksiniz “ dedi. Doğru mu?

Ahmet KÖSE – Trabzon

YANIT: Evet, doğru. O kira; sizin geliriniz, şirketinizin de gideri olacak.

Elinizde makbuz olmadan hakkınızı arayamazsınız

SORU: Babam 1963 doğumlu.1997 Tarım Bağ-Kuru girişlidir. Tescilini pancar satışından dolayı yaptırmıştık. Babam 1995 yılında süt kooperatifine süt satmıştır. Zorunlu olmasına rağmen babamdan Bağ-Kur prim kesintisi yapılmamıştır. Bizim elimizde 1995 yılında kooperatife üye olduğumuza ve oradan yem aldığımıza dair belgeler var. Ama süt sattığımıza dair belgeler yok. İşin ilginç yanı  kooperatifin elinde de 1999 yılından önce elinde üreticilerden süt aldığına dair belgeler yok. Kooperatifi prim kesintisi konusunda denetlemesi gereken o zaman ki, Ticaret Bakanlığı denetimim yapmamış ve biz mağduruz. Şimdi nasıl bir yol izlememiz lazım? Ziraat odasına babamın 1987 yılından beri kaydı var. Zaten pancar satışından dolayı tescil yaptırmıştık.

Recep AK

YANIT: Şikâyetlerinizde haklısınız. Kamunun özensiz çalışması maalesef sizde olduğu gibi zaman zaman vatandaşın hak kayıplarına yol açabiliyor. Ancak siz de, süt satışlarınıza ilişkin olarak kooperatiften aldığınız müstahsil makbuzu vb. evrakları saklamalıydınız. Elinizde süt satışlarına ilişkin makbuz, vb. belge olmadığından, Bağ-Kur yükümlülüğü yönünden bugün maalesef hak arayamazsınız.

Anneniz 18 yıllık sigortalılık süresi dolduğunda emekli olabilir

SORU: Annem 2 Şubat 1964 doğumlu. Sigorta başlangıcı 15 Mayıs 2000. Halen çalışmakta olup, 4380 gün primi var. İşitme kaybından dolayı yüzde 52 oranında engellilik raporu var. Bu raporla ne zaman emekli olabilir?

Merve Çiçek

YANIT: Annenizin vergi indirim belgesi alıp almadığını belirtmemişsiniz. Yoksa vergi indirimi belgesi almak koşuluyla, emeklilik için 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 prim günü şartlarına tabi olur. Prim günü yeterli olup, 18 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 15 Mayıs 2018’de emekli olmaya hak kazanır.

Farklı illerdeki kira geliri

SORU: Farklı kentlerde konut kira geliri elde ediliyorsa her müstakil gelirin beyannamesi o kentin Maliye’sine verilebilir mi yoksa birleştirilip bir yere mi verilmek zorunda?

Erol ÜNAL - Kayseri

YANIT: İkametgahınızın bulunduğu yerdeki vergi dairesine değişik illerdeki kira gelirlerinizi toplayarak beyan edeceksiniz.

İsteğe bağlı primin en az tutarı asgari ücretin yüzde 32 si kadardır

SORU: Şuan çalışıyorum. Fakat işimden istifa ettiğimde, dışarıdan SSK mı nasıl devam ettirebilirim? Dışarıdan prim ödersem aylık SSK ya en az ne kadar ödeme yapmam lazım? Şartlar nelerdir?

Bülent ÖZGER

YANIT: 1 Ekim 2008 den itibaren SSK’da isteğe bağlı prim ödemesi kaldırıldı. Bu tarihten itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. İşinizden ayrılıktan sonra bulunduğunu yerdeki sosyal güvenlik ile veya merkez müdürlüğüne başvuru yaparak, isteğe bağlı prim ödemek için tescilinizi yaptırdıktan sonra isteğe bağlı prim ödemeye başlayabilirsiniz. İsteğe bağlı prim olarak ödenecek aylık primin en az tutarı, asgari ücretin yüzde 32 si kadardır. Yeni yılda asgari ücretin 1.100 TL olduğunu varsayarsak isteğe bağlıya aylık ödenecek primin en az tutarı 352 TL olur.

Emekliliğe hak kazanmam için hangi yolu izlemeliyim?

SORU: 1 Mart 1963 doğumluyum. 1 Eylül 1998 işe giriş tarihim. Toplam gün sayım 587. Şu an çalışmamaktayım. Emekliliğe hak kazanmam için hangi yolu izlemeliyim. Aradaki farkı toplu ödeme ile kapatma şansım olabilir mi?

Berrin G.

YANIT: 3600 prim günüyle 4/a (SSK), 5400 prim günüyle 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. Son 2520 gün içinde daha çok hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız o sigortalılık statüsünden emekli olursunuz. Sigortasız geçen günlerinizin primlerini toplu ödeyerek, prim gününüzü tamamlayamazsınız. Sizin için en uygun seçenek 3600 günle 4/a sigortasından emeklilik. Son 1260 gün kalana kadar isteğe bağlı sigortalı olarak, son 1260 gün 4/a kapsamında sigortalı olarak prim gününüzü 3600 güne tamamladığınızda emekli olabilirsiniz.

Annemin kira gelirinden bakımevi ödemesi indirilir mi?

SORU: Yaşlı ve bakıma muhtaç olan annem, bir bakımevinde kalıyor. Her ay fatura karşılığı “konaklama bedeli” ödüyoruz. Konut kira geliri olan annem, bu ödemeleri kira gelirinden indirebilir mi?

Seher GÜNTEKİN - Bursa 

YANIT: Olaya, yasanın ruhu yönüyle baktığımızda, indirilebilmesi gerekir. Ancak, Maliye Bakanlığı bu olaya sıcak bakmıyor. Otel, huzur evi ve yaşlılar bakım evi vb. yerleri kira ile oturulan konut olarak değerlendirmiyor ve kira gelirinden indirimini kabul etmiyor. İlginçtir, anneniz başka bir konut kiralasa, onu indirebilecekti ama bakımevindeki konaklama ödemesini indiremiyor. Fıkra gibi..

Oğlunuz yurtdışı çalışma süresini borçlanabilir isteğe bağlıya ihtiyacı yok

SORU: Oğlum şuanda yurt dışında çalışıyor. SSK 'ya prim ödemek istiyor. Daha önce Türkiye'de çalışırken SSK'ya prim ödendi. İsteğe bağlı olarak prim ödeme durumu olabilir mi? Veya başka bir alternatif var mı? Bu hususta bizi bilgilendirirseniz çok memnun oluruz

Fikret TARIM

YANIT: Türkiye’de ikamet etmeyenler isteğe bağlı prim ödeyemiyor. Ayrıca, oğlunuzun isteğe bağlı prim ödemeye ihtiyacı da yok. Çünkü daha önce SSK’lı çalıştığından, yurtdışı çalışma sürelerini SSK’ya borçlanabilir. Oğlunuzun Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihini(gün, ay, yıl olarak), doğum tarihini ve Almanya’ya gitme tarihini ve çalışma süresini bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Kiradaki evin satış bildirimi

SORU: Kira geliri elde ettiğim evimi kiracı boşalttıktan iki ay sonra Ağustos ayında sattım. Beyan verirken sattığımı nasıl bildirmeliyim?

Mine KESKİN – İstanbul

YANIT: Bağlı bulunduğunuz vergi dairesine, kira gelirleriniz ile ilgili yıllık gelir vergisi beyannamesi verirken, bir dilekçe ile de kira aldığınız evi sattığınızı ve mükellefiyet kaydınızın kapatılmasını bildirin.

49 yaşı doldurmanız gerek

Soru: 22 Mart 1968 doğumlu olup 22 Haziran 1985 sigorta başlangıcım bulunmaktadır. Sigorta başlangıcım askerden öncedir. Ne zaman emekli olabilirim? 7500’e yakın primim bulunmaktadır. Beni bilgilendirirseniz çok mutlu olurum?

Metin ODABAŞI

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 49 yaşınızı dolduracağınız 22 Mart 2017 de emekli olabilirsiniz.

Belli şartlarla yurtdışında işsiz kalınan sürelerde borçlanılabilir

SORU: Yurt dışı başlangıç tarihim 26 Haziran 1975 bitiş tarihim 10 Ağustos 1997 olup, 765 gün prim ödemem var. Türkiye’de SGK başlangıcım 1984 olup, 3428 gün prim ödedim. Borçlanmadığım 20 ayda askerlik sürem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Yiğit MİKAİL

YANIT: Doğum tarihinizi ve askerlik tarihinizi bildirmemişsiniz. Sorunuza genel cevap verebiliyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Yurtdışındaki çalışma süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri de borçlanılabiliyor. Askerlik ve yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte, 48 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması son yedi yıl hesabına sayılır mı?

SORU: Doğum borçlanması ile kazanılan günler, son 3,5 sene hesabında dikkate alınır mı?

Necati HACALOĞLU

YANIT: Doğum borçlanmasıyla kazanılan günler doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreye mal edilir. Şayet doğumlar, primi ödenen son yedi yıl içindeyse, borçlanmayla kazanılan günler son yedi yıl hesabında dikkate alınır. Doğumlar son yedi yıl da değilse(genellik de son yedi yılda olmaz) borçlanmayla kazanılan günler son yedi yıl hesabında dikkate alınmaz?

Bir günlük boşluk SSK’dan emekli olmama engel mi?

SORU: 1987 sigorta başlangıcım. Şu anda SSK’lı olarak çalışıyorum. Aynı zamanda 2005 yılından bu yana ticaret ile uğraşıyorum. 12 Temmuz 2013 tarihinde SSK’lı olarak çalıştığım işyerinden ayrıldım fakat çıkışım 8 Temmuz 2013 tarihinde yapılmış. Yeniden SSK giriş tarihim ise 10 Temmuz 2013, yani arada bir gün boşluğum var. Bu bir gün benim SSK’dan emekli olmam için engel midir?

Selim Demircan

YANIT: Ticari faaliyeti veya şirket ortaklığı nedeniyle 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılanlar, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başladıklarında, 4/a kapsamındaki sigortalılıkları geçerli olur. 4/a kapsamındaki sigortalılıkları sona erdiğinde, 4/b sigortalılıkları devreye girer. Yeniden 4/a kapsamında çalışmaya başladıklarında 4/b sigortalılıkları sona erer.

4/a kapsamındaki sigortalılığınız 8 Temmuz 2013’te sona erdiğinde, 9 Temmuz 2013’te 4/b sigortalılığınız devreye girer. 10 Temmuz 2013’te tekrar 4/a kapsamında çalışmaya başlamanızla, 4/b sigortalılığınız sona erer. Buna göre, bir gün 4/b kapsamında sigortalı sayılırsınız ve bir günlük 4/b kapsamında prim borcunuz çıkar. Ancak bu durum 4/a statüsünden emekli olmanıza engel olmaz.

Hem emekli aylığını hem de vazife malul aylığını birlikte alabilirsiniz

SORU: 12 Eylül 1979 doğumluyum. İlk sigortalı işe başlama tarihim 14 Mayıs 1997’dir.

Askerlik vazifem sırasında gözümden yaralandım ve 1 Ağustos 2003 tarihinde  5434 sayılı kanunun 45 nci maddesince ordu vazife malulü olarak Emekli Sandığı tarafından emekli edildim. Şuan da 4750  gün prim ödemem ve yüzde 51  iş göremezlik raporum var. Askerlik görevim sonrası çalıştığım işyerlerinde  2004-2005 yıllarında primimi normal olarak ödedim. Vergi indiriminden faydalanabileceğimi yeni iş yerimden öğrendiğim için 2006 dan sonra bu şekilde prim ödemeye başladım. ( bunun dezavantajı olur mu? ) Ne zaman emekli olabileceğim ile ilgili bilgi vermenizi rica ederim.

Engin ÜNLÜ

YANIT: Sorunuzdan 2006 yılında vergi indirim hakkı aldığınız anlaşılıyor. Şayet vergi indirim hakkı almışsanız, emekli olmak için; 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engellilere tanının 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 18 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 14 Mayıs 2015 de emekli olabilirsiniz. Vazife malulü olduğunuzdan, emekli olduğunuzda malul aylığınız kesilmez. İki aylığı birlikte alabilirsiniz.

Doğum borçlanması yapmak için acele etmeyin

SORU: 28 Eylül 1973 doğumluyum. SSK başlangıcım 30 Ekim 1995. Halen çalışmaya devam ediyorum. Bugün itibariyle 4659 gün prim ödemem var (690 günü isteğe bağlı, 3969 günü SSK) 14 Eylül 2006 doğumlu bir oğlum var. Ne zaman emekli olabilirim?

Belma Aygün Tüzün

YANIT:4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5825 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 5825 prim günüyle, 52 yaşınızı dolduracağınız 28 Eylül 2025 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 52 yaşınızı doldurana kadar eksik prim gününüzü de tamamlamanız mümkün olduğundan, doğum borçlanması için acele etmemelisiniz. Borçlanmanıza gerek bile kalmayabilir.

Vefat eden sigortalının eşine cenaze ödeneği ödenir

SORU: TV de bir söyleşide bir sosyal güvenlik uzmanının şu şekil bir görüşü vardı.

Eşi ölen ve o eşinden maaş kalan bir bayan ayrıca bir yardım alabiliyor gibi bir cümle kullandı. Sanırım kastettiği dul maaşı idi, ama başka bir hak ta olabilir. Sorum şu yani, Annem, babamdan kalan bir maaş alıyor 700 TL civarı. Bu maaştan ayrı olarak bir maaş yada yardım hakkı var mıdır? yada nereye sorabiliriz?

Ender ABUT

YANIT: Duyduğunuz cümle muhtemelen cenaze ödeneğidir. Sigortalının ölümü halinde eşine ölüm aylığı bağlanmasının yanında, SGK yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir. Cenaze ödeneği bir defaya mahsus cenaze masraflarını karşılamaya yönelik olarak ödenmektedir.

Eski kocasıyla evlenene çeyiz parası var mı?

SORU: Kocamdan ayrılıp, SSK emeklisi babamdan “yetim maaşı” bağlattım. Aradan geçen 6 ay içinde, eski kocamı unutamadım. O da beni unutamamış. Tekrar evlenmeye karar verdik. İlk evliliğimde, babam yaşadığı için “çeyiz parası” almamıştım. Yaklaşık 24 maaş tutarında olan çeyiz parasını ikinci evliliğimde alabilir miyim?

Y. Akal- İZMİR

YANIT: Başka birisiyle evlenseydiniz alabilirdiniz. Ancak ilk kocasıyla tekrar evlenenler, ilk evliliklerinde almamış olsalar bile, kendilerine çeyiz parası ödenmiyor.

Savaş Ay gibi mirasımı oğluma bırakabilir miyim?

SORU: Gazetelerden okuduğuma göre, gazeteci Savaş Ay, bir vasiyetname ile bütün servetini oğluna bırakmış. Ben de karıma ve kızıma bir kuruş miras bırakmak istemiyorum. Tüm mirasımı oğluma bırakmak için ne yapabilirim?

Dertli Koca - İSTANBUL

YANIT: Bir vasiyetname ile mirasınızın tamamını oğlunuza bırakamazsınız.

Karınızın 2/8 miras hissesini “mahfuz hisse” yani “saklı pay” olarak kimseye bağışlayamaz ya da bırakamazsınız. Kızınızın miras hissesi 3/8’dir. Onun da ancak yarısını bağışlayabilirsiniz. Bu uygulama rahmetli Savaş Ay’ın mirasçıları için de geçerlidir.

İşverene ihbar tazminatı ödeme zorunluluğunuz yok

SORU: 10 Mart 1994 den beri çalıştığım işyerinden işverene haber vermeden 20 Kasım 2013 de SGK dan aldığım 15 yıl, 3660 günle kıdem tazminatımı alacağıma dair kıdem tazminatı yazısını işverene vererek işi bıraktım. Fakat işyeri benden 56 günlük ihbar tazminatı istiyor. İşveren, ihbar tazminatı ödemezsem, kıdem tazminatımı ödemeyeceğini söylüyor. İşverene ihbar tazminatı ödemek zorunda mıyım? Kıdem tazminatımı almak için ne yapmam gerekiyor?

Abdullah SARI

YANIT: Yasaya göre; emekli olacağınız yaşın dolmasını çalışmadan beklemek amacıyla işinizden ayrılıyorsunuz. Yani emeklilik amacıyla işten ayrılmaktasınız. Bu nedenle ihbar tazminatı ödemeniz gerekmiyor. Noterden kıdem tazminatınızın ödenmesi için ihtarname çekin. Kıdem tazminatınızı ödemezlerse, iş mahkemesine dava açar ve kıdem tazminatınızı banka mevduatına uygulanan en yüksek faiz oranında, uygulanacak faiziyle birlikte yargı yoluyla alabilirsiniz.

Yeni evin 1/4’ü emlak vergisinden muaf

SORU: 2013’te 140 m2’lik yeni bir ev aldım. Başka evim yok. Ücretli çalışıyorum. Emekli ve işsizler gibi bana da “sıfır oranlı” vergi kolaylığı var mı?

Oğuz Özcan- ANKARA

YANIT: Size de farklı bir avantaj var. Evinizin, emlak vergisi değerinin 1/4’ü, aldığınız evin inşaatının sona erdiği tarihi izleyen yıldan itibaren 5 yıl süre ile emlak vergisinden muaf tutulur.

8 Eylül 1999 dan sonra sigortalı olanlar 15 yıl 3600 günle kıdem tazminatı alarak ayrılamıyor

SORU: Sigortalı ilk işe giriş tarihim 16 Eylül 1997’dir. Fakat bu tarihte endüstri meslek lisesi stajım. (yani emeklilik için prim ödemesi yok). Prim ödenmeye başlangıcım 25 Kasım 1999 ve bu sürede 3,800 gün sigorta pirimim ödendi. Acaba SGK' dan kıdem tazminatım için yazı alabilir miyim?

Fatih KARASU

YANIT: sigorta başlangıç tarihi kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödenen gündür. Staj sigortasında bu sigorta kollarına prim ödenmediğinden maalesef emeklilik işlemlerinde başlangıç sayılmaz. Sigorta başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa prim ödenen 25 Kasım 1999 dur. İlk defa 8 Eylül 1999 dan sonra sigortalı olanlar emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Dolayısıyla priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Anneme hem babamdan hem de dedemden aylık bağlanır mı?

SORU: 2014 Ocak ayında babamı kaybettik. Babam emekli Albay'dı. Emekli Sandığından maaş bağlanması için başvuruda bulunduk. Annem ev hanımı. Dedem de SSK’lı olup vefat ettiği için annemin dedemden de maaş alıp alamayacağını öğrenmek istiyoruz.

Nilay Babaoğlu

YANIT: Norm ve standart birliği sağlamak amacıyla getirilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sonrasında, özellikle ölüm (dul ve yetim) aylığı konusu iyice karmaşık hale geldi. Tıpkı çok bilinmeyenli denklem gibi. Kendisinden ölüm aylığı bağlanacak kişinin ölüm tarihi ve tabi olduğu sigortalılık statüsü ile kendisine aylık bağlanacak kişinin durumu, ölüm aylığına hak kazanılıp kazanılmayacağının belirlenmesinde kafa karışıklığına neden oluyor. Bu nedenle de birine verilen yanıt, özel durumları gereği diğerine verilen yanıttan farklı olabiliyor.

Annenizin durumunu da bu kapsamda değerlendirmek mümkün. Genel olarak hem eşinden hem de ana veya babasından aylığa hak kazananlara, tercihlerine göre eşinden ya da ana veya babasında aylık bağlanıyor. Ancak anneniz sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışmadığı, kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almadığı ve babanız ile dedenizin sigortalılık statüleri farklı olduğu için, annenize SSK’lı olan dedenizden de aylık bağlanması gerekir.

Performansı arttırmak için personele tatil

SORU: Performanslarını artırmak amacıyla, personele yaptırdığımız tatilin otel masraflarını gider yazabilir miyiz?

Nilay Keçeci - MERSİN

YANIT: Ticari ya da mesleki faaliyetle ilgili olmadığı için yazamazsınız. Ancak, bu ödemeleri personelin ücretlerine yansıtıp vergilendirmeniz halinde gider olarak yazabilirsiniz.

SSK hem eşten hem babadan aylık bağlamaz

SORU: Annem 1992 yılında vefat eden babamın emekli aylığını alıyor. Babam SSK emeklisiydi. Annem 2009 yılında vefat eden SSK emeklisi babasının maaşını almak istiyor. Fakat SGK’ yı  aradığımızda bize olumsuz cevap verdiler. Araştırdığımızda bu durumda olup da iki maaşı da alanların olduğunu bulduk. Annemin babasının maaşını alabilmesi için ne yapmamamız gerekli?

Anıl YETER

YANIT: Eşinden dolayı SSK’dan dul aylığı alan anneniz 2009’da vefat eden babasından dolayı SSK’dan yetim aylığı alamaz. Ancak istediği aylığı tercih etme hakkı var. Yani babasından bağlanacak aylık fazlaysa eşinden aldığı aylıktan vazgeçip, babasından aylık bağlatma hakkı var.

Çevrenizde eş ve babadan iki aylık alanlar sizi yanıltmasın. Onların eş ve babalarının tabi olduğu sosyal güvenlik kurumları farklıdır. Örneğin, dedeniz Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, anneniz hem eşinden hem de babasından aylık alabilirdi. Bu durum yasalar arasındaki farktan kaynaklanmakta. Ve babanın vefat tarihine göre de değişmektedir.

İnşaat arsasının vergisi gider mi maliyet mi?

SORU: Şirkete satın aldığımız arsa üzerine inşaat yapıyoruz. Ödediğimiz arsa vergisi maliyet mi yoksa gider midir?

Ahmet Sinan - TRABZON

YANIT: Şirket defterine “gider” olarak yazacaksınız.

2029 da bağlanacak aylık bugünden belli olmaz

SORU: 15 Mart 1974 doğumlum. Sigortam Haziran 1994 de başladı. Bugüne kadar 4500 gün prim ödemem bulunuyor. SSK prim ödemelerim brüt 1.700 TL üstünden yapıldığı gözüküyor. Ne zaman emekli olabilirim? Ve şu anki ücret ve primle ne kadar emekli maaşı alabilirim?

Alpaslan DÜNDAR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1250 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 15 Mart 2029’da emekli olabilirsiniz. 2029’da bağlanacak aylığın bugünden hesaplanması mümkün değil.

Kocası öldürülen kadın borçlardan nasıl kurtulur?

SORU: Çok zor durumda olan arkadaşım var. Eşi 20 Ocak’ta öldürüldü ve birçok alacaklı kapıya dayandı. Öldürülen kocasının vergi ve SGK’ya da yüklü bir borcu varmış. Kendisi ev kadını, bir çözüm yolu var mı? Bir de bu arkadaşıma “dul aylığı” bağlanır mı?

M. Dündar - ADANA 

YANIT: Arkadaşınız, kocasının öldürülme tarihinden itibaren 3 ay içinde “mirası red” davası açacak. Mirası reddedince, vergi dairesi ve SGK dahil, hiç bir alacaklı kendisinden bir kuruş talep edemez. Mirasın reddi, ölen kocasından “dul aylığı” bağlanmasına engel değil.

Almanya’daki başlangıç Türkiye’de başlangıç sayılması gerek

SORU: Annem 3 Haziran 1952 doğumlu. 1970 – 1978 arası Almanya’da 2.548 gün sigortalı çalıştı. Türkiye’de ilk sigorta başlangıcı 1 Ekim 1990 olup 1440 gün prim ödemesi var. Türkiye’deki SSK prim gün sayısını 3600 güne tamamlayacak şekilde borçlanma yaparsak emekli olabilir mi?

Altan SAK

YANIT: Almanya ile aramızdaki sosyal güvenlik sözleşmesine göre, annenizin Almanya’daki sigorta başlangıcının Türkiye’de de başlangıç sayılması gerekiyor. Ancak SGK; bu hükmü borçlanmalarda uygulamıyor. Sadece Almanya’ daki hizmet ile Türkiye’deki hizmetin birleştirilerek emekli olunması halinde uyguluyor. Anneniz Almanya’daki çalışma süresinin 2160 gününü borçlanarak primini 3600 güne tamamlayıp, Almanya’daki sigorta başlangıç tarihinin Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılarak emekli aylığı bağlanmasını talep etsin. SGK bu talebini reddederek aylık bağlamayacaktır. Bu durumda iş mahkemesine emekli olmak için dava açsın. Mahkemeler sigortalı lehine karar verdiğinden anneniz mahkeme kararı ile emekli aylığı bağlatır.

Kız babası damada başlık parası öder mi?

SORU: Kızımın iki yıldır arkadaşlık ettiği bir genç var. Evlenme aşamasına gelmiş gibiler. Geçenlerde kızıma; “Bizim adetlerimize göre, kız babası damat adayına ‘drahoma’ adı altında başlık parası benzeri bir ödeme yaparlar. Baban şimdiden net iki milyon dolar hazırlasın” demiş. Hocam, hem kızı vereceğiz hem de drahoma adı altında damada para mı vereceğiz? Kız da oğlanı çok seviyor. Kafam karıştı. 

Bir de “net” para deniliyor. Bu vergiyi kız babası olarak benim üstleneceğim anlamına mı geliyor? 

(Rumuz: Kız Babası)

YANIT: Drahoma denilen, kız babasının damat adayına başlık ödemesi, yaygın olmamakla birlikte rastlanan bir uygulama. Madem damat tarafının adetleri böyle, kızınız da çok istiyor, ödenecek para da bütçenizi etkilemiyorsa, ödeyin gitsin. Vergisine gelince, bu konuda rahat olabilirsiniz. Drahoma ödemeleri veraset ve intikal vergisinden istisna.

Anneniz doğum borçlanmasıyla hemen de emekli olabilir

Soru: Annem 31 Ocak 1964 doğumlu. İşe ilk giriş tarihi 20 Nisan 1990 olup, toplam 4978 gün prim ödemesi var. Şu an çalışmıyor. İsteğe bağlı prim yatırsak, ne zaman emekli olabilir? 50 yaşını doldurduğunda kalan prim gününü topluca yatırabilir miyiz?

Emre GÜÇLÜ

YANIT: Topluca prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Anneniz 50 yaşına geldiğinde toplu ödeme yaparak prim eksiğini tamamlayamaz. Anneniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi. Anneniz 397 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5375 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayıldığından son yedi yıllık prim ödemesi içinde isteğe bağlı 1260 gün prim ödeyenler, Bağ-Kurdan emekli olmak zorunda kalıyor. Ancak annenizin prim eksiği 397 gün olduğundan, prim eksiğini isteğe bağlı ödemesinde herhangi bir risk bulunmuyor.

Annenizin 20 Nisan 1990 dan sonra doğum sonrasındaki iki yıllık sürede 397 gün prim ödemediği doğumu varsa, 397 gün doğum borçlanması yaparak hemen de emekli olabilir.

Almanya’da ölürsem çocuklar vergi öder mi?

SORU: Ben yurt dışında, Almanya’da yaşayan ve bir yabancı ile evli iki çocuk annesi bir Türk vatandaşıyım. Türkiye’de bir yazlık evim ve bir miktar banka yatırımım var.  Eğer ben erken ölürsem eşim ve çocuklarım yabancı olarak miras konusunda Türkiye’de sıkıntı yaşarlar mı? 

Sara Müller – Almanya

YANIT: TC tabiiyetinde bulunan kişilere ait malların ölüm yolu ile intikali veraset ve intikal vergisine tabidir. Ölüm yabancı bir ülkede olmuşsa, mirasçılar da yabancı ülkede ise, ölüm tarihini izleyen sekiz ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi verecekler. Yazlık ev ve bir miktar paraya vergi çıkmaz.

Memuriyette 2002 yılından önceki askerliğin borçlanılması emeklilik yaşını düşürebilir

SORU: 13 Ocak 1970 doğumluyum. 10 Kasım 1988 tarihinde SSK’lı olarak iş girdim. 1 ay çalıştım. Üniversiteyi okudum.1992 de tekrar işe girdim. 1994 yılında askere gittim.18 ay askerlik yaptım. Askerden sonra tekrar SSK’lı olarak işe başladım.7034 gün prim ödedim. 15 Eylül 2013 tarihinde Memur oldum. Şuanda 3 ün 2 sindeyim. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliği yatırmam ne kadar emekliliği etkiler?

Ali ŞEN

YANIT: SSK sigortalısı olarak geçen çalışma sürelerinizin tarihlerini tam olarak belirtmemişsiniz. Emeklilik yaşınızın tespiti için, 23 Mayıs 2002 tarihindeki SSK prim ödeme gün sayınızın süresi önemli. Sorunuzu 23 Mayıs 2002 tarihinden memur olarak çalışmaya başladığınız tarihe kadar kesintisiz olarak SSK sigortalısı olarak çalıştığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Memuriyette emeklilik için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 54 yaşınızı dolduracağınız 13 Ocak 2024 de emekli olabilirsiniz. Şayet 18 ay askerliğinizi borçlanırsanız da, emeklilik yaşınız 53’e düşer ve 53 yaşınızı dolduracağınız 13 Ocak 2023’de emekli olabilirsiniz.

Asgari işçilik ödemesi ve cezası

SORU: Yaptığımız inşaat işi nedeniyle, SGK’dan 86.547 lira fark işçilik tutarı hesaplanarak tebliğ edildi. Bu tutarı gider yazabilir miyiz?

Hüseyin OĞUZ – Bursa

YANIT: SGK tarafından re’sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, fiilen bu kuruma ödendiği tarihte gider olarak yazılabilir. Ancak bu şekilde hesaplanan sigorta primleri nedeniyle kuruma ödenen para cezaları ile gecikme zamları ve faizleri, gider olarak indirilemez.

Yasa çıkarsa anneniz emekli olabilir

SORU: 1956 doğumlu annem 1990 SSK girişlidir. 1504 gün prim ödemesi var. İlk çocuğunu 1976, 2 nci çocuğunu 1979, son çocuğunu da 1984’de dünyaya getirdi. Çıkacak torba yasaya göre çocuk borçlanması ile emekli olabilirim mi?

Ertuğrul Şahin ÜSTÜN

YANIT: Şayet sigorta başlangıç tarihinden önceki üç doğumun borçlanmanıza izin veren bir yasa çıkarsa, anneniz üç doğumunu borçlanarak 2160 gün kazanarak primini 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir.

49 yaşınızı doldurmalısınız

SORU: 24 Mart 1974 doğumluyum. 1 Ağustos 1992’de işe başladım. 6700 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum?

Aysel Tarım

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Yaş dışındaki şartları sağlamışsınız. 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Evini kiraya veren emekli

SORU: Babamın bir evi var. 2001 yılında emekli oldu başka herhangi bir geliri başka bir evi arsası vs. si yok. 2002 yılından 2006 yılına kadar bu evin emlak vergisi ödenmiş. 2007 yılından itibaren 2014 yılına kadar toplam 690 TL borcu çıktı. Bu evde kiracı oturuyor fakat babamlar da kirada oturuyor. Bu borca itiraz edebilir miyiz?

Mustafa AVCI – Trabzon

YANIT: Evet itiraz edebilirsiniz. 31.12.2003 Tarihli Mükerrer 3. Baskı Resmi Gazete’de yayınlanan 38 No’lu Emlak Vergisi genel tebliği var. Orada evini kiraya verip kendisi kirada oturan ve bir evi olan emeklinin, sıfır oranlı emlak vergisine tabi olduğu yazılı. Belediye’den, tebliği de dilekçenize ekleyerek “Düzeltme” talep ediniz.

Alacaklı idare muvazaa iddiasında bulunmadığı sürece sorun yok

Soru: Limited şirketin yetkili ortağıyım. Şirketin mali durumu iyi olmadığından vergi ve prim borçlarını ödeyemiyor. Diğer ortakta yetkili ancak mal varlığı yok. Bende dairemi yurtdışında yaşayan kızımın üstünde devrettim. Acaba vergi ve prim borcundan dolayı kızımın dairesine haciz koyabilirler mi?

Ahmet K.

Cevap: Ortağınızla birlikte Limited şirket müdürü olduğunuz anlaşılıyor. Limited şirket müdürleri kanuni temsilci sıfatıyla, ödenmeyen vergi ve prim borçlarından tüm mal varlığıyla sorumludur. Alacaklı kamu idaresi, dairenin kızınıza devrinde muvazaa iddiasında bulunmadığı sürece, kızınıza devrettiğiniz daireye haciz gelmez. Ancak idare muvazaa iddiasında bulunup bunu mahkemede ispat ederse, haciz gelebilir.

Askerlik borçlanması emeklilik yaşımı geri çeker mi?

SORU: 1997 yılında okul stajımı bir otelde yaptım. 1997 Haziran ayı sonunda okul bitti, fakat ben aynı otelde çalışmaya  devam ettim. 2001 yılındaki 18 ay askerlik dışında bilfiil çalıştım. Sistemde kontrol ettiğimde emeklilik yaşım 56 gözükmektedir. Askerlik borçlanması yaparsam emeklilik yaşım iner mi?

Levent Varol

YANIT: Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması yapmanız halinde emeklilik yaşınız geri gelmez. Sadece prim günü kazanırsınız. Ayrıca emeklilik yaşınızı kontrol etmenizde yarar var. Sigorta başlangıcı olarak staj başlangıç tarihini değil, adınıza emeklilik için gereken uzun vadeli sigortalı kollarına prim yatırılmaya başlandığı tarihi dikkate almalısınız.

Evde çalışan kadın ve işyeri hekimi

SORU:  Evde yarım gün çalışan kadın için iş güvenliği ve işçi sağlığı hizmeti almamız gerekecek mi? 

Faruk YALDIZ – İzmir

YANIT: Hayır, gerekmeyecek. Ev, iş yeri sayılmıyor.

34 ay daha sigortalı çalışıp 49 yaşı doldurmalısınız

SORU: 24 Ekim 1968 doğumluyum. 1 Ağustos 1985 tarihinde sigortam başladı. 2003 yılı sonuna kadar SSK ya toplam  4240 gün prim ödedim. 2004 yılı başından itibaren Bağ-Kurlu oldum. 2010 yılı sonuna kadar. Bağ-Kura 2520 gün prim ödedim. 2013 Nisan ayından bu yana  8 aydır SSK 'lı bir işte çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

Fettah YALIN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Sigortalı çalışarak 34 ay daha prim ödeyerek 8 aylık priminizi 42 aya tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 34 aydan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 24 Ekim 2017 de emekli olabilirsiniz.

İşsizlik ödeneğinden yararlanabilir miyim?

SORU: Şu anda son 1260 prim gününü doldurmak için sigortalı bir işte çalışıyorum. 1260 günü doldurunca işi bırakıp yaşı bekleyeceğim. İşten ayrıldığımda çalıştığım bu 1260 gün için tazminat hak etmiş olur muyum? Yaşımın dolmasını beklerken işsizlik ödeneğinden ve sağlıktan faydalanabilir miyim?

Atilla Alti

YANIT: Emeklilik için gereken yaşınızın dolmasını beklemek üzere işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Bunun için, SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz etmeniz gerekir. İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin;

- İşveren tarafından, iyi niyet veya ahlak kurallarına aykırılık dışındaki nedenlerle,

- İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık veya işyerinde işin durmasını gerektiren nedenlerle,

- Belirli süreli iş sözleşmelerinde süre bitimi nedeni ile sona ermiş olması gerekiyor. İşten ayrılma sebebiniz, işsizlik ödeneğinden yararlanma hakkı vermez.

Başka birinin bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında değilseniz, sağlık yardımını, yaptıracağınız gelir testi sonucuna göre, prim ödemeksizin veya prim ödeyerek alırsınız.

Yarım kalmış inşaatın devri

SORU: Kat karşılığı inşaat işi yapıyorum. Natamam vaziyetteki inşaatı devredeceğim.

KDV oranı yüzde kaç olacak?

Aydın ÇAKMAKCI – Ankara 

YANIT: Yüzde 18 olacak.

Annenizin aylığı başka aylık alan olup olmadığına göre değişir

SORU: Babam  2010 yılında 1800 gün üzerinden Bağ-Kurdan malulen emekli oldu. Ve vefat etti. Annem 2010 yılında babamın vefatından sonra 300 lira civarında aylık almaya başladı. Eşin malullük aylığının yüzde 75 i bağlanıyormuş. Bu aylık çok düşük değil mi?  Bir de kocasından kalan malullük aylığı haricinde, normal dul aylığı alabilir mi?

Fevzi ÇAKMAK BOLAT

YANIT: Anneniz sigortalı çalışmıyor veya emekli değilse ve babanızdan dolayı annenizden başka aylık alan yoksa, annenizden aylık bağlama oranı “yüzde 75” dir. Ancak anneniz sigortalıysa veya emekliyse veya annenizden başka aylık alan kardeşiniz varsa, annenizin aylık bağlama oranı yüzde 50 dir. Bağ-Kurda aylıklar düşüktür. Annenizin aylığı normal görünüyor. Şüpheniz varsa SGK’ ya yazılı olarak başvurduğunuzda, aylık hesabında yanlışlık olup olmadığı kontrol edilir ve sonucundan bilgi verilir.

Vefat eden sigortalının eşi cenaze ödeneği alabilir

SORU: TV de bir söyleşide bir sosyal güvenlik uzmanının şu şekil bir görüşü vardı.

Eşi ölen ve o eşinden maaş kalan bir bayan ayrıca bir yardım alabiliyor gibi bir cümle kullandı. Sanırım kastettiği dul maaşı idi, ama başka bir hak ta olabilir. Sorum şu yani, Annem, babamdan kalan bir maaş alıyor 700 TL civarı. Bu maaştan ayrı olarak bir maaş yada yardım hakkı var mıdır? yada nereye sorabiliriz?

Ender ABUT

YANIT: Duyduğunuz cümle muhtemelen cenaze ödeneğidir. Sigortalının ölümü halinde eşine ölüm aylığı bağlanmasının yanında, SGK yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir. Cenaze ödeneği bir defaya mahsus cenaze masraflarını karşılamaya yönelik olarak ödenmektedir.

Yurtdışında ev hanımı olarak geçen süreler borçlanılabiliyor

SORU: 6 gün sonra 45 yaşımı dolduruyorum. 4188 gün SSK prim ödemem var. Ancak 2004 den beri yurt dışındayım ve çalışmadım. Eksik primlerimi toplu ödeyerek SSK dan emekli olma şansım var mı?

Berna KILIÇ

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sorunuza doğru cevap verebilmemiz için ilk defa sigortalı olduğunuz tarihi bildirmeniz gerekiyor. Ancak şu şekilde genel bilgi verebiliriz: 4188 gün primi SSK ya ödemişseniz, yurtdışında geçen sürelerinizi ev hanımı olarak borçlanıp SSK dan emekli olmanızın mümkün olduğunu belirtebiliriz.

İşyerinde öpüştüğümüzü patron kameradan yakalamış

SORU: İşyerinde deli gibi sevdiğim bir kız arkadaşım var. Geçen hafta, kimsenin göremeyeceği bir köşede öpüşmüştük. Meğer orada kamera varmış. Patron daha sonra kameradan öpüştüğümüzü görmüş. İkimizin de işine son verdi. Kaldık ortada. Paramız da yok ailemize de anlatamıyoruz. Dava açarsak işe iade edilir miyiz?

(Rumuz: Kamera)

YANIT: İşe iade edilmeniz, mahkemenin kararına bağlı. “Dava açın, şu şekilde sonuçlanır” diyemem. Benzer bir olayda, Ankara 17.İş Mahkemesi, “Başka ortamlarda, daha rahat, serbest ve samimi olunabileceğine ancak işyerinde daha dikkatli ve özenli davranılması gerektiğine” hükmederek, işyerinde öpüşen kadının, iş sözleşmesinin feshini uygun bulmuş ve açtığı işe iade davasını reddetmiş. Ancak, kadının bu kararı temyizi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi:
- Eylemin anlık olduğuna,

- İşyerinde müşteri bulunmadığına,

- Diğer işçilerin olayı görmediğine işaret ederek,“işyerinde olumsuzluğa yol açmadığı” sonucuna varıp, işe iade talebini haklı bulmuş

(Yarg. 9 HD. 16.3.2009 gün ve E.2008/36337, K.2009/6945).

Siz de Yargıtay kararı ile durumunuzu kıyaslayıp, dava açıp açmamaya karar verin.

4/a (SSK) statüsünden daha erken emekli olursunuz

SORU: 17 Ekim 1966 doğumluyum. 15 Ekim 1985’te SSK’lı olarak işe başladım. 1993  Haziran ayında devlet memuru olarak 16 ay çalıştım, sonra istifa edip tekrar sigortalı olarak çalışmaya devam ettim. Sonra bir dükkân açtım, 2 yıl 5 ay 25 gün de Bağ-Kur prim ödemem var. Toplam SSK gün sayım 2981. Şu anda tekrar SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Bağ-Kur’a devam etsem daha önce emekli olabilir miyim?

Oğuzkan Koçdemir

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden, 9000 prim günü veya 5400 prim günü ve 58 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz. Oysa 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 5300 prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü 5300 güne tamamlayıp, 49 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız.

Çalışan emekli kıdem tazminatı alabilir mi?

SORU: 1 Haziran 1951 doğumluyum. 1997 ‘de emekli oldum. 15 Ocak 1998 tarihinden itibaren özel bir şirkette SGDP’ li olarak çalışmaktayım. 65 yaşımı doldurdum. Ve 16 yıldır çalışmaktayım. Kendi isteğimle ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?

İsa YAVUZ

YANIT: Destek primine tabi olarak çalışan emekli, işinden kendi isteği ile ayrılması halinde kıdem tazminatı alamaz. Emeklinin kıdem tazminatı alması için; ya işverenin geçerli bir nedeni olamadan işine son vermiş olması veya geçerli bir nedenle kendisinin iş akdini fesih ederek işinden ayrılması gerekiyor.

İşe girdiğimde babamdan bağlanan aylık kesilir mi?

SORU: Üniversiteyi bitirdim. Babam üst düzey bir devlet memuru idi. O öldüğünden itibaren, “yetim aylığı” alıyorum. Bir özel şirkette 4.000 TL maaşla işe gireceğim. İşe girince babamdan bağlanan aylık kesilir mi?

Nil GÖKTÜRK – İzmir

YANIT: Babanız TC Emekli Sandığı mensubu olduğu için, SSK’lı (4/a’lı) bir işe girdiğinizde, babanızdan size bağlanan aylığı da (evleninceye kadar) almaya devam edersiniz. Babanız SSK’lı ya da Bağ-Kur’lu olsaydı veya siz Emekli Sandığı’na tabi bir devlet memurluğu görevine başlasaydınız, babanızdan bağlanan aylık kesilirdi.

Belli yaşın üzerindekilerden SGDP kesilmemesine ilişkin yasa

SORU: Bağ-Kur emeklisiyim. Vergi mükellefi olarak ticaret yapmaktayım. 63 yaşındayım, emekli aylığımdan her ay yüzde 15 kesilmektedir. 2013 yılı ortalarında 59 yaşını doldurmuş emeklilerden yüzde 15 kesintinin kaldırılacağına ait bir kanun tasarısının Meclis’ten geçtiğini öğrendim fakat 2013 yılı bitti maaşımdan yüzde 15 kesinti devam etmektedir. Beni bu hususta bilgilendirirseniz sevinirim.

Elçin Avcıl

YANIT: Belli yaşın üzerindeki emekli çalışanların, emekli aylıklarından Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesilmemesine ilişkin bir yasal düzenleme yapılması, 2013 yılında gündeme geldi ancak henüz Meclis’te kabul edilen bir yasa yok.

Kirayı alıp karıma veriyorum karıma da vergi var mı?

SORU: Her ay net 2 bin lira iş yeri kira gelirim var. Bu kirayı karıma veriyorum. Kafam karıştı, karım da gelir vergisi ödemek zorunda kalır mı?

M. ATAMAN 

YANIT: Rahat olun. Karınızın gelir vergisi veya başka bir vergi ödemesi söz konusu değil. Ancak işyeri kira gelirinizi, (yıllık gayrisafi tutarı 30 bin TL olduğu için), gelir vergisi beyannamesi ile beyan edeceksiniz. Burada da rahat olun. Vergi ödemeyeceğiniz gibi“üste vergi iadesi” alacaksınız.

SSK emekli kız çocuğuna ana veya babasından aylık bağlamaz

Soru: Annem SSK emeklisi. Babam Bağ-Kur emeklisi. Babam vefat etti. Annem babamın da maaşını alıyor. Dedem SSK emeklisi. Annem dedemin de maaşını alabilir mi ? (ananem de öldü) Bilgilendirirseniz sevinirim.  

Çağlar BÜYÜKKURT

YANIT: SSK kendi çalışmalarından dolayı, SGK’ dan gelir ve aylık alan kız çocuklarına, ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Anneniz SSK emeklisi olduğundan dedenizden dolayı SSK’dan aylık alamaz.

GSS için ödenen primler emekliliğe sayılmaz

SORU: Genel sağlık sigortası için yatırılan primler emeklilik için de sayılıyor mu? Ben ve eşim emekliyiz, oturduğumuz ev kendimizin. Oğlumuza aylık 128,52 TL prim çıkarttılar, sizce normal mi?

Emre Onay

YANIT: Genel sağlık sigortası için ödenen primler, emeklilik için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına sayılmaz. Emeklilik sigortası için ayrıca yüzde 20 oranında uzun vadeli sigorta kolları primi ödenmesi gerekir.

Genel sağlık sigortası primi, yapılan gelir testine göre aile içinde kişi başına düşen aylık gelir tutarı esas alınarak belirleniyor. Gelir testinde, kişi başına düşen aylık gelir tutarının, asgari ücret ile iki asgari ücret arasında olduğu tespit edilmiş. Ekonomik durumunuza göre tespit edilen tutar normal gözüküyor.

Mirasın reddi davası nerede açılır?

SORU: Mirasın reddi davasını, mirasçının ikametgahının bulunduğu yerde açabilir miyiz? 

Orhan TEPE – Konya 

YANIT: Evet, mirası reddetmek isteyen mirasçı, kendi ikametgahının bulunduğu sulh hukuk mahkemesinde bu davayı açabilir.

Anneniz doğum dışında borçlanma yapamaz

SORU: Annem 5 Kasım 1968 doğumlu. Sigorta başlangıcı 2 Ocak 1986 da başlamış. 1431 günü varken evlilik için bir daha çalışmayacağını düşünerek sigortasını sildirmiş. Emekli olması için şuan ne yapmalıyız? Toplu prim ödemeyle, ya da Bağ-Kura geçip mi emekli olmak daha avantajlı olur? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Mert GÜRE

YANIT: Toplu prim ödeyerek gün kazanılamıyor. Bağ-Kurda avantajlı değil. Anneniz SSK’dan daha erken emekli olması uygun. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 2169 gün daha prim ödeyerek, toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 5 Kasım 2026 da emekli olabilir. Annenizin, 2 Ocak 1986’dan sonra aralarında iki yıl süre olan iki doğumu varsa, doğum borçlanması yaparak toplam 1440 gün kazanabilir. Bu takdirde, 586 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlar.

Ayrıca doğum borçlanmasından sonra 2204 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5075 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün.

Dava açmak suretiyle aylık bağlatabilirsiniz

SORU: Eşimin 1996 yılında SSK girişi var fakat prim sayısı 719 gündür. 5 Ağustos 2013’de vefat etti. 200 gün askerlik borçlanması yapıp, prim gün sayısını 900 güne tamamlasam, aylık bağlanır mı?

Özge Bozali

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. SGK, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olanların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 prim günü olması şartı arıyor. Ancak yargı, her türlü borçlanma sürelerinin (askerlik borçlanma süresinin) sadece 5 yıllık sigortalılık süresine katılamayacağı, bunun dışındaki 900 günlük prime katılabileceği yönünde karar veriyor.

Eşiniz için 200 gün askerlik borçlanması yapıp, ölüm aylığı bağlanması için başvurabilir, talebinizin reddedilmesi halinde de yargı yoluna gidebilirsiniz.

Cinsel tacize uğrayanın kıdem tazminatı alarak ayrılma hakkı var

SORU: 8 yıldır özel bir işyerinde çalışmaktayım. Geçen seneden beri patronun kuzeni de çalışmaya başladı. Son üç aydır bu çocuk tarafından taciz edilmekteyim. Huzurum kalmadı. Kıdem tazminatı alarak işten ayrılmamım bir yolu var mı?

NAZAN

YANIT: Cinsel taciz çalışana iş akdini haklı nedenle fesih hakkı verir. İş akdini haklı nedenle fesih ederek ayrılanın kıdem tazminatı alma hakkı var. Ancak, durumu önce işverene bildirmeniz gerekir. Çünkü, işveren tacizi gidermekle zorunlu. Gidermediği takdir de iş akdinizi fesih ederek ayrılıp kıdem tazminatı talep edebilirsiniz.

Askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez

SORU: 29 Haziran 1969 doğumluyum. SSK girişim 1 Mayıs 1989 olup, 26 Aralık 2013 itibariyle 4718 gün primim var. 1 Haziran 1989’da askere gittim,18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olacağımı, SSK primlerimi ne zaman, ne kadar  yükseltmem gerektiğini (yüksek maaş almak için) ve emekli maaşımın ne kadar olacağını öğrenmek istiyorum? Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olabilirim?

Şenol Aykuş

YANIT: Askerlik borçlanması emeklilik şartlarınızı değiştirmez, sadece prim gün sayısı kazanırsınız. 5450 prim günüyle, 51 yaşınızı dolduracağınız 29 Haziran 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığınızın hesaplanmasında tüm sigortalılık süreniz boyunca üzerinden prim ödenen kazançlarınız dikkate alınacağından, şu tarihten sonra şu kadar yükseltmeniz gerekir diye bir kural yok. Bugüne kadar primleriniz asgari ücret üzerinden ödenmiş. Prim gününüzün dolmasına 732 gün kalmış. Bu sürenin primlerini yüksekten ödemeniz, 2008 sonrası kısmi aylığınızı artırır. 2008 sonrası prim gün sayınızın toplam prim gün sayınıza oranı yaklaşık 1/3 oranda olduğundan, toplam emekli aylığınıza etkisi çok fazla olmaz. Ancak emeklilik yaşınız dolana kadar prim ödemeye devam edecekseniz, primlerinizin en az 4-5 bin TL üzerinden ödenmesi gerekiyor.

Borçlanma bedeli emekli aylığından ödenemez

SORU: 24 Mart 1970  doğumluyum. Toplam 3756 gün ödenmiş primim bulunmakta. Biri 2000 yılı, diğeri 2013 yılı olmak üzere iki doğumum var. Sigorta başlangıç tarihim 1989'un mart ayı.  Üç aydır sigortam doğum sebebiyle ödenmiyor. Şu an çalışmıyorum.

Bu iki doğumumu borçlanma yaparak ne zaman emekli olabilirim? Borçlanma emekli maaşımızdan ödenebiliyor mu?

Ş. U.

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. 1544 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İki doğumunuzdan sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemeniz yoksa, iki doğumunuzu da borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra(ikinci doğum tarihiniz üstünden iki yıl süre geçtikten sonra) 104 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5300 güne tamamlamanız mümkün. Doğum tarihlerinizden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemeniz varsa, iki yıllık sürede prim ödemeyen günleri borçlanabilirsiniz. Bu durumda, borçlandığınız gün sayısını prim eksiğiniz olan 1544 günden düşer ve kalan gün sayısı kadar daha sigortalı çalışarak priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Maalesef borçlanma bedeli emekli aylığından ödenemiyor. Borçlanma bedelinin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde tamamının ödenmesi gerekiyor.

Emekli Sandığı dul ve muhtaç anneye aylık bağlayabilir

SORU: Bağ-Kur’dan emekli dedem vefat edince, Anneanneme dedemden maaş bağlandı. Emekli Sandığı çalışanı olan teyzem de daha önce vefat etmişti. Anneanneme vefat eden teyzemden de maaş bağlanır mı?

Bengü Çetin

YANIT: Ölen Emekli Sandığı iştirakçisinin, Emekli Sandığı iştirakçisi olmayan dul ve muhtaç annelerine aylık bağlanıyor. 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net tutarından (bugün için 765,67 TL’den) daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmayanlar muhtaç sayılıyorlar.

Anneanneniz bu gelir kriterine göre muhtaç sayılıyorsa, vefat eden kızından aylık bağlanabilir.

Vergi indirimi için en az yüzde 40 işgücü kaybı gerek

SORU: 18 Şubat 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ocak 1997 olup bugüne kadar 4452 prim ödemem var. Askerlikten yüzde 58 çürük raporum var. Engelli hakkı ile emekliye ayrılmak için ne yapmam lazım? En az yüzde kaç engelli raporum olmalı?

Vergi indirimi nasıl alınır? Emekli olursam normal emekliye göre maaşım az mı olur?

Enver ÖZATAY / GAZİANTEP

YANIT: Vergi indirimi için, bulunduğunuz yerdeki vergi dairesi başkanlığına veya vergi dairesine başvurmanız gerekiyor. Başvurunuz üzerine sevk edileceğiniz hastane sağlık kurulunun vereceği işgücü kaybına ilişkin rapor ve ekleri, Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kuruluna gönderilecek ve sağlık kurulu en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza karar verirse vergi indirim hakkı alacaksınız. Yüzde 40 ın altındaki işgücü kayıplarında vergi indirim hakkı verilmiyor.

Yüzde 40 oranında( 3 ncü derece engelli) işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve vergi indirim hakkı almanız halinde, engelli hakkıyla emekli olmak için; 17 yıl sigortalılık süresi ve 3920 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 17 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Ocak 2014 de emekli hakkı elde edersiniz. Engelli hakkıyla emekli olmak, hak edilen emekli aylığını düşürmez.

Askerlik borçlanması sigorta başlangıcınızı geri götürür

SORU: 5 Aralık 1975 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 4 Şubat 2000 olup, kesintisiz devam etmektedir. Askerliğimi 1998 yılında yaptım. Askerlik vesilesi ile 2000 senesinden önce SSK’'ya  herhangi bir giriş kaydı kullanabilme şansım var mıdır?

Ali Roman

YANT: Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmış olduğunuzdan, askerlik borçlanması yapmanız halinde, sigorta başlangıcınız borçlandığınız süre kadar geri gelir.

Örneğin, 5 ay askerlik borçlanması yaptığınızda, sigorta başlangıç tarihiniz 4 Eylül 1999, emeklilik şartlarınız 25 yıl sigortalılık süresi, 58 yaş ve 5975 prim günü; 15 ay borçlandığınızda, sigorta başlangıç tarihiniz 4 Kasım 1998, emeklilik şartlarınız 25 yıl sigortalılık süresi, 57 yaş ve 5900 prim günü olur.

Kıdem tazminatı alıp ayrılanın çalışmasını yasaklayan yasa yok

SORU: 3600 gün ve 15 yıl sigorta yasasından yararlanıp iş yerimden tazminat alarak ayrılmak istiyorum. Fakat işten ayrılınca  6 ay yeni bir işe başlayamazmışım. 6 ay içinde yeni bir işe başlarsam  eski iş yeri bana dava açıp verdiği tazminatı  geri alıyormuş. Bu haber doğru mu,  böyle bir kanun var mı?

Eyüp POYRAZ

YANIT: Kıdem tazminatı alarak ayrılanın çalışmasını yasaklayan yasa yok. Ancak, işten ayrılırken kıdem tazminatı almanın sebebi: işten ayrılırken sigortalıda “ emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağladım. Emekli olma yaşımın dolmasını çalışmadan bekleyeceğim iradesinin olmasıdır” Bu nedenle işten ayrılıp hemen başka bir işyerinde çalışmaya başlanması halinde, bazı işverenler kıdem tazminatının iadesini istemekte ve olayı mahkemeye kadar taşımakta. Ancak, evde oturmaktan sıkılan sigortalının iradesi bir müddet çalışma yönünde değişebilir. Bu açıdan işten kıdem tazminatı alarak ayrıldıktan sonra hemen bir işe girmek yerine, makul bir süre sonra örneğin iki, üç ay sonra işe girmekte yarar var. Aksi takdirde bazı işverenler dava açarak ödediği kıdem tazminatının iadesini isteyebiliyor. Esasında bu durum işveren bağlı. İşverenlerin çoğunluğu, hemen çalışmaya başlayandan kıdem tazminatının iadesini istemiyor. İşvereninizi tanırsınız. İşverenin durumunda göre belirttiğimiz şekilde hareket etmenizde yarar var.

Sigortalılık süreniz dolana kadar prim ödemeniz gerekmiyor

SORU: 1997 Ocak ayında işe giriş yaptım ve 1997 Mart ayından itibaren isteğe bağlı sigorta ödemeye başladım. 2008 yılından sonra 3,5 yılı doldurmadan, 2012 Şubat ayından itibaren bir iş yerinde çalışmaya başladım. Çalışmakta zorlanıyorum ve işten çıkmak istiyorum. Prim ödememin bittiğini ve çalışmayabileceğimi söylüyorlar, ancak 20 yıl prim ödeme günü kafamı karıştırdı. Bu konuda beni aydınlatırsanız size minnettar kalırım.

Ümran Uğur

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabisiniz. Emekliliğe hak kazanmak için bu şartlar ayrı ayrı aranır. Sigortalılık süreniz, ilk defa sigortalı olduğunuz Ocak 1997’den başlar ve Ocak 2017’de dolar. 5900 prim gününü tamamladıysanız, 20 yıllık sigortalılık süreniz dolana kadar prim ödemek zorunda değilsiniz. Doğum tarihinizi belirtmemişsiniz. 20 yıllık sigortalılık süresi ve 53 yaş şartından en son hangisini yerine getirirseniz, o tarihte emekli olmaya hak kazanırsınız.

Destek primi emekli aylığını artırmaz

Soru: SSK emeklisiyim. 8 senden beri özel bir işyerinde destek primine tabi olarak çalışıyorum. İşten ayrıldığımda destek primi emekli aylığımı artıracak mı? Artırmayacaksa, ödediğim primleri geri alabilecek miyim? Benim durumda çok arkadaşım var. Hepimiz aynı durumdayız. Bu konuda bizleri bilgilendirmenizi rica ediyoruz.

Fethi TEKÖZ

YANIT: Maalesef Sosyal Güvenlik Destek Primi emekli aylığınızı artırmaz. İşten ayrıldığınızda, ödediğiniz destek primini iade olarak da geri alamazsınız. Adından da anlaşıldığı gibi, destek primi çalışan emekliyi değil, Sosyal Güvenlik Kurumunu destekleyen bir primdir.

39 günlük sigortalı çalışmamın emekliliğime faydası olur mu?

Soru: 1 Ağustos 1965 doğumluyum. 1984 yılında 39 günlük sigortam var. 11 Kasım 1991’de memuriyete başladım, halen devam etmekteyim. Memuriyetten önce yaptığım 18 aylık askerlik süremi borçlandım. 39 günlük sigortalılık süremi memuriyetime saydırmadım. Saydırırsam emekliliğim için faydası olur mu?

Uğur Sırmacı

YANIT:39 günlük SSK'lı çalışmanız emeklilik şartlarınızı değiştirmiyor. 25 yıl fiili hizmet süresiyle, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2017'de emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. Ancak 39 günlük SSK'lı çalışmanız emekli olurken mecburen birleştirilecek. Birleştirme işlemini emekli olacağınız tarihe bırakırsanız, emeklilik işlemlerinizde gecikmeye neden olabilir. Ayrıca küçük de olsa intibak farkı ödemeniz gerekir. Hizmet birleştirmenizi bir an önce yaptırmanızda yarar var.

Nörolojik rahatsızlığı olanların malulen emekli olması

SORU: Eşimin ilk sigortalığı Nisan 1990 da. Bugüne kadar topla 4400 günü aşkın prim ödemesi var. Eşimin nörolojik rahatsızlığı var. Ve rahatsızlığı son günlerde oldukça arttı. Acaba eşim, son kanuna göre malulen emekli olabilir mi? Olabilir se ne yapmamamız gerekiyor?

Sezer K.

YANIT: Son kanun dediğiniz yönetmenlik. 3 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “ Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmenliği” eki olan Hastalık Listesinin eşinizin rahatsızlığına ilişkin bölümü:

“A. NÖROLOJİ

1. Epilepsi – konvülsif epilepsi: (grand mal veya psikomotor) Tipik bir nöbetin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, ilişkili olan tüm olayları içeren; en az 3 aylık tedaviye rağmen ayda üç ve üçten fazla yaşanan ve beraberinde;

A. Gündüz yaşanan ataklar (bilinç kaybı ve konvülsif nöbetler)

veya

B. Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştiren artçıları bulunan gece atakları.

2. Epilepsi – nonkonvülsif epilepsi: (petit mal, psikomotor, fokal) İlişkili olan tüm olayları içeren tipik bir nöbet şeklinin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, en az 3 aylık tedaviye rağmen haftada birden daha sık ortaya çıkan ve beraberinde

A. Bilinç değişiklikleri veya bilinç kaybı ve atipik davranış gibi geçici postiktal bulguların olması

veya

B. Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştirmesi.” Şeklindedir.

Eşinizin rahatsızlığı maddede belirtilen seviye ve ölçüler içinde ise, malulen emekli olması mümkün. Malulen emekli olabilmesi için; öncelikle başvurusu üzerine SGK’ nın sevk edeceği hastane sağlık kurulundan rapor alması gerekiyor. Almış olduğu rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu malul olduğuna(en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına uğradığına) karar verilmesi halinde, emekli olabilir. Malulen emekli olmak için yüzde 60 oranında rapor alamamasına karşın, en az yüzde 40 ve üstünde bir rapor alması halinde, bu kez Maliyeden vergi indirimi alarak, engelli hakkıyla emekli olması da mümkün.

Emekli kız çocuğu, SSK’lı babasından aylık alabilir mi?

SORU: Kız kardeşim Emekli Sandığından emekli. Rahmetli babam SSK emeklisidir. Babam vefat ettikten sonra emekli maaşını ev hanımı olan annem aldı. Annem de vefat etti. Kız kardeşim babamın emekli maaşını alabilir mi?

Sezin Eryet

YANIT: Vefat eden SSK emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Kız kardeşiniz Emekli Sandığından emekli aylığı aldığından, SSK emeklisi babanızdan yetim aylığı alamaz.

Seçim için istifa eden memur yetim aylığı alabilir

SORU: Memur olarak çalışırken yaşadığım sorunlar nedeniyle en azından bir süre işyeri ortamından uzaklaşmak ve de şansımı denemek için belediye seçimlerinde adaylık için 1 Aralık itibariyle istifa ettim. Babam Sayıştay denetçiliğinden emekliydi vefat etti. Annem de babamdan ayrıldığı için babamdan aylık alamıyor. Babamdan da aylık alan kimse yok. Seçim için ayrılma ücretsiz izin gibi sayılır, yetim aylığı alamazsın diyorlar. Bu doğru mu? Yoksa işe başlayana kadar babamdan dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alabilir miyim? Yetim maaşı alırsam ne kadar olur? Soruma gazetede yer verirseniz ismimi yayınlamazsanız memnun olurum.

A.Y.

YANIT: Seçimler için memurun görevinden ayrılması ücretsiz izin değil istifa sayılıyor. Bu nedenle de, seçim sonrası memuriyete dönünceye kadar geçen sürede, yetim aylığı alabilirsiniz. Sosyal Güvenlik Kurumuna başvuru tarihinizi takip eden aybaşından itibaren yetim aylığı bağlanır. Aylık miktarı da babanızdan başka maaş alan olmadığı için yüzde elli oranı üzerinden hesaplanır. Ve 2.300 lira civarında olur. Hatta memuriyete başlamadan yetim aylığı alırken evlenirseniz, yetim aylığınızın 12 katı da evlenme ikramiyesi alabilirsiniz.

60 yaş veya 5375 prim günü şartıyla emekli olabilirsiniz

SORU: 23 Aralık 1963 doğumlu, 1 Ocak 1989 SSK girişliyim. Toplamda 2988 gün prim ödemem var ve hâlâ SSK’lı olarak çalışmaktayım. Ayrıca 2 yıl 3 ay 27 gün Bağ-Kur prim ödemem var. Askerliğimi 1985 Mart ayında başlamak üzere 550 gün yaptım. 3600 günle veya normal emekliliğe ne zaman hak kazanırım?

Cengiz Yıldırım

YANIT: 3600 günle emeklilik için 60 yaş; normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz.

3600 günle emeklilik için askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok. Bundan sonra prim ödemeseniz de 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Normal emeklilik için ise sigortalılık süreniz dolmuş, yaşınız da 2014 sonunda doluyor. 550 gün askerlik borçlanması yaparsanız hem 550 prim günü kazanırsınız hem de prim günü şartınız 5375 güne iner. 1000 gün daha prim ödeyerek, prim gününüzü 5375 güne tamamladığınız tarihte de (yaklaşık 3 yıl sonra) emekli olmaya hak kazanırsınız.

Kaynanam boşanınca yetim aylığı alır mı?

SORU: Kayınvalidem, “boşanacağım” diye tutturdu. “Boşanırsam albay olan rahmetli babamdan, yetim maaşı bağlanır” diyor. 75 yaşındaki kadına, bu yaştan sonra yetim maaşı bağlanır mı?

T. ARMAN  - İstanbul

YANIT: Evet, bağlanır. Kayınvalideniz, yeni bir evlilik yapmadığı sürece, ölen babasından aylık alır.

Sigortalı olduktan sonra yapılan yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz

SORU: 29 Aralık 1988 tarihinde SSK’lı oldum. 25 Haziran 1970 doğumluyum. 6500 gün primim var.  Yalnız SSK’lı olduğumda 1972 doğumluydum. Mahkeme kararıyla vatani görevimi yapmak için yaşımı büyüttüm. Kanun 1970 mi baz alır? Yoksa 1972 yi mi? Buna göre ne zaman emekli olabilirim?

Kemal YILDIRIM

YANIT: Emeklilik işlemlerinde; ilk defa sigortalı olunan tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı olan doğum tarihi dikkate alınır. Sigortalı olduktan sonra yapılan yaş düzeltmeleri dikkate alınmadığından, emeklilik işlemlerinde bir önemi bulunmuyor.

Emeklilik işlemlerinizde ilk defa SSK’lı olduğunuzda nüfusta kayıtlı olan doğum tarihiniz yani 1972 dikkate alınacaktır.

Engelli annesi olarak hangi şartlarla emekli olabilirim?

SORU: 1 Şubat 1967 doğumluyum. SSK girişim 7 Ocak 2006, çıkışım 31 Ocak 2010 ve 1315 gün prim ödemem var. 27.01.2010-28.03.2013 tarihleri arasında 1143 gün isteğe bağlı Bağ-Kur prim ödemem var. Prim günü toplamım 2458 gün. Yüzde 92 engelli oğlum var. Engelli annesi olarak hangi şartlarla, ne zaman emekli olabilirim?

Sevgin Engin

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden, 7000 prim günü ve 58 yaş veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarıyla; 4/b Bağ-Kur) statüsünden ise 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarıyla emekli olabilirsiniz.

Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli annesi olarak, 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki prim günlerinizin dörtte biri prim gününüze eklenir, yani her yüz günlük prim günü için 25 gün kazanırsınız. Prim gününüze eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş haddinizden indirilir.

Tek ortaklı limited şirket müdürünün maaşı

SORU: Yeni TTK’ya göre kurulan tek ortaklı limited şirketin; kurucusu, tek ortağı ve müdürü olan kişiye aylık sabit maaş ödenebilir ve gider yazılabilir mi?

Turgut ERSİN – İstanbul

YANIT: Evet ödenebilir ve gider yazılabilir. Ancak ücretin emsallerine göre çok yüksek olmaması gerekir.

Babanızın SSK’dan emekli olması avantajlı

SORU: Babam 1964 doğumlu.1984-1985 yılları arasında askerliğini yaptı. 1986'da 61 günlük sigorta girişi var. 1 Nisan 2007'den bu yana tarım Bağ-Kurlu. Babam ne zaman nasıl emekli olabilir?

İsmail OK

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi babanızın SSK’dan emekli olmasını avantajlı kılıyor. Askerliğini borçlanması halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olur. Askerlik borçlanmasından sonra 2205 gün daha prim ödeyerek, toplam primini 5225 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Ancak primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden emekli olunduğundan, babanızın bu şartlarla emekli olabilmesi için; Bağ-Kura 945 gün daha prim ödedikten sonra, Bağ-Kuru kapatıp sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemesi gerekiyor.

İşçi emeklisi bir kişiyi, kapıcı olarak çalıştırmak mümkün mü?

SORU: İşçi emeklisi olan birini kapıcı olarak çalıştırabilir miyiz? Çalıştırabilirsek nasıl bir işlem yapmamız gerekir?  İşçinin emekli maaşında bir değişiklik olur mu?

Raşit Osmançavuşoğlu

YANIT: İşçi emeklisi olan birini kapıcı olarak çalıştırabilirsiniz. Emekli aylığından kesinti olmaz. Ödeyeceğiniz ücret üzerinden yüzde 7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapıp, yüzde 24,5 oranındaki işveren payı ile birlikte SGK'ya ödersiniz.

Bunun için, apartmanınız için daha önce alınmış SGK işyeri numarası varsa, söz konusu kişiyi işe başlatmadan önce işe giriş bildirgesini verip, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışma seçeneğini işaretlemelisiniz. İlk defa sigortalı birini çalıştıracaksanız, önce bulunduğunuz yerin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine işyeri bildirgesi ile başvurarak işyeri numarası almanız, verilecek şifre ile çalıştıracağınız kişinin işe giriş bildirgesini yine sosyal güvenlik destek primine tabi çalışma olduğunu belirterek vermeniz gerekiyor.

Çalıştığı her ay için, izleyen ayın 23'üne kadar aylık prim ve hizmet belgesini verip, ay sonuna kadar da prim tutarını ödemelisiniz!

İki arsanın aynı yıl aynı kişiye satışı

SORU: İki ayrı tapudaki bitişik iki adet imarlı arsanın mülkiyeti beş yılı aşkın bir süredir tarafıma aittir. Bu yılbaşında ikisine birden bir kişi talip oldu. Benim ticari bir hüviyetim yoktur. Bugünlerde ikisini birden satarsam değer artışı yönünden vergi muafiyetim olur mu? Yoksa aynı yıl içinde birden fazla gayrimenkul satışı yapmış duruma mı düşerim?

Nevzat ÖNDER- Bursa

YANIT: İktisap (edinme) tarihi beş yılı geçen ve bir kişiye satılan gayrimenkulün (arsanın) satışı nedeniyle, gelir vergisi ödemezsiniz.

52 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 10 Aralık 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 9 Eylül 1991 askerliğimi 18 ay olarak 1989-1990 yılları arasında yaptım. 6773 gün prim ödemem var. Askerliğimi ödersem, ne zaman emekli olabilirim?

Arif SEZEN

YANIT: Askerlik sürenizin 110 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 110 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 10 Aralık 2021 de emekli olabilirsiniz.

Bulgaristan’daki çalışma süremle emekli olabilir miyim?

SORU: 8 Nisan 1953 Bulgaristan doğumlu Türk vatandaşıyım. Bulgaristan’da yaklaşık 16 yıl sigortam var. Türkiye’de ise sadece 500 günüm var. Bu durumda emekli olabilir miyim? Böyle bir imkân varsa hangi yolu izlemeliyim?

Emine Tuna

YANIT: 01.01.1989 ile 08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutulan, Türk vatandaşı olup Türkiye’de ikamet eden Bulgaristan göçmeni vatandaşlarımız, Bulgaristan’da geçen ve belgelendirdikleri çalışma sürelerini borçlanabiliyorlar. Zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye’ye geldiyseniz, Bulgaristan’daki çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Borçlandığınız süreler dikkate alınarak tespit edilecek şartları sağladığınızda emekli olabilirsiniz.

Zorunlu göçe tabi tutularak gelmediyseniz, Bulgaristan’daki çalışma sürenizi borçlanamazsınız. Bu durumda ancak Türkiye’deki sigortalılık süreniz ve hizmetleriniz dikkate alınır. Türkiye’deki sigorta başlangıç tarihinize göre aranacak emeklilik şartlarını yerine getirmeniz halinde emekli olabilirsiniz.

Emeklilerin arsası

SORU: Emekli aylığım dışında başka bir gelirim yok. Sahibi olduğum bir arsa için 2014 yılında emlak vergisi ödeyecek miyim? 

Bekir ATAMAN – Kütahya

YANIT: Emekliler brüt alanı 200 m2’yi aşmayan bir konut için emlak vergisi ödemezler. Arsanız için ödeyeceksiniz. Bir eviniz, bir de arsanız olsaydı, ev için emlak vergisi ödemeyecektiniz.

Vergiden muaf esnaf belgesi almanız gerek

SORU: Ben 1965 doğumluyum, evde çeyiz işi yapıp satıyorum.2008 de çıkan bir yasaya göre sizin yazınızda okumuştum. Evde iş yapanlar primlerini ödeyerek emekli olabiliyormuş. Bunun için nereye başvurmam gerekiyor? Neler yapmam lazım emekli olabilmek için?

Birsen ALTUNKESEN

YANIT: Bunun için vergi kaydınızı yaptırıp vergiden muaf esnaf belgesi aldıktan sonra, SGK ya isteğe bağlı sigortalı olarak tescilinizi yaptırmanız lazım. Tescilinizi yaptırdıktan sonra 2013 yılı için 20 gün üstünden prim ödeyecek ve 30 gün kazanacaksınız. Üstünden prim ödediğiniz gün sayısı 30 güne tamamlanana kadar, takip eden yıllarda prim ödeme gün sayınız her yıl 1 puan artırılacak. Örneğin 2014 de 21 gün, 2015 de 22 gün üstünden prim ödeyerek 30 gün kazanacaksınız.

İşveren hamile gerekçesiyle işten çıkartamaz

SORU: 12 yıldan beri çalıştığım özel işyerinde işveren hamile olduğum gerekçesi ile işime son verdi. İşyerinde 50 den fazla çalışan var. İşveren hamilelik nedeniyle işime son verebilir mi?

ZEYNEP

YANIT: İşveren geçerli bir sebebe dayandırmadan işinize son veremez. İş Kanunun 18 nci maddesinde hamileliğin geçerli sebep oluşturmadığı hüküm altına alınmıştır. İşveren hamile olmanız nedeniyle işinize son veremez. İşyeriniz iş güvencesi kapsamında olduğundan, işten çıkartıldığınız tarihten itibaren bir ay için iş mahkemesine işe iade davası açabilirsiniz. İşe iade davasını kazanmanız halinde(ki kazanmamanız için bir neden yok) 10 gün içinde işverene başvurduğunuzda, işveren bir ay içinde işe başlatmak zorunda. Şayet işveren işe başlatmazsa, mahkeme kararında belirlenen(en az 4 en fazla 8 aylık ücretiniz kadar) iş güvencesi tazminatı, çalışmadığınız boşta geçen süre için 4 aylık ücretinizi, ihbar ve kıdem tazminatınızı ödemek zorundadır.

Emekli aylığımın hesabında hata olabilir mi?

SORU: 2 Nisan 1958 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1977 yılı. 4467 gün SSK, 630 gün Bağ-Kur olmak üzere toplam 5097 gün üzerinden yaşlılık aylığım bağlandı, aylığım 832 TL. Aylık hesaplanmasında her hangi bir hata olmuş olabilir mi?

Mustafa Çimeli

YANIT: Emekli aylığı hesaplanırken prim ödeme dönemleri; 2000 öncesi, 2000 ile 2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üçe ayrılıyor. Her üç dönem için üç ayrı kısmi aylık hesaplanıyor. Kısmi aylıkların toplamı alt sınır aylığı ile kıyaslanıyor. Yüksek olan tutar, emekli aylığı olarak bağlanıyor.

Kısmi aylık tutarlarını, üzerinden prim ödenen kazanç tutarları ve prim ödeme dönemleri belirliyor. Bağlanan emekli aylığınız alt sınır aylığının üzerinde. İsterseniz, emekli aylığınızda hesap hatası olup olmadığını, aylığınızı bağlayan SGK müdürlüğünden yazılı olarak sorabilirsiniz.

Emekli şirket ortağı destek primi ödemek zorunda

SORU: 2005 Yılında Emekli Sandığından Teknik eleman(Mimar) olarak emekli oldum. 2007 yılında yapı denetim firmasında denetçi mimar olarak(sigortalı) 2012 yılına kadar çalıştım. 2009 Yılında bir tanıdığımın limited şirketine yüzde 10 hisse payıyla hiçbir menfaatim olmaksızın hatır babında ortak oldum. Ortaklığım halen devam etmektedir. 2012 senesinden beri sigortalı değilim. Sigortalı olmadığım dönemden bugüne kadar sigorta borcum olabilir mi? Bunu merak ediyorum, bu konuda beni aydınlatabilirseniz sevinirim.

Adem YILMAZ

YANIT: Limited şirket ortağı emeklilerin emekli aylığından yüzde 15 Oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Limited şirket ortağı olduğunuzdan beri Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeme yükümlüğünüz var. Destek priminin emekli aylığından kesilmesi gerekiyor. Muhtemelen destek primi tescilinizi yaptırmadığından Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) bugüne kadar emekli aylığınızdan prim kesintisi yapmadı. Ancak prim kesintisi yapılmaması prim ödemeyeceğiniz anlamına gelmiyor. SGK şirket ortaklığınızı tespit ettiğinde, ödenmeyen primlerin tamamını gecikme zammıyla birlikte tahsil etmek için kovuşturma başlatır. Biran önce SGK’ya yazılı olarak başvuru yaparak destek primi yükümlülüğünüzü başlatın.

Temmuz 1997’deki sigorta başlangıcım avantaj sağlar mı?

SORU: 21 Mart 1980 doğumluyum. 1997 Temmuz ayında sigortalı oldum ve 75 günlük sigortam var. 2004 yılı Mart ayında esnaf olarak Bağ-Kur’a prim yatırmaya başladım Aralık 2013 itibariyle 9 yıl 9 aydır Bağ-Kur’luyum. 1997 yılındaki sigorta girişim bana bir avantaj sağlar mı, ne yapmalıyım, bir yol göstericiye ihtiyacım var. Bana tavsiyeniz nedir, ne yapmalıyım?

Bahadır Akçağlar

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olmayı planlıyorsanız, Temmuz 1997’deki sigortalı çalışmanız, emeklilik şartlarınızda bir avantaj sağlamaz. 4/b statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz.

4/a (SSK) statüsünden emekli olmayı planlıyorsanız, hem prim günü hem de emeklilik yaşı açısından avantaj sağlar. 4/a statüsünden emeklilik için 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. 4/b statüsüne göre 3100 gün daha az prim ödeyerek, 3 yıl daha erken emekli olabilirsiniz. Ancak bunun için son 1260 günlük prim ödemenizin 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Yüksek kazanç üstünden prim ödemek önemli

SORU: Doğum tarihim 12 Mart 1966 dır. Sigorta başlangıç tarihim 1 Aralık 1997 olup 30 Kasım 2013 tarihi itibariyle 5221 gün prim ödemem var. Acaba ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca prim fazlalığı olursa emekli olduğumda maaşta bir etkisi olur mu?

Mesut/VAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 679 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 12 Mart 2023 de emekli olabilirsiniz. Fazla prim ödemenin emekli aylığını artırması için prime esas kazancın üst sınırından(bugün itibariyle 6.639.90 TL) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı örneğin, 4, 5 bin TL üstünden prim ödemeniz gerekir. Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptınız. Askerlik sürenizin 9 ayını borçlanmanız halinde, 5825 gün prim ödemek şartıyla 56 yaşınızı dolduracağınız 12 Mart 2022 de emekli olabilirsiniz.

Emniyet mensuplarının emeklilik hesabı

SORU: Emniyet mensubuyum. Ocak 2001’de mesleğe başladım. Ayrıca işe girmeden önce 8 ay askerlik görevimi de borçlandım. 10 Mart 1975 doğumluyum. Kaç yaşında (maaşlı ve ayrıca maaşsız olarak) emekli olacağımı nasıl hesaplayabilirim? Fiili hizmet tazminatı ile çalışan memurlarda emeklilik yaşı konusunda büyük bir kafa karışıklığı bulunuyor. Zira 1999 yılındaki yasa ve kademeli geçiş neticesi her kafadan bir ses çıkıyor. Hatta kendi kurumlarımızın ilgili birimleri bile net yanıt veremiyor. TSK ve emniyet mensupları olarak yıpranma süresi dahil emeklilik yaşımızı tam olarak bilemiyoruz ne yazık ki. Bu konuda benim durumumu örnek göstermek suretiyle açıklayıcı bir yazı yazar mısınız?

Ali Ürkmez

YANIT: Emniyet mensuplarına, fiili hizmet sürelerinin her tam yılı için üç ay fiili hizmet süresi zammı veriliyor. Fiili hizmet süresi zamları, sekiz yılı geçmemek üzere fiili hizmet süresine ekleniyor. Genel olarak, fiili hizmet süresine eklenen bu sürelerin yarısı, üç yılı geçmemek üzere, kadınlar için 58, erkekler için 60 olan emeklilik yaş haddinden indiriliyor. Ancak emniyet mensubu başkomiser, komiser ve komiser yardımcıları 56, polis memurları ise 55 yaş haddine tabiler. Yaş haddine tabi olanlar hakkında da yaş indirimi uygulanmıyor.

Buna göre, Ocak 2001 tarihinden itibaren 19 yıl 5 ay 18 gün çalıştığınızda (ara vermeden çalışmaya devam etmeniz halinde Temmuz 2020’de), 4 yıl 10 ay 12 gün fiili hizmet süresi zammına hak kazanacaksınız. Ve Temmuz 2020 itibariyle fiili hizmet süreniz, fiili hizmet süresi zammı ve borçlandığınız sekiz aylık askerlik süresinin toplamı 25 yıl olacak ve emekliliğiniz için gereken 25 yıllık hizmet süresini tamamlamış, maaşsız olarak emekliliğe hak kazanmış olacaksınız.

Emekli aylığı bağlanması için ise tabi olduğunuz yaş haddini, yani 55 yaşınızı doldurmanız gerekiyor. Yaptığım açıklamalar ve şahsınıza verdiğim yanıt, yaş hadleri farklı olmak üzere, TSK mensupları için de geçerlidir.

Gerçeği yansıtmayan ücret bordosu işvereni hapse sokabilir

SORU: 1 Şubat 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1986 dır. 1994 yılından bu yana aynı işyerinde çalışıyorum. 2002 de 8 senelik kıdem tazminatımı alarak işe giriş, çıkış yaptım. Şimdi tekrar kıdem tazminatımı alarak işten ayrılmak istiyorum. Patron veremem diyor. Kendi isteğimle ayrılırsam kıdem tazminatımı alabilir miyim? Birde maaşım asgari ücretten bankaya yatıyor, geri kalanını elden alıyorum. Kıdem tazminatımı asgari ücretten mi alırım? Bu konuda beni aydınlatırsanız çok memnun olacağım.

MAHİR

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için yaş dışında aranan şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim şartlarını sağladığınızdan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. 2002 yılında 8 yıllık kıdem tazminatı almanız bugün kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmanıza mani değil. Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılmak için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir.

İşveren kıdem tazminatınızı resmi defterlere işlediği ücret üstünden öder. Yani asgari ücret üstünden verir. Ancak işverene, şikayet ve dava açma hakkınızı kullanacağınızı hatırlattığınızda gerçek ücret üstünden tazminat alabilirsiniz.

Çünkü, ücretin kayıt dışında ödenmesi, başka bir ifadeyle ücret bordolarının gerçeği yansıtmaması, ücret bordosunu “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge” durumuna sokar ki, bununda işverene 18 aydan üç yıla kadar hapis cezası riski vardır. İşverenin bu riski göze alacağını sanmıyoruz.

130 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olursunuz

SORU: 10 Mayıs 1966 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Ekim 1988. Askerliğimi 1986-1988 döneminde 18 ay yaptım. 30 Nisan 2013 tarihine kadar sigortalı çalıştım. Ne zaman emekli olabilirim?

Hasan Gökden

YANIT: 1 Ekim 1988 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 130 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde, emeklilik yaşınız 50’ye iner. 50 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

SGK’ dan aylık alan ana, babaya çocuğundan da aylık bağlanmaz

SORU: Annem  vefat eden babamdan emekli sandığından dul maaşı almakta. SSK emeklisi abim  bekâr olarak 2011 yılında vefat etti. Annem  abimden de  dolayı  maaş  alabilir mi?  

N.T.

YANIT: Ana veya babaya çocuğundan ölüm aylığı bağlanabilmesi için; ölen sigortalının hak sahibi eş ve çocuklarından artan hisse bulunması, her türlü kazanç irattan elde edilen gelir toplamının asgari ücretin net tutarında az olması ve diğer çocuklarından kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, gelir ve aylık bağlanmamış olması gerekiyor.

Annenize eşinden dolayı aylık bağlanmış olduğundan, maalesef oğlundan aylık bağlatamaz.  

Prime esas kazancım emekli maaşımın artması için yeterli midir?

SORU: 28 Kasım 1970 doğumluyum. 1 Ağustos 1992’de SSK'lı olarak iş hayatına başladım. Primim ve senem doldu, yaşı bekliyorum. Beş yıl sonra emekli olacağım. Sigorta primlerim bir yıldır 2 bin TL üzerinden ödenmektedir. Bu ödeme emekli maaşımın artmasına yeterli midir? Değilse ne kadar ödemem gerekli?

Pınar S.

YANIT: Primlerinizin iki bin TL üzerinden ödenmesi, bağlanacak emekli aylığınızda artış sağlamaz. Prim ödemeye devam ettikçe ortaya çıkan emekli aylığındaki düşüşü azaltır. Emekli maaşınızın artması için primlerinizin en az 3.000-3.500 lira üzerinden ödenmesi gerekir.

Tek böbreği olan malulen emekli olabilir mi?

SORU: 14 Aralık 1973 doğumlu, 1993 SSK girişli, 3500 prim günü bulunan ve özel sektörde çalışan biriyim. Yaklaşık bir ay önce başka bir rahatsızlığımdan dolayı çektirdiğim tomografi ve ultrasonda sol böbreğimin olmadığı anlaşıldı. Bu durum malulen emekliliği gerektiren bir durum mudur?

Barış Çınar

YANIT: Malulen emeklilik için en az yüzde 60, engelli hakkıyla emeklilik için ise en az yüzde 40 oranında çalışma gücü kaybı olması gerekiyor. Mevcut tek böbrekte sağlık sorunu yoksa alınabilecek rapor oranı yüzde 40’ın altında oluyor. Bu durumda da malulen veya engelli hakkıyla emekliliğiniz söz konusu olmaz.

Bayan ve erkek sigortalılar farklı şartlarla emekli oluyor

SORU: 2 Mayıs 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ağustos 1986 olup toplam 6.000 gün prim ödemem var. Internet te 2 Mayıs 2017 de emekli olabileceğim belirtiliyor. Ancak siz 23 Kasım 2013 tarihli yazınız da benim durumundaki birine 42 yas 5075 prim günle emekli olabileceğini belirtmişsiniz bu şartlara nasıl emekli olabilirim?

Mehmet ŞAHİN 

YANIT: SGK’ nın internet sitesi doğru bilgi vermiş. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 2 Mayıs 2017’de emekli olabilirsiniz.

Sizin durumunda olup, 23 Kasım 2013 tarihli gazetede sorusunu cevapladığımız okurun başlangıcı sizinle aynı tarih sayılır. Ancak okurumuz bayan, siz erkeksiniz. Sigorta başlangıç tarihi 15 Nisan 1986 olan bayan sigortalılar verdiğimiz cevapta olduğu gibi, 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 42 yaş şartlarını birlikte sağladığı tarihte emekli olabiliyor.

Yargıya gidip emekli ikramiyemi alabilir miyim?

SORU: 10.04.1985-01.08.1986 tarihleri arasında Mamak Belediyesinde işçi olarak çalıştım. Kurum içinde sınav yapılarak memuriyete geçirildim. 1990 yılında Emekli Sandığından istifa ederek işten ayrıldım. İstifa eden memur, dava açıp ikramiyesini alabiliyor diye bir yazı okudum. O zamandan kalan ikramiyeyi alabilir miyim yoksa geçen süre zarfında bu hakkımı kaybetmiş mi oldum?

Canan Delice

YANIT: Memuriyette geçen çalışma süresine ilişkin emekli ikramiyesini alabilmek için öncelikle emekli olmak gerekiyor. İkinci şart olarak memur olarak emekli olmak, diğer sigortalılık statülerinden emekli olanlar için ise memuriyet süresinin en az 15 yıl olması gerekiyor.

Memuriyet süresi 15 yıldan az olanlar, Anayasa Mahkemesinin iptal kararına istinaden bir dönem yargı kararıyla ikramiyelerini aldılar. Ancak onlar da hüsran yaşadılar. Zira ödenmesine karar verilen ikramiye tutarı bazılarında 15-20 TL, bazılarında 100-150 TL civarında oldu. Ayrıca sizin durumunuzda olanların, bugün için dava açarak ikramiye almaları mümkün değil.

Yeni aldığım ev kirada ama ben de kiracıyım

SORU: Yeni ev aldım ve kiraya verdim.

Bu ev için banka kredisi ödüyorum. Ben de kirada oturuyorum. Bu durumda, kira gelirim nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi verecek miyim?

 Hediye KORU - Adana

YANIT: 1. Beyanname vereceksiniz.

2. “Gerçek gider” yöntemini seçeceksiniz.

3. Ödediğiniz kirayı, evi satın alma bedelinin yüzde 5’ini, ayrıca yüzde 2 amortismanını, banka kredi faizini ve ödediğiniz kirayı düşeceksiniz. Sonuçta gelir vergisi ödemeyeceksiniz.

İsteğe bağlı prim ödemesi Bağ-Kura sayıldığı için SSK dosyanızda göremiyorsunuz

SORU: Annem 3 Ocak 1962 doğumlu. 2473 gün prim ödemesi var. 6 aydır dışardan kendisinin sigortasını ödüyoruz. 4 yıllık doğum borçlanması da var. Sorum şu: kalan primi nedir? İnternette hizmet dökümünde en son 2000 yılını gösteriyor. 6 aydır yatırdığımız görünmüyor.

Özgür KILIÇ

YANIT: Muhtemelen isteğe bağlı prim ödüyorsunuz. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayıldığından SSK dökümü içinde görünmez. 4/b sigortalısı olarak baktığınızda internette 6 aylık prim ödemenizi de görebilirsiniz.

Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Annenizin sigorta başlangıç tarihini bildirmemişsiniz. Annenizin sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih ise, primini 3600 güne sonraki bir tarih ise 7000 güne tamamlaması gerekir.(isteğe bağlı olarak 41 aydan fazla prim ödememek şartıyla) Annenizin sigorta başlangıç tarihini bildirmeniz halinde emekli olacağı tarihi hesaplarız.

Dava açsanız da çırak sigortanızı başlangıç saydıramazsınız

SORU: 3 Nisan 1969 doğumluyum. 1 Ocak 1987 işe girişim. Ancak bu çıraklık sigortasıymış. Tek bir gün prim yatmamış. Biz prim yatmadığını bilmiyorduk. Bu haksızlık değil mi? Hizmet tespit davası açabilir miyim?

Ayrıca 18 ay olan askerliğimi yatırım. Emeklilik tarihim 3 Nisan 2022 görünüyor. Borçlanma emekliğimi ne kadar geri çeker?

Melisa GÜNAYDIN

YANIT: Çıraklık sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası ve sicil kartı emekli olana kadar kullanılır. Hizmet tespit davası da açsanız bir netice elde edemezsiniz. Bu yasal bir durum. Ancak kanun değiştirilerek netice elde edebilirsiniz.

Askerlik borçlanmasının sağladığı avantajı hesaplayabilmemiz için doğum ve sigorta başlangıç tarihlerinizi gün, ay, yıl olarak bildirmeniz gerekiyor. .

Hem maaş hem de yetim aylığı alabilir miyim?

SORU: Bir şirkette, SSK’lı olarak çalışıyorum. Babam iki ay önce vefat etti. Halen bekârım. Hem şirketten maaş hem de yetim aylığı alabilir miyim?

Aynur YILDIZ - İstanbul

YANIT: Bekar olduğunuz sürece, hem maaşınızı hem de babanızdan yetim aylığınızı alabilirsiniz.

SSK statüsünden daha erken emekli olursunuz

SORU: 15.08.1962 doğumluyum. SSK başlangıcım 1986. Bu tarihten 2001 Ocak ayına kadar 650 gün sigorta primim var. 30.11.2001’den 30.11.2011’e kadar Bağ-Kur primi yatırdım.

30.11.2011’den itibaren 4/a’lı olarak primim yatmakta. Ne zaman emekli olabilirim ve hangi statüden emekli olmamı tavsiye edersiniz? Ayrıca benim sigorta numarama 200 gün başkasının sigortası yatmış. Bu kişi şu anda hayatta değil. Yatırılan bu sigorta benim prim günüme sayılır mı?

Suheyp Tangal

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız. Sigorta başlangıcınız 23.11.1986’dan önce ise 5300, sonra ise 5375 prim günüyle emekli olursunuz. Ancak Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor. Sizin hizmetleriniz arasında gözüken başkasına ait hizmet süresi, sizin prim gününüze sayılmaz.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için ise en az 5400 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Bu durumda 4/a statüsünden daha erken emekli olursunuz.

İşe başlatmama tazminatı

SORU: 1 Nisan 2013'de yasal haklarım ödenerek işten çıkartıldım. 17 aydır çalışmış olduğum iş yerime 8 Nisan 2013'de işe iade davası açtım. 10 Eylül 2013'de mahkeme işe iade kararı verdi. İşveren aynı tarihte kararı temyiz etti. İşsizliğimin 9. ayındayım. Eğer üst mahkeme de işe iade kararı verirse ve işveren işe başlatma yerine tazminat ödemeye karar verirse, ne kadar tazminat alabilirim? Geçen süre için faiz işler mi?

İkinci sorum ise şöyle; 6429 prim günüm var. Yeni gireceğim işte ödenecek ücret ne olmalı ki, emekli olduğumda üst sınırdan maaş alabileyim? Yani yeni işimde alabileceğim yüksek ücret, bordroya aynen yansırsa benim emekli maaşımı düşürür mü?

Hakan Kuntay

YANIT: İşe iade kararının onaylanması sonrası başvurunuz üzerine işe başlatılmamanız halinde, işveren en az dört aylık, en fazla sekiz aylık ücretiniz tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Geçen süre için faiz işlemez. İşe başlatılmamanız halinde ödenecek tazminat tutarının mahkeme tarafından belirlenmiş olması lazım. Ayrıca kararın kesinleşmesine kadar çalışmadığınız süre için dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklarınız ödenir.

Bağlanacak emekli aylığınızın düşmemesi için primlerinizin en az 3.000 TL üzerinden ödenmesi gerekir.

Hem maaş hem de yetim aylığı alabilir miyim?

SORU: Bir şirkette, SSK’lı olarak çalışıyorum. Babam iki ay önce vefat etti. Halen bekârım. Hem şirketten maaş hem de yetim aylığı alabilir miyim?

Aynur YILDIZ - İstanbul

YANIT: Bekar olduğunuz sürece, hem maaşınızı hem de babanızdan yetim aylığınızı alabilirsiniz.

Emekli Sandığında hizmet süresi başlangıçtan önemli

SORU: 1 Ağustos 1985-30 Eylül 1985 tarihleri arasında SSK’lı olarak çalıştım. Primlerim yatırılmış ve sigorta numaram var. Hizmet birleştirme yoluyla primlerimi saydırdım. Kasım 1991 den bu yana da (1991-1992 askerlik, 1992’den bu yana da Milli Eğitim Bakanlığı personeli olarak) Emekli Sandığı’na bağlı olarak görev yapmaktayım. 1985-1991 yılları arasındaki süreyi borçlanıp borçlanmayacağımı sözlü olarak soruşturdum. Bana bu aradaki boşluğu borçlanamayacağım söylendi. Bu yüzden yazılı başvuru yapmak istemedim. Size sormak istediğim şu:

1)1985-1991 yılları arasındaki bu boşluğu borçlanma olanağım var mıdır?

2)Emekliliğin başlangıç tarihi 1985’e çekilebilir mi?

3)Emekliliği hak etmek için kaç prim günü doldurmak gerekir?

4)Şu an emeklilik için 54 yaşı beklemem gerekiyor. 1991 baz alınırsa, emeklilik için üç yılım kaldı. 1985’e tarih çekilirse, emeklilik hak ediş yaşım kaç olabilir?

İskender YILDIZ

YANIT: 1) Verilen bilgi doğru. Geçmişte kalan prim ödenmeyen günler borçlanılarak kazanılamıyor. 1985-1991 arasını borçlanamazsınız.

2) Sigorta başlangıç tarihiniz 1 Ağustos 1985’dir. Ancak Emekli Sandığında sigortalılık süresi değil, fiili hizmet süresi önemlidir. Başlangıcınızın 1985’e gitmesinin Emekli Sandığında sağladığı bir avantaj bulunmuyor.

3) Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. 25 yıllık fiili hizmet sürenizi dolduracağınız 15 Eylül 2016 da 53 yaşınızı dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

4) 15 Kasım 1991 de göreve başlamış ve ara vermeden çalışmışsanız emekli olacağınız yaş 53 dür. Başlangıcınız 1985 olsa da, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olacaksınız. 1985 deki 2 aylık prim ödemeniz 25 yıllık fiili hizmet sürenizi iki ay erken doldurmanızı sağlıyor. Emekli olacağınız yaş haddini değiştirmiyor.

Tüketici kredisine erken ödeme cezası var mı?

SORU: 2013 Ocak ayında 12 bin TL tutarında 60 ay vadeli kredi kullandım. Bu ay borcumun tamamını kapatmak istedim, benden 1.100 TL “erken ödeme cezası” aldılar. Bu mümkün mü?

Murat KARACA - Mersin

YANIT: Erken ödeme cezası sadece konutlar içindir. Fazladan ödediğiniz bedel için Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuracaksınız. Ceza 1.191,52 TL’nin üzerinde olsaydı, Tüketici Mahkemesi’ne başvuracaktınız.

İki doğumunuzu borçlanıp ayrıca 1440 gün daha prim ödemelisiniz

SORU: 1940 doğumluyum. 1970,1971,1980 doğumlu 3 çocuk annesiyim 1965, 1968 yılları arasında sigortalı olarak çalıştım toplam 720 günüm var. Nasıl emekli olabilirim.

E.ÖNER

YANIT: 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, bu tarihte

yürürlüğe konan ve emekli olmayı çok zorlaştırdığından toplumun “mezarda emeklilik” olarak adlandırdığı yasaya tabi olmadan, eski yasa şartlarına tabi olarak emekli olacaksınız.

Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz.  

1971 ve 1980 deki iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Borçlanmadan sonra 1440 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Prim ödemem sona erdiğinde gelir testi yaptırmalı mıyım?

SORU: 1973 doğumluyum. İşe ilk girişim 1990 yılı. Prim gün sayım 4955. Yanılmıyorsam 5525 prim gün sayısı ve 52 yaş şartına tabiyim. Doğru mudur? Yaklaşık iki sene sonra prim gün sayımı doldurduktan sonra gelir testi yaptırmalı mıyım? Yaptırmazsam 52 yaşında emekli maaşı için başvuru yaptığımda bununla ilgili tutarların ödenmesi talep edilebilir mi veya emekli maaşımdan kesilir mi?

Kaan

YANIT: 5525 prim günüyle, 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. Prim gününüz dolduktan sonra çalışmaya son verirseniz, evli değilseniz ya da eşiniz sigortalı değilse, genel sağlık sigortası için gelir testi yaptırmanız gerekiyor. Yaptırmazsanız, iki asgari ücret tutarı üzerinden genel sağlık sigortası primi tahakkuk ettirilir. Bu borcu ödemeden de emekli aylığınız bağlanmaz.

Tapuda konut ama fiilen işyeri

SORU: Tapuda konut olarak gözüken 140 m2’lik taşınmazı, 18 Şubat 2012’de şirketimize aldık. Fiilen işyeri olarak kullandığımız bu gayrimenkul satıldığında yüzde kaç KDV ödenir?

Gönül YILDIRIM - İzmir

YANIT: Fiili kullanım esas alınır ve yüzde 18 KDV ödenir (GİB Kocaeli VD Bşk.nın 21 Ağustos 2013 tarih ve 93767041-130-160 sayılı özelge ile yaptığı açıklama da bu yöndedir). Ancak satışın iki yıl dolduktan yani 18 Şubat 2014 tarihinden sonra yapılması durumunda, satış işlemi KDV Kanunu Md.17/4-r uyarınca, KDV’den  istisna olacak.

Memurluktan çıkartılsanız da emekli aylığı bağlanır

SORU: Ben 30 yıldır çalışan Devlet memuruyum. hakkımda bir mahkeme 3 yıl 6 ay ceza vermiş. Henüz esas karar ulaşmadı ama ben Yargıtay’a temyize baş vuracağım berat edeceğime inanıyorum. Bu arada aksilik olursa Yargıtay’da cezayı onaylarsa ben emekli ikramiyemi ve emekli maaşımı alabilir miyim yoksa Yargıtay sonucunu beklemeden emekli mi olayım? Bilgilendirirseniz memnun olurum.

Rahmi OĞUZ

YANIT: Yargıtay’ın mahkeme kararını onaması sonucu memuriyetinize son verilmesi halinde, emekli aylığı bağlanmasında bir sıkıntı yok. Her hal ve şartta emekli aylığınız bağlanır. Emekli ikramiyesi alıp, alamayacağınız da, hizmet birleştirerek emekli olup olmadığınıza bağlı. Yani SSK ve Bağ-Kur hizmetlerinizi memurlukta geçen hizmetinizle birleştirerek emekli olacaksanız, memurluktan çıkartıldığınızda emekli ikramiyesi alamazsınız. Ancak tüm hizmetiniz memurlukta geçmişse Yargıtay kararı sonunda memurluktan çıkartılsanız da, emekli ikramiyenizi alabilirisiniz.

Rızanız olmadan emekli maaşınıza sınırlama koyulamaz

SORU: Bağ-Kur emeklisiyim. Emekli maaşımı aldığım bankadan ihtiyaç kredisi aldım. E-Devletten, maaşımı başka bankadan alamayacağımı (kredi borcum bitene kadar) öğrendim. Mahkeme kararı olmadan banka veya SGK böyle bir tahdidi hangi Kanunun hangi maddesine göre koyabilir? SGK nasıl kabul eder? Köşenizde açıklarsanız biz emeklileri mutlu edersiniz.

Ahmet Durmuş

YANIT: Kredi sözleşmesini imzalarken, taahhütte bulunmuş veya bankadan aldığınız kredinin teminatı olarak emekli maaşınızı göstermiş olabilir misiniz? Böyle bir durum söz konusu değilse banka, sizin rızanız olmadan emekli aylığınıza tahdit (sınırlama) koyamaz. Emekli maaşınıza neye bağlı olarak sınırlama koyulduğunu, ancak bankanızdan öğrenebilirsiniz.

Prim ödedikçe emekli aylığının düşme nedeni 2008 yılındaki reform

SORU: Sizin yazılarınızda okumuştum, emeklilik yaşı ve prim günü dolduktan sonra devam eden sigortalılık tam tersine işliyormuş, prim ödemeye devam ettikçe emekli aylığında düşüş söz konusu oluyormuş. Akla mantığa sığacak bir durum mu, prim ödemeye devam ettikçe yükselmesi gereken emekli maaşı tam tersi düşüyor. Bu durumu SGK’dan da sordum, doğruladılar. Peki, ben emekli olacağım yaşı beklerken kaçak olarak sigortasız mı çalışmam gerekir, yoksa sigortamı düşürüp emekliliğimi çalışmadan beklemem mi lazım? Çalışmadan nasıl geçinebilirim ki? Bu durumu yazmanız, belki mağdur olan insanları görüp, düzeltmelerine sebep olur.

Sefa Tümkaya

YANIT: Eski sigortalılar açısından, Ekim 2008’den itibaren prim ödemeye devam edildikçe bağlanacak emekli aylığının düştüğü doğru. Bunu, önceleri yalanlayan SGK’da şimdi söylüyor. Emekli aylığı hesaplamasında, aylık ortalama kazanç ve aylık bağlama oranı olmak üzere iki temel parametre esas alınıyor. Aylık bağlama oranı, sosyal güvenlik reformu adı altında önce 1999 yılında, sonra Ekim 2008’de düşürüldü. Ekim 2008’de ayrıca, emekli aylığı hesaplamasında esas alınan prime esas kazançların güncelleme katsayısı da düşürüldü.

Emekli aylığı hesaplanırken prim ödeme dönemleri, 2000 öncesi, 2000 ile 2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üçe ayrılıyor. Her üç dönem için üç ayrı kısmi aylık hesaplanıyor ve emekli aylığı, bu üç kısmi aylığın toplamından oluşuyor. Aylık bağlama oranları, bu üç dönem için de farklı. En düşük olanı 2008 sonrası dönemin aylık bağlama oranı.

1999 ve öncesi için, gösterge tablosundan emekli olacak SSK’lının ilk 5000 prim günü için aylık bağlama oranı yüzde 60 ve 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 artırılırken, 2000 ile 2008 yılları arası döneme ilişkin kısmi aylığın hesabında aylık bağlama oranı ilk 3600 gün için yüzde 35, sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2 artırılıyor. 2008 sonrası döneme ilişkin kısmi aylığın hesaplanmasında ise aylık bağlama oranı her 360 gün için yüzde 2 olarak uygulanıyor.

Örneğin, 5040 prim günü olan sigortalının aylık bağlama oranları, 2000 öncesi kısmi aylık için yüzde 60, 2000 ile 2008 dönemi için yüzde 43, 2008 sonrası dönem için yüzde 28 oluyor. Bu nedenle de 2008 sonrasında düşük kazanç üzerinden prim ödemeye devam edildikçe, diğer dönemlere göre daha düşük aylık bağlama oranına göre hesaplanacak 2008 sonrası kısmi aylığın, toplam emekli aylığı içindeki payı arttığından, emekli aylığı da düşüyor.

Sonuç itibariyle sistem, bir yandan düşük kazanç üzerinden prim ödeyenlerin mağduriyetine neden olurken, diğer yandan kayıt dışı çalışmaya özendiriyor.

Engelli hakkıyla 19 yılı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 3 Eylül 1975 doğumluyum. SSK girişim Eylül 1999 da olup bugüne kadar 3780 gün prim ödemem var. Yüzde 44 oranında maluliyetim var. Vergi indirimi aldım. Askerlik borçlanmamı da yatırdım. Ne zaman emeli olabilir im?

Teyfik DEMİR 

YANIT: 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi 3 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3 ncü derece engelliler emekli olmak için; 19 yıl sigortalılık süresi, 4240 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. 460 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4240 güne tamamlamanız şartıyla, 19 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız Eylül 2016 da emekli olabilirsiniz.

Üniversite öğrencisi 25 yaşını doldurana kadar yetim aylığı alabilir

Soru: Devletten yetim aylığı almakta ve bir üniversitede 4 yıllık fakültede 21 yaşında öğrenciyim. 4 yıllık bir fakülte bitirdikten sonra ikinci 4 yıllık fakülte okunursa, yasaya göre maaşın kesileceği söyleniyor. Sorum ise, bulunmuş olduğum 4 yıllık fakülteden mezun olmadan yurt dışında 4 yıllık bir fakülteye eşdeğer bölümde tekrar öğrenci olursam maaş kesilir mi?

Adnan TURP

Cevap: Üniversitede okuduğunuz sürece 25 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar yetim aylığı alabilirsiniz. Üniversitede okusanız da 25 yaşınızı dolduracağınız tarihte aylığınız kesilir. 25 yaşınızı doldurmadan üniversiteyi bitirmeniz halinde yine aylığınız kesilir. 25 yaşını doldurduktan sonra ikinci üniversiteye devam etseniz de aylık alamazsınız.

Emekli şirket ortağı destek primi ödemek zorunda

Soru: 2005 Yılında Emekli Sandığından Teknik eleman(Mimar) olarak emekli oldum. 2007 yılında yapı denetim firmasında denetçi mimar olarak(sigortalı) 2012 yılına kadar çalıştım. 2009 Yılında bir tanıdığımın limited şirketine yüzde 10 hisse payıyla hiçbir menfaatim olmaksızın hatır babında ortak oldum. Ortaklığım halen devam etmektedir. 2012 senesinden beri sigortalı değilim. Sigortalı olmadığım dönemden bugüne kadar sigorta borcum olabilir mi? Bunu merak ediyorum, bu konuda beni aydınlatabilirseniz sevinirim.

Adem YILMAZ

Cevap: Limited şirket ortağı emeklilerin emekli aylığından yüzde 15 Oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Limited şirket ortağı olduğunuzdan beri Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeme yükümlüğünüz var. Destek priminin emekli aylığından kesilmesi gerekiyor. Muhtemelen destek primi tescilinizi yaptırmadığından Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) bugüne kadar emekli aylığınızdan prim kesintisi yapmadı. Ancak prim kesintisi yapılmaması prim ödemeyeceğiniz anlamına gelmiyor. SGK şirket ortaklığınızı tespit ettiğinde, ödenmeyen primlerin tamamını gecikme zammıyla birlikte tahsil etmek için kovuşturma başlatır. Biran önce SGK’ya yazılı olarak başvuru yaparak destek primi yükümlülüğünüzü başlatın.

Erkek çocuk çalışmaya başlarsa yetim aylığı kesilir mi?

2000 yılında vefat eden babamdan, üniversite öğrencisi olduğum için ölüm aylığı alıyorum. 2008 reform yasasından önce ölüm aylığı alanlar, 25 yaşına kadar öğrenci oldukları taktirde sigortalı işe girseler dahi ölüm aylıkları kesilmez diye bir yasa var mı? Ben şu anda sigortalı bir işe girsem maaşım gerçekten kesilmez mi?

Cem Sevak

Babanızın hangi kapsamda sigortalı olduğunu belirtmemişsiniz. 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat eden, dolayısıyla yetim aylığı 506 sayılı SSK kapsamında bağlanan erkek çocukları, öğrenim durumlarına ilişkin yaş sınırları içinde kalmak koşuluyla, bir işte çalışsalar da yetim aylığı almaya devam ederler.

Emekli Sandığına tabi çalışma hali hariç olmak üzere, Emekli Sandığından bağlanan yetim aylığı için de aynı durum söz konusu. Ancak Bağ-Kur kapsamında bağlanan yetim aylığında durum farklı. Yetim aylığının kesilmemesi için 4 Ekim 2000 tarihinden önce bağlanmış olması gerekiyor. Bu tarihten sonra bağlanan yetim aylığı, çalışmaya başlama halinde kesiliyor.

İsteğe bağlı olarak 41 aydan fazla prim ödememelisiniz

Soru: 4 /b den emekli olmak istemiyorum. 29 Ağustos 1968 doğumlum SSK başlangıç tarihim 15 Ocak 1986 dır. 4/A dan toplam 3147 gün - 4/B den 24 ay prim ödemem var. Halen 4/B isteğe bağlı sigortalıyım. Fakat 4/B den emekli olmak istemiyorum. Bu nedenle daha ne kadar 4/B ye ödeme yapmam gerekiyor? Kalan günlerim için işe girip SSK’lı olmak istiyorum. İsteğe bağlıdan çıkmak için başvuruda bulunmalı mıyım? Yoksa 2 ay ödemezsem otomatikman çıkarılıyor muyum? İsteğe bağlıdan çıktıktan sonra iş bulana kadar eşim üzerinden sağlıktan yararlanmak için sigorta kurumuna mı başvurmalıyım? Kanser tedavisi gören bir hasta olarak sağlık yardımı almam benim için çok önemli.  

Füsun KAÇMAZ

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bu nedenle son yedi yıl içinde isteğe bağlıya 42 ay prim ödeyenler Bağ-Kur şartlarıyla emekli olmak zorunda kalır. Bu nedenle isteğe bağlıya 41 aydan fazla prim ödememelisiniz. 41 ayı doldurduğunuzda SGK ya başvuru yaparak isteğe bağlı dosyanızı kapatmanız gerekir. İki ay sonra kendiliğinden kapanmaz.

Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı 17 ay(510 gün) daha prim ödeyerek toplam priminizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Bulgaristan’daki çalışma süremi birleştirebilir miyim?

SORU: 22 Mayıs 1963 Bulgaristan doğumlu Türk vatandaşıyım. 16 Mayıs 2012’den beri isteğe bağlı sigortalıyım. Bulgaristan'da 20 yıl sigortalı olarak çalıştım. Hizmetlerim birleşebilir mi? Ne zaman emekli olabilirim? 

Hanife Şentürk

YANIT: Bulgaristan’daki çalışma sürenizi Türkiye’deki hizmetlerinizle birleştiremezsiniz. Ancak 01.01.1989 ile 08.05.2008 tarihleri arasında zorunlu göçe tabi tutulan, Türk vatandaşı olup Türkiye’de ikamet eden Bulgaristan göçmeni vatandaşlarımız, Bulgaristan’da geçen ve belgelendirdikleri çalışma sürelerini borçlanabiliyorlar.

Zorunlu göçe tabi tutularak Türkiye’ye geldiyseniz, Bulgaristan’daki çalışma sürenizin 12 yıl 9 aylık kısmını borçlanabilir, prim gününüzü 15 tam yıla (5400 güne) tamamlayıp, 56 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. Zorunlu göç kapsamı dışında iseniz, borçlanma yapamazsınız. Bu durumda 5400 prim gününü tamamladığınızda emekli olabilirsiniz.

Ev hizmetlerinde çalışan emekli kadının sigortalılığı

SORU: Günü birlik ev işlerinde çalıştırılan kadınlar ile ilgili sigorta işlemleri konusunda büyük bir çoğunluğun sağlıklı bilgisi yok. Haftanın belli günlerinde yardımcı bir kadın çalıştırıyorum. Esasında kendisi SSK’dan emekli. Ne onun ne de kendimin zarar görmesini istemiyorum. Kanunlar ne diyorsa onu uygulamak istiyorum. Ne yapmam gerekir? Köşenizde buna bir açıklık getirseniz sevinirim.

Cengiz Yalçın

YANIT: Ev hizmetlerinde çalışan kadınların sigortalı sayılmasında, kadının emekli olup olmamasının önemi bulunmuyor. Emekli olmayanlar tüm sigorta kollarına tabi tutulurken, emekli olanlar için sosyal güvenlik destek primi ödenmesi gerekiyor. Bu bağlamda, yine SGK’da işyeri açılışı yapılması, çalışan için işe giriş bildirgesi verilmesi, her ay aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi ve ay içinde çalıştığı gün sayısı ve kazanç tutarına göre hesaplanacak sosyal güvenlik destek primlerinin ödenmesi gerekiyor.

İkinci eşim ‘Hayır’ derse oğluma kefil olamaz mıyım?

SORU: İlk evliliğimden olan oğlum otomobil almak için banka kredisi kullanacak ben de kefil olacağım. Bunun için ikinci eşimin yazılı rızası gerekiyormuş. Doğru mu? Rıza göstermezse, bu kadını da boşayım mı?

M. Y

YANIT: Oğlunuza kefil olabilmeniz için mevcut eşinizin rıza göstermesi gerekiyor. Boşanma olayına gelince, o uzmanlık konumuzun dışında.

Emeklilik yaşının düşürülmesine ilişkin çalışma yok

SORU: Benim gibi yaşı daha genç olup, emeklilikteki yaşını merak eden arkadaşlar adına soruyorum. 17 Mart 1980 doğumluyum. 12 ay yedek subay Askerliğimi yaptıktan sonra 15 Nisan 2004 tarihin de ilk sigorta başlangıcım olarak 3340 iş günü ödemem var. Yeni yasa, veya şimdiki geçerli yasaya  göre, ne zaman emekli olabilirim. Kaç prim gün sayısını doldurman gerekir.

Turgay GÜVEN

YANIT: Emekli olma şartlarını değiştiren yeni bir yasa çıkmadı. Gündemde de bu şekilde bir yasa yok. Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3660 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2040 da emekli olabilirsiniz.

Devralınan şirketin yatırım indirimi

SORU: Bir limited şirketi, TTK ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun devralma suretiyle birleşme hükümlerine göre devralacağız. Bu şirketin indiremediği yatırım indirimleri var. Onları da indirebilir miyiz?

Cafer Uyanık - İSTANBUL

YANIT: Devraldığınız limited şirketin, kazanç yetersizliği nedeniyle indirim konusu yapamadığı “yatırım indirimi istisnası” tutarının, Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 69. maddesi çerçevesinde, şirketinizin kurum kazancından indirilmesi mümkündür.

16 haftalık doğum geçici iş göremezlik ödeneği alabilirsiniz

Soru: Eczacıyım. Kendi eczanemi işletmekteyim. 1994 ten bu yana Bağ-Kurluyum. Temmuz 2013 te doğum yaptım. Doğum ücreti alabilir miyim? Nereye, hangi evraklarla başvuru yapmam gerekiyor? Bilgilendirirseniz sevinirim,

Bilge KAÇAR

Cevap: Doğumdan önce 8, hafta doğumdan sonraki 8 haftalık süreler için doğum geçici iş göremezlik ödeneği alabilirsiniz. Başvuruyu; doğum öncesi ve sonrası raporlarınızla birlikte 4/b(Bağ-Kur) dosyanızın bulunduğu sosyal güvenlik merkez müdürlüğüne yapmanız gerekiyor.

Emekli aylığı, Kurum alacağı ve nafaka borcu için haczedilebilir

1.320 TL emekli maaşım var. Bunun 1.000 TL’si nafakaya kesiliyor. 320 TL’si de emekli olduktan son iş yaptığım için SGK tarafından kesiliyor. Benim elime hiç para geçmiyor. Bu durumda ne yapmalıyım?

Lütfi Doğanalp

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 93. maddesine göre, emekli aylıkları, Kurum alacakları ve nafaka borçları için haczedilebiliyor. Her iki kesinti de yasal olduğundan, maalesef yapabileceğiniz bir şey yok. Ancak ekonomik koşullara göre nafakanın kaldırılması veya azaltılması için dava açabilirsiniz.

2014’te borsaya vergi geliyor mu?

SORU: Borsayla yatıp, borsayla kalkan birisiyim. Neredeyse bütün dünyam borsa.. Bir arkadaşımdan duydum, 2014’de borsaya vergi mi geliyor?

Mete CEYLAN - Bursa

YANIT: Rahat olun. 2014 ‘de borsadan 5 milyon TL hatta 50 milyon TL dahi kazansanız, bir kuruş vergisi yok.

Anneniz toplu ödeme yaparak emekli olamaz

Soru: Annem 24 Mart 1961 doğumlu. 1989 yılından 60 gün sigorta primi var. Şuan çalışmıyor. Annem hangi şartlarda emekli olabilir? Toplu ödeme yapabilir miyiz?  

Sedat KASAP

Cevap: Toplu prim ödeyerek geriye yönelik gün kazanılarak emekli olunamıyor. Anneniz toplu para ödeyerek gün kazanamaz. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 3540 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Annenizin 1989 daki sigorta başlangıç tarihinden sonra, aralarında iki yıl süre olan iki doğumu varsa, iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir.

Emekli aylığı, Kurum alacağı ve nafaka borcu için haczedilebilir

1.320 TL emekli maaşım var. Bunun 1.000 TL’si nafakaya kesiliyor. 320 TL’si de emekli olduktan son iş yaptığım için SGK tarafından kesiliyor. Benim elime hiç para geçmiyor. Bu durumda ne yapmalıyım?

Lütfi Doğanalp

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 93. maddesine göre, emekli aylıkları, Kurum alacakları ve nafaka borçları için haczedilebiliyor. Her iki kesinti de yasal olduğundan, maalesef yapabileceğiniz bir şey yok. Ancak ekonomik koşullara göre nafakanın kaldırılması veya azaltılması için dava açabilirsiniz.

İşyeri kirasında gider pusulası devam ediyor mu?

SORU: İşyeri kira ödememizi, bankaya yatırıp dekont alıyor ve gider yazıyoruz. Maliye ayrıca “gider pusulası da düzenle” diyordu. Bu uygulama devam ediyor mu?

Yalçın DEMİR - Konya

YANIT: Bu konuda özelge var. Vergi dairesi başkanlıkların özelgeleri, “kişiye özel” değil. Bağlayıcı yönü var. Maliye yeni bir özelge, sirküler veya tebliğ ile “banka dekontu yeterlidir” demediği sürece, gider pusulası düzenlenecek. Aksi halde VUK Md.353/1’e göre, “özel usulsüzlük” cezası kesilir.

Anneniz toplu ödeme yaparak emekli olamaz

SORU: Annem 24 Mart 1961 doğumlu. 1989 yılından 60 gün sigorta primi var. Şuan çalışmıyor. Annem hangi şartlarda emekli olabilir? Toplu ödeme yapabilir miyiz?  

Sedat KASAP

YANIT: Toplu prim ödeyerek geriye yönelik gün kazanılarak emekli olunamıyor. Anneniz toplu para ödeyerek gün kazanamaz. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 3540 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Annenizin 1989 daki sigorta başlangıç tarihinden sonra, aralarında iki yıl süre olan iki doğumu varsa, iki doğumunu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir.

Rapor oranının en az yüzde 40 olması gerekiyor

SORU: 1965 doğumlu, 1983 Bağ-Kur girişliyim. 5416 günüm sonrası 180 gün SSK prim günüm var. Şeker hastası, yüzde 30 engelli raporum var. Ne zaman, nasıl emekli olurum?

M. Kazdal

YANIT: Engelli hakkıyla emeklilik için en az yüzde 40 oranında engelli raporu gerekiyor. Bu nedenle engelli hakkıyla emekli olamazsınız. Bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

Diğer bir seçenek olarak, 180 gün olan 4/b sonrası 4/a (SSK) kapsamındaki prim gün sayınızı 1260 güne tamamlarsanız, 1260 günü tamamladığınız tarihte, 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz.

Ocak 2014 ‘te konut kira artışı yüzde kaç?

SORU: Ocak ayında, oturduğum evin kira sözleşmesini yenileyeceğim. Kirayı yüzde kaç artırmam gerekir?

Elif DİNÇER – Adana

YANIT: Ocak 2014 ‘de konut kira artışı, yüzde 4.10’u aşmayacak şekilde yapılacak.

SGK’ ya işe girişin bildirilmesi değil çalışma süresinin bildirilmesi önemli

SORU: 23 Kasım 1966 doğumluyum. ilk sigortalı işe başlama tarihim  1 Eylül 1985 tir. Ancak SSK kayıtlarında bu tarih 1988 yılı olarak görünmektedir. Tescil tarihimin ilk işe başlangıç ve sigorta kartımda yazılı olan 1985 olarak düzeltilmesini talep ettiğimde yetkililer arşiv kayıtlarında dönem bildirgelerinin bulunamadığını ve bu nedenle 1988 tarihinin geçerli olduğunu söylediler. Bu sorunu nasıl çözebilirim ve ayrıca toplam 7400 gün prim ödedim, ne zaman emekli olabilirim.  Saygılarımla

Yekta KARAOĞLANOĞLU

YANIT: Sigorta başlangıç tarihi: kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür. Staj ve çırak sigortalarında verilen sigorta sicil numarası ve sicil kartı emekli olana kadar kullanılmaktadır. Ama bu dönemeler de, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor. Ayrıca, işveren kişinin işe giriş bildirgesini kuruma vermesine rağmen, çalışma süresi bildirmezse, işe giriş bildirgesindeki tarih başlangıç sayılmıyor. Daha sonra kişi adına ilk defa çalışma bildirilen gün, sigorta başlangıç tarihi sayılıyor.

Her apartmanda bir de hemşire mi çalışacak?

SORU: Yılbaşından itibaren, kapıcı çalıştırılan her apartmanda bir de hemşire mi çalıştırılacak?

Göksel ÜNVER - Antalya

YANIT: Kapıcı çalıştıran her apartmanda; ayrıca işyeri hemşiresi, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırılması ya da bu hizmeti veren birimlerle anlaşma yapılması gerekiyor.

Ancak bu uygulama, 1 Temmuz 2016 tarihinden itibaren başlayacak.

Nikahsız yaşayanın dul aylığı kesilir mi?

SORU: Eşimden dul aylığı alıyorum. Ölenle ölünmüyor, genç ve yakışıklı bir sevgilim var. Onunla nikâhsız olarak aynı evde mutlu mutlu yaşıyoruz. Bu durum öğrenilirse, dul aylığım kesilir mi?

(Rumuz: Nikahsız dul)

YANIT: Resmi nikâh kıydırmadığınız sürece, dul aylığı alabilirsiniz. Hukuki anlamda bir engel yok.

Her yıla bir aylık brüt ücretiniz kadar kıdem tazminatı hakkınız var

SORU: 1 Ağustos 2002 işe girdim. 1986 doğumluyum. 2004 te sigorta girişimi yaptılar. 2006 da askere gittim 2007 de gelip tekrar aynı işime başladım. 2008 de giriş çıkış yaptılar. 6.000 TL tazminat verdiler. Ama işime devam ettim. Halen çalışıyorum. Bugün işten ayrılırsam ne kadar tazminat hakkım var teşekkürler..

Vezir DİNÇ

YANIT: 2008 de yeniden başladığınız çalışmanıza ilişkin yaklaşık 5 yıllık çalışma sürenizin kıdem tazminatını olarak son aldığınız brüt ücretin 5 katı kadar kıdem tazminatı alabilirsiniz. Ancak kendi isteğinizle ayrılırsanız kıdem tazminatı alma hakkınız yok.

3600 gün prim ödeyip 60 yaşı doldurmalısınız

SORU: 1962 doğumluyum. Sigorta girişim 1990 yılının ocak ayı olup toplamda 1.500 gün prim ödemem var. Bağ-Kura girişim hiç yok. Ne zaman emekli olurum?

Ferhan DEMİRTAŞ

YANIT: SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2000 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 2022 de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Şirketi kurmak kolay kapatmak zordur

SORU: İki ortaklı limitet şirket ortağıyım işlerimizde kötü gitti iflas ettik. Şirketi kapatmak istiyoruz. fakat muhasebeci kapanışı yapmak için 5 bin TL para istiyor. Yoksa kapanışı yapmam beyanname de vermem, her ay 1.500 TL ceza ödersiniz diyor. Paramız yoksa kapanışı yapamayacak mıyız? Lütfen bilgilendirir misiniz?

Emre ŞENTÜRK

YANIT: Şirket kurmak kolay, maalesef kapatmak zordur. Çünkü, tüzel kişiliğe sahip şirketlerin, aynen gerçek kişiler(Ahmet, Mehmet gibi) gibi kanun önünde çeşitli hak ve yükümlülükleri vardır. Bu hak ve yükümlülüklere zarar gelmemesi için şirketleri kapatmak için bir tasfiye süreci var. En az bir yıl sürecek olan bu tasfiye sürecinde, tayin edilen tasfiye memurunca, vergi yükümlülüklerinin yerin getirilmesi gerekiyor. Vergi beyannamelerinin(KDV, Muhtasar, Geçici Vergi vb.) süresi içinde verilmemesinin yaptırımları bulunuyor. Ayrıca Ticaret sicil gazetesinde en az iki kere ilan yükümlülüğü, tescil, ilan vb. bazı prosedür var. Muhasebeci muhtemelen bu sürecin masraflarını istemiş olabilir. Sorunuzda da bahsettiğiniz gibi, para olmadığı takdirde şirketi kapatmakta mümkün olmuyor. Bu nedenle bugün piyasada tasfiye sürecini tamamlamamış 400 bin civarında “hayalet şirket” olarak adlandırılan şirket bulunuyor. Sorunlarınızın artmaması için bir miktar daha maliyete katlanarak şirketinizi bir an önce tasfiye etmenizde yarar var.

İsteğe bağlı prim borcu olan sağlık yardımı alamaz

SORU: İsteğe bağlı sigortalıyım. Ancak mali durumun iyi olmadığından dolayı 20 aydan beri prim ödeyemiyorum. Yani 20 aylık prim borcum var. Hastaneye gidip muayene olup, ilaç alabilir miyim? Ne yapmam lazım?

Zeynep DEMİR

YANIT: İsteğe bağlı olarak; geriye doğru en fazla 12 ayın primi ödenebiliyor. Daha eski aylar için prim ödenemiyor. Prim borcu olan isteğe bağlı sigortalılar sağlık yardımı alamıyor. Maalesef prim borcunuz olduğu sürece sağlık yardımı alamazsınız. Geriye doğru bir yıllık prim borcunuzu ödediğinizde, sağlık yardımı almaya başlarsınız.

Yeni aldığım ev kirada ama ben de kiracıyım

SORU: Yeni ev aldım ve kiraya verdim.

Bu ev için banka kredisi ödüyorum. Ben de kirada oturuyorum. Bu durumda, kira gelirim nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi verecek miyim?

 Hediye KORU - Adana

YANIT: 1. Beyanname vereceksiniz.

2. “Gerçek gider” yöntemini seçeceksiniz.

3. Ödediğiniz kirayı, evi satın alma bedelinin yüzde 5’ini, ayrıca yüzde 2 amortismanını, banka kredi faizini ve ödediğiniz kirayı düşeceksiniz. Sonuçta gelir vergisi ödemeyeceksiniz.

Sigorta başlangıcınız emeklilik şartlarınızı değiştirmiyor

SORU: 17 Ağustos 1982 doğumluyum. 1997 yılında bir aylık sigortam var. Devlet memuriyetine girişim ise 31 Aralık 2006. Askerliğimi de memuriyetimden önce 2004 yılı Ağustos ayında 6 aylık kısa dönem yaptım.  Değişen şartlarda emeklilik yaşım ve yılım ne olacaktır?

Kürşat Ergül

YANIT: 1997 yılındaki bir aylık sigortalı çalışmanız ve 2004 yılındaki altı aylık askerlik süreniz, Emekli Sandığı statüsünden emeklilik şartlarınızı değiştirmiyor. 25 yıl fiili hizmet süresi ile 60 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Babanız prim ödemese de 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir

SORU: Babam 5 Mart 1960 doğumlu. Bağ-Kur girişi 1 Haziran 1995’dir. Kesintisiz 13 Kasım 2012 yılına kadar ödedi. 13 Kasım 2012 yılından bugüne SSK’lı çalışmaktadır.. hangi tarihte ne şekilde emekli olabilir?

Fatih BARDAN 

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim ödemesi içinde) fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Babanız sigortalı çalışmasını 13 Mayıs 2016 ya kadar devam ettirerek prim ödemesini 1260 güne tamamlarsa, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olur. Ve 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Haziran 2020 de emekli olabilir. Muhtemelen 20 ay askerlik yapmıştır. Askerlik süresini de borçlanması halinde,1 Aralık 2018 de emekli olması da mümkün.

Ayrıca babanız bundan sonra prim ödemese de, 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak 58 yaşınızı dolduracağı 5 Mart 2018’de Bağ-Kurdan emekli olmasıda mümkün.

Ay içindeki eksik prim günüm için ne yapmalıyım?

SORU: Ücretli öğretmen olarak çalışıyorum. Ayda 16 gün prim yatıyor. Ayı tamamlamak için ne yapmam gerekiyor?

Alper Hacıoğlu

YANIT: Puantaj usulü ile çalışıyorsanız bir şey yapmanız gerekmiyor. Ancak kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışıyorsanız, eksik günlere ait genel sağlık sigortası priminizi 30 güne tamamlamanız, bunun için SGK’ya başvurmanız gerekiyor. Emekliliğe esas olan uzun vadeli sigorta kolları için ise ay içindeki eksik günleriniz için isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir veya istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz.

Ufukta erken emeklilik görünmüyor

SORU: 26 yıllık sigortalıyım. 6970 gün prim ödemem var. 1969 doğumluyum. Yaştan dolayı bekliyorum. Benim gibi olanlar daha önceden yasa değişmeden emekli oldu. Bu bir haksızlıktır. Erken emeklilik çıkartılacak mı? Bilginiz var mı? Lütfen bilgilendirin.

Zafer ERDOĞAN

YANIT: Eleştirilerinizde çok haklısınız. Maalesef 1999 dan bugüne kadar yapılan yasa değişiklikleriyle, sigortalı olanların emekli olma tarihleri uzatıldığı gibi, emekli aylıkları tutarı da düşürüldü.

Maalesef ufukta erken emeklilik yasası görünmüyor. Ancak önümüz de yerel, Cumhurbaşkanlığı ve genel seçim olmak üzere üç önemli seçim var. Belki siyasi otorite sizin gibi yaş dışındaki şartları sağlayanları emekli eden bir yasa çıkartabilir. Zayıf da olsa bir ihtimal. Bekleyip hep birlikte göreceğiz.

Yazlık dairenin satışında vergi ve harç

SORU: 80 metrekarelik yazlık bir dairem var. 150.000 TL bedelle satmayı düşünüyorum. Bu satışta ödeyeceğim bir vergi var mı? Tapuda ne kadar harç öderim?

Ayfer KARAHAN - Aydın

YANIT: Yazlık evinizi, aldığınız tarihten itibaren 5 yıl geçtikten sonra satarsanız gelir vergisi ödemezsiniz. Daireyi 150.000 TL’ye satarsanız hem siz hem de alan kişi, binde 20 üzerinden 3.000’er TL tapu harcı ödersiniz.

Emeklilik hesabımda SSK’mı Bağ-Kur başlangıcı mı baz alınır?

SORU: 1 Ağustos 1965 doğumluyum. SSK başlangıcım 10 Kasım 2006 olup, toplam gün sayısı 581 gündür. Bağ-Kur başlangıcım 6 Haziran 2012 olup, halen devam etmektedir. Ne zaman emekli olabilirim? Emeklilik hesabında SSK başlangıcı mı yoksa Bağ-Kur başlangıcı mı baz alınır?

Ayşe Baycan

YANIT: İlk defa 10 Kasım 2006 tarihinde sigortalı olduğunuz kabul edilerek, emeklilik şartlarınız belirlenir. Buna göre, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş; 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için ise 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Son 2520 günlük fiili prim ödemeniz daha çok hangi sigortalılık kapsamında olursa, o sigortalılık şartlarıyla emekli olursunuz.

İşyeri kira artışı yüzde 20 olur mu?

SORU: Mal sahibi, dükkanın kira sözleşmesini yenilemek için kiraya yüzde 20 zam yapmak istiyor. Ben de “kira artışı yıllık ÜFE artışını geçemez” dedim. Size sormaya karar verdik. Hangimizin ki doğru?

Levent ERDEN - Bursa

YANIT: Sizin söylediğiniz “konut kiraları” için geçerli. İşyeri kiraları için 1 Temmuz 2020 tarihine kadar, ÜFE’nin üzerinde bir kira artışı yapılabilir. Bununla ilgili ayrıntıları Borçlar Kanunu’nun 344. maddesinde ve 12.7.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6353 sayılı Kanunun Geçici 2. maddesinde bulabilirsiniz.

Anneniz primini 5400 güne tamamlayarak emekli olabilir

SORU: Annem 1960 doğumlu ve dört çocuğu bulunmaktadır. Daha önce çalışmış fakat sigorta girişi yapılmamıştır. İlk sigorta tarihi 1 Ocak 2006 dır. Bir sene çalıştıktan sonra sağlık nedeniyle ayrılmak durumunda kaldı. 2012 Eylül ayında isteğe bağlı olarak ödemeye başladı ve hala devem ediyor. Bu durumda ne zaman emekli olabilir? 

Deniz KAÇAN

YANIT: İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Anneniz Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Ara vermeden prim ödemesine devam etmesi halinde, toplam primini 5400 güne tamamlayacağı Eylül 2026 da emekli olabilir.

Kıdem tazminatı alarak işten ayrıldıktan sonra çalışabilir miyim?

SORU: 1997 Eylül SSK girişliyim. Şu an 4600 gün ödenmiş primim var. Bu iş yerinde 9 yılımı doldurdum. Tazminatımı alıp ayrılıp, başka bir iş yerinde sorunsuz çalışabilir miyim? Böyle bir hakkım varsa yeni kanunla yok olur mu ve en son hangi tarihte ayrılmalıyım?

Yorgun

YANIT: Sigortalılık süreniz 15 yıldan, prim gününüz 3600 günden fazla olduğundan, emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış durumdasınız. SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendi hükmüne göre işten ayrılacağınızı belirteceğiniz dilekçeniz ekinde işverene ibraz ederek işten ayrılmanız halinde, kıdem tazminatına hak kazanırsınız.

15 yıl 3600 prim günüyle işten ayrılan kişinin, işten ayrıldıktan sonra çalışmasını engelleyen bir yasal düzenleme yok. Emeklilik için yaşının dolmasını beklemek üzere işten ayrılan kişinin daha sonra yaşam şartlarının değişmesi ya da kendisi için daha uygun bir iş bulması nedeniyle, yeniden çalışmaya başlaması söz konusu olabilir. Ancak ihtilaf halinde yargı, işten ayrılma tarihindeki iradenize ve bu hakkı kötüye kullanmanızın söz konusu olup olmadığına bakar. Kıdem tazminatı fonu ile ilgili olarak henüz ortada kesinleşmiş bir yasa tasarısı yok. Gelişmeleri takip ederek, işten ayrılma tarihinize karar verebilirsiniz.

Karımı hizmetçi olarak sigortalı gösterebilir miyim?

SORU: Evde çalışan kadınları sigorta ettirmek gerekiyormuş. Bizim evde bütün işleri ve çocuk bakımını karım yapıyor. Onu sigorta ettirmem mi gerekiyor?

Ramazan KELEŞ /İstanbul

YANIT: Aile birliği içinde, kendi evinde temizlik, yemek, çocuk  bakımı vb. işleri kadının (bazen de kocanın) yapması, bu işler nedeniyle sigorta ettirilmesini gerektirmez. Ancak isterseniz eşinizi “isteğe bağlı sigortalı” yaptırabilirsiniz.

Babanız 170 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilir

SORU: Babam 21 Ocak 1964 doğumlu. Askerliğini 1987-1988 yılları arasında

18 ay olarak yapmıştır. 6 Mayıs 1990 tarihinde SGK’ lı olarak işe başlamıştır. Bugüne kadar 7300 gün prim ödemesi bulunmaktadır. Babamın erken emekli olabilmesi için askerlik borçlanması veya ne kadarını borçlanması gerekiyor. Babam ne zaman emekli olabilir? Askerliğinin 18 ayını borçlanırsa emekliliği 18 ay öne çekilir mi? Babam hangi tarihte emekli olabilir?

Tugay KOÇER

YANIT: Babanızın askerliği sigorta başlangıcından önce olduğundan askerliğinin 170 gününü borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 170 gün geri gider ve emekli olmak için;25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesi yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemese de, 51 yaşını dolduracağı 21 Ocak 2015 de emekli olabilir.

Askerlik borçlanması babanızın emekliliğini 18 ay öne çekmez. Ancak belirttiğimiz gibi 170 gün borçlanmayla bir yıl erken emekli olabilir.

SSK’dan emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim?

SORU: 3 Mayıs 1969 doğumluyum. SSK’lı işe girişim 1 Nisan 1987 fakat sadece 1988'de 60 günlük prim ödenmiş. İki çocuğum için 1440 gün doğum borçlanmasından sonra 7 Nisan 2012’de isteğe bağlı (4/b) prim ödemeye başladım, 1 yıl 7 aydır ödeniyor. SSK'dan emeklilik için nasıl bir yol izlemeliyim? 4/b'den ne kadar primle, kaç yaşında emekliliğe hak kazanırım?

Ece Cansın

YANIT: Sizin için pek de ödemli olmamakla birlikte, adınıza ilk defa prim ödenmeye başlandığı tarih, sigorta başlangıç tarihi kabul edilir. Bu tarih, 23 Mayıs 1988’den önce ise 5225, sonra ise 5300 prim gününü tamamladığınızda 4/a SSK) statüsünden emekli olursunuz. Diğer bir seçenek olarak, 3600 prim günüyle, 58 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olabilirsiniz. 4/a statüsünden emekli olmanız için ayrıca, son 2520 günlük fiili prim ödemenizin yarıdan fazlasının 4/a kapsamında olması gerekiyor. 4/b (Bağ-Kur) statüsünden ise 5400 prim günüyle, 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Ev, dükkân ve arsası olana vergi yokmuş, doğru mu?

SORU: Emekliyim. 180 metrekare evim ve gelir getirmeyen bir dükkân ile arsam var. Ev için emlak vergisi ödemeyecekmişim. Doğru mu?

Hasan KURTKALE – Adana

YANIT: 38 No.’lu Emlak Vergisi Tebliği’nin 3/e bölümündeki açıklamaya göre; mükelleflerin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziye sahip olmaları, indirimli vergi oranından yararlanmalarına engel teşkil etmez. Buna göre, eviniz için emlak vergisi ödemezsiniz.

İtibari hizmet süresi sigortalılık süresini artırır yaşı düşürür

SORU: 17 Mart 1970 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 25 Ağustos 1992’dir. Şu anda toplam 5200 gün prim ödemem var. 1 Mart 1997 tarihi ile 30 Eylül 2008 yılları arasında gazetede çalıştım. 4170 gün 2/A ve 3/A olarak pirimim ödendi. Gazetecilerin ödenen pirim günlerinin 4 te 1 oranında hem sigorta girişlerinin hem de günlerinin geriye geldiği söyleniyor. Bu doğru mu? Kasım 1990 ile Mayıs 1992 arasında 550 gün askerlik yaptım. Askerliğimi 550 gün olarak ödersem bana faydası olur mu? Ne zaman emekli olabilirim?

Yaşar KILINÇLISOY

YANIT: Askerlik sürenizin 14 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 14 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. 4170 gün gazetecilik çalışmanızla 1042 gün itibari hizmet süresi kazanıyorsunuz. İtibari hizmet süresi, sigortalılık süresine eklenmekte, emekli olunacak yaş haddinden düşmektedir. İtibari hizmet süresi ile sigortalılık süresi şartını sağlıyorsunuz. Emekli olacağınız yaş haddi de ” 52” den,” 49 yaş 1 ay 8 güne” düşüyor. Bu durumda, 325 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 49 yaş 1 ay 8 günü dolduracağınız 25 Nisan 2019 da emekli olabilirsiniz.

3600 günden emekli olabilir miyim?

SORU: 1 Şubat 1967 doğumluyum. 1 Eylül 1986’da SSK girişim var. 20 yıl, 43 yaş, 1871 gün SSK, 1950 gün Bağ-Kur’um var. Bağ-Kur sigortam Temmuz 2008’den itibaren. SSK ve Bağ-Kur toplamında 3821 günüm ve diğer kriterlerde uygun olduğuna göre 3600 günden emekli olabilir miyim?

Sevinç Oktay

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi ve 43 yaş şartlarına tabi olmakla birlikte, prim gününüzün de 5150 gün olması gerekiyor. 3600 günle emeklilik için ise 58 yaş şartına tabisiniz. Ayrıca 4/a statünden emekli olabilmeniz için son 2520 günlük prim ödemenizin yarıdan fazlasının 4/a kapsamında olması gerekiyor. Oysa son 2520 gün içinde daha çok 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödemeniz var.

4/a statüsünden emeklilik için her hâlükârda, Bağ-Kur’dan sonara en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz olması gerekiyor. Buna göre 1239 gün veya en azından bunun son 1260 günü 4/a kapsamında olmak üzere, prim gününüzü 5150 güne tamamladığınızda 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz.

Epilepsi hastayım malulen emekli olabilir miyim?

SORU: 17 Şubat 1979 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıcım 3 Ağustos 2001, terk tarihim 25 Temmuz 2012. Hizmet sürem 10 yıl 11 ay 23 gün. Sigorta başlangıcım 26 Temmuz 2012, prim günüm 422 gün. Kronik epilepsi rahatsızlığım var. Yeni çıkan malulen emekli olma şartlarından 21 hastalığın içinde var mı? Malulen emekli olabilir miyim, eğer olursam hangi şartları yerine getirmem gerekir?

İbrahim Gürcan

YANIT: Malulen emeklilik için öncelikle 10 yıllık sigortalılık süresi ve 1800 prim günü, sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra, çalışma gücünün en az yüzde 60’ının kaybedilmiş olması gerekiyor. Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan hastalık listesinde tanımlanan epilepsi hastalıklarında, çalışma gücünün yüzde 60’ının kaybedilmiş olduğu kabul ediliyor. Ancak bu değerlendirmeyi yapmak benim uzmanlık alanıma girmiyor. Bu konuda doktorunuzdan yardım alabilirsiniz.

Sigortalılık süreniz 10 yıldan, prim gün sayınız da 1800 günden fazla. Rahatsızlığınız, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra ortaya çıkmış ve hastalık listesinde yapılan tanımlara uyuyorsa, hastaneye sevk için SGK’ya başvurabilirsiniz. Sevk edileceğiniz hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı olan tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücü kaybınızın en az yüzde 60 olduğuna karar verilir ise sigortalılık süreniz ve prim gününüz yeterli olduğundan, malulen emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kur’luya doğum borçlanması var mı?

SORU: Bağ-Kur’lular doğum borçlanması yapabiliyor mu? 

Aylin DÖKMECİ – İstanbul

YANIT: Maalesef, Bağ-Kur sigortalılarının doğum borçlanması hakları yok.

Kıdem tazminatı işverenden alınır

SORU: Eşim 20 Haziran 1972 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 1 Ocak 1997 olup,  işten ayrılma tarihi 4 Ağustos 2012 olup, 3895 gün prim ödemesi var.  4 Ağustos 2012 tarihinden bugüne kadar sigortası yok. Yani çalışmıyor. Bir haber okudum. 1998 öncesi girdiği için kıdem tazminatı alabilir diye. Eşim kıdem tazminatı alabilir mi? Alabilirse şu an çalışmadığı ve sigortası olmadığı için kıdem tazminatını nereye başvurup alabilir? Bilgi verirseniz sevinirim?

Semra ÖZ

YANIT: Kıdem tazminatı alma hakkı olanlar, işinden ayrılırken kıdem tazminatını işverenden alırlar. Eşiniz kıdem tazminatını, son olarak çalıştığı ve 4 Ağustos 2012 de ayrıldığı işverenden alması gerekiyordu.

Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Eşiniz, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığından son çalıştığı işyerinde bir yıldan fazla süre çalışması varsa, işinden kıdem tazminatını alarak ayrılabilirdi.

SSK’ya geçersem emekli ikramiyem yanar mı?

SORU: 2 Mayıs 1964 doğumluyum. Yaklaşık 23,5 yıllık devlet memuruyum. Devlet memurluğundan istifa edip sigortalı olursam, bu süreye ait emekli ikramiyem tamamen yanar mı? Eğer yanmaz ise emekli olurken ne kadarını alabilirim?

Erhan İzmir

YANIT: Memuriyet başlangıç tarihinizi vermemişsiniz. 23,5 yıl hizmetiniz olduğuna göre, Emekli Sandığı statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 51 veya 52 yaş şartına tabi olmalısınız. Buna göre, emekliliğinize 3,5 yıldan az bir süre kalmış olmalı. Bu durumda memurluktan istifa edip 4/a (SSK) statüsünde çalışmaya başladığınızda, 3,5 yıldan daha az bir sürede 25 yıl fiili hizmet süresini ve yaş şartını sağlarsınız ve Emekli Sandığında emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli olduğunuzda da memuriyette geçen süreniz için emekli ikramiyesi alırsınız. Ancak bunun için istifa dilekçenizde, emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki fiili hizmet sürenizi doldurduğunuzu, yaşınızın dolmasını beklemek üzere memuriyetten ayrılacağınızı belirtmelisiniz.

Yüksek emekli maaşı almak için ne yapmalı?

SORU: Sigortalı olarak bir şirkette 17 yıldır çalışıyorum. İleride emekli olduğumda yüksek maaş almak için ne yapmalıyım?

Cem OKÇU -  İzmir

YANIT: Basit bir anlatımla, emekli aylığı; “ortalama aylık kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımı” şeklinde hesaplanıyor.

Ortalama aylık kazanç; sigortalı olduğunuz sürece, üzerinden prim ödenen kazanç (yani ücret vb. gelir) tutarı toplamının, toplam prim gün sayısına bölünmesi ile bulunuyor. Aylık bağlama oranı ise, toplam prim ödeme gün sayısı esas alınarak hesaplanıyor. 

Buna göre, ortalama aylık kazanç ne kadar yüksek olursa, bağlanacak emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Bunun için de primlerin yüksek ücret üzerinden ödenmesi gerekiyor. Şu anda, sigorta primine ve dolayısıyla emekliliğe esas aylık tavan ücret 6.639,90 TL. Tavan ücret Ocak 2014’de artacak. Aylığı tavan ücretten düşük olanlar, ikinci bir işyerinden aylık alarak, ücretlerini yükseltebiliyorlar.

İşverenin, bordroda ücreti düşük gösterip, aradaki farkı açıktan ödemesi olayında, “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme” olayı söz konusu olup, yaptırımı; “18 aydan 3 yıla kadar hapis” ve hesaplanan “verginin 3 katı vergi ziyaı” cezasıdır. (VUK Md. 359/a-2) Özet olarak, düşük ücret gösterme “patlamaya hazır bir bomba” olarak düşünülmeli...

Taşıt Vergileriyle emekli olunmaz

SORU: 1963 doğumluyum. Ne SSK, nede bir Bağ-Kurdan primim var.1995 yılından itibaren kamyonet (skoda)'m vardı. Maliyeye ödenmiş (MTV) vergilerim var. Bu vergileri ödememden dolayı, bir arkadaşım emekli olma şansımın olduğunu söyledi. Yeni çıkan anayasa paketinden bahsetti. Sizce emekli olma şansım nedir?

Tayfun SATİ

YANIT: Motorlu Taşıt Vergisi ödemelerinin emeklilikle bir ilgisi bulunmuyor. Taşıt vergileri kişileri emekli etmez. Ancak, kamyonetiniz nedeniyle nakliyecilikten dolayı 1995 ten bugüne kadar Gelir Vergisi mükellefiyetiniz varsa, 1 Ekim 2008 itibariyle Bağ-Kura kaydınızı yaptırarak bu tarihten itibaren Bağ-Kur primlerinizi ödeyebilirsiniz. Ve 15 tam yıl prim ödemeniz şartıyla, 63 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Sizi emekli edecek ne Anayasa ne de yasa paketi bulunmuyor.

Ortağı olduğunuz işletmeden sigortalı gösterilemezsiniz

SORU: Adi ortaklık şeklinde faaliyette bulunan bir işletmeye ortak oldum. SSK sigortamı ortağı olduğum bu işletmeden yatırabilir miyiz?

Hüseyin DAĞ

YANIT: İşverenler kendi veya ortağı olduğu işyerlerinden sigortalı gösterilemiyorlar. Ortağı olduğunuz işletmeden SSK sigortalısı olarak bildirilemezsiniz.

Türkiye'mizden 4/a statüsünden hangi şartlarda emekli olabilirim?

SORU: 13 Haziran 1974 doğumluyum. 4/a (SSK) başlangıcım 20 Haziran 1991 olup, sadece 10 gün prim ödemem var. Bilahare ABD’ye yerleştim ve halen ABD’de yaşamakta ve çalışmaktayım. Aynı zamanda hem Türk, hem ABD vatandaşıyım. Türkiye'mizden 4/a statüsünden hangi şartlarda emekli olabilirim? İsteğe bağlı emekli olabilir miyim? Diğer tüm seçenekler nelerdir?

Nilüfer Şen Necef

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı sigortalı olmak için kanuni ikametgâh adresinizin Türkiye’de olması gerektiğinden, isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyemezsiniz. Ancak yurt dışında geçen sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunda her biri bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerinizi borçlanabilirsiniz.

Yurtdışı borçlanması ile 5525 prim gününü tamamlayıp, 48 yaşınızı doldurduğunuzda da emekli olmaya hak kazanırsınız. Ancak emekli aylığı bağlanması için yurt dışındaki çalışmanızın sona ermesi ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta veya sosyal yardım ödeneği almamanız gerekiyor.

SSK'ya geri dönersem ikramiyem yanar mı?

SORU: 1 Eylül 1989’da SSK'ya giriş yaptım. SSK'lı olarak toplam 2760 gün çalışmam mevcut. 30 Eylül 2002’den beri bir devlet okulunda öğretmen olarak çalışıyorum. Hizmet birleştirmesi yaptım. Şu anda emekliliğe esas çalışma günüm 1 Şubat’ta 19 yıl olacak. Bana söylenen Emekli Sandığından 20 yıl ve 51 yaş şartıyla emekli olabileceğim. Ben kaç yaşımda ve ne kadar prim gününü tamamladıktan sonra emekli olabilirim? Emekli Sandığından şimdi ayrılırsam yine de emekli olabilir miyim? SSK'dan daha önce emekli olabilir miyim? SSK'ya tekrar geri dönersem kaybım olur mu? Tazminatım yanar mı? Sağlık durumumda yaşadığım sıkıntılar nedeniyle sık sık rapor almak durumunda kalıyorum. 20 yılımı tamamlayamamaktan ve emeklilik hakkımın yanmasından korkuyorum.

Dilek Demirel

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli Sandığından şimdi ayrılırsanız, hizmet sürenizi, isteğe bağlı Emekli Sandığı iştirakçisi olarak, 4/a (SSK) veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında çalışarak ya da 4/b kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak 20 yıla tamamlamak koşuluyla, 51 yaşınızı doldurduğunuzda, yine Emekli Sandığı statüsünden emekli olabilirsiniz.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 prim günü ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için Emekli Sandığından ayrıldıktan sonra en az 3,5 yıl (1260 gün) daha 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

20 yıllık fiili hizmet süresini dışardan veya diğer sigortalılık statülerinden prim ödemek suretiyle tamamlamak ya da 4/a statüsüne geri dönmek için memuriyetten ayrılmanız halinde emekli ikramiyesi hakkınız yanmaz. Emekli olduğunuzda, memuriyette geçen süreniz için emekli ikramiyesi ödenir. Bunun için istifa dilekçenizde, emekliliğiniz için gereken yaş dışındaki fiili hizmet sürenizi doldurduğunuzu, yaşınızın dolmasını beklemek üzere memuriyetten ayrılacağınızı belirtmelisiniz.

Fatih Terim vergi kaçakçısı mı?

SORU: Ben Fatih Terim hastası bir üniversite öğrencisiyim. Odamın içi fotoğraflarıyla dolu. Merak ettiğim bir konu var. Terim Galatasaray’dan 3 milyon 125 bin Euro (yaklaşık 8.5 milyon lira) ücret artı şampiyonluk primi, galibiyet primi vs. alıyordu. Hürriyet’te, Ceyhun Kuburlu’nun haberinde okuduğuma göre, Milli Takım Teknik direktörlüğü nedeniyle de 4.7 milyon dolar (yaklaşık 9.4 milyon lira) ücret alacakmış. Terim’e bu bile az... Merak ettiğim bir konu var; vergi rekortmenleri listesinde onun adını niye görmüyoruz? Yoksa benim hayranı olduğum FatihTerim vergi kaçakçısı mı? 

Burcu GÜNEŞSOY – İstanbul

YANIT:  Hiç olur mu öyle şey.. Fatih Terim her ay vergisini kuruşuna kadar ödüyor. Kendisine aylık ödemeler yapılırken “kaynakta vergi kesintisi” yapılıyor. Gelir Vergisi Yasası’na göre; bir tek işverenden (örneğin Galatasaray Kulübü’nden) alınan ücret gelirleri için ayrıca beyanname verilmiyor. Fatih Terim, bu yıl iki ayrı işverenden (Galatasaray ve Futbol Federasyonu’ndan) ücret almış olacağı için 1-25 Mart 2014 tarihinde, “yıllık gelir vergisi beyannamesi” verecek. Beyanname verince de ödenen yüksek vergi nedeniyle “2013 yılı Türkiye Vergi Rekortmenleri” listesinde, ilk 100’e girecek.

1 Ekim 2008 den önceki ve sonraki dönemler

için olmak üzere iki ayrı destek primi borcu çıkartılmıştır

SORU: 2007 de SSK dan emekli oldum. Emekli olduktan sonra çalışmama esnaf olarak devam ettiğimden dolayı, altı yıl geriye dönük olarak destek pirimi borcu çıkarıldı. Bunun yanı sırada 1,900 TL de Bağ-Kur borcu çıkarıldı. Bunun nedeni nedir?

Kadir ALPER

YANIT: Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyette bulunan emekliler, emekli aylığını kestirmeden çalışmaları için destek primi ödemeleri gerekiyor. 2007 de emekli olup, esnaflık yaptığınızdan destek primi istenmesi normal. Ancak Bağ-Kur primi istenmesi için emekli olmadan önce esnaflık yapmanız gerekir. 2007 den önce esnaflık yapmadıysanız Bağ-Kur primi istenemez. Belki istenen destek primidir. Çünkü, 1 Ekim 2008 tarihine kadar SSK emeklisi esnaflar, destek primini elden ödüyorlardı. Destek primi 1 Ekim 2008 den sonra aynı Bağ-Kurlularda olduğu gibi tüm emeklilerinin emekli aylığından kesilmeye başlandı. Bu nedenle sizin gibi süresi içinde destek primi yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere, 1 Ekim 2008’e kadar olan dönem için ayrı, 1 Ekim 2008 den bugüne kadar olan dönem için ayrı olmak üzere iki destek primi çıkartılıyor. Muhtemelen 1.900 TL de destek primidir. Ancak en sağlıklı bilgiyi borcu çıkardan, SGK Merkez müdürlüğünden öğrenebilirsiniz.

Dededen miras kalan evin satışı

SORU: Dedemden miras kalan bir evin satışı yakın zamanda söz konusu olacak. Ev bize 2010 Eylül ayında miras kaldı. Bu evin satışından vergi borcu doğar mı?

Burak ÖZKIRAN – Bolu

YANIT: Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer 80/6. madde parantez içi hükme göre gelir vergisi doğmaz.

Annenizin sosyal güvenliği yoksa aylık bağlama oranı yüzde 75’dir

SORU: Babam 1994 yılında vefat etti. Annem bahsettiğim yıldan beri babamın emeklilik hakkı dolayısıyla maaş alıyor. Ancak biz 3 kardeş babam vefat ettiğinde mirası reddetmiştik. Dolayısıyla SSK maaşı dâhil hiçbir şeyden pay almadık. Geçen bir yazınızda okuduğum üzere, eğer çocuklar maaştan faydalanamıyorsa eşin maaşın yüzde 75 ini alacağı yönündeydi; ki biz hiç bir girişimde bulunmadığınız için annem maaşın  yüzde 50 sini aldığını biliyorum. Bu konuda sizden bilgi rica ediyoruz. Eğer gerçekten böyle bir durum varsa nasıl bir yol izleyeceğiz?

Rüveyda LOKMANHEKİM

YANIT: Öncelikle mirası reddetmenin dul-yetim aylığı bağlanmasına engel olmadığını belirtelim. Mirası reddetseniz de diğer şartları sağlıyorsanız yetim aylığı bağlatabilirdiniz.

Annenizin sosyal güvenliği yoksa yani emekli değilse, sigortalı olarak veya memur olarak çalışmıyorsa, kendisinden başka babanızdan aylık alan olmadığından, annenizin aylık bağlama oranı yüzde 75’dir. Şayet yüzde 50 oranında aylık bağlanmışsa, yanlış işlem yapılmış. SGK’ya yazılı olarak başvurduğunuzda, yapılan yanlışlık düzeltilir.

Fakat anneniz emekliyse veya aktif sigortalıysa aylık bağlama oranı yüzde 50 olduğundan yapılan işlem doğru.

Ev temizliğine gelen kadın sigortalı olduğunda eşinin sigortasından yararlanabilir mi?

SORU: Evimize haftada bir gün temizlik için gelen bir hanım var. Bu hanım haftada bir gün de başka bir evde çalışıyor. Sigortasını yapmak istiyoruz ancak eşinin sigortasından yararlanıyor. Sigortalı olursa eşinin sigortasından yaralanmaya devam edebilir mi?

Uluerer

YANIT: Ev hizmetlerinde çalışan kadınların sigortalı olması halinde, eşleri üzerinden aldıkları sağlık hizmeti sona erer. Kendi sigortalılıklarına bağlı olarak sağlık hizmeti almaya başlarlar. Ancak ay içinde 30 günden az genel sağlık sigortası primi ödenmiş olacağından, genel sağlık sigortasını 30 güne tamamlamaları gerekir.

Buna göre, temizlik için evinize gelen kadının diğer çalıştığı yerde de sigortalı olması halinde, 30 günden eksik kalan 22 gün için, diğer çalıştığı yerde sigortalı olmaması halinde 26 gün için genel sağlık sigortası primi ödemesi gerekir.

Gayrimenkul bağışı elden çıkarma sayılır mı?

SORU: İki yıl önce aldığım dükkanı oğluma bağışlayacağım. Gayrimenkulün 5 yıl içinde elden çıkartılması “değer artışı kazancına” tabi. Bağış, elden çıkarma mıdır? 

Tolga AKDAĞ- Mersin

YANIT: Elden çıkarma sayılmaz ve gelir vergisi açısından vergilendirme yoluna gidilmez. (Gelir İd. Bşk. İst. Vergi D.Bşk.nın 7 Eylül 2012 tarih ve 4-34.18.01-2740 sayılı özelgesi de bu yöndedir)

SGK Sağlık Kurulunun malul demesi lazım

SORU: Annem 1953 doğumlu. 1987 yılında İşveren oldu vergi ödedi. Fakat Bağ-Kur girişi yapılmamış. 1990 da çıkış oldu. 2004 yılında Bağ-Kur girişi oldu.  2011 de arıcılık Bağ-Kur oldu. Fakat hiç prim ödenmedi. Geriye dönük ödeme yapılıp emekli olunabilir mi? Ayrıca annem parkinson hastası.

Latife ŞEN

YANIT: Bağ-Kura anneniz gibi süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılıyor. Anneniz bu tarihten daha eski bir tarih için Bağ-Kura kayıt olup prim ödeyemez. Geriye doğru borçlanma usulü de bulunmuyor.

Anneniz 2004 den bugüne kadar aralıksız prim ödemişse, prim ödemesini 2019’a kadar devam ettirerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.(15 yıl prim 60 yaş şartlarına tabi olarak)

Annenizin rahatsızlığı en az yüzde 60 oranında işgücü kaybına yol açmışsa ve bu hastalığı sigorta başlangıç tarihinde yoksa, 1800 günden fazla prim ödemesi olduğundan, 2014 de 10 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı tarihte malulen emekli olabilir. Ancak, malulen emekli olması için alacağı işgücü kaybı raporunu inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulunun annenizin malul olduğuna karar vermesi lazım.

51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz

SORU: 21 Nisan 1965 doğumluyum. SSK giriş tarihim 1 Mayıs 1991. Toplam SSK primim 8189 gün. 18 ay askerlik borçlanması yaptım. 15 Ekim 2012 tarihinden beri boştayım, prim ödemesi yapmıyorum. Ne zaman emekli olurum?

Satı Kibar

YANIT: Sorunuzu, askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptığınız varsayımıyla yanıtlıyorum. Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz dolmuş, sigortalılık süreniz 1 Kasım 2014’te doluyor. 51 yaşınızı dolduracağınız 21 Nisan 2016 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Çocuk oyuncağı KDV’ye tabi mi?

SORU: İngiltere’de yaşayan bir Türk vatandaşıyım. Türkiye’ye geldiğimde, yeğenime oyuncak aldım. Baktım fişte yüzde 18 KDV yazıyordu. İngiltere’de oyuncak dahil, çocuk eşyalarında KDV sıfır. Türkiye’de gerçekten yüzde 18 mi? 

Cenk UZUN – Londra

YANIT: Evet.. Türkiye’de çocuk oyuncağı yüzde 18 KDV’ye tabi. Türkiye’de, çocukların annesinin pırlanta, elmas, yakut ve incisi için KDV sıfır!

Babanız memur emeklisi olsaydı yetim aylığı alabilirdiniz

SORU: Bağ-Kur emeklisiyim. Eşim 1991 yılında vefat etti. Anne ve babamda SSK emeklisiydi. 5 yıl önce vefat ettiler. Anne ya da babamın maaşından yararlanabilir miyim?

MAHİDE

YANIT: SSK emekli kız çocuğuna, ana ve ya babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Maalesef SSK’ dan yetim aylığı alamazsınız. Ancak anne veya babanız memur emeklisi olsaydı, yetim aylığı alabilirdiniz. Bu durum kanunlar arasındaki farktan kaynaklanıyor. Çevrenizde sizin durumunuzda olup emekli sandığından yetim aylığı alanlar olabilir, bunlar sizi yanıltmasın.

Eşinizden dul aylığı alabilirsiniz

SORU: SSK’dan emekli eşim 28 Ağustos 2013 tarihinde vefat etti. Bu nedenle  TC Ziraat Bankasından aldığımız kredinin aylık taksitlerini ödememi istediler. Üç taksit ödedim, tüm işlemleri yaptırdığım halde geri ödeme alabilir miyim? Kendim de SSK emeklisiyim, eşimin maaşından istifade edebilir miyim?

Bilal Aykın

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. Eşinizden dul aylığı alabilirsiniz. Başvurmanız halinde, Eylül 2013’den geçerli olmak üzere, eşinizin emekli aylığının yüzde 50’si bağlanır. Kredi geri ödemesi ile ilgili sonunuzu tam anlayamadım. Mirası reddetmediyseniz, eşinizin kredi borcundan sorumlusunuz. Ancak eşiniz, aldığı kredi nedeniyle sigorta yaptırılmış ise kredi borçlarının sigorta tarafından ödenmesi gerekiyor. Yaptığınız işlemler bununla ilgili ise işlemlerinizi takip etmelisiniz.

İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 99 gün daha sağlık yardımı alabilirsiniz

SORU: 1995 yılında sigorta başlangıcım yapıldı. 1998 yılı nisan ayında ilk primim yatmaya başladı.15 yıllık sigorta süremi doldurmuş bulunmaktayım. İşten ayrıldığım takdirde kıdem tazminatımı SGK kurumundan evrak aldığım takdirde, alabileceğimi biliyorum. Fakat bundan sonra başka bir işte çalışabilmem için ne kadar sürenin geçmesi lazım? Birde ben ve ailem ne kadar sigortadan ( hastane hizmetlerinden ) faydalanabilirim?

Recep KEMHA

YANIT: Yasada belirlenmiş bir süre yok. Hemen de de işe başlayabilirsiniz. Ancak, kıdem tazminatı alarak işten ayrılma, emekli olunacak yaşı doldurana kadar çalışmama iradesiyle oluyor. İşten ayrılıp hemen işe başlanması halinde işveren, kıdem tazminatının iadesini isteyebilir. Şayet işverenin bu tür bir isteği olmaz ise, hiçbir sorun yok. İşverenin kıdem tazminatını geri isteyeceği inancındaysanız, birkaç ay sonra yeni işe başlamanız da yarar var. Çünkü işten emekli olana kadar çalışmama iradesi ile ayrılan birinin, bir kaç ay oturmaktan sıkılıp, iradesi çalışma yönünde değişebilir.

İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 10 gün daha sağlık yardımı alabilirsiniz. Ve onuncu günde sigortalılığınız sana erer. İşten ayrıldığınız tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 gün prim ödemeniz varsa 90 gün daha sağlık yardımı alabilirsiniz. Toplam 99 gün sağlık yardımı alabileceksiniz.

Hem eşimden hem oğlumdan aylık alabilir miyim?

SORU: Bağ-Kur’lu olan eşimden “dul aylığı” alıyorum. İki ay önce de SSK’lı işçi olan oğlumu trafik kazasında kaybettim. Oğlumdan da aylık alabilir miyim? 

Şefika Kuru- YOZGAT 

YANIT: Öncelikle başınız sağolsun. Eşinizden dul aylığı aldığınız için ayrıca oğlunuzdan size aylık bağlanmaz.

Ablama bağlanan maaş tutarı normal mi?

SORU: Ablam, 5150 günden emekli oldu. Eksik günleri olduğundan iki çocuğu için doğum borçlanması yaptı. Ablama 760 TL emekli maaşı bağladılar, Bize çok düşük geldiği için itiraz ettik ama red yazısı geldi. Sizce bu maaş normal mi?

Cemal Çetin

YANIT: Sigorta primleri, prime esas kazanç alt sınırından ödenmiş olanların hesaplanan emekli aylığı, alt sınır aylığının altında çıkar. Bu durumda sigortalıya alt sınır aylığı bağlanır. Ablanıza da alt sınır aylığı bağlandığı anlaşılıyor. Ablanızın primleri, prime esas kazanç alt sınırından ödenmiş ise bağlanan maaş tutarı normal.

Hisselide olsa birden fazla dairesi olan emekli emlak vergisi ödemek zorunda

SORU: Babam TSK emeklisi. Oturduğumuz bir dairesi var. Birde kardeşleriyle yüzde 20 hissesinde ortak olduğu bir ev var. Ortak olduğu evde annesi kirasız oturduğundan, babamın emekli aylığından başka geliri yok. Babamın Emlak Vergisi ödemesi gerekiyor mu?

SELDA/İZMİR

YANIT: Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2 yi aşmayan tek meskeni olanlardan emekli aylığından başka geliri olmayanlar, sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanarak Emlak Vergisi ödemiyorlar. Babanızın hisseli de olsa, birden fazla dairesi olduğundan, Emlak Vergisi ödemesi gerekiyor.

Sevgilim ‘çok vergi ödersin’ diye bana otomobil almıyor

SORU: Evli iki çocuklu ve varlıklı bir sevgilim var.

Aramızda 35 yaş fark var ama iyi anlaşıyoruz. Sevgilimden, doğum günüme 350 bin euroluk bir otomobil almasını istedim. “Hayatım, çok yüksek veraset vergisi ödersin. Beğendiğin otomobili rent a car firmasından kiralayayım” diyor. Sevgilim doğru mu söylüyor?

(Rumuz Porsche)

YANIT: Sevgiliniz size o otomobili hediye ederse, yaklaşık 115 bin lira Veraset ve İntikal Vergisi ödemeniz gerekir. Buna göre, durumu değerlendirin.

Malulen emekli olma şansım var mı?

SORU: 20 Ekim 1972 doğumluyum. 12 Ağustos 1989’da sigortalı oldum. 1991 yılında askere gittim, 19 ay askerlik yaptım. Şu an 4670 prim günüm görünüyor. 14 Eylül 2012’de kalp ameliyatı oldum, kalp kapağım değişti ve aort damarımda  genişleme vardı daraldı. Malulen emekli olma şansım var mı? Yoksa ne zaman emekli olurum?

Yüksel Güler

YANIT: Malulen emeklilik için sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra, çalışma gücünün en az yüzde 60’ının kaybedilmiş olması gerekiyor. Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan hastalık listesinde tanımlanan kalp hastalıklarında, çalışma gücünün yüzde 60’ının kaybedilmiş olduğu kabul ediliyor. Ancak bu değerlendirmeyi yapmak benim uzmanlık alanıma girmiyor. Bu konuda doktorunuzdan yardım alabilirsiniz. Rahatsızlığınız, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra ortaya çıkmış ve hastalık listesinde yapılan tanımlara uyuyorsa, hastaneye sevk için SGK’ya başvurabilirsiniz. Sevk edileceğiniz hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı olan tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücü kaybınızın en az yüzde 60 olduğuna karar verilir ise sigortalılık süreniz ve prim gününüz yeterli olduğundan, malulen emekli olabilirsiniz.

Bunun mümkün olmaması halinde, en az yüzde 40 oranında engelli raporu ve buna bağlı olarak vergi indirimi hakkı alırsanız, sigortalılık süreniz ve prim gününüz yeterli olduğundan, engelli hakkıyla da emekli olabilirsiniz.

Bunların hiçbirinin mümkün olmaması halinde, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabi olursunuz. En az 5450 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 20 Ekim 2023’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

Memuriyetten çıkartılanlar SSK’dan emekli olduğunda memurluk süresi için emekli ikramiyesi alamıyor

SORU:17 Temmuz 1985 tarihinde memur olarak göreve başladım. 26 Haziran 1965 doğumluyum. Nisan 2008 tarihinde memurluktan çıkarıldım. O tarihe kadar emekli sandığına tabi olarak çalıştım. Ağustos 2008 tarihinden bu yana da sigortalı olarak çalışmaktayım. 1800 günü aşkın sigortam var. İki adet sorum var.

1 ) Nasıl emekli olabilirim? Ve emekliliğim dolmuş mu?

2 ) Yaklaşık 23 yıllık Emekli Sandığından kesilen haklarımı alabilir miyim?

Bilgilendirirseniz memnun olurum.

Sefa KALENDER

YANIT: 1) SSK’da emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 26 Haziran 2014 de emekli olabilirsiniz.

2)Sizin gibi memurluktan ayrılıp, SSK veya Bağ-Kura prim ödeyerek emekli olanların memurluk sürelerine ilişkin emekli ikramiyesi alabilmeleri, işçilerin kıdem tazminatı alma şartlarına bağlandı. Bu nedenle eski memurun emekli ikramiyesi alabilmesi için, her şeyden önce işinizden kıdem tazminatını alma şartlarıyla ayrılması gerekiyor. İşveren tarafından haklı bir nedenle işine son verilen işçi kıdem tazminatı alamıyor. Muhtemelen çalıştığınız kurum haklı bir nedenle memuriyetinize son vermiştir. Bu nedenle emekli ikramiyesi alamazsınız.

Bestekârların vergi şansı

SORU: Yaptığım besteleri şimdilik düşük paralarla satıyorum. Parasını da açıktan alıyorum. Halimden memnunum. Ancak bir gün gelecek çok para kazanacağım. Bestelerimden yüz binlerce lira gelirim olacak. Söyler misiniz o zaman daha az vergi ödemek için ne yapmalıyım?

Metin Akgün – İSTANBUL

YANIT: Sevgili bestekârımız, şanslısınız.. Bestekârlar elde ettikleri gelirin tutarı ne olursa olsun, bu gelirlerini beyan etmez ve dolayısıyla gelir vergisi de ödemezler (GVK. Md. 18). Size iyi besteler...

Temizlikçi kadına bir de kıdem tazminatı mı ödenecek?

SORU: Evde çalıştırılan temizlikçi kadını yazdınız ve herkesin kafası karıştı. Kiminin uykusu kaçtı kiminin rüyalarında kabuslar başladı. Oysa siz yazmasanız, bilmeden yaşamak daha güzeldi. Temizlikçi kadınlar da uyandı. Sigortasız çalıştıkları ev sahiplerini ihbar etmeye başlamışlar. Benim kadın da “kıdem tazminatı” hesabı yapıyor. Sayın Hocam bu da neyin nesi? Evdeki temizlikçi 15 yıldır çalışıyor. Bir de 15 yıllık “kıdem tazminatı” mı ödeyeceğiz? 

Dilek ŞENER – İstanbul

YANIT: Hayır, ödemeyeceksiniz. Ev hizmetlerinde (temizlik, yemek, çocuk bakımı vb. işlerde) çalıştırılanlar, İş Kanunu’na tabi olmadıkları için onlara “kıdem tazminatı” ödenmiyor.

Emekli aylığı başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren bağlanır

SORU: Babam 1 Şubat 1965 doğumlum.  Ocak 1990 ayında girişi var. 1,5 sene kadar prim ödemiş. Sonra 7 yıl boşluğu var. 1998 yılından 2002 ye kadar isteğe bağlı prim ödemiş. Daha sonra 2003 yılından bu zamana kadar çalıştığı yerlerden SSK sigortasına prim ödenmiş. Toplam 6.050 prim gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir? Ve ne zaman maaşa bağlanır? Bilgilendirirseniz çok memnun oluruz...

Sercan MARAZYAN

YANIT: Babanız emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 52 yaşını dolduracağı 1 Şubat 2017 de emekli olabilir. Babanız muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptı. Babanızın sigorta başlangıcını tarih(gün, ay, yıl olarak) bildireceğiniz yerde, ay ve yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Babanızın 30 Ocak 1990 da sigortalı olduğunu varsayarsak, askerlik süresinin 70 gününü borçlanması halinde, başlangıç tarihi 70 gün geri gider ve 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olur. Primi yeterli olduğundan 51 yaşını dolduracağı 1 Şubat 2016 da emekli olabilir. Belirttiğimiz tarihlerde emeklik başvurusu yaparsa takip eden ay başından itibaren emekli aylığı bağlanır.

Doğum borçlanması yaparsam sigorta başlangıcım öne gelir mi?

SORU: 15 Mayıs 1974 doğumluyum. İlk kez 1 Haziran 1992 yılında 25 gün süre ile SSK’lı oldum. 1 Ekim 1996’dan itibaren (1999 yılı hariç) 31 Mayıs 2009’a kadar sürekli SSK’lı çalıştım ve toplam 3849 günüm var. İşten ayrıldıktan sonra 2 çocuğum doğdu ve halen çalışmıyorum. Doğum borçlanması yaparsam başlangıç tarihimin öne gelir mi ve ne zaman emekli olabilirim?

Gönül Gezen

YANIT: Doğum borçlanması, sigorta başlangıcınızı öne çekmez, sadece prim günü kazanırsınız. Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. 5600 prim gününü tamamlayıp, 49 yaşınızı dolduracağınız 15 Mayıs 2023’te emekli olmaya hak kazanırsınız. Eksik prim gününüz için çocuklarınızın doğum tarihlerinden itibaren ikişer yıllık süreleri geçmemek üzere doğum borçlanması yapabilir, 1230 günü aşmamak üzere isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz.

Otomobili satıp vergi ödememenin yolu var mı?

SORU: Ben avukatım, arkadaşım da doktor. Yıllar önce, birer Mercedes aldık ve defterimize kaydederek, amortisman düştük. Defter değeri 5 yılda sıfıra indi. Otomobilleri 70’er bin liraya sattık. Amortismanı sıfırladığımız için tamamı kâr gözüküyor. Vergi ödememenin ya da az ödemenin bir yolu var mı?

Av. T. Yılmaz – İstanbul

YANIT: Sattığınız otomobili yenilemeye karar verirseniz, satıştan doğan kazancın vergisini yenileme fonu avantajından yararlanarak üç yıl ödemeyebilirsiniz (Bkz. Vergi Usul Kanunu’nun 328. maddesi ve 3.1.2012 tarih 32328-8407-14 sayılı Ankara VD Başk. Özelgesi). Üç yıl içinde yeni otomobil almanız halinde, 328. maddedeki  “özel vergi avantajından” da yararlanabilirsiniz.

Doğum borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmez primi artırır

SORU: Eşim 1 Haziran 1977 doğumlu. 1992’de SSK’ lı oldu. Halen çalışıyor. İki çocuğumuz var. Ne zaman emekli olabilir? Doğum borçlanması ile erken emekli olabilir mi?

Arif BAŞ

YANIT: Eşinizin başlangıcınızı tarih yerine yıl olarak vermişsiniz. Sorunuzu eşinizin 23 Mayıs 1992 den sonraki bir tarihte sigortalı olduğu varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi. Toplam 5600 gün prim ödemiş olması şartıyla, 49 yaşını dolduracağı 1 Haziran 2026 da emekli olabilir.

Doğum borçlanması emekli olma şartlarını değiştirmez. Ancak prim ödeme gün sayısını artırır. Sigorta başlangıç tarihinden sonra olmak ve doğum tarihinden sonraki iki yıl içinde prim ödenmeyen günler borçlanılarak 720 gün, en fazla iki doğum borçlanılarak toplam 1440 gün kazanılabiliyor. Eşiniz emekli olacağı tarihe kadar primini tamamlayamazsa, prim eksiğini varsa doğum borçlanmasıyla tamamlayabilir.

Askerlik borçlanması yaparak ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 10 Ekim 1963 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 2 Nisan 1990. Ödenmiş prim günüm 8300'dür. Askerliğimi 31 Mart-Kasım 1988 arası kısa dönem (8 ay) yaptım. Askerlik borçlanması yaparak ne zaman emekli olabilirim?

Hasan Marangoz

YANIT: 170 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde, sigorta başlangıcınız 170 gün geri gelerek 12 Ekim 1989 olur. Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabi olursunuz.

Prim günü şartını sağlamışsınız. 25 yıllık sigortalılık süreniz ve 51 yaşınız Ekim 2014’te dolar ve emekliliğe hak kazanırsınız. Ekim sonuna kadar başvurmanız halinde de Kasım ayından itibaren emekli aylığınız bağlanır.

Yurtdışındaki başlangıç tarihinin Türkiye’de başlangıç sayılması için dava açmak lazım

SORU: Eşim ( Zehra ÜN ) 1962 Doğumlu. 1980  ila 1983 Yılları arası 1276 gün olmak üzere Avusturya'da çalışmışlığı var. Evrakları Avusturya'dan geldi ve 2008 Mart ayında günlüğü 3,5 dolardan toplam 4466 Dolar olarak borçlandırıldık. Daha sonra 2008 Nisan ayında da Bağ -Kur 'lu olarak sigortalı oldu.( Bu tarihten önce Türkiye'de sigortası yoktu.)

1 ) Avusturya 'daki 1276 gün çalışmışlığı da eklenerek toplamda 3600 Gün yeterli olur mu?

2 ) 3600 Gün için Avusturya’daki 1980 başlangıç tarihi kabul edilir mi?

 3 ) Kaç yıl daha prim ödeyerek emekli olabilir.

Mehmet  ÜN

YANIT: 1) Eşinizin yurtdışı çalışma sürelerini borçlanmayla kazandığı süreler, Bağ-Kura sayılıyor. Prim ödemelerini de Bağ-Kura yaptığından Bağ-Kur şartlarıyla emekli olacak. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için: en az 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Eşiniz primini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 2022 de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

2) Yurtdışı çalışma süresi borçlanmalarında SGK, yurtdışındaki başlangıç tarihini Türkiye’de başlangıç saymıyor. Eşinizin yurtdışındaki başlangıç tarihi Türkiye’de başlangıç sayılması için, dava açmanız gerekiyor. Mahkeme kararı ile Avusturya’daki başlangıç tarihinizi Türkiye’de başlangıç saydırabilirsiniz.

3) Şayet eşinizin sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim öder ve mahkeme kararı ile başlangıç tarihini 1980’e çekebilirse, SSK’da 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olarak, emekli olabilir.

81 günlük borçlanma emeklilik yaşınızı değiştirmiyor

SORU: 01.05.1965 doğumluyum. 17.11.1986’da öğretmenlik mesleğine başladım. 31.05.1991’de askerlik görevim gereği görevime ara verdim. 21.08.1991’de temel eğitimimi tamamlayıp, 22.08.1991’de er öğretmen olarak görevime başladım. Er öğretmenlik görevim sırasında emeklilik kesintim (1 yıl 18 gün) ödenmiş, temel eğitim sırasındaki 81 gün ödenmemiş gözüküyor. Emeklilik tarihim ne zaman olur? 81 günlük kesintiyi ödersem, emekliliğim daha erken yaşta olabilir mi?

Ümit Sevim

YANIT: 23 Mayıs 2003 tarihi itibariyle hizmet süreniz 15,5 yıldan az olduğundan, emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 81 günlük süreyi borçlansanız da hizmet süreniz 15,5 yılı tamamlamadığından, emeklilik yaşınız değişmiyor. 25 yıl fiili hizmet süresini tamamlamış durumdasınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2015’te emekliliğe hak kazanırsınız.

Otomobilin vergisi masraf yazılamaz mı?

SORU: Yeni aldığım otomobili inşaat şirketime kayıt ettirdim. “Motorlu Taşıtlar Vergisi’ni gider yazamazsın” diyorlar. Doğru mu?

Osman YASİN – Ankara

YANIT: Evet doğru. MTV Kanunu’nun 14. maddesinde bu açıkça belirtiliyor.

Bağ-Kur emekli kız çocuğuna babadan aylık bağlamaz

SORU: SGK emeklisiyim. Emekli olarak çalışmaktayım.(eşimden 2003 yılında ayrıldım) Babam Şubat 2013’de vefat etti. Kendisi Bağ-Kur emeklisiydi. Babamın maaşını alabilir miyim?

Nezihe UNAL

YANIT: Bağ-Kur emekli kız çocuğuna babasından dolayı yetim aylığı bağlamaz. SSK emeklisi olduğunuzdan maalesef babanızdan dolayı yetim aylığı alamazsınız. Babanız Bağ-Kurdan değil de, Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, yetim aylığı alabilirdiniz. Çevrenizde Emekli Sandığından yetim aylığı alanlar olabilir. Bunlar sizi yanıltmasın. Bu durum yasalar arasındaki farktan kaynaklanıyor.

48 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Ağustos 1972 doğumluyum. 1989 yılı staj başlangıcım, 20 Nisan 1992 ilk sigorta girişim, toplam primim 6738 gün. Ne zaman emekli olabilirim?

Nurdan Gürdal

YANIT: Sigorta başlangıcınız 1989 staj başlangıcı değil, adınıza emeklilik için gereken uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmeye başlandığı 20 Nisan 1992 olur. Buna göre de emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabi olursunuz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 25 Ağustos 2020’de emekli olmaya hak kazanırsınız.

Oteli satıp daha az vergi ödemenin yolu var mı?

SORU: İki ortaklı limited şirketimiz ve şirkete kayıtlı 14 yıl önce 3 milyon TL’ye aldığımız otel var. Otele iyi bir müşteri çıktı. 23 milyon lira veriyor. Bu iyi ama 14 yıllık enflasyon göz önüne alınmadığı için 20 milyon TL kâr çıkıyor. Onun da yüzde 20 kurumlar vergisi, yüzde 15 stopaj, yüzde 2 tapu harcı, ayrıca gelir vergisi (bazılarına göre yüzde 18 KDV) var. Hisseleri satsak, bu kez yüzde 35 gelir vergisi çıkıyor. Yasal bir çözümle daha az vergi ödemenin yolu var mı?

Harun ALTAY – Antalya 

YANIT: Evet var.

1) Limited şirketinizi anonim şirkete dönüştürürsünüz.

2) Anonim şirketin pay senetlerini bastırırsınız. O pay senetlerinin iktisap (edinme) tarihi, limited şirketin kurulduğu tarih olur.

3) Pay senetlerinizi devrederek, oteli devretmiş olursunuz.

4) İki yıllık süre geçmiş sayılacağı için satış kazancı nedeniyle Gelir Vergisi ya da başka bir vergi ödemezsiniz. Tapu harcı da ödemezsiniz.

Siz “az vergi ödemenin yolunu” sordunuz ama bu yolu izlediğinizde az değil hiç vergi hatta tapu harcı bile yok.

Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor

SORU: Babam 1952 doğumlu. 1800 gün SSK’ya, 1200 gün Bağ-Kurda olmak üzere toplam 3000 gün prim ödemesi var. 20 ay olan askerlik süresini borçlanırsak, babam emekli olabilir mi?

TUTUKLU

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Şayet babanız 8 Eylül 1999’ dan önce sigortalı olmuşsa veya 7 Mayıs 2001 ve daha eski bir tarihte sigortalı olmuşsa askerliğini borçlanması halinde sigorta başlangıç tarihini 20 ay geri gider ve yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olur. Ve askerlik borçlanmasıyla tüm şartları sağlamış olacağından, askerlik borçlanma bedelini ödediği tarihte emekli olabilir. Ancak, ilk defa 7 Mayıs 2001 den sonraki bir tarihte sigortalı olmuşsa, 3600 günle emeklilik hakkı bulunmuyor. Bu durumda en erken Bağ-Kurdan emekli olabilir. Yaş sorunu olmadığından askerliğini borçlandıktan sonra isteğe bağlı 1800 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağı tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilir.

Emekli kız çocuğuna SSK’lı babadan aylık bağlanmaz

SORU: Emekli Sandığına bağlı olarak çalışırken SSK’dan emekli, ölen babamdan yetim maaşı aldım. Şimdi emekli oldum, yine yetim maaşı almaya devam edebilecek miyim?

Fatoş Deniz

YANIT: Kız çocuğuna, SSK’lı babasından yetim aylığı bağlanabilmesi için, bekâr olmasının yanı sıra sosyal sigortaya, emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Aslında Emekli Sandığına tabi olarak çalışırken babanızdan aylık alamamanız gerekiyordu. Emekli Sandığından emekli olduktan sonra da babanızdan yetim aylığı alamazsınız.

Yeni alınan evin vergisi ne zaman başlıyor?

SORU: 5 Haziran 2013’de ev aldım. Emlak vergisi ödemeleri ne zaman başlayacak?

Eray PEKER – Mersin

YANIT: 2013 yılı sonuna kadar “emlak vergisi bildirimi” verecek, 2014’den itibaren de emlak vergisi ödemeye başlayacaksınız.

Kaydınız olmadığından 1990-1996 yılları için Bağ-Kura prim ödeyemezsiniz

SORU: 1966 doğumluyum. Haziran 1984 de SSK başlangıcım var.  Mart 1986-Ağustos 1987 arasında 17 ay askerlik yaptım. 1350 gün prim ödemem var. 1990-1996 yılları arasında esnaflık yaptım. Fakat Bağ-Kura kayıt olmadım. Şuanda Bağ-Kur kaydım çıkmıyor. Yeni bir iş kurmak üzereyim. Nasıl emekli olabilirim?

Ünsal ŞAHİN-ANKARA

YANIT: SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 3365 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2026 da 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte yaş haddinden emekli olmanız da mümkün. İş kurduğunuzda sigortalı çalışmadığınız sürelerde Bağ-Kur sigortalısı olmak zorundasınız. Belirttiğimiz şartlarla emekli olabilmeniz için prim eksiğinizin son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak tamamlamalısınız.

Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılıyor. Bugün için 1990 yılından Bağ-Kura kayıt yaptırmanız mümkün değil.

Malulen emekli olan çalışmaya başladığında aylığı kesilir

SORU: Yeğenim iş kazası geçirerek malulen emekli oldu. Emekli olduğu kurum TEDAŞ özelleştirildi. Özelleştirilen bu firmada tekrar çalışabilir mi?

Devrim Yaman

YANIT: Yeğeniniz özelleştirilen TEDAŞ veya bir başka işyerinde tekrar çalışmaya başlayabilir. Ancak ister TEDAŞ, ister başka bir işyeri olsun, çalışmaya başladığında malullük aylığı kesilir.

Dizi oyuncusu çocuğumun Bağ-Kur’lu olması gerekiyor mu?

SORU: 12 yaşındaki çocuğum, dizide oyunculuk yapıyor. Vergi mükellefi, serbest meslek makbuzu kullanıyoruz. Yaşı 12. Bağ-Kur ödemesi gerekiyor mu?

Didem S.

YANIT: 5510 sayılı SS ve GSS Kanununun 4. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine göre, bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılıyor.

Buna göre, dizide oyunculuk yapan çocuğunuzun 4/a kapsamında sigortalı sayılması ve sigorta primlerinin işvereni tarafından ödenmesi gerekiyor. Ancak ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısının 10 günden az olması halinde, 5510 sayılı Kanunun ek 6. maddesi hükmü gereği, primlerinin 2013 yılında 20 gün üzerinden, izleyen her yıl için bir gün artırılmak suretiyle kendisi tarafından ödenmesi gerekiyor.

Nikâhsız eş ve çocuğunun mirası

SORU: Bir işadamı ile 10 yıldır nikâhsız beraberliğim ve ondan bir çocuğum var. Kendisi 1 ay önce öldü. Bana ve çocuğa hangi oranda miras kalır?

Y. A - İstanbul

YANIT: Üzüleceksiniz ama açıklayayım. Nikâhsız eşin, hukuken hiçbir miras hakkı yok. Çocuğun mirasçılığında sorun yok. Evlilik içi ve dışı doğan çocuklar, aynı oranda mirasçı olurlar. Ölen kişinin mirasının 3/4’ü çocuklarına aittir. Hiç çocuğu yoksa, sizin çocuk mirasın 3/4’ünü alır. Ayrıca bir çocuğu varsa sizin çocuk mirasın 3/8’ini alır.

Kıdem tazminatınızı ancak mahkeme kararıyla alabilirsiniz

SORU: Ben taşeron olarak yaklaşık 8 yıldır hastanede çalışıyorum. Ekim 2013 te nikâhım olacak. Şu anki şirket iflas ettiği için maaşlarımızı zor alıyoruz. Ben düğünümü Nisan 2014 te planlıyorum. 2014 yeni bir şirketle işe devam edeceğiz. Sorum bu durumda Nisan 2014 te işten ayrılırsam, evlilik kıdem tazminatı alabilir miyim? Yanı nikahı önce yapıp düğünü sonra yapıp işten ayrılsam, hak kaybım olur mu?

Vicdan TAŞLI

YANIT: Taşeron olarak değil, taşeron yanında çalışıyor olmalısınız. Taşeron yanında bir yıldan az süreli çalışılıyor. Yani bir yıl dolmadan iş sona ermekte, takip eden yılda tekrar alınmakta. Bu durumda sürekli olarak bir yılı aşkın çalışma olmadığından kıdem tazminatı hak edilmiyor. Ancak sizin gibi uzun yıllardan beri aynı işte taşeron işçisi olarak çalışanlar, dava açmaları halinde mahkeme kararıyla kıdem tazminatlarını alabiliyorlar. Evlilik nedeniyle işinden ayrıldığınızda ister aynı, isterse yeni taşeron olsun kıdem tazminatınız ödemeyecektir. Kıdem tazminatınızı ancak dava açarak mahkeme kararıyla alabilirsiniz.

Kız arkadaşıyla kalanlara vergi var

SORU: Bir üniversitede öğrenciyim. Babam bana bir ev aldı. İki yıldır o evde kız arkadaşımla kalıyorum. Babamın bundan haberi yok. Bu günlerde kız-erkek aynı evde kalanlar gündemde. Galiba vergi yönünden de araştıracaklarmış. Ne vergisi, kız arkadaşla kalmanın bir de vergisi mi var? Varsa bu vergiden nasıl kurtulurum? Aman babam duymasın, adımı gizli tutun.

(Rumuz: KIZ ARKADAŞ)

YANIT: Biraz üzüleceksin ama yine de açıklayayım; kendi evinde, kız arkadaşı ile devamlı kalanlara “Gelir Vergisi” var. O nedenle, evinde kira ödemeden kalan kız arkadaşın için “emsal kira bedelinden kira alıyormuş gibi” kira geliri beyan etmen gerekiyor. 
Gelir Vergisi Kanunu’nun 73/3. maddesine göre; mal sahibi ile birlikte akrabalarının da aynı evde veya dairede ikamet etmesi halinde, kira geliri beyan edilmez. Kız arkadaş için beyan edilir. Ancak kız arkadaşına evin bir odasını, örneğin aylık 250 liraya kiraladıysan, bu yıllık 3.000 TL eder. Konut kira geliri 3.200 lirayı aşmadığı sürece, beyan edilmez ve gelir vergisi de ödenmez.

Kira olayında, tahsil esas olduğu için yıl içinde tahsil ettiğiniz kira 3.200 TL’nin altında kalırsa yine beyan etmezsiniz. Ama kız arkadaşın kira ödemeden kalıyorsa, “yıllık emsal kira” 3.200 TL’yi aşıyorsa, beyan edip Gelir Vergisi ödeyeceksin.

Bağ-Kurlu faaliyetine son vermeden sigortalı çalışarak SSK ya prim ödeyebilir

SORU: Bağ-Kurlu esnaf, işini bırakmadan Bağ-Kur yerine SSK’ya prim ödeyebilir mi?

NAZMİ

YANIT: 1 Mart 2011 den itibaren Bağ-Kur sigortalılarına faaliyetine son vermeden başka bir işyerinde çalışarak SSK’ya prim ödeme imkânı getirildi. Sigortalı çalışmaya ilişkin işe giriş bildirgesi elektronik ortamda SGK ya gönderildiğinde, Bağ-Kur sigortası otomatik olarak sonlanır.

Üç değişik şekilde emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Ocak 1967 doğumluyum. 1 Ağustos 1985’de SSK girişim ve 10 ay prim ödemem var. 1 Ekim 2013’te Bağ-Kur sigortalısı oldum. 1987 ve 1993 doğumlu iki çocuğum var. Doğum borçlanması yapıp, ne zaman emekli olabilirim ve ne kadar maaş alırım?

İrem Ronay

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 42 yaş ve 5075 prim günü; yaştan emeklilik için ise 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Normal emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız. 5075 prim gününü tamamlayıp normal emekli olabileceğiniz gibi, 3600 prim günüyle 58 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan da emekli olabilirsiniz.

Eksik prim günü için 1440 gün doğum borçlanması yapabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra, 5075 günün dolmasına 1260 gün kala 4/a sigortasına geçip, 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyerek emekli olabilirsiniz. 3600 günle emekli olmak isterseniz, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında 1230 gün prim ödedikten sonra, 4/a sigortasına geçip 630 gün prim öderseniz, 58 yaşınızı doldurduğunuzda 3600 günle emekli olabilirsiniz. Bu durumda doğum borçlanmasını 4/a sigortasına geçtikten sonra yapmalısınız.

Üçüncü seçenek olarak, 4/a sigortasına geçmenize gerek olmaksızın doğum borçlanması ile birlikte prim gününüzü 5400 güne tamamlayıp, 56 yaşınızı doldurduğunuzda, 4/b statüsünden emekli olabilirsiniz. Emekli aylığınızı, üzerinden prim ödeyeceğiniz prime esas kazanç tutarları ile prim gün sayınıza göre belirlenecek aylık bağlama oranı belirler.

Ev hizmetlerinde çalışan kadın sigortalı yapılacak ancak kıdem tazminatı ödenmeyecek

SORU: Haftada bir iki gün ev temizliğine gelen kadının sigortalı yapılması gerektiği yazmıştınız. Sigortalı yapılan temizlikçi kadının işine son verildiğinde veya emekli olduğunda kıdem tazminatı ödenmesi de gerekiyor mu?

ASİYE

YANIT: Ev hizmetleri İş Kanununa tabi değil.(4857 sayılı K. Md. 4/e) Bu nedenle ücret karşılığı haftanın bir kaç günü düzenli olarak ev hizmetlerinde çalıştırılan kadın, işten çıkartıldığında veya emekli olduğunda kıdem tazminatı ödenmeyecek.

Kız çocuğu sigortalı çalışmaya başlarsa yetim aylığı kesilir mi?

SORU: Ölen annesinden maaş alan dul bir bayan, sigortalı bir işe girerse anneden aldığı maaş kesilir mi?

Mutlu Hakan

YANIT: Ölen annenin hangi kapsamda sigortalı olduğunu belirtmemişsiniz. Kendisinden yetim aylığı bağlanan anne, Emekli Sandığı iştirakçisi ise, dul kız çocuğunun sigortalı çalışmaya başlaması halinde yetim aylığı kesilmez. Ölen anne SSK veya Bağ-Kur sigortalısı ise yetim aylığı kesilir.

Hipertansiyon hastasıyım malulen emekli olabilir miyim?

SORU: 1 Ocak 1977 doğumluyum. 1 Ocak 1995 tarihinde SSK başlangıcım, 2980 gün primim var. Halen çalışıyorum. 3 yıldır hipertansiyon hastasıyım. Malulen emekli olabilir miyim?

Gülden Öpçin Elğin

YANIT: Malulen emeklilik için 10 yıllık sigortalılık süresi ve 1800 prim günü şartlarının yanı sıra, en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybına uğramış olmak gerekiyor. Yönetmelik ekinde yer alan hastalık listesinde tanımlanan hipertasiyon hastalarının, çalışma gücünün yüzde 60’ını kaybetmiş olduğu kabul ediliyor.

Doktor olmadığım için hastalığınızın derecesinin, malul sayılmanız için yeterli olup olmadığını bilemiyorum. Maluliyetinizin tespiti için SGK’ya başvurarak, yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucusuna (hastaneye) sevkinizi isteyebilirsiniz. Sevk edileceğiniz hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK sağlık kurulunca çalışma gücünüzü yüzde 60 oranında kaybetmiş olduğunuza karar verilir ise malulen emekli olabilirsiniz.

Ara boşlukları borçlanamazsınız

SORU: 1970 doğumlu bayanım. 1989 SSK girişim var. 1992 ve1994 deki SSK kaydımdan 350 gün prim ödemem görünüyor. 2 çocuk annesiyim. Aradaki boşlukları borçlanarak, ya da bundan sonrası için ne gibi yol izleyerek emekli olabilirim?

Hülya CAN

YANIT: Araları borçlanamazsınız. Çünkü aralardaki boşlukları borçlanarak gün kazanıp emekli olma usulü yok. Doğumlarınız 1989 sigorta başlangıcınızdan sonraysa ve aralarında iki yıl varsa doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürede prim ödenmeyen günleri borçlanarak iki doğum için toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1)İki doğumunuz borçlandıktan sonra 3585 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte. (Ara vermeden prim öderseniz Eylül 2023 ayı sonunda)

2)İki doğumunuzu borçlandıktan sonra 1810 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2028 de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte.

Kanunun süre için getirdiği yasağı SGK prim içinde uyguluyor

SORU: Bir arkadaşımızın sorusunu iletiyorum. Yardımcı olursanız çok sevinirim.

1953 doğumlu Amcası 19 Haziran 2013’te vefat etmiş. SSK’ya giriş tarihi 1970’li yıllar. SSK’ya 400 gün primi varmış. 18 ay da askerlik toplam 550 gün. Vefat eden kişinin 1 gün bile primi olursa 900 güne tamamlayıp emekli olabilir diye bir şey duydum, mümkün mü diye soruyor.  

Gülay ZAİM

YANIT: Ölüm aylığı(dul-yetim aylığı) bağlanmasına ilişkin yasa hükmü;

“ ölüm aylığı …..her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirmiş… durumda ş iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanır.”

Hükmünü içermektedir. Yasanın bu hükmüne göre; 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödemesi olan sigortalının vefatı halinde, eş ve çocuklarına ölüm aylığı bağlanması gerekiyor. Burada 5 yıllık sigortalılık süresinin hesabında borçlanma süreleri dikkate alınmıyor. Yani sigortalılık süresi eksiği borçlanmayla tamamlanamıyor. Fakat prim eksiğinin borçlanmayla tamamlanmayacağına dair yasada bir hüküm yok. Fakat Sosyal Güvenlik Kurumu, yasanın sigortalılık süresi için getirilmiş olan borçlanma yasağını, prim eksiği içinde getirildiği şeklinde yorumlayarak, prim eksiğini askerlik borçlanmasıyla tamamlayanlara ölüm aylığı bağlamıyor.

Sorunuzdaki arkadaşın amcasının sigortalılık süresi ölüm aylığı bağlanmasına yeterli. Ancak primi 900 günden eksik. Yasa hükmü, prim eksiğini askerlik borçlanmasıyla tamamlanarak ölüm aylığı bağlanmasını yasaklamıyor. Prim eksiği borçlanmayla tamamlanması halinde hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması gerekir. Ancak, SGK belirttiğimiz yorumundan dolayı aylık bağlamaz.

Arkadaşınızın yapacağı iş; amcasının askerlik süresini borçlanıp, hak sahipleri ölüm aylığı bağlanmasını talep edecekler. SGK reddettiğinde de, İş Mahkemesine dava açacaklar. Yargının prim eksiğinin borçlanmayla tamamlanabileceği yönünde verdiği kararlar mevcut.

Emeklilik talep dilekçemi hangi tarihte vermem gerekir?

SORU: 4 Ocak 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01.01.1995. 28.02.1995 tarihine kadar 60 gün 4/a, 01.11.1995-30.09.2008 arası 4650 gün isteğe bağlı SSK, 01.10.2008-04.07.2011 arası 994 gün isteğe bağlı Bağ-Kur (4/b) ve 05.07.2011-05.09.2011 arası 62 gün 4/a kapsamında olmak üzere toplam 5766 prim günüm var. Hangi tarih itibariyle yaşlılık aylığı almayı hak edeceğim ve hangi tarihte emeklilik talep dilekçesi vermem gerekir?

Bilsen Seyhanlı

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5750 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim günü şartını yerine getirmişsiniz. 20 yıl sigortalılık süreniz 1 Ocak 2015’de, 51 yaşınız ise 4 Ocak 2017’de doluyor ve bu tarihte emekli olmaya hak kazanıyorsunuz. 5 Ocak’tan itibaren emeklilik başvurusunda bulunabilirsiniz. Ocak ayı sonuna kadar başvurmanız halinde, emekli aylığınız Şubat 2017’den geçerli olmak üzere bağlanır.

Haftanın veya ayın aynı günü aynı kişi ev hizmetlerinde çalıştırılıyorsa sigortalı yapılmak zorunda

SORU: Ara sıra, örneğin ayda bir iki ayda bir evimizi bir temizlikçi kadın bularak temizletiyoruz. Tabi günlük 100 TL civarında ücret ödüyoruz. Temizlik yaptırdığımız kadını sigortalı yapma gibi bir yükümlüğümüz var mı?

Celil ARDIÇ

YANIT: Ev hizmetlerinde çalışan kadınların sigortalı yapılması için; yasaya göre sürekli ve ücretle çalıştırılması gerekiyor. Buradaki süreklilikten; aynı kişinin ayın, aynı gün veya günlerinde(haftada veya ayda bir gün bile olsa) ev hizmetlerinde çalıştırılmasının anlaşılması gerekiyor. Aynı kişiye haftanın veya ayın aynı gününde ev temizliği yaptırmadığınız, ara sıra değişik kişilere değişik aylarda ve günlerde ev temizliği yaptırdığınızdan, çalışanı sigortalı yapma zorunluluğunuz bulunmuyor.

Kızım dışarıdan prim ödeyebilir mi?

SORU: Kızım 19 Eylül 1979 doğumlu. İlk sigorta başlangıç tarihi 1 Haziran 2003. 2012 yılı sonunda kıdem tazminatını alarak işten ayrıldı. 4/a kapsamında 2958 prim günü var. Dışarıdan prim ödeyebilir mi? Kaç yıl ödemesi gerekir ve ne zaman emekliliğe hak kazanır?

Özgen Yazıcıoğlu

YANIT: Kızınız dışarıdan isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Ancak isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödediği süreler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Emekli olmadan önceki son 2520 gün içinde daha çok hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursa, o sigortalılık statüsünden emekli olur.

En az 4500 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 58 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden; en az 5400 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 60 yaşını doldurduğunda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

Yeni binalarda 4 yıl süre ile bina vergisi arsa verginden az olamaz

SORU: İki yıl önce rezidanstan bir daire aldım. Dairede oturuyorum. Ödediğim bina vergisi yüksek geldi. Muhasebecim Mesken olarak kullanılan yeni bina ve apartman dairelerinin vergi değerinin ¼ ü, inşaatın sona erdiği yılı takip eden yıldan itibaren 5 yıl süre ile emlak vergisinden muaf tutulduğu belirtti. Ve bu muafiyetinin uygulanmadığını söyledi. Muafiyetin neden uygulanmadığını Belediyeden sorduğumda, “arsa kıymetli olduğu için” dediler. Verdikleri cevap kafama yatmadı. Arsa kıymetli diye kanundaki muafiyet uygulanmaz mı? Bilgilendirirseniz sevinirim.

M.CESUR/İSTANBUL

YANIT: Muhasebecinizin belirttiği gibi, mesken olarak kullanılan dairelerin vergi değerinin dörtte biri(1/4 ü), inşaatın bittiği tarihten itibaren 5 yıl süre ile vergiden müstesna tutulması gerekiyor. Muafiyetten yararlandırılmama gibi bir durum söz konusu olamaz. Belediye memurunun belirttiği, ödenecek emlak vergisinin arsa vergisinden az olamayacağı hususudur. Emlak Vergisi Kanunun 8 nci maddesinin son fıkrası;

“Yeni inşaa edilen bina veya binaların vergisi, arsanın(veya arsa payının) vergisinden az olamaz. Bu hüküm binaların inşaatlarının sona erdiği yılı takip eden yıldan itibaren dört yıl uygulanır.”

hükmünü içermektedir. Dairenin geçici muafiyet uygulanmadan hesaplanan emlak vergisi, daireye isabet eden arsa payının, emlak( arsa) vergisinden düşükse, aradaki fark, dairenin muafiyet uygulanarak hesaplanan emlak vergisi üstüne ilave edilmesi gerekiyor.

Şayet belediye, emlak verginizi bu şekilde vergi hesaplamamışsa, verginizi yanlış hesaplamış. Düzeltme talep ederek verginin düzeltilmesini isteyin. Düzeltme talebiniz reddedilirse, olayı şikâyet yoluyla belediye başkanına taşıyın. Vergi yine düzeltilmezse, vergi mahkemesine dava açma hakkınız doğar. Vergi Mahkemesine dava açarak verginizi yargı yoluyla düzelttirebilirsiniz.

Banka kredisiyle alınan avukatlık bürosu

SORU: Proje üzerinden bir büro aldım. 950 bin lira da banka kredisi kullandım. Ödediğim kredi faizlerini, avukatlıkla ilgili defterime gider yazabilir miyim?

Suat ORHON – İstanbul

YANIT: Ödediğiniz faizleri; inşaat devam ettiği için büronun maliyetine ekleyeceksiniz. Büronun tamamlanıp size teslim edildiği ve defterinize kaydedildiği tarihi izleyen yılın başından itibaren de ödeyeceğiniz faizleri “gider” yazabilirsiniz. Bu konuda 163 ve 334 no.lu VUK genel tebliğlerine bakabilirsiniz.

Eşim isteğe bağlı sigortadan emekli olabilir mi?

SORU: 1944 doğumlu olan eşimin, 1970-1974 yılları arasında Berlin’de 4 yıl çalışmışlığı bulunuyor. 4 kız çocuğumuz bulunmaktadır. İki kızımız zihinsel engellidir. İsteğe bağlı olarak ödeme gerçekleştirdiğimiz takdirde (toplu olarak veya aylık olarak) eşim sosyal güvenlik kurumundan emekli olabilir mi?

Kutlu Bay Uncu

YANIT: Eşiniz isteğe bağlı sigortalı olarak 5400 gün prim ödediğinde 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir. Toplu prim ödeyemez, ancak yurtdışında geçen çalışma sürelerini ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri borçlanabilir.

Ayrıca, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indiriliyor.  Engelli çocuğunuzdan dolayı, bundan sonra isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyeceği prim gün sayısının dörtte biri, prim gün sayısına eklenir.

SSK’lı işe girildiğinde Bağ-Kur otomatik olarak sonlanır

SORU: 15 Ocak 1970 doğumluyum. 31 Mayıs 1999’dan itibaren Bağ-Kur primi ödemekteyim. Prim gün sayım 4040’dür. Buna göre Bağ-Kurdan ne zaman emekli olabilirim? İşyerimi kapatıp SSK geçersem, kaç yıl pirim ödeyip kaç yaşında emekli olabilirim?

Hava OSAYER/ADANA

YANIT: Bayan olmalısınız. Bağ-Kurda emekli olmak için; 20 tam yıl(7200 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 3160 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7200 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 15 Ocak 2025 de emekli olabilirsiniz. Ayrıca 360 gün(bir yıl) daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte yaş haddinden emekli olmanızda mümkün.

SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemek kaydıyla, 1935 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olmanızda mümkün. SSK’lı çalışarak prim ödemeniz için işyerinizi kapatmanız gerekmiyor. Faaliyetinize devam ederken bir başka işyerinde sigorta girişiniz yapıldığında Bağ-Kur sigortanız sonlanır.

İstifa etsem haklarımı alabilir miyim?

Sigorta girişim 29 Temmuz 1993, toplam prim gün sayım ise (Eylül sonu itibariyle) 5928 gündür. Ne zaman emekli olabilirim? Şu anda çalıştığım işyerinden istifa etsem haklarımı alabilir miyim?

Serkan Güngör

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz yeterli, doğum tarihinizi belirtmemişsiniz. 25 yıl sigortalılık süresi ve 54 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Çalıştığınız işten, haklı neden olmaksızın istifa ederek ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Ancak yaştan emeklilik için gereken yaş dışındaki 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartını sağlamış olduğunuzdan, SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene ibraz etmek suretiyle, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun halen yürürlükte olan 14. maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız.

İşten kendiniz ayrılmış olacağınızdan, ihbar tazminatı hakkınız olmaz. Hak kazanıp ta kullanmamış olduğunuz yıllık ücretli izinleriniz varsa, izin ücretlerinizin ve ücret alacaklarınızın ödenmesi gerekir.

Hizmet birleştirmesi için ne zaman başvurmalıyım?

SORU: 2 Mayıs 1969 doğumluyum. 16 Aralık 1991-30 Ekim 2001 tarihleri arasında, kendi emekli sandığı olan üç ayrı bankada çalıştım. Bu süre içerisinde toplam bir yıllık boşluğum bulunmaktadır (9 ay ücretsiz doğum izni, 3 ay işe ara verme). 1 Şubat 2002'den bu güne kadar da SGK'da izleyebildiğim toplam 1813 gün prim ödemem var. Bu şartlarda doğum borçlanması yaparsam ve yapmazsam ne zaman emekli olurum?

2001 sonuna kadar çalıştığım üç bankadan  biri fona devroldu (Pamukbank), diğeri ise bir başka banka ile birleşti (Osmanlı-Garanti birleşmesi). İlk işe girdiğim İş Bankası ise bildiğiniz gibi hala faaliyette. Buna göre hizmet birleştirmesi yaparken nasıl bir yol izlemeliyim ve birleştirme için ne zaman başvuruda bulunmalıyım?

Ayşe Gül Şimşek

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş. Verdiğiniz bilgilere göre, 3194 gün özel banka sandıkları, 1813 gün SGK olmak üzere toplam 5007 gün civarında prim ödemeniz olmalı. Buna göre de 518 gün eksiğiniz kalıyor. Emekli olmaya hak kazanacağınız (48 yaşınızı dolduracağınız) 2 Mayıs 2017 tarihine kadar, prim gününüzü tamamlayıp, emekli olabilirsiniz.

Hizmetlerinizin birleştirilmesi için en geç emekliliğinize altı ay kala, çalışmakta olduğunuz işyerinin bağlı olduğu, çalışmıyor olmanız halinde ikametgâhınızın bağlı olduğu sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne başvurmalısınız.

Ufukta erken emeklilik görünmüyor

SORU: 27 Kasım 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 20 Aralık 1985’dir. Ne zaman emekli olabilirim? Olası bir erken emeklilik kanunu çıkması durumunda yararlanabilir miyim?

Burak ŞENOL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 27 Kasım 2017 de emekli olabilirsiniz.

Ufukta erken emeklilik görünmüyor. Ancak 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 20 Aralık 2014 den sonra, prim ve sigortalılık süresi şartlarını sağlayıp, emekli olunacak yaşın dolmasını bekleyenleri kapsayan bir erken emeklilik yasası çıkarsa sizde yararlanırsınız.

İşin esasında değişiklik çalışana iş akdini fesih hakkı verir

SORU: 1 Aralık 2011 tarihinde bir şirkette işe başladım. Çalışmış olduğum iş yerinde

bir kaç defa aynı işverene ait başka şirkete giriş çıkışım oldu. En son  bu hafta tekrar başka bir firmaya (yine aynı işverene ait) girişimiz yapıldı. 4 aydan önce işyerinden çıkarılmamız durumunda, işsizlik ödeneği alabilir miyim? Tazminat alma hakkım var mıdır?

T.P.

YANIT: İşsizlik ödeneği almak için son üç yılda, geriye doğru son 120 günü kesintisiz olmak üzere en az 600 gün prim ödemesi ve işten ayrılma tarihinden itibaren 30 gün içinde başvuru şartları aranıyor. Buradaki 120 gün prim ödemesinin aynı işyerinden yapılması şart değil. Önemli olan işe giriş çıkışlarda arada boşluk olmaması. İnşaat ve yeni kurulan işyerleri hariç girişlerin büyük bir bölümü bir gün önceden bildirildiğinden muhtemelen boşluk vardır. Boşluk varsa işsizlik ödeneği alamazsınız. Ancak, işten ayrıldığınız tarihten geriye doğru doğru 120 gün kesintisiz prim ödemeniz varsa, işsizlik ödeneği alabilirsiniz.

İş sözleşmenizin hükümlerini ve işverenin değişik işyerlerinde ne iş yaptığınızı bilmiyoruz. Genel kural şudur: İşveren çalışanın yazılı onayı olmadan, işin esasında değişiklik yapamaz. Şayet işyeri değişiklikleri ilk işinize nazaran işin esasında değişiklik yapıyorsa, bu durum iş akdinizi fesih hakkı verir. Ve iş akdinizi haklı nedenle fesih edip kıdem tazminatı alabilirsiniz.

Malulen emekliliğe ilişkin sevk için 1800 prim günü gerekiyor

SORU: Devlet hastanesinden yaklaşık 4 ay önce yüzde 58 oranlı ve 2 yıl süreli engelli raporu aldım. Hastalığım dolayısıyla 2 ay sonra tekrar müracaatımda yüzde 69 süreklidir raporu aldım. Bu durumda SGK’ya müracaat yaptım, fakat kabul etmediler, “2 yılın bitiminde biz senin sevkini yapacağız” dediler. Şimdi ben ne yapmalıyım, yardımcı olursanız çok memnun olurum.

Ayhan Şahin

YANIT: SGK’nın iki yıl ötelemesinin sebebini belirtmemişsiniz. Bu durumda ancak konuyla ilgili genel bilgi verebilirim. Malulen emeklilik için öncelikle SGK tarafından, yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucusuna (hastaneye) sevk yapılması, bunun için de en az 1800 prim gününün olması gerekiyor. 1800 prim günü olmayanın sevk işlemi yapılmıyor.

İkinci olarak, sevk edilen hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı olan tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, çalışma gücü kayıp oranının en az yüzde 60 olduğuna SGK sağlık kurulunca karar verilmesi gerekiyor. 10 yıllık sigortalılık süresi de varsa malulen emeklilik aylığı bağlanıyor.

Eve temizliğe gelen kadının sigortalılığı için yaş sınırı var mı?

SORU: Yatılı çalışan ve daha önce hiç sigortası olmamış bir ev işi elemanın 66 yaşında olması onu sigorta kapsamından çıkarır mı, yani ilk kez sigortalı olacaklar için bir üst yaş sınırı var mı? Eğer yaşa rağmen ilk kez sigorta yapılması gerekiyorsa, işverenin 2 yıllık yüzde 50 indirim hakkı var mı? Kıdem tazminatı hakkı var mı? İşçiden prim kesintisi yapılacak mı, yapılacak ise kapıcı bordrosu esas alınabilir mi? Ayda iki kere gelen gündelikçi için de aynı işlemler yapılacak mı? Eğer bütün bunlar kanunda var idiyse yeni çıkacak yasada olacak değişiklik nedir?

Canan Kaya

YANIT: İlk kez sigortalı oluyor olsa da çalıştırılan kişinin sigortalı olmasında yaş sınırı yok.

Yüzde 50 indirim hakkıyla ilgili olarak, sanırım 4447 sayılı Kanuna 6111 sayılı Kanunun 74. maddesiyle eklenen geçici 10. maddeden söz ediyorsunuz. Yasa hükmünde sayılan diğer koşulların da sağlanması halinde, sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarının 24 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasına ilişkin istihdam teşvikinden yararlanılması mümkün.

Ev işlerinde çalışanlar İş Kanununa tabi olmadığından, kıdem tazminatı hakları yok.

İşçiden yüzde 14 sigorta primi, yüzde 1 işsizlik sigortası primi kesilir. Ev hizmetlerinde çalışanların ücretleri de vergiye tabi olmadığından, kapıcı bordrosu esas alınabilir.

Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı için, yapmış oldukları işin ücretle ve belli bir süreklilik içinde yapılıyor olması gerekiyor. SGK Genelgesinde, "Çalışanın her hafta aynı gün aynı eve, ev işinde çalışmak üzere gelmesi halinin sürekli çalışma olarak nitelendirileceği, belirsiz aralıklarla ve çağrı üzerine gelmesi halinde ise ne kadar sürmüş olursa olsun, süreksiz çalışma olarak değerlendirileceği" açıklanmış. Dolayısıyla bu konuda çok netlik yok. Ancak açıklamadan, ayda iki kez farklı günlerde, çağrı üzerine gelen temizlikçi için sigorta zorunluluğu olmadığı anlaşılıyor.

Söz konusu düzenleme öteden beri var, ancak bu konuda yeni bir düzenleme yapılmasına ilişkin bir irade henüz ortada yok.

Staj sigortasının emekliliğe faydası yok

SORU: 26 Ocak 1972 doğumluyum. 20 Ocak 1993 tarihinde SGK’ lı oldum.31 Ağustos 1993 tarihinde ayrıldım. Mükellef olarak  1 Eylül 1993 tarihinde Bağ-Kurlu oldum. 23 Kasım 1994’de askere gittim. Ama Bağ-Kur primimi 15 Mayıs 1995 tarihine kadar ödeyip müelliflikten ayrıldım. Askerlikten sonra  26 Mart 1997 de tekrar Bağ-Kura giriş yaptım. 1 Kasım 2011 tarihine kadar eksiksiz prim ödedim. Ve bu tarihte Bağ-Kurdan ayrılıp  11 Aralık 2011 tarihinde  tekrar SSK’lı oldum ve halen çalışmaya devam ediyorum.  Ne kadar daha prim ödeyip kaç yaşımda emekli olabilirim? Askerlik borçlanması yapmalı mıyım? 13 Ekim 1986 tarihinde Endüstri Meslek Lisesinde öğrenci iken staj yaptığımız firmada SSK’ ya giriş yapılmıştı. Bunun emekliliğe bir etkisi olur mu?

İsmail GENÇERİ

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı çalışmanızla 1473 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 26 Ocak 2026 da emekli olabilirsiniz. Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından faydası olmaz.

Hasar ve kayıp karşılığı ödenen tazminat KDV’ye tabi değil

SORU: Yeni nakliyeciliğe başladık. Müşteri ile yaptığımız nakliye sözleşmesinde nakliye sırasında hasar gören, kaybolan veya çalınan malları tazmin edeceğimizi taahhüt ediyoruz. Muhtemelen nakliye sırasında müşterinin malı hasara da uğrayabilecektir. Veya az da olsa kaybolma riski de var. Nakliye sırasında müşterinin kaybolan veya hasar gören malını yaptığınız sözleşmedeki taahhüdümüz doğrultusunda, müşterinin zararını karşılamak için müşteriye ödediğimiz bu tazminatlar Katma Değer Vergisine(KDV) tabi mi?

Aygün BAŞOĞLU

YANIT: Nakliye sırasında müşterinin hasar gören veya kaybolan malına karşılık ödediğiniz tazminat, bir mal teslimi ve hizmet ifası karşılığı olmadığından, KDV konusuna girmemekte olup, KDV ye tabi değildir. Taşıdığınız malı sigorta şirketine sigorta ettiriyorsanız, hasara uğrayan veya kaybolan(çalınan) mal karşılığı sigorta şirketinin, nakliye şirketi olarak size ödediği tazminatta KDV’ye tabi değil.

Kadına boşandığı kocasıyla tekrar evlenme yasağı

SORU: Evimde hem çocuk bakıyorum hem de siparişle günlere pasta börek yapıyorum. Gelir vergisi ödemem gerekir mi?

Nergis ATEŞ / İstanbul

YANIT: Evde çocuk bakımı karşılığı aldığınız ücret Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/6. maddesi uyarınca gelir vergisinden istisnadır. Evde kek, pasta, börek yapıp satmanız da esnaf muaflığı kapsamına girer ve gelir vergisine tabi tutulmaz.

Geçmiş 12 yıla ait destek primi bugün istenir mi?

SORU: 2001 yılında SSK’dan emekli oldum, limited şirket ortağı idim, halen şirket ortağıyım, yani devlet limited şirket ortağı olduğumu biliyordu ve bana emekli maaşı bağladı. Şimdi SGK bana  borç çıkarmış. 28.1.2004’den itibaren sosyal güvenlik destek prim kesilecek diye bir şey çıkmış o tarihte, bunu devlet bana maaş öderken kesmemiş, şimdi bana 1479 sayılı Kanunun 53. maddesine göre borç tahakkuk ettirmiş. Anapara prim borcu 3.475,58 TL, faiz  5.393,53 TL olmak üzere toplam borç 8.869,11 TL. Bunun neresinde adalet, faiz ana borcu geçmiş. 12 seneden beri bildirmemişsin, ödeyen sensin, kanun çıktığında kesmeyen sen, bu nasıl adalet? Bari bu faize itiraz edebilir miyim, hakkımı arayabilir miyim?

Fuat Karaman

YANIT: Emekli olduğunuz tarihte sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeme zorunluluğunuz yoktu. SSK ve Emekli Sandığından emekli olan kollektif, limited ve adi komandit şirket ortakları ile anonim şirketlerin kurucu ortakları ve yönetim kurulu üyesi ortakları, 28.01.2004 tarihinde SGDP kapsamına alındı. SGDP ödemesi gerekenlerden, 28.01.2004 tarihinden önce aylık bağlananlar için de üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunma zorunluluğu getirildi. Ayrıca SSK ve Emekli Sandığı emeklilerinin sosyal güvenlik destek primleri 1 Ekim 2008 tarihine kadar emekli aylıklarından kesilmeyip, kendileri tarafından yatırılıyordu. 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren tüm emeklilerin emekli aylıklarından kesilmeye başlandı.

Borcun dokuz yılı aşkın süre sonra istenmesi nedeniyle haklı görünseniz de, bildirim zorunluluğunun yasa ile emekli çalışana yüklenmesi ve yasaları bilmemenin de mazeret sayılmaması nedeniyle maalesef yapılacak bir şey yok. Aslında 2011 yılında 6111 sayılı Kanunla, 2013 yılı başında da 6385 sayılı Kanunla söz konusu borçların yeniden yapılandırılarak taksitle ödenmesine imkân sağlanmıştı. Keşke ilgili yasa hükümlerinden yararlanmış olsaydınız.

Miras kalan Ltd. ve A.Ş hisselerinin satışı

SORU: Kocamdan miras kalan limited ve anonim şirket hisselerini şirket ortağı olmayan komşuma satacağım. Vergi konusuna hiç aklım ermez. Bu satışlarda vergi var mı?

Bedriye ALKAN – Antalya

YANIT: Miras kalan anonim şirket hissesinin satışı gelir vergisine tabi değil (Gelir Vergisi Kanunu, Mükerrer Md.80/(1)-1). Limited şirket hissesinin satışı ise, “değer artışı kazancı” olarak, gelir vergisine tabi (GVK.Mük.Md.80/(1)-4)

Askerlik borçlanması emekli aylığını artırır mı?

SORU: 1 Mayıs 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Haziran 1986’dir. Ve 6740 gün ödenmiş primim var. Ayrıca halen çalışıyorum. Askerlik dönemimi ödemem alacağım emekli maaşına katkı sağlar mı? Ve şu anda emekli olsam yaklaşık ne kadar emekli maaşı alırım? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Gökalp BALIKÇI

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2017 de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece priminizi artırır. Aylık bağlama oranınız artacağından emekli aylığınız da da bir miktar artma sağlar.

Ne kadar emekli aylığı alacağınızı: çalışma hayatınız boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarınız ile prim gün sayınız belirleyecek. Ayrıca prim ödenen dönemler de, çok önemli. Çünkü: 2000 den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008 ile emekli olunan tarih arasındaki dönemler de ödenen primler emekli aylığını, farklı ağırlıkta etkiliyor. Bu bilgiler olmadan emekli aylığı hesabı mümkün değil.

13 ay doğum borçlanmasıyla 3 yıl erken emekli olursunuz

SORU: 26 Ocak 1974 doğumluyum. İlk kez 15 Haziran 1993 yılında 90 gün süre ile SSK’lı oldum. Çalışmadığım süre içerisinde 1997 yılında bir çocuğum oldu. 1 Eylül 2000 yılında öğretmen olarak Emekli Sandığına tabi göreve başladım ve aralıksız olarak devam etmekteyim. Sigorta başlangıç tarihimin ne olacağı, çocuğumla ilgili borçlanma yaparsam başlangıç tarihimin öne gelip gelmeyeceği ve kaç yaşında, ne zaman emekli olabileceğim konusunda bilgilendirebilirseniz sevinirim.

Fulya

YANIT: Mevcut durumda, emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. En az 13 ay doğum borçlanması yapmanız halinde kademeli emeklilik hükümlerine tabi olursunuz ve emeklilik şartlarınız 20 yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaşa iner. En az 20 yıl fiili hizmet süresi ile 55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

13 ay doğum borçlanması yapmanız halinde kademeli emeklilik hükümlerine tabi olursunuz ve emeklilik şartlarınız 20 yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaşa iner. En az 20 yıl fiili hizmet süresi ile 55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Engelli çocuğu olan annelere sağlanan yaş indiriminden yararlanıp erken emekli olabilir miyim?

SORU: 5 Haziran 1972 doğumlu, Bulgaristan göçmeniyim. Türkiye’ye 1989’da geldik. 15 Ağustos 1991’de işe başladım ve hala aynı işyerinde kesintisiz çalışıyorum. Biri 2004, diğeri 2010 doğumlu  iki oğlum var. Küçük olanda doğuştan gelişim geriliği var, her sene yenilenen ve şu an yüzde 82’lik engelli raporumuz var. Şu an sistemde 2020 yılında emekli olacağım görünüyor. Doğum borçlanması veya engelli çocuk annelerine sağlanan erken emeklilik imkânından faydalanıp erken emekli olabilir miyim?

S. Gülduman

YANIT: Doğum borçlanması, emeklilik yaşında indirim sağlamaz, prim günü kazandırır. Sizin de prim gününe ihtiyacınız yok. Ancak engelli çocuğunuzla ilgili olarak yaş indirimi alabilirsiniz. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indiriliyor.

En son çalışmanızın geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına çocuğunuzun sevk işlemini yaptırarak, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda engelli olduğunun tespitini istemeniz, alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmanız gerekiyor. Başvuru, yaşlılık aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden de yapılabiliyor.

1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarınızın dörtte biri prim ödeme gün sayınıza eklenip, eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinizden de indirilir ve daha erken emekli olabilirsiniz.

Yurtdışından alınan emekli maaşının vergisi

SORU: Almanya’dan aldığım emekli maaşı, Türkiye’de vergilendirilir mi?

Ali İhsan YILDIZ – Gaziantep

YANIT: Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/11. maddesi uyarınca gelir vergisinden istisnadır başka bir anlatımla Türkiye’de vergilendirilmez.

Yaş bekleyenlerin sağlık yardımı almasına ilişkin kanun çıkmadı

SORU: Emeklilik için yaş bekleyenler, prim yatırmadan sağlık hizmeti alabilecekler mi? Veya bu konu ile ilgili bir çalışma yapılıyor mu?

Mehmet KILINÇ

YANIT: Henüz belirttiğiniz gibi bir yasa çıkmadı. Önümüzde üç seçim olmasından dolayı, bu tür bir yasa çıkması olası. Ekim ayında TBMM si açıldıktan sonra yasanın çıkıp çıkmayacağı belli olur.

Şirket ortağının ücreti gider yazılır mı?

SORU: İki ortaklı limited şirket, ortaklarına ücret ödenebilir ve gider yazabilir mi?

Fikri ALTINOK / Samsun

YANIT: Limited şirket, emsaline uygun olması koşuluyla, şirkette çalışan ortaklarına ücret ödeyebilir ve gider olarak da defterine yazabilir.

Birden fazla daireye ortak olan emekli emlak vergisi ödemesi gerek

SORU: Emekliyim. Ve emekli aylığımdan başka gelirim yok. Eşimle ortak bir dairemiz var. Bu dairede oturuyoruz. Babamdan kalan ve kira ödemeden kardeşimin oturduğu daireye de, kardeşimle yüzde 50 oranında hissedarım. İki dairedeki hissem bir daire etmiyor bile. Acaba emlak vergisi ödemem gerekiyor mu?

Ayten GÜNESEN

YANIT: Emekli aylığından başka geliri olmayanlardan, brüt alanı 200 m2 yi aşman tek meskeni olanlar sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanarak, emlak vergisi ödemiyor. Hisselide olsa, birden fazla daireniz olduğundan emlak vergisi ödemeniz gerekiyor.

Yedek subay öğrencilik dönemini borçlanmam gerekir mi?

SORU: 2 Ekim 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim Ağustos 1991 olup, kesintisiz olarak çalışıyorum. Yaklaşık 8000 gün ödenmiş primim var. Ağustos 1989-Kasım 1990 tarihleri arasında yedek subay olarak askerliğimi yaptım. Yedek subay öğrenci dönemimi borçlanmaya gerek var mı? Emeklilik tarihim ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

Hasan Dönmez

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Yedek subay öğrencilik döneminizi borçlansanız da sigorta başlangıcınız 24 Mayıs 1988 öncesine gelmeyeceğinden, emeklilik şartlarınız değişmez. Dolayısıyla yedek subay öğrencilik dönemini borçlanmanıza gerek yok. 51 yaşınızı dolduracağınız 2 Ekim 2015 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Kadına boşandığı kocasıyla tekrar evlenme yasağı

SORU: Eşimle ani bir kızgınlık sonucu, anlaşmalı olarak boşandık.  Boşandığım gece sabaha kadar uyuyamadım. Deliler gibi pişman oldum. Sabah yanına gidip, “Ne olur tekrar evlenelim” dedim. Ancak Medeni Kanun’a göre, boşanan kadının hemen evlenmesi yasakmış. 300 gün beklemem gerekiyormuş. Bu doğru mu? Doğru ise, siz kanunlardaki boşlukları biliyorsunuz, beni, eski kocamla hemen evlendirir misiniz?

T.G.- İZMİR

YANIT: Size söylenen doğru. Medeni Kanun’un 132. maddesine göre, boşanan kadının tekrar evlenebilmesi için “iddet müddeti” denilen 300 günlük süreyi beklemesi gerekiyor. “Beni, eski kocamla hemen evlendirir misiniz?” diyorsunuz. İşin doğrusu bu benden çok size ve eski eşinize bağlı. Ancak ben size hemen evlenmeniz için bir yol gösterebilirim. Mahkemeye, boşandığınız eşinizle birlikte başvurup “yeniden birbirinizle evlenmek” istediğinizi belirtirseniz, mahkeme bu süreyi kaldırır, siz de hemen evlenirsiniz.

Temmuz 2019’da Bağ-Kurdan, Mart 2017 de SSK’dan emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Temmuz 1966 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Eylül 1985  olup SSK ya 1342 gün prim ödemem var. 10 Nisan 1995 de Bağ-Kurlu oldum. Halende Bağ-Kurluğum. Ne zaman emekli olurum?  SSK’ ya  geçsem  ne zaman emekli olurum? 

Enes ARUN

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 18 Temmuz 2016 ya kadar ara vermeden prim ödeyerek priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Temmuz 2019 da emekli olabilirsiniz.

Sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.( sigortalı çalışarak ara vermeden prim öderseniz Mart 2017’de)

Prim günü dolduktan sonra çalışmadan sağlıktan nasıl yararlanılır?

SORU: 10.10.1975 doğumluyum. 01.08.1993 tarihinde 30 gün SSK sigortam var. 07.09.1999 tarihinde 657’ye tabi devlet memuru statüsünde hekim olarak Sağlık Bakanlığı bünyesinde çalışmaya başlayıp, değişik görevlerde bulundum. 26.03.2008 tarihinde istifa ederek ayrıldım. 01.04.2008 tarihinde SSK’lı olarak diyaliz sektöründe hekim ve idareci olarak çalışmaya başladım. 06.01.2010-22.02.2010 arasındaki sürede iş değişikliği nedeniyle sigortam yoktu. 22.02.2010’dan beri halen aynı şirkette çalışmaktayım. Bu verilere göre emeklilikle ilgili durumum hakkında bilgi verirseniz sevinirim. Prim günü dolduktan sonra çalışmadan sırf sağlıktan faydalanma durumu nasıl olur? Eğer prim günü dolunca part-time çalışırsam yaş dolunca bağlanacak maaşımı negatif yönde etkiler mi?

H. Gökhan Eryılmaz

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Emekli Sandığı hizmetinizle birlikte en az 5675 prim günüyle, 54 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2029 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Prim gününüz dolduktan sonra, çalışmadan sağlık hizmetlerinden yararlanabilmeniz için, yaptıracağınız gelir tespiti sonucuna göre genel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle sağlık hizmeti alabilirsiniz. Ya da evli iseniz ve eşiniz genel sağlık sigortalısı ise onun bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak, eşiniz üzerinden sağlık hizmeti alabilirsiniz. Part-time çalışmanız, bağlanacak emekli aylığınızı olumsuz etkilemez.

Organ nakilleri maluliyet kapsamına alındı

SORU: 24 Şubat 1983 doğumluyum. Ve sigorta girişim 1 Mayıs 2004 de olup 1700 gün prim ödemem var. 2012 yılında böbrek nakli oldum. Ve kullandığım ilaçlara bağlı şeker hastalığım çıktı. Buna göre malulen emekli ne zaman olabilirim?

Sinan TEKİN

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. İlk defa sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı veya hastalığı olan malulen emekli olamıyor.

1 Mayıs 2004 itibariyle rahatsızlığınız yoksa, 10 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mayıs 2014’e kadar, 100 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 1800 güne tamamlamanız ve sağlık raporlarınız ve tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu, maluliyetinize karar verirse emekli olabilirsiniz.

Organ nakilleri maluliyet kapsamına alındı. Şeker hastalığı da çıktığına göre, SGK Sağlık Kurulu’nun maluliyetinize karar vermemesi için ortada bir neden yok. Tabi belirttiğimiz gibi 10 yılı dolduracak 100 günde prim ödemeniz şartıyla.

Medyumluk faaliyeti vergilendirilir mi?

SORU: Medyumluk yapıyorum, vergisi var mı? Varsa basit usulde mükellef olabilir miyim?

T. Y. – Adana

YANIT: Bu faaliyetinizin “serbest meslek kazancı” olarak, gerçek usulde vergilendirilmesi gerekir. Basit usul, ticari kazancı kapsar. Serbest meslek kazancı basit usulde vergilendirilemez.

Yaşım dolana kadar ödediğim primler emekli maaşımda artış sağlayacak mı?

SORU: 31 Mart 1975 doğumluyum. İlk sigorta kaydım, 1990 yılında stajla yapıldı. 7 Şubat 1994 tarihinde çalışmaya başladım. Toplam 6986 prim günüm var ve halen çalışmaktayım. Emeklilik için günüm doldu, yaş için bekliyorum galiba. Emeklilik yaşım ne zaman dolacak? Bu sürede ödediğim primler, emekli maaşında artış sağlayacak mı?

Nurcan Kıvrar

YANIT: Staj başlangıcınız, emeklilik şartlarınız açısından sigorta başlangıcı sayılmaz. İlk defa emeklilik için gereken uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladığınız 7 Şubat 1994, sigorta başlangıç tarihiniz sayılır. Buna göre de emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5675 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüz fazlasıyla yeterli. 50 yaşınızı dolduracağınız 31 Mart 2025’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emekli aylığı en basit şekliyle, aylık ortalama prime esas kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpımından oluşuyor. Prim ödemeye devam etmeniz, aylık bağlama oranınızı artırır. Ancak emekli aylığının artması için aylık bağlama oranının artması tek başına yeterli değil. Aylık prime esas kazanç ortalamasının da yüksek olması gerekiyor. Primleriniz asgari ücret veya asgari ücretin biraz üzerinde kazanç üzerinden ödeniyorsa, prim ödemeye devam ettikçe, az da olsa emekli aylığınızda azalma söz konusu olur.

Şans oyunlarından kazanılan ikramiyeye vergi var mı?

SORU: Sayısal loto, süper loto, şans topu, on numara, milli piyango ve kazı kazan gibi şans oyunlarında kazanılan ikramiye vergiye tabi mi? Tabi ise vergi varsa oranı nedir?

Emir DOLU

YANIT: Milli Piyango İdaresi tarafından düzenlenen milli piyango, kazı kazan, sayısal loto, süper loto, şans topu ve 10 numaradan kazanılan ikramiyelerin tamamı her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna tutulmuş olduğundan, kazanılan ikramiye vergiye tabi tutulmamaktadır.

Bekâra evde Ukraynalı kız çalıştırmak yasak

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bekâr erkeklerin ve çocuksuz ailelerin, evlerinde yabancı uyruklu kadın çalıştırmasına izin vermiyor.

SORU: Bir haftalığına tatile gittiğim Ukrayna’da, dünyalar güzeli bir kız tanıdım ve adeta çarpıldım. Sayılı günler saat hatta dakikalar gibi geçti. Ona, kendisini Türkiye’ye çağıracağımı ve sürekli birlikte olacağımızı söyledim. Çok mutlu oldu. Türkiye’ye döndüğümde, onu evimde çalışacak diye Türkiye’ye getirmek istedim ancak “Bekar erkeklerin, evinde yabancı uyruklu kadın çalıştırması yasak” diye reddettiler. Doğru mu? 

Selçuk EKESAN- İstanbul

YANIT: Üzüleceksiniz ama maalesef doğru! Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bekar erkeklerin ve çocuksuz ailelerin, evlerinde yabancı uyruklu kadın çalıştırmasına izin vermiyor.

Kıdem tazminatı giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanır

SORU: 1 Kasım 2007’den bu yana özel şirkette çalışıyorum. Şirketimiz kapanacak ve başka firmaya geçeceğiz. Tazminat hesaplaması nasıl oluyor? Maaş + yemek çeki + yol parası alıyoruz. 1997 Ekim sigorta başlangıcım, 4200 günüm var. 1 Haziran 1980 doğumluyum ne zaman emekli olurum?

Ceyhan Kartal

YANIT: Kıdem tazminatının hesaplanması son ücret üzerinden yapılır. Kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında, esas ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün sözleşme veya kanundan doğan ve süreklilik arz eden menfaatler de göz önünde tutulur. Diğer bir deyişle kıdem tazminatı giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanır. Bu bağlamda, aylık brüt ücretinize, devamlı olarak verilen yemek çeki bedelinin ve yol parasının brüt tutarının da eklenmesi gerekir. Ancak bir hizmet yılı için ödenecek kıdem tazminatı, kıdem tazminatı tavanını aşamaz.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabisiniz. En az 5900 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2037 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emeklilik şartlarında kazanılmış hak olmuyor

21 Temmuz 1969 doğumluyum. 3 Aralık 1990 tarihinde öğretmenliğe başladım. Ben işe girerken devlet bana 25 yılın sonunda emekli olacaksın dedi. Sonra bir yasa çıkardı ve bu yasayı geriye dönük olarak işletip emekliliğimi uzattı.

1- Bu durumda ben yasaların geri  işlememesi kuralından hareketle hukuk mücadelesi verebilir miyim?

2- Son çıkan yasaya göre hangi yılda tüm haklarımla birlikte emekli olabilirim?

3- Yaşımı beklemeden emekli olursam maaş ve sigortalılık haklarım devam eder mi? Etmezse kaç yıl sonra bu hakka kavuşurum?

4- Yaşımı beklemeden 25 yılın sonunda emekli olup kendi işimi kurarsam durumum ne olur?

İsmail Okumuş

1- Hukuk mücadelesini kazanamazsınız. Zira bu konu daha önce Anayasa Mahkemesine taşındı. Mahkeme de emeklilik şartları açısından kazanılmış hak olmayacağına ve beklenen hak olacağına, henüz şartlarını sağlamamış olanlar açısından da bu şartların her zaman değiştirilebileceğine karar verdi.

2- 3 Aralık 1990 tarihinde başlayan öğretmenliğinizin kesintisiz olarak devam ettiği varsayımıyla, emeklilik için 25 yıl hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 25 yıl hizmet süresiyle, 52 yaşınızı dolduracağınız 21 Temmuz 2021 tarihinde tüm haklarınızla birlikte (emekli maaşı ve emekli ikramiyesi) emekliliğe hak kazanırsınız.

3- Hizmet sürenizi tamamladıktan sonra görevinizden ayrılırsanız, emeklilik hakkınız devam eder, ancak kendi çalışmanıza bağlı olarak sağlık yardımı alamazsınız. Bu durumda yeniden sigortalı olana veya emekli aylığınız bağlanana kadar, genel sağlık sigortalısı olması halinde eşiniz üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz.

4- 25 yılın sonunda görevinizden ayrılıp kendi işinizi kurarsanız 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılırsınız. 4/b kapsamında 41 aydan (1230 günden) fazla prim öderseniz de Emekli Sandığı statüsünden değil, Bağ-Kur statüsünden emekli olursunuz.

Yeni düzenleme kaç kişiyi ilgilendiriyor?

SORU: Son zamanlarda yoğun bir şekilde tartışılan ve önümüzdeki haftalarda da ayrıntıları netleşecek olan yeni kıdem tazminatı, kaç kişiyi ilgilendiriyor?

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumu’nun son yayınlanan verilerine göre, Türkiye’de Haziran 2013 tarihi itibariyle, 13 milyon 164 bin 369 SSK’lı (4/a’lı) var. Ancak bunların tamamı İş Kanunu’na tabi değil. Yeni kıdem tazminatı, bunların yaklaşık 12 milyonunu yakından ilgilendiriyor.

Askerliğimin kaç gününü borçlanırsam bir yıl erken emekli olabilirim?

SORU: 7 Kasım 1964 doğum tarihim. Sigorta başlama tarihim 1 Temmuz 1987 olup toplam 6.500 gün prim ödemem var. Askerliğimi 18 ay olarak 1984 / 1986 tarihleri arasında yaptım. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam bir yıl erken emekli olabilirim?

Yüksel TAŞ

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığından askerlik sürenizin 220 gününü borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 220 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 7 Kasım 2013 de emekli olabilirsiniz.

İşsiz erkek eşi üstünden sağlık yardımı alabilir

SORU: Birkaç sorum olacaktı. 25 Nisan 1972 doğumluyum(bay). 5 Temmuz 1988 de SSK'ya giriş yaptım. 6.404 gün prim ödemem var. Benden istenilen prim gün sayım 5450 olarak biliyorum. Ve buna göre doldurmuş bulunuyorum. Şuanda da çalışmıyorum. Sağlıktan da yararlanamıyorum. Eşim çalışıyor. Eşimin üzerinden sağlıktan yararlanabilir miyim? Ya da başka bir yolu var mıdır? İş bulduğum zamanlarda  yevmiyeci olarak  çalışsam bana bir zararı olur mu? Ne gibi bir tedbir almam gerekir?

 Olcay ÖZHAN

YANIT: Sigortalı çalışmadığınız sürece eşiniz üstünden sağlık yardımı alabilirsiniz. İş bulduğunuz zaman yevmiyeli olarak çalışmanızın size şu şekilde bir olumsuzluğu olabilir. Şayet asgari ücret üstünden prim öderseniz bu az da olsa emekli aylığında azalmaya yol açabilir. Bugüne kadar prim ödemeleriniz yüksek kazanç üstündense, emekli aylığı bağlanmasına esas, aylık ortalama kazanç tutarınızı düşürmemek için yevmiyeci olarak çalışırken de yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemelisiniz.

İşveren zamanında fona ödeme yapmazsa ne olacak?

SORU: İşverenler, kıdem tazminatı ile ilgili fona ya da hesaba aylık kıdem tazminatı paralarımızı ödemezse, çalışanların durumu ne olacak?

Serpil BÜTEV / İstanbul

YANIT: Yeni düzenlemede kıdem tazminatı devletin güvencesinde olacak. O nedenle, kıdem tazminatı ile ilgili işveren borcu, tıpkı SSK veya Bağ-Kur prim borçlarını ödemeyenlerdeki gibi takip ve tahsil edilecek. Bu durum, kıdem tazminatı ödenmesini engellemeyecek.

Prim ödemeye devam etmek zorunda değilsiniz

SORU: 21 Mayıs 1969 doğumluyum. 15 Ekim 1996'da isteğe bağlı Bağ-Kur'lu, kesintisiz olarak 4 Temmuz 2006’da SSK'lı oldum. 31 Ağustos 2013 tarihi itibari ile 5900 pirim günüm oldu. Hizmet ve yaş süremi doldurmadığım için çalışmak zorunda mıyım? 4 yıl daha prim ödemem zorunlu mudur? Zorunlu ise çalışmadan ödeyebilir miyim? Ödenirse Bağ-Kur'a mı sayılır?

Ayşegül Aydın

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü doldurduktan sonra prim ödemeye devam etmek, ne hizmet sürenizi ne de yaşınızı doldurana kadar çalışmak zorunda değilsiniz.

5900 prim gününü doldurduğunuza göre, yaşınız dolana kadar çalışmayabilirsiniz. Bundan sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız 21 Mayıs 2022 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız. 22-31 Mayıs 2022 tarihleri arasında SGK’ya başvurduğunuzda Haziran 2022’den geçerli olmak üzere emekli aylığınız bağlanır.

Malul aylığı için SGK sağlık kurulunun malul demesi lazım

SORU: 2 Şubat 1973 doğumluyum. 1992 yılında sigorta primim yatmaya başladı. 

Toplam 5525 gün prim ödemem var. Halen çalışmaya devam etmekteyim. Aynı zamanda hiper tansiyon hastasıyım. Malulen emekli olma durumum ve vergi indiriminden yararlanma durumum nedir? Ne zaman emekli olabilirim?

Burak ŞEN

YANIT: Maluliyet kapsamını genişleten yönetmenlik 1 Eylül 1999 da(bugün) yürürlüğe girdi. Eylül ayında SGK’ ya malul aylığı için başvurun. Sevk edecekleri hastanenin sağlık kurulunun vereceği rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu, maluliyetinize karar verirse, 10 yıldan fazla sigortalılık süreniz ve 1800 günden fazla prim ödemeniz olduğundan malulen emekli olabilirsiniz.

Vergi indirimi için en az yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğramış olmanız gerekir. Prim gün sayınız ve prim ödemeniz yeterli olduğundan, malulen emekli olamazsanız, vergi indirimi alıp engelli hakkıyla emekli olmanızda mümkün.

Her ikisi de olmazsa, başlangıcınız 23 Kasım 1992 den;

-önceyse 75 gün prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla 53 yaşınızı,

-sonraysa 150 gün daha prim ödeyerek priminizi 5675 güne tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Kıdem tazminatı her yıl için 30 gün mü olacak

SORU: Yeni düzenlemede, kıdem tazminatının her yıl itibariyle kaç gün üzerinden hesaplanması düşünülüyor?

Osman YILMAZ / Adana

YANIT: Başlangıçta 13 gün olarak düşünülen bu süre, işçi tarafının itirazı üzerine, şu aşamada 20 gün olarak düşünülüyor. Bu konuda, son ana kadar değişiklik olabilir.

Kıdem tazminatına hak kazanırsınız

SORU: 24 Eylül 1964 doğumluyum. 1 Temmuz 1993’de SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Temmuz sonu itibariyle 5637 gün prim ödemem var. 38 günlük prim eksiğim kaldığını ve 50 yaşımda emekli olacağımı öğrendim, doğru mudur? Ayrıca, prim günüm tamamlandığında emekli olmak için yaşı beklesem bile, işten çıkmak istediğimde tazminatımı almaya hak kazanıyor muyum? Emekli olacağım 50 yaşımı doldurana kadar çalışırsam daha mı kârlı olurum?

Bengül Eren

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 prim günü ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Temmuz sonu itibariyle 38 gün olan prim eksiğinizi bugün itibariyle tamamlamış olmalısınız. 50 yaşınızı dolduracağınız 24 Eylül 2014 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış durumdasınız. SGK’dan alacağınız “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işvereninize ibraz ederek, emeklilik için gereken yaşınızı beklemek üzere işten ayrılırsanız, kıdem tazminatına hak kazanırsınız.

Yaşınızın dolmasına bir yıldan az süre var. Bu nedenle yaşınız dolana kadar çalışmanız veya çalışmamanız fazla bir şey fark ettirmez. Ancak yaşınızı doldurana kadar olmasa da yılsonuna kadar çalışmanızda yarar var.

Organ nakilleri maluliyet kapsamına alındı

SORU: 24 Şubat 1983 doğumluyum. Ve sigorta girişim 1 Mayıs 2004 de olup 1700 gün prim ödemem var. 2012 yılında böbrek nakli oldum. Ve kullandığım ilaçlara bağlı şeker hastalığım çıktı. Buna göre malulen emekli ne zaman olabilirim?

Sinan TEKİN

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. İlk defa sigortalı olduğu tarihte rahatsızlığı veya hastalığı olan malulen emekli olamıyor.

1 Mayıs 2004 itibariyle rahatsızlığınız yoksa, 10 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Mayıs 2014’e kadar, 100 gün daha prim ödeyerek toplam primizi 1800 güne tamamlamanız ve sağlık raporlarınız ve tıbbi eklerini inceleyecek olan SGK Sağlık Kurulu, maluliyetinize karar verirse emekli olabilirsiniz.

Organ nakilleri maluliyet kapsamına alındı. Şeker hastalığı da çıktığına göre, SGK Sağlık Kurulu’nun maluliyetinize karar vermemesi için ortada bir neden yok. Tabi belirttiğimiz gibi 10 yılı dolduracak 100 günde prim ödemeniz şartıyla.

Ne dersiniz hemen evlenelim mi?

SORU: Yeni kıdem tazminatı hesaplarımızı alt üst etti. 2014 yılı Ağustos ayında evlenmeyi ve ardından işten ayrılıp kıdem tazminatımı almayı planlıyordum. Yeni yasa çıktığında, “evlenip işten ayrılana kıdem tazminatı ödenmeyecek” diye yazdınız. Nişanlımla konuştum o da “Şükrü Hoca’ya hemen evlenelim mi?” diye sor, dedi. Ne dersiniz hemen evlenelim mi?

Ebru ERSOY/İstanbul

YANIT: Ne zaman evleneceğinize siz karar verseniz daha iyi olur. Ancak kıdem tazminatı ile ilgili düzenleme bu ayın sonuna doğru netleşecek. Gelişmelere bakıp, duruma göre önce nikah kıydırıp sonra Ağustos’ta düğün de yapabilirsiniz.

Kıdem tazminatı on yıllık zamanaşımına tabi

SORU: 1974 Ekim ayında SSK’lı olarak işe girdim, 1989 yılına kadar aralıksız çalıştım. Daha sonra askerlik görevi nedeniyle işten ayrıldım. Bana, askerlik dönüşü koşulsuz işe tekrar başlamam kaydıyla kıdem tazminatını almamam söylendi. Askerlik dönüşü işe tekrar alınmam konusunda yaptığım başvuru olumsuz oldu ve başka işlerde çalışıp emekli oldum.  Belirttiğim yıllardaki çalışmamdan dolayı almadığım kıdem tazminatımı alma imkânı var mı, varsa ne yapmam gerekir?

Ercüment Doğan

YANIT: Kıdem tazminatı on yıllık zamanaşımına tabi. Yani kıdem tazminatına hak kazanıldığı tarihten itibaren on yıl içinde talep edilmesi gerekiyor. On yıl içinde talep edilmeyen kıdem tazminatı zamanaşımına uğruyor. Sizin de kıdem tazminatına hak kazandığınız tarihten itibaren on yıldan fazla geçtiğinden, maalesef talep hakkınız yok.

Doğum borçlanması için SSK tescili gerekiyor

1 Ocak 1970 doğumlu bir bayanım. Mesleğime 20 Temmuz 1989 tarihinde Emekli Sandığına tabi olarak başladım. 31 Ocak 1994 tarihinde istifa ettim. 30 Haziran 1999 tarihinde ilk, 7 Kasım 2006 tarihinde ikinci doğumumu yaptım. Emekli olabilmek için ne yapmalıyım? SSK mı yoksa başka bir kuruluş mu? Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Toplu para yatırmak var mı?

M. İbiş

4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 5375 prim günü ve 46 yaş; yaştan emeklilik için 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü 5375 güne tamamladığınızda normal, 3600 güne tamamlayıp, 58 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olmaya hak kazanırsınız. 5400 prim günüyle, 56 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden de emekli olabilirsiniz.

Son 2520 günlük fiili prim ödeme süresi içinde en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim öderseniz, o sigortalılık statüsünün şartlarıyla emekli olursunuz.

Doğum borçlanması için, doğumların gerçekleştiği tarihlerden önce 4/a kapsamında sigortalılık tescili yapılmış olması gerekiyor. Her iki doğumdan önce de 4/a kapsamında sigortalılık tesciliniz olmadığından, doğum borçlanması yapamıyorsunuz. Ayrıca toplu prim ödeyerek prim günü kazanılması da mümkün değil. Ancak isteğe bağlı sigortalı olarak 4/b kapsamında prim ödeyebilirsiniz.

Kıdem tazminatında tavan olacak mı?

SORU: Yeni kıdem tazminatı uygulamasında, kıdem tazminatının bir tavanı olacak mı? Örneğin 15 bin lira ücreti olan, her hizmet yılı için 15 bin TL x hizmet yılı esasına göre kıdem tazminatı alabilecek mi?

Serpil GÜMÜŞ / İzmir

YANIT: Kıdem tazminatı tavanı, 2013 yılı sonuna kadar 3.254,44 TL. Yeni düzenleme yapılınca da kıdem tazminatının bir tavanı olacak. Ancak bu tutarın, mevcut tavan göz önüne alınarak, düşük oranda yükseltilmesi söz konusu olabilir.

1999’dan Bağ-Kura kayıt mümkün değil

SORU: Benim annem 1 Ocak 1999 dan bu yana kırtasiye dükkanı işletmekte. Benim ve ağabeyimin okul masraflarından dolayı Bağ-Kura hiç kayıt yaptırmamış. Bugün kayıt yaptırsa, 2008 öncesini borçlanamamaktadır. Yaşı 51. Bağ-Kur başlangıcını 1999 a alma borçlanma imkânımız var mıdır? Ve şu anki yasalara göre en erken emeklilik ne zaman olur?

Adem ŞEN

YANIT: Anneniz gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılmaktadır. Bu tarihten önce Bağ-Kur kaydı mümkün değil. Maalesef annenizi 1999’dan Bağ-Kura kayıt ettiremezsiniz.

1 Ekim 2008’den itibaren annenizin Bağ-Kur primleri birikiyor ve gecikme cezası ve gecikme zammı ile borcu artıyor. Bu başlangıç tarihine göre anneniz iki şekilde emekli olabilir.

1) 9000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarını birlikte sağlayacağı tarihte.

2) 5400 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarını birlikte sağlayacağı tarihte.

Ev hizmetlerinde çalışanlar da kıdem tazminatı alacak mı?

SORU: Bir evde tam 18 yıldır çalışıyorum. Çalıştığım aile beni sigorta ettirdi ve primlerimi de düzenli ödüyor. Ancak, şu andaki mevzuat ve uygulamaya göre, ev hizmetlerinde çalışanlara, kıdem tazminatı ödenmiyor diye biliyorum. Doğru mu?

Bir de yeni düzenleme bizi de kapsıyor mu?

Nevin GÜRKAN / İstanbul

YANIT: Ev hizmetlerinde çalışanlar, 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi değil. İş Kanunu’nun 4/e maddesinde, ev hizmetlerinde İş Kanunu’nun uygulanmayacağı açıkça belirtiliyor. Bu nedenle, ev hizmetlerinde çalışanlara kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödenmiyor. Yeni yasa ile ilgili çalışmalar sırasında da ev hizmetlerinde çalışanların İş Kanunu kapsamına alınması ve kıdem tazminatı ödenmesi gündeme gelmedi. Ev hizmetlerinde çalışanlara kıdem tazminatı ödenebilmesi için bununla ilgili yasal bir düzenleme yapılması gerekiyor. Bildiğimiz kadarıyla, şu aşamada, bu yönde bir çalışma yok.

İşveren tekrar işe başlatırken iptal ve ek bildirge vermesi halinde sorun yok

SORU: 14 Haziran 2004 de işe girmeme rağmen 23 Kasım’da sigortam başladı. Bu benim dezavantaj olabilir mi? 31 Temmuz 2013’de çıkışım verildi. Ama halen işyerinde bekletiliyorum. İşverenin isteğiyle çıkışım verildi.  Kıdem tazminatım, ihbar tazminatım v.s toplamda alacağım ne kadar bir meblağ olur?  SSK primim 1.660 TL den yattı. Elime geçen netim 1.275.- TL. İşverenin geri dönüş yapması halinde ne yapabilirim?

Özlem EMİRZEOĞLU

YANIT: Yaklaşık 3 ay geç sigortalı olmanız, emekli olma şartlarını değiştirmediğinden önemli bir dezavantajı yok. Yaklaşık 3 ay priminiz az görünür. 3 aylık sürenin kıdem tazminatını alamazsınız. Yaklaşık 8 yıl 8 ay çalışmanızın karşılığı olarak 14.253 TL Kıdem tazminatı (Damga vergisinden sonra kalan) ve 8 haftalık ücretiniz kadar yaklaşık 2.450 TL(Gelir ve Damga vergisinden sonra kalan) ihbar tazminatı almanız gerekir.

İşveren işten çıkarmaktan vazgeçerse, iptal ve ek bildirge vererek işinize devam ettirirse resmiyette ara vermeden işinize devam etmiş olacağınızdan yapmanız gerek bir işlem yok. Ancak işveren tekrar işe giriş bildirgesi ile işe başlatırsa kıdem ve ihbar tazminatını almanız gerekir. Ödemez ise, işverenden tazminatlarınızın ödenmediğine dair bir belge almanızda yarar var. Bu belge ileride işten ayrıldığınızda, tüm çalışma süreleriniz için kıdem tazminatı almanıza yardımcı olur.

52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

06.11.1972 doğumluyum. Sigorta girişim 01.08.1990. 3195 gün SSK’dan ödenmiş primim var. Bunun 330 gününü 2005/08-2008/09 döneminde isteğe bağlı olarak ödedim. Şu an normal SSK primim ödeniyor. Bağ-Kur’a giriş tarihim ise 04.10.2000. 05.05.2005 tarihine kadar 4 yıl 7 ay 1 gün ödenmiş primim var. Son olarak da 01.10.2008-30.04.2010 tarihleri arasında 1 yıl 7 ay isteğe bağlı ödenmiş primim var. Kaç yaşında ve ne zaman emekli olurum? Askerliğimi 1992-1994 yılları arasında yaptım bir faydası olur mu?

Serkan Topuz

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Ayrıca son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1260 gününün 4/a kapsamında ödenmiş prim olması gerekiyor. Prim gününüz yeterli olduğundan askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için ise en az 9000 gün prim ödemiş olmanız gerekiyor. Emeklilik yaşınız için, 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle 4/a ve 4/b kapsamındaki prim günü toplamına ihtiyaç var. 4/b statüsünden emekli olmayı tercih ederseniz, askerlik borçlanması hem prim günü kazandırır, hem de emeklilik yaşınızı bir yaş geri çeker.

Eşten alınan aylıktan feragat edip babadan aylık bağlatılabilir mi?

SORU: Benim sorum, maddi olarak zor durumda olan bir komşumuz hakkında.  Bu ablamız Emekli sandığından emekli olan eşini 2 ay önce kaybetti, bir kız çocuğu var. Bir ay önce kadar da yine Emekli sandığı mensubu olan babasını kaybetti. Sorularımız;

1-) Bu ablamız Emekli Sandığından; hem eşinden dolayı dul maaşı hem de babasından dolayı yetim maaşı alabilir mi?

2-) Eğer çift maaş alamazsa kendisi babasının maaşını seçip tam maaş alsa, kızı da eşinin maaşından dolayı tam yetim maaşı alabilir mi?

Maddi olarak hangi seçenek,  Onlar için çok daha uygun olur.

Nevriye SEMA

YANIT: 1) Komşunuz hem eşinden hem de babasından çift aylık alamaz. Ancak yüksek olan aylığı tercih etme hakkı var.

2) Sorunuza konu ettiğiniz komşunuz eşinden dolayı almakta olduğu dul aylığından feragat edip, babasında yetim aylığı bağlatabilir. Kızı da babasından yetim aylığı alabilir. Ne kadar aylık alacakları, eş ve babanın aldığı emekli aylığı tutarına göre ve başka aylık alan olup olmadığına göre değişir. Eş ve babanın alt sınır aylığı(bugün için 1.118 TL dir.) üstünden aylık aldığını ve kendilerinden başka aylık alan olmadığını varsayarsak, şu anda komşunuz eşinden dolayı ek ödeme(yüzde 4 vergi iadesi) hariç yaklaşık 670 TL, kızı da yüzde 336 TL civarında aylık alıyordur. Komşunuz eşinden aldığı aylıktan feragat ederse babasından yaklaşık 894 TL aylık bağlatabilir. Bu durumda kızının babasından almakta olduğu aylıkta 336 TL den 894 TL ye yükselir. Belirttiğimiz gibi bu tutarlar, eş ve babanın alt sınır aylığından aylık alması ve eş ve babadan komşunuz ve kızınızdan başka aylık alan olmaması haline göre hesaplanmıştır. Eş ve babanın emekli aylığının alt sınır aylığından yüksek olması veya komşunuz ve kızından başka aylık alan hak sahiplerinin olması halinde bu tutarlar değişir.

Sonuç olarak, eş ve babanın emekli aylığı tutarı ve başka aylık alan olup olmamasına göre değişmekle birlikte komşunuzun ve kızının babalarından aylık alması avantajlı görünüyor.

Bunca yıllık hizmetin tazminatı ne olacak?

SORU: Kıdem tazminatı ile ilgili yasanın değişeceğini ve değişiklikle birlikte, kıdem tazminatı yönünden muhatabımızın işveren olmayacağı belirtiliyor.  Peki.. ben ve benim gibi milyonlarca kişinin, şu ana kadar olan çalışmaları ne olacak? Örneğin benim 12 yıllık hizmetim var. Yeni yasa çıkınca bu çalışmam nasıl değerlendirilecek?

Hakan ŞENER / Antalya

YANIT: Siz ve sizin durumunuzda olan milyonlarca kişinin, geçmiş yıllardaki hizmetleri ile ilgili “kazanılmış hakları” korunacak. Bu kesin.. Daha açık bir anlatımla, geçmiş yıllardaki hizmetlerinizin kıdem tazminatını alabileceksiniz. Ancak bununla ilgili ayrıntılar, şu aşamada net olarak belli değil. Ağırlıklı olan eğilim, yeni yasanın çıkıp yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan kıdem tazminatının mevcut işverenin sorumluluğunda olması. Ancak, işverenlerin kabul etmesi durumunda, birikmiş kıdem tazminatlarını belli bir süreçte fona devretmesi ve bunu teşvik etmek amacıyla işverene bazı “vergi avantajları” sağlanması da söz konusu olabilir.

Çalıştığınız her yıl için yaş haddinizden 3 ay indirilir

SORU: 20 Nisan 1970 doğumluyum. Emekli Sandığı üyesi olarak 6 Ağustos 1998 tarihinde işe başladım. 1 Mart 1990 tarihinde 3 aylık SSK başlangıcım var. Engelli çocuğumdan dolayı 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yılda 3 ay fiili hizmet zammından faydalanmaktayım. Emeklilik yaşım ne olur, maaşlı olarak hangi yılda emekli olabilirim?

Ayşe Menendiz

YANIT: Üç aylık SSK prim gününüzü dikkate aldığımızda, emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz (SSK hizmetinizi birleştirmeniz gerekiyor). 54 yaşınız 20 Nisan 2024 tarihinde doluyor. Ancak engelli çocuğunuz nedeniyle hizmet sürenize eklenecek olan süre, aynı zamanda emeklilik yaşınızdan indirilir.

Yaş haddinizden yapılacak indirim, 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki hizmet sürenize göre hesaplanacağından, ancak varsayıma dayalı bir hesap yapmak mümkün olur. 1 Ekim 2008’den itibaren 12 yıl çalışacağınızı varsayarsak, 3 yıl yaş indirimi alırsınız. Buna göre de 20 Nisan 2021’de yaş şartını sağlamış olursunuz ve maaşlı emekliliğe hak kazanırsınız.

20 yıllık gayrimenkulü satınca vergi çıkıyormuş.

SORU: 1993 yılında aldığım arazi, belediyece yapılan ifraz sonucu 16 Mayıs 2009 tarihinde cins tashihi gerçekleştirilerek, tapuya “arsa” olarak tescil edildi. Şimdi bu arsayı 4 milyon liraya satacağım, muhasebecim “20 yıl önce de almış olsan bu satışa yüklü gelir vergisi çıkar” diyor. Doğru mu?

Cengiz Kılıç -  ANKARA

YANIT: Evet doğru. Maliye Bakanlığı, bu gibi durumlarda satılan arsanın edinme tarihinin, tapuya arsa olarak tescil edildiği tarih (yani) 16.05.2009 olduğunu, 25.3.2011 tarih ve 76 no.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde açıklıyor.

Askerlik veya ücretsiz izin borçlanılmasında 15 gün kaybınız olabilir

SORU: 13 Kasım 1979 tarihinde öğretmenliğe başladım. 15 Kasım 2005 tarihinde emekli oldum. Emekli Sandığından gelen bilgiye göre, bana hizmet yılımın 25 yıl 11 ay 29 gün olduğu bildirildi. Kıdemimin 26 yıl olması gerektiğini hesapladım. Ve başvuruma rağmen bu durum düzeltilmedi. Bu konuda bilgi verebilirseniz sevinirim.

Ahmet Kürşat NAZLI

YANIT: Verdiğiniz bilgilere göre, 13 Kasım 1979 göreve başlama tarihiniz üzerine, emekli keseneğimiz 1 Aralık 1979 tarihinden itibaren başlamıştır. Dolayısıyla emeklilik açısından hizmet başlangıç tarihiniz 1 Aralık 1979 dur. 15 Kasım 2005 de görev aylığını(maaşınızı) alarak işinizden ayrılmışsanız memuriyet bitiş tarihinizi 14 Aralık 2005 olur. Bu durumda hizmet süreniz 26 yıl 14 gün olur.(14 Aralık 2005-1 Aralık 1979) Şayet maaş almadan ayrılmışsanız hizmet süreniz 25 yıl 11 ay 14 gün olur.

Askerlik veya başka bir nedenle ücretsiz izin kullanmışsanız, bunun borçlanmasından kaynaklanan 15 günlük kaybınız olabilir. Askerlik, izin durumunuz ve göreve başlama ve ayrılış tarihleri ile borçlanma yapmışsanız sürelerini bildirmeniz halinde sorunuza daha net cevaplayabiliriz.

İkramiyeniz emekli olduğunuzda ödenir

SORU: 18 Mayıs 1968 doğumlu, 1 Kasım 1987 SSK girişliyim. 1987’de 1 ay, 1988’de 3 ay, 1989’da 1 ay olmak üzere toplam 5 ay SSK prim günüm var. Askerlik görevimi yaptığım 01.12.1994-30.07.1995 tarihleri arasındaki 8 aylık borçlanmamı yatırdım. 21 Kasım 1995 tarihinden itibaren aralıksız kamuda öğretmen olarak görev yapmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? Özel sektörden tarafıma iş teklifinde bulunuldu. Şimdi istifa edersem kıdem tazminatımı alabiliyor muyum? Alamıyorsam bu tazminat yanıyor mu? Alabilmek için hangi yolları takip etmeliyim?

Kemal İlyas Sağır

YANIT: 4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl hizmet süresi ve 55 yaş; 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş, 5375 prim günü ve Emekli Sandığından sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz.

Memuriyetten ayrılıp özel sektöre geçmeniz halinde, en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmak koşuluyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 18 Mayıs 2018 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız.

Hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yer alan emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış durumdasınız. Bu gerekçe ile memuriyetten ayrılırsanız, memuriyette geçen hizmet sürenize ilişkin emekli ikramiyeniz, emekli olduğunuzda ödenir.

Ev hizmetinde çalışana işsizlik aylığı var mı?

SORU: Ev hizmetlerinde dört yıldır sigortalı olarak çalıştığım yerden ayrıldım. Şu anda işsizim. İşsizlik aylığı hakkım var mı?

Nuray Alkan-İZMİR

YANIT: Evet var. En az 600 gün sigortalı olanların 180 gün, 900 gün sigortalı olanların 240 gün, 1.080 gün ve daha fazla sigortalı olanların 300 gün süre ile işsizlik ödeneği alma hakkı var.

Başlangıçtan sonraki askerliğin borçlanılması emekli olma şartlarını değiştirmez

SORU: 1 Ekim 1967 doğumluyum.  Şubat 1987 ayından itibaren  sigortam başlamıştır. 6208 gün prim ödemem var. Hala çalışmaktayım. Aralık 1987 ayında askere gittim. Haziran 1989 ayında teskere aldım. Askerlik borçlanması yapabilir miyim?  Ve kaç yaşında emekli olabilirim? 

Yusuf AKGÜL  

YANIT: Askerlik borçlanmasını istediğiniz zaman yapabilirsiniz. Ancak askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Priminiz yeterli olduğundan borçlanmaya gerek yok.

Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2017 de emekli olabilirsiniz.

İşe girerken aldığım engelli raporuyla emekli olabilir miyim?

SORU: 24 Ocak 1997 tarihinden 29 Mayıs 2013 tarihine kadar TEDAŞ’ta engelli kadrosunda çalıştım. Sigorta başlangıcım 1 Ağustos 1990, prim günüm 6500 gün civarında. Vergi muafiyeti raporum yok. İşe girerken almış olduğum engelli raporuyla emekli olabilir miyim? Veya nasıl, hangi tarihte emekli olabilirim?

Yusuf Akçay

YANIT: İşe girerken almış olduğunuz raporla, engelli hakkıyla emekli olamazsınız. Vergi indirimi belgesi almanız halinde, hemen emekli olabilirsiniz.

Vergi indirimi belgesi almamanız veya alamamanız halinde, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüz yeterli. 25 yıl sigortalılık süreniz 1 Ağustos 2015 tarihinde doluyor. Doğum tarihinizi belirtmemişsiniz. 52 yaşınız, 1 Ağustos 2015 tarihinden önce doluyorsa, bu tarihte; dolmuyorsa, 52 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz.

Eve gelen temizlikçi kadın için her ay “ücret bordrosu” hazırlanacak

SORU: Evime haftada bir gün gelen temizlikçinin ayda dört gün için primini nasıl ödeyebilirim? Günlük 100.- TL veriyorum. Aylık primi ne kadar tutar? Kuruma benim gitmem gerekir mi?

Yasemin Değirmencioğlu

YANIT: Evde temizlik, çocuk bakımı, yemek vb. işler için kadın çalıştıranların, bu kişileri sigortalı yapmak zorunda olduklarını yazdığımızdan bu yana, okurlarımızdan bu kişileri nasıl sigortalı yapacakları, primlerini nasıl ödeyecekleri konusunda oldukça yoğun soru aldık. Bütün soruları tek tek yanıtlamanın zorluğu karşısında, konuyu Yasemin Hanımın sorusu bağlamında ele alıp özetlemeyi uygun bulduk.

Evde temizlik, çocuk bakımı, yemek vb. işler için kadın çalıştıranların, önce Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’na “İşyeri Bildirgesi” ile başvurup, “işyeri numarası” almaları gerekiyor. Başvuru sırasında, işyeri bildirgesi ekinde işyerinin (temizlikçinin geldiği evin) adresini gösterir yerleşim belgesi, işverenin imza beyannamesi verilmesi gerekiyor. Kuruma bizzat müracaat halinde, kimlik tespiti ile birlikte imza beyanının verilmesi durumunda ayrıca imza beyannamesi istenmiyor.

Sigortalı işe giriş bildirgesi ve aylık prim ve hizmet belgesinin e-Sigorta yoluyla bildirilmesi gerektiğinden, ikinci işlem olarak ilgili formla başvurarak “Kullanıcı Kodu ve Kullanıcı Şifresi” alınacak. Başvuru, işveren tarafından yapılabileceği gibi, yetki verilmesi talep edilen kullanıcılar (Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler) tarafından da yapılabilecektir. Ancak bu durumda yetki verilmesi talep edilen kişiye vekâletname vermek gerekiyor.

Temizlikçi kadının, işyeri bildirgesinde bildirilen çalışmaya başlayacağı tarihten itibaren bir ay içinde, alınan şifre ile internet üzerinden “Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi” verilecek.

Her ay, temizlikçi kadının çalıştığı gün sayısı ve ödenen ücrete göre “ücret bordrosu” hazırlanacak.

Çalıştığı ayı izleyen her ayın 23. günü saat 23,59’a kadar, internet üzerinden “Aylık Prim Ve Hizmet Belgesi” verilecek. Belgede kadının ay içindeki çalışma günü, ödenen ücret ve hesaplanan primler gösterilecek.

Ayın belli günlerinde (örneğin haftada 1-2 gün) çalıştırılan kadın ile “kısmi süreli iş sözleşmesi” (part-time çalışma sözleşmesi) düzenlenecek ve bu sözleşme bir defaya mahsus olmak üzere eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu ekinde elden veya APS, taahhütlü ya da iadeli taahhütlü posta yoluyla SGK’ya verilecek.

Hesaplanan prim tutarı, Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin verildiği ayın sonuna kadar ödenecek.

Ücret net olarak ödendiği için bir günlük prime esas kazanç ve sigorta primleri ise şöyle hesaplanacak.

Hesaplamayı Yasemin Hanım için yaparsak, günlük 100 TL ödendiğine göre, brüt kazanç tutarı (100 TL/85x100)= 117,65 TL olacak. Ayda 4 gün çalışma olduğunda, (117,65x4)= 470,60 TL, aylık prime esas kazanç tutarı olacak.

Ücret bordrosunda, (470,60x0,14)= 65,88 TL sigorta primi sigortalı hissesi, (470,60x0,01)= 4,71 TL işsizlik sigortası sigortalı hissesi kesintisi yapılacak. Ev hizmetlerinde çalışanların ücretleri gelir vergisine tabi olmadığından, gelir vergisi hesaplanmayacak ve ödenmeyecek.

Aylık prim ve hizmet belgesinde ise (470,60x0,345)=162,58 TL sigorta primi; (470,60x0,03)=14,12 TL işsizlik sigortası primi hesaplanacak. Buna göre ayda 4 gün temizliğe gelen ve kendisine günlük 100 TL ödenen kadın için her ay 176,70 TL sigorta primi ödenecek.

Annem üçüncü kocasından  boşanırsa otomobilim olacak

SORU: Benim derdim de annemin üçüncü kocasıyla ilgili. Banka kredisi kullanarak, 350 bin euroya bir otomobil alacağım. Annem de bana kefil olacak. Taksitleri de o ödeyecek. Banka, kocasının annemin kefaletine rıza göstermesini istiyor. Acaba banka benim işi yokuşa mı sürüyor? Annemin kocası, kefalete rıza göstermeye yanaşmıyor. Arabayı alamayınca, kız arkadaşımla da aram limoni oldu. Anneme, “anne gerekirse bu adamdan boşan, öyle kefil ol” diyorum. Annem yanaşmıyor. Ben de bunalımdayım. Acaba, benim sorunu çözecek bir formül var mı?

Cem Derici- İSTANBUL

YANIT: Banka, sizin işi yokuşa sürmüyor ya da zorluk çıkarmıyor. Borçlar Kanunu’nun 584. maddesi yani yasal prosedür böyle.. Annenizin, siz otomobil alacaksınız diye kocasından boşanmasını istemek diye bir şey olur mu? Herhalde bir anlık kızgınlıkla böyle dediniz. En iyisi o otomobili unutup, mütevazi bir otomobil alın.

Vergi ve prim borcundan kurtuluş yok

SORU: 2009 senesinde bir şahıs şirketi açtım. Belli aralarda yanımda çalışan kişiler oldu.

SSK‘larını yaptırdım. Ama şirketi açtığım zaman kendim için Bağ-Kur' a ya da herhangi bir yere kayıt yaptırmadım. Ve işlerimin kötü gitmesinden dolayı, gerek vergi borcumu gerek SSK borcumu ödeyemedim. Bağ-Kurumu kendim gidip açtırmam gerekiyormuş. Bilmediğimden Bağ-Kura kayıt yaptırmadım. Yaklaşık 1.5 senedir dışarıdan SSK girişim var. Ve şahıs şirketimi kapatmak istiyorum. Vergi borcu, SSK borcu konusunda ne yapmalıyım, nasıl bir yol izlemeliyim? Bir de kendimi emekli SSK’dan etmek istiyorum. Emekli olmam benim için daha doğru olur. Bu konuda bilgilendirirseniz sevinirim.

Kaan ARK

YANIT: Vergi ve prim borçlarından maalesef kurtuluş yok. Ödeme güçlüğü içindeyseniz taksitlendirme talebinde bulunarak borcunuzu taksite bağlatıp, taksitle ödeyebilirsiniz.

Şahıs şirketini kurduğunuz tarihten sigortalı çalışmaya başladığınız tarihe kadar zorunlu olarak Bağ-Kur sigortalısı olmanız gerekmektedir. Kaydınızı yaptırmadığınızdan prim tahakkuk etmiyor. Ancak kurum bu durumu tespit ettiğinde, 2009’dan itibaren ödenmeyen primleri gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte tahsil edecektir. Biran önce kaydınızı yaptırıp prim borcunuzu ödemeye çalışmalısınız. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Bu nedenle hangi kurumdan erken emekli olacağınızı hesaplayamıyoruz.

2009 girişinize göre;

-SSK’da 7200 gün prim ödeyip 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

-Bağ-Kurda ya 9000 gün prim ödeme ve 60 yaş ya da 5400 gün prim ödeme ve 63 yaş şartlarını sağlayarak emekli olabilirsiniz.

Emeklinin kiradaki dairesi

SORU: Emekliyim kirada dairem var, eşimin üstüne kayıtlı dairede beraber oturuyoruz. Emlak vergisi öder miyim? Adıma başka mülk yok.

Hilmi Öztömek – ADANA

YANIT: Kiradaki eviniz için emlak vergisi ödemeniz gerekiyor. Ancak siz de kirada otursaydınız, ödemeye-cektiniz.

Prim yeterli 48 yaşı da doldurmanız gerek

SORU: 2 Temmuz 1972  doğumlu kadınım. İlk SSK giriş tarihim 23 Mart 1992’dir.  Şu ana kadar da toplam 7200  gün prim ödemem var. Bu duruma göre ne zaman emekli olabilirim?

S.E. ÖZBERK

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 48 yaşınızı dolduracağınız 2 Temmuz 2020 de emekli olabilirsiniz.

Yaştan emekliliğim dezavantaj oluşturur mu?

SORU: 23 Ocak 1958 doğumlu, 1 Ağustos 1996 sigorta girişliyim. 18.01.2008 tarihine kadar toplam 4130 gün 4/a prim ödemem var. 2010 yılı Ocak- Ekim arası 120 gün isteğe bağlı, 01.10.2008 ile 31.08.2010 arası 1 yıl 11 ay 4/b kapsamında, 01.09.2010 tarihinden itibaren bugüne kadar 1020 gün  4/a kapsamında prim ödemem var. Halen çalışmaktayım. 4/a (SSK) statüsünden ne zaman emekli olabilirim? 3600 prim günü ve yaş şartıyla emekli olmak ilerde dezavantaj olur mu, emeklilik zamanı nedir? Özetle hangi seçim benim için avantajlı olur?

Deniz Gedik

YANIT: 20 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 1 Ağustos 2016 tarihinde normal emekliliğe; 58 yaşınızı dolduracağınız 23 Ocak 2016’da yaştan emekliliğe hak kazanırsınız. Her iki durumda da emekli aylığınız değişmez. Yaştan emeklilik dezavantaj oluşturmaz. İstediğiniz tarihte emekli olabilirsiniz.

20 yıllık gayrimenkulü satınca vergi çıkıyormuş

SORU: 1993 yılında aldığım arazi, belediyece yapılan ifraz sonucu 16 Mayıs 2009 tarihinde cins tashihi gerçekleştirilerek, tapuya “arsa” olarak tescil edildi. Şimdi bu arsayı 4 milyon liraya satacağım, muhasebecim “20 yıl önce de almış olsan bu satışa yüklü gelir vergisi çıkar” diyor. Doğru mu?

Cengiz Kılıç -  ANKARA

YANIT: Evet doğru. Maliye Bakanlığı, bu gibi durumlarda satılan arsanın edinme tarihinin, tapuya arsa olarak tescil edildiği tarih (yani) 16.05.2009 olduğunu, 25.3.2011 tarih ve 76 no.lu Gelir VergisiSirkülerinde açıklıyor.

100 gün askerlik borçlanması ile emekli olacağınız tarihi bir yıl öne çekebilirsiniz

SORU: 1 Nisan 1972 doğumluyum. 1 Mart 1993 tarihinde sigortalı oldum. Arada çalışıp da sigortasız günlerim var. Şu an toplamda 3620 gün prim ödemem bulunuyor. 1992 yılında 450 gün askerlik yaptım. Askerlik borçlanması ile emeklilik tarihimi öne çekebilir miyim?

Coşkun ÖZEK

YANIT: Askerlik sürenizin 100 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 100 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1880 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2025’de emekli olabilirsiniz.

Anneniz 3600 günle 58 yaşı dolduğunda emekli olabilir

SORU: Annem 25 Aralık 1964 doğumlu. 1989 yılı Haziran ayında sadece 10 gün sigortalı bir işte çalışmış. 1990 yılında babamla evlenmişler ve babamın sigortasına tabi olmuş. 1992’de ben, 1998’de kardeşim doğmuş. Annem isteğe bağlı ya da çalışarak emeklilik hakkı kazanabilir mi? Ne kadar çalışması ya da prim ödemesi gerekir? Doğum borçlanması yapabilir mi? Halen babam üzerinden sağlık yardımı alırken, yukarıdaki gibi değişim olursa nasıl sağlık yardımı alır?

Ceren

YANIT: Anneniz 3600 prim günüyle, 58 yaşını doldurduğunda 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. İki çocuk için 720 günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir, 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Geri kalan eksik prim gününü 4/a kapsamında çalışarak tamamlaması gerekir. Doğum borçlanmasını en son 4/a kapsamında sigortalı iken yapması gerekir. İsteğe bağlı sigortalı olduğu ve 4/a kapsamında çalıştığı dönemlerde, sağlık yardımını kendi sigortasından alır.

Evlenince bana ve eşime 10’ar bin lira ikramiye var mı?

SORU: Gazetelerde okuduğuma göre, evlenenlere devlet 10’ar bin lira ikramiye verecekmiş.

Ben de evlenip askere gideceğim. Sözlüm de dört yıldır çalıştığı işyerinden ayrılacak. İkimiz de SSK’lıyız. Bu 10’ar bin lirayı evlenmeden önce mi sonra mı alacağız? Bir de nereye başvurmalıyız? Ayrıca kıdem tazminatı hakkımız da var mı veya o yanıyor mu? 

Efe Ersan- İSTANBUL

YANIT: Üzüleceksiniz ama evlenene 10’ar bin lira ikramiye yok. Bir kişiye de yok. Siz askere giderken, eşiniz de evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde işinden ayrılırsa, kıdem tazminatı ödenir.

52 yaşın dolmasını beklemek zorundasınız

SORU: 9 Mart 1968  doğumluyum. 1 Nisan 1991 tarihinde SSK’lı olarak işe başladım.

1992 - 1993 tarihi arasında yedek subay olarak askerliğimi tamamladım. 15 Mart 1993  - 15 Eylül 1993  tarihleri arasında öğretmenlik hizmetim var. 1994 yılından bugüne kadar SSK’lı olarak çalışmaktayım. SSK’da 5700 hizmet gün prim ödenmem var. Acaba hangi tarihte emekli olabilirim?

Nuri  ÖZTÜRK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 9 Mart 2020 de emekli olabilirsiniz.

Alman vatandaşlığına geçmiş kişi emekli olabilir mi?

Alman vatandaşlığına geçmiş bir Türk, Alman vatandaşlığından ayrılmadan emekli olmak istiyor. Böyle bir şey mümkün müdür?

Recep Ovacıklı

Alman vatandaşlığına geçen kişi, yurtdışı hizmet borçlanmasıyla emekli olmayı planlıyorsa, emekli olamaz. Çünkü yurtdışında Türk vatandaşı olarak geçen çalışma süreleri ile ev hanımı olarak geçen süreler borçlanılabiliyor. Ayrıca borçlanma başvuru tarihinde Türk vatandaşı olmak gerekiyor.

İşten ayrılırken kullanılmamış olan yıllık izin sürelerinin ücreti ödenir

SORU: 10 Ekim 1972 doğumluyum. 1988 yılında ticaret lisesinden sigorta başlangıcım yapıldı. İlk pirimim ise 1990 yılının 9. ayında yattı. Şuanda 6876 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim. Birde 15 yıldır aynı işyerinde çalışıyorum. Kendi isteğimle işyerimden ayrılsam tazminat alabilir miyim ve ne kadar alabilirim.

Ayrıca şimdiye kadar imzaladığım maaş bordrolarımda kullandığı senelik izin süresi 0 (sıfır) olarak gösteriyor. İşten ayrılmam durumunda senelik izin ücretlerini de alabilir miyim?

ANGARALI

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. 1990 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2024’de emekli olabilirsiniz.

Yaş haddinden emekli olmak için yaş dışındaki şartlar olan, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. İşten ayrılırken kullanmadığınız izin sürelerinin ücretini da alırsınız.

Ev alırken tazminatımın yarısını alabilir miyim?

SORU: Ben 2002 yılından bu yana 10 yıldır kamu kurumunda çalışmaktayım. Ev almak istiyorum. Kıdem tazminatımın yarısını kurumdan alabilir miyim?

Kürşat Balkan – ADANA

YANIT: O yasa çıkmadı. Tasarı geri çekildi. Sonuç olarak kıdem tazminatınızın yarısını ev alımı için kurumunuzdan alamazsınız.

Koroner kalp rahatsızlığım var malulen emekli olabilir miyim?

SORU: Şubat 1995 yılı başlangıçlı SSK girişim ve 5030 gün primim var. 13 yıllık da aralıksız çalışma hayatına devam etmekteyim. 2007 yılı başında kalp pili takıldı, 6 yıldır koroner kalp rahatsızlığım var ve raporlu olarak kalp ilaçları kullanıyorum. Kendi doktorlarım malulen emeklilik için gerekli olan yüzde 60’lık raporu alabileceğimi söylediler. SGK’ya gittiğimde kalp hastalarının malulen emekli olamayacaklarını söylemişlerdi. Yeni çıkan düzenlemeye göre, malulen emekli olabilir miyim?

Mehmet Gökhan

YANIT: Malulen emeklilik için aranan çalışma gücünün en az yüzde 60’ının kaybedilip kaybedilmediğinin tespitinde, Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan hastalık Listesi esas alınmakla birlikte, son kararı SGK Sağlık Kurulu veriyor. Ayrıca bu listedeki hastalık tanımlarını yorumlayabilmek için tıp doktoru olmak gerekiyor ve ben tıp doktoru değilim. Bu nedenle de durumunuzun malulen emekli olmanızı sağlayacak derecede çalışma gücü kaybına neden olup olmadığını yorumlayabilmem mümkün değil. Ancak madem doktorlarınız, yüzde 60 çalışma kaybı raporu alabileceğinizi söylüyorlar, prim gününüz de 1800 günden fazla olduğuna göre, hastaneye sevk için SGK’ya başvurabilirsiniz.

Sevk edileceğiniz hastanenin sağlık kurulunca düzenlenecek rapor ve dayanağı olan tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca çalışma gücü kaybınızın en az yüzde 60 olduğuna karar verilir ise malulen emekli olabilirsiniz.

Gelir getirmeyen arsa

SORU: Gelibolu yakınlarında 2 x 500 metrekarelik arsamız var. Ekip biçmiyoruz, geçen seneki bir yazınızda gelir getirmiyorsa vergi ödememiz gerekmediğini yazmıştınız. Bu doğru mu?

Filiz Samakoğlu – İSTANBUL

YANIT: Sıfır oranlı emlak vergisi sadece konutlar için o da belli koşullara bağlı olarak uygulanıyor. Arsanız için emlak (arsa) vergisi ödemeniz gerekiyor. Hatırladığınız olay şuydu; bir emeklinin veya işsizin ya da engellinin, 200 metrekareyi aşmayan bir konutu varsa, ayrıca (gelir getirmeyen) arsası dahi olsa, konutu için emlak vergisi ödemez.

Askerliğimi borçlanarak emekli olma tarihimi öne çekebilir miyim?

SORU: 1 Ocak 1969 doğumluyum. 19 Şubat 1992 tarihinde SSK başlangıcım var. Akabinde 18 ay olmak üzere askerlik görevimi yerine getirdim. Yaklaşık 17.5 yıldır da çalışıyorum. Askerlik ödemesi yaparak emekli olma süresini ne kadar öne çekebilirim? Emeklilik yaşım ne olur? 

Taner KARAUSTA

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez, sadece prim gün sayınızı artırır. Priminiz yeterli olduğundan borçlanmanıza gerek yok. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2022 de emekli olabilirsiniz.

Annem babamın maaşının tamamını alabilir mi?

SORU: Hem annem hem babam Emekli Sandığından emekliler. Babam 3 yıl önce vefat etti. Anneme babamın maaşının yüzde 50'si bağlandı. Annem bir yerden şöyle bir şey duymuş: Emekli Sandığına başvurulursa, daha yüksek olan Babamın maaşının tamamını, kendi maaşının yarısını alabiliyormuş. Böyle bir şey olabilir mi?

Sevgi Korkut

YANIT: Duyumunuz maalesef doğru değil. Ancak anneniz kendi emekli aylığından vazgeçerse, babanızdan bağlanan aylığın oranı yüzde 50’den, yüzde 75’e yükselir.

Ferdi kombi sistemine geçiş

SORU: Apartmanlarda ısınma sisteminin merkeziden ferdiye geçmesinde inşaat alanı karar yetersayısını nasıl etkiler?

Umut Demirci – ANKARA

YANIT: Toplam inşaat alanı 2.000 m2 ve üzeri binalarda, kat maliklerinin “oybirliği” ile karar vermeleri gerekiyor. 2.000 m2’nin altındakilerde ise “oyçokluğu” aranır.

Askerliğimi borçlanmam avantaj sağlar mı?

SORU: 14 Şubat 1979 doğumluyum. SSK başlangıcım 20 Şubat 2003 dür. Askerliğimi 18 ay olarak SSK girişi sonrası  yaptım. 3250 gün prim ödemem var. Bu şartlarda ne zaman emekli nasıl olabilirim? Askerliğimi borçlanmam avantaj sağlar mı?

Serkan TOPUZ

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3750 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 14 Şubat 2039 da emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması priminizi artırır. Emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğini çok rahat tamamlayabileceğinizden askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Ablam bu yıl emekli olabilir mi?

SORU: Ablam 8 Haziran 1956 doğumlu. Sigorta başlangıcı 1 Mart 1999. 2013 Ağustos dahil 4716 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödemesi var ve halen çalıyor. Kendisi bu sene emekli olabilir mi, olmazsa nasıl olabilir?

Gökçay Kurubaş

YANIT: Ablanız maalesef bu sene emekli olamaz. Yaştan emekli olabilmesi için 3600 prim gününün yanı sıra, 15 yıl sigortalılık süresi ve 58 yaş şartlarına tabi. 58 yaşını dolduracağı 8 Haziran 2014 tarihinde emekli olmaya hak kazanır.

Damat kızımı boşarsa işhanının yarısını alır mı?

SORU: Dünyalar güzeli tek kızım var. Vefat eden eşimden miras kalan, dörtte üçü kızıma, kalanı da bana ait büyük bir iş hanımız, altında da 5 mağaza var. Aylık toplam kira gelirimiz 226 bin TL. Kızımla evlenmek isteyenlerin ardı arkası kesilmiyor. Kızımla gayrimenkulü için evlenip, kısa sürede boşanıp gayrimenkulünün yarısını almayı düşünecek damat adaylarından çekiniyorum. Nasıl bir önlem alabilirim?

Süheyla Çizmecioğlu- İZMİR

YANIT: Rahat olunuz. Evlenmeden önce edinilmiş gayrimenkuller ve evlendikten sonra miras kalanlar, mal paylaşımına girmez. Siz ölünce kızınıza kalacak gayrimenkulünüzden de müstakbel damat pay alamaz.

Babanız 3600 günle Aralık 2019 da,

5225 günle Kasım 2016 da emekli olabilir

SORU: Babam 13 Aralık 1960 doğumlu. İşe giriş tarihi 2 Ocak 1986 olup 3.457 gün prim ödemesi var. Sigorta başlangıç tarihinden önce 20 ay askerlik yaptı, bunu borçlanması halinde yaş haddinden ne zaman emekli olabilir?

Seval ALTINER

YANIT: Babanız askerlik süresinin 143 gününü borçlanarak primini 3600 güne tamamlaması halinde, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi olur. Ve 59 yaşını dolduracağı 13 Aralık 2019 da yaş haddinden emekli olabilir.

Ayrıca askerlik süresinin tamamını borçlanması halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olur. Ve borçlanmadan sonra 1168 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5225 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün.(ara vermeden prim öderse 22 Kasım 2016 da)

46 yaşınız dolduğunda emekli olabilirsiniz

SORU: Ocak 1972 doğumlu bayanım. Sigorta başlangıç tarihim 1 Eylül 1989, toplam prim günüm 5668 gündür. 2005 yılında bir çocuk sahibi oldum. Ne zaman emekli olabilirim?

Reyhan

YANIT: Emekliliğiniz için gereken 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5375 prim günü şartlarını sağlamışsınız. 46 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Arsayı ayni sermaye koymak satış sayılır mı?

SORU: Üç yıl önce 800 bin liraya aldığım arsayı, ortağı olduğum şirkete 2 milyon TL değer üzerinden ayni sermaye olarak koyacağım. Bu işlem satış sayılarak, gelir vergisine tabi tutulur mu? 

Merdan Aras- İSTANBUL

YANIT: Arsayı ayni sermaye olarak şirkete koymanız, elden çıkarma sayılır. Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 80/6. maddesi uyarınca, kazancınız “değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi tutulur. Gelir İd.Bşk. Eskişehir VD. Bşk.nın 17 Şubat 2012 tarih ve 40-2/77-24 sayılı özelgesi de bu yöndedir.

İstenen ikramiye değil, ya kamu zararı ya da yersiz ödemedir

SORU: Babam memur statüsündeyken Gençlik Spor İl Müdürlüğünün arabasıyla trafik kazası geçirdi (Görev kâğıdı var). Kaza da kusurlu bulunan taraf babam oldu. Daha sonra babam emekli oldu. 

Fakat şöyle bir sıkıntı var. Babama ödenen emeklilik ikramiyesi geri istendi. Sgk tarafından yanlışlık yapıldığı ödemenin babamın aylığından kesileceği söylendi. Şuan babamın emeklilik aylığından her ay 1/4 oranında kesinti yapılıyor. Bu normal midir? Sonuçta babamın emeklilik ikramiyesi kazanılmış bir haktır. Bu konu hakkında nasıl bir yol izleyebiliriz.

Yunus SAYIN

YANIT: Babanızdan hak ettiği emekli ikramiyesini geri isteyemezler. Ancak, fazla ve yersiz bir ikramiye ödemesi varsa, fazla ödenen ikramiyeyi geri isterler.

Ayrıca babanızın neden olduğu trafik kazasında kamu malı zarar görmüşse, bu zararı tazmin etmek için de takibe geçmiş olabilirler. Yoksa babanız Emekli Sandığından emekli olmuş. Hak ettiği kıdem tazminatını geri alamazlar.

Engelli hakkıyla emekli olan, çalışırsa maaşı kesilir mi?

SORU: Yüzde 51 engelli olduğumdan, vergi muafiyeti ile geçen sene emekli oldum. Bir işe girebilirsem emekli maaşım kesilir mi?

Metin Arıcı

YANIT: Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışabilirsiniz. Bu durumda emekli aylığınız kesilmez. İşe giriş bildirgenizde sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışacağınız beyan edildiğinde, çalışmanız karşılığı alacağınız ücretinizden yüzde 7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir. Emekli aylığınızı almaya devam edersiniz.

Üç karım da öldü, üçünden de bana maaş bağlanır mı?

SORU: İlk evliliğimi askerden gelir gelmez yaptım. Karım devlet memuruydu. Evlendikten 12 yıl sonra bir trafik kazasında, öldü. Erkeğin yalnız yaşaması olmuyor. Üç yıl sonra, bir bankada şef olarak çalışan bir hanımla evlendim. O da SSK’dan emekli olduktan sonra, sevimsiz bir hastalığa yakalandı ve öldü. Daha sonra, bir iş kadını ile evlendim. Birlikte 8 yıl yaşadık. Haziran ayında o da ani bir kalp krizi sonucu öldü. İşte ben böyle şanssız biriyim. Arkadaşlar; “Bundan sonra senin işin zor. Kiminle evlensen bir süre sonra ölüyor. Artık seninle kimse evlenmez” diyorlar. Geçenlerde bir arkadaşım “Hadi yine iyisin. Sana ölen üç karından da ayrı ayrı üç maaş bağlanıyormuş” dedi. Bu doğru mu?

Bahir Başıeğri - İSTANBUL

YANIT: Evet doğru!. İlk eşiniz memur, ikincisi SSK’lı. Üçüncüsü de Bağ-Kur sigortalısıymış. İlk iki eşinizin ölüm tarihleri 1 Ekim 2008’den önce olduğundan, her üç eşinizin de farklı kurumlardan emekli olmaları nedeniyle, size ayrı ayrı aylık bağlanır. Bu arada dördüncü bir evlilik yaparsanız, aylıkların üçü de kesilir, sevgili olarak kalırsanız sorun yok! Dördüncü bir aylık almanızın da formülü var ama onu açıklamayacağım.

Ödenmeyen kıdem tazminatınızı dava açarak faiziyle birlikte alırsınız

SORU: 1 Haziran 1979 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1996 dır. 4200 gün prim ödemem var. 3600 gün yasasından yararlanabiliyor muyum? Ayrıca çalıştığım kurum bu gibi talepleri ödemiyor. Böyle bir hakki var mıdır? Yoksa nasıl bir yol izlemeliyim?

BORSACI

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2029 da emekli olabilirsiniz.

Yaş haddinden emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağladığınızdan kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapacağınız işlem, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız “kıdem tazminatı alabilir yazısı” nı işverene ibraz etmekten ibarettir. Bu yasa hükmüdür. İşverenin ödememe gibi bir lüksü olamaz. İşveren ödemezse İş Mahkemesine dava açarak kıdem tazminatını gecikme faiziyle birlikte alabilirsiniz.

Artık böbrek nakli olanların emekli aylığı kesilmeyecek

SORU: Babam böbrek nakli olduktan sonra yaklaşık iki yıl önce malul aylığı kesilmişti. Geçtiğimiz günlerdeki bir yazınızda kanunun değişeceğini ve babam gibi nakli olanların aylıklarının kesilmeyeceğini yazmıştınız. Acaba bu kanun çıktı mı? Babamın emekli aylığını tekrar bağlatmak için ne yapmalıyız.

SERAP

YANIT: Malul aylığı bağlamasını eskiye oranla kolaylaştıran yeni yönetmenlik 3 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı. Ancak yeni yönetmenlik 1 Eylül 2013 den itibaren yürürlüğe girdi. Yeni yönetmenlik böbrek nakli olanların malul aylığı kesilmesinin önüne geçiyor. SGK ya başvuru yaparak malul aylığınızın tekrar bağlanmasını talep edin.

Kredi kartı borcu nedeniyle emekli aylığına haciz konamayacağı

SORU: Banka kredi kartı borcumu ödemediğim için emekli aylığıma “haciz” konuldu. Bankanın buna hakkı var mı? 

Cafer Uykusuz – ANKARA

YANIT: Hayır yok. Emekli aylığınıza Sosyal Güvenlik Kurumu alacağı ve “nafaka” borcu dışında, sizin izniniz (muvafakatınız dışında) haciz konulamaz (5510 Sayılı Kanun’un 93. maddesi). İzniniz dışında haciz konulmuşsa, düzelttirin hatada ısrar ederlerse Savcılığa suç duyurusunda bulunun.

İşveren işçinin bireysel emeklilik katkı payını ödeyebilir mi?

SORU: İşletmemizde çalışanlarından başarılı olanları ödül olarak bireysel emeklilik sistemine(BES) kaydettirip, primlerini ödemeyi düşünüyoruz. Bu durumda personel için BES’ e ödeyeceğimiz katkı paylarını defterlerimize gider yazabilir miyiz?

TAHİR

YANIT: İşverenin çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödediği katkı payları; ödendiği ayda ücretin yüzde 10’nu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla gider yazılabiliyor. Aylık ücretin yüzde 10 unu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, personeliniz adına bireysel emeklilik sistemine ödeyeceğiniz katkı paylarını defterlerinize gider yazabilirsiniz.

Evleneceğim ama kayınpeder ortalığı karıştırıyor

SORU: Nişanlım varlıklı bir ailenin çocuğu. Yakında evleneceğiz ama kayınpederim evlenmeden önce “mal ayrılığı sözleşmesi” imzalamam için nişanlıma baskı yapıyor. Ne dersiniz imzalayıp evleneyim mi yoksa vazgeçeyim mi?

C.N. – ADANA

YANIT: Evlenmenize veya vazgeçmenize bir şey diyemeyiz. Ona siz karar verin. O sözleşmeyi imzalarsanız, ileride boşanmanız halinde eşinizden evlilik sırasında edindiği ev, araba, arsa, para vs.nin yarısını talep edemeyeceksiniz.

Annem, oğlundan maaş alabilir mi?

SORU: Annem, herhangi bir yerde çalışmamıştır ve kendisine ait maaşı bulunmamaktadır. Babamın vefatından sonra Emekli Sandığı'ndan gerek anneme, gerekse dul kızına maaş bağlanmıştır. Ancak aldıkları maaş  tutarı asgari ücretin altındadır. Bununla birlikte annem, SGK'da çalışırken vefat eden oğlundan da aylık alabilir mi? Oğlu evli, çocuğu yok. Eşi çalışan memur ve Emekli  Sandığı'ndan maaşını alır. Ayrıca oğlunun eşi, ölen kocasından da maaş alabilir mi?

Mehmet Erkan

YANIT: Ana ve babaya, vefat eden 4/a (SSK)’lı çocuğundan aylık bağlanabilmesi için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin, asgari ücretin net tutarından az olması ve diğer çocuklarından kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, kendisine gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Asgari ücretin altında olsa da babanızdan dul aylığı aldığından, annenize oğlundan aylık bağlanmaz. Oğlunun, yani kardeşinizin eşi ise vefat eden kocasından aylık alır.

Doğru olan sorunları işverenle görüşerek halletmektir

SORU: Çalışmakta olduğum firmada, sigorta primim aldığım maaş üzerinden yatmıyor. Asgari ücretten yatıyor. Yasal olarak haklarım nelerdir?

Rumuz: UMUDUM

YANIT: İdari aşamada şikâyet hakkınızı kullanarak durumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne ve ALO 170’e bildirebilirsiniz.

Yargı aşamasında da İş Mahkemesine dava açabilirsiniz.

Maaş bordosunun gerçek ücreti yansıtmaması, maaş bordosunu “muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge” durumuna sokar. Bu durumun mali risklerinin dışında işvereni 18 aydan üç yıla kadar hapse sokacak riskleri vardır. İşvereni şikâyet eden veya mahkemeye veren işsiz kalmayı göze alması gerekir. Bu açıdan en doğrusu işverenle sorunları konuşarak halletmektir. İşverenle görüşerek gerçek ücretiniz üstünden prim ödenmesini sağlamaya çalışın. Risklerini işverene hatırlatın. Gerekirse şikâyet ve dava hakkınızı daha sonra kullanırsınız.

Evdeki temizlikçi ve dadının sigortası

SORU: Evlerde çalışan temizlikçi kadın ve dadıların sigortası ve vergisi var mı?

Nuran Yılmaz - İZMİR

YANIT: Her ikisinin de sigortalı olması gerekiyor. Ancak ücretler vergiden istisna. 10 Eylül 2011 tarihli Hürriyet’te “Evdeki kadının vergi ve sigortası” başlığı altında bu konuyu ve yapılacak işlemleri ayrıntılı olarak açıkladım.

Yurtdışında dil kursuna giden şirket ortağı

SORU: İthalat-ihracat yapan şirketimizin ortağı, İngilizce öğrenmek için İngiltere’ye gitti. Şirketimiz tarafından ödenecek olan dil kursu ücretlerini,

kurumlar vergisi yönünden gider yazabilir miyiz?

Cevdet Bahar - GAZİANTEP

YANIT: Şirket ortağınızla ilgili dil kursu ödemelerini, ortağınızın bilgi ve becerilerini artırmaya yönelik bir harcama olması nedeniyle gider yazamazsınız.

Primi tamamlayabileceğinizden askerlik borçlanmasına gerek yok

SORU: 21 Mayıs 1971 doğumluyum. 3 Temmuz 1985 yılında sigorta girişimle 4300 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik borçlanması yaparsam emekli olma günüm geriye çekilir mi? Askerliğimi 24 Kasım 1994 /21 Mayıs 1996 tarihleri arasında 550 gün olarak yaptım.

Serkan PİŞKİN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 1000 gün daha prim ödeyerek priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla 49 yaşınızı dolduracağınız 21 Mayıs 2020 de emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Emekli olacağınız tarih kadar priminizi 5300 güne tamamlayamazsanız, prim eksiğinizi askerlik borçlanması ile tamamlarsınız. Primi tamamlayabildiğiniz sürece askerliğiniz borçlanmanıza gerek yok.

Dubleks evin emlak vergisi

SORU: Emekliyim ve dubleks bir evim var. Alt kat brüt 85 m2, üst kat ise brüt 103 m2 toplam emlak vergisi ödemem gerekiyor mu?

Mete Aziz - ANKARA

YANIT: Evinizin brüt alanı 200 m2’yi geçmediği için diğer şartları da taşımanız halinde emlak vergisi ödemezsiniz.

Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU: 3 Nisan 1963 doğumluyum. 4 Ekim 2000’de Bağ-Kur girişim var. Aralıksız devam ediyorum Bağ-Kurdan mı? Yoksa SSK’dan mı en erken emekli olabilirim?

Fehmi ÇETİNKAYA

YANIT: Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişiniz. Muhtemelen sigorta başlangıç tarihinden önce 20 ay askerlik yaptınız. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider ve eski yasanın kademeli emeklilik şartlarına tabi olursunuz. Eski yasaya göre Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Borçlanmadan sonra 4 Şubat 2014’e kadar ara vermeden prim ödeyerek toplam priminizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 3 Nisan 2021 de emekli olabilirsiniz.

İşveren işçinin bireysel emeklilik katkı payını ödeyebilir mi?

SORU: İşletmemizde çalışanlarından başarılı olanları ödül olarak bireysel emeklilik sistemine(BES) kaydettirip, primlerini ödemeyi düşünüyoruz. Bu durumda personel için BES’ e ödeyeceğimiz katkı paylarını defterlerimize gider yazabilir miyiz?

TAHİR

YANIT: İşverenin çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödediği katkı payları; ödendiği ayda ücretin yüzde 10’nu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla gider yazılabiliyor. Aylık ücretin yüzde 10 unu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, personeliniz adına bireysel emeklilik sistemine ödeyeceğiniz katkı paylarını defterlerinize gider yazabilirsiniz.

Mirası ret tek dilekçeyle olur mu?

SORU: Kendim ve iki çocuğum adına, tek dilekçe ile mirası red başvurusunda bulunabilir miyim?

Beyhan Yıldırım - SAMSUN

YANIT: Çocuklar reşit değilse başvurabilirsiniz. Aksi halde, ayrı ayrı başvuru gerekiyor.

Kardeşiniz sadece askerlik borçlanması yapabilir

SORU: Kardeşim, 1 Şubat 1955 doğumlu. SSK Girişi 1985-1986 ve 1302 gün sigortalı gözükmektedir. Emekli olabilmesi için kaç güne ihtiyacı vardır? Bu gün sayısının borcunu ödeyerek (kaç para ödemesi gerekir) emekli olabilir mi?

Bayram Ali Baş

YANIT: Kardeşiniz, prim gününü 3600 güne tamamladığı tarihte 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Eksik prim günü için sadece askerlik borçlanması yapabilir. Bunun dışında geriye yönelik olarak boşta geçen günleri için borçlanma yapamaz. 1230 güne kadar isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilir. Geri kalan prim gününü 4/a kapsamında çalışarak tamamlaması gerekiyor.

Askerlik borçlanması ve isteğe bağlı sigorta primi, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak koşuluyla, belirleyeceği prime esas kazanç tutarının yüzde 32’si kadar olur. Yılbaşına kadar geçerli olan asgari ücrete göre, ödeyeceği bir aylık prim tutarı, 327 TL ile 2.125 TL arasında değişir.

Yıl kesrine emekli ikramiyesi ödenmiyor

SORU: 1959 doğumluyum. 1976 dan 8 ay sigortam gözüküyor. 1 dönem memuriyetim ve Bağ-Kurdan sonra yeniden 1995 ten itibaren öğretmen olarak 1 derecenin 1 nci kademesinde çalışmaktayım. İstifa ederek emeklilik işlemlerini yaptırırsam hak kaybım olur mu? Ekim ayında istifa etmeyi düşünüyorum?

Sami YAMAN

YANIT: Memuriyet başlangıç tarihinizi bildirmemişsiniz. Ne zaman emekli olacağınızı hesaplayamıyoruz. Emekli ikramiyesi yönünden tam yılı doldurduktan sonra emekli olmanızda yarar var. Çünkü yıl kesirleri için emekli ikramiyesi ödenmiyor. Örneğin, 25 yıl 10 ay hizmeti olan memur emekli olduğunda, 25 yıl için emekli ikramiyesi hesaplanıyor. 10 ay için emekli ikramiyesi hesaplanmıyor. Emekli Sandığından emekli olmayı hak ediyorsanız, emekli ikramiyesi yönünden bu hususu dikkate alarak emekli olmanızda yarar var.

Ben SSK’lı eşim BAĞ-KUR’lu, birimiz ölünce ne olacak?

SORU: Ben SSK, eşim de Bağ-Kur emeklisiyiz. Çocuklarımız yok. Eşim vefat ederse her iki emekli maaşını da alabilir miyim?

Nazan Konak-  KONYA

YANIT: Kendi aylığınızın tamamını, eşinizinkinin de yarısını alırsınız.

52 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 1 Haziran 1966 doğumluyum. 1985 yılında SSK girişim var ve toplam 1330 küsur gün SSK primim bulunmaktadır. 1994 Eylül’den beri öğretmenim ve Emekli Sandığı prim toplamım 16 yıldır. Toplam prim 7090’dır. Henüz birleştirme yapmadım. Ne zaman emekli olabilirim?

Ayhan Özbudak

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. SSK hizmetinizle birlikte 25 yıl fiili hizmet süresini tamamlayıp, 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz. Hizmet birleştirmenizi (intibakınızı) bir an önce yaptırmalısınız.

Çırağa ödenen ücret gelir vergisine tabi mi?

SORU: Sanayide tornacılık yapıyoruz. İşletmemize bir çırak alacağız. Çıraklara ödeyeceğimiz ücretlerden gelir vergisi kesecek miyiz?

SERMET

YANIT: 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanununa tabi çıraklara ödenen ve asgari ücreti aşmayan ücretler gelir vergisinden müstesna tutulmuştur(GVK Md.23/12) Yani vergiye tabi değildir. Ancak 3308 sayılı yasa kapsamında olmayan çıkarlara ödeyeceğiniz ücreti diğer personele ödediğiniz ücret gibi Gelir Vergisine tabi tutacaksınız.

Annem babamla evlensin mi?

SORU: Annem babamla hiç evlenmemiş. Ben üniversiteye gidiyorum. Annem de 13 yıldır SSK’lı çalışıyor. Annem babamla evlenirse, işten ayrıldığında 13 yıllık kıdem tazminatı alırmış. Doğru mu? Annem babamla evlensin mi?

Z. Yankı - İZMİR

YANIT: Annenizin babanızla evlenmesine, ben bir şey diyemem. Karar anne ve babanıza, biraz da size ait. Ancak anneniz babanızla resmi nikah kıydırarak evlenirse, işten bir yıl içinde ayrılması koşuluyla, kıdem tazminatı alabilir.

Emekli maaşım ne zaman bağlanır?

Mayıs 1965 doğumluyum. İlk SSK girişim, Şubat 1993’dür. Şu ana kadar 5750 gün prim ödemem var ve hala çalışıyorum. Askerliğimi 1989-1990 yıllarında 550 gün yaptım ve 550 gün karşılığı prim ödememi 1997 yılında bankaya yatırdım. Askerlik borçlanmasına ilişkin banka dekontum ile şu anda SGK’ya gidip, hizmetime işlettirmem gerekir mi yoksa emeklilik zamanını mı bekleyeyim? Askerlik süresi de hizmetlerime eklenince ne zaman emekli olabilirim ve ne zaman emekli maaşı bağlanır?

Kemal Say

Askerlik borçlanmasıyla 550 gün geri gelen sigorta başlangıcınıza göre, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. 2018 yılı Mayıs ayında, 53 yaşınızı doldurduğunuz gün emekli olmaya hak kazanırsınız. Doğum gününüzü bildirmediğiniz için günlü tarih veremiyorum. Mayıs ayı sonuna kadar başvurmanız halinde de Haziran ayından itibaren emekli aylığınız bağlanır.

Askerlik borçlanmasını işletmek için SGK’ya başvurmanız gerekmiyor. Borçlanmanız zaten SGK’nın bilgisi dahilinde olduğundan, borçlandığınız süre, emekli olurken dikkate alınır.

Devre mülkün emlak vergisi var mı?

SORU: Emekliyim. İkamet ettiğim bir dairemden başka gayrimenkulüm yok. Emekli aylığımdan başka gelirim olmadığından daire için emlak vergisi ödemiyorum. Yılda 15 gün giderek tatil yapmak için bir devre mülk alsam, emlak vergisi ödememe bir zararı olur mu? Devre mülk aldıktan sonra da emlak vergisi ödemeyebilir miyim?

Cafer EREN

YANIT: Sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmek için, Türkiye sınırları içinde brüt alanlı 200 m2 yi geçmeyen tek meskene sahip olmak gerekiyor. Devre mülk satın aldığınızda, hisseli olarak bir daireye ortak oluyorsunuz. Hisseli olarak da olsa, ikinci meskene sahip olanlar, bu uygulamadan yararlanamıyor. Devre mülk satın aldığınızda Emlak Vergisi ödemeniz gerekir.

Cinsiyet değiştirip kadın olana aylık bağlanıyor mu?

SORU: Babam üst düzeyde bir kamu görevinden emekli idi.

Yaklaşık 6 ay önce öldü. Annem de babamdan bir yıl önce ölmüştü. Ben ise işsiz ve geliri olmayan 28 yaşında biriyim. Babamdan aylık bağlatmak için gittiğimde, erkek çocuklara, yüksek eğitim yapsa dahi aylık bağlanmadığını, bekar kız çocuklarında ise sorun olmadığını, serbest ya da SSK’lı çalışsalar bile aylık bağlandığını söylediler. Kafam karıştı.. Aslında kadın olmanın da ayrı bir güzelliği var. Kimseye soramıyorum. Ameliyatla cinsiyet değiştirirsem, babamdan yüklü bir aylık bağlanacak. Tavsiye eder misiniz? En önemlisi, bunu yaptırdığımda “sonradan kadın olanı kabul etmiyoruz” derler mi ve bütün olay boşa gider mi?

(RUMUZ: Ceylan)

YANIT: Tavsiye etme konusuna beni karıştırmayın. O sizin kararınız olsun. Ancak cinsiyet değiştirip kadın olursanız, babanızdan size (bekâr olduğunuz ve Emekli Sandığı’na tabi bir memuriyette çalışmadığınız sürece) aylık bağlanır.

İskânı olmayan binanın vergisi

SORU: İskanı olmayan fabrika binasına, 1998’den beri arsa vergisi ödüyorduk. Belediye, geriye dönük olarak bina bildirimi talep etti. Ne yapmalıyız?

Selami Kaya - ÇORLU

YANIT: Belediyenin uygulaması doğru. Bina vergisi ödemeniz gerekiyor. İstenen bildirimi verin.

18 yaşından önce başlayan sigortanız sorun oluşturmuyor

SORU:26 Mayıs 1971 doğumluyum. Sigortaya giriş tarihim 25 Aralık 1985. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca 1985 yılında yani 15 yaşında sigortaya başladığım için 18 yaş öncesi sigortalılığımı, hem emekli yaşım olarak, hem de prim günüm olarak etkiler mi?

Metin NİŞANCI

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5300 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 26 Mayıs 2020 de emekli olabilirsiniz. 18 yaşından önce başlayan sigortanız hiçbir şekilde sorun oluşturmuyor.

Bağ-Kur ve Emekli Sandığında dul ve yetim aylığı

SORU: Sizin devamlı bir takipçinizim. Oldukça yararlı açıklamalar yaparak insanları mağduriyetten kurtarıyorsunuz. Benim de, biraz bilmece gibi oldu ama aşağıdaki gibi, iki sorum var. Yardımcı olabilirseniz çok sevinirim.

1- Annem SSK’dan 1996 yılında emekli oldu. Babam ise Emekli Sandığından 1997’de emekli oldu ve 2006 yılında vefat etti. Annemin babası ise 1984 yılında vefat etti ve anneannem o zamandan beri Bağ-Kur emeklisi olan dedemin maaşını almaktaydı. Anneannem de geçen yıl vefat etti. Annem kendi maaşını (SSK) ve babamın maaşını (Emekli Sandığı) alırken, Bağ-Kur’lu olması sebebiyle dedemin maaşını da alabilir mi?

2- Ablam bir kurumda çalışmakta (SGK) ve boşanmış durumda. Ablam, babamın (Emekli Sandığı) maaşından yararlanabilir mi? Hem ablam, hem annem babamın (Emekli Sandığı) maaşını almak isterse oranları ne olur?

Dursun

YANIT: 1- Bağ-Kur’dan yetim aylığı alabilmek için çalışmamak, emekli olmamak, evli olmamak veya dul olmak gerekiyor. Anneniz kendi çalışmasından dolayı SSK emekli aylığı aldığından, babanızdan aldığı dul aylığından vazgeçse de, Bağ-Kur’lu babasından yetim aylığı alamaz.

2- Ablanız 4/a (SSK) kapsamında çalışıyor ise evlenmediği sürece Emekli Sandığı emeklisi olan babanızdan yetim aylığı alabilir. Annenizle birlikte ablanızın da babanızdan aylık alması halinde, annenizin aylık oranı yüzde 60, ablanızın aylık oranı ise yüzde 30 olur.

Şirketin kiraladığı binanın satışında KDV

SORU: Bir tekstil firmasıyız. Aktifte kayıtlı olan ve dört yıldır kiraya verdiğimiz binayı 12 milyon liraya satacağız. KDV’de kafamız karıştı.2 milyon 160 bin TL’lik KDV var mı yok mu?

Metin Ersu - İSTANBUL

YANIT: İki yılı aşkın süredir aktifte kayıtlı olduğu için sattığınız bina KDV istisnasından yararlanır. Sizin deyiminizle KDV yok.

23 Mayıs 2014 den önce 170 gün daha prim ödemelisiniz

SORU: 1958 doğumluyum 1 Mart 1992 SSK'lı oldum. Şuan 3430 gün prim ödemen var. Ne zaman emekli olurum? 1982'de 20 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanmasını yatırırsam, ne gibi faydası olur? Yaş haddinden emeklilik bana daha mı uygun? Uygunsa ne gerekli emekli olmam için

Orhan DAĞTEKİN

YANIT: 170 gün daha prim ödeyerek 23 Mayıs 2014 den önce priminizi 3600 güne tamamlamanız halinde, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 2017 de 59 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olan 3600 günle emekli olamıyor

SORU: 5 Ocak 1956 doğumluyum. 28 Aralık 1999 Bağ-Kur başlangıcım olup, 7 yıl 10 ay prim ödedim. Bağ-Kur’um 2007 yılında kapandı, daha sonra SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Şu anda 800 gün civarında 4/a ödemem mevcut olup, 1261 gün 4/a primi ödeyerek 3600 günle emekli olacağımı düşünürken, tesadüfen edindiğim bir bilgi ile 4/a’lı olarak emekli olamayacağım söylendi. Sebep olarak da 8 Eylül 1999 tarihinde SSK’da yapılan değişiklik söylendi. Bana söylenen, isteğe bağlı Bağ-Kur’a geçip, 5400 günü tamamlayıp, Bağ-Kur’dan yaş haddinden emekli olabileceğim. Bu konunun doğruluğu hakkında tarafıma bilgi verirseniz çok sevinirim.

Fatma Göksu

YANIT: Size söylenenler doğru. 4/a (SSK) statüsünden 3600 günle emeklilik için, sigorta başlangıcının 8 Eylül 1999 tarihinden önce olması gerekiyor. Bu tarihten sonra sigortalı olan bayanlar, 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartıyla emekli olabiliyor.

4/b (Bağ-Kur) statüsünden yaştan emeklilik için ise 5400 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. İsteğe bağlı sigortalı olup, 5400 prim gününü tamamladığınızda, 60 yaşınızı da doldurmuş olacağınızdan, 4/b statüsünden yaştan emekli olabilirsiniz.

Aralık 2015 de emekli olabilirsiniz

SORU: Doğum  tarihim  13 Aralık 1964 olup ilk SSK  giriş tarihim 1 Eylül 1990 olup

SSK ya 4435 gün prim ödemem var. 630  gün de  isteğe bağlı  Bağ-Kura prim ödemem var. 1 Temmuz 1989 ile 31 Temmuz 1990  arası yedek subay olarak 13 ay memuriyetim var.  1  Nisan -30 Haziran 1989  arası  3  ay da yedek  subay öğrencilik dönemim var. Halen sigortalı  olarak çalışmaktayım. Ne zaman  emekli  olabilirim?   

Adnan  SOYUÇOK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 12 Aralık 2015 de emekli olabilirsiniz. Emekli olma şartlarınızı değiştirmediğinden yedek subay okul dönemini borçlanmanıza gerek yok.

Primi 5000 güne tamamlamanız lazım

SORU:12 Nisan 1964 doğumluyum. 15 Kasım 1979 de sigortalı çalışmaya başladım. Bu tarihten sonra belli zamanlarda SSK’lı olarak çalıştım. Son 6 yıldır SSK’lı olarak bir işte çalışıyorum. 2 yıl askerlik yaptım. Toplam 3000 prim günüm var. Emekli olma şartlarım nedir?

Haluk UZUN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 1280 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Bilgisayar programı bedeli direk gider yazılmaz amortisman ayrılır

SORU: İşletmemiz için bir yazılım firmasına özel bilgisayar programı hazırlattık. Bilgisayar programı için yaptığımız harcamayı doğrudan gider yazabilir miyiz? Yoksa amortisman mı ayırmamız lazım?

FÜSUN

YANIT: İşletmeniz için bir yazılım firmasına şirketinize özel olarak yaptırdığınız bilgisayar programı, gayri maddi hak niteliğindedir. Gayri maddi haklar doğrudan gider yazılarak değil, amortisman ayırarak yok edilir. Bu nedenle, şirketinize özel olarak yaptırdığınız bilgisayar programını ticari defterlerinize doğrudan gider yazamazsınız. Bilgisayar programının amortisman ayırma süresi 3 yıldır. Yaptığınız harcamanın her yıl yüzde 33.33 ünü amortisman ayırmak suretiyle 3 yılda giderleştirmiş olursunuz.

Yengem ne zaman emekli olabilir?

SORU: Yengem, 24 Eylül 1970 doğumlu. İlk sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarih 9 Temmuz 1990. Bugüne kadar 2210 gün prim ödemesi var.  1998-2005 yılları arasında çalışmış, doğum nedeniyle işten ayrıldıktan sonra  hiç çalışmadı. Normal şartlarda nasıl ve ne zaman emekli olabilir? Borçlanma yoluyla emekli olma ihtimali var mı? Doğum borçlanması yapma imkânı var mı, varsa borçlanma yaparak 3600 gün üzerinden emekli olabilir mi, şartları nelerdir?

Yahya Yalçın

YANIT: Yengeniz, normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 47 yaş ve 5450 prim günü; yaştan emeklilik için ise 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi.

Prim gününü 5450 güne tamamladığında normal; 3600 güne tamamlayıp, 58 yaşını doldurduğunda, yaştan emekli olabilir. Doğumdan sonraki iki yıl içinde kalan çalışmadığı süreler için doğum borçlanması yapabilir. Bunun dışında borçlanma yapamaz.

İşinden kendi isteği ile ayrılan işsizlik ödeneği alamaz

SORU: Vakıfbank'ta 3 yıl 9 aydır çalışıyorum ve istifa edeceğim. Bankamız personellerini çift sandık üzerinden sigorta yapmakta olup hizmet dökümünde 4/A lı değiliz. 657 ye de tabi değiliz. Kendi emekli sandığımız adı altında sigortalanıyoruz. 1780 TL brüt maaş üzerinden istifa ettikten sonra, işsizlik maaşı alır mıyım? ne kadar ve kaç ay boyunca alırım?

Emre TAŞKALE

YANIT: Kendi isteği ile işinden ayrılan işsizlik ödeneği alamadığından istifa ederek ayrıldığınızda işsizlik ödeneği alamazsınız. İşsizlik ödeneği alabilmeniz için; ya işverenin haksız yere işinize son vermesi ya da sizin haklı bir nedenle iş akdinizi fesih etmeniz lazım.

2023 de bağlanacak aylık bu günden hesaplanamaz

SORU: 1 Ocak 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 15 Şubat 1989 olup, 6084 prim gün prim ödemem var. Bu bilgiler ışığında ne zaman emekli olabilirim? SGK web sayfasında ne kadar maaş alabilirsiniz sayfasında 1.105 TL gibi bir rakam çıkıyor. Doğruluk oranı sizce nedir? Erken emeklilikte çıkarsa faydalanma olasılığım var mı?

Bayram İÇEN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1 Ocak 2023 de emekli olabilirsiniz. Emekli aylığını çalışma hayatı boyunca ödenen prim ile, üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı belirliyor. Ayrıca 2000 den önce ödenen, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arasında ödenen ve 1 Ekim 2008 den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Bu bilgiler olmadan emekli aylığı tutarının doğru olup olmadığı hesaplanamaz. Esasında oluşacak veriler bilinmediğinden 2023’de bağlanacak aylık tutarı bugünden hesaplamak mümkün değil.

Maalesef usul bilmemenin kurbanı olmuşsunuz

SORU: SSK başlangıcım 1 Kasım 1988. 2004 yılı sonuna kadar 2751 gün, 10 Mayıs 2005 yılında çalışmaya başladığım işyerinde 31 Aralık 2009 tarihine kadar 1672 gün prim ödemem var. Eski dönemle beraber 4423 gün prim ödemem oluyor. Ayrıldığım tarihte 22 yıllık sigortalı idim. 1475 sayılı İş Kanununun 14. maddesi gereğince, 15 yıl sigortalılık ve 3600 gün prim ödeme şartlarını yerine getirmiş olduğumdan, bu işyerinde çalışmış olduğum 1672 güne ait kıdem tazminatımı ayrıldığımda istememe rağmen, beni devamlı oyaladılar. Sonunda 22 Ekim 2010 tarihinde SSK’dan 23 yıl, 4556 günle, kıdem tazminatına esas yazıyı aldım. Bu seferde yazıyı geç alıp getirdin dediler ve beni oyaladılar. İmkânsızlık ve bilgisizlikten dolayı bugüne kadar sonuçlandıramadım. Bu durumda kıdem tazminatı alabilir miyim ve ne yapmam lazım?

Serkan Arı

YANIT: İşten ayrıldığınızda kıdem tazminatına hak kazanmanızı sağlayacak 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarına sahipmişsiniz ama işten ayrılma gerekçeniz olarak bu iradenizi ortaya koyup, durumunuzu belgelememişsiniz. Kıdem tazminatınızın ödenebilmesi için, Ekim 2010’da aldığınız belgeyi, işten ayrılmadan önce alıp, işverene ibraz etmeniz gerekiyordu.

Bu belgeyi zamanında ibraz etmemişsiniz ve kendiliğinizden işten ayrılmış durumuna düşmüşsünüz. İşveren de sizi uyarmamış (işine öyle geldiği ve uyarmak zorunda da olmadığı için), şimdi mağdur olmuşsunuz. Oysa bu konu, 1999 yılından bu yana yazılıyor çiziliyor. Maalesef usul bilmemenin kurbanı olmuşsunuz. Yargıya başvurun diyeceğim ama, lehinize karar çıkacağına maalesef ihtimal vermiyorum.

Emekli Sandığı’nda yaş tahsisi geçerli değil mi?

SORU:21.08.1949 doğumlu olarak, Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak göreve başladım. 1978 yılında nüfus kayıtlarımda iki kayıt olduğu ortaya çıktı. Daha sonra mahkeme kararıyla doğum tarihim 1948 olarak değiştirildi. Emekli Sandığında yaş tahsisi geçerli değil mi? Benim 65 yaş nedeniyle emekli olmam için hangi doğum tarihi geçerli sayılacak.

Zafer Turgay (04.08.2013)

YANIT: 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 105. maddesine göre, kişilerin memuriyete başladıkları sıradakurumlarına verdikleri nüfus hüviyet cüzdanlarında yazılı doğum tarihleri, eğer 18 yaşını tamamladıktan sonra yaş düzeltilmesi yapılmış ise 18 yaşının doldurulması tarihindeki doğum tarihleri, emeklilik yaşının tespitinde dikkate alınıyor.

Nüfus hüviyet cüzdanlarındaki doğum tarihleri ile nüfus kayıtlarındaki doğum tarihleri arasında fark varsa, nüfus kayıtlarındaki tarih ve birden fazla nüfus kaydı bulunanların bu kayıtları arasında fark varsa, tarihi eski olan kayıt; sonraki kayıt idare veya kaza mercilerinden verilmiş bir karar ile yapılmış veya düzeltilmiş ise, kararlar nüfus kayıtlarına henüz geçirilmemiş olsa bile iştirakçiler için bu karar 18 yaşın doldurulmasından evvel alınmış olmak şartiyla esas alınmaktadır.

Nüfustaki birden fazla olan kaydınız, 18 yaşından sonra düzeltilmiş olduğundan, yasa gereği, düzeltilmiş doğum tarihiniz dikkate alınmaz. Ancak kesin değerlendirme için mahkeme kararındaki düzeltme gerekçesine bakmak gerekiyor.

Emekli olan Destek primi ödeyerek çalışmaya devan edebilir

SORU: 16 Temmuz 1967 doğumluyum. 16 Temmuz 2014 yılında Bağ-Kurdan emekli olacağım. 1999 yılında babam sigortalı olarak vefat etti. Bunun üzerine babamdan yetim aylığı (sigortadan) ve kendimden Bağ-Kur aylığını aynı anda almam mümkün mü? Bu arada şuanda kendi işyerimi işletmekteyim bundan dolayı işyerimi kapatmam gerekmekte mi? Bilgilendirebilirseniz çok sevinirim.

Öznur USLU

YANIT: SSK kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı alan kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Bu nedenle Bağ-Kurdan emekli aylığı SSK’dan yetim aylığı olmak üzere iki aylık alamazsınız.

Emekli olduğunuzda, Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek işinize devam edebilirsiniz. İşyerinizi kapatmanıza gerek yok.

Çalışmadan emeklilik yaşımı bekleyebilir miyim?

SORU: 26 Nisan 1967 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Mart 1991. Halen SSK’lı olarak çalışıyorum ve 6039 prim günüm var. Daha kaç gün prim ödemek için çalışmam gerekiyor? Çalışmayıp prim ödemeden emeklilik yaşımı bekleyebilir miyim? Emekli aylığımı hangi tarihte hak edebileceğim?

B. Ömer Hamamcıoğlu

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz fazlasıyla yeterli olduğundan, bundan sonra çalışmadan emeklilik yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. 52 yaşınızı dolduracağınız 26 Nisan 2019 tarihinde de emekli olmaya hak kazanırsınız. Nisan sonuna kadar emeklilik başvurusu yaptığınızda, mayıs ayından itibaren aylık bağlanır.

Diğer yandan, askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptıysanız ve 460 gün askerlik borçlanması yapmanız mümkün ise emeklilik yaşınız 51’e iner ve bir yıl erken emekli olursunuz.

Gelir ve aylıktan yüksek olanın tamamını düşük olanın yarısını alırsınız

SORU: 29 Temmuz 2009 da çalışırken 380 volt elektrik çarpması sonucu iş kazası geçirdim. Hastanesinde 13 gün yoğun bakımda yattım. 45 gün iş görmezlik aldım. Beyin cerrahisi noroloji’ de tedavim sürmektedir.

2011’de  hastanesi sağlık kurulundan yüzde 55 özürlü raporum çıktı.  Raporlarım iki yıldır Ankara’ya gidiyor. En son 2013’te hastane kurul raporu ve nörolojiden rapor istendi. 2013 sağlık kurulu raporum yüzde 63 özürlü raporum çıktı. Malulen emeklilik için devlet 1600 gün prim, yüzde 40- yüzde 60 rapor istiyor. Benim yüzde 63 özürlü raporum ve 6800 gün primim var.  Malulen emekli olabilir miyim?

Saim PALABIYIK

YANIT: İş kazasından dolayı yüzde 10’un üstünde iş göremezlik kaybına uğradığınızdan sürekli iş görmezlik geliri bağlanması gerekir. Ayrıca şartları sağlayıp emekli olduğunuzda da emekli aylığı bağlanır. Bu durumda gelir ve aylıktan yüksek olanın tamamını, düşük olanın yarısını alırsınız.

Malulen emekli olmak için: 10 yıl sigortalılık süresi 1800 gün prim ödeme ve yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu aranıyor. Süre ve prim sorununuz yok. Hastane sağlık kurulundan aldığınız yüzde 63 rapor ve tıbbi eklerinin sosyal güvenlik kurumu sağlık kurulunca incelenmesi sonucunda maluliyetinize karar verilirse, malulen emekli olabilirsiniz.

Malulen emekli olamazsanız, yüzde 40 ın üstünde raporunuz ve 6800 gün prim ödemeniz olduğundan vergi indirim hakkı almanız şartıyla, engellilere tanınan erken emeklilik hakkından yararlanarak emekli olabilirsiniz.

Mutluluk çubuğu taktırma parasını SGK öder mi?

SORU: Herkesin derdi kendine göre çok önemli.

Benimki de bana göre.. 78 yaşında SSK emeklisiyim. Eşim 3 yıl önce vefat etti. Yalnız yaşanmıyor. 37 yaşında güzel bir dul ile evleneceğim. Gençliğimde çok hızlı yaşadım ama şimdi durumum çok farklı. Müstakbel evliliğimin dört dörtlük sürmesi için “mutluluk çubuğu” taktırmam gerekiyor. Bu çubuk kaç liradır ve en önemlisi Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), çubuğun faturasını öder mi?

Bilal Tuncay- URFA

YANIT: Halk arasında “mutluluk çubuğu” diye adlandırılan olaya “penil protezi” deniliyor. Bunun parasını, SGK karşılıyor. Toplam maliyeti 8-12 bin lira. Aradaki fark takılacak protezin çeşidine göre değişiyor. Uzmanlar, doğal durumuna yakın olanı yani şişirilebilir olanı tavsiye ediyorlar. Bunun da biri “manuel” diğeri “otomatik” olmak üzere iki tipi varmış. Tercih size ait. SGK ikisinin de faturasını ödüyor. Size mutluluklar diliyorum..

8 Eylül 1999 dan sonra sigortalı olanların 15 yıl ve 3600 günle kıdem tazminatı alma hakları yok

SORU: 12 Ekim  1999  da sigorta girişim 3700 prim günüm var. Kıdem tazminatı alıp işyerimden istifa edebilir miyim?

Yavuz BEYOĞLU

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındakileri sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. İki şekilde kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

1) Priminizi 7000 güne tamlayacağınız tarihte.

2) 800 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 12 Ekim 2024’de.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 günle kıdem tazminatı alarak işinden ayrılma hakkı bulunmuyor.

Ücreti ödenmeyen işçi tazminatını alıp ayrılabilir mi?

SORU: Dört aydan beri ücretim ödenmiyor. Sözleşmemi feshederek işten ayrılırsam, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatımı alabilir miyim?

Ahmet Demir- AYDIN

YANIT: İş Kanunu’nun 34. maddesine göre; ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. İş sözleşmesini, haklı nedenle derhal feshederek, “kıdem tazminatı” alıp işten ayrılabilirsiniz. Ancak “ihbar tazminatı” ödenmez.

Şirkete alınan motosikletin KDV’si

SORU: Şirketimizin pazarlama faaliyetinde kullanılmak üzere alınan motosikletin KDV’sini indirim konusu yapabilir miyiz?

Umut Kaya -İSTANBUL

YANIT: Evet indirebilirsiniz.

Tarım Bağ-Kurundan daha erken emekli olabilirsiniz

SORU:2 Mart 1970 doğumluyum. 1 Haziran 1994 de tarım Bağ-Kuruna girdim. Halen primlerimi aralıksız ödüyorum. 2 Mart 1990 – 2 Eylül 1991 tarihleri arasında 18 ay askerliğimi yaptım. Askerliğimi borçlansam ne zaman emekli olabilirim? Veya benim için SSK ya geçmem avantajlı olabilir mi?

Tuğrul KAYA

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanız halinde, Tarım Bağ-Kurunda emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1 Aralık 2017 ye kadar prim ödeyerek toplam priminizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 2 Mart 2023 de emekli olabilirsiniz. Sigortalı bir işte en az 1260 gün prim ödemeniz şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte SSK’dan emekli olabilirsiniz.(25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olarak)

Kocamın lojman kirası benim kira gelirimden indirilir mi?

SORU: Eşime tahsis edilen lojman için ödediğimiz kirayı, bana ait konut kira gelirinden indirebilir miyim?

Burcu Gürsoy- YOZGAT

YANIT: Gerçek gider yöntemini seçmeniz koşuluyla indirebilirsiniz.

Doğum borçlanmasının değiştirilmesi bekleniyor

SORU: Ben 1954 doğumlu ev hanımıyım. Sırasıyla 1978, 1981, 1984, 1986, 1988, 1990 doğumlu çocuklarım dünyaya geldi. Pirim ödemediğim 2011-2012  yılı arası bir yıl Bağ-Kurluluğum var. 2013 de de 65 gün sigortalılığım var. Emekli olmak için ne yapmam gerekir.

Sezen ÇELİK

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için 5400 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4975 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5400 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması sigortalı çalışanlara tanınmış bir hak. Sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlarda, doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürede çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor. Şartları taşıyan en fazla iki doğum borçlanılarak en fazla 1440 gün kazanılıyor. Maalesef bu şartları taşıyan doğumunuz olmadığından doğum borçlanması yapamazsınız. Ancak doğum borçlanmasının değiştirilmesi söz konusu. Borçlanmada iki olan üst sınırın üçe çıkartılması bekleniyor. Bu değişiklik sırasında belki başlangıçtan önceki doğumlarında borçlanılmasına da izin verilebilir. Yasa çıktığında burada kapsamlı açıklamalar yaparız. Gazeteniz Posta’yı takip etmeye devam edin.

Bağ-Kur sigortalıları doğum borçlanması yapamıyor

SORU: 5 Eylül 1964 doğumlu bayanım. 1995 yılından Bağ-Kur’luyum. Doğum borçlanması yaparak emekli olabilir miyim?

Elif Pala

YANIT: Doğum borçlanması, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olan kadınlara verilen bir hak. Bağ-Kur sigortalısı olduğunuz için doğum borçlanması yapamıyorsunuz. Ayrıca Bağ-Kur sigortalılığınızın başladığı gün ve aya göre, emeklilik için 51 veya 52 yaş şartına tabi olmalısınız. Yaşınız dolana kadar, 20 tam yıl prim gününü de dolduruyorsunuz. Bu nedenle borçlanmaya da ihtiyacınız yok zaten.

55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

SORU: 4 Eylül 1995 yılında sınıf öğretmeni olarak göreve başladım. 28 Nisan 1973 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

Orhan Ulusoy

YANIT: Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. En az 25 yıl fiili hizmet süresiyle, 55 yaşınızı dolduracağınız 28 Nisan 2028 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız.

Karım istemiyor diye babama bile kefil olamayacak mıyım?

SORU: Babam, evini satıp denize manzaralı bir ev alacak. Bankadan konut kredisi kullanacak, ben de kefil olacağım. Banka “eşinizi de getirmeniz gerekiyor. O da babanıza kefil olmanıza rıza gösterecek” dedi. Bu mecburiyet kalkmamış mıydı?

Songül Akkaya- TOKAT

YANIT: Hayır kalkmadı. Ticari işlemlerde kalktı. Bireysel kefaletlerde (konut, otomobil vb.) eşin rızası aranıyor. Aslında anne, baba, çocuk, eş ve kardeşler bu olayın istisnası olmalı ama yasa bu istisnaya yer vermemiş. Sonuç olarak, eşiniz rıza göstermezse, babanıza bile kefil olamayacaksınız!

Emekli olma şartlarınızı sigorta başlangıç tarihiniz belirliyor

SORU: 1953 doğumluyum. 4.069 gün prim ödemem var. Emekli olmak için dilekçemi de gönderdim. Ama on ay daha sigortam olması gerektiğine dair yaz geldi. Sizce bu işte bir gariplik yok mu? Ayrıca yurt dışında da çalıştım. Ama pasaportumu kaybettiğim için giriş çıkış tarihini de Hatay/ Kilis den almam lazım. Kafam çok karıştı. Bilgilendirirseniz çok memnun olurum.

Emre BİTER

YANIT: Emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. Sigorta başlangıç tarihiniz 8 Eylül 1999’dan önceki bir tarih ise, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan süre ve yaş şartını da sağlıyorsanız emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç ve askerlik tarihinizi(gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde daha sağlıklı bilgi verebiliriz.

Taklit ziynet KDV’si yüzde 18 gerçek pırlanta yüzde sıfır mı?

SORU: Eşime, taklit bir mücevherat almak istedim. KDV’si yüzde 18’miş. “Taklit KDV’si yüzde 18 olduğuna göre hakiki pırlanta KDV’si yüzde 40’dır herhalde” dediğimde, “Hayır, hakikisinde KDV yüzde sıfır” yanıtını aldım. Bu doğru mu?

Mesut Çınar- ESKİŞEHİR

YANIT: Evet doğru.. “Niçin?” diye sorarsanız, KDV yasası böyle! Siz en iyisi eşinize taklit değil, gerçek pırlanta alın!..

Anneniz iki aylığı birlikte alamaz ancak yüksek olanı tercih etme hakkı var

SORU: Annem 78 yaşındadır. Şubat’ta babamın vefatından sonra SGK’ dan dul-emekli aylığı almaya başladı. Sorusu şudur: Babası SGK emeklisi idi. Kendisi Babamdan dolayı dul-emekli aylığı aldığı, halde Babasının emekli maaşından da alabilir mi?

Saadet SERTGÖZ

YANIT: SSK; hem eşten hem de ana veya babadan dolayı ölüm aylığı bağlamaz. Anneniz hem babanızdan hem de dedenizden dolayı SSK’dan aylık alamaz. Ancak, iki aylıktan yüksek olan aylığı tercih etme hakkı var.

Oğlumu nasıl emekli yapabilirim?

SORU: 1986 doğumlu, sigorta başlangıcı 2004, ödenen gün pirim sayısı 207. Yüzde 76 zihinsel engelli oğlumu nasıl emekli yaparım, bana yardımcı olur musunuz?

Mehtap Şender

YANIT: SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının (hastanelerin) sağlık kurullarınca düzenlenecek rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, oğlunuzun çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiği SGK Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi halinde 3960 prim günüyle; çalışma gücündeki kayıp oranının yüzde 50 ile yüzde 59 arasında olduğu kabul edilirse 4320 prim günüyle, engellilere sağlanan özel koşullarla emekli olması mümkün olur.

Primlerini isteğe bağlı sigortalı olarak ödeyebilirsiniz. Ödeyeceğiniz aylık prim tutarı, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla, belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarının yüzde 32’si kadar olur.

Şirketi 10 milyon TL’ye satıp hiç vergi ödememenin yolu var mı?

SORU: Bir limited şirketim var. Biraz da yaşımın ilerlemesi nedeniyle yabancı bir alıcıya 10 milyon liraya devretmem söz konusu. Ancak hisse satışım gelir vergisine tabi olduğu için bu şekliyle satarsam, Türkiye vergi rekortmenleri listesinde ilk 100’e girerim. Şirketi 10 milyon liraya satıp, yasal yollardan, hiç vergi ödememenin bir yolu var mı?

S. Özkan - MUĞLA

YANIT: Evet var. Limited şirketinizi anonime çevirin. Ardından pay senedi bastırın. Pay senedinin edinme tarihi, limited şirketin kuruluş tarihi kabul edilir. Pay senetlerinizi alıcıya 10 milyon liraya devrettiğinizde, 10 lira dahi vergi ödemezsiniz. Devir işlemleri ve düzenlenecek belgeler, dilekçeler, ana sözleşme vs. konusunda, adresinizi verirseniz, dökümanları size gönderirim.

Çırak sigortasının emekliliğinize faydası olmaz

SORU: Ben 1983 Doğumluyum. SSK giriş tarihim 17 Mart 2005’dir. Ne zaman emekli olurum? Birde merak ettiğim, 1996 çıraklık okulundan SSK  başlangıcı var. Bunun bana herhangi bir faydası olur mu?

Osman Nuri GÜLCEMAL

YANIT: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 2043’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Çırak sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, sigorta başlangıcı sayılmaz. Dolayısıyla erken emekliliğinize faydası olmaz.

Erkek evlada babadan maaş bağlanır mı?

SORU: 1992 yılında karısından boşanmış, daha sonra da hiç evlenmemiş 62 yaşında bir SSK emeklisiyim. Albaylıktan emekli babam 2008 yılında vefat etti. Geçenlerde birisinin uyarısı ile "Babadan emekli maaşı" alabileceğim söylendi. Böyle bir şey olabilir mi? Ne yapmam gerekir?

Nejat Gözen

YANIT: Emekli Sandığı emeklisinin, 18 yaşını, orta öğrenim yapmakta ise 20, yüksek öğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış erkek çocuklarına aylık bağlanıyor. Bir de ölüm tarihindeki yaşları ve öğrenim durumları ne olursa olsun, ölüm tarihinde iyileştirilmesi olanaksız hastalıklarının veya engellilik hallerinin çalışmalarına engel olduğu SGK Sağlık Kurulunca onaylanacak raporla tespit edilen erkek çocuklara, muhtaç olmaları şartıyla veya sonradan malul veya muhtaç duruma düşmeleri halinde aylık bağlanıyor. Bunun dışında erkek çocuklara aylık bağlanması mümkün değil. Bu nedenle de babanızdan aylık alamazsınız.

Düğünde gelen altınları satıp otomobil almanın vergisi

SORU: Düğünde gelen altınları satıp, kocama otomobil almak istiyorum. Bu olayın vergisi var mıdır?

Gönül Ercan- ERZİNCAN

YANIT: Altınları satmanın, vergisi yok. Kendinize otomobil almanın da.. Ancak, eşinize otomobil hediye ederseniz, eşiniz Veraset ve İntikal Vergisi öder. Eşinize borç para verirseniz o da kendine otomobil alırsa, bu vergi yok!

20 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 2 Temmuz 1966 doğumluyum. 10 Aralık 1989 da SSK’lı oldum.  5450 gün prim ödemem var.   Ne zaman emekli olurum?  5 Kasım 1986’dan itibaren  18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi yatırırsam erken emekli olabilir miyim?

Zelkif HERAY

YANIT: Başlangıçtan önce yaptığınızdan askerlik sürenizin 20 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 20 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 2 Temmuz 2017 de emekli olabilirsiniz.

Futbolcuların vergisi arttı mı?

SORU: Transfer döneminde yine milyon eurolar havada uçuşuyor. Futbolcuların vergisi artacaktı ne oldu?

Murat Özdemir- YOZGAT

YANIT: Bugün itibariyle değişen bir durum yok. Futbolcular halen vergi cennetindeler.. Toplam gelirleri üzerinden yüzde 15 vergi ödüyorlar. O kadar...

Kıdem tazminatı alarak ayrılmak için 15 yıl sürenin yanında 3600 günde prim gerek 

SORU: 18 Ağustos 1979 doğumluyum. 1 Eylül 1998 tarihinde sigortalılık sürem başlamıştır. Şu ama kadar 3100 gün prim ödemem var. 1 Eylül 2013 tarihinde 15 yıl sigortalılık sürem doluyor. Şu anki çalıştığım x bankada 1.338-TL brüt maaşla 6 yıldır çalışmaktayım. Eylül 2013 de çalışmış olduğum bankadan kendi isteğimle ayrılmak istiyorum. 15 yıl sigorta sürem dolduğu için kıdem tazminatını ve ihbar süremi alabilir miyim? Şayet alırsam ne kadar alırım?

Gökhan BİLDİRİCİ

YANIT: Kendi isteğinizle kıdem tazminatı alıp ayrılmanın bazı şartları var. Öncelikle kendi isteğinizle kıdem tazminatı alarak ayrılmak için çalıştığınız bankanın primlerinizi SSK’ya ödemiş olması gerekir. Bankanın kendi özel vakıf emekli sandığı varsa, bu sandıklar emekli olmak için yaş dışındaki şartları sağlayanlardan kendi isteği ile ayrılanlara kıdem tazminatı ödemiyor.

Adınıza SSK’ya prim ödenmiş olsa da, kıdem tazminatı alarak ayrılamazsanız. Çünkü sürenin yanında en az 3600 günde prim ödemiş olmanız gerekiyor. 3600 gün prim ödemeniz olmadığından Eylül 2013 de kıdem tazminatı alarak ayrılamazsınız.

Bir diğer hususta, işinden kendi isteği ile ayrılanın ihbar tazminatı alamayacağıdır. İleride primi 3600 güne tamamladığınızda işinizden ayrıldığınızı varsaydığımızda, sadece kıdem tazminatını alırsınız, ihbar tazminatı alamazsınız.

Malulen emekli olabilir miyim?

SORU: 1960 doğumluyum. Engelli kimlik kartı çıkarmak için başvurduğumda yüzde 62 engelli olduğuma yönelik rapor verildi. Sigortalı çalışmışlığım varsa, 1800 gün primi tamamladığımda malulen emekli olabileceğim söylendi. 1993 yılı Eylül-Ekim aylarında geçici olarak TEKEL'de sigortalı olarak çalıştım, ancak 1800 gün prim ödemem bulunmuyor.  Malulen emekli olabilir miyim, 1800 gün primi nasıl tamamlayabilirim? Babamın sigortasından yararlanıyorum. Bu durumum malulen emekli olmama engel olur mu?

Oğuz Malatya

YANIT: Malulen emeklilik için, en az 10 yıllık sigortalılık süresi, 1800 prim günü ve ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı gerekiyor.

Sigortalılık süreniz 10 yıldan fazla, yüzde 60’ın üzerindeki çalışma gücü kayıp oranı, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra oluşmuş ise prim gününüzü 1800 güne tamamladığınızda malulen emekli olabilirsiniz. Eksik prim gününüzü isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz. Ancak çalışma günündeki kayıp oranı (yani malullük) ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce ise malulen emekli olamazsınız.

Eurobond faizlerinin vergisi

SORU: Eurobond faiz gelirim var. Bu gelirimin stopaj ve beyanname ile bildirim durumu nedir? Karı-koca ayrı ayrı gelir olursa fark eder mi?

Turgut Aksoy- İSTANBUL

YANIT: Stopaj (vergi kesintisi) oranı yüzde sıfır. 2013 yılı faiz geliriniz, 26 bin TL’yi aşarsa, tamamını beyan edip, gelir vergisi ödeyeceksiniz. Karı-koca ayrı ayrı eurobond faiz geliriniz varsa, her ikiniz de 26 bin liralık beyan sınırından ayrı yararlanırsınız. Örneğin 25’er bin lira faiz gelirinizi beyan etmezsiniz.

SSK 1260 gün prim ödemeniz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

Soru: 1982 SSK girişliyim. SSK’ya 2500 gün, Bağ-Kura 5000 gün prim ödedim. Şimdi SSK’ya prim yatırıyorum. 1962 doğumluyum. Emekliliğim gelmiş midir?

ERKAN

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz varsa(yoksa priminizi 1260 güne tamamlamalısınız) SSK şartlarıyla emekli olacaksınız. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Bağ-Kurdan sonra SSK ya 1260 gün prim ödemeniz varsa istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Yoksa priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Toplu para ödeyerek gün kazanıp emekli olma usulü var mı?

SORU: 1958 doğumluyum. Sigortam 1980 yılında başladı. 244 gün prim yatırdıktan sonra prim yatırılmadı. Şimdi öğrendiğim kadarıyla 2 yıl sigortalı çalışırsam daha sonra askerliği de saydırarak toplu halde parayı yatırırsam, emekli olabildiğim yönünde sizden de bilgi alabilmem mümkün mü?

Kürşat ERGÖKÇEK

YANIT: Edindiğiniz bilgi maalesef doğru değil. Toplu para ödeyerek gün kazanıp emekli olma usulümüz bulunmuyor. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaşı şartlarına tabisiniz.

Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerliğinizi borçlandıktan sonra sigortalı çalışarak 2756 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Hamala ödenen paranın vergisi

SORU: Şirketimize gelen malları boşaltan hamallara, ödeme yaparken vergi kesecek miyiz?

İsmail Yılmaz - KARS

YANIT: Evet, yüzde 10 vergi keseceksiniz. Ödeme tutarı net olarak belirlenmişse, vergiyi ödemede bulunan yani şirketiniz üstlenecek.

İşsiz kalan emekliye işsizlik ödeneği verilir mi?

SORU: SSK’dan emekli, yaşlılık aylığı alan biriyim. Emekli olduktan sonra hem aylığımı aldım hem de üç yıl süre ile ücretli olarak çalıştım. İşveren 10 gün önce işime son verdi. İşsizlik ödeneği alabilir miyim?

Aykut Demir- İSTANBUL

YANIT: Yaşlılık aylığı alan sigortalılara, işsizlik ödeneği verilmemektedir.

160 gün askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 17 Temmuz 1970 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Mayıs 1996 olup bugüne kadar 2440 gün prim ödemem var. SSK’ya girmeden önce 1992-1993 yılarında 460 gün askerlik hizmetim var. Kaç yaşında ve ne kadar pirim ödeyerek emekli olabilirim?

Kaya ÖZDEMİR

YANIT: Başlangıçtan önce yaptığınızdan askerliğinizin 160 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 160 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Borçlanmadan sonra 3150 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 2025 de emekli olabilirsiniz.

Yurtdışından alınan iPAD için harç ödenir mi?

SORU: Yurtdışından gelirken bir iPAD aldım. Bunun için harç ödenecek mi?

Gökhan Kılıç - ANKARA

YANIT: Yurtdışından satın almış olduğunuz tablet bilgisayarın (iPAD), alıcısı bulunan portatif telsiz telefon olarak da kullanılabilmesi halinde, 115 TL harç aranılması, aksi takdirde aranılmaması gerekir.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Doğumdan sonraki iki yıl içinde çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor

SORU: Doğum Tarihim 24 Mayıs 1971, SSK’lı işe giriş tarihim 1 Mayıs 1991, işten ayrılış tarihim 30 Eylül 2005 olup toplam 4333 gün prim ödemem var. 14 Aralık 1998 'de ilk oğlum doğunca normal iznimi kullanıp çalışmaya devam ettim. 19 Ocak 2005 'te ikinci oğlumdan sonra 9 ay daha çalışıp işten ayrıldım. Kalan prim gün sayımı öderken doğumlardan faydalanabilir miyim? Nasıl ve ne zaman emekli olurum?

Hülya TIKIL

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 1117 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla 47 yaşınızı dolduracağınız 24 Mayıs 2018 de emekli olabilirsiniz.

En fazla iki doğumla sınırlı olmak üzere, doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerdeki sigortalı çalışılmayan süreler borçlanılabiliyor. İlk doğumunuzdan sonra kullandığınız izin süresini, ikinci doğumuz içinde 15 ay(450 gün) doğum borçlanması yapabilirsiniz. Bu durumda borçlanma gün sayınızı prim eksiğiniz olan 1117 günden düşer ve kalan süre kadar daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlarsınız.

Üniversiteye ödediğim parayı gelirimden düşer miyim?

SORU: Kızım bir vakıf üniversitesinde okuyor. Okula 20 bin lira civarında para ödüyorum. Bu ödemeyi, yıllık gelir vergisi beyannamesi verirken, kazancımdan indirebilir miyim?

Hatice Arslan - MERSİN

YANIT: Vakıf üniversiteleri kurumlar vergisinden muaf olduklarından, çocuğunuz için yaptığınız ödemeyi, gelir vergisi beyannamenizde indirim konusu yapamazsınız.

Dosyanızda görünen sigortalı için yazılı başvuru yapın

Soru:5 Ağustos 1967  doğumluyum. İşe başlama tarihim 1 Ocak 1990 olup 6238  gün prim ödemem var. 360 gün askerlik borçlanması yaptım (askerliğimi işe girmeden önce yapmıştım) Ne zaman emekli olabilirim? Birde sayfamda başka birisinin ismi var. Onu nasıl çıkartabiliriz?

Tunay YILMAZTEKİN

YANIT: Askerlik borçlanması, sigorta başlangıç tarihinizi bir yıl geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Ağustos 2018 de emekli olabilirsiniz.

Dosyanızda adı görünen sigortalı için bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı başvuru yaparak durumun düzeltilmesini talep ettiğinizde, araştırma yapılır ve primler kime aitse o sigortalıya maledilir ve ismi dosyanızdan çıkartılır.

Eşinizi iki doğum için de borçlanabilir

SORU: Eşim 5 Ağustos 1969 doğumlu. 1988 Kasım ayında SSK’dan sigortalı oldu ve 574 gün prim ödemesi var. 2012 Şubat ayında tarım sigortasına geçtik. Ancak o günden bu yana özel nedenlerden dolayı prim ödeyemedik. Eşim kaç gün prim ve kaç yaşında en erken emekli olabilir? Sigortalılığı başladıktan sonra 2 çocuğumuz oldu. Kaç gün doğum borçlanması yapar ve ödemesi gereken prim nedir? Tarım sigortasını geç ödesek sıkıntı olur mu?

Hakan Yıldırım

YANIT: Eşiniz, emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 45 yaş ve 5300 prim günü şartlarına tabi. Prim gününü 5300 güne tamamladığı tarihte emekli olmaya hak kazanır.

Doğumlardan sonraki ikişer yıllık sürelerde çalışması yoksa 720'şer günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir. İki yıllık süre içerisinde çalışması varsa, çalışma süreleri iki yıllık süreden düşülür. Borçlanacağı her bir gün için borçlanma tarihindeki asgari ücretin yüzde 32’si kadar (2013 sonuna kadar 10,90 TL) prim ödemeniz gerekir. Tarım sigortasına ilişkin prim borcunuzu geç ödemeniz, faiz ödemenizi gerektirir.

Karısını öldürene ondan miras kalır mı?

SORU: Müebbet hapse mahkum bir kader mahkumuyum. Seyahatten bin gün önce döndüğümde, karımı gece yarısı yatakta bir adamla yakaladım. Sonrasını hatırlamıyorum, ikisini de öldürmüşüm. Şu anda müebbet hapse mahkumum. Öldürdüğüm eşimin kira aldığı bir dükkan vardı. O öldüğüne göre, dükkanın yarısı bana miras kalır mı?

H.F. - İSTANBUL

YANIT: Miras bırakanı kasten ve hukuka aykırı biçimde öldüren veya öldürmeye teşebbüs edenler, onun mirasçısı olamıyorlar. O nedenle, öldürdüğünüz eşinizden size miras kalmaz.

Askerlik borçlanması sicil başlangıcınızı geri götürür

SORU: 1)16 Aralık 1976 doğumluyum. İlk defa 1 Haziran 1998’de sigortalı olarak çalışmaya başladım. Ve halen çalışmaya devam etmekteyim. Şuan 5204 prim ödemem bulanmaktadır.  Ne zaman emekli olabilirim?

2- Hocam ben askerliğimi 18 ay olarak yaptım. Ve sicilimi ise askerliğim bittikten sonra aldım. Askerlik borçlanmasını yaparsam  sicil başlangıcım 18 ay geri gelir mi? 

Orhan AKDOĞAN /BARTIN

YANIT: 1) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün pim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 696 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla 57 yaşınızı dolduracağınız 16 Aralık 2033 de emekli olabilirsiniz.

2) Askerliğinizi başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi borçlanma gün sayısı kadar geri götürür. Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. 370 günü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 370 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 251 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşını dolduracağınız 16 Aralık 2032 de emekli olabilirsiniz

Askerlik borçlanmasıyla emekliliğimi öne çekebilir miyim?

SORU: 02.07.1967 doğumluyum. 01.12.1983 tarihinde sigortalı oldum ve 5500 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanması yaparak emekliliğimi öne çekebilir miyim? Ne zaman emekli olurum?

Turan Selçuk Karahan

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı öne çekmez, sadece prim günü kazandırır. Prim gününe de ihtiyacınız yok. 48 yaşınızı dolduracağınız 2 Temmuz 2015 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Öldüğümde eşim mirası reddederse benden aylık bağlanır mı?

SORU: Böyle bir soru sorabildiğime ben bile inanamıyorum. Ancak umutsuz ve çaresiz olmak insana her şeyi yaptırıyor. Ekonomik sıkıntılar nedeniyle ödeyemediğim yüklü bir vergi borcum var. Akciğer kanseriyim. Eşim ben ölünce, reddi miras yaparsa, benden dolayı ona aylık bağlanır mı?

Serkan Doğan - ANTALYA

YANIT: Eşinizin mirası reddetmesi halinde, sizden bağlanacak aylık da reddolunmuş sayılmaz. Eşiniz çalışmıyorsa, yüzde 75, çalışıyorsa yüzde 50 oranında aylık bağlanır.

Askerlik sürenizin 470 gününü borçlanıp 50 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU:2 Kasım 1967 doğumluyum. Bağ-Kur giriş tarihim 11 Eylül 1989, SSK girişim 1 Şubat 2002’dir. Bağ-Kuru SSK’ya aktarttım. İkisinin toplamı 7621 gün. 3 Haziran 1988-13 Ekim 1989 arasında 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum? Askerden sonra girişim olduğundan, askerliğimin kaç ay ödemeliyim?

İrfan BIÇKICI

YANIT: Askerliğinizi başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan 470 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 470 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 2 Kasım 2017’de emekli olabilirsiniz.

Eşim çeyiz parası alabilir mi?

SORU: Eşim ile 1966 yılında evlendik. Eşimin babası emekli emniyet mensubu idi. Çeyiz parasını almadık. Kayınpeder 1969 yılında vefat etti. Bu gün için bu hakkımızı kullanabilir miyiz? Nevzat Ergüven

YANIT: Çeyiz parası, vefat eden babasından yetim aylığı alan kız çocuğuna, evlenmesi halinde yapılan bir ödemedir. Kayınpederiniz 1969 yılında vefat etmiş, siz 1966 yılında yani kayınpederiniz sağ iken evlenmişsiniz. Bu durumda, yetim aylığı almayan eşinize zaten çeyiz parası ödenmesi söz konusu olmaz. Tarihleri yer değiştirirsek, bu defa da beş yıllık zamanaşımı süresi dolmuş olduğundan, bugün talepte bulunmanız mümkün değil.

Emekli Sandığı başlangıç tarihi SSK içinde başlangıç sayılır

SORU: 1972 doğumluyum. 1995 yılından beri SSK’lı olarak çalışmaktayım.1991 yılında vekil öğretmenlik yaptım. ve 1991 yılına ait sicil numara için uğraştım ve e devlet sitesinde adıma sicil numarası verildiği gözükmektedir. Vekil öğretmenlik sicil numaram SSK emeklilik için başlangıç sayılır mı?

Ali BOLAT

YANIT: Emekli Sandığı başlangıç tarihiniz SSK içinde başlangıç sayılır. SSK da emekli olma şartlarınız 1991 deki Emekli Sandığı başlangıç tarihinize göre belirlenir.

1 Ekim 2008 den önceki bir dönem için Bağ-Kura kayıt mümkün değil

SORU: Kayınvalidem 1990 yılında bakkal açıp üç yıl işletiyor. Vergi kaydını yaptırıyor fakat Bağ-Kur girişini yaptırmamış. Vergi Kaydı ile birlikte SGK’ ya başvurması halinde, geriye dönük borçlanarak emekli olabilir mi? Nasıl bir yol izlemeliyiz.  

Ercan GÖRMÜŞ

YANIT: Kayınvalideniz gibi Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanlara, geçmişte birkaç kere vergi kaydını ibraz ederek Bağ-Kur teciline imkân verildi. Kayınvalideniz geçmişte verilen haklardan yararlanmamış. Bugün için Bağ-Kura 1 Ekim 2008 den önceki bir tarihten kayıt ve tescil mümkün değil. Maalesef kayınvalideniz 1990 yılından Bağ-Kur kayıt yaptıramaz.

Askerden dönene işsizlik aylığı veriliyor

SORU: Çalıştığım işyerinden, askerlik nedeniyle, kıdem tazminatımı alarak ayrıldım.

Askerden döndüm ama henüz iş bulamadım. Başvuruda bulunursam, işsizlik sigortasından işsizlik aylığı alabilir miyim?

Mahmut Gümüş -  BURSA

YANIT: Evet alabilirsiniz. Ancak bunun için bazı şartlar aranıyor. İşyerinden askerlik nedeniyle ayrılmadan önceki son 120 gün içinde, sürekli çalışmış olmanız kaydıyla, son üç yıl içinde en az 600 gün “işsizlik sigortası primi” ödemiş olmak gerekiyor. Bu koşulu taşıyorsanız, askerden döndüğünüz tarihten itibaren “bir ay içerisinde” İş Kurumu’na başvurup, “işsizlik sigortası ödeneği” alabilirsiniz.

Memur emeklisi babamdan aylık alabilir miyim?

SORU: 1995 yılından beri memur emekli aylığı alıyorum. Memur emeklisi olup 1996 yılında vefat eden babamın emekli aylığını da alma hakkım var mı?

Şükran Erdost

YANIT: Emekli Sandığı emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, kız çocuğunun Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmaması gerekiyor. Kendi çalışmanızdan dolayı Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, Emekli Sandığından emekli olan babanızdan yetim aylığı alma hakkınız maalesef yok.

Kızım 3600 gün prim ödediğinde emekli olabilir mi?

SORU: Kızım 13.10.1971 doğumlu. İşe başlama tarihi 12.02.1997 olup, 29 gün sigorta primi ödenmiştir. İsteğe bağlı (Tarım Sigortası-Ek5). Hizmet bilgisi 4/a. 06.09.2012 tarihinde sigortasını yatırmaya başladım, hala ödemekteyim. Kızım 3600 gün ödeme yaptıktan sonra emekli olabilir mi ya da ne zaman emekli olur?

Serkan Canbol

YANIT: Kızınız 3600 gün prim ödediğinde emekli olamaz. 4/a statüsünden emekli olabilmesi için, 20 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5900 prim günü veya 3600 prim günü ve 58 yaş şartlarını sağlaması gerekiyor. Buna göre, 5900 gün prim ödediğinde veya 3600 gün prim ödeyip, 58 yaşını doldurduğunda emekli olabilir.

Sağlanan menfaatlerinde kıdem tazminatına yansıtılması gerekiyor

SORU: 25 yıldır bir sitede görevli olarak çalışmaktayım. 2014 ün 5. ayında emekli olacağım. Emekli olduğum takdirde nasıl ve ne kadar tazminat ücreti alabilirim?

Sabri HAMRAŞ

YANIT: Bir yıllık çalışma karşılığından son alınan ücretin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı hesaplanır. Ayrıca, çalışana sağlanan menfaatlerin parasal tutarı da kıdem tazminatı hesabına esas ücrete yansıtılır.

Emekli olduğunuzda son aldığınız brüt ücretin 25 katı kadar kıdem tazminatı alırsınız. Ayrıca, sitenin tahsis ettiği dairede oturuyorsan dairenin emsal kira bedeli, elektrik, su, doğalgaz giderlerinizi site karşılıyorsa, bu harcamaların aylık tutarı, kıdem tazminatına esas olan brüt ücrete ilave edilmesi gerekir.

İşsizlik aylığı en fazla 10 ay ödeniyor

SORU: Yıllardır çalışıyorum artık çalışmaktan bıktım. Emekliliğime de çok var. Köye gitsem, yan gelip yatsam veya deniz kenarında şirin ve ucuz bir köye gitsem, ucuz kayık alıp balık tutsam, denize girsem.. Özet olarak hayatımı yaşasam ve bundan sonra hiç çalışmadan işsizlik aylığı alsam diye hayaller kuruyorum. Ne dersiniz, hayallerim gerçek olur mu?

Can Tokmak-  KAYSERİ

YANIT: Öncelikle, işsizlik sigortası ödeneği yani aylığını, ne kadar süre alabileceğinize bakalım.

• 600 gün sigortalı çalışıp, işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizler 180 gün,

• 900 gün sigortalı çalışıp ödeyenlerde 240, 1.080 gün çalışıp prim ödeyenlerde 300 gün, süre ile yani en fazla 10 ay “İşsizlik Sigortası Ödeneği” denilen işsizlik aylığı verilebiliyor.

En son almış olduğunuz brüt aylığın yüzde 40’ı (asgari ücretin yüzde 80’ini geçmeyecek şekilde) ödeniyor.

Buna göre, hayallerinizin gerçek olup olmayacağını siz değerlendirin.

Vergi indirimi belgesiyle istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU: 22.12.1960 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01.02.1976. 3800 günüm ve yüzde 40 raporum var. Ne zaman emekli olabilirim?

Mehmet Narlı

YANIT: Vergi indirimi belgeniz varsa, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sigortalılık süreniz 12 yıldan fazla olduğundan, emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarına tabi olursunuz.

Sigortalılık süreniz 15 yıldan, prim gün sayınız da 3600 günden fazla olduğundan, vergi indirimi hakkı almış olmanız şartıyla, yaş şartı aranmaksızın istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Vergi indirimi belgeniz yoksa bu belgeyi almanız gerekiyor.

1999’da çıkan yasa olmasaydı eylül ayında emekli olabilecektiniz!

SORU: 22.07.1970 doğumluyum. Bağ-Kur girişim 18.09.1988. Şu ana kadar aktif Bağ-Kur sigortalıyım. Ne zaman emekli olabilirim? 1999 yılında çıkan yasadan faydalanıp hemen emeklilik hakkına sahip olabilir miyim?

Mustafa Yandı

YANIT: 1999 yılında çıkan yasadan neyi kastettiğinizi anlayamadım. Zira 1999 yılında çıkan yasa emekliliği kolaylaştırmadı, bilakis zorlaştırdı. 1999 yılında çıkarılan yasa ile prim günü şartının yanı sıra bir de yaş şartı getirildi.

Yaş şartı getirilmeseydi, 25 yıl prim ödemiş olma şartını yerine getireceğiniz 18 Eylül 2013 tarihinde, emekli olmaya hak kazanacaktınız. Şimdi, 1999 yılındaki yasa nedeniyle emeklilik için 51 yaşınızı da doldurmanız gerekiyor ve 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olmaya hak kazanıyorsunuz.

Ben ölünce ‘karım perişan olmasın’ diye ne yapabilirim?

SORU: İnsan yaşlanınca, ölümü ve geride kalanları daha çok düşünüyor. Eşim ve üçü de evli iki kızım ve bir oğlum, ayda da yaklaşık 8 bin lira kira gelirim var. Geçenlerde ciddi bir rahatsızlık geçirdim. Ben ölürsem, “karım perişan olmasın” diye ne yapabilirim? Bir tarafımızda kızlardan dolayı iki eloğlu, diğer tarafta oğlumdan dolayı bir elkızı var. Ne olur olmaz, işi sağlama bağlamak istiyorum.

(RUMUZ: KARIM İÇİN)

YANIT: Gayrimenkulünüzün “intifa” yani yararlanma hakkını karınıza verirsiniz. Siz ölünce de kiraların tamamını karınız alır. Çocuklar, karınız sağ olduğu sürece kiradan 1 TL bile talep edemezler. İstediğiniz de bu galiba...

Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz var mı?

SORU: 1968 doğumluyum. 1986 yılında işe başladım. SSK ve Bağ-Kur toplam gün sayım 8000'in üzerinde. Ne zaman emekli olabilirim?

Ruhi ERCİYES

YANIT: Doğumunuzu ve sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak vermiş, SSK ve Bağ-Kur prim ödeme tarihlerinizi bildirmemişsiniz. Sorunuzu 23 Kasım 1986’dan önce sigortalı olduğunuz ve Bağ-Kurdan sonra SSK’ya 1260 günden fazla prim ödediğiniz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2017’de 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Taksitlerinizi ödemezseniz emekli aylığınızdan keserler

SORU: Ben 68 yaşında işçi emeklisiyim. Emeklilikten sonra bir müddet çalıştım. Destek primi yatıramadığım için son çıkan yasadan yararlanıp, yapılandırdım. Ama şimdi de bunu ödemekte çok zorlanıyorum. Kanser hastası olduğum için ekstra harcamalarım da oluyor. Ben bu parayı ödemezsem, icra yoluyla tahsil edebilirler mi? Ödeyebilecek hiç durumum yok. Lütfen bana bir yol gösterin.

Seydi Mermer

YANIT: Yapılandırma taksitlerinizi ödemezseniz, emekli aylığınızdan keserler. Ayrıca sosyal güvenlik destek primi borcunuz eski haline döner, gecikme cezası ve faizi yeniden üstüne eklenir. Yani daha yüksek tutar ödemek durumunda kalırsınız. Zor şartlar altındasınız ama bence tüm şartlarınızı zorlayıp, taksitlerinizi ödemelisiniz!

58 yaşınız doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

SORU: 20.03.1959 doğumluyum.  20.06.1997 tarihinde isteğe bağlı Bağ-Kur’a kaydoldum. İlk beş yıldan sonra ara vermeden tarım Bağ-Kur’una çevirdim ve halen devam etmekteyim. Askerlik hizmetim düztabanlıktan dolayı yoktur. Ne zaman emekli olabilirim?

Fuat Sarıgül

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden normal emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 25 tam yıl prim ödediğinizde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Diğer bir seçenek olarak, 15 tam yıl prim ve 58 yaş şartlarıyla yaştan da emekli olmanız mümkün. Prim gününüz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olabilirsiniz.

Emekli Sandığında başlangıç tarihi değil fiili hizmet süresi önemli

SORU: 1998 Ekim ayında SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 295 gün prim yatırıldı. 27 Kasım 2000 tarihinde memur olarak göreve başladım. Ve halen memur olarak çalışmaktayım. 18 ay askerlik borçlanması ödedim. SSK’lı olarak göreve başladığım tarih işe ilk giriş tarihimi değiştirir mi? Ya da ne zaman emekli olabilirim?

Bekir DİCLE

YANIT: Doğum tarihinizi ve askerlik tarihinizi bildirmemişsiniz. Sorunuzu askerliğinizi memuriyetten önce yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli Sandığında emekli olma şartlarını sigorta başlangıcı değil, 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sahip olunan fiili hizmet süresi belirliyor Askerlik borçlanması ve SSK prim ödemeniz fiili hizmet sürenizi 835 gün artırarak, emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 58 yaş şartlarında tabi olmanızı sağlıyor. Fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız 2 Ağustos 2023’de 58 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yüksek aylığın tamamı ile düşük aylığın yarısını alabilirsiniz

SORU: 2008 de kaybettiğim babamdan dolay SSK’dan yetim aylığı alıyorum. Geçtiğimiz ay Emekli Sandığından emekli anemide kaybettim. Bekârım ve çalışmıyorum. Annemden de aylık alabilir miyim?

Serap AKYÜZ

YANIT: 1 Ekim 2008 den itibaren yürürlüğe konan uygulamaya göre: hem anasından hem babasından aylık almaya hak kazanan çocuğa, yüksek olan aylığının tamamı, düşük olan aylığının yarısı bağlanmaktadır. Anne ve babanızdan bağlanacak yetim aylığından yüksek olanın tamamını, düşük olanının yarısını alabilirsiniz.

Binek otonun vergisi gider yazılamaz

SORU: İşletmemize yılbaşında bir binek otomobil aldık. Bu taşıt için ödenen yıllık Motorlu Taşıt Vergisini ticari defterimize gider yazılabilir miyiz?

SAMET

YANIT: Binek otomobilleri için ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi, ticari defterlere gider yazılamıyor. Maalesef Motorlu Taşıtlar Vergisini defterlerinize gider yazarak kazancınızdan düşemezsiniz. Bu kuralın tek istisnasını taşıt kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler oluşturuyor. Taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmeler, bu amaçla kiraya verdikleri taşıtların Motorlu Taşıtlar Vergisini gider yazabilirler.

54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 7 Kasım 1969 doğumluyum. Bağ-Kura giriş tarihim 1993 Şubat ayı olup, Bağ-Kurdan çıkış tarihim 2005 Şubat ayında. SSK’lı çalışmaya başlama  tarihim Mart 2005 olup, halen sigortalı çalışmaya devam ediyorum. Mart 2005’te girdikten sonra hiç sigorta çıkışım olmadı. En erken ne zaman emekli olabilirim?

İbrahim ÖZÇELİK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 7 Kasım 2023 de emekli olabilirsiniz.

Fazla prim ödememin emekli aylığıma etkisi olur mu?

SORU: Şubat 1990 yılında SSK’lı olarak işe başladım ve SSK’lı olarak halen çalışmaktayım. E-Devletten baktım, şu an SSK’da 3428 günüm var. 08.02.2003’de Bağ-Kur’lu oldum ve 17.07.2009’da Bağ-Kur’dan çıktım. Bağ-Kur’da da toplam 2500 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Emeklilik için günüm dolsa bile  SSK’lı olarak çalıştığım sürece primlerim ödendiğinde, fazla iş gününün emekli olduğumda maaşıma  etkisi olur mu? Bir de SSK’dan emekli olunca; vefat durumunda, SSK’lı annenin ya da babanın maaşını alabilme hakkı hangi şartlarda olur?

Gül Nur

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 46 yaş, 5375 prim günü ve Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. Bağ-Kur’dan sonraki 4/a kapsamında prim gün sayınız da 1260 günden fazla ise 46 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Bundan sonra ödeyeceğiniz her 360 günlük prim ödemeniz, aylık bağlama oranınızı yüzde 2 oranında artırır. Ancak, primleriniz düşük kazanç üzerinden ödeniyorsa, prim ödemeye devam ettikçe bağlanacak emekli aylığınızda az da olsa düşüş olur.

SSK’dan emekli olan kız çocuğu SSK’lı ana veya babasından aylık alamaz.

Yazlık daireler sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanamıyor

SORU: Emekli Sandığından emekliyim. Kendi üzerime Aydın’da bir evim var. Kendim Marmaris’te kiracı olarak oturuyorum. Emlak Vergisinden muaf mıyım?

Mehmet AVCI

YANIT: Muayyen zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanamıyor. Aydın’daki eviniz yazlıksa ve yılın belli aylarında dinlenme amacıyla kullanıyorsanız, emlak vergisi ödemek zorundasınız. Şayet eviniz yazlık ev değilse ve brüt alanlı 200 m2 den küçükse ve emekli aylığından başka geliriniz yoksa, sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanır ve emlak vergisi ödememeniz gerekir.

Şubat 2014 de emekli olabilirsiniz

SORU: 18 Şubat 1965 doğumluyum. 1 Ocak 1979 sigorta girişliyim. 5 Aralık 1985 -15 Haziran 1987 arası askerlik yaptım. SSK’ya 4230 gün prim ödemem varken 15 Nisan 1999 tarihinde memurluğa girdim. Memurken askerlik borçlanmamı 18 ay olarak yaptım. Halen memurum. Acaba ne zaman emekli olurum?

  Murat ÇOBAN

YANIT: SSK prim ödemeniz ve askerlik borçlanması memuriyette emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Fiili hizmet süreniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduracağınız 18 Şubat 2014 de emekli olabilirsiniz.

Primlerim düşük ödenmeye başlanırsa emekli aylığım düşer mi?

SORU: İlk sigorta başlangıcım 1 Nisan 1993. Bir aylık bir işti. Sonra 1995'de işe girdim ve o günden bugüne aynı firmada çalışıyorum. Prim günüm 6351 oldu. SSK'da sorgulama yaptığımda, hizmet yılım ve prim günüm bitti görünüyor. Primim aldığım maaş üzerinden ödeniyor. Asgari ücretten değil. Eğer bu iş yerinden ayrılır da (tazminatımı alıp) başka bir işe girersem ve yeni iş yerinde primim düşük ödenirse, emekli maaşım düşük olur mu?

Esra Ergenç

YANIT: En basit anlatımıyla emekli aylığı, ortalama prime esas kazanç tutarı ile aylık bağlama oranının çarpılması suretiyle hesaplanıyor. Mevcut durumdan daha az kazanç üzerinden prim ödemeye başladığınızda, bu düşüklük farkına ve düşük prim ödeme süresine bağlı olarak kazanç ortalamanız düşecektir. Bu da bağlanacak emekli aylığınızın düşmesine neden olacaktır.

Annemin emekli olabilme şansı var mıdır?

SORU: Annem 28.11.1950 doğumlu. 1968 yılında sigortalı olarak çalışmaya başlamış. 1968 yılında toplam 210 günlük sigortalılık süresi var. Sonrasında üç kez doğum yapmış.  Annemin emekli olabilme şansı var mıdır?

Berrin Demir

YANIT: Anneniz 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Eksik prim günü için, uygun olan iki çocuk için 720’şer günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir. 1230 gün isteğe bağlı sigortalı olarak, geri kalan 720 gün için 4/a kapsamında prim ödeyebilir. Ancak doğum borçlanmasını ya isteğe bağlı sigortaya başlamadan önce ya da 4/a kapsamında prim öderken yapmalı!

Emekli aylığı prim borcu için haczedilebilir

SORU: Sanayici olarak çalışıyordum. Ancak bankalar kanalıyla şahsıma ait ve ortağım olan kardeşlerimle birlikte icra bütün mallarımızı sattı. 4 adet işletmemiz vardı fakat onlar da iflas etti. İflas dairesi tarafından satıldı. Bu arada da banklar benimde iflasımı istedi. Ben de istifa ettim. Şuanda da kardeşlerimin ve benim emeklilik maaşı dışında gelirimiz yok. Bağ-Kur emeklisiyiz. Fabrikalar çalışırken işçilerimiz sigortalıydı. Tabi olarak primleri belirli bir zaman ödeyemedik. Bundan dolayı SGK emekli maaşımın bir kısmını keserek ödeme yapmıyor. SGK’ nın böyle bir hakkı var mıdır? Maaşıma haciz koyabilir mi? Maaşım 900 TL. Elime geçen para 550 TL civarındadır. Ne yapmamız gerekiyor?

İsmi saklı

YANIT: Emekli aylıkları nafaka ve sosyal güvenlik prim borcu için haczedilebilir. Nafaka ve prim borcu dışındaki borçlar için emekli aylığına haciz konamaz. Maalesef prim borcunuz için emekli aylığından kesindi yapılabilir.

Kukla yapımı ve oynatılması

SORU:Kukla yapımı ve oynatılması, esnaf muaflığı kapsamında vergiden muaf mı?

İsmail Özkan - MANİSA

YANIT: Hayır muaf değil.

Nakit teminat banka mektubuyla değiştirilebilir mi?

SORU: Vergi dairesine verilen nakit teminatın, banka teminatı mektubu ile değiştirilmesi mümkün mü?

Yasemin Çakır - ADANA

YANIT: Evet mümkün.

Eşim isteğe bağlı prim ödeyerek emekli olabilir mi?

Soru: 1947  doğumlu  eşim,  1970 yıllarında çalıştığı postaneden 1750 gün çalışmışlığı var. İki çocuğumuz var. İsteğe bağlı ödeme yaparak eşim sosyal güvenlik kurumundan emekli olabilir mi?

İsmail Gümüş

YANIT: Eşiniz, isteğe bağlı prim ödeyerek, 5400 prim günüyle 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir. PTT’deki çalışması SSK kapsamında ise sigorta başlangıcından sonra doğan çocuklarınız için doğum borçlanması da yapabilir.

Annem dedemden yetim maaşı alabilir mi?

Soru: Annem SSK’dan emekli maaşı, Babamı da 2007 yılında kaybettiğimiz için yine SSK’dan dul maaşı alıyor. Geçen gün yazınızda bir okura üç maaş alabilir demiştiniz. Annemde şu an aldığı iki maaş haricinde dedemden de yetim maaşı alabilir mi? Dedem Bağ-Kur’dan emekliydi ve şu an onun maaşını alan birisi yok.

Haluk Aykaç

ş

YANIT: Her ne kadar sosyal güvenlik kanunları birleştirilmiş olsa da kazanılmış haklara yönelik olarak bazı farklı uygulamalar devam ediyor. Özellikle dul ve yetim aylıkları açısından. Vermiş olduğum yanıt, Emekli Sandığından yetim aylığı bağlanmasına ilişkin olmalı. Zira dedeniz Emekli Sandığından emekli olsaydı, annenizin üçüncü aylığı alması söz konusu olabilecekti.

Ancak SSK ve Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak çalışmıyor, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Anneniz SSK’dan emekli aylığı aldığından, Bağ-Kur sigortalısı olan dedenizden yetim aylığı alamaz.

Borca kefil olan şirketin ödediği kredi gider yazılır mı?

SORU: Şirketimiz bir otel kiraladı. Mülk sahibi tadilat için kredi kullanırken şirketimizden de kefalet istendi. Mülk sahibi krediyi ödemezse, şirketimizce kefil sıfatıyla ödenecek tutar gider yazılır mı?

Ercan Şahin - MALATYA

YANIT: Kefil olarak şirketinizce ödenecek tutar, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan bir gider niteliğinde olmadığından, safi kurum kazancından indiremezsiniz. Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 28.01.2013 Tarihli ve KVK 8-95 Sayılı özelge ile yaptığı açıklamada bu yöndedir.

Ücretsiz çalışan eşe vergi var mı?

SORU: Konfeksiyonculuk yapıyorum. Bir bakkal dükkanı açtım. Orada da eşim duruyor. Eşime ücret ödemiyorum. Bu durumda işçi sayılır mı? Muhtasar beyanname ile ücret vergisi ödeyecek miyim?

Yalçın Şimşek - İZMİR

YANIT: Eşiniz adına nakden veya hesaben bir aylık veya ücret ödemesinde bulunduğunuz ya da Sosyal Güvenlik Kurumuna Sigorta Primi yatırmadığınız takdirde, gelir vergisi kesintisi yapmanız söz konusu değil.

Harcamalarınıza ilişkin fatura vb. belgeleri en az 10 yıl saklamanızda yarar var

SORU: Elektrik, telefon, su, visa kart ekstre, doğalgaz ve her türlü vergi ve bilimum giderlere ait ödeme makbuzlarını kaç yıl saklamak zorundayım?

Kadir ZENGİN

YANIT: Vergide zamanaşımı süresi 5 yıl, Türk Ticaret Kanunun 10 yıldır. Ancak vergide ödeme, ilan vb. bazı durumlar da zaman aşımı süresi 5 yıl daha uzamaktadır. Bu nedenle en az 10 yıl saklamanızda fayda var. Hatta zamanaşımı bir tarafa, sözünü ettiğiniz makbuz ve belgeler mahkemelerde lehinize delil oluşturacağından daha uzun süre saklamanızda da yarar var.

Kızımın erkek arkadaşı var diye ben vergi mi ödeyeceğim?

SORU: 32 yaşında bir kızım var. Bana ait ikinci evde kalıyor. Yakıt giderleri ve emlak vergisini de ben ödüyorum. Yaklaşık bir yıldır, evde erkek arkadaşıyla kalıyor. Öyle ki kapı ziline bile ikisinin adını yazmışlar. Ben de “Belki ileride evlenirler” diye ses çıkarmıyorum.

Geçenlerde alt kat komşu “Sen Şükrü Hoca’yı okumuyor musun? Kızının erkek arkadaşı için beyanname verip, gelir vergisi ödeyeceksin” dedi. Bu doğrumu? Kızımın erkek arkadaşı var diye annesi olarak ben vergi mi ödeyeceğim?

Birsen Zafer- İSTANBUL

YANIT: Kızınızın erkek arkadaşı var diye gelir vergisi ödemeniz gerekmiyor.

Ancak mülkiyeti size ait evde, kızınızın erkek arkadaşı kira ödemeden kaldığı için “emsal kira bedeli” üzerinden kira geliri beyan edeceksiniz. Evinizin tamamı üzerinden emsal kira bedeli hesaplayacak, bunun ½’sini yani kızınızın erkek arkadaşına isabet eden kirayı, vergi dairesine beyan edip, gelir vergisi ödeyeceksiniz.

Dul kocalara aylık bağlanıyor mu?

SORU: Türkiye’de erkekler genellikle kadınlardan önce ölüyor ve karısına kocasından aylık bağlanıyor. Peki... kadın önce ölürse, karısından da kocasına “dul aylığı” bağlanıyor mu?

Abidin Çağıran - ANKARA

YANIT: Evet, dul kocalara da (karısı SSK, Bağ-Kur, TC Emekli Sandığı mensubu çalışan veya emekli ise) aylık bağlanıyor.

Sadece primi artırır

SORU: 22 Haziran 1978 doğumluyum. Şimdiye kadar 4841 ödenmiş günüm var. Sigorta başlangıç tarihim 15 Eylül 1995’dir. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi borçlanmama gerek var mı? Şubat 1998, Temmuz 1999 arası askerdeydim.

Sedat UYSAL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 909 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 22 Haziran 2033 de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi başlangıçtan sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez, sadece prim gün sayısını artırır. Borçlanmanıza gerek yok.

Geçmiş yıllara ilişkin elektrik ve su faturaları ödendiği yıl gider yazılabilir

SORU: Mali sıkıntı nedeniyle süresinde ödemeyen, geçmiş yıllara ilişkin olarak ödenen elektrik ve su faturalarını gider yazabilir mi?

AHMET

YANIT: Ticari işletmenin geçmiş yıllardaki elektrik ve su sarfiyatına ilişkin olarak ödenen elektrik ve su bedelleri, gider yazılmak suretiyle ödendiği yıla ilişkin ticari kazançtan düşülebilir.

Borçlanma emekli olma şartlarınız değiştirmiyor

SORU:2 Şubat 1970 doğumluyum. 1 Ocak 1989 Bağ-Kur girişliyim. 1 Ocak 1991’de SSK ya girişim yapıldı. Bağ-Kura 1100 gün, SSK’ya 4785 gün prim ödemem var. Askerlik borçlanma yapmama gerek var mı? Ne zaman emekli olabilirim?

Erkan ULUCA

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2021’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmediğinden, borçlanmanıza gerek yok.

İkiz çocuklar doğum borçlanmasında bir çocuk sayılır

SORU: 1967 doğumluyum. Sigorta girişim 1980 de. İkizlerim oldu. 2 çocuk mu sayılır? Bir çocuk mu sayılır? Ne zaman emekli olurum?

Coşar ÖZCAN

YANIT: İkiz çocuklar için, borçlanma şartlarını taşıması şartıyla bir doğum borçlanması yapabilirsiniz. Yani bir çocuk sayılır. 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Primi 5150 güne tamamlamanız gerek

SORU: 15 Şubat 1967 doğumluyum. 19 Ekim 1983’de sigorta başlangıcım var. 2450 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Hakan AKDEMİR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 2700 gün daha prim ödeyerek 2450 gün olan priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

3600 prim günüyle emekli olabilir miyim?

SORU: 10.01.1973 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Mayıs 1991 ve 2900 prim günüm var. 2 yıl da çocuk için borçlanma diyelim, hangi prim ve yaş şartlarına tabiyim? Hizmet yılını doldurmuşum. 3600 prim günüyle emekli olabilir miyim?

Nilüfer Kaplan

YANIT: Normal emeklilik için, sigorta başlangıcınız 23 Mayıs’tan önce ise 20 yıl sigortalılık süresi, 47 yaş ve 5450 prim günü; 23 Mayıs’tan sonra ise 20 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim günü ve yaş şartlarını sağladığınızda da emekli olursunuz. 3600 prim günüyle de emekli olabilirsiniz. Ancak emekli olabilmeniz için 58 yaşınızı da doldurmanız gerekir.

Sigorta başlangıcı, borçlanılan süre kadar geri gelir

SORU: 13.07.1966 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 01.02.1992 ve 5464 prim günüm var. Sigorta başlangıç tarihime göre 25 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabiyim. Askerliğimi 06.03.1987-24.08.1988 tarihleri arasında yaptım. Kaç gün askerlik borçlanması yaparsam avantaj sağlarım? Örneğin 10, 15 ya da 30 gün borçlansam sigorta başlangıç tarihim askere gidiş tarihim (06.03.1987) mi olur?

Kademeli geçiş tablosuna göre, sigorta başlangıcı 24.11.1986-23.05.1988 tarihleri arası olanlar için aranan 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarından faydalanabilir miyim?

Kamil Kulu

YANIT: İlk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılan askerlikle ilgili olarak askerlik borçlanması yapılması halinde, sigorta başlangıcı askerlik başlangıç tarihine gelmez. Sigorta başlangıcı, borçlanılan süre kadar geri gelir. Örneğin 30 gün askerlik borçlanması yaparsanız, sigorta başlangıcınız 30 gün geri gelir ve 01.01.1992 olur.

250 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde, sigorta başlangıcınız 250 gün geri gelir ve 21.05.1991 olur. Buna göre de emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasıyla prim gününüz de 5714 gün olur.

50 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz  

SORU: 01.01.1974 doğumluyum. 29.11.1993’de devlet memuru olarak göreve başladım. Ne zaman emekli olabiliyorum? Ayrıca çocuk borçlanması hakkında da bilgi verirseniz sevinirim.

Melek Anayol

YANIT: Emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Boşluğunuz (ücretsiz izin süreniz) yoksa 20 yıllık hizmet süreniz Aralık 2013’te doluyor. 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2024 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.

Çocuk borçlanması, doğum nedeniyle ücretsiz izin kullanılması halinde söz konusu olur. Doğum nedeniyle ücretsiz izin kullanılmış olması halinde, bu süre borçlanılabiliyor.

Asgariden ödeyecekseniz hiç prim ödemeyin

SORU: 10.10.1968 doğumluyum. Temmuz 1989’da SSK’lı oldum, Haziran 2008’e kadar devam etti. Aralık 2009- Şubat 2012 arası tekrar SSK’lı olarak çalıştım, Şubat 2012 itibari ile şahıs firmamı kurarak Bağ-Kur'lu oldum. Prim ödeme sürem doldu, emeklilik için yaşımı bekliyorum, Ekim 2014’te emekliliğe hak kazanacağım. Son 7 yıla bakınca SSK dönemi çoğunluğu oluşturduğu için SSK’dan emekli olacağım, değil mi?

Emekli aylığı hesabında son yıllarda ödenen Bağ-Kur priminin ağırlığı fazla olmadığı için minimum prim yatırıyorum. Hesapta, önceki yıllarda ödediğim SSK priminin ağırlığı daha fazla diye düşünerek bu tercihi yapmıştım. Ancak sizin 3 Temmuz tarihinde Sözcü gazetesinde ki yorumunuzu okuyunca tereddüt ettim. Yazınızda prim ödeme gününü doldurunca prim ödemekten vazgeçmeyi salık veriyordunuz, aksi takdirde emekli aylığında azalma olacağını söylüyordunuz. Bu çerçevede ben Bağ-Kur'lu olmasam ve hiç prim ödemesem daha mı iyi olur?

Didem Toker

YANIT:Son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde daha çok 4/a (SSK) kapsamında prim ödemiş olacağınızdan, 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Emekli aylığı hesaplamasında, tüm sigortalılık süresince üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarlarının ortalaması esas alınıyor. Bağ-Kur primlerinizi asgariden ödediğinizde kazanç ortalamanız düşer. Bu da prim ödedikçe emekli aylığınızın azalmasına neden olur. Asgariden prim ödemektense hiç prim ödememeniz daha avantajlı olur.

Emekli aylıkların geneli düşük

SORU: 1 Mayıs 2013 tarihinde malulen emekli oldum. (1800 gün) fakat bağlanılan maaşım çok düşük ve çok mağdurum. Bu konu da ne yapabilirim?

Erdem KRAL / ZONGULDAK

YANIT:Maalesef emekli aylıklarının geneli düşük. Emekli aylığınızı yükseltmek için yapabileceğiniz bir işlem bulunmuyor. Ancak aylığınızda yanlışlık olduğu kanısındaysanız, SGK’ ya yazılı olarak başvurup, aylık hesabında yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, gerekli kontrolü yapıp sonucundan tarafınıza bilgi verilir.

Borçlanmaya gerek yok

SORU: 11 Mart 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 2 Temmuz 1991 olup 5950 gün primim var. Askerliğimi sigorta başlangıcından sonra yaptım. Borçlanmama gerek var mı? Ne zaman emekli olabilirim?

A.AKARCA

YANIT:Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemseniz dahi, 53 yaşınızı dolduracağınız 11 Mart 2022 de emekli olabilirsiniz. Emeklilik tarihinizi değiştirmediğinden askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Sigortalı bir işte çalışmak için dükkânınızı kapatmanız gerekmiyor

SORU: 7 Kasım 1974 doğumluyum. Bağ-Kur il müdürlüğünden gelen bilgiye göre; sigorta başlangıç tarihim 1 Kasım 1989 ile 30 Nisan 2000 tarihleri arası 2453 gün SSK prim ödemem var. Bağ-Kur başlangıç tarihim 4 Ekim 2000 dolup dükkân işletmem nedeniyle Bağ-Kurum halen devam etmektedir. Ne zaman emekli olabilirim? Dükkânı kapatıp sigortaya geçsem, iyi mi olur veya ne önerirsiniz?

1 Ocak 1987 çıraklık eğitim merkezinden sigorta başlangıcım var. Fakat günden sayılmıyormuş. Bu doğru mudur? Bu konu hakkında beni bilgilendirirseniz sevinirim.

Ercan ADANIR

YANIT: Çırak sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Emeklilik hesabınızda sigorta başlangıcı olarak 1 Ocak 1987 değil, 1 Kasım 1989 tarihi dikkate alınacaktır. Bu başlangıca göre; Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam priminizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 54 yaşınızı dolduracağınız 7 Kasım 2028’de emekli olabilirsiniz.

Sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 1260 günden sonra prim ödemeseniz de 51 yaşınızı dolduracağınız 7 Kasım 2025 de emekli olabilirsiniz.

Ayrıca 1 Mart 2012 tarihinden itibaren Bağ-Kurlulara faaliyetlerini terk etmeden sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeme hakkı tanındığından dükkânınızı kapatmadan sigortalı bir işte çalışmanızda mümkün bulunuyor.

Primi 5900 güne yaşı 57’ye tamamlamanız gerek

SORU: Kasım 1978 doğumluyum. Eylül 1997 de sigortam başladı. Ne şartlarda ve ne zaman emekli olurum?

Ömer EKER

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5900 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız Kasım 2035’de emekli olabilirsiniz.

Başkasına ait telefon faturası işletmede kullanılması şartıyla gider yazılabilir

SORU: Başkası adına kayıtlı olup, işyerinde iş amacıyla kullanılan telefonun giderleri, ticari defterlere masraf yazılabilir mi?

ABDULLAH

YANIT: İşletmenin veya şirketin adresinde kurulu, başkası adına kayıtlı olan telefonların, ticari işletmede kullanılması şartıyla(herhangi bir vergi incelemesinde görüşmelerin iş amaçlı yapıldığı kanıtlanabilmeli), fatura bedelleri ticari defterlere gider yazılarak gayrisafi kazançtan indirilebilir.

Çocuklarınıza aylık bağlanır

SORU: 1995 sigorta girişliyim. 5200 gün prim ödemem var. Eşimden ayrıldım. 2000 ve 2004 doğumlu 2 erkek çocuğum var. Velayetleri annelerinde. Her ay bizim belirlediğimiz mahkemenin onayladığı 800 TL nafaka ödüyorum. Ben şu an vefat etsem, belirttiğim sigorta bilgilerimle çocuklarıma hemen vefat maaşı bağlanır mı? Ve bunun için nereye başvurmaları gerekir?

Metin İNCİRKUŞ

YANIT: Ölüm aylığı bağlanması için; 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödeme şartları aranıyor. Söz konusu şartları çoktan sağlamış olduğunuzdan vefatınız halinde, çocuklarınıza ölüm(yetim) aylığı bağlanır.

Kızınız 46 yaşını doldurduğunda emekli olabilir

SORU: 22.08.1972 doğumlu kızım, 27.11.1989 tarihinde sigortalı işe başlamış olup, 31.08.2001 tarihine kadar 343 prim günü bulunmaktadır. 31.08.2001 tarihinden bugüne kadar Emekli Sandığına tabi olarak (öğretmen) çalışmaktadır. Bu arada doğum sonrası 11 ay 27 gün ücretsiz izin kullanmıştır. 01.09.2013 tarihinde görevinden ayrılarak SSK’lı olarak çalışmaya başlayacaktır. Bu durumda, SSK’lı olarak kaç yaşında emekli olabilecektir? 11 ay 27 gün ücretsiz izin süresini borçlanmasına  gerek var mıdır?

Yalçın Ataç

YANIT: Kızınız 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 46 yaş, 5375 prim günü ve Emekli Sandığı hizmetinden sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabi.

Buna göre, Emekli Sandığı hizmetinden sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmak şartıyla, 46 yaşını dolduracağı 22 Ağustos 2018 tarihinde emekli olmaya hak kazanır. Prim ödeme gün sayısı yeterli olacağından, ücretsiz izin süresini borçlanmasına gerek yok.

SSK’ya ne zaman geçmeliyim?

SORU: 15.10.1968 doğumluyum. 25.08.1994 yılından itibaren şirket ortağı olarak Bağ-Kur'a tabi sigortalıyım. An itibariyle kesintisiz hiç boşluğum olmadan 6895 prim günüm var. Askerlik borçlanması yapmadım. Bağ-Kur'dan sonra 1260 prim günü için SSK'ya ne zaman geçmem lazım ve ne zaman emekli olabilirim?

Adnan Satar

YANIT: 95 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde, hem Bağ-Kur hem de SSK statüsünden emeklilik yaşınız 55’ten 54’e iner. Bağ-Kur statüsünden emeklilik için prim gününüzü 25 tam yıla (9000 güne) tamamlamanız gerekir.

SSK statüsünden emeklilik için ise prim gününüz yeterli olmakla birlikte, 1260 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödemeniz gerekir. 54 yaşınızı dolduracağınız 15.10.2022’de emekliliğe hak kazanacağınız için, bu tarihten en az 3,5 yıl önce olmak üzere istediğiniz zaman 4/a kapsamına geçebilirsiniz.

Hem babadan hem kocadan maaş

SORU: Kayınvalidem vefat etmiş olan memur eşinden emekli aylığı alıyor. Kirada oturuyor ve başka da geliri de yok. Anlayacağınız durumu zor. Fakat kızlarından birisi vefat eden eşinden dul maaşı alırken bir de başvuruda bulunup babasından da maaş bağlattı. Böyle olunca da kayınvalidenin maaşı düşmüş oldu. Merak ettiğim hem ölen babadan hem de ölen kocadan maaş almak mümkün mü?

B. Akman - BURSA

YANIT: Hem babadan hem ölen kocadan maaş bağlanması söz konusu değil. Yapılan düzenlemeye göre 1 Ekim 2008 tarihinden sonra hem dul hem de yetim aylığı almanın önü kapandı. Ancak, maaşlardan yüksek olanı tercih etme hakkı var. Diğer taraftan 1 Ekim 2008’den önce kocasından dul ve babasından yetim aylığını birlikte alanların ise maaşları kesilmiyor.

GYO kazanç istisnası altyapı yatırım ortaklıklarına uygulanır mı?

SORU: Gayrimenkul yatırım ortaklıklarına yönelik olan kazanç istisnası, altyapı gayrimenkul yatırım ortaklıkları için de uygulanır mı?

Avni Taşoğlu – BURSA

YANIT: Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur. Bu kazançlar dağıtılsın veya dağıtılmasın, yüzde SIFIR stopaja tabidir (KVK Md. 5/d, 15/5 ve 2009/14594 sayılı BKK). Altyapı yatırım ortaklıkları kazanç istisnası ve sıfır oranlı vergi kesintisi avantajından yararlanamaz.

Mirasçıya ödenen kıdem tazminatı

SORU: İşçinin ölümü halinde, mirasçılarına ödenen kıdem tazminatı Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi mi?

Ahmet Yasin Şenay - İSTANBUL

YANIT: İşçinin ölümü halinde İş Kanunu’nun 14. maddesinin son fıkrası uyarınca kanuni mirasçılarına ödenen “kıdem tazminatı”, Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/7. maddesi uyarınca gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Devam eden inşaattan işyeri satışı

SORU: Kat karşılığı olarak yapılan, iki blok işyeri inşaatımız 2 yıl içerisinde bitecek. İşyerlerinden bir kısmını satıyoruz. Bir yıl sonra (kısmi iskân alınıp) teslim edeceğiz. Bu işyeri satışları ile ilgili gelir veya kurumlar vergisi yükümlülükleri ne zaman yerine getirilecek?

Fatih Ersan - İZMİR

YANIT: Gelir ve kurumlar vergisi açısından kazanç işyerlerinin teslim edildiği tarihte doğar. Elde edilen kazanç, teslimi yapılan dönemin geçici vergi matrahına ve o yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahına dahil edilir. Teslimden bir yıl önce yapılan satış dolayısıyla alınan bedeller avans olarak değerlendirilir.

Yazlık evler

SORU: Karamürsel’de babamın evinde ikamet etmekteyim. Kira ödemiyorum. Emekliyim ve Altınoluk’ta yazlık bir dairem var. İndirimli emlak vergisinden yararlanabilir miyim?

Kemal Güral - İZMİR

YANIT: Hayır, yazlık evler indirimli emlak vergisinden yararlanamıyor.

Şirket müdürünün vergi borcundan sorumluluğu

SORU: 2 ortaklı limited şirketin yüzde 50 ortağıyım ve aynı zamanda müdürüyüm. Şirketimizin ödenmemiş vergi ve SSK borcu var. Bu borçlardan ne derecede sorumluyum?

Şafak Alhan - KONYA

YANIT: Şirket müdürü olduğunuz için borcun tamamından sorumlusunuz. Şirket yöneticisi olmayanlar ise borçtan hisseleri oranında sorumlu olurlar.

Gelir getirmeyen işyeri emeklinin emlak vergisi ödemesini gerektirmez

SORU: Emekliyim. 150 m2 tek dairem var. Bir de dükkânım var. Ancak dükkânda oğlum iş yapıyor. Oğlumdan kira almıyorum. Bugüne kadar dükkânım var diye Belediye Emlak Vergisini tam olarak aldı. Emeklilere tanınan haktan yararlanarak tek dairem için emlak vergisi ödemesem olur mu?

Sabit EVCİL

YANIT: Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2 yi geçmeyen tek meskene sahip olan ve emekli aylığından başka geliri olmayan emekliler sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanarak tek meskenleri için emlak vergisi ödemiyor. Emeklinin gelir getirmeyen işyeri, arsa ve arazisi olması, sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanmalarına mani değil. İşyerinizden gelir elde etmediğinizden, tek meskeniniz için emlak vergisi ödememeniz gerekiyor.

Mart 2015’de emekli olabilirsiniz

SORU: 5 Mart 1964 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 6 Mart 1991 olup, 8500 gün prim ödemem var. 1984-1986 arasında yaptığım 18 ay (540 gün) askerliğimi borçlandım. Ve bedelini ödedim. Ne zaman emekli olurum?

Erol YILMAZ

YANIT: Başlangıçtan önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Mart 2015 de emekli olabilirsiniz.

Tazminat alıp ayrılan sonraki çalışmaları içinde kıdem tazminatı alarak ayrılabilir

SORU: SGK Müdürlüğünden 3600 gün ve 15 yıl yazısı alarak kıdem tazminatımı çalıştığım işyerinden aldım. Ve tekrar aynı şirkette çalışmaya devam ettim. İkinci işe giriş tarihimden bu yana iki sene geçti. Tekrar bu şekilde bir yazı alıp biriken kıdem tazminatımı aynı işyerimden talep edebilir miyim?

ALİ KAYA

YANIT: Yasa; yaş dışındaki şartları sağlayanların kıdem tazminatı alarak işinden ayrılacağına hükmetmiş. Kıdem tazminatını alarak ayrılanın tekrar tazminat alarak ayrılmasını yasaklamamış. Bu nedenle, SGK’ dan tekrar “kıdem tazminatı alabilir” yazısı alarak işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Eşiniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

SORU: Ev kadını 1967 doğumlu. 2007 yılında sigorta girişi var. Toplam gün sayısı 58 gün. Eşime sigortaya devam ettirsem, ne kadar prim gün sayısı gerekiyor? Hangi yaşta emekli olabilir?

Yavuz SEVGİN

YANIT: Eşiniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Eşiniz isteğe bağlı olarak, 5342 gün prim ödeyerek toplam primini 15 tam yıla tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

Kat mülkiyetine geçmek için öncelikle iskân almak gerekiyor

SORU: 10 yıl önce müteahhitten deniz kıyısında yazlık bir daire satın aldım. Sözleşmemize göre, iskân ruhsatını da dahil tüm işler anahtar teslimi müteahhit tarafından yapılacaktı. Sonradan müteahhidin iskân almadığını öğrendim. Müteahhit vefat etmiş. Bina vergilerini ödüyorum. İskân neden alınmamış olabilir? İskan almak için ne yapmamız lazım?

Şahin VURAL

YANIT: Müteahhidin iskan almamasını çeşitli nedenleri olabilir. Bina inşaatında imara aykırı kısımlar vardır. Bu nedenle iskân alınmamış olabilir. Prim borcu vardır veya inşaat için yeterli kadar ücret bildirilerek prim ödenmemişse Sosyal Sigortalar yönünden ilişiği kesimlemediğinde iskân alınmamış olabilir. Belediye ile önce inşaatta imara aykırı bir durum var mı onu görüşün. İmara aykırı bir durum yoksa, Sosyal sigorta ilişini kesmek için, SGK’ ya gidip, asgari işçilik uygulaması için ödenmesi gereken işçilik farkını hesaplatın ve ödenmesi gereken primi ödeyerek ilişiğini kestiğinizde, iskan alırsınız. İskan aldıktan sonra tapuda başvuru yaparak daire başına 156.55 TL maktu Tapu Harcı ödeyerek kat mülkiyetine geçebilirsiniz.

Primi tamamlayabilirsiniz borçlanmaya gerek yok

SORU: 5 Ocak 1972 doğumluyum. Eylül 1985 sigorta girişim var.  Şu an 3700 gün prim ödemem var. 11 ayda Bağ-Kura prim borcum var. Askerliğimi 1992 de uzatmalı olarak 19 ay yaptım. Acaba ne zaman emekli olabilirim? 

Hayrullah ÇİÇEK

YANIT: SSK’da Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalı çalışarak 1270 gün daha prim ödeyerek, Bağ-Kurla birlikte 4030 gün olan priminizi 5300 güne tamamlamak şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 5 Ocak 2021 de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi tamamlayabileceğinizden, bize göre askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Ancak takdir sizin.

Doğum dışında borçlanmayla gün kazanamazsınız

SORU:16 Temmuz 1970 doğumluyum. 5 Ocak 1991 de SSK girişim yapıldı. Şu ana kadar toplam ödenmiş gün sayım 2807.  Çalıştığım yerler primlerimi yatırmamış. Bu yüzden eksik günüm çok. Bu arada  2008 yılında kansere yakalandım. Malulen emekli de olamadım. Şu an sağlık durumum iyi ve çalışıyorum. Ödenmemiş eksik günlerimi ödeme şansım var mı?  

Gül KAYA/İSTANBUL

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 2643 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Maalesef eksik primler toplu olarak ödenerek emekli olunamadığından toplu para yatırarak prim eksiğinizi tamamlayamazsınız. Ancak, 5 Ocak 1991 den sonra şartları taşıyan iki doğumunuz varsa, borçlanarak toplam 1440 gün kazanmanız mümkün. Bunun dışında borçlanma yoluyla gün kazanamazsınız.

Babanız askerliğini borçlanıp Haziran 2014 de emekli olabilir

SORU: Babam 18 Şubat 1960 doğumlu. 1 Şubat 1991'den beri SSK'lı. 1980'de 20 ay askerlik yapmış. Askerlik borçlanmasını henüz yatırmadı. Babam ne zaman emekli olabilir?

Osman GEÇER

YANIT: Babanız başlangıç tarihinden önce yaptığı askerliğini borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi 20 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olur. Toplam 5450 gün prim ödemiş olması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1 Haziran 2014 de emekli olabilir.

61 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

SORU: Eylül 1997'den beri milli eğitimde öğretmen olarak çalışıyorum. 01.02.1956 doğumluyum. Askerliğimi yedek subay olarak yaptım. Öğretmenlikten önce 1973 yılında 1 ay, 1985 yılında yine 1 aylık sigortam var. Bu şartlar altında ne zaman emekli olabilirim?

Mehmet Çiçekçi

YANIT: Normal emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş; yaştan emeklilik için ise 15 yıl fiili hizmet süresi ve 61 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan, 61 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2017’de emekli olabilirsiniz.

Emekli maaşım ve ikramiyem nasıl hesaplanır?

SORU: 07.07.1963 doğumluyum. 01.10.1985 tarihinde vergi dairesinde işe başladım, 07.06.1988 tarihinde işten ayrılarak özel sektöre geçtim. 14.07.1993 tarihinde yine vergi dairesindeki işime geri döndüm. 2329 gün SSK prim ödemem, Emekli Sandığında da 24 yıl 6 ay hizmetim var. Emekli olmak istediğimde emekli ikramiyesi ve maaşı toplam hizmet üzerinden mi, Emekli Sandığındaki fiili hizmet yılı üzerinden mi hesaplanacak?

Levent Büyükkoca

YANIT: SSK’ya tabi hizmetinizle ilgili intibakınızı yaptırmış olmalısınız. Yaptırmadıysanız da yaptırmanız gerekiyor.

Emekli ikramiyeniz, Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süreniz için ödenir. Emekli aylığınız ve her bir yıl için ödenecek emekli ikramiyeniz ise intibakı yapılmış olan emekli keseneğine ilişkin derece ve kademeniz üzerinden yani SSK dahil toplam hizmet süreniz üzerinden hesaplanır.

Çalınan mal kazançtan indirilemez

SORU: İşletmeden çalınan mal, gider yazarak mı? Yoksa zarar yazılar mı kazançtan düşülür?

GÜLÜMSER

YANIT: Vergi kanunlarımız çalınan malı işletmenin öz sermayesinde azalma olarak gördüğü için, gider yazılmasına izin vermiyor. Maalesef çalınan malın, ne gider yazılarak, ne de zarar yazılarak ticari kazançtan indirilmesi mümkün değil.

5825 gün prim ödeyip 56 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: Mart 1974 doğumluyum. 1996’da SSK’lı oldum. Emeklilik yaşımı ve prim sayımın kaç olacağını öğrenebilir miyim?

PLAY

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 5825 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız Mart 2030 de emekli olabilirsiniz.

Sigortasız çalıştığım günleri satın alabilir miyim?

SORU: 1986-1997 yılları arsında 11 sene sigortasız olarak esnaf ve sanatkârlar odasına kayıtlı bir esnafın yanında sigortasız olarak çalıştım. O yıllar arasında sigortalılık mecburiyeti olmadığı için  primlerim ödenemedi. Kulaktan dolma aldığım bilgilere istinaden geriye dönük bu günlerimi satın alabiliyormuşum. Konuyla ilgili yardımcı olabilir misiniz?

Korhan Meriç

YANIT: Kulaktan dolma aldığınız bilgi maalesef doğru değil. Sigortasız olarak çalışılan günlerin satın alınması söz konusu olmuyor. Şayet işe giriş bildirgeniz verilmiş ve sigortalı çalışmalarınız Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemiş olsaydı, hizmet tespit davası açabilirdiniz.

İşe giriş bildirgesinin verilmemiş olması halinde, hizmet tespit davasının, son çalışma tarihinden itibaren beş yıl içinde açılması gerekiyor. Zamanaşımına uğradığından, hizmet tespit davası da açamazsınız.  

Askerliğimin kaç gününü borçlanmam gerekiyor?

SORU: Doğum tarihim 31.08.1968, SSK girişim 01.03.1994, toplam SSK günüm 5800. Askerliğimin kaç gününü borçlanmam gerekiyor?

Tuncay Akan

YANIT: 01.03.1994 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5675 prim günü şartlarına tabisiniz. 460 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde emeklilik yaşınız 53’e iner. 53 yaşınızı dolduracağınız 31 Ağustos 2021’de emekliliğe hak kazanırsınız.

Oruç tutma vergisi ödenecekmiş doğru mu?

SORU: Ramazanda, oruç tutan işçilerimize, öğlen yemek yemedikleri için erzak verdik. Bunun için “oruç tutma vergisi” adı altında vergi ödeyeceklermiş. Doğru mu?

Akif Demir - ANKARA

YANIT: Verginin olduğu doğru ama bu verginin adı “oruç tutma vergisi” değil. Oruç tutan işçilere, evlerinde tüketilmek üzere verilen erzak ve yiyecekler, “ücretin bir unsuru” kabul ediliyor. İşverenin de işçilerin ücret bordrosunda bunları ayrıca gösterip, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapması gerekiyor.

Asgari ücretin tamamı haczedilebilir mi?

SORU: 32 bin TL vergi borcum var. Asgari ücretle çalışıyorum. Maaşımın hepsini haczederler mi?

Rıza Uzun - KONYA

YANIT: Vergi alacağı nedeniyle hacizde, asgari ücreti aşmayan aylık gelirin, 1/10’undan fazlası haczolunamaz. (Bkz.6183 sayılı Kanun Md.71/2)

Çeyiz parası

SORU: Yaklaşık 9 yıldır sigortalı olarak çalışıyorum. Babam ve annemle birlikte yaşıyorum. Yakında evleneceğim. Bir arkadaşım çeyiz parası alabileceğimi söyledi. Bu parayı alabilir miyim?

Gamze Yılmaz - İZMİR

YANIT: Babanız sağ olduğu ve babanızdan bağlanan bir aylığınız olmadığı için, sizin “çeyiz parası” alma hakkınız bulunmuyor.

Cami yaptırma derneğine arsa bağışı

SORU: Şirketimiz aktifinde kayıtlı arsayı, cami yaptırma ve yaşatma derneğine bağışlayacağız. Bu arsa şu anda faal olan bir camiye bitişik olup, bay-bayan tuvaletleri, gusilhane, cami cemaatinin ihtiyacı ve abdest almak için şadırvan yapılması ve kız-erkek kuran kursu inşaatı için kullanılacak. Bu arsanın bedelini, şirketimizin kurum kazancından düşebilir miyiz?

Abdurrahman Doğan - MALATYA

YANIT: Arsa bağışınız için fatura düzenlemeniz ve düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen arsanın ilgili dernek tarafından bağış veya yardım olarak alındığına dair şerh konularak yetkililerce imzalanması koşuluyla, kurum kazancından indirilebilir.

Bir evi bir arsası olan emekli

SORU: Brüt alanı 200 m2’nin altında bir evi bir de miras kalan arsası olan ve emekli aylığı dışında geliri olmayan emekli emlak vergisi öder mi?

Necmiye Türkmen - ORDU

YANIT: Arsası gelir getirmiyorsa ödemez. (Bkz.38 No.lu EVK Genel Tebliği)

Kesilen yetim aylığının bana ödenmesi gerekmez mi?

SORU: Devlet kuruluşundan 6-7yıl önce emekli oldum, işçiydim. 20 yıl boyunca isteğe bağlı dışarıdan ödemesini yaparak eşimi emekli ettim. Ne yazık ki 2 yıl sonra vefat etti, maaşını bana bağladılar. Daha sonra küçük oğlum okuduğu için maaşın 3/1'ini ona yatırdılar. Oğlum liseyi bitirdi fakat şuan tercih dönemi başlamadığı için üniversiteye kayıt olamadı. Şu anda okumuyor gözükmekte ve oğlumun maaşını kestiler. Şimdi size soruyorum, lütfen söyler misiniz? Ben 20 yıl karımın primini zorlanarak yatırmışım, o parayı benden kesip oğluma yatırdılar, tekrar bana yatırmaları gerekmez mi, en azından ben evlenene kadar.

Murat Yıldız

YANIT: Yetim aylığı bağlanan dul ve yetimlerin durumlarında, kendilerine veya başka hak sahiplerine bağlanmış aylık tutarının artırılmasını veya azaltılmasını gerektiren bir değişikliğin meydana gelmesi halinde, bu değişikliğin meydana geldiği tarihi takip eden aybaşından başlanarak artırılır veya azaltılır.

Oğlunuz 18 yaşını doldurmuş olmalı. Bu durumda, üniversiteye kaydolana kadar yasa gereği yetim aylığı kesiliyor. Yetim aylığının kesildiği tarihi izleyen aybaşından itibaren de sizin aylığınızın artırılması gerekir. Kurum bunu müracaatınız olmadan yapmak durumunda. Henüz, durum değişikliğinden sonraki aylığınızı almamış olabilirsiniz. Şayet yapmazlar ise Kuruma başvurmalısınız. Oğlunuz üniversiteye kaydolduğunda, aylık bağlanması için yeniden başvurması gerekiyor. Bu durumda da sizin dul aylığınız yeniden azaltılır.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmiyor

SORU: 30.03.1965 doğumluyum. Hizmet dökümümde sigorta başlangıç tarihim 02.06.1986, 27 yıl sigortalılık sürem, 9000 küsur gün primim görünmekte. Ne zaman emekli olurumu sorguladığımda, 30 Mart 2014 tarihinde, yani 49 yaşında emekli olabileceğim görünmekte. Sizden istirhamım, 1984-1985 yılları arasında askerdim, ancak 8 ay sonra böbrek fonksiyonel kaybından dolayı elverişsiz raporu verildi. Askerlik yapmış olduğum süre, yani 8 ay için borçlanma yapabilir miyim?

Ateş Çakmak

YANIT: Fiilen askerlik yaptığınız sekiz aylık süreyi borçlanabilirsiniz. Ancak bu borçlanma emeklilik yaşınızı değiştirmiyor. Emeklilik yaşınızın 48’e düşmesi için 370 gün borçlanma yapabilmeniz gerekiyor. Prim gününüz de fazlasıyla yeterli olduğundan, bence askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok.

Silinen prim borcuna ilişkin sigortalılık sürelerini geri kazanmanın yolu

SORU: Bağ-Kur prim borcumu ödeyemediğimden dolayı Devlet prim borcumu ve sigortamı silmişti. Bu silmeden dolayı emekli olamıyorum. Bankadan kredi çeksem silinen sigortamı geri alabilir miyim? Emekli olmak için ne yapmam gerekiyor?

CÜNEYT

YANIT: 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yıldan fazla prim borcu olanların, sigortalılıkları durdurularak prim borçları silindi. Ancak, silinen primler güncel değerleri üstünden ödendiğinde, sigortalılık süreleri yeniden kazanılıyor. Prim borçlarınız güncel değerleri üstünden öderseniz, emekli olabilirsiniz.

52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: Sigorta girişim Eylül 1992’de. Şu anki primim 6900 gündür. 1967 doğumluyum. Acaba ne zaman emekli olurum? Sigorta başlangıcım askerlik tarihinden sonra. Ne kadarını borçlanmalıyım?

Sedat ACAR

YANIT: Başlangıcını ay olarak vermişsiniz. Şayet başlangıcınız 1 Eylül 1992 ise, askerlik sürenizin 460 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 460 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 2019 da 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Çalışanı olmayan berberler risk değerlendirmesi yaptırmasına gerek yok

SORU: Yanında işçi çalıştırmayan berberde yeni kanuna göre risk değerlendirmesi yaptırması gerekiyor mu? Gerekiyorsa ne zaman yaptıracaktı? Bugün için cezalı duruma mı düştü?

Berber BEKİR

YANIT: 30 Haziran 2012’de yürürlüğe konan 6331 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunun kapsam ve istisnalar başlıklı 2 nci maddesinin, istisnaları(kanuna tabi olmayanları) belirlenen 2 nci fıkrasının (ç) bendi: “Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.” hükmünü içermektedir. Yasanın bu hükmüne göre, sigortalı çalışanı olmayan işyerleri, İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanununa tabi değil. Bu nedenle sigortalı çalıştırmayan berberin risk değerlendirmesi yapmasına gerek bulunmuyor.

570 gün askerliğiniz yoksa bir ay borçlanma yeterli

SORU: 24 Mart 1964 doğumluyum. 21 Aralık 1989 tarihinde sigortalı oldum.6500 gün primim var. Askerliğimi sigorta başlangıcından önce yaptım. Ne zaman emekli olurum? Ve askerlik borçlanması yapmalı mıyım?

Cengi KUZUM

YANIT: Askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Şayet 570 gün askerliğiniz varsa borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 570 gün geri gider ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 50 yaşınızı dolduracağınız 24 Mart 2014 de emekli olabilirsiniz.

Ancak, 570 gün askerlik süreniz yoksa, askerliğinizin bir ayını borçlanmanız halinde 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olur ve priminiz yeterli olduğundan 51 yaşınızı dolduracağınız 24 Mart 2015 de emekli olabilirsiniz.

49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

SORU: 01.09.1966 doğumluyum. 13.03.1990 tarihinde Bağ-Kur’lu olarak işe başladım, 22.09.1994 tarihinde işi bıraktım. 29.07.1997 tarihinde tekrar işyeri açarak bugüne kadar Bağ-Kur sigortalısı olarak işe devam ediyorum. Toplam 7.227 gün hizmetim var. Ben ne zaman emekli olabilirim?

Asuman Köprülü

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 20 tam yıl (7200 gün) prim günü ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 20 yıllık prim günü şartını sağlamışsınız. 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2015’te emekli olmaya hak kazanırsınız.

Hizmetlerinizi bir an önce birleştirmelisiniz

SORU: 19.06.1970 doğumluyum. 01.02.1990 SSK girişim ve 540 prim günüm var. 02.09.1991 itibariyle devlet memuruyum ve hala devam ediyorum. SSK’lı prim günlerimi birleştirmem gerekli mi? Emekliliğimi ne zaman hak ederim? SSK hizmetlerim devlet memuriyetimdeki ikramiyemi etkiler mi?

Özlem Köybulan

YANIT: SSK hizmetinizi bir an önce Emekli Sandığı hizmetinizle birleştirmelisiniz. İntibak farkını, geciktiğiniz süre için faizi ile ödemek durumundasınız. Ayrıca bu birleştirme bir yıl erken emekli olmanızı sağlıyor. SSK hizmetiniz, dolaylı olarak emekli ikramiyenizi de etkiler.

Birleştirilmiş hizmet sürenize göre 20 yıl fiili hizmet süresi ve 46 yaş şartlarına tabi olursunuz. 46 yaşınızı doldurduğunuzda emekliliğe hak kazanırsınız.

Durdurulan sigortalılık sürelerinizi geri kazanabilirsiniz

SORU: Bağ-Kur primlerimi ödeyemediğimden hem borcumu hem de sigortamı silmişlerdi. Emekli olmak için nasıl gün kazanabilirim?

VAHİT

YANIT: 30 Nisan 2008 tarihi itibariyle 5 yıldan fazla prim borcu olanların, sigortalılıkları durdurularak prim borçları silindi. Ancak, durdurulan sigortalılık süresine ilişkin primler güncel değerleri üstünden ödenerek tekrar kazanılabiliyor. Silinen prim borçlarınızı güncel değerleri üstünden ödeyerek günlerinizi geri kazanabilirsiniz.

215 gün daha prim ödeyip 50 yaşı dolduracaksınız

SORU: 10 Ekim 1973 doğumluyum. 1993-1995 arası 18 ay askerlik yaptım. Sigorta girişim 2 Kasım 1987 olup bugüne kadar 5160 gün prim ödemem var. En erken ne zaman emekli olabilirim?

Metin DANABAŞ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 215 gün daha prim ödeyerek priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2023 de emekli olabilirsiniz.

İşyerinin devri fesih için haklı sebep oluşturmaz

SORU: 10 yıldır Citibank’ta çalışıyorum. Banka 1 Temmuz’da Denizbank’a devrediliyor, satışı gerçekleşti. Bu geçişte tazminat alma hakkımız var mıdır? Bize, “Tazminat verilmeyecek, siz Denizbanklı olarak çalışmaya devam edeceksiniz” dediler. Konu hakkında yardımcı olabilir misimiz?

Alper Alpugan

YANIT: İşyerinin hukuki bir işleme dayalı olarak devri halinde, devir tarihinde işyerinde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. İşyerini devreden veya devralan işveren, iş sözleşmesini sırf işyerinin devrinden dolayı feshedemez. Devir, işçi yönünden de fesih için haklı sebep oluşturmaz.

Buna göre, çalıştığınız bankanın bir başka bankaya devri, iş sözleşmenizi haklı nedenle feshetmenizi ve kıdem tazminatına hak kazanmanızı sağlamaz.  

Ekim ayından itibaren aylık almaya başlayabilirsiniz

SORU: 28.09.1965 doğumluyum. 25.04.1985 SSK başlangıcım ve 6100 gün primim var . Ne zaman emekli olurum?

Burak Kayın

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 28 Eylül 2013 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız. Eylül sonuna kadar başvurduğunuzda da Ekim ayından itibaren emekli aylığınız bağlanır.

Erken emeklilik var mı yok mu?

SORU: Prim gün sayısını doldurup da yaşı bekleyenlerin, biraz düşük bir aylıkla erken emekliliği var mı yok mu? Siz yaklaşık iki ay önce “Böyle bir çalışma yok” diye yazdınız. Bazı gazetelerde ise ısrarla aksine haberler çıkıyor. “Çalışma yapılıyor, yakında açıklanacak vs.” diyorlar. Biz size inanıyoruz, erken emeklilik var mı yok mu?

Osman Kumcuoğlu – ANTALYA

YANIT: Üzüleceksiniz ama maalesef yok. O haberler, tiraj artırmaya yönelik doğru olmayan haberler. Nitekim, önceki gün hem Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı, hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, altını çizerek “erken emeklilik için çalışma yok” diye açıklama yaptılar. Özet olarak, prim gün sayısını doldurup da yaşı bekleyenler için “erken emeklilik” yok.

İki evi olan emekli
SORU: Bir evi olan emekli, emlak vergisinden muaf oluyor. Benim iki evim var. O zaman biri muaf, diğeri vergiye mi tabi?

Zehra Kaya – RİZE

YANIT: Hayır. Her ikisi için de emlak vergisi ödeyeceksiniz.

Şirket hissesini oğluma bile satsam vergi ödeyecekmişim doğru mu?
SORU: Anonim şirket hisse senedini yeni adıyla pay senedini, iki yıl geçtikten sonra satanlar, elde ettikleri kazancın tutarı ne olursa olsun gelir vergisi ödemiyordu. Yeni tasarıda iki yıllık süre kalkıyormuş. Oğluma bile satsam gelir vergisi ödeyecekmişim.  Doğru mu? 

Erol Akgün – İSTANBUL

YANIT: Evet doğru. Yeni Tasarıya göre, pay senedi satışının vergisi aşağıdaki gibi olacak.

Üniversite mezunu işsizin emlak vergisi
SORU: Üniversite mezunuyum, bekârım ve hiçbir işte çalışmıyorum. Emekli annem ile beraber yaşıyorum. Haziran 2013’de tapusu benim üzerime 1+1 bir daire aldık. Sorum şu; işsizim ve hiçbir gelirim yok. Emlak Vergisi ödemem gerekiyor mu?

Oya Işık – ANKARA

YANIT: İlgili belediyeye 2013 yılının sonuna kadar başvurup, bildirimde bulunmanız koşuluyla, 2013 yılında emlak vergisi ödemeyeceksiniz.

10 yıl önce kalan mirası bildirmedik cezası ağır mı?
SORU: Babamızdan 10 yıl önce miras kalan arsa değerlendi. İnşaat firmaları, daire karşılığı talip oluyorlar. Biz başka miras kalan mal veya para da olmadığı için Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi ile bildirmemiştik. Şimdi de korkuyoruz. “Arsa kadar vergisi ve cezası çıkarsa” diye.. En güveneceğimiz bilgiyi sizden alabileceğimizi düşündük. Ne dersiniz çok ceza gelir mi? Daha ötesi arsa elimizden gider mi?

Turan Çelik – BURSA

YANIT: Rahat olun, geç bildirdiğiniz için ceza gelmez. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nda bu yönde boşluk var. O da siz ve sizin durumunuzda olanların lehine..

14 yaşındaki kız çocuğunun sigortalılığı
SORU: 1999  doğumlu kızım ajansta işe başlayacak.  Bu yaş grubu sigorta edilebiliyor mu? Edilirse bunun kızıma ileride faydası olur mu? Yani sigorta başlangıcı olduğunda ilerde SGK bunu sayar da emekliliği için faydalı olur mu?

Nuray Türkeri – İSTANBUL

YANIT: Kızınız “genç işçi” sınıfından girdiği için sigortalı olabilir. Sigorta başlangıcı olayı kızınız için önemli değil. 18 yaşında sigorta başlangıcı olacak ve 7.200 gün prim ödemek koşuluyla 58 yaşında emekli olacak.

SSK’dan emekli olan Belediye başkanı makam ve görev tazminatı alabilir mi?

SORU: 2 Mart l959 doğumlu bir bayanım. 1 Haziran 1990 tarihinde sigorta başlangıcım var. 2004-2009 yılları arasında, beş yıl Belde Belediye Başkanlığı yaptım. 2009 yılından bu yana SSK’lı olarak çalışmaktayım. 1800 gün belediye başkanlığından 1300 gün SSK’dan olmak üzere toplam 3100 pirimim bulunmaktadır. Sigorta başlangıcından önce doğmuş iki çocuğum var. Bu durumda ne zaman emekli olabilirim? 3600 günden emekli olabilir miyim? Olabilirsem belediye başkanlığından kaynaklanan makam ve temsil tazminatını alabilir miyim? Veya alabilmem için ne kadar çalışmam lazım? Ayrıca hangi kuruma pirim ödeyerek emekli olmam daha isabeti olur?

Hilal YILDIZ/SİVAS

YANIT: 2009 da başlayan sigortanızla en az 1260 gün prim ödemeniz varsa, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 500 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 2 Mart 2017 de emekli olabilirsiniz. Bu şartlarla emekli olduğunuzda, Emekli Sandığından emekli belediye başkanlarına ödenen makam ve görev tazminatı alamazsınız. Çünkü; 1 Ekim 2008’den önce Belediye Başkanlığı yapmış olanların Emekli Sandığı emeklisi belediye başkanlarına ödenen makam tazminatı ve bu tazminata bağlı olarak ödenen görev tazminatını alabilmesi için, SSK’dan Emekli Sandığında aranan şartlarla emekli olması gerekiyor. Örneğin SSK’dan emekli bayan belediye başkanının söz konusu makam ve görev tazminatını alabilmesi için; 9000 gün prim ödenme ve 58 yaş veya 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarıyla emekli olması gerekmektedir.

Belediye başkanı iken Emekli Sandığı ile ilişkilendirilmişseniz, 5434 sayılı Kanunun ek 76 ncı maddesine göre, Emekli Sandığına primlerinizi yatırmaya devam edip, emekli sandığından emekli olmanız sizin için daha avantajlı.

Doğumlarınız sigorta başlangıcından önce olduğundan doğum borçlanması yapamazsınız.

Sonuç olarak, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun Ek Madde 76 ya göre, 2300 gün daha prim ödeyerek, 3100 gün olan priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 61 yaşınızı dolduracağınız 2 Mart 2020 Emekli Sandığından emekli olur ve söz konusu tazminatları da alırsınız. Sizin için bu seçenek avantajlı.

100 gün askerlik borçlanması yeterli

SORU: 20 Mayıs 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mart 1990 olup, 6500 gün prim ödemem var. 18 ay askerlik yaptım. Askerden sonra sigortalı oldum. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olurum.

Olgun KÖSE

YANIT: Askerliğinizin tamamı borçlanmanıza gerek yok. Askerlik sürenizin 100 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 100 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 20 Mayıs 2017 de emekli olabilirsiniz.

Dışarıdan prim ödemek için acele etmenize gerek yok

SORU: 15.04.1975 doğumluyum. 1996 Ağustos’ta SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 2009 Mart’a kadar primlerim tavandan ödendi. 2008 Mart’ta doğum yaptım. Kaç yaşında emekli olurum? Şimdi dışarıdan prim ödeyip, yaşımı beklemek mi daha iyi olur ya da yaşıma 6 yıl kala ödemek mi avantajlı olur?

Özgür 

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabisiniz. Yaklaşık 15 yıl sonra, 53 yaşınızı dolduracağınız 14.04.2028 tarihinde emekliliğe hak kazanıyorsunuz.

Bana göre, dışardan prim ödemek için acele etmenize gerek yok. Eksik prim gününüzü 15 yıl içinde tamamlamanız mümkün olabilir. Hatta gerektiğinde doğum borçlanması da yapabilirsiniz. Primlerinizi şimdi ödeyip yaşınızın dolmasını bekleseniz de yaşınızın dolmasına altı yıl kala ödemeye başlasanız da bir şey fark etmez.

Ayrıca dışardan (isteğe bağlı olarak) ödeyeceğiniz primler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi kabul edileceğinden, 1230 günü geçmemesi, kazanç ortalamanızın düşmemesi için de primlerinizi tavandan ödemeniz gerekiyor.

3600 prim günüyle kaç yaşında emekli olurum?

SORU: 01.03.1959 doğumluyum. 22.03.1985 tarihinde mecburi Bağ-Kur’lu  oldum. 19.04.1990 tarihine kadar 5 yıl 27 gün, 19.10.1992-25.02.1993 arası 4 ay 6 gün yeniden Bağ-Kur’lu olarak çalıştım. Daha sonra 1994-95 tarihleri arasında 365 gün Bağ-Kur hizmetim var. Toplam olarak 2293 gün Bağ-Kur prim günüm vardır. 3600 prim günüyle ne zaman ve kaç yaşında emekli olabilirim?

Huriye Güney

YANIT: 3600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilmeniz için en az son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz ve 58 yaşınızı doldurmanız gerekiyor. 1307 gün eksik prim gününüz var. Ara vermeden prim ödediğinizde, 2017 yılında 58 yaşınızla birlikte prim gününüzü de tamamlayıp emekli olabilirsiniz.

Vefatım halinde yabancı uyruklu eşime maaş bağlanır mı?

SORU: Ben Bağ-Kur emeklisiyim, eşim yabancı uyruklu ve evleneli de daha birkaç ay oldu. İleride vefatım halinde eşim maaşımı alabilir mi?

Erdoğan Demiröz

YANIT: Allah geçinden versin, vefatınız halinde, yabancı uyruklu da olsa nikâhlı eşinize dul aylığı bağlanır.

SSK’ya geçişimin bir yolu var mıdır?

SORU: Ben 04.01.1970 doğumlu bayanım. Sigorta başlangıç tarihim 01.09.1987, SSK prim gün toplamım 2447. Uzun yıllar sigortalı çalıştıktan sonra kendi iş yerimi kurarak, 2415 gündür de Bağ-Kur’luyum. Geçen gün bağlı olduğum SGK’ya gittiğimde Bağ-Kur’dan emekli olma yaşımın 50, doldurmam gereken prim günümün de 7200 olduğunu öğrendim, ama oradaki yetkili bana “Keşke SSK emeklisi olabilsen, o zaman 5400 prim günü ve 44 yaş (yani neredeyse 6 ay sonra) emekli olabilirdin” dedi. “Prim günümün yaklaşık 500 gün eksik olduğunu ama kızımı doğurduğum 22.12.1999 yıllında 2 yıl çalışmadığım için borçlanmayla yaşım dolduğunda hemen gelecek yıl emekli olabileceğimi” belirtti. Bu bilgiler doğru mudur? Tabi bu duruma çok üzüldüm, çünkü Bağ-Kur emeklisi olmamla SSK emeklisi olmam arasında çok fazla bekleme ve prim farkım var. Bir kaç kişiye danıştığımda “şirketimin sahibi olmaya devam edip başka bir yerde SSK’lı çalışabileceğim” söylendi. Acaba SSK’ya geçişimin bir yolu var mıdır ve nasıl?

Nurhan Mutluer

YANIT: SSK’ya geçişinizin yolu var. Size söylendiği gibi, şirket sahipliğiniz (ortaklığınız) devam ederken başka bir işyerinde 4/a (SSK) kapsamında çalışabilirsiniz. Bu durumda, Bağ-Kur sigortalılığınız sona erer.

01.09.1987 sigorta başlangıcıyla, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 44 yaş şartına tabi olduğunuz da doğru. Hatta 5400 değil, 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. Ancak 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için bir de son 3,5 yıl (1260 gün) 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor.

Başka bir işyerinde 4/a kapsamında çalışmaya başlayıp, 1260 gün prim ödediğinizde (3,5 yıl sonra) 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz. Bu durumda doğum borçlanması yapmanıza da gerek kalmaz.

Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı gerek

SORU: SSK dan 1000 gün prim ödemem var. Askerliğe elverişli değildir raporu aldım. Kalbimde büyüme ve kapakçıklarda hasar var. Hastalığım çıkmadan önce SSK’lı olarak çalışıyordum.  2006’dan bu yana SSK’lıyım. Prim gün sayısını 1.800’e tamamlamam durumunda, malulen emekli olabilir miyim?

RIDVAN

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu gerekiyor. Ayrıca rahatsızlığın veya hastalığının doğuştan veya ilk defa sigortalı olunduğu tarihte bulunmaması lazım. Priminizi 1800 güne tamamlamanız ve en az yüzde 60 rapor alabilirseniz ve bu rapor ve tıbbı eklerinin SGK sağlık kurulunca incelenmesi sonucunda maluliyetinize karar verilirse, malulen emekli olabilirsiniz.

Emeklilik şartlarınızı değiştirmediğinden askerlik borçlanmasına gerek yok

SORU: 18 Nisan 1975 doğumluyum. 1 Mart 1991 de SSK’lı oldum. 4000 gün prim ödemem var. Ama 25 Ağustos 1995 de askere gittim. Şubat 1997 ayında geldim. Askerliğimi borçlanabilir miyim? Borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim?

Ahmet YILDIRIM

YANIT: Askerliğinizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz. Ancak askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar prim eksiğinizi rahatlıkla tamamlayabileceğinizden, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 1525 gün daha prim ödeyerek priminizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 18 Nisan 2027 de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması için ne kadar ödemem gerekir?

SORU: 22.06.1966 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 01.11.1987. Toplam prim gün sayım 1449. Evliyim, 3 tane çocuğum var. Doğum borçlanmasından faydalandığım taktirde ne zaman emekli olmaya hak kazanırım? Ayrıca doğum borçlanması yaptığım zaman ne kadar ödeme yapmam gerekir?

Gülşen Bostancı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 44 yaş ve 5225 prim günü; yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 58 yaş ve 3600 prim günü şartlarına tabisiniz.

Normal emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız. Prim gününüzü 5225 güne tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız. Yaştan emeklilik için ise prim gününüzü 3600 güne tamamlayıp, 58 yaşınızın dolmasını beklemeniz gerekiyor.

Doğum borçlanmasının her bir günü için günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla kendinizin belirleyeceği prime esas kazacın yüzde 32’si kadar prim ödersiniz. 1 Temmuz’da değişen asgari ücrete göre, yılsonuna kadar borçlandığınız takdirde her bir borçlanma günü için ödeyeceğiniz prim tutarı, belirleyeceğiniz prime esas kazanç tutarına göre, 10.90 TL ile 70,83 TL arasında değişir.

İki çocuk için 720’şer günden 1440 gün, asgari ücret üzerinden borçlandığınızı kabul edersek, ödeyeceğiniz prim tutarı, 15.690 TL olur.

3600 günden yararlanıyorsunuz

SORU: 10 Şubat 1965 doğumluyum.1 Haziran 1996 yılında SSK başlangıcım var bugüne kadar 2100 gün prim ödenmiş durumda 6 Haziran 1985 de 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlandığım takdirde ne zaman emekli olabilirim? 3600 günden faydalanabilir miyim?

İlhami SALMAN

YANIT: Askerliğinizi borçlandığınız takdirde sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasından sonra 310 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

3600 günden yararlanıyorsunuz. Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanmasından sonra 960 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlayacağınız 10 Şubat 2025 de emekli olabilirsiniz.

Primi 5225 güne tamamlamanız gerek

SORU:5 Mayıs 1965 doğumluyum. 1984  yılından 3200 gün prim ödemem var. Şu anda çalışmıyorum. Sağlık problemlerim var. Askerliğimi ödediğimde Ne kadar sürede emekli olabilirim? Emekli olmak için ne yapabilirim?

İhsan YENİCİ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra 1485 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca askerlik borçlanmasından sonra prim ödemeseniz de, 60 yaşınızı dolduracağınız 5 Mayıs 2025 de emekli olmanızda mümkün.

58 yaşınızı doldurduğunuzda yaştan emekli olabilirsiniz

SORU: 25.09.1957 doğumluyum. 25.03.1992 esnaf Bağ-Kur girişliyim, 5429 günüm var. Ne zaman emekli olurum?

Yaşar Çakır

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden normal emeklilik için 9000 prim gününüzün olması gerekiyor. Yaştan emeklilik için ise 5400 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 5400 prim gününü tamamlamışsınız. Bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 25 Eylül 2015’te emekli olabilirsiniz.

Gelir ve aylıktan yüksek olanın tamamı ile düşük olanın yarısı alınır

SORU: Babam iki sene önce iş kazası sonucu kolu koptu. Şuan yüzde 45 iş kaybı oranı özürlülüğü çıktı. Malulen emekli olamıyormuş. Erken emekli olma ihtimali yok mu? Babam 1965 doğumlu. İlk sigorta girişi 1988 de. Askerlik hariç 3200 gün prim ödemesi var. Askerliğini saydırırsam primi 3600 güne tamamlanıyor. Bu Şekilde emekli olamaz mı?

Serkan MAR

YANIT: Babanız geçirdiği iş kazasında yüzde 45 oranında meslekte kazanma gücü kaybına uğradığına göre, sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış olmalı. Babanız vergi indirim hakkı alırsa, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan engellilere emekli olmak için tanınan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olur. Askerlik süresinin 400 gününü borçlanarak toplam primini 3600 güne tamamlayarak emekli olabilir. Emekli olduğunda sürekli iş göremezlik geliri ile emekli aylığından, yüksek olanın tamamı ile düşük olanın yarısını alabilir.

Askerliğinizin 7 ayını borçlanmanız yeterli

SORU: Doğum tarihim 20 Aralık 1969, ilk işe giriş tarihim 20 Aralık 1991 sigorta tarihinden önce 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olabilirim?

  Erhan TAŞÇI

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerliğinizin 7 ayını borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 7 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 20 Aralık 2021 de emekli olabilirsiniz.

Eşim 3600 gün ve 58 yaş koşulları ile emekli olabilir mi?

SORU: Eşim, 05.01.1964 doğumlu. 10.09.1993 tarihinde ilk SSK’lı girişi ve toplam 15 günlük bir hizmet süresi vardı. Daha sonra herhangi bir işte ücretli vs. çalışmadı. 2013 Şubat ayı başından itibaren isteğe bağlı sigorta başvurusu yaptık ve şu anda primlerini ödüyor. Benim öğrenmek istediğim, eşim 3600 gün ve 58 yaş koşulları ile emekli olabilir mi? Zaten 3600 gün primin tamamlanması için 58 yaşına gelmiş olacak (Tabi ki 4/a’dan emekli olabilmesi için son 7 yıllık prim ödemesinde, son 3,5 yıllık kısmı  4/a kapsamında prim ödeyeceğiz).

Ayrıca eşim 1994 yılında 2. oğlumuzu dünyaya getirdi. Doğum borçlanması yapabilmesi sanırım mümkün olacak. Emekli olması mümkün olursa da alacağı aylık emekli maaşı çok düşük olur mu (şu anki durum için 600 TL gibi mi olur)?

Ali Erdoğan

YANIT: Eşiniz 3600 prim günü ve 58 yaş şartıyla, 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir. Tabi sizin de belirttiğiniz gibi son 7 yıllık (2520 günlük) prim ödemesi içinde en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmak koşuluyla.

Eşinizin doğum borçlanması yapması da mümkün. Bugün için bağlanan en düşük emekli aylığı 640 TL civarında. Eşinize de muhtemelen, emekli olacağı tarihte geçerli olacak taban aylık bağlanacaktır.

Az primle 4,5 yıl erken emekli olabilirsiniz

SORU: 01.12.1961 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 06.05.1998. Uzun aradan sonra tekrar çalışmaya başladım. 30.04.2013 sonuna kadar 1960 prim günüm var. Hangi prim ve yaş şartlarına tabiyim, ne zaman emekli olabilirim?

Mukadder Aysal

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5975 prim günü şartlarına tabisiniz. Yaşınız 2015’te, sigortalılık süreniz 2018’de dolsa da prim gününüzü tamamlamak için yaklaşık 11 yıl daha (Eylül 2024’e kadar) aralıksız prim ödemeniz gerekiyor.

3600 prim günüyle yaştan emeklilik için ise 58 yaş şartına tabisiniz ve 58 yaşınız 2019 sonunda doluyor. 3600 prim gününü tamamlayıp, 58 yaşınızı doldurduğunuzda, normal emekliliğe göre hem daha az prim ödeyerek hem de 4,5 yıl daha erken emekli olabilirsiniz.

Adi ortaklık hisse devrinde KDV

SORU: Adi ortaklık şeklinde faaliyette bulunan bir süper marketteki ortaklık hissemi devretmeyi düşünüyorum. Hissemin devri KDV ye tabi mi?

Dursun İÇEK

YANIT: Adi ortaklıklarda hisse devri ortaklığı sona erdirmiyorsa, hisse devir işlemi KDV’ye tabi değildir. Örneğin; dört ortaklığı olan bir adi ortaklıkta ortaklardan birinin hisse devri ortaklığı sona erdirmediğinden, hisse devri KDV’ye tabi değil. Ancak, hisse devri ortaklığı sona erdiriyorsa, hisse devri KDV ye tabi tutulması gerekir. Örneğin; iki ortaklı bir adi ortaklıkta, ortağa yapılacak hisse devri, ortaklığı bitireceğinden hisse devri KDV’ye tabidir.

Şayet hisse devrinizden sonra adi ortaklık devam edecekse, hisse devriniz KDV’ye tabi değil. Ancak; belirttiğimiz gibi hisse devrinizi ortağınızı yapıyorsanız ve hisse devrinden sonra ortaklık kalmıyor ve ortaklık şahıs işletmesine dönüyorsa, hisse devir işleminiz KDV’ye tabidir.

58 yaşınızı dolduracağınız Eylül 2015 de emekli olabilirsiniz

SORU: 25 Mart 1992 esnaf Bağ-Kur girişliyim. 5429 günüm var. 25 Eylül 1957 doğumluyum. Ne zaman emekli olurum?

Yaşar ÇAKIR/BALIKESİR

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 25 Eylül 2015 de emekli olabilirsiniz.

Eşiniz 400 gün askerlik borçlanmasıyla Nisan 2015’te emekli olur

SORU: Eşim 23.04.1966 doğumlu. Mart 1986-Ağustos 1987 tarihleri arasında askerliğini yapmıştır. 03.01.1988 tarih itibariyle sigortalı işe başlamıştır ve halen hiç ara vermeden çalışmaktadır. Bu şartlara göre eşim ne kadar askerlik borçlanması yaparak, hangi tarihte emekliliğe hak kazanır?

Gülşah

YANIT: Eşiniz, 03.01.1988 sigorta başlangıcıyla, emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarına tabi. 400 gün askerlik borçlanması yapması halinde emeklilik yaşı 49’a iner. 25 yıllık sigortalılık süresi dolmuş. Aralıksız prim ödediğine göre, prim günü de yeterli olmalı. 49 yaşını dolduracağı 23 Nisan 2015’te emekliliğe hak kazanır.

6 Nisan 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz

SORU: 06.01.1966 doğumluyum. 01.12.1983 tarihinde sigortalı oldum. Askerlik borçlanmasını yatırdım, 9000 prim gün sayım var. Ne zaman emekli olabilirim?

Kemal Yücel

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim gün sayısı şartlarını sağlamışsınız. 48 yaşınızı dolduracağınız 06.01.2014 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Destek priminin emekliye hiçbir faydası yok

SORU: Emekliyim. Bir şirkette 8 senedir destek sigortası ödüyorum. Ödediğim destek primlerinin emekli aylığıma faydalı olur mu?

Bülent DURU

YANIT: Emekli ya emekli aylığını kestirip tüm sigorta kollarına prim ödeyerek çalışacak. Ya da destek primi ödeyerek çalışıp, hem emekli aylığını alacak hem de, çalıştığı işten ücret alacak. Maalesef sosyal güvenlik destek priminin emekli aylığının kesilmemesinden başka bir faydası yok.

Yaş haddinden 2018 de emekli olmanız mümkün

SORU:1 Şubat 1960 doğumluyum. 23 Aralık 1983 den vergi mükellefiyim. Mükellefiyetim halada devam ediyor. Önceden para yatırmadığım için Bağ-Kur başlangıcım yok. 

2000 yılı 10 ncu ayında Bağ-Kur başlangıcı yaptırdım. O günden beri düzenli bir şekilde Bağ-Kurumu yatırıyorum. Askerlik borçlanmasını yaptırsam, emekli olmama bir faydası olur mu? Veya geri dönük prim ödeme şansım var mı? Ne zaman emekli olabilirim?

Mustafa AKÇAY

YANIT: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, Bağ-Kurda emekli olmak için 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve Prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız 4 Şubat 2024 de emekli olabilirsiniz.

Ayrıca, 4 Aralık 2014’e kadar prim ödeyerek toplam priminizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Şubat 2018’de yaş haddinden emekli olmanızda mümkün.

2014’de 46 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1968 doğumluyum. 2 Şubat 1981 tarihinde sigortalı oldum. Toplam gün sayım 5.261gün. Ayrıca Bağ-Kurdan 2 yıl 3 ay primim bulunmaktadır. Bağ-Kurdan çıkıp tekrar 2 ay sigortalı kaldım. Ben SSK'dan ne zaman emekli olabilirim.

Çoşkun KORALP

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 2014’de 46 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Emekli eş dul aylığı alabilir

SORU: Esim ve ben şu anda hayattayız. Ben SSK,  eşim  Bağ-Kur emeklisi. İkimizde birinin ölümü halinde, hayatta kalana maaş bağlanır mı? Bu konuda bilgilendirirseniz memnun olurum.

Nilgün ÖZUZUN

YANIT: Emekli olan eş vefat eden eşinden dolayı dul aylığı alabilir. Hayatta kalan emekli eşe, vefat eden eşinden dolayı yüzde 50 oranında dul aylığı bağlanır.

Altınları tutayım mı yoksa satayım mı?

SORU: Altı ay önce evlendim. Allah eksik etmesin eş, dost, akraba derken çok iyi altın geldi.

Önceki gün bir arkadaşım “Oğlum Nuri, yeni vergi tasarısı ile uçan kuşa bile vergi geliyormuş. Altınları hemen sat” dedi. Ne diyorsunuz altınları tutayım mı satayım mı? 

Nuri Demirci - ANTALYA

YANIT: Arkadaşınız size şaka yapmış ya da yanlış bir duyum almış. “Uçan kuşa vergi” benzetmesi gibi bir olay yok. Yeni vergi tasarısında, düğünde veya özel günlerde takılan altınlara ve bunların satışına gelir vergisi veya başka bir vergi yok. Rahat olun...

Londra’da ev alabilir miyim?

SORU: Ben turist olarak Londra`da bulunmaktayım. Buradan konut almak istediğimde parasını Türkiye’den buraya transfer etmem ile ilgili yasal bir engel var mı? Veya mülk edinmem ile ilgili kurallar var mı? Bu konuda gazetede bizi aydınlatırsanız sevinirim.

Çiğdem Akbaş - LONDRA

YANIT: Türklerin Londra’da ev alması yönünden hiçbir yasal engel yok.  Parayı da Türkiye’den banka aracılığı ile transfer edebilirsiniz. Burada da yasal engel yok.

Evdeki hizmetçi nedeniyle risk değerlendirmesi

SORU: SGK’lı olarak, sabah gelip akşam üstü paydos eden (yatılı olmayan) ev hizmetinde çalışan bir kişiden dolayı, ‘Risk analizi raporu’ alınması gerektiği hususunda bir duyum aldım. Bu doğru mu?

Ali Sarsan - BURSA

YANIT: Doğru değil.  Ev, işyeri olmadığı için “risk değerlendirmesi” yapılmasına gerek yok. Risk değerlendirmesi işyerleri için söz konusu. İlgili yasanın ikinci maddesinde de bu durum belirtiliyor.

Cami inşaat gideri vergiden düşülür mü?

SORU: Derneğimize cami ve müştemilatı inşaatı için yapılacak bağış ve yardımlar vergiden düşülebilir mi?

Nizamettin Karaca - KONYA

YANIT: Vergiden düşülemez ama gelir ya da kazançtan indirilebilir. Derneğinize makbuz karşılığı yapılan veya açtırılan hesaba yatırılan bağış ve yardımlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/1-5 maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-ç maddesi uyarınca, gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde ayrıca gösterilmek koşuluyla, beyan edilen gelir ya da kurum kazancından indirilebilir.

Kefil oldum diye emekli aylığıma haciz gelir mi?

SORU: Çok eski bir arkadaşıma, bankadan kredi alırken kefil oldum. Geçenlerde olmayacak bir mesele yüzünden sorun yaşadık. İki aydır konuşmuyoruz. Müşterek bir arkadaşımla haber göndererek “Bankaya olan ödemelerini yapmayacağını, bankanın da kefil olarak bana geleceğini” söylemiş. Böyle olursa yandım. Emekli aylığı dışında gelirim yok. Ona da haciz gelirse hanım beni dışarı atar. Aylığıma haciz gelebilir mi?

Murat Arman -TEKİRDAĞ

YANIT: Değerli okurumuz, rahat olunuz. Emekli aylığı nafaka ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim borcu dışında haczedilemez.

Bağ-Kur’lu sayılanlar, ortağı oldukları işyerinde SSK’lı olamazlar

SORU: Şirket hissemi devretmeden Bağ-Kur’dan sigortaya geçtim ve halen sigortadan kendi iş yerimde gözüküyorum. Bağ-Kur’dan mı, sigortadan mı emekli olurum?

Musa Demir

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılanlar, 4/a (SSK) kapsamında başka bir işyerinde sigortalı olduklarında, 4/b sigortalılıkları bu sürelerde kesintiye uğruyor ve 4/a sigortalısı sayılıyorlar. Ancak 4/b kapsamında sigortalı sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı 4/a kapsamında sigortalı olamıyorlar.

Buna göre, başka bir işyerinde 4/a kapsamında çalışabilirsiniz ve bu dönemde 4/a sigortalısı sayılırsınız. Ancak ortağı olduğunuz işyerindeki 4/a sigortalılığınız geçerli sayılmaz. Emekli olurken de sorunlar yaşarsınız.

4/a kapsamında ödenmiş primleriniz, olmanız gereken 4/b kapsamındaki sigortalılığınıza ilişkin prim borcunuza mahsup edilse de, hem emeklilik aşamasında sorun yaşamanız hem de 4/b statüsünden emekli olmanız söz konusu olur. 4/a statüsünden emekli olmak istiyorsanız, ya şirketteki hissenizi devretmeniz ya da başka bir işyerinde 4/a sigortalısı olarak çalışmanız gerekiyor.

52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz

SORU: 28.05.1974 doğumluyum. 01.01.1990 ilk sigortaya giriş tarihim. Bugüne kadar 6551 günlük prime ulaştım. Acaba benim emeklilik tarihim ne zaman?

Uğur Bayrakçeken

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim gününüz şimdiden yeterli. 25 yıllık sigortalılık süreniz 28.05.2017’de, 52 yaşınız 28.05.2026’da doluyor ve bu tarihte emekli olmaya hak kazanıyorsunuz.

170 gün askerlik borçlanması yaşı 50 ye düşürür

SORU: 1Ocak 1967  doğumluyum. 11 Kasım 1988 sigorta girişim var. Şu an itibariyle 3742 gün prim ödemem var. Askerliğimi sigorta başlangıcından önce yaptım. Ne zaman emekli olurum? Askerliğimin ne kadarını ödersem, bana kaç sene kazandırır?

Kemal YENİ

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan 170 günü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 170 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1463 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 1Ocak 2017 de emekli olabilirsiniz.

554 gün askerliğiniz varsa 12 Ocak 2014 de emekli olabilirsiniz

SORU: 12 Ocak 1965 doğumluyum. Sigorta girişim 17 Haziran 1988 olup 8000 gün prim ödemem var. Geriye dönük askerlik borçlanmasını ödedim. Ne zaman emekli olurum.

Zeki ŞAHAN

YANIT: Askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Şayet 564 gün askerliğiniz varsa, 49 yaşınızı dolduracağınız 12 Ocak 2014 de; yoksa 50 yaşınızı dolduracağınız 12 Ocak 2015 de emekli olabilirsiniz.

Başlangıç kişileri emekli eden sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür

SORU: 4 Haziran 1979 doğumluyum. Ağustos 1994'te stajla birlikte sigorta başlangıcım oldu. Kasım 2000'den Mayıs 2002'ye kadar askerliğim var. Askerlik borçlanması yapsam emekliliğime bir yararı olur mu? Ve toplamda 3600 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Ufuk TOPÇU

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden başlangıç sayılmaz. Başlangıç bu sigorta kollarına ilk defa prim ödenen gündür. Askerlik borçlanmasının faydası olup olmayacağı sigorta başlangıç tarihinize göre değişir. Şayet askere gitmeden önce sigortalı iseniz, askerlik borçlanması emekli olma şartlarınızı değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Ancak, başlangıcınız askerden sonraysa, borçlanma sigorta başlangıç tarihinizi askerlik süreniz kadar geri götürerek emekli olma şartlarınızı da değiştirir. Bu açıdan borçlanma yaralıdır. Sigorta başlangıç tarihini(gün, ay, yıl olarak) ve askerlik sürenizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.

Primi 5600 güne yaşı 53 tamamlayacaksınız

SORU: 22 Ekim 1977 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Ağustos 1991 olup bugüne kadar toplam olarak 3198 gün prim ödemem var. Emeklilik yaşım kaç olacaktır? Kaç gün daha sigortalı çalışmam gerek?

İdris ÇEVİK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 2402 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 22 Ekim 2030 da emekli olabilirsiniz.

53 yaşınızı doldurduğunuzda 4/c statüsünden emekli olursunuz

SORU: 4 Temmuz 1969 doğumluyum. 4 Nisan 1998’de MEB bünyesinde kadrolu öğretmen olarak göreve başladım, bugüne kadar aralıksız görev yapmaktayım. Buna ilave olarak, 1992-1994 yılları arasında, özel bir dershanede öğretmen olarak çalıştım ve o zamanki adıyla Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK)’na 512 gün prim ödedim, primlerimi Emekli Sandığı’na aktardım. Bu bilgiler ışığında, emekli olabileceğim tarih ile tabi olduğum kanun hakkında bilgi verirseniz memnun olurum.

Perihan Aydın

YANIT: Emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 53 yaşınız dolana kadar 20 yıllık fiili hizmet süreniz de doluyor. 53 yaşınızı dolduracağınız 4 Temmuz 2022’de 4/c (Emekli S andığı) statüsünden emekli olursunuz.

16 Ekim 2018’de emekliliğe hak kazanırsınız

SORU: 16.10.1967 doğumluyum. 01.04.1989 ile 01.08.1990 tarihleri arasında askerliğimi yedek subay olarak yaptım. Bu süre içinde 420 gün primim var. 05.01.1991 tarihinde Bağ-Kur’lu oldum. O tarihten bu güne kesintisiz olarak prim yatırmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

Mustafa Dinç

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 51 yaşınızı doldurana kadar 25 yıllık prim gün sayısını tamamlamış olacağınızdan, 51 yaşınızı dolduracağınız 16 Ekim 2018’de emekliliğe hak kazanırsınız.

Miras kalan arsanın kat karşılığı müteahhide verilmesi vergiye tabi değil

SORU: Miras yoluyla gelen arsanın müteahhide verilmesi ve karşılığında daire ve dükkân alınması işlemi, Gelir Vergisine tabi mi? Miras kalma tarihi ile müteahhide verilme arasında bir süre şartı var mı?

Bahadır GÜLER

YANIT: Veraset yoluyla edinilen arsanın, elde bulundurma süresi kaç yıl olursa olsun, müteahhide verilerek karşılığında konut ve işyeri alma işlemi, Gelir Vergisine tabi değildir.

Primi 5600 güne yaşı 53 tamamlayacaksınız

SORU: 22 Ekim 1977 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 1 Ağustos 1991 olup bugüne kadar toplam olarak 3198 gün prim ödemem var. Emeklilik yaşım kaç olacaktır? Kaç gün daha sigortalı çalışmam gerek?

İdris ÇEVİK

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 2402 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 22 Ekim 2030 da emekli olabilirsiniz.

Kız çocuğuna dededen aylık bağlanmaz

SORU: Vefat eden SSK emeklisi babamdan dolayı anneme aylık bağlandı. Kız kardeşimde babamdan dolayı aylık alıyor. Annem herhangi bir işte çalışmıyor. Annemin babası rahmetli dedemde SSK’dan emekliydi. Soruların şöyle:

1)Annem dedemden de aylık alabilir mi?

2)Kız kardeşim dedemin maaşını alabilir mi? 

3)Ya da   annem kendi hakkına düşen maaştan vazgeçip, dedemin maaşını alabilir mi? Alırsa kız kardeşim annemin kesilen maaşını da alabilir mi

RUHİ

YANIT: 1)Dedenizde babanız gibi SSK’dan emekli olduğundan anneniz babanızdan dul, dedenizden yetim aylığı olmak üzere iki aylığı birlikte alamaz.

2) Torunun dedesinden aylık alma usulü yok. Kız kardeşiniz dedesinden aylık alamaz.

3)Anneniz eşinden aldığı aylığı kestirip, babasından aylık bağlatabilir. Ancak, babasından bağlanacak aylık eşinden bağlanacak aylıktan az olacağı için, böyle bir işlem yapması doğru olmaz. Bu durumda annenizin kesilen aylığı kız kardeşinize ödenmez. Kız kardeşiniz, evlenene veya sigortalı bir işe girene kadar yetim aylığını almaya devam eder.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 1960 doğumluyum. 1978 den sigortam var ama ödenmiş primim 2200 gün 20 ay askerliğimi borçlandıktan sonra kaç gün sigorta ödemem lazım? Ve kaç yaşında ve kaç günden emekli olabilirim?

Mustafa ELMAYARAN

YANIT: Emekli olma için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 200 gün daha prim ödeyerek toplan priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2020’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarih de de emekli olmanız mümkün.

Eşiniz 5000 prim gününü tamamladığında emekli olur

SORU: Eşim 9.8.1963 doğumlu olup, 01.11.1982’de ilk defa sigortalı oldu. 1988 yılından itibaren çalışmadı, 2009-2010 yılları arasında 585 gün isteğe bağlı sigortadan prim ödedi. 2010 yılından itibaren 4/a kapsamında çalışmaya başlamış olup, halen çalışmaya devam etmektedir. 4/a kapsamında toplam 2900 günü bulunmaktadır. Eşimin 2 çocuk için 1992 ve 1998 yıllarındaki doğumlarını da borçlanmak istediğimizde (toplam 1440 gün) hemen emekli olabilir mi?

Tamer Şengür

YANIT: Eşiniz emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 40 yaş ve 5000 prim günü şartlarına tabi. Sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamış. Verdiğiniz bilgilere göre doğum borçlanmasıyla birlikte 4925 prim günü oluyor ve 75 gün eksiği kalıyor. Doğum borçlanması primlerini ödeyip, 5000 prim gününü de tamamladığında emekli olur.

İzin sürenizi borçlanmadıysanız 48 yaş şartına tabi olursunuz

SORU: 30 Mart 1966 doğumluyum. 13 Şubat 1991 tarihinde MEB’de öğretmen olarak göreve başladım. Doğum için 10 ay ücretsiz izin kullandım. Lütfen kaç yaşında emekli olacağımı söyleyebilir misiniz? Emeklilik için başvuru dilekçem MEB tarafından geri gönderildi.

Lütfiye Keskin

YANIT: Doğum izninizi ne zaman kullandığınızı ve borçlanıp, borçlanmadığınızı belirtmemişsiniz. Doğum izninizi 23.05.2002 tarihinden önce kullandıysanız ve borçlanmadıysanız, emeklilik için 48 yaş şartına tabisiniz. Bu durumda, emeklilik için ya 48 yaşınızın dolmasını beklemeniz ya da doğum nedeniyle kullandığınız ücretsiz izin süresini borçlanmanız gerekiyor. Ücretsiz izin sürenizi borçlanmanız halinde emeklilik yaşınız 47’ye iner ve borçlanma primini ödedikten sonra emeklilik talebinde bulunabilirsiniz.

Engelli hakkından yararlanarak erken emekli olmak için aranan rapor oranı

SORU:1 Nisan 1992 – 31 Ocak 2003 tarihleri arasında SSK ya 3540 gün, 1 Şubat 2003 – 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında Bağ-Kura 3720 gün olmak üzere toplam 7260 gün prim ödemem var. Halen esnaf olarak Bağ-Kur mükellefiyetim devam ediyor. 1,78 boy 185 kiloyum. Kitle endeksim 58, morbid obez olarak yüzde 30 diğer arızalarımla beraber 45-50 arası rapor alma durumum var.  SGK il müdürlüğüne sordum, emekli olma veya özürlü belgesi alma hakkım olmadığını söylediler. Hatta morbid obezlere yüzde 30 rapor verildiğinden bile haberleri yok. Ben nasıl bir yol izlemeliyim.

C.KAYNAR

YANIT: En az yüzde 40 oranında meslekte kazanma gücü kaybı raporu alabilirseniz emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Diğer şartları sağlamış olduğunuzdan rapor aldığınız tarih itibariyle emekli olabilirsiniz.

53 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: İşe başlangıç tarihim 1 Eylül 1991 olup, bugüne kadar 7000 gün prim ödemem bulunmaktadır. Doğum tarihim 9 Mart 1975’dir. Ne zaman emekli olabilirim?

Cemil TOMAÇ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2028 de emekli olabilirsiniz.

Babanız yaş haddinden daha erken emekli olabilir

SORU: Babam 2 Mart 1957 doğumlu. Haziran 1994 ayında taksicilik yapmaya başladı. Yani Bağ-Kurlu oldu. Ve ayrıca 81 günlük sigortası da var. Mevcut yasalara göre, emekli olmak için ne zaman ve ne kadar prim yatması lazım? Askerlik borçlanmasını da koyarsak ne zaman emekli olabilir?  

Umut HALLACOGLU/ADANA

YANIT: Babanız en erken yaş haddinden emekli olabilir. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Sorunuzdan prim ödemesinin yeterli olduğu anlaşıldığından, 58 yaşını dolduracağı 2 Mart 2015’de emekli olabilir. Bu seçenekte askerliğinizi borçlanmanıza da gerek yok.

Primi 5150 güne tamamlamanız gerek

SORU: 15 Şubat 1967 doğumluyum. 19 Ekim 1983’de sigorta başlangıcım var. 2450 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Hakan AKDEMİR

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 2700 gün daha prim ödeyerek 2450 gün olan priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

5675 prim günü ve 54 yaş şartına tabisiniz

SORU: 1975 doğumluyum. 1993 yılında SSK'lı oldum, birkaç ay prim ödendikten sonra hiç çalışmadım. 1999 sonunda Amerika’ya gittim, 10 yıl aralıksız çalıştım, bu arada vatandaşlık da alarak çift uyruklu oldum. 2009 yılında Türkiye'ye geri döndüm, 1 yıl isteğe bağlı olarak prim ödedim. Şuan 7 aydır çalışıyorum. Amerika'da ki 10 yıllık aralıksız ödenen primlerim, Türkiye'nin Amerika ile anlaşması olmamasından dolayı buraya transfer edilemiyormuş diye duydum. Askerliğe gelince, 3 hafta  bedelli olarak yaptım. Bu bilgiler ışığında kaç yaşında ne kadar prim ödeyerek emekli olabilirim? Amerika SGK'sına ödediğim primler geri dönmeyi düşünmediğimden heba mı olacak acaba?

Timuçin Bingöl

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5675 prim günü şartlarına tabisiniz. En az 5675 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 54 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Amerika’da ödediğiniz primlerin akıbeti için Amerika sosyal güvenlik mevzuatına bakmak gerekiyor. Amerika ile aramızda sosyal güvenlik anlaşması olmadığından primlerin transferi söz konusu değil. Ancak emeklilik için gereken prim gün sayınızı tamamlayamazsanız, Amerika’da çalıştığınız sürenin gerekli olan kadarını borçlanarak prim günü kazanabilirsiniz.

Asgari ücretten prim ödedikçe emekli aylığı düşüyor

SORU: Öncelikle verdiğiniz toplumsal hizmetlerden dolayı teşekkürlerimi sunarım. Sorum, eşimle ilgili. Eşim 1997 yılında topluluk sigortasına başladı ve 2007’de sonlanıncaya kadar ödemesini yaptık, ondan sonrada sigortalı olarak devam etti. Şu an 5000 iş günü mevcut. 20 yılı doldurması için 2017’yi bekliyoruz. Son 5 yılını asgari ücretten ödediğimiz sigortasını devam ettirmemizin avantajı olur mu? 1991 yılında doğum yaptığından, doğum borçlanması ile emekliliğimiz daha erkene çekilebilir mi?

Mesut Tepe

YANIT: Emekli aylığı hesaplamasında, sadece belli bir dönemin değil, tüm sigortalılık süresi boyunca üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarları dikkate alınıyor. 1 Ekim 2008’den itibaren asgari ücret üzerinden prim ödedikçe emekli aylığında düşüş oluyor. Bu nedenle eşinizin prim günü dolduğunda, asgari ücret üzerinden prim ödemeye devam etmektense hiç prim ödememeniz daha avantajlı. Ancak eşiniz 5000 günle normal emekli olamıyor. 1997 sigorta başlangıcına göre, 5900 veya 5975 prim günü olması gerekiyor.

Doğum borçlanması, ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşen doğumlar için yapılabiliyor. Bu nedenle de emeklilik tarihini geri çekmesi söz konusu olmuyor. Sadece prim günü kazandırıyor. Doğum, eşinizin ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce olduğundan, eşiniz maalesef doğum borçlanması yapamıyor. 

İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 99 gün sağlık yardımı alabilirsiniz

SORU: 5 yılı aşkın süredir oldukça mesaili(mesai ücreti almadan) çalıştığım işyerinden, 3 Mayıs 2013 tarihinde ani bir karar ile istifa ettim. İstifa dilekçemin üstünde ayrılma sebebi yazmamaktaydı (sadece istifamın kabulü, teşekkür ve iyi temenniler yer almaktaydı). Dilekçemin kabulü sonrası vazgeçmeye çalıştım ancak kabul edilmedi ve hiçbir tazminat alamayacağım ayrıca işsizlik maaşından da faydalanamayacağım bildirilerek 30 Haziran 2013 tarihine kadar ihbar süresi olarak çalışmam gerektiği bildirildi. Bu noktada, kalp pili kullanan bir hasta olarak seneye yapılacak ameliyatıma kadar işsiz kaldığımda ameliyat masraflarımın SGK tarafından karşılanıp karşılanmayacağı konusunda bilgileriniz, ayrıca kendi istifam halinde sağlık nedenlerini veya başka bir nedeni gerekçe göstererek tazminat alıp alamayacağım konusunda bilgilerinizi rica ederim.

A.Fevzi KOÇER

YANIT: Hiçbir haklı gerekçe göstermeden yazılı olarak istifa ederek kendi isteğinizle işinizden ayrılmışsınız. Kıdem ve ihbar tazminatı alma hakkınız olmadığı gibi işsizlik ödeneği de alamazsınız. Kıdem tazminatı ve işsizlik ödeneği için ya iş akdinizi haklı bir nedenle fesih etmeniz veya işverenin haksız yere iş akdini fesih etmesi gerekiyor. İhbar önelinde bulunmadan ayrılırsanız işveren 8 haftalık ücretiniz tutarında ihbar tazminatı talep edebilir. Bu nedenle ya 8 hafta daha çalışacak, ya da 8 haftalık ücretinizi kadar işverene ihbar tazminatı ödeyeceksiniz.

İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 99 gün daha sağlık yardımı alabilirsiniz. 99 günden sonra genel sağlık sigortalısı olarak sağlık yardımı alabilirsiniz. Ancak, prim ödeyerek mi? Yoksa prim ödemeden mi sağlık yardımı alacağınız yaptıracağınız gelir testi sonucu aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelir tutarına bağlı. Örneğin, gelir testi sonunda aile içinde kişi başına düşen aylık gelirin ortalama tutarı asgari ücretin üçte birinden(bugün için 326.20 TL’dir) az çıkarsa, prim ödemeden sağlık yardımı alabilirsiniz.

Priminizi yeterli 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 1 Ocak 1968 doğumluyum. Askerlikten önce sigorta başlangıcım yok. Sigorta başlangıcım 11 Haziran 1990’dur. Prim ödemelerim halen devam ediyor. Toplam 8260 gün prim ödemem var. Askerliğim sürem 550 gün. Askerlik borçlanması yaparsam emekli olma yaşım geri gelir mi? Gelirse askerliğimin ne kadarını borçlanmam gerekiyor? Şu anda 2020 yılında emekli olabileceğimi SGK sitesinde görüyorum.

Hakkı KABAK

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizin 200 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihinizi 200 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2019 da emekli olabilirsiniz.

Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum?

SORU: 15.02.1966 doğumluyum. 01.12.1988 yılından 30.12.2011 yılına kadar SSK’lı olarak çalıştım. Askerlik borçlanması yaparsam ne zaman emekli olurum?

Ahmet Dursun

YANIT: 01.12.1988 sigorta başlangıcıyla emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptıysanız, 190 gün askerlik borçlanması yapmanız halinde, 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 5375 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 15.02.2016’da emekliliğe hak kazanırsınız.

Babam, 3600 günle ne zaman emekli olabilir?

SORU: Babam 01.01.1958 doğumlu. İlk ise girişi 02.09.1979. Şuan 2513 prim günü ve 600 gün askerliği var. 3600 günle ne zaman emekli olabilir?

Çelebi

YANIT: Babanızın askerlik borçlanması dahil 3113 prim günü, 3600 günü tamamlamak için de 487 gün eksiği var. Eksik prim gününü 24.05.2014 tarihinden sonra tamamlayabileceğinden, 3600 günle emeklilik için 60 yaş şartına tabi. Prim gününü 3600 güne tamamlayıp, 60 yaşını doldurduğunda emekli olabilir.

Süresi uzatılan sözleşme için Damga Vergisi ödenmesi gerek

SORU: Kira sözleşmesi, sürenin bitiminde taraflarca aynı şartlarda süresinin uzatıldığında(sözleşmenin altına madde ekleyerek), sözleşme ilk düzenlediği zaman ödediği gibi, Damga Vergisi ödemek gerekiyor mu?

GÜLAY

YANIT: Damga Vergisi Kanunu’nun 14/ 3 ncü maddesince, belli bir parayı ihtiva eden mukavelelerin müddetinin uzatılması halinde, aynı miktar ve nispete Damga Vergisi ödenmesi gerekiyor. Kira sözleşmesinin süresi yeni bir madde ekleyerek uzatılması halinde, sözleşme de belirtilen yıllık kira tutarı üstünden “binde 1.89” oranında Damga Vergisi ödenmesi lazım.

Bağ-Kurlunun doğum borçlanma hakkı yok

SORU: Kendi işyerimde Bağ-Kurlu sigortalısıyken 2005 de doğum yaptım. 3.5 yıl prim ödememi doldurup SSK’dan emekli olmak için şuan başka bir işyerinde sigortalı çalıyorum. Doğum borçlanması yapıp hemen emekli olabilir miyim?

SEVİLAY

YANIT: Doğum borçlanması sigortalı çalışan kadınlara tanınan bir hak. Bağ-Kurlu kadınlar bu haktan yararlanamıyor. Çocuğunuzu Bağ-Kurluyken Dünya’ya getirdiğinizden doğum borçlanması yapamazsınız. Bağ-Kur başlangıç tarihinizi ve Bağ-Kur prim ödeme gün sayınızı bildirirseniz, ne zaman emekli olabileceğinizi hesaplayabiliriz.

Arkadaşınız bayanların emeklilik şartlarına bakmış olmalı

SORU: 15.07.1969 doğumluyum. 01.01.1987 yılında stajyerlik yaptığım işletmeden SSK numaramı aldım, ilk yarıyıl boyunca lise sonda staj yaptım. 1991 yılında aynı SSK numaram ile çalışmaya başladım. Toplamda 7778 gün prim yatmış, halen aktif olarak çalışmaktayım. SGK, 52 yaşımda emekli olacağımı söyledi. Ankara’dan SGK’da çalışan bir tanıdığımız sistemden baktığında, 48 yaşımda emekli olacağımı söyledi. Sizden ricam, ben ne zaman emekli olurum, askerlik borçlanmam işe yarar mı? Askerliğimi 1989-1990 yılları arası yaptım.

Adil Karakuş

YANIT: SGK’dan söylenen 52 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabileceğiniz doğru. Zira staj başlangıcı, sigortalılık süresinin başlangıcı sayılmıyor. Ancak staj döneminde verilen sigorta sicil numarası, tüm sigortalılık süresince kullanılıyor. Arkadaşınız, bayanların emeklilik şartlarına bakmış olmalı. Zira sigorta başlangıcınız 01.01.1987 tarihi kabul edilse bile 50 yaş şartına tabi olurdunuz. 48 yaş, 1991 yılında sigortalı olan bayanların emeklilik yaşı.

Askerliğinizi, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yaptığınızdan, sigorta başlangıcınız, borçlandığınız süre kadar geri gelir. 1991 yılında sigortalı olduğunuz tarihi gün ve ay olarak vermemişsiniz. Bu nedenle ne kadar askerlik borçlanması yapmanız gerektiğini söyleyemiyorum. Sigorta başlangıcınızı, 23.11.1989 tarihi öncesine çekecek süre kadar askerlik borçlanması yapmanız halinde, 51 yaş şartına tabi olursunuz. 51 yaşınızı dolduracağınız 15.07.2020’de emekli olabilirsiniz.

Askerlik başlangıç tarihim sigorta başlangıç tarihi sayılır mı?

SORU: 18.03.1972 doğumluyum. 23.07.1998 tarihinden itibaren askerliğimi 16 ay yedek subay olarak yaptım. 04.09.2000 tarihinde özel bir bankada işe başladım ve halen çalışmaktayım. Askerlik başlangıç tarihim sigorta başlangıç tarihi sayılır mı? Askerlik borçlanması bana prim ve yaş olarak ne kazandırır? Emeklilik hakkını ne zaman elde edebilirim?

Ümit Akyürek

YANIT: Yedek subay olarak atandığınız ve bu vesile ile Emekli Sandığına tabi olduğunuz tarih, sigortalılık sürenizin başlangıç tarihi olur. Buna göre, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 prim günü ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Askerliğiniz nedeniyle Emekli Sandığına tabi çalışmanız olmasaydı ve sigortanız 04.09.2000 tarihinde başlasaydı, emeklilik için 7000 prim günü ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Süre hesabında başlangıç tarihinin hesabı

SORU: Tazminat hakkıyla bir sorum olacak.  1981 doğumluyum. İlk SSK başlangıç tarihim 10 Mayıs 1999 dur.  31 Ağustos 2001 tarihinde iş verenim askerlik dolayısıyla tazminatımı ödedi ve askere gittim. 01.06.2003 tarihinde tekrar aynı yerde çalışmaya başladım. Şu an 10 yıla yakın çalışmam oldu. Bunu 15 yıla tamamlayıp işyerimden çıkış alıp tazminat alma hakkım var mıdır? Ayrıca su an 4500 güne yakın prim günüm oldu. Emeklik yaşım ve sürem nedir?

Abdullah Erol

YANIT: Doğumunuzu tarih(gün, ay, yıl) olarak vereceğiniz yerde sadece yıl olarak vermişsiniz. Sigortalılık süresinin hesabında, 18 yaşından küçüklerde sigorta başlangıç tarihi, 18 yaşın doldurulduğu tarihten itibaren başlatılıyor. Bu nedenle doğum tarihiniz 8 Eylül 1981 den önceki bir tarih ise, 15 yıl süre ve 3600 günle kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılma hakkınız var. 3600 günden fazla priminiz olduğundan 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız tarihte kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Ancak, doğum tarihiniz 8 Eylül 1982 den sonraki bir tarih ise, 15 yıl süre ve 3600 gün primle işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılma hakkınız olmadığından, 15 yılı doldurduğunuzda kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılamazsınız.

Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1475 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 2039’da 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Prim tamam ama 48 yaşı da doldurmalısınız

SORU: 26 Ağustos 1969 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Mayıs 1986 olup, 6330 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Serhat BÜKE

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağız 26 Ağustos 2018 de emekli olabilirsiniz.

Kanunları bilmemek mazeret sayılmıyor

SORU: 2000 yılında SSK'dan emekli oldum. 2004 yılında servis minibüsü aldım, vergi mükellefi oldum. 2008 yılında sosyal güvenlik destek primi adı altında bir yasa çıkardılar ve bu yasayı 2003 yılında çektiler. 2004 yılından itibaren yüzde 10-15 civarında kesinti olması lazımmış, yapılmadı. 2011 yılında çıkarılan yapılandırmadan faydalanmak için müracaat ettim ve 9 bin lira civarında borç çıktı. Ben devletin emeklisiyim, vergi mükellefiyim, kaçak çalışmıyorum, bilgisayara T.C. numaramı girince her şey ekrana geliyor. Bir kanun çıkar, rafta dursun, istediğin zaman indir faiziyle parayı tahsil et, böyle bir adalet olur mu? Ben dava açmak istiyorum, kazanma şansım nedir?

Nejdet Köseoğlu

YANIT: Emekli olup bir işyeri açan ve ekonomiye katkıda bulunan, kazancı üzerinden de vergi ödeyen kişiden sosyal güvenlik destek primi alınması doğru bir uygulama değil. Konuya bu açıdan bakarsak haklısınız. Ancak geriye yönelik prim isteniyor diye bakarsanız, olay maalesef sizin belirttiğiniz gibi değil.

Sosyal güvenlik destek primi uygulaması 2008 yılında değil, 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununa eklenen ek 20. madde ile 2003 yılından itibaren getirildi. Yani 2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 2003 yılına çekilmedi. Önce bu yanlış bilgiyi düzeltelim. Açacağınız davaya ilişkin kazanma şansınıza gelince, kanunları bilmemek mazeret sayılmıyor. Bu nedenle de kazanma ihtimaliniz çok zayıf, hatta yok gibi.

4/b’de ne zaman, 4/a’ya geçersem ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 18.05.1972 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 01.04.1992 ve 2880 günüm var. Bağ-Kur başlangıç tarihim 01.06.2004 olup, halen devam ediyor ve 05.06.2013 itibarı ile Bağ-Kur’dan 3245 günüm var. 4/b’de hangi tarihte, 4/a’ya geçersem hangi tarihte emekli olabilirim?

Sedat Arduç

YANIT: 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemiş olmanız gerekiyor. Emeklilik yaşınızı söyleyebilmem için 01.06.2002 tarihi itibariyle prim gün sayınızın bilinmesi gerekiyor. 2880 günün tamamının bu tarihten önce olduğunu kabul etsek bile emeklilik yaşınız 54 olur. 01.06.2002 tarihi itibariyle prim gün sayınıza göre emeklilik yaşınız 55/56’ya çıkabilir.

4/a (SSK) statüsünden emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş, 5600 prim günü ve Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. 4/a kapsamında en az 1260 gün prim ödemiş olmak şartıyla, 53 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

İstifa ederseniz kıdem tazminatı alamazsınız

SORU: Emekliliğimi hak etmiş durumdayım ve işimden ayrılmak istiyorum.

1- İstifa edip özel bir firmada çalışmaya başlasam, kıdem tazminatı alabilir miyim?

2- Şuan çalıştığım kurumdan kıdem tazminatı alarak ayrıldıktan sonra yeni kuruluşta çalışırken, bir süre sonra (3-5 yıl sonra) emekli olmak istesem, çalıştığım süreye ilişkin kıdem tazminatı alabilir miyim?

3- Çalıştığım kurumdan kıdem tazminatı almadan istifa ederek yeni firmada çalışmaya başlasam ve bir süre sonra emekli olmak istesem, kıdem tazminatım, önceki kamu kurumu ve son çalıştığım kuruluş tarafından çalıştığım yıllar dikkate alınarak birlikte ödenebilir mi?

4- Emekli olup emekli maaşı alırken  yine bir özel firmada çalışsam, firmadan alacağım maaş ve bunun SGK kesintisi nasıl olacak?

5- Çalıştığım kamu kuruluşu istifa veya emeklilik dilekçelerimi hangi sürede ve hangi koşullarda cevaplamak durumundadır?

İsmi saklı

YANIT: 1- İstifa ederek işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanamazsınız. Madem emekliliğinizi hak ettiniz. Emeklilik nedeniyle işten ayrılıp, kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

2- Kıdem tazminatı alarak işten ayrıldıktan sonra, yeni işyerinizdeki çalışmanız kıdem tazminatına hak kazanmak için aranan nedenlerden birine bağlı olarak sona ererse, bu işyerinde çalıştığınız süre için kıdem tazminatı alırsınız.

3- İstifa ederek kıdem tazminatı almadan işten ayrılıp, ikinci işyerinizden emeklilik nedeniyle ayrılmanız halinde, sadece ikinci işyerinde çalıştığınız süre için kıdem tazminatı alırsınız.

4- Emekli olup, emekli aylığınızı kestirmeksizin yeniden çalışmaya başlamanız halinde, aldığınız ücretten yüzde 7,5 oranında sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılır.

5- Çalıştığınız kurumun bu konuda özel bir düzenlemesi yoksa makul bir süre içinde çıkış işlemlerinizi yapması gerekir.

Engellilik oranının en az yüzde 40 olması gerekiyor

SORU: 30 yaşındayım ve müşavir firma adına karayollarında inşaat teknikeri olarak çalışıyorum. 2013 Mart ayında kanser nedeniyle kalın bağırsağımın tamamı alındı. Yüzde 25 ila 35 arası engelli raporu alabileceğim söylendi. Bu raporun sosyal haklarım açısından getirilerini merak ediyorum.

Arif Pehlivan

YANIT: Engelli hakkıyla emeklilik ve ücretinizin vergilendirilmesinde engelli indiriminden yararlanabilmeniz için engellilik oranının en az yüzde 40 olması gerekiyor.

5400 gün prim ödeyip 62 yaşı doldurmanız gerek

SORU: 22 Aralık 1960 doğumluyum. 3 Kasım 2006 ile 22 Şubat 2013 tarihleri arasında Bağ-Kurluydum. Ne zaman, nasıl hangi şartlarda emekli olabilirim?

Yasin TARHAN

YANIT: Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 62 yaş şartlarına tabisiniz. 3131 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi, 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 62 yaşınızı dolduracağınız 22 Aralık 2022’de emekli olabilirsiniz.

58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: 21 Mart 1975 doğumluyum. 20 Nisan 2000 tarihinde sigortalı oldum. Şu ana kadar 4000 gün prim ödemem var. Askerliğimi 27 Kasım 1995 de yaptım. Askerlik süresinin sigorta başlangıç tarihini geri çektiğini söylüyorlar. Bu doğru mu? Kaç yaş ve kaç güne tabiyim? Beni bilgilendirebilirseniz çok mutlu olurum

Serkan YAVUZ

YANIT: Askerliğinizi başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, 8 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 8 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1975 gün daha prim ödeyerek toplam 4000 gün olan priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 21 Mart 2033 de emekli olabilirsiniz.

Kiracının dükkân devrinde aldığı para vergiye tabi mi?

SORU: İşlerim bozulduğundan kiracı olarak oturduğum dükkânı, boş olarak bir şirkete belli bir bedel karşılığı devredeceğim. Kira sözleşmemde, aynı şartlarda olmak kaydıyla dükkân sahibinde uygun göreceği kişi veya kuruma devir edebilir maddesi var. Dükkân sahibi de rıza gösteriyor. Şirket ödeyeceği parayı açıktan ödeyemiyor. Bana evrak imzalatmak istiyor. Evrak imzaladığımda bu para için vergi ödemem gerekir mi?

SAİT

YANIT: Gayrimenkullerin kiracılık hakkının devri karşılığı alınan tazminatlar ve peştamallıklar ile kiracıya ait tesisat ve malların yeni kiracıya devrinden doğan kazançlar, “arızi kazanç” kapsamında Gelir Vergisine tabi bulunuyor. Ancak, 2013 yılında arızi kazancın 21.000 TL’si Gelir Vergisinden müstesna tutulduğundan, bu tutarı aşan kısmı vergilendiriliyor.

Dükkânı devredeceğiniz şirketten, kiracılık haklarınızı devretmeniz karşılığında alacağınız bedelin 21.000 TL yi aşan kısmı, Gelir Vergisine tabidir. Alacağınız bedel 21.000 TL veya daha az ise, Gelir Vergisi ödemeniz gerekmiyor.

Babanızın 59 yaşı doldurması gerek

SORU: 25 Ağustos 1958 doğumlu. Sigorta giriş tarihi 1 Ocak 1981’dir. Askerlik borçlanmasını ödeyerek 3600 gününü tamamladı. Babam ne zaman emekli olabilir?

Göksu ÇELİKBAŞ

YANIT: Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 59 yaşını dolduracağı 25 Ağustos 2017 de emekli olabilir.

7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz

SORU: 20 Haziran 1979 doğumluyum. SGK girişim Mart 2000 ayıdır. 2658 gün primim mevcuttur. Mevcut yasalara göre, ne zaman ve ne kadar primle emekli olabilirim? Askerlik borçlanmamın emeklilikte faydası olabilir mi?

Harun DURSUN/ MUĞLA

YANIT: Askerlik tarihinizi bildirmemişsiniz. Ancak, sorunuzdan askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınız anlaşılıyor. Başlangıçtan sonra yapılan askerliğin borçlanılması, emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayısını artırır. Bu nedenle askerliğinizi borçlanmanızın emekliliğinize faydası olmaz.

Emekli olmak için;7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 6743 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 20 Haziran 2039 da emekli olabilirsiniz.

Primi tamamlayamazsanız askerliğinizi borçlanırsınız

SORU: 1970 doğumluyum. 1 Eylül 1985 de SSK’lı oldum. Şu an 3357 gün prim ödemem var. 1990’da askerliğimi yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

Mehmet KAYA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 1943 gün daha prim ödeyerek 3357 gün olan priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 2019’da 49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim gün sayınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar priminizi tamamlayabileceğinizden bize göre borçlanmanıza gerek yok. Şayet 49 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar priminizi tamamlayamazsanız o zaman borçlanırsınız.

4/a kapsamında 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor

SORU: 31.12.1966 doğumluyum. 01.06.1985 SSK girişim ve SSK'dan 3900 prim günüm var. 05.09.2001-31.12.2010 arası 9 yıl 4 ay Bağ-Kur primi ödedim. 01.02.2011’den itibaren tekrar SSK'lı oldum. Daha ne kadar SSK'lı olarak çalışmalıyım ve ne zaman SSK'dan emekli olabilirim?

Metin Barçın

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş, 5300 prim günü ve Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. Bağ-Kur’dan sonraki 4/a kapsamında prim ödem gün sayınızı 1260 güne tamamlayıp, 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Doğum borçlanması prim gününüze eklenir

SORU: 02.08.1972 doğumlu, 01.05.1996 SSK girişliyim. 2008 yılı 1. dönemine kadar 3696 gün, 2012 yılında 226 gün SSK prim günüm var. 20 Mayıs 2013’de tekrar işe girdim ve çalışmaktayım. Biri çalışırken 03.09 2007, diğeri çalışmazken 01.12.2008 doğumlu iki kızım var. Ne zaman emekli olurum, iki kızım için doğum borçlanması yapabilir miyim? Yapabilirsem SSK gün sayıma etkisi olur mu?

Figen Kavurgacı

YANIT: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş ve 5825 prim günü şartlarına tabisiniz. 5825 gün prim ödemiş olmak koşuluyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 02.08.2024’de emekli olmaya hak kazanıyorsunuz.

Birinci çocuğunuzun doğum tarihi ile ikinci çocuğunuzun doğum tarihi arasındaki süre içinde kalan çalışmadığınız (prim ödenmemiş) süreler ile ikinci çocuğunuzun doğum tarihinden itibaren geçen iki yıllık süre için doğum borçlanması yapabilirsiniz. Borçlandığınız süreler, prim gün sayınıza eklenir. Ancak doğum borçlanması için acele etmenize gerek yok. Emekli olacağınız tarihe kadar prim gününüzü tamamlayamamanız halinde borçlanabilirsiniz.

İşsiz kalırsam ameliyat masraflarımı SGK karşılar mı?

SORU: Beş yılı aşkın süredir çalıştığım işyerinden, 03.05.2013 tarihinde ani bir karar ile istifa ettim. İstifa dilekçemin üstünde ayrılma sebebi yazmamaktaydı (sadece istifamın kabulü rica olunmaktaydı). Dilekçemin kabulü sonrası vazgeçmeye çalıştım ancak kabul edilmedi ve hiçbir tazminat alamayacağım, ayrıca işsizlik maaşından da faydalanamayacağım bildirilerek, 30.06.2013 tarihine kadar ihbar süresi olarak çalışmam gerektiği bildirildi.

Bu noktada, kalp pili kullanan bir hasta olarak seneye yapılacak ameliyatıma kadar işsiz kaldığımda, ameliyat masraflarım SGK tarafından karşılanır mı? Ayrıca, kendi istifam halinde de sağlık nedenlerini veya başka bir nedeni gerekçe göstererek tazminat alabilir miyim?

A. Fevzi Koçer

YANIT: Sigortalılığınız sona erdiği tarihten itibaren 100 gün içinde sigortalı bir işe giremezseniz, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında da değilseniz, 100. günden itibaren zorunlu genel sağlık sigortalısı sayılırsınız. Yaptıracağınız gelir testi sonucuna göre, ya primleriniz devlet tarafından karşılanır veya aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarına göre genel sağlık sigortası primi ödersiniz. Bir şekilde genel sağlık sigortalısı sayılacağınızdan, sağlık hizmeti almanızda bir sorun olmaz.

Haklı bir neden göstermeksizin istifa etmiş olduğunuzdan, kıdem tazminatına ve işsizlik ödeneğine hak kazanamazsınız. İşten ayrılacağınızı bildirdiğiniz tarihten itibaren sekiz hafta çalışmak zorundasınız.

Yurtdışındaki kızımın sigortalılığının devamı için ne yapabiliriz?

SORU: Sözcü gazetesindeki yazılarınızı takip ediyorum, bizleri aydınlatıp yardımcı olduğunuz için teşekkürler. Benim kızım hakkında öğrenmek istediğim; kızımın 2005 tarihinde sigortası başladı, 2010 yılı dahil 1503 gün prim ödemesi var. Bu tarihten sonra kızım, eşinin görevi dolayısıyla yurtdışına gitti,  şuana kadar da sigortası ödenmiyor. İlerisini düşündüğümüz için sigortasını biz ödemek istiyoruz, nasıl bir yol izlememiz lazım?

Zeynep Akman

YANIT: Kızınız, 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 7000 prim günü ve 58 yaş; yaştan emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabi.

Kızınızın ikametgahı yurtdışında olduğundan, isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemesi söz konusu değil. Ancak yurtdışında çalışarak veya ev hanımı olarak geçen süreleri için yurtdışı hizmet borçlanması yapabilir. Yurtdışı hizmet borçlanmasını parça parça yapabileceği gibi, emeklilik için gereken son şartı sağlamadan önceki bir tarihte de yapabilir.

Primi yeterli anneniz 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir

SORU: Annem 8 Temmuz 1962 doğumlu. İlk işe giriş tarihi 1 Ocak 1999 dur. Bu tarihten itibaren aralıksız olarak 10 Ağustos 2009 a kadar toplam 3820 gün prim ödemesi var.
Fakat artık çalışmıyor (malullük vs yok). Emekli olması mümkün müdür? İsteğe bağlı sigorta yatırmamız gerekir mi? Ya da yatırılan primler boşa mı gidecek?

Ali AVCI

YANIT: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemese de, 58 yaşını dolduracağı 8 Temmuz 2020 de emekli olabilir.

Emekli ikramiyesi alamazsınız

SORU: 1988 ile 1993 yılları arasında 5 yıl 2 ay devlet memuru olarak(657) çalıştım,

1993 yılı Eylül ayında istifa ettim. SSK’lı olarak özel şirkette çalıştım. 2013 Şubat ayında SSK’dan emekli oldum. Memurluk yaptığın dönemdeki kıdem tazminatımı nasıl alabilirim?

İbrahim KAYKUSUZ

YANIT: Sizin gibi, memurluktan ayrılıp SSK’lı veya Bağ-Kurlu olarak çalıştıktan sonra hizmetlerini birleştirerek emekli olanların memurluk dönemi için emekli ikramiyesi almasına mani olan yasa maddesini Anayasa mahkemesinin iki kere iptal etmesi üzerine, sizin durumunuzda olanların emekli ikramiyesi alma şartları işçilerin kıdem tazminatı alma şartlarına bağlandı. Memurluk yaptığınız dönemde, kendi isteği ile işinden ayrılan işçiler kıdem tazminatı alamadığından, 5 yıl 2 ay memurluk süreniz için, maalesef emekli ikramiyesi alamazsınız.

Tutuklulukta geçen sürelerin borçlanılması

SORU: Eşim 1956 doğumlu. 27.10.1979’da siyasetten cezaevine girdi, 13.05.1981’de beraat etti. 01.07.1982’de sigortası başladı. Beraat ettiği için cezaevinde kaldığı günler sigorta primine saydırılabilir mi?

Mehmet Şardaşlar

YANIT: Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan, bu suçtan dolayı beraat edenler, tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanabiliyor. Eşinizin tutukluluk süresi, sigortalı olmadan önce olduğundan, maalesef borçlanması mümkün değil.

2011 yılında, 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu uyarınca tutuklananlardan, 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatına karar verilenlere, tutuklulukta geçen sürelerini borçlanma hakkı verilmiş ve altı aylık başvuru süresi tanınmıştı. Keşke bu hakkı kullanabilseydiniz.

Babanız primi 3600 güne tamamlaması gerek

SORU: Bakmakla yükümlü olduğum babam 1936 doğumludur. 28 Ocak 1961 de SSK başlangıcı var. 30 Mayıs 2013 tarihine kadar 531 gün prim ödemesi var. Prim süresine 2 yıllık askerlik süresi dâhil değildir. Şu an emekli olabilmesi için hangi şartlar gereklidir?

A.ÇATALBAŞ/İSTANBUL

YANIT: Babanız eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Babanız prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Bunun içinde askerlik süresini borçlandıktan sonra, 2349 gün daha prim ödemesi gerekiyor.

Yüzde 40 rapor ve vergi indirimi almanız gerek

SORU: 25 Şubat 1963 doğumluyum. 5 Mayıs 1980 ilk sigorta başlangıcım. Sigorta pirim gün sayım ise 1993 gündür. Bir rahatsızlık sonucu ameliyat geçirdim. 0/35 olarak rapor verdiler. Birde bel fıtığım var. Ne zaman emekli olabilirim?

Bayram TAŞÇI

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca en az yüzde 40 oranında işgücü kaybı raporu ve vergi indirim hakkı alabilirseniz, emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarına tabi olur ve priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

18 yaş öncesi sigorta başlangıcı dikkate alınır mı?

SORU: Yüzde 43 engelli raporum var, vergi indiriminden yararlanıyorum. 20.06.1982 doğumluyum. 01.05.1997 tarihinde, 15 yaşımda SSK’lı oldum, 400 gün primim var. 18 yaşından önceki prim günleri ve sigorta başlangıcım emekliliğimi etkiler mi, ne zaman emekli olabilirim?

Erkan Aslan

YANIT: Normal emeklilik şartlarının belirlenmesine ilişkin kademe uygulamasında 18 yaş öncesi sigorta başlangıcı dikkate alınıyor. Ancak engelli hakkıyla emeklilik kademelerinin uygulanmasında 18 yaş öncesi sigorta başlangıcının dikkate alınıp alınmayacağı konusunda bir açıklık yok. Emeklilik için gereken sigortalılık süresinin hesabında ise 18 yaşın doldurulduğu tarih, sigorta başlangıç tarihi sayılıyor. Prim günleri ise her hâlükârda prim ödeme gün sayısına ilave ediliyor. Buna göre, engelli hakkıyla emeklilik için 17/18 yıl sigortalılık süresi ve 3920/4080 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten itibaren, aranan sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağladığınızda engelli hakkıyla emekli olabilirsiniz.

Borçlansanız bile doğum borçlanması erken emekli etmez

SORU: 2 Şubat 1972 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Mayıs 1986 olup 6000 gün primim var. 1994 ve 1998 doğumlu iki çocuğum var. Şuan çalışmıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Erken emekli olmak için doğum borçlanması yapabilir miyim? daha önce emekli olabilir miyim?

Şükran K.

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 42 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 42 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2014 de emekli olabilirsiniz. Priminiz yeterli olduğundan doğum borçlanmasına ihtiyacınız yok. Ayrıca borçlansanız bile doğum borçlanması erken emekli etmez.

Başlangıçtan sonraki askerliğin borçlanması emekli olma tarihinizi değiştirmiyor

SORU: 55 yaşımı doldurduğumda emekli olacağım. Şayet askerliğimi satın alırsam, yaşı geriye çeker mi? Erken emekli olur muyum? Askerden önce sigorta başlangıcım vardı.

ZEKAİ

YANIT: Askerlikten önce sigortalı olduğunuzdan askerlik borçlanması emekli olma tarihinizi değiştirmez. Dolayısıyla askerlik borçlanmasıyla erken olamazsınız.

Bir aylık evliliğe ömür boyu nafaka mı ödenir?

SORU: Bir ay evli kaldım ama adeta bin yıl gibi geldi. Boşandığımda tam “Ohh.. kurtuldum” diyecektim ki hâkimin bağladığı 600 lira yoksulluk nafakasını öğrenip beynimden vurulmuşa döndüm.

Altı aydır maaşımdan kesiliyor. Maaşımdan başka gelirim yok. Ömür boyu nafaka mı ödeyeceğim? Nafakadan nasıl kurtulurum?

Cengiz Uzun - İSTANBUL

YANIT: Eski eşinize bağlanan “yoksulluk nafakası”, herhangi bir yerden geliri yok, malı mülkü yok anlamına geliyor. Nafaka ödemekten kurtulmanıza gelince;

1. Eski eşiniz yeniden evlenirse,

2. Eski eşiniz işe girerse,

3. Birisiyle, nikâhsız birliktelik yaşarsa,

4. Siz işsiz kalırsanız,

5. Siz veya eski eşiniz ölürse,

nafaka ödenmez.

Nafakanın kaldırılması veya azaltılması için de “ayrı bir dava” açılması gerekiyor.

10 yılı dolduran kiracı işyerini boşaltacakmış doğru mu?

SORU: İstanbul’da çok güzel bir mağazada kiracıyım. İşlerim de çok iyi.. Geçenlerde mal sahibim geldi “10 yılı dolduran kiracıyı mal sahibi gerekçesiz çıkarabiliyor. Şimdiden söylemiş olayım. Temmuz 2014’de burayı boşaltacaksın” dedi. Bu doğru mu?

Altuğ Özalp -  İSTANBUL

YANIT: Evet doğru. Yeni Borçlar Kanunu’nda böyle bir hüküm var. Mal sahibi isterse, üç ay önceden bildirmek koşuluyla, kiracıyı gerekçesiz olarak çıkarabilecek.

Kooperatif arsasını satınca vergi var mı?

SORU: 20 yıl önce kurulan konu yapı kooperatifimiz, amacına ulaşamadı. Bu arada arsası da büyük değer kazandı. Arsayı satınca kurumlar vergisi ve KDV var mı?

Nilay Aksu - MUĞLA

YANIT: Arsa satış kazancınız, kurumlar vergisine tabi. Ancak satış kazancını, üyelere 5 yıl süre ile dağıtmayıp, bilançoda özel bir fon hesabında gösterirseniz, kazancın yüzde 75’i kurumlar vergisinden müstesna olur (KVK Md.5/e). Arsa satışı, alışı iki yılı geçtiği için KDV’den müstesnadır (KDV Kanunu Md.17/4-r). Elde edilen gelirin ortaklara dağıtımı ise yüzde 15 stopaja tabi. Ortaklar, kendi kâr payları 52 bin lirayı aştığında, yarısını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan ederler ancak 284 bin liraya kadar, ödenecek vergi çıkmaz.

Yevmiye defterinin kapanış tasdiki

SORU: Limited şirketimizin yevmiye defterinin kapanış tasdiki ne zaman?

Acun Yılmaz - VAN

YANIT: Haziran ayı sonuna kadar yaptıracaksınız.

Miras kalan arsanın satışı

SORU: Bir yıl önce babamdan miras kalan arsayı satacağım. Bir arkadaşım “Oğlum Şükrü Hoca’yı okumadın mı? Vergi geldi” dedi. Miras kalan arsanın satışına vergi mi geldi?

Cem Özol - İZMİR

YANIT: Böyle bir yasa tasarısı var ama henüz yasalaşmış değil.

Şu aşamada miras kalan arsayı kaç liraya satarsanız satın, gelir vergisine tabi değil (GVK Mükerrer Md.80/6).

Sigortasız çalışırken iş kazası geçirene sürekli iş göremezlik geliri bağlanır mı?

SORU: Babam İnşaat işçisi olarak çalışmaktadır. 13 Mayıs 2013 tarihinde sigortalı olarak gösterildiği iş yerinin dışında farklı bir iş yerinde iş kazasına uğramıştır. Sigorta'dan faydalanması nasıl sağlayabiliriz? Eğer sağlayamazsak hastane masraflarını ödemek sadece babamın yükümlülüğünde midir?

MURAT

YANIT: Sigortalı yapılmadan işe başladığı gün iş kazası geçiren ve en az yüzde 10 oranında meslekte kazanma gücü kaybına uğrayan çalışana, sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Sigortalı gösterilip gösterilmediğinin bir önemi yoktur. Başka bir işyeri de olsa babanız iş kazası geçirmiş ve yüzde 10 unun üstünde işgücü kaybına uğramışsa, sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. SGK katlandığı hastane masraflarını, babanızı sigortalı yapmayan işverenden alır. İş kazasına maruz kalan çalışandan hastane masrafı alınmaz

Yurtdışı çalışma sürenizi borçlanırsanız 59 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU:1 Ocak 1956 doğumluyum. 1995 sigorta başlangıcım var. 1 Eylül 2006-28 Şubat 2011 tarihleri arasında isteğe bağlı prim ödedim. 1 Mart 2011 tarihinden itibaren de sigortalıyım. Toplam 1190 prim ödemem var. Ayrıca 1980 -1986 yılları arasında yurt dışında sigortalı olarak çalıştım. Yurt dışı borçlanmasını yaparak, en kısa sürede nasıl emekli olurum?

Deniz DURSUN

YANIT: Yurtdışı çalışma sürelerinizi tarih(gün, ay, yıl) olarak vermediğinizden yurtdışı çalışma sürenizi hesaplayamıyor, dolayısıyla emekli olacağınız tarihi net olarak veremiyoruz.

Sigortalı çalışırken yurtdışı çalışma sürenizi borçlanmanız ve toplam priminizi 23 Mayıs 2014 den önce 3600 güne tamamlamanız halinde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için;15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 59 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2105 de emekli olabilirsiniz. Priminizi 3600 güne 23 Mayıs 2014’den sonra tamamlarsanız, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2016 da emekli olabilirsiniz.

Bağ-Kur’lu annemden aylık alabilir miyim?

SORU: Vefat eden Bağ-Kur emeklisi eşimden aylık alıyorum. Ben Bağ-Kur’lu değilim. Beş yıl önce vefat eden Bağ-Kur’lu annemden de aylık alabilir miyim?

Esin Ayral

YANIT: Hem eşinizden hem annenizden aylık alamazsınız. Herhangi bir kurumdan emekli değilseniz, ancak yüksek olan aylığı tercih edebilirsiniz.

50 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz

SORU: 15.07.1986 doğumluyum. Sigorta girişim 04.06.1988. Askerlik borçlanmamla birlikte 7500 güne yakın primim var. Askerliğimin 18 ayını da borçlandım. Askerlik tarihim 1986-1988 yılları arası. Ne zaman emekli olabilirim?

Ozan Atıcı

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. Doğum tarihinizde bir yanlışlık olmalı. 1986’da askere gittiyseniz, aynı yıl doğmuş olamazsınız. 1968 doğumlu olsanız, 1986’da askere gidemezsiniz. Bu nedenle emeklilik tarihinizi söyleyemiyorum. 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olursunuz.

Sigortalı çalışırken ticari minibüs işletirsem sigortamı devam ettirebilir miyim?

SORU: Bir fabrikada sigortalı işçi olarak çalışıyorum. İşten çıkmadan üzerime bir ticari servis minibüsü alsam ve vergi dairesine kaydolup vergi mükellefi olsam, Bağ-Kur ödemek zorunda mıyım? Böyle çalışmam mümkün mü?

Talat KORKMAZ

YANIT: Sigortalı çalışmanız devam ettiği sürece vergi mükellefi olsanız da Bağ-Kurlu olmanız gerekmez. 1 Mart 2011’den itibaren Bağ-Kurlulara sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeme imkânı getirildi. Ticari taksi ve minibüs alarak çalıştırmanızda sakınca yok. SSK sigortanız devam ettiği sürece de, Bağ-Kurlu olmak zorunda değilsiniz.

2700 gün daha prim ödemeniz gerek

SORU:6 Mart 1969 doğumluyum. 1 Aralık 1985 de sigortalı çalışmaya başladım. 2600 iş günü prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Sinan İZ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 2700 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

8 ay askerlik borçlanması yaşı 53 den 52 ye düşürür

SORU:1 Ağustos 1970 doğumluyum. Sigorta girişim Ocak 1992 de. Askerliğimi 26 Mayıs 1990'da yaptım. Askerlik borçlanmasını kaç ay ödeyerek, ne zaman emekli olurum?

MUSTYALONE

YANIT: Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2022 de emekli olabilirsiniz.

8 ay askerlik borçlanması yaşı 53 den 52 ye düşürür

SORU:1 Ağustos 1970 doğumluyum. Sigorta girişim Ocak 1992 de. Askerliğimi 26 Mayıs 1990'da yaptım. Askerlik borçlanmasını kaç ay ödeyerek, ne zaman emekli olurum?

MUSTYALONE

YANIT: Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve toplam 5525 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız 1 Ağustos 2022 de emekli olabilirsiniz.

Kendi aylığını ve eşinin aylığının yarısını alır

SORU: Eşler ayrı ayrı SSK emeklisi. Birinin vefatı halinde diğeri hem kendi maaşını hem eşinin maaşını alabilir mi?

Seda

YANIT: Her ikisi de SSK emeklisi olan eşlerden birinin vefatı halinde, sağ kalan eş hem kendi emekli aylığını hem de vefat eden eşinin aylığının yüzde 50’sini alır.

Askerlik borçlanması bana ne kazandırır?

SORU: Doğum tarihim 10.01.1974, sigorta başlangıcım 21.06.1998, prim gün sayım 1000 gün. Askerliğimi (550 gün) Kasım 1995-Mayıs 1997 arası yaptım. Askerlik borçlanması nasıl yapabilirim, ne kadar ödemem gerekir? Askerlik borçlanması bana prim günü ve yaş olarak ne kazandırır? Ne zaman emekli olabilirim?

Özay Gül

YANIT: 21.06.1998 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 57 yaş ve 5900 prim günü şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanması, hem borçlandığınız gün kadar prim günü kazandırır hem de ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmış olduğunuzdan, sigorta başlangıcınız borçlandığınız süre kadar geri gelir. Bu da emeklilik yaşınızı 56’ya, prim günü şartınızı 5825 güne çeker.

Askerlik borçlanmanızın her bir günü için asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla kendinizce belirlenecek kazanç tutarı üzerinden yüzde 32 oranında prim ödersiniz. 30 Haziran’a kadar geçerli olan asgari ücrete göre bir gün için ödemeniz gereken prim tutarı en az 10,44 TL, en fazla 67,85 TL olur.

Sıfır oranlı emlak vergisinde dairenin brüt alanı mı? Yoksa net alanı mı dikkate alınıyor?

SORU: Ablam ve kardeşimle birlikte eşit hisselerde ortak 270m2 bir dairemiz var. Her birimize 90 m2 daire düşüyor. Ablamda ve bende emekliyiz. Ve emekli aylığımızdan başka gelirimiz yok. Küçük kardeşim çalışmıyor ev hanımı. Yazılarınızdan emlak vergisi ödemeyeceğimizi anlıyorum. Emlak vergisi ödememek için ne gibi işlem yapmalıyız? Geçmişte ödediğimiz vergileri geri alabilir miyiz?

KÜRŞAT 

YANIT: Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 m2 yi aşmayan tek meskene sahip olan ve emekli aylığından başka geliri olmayanlar, gaziler, şehitlerin dul ve yetimleri, özürlüler ve hiçbir geliri olmayanların emlak vergisi oranı Bakanlar Kurulunca sıfıra indirildiğinden, emlak vergisi ödemiyorlar. Daireniz 270 m2 olup, 200 m2 den büyük olduğundan sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanamazsınız. Çünkü, yasa sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanan meskenleri tanımlarken, kişi başına düşen daire alanını değil, dairenin brüt toplam alanını dikkate almış. Ve 200 m2 lik bir had getirmiştir. Dolayısıyla hisseli meskenlerde, kişi başına düşen alan değil, dairenin brüt alanı dikkate alınarak sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanıp yararlanmadığı tespit edilmektedir.

Primi 5450 güne tamamlamanız gerek

SORU: 1964  Doğumluyum. 1 Şubat 1989  tarihinde SSK’lı oldum. 3529 prim gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Serhat TUTAN

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 1921 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yapmış olmalısınız. Askerliğinizi borçlanıp, 1306 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Askerlik borçlanması bir yıl erken emekli eder

SORU: 04.04.1967 doğumluyum. 28.09.1992 tarihinde sigortalı olarak işe başladım ve 7127 prim günüm var. Askerliğimi Nisan 1987-Eylül 1988 arası uzun dönem olarak yaptım. Emekliliğimi, hizmet yılı olarak 4 yıl, yaş olarak ise 7 yıl sonra 04.04.2020’de hak ediyorum. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? Yapabilirsem ne kadar prim ödemem gerekir? Bunun emeklilik yaşıma katkısı ne olur?

Aytaç Dişli

YANIT: 485 gün askerlik borçlanması yaparsanız, emeklilik yaşınız 52’den 51’e iner ve 04.04.2019’da emekli olursunuz. Askerlik borçlanmanızın her bir günü için asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla kendinizce belirlenecek kazanç tutarı üzerinden yüzde 32 oranında prim ödersiniz. 30 Haziran’a kadar geçerli olan asgari ücrete göre bir gün için ödemeniz gereken prim tutarı en az 10,44 TL, en fazla 67,85 TL olur.

Bağ-Kur borcunu ödemem için hangi bankaya başvurmalıyım?

SORU: Emekliliğim doldu, Bağ-Kur'a 9.000 TL borcum olduğundan emekli olamıyorum. Hangi bankaya başvurduysam, bankalarla işim olmadığından bana kredi vermediler. Bağ-Kur borcunu ödemem için hangi bankaya başvurmam gerek.

Mustafa Yalçın Karaköse

YANIT: Bağ-Kur borcu için de olsa bankaların kredi verme zorunlulukları yok. Birçok banka çok kolay tüketici kredisi veriyor. Ayrıca kredi taksitlerinin, alacağınız emekli aylığınızdan kesilmesi için muvafakat vermek suretiyle kredi almanız söz konusu olabilir. Bankayı ikna etmek için de emekli aylığı bağlanmasına hak kazandığınıza, borcunuzu ödemeniz halinde aylığınızın bağlanacağına ilişkin olarak SGK’dan yazı alarak bankaya ibraz edebilirsiniz.

Engelli çocuğu olan kadına sağlanan avantaj

SORU: 10 Nisan 1971 doğumluyum. SSK girişim Ocak 1991’de.  Mart 1996 yılında kızımı Dünyaya getirdim. Kızım dowm sendromlu ve yüzde 70 raporlu.  Şu anda 2100 gün prim ödemem var. 4 senedir de evde bakım parası alıyorum. 2005 yılında 2. çocuğum Dünyaya geldi. Benim emekli olmam için ne yapmam gerekiyor? Duyduklarıma göre özürlü çocuk sahibi olanlar, 3600 gün üstünde erken emekli oluyormuş. Çocuk borçlanması yaparak nasıl olur? Ve Devlet her yıl için bize gün katkısı yapıyor mu?

Bilgilendirirseniz sevinirim.

M. Yasemin HATUN

YANIT: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu olan sigortalı kadının 1 Ekim 2008’den sonra ödediği prim gün sayısının dörtte biri(yüzde 25), prim gün sayısına ekleniyor. Eklenen süre ayrıca emekli olmak için aranan yaş haddinden düşülüyor.

Çocuğunuzun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğu anlaşılıyor. 1 Ekim 2008 den emekli olacağınız tarihe kadar ödediğiniz priminin dörtte biri, toplam priminize eklenecek ve emekli olacağınız yaş haddinden düşecek.

Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Şayet doğum tarihlerinizden sonraki iki yıllık sürelerde prim ödemeniz yoksa, iki doğumuzu borçlanarak 1440 gün kazanarak priminizi 3540 güne tamamlayabilirsiniz.

1 Ekim 2008 den bugüne kadar kaç gün prim ödediğinizi bilmediğimizden ne zaman emekli olacağınızı hesaplayamıyoruz. Ancak 1 Ekim 2008 den bugüne kadar 720 gün prim ödediğinizi varsaysak, 1384 gün daha prim ödemeniz halinde çocuğunuzdan dolayı alacağınız 516 gün ilave primle birlikte toplam priminiz 5450 güne tamamlanır. Çocuğunuzdan dolayı kazacağınız 526 gün yaştan düştüğünde emekli olacağınız yaşta 47 den 45 yaş 6 ay 14 güne iner. Ve ara vermeden prim öderseniz priminizi 1384 güne tamamlayacağınız 19 Mart 2017 de emekli olabilirsiniz.

İşveren haksız yere işinize son vermişse kıdem ve ihbar tazminatı ödemek zorunda

SORU: Ocak 2011 de çalışmaya başladığım işimden Mart 2013 de istifa ederek ayrıldım. İstifa yazımı yazdığım gün SGK’ dan gidip 15 yıl, sigortalılık ve 3600 gün prim ödemesine istinaden kıdem tazminatı almak için yazı istedim. Fakat Şişli SGK ilgili departmanı olmadığını söyleyip beni Beyoğlu SGK’ ya yönlendirdi. Netice itibari ile istifa(27 Mart 2013) yazımı yazdıktan 1 gün sonra(28 Mart 2013) istifa etmiş olsam da tazminat alabilmeye hakkım olduğuna dair yazıyı aldım. Ve ayrıldığım işletmenin muhasebesine ilettim. Beni arayıp tazminat vermeyeceklerini söylediler. Sonradan öğrendim’ ki zaten beni istifa  yazımı yazmadan 2 gün önce sigorta çıkışı mı yapmışlar. Tazminatımı almak için nasıl bir yol  izlemeliyim?

Akın SOYSAL

YANIT: İşveren ortada haklı bir neden yokken işinize son verdiğinden kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödemek zorunda. Noterden bir ihtarname çekerek kıdem ve ihbar tazminatınızın ödenmesini isteyin. İhtarda belirttiğiniz tarihte ödemezlerse, İş mahkemesine dava açarak, kıdem ve ihbar tazminatınızı yargı yoluyla almaya çalışabilirsiniz.

Faizlerin vergisi yüzde 35’e mi çıkıyor?

SORU: Maliye Bakanı’nın açıklamasına göre, birden fazla geliri olan ve bunların toplamı 160 bin lirayı aşanlar, beyanname verip, yüzde 35’i bulabilen gelir vergisi ödeyeceklermiş. Bu olaya banka mevduat faizi, repo, döviz tevdiat hesabı, Hazine bonosu ve devlet tahvili faizleri dahil mi? Dahilse yandık, yüzde 10-15 stopaja tabi bu gelirler için yüzde 20-25 vergi mi ödenecek?

Necati Ok - İSTANBUL

YANIT: Rahat olun. Bu sıraladıklarınız “menkul sermaye iradı” sayılan gelirlerdir. Menkul sermaye iradı ve menkul sermaye değer artışı kazançları bu kapsamda değil. Örneğin 12 bin lira konut kira geliri, 200 bin lira Hazine bonosu faiz geliri olan Neriman Teyze, sadece 12 bin lira “konut kira gelirini” beyan edecek.

160 Bin Lirayı Aşan Kira Ve Maaş Gibi Gelirler

SORU: 160 bin lirayı aşan kira ve maaş gibi gelirlerin yeni tasarıya göre nasıl beyan bir örnekle açıklar mısınız?

Cem Çelik - ANTALYA

YANIT: Maliye Bakanı’nın açıklamasına göre; “Kira ve maaş gibi birden fazla kaynaktan gelir elde edip, elde ettiği yıllık gelirlerin toplamı 160 bin liranın (yani aylık 13.3 bin liranın) üzerinde olanlar, beyannameye tabi olacak. Bu tutar Bakanlar Kurulu’nca 80 bin liraya (yani ayda 6.666 TL’ye) indirilebilecek veya 320 bin liraya yükseltilebilecek.”

ÖRNEK: Emre Bey’in yıllık geliri;

- Ücret: 48.000 TL

- Konut kira geliri: 120.000 TL

TOPLAM: 168.000 TL

Mevcut sisteme göre, ayrıca ücret gelirleri beyan edilmiyor. Kiranın da yüzde 25’i “götürü gider” olarak indiriliyor.

Tasarıya göre, bu gelirlerin tamamı beyan edilecek. Yüzde 25 götürü gider de düşülemeyecek.

Şu anda 160 bin lirayı aşan gelir yüzde 35 gelir vergisine tabi

Emre Bey’in yeni tasarıya göre 16 bin TL fazla vergi ödemesi gerekiyor.

Ressam ve heykeltıraşa yüzde 35 vergi olur mu?

SORU: Yeni vergi tasarısı ile “telif kazançları istisnası” kaldırılıyormuş. Belli tutarın üzerine beyan mecburiyeti getirilip, yüzde 35’i bulabilen gelir vergisi alınacakmış. Olacak iş mi bu? Milyarlarca lira kazanç elde eden bankalar ve büyük şirketler, yüzde 20 kurumlar vergisi ödüyorlar. Yazar, ressam, bestekâr, heykeltıraş, hattat ve mucitlerden de yüzde 17 (o da brüt gelirlerinden) vergi kesiliyor. Bunun neresi reform? Bu ülkede sanata ve bilime verilen değer yüzde 35’i bulabilen vergi

almak mı?

Cemil Topuz - İSTANBUL

YANIT: Açıklanan metin, adından da fark edileceği gibi bir vergi tasarısı. Ortada henüz kesinleşmiş bir yasa yok. Aslında, sanatçıya ve yazara verilen “imtiyaz” yoktu. Brüt gelirden zaten yüzde 17 vergi ödeniyor. Belirttiğiniz gibi, şirketlerle kıyaslandığında, bu oran düşük bir oran değil. Temizel’in Maliye Bakanlığı döneminde böyle bir yasa çıkartılmış ama büyük tepkiler üzerine iptal edilmişti. Bakanlar Kurulu, Plan Bütçe Komisyonu veya TBMM genel kurulunda, kaldırılabilir.

İş yeri kirasına çifte vergi artışı mı?

SORU: Yeni vergi tasarısını okudum. İşyeri kira geliri elde edenlere “çifte vergi artışı” geliyor gibi. Doğru mu?

Mert Kahraman - İZMİR

YANIT: Çifte vergi artışı demeyelim ama ona yakın, bazı durumlarda daha ötesi bir sonuç ortaya çıkıyor.

1. İşyeri kira gelirlerinde, yüzde 25 götürü gider düşülebiliyordu. Tasarıya göre bu kalkıyor. Bu yüzde 25’in de yüzde 35’i bulabilen gelir vergisi ödenecek.

2. Yüzde 25 götürü gider kaldırılınca, “vergi matrahı” yani verginin üzerinden hesaplandığı tutar yükseliyor. Bu da vergi tarifesindeki artan oranlılık nedeniyle, ödenecek gelir vergisini artırıyor.

3. Kira geliri beyan edenin ücret geliri varsa, onu da dahil ediyor. Daha önce vergilendirilen ücret geliri için “fark vergi” alınacak.

Gayrimenkul satışında enflasyon ne olacak?

SORU: Gayrimenkuller, 10 yıl sonra da satılsa gelir vergisi ödenecekmiş. Peki.. 8 yıl önce aldığımı sattığım zaman, hepsi kazanç mı olacak. Bu ülkede enflasyon yok mu, olacak iş mi bu?

Pınar Yıldırım - BURSA

YANIT: Sakin olun, olay bildiğiniz gibi değil. Tasarıya göre, gayrimenkul satış kârı hesaplanırken;

Enflasyona göre, maliyet düzeltmesi yapılacak.

Elde tutma süresi içinde yapılan “maliyet artırıcı harcamalar” maliyete eklenecek.

Borsaya vergi var mı?

SORU: Arka arkaya yeni vergiler geliyormuş. Beni “borsa kazançları” ilgilendiriyor. Yılda 2-3 milyon lira kazancım var. Ben de mi vergi ödeyeceğim.

Zeliha Özcan - ANKARA

YANIT: Rahat olun, size vergi yok. Borsada 10 milyon lira hatta 100 milyon lira kazanılsa dahi, 100 lira gelir vergisi yok.

Çıplak mülkiyet devrinde gelir vergisi ödenir mi?

SORU: Kime sorsak cevap alamadık. Mali müşavirlerden, vergi dairelerden neyi nasıl çözeceğimizi bilemiyoruz. Sizinle paylaşıp, sizden bilgi rica etmeye karar verdik. Sorumuz şu; büyükannemiz 2010 yılında halen oturduğu evini kardeşim bekâr olduğu için intifa hakkını kardeşime verdi. Fakat kardeşim bu süreç için evlendi. Büyükannemiz bu evin intifa hakkını kardeşimden tekrar kendi adına geri almak istedi. Kardeşimden bize intifa hakkını verirse, kendisine 6.000 TL gelir vergisi oluşacağını, ancak bu parayı kendisine ödememiz halinde intifa hakkımdan feragat edeceğini belirtti.

Burada oluşacak gelir vergisi nasıl hesaplanıyor? Ya da böyle bir vergi var mı? Varsa ne zaman ödenmesi gerekir? Ekte sunduğumuz dosyada, intifa hakkı verilen evin tapusunu ve belediyeden alınan rayiç bedel bilgisi de bulunmaktadır.

Ne yapacağımızı şaşırdık. Büyükannemiz 15 gündür bu yüzden çok büyük üzüntü yaşıyor. Doğru bilgiyi alırsak kardeşime ödemeyi yapacak.

Aslı ÖZDEMİR

YANIT: Gönderdiğiniz belgelere göre, büyükanneniz kardeşinize dairesinin intifa hakkını vermemiş. Dairenin intifa hakkını üstünde(kendinde) tutarak dairenin çıplak mülkiyetini 29.000 TL ye satmış. Emlak vergi değerinin 2/3’ü intifa hakkına, 1/3’ü de çıplak mülkiyete sayılıyor. Tapu işlemin yapıldığı tarihte dairenin emlak vergi değeri 86.764 TL olduğundan üçte biri olan 28.921 TL’yi yuvarlayarak 29.000 TL üstünden dairenin çıplak mülkiyeti kardeşiniz adına satış yapılmış.(para alınmadığından aslında bağış olarak işlem yapılacaktı) Dolayısıyla kardeşiniz dairenin çıplak mülkiyetini, dairenin intifa hakkı sahibi olan büyükannenize devredecek. 2013 yılı için dairenin emlak vergi değeri 106.000 TL. Çıplak mülkiyetin büyükannenize devri, ilk işlemde olduğu gibi satış yoluyla yapılacaksa, emlak vergi değerinin 1/3 ü olan 35.333 TL, yuvarlarsak, 36.000 TL üstünden satış gösterilmesi gerekir. Kardeşiniz iktisap ettiği çıplak mülkiyeti 5 yıl içinde elden çıkarttığından elde ettiği 7.000 TL kazanç(36.000 TL-29.000 TL) “değer artış kazancı” kapsamında gelir vergisine tabi. Ancak 2013 yılında elde edilen değer artış kazançlarının 9.400 TL si gelir vergisinden müstesna tutulduğundan, kardeşinizin ödeyeceği gelir vergisi yok.

50 yaşınızı doldurmanız gerekiyor

SORU: Eylül 1987 ayından itibaren sigortalıyım. 5145 gün prim ödemem var. Kaç yaşımda emekli olurum?

Taner KADIOĞLU

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Süreniz ve priminiz yeterli. 50 yaşınızı da dolduruyorsanız istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

5000 prim gününü tamamladığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız

SORU: 12.04.1964 doğumluyum. 12.09.1982 SSK girişim. Daha sonra Bağ-Kur’um bulunmaktadır. Toplam 3645 günüm var. Bu şartlarda ne zaman emekli olabilirim? Doğum yapmadan önce SSK girişim mevcut. Bir çocuğum var, doğum borçlanması yapabilir miyim? İki yıl isteğe bağlı Bağ-Kur yatırsam SSK’dan mı yoksa Bağ-Kur’dan mı emekli olurum, hangisi benim için avantajlı?

Sıdıka Paylar

YANIT: Prim gününüzü 5000 güne tamamladığınızda 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz. 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için ise 7200 gün veya yaştan emeklilik için 5400 gün prim ödemiş ve 56 yaşınızı doldurmuş olmanız gerekiyor.

Doğum borçlanması yapabilirsiniz. Ancak borçlandığınız sürenin 4/a kapsamında sayılması için ya 4/a sigortalısı iken borçlanmalısınız ya da borçlanma başvurusu tarihinden önceki son sigortalılığınızın 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Son 2520 günlük fiili prim ödeme süreniz içinde Bağ-Kur kapsamındaki prim gün sayınız 1230 günü geçmemek üzere isteğe bağlı sigortalı olarak Bağ-Kur primi ödeyebilirsiniz.

Ödenen primler geri alınabilir mi?

SORU: 1965 doğumluyum. İşe giriş tarihim 1 Mart 1994, sigorta başlangıcım 20 Temmuz 1995 olup, 1200 günü doldurmuşum. 2010 tarihinden beri kendim primlerimi ödüyorum. 1988 ve 1991 doğumlu iki kızım var. Ne zaman emekli olabilirim? Vazgeçme durumumda yatırdığım primleri geri alabilir miyim

M.A TURUNÇ- MUĞLA

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 gününü sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla 2400 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan maalesef doğum borçlanması yapamazsınız.

Emekli olacağı yaşı doldurduğu halde, emekli olacak kadar prim ödemesi olmayanlar, talep etmeleri halinde ödediği primleri toptan ödeme adı altında geri alabiliyor. Yaş haddinden emekli olacağınız 58 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar prim ödemenizi 3600 güne tamamlayamazsanız, talep etmeniz halinde uzun vadeli sigorta kollarına ödenen primi geri alabilirsiniz.(2023 de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte)

Tek eksiğiniz yaş

SORU: 23 Aralık 1968 doğumluyum.15 Haziran 1985 tarihinde sigortalı oldum. Toplam 5356 gün ödenmiş primim mevcut. Askerliğimi 1990-1992 tarihleri arasında yaptım. Emeklilik hakkımı ne zaman kazanırım.

Erkan ÖZDÖL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz ve Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz dahi, 49 yaşınızı dolduracağınız 23 Aralık 2017 de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma tarihinizi değiştirmez. Bu açıdan borçlanmaya gerek yok.

SSK’dan ne zaman ve nasıl emekli olabilirim?

SORU: 20.04.1973 doğumluyum. 01.06.1988 SSK başlangıcım olup, 1432 gün primim var. 04.05.2004’den beri Bağ-Kur’um var. SSK’dan ne zaman ve nasıl emekli olabilirim?

Gizem Nural

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 45 yaş, 5300 prim günü ve son 7 yıllık (2520 günlük) fiili prim ödeme süresi içinde en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz.

Şu anda prim eksiğiniz 600 gün civarında olmakla birlikte, son 2520 günlük prim ödemenizin tamamı Bağ-Kur kapsamında. 4/a statüsünden emekli olabilmeniz için 4/a kapsamında çalışmaya başlayıp, en az 1260 gün prim ödemeniz, sonra da 45 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

8 Mart 2024’te emekli olursunuz

SORU: 08.03.1972 doğumluyum. 1990 Mart ayında sigorta girişim ve 4108 prim günüm var. 2000 yılında 570 gün tarım Bağ-Kur primi ödedim. 2011 Nisan ayından itibaren 1.200 TL ödüyorum. Ne zaman emekli olurum ve ne kadar maaş alırım?

İsmail Işıklı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü 5525 güne tamamlayıp, 52 yaşınızı dolduracağınız 8 Mart 2024’de emekli olusunuz.

Emekli aylığınız, tüm sigortalılık süreniz boyunca üzerinden prim ödenen prime esas kazanç tutarlarınızın, emekli olacağınız tarihe kadar geçecek süre için güncellenerek bulunacak güncellenmiş turtalarına göre hesaplanacağından alacağınız maaşı söyleyemiyorum.

8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlar 3600 günle emekli olabilir mi?

SORU: Annem 18 Mayıs 1958 doğumlu. Sigortalı işe giriş tarihi 23 Aralık 2003 olup, şuan ki prim ödeme gün sayısı 501’dir. Sorum şu; 3600 günü ödeyip emekli edebilir mi? 3600 günden yararlanamıyor ise, toplam kaç günü ödememiz gerek?

Hakan ÖZEN

YANIT: Anneniz gibi ilk defa 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanların 3600 günle emekli olma hakkı yok. Maalesef anneniz 3600 günle emekli olamaz. İki şekilde emekli olabilir.

1)SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 3999 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 4500 güne tamamlaması şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 23 Aralık 2028 de SSK’dan emekli olabilir.

2)Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için;15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. 4899 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilir.(ara vermeden prim öderse 20 Aralık 2026’da)

7000 gün prim 60 yaşla emekli olacaksınız

SORU: Sigorta başlangıcım Temmuz 2007 yılının ayında. Şuan itibariyle 2.050 gün prim sahibiyim. Ne zaman emekli olabilirim?

Ozan ÖZKAYMAK

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişiniz. 4050 gün daha prim ödeyerek 2050 gün olan priminizi 2050 güne tamamlayacağınız tarihte 60 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

2003-2008 döneminde SGDP tutarı nasıl hesaplanıyordu?

SORU: 2003-2008 yılları arasında SSK’dan emekli, vergi mükellefiydim. SGK bana 6.300 TL borç çıkarmış. Bu hesaplama yıllar içerisinde aylıklarımdan yüzde kaç kesintilerle bu hale geldi? SGK’ya dilekçe ile başvurmama rağmen sonuç alamadım. Artık kurumlar vatandaşın hak aramasına itibar göstermiyor. Bilgi verirseniz memnun olurum.

Tunay Tatlı

YANIT: Bağ-Kur dışındaki sosyal güvenlik kanunlarına göre emekli olan vergi mükelleflerinin sosyal güvenlik destek primleri (SGDP), 1 Ekim 2008 tarihine kadar emekli aylıklarından kesilmeyip, her ay, Bağ-Kur 12. gelir basamağının yüzde 10’u kadar sosyal güvenlik destek primi ödemeleri gerekiyordu. Sosyal güvenlik destek primi, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren emekli aylıklarından kesilmeye başlandı. Kesinti oranı da 2008 yılı için yüzde 12, izleyen yıllarda birer puan artırılarak yüzde 15’e yükseltildi. 2011 yılından itibaren emekli aylıklarından yüzde 15 oranında kesinti yapılmak suretiyle uygulanıyor.

Sizin borcunuz da 2003-2008 yılları arasında uygulanan Bağ-Kur gelir tablosunun 12. basamağının karşılığı olan gelir tutarının yüzde 10’u üzerinden hesaplanmıştır.

1600 gün daha prim ödeme ve 57 yaşın dolması gerek

SORU: 22 Kasım 1980 doğumlu, 2004 - 2006 arası askerlik yapmış, 1997 de sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve 4300 gün prim ödemesi olan biriyim. En erken ne emekli olabilirim?

Atakan ARTMAN

YANIT: Sigorta başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Sorunuzu 23 Mayıs 1997’den sonra sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 1600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 22 Kasım 2037 de emekli olabilirsiniz.

Askerlik süreniz başlangıcınızı emekli olma şartlarını değiştirecek kadar geri götüremiyor

SORU:1975 doğumluyum.  SSK girişim Ocak 1997 ayında olup 3650 gün prim ödemem var. Şuan SSK’lı olarak çalışmaktayım. Askerliğimi 1995 de yaptım. Askerliğimi yatırabilir miyim? Yatırır isem, ne zaman emekli olabilirim?

Bülent DAĞAŞAN

YANIT: Askerliğinizi istediğiniz zaman borçlanabilirsiniz. Fakat askerliğinizi başlangıç tarihinden önce yapmanıza karşın, askerlik süreniz sigorta başlangıç tarihinizi emekli olacağınız şartları değiştirecek kadar geri götüremediğinden, maalesef borçlanma emekli olma şartlarınızı değiştirmiyor. Bu açıdan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. 2175 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 2031’de 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Vadeli çeklere reeskont uygulanır mı?

SORU: Satışlarımız karşılığında “vadeli çek” alıyoruz. Bu çeklere “reeskont” uygulayabilir miyiz?

Cezmi Tortu – SAMSUN

YANIT: Evet uygulayabilirsiniz. Gelir İdaresi Başkanlığı 30.4.2013 tarih ve 64 no.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri ile vadeli çeklere reeskont uygulanabileceğini açıkladı.

İmam nikâhı ile evlenirsem dul aylığım kesilir mi?

SORU: İki yıl önce vefat eden kocamdan dul aylığı alıyorum. Yaşım 32 ve taliplerim var. Taliplerimden biri “İmam nikâhı ile evlenirsek, eski kocandan aldığın aylık da kesilmez” dedi. Doğru mu?

A.Yüksel – İSTANBUL

YANIT: Evet doğru. Medeni Kanun’a göre resmi bir evlilik olmadığı sürece, dul aylığınızı da almaya devam edersiniz.

Hamala verilen paradan vergi mi keseceğiz?

SORU: Toptancı Hal’de faaliyette bulunuyoruz. Ara sıra mal geldiğinde hamallara boşalttırıyor, parasını da ödüyoruz. Bu yıl muhasebecim değişti. Yeni muhasebeci, “hamallara yapılan ödemeden yüzde 10 vergi kesecektiniz” diyor. Doğru mu?

Ekrem Metin – ANKARA

YANIT: Evet, doğru. Hamallar vergiden muaf esnaf sayılıyor ve vergi ödemiyorlar. Ancak hamallara yapılan ödemelerden, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/13-d bendi uyarınca yüzde 10 stopaj (Gelir Vergisi kesintisi) yapacaksınız. Geçmiş yılları, Vergi Usul Kanunu’nun 371. maddesine göre pişmanlıkla beyan ederseniz, vergi cezası ödemezsiniz.

Kapıcılar

SORU: Kapıcılar kira ücreti karşılığında çalıştırılabilir mi?

Ali Kurt – İSTANBUL

YANIT: Çalıştırılamaz. Çünkü kapıcı dairelerinde kapıcılık görevi dolayısıyla oturanlardan kira istenemez.

Çalışırsam yetim aylığım kesilir mi?

SORU: Kocamdan üç ay önce boşandım. TC Emekli Sandığı’ndan emekli aylığı almakta iken vefat eden babamdan “yetim aylığı” bağlattım. SSK’lı bir işe girersem babamdan aldığım aylık kesilir mi?

Nilgün Araz – MANİSA

YANIT: Sigortalı bir işe girdiğinizde, babanızdan yetim aylığı almaya devam edersiniz. İleride emekli olursanız (evlenmediğiniz sürece) babanızdan aylık almaya devam edersiniz.

Belediye ile münakaşa ettim

SORU: “Tapuda arsa olarak gözüken bitmiş evler, arsa değil konut vergisine tabidir” diye yazmışsınız. Belediye nuh diyor, peygamber demiyor. Sonunda münakaşa ettim. Hocam, bu olayın dayanağı ne, gidip gözlerine sokayım.

Tuncer Balcılar – İSTANBUL

YANIT: Gelir İdaresi Başkanlığı İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 21 Şubat 2012 tarih ve GİB.4.34.18.01-006.01-655 sayılı özelgesinde, “Binada iskan belgesinin alınma şartı yoktur. Ev olarak oturuluyorsa, sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulanır” diyor.

Tek meskeni olan özürlü emlak vergisi ödeyecek mi?

SORU: Bir evi olan özürlü emlak vergisi ödemesi gerekiyor mu? Herkes farklı bir şey söylüyor. Emlak vergileri bu ay ödeneceğinden geciktirmeden cevaplarsanız çok sevinirim.

SEVİM T.

YANIT: Emlak Vergisi Kanunun 8 nci maddesine göre, Türkiye sınırları içinde brüt alanlı 2000 m2 yi aşmayan tek meskeni olan özürlülerin Emlak Vergisi ödemesi gerekmiyor. Bunun için bağlı bulunduğunuz belediyeden alacağınız, “Tek meskeni olan Özürlülere ilişkin İndirimli Bina Vergisi Bildirim Formu” nu doldurarak, tam teşekküllü hastane sağlık kurulundan alacağınız sağlık raporunuzla birlikte belediyeye vermeniz yeterli olacaktır.

58 yaşınızı doldurmalısınız

SORU: 8 Haziran 1962 doğumluyum. 1 Mayıs 1985 de Bağ-Kurlu oldum. 28 Şubat 2001 tarihine kadar prim ödeyerek bu tarihte Bağ-Kuru terk ettim. Bu tarihten itibaren herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna prim ödemedim. Ne zaman veya ne kadar daha ödeme yaparsam emekli olabilirim?

Ahmet AYDEMİR 

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 58 yaşınızı dolduracağınız 8 Haziran 2020 de emekli olabilirsiniz

Memuriyette geçen sürem için ikramiye alabilir miyim?

SORU: 01.03.1966 doğumluyum. 12.12.1988’de ilk sigorta numaramı aldım, 02.08.1993’de memuriyete başladım. Memuriyete başlayana kadar Bağ-Kur ve sigortalı olarak çalıştım. Emekliliğe esas hizmetim 24 yıl 4 ay. Memuriyetten çekilmem ve bundan sonra SSK’lı olarak çalışmam halinde, ne zaman emekli olabilirim ve emekli olduğumda memuriyette geçen süre için emekli ikramiyesi alabilir miyim? Ayrıca emekli maaşımın SSK tarafından bağlanıyor olması herhangi bir hak kaybına neden olur mu?

Gökhan Şentürk

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü, 51 yaş ve memuriyetten sonra en az 1260 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. En az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 51 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara, memuriyetinin, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla, memuriyette geçen hizmet süresi için emekli ikramiyesi ödenir.

1475 sayılı Kanun hükmüne göre, sigortalılık süresi 15 yıldan, prim gün sayısı 3600 günden fazla olanlar, emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış sayılıyor ve kendi isteğiyle işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanıyorlar. Siz de bu şartları sağlamış olduğunuzdan, bu hususu belirten dilekçe ile memuriyetten ayrılmanız halinde, emekli aylığınız bağlandığında, memuriyet sürenize ilişkin emekli ikramiyeniz ödenir.

Emeklilik için 46 yaşınızı doldurmanız gerekiyor

SORU: Ben 03.11.1989 yılında işe başladım. Emekli Sandığına tabi olarak çalışıyorum. Doğum için aldığım 6 ay ücretsiz iznin 5 ayının geri ödemesini yaptım. Yaşı bekliyorum, 46 yaşımı tam doldurunca mı, gün alınca mı emekli olabileceğim (Tam tarihi öğrenebilir miyim)?

Fulya Öksüz Sarıdana

YANIT: Emeklilik için gereken yaşın doldurulmuş olması gerekiyor. Buna göre, 46 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olursunuz. Doğum tarihinizi belirtmediğinizden tam tarihi veremiyorum.

Türkiye’de emekli maaşı alan kişi yurtdışında çalışabilir mi?

SORU: Arkadaşımın bir akrabası Türkiye'de isteğe bağlı emeklilik sistemine dahil olmuş, primlerini ödemiş ve emeklilik hakkına sahip olmuş. Şu an yurtdışında yaşamakta olan bu kişi Türkiye'de emekli maaşını alırken aynı zamanda yurtdışında bir işte çalışabilir mi?

Faik Kalyoncuoğlu

YANIT: Yurtdışı hizmet borçlanması yaparak Türkiye’de emekli olan kişinin, tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya başlaması halinde emekli aylıkları kesilir. Yurtdışı hizmet borçlanması yapmaksızın emekli olmaları halinde ise yurtdışında çalışmaya başlamaları nedeniyle emekli aylıkları kesilmez.

Söz konusu kişi de yurtdışı hizmet borçlanması yaparak emekli olduysa, yurtdışında çalışmaya başlaması halinde emekli aylığı kesilir. Yurtdışı hizmet borçlanması yapmaksızın emekli olduysa, aylığı kesilmez.

Oğlumdan maaş alabilir miyim?

SORU: 46 yaşındaki şirket sahibi, Bağ-Kur’lu oğlumu kanserden kaybettim. Ben Bağ-Kur’un en düşük basamağından aylık almaktayım. Acaba bana oğlumdan maaş bağlanabilir mi?

Hasan Tunç

YANIT: Öncelikle başınız sağ olsun. Ölüm aylığı bağlanabilmesi için öncelikle, ölen sigortalının en az 1800 prim gününün ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması gerekiyor.

İkinci şart olarak, aylık bağlanacak ana ve babasının, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin, asgari ücretin net tutarından daha az olması ve gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Emekli aylığınız olduğundan, maalesef oğlunuzdan size aylık bağlanmaz.

Malulen emekli olmak için 1800 gün prim ve yüzde 60 rapor lazım

SORU: Babam 5 Haziran 1948 doğumlu. Sigorta girişi askerden önce 28 Temmuz 1966 da olup, 1580 gün prim ödemesi var. Normal emekli olamıyor. Babamda şeker hastalığı, alzheimer, prostat hastalıkları var. Yaşından dolayı çalışamıyor kimse işe almıyor. Malulen emekli Olabilir mi?

ELİF

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 çalışma gücü kaybı raporu aranmaktadır. Babanız malulen emekli olabilmesi için, 220 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 1800 güne tamamlaması ve en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı raporu alması gerekiyor.

150 gün prim ödeyip 51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU:5 Nisan 1969 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ocak 1989 olup,  5300 gün prim ödedim. Kaç yılında emekli olabilirim? Askerlik günlerimi ödersem emekli maaşımda ne kadar fark olur? Askerlik görevim 15 aydır.

Hasan ÇANKAYA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 150 gün daha prim ödeyerek, 5300 gün olan priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2020 de emekli olabilirsiniz.

Askerlik tarihini belirtmemişiniz. 20 yaşınızı doldurduğunuzda asker olduğunuz varsayarsak, askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmış olmalısınız. Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğinin borçlanılması, sadece prim ödeme gün sayını artırır. Emekli olma şartlarını değiştirmez. Bu açıdan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Yaşımı beklerken sağlık hizmeti alma hakkım olur mu?

SORU: Öncelikle sizi ve Sözcü gazetemizi gönülden destekliyor, yayın hayatınızın daha nice başarılarla devamını diliyorum. Ben 1 Temmuz 1982 doğumluyum, sigorta başlangıcım 10 Nisan 2002, halâ sigortalı çalışmaktayım. Ne zaman emekli olurum? Prim günüm dolduğunda emeklilik için yaşımı beklerken çalışmadan sağlık hizmeti alma hakkım olur mu?

Nazomu

YANIT: Bayan mı, erkek mi olduğunuzu belirtmemişsiniz. 7000 prim günü ve bayan iseniz 58, erkek iseniz 60 yaş şartıyla veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve bayan iseniz 58, erkek iseniz 60 yaş şartıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz.

Prim gününüzü doldurup, emeklilik için gereken yaşınızı çalışmadan bekleyeceğiniz dönemde bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olursanız, size bakmakla yükümlü olan kişinin (örneğin eşinizin) üzerinden sağlık yardımı alırsınız. Bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmazsanız, gelir testi sonucuna göre, ya primleriniz devlet tarafından ödenmek suretiyle ya da genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık yardımı alırsınız.

Malulen emekli olmak için 1800 gün prim ve yüzde 60 rapor lazım

SORU: Babam 5 Haziran 1948 doğumlu. Sigorta girişi askerden önce 28 Temmuz 1966 da olup, 1580 gün prim ödemesi var. Normal emekli olamıyor. Babamda şeker hastalığı, alzheimer, prostat hastalıkları var. Yaşından dolayı çalışamıyor kimse işe almıyor. Malulen emekli Olabilir mi?

ELİF

YANIT: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 çalışma gücü kaybı raporu aranmaktadır. Babanız malulen emekli olabilmesi için, 220 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 1800 güne tamamlaması ve en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı raporu alması gerekiyor.

Emekli maaşımdan yapılan haksız kesinti için ne yapabilirim?

SORU: 1979 yılında emekli oldum. Hiç suçum yokken emekli maaşımdan para kesiliyor. Haksız kesilen yüklü miktarda paramın kesilmemesi için ne yapabilirim?

Ahmet Peker

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak başvurarak kesintinin sebebini öğrenebilirsiniz. Ticari veya serbest meslek faaliyetiniz varsa ya da şirket ortağıysanız, emekli aylığınızdan sosyal güvenlik destek primi kesiliyor olabilir. Veya aldığınız sağlık hizmetlerine ilişkin katkı payı kesintileri olabilir. Ya da yasal olmasa da bir borcunuzdan dolayı haciz uygulanmış olabilir.

Eğer kesinti haksız yere yapılıyor ise iptalini ve yersiz yapılan kesintilerin iadesini talep edebilirsiniz.

150 gün prim ödeyip 51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU:5 Nisan 1969 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ocak 1989 olup,  5300 gün prim ödedim. Kaç yılında emekli olabilirim? Askerlik günlerimi ödersem emekli maaşımda ne kadar fark olur? Askerlik görevim 15 aydır.

Hasan ÇANKAYA

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 150 gün daha prim ödeyerek, 5300 gün olan priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 5 Nisan 2020 de emekli olabilirsiniz.

Askerlik tarihini belirtmemişiniz. 20 yaşınızı doldurduğunuzda asker olduğunuz varsayarsak, askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmış olmalısınız. Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğinin borçlanılması, sadece prim ödeme gün sayını artırır. Emekli olma şartlarını değiştirmez. Bu açıdan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

Yaşım dolduğunda eksik gün primini ödeyip emekli olabilir miyim?

SORU: 09.10.1971 doğumluyum. 06.05.1986 işe giriş tarihim. 2010’da 28 ay doğum borçlanması ödedim. 4860 gün primim var. Şuanda hala çalışmaktayım. Emeklilik gün ve yaş şartım nedir? 10. aydan sonra kalan prim gün sayımı yatırdığımda emekli olabilir miyim?

Neşe Metin

YANIT: Emeklilik için 42 yaşınızı doldurup, prim gününüzü 5075 güne tamamlamanız gerekiyor. 42 yaşınız 9 Ekim 2013’de doluyor. Ancak bu tarihte prim gününüzü henüz tamamlamamış oluyorsunuz. Eksik gününüzün primini toptan ödeyerek bu tarihte emekli olamazsınız. Prim gününüzü tamamladığınız tarihte emekli olursunuz.

SGK birleştiğine göre benim de iki maaş almam gerekmiyor mu?

SORU: Emekli Sandığından emekli maaşı alıyorum. Vefat eden babamın Bağ-Kur maaşından yetim aylığı alırken kestiler, faizi ile geri aldılar. Sosyal güvenlik kurumları birleştiğine göre iki maaş alan emsal kişilere göre benimde babamdan yetim aylığı almam gerekmiyor mu?

Nihal Özgüneş

YANIT: Sosyal Güvenlik Kurumları ve sosyal güvenlik kanunlarının birleştirilmesindeki temel amaçlardan biri de farklı sosyal güvenlik kanunlarına tabi çalışanlar ile hak sahiplerinin hak ve yükümlülükleri arasındaki norm ve standart birliğinin sağlanmasıydı. Ancak Anayasa Mahkemesinin kazanılmış hak kavramını dikkate alarak devlet memurları için ayrı düzenleme talebi üzerine 1 Ekim 2008 öncesi için norm ve standart birliği maalesef sağlanamadı.

1 Ekim 2008 tarihinden önce Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olanların kız çocuklarının, Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmayan kız çocuklarına, SSK veya Bağ-Kur kapsamında çalışsalar da, emekli olsalar da yetim aylığı ödenmesine devam edildi ve ediliyor. Ancak yine eskiden olduğu gibi sizin gibi kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alan kız çocuklarına SSK veya Bağ-Kur’lu olan babalarından aylık bağlanmıyor.

Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, Bağ-Kur’lu babanızdan aylık bağlanması mümkün değil.

54 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU:1 Ocak 1972 doğumluyum. 2 Ekim 1995 tarihinde ise başladım. Toplam 6100 gün prim ödemem var. 19 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam, ne zaman emekli olurum?  

Zülfikar ÇITAK

YANIT: Askerliğinizi ne zaman yaptığınızı belirtmemişsiniz. Sorunuzu sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik sürenizin 490 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihinizi 490 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 1Ocak 2026 da emekli olabilirsiniz.

Bir yıl sonra emekliliği hak ediyorsunuz

SORU:2 Mayıs 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 2 Mayıs 1984 olup, halen aktif olarak sigortalıyım. Ne zaman emekli olabilirim?

Doğan YILDIRIM

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödemem ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan 5225 günden fazla primiz olduğu anlaşıldığından, bundan sonra prim ödemeseniz de, 48 yaşınızı dolduracağınız 2 Mayıs 2014 de emekli olabilirsiniz.

Destek primi ödeyerek bağımsız çalışan emekli iş kazası geçirdiğinde sürekli iş göremezlik geliri bağlanır mı?

SORU: Şahsıma ait kamyonumla nakliyecilik yapıyordum. 2005 senesinin 10.ayında Bağ-Kur emeklisi oldum. Fakat çalışmaya devam ettim. Çalışmaya devam ettiğim için maaşımdan devamlı olarak prim kesildi. 5 Nisan 2007 tarihinde kamyonumdan benim üzerime tomruklar düştü iş kazasına maruz kaldım. İş kazası tespiti jandarma tarafından yapıldı ve tutanaklar tutuldu. Kocaeli eğitim ve araştırma hastanesinde tedavi gördüm. Tedavi sonucu sağ ayağım iş görmez hale geldi. Hastaneden almış olduğum rapor yüzde 65 özürlü iş göremez raporu. Emekli olduğum 2005’ten, 2007’ye kadar devam eden maaş kesintim 5 Nisan 2007 kazadan sonra yine kamyonum çalışıyor diye 2010 yılına kadar maaşım kesilmeye devam etti. 2010 tarihinde kamyonu sattım. Sattığım tarihten sonra maaşımı düzenli olarak alıyorum. 10 gün önce Kocaeli üniversitesi ayağımın düzelme ihtimali olmadığını tespit etti. Yüzde 65 sağlık raporu verdi. Şimdi maaşımdan 2007 yılı ile 2010 yılı arasında emekli aylığımdan kesilen kesintileri alabilir miyim? Ve sakatlığım raporla tespit edildiğine göre, sakatlık maaşı alabilir miyim? Bu konuda beni bilgilendirirseniz sevinirim.

Ahmet BATTAL

YANIT: Emekli olduktan sonra emekli aylığını kestirmeden nakliyecilik faaliyetinize devam ettiğinizden, emekli aylığınızdan sosyal güvenlik destek primi kesilmiş. Ayrıca, iş kazası geçirdiğiniz 2007 ile 2010 arasında nakliyecilik faaliyetine devam ettiğinizden dolayı emekli aylığınızdan Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilmeye devam etmiş. Bu yasal bir durum. Kesintileri geri alamazsınız.

Ayrıca destek primi ödeyerek Bağ-Kurlu olmasını gerektiren faaliyetine devam eden emekliden, kısa vadeli sigorta kollarına(iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına) prim alınmadığından maalesef sürekli iş göremezlik geliri de(iş kazası geçirip yüzde 10 oranında işgücü kaybına uğrayanlara bağlanan aylık) alamazsınız. Bu yasal ama adil olmayan bir uygulama. Çünkü, kendi kamyonunuzda değil de, ücretle çalıştığınız bir kamyonda bu durum başınıza gelse, kısa vadeli sigorta kollarından sürekli iş göremezlik geliri bağlanacaktı. Ve emekli aylığınız ile gelirden yüksek olanının tamamını, düşük olanının yarısını alacaktınız.

51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz                   

SORU: 1974 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 29 Ekim 1989 olup, 6900 gün primim var. Ne zaman emekli olurum?

Ayhan KÖSE

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 2025 de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.     

Şirketi satıp hiç vergi ödememenin yolu var mı?

SORU: Sekiz yıl önce kurduğum ve yüzde 99 hissesine sahip olduğum limited şirketin hisselerinin tamamını satacağım ama 2 milyon liraya yakın kâr çıkıyor. Bu 2 milyon liranın vergisini ödememenin de bir yolu var mı?

Necmi Tarakçı - İSTANBUL

YANIT: Tabii ki var.

1. Limited şirketinizi anonime çevirin.

2. Pay senedi (veya geçici ilmühaber) bastırın.

3. Pay senetlerinin edinme tarihi, limited şirketin kuruluş tarihi olduğundan, vergisiz pay senedi satışı için aranılan iki yıllık süre de geçmiş oluyor. Bu durumda, 2 milyon lira kazancınız için 2 lira dahi gelir vergisi ödemezsiniz (Bu konuda ayrıca, 30.7.2012 tarihli Hürriyet’te yayınlanan “Limited Şirket Hissenizi Ezbere Devredip Çıra Gibi Yanmayın” başlıklı yazımı okumanızda yarar var).

Kayınvalidemin genç sevgilisi

SORU: Kayınvalidem 52 yaşında ama 40’ında gösteren dul, güzel ve neşeli bir kadın. 4 bin lira civarında emekli aylığı alıyor. Son günlerde 26 yaşında, işsiz ama çok yakışıklı bir gençle birlikte. O ülke senin bu ülke benim dercesine geziyorlar. Kayınvalidem 26 yaşındaki sevgilisine, “Evlenelim. Ölürsem emekli aylığımın yüzde 75’i sana kalır” diyormuş. Kafamız karıştı. Ben 32, eşim de 27 yaşındayız. 26 yaşında benden 6 yaş küçük biri kayınpederim olacak. Eşimin de kendisinden bir yaş küçük babası olacak! Kafamız karmakarışık. Dul kocaya aylık konusu doğru mu?

(Rumuz: Kayınpeder)

YANIT: Evet doğru. Kayınvalideniz ölürse, genç eşine (kayınpederinize) “dul aylığı” bağlanır. Dul eşi ileride iş bulup çalışsa bile, kayınvalidenizden yüzde 50 oranında aylık alır. Evlenirse, aylık kesilir. Boşanırsa tekrar bağlanır. Olay size karışık gibi geliyor ama yasalar böyle.

Erkeğe çeyiz yardımı

SORU: Benim kaynanam hemşire emeklisiydi, kayınpederim ise emekli öğretmen. Kaynanam 2,5 yıl önce vefat etti. Kayınpederim hem kendi maaşını hem de ölen eşinden dolayı belli bir maaş alıyordu. Kayınpeder Haziran ayında tekrar evlenecek. Acaba kayınpeder de çeyiz yardımından faydalanabiliyor mu?

Burak Sağlam - ANTALYA

YANIT: Erkekler için böyle bir imkan yok. Kayınpederiniz çeyiz parası alamaz.

Teknesiyle balık tutup satan emekli

SORU: 13 metre boyunda teknesiyle balık tutup satan bir emekliyim. Vergi ödemek de istemiyorum. Yanımda çalışan iki işçi var. Benim ve işçilerin vergi durumları nedir?

Cem ÖZKILIÇ - MUĞLA

YANIT: Şanslısınız, vergi yasaları sizi kolluyor.

1. Teknenizin boyu 20 metreyi aşmadığı için gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olmayacaksınız. Size ödeme yapan işletmeler yüzde 2 tevkifat (vergi kesintisi) yapacak. O kadar..

2. İşçilerinizin ücreti, gelir vergisinden istisna (GVK Md.23/1-2).

3. KDV’den de istisnasınız (KDV Kanunu Md.17/4-b).

4. Sizden balık alan mükellefler, “müstahsil makbuzu” düzenleyip, size imzalattıracak ve bir nüshasını size verecek (VUK Md.235).

Kira ve faiz geliri olan ev kadını

SORU: Eşi emekli ev kadını, kiraya verdiği evi için gelir vergisi ödüyor. Ayrıca 25 bin TL’nin altında mevduat faizi geliri var. Emlak Vergisi durumu nedir?

Ömer Ergin - İSTANBUL

YANIT: Ev kadını, kendisi kirada oturmuyorsa, kira geliri aldığı evi için Emlak Vergisi öder.

Site yöneticisine ödenecek ücretle ilgili yükümlülükler

SORU: Sitemiz, genel kurul kararı ile emekli bir kişiyi yönetici seçmiş ve aylık 1.000 TL ücret takdir etmiştir. Emekli Sandığı veya sigortadan emekli maaşı alan yöneticimize verdiğimiz maaş için herhangi bir kuruluşa (maliye, sigorta... vs.) müracaatımız gerekir mi? Site işveren olarak sorumluluk alır mı?

Zeki Oktay Caner

YANIT: Seçtiğiniz site yöneticisine ödenecek ücret için site yönetimi olarak SGK’da işyeri dosyası açtırmanız ve işe giriş bildirgesi vermeniz, vergi dairesinde muhtasar mükellefiyeti tesis ettirmeniz gerekiyor.

Ödenecek ücret üzerinden sigortalı payı olarak yüzde 7,5 sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapıp, yüzde 23,5 işveren payı ile birlikte her ay SGK’ya bildirim yapıp, prim tutarını ödemeniz gerekiyor. Ayrıca yüzde 15’ten başlayan gelir vergisi tarifesine göre gelir vergisi ve binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapıp, muhtasar beyanname ile vergi dairesine beyan edip, vergilerini ödemeniz gerekiyor.

Doğum borçlanmasının eşime faydası olur mu?

SORU: Eşimin doğum tarihi 08.09.1971. İlk defa 01.11.1993 tarihinde SSK’lı olarak işe başladı. Evlenince, 26.08.2002’de çalışmayı bıraktı. 01.04.2003 ile 31.03.2007 tarihleri arasında isteğe bağlı olarak prim ödedi. 31.03.2007’den bu yana her hangi bir çalışması olmadı. 01.12.2003 ve 19.06.2009 tarihlerinde iki doğum yaptı. SGK’nın sitesine girdiğimizde, toplam prim ödeme günü 4851 gün gözükmekle beraber, listede iki farklı kişiye ait 206 çalışma günüde gözüküyor.

Eşim bu şartlarda ne zaman emekli olur? Doğum borçlanmasının eşime bir faydası olur mu? SGK’lı bir işe girmenin, eşime bir faydası olur mu?

Celal Öner

YANIT: Eşinizin isteğe bağlı prim ödemesinin SSK’mı yoksa Bağ-Kur kapsamında mı olduğunu belirtmemişsiniz. Söz konusu tarihlerde SSK kapsamında da isteğe bağlı prim ödendiğinden ve eşinizin isteğe bağlı sigortalılık öncesi prim ödemeleri SSK kapsamında olduğundan, isteğe bağlı prim ödemesinin SSK kapsamında olduğunu kabul ederek sorunuzu yanıtlıyorum.

Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5675 prim günü şartlarına tabi. Başkalarına ait prim günlerini düştüğümüzde eşinizin 4645 gün prim ödemesi, buna göre 1030 gün prim eksiği var.

50 yaşını 08.09.2021 tarihinde dolduruyor. Bu tarihe kadar çalışarak veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim gününü tamamlayabileceği gibi, 720 günü için 19.06.2009 doğumlu çocuğunuzla ilgili doğum borçlanması da yapabilir. 50 yaşını doldurduğunda da emekli olur.

Dedeniz askerliğini borçlanarak primi 1800 güne tamamlamalı

SORU: Dedem 1941 doğumludur. 1080 gün prim ödemesi de tamamlanmıştır. Dedemin sağlık sorunları ve meslek hastalığı olduğundan dolayı, yaklaşık 20 yıldır çalışamıyor. Hakem heyetine soktuk. Yüzde 60 dan fazla rapor almamıza rağmen, hala malulen emekli olamamıştır. Bu durumda ne yapabiliriz?

Gizem KANGAL

YANIT: Malulen emekli olmak için, 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu aranıyor. 20 yıldan beri çalışamıyor dediğinize göre, prim ödemeleri 20 yıl öncesine ait olmalı. Dolayısıyla süre sorunu yok. Yüzde 60 şın üstünde de rapor aldığınıza göre dedenizi 1800 gün primi olmadığından emekli etmiyorlardır. Dedeniz muhtemelen 2 yıl askerlik yapmıştır. Askerliğini borçlanarak 1080 gün olan primini 1800 güne tamamlayarak emekli olabilir.

Emekli olacağınız tarihi öne çekemezsiniz

SORU: 1 Kasım 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Kasım 1980’dur. 1990’ da askere gittim. 6500 gün prim ödemem var. SGK baktığımda 1 Kasım 2013’te emekliyim. Ama askerlik yatırmam erken emekli olmamı sağlar mı? Şuan sigortalı olarak çalışmıyorum

Urufu ÖZDEMİR

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olma şartlarını değiştirmez. Sadece prim ödeme gün sayınızı artırır. Askerliğinizi borçlanarak emeklilik tarihinizi öne çekemezsiniz.

SGK ile anlaşması olmayan özel hastane raporu ile “geçici iş görmezlik ödeneği” alınamaz

SORU: Kızım, 25 yaşında özel bir şirkette çalışıyor. Özel bir hastane de ameliyat oldu. Haliyle bu zaman için işyeri maaşını ödemedi. Şirketi vasıtasıyla ameliyat olduğu özel hastanenin Heyet Raporunu SGK' na gönderdi. Ancak kesinti yapılan kısmın ödenmesini sağlayamadı. Özel hastane raporunun kabul edilmediğini, o hastane ile ameliyat konusu branşta SGK' nın anlaşması olmadığını şifahen bildirmişler.

Anlayamadığım şu; çalışan bir hastalık geçiriyor. Netice operasyonla sonuçlanıyor. Ama Devlet bunu tanımıyor. Çünkü olay özel bir hastanede gerçekleşiyor. Komiğime gitti.

Lütfen bu konuda beni aydınlatın. Rica ediyorum. Bunu aşmak için ne yapmalıyız? Elimizde ameliyat raporu tabi ki var. Ama işe yaramıyor ki. Ne yapalım, ameliyat yerini mi gösterelim yetkililere ki inandırıcı olsun?

   Metin AKIN/ANKARA

YANIT: Kızınızın tedavi nedeniyle çalışmadığı süreye ilişkin geçici iş göremezlik ödeneği alamamasının nedeni, özel hastanede tedavi olması değil, tedavisini Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK) ile sözleşmesi olamayan özel hastanede yaptırmasıdır. Çünkü, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun “Geçici İş Göremezlik Ödeneği” başlıklı 18 nci maddesi; geçici iş göremezlik ödeneği alınabilmesi için, kurumca yetkilendirilmiş olan hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olmasını şart koşuyor. Maalesef yapılan işlem yasa hükmünden kaynaklanıyor.

Kızınız geçici iş göremezlik ödeneği alabilmek için; iş göremezliğe sebep olan sağlık problemini, SGK ile anlaşmalı sağlık kuruluşlarının hekim veya sağlık kurullarınca verilecek raporla ortaya koyması gerekiyordu.

Babanızın 58 olan emeklilik yaşını 55 e düşüremezsiniz

SORU: Babam 1958 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 7 Kasım 1980 olup bugüne kadar 3900 gün prim ödemesi var. Geriye dönük borçlanmayla veya 1978-1980 arasında yaptığı askerliğini borçlanarak 55 yaşında emekli olma şansı var mıdır? 

Hakan BASUT

YANIT: Geriye yönelik borçlanma usulü yok. Babanız geriye yönelik borçlanma yapamaz. Askerlik süresini borçlanabilir. Fakat askerlik borçlanmasıyla 55 yaşını dolduracağı tarihte emeklilik hakkı elde edemez.

Babanız yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 2017 de 59 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Bağ-Kur’a mı devam etmeliyim, SSK’ya mı geçeyim?

SORU: 18.09.1972 doğumluyum. 01.12.1989 SSK girişim var. 1994 Mart-1995 Ağustos arasında 18 ay askerlik yaptım. 04.10.2000 tarihinde Bağ-Kur girişim var ve halen devam ediyor. Toplam SSK 3250 gün, askerlik 540 gün (ödemesi yapıldı), Bağ-Kur 4500 gün. SSK’lı günlerim asgari ücret üzerinden yattı. Ocak 2013’ten beri aylık 3.120 TL kazanç üzerinden 998 TL prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Yüksek emekli maaşı almak için ne yapmalıyım? Son 3,5 yıl SSK’ya mı geçeyim yoksa yüksek kazanç üzerinden Bağ-Kur’a mı devam edeyim?

Semih Yükyapan

YANIT: Bağ-Kur statüsünden de SSK statüsünden de emeklilik için 52 yaş şartına tabisiniz. Bağ-Kur statüsünden emeklilik için prim gününüzü 9000 güne tamamlamanız, bunun için de yaklaşık iki yıl daha prim ödemeniz gerekiyor. SSK statüsünden emeklilik için ise prim gününüz yeterli olmakla birlikte, son 1260 gün emekli olunacak sigortalılık kapsamında prim ödemiş olmak şartı gereği 3,5 yıl SSK kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

Emekli aylığı hesaplamasında, tüm sigortalılık süresi boyunca üzerinden prim ödenen kazanç tutarları dikkate alınıyor. Primlerinizi yüksek kazanç üzerinden ödemeye devam ederseniz, kazanç ortalamanızı bir miktar yukarıya çekersiniz, bu da emekli aylığınıza olumlu yansır. Yaşınız dolana kadar prim ödemeye davam edecekseniz veya 3,5 yıl daha prim ödemeyi göze alıyorsanız, SSK statünden bağlanacak emekli aylığınız, Bağ-Kur statüsünden bağlanacak emekli aylığınızdan daha yüksek olacağından, SSK’ya geçebilirsiniz.

Askerlik borçlanması prim günü kazandırır mı?

SORU: Doğum tarihim 15.01.1977. SSK işe başlangıç tarihim 01.03.1989. Mayıs 2013 itibariyle SSK prim gün sayım 4861 gün. Askerliğimi 2 Temmuz 2001-10 Mart 2002 arası kısa dönem er olarak yaptım. Askerlik borçlanması yapmam prim günü kazandırır mı? Prim günü kazandırıyorsa ne zaman emekli olabilirim?

Engin Balıkçı

YANIT: Askerlik borçlanması yapmanız prim günü kazandırır, ancak askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra yaptığınızdan, emeklilik şartlarınızı değiştirmez.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Verdiğiniz bilgilere göre, 589 gün prim eksiğiniz var. Bunu da 51 yaşınızı dolduracağınız 2028 yılına kadar tamamlayabileceğinizden, askerlik borçlanması yapmanıza gerek yok.

Memur emeklisi kadın SSK emeklisi babasından aylık alabilir mi?

SORU: Bir konuda danışmak istiyorum. Dedemi 2 ay önce kaybettik. Annem sigortaya maaşını almak için başvuru yaptı. Annem emekli hemşire. Sigortadan maaşını alamayacağı söylenmiş. Fakat yakın çevremizde alan insanlar var. Bu konuda bilgilendirir misiniz?

Samet GENAY

YANIT: SSK, emekli kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Anneniz Emekli Sandığı emeklisi olduğu için, dedenizden dolayı SSK’dan yetim aylığı alamaz. Çevrenizde olup, yetim aylığı alanların durumları annenizden farklıdır. Örneğin, anneniz SSK emeklisi, dedenizde Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, anneniz emekli olmasına karşın dedenizden dolayı yetim aylığı alabilecekti. Çevrenizde olanlar muhtemelen bu şekilde Emekli Sandığından yetim aylığı alıyordur. Bu yasalar arasındaki farklılıktan kaynaklanan bir durum.

Ekim ayında emekli olmanız mümkün

SORU:1 Aralık 1961 doğumluyum.1 Haziran 1990 da SGK’ lı oldum. Aralıksız 6 Haziran 2011 tarihine kadar çalıştım.  7590 gün prim ödemem var. Askerliğimi ödersem, ne zaman emekli olurum? Askerliğimi 3 Temmuz 1980-2 Şubat 1982 arasında yaptım. Aydınlatırsanız sevinirim.

Hasan GÜRBÜZ

YANIT: Askerlik süreniz borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sürenizi dolduracağınız 1 Ekim 2013 de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığını sadece aylık bağlama oranı belirlemez

SORU: 1987 sigorta girişliyim, 4137 gün Bağ-Kur (çiftçi) ve 2212 gün sigortam var. Üzerine 300 gün askerlik borçlanması yatırdım, 6646 günle emeklilik dilekçemi 28.02.2013 tarihinde verdim. Aylık bağlanma oranım yüzde 66, bağladıkları aylık 746,84 TL. Aylık bağlanma oranı düşük olanlar daha fazla alıyor. Bu durumda bir yanlışlık olabilir mi, eğer bir yanlışlık varsa itiraz etme durumumuz nedir?

Yılmaz Gül

YANIT: Bağlanan emekli aylığınızda hesap hatası olup olmadığınız yazılı olarak sorabilirsiniz. Ancak emekli aylığını sadece aylık bağlama oranı değil, üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarına göre hesaplanan ortalama aylık kazanç tutarı belirliyor. Aylık bağlama oranı düşük olmakla birlikte, ortalama prime esas kazanç tutarı yüksek olanın aylığı da yüksek olabilir.

Örneğin kaba bir hesapla, aylık bağlama oranı yüzde 60, kazanç ortalaması 100 olan kişinin emekli aylığı 60 lira olurken; aylık bağlama oranı yüzde 55, kazanç ortalaması 150 olan kişinin emekli aylığı 82,5 lira olur.

Ayrıca emekli aylığınız üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşuyor. Üç ayrı kısmi aylığın hesaplanmasında esas alınan aylık bağlama oranları da farklı.

Örneğin sizin aylık bağlama oranlarınız; 2000 öncesi dönem için yüzde 66, 2000-2008 dönemi için yüzde 51, 2008 sonrası dönemi için yüzde 37 (bakmakla yükümlü olduğunuz kişi varsa yüzde 40). Bu da aynı toplam prim gününü farklı dönemlerde ödemiş olanların bile emekli aylıklarında farklılık yaratıyor.

4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir miyim?

SORU: 12.06.1973 doğumluyum. 27.08.1992’de şirket ortağı olarak Bağ-Kur’luyum. Bundan sonra sigortaya geçsem 4/a statüsünden emekli olabilir miyim, kaç yaşında ve hangi tarihte emekli olurum?

Murat Öztürk

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. 4/a kapsamında sigortalı olup, son 2520 günlük fiili prim ödeme süresi içinde en az 1261 gün 4/a kapsamında prim öderseniz, 53 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a statüsünden emekli olabilirsiniz.

18 yaşından önce başlayan sigortalılık

SORU: 14.03.1968 doğumluyum. 14 yaşında iken 01.10.1982’de SSK girişim oldu. 4/a (SSK) kapsamında prim günlerim toplamı 5850 gün. SGK’dan sordum, 14.03.2015’te emekli olabileceğim söylendi. Bazı muhasebeciler de 1981’de çıkan bir yasadan dolayı, SSK girişim 18 yaş altı olduğundan emekliliğimin uzayabileceğini söylüyor, doğru mu?

Sefa Tümkaya

YANIT: 01.04.1981 tarihinden sonra, 18 yaşından önce sigortalı olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul ediliyor. Ancak kademeli emeklilik şartlarının belirlenmesinde, 18 yaşından önce sigortalı olunsa da ilk defa sigortalı olunan tarih dikkate alınıyor.

Buna göre, kademeli emeklilik şartlarınızın belirlenmesinde, ilk defa 14 yaşında iken sigortalı olduğunuz 01.10.1982 tarihi dikkate alınır ve 25 yıl sigortalılık süresi, 47 yaş ve 5150 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 25 yıllık sigortalılık sürenizin hesabında ise 18 yaşınızı doldurduğunuz 14.03.1986 tarihi dikkate alınır ve 25 yıllık sigortalılık süreniz 14.03.2011’de dolmuş olur. Prim gününüz de yeterli olduğundan, 47 yaşınızı dolduracağınız 14.03.2015’te emekli olabilirsiniz.

Yetim aylığından fazla emekli aylığı almam için ne önerirsiniz?

SORU: 19.06.1966 doğumlu bir bayanım. Sigorta başlangıcım 01.09.1990. 4/a çalışan olarak 2322 gün, 4/a isteğe bağlı sigortalı olarak 510 gün, 4/b isteğe bağlı sigortalı olarak 471 gün olmak üzere toplam 3303 prim günüm var. Şu an bekâr ve işsiz olduğum için, babamdan SGK yetim maaşı alıyorum. Kendim emekli olup şimdi aldığımdan daha fazla maaş alabilmem için ne önerirsiniz?

İzmirli

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 47 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süreniz dolmuş, yaşınız Haziran’da doluyor, 2147 gün prim eksiğiniz var.

Emekli aylığı hesaplamasında, tüm sigortalılık süresi boyunca üzerinden prim ödenen kazanç tutarları dikkate alınıyor. Bugün itibariyle, aylık prime esas kazanç alt sınırı 978,60 TL, üst sınırı ise 6.360,90 TL. Eksik prim gününüz için ne kadar yüksek kazanç tutarı üzerinden prim öderseniz, emekli aylığınızın hesabına esas alınacak aylık kazanç ortalamanız, buna göre de emekli aylığınız o kadar yüksek olur. Ne kadar yetim aylığı aldığınızı belirtmemişsiniz. Örneğin alt sınırdan prim ödeyenlere bugün için bağlanan emekli aylığı tutarı 650-700 TL civarında değişiyor.

Askerlik dışında geriye yönelik borçlanmayla gün kazanılamıyor

SORU:9 Ekim 1965 doğumluyum. İşe ilk giriş tarihim 1 Haziran 1981 Halende SSK’lı çalışıyorum. 540 gün askerlik yaptım. Eksik günlerimi toplu ödeyerek emekli olma şansım var mı? Yoksa ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi borçlanmadım.

HALİL

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Fakat sorunuzdan priminizin yeterli olmadığı anlaşılıyor. 5075 gün prim ödemeniz olsaydı, istediğiniz zaman emekli olabilirdiniz. Priminizi 5075 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Prim eksiğinizin 540 gününü askerlik borçlanmasıyla tamamlayabilirsiniz. Geriye yönelik olarak askerlikten başka borçlanma yapamazsınız.

Primi 5975 güne yaşı 55 e doldurmanız gerek

SORU: 1 Nisan 1999 sigorta girişliyim. 3650 gün prim ödemem var. 9 Ocak 1979 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim?

Yunus KAYABAŞ

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2325 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 9 Ocak 2037’de emekli olabilirsiniz.

Şartları sağlayan emekli emlak vergisi ödemez

SORU: 4 Mayıs tarihli gazetemizde, 200 metrekareden küçük olan dairelerde (bizim daire 193 metrekare) emeklilere emlak vergisi olmadığını yazıyordunuz. Eşimle birlikte 1998 yılında emekli olduk, 2000 yılında oturduğumuz evi aldık. 2013 yılında üye olduğum yapı kooperatifinden bir dairem daha oldu. Yeni dairemin emlak vergisini yatırmaya gittiğimde eşimle müşterek tapulu olan oturduğumuz, bugüne kadar emlak vergisi ödemediğimiz evimizin de vergisini ödememizi istediler. Nedenini sorduğumda “bu yıldan itibaren artık apartman merdiven boşlukları, apartman giriş holü, kapalı ve açık otoparkların da evin müştemilatından sayıldığını söylediler. Bu yıla kadar vergi ödemediğimiz dairemizin bile vergisini aldılar. Gazetemizdeki yazınızda siz de emeklilerden hala mesken vergisi alınmadığını yazıyorsunuz, gözümüzden kaçan bir şey mi var?

Gönül Alataş

YANIT: Aranan şartları sağlayan emekliler hala emlak vergisi ödemiyorlar. Ancak emlak vergisi ödememek için Türkiye sınırları içinde hisseli de olsa tek bir konuta sahip olmak, konutun brüt alanının 200 metrekareyi geçmemesi, emekli aylığından başka gelirin olmaması (25 bin lirayı aşmayan her türlü menkul sermaye iradı geliri hariç) gerekiyor.

2013 yılında sahip olduğunuz kooperatif evi ile birlikte, bir tam bir de hisseli konuta sahip olduğunuzdan hem kooperatif evinin hem de ilk evinizdeki hissenize tekabül eden emlak vergisini ödemeniz gerekiyor. Sadece ilk evinize hisse ile sahip olan eşiniz ise evin brüt alanı 200 metrekareyi geçmemesi halinde emlak vergisi ödememesi gerekiyor.

15 yıl, 3600 günle tazminat hakkımı ne zaman elde ederim?

SORU: 27.06.1982 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 01.09.1999, hâlihazırda 4800 ödenmiş prim günüm var. 15 yıl, 3600 gün ile tazminat alma hakkımı ne zaman elde ederim?

Murat Akbaş

YANIT: 15 yıl sigortalılık sürenizin hesabı, 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten itibaren başlar ve 27.06.2015 tarihinde 15 yıl sigortalılık süresi şartını sağlamış olursunuz. Prim gün sayısı şartını yerine getirmiş olduğunuzda, 27.06.2015 tarihinden itibaren 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle kıdem tazminatı hakkını elde edersiniz.

Emekli kız çocuğu Bağ-Kurdan yetim aylığı alamaz

SORU: Ablam kendi Kamu kurumunda SSK’lı olarak çalışırken emekli oldu. Annemde Babamın vefatı ile Bağ-Kur’dan dul maaşı almaya başladı. Ablam bekârdır. Şu anda annem de vefat etmiş bulunmaktadır. Ablam babamdan dolayı yetim maaşı alabilir mi? Bu konuda bilgi vermenizi talep ederim.

Ali TOKA

YANIT: Bağ-Kur kendi çalışmalarından dolayı sosyal güvenlik kurumlarından emekli aylığı alan kız çocuklarına, ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Ablanız SSK emeklisi olduğu için Bağ-Kurdan yetim aylığı alamaz.

Mart 2018 da emekli olmanız mümkün

SORU:5 Mart 1957 doğumluyum. 1977’den beri vergi mükellefi olmama rağmen, sigorta ödemem 2000 yılında Bağ-Kurlu olarak başladı. Ve aralıksız ödeme yaptım. Ne zaman emekli olabilirim?

Murat TÜRK

YANIT: Emekli olmak için: 25 tam yıl prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 2025 toplam primiz 25 tam yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca toplam priminizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 62 yaşınızı dolduracağınız 5 Mart 2019 da emekli olmanızda mümkün.

AŞ yönetim kurulu başkanı üç yıllık seçilir mi?

SORU: Anonim şirketimizin yönetim kurulu başkanı, vekili ve üyelerini üç yıl süre ile seçip, ona göre üç yıllık yetki belgesi vs. düzenleyeceğiz. Bir arkadaşım, bunun mümkün olmadığını belirtti. Kaynak olarak da sizin konuşmacı olduğunuz bir panelde yönetim kurulu başkanı ve vekilinin her yıl için seçilmesi gerektiğini açıkladığınızı söyledi. Doğru mu?

Rıza Orcan- İSTANBUL

YANIT: Evet doğru.. Yeni TTK’nın 362. maddesinde, yönetim kurulu üyelerinin en çok üç yıl süreyle görev yapmak üzere seçilebileceği yazılı. Ancak, yönetim kurulu başkanı ve başkan vekili “bir yıllığına” seçilebiliyor. (Yeni TTK Md.366/1)

Geçici dövme yapıyorum Maliye beni döver mi?

SORU: Değişik motif, desen veya resimleri; hint kınası, alman taşı, oksijenli su ve fırça kullanarak, genellikle genç kızların ve erkeklerin vücudu üzerinde “geçici dövme” olarak şekillendiriyorum. Muhasebeci bir abiye sordum “sen vergiden muafsın” dedi. Bir başkası da “Bu kadar para kazanıyorsun, vergi ödemezsen Maliye sana iyi bir dövme yapar” dedi. Maliye beni gerçekten döver mi yoksa vergiden muafsın diye sever mi?

Okan Şimşek - BODRUM

YANIT: Geçici dövme faaliyeti, sermayeden çok şahsi mesaiye ve mesleki bilgiye bağlı olup,

geliriniz “serbest meslek kazancı” olarak değerlendirilir. Muafiyetlerden yararlanamazsınız. Vergi dairesine kaydolacak ve aldığınız paraların karşılığı “serbest meslek makbuzu” düzenleyeceksiniz.

Hamamdaki tellak ve masörler

SORU: Kadın ve erkek hamamı işletiyorum. Hamamda çalışan tellak ve masörlere ücret ödemiyorum. Sigortalı da değiller. Aldıkları bahşiş karşılığı çalışıyorlar. Kafama takıldı, bir maliyeci gelir sorarsa başım ağrır mı?

Yavuz Gürsoy - BURSA

YANIT: İşletmecisi olduğunuz hamamda, aranızda işçi-işveren ilişkisi olmaksızın masör ve tellak olarak kendi adlarına çalışan şahıslara, işletmeniz bünyesinde biriken bahşişlerden ödeme yapıyorsanız, bu ödemeleri ücret olarak değerlendirip gelir vergisi keseceksiniz. Tellak ve masörlerin, doğrudan müşteriden bahşiş almaları halinde, elde edilen gelir “diğer ücret” kapsamında değerlendirilir. Bu kişilerin “vergi karnesi” almaması ve vergilerini zamanında ödememeleri halinde, ödenmeyen vergilerinden siz sorumlu tutulursunuz.

Ölen eşin kıdem tazminatı

SORU: Eşimi geçtiğimiz ay kaybettim. Eşimin kıdem tazminatını biz isteyebilir miyiz?

Aynur Ilgaz - GAZİANTEP 

YANIT: Evet isteyebilirsiniz. Çünkü, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde işçinin ölümü halinde tazminat tutarının kanuni mirasçılarına ödeneceği belirtilmektedir.

Kukla yapıp oynatanlar

SORU: Kukla yapımı ve oynatılması faaliyeti ile uğraşıyorum. Esnaf muaflığı kapsamında vergi dışı kalmak için ne yapmalıyım?

Ahmet Yasin - İZMİR

YANIT: Hiç bir şey yapamazsınız. Faaliyetiniz esnaf muaflığı kapsamına girmediğinden, gelir vergisi ödeyeceksiniz.

Ortak olduğum şirkette sigortalı olabilir miyim?

SORU: SSK olarak bir firmada yaklaşık 8 senedir çalışmaktayım. Buradaki çalışamam devam ediyor. Aynı zamanda Mart 2013 ayında bir şirket kurdum. Orada şirket ortağıyım. SSK’mı ara boşluk bırakmadan kendi şirketimde devam ettirebilir miyim? Bu konuyla ilgili görüşünüzü paylaşırsanız sevinirim

Sinan TALAS

YANIT: 1 Ekim 2008 den itibaren sigortalıların kendi veya ortağı oldukları işyerlerinde sigortalı olmaları yasaklandı. Kurucu ortağı olduğunuz şirkette sigortalı olarak çalışamazsınız. Ancak, başka işyerlerinde sigortalı çalışabilirsiniz. 1 Mart 2011 den itibaren Bağ-Kurlulara sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeme imkânı sağlandığından, sigortanız devam ettiği sürece şirket ortaklığından dolayı Bağ-Kurlu olmanız gerekmiyor.

Sigortalılık süreniz 18 yaşı doldurduğunuz tarihten başlıyor

SORU: 14 Mart 1981 doğumluyum. 1997 tarihinde SSK başlangıcı var. İlk sigortam 1998 Şubat ve Martta yattı. Daha sonra 2003 yılına kadar SSK’ya prim yatmadı. Şuan itibariyle 3700 gün primim var. 15 yıl çalışma süresi ve 3600 günle tazminatımı alıp işten ayrılabilir miyim?

Kaan ÖZTÜRK

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. Bugün için kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılamazsınız. Çünkü; yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli. Ancak 15 yıllık sigortalılık sürenizi dolduramıyorsunuz. Sigortanız 18 yaşınızı doldurduğunuz 14 Mart 1999’dan itibaren başladığından, 15 yıllık sigortalılık sürenizi 14 Mart 2014’de dolduracaksınız. Bu tarihten itibaren kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Emekli aylığınızdan kesinti yapılıyor olabilir

SORU: Ben ve eşim emekli öğretmeniz. Ben 2005, eşim 2000 yılında emekli olduk. Maaşa esas göstergelerimiz, derece 1-4 gösterge 3000. Hizmet yılımız benim 34 yıl 10 ay, eşimin 33 yıl. Aylıklarımızda eşimin lehine 160 liralık bir fark var. Bu farkın neden kaynaklandığını öğrenmek istiyorum.

Necmi Aslan

YANIT: Fark öteden beri mi geliyor, belli dönemlerde mi oluyor belirtmemişsiniz. Normal şartlarda farkın eşiniz lehine değil, sizin lehinize olması gerekiyor. Emekli aylığınızdan kesinti yapılıyor olabilir. Örneğin, aldığınız sağlık hizmetlerine ilişkin katkı payı veya şirket ortağı ya da vergi mükellefi iseniz sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılıyor olabilir.

Bunların hiçbiri söz konusu değilse, SGK Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurup, nedenini sorabilirsiniz.

Askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olursunuz

SORU: 20.03.1965 doğumluyum.  SSK girişim 01.01.1988. Şuanda 8000 günüm var. 1985 Eylül-1987 Mart tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimin ne kadarını ödersem ne zaman, eğer ödemez isem ne zaman emekli olurum?

Murat Ataman

YANIT: Askerlik borçlanması yapmazsanız, 01.01.1988 sigorta başlangıcıyla 50 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz. 400 gün askerlik borçlanması yaparsanız 49 yaşınızı doldurduğunuzda, yani bir yıl erken emekli olursunuz.

Durdurulan sigortalılık süreme ait prim borcunun bir kısmını borçlanabilir miyim?

SORU: 05.01.1961 doğumluyum. Sigortalı işe başlama tarihim 01.09.1979, şuan 3008 prim günüm bulunmaktadır. 1999-2003 yılları arası kendime ait iş yerimde Bağ-Kur kaydım oldu, fakat hiç prim ödemem olmadığından, Bağ-Kur kaydım donduruldu.

1999-2003 yılları arasındaki Bağ-Kur’luluk süremden, eksiğim olan 2000 günü borçlanabilir miyim? 1981-1983 yılları arasında 20 aylık askerlik yaptım, askerlik süremi borçlanarak 3600 günle kaç yaşında emekli olabilirim veya siz nasıl bir yol izlememi tavsiye edersiniz?

Çalıştığım iş yerlerindeki eksik prim günlerim için hizmet tespit davasının 10 yıl içerisinde açılmadığından dolayı dava hakkımın olmadığı SSK il müdürlüğü yetkililerince tarafıma bildirildi. Bu konuda kanuni bir hakkım var mı?

Yücel Kahraman

YANIT:Dondurulan Bağ-Kur sigortalılık sürenizden kısmi borçlanma yapamazsınız, ancak tamamını borçlanabilirsiniz.

3600 günle emeklilik için 60 yaş şartına tabisiniz ve bu da 05.01.2021’de doluyor. Oysa normal emeklilik için sigortalılık süresi ve yaş şartlarını sağlamışsınız. 600 gün askerlik borçlanması yapıp, üzerine de 1392 gün prim öderseniz emekliliğiniz için gereken 5000 prim gününü doldurmuş olursunuz. Yaklaşık 4 yıl sonra da emekli olursunuz.

Sigorta girişiniz yapılmış ta prim günleriniz eksik bildirilmiş ise istediğiniz zaman hizmet tespit davası açabilirsiniz. Ancak sigorta girişiniz yapılmamışsa zamanaşımı nedeniyle hizmet tespit davası açamazsınız.

Yeniden yetim aylığım bağlanır mı?

SORU: Karayolları'nda SSK'lı çalışıyor iken 1977’de iş kazasında ölen babamdan, anneme ve bana dul-yetim aylığı bağlanmış idi. Bir yıl sonra SSK'lı olarak Karayollarında işe başladım ama yetim aylığımı da almaya devam ettim. Daha sonra Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başladım. Babamın maaşı 2001’de birden kesildi. 2007’de Emekli Sandığından emekli olunca ayrı kurum diye yeniden başvurdum ve yetim aylığım yeniden bağlandı. 3 yıl önce yersiz ödeme diye yeniden kesildi ve bana geçmişe yönelik de borç çıkardılar. Bu borcu ödemedim ama sonra SGK’dan hiç bir haber de çıkmadı. Bu konuda bilgisi olan bazı arkadaşlar sen yetim aylığını alabilirsin diyorlar, ama ben bu konuda hiç bir başvuruda bulunmadım. Yeniden yetim aylığım bağlanır mı? İlknur Kuleli

YANIT: SSK sigortalısının yetim kız çocuğuna aylık veya gelir bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla birlikte sonradan boşanmış veya dul kalmış olması ve Sosyal Sigortaya, Emekli Sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, babanızdan aylık veya gelir bağlanmaz.

56 yaşınızı doldurmanız gerek

SORU: 31 Ağustos 1974 doğumluyum 01 Nisan 1998 sigorta giriş tarihim 3200 gün pirimim var askere 1994 yılında gittim ne zaman emekli olabilirim?

Savaş KETENCİOĞLU

YANIT:Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olduğunuzdan 310 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 310 gün geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 2315 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 31 Ağustos 2030 da emekli olabilirsiniz.

1200 gün prim ödedikten sonra 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 31 Ocak 1975 doğumluyum. İlk defa 15 Kasım 1995 tarihinde sigortalı oldum. Aynı SSK nosu ile çalışmaya devam etmekteyim. 4550 gün prim ödemem var.

Emekliliğim konusunda bilgi verebilir misiniz?

Taner İlyas AKÇİL

YANIT:Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 1200 gün daha prim ödeyerek 4550 gün olan priminizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 21 Ocak 2030 de emekli olabilirsiniz.

Erken emeklik çıkacak mı?

SORU: SGK-4-A prim gününü ve yirmi beş yılı tamamlamış, yaşı bekleyen emekçilerden biriyim. Erken emeklilik yasasının çıkma ihtimali hakkında yorumunuz nedir?

Ahmet AKDAŞ

YANIT: Maliye Bakanlığı karşı çıksa da, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı erken emekliliği getireceği mali yükü hesaplamaya çalışıyor. Çalışma sonlandığında erken emeklilik netleşecek. Erken emeklilikten 5 milyon sigortalının yararlanacak olması ve getireceği devasa yük, çıkma şansını azaltıyor. Ancak, önümüzde yerel, cumhurbaşkanlığı ve genel seçim olması, çıkma şansını yükseltiyor. Şahsi kanaatimiz 5 milyon olmasa da, 200, 300 bin sigortalı kapsayacak bir düzenleme yapılması yönündedir.

565 gün prim ödeyip 54 yaşı dolduracaksınız 

SORU: Sigorta başlangıç tarihim 1 Ocak 1994 olup bugüne kadar 2250 gün prim ödemem mevcut. Ne zaman emeklilik hakkı elde ederim?

Yakup HAŞİMLER/ EDİRNE

YANIT:Doğum tarihinizi bildirmemiş askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Verdiğiniz bilgilere göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. 3425 gün daha prim ödeyerek 2250 gün olan priminizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte 54 yaşınızı da dolduruyorsanız emekli olabilirsiniz. Doldurmuyorsanız 54 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Ayrıca, 1350 gün daha prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Bağ-Kur borcumu yapılandırma imkanım var mı?

SORU: Yazılarınızı dikkatle takip ediyorum, gerçekten aydınlatıcı bilgiler veriyorsunuz. Size sormak istediğim bir kaç soru var;

1- 2007 yılından beri Bağ-Kur’luyum ancak şu anda Kuruma borcum var, bunu taksitlendirme imkânım ya da yeniden yapılandırma imkânım var mı veya yine bir torba yasa var mı?

2- 1994 yılından 2005 yılı ağustos ayına kadar SSK'lı idim, 2005 Ağustos'ta şirket kurdum ve 2007 yılında da Bağ-Kur’a girişim yapıldı, Bağ-Kur’dan çıkıp SSK'ya dönme oluyor mu, avantaj ve dezavantajı ne olur?

3- Ben ne zaman emekli olup aylık almaya hak kazanacağım?

Mert Karacan

YANIT: 1- Bağ-Kur borcunuzu yeniden yapılandırma imkânınız ve şu an itibariyle bu konuda bir yasal düzenleme hazırlığı da yok. Ancak borcunuzun 6183 sayılı Kanunun göre tecil ve taksitlendirilmesi için başvurabilirsiniz. Talebinizin kabulü halinde, borcunuzu tecil faizi uygulanmak suretiyle taksitle ödeyebilirsiniz.

2- Şirket ortaklığınız devam ederken başka bir işyerinde 4/a (SSK) kapsamında çalışmaya başlayabilirsiniz. 4/a kapsamındaki sigortalılığınız devam ettiği sürece Bağ-Kur sigortalısı sayılmazsınız. 4/a statüsünden daha az prim günüyle daha erken emekli olmanız mümkün olabilir. Son 2520 günlük fiili prim ödemeniz içinde en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız o sigortalılık statüsünden emekli olursunuz.

3- Bağ-Kur’dan normal emeklilik için en az 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemiş ve 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle mevcut prim gün sayınıza göre belirlenecek yaşı doldurmanız gerekiyor. Ayrıca 15 tam yıl (5400 gün) prim ve 60 yaş şartıyla yaştan emekli olmanız da mümkün.

4/a statüsünden emeklilik için ise sigorta başlangıcınız 23.05.1994’den önce ise 25 yıl sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5675 prim günü; bu tarihten sonra ise 25 yıl sigortalılık süresi, 55 yaş ve 5750 prim günü şartlarına tabi olursunuz.

Annem en erken ne zaman emekli olur?

SORU: Annem 14.11.1969 doğumlu. İlk defa 18.02.2005 tarihinde SSK’lı olarak işe başladı, şu an 2215 gün prim ödemesi var. En erken ne zaman emekli olur?

Mehmet Turan

YANIT:Anneniz 7000 prim günüyle 58 yaşını dolduracağı 14.11.2027’de, 4500 prim günüyle 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 18.02.2030’da 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir.

Hizmet tespit davasında zamanaşımı süresi

SORU: 1985-1987 yılarında Antalya’da bir otelde çalıştım. Fakat sigortamızı yapmamışlar. Ben o tarihte sigorta yapmadıklarını bilmiyordum. Çünkü, Bana sigortalı yaptıklarını söylemişlerdi. Acaba geçmişe yönelik sigorta hakkımı alabilir miyim? Çalıştığımız bazı kişilerle hala görüşüyorum Şahitlik yapabilirler. Dava açsam kazabilir miyim? Veya başka ne yapmamı önerirsiniz?

Cumhur GÜNEL

YANIT:İşveren çalışma sürenizi bildirmemesine karşın, girişinizi kuruma bildirseydi, iş mahkemesine hizmet tespit davası açarak, mahkemede şahit veya belgelerle çalıştığınızı kanıtlayıp günlerinizi kazanabilirdiniz. Ancak, girişinizde bildirilmemişse( sorundan bildirilmediği anlaşılıyor), işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açmadığınızdan, bugün için dava açma hakkınız zamanaşımına uğramış bulunuyor. Dava yoluyla bir hak elde edemezsiniz.

1 Ekim 2008 den önce Bağ-Kur kaydı mümkün değil

SORU: 1987 yılından beri vergi mükellefiyim. Ve aynı zamanda 1987 yılından beri esnaf sicil kaydım bulunmakta. Ancak 2013 yılına kadar Bağ-Kura müracaatım bulunmamaktadır. Bu bağlamda Bağ-Kura borçlanarak, 1987-2013 yılı arasını hizmet süresine saydırabilir mi? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Kamil KASACI

YANIT:Sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılmaktadır. Maalesef bu tarihten önceki bir tarih itibariyle, Bağ-Kura kayıt mümkün değil. 1 Ekim 2008 den itibaren zorunlu olarak Bağ-Kurlusunuz.

Apartman görevlisine ödenecek kıdem tazminatı

SORU: Şu günlerde İstanbul’da hızla eski binalar yıkılıp yenileri yapılıyor. Ne yazık ki bizlerde emekçi arkadaşlarımız olan apartman görevlilerini işten çıkarmak durumunda kalıyoruz. Görevlimiz 12 Kasım 2000 tarihinde işe başladı, 30 Haziran 2013’de işten ayrılacak. Tazminatını nasıl hesaplayacağız, ne kadar tazminat ödemek durumundayız?

Ayşe Ağaoğlu (01.05.2013)

YANIT: Apartman görevlisinin işe başladığı tarihten itibaren geçen her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında, bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır. Buna göre, 12 yıl 7 ay 19 günlük hizmet süresi için ödenecek kıdem tazminatı, 379 günlük ücreti kadar olur.

Kıdem tazminatının hesaplanması son ücret üzerinden yapılır. Kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında, nakit olarak ödenen ücret dışında kendisine sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatlerde göz önünde tutulur.

Bu bağlamda, kendisine konut tahsis edilmişse bu konutun emsal kira bedeli bulunarak kıdem tazminatı hesabına esas ücrete ilave edilmesi, ayrıca ücretsiz kullandırılan elektrik, su ve doğal gaz bedellerinin de sağlanan menfaat olarak kıdem tazminatına esas alınacak ücrete dahil edilmesi gerekiyor.

Emekli olacağınız tarihe kadar Bağ-Kur borcunuzu ödemelisiniz

SORU: 1986 yılında sigorta girişim ve 6000 günün üzerinde prim ödeme günüm var. Mart 1968 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim? İki yıl önce işten çıkarıldım, bir şahıs firması kurarak ticarete atıldım ancak şansım yaver gitmedi ve büyük bir borçla battım. Borcumun bir kısmını ödedim ancak bir yıldır gerek bankalara, gerekse SGK ve devlet kurumlarına borcum var. Hiçbir gelirim ve sosyal güvencem yok. Bu durum emeklilik haklarımı nasıl etkiler?

Tarkan Ayli

YANIT: Sigorta başlangıcınız 23.11.1986 tarihinden önce ise 49 yaşınızı, sonra ise 50 yaşınızı doldurduğunuzda, bundan sonra prim ödemeseniz de 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz.

SGK’ya borcunuz Bağ-Kur sigortalılığınızdan kaynaklanıyor olmalı. Diğer borçlarınız emeklilik hakkınızı etkilemez. Ancak Bağ-Kur borcunuzu ödemeden emekli aylığınız bağlanmaz. Emekliliğe hak kazanacağınız yaşınız dolana kadar Bağ-Kur borcunuzu ödemelisiniz.

Sistemde görünmüyorsa Bağ-Kura kayıt olmamışsınız

SORU:1990 yılında eczane açtım. Bir buçuk yıl faaliyeti var. Ardında 1993 te yedek subay olarak askerlik yaptım. Ve ben 1996 yılında tekrar Bağ-Kurlu olarak eczane açtım. Sorum şu: 1990 yıllında bir buçuk yıl olarak faaliyet gösterdiğim, Bağ-Kur kaydım gözükmüyor. Ve bulamadım da bunu nasıl bulabilirim? Birde bulamazsam ilk sigorta girişim ne olur?

EKMEN

YANIT: 1990’da eczane açtığınızda muhtemelen Bağ-Kura kayıt ve tescilinizi yaptırmadınız. Şayet yaptırmış olsaydınız sigorta kaydınız çıkardı. Çünkü belirttiğiniz dönemde vergi kaydı olanları otomatik olarak Bağ-Kur sigortalısı yapan bir sistem yoktu.

Şayet, Bağ-Kura kaydınızı yaptırdığınıza ilişkin elinizde belge ve prim ödeme makbuzu varsa, günleriniz kurumda yapılan bir yanlışlıktan dolayı sistemde görünmüyordur. Yazılı olarak başvuru yaptığınızda, yanlışlık düzeltilir ve günleriniz sisteme işlenir.

1990’da Bağ-Kura kayıt olmamışsanız, 1993’deki yedek subaylık başlangıcınız sigorta başlangıcı olarak dikkate alınır.

İki doğumu borçlanmalı ve 1505 günde prim ödemelisiniz

SORU: 21 Ekim 1971 doğumluyum. 1984 yılında işe başladım. 1990 yılı sonuna kadar 2055 gün prim ödemem var. 1992 ve 2000 yıllarında doğum yaptım. Bu doğumlarımı borçlanmam halinde emekli olmam için kaç sene daha ödeme yapmam gerekir?

Münevver KÜLLÜOĞLU

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 41 yaş şartlarına tabisiniz. İki doğumunuzu borçlanarak 1440 gün kazanıp priminizi 3495 güne yükseltebilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1505 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Temmuz 2017 ayında)

Ayrıca doğum borçlanmasından sonra 105 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.(15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak)

Medyumluğun da vergisi var mı?

SORU: Medyumluk yapıyor ve iyi de para kazanıyorum. Geçenlerde bir müşterim, “bu kadar para aldığına göre, herhalde vergi rekortmenisindir” dedi. Bu işin vergisi var mı?

YANIT: Tabii ki var. Elde ettiğiniz gelirin serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi gerekiyor. Defter tutacak ve her müşterinize, KDV dahil serbest meslek makbuzu vereceksiniz.

Eşinin telefonunu kullanan avukat

SORU: Eşimin adına kayıtlı iki telefonu, işyerimde sadece işimle ilgili kullanıyorum. Faturalarını gider yazıp, KDV’sini düşebilir miyim?

Hakan Gölgeci - BURSA

YANIT: Kendi adınıza kayıtlı olmayan cep telefonunun faturalarını gider yazamaz ve KDV’sini de indiremezsiniz.

Zarar ziyan bedeli aldım vergisi var mı?

SORU: Bir şirket iş yaparken meydana gelen kayma sonucu arazimde zarar ziyan oluştu. Bilirkişi tespiti sonucu karşı tarafla anlaştım ve 200 bin lira aldım. Bunun vergisi var mı?

Adil Öncel- KONYA

YANIT: Belirttiğiniz tazminat, Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan 7 gelir unsurunun konusuna girmediğinden, gelir vergisi ödemeniz gerekmiyor.

Memur emeklisi dul kadına, SSK emeklisi babasından aylık bağlanır mı?

SORU: TC Emekli Sandığı’na tabi bir kurumdan emekli aylığı alan dul bir kadınım. SSK emeklisi babam, geçenlerde vefat etti. Babamdan da bana aylık bağlanır mı? 

Feriha Arkman - İSTANBUL

YANIT: Maalesef bağlanamaz. Maalesef diyorum çünkü tersi olsaydı yani siz SSK’lı çalışan veya SSK emeklisi, ölen babanız da TC Emekli Sandığı emeklisi olsaydı aylık bağlanırdı. Sosyal güvenlik tek çatıda birleşti ama çatıda böyle delikler var.

Evde çocuk bakımı

SORU: Evde 4-5 yaşlarında üç çocuğa bakıyorum. Aracımla, çocukları sabah evlerinden alıp, akşamüzeri evlerine bırakıyorum. Aldığım ücret nedeniyle, gelir vergisi ödemem gerekir mi?

Ayla Düzyol - MUĞLA

YANIT: Aldığınız ücret Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/6 maddesi uyarınca gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. Ancak kreş veya çocuk bakımevi gibi ticari organizasyon şeklinde faaliyette bulunursanız, bu istisnadan yararlana-mazsınız.

Sanatçılar kıyafet harcamalarını vergiden düşebilirler mi?

SORU: Sanatçı olduğum için kıyafete çok param gidiyor. Bunları vergiden düşebilir miyim? Bir arkadaşım “Ayol tabii ki düşersin” dedi ama ben yine de size soruyorum, düşebilir miyim?

YANIT: “Vergiden düşme” diye bir olay yok. Ancak mesleki faaliyetinizin genişliği ile orantılı olarak, faaliyetinizin icrasında kullandığınız, kendinize ait “dış giyim” harcamalarınızı, gider olarak indirebilirsiniz.

Kapıcının kıdem tazminatı kiracıdan istenir mi?

SORU: Oturduğum evdeki kapıcıyı işten çıkartıyorlarmış. Adam 15 yıldır bu apartmanda kapıcıymış. Ben ise 4 yıllık kiracıyım. Mal sahibi “kıdem tazminatını sen ödeyeceksin, bana değil sana hizmet etti” diyor. Bu durumda kıdem tazminatından ben mi sorumluyum?

Tolga Taşkın - ESKİŞEHİR

YANIT: Mal sahibi kapıcının kıdem tazminatını sizden isteyemez. Bu anlamda yasal bir hakkı yok.

Malulen emekli olmayı kolaylaştıracak yasa çıktı mı?

SORU: serdar benim bir sorum olacak ben epilepsi (sara) hastasıyım 35 yaşındayım sigortaya giriş yılım 1992 olup, 4890 gün prim ödemem var. Bildiğim kadarıyla malulen emeklilik için yüzde 60 rapor isteniyor. Son günlerde çıkan haberlere göre, yeni düzenleme yapılacakmış. Şeker, kalp, böbrek,ve sara hastalarını' da kapsayan. Bu doğrumu? Ne yapmamı önerirsiniz? Çünkü 10 ay oldu çalışmıyorum. Çoğu işyeri çıkarıyor. Çalışamadığım içinde, ne ilacımı alabiliyorum, ne bakılabiliyorum.  Bilgilendirirseniz sevinirim.

SERDAR

YANIT:Doğru biliyorsunuz. Malulen emekli olmak için, en az yüzde 60 oranında çalışma gücü kaybı aranıyor. Malulen emekli olmadaki sıkı kuralları esnetecek, bazı hastalıkları da kapsama alarak, bir anlamda malulen emekli olmayı kolaylaştıracak yasa hazırlığı basına yansıdı. Ancak henüz yasa çıkmadı. Yasa çıktığında buradan kapsamlı açıklama yaparız.

Malulen emekli olamazsanız da, vergi indirimi alarak emekli olmanız mümkün. Örneğin, yüzde 40 rapor ve vergi indirim hakkı aldığınızı varsayarsak, 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle sizin gibi 9 yıldan fazla 12 yıldan az süredir sigortalı olanlara emekli olmak için tanınan; 16 yıl sigortalılık süresi, 3760 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Ve şartları sağladığınızdan vergi indirimi aldığınızda emekli olabilirsiniz.

İş kazasından bağlanacak gelirde(aylıkta) prim ve süre aranmaz

SORU:Kardeşimi 21 Şubat 2013 tarihinde fabrikada iş kazası sonucu kaybettik. kardeşimin üzerinden annemi emekli yapmak için SGK gittik. Fakat kardeşimin sigorta günleri yetmediği için, emekli olamaz diyorlar. Askerliği satın aldığımız zaman günleri yetiyor. Fakat 900 gün çalışmış olması gerekiyor dediler. Kardeşimin sigorta girişi

8 Kasım 2008’de toplam 721 gün primi var. 24 Mayıs 1990 doğumlu. Askerlik süresi 460 gün. Sizce annemi kardeşimin üzerinden emekli edebilir miyiz? Kaza maaşı olarak mahkeme sonucu beklenecek dediler. Babam zaten emekli. Soruma ivedilikle cevap verirseniz sevinirim.

CEM İÇTEN

YANIT:1 Ekim 2008 den itibaren, prim eksiği askerlik borçlanmasıyla tamamlanarak vefat eden sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı(dul-yetim aylığı) bağlanamıyor. Maalesef kardeşinizin prim eksiğini askerlik borçlanmasıyla tamamlayarak, ölüm aylığı bağlatamazsınız. Kurumun verdiği bilgi doğru.

Kardeşiniz iş kazası geçirmişse, iş kazasından dolayı bağlanacak aylıklarda, sigortalılık süresi ve prim ödeme şartı aranmaz. Bir gün sigortası olsa dahi,iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerine gelir(aylık) bağlanır. Mahkemelik olduğuna göre demek’ ki iş kazası geçirip geçirmediği hususunda ihtilaf var. Şayet mahkeme sonunda iş kazası sonucu vefat ettiğine karar verilirse annenize, her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirin asgari ücretin net tutarından(bugün için 700 TL’dir) az olması şartıyla, gelir(aylık) bağlanabilir. Babanız emekli olduğundan kardeşinizden aylık alma hakkı yok

İki aylığı birden alabilirsiniz

SORU: Ben Bağ-Kur emeklisiyim. Vefat eden babam, Emekli Sandığından 2. dereceden harp malulü idi. Babamın maaşı daha yüksek ise Bağ-Kur maaşımdan vazgeçip onun maaşını alabilir miyim veya iki maaşı birden alma hakkım var mı?

İzi Pinto

YANIT:Sosyal Güvenlik Kurumu Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Dairesi Başkanlığına yazılı olarak başvurun, Bağ-Kur emekli aylığınızla birlikte harp malulü aylığı almakta iken vefat eden babanızdan dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı alabilirsiniz.

Arkadaşınız doğum borçlanması yapamıyor

SORU: 03.03.1958 doğumlu arkadaşım, 01.09.1979-30.11.82 tarihleri arasında 1170 gün Emekli Sandığına bağlı olarak, 01.01.2003-31.12.2008 tarihleri arasında Bağ-Kur'lu olarak çalıştı. 01.11.2010'dan itibaren günümüze kadar SSK'lı olarak çalışmakta. 1982 ve 1989 tarihinde iki doğum yaptı, arkadaşım doğum borçlanması yaparak SSK'dan ne zaman emekli olabilir? Doğum borçlanması yapamazsa SSK'dan emekli olması için ne kadar güne ihtiyacı var?

Filiz

YANIT:Arkadaşınızın her iki doğumu da ilk defa 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olduğu tarihten önce olduğundan, doğum borçlanması yapamıyor.

4/a statüsünden normal emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 prim günü; yaştan emeklilik için ise 15 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş, 3600 prim günü ve Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabi.

Verdiğiniz bilgilere göre, Nisan 2013 sonu itibariyle toplam 4230 prim günü ve normal emeklilik için ve 770 gün eksiği var. 770 gün daha prim ödeyip, prim gününü 5000 güne tamamladığı tarihte emekli olabileceği gibi, SSK kapsamındaki prim günü sayısını 1260 güne tamamladığı tarihte yaştan da emekli olabilir.

Engelliler taşıt vergisi ödüyor mu?

SORU: Geçirdiğim ameliyat sonrası yüzde 80 sakat rapor (bu yıl, Ocak 2013) verildi. Daha önceden almış olduğum 2001 model binek otomobilim var. Ehliyetim vardı ve kullanıyordum, şu anda ise araç kullanamıyorum. Zaten sakat ehliyeti de almadım. Yürüme özürüm var, kendi aracımı çocuklarımın kullanmasıyla ulaşımımı sağlıyorum. Yıllık MTV’sini de ödüyorum, borcum yok. Aracımın MTV'den muafiyeti için ne yapmalıyım?

Yusuf Akdağ

YANIT: Motorlu Taşıtlar Verisi Kanununa göre, sakatlık dereceleri yüzde 90 ve daha fazla olan malul ve engellilerin adlarına kayıtlı taşıtlar ile diğer malul ve engellilerin, bu durumlarına uygun hale getirilmiş özel tertibatlı taşıtlar motorlu taşılar vergisi (MTV)’den müstesna.

Rapor oranınız yüzde 90’dan az olduğundan ve taşıtınız da özel tertibatlı olmadığından, maalesef MTV istisnasından yararlanamıyorsunuz.

İlave tediye ve ikramiye ödemelerinden prim kesintisi

SORU: Elimden geldiğince yazılarınızı takip ediyorum. Ek ödemelerden yapılan prim kesintileri ile ilgili yazınızı okudum. Ben şunu öğrenmek istiyorum. Kamuda işçi statüsünde çalışıyorum, yıl içinde bizlere yapılan ilave tediye ve ikramiyelerden de prim kesintisi yapılıyor. Eskiden bu kesintiler yoktu, acaba bu düzenleme bize yapılan ilave tediye ve ikramiyeleri de kapsıyor mu?

Enver Kılınç

YANIT:5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 80. maddesinde, maddede belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın, tüm ödemelerin prime tabi tutulacağı ve diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnaların bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmayacağı öngörülmüştür.

Buna göre, ilave tediye ve ikramiye ödemeleri de prime tabi tutulmakta olup, düzenleme sizleri de kapsıyor.

Annenizin emekli olması zor

SORU: Annem 70 yaşında sigortası yok. Ve 20 yıldır engelli. Emekli olabilir mi? Olabilirse nasıl?

Fatma ÜSTÜN

YANIT:Anneniz daha önce sigortalı olmadığından, bu yaşta sigortalı yapıp emekli olmasına uğraşmanın ne kadar doğru olduğu tartışılır. Anneniz ağır engelli ise, annenize bakan kişi diğer şartları da taşımaması şartıyla, evde bakım aylığı alabilir.

SSK primi dikkate alınarak emeklilik şartlarınız belirleniyor kaybınız yok

SORU: 1 Ocak 1966 doğumluyum. SSK’ya girişim 10 Nisan 1984 olup, SSK ya 2910 gün prim ödedim. Son 16 yıldır Bağ-Kurluyum. Ve Bağ-Kura da 5650 gün prim ödedim. Bağ-Kura giriş tarihim Nisan 1994 dür. Halen Bağ-Kura prim ödemelerimi yapıyorum. Bu söylediğim günlere askerlik borçlanması dâhil değildir. Askerlik borçlanması da yaklaşık 450 gündür. Henüz yapmadım ama yapacağım. Sorumuz şu: Bağ-Kurdan emeklilik olacağım. Bağ-Kurdan emekli olmak için istenen şartlarda Bağ-Kura giriş tarihi, yaş ve günün istenen kriteterlere uyması gerekli. SGK una başvurduğumuzda bu istenen 3 kriterden olan Bağ-Kura giriş tarihi olarak SSK giriş tarihini baz almıyorlar. Sorumuz işte bu. Yani burada hizmet birleştirilmesinden dolayı Bağ-Kurdan emekli olmak için SSK’ya giriş tarihi baz alınmıyor mu? İdare hayır SSK ilk giriş tarihi bizim için önemli değil, Bağ-Kura giriş tarihi önemli diyorlar. 4447 sayılı kanun gereğiymiş bu doğru mu?

Serdal KAVRAK

YANIT:SSK’da emekli olma şartları sigorta başlangıç tarihine göre belirleniyor. Bağ-Kurda ise, 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle ödenen prim gün sayısına göre belirleniyor. Dolayısıyla kurumun verdiği bilgi doğru. Fakat 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle emekli olma şartlarınız belirlenirken SSK prim ödemeleriniz de dikkate alınır. Bu açıdan askerliğinizi de borçlandığınızda herhangi bir kaybınız olmaz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, Bağ-Kurunuzu kapatıp bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Üçüncü çocuk için doğum borçlanması hakkı verilecek mi?

SORU: 28.03.1963 doğumluyum. SSK girişim 1978 yılında, 26 gün çalıştım. 1984 ve 1988 yılları arasında 2 doğum yaptım. 2010 yılında tarım Bağ-Kur’a girerek 30 ay prim yatırdım. Bu arada 2 çocuk için (1440 gün) doğum borçlanması yaptım. 2013 yılından itibaren SSK'lı olarak halen çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? 3. çocuk için doğum borçlanması hakkı verilecek mi? 3. çocuğu ödersem SSK'dan mı kabul edilir yoksa Bağ-Kur'dan mı?

Ayşe Eroğu

YANIT:8 Eylül 1999 itibariyle sigortalılık süreniz 18 yıldan fazla olduğundan, 15 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 3600 prim günü şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Ancak doğum borçlanmasını yaptığınız tarihte Bağ-Kur sigortalısı idiyseniz veya Bağ-Kur sigortalılığınızdan sonra yaptıysanız, borçlandığınız süreler Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Bu durumda Bağ-Kur sigortalılığınızdan sonra 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekir. 1260 gün prim ödediğinizde, toplam prim gününüz 3626 gün olur ve 4/a statüsünden emekli olmaya hak kazanırsınız.

Üçüncü çocuk için de doğum borçlanması hakkı verilmesi, düşünce olarak var. Ancak henüz bu konuda bir yasa hazırlığı yok. Üçüncü çocuk için doğum borçlanması hakkı verildiğinde, borçlanma tarihinde veya borçlanma tarihinden önce en son hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız, borçlandığınız süre o sigortalılık kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

50 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz

SORU: 01.10.1965 doğumluyum. 02.02.1982’den 1989 yılına kadar 651 gün sigortam var. 1985-87 tarihleri arasında 18 ay askerliğimi yaptım. 06.09.1990’da memur olarak göreve başladım. 1996 yılında 18 ay askerliğimi ödedim. Ne zaman emekli olabilirim?

Kalkal

YANIT:4/c (Emekli Sandığı) statüsünden emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 25 yıl fiili hizmet sürenizi doldurmuşsunuz. 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2015’de emekliliğe hak kazanırsınız.

Emekli olmak için yaklaşık bir yıl daha prim gerekiyor

SORU: Doğum tarihim 18 Şubat 1961’dir. 1 Ocak 1986’dan itibaren sigortalı çalışmaya başladım. Askerliğimi  Mart 1981 ile Kasım 1982 arasında 600 gün askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. Askerlik dâhil toplam 4.859  gün prim ödemem var. SSK da görevli memur  1 Mayıs 2014 itibari ile emekli olabilirsiniz dedi. Acaba bu bilgi doğru mu? Ne zaman emekli olabilirim?  

Veysel AKDEMİR

YANIT:Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 600 gün geri götürerek emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 366 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Nisan 2014 ayı sonunda) sonuç olarak, SGK’ nın verdiği bilgi doğru.

Primi 9000 güne tamamlamalısınız

SORU:10 Haziran 1970 doğumluyum. 1 Haziran 1986 tarihinde sigorta başlangıcım var. 2000 yılına kadar 1350 gün prim ödedim. 2000 yılında 56 gün, 12 Aralık 2007 tarihinden itibaren düzenli Bağ-Kurum var. Ne zaman emekli olabilirim?

İdris ZEREN

YANIT:Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz 16 Ocak 2029 da)

Askerliğiniz hakkında bilgi vermemişsiniz. Bağ-Kur başlangıç tarihinden önce 18 ay askerlik yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizi borçlanıp, ara vermeden 16 Temmuz 2027 ye kadar prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayarak bu tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıç tarihiniz SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Son 1260 günü sigortalı bir işte çalışarak ödemek şartıyla, 1764 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5300 güne tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 10 Haziran 2019 da emekli olabilirsiniz.

Kesilen yetim aylığım anneme geçer mi?

SORU: 30.09.1985 doğumlu ve bekârım. Vefat eden babamın üzerinden maaş alıyordum, aralık ayında işe başladığım için maaşım kesildi. Annem daha sonra evlenmedi. Kendisi emeklidir ve o da babamın maaşından pay almaktadır. Kesilen maaşımı annemin üzerine geçirme şansım var mı?

Hülya Coşkun

YANIT: Babanız 1 Ekim 2008 tarihinden önce vefat ettiyse ve annenizden başka aylık alan kardeşiniz yoksa annenizin aylığı yüzde 75 oranına yükselir.

Babanız 1 Ekim 2008’den sonra vefat ettiyse, aylık alan başka kardeşiniz olmasa da, anneniz emekli aylığı aldığından maaşı değişmez.

Eşiniz yaşını doldurduğundan Bağ-Kur statüsünden emekli olur

SORU: Eşim Mart 1958 doğumlu. 30.10.1997 tarihinden başlayarak SSK’da isteğe bağlı sigortalı olarak primlerini ödemeye devam ediyor. Fakat 2008 yılında isteğe bağlı sigortalılık Bağ-Kur’a geçmiş. Bunun farkına vardığımız tarih 10 Eylül 2012. Bize geç kaldığımız söylendi. Bu durumda bizim için en avantajlı yol hangisidir? Biz halen her ay primimizi ödemeye devam ediyoruz. Hata mı yapıyoruz yoksa doğru mu, çünkü sigortalılık hakkımızın yanacağından korkuyoruz. Lütfen bizi bilgilendirerek bir yol gösterebilir misiniz?

Lale H.

YANIT: 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı sigortalı olarak ödenen primler, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. 1 Ekim 2008’den bu yana Bağ-Kur kapsamında 1260 günden fazla prim ödenmiş olduğundan, eşiniz 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve bayan ise 56, erkek ise 58 yaş şartıyla Bağ-Kur statüsünden emekli olur.

30.10.1997’den bu yana aralıksız prim ödeniyorsa, 15 tam yıl prim ödeme süresi dolmuş. Bundan sonra prim ödemese de gerekli olan yaşını doldurduğunda, Bağ-Kur statüsünden emekli olur.

Engelli hakkıyla erken emeklilik için vergi indirimi almanız gerek

SORU: 1977 doğumluyum. 1 Eylül 1998 sigorta girişliğim. Şu an 3700 gün prim ödemem var. Yüzde 65 sakatlık raporum var. Ne zaman emekli olabilirim?

Erkan DİRİÖZ

YANIT: Engelli hakkıyla erken emekli olmanız için vergi indirim hakkı almanız gerekir. 2 nci derece engelli olarak vergi indirimi alırsanız emekli olmak için; 17 yıl sigortalılık süresi ve 3840 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. Vergi indirimi aldıktan sonra 140 gün daha prm ödeyerek toplam priminizi 3840 güne tamamlamanız şartıyla, 2015 de 17 yıllık sigortalılık sürenizi tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor

SORU: 1997 yılından sigorta girişim var. SSK ya 2310 gün prim ödemem var. Şuan çalışmıyorum. 32 yaşındayım. Sigortamı isteğe bağlı ödemek istiyorum. Ama iki yıldan fazla isteğe bağlı ödersem, otomatikman Bağ-Kura geçiş yapılıyormuş. Böyle bir şey var mı? Bunu öğrenmek istiyorum.

Canan DUMAN

YANIT: İki yıl değil, bir gün isteğe bağlı prim ödenseniz de Bağ-Kura sayılır. Çünkü İsteğe bağlı prim ödemeleri 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kura sayılıyor. Primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. Bu nedenle isteğe bağlı olarak 1260 gün(3.5 yıl) ve daha fazla prim ödendiğinizde Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma durumunda kalırsınız.

Prim borcu ödenmeden emekli olunabilir mi?

SORU: 15.07.1961 doğumluyum. 25.02.1977 ilk defa sigortalı olduğum tarih. 13.05.1986-01.06.1987 tarihleri arasında Bağ-Kur’lu oldum ve bu döneme ait toplam 13 ay borcum var. Şu anda ise 18 aydan beri SSK’lı olarak çalışmaktayım, toplam gün sayım 2611’dir. Bağ-Kur borcumu ödersem, askerlik borçlanmamı ödemem bana ne kazandırır? Ne zaman ve hangi koşullarda emekli olabilirim?

Ayhan Çakar

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 44 yaş ve 5000 prim günü; yaştan emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 60 yaş ve 3600 prim günü şartlarına tabisiniz. 5000 prim gününü tamamlarsanız normal; 3600 prim günü ve 60 yaş şartını sağlarsanız yaştan emekli olmaya hak kazanırsınız.

Askerlik borçlanması ve Bağ-Kur prim borcunuzu ödemeniz emeklilik şartlarınızı değiştirmez, prim gün sayısı kazanırsınız. Ayrıca askerlik borçlanması yapmasanız da Bağ-Kur borcunuzu ödemeden emekli olamazsınız.

Annem hem eşinden hem babasından aylık alabilir mi?

SORU: Annem hiç çalışmamış dul bir hanım. Emekli Sandığına bağlı babasından yetim aylığı alıyor. Yine Emekli Sandığına bağlı eşinden dul aylığı da alabilir mi? Yaklaşık bir sene önce annemle aynı durumdaki bir hanımın bu konuyu (ayrı ayrı sandıklardan emekli baba ve kocadan, kendisinin maaşı olmaması durumunda iki aylığın bağlanabildiğini emsal göstererek) yargıya taşıdığını ve davayı kazandığını okumuştuk. Bu durumda bu hanımın kazandığı davanın aynı durumdaki kişilere de örnek olmaması gerekmez mi? Yoksa herkesin bireysel olarak dava açması mı gerekiyor?

Nurseli Dal

YANIT: Anneniz, her ikisi de Emekli Sandığı emeklisi olan hem babasından ve hem de eşinden aylık alamaz. Tercih ettiği aylığı alabilir.

1 Ekim 2008 tarihinden önce, farklı statülere tabi olan eş ve babasından aylığa hak kazanlar için böyle bir karar vardı. Ancak bahsettiğiniz şekilde bir karar hatırlamıyorum. Bahsettiğiniz şekilde bir karar olsa da, bu karar annenize uygulanmaz. Ancak anneniz söz konusu kararı emsal göstererek dava açabilir.

Staja değil prim ödemeye başlama önemli

SORU: Fazla uzatmadan ikileme düştüğüm bir konuda yorumlarınıza ihtiyacım var.

1 Ekim 1989 tarihinde meslek lisesinde okurken SGK’ dan staj için alınmış bir numaram var. Hizmet tarihim ise 23 Aralık 1993 dür. Hangi tarihe göre emekli olacağım? Ne zaman emekli olabilirim?

Sehran YILDIZ

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak, staj sigortasında alınan sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. Sigorta başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa prim ödenen 23 Aralık 1993’dür. Bu başlangıca göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. Bu üç şartı birlikte sağlayacağınız tarihte emekli olacaksınız.

İlk girişinizde prim ödenmediğinden başlangıç sayılmaz

SORU:1 Nisan 1999 girişliyim. Ama taki 1 Ekim 2003’e kadar hiç prim yatmadı. B u tarihten itibaren halen  çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

Sibel KORZAY

YANIT: 1 Nisan 1999 da girişiniz olduğu halde prim ödenmemişse, başlangıç sayılmaz. Sigorta başlangıcınız 1 Ekim 2003 olup, bu tarihe göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Bu iki şartı birlikte yerine getireceğiniz tarihte emekli olabilirsiniz.

Hapiste geçen süreler borçlanılabilir mi?

SORU: 21.11.1965 doğumluyum, SSK girişim 01.09.1984 ve şu ana kadar 4314 günüm var. 1986’da 550 gün askerlik yaptım. 1999 yılında belediye şirketinde SSK’lı olarak işe başladım. Üzerimize atılı suçtan 18.09.2007 tarihinde gözaltına alınıp, 21.09.2007’de tutuklandım. 119 gün tutuklu kalıp, 02.01.2008’de tahliye olduk, 16.06.2009’da beraat ettik. Belediye söz verdiği halde bizi işe almadı, iş mahkemesi sürecini de aştığımızdan hakkımızı kaybettik. SSK’lı iken cezaevine girdiğimiz tarih ile berat ettiğimiz tarih arasını borçlanmak istedim, bu süre yaklaşık 590 gün. Malatya SSK, sadece içerde yattığınız 119 günü borçlanabilirsiniz demekte. Halen işsiz olup, bu günlerimi yatıramıyorum. Bana söylenen doğru mudur? Askerlik ve diğer borçlanmaları yaparsam ne zaman emekli olabilirim?

İsmi saklı

YANIT: Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenler, sadece tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri borçlanabiliyorlar. Yani size söylenen doğru.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. Askerlik ve tutukluluk sürenizi borçlandığınızda, toplam 4983 prim gününüz olur. Eksik kalan 242 günü 4/a (SSK) kapsamında çalışarak veya 4/b (Bağ-Kur) kapsamında isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz. Prim gününüzü tamamladığınızda da emekli olursunuz.

Maaşlı ve maaşsız emekli tarihlerim ne zaman olabilir?

SORU: 24 Şubat 1970 doğumlu bir resim öğretmeniyim. Göreve 14.09.1994 tarihinde başladım. 01.10.2007-13.06.2008 (8 ay 12 gün), 01.09.2009-14.06.2010 (9 ay 13 gün) doğum izni ve 26.11.2012-31.01.2013 (2 ay 5 gün) isteğe bağlı olmak üzere toplamda 19 ay 30 gün ücretsiz izin kullandım. Maaşlı ve maaşsız olarak emekli tarihlerim ne zaman olabilir? Çalışmadığım günlerin borçlanmasını yaparsam emeklilik tarihimde değişiklik olur mu

Nazan Özışın

YANIT: Emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 14.05.2013 itibariyle, ücretsiz izin süreleriniz hariç 17 yıl fiili hizmet süreniz var. Ücretsiz izin sürelerinizi borçlanmanız emeklilik yaşınızı değiştirmez.

Borçlanırsanız 20 yılınız 14.09.2014’de, borçlanmazsanız 14.05.2016’da dolar. Bu tarihlerden sonra ister çalışarak ister görevinizden ayrılarak yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz. 51 yaşınızı dolduracağınız 24.02.2021’de aylık bağlanarak emekliliğe hak kazanırsınız.

Primin yanında aranan yaşın da doldurulması lazım

SORU: 1983 doğumluyum. 2006 da çalışmaya başladım. 2330 gün prim ödemem var. Primler ödenerek yaşı beklemeden emekli olabiliniyor mu? Bir çocuğum var. Doğumdan sonra sigortalı göründüm. Hiç eksiğim yok. Bunun bana bir faydası var mı?

SALİHA

YANIT: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 4670 gün daha prim ödeyerek, 2330 gün olan prim ödemenizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sadece prim ödenerek emekli olunamıyor. Prim şartının yanında aranan yaş haddinin de doldurulması gerekiyor.

SSK avantajlı prim ödeme devam edin

SORU: 30 Temmuz 1971 doğumluyum. 1 Şubat 1989 tarihinden 25 Kasım 2002 tarihine kadar toplam 3656 gün SSK’lı olarak çalıştım. 15 Kasım 2002 tarihinde zorunlu Bağ-Kur sigortalısı oldum. Bağ-Kura 3360 gün prim ödemem var. Ve 17 Mart 2012 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Halende SSK’lı olarak çalışmaktayım. Toplam 7361 gün prim ödemem var. SSK ya prim ödemeye devam etmeli miyim? Ne zaman emekli olabilirim?

Sevim

YANIT: Bağ-Kurda emekli olmak için; 20 tam yıl(7200 gün) prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 30 Temmuz 2020 de emekli olabilirsiniz.

Sigortalı çalışmanızı 17 Eylül 2015’e kadar devam ettirerek, Bağ-Kurdan sonraki SSK prim ödemenizi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 45 yaşınızı dolduracağınız 30 Temmuz 2016 da emekli olabilirsiniz. Bu seçenekle SSK’dan emekli olmanız daha avantajlı.

Yaşı bekleyenleri emekli eden bir yasa çıktı mı?

SORU: Babam 1961 doğumlu. 1976 tarihinde SSK girişi var. SSK’ ya 2337 gün prim ödemesi var. Yaklaşık 480 gün isteğe bağlı ödenmiş. Yurtdışından 5 ay primi var. Askerliğini 20 ay yapmış. Askerlik borcu duruyor. Bu yeni çıkacak yasa babamı etkiler mi? Konuyla ilgili bilgi verebilir misiniz? Bilgilendirirseniz çok memnun oluruz.

Ayşe

YANIT: Babanızın sigorta başlangıcını tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Başlangıçları 1976 da olan erkek sigortalılarda bir gün, eski veya yeni yasaya tabi olunmasını sağlayabiliyor O açıdan başlangıç tarihi çok önemli.

Babanız başlangıcı 8 Eylül 1976 dan önceyse, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Babanız askerlik süresini ve 5 aylık yurtdışı çalışma süresini borçlanması halinde, primi 3567 güne yükselir. 33 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2016 da 55 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Babanız 8 Eylül 1976 dan sonra sigortalı olmuşsa, toplam primini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Babanızın başlangıç tarihi 8 Eylül 1976 dan önceki bir tarih ise, babanızın erken emeklilik yasası ile işi yok. Ancak başlangıcı bu tarihten sonraki bir tarihse, yasa çıkmadan primini 3600 güne tamamlaması halinde, emekli olmak için 60 yaşın dolmasını bekler duruma geçeceğinden, yaşı beleyenleri erken emekli edecek bir yasa çıkarsa, babanızda yararlanır.

Erken emeklilik henüz çıkmadı 56 yaşı doldurmanız gerek

SORU:1959 doğumluyum. 1995 sigorta başlangıcı yaptırdım.  3600 iş günüm 2010 da doldu. Bu yeni yasayla acaba ne zaman emekli olabilirim?

SERGÜL

YANIT: Yeni yasa olarak, yaşı bekleyenleri erken emekli edecek yasayı kastediyor olmalısınız. Henüz çıkan yeni yasa yok. Mevcut yasaya göre, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 2015 de 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Şayet yaşı bekleyenleri erken emekli edecek yasa çıkarsa, 56 yaşı beklemeden emekli olabilirsiniz.

3600 günle yaşlılık aylığına ne zaman hak kazanırım?

SORU: 21 Mayıs 1963 doğumluyum. 5 Mart 1985 Bağ-Kur girişim ve 7 yıl 23 gün çalışmam var. 1 Haziran 2010 tarihinden bu yana devamlı SSK (4/a)’lı çalışıyorum. SSK’da 1260 günüm 1 Aralık 2013’de dolacak. Yaşlılık aylığını 3600 günle ne zaman hak ederim?

Fadime Çelik

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden 3600 günle yaştan emeklilik için 58 yaş şartına tabisiniz. 58 yaşınızı dolduracağınız 21.05.2021 tarihinde yaştan emekli aylığına hak kazanırsınız.

Son 41 ay Bağ-Kur’lu olabilirsiniz

SORU: ortaklığım söz konusu, ne yapmam gerekir?

Emel Temtek

YANIT: Çıraklık eğitimi kapsamında sigortalı olduğunuz tarih, emeklilik için gereken sigortalılık sürenizin başlangıcı sayılmaz. Adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmeye başlandığı 19.11.1990 tarihi sigortalılık sürenizin başlangıç tarihi kabul edilir.

Buna göre, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 47 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamışsınız. 47 yaşınız dolduğunda emekli olursunuz.

4/a kapsamından çıkarsanız, ortaklığınızdan dolayı 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olursunuz. Ya ortaklıktan ayrılmalısınız ya da en azından emekliliğinize 3 yıl 5 ay (41 ay) kalana kadar 4/a kapsamındaki sigortalılığınızı devam ettirmelisiniz. Son 41 ayda 4/b kapsamında prim ödeseniz de 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Hem eş, hem de babadan çift aylık alınabilir mi?

SORU: Tarım Bağ-Kur emeklisi babam 9 Ağustos 2009 da, SSK emeklisi dedem ise 2 Şubat 2010’da vefat etti. Annem eşinden dul aylığı babasından ise yetim aylığı almaktaydı. SSK'dan gelen telefonla bu maaşlardan birinin kesileceği, yerine yüksek olanı tercih etmemiz gerektiği söylendi. Gerekçe olarak da 1 Ekim 2008 tarihli yasadan dolayı, 2008'den sonra ölenlerin çift maaş alamayacağını gösterdiler. Aynı Bizim durumumuzda olan ama maaşları kesilmeyen insanlar biliyorum.(bir tanıdık, eşi tarım bağ-kur babası SSK emeklisi olup 2008 den sonra ölmüş. Ama aylıklarını alıyor.) Bu haksızlık değimli soruyorum? Eşinin vefatından sonra annem kimseyle evlenmedi. Bunu ispatlayabiliriz. Zaten boşanır gözüküp maaş almaya devam edenler yüzünden bunlar başımıza geldi diye düşünüyoruz.

Mehmet TEKE

YANIT: Kurum haklı 1 Ekim 2008 den itibaren yürürlüğe konan yasa gereğince, eş ile ana veya babadan dolayı çift ölüm aylığı(dul-yetim aylığı) alınamıyor. Hak sahibi tercih ettiği aylığı alabiliyor. Anneniz babanızdan ve dedenizden bağlanacak aylığı bakacak. Hangisi yüksekse onun bağlanmasını talep edecek.

Sizin durumunuz olan ve aylığı kesilmeyen tanıdığınızın, aylığının bundan sonra da kesilmeyeceği anlamına gelmiyor. Kurum tespit ettiğin de, tanıdığınızın aylığını keser. Ve yersiz ödenen aylıkları da kanuni faiziyle birlikte geri ister.

Anneniz evlenmediği için babanızdan veya dedenizden dolayı aylık bağlatma hakkı var. Evlense tek aylıkta alamaz.

673 gün daha prim ödeyip 55 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU: 1968 doğumluyum. 1 Temmuz 1998 yılında işe girdim. Sigortalıyım.5302 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Emine ÖZÇELİK

YANIT: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 673 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 2023’de 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Annemin yaş indiriminden yararlanma imkanı var mı?

SORU: Annem 04.08.1957 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 16.06.2000, terk tarihi 30.06.2004. Bağ-Kur başlangıcı 14.03.2006, kapanış 23.06.2009. 06.02.2010 tarihinden itibaren SSK’lı olarak çalışıyor. Hangi gün sayısıyla, hangi tarihte ve hangi yaşta emekli olabilir? 1988 doğumlu, yüzde 50 zihinsel engelli, bir kardeşim var, çalışmıyor ve ona da bakıyor. Bundan dolayı emeklilikte indirim hakkı var mı? Hangi kurumdan emekli olması avantajlı olacaktır (gün sayısı ve alacağı emekli maaşı açısından)? Belirteceğiniz kurumdan emekli olabilmek için, son kaç yıl o kuruma prim ödemiş olması gerekir?

Özge Şentürk

YANIT: Anneniz, 25 yıl sigortalılık süresi, 58 yaş ve 4500 prim günü şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden; 5400 prim günü ve 60 yaş şartıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilir.

Kardeşiniz başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli ise annenizin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden de indirilir. Bunun için annenizin en son çalışmasının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına kardeşinizin sevk işlemini yaptırarak, kardeşinizin başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda özürlü olduğunun tespitini istemesi, alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurması gerekiyor.

Annenizin hem SSK hem de Bağ-Kur kapsamında prim ödemesi olduğundan, son 2520 gün içinde en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursa, o sigortalılık statüsünden emekli olur. 4/a statüsünden emeklilik için daha az prim günü gerekmekle birlikte, 25 yıllık sigortalılık süresinin dolmasını beklemek; 4/b statüsünden emeklilik için ise 900 gün daha fazla prim ödemek zorunda. Bu nedenle tercihi anneniz yapmalı. Ancak anneniz hangi sigortalılık statüsünden emekli olmayı tercih ederse, son 2520 gün içinde en az 1261 gün o sigortalılık kapsamında prim ödemiş olması gerekiyor.

49 yaşınızı dolduğunuzda emekli olursunuz

SORU: 02.01.1966 doğumluyum. 29.09.1985’te sigortalı oldum. 7545 gün sigorta primim var. Ne zaman emekli olabilirim?

Alişahin Gönülcan

YANIT: Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş ve 5300 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve prim gününüz tamam. 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

SGK malul aylığı alanları muayeneye çağırabilir mi?

SORU:1 Ocak 1955 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 28 Kasım 1972 de. 1989 yılında bel fıtığı ameliyatından sonra tam düzelemeyip 17 yıl 70 gün sigortalılık süresi, 3150 gün prim ödemesiyle malulen  emekliye ayrıldım. Bugüne kadar belimden idare ettim. Şuan tekrar yeni fıtık oluştu. Yeniden ameliyat olmam gerekiyor. Yeniden ameliyat olursam böbrek hastalarının maaşları kesildiği gibi, benimde maaşım kesilir mi?

Maaşım kesilse bile askerlik borçlanmasını yatırarak 3600 gün ile yaş haddinden emekli olabilir miyim? Benim sigortalılık sürem emekli olduğum 1990 yılında dondurulmuş mudur? Yoksa  sigortalılık sürem bugüne kadar devam ediyor mu? Bu konularda beni aydınlatırsanız çok sevinirim. Çünkü eşim 2 sefer baypas oldu. Sürekli ilaç kullanıyor. Kendimde midem bel ve boynum için sürekli ilaç kullanıp tedavi oluyorum. Maaşım kesilirse çok mağdur olup perişan olurum diye korkuyorum. Benim malulen emekliliğim kontrollü emeklilik değil.

Talha TIĞLI

YANIT:SGK malulen emekli olanları istediği zaman kontrol muayenesine tabi tutabilir. Yapılan kontrol muayenede yüzde 60 şın altında engelli olduğu ortaya çıkanların malul aylığını kesebilir. Çok hukuki olmasa da maalesef yapılan işlem yasal. Toplumda haklı olarak çok eleştirilen bir uygulamanın önümüzdeki dönemde değiştirilmesini bekliyoruz.

Yeniden ameliyat olduğunuzda, SGK kontrol muayeneye çağırır ve yapılan kontrolde engel dereceniz yüzde 60 şın altına düştüğü tespit edilirse, aylığınız kesilebilir. Rahat olun, bize göre aylığınızın kesilmesi uzak ihtimal. Çünkü, malul aylığı alanları her an izleyen bir sistem yok. Keşke 2 nci ameliyatta sağlığınıza kavuşsanız da aylığını kesseler. Çünkü, Sigorta başlangıç tarihiniz itibariyle, emekli olmak için eski yasa hükümlerine tabisiniz. Eski yasaya göre, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizin 450 gününü borçlanarak priminizi 3600 güne tamamlayarak tekrar emekli olabilirsiniz.

Babanız yaş haddinden 59 yaşı doldurması gerek

SORU: Babam 24 Ocak 1958 doğumlu. Sigortaya giriş tarihi 1 Ağustos 1995 olup, 5150 gün prim ödemesi var. Yaştan ne zaman emekli olur?

İbrahim YAMAN

YANIT:Babanız yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi. Prim ödemesi yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemese de, 59 yaşını dolduracağı 24 Ocak 2017 de emekli olabilir.

Ölen SSK emeklisi babamın maaşını alabilir miyim?

SORU: Ben Emekli Sandığı emeklisi, eşinden ayrılmış bir bayanım. Vefat etmiş SSK emeklisi babamdan maaş alabilir miyim?

Mine Kasap

YANIT:SSK sigortalısı veya emeklisinin kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, sosyal sigortaya ve emekli sandıklarına tabi bir işte çalışmaması ve buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Kendi çalışmanızdan dolayı Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, maalesef babanızdan aylık bağlanmaz. Babanız Emekli Sandığından, siz SSK’dan emekli olsaydınız, babanızdan aylık alabilirdiniz.

Kesilen emekli aylığınız güncellenmiş tutarıyla yeniden bağlanır

SORU: Yaklaşık 2 yıl önce emekli oldum. Belediyenin yan kuruluşu olan bir taşeron firmada işe başladığım için emekli maaşımı dondurdum. Dondurmadan önce 965 lira emekli maaşı alıyordum. Şuanda net 1.447 lira maaş alıyorum. Maaşımı tekrar aktive ettiğimde maaşım artar mı? Artması için ne kadar çalışmam gerekir?

Baki Koca

YANIT:Belediyenin yan kuruluşunda çalışmaya başlamanız nedeniyle, 5335 sayılı Kanunun 30. maddesi gereği emekli aylığınızı kestirmişsiniz (dondurmuşsunuz). Çalıştığınız işten ayrıldığınızda, emekli aylığınız güncellenmiş tutarıyla yeniden bağlanır. Son çalışma süreniz, emekli olmadan önceki çalışma sürenizle birleştirilmeyeceğinden, emekli aylığınıza etkisi olmaz.

İşe içkili gelen yandı

SORU: Kız arkadaşımın doğum günü nedeniyle, bir kulüpte sabaha kadar dans edip, içki içtik ve eğlendik. Sabah hiç uyumadan işe gittim. Patron “sen fitil gibi sarhoşsun” diyerek beni işten kovdu. Tutanak tutup, üç kişiye imzalatmış. 8 yıl hizmetim vardı. Patron kıdem tazminatı ve ihbar tazminatımı da ödemedi. Ne yapayım?

S. Alkan- İSTANBUL

YANIT: Yapacağınız bir şey gözükmüyor. Çalışanlar işyerine sarhoş olarak geldiklerinde veya işyerinde alkol kullandıklarında,

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 28/1. maddesi uyarınca, iş sözleşmeleri bildirimsiz ve tazminatsız olarak feshedilebiliyor. Ancak Yargıtay’ın bu konuda alkollü işçi lehine bazı kararları da var. Aslında, madem sarhoştunuz, işe gitmeyecektiniz. O zaman işten de atılmazdınız.

Erkeklerin eşlerinden izin alması kalktı mı?

SORU: Bir kişinin, ortağı olduğu şirketin kullanacağı banka kredisine kefil olurken, karısından izin alması gerekiyordu. O kalktı mı? Kalktı ise, boşanma davası açmıştım gidip vazgeçeceğim.

Mustafa Ekiz-  İZMİR

YANIT: Boşanma davanızdan vazgeçebilirsiniz. Ortaklar, şirketin banka kredisine kefil olurken, eşlerinin rızası gerekmeyecek. Bununla ilgili Kanun 11 Nisan tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kapıcının karısı

SORU: Kapıcımızın hanımı kocasına yardım ediyor. Geçenlerde bir tanıdığım, kapıcının eşi için de sigorta yaptırmamız gerektiğini söyledi. Böyle bir zorunluluk var mı?

Serdar Oğuz - MERSİN

YANIT: Kesinlikle yok. İş sözleşmesinin tarafı kapıcının kendisi olduğundan, kapıcı kocasına yardım eden eşin sigortalılığı söz konusu değil.

Evlenip boşanırsam mallarımın yarısı eşimin mi olacak?

SORU: Varlıklı bir ailenin çocuğuyum. Yakında evleneceğim. Düşünmek bile istemiyorum ama ileride anlaşamayıp boşanırsak, mal varlığımın ve ailemden kalacak mirasın yarısı eşimin mi olacak?

M. Güner - İSTANBUL

YANIT: Hayır, olmayacak. Evlenmeden önce sahip olduğunuz mallar ile miras yolu ile edindiğiniz ya da edineceğiniz mallar size ait olacak. Evlilik sırasında edindiğiniz mallar ise yarı yarıya paylaşılacak. Bu konu sizin için çok önemli ise müstakbel eşinizle evlenmeden önce mal ayrılığı sözleşmesi yapabilirsiniz. O zaman evlilikte edindiğiniz mallar da size ait olur.

Kuş kaçırıcı bombanın vergisi

SORU: Firmamız “kuş kaçırıcı bomba” imalatı yapıyor. Bombaların tesliminde yüzde kaç KDV uygulayacağız?

Erdem Tunca - ANKARA

YANIT: Kuş kaçırıcı bomba, KDV oranlarının yüzde 1 ve 8 olduğu (I) ve (II) sayılı listede yer almadığından, KDV oranı yüzde 8 olarak uygulanacak.

Limited şirket ortağı emekliden yüzde 15 kesilir mi?

SORU: Limited şirket ortağı emekliyim. Hissem yüzde 1 ve şirketten 1 kuruş dahi gelirim yok. Emekli bir başka arkadaşım da anonim şirket yönetim kurulu üyesi. Onun da şirketten 1 lira dahi geliri yok. Ben ve arkadaşım, gelirimiz olmadığı halde, emekli aylıklarımızdan yüzde 15 SGDP kestirecek miyiz?

Kemal Kumkumoğu -  ADANA

YANIT: Evet, kestireceksiniz. Siz ve bir an önce o hisseleri devredin, arkadaşınız da yönetim kurulu üyeliğinden ayrılsın. Böylelikle yüzde 15 SGDP ödemekten kurtulursunuz.

Destek primi ile ikinci kez emekli olunabilir mi?

SORU: 2000 yılında Emekli Sandığından adi malul olarak emekli oldum. 2000 yılından buyana emekli statüsü ile özel bir şirkette çalışıyorum. İkinci emeklilik ya da hizmet birleştirmesi mümkün mü?

 Mustafa ÇİLOĞLU

YANIT: Sosyal Güvenlik Destek primine tabi olarak çalışmanın emekliye, emekli aylığını kestirmeden çalışma dışında sağladığı fayda yok. Ödenen destek primleri, emekli olmaya, hizmet birleşmesine ve prim iadesini konu edilmiyor. Maalesef emekliye hiçbir faydası bulunmuyor.

Ya 1050 gün daha prim ödeyecek ya da 59 yaşı dolduracaksınız

SORU:1 Mayıs 1959 doğumluyum. 1 Temmuz 1982 de Emekli Sandığına kayıtlı olup  1 Ağustos 1982 de ayrıldım.  Askerlik borçlanmasıyla beraber 4100 günüm var. Son 3,5 yıl SSK  ödedim. 3600 günle ne zaman emekli olabilirim? Normal emekliliğim ne zaman gerçekleşir

Fuat TEKEL/SAMSUN

YANIT:1 Temmuz 1982 deki Emekli Sandığı iştirakçiliğinizde, emekli keseneği ödenmişse başlangıcınız bu tarih kabul edilecektir. Bu başlangıcınıza göre, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 59 yaşınızı dolduracağınız

1 Mayıs 2018 de emekli olabilirsiniz.

1050 gün daha prim ödeyerek 4100 gün olan priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte de emekli olmanızda mümkün.(25 yıl, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabi olarak)

2015 Ekim sonunda emekli olabilirsiniz

SORU: 21.05.1957 doğumluyum. 13.04.1977-06.02.1978 tarihleri arasında vekil öğretmen olarak toplam 60 gün Emekli Sandığına bağlı olarak çalıştım.1986 yılında askere gittim yedek subay olarak askerliğimi yaptım. 03.04.1978-30.04.1996 yılları arasında toplam 1850 gün sigortalı olarak çalıştım. 06.05.1997 tarihinden itibaren  memur olarak çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim?

Metin Durmuş

YANIT:Emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 52 yaşınızı doldurmuşsunuz, 25 yıl fiili hizmet süreniz 2015 Ekim sonunda doluyor ve emekli olmaya hak kazanıyorsunuz.

Bağ-Kur’la çakışan sigorta primleriniz dikkate alınmaz

SORU: 20.04.1964 doğumluyum. 01.04.1989’da çiftçilik Bağ-Kur’una girdim. 18 ay askerlik borçlanması ödedim. 02.02.1997’de Bağ-Kur öderken 112 gün sigortalı çalıştım. Bu 112 gün sigorta beni 2013 Nisan’ında emekli yapar mı?

Şerif Erdem

YANIT:Bağ-Kur sigortalısıyken sigortalı olarak çalışmanız nedeniyle ödenen primler, Bağ-Kur hizmetinizle çakıştığı için dikkate alınmaz. Söz konusu primler, Bağ-Kur prim gün sayınıza ilave edilmeyeceğinden, emeklilik şartlarınızı değiştirmez.

Kıdem tazminatını alıp ayrılan tekrar çalışmaya başlayabilir mi?

SORU: Mart 1969 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 01.01.1991. 2021’de 52 yaşımda emekli olabiliyorum. Yaklaşık 1000 gün daha prim ödemem gerekiyor. Ancak 15 senemi ve 3600 prim günümü doldurmuş bulunuyorum.

Yaşı doldurmayı  beklemek üzere çalışmakta olduğum işyerimden ayrılırsam kıdem tazminatımı alabilir miyim? Tekrar çalışmaya karar verirsem, SGK sigortamı tekrar aktif hale getirip, istediğim işe girebilir miyim?

İsmi saklı

YANIT: SGK’dan alacağınız kıdem tazminatı alabilir yazısını işyerinize ibraz ederek, emeklilik için gereken yaşınızı beklemek üzere işten ayrılırsanız, çalıştığınız işyerindeki süreye bağlı olarak hak kazandığınız kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

Daha sonra tekrar çalışmanızı yasaklayan bir düzenleme yok. Tekrar çalışmaya başlayabilirsiniz. Ancak işten ayrılır ayrılmaz yeni bir işte çalışmaya başlarsanız, işveren işten ayrılma iradenizin emeklilik yaşınızı beklemek değil, iş değiştirmek olduğu gerekçesi ile kıdem tazminatınızı ödemeyebilir. Uyuşmazlık halinde mahkeme de işten ayrılma tarihindeki iradenizi dikkate alarak karar verir.

Prim ödemeden yaşınızın dolmasını bekleyebilirsiniz

SORU: 25.09.1991’de sigortalı olarak işe başladım. 16.07.2011 tarihine kadar aralıklı olarak 4371 gün prim ödemem var. 2012 Ocak ayında analık borçlanması olarak 22 aylık prim ödedim. Daha sonra 1 sene 2 ay 10 gün isteğe bağlı prim ödedim. Şu an toplamda 5555 gün prim ödenmiş bulunmakta. Emekli olmam için istenen prim günü 5525 gündür. Fazladan 1 ay prim ödedim. Daha fazla prim ödemesi yapmam gerekli mi yoksa isteğe bağlı ödememi durdurmalı mıyım? Emekli olmak için yaş bekleme durumundayım. Emekli olma tarihim 16.07.2017 olarak hesaplanıyor. Sizce daha erken emekli olma ihtimalim var mıdır?

Gülten Yılmaz

YANIT: Mevcut prim gününüzü tekrar kontrol etmelisiniz. Verdiğiniz bilgilere göre 5461 prim gününüz var. Yani prim gününüz henüz dolmamış. Prim gününüz dolduysa, yaşınızın dolmasını beklerken prim ödemenize gerek yok. Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Daha erken emekli olmanız mümkün değil.

Eşiniz en erken 3600 günle emekli olabilir

SORU: 20 Şubat 1965 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi askerden sonra 1 Nisan 1989 da. Halen çalışıyor. Toplam prim gün sayısı 1630 dur. Bu detaylar ile borçlanma yapıp emekli olabilir mi? Veya en erken nasıl emekli olabilir?

Arzu KIRLI

YANIT: Sosyal Güvenlikte, gerideki prim ödenmemiş günleri, borçlanarak kazanıp emekli olma usulü yok. Eşiniz askerlik süresi dışında borçlanma yapamaz. Eşiniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerliğini(18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra, 1430 günde prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.(ara vermeden prim öderse Nisan 2017 ayında)

50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU:1 Ocak 1966 doğumluyum. Bağ-Kur işe giriş tarihim 25 Aralık 1987 olup, toplam 4755(13 yıl 2 ay 15 gün) primim ve 4.227.68 TL borcum vardır. SGK işe giriş tarihim ise 1 Mart 2007 ve toplam 1645 günde SSK ya prim ödemem var. Peki ne zaman emekli olurum?

Mehmet AZBOY

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2016 da emekli olabilirsiniz.

Gerideki günlere toplu para ödeyerek emekli olma usulü yok

SORU: 25 Nisan 1962 doğumlu ve 1 Ocak 1985 SSK girişliyim. 2515 gün primim yatmış durumdadır. SSK girişimden önce 20 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanırsam primim 3115 gün oluyor. Edindiğim bilgiye göre 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarıyla emekli olabiliyorum. Kalan 2110 gün primimi borçlanma imkânım var mıdır? Yani arayı borçlanıp ödeyerek emekli olabilir miyim?

Osman AKKOÇA

YANIT: Sosyal güvenlik mevzuatında geçmiş günleri borçlanarak emekli olma usulü yok. Maalesef gerideki boş günlerin primini toplu olarak ödeyerek emekli olamazsınız.

Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 2035 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi borçlanarak başlangıcınız geri çekebilirsiniz

SORU: 2 Şubat 1972 doğumluyum. Sigortam 1989 çıraklık eğitiminden başlıyor. Ama SSK da işe girdiğim 1996 yılı çıkıyor. 1994 de 18 ay askerlik yaptım. Sigorta başlangıcımı 1996 dan öncesine çekmem için ne gibi işlem yapmalıyım.

Ayhan KARAEFE

YANIT: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz borçlanma gün sayınız kadar geri gider.

Üretici ev kadınlarının emeklilik şartları nedir?

SORU: 1977 SSK girişim var. 254 işgünü ödeme yapıldı. Daha sonra bugüne kadar hiç çalışmadım. Emekli olabilmek için ne yapmalıyım? Bir de öğrenmek istediğim, üretici ev kadınlarının emeklilik şartları nedir?

Gönül Koruç

YANIT: 15 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 3600 prim günü şartlarıyla 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilirsiniz. Prim gününüzü tamamlamak için doğum borçlanması yapabilirsiniz, son 2520 gün içinde en az 1261 4/a (SSK) kapsamında prim ödemiş olmak şartıyla isteğe bağlı sigortalı olarak veya evde Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesinde sayılan üretimleri yapan kadınlar için sağlanan isteğe bağlı sigortalılık kapsamında prim ödeyebilirsiniz.

Gelir Vergisi Kanunun 9. maddesinde (6) numaralı bendinde sayılan evde dikiş, nakış, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satan kadınlar, 2013 yılı için 20 gün üzerinden, izleyen yıllarda birer gün artmak üzere prim ödeyerek, her ay 30 gün sigortalılık süresi kazanıyorlar.

Bunun için, bulunduğunuz yerdeki vergi dairesinden evde el sanatları ile uğraştığınıza dair belge alıp SGK’ya isteğe bağlı sigortalılığa müracaat etmeniz gerekiyor. Ödenen primler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Son 2520 gün içinde daha çok 4/b kapsamında prim ödemiş olmanız halinde, 15 tam yıl (5400 gün) prim günü ve 58 yaşınızı doldurduğunuzda Bağ-Kur statüsünden emekli olabilirsiniz.

Kaç yaşında emekli olabilirim?

SORU: Doğum tarihim 01.01.1970. İlk SSK girişim 01.06.1988. Prim günüm 6029. Kaç yaşında emekli olabilirim?

Ayhan Aslan

YANIT: 01.06.1988 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı nasıl yükseltilebilir?

SORU: 1968 doğumluyum. 9 Nisan 1990 SSK girişliyim. Askerliğimi 1988-1989 yaptım. Şu anki hizmet surem 3000 gün. Halen çalışıyorum ve primlerim tavandan yatmakta. Ne zaman emekli olurum? Ve tavandan ücretlendirilmem bana ne kadar fayda sağlar?

Hasan IRMAK

YANIT: Askerlik sürenizi(18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1910 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 2019 da 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Priminizi prime esas kazancın tavan tutarı(bugün için 6.360.90 TL’dir) üzerinden ödemeniz emekli aylığınızı artırır. Emekli olacağınız tarihe kadar tavandan prim ödemeye devam etmelisiniz.

Emekli aylığınız 1 Ekim 1999’dan itibaren bağlanmıştır

SORU: 23 Eylül 1999 da emekli oldum. Fakat bana 3 aylık maaşımı 2000 yılında toplu olarak ödediler. 2000 yılı emeklisi göstermişler. Fakat şimdi intibak yasasında anladım ki memur hata yapmış. Ben intibak yasasından yararlanmak istiyorum. Ne yapmalıyım? Bilgilendirirseniz memnun olurum.

Fikret GÜL

YANIT: 2000 yılında üç aylık emekli aylığı ödediklerine göre, 1999 da emekli etmişler. 2000 de emekli olsanız üç aylık emekli aylığı ödemezler. Emekli aylığınızda intibakla artış yapılmadığından dolayı, 2000 de emekli edildiğiniz kanısına varıyorsanız, bu doğru değil. Çünkü, intibakla her emeklinin aylığı artmadı. 2000 den önce SSK’dan emekli olan 2 milyon 700 bin emekliden yaklaşıl 1 milyon 900 binin aylığı arttı. Yaklaşık 800 bin emeklinin aylığın da artış olmadı. Ancak, yine de tereddüdünüz varsa, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne durumunuzu anlatan bir dilekçe ile başvurduğunuzda, gerekli inceleme yapılarak sonucu tarafınıza bildirilir.

Yaptığınız hesap ve gittiğiniz yol doğru mu?

SORU: Öncelikle size ve gazetenize teşekkür ederim, insanların gelecekleri ile ilgili anlaşılması zor prosedürleri güzel bir anlatımla kolay, anlaşılır hale getirdiğiniz için. Eşim 08.11.1969 doğumlu. 01.01.1988 tarihinde prim ödemeleri başlıyor, 16.05.2006 tarihinde doğum yaptığından işten ayrılıyor. Daha sonra 2006/Ağustos’tan itibaren isteğe bağlı prim ödemeye başlıyoruz. 2008 Ekim’e kadar SSK, 01.10.2008’den 23.11.2010 tarihine kadar 2 yıl 1 ay 22 gün isteğe bağlı ödemeyi sonlandırıp 09.12.2010-15.12.2010 tarihleri arasında 7 gün 4/a kapsamında çalışıyor ve doğum borçlanması talebi yapılıyor. Şubat 2011’de 705 gün doğum borçlanması primi yatırılıyor. 4/a hizmet dökümüne baktığımızda 4477 gün gözüküyor (16.05.1996, 705 gün doğum dahil). 4/b hizmet dökümü 2 yıl 1 ay 22 gün. Bizim hesabımıza göre 5249 gün ödememiz var. Yaptığımız hesap ve gittiğimiz yol doğru mudur ve 08.11.2013 tarihinden sonra eşim emekli olabilir mi?

Mustafa ÇETİN

YANIT: Eşiniz, 01.01.1988 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 44 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabi. Yaptığınız hesap doğru ve eşiniz 44 yaşını dolduracağı 08.11.2013 tarihinden sonra emekli olabilir.

Ancak, sorunuzda bir tarih çelişkisi var. Başta 16.05.2006’da doğum nedeniyle işten ayrıldığını belirtirken, sonra çocuğunuzun doğum tarihi 16.05.1996 olarak belirtmişsiniz. 16.05.2006 tarihi doğruysa, doğum borçlanması yaptığınız süre ile isteğe bağlı prim ödediğiniz süre çakışıyor. Bu durumda prim günü şartını sağlamamış olur. 16.05.1996 doğruysa sorun yok.

16 ay doğum borçlanması iki yıl erken emekli olmanızı sağlar

SORU: 19.12.1965 doğumlu bir bayanım. Aralık 1988 yılında SSK’lı olarak işe başladım, toplam 932 gün çalışıp ayrıldım. Tekrar çalışmaya 4.4.1998 yılında memur olarak başladım, 15 yıldır halen çalışmaktayım. Hizmet birleştirmesi yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Çocuğum için hizmet borçlandırması yapsam ne kadar ödeme yaparım. Bu emeklilik durumumu ne kadar etkiler?

Ender KILIÇÇI

YANIT: Emeklilik için 20 yıl hizmet süresi ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Hizmet yılınız 13.09.2015’te, 52 yaşınız 19.12.2017’de doluyor ve emekliliğe hak kazanıyorsunuz. 16 ay doğum borçlanması yapabilmeniz halinde, emeklilik yaşınız 50’ye iner ve 19.02.2015 tarihinde emekliliğe hak kazanırsınız. Doğum borçlanmasının her bir günü için günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla tarafınızdan belirlenecek prime esas kazancın yüzde 32’si kadar (30 Haziran 2013’e kadar geçerli olan asgari ücrete göre 10,44 TL ile 67,85 TL arasında) prim ödersiniz.

Yaşı beklerken sağlık yardımı alma şartları

SORU: 30.03.1964 doğumluyum. 01.03.1990 tarihinde çiftçi Bağ-Kur’lu oldum. Bu durumda hangi tarihte ve kaç yaşında emekli olabilirim? Bağ-Kur girişimden önce yaptığım 18 ay askerliğimi borçlanırsam ne zaman emekli olabilirim? Prim gün sayısı dolduğunda, yaşın dolması için beklenen süreçte sağlık yardımından yararlanmanın koşulu nedir?

Salih Kırca

YANIT:01.03.1990 tarihinde başlayan tarım Bağ-Kur sigortanızın devam edip etmediğini, ara verip vermediğinizi belirtmemişsiniz. Dolayısıyla sorunuzu 01.03.1990 tarihinde başlayan sigortalılığınızın ara vermeksizin devam ettiğini, en azından 01.06.2002 tarihine kadar aralıksız devam ettiğini varsayarak yanıtlıyorum.

4/ b (Bağ-Kur) statüsünden emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim günü ve 52 yaş şartına tabisiniz. 3 ay 10 gün (100) gün askerlik borçlanması yapmanız halinde, emeklilik yaşınız 51’e iner. 25 tam yıl prim ödemesini tamamlayıp, 51 yaşınızı doldurduğunuzda emekliliğe hak kazanırsınız.

Prim gün sayısını doldurduğunuzda, Bağ-Kur sigortalılığınızı sona erdirirseniz, sigortalılığınızın sona erdiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 gün prim ödemeniz olacağından, sigortalılığınızın sona erdiği tarihten itibaren 10+90 gün olmak üzere 100 gün, siz ve bakmakla yükümlü olduğunuz eş ve çocuklarınız, prim ödemeksizin sağlık yardımlarından yararlanırsınız.

100 gün dolduğunda da önce gelir testi yaptırıp, gelir testine göre ödeyeceğiniz genel sağlık sigortası primi tutarı belirlenir. Yapılacak gelir testinde, aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olursa primleriniz devlet tarafından karşılanır.

Aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı;

- Asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olursa, asgari ücretin üçte biri üzerinden,

- Asgari ücret ile iki asgari ücret arasında olursa, asgari ücret üzerinden,

- İki asgari ücret ve üzerinde olursa iki asgari ücret tutarı üzerinden,

yüzde 12 oranında genel sağlık sigortası primi ödeyerek sağlık yardımı alırsınız.

Doğum borçlanması emeklilik yaşınızı düşürmez

SORU: 1972 doğumluyum. 01.01.1993'te sigortalı olarak işe başladım. 31.01.2013 tarihi itibariyle 6628 gün primim var. Şu anki yasaya göre, 49 yaşımda emekli olabiliyorum. 1998 ve 2005 doğumlu iki çocuk sahibiyim. İki çocuğum için doğum borçlanması yapabilir miyim, eğer yapabilirsem emeklilik yaşım düşer mi? Ayrıca iki çocuk için doğum borçlanması ne kadar olur, taksit imkanı var mı?

Zafer Dikmen

YANIT:Doğum borçlanması yapabilirsiniz, ancak doğum borçlanması emeklilik yaşınızı düşürmez, sadece prim günü kazanırsınız. Prim günü şartını yerine getirmiş olduğunuzdan, doğum borçlanması yapmanıza gerek yok.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU:1 Ocak 1960 doğumluyum. Sigorta giriş tarihi 2 Ocak 1977 dir. Şu ana kadar isteğe bağlı sigorta da dâhil 2 bin 619 gün prim gün sayısı var. Şu an işsizim. Dolayısıyla sigortam yok. Ne zaman emekli olabilirim?

BİLAL

YANIT:Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. 2381 gün daha prim ödeyerek 2619 gün olan priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (ara vermeden prim öderseniz Aralık 2019 ayında)

Ayrıca, 981 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2020 de emekli olmanız da mümkün. 3600 günle 5000 gün arasında emekli olma tarihi açısından bir ay var. Bu seçenek sizin için daha avantajlı.

Ya primi 5000 güne tamamlayacak, ya da 59 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

SORU:3 Mayıs 1959 doğumlum. Sigorta başlangıç tarihim 11 Aralık 1979 dur. 3846 gün prim ödemem var. Ayrıca 5 ay 26 gün isteğe bağlı sigortaya prim  yatmıştır. Nasıl emekli olabilirim

Halil ÇABUK

YANIT:İki şekilde emekli olabilirsiniz.1) 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi olarak. Muhtemelen 20 ay askerlik yaptınız. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra, 378 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Nisan 2014 ayı sonunda)

2) 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi olarak. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 59 yaşınızı dolduracağınız 3 Mart 2018 de emekli olabilirsiniz.

Mallarımı çocuklarımdan birine bırakabilir miyim?

SORU: Evliyim ve iki çocuğum var. Son iki yıldır eşim ve büyük oğlum bana karşı ciddi bir tavır aldılar. Diğer çocuğum bu olaya karışmıyor hatta annesi ve abisinin davranışlarına üzülüyor. Bu arada sağlık yönünden de ciddi sorunlarım var. Bir vasiyetname ile tüm mallarımı küçük çocuğuma bırakmak istiyorum. Bu mümkün mü?

(İsmim gizli kalsın lütfen)

YANIT: Hayır, mümkün değil!.. Mahfuz hisse (saklı pay) diye bir olay var. Buna göre;

- Eşinizin 1/4 miras payını kimseye bağışlayamıyorsunuz. Başka bir anlatımla, eşinizin payına dokunamıyorsunuz.

- Çocukların ise yasal miras payının yarısına dokunamıyorsunuz.

Özet olarak büyük oğlunuzun miras payının yarısı, onun mahfuz hissesi. Ancak kalan yarısını bağışlayabilirsiniz.

Genelevdeki kadınların vergi avantajı

SORU: Birçok sektörde ve meslek grubunda teşvikler olduğunu görüyorum. Özellikle ücretlilere vergi ve sigorta primi muafiyeti ile ilgili teşvikler dikkatimi çekiyor. Bazılarının farklı düşünmesine saygı duyarak bizim işimizin de teşvik edilebileceğini düşündüm. Genelevde çalışan kadınlara vergi ve sigorta primi avantajı var mı?

YANIT: Belirttiğiniz faaliyetle ilgili vergi ve sigorta primi teşviki söz konusu değil. Normal çalışanlarla aynı esaslara tabi.

Filografi vergiye tabi mi?

SORU: Filografi vergiye tabi mi? Birkaç kişiye sordum; onlar da bana “filografi ne?” diye sorunca, siz her şeyi biliyorsunuz diye düşünerek size sormaya karar verdim.

Namık Ustaoğlu - İSTANBUL

YANIT: Önce bilmeyenler için filografiyi açıklayalım. Filografi; ahşap üzerine çivi çakılarak ve çivilerin etrafı tellerle sarılarak hat; manzara, doğa vb. resimler yapılması. Filografi çalışmalarınızı bir işyeri açmaksınız yaparsanız esnaf muaflığından yararlanırsınız. Sabit bir işyeri açarsanız yararlanamazsınız.

Avukat bedelli askerlik yaparsa

SORU: Bir avukat, bedelli askerlik için ödediği 30 bin lirayı, avukatlık gelirinden düşüp, daha az vergi ödeyebilir mi?

Av. Seçkin Yılmaz - İSTANBUL

YANIT: Bedelli askerlik ödemesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinde sıralanan indirilecek giderler arasında yer almadığından, kazancınızın tespitinde indirim konusu yapamazsınız.

Yazlık evdeki özel güvenlik görevlisi

SORU: Havalar yavaş yavaş ısınıyor. Mayıs başında Bodrum’a gider ve Ekim’e kadar kalırım. Yazlık evimde evimin güvenliği için 2 “özel güvenlik görevlisi” çalıştıracağım. Ücretleri gelir vergisine tabi olacak mı?

Saruhan Özkan - ANKARA

YANIT: Güvenlik görevlilerinin ücretleri, Gelir Vergisi Kanunu’nda sayılan gelir vergisinden istisna ödemeler arasında yer almıyor. Bu nedenle, söz konusu ücretleri gelir vergisine tabi tutacaksınız.

Yurtdışından alınan emekli maaşı

SORU: Danimarka’dan maluliyet aylığı alıyorum. Vergi konularından çok korkarım. Bu gelirim Türkiye’de beyana tabi mi?

Nuri Demirci - MUĞLA

YANIT: Rahat olunuz. Bu geliriniz stopaja ve yıllık beyana tabi değil.

Kızımın yurt gideri kiradan düşülür mü?

SORU: Kızım özel öğrenci yurdunda kalıyor. Yıllık 4.300 TL yurt ücreti ödüyorum. Bunu kira gelirinden düşebilir miyim?

Aynur Atmaca – Konya

YANIT: Kira geliri olarak bildirdiğiniz matrahın, yüzde 10’unu aşmayacak şekilde düşebilirsiniz.

Kıdem tazminatında 15 yıllık sürenin aynı işyerinde mi geçmesi gerekiyor?

SORU: 5 Şubat 1966 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihin 1 Nisan 1985’dir. Halen çalışmakta olduğum işyerinde kesintisiz 13 yıldan beri çalışıyorum. 15 yıl süre ve 3600 günle kıdem tazminatı alınarak işten ayrılabildiğini biliyorum. Kıdem tazminatında aranan 15 yıllık süreyi son işyerin de mi geçirmek gerekiyor? Prim ödemem 5 bin günü geçti. Kıdem tazminatı alarak işten ayrılabilir miyim?

Ahmet CAN

YANIT:15 yıllık sigortalılık süresinin hesabında, son çalışılan işyerindeki süre değil, ilk sigortalı olunduğu tarihten tazminat talebinde bulunulan tarih arasında geçen süre dikkate alınır. Sonuç olarak, kıdem tazminatı almak için aynı işyerinde 15 yıl çalışmak gerekmiyor. 15 yıldan fazla sigortalılık süreniz, 3600 günden fazlada prim ödemeniz olduğundan Kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.

Sigortalı çalışmaya başlayanın Tarım Bağ-Kuru kendiliğinden sonlanır

SORU: Tarım Bağ-Kurlusu olan çiftçi, özel bir işyerinde sigortalı çalışabilir mi? Sigortalı çalışmaya başladığında Tarım Bağ-Kuru ne olur? Bu konuda bilgi verebilirseniz sevinirim.

ŞAKİR

YANIT: 1 Mart 2011 den itibaren “önce başlayan sigortanın üstünlüğü” prensibi terk edilerek yerine “sigortanın üstünlüğü” prensibi getirildi. Tarım Bağ-Kurlusu, sigortalı bir işte çalışmaya başladığında Bağ-Kur sigortası sonlanır ve 4/a sigortalısı(eski adıyla SSK’lı) olur. Sigortalı çalışmaya başladığı tarihten itibaren Bağ-Kur primi ödemesi gerekmez.

Hangi kurumdan emekli olmam daha avantajlı?

SORU: 05.01.1970 doğumluyum. SSK kartımda işe başlama tarihi 01.06.1992 olarak yazıyor. SSK hizmet dökümünde 1992/02 olarak 90 gün 1992/03 olarak ta 90 gün olmak üzere 180 gün prim yatırılmış. 20.12.1993 tarihinde Bağ-Kur’lu oldum, 19 yıl 3 ay da eksiksiz prim yatırdım, hala devam ediyorum. 27.11.1990-15.05.1992 tarihleri arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanması da yaparak hangi kurumdan emekli olmak daha avantajlı? Düşük prim üzerinden uzun süre prim yatırmanın faydasından çok zararı olduğu doğru mu, prim yatırmayı kesmeli miyim? Askerliğimin 9 ayını borçlanıp, 1260 gün SSK primi ödeyip yaşımın dolmasını beklemek daha iyimi olur?

Nahit Sak

YANIT: Düşük prim üzerinden prim ödemeye devam ettikçe, bağlanacak emekli aylığının düştüğü doğru. 7 ay askerlik borçlanması yaptığınızda 25 tam yıl (9000) prim günü ve 53 yaş şartıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olursunuz.

370 gün askerlik borçlanması yapıp, 1260 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödediğinizde ise 52 yaşınızı doldurduğunuzda (bir yıl daha erken) 4/a (SSK) statüsünden emekli olursunuz.

Beş yıl önce emekliliğe hak kazanmışsınız

SORU: 08.02.1988 ile 21.09.1994 yılları arasında Bağ-Kur hizmetim var. 22.09.1994 yılında MEB’de kadrolu olarak öğretmenliğe atandım, 19 yıldır bu mesleği yapmaktayım. Derece kademem ½’dir. Ek göstergemde 3000 yazmaktadır. Eşim emekliliğe hak kazandığımı söylüyor. Öğretmen arkadaşlarım ise “emekli olursan bile maaş bağlanmaz” diyorlar. 13.07.1963 doğumluyum. Maaş da bağlanacak şekilde ne zaman emekli olabilirim? Emekli maaşım bu göstergeye göre ne kadar olur? Daha çok çalışırsam maaşım artar mı? Alacağım emekli ikramiyesi ne kadar olur?

Nuray Karalar

YANIT: Memuriyetten önceki Bağ-Kur hizmetinizle birlikte emeklilik için 20 yıl fiili hizmet süresi ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. 2007 yılında yaşınızı, 2008 yılında 20 yılınızı doldurmuşsunuz. Yani beş yıl önce emekliliğe hak kazanmışsınız. İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz ve maaşınız bağlanır. Emekli aylığınız yaklaşık 1.430 TL, emekli ikramiyeniz 34-35 bin TL civarında olur. Çalıştıkça aylık bağlama oranınız artar. Aylık bağlama oranınızdaki ve memur maaş katsayılarındaki artışa bağlı olarak da emekli aylığınız artar.

Sigorta başlangıcı nasıl hesaplanır?

SORU: 4/a SSK'lıyım. 3 Nisan 1979 doğumluyum. İlk işe başlama tarihim, meslek lisesine stajyerlikte ki 11 Eylül 1995 dir. Ama ilk prim ödeme tarihim 24 Ocak 2002 dir. Emeklilik hesaplamaya başlangıç tarihi olarak hangi tarih baz alınacaktır? Ve ne zaman emekli olabilirim?

Özkan KAYA

YANIT: Staj sigortasında kişileri emekli eden sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Emeklilik açısından başlangıç tarihi, kişi adına uzun vadeli sigorta kollarına(kişileri emekli eden sigorta) ilk defa prim ödenen gündür. Bu açıdan başlangıç tarihiniz 24 Ocak 2002 dir. Bu tarihe göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Toplam 7000 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 3 Nisan 2039 da emekli olabilirsiniz.

Fazla primin emekli aylığını düşürmemesi için yüksek kazanç üstünden prim ödenmeli

SORU: 1972 doğumluyum 1987 ilk işe girişliyim emeklilik için 50 yaşına tabiyim ben den istenen prim 5300 şu an 7200 prim var ama daha 9 sene var 50 yaşına geldiğimde primim ortalama 10500 olacak fazla prim ödemem emekli olduğumda bana ne gibi yarar sağlar?

Zeki SİVRİKAYA

YANIT: Prim gün sayısının emekli aylığını artırması için, yüksek kazanç üstünden prim ödenmesi gerekiyor. Aksi takdir de fazla prim, emekli aylığını düşürebilirde. Örneğin, asgari ücret(978.60 TL) üstünden prim öderseniz, fazla prim emekli aylığınızın düşmesine yol açar Ancak, prime esas kazanç tutarının üst sınırından(6.360.90 TL) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden örneğin; 4 bin, 5 bin TL’lik kazanç üstünden prim öderseniz emekli aylığınız yükselir.

Gelir testini bir an önce sonuçlandırmalısınız

SORU: 1989 yılında SSK girişim var, kısa dönemli. Daha sonra 1993 yılında 2 yıla yakın SSK oldu. Buradan ayrılıp kendi işyerimi kurdum, 3 yıl civarı Bağ-Kur yatırdık, sonra kapanış oldu. En son 2004’de 1-2 yıl SSK’lı oldum, şu anda boştayım. Ne kadar günüm var bilmiyorum. 2012’de kaymakamlığa gidip beyanname doldurdum. Bana bir yazı geldi, vergi dairesinden belge al getir dediler, ne yapacağımı bilmiyorum. Vergi borcum yoktu, ama yine de gidemedim, 2-3 aydır durum böyle. Ne olur bana çıkış yolu gösterin.

Baki Sume

YANIT: Baki bey, sorununuzun ne olduğunu önce siz bilmelisiniz ki, biz de çözüm üretmeye çalışalım. Sorunuzdan, 1 Ocak 2012’de herhangi bir sigortalı çalışmanız olmadığından, zorunlu genel sağlık sigortanızın başlatıldığını, ödeyeceğiniz prim tutarı için gelir testi yapılmak üzere sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurup, beyanname doldurduğunuzu anlıyorum.

Gelen yazı da gelir tespitinizle ilgili olarak vergi kaydınızın bulunup bulunmadığına ilişkin olmalı. Bir an önce sizden istenenleri yapıp, durumunuzu netleştirmelisiniz. Aksi halde her ay iki asgari ücret tutarının yüzde 12’si kadar genel sağlık sigortası prim borcunuz birikiyor.

Staj başlangıcı sigortalılık başlangıcı sayılmaz

SORU: 01.01.1971 doğumluyum. Ekim 1986 yılı stajyerlikten sigorta numaram çıktı. Aynı işyerinde Haziran 1988 yılında çalışmaya başladım ve SSK primim ödenmeye başladı. Emeklilik için ilk işe giriş (başlama) tarihi olarak, staj başlama tarihi mi yoksa SSK prim ödeme tarihi mi dikkate alınacak?

Cemile Durmaz

YANIT: Staj döneminde, emeklilik için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediği için staj başlangıcı, emeklilik açısından sigortalılık süresinin başlangıcı sayılmaz. Adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmeye başlandığı Haziran 1988, sigortalılık sürenizin başlangıcı sayılır.

Doğum borçlanması gün olarak yapılabiliyor mu?

SORU: Annem 12.07.1958 doğumlu.1987 yılından beri sigortalı, 2023 gün prim ödedi. Doğumlarını yaptığı sırada sigortalı değildi, borçlanma yapamadı. Yeni düzenlemeyle 3600 gün ve 58 yaş şartını borçlanma yaparak yerine getirmesi mi yoksa normal olarak ödemesi mi daha mantıklı. Doğum borçlanması gün olarak yapılabiliyor mu? Tam olarak ne zaman emekli olur?

Yasin Yöndem

YANIT: Anneniz 58 yaş şartını 12.07.2016 tarihinde yerine getiriyor. 3600 günü tamamlamak için gereken 1577 gün eksiğini, ara vermeden prim ödeyerek, yaşını doldurduktan bir yıl sonra tamamlayabiliyor. Prim eksiğini yaşını doldurmadan önce tamamlarsa, yaşını doldurduğunda emekli olur. Bunun için de mümkünse doğum borçlanması yapmasında yarar var.

Sorunuzdan annenizin doğumlarının, ilk defa sigortalı olduğu tarihten sonra olduğunu, ancak eski düzenlemeye göre, sigortalı olarak çalışırken veya sigortalı çalışmasının sona erdiği tarihten itibaren 300 gün içinde gerçekleşmediği için doğum borçlanması yapamadığını anlıyorum. Eğer böyle ise en çok iki çocuk için, doğumdan sonraki iki yıllık süre içinde kalan çalışılmadığı (prim ödenmeyen) günlerden istediği kadar günü borçlanabilir.

Genel sağlık sigortası için borçlanıyor olabilir miyim?

SORU: 12.12.1979 doğumluyum. İlk sigortalı tarihim 1.10.1995’de ilk defa sigortalı oldum ve 6 ay (180) gün SSK prim ödemem var. 2007’de 2 ay (60 gün) SSK’lı çalışmam oldu. 01.08.2009-21.01.2010 arası 6 ay askerlik yaptım. Ocak 2011’den Temmuz 2012’ye kadar tekrar SSK’lı çalıştım. Emekli olma yaşım nedir, ne kadar daha prim ödemem lazım, askerlik borçlanması gerekli midir, isteğe bağlı sigortalı olabilir miyim, SSK ödenmediğine göre sağlık sigortası için borçlanıyor muyum, ne yapmam gerek?

Berk Parla

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 55 yaş ve 5750 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüzü 5750 güne tamamlayıp, 55 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Askerlik borçlanması ile prim günü kazanırsınız. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. Ancak isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. 4/a statüsünden emeklilik için son 2520 günlük prim ödemenizin en az 1261 gününü 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekir.

Bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında değilseniz, sigortalılığınızın sona erdiği tarihten 100 gün sonrasından başlamak üzere her ay iki asgari ücret tutarı üzerinden yüzde 12 oranında genel sağlık sigortası prim borcunuz birikiyor. Ya isteğe bağlı sigortalı olmalısınız ya da gelir testi için başvurup, tespit edilen gelir durumunuza göre genel sağlık sigortası primi ödemelisiniz.

Emekli olma şartlarını değiştirmediğinden borçlanmanıza gerek yok 

SORU: 1979 doğumluyum. 1997’de sigortalı oldum. 4.430 gün prim ödemem var. 550 gün askerlik ödersem, nasıl ve hangi şartlarda emekli olurum?

Volkan AYDIN/ZONGULDAK

YANIT: Başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak vereceğiniz yerde sadece yıl olarak vermişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. Emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, sigorta başlangıcınız 23 Mayıs 1997’dan önce ise 5900 gün prim ödeme ve 57, sonraki bir tarih ise 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1470 gün(veya1545 gün) daha prim ödeyerek toplam priminizi 5900 güne(veya 5975 güne) tamamlamanız şartıyla, 57 yaşınızı(veya 58 yaşınızı) dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Sigorta başlangıcından sonra yapılan askerliğin borçlanılması, emekli olma şartlarını değiştirmediğinden, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.

100 gün askerlik borçlanması yeter

SORU: 26 Kasım 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Mart 1993. Askerliğimi 1988-1989 yılları arasında yaptım. Şu an itibariyle 6.100 gün primim var. Hangi şartlarda emekli olabilirim.

Erhan Uğur ÖZSOYDAN

YANIT: Başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan askerliğinizin 100 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 100 gün geri gider ve emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 53 yaşınızı dolduracağınız 23 Kasım 2021 de emekli olabilirsiniz.

Son yedi yıl hesabı nasıl yapılıyor?

SORU: Doğum tarihim 22.12.1962. Sigortalı oluş tarihim 01.09.1996 olup, bu tarihten itibaren isteğe bağlı sigorta ödemeye başladım. SGK, herhangi bir talebim olmaksızın, isteğim dışında beni 01.10.2008 tarihinde Bağ-Kur'a geçirmiş. Farkında olmadan 3 yıl 1 ay (1110 gün) Bağ-Kur'a ödeme yaptım. Sonra farkına vardım ve 01.11.2011 tarihinde bir iş yerinde çalışmaya başladım. 20 yıl, 5900 gün prim ödeme sürem 30.04.2013 tarihinde doluyor, 53 yaşımın dolmasını bekleyeceğim. Bu tarihte işten ayrılmayı düşünüyorum. Ancak emekli yaşımın dolduğu 01.09.2016 tarihinden itibaren 7 sene geriye gidildiğinde Bağ-Kur’a ödediğim prim gün sayısı (her ne kadar 1260 günü geçmese de), SSK’ya ödediğim prim gün sayısından fazla olacağı gerekçesi ile bana Bağ-Kur maaşı bağlanabileceği söylenerek (duyumdan ibarettir) işten ayrılmadan devam etmemi ve Bağ-Kur’a ödediğim 1110 günü geçmem gerektiği söylendi. Ben SSK’dan emekli olmak istiyorum. Son yedi yıl hesabı nasıl yapılıyor?

Fatma Önal

YANIT: Öncelikle bazı şeyleri düzelteyim. Emeklilik şartlarınızdan 20 yıllık sigortalılık süresi 01.09.2016’da, 53 yaşınız 22.12.2015’de doluyor. 30.04.2013’de 5900 prim günü şartını sağlıyorsunuz. Yani emekliğe, en son 20 yıllık sigortalılık süresi şartını sağlayacağınız 01.09.2016’da hak kazanıyorsunuz.

1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur’a geçirilmenize gelince, talebiniz olsa da olmasa da 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı SSK prim ödemesi kaldırıldı. 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen süreler Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Neyse ki 1260 gün olmadan durumun farkına varmışsınız.

Son yedi yıl hesabına gelince endişe etmeyin, duyumunuz doğru değil. Son yedi yıl, sigortalılık süresi veya yaş şartının yerine getirildiği tarihten geriye doğru yedi yıl değil, son prim ödeme tarihinden geriye doğru fiilen prim ödenen yedi yıldır. Diğer bir deyişle, toplam prim gün sayısının son 2520 günüdür.

En son 30.04.2013 tarihinde prim ödeyerek 5900 günü tamamladığınızda, 5900 prim gününün son 2520 gününün, sondan geriye doğru 540 günü 4/a (SSK), 1110 günü 4/b (Bağ-Kur), 870 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödenmiş süreler olur.

Buna göre, son 2520 gün içinde 1110 gün 4/b, 1410 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olarak, 4/a statüsünden emekli olursunuz.

İstifa edersem devlette çalıştığım süre için ikramiye alabilir miyim?

SORU: 12.02.1968 doğumluyum. Haziran 1985 (18 yaşından küçük) 52 günlük sigortalılığım var. 17.09.1991 yılında MEB öğretmen olarak atandım ve hala çalışmaktayım. Emekli Sandığı yaş hesaplanmasında 1985 yılındaki sigorta giriş tarihimin faydası var mı? Özel bir okula geçersem ikramiye ve emeklilik yaşımda bir avantaj olur mu? İstifa edersem devlette çalıştığım süredeki ikramiyemi alabilir miyim?

Doğan Aldağ

YANIT: Emekli Sandığından emeklilik yaşı hesabında Haziran 1985 hizmet başlangıcı sayılmaz, sadece 52 günlük prim ödeme gün sayısı hizmet sürenizden sayılır. Buna göre, 52 günlük sigortanız ikramiye ve emeklilik yaşında avantaj sağlamaz. Emekli Sandığından emeklilik için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 53 yaş şartlarına tabisiniz.

Memuriyetten ayrılıp, özel sektöre geçerseniz ve 4/a (SSK) statüsünden emekli olmayı düşünürseniz bu durumda Haziran 1985, sigortalılık sürenizin başlangıcı sayılır ve 4/a statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş ve 5300 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 4/a kapsamında 1260 gün prim ödeyip, 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olursunuz.

Emekli Sandığına tabi hizmet süreniz 15 yıldan fazla olduğundan, emeklilik için gereken yaşınızı beklemek üzere görevinizden ayrılmanız halinde, emekli olduğunuzda memuriyette geçen hizmet süreniz için emekli ikramiyesi alırsınız.

Yasa çıkarda 5 çocuk borçlanmasına izin verirse annenizde yararlanır

SORU: Annem 1 Şubat 1958 doğumlu. Eylül 1983 de SSK girişiyle, 200 gün prim ödemesi bulunuyor. 5 çocuğu var. Yeni çıkacak yasadan annemde yararlanabilir mi? Çıkacak yasayla emekli olabilir mi?

CANAN

YANIT: Henüz yasa çıkmadı. Yasa çıkarda 5 çocuk borçlanmasına izin verirse, tabi ki annenizde yararlanır. Anneniz 5 çocuk borçlanmasıyla 3600 gün kazanabilirse, 58 yaşını dolduracağı 1 Şubat 2016 da emekli olabilir. Yasa çıktığında buradan kapsamlı açıklamalar yaparız. Gazeteniz postayı izlemeye devam edin.

Mayıs ayı içinde emeklilik talebinde bulunabilirsiniz

SORU: 5 Mart 1964 doğumluyum. 1985’te 18 ay askerlik yaptım. SSK girişim 21 Ekim 1987, Bağ-Kur girişim 31 Temmuz 1996 da olup, Bağ-Kuru 19 Kasım 2009 da terk ederek tekrar SSK ya girdim. 30 Mayıs 2013 de SSK da 3.5 yılımı dolduracağım.

SSK ya 3368 gün, Bağ-Kura da 4789 gün olmak üzere toplam 8157 gün prim ödemem var. Nasıl ve ne zaman emekli olurum? Dilekçeyi hangi tarihte vermem lazım? Askerlik ne kadar borçlanmam lazım? Borçlanma ne kadar ne kadar tutar?

H.CÜLLÜZ/ADANA

YANIT: Askerlik sürenizin 11 ayını borçlanmanız halinde başlangıç tarihiniz 11 ay geri gider ve Kasım 2009 da başlayan sigortalı çalışmanızla SSK’ya 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emeklilik dilekçenizi Mayıs 2013 ayı çıkmadan verirseniz 1 Haziran 2013’dan itibaren emekli aylığınız bağlanır.

Kira, elektrik, su, gaz faturası Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır mı?

SORU: 2003 yılından beri bir apartmanda, kapıcı olarak çalışmaktayım. Kapıcı dairesinde oturuyorum. Elektrik, su ve doğalgaz faturaların yönetim tarafından karşılanıyor. İleride işten çıkartıldığımda ödenek kıdem tazminatında oturduğum daire kirası ile, elektrik, su, doğalgaz faturaları da dikkate alınacak mı?

M. TAŞTAN

YANIT: Kıdem tazminatı hesabında, sağlanan menfaatlerde ücret gibi dikkate alınır. Kıdem tazminatı hesabında; ev kirası, elektrik, su, doğalgaz vb. harcamaların aylık tutarı bulunarak sağlanan menfaatler olarak, en son alınan brüt ücrete ilave edilmek suretiyle, kıdem tazminatına yansıtılır.

Emekli aylığı başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren bağlanır

SORU: Emekliliği 2 Şubat 2013 tarihinde hak ederek aynı tarihte emeklilik başvurusunda bulundum. SGK’ dan gelen yazıda emekli aylığımın 1 Mart 2013 den itibaren bağlanacağını anladım. Bu doğrumu, Şubat ayından 26 günlük sürenin aylığını nasıl alabilirim?

AHMET

YANIT: Şubat ayından 26 günlük süre için emekli aylığı alamazsınız. Çünkü emekli aylığı, başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren bağlanır. Emekliliği hak ederek 2 Şubat 2013 de emeklilik başvur yapmışsanız, emekli aylığınız 1 Mart 2013 den itibaren bağlanır. Kurumun tebliğ ettiği yazı ile verdiği bilgi doğru.

Ne kadar yüksek prim o kadar yüksek aylık

SORU: Doğum tarihim 27.11.1977. SSK’lı olarak işe başlama tarihim 01.01.2000, işten ayrılma tarihim 11.01.2012. Prim gün sayım 4331. Askerlikten muaf olduğum için askerlik yapmadım. SSK’lı ve/veya Bağ-Kur’lu olarak başka çalışmam yok. Şu anda çalışmıyorum. Hangi şartlarla, ne zaman emekli olabilirim?

Bundan sonra başka bir firmada SSK’lı veya kendi işimi kurarak Bağ-Kur’lu olarak çalışırsam, yatırılacak prim tutarları, emekli olduğumda elime geçecek maaş tutarında ne kadar etkili olacaktır? Bu konuda ben nasıl bir aksiyon alabilirim? Çünkü şu ana kadar yatırılan prim tutarlarım en üst seviyeden diye zannediyorum.

Son olarak, şu anda devlet desteğiyle de oldukça ön planda olan “Bireysel Emeklilik Sigortası” ile ilgili yukarıdaki bilgiler doğrultusunda tarafıma öneriniz nedir?

İsmi saklı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden 7000 prim günü ve 60 yaş veya 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve 60 yaş şartlarıyla emekli olursunuz. 60 yaşınızı doldurduğunuzda 25 yıllık sigortalılık süreniz de dolmuş olacağından, 7000 prim günüyle emekli olabileceğiniz gibi 4500 prim günüyle de emekli olabilirsiniz.

Emekli aylığı hesaplamasında esas alınan parametrelerden biri ortalama aylık kazanç, diğeri ise aylık bağlama oranı. Prim gün sayısına göre hesaplanan aylık bağlama oranı, üzerinden prim ödenen kazanç tutarlarına göre hesaplanan ortalama aylık kazanç tutarıyla çarpılarak emekli aylığı hesaplanıyor. Primler ne kadar yüksek kazanç üzerinden ödenirse, emekli aylığı o oranda yüksek olur.

Bireysel emeklilik konusuna gelince; şuanda devlet, bireysel emeklilik sistemine yatırdığınız tutarın yüzde 25’i kadar katkı yapıyor. Devlet katkısı, asgari ücretin yüzde 25’i ile sınırlı olduğundan, asgari ücret tutarına kadar olan ödemelerde avantaj fazla. Yılda 10 bin lira sisteme yatırdığınızda devlette sizin adınıza 2 bin 500 lira katkı yapıyor. Hiçbir yatırım aracı yüzde 25 garanti getiri sağlamıyor.

Dört ay sonra emekli olursunuz

SORU: 02.07.1964 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 10.10.1990 ve 471 prim günüm var. 05.04.1996’da Bağ-Kur isteğe bağlı sigortam başladı ve 13 yıl 9 ay 26 gün prim ödedim. 03.02.2010 tarihinde tekrar sigortalı olarak çalışmaya başladım ve 31.03.2013 itibariyle 1136 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?

Nuray Arda

YANIT: 10.10.1990 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 47 yaş ve 5450 prim günü şartlarına tabisiniz. Her üç şartı da sağlamışınız. Ancak “son 2520 prim günü içinde en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödenmiş ise o sigortalılık statüsünden emekli olunur” şartı gereği, Bağ-Kur’dan sonraki 4/a (SSK) kapsamında prim gününüzü 1260 güne tamamlamanız gerekiyor. 124 gün daha prim ödeyip, 4/a kapsamındaki prim gün sayınızı 1260 güne tamamladığınızda (dört ay sonra) emekli olursunuz.

Yaşı bekleyen erken emekli olabilecek mi?

SORU: 23.10.1969 doğumluyum. SSK giriş tarihim 11.06.1986’dır. 24 Kasım 1989’da askere gittim. 18 ay askerlik yaptım ve 1991 Mayı’ta terhis oldum. Üç sene önce işsiz kaldım. Şu ana kadar yatırılan prim gün sayım 5900’dür. Benden istenilen gün sayısı ise 5500’dür. Sigortalılık süremi de tamamladım, yaş için bekliyorum.

Basında takip ettiğim kadarıyla prim gün sayısını dolduranların yaş beklemeden emekli olabilmeleri yönünde bir çalışma başlatılmış. Ancak düşük maaş alınacakmış. Bu konuda nasıl bir yol izleyebilirim?

Ahmet Özen Er

YANIT: Sizin açınızdan önemli değil ama emeklilik için 5500 değil, 5300 gün şartına tabisiniz. 25 yıllık sigortalılık süreniz de dolmuş. 49 yaşınızı dolduracağınız 23.10.2018’de emekliliğe hak kazanıyorsunuz.

Basında çıkan haberle ilgili olarak henüz kesinleşmiş bir şey yok. Ancak emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlayıp ta yaşının dolmasını bekleyen 4/a (SSK) sigortalılarının, yaşının dolmasını beklemeden emekli edilmelerine ilişkin olarak Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde çalışma yapıldığı doğru.

Henüz kesinleşmemiş olmakla birlikte, emeklilik yaşının dolmasına kalan her yıl için emekli aylığında yüzde 2 ile 5 arasında bir kesinti yapılarak, söz konusu kişilerin emekli olmalarına imkan sağlanması düşünülüyor.

Şu an itibariyle, yapmanız veya izlemeniz gereken bir yol yok. Erken emeklilikle ilgili düşünce yasaya dönüştüğünde ne yapmanız gerektiği netleşecek.

Babanız 230 gün askerlik borçlanması yaptığında emekli olur

SORU: Babamın emeklilik gününü bir türlü netleştiremedik. Sigortaya her başvurduğumuzda ayrı bir tarih veriliyor. Bize yardımcı olursanız sevinirim. Babamın doğum tarihi 24.01.1963, sigorta başlangıcı 15.09.1988. 2676 gün Bağ-Kur, 2472 gün sigorta prim ödemesi var. 2008’in 11. ayından itibaren sigortalı olarak çalışıyor. Askerliği borçlansa şuanda emekli olur mu?

Volkan Boztepe

YANIT: Babanızın Bağ-Kur ve SSK kapsamındaki prim ödemelerinin tarihlerini belirtmemişsiniz. Son 2520 günlük prim ödemesinin en az 1260 günü SSK kapsamında ise SSK şartlarıyla emekli olur. 2011 Kasım’dan itibaren SSK’lı çalıştığına göre, sorunuzu 1260 gün şartını yerine getirdiğini kabul ederek yanıtlıyorum.

Babanız, 230 gün askerlik borçlanması yaparsa, sigorta başlangıcı 230 gün geri gelerek 25.01.1988 olur. 25.01.1988 sigorta başlangıcıyla da 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü olan emeklilik şartlarının tamamını sağlamış olur ve borçlanma primini ödediğinde emekliliğe hak kazanır.

Başlangıçtan sonraki askerliğin borçlanılması emekli olma tarihini değiştirmez

SORU: 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1988’de. 5355 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Sigorta başlangıcım askerden önce. Askerliği borçlanmam herhangi bir etkisi olur mu?

Osman GÖK

YANIT: Sigorta başlangıç tarihinden sonra yapılan askerliğin, borçlanılması emekli olma şartlarını değiştirmez. Bu açıdan askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. Başlangıcınızı tarih(gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde, yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa başlangıçta bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor.

Sigorta başlangıç tarihiniz 23 Mayıs 1988 ve öncesi bir tarih ise, 20 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 2021 de 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Başlangıcınız 23 Mayıs 1988 den sonraki bir tarih ise, 95 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 2022 de 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir

SORU: Annem 1962 doğumlu. 25 Mart 2008 tarihinde sigorta girişi mevcut. Fakat 1000 gün prim ödemesi var. Şuan düzenli olarak prim ödemeye devam ediyor. Annem kaç günle ve kaç yaşında emekliliğe hak kazanabilir? Bilgilendirirseniz çok sevinirim.

YASEMİN

YANIT: Anneniz Bağ-Kurdan daha erken emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Bağ-Kurda yaş haddinden emekli olmak için; 15 tam yıl(5400 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. 4400 gün daha prim ödeyerek toplam primini 5400 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.(ara vermende prim öderse Haziran 2025 de).

Emekli aylığını yükseltmek için ne yapmak lazım?

SORU: 27 Ağustos 1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 15 Ağustos 1985 olup, bugüne kadar 7500 gün prim ödemem var. Sorularım şunlar:

1)Ne zaman emekli olabilirim?

2)Prim gün sayımın bir hayli yüksek olması alacağım emekli maaşında ne kadar etkili olur?

Mahzuni ARSLAN / BURSA

YANIT: 1) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 49 yaşınızı dolduracağınız 27 Ağustos 2020 de emekli olabilirsiniz.

2) Prim gün sayısının emekli aylığını olumlu etkilemesi için, prime esas kazanç tutarının da yüksek olması gerekiyor. Prime esas kazancın alt sınırından(bugün için 978.60 TL’dir) prim ödedikçe emekli aylığında az da olsa azalma olur. Ancak, prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 6.360.90 TL’dir) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarından örneğin, 4 bin, 5 bin TL üstünden prim ödemeniz halinde, emekli aylığınız artar.

Primi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU:1984 yılında işe girdim. 171 gün çalışmışlığım var. Evliyim, 2 çocuğum var. 1962 doğumluyum. Emekli olmak için ne yapmalıyım? 2 çocuktan borçlanabilir miyim?

T.ERDOĞAN

YANIT: Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3429 gün daha prim ödeyerek 171 gün olan priminizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Doğumlarınız 1984 den sonra, aralarında iki yıl varsa ve doğum tarihlerinden sonraki iki yıllık sürelerde sigortalı çalışmanız yoksa, doğum borçlanmasıyla toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. Borçlanma yapabilirseniz 1989 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlarsınız.

Söylenen doğru, taksit taksit söylenmesi yanlış

SORU: Sizi her gün takip etmeye çalışıyorum. Verdiğiniz bilgiler çok aydınlatıcı, sağ olun. Benim konum farklı. 18.10.1965 doğumluyum. 01.08.1981’den 01.01.1985’e kadar Almanya’da sigortalı oldum. Türkiye’de işe giriş 22.07.1987 olup, 17.12.2012’ye kadar toplam 4541 gün pirim var. Yurtdışı borçlanması için başvurdum, bana 510 günlük borç çıkardılar, ben de karşılığı olarak 5.120 TL yatırdım. Ben emekli oldum diye sevinirken borç çıkardılar, 9 ay askerliği öde diye. 05.12.1985-07.06.1987 arası askerlik yaptım. Hiç bir görevli bana net bir cevap vermiyor. Avukatıma danıştım, dava açalım dedi fakat mahkeme en az 2 yıl sürüyor dendi, dava açmaktan vaz geçtim. Daha kaç gün borçlanayım ve ne zaman emekli olurum, yaşıtlarım geçen yıl emekli oldular.

Yakup Genç

YANIT: Yakup Bey, aslında yapılan işte hata yok. Emekliliğinizde gecikme de söz konusu değil, ancak size baştan söylenmesi gerekenler taksit taksit söylenmiş.

22.07.1987 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş, 5375 prim günü şartlarına tabiydiniz. Almanya’da 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihten sonra geçen çalışma süreniz (510 gün) borçlandırılmış ve sigorta başlangıcınız 510 gün geri gelmiş. Emeklilik şartlarınız 25 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş 5300 gün olmuş. Bu durumda hem 49 yaşınızın dolması hem de prim gününüzü 5300 güne tamamlamanız gerekiyor.

Size şimdi söylenen 9 ay askerlik borçlanmasını yapmanız halinde, sigorta başlangıcınız 9 ay daha geri gelir. Emeklilik şartlarınız da 25 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü olur. 25 yıllık sigortalılık süreniz dolmuş. Askerlik borçlanmasıyla prim gününüz de doluyor. Geriye yaş şartı kalıyor. Onu da 18.10.2013’de yerine getiriyor ve emekliliğe hak kazanıyorsunuz.  

50 yaşını doldurunca emekli olur

SORU: Eşim 1964 doğumlu, SSK girişi 1979 (90 gün). 17.04.2007-01.11.2008 arası 1 yıl 6 ay 15 gün isteğe bağlı Bağ-Kur,  03.09.2009-05.04.2011 arası 1 yıl 7 ay 3 gün tarım Bağ-Kur,  2011’den bugüne 654 gün SSK prim ödemesi var ve çalışmaya devam ediyor. 1983 ve 1987 doğumlu çocuklarımız için 1440 gün SSK doğum borçlanması yaptık. Eşim SSK’dan en kısa sürede ne zaman emekli olur?

Metin Kaya

YANIT: Eşinizin, 8 Eylül 1999 itibariyle sigortalılık süresi 18 yıldan fazla olduğundan, 4/a (SSK) statüsünden yaştan emeklilik için 15 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 3600 prim günü şartlarına tabi. Prim gününü 3600 güne tamamlayıp, 50 yaşını doldurduğunda (2014 yılında) 4/a (SSK) statüsünden emekli olur.

Emekli Sandığından keseneklerini alan günleri geri kazanabilir mi?

SORU: Emekli sandığına tabi olarak 9 sene 5 gün çalıştım.1982 senesinde istifa ederek ayrıldım ve kesilen keseneklerimi geri aldım.1950 doğumluyum. Dışarıdan pirim ödeyerek emekli olmam ne şartlarda mümkün olabilir? Emekli sandığından kesintilerimi 1984 senesinde geri aldım. Geri ödeme ne şartlarda faizlendirilir ve ne kadar gün pirim ödemem gerekir. Ne şartlarda pirim ödeyebilirim? Nasıl bir yol izlemeliyim. Beni bu hususta bilgilendirirseniz memnun olurum?

Solmaz YALINAY

YANIT: Başlangıç tarihiniz SSK şartlarıyla emekli olmanız avantajlı kılıyor. Primi ödenen son yedi yıl da fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunduğundan, sigortalı bir işte çalışarak en az 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’ da yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz.

Almış olduğunuz 3245 gün emekli keseneğinin 2340 gününü ihya ederek toplam priminizi 3600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz.(ara vermeden prim öderseniz Ekim 2016 ayında)

Emekli Sandığınca tarafınıza yapılan kesenek iadesinin ihyası için, öncelikle bir yerde sigortalı çalışmaya başlayıp, sonra ihya için Sosyal Güvenlik Kurumu, Sigortalı Tescil ve Hizmet Daire Başkanlığına bir dilekçe ile başvurmanız gerekiyor. İade olarak almış olduğunuz kesenekten 2340 gününü yasal faizi ile birlikte hesaplayıp size tebliğ ederler. Tebliğ edilen tutarı ödediğinizde günlerinizi tekrar kazanırsınız. 

Başlangıcı 8 Eylül 1999 dan sonra olanların 3600 günle emekli olma hakkı yok

SORU: 1982 doğumluyum. SSK başlangıcım 2 Ağustos 2001 de olup, primim 3600 güne doldu. Kıdem tazminatı almak için ne yapmam, nereye başvurmam ve hangi tarihi beklemem gerekiyor? Lütfen bilgi verirseniz memnun olurum.

C.Erkan

YANIT: Emekli olmak için aranan şartlardan yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor. 3600 günle emekli olma hakkınız olmadığından kıdem tazminatı alarak ayrılmazsınız. İki şekilde kıdem tazminatı alabilirsiniz. 1) Prim ödemenizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte. 2) Priminizi 4500 güne tamamlamanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 2 Ağustos 2026’da.

Vergi borçlanması hakkı daha önce iki kez verildi

SORU: 1989 yılından beri vergi mükellefi bir esnafım fakat Bağ-Kur kaydım 2008 yılında başladı. Benim gibi vergi mükellefi olanlar için geriye dönük Bağ-Kur borçlanma hakkı tanınması için yetkililere öneride bulunmanızı rica ederim. Ülkemizde binlerce esnaf bu geriye dönük borçlanma hakkını beklemektedir.

Selahattin K.

YANIT: Size ve sizin durumunuzda olanlara, ilki 2003 yılında, ikincisi 2008 yılında olmak üzere bu hak iki kez verildi aslında.

İlkinde, Bağ-Kur sigortalılığı niteliği taşıdığı halde 4 Ekim 2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların sigortalılık hak ve mükellefiyetleri 4 Ekim 2008 tarihinde başlatılırken, altı ay içinde başvurup 20.04.1982-04.10.2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemeleri halinde, belgeledikleri sürelerin primlerini ödeyerek sigortalılık sürelerine sayılmasına imkân sağlandı. Siz bunu bilerek veya bilmeyerek kaçırmışsınız.

İkinci hak, sizin de sigortalılığınızın başlatıldığı 2008 yılında verildi. Bağ-Kur sigortalılıkları 1 Ekim 2008 tarihinden başlatılanlara da altı ay içinde başvurmaları halinde 04.10.2000 ile 04.10.2008 tarihleri arasında kalan vergi mükellefi oldukları sürelerin primlerini ödeyerek, bu süreleri sigortalılık süresi olarak kazanmalarına imkân sağlandı. Bu fırsatı da kaçırmışsınız.

Şimdi siz üçüncü kez hak istiyorsunuz. Elçiye zeval olmaz. Yetkililere öneride bulunuruz. Ancak sosyal güvenliğinizle ilgili konularda sizlerin de biraz daha duyarlı olması ve verilen hakları kullanması gerekmiyor mu?

Eksik prim gününüz kadar borçlanırsanız emekli olursunuz

SORU: 05.11.1959 doğumluyum. 01.04.1987-30.06.1992 arası 1313 gün SSK, 15.06.1995-30.12.2011 arası 3160 gün isteğe bağlı, 01.01.2012-30.01.2013 arası 390 gün SSK olmak üzere 4863 gün prim ödemem var ve sigorta primlerini ödemeye devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

Ersan Yaluğ

YANIT: İsteğe bağlı prim ödemenizin 1 Ekim 2008 tarihine kadar olan kısmı 4/a (SSK) kapsamında olmalı. Şayet böyleyse, bu tarihten sonrası 4/b (Bağ-Kur) kapsamında olmakla birlikte, 1260 günden az olduğundan, 4/a statüsünden emekli olmanızı etkilemiyor.

01.04.1987 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlamışsınız.

Askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmış olmalısınız. 5 ay (150 gün) askerlik borçlanması yaptığınızda prim şartınız 5300 güne, eksik prim gününüz 287 güne iner. 150 gün yerine şu andaki prim gün sayınıza göre 5300 günden eksik kalan gün kadar askerlik borçlanması yaptığınızda emekli olmaya hak kazanırsınız.

Böbrek nakli olanların malul aylığı kesilir mi?

SORU: 1986'da sigortalı oldum. 1997 yılında böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize başladım.1800 günü tamamlayarak 2005 yılında malulen emekli oldum. 2011 yılında böbrek nakli olduktan 1 yıl sonra kontrol muayenemde malulen emekliliğime son verildi. Bu konuda ne yapabilirim? Şu anda yasal düzenleme yapıldığı söyleniyor. Bu konuyu aydınlatırsanız sevinirim. Çünkü bütün organ nakli olmuş hastalar mağduriyet yaşamaktadır.

Bekir ÇİLOĞLU

YANIT: Sıkıntınız böbrek nakli olanların ortak sorunu. Diyaliz sürecinde yüzde 60 işgücü kaybından dolayı malulen emekli ediliyor. Böbrek naklinden sonra işgücü kaybı oranı yüzde 60’ şın altına düştüğü gerekçesi ile emekli aylığı iptal ediliyor. Ve emeklinin mağduriyeti başlıyor. Maalesef SGK’ nın bugünkü uygulaması bu yönde.

Aylığınızın iptaline karşı dava açarak, yüzde 60 şın üstünde işgücü kaybınız olduğunu iddia edebilirsiniz. Mahkemenin belirleyeceği hastaneden yüzde 60 şın üstünde işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor alabilirseniz, mahkeme kararıyla aylığınızı tekrar bağlatabilirsiniz. Ancak, davanın garantisi yok. Çünkü, rapor alınıp alınamayacağı belli olmaz. Sizin gibi organ nakli olanların benzer mağduriyetlerinin önünde geçmek için, bağlanan aylıkların kesilmemesi yönünde yasal düzenleme yapmak gerekiyor. Siyasi otoritenin bu tür bir yasa hazırlığı var. Umarız bir önce yasayı çıkartırlar da bu konudaki mağduriyet giderilir.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

SORU:1 Nisan 1965 doğumluyum. 1984 te SSK’lı oldum. 3300 gün prim ödemem var. 3600 den kaç yaşında, ne zaman emekli olabilirim?

Efe BORAN

YANIT:Yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 300 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2025 de emekli olabilirsiniz.

2225 gün daha prim ödeyerek, toplam priminizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanızda mümkün.

Askerlik borçlanmasına gerek var mı?

SORU: 15.09.1956 doğumluyum. Bağ-Kur giriş tarihim Ağustos 1998. Ocak 2009'da Bağ-Kur’u kapattım. Şubat 2009'da SSK'lı oldum ve şu an devam ediyor. Bağ-Kur'da 3623, SSK'da 1350, toplamda 4973 günüm var. Askerlik başlangıç tarihim 3 Kasım 1980. 1988’de yurt dışına çıkış yaptım, 1300 iş günüm var. Ne zaman emekli olabilirim ve maaş alabilirim? Yurt dışı veya askerlik borçlanmasına gerek var mı?

Naci Cananoğlu

YANIT:Ağustos 1998 sigorta başlangıcıyla, prim gününüzü 5900 güne tamamlayıp, 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı Ağustos 2023’de 4/a (SSK) statüsünden emekliliğe hak kazanırsınız. Ağustos ayı içinde başvurduğunuzda da Eylül ayından itibaren aylık almaya başlarsınız. Askerlik ve yurtdışı borçlanması yapmanız halinde, 25 yılınız borçlandığınız süre kadar erken dolar ve borçlandığınız süre kadar erken emekli olursunuz.

Diğer bir seçenek olarak, askerlik ve yurtdışı borçlanması yapmanıza gerek olmaksızın, bundan sonra prim ödemeseniz de 59 yaşınızı dolduracağınız 15 Eylül 2015’te yaştan emekliliğe hak kazanırsınız. Ekim 2015’den itibaren de aylık almaya başlarsınız.

Eşiniz iki çocuk için 1440 gün doğum borçlanması yapabilir

SORU: Eşim 18 Temmuz 1973 doğumlu. 21 Ekim 1992 tarihinde SSK başlangıcı var. 19 Eylül 2011 tarihinden itibaren tarım sigortası EK-5 ödüyor. Toplam 595 gün primi var. 1995 ve 1999 doğumlu ikiz olmak üzere 3 çocuğumuz var. Kaç yaşında emekli olabilir? Emeklilik için kaç prim günü olması gerekiyor? Ne kadar doğum borçlanması yapabilir?

Süleyman Sarsık

YANIT:Eşiniz 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabi. Prim gününü 5600 güne tamamladığında emekliliğe hak kazanır. Prim gününü 3600 güne tamamlayıp, 58 yaşını doldurduğunda yaştan da emekli olabilir.

Birinci ve ikinci doğumlardan sonraki iki yıl içinde hiç çalışması yoksa 720’şer günden 1440 gün doğum borçlanması yapabilir.

Mahkeme kararıyla emekli ikramiyesi nasıl ödenir?

SORU: Emekli Sandığına tabi hizmet yapmakta iken 17 yıl sonra bu görevimden istifa edip, daha sonra SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyerek 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre 2001 yılı Ocak ayında emekliye ayrıldım. Anayasa Mahkemesinin aldığı karar üzerine, emekli ikramiyesinin ödenmesi istemiyle 2011 yılında dava açtım. Açtığım dava 26.12.2012 tarihinde; "emekli aylıklarının bağlandığı tarihte yürürlükte bulunan kat sayılar gözetilerek hesaplanacak emekli ikramiyesi tutarı üzerinden ödenmesi gerekmektedir" hükmüyle lehime sonuçlandı. Karar tarafıma 28.02.2013 tarihinde tebliğ edildi.

Bundan sonra izlenecek yol nedir? Yargılama giderlerinin tarafıma ödenmesine karar verildi, nasıl alırım? İkramiye tutarı ne kadar olabilir?

M. Karasu

YANIT: İsterseniz mahkeme kararıyla, SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na başvurabilirsiniz. Ancak idare, mahkeme kararın kendilerine tebliğ edilmesini bekleyecek ve karar idareye tebliğ edildiğinde ödemenizi yapacaktır.

Yargılama giderlerinin ödenmesi için ilgili mahkeme kalemine başvurmanız gerekiyor. İkramiye tutarınız, mahkeme kararında belirtildiği üzere, emekli aylığınızın bağlandığı Ocak 2001’de geçerli olan memur maaş katsayısı ve memuriyetten ayrıldığınız tarihteki derece ve kademeniz dikkate alınarak hesaplanacaktır.

Emekli olan kız çocuğunun yetim aylığı kesilir

SORU: 1999 yılından beri babamdan yetim aylığı alıyordum. Bu arada isteğe bağlı Bağ-Kur ödeyerek 2012’de emekli oldum, yetim aylığımı kestiler. Daha az maaş (685 TL) bağlandı, yetim aylığım daha fazla idi. Ben iki maaşı da alırım diye düşünerek bunca yıl ödeme yaptım, yetim maaşımın yarısını her ay kendi Bağ-Kur’uma yatırdım. Emekli Sandığı, kız çocuklarına her ikisini de veriyor, eşlerden ve babadan çift maaş alanlar var. Eşitlik yok, biri ağlarken diğeri gülüyor, adaletsizlik değil mi bu, verilen hak geri alınır mı, ne yapmalıyım?

Ayşe Yaşar

YANIT: Son derece haklısınız. Emekli Sandığı iştirakçisi veya emeklisi olmayan kız çocuğu, Emekli Sandığına tabi ana veya babasından yetim aylığı alabiliyor. Sigortalılık statüleri farklı olması halinde hem eşten hem babadan aylık alınabiliyor. Ancak SSK veya Bağ-Kur’lunun kız çocuğuna, çalışması veya emekli olması halinde yetim aylığı ödenmiyor. Bu çarpıklık, eski sosyal güvenlik kanunlarından kaynaklanıyor. Her ne kadar sosyal güvenlik kurumları ve sosyal güvenlik kanunları birleşmiş olsa da eski sigortalılar ve hak sahipleri açısından eski kanun hükümleri uygulanıyor. Yasada açık olmamakla birlikte, kendi emekli aylığınızdan vazgeçip, babanızdan yetim aylığı alıp alamayacağınızı SGK’ya sorabilirsiniz.

Bağ-Kur kaydını kendinizin yaptırması gerekiyordu

SORU: 15 Temmuz 2003- 31 Aralık 2005 tarihleri arasında kahvehane çalıştırdım. Maliye Bağ-Kura bildirmediği için numara alamıyorum. Çalıştırdığım günler için Bağ-Kurdan numara ve Bağ-Kur günü alabilir miyim?

Mustafa AVCI

YANIT: Belirttiğiniz tarihler arasında Bağ-Kur kaydınızı kendinizin yaptırması gerekiyordu. Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılıyor. Vergi kaydınız devam ediyorsa, bu tarihten itibaren kayıt yaptırabilirsiniz. Ancak, 2003’den Bağ-Kur kaydı yaptırmanız mümkün değil.

Askerliğinizi borçlanıp 1189 günde prim ödemeniz gerek

SORU: 14 Eylül 1963 doğumluyum. İlk sigorta girişim 25 Mart 1985 olup bugüne kadar 3426 gün prim ödemem var. Askerliğimi(610 gün) yatırırsam ne zaman, yatırmazsam ne zaman emekli olabilirim? Bilgilendirirseniz çok sevinirim.

Tamer KARA

YANIT: Askere gittiğiniz tarihi belirtmemişsiniz. Şayet askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız, borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve borçlanmadan sonra 1114 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 5150 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmışsanız, borçlanmadan sonra 1189 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

Yurtdışı hizmet borçlanmasında Türk Vatandaşı olmak şart mı?

SORU: Doğum tarihim 29.03.1963. Türkiye’de ilk işe giriş tarihim 01.12.1983 olup, SSK prim toplamı 1160 gün. 10.11.1984-07.06.1986 tarihleri arasında askerlik yaptım. 1992 yılından beri Almanya’dayım. 04.02.2003’de Alman vatandaşlığına geçtim, halen Alman vatandaşıyım.

Alman vatandaşlığından çıkmadan Türk vatandaşlığına geçsem primlerimi yatırabilir miyim? Türkiye’den emekliliğe hak kazandım mı? Alman Vatandaşlığına geçtiğim tarihleri borçlanamazsın dediler, bu doğru mu? Ödemeler ne şekilde ve kaç taksitle yapılıyor? Bu sene içerisinde ödenmiş olsa ne kadar tutar?

Hüseyin Serap

YANIT: Yurtdışı hizmet borçlanmasında Türk vatandaşı olma şartının iki halde yerine getirilmesi gerekiyor. Bunlardan biri, borçlanılması istenen sürelerde Türk vatandaşı olunması, diğeri ise borçlanma başvurusu yapıldığı tarihte Türk vatandaşı olunması. Çifte vatandaşlar da Türk vatandaşları gibi yurtdışı hizmet borçlanması yapabiliyorlar.

Buna göre, Alman vatandaşlığı ile birlikte Türk vatandaşlığına da geçmeniz halinde, Almanya’da Türk vatandaşı olarak çalıştığınız süreleri borçlanabilirsiniz. Alman vatandaşlığına geçtiğiniz tarihten sonraki süreleri borçlanamazsınız. Ayrıca askerlik sürenizi de borçlanabilirsiniz.

Türkiye’den emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlamış durumdasınız. Prim gününüzü tamamladığınızda emekli olursunuz. Ancak Almanya’da çalışmanız devam eder veya ikamete dayalı sosyal yardım alıyor olursanız emekli aylığınız bağlanmaz.

Borçlanacağınız her bir gün için borçlanma talep tarihinde geçerli olan günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla yüzde 32 oranında (bugün için 10,44 TL ile 67,85 TL arasında) prim ödersiniz.

Hesaplanan prim tutarının, tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmesi, üç ay içerisinde ödenmemesi halinde yeniden başvuru gerekiyor. 

Vefat eden oğlumuzdan maaş bağlanır mı?

SORU: 6 yıl sigortalı iken vefat eden oğlumdan, bana ve annesine (ben SSK, annesi  Devlet memuru emeklisi) maaş bağlanabilir mi?

Mehmet Çalışkan

YANIT: Vefat eden oğlunuzdan aylık bağlanabilmesi için her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğunuz gelirin, asgari ücretin net tutarından az olması ve gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor. Siz ve eşiniz emekli aylığı almakta olduğunuzdan maalesef oğlunuzdan aylık bağlanmaz.

Bağ-Kurdan sonra SSK ya 1260 gün prim ödemelisiniz

SORU: 1 Ekim 1968 doğumluyum. 1 Nisan 1987’de SSK’lı oldum. 18 ay askerlik yaptım. Ama borçlanmadım. 2000/2012 arası Bağ-Kurluyum. 1 Ağustos 2013 itibarı ile SSK’lıyım. 4723 gün Bağ-Kura, 1933 gün de SSK’ya prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim?

Erol YILMAZ

YANIT: SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Ancak, primi ödenen son yedi yıl da fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunduğundan, bu şartlarla emekli olmak için 1 Ağustos 2013 de başlayan sigortalı çalışmanızla en az 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor. Priminizi 1260 güne tamamlamanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Ekim 2018 de emekli olabilirsiniz.

Doğum borçlanması ile kazanılan günler doğum sonrasındaki iki yıla mal ediliyor

SORU: 1960 Doğumluyum. SSK Girişim 1976 da. 1995-2005 yılları arası Bağ-Kurum var. Bağ-Kur'dan sonra 33 ay SSK ya prim ödedim. 9 ay Doğum Borçlanması yapıp emekli olabilir miyim?

Ayşe BEKTAŞ

YANIT: 8 Eylül 1999 itibariyle 18 yıldan fazla süre sigortalı olduğunuzdan şanslısınız. Çünkü bu tarihte yürürlüğe konan ve kamuoyunda mezarda emeklilik olarak adlandırılan yasaya tabi olmadan eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. SSK şartlarıyla emekli olmak için, 9 ay daha prim ödeyerek toplam priminizi 42 aya(1260 güne) çıkartmanız halinde, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olarak, 9 ay sonra emekli olabilirsiniz. Doğum yaptığınız tarihi bildirmemişsiniz. Ancak, doğum borçlanmasıyla emekli olamayacağınızı düşünüyoruz. Çünkü; doğum borçlanması ile emekli olabilmeniz için doğumunuzun 2005 den sonra olması ve doğum sonrasındaki iki yıllık süre içinde en az 9 ay prim ödenmemiş boş gün olması lazım.

Prim ödemesini alt sınırdan yapmam emekli maaşımı düşürür mü?

SORU: 14.07.1968 doğumluyum. 15.06.1992-28.02.2003 tarihleri arasında özel bir bankada çalıştım, hizmet gün sayım 3856. 01.09.2004-04.10.2006 tarihleri arasında da özel bir şirkette SSK’lı olarak çalıştım, hizmet gün sayım 755. Bankanın emekli sandığı ile görüştüm, bu ay bankanın emekli sandığına isteğe bağlı prim ödemeye başlıyorum. Primlerim hep aldığım maaş üzerinden ödendi, hiç asgari prim ödemesi yapılmadı.

Prim ödemesini alt sınırdan yapmam emekli maaşımı düşürür mü, düşmemesi için ne kadar prim ödemeliyim? Ne kadar süre prim ödemem gerekiyor? Özel banka sandıkları SGK’ya devredilecekmiş, devir işlemi Mayıs 2015’te tamamlanacakmış. Prim ödemelerim o tarihe kadar bitmeyecek sanırım. Eğer devir o tarihte gerçekleşir ise nasıl bir yol izlemeliyim?

Hülya Yararer

YANIT: Prim ödemelerinizi alt sınırdan yaparsanız, üzerinden prim ödenen mevcut kazanç ortalamanız düşeceğinden, emekli aylığınız da düşer. Düşmemesi için prim ödemelerinizi en az, son prime esas kazancınızın bugünkü karşılığı üzerinden yapmalısınız.

Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş ve 5600 prim günü şartlarına tabisiniz. 989 gün (2 yıl 9 ay) prim günü eksiğiniz var. Bankaların emekli sandıklarının iştirakçileri ve emeklileri SGK’ya devredildiğinde, sandık iştirakçileri devir tarihi itibariyle 4/a (SSK) kapsamında sigortalı sayılacaklarından, emeklilik şartlarınızda herhangi bir değişiklik olmayacak. Prim gününüzü tamamlamak için prim ödemeye devam edeceksiniz.

Her iki durumda da 3,5 yıl sonra emekli olabilirsiniz

SORU: Gazetemiz SÖZCÜ'deki sosyal güvenlik sayfanızı her gün ilgiyle takip ediyorum. Oldukça faydalı bilgiler vererek vatandaşlarımıza katkıda bulunuyorsunuz. Bu anlamda halkımıza böyle bir hizmeti verdiğiniz için size ve gazetemize çok teşekkür ederim.

Ben 09.10.1960 doğumluyum. 20.09.1987 tarihinde SSK girişim var. Bu tarihten sonra aktif ve isteğe bağlı SSK’lı olarak toplam 1200 günüm bulunmaktadır. 31.08.2003 tarihinden bu yana ise limited şirket ortaklığım nedeniyle Bağ-Kur'a geçtim. Oradan da toplam 9 yıl 7 ay olmak üzere 3450 gün primim bulunmaktadır. En erken nasıl ve hangi kurumdan emekli olabilirim? Şirket ortaklığım devam ediyor. SSK’lı bir işe geçip 3,5 yıl prim ödersem emekli olabileceğim söylendi. SSK veya Bağ-Kur hangisinden daha önce emekli olma durumum vardır?

Nilgün Saygılı

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için gereken prim günü dışındaki şartları sağlamışsınız. 4/a kapsamında çalışmaya başlayıp 3,5 yıl (1260 gün) prim ödediğinizde, prim günü şartını da sağlayarak emekli olmaya hak kazanırsınız.

Diğer yandan, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödemeye devam edip, 750 gün daha prim ödeyerek prim gününüzü 5400 güne tamamlayıp, 56 yaşınızı dolduracağınız 9 Ekim 2016 tarihinde (yine yaklaşık 3,5 yıl sonra) 4/b statüsünden de yaştan emekli olabilirsiniz. Tercih sizin, birinde 1260 gün, diğerinde 750 gün prim ödeyerek, her iki durumda da 3,5 yıl sonra emekli olmanız mümkün.

İtibari hizmet süre sayesinde istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz

SORU:2 Ağustos 1967 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Nisan 1989 olup bu tarihten 20 Ocak 2009’a kadar basında çalıştım. 1 Haziran 1987 ile 20 Kasım 1988 arasında askerlik yaptım. Sorum şu; ne zaman emekli olurum? Sigorta başlangıcını geri çekmek için askerliğimin ne kadar süresini yatırmalıyım?

Esat SİVASLIOĞLU

YANIT: Askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle kazanmış olduğunuz itibari hizmet süresi(1195 gün) emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Gazeteciler için yıpranmanın kaldırıldığı 1 Ekim 2008 e kadar toplam olarak 1755 gün itibari hizmet süresi kazanmış bulunuyorsunuz. İtibari hizmet süresi, sigortalılık süresini artırmakta, yaş haddini düşürmektedir. Prim ödemeniz yeterli olup, itibari hizmet süresi ile aranan yaş şartını da sağlamış olduğunuzdan istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz

SORU: Doğum tarihim 3 Mayıs 1964, sigorta başlangıcım Eylül 1982 olup, SSK’ya 1001 gün prim ödemem var. 1 Nisan 1988-31 Temmuz 1989 tarihleri arasında yedek subay olarak askerlik görevimi yaptım. 4 Ocak 1993 tarihinden itibaren  Emekli Sandığı'na tabi Devlet memuru olarak çalışmama devam ediyorum. Ne zaman emekli olabilirim?

Vereceğiniz cevap için şimdiden teşekkür ederim.

M.Serdar ALTINTAŞ

YANIT: Emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 4 Aralık 2013’e kadar çalışmanıza devam ederek, toplam fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 3 Mayıs 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Destek primi iade de edilir mi?

SORU: Yaşı doldurduğu halde, primi yetmediğinden emekli olamayanların primi geri alabildiğini yazdığınızı hatırlıyorum. Bunun gibi çalışan emeklide, işten ayrıldığında ödediği destek primini geri alabilir mi?

Hasan ER

YANIT: Çalışan emekliden kesin destek priminin emekliye hiçbir faydası yok. Emekli aylığını artırmıyor. Hizmet birleşmesine konu edilemiyor. Maalesef iadesi de mümkün bulunmuyor.

Başlangıçtan sonraki askerliğin borçlanılması emekli olma şartlarını değiştirmez

SORU: 23 Temmuz 1968 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 1 Ocak 1986 da. 3 Mart 1988 ile 27 Eylül 1989 tarihleri arasında askerlik yaptım. Sonrada SSK’lı çalışmaya devam ettim. 1 Ocak 2005 tarihinde SSK’dan ayrıldım. 1986 ve 2005 tarihine boşluklarım oldu. Ve 2005 senesine kadar SSK ya toplam 2219 gün prim ödemem olmuş.

23 Eylül 2005 tarihinde bakkal dükkânı açtığımdan Bağ-Kurlu oldum. Bu işim 25 Temmuz 2011’e kadar devam etti. Bağ-Kurda bir fiil 5 yıl 6 ay 8 gün prim ödedim. Dükkânı kapatarak 25 Temmuz 2011 tarihinden itibaren SSK’lı olarak devam etmekteyim. Bu güne kadar aralıksız işyerimden ödeniyor,bende takip etmeye çalışıyorum. Askerliğimi saydırsam lehime veya aleyhime mi olur? Ne zaman emekli olabilirim. Bu konu hakkında beni bilgilendirirseniz sevinirim

Mustafa SELAM

YANIT: Primi ödenen son yedi yılda(son 2520 gün prim içinde) fazla prim ödenen kurum şartlarıyla emekli olunuyor. SSK’dan emekli olabilmeniz için, 25 Temmuz 2011 de başlayan sigortalı çalışmanızla 1260 gün prim ödemeniz halinde,(25 Ocak 2015 tarihine kadar çalışarak) SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 1260 günden sonra prim ödemeseniz de, 49 yaşınızı dolduracağınız 23 Temmuz 2017 de emekli olabilirsiniz.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma emekli olacağınız tarihi değiştirmez. Sadece priminizi artırır. Priminiz yeterli olduğundan askerliğinizi borçlanmanız gerekmez.

İsteğe bağlı priminiz 1259 günü geçmediği sürece sorun olmaz

SORU: 07.05.1998 SSK girişim. Turizm merkezi olan bir ilçede yaşıyorum. 2001 yılından bugüne hep sezonluk çalıştım. Sadece mayıs ve ekim ayları arasında sigortalı olarak çalışma imkânına sahibim. Çalışmadığım kasım ve nisan ayları için isteğe bağlı ödeme yapmam uygun olur mu? Emeklilik şartlarımda değişikliğe neden olur mu? İsteğe bağlı ödeme tutarı aylık nedir? İstediğim zaman giriş çıkış yapabilir miyim? Alaattin Uysal

YANIT: İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödediğiniz süreler, size prim günü kazandırır. İstediğiniz zaman giriş, istediğiniz zaman çıkış yapabilirsiniz. Asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla belirleyeceğiniz kazanç tutarı üzerinden yüzde 32 oranında prim ödersiniz.

İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödediğiniz süreler, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için son 2520 günlük prim ödemenizin en fazla 1259 günü isteğe bağlı prim ödemesi olmalı. Son 2520 gün içindeki isteğe bağlı prim ödemeniz 1259 günü geçmediği sürece 4/a statüsünden emekli olursunuz.

Yüzde 50 oranında özürlü raporum var, ne zaman emekli olabilirim?

SORU: 01.03.1972 doğumluyum. 01.01.1990 yılında sigortalı oldum, 4000 gün prim ödemem var. 2001 yılında 4 yıl Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak çalışıp, 2005’te tekrar özel sektöre döndüm. 14.09.2012’de tekrar Milli Eğitime açıktan atama ile döndüm. 2012 Kasım’da kalp ameliyatı geçirdim, yüzde 50 oranında özürlü raporum var. Ne zaman emekli olabilirim? Harun Fidancı

YANIT: Son 2520 günlük fiili prim ödeme süresi içinde en az 1261 gün 4/a (SSK) kapsamında prim ödemeniz varsa, vergi indirimi hakkı da alırsanız, engellilere sağlanan özel şartlar gereği istediğiniz zaman emekli olursunuz. 

Hem banka sandığından hem de SGK’dan emekli olabilir miyim?

SORU: 1994 yılında ilk SSK girişim yapıldı. 15.06.1995’e kadar özel bir şirkette çalıştım. 17.06.1995’ten itibaren özel bir bankada çalışmaya başladım, 2010 yılından işten ayrıldım. Bu süre zarfından askerlik borçlanmasını ödedim. Bankanın özel emekli sandığıyla yaptığım görüşmede, zorunlu olan 5750 iş gününü 6025 iş günü olarak tamamladığım, sadece yaş haddimi beklemem gerektiği söylendi.

2012 başından itibaren de sigortamı isteğe bağlı SSK primlerini ödeyerek devam ettiriyorum, 811 iş günü birikmiş. 2023 yılında bankadan normal şartlarda emekli olacağım. 10 yıl boyunda SGK ödemesi yapacağımdan, 3600 iş gününü tamamlamış olacağım. Hem özel banka emekli sandığından hem de SGK’dan aynı zamanda iki defa emekli olabilir miyim? Eğer olamazsam hangisinden emekli olmam daha uygun ya da SGK’ya yatırdığım primlerin sağlık sigortası haricindeki kısmı iade edilir mi?

Murat (Murat Mülayim)

YANIT: Hem banka emekli sandığından hem de SGK’dan emekli olamazsınız. İsteğe bağlı sigortalı olarak ödediğiniz primler 4/a (SSK) kapsamında değil, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. İsteğe bağlı ödediğiniz primlerin emeklilik sigortasına ilişkin kısmı da iade edilmez.

SSK, banka emekli sandığı ve Bağ-Kur prim günleriniz birleştirilir. İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeye devam etmeniz halinde, son 7 yıllık (2520 günlük) prim ödeme süresi içinde daha çok Bağ-Kur kapsamında prim ödemiş olacağınızdan, 25 tam yıl (9000 gün) prim şartıyla Bağ-Kur’dan emekli olmak zorunda kalırsınız.

İsteğe bağlı prim ödemenizi, banka sandığına ödenen prime esas kazanç altında ödüyorsanız, prim ödemeye devam ettikçe bağlanacak emekli aylığınız da azalır. Banka sandığından emekli olmayı planlıyorsanız ve genel sağlık sigortası açısından prim ödemeniz gerekiyorsa, isteğe bağlı sigortanızı sona erdirip, sadece genel sağlık sigortasına prim ödemelisiniz.

Doğum borçlanmasını istediğiniz zaman yapabilirsiniz

SORU: 10.01.1975 doğumluyum. SSK girişim 01.05.1992. 2013 Şubat dahil 2220 prim günüm var. 29.01.2001 doğumlu 1 kızım var. Doğum borçlanması yapabiliyor muyum ve kaç gün yapabilirim? Bu borçlanmayı hemen mi yapmalıyım daha sonra mı? Emeklilik için kaç gün prim ödemiş olmalıyım?

Yonca Cengi

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5525 prim günü ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Hiç ara vermeden prim ödemeniz halinde Mayıs 2022’de 5525 prim gününü, 10.01.2023 tarihinde de 48 yaşınızı dolduruyorsunuz ve emekliliğe hak kazanıyorsunuz.

İlk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra doğan kızınız için doğum borçlanması yapabilirsiniz. Borçlanabileceğiniz süre, doğum tarihinden itibaren iki yılı geçmemek üzere, çalışmadığınız süre kadardır. Doğumdan sonraki iki yıl içinde hiç çalışmanız olmadıysa 720 gün borçlanabilirsiniz. Doğum borçlanmasını şimdi yapabileceğiniz gibi, 48 yaşınız dolana kadar prim gününü tamamlayamamanız durumunda, yani daha sonra da yapabilirsiniz.

Kayınbabanız istediği zaman emekli olabilir

SORU: Kayınbederim adına yazıyorum.10 Aralık 1944 doğumlu. 1963 Ocak ayı sigorta girişli. Şu anda yeni SSK dökümü aldık. Toplam 4a PÖGS 3743 gün yazmaktadır. Bunun 720 günü askerlik borçlanması. Dökümde farklı bir kişi adına 89 günde görünmektedir. Bu 89 günü çıkınca 3654 gün primi kalıyor. Ancak SGK bize emekli olamayacağımızı iletmekte ve ekstra 2 ay daha prim ödememizi istemektedir. Acaba neden emekli olamıyoruz? Konuyla ilgili bilgilerinizi rica ederim.

Mehtap SARI

YANIT: Kayınbabanız 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmayı oldukça zorlaştırdığından dolayı toplumun “mezarda emeklilik” olarak adlandırdığı yasaya tabi olmadan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak.

Kayınbabanız eski yasaya göre, yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi. Verdiğiniz bilgilere göre, 3600 günden fazla prim ödemesi olduğundan, istediği zaman emekli olabilir. Şifahi olarak verilen bilgiye itibar etmeyin. Yazılı olarak emeklilik başvurusunda bulunun. Ya emekli ederler, ya da neden emekli etmediklerini yazılı olarak bildirirler. Verdiğiniz bilgiler doğruysa, kayınbabanızın emekli olmaması için herhangi bir neden yok.

Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 işgücü kaybı gerekiyor

SORU: 1800 günden malulen emekli olmak için yüzde kaç rapor almak lazım?

Erhan ERDEM

YANIT: Malulene emekli olmak için; 19 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu aranıyor. Sürekli başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlardan sigortalılık süresi şartı aranmıyor.

Çocuklara gayrimenkul bağışında hangi vergiler ödenecek?

SORU: Vefatımdan dolayı sorun yaşamamaları için gayrimenkullerimi çocuklarıma sağlığımda bağışlamak istiyorum. Acaba ne kadar tapu harcı ödenir? Tapuda ödenecek harçtan başka vergi var mı?

SALİH C.

YANIT: Gayrimenkul bağışlanmasında emlak vergi değeri üstünden “binde 68.31” oranında tapu harcı alınmaktadır. Gayrimenkullerinizi bağışladığınızda çocuklarınız, tapu tescili sırasında gayrimenkullerin emlak vergi değeri üstünden binde 68.31 oranında tapu harcı ödemek zorundalar.

Türkiye’de malların bedelsiz olarak bir şahıstan diğer bir şahsa geçmesi “veraset ve İntikal Vergisi” ne tabi. Çocuklarınız bağışladığınız gayrimenkuller için ayrıca, veraset ve intikal vergisi ödemek zorundalar. Çocuklarınız, bağış tarihini(gayrimenkul tescil tarihini) takip eden bir ay içinde, bağışlanan gayrimenkulleri emlak vergisi değeri üstünden vergi dairesine veraset ve intikal vergisi beyannamesi ile beyan edecekler. Bağışlanan malların 3.244 TL si vergiden istisna edildiğinden, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin 3.244 TL’yi aşan kısmının 190 bin TL ye kadar olan kısmı için yüzde 5, sonra gelen 430 bin TL’si için yüzde 7.5, sonra gelen 940 bin TL’si için yüzde 10, sonra gelen 1.800 TL’si için yüzde 12.5, gayrimenkulün değerinin 3 milyon 360 bin TL’yi aşan kısmı için yüzde 15 oranında veraset ve intikal vergisi hesaplanacak. Tarh ve tahakkuk eden vergiyi, her yıl Mart-Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere 3 yılda 6 eşit taksitte ödeyecekler.

Askerlik borçlanması son 3,5 yıla sayılmaz

SORU: 1963 doğumluyum. 1979’dan SSK’ya girişim var. 1995’e kadar ödenmiş primim 650 veya 700 gün. 1995’te Bağ-Kur’a girişim var ve 95’ten bu yıla kadar olan borçlarımı geçen seneki aftan yararlanarak toplu olarak yatırdım. 2012 Mart gibi Bağ-Kur’dan SSK’ya geçiş yaptım ve şuanda SSK’ya tabi çalışan durumundayım. SGK’ya gidip sorduğumda prim günlerimin dolduğunu ancak Bağ-Kur’dan SSK’ya geçiş yaptığımdan, emekli olmam için 3 sene çalışmam gerektiğini söylediler. Askerliğimi satın almamıştım, askerliğimi borçlandığımda 3 sene çalışma zorunluluğum düşer mi?

Erdi Top

YANIT: Son 7 yıllık (2520 günlük) fiili prim ödeme süresi içinde en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödenmiş ise o sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Siz şu anda daha çok Bağ-Kur kapsamında prim ödemiş durumdasınız. 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için Bağ-Kur’dan sonra en az 3,5 yıl (1260 gün) 4/a (SSK) kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor. Askerlik borçlanması ile kazanacağınız prim günleri, askerlik yaptığınız tarihlere sayılacağından, son 3,5 yıldan düşmez.

Borçlanmaya imkân veren herhangi bir yasa çıkmadı

SORU: Babam 1943 doğumlu. 1975’de SSK girişi var. Toplam prim ödemesi 550 gündür. Geriye dönük toplam borcunu öderse emekli olabilir mi? 65 yaş üstü için böyle bir yasa var mı? Yeni çıkan torba yasasından faydalanabiliyor mu?

Murat KOYUNCU

YANIT: Geriye yönelik borçlanma hakkı yok. Sigortalılar gerideki prim ödenmemiş boş günleri borçlanarak kazanamıyor. 65 yaşını dolduranlara da bu konunda sağlanan bir avantaj bulunmadığı gibi, borçlanmaya olanak saplayan yeni çıkan bir torba yasada bulunmuyor.

SSK girişim yapılmamış, ne yapabilirim?

SORU:15 Ekim 2011 ile 31 Mart 2012 tarihleri arasında bir işyerinde çalıştım. Buna arkadaşlarım şahittir. Ancak işyeri benim SSK girişimi yapmamış ve bunu işyerinden ayrıldıktan sonra SSK dökümünü aldığımda gördüm. İşyerinden ayrılalı 11 ay oldu, zamanaşımı söz konusu mu, nereye başvurmalıyım?

Osman Çalışkan

YANIT: İşe giriş bildirgesi ve prim belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlamaları halinde, mahkeme kararında belirtilen aylık kazançları toplamları ile prim ödeme gün sayılarının dikkate alınması mümkün. Henüz zamanaşımı söz konusu değil. SGK’ya şikâyette bulunabileceğiniz gibi, işveren ve SGK aleyhine hizmet tespit davası da açabilirsiniz.

Bağ-Kurlu sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebilir mi?

SORU: 23 Ağustos 1964 doğumluyum. 1 Şubat 1979 sigorta girişim var. Toplam 120 gün prim ödedim. 4 Ekim 2000 de Bağ-Kura girdim. Ve Bağ-Kura çıktığım 24 Temmuz 2008 e kadar 7 yıl 9 ay 20 gün prim ödedim. Bu arada ortağı olduğum şirkette hissemi devrederek  21 Ağustos 2008 tarihinde sigortaya giriş ve aralıksız kesintiye uğratmadan çalışarak, 540 gün askerlik borçlanması ve ilk sigorta girişimde dâhil olmak üzere 31.10.2012 tarihine kadar, SSK’ya toplam 2171 gün prim ödedim. SGK’dan emekli olmak için 5000 gün ve 44 yaşına tabi olduğum ve bu şartları da yerine getirdiğim için 19 Kasım 2012 tarihinde emekliliğimi istedim. Fakat 5 Kasım 2010 tarihinde şirketten tekrar üzerime hisse aldığım için, 1 Ekim 2008 tarihinde çıkan yeni kanuna göre, beni Bağ-Kurlu saymışlar. Bağ-Kura dilekçe ile başvurarak sigorta girişimin 1 Ekim 2008 tarihinden önce olduğunu ve aralıksız ve kesintiye uğratmadan SSK’ya prim ödediğimi bildirdim. Ama yine de kabul etmediler. Yargıya başvursam acaba bir sonuç çıkar mı?

İrfan TAŞKIN

YANIT: Hissenizi devir ederek, Bağ-Kur sigortanızı kapatıp 21 Ağustos 2008 de sigortalı olmuş ve emeklilik talebinde bulunduğunuz 19 Kasım 2012 ye kadar sigortalı olarak aralıksız çalışmışsanız, emekli aylığınızın bağlanması gerekir. Çünkü, 1 Mart 2011’e kadar olan uygulamada, “erken başlayan sigortanın üstünlüğü” prensibi geçerli olduğundan, önce başlayan sigortanızla SSK’ya prim ödemeniz devam ederken, şirket hissesi satın almanızdan dolayı, Bağ-Kur sigortalısı yapamazlar. Emekli aylığınızın bağlanması gerekirdi.

Zaten bu ve benzer problemler Torba yasa olarak adlandırılan 6111 sayılı yasa ile ortadan kaldırıldı. 1 Mart 2011 tarihinden itibaren, “sigortalılığın üstünlüğü” prensibinin uygulamaya konmasıyla, önce başlayan sigortanın üstünlüğü prensibi de terk edilmiş oldu. Bu,1 Mart 2013 den itibaren Bağ-Kurluların faaliyetlerine veya şirket ortaklığına son vermeden, sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeyebileceği anlamına geliyor. Bu tarihten itibaren zaten sorununuz yok. 21 Ağustos 2008 den 1 Mart 2011 e kadarda aralıksız prim ödemişseniz sorun yok. Emeklilik şartlarını sağlamışsanız, yargı yoluyla emekli aylığı bağlatabilirsiniz. Ancak, verdiğiniz bilgilere göre, toplam 4981 gün prim ödemeniz var. Emekli olmak için en az 5000 gün prim ödemiş olmanız gerekiyor.

Bağ-Kur emeklileri intibaktan yararlanamadı

Soru: 1988 de bağ-kurdan emekli oldum. İntibak yasasından faydalanılacak denildi. Ama hala bir şey yok. Bu konuda bana bilgi verirseniz sevinirim.

Sinem ÖZKÖK

YANIT: İntibak yasası, 2000 den önce SSK’dan emekli olan yaklaşık 2 milyon 700 bin emekli ile, 1 Nisan 2002 ile 30 Haziran 2002 arasında Anayasa mahkemesinin iptal ettiği, gelir basamaklardan emekli olan yaklaşık 12 bin 300 Bağ-Kur emeklisini kapsadı. Ve intibak sonucu emekli aylığı artışları Ocak 2013 ayı emekli aylıklarına yansıtıldı. Maalesef intibak yasası kapsamında olmadığınızdan, emekli aylığınızda intibak

Ne kadar heyet raporu kullanabilirim?

SORU: 1964 doğumlu bir bayanım. Ocak/1989 devlet dairesine giriş tarihim, emekliliğimi hak ettim. Benim derdim başka. Ben 2011 Haziran ayından beri amansız hastalıkla mücadele ediyorum. Mememin teki alındı ve devamında kemoterapi, radyoterapi vs. tedavim devam ediyor. 1 Haziran 2011’den beri heyet raporluyum. Durumum nedir, daha ne kadar heyet raporu kullanabilirim?

Sebahat Çınar

YANIT: Öncelikle geçmiş olsun dileklerimi iletmek isterim. İnşallah en kısa sürede sağlığınıza kavuşursunuz. Sorunuzun yanıtına gelince, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesine göre memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde 18 aya kadar izin verilir. İzin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmî sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurun izni, 18 ay daha uzatılır, bu sürenin sonunda da iyileşemeyen memur hakkında emeklilik hükümleri uygulanır.

Buna göre, 18 ay rapor hakkınız var. Bu süre 18 ay daha uzatılabiliyor. Bu süre dolduğunda hala iyileşememiş olursanız hakkınızda zorunlu olarak emeklilik hükümleri uygulanır.

Eşiniz 4600 prim günü ve 61 yaş şartıyla emekli olur

SORU: Eşim 04.02.1960 doğumlu. İlk Bağ-Kur giriş tarihi 01.10.2008, iş bırakma tarihi 19.03.2012. Bağ-Kur hizmeti 3 yıl 5 ay 19 gün. SSK işe başlama tarihi 08.12.2012. Kaç yıl daha SSK primi ödememiz gerekiyor, ne zaman emekli olabilir?

Umut Kılıçkap

YANIT: Eşiniz en erken 4/a (SSK) statüsünden 4600 prim günüyle, 61 yaşını doldurduğunda emekli olur. 4600 günü dolana kadar 61 yaşı da dolmuş oluyor. Ancak 4/a statüsünden emeklilik için toplam prim ödemesinin yarıdan fazlasının 4/a kapsamında olması gerekiyor.

Kaynanadan kira alınmasa da kira beyanı gerekiyor?

Soru: Dairemi, kira almadan oturması için eşimin annensine(kayınvalideme) tahsis etmemin, vergi ve sigorta primi yönüyle bir sakıncası var mı? Net bir cevaba ulaşamadım. Farklı söylemler mevcut.

AKIN

YANIT: Sahibi olunan konut kira almadan bedelsiz olarak, Anne ve babaya, çocuklara, torunlara ve kardeşlerin ikametine tahsis edilebiliyor. Söz konusu kişilerden kira alınmaması veya düşük kira alınmasında emsal kira bedeli uygulaması yapılmıyor. Ancak, sayılanlar dışındaki kişilere tahsis edilen konuttan kira alınmaması halinde, emsal kira bedeli kadar kira beyanı isteniyor. Emsal kira bedeli, konutun emlak vergi değerinin yüzde 5’i olduğundan, kira alınmasa da, malikin emlak vergisi değerinin yüzde 5’ i kadar kira geliri beyan edip vergi ödemesi gerekiyor.

Kayınvalidenizden kira almamanıza kimse karışmaz. Ancak, emsal kira bedeli uygulaması nedeniyle, dairenin emlak vergi değerinin yüzde 5 ini kira geliri olarak beyan edip hesaplanan vergiyi ödemeniz gerekir.

Bağ-Kur’lu sigortalı çalışabilir mi?

SORU:10 Ekim 1969 doğumlu ve erkeğim. İlk SSK başlangıcım 7 Aralık 1987 olup bugüne kadar 4767 gün prim ödemem var. Emekli olan babamın üzerine olan işyerini destek primi nedeniyle kendi üzerime almak zorundayım. Aldığımda  Bağ-Kura geçmem gerekecek. Bu durumda emeklilik şartlarım ne olur?

Sabire KA

YANIT:Torba kanun ile 1 Mart 2011 den itibaren Bağ-Kur sigortalılarına faaliyetlerine son vermeden sigortalı çalışarak SSK’ya prim ödeme imkânı getirildi. Babanıza ait işyerini üstünüze aldığınızda, sigortalı çalışmanızı devam ettirerek, SSK’ya prim ödediğiniz sürece Bağ-Kur sigortalısı olmanıza gerek yok.

SSK’da emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 608 gün daha prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla 50 yaşınızı dolduracağınız 10 Ekim 2019 da emekli olabilirsiniz.

Yedek subaylık ve Bağ-Kur primlerimin emekli maaşıma ne faydası olur?

SORU: Doğum tarihim 21 Nisan 1966. İlk SSK girişim 16 Mayıs 1985. 28 Şubat 2013 itibarıyla toplam SSK prim ödemem 8070 gün. 1 Ağustos 1988-31 Temmuz 1989 döneminde yedek subay okulu hariç 12 ay yedek subaylık dönemim var. 1 Aralık 1993-21 Haziran 1995 arası 560 gün Bağ-Kur primi ödedim. Ocak 1994'te tekrar SSK'lı olduğum halde Bağ-Kur kaydı iptal olmadığından mükerrer ödedim. Yedek subaylık yıllarımın ve Bağ-Kur primlerimin emekli maaşıma ne faydası olur?

Haluk Yakar

YANIT:Emekli aylığı, üzerinden prim ödenen kazançlar ile prim ödeme gün sayısına göre tespit edilen aylık bağlama oranı esasa alınarak hesaplanıyor. Yedek subaylık döneminizde Emekli Sandığına ödenen kesenek ve kurum payları ile Bağ-Kur’a ödediğiniz primler emekli aylığı bağlama oranınızı artırır. Ancak Bağ-Kur sigortalısı iken Ocak 1994’te başlayan SSK kapsamındaki sigortanızın, Bağ-Kur sigortalılığınızın sona erdiği 21 Haziran 1995 tarihine kadar olan kısmı dikkate alınmaz.

Sigortalılık süreniz 18 yaşınızı doldurduğunuz tarihte başlar

SORU: 18.11.1981 doğumluyum. 01.02.1998 tarihinde sigorta girişim ve 4361 gün prim ödemem var. 01.03.2013 tarihi itibari ile 15 yıl ve 3600 günle kıdem tazminatı alarak işten ayrılma kanunundan yararlanabilir miyim?

Selçuk Ata

YANIT:01.04.1981 tarihinden sonra, 18 yaşından önce sigortalı olanların sigortalılık süresi 18 yaşını doldurdukları tarihte başlıyor. Sigorta başlangıcınız 18 yaşından önce olduğundan, sigortalılık süreniz 18 yaşınızı doldurduğunuz 18.11.1999 tarihinde başlar ve 15 yıllık sigortalılık süreniz de 18.11.2014 tarihinde dolar.

Buna göre, 18.11.2014 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 prim gününü tamamlamış ve yaştan emeklilik için gereken yaş dışındaki şartları sağlamış, 15 yıl ve 3600 günle kıdem tazminatı alarak işten ayrılma hakkına sahip olursunuz.

Gelin Başına Türban Bağlamanın Vergisi

SORU: Evde, herhangi bir makine kullanmadan ve işçi çalıştırmadan evlenecek gelinlerin başına türban bağlıyorum. Müşterilerim ve gelirim her geçen gün artıyor. Allah'a şükür, işimden çok memnunum ancak kafam vergiye takıldı. Elde ettiğim gelir, vergiye tabi mi?

Rukiye Yılmaz - İSTANBUL

YANIT: İşyeri açmadan, seyyar olarak veya evinizde yaptığınız “türban bağlama” faaliyeti, Gelir Vergisi Kanunu'nun 9/2. maddesi uyarınca, esnaf muaflığından yararlanır. Hiç vergi ödemezsiniz.

Yabancı Dil Öğrenen Avukat

SORU: Yabancı müşterilerimizin sayısı giderek artıyor. Yabancı dilimi geliştirmek için dil kursuna gidiyorum. Yaptığım ödemeyi, avukatlık kazancımdan indirebilir miyim?

Av. Onur Çağlar - ANKARA

YANIT: Kazancınızın yüzde 10'unu aşmayacak şekilde, gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi dershanelere yaptığınız ödemeleri, belgelendirmek koşuluyla gider olarak indirebilirsiniz.

Ücretlinin Askerlik Borçlanması

SORU: Ücretli olarak çalışıyorum. Askerlik borçlanması nedeniyle yaptığım ödeme, daha az vergi hesaplanması için ücretimden indirilir mi?

Burak Demiralp - KAYSERİ

YANIT: Evet indirilir. Ödeme belgesini işverene ibraz ettiğiniz aydan itibaren, tamamı ücretinizden gider olarak indirilir. Böylelikle daha az vergi ödersiniz.

Avukatın büro alırken kullandığı banka kredisi masraf yazılır mı?

SORU: Kendime, banka kredisi de kullanarak bir büro aldım ve avukatlık yazıhanesi olarak kullanıyorum. Ödediğim banka kredi faizlerini masraf yazabilir miyim?

Av. Necmi ŞAHİN - İSTANBUL

YANIT: Maliye Bakanlığı'nın 31 Ocak 2012 tarih ve KDV 29-19 sayılı özelge ile yaptığı açıklamaya göre, gayrimenkulü deftere kaydettiğiniz yılın sonuna kadar ödediğiniz faizleri maliyete intikal ettirecekseniz. Sonraki yıllarda ödediğiniz kredi faizlerini maliyet bedeline intikal ettirme ya da doğrudan gider yazma konusunda tercih hakkınız var.

Minibüsün mtv’si gider yazılır mı?

SORU: Pazarlama firmam var. Minibüsle de dağıtım yapıyoruz. Bir arkadaşım; “otomobil, cip ve minibüslerin Motorlu Taşıtlar Vergisi deftere gider yazılamıyor” dedi. Kafam karıştı. Muhasebeciye niye yazıyorsun diye kızacağım ama önce size sorayım, olay doğru mu?

Ferhat AKTAŞ - Eskişehir

YANIT: Yarı doğru, daha doğrusu üçte ikisi doğru üçte bir yanlış. Otomobil ve cipin Motorlu Taşıtlar Vergisi gider yazılamaz. Minibüse ait Motorlu Taşıtlar Vergisi ise yazılır. İyi ki muhasebecinizi üzmemişsiniz.

Otomobil Alım Vergilerinin Gider Yazılması

SORU: Şirkete 3.000 silindir hacminde bir otomobil aldık. Yüzde 130 Özel Tüketim Vergisi, bunun KDV'si, bir de normal KDV derken toplamda yüzde 171'i bulan bir vergi ödedik. Bu vergileri bir kalemde gider yazabilir miyiz?

Hüseyin ÜNAL - Kocaeli

YANIT: Bu vergileri maliyete dahil edip amortismana tabi tutma veya doğrudan gider yazma bakımından seçimlik hakkınız var (VUK Md. 270). Vergileri doğrudan gider yazabilirsiniz.

Kızımın yurt gideri kiradan düşülür mü?

SORU: Kızım özel öğrenci yurdunda kalıyor. Yıllık 4.300 TL yurt ücreti ödüyorum. Bunu kira gelirinden düşebilir miyim?

Aynur ATMACA – Konya

YANIT: Kira geliri olarak bildirdiğiniz matrahın, yüzde 10'unu aşmayacak şekilde düşebilirsiniz.

Büro olarak kullanılan konuttan alınan kira nasıl beyan edilecek?

SORU: Bir dairem var. 2012 de bir mimar büro olarak kiraladı. Kiradan vergi stopajı da yaptı. Aylık 1.500 TL den toplam 11 aylık 16.500 TL net kira aldım. Stopaj kiracıya aitti. Şimdi ben bu daireden aldığım kirayı konut kirası olarak mı? Yoksa işyeri kirası olarak mı beyan edeceğim? Kesin bir bilgi alamadım. Acil cevap verirseniz memnun olurum. Beyanda son güneler geliniyor.

Kemal AKÇAY

YANIT: Dairesini, bir tüzel kişiye(şirkete) ya da gerçek kişiye(Ahmet, Mehmet gibi), “büro” olarak kiraya verenler, “işyeri kirası” elde etmiş sayılıyor. Gelir vergisi stopajına(kesintisine) tabi tutulmuş olması şartıyla, 2012’de yıllık kira tutarı 25 bin lirayı aşmıyorsa, gelir vergisi beyannamesi verilmeyecek.

Dairenizden aldığınız kira, stopaja tabi tutulan işyeri kirası olup, brüt tutarı da ( 20.625 TL) beyan haddi olan 25.000 TL’nin altında kaldığından, kira gelirinizi beyan etmeniz gerekmiyor.

Doğum borçlanmasıyla kazanılan günler doğum sonrasındaki iki yıllık süreye mal edilir.

SORU:2 Eylül 1974 doğumluyum.1 Ocak 1993 işe girdim.2448 günüm var. Daha önceki soruma verdiğiniz cevapta, 63 ay (1890 gün)isteğe bağlı prim ödeyerek ve kalan 1262 günü sigortalı bir işte çalışarak 2 Şubat 2023 te emekli olacağımı belirtmiştiniz. Ben 28 Şubat 2009 da ikiz doğum yaptım. Doğum borçlanması yaparsam 1890 gün mü yoksa 1262 gün üzerinden mi düşülecek? Ayrıca doğum borçlanması yapmam avantajlı mı? Yoksa yapmamak mı iyi? Doğum borçlanması yaparken yüksekten prim ödersem maaşa nasıl bir katkısı olur?

Özlem TALU

YANIT: Doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürede sigortalı çalışma yoksa, doğum borçlanması ile 720 gün kazanılabiliyor. En fazla iki doğum borçlanılarak 1440 gün kazanılıyor. Doğum borçlanması ile kazanılan günler, doğum tarihinden sonraki iki yıllık süreye maledilir. Doğum sonrasındaki iki yıllık sürede sigortalı çalışmanız yoksa, borçlanarak 720 gün kazanabilirsiniz. Kazandığınız günler 1890 günden düşülür. Son 1262 gün primi sigortalı çalışarak ödemeniz gerekir.

1260 gün 4/a kapsamında prim ödediğinizde emekli olursunuz.

SORU: 09.08.1964 doğumluyum. SSK giriş tarihim 01.08.1981, ödenen prim günüm 2079. 01.10.1997 tarihinde işyeri açtım, primlerimin başlama tarihi 13.01.1999 olup, 2005 Mart’a kadar primlerimi yatırdım ve yaklaşık 2100 gün Bağ-Kur prim ödemem var. İşyerimin vergi kaydını 2005 Mart ayında kapattım, fakat Bağ-Kur'a terk yapmadım ve şu an 2005 Mart ayından bu güne dek borç görünüyor.

Bağ-Kur açık devam ederken ayrıca SSK primi ödersem ne olur? Bağ-Kur borcunu ödemem mümkün değil, bu borç günlerime etki eder mi? Askerliğimi 1988-90 yıllarında 18 ay olarak yaptım. Askerlikle ilgili kazanımın bana faydası olur mu? SSK’dan emekli olmak için ne yapmalıyım ya da nasıl bir yol izlersem kazançlı çıkarım?

Hakan Tiryaki

YANIT: 01.08.1981 sigorta başlangıcıyla, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 46 yaş ve 5075 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresini ve yaşınızı doldurmuşsunuz.

Son 2520 günlük prim ödemesi içinde en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödenmiş olursa, o sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Prim gününüz 896 gün eksik olmakla birlikte, şu andaki son 2520 günlük prim ödemenizin 2100 günü Bağ-Kur kapsamında olduğu için, Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor. 4/a kapsamında 1260 gün prim ödediğinizde 4/a statüsünden emekliliğe hak kazanırsınız. Bu durumda askerlik borçlanması yapmanıza da gerek yok.

1 Mart 2001 tarihinden sonra, Bağ-Kur sigortalısı iken 4/a kapsamında prim ödendiğinde, 4/a kapsamındaki sigortalılık dikkate alınıyor. Diğer yandan, vergi kaydınız Mart 2005’de kapandıysa, bu tarihten sonra Bağ-Kur sigortalısı sayılmazsınız ve prim borcunuz silinir. Ancak bunun için vergi dairesinden alacağınız yazı ile Bağ-Kur sigortalılığınızı sona erdirmeniz gerekiyor.

Çocuğunun tedavisi için çalışamayan anne borçlanabilir mi? 

SORU: Bundan dört sene önce oğlum (18 yaşında ) lösemi olup, iki sene boyunca tedavi gördü. Eşim iki yıl boyunca çocukla ilgilendi ve bu süre içerisinde çalışmadı. Emekli olmasına iki senelik sigorta günü kaldı. Acaba bu süreyi borçlanabiliyor muyuz? 

Serkan Uygun

YANIT: Sigortalıların çalışmadan geçen hangi süreleri borçlanabilecekleri 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41. maddesinde sayılmış. Sayılanlar arasında maalesef hasta çocuğunun tedavisi nedeniyle çalışamayan annelerin, çalışamadıkları bu süreleri borçlanabilmelerine ilişkin hüküm bulunmuyor. Bu nedenle eşinizin çocuğunuzun tedavisi nedeniyle çalışamadığı süreleri borçlanma imkanı bulunmuyor.

Doğum borçlanmasıyla kazanılan günler son 3.5 yıla sayılır mı?

SORU: Doğum borçlanması son 3,5 yıl (1260 gün) hesabına dâhil edilir mi?

Cemal BURGU

YANIT: Doğum borçlanması ile kazanılan günler doğumdan sonraki iki yıllık süreye maledilir. Şayet doğum son 3.5 yıl içindeyse, kazanılan günler doğal olarak son 1260 güne(3.5 yıla) dâhil edilir. Tabi bu çok sıra dışı bir durum. Normalde kadın sigortalı emekliliğe yakın doğum yapmaz. Dolayısıyla doğum borçlanmasıyla kazanılan günler son 3.5 yıla sayılmaz. Ancak, çok genç yaşta(15,16 yaşında) sigortalı olan, son 3.5 yılda doğum yapabilir. Bu durumda borçlanmayla kazandığı gün son 3.5 yıla sayılır.

Eşinizin aylık bağlatmaya yetmeyen primlerini geri alabilirsiniz

SORU: 21 Şubat 2013 tarihinde vefat etti. Sigorta girişi, Nisan 2011  toplam 538 gün sigortası var. 5 yaşında 1 kızımız var. Doğumu 3 Temmuz 2008’dir. Kızımıza maaş bağlamak için neler yapabiliriz? Çalıştığı işyerinden tazminat talep edebilir miyiz? Bu konularda bizi aydınlatabilir misiniz? Eşim doğum tarihi 9 Aralık 1981’dir.

Mesut ATAKAY

YANIT: Vefat eden sigortalının eş ve çocukların ölüm aylığı(dul-yetim aylığı) bağlanması için; 5 yıl sigortalılık süresi, 900 gün prim ödeme şartları aranıyor. Maalesef eşiniz bu şartları sağlamadığından kızınıza ve kendinize aylık bağlatamazsınız. Eşinizin bir yıldan fazla çalışma süresi olduğundan işverenden kıdem tazminatını alma hakkınız var. Yaklaşık 1 yıl 11 ay olan çalışma süresi için kıdem tazminatı alabilirsiniz.

Ayrıca, size ve kızınıza ölüm aylığı bağlanmadığından, eşiniz adında ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini ölüme bağlı “ toptan ödeme” adı altında geri alabilirsiniz. Primleri geri alabilmeniz için bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğüne yazılı olarak başvurmanız yeterli olacaktır

Yıpranma primlerini öderseniz mayısta emekli olursunuz

SORU: 25 Ekim 1967 doğumluyum. 1987 yılında 18 ay askerlik yaptım. Aralık 1989 yılında ilk kez sigortalı oldum. 1 Mayıs 1999'da 212 statüsüne geçtim. Halen aralıksız bu statüde mesleğe devam ediyorum. 5400 gün sigorta pirimim bulunuyor. Askerliğimi de ödemek istiyorum. Ne zaman emekli olacağım?

Şener Türkmenoğlu

YANIT: 212 sayılı Kanun kapsamında çalışmaya başladığınız 1 Mayıs 1999 ile gazetecilik mesleğinde itibari hizmet süresinin kaldırıldığı 1 Ekim 2008 tarihleri arasındaki 9 yıl 5 aylık hizmetiniz karşılığı 2 yıl 4 ay 7 gün itibari hizmet süresi alıyorsunuz.

2 yıl 4 ay 7 günlük itibari hizmet süresi ve 10 aylık askerlik borçlanması, sigorta başlangıcınızı Ekim 1986 tarihine geri çeker. Ekim 1986 sigorta başlangıcıyla da emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 49 yaş ve 5300 prim günü şartlarına tabi olursunuz. 49 yaş şartına 2 yıl 4 ay 7 gün yaş indirimi uygulandığında 18.06.2014 tarihinde yaş şartını yerine getirmiş olursunuz ve emekliliğe hak kazanırsınız.

1 Ekim 2008 ile yıpranmanın fiili hizmet süresi olarak yeniden getirildiği 1 Şubat 2013 tarihleri arasında gazetecilik mesleğinde geçen 4 yıl 4 aylık süreye ilişkin fark primleri öderseniz, 1 yıl 1 ay ilave yaş indirimi alırsınız. Bu defa yaş şartını 18 Mayıs 2013 tarihinde yerine getirmiş olursunuz ve emekliliğe hak kazanırsınız.

Annemden yetim aylığı alabilir miyim?

SORU: Annem 20.01.1992 senesinde vefat etti. SSK emeklisiydi. O zamanlar herhangi bir müracaatta bulunmadım. Etrafımda annesinden yetim maaşı alanlar var. Kendimden Emekli Sandığından emekli maaşı alıyorum, hiç evlenmedim. Acaba bende annem SSK’dan emekli olduğu için yetim maaşı bağlatabilir miyim?

Hediye

YANIT: Vefat eden SSK sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, sosyal sigortaya veya Emekli Sandıklarına tabi bir işte çalışmaması, buralardan gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor.

Bekâr olmakla birlikte, kendi çalışmanızdan dolayı Emekli Sandığından emekli aylığı aldığınızdan, SSK’lı annenizden yetim aylığı bağlanmaz.

Kendi isteği ile ayrılan ihbar tazminatı alabilir mi?

SORU: 1 Temmuz 1973 doğumluyum. 1993-1995 yılları arasında askerlik yaptım. 23 Mayıs 1997 tarihinde Bağ-Kur’ dan primlerim yatmaya başladı. Toplamda 7 yıl 4 ay 12 gün’üm yattı. Şu anda SSK’lı olarak primlerim yatmaya devam ediyor. SSK dan 2900 günüm var.

1)Askerlik borçlanmasının bana ne gibi faydası olur?

2)Emekli olabilmek için hangi şartlara tabiyim?

3)Kaç yılında emekli olabilirim?

4)Şu anki işimde son 7 yıldır çalışmaktayım, kıdem tazminatımı alıp işten ayrılabilir miyim ve kıdem tazminatı hesaplanırken kaç yıla kadem tazminatı eklenir ve kadem tazminatı kaç maaşa tekabül eder, ihbar tazminatı ne kadar alabilirim?

T.ÇELİK/MERSİN

YANIT: 1) Askerliğiniz başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan borçlanma yararlı.

2) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz.

3)Şayet 18 ay askerlik yapmışsanız askerliğinizi borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de, 55 yaşınızı dolduracağınız, 1 Temmuz 2028 de emekli olabilirsiniz.

4) Yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıllık süre ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bir yıllık çalışmaya karşılık son alınan ücretin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı ödendiğinden, son aldığınız brüt ücretin 7 katı kadar kıdem tazminatı alabilirsiniz. Kendi isteği ile ayrılan ihbar tazminatı alamadığından ihbar tazminatı alma hakkınız yok.

Kurumu emeklilik talebinde bulunan memurun en geç bir ay içinde emeklilik onayını vermesi gerekir

SORU:1 Ocak 1957 doğumluyum. 15 Nisan 1984 tarihinde belediyede memuriyete başladım. 20 ay olan askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. Emekliliği çoktan hak etmiş durumdayım. Emekli olmak için kurumuma iki kez emeklilik başvurdum. Fakat hiçbir işlem yapılmadı. Emekli olmak için ne yapmalıyım?

B.TUNÇ

YANIT: Sorunuzdan emekli olmak için aranan şartları sağladığınız anlaşılıyor. İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Emeklilik işleminiz çalıştığınız kurumun vereceği emeklilik onayı ile tekemmül etmiş sayılıyor. Kurumuz, başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde emeklilik onayınızı vermesi gerekir. Bir ay içinde onay verilmezse, talep tarihinizden itibaren bir aylık süre sonunda kurumla ilişiğiniz kesilmiş sayılır. Bu durumda Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak başvurup durumu anlatarak emekli aylığı talebimde bulunduğunuzda, emekli aylığınız bağlanır. Emekli ikramiyenizi de alırsınız.

Askerlik borçlanmasını yapmamın faydası olur mu?

SORU: 01.09.1956 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım olan 01.12.1994'den bugüne kadar sigortam aralıksız olarak yatmaktadır. Ne zaman emekli olabilirim? Askerlik borçlanması yapmamın bana bir faydası olur mu? Yaş haddinden emekli olma gibi bir durumum olabilir mi?

Yılmaz Kılıç

YANIT:01.12.1994 sigorta başlangıcıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 1 Aralık 2019 tarihinde normal emekliliğe; 59 yaşınızın dolacağı 1 Eylül 2015 tarihinde yaştan emekliliğe hak kazanırsınız. Askerlik borçlanmanızın yaştan emekliliğe faydası olmaz. Ancak normal emeklilik tarihiniz, borçlanacağınız süre kadar geri gelir ve borçlandığınız süre kadar erken emekli olursunuz.

59 yaşınız dolunca emekli olursunuz

SORU: 25.03.1959 doğumluyum. SSK giriş tarihim 01.12.1978, 3114 gün prim ödemem var. Askerliğimi 20 ay yaptım. Askerliği borçlandığım takdirde 3600 günden ne zaman emekli olabilirim?

Kadir Uslu

YANIT: Askerlik borçlanması yaptığınızda, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 55 yaş şartlarını 24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında sağlamış olacağınızdan, yaştan emeklilik için 59 yaş şartına tabi olursunuz. 59 yaşınızı dolduracağınız 25 Mart 2018’de emekliliğe hak kazanırsınız. 

Asgariden prim ödedikçe emekli aylığının azaldığı doğru mu?

SORU:1 Mart 1974 doğumluyum. Bağ-Kura  13 Ocak 1993 tarihinde girdim.  27 Aralık 1999 tarihinde çıktım. Toplam 6 yıl 11 ay 14 gün prim ödedim. Prim borcum yok. Askerliğimi borçlanmadım. SSK ya giriş tarihim 1 Ocak 2000 olup, halen devam etmektedir. Ne zaman emekli olurum? Daha çok prim ödemem halinde, emekli maaşının düşük olacağını duydum? Bu ne kadar doğrudur?

 Canfer BIÇAKÇI

YANIT: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 54 yaşınızı dolduracağınız 1 Mart 2028 de emekli olabilirsiniz. Fazla prim ödenmesi halinde emekli aylığının azalıp azalmayacağı üstünden prim ödenen kazanç tutarına bağlı.

Prime esas kazancın alt sınırından(asgari ücretten) prim ödeyenlerin prim ödedikçe emekli aylıklarında az da olsa azalma olduğu doğru. Asgariden prim ödüyorsanız, prim ödeme gün sayınız artırdıkça maalesef aylığınızda azalma olur. Ancak prime esas kazancın üst sınırından(bugün için 6.360.90 TL’dir) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden örneğin, 4 bin, 5 bin TL üstünden prim ödüyorsanız, prim ödedikçe emekli aylığınız artar.

Çalışmadan yaşın dolmasını bekleyen sağlık yardımını alamaz            

SORU:1)15 yıl ve 3600 günle emekliliğe hak kazanan, ancak yaşını beklemek durumunda olan bir sigortalı (SSK) emekli olana kadar sağlık hizmetlerinden yararlanabilir mi?

2) 1993 SSK başlangıçlı, 19  Haziran 1975 doğumlu kadın sigortalı, 15 yıl 3600 günle emekliliğe hak kazanıp, yaşını beklerse kaç yaşında emekli olabiliyor?

  Adil OLCAN

YANIT:1) Yararlanamaz. Sağlık yardımını genel sağlık sigortasından almak zorunda. Gelir testi yaptıracak ve aile içinde kişi başına düşen aylık ortalama gelir durumuna göre prim ödemeden veya prim ödeyerek sağlık yardımı alabilir.

2) 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

En kısa sürede emeklilik için ne yapmalıyım?

SORU: 20.07.1957 doğumluyum. 07.11.2006 tarihinden başlamak üzere kesintisiz Bağ-Kur ödedim. 3 ay önce Bağ-Kur’dan ayrıldım. Toplam 2135 günüm ve 3 çocuğum var. En kısa sürede emekli olmam için ne yapmam gerekir?

Ayla Yılmaz

YANIT: En kısa sürede 5400 prim günüyle 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz. Bunun için isteğe bağlı prim ödemeye başlayıp, bir an önce 5400 prim gününü tamamlamanız gerekir.

Doğum borçlanması için 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olup, doğumların 4/a kapsamındaki sigorta başlangıcından sonra gerçekleşmiş olması gerekiyor. Bu nedenle maalesef doğum borçlanması yapmanız mümkün değil.

Kazanılmış hakkım geri alınabilir mi?

SORU: Ben 2005 yılında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesine genel cerrahi uzmanı olarak başladım. 2011 de mezun olduğumda kadro derecem 4, maaş derecem 6, maaş kademem 2 idi. Resmi belgede kayıtlı olarak var. 2012 yılında Aksaray Ortaköy’de işe başladım ve kadro derecemi 5, maaş derecemi 5, maaş kadememi 3 olarak düşürdüler ve benden 3 aylık maaş farkı aldılar. Lütfen bana yardım edin, kazanılmış hak geri alınamaz diye biliyordum.

Seçil Soydan Özkaptan

YANIT: Gazi Üniversitesinde size muhtemelen 657 sayılı Kanunun 68/B maddesine göre torba kadro ile 4. dereceyi vermişler. Gittiğiniz yeni yerde 4. derece kadro yoksa kadronuzu 5. dereceye düşürebilirler. Çünkü 657 sayılı Kanunun 68/B maddesine göre verilen torba kadro, başka görevlere atanma halinde kazanılmış hak sayılmıyor.

Sağ kalan eş vefat eden eşten aylık alır mı?

SORU: Ben Yapı Kredi Bankası Emekli Sandığından, eşim devlet memurluğundan emekliyiz. Eşlerden birinin ölümü halinde hayatta kalan eş, ölen eşinin emekli maaşından yararlanabilir mi?

Fahrettin Ereğliay

YANIT:Eşler hangi kurumdan emekli olurlarsa olsunlar, sağ kalan eşe vefat eden eşten dul aylığı bağlanır.

Ücret kira beyannamesine eklenecek mi?

SORU: Ailemle birlikte oturduğumdan geçen sene banka kredisi ile aldığım daireyi kiraya verdim. Aldığım kirayı beyan etmem gerekiyormuş. Kiramı beyan ederken, memur olduğumdan aldığım ücreti de beyan etmem gerekiyor mu? Bilgilendirirseniz sevinirim?

AYSUN

YANIT: Kira geliri beyan edecek olanların, tek işverenden alınmış ve vergilendirilmiş ücret gelirinin de olması halinde, tutarı ne olursa olsun ücret gelirinin beyanı gerekmiyor. Ücret gelirinizi beyan etmeyeceksiniz.

Evlendikten sonra çalışma zorunluluğu yok

SORU: 2,5 yıldır özel bir firmada pazarlama sorumlusu olarak çalışıyorum. Ağustos 2013 ortasında evlenmeyi planlıyorum ve evlendikten hemen sonradaki haftada yurtdışına yerleşeceğim. Merak ettiğim şuan çalıştığım işyerinden evlilik tazminatımı alabilmem için evlendikten sonra da bir kaç haftada bu şirkette çalışmam gerekiyor mu? Ve minimum kaç gün çalışmam gerekiyor?
Bu hakkımı alabilmek için şirkete minimum ne kadar süre önce evleneceğimi söylemeliyim?

Esra ÇELİKÇİLER

YANIT: İşten ayrılmanızın bir ihbar tazminatı birde kıdem tazminatı boyutu var. Evlilik nedeniyle işten ayrıldığınızdan, nikâh tarihinizden sonraki bir yıl içinde istediğiniz zaman kıdem tazminatı alarak işinizden ayrılma hakkınız var. Kendi isteğiniz ile ayrıldığınızdan ihbar tazminatı alamazsınız. Buna karşın, ihbar önelinde de bulunmanız da gerekmiyor. Yani işverene işten ayrılacağınızı belli süre önce ihbar etme ve evlendikten sonra çalışma zorunluluğunuz yok. Evlendikten sonra kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılıp planladığınız gibi yurtdışına yerleşebilirsiniz.

Eşiniz isteğe bağlı sigortalı olup 5400 prim günüyle emekli olabilir

SORU: Öncelikle çok değerli köşe yazılarınız ile Okurlarınızı aydınlattığınız için çok teşekkür ediyorum. Eşimin doğum tarihi 1957 olup, ilk çalışma süreci, Emekli Sandığı kapsamında 21.02.1977-01.10.1979 arasında olup toplam 2 yıl 7 ay 10 gündür. Ağustos 1979’da ilk doğum nedeniyle işi bırakmak durumunda kaldı. Daha sonra Mart 1982’de ikinci doğum oldu. Temmuz 2007-Aralık 2007 arasında toplam 129 günlük 4/a kapsamında SSK’lı çalışma süresi mevcut olup, bir daha çalışması söz konusu olmadı. Bundan sonra da çalışması söz konusu değil. Bu durumda, doğum borçlanması olabilir mi ve nasıl emekli olabilir, maliyeti ne olacaktır?

Yüksel Yalvaç

YANIT: Eşinizin bundan sonra çalışması söz konusu olamayacaksa, ancak isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabilir. Emekliliği için 4331 gün daha prim ödeyerek prim gününü 5400 güne tamamlaması gerekiyor.

İsteğe bağlı sigorta primi, asgari ücret ile asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak şartıyla sizin tarafınızdan belirlenecek kazanç tutarının yüzde 32’si kadardır. 30 Haziran 2013 tarihine kadar geçerli olan asgari ücrete göre, aylık en az 313,15 TL prim ödemeniz gerekir. 

Ek ödemelerden kesilen primlerin iadesini talep etmeli miyim?

SORU: 4/B sözleşmeli olarak 15 yıldan beri bir Bakanlıkta görev yapmaktayım. 2013 Mart ayı itibariyle ek ödemelerimizde mevcut olan prim kesintisinin kaldırıldığı bordrolarımızda görülmektedir. Konuya ilişkin olarak da, geriye dönük bu prim kesintilerinin bir dilekçe yazılmak suretiyle çalışılmakta olan birimden talep edilmesi, sonuç alınamazsa da dava açılması yönünde haberlerin çokluğu da son derece kafa karıştırıcıdır. Sizden edinmek istediğim bilgi, geriye dönük olarak bu kesintilerin tarafıma iadesini, emekliliğe faydası olacağını düşünerek talep etmez isem, SGK yatan bu primleri yok sayabilir mi? Bu durumda iade talep etmek daha mı doğrudur?

Demet Türköz

YANIT: Maalesef SGK ve Maliye Bakanlığının anlaşmazlığından dolayı konu yanlış uygulandı. SGK ek ödemelerden prim kesilmesi gerektiğini, Maliye Bakanlığı prim kesilmemesi gerektiğini belirtti. Sonuçta Maliye Bakanlığının dediği gibi oldu. Ek ödemelerden prim kesilmemesi gerektiğine karar verildi. Siz primlerinizin iadesini talep edin. Çünkü sonuçta yersiz kesilen primlerin emekliliğinize yararı olmaz. Aylık bağlanırken yersiz ödenen primler dikkate alınmaz.

Para koleksiyonu satış kazancına vergi var mı?

SORU:25 yıldır takas veya satın alma yolu ile para koleksiyonu yapıyorum. 2012 yılında, gider pusulası karşılığında TC Merkez Bankası'na 155 bin lira karşılığında tarihi para sattım. Elde ettiğim kazancı beyan edecek miyim?

Orhan DENİZ / ANKARA

YANIT:Maliye Bakanlığı, benzer bir konuda 20 Şubat 2012 Tarih ve GVK 37-631 sayılı özelgeile; tarihi paralardan oluşan koleksiyonun, satış işleminin ticariorganizasyon içerisinde devamlılık arz etmeyecek şekilde yapılması durumunda,“arizi ticari kazanç” elde edilmiş sayılacağını ve yıllık gelir vergisi beyannamesiile bildirilmesi gerektiğini bildirmiştir.

Adam batak, stopajı yatırmıyor, vergi ödeyecek miyim?

SORU: Yeni bir dükkan aldım. Kiracı kirayı ödemiyor, adam batak, muhtemelen dolandırıldım. Stopajı da yatırmıyor. Bu durumda tahsil edemediğim işyeri kirasının vergisini  ödemek zorunda mıyım? Ne tavsiye edersiniz?

M. YILDIRIM / İSTANBUL

YANIT: Kirada tahsil esastır. Kira tahsil etmediğinize göre, beyanda bulunmayacak dolayısıyla gelir vergisi de ödemeyeceksiniz. Kiracının stopajı yatırmamasından dolayı, sizin vergisel bir sorumluluğunuz yok.

Kiradaki Evin Satış Bildirimi

SORU: Kira geliri elde ettiğim evimi kiracı boşalttıktan iki ay sonra Ağustos ayında sattım. Beyan verirken sattığımı nasıl bildirmeliyim?

Ö. Atilla YILDIZ/ ANKARA

YANIT: Bağlı bulunduğunuz vergi dairesine, kira gelirleriniz ile ilgili yıllık gelir vergisi beyannamesi verirken, bir dilekçe ile de kira aldığınız evi sattığınızı ve mükellefiyet kaydınızın kapatılmasını bildirin.

Kapıcıya İzin Verilmesi

SORU: Apartman kapıcılarının yıllık izinlerinde normal aylığının ödemesi yapılmaktadır. Kendi isteğiyle bu izin süresi kullanılmadan maaşı olan asgari ücretin izin süresine göre hesaplanan miktarı ayrıca ödenerek çalıştırılabilir mi?

Yusuf AKDOĞAN

YANIT: Kapıcıya izin verilmesi 4857 sayılı İş Kanununa göre zorunlu. İzin yerine çalışan kapıcıya para verip çalıştırma uygulaması olmuyor.

Kıdem Tazminatı

SORU: 22 Naziran tarihinde kısmetse evleneceğim. Şu an çalıştığım yerden ayrılmak istiyorum. Evlendikten sonraki 1 yıl içinde işten ayrıldığımda evlilik gerekçesiyle kıdem tazminatı var mıdır? Ayrıldığım zaman aynı yıl içerisinde başka bir işe girip çalışabiliyor muyum? Tekrar çalışmak için tamamlanması gereken bir süre var mıdır?

G. ATAKAN / İZMİR

YANIT: Bir yıl içinde ayrıldığınızda kıdem tazminatını alırsınız.Tekrar işe girmenizde bir zaman kısıtlaması yok.

Tüketiciye kesilen faturaya TC kimlik numarası yazılacak mı?

SORU:Mağazamızda, nihai tüketiciye yaptığımız satışlar için düzenlediğimiz faturaya, TC kimlik numarası yazacak mıyız?

Murat POYRAZ / SİNOP

YANIT:Nihai tüketiciye satış faturasına,TC kimlik numarasını yazmak zorunda değilsiniz.

Almanya’da çalışan Türkiye’de elde ettiği işyeri kira gelirini beyanı edecek mi?

SORU: Almanya’da işçi olarak çalışan Türk vatandaşı Türkiye’de elde ettiği kira gelirini beyan etmesi gerekiyor mu? Gerekiyorsa ne kadar vergi ödeniyor?

ZİYA

YANIT: Almanya da çalışan vatandaşımızın Türkiye’de elde ettiği kira gelirini beyan edip etmeyeceği, kiranın konuttan veya işyerinden elde edilmesine göre değişiyor. Çalışma veya oturma izni ile Almanya’da çalışan Türk vatandaşının Türkiye’de elde ettiği gelir vergisi stopajına tabi tutulmuş işyeri kira geliri, tutarı ne olursa olsun beyanı gerekmiyor.

Konut kira gelirinin beyan edilip edilmeyeceği de tutarına göre değişiyor. 2012 yılında 3.000 TL’yi aşan tutarda konut kira geliri elde edilmişse, beyan edilecek, aşmayan kira geliri beyan edilmeyecek.

Engelli hakkıyla erken emekli olmak için vergi indirimi gerekiyor

SORU: Kız kardeşim çok küçük yaşlardan beri kolundan rahatsız. SSK Sigortalar Sağlık Kurulu Raporunda (Özürlüler İçin) yüzde 40 çalışma gücü kaybı yazıyor. Yani Sakatlık oranı yüzde 40’dır. Doğum tarihi 15 Mayıs 1980, SSK giriş tarihi 15 Mart 1999 olup, 4729 gün prim ödemesi var. Ne zaman emekli olabilir?

FERKANS

YANIT: Kız kardeşiniz vergi indirim hakkı alabilirse emekli olmak için; 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 3 yıldan fazla 6 yıldan az sürerdi sigortalı olan 3 ncü derece engellilere tanınan 18 yıl sigortalılık süresi 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olur. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de, 18 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 15 Mart 2017 tarihinde emekli olabilir.

Doğum borçlanması yapabilir miyim?

SORU: 05.09.1966 doğumluyum. 1989 yılında evleninceye kadar ailemin yanında Almanya’da bulundum. 2012 yılı başında SGK’ya müracaatla 05.09.1984-05.09.1989 arası 5 yıl (1825 gün) yurt dışı borçlanması (4-b) yaptım. Müteakiben Mart 2012’den itibaren de SSK’lı (4-a) olarak çalışmaktayım. 2002 ve 2004 doğumlu iki çocuğum var. Çocuklarımdan dolayı borçlanma yapabilir miyim? Emeklilik için çalışmam gereken süre ve emeklilik yaş durumum nedir?

Feride Özgür

YANIT: Her iki doğum da ilk defa 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olduğunuz tarihten önce olduğundan maalesef doğum borçlanması yapamıyorsunuz.

4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik 7000 prim günü ve 58 yaş; yaştan emeklilik için ise 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Yaştan emeklilik için daha az prim ödemeniz gerekmekle birlikte, emeklilik için 25 yıllık sigortalılık sürenizin dolacağı 2032 yılını beklemek durumundasınız. 58 yaşınızı 7000 prim gününü tamamlayana kadar doldurmuş olacağınızdan, yaklaşık 13,5 yıl daha prim ödeyerek 7000 prim gününü tamamladığınızda emekliliğe hak kazanırsınız.

Ayrıca 5400 prim günü ve 60 yaş şartıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden yaştan emekli olabilirsiniz. Bunun için son 1260 gün 4/b kapsamında prim ödemiş olmanız gerekiyor.

SSK’dan emeklilik için 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor

SORU: 07.02.1968 doğumluyum. 01.07.1987 sigorta giriş tarihim. Sigortalı olarak 4610 günüm var. Askerliğimi sigorta giriş tarihinden sonra yaptım ve borçlanmadım. 01.04.2005 tarihinde Bağ-Kur’a girişim var ve hala devam ediyorum, şu anda 2820 güne ulaştım. Ben hangi tarihte ve kaç yaşımda emekli olabilirim? Sigortalı gün sayım fazla olduğu için sigortadan mı emekli oluyorum yoksa 1260 gün daha sigortalı çalışmam mı gerekiyor? Hangisinden emekli olursam daha fazla emekli maaşı alabilirim?

K. Mustafa Günhan

YANIT: 01.07.1987 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş ve 5375 prim günü şartlarına tabisiniz. Ayrıca Bağ-Kur’dan sonra 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor.

Bağ-Kur’dan emeklilik için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemeniz ve 01.06.2002 tarihindeki prim gün sayınıza göre belirlenecek emeklilik yaşınız doldurmanız gerekiyor. 01.06.2002 itibariyle prim gününüzü belirtmediğinizden Bağ-Kur statüsünden emeklilik için gereken yaşınızı söyleyemiyorum, ancak 50 yaşından az olmaz.

Emekli aylığı, sigortalılık süresi boyunca üzerinden prim ödenen kazanç tutarı ve prim gün sayısına göre hesaplanıyor. Primleriniz asgari ücret veya biraz üzerinden ödeniyorsa SSK statüsünden bağlanacak emekli aylığınız Bağ-Kur’a göre daha yüksek olur.

Çocuklara gayrimenkul bağışında hangi vergiler ödenecek?

SORU: Vefatımdan dolayı sorun yaşamamaları için gayrimenkullerimi çocuklarıma sağlığımda bağışlamak istiyorum. Acaba ne kadar tapu harcı ödenir? Tapuda ödenecek harçtan başka vergi var mı?

SALİH C.

YANIT: Gayrimenkul bağışlanmasında emlak vergi değeri üstünden “binde 68.31” oranında tapu harcı alınmaktadır. Gayrimenkullerinizi bağışladığınızda çocuklarınız, tapu tescili sırasında gayrimenkullerin emlak vergi değeri üstünden binde 68.31 oranında tapu harcı ödemek zorundalar.

Türkiye’de malların bedelsiz olarak bir şahıstan diğer bir şahsa geçmesi “veraset ve İntikal Vergisi” ne tabi. Çocuklarınız bağışladığınız gayrimenkuller için ayrıca, veraset ve intikal vergisi ödemek zorundalar. Çocuklarınız, bağış tarihini(gayrimenkul tescil tarihini) takip eden bir ay içinde, bağışlanan gayrimenkulleri emlak vergisi değeri üstünden vergi dairesine veraset ve intikal vergisi beyannamesi ile beyan edecekler. Bağışlanan malların 3.244 TL si vergiden istisna edildiğinden, gayrimenkulün emlak vergisi değerinin 3.244 TL’yi aşan kısmının 190 bin TL ye kadar olan kısmı için yüzde 5, sonra gelen 430 bin TL’si için yüzde 7.5, sonra gelen 940 bin TL’si için yüzde 10, sonra gelen 1.800 TL’si için yüzde 12.5, gayrimenkulün değerinin 3 milyon 360 bin TL’yi aşan kısmı için yüzde 15 oranında veraset ve intikal vergisi hesaplanacak. Tarh ve tahakkuk eden vergiyi, her yıl Mart-Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere 3 yılda 6 eşit taksitte ödeyecekler.

25 Bin TL’yi aşmayan işyeri kira gelirlerinin beyanı gerekmiyor

SORU: İşyeri kirasında beyan sınırı nedir? 2012 de elde edilen 12 bin TL işyeri kirası beyan edilmesi gerekiyor mu?

Suna DENK

YANIT: 2012 yılında işyeri kira gelirlerinde beyan sınırı 25 bin TL’dir. 2012 yılında elde edilen Gelir Vergisi stopajına tabi tutulmuş olan ve tutarı 25 bin TL’yi aşmayan işyeri kira gelirlerinin beyanı gerekmiyor. 12 bin TL işyeri kira geliriniz yıl içinde gelir vergisi stopajına tabi tutulmuşsa(tutulmuş olması gerekir) beyan etmeyeceksiniz.

Askerlik borçlanmam kaç lira tutar?

SORU: 20.11.1962 doğumlu, 1978 SSK girişliyim. 3342 gün prim ödemem var. 4/a (SSK) kapsamından 1260 gün borçlanırsam, geri kalan 398 gün için de askerlik borçlanması yapabilir miyim? Eğer yaparsam emekli olabilir miyim? 1260 gün ve 398 gün askerlik borcum kaç lira çıkar?

Akın Karaağaç

YANIT: Askerlik süreniz dışında çalışmadığınız sürelerin 1260 gününü borçlanamazsınız. Emekliliğiniz için gereken 5000 günden eksik kalan 1658 gün için sadece askerlik borçlanması yapabilirsiniz. Askerlik borçlanması sonrası kalan eksik süre için 1230 günü geçememek üzere isteğe bağlı veya çalışarak prim ödeyebilirsiniz.

Askerlik borçlanmanızın her bir günü için borçlanma tarihindeki günlük asgari ücret ile günlük asgari ücretin 6,5 katı arasında kalmak üzere belirleyeceğiniz kazanç üzerinden yüzde 32 oranında prim ödersiniz. 30 Haziran’a kadar geçerli olan asgari ücrete göre günlük prim tutarı en az 10,44 en fazla 67,85 TL olur.  

Borçlanma için doğum tarihinde çalışıyor olmak gerekmiyor

SORU: 03.01.1971 doğumluyum. 01.09.1982'de SSK'lı olarak çalışmaya başladım, yani 11 yaşında. 3900 günüm var, halen çalışmaktayım. Benim bildiğim 5000 günü doldurduğumda emekli olacağım, ne zaman emekli olurum? 25.09.1990 doğumlu çocuğum var.  Doğum borçlanması için sigortalı çalışmak mı gerekli, o tarihte sigortalı çalışmadığım için doğum borçlanması yapabilir miyim?

Özlem Kocamaz

YANIT: 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 40 yaş ve 5000 prim günü şartlarına tabisiniz. Sigortalılık süresi ve yaş şartını sağlamışsınız. Prim gününüzü 5000 güne tamamladığınızda emekliliğe hak kazanıyorsunuz.

Doğum borçlanmasından yararlanabilmek için doğumun gerçekleştiği tarihte sigortalı çalışıyor olmak gerekmiyor. Doğum tarihinden önce 4/a kapsamında sigortalı olarak tescil edilmiş ve doğumdan önceki son sigortalı çalışmanın 4/a kapsamında olması yeterli. Buna göre, doğumdan sonraki iki yılı geçmemek üzere çalışmadığınız süreleri borçlanabilirsiniz. 

Acaba emekli aylığım yanlış mı hesaplandı?

SORU: 1998 Temmuz ayında emekli oldum. Çalışma sürem içinde SSK’ya hep asgari ücretten prim ödendi. İntibaktan sonra emekli aylığım 938 TL’ye yükselmiş. Ancak benden primi az olan arkadaşların benden fazla aylık alıyor. Emekli maaşında bir yanlışlık olduğunu düşünüyorum. Bu konuda yani aylığımı yükseltmek için, Ne yapabilirim? Bilgilendirirseniz sevinirim.

MUSTAFA

YANIT: Sizin gibi 2000 den önce emekli olanlar, intibak yasasından yararlandı. İntibak yasasından yararlanan 2 milyon 700 bin emeklinin, emekli aylıkları bilgisayar ortamında yeniden hesaplandı. Emekli aylığı yanlış hesaplanıp eksik aylık ödendiği tespit edilenlerin, eksik aldıkları emekli aylığı farkları toplu olarak ödendi. Emekli aylığının yanlış hesaplanmasından dolayı, olması gerekenden fazla aylık ödendiği tespit edilen emeklilerden de, fazla ödemeler tahsil edilmeye başlandı. Emekli aylığınızda yanlışlık olsa intibak kapsamında yapılan hesaplamayla düzeltilmiş olması gerekirdi. Demek’ ki aylığınızda yanlışlık yok. Ancak, buna rağmen şüpheniz varsa SGK’ ya bir dilekçe ile emekli aylığınızda yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, emekli aylığınız yeniden hesaplanır. Ve yanlışlık olup olmadığı tarafınıza bildirilir.

Kurum emeklilik talebinde bulunan memurun en geç bir ay içinde emeklilik onayını vermesi gerekir

SORU:1 Ocak 1957 doğumluyum. 15 Nisan 1984 tarihinde belediyede memuriyete başladım. 20 ay olan askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. Emekliliği çoktan hak etmiş durumdayım. Emekli olmak için kurumuma iki kez emeklilik başvurdum. Fakat hiçbir işlem yapılmadı. Emekli olmak için ne yapmalıyım?

B.TUNÇ

YANIT: Sorunuzdan emekli olmak için aranan şartları sağladığınız anlaşılıyor. İstediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Emeklilik işleminiz çalıştığınız kurumun vereceği emeklilik onayı ile tekemmül etmiş sayılıyor. Kurumuz, başvuru tarihinden itibaren en geç bir ay içinde emeklilik onayınızı vermesi gerekir. Bir ay içinde onay verilmezse, talep tarihinizden itibaren bir aylık süre sonunda kurumla ilişiğiniz kesilmiş sayılır. Bu durumda Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak başvurup durumu anlatarak emekli aylığı talebimde bulunduğunuzda, emekli aylığınız bağlanır. Emekli ikramiyenizi de alırsınız.

Doğum borçlanmasını ne zaman ve ne kadar yapabilirim?

SORU: 09.02.1978 doğumluyum. İlk SSK işe giriş tarihim 04.12.2001 ve şu an için prim gün sayım 2930. Hamilelik nedeniyle işten ayrıldım. Doğum sonrası 4/a borçlanmasını ne zaman ve ne kadar süre yapabilirim? Çok erken ama ne zaman emekli olabilirim?

Oya Şen

YANIT: Doğum borçlanması, doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren geçen iki yıllık süre içindeki çalışılmayan (primi ödenmeyen) süreler için yapılıyor. Doğum borçlanması için doğumun üzerinden iki yıllık süre geçmiş olmalı ki ne kadar süre borçlanabileceğiniz ortaya çıksın. Doğumdan sonraki iki yıl içinde çalışmazsanız, iki yıllık sürenin tamamını; çalışırsanız, çalışmadığınız süreleri borçlanabilirsiniz.

4/a (SSK) statüsünden 58 yaş ve 7000 prim günü veya 58 yaş 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü şartlarıyla emekli olabilirsiniz. 25 yıllık sigortalılık süreniz 58 yaşından önce dolacağından, 7000 prim günüyle normal, 4500 prim günüyle yaştan emekli olabilirsiniz. Her iki durumda da 58 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

52 yaşını doldurduğunuz zaman emekli olursunuz

SORU: 26.07.1968 doğumluyum. Askerliğimi yapmadım, raporlu olarak tamamladım. 01.01.1991’de ilk sigortam oldu. Bugüne kadar 6750 günüm ödendi, acaba ne zaman emekli olurum?

Servet

YANIT: 01.01.1991 sigorta başlangıcıyla 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 52 yaş 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Prim gününüz yeterli, 25 yılınız 2016’da, 52 yaşınız 2020’de doluyor. Bundan sonra prim ödemeseniz de 52 yaşınızı dolduracağınız 26 Temmuz 2020’de emekliliğe hak kazanırsınız.

Haksız yere işten çıkartılan emekliye kıdem tazminatı ödenir mi?

SORU: 2002 de emekli oldum. Emekli olduktan kısa bir süre sonra aynı işyerinde tekrar çalışmaya devam ettim. Geçen ay(şubat ayında) hiçbir gerekçe gösterilmeden işten çıkartıldım. Hiç bir hakkımı vermediler. Kıdem tazminatı vd. haklarımı alabilmem için ne yapmam lazım?

Ahmet T.

YANIT: Çalışan emekli, haklı bir neden yokken işten çıkartıldığında, kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatınızı noter vasıtasıyla ihtarname çekerek işverenden talep edin. İhtarnamede belirttiğiniz sürede kıdem tazminatınızı ödemezlerse, iş mahkemesine dava açabilirsiniz. Mahkemede, şahit veya belgelerle çalışmanızı kanıtlamanız halinde, kıdem tazminatını varsa ücret ve fazla mesai ücretleri ile kullanmadığınız yıllık izin sürelerinin ücretlerini alabilirsiniz.

Başlangıç tarihi giriş değil ilk defa prim ödenen gündür

SORU: 19 Eylül i1983 doğumluyum. Sigorta numaramın çıkış tarihi 10 Ekim 1998 de, ilk işe giriş tarihim 1 Mart 2005 de olup toplam 1500 gün prim ödemem var. Askerliğimi 460 gün olarak yaptım. Kaç güne tabiyim? Kaç yaşında ve kaç yılında emekli olurum?

Ömer ZEREN

YANIT: Sorunuzdan 10 Ekim 1998’de işe girişinden dolayı sigorta sicil numarası aldığınız ancak, adınıza prim ödenmediği anlaşılıyor. Sigorta başlangıç tarihi, kişi adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenen gündür. Bu nedenle emekliliğinize esas sigorta başlangıç tarihiniz, adınıza uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen 1 Mart 2005’dir. Bu başlangıca göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5500 gün daha prim ödeyerek 1500 gün olan priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 19 Eylül 2043 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Nereden emekli olacağınızı son 2520 günlük prim ödemeniz belirler

SORU: 01.01.1960 doğumluyum. 01.02.1986 SSK’lı işe başladım. 30.04.2003’e kadar 4010 SSK pirim günüm, 01.04.2004-30.06.2011 arası 7 yıl 3 ay (2640 gün) tarım Bağ-Kur’um var. 01.04.2012 yılında tekrar SSK’ya geçiş yaptım ve 300 günüm var. SSK için emeklilik başvurusu yaptığım zaman kurumlar arası geçiş için 3,5 yıl beklemem gerektiğini söylediler. 01.04.1982 yılında askere gittim, askerlik ödesem bu yıllardan sayılır mı? SSK’dan, Tarım Bağ-Kur’dan veya 3600 günden ne zaman emekli olabilirim?

Kenan Bekci

YANIT: Birden fazla sigortalılık kapsamında prim ödemesi olanların, hangi statüden emekli olacakları son 7 yıllık (2520 günlük) fiili prim ödemesine göre belirleniyor. Son yedi yılda en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödenmiş ise o statüden emekli olunuyor.

4/a (SSK) statüsünden normal emeklilik için de 3600 günle emeklilik için de Tarım Bağ-Kur’dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemeniz gerekiyor. Aranan diğer şartları sağlamış olduğunuzdan, 1260 gün prim ödediğinizde emekli olursunuz. Askerlik borçlanmanız son 3,5 yıl (1260 gün) hesabına dahil edilmez.

Tarım Bağ-Kur’dan normal emeklilik için prim gününüzü 9000 güne tamamlamanız, 5400 günle yaştan emeklilik için 58 yaşınızı doldurmanız gerekiyor.

İşyeri gelir getirmiyorsa, mesken için emlak vergisi ödemezsiniz

SORU: Kardeşimle ortak bir dükkan (80 m2), bir de 60 m2 mesken (dükkanın bodrumunu müteahhit mesken göstermiş) var. Her ikisi içinde 1/2 ben,1/2 kardeşim emlak vergisi ödüyoruz. Ben ve kardeşim ikimizde SSK’dan emekliyiz.

Ünal Karataş

YANIT: Dükkân gelir getirmiyorsa, mesken de kirada değilse indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi uygulamasından yararlanırsınız ve sahip olduğunuz ½ hisseli mesken için emlak vergisi ödemezsiniz. Sadece dükkân için ödersiniz. Ancak sorunuzda, meskenin aslında dükkânın bodrumu olduğunu belirtiyorsunuz. Söz konusu mesken dükkânla birlikte kiraya verilmiş ise indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanamazsınız.

Çocuğundan işyeri kirası almayan baba kira beyanında bulunacak mı?

SORU: Dükkânda kızım kuaförlük yapacak. Tahmin edeceğiniz gibi kızımdan kira almayacağım. Ancak çeşitli kişilere sormama rağmen, netleştiremediğim bazı sorularım var. Cevaplarsanız sevinirim. Sorularım şunlar:

1) Kızım kira almayacağım dükkân için stopaj gelir vergisi de ödeyecek mi? (eski kiracılar ödüyordu)

2) Geçtiğimiz yıllarda bu dükkândan aldığım kiraları vergi dairesine beyan ettim. Kızımdan kir almayacağıma göre, beyan durumum ne olacak? Boş beyanname mi vereceğim? Yoksa beyanname vermeme gerek yok mu?

SEZER

YANIT: 1)Kızınızın gelir vergisi stopajı yapmasını gerektiren bir durumu yok. Çünkü, kızınız dükkânınıza nakden ve hesaben kira ödemiyor. Gelir vergisi stopajı(kesintisi) yapmayacak. Dolayısıyla, kira stopajından dolayı muhtasar beyannamede vermeyecek.

2)Kızınızdan kira almasanız da, işyerinin emsal kira bedeli üstünden kira beyanında bulunmanız ve gelir vergisi ödemeniz gerekiyor. Emsal kira bedeli, işyerinin emlak vergi değerinin yüzde 5’ idir. Örneğin, işyerinin emlak vergi değerinin 300.000 TL olduğunu varsaydığımızda, emsal kira bedeli olarak 15.000 TL( 300.000 x yüzde 5) beyan edecek ve hesaplanan gelir vergisini ödeyeceksiniz.

Başlangıç tarihi giriş değil ilk defa prim ödenen gündür

SORU: 19 Eylül i1983 doğumluyum. Sigorta numaramın çıkış tarihi 10 Ekim 1998 de, ilk işe giriş tarihim 1 Mart 2005 de olup toplam 1500 gün prim ödemem var. Askerliğimi 460 gün olarak yaptım. Kaç güne tabiyim? Kaç yaşında ve kaç yılında emekli olurum?

Ömer ZEREN

YANIT: Sorunuzdan 10 Ekim 1998’de işe girişinden dolayı sigorta sicil numarası aldığınız ancak, adınıza prim ödenmediği anlaşılıyor. Sigorta başlangıç tarihi, kişi adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına(malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödenen gündür. Bu nedenle emekliliğinize esas sigorta başlangıç tarihiniz, adınıza uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen 1 Mart 2005’dir. Bu başlangıca göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 5500 gün daha prim ödeyerek 1500 gün olan priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız 19 Eylül 2043 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Aylığınızın düşmemesi için primleriniz tavandan ödenmeli

SORU: 11.11.1966 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 15.08.1984. Yaklaşık 10 bin günüm var. 1989 yılından beri bir kamu kurumunda çalışıyorum ve primlerim tavandan ödendi. Nisan 2013’de tazminatımı alarak ayrılacağım. Dışarıda inşaat işleri de yapmaktayım. Ticaret odası ve Maliyeye kaydım bulunuyor. Ayrılmam durumunda yaşlılık aylığı bağlanmasına 19 ayım kalacaktır. Ayrıldığımda, otomatik olarak Bağ-Kur statüsüne mi geçiyorum ve tahminen hangi seviyede prim ödemem gerekir? İsteğe bağlı sigorta ödeyebilir miyim? Ödeyemezsem, başka bir işyerinde çalışırsam maaşımın düşmemesi için tahminen hangi seviyeden prim ödemesi yapılmalı? Tahminen ne kadar emekli aylığı bağlanır? Aylık bağlandıktan sonra da inşaat işlerini sürdürürsem maaşımdan destek primi kesilir mi?

Ercan İpek

YANIT: İşten ayrıldığınızda otomatik olarak 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılığınız başlar. İsteğe bağlı sigortaya ödeyeceğiniz primler de 4/b kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. İşten ayrıldıktan sora hangi kapsamda sigortalı olursanız olun, emekli aylığınızın düşmemesi için primlerinizin tavandan ödenmesi gerekiyor.

Emekli aylığınız; 01.01.2000 öncesi, 01.01.2000-01.10.2008 dönemi ve 01.10.2008 sonrası prim ödeme günleriniz için farklı şekillerde hesaplanacak üç ayrı kısmi aylığın toplamından oluşacak. Bunların bilgisayar programı olmaksınız hesaplanması mümkün olmadığından emekli aylığınız konusunda bir şey söyleyemiyorum.

Aylık bağlandıktan sonra, inşaat işlerini sürdürmeniz halinde emekli aylığınızdan yüzde 15 oranında sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılır.

Tüp Bebek Harcaması Olan Daha Az Vergi Ödeyecek

SORU: 2012 yılında, eşimin tüp bebek tedavisi nedeniyle harcamalar yaptım. Bu harcamaları, 2012 yılı için Mart ayında vereceğim yıllık gelir vergisi beyannamesinde indirip, daha az vergi ödeyebilir miyim?

İhsan AKKAN / İZMİR

YANIT: Evet.. daha az vergi ödeyebilirsiniz. Sosyal Güvenlik Kurumu, tüp bebek tedavisini “sağlık hizmeti” olarak değerlendiriyor. Buna istinaden Maliye Bakanlığı  “tüp bebek tedavisi” nedeniyle yapılan harcamaları, “sağlık harcaması” olarak kabul etti. GVK-89-1-216 sayılı özelge ile; “Beyan edilen gelirin yüzde 10'unu aşmaması, gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olanlardan alınacak belgelerle kanıtlanması koşuluyla”, bu tür sağlık harcamalarının vergi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabileceğini açıkladı.

Annemin kira gelirinden bakımevi ödemesi indirilir mi?

SORU: Yaşlı ve bakıma muhtaç olan annem, bir bakımevinde kalıyor. Her ay fatura karşılığı“konaklama bedeli” ödüyoruz. Konut kira geliri olan annem, bu ödemeleri kira gelirinden indirebilir mi?

Feriha ÖZER / ANTALYA

YANIT: Olaya, yasanın ruhu yönüyle baktığımızda, indirilebilmesi gerekir. Ancak, Maliye Bakanlığı bu olaya sıcak bakmıyor. Otel, huzur evi ve yaşlılar bakım evi vb. yerleri kira ile oturulan konut olarak değerlendirmiyor ve kira gelirinden indirimini kabul etmiyor. İlginçtir, anneniz başka bir konut kiralasa, onu indirebilecekti ama bakımevindeki konaklama ödemesini indiremiyor. Fıkra gibi..

Paraları taşırken çalındı ne yapacağız?

SORU: Şirketimiz ağırlıklı olarak finans sektöründeki müşterileri için para taşıma hizmeti gerçekleştiriyor. Çok istisnai olmak üzere taşınan paralar kayboluyor veya çalınıyor. Bunları sözleşme gereği müşterilere ödüyoruz. Ödediğimiz tazminat tutarını gider yazabilir miyiz?

Nurcan KÖSE / İSTANBUL

YANIT: İşiniz çok zor.. Allah kolaylık versin. Çalınan veya kaybolan paraların gider yazılması mümkün olmadığı gibi ödediğiniz ve ödeyeceğiniz tazminatları da kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alamazsınız. Paraları taşırken aman dikkat..

Eşimin İlk Kocasından Olan Çocuğun Eğitim Ve Sağlık Giderleri

SORU: Eşimin ilk evliliğinden olan ve velayeti eşimde olan çocuk için özel sağlık sigortası ve eğitim giderlerini, gelir vergisi matrahından indirebilir miyim?

Zeki DİNÇ / İSTANBUL

YANIT: Eşinizin ilk evliliğinden olan küçük çocuk için özel sağlık sigortası ve eğitim giderlerinin tarafınızca yapılması halinde, bu giderleri Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. maddesi çerçevesinde, gelir vergisi beyannamenizde bildireceğiniz gelirden indirebilirsiniz.

Farklı İllerdeki Kira Geliri

SORU: Farklı kentlerde konut kira geliri elde ediliyorsa her müstakil gelirin beyannamesi o kentin maliyesine verilebilir mi yoksa birleştirilip bir yere mi verilmek zorunda?

Murat TERZİOĞLU/ GAZİANTEP

YANIT: İkametgahınızın bulunduğu yerdeki vergi dairesine değişik illerdeki kira gelirlerinizi toplayarak beyan edeceksiniz.

Üç milyon lira kiranın üç lira bile vergisi yokmuş, doğru mu?

SORU: Asgari ücretlinin bile vergi ödediği ülkemizde, kafamı karıştıran bir şey duydum. Yurt dışında yaşayan bir yabancı ya da örneğin Almanya'da yerleşik bir vatandaşımız, Türkiye'den; 3 milyon lira işyeri kirası, 5 milyon lira kâr payı geliri ve 2 milyon lira eurobond faizi yani 10 milyon lira geliri olduğunda, Türkiye'de beyanname vermeyecek ve 10 lira dahi vergi ödemeyecekmiş doğrumu?

Mehmet GÜRAN / BURSA

YANIT: Evet, örneğinizdeki 10 milyon lira için beyanname verilmeyecek ve gelir vergisi de ödenmeyecek.

Kira beyanında, 3.000 TL lik istisnadan her ortak ayrı ayrı yararlanabilir mi?

SORU: Babamızdan miras kalan daireden üç kardeş kira alıyoruz. Bu kirayı beyan ederken 3.000 TL istisna nasıl uygulanacak? İstisnadan 1.000 TL olarak mı yararlanacağız?

CEVAT

YANIT: Konut kira geliri istisnası gayrimenkule değil, kira geliri elde eden kişiye tanınan bir hak olduğundan, 3.000 TL lik istisnadan üç kardeş ayrı ayrı yararlanacaksınız. Her kardeş 2012 de payına düşen konut kira gelirinden 3.000 TL istisnayı düşebilecek.

Ödeme kolaylığı Bağ-Kur primine değil destek primi borcuna geldi

SORU: Bağ-Kura olan prim borcumdan dolayı emekli olamıyorum. Yeni çıkan af kanunundan yararlanarak emekli olabilir miyim?

DURSUN

YANIT: Af kanunu olarak tanımladığınız; 19 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6385 sayılı yasa ile getirilen ödeme kolaylığı, Sosyal Güvenlik Destek Primini kapsıyor. Destek primi borçluları bu yasadan yararlanarak prim borçlarını enflasyon oranın da hesaplanacak gecikme zammıyla birlikte 36 ayda 18 eşit taksitte ödeyebilecekler. Yüksek oranlı gecikme cezası ve gecikme zammı borcu silinecek. Maalesef yasa, Bağ-Kur primini kapsamıyor. Prim borcunuzu söz konusu yasadan yararlanarak ödeyemezsiniz.

54 yaşınızı doldurduğunuzda emekliliğe hak kazanırsınız

SORU: 26.09.1968 doğumluyum. 01.12.1992 tarihinde ilk kez sigortalı olarak işe başladım. 01.04.1993 tarihinde kısa dönem er olarak askere gittim. 01.12.1993 tarihinden bu güne kadar neredeyse kesintisiz bir şekilde SSK primlerimi ödeyerek çalışma hayatına devam ediyorum. Ne zaman emekli olabileceğim konusunda bilgi verirseniz sevinirim.

Yazılarınızdan anladığım kadarıyla, ilk kez SSK’lı olduktan sonra yapılan askerlik süresinin borçlanılması, emeklilik yaşını geri çekmiyor. Zira araştırdığım kadarıyla yaşıtlarımdan, hatta benden yaşça küçük ve sonradan SSK’lı olan kişilerden bile daha geç emekli olduğumu gördüm (54 yaş), dolayısıyla size danışma ihtiyacı hissettim.

Cüneyt Kaynar

YANIT: Evet, ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra yapılan askerlik süresinin borçlanılması, sigorta başlangıcını, dolayısıyla emekli yaşını geri çekmiyor. Sizden yaşça küçük olan kişiler ilk defa sizden önce sigortalı olmuşlarsa sizden önce emekli olabilirler, ancak sizden sonra sigortalı olmuşlarsa sizden önce emekli olmaları söz konusu olmaz.

Emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5675 prim günü şartlarına tabisiniz. Verdiğiniz bilgilere göre prim gün sayısını tamamlamış olmalısınız. 25 yılınız 2017’de, 54 yaşınız 2022’de doluyor. 54 yaşınızı doldurduğunuz tarihte emekliliğe hak kazanırsınız.

Sigortanız on gün önce başlasaydı ya da askerliğinizi ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten önce yapmış olsaydınız, on gün askerlik borçlanmasıyla emeklilik yaşınız 53 olurdu.

Engelli çocuğu olan anneye prim günü ilavesi ve yaş indirimi var

SORU: 01.01.1975 doğumluyum. Evliyim, eşim SSK’lı olarak çalışmakta, benim hiç çalışma hayatım, dolayısıyla sigorta kaydım olmadı. 2004 yılında 2. çocuğum doğdu. Engelli olarak doğan bu çocuğumun engelli oranı yüzde 55, rehabilitasyon eğitimi alıyor, dolayısıyla ona bakıyorum. Bir yerde çalışmak ve SSK’lı olmak düşüncesindeyim. Kaç yıl isteğe bağlı SSK’lı olarak veya bir yerde çalışarak prim ödemem gerekir ve kaç yaşımda emeklilik hakkı elde ederim? Engelli çocuk sahibi olan annelere indirim var mı? Bu konularda beni aydınlatırsanız çok memnun olurum.

Melek Genç

YANIT: 7200 prim günü ve 58 yaş veya 2013 yılında sigortalı olursanız 5100 prim günü ve 61 yaş şartıyla 4/a (SSK) statüsünden; 5400 prim günü ve 61 yaş şartıyla 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.

4/a kapsamında isteğe bağlı prim ödenemiyor. İsteğe bağlı sigortalı olarak ödenen primler 4/b (Bağ-Kur) kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendiriliyor. Hem 4/a hem de 4/b kapsamında prim ödemeniz olursa, en fazla hangi sigortalılık kapsamında prim ödemiş olursanız o sigortalılık statüsünün gerektirdiği şartlarla emekli olursunuz.

Engelli çocuğunuzun, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli olduğuna dair rapor alırsanız, prim ödeme gün sayınızın dörtte biri, prim ödeme gün sayınıza eklenir. Eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş haddinizden indirilir.

Destek primine tabi çalışma süresi emekli aylığını artırır mı?

SORU: Emekli Sandığı emeklisiyim. 1995 de 2 nci derecenin 1 nci kademesinden emekli oldum. Emekli olduktan sonra 1.5 yıl Anadolu üniversitesinde,1.5 yıl Sabiha Gökçen havaalanında 6 ay da bir güvenlik şirketinde çalıştıktan sonra son olarak bir şahıs şirketinde 5 sene çalıştım. Bu çalışmalarım esnasında benden destek pirimi adı altında sigorta kesintisi oldu. Bu sürelerin toplamı kadar intibakımın yapılarak derecemin yükseltilmesi mümkün müdür? Bunun için nereye başvurmalıyım? Beni bu konuda aydınlatırsanız memnun olurum.

Necat AKSAKAL

YANIT: Sosyal Güvenlik Destek Primi, emekliye emekli aylığının kestirmeden çalışma imkânı sağlıyor. Emekli aylığının kesilmemesi dışında emekliye faydası yok. Destek primine tabi olarak çalışan emekli için, işveren destek priminden başka kısa vadeli sigorta kollarına da prim ödediğinden, çalışan emekli iş kazası ve meslek hastalığı sonucu yüzde 10 un üstünde işgücü kaybına uğrarsa, sürekli iş göremezlik geliri bağlanıyor. Bu da destek priminden değil, iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından bağlanıyor. Destek primi hizmet birleştirmesine de konu edilemediğinden, emekli aylığını da artırmıyor.

Maalesef destek primine tabi çalışma sürenizi, intibakınıza saydırarak emekli aylığınızı artıramazsınız.

En fazla iki doğum borçlanılabiliyor

SORU: Annem 1961 doğumlu. 1978 yılından 3 aylık bir sigorta primi var. 1981-1984 ve 1985 doğum tarihli 3 çocuğu var. Doğum borçlanması yaparak ne kadar yıl prim yatırarak ne zaman emekli olabilir?   

F.ECEHAN

YANIT: En çok iki doğum borçlanılabiliyor. Anneniz yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. 1981 ve 1985 deki doğumlarını borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilir. Doğum borçlanmasından sonra 2070 gün daha prim ödeyerek toplam primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

KDV alacağınız yapılandırılan vergi borcuna mahsup edilebilir mi?

SORU: 6111 kapsamında taksitlendirilmiş borcum var. Taksitlerimi ödemeye devam ediyorum. Malumunuz son taksit 30 Nisan 2014. Bu yıl (2013 yılı) içinde başladığım konut inşaatından dolayı yüzde 17’lik bir KDV birikmiş olacak. Bu KDV’yi iade dilekçesi ile başvuru yapmak suretiyle, taksitlerimden mahsup ettirebilir miyim? Bilgilendirseniz sevinirim.

Mahmut OĞUZHAN/GAZİANTEP

YANIT: Daha yeni başlayan konut inşaatınız nedeniyle KDV iade talebinde bulunamazsınız. Çünkü; konut inşaatınız nedeniyle KDV alacağı doğması için; inşaatı tamamlanmış, iskân ruhsatının alınmış, konutların alıcılarına teslim edilmiş, satış faturalarının düzenlenmiş olması gerekiyor. Bu işlemleri taksit ödemeleriniz bitmeden yetiştirebilirseniz, indirim yoluyla telafi edemediğiniz KDV’nin mahsuben iadesini talep edebilir ve KDV alacağınızı söz konusu taksitlerinize mahsup ettirebilirsiniz.

Borçlanmaya imkân veren herhangi bir yasa çıkmadı

SORU: Babam 1943 doğumlu. 1975’de SSK girişi var. Toplam prim ödemesi 550 gündür. Geriye dönük toplam borcunu öderse emekli olabilir mi? 65 yaş üstü için böyle bir yasa var mı? Yeni çıkan torba yasasından faydalanabiliyor mu?

Murat KOYUNCU

YANIT: Geriye yönelik borçlanma hakkı yok. Sigortalılar gerideki prim ödenmemiş boş günleri borçlanarak kazanamıyor. 65 yaşını dolduranlara da bu konunda sağlanan bir avantaj bulunmadığı gibi, borçlanmaya olanak saplayan yeni çıkan bir torba yasada bulunmuyor.

SGDP ne zaman yürürlüğe girdi?

SORU: Çalışan SSK emeklisinden kesilen yüzde 15 sosyal güvenlik destek primi ne zaman yürürlüğe girdi? Bu tarihten önce emekli olanları etkiler mi?

Mehmet Arslan

YANIT: Bağ-Kur Kanunu kapsamında sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeme zorunluluğu ilk defa 08.09.1999 tarihinde, Bağ-Kur’dan emekli olup Bağ-Kur kapsamında çalışması devam eden veya bu tarihten sonra çalışmaya başlayan emekliler için getirildi.

02.08.2003 tarihinden itibaren, SSK ve Emekli Sandığı emeklilerinden, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlara SGDP ödeme zorunluluğu getirildi. 28.01.2004 tarihinden itibaren de SSK ve Emekli Sandığından emekli olan kolektif, limited ve adi komandit şirket ortakları ile anonim şirketlerin kurucu ortakları ve yönetim kurulu üyesi ortakları SGDP kapsamına alındı.

SGDP uygulamasında emeklilik tarihinin önemi yok. Söz konusu tarihlerden önce emekli olanlar da Bağ-Kur kapsamında çalışmaları halinde SGDP ödemek zorundalar.

İŞKURUN’ un kursiyere ödediği ücret aile yardım ödeneğini keser mi?

SORU: İŞKUR’ un açmış olduğu kursa katılan memur eşi için memurdan aile yardımı kesilir mi? Kursiyerler için  kursiyer cep harçlığı olarak günlük 15 TL verilmiş olup iş ve iş hastalıkları primi yaptırılmıştır. Eğer aile yardımı kesilirse nasıl bir yol izlenmesi gerekiyor. TSK' da çalışıyorum. 

Selim ÜNLÜ

YANIT: Aile yardımı ödeneğini düzenleyen 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 202 nci maddesi hükmüne göre, her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı almayan eşe, aile yardım ödenen ödenmektedir. Eşinizin İŞKUR’ dan aldığı kurs ücreti menfaat karşılığı çalışma olmadığından, aile yardım ödeneğiniz kesilmez

Emekli aylığı vergiye tabi olmadığından vergi indiriminin çalışmayan emekliye faydası yok

SORU: 66 yaşında bir emekliyim. Yaklaşık 8 yıl önce bir by-pass ameliyatı geçirdim ve TC Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi'nden Özürlü Sağlık Kurulu Raporu ile %56 tüm vücut fonksiyon kaybı raporum bulunmaktadır. 15 Şubat tarihli yazınızda belirttiğiniz vergi indirimi ile ilgili olarak ne tür indirimlerden faydalanabilirim ve ne şekilde?

Ali Sefa ÜTKÜR

YANIT: Vergi indiriminin emekliye değil, çalışan emekliye faydası var. Çalıştığı işyerinden alacağı ücretten, engel derecesine bağlı olarak değişen miktarda daha az vergi ödemesini sağlıyor. Tabi’ ki bu azda olsa eline daha fazla para geçmesi anlamına geliyor. Emekli aylığı vergiye tabi olmadığından, vergi indiriminin çalışmayan emekliye sağladığı bir fayda yoktur.

Hasta bakıcılığı yapan kişiye kıdem tazminatı ödenir mi?

SORU: Annem SGK’ya bağlı yaşlı bakım evinin yatıyor. Daha iyi ilgilenilsin diye dışarıdan özel bakıcı tuttum. Bakıcıya sigorta yaptırdık, her ay sigortası yatırılıyor ve maaş bordrosu imzalatılıyor. Annem işveren ben de vasisi (mahkeme kararı ile) olarak işverenim. Annemin vefatı durumunda bakıcı otomatik olarak işsiz kalacaktır. Bu durumda bakıcının tazminat durumu ne olacaktır? Annemin babamdan aldığı 3 aylık maaş dışında hiçbir geliri yoktur. Bu durumda ne yapmam gerekiyor?

Semra Padar

YANIT: İşçinin kıdem tazminatından yararlanabilmesi için İş Kanuna tabi olması gerekiyor. İş Kanunu kapsamı dışında kalan ve Borçlar Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen işçiler kıdem tazminatından yararlanamıyorlar. İş Kanunun 5. maddesine göre de ev hizmetlerinde çalışanlar İş Kanunu kapsamında olmadıklarından kendilerine kıdem tazminatı ödenmiyor.

Hasta bakıcılığı yapan kişiler için özel bir belirleme yapılmamış. Ancak istihdam şekline ve yaptığı işe bakıldığında, ev hizmetlerinde çalışanlarla benzerlik gösteriyor. Zira söz konusu kişiyi açmış olduğunuz bir işyerinde çalıştırmıyorsunuz, annenize bakıcılık yapıyor. Kişisel görüşüm, annenize bakıcılık yapan kişinin iş sözleşmesinin, annenizin vefatı nedeniyle sona ermesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi gerekmeyeceği şeklinde. Ancak ihtilaf halinde kararı yargı verecektir.

Hangi gelir 160.256.41 TL aşmadığı sürece beyan edilmiyor?

SORU: 2012 yılında Devlet tahvilinden(Tahvil 2004 de alınmıştır) elde edilen faizlerde beyan haddi ne kadardır? Faiz gelir için beyanname verecek miyim?

Nihat ÖZTÜRK

YANIT:1 Ocak 2006 tarihinden önce iktisap edilen Devlet Tahvillerinden elde edilen faiz gelirleri enflasyondan arındırıldıktan sonra vergilendiriliyor. 2012 yılı enflasyondan arındırma oranı “yüzde 84.4” dür. Dolayısıyla 1 Ocak 2006 den önce ihraç edilen devlet tahvilinden 2012 yılı içinde elde edilen faiz gelirinin “yüzde 84.4” ü enflasyon indirimi olarak düşülecek. Kalan tutar, 25.000 TL’lik beyan haddini aşıyor ise kalan tutarın tamamı beyan edilecek. Aşmıyor ise beyan edilmeyecek.

2012’de ne kadar faiz geliri elde ettiğini belirtmediğinizden, beyanname verip vermeyeceğini hesaplayamıyoruz. Ancak belirttiğiniz hesaplamaya göre, 1 Ocak 2006 dan önce ihraç edilen Devlet tahvilinden 2012 de elde edilen faiz gelirinde beyan sınırı 160.256,41 TL çıkmaktadır. Çünkü bu tutardan 135.256.41 TL enflasyon indirimi(160.256.41X %84.4) düşüldüğünde 25.000 TL kalmaktadır. Devlet tahvilinden elde edilen faiz gelirin enflasyondan arındırılmış tutarı 25.000 TL’yi aşmadığı için beyan edilmeyecek. Aşan faiz gelirin tamamı enflasyondan arındırılarak beyan edilecek.

Memura bağlanacak emekli aylığı 1.118 Liradan az olamıyor

SORU: 1 Ekim 1957 doğumlum. Devlet memuru olarak çalışmaktayım. 1 Ocak 1990 tarihinde Devlet memuru olarak göreve başladım. 1984/1990 tarihleri arasında 162 gün SSK prim ödemem bulunmakta. Askerlik borçlanmamı 20 ay üzerinden  yaptım. Derecem 7/5 inde emekli olmak istiyorum. Ne kadar maaş bağlanır? Ne kadar ikramiye alırım? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Ahmet DEMİR

YANIT: Askerlik borçlanması ve SSK prim ödemeniz emekli olmak için; 25 tam yıl fiili hizmet süresi ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 25 yıl fiili hizmet süresi şartını ve yaş şartını sağladığınızdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. Derece ve kademenize göre, bağlanacak emekli aylığınız alt sınır aylığının altında kaldığından, alt sınır aylığı üstünden emekli aylığı bağlanır. Yani 1.118,10 TL(emeklilere vergi iadesi yerine ödenen yüzde 4 ek ödeme de dâhil) emekli aylığı bağlanır. Ve 32.687,00 TL emekli ikramiyesi ödenir.

İkramiye hesabında emeklilik tarihindeki katsayılar dikkate alınıyor

SORU: Emekli Sandığına tabi olarak geçen hizmet süreme ilişkin ikramiye ödenmesi için açtığım davayı kazandım. SGK, idare mahkemesinin kararının iptali için açtığı davayı da kaybetti. İdare mahkemesi söz konusu ikramiye tutarının idari başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tarafıma ödenmesini de karara bağladı. Ancak aldığım duyumlar, bu karara uyulmayarak komik rakamlar ödendiği şeklinde. Hakkım olan parayı almak için ne yapmam ve nereye başvurmam gerekiyor, başvuru için yasal süre nedir?

SSK emeklileri için yürürlüğe giren intibak yasası öncesinde, mağdur olan emeklilere geçmiş yıllara dönük olarak toplu ödeme yapılacağını açıklamıştı Sayın Bakanımız. Şimdi ise bu konuda çıt yok. Bizlerin geçmişte haksızlığa uğradığımız kanıtlandığına göre geçmişe dönük olarak hakkımızı yasal yollardan arayabilir miyiz?

G. İlken

YANIT: İkramiye tutarının komik olmasının nedeni, başvuru tarihinde değil, emeklilik tarihinde (sizin için 1992 yılında) geçerli olan memur maaş katsayıları esas alınarak hesaplanıyor olması. Yoksa idare, mahkeme kararına uymak ve kararda hükmedildiği gibi, idareye yaptığınız başvuru tarihinden itibaren işleyecek faiziyle ödemek zorunda. Ancak anapara komik olunca işletilen faizinde anlamı olmuyor. Şayet idare karar düzeltme yoluna gitmediyse, mahkeme kararı idareye tebliğ edildiğinde ödemeniz yapılır. İsterseniz siz de mahkeme kararıyla başvurabilirsiniz ama idare kararın kendilerine tebliğ edilmesini bekleyecek, belki de karar düzeltme yoluna gidecektir.

İntibak yasasına göre hesaplanan aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacağı hükmü, yasada yer alıyor. Yasa hükmü iptal edilmediği sürece, dava açsanız da bir sonuç elde edemezsiniz.

Sağlık yardımı almak için Türkiye’de ikamet şartı aranıyor mu?

SORU: SSK'dan emekli oldum, son 5 senedir yurtdışında çalışıyordum, ikametgâhım yurtdışında.  Göz muayenesi için SGK anlaşmalı kuruma başvurduğumda, ikametgâhım yurtdışı gözüktüğü için sağlık hizmetlerinden yararlanamayacağım söylendi. Ben yurtdışından emekli olmadım, yurt dışı borçlanması da yapmadım, Türkiye’deki çalışmalarım sebebiyle emekli oldum, sağlık hizmetlerinden niçin yararlanamıyorum.

Eşimin sağlık sorunları sebebiyle veya herhangi bir kurs sebebiyle yurt dışına çıktım diyelim geçici süreliğine, sağlık hizmetlerinden faydalanamamam eşitlik ilkesine aykırı değil mi?

Yusuf Doğru

YANIT: Yasaya göre, Türkiye’de ikamet edenler genel sağlık sigortalısı sayılıyorlar. Sosyal güvenlik sözleşmesi hükümleri saklı kalmak şartıyla, yerleşim yerinin Türkiye dışına taşındığı tarihten itibaren genel sağlık sigortalılığı sona eriyor. Mantıklı gelmese de ikametgâhınızın yurtdışında olması nedeniyle, yasal düzenleme gereği sağlık yardımı alamıyorsunuz.

İkametgâhınızın Türkiye’de olması halinde, uzun süreli veya geçici olarak yurtdışına çıkmanız sağlık yardımı almanıza engel değil. Ayrıca sizin ikametgâhınız yurtdışında olsa da bakmakla yükümlü olduğunuz eş veya çocuklarınız, ikametgâhları Türkiye’de olmak koşuluyla sağlık yardımı alabilirler.

Avantaj; konut kirasında mı, işyeri kirasında mı?

SORU: Yurtdışında yaşayan 65 yaşında Emekliyim. Türkiye’de muhtelif şehirlerde kirada bulunan 3 küçük dairem için bugüne dek hiç beyan vermedim, vergi ödemedim.

1) Emekli olduğuma göre/halde bu 3 dairenin tümünün kira beyanını yapmak zorundayım? Bir ayrımcılığım olmayacak mı?

2) Bu dönem artık beyan vermek istiyorum. Türkiye’ye gitmeden burada İnternet de verebilir miyim? Her beyan kendi şehrinden mi/vilayetinde mi verilecek?

3) Bu beyanları verirken sadece geçen senenin muhtelif aylarından itibaren kiracılarım olmuş gibi beyan edip geçmiş yılların ödemesini ve cezalarını çekmek istemiyorum. Benim beyanımı makbul karşılar kabul ederler mi? Bunu rahatça yapabilir miyim? Yoksa bende belgeler isterler mi? Veya teknoloji imkânları ile kendileri mutlaka geçmişi araştırırlar beni cezalandırırlar mı? Bilgilendirirseniz sevinirim.

Hüseyin DOĞAN

YANIT:1) Konut kira geliri beyanında emekliye veya yurtdışında ikamet edene sağlanan özel bir avantaj bulunmuyor. 2012 yılında elde edilen ve tutarı 3.000 TL’yi aşan konut kira gelirinin beyanı zorunlu. Beyan edilen kira gelirinden 3.000 TL’lik istisna tutarı düşülecek. Konut kira geliri değil de, işyeri kira geliri elde etmiş olsaydınız, yurtdışında ikamet ettiğinizden avantaj elde edecektiniz. Çünkü, işyeri kiraları üstünden yıl içinde stopaj yapıldığından, tutarı ne olursa olsun beyan etmeyecektiniz.

2) Vergi dairesinden alacağınız kullanıcı kodu, parola ve şifreyi kullanmak suretiyle yıllık gelir vergisi beyannamenizi elektronik ortamda doğrudan kendiniz gönderebileceğiniz gibi, elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları(muhasebeci, mali müşavir gibi) aracılığıyla da gönderebilirsiniz. Gelir vergisi beyannamesinin ikametgâhın bulunduğu yer vergi dairesine verilmesi esastır. Türkiye’de ikametgahınız yoksa, beyannamenizi gayrimenkulünüzün bulunduğu yer vergi dairesine verebilirsiniz.

3)Geriye doğru 5 yıllık(2008-2011 yılları), zamanaşımı süresi içindeki beyan etmediğiniz kira gelirlerinizi pişmanlıkla beyan ederek, olası vergi cezasından kurtulmanızda yarar var. Çünkü, 500 TL’yi aşan konut kiraları bankaya yatırıldığından Maliye, geçmiş yıllara ilişkin konut kira gelirinizi banka, tapu idaresi, belediye, elektrik, su ve telefon idarelerinden alacağı bilgilerle her an tespit edebilir.

Evlenenin dul aylığını kestirmesi gerekir

SORU: SSK emeklisi annem 2000 da vefat etti. Babama SSK’dan dul aylığı bağlandı. Babam 2009 da evlendi. Ocak 2013 ayında aylığını kesmişler. Neden kestiklerini sorduğumuzda evlendiğinden dediler. Ve aylıkları geri alacaklarını söylediler. Bu durumda ne yapmamız lazım.

GÜL

YANIT: Dul aylığı alanlar, evlendikleri zaman aylıklarını kestirmek zorundalar. Babanız da evlendiği zaman dul aylığını kestirmesi ve dul aylığı almaması gerekiyordu. Zaten aylık bağlatırken, imzaladığı form ile evlendiğinde aylığı kestireceğine dair beyan ve taahhütte bulundu. Maalesef babanıza yersiz ödenen aylıkları kanuni faiziyle birlikte geri alırlar.

Eski koca vergisi diye bir vergi mi var?

SORU: Babamdan miras kalan evde, iki yıldır eski kocam oturuyor. Bu gün yarın derken, evi bir türlü boşaltmadı. İşsiz olduğu için iki yıldır kira da ödemiyor. Bir arkadaşımın mali müşavir olan kocası, benim için; “Kira almasa dahi eski kocası nedeniyle, beyanname verip gelir vergisi ödeyecek” demiş. Şaşırdım kaldım. Eski koca vergisi diye bir vergi mi var?

N. ÖZGÜN / İSTANBUL

YANIT: “Eski Koca Vergisi” adı altında bir vergi yok ama siz eski kocanız nedeniyle vergi ödeme durumuyla karşı karşıyasınız. Eski kocanızın kira ödemeden oturduğu size ait ev nedeniyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesi uyarınca, evin emlak vergisi değerinin yüzde 5’i oranında yıllık kira geliri beyan edip, gelir vergisi ödemeniz gerekiyor.

60 yaş üzerindekilerin bir telefonu yeterli

SORU: Evladım, ben 78 yaşındayım. Kira gelirimin beyannamesini okuyup anlamam da doldurmam da zor. Bana göstereceğiniz bir yol var mı?

Bedia ASLAN / ANKARA

YANIT: Olmaz olur mu tabii ki var. Sadece kira geliri elde eden ve 60 yaş üzerinde olan mükelleflerin, bağlı oldukları vergi dairesini veya Vergi İletişim Merkezini (VİMER) arayıp randevulaşmaları halinde, adreslerine gidilerek vergi beyannamelerini doldurmalarına yardımcı olunacak.

Hobi amaçlı faaliyetin yürütüldüğü işyeri için stopaj yapılacak mı?

SORU: Amatörce, 8-10 arkadaşımla kazanç amacı gütmeksizin, hobi olarak sanatsal faaliyette bulunduğum büro için ödediğim kira stopaja tabi mi?

Serpil GÜRAN / ANTALYA

YANIT: Ödediğiniz kira, stopaja tabi değil.

Avukat satın aldığı işyerinin KDV’sini indirebilir mi?

SORU: Avukatlık faaliyetinde kullanmak üzere bir büro aldım. Ödediğim KDV’yi indirebilir miyim?

Güzin SERİM / İZMİR

YANIT: Aldığınız büro ile ilgili faturayı serbest meslek kazanç defterinize kaydettiğiniz vergilendirme döneminde indirebilirsiniz.

Döviz cinsinden kiranın beyanı

SORU: Kirayı döviz cinsinden alıyorum. Kira gelirimi nasıl belirleyeceğim.

Bahadır ATASOY / İZMİR

YANIT: Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde, tahsilatın yapıldığı tarihteki TC Merkez Bankası “döviz alış kuru” esas alınarak, kira geliri belirlenir.

İşyeri olarak kullanılan konut için ödenen kredi faizi gider yazılır mı?

SORU: Banka kredisi kullanarak bir konut aldım. Avukatlık faaliyetimde işyeri olarak kullandığım bu gayrimenkul için ödediğim ve ödeyeceğim faizleri gider yazabilir miyim?

Nejat KUMBUL / EDİRNE

YANIT: Banka kredisi nedeniyle ödediğiniz faizlerin, aldığınız gayrimenkulü defterinize kaydettiğiniz hesap dönemi sonuna kadar olan kısmının “maliyete” intikal ettirilmesi zorunludur. Sonraki dönemlerde ödenen kredi faizlerini, isterseniz doğrudan gider yazabilirsiniz veya maliyet bedeline ekleyebilirsiniz. (Maliye Bak.Özelgesi, 31 Ocak 2012 tarih ve GİB.4.48.15.01-KDV 29-10 sayılı)

İşyeri için kira ödenmeyince stopaj yapılır mı?

SORU: Faaliyet gösterdiğim işyeri için kira ödemiyorum. Yüzde 20 stopaj yapacak mıyım?

Serkan MUTLU / BURSA

YANIT: Kira ödemesi yapmadığınız için tarafınızca yüzde 20 vergi kesintisi(stopaj) yapılmasına gerek yoktur. Ancak, işyeri sahibi GVK.Md. 73’e göre “emsal kira bedeli” üzerinden beyanname verecektir.

Esrar ticareti vergiye tabi mi?

SORU: Dayımın oğlunu, esrar kaçakçılığından yakaladılar ve esrarlara el koydular. Şu anda hapiste.. Hapishanedeki birisi, “Arkadaş sen bu esrarlardan kazandığın paranın vergisini ödedin mi? ödemediysen, gayrimenkullerine de el koyarlar haberin olsun” demiş.

Amcaoğlu da geçen hafta ziyaretine gittiğimde, “Hele şu olayı bir araştır. Esrarın da vergisi mi var. Bir öğren” dedi. Ben de size soruyorum, esrar ticaretinin vergisi var mı? Lütfen ismim gizli kalsın.

YANIT: Evet var. Esrar alım-satımı, ticari bir faaliyettir. Vergi Usul Kanunu’nun 9/2. maddesine göre; vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması vergi mükellefi olmaya engel değildir. Daha açık bir anlatımla, yasa dışı faaliyetlerden elde edilen kazançlar, gelir vergisine tabidir.

Eşime evin yarısının tapusunu yaptım, vergisi mi var?

SORU: 2005 yılında emekli oldum aldığım emekli ikramiyesi ile bir ev aldım. Evi ev hanımı olan yıllarca benimle beraber sıkıntı çeken hiçbir başka geliri olmayan eşime bir vefa olarak eşim ve kendi adıma ortak bir tapu yaptırdım. Şimdi bu nedenle bir eşim nedeniyle bir vergi borcu ile karşı karşıya kalabilir miyim? 

T. TURFAL / İZMİR

YANIT: 1959 yılından bu yana yürürlükte olan Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’na göre; eşinizin “ivazsız intikal” yani para ödemeden edindiği ½’lik ev hissesini beyan edip, vergi ödemesi gerekiyordu. Maliye tespit ederse, mükellefiyeti bu durumun tespit edildiği tarih itibariyle başlatır (Md. 20).

Limited şirketlerde müdürler kurulu karar defteri ne oldu?

SORU: Türkiye’deki şirketlerin, yüzde 85’i limited şirket. Bir yazınızda, limited şirketlerde “müdürler kurulu karar defteri” sorununu dile getirmiştiniz. Bu konuda son durum nedir? 

Ali ÇAPAN-KAYSERİ

YANIT: Bu konu 19 Aralık tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ”de açıklandı. Buna göre; limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili kararları, “genel kurul toplantı ve müzakere defteri” ne kaydedilebileceği gibi, ayrı bir “müdürler kurulu karar defteri” de tutulabilecek. Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde, “açılış ve kapanış onayları” dahil olmak üzere, yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanacak.

Bankadan Çekilmeyen Para

SORU : Eşim Nisan 2011’de vefat etti. Eşimin bankaya yatmış olan ve bankadan çekmediğimiz hak etmiş olduğu maaşı bulunmaktadır. Bunu çekebilir miyiz? Konuyla ilgili yardımcı olabilir misiniz?

Sibel ONAN-İstanbul

YANIT : Veraset ilamı ile bankaya gittiğinizde, sizden yüzde 5 vergi kesilerek, bankadaki para ödenir. Ancak, o parayı veraset ve intikal vergisi beyannamesi ile vergi dairesine bildirir, vergi dairesinden de bir yazı alırsanız, vergi kesilmez.

Evini İşyeri Olarak Kullananlar

SORU: Avukat ya da doktorun ev ve işyerini birlikte kullanması halinde kira gider yazılabilir mi?

Candan ÖNCÜL-Eskişehir

YANIT: Avukat, doktor, diş hekimi, mimar veya mühendis, ikamet ettiği evin bir kısmını işyeri olarak kullanması halinde, ev için ödediği kiranın tamamını gider olarak yazabilir. Eğer ev kendisine aitse, ev için hesaplanan amortismanın yarısını gider olarak yazabilir. Ev için yapılan elektrik, su, telefon, ısınma gibi masrafların ise evin kira olup olmadığına bakılmaksızın yarısı gider yazılabilir.

Geriye Dönük Hizmet Borçlanması Ve Emeklilik

SORU: Geçmiş yıllarda değişik yerlerde sigortasız olarak çalıştım. Şimdi yaşım ilerledi. Emekliliği düşünmeye başladım. Sigortasız çalışılan dönemi borçlanmak mümkün mü?

Mustafa COŞKUN-Ankara

YANIT: Maalesef, sigortasız çalışılan döneme ilişkin hizmetlerin geriye dönük borçlanılması mümkün değil.